\id ROM Romans NT0031.RO KORAFE J. FARR'S 26 November 2002 \h Rome Embokena \toc2 Rome Embokena \toc1 Paul Nunda Reta Rome Embokena Gefusira, Amo Eviri. \mt1 Paul Nunda Reta Rome Embokena Gefusira, Amo Eviri. \ip Bajari da aghi kato Paul, Baiboro (Bible) da buku isambu 13 o 14 ava gefusira. Rome, Corinth, Galesia, Efesas, Filipai, Kolosi a Tesalonaika embokena, a kotugo Timothy, Titus a Philemon nemokena, Paul nune gefusira. Evetu genembo mendeni erekotera amo, reta eni ‘Israel Embokena,’ ábarago Paul nune gefusira. \ip Ghaeko 57 aminga ava Paul reighi Rome jo yae irise, nunda reta evia Iesu da natofo Rome aminda iriara aikena gefusira. Reighi Rome da gavana fakina edo, reighi digari a natofo digari nune kaifa edo ghusira. Ava sedo, Paul Iesu tumondari+ embo Rome aminda ya gari dae uju usira. Ekaresia+ ainda jokáda mokogo mo, Jusi embo da gitofuri. Kotugo ainde dabade Jusi embo digari Iesu tumonduse iriari. Ava sedo, Paul nu God nange Jusi embo, kotugo nenda gitofodae joka edo Iesu futusira aindae gefuse, nu nunda natofo Jusi embodae sise \bd ‘namane Jusi embo’\bd* gembudo ghusira. O nenda gitofudae sise \bd ‘namane Jusi embo da gitofu’\bd* gembudo ghusira. \is1 Paul Nunda Reta Rome Embokena Gefusira, Ainda Mendo Mendo Mo Eviri. \io1 1:1-17 Nu tuka redae reta evia eregefira ava, Paul nune ijugerira. \io1 1:18—3:20 Evetu o genembo eni, jo tofo mandi fakina edo jebuga tambae arira. \io1 3:21—4:25 Namonde Iesu tumondarera amo, namonde jebuga tambarera, o jo tumondae arera amo, jebuga kosasagharera. \io1 5:1—8:39 Namonde Keriso de dabade tatedo irise, jebuga seka da emboro aminda deinghudo yarera. \io1 9:1—11:36 God sifo amboda Israel embo aghi ari, sekago jovereghe foa Iesu tumondarera. \io1 12:1—15:13 Kuristini da irariri. \io1 15:14—16:27 Paul evetu genembo mendeni ategi edo tano e dotutusira. \c 1 \p \v 1 Arie nanda nano namendi! Na Iesu Keriso da saramana kato, Paul mo, namori. God nunda Bino Eveva ava vironu saono dae sedo, na gategusira. Gategetiri nunda aghi kato edo irena. \p \v 2 Bino Eveva resena, einda beká isagha ijugari dae sedo, God beka gagojusira. Beka gajedo, nu nunda ferovetakena seari ningido, nunda Geka jokáda gembudo ghuseri a vironu sedo ghuseri. \v 3 Bino Eveva resena einda beká mo, God da Mandi, namondeda Bajari Iesu Keriso aindae resena. Iesu nu genembo beká edo, David da imemesiri jokáda sirorusira. \v 4 Kotugo nu God da Mandi beká, ava God da Asisi Kakara aimi ijugusira. Ava ijugari kasama aoro dae sedo, Asisi Kakara nunda fakina tomanakoimi setiri, Iesu ambarida ghe jebuge erorusira. \v 5 Namondeda Bajari Iesu Keriso nunda javoda aghi aono dae sedo, sonemba a fakina namokena futusira. Futusira ainda beká mo: na ya aghi ururono ningido, enda einda oro oro isambu ainda evetu genembo mendeni mendeni Iesu tumondedo, nunda uju ava use irore dae sedo futusira. \v 6 A oro oro setena ainda mendeni mo, ne reighi Rome aminda ireva amo, nemori. Amo, na oro oro isambukena yaono dae sise, a nemokena barago yaono dae sisira. Ainda beká mo: ne Rome embo nembarago, Iesu Keriso da natofo aovo dae sedo, God ne aghi usira. \p \v 7 Ava sedo, God da natofo Rome aminda ireva, nemokena reta evia eregefenere. God ne dubo ererurira. A nu ne dubo ruruse, nunda natofo aovo dae sise, ne aghi usira. Ava kotise reta evia eregefenere. Yari budo givu! \p Namondeda Afa God, a namondeda Bajari Iesu Keriso da sonemba a dubo jama nemokena mutari baove! Yari budo givu! \s1 1:8-17 Paul Nu Reighi Rome Aminda Yari Dae Kotisira. \p \v 8 Na tuturoda eminge resena. Ne tumonde gogogho eraeva ainda bino mindafu beká ava iri, evetu genembo digari ambari seoro namane ningiraera. Aindae sedo, na Iesu Keriso da javoda, God kena ‘aiyakoe beká’ sise irá gheraena. \v 9 Na geka resena emo, God kasama erira, na geka beká resena. God resena emo, na numokena nanda dubo isambuimi futuse, nunda Mandi da Bino Eveva ava, vironu sise irá gheraena. God nu kasama erira, na sifo ghousa evia inononda banunguse ne koteraena. \v 10 Nemo kotise, eminge benunu sise banungeraena: nange God ‘avori’ sedo, emboro afigari na nemokena yaetena, aindae benunu seraena. \v 11 Na nemokena yaetena da beká mo eviri: na uju erena amo, na ya nemokena buvudo, Asisi Kakara da joba a sonemba eni mutono budo, ne fakina aetevu. \v 12 Aminguse, namonde tofo tofo sonembuse fakina barera. Amo, nenda tumondari ava gido, na fakina barena. A nembarago, ne nanda tumondari ava gosuse, fakina bareva. \p \v 13 Nanda nano namendi, ne geka evia kotareva. Na nemokena yari dae kotise irá gheraena. Avata roera mendeniimi na dimburaira. Nanda uju mo: na namane Jusi embo da gitofu mendenikena ya ijugurureono dubo jovereghedo ghusera, kau daba aminga ava, nemokena ya saramana ari dae uju eraena. \v 14 God na sonembusira ava gido, na evetu genembo isambu sonembuse, nunda Bino ava saeteni. Evetu genembo isambu resena emo, na Greek embo a Greek embo da gitofu, taima embodae resena, a kotugo diti basari embo a evetu genembo diti basaede, aindae resena. \v 15 A kotugo, na nemokena yama nunda Bino Eveva ava, ne Rome embokena osa sari dae uju beká ava eraena. \v 16 God da Bino Eveva aindae, na meka jo gae eraena. Bino Eveva aimi God da fakina ava ijugeraira. Nunda fakina aimi jebuga muteari, namane Jusi embo a namanenda gitofu, evetu genembo isambu, Bino ava tumonduse jebuga evovodae irari ava tuve barera. \v 17 Ainda tuka mo: God nange nange namondeda ari ekoko seghe fugedo, namonde dabade mainungiraera ava, nunda Bino Eveva aimi ijugerira. Amo eviri: mave tuturo edo, tumondudo ya gombuda tumonduse irarira amo, nu mainungari da emboro evia tambarira. God da Geka aindae sise, eminge resira: \q1 “God evetu genembo gido, nendae ‘eveva’ sarira amo, jo nenda ari eveva eraera, aindae sae arira. \q1 Ne numoá tumondururoro gido, aindae jebuga evovodae irari ava mutari barera,” \m aminge resira. \s1 1:18-32 God Evetu Genembokena Janje Eko Eraira Da Beká Mo, Eviri. \p \v 18 Evetu genembo mendeni ne God kotae irise, ari ekoko avanembo use irera. Nenda ari ekokoimi, geka beká ava, erá isagha eure dae sise buregeraera. Nenda ari ekoko eraera aindae, God janje eko edo, ainda mino ava muteari vose fureari, itatamurureoro namonde giraera. \v 19 God evetu genembokena mema muturaira da beká mo, eviri. God da irari kau mavega ava, tofo nemokena isagha ijugeari giraera. Ava sedo, evetu genembo resena emo, ne anakora kasama edo itatamuse irá gheraera. \v 20 God enda etiri sirorusira, ai tano ghedo refira eminda, nunda irari, nunda fakina, a nunda aito fugari kau mavega ava, evetu genembo itatameraera. Amo jo ditiimi gae eraera. Avata God nune rejo etiri sirorusira ava gosuse, ne God da irari ava itatamuse kasama eraera. Ava sedo, evetu genembo resena emo, ne ‘darige yari’ da emboro eni jo tambae arera. \v 21 Ainda beká mo: ne God kasama eraera, avata nu jo kakara ae eraera, a numokena jo ‘aiyakoe’ sae eraera. Amingurureoro, nenda kotari dadaberaira, a nenda jiro munju da usasa dadabeari tumba eraira. \v 22 Amingeari, ne eminge seraera, “Namane dubo kotari kakatori,” seraera. Avata geka beká mo: nenda dubo kotari mo anakora dadabusira. \v 23 Ne God evovodae irira ava tumonde bainghaeteri. Avata nunda duro a usasa ighagha edo, tuturo edo ove kevari ava, tumonde baingheraera. Ove kevari resera ainda kau mo, genembo, rika, sino fuka, a arada da kau aminga ava ove kekevegedo, ava tumonde baingheraera. \p \v 24-25 Geka bekári: God nu utu a enda etiri sirorusira aindae, nundae sakai evovodae sise iraeteri. A nu avori! Avata evetu genembo amo, ne geka beká dodo gungubo ava tumonduse, enda da roera God etiri sirorusira ava tumonde baingheraera. Aindae God nunda ungo sokinembeari, nenda tamo fisi da uju ava use, meka gari da ari ava use, tofo tofo nenda irari bebeta eraera. \p \v 26 Ne amingeraera aindae, God nunda ungo sokinimbeari, meka gari da uju ava teria futo use irá gheraera. Nenda evevetu tuturo edo ari sembae use gegenembo dodo, ne totofo kombo yaru use, meka gari da ari ava use irá gheraera. \v 27 Kau daba aminga ava, nenda gegenembo evevetude dabade avari dodo, meka gari da ari ava use, totofo kombo yaru eraera. Aindae sedo, God nenda eko ainda mino inononda muteari, nenda tamonda siroreari itatameraera. \p \v 28 God irira ava, ne ighagha use jo itako kakara ae eraera aindae sedo, God nunda ungo sokinembeari, evetu genembo amo ne ari sembae ava use irá gheraera. Amo, nenda kotari ekoko rea koteraera aimi, bajari urureari ainda amboda amboda ise, ari sembae ne jo ae aetera, ava use irá gheraera. \v 29 Ari ekoko dombu eni dombu eniimi nenda dubo joká bedo etiri, avanembo use irá gheraera. Ari ekoko resena amo eviri: kombo yagera, ari sembae ari, dighighi ari, kokomana da irari eveva aindae dubo eko use aji sari, genembo daoro ambari, osogo use beisiga ari, komanakena gesire ari, \v 30 gungubo sise unongu a indiga sari, God imboe ari, gogore ari, katiyavara use geka eko sari, tofo sakai sari, tofo jighari erari, ari ekoko ari dae emboro tava ari, noi numamo da geka bae ari, \v 31 munju tefo kotae kotae ari, beka gagojuse gungubo sari, kavevera aede a dubo joka iraederi. \v 32 Evetu genembo amo, ne ari ekoko avanembo use irá gheraera. God da Agho Dari eminge resira: evetu genembo amingeraera amo, ne sirivo arera. God da Agho Dari kasama eraera avata, ne ari ekoko use irá gheraera. Avata kotugo, amingeraera amo, kitakori. O evetu genembo mendeni ari daba ava urureoro giraera aindae sakai seraera amo, eko bekári. \c 2 \s1 2:1-16 God Evetu Genembo Isambu, Inononda Ijujarira. \p \v 1 Nanda komana, erá evetu genembo mendeni da ari ekoko ava ijujeose! Nimbarago jo eveva iraeri. Ni ari ekoko daba ava eraesa. Ava sedo, evetu genembo mendeni da ari ekoko ijujedo, God ne dari itatamaoro dae saresa amo, ni aminguse, tofo ninda ari ekoko eraesa aindae, ni dari itatamari dae aresa. \v 2 Namonde kasama erera: God, evetu genembo amingeraera ava ijujarira amo, nu inononda ijujarira. \v 3 Avata nanda komana, ni komana da ari ekoko rea eraira amo, nimbarago ari daba ava eraesa. Ava sedo, erá God ni jo ijujae ariá koteose! \v 4 O, avose resena: ni erekotesa, “God sifo ghousa evia inono nandae kavevera use, nanda ari ekoko eraena ainda mino jo mutae irira. Ava sedo, jo mutae arira tano.” Erá aminge koteose! Kasama e! Ni dubo jo jovereghae aresa amo, nu mino mutari itatamaresa. Avata nu oroko nindae kavevera eraira, ainda susu mo: ninda ari ekoko vujegedo, dubo jovereghaso dae sedo goroto muturaira. \v 5 Kotugo ni geka jo ningae, gogore use jiro fakara use iresa aindae, God ninda ari ekoko da mino teria ambariá, mutari itatamaresa. Sifo amboda God ni bekáda bekáda ategi arira aminda, itatamaresa. \v 6 Ainda beká mo: God evetu genembo isasambu bekáda bekáda ategi edo, ne rea edo ghusera a eraera, aminda inono use minó mutarira. \v 7 Eregoseva: evetu genembo mendeni, God nemoá sakai sare dae sedo, ari eveva use irera. Aminguse, ne nunda usasa a jebuga tava use irera. Nemokena God jebuga evovodae irari ava mutari barera. \v 8 O evetu genembo mendeni gogore use geka beká ighagha edo, ari ekoko da amboda amboda ya gheraera. Mave amingarera amo, God nemokena nunda vevera a janje eko mutari itatamarera. \v 9 Evetu genembo isambu mave ari ekoko use irarera amo, nemokena God bouvu a mema mutari itatamarera. Giti, namane Jusi embokena mutarira. Kotugo amboda, namanenda gitofukena mutari barera. \v 10 O mave ari eveva use irarera amo, God nendae sakai sise, usasa a dubo jama mutari barera. Giti, namane Jusi embokena mutarira. Kotugo amboda, namanenda gitofukena mutarira. \v 11 Ainda tuka mo: God evetu genembo isambukena mino inononda mutarira. \p \v 12 Namane Jusi embo da gitofu God da Agho Dari jo mutari bae useri. Avata nenda ari ekoko use irá ghedo ghusera aindae sedo, sirivo arera. O namane Jusi embokena, God nunda Agho Dari futusira. Ava sedo, namanenda mendeni mave ari ekoko use irá ghedo gheraera amo, God nunda Agho Dari rea resira ava kotise, nenda ari ekoko ijujedo sari sirivo arera. Nunda Agho Dari nu rurusera avata, ningido jo ae edo ghuseri. \v 13 Ainda beká mo: evetu genembo God da Agho Dari tefo dengoroi ningari vanembo arera amo, jebuga eni aminda jo bae arera. O God da Agho Dari rea resira ava, mave ningido bu kaifa arira amo, nu jebugarira. \v 14 Avori, God nunda Agho Dari namanenda gitofukena jo mutari ne baeri. Avata ne totofo nenda uju ava use, God da Agho Dari rea resira ava use irarera amo, ne jebugarera. Aminguse, nenda itatamari a nenda dubo joká rea resira aimi, nemokena kau agho dari da kaugo arira. \v 15 Ne aminguse irero, namonde kasama erera: God da Agho Dari rea resira ava, nenda dubo jokáda fitiri irira. Ne totofo nenda dubo jokáda rea itatameraera amo, kau daba avori. Umbu