\id COL - Karajá NT -Brazil 2011 (DBL -2013) \h ÒLÒSÒ‑Ò \toc1 Paulo Tyyriti, Òlòsò Hãwã‑ò \toc2 Òlòsò \toc3 Ol \mt1 Òlòsò \mt2 Paulo Tyyriti, Òlòsò Hãwã‑ò \c 1 \p \v 1 Paulo, Jesuisi Kristu deòdu Deuxudeewimy rare kia tyyriti rewahinyre. Tule Tximòtxi inyseriòre rybe weityhyna riwahinyre, ibutumy ityhydỹỹdu seriòre‑ò Òlòsò hãwã‑ki. \v 2 Wiòhedỹỹna, ywina, Deuxu inytyby‑ribi adeereny kanakemy watxireri. \p \v 3 Jesuisi Kristu‑ò àlàna rewahinyhyymahãre, tule Deuxu Inynyrỹ tyby‑ò. Adeereny dori rexitòenyhyymahãre. \v 4 Kaiboho Jesuisi Kristu tetyhynymahãtenyte. Tule kowa ityhydỹỹdu mahãdu wiluurenyre. \v 5 Rybewihikỹ inatyhyõ juhuu taholatenyte. Idi tahe araròsòna tetatenyte. Tai tahe biu‑ribi kia ibutumy kanakre. \v 6 Iwese Rybewihikỹ bede bedelemy rariamyhỹre wese adeereny tule dehemynyde. Rybewihikỹ aõwihikỹ adireny riwahinyre. Iwese òwòru taraty riwahinymyhỹre wese, kaiboho inywitxira‑ò aõwihikỹbo tewahinytenyte. \v 7 Epafa jiarỹ wiwana Deuxu deòdurenyre. Kia iribi tadoholamahãte. Tii Kristu rybemy rybedu òbiti rare. \v 8 Tule wadee relyyre Deuxu Tyytybytyhyòraru‑ki wiluuna‑di ahãtenyte. \p \v 9 Kia inyboho roholarenyreu, adeereny rexitòenyhyy watxiwãhãrenyre. Rexitòenymyhỹ Deuxu dee wityhymy kaiboho bedierybedenyke. Deuxu Tyytybyerynatyhy‑di boibekemy, bedeerydỹỹna‑di. \v 10 Deuxudeewihyymy kaiboho atximahãtenyte maratynyke wesemy aõwihikỹmybo. Biubỹtỹnymy boibeke Deuxumy bierybenytyhykre. \v 11 Ibutumy ruruna‑di boibeke Deuxu ruruna wityhy‑di texihymy tadonymahãte ibutumy aõhõkỹmy bodotỹỹnykre deysana‑di. \v 12 Deuxu inytybyreny‑ò àlàna biwahinybenyke. Tii iny riywidỹỹnyrenyra inyjura juramy ritakemy. Kia jura jura ityhydỹỹdu mahãdu hõrõ rare Deuxu loosònawo‑ki ratximyhỹrenyreki. \v 13 Tii bedeluru òlòna‑ribi diwatade tahe diwadyde taRiòre luuna òlòna‑ò. \v 14 Kristu heka iny ritare. Tii iny òrarunareny riòwynyre. Ibutumy òraruna riixãwidinare. \v 15 Jesuisi heka Deuxu lobixidỹỹna rare. Deuxu tahe alobixina aõkõ rare. Ibutumy widỹỹna‑ribi tii juhuu rãire. \v 16 Tii tahe ibutumy bededỹỹnana widỹỹdure. Ibutumy biu‑ki bede‑ki lobixina lobixiõna‑wana riwinyre. Iòlòna wedu tyhydỹỹna ruruna. Dinodu widỹỹna. Ibutumy tii riwinyre ixidee. \v 17 Tii ibutu aõna aõna‑ribi juhuu rỹire. Ibutumy aõna aõna taruru rimyreri tai. \v 18 Iwese umyriti umy wedu rare kia wese Jesuisi ityhydỹỹdu mahãdu riti rare. Tii juhuna rare. Iwedu rare. Tii rubu‑ribi ixixana juhuu ludu rare ibuturatyre dori Deuxu risỹnyre juhuuludumy ratxikemy. \v 19 Jesuisi‑ki ibutu