\id EPH - Karajá NT -Brazil 2011 (DBL -2013) \h EFESU-Ò \toc1 Paulo Tyyriti, Efesu Hãwã‑ò \toc2 Efesu-ò \toc3 Ef \mt1 Efesu \mt2 Paulo Tyyriti, Efesu Hãwã‑ò \c 1 \p \v 1 Paulo, Jesuisi Kristu deòdỹỹna jiarỹ rare. Deuxudeewimy tahe kia rare. Efesu hãwã ityhydỹỹdu mahãdu —ò kalemy warybe rewahinyreri. Kaiboho ywimynodu mahãdumy toimahãte. \v 2 Ruxetòena adeereny kidiatykemy Deuxu‑ribi idi watxireri tule Jesuisi Kristu Inynyrỹ‑ribi. \p \v 3 Deuxu, Inynyrỹ tybyreny, inyboho tuu reàlàmyhỹrenyre. Tii dori inydeereny wihikỹ inywo ywinamy diwahinyde Jesuisi òraru‑ki biukihikỹle wahe. \v 4 Deuxu inyyreny‑ribi rihitxinymy ritare. Inyboho heka tuu roire. Ihetxiu heka inyho aõkõu tii rihitxinymy ritakremy rỹimyhỹre, inyboho wahe. Kristu‑ki iny rihitxinymy rỹire. Iny òbitimy rỹirakemy rihitxinyre, ywimy nodumy wahe. Kiamy heka rokoirekre Kristuko‑txi luuna‑di. \v 5 Ihetxiu tamywimy Deuxu rihitxinymy ritare, inyboho wahe. Iriòrereny wesemy rokoirekemy. \v 6 Kiamy heka Deuxu riwinyre àlàna, wohyna‑wana tamy rikiwahinyrenykemy tii dori inyluurekí wahe. Kristu hãlubu òrarukile biu‑ò henareny iny nade. Iny òrarureny riòwynyre taruxetòena wihikỹ òraru‑ki. \v 7-10 Ruxetòena sõwemy inydeereny diwahinyde tii dori ibutumy aõna aõna erydu rare. Deuxu dee wina rybe wòte wese rare. Tahe inydeereny kiditỹnynykemy idi ratxireri. Tamywimy tahe inydeereny riteòsinyre. Iwese tii rõhõtinyre wese. Bededỹỹnana rexihukreu. Kristu‑ki ibutumy aõna aõna biu‑ki bede‑ki rỹikremy ihỹre. Kiamy tahe Deuxu rõhõtinyre. \v 11-12 Kristu òraru‑ki Deuxu juhuu iny mahãduy‑ribi inyboho rihitxinyrenyre. Tii diwahinyde inydeereny uriõnojura jurana. Tii dori ixideewilemy ibutumy aõhebo rotỹỹnymyhỹre Deuxu kia hitxidỹỹna mahãdu ixidile wowydyna mahãduõ rỹirakemy rỹimyhỹre. Inyboho juhuu rityhynyrenyre Kristu‑ò. \v 13 Kaiboho kiaõ toimahãte. Juhuu rybe inatyhy‑ò taholatenyteu, tetyhynymyhỹtenyte tarasa Rybewihikỹ‑ò wahe. Tai tahe Deuxu Tyytybytyhy‑di ratidỹỹna wesemy iny dee ritidimyhỹre. Deuxu Tyytybytyhy dori tii kidiwahinykemy rarybere, ihetxiu wahe. \v 14 Uriõno jura jurana Deuxu Tyytybytyhy rare inydeereny. Deuxu tahõrõ mahãdu ritakreu, tuu reàlàrenykre tuu, inyboho dori kia mahãduõ roire. \p \v 15 Tahe jiarỹ, Paulo, tule umy raholamahãre Jesuisi Kristu atyhydỹỹna‑ò, tule aluuna ityhydỹỹdu‑ò. Tai tahe Deuxu‑ò àlàna‑di araixitòedỹỹnyrenymahãre. Wanohõti aribireny rosaõhyymyhỹre. \v 16-17 Deuxu tahe Jesuisi