\id 1TI - Karajá NT -Brazil 2011 (DBL -2013) \h 1 TXIMÒTXI-Ò \toc1 Paulo Juhuu Tyyriti Tximòtxi‑ò \toc2 1 Tximòtxi‑ò \toc3 1 Tm \mt1 1 Tximòtxi‑ò \mt2 Paulo Juhuu Tyyriti Tximòtxi‑ò \c 1 \p \v 1 Jiarỹ Paulo watxiwãhãre. Jesuisi Kristu deòdỹỹna watxiwãhãre. Deuxu iny tarasadumy riwateònyre, tule Jesuisi Kristu Inynyrỹ riwateònyre. Tii tahe inyraròsònareny rare. \v 2 Katyyriti adee rewahinyreri Tximòtxi. Kai inatyhymy wariòre wesemy atximyhỹte ityhydỹỹdu mahãduy‑ki. Tahe Deuxu‑ribi Jesuisi Kristu‑ribi luuna, ywina, ruxetòena, adee kanakemy watxireri. \p \v 3 Jiarỹ Macedonia‑ribi rareu, adee warybe rewahinyre kai Efesu hãwã‑ki mabekemy. Kia adiwahinyde warybe tamy kia beòbykemy; kowa dori inyõ Bede ywina tyyriti witxiramy ròerydỹỹnanyre riki. \v 4 Ihetxiu ijyymy heka rusake kiawesemy heka kai tamyreny marybekre. Talahi talabie òraruòraru‑di he rõhõtinyõhyymyhỹkre. Kia aõna aõna tahe rybenatyhytyhyre. Kia aõna aõna iny lahi òraru rybena‑di ixinohõtidỹỹõmy. Kia ityhydỹỹnadile kanakre. \v 5 Kia wiluuna tahe inywolyrahakỹwo‑ribi ròhònymyhỹre, iny raykylyrahakỹ wo‑ribi, iny ityhydỹỹnatyhy‑ribi. \v 6 Kia aõna aõna wihikỹ‑ribi iny rexixãwididỹỹnyre. Tai tahe aõmybo rarybemyhỹre heka rieryõhyymyhỹre. Aõtyhymy aõkõ widee rarybemyhỹrenyre. \v 7 Bede ywina tyyriti erysydỹỹdu wesekemy rexinohõtinymyhỹre, tahe rieryõhyymyhỹre aõmybo raremy. Aõmy rierynanymyhỹrenyre tahe timybo ihỹremy rieryõlemyhỹrenyre. \v 8 Katahe inyboho rieryrenyre. Inyõ bede ywina tyyriti òbitimy rityhynykeki, Bede ywina tyyriti heka awi rare. \v 9 Inywihikỹ‑ò heka tiu bede ywina tyyriti riwahinyõhyymyhỹre. Inybina binaòle iwahidỹỹna rare, iny òrarudu‑ò, iny ityhydỹỹdukõdu mahãdu‑ò, iny aleerydu‑ò, iny tadi tyby‑wana rirubunymyhỹre mahãdu‑ò. \v 10-11 Kia iny‑ò bede ywina tyyriti rỹimyhỹre. Ibutumy bina bina widỹỹdu‑ò. Bede ywina tyyriti rỹimyhỹre ka mahãdu‑ò: inydỹỹwe mahãdu dee, taòtaòta witxiramy òtadu mahãdu‑ò, inywasidỹỹdu‑ò, ruidu mahãdu‑ò. Deuxu ijyy tỹmyra wihikỹ dee wiõkeki, tii aõna aõna riwinykeki, tamy. Deuxu bede ywina tyyriti roimyhỹre. Deuxu bedeerydỹỹna òbiti aõkõreki, Deuxu wiwihikỹ loosònadewimy aõkõreki kia erysydỹỹnadu jiarỹ rare. \p \v 12 Jesuisi Kristu, iny wedu waruruixiòlòdỹỹdu rare. Jiarỹ tamy wawimy raremyhỹ. Tai tarybe‑di wiòhedỹỹdumy riwatare. Kia‑ò Jesuisi Kristu heka jiarỹ rewowydynyre. \v 13 Juhuu jiarỹ tuu rarybere. Ityhydỹỹdu mahãdu‑ò wadeburemy rarewỹhỹ. Tule Jesuisi‑ò wedeburemy rarewỹhỹ. Tahe wadee raruxetòenyrenyre. Tahe ibutumy kia reerykõlemy rewinymy raremyhỹ, retyhynyõlemy rewinymy raremyhỹki. \v 14 Inywedu sõwemy wadee raruxetòere. Tii riwasỹny ixiluuwehikỹkemy, rikityhynymyhỹrenykemy. \v 15 Jesuisi Kristu kabede‑ò dobehede òrarudu ritakemy. Ka rybe