eni, ne rejo eni use eminge itatameraera, “Arie, namane dara eteri!” aminge seraera. O umbu eni, ne eminge itatameraera, “Arie, namane eveva eteri!” aminge seraera. \v 16 Avori, God da Bino Eveva ava vironu seraena amo, eminge resira: God sifo amboda Iesu Keriso da javoda, evetu genembo da kotari jungedo irira ava ijujarira amo, ne rea itatamedo a kasama edo ghusera, aminda gosuse ne ijujarira. \s1 2:17—3:8 Israel Embo, Ne God Da Agho Dari Rurusera Da Beká Mo Eviri. \p \v 17 Nanda komana, God nangaeda natofokena nunda Agho Dari futusira aindae, tofo nindae sakai eminge seraesa, “Na Jusi embori. Nanda tumondari God Da Agho Darikena fitiraena,” aminge seraesa. \v 18 Ni erekotesa: God da Agho Dari sero niningusesa aindae, ni God da uju kasama eresa, a nange emboro eveva torughaetesa, ava kasama eresa. \v 19 Ni erekotesa: evetu genembo diti digoide aikena emboro eveva ijugaresa, a evetu genembo tumbada irera aikena usasa evevago ijugaso garera. \v 20 Ninda kotari mo: evetu genembo kotari iraede ainda dengoro indari kato eveva eni a sasingako da ijuga kato eveva eni amo nimori. Ni aminge erekotesa ainda beká mo: God da Agho Dari ruruse, ni geka, a kotari beká isambu ainda susu kasama e gogoghombariá erekotesa. \v 21 Avori, ni evetu genembo mendeni ijugeraesa. Avata tofo nimoá ava ijugaetesi. Ni vironuda seraesa, “Erá bagia eove!” sise, ni bagia eraesa, ai? Kote gi! \v 22 O, “Erá yagera eove!” sise, ni yagera eraesa, ai? Ni, “Erá ove a gode mendeni mendeni tumondeove!” seraesa. Avata ni tofo gode mendeni da banungari kambo da roera bagia eraesa. \v 23 Ni tofo mandi sakai sise, “Na God da Agho Dari bu jighirena,” seraesa. Avata ni God da Agho Dari bejise, tofo nunda javo eko eraesa. \v 24 Amingeraesa aindae, God da Geka eminge resira: \q1 “Jusi embo rea eraera ava gido, nenda gitofu God ighagha use, nunda javo bu ekoda fitiraera,” \m God da Geka aminge resira. \p \v 25 Ni Agho Dari ningido amingaresa amo, ninda vika mendo anoso gafugusera da tuka isagha arira. Ni God da mandi eni aresa. O, ni jo ava ae aresa amo, nei nimamo ninda tamo tefo gafuguseri. Tano ainda tuka jo foa isagha ae arira. \v 26 O nangaeda gitofu eni vika da mendo anoso jo gafugae irira aimi, eredo Agho Dari rea resira ava arira amo, nu ainda tano jo bae usira ava, God kote dotutuse numokena sarira, “Ni fu, nanda mandi ase!” sarira. \v 27 Aminguse, ninda gitofu da irari eveva gido aindae, God ninda ari ekoko ijujedo mino bouvu beká ava nimokena mutarira. Ainda beká mo: ni Jusi embori. Ninda vika da mendo anoso gafuguseri. A God nunda Agho Dari setiri Moses gefusira ábarago, nimokena irira. Avata nangaeda gitofu tamo kakara jo gafugae irise, Agho Dari rea resira ava nune eraira. O nimo, ni jo amingae eraesa. Aindae sedo, God nimokena mino bouvu beká ava mutari itatamaresa. \p \v 28 Ainda beká mo eviri. Jusi embo mo, Abraham da sasingu aindae seraera. Avata God da kotari mo: Jusi embo beká jo Abraham da sasingu avanembo iraeri. A tamo kakara gafugari amo, tefo tano vanembori. Ainda beká sirorarira amo, jo tamonda sirorae arira. Amo, tatera dubo jokáda sirorarira. \v 29 God da kotari mo: genembo mave nunda dubo joká simbugarira amo, nu Jusi embo bekári. Kau nangaeda natofo nenda tamo simbuguse, vika da mendo anoso gafugeraera aminga ava, genembo amo nunda dubo joká simbugedo, God kena muturaira. Avata dubo joká simbugari mo, jo Agho Dari imi simbugae eraira. Saramana amo, God da Asisi Kakara aimi simbugeraira. Genembo mavejoá Asisi Kakarai simbugarira amo, God nundae sakai sarira. Evetu genembo nundae sakai saoro dae jo kotae arira. \c 3 \p \v 1 Avata vika mendo anoso gafugedo Jusi embo arera, ainda eveva eni tefo, ava erá seove! Ainda eveva mo irira. \v 2 Jusi embo nenda eveva mo, evia gitida sari dae erena. God nunda Geka nemokena mutiri ruruseri. \v 3 Geka bekári: Jusi embo mendeni God jo tumondae useri. Ne nundae sedo rea ari dae beka gagojusera ava, ne jo ae useri. Avata kote givu! God aindae sedo nunda beka gajari ighagha edo doyarira, ai? \v 4 Tefo, nu jo doyae arira. Evetu genembo isasambu ne gungubo seraera tano. O God nu geka beká vanembo seraira. Nunda Geka jokáda aindae eminge resira: \q1 “Ni geka sise, geka beká vanembo seraesa, ava isagha ari evetu genembo kasama arera. \q1 A kotugo ni ijujaresa da sifo aminda, evetu genembo ni gido geka beká arera,” \m nunda Geka aminge resira. \p \v 5 Avata evetu genembo mendeni erekotera amo: “Namonde ari ekoko arera amo, God nu eveva vanembo arira aindae, evetu genembo nunda javo jighoro erarira. Amo, namondeda ari ekoko eraera aimi, God da binó sonembari teria arira. Ava sedo, God redae namonde ari ekoko embo dari dae resi?” (Emo, na evetu genembo mendeni da kotari ava resena.) \v 6 Avata amo jo geka beká iraeri. God nu ari ekoko da mino, jo inononda mutae aetira amo, nu nange enda kaifa use evetu genembo ijujari? \v 7 Evetu genembo daba aimi, eminge erekotera: “Namonde gungubo seraera aimi, God da binó sonemberaira. Ainda beká mo: namonde gungubo seraera aindae sedo, God geka beká ava ijugari dae sedo geka beká seraira. Amingeari, God da Geka beká isagha eari kasama edo, natofo God dae sakai seraera. Ava sedo, God jo namondeda ari ekoko ijujari dae jo sae aeti.” \v 8 A gido, ari eveva isagha are dae sedo, ekoko vanembo use irore!” aminge seraera amo, geka sembaeri. Evetu genembo mendeni nandae unongu sise, na amingaoro dae sariá sise seraera. Avata na geka eko amo jo sae eraena. A unongu sari kakato setena amo, God ijujedo, nenda unongu sari aindae darira amo, eveva arira. \s1 3:9-20 Evetu Genembo Isasambu Ekokori. \p \v 9 Ava sedo, namane Jusi embo jo eminge sae arera, “Namane evevari, namanenda gitofu ekokori,” ava jo sae arera. Tefo, na geka anakora seteno ningeva amo, eviri. Jusi embo a Jusi embo da gitofu, ne inonori. Ne isasambu, ari ekoko da amboda amboda use irá gheraera. \v 10 God da Geka aindae eminge resira: \q1 “Genembo eveva eni, tefo bekári. \v 11 Genembo eniimi jo kasama use God tava ae eraira. \q1 \v 12 Evetu genembo isambu, eveva da emboro gukai mutudo, eko da emboroda udo ya \q1 gheraera. Evetu genembo isambu sembae use irá gheraera. \q1 \v 13 Kau ambari embo da ofofo gomoda ghe, masa ombege foa gheraira aminga ava, \q1 geka eko nenda bekada ghe foa buvuraira. Amo, ne gungubo sise irá gheraera. \q1 Kau kae eko jingabukena iriari gamburaira aminga ava, geka eko nenda békada irise buvuruturureari, dara siroreraira. \q1 \v 14 Nenda bekaimi simbora use, dubo ekoko use geka seraera. \v 15 Tataya da bino ningarera \q1 amo, ne anakora sumbu ya buvudo tataya use, mendeni daoro mema itatamarera, \q1 a mendeni daoro sirivo arera. \q1 \v 16 Ne reda ya buvarera amo, reighi sosighi edo, ekoko ururoro dubo mema sirorarira. \q1 \v 17 Mainungari da emboro amo, ne berefori. \q1 \v 18 Ne God jo itako kakara use, igheghi ae eraera,” \m God da Geka aminge resira. \p \v 19 Ainda beká mo: namonde kasama erera, Agho Dari rea resira amo, nu evetu genembo Agho Dari da emboro+ aminda ise irá gheraera, nemokena resira. Agho Dari resira amo, nu evetu genembo isambu nange God da ijujari ava darige ya buvaetera ainda emboro+ ava, gajari dae sise resira. \v 20 Jo genembo eniimi Agho Dari da emboroda+ ise inononda ururari, God nundae ‘eveva’ jo sae arira. Amo, God Agho Dari futusira da susu mo: namonde evetu genembo ari ekoko eraera, ava totofo kasama aoro dae sedo futusira. \s1 3:21-31 God Evetu Genembodae ‘Eveva’ Sari Da Emboro Mo Eviri. \p \v 21 God evetu genembodae ‘eveva’ sari da emboro mo, oroko isagha etiri eregosera. Avata evetu genembo Agho Dari da emboro aminda udo yarera aikena, nendae jo ‘eveva’ sae arira. God emboro+ seka numokena afigarira ava, Agho Dari da geka a feroveta da geka jokáda gembero resira. \v 22-23 Ainda emboro+ eviri: evetu genembo Iesu Keriso tumondarera aindae, God nendae ‘eveva’ sarira. Evetu genembo isambu kau dabakori. Amo, evetu genembo isasambu ekoko use irá gheraera. Aminguse, God da kau duroghae ava, nene ijugaoro nenda tamonda isagha aetira amo, ne kasiguse jo ijugae eraera. Isasambu ne ari ekoko use irá gheraera. Ava sedo, God isambukena inononda eraira. Evetu genembo mave Iesu Keriso tumondarera amo, God gido, nendae ‘eveva’ nune sarira. \v 24 Ne Iesu Keriso tumonduse, nunda fakinaimi jebugeraera. Ainda beká mo: God nunda sonemba tefo futururari, ne Iesu tumondururoro gido, nendae ‘eveva’ sarira. \v 25 God nu evetu genembo da ari ekoko kote doyari dae sedo, Iesu mutiri fira ambududurusira. Iesu namondeda ari ekoko da mino mutari gido, numoá tumonduse nunda ambari da fakinaimi jebugaoro dae sedo, God Iesu futusira. Amingusira da beká mo: nu nange evetu genembo inononda ijujeraira, ava ijugari dae sedo amingusira. Ne eregoseva, Iesu mutiri fusira ainda gitida, God nu durumugedo kaifa use, evetu genembo da ari ekoko gido dotutusira. \v 26 Avata Iesu fira buviri aindae, God nu oroko, evetu genembo da irari inononda ijujeraira ava kasama aoro dae sedo, evetu genembo da ari ekoko jo tefo tefo kote doyae eraira. Avata evetu genembo mave Iesu tumondarera amo, God nendae ‘eveva’ sarira. \p \v 27-28 Ava sedo, namonde totofo sakai sari da susu eni tefori. Ainda beká mo: namonde jo Agho Dari da emboroda+ ise, ari eveva eraera aindae jo jebugae arera. Jo namondeda ari eveva aimi, God da jebuga tuve bae arera. Namonde taká tumondururoro aindae, God namondedae ‘eveva’ sarira. \v 29 Ne eregoseva: God namane Jusi embokena nunda Agho Dari mutiri rurusera amo, jo kikiako namanenda God iraeri. Namane Jusi embo da gitofu barago, namondeda God ri. \v 30 God nu dabakori. A nunda uju mo: namane Jusi embo tumondururoro gido, namanendae ‘eveva’ sise, sari namane nunda sasingu aeteri. A kotugo, namane Jusi embo da gitofu barago tumondururoro gido, nendae ‘eveva’ sise, sari nembarago nunda sasingu aeteri. Amo nunda ujuri. \v 31 Avata namondeda tumondari resena eimi, jo Agho Dari fugoro dadabae arira. Namonde Iesu Keriso tumonduse, Agho Dari bu jighiroro ainda fakina foa isaghada buvarira. \c 4 \s1 4:1-12 Abraham Barago, Jo Nunda Ari Eveva Edo Ghusira Aimi, Jebugaeri. \p \v 1 Giti beká, namane Jusi embo da abua javo Abraham ava kotaeteri. Nu nange edo ghusira ava kote givu! \v 2-3 Jo nunda ari eveva edo ghusira aindae, God nundae ‘eveva’ saeri. Nunda ari eveva edo ghusira aindae, God nunda ari ekoko kote dodo, nundae ‘eveva’ saetira amo, namanenda abua Abraham, nu tofo sakai saeti. Avata jo nunda ari eveva eni aindae jo saeri. God da Geka eminge resira: \q1 “Abraham God tumondusira aindae, God nundae ‘eveva’ sisira,” \m God da Geka aminge resira. Ava sedo, Abraham barago nu jo tofo sakai saeri. \v 4 Moni genembo mave saramana use barira aindae, namonde jo joba sae eraera. Moni amo, nunda minori. Nu saramana kau mavega arira, ainda inononda barira. Eveva arira, mino eveva barira. O eko arira, mino eko ava barira. \v 5 God nu ari ekoko embo da mino ekoá mutaetira avata, nenda tumondari ava gosuse, nenda ari ekoko kote dodo, nendae ‘eveva’ seraira. Ava sedo, evetu genembo mave nenda ari eveva jo tumondae use, ne God vanembo tumondarera amo, God nu evetu genembo aindae ‘eveva’ sarira. \v 6 God amingarira aindae, evetu genembo ivuga use irarera ava kotise, David nunda Yaru Buku jokáda eminge gefusira: \q1 \v 7 “Evetu genembo mave, God nenda ari ekoko kote dodo, nenda ari sembae seghe fugarira amo, ne ivuga arera. \q1 \v 8 Genembo mave God nunda ari ekoko kote dodo, jo sekago kotae arira amo, nu ivuga arira.” \m David aminge gefusira. \p \v 9-10 Namonde geka ava tegedo eminge kasama erera. Abraham jo rejo eni ae, nu taká tumondusira ava gido, God nundae ‘eveva’ sisira. Avori, kote gaore! Abraham nunda vika mendo anoso jo gafugae irise ainda gitida, nu God tumondetiri gido, God nundae ‘eveva’ sisira. Ava sedo, David genembo ivuga arira gefusira amo, jo namane Jusi embo vika mendo anoso gafugeraera aindae nembo saeri. Evetu genembo isambu mave tumonderaera aindae sedo, geka emo gefusira. \v 11 Abraham giti tumondetiri gido, God nundae ‘eveva’ sisira. Nundae ‘eveva’ sedo, amboda nunda tumondari da tano futuse, vika mendo anoso gafugare dae sisira. Ava sedo, mave vika mendo anoso jo gafugae irise tumondari gido, God nundae ‘eveva’ sarira, ainda numamo a jiro mo, Abraham nune arira. \v 12 Kotugo, nu namane Jusi embo da afa resena emo, jo namanenda tamo gafugeraera aindae sise saeri. Kau Abraham nunda tamo jo gafugae irise tumondedo ghusira aminga ava, namane tumonduse irera aindae sise, ‘nu namanenda afa’ resena. \s1 4:13-25 God Beka Gagojuse Rea Mutari Sisira Ava, Jo Saramana Use Bae Arera. Tumonduse Barera. \p \v 13 God beka gagojuse, Abraham kena sisira, “Enda nane usena emo, ninda tofo a ninda sasingu da tofo arira,” Abraham God tumondusira aindae sedo, God