\id TIT - Kuot NT [kto] -Papua New Guinea 2001 (DBL 2014) \h Taitas \toc1 Babam la omirong Paulo me ai Taitas \toc2 Taitas \toc3 Ta \mt1 Babam la omirong Paulo me ai Taitas \c 1 \p \v 1 Turuo Paulo, turuo migana o ubi ang Morowa, ga turuo Apostolo ang Karisito Iesu. Toiteong Morowa gare ro meba tala ga ongangastang nagan maiong teip ga magaulap la maiteong ara Morowa ga betmeng am kan, ga eba maagaralie meba omela unirap o ties migat ga ameuluan tavuk ang Morowa. \v 2 Muana o nagan buong ira Karisito la obit uriro ties la migat o, la auanbula Morowa meba alang ninimiap la iot atatan makin buun. Uriro ninimiap la iot atatan makin, tiralo kan na tara Morowa la tale ka makosarong pagap ba ga betmeng, midaong ara namo eba alang urio ninimiap buun. Pa abit Morowa la tale kan ume kakarabi. \v 3 Ga tubiat, na irie tara irie kan la avuoong. Ga maiteong non teip meba ovaikmeng ties ang, ga na iruo tavuk la okosarong ties ang ga betieng la uakap. Morowa irie migana la ina ume bulagi, irie kan la tiesong ga orula urio ubi meba ovaiktang ties ang. \p \v 4 Tie, Taitas, omirtung urio babam me noun. Nunuo poi ruang migat, memani maning nagan gare pava ganam. Tie, Mariktung me ai Morowa Mamo buang ga Karisito Iesu, irie migana la ina bulagiong, la eba lialang ubonuvarap ga malina miun. \s1 Amarikong Paulo Taitas meba maset maiteang teip ba meba meke me lotu \p \v 5 Tie, norulai la nunama bo ailan Krit, meba maidangnang non napup ma ubiap la tale ka puvuvum. Ga eba maitenang noba teip mila uke me ubi o lotu na mirier pialap mila kanim are la norulo ra tinan. \v 6 Teip mila uke o lotu le teip ba are ro: Tale memaning kiribas na irap ma teip ga magaulap, ga teip la memaning it namurit magabun. Ga lop maiam le naganmeng ira Karisito Iesu ga buat mameuluan tavukup mila papalim na irap a Morowa ga tale puomeng noba non teip meba mavuremeng o ties. Ga non gat paga, buat ameuluan tavuk o pringesnges ga oguekmeng ties maiong nagap ga irap maiam. \v 7 Eva, teip mila uke na lotu la mime umaiale bo ubi ang Morowa. Are ratmat ga eba tale memaning kiribas ba na irap ma inamaniap, teip ga magaulap la buat ogimameng kiribas ba ira ma. Buat tevienmeng ga buat kukuim dalap ma kakalait ga buat menmeng. Buat mavitmeng teip tapmat ga buat nameng meba maiaram papot ma kakepup a tavuk o kakarabunim. Karuk. \v 8 Pa eba maset umaialeng bo teip la mumaio na luguap maiam ga maset nameng meba makosarmeng tavukup mila mumurum ga oirorotmeng maset na maiong kan. Ga eba mameuluan mirier tavukup mila puvuvum ga mirier tavukup am Morowa. Ga non gat paga, eba maset oirorotmeng ninimiap maiong kan. \v 9 Ga eba maset omeuluan maranit o uriro ties migat la masingpala o. Leba are ba rie, tie eba puomeng meba mangangasmeng dalap ma teip ga magaulap ma mirier tiesiap mila migat. Ga puomeng gat meba tiesmeng maranit mai teip la mime oguek ties ang Morowa. \s1 Bo ailan Krit ame non teip o kakarabunim la mime okiribas nagan maiong non teip \p \v 10 Tie, nunuo le maitenang teip mila murum meba umaialeng ubuo lotu. Memani, ame papot ma teip la mime oguek ties ang Morowa na luguap o lotu Krit. Ga mime makosar gat papot tiesiap agarit ga mime mavana agarip maiam inamaniap. Gar ma teip onim