\id EPH Ephesians - KORAFE J. FARR 26 November 2002 \h Efesas Embokena \toc2 Efesas Embokena \toc1 Paul Nunda Reta Efesas Embokena Gefusira Amo, Eviri. \mt1 Paul Nunda Reta Efesas Embokena Gefusira Amo, Eviri. \ip Paul sandi diburada fitero irise, reta evia avose, ghaeko 61 A.D. ainda jokáda gefusira. Evetu genembo da kotari mo, Paul jo Efesas embo vanembo kotise, reta evia gembaeri. Ekaresia+ mendeni nunda reta evia bu tegaetera, ava kotise gefusira. Reta einda ijuga mo, God nange evetu genembo nunda oro oro aghi ari, Keriso de dabade tatedo, nemonde tamo dabako edo irarera, aindae ijugerira. \is1 Paul Nunda Reta Efesas Embokena Gefusira, Ainda Mendo Mendo Mo Eviri. \ip 1:1-2 Geka da tuturori. \ip 1:3—3:21 God namonde nange aghi etiri, namonde Keriso tumondedo, nunda natofo a ekaresia+ dabako edo irera, ainda gekari. \ip 4:1—6:9 Jebuga seka da aito mo eviri. \ip 6:10-20 Namonde Bajari dae sedo isoro arera. \ip 6:21-24 Paul natofo ategi edo, tano usira. \c 1 \p \v 1 Arie, nanda nano namendi! Na Paul ne ategi beká ava erena. God na aghi etiri, Iesu Keriso da aghi kato edo irena. God ne gategetiri, Efesas aminda nunda natofo edo ireva nemokena, reta emo eregefena. Iesu Keriso de tatedo numoá tumonduse, nunda uju ava use ireva ava sedo, nemokena reta emo eregefena. Yari budo givu! \p \v 2 God Afa a namondeda Bajari Iesu Keriso, nenda sonemba a dubo jama mutoro baove! \s1 1:3-14 God Namonde Eminge Esimbugusira. \p \v 3 Namondeda Bajari Iesu Keriso da Numamo, God Afakena sakai saore! Ainda beká mo: namonde Keriso de dabade tatedo irera ainda jokáda, God namonde esimbuguse namondekena utu da joba isasambu futusira. \v 4-5 Ava mutari dae kotise, utu enda jo ae irise, nu giti namonde, nunda tofo aoro dae sedo gategusira. Nu namondeda ari ekoko Iesu da ororoimi seghe fugari, namonde Keriso de dabade tatedo, nunda natofo kakara a eveva edo irise, nunda dombuda fetoro dae sedo, namonde gategusira. Nu namonde dubo rurusira ava sedo, namonde nange nange Iesu Keriso da fakinaimi nunda sasingu aetera ava anakora kotise, nu sifo ghousa evia irise, uju edo ghusira. \v 6 God nunda sonemba tomanako beká ava mutiri namonde ruruseri. Nunda Mandi dabako, dubo bu gogoghomberaira ava, tefo namondedae futusira. Jo namondeda ari eveva aoro gido, aindae mutaeri. Nu tefo futusira. Ava sedo, namonde nundae sakai sise, nunda javo jighoro erare! \v 7-8 Iesu da ororoimi namondeda ari ekoko da mino etiri gido, God namondeda ari ekoko kote dotiri, namonde jebuguseri. Nunda sonemba namondekena futusira amo, tomanako bekári. God nu rejo uju usira ava kote gogoghombuse, nunda sonemba teria beká ava namondekena futusira. \v 9 God nu amboda Keriso da fakinaimi rejo ava arira amo, giti beká kotisira. Kotedo, kivo edo ireira sife nembo, namondekena ijugetiri gosuseri. \v 10 God rejoá kotedo kivo usira amo, eviri. Roera a evetu genembo isasambu utuda a endada, bu dabade edo, mutari Keriso kaifa ururari irarera. Nunda sifo fifitusira ava, foa buvarira amo, God nu amingarira. \v 11 Roera isasambu God da sari ningariri. Nune sarira amo, beká sirorarira. Kotugo nune sarira amo, dadabarira. God namonde jo tefo gategaeri. Nu rejoá giti beká kotise uju edo ghusira, ava itatamuse, nu namonde budo Keriso de dabade tatedo, tofo nunda natofo aoro dae sedo, namonde gategusira. \v 12 Ava sedo, namane Israel embo mave tuturoda, Keriso da Bino ava ningi tumondusera aimi, God dae sakai sise nunda fakinaimi ururoro, natofo nunda duro ava garera. \v 13 O nemo namanenda gitofuri. Avata kau daba aminga ava, nemokena sirorusira. Ne God da Geka beká ainda Bino ava ningido, Keriso tumondedo jebuga evovodae irari ava tafusevu. Tambudo, ne nunda tofo edo ireva. Ava ijugari dae sedo, nunda Asisi Kakara mutari sisira ava, mutiri ne rurusevu. \v 14 Asisi Kakara namondeda dubo jokáda irira ava itatamuse, namonde kasama erera: God nu rea mutari a ari sisira amo, sirorari barera. Amo eviri. God namonde Keriso da ambariimi ofusira ava sedo, amboda nune namonde unumbe bu yari, namonde dabade