\id GAL - Karajá NT -Brazil 2011 (DBL -2013) \h ALATXIA-Ò \toc1 Paulo Tyyriti, Alatxia Mahãdu‑ò \toc2 Alatxia-ò \toc3 Ga \mt1 Alatxia \mt2 Paulo Tyyriti, Alatxia Mahãdu‑ò \c 1 \p \v 1 Jiarỹ Paulo, rybeõmy nodu rare. Inyõ riwateònyõhyyre. Jesuisi Kristule, Deuxu inytyby, Kristu ixixadỹỹdu‑wana riwateònyre. \v 2 Jiarỹ ityhydỹỹdu seriòre‑wana. Kaa watyyritireny rewahinyreri Alatxia bedeludu mahãdu‑ò, ibutumy dohodỹỹna mahãdu‑ò, ityhydỹỹdu mahãdu‑ò wahe. \v 3 Ruxetòena ywina‑wana adeereny kanakemy idi watxireri Jesuisi Kristu‑ribi, Deuxu inytybyreny‑ribi. \v 4 Jesuisi rexiwahinyre iny òrarureny‑ribi iny ritarenykemy. Wiji bede aõmydỹỹnabina‑ribi iny ritarenykemy. Kia dori Deuxu‑ò inytybydeewimy rare. \v 5 Tamy àlàna aõu aõu kanawahimyhỹke. \p \v 6-7 Jiarỹ bede reòtiinyra, rybe witxiraõ eleelemy tetyhynymahãteki. Rybewihikỹ witxira ihoõre. Juhuu Kristu taruxetòena‑di bedebina‑ribi aratarenyre. Inyõ adee rare. Idi Deuxu Rybewihikỹ riwitxiranykemy. Tai tahe atyhydỹỹna ribinadỹỹnyra. Tai tahe kiamy adee rarybera. \v 8 Inyõ aõbo, jiarỹ aõbo, ada biuludu ỹju aõbo, adee Rybewihikỹ witxiraõ rarybekeki, Deuxu kyarana tamy kedesekemy idi watxireri. Rybewihikỹ‑ò juhu waribi taholatenyte. Kia sohojile inatyhyre. \v 9 Iwese rarybere wese ixityre ararybekre. Inyõ Rybewihikỹ riwitxiranykeki, aõmybo juhuu taholateny‑ribi, Deuxu kyaranamy resekre. \v 10 Deuxudeewimy taheka watxireri hãbudeewimy aõkõ. Jiarỹ hãbudeewimy aratximyhỹkeki Kristu deòdu aõkõ jiarỹ rare. \p \v 11 Aõmybo rarybemyhỹre hãbu‑ribi rare. Kia Rybewihikỹ tyhy rare. Kia bierybenyke. \v 12 Kia tihãbuõ‑ribi adoholaõhyymahãde. Hãburybe‑ki aõkõ reeryre Jesuisi Kristule dori kia riwaerynanyre. \v 13 Kaiboho taholatenyte, iwese jiarỹ judeu mahãduy‑ki raremahãu Iu Deuxu ityhydỹỹdu mahãdu aõbinamy rewinydỹỹnanymyhỹre. Idi ariixãwididỹỹnykemy rarewãhã. \v 14 Wamahãduy‑ki sõwemy iratyre raremahã judeu mahãdu bede ywina ywidỹỹ‑ki. Idi retyhynyhyymahãre wahona mahãdu ratyre, byrena erỹdỹỹna‑ki. \v 15 Iribi tahe Deuxu riwamyre taruxetòena‑ki. Ratohouãnyõlemy rareò juhu riwahitxinyre. \v 16 Wadee Deuxu tariòre riteòsinykremy ratximyhỹ judeukõdu mahãdu‑ò tuu ararybekemy wadi ratximyhỹ. Iu inyõ dee aõmy rarybeõhyyre Jerusalẽ hãwã‑ò raõhyyre. \v 17 Ròtyhydỹỹõmy raremahãu. Deuxu deòdỹỹna mahãdule rỹiramyhỹ. Ihãrele tahe tamy rybemy raõra. Iribi tahe rahònyra Arabia‑ò. Idi tahe ixityrele adòòsede Damasu‑ò. \p \v 18 Inataõ beòramy