Iudaia la mime ameuluan a tavuk o ukasau, akurupmein non garip ma miriro teip mila kiram. \v 11 Are ratmat ga nunuo le mabunaknang meba tale makosarmeng mitmat tiesiap. Memani, miriro teip la namot meranam kakepup ga pagap maiam non teip ga magaulap. Are ratmat ga mime masingmaiala meba makosarmeng non ara tavukup la tale puomeng meba makosarmeng. Met iriro tavuk, mime okiribas nagan maiong non ekelesiap ga numeilup maiam gat. \v 12 Met miriro tavukup o kakarabunim, tinan la non migana kabirana ma unulip maiam onim Krit la ugama: “Inamaniap onim Krit la mime busit ties o kakarabunim. Mirie ganam la mime makosar tavukup mila kiram migat, kamena gare suvailap. Mitara palalameng tapmat ga mimet agat me papot parak.” \v 13 Uriro ties la migat o. Are ratmat ga naramang ties ula mamaranu me maun, meba naganmeng migat iro ties ang Morowa. \v 14 Ga buat meptam non ara non ara gasip agarit maiam Iudaiap ga buat mameuluan non ara non ara maimaiap maiam teip la mime maialam ibup ma iro ties migat. \p \v 15 Migat, ira ma teip ga magaulap la mime makosar tavukup mila babaim na irap a Morowa, mirier pagap ganam la babaim, ga puomeng meba maiaram mirier parakiap ganam. Pa ira ma teip ga magaulap ba la mime makosar tavukup mila papalim na irap a Morowa ga tale mime nagan ira Karisito, karuk kan a paga ba la babai na irap a Morowa. Memani, agat o uvuvuo maiong ga dalap ma la papalim ara maset. \v 16 Mubip ma la mime ties gare ro, “Turuo la arit Morowa.” Pa tavuk maiang la masinguala la maialam ara ibup ma ira Morowa. Mirie teip la mime makosar tavukup la tale teuba Morowa maime. Mirie teip la mime oguek ties ang Morowa ga tale kan puomeng meba akosarmeng tavuk ba ila muri na irap a Morowa. \c 2 \s1 Tavukup mila murum la mirier ekelesiap le mameuluan \p \v 1 Tie, nunuo le masingnala mirier ekelesiap meba makosarmeng mirier tavukup la mavuomeng mirier tiesiap o migat am Morowa. \v 2 Manalava laipakip meba tale menmeng. Agatmeng maset me tavuk la akosarmeng ga mamiuluan it agarip mila mumurum. Ga omeira migat ties ang Morowa, ga me tavuk o na migat me mirie, ga a tavuk o dus maranit ga temiaving mirier giginanimup. Mirier laipakip le masingnala gare ro, Buat bukbukmeng kakalait, pa eba akosarmeng tavuk ila puvuvui ga eba omeuluan teip ga magaulap ties maiong, ga oirorotmeng ninimiap maiong, ga naganmeng ira Karisito na dalap ma ga nameng migat maime ekelesiap ga dusmeng maranit upat giginanim. \v 3 Are gat to, mirier kualapikip le maset masingnala gare ro, Akosarmeng tavuk ila babai na ninimiap maiong ga eba omeuluan teip ga magaulap ties maiong, ga buat tiesmeng kirat me ira ma non inamaniap. Ga buat maiaira wain meba ualeng bo agarip maiam. Pa masingmiala mirie non teip ga magaulap meba akosarmeng tavuk ila muri. \v 4 Leba akosarmeng gare tie, tie puomeng meba masingmaiala kubeulap ga eba ameira tavuk o na migat me laip maiam ga lop maiam. \v 5 Ga kubeulap gat la eba maset oirorotmeng na me neip ma kan, ga eba babaim ba na irap a Morowa. Ga eba ameira tavuk o unualeiap maset me luguap maiam, ga eba akosarmeng tavuk ila muri. Ga eba tekapirmeng mapat laip maiam. Tie, leba makosarmeng tavukup gare tiro, tie karuk a noba migana la eba kikirat tiesang ume