irarera, ava kasama erera. Ava sedo, namonde God da sonemba teria evia bu jighoro erorurari, natofo tomanako God da duro evia gosuse aindae sakai sarera. \s1 1:15-23 Paul Nu Rea Kotise Banungusira Ava, Nemokena Osa Sisira. \p \v 15-16 Nunda sonemba namondekena amo mindafuri; aindae sedo, na nendae sifo ghousa evia, God kena aiyakoe seraena. Ne Bajari Iesu tumonderaeva, a God da natofo isambu dubo buraeva. Ava ningido, aindae tuturo edo ne jo kote doyae, banunguse God kena aiyakoe seraena. \v 17 Na numokena eminge benunu seraena: nu nange nunda Asisi Kakara mutari nemokena vose asugedo, sonembururari ne dubo kotise, God nu kau mavegori, ava kasama aeteva, aindae benunu seraena. God resena emo, nu Bajari Iesu Keriso da God, a, numo usasa da Afari, kotugo Afa duroderi. \v 18 A God Afakena nanda benunu eni mo, nu nange sonembururari nenda diti basari, ne God da usasa ava gaeteva, aindae seraena. Aminguse, nu nemokena rea mutari sisira amo, kau mavegori, a nunda natofo amboda kau nange nange esimbuge gogoghombarira, ava kasama aetevu. \v 19-20 A eni mo, namonde Iesu tumonderaera amo, namondeda dubo jokáda God nunda fakina tomanakoimi saramana eraira. Nunda fakina kau mavegori, ava kasama aetevu. Aindae numokena benunu seraena. Fakina resena daba eimi, God setiri Keriso ambarida ghe jebugedo erorusira. Kotugo daba aimi, God setiri Keriso utuda vitíra, Numamo da ungo gimandukena anumbusira. \v 21-22 Anumbetiri, God nu roera isambu kaifa are dae sedo, Keriso kena futusira. Keriso nu teria a iká bekádari: kokotofu, babojegari, evetu genembo, sukaru, a aneya, ne isambu Keriso da duruda irá gheraera. Oroko ne Keriso da duruda irera, a sifo amboda irarera. God nune setiri, Keriso nu roera isasambu da Bajari beká ava edo irira. Kotugo, nu God da natofo ainda jiro beká ava edo irira. \v 23 God da natofo mo, ne kau Keriso da ungo, ata, a nunda tamo ávavagori. Keriso da tamo mo, nunda jebugaimi bedo edo, inono beká edo irira. Enda a utuda barago, nunda jebugaimi bedo edo, inono beká edo irira. \c 2 \s1 2:1-10 Keriso Da Fakinaimi, Namonde Jebuguseri. \p \v 1 A nemo, giti gogore edo ari ekoko use, God kotae use irevo, nenda asisi God kena amo ambududurusira. \v 2 Evetu genembo fisi da uju use ari ekoko eraera aminga ava, ne sifo aminda amingedo ghusevu. Sukaru da bajari Satan aimi, seari nunda uju ava edo ghusevu. Sukaru da bajari resena emo, nu evetu genembo mave gogore edo, God da uju ava jo ae eraera, ainda bajari numori. \v 3 Namonde isambu giti kau daba aminga ava edo ghuseri. Namonde fisi da uju a kotari ava edo ghuseri. Aindae God amboda nunda janje eko mutari furarira ava, namonde evetu genembo isambu ainde dabade itatamarera. \v 4-5 Namondeda gogore eimi, namondeda jebuga God kena amo gajisira. Avata God da joka ari namondekena teria bekári, a nu namonde dubo bu gogogho eraira. God aindae sedo setiri, Keriso ambarida ghe jebugedo eroriri aimi, namonde dabade jebuguseri. God joka edo, tefo sonembetiri ne jebugusevu. \v 6 Namonde Iesu de dabade tatedo irero gido, God nu namonde setiri eretero, budo vasa utuda fitiri irera. \v 7 Nu amingusira da tuka mo: namonde evovodae utuda iroro, God nange namondedae joka teria usira ava, ijugari kasama arera. Natofo isambu, aneya a sukarude dabade kasama arera. Nunda joka ari resena amo, eviri. Nu namondedae joka teria edo sonembuse setiri, Iesu Keriso namondedae sedo fusira. \v 8 Eregoseva, ne jo nenda fakinaimi jebugaeri. Nemokena eveva eni tefori. Ne taká tumonduseva ágido, God aindae joka edo sonembetiri jebugusevu. \v 9 Avori, namonde Keriso de dabade irarera, avata amo jo totofo sakai sari da kaugo iraeri. Ne jo nenda fakinaimi jebugaeri. Ne God da fakinaimi jebugusevu. \v 10 God setiri namonde siroruseri. A kotugo, jebuga irise ari eveva aoro dae sedo, nune setiri namonde Iesu Keriso de dabade ambarida ghe jebuge eroruseri. Ari eveva resena evia, namonde aoro dae sedo, nu anakora ainda emboro simbugusira. \s1 2:11-22 Iesu Nunda Ororoimi, Namonde Bu Tatetiri, Dubo Dabako Useri. \p \v 11 Kote