aminge sisira. Abraham jo Agho Dari da emboroda+ ise ari eveva ari gido, aindae enda jo mutari saeri. Nunda tumondari ava gido, nundae ‘eveva’ sise, God nu beka gagojuse, numokena enda mutari dae sisira. \v 14 Ai resira amo, God beka gagojuse rea mutari sisira ava, evetu genembo mave Agho Dari kaifa e gogoghombuse baetera amo, namondeda tumondari soesa aeti, a God da beka gajari barago soesa aeti. \v 15 Avori, Agho Dari aimi God da janje eko budo foa gheraira. Ainda beká mo: Agho Dari futusira amo, jo kaifa ae eraera. O, Agho Dari jo mutae aetira amo, Agho Dari bejari da emboro jo sirorae aeti. \p \v 16 Avori, God nunda beka gajari amo, mave numo tumonderaera aikena tefo futusira. Amo, na Abraham da sasingu a imemesiri aindae resena. Kotugo na jo nunda oro beká Agho Dari budo irera, aindae nembo jo saeri. Mave God tumonderaera, ainda afa mo Abraham. Ainda beká mo: ne tumonduse, kau Abraham God tumondedo ghusira, aminga ava use irera. \v 17 God da Geka aindae eminge resira: \q1 “Na ni esimbugetena aindae, ni oro mendeni mendeni da numamo aresa.” \m Avori, God tofo setiri Abraham namonde tumondari embo da afa usira. A God resena emo, nu inono bekári. Nune seari ambari embo ambarida ghe jebugeraera. A nune seari roera tofo siroreraira. \v 18 God sisira, “Ni oro mendeni mendeni da numamo aresa,” setiri, Abraham ava tumonduse, beká sirorare dae sedo gigitusira. Rejodae gigitusira amo, jo numokena sirorari da kaugo iraeri. Avata nu tefode numonde gigitusira. Gigitiri, beká sirorusira. God da Geka eminge sisira, “Ninda sasingu digarigo sirorarera.” \v 19 Geka sisira ainda sifoda mo, Abraham nu ghaeko 100 ari dae use nunda tamo gido eminge kotisira, “Na embako beká eteni. Ava sedo ambari dae erena. A nanda evetu Sarah mo, erovari.” aminge kotisira avata, kotari amo dodo, nu tefode numonde tumondusira. \v 20 Nu jo manamana use, nunda tumondari doyae usira. Nu tumonduse God dae sakai sise fakina usira. \v 21 God numokena rea ari dae sise beka gagojusira ava, nune ari inono arira ava kasama use, Abraham nu God tumonde gogoghombusira. \v 22 A God Abraham da tumondari teria ava gido, nundae ‘eveva’ sisira. \v 23 Avata kotugo geka, “nundae ‘eveva’ sisira,” amo, God jo Abraham dae nembo saeri. \v 24-25 Namonde barago kotise, God aminge setiri gefuseri. God nu namondeda Bajari Iesu setiri, namondeda ari ekoko da mino mutari dae sedo, fira ambududurusira. Ambiri, namondedae ‘eveva’ sari dae sedo, God sekago setiri Iesu ambarida ghe jebuge erorusira. Ava sedo, namonde God evia tumonderaera aindae, God ‘eveva’ sarira. \c 5 \s1 5:1-11 God Namondedae ‘Eveva’ Sarira Amo, Namonde Ivuga Arera. \p \v 1 Namonde tumondero gido, God namondedae ‘eveva’ sisira. Nu aminguse, namonde dabade mainungosuseri. Amo, namondeda Bajari Iesu Keriso, namondedae rea usira aindae sedo, God namonde dabade mainungosuseri. \v 2 Namonde numoá tumondero gido, Iesu namonde ava unumbe budo ira God kena ijugetiri, God da sonemba emo ruruseri. Ava itatamuse, namonde ivuga use irera. Ainda beká mo: namonde amboda God de dabade nunda usasada irise, numongo ava arera, ava gigituse ivuga use irera. \p \v 3 Avori, namonde aindae ivuga use irera, a kotugo kau daba aminga ava, dara siroreari mema itatameraera aindae barago, namonde ivuga use irera. Ainda beká mo: mema a dara itatamuse, namonde durumuguse fakina eraera. \v 4 Durumuguse, fakina use irioro gido, God aindae aiyakoe sise, nunda ivuga ava namondekena ijugeari itatameraera. Ava itatamuse, nu rea mutari sisira, ava gigituse irera. \v 5 Kotugo namonde gigituse irera, aindae jo meka gae arera. Ainda susu mo: beká sirorari da tano mo, God da Asisi Kakarari. God nunda Asisi Kakara mutiri rurusera aimi, nunda dubo bari namondekena ghaseari, dubo jokáda itatameraera. \p \v 6 Ai resira amo: namonde fakina tefo irero, God sifo gategusira aminda, Keriso ari ekoko embodae sedo ambududurusira. \v 7 Eregoseva: genembo eniimi eredo, genembo eni ari dambu eraira ava sonembari dae sedo, nunda vasa budo ambarira amo, fakarago bekári. Jo ari da kaugo iraeri. Avose, genembo eniimi eredo, genembo eni eveva beká kavevera eraira, ava sonembari dae sedo, nunda vasa budo ambaeti, tanojo. Na bunise resena. \v 8 Avata God da dubo bari namondekena kau mavega ava ijugetiri gosuseri. Namonde totofo ari ekoko use irero, nu uju edo setiri, Keriso namondedae sedo ambududurusira. \v 9 Avori, giti namonde ari ekoko use irero, Keriso fira ambiri nunda ororo da fakinaimi, God namondedae ‘eveva’ sisira. Ava sedo, oroko eveva iroro, Keriso joka edo sonembururari, God da janje eko amboda foa isagha arira ava, namonde jo itatamae arera. \v 10 Ne eregoseva: namonde giti God da gitofu edo irero, nu joka edo nunda Mandi ambududurusira ainda fakinaimi, namonde dabade mainungosuseri. Ava sedo, oroko nunda natofo edo iroro, Keriso ambarida ghe jebuge erorusira ainda fakinaimi, jebuga evovodae irari ava namondekena mutari barera. \v 11 Amo amboda barera. Avata oroko barago, namonde God da natofo edo irise, ivuga use irera. Ainda beká mo: namondeda Bajari Iesu Keriso sonembetiri, namonde God de dabade mainungido nunda natofo useri. \s1 5:12-21 Adam Rea Usira Aimi, Ambari Bu Fusira! O Keriso Rea Usira Aindae, Jebuga Sirorusira! \p \v 12 Genembo Adam nu God da Geka kotae edo dara etiri, Ari Eko endada sirorusira. Kotugo Ari Eko aimi ambari unumbe bu fusira. Aindae sedo ambari mo, evetu genembo isambukena sefusira. Ainda beká mo: evetu genembo isasambu ari ekoko embori. \v 13 God jo Moses kena Agho Dari mutae iriri ainda gitida, Ari Eko endada irei. Avata agho dari jo irae arira amo, nange ari eko da kau kasama edo ijujareri? Ava sedo, Adam tano ghedo fira Moses sirorusira ainda jokáda, God evetu genembo da ari ekoko jo tegae edo ghusira. \v 14 Avata Adam dara usira, sifo ai tano ghedo firi Moses Agho Dari rurusira da soro aminda, evetu genembo ambududurudo fuseri. Mendeni ari eko Adam usira ava, ne jo ae useri. Amo, Adam God da Geka jo ningae use ari eko usira aminga ava, ne jo ae useri. Avata nembarago ambududuruseri. \p Kau Adam rea usira ainda bouvu evetu genembo mendenikena sefusira aminga ava, Iesu amboda rea etiri sirorusira ainda esimbugari ava, evetu genembo mendenikena sefusira. \v 15 Avata Adam nengae Iesu ghae jo kau dabako iraeri. Ainda beká mo: joba God tefo futusira amo, jo Adam da dara nune usira ainda kaugo iraeri. Adam amingusira aindae sedo, evetu genembo digari ne ambududuruseri. Avata God da sonemba a nunda joba tefo futusira amo, fakina bekári. Iesu Keriso nu genembo dabakori. Avata nunda sonemba ava, evetu genembo digarii itatamuseri. \v 16 Kau daba aminga ava: God da joba a Adam da dara jo kau dabako iraeri. God da joba nune tefo futusira amo, teria bekári. Eregoseva: Adam umbu dabako ari eko etiri gido, God inononda ategi use, nundae ‘eko’ sisira. Avata evetu genembo isambu ari ekoko udo refuara ainda amboda, God nunda joba ne jo bae aetera ava, tefo futuse, ne isambu aindae ‘eveva’ sisira. \v 17 Geka beká, genembo dabakoi ari eko etiri, ambari aimi namonde isambukena sembiri, namonde ambari da tofo useri. Avata amo kitakori. O genembo dabako Iesu, rea usira ava kote givu! Amo teriagori. Ainda beká mo: evetu genembo mave God da sonemba a nunda joba baoro, nendae ‘eveva’ sarira amo, jebuga evovodae irari ava nenda tofo ari, ne evovodae fakina use irarera. Iesu Keriso nendae rea usira aindae sedo, ne amingarera. \p \v 18 Avori, setena, daba ava sari dae erena. Kau ari eko dabako aimi etiri, ambari mo evetu genembo isambukena sefusira aminga ava, ari eveva dabako aimi evetu genembo isambu sonembetiri, God nendae ‘eveva’ sise setiri, ne jebuga evovodae irari ava ruruseri. \v 19 A kau genembo dabako God da Geka jo ningae use dara usira aindae, evetu genembo digari ari ekoko usera aminga ava, genembo dabako God da Geka ningi kaifa e gogoghombusira aindae sedo, God evetu genembo digari aindae ‘eveva’ sarira. \p \v 20 Eveva rejo a eko rejo, ava kasama aoro dae sedo, God nunda Agho Dari futusira. A kotugo, ari ekoko da goroto digari ava ijugari evetu genembo kasama aoro dae sedo, Agho Dari futusira. Avori, evetu genembo ari ekoko da kau kasama edo, tuturo edo ari ekoko digari edo ghuseri. Avata kotugo God da sonemba aimi teria edo, Ari Eko da fakina ava darigedo fira teria usira. \v 21 Ai resira amo: kau ambari da fakinaimi, Ari Eko fira mindafu usira aminga ava, God da sonembai fira, namondedae ‘eveva’ sise mindafu usira. Aminguse, God da sonembaimi namonde unumbedo bu yari, Bajari Iesu Keriso da fakina aimi, jebuga evovodae irari ava tuve barera. \c 6 \s1 6:1-14 Namonde Ari Eko Da Fakina Darigedo, Keriso Da Tofo Arera. \p \v 1 Avori, setena ava kotise, erá eminge seove, “Paul resira, ‘Ari eko arera amo, God da sonemba viti mindafu arira,’ ava sedo, fuvu, namonde ari ekoko teria futo ururoro, God da sonemba mindafu ari gaore!” erá aminge seove! \v 2 Namonde jo itako amingae arera. Namonde Ari Eko da natofo edo irise, Keriso de dabade tatedo ambududurusera amo, Ari Eko da fakina namondekena dadabusira. Ava sedo, jo sekago jovereghe ari ekoko use irae arera. \v 3 Ne kasama ereva: namonde bafataito use, Iesu Keriso de dabade tatiseri. Aminguse, nunda ambari barago namonde itatamuseri. \v 4 Avori, namonde bafataito usera amo, inono namonde Iesu de dabade tatetero bu furugetero, nunda ambari da fakina ava ruruseri. Amingusera da tuka mo: kau God Afa nunda fakina durode aimi setiri Keriso ambarida ghe jebuge erorusira aminga ava, namonde bafataito edo uvuda ghe ere vivituse, jebuga seka budo ainda aito ava use irarera. \p \v 5 Ne eregoseva: Iesu kau nange ambududurusira, aminga ava ambududuruse, namonde Keriso de dabade tatarera amo, nu kau nange nange jebugedo erorusira aminga ava, namonde jebugarera. \v 6 A kotugo namonde kasama erera, Ari Eko da fakina dariguse, namondeda irari eko doyoro dadabare dae sedo, God namondeda irari manai ava, Keriso de dabade korosida arafa dorusira. \v 7 Ainda beká mo: evetu genembo mave ambarera amo, Ari Eko da fakina nemokena dadabarira. \v 8 Avori, namonde tumonderera: namonde Keriso de dabade ambududurusera ava sedo, namonde kau daba aminga ava, Keriso de dabade jebugedo irarera. \v 9 Ainda beká mo: namonde kasama erera, God setiri Keriso ambarida ghe jebuge erorusira. Kotugo Keriso jo sekago ambae arira. Ambari da fakina numokena dadabusira. \v 10 Keriso nu umbu dabako ambududuruse, Ari Eko da fakina de bejisira. Avata nu jebugedo, oroko God ghae dabade irera. \v 11 Ne kau daba ava useva, ava kotise irareva. Amo, Ari Eko da fakina nemokena dadabetiri, ne Iesu Keriso de dabade tatedo, jebugedo oroko God de dabade ireva. \p \v 12 Ava sedo Ari Ekoimi, jo nenda tamo da bajari ururari, nenda fisi da uju ava use irae areva. \v 13 Kau daba aminga ava, nenda tamo da ungo, ata, diti, o roera eni jo doyovo, Ari Eko da tofo edo ari sembae jo ae arira. Fisi da uju ava ighagha use, God ne nange nange sonembiri ambari darigedo jebuga tafuseva ava kotise, nenda dubo joká isambu God kena mutuvu! Nenda dubo joká a nenda fakina isambu God kena futurovo, aimi God budo, sonembururari ne ari eveva use irareva. \v 14 Ne jo Agho Dari da emboroda+ yae eraeva. God nunda sonembaimi emboro+ eni afigusira, aminda udo refeva. Aindae sedo, Ari Ekoimi jo nenda bajari ae arira. \s1 6:15-23 Namonde, Jo Ari Eko Da Sari Ningari Ae Arera. \p \v 15 Geka evia erá seove: “Namonde jo Agho Dari da emboroda+ yae eraera. God da sonembaimi emboro afigusira, aminda udo refera. Ava sedo, namonde kotae kotae use ari ekoko arera, a nu avori,” erá aminge seove! Amo eko bekári. \v 16 Ne kasama ereva tanojo. Ne mave da geka ningareva, ainda tofo edo irareva. Kau daba aminga ava, Ari Eko da uju ainda amboda amboda areva amo, ne ainda tofo edo ya ambareva. O, God beka sirurari nininguse amingareva amo, God nendae ‘eveva’ sarira. \v 17 Avori, God kena ‘aiyakoe’ sise irareva! Ainda beká mo: ne giti Ari Eko da tofo edo iriavu. Amingedo iriava avata, aghi kakato era nemokena buvudo, vironu sise ijugetero, nenda dubo isambuimi God kena futuse, aghi kakato da geka ningi tumondusevu. \v 18 Tumondevo, Ari Eko da fakina nemokena dadabetiri, ne ari eveva da tofo usevu. \v 19 Na ijugaboro fifiterena einda tuka mo: erá nenda kotari tufakoimi euri, nanda geka da tuka kosasagheovo dae sise resena. Avori, kau ne giti Ari Eko da tofo edo nenda fakina aikena futuse, ari eko a ari sembae edo ghuseva aminga ava, oroko nenda fakina mo, ari eveva aikena futuse, ari eveva ava use irareva. \p \v 20 Giti ne Ari Eko da tofo edo iriava amo, ne jo God da Geka eni ningido, ari eveva eni ae usevu. Ne fisi da uju avanembo edo ghusevu. \v 21 Amingedo ghuseva ainda eveva eni tafusevu, ai? Givu! Ne oroko aindae sedo meka eregoseva. A kotugo ari