ties ang Morowa. \p \v 6 Aret tie ga mangangasnang dalap ma kubap ga mirie kan la eba oirorotmeng maset ninimiap maiong. \v 7 Ga nunuo kan le makosarnang tavukup ganam mila murum na irap ma inamaniap ga eba magimameng ga mameuluo tavukup nuam. Ga na tara la masingnuala inamaniap, masingnala a tavuk migat meba meptang ties nung ga naganmeng iro. Pa buat masingnuala a tavuk o fugau ga pringesnges. Karuk. Pa masingnala a tavuk ang Morowa na ninimiap nung. \v 8 Pa masingnala mebat man tiesmeng o ties ula puvuvui, are ratmat ga mirie teip la mime nekaromela ga nunuo la tale puomeng meba omaioping kiribas ba ira nuo. Ga karorap gat la tale kan puomeng meba okosarmeng ties ba ula kiro me bulam. Karuk. Mirie la eba mulimeba me agat maiong ula kiro me bulam. \p \v 9 Manalava miriro teip o ubi, masingnala gare ro, mionang mapat teip mila kanim maiam ma mirier lap ganam. Ga meptang ties maiong ga makosarmeng tavukup mila mumurum la nameng teip mila kanim maime. Buat mepulo ties ula kiro me maun teip maiam mila kanim. \v 10 Ga buat mapulameng pagap maiam teip mila kanim. Karuk. Pa akosarmeng tavuk ila muri ira ma meba temeba ume ubi maiong ga naganmeng maset iro ties maiong. Leba akosarmeng gare tie, eba magimameng inamaniap tavukup maiam ga eba menavang dalap ma meba meptang ties migat ang Morowa, irie migana la ina bulagiong. \p \v 11 Norulo gare ro, memani ubonuvarap ang Morowa la betieng ara la uakap. Ga iriro Morowa la puoong meba ina malagiang mirier teip ga magaulap. \v 12-13 Pa uriro ubonuvarap ang Morowa, urie la ime busingiala gare ro, Iesu Karisito, irie Morowa buang ila kani la eba ina bulagiang, la eba betang la uakap na bonim a ula kakanu. Ga man auanbula un nagan meba ina terigiang, are ratmat ga man bulaminaisong Morowa. Are ratmat ga mabulaing tavukup la tale kan am Morowa, ga tavuk o na me neip onim na uriro kimanam. Ga maset oirorotbuong ninimiap buong, ga bumung puvut ga abuluan tavuk ang Morowa na tara la bunama na uro kimanam. \v 14 Eva, Karisito Iesu la uvara arakin buo meba ina bulagiang ga maduratong mirier kirinimup buam. Ga eba bubabaim ba migat na irap a Morowa ga eba betbuong inamaniap am kan. Are ratmat ga ubibuong maranit ga makosarbuong mirier tavukup mila mumurum. \p \v 15 Tie, miriro tiesiap la nosingtuala ma mirie le masingnala non teip ga magaulap. Are ratmat ga masingnala inamaniap ga nemum agarip maiang meba mameuluam miriro tiesiap. Ga nalang ties ula mamaranu maun inamaniap la mime oguek ties, meba avuvutmeling tavuk maiang. Non gat paga, buat nuairam non teip ga magaulap meba meiniang ties nung. Karuk. \c 3 \s1 Akosarbuong tavuk ila mumuri gare Morowa la akosarong tavuk ila mumuri \p \v 1 Tie, nemung agarip maiam inamaniap meba maionang mapat teip mila uke ga gavamanip, ga mameuluan tiesiap maiam ga man urangameng meba makosarmeng mirier ubiap ganam mila mumurum. \v 2 Buat maiaramo ties ula kiro me ira migana ba, ga buat nemenam o ties. Pa mirier taraiap le maionang un nagan ga makosarmeng tavukup mila murum ga masingmaiala a tavuk o tekapir ira ma mirier inamaniap. \p \v 3 Memani, tinan na tara la tale abit Morowa, tie agat buong la tale uakap, bubuo gat la bunama garet tie: Banbananieng agat buong ga