gogoghombevu! Namane Jusi embo mo, God da tano ijugari dae sedo, namanenda vika mendo anoso ava gafugeraera. Amo namane ungoi tamonda eraera. Ne jo amingae eraeva. Ava sedo, namane ne gitofuva sedo ghuseri. A ne jo God da natofo iraeva sedo ghuseri. God kotae use, nunda tano ava jo fitae edo ghusevu. \v 12 Sifo aminda, ne Keriso da natofo jo ae usevu. God namane Israel embokena rea beka gagojuse sisira amo, nemokena jo isagha ari bae usevu. Ne namanenda gitofuri. Ava sedo, ne enda da kotari ava use, God jo kotae iria ghusevu, a God namonde nange sonembari sisira, ava ne bunisevu. \v 13 Ne giti ajagha iriavu. Avata oroko, ne Iesu Keriso de dabade tatetevu, a nunda ambariimi, ojigheva nu tambevu. \v 14 Ne namane Jusi embo da gitofuri. Keriso tofo nune soretiri mainungido, ne namonde dabade tatedo natofo dabako useri. Namondeda osogoimi, kau furu aminga namondeda soroda dighero ireira ava, Keriso nunda ambari da fakinaimi de bejisira. \v 15 De bejise, nu tofo nunda tamoimi, namane Jusi embo da Agho Dari namonde dabade tatari da emboro gajedo ireira ava, afigusira. Aminguse, nu namonde, Jusi embo a Jusi embo da gitofu ava bu tate dabako edo, soretiri mainungosuseri. \v 16 Keriso korosida ambududurusira, ainda fakinaimi namondeda osogo ari de bejetiri, namonde natofo dabako edo fera God de dabade tatiseri. \v 17 Keriso nu amingari dae use, fira dubo jama da Bino Eveva ava, namondekena vironu sisira. Ne God kena ajagha fefetusevu, a namane God kena utua fefetuseri. \v 18 Namane Jusi embori, kotugo ne namanenda gitofuri. Avata Keriso emboro afigetiri, God da Asisi Kakara dabakoimi eari, namonde God kena ya buvuraera. \p \v 19 Ava sedo, ne God da natofo jokáda teredo, God da sasingu beká ava usevu. O giti mo, ne namanenda gitofu edo iriavu. Avata oroko emo, ne namonde dabade God da natofo edo ireva. \v 20 Ne eregoseva: namonde mo, kau God da Kambo+ kakara da kaugori. God nu Iesu Keriso, kambo+ ainda tutumbi evevago dae sedo, fiti simbugusira. Ainda amboda, nunda ambo jimbi a feroveta ava, kambo+ da suradae sedo tutumbi etoda fiti itutusira. Kau daba aminga ava, ne nunda sasingu etevo gido, nembarago budo aimi, nunda kambo+ itutuse irira. \v 21 Bajari Iesu Keriso mo, nu namondeda susuri. A Iesu nunda fakina aimi, namonde ava bu tatedo, God da kambo+ kakara ava itutiri teria ari dae erira. \v 22 Nembarago Keriso de dabade tatedo aimi, God nunda kambo+ kakara itutuse irira. Kambo+ aminda namonde dabade irore dae sedo, God da Asisiimi itutuse irira. \c 3 \s1 3:1-13 Paul, Gitofu Jokáda Vironu Sare Dae Sedo, God Nu Gategusira. \p \v 1 Na Paul. Na nendae sedo diburada fifituseri. Na Iesu Keriso da saramana use nemokena nunda vironu seno, na sandido diburada fifituseri. Nemo kotise, na God kena banunguse irá gheraena. \v 2 God nendae joka edo nemo sonembaono dae sedo, na gategetiri nunda aghi kato useni. Ainda bino ne anakora niningusevu, tano. \v 3 God nu rea ari kotise, sifo ghousa ambari ava kivo etiri ireira ava, namokena ijugetiri kasama useni. (Na giti aindae sedo geka tufako gefuseni. \v 4 Na rea tufako gefusena ava tegareva amo, God Keriso da geka kivo usira, ava kasama areva. God namokena rea ijugetiri gosusena ava, saono kasama areva.) \v 5 Giti God Keriso da geka kivo ari setena amo, jo afigari evetu genembo kasama ae edo ghuseri. Avata oroko emo, God nunda aghi kakato a nunda feroveta kakara gategedo, nunda Asisi Kakara aimi geka emo nemokena ijugetiri ne kasama useri. \v 6 God Keriso da geka kivo usira amo, eviri. Oroko, Jusi embo namanenda gitofude dabade, God da Bino Eveva ava tumondedo nunda esimbugari barera. Budo, dabade edo nunda natofo kau tamo dabako da kaugo arera. A eni mo: God namondekena Iesu Keriso da fakinaimi, rea mutari dae sedo beka gagojusira, ava mutari namonde dabade barera. \p \v 7 God nu nandae joka edo, nunda fakina namokena mutudo setiri, Bino einda osa sari kato nane edo irena. \v 8 Na genembo ijoghako bekári. God da natofo jokáda, ne isambu bebegori. Na ambo nembori. Avata God namoá sonembuse, namane