oinda gombuda, ambari avanembo tambaetevu. \v 22 Avata oroko, Ari Eko da fakina nemokena dadabetiri, ne God da tofo edo ireva. Amingedo irise, ari eveva ava use, God da natofo kakarago ava edo iria, sifo gombuda jebuga evovodae irari ava tuve bareva. \v 23 Ainda beká mo: ne Ari Eko da tofo edo irareva amo, ne ainda mino ava bareva. Mino resena emo, ambariri. Avata namondeda Bajari Iesu Keriso, emboro+ eni afigusira aindae sedo, namonde Keriso de dabade tatarera amo, God namondekena jebuga evovodae irari ava tefo mutari barera. \c 7 \s1 7:1-6 Agho Dari Nengae Ari Eko Ghae Da Ijugaboro Eni Mo, Eviri. \p \v 1 Avori, nanda nano namendi, ne God da Agho Dari ava tegutuse, ainda geka da mendo ava kasama ereva. Ava sedo, na rea sari dae erena amo, nemokena isagha erira. Genembo mave Agho Dari da emboroda+ yarira amo, nu Agho Dari da geka ava use irari, ambari tano arira. \v 2-3 Avori, geka evia kote givu! Ijugaboro evetu genemboghaekena fifituse sari dae erena. Evetu eni vai edo irarira amo, nu jo ya genembo enikena vitae arira. Nuvu jebuga irari, ya genembo enikena vitarira ainda javo mo, yagera seraera. O nuvu ambari rori arira amo, agho dari ainda fakina numokena dadabarira. Nu rori arira ava sedo, ya genembo enikena vai ari sarira, a nu avori. \v 4 Avori, nanda nano namendi, nemokena kau daba ava sirorusira. Agho Dari da fakina nemokena dadabusira. Ainda beká mo: Keriso ambarida ghe jebuge erorusira amo, ne nunda tofo usevu. Nunda tofo edo, ne Keriso da tamo da mendeni edo ireva. Kotugo namonde nunda tofo edo irera da beká mo: God uju erira amo, namonde nundae sedo ari eveva use iraeteri. \v 5 Eregoseva: namonde Keriso da tofo jo ae irero, ari ekoko da aito ava, Agho Dari ijugusira aimi, namondeda ghamo dereari eredo fisi da uju ava use, ari ekoko avanembo edo ghuseri. Mave dubo jo jovereghae irise, amingudo yarira amo, sifo amboda nunda asisi ambarira. \v 6 O oroko mo, Agho Dari da fakina namondekena dadabusira. Ainda beká mo: namonde giti Agho Dari da tofo etero, aimi namonde bundetiri irise Keriso de dabade ambero, Agho Dari da fakina namondekena dadabusira. Oroko emo namonde jo, Agho Dari ainda emboroda+ yae eraera. Jebuga seka God da Asisi muturaira ainda emboro+ aminda, udo refera. \s1 7:7-25 Agho Dari Nu Evevari. Avata Evetu Genembo Jo Amingari Da Kaugo Iraeri. \p \v 7 Avori, na rea setena ava kotise, evetu genembo mendeni eredo eminge saeteri, “Agho Dari ekori,” aminge saetera amo, jo eveva ae aeti. Agho Dari mo evevari. Avata kotugo, na Agho Dari tegutuse, na ari ekoko da goroto ava kasama useni. Na giti dighighi ari amo ari eko, ava jo kasama ae irise, Agho Dari jokáda, “Erá dighighi eose!” ava tegutuse, ainda tuka kasama edo, na kotiseni, na amingeraena. \v 8 Kotugo ava kotise, Agho Dari da geka kasama eno, Ari Eko aimi nanda ghamo deretiri eretiri, na roera digari dombu eni dombu eni ava isambu dighighi useni. Ainda susu mo: Agho Dari jo irae arira amo, Ari Eko da fakina barago jo irae arira. \v 9 Namokena kau daba ava sirorusira. Na Agho Dari ainda beká jo ningi kasama ae irise, jebuga iriani. Aminge irise, na Agho Dari da beká ningi kasama eno, Ari Eko nanda dubo jokáda siroredo fakina usira. \v 10 Etiri, nanda asisi ambududurusira, ava itatamuseni. Avori, Agho Darii jebuga mutaetira ava dodo, namokena ambari ava futusira. \v 11 Agho Dariimi goroto afigetiri, Ari Eko aimi deretiri na gofeteno, nanda asisi ambududurusira. \v 12 Avori, Agho Dari nu eveva a kakarari. A nu rea resira amo, kakara, dambu, a evevari. \v 13 “Agho Dari evevari,” aminge seteni. A kotugo, Agho Dariimi emboro afigetiri, nanda asisi ambududurusira, ábarago seteni. Avata geka bekári: nanda asisi ambududurusira da susu mo, jo Agho Dari eveva aimi aeri. Nanda asisi ambududurusira da susu mo, Ari Ekori. Amo, Ari Eko aimi eredo, Agho Dari eveva ava jighi jovereghetiri, namokena ambari budo fusira. Amingusira aindae namonde kasama erera, Ari Eko ainda jokáda eveva eniko tefo bekári. \p \v 14 Geka bekári: God nunda agho Dari amo, namondeda asisi ava sonembari dae sedo futusira. Avata na genembori. Kau tafasara kakatoimi genembo eni sandi budo bajari eko aikena omburaera aminga ava, na Ari Eko da tofo edo irena, a Ari Ekoi nanda bajari edo irira. \v 15-16 Na rea eraena, ava jo kasama use ae eraena. Ainda beká mo: na jo nanda uju ava ae eraena. Na ari imboe eraena avata eraena. Ari ovia imboe eraena da beká mo: na kasama erena, Agho Dari rea resira amo, nu geka eveva a damburi. \v 17 Ava sedo, ari ekoko eraena amo, jo tofo nane ae eraena. Amo, Ari Eko nanda dubo jokáda irira aimi, sirureari amingeraena. \v 18 Na kasama erena, nanda fisi jokáda roera eveva eni tefori. Ai resira amo: na ari eveva eni uju use ari dae kotarena amo, jo nane ari da kaugo irae ava arena. \v 19 Na, ari eveva rea ari dae uju eraena ava kosasaghe dodo, ari ekoko imboe eraena, ava eraena. \v 20 Avori, amingeraena da tuka mo eviri. Na jo tofo nanda bajari iraeri. Ari Eko nanda dubo jokáda irira amo, nu nanda bajari edo irira. \p \v 21 Avori, nanda fisi jokáda agho dari eni irira ava itatameraena. Roera eveva eni uju use ari dae koteraena ava kosasaghe dodo, ari eko avanembo eraena. \v 22 Nanda dubo jokáimi, na God da Agho Dari ava uju eraena. \v 23 Avata nanda fisi jokáda, na agho dari eni setena aimi eredo, God da Agho Dari nane uju eraena, ainghae dabade tataya eraira. Aimi na bundedo, Ari Eko da ungoda fiteari irá gheraena. \v 24-25 Na makasi embo bekari! Nanda dubo mema teria eresufira. Ainda beká mo: nanda dubo joká isambuimi, na God da Agho Dari uju eraena. Avata nanda fisi jokáda, na ari eko uju eraena. Ava sedo, mave foa na sonembari, fisi da ujuimi ambari budo refira, ava darigaeteni? \p Avata, darigari da emboro mo Bajari Iesu Keriso fira afigusira. Na nune sonembetiri aindae, na jo nanda tamo a fisi eko ainghae dabade ambae arena! Aindae sedo, na God Afakena ‘aiyakoe beká’ resena. \c 8 \s1 8:1-17 Asisi Kakara Aimi Sonembururari, Namonde Dubo Jama Itatamuse Irarera. \p \v 1 Avori, Iesu Keriso fira sonembetiri, evetu genembo mave Iesu Keriso de dabade tatedo irarera amo, ne Ari Eko da bouvu jo itatamuse, ainda mino jo bae arera. \v 2 Ainda beká mo: God da Asisi namonde budo, Iesu Keriso de dabade tatedo jebuga muturaira aimi setiri, na Ari Eko nengae ambarighae da fakina darigedo buvurutuseni. \v 3 Namondeda fisi joká gofedo irira ava sedo, God da Agho Dariimi namondeda jebuga bu furarikena jo inono ae usira. Ainda beká mo: namonde evetu genembo da fisi jokáda, eveva ari da fakina eni tefori. Nunda Agho Dari jo inono ae etiri gido, God tofo mandi emingusira. Ari Eko da fakina de bejari dae sedo, nu nunda Mandi beká ava dirigetiri, nunda tamo fisi kau namonde evetu genembo ekoko da fisi a dubo joká avaga budo, genembo beká edo sirorusira. \v 4 God amingusira da beká mo: nu uju erira amo, namonde nunda Agho Dari rea aoro dae resira ava, inononda use iraeteri. Na ‘namonde’ setena amo, namonde mave fisi da uju buregedo, nunda Asisi Kakara da amboda amboda eraera, aindae seteni. \v 5 Evetu genembo mave fisi da uju use irera amo, nenda uju a kotari isambu, nenda fisi da uju aminda muturaera. O, evetu genembo mave Asisi Kakara rea seraira, avanembo ningido amingeraera amo, nenda uju a kotari isambu, Asisi Kakarakena futuse nunda uju ava eraera. \v 6 Mave nunda uju a kotari ava, fisi da uju aikena mutarira amo, nu fisi da uju ainda amboda amboda udo ya ambarira. O, mave nunda uju a kotari Asisi Kakarakena mutarira amo, nu Asisi Kakara da amboda amboda use, jebuga a dubo jama ava tambarira. \v 7 Ai resira amo: evetu genembo mave nenda uju a kotari, sifo ghousa fisi da uju aikena fitiraera amo, ne kau God da gitofu aminga edo irera. Evetu genembo amo, ne God da Agho Dari jo kaifa ae eraera. A geka beká mo eviri: ne Agho Dari kaifa arikena jo inono iraeri. \v 8 Ne fisi da uju ava use, God nendae sedo ivuga are dae sarera amo, jo inono ae arira. \p \v 9 Avata kotugo, ne jo nenda fisi da uju use irae eraeva. Ne Asisi Kakara da uju ava ningido, aminguse ireva. Amo, Asisi Kakara nenda dubo jokáda irarira amo, ne aminguse irareva. O mave Keriso da Asisi jo bae irira amo, nu jo Keriso da tofo iraeri. \v 10 Avori, Keriso nenda dubo jokáda irari, God nendae ‘eveva’ sarira amo, nenda asisi jebuga irarira. Ari Eko da fakinaimi, tamo ambarira. Avata nenda asisi jebuga irarira. \v 11 Kotugo God setiri Iesu ambarida ghe jebuge erorusira. God daba ainda Asisi nenda dubo jokáda irarira amo, nune sari nenda tamo barago ambarida ghe jebuge erarira. Amo, nunda Asisi nenda dubo jokáda irira, aimi sarira. \p \v 12 Avori, nanda nano namendi, God da Asisiimi rea sirurari ningarera, namonde ava arera. Avata namondeda fisi rejo uju eraira ava, namonde jo amingae arera. \v 13 Ainda beká mo: ne fisi da uju ava use irareva amo, ambareva. O, Asisi Kakara da fakinaimi nenda fisi da uju ava daovo ambarira amo, ne jebugareva. \p \v 14 Evetu genembo mave God da Asisi da uju ava use irera amo, ne God da sasinguri. \v 15 Ainda beká mo: God nunda Asisi futusira amo, nu jo, namonde sabua+ da kotari ava budo oju aoro dae sedo, mutaeri. Tefo. Namonde nunda sasingu aoro dae sedo, nunda Asisi mutiri budo, namonde Asisi da fakinaimi God Afakena eminge sise irera, “Eri, Afa, Afako!” sise irera. \v 16 God da Asisi, nu namonde sonembeari namondeda dubo jokáda kasama eraera amo, namonde nunda sasinguri. \v 17 Avori, namonde nunda sasingu edo irera aindae sedo, nunda esimbugari nunda natofokena mutari dae sisira ava, namonde barera. A kotugo, rea Keriso dae mutari sisira, ábarago Keriso de dabade barera. Avata namonde giti emingarera. Kau Keriso mema tafusira aminga ava, namonde Keriso de dabade tatedo mema tambarera. Namonde Keriso de dabade nunda usasa bari dae sedo, mema amo itatamarera. \s1 8:18-30 God Da Sasingu Amboda Usasa Jokáda Fefeturoro, Duro Arira. \p \v 18 Na erekotena: namonde enda eminda irise mema itatameraera amo, kitako bekári. O, God sari namonde amboda usasa jokáda fefeturoro duro arira amo, teria bekári. Jo mema endada itatameraera ainghae dabade, inono ari da kaugo iraeri. \v 19-22 Eregoseva: utu, enda, a roera isambu God etiri sirorusira amo, mema tafuse aoro sise irira. Kau evetu mandi sasingu fumbari dae use mema tamburaira aminga ava, mema tafuse aoro sise irira. Ainda beká mo: God setiri, utu, enda, a roera isambu eko use jaghudo refira. Jo roera setena aimi, uju use eko ae usira. God nune setiri amingusira. Avata roera setena aimi, God nunda sasingu ijugari isagha arera ainda sifo, ava gigituse irira. God sari nunda sasingu ambarida ghe jebugedo erarera da sifo ava gigituse irira. Gigituse irira ainda beká mo: kau God da sasingu nenda tamo enda eminda kae budo amburaera ava kosughe dodo, ambarida ghe jebugedo tamo evovodae irari ava barera aminga ava, utu enda God setiri jaghudo refira evia, udo ya kau eni edo evovodae irarira. Avata oroko mo, utu enda aoro sise irira. \v 23 A kotugo, jo utu a enda nusuka aoro sise iraeri. Namonde mave bebede God da sasingu da tano, nunda Asisi rurusera aimi, namonde barago aoro sise irá gheraera. God sari namonde nunda sasingu beká edo, namondeda tamo seka barera, ainda sifo ava gigituse aoro sise irera. \v 24 Avori, ava gigitero, God namonde sonembusira. Avata namonde rea gigituse irera ava foa buvari garera amo, jo sekago gigitae arera. Ai resira amo, mave nunda ujuá garira amo, nu redae gigituse irari? \v 25 Avata namonde rea gigituse irera ava, jo foa isagha ari gae arera amo, namonde durumugedo gigituse irarera. \p \v 26 Kau daba aminga ava, namonde fakina iraede ava gido, Asisi Kakara aimi namonde sonemberaira. Ainda beká mo: namonde rejodae benunu saetera ava, namonde bunariri. Avata Asisi Kakara tofo namondedae sedo banunguse, namondeda dubo jokáda aoro sise irá gheraira. Aoro sari amo, jo isagha siruroro ningari da kaugo iraeri. \v 27 Asisi Kakara ai amingururari, God Afa evetu genembo da dubo joká giraira aimi, nune nunda Asisi da kotari kasama eraira. Nunda Asisi rejodae benunu seraira ava, nune kasama eraira. Ainda beká mo: Asisi Kakara God da natofodae sedo banungeraira amo, jo nunda kotariimi banungae eraira. Nu tofo God Afa da ujuimi banungeraira. \p \v 28 Namonde kasama erera: evetu genembo mave God gatege aghi eari nu dubo buraera, aikena isambu eveva are dae sise, God seari roera isasambu, eveva a eko rea siroreraira ava, eveva vanembo eraira. \v 29 God evetu genembo gategusira setena amo, ne jo sirorae irero, nu anakora ne kasama use, nunda Mandi da kau aminga ava aoro dae sedo, ne gategusira. Ainda tuka mo: God da ujuimi, nunda Mandi evetu genembo digari ainda koro ava nune aeti. \v 30 Aindae sedo, evetu genembo nune gategusira, ava aghi usira. A evetu genembo aghi usira amo, nune