wiwihikỹ rarekemy. Kia tahe Deuxu dee wire. \v 20 Deuxu ywina diwahinyde Jesuisi hãlubu‑di itxeò‑ki. Jesuisi hãlubu xiery ibutumy Deuxu riwaaxidỹỹnyre biu‑ki bede‑ki. \v 21 Kaiboho Deuxu ery aõkõ juhuu toite. Iòludu toite, arayky‑ki aõbinahakỹ widỹỹ tadexinohõtinytenyte. \v 22 Jesuisi umy‑di Deuxu arainytyhydỹỹnyre Jesuisi rurureki. Tai Deuxu tako‑ò akanatamadỹỹnykre taòbitidỹỹnyteki aòraru lyrana‑di, aòraru tuedena‑di inyõ umy ibinamy rarybeõtyhy. \v 23 Urile tyhydỹỹna‑ki boibebenyhyyke araròsòna‑ribi ixihitxidỹỹõmy. Araròsòna dori Rybewihikỹ‑ribi nodu rare. Tii‑ò tahe taholatenyta. Ibutumy iny biurawoludu‑ò Rybewihikỹlemy narybede. Iribi jiarỹ, Paulo, Rybe wihikỹmy rybedu ròhònyre. \p \v 24 Wijile reysamy watxireri adee aõhõkỹmy ratỹỹnyreriki, aõ aõhõkỹmy dỹỹnanabo Kristu‑ò rauhenyre. Tai jiarỹ aõhõkỹmy arotỹỹnykre waumy‑ki hyymy. Kristu‑ò rỹira mahãdu dee kiamy ratỹỹnyre, dòhòdỹỹna mahãdu dee. \v 25 Iribi jiarỹ Rybe wihikỹmy rybedu ròhònyre. Kiamy Deuxu dee wimy diwateònyde tarybemy rybedumy. \v 26 Tii ihetxiu rybe inatyhy ibutu lau rexiwore. Wiji tahe rexitỹnynyre ityhydỹỹdu mahãdu dee. \v 27 Kia‑ò Deuxu rexitỹnynykemy ratxireri iwese aõwiwihikỹ, taloosòna ratxireri, ibutu iny witxira dee. Kristu inywo‑ki, kia tahe iny iraròsòna rare. \v 28 Kia Rybewihikỹmy relyymahãrenyre ibutumy iny‑ki reerydỹỹnanymahãre bederysyna‑di. Kia wesele ibutumy ityhydỹỹdu mahãdu òbiti Kristu‑ò ariteòsinykre. \v 29 Kiaòle tahe rexirurudỹỹnyhyymahãre, Kristu rurudile waki rỹimyhỹre. \c 2 \p \v 1-2 Warayky‑ribi ijesu nihikỹmy resumahãre awo umyreny rahõtieremahãre reysakemy Òlòsò hãwã‑ki. Laodisia mahãdu tule wamy robiõmyhỹre mahãdu tule wiluutyhyrenykemy kaiboho ibutumy Deuxu bedeerysynatyhy bierybenykemy adireny watxireri. Kristu‑ki tahe bede erysynatyhy‑di atxiteri idi watxireri. \v 3 Kristuwo‑ki ibutumy bedeerydỹỹna bede erysynatyhy ityhyna wesemy riyrubunymy rỹire. \v 4 Kawese rarybera inyõ arãitxenanyõmyhỹkemy rybe rayky‑ribi ije‑di. \v 5 Waumy awanareny ratxiõreri, watyytyby tahe awanareny ratxireri, riwadeysanyreri, aõwityhy òbiti‑di riwaerynanyreri Kristu‑ki aityhydỹỹna‑di riwaerynanyre. \p \v 6 Iwese Jesuisi Kristu heka Inynyrỹhyny tetyetynyte wese. Tai tii‑wana mabehyybenyke. \v 7 Iwese oworu irarutiõ rimymyhỹre wese myike. Anaerynadỹỹnymahãde wese maumynyke àlàdỹỹnamy. \p \v 8 Bexihãrubenyke, inyõ anaitxenadỹỹnyke lau. Tarayky‑ribi ije rybe‑di lahirybe‑di anaitxenanykemy ihỹre rybe uritere ije ije‑di. Kia rybe iny aõmydỹỹnana‑ki rỹire bede tyytyby aõmydỹỹnana‑ki. Kia Kristu aõmydỹỹnana aõkõhyymy rỹirake. \v 9 Kristu umy‑ki tahe ibutumy Deuxu ixitỹnydỹỹna rỹire. \v 10 Tule Kristu‑ki kaiboho tyhynamy toite, texihutenyte. Tii heka ibutumy hãbu rurudỹỹna ratyre rare, iòlòdỹỹna ratyre rare. \v 11 Iwese uladunotyky riòròre wese Kristu aòraru urarina aribi diorode. Notyy resyna inatyhy aõkõ rare. Kristu iwesenalemy riwinyre. \v 12 Taratisebenytenyteu, Kristu rubu wesemy tewesenatenyte delede. Tule beribi tadòhònytenyteu irubu‑ribi ixixanamy tewesenanytenyte. Deuxu tyhydỹỹna‑di rubu‑ribi texixatenyte. \v 13 Kaiboho aòraruna‑ki tòimyhỹteu rubu wesemy notyynaresy aõkõ‑di toimyhỹteu, adeereny runa Deuxu diwahinyde, aòrarureny diixãwidinyde. \v 14 Kristu iny òraruna widỹỹnareny‑ribi tõhõti rosara. Kia tyyritina‑di riixãwididỹỹnyre taitxeò‑ò rareu. \v 15 Rurudỹỹna mahãdu ruru dinodu mahãdu ruru ritara, ibutumy iitxerenarenymy ibutu‑ò riteòsinyre. Kristu taitxeò‑ki irurureny ritara. \p \v 16 Kaiboho tahe uritere iny rybemy deòbyrenykõmy roxina bemomo, ada ahãdu herinau ixenamy, ada sabado bededỹỹnanamy. \v 17 Kaiboho dori aõ kanakre wesemy rare. Kristu tahe ibre tuu rare. Kia aõmydỹỹnana aõ aõkõ. \v 18 Inyõ adeereny rarybekeki: bexitxiõnyke ỹju biteàlànykemy, rasina‑ki ierysymy mohõtinykemy. Tamy ijohonarenyõmy urile erydỹỹdumy rohõtinyra. Tii tahe Kristu rityhynyõhyymyhỹre. \v 19 Inyumy wese inyboho ihỹrenyre. Kristu tahe umy ratiwesere. Umybutule‑ribi ibutumy iukỹna wiwana reare. Ibutumy òhòna tusina‑wana umy rabutumyhỹre. Deuxu umyna‑di umy raumymyhỹre. \p \v 20-22 Kai Kristu‑wana taruta‑wana bede aõmydỹỹnana‑ribi, aõherekibo wiji bede aõmydỹỹnana‑wana arumy ahãte. Aõherekibo bede ywina witxira witxira tetyhynymy ahãte: imyny wedeydỹỹòmy. Tamy ade rexiõmy, roxina urihixiõmy. Kia wese hãbu bede ywina tetyhynymahãtenyte. Kia aõmydỹỹdỹỹkeki, rexihuke. \v 23 Bede erydỹỹna wese ratxireri. Kia dori ixideele rexityhydỹỹnyre iyrubu wesemy rawesenanyreri, taumy ixidee aõhõkỹmy rexisynyre. Ibutumy kia tahe riwiòhenanyõhyymyhỹre umy òraluna lau. \c 3 \p \v 1 Kaiboho Kristu‑wana texixatenyteri wana, biu ludu aõmydỹỹnana‑di mohõtinybenyke, tai Kristu Deuxu ruruna weribi rasỹnymy ronymyhỹreki. \v 2 Biu ludu aõmydỹỹnana‑di mohõtinybenyke, kabede ludu aõmydỹỹnana‑di aõkõ. \v 3 Rubu wesemy dori ahãtenyte, aumy tuedeõna runa Kristu‑wana rare —Deuxu‑ki riyrubunymy ratximyhỹre. \v 4 Kristu rehemynyreu, tule tii‑wana rakatxirenyke. \p \v 5 Tai õhõti bitosanyke bede ludu aõmydỹỹnana aki rỹire: uri uri