\id 1TH - Kandas NT, R.Davies L.Fritzell, Aug 2009 \h 1 Tesalonaika \toc1 A Mugano Pas anun o Pol torom a taro Tesalonaika \toc2 1 Tesalonaika \mt1 A Mugano Pas \mt2 anun o Pol torom a taro \mt1 Tesalonaika \is1 A wasiso talapor mugu \ip Ra o Pol i kis tong o Korin i tumus a pas ri, a mugano pas torom a taro na lotu tong o Tesalonaika. \ip O Tesalonaika a labino tamon una papor Masedonia. Una mantul u inawan anun o Pol i wanpat tong o Tesalonaika ra i warawai torom det (tama Ap 17:1-14). Ara taro ra det nukpukus, det tagun a taro Juda, ma a susut tandet tagun a kum kabotaro gisen. A kum mugumugu anun a taro Juda tong o Tesalonaika det kankan uni a ramano taro tagun det, det sa nurnur un o Iesu. Ra det lu ru o Pol gusun anundet a tamon, ma i wan utong o Beria. Numur i tulu ru o Timoti torom det, ra o Timoti i inanos o Pol un det. \ip Una pas ri o Pol i watung wakak torom o God uni a taro Tesalonaika det tur dekdek una nurnur ra det etorom a kum mamaut, ma det nem o Pol. Una pas ri, o Pol i nem na udekdek anundet a nurnur, ma i balu i kai anundet a kum iting una minat. \iot A inawan ina Mugano Tesalonaika: \io1 A turturkibin ina buk ri (1:1) \io1 O Pol i gas nam det (1:2-10) \io1 A pinapam anun o Pol tong o Tesalonaika (2:1-3:13) \io1 A ngas na nilaun ra i ugasgas o God (4:1-12) \io1 A inawan pat melet anun a Labino (4:13-5:11) \io1 A tintinip na wasiso anun o Pol torom det (5:12-28) \c 1 \p \v 1 Iau o Pol, o Sailas, ma o Timoti, metul tumtumus torom mot a taro na lotu tong o Tesalonaika, mot ra mot laun un o God a Tamandat ma a Labino o Iesu Karisito. A marmaris ma a malmal torom mot. \s1 A nilaun ma a nurnur anun a taro Tesalonaika \p \v 2 Metul ser watung wakak torom o God un mot rop, ma metul ser pitar tar mot torom o God una numetul a kum niaring. \v 3 Ra metul wararing torom anundat a God a Tamandat, metul nuk pas anumot a kum pinapam i kibino una numot a nurnur, ma metul nuk pas a kum pinapam i kibino una numot a marmaris, ma metul nuk pasi kai, anumot a tuntunur dekdek, i kibino una numot a kinkinis langlang nama nurnur una Labino o Iesu Karisito. \p \v 4 A kum tistisimetul, mot ra o God i maris mot, metul tasmani lena i sa pilok pas mot, \v 5 uni a Wakak na Wasiso ra metul upuaso i, ausur i wanpat torom mot elar nama wasiso kut, awu. I wanpat tomo nam a dekdek ma a Tokodos na Nion, ma mot longoro lele i ra mot pam ukai i una balamot. Ra metul laun nisamot, mot tasman wakak a magirametul, ra metul ser upuaso i sur in pet wakak mot. \v 6 Mot sa mur pas a magirametul ma a magiran a Labino. A taro det banlaulau mot, ikut mot pam ukai a wasiso nam a gasgas, ra a Tokodos na Nion i pitar tari tamot. \v 7 Mot wanpat a wakak na larlar torom a taro na nurnur rop tiro una aru papor, o Masedonia ma o Akaia. \v 8 A wasiso anun a Labino ra mot upuaso i, i sa wan sarara, elar nam a tinangis ina garamut, ra i wan bakbak. Ausur tiro kut o Masedonia ma o Akaia, awu. A kum tamon rop det sa tasman anumot a nurnur un o God. Asau melet mo ra metul in watungi? \v 9 Uni det ut det wasiso talapor una numot a wakak na petutna ra mot gas pas metul. Ma det wasiso talapor kai un mot, lena mot sa tupukus torom o God, ma ka mot lotu mo torom a kum toktok. Mot papam mo torom o God, i ra a lingmulus ino ma a lalaun ino. \v 10 Ra mot kis langlang sur a Nutunu, ra in nan