\id EPH - NT0243 Kuni/Boazi [kvg] (Kuni Dialect) - Fumey Dec/2015 \ide UTF-8 \h Efesus \toc1 Efesus \toc2 Ephesians \toc3 Ef \mt1 Efesus \mt2 Pol-qa pepa, Klisten bawan ezoqam-te, ndigu Efesus taon-te giyagam \is1 Megeat Manqat-qase \ip Nqanek pepa, Pol Efesus taon Klisten bawan ezoqam-té genø-peawám. Ta khøuwa-te ndøgo, Pol nqanek pepa gepeawam, ndego Lom taon-té geyagám. Ndimbula mokho-té gunu꞉goám. Gaman ezoqam, ndego ta zapaya ndǿgo tini-møvøinám, ndego ezoqa Yesu-qa yaq-te ge꞉zømesimam. Pol nqanek pepa, Tikikus mbo-etoám, yaq ngenek Efesus taon-te vø̄ndap. \ip Nqanek pepa, ndigu Klisten ezoqam, Efesus taon-te giyagam, bètøkhæ-geveømém, yaq taqa zita-te, ndigu Klisten ezoqa nøme, taon vinivinimba nøme-te giyageapam, bezø̄-etoam, yaq até ndigú-a, bēgeveømem. Efesus taon ndøgo, kandambaqapé. Ta manqei-te ndǿgo tøgó, ndakin khøuwa Teki \tl (Turkey)\tl* ndimbo-akhayam. Ta khøuwa-te ndøgo, Efesus taon-te ndøgo, bisnis kandakanda ndøgoám, neka ndugu khape mbumbukiam Atemis, tuqa khoev kandambaqape vø̄goam. \ip Klisten ezoqam ndigu, Efesus taon-te giyagam, nøme kopokopo ndigu, Zu ezoqám. Geté ezoqa kopoáv, ndigu bawan vini-ák. Pol nqanek pepa mokho-te, nginik Klisten ezoqam, āv gezømbe-peawám nqǽgo: Ezoqa ewaqape ndigu, ndi-unimanqatinat, ndigu Keliso mokho-te, kopó. Neka nøme nqánek: Ni Klisten bawan ezoqam, ni Keliso-qá khá, neka ndego nigí kawá. Neka ezoqa ndigu, ndi-unimanqatinat, ndigu andé khoév. Ta khoev-qa mui-uk, Kelisó. Neka nøme nqánek: Ni Klisten bawan ezoqam, andé Keliso-gú sævám. \c 1 \p \v 1 \x - \xo 1:1 \xt Kel 18:19-21; 19:1\x*No Pól, nqanek pepa nqæpeaomit. No Keliso Yesu-gé u-aném. No nqanek sasae nqægot, ndøgo Mbumbukiam-qá poév. \p Nqanek pepa zo-té qatø-peaomít, zo Mbumbukiam-gi ezoqam, Efesus taon-te nandozo-yage, zo Keliso Yesu uni ndøzømbøe-paev. \p \v 2 Mbumbukiam, nigi Tat, neka Yesu Keliso, nigi Evezøza, tiqa kuku matev neka sambi matev, ndø̀goát zo-te. \s1 Matev mbomømboma, Mbumbukiam ni Yesu mokho-te gini-etoam \p \v 3 \x - \xo 1:3 \xt Ef 2:6\x*Ni Mbumbukiam-qa iz, zí-eqatát, ndego nigi Evezøza Yesu Keliso-ge Mbumbukiam neka Eve. Keliso mokho-te, ndego ni matev mbomømboma ate ndægo ni-etoám, ndøgo yan-te ndøndo-okho, niqa Klisten matev tøke nonqo. \v 4 \x - \xo 1:4 \xt Zion 15:16\x*Mbumbukiam manqei-qape, okhokho-té genø-khakheinám. Yesu Keliso mokho-te, ndego ni é-møndø-vevendám. Ni tegí ezoqam zígoát, neka teqa bøi-te ndaføyamba neka manqa-zapa-yav vizígoāt. Mbumbukiam kuku matev, é-møndømbøe-goám ni-te. \v 5 \x - \xo 1:5 \xt Zion 1:12\x*Yaq ndego é-møndæpøoá, ni gé-uponó, neka Yesu Keliso mokho-te, tegi nakheis vizígoāt. Nqanek Mbumbukiam-qá poev qanimav-qapé. \v 6 Ta mokho-te ndøgo, Mbumbukiam-qá iz bete-eqawát. Teqa kuku matev qanimav-qapé, ni-te. Yaq-mbá segeni-etoám, te mokho-te ndego, ndembøe-khafuat. \v 7 \x - \xo 1:7 \xt Ef 2:7; Kol 1:14\x*Keliso-qa kouk mokho-te ndøgo, qawa, ni gènqovotán, neka niqa manqa-zapazapa vømbø̄e-navøem. Mbumbukiam-qa kuku matev, khàpe mbøe-khouwév, \v 8 ni gini-etoam. \p Teqa matavap loloakh neka teqa otevat kandambaqape-te, \v 9 \x - \xo 1:9 \xt Lom 16:25\x*Mbumbukiam matev āv tenegó, av bugukhokhof matavap ge꞉ve. Yaq matev ndøgo, ibugukhokhof khonoam-te qagoam, matev ate ndægo, Keliso mokho-te tematanam, ni vø̄enømand. \v 10 \x - \xo 1:10 \xt Kol 1:16, 20\x*Mbumbukiam-qa matavap, khonoam-te qagoam, nqánek: Uni khøuwa-in timø-khantaz, ndego gigiap ate nqægo gekhakheinam, yan-te nqo꞉go neka manqei-qape-te nqago, segépizám. Yaq kawa kopo mé꞉goát. Kawa sa ndégo, tégoát, Keliso. \v 11 \x - \xo 1:11 \xt Lom 8:28-29\x*Te mokho-te, ni Mbumbukiam tene-vevendám ndǿgo: Ni tegé ezoqam zígoát, ate av-té, av ndego bugukhokhof ge꞉pøoa. Zapa ndǿgo, gekha matavap neka poēv ndøgo, Mbumbukiam ndømbogo, ndego segé-matanám neka matev segéfakhán. \v 12 Mbumbukiam tene-matanám ndǿgo: Ni bugukhokhof ezoqam mokho-te, ni Keliso-te mba qeitø-tambat, Mbumbukiam-qá iz bete-eqawát. \p \v 13 Yaq até zó-a, vozō-Keliso-gi-ezoqam-ez, zo unimanqatin manqat qazoyogem, ndøgo Manqat Mbomambaqape, zoqa khandi-qa yaq-te. Yaq zo Keliso qazo-unimanqatinim, Mbumbukiam mbusa ndømøpá, zo-te, av nqægo, zo tegí. Ta mbusa ndøgo, Nqova Mbomambaqapé. Ndégo, Mbumbukiam manqa mbusa ge꞉ve, tendo-khofotav. \v 