budo nendae ‘eveva’ sisira. Kotugo evetu genembo aikena, nunda usasa futusira. \s1 8:31-39 Keriso Da Dubo Bari Namondekena Jo Dadabae Arira. \p \v 31 Ava sedo, namonde kasama erera, God namonde sonembari dae sarira amo, mave jo buregae arira. \v 32 Nu namonde sonembari dae sedo, tofo nunda Mandi ava, tefo namondedae sedo mutiri fira ambududurusira. Avo gido, namonde kasama erera: nu roera isambu kau daba ava namondekena tefo mutarira. \v 33 God nu tofo mandi namondedae ‘eveva’ sisira. Ava sedo, namonde kasama erera: mave eniimi jo foa sekago namondedae ‘eko’ sari da kaugo iraeri. \v 34 Iesu Keriso ambududurusira, o saone, ambarida ghe jebuge eredo, God da ungo gimanduda anumbirira aimi, nune tofo mandi Afakena namondeda ari ekoko kote doyare dae sedo, benunu sise irá gheraira. Ava sedo, namonde kasama erera: mave jo namondeda ari ekoko da mino namondekena mutari da kaugo iraeri. \v 35 Ava sedo, namonde kasama erera: Keriso namonde dubo ruruse irarira. Nu jo doyae arira. Vevera a mema sirorari itatamarera, o evetu genembo God imboe use namonde daoro mema tambarera, o baimara sirorarira, o namonde makasi arera, o eko jokáda fetarera, o namonde ambarera, avata Keriso namonde dubo ruruse irarira. \v 36 God da Geka aindae sise, eminge resira: \q1 “Namane ni tumonderaera aindae sedo, ambariimi ojighira utua erira. Ambariimi namonde dabade evovodae deinghuse irira. \q1 Kau evetu genembo sifi (sheep) dari dae simbugeraera aminga ava, evetu genembo namane dari dae kotise irá gheraera,” \m God da Geka nunda natofodae aminge resira. \v 37 Avata Keriso namonde dubo ruruse ambududurusira aimi sonembeari, namonde fakina use, roera tegetena ava isambu atai fati fete gogoghomberaera. \v 38 Na kasama beká ava erena: Keriso namonde dubo ruruse irarira. Nu jo doyae arira. Nunda dubo bari namondekena muturaira ainda emboro ava, rejo eniimi jo gajae arira. Ambarera o jebuga irarera aimi, jo gajae arira. God da aneyaimi o Satan da aneyaimi o sukaruimi jo gajae arira. Rejo eni oroko refira o amboda furarira aimi, jo gajae arira. \v 39 Utu enda God etiri sirorusira, ainda jokáda roera eniimi jo gajae arira. Amo, rejo eni ikáda irira o enda jokáda irira, ai barago emboro amo jo gajae arira. God namonde dubo ruruse, namondeda Bajari Iesu Keriso futusira, ainda dubo bari amo, namondekena evovodae irarira. \c 9 \s1 9:1-29 God Kau Nangedo, Evetu Genembo Gategeraira Amo Eviri. \p \v 1 Na Keriso da javoda geka beká resena. Geka resena emo, jo gungubo iraeri. Asisi Kakara namokena irira aimi, sonembiri nanda dubo jokáda itatamerena, emo geka bekári. \v 2 Na, nanda natofo Israel embo, nanda ororo aindae, dubo mema use nanda dubo jokáda, evovodae mema ambarako ava itatamuse irena. \v 3 Ne Keriso ighagha usera aindae, God nunda janje eko nemokena mutarira. Na aindae sedo dubo mema erena. Na Keriso da natofo dodo, nanda natofo Israel embo da vasa budo, God ne mema itatamaoro dae sedo simbora usira ava, nane ambudo mema itatamaono ne jebugaetera amo, na ivuga aeteni. \v 4 Ne eregoseva: God Israel embo ava anakora gategetiri, ne nunda natofo useri. Nune setiri ne nunda sasingu etero, nunda usasa a duro nemokena futusira. A kotugo, nunda Agho Dari nemokena futusira. Nu bekáda bekáda tumonde bainghari da emboro ava, nemokena ijugusira. Nunda beka gajari mendeni ava, nemokena futusira. \v 5 Nombuamane binonde, Abraham, Isaac, a Jacob nunda sasingude, nemoá avavagori. A Keriso barago, genembo edo Israel embo ainda jokáda sirorusira. God nune roera isasambu bu jighirise kaifa eraira, nundae evovodae sakai sise irore! Ai, bekári!+ \p \v 6 Avori, Israel embo isambu, ne jo God da sasingu beká edo iraeri. Avata, God da beka gajari Abraham kena gofusira, ava na jo sae arena. \v 7 Kau daba aminga ava, God beka gagojuse Abraham kena rea mutari sisira ava, nunda sasingu jo isambuimi bae arera. God Abraham kena sisira, “Ninda sasingu a imemesiri digari mutari dae sisena amo, ninda mandi Isaac da sasingu aindae nembo mutari siseni.” \v 8 Aminge sisira da tuka mo: Abraham da imemesiri isambu, ne jo God da natofo iraeri. Sasingu God beka gajedo mutari dae sisira, aimi nembo nunda natofo edo irera. \v 9 Ainda beká mo: God beka gagojuse, eminge sisira, “Sifo foa buvari gido, na jovereghe foa sonembururono, Sarah mandiá fumbarira.” Aminge sisira amo, nu Abraham da evevetu mendeni da sasingudae jo saeri. \v 10 Geka eni mo eviri. Genembo eni javo Isaac noaro Rebecca ava fitiri, nu vide jamena etoto naká takegha fufusira. \v 11-12 Sasingu etoto naká ava jo siroredo, eveva o eko eni jo ae irero ainda sifoda, God nunda fakina a kasama kau nangego a nunda gategari kau nangego ava ijugari isagha are dae sedo, Rebecca kena eminge sisira, “Ninda mandi ambo aimi vitido, bego da bajari ava nune barira.” Aminge sise, nu ijugusira: mandi ambo viti bajari barira da susu mo, jo sasingu da irari o nenda ari eni iraeri. God nunda uju ava use, mandi amboá aghi usira; aindae sedo, bajari mutiri rurusira. \v 13 God da Geka Rebecca da sasingu aindae sise, eminge resira: \q1 “Jacob na dubo rurusena avata, Esau na imboe useni,” \m aminge resira. \p \v 14 Avori, geka amo ningi kotise, erá eminge seove! “God jo inononda ae eraira,” erá aminge seove! \v 15 Geka ainda beká ava, nu Moses kena ijugetiri kasama usira. Ijuguse, eminge sisira, “Na genembo ningiá uju arena aindae, na joka arena, a mavejo ava uju arena aindae, dubo mema use sonembarena,” aminge sisira. \v 16 God jo evetu genembo da uju o nenda irari ava kotise ne aghi ae eraira; nu nunda uju ava use, joka edo ne aghi eraira. \v 17 Ava ijuguse, God da Geka Egypt embo da kini (king), (o Fero sedo ghusera,) aindae resira. “Nane seteno ni kini (king) usesa da beká mo eviri: nanda fakina ijugaono kasama aso dae sedo, a enda da natofo isambu nanda bino ava kasama aoro dae sedo, seteno ni kini (king) usesi,” aminge sisira. \v 18 Ava sedo, God uju arira amo, genembo enidae joka arira. O uju arira amo, God nune ururari genembo eni gogore edo dubo jo jovereghae arira. \p \v 19-20 O nenda eni eredo eminge saetira, “Paul, ni setesa aindae resena. God da uju amo, jo evetu genemboimi buregari da kaugo iraeri. Ava sedo, God redae namonde ijujari? Nunda uju ava eraira ava sedo, jo namonde ijujae aeti,” aminge saetira amo, jo eveva iraeri. Nu taká genembori. Nu jo eredo, God kena mino eni jo sae aeti. Aminge saetira amo, nu inono: okia eniimi eredo, okia jighari katokena ategi aetira, “Ni redae na kau emingeteso siroreteni?” Aminge ategi aetira amo, jo inono iraeri. \v 21 Okia jighari kato amo, nu nunda uju ava arira. Sifo eninda, nu enda budo enda daba aimi, okia etoto naká ava arira. Eni mo, okia garigo koana da kaugo ava arira, a eni mo, taká bayau itari da okia ava arira. Amo avori. Nu bajariri. \v 22 Kotugo, God nu kau daba avori. Nu nunda fakina a janje eko ava ijugari dae sedo, nu durumuguse, evetu genembo, mavedae janje eko use dari dae esimbugusira ava, jo totoi dari ambaeri. \v 23 Kotugo kau daba aminga ava, nu namonde mavedae joka edo, nunda usasa garigo ava ijugari baoro dae sedo uju usira amo, ne esimbugusira. Esimbugedo, nunda usasa ava futusira. \v 24 Namonde nune gategusira. ‘Namonde’ resena emo, mave Jusi embo da jokáda a namane Jusi embo da gitofu ainda jokáda gategusira, aindae resena. \v 25 God namane Jusi embo da gitofu gategedo, nunda natofo aovo dae sisira. Ava jo ae irise, nu setiri nunda feroveta javo Hosea, nunda buku jokáda eminge gefusira: \q1 “Evetu genembo mendeni, ne giti nanda natofo jo ae iriara aindae, amboda ‘ne nanda natofo’ sarena. \q1 A kotugo oro eni, giti na jo dubo bae usena ava, amboda nendae, ‘ne nanda dubo bari natofo’ sarena. \q1 \v 26 A reighi eni aminda siseni, ‘Ne jo nanda natofo ae ireva,’ siseni. Reighi daba aminda, \q1 na amboda sarena, ‘God jebuga irari, amo namori, Ne nanda sasinguri,’ sarena.” \m Hosea namanenda gitofudae geka aminge sisira. \v 27 Kotugo God da feroveta eni javo Isaiah, namane Jusi embodae sise, eminge gefusira: \q1 “Israel embo da natofo, ne eva da ghonesa avaga irarera tano, avata daba daba aimi jebuga tambarera. \q1 \v 28 Ai resira amo: God evetu genembo isambu endada irera, nenda irari da mino ava, totoi foa mutari dadabarira.” \m Isaiah aminge sisira. \v 29 Kotugo Isaiah daba aimi, vasa eninda geka evia gefuse sisira: \q1 “God Fakina Kato Beká jo joka use, namondekena imemesiri daba daba doyari \q1 jebuga irae aetera amo, namondeda oro anakora sirivo tefo aeteri. \q1 Kau reighi Sodom embo a Gomora embo sirivo e tefo usera, aminga ava aeteri.” \m Isaiah aminge gefusira amo, namane Jusi embo oroko irera aikena, rea sirorumutara ava kotise, aminge gefusira. \s1 9:30—10:21 Israel Embo Daba Daba, Ne Iesu Da Bino Ava Ningi Tumonduseri. \p \v 30 Avori, geka setena ainda tuka mo eviri. Namanenda gitofu giti God da kotari eveva jo tavo e gogoghombae edo ghusera aimi, tumondero gido, God nendae ‘eveva’ sisira. \v 31 O nanda natofo Jusi embo God tofo mandi gategusira aimi, God nendae ‘eveva’ sare dae sedo, nunda Agho Dari da amboda amboda use, jebuga kosasaghuseri. \v 32 Redae jebuga kosasaghuseri? Ainda beká mo: ne totofo nenda ariimi, jebuga tava edo ghuseri. Avata jo nenda tumondariimi, tava ae edo ghuseri. God nunda Geka jokáda, ‘ghamana emboroda fitari atada dimbari durari’ sisira aimi, atada dimbiri ne duduruguseri. Ghamana fitari sisira amo, Iesu dae sisira. \v 33 God da Geka setena, eminge resira: \q1 “Givu! Enda jiro fumbari Saion+ aminda, na ghamana eni emboroda fitono, \q1 evetu genembo ya foa ghuroro, atada dimbari durarera. A kotugo, evetu genembo aimi atada dari gofe ya du fasarera. \q1 Avata mave ghamana resena ava tumondarira amo, nu jo aindae meka gae arira,” \m aminge sisira. \c 10 \p \v 1 Nanda nano namendi, nanda ghamo joká isambuimi na uju beká ava erena, nanda natofo, Israel embo isambu, jebuga tambaeteri. Na nendae sedo God kena banunguse irá gheraena. \v 2 Na nendae geka beká ava osa sari dae erena: ne God dae uju beká ava eraera. Avata ne God tumonde bainghari da emboro beká ava, jo kasama edo diti basaeri. \v 3-4 Na aminge resena da beká mo: Keriso fira buviri gido, Agho Dari da emboro+ God kena amo gagojusira. Ava sedo, oroko mave Iesu tumondarira amo, God nundae ‘eveva’ sarira. O mave Iesu jo tumondae irise, Agho Dari avanembo kaifa ari dae e garira amo, nu God jo tambae arira. Avori, nanda natofo Jusi embo, ne tumondari da emboro+ amo jo kasama ae irise, totofo nenda emboro eni God kena afigari dae siseri. Aminguse, ne God da emboro nune simbugusira ava, nene ighagha useri. \p \v 5 Moses gefusira amo: God da Agho Dari rea resira ava, mave amingarira aimi, nu jebugarira. \v 6 Avata mave tumondari da emboroda+ ise God kena buvari dae sarira aindae, God da Geka jokáda eminge resira: \q1 “Erá nenda dubo jokáda eminge koteove, ‘Mave utuda viti ya bari?’ aminge erá seove!” \m (Geka aminge saetera amo, inono namonde viti ya Keriso utuda tava aeteri. Avata namonde jo viti ya, Keriso utuda tava ae arera.) \v 7 A vasa eninda resira: \q1 “A kotugo, erá eminge seove, ‘Mave enda jokáda vose ya bari?’ aminge erá seove!” \m (Geka aminge saetera amo, inono, namonde Keriso ambari embo jokáda tava edo budo furaeteri. Avata namonde Keriso jo ambari embo da jokáda tava ae arera.) \v 8 Namonde nange God kena ya buvaetera, ainda emboro ava ijuguse, God da Geka eminge resira: \q1 “God da Geka nemokena utua bekári, nenda békada a nenda dubo jokáda irira.” \m God da Geka aminge sise, ‘geka’ resira emo, a kotugo namane nene tumondaovo dae sedo, geka vironu sise irá gheraera amo, geka daba avori. \v 9 Ainda beká mo: ne nenda bekaimi, “Iesu mo, nu nanda Bajariri,” sise, nenda dubo jokáda eminge kotise irareva, “God setiri Iesu ambarida ghe jebuge erorusira amo, geka bekári,” aminge sise a kotise irareva amo, jebuga evovodae irari ava tuve bareva. \v 10 Ai resira amo: namondeda dubo jokáimi tumondarera amo, God ava gido namondedae ‘eveva’ sarira. A beka afige, namonde tumonderaera ava osa siruroro ningarira amo, God jebuga evovodae irari ava mutari namonde barera. \v 11 Mave Iesu tumonduse irá gheraera aindae, God da Geka eminge resira: \q1 “Mave nu tumonduse irira amo, nu meka jo gae arira,” \m aminge resira. \v 12 Geka aminge resira amo, nu evetu genembo isambudae resira. Ainda beká mo: namane Jusi embo a namanenda gitofu kau daba avori. Jo dombu eni iraeri. Namonde isambu, namondeda Bajari dabako aimi kaifa eraira. Evetu genembo mave numokena kori sarera amo, Bajari nune ne isambu esimbuge gogoghombarira. \v 13 A kotugo, God da Geka aindae eminge resira: \q1 “Evetu genembo mave nundae javono gatise, ‘Arie, nanda Bajari!’ sarera amo, ne jebuga evovodae irari ava tuve barera,” \m God da Geka aminge resira. \p \v 14 Avata evetu genembo mave nu jo tumondae irera amo, ne numokena kori jo sae arera. A kotugo, mave nunda Bino jo ningae irera amo, ne nange nu tumondareri? Kotugo aghi kakato jo ya ainda Bino ava, vironu sae arera amo, ne nange ningareri? \v 15 A kau daba aminga ava, aghi kakato jo dirigaoro yae arera amo, ne jo ya vironu sae arera. God da Geka aindae eminge resira: \q1 “Aghi kakato bino eveva bu foa gheraera amo, natofo ivuga use nati joká deraera,” \m aminge resira. \v 16 Avata kotugo God da Bino Eveva ava, jo isambui ningi tumondae useri. Ava kotise, feroveta Isaiah, nu God da Geka ainda jokáda eminge gefusira: \q1 “Bajari, namondeda geka ava, mave eniimi jo ningido tumondaeri,” \m aminge sisira. \v 17 Ava sedo, namonde eregosera: tumondari mo, bino ningarikena sirorarira. Kotugo Keriso da Bino ava, vironu sarera amo, mendeni ainda bino ava ningarera. \p \v 18 Avata na ategi erena. Evetu genembo mendeni seraera, “Namane Keriso da Bino jo ningae irera.” Amo, ne geka beká seraera, ai? Kote givu! Amo jo geka beká iraeri. Ne anakora nininguseri. God da Geka aindae eminge resira: \q1 “Ne beka sero, evetu genembo endada irera, isambu nininguseri. \q1 Nenda geka ava setero, ivegedo iri reighi isambu nininguseri,” \m aminge resira. \v 19 Avori, na sekago ategi erena. Amo, namanenda natofo Israel embo aindae sise, ategi erena. Israel embo, nene eminge saeteri, “God da Bino, namanenda gitofuimi ningi kasama use tumonderaera ava, namane jo ningi kasama ae irera.” Aminge saetera amo, geka beká iraetira, ai? Kote givu! Amo jo geka beká iraeri. Moses nu tofo mandi giti beká, nenda ategi ainda mino eminge sisira, \q1 “Na nenda gitofu mendeni, makasi da kaugo eraera ava, joka edo sonembarena. Ne sonembururono gosuse, ne bengoso areva. \q1 Kau daba aminga ava, na nenda gitofu mendeni, ari kotae kotae eraera ava, \q1 joka edo sonembarena. Ne sonembururono gido, ne janje eko areva,” \m Moses aminge gefusira. \v 20 Kotugo Isaiah geka isagha beká eminge sisira: \q1 “Evetu genembo na jo tava ae edo ghusera aimi, na tafuseri. \q1 Natofo nandae sedo jo ategi ae edo ghusera, aikena isagha eteno gosuseri.” \m Nu nanda natofo Israel embo da gitofudae, aminge gefusira. \v 21 O, Isaiah nanda natofo Israel embo kotise, eminge sisira: \q1 “Na nemo sonembari dae sedo, kori sise iriani. \q1 Avata ne nanda geka jo ningae edo, beisiga use na ighagha useri,” \m Isaiah Israel embodae aminge gefusira. \c 11 \s1 11:1-12 God Israel Embo Daba Daba Sonembetiri, Jebuga Tafuseri. \p \v 1 Avori, na geka fakarago seteni. Avata na jo eminge sae arena, ‘God nunda natofo ighagha usira,’ ava na jo sae arena. Na tofo mandi Abraham da imendi, Israel embo da genembo eniri. Na Israel embo da oro Benjamin ondi da eniri. \v 2 God nunda natofo anakora gategusira ava, nu jo ighagha aeri. God da Geka jokáda vasa eninda, Elijah anakora Israel embodae Bajarikena indiga use sisira, ava ne kasama ereva. Elijah eminge sisira: \q1 \v 3 “Bajari, Israel embo mo, ne ninda olta (altar) de bejedo, ninda feroveta detero sirivo useri. \q1 Amingetero, na nasuka irena. Avata kotugo, nambarago dari dae erekotera,” \m nu aminge sisira. \v 4 Avata Bajari numokena mino eminge sisira: \q1 “Nanda totofo irore dae sedo, na gegenembo 7,000 ava kaifa eno, gode eni javo Baal \q1 ainda dombuda, jo ya kauboi dadarigedo tumonde bainghae irera,” \m aminge sisira. \v 5 Oroko emo, kau daba aminga ava eresufira. God nu joka use, evetu genembo daba daba gategedo, kaifa iri ne jebuga tafuse irera. \v 6 Kotugo God da joka ari resena emo, kote givu! God joka usira amo, jo nenda ari eveva eni edo ghusera aindae, nu jo joka aeri. Nu nendae sedo tefo joka usira. Ainda beká mo: namonde ari eveva ururoro gido, God kavevera aetira aindae mo, jo kavevera ari sae aeteri. \p \v 7 Avori, Israel embo ne isambu, God a nunda jebuga tava edo ghusera avata, jo ne isambu tambaeri. Amo, God nenda jokáda evetu genembo daba daba gategusira aimi, jebuga tafuseri. O Israel embo mendeni mo, nenda munju fakara etiri, ne God da kori jo ningae useri. \v 8 God da Geka aindae eminge resira: \q1 “Sifo ai tano ghedo refira eminda, God setiri nenda kotari fure gajedo, diti digoi edo, dengoro gajedo ghetiri irero refira,” \m aminge resira. \v 9 Kotugo David kau daba aminga ava sisira: \q1 “Na uju erena amo, ne God kotae irise, nenda kirumo rise God da vagho jokáda teraeteri, \q1 a kotugo ne gofedo, nenda ari ekoko da mino itatamuse fumbaetera ava na uju erena. \q1 \v 10 A kotugo na uju erena amo, ne diti digoi ari irise, gofe dudo ghuse, evovodae nenda bouvu fufudo yaeteri,” \m David aminge gefusira. \v 11 Oroko nembo setena ava kotovo dae sise ategi erena. Jusi embo ne atada dimbiri dudurusera amo, ne amboro dadabare dae sedo aminguseri, ai? Kote givu! Tefori. Amo nu, nanda natofo Jusi embo ari ekoko use gofetero aimi, namanenda gitofu jebuga tafuseri. Jusi embo da gitofu jebuga tafusera da susu mo: Jusi embo dubo mema use janje ekoko aoro dae sedo, God setiri aminguseri. \v 12 Avori, Jusi embo ne dara usera ainda jokáda, enda da natofo jebuga ruruseri. A ne gofusera aindae, nenda gitofu God da esimbugari ruruseri. Avata esimbugari gitofui rurusera amo, kitakori. O Jusi embo dubo jovereghari, nenda gitofude dabade tatedo foa God da natofo edo irarera amo, esimbugari mindafu beká ava sirorarira. \s1 11:13-24 Namonde Erá Gogore Eore Dae Sise, Paul Geka Evia Sisira. \p \v 13 Jusi embo da geka seteno dadabetira. Avori, na oroko jovereghe namanenda gitofukena geka sari dae erena, ningivu! Na ya nemokena vironu saono dae sedo, God na gategusira. Afa nandae saramana teria futusira aindae, na aiyakoe beká resena. \v 14 Nanda uju mo, Jusi embo da gitofukena Bino Eveva evia ijugururono gido, nanda natofo Jusi embo mendeni, nange nenda ghamo derono erari bengoso edo, kote gogoghombuse, jebuga tambaeteri tano. \v 15 Eregoseva: God nanda natofo Jusi embo avóda doriri, enda da natofo mendeni God de dabade mainungosuseri. Kotugo nunda natofo ighagha usira ainda sifoda, esimbugari itako sirorusira. O God sekago nanda natofo Jusi embo budo, jebuga mutari sarira amo, kau evetu genembo ambarida ghe ere jebugaetera, ainda kaugo ava arira. Sifo aminda ivuga a esimbugari teriago sirorarira. \p \v 16 Avori, namonde farava esimbugedo, mendeni bu God kena mutoro nunda tofo arira amo, inono mo, namondeda farava ava isambu, mutoro God da tofo arira. Kau daba aminga ava, namonde ika eni ainda besisi a susu God kena mutarera amo, ifu a fafatu barago, God da tofo arira. \v 17 Emo, na ika orivi (olive) da kasia ava sari dae erena. Jusi embo mo, ne kau ika orivi eveva evetu genembo aimi kaifa eraera, ainda kaugori. O gitofu mo, ne kau ika orivi eko, taimada vitiraira, ainda kaugori. Avori, oroko mo, God ika orivi eveva ainda fafatu mendeni jighi jore fugedo, taima da orivi ainda fafatu mendeni budo, orivi eveva ainda susuda faka fitido, aminda dighiri takegha e fetetira. Avori, orivi eko setena amo, na namane Jusi embo da gitofudae seteni. Gitofu resena emo, nendae resena. Ne oroko orivi (olive) eveva, ainda fakina a eveva ava buraeva. \v 18 Avata erama totofo sakai sise, ika eveva da fafatu ava de jorisira aindae, dere jireove! Ne taká fafaturi. Ne jo susu iraeri. Nenda fakina mo, ne susukena buraeva. \p \v 19 A erá eminge seove, “Na nenda vasa baono dae sedo, God fafatu mendeni\f 19 \fr 11:19 \ft Paul ‘\+it fafatu mendeni\+it* ’ resira emo, nu \+it Jusi embo mendenidae\+it* sise resira.\f* ava jighi jore fugedo, na fitiri takegha useni. Ava sedo, ne veveyakori. Na mindafuri,” aminge erá seove! \v 20 Geka emo geka bekári. Jusi embo ne jo tumondae usera aindae sedo, God ne jighi jore fugutusira. Avata ne fitiri ireva ainda beká mo: ne tumonduse ireva. Susu eni tefori. Ava sedo, erama gogore use totofo sakai seove! Ne igheghi use, tumonduse irareva. \v 21 Ainda beká mo: God nunda natofo beká giti gategusira amo, kau fafatu aminga ava jighi jore fugutusira. Ava sedo, ne nenda tumondari doyareva amo, nembarago jighi jore fugarira. \v 22 God amingusira ainda jokáda, nunda kavevera eari giraeva, kotugo nu nange ari ekoko ijujedo mino muturaira, ainda aito barago giraeva. Evetu genembo gofusera, aikena fakarago usira. O nemokena kavevera etiri ava gosuse ireva. Ne tumonduse irareva amo, nunda kavevera ainda jokáda irareva. O jo amingae areva amo, nembarago jighi jore fugarira. \v 23 Avata nanda natofo Jusi embo mo, sekago tuturo edo tumondarera amo, God ne sekago totofo nenda vasada fitari fetarera. God amingarikena, nu inono bekári. \v 24 Erá aindae sedo dudukugheove! Ainda beká mo: ne kau taima da orivi (olive), ava seteni. God ne gafuge budo, nenda irari manai a nenda kau manai buregedo, ne fitiri nunda susu eveva aminda takegha usevu. Avata God amingusira amo, fakarago ava usira. O, nu sekago Jusi embo budo, totofo nenda vasa a susu aminda fitari fetarikena mo inonori. Amingari mo, raugakori. \s1 11:25-32 God Nu Evetu Genembo Isambukena Joka Eraira. \p \v 25 Geka setena avata, kotugo sekago sari dae erena. Geka emo itako jungariri. Avata erá gogore use, ‘Namane evevari,” seove! Aminge setena ainda beká, oroko ijugari dae erena. Amo eviri: Israel embo mendeni gogore use, munju fakara etiri irera amo, ne jo evovodae aminguse irae arera. God nanda natofo Jusi embo da gitofu mave tumondarira, ava gosurari ne ya inono arera amo, God da sonemba nanda natofokena sekago mutari furarira. \v 26 Ainda sonemba nange Israel embokena furari barera aindae, God da Geka jokáda eminge resira: \q1 “Doriri Saion+ ghedo, Sonemba kato foa, Jacob da imemesiri da ari ekoko isambu ava bu fugarera. \q1 \v 27 Na nenda ari ekoko bu fugutuse beka gajari evia arena, \q1 sifo aminda nenda ari ekoko bu fugarena,” \m aminge resira. \v 28 Oroko mo, Jusi embo digari, ne God da Bino Eveva ava imboe eraera. Aminguse, ne God kena gitofu arigeraera. Kotugo God nu aindae sedo, Jusi embo do darigedo, nunda sonemba nemokena mutiri rurusevu. Avata God nanda natofo Jusi embo da abuamane dubo ruruse, nunda natofo aore dae sedo gategusira. Ava sedo, nu nendae jo gitofu sae arira. \v 29 Ainda beká mo: God nu mavejoá aghi ari dae sarira amo, nune aghi arira. A nu mavejoá esimbugari dae sarira amo, nune esimbugarira. \v 30 Ne giti God da Geka jo ningae edo ghusevu. Avata Jusi embo, God da Geka ighagha edo jo ningae usera aindae sedo, God oroko, ne Jusi embo da gitofudae sedo joka eari itatameraeva. \v 31 Avori, kau ne giti God da Geka jo ningae edo ghuseva aminga ava, Jusi embo oroko God da Geka jo ningae eraera. Kotugo Jusi embo God da Geka jo ningae edo ghusera aindae sedo, God nendae joka use, sonemba muteari buraeva. Ágido, Jusi embo barago dubo joveregharera amo, God nendae joka arira. \v 32 Ai resira amo: God namonde evetu genembo isambu inononda joka ari dae sise, ungo sokimbetiri, namonde ari ekokoimi bundetiri irera. \s1 11:33-36 God Teria Beká Ava Kotise, Sakai Saore! \p \v 33 God da esimbugari a kavevera ari, teria bekári! Nunda dubo kotari a kasama barago, jo mave eniimi kasama ari da kaugo iraeri! Nunda ijujari a nunda aito fugari barago, jo mave eniimi kasama ari da kaugo iraeri! \v 34 Nunda Geka aindae eminge resira: \q1 “Mave jo Bajari da kotari kasama aeri. Numokena mave jo dengoro indae arira. \q1 \v 35 Jo genembo enii, mino God kena bari dae sise, numokena joba mutari da kaugo iraeri,” \m aminge resira. \v 36 Ainda beká mo: roera isasambu nune etiri sirorusira, a nunda fakinaimi irira. A kotugo, nunda duro a binodae sedo irira. Numokena duro a usasa evovodae irare! Ai, bekári!