heka inatyhy rybe heka rare. Jiarỹ heka òrarudutyhy nihikỹ rare. \v 16 Iurenanamy tahe tii riwaruxetòenyre. Tiu heka waki rexiraõre. Tii riwateòsinyre juhuu ityhydỹỹdu wesemy. Ityhydỹỹdu mahãduõ‑ò itxerenamy, iwese tii mahãdu kidityhynykremy. Tai umy tuedekõdu mahãdu‑ò ralòkemy. \v 17 Beàlàmahãbenyke Deuxu‑ò. Tii heka bededỹỹnana tuedeõdu hukỹ Iòlò rare. Tii lobixina aõkõ rare. Tii sohojile rare. Beàlàmahãbenyke aõu aõu, wowydyna tamy biwahinyke. Kie. \p \v 18 Ka inatyhymy rybemy adee ararybekre Tximòtxi —kai dori wariòre wesemy tate. Kia rybe heka ihetxinarybe wesele rare. Deuxu aratareu, kia biyrubunywihikỹke. Besuke arurutyhymy aõbo òbitimy ratximyhỹre wihikỹ‑ò. \v 19 Aõhewe õhõtiwydynawimy mabekre. Bityhynymy mabekre. Inyõ heka idi rõhõtinyrenyõra, tai reserenyra ityhydỹỹ‑ribi. \v 20 Ijõ Imineu inire, Alexỹdre ijõre. Jiarỹ rewahinyre Satanasi‑ò, Satanasi bedeburana tamyreny riwahinykre. Tiiboho rybebinamy tii Deuxu‑ò rarybeõtyhy. \c 2 \p \v 1 Delemy kamy ararybeke: Àlàna sõwemy idi rawahinyke, ibutumy iny‑ki bexitòtenykre. \v 2 Iòlò dee, ibutumy dinodu dee tule bexitòenykre. Tamyreny biixitòedỹỹnanymy Deuxu‑ò, tule Deuxumy beòbykemy, tai ibutumy iny iworana bedehesimy rỹikre. Deuxumy iny rõkõhõtinyrenykemy idi òbitimy tamy rokoirekemy. \v 3 Kia wese awire Deuxu dee. \v 4 Deuxudeewimy ibutumy iny ritakemy raerykemy tibo inatyhy raremy. \v 5 Deuxu sohojile rare iny‑ki rybedu tule sohojile rare, Deuxu‑ò iny mahãdu tii sohojile kia riwinyre. Tii hãbutyhyhykỹ rare. Tai tahe tii tiò tiò rare, Deuxu, iny mahãdu‑wana widee ributunykemy, Jesuisi Kristu wahe. \v 6 Jesuisi rexiwahinyre ibutumy iny òraruna òwydỹỹmy. Tii heka riòwynyre sohojihyylemy. Kia heka tiiehyymy deòsidỹỹmy rarekemy. Tiu iny mahãdu rahenykemy Deuxu rexinohõtinyre. \v 7 Jiarỹ heka imynynamy riwamyre kia rybe‑di arelyykremy. Tule jiarỹ rybe‑di dohodỹỹdukremy riwamyre iny witxira bedeerydỹỹmy judeukõdu mahãdu wahe. Kia raerykemy tibo inatyhy raremy. Kia dori inatyhy rare. \p \v 8 Ibutumy dohodỹỹna hetowo‑ki ibutumy rexitòenyre rexityhynymy. Ujõmomomy rõhõtinymy aõkõ. \v 9 Hãwyy uritere ixidi nohõtityhyõmy ixiaõmydỹỹnadỹỹmy urile ywilemy ixidi rõhõtinykemy. Hãwyy ityhydỹỹdu ixiywidỹỹna tahe tyywihikỹ aõkõ, iradesihodỹỹtyhy aõkõ, deorutylududike aõkõ. \v 10 Urile tahe iyrubukemy Deuxu‑di rõhõtinyke tamy aõwiwihikỹ riwinykre. \v 11 Hãwyy ityhydỹỹdu mahãdu ròeryrenykre yrubu‑ki. \v 12 Jiarỹle heka hãwyy ariwahinyõtyhy hãbumy hỹỹnakemy, hãbu erydỹỹdukemy tule tuu areònyke aõkõre, hãwyy heka urile iyrubumy rỹike. \v 13 Adaõ heka Deuxu juhule riwinyre idi Eva riwinyre. \v 14 Tule tahe Satanasi Eva juhuu riitxenanyre, Adaõ aõkõ tai raòrarunyre. \v 15 Hãwyy uladu reakeule rexitake. Idi