\id 1PE 1 Peter - KORAFE J. FARR 27 November 2002 \h 1 Peter \toc2 1 Peter \toc1 Peter Nunda Reta Gitida, Kuristini Embokena Gefusira, Amo Eviri. \mt1 Peter Nunda Reta Gitida, Kuristini Embokena Gefusira, Amo Eviri. \ip Iesu da ambo jimbi eni javo Peter, nu reta evia, avose, ghaeko 65 A.D. ainda jokáda gefusira. Nu reta jokáda, “Na reighi Babylon irise, reta emo eregefena,” sisira. Avata namonde erebunera, nu geka beká sisira, o nu reighi Rome kotise, kasia reighi Babylon kena fifituse sisira, ava namonde bunariri. Keriso da gitofu fakarago use, Keriso da natofokena bouvu muteoro, ne mema itatamedo ghusera ava kotise, Peter nunda geka evia gefusira. Nu nemo sonembuse, erá bunendo dara jokáda teredo, Keriso ighagha eore dae sise gefusira. \is1 Peter Nunda Geka Gitida Kuristini Embokena Gefusira, Ainda Mendo Mendo Mo Eviri. \ip 1:1-2 Peter natofo ategi usira. \ip 1:3—2:10 God namonde sonemberaira, a amboda nunda jebuga mutari baoro dae resira. Ava sedo, namonde fakina edo fetarera. \ip 2:11—5:9 Namonde God da natofo edo, Iesu da furari Sifo kaifa use, ari rea aetera, aindae Peter sisira. \ip 5:10-14 Peter ne esimbugedo, tano usira. \c 1 \p \v 1 Arie, nanda nano namendi! Na Iesu Keriso da aghi kato Peter, nane God da natofo, dara nemokena sirorusira aindae, ne gatedo soesa edo aeva, Frovensi Pontus, Galesia, Kapadosia, Asia, a Bitinia aminda dighido ireva ava, ategi beká erena. Yari budo givu! \p \v 2 God Afa nunda uju ava use, ne gategusira. Etiri, God da Asisi Kakara aimi setiri, ne God da natofo kakarago edo ireva. Amingusira da beká mo: ne Iesu Keriso da geka ava niningururovo, nunda ororoimi nenda ari ekoko seghe fugutururari irovo dae sedo, amingusira. \p Sonemba a dubo jama, ya nenda dubo jokáda vose bedo edo fumbu fetare! \s1 1:3-12 God Da Sonemba Teria Aindae, Namonde Sakai Saore! \p \v 3 Namondeda Bajari Iesu Keriso da God a Afadae aiyakoe sise irore! Ainda susu mo: nu namondedae joka edo, namondekena jebuga seka futusira. Amo, nu setiri Iesu Keriso ambarida ghe jebugedo erorusira ainda fakinaimi, namondekena jebuga seka ava futusira. Aindae namonde numokena aiyakoe sise irore! Ainda beká mo: namonde numo tumonduse, jo tefo tefo gigitae eraera. Namonde susudae gigiteraera.\f 3 \fr 1:3 \ft Peter nu \+it “gigitari jebuga irari”\+it* avanembo gefusira. Avata \+it namonde jebuga seka amboda barera ava\+it* gigituse irera, isagha siseri. Kau daba ava, duruda eminge resira, \+it “Namonde susudae gigiteraera.”\+it* Aminge resira da beká mo: namondeda jebuga seka aindae resira.\f* \v 4 Amo, God nunda koana nunda natofokena mutari sisira, aindae gigituse irera. Nunda koana resena emo, utuda irira. Koana utuda irira amo, jo bakomba use jaghe vose dadabae arira, a sifo reda jo manjae arira. \v 5 Ainda koana ava nene amboda baovo dae sedo, God utuda bu jighirise, tavo use irira. A kotugo nembarago, God nunda fakinaimi tavo iri ireva. Amo, ne tumondururovo, nu, ne tavo ururari, nunda sonemba mindafu anakora simbugusira ava, sifo gombuda isagha ari bareva. \p \v 6 Ava kotise, ne ivuga use iraetevu. Ne ivuga use iraeteva avata, oroko mo, ne dara a bouvu mendeni itatameraeva aindae, dubo mema use ireva. \v 7 Dara a bouvu foa gheraira resena, ainda tuka mo eviri. Nenda tumondari fakinari, ai, gofariri, ava dere gosuse ijugari dae sedo, foa gheraira. Auri ‘gold’ ava kote givu! Amo, sifo gombuda, enda einghae dabade munje dadabarira. Avata nu roera evevagori. Nu eveva are dae sedo, avarakada ingeoro nunda jeka vose dadaberaira. ‘Gold’ nu roera evevagori, avata ‘gold’ mo, jo