Jusi embo da gitofukena geka emo, osa saono dae sedo, na gategusira. Bino Eveva resena amo eviri: namonde Iesu Keriso da ambariimi jebugedo, utuda susu iti fafode arera. \v 9 A kotugo, namonde nange Iesu da ambariimi jebugusera, ainda geka ava God nune kivo edo ghusira. God nane geka ava saono evetu genembo ningoro dae sisira. God roera isasambu setiri sirorusira aimi, Bino setena amo, susu eindae kivo edo ghusira. \v 10 God nunda uju mo: oroko sifo eminda, Jusi embo nenda gitofude dabade nange mainungido, natofo dabako aetera ava gosuse, aneya a sukaru isambu God da kotari eveva ainda mendo mendo ava, kasama e gogoghombaeteri. \v 11 God sifo ghousa evia irise, rejo uju edo ghusira ava, namondeda Bajari Iesu Keriso da sonembaimi etiri sirorusira. \v 12 Avori, Iesu tumonduse, namonde Iesu de dabade tatiseri. Ava sedo, namonde jo oju ae, tumo fainghedo ya God kena teredo, nunda dombuda fetarera. \v 13 Avori, na nendae sedo mema eretafena, ava sedo, na nemokena geka itako evia resena. Na mema eretafena eindae, ne erá bunise dubo mema eove! Ne ivuga aetevu! Na nemo sonembari dae sedo, mema emo eretafena. \s1 3:14-21 Paul Nendae Banunguse Kotedo Ghusira. \p \v 14 Na nemo sonembari dae sedo mema eretafena ava kotise, na kauboi dadarigedo, God Afakena benunu seraena. \v 15 God Afa resena emo, nu namonde tumondari embo isasambu da Afari. Namonde isambu javono numoá gatise banungeraera. \v 16 Avori, nanda benunu numokena mo eviri: God da duro a fakina mindafugo aimi sonembuse, nunda Asisi Kakara mutari yama fakina nemokena futururari, nenda janje jokáimi itatamedo fakina aove! \v 17-18 Kotugo na benunu seraena amo, ne nange tumondururovo, Keriso nenda janje joká ava, nunda vasadae budo aminda irari, ne fakina numokena budo, nunda dubo bari jokáda irivu! A eni mo, na eminge benunu seraena: nenda janje jokáda, God dubo bu gogoghombuse dubo kotedo, Keriso da dubo bari namondekena kau nangego ava itatamaove! Nunda dubo bari ainda teria, ainda ghousa, beragha, kafuru kau nangego ava, kasama e tefo aove! \v 19 Na uju erena amo, ne nunda dubo bari tomanako beká ava itatamuse kasama areva. Avata nunda dubo bari emo, jo namonde kasama e gogoghombari da kaugo iraeri. Avata nunda dubo bari kasama ari dae ururovo, God tofo nemokena vose asugedo, nenda janje joká ava nune bedo are. \p \v 20 God namondeda janje jokáda, tofo mandi fakina futuse saramana eraira. Nu rea eraira amo, tomanako bekári. Jo namonde kote benunu sari da kaugo iraeri. Nu nusukako kotise namonde esimbugeraira. \v 21 Ava sedo, nunda duro aindae, namonde a nunda natofo isambu sakai sise, evovodae nunda javo jighoro eroruse irare! A nunda duro futururari, namonde nunda natofo isambu a Iesu Keriso de dabade, nunda duro ava ijugururoro isagha edo aminge irare! Ai, bekári!+ \c 4 \s1 4:1-16 Paul Nu, Namonde Dubo Dabako Aoro Dae Sisira. \p \v 1 Bajari nu nange namonde bu tatedo natofo dabako usira ava, osa sisena aindae sedo, na diburada fifituseri. Ava sedo, ne nanda geka ningaetevu. Na uju use, nemokena eminge resena: ne God da uju ava use iraetevu. Ne amingaeteva da susu mo: God tofo mandi ne aghi etiri, nunda natofo edo ireva. Ne jo evetu genembo eninda natofo iraeri. Ava kotise, ne nunda uju ava use iraetevu. \v 2 Erama totofo sakai seove! Erama nenda kokomanadae dubo ekoko eove! Minonde minonde dubo ruruse, durumugedo tofo tofo sonembuse irivu! \v 3 Asisi Kakara ne bu dabade etiri mainungido, dubo dabako useva ava kotise, kaifa e gogoghombevu! Erá dara nenda jokáda siroreuri, ne nunda nunda eóvo dae sise resena. \v 4 Namonde mo, kau Bajari da tamo ainda kaugo ava edo irera. Nunda tamo resena emo, dabakori. Namonde isambu nunda Asisi dabako ruruseri. Kotugo, God aghi etiri, ne Bino dabako ava tumondedo kaifa use ireva. \v 5 Namondeda Bajari dabako, tumondari dabako, a bafataito ari dabakori. \v 6 Namondeda Bajari God Afa dabakori. God Afa resena emo, roera a evetu genembo isasambu, ainda Bajari numori. A kotugo, nu reighi isasambu nune bedo edo irira. \v 7 Namonde dabako