Kristu biu loosòna tyby rare. Tii araykyreny‑ò bedeeryna kidiwahinykemy watxireri, awolyrana kidiwahinykemy watxireri. \v 18 Tai tahe araykyrawoni ritỹnynykemy watxireri. Tai kaiboho bierybenykre Deuxu iryna. Tule ityhyna biu loosòna‑di bierybenykemy watxireri. \v 19 Deuxu taruruna sõwemy diwahinymyhỹde ityhydỹỹdu mahãdu‑ò. Iruruna tahe aõni rare inydeereny uriõno jura jurana. Kia tule bierybenykemy watxireri. \v 20-21 Kia irurumy inyboho tuu robirenyre, Kristu rubu‑ribi rexiixixanyreu, taruruna weribi ronykemy disỹnydeu, biukihikỹle wahe. Kristu tahe ibutu ruruna witxira witxira ratyre rare, ibutu wedu ratyre, ibutu dinodu ratyre, ibutu deòdỹỹdu ratyre. Ibutuni ratyre tii rare. Wijinani ratyre, tule kanakremy ihỹreni ratyre rare. \v 22 Deuxu tahe ibutu aõna aõna witxira witxira Kristuwarawo‑ò ritidire tai tii ibutuwedukremy. Tii ibuturati wesemy rare. Kia tii ihỹre dohodỹỹdu mahãdu‑ò, iwedu wahe. \v 23 Dohodỹỹdu mahãdu tahe Kristumy wese rare. Kristu dori ibutu aõna aõna ritỹxinymyhỹre. \c 2 \p \v 1 Juhuu kaiboho rubumy tãimahãte òraruna òraru‑ki. \v 2 Juhuu kaiboho bedeaõmydỹỹnana bede‑ki toitemahã juhuu Satanasi deòdỹỹna tetyhynymy toitemahã. Tii bedeyhy ruruna dinodu rare. Ityhydỹỹdukõdu mahãdu wiji dori rityhynymy rỹira, itxiõdỹỹdu mahãdu wahe. \v 3 Ityhydỹỹdukõdu mahãduy‑ki juhuu tule inyboho roiremahã —ibutumy ixideerenywimy inyboho riwinyrenyre; inyraykyreny wydyna‑deewimy tule inyboho riwinyrenyre. Ehehewidỹỹdu inyboho roiremyhỹ, tuu ratybienymy rarehyy dori tuu rare. Iwese ijõ roiremyhỹ wese. \v 4 Deuxu tahe sõwetyhymy ruxetòena diwahinymyhỹde, inyluurenyreki. \v 5-6 Deuxu inyboho rurudỹỹnyre Kristu‑wana rubu‑ribi riixixanyrenyre. Kristusỹ‑ki biu‑ki tii inyboho risỹnyre tai rokonyrenykemy. Iruxetòena òrarukile abiu‑ò henareny dire. \v 7 Iruxetòena kiditeòsinykre bededỹỹnana robehemy roireki wahe. Iwese sõwehyymy iruxetòena diwahinyde wesemy. \v 8 Tarasana Deuxu ruxetòenaribile nade aityhydỹỹnareny òraru‑ki tuu rare. Iny‑ribi aõkõ nade. Deuxu wahidỹỹna rare. \v 9 Iny‑ribi rarybekre inyõ ixityhydỹỹmy tahe aõkõre Deuxu ruxetòenakile tuu rare. \v 10 Tii tahe ibutumy iny riwinyrenyre. Òbiti aõmydỹỹnana widỹỹdukemy iny riwinyre Jesuisi Kristu òraru‑ki. Deuxule juhuu rõhõtinyre òbiti widỹỹdumy aõbo rokoirekemy. \p \v 11 Tahe kaiboho uritere nohõti losaõmy kaiboho judeukõdu mahãdu toite juhuu mahã. Kiamy judeu mahãdu arãninimyhỹrenyre, notykyresykõdu mahãdu