\id TIT Titus - KORAFE J. FARR 27 November 2002 \h Titus \toc2 Titus \toc1 Paul Nunda Namendi Titus Kena Reta Gefusira, Amo Eviri. \mt1 Paul Nunda Namendi Titus Kena Reta Gefusira, Amo Eviri. \ip Titus mo, nu Paul da aghi kato eniri. Paul seari, nu Paul da javoda saramana mendeni mendeni edo ghusira. Paul nunda reta gitida, Timothy kena gefusira, sifo daba aminda, nu reta emo Titus kena gefusira tano. Titus ira, ekaresia+ mendeni butu javo Crete aminda kaifa use iriri, Paul numokena reta emo gefusira. Nu rea Timothy kena gefusira, kau daba aminga ava, Titus kena gefusira. Amo, nu ekaresia+ da babojegari da irari a ekaresia+ da irari, aindae gefusira. \is1 Paul Nunda Reta Titus Kena Gefusira, Ainda Mendo Mendo Mo Eviri. \ip 1:1-4 Paul Titus ategi usira. \ip 1:5-16 Namonde gegenembo, ekaresia+ da babojegari aoro dae sedo gategarera amo, nenda irari aminda gosuse gategarera. \ip 2:1—3:11 Titus dengoro induduse, geka rea saetira a nange ijugaetira, aindae Paul sisira. \ip 3:12-15 Paul tofo nunda irari da geka sedo, Titus sekago ategi edo, tano usira. \c 1 \p \v 1 Arie, nanda mandi! Na Paul ri. God da saramana kato a Iesu Keriso da aghi kato edo irena. God nunda natofo gategusira ava, sonembururono tumonde gogoghombaoro dae, a ijugururono namondeda tumondari da susu a geka beká ava kasama aoro dae sedo, God na gategusira. \v 2 Namondeda tumondari da susu a geka beká resena amo, eviri. Namonde rea gigituse irera amo, eviri: namonde jebuga evovodae irari ava amboda tuve barera. God gungubo jo sae eraira aimi, anakora beká beka gagojuse, jebuga amo mutari dae sisira. \v 3 Amingedo, sifo gategusira ava fira buviri gido, nunda geka isagha sisira. Geka amo, na vironu saono dae setiri, tuturo edo vironu seno ainda jokáda, nunda jebuga rea mutari sisira, ava isagha usira. God namondeda Sonemba Kato aimi setiri, na nunda Geka ava, vironu sise irena. Yari budo gi! \p \v 4 Nanda mandi Titus, na ni ategi beká ava erena. Ni nane ijugeteno, tuturo edo nangae dabade tumonduse irera. Na ni ategi beká ava erena. Yari budo gi! \p God Afa a nangaeda Sonemba Kato, Iesu Keriso, nimokena sonemba a dubo jama mutoro base! \s1 1:5-16 Ekaresia+ Da Babojegari Mavejo Gategaetera Amo, Nenda Irari Kau Eminga Ava Aeteri. \p \v 5 Na ni butu javo Crete aminda dotutusena amo, ni emingaso dae sedo, dotutuseni. Saramana mendeni jo sumbu gogogho ae ireira ava, saso aoro dadabare dae sedo, ni aminda dotutuseni. A kotugo, ekaresia+ da babojegari\f 5-9 \fr 1:5 \ft Afige, buku javo \+bd 1 Timothy\+bd* 3:1-13 ainda duruda tege garesa.\f* a giti jijighigari gategaso dae sedo, ni dotutuseni. Avori, na ekaresia+ da babojegari da irari aindae rea sisena ava, sekago kotaso dae resena. \v 6 Amo eviri. Genembo ekaresia+ da bajari are dae sedo gategareva amo, nunda irari kau eminga ava arira. Genembo amo, nu ari eveva avanembo use irarira. Nu evetu dabako fitido irarira. Nunda sasingu barago God tumondarera. A ne jo gogore edo ari ekoko ururoro gido, evetu genembo aindae unongu sae arera. \v 7 Ni eregosesa: ekaresia+ da giti jijighigari, God da saramana ainda giti nene jijighuse irarera. Ava sedo, ekaresia+ da giti jighariá nu ari eveva avanembo use irarira. Nu jo gogore use, janje eko jo totoi ae edo gharira. Nu jo uvu fakara teria futo mindari jiro birurughae edo gharira. Nu jo tataya ae edo gharira. Nu jo enda da gugua aindae dighighi ae edo gharira. \v 8 Esa embo foa gharera ava, nune tavo edo gharira. Nu ari eveva ava uju edo gharira. Nu fisi da uju ava buregedo, ari dambu a kakarago ava use, bibita jo ae edo gharira. \v 9 Iesu da aghi kakato bebede geka beká rea ya ijugedo ghusera ava, kaifa e gogoghombedo gharira. Amingarira amo, nu dengoro indari, evetu genembo mendeni geka beká ava, nene kasama edo fakina arera. A evetu genembo geka beká ainghae osogo eraera amo, nune dombuda sari, nenda dara ava kasama arera. \p \v 10 Na aminge resena da beká mo: gogore kakato digarigo ava irera. Ne geka beká irae ava sise, evetu genembo mendeni dederuse jufureoro nenda amboda ya gheraera. Gogore kakato resena emo, mokogo mo Jusi embo mendeni totofo nenda kiki ava, natofo isambu aoro dae sise irá gheraera aindae resena. \v 11 Ne saso beka doyoro dae resena! Ne ijuga rea ijugeraera ava, ne jo ijugae aeteri. Ne taká moni bari dae sedo ijugururoro aindae sise, evetu genembo nenda mandi sasingude, a nenda nano namendi mendeninde sarigedo beisiga use irá gheraera. \v 12 Ni butu Crete aminda iresa. Crete embo da feroveta eni anakora nunda totofodae eminge sisira, “Crete embo gungubo sise, saramana jo ae eraera. Ne guka dagaya etiri, saramana imboe use, bayau da oduso use irá gheraera,” aminge sisira. \v 13 A nu geka beká sisira. Aindae sedo, ni emingaso dae resena! Ne tumonde gogoghombaoro dae sedo, dombuda siruraso tumonduse irore! \v 14 Jusi embo da kiki mendeni mendeni kotae kotae seraera, a geka a agho dari, evetu genembo mendeni geka beká imboe use ijugeraera, ainda geka ava, Crete embo erá tumondeore dae sise, dombuda sise iraresa! \v 15 Evetu genembo mave dubo joká esimbugedo irera amo, nenda dubo joká jo totoi kotari ekoimi bebeta ae arira. Ainda susu mo: ne rea tambarera amo, eveva vanembo ava kotise, God kena aiyakoe sise irá gheraera. O evetu genembo mave nenda dubo joká bebeta use irera, a nenda dubo joká jo esimbugae irera amo, nemokena kotari eko totoi foa gheraira. Ne God da fakina jo tumondae eraera. Ava sedo, ne rea tambarera amo, eko vanembo kotiroro aimi, nenda janje joká bebeta eraira. \v 16 Ne totofo God tumondariva seraera. Avata nenda ari jo amingo iraeri. Ne imboe kakato a gogore kakatori. Saramana eveva eni ava, ne jo ae eraera. \c 2 \s1 2:1—3:11 Paul Nu Namonde Emingaoro Dae Sisira. \p \v 1 O nimo, eminguse iraresa. Ijuga eveva ainda amboda amboda use, ari eveva aoro dae sise, dengoro induduse iraresa. \v 2 Afa koro saso, ne dubo kote simbugedo geka sarera. Ne totofo kaifa esimbuguse, fisi da uju ava buregarera. Ne fakina edo, evovodae tumonde gogoghombuse, a tofo tofo dubo ruruse irarera. \v 3 Kau daba aminga ava, aya