14 \x - \xo 1:14 \xt 2 Ko 1:22\x*Ngenek Nqova Mbomambaqape, andé khakhatáp, av nqægo, vaev khøuwa-te, ni matev ate ndægo ndìzimø-ndapém, av bugukhokhof manqat ge꞉-ein, ta khøuwa-te ndøgo, ndego ni uni te꞉khatomb, ni Mbumbukiam-gi ezoqam. Yaq Mbumbukiam-qá iz bete-eqawát. \s1 Pol-qa ike manqat neka guliguli manqat, Efesus ezoqam-qa yaq-te \p \v 15 No ande qate-ewag av nqægo, zo Evezøza Yesu qazo-unimanqatinim neka zo Mbumbukiam-gi ezoqam-te ate ndi꞉gu kuku ndøzøgo, \v 16 yaq no Mbumbukiam-te ike manqat oskia nombo-manqaté, zoqa yaq-te. No zo oskia nøzø-mataváp, noqa guliguli manqat-te. \v 17 \x - \xo 1:17 \xt Kol 1:9\x*No āv qate-guligulimatún nqǽgo: Nigi Evezøza Yesu Keliso-ge Mbumbukiam, ndego nigi Tat bazaføgakh-qape, yan-te ngo꞉yage, zo Nqova Mbomambaqape bezø-etoám. Yaq ngenek zo matavap loloakh bezømbē-etoam neka Mbumbukiam-qa yaq-te bezømbē-vevezam, yaq zo Mbumbukiam uni vø̄ezøtez. \v 18 Neka no āv qate-guligulimatún nqǽgo: Zoqa matavap tàbezømbe-mboqoé. Yaq zo vøzøté-zøtēz, gekha matev mbomømbomā ndøgo, ni te-te nqazio-tana, ndego tini-etoam. Mbumbukiam zo tegi ezoqam, matev kandakanda mbomømboma kopoav-qapé tezø-etoam. Ndego zo ta zapaya ndǿgo tezømbe-akhá. \v 19 \x - \xo 1:19 \xt Kol 1:11\x*Neka zo teqa bazaføgakh-qape tø̀nezøtéz, ni-te nqøu-sasaeat, ni ndego nqazi-unimanqatinat. Nqanek bazaføgakh, bazaføgakh nøme ate ndægo, ùnime꞉-løvuám. Nqanek bazaføgakh, ni-te nqøu-sasaeat, até kopó, av bazaføgakh ndægo, \v 20 \x - \xo 1:20 \xt Psa 110:1; 2 Ko 13:4; Kol 2:12\x*Mbumbukiam Keliso løvøte-te ge꞉khandi꞉v neka ekeza nakeamo zenda-te, yan manqei-te nqo꞉go, qonam nonqo vømbō-etoam. \v 21 \x - \xo 1:21 \xt Kol 1:16; 2:10\x*Yaq Keliso uni ova-ín gono꞉gó. Ndego ezoqa nekā nqova, tigi megetapak neka vesøtapak, neka ndigu bazaføgakh-us ndigu neka kawakawa-za neka iz-akhayapak ate ndi꞉gu, ùnime꞉-løvubám. Ta-mbá mbá, ndakin nqaziyage. Geté até ndøgó-a, megemege-te yage ndo꞉go. \v 22 \x - \xo 1:22 \xt Psa 8:6\x*Mbumbukiam matev ate ndægo, teqá zenda tokhotapak mokho-té genøvé, neka ni Klisten bawan ezoqam, kawa ndégo tinivé, matev ate ndægo, teqa mokho-te betū꞉goat. \v 23 \x - \xo 1:23 \xt Ef 4:10, 15; Lom 12:5; Kol 1:18\x*Ni Klisten bawan ezoqam, ni Keliso-qá khá. Keliso, ndego manqei-qape-te ate nqægo, gigiap ate ndægo mokho-te ndøugu, ndego Klisten bawan ezoqam mokho-té gunu꞉yagé, kha ndēzø̄-tø̄nø̄yām. \c 2 \s1 Mbumbukiam tanakh ginigu // Yesu Keliso mokho-te khandi gini-etoam \p \v 1 \x - \xo 2:1-5 \xt Kol 1:21; 2:13\x*Zo bugukhokhof Mbumbukiam-qa manqat qazo-sanqawam neka manqa-zapazapa qazo-matønumam, zo pakhaezat zogoám. \v 2 \x - \xo 2:2 \xt Kol 3:7; Tait 3:3\x*Ta khøuwa-te ndøgo, zo manqei-qape-qá matev soqøsoqa zombopavám, neka nqova soqøsoqa, ndigu nqanek manqei-qape-te ngiyage, tigi kawa-qa manqat o-mba vozombøē-ndapam. Ngenek ndégo, ezoqam-qa mokho-te ndu꞉sasaeat, ndigu Mbumbukiam-qa manqat ndisanqawe. \v 3 \x - \xo 2:3 \xt Kol 3:6\x*Até ní-a, ni ezoqa ewaqape, bugukhokhof āv tizi꞉yagám. Ni nikeza kha-qa poev, sìzimbo-takát, ndøgo ni qa-itumbat. Gekha matev neka matavap soqøsoqā ndøgo, ni qazimbo-matøvememɨn, ni sìzigonemɨ́n. Ni até kopó, av ndigu ezoqam ndi꞉gu. Até ní-a, ni Mbumbukiam-qa qaqa ndìzi-qeivimín. \p \v 4 \x - \xo 2:4-5 \xt Lom 6:11-13\x*Geté Mbumbukiam, tanakh khàpe mbøe-khouwév ni-te. Zapa ndǿgo, teqa kuku matev kandambá. \v 5 Ni manqa-zapazapa-te qazu꞉goam, ni pakhaenat zigoám. Geté Mbumbukiam, Yesu Keliso mokho-te, ni mø̀ndø-khandí꞉n. Unimanqatín. Zo teqa kuku matev-té qazøte-khandí꞉z. \v 6 \x - \xo 2:6 \xt Kol 2:12\x*Mbumbukiam ni Keliso namba ge꞉khandi꞉n, ndego ni te namba qonam nonqo ni-etoám, yan manqei-te nqo꞉go. Keliso Yesu mokho-té genøni-etoám. \v 7 Ndego tenegó ndǿgo: Khøuwa ate ti꞉goat, megemege-te ndo꞉go, ezoqa āv tiabiti-qeiví: Teqa kuku matev, kandamba tantáv. Ndøgo gèløvuám, ezoqa ewaqape-qa kuku matev. Unimanqatín. Teqa kuku matev, kandamba tantáv ni-te, ndego ni Keliso Yesu mokho-te gi꞉nømand. \v 8 Zo Mbumbukiam-qá kuku matev-té qazøte-khandí꞉z, zo Yesu qazo-unimanqatinim. Zo ambá av nqǣgo, zøkeza matev matanam mokho-tē qazøte-khandī꞉z. Āv taoká. Ndego zo khandi, yaq-mbá segezø-etoám. \v 9 \x - \xo 2:9 \xt 1 Ko 1:29-31; 2 Tim 1:9\x*Zo ambá av nqǣgo, sasae-qape