+ \c 12 \s1 12:1-21 Namonde Dubo God Kena Futuse Irarera. \p \v 1 Avori, nanda nano namendi, God namondekena joka mindafu usira aindae eminge resena. Totofo nemoá God kena mutuvu! Kau evetu genembo giti sino fuka de ojedo, joba God kena dungeoro avi dadabe gogoghombedo ghusira aminga ava, totofo nemoá God kena mutuvu! Nu nenda irari a saramana gido, ivuga are dae sedo, dubo isambu numokena futuse, nunda uju avanembo e gogoghombuse irareva. Amo asisi tumonde bainghari da emboro bekári. \v 2 Erá evetu genembo mave fisi da uju use irera, ainda amboda amboda eove! Ari amo dodo, nenda kotari God da ungoda fitovo, nune ari nenda dubo joká jovereghe kau eni beká ava arira. Amingari, ne God da uju ava kasama areva. Amo, nu rea uju eraira, a rejo ava aovo dae seraira, ava kasama areva. A kotugo, eveva mo rejori, rea aoro nu riria ari, a ari inono a dambu beká mo rejori, ava ne kasama areva. \p \v 3 Dengoro indono ningovo dae sedo, God nunda sonemba namokena futusira. Ava sedo, na nemokena resena: ne totofo kau mavega ava kotise, erá totofo nemoá jigheóvo ereure! Totofo nenda kau mavega ava, nenda eveva a nenda eko ava, durumuge kotise, God nemokena tumondari da fakina rejo futusira, ava kasama areva. \v 4 Namonde totofo namondeda tamo kotore! Namondeda tamo da roera nunda nundari, avata tamo nu teria dabakori. A kotugo, tamo da roera ainda saramana barago nunda nundari. \v 5 Kau daba aminga ava, namonde evetu genembo digari avata, namonde dabade tatedo, Keriso de tamo dabako edo irera. Amingedo, namonde nunda tamo da fafatu mendeni edo irera. \v 6 A kotugo God namondekena joba a fakina nunda nunda futusira aimi, namonde saramana use iraeteri. Ava sedo, nimokena feroveta da saramana futusira amo, nu geka sirurari ningido, ninda tumondari kau mavega eresufira ava gido, osa saresa. \v 7 O nimokena, evetu genembo tavo use, sonembari da fakina ava futusira amo, ni amingaresa. O nimokena dengoro indaso dae sedo, fakina futusira amo, ni ava aresa. \v 8 Nimokena evetu genembo da ghamo deraso fakina baoro dae sedo, fakina ava futusira amo, ni amingaresa. O ninda moniimi evetu genembo sonembaso dae sedo, fakina futusira amo, ni mutu gogoghombaso, inononda barera. O saramana da giti jighari aso dae sedo, munju eveva futusira amo, ni dubo kotise, saramana e gogoghombaresa. O makasi embokena joka edo sonembaso dae sedo, fakina futusira amo, ghamo ivugaghae amingaresa. \p \v 9 Erá tefo dubo barigo eove! Dubo bu gogoghombevu! Ari a geka ekoko imboe evu! Ari a geka eveva bu jighi gogoghombuse irivu. \v 10 Ne Keriso da natofo edo, kau nano namendi tini dabako da kaugo usevu. Ava sedo, kau nano namendi eveva tofo tofo dubo buraera aminga ava, tofo tofo dubo ruruse irareva. A nano namendi minonde minonde kakara e gogoghombuse, durumugedo irivu! \v 11 Saramana e gogoghombevu! Erama imboeghae eove! Asisi Kakara nenda dubo jokáda saramana ururari, ne God dubo ruruse, numokena dubo isambu futuse irivu! Bajari da uju ava use irivu! \v 12 Ne amboda God da usasa bareva aindae, gigituse ivugaghae irivu! Mema tafuse, durumuguse evovodae banunguse irivu. \v 13 Nenda roera nano namendi makasi embo ainde soro use irareva. Esa embo furarera amo, nati joká dedo, sevu, nenda kamboda foa aviroro tavo aove! \p \v 14 Evetu genembo mendeni God imboe eraera aimi, nemokena fakarago eoro itatameraeva. Avata ne jo, God ne dari ghamo baoro dae sedo, benunu sae areva. God ne nange nange esimbugaetira aindae benunu sareva. \v 15 Evetu genembo mave ivuga use irera ainde dabade, ivuga use irivu! O evetu genembo mave mema tafuse irera ainde dabade, nenda bouvu ava fumbareva. \v 16 Dubo dabako edo irareva! Erama gogore use, totofo sakai seove! Sabua edo aghi use irivu! Erama, “Namane dubo kotari kakatori,” sise gogore eove! \v 17 Evetu genembo mendeni nemokena dara arera amo, erama mino ari dae use, ari eko eove! Edo gido, kotofu da irari ava natofo da dombuda ururovo garera. \v 18 Ne evetu genembo isambude dubo jamaghae irari dae sedo, nenda fakina ava edo gaetevu! \v 19 Erá, dara evetu genembo mendeniimi nemokena arera, ainda mino eove! Amo dovu, God nu tofo mandi ainda mino nune arira. Nunda Geka aindae eminge resira: \q1 “Bajari resira, ‘Dara da mino mo, nane arena. Saramana amo, nanda tofori,” \m aminge resira. \v 20 Kotugo vasa eninda, God da Geka emingaoro dae resira: \q1 “Ninda gitofu ighoi itatamarira amo, bayau mutaso mindarira. Dubo sagharira amo, uvu mutaso mindarira. \q1 Amingururaso, nunda dubo jokáda mema mindafugo ava itatamarira. \q1 Ainda beká mo: nu dara nimokena arira avata ainda mino mo, ni veka eveva use, esimbuguse iraresa,” \m God da Geka aminge resira. \v 21 Ava sedo erá, evetu genembo mendeni ari ekoko eraera aindae gofeóvo, Ari Eko imi nenda bajari eure! Ari eveva avanembo ururuvu, ari ekoko ya dadabare! \c 13 \s1 13:1-7 Namonde Gavana Da Geka Ningarera, Ainda Tuka Mo Eviri. \p \v 1 Ne isasambu, gavana da geka ningareva. Ainda beká mo: gavana isasambu irera ainda susu mo, God numori. Nu jo ‘avori’ sae arira amo, gavana jo fetae arira. \v 2 Ava sedo, gavana oroko nemokena irira ainda geka ava, mave buregarira amo, inono, nu God ava buregarira. Ainda tuka mo: God setiri gavana sirorusira. Ava sedo, mave eniimi gavana buregarira amo, God amboda aindae, nu ijujarira. \v 3 Ainda beká mo: evetu genembo mave ari eveva use irera amo, ne gavana aindae jo oju ae eraera. O evetu genembo mave ari ekoko eraera, ne gavana da fakina aindae oju use irera. Ava sedo, ne gavanadae jo oju ae areva amo, veka eveva use irovo, gavanaimi nendae sakai sarira. \v 4 Ne eregoseva: nenda evevadae, a nemo sonembaoro dae sedo, God setiri gavana fefetusira. Avata ne dara areva amo, ne gavanadae oju areva. Ainda beká mo: gavana da fakina irira. Nu God da saramana katori. Ava sedo, mave dara eraera amo, God da janje eko nemokena ijugeari giraera. \v 5 Ava sedo, namonde gavana da geka ningarera. Avata namonde gavana da geka ningarera amo, jo tefo God da janje eko darigari dae sedo ae arera. Namonde dubo jokáda totofo itatameraera, ari eveva rejo a ari eko rejo, ava itatamuse gavana da geka ningarera. \p \v 6 Ne susu daba aindae sedo takesi omburaeva. Gavana saramana use, God da saramana barago eraira. \v 7 Ava sedo, gavana rea aovo dae sarira amo, amingareva. Takesi ningiava mutovo dae sarira amo, mutareva. Moni a roera mendeni mutovo dae sarira ábarago, mutareva. Gavana kakara use, nunda geka ningareva, a kaka use igheghi areva. \s1 13:8-14 Namonde Tofo Tofo Dubo Barera. \p \v 8 Erá nenda komanakena roera se budo, mino mutae, ghousa futo iriove! Totoi mutuvu, nenda bouvu dadabare! Bouvu dabako fufudo yareva amo, dubo bariri. Sifo ghousa tofo tofo dubo ruruse irivu! Mave nunda komana dubo ruruse irarira amo, nu Agho Dari da geka inononda use irarira. \v 9 Ne eregoseva: Agho Dari eminge resira: \q1 “Erá yagera eove! Erá komana deóvo ambeure! Erá bagia eove! Erá dighighi eove!” \m aminge resira. Kotugo geka setena ava, a geka mendeni ainda susu mo dabakori. Amo dubo bariri. Aindae Agho Dariimi eminge resira: \q1 “Ni tofo dubo buraesa, kau daba ava, ninda komana dubo baresa!” \m Amingareva amo, Agho Dari da geka mendeni oroko setena ava, isambu inononda use irareva. \v 10 Mave nunda komana dubo ruruse irarira amo, nunda komanakena dara eni jo ae arira. Na aindae seteni: Agho Dari da geka inononda ari da emboro amo, dubo bariri. \p \v 11 Nane setena ava areva. Ainda beká mo: namonde jebuga evovodae irari ava bari da sifo ojighira utua erira. Ava sedo, diti fangovo dae sise resena. Namonde giti tumondusera amo, jebuga bari da sifo jo foa utua ae iriri tumonduseri. Oroko ojira utua erira. \v 12 Tumba ojira dadabiri, oroko sifo seka ojira atari dae utua erira. Ava sedo, tumba da irari amo, imboe e doyore! Dodo, usasa da ambí goroba ava bu jighirise, ari eveva avanembo use irore! \v 13 Avori, evetu genembo iji usasada deingheraera amo, ne jo kirumo jokáda uvu fakara rise, kotae kotae ae eraera, jo kombo yagera ae eraera, a jo komana da roera aindae dighighi use tataya ae eraera. Ava sedo, namonde usasada deinghuse jo amingae arera. \v 14 Nenda tamo fisi da uju ainda emboro jo rerebae areva. Amo dotutuse, Bajari Iesu Keriso ava nenda beredae sedo bu jighi fetareva. Amo kau nenda ambí gorobari. \c 14 \s1 14:1-12 Komanada Irari Erá Ijujeose! \p \v 1 Nenda nano namendi mave, nunda tumondari jo inono ae arira amo, jo ighagha ae areva. Nu nati joká dedo, unumbaovo foa ekaresia+ jokáda terarira. Avata nunda tumondari ningiaminda eredifira aindae, erá beisiga eove! \v 2 Ainda geka eni mo eviri: evetu genembo mendeni, God nu roera isambu da Bajari ava kotise, roera isambu mindiraera. O evetu genembo mendeni nenda tumondari jo inono iraeri. Ava sedo, ne oka a fuka avavaga reeta eraera. \v 3 Evetu genembo mave roera isambu mindiraera aimi jo eredo, nenda nano namendi oka reeta eraera aindae, imboe ae arera. Kau daba aminga ava, evetu genembo mave oka reeta eraera aimi, jo eredo, nenda nano namendi reeta jo ae eraera ava ijujae arera. Ainda beká mo: God ne isasambu setiri, nunda natofo edo irera. \v 4 Ne eregoseva: ne jo genembo eninda saramana kato ijujae areva. Nunda bajari nune tofo mandi ijujuse sari vitarira, o sari vosarira. Amo jo nenda saramana iraeri. Keriso nu nenda komana da bajariri. Nenda komana oka mindarira, o jo mindae arira amo, Keriso jo kotae arira. Nune sonembururari nenda komana amo fete gogoghombarira. Iesu nu sonembarikena inono bekári. \p \v 5 Kau daba aminga ava, evetu genembo mendeni sifo eni ava kakara e gogoghomberaera. O nenda nano namendi mendeni sifo isambu ava inononda kakara eraera. Ainda susu mo: God sifo isambu setiri sirorusira. Avori, ne rea koteraeva ava areva. \v 6 Ne eregoseva amo inonori. Mave sifo dabako kakara eraira amo, nu Bajari kakara use amingeraira. Mave roera isambu kotae kotae mindiraira, nu God tumonduse amingeraira. Ainda susu mo: nu God da fakina tumonduse, nunda bayau aindae God kena ‘aiyakoe’ seraira. Kau daba aminga ava, mave God da javoda bayau dombu eni dombu eni reeta eraira amo nu aminguse, God kakara use, nundae ‘aiyakoe’ sise irá gheraira. \v 7 Ainda susu mo: ni jo ninda tofo iraeri. Ni jebuga iraresa amo, jo ninda fakina aimi irae aresa. O ni ambaresa, ábarago jo ninda sari iraeri. \v 8 Ava sedo, jebuga irarera o ambarera amo, namonde sifo ghousa Keriso da natofo edo irarera. \v 9 Ainda beká mo: Keriso nu, jebuga embo a ambari embo ainda Bajari ari dae sedo, ambududurusira a kotugo, sekago ambarida ghe jebuge erorusira. \v 10 Nu namonde isambu da Bajariri. Ava sedo, erá nenda nano namendi da irari ijujuse, imboe eove! Ainda susu mo: amboda namonde isambu God da dombuda fetiroro, nu namonde isambu da irari ava ijujarira. \v 11 God da Geka aindae sise, eminge resira: \q1 “Geka bekári, na Bajariri. Na jebuga irena. Ava sedo, geka resena evia, beká edo sirorarira. \q1 Amboda evetu genembo isasambu kauboi dadarigedo, namokena totofo osa sarera, ‘Geka beká: ni God ri,’ sarera,” \m God da Geka aminge resira. \v 12 Ava sedo, namonde isasambu amboda God da dombuda fetiroro ategi ururari, namonde eveva rejoá usera, a eko rejoá usera, ainda beká ava sarera. \s1 14:13-23 Namonde Nano Namendi Da Eveva Aindae Kotise, Saramana Arera. \p \v 13 Bajari nune namonde ijujarira ava sedo, namonde jo tofo tofo ijujae arera. Avata ne emingareva. Ne ari eni ururovo gido, nenda namendi tuturo edo avaga use, aimi ari eko arira amo, ari avavaga doyareva. \v 14 Bajari Iesu namokena geka evia ijugetiri kasama edo irena: roera eniimi jo tofo mandi bebeta ae eraira. Avata ninda dubo jokáda, eminge kotaresa, “Na roeraé barena aimi, na bebeta arena,” aminge kotaresa amo, erá beose! Amo nisuka ninda ari ekori. Roera amo, ni nisuka darigaresa, o reeta aresa. \v 15 O, ninda namendi roera eni reeta eraira ava budo, nunda dombuda mindaso gido, dubo mema edo numbarago mindarira amo, ni aminguse, numokena ari eko aresa. Amo jo dubo bari iraeri. Keriso ambududurusira amo, nindae, a kotugo, ninda namendidae sedo ambududurusira. Ava sedo, erama bayau mindiraesa aimi, ninda namendi da dubo joká bebeta eóso ambeure! \v 16 Avori, ni kasama eresa, nimokena roera amo evevari. Avata erá aimi, ninda namendi dereóso ari eko euri, natofo tomanakoimi gido aji seore! \v 17-18 Mave Keriso da javoda, nunda nano namendi da tumondari a kotari evia kakara arira amo, nundae barago God sakai sise ivuga arira a natofo barago nundae ‘eveva’ sarera. Ainda beká mo: uvu bayau mindari mo, jo God da natofokena+ roera teria iraeri. O irari eveva, dubo jama a ivuga Asisi Kakara aimi muturaira, ava kotise irarera. \p \v 19 Ava sedo, tofo tofo dubo jama a fakina futuse irareva. A ainda emboro ava sifo ghousa evia tava use irivu! \v 20 Ava sedo, erama nenda ujuda, mindari dae sedo eóvo God da saramana gofeure! Bayau dombu eni dombu eni isambu namonde nu mindarera. Aminda fakara eni tefori. Avata namondeda namendi eni kotae edo, roera eni nunda dombuda riruroro gido, dubo mema edo numbarago rise, nunda dubo joká bebeta arira amo, ekori. Ágido namonde jo amingae arera. \v 21 Ava sedo, namondeda nano namendi eni uvu fakara o oka o roera eni aindae, mema use doyarira amo, eveva mo, namonde barago numo sonembuse, roera amo reeta arera. \v 22 Avori, eveva mo: ni roera aindae sedo rea koteraesa ava, kivo aresa. Amo, ni God ghae nenda gekari. Ni rejo eraesa aindae, God da dombuda meka jo gae aresa amo, ni ivuga use iraresa. \v 23 Avata ni roera eni rise, manamana edo mino sembae itatamaresa amo, erá roera amo mindeose! Ainda beká mo: ninda tumondari roera aikena tufakori. Ava gido, God ari amo nimokena, kau ari eko da kaugo ava tegarira. Ainda tuka mo: ni roera eni rise, God da fakina jo tumondae iraresa amo, inono, ni ari eko aresa. \c 15 \s1 15:1-6 Genembo Mave Fakina Edo, Tumonde Gogoghomberaira Amo, Nu Sabua+ Da Irari Ava Use, Evetu Genembo Mendeni Da Bouvu Fumbarira. \p \v 1 Namonde mave tumonde gogoghombuse, fakina eraera amo, nano namendi mendeni