heka kowa‑ki reijere. Idi tahe rare Jerusalẽ‑ò Pedro roramy. Tahe bede reijere waiyre txumy tai. \v 19 Ijõmy heka rabiõhyyre deòdỹỹna mahãduõmy. Txiaulemy heka rabire, Kristu seriòremy. \v 20 Ka heka watyyriti inatyhy rare. Deuxuko‑txi inatyhy rare. \v 21 Idi Siria bedeõ‑ò rare, tule Silisia bede‑ò. \v 22 Judeia bede‑ki Kristu dohodỹỹdu mahãdu wamy lobixidu aõkõ rỹira. \v 23 Uritỹỹna roholamyhỹre: —Kia juhu inyhudurenymy inydireny raremyhỹ, wiji tahe tyhyna‑di dobedeerydỹỹnanymyhỹde. Juhu tahe tii tyhyna rahukemy riwisỹnyre. \v 24 Kia ibutu òraru‑ki tahe Deuxu‑ò deàlàmyhỹde wamy, Paulo wahe. \c 2 \p \v 1 Waòinaubiòwa reurò beòra‑di rexihureu, ixyby Jerusalẽ‑ò ròòsere. Banabe, Txitu‑wana redyre. \v 2 Rawãhãre heka rasi wese‑ki aõmybo rabireki. Retỹnynyre iny‑ò iwese inywitxira‑ò rarybemyhỹremy. Dohodỹỹdu mahãdu ratyre retare tamy rihitxinyre rarybekemy. Tuu arierykemy watxireri ywimy watxiwãhãremy. \v 3 Txitu wawana ihỹre, tii judeukõdu mahãduõ hãrele tahe itõtyky resymy rarybeõhyyrenyre. Tiiboho waki ibinamy rahaõhyyrenyre. \v 4 Idile rõhõtinymyhỹre ityhydỹỹdukõdu mahãdu. Tiiboho nalòdenyde waixãwididỹỹnareny‑ò retehekremy, iny Kristu‑ki ijõdiwãhãre‑ò. Tiiboho ixiwesemy iny‑di risỹnykemy ratxirenyreri. Tiiboho ityhydỹỹdu wesemy rexisỹnymyhỹre. \v 5 Tamy jiarỹboho raholarenyõhyymahãre inatyhymy Rybewihikỹ aribireny ritaõhyykemy. \v 6-9 Dohodỹỹdu mahãdu ratyre mahãdu heka Joaõ, Txiau, Pedro‑wana rare. Tiiboho ibutu erysyna ratyre rỹiraki, kia aõ aõkõ wadee rare. Tiiboho aõ tỹmyra riwabedeerynyõre. Deuxu‑ò tahe ibutumy iny wiwesehyy rare. Deuxu riwateònyrenyre judeukõdu mahãdu‑ò Rybewihikỹ wahisidỹỹmy. Kia Joaõboho wiwesehyylemy widi rõhõtinyre riwawehitynanyra jiarỹ Banabe‑wana. Tai tahe iwese Pedro judeukõdu mahãdu‑ò rare. Tiiboho tahe ritỹỹnynymyhỹke judeu mahãduòle wahe. \v 10 Urile riwatyhenyra iny aõkõdu mahãdu ariwiòhenanymahãkemy. Kia juhuu ariwinykemy watxiwãhãre. \p \v 11-12 Atxiòkia‑ò Pedro rehemyhỹreu jiarỹ tuu rarybere timybo ibinamy riwinymy ihỹremy rexiitxenanymyhỹreki. Hãbuõ Txiau‑ribi rehemynyõrau, tii judeõkõdu mahãdu‑wana riroxire. Irahudi tahe dehemynydenydeu, riroxiõhyylemy rexitare. Judeu mahãdu rybe lau ruberure. \v 13 Ijõ judeu iwesele rotỹỹnyre. Ihewoludu Banabe tulere. \v 14 Tuu rabireu, òbitimy aõkõ Rybewihikỹ inatyhy wesemy aõkõ rotỹỹnymy raremyhỹ tahe rarybere ibuturu‑ò, Pedro‑ò. Kai judeu mabekeki, tahe judeõkõdu mahãdu wesemy