zøte-khanøzēm. Yaq nakémbá, ezoqa kopømba mbaín, ti꞉khambuvupat. \v 10 \x - \xo 2:10 \xt Tait 2:14\x*Zapa ndǿgo, ni Mbumbukiam ndøkhakheinømbém, av ndakin nqazi꞉gu. Ndego ni Keliso Yesu mokho-te, tene-khakheinømbém ndǿgo: Ni matev eqeieqei zígoát, ta matev eqeieqei ndøgo, Mbumbukiam ni gone nonqo gekhakheinam. \s1 Yesu mokho-te, ni kopó \p \v 11 Zo gèmbo-mataváp, zo bawan vini-ak: Zo bugukhokhof, bavokho-ak zogoám. Neka Zu ezoqam, ndigu ngusum giqogavatun, zo ngusu qogøzatav ezoqam zø-akhaemám, neka khokho ezoqam vø̄ezæbam. (Geté nqanek ngusu qogøzat matev, ezoqa ndømatønumatún.) \v 12 \x - \xo 2:12 \xt Kol 1:21; Lom 9:4\x* Ta khøuwa-te ndøgo, zo Keliso mbaín. Izlael ezoqam-te, zo bavokho-ak zogoám. Zo ambá av nqægo, Zu ezoqam zogoám, Mbumbukiam geveataz. Yaq zo Mbumbukiam-qa poev mokho-te yageáv, ndego Izlael namba gi꞉-unimanqatintam. Zo Mbumbukiam zøtezateáv neka te-te tabeáv, nqanek manqei-qape-te. \v 13 \x - \xo 2:13 \xt Kol 1:20\x*Geté ndakin, zo Keliso Yesu mokho-té qazotu꞉-yagé. Zo ezoqam, bugukhokhof qambaqape qazogoam, zo ndakin Keliso-qa kouk mokho-te, avønín qazøtøndo-fakház. \p \v 14 \x - \xo 2:14 \xt 1 Ko 12:13\x*Ngenek Keliso, sambi matev nindapavún. Zu bawan-ak neka bawan vini-ak, ndégo tetøkunú, ni bawan vønīkopo. Sinøndakha ndigu, gu꞉wabam, ni qaqatønotam, ndego gènqaozó. Ekeza khá gene-nqaozó, neka qaqa matev, yaqyaq-a qanimbu-goam, vø̄-evøzam. \v 15 \x - \xo 2:15 \xt Kol 2:14\x*Mozes-qa guguna manqat, ndego mø̀ndø-sisizám, matev ate ndægo, ezoqa gi꞉zømesimatun. Ndego tenegó ndǿgo: Ekeza kha mokho-te, niqa bawan menas tàbete-tøkuá, ni bizī-bawan-kopo-en, neka sambi binīgu. \v 16 \x - \xo 2:16 \xt Kol 1:20, 22\x*Yesu tae mutui-te genanim, ndego qaqa matev gèkhoutáv, ni yaqyaq-a qanimbu-goam. Ni bawan menas qanigoam, ndego sège-tøkunú, ni vizī-bawan-kopo-en, neka ni Mbumbukiam namba vø̄e-tøkunu. \v 17 \x - \xo 2:17 \xt Isa 57:19\x*Yesu nqanek manqei-qape-te gegeavun, ndego sambi manqat namba me꞉geavún, ti-te ndigu, avønin ndimbogo, Zu bawan-ak, neka até zo-té-a, zo bawan vini-ak, qambaqape ndozotøndogo. \v 18 Unimanqatín. Yesu mokho-te, ni Zu bawan-ak nekā zo bawan vini-ak, kopømbaqapé, Mbumbukiam-ge Nqova kopo mokho-te, Tat-qá avønin-té qazinǿ-niáv. \p \v 19 \x - \xo 2:19 \xt Ef 3:6\x*Yaq nakémbá, zo ndakin ambá av nqǣgo, manqei vini-ak neka bavokho-āk. Geté até zó-a, mòzo-mo-manqei-anim-éz, Mbumbukiam-gi bawan namba, ndigu Zu ezoqam, neka até zó-a, vozō-Mbumbukiam-gi-ezoqam-ez. \v 20 \x - \xo 2:20 \xt 1 Ko 3:11\x*Zo andé khoév. Ta khoev ndøgo, Mbumbukiam ndøwevét. Uk ndøgo ge-asaz, Keliso-gí u-aním neka Mbumbukiam-gí manqa vevezam ezoqám. Yaq Keliso Yesu ekezan, ndego mui-úk. \v 21 \x - \xo 2:21 \xt 1 Ko 3:16\x*Khoev ate ndægo, ngének gegeawát, ndæføgakhat. Neka Evezøza mokho-te, nqanek khoev sège-khouwevtét. Yaq gemǿ-Mbumbukiam-qá-khoév. \v 22 \x - \xo 2:22 \xt 1 Pita 2:5\x*Keliso mokho-te, até zó-a, søzøtumú-Mbumbukiam-qá-khoev-éz, ezoqa nøme namba, ndego ndewevet. Yaq tege Nqova Mbomambaqape, nqanek khoev mokho-té gunú꞉goát. \c 3 \s1 Pol-qa sasae, bawan vini-ak-te gego \p \v 1 \x - \xo 3:1 \xt Filip 1:7, 13\x*Yaq nakémbá, no Pol, no zo bawan vini-ak, Mbumbukiam-qa Manqat Keliso Yesu-qa yaq-te nqate-zømesim, yaq ta zapaya ndimbula mokho-te nqatu꞉gu, nòguligulimatún, zoqa yaq-te. \p \v 2 \x - \xo 3:2 \xt Kol 1:25\x*Zo àbozo-yogém ndøgo, Mbumbukiam nqanek sasae genø-etoam, zo Manqat Mbomambaqape tøte-zømesimat, teqa kuku matev-qa yaq-te. \v 3 \x - \xo 3:3 \xt Ef 1:9-10; Kol 1:26\x*Matavap ndøgo, khonoam-te qagoam, Mbumbukiam mø̀ndøveáz, no vø̄enømand. No bugukhokhof elavøqase mø̀ezø-peawám, taqa yaq-te. \v 4 Yaq zo nqanek manqat tozo-geveømem, zo ndø̀zøte-zøtéz, no nøtenat nqanø̂gó, Keliso-qa yaq-te, ndøgo bugukhokhof khonoam-te qagoam. \v 5 Ibugukhokhof, ezoqa yage gimønøzumavun, zøtezateáv, taqa yaq-te. Geté ndakin, Mbumbukiam tege Nqova mokho-te, tegi u-anim neka manqa vevezam ezoqam, mø̀ndøzø-veáz. \v 6 \x - \xo 3:6 \xt Ef 2:13, 16-19\x*Matev, khonoam-te qagoam, nqánek: Mbumbukiam-qa Manqat Mbomambaqape mokho-te, bawan vini-ak, ndakin mø̀ndø-bawan-kopo-éz, Izlael ezoqam namba, neka vø̄-kha-kopo-ez. Yaq Keliso Yesu mokho-te, até bawan vini-ák-a, Mbumbukiam-qa matev mbomømboma ndǿ-upøgimít, av Mbumbukiam