rỹira mahãduhemy ijara, òbitiõna, deòsana hemy nodu, iòbi retỹnyre òbiti‑di aõkõ rare. Inyõ rỹire‑di òtena kia ritxoo àlàdỹỹna wese rare. \v 6 Kia aõna aõna Deuxuwo binana rare, kia‑ò Deuxu ykarana kanakre kia òrarudu mahãdu‑ò. \v 7 Kaiboho kia tewinytenyte aòrarunareny òrarudumy toiteu. \v 8 Wiji tahe ibutumy kia aõmydỹỹnana aribi rexihukemy idi watxireri —wobinana, ujõmo, rybe ije ije. \v 9 Iny witxira‑ò ruiõmy, araybidinatyby dori aribi dexihude, iwidỹỹnabina‑di. \v 10 Araybidina tỹmyra‑di tahe texiumydỹỹnyte tii araijõnyre bedeerysynahakỹ‑di, Kristu raybidina wesemy araybidina rarekre òbitimy araijõnykre. \v 11 Kowa‑ki wii rikininirenyõkre: judeu mahãdumy, judeukõdu mahãdumy, notyky resydumy, bedeeryõ mahãdumy, txiebese wese mahãdumy, deòdu mahãdumy, deòdu aõkõ mahãdumy ibutumy Kristu dee wiwese weselemy rỹire. Kristule tahe ibutumy ihỹre inydeereny. Tii ibutu inywo‑di ratximyhỹre. \p \v 12 Kaiboho Deuxu ijesemy anadymyhỹde tahõrõ luunana mahãdukremy. Tai ruxetòena‑di boibekre ixãwidina‑di, inytyhyna‑di, ywina‑di. \v 13 Wii riwiòhenanymy rỹike. Wii riixãwididỹỹnymy rỹike. Inyõ adee aõmy rotyynykeki ixirawomy biijeranyke. Iwese Inynyrỹ araixãwidinyre wese iny biixãwidinyke. \v 14 Ibuturatyre wiluurenykemy kiadile kaiboho wiwana ibutumy boibeke iweselemy mohotinybenykemy. \v 15 Kristu ywina heka umyy‑ki itxeredumy rarekre. Kristu hõrõ mahãdu sohojilemy mabeke. Tai tahe àlàna tamy biwahinybenyke. \v 16 Kristu rybe‑di awo‑ki mabehyymy mabekre idi watxireri. Wii bierynadỹỹnymy bitohonymahãbenykemy bede erysyna‑di. Deuxu‑ò àlàna biwahinymahãke wiurybe‑di, wiu‑di Deuxu Tyytybytyhy wina‑di. Mawinyke àlàna‑di aworeny‑ribi. \v 17 Ibutumy tuu marybekremy, ibutumy tuu botỹỹnykremy Wanyrỹni‑ò, tuu botỹỹnykre Jesuisi Kristuni‑ò. Inytyby dee àlàna biwahinykre, Deuxu‑ò wahe. \p \v 18 Hãwyy! Kai ahãbu bityhynyke, Deuxu erysydỹỹna‑di. \v 19 Hãbu! Kai ahãwyy luuke, idi tudòrenyõmy. \v 20 Uladu! Borybe, adirybe‑wana bityhynyke. Kia tahe Inynyrỹdeewire. \v 21 Uladuse, uladutyby! Kai ariòre ikyaradỹỹõmy, bede wona‑di aõkõ ratxikemy. \v 22 Deòdu mahãdu! Kai kabede‑ki awedurybe‑di ibutumy bityhynyke aõ idi retehererikile aõkõ, awedudeewi sohojilemy aõkõ, awo‑ribi tyhy Inynyrỹdeewimy tuu botỹỹnyke. \v 23 Aõbo botỹỹnymahãke ibutu Deuxudeewimy botỹỹnyke. Hãbudeewimy aõkõ. \v 24 Deuxu‑ribi aõwydỹỹna kanakre. Kristu‑ò dori taaõmysỹdỹỹnymahãte. Adeereny rahetoõ riyrubunymy roimyhỹre. \v 25 Inyõ tahe aõbina riwinymyhỹkeki, ihewomy aõbinale ritake. Deuxu dori