tata dengoro indaresa. Saso, ne evevetu kakara da irari ava use irarera. Ne jo unongu a aji sise irae arera, a ne jo vaini (wine) da oduso use irae arera. \v 4 Aya tata amo, ne evevetu seka bajarikena, emboro eveva ijuguse emingaoro dae sarera. Amo, nuvumane a nenda ghagurude, dubo barera. \v 5 Ne totofo kaifa esimbuguse dubo joká esimbugedo irarera. Ne kombo yagera da dubo ava jo kotae irarera. Nenda nati dendegu kaifa arera, a nuvumane da sari ava ningarera. Ava, nene ijugururoro, evevetu seka bajari amo, ava ningido amingururoro, evetu genembo mendeni ava gido, God da Bino aindae geka eko jo sae arera. \p \v 6 Kau daba aminga ava, gegenembo seka bajari dae dengoro indaresa. Saso, ne totofo kaifa esimbuguse, fisi da uju ava buregarera. \v 7 Ni tofo rejo aresa amo, tofo mandi ijugaboro fifituse amingaresa. Geka bekáda bekáda sise a dubo kotise ijugaresa. \v 8 Ni geka beká avanembo sise iraresa. Amingaresa amo, ninda gitofu ava gosuse, meka gido beka doyarera. Ainda beká mo: ni sembae eni jo sae aresa ava sedo, nindae unongu sari da emboro eni jo tambae arera. \p \v 9 Saramana kakatokena mo, emingaoro dae saresa. Saramana kakato ne, nenda babojegari da sari ava, sifo evia inono nininguse, nenda uju ava, ururoro ivuga arera. Ne jo nenda babojegari da geka ava bu fugedo, kovionoghae sae arera, \v 10 o nenda roera eni jo bagia ae arera. Ne emingarera. Namondeda Sonemba Kato God da ijuga ava tumonduse, nunda javo jighoro erare dae sedo, nenda babojegari da saramana e gogoghombururoro gido, babojegari amo nenda saramana kakato da irari eveva ava gosuse, tumonduse God da javo jighoro erarira. \p \v 11 Ainda beká mo: evetu genembo isasambu jebuga evovodae irari ava baoro dae sedo, God nunda sonemba futusira. Ava nune ijugetiri namonde gosuseri. \v 12 Ava sedo, God da sonemba ava itatamuse, namonde jo God kotae use, fisi da uju ainda amboda amboda udo yae arera. Namonde enda eminda irise, totofo kaifa esimbuguse God kotise, veka eveva ava use irore! \v 13 Aminguse, namondeda God a Sonemba Kato Iesu Keriso, nunda duroghae jovereghe foama namonde esimbugarira ainda Sifo ava, kaifa use gigitarera. \v 14 Namondeda ari ekoko da mino mutari dae sedo, a namonde seghe simbugedo nunda tofo bari sedo, nu fira tofo numoá mutudo, namondedae sedo ambududurusira. Namonde ari eveva avanembo uju use, aoro dae sedo, nu amingusira. \p \v 15 Geka emo, God da gekari; ava sedo, ni fakina isambu futuse, ijugururaso natofo kasama arera. Aminguse, ninda nano namendi dombuda sise iraresa, a kotugo fakina futururaso, diti fangoro dae sise iraresa. Erama doyeóso evetu genembo mendeni ninda geka ava buneore! \c 3 \p \v 1 Saso, ninda nano namendi sekago evia kotarera! Ne babojegari a gavana da sari ava ningarera. A ari eveva isambu ari dae sedo, kato use irarera. \v 2 Ne jo mavedae aji sae arera. Ne edo gido, beisiga jo totoi ae arera, kokomana da uju ava use, evetu genembo isambu da dombuda durumugedo irarera. \v 3 Ainda tuka mo: evetu genembo mendeni rea eraera ava, namonde