Zu ezoqam-te manqa mbusa ge꞉ve. \p \v 7 \x - \xo 3:7 \xt Kol 1:25\x*Mbumbukiam kuku mbogoám no-te. Yaq teqa bazaføgakh mokho-te, no mùtumu-Manqat-Mbomambaqape-gé-sasae-ezoqam-én. \v 8 \x - \xo 3:8 \xt 1 Ko 15:9-10\x*Mbumbukiam-gi ezoqa nøme ate ndi꞉gu, no mø̀ndø-løvumbumím. Geté no Mbumbukiam teqa kuku matev mokho-te, tene-veatán ndǿgo: Bawan vini-ak, Manqat Mbomambaqape nøté-zømesimát, teqa matev mbomømboma-qa yaq-te, ndøgo ni Keliso mokho-te gini-etoam. Ta matev mbomømboma ndøgo, kopømba mbaín tizi-geveømem. Khàpumu-khouwév. \v 9 Mbumbukiam, ndego manqei-qape neka gigiap ate nqægo gekhakheinam, no sasae nqánek genø-etoám: No teqa matavap ndøgo, ibugukhokhof ekeza mokho-te qakhonawam, ezoqa yage gimønøzumavun, ezoqa ewaqape nøzømbé-ovøemát. \v 10 Mbumbukiam tene-matanám ndǿgo: Klisten bawan ezoqam mokho-te, ndego ndakin ekeza matavap loloakh vinivinimba, nqova-gi kawakawa-za neka iz-akhayapak mé꞉zømás, ndigu ova ngo꞉yage. \v 11 Matev ndøgo, Mbumbukiam nupøkhan mba gepøoa, ndego mø̀ndø-matanám. Keliso Yesu-qá mokho-té genøgó, ndego nigi Evezøza. \v 12 \x - \xo 3:12 \xt Zion 14:6; Lom 5:2\x*Te mokho-te, ni ezoqa nqazi-unimanqatinat, kopømbaqapé, Mbumbukiam-té qazinǿ-okhoát. Kha føgakh-mbá neka møe mbaín. \v 13 Yaq nakémbá, zo mbøni bezø̀va᷄ev, noqa yage føgakh-qape-qa yaq-te, ndøgo zo zapaya qanøfakhan. Zapa ndǿgo, ndøgo zoqá tøke nonqó. Ta mokho-te ndøgo, zo yage eqeieqei-qape zøtéqeivím. \s1 Yesu Keliso-qa kuku matev ni-te \p \v 14 Yaq nakémbá, no Tat-qa megemege-te, katuk nomøkuiám, neka teqa iz nqǣ-ēqāwāt. \v 15 Bawabawan ate ndægo, yan-te nqo꞉go neka manqei-qape-te nqago, zapa ndégo. \v 16 Mbumbukiam, ndego matev kandakanda mbomømboma kopoav-qapé, niqa tøke nonqo. Yaq nakémbá, no āv qambøe-vi꞉matún nqǽgo: Ndego zo tege Nqova Mbomambaqape-qa mokho-te, bazaføgakh bezø-etoám. Yaq zo bazaføgakh-us zógoát, zoqa mokho-te. \v 17 \x - \xo 3:17 \xt Zion 14:23; Kol 1:23; 2:7\x*Yaq Keliso, zoqa unimanqatin matev mokho-te, zoqa mbøni-te betū꞉yage. Yaq zo matev ate ndægo, kuku matev-us vø̄ego. Yaq zo ande tae me ndægo, lu manqei pakoa-te qamø-mbuvøem, føgøføgakh zówaniapát. \v 18 Yaq zo Mbumbukiam-gi ezoqam ate ndi꞉gu nøme namba, tø̀nezøtéz, av nqægo: Keliso-qa kuku matev-qape, ni-te ndømbogo, sà tønømá. Taqa vøndæv neka taqa sekeat neka taqa eqæv neka taqa igian, kandambá tantáv. \v 19 Unimanqatín. Ni manqei-qape ezoqam, ni kopømba mbaín, teqa kuku matev ate ndægo uni tizi꞉nøten. Geté no Mbumbukiam-te, āv qate-vi꞉matún nqǽgo: Zo Keliso-qa kuku matev tø̀nezøtéz. Yaq Mbumbukiam-qa matev mbomambaqape, ekezan-te ndøugu, até zó-a, ùni tabezømbe-tøtøvøyám, zo mokho-te. \p \v 20 Mbumbukiam-qa bazaføgakh, kandamba tantáv, ni mokho-te nqøu-sasaeat. Gekha viam manqāt ndøgo, ni te-te nqanigu, neka gekha matavāp ndøgo, nqazi-matavap, teqa tøke kopømbaqapé, unimé꞉-løvuám. \v 21 Teqa iz, bèto-eqawát, Klisten bawan ezoqam mokho-te. Ta zapaya ndøgo, ndego Keliso Yesu mokho-te gematanam, teqa iz miavmiav be-eqawát, atema ezoqa ewaqape yage vǿmønøzumīt. \p Amén. Nqanek manqat unimanqatín. \c 4 \s1 Ni Klisten ezoqam ate nqazi꞉gu, ni Keliso-qá khá \p \v 1 \x - \xo 4:1 \xt Kol 1:10\x*No Evezøza-qa sasae zapaya, ndimbula mokho-te nqatu꞉gu, no nqazǿ-pouwe: Zo Mbumbukiam gezøndo-akha, tegi ezoqam tozogoat, zo matev eqeieqei-té qayageáp. \v 2 \x - \xo 4:2 \xt Kol 3:12-13\x*Zo zøkeza iz ndø-eqàwa᷄t. Geté zo aiyaiyav matev-té qayageáp, ezoqa nøme namba, neka zo mbøni nqosøgeap nakha-nakhamas-te ndø-upø̀gi᷄m. Neka kuku matev até bezøgó yaqyaq-a. Ezoqa matev soqøsoqa timatønumat zo-te, zo matev nakhamas-te ndø-qavøinàma᷄t. \v 3 \x - \xo 4:3 \xt Kol 3:14-15\x*Zo Nqova Mbomambaqape mokho-te qazo-kopo-ez, yaq zo bazaføgakh ndø-asøzú. Ta sambi matev-te ndøgo, ezoqa ndøtøkuzuat, até vøyageáp. \v 4 Ni Mbumbukiam-gi ezoqam, ni kha kopó. Neka Nqova Mbomambaqape kopo me꞉gó. Neka até matev kopo me꞉gó, zo ndozoto-taza, tozondapem, ma Mbumbukiam gezømbe-akha. \v 5 Neka Evezøza kopo me꞉gó. Neka unimanqatin matev kopo me꞉gó. Até ibøkha iz upøgim matév-a, kopo me꞉gó. \v 6 \x - \xo 4:6 \xt 1 Ko 12:6\x*Até Mbumbukiám-a, kopo me꞉gó, ndego ezoqa ewaqape-ge Tat. Ezoqa ewaqape, ndégo tezømbo-kawaevát. Neka ezoqa ewaqape mokho-te, ndégo tunu꞉-sasaeát. Neka ndego ezoqa ewaqape