nenda tumondari amingo iraeri. Nenda tumondari resena emo, jo enda einghae dabade dadabae arira. Avata namonde ‘gold’ avarakada ingeoro nunda jeka vosari gari dae eraera aminga ava, God namondeda tumondari ava dere giraira. Amo, namonde dara a bouvu itatameraera aimi, nu namondeda tumondari dere giraira. Namondeda tumondari nange fakina ari tumonde gogoghombaetera aindae, namonde dere giraira. Avori, aminge dere gosururari, Iesu Keriso amboda foa isagha ururari nenda duro isagha ari, God nendae sakai sise ne jighari erareva. \v 8 Iesu Keriso resena emo, ne jo nenda ditiimi gaeri. Avata ne nu dubo buraeva. Nunda tamo ne jo gae eraeva. Avata ne nu tumonduse ireva. A kotugo oroko barago, nu jo gae ireva. Avata ne numoá tumonduse, atai fefetuse, ivuga jo sari irae ava use ireva. \v 9 Ne aminguse ireva, ainda beká mo: God nenda asisi da jebuga ava futiri ne rurudo refeva. A kotugo, ne jebuga ava bari dae sedo, Iesu tumondusevu. \p \v 10-11 Asisi da jebuga resena, einda kau mavega ava kasama ari dae sedo, ferovetamane ne tava use ategi e ningido ghuseri. God nange mutarira, a nanjigo mutarira, ava kasama ari dae kotise, ne tava edo ghuseri. Ne tava ero, Asisi Kakara nenda dubo jokáda siri itatamedo, ne asisi da jebuga God amboda mutarira ava, nange nemokena ya buvari baeteva aindae, osa sedo ghuseri. A kotugo, Keriso nu nange nangedo foa mema tafuse ambudo, sekago jebuge eredo duro aetira ava, siri nininguse, nene osa sise gembudo ghuseri. \v 12 Gekaá, jo totofo nenda evevadae sae ava, God ijugetiri, feroveta amo ne kasama useri. Amo, nene amboda jebuga tambovo dae sise, feroveta aminge gembudo ghuseri. Amingetero dadabetiri ainda amboda, God nunda Asisi Kakara dirigetiri vose fira nunda fakina mutiri budo, Bino Eveva ainda aghi kakato era nemokena buvudo, osa setero ne niningusevu. Geka resena emo, aneya nemo kasama ari dae uju beká ava eraera. \s1 1:13-25 Namonde God Da Natofo Eveva A Kakarago Ava Edo Irise, Ari Eveva Use Irore \p \v 13 Ava sedo, ne kote simbuguse irivu! Iesu Keriso isagha ururari gido, God nunda esimbugari rea mutari baeteva, avanembo gigituse irivu! \v 14 God da sari avanembo use irovo dae sise resena. Ne giti tumba jokáda irise, bunise fisi da uju ainda amboda amboda edo ghusevu. Ari daba ava erá sekago eove! \v 15 Ainda irariá dodo, ne ari kakarago avanembo use irivu! God ne aghi usira amo, nu kau nange nange eraira aminga ava use, ari kakarago avanembo use irovo dae sise resena. \v 16 Nunda Geka barago ari kakarago ava aovo dae eminge resira: \q1 “Na ari kakarago avanembo use irá gheraena. Ava sedo, ne barago kau daba aminga ava use irovo dae resena,” \m aminge resira. \v 17 Ne God kena banungari dae use, “Afa” seraeva. Avata nu evetu genembo isambu da ari inononda gosuse ijujeraira. Ava sedo, ne jo ambae, enda eminda irise, God Afa kakara a igheghi use irareva! \v 18 Ainda beká mo: ne nembuamane da ari a irari sembae ava darigaovo dae sise, God nu mino teria futusira, ava ne kasama ereva. Mino amo, jo namonde auri eni ‘gold’ o ‘silver’ aimi moni eraera, ainda kaugo iraeri. Auri resena emo, ya jeka edo munje dadabarira. \v 19 O ne ari eko da fakina ava darigaovo dae sedo, God mino futusira amo, teria bekári. Jo moniimi ombari da kaugo iraeri. Mino amo, Keriso da ororo aindae resena. Evetu genembo giti sifi da mandi (lamb) eveva a garigo beká, kotugo gambisi da buvá iraede ava gategedo, de ojedo God kena dungeoro aveari gido, nenda ari ekoko kote dodo ghusira. Kau daba aminga ava, God namondeda ari ekoko kote doyari dae sedo, nunda Mandi mutiri fira