edo irera, avata namondeda joba jo dabako iraeri. Keriso nunda ujuda, namondekena nunda fakina ava, saramana nunda nunda aoro dae sedo, joba futusira. \v 8 God da Geka aindae rea anakora gefusera amo, eminge resira: \q1 “Nu utuda vivituse, evetu genembo mendeni bundisera ava, unumbe budo vitisira. \q1 Vitíra, joba evetu genembo aikena futusira.” \m \v 9-10 Kote givu! Geka ‘vitisira’ resira ainda susu mo, oroko ijugaono kasama areva. ‘Vitisira’ ainda susu mo: Keriso giti vose fusira. Fira ireira edo nunda ambari sifoda, enda jokáda vovosusira. Genembo vose fusira, enda jokáda vovosusira, a vitisira amo, nu genembo daba avori. Nu utu enda bedo ari dae sedo, vitíra utu iká bekáda buvurutusira. \v 11 Joba mutari kato resena emo, Keriso numori. Nune setiri, namondeda mendeni tuturo edo saramana eraera. Mendeni ne nunda aghi kakato eraera. Mendeni ne ferovetari. Mendeni Iesu da Bino ava, osa seraera. Mendeni God da natofo tavo use, dengoro indiraera. \v 12 Nu joba futusira da beká mo, eviri: nange Keriso da natofo minonde minonde sonembari da fakina ava baoro dae sedo, joba futusira. Nunda tamo fakina bare dae sedo, futusira. Nunda tamo resena emo, namonderi. \v 13 Kotugo, nu joba futusira da beká eni mo: nange namonde dubo dabako edo tumonduse, a God da Mandi kau nangego ava kasama e gogoghombuse, namonde evetu genembo beká edo dubo kote gogoghombaeteri. Aminguse, namonde kau Keriso avavaga aeteri. \v 14 Amingarera amo, namonde sasingako da irari amo doyarera. Sasingako da irari amo, ne eregoseva. Sasingu ne geka seka ningido, ‘bekava’ sedo tumonderaera. Geka beká a geka sembae, isambu tumonderaera. Evetu genembo nemo dederuse geka seraera amo, ne ‘bekáva’ sedo, tumonduse kosasaghedo dara eraera. Ava sedo, namonde sasingako da irari amo doyarera. \v 15 Namonde nano namendi dubo ruruse, nemokena geka bekáda bekáda sarera, a ari beká bekáda arera. Aminguse, namonde sasingako da irari dodo, namondeda irari isambuimi, kau namondeda giti jighari Keriso da kau aminga ava arera. Aminguse, namonde Keriso de dabade tatarera. \v 16 Nu namonde kaifa ururari, namonde kau nunda tamo da ungo, ata, vuvuro, a umbu isambu fakina edo, dabade saramana e gogoghombarira. Amingarera amo, namonde dubo minonde minonde futururoro, Keriso da tamo isambu baji tomanako edo, saramana e gogoghombarira. Nunda tamo resena emo, namonderi. \s1 4:17—5:20 Namonde Fisi Da Uju Dodo, Dubo Jovereghedo Evetu Genembo Seka Sirorarigarera. \p \v 17 Erama mema itatameóvo dae sise, Bajari da javoda eminge resena. Erama bunise, evetu genembo God dae osogo eraera, ainda kaugo use iriove! Evetu genembo amo, ne dubo kotari tefori. \v 18 Ne gogore edo ghusera aindae, nenda kotari dadabetiri, ne God da jebuga jo bae useri. \v 19 Nenda kotari dadabusira ava sedo, meka irae, fisi da uju a kombo yagera ava eraera! \v 20 Keriso jo, amingaovo dae sedo, dengoro indaeri. \v 21 Ne Iesu da natofo useva amo, nunda Bino a nunda Geka beká ava dengoro indero niningusevu. \v 22 Ava sedo, gitida ari, fisi da uju, ava doyari beká dovu! Aimi dederiri nenda dubo joká sembae edo irei. \v 23 Dubo God kena futururovo, nu kotari seka futururari aimi, nenda dubo joká bedo edo irare! \v 24 God nu nendae dubo joká seka, nunda avavaga muturaira, ava buvu! Dubo joká seka resena emo, nu jebuga bekári. Kotari seka evia budo, ne God da natofo kakara edo irise, veka eveva vanembo use irareva. \p \v 25 Ava sedo, sekago gungubo erá seove! Minonde minonde geka bekáda nembo sedo ghevu! Ainda susu mo: namonde isambu dabade tatedo, kau Keriso da tamo ainda ungo, ata, vuvuro, umbu, a roera isambu ainda kaugo edo irera. Ava sedo, mema sirorarira amo, namonde isambu itatamarera. \v 26-27 Dubo ekoko areva amo, erá nenda dubo ekoko aimi, nemo dereuri ari eko eove! Erá Satan dae goroto muteove! Ava sedo, dubo ekoko areva amo, erá dubo ekoko ainghae irióvo ungobu eure! \v 28 Evetu genembo nenda jokáda mave, giti bagia edo ghusira amo, nunda ari eko ava dodo, saramana nunda ungoimi ari, oka bayau sirorurari budo rise, makasi