wahe. Tii dori notyky resydu mahãdu roire, iyresynadireki wahe. \v 12 Juhuu tahe aruta wesele toite Kristu‑ki aõkõ. Judeu mahãdu‑ribi rihitxinymy nyimyhỹde. Deuxu rybe ywisidỹỹna ludu aõkõ toite. Araròsòna renyõhyyre. Adeuxurenyõhyyre bede bedemy. \v 13 Juhu irehemy Deuxu‑ribi toite mahã. Tahe wiji Jesuisi Kristu hãlubu òraru‑ki araòhòdỹỹnymy toite. \v 14 Jesuisi Kristu tahe iny ywidỹỹna rare. Kyarana tahe òtity wese itya‑ki rỹimyhỹre judeu mahãdu aribi kia rihitxinyre. Tahe kia òtity ritxiwire tahe sohoji mahãdulemy riwinyre. \v 15 Tahe Kristu rurureu tahe ixãwire kia bede ywina. Tahe inatxi wimy òludu mahãdu sohoji iny tỹmyrahyylemy riwinyre. Tahe ywina ròhònyre wiwana ributunyra tahe Deuxu taluuna tamy riwahinyra. \v 16 Jesuisi taitxeò‑ki rurureki, ywina rieryrenyre. Tahe kyarana‑ribi riixãwididỹỹnyre. \v 17 Jesuisi tahe ywinamy rarybere iòhò ludu kaiboho wahe tule irehe ludu, judeukõdu mahãdu wahe. \v 18 Tahe kaiboho jiarỹboho‑wana sohoji Deuxu Tyytybytyhy òrarukile Deuxu‑ò rekexitòenyrenyke. \v 19 Kawese tahe kaiboho ityhydỹỹdu mahãdu‑ò talote. Iny‑ribi lahitxi aõkõ toite, Deuxusỹ mahãduõle heka toite. \v 20 Deuxu rybedu, tadeòdu‑wana hetoõ wesemy kaiboho boibekre. Jesuisi Kristule iko ludu mana wese rare. \v 21 Jesuisi Kristu òraru‑ki wiwesehyyle heto awimy rỹire. Tai Inynyrỹ hetotyhy relemy rexihumyhỹre. \v 22 Kaiboho tule matybienybenykre Deuxu Tyytybytyhy hetoõ wese wahe. \c 3 \p \v 1 Tai jiarỹ, Paulo, rotena‑ki nodu wesemy rare Jesuisi Kristu òraru‑ki. Judeukõdu mahãdu dee kiamy heka watxiwãhãre, adeereny wahe. \v 2 Deuxu ruxetòena wadee riwahinyre. Kaiboho aõbo tuu taholatenyõmahãte. \v 3 Deuxu dori tawòtena diteòsinyde wadee. \v 4-5 Jiarỹ kiamy juhuu reritinyriòrere katyyritikile wahe. Idi mariabenykeu bierybenykemy idi watxireri, timybo Kristu wòtena rybe reeryremy wahe. Kristu wòtena tahe ihetxiu ibutu inyõ riteòsinyõhyyre. Wiji tahe riteòsinymy ihỹre Deuxu Tyytybytyhyle tahe deòdu‑ò, rybedu‑ò ritỹnynymy ihỹre. \v 6-7 Kiamy heka rare: kaiboho, judeukõdu mahãdu, wii ributunyre inyboho‑wana judeu mahãdu wahe. Uriõnowi jurawi juramy idi rokoirekre, sohoji mahãdulemy wahe. Kristu Rybewihikỹ òraru‑ki ityhydỹỹdu mahãdu‑ò rirònyrenyre. Kia rybe‑di rybedumy diwateònyde, ruxetòena wahidỹỹnaõ wadee nade Deuxu ruruna sõwe‑ribi. Ityhydỹỹdu mahãduy‑ribi jiarỹ aõ aõkõmy watxiwãhãre retyhynytyhymy aõkõ watxiwãhãre. \v 8 Ihãrele Rybewihikỹ rybedumy ararekre