bume oguek ties. Buvanameng non ara non ara tavukup mila kiram onim na uro kimanam ga kabuna garet tie: Bubuot teip o ubi agarit maiam non ara tavukup o na me neip ga tavukup o tenubap me neip. Ga bume bunum ana tavuk meba makirarabuong noba inamaniap, ga kiram dalap buo me non inamaniap na tara la maionama maset. Ga bume akosar tavuk o mukmukanim ga tavuk o nekaronulap. \v 4-5 Pa na tara la ina bulagiong irie Morowa, tie bubouvara ga akosarong tavuk o na ira buo uakap, ga ina bulagiong. Pa akosarong gare ro, tale muana la bume akosar tavuk ila puvuvui na irap a. Karuk. Pa iro kadik ang kan, ina bulagiong. Irie kan la bubouvara ga bukosarong ga betbuong gare madalakip mila neim, ga uala Muranama Ila Babai ninimiap ula nou buun. \v 6 Iro ubi ang Karisito Iesu, irie migana la ina bulagiong, Morowa la ourukong ngangas ang Muranama Ila Babai ga maset kan bubuo. \v 7 Bubouvara Morowa ga bukosarong gare tie meba betbuong gare inamaniap mila mumurum na irap a, ga buiteong meba obula ninimiap la iot atatan makin. Ga man ouanbula uriro ninimiap la iot atatan makin. \v 8 Migat ara iro utmat ties tung. Are ratmat ga manalava maranit ma miro pagap meba temamalienmeng miriro ekelesiap ga mamaranim ba meba makosarmeng tavukup mila mumurum. Leba okosarmeng gare tiro, tie eba temameng maset na irap a Morowa ga eba magamilie mirier inamaniap ganam. \p \v 9 Pa buat nupto ties o kakarabunim maiong teip la mitara nameng me bukbuk ga nenganganulap ga o ties ma bop ma eap maiam ga nenganganulap o ties a muana o maimai ang Moses. Bira, mitmat tiesiap la tale puomeng meba buagamelie ga abuluan tavuk ila muri. Ga buat danunam o ties ga teip la namo tiesmeng a gas o bangut pa dusnang kakailiat mauluo tiesiap ma bop ma eap maiam ga buat negagemela ma tiesiap me muap ma maimaiap am Moses. Memani, miritmat tiesiap la tale puomeng meba buagamelie ga abuluan tavuk ila mumuri. Are ratmat ga buat makosarming miriro tavukup. \v 10 Ga leba noba migana la muo ga masingala o non ara ties o usingnualap ga akosarang tavuk o ukirara o lotu, eva nalang ties ula mamaranu aun meba airorotieng tavuk ang. Pa leba okosarnang gare tie a namurit tara o narain tarapien, ga tala kan upto ties nung, tie anolaing ga nalang ibunam nuo gano ira a. \v 11 Anit ara, migana gare ratmat la oulai ties migat, ga ume makosar tavukup mila kakorikmeng. Miriro kiribasiap am kan la maiabua ra na ties. \s1 Ties lagorang \p \v 12 Tie, tara la eba asagarang Atemis o Tikikas meba muong tie noi, tie kakalait onoping alang ba meba munang toi na taun Nikopolis. Memani, tuga tonang na pianam Nikopolis na tara o susugun ga ifif ula mamaranu. \p \v 13 Tie, maset unaleng bo Apolos ga Senas, iruo migana la oit maset maimai. Na tara la mulio noi, tie leaganalie ma pagap meba tale kagesliong a paga ba na tara la eba limung na alang. \v 14 Teip ga magaulap buam le maset amira tavuk meba okosarmeng ubi ula mumuru ga magamelie inamaniap mila baim. Ebun maionama ekelesiap agarit ga tale ameuluan tavuk ang Morowa. \p \v 15 Mirier inamaniap ganam la maionama ga turuo la maialo “la ula muru” noun. Ga nalang gat “la ula muru” pang maun ekelesiap la mime nameng me palam. \p Ubonuvarap ang Morowa le iot ga mimir ganam.