embo sonembedo ghare! \v 29 Geka eveva sise, erá jokáda geka ekoko seove! Geka eveva vanembo sevu! Geka resena evia, evetu genembo ningido sonemba aikena budo, dubo jama use ivuga aore! \v 30 God ne sifo amboda unumbe bu ya kaifa arira, ava kasama aovo dae sedo, nunda Asisi Kakara nemokena mutiri rurusevu. Asisi Kakara amo, God nune namonde nunda tofodae rurusira, ainda tanori. Ava sedo, erama Asisi Kakarakena dubo mema muteove! \v 31 Erama janje ekoko eove! Erama nenda janje ekoko undeóvo baji tomanako eure! Erama dubo ekokoghae iriove! Erama beisiga use, jijivu o aji seove! Erama kotari amo jumbeóvo ghousago euri, komanakena dara eove! \v 32 Avata ne emingaetevu! Kau God joka edo Keriso futusira, a kotugo, nenda ari ekoko kote dotutusira aminga ava, tofo tofo joka use dubo ruruse, nenda ari ekoko minonde minonde kote dodo ghevu! \c 5 \p \v 1 God ne dubo buraira. Ne nunda sasinguri. Ava sedo ne, God eraira avavaga use irivu! \v 2 Namane Jusi embo, giti joba mutari dae sedo, sino fuka dedo dungeoro avise muno ferugheari fumbudo, God namanenda ari ekoko kote dodo ghusira. Keriso namonde dubo ruruse, sino fuka ari ekokodae bu de joba dungedo ghusera ainda vasa ava nune budo, namondedae sedo ambududurusira. Kau Keriso usira aminga ava use, namonde endada jebuga irise, evetu genembo dubo ruruse irarera. \p \v 3 Ne God da natofori. Ava sedo, kombo yagera ari mo, erá koteove! Erá kusia bagia use, tafasara edo gheove! Moni a guguadae erá ghamo beove! \v 4 Erama geka ekoko seove! Erá jijivu seove! Erá geka kotae kotae seove! Geka eveva vanembo sise, sifo ghousa evia God kena aiyakoe sise irivu! \v 5 Ne monidae ghamo budo, nenda dubo aminda fitareva amo, inono, ne moni nenda ove a nenda godedae sise, moni ava tumonde bainghareva. Amingareva amo, ne God kotae edo doyareva. Kotugo, geka evia kasama aovo dae resena. Evetu genembo monidae ghamo buraera amo, o kombo yagera eraera amo, ne jo God da sasingu edo God da vasada teroro, Keriso a God Afa ne jo kaifa ae arera. \p \v 6 Evetu genembo foama nemo dederuse, geka beká irae ava sarera amo, erá ningido tumondeove! Evetu genembo mendeni geka avavaga ningido, God kena gogore arera amo, amboda God nunda dubo eko nemokena ijugari itatamarera. \v 7 Ava sedo, evetu genembo avavaga eraera ainde dabade, erama tatedo, umo gamo use saramana eove! \v 8-10 Giti, ne totofo kau daba ava use tumbada iriavu. Avata oroko emo, ne Bajari da natofo edo, usasa jokáda irá gheraeva. Ava sedo, tumba da irari amo dodo, Bajari da uju ava kasama edo, usasa jokáda irise, ari eveva use irivu! Ainda tuka mo: usasa da fakina aimi, ari eveva, ari dambu, a geka a ari beká amo siroreraira. \v 11 Evetu genembo mendeni tumba da ari eraera, ovavaga erá eove! Ne usasada irise, nenda irari eveva ava ijugururuvu, gosuse, evetu genembo setena amo, nenda ari ekoko kote doyore! \v 12 (Erá meka geove dae sedo, ne, rea evetu genembo tumbada irise ufena eraera, aindae geka jo sae areva.) \v 13 Namonde rea bu foa usasada fitarera amo, nu tamo isagha ari garera. \v 14 Kotugo usasa janimbarira amo, tumba dadabarira. Ava sedo, God da usasa evetu genembokena janimbarira amo, ne usasa da sasingu arera. Namonde aindae sedo, eminge seraera: \q1 “Diti fange ere! Ambarida ghe ere! Amingaresa amo, Keriso da usasa nimokena janimbarira.” \p \v 15-16 Oroko sifo emo, dara tomanako sirorerira. Ava sedo, durumuguse ari eveva use irivu! Erama evetu genembo dubo kotari iraede avavaga eove! Goroto ningiava tambareva amo, aminda ise, evetu genembokena veka eveva use sonembareva. \v 17 Dubo kotise, Bajari da uju ava kakova areva. \p \v 18 A eni mo: uvu fakara teria erá mindeóvo jiro birurugheure! Amingareva amo, guka dagaya arira. Ava dotutuse, benunu siruruvu, Asisi Kakara aimi nenda janje joká bedo ari irove! \v 19 Ne tofo tofo se nininguse God da yaru\f 19 \fr 5:19 \ft Yaru divoro dae resira ainda kau mo etodaba nakári. Yaru \+bd David da Yaru Buku\+bd* aminda anakora gefusera, kotugo, yaru mendeni namonde totofo God dae sakai sise gateraera, a kotugo, yaru Asisi Kakara aimi muturaira, isambu divarera.