pirso tagisapat una langit, i ra o God i sa ukatutur melet pasi gusun a minat. O naro ra o Iesu, ra i ulaun pas dat gusun a kankan anun o God, ra in nanpat. \c 2 \s1 A pinapam anun o Pol detul tong o Tesalonaika \p \v 1 A kum tistisimetul, mot ut mot tasmani lena, anumetul a inawan pat torom mot ke utna oros, ikut, i wu ut a wino. \v 2 Mot tasmani lena numugu tana numetul a inawan pat torom mot, a taro det banlaulau metul ma det ban umaimai metul tong o Pilipai. Ikut anundat a God i warut metul, ra metul dekdek ut sur metul in wasiso puaso una nuna Wakak na Wasiso torom mot, ma ka metul ngaran det ra det lari sur det in sakbat metul. \v 3 Ra metul saring mot sur mot in nukpukus, ausur anumetul a wasiso i raro, ausur kai metul wasiso nam tu sakino nuknuk, ma ausur metul toro pas mot. \v 4 Awu! Metul wasiso puaso nam a Wakak na Wasiso, uni o God i sa lar tar metul, ma i nurnur un metul lena metul in pami. Ka metul wasiso puaso sur metul in ugasgas a taro nami, awu, sur o God ut in gas uni, i ra i sa lar tar metul. \v 5 Mot sa tasmani lena ka metul ugasgas mot nam tu wasiso na umarom, ma ka metul nemnem eno sur tu mani gusun mot. O God i tama i ma i tasman metul. \v 6 Ka metul nemi sur mot o taio gisen kai in watung ulabo pas metul. \p \v 7 I tokodos sur metul in saring mot sur tu ikul, uni metul a tulu aposel anun o Karisito. Ikut ka metul pami lenra. Metul upuaso a balano wakak epotor tamot, elar nam a ino ra i tamtamabat a kum nutnutunu. \v 8 Metul nem doko mot, ra metul gas doko sur metul in inanos mot una Wakak na Wasiso anun o God. Ausur i kut ra, awu, metul gas utkai sur metul in pitar anumetul a nilaun kai torom mot, uni mot ngatngat doko umatametul. \p \v 9 A kum tistisimetul, mot sa tasman anumetul a dekdek na pinapam. Una kum mirum ma a waspi, metul papam nama lamametul sur u warut metul una numetul a kinkinis. Metul pami lenri, sur metul in warawai torom mot nama Wakak na Wasiso anun o God ma gong metul pitar a mamaut torom mot sur mot in kul metul. \v 10 Mot ut, ma o God kai, mot tama a magirametul ra metul kis epotor tamot, a kum tene nurnur. A magirametul i talapor ma i tokodos, ma katu etakun i los metul un tu utna. \v 11 Mot tasmani lena anumetul a petutna torom mot rop taktakai, i elar nam a petutna ra ara musano i pami torom a kum nutnutunu. \v 12 Metul udekdek mot, metul wasiso na emarom torom mot, ma metul inanos mot sur mot in laun nam a ngas na nilaun ra i ugasgas o God, i ra i kabo pas mot sur anun a matanitu ma anun a minamar. \p \v 13 Ara kibino kai ra metul ser watung wakak torom o God i lenri: Ra mot rakon ukai a wasiso anun o God, ra mot longoro i gusun metul, mot mulaot pasi. Ausur mot mulaot pasi elar nam a wasiso kut anun a taro, awu, mot mulaot pasi uni a wasiso ra, i a wasiso ut anun o God. A wasiso ra, kura i papam una nilaun anumot ra mot sa nurnur. \v 14 A kum tistisimetul, mot elar nama taro na lotu anun o God una Karisito o Iesu, ra det kis tong una papor Judia. Uni, mot kai, mot taramo a ngunungut tan a taro tagun anumot a tamon ut, i elar nama taro na lotu tong o Judia det taramo i tan anundet a taro ut, a taro Juda, \v 15 det ra det um doko a Labino o Iesu ma a kum poropet, ma det lu ru metul kai. O God ke gas nam det, ma det kis na ebar nama taro rop, \v 16 uni det lari sur det in turbat metul, sur gong