buviri, evetu genemboi nu detero ambududurusira. \v 20 God nu enda jo ari sirorae iriri, giti mo, Kerisoá gategusira. Avata Keriso nu sife nembo, nendae sedo fira isagha usira. Etiri gido, nunda Bino sero nininguse kasama usevu. \v 21 Kasama edo, ne Keriso tumondusevu. God Afa Keriso setiri ambarida ghe jebuge erorusira, kotugo setiri Keriso nunda duro ana sekago rurusira, numoá barago tumonduse ireva. Kotugo nu rea mutari dae sisira ábarago numokena bari dae gigituse ireva. \p \v 22 Ne geka beká ava tumonduse a bu kaifa use, totofo nenda dubo joká ava esimbuguse a dubo isambuimi futuse, nenda nano namendi dubo rurusevu. Ava sedo, nenda dubo isambuimi futuse, minonde minonde dubo ruruse irivu! \v 23 Ainda beká mo: God veka govetiri, jebuga evovodae irari ava nenda dubo jokáda sirorusira. Veka amo, jo veka enda eminda bu goveoro irise beteraira, amingo iraeri. Veka resena emo, God evovodae irira, ainda Gekari. Amo, nenda dubo jokáda govetiri ai jebuga siroretiri, nunda sasingu edo ireva. \v 24 God da Geka aindae sise, eminge resira: \q1 “Evetu genembo isambu, ne kau eke da kaugori. \q1 A evetu genembo da duro amo, kau vare joka da kaugori. \q1 Kau eke gharasa edo aviraira, o vare joka gharasa edo dore vose dadaberaira \q1 aminga ava, namonde evetu genembo ambeoro tamo bete dadaberaira. \q1 \v 25 Avata God da Geka mo, evovodae irarira.” \m Avori, God da Bino Eveva nemokena vironu sisera avakori. \c 2 \s1 2:1-10 Mave Iesu Da Amboda Yarira Amo, Nu Jebuga Tambarira. O Mave Iesu Imboe Arira Amo, Nu Ambarira. \p \v 1 Ari ekoko giti edo ghuseva ava, imboe edo doyovo dae resena. Erá gungubo seove! Erá kokomana gesire use, ari ekoko eove! Erá kokomana da binó aindae dubo ekoko use, unongu a aji seove! \v 2 Sasingu seka fumbari ava kote givu! Ne ami mindari avanembo kotise irá gheraera. Kau sasingako amidae sorara eraera aminga ava, ne asisi da bayau evevago aindae uju use irareva. Aminguse, ne bayau ava rise diti basari, jebuga seka tambari dae sise, e gosuse irareva! \v 3 Amingaovo dae resena da beká mo: Bajari da eveva kau mavego amo, ne anakora mino budo itatamusevu. \p \v 4 Bajarikena furovo dae resena. Bajari resena emo, nu kau ghamana ava tutumbidae simbugeraera, ainda kaugori. Nu jebuga bekári. Evetu genembo nu imboe useri. Avata nunda eveva kau mavego ava gido, God nu gategusira. Ágido, Bajarikena furovo dae resena. \v 5 Ne kau sagho amingori. Furovo budo, nunda tutumbi (Keriso setena), ainda etoda fitido, aminda nunda kambo+ kakara itari fetarira. Amboda, ne God da kambo+ kakara ainda jokáda fetedo, fristi+ da saramana avavaga use, Iesu Keriso da javoda, joba eveva mutareva. Asisi Kakara imi joba eveva, nene mutovo dae sarira ava, futururovo bu gido, God nu ivuga use irarira. \v 6 God da Geka aindae eminge resira: \q1 “Na ghamana eveva a garigo ava, nanda tutumbi are dae sedo gateguseni. \q1 Gategedo, kambo+ da susu ava are dae sedo, oroko doriri Saion+ aminda dararena. \q1 Evetu genembo mave nu tumondarera amo, ne jo aindae dubo mema ae arera.” \m \v 7 Avori, ne Iesu tumonduse ireva. Numo, nenda tutumbi a susuri. Aindae sedo, ne Iesu uju beká ava eraeva. O evetu genembo mave jo tumondae irera amo, ne Iesu kena eveva eni jo tambae arera. God da Geka aindae eminge resira: \q1 “Ghamana eni, kambo itari kakatoi imboe edo fugutusera ava, Bajari nune budo, \q1 tutumbidae sedo fiti simbugedo, aminda tuturo edo nunda kambo+ itari dae erira.” \m \v 8 A ainda geka eni mo, eviri: \q1 “Ghamana resena aimi, emboroda irari evetu genembo mendeni ya foa ghururoro, nenda atada dimbari