ibutu dee wiwese weselemy idi rotỹỹnymahãre. \c 4 \p \v 1 Wedu mahãdu, kai eòdureny dee òbitimy idi ahãbenyke. Kai tahe tule awedu dire biu‑ki. Kia nohõti losaõmy. \p \v 2 Bexitòenyhyymahãbenyke. Betehehyybenyke. Beàlàhyymahãbenyke. \v 3 Inydeereny kia bedexitòenykre. Deuxu rybe wihikỹ‑ò iny dee hãwã witxira‑ò kidiraynykre, Kristu inatyhynamy arelyyrenykremy. Iòraru‑ki womati reroti nihikỹ‑di watxiwãhãre. \v 4 Kia ritynynykremy idi watxiwãhãre. Waaõmysỹdỹỹna kiemy dori ihỹre. \v 5 Biu ludu bedeerydỹỹna‑di boibeke ityhydỹỹdukõdu mahãduy‑ki. Aõwihikỹrybe bexitỹnynykeki, turybelemy idi beake. \v 6 Arybe aõwi weselemy biyrubunyke, iwese rỹsỹna juwyra‑wana raurinymyhỹrewi wesemy. Tai arawyòna ijõdikre tỹỹraxina‑ò. \p \v 7 Txitxiò ibutumy waaõmydỹỹnana adeereny relyykre. Tii waityhydỹỹdu seriòre waluumy rare. Tii rybedu òbiti iny‑wana ratxireri. \v 8 Adeereny reteònyreri waaõmydỹỹnanareny erydỹỹnamy awo deysadỹỹmy. \v 9 Onesimo heka tii‑wana ariteònykre. Tii tule òbiti ityhydỹỹdu seriòre ratxireri. Ahãwãreny yluduõ rare. Tiiboho kedelyydenykre ibutumy timybo wãhãremy. \p \v 10 Aristarku wawana ròtenawo‑ki wãhãre. Tarybe adeereny diwahinyde. Marku adeereny tarybe tule diwahinyde. Tii Banabe exi rare. Markumy, warybe teeryte, adeereny rybe rewahinyre wahe. Tii adeereny kedehemynykeki, bidiwiòhenanyke. \v 11 Josue‑Justu ibutumy eryna rare. Jesuisi inityhy rare. Kaiboho sohojile tahe judeu mahãdu‑ribi iny‑wana raaõmysỹdỹỹreri Deuxu òlòna òraru‑ki. Tiiboho riwawiòhenanyhyymyhỹrenyre. \v 12 Epafa tule aeryrenyõ rare tarybe adeereny diõde. Tii adeereny rexitòenytyhyhyymyhỹre kaiboho Deuxudeewimy boibehyykemy. \v 13 Jiarỹ reeryre tii adeereny tòemy ratximyhỹre, tule Laodisia mahãdu dee tule Ieryopoli mahãdu dee. \fig |src="HK025D.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Òlòsò-ò 4.13" \fig* \v 14 Luka, tarybe diwahinyde. Tii ityhydỹỹ òhotibedu rare. Dema tule tarybe diõde. \v 15 Warybe wehityhyna biõke Laodisia ityhydỹỹdu seriòre. Ninfa‑ò tule wehityhyna biwahinyke dohodỹỹna mahãdu taheto‑ki rỹireriwana. \v 16 Watyyriti‑di dohodỹỹnaheto‑ki rariakreu, idi tule Laodisia mahãdu‑ò biõkre tako‑ò rariakemy. Tule watyyriti kowa‑ò rewahinyre, wimyke amahãduko‑ò rariarenykremy. \v 17 Arikipu‑ò warybemy marybeke. Tii aõmysỹdỹỹnaõ ritare Deuxu‑ribi. Kia‑di tii ratxihyykemyidi watxireri. \p \v 18 Kia tyyriti wadebò ritidỹỹna tyhy rare. Womati reroti‑di rataataamy nadoimyhỹderibi õhõtireny lusarenyõmy. Deuxu wohyna adee kanakemy idi watxiwãhãre. Paulo.