mokho-té gunu꞉gú. \p \v 7 \x - \xo 4:7 \xt Lom 12:3, 6\x*Ni ezoqa kopokopo ate nqazi꞉gu, Keliso teqa kuku matev mokho-te, matev vinivinimba ni-etoám, av ekezan qambøe-pøovam. \v 8 \x - \xo 4:8 \xt Psa 68:18\x*Keliso ni matev ndini-etoam, taqa yaq-te Mbumbukiam-qa Manqat, āv qane-eín nqǽgo: \q1 “Uni ova-in nqo꞉go geqavig, \q2 ndego pingim-ak ndøkhatób, namba gi꞉qavig. \q1 Yaq ndego ekeza ezoqam, \q2 khanakhanakh matev zø-etoám.” \m \v 9 \x - \xo 4:9 \xt Zion 3:13\x*Nqanek manqat qa-ein, av nqægo, “ndego geqavig,” ndøgo ni āv qani-nømendím nqǽgo: Keliso bugukhokhof, nqanek manqei-qape-té gendovís. \v 10 Ndego ezoqam, ibugukhokhof gendovis, ezoqam ndégo, uni ova-in nqo꞉go geqavig, neka yan uni vø̄e-løvuam. Ndego teneqavíg ndǿgo: Gigiap ate ndægo, yan-te nqo꞉go neka manqei-qape-te nqago, tèabete-tønøyám. \v 11 \x - \xo 4:11 \xt 1 Ko 12:28\x*Yaq ndego ni Klisten bawan, sasae ezoqam ni-etoám. Nøme tegí u-anim ndǿgoát, neka nøme tegi manqa vevezam ezoqam vǿgoāt. Neka ezoqa nøme ndígu, ezoqa nøme Keliso-te yozoat-qa ndigu. Neka nøme ndígu, Mbumbukiam-gi ezoqam ndizø-keoge. Neka nøme ndígu, ezoqa Mbumbukiam-qa Manqat ndi꞉zømesim. \v 12 Keliso nginik ezoqam, ni Klisten bawan tøke nonqo ni-etoám. Yaq ni Mbumbukiam-gi ezoqam, teqa sasae eqeieqei bizi꞉gú, neka Keliso-qa kha betē-bazaføgakh-us. \v 13 \x - \xo 4:13 \xt Kol 1:28\x*Tiqa sasae, sà bemá, atema ni ate nqazi꞉gu, niqa unimanqatin-te neka niqa nøtenat-te, Mbumbukiam-ge Yo-qa yaq-te, bizimī-kopo-en, neka Klisten matev-te bizimī-findam neka ande av Keliso ekezan nde꞉go, bizimī-kopømba-en. \p \v 14 Yaq ni ande av nakhei nqonqon ndi꞉gu, neka ande av khagua ndægo, khamøe ndøngetøyam, neka ande av gagayag ndægo, khamøe ndøpøogim, sekembá zígoák, nømendim matev vinivinimba tøni-fakhanumat. Yaq ni ezoqa manqa enaq neka khavozam manqat tini-manqatat, ni tiqa khokho nømendim manqat zimømbó-paevemák, ndøgo niqa unimanqatin matev ngi꞉wat-qa ndøgo. \v 15 \x - \xo 4:15-16 \xt Kol 1:18; 2:19\x*Ni unimanqatin manqat mba bizi-manqaté. Kuku matev-ús. Neka niqa matev-te ate ndægo bizīfindam, neka ande av Keliso nde꞉go, bizimī-kopømba-en, ndego nigi kawa. \v 16 Ni Klisten ezoqam, ni teqa kha nqazigu, ndégo tegeageáp, ta kha vinivinimba ndøgo, nqabunuzupit neka kha kinik-te ndøgeageapet. Yaq ni eqeieqei tiziyagat, ande av kha ndæbunuzupit, sasae vinivinimba eqeieqei ndømatanam, neka ni kuku tønigoat, yaq Keliso-qa kha segé-khouwév, bazaføgakh-ús. \s1 Yage ndakinak-qa yaq-te Yesu mokho-te \p \v 17 \x - \xo 4:17 \xt 1 Pita 1:14; Lom 1:21\x*Yaq nakémbá, no Evezøza-qa iz-te nqazǿ-pouwe: Zo yage sekemba ndøndàpe᷄t, av bavokho ezoqam ndi꞉gu, ndigu Mbumbukiam zøtezateav ndigu. Tiqa matavap, gènokhombáp. \v 18 Bøivun-té qagó. Ndigu gèqatáz, khandi-te ndøgo, Mbumbukiam ezoqa ndezø-etoam. Neka ndigu mokho ndapeáv. Zapa ndǿgo, tiqa mbøni gètokeám. \v 19 Ndigu mivi matev mbaín. Ndigu ekeza kha, manqa-zapazapa-té ginø-nqonqotøvém. Neka ndigu matev soqøsoqa vinivinimba møqæ mba zømbeyǽt. \p \v 20 Geté zøtezat ndøgo, zo Keliso-te qazondapem, viní! \v 21 Zo mòzoyogém, teqa yaq-te, neka zo te mokho-te nqazoyage, zo unimanqatin manqat, mø̀ndæ-zømesimám, ndøgo Yesu mokho-te ndøugu. \v 22 \x - \xo 4:22 \xt Lom 8:13; Kol 3:9\x*Ta unimanqatin manqat, nqánek: Zoqa awenege yage matev, ndøgo taqa poev matev soqøsoqa mokho-te zo qatubam neka soqaqape-te vø̄-itubam, vø̀khofoé. \v 23 \x - \xo 4:23 \xt Lom 12:2\x*Yaq Nqova Mbomambaqape-qa mokho-te, zoqa matavap bezø̄-ndakinak. \v 24 \x - \xo 4:24 \xt Gen 1:26; Kol 3:10\x*Neka kopømba ande av ndabua ndakinak tøzøte-uzam, zo yage ndakinak zóndapém, ta yage ndakinak ndøgo, Mbumbukiam gekhakheinam. Yaq zo matev eqeieqei-té neka unimanqatin-té qazóyagát, av Mbumbukiam ndømbøe-poev. \p \v 25 \x - \xo 4:25 \xt Kol 3:8-9; Zech 8:16\x*Yaq nakémbá, ni yaqyaq-a meakha manqat manqate bìzi-ivøvém. Geté unimanqatin manqat mba bizi-manqaté. Zapa ndǿgo, ni Klisten ezoqam ate nqazi꞉gu, kha kopo-té qani-bunøzáp. \v 26 \x - \xo 4:26 \xt Psa 4:4; Zems 1:19-20\x*Zo qaqa tozo-gonemat, yaq ndøgo zo manqa-zapa-te be-ìtu᷄b. Zo qaqa khapé bezømbe-lolokhòta᷄p. Geté é-vø̄-ivøvemat. Yaq khøuwa okhokho-té geabemø-sinanát. \v 27 Zo nqova soqaqape, elavøqase mbøe-løvùzi᷄m. \v 28 Gekha ezoqām