durari dae arera. \q1 A evetu genembo mendeni aimi, atada dari du fafasarera.” \m Ne nunda geka imboe edo ghusera aindae, ne atada dimbiri du fafasuseri. God ne amingaoro dae uju usira. \p \v 9 Avata kotugo, God ne gategetiri nunda natofo edo ireva. Ne kau Kini (King) da fristi+ avavaga ava use, nunda natofo kakarago ava edo ireva. Nunda saramana, nunda ari, a nunda tano evevago aindae osa saovo dae sedo, God ne gategetiri nunda natofo edo ireva. Ne giti tumba jokáda iriava ava, aghi etiri ne tumbada ghe buvudo, nunda usasa numo beká aminda ireva. \v 10 Giti mo, ne jo nunda natofo ae iriavu. O oroko emo, ne nunda natofo edo ireva. Giti mo, ne God da joka ari jo itatamae edo ghusevu. O oroko ava ne itatamereva. \s1 2:11-17 Namonde Endada Irise, Emingarera. \p \v 11 Nanda nano namendi, enda emo jo namondeda reighi beká iraeri. Emo gitofu da reighiri. Ne enda eminda, esa embo da kaugo edo deinghuse ireva. Ava sedo, emingaovo dae resena. Erama fisi da uju ainda amboda amboda use iriove! Ainda beká mo: fisi da uju aimi, asisi da jebuga ainghae tataya use irira. \v 12 Ne ari eveva avanembo use, evetu genembo God jo tumondae irera ainde irareva! Ne amingururovo, evetu genembo mendenii nendae ari ekoko embova sise aji sarera, avata ne ari eveva ururovo gido kasama arera. Aminguse, God foa buvari da Sifo aminda, nundae sakai sarera. \p \v 13 Bajari da javodae sedo, gavana enda eminda irira, ainda saramana kakato isambuda geka ava ningareva. Rome embo da kotofuko, nu iká bekádari. Nunda geka ava ningareva! \v 14 Frovensi da gavana barago, God da gategariri. Ari ekoko embo dara eraera ainda mino futuse, a kotugo evetu genembo ari eveva eraera aindae, sakai saoro dae sedo, nune setiri fefetuseri. \v 15 Ainda beká mo: God nu uju erira amo, ne veka eveva ururovo gido, evetu genembo mendeni kotae kotae nendae aji seraera amo, ne beka dodo iraeteri. Amo God da ujuri. \v 16 Ne eregoseva: ne jo evetu genembo da sari ningari iraeri. Avata ne jo aindae sedo, gogore use nenda uju ava use, ari ekoko use jungae areva. Ne God da tofo edo ireva. Ava sedo, nunda uju ava use irareva! \v 17 Evetu genembo isasambu kaka use irareva! Nenda nano namendide, tofo tofo dubo ruruse irivu! God Afa igheghi use, Rome embo da kotofuko ava kaka use irareva! \s1 2:18-25 Keriso Rea Edo Ghusira Ava Kotise, Namonde Kau Daba Aminga Ava Use Irore! \p \v 18 Sabua, nendae resena, ningivu! Ne evetu genembo mendeniimi ombu bero nenda saramana kakato edo ireva ava sedo, nenda babojegari kaka e gogoghombuse, nenda aghi areva! Ne jo, nenda babojegari nemokena durumuguse a roboghoi sise irá gheraera, aindae nembo kaka ae areva. Nenda babojegari ekoko ábarago kaka use, nenda geka ningido aghi areva! \v 19 Ne, God da uju setena evia ari dae ururovo, nenda babojegari susu a dara tefo ne daoro mema itatamareva amo, God ne aindae sedo esimbugarira. \v 20 O ne dara aovo aindae sedo, nenda babojegari ne daoro mema itatamareva amo, God jo aindae sedo ne sonembae arira. Ne doruroro, mema itatamuse durumugedo irareva amo, God nu aindae sedo ne esimbugarira. \v 21 God ne, amingaovo dae sedo aghi usira. Ne eregoseva: Keriso kau daba aminga ava, nendae sedo durumuguse mema itatamusira. A kotugo, ne kau daba ava aovo dae sedo, nu nenda ijugaboro evia futusira. \v 22 Nu ari eko eni jo aeri. A gungubo eni jo sirurari, ave enii jo ningaeri. \v 23 Mave numokena jijivu sisera, nu aindae mino jo saeri. Evetu genembo numokena mema futusera amo, nu mino ari jo saeri. Numo, God bekáda bekáda ijujeraira ava tumonduse, roera isambu nunda