tanabededỹỹnanamy ahãte. Uritere judeukõ mahãdu judeu mahãdu wesemy isỹdỹỹõmy. \v 15 Jiarỹboho tahe judeu mahãdumy reamahãrenyre. Judeukõ mahãdumy aõkõ watxiwãhãrenyre. \v 16 Iny bede ywidỹỹna aõkõ iny ritamy roire. Kia Kristu iny rityhynymyhỹrele iny ritamy roire. Bede ywina ywityhydỹỹna iny ritaõtyhy. \v 17 Iny Kristu‑ki tarasana ritamy ratxikeki, tahe òrarudu tyhymy ronykeki, Kristu aõbo òraruna widỹỹna rare? Aõkõre. \v 18 Jiarỹ bede ywiny ywidỹỹna‑ò aròòsekeki, òrarudumy ararekre. Kia jiarỹ idi ariatymy rỹimyhỹre ixityre ariwinykeki òrarudumy arareke. \v 19 Jiarỹ bede ywina rarumy rãire wese, Kristu‑ò warumy ararekremy. Kristu‑wana jiarỹ raitxeòkirubudỹỹnanymahãre. \v 20 Jiarỹ ixidee warumy aõkõ wahãre. Kristu tahe wawo‑ki riwarudỹỹnanymy ihỹre. Warumy watxireriwana Deuxu iriòretyhydỹỹna òrarukile warumy wãhãre. Tii waluumy ratximyhỹre. Tahe wadee rexiwahinyra. \v 21 Deuxu ruxetòedỹỹna aribynykemy aõkõ watxireri. Bede ywina tyhydỹỹna òraru‑ki ywityhydỹỹna tahe inyõ ritakemy ratxireri. Kia‑di inatyhymy inyõ rexitakeki tahe, Kristu uriòle rurure. \c 3 \p \v 1 Alatxia mahãdu timybo tahõtinyteri kaiboho õhõtibede‑di rierykõrenyre. Kia‑di òsana tahõtinyre. Moòwòru ijeranamy ahãtenyte. Jesuisi Kristu itxeò‑ki rururedi taholatenytyhyta. Õhõti‑ribi aõbo kia rosare. \v 2 Kiale arierykemy watxireri timybo tahõtinytenyteri: Deuxu Tyytybytyhy temytenyta bede ywina widỹỹnamy aõbo ada inatyhyna tyhydỹỹnamy aõbo. \v 3 Juhu urile tetyhynytenyte idi ixiumykile tadexityhynymy ahãtenyte, bede ywina ywisidỹỹna wahe. \v 4 Kaiboho òbitimy tahõtinyõtenyte. Kia aõbo aõhõkỹmy tatỹỹnytenyte uriòhyyòle? \v 5-6 Aõkõre, uriòkele aõkõre òsana tahõtinyteri. Deuxu Tatyytybytyhy adeereny diwahinyde. Kia aõbo riwinyre bede ywina ywisidỹỹ kaiboho tamahãtenyteki? Aõkõre, tetyhynymahãteki kia riwinyre. Deuxu aõna aõna wiwihikỹ akoreny‑ki riwinyre. Kia sohojile iny ritake. Abraõ Deuxu rityhynyre. Tai tahe tamy òbitimy rare Deuxu‑ò, iòraru iribi riixãwididỹỹnyraki. \v 7 Tai ibutumy rityhynymyhỹre mahãdu Abraõ riòremy rỹira. \v 8 Tyyriti‑ki roimyhỹre kia: —Deuxu heka judeu mahãdu sohojile aõkõ riòbitinykre. Ibutumy iny riòbitinykre ityhydỹỹ erysydỹỹna òraru‑ki. Rybewihikỹ erysyna Abraõ‑ò juhuu dehemynyde. Kia wese Tyyriti doide: —Aòraru‑ki ibutumy iny‑ò deysana kanakre. \v 9 Tahe ityhydỹỹdu mahãdu Abraõ wesemy teysare. Abraõ dori ityhydỹỹdu rare. \v 10 Inyõ bede ywina rityhynyõkeki, Deuxu