mave jo fakina edo, tumonde gogoghombae eraera, ainda bouvu fumbarera. Namonde jo namondeda uju ava use irae arera. \v 2 Namondeda komana nange fakina edo, tumonde gogoghombaetira, a nunda evevadae sedo, namonde nunda uju ava use irarera. \v 3 Keriso numbarago amingusira. Nu jo nunda uju ava aeri. Keriso nange God Afa da bouvu fufusira aindae, God da Geka eminge resira: \q1 “Arie, Afa, evetu genembo ni imboe edo dere jisera ainda bouvu ava, na nindae sedo fufuseni,” \m aminge resira. \v 4 Ne eregoseva: God rea seari nunda Geka jokáda gembudo ghusera amo, namonde ijugari dae sedo, gembudo ghuseri. Amo, namonde tege gido durumuguse, fakina aoro tamo feghari, nu rea mutari dae sisira ava gigitaoro dae sedo, gembudo ghuseri. \v 5-6 Avori, durumuguse fakina aoro tamo feghari da susu mo: God Afa numori. Ava sedo, God nune ne sonembururari, dubo dabako areva. Amo, ne Iesu Keriso da amboda amboda use, dabade tatedo dubo dabako use, beka dabakoimi Iesu Keriso da Numamo, God Afadae sakai sareva. \s1 15:7-13 Keriso Jusi Embo A Nenda Gitofude Ava Sonembari Dae Sedo Fusira. \p \v 7 God da duro isagha ari gaovo dae sedo, Keriso ne nati joká doruse rurusira. Ava sedo, kau daba aminga ava, tofo tofo nati joká doruse tavo use irivu! \v 8 Ne amingareva da susu ava, saono ningareva. God namane Jusi embo da abuamanekena beka gagojuse geka beká sisira, ava kasama aoro dae sedo Keriso fira, namane Jusi embo da jokáda sabua etiri God da Geka beká usira. \v 9 A namanenda gitofu, God da joka ari ava gido, nange sakai saetera aindae barago, nune fira sabua usira. God da Geka aindae eminge resira: \q1 “Na aindae sedo, ninda natofo da gitofu jokáda nindae sakai sarena. \q1 Namonde dabade irise, yaru didivuse ninda javo jighono erarira!” \m aminge resira. \v 10 Kotugo vasa eninda resira: \q1 “Ne God da natofo ainda gitofuri. Avata fuvu, nunda natofode dabade ivuga aove!” \m aminge resira. \v 11 A kotugo vasa eninda, kau daba aminga ava resira: \q1 “God da natofo ainda gitofu, nemokena resena. Ne, Bajaridae sakai sevu! Evetu genembo isambu, nundae sakai sevu!” \m aminge resira. \v 12 A kotugo vasa eninda, God setiri nunda feroveta Isaiah eminge gefusira: \q1 “Jesse da mandi David, ainda imemesiri da jokáda, veka eni sirorarira. \q1 Ainda jokáda, kotofu eni siroredo, God da natofo ainda gitofu ava, nune bajari arira. \q1 Amingururari, ne tumondari isambu numokena fitarera,” \m God da Geka aminge resira. \p \v 13 Ava sedo tumondururuvu, God gido, nemokena ivuga tomanako a dubo jama mutari baove! God resena emo, nu rea amboda mutari seraira ava, nune seari, ne aindae gigiteraeva. Numo nenda gigitari da susuri. Nune sari nunda Asisi Kakara sonembururari, ne gigituse nenda tumondari baji mindafu are! \s1 15:14-21 Paul Redae Rome Embokena Reta Gefusira, Ainda Susu Mo Eviri. \p \v 14 Avori, nanda nano namendi, na tofo mandi kasama erena: ne ari eveva avanembo use ireva, dubo kote gogoghomberaeva, a tofo tofo dengoro indarikena, ne inonori. \v 15-16 Avata nanda reta einda jokáda, na fakina edo geka mendeni mendeni fakarago ava sise, sekago kotovo dae seteni. Amingetena da beká mo eviri: God setiri, na Iesu Keriso da aghi kato edo, ya namane Jusi embo da gitofu ainda jokáda saramana aono dae sisira. Na nunda fristi+ edo, God da Bino Eveva ava seraena. Na vironu seraena da susu mo: Asisi Kakara ne namane Jusi embo da gitofu ava budo, kakara use, ne kau joba aminga ava God kena mutari gido, nu ivuga are dae sedo, amingeraena. Na aindae sedo, geka fakarago mendeni mendeni seteni. \v 17 Avori, na Iesu Keriso de dabade tatise, nunda fakinaimi God da saramana eveva usena aindae, na ivuga eraena. \v 18-19 Na rea usena amo, jo nanda fakina aimi aeri. Iesu da fakina ainembo usena ava sari dae erena. Saramana amo eviri: na geka mendeni sise, ari mendeni edo ghuseni. Aminguse, tano a ari bouvu ijugedo ghusena ainda fakinaimi, a Asisi Kakara da fakinaimi, eono gido dudukughedo ghusevu. Ainda beká mo: ne namane Jusi embo da gitofu, God da Geka ningido ava aovo dae sedo, aminguseni. Aindae sedo: reighi Jerusalem tano ghedo ira reighi Ilirikom ainda soroda, na ya Keriso da Bino Eveva ava, vironu se gogoghombedo ghuseni. \v 20 Na sifo ghousa uju eraena amo, nange ya natofo Keriso da Bino Eveva jo ningae irera aikena, vironu saeteni. O evetu genembo mendeni anakora era Keriso da Bino ava vironu setero, natofo ningi tumonduse irera aikena, na jo yari uju aeri. Na natofo aikena yaetena amo, inono, evetu genembo mendeni, kambo da tutumbi daroro ainda etoda na kambo itari da kaugori. A gido na imboe eraena. \v 21 Nanda uju mo, nange God da Geka evia beká aeti: \q1 “Evetu genembo mavekena, nunda Bino jo ya sae irera amo, ne gido diti basarira, \q1 a evetu genembo mave jo ningae irera, ne ningi kasama arera.” \m God da Geka emo, geka beká aeti. \s1 15:22-33 Paul Nu Rome Embokena Yari Dae Uju Usira. \p \v 22 Umbu mendeni mendeni, na nemokena yari dae kotedo ghuseni. Avata reighi mendeni mendeni aminda birurughuse, vironu sedo ghusena agido, na nemokena jo ya buvae edo ghuseni. \v 23 Avata oroko nanda saramana eminda eteno dadabusira ava sedo, na nemokena yari dae erekotena. Kotugo na ghaeko ghousa evia inono, nemo gari dae kotedo ghuseni. \v 24 Aindae sedo, na edo garena, na nange Frovensi Spain aminda ise, Rome aminda teredo ne gaeteni. Ne gido, namonde itako aminda umo ururono, na sonembedo dirigaovo yaeteni. \v 25 Avata oroko mo, God da natofo Jerusalem aminda irera, ava sonembari dae sedo, na aminda yari dae erena. \v 26 Na yari dae erena ainda beká mo: na moni nemokena mutarena. Tumondari+ embo Frovensi Masedonia a Akeia aminda irera aimi eredo, moni resena emo, dabade fitido makasi embo sonembari dae siseri. Makasi embo resena emo, na God da natofo Jerusalem aminda irera, aindae resena. \v 27 Amo, ne totofo ari dae kotiseri. Kotugo, amo eveva bekári. Ne amingaeteri. Ainda beká mo: Jusi embo Iesu da natofo edo irera, nenda asisi da esimbugari ava nenda gitofukena ghasetero jebuga tafuseri. Ava sedo, gitofuá eredo nenda guguaimi nanda natofo Jusi embo sonembarera amo, eveva bekári. \v 28 Avori, moni dabade fifitusera ava bu ya mutono dadabari gido, na dodo Frovensi Spain aminda ise, ne tere garena. \v 29 A na kasama erena: na ya nemokena buvarena amo, Keriso da esimbugari fakinago ava, isambu bu ya mutono bareva. \p \v 30 Avori, nanda nano namendi, Asisi Kakara dubo bari nemokena futusira, aindae nemokena benunu resena. A kotugo, namondeda Bajari Iesu Keriso da javoda nemokena eminge benunu resena: ne nanda banungari sonembuse, nandae sedo dubo isambu futuse banungaetevu! \v 31 Evetu genembo mendeni Frovensi Judia aminda God jo tumondae eraera. Erama evetu genembo aimi foa na deore dae sise banungaetevu! A na moni bu yarena ava, God da natofo Jerusalem aminda, ne ivuga use baoro dae sedo banungaetevu. \v 32 Amingaeteva da beká mo: God ‘avori’ sarira amo, na saramana resena emo, aono dadabari gido, ivugaghae nemokena ya namonde dabade umo gamo eveva arera. \v 33 Avori, God, dubo jama mutari kato, nemokena irare! Ai, bekári!+ \m Yari budo givu! \c 16 \s1 16:1-27 Paul Nu Tano Use, Evetu Genembo Mendeni Ategi Usira. \p \v 1 Namondeda ghasovu Phoebe, oroko nemokena yari dae erira. Phoebe nu, reighi Kenkiria irise, Iesu tumondari+ embo aminda irera aikena, saramana e gogoghomberaira. \v 2 Ava sedo, nemokena yarira amo, ne Kuristini da ari ava use, nu nati joká dedo bu tavo aovo dae sise resena. A nu rea uju arira, ava sonembedo mutaetevu. Ainda beká mo: nune evetu genembo digari sonemberaira. A kotugo nambarago, nune sonembusira. \p \v 3 Na Priscilla nuvu Aquila ghae ava ategi erena. Ne namonde dabade, Iesu Keriso da saramana edo ghuseri. \v 4 Ne namo sonembari dae sedo, nenda jebuga kotae edo, nandae sedo ambari dae kotiseri. Jo nasuka nane nendae aiyakoe sae erena. Nanda natofo Jusi embo da gitofu Iesu tumonduse irera aimi, isasambu nendae aiyakoe resera. \v 5 Kotugo nenda ekaresia+ mendeni, Priscilla Aquila ghae da kamboda totorugeraera, ábarago ategi erena. Sevu ningore! \p Nanda komana beká Epaenetus, barago ategi erena! Epaenetus resena emo, nu Frovensi Asia aminda, evetu genembo isambu ainda gitida, nune Keriso giti tumondusira. Nu ategi erena. Sevu ningare! \p \v 6 Mary nenda jokáda saramana e gogoghomberaira, numbarago ategi erena. Sevu ningare! \p \v 7 Nanda natofo Jusi embo da mendeni, Andronicus nengae Junias ghae, ne namonde dabade dibura useri. Ne giti Iesu tumonduseri, na amboda tumonduseni. Nengae barago ategi erena! \p \v 8 Nanda Kuristini komana beká eni, Ampliatus barago ategi erena. \v 9 Urbanus nangae, Keriso da saramana dabade edo ghuseri, numbarago ategi erena. Sevu ningare! \p Nanda komana Stachys ategi erena. Sevu ningare! \p \v 10 Apelles Keriso da saramana e gogoghombiri gido, Keriso nu uju beká ava erira. Na nu ategi beká ava erena. Sevu ningare! \p Aristobulus nunda natofode barago ategi erena. Sevu ningore! \p \v 11 Nanda oro Jusi embo da eni Herodion barago, ategi erena. Sevu ningare! \p Narcissus nunda natofode Bajari tumondusera, nembarago ategi erena. Sevu ningore! \p \v 12 Bajari da saramana kakato Tryphaena nengae Tryphosa ghae barago ategi erena. Sevu ningore! \p Nanda komana Persis, Bajari da saramana e gogoghombuse irira, numbarago ategi erena. Sevu ningare! \p \v 13 Rufus nu Bajari da natofo ainda jiro eniri. A noi mo, nu kau nanda aya da kaugo edo irira. Nembarago ategi erena. Sevu ningore! \p \v 14 Asyncritus, Phlegon, Hermes, Patrobas, Hermas, nenda nano namendide dabade irera, ne isambu dabade ategi erena. Sevu ningore! \p \v 15 Philologus, Julia, Nereus nunda ghasovu Olympas ghae, ne God da natofo mendeninde dabade irera, nembarago ategi erena. Sevu ningore! \p \v 16 Ne tofo tofo ategi areva amo, nati joká doruse dubo isambu futuse ategi e gogoghombedo ghevu.\f 16 \fr 16:16 \ft Paul, ne tofo tofo ategi aoro dae sisira amo, ne “muno kakara” ava use, ategi aoro dae sisira. Sifo aminda, nenda kiki mo: ne ategi use sandi muno edo ghuseri.\f* \p Keriso da tumondari+ embo isambu reighi mendeni mendeni eminda irera aimi, ne ategi erera. Yari budo givu! \p \v 17 Nanda nano namendi, ne emingareva. Evetu genembo mave nunda nunda sarigedo beisiga use osogo eraera amo, gi darigareva. Kotugo kau daba aminga ava, ne ijuga eveva ruruseva ava, evetu genembo mave bureguse ighagha arera, nembarago gi darigareva. \v 18 Ainda beká mo: evetu genembo amo, ne jo namondeda Bajari Keriso da saramana ava jo ae eraera. Ne totofo nenda fisi da uju ainda amboda amboda use, nenda beka vivi aimi evetu genembo mendeni kotari iraede ava, dereraera. Evetu genembo amo do darigaovo dae resena. \v 19 Ne God da Bino Eveva bu jighi gogoghomberaeva ava, natofo digarii se ningiraera aindae, na ivuga erena. A nanda uju mo: ne ari eveva ari da emboro ava kasama e gogoghombaetevu. O ari eko ari da emboro ava, ne itako jo derae aetevu. \v 20 Aminguse irovo, God dubo jama mutari kato aimi, fakina futururari Satan da fakina ava, de atai fati fetareva. Bajari Iesu da sonemba nemokena irare! \p \v 21 Timothy nangae saramana eraira aimi, ne ategi erira. Yari budo givu! \p Nanda natofo Jusi embo da mendeni namonde irera, Lucius, Jason, a Sosipater aimi, ne ategi erera. \p \v 22 Na Tertius ri. Paul geka emo siri nane eregefena. Nambarago Keriso da javoda ne ategi erena. Yari budo givu! \p \v 23 Gaius namane sonemberaira. Amo, na numokena aviraena, a ekaresia+ numokena totorugeraera aimi, ne ategi erira. Yari budo givu! \p Erastus, reighi einda gavana da moni kaifa kato, namondeda namendi Quartus ghae ne ategi erera. Yari budo givu! \p \v 24 Namondeda Bajari Iesu Keriso da sonemba nemokena irare! Yari budo givu!\f 24 \fr 16:24 \ft Tuturo 24 da geka, Baiboro (Bible) ana mendeni ainda jokáda fitero iriri tafuseri. O Baiboro (Bible) mendeni ainda jokáda, jo fitoro teraeri.\f* \p \v 25 Namonde evovodae God dae sakai sise irore! Ainda susu mo: nu inonori. Nune sari ne fakina edo tumonde gogoghombareva. Nu amingarikena inonori. God amingarira ava, na nemokena Iesu Keriso da Bino Eveva vironu sise sedo ghuseni. Iesu Keriso da Bino resena emo, nu ghaeko ghousa ava jungedo irei. \v 26 Avata orokoá isagha etiri, namonde eregosera a niningerera. God setiri feroveta rea gefusera ava, oroko isagha urureari endada oro oro isambu giraera a ningiraera. Numoá tumonduse, nunda Geka ava ningido amingaoro dae sedo, God setiri ferovetai gefuseri. \v 27 Avori, God nusuka roera isasambu nune kasama eraira, numo kasama a dubo kotari da susuri, aindae numokena sakai sise irore! A kotugo, nune Iesu Keriso mutiri fira namondedae sedo ambududurusira aindae, namonde evovodae numokena sakai sise irore! Ai, bekári!+ \q1 Avori, nanda geka tano eviri. \q1 Na Paul.