Kristu aõmydỹỹnana heka iny raykywydyna ratyre awimy ihỹre. Kiamy judeukõdu mahãdu‑ò arelyykemy riwahitxinyre. \v 9 Ibutu inyõ rybe wòtena aritỹnynykemy watxiwãhãre juhuu Deuxu Jesuisi‑wana ibutumy aõna aõna riwinyre kiau rybewòtena riwòmy roimyhỹre Deuxu‑ki. \v 10 Wijina tahe riteòsinykemy ihỹre dohodỹỹna‑ki. Tai tahe ibutumy biu‑ribi rurunadu, bedeerydỹỹdu rierykemy timykibo Deuxu bede erysyna‑di raremyhỹ ibutumy aõna aõna erysyna‑di. \v 11 Iwese Deuxu ibutumy aõhebo rotỹỹnykemy ratximyhỹre wese iny rierykre, Inynyrỹ Jesuisi Kristu òrarukile wahe. \v 12 Tai tahe iny rexideòsinymyhỹre brebuõlemy Deuxu ixitòenadỹỹna‑di Kristu dori inyboho rityhynymyhỹre. \v 13 Tai kaiboho ixiijodỹỹrenyõmy ahãke, jiarỹ aõhõkỹmy ratỹỹnyreki kia dori awowydyna rare, waaõhõkỹmy dỹỹnana wahe. \p \v 14 Tai tahe umyreny Deuxu‑ò rexitõenyre Inynyrỹ Jesuisi Kristu tyhy‑ò wahe. Ibutu sỹ mahãdu tyby Deuxu rare. \v 15 Ruruna adeereny kidiwahinykemy idi watxireri, tawowydyna sõwe‑ribi wahe. \v 16 Deuxu Tyytybytyhy rurutyhy araykywo‑ò kidiwahinykemy watxireri. \v 17 Tai Kristu aworeny‑ki kanasỹnymyhỹkemy rahõtinymahãre atyhyna direki kaiboho heka wiluutyhymy boibekemy watxireri. \v 18 Tai ibutu ityhydỹỹdu mahãdu‑wana Kristu luuna bierybenyke. Inyõ Kristu luuna awire rieryõtyhy. Ihãrele tahe bierybenyke iwese rare wesemy. \v 19 Tai Deuxu‑di bexilỹxinykemy idi watxireri. \p \v 20 Deuxu iruruna dire. Tai iny ixitòena ratyre inydeereny kidiwahinykemy idi ihỹre. Iny irurudireki wahe. \v 21 Dohodỹỹdu mahãdu wowydyna riwahinykemy tamy watxireri, aõu aõu wahe. Bededỹỹnana konana‑ò wahe. Kie. \c 4 \p \v 1 Inynyrỹ deòdu arixidu jiarỹ rare. Arexitòenykre inihe adeereny. Yrubuna‑di aõhebo botỹỹnybenykemy adireny watxireri. Tai tahe Deuxudeewimy boibekre. \v 2-3 Tii dori juhuu adeereny irydu rare òbitimy boibekemy xiwedeõmy boibeke, ele eleõmy; wii biwiòhenanymy; luuna‑di marurunymy boibeke. Ixi wesehyylemy boibekemy. Tai tahe Deuxu Tyytybytyhy aratorabutenyrenykre ywimy nodu dori kia diwiòhenanymyhỹde. \v 4 Sohoji mahãdule rare, sohoji Deuxu Tyytybytyhydile. Umy sohoji wese, ityytyby sohojilemy wese rare. Kaiboho tule araròsònareny sohojile rare, kaiboho ityhydỹỹdumy terònyteki wahe. \v 5 Inynyrỹ sohojile rare inytyhynareny sohojile rare. Tule iny ratisebena sohojile rare. \v 6 Deuxu tule sohojilere, ibutu tybymy rare ibutu ratyre rare. Ibutuy‑ki tii rare. Tule ibutu rawo‑ki ratxireri. Ibutumy aõhebo