ndego, nde-aqonam, ndego aqonam matev, sà be-iváv. Teqa zenda sa be-àwa᷄p. Geté sasae betegó. Yaq av nqægo, ndego kopømbaqapé, ndigu gezǿ-tøkeát, ndigu gigiap mbain ndigu. \p \v 29 \x - \xo 4:29 \xt Kol 4:6\x*Manqat soqøsoqa ndøgo, ezoqa nøme ndøngiæzoat, manqa-nqa-te bezøndo-fakhàte᷄. Geté manqat eqeieqei mba ndømanqaté, ndøgo ezoqa nøme ndøzømbe-tøkee. Yaq ndigu zoqa manqat ti꞉-ewagat, tiqa mbøni-te bezømbē-eqeieqeiat. \v 30 \x - \xo 4:30 \xt Isa 63:10; 1 Tes 5:19; Ef 1:13-14\x*Zo Mbumbukiam-ge Nqova Mbomambaqape, viniv mbo-etøòme᷄m, ndego Mbumbukiam zo ande khakhatap me gezømbeve, av nqægo, zo tegē, neka ndego zo vaev khøuwa-te vǿkhatōb, ekezan-te. \v 31 \x - \xo 4:31 \xt Kol 3:8\x*Ezoqam-qa manqa-zapazapa navupav matev neka mbøni nqosøgeap matev neka qaqa matev neka manqa sasanqa manqate matev neka ezoqam-qa iz ngi꞉wat matev, matev av nqægo ate ndægo, vø̀-ivøvém, matev soqøsoqa ate ndægo nøme namba. \v 32 \x - \xo 4:32 \xt Met 6:14; 18:22-35; Kol 3:12-13\x*Geté zo yaqyaq-a, matev eqeieqei ndøgó neka tanakh matev mba bezømbu꞉gú. Neka ezoqa matev soqøsoqa tizøgoat, zo sà bezømbo-navøemát, kopømba av-té, Mbumbukiam Keliso mokho-te, zoqa manqa-zapazapa sa qambøe-navøem. \c 5 \s1 Ni Klisten ezoqam waev-té qabizi-yagé \p \v 1 \x - \xo 5:1 \xt Met 5:48\x*Zo Mbumbukiam-gi nakheis ndozogo, ndego kuku ndømbogo zo-te, zo matev eqeieqei mba ndømatanám, av ekezan nde꞉go, matev eqeieqei ndematanam. \v 2 \x - \xo 5:2 \xt Iblu 10:10; Exo 29:18\x*Neka kuku matev-té qayagé, ate av-té, Keliso kuku qambøegoam ni-te, neka ekeza kha ni zapaya vø̄nqonqotav, kopømba ande av ezoqa søvakha gigiap Mbumbukiam-te gi꞉løvusumatun. Keliso ekeza kha ge-etoam, ndøgo sisip qanimáv, Mbumbukiam-te. Yaq ndego khanakhanákh, taqa yaq-te. \p \v 3 Zo Mbumbukiam-gi ezoqam mokho-te, matev soqøsoqa elavøqase bezømbù꞉gu᷄, av mambe okho matev ndægo neka gekha matev soqøsoqa av nqægo nøme ndøgo neka gigiap qovet matev. Zapa ndǿgo, matev av nqægo, gemǿ-tøkuayák, Mbumbukiam-gi ezoqam namba. \v 4 Neka zo mambe okho manqat ndømanqàte᷄, neka ezoqam ngenøgim matev-te ndø-àba᷄m, neka gekha emanqat soqøsoqa nøme ndøgo, me꞉votòta᷄p. Geté zo Mbumbukiam-te, ike manqat mba ndømanqaté. \v 5 \x - \xo 5:5 \xt 1 Ko 6:9-10; Kol 3:5\x*Zo vø̀ezøtéz: Gekha ezoqām ndigu, mambe ndi-okho o matev soqøsoqa nøme av nqægo ndimatanam o gigiap qovet matev møqæ ndøzøya, ndigu Mbumbukiam-qa neka Keliso-qa Megeat Matev-te, gemǿ-ozák. Gigiap qovet matev, ndøgo andé batae-te ogiam matév. \v 6 \x - \xo 5:6 \xt Kol 2:4, 8; Lom 1:18\x*Zo gò꞉feazoát! Soqaín ndøgo, ezoqam-qa khavozam manqat, zo manqa-zapa-te tø-itub. Zapa ndǿgo, nqanek matev soqøsoqa zapaya, Mbumbukiam-qa qaqa ndǿgeáv, ti-te ndigu, teqa manqat o-mba ndapeav ndigu. \v 7 Yaq nakémbá, ezoqam ndigu matev soqøsoqa ndimatanam, zo ti namba, me꞉tøkùa᷄t. \p \v 8 \x - \xo 5:8 \xt Ef 2:13; Kol 1:13; 1 Pita 2:9; Zion 12:36\x*Zo ibugukhokhof, bøivun-té qazogoám. Geté zo ndakin Evezøza-gí ezoqám neka zo waev-té qazoyagé. Zo waev-te ndozoyage, yaq zo matev eqeieqei-te mbá qayagé. \v 9 Waev-te toqoyagat, yaq mokho ndøgo, ndøndo-fakhate, nqánek: Matev mbomømbomá neka matev ndaføya-ndaføya neka unimanqatin manqat. \v 10 Zo gèvawé neka gè꞉zøtezát, gekha matēv ndøgo, Evezøza ndømbøe-khaneat. \v 11 Ezoqa ndigu bøivun-te ndiyage neka ti-te mokho soqøsoqa mba ndøndo-fakhate, zo ti namba, me꞉khokhòmba᷄p, tiqa matev matanam-te. Geté zo ezoqa gè꞉zømesím, matev av nqægo soqaín. Bematàna᷄m. \v 12 Unimanqatín, matev nøme ndøgo, ezoqa khonoam-te ndimatanam, mivi-ús, toqote-manqatat. \v 13 \x - \xo 5:13 \xt Zion 3:20-21\x*Geté gekha matēv ndøgo, waev-te tøfakhan, yaq soqóqeív, av nqægo, eqeieqeī o soqain. \v 14 \x - \xo 5:14 \xt Isa 26:19; Lom 13:11\x*Gigiap o matev, waev-te tøfakhatat, yaq segemǿ-waév. Yaq nakémbá, ouv nøme āv gini-qaqaematún nqǽgo, \q1 “É-moqosuzám, \q2 qo venanqei nandoqo-buvit. \q1 É-moqo-khandí꞉q, \q2 qo løvøte-te nandoqogo. \q1 Yaq qo waev-té qoqógoát, \q2 ndøgo Keliso-te qandowav.” \p \v 15 \x - \xo 5:15-16 \xt Kol 4:5\x*Yaq nakémbá, zo gèqeiví, zo ande áv khazøté-yagāt. Zo matavap livilivis ezoqam-qa, me꞉qeìvi᷄. Geté zo matavap loloakh ezoqam zógoát. \v 16 Khøuwa khokho ndøngiæzòa᷄t. Matev eqeieqei mba ndøgó. Zapa ndǿgo, matev soqøsoqa