metul warawai torom a taro ra ausur a taro Juda sur gong o God i ulaun pas det. Ma una nundet a petutna ra, det pam tomotomo i kut anundet a kum sakino petutna. Ikut a kankan anun o God i sa wanpat maragom torom det. \s1 Detul nem na tama melet a taro Tesalonaika \p \v 17 A kum tistisimetul, ra a taro Juda det ukis sarara ru metul gusun mot, anundat a kinkinis sarara ke suano i. Dat kis sarara kut una pinindat, ikut una nuknukimetul metul nuk mot ut. Metul nem doko i sur metul in tama mot, ra metul dekdek sur metul in pam sot pasi. \v 18 Metul nem doko i sur metul in milet melet torom mot. Iau, o Pol, a lari a susut na dino sur an nan torom mot, ikut o Satan i turbat metul. \v 19 Metul nem doko i sur metul in tama mot melet, uni metul nurnur un mot lena mot sa tur dekdek, ma mot, mot kibino una numetul a gasgas, ma mot kibino una numetul a kunukul tagun anumetul a pinapam, una bung ra anundat a Labino o Iesu in nanpat, ma dat in tur umatano. \v 20 I lingmulus sakit ra mot ut a numetul a minamar ma a numetul a gasgas. \c 3 \p \v 1 Una numetul a nuknuk na nginara un mot, ka metul nem na kis liklik mo. Metul nuki lena i wakak sur mir kut nam o Sailas, mir in kis nin o Atens. \v 2 Ra mir sa tulu ru o Timoti a tisindat, ma a tene pinapam anun o God tomo nam mir, ra metul ser wasiso talapor nam a Wakak na Wasiso una Karisito. Mir sa tulu ru i torom mot, sur in udekdek mot, ma in warut mot una numot a nurnur, \v 3 sur gong taio tagun mot a nuknukino i talara kibino una kum mamaut ra i monong mot. Uni mot tasmani ut lena a kum mamaut in monong dat. \v 4 Ra dat kis tomo utmakai, metul ser inanos mot lena din banlaulau dat. Ma mot sa tasmani lena, a kum mamaut ra, i sa wanpat ut. \v 5 I mo ra a tulu ru o Timoti torom mot. A tulu ru i torom mot sur an mananos una numot a nurnur, uni a ngara doko un mot ma ka nem na kis liklik mo. A ngara, sako a Tene Ululam i sa ulam pas mot, ma sako anumetul a pinapam torom mot in utna oros kut. \s1 A wakak na wasiso talapor una taro Tesalonaika \p \v 6 Uniri o Timoti i sa milet melet gusun mot tagitiro urin sur mir. I los a wakak na wasiso talapor un mot torom mir, una numot a nurnur ma anumot a marmaris. I inanos mir lena, mot ser gas ra mot ser nuk melet pas anundat a kum kinkinis tomo numugu, ma mot nem doko i sur mot in tama metul, elar nam metul kai metul nem doko sur metul in tama mot. \v 7 A kum tistisimetul, anumot a nurnur i udekdek metul una numetul a kinkinis ubalan a kum mamaut, ma a kum petutna ra a taro det banlaulau metul nami. \v 8 Uniri anumetul a nilaun i wakak doko, uni mot tur dekdek una Labino. \v 9 Metul gas doko nam mot umatan anundat a God, ma metul watung wakak toromi. Metul in watung wakak pepetlai toromi? Uni anumetul a gasgas i labo doko. \v 10 Una kum mirum ma a waspi, metul pitar rop tar anumetul a nilaun una niararing sur mot. Metul wararing sur metul in tama melet mot, ma metul in ususer mot un lako kum utna ra mot sibo utmakai suri una numot a nurnur. \p \v 11 Metul wararing lena, o God ut a Tamandat ma anundat a Labino o Iesu, in papos anumetul a kisapi sur metul in nan torom mot. \v 12 Ma metul wararing kai sur a Labino in ulabo anumot a marmaris ma in bukus ma in tilingis epotor tamot ma torom a taro gisen kai, elar nama numetul a marmaris kai torom mot. \v 13 Ma metul wararing kai