ungoda fiti dotutusira. \v 24 Ari ekoko da fakina namondekena dadabari, namonde ari eveva avanembo use iroro dae sedo, Keriso namondeda ari ekoko da bouvu ava, nune tofo mandi fumbudo ira korosida ambududurusira. Nunda tamo da iso futusera aimi, ne jebuga tafusevu. \v 25 Ne giti iriava amo, kau sifi (sheep) emboro kosasagheraera, ainda kaugo ava edo iriavu. O oroko emo, nenda asisi da tavo ari kato a kaifa katokena feva buvevo, ne budo kaifa iri eveva ireva. \c 3 \s1 3:1-7 Evetu Genemboghae Da Irari, Aindae Resira. \p \v 1 Na gavana da geka ningovo dae seteni. Kau daba aminga ava, evevetu nemokena sari dae erena, ningivu! Nivumane da geka ava ningareva. Amingareva amo, nenda gegenembo mendeni mave God da Geka jo tumondae irera amo, nenda irari a ari eveva ava gosuse, tumondarera. Nivumane dubo jovereghedo tumondaoro dae sedo, jo nene nivumane dengoro indarigo iraeri. \v 2 Ainda beká mo: nivumane mo, nenda irari eveva a kakarago ava ururovo gido aindae, God da Geka tumondarera. \v 3 Ne jo evetu genembo nemo gaoro dae sedo, beo gaedo, guri dighido, embo boka eveva uju avido ghae areva. \v 4 Avata nenda gogho mo, nenda dubo joká simbugedo, robogho ai sise, durumugedo irareva avori! Gogho amo God da dombuda numo bekári, evovodae irarira. \v 5 Ne kasama ereva: evevetu giti beká God tumondedo ghusera amo, nenda gegenembo kakara use a nenda geka nininguse aimi, gogho edo ghuseri. \v 6 Abraham noaro Sarah ava kote givu! Nu amingedo ghusira. Nu nuvu da sari ava nininguse, nundae ‘Bajari’ sedo ghusira. Avori, nanda ghaghasovu, ne ari eveva use, jo oju ae irareva amo, ne Sarah da sasingu da kaugo edo, nunda amboda amboda use irareva. \p \v 7 Gegenembo nemokena sari dae erena, ningivu! Ne kasama ereva: nearomane da fakina jo nenda fakinago iraeri. Ava sedo, nearomane da bouvu fufuse, ne sonembuse irareva. A ne kasama ereva: God nunda joba evevago ava mutari, nenda evevetude dabade bareva. Joba evevago resena emo, jebuga evovodae irariri. Ava sedo, nenda banungari da emboro God kena nange afigedo iraetira aindae sise, nearomane kakara use irareva! \s1 3:8-22 Namondekena Mema Rea Mutarera, Ainda Mino Jo Mutae Arera. \p \v 8 Nanda geka ojighira tano ari dae erira. Ne dubo dabako edo iraetevu! Nenda kokomanadae joka edo, nenda bouvu ava fufuse irivu! Nenda nano namendide dabade, minonde minonde dubo ruruse, veka eveva use tofo tofo tumonduse irivu! \v 9 Evetu genembo nemokena mema mutoro itatamareva amo, ne kote dotutuse esimbugareva. O evetu genembo nendae jijivu sarera ábarago, ne kote dotutuse esimbugareva. Ainda beká mo: God ne aghi use, nemokena esimbugari mutari baovo dae sisira. \v 10 God da Geka aindae eminge resira: \q1 “Mave nunda jebuga jokáda, ivuga ari uju arira, a irari eveva tambari uju arira amo, \q1 nunda aviva kaifa use, geka eko eni jo sae arira. \q1 A nunda beka kaifa use, jo evetu genembo dederuse, gungubo jo sae arira. \q1 \v 11 Genembo amo, nu ari eko da emboro darigedo, ari eveva avanembo udo yarira. \q1 Nu mainungari ava torughari dae sedo, ainda amboda amboda udo yarira. \q1 \v 12 Ainda beká mo: Bajari nu ari eveva embo da irari ava gosuse, nenda benunu isambu jave ningiraira. \q1 O Bajari nu ari eko embokena, dombu fakara eraira,” \m nunda Geka aminge resira. \p \v 13 Avori, ne ari eveva ari dae sedo e gosuse irareva amo, mave nemokena ari eko eni jo ae arira tanojo. \v 14 Avata ne ari eveva use irovo, mave eredo nemokena dara eni arira amo, ne ivuga aetevu. Amingareva amo, God ne esimbugarira. Ava sedo, erá, evetu genembo nemokena ari ekoko arera aindae, oju