txuhòbina kedeake. Jesuisi‑ò tyhynale iny kiditakre. Kia Tyyritidỹỹna dori roire: —Inyõ ibutumy bede ywina riywinyõkeki, tamy Deuxu txuhòbina kedealeke. \v 11 Òbiti mahãdu rityhynymy ronykre. Kia riki Ritidỹỹna roire. Tahe bede ywina heka inyboho aõkõ riòbitidỹỹnyre. \v 12 Bede ywina heka iwitxi rare ityhyna‑ribi. Tahe inyõ bede ywina rityhynymy ratxikeki, tii ibutumy rityhynymy rarehyyke. \v 13 Inyboho Deuxu bede ywina rikiywinyrenyõkeki, Deuxu txuhòbina inydeereny kedeakre. Kristu tahe kia‑ribi iny ritare. Tule inyòwòruna òraru‑ki rexilamadỹỹnyre inydee iòwydỹỹna‑ki. Beteheke Tyyritidỹỹna roire: —Inyõ òwòru itxeò‑ki ritamadỹỹnykeki, tamy txuhòbina kedealekre. \v 14 Deuxu narybede heka Tatyytybytyhy iny‑ò riwahinykemy. Wiji tahe inyõ rityhynykeki, Deuxu Tyytybytyhy ritakre. Tai Abraõ deysana inydeereny rehemynyre Jesuisi Kristu òraru‑ki. \p \v 15 Waseriòreboho, jiarỹ hãbu wesemy ararybekre. Iny inatxi jurasadỹỹna ritina riwinykeki, inireny ritidikeki, inyõ riwitxiranyõtyhy. Tai ijõ witxira riritinyõtyhy. \v 16 Boholabenyke, Deuxu juhuu Abraõ dee narybede: —Abraõ riòre hewoluduõ Kristumy. Abraõ riòre sõwe dee rarybeõre. Sohojideele rarybere. Tahe tariòre‑ò Kristumy rarybere. \v 17 Tuheka rarybereri: —Deuxu juradỹỹna wese juhuu rarybere, 430 beòra bede rỹire idi tahe bede ywina nade. Kia Deuxu juradỹỹna riixãwidinyõtyhy. \v 18 Tarasany bede ywinawidỹỹna òraru‑ki kidiwahinykeki, wahisidỹỹna aõkõ heka rare. Tai Deuxu heka Abraõ‑ò jurasadỹỹna riwahinyre. Iòwydimy aõkõ juhuu dori rarybere tii kidiwahinykemy. \v 19 Aõherekibo heka nade? Kia nade òraruna òraru‑ki Kristu nadeule kỹny juhu ludu wese aõkõ roire. Kristu heka Deuxu deòdỹỹna rare. Iwese Deuxu rarybere wese riwahinyre. Tii Abraõ riòre riòre‑ribihyy reare. Ỹjumy bede ywina nade. Iny itya ludu debò‑ki rehemynyra. Moisesi iwahidỹỹdure. \v 20 Boholake, Moisesi sohojile aõkõ itya ludu ratxireri bede ywina riwahinyreu. Deuxu tahe sohojile rare irybe riwahinyreu. \v 21 Bede ywina aõbo Deuxu jurasadỹỹna riixãwidinyke? Aõkõre. Bede ywina umy ituedeõna riwahinykeki, òbitidỹỹna inatyhymy bede ywina nade. Tahe aõkõre. \v 22 Deuxu Tyyriti rarybere: ibutumy iny òraruna‑di ratxireri. Kristu iny rityhynykeki, Deuxu jurasadỹỹna tamy riwahinyke. \p \v 23 Ityhydỹỹna rehemynymynykoki bede ywina iny rityhynymyhỹre ròtenawo‑ki inyboho roire wese. Kia‑ò iny riraòhyymy rỹimyhỹre inatyhydỹỹna kedehemynykemy. \v 24 Uladu