rotỹỹnykemy iny‑di riwisỹnyreri tawowina‑di. \v 7 Kristu tahe iny sõwemy rareki sohoji ruxetòena sõwemy sohoji‑ò riwahinyre. \v 8 Kiamy heka ritina‑ki roire: —Iu Jesuisi raòwònyreu biu‑ò ròtena ludu mahãdu ridyre idi wahidỹỹna inydeereny diwahinyde. \v 9 Betehebenyke rybeweereõ‑ò raòwònyremy. Aõmybohe kia rarybereri. Tahe juhuu dori surawo‑txi robehere kiakekile tahe idi raòwònyke. \v 10 Kia robeherele taheka raòwònyre biuratyremy ibutu aõna aõna‑di rexilỹxinykemy. \v 11 Inyõ‑ò deòdỹỹna mahãdumy rarekemy diwahinyde aõwihikỹ widỹỹ wahidỹỹna wahe. Ijõ‑ò Deuxu rybedumy mahãdu rarekemy diwahinyde. Ijõ‑ò Rybewihikỹmy rybedu mahãdumy rarekemy diwahinyde. Ijõ ityhydỹỹdu mahãdu yrubudỹỹdu mahãdumy rarekemy. Ijõ bedeerydỹỹdumy mahãdu rarekemy. \v 12 Ibutumy kia mahãdu ityhydỹỹdu riwiòhenanykemy idi ratxireri. Tai ityhydỹỹdu iaõmysỹdỹỹna riwinykre. Kristu umy wesemy ritibiedỹỹnykemy. Ibutu dee diwahinyde. \v 13 Ikonanau tahe ibutumy wiwese wesemy rõkõhõtinyrenyke, iny tyhynareny wahe. Deuxu Riòre rikierytyhyrenykemy, iny òbitimy rokoireke, Kristu òbiti wesemy rokoireke. \v 14 Tohouã wesemy aõkõ rokoireke inytyhynareny‑ki. Uritere witxiradỹỹrenyõmy ibutu bedeeryna witxira witxira‑di. Iwese yhy tiò tiò aõ riwymyhỹre wese kia bedeerydỹỹdu rare. Iwitxira tyhydỹỹna‑ò kia ityhydỹỹdu mahãdu ridykemy ratximyhỹre. Ijõ inatyhy rybe weselemy rarybere. Tahe aõkõre. Kia‑ò ijohonarenyõmy. \v 15 Tahe luuna‑di inatyhymy marybebenyke. Kristu aõmydỹỹnana‑di bexilỹxinybenykemy idi maumynybenyke. Tii dori iny wedureny rare. \v 16 Ityhydỹỹdu mahãdu heka Kristu umy wese rare. Ityhydỹỹdu sohoji sohoji wijura jura weselemy rỹira. Kristu ibutumy riwiòhenanymyhỹre iwese umy hona umy wese. Umyjura kia ibutumy iaõmysỹdỹỹ dire. Wiweselemy tahe raaõmysỹdỹỹnykeki tai tahe umy awimy rariamyhỹke. Ijõ widerakeki tahe, Kristu umy raumynyõtyhy. \p \v 17 Katahe Inynyrỹnimy adeereny kiamy rarybemyhỹre. Ityhydỹỹdukõdu mahãdu wesemy aõkõ boibenybeke. \v 18 Iraykyreny bedeluru‑ki ihỹrenyre. Ieheherenyre, rieryõrenyre. Tai tahe Deuxu biu‑ò hena umytuedeõna rieryõrenyre. \v 19 Ixãruna ihoõhyyre. Urile ibutumy òraruna‑txi rexiwahinyrenyre. \v 20 Kia Jesuisimy aõkõ teerytenyte inyribireny wahe. \v 21-22 Jesuisi inatyhyna teerytenyteki, ibutumy aõbina bina ixi‑ribi bihitxinyke. \v 23 Ibutumy awo arayky‑wana bexitỹmyranyke. \v 24 Deuxu umy tỹmyra wesena‑di bexityhynybenyke. Kia heka òbiti rare; inatyhy rare. \p \v 25 Tai tahe ruirenyõmy wahe. Inatyhymy iny witxira‑ò marybemahãbeny. Wiwese hyylemy widi rakatximyhỹrenyke. \v 26 Makyarananymahã‑wana tahe urile òraru‑txi ixeõmy. Ixi‑di txu iròtedỹỹõmy awobinana‑di \v 27 Tule Satanasi deradỹỹna‑ò nokõmy. \v 28 Inyõ juhuu wasidureki, ixityre tii wasiõmy. Tii wiji raaõmysỹdỹỹkre aõna aõna wiwihikỹ tebò‑di riwinykemy wahe. Tai tahe iaõdikre iny aõkõmy rỹira riwiòhenanyke. \v 29 Kai uritere rybebinaõ ary‑ribi iòlòdỹỹõmy Rybewiwihikỹlemy marybemahã. Kia rybe‑di ijohodu riwiòhenanymyhỹrele kynyhetuukre. \v 30 Bibedeòtiidỹỹõmy Deuxu Tyytybytyhy. Tii dori arayrubunymyhỹre tarasanatxu‑ò. \v 31 Òbina rybemy widi nokõmy, wimy ujõmoõmy, adebure ijà ijàõmy, aõbinamy inymy ijyyõmy, rybebina‑di iny ihetedỹỹõmy. \v 32 Tahe ibutu dee ywimy boibekre, awimy wahe ainytyhymy iny‑di boibekre. Aõbinamy iny adee rarybe‑wana tahe iribi bexinohõtilosanymy biixãwididỹỹnymy Deuxu dori inyòraru riixãwididỹỹnyreki wahe. \c 5 \p \v 1 Deuxu inytybytyhyreny rare. Tai tahe iwese uladu tyby wesemy rotỹỹnymyhỹre wese, kaiboho Deuxu wesemy matximahãbenyke Deuxu riòre luunadu wesemy matximahãbenyke. Wiluurenyke, Kristu dori aluurenyre. \v 2 Tule rexiwahinyre xiwe wesemy iny ritarenykemy. Tai tahe Deuxu dee kia lỹnyrena wiwihikỹ wese rare. \p \v 3 Tahe òta òtarenyõmy. Ibutumy aõna aõna bina bina widỹỹrenyõmy. Kaiboho dori ityhydỹỹdu mahãdu toite. \v 4 Rybebinamy uriteretere rybeõmy. Ixideòsidỹỹõmy. Kia widỹỹna tahe ibinare. Tahe aõwihikỹõ biwinyke, Deuxu deàlànamy. \v 5 Òta òtadu tahe Deuxu òlòna wahidỹỹna ritaõtyhy, iny binaõ aõkõ, inywobire aõkõ. Kia Deuxu tyhy biukõdu mahãdu rare. Bierybenyke kia. \v 6 Itxenadỹỹ rybe‑ò ijohonarenyõmy. Ityhydỹỹdukõdu mahãdu Deuxu rybe riywinyõmyhỹre. Tai tahe Deuxu reburemyhỹre tamyreny. \v 7 Tiiboho‑wana ratxiõhyymyhỹrenyre iaõmydỹỹnana binareki. \v 8 Hỹỹnau kaiboho bedeluru‑ki toitemahã. Tahe wiji Inynyrỹ loosòna‑ki toite. Loosònadỹỹdu riòre weselemy boibeke. \v 9 Aõbo loosòna‑ribi nade tahe awire, òbitire, inatyhyre. \v 10 Tai aõbo Inynyrỹdeewi kia riteòsinyre. \v 11-12 Iwese bedelurubina widỹỹdu aõhebo rotỹỹnyre wese uritere iwidỹỹrenyõmy tahe teòsaremy tamy marybebenyke. Aõbo tiiboho wasimy aõhebo rotỹỹnymyhỹre ixỹruna adee rare tuu maryhemahãkeki. \v 13 Ibutumy aõna aõna loosòna ritỹnynyre. Tai tahe iny aõmydỹỹnana loosòna ritỹnynykeki, iny rierykre itỹnydỹỹna dori loosòna rare. \v 14 Tyyritiõ kia wesemy rỹire: —Inyõ rõrõmy rỹikeki, rexixake rubuy‑ribi rỹike. Kristu tahe araloosònanykre. \p \v 15 Aõhebo botỹỹnybenykeò bexiijebenyke. Itxỹte widỹỹdu mahãdu wesemy aõkõ ahabenyke, bedeerydu mahãdu wesemy ahãbenyke. \v 16 Iõnodỹỹõmy abededỹỹnana. Wiji txu bededỹỹnana tahe ibinatyhymy rare. \v 17 Tai tahe itxỹteõmy ahãke. Bierybenyke aõbo Deuxu dee wire. \v 18 Vĩĩ mona‑di axaxa rubudỹỹna wesemy aõkõ matxibenyke. Kia tahe aõnityhyre, tumodu wahe. Tahe Deuxu Tyytybytyhy heka atykymy ralòmy boibeke. \v 19 Mawinymy bexirybenyke awo‑ki. Bexirybenybenyke Inynyrỹ‑ò awi‑ribi bitxienymy mawiunyke. Rybewiumy marybeke. \v 20 Deuxu inytybyreny‑ò ibutumy beàlàmahãbenyke Jesuisi Kristu Inynyrỹni òraru‑ki tahe bexitòenyke. \v 21 Kaiboho ibutumy widee bexiywinyhyymy ahãbenykre. \p \v 22-24 Iwese dohodỹỹna mahãdu Kristu rybe rityhynymyhỹre wese, hãwyy tahãbu rybe riywinyke, ibutu aõmydỹỹnana‑ki wahe. Hãbu dori tahãwyy dinodu wese rare. \v 25 Ibutumy hãbu tahãwyy luukemy. Kristu dori dohodỹỹna mahãdu luureki ture. Tamy tii rexiwahinyre rurukemy. \v 26 Tai tahe kia òbitidỹỹnamy rurure. Iwese bee aõ rasuhòmyhỹre wese, tarybe risuhòmyhỹre. \v 27 Iòraru‑ki tahe Jesuisi dohodỹỹna mahãdu wiwihikỹõ ixidee rimykre. Òbiti mahãdulemy rarekre, aõbina binaõ heka tai rỹiõhyymyhỹre. Awi mahãdu widỹỹdumy rarekre. \v 28 Kiamy heka hãbu tahãwyy‑di rỹirake. Iwese hãbu taumy luure wese tahãwyy luumy rỹirake. Iny tahãwyy luukeki, kia‑di ixiluuke. \v 29 Iny taumyderamy rỹiõhyymyhỹre. Tahe aõkõre tule rexiòwenymyhỹre rexiwesenanymyhỹre. Iwese Kristu dohodỹỹna mahãdu riwisinanymyhỹre wese. \v 30 Inyboho dori Kristu mahãduõ roire. \v 31 Kiamy heka Ritina roire: —Tai heka hãbuõ tybyboho heto ririmyhỹre tahãwyy‑wana wii ributunymy roirekemy. Inatxi umy ribi sohoji umyhyymy ròhònymyhỹre. \v 32 Kia aõmydỹỹnana heka ierysysirare. Tahe Kristu tohodỹỹna mahãdu‑wana rarybereri. \v 33 Ihãrele tahe hãbu tahãwyy luumy rỹira iwese ixiluumy rỹira wese. Tule hãwyy tahãbu rityhynyke. \c 6 \p \v 1 Uladu mahãdu tybyboho rybe rityhynymyhỹre Inynyrỹ òraru‑ki. Kia tahe òbiti rare. \v 2 Boo adi‑wana bityhynybenyke. Kia tahe bede ywina rybe juhuu rare. Tule Deuxu raròsòna kia bede ywina rybe‑wana rare. \v 3 Kia biywinybenykeki, awimy mabeke, abededỹỹnana irehemy mabeke kabede‑ki. \v 4 Uladu tyby, uladuse, ariòrereny adeburehyymy idi iwisỹdỹỹrenyõmy. Tahe aõki reòsakeki tii riòbitinykemy tamy marybebenyke. Inynyrỹ deòsidỹỹna‑di tamy