khàpumu-khouwév, ndakin nqaziyage. \v 17 Zo ande kandaniap ezoqam me ndø̀go᷄. Geté zo ùnime꞉-vawé, gekha matēv ndøgo, Evezøza ndømbopoev. \v 18 \x - \xo 5:18 \xt Luk 21:34\x*Neka zo ibøkha soqa khapekhapé me꞉-ìza᷄m, andé kawa vøzømbé-okɨ̄. Matev av nqægo, segé-ngiæzó. Geté zoqa kha, Nqova Mbomambaqapé qabezømbe-tønøyám. \v 19 \x - \xo 5:19 \xt Kol 3:16\x*Zo ouv gèqaqayám, yaqyaq-a, kopømba ande av Sams ouv ndægo, o ouv nøme ndøgo, Mbumbukiam-qa iz ndø-eqawat, o ouv ndøgo, Nqova Mbomambaqape nde꞉zømesim. Zo ouv khanakhanakh-us zóqaqaemát, Evezøza-te, zoqa mbøni mokho-te. \v 20 \x - \xo 5:20 \xt Kol 3:17\x*Neka Mbumbukiam, nigi Tat, ike manqat oskia zombó-etoumát, Yesu Keliso-qa iz-te, ndego nigi Evezøza, matev ate ndægo, ndego zo-te ndematanam. \s1 Angana neka sakheis, eqeieqei ande āv kiníyagāt \p \v 21 \x - \xo 5:21 \xt 1 Pita 5:5\x*Zo Keliso ndozombo-vizap, zo izuizum mokho-té qanu꞉gú. \p \v 22 \x - \xo 5:22 \xt Kol 3:18; 1 Pita 3:1\x*Zo sakheis, zøkeza angana-qá mokho-té qanu꞉gú, ate av-té, zo Evezøza-qa mokho-te ndozotu꞉gu. \v 23 \x - \xo 5:23 \xt 1 Ko 11:3; Ef 1:22\x*Zapa ndǿgo, anganeam sævam-gé kawá, ate av-té, Keliso ni Klisten bawan ezoqam-ge kawa nde꞉go, ndego ni gekhandi꞉n, ni teqa kha nqazigu. \v 24 Ate av-té, ni Klisten bawan ezoqam, Keliso-qa mokho-te nqazu꞉gu, yaq sakheis ekeza angana-qa mokho-te, āv tiabitu꞉gú, matev ate ndægo. \p \v 25 \x - \xo 5:25 \xt Kol 3:19; 1 Pita 3:7\x*Zo angana, zo zøkeza sakheis-te, kuku āv tabezømbe꞉gó, av Keliso Klisten bawan ezoqam-te, kuku qambøegoam, neka ekeza kha sa vø̄nqonqotav, ti zapaya. \v 26 \x - \xo 5:26 \xt Tait 3:5\x*Ndego tene-matanám ndǿgo: Ni Klisten bawan ezoqam, ndego ni teqa manqat mokho-te, ande ibøkha me ge꞉sungutan, Mbumbukiam-gi mba zígoát. \v 27 \x - \xo 5:27 \xt 2 Ko 11:2; Kol 1:22\x* Keliso āv qambøe-pøovám nqǽgo: Ni Klisten bawan ezoqam ate nqazi꞉gu, ndaføyamba zígoát, teqa bøi-te, ate av-té, sævam bugug keoge eqeieqei neka mbomambaqapu neka soqain-qase mbain ndu꞉gu, anganeam tundaf. \v 28 Yaq matev até kopó. Angana ekeza sakheis-te, kuku āv tabezømbe꞉gó, av ekeza kha-te kuku ndøzømbe꞉go. Unimanqatín. Gekha ezoqām ndego, ekeza zas-te kuku tømbogoat, ndego até ekeza kha-té-a, kuku ndømbôgó. \v 29 Gèmbo-mataváp: Ezoqa ekeza kha, sanqaupáv. Geté ndigu eqeieqei ndø-okefatún, neka keoge eqeieqei vømbōgoatun. Ate av-té, Keliso ni Klisten bawan ezoqam nginimbi-keoge. \v 30 Zapa ndǿgo, ni Klisten ezoqam, ni teqá khá. \v 31 \x - \xo 5:31 \xt Gen 2:24; Met 19:5\x*Mbumbukiam-qa Manqat, āv qane-eín nqǽgo, “Yaq nakémbá, anganeam eve neka evo géziváz. Yaq zās namba mé꞉tøkuaném, yaq ndigu ezoqa menas, vømǿ-kha-kopo-ēz.” \v 32 \x - \xo 5:32 \xt Veve 19:7\x*Taqa manqa mokho, igian kandambá. No Keliso neka ni Klisten bawan ezoqam nøte-manqaté. \v 33 Geté nqanek manqat, até ni ezoqam-té-a, ni-té qando-manqaté. Angana ate ndi꞉gu, ekeza sakheis-te, kuku āv tabezømbe꞉gó, av ekeza kha-te kuku ndøzømbe꞉go. Neka sakheis, ekeza angana, yà bezøvizáp. \c 6 \s1 Nakheis neka evøndipakha eqeieqei ande āv kiníyagāt \p \v 1 \x - \xo 6:1 \xt Kol 3:20\x*Nakheis, zo Evezøza-qa mokho-te ndozotu꞉gu, zo zøvøndipakha-qa manqat o-mba mo꞉ndapé. Matev av nqægo, eqeieqeí. \v 2 \x - \xo 6:2-3 \xt Deut 5:16\x*Mbumbukiam-qa Manqat āv qane-eín nqǽgo, “Qave nekā qavo, gèzøvizáp.” Bugukhokhof guguna manqat nqánek, taqa yaq-te, Mbumbukiam manqa mbusa geve. Manqa mbusa geve, nqánek, \v 3 “Av toqotegoat nqægo, yaq qo eqeieqei qóyagát neka møp-mbá qotéyagét, nqanek manqei-qape-te.” \p \v 4 \x - \xo 6:4 \xt Kol 3:21; Psa 78:4; Prov 22:6\x*Zo evøndipakha angana, zogi nakheis qaqa zøløòzu᷄. Geté eqeieqei zógugubát neka Evezøza-qa yaq-te vozozǿ-ovøemāt. \s1 Sasae ezoqam neka tigi kawakawa-za, eqeieqei ande āv kiníyagāt \p \v 5 \x - \xo 6:5 \xt Kol 3:22-23; Tait 2:9-10; 1 Pita 2:18\x*Zo sasae ezoqam, zøkeza manqei-qape sasae kawakawa-za, gèzøvizáp, neka tiqa manqat o-mba mo꞉ndapé. Zoqa mbøni mokho-te, matev ndaføyamba até bezømbu꞉gú, ate av-té, zo Keliso-qa manqat o-mba ndøzømbøe-ndape. \v 6 Zo sasae bazaføgakh-us, ta-mbá ndø̀go᷄ ndøgo, ndigu kawakawa-za, zo tizømetat, tiqa enaq gɨam nonqo. Geté zo Keliso-gi sasae ezoqam ndozogo, zo tiqa sasae bazaføgakh-us ndøgó, av Mbumbukiam ndømbøe-poev. \v 7 Zo sasae khanakhanakh-us