bedeerydỹỹdu wese bede ywina rare inydeereny. Kristu rehemynykõu, inyboho bede ywina rityhynyrenyre. Tai Kristu‑ò inyboho òbitimy ronykremy ityhydỹỹna òraru‑ki. \v 25 Ityhydỹỹna‑ò iny rehemynyreu, uladu bede erydỹỹdu‑ribi ixãwimyhỹre. \v 26 Kristu‑ki ibutumy Deuxu riòre atximahãtenyte ityhydỹỹna‑ki. \v 27 Ibutu dori Kristu‑ò taratisebenyteu, Kristu wesemy tatỹỹnyte. \v 28 Kristu tỹnydỹỹna‑ki wiribi hitximy aõkõ boibe, judeukõdu mahãdu, iny‑wana, deòdu deòdu aõkõ‑wana, ijoi hãwyy‑wana ibutumy wiwese wesele Kristu‑ki rỹike. \v 29 Kristu‑ki mabekeki, Abraõ riòre riòrelemy mabekre. Jurasadỹỹna rareasadỹỹdumy atximahãtenyte. \c 4 \p \v 1 Ijyyõ arelyykre —rareasadỹỹduõ deòdu wesemy raremyhỹ tii uladumy rareu, ibutu wedu rare hãre wahe. \v 2 Urile tyby rarybere raumynykõule, tii tatibiedỹỹdu rybe rityhynymyhỹre. \v 3 Kia wese iny rare. Uladu wesemy bede aõmydỹỹnana rityhynymyhỹre juhuu. \v 4-5 Iribi tahe bededỹỹnana he rehemynyra. Deuxu tahe Tariòre diteònyde ijadòma ririòredỹỹnykremy. Bede ywina tyhynakremy reare. Tii nade bede ywina tyhydỹỹdu mahãdu tarasamy kia tyhyna‑ribi ritakemy tariòre wesemy ritibienykemy. \v 6 Deuxu Riòre wesemy iny ihỹreki iny‑ki ratximyhỹreki, Tatyytybytyhy inywo‑ò risỹnyre. Tai inywo‑ribi rarybemyhỹre: —Waha, Waha. \v 7 Wiji tahe deòdu wese aõkõ atxiteri, Deuxu riòretyhy wese atxiteri. Tule Deuxu rareasadỹỹduõle tate. \p \v 8 Juhuu Deuxu teeryõtenyte. Kaiboho deuxu witxira wese tetyhynytenyte —deuxu inatyhy aõkõ tetyhynytenyte. \v 9 Ka tahe Deuxu teerymy ahãtenyte tetyhynymahãte. Deuxu anaerynymyhỹdenyde. Ixyby bede aõmydỹỹnana‑ò òòsedỹỹõmy, arawiòhenyõreki. Deòdumy aõkõ ixyby rỹimy boibeke. \v 10 Txu yrubudỹỹõmy, ahãdu yrubudỹỹõmy, beòra yrubudỹỹõmy. \v 11 Inatyhymy ada aõkõre aõbo waaõmysỹdỹỹna adeereny reõnonyra? \p \v 12 Wawesehyymy boibeke. Jiarỹ dori tatemahã wese raremahã, waseriòreboho. Kaiboho wadee aõbina tewinyõmahãtenyte. \v 13 Kia teeryte. Jiarỹ juhuu adeereny Deuxu rybemy rarybereu, jiarỹ iu wabinawãhãu. \v 14 Wabinana heka isirare adeereny, ihãre tahe waderaõre tahe wadi arukirenyra, iwese ỹju Deuxu‑ribi jiarỹ anade wese kaiboho tiwamytenyte, iwese taheka Jesuisi Kristule jiarỹ rare wese wadi tewisỹnytenyte. \v 15 Titxibo rare eysanareny juhuu adi toite wahe. Kaiboho aruereny wii tesỹnymy toitemyhỹ kaiboho wakyyrenyreki. \v 16 Jiarỹ aõbohe aòludumy relera, inatyhy rybe adeereny rarybereki? Aõkõhyyre. \v 17 Hãbuõ arãitxenanymyhỹrenyre. Aluu wese heka ratxirerimy ihỹre. Aòlònamy dori rarunyreri. Tiiboho wabiòwana‑ribi atarasamy adi ihỹrenyre. \v 18 Aõwihikỹ erysymy marurunyke. Tii tahe awire, awanale watxireriki aõkõ. \v 19 Wariòre wese, adeereny aõhõkỹmy ratỹỹnyre, hãwyy reamyhỹre mytxitxi wese jiarỹ rare adeereny Kristu awo‑ki rexilamadỹỹnyhyykemy. \v 20 Awanareny ararekemy watxireri. Tai tahe warybe witxira‑di kia anarybekemy watxireri. Aõhebo adeereny heka arasỹnyre arawiòhenanykemy watxiwãhãre. Timybo reerykõre dori. \p \v 21 Inyõ bede ywina tyhydỹỹdumy ratxikeki, wadee manarybeke kiamy: aõmybo bede ywina raryberamy teeryteri? \v 22 Kia Tyyritidỹỹna‑ki roire Abraõ riòre inatxire. Juhuu ludu teòdu‑ribi, Haari‑ribi, reare tabireludu‑ribi. Ijõ, Sara‑ribi, ihãwyytyhy‑ribi reara, deòdu‑ribi aõkõ. \v 23 Deòdu riòre ibutu dee wese nade. Abraõ hãwyy riòre aõkõre Deuxu rybewahisidỹỹna xiery reare. \v 24 Kia ijyy‑di rawesenanyreri. Inatxi hãwyy inatxi jurasadỹỹna wese heka rare. \v 25 Ijõ Haari inire, deòduni. Iriòre deòdumy rarekemy reare. Sinai Hãwãlò wese tii rare. Kowa tyre‑ki bede ywina inydee riwahinyre. Jerusalẽ wesemy roimyhỹre kia mahãdu deòdumy dori rỹira, tariòre‑wana. \v 26 Jerusalẽ tyhydỹỹna mahãdu, biu ludu tahe deòdu wese aõkõ rare, ixinamy inyboho roire. Abraõ hãwyytyhy riòre wese inyboho roire. \v 27 Tyyritidỹỹnaõ dori roire: —Hãwyy ariòreõ beysakre. Birajuakre ariòrekõhãrele beysamy ariòredikire heka. Hãwyy risina riòre sõwetyhyre, hãwyy ihãbu‑di ratyre. \v 28 Waseriòreboho, kaiboho rybe ywisidỹỹna riòre wesemy ahãtenyte, Ijai wesemy. \v 29 Iwese ibutu ludu wesemy reareõ aõbina riwidỹỹnanymyhỹre. Deuxu Tyytybytyhymy reareò. Wiji, tahe kia weselemyhỹre. \v 30 Tyyritidỹỹ rarybera: —Biteònyke deòdu tariòre‑wana. Rareasadỹỹdu ibutumy rimykre. Hãwyy deòdu aõ aõkõ rimykre tariòre‑wana. \v 31 Waseriòreboho, deòdu riòre wese aõkõ inyboho roire. Hãwyytyhy riòre tahe iny roire. \c 5 \p \v 1 Kristu inyboho ritare ixinamy inyweduõduõlemy roirekemy. Kawese rokoirekemy. Deòdu wese ixyby rukunyrenyõkre. \p \v 2 Jiarỹ, Paulo, adeereny rarybereri: inyõ notykyresyna‑ò ròòsekeki, Kristu riwiòhenanyõhyymyhỹre. \v 3 Ixityre ararybeke. Inyõ rinotykyresynanykeki, bede ywina ibutumy tii riyrubunyhyyke. \v 4 Inyõ bede ywina rexiòbitinymy ratxikeki, Kristu‑ribi rexihitxidỹỹnymyhỹre, ruxetòena tyhyna‑ribi rexitare. \v 5 Deuxu riwaòbitinyrenyre Tatyytybytyhy òraru‑ki kia retyhynyrenyre. Kia