eove! \v 15 Ne emingaetevu! Keriso nenda Bajariri, ava sedo, nusuka numoá budo, nenda dubo jokáda fitido kakara use irareva! A ne God tumonduse, rea nemokena mutari baeteva, ava gigiteraeva. Gigiteraeva aindae, evetu genembo ategi arera amo, ne sifo ghousa evia ainda mino sari dae, anakora simbugedo kaifa use iraetevu. \v 16 Avata, evetu genembo ava kakara use, ne mino roboghoi sareva. A kotugo, ari ekoko darigari dae sise, nenda dubo joká simbuguse iraetevu! Amingaeteva da beká mo eviri: ne Keriso da amboda amboda ise ari eveva ururovo, evetu genembo nendae aji sarera avata, nenda irari eveva ava gosuse, meka garera. \v 17 Ainda beká mo: God nunda uju ava use ungo sokinembari, ne ari eveva ururovo, evetu genembo ne daoro mema itatamareva amo, avori. O ne ari ekoko ururovo aindae, ne daoro mema itatamareva amo, ekori. \v 18 Ne eregoseva, Keriso numbarago ari eveva use, namondedae sedo mema itatamuse ambududurusira. Nu namondeda ari ekokodae sedo umbu dabako ambiri, inono beká ava usira. Nu evevari, a namonde ekokori. Avata nu namonde unumbedo God kena bu yari dae sedo, ambududurusira. Amingusira amo, nunda tamoá ambududurusira avata, God da Asisiimi setiri, nunda asisi jebugusira. \v 19 Jebugedo ira, asisi bundetero iriara aikena, buvudo vironu sisira. \v 20 Asisi resena emo, evetu genembo Noah da sifoda endada iriara, ainda asisiri. Noah nu ghaka+ itutiri, natofo tomanako God da Geka jo ningido tumondae irioro, God nu durumuguse kaifa edo ghusira. Avata sifo buviri, evetu genembo 8 ava era ghakada+ vivitusera, ainembo jebuguseri. Uvu gaunghe vivitiri, ainda etoda feghuse jejebuguseri. \v 21 Uvu amo nu, bafataito edo jebugeraera da ijugaboro eniri. Namonde bafataito eraera amo, jo tamo da dongono seghoro dadabari jebugae eraera. Namonde bafataito use, dombu God kena jovereghedo, nu namondeda ari ekoko kote dodo, dubo joká seghari dambu are dae sedo, benunu seraera. Amingurureoro, Iesu Keriso ambarida ghe jebuge erorusira ainda fakina aimi, God seari namonde bafataito use jebugeraera. \v 22 Iesu Keriso resena emo, nu utuda vitíra, God da ungo gimandukena anumbusira. Aminda iriari, aneya a sukaru isasambu nenda kokotofude dabade, nunda sari ava eraera. \c 4 \s1 4:1-6 Namonde Ari Manai Ava Dodo, Ari Seka Avanembo Use Irore! \p \v 1 Keriso nunda fisi da uju ava bureguse, tamoimi mema itatamusira; ava sedo, ne kau daba aminga ava kotise, fisi da uju ava bureguse, fakina use iraetevu! Ai resira amo: mave tamoi mema itatamuse irarira amo, numokena ari ekoko da fakina dadabarira. \v 2 Ava sedo, oroko tuturo edo, God da sari avanembo ningido, enda eminda irise nenda fisi da uju ava do darigareva. \v 3 Evetu genembo mave jo foa God da natofo ae irera, ainda ari ava, nene giti teria futo edo ghuseva amo, dovu dadabare! Ari edo ghuseva resena amo, eviri. Ne nenda fisi da uju ava use, kombo yagera ava edo ghusevu. Ne uvu fakara teria futo mindido jiro birurugheari, ari ekoko a dara mendeni mendeni ava edo ghusevu. A kotugo, ne kotae kotae ove kevari ava tumonde bainghedo ghusevu. \v 4 Ne giti amingedo ghuseva avata, oroko ne jo amingae eraeva. Ava, evetu genembo God da natofo jo ae irera setena aimi, gi dudukughedo ne dere jiraera. \v 5-6 Avata God nu jebuga embo a ambari embo ava ijujari dae sedo, simbugedo irira. Ava sedo, evetu genembo ai ne dere jiraera; aindae sedo, God ne ategi edo mino mutarira. Keriso aindae sedo ira, ambari embokena God da Bino Eveva ava vironu sisira. Ne taká evetu genembo bekári. A God, evetu genembo isambu jebuga irioro ijujuse eminge seraira, “Ne