\f* didivururovo, Asisi Kakara aimi yaru seka rea mutarira ava budo didivuse, nenda dubo jokáimi Bajaridae sakai sise irivu! \v 20 Namondeda Bajari Iesu Keriso da javoda, roera isasambu dae God Afakena aiyakoe sise irivu, roera eveva a eko aindae! \s1 5:21-33 Evetu Genemboghae Da Irariri. \p \v 21 Keriso kakara use, kokomana da sariá jave nininguse, minonde minonde sonembuse dubo ruruse irivu! \p \v 22 Evevetu, nemokena eminge resena. Ne Bajari kakara use, nunda Geka ningiraeva. Kau daba aminga ava, nenda gegenembo kakara use, nenda geka ava ningareva! \v 23 Ainda beká mo: Keriso nunda ekaresia+ da bajari edo irira. Namonde nunda tamo ava sedo, nunda sari ningariri. Ai resira amo: nu namondeda bajari ari dae sedo, tofo mandi ambududuruse, namondeda ari ekoko da mino ava futusira. Kau daba aminga ava, gegenembo ne, nenda evevetu da babojegari edo irera. \v 24 Ava sedo, kau namonde Keriso da Geka ningido, nunda uju ava eraera aminga ava, evevetu ne, nenda gegenembo da geka ningido, nenda sari ava edo ghareva! \p \v 25 Gegenembo, nemokena eminge resena. Keriso nunda natofo dubo budo, nendae sedo nunda jebuga futuse ambududurusira. Kau Keriso usira daba aminga ava, nenda evevetu dubo budo ghevu! \v 26-27 Ne eregoseva: kau gagara da natofoimi, numo vai ari da sifo aminda gogho eraera aminga ava, Keriso nunda natofo simbugeraira. Amo, nunda geka aimi, nunda natofo segheraira. Seghurureari, nenda ari ekoko isasambu dadabeari, ne nunda natofo garigo, usasa, a kakarago ava edo irioro budo kaifa eraira. Namonde avavaga edo iroro kaifa ari dae sedo, nu fira nunda ekaresiadae+ sedo ambududurusira. \v 28 Kau Keriso eraira aminga ava, gegenembo ne nenda evevetu kaifa use dubo budo ghevu! Ne totofo nenda tamo kaifa eraeva, kau daba aminga ava, nenda evevetu kaifa edo ghevu! Ne nenda evevetu dubo ruruse kaifa eraeva amo, totofo nemoá daba sonembuse eraeva. \v 29-30 Nenda tamo jo imboe ae eraeva. Nenda tamo kaifa e simbugeraeva. Kau daba aminga ava, Keriso namonde kaifa eraira. Namonde nunda tamo ava sedo, kaifa e simbugeraira. Aindae sedo, nenda evevetu kau daba aminga ava kaifa evu! \v 31 God aindae sedo, gekaé setiri gefuseri: \q1 “Aindae sedo, genembo noi numamo dodo evetu fitido, nengae tamo fisi dabako arera.” \m \v 32 Geka ainda tuka mo, jungarida bekári. Amo nu, Keriso a nunda ekaresia+ nange tatedo irera, aindae resira. \v 33 Avori, setena amo, eviri. Ne totofo nenda tamo dubo buraeva, kau daba aminga ava, nenda evevetu dubo budo ghevu! A evevetu ne, nenda gegenembo kakara edo ghevu! \c 6 \s1 6:1-4 Sasingu Noi Numamode Nenda Irariri. \p \v 1 Sasingu, nemokena geka resena, ningivu! Ne Keriso de dabade tatedo nunda javoda, nei nimamo da geka ningido, nenda sari ava edo ghevu! Amo Bajari da ujuri. \v 2 Bajari nu Agho Dari Ghabu Sovenisoveni futusira, ainda eni mo eviri: \q1 “Nei nimamo kakara evu!” \m Geka einda gitida, agho dari vanembo futusira. Namonde sonembari dae jo saeri. O agho dari emo futuse, nu nange namonde sonembarira ava sise, geka eni avagaya edo sisira. \v 3 Sonemba da geka resena amo, eviri: \q1 “Nei nimamo kakara areva amo, ne nane sonembururono eveva irise, \q1 ghousago endada jebuga irareva.” \m Ava sedo, namonde aya afa kakara arera amo, God namonde sonembururari, namonde eveva irise, ghousago endada jebuga irarera. \p \v 4 Aya afaghae, nemokena eminge resena. Nenda sasingu kaifa use, sasingukena veka eveva edo ghevu! Erá nenda sasingukena fakarago a sembae eóvo, sasingu dubo ekoko use sembae iriore! Nenda sasingukena Bajari da Geka, emboro eveva a veka eveva ava ijuguse dengoro indaetevu! \s1 6:5-9 Saramana Kakato Nenda Babojegaride, Nenda Irariri. \p \v 5 Saramana kakato, nemokena eminge resena. Ne Keriso kakara use, nunda Geka ningiraeva. Kau daba aminga ava, nenda babojegari endada irera, ábarago kakara use dubo futuse, nenda sari ava e gogoghombareva! \v 6-7 Saramana kakato mendeni ne totofo, nenda javo jighoro erare dae sedo, evetu genembo da dombuda