reraòrenyre. \v 6 Jesuisi Kristu‑ò notyky resyna aõ aõkõ rare. Notyky resynakõ tule aõ aõkõ rare. Inatyhynamy luunamy aõ rare. \v 7 Juhuu awimy tuu tatyynymahãte, inatyhyna‑ki ijera wihikỹmy teamyhỹte, moõ inatyhyna‑ribi anaixãwididỹỹnyde. \v 8 Deuxu aõkõ atarasadu juhuu ixãwididỹỹnyde. \v 9 Inyõ paõ riwinykeu, ibutenode ritxiwikeki ibutumy ratarinyke. Inyõ ibinamy urihimyò arabedeerynykeki sõwemy ribinadỹỹnyke. \v 10 Jiarỹ Wanyrỹ retyhynyre, kaiboho wawesemy mohõtinybenykemy adireny watxireri. \v 11 Waseriòreboho jiarỹ waòludu dire. Kia tahe riteòsinyre notyky resynamy rarybeõre ijõ wamy raryberehãre. Kia ararybekeki sõwemy wahemy kanakre. Itxeò tỹnydỹỹna rybe rityhynykremy. \v 12 Kowa mahãdu òte rexihukemy idi watxireri. Adeereny aõbina diwinymyhỹdenyde. \p \v 13 Kaiboho Deuxu arateònyrenyre, urile òraruõmy boibeke kaiboho bede ywina‑ribi ixinamy boibeke. Wii biwiòhenanymyhỹbenyke, wiluurenykemy. \v 14 Bede ywina ibutumy rexibutunyre rybe‑ki kia tahe rare: —Inyluuke ixiluure wese. \v 15 Wiwana bòrenybenykeki, kaiboho widi buruakeki, bexihãrubeny ibutumy wii mahubenyheny. \p \v 16 Tai jiarỹ rarybere, Deuxu Tyytybytyhy deewimy boibekemy deòbiredỹỹna iwidỹỹõmy boibeke. \v 17 Deòbiredỹỹna dori Deuxu Tyytybytyhy òluduna‑ki ramyhỹre. Wimy òludurenyre. Tai aõbo adeereny awire iwidỹỹ adeereny isirare. \v 18 Tahe, Deuxu Tyytybytyhy arateòsinyrenykeki, bede ywina ywidỹỹna aõkõ bityhynyke. \v 19 Deòbiredỹỹna aõna aõnamy dỹỹnana‑ki kia roire: aderanadino, aõbinade, raykyõmy, òta òta, \v 20 suritxoomy àlàdỹỹna, òwòruna wii, òlududỹỹna, aõbinaluu, ihãru, kyara, wobiredỹỹna, wiribihitxina, \v 21 ibutu aõmydỹỹna ixixiburedỹỹ, axaxaluu, rỹsỹnaluu byrehekỹ, tule ijõ aõna aõnà sõwemy kawesere. Inyõ kia aõna aõnawidỹỹ rierykeki, Deuxu òlòna rareasadỹỹdu aõkõ roikre. Tuu rarybere juhuule. \v 22 Ka heka Deuxu Tyytybytyhy aõmydỹỹnanamy rybena roire: iwahidỹỹna kia rỹire, tii dori inywomy rỹira. Wiluuna, deysana, ywina, ruxetòena, wina, òbitidỹỹnana, \v 23 ibutu‑ò awina, ixidee inytyhyna, ixiyrydỹỹna, tai bede ywina ihoõhyyre kia‑ò. \v 24 Kristu hõrõ mahãdu kia itxeò‑ki ritidirenyre: deòbiredỹỹna, aõmydỹỹnana bina‑ribi, deòsana aõmydỹỹnana‑ribi \p \v 25 Inyboho Deuxu Tyytybytyhy‑di rokoirekeki Deuxu Tyytybytyhyry‑ki rakariarenykre \v 26 Ixi deàlànararòsò luukemy aõkõ rakatximyhỹrenyke. Tai tahe ixixiburedỹỹna‑di aõkõ, rakatxirenyke. Wiòbiredỹỹna‑di rakatxirenyõke. \c 6 \p \v 1 