ambarera.” Ava sedo, ne ambududuruseri. Avata nenda asisiimi jebugedo, kau God jebuga irira aminga ava, jebugedo iroro dae sedo, Keriso ira, nemokena God da Bino Eveva ava vironu sisira. \s1 4:7-11 God Nunda Joba A Fakina Ghasisira Aimi Bu Saramana Use, Namonde Tofo Tofo Sonembuse Irore! \p \v 7 Utu a enda einda tano foa buvari dae erira. Ne inononda banungari dae sedo, diti fangedo, nenda fisi da uju ava bureguse iraetevu! \v 8 Mokogo mo, ne minonde minonde dubo bu gogoghombuse iraetevu! Evetu genembo mave tofo tofo dubo ruruse irarera amo, ne totoi kokomana da ari ekoko kote doyarera. Ava sedo, minonde minonde dubo bu gogoghombuse irivu! \v 9 Nenda nano namendi mendeni esa furarera amo, ivuga use, nati joká dedo bu kaifa tavo areva. Jo dubo etoto use, tavo ae areva! \v 10 God nunda joba a fakina dombu eni dombu eni ghasetiri ruruseva aimi, ne isambu saramana e gogoghombaovo dae sise resena! Aimi saramana use, tofo tofo sonembuse irareva! \v 11 Amo, ne emingareva. Mave vironu sarira amo, nu God da Geka avanembo sarira. Mave evetu genembo sonembarira amo, nu, God nunda fakina ghaseraira ainembo budo, natofo sonembuse irarira. Ne amingareva amo, ne Iesu Keriso da natofo edo irise, ari eveva setena ava ururovo gido, natofo tomanako God dae sakai sarera. Duro a fakina evovodae Iesu Keriso kena irare! Ai, bekári!+ \s1 4:12-19 God Amboda Namonde Ijujarira; Ava Sedo, Namonde Veka Eveva Vanembo Use Irore! \p \v 12 Nanda nano namendi, ne mema a bouvu itatameraeva ava, namonde isambu, mave God da natofo edo irera, bouvu kau daba ava itatameraera. Erá buneove dae sise resena. \v 13 Kau Keriso mema itatamusira aminga ava, itatameraeva; aindae sedo, ne ivuga aetevu. Amingareva amo, nu jovereghe foa isagha ari, ne nunda duro ava gido, ivuga areva. \v 14 Ne Keriso da ambo jimbi edo, nunda amboda amboda ya gheraeva aindae, evetu genembo mendeni ne dere jiraera. Ne aindae ivuga aetevu. Ainda beká mo: ne kasama ereva, ne Keriso da amboda amboda evo, God da Asisi durode aimi, nemokena asugetiri ireva. \v 15 Ne mema itatamareva amo, jo ari eindae sedo mema itatamae areva. Ne jo genembo eni daovo ambae arira. Ne jo bagia ae areva. Ne jo ari eko ae areva. Ne jo totofo sakai sise, oro eninda geka vironu ava kosege sae areva. Ari resena emo, ekokori. \v 16 Avata ne Keriso da natofo edo ireva, aindae sedo mema itatamareva amo, erá aindae meka eove! Ne Keriso da natofo edo ireva aindae, God Afakena aiyakoe sise irareva! \p \v 17 God evetu genembo ijujari da sifo ojira buvira. Ava sedo, nu giti tuturo edo, nunda natofo ijujarira. Nu tuturo edo namonde ijujururari, namonde ainda bouvu ava fufuse mema itako itatamarera. Avata nu namonde ijujari dadabari, jovereghedo, evetu genembo mendeni, nunda Bino Eveva jo tumondae usera, ava ijujarira. Ijujururari, ne bouvu mindafugo beká ava itatamarera. \v 18 God da Geka aindae eminge resira: \q1 “God da jebuga bari mo, jo raugako iraeri. Evetu genembo ari eveva eraera, ne jebuga jo totoi bae arera. \q1 Ava sedo, evetu genembo God jo tumondae use ari ekoko eraera amo, ne nangareri? \q1 Saono ningivu! Ne jebuga itako jo bae beká arera!” \m aminge resira. \p \v 19 Ava sedo, God nunda ujuda ungo sokinembari, evetu genembo mendeni nemokena fakarago ururoro itatamareva amo, ne emingareva. Ne ari eveva ava use, nenda asisi God da ungoda fitareva. God resena aimi, etiri ne sirorusevu. Ava sedo, ne numoá tumondareva amo, nu nunda beka gajari ava kaifa use irá gheraira ava sedo, ne jo doyari durae areva. \c 5 \s1 5:1-11 Peter Gegenembo Afa Koro, A Sasingu Seka