sur in udekdek mot sur mot in tokodos, ma katu etakun in los mot, ra mot in tur umatan o God a Tamandat, una bung ra anundat a Labino o Iesu in nanpat, tomo nam anun a tokodos na taro rop. \c 4 \s1 A ngas na nilaun ra in ugasgas o God \p \v 1 A kum tistisimetul, metul sa ususer tar mot una ngas na nilaun ra mot in laun nami sur in ugasgas o God, lar ut ra mot sa muri. Ra uniri metul saring mot, ma metul udekdek mot una risan a Labino o Iesu, sur anumot a nilaun in lubung dekdek lenutra. \v 2 Uni mot sa tasman a kum etowo ra metul sa ususer tar mot nami. A kum etowo ra, det wanpat ut tana Labino o Iesu. \v 3 O God i nemi lena, anumot a nilaun gong i dur umatano, ra mot in nan gisen gusun a kum pamuk na petutna. \v 4 Ara ra tagun mot in dekdek sur in turbat a nemnem na pinino, sur a petutna na urur in kis una nun a nilaun ma gong i dur. \v 5 Ma gong mot mur a dekdek na nemnem ina pamuk na petutna, elar nam det ra ka det tasman o God. \v 6 Gong tu pasamot i pam a sakino una ino anun tu tisino ra i nurnur. Ra in pami lenra i usobor o tisino. Metul sa watung tari, ma metul sa utumarong tar mot lena, a Labino in pitar a warkurai na minabalu torom det, ra det ser pam a kum petutna lenri. \v 7 Uni, o God ke kabo pas dat sur a dur na petutna, i kabo pas dat sur dat in mur a tokodos na nilaun. \v 8 Osi ra i rosumur gusun a etowo ri, ausur i rosumur gusun a taro, awu. I rosumur ut gusun o God, i ra i tabor dat nam a Niono, a Tokodos na Nion. \p \v 9 Ka metul in tumtumus melet mo torom mot una numot a marmaris torom a kum tistisimot, uni, o God i sa ususer tar mot sur mot in nem etetalai mot. \v 10 A lingmulus ut, mot nem a kum tistisimot rop tiro una papor Masedonia rop. Ikut, metul saring mot sur anumot a marmaris in lubung dekdek ut. \p \v 11 Mot in dekdek sur anumot a nilaun in lenri: Mot in kis na malmal, ma gong mot uruk lorimot sur tu utna anun taio. Mot in papam nama lamamot sur a amot a utna na inangon, elar nami ra metul sa watung tari tamot. \v 12 Ra mot in pami lenra, a taro ra ka det nurnur det in ru mot, ma ka mot in nura taio sur in tabor mot. \s1 A inawan pat melet anun a Labino \p \v 13 A kum tistisimetul, metul nemi lena mot in mananos un det ra det sa mat, ma gong mot tupunuk dekdek elar nam a taro ra ka det nurnur una katkatutur melet gusun a minat. \v 14 Dat nurnur lena o Iesu i mat, ma i laun melet. I mo ra dat nurnur lena, det ra det nurnur un o Iesu, ma det sa mat, o God in ukatutur det ma det in nan tomo nam o Iesu, ra in milet melet. \p \v 15 A wasiso ri ra metul watungi tamot, a wasiso ut anun a Labino. I lenri: Dat ra dat sa laun tuk una bung ra a Labino in nanpat melet, ka dat in mugu tandet ra det sa mat. \v 16 Uni a Labino ut in nan pirso tagisapat una langit, in nalngan ara in kakabo, a mugumugu anun a kum ensel in wasiso, in tuwuru anun o God in tangis, ra det ra det sa mat nama nurnur un o Karisito, det in katutur mugu. \v 17 Numur dat ra dat laun utmakai, din los tomo pas dat nam det usapat una kum du bakut sur dat in etorom nama Labino una maino. Ra dat in kis tukum tomo nama Labino. \v 18 Mot in udekdek etetalai mot nama kum wasiso ri. \c 5 \s1 Dat in kis na waninar sur a inawan pat anun a Labino \p \v 1 A kum tistisimetul, ka metul in tumtumus torom mot una du bung ma a bung ra a Labino in nanpat uni. \v 2 Uni mot