Waseriòreboho. Inyõ òraruna‑txi resekeki, kaiboho ywina‑di biòbitinybenyke. Bexihãrumahãbenyke kia òraruna‑txi ixeõmy boibekõkemy. Kaiboho dori, Deuxu mahãdu toite wahe. \v 2 Wiitxykywydywesemy wii biwiòhenanybenyke ibutu aõmydỹỹnana‑ki. Iwesekeki, Kristu bede ywina tetyhynymahãtenyte. \v 3 Inyõ ixidee aõlemy rõhõtinykeki, tahe tii aõhyy aõkõ rare, tii rexiitxenanymyhỹre. \v 4 Ixinamy iny sohoji sohoji taaõmydỹỹna‑ò retehemyhỹke, aõhebo rotỹỹnymyhỹremy wahe. Idi tahe ixi aõmydỹỹnale‑di kedexityhynymyhỹkre, tabireludu aõmydỹỹna‑di aõkõ. \v 5 Iny sohoji sohoji dori taitxyky riwymyhỹke. \p \v 6 Inyõ Deuxurybe erydỹỹna ijõdikewana tabedeerydỹỹna mahãdu‑ò ibutumy erysyna wiwihikỹle‑di rirareamahãke. Tule bedeery mahãdu heka tohodỹỹna mahãdu‑ò aõna aõna wihikỹ riwahinymyhỹre. \v 7 Ixiitxenadỹỹõmy. Inyõ heka Deuxu itxenadỹỹõmy alòbòròna‑ò iny ribòrònykeki, tiile tahe raumynyhyymyhỹre. \v 8 Inyõ òraruna ribòrònykeki, rubule taumy‑ki ritake. Inyõ Deuxu Tyytybytyhy deewimy tuu rotỹỹnykeki umytuedeõna ritake. \v 9 Aõwihikỹ widỹỹhyymy boibeke. Kia‑ki elemy ruburenyõmy. Aõwihikỹ widỹỹhyy boibekeki, adeereny aõwihikỹ wahidỹỹna wese kanake. \v 10 Ibutumy inydeereny aõwihikỹ widỹỹ‑ki inyboho abededỹỹnanawikeki ibutumy iny rikiwiòhenanyrenymy, rỹkỹirenyke, ityhydỹỹdu mahãduõ bexiywinyhyy ahãbenykemy iwiòhedỹỹ‑ò. \p \v 11 Tuhe, jiarỹle ariritinykre, Paulo wahe. Betehebeny inihe ritidỹỹna nihikỹ reritinyra wadebò‑di. \v 12 Inyõ ayreny‑ki wohyna ixidee rimykemy ratxireri, kia adeereny õtyky resynamy adi ratxirerihyymyhỹre. Kristu itxeòmy tiiboho ritỹnynyrenykeu aõhõkỹmy rotỹỹnyõmykemy rõhõtinymyhỹre. \v 13 Notyky resyna mahãdu bede ywina rityhynyõre. Tiile rexityhynymyhỹre. Kaiboho irybe‑ò boholakemy atxiteri. \v 14 Jiarỹ arexiwowydynanyõhyymahãkre, Wanyrỹ Jesuisi Kristu itxeò‑di areysakre, biu‑ò hena òraru‑ki wahe. Bede aõmydỹỹnana waki rỹimyhỹre, itxeò‑ki retamadỹỹnyra waribi ixãwira. \v 15 Notyky resynadỹỹ aõ aõkõ rare. Notyky resynadỹỹkõ tule aõ aõkõ rare. Urile biu‑ò hena‑di boibekele tahe aõ rare. \v 16 Kia bede ywina bityhynybenymy boibekeki, Deuxu‑ribi ywina, ruxetòena, adeereny kanakemy idi watxireri. Tule Deuxu mahãdu ibutu‑ò, judeu mahãdu wese dori ratxireri. \p \v 17 Karibi tako‑ò tahe inyõ waixiradỹỹõmy ararekre. Beydỹỹna dori waumy‑ki roimyhỹre, Jesuisi rybe rybemy rybedu òraru‑ki. \p \v 18 Waseriòreboho, Jesuisi Kristu ruxetòena akireny rỹikemy watxireri. Kie.