marybebenyke. \p \v 5 Deòdu mahãdu kabede‑ki awedureny bityhynybenyke. Awo‑ribi tyhy tamywimy biwinybenyke. Bexiijemy ywimy biwinymy. Iwese Kristu dee tewinymahãte wesemy. \v 6 Aõ tabiteriki aõkõ biywinyke. Iwese Kristu deòdu wesemy mabeke. Deuxu dee wina awo‑ribi biwinyke. \v 7 Deysana‑di ibutumy òbitimy bisỹdỹỹnyke. \v 8 Ibutumy deòdu ada deòdukõdu Inynyrỹ‑ribi aõna aõna rimyke. Tamy aõwiwihikỹ riwinykeki. \v 9 Tahe wedu mahãdu, kaiboho eòdu mahãdu‑ò kia weselemy mabeke. Brebudỹỹ rybe‑di eòdureny‑ò rybeõmy. Awedu dori eòdureny wedu tule biu‑ki ratximyhỹre. Tamy dori ibutumy wiwese wesele rare. \p \v 10 Ibutu‑ò tahe ikonanamy ararybekre. Inynyrỹ ruruna‑di bexirurudỹỹnyke. Iruru tahe aõni rare. Tahe ixidee bimyke. \v 11 Bexityynyke aõbinanatyy‑di, debòna aõmydỹỹnana bimyke. Tai tahe Diabo rybemy nodu biòludunyke. \v 12 Iny ijesunareny dori moo iny‑wana aõkõ rare. Iwitxira Satanasi ruruna‑di rare. Dinodu ruru‑di rare, kabede luruhukỹ wedu‑di wahe. Tyytybybina ruru‑di rare, biukihikỹle. \v 13 Tai tahe ibutumy Deuxu debòna aõna aõna bimyke. Idi txubina‑ki biòlòdỹỹnyke. Aijesu bitakeu tahe, òraru rỹike. \v 14 Inatyhyna‑di awereysana birarutxynyke. Òbitina‑di abreti bitòbònyke. \v 15 Bexiywinyke ywina Rybewihikỹ rybena‑ò. Tii heka adikre. \v 16 Ityhyna tahe awyhyitxenamy ihỹre, idi eorutà bitỹtenyke. Idi tahe Satanasi heòty wyhy biturinyke. \v 17 Tarasana tahe arataana wese rare. Deuxu Tyytybytyhy mayrehe heka Deuxu rybe rare. \fig |src="HK075B.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Efesu-ò 6.17" \fig* \v 18 Deuxu Tyytybytyhy‑ki ibutumy ixitòedỹỹhyymy atximahãbenyke. Kia‑di tahe biriranymy, boibeke. Ityhydỹỹdu mahãdu ibutumy bexitòenyhyymy boibeke. \v 19 Tule wadee, bexitòenybenyke. Deuxu wadee rybe kidiwahinykemy wahe. Tai brebukõlemy Rybewihikỹ aritỹnynykre, ierysy siramy wahe. \v 20 Jiarỹ Rybewihikỹ deòsidỹỹdu rare wawomati rerotidire hãrele wahe. Kristumy arelyykemy watxireri. Tii heka wawidỹỹnare. \p \v 21-22 Txitxiò tahe ityhydỹỹdu seriòreõ rare, waluunaduõ rare. Inynyrỹ rybe‑di òbiti aõmysỹdỹỹdu rare. Tai tahe tii adeereny reteònyre waaõmydỹỹnana adee ritỹnynykemy. Awo riteysadỹỹnykremy. \p \v 23 Ywina ibutumy ityhydỹỹdu mahãdu seriòreõ kanakemy watxireri. Luuna tyhyna‑wana kanakemy Deuxu, inytyby‑ribi, Jesuisi Kristu, Inynyrỹ‑ribi wahe. \v 24 Ruxetòena kanakemy watxireri Jesuisi inatyhymy luunadu mahãdu‑ò wahe. Tii Kristu rare, Inynyrỹreny wahe.