sa tasman wakaki lena, a bung anun a Labino in nanpat kisin, elar nama tene wolong una mirum. \v 3 Ra a taro det in watungi lenri, “Ai, ka dat taramo tu maut. A wakak na nilaun kut ri dat taramo i,” a iniru in nanpat kisin torom det, elar nama ngunungut ra a ino i taramo i ra i milau sur in usus. Ka det in kalabor eno pas gusun a iniru. \p \v 4 Ikut mot, a kum tistisimetul, a bung ra ken ukisin mot, elar nama tene wolong, uni ausur mot kis una dumirum. \v 5 Mot rop a kum nutnutun a talapor ma a kum nutnutun a waspi. Ausur dat tagun a mirum o tagun a dumirum. \v 6 Ra gong dat elar nam ara taro ra det inep dumun. Dat in koikoi ma dat in warkurai wakak anundat a nilaun. \v 7 Uni det ra det inep dumun, det ser inep una mirum, ma det ra det ininum, det ser inum una mirum. \p \v 8 Ikut dat tagun a waspi, i wakak sur dat in warkurai wakak anundat a nilaun. Dat in mar dat nama nurnur ma a marmaris sur in tamtamabat dat, elar nama tene inaim ra i ubek bat a romrobono nama du aen. Ma dat in mar dat kai nama kinkinis langlang nama nurnur sur a ululaun, elar nama tene inaim i ubek bat in lorino nama kukup tagun a inaim. \v 9 Uni o God ke pilok pas dat sur dat in taramo a ngunungut ubalan anun a kankan, awu. I pilok pas dat sur dat in los a ululaun una nundat a Labino o Iesu Karisito. \v 10 I mat un dat sur dat in laun tomo nami, ra in nanpat melet. Dat rop, det ra det laun utmakai ma det ra det sa mat. \v 11 I mo ra, mot in wasiso na warut torom mot etetalai, ma mot in udekdek mot, lenutra mot ser pami. \s1 A kum tintinip na etowo \p \v 12 A kum tistisimetul, metul saring mot sur mot in pitar a urur torom anumot a kum mugumugu, ra det papam dekdek epotor tamot, ma det ususer mot. \v 13 Mot in ese a labino urur ma a marmaris torom det, kibino una nundet a pinapam. Ma mot in kis na malmal etetalai. \p \v 14 A kum tistisimetul, metul saring mot sur mot in tumarong a kum tubunu wok na taro, mot in udekdek det ra det ser ngara, mot in warut det ra ka det dekdek una nurnur, ma mot in ese a wowowon na petutna torom a taro rop. \v 15 Gong mot balu a sakino nama sakino. Mot in dekdek sur mot in pam a wakakino etetalai torom mot, ma torom a taro rop kai. \p \v 16 Mot in ser gasgas. \v 17 Gong mot mana nama niaring. \v 18 Mot in watung wakak torom o God un asau rop ra i wanpat torom mot, uni iri a nemnem ut anun o God torom mot, a taro anun a Karisito Iesu. \p \v 19 Gong mot turbat a pinapam anun a Tokodos na Nion. \v 20 Gong mot nuk penpen una kum wasiso na poropet. \v 21 Mot in lar rop a kum wasiso ma a kum petutna, ra mot in utur ukai a wakak ino. \v 22 Ma mot in nan gisen gusun a kum sakino rop. \p \v 23 Metul wararing sur o God ut, a God na malmal, in uwakak pas anumot a nilaun, sur mot in tokodos rop umatano. Metul wararing kai sur o God in tamtamabat a niomot, a nuknukimot ma a pinimot, sur gong tu etakun in los mot una bung ra anundat a Labino o Iesu Karisito in milet uni. \v 24 O naro ra i kabo pas mot in pami lenutra, uni i lingmulus. \p \v 25 A kum tistisimetul, mot in wararing sur metul. \v 26 Mot in nem a kum tistisimot nama egom na marmaris, ma mot in pami elar nama tokodos na petutna. \v 27 A saring mot nama risan a Labino sur mot in luk a pas ri torom a kum tistisindat rop. \p \v 28 A marmaris anun anundat a Labino o Iesu Karisito in kis tomo nam mot.