ndøgó. Zapa ndǿgo, zo nqanek sasae, ambá av nqǣgo, ezoqam-qa mba zogō, geté zo Evezøza-qa zogó. \v 8 \x - \xo 6:8 \xt 2 Ko 5:10; Kol 3:24-25\x*Gèmbo-mataváp. Gekha ezoqām ndego, matev eqeieqei tegoat, oskiá ndøgo, ndego khokho sasae ezoqam ndego o iz akhae vǿgoāt, Mbumbukiam yaq-fia eqeieqei, ndø̀mbo-etoám. \p \v 9 \x - \xo 6:9 \xt Kol 4:1; Lom 2:11\x*Neka até zó-a, zo kawakawa-za, zo matev eqeieqei ndøgó, zogi sasae ezoqam-te. Zo zø-utø̀ve᷄. Zapa ndǿgo, zo mø̀zøte-zøtéz, tigi kawa neka zoge kawa, kopo me꞉gó. Yan-té gonoyagé. Neka ndego gématøvemák, qo ande gekha ezoqam, iz akhae ezoqām, ō, khokho ezoqam. \s1 Mbumbukiam-qa nakhag gigiap, yà bizi-uzám \p \v 10 Noqa vaev manqat nqánek: Zo bazaføgakh-us ndøwaniáp, ta bazaføgakh ndøgo, Evezøza-te ndøndo-okho. Zapa ndǿgo, teqa bazaføgakh, kandambá tantáv.\fig Nakhag ezoqam, teqa gigiap vinivinimba namba|alt="Soldier" src="GW-205X.tif" size="col" ref="6:10-20" \fig* \v 11 \x - \xo 6:11 \xt Lom 13:12; 2 Ko 10:4\x*Zo Mbumbukiam-qa nakhag gigiap ate ndægo, vø̀-uzám. Yaq nqova soqaqape tezømbe-khavozam, zo kopømbaqapé, kha føgakh-mbá qazó-waniapát. \v 12 \x - \xo 6:12 \xt 1 Pita 5:8-9\x*Zapa ndǿgo, ni ambá av nqægo, manqei-qape ezoqām namba zi꞉nøfeēt. Geté ni nqova soqøsoqá namba zi꞉nøfeét, ndigu ova ngo꞉yage, ndigu kawakawa-za neka iz-akhayapak ndigu neka gekha nqova soqøsoqa bazaføgakh-us nøme ndigu, ezoqa ndigu bøivun-te ndiyage, ndizømbo-kawaezat. \v 13 Yaq nakémbá, zo Mbumbukiam-qa nakhag gigiap ate ndægo, é-mozo-uzám. Yaq zo føgøføgakh zówaniapát, nqova soqaqape-qa khamasim matev tøndo-okhoat. Yaq tømø-navøem, zo até zówaniapát. \p \v 14 \x - \xo 6:14 \xt Isa 11:5; 59:17; 1 Tes 5:8\x*Zo føgøføgakh ndøwaniáp. Unimanqatin manqat-té qanøyagé. Av tøzøte-yagat ndægo, yaq zo mòzoto-khakheinám. Ate av-té, av ndabua segim nonqo, bøndim-te toqote-løvaz. \p Neka matev ndaføyamba-qape ndøgó. Ndøgo andé sanqava khakhazam nonqo me mé꞉goát, savim-te taqambo-tøkeat. \p \v 15 \x - \xo 6:15 \xt Lom 10:15\x*Zo é-mozoto-khakheinám. Ezoqa Mbumbukiam-qá Sambi Manqat zøté-zømesimát. Ndøgo ate av-té, av zenda tokhotapak-te, tamak toqote-uzupat. \p \v 16 Neka nøme nqánek: Zo unimanqatin matev oskia zǿgoát. Ate av-té, av sanqava khakhazam nonqo nøme, zenda toqote-geatat. Yaq zo kopømbaqapé, nqova soqaqape-qa sanqava wageap-us ate ndægo, søzøté-khoutumát. \p \v 17 \x - \xo 6:17 \xt Iblu 4:12\x*Zo mø̀zøte-zøtéz, Mbumbukiam zo mø̀ndø-khandí꞉z. Nqanek zøtezat, andé nakhag wawaq me me꞉gó, nakhag ezoqam kawa-te gi-uzumatun. Zo vø̀-uzám. \p Neka Mbumbukiam-qa Manqat, ndøgo ande nakhag kaiya me ndi꞉gu, Nqova Mbomambaqape gezø-etoam, vø̀geageváp. \p \v 18 \x - \xo 6:18 \xt Luk 18:1; Kol 4:2; 1 Tes 5:17\x*Zo Mbumbukiam oskia mbo-akhayám, ate av-té, av Nqova Mbomambaqape ndezømbe-nøzøgim. Gekha guligulim o viam manqāt ndøgo, Mbumbukiam-te tozogoat, zo bazaføgakh ndø-asøzú. Livin-qase, mø-ivø̀ve᷄m. Zo Mbumbukiam-te, tegi ezoqam ate ndi꞉gu-qá yaq-té qaneviám. \p \v 19 \x - \xo 6:19 \xt Kol 4:3-4; 2 Tes 3:1\x*Neka zo Mbumbukiam, até noqá yaq-té-a, vømbø̄e-viam. Yaq gekha manqāt ndøgo, no tæmanqatat, Mbumbukiam manqat eqeieqei, tèabenømbe-etoám. Yaq no ezoqa Mbumbukiam-qa Manqat tøte-zømesimat, no kopømbaqapé, manqat ndøgo, bugukhokhof qakhonawam, kha føgakh-mbá qǽmanqatát. \v 20 \x - \xo 6:20 \xt 2 Ko 5:20; Filem 9\x*No Mbumbukiam-gé u upøgim ezoqám. No ndimbula-te, teqa Manqat Mbomambaqape zapayá qategó. Zo Mbumbukiam-te gèndoviám, noqa yaq-te, no teqa manqat kha føgakh-mba tàbate-manqaté, av ndego ndømbøe-poev. \s1 Pol-qa vaev manqat \p \v 21 \x - \xo 6:21 \xt Kel 20:4; Kol 4:7-8; 2 Tim 4:12\x*Noqa yaq-te, zo nigi Klisten nøfu Tikikus mé꞉zømás, ndego ni nqeimbøe-khafuat, ndego unimanqatin Evezøza-ge sasae ezoqam. Yaq zo matev ate ndægo zøtézøtéz, no ande āv khatēyage neka no andē gekha matev me notēgoatun. \v 22 No ngenek ta zapaya nqánek qate-khofotaváv: Zo zøtézøtéz, ni ande āv khatīyage. Yaq zoqa kha gé꞉føgákh. \p \v 23 Nǿfuap! Mbumbukiam, ndego nigi Tat, neka Yesu Keliso, ndego nigi Evezøza, tiqa sambi matev neka kuku matev neka unimanqatin matev, ndø̀goát zo-te. \p \v 24 Mbumbukiam-qa kuku matev, ndø̀goát zo-te, zo ate ndøzøte꞉go, zo nigi Evezøza-te, Yesu Keliso kuku ndøzøgo, ndøgo navupav ndøgo.