Bajari Aikena Geka Sisira. \p \v 1 Ekaresia+ da babojegari nemokena resena, ningivu! Namane namonde Iesu tumondari+ embo da babojegari edo irera. Keriso mema tafiri na gosuseni. Kotugo, nu jovereghe nunda duroghae furarira amo, nambarago duro arena. \v 2 God nunda sifi (sheep) nenda ungoda fifitusira ava, kaifa aovo dae sise resena. Ne jo dumo use o moni bari dae kotise, kaifa ae areva! Ne dubo joká futuse, natofo sonembari dae uju use ivugaghae kaifa areva. \v 3 Nunda natofo, nene kaifa aovo dae sedo, God nenda ungoda fifitusira ava, ne jo koviono sise kaifa ae areva. Ne roboghoi sise, totofo ijugaboro fifituse, ne kaifa areva. \v 4 Aminguse irareva amo, ekaresia+ da kaifa kakato da giti jighari beká, amo Keriso dae resena, nune jovereghe foama nenda koana durode, kekesa avavaga mutari asugareva. Koana resena, ainda usasa mo, jo rejo eniimi fati sukainghari da kaugo iraeri. Evovodae amingedo irarira. \p \v 5 Sasingu seka bajari nemokena resena, ningivu! Ne kau daba aminga ava use, roboghoi sise, afa koro da sari ava nininguse irareva! Ne isambu totofo ighagha use, nenda uju dodo, kokomana da uju ava use irivu! Amingareva da beká mo: God da Geka aindae resira: \q1 “Mave totofo sakai seraera amo, God buregeraira. \q1 O evetu genembo totofo igheghi use, durumugedo irá gheraera amo, ne sonemberaira,” \m aminge resira. \v 6 Ava sedo, totofo igheghi use God da ungo joghada irovo dae resena! Amingareva amo, nu sifo reda gategerira aminda, ne jighari erareva. \v 7 Nu, nemo sonembari dae kotise irira. Ava sedo, nenda bouvu a mema isambu numokena dovu, nune fumbare! \p \v 8 Diti fangedo, kaifa e gogoghombaovo dae resena! Ainda beká mo: kau raiyoni (lion) ighoi itatamuse, bayaudae dubo gangaraghae deingheraira aminga ava, nenda gitofu Satan goroto reda teredo, nemo bari dae kato eraira. \v 9 God tumonduse, fete gogoghombuse Satan buregareva! Ai resira amo: ne rea itatameraeva amo, jo dombu eni iraeri. Kau enda eminda nenda nano namendi reighi mendeni mendenida irise, bouvu a mema itatameraera aminga ava, nembarago bouvu a mema daba ava itatameraeva. \v 10 Avata sifo tufako mema itatamaovo dadabari, God ne sonembari, fakina edo fete gogoghombareva. Ainda beká mo: God nemo aghi eraira amo, nu sonemba da susuri. Aindae sedo, ne jo gofae areva. Nemo aghi eraira setena, ainda beká mo eviri: ne Keriso de dabade tatedo, nunda duro ava baovo dae sedo, ne aghi eraira. Nunda duro amo, evovodae irarira. \v 11 A kotugo, nunda fakina barago evovodae irare! Ai, bekári!+ \s1 5:12-14 Peter Nu Reta Gajari Dae Use, Ategi Roroimi Tano Edo Dotutusira. \p \v 12 Namondeda namendi Silas da sonemba ava na tumonderaena. Silas resena eimi, sonembiri reta emo eregefenere. Yari budo givu! \p Na geka tufako eregefena emo, gido diti fangedo, dubo kotove dae sedo eregefena. Na nemokena geka beká resena. Gembena emo, God namonde nange sonembari dae uju eraira ava, kasama aovo dae sedo gembeni. Nunda sonemba ava budo, fete gogoghombareva. \p \v 13 Ekaresia+ da nano namendi reighi Babylon eminda irera aimi, ne ategi erera. Natofo resena emo, kau God ne gategetiri nunda natofo edo ireva aminga ava, nune gategetiri ne nunda natofo edo irera. Natofo aimi, ne ategi erera. Nanda mandi Mark barago, ne ategi beká ava erira. Yari budo givu! \p \v 14 Nenda dubo bari ava ijuguse, nenda nano namendi tofo tofo muno\f 14 \fr 5:14 \ft Afige, Romans 16:16 ainda duruda tege garesa.\f* use ategi e gogoghombevu! Ne Keriso da natofo edo ireva ava sedo, dubo jama nemokena irare! \q1 Avori, nanda geka tano eviri. \q1 Na Peter.