saramana e gogoghomberaera. O ne nusuka nusuka fetarera amo, ne saramana jo e gogoghombae arera. Erama amingeove! Nemo Keriso da saramana kakatori. Ava sedo, ne saramana rea areva amo, God da uju ava kotise, saramana ivugaghae e gogoghombedo ghevu! \v 8 Evetu genembo, saramana kakato a babojegari, isasambu, mave saramana e gogoghombarera amo, nenda ari ava gido, God nendae mino mutarira. Ne ava kotise irá ghevu! \p \v 9 Babojegari, ne dubo kotovo dae resena. Saramana kakato a babojegari, nenda Bajari dabako utuda irira. Ava sedo, kau nenda saramana kakato nemokena dubo mutaetera aminga ava, nenda saramana kakatokena dubo futuse irivu. Aminguse, erá totoi dombuda seove! Ai resira amo: Bajari amboda foa ne ategi arira amo, ni bajari o saramana kato o mavejo ava, isambu bu foa dabako edo ategi arira. Nu evetu genembo isambukena, ari kau daba ava use, bekáda bekáda ategi arira. \s1 6:10-20 Satan Kena Isoro Arera. \p \v 10 Geka tano ari dae use, eminge resena. Bajari de dabade tatedo, nunda fakina budo aimi, fakina e fete gogoghombevu! \v 11 Kau genembo isoro ari dae sedo, misi a bere buraira aminga ava, Satan da derari ava gajari dae sedo, fakina God kena buvu! God nu isoro da roera muturaira ava budo asugevu! \v 12 Ainda tuka mo: namonde jo evetu genembokena isoro ae eraera. Namonde sukaru, aneya ekoko, a Satan da babojegari mendeni, aikena isoro eraera. Tumba da babojegari utuda irera, a kotugo enda eminda evetu genembo ekoko kaifa use irera, aikena isoro eraera. \v 13 Ava sedo, God isoro da roera muturaira ava budo asugevu! Asugedo irovo, derari da sifo furarira amo, ne fete gogoghombedo gitofukena isoro use, inononda irareva. \v 14 Ava sedo, fete gogoghombevu! Geka beká, kau tasoso ifuda asugeraera, avavaga edo fakina evu! Ari eveva a ari dambu ari, kau isoro da karigha duboda asugeraera, avavaga edo nenda janje joká ava kaifa evu! \v 15 Keriso mainungari bu fusira ainda Bino, kau ata asugari asugeraera avavaga, budo isorodae simbugevu! \v 16 Tumondari, kau bere ungo ufada asugedo isoro eraera, avavaga asugedo sifo ghousa evia ainghae deinghevu! Aminguse, kau goroba avaraka buburaghae afeoro gido, fati sukaingheraera aminga ava, nenda tumondariimi Satan da derari ava gajevu! \v 17 God namonde sonembuse, namondeda ari ekoko kote dodo jebuga muturaira. Ainda sonemba, kau tumboru jiroda asugeraera avavaga edo, tumo fainghedo isoro evu! Kau misi sagada fiti deinghuse isoro eraera avavaga, God da Geka nunda Asisi Kakara ai muturaira, ava bu deinghuse isoro evu! \p \v 18 Aminguse, God kena nunda sonembadae banunguse irareva! Asisi Kakara de dabade tatedo nunda sonemba ruruse, nunda uju ava kotise, sifo ghousa evia banunguse irivu! Sifo ghousa banungari dae sedo, fakina edo diti fangevu! God da natofo isasambu endada irera evia kotise, evovodae banungevu! \v 19 Namo kotise, nandae barago banungevu! Na uju erena amo: na dubo joká esimbugaono, God nunda Geka mutari budo, tumo fainghedo vironu saeteni. God nunda kotari giti kivo usira ava, tumo fainghedo osa saeteni. Aindae sise, ne nandae banungaovo dae resena. \v 20 God da Geka setena, ainda vironu sari kato ava, nane edo irena. Na oroko dibura jokáda irena. Avata kotugo, na uju erena amo, na beka fainghedo, geka emo jo doyae, sido yaeteni. Ava sedo, na nange nange tumo fainghedo, God da Geka ava osa saetena aindae, banungaovo dae resena. \s1 6:21-24 Paul Da Ategiri. \p \v 21-22 Tychicus nu nanda komana eniri. Nu Bajari da saramana e gogoghomberaira. Namanenda irari kau mavega ava kasama edo, tumo fainghaovo dae sedo, Tychicus dirigaono nemokena ya osa sari ningareva. \v 23 Na uju erena amo, nange God Afa a namondeda Bajari Iesu Keriso nengae, nemokena a Keriso da natofo isambukena, dubo jama a dubo bari tumondarighae dabade mutoro baetevu! \v 24 Kotugo na uju erena amo, Kuristini evetu genembo mave namondeda Bajari Iesu Keriso evovodae dubo bu gogoghomberaera aindae, God nendae joka edo, nunda sonemba a dubo bari mutari baetevu! \q1 Avori, nanda geka tano eviri. \q1 Na Paul.