barago giti amingedo ghuseri. Namonde giti ari kotae kotae use a gogore use, ari ekoko edo ghuseri. Namondeda uju a fisi da uju mendeni ainda fakinaimi, namonde bundetiri iriari. Namonde sifo aminda, kokomana da bino aindae dubo ekoko use, tofo tofo aji sise, mema futuse itatamedo ghuseri. Namonde tofo tofo imboe use irá ghedo ghuseri. \v 4 Avata namondeda Sonemba Kato God da kavevera a dubo bari fira isagha usira. \v 5 Isagha usira da sifo aminda, nune sonembetiri namonde jebuga evovodae irari ava tuve ruruseri. Nu namonde sonembusira amo, jo namonde ari eveva eni aoro gido, aindae aeri. Nu taká namondedae joka use sonembari dae sedo, nunda Asisi Kakara da fakinaimi, namondeda dubo joká ava seghe simbugusira. Seghe simbugetiri, namonde jebuga seka budo, kau God da sasingu seka sirorari da kaugo edo irera. \v 6 Namondeda Sonemba Kato Iesu Keriso, mino futuse ambududurusira. Aindae sedo, God nunda Asisi Kakara namondekena mutiri, namondeda dubo joká bedo usira. \v 7 Nu aminge uju usira da beká mo: namonde nunda sonemba baoro gido, namondedae ‘eveva’ sarira. Amingari, namonde jebuga evovodae irari gigituse irera, ava barera. \v 8 Setena amo, geka bekári. Evetu genembo God tumonduse irera amo, ari eveva ari dae sedo, nenda fakina isambu mutarera. Ainda geka ava ijuge gogoghombaso dae resena! Aminguse irarera, amo evevari. Aimi, evetu genembo sonembarira. \v 9 O evetu genembo geka kotae kotae sise irera, o nombuamane reda ghe siroredo fusera, ainda kiki ava sise irera, o gekadae beisiga use irera, o Jusi embo da agho dari da tuka jungarida ava tava use irera, ava darigaso dae resena. Ari ainda jokáda, sonemba a beká eni tefori. \v 10 Genembo mave beisiga ururari, nano namendi aindae sarigarera amo, yasi, numokena umbu etoto naká erá amingeure dae sise buregase! Beisiga jo dodo dubo jovereghae arira amo, erá genembo ainde dabade umo gamo use deingheove! \v 11 Evetu genembo amingeraera amo, nenda dubo joká anakora bebeta eari irá gheraera. Nenda ari ekoko eraera aminda gosuse, kasama eraera. \s1 3:12-15 Paul Nu Evetu Genembo Ategi Roroimi Tano Usira. \p \v 12 Na eminge resena. Na yama reighi Nikapoles aminda buvudo irono, yavata tuturo edo didivudo yama doyarira. Ava sedo, na Artemas o Tychicus dirigaono ya nimokena buvari garesa amo, ni edo gido yama, na aminda tambaetesi. Yari budo gi! \p \v 13 Eni mo: ni edo gido, agho dari da kasama kato javo Zenas, a kotugo Apollos sonembururaso, ne javi edo yarera. Ne rejo ava bu yaetera amo, sonembaso ne budo yaeteri. \v 14 Ijugururaso, namondeda nano namendi ari eveva a kavevera ari ava use, evetu genembo mema itatameraera ava, nene sonembarera. Amingarera amo, nenda fakina jo soesa fugae arera. Ainda beká mo: saramana amo evevagori. Yari budo gi! \p \v 15 Evetu genembo namonde dabade irera eimi, ni ategi beká ava erera. Yari budo gi! \p Namondeda kokomana tumondari embo, ava ategi erena. Se ningore! God nunda sonemba a esimbugari ava, ne isambukena irare! \q1 Avori, nanda geka tano eviri. \q1 Na Paul.