ròtyhydỹỹmy. Inyluumy idi rexityhynykreki. \c 3 \p \v 1 Kia rybe inatyhy rybe rare: —Inyõ dohodỹỹdu dinodumy rarekeki. Kia heka rexiburemyhỹre aõwihikỹmy ratximyhỹre. \v 2 Tahe rybe‑di dohodỹỹ aõmysỹdỹỹdumy ralòkeki, tii heka òbitimy rareke, tahãwyy sohojidile, rexityhynymy rarekemy, iny inatyhy, iny aòraru rarekemy, erynadỹỹdutyhymy rarekemy. \v 3 Tii heka iaxaxa luuõre aõbina luumy aõkõ rare tule iyrubure. Tahe tule iaõmy nohõtidu aõkõre. \v 4 Tii heka taijoimy reònymyhỹre, tariòre rierynanywihikỹmyhỹre ixirybe rityhynykemy. \v 5 Inyõ tahe taijoi reònyõkeki, Deuxu aõmydỹỹna‑di òbitimy raaõmysỹdỹỹõtyhy. \v 6 Tii ityhydỹỹdu tỹmyra aõkõmy rarekemy. Raxiwedenymy rarekeki tahe urile Satanasi alòsena‑txi tii reseke. \v 7 Ihãrele tahe ityhydỹỹdu mahãdu aõkõ rare ihỹre, awimy tuu rarybemyhỹre. Tuu heka raujõmorenyõtyhy tule tii Satanasi ireitidisi‑txi reseõtyhy. \v 8 Tule dohodỹỹdu wiòhedỹỹdu mahãdu, kiawesele rarekemy. Tii tule òbitimy rarekemy irybe òkese òkese aõkõ, iaxaxaluu aõkõ rare, tule aõna aõna sõwemy nohõtidu aõkõ rare. \v 9 Iny inatyhydỹỹnareny òbitimy tuu rotohodỹỹnanymyhỹrenyke, tarayky òbiti‑di. \v 10 Tule kia wesele raurihikre. Iribi òbitimy ròhònykeki, tai dohodỹỹdu wiòhedỹỹdu mahãdu‑ò ralokre. \v 11 Ihãwyy tule òbitimy rarekre. Ujõmodumy aõkõ rarekre, iyrubukemy, urileta rexityhynymy rarekemy. \v 12 Tule dohodỹỹdu wiòhedỹỹdu mahãduõ ihãwyy sohojidilemy rarekre. Tariòre, taijoi‑wana reònymyhỹkre. \v 13 Kia mahãduõ Deuxu aõmysỹdỹỹna òbitimy riwinymyhỹreki, inatyhymy tii iny rityhynykre. Tai Deuxu aõmydỹỹna tii riòbitinykre ibutumy inydee. \p \v 14-15 Aroramy jiarỹ wylemy arakemy watxireri. Aõkõkeki urile warybe ritina adee rewahinyreri. Kia warybe‑di bierynanybenyke aõhebo ityhydỹỹdu mahãdu warybe‑di rotỹỹnykemy. Ityhydỹỹdu mahãdu Deuxu ijoiõ rare. Inatyhy rybe yrubudỹỹdu rare. \v 16 Iny tyhydỹỹnareny awi tyhytyhy rare. Kia wese rare: —Jesuisi heka hãbu wese nade. Tii Deuxu Tyytyby‑di òbitimy rityhynyreu, ỹjureny tuu robirenyre. Taaõmydỹỹnanarenymy ibutu bede bedemy relyyrenyre. Sõwemy iny rityhynyrenyre. Roosere biu botorahakỹ‑ò. \c 4 \p \v 1 Deuxu Tyytyby rarybera: —Ihewoladu bededỹỹnana txuu hãbu tyytybybina rybe‑ò roholakre. Tai iny tyhydỹỹnanareny ririkre. \v 2-3 Tahe ruina rybe rityhynyre, hãbu aõmy nohõti erykõ rybe‑ò. Kia heka hãbu raerynadỹỹmyhỹre uritere hãwyymy heriõmykremy, ijõ rỹsỹna aõtxi irỹsỹõkremy. Kia rỹsỹna iny rirỹsỹke Deuxu riwahinyre. Juhuu àlàna Deuxu‑ò rawahikre. \v 4 Kia heka ibutumy Deuxu riwinyre awire. Aõ aõkõ heka awiõre. Deuxumy beòbyke, kia tahe ibutumy awike. \v 5 Ixitòedỹỹna Deuxu rybe kia ibutumy awimy risỹnykre. \p \v 6 Kai heka ityhydỹỹdu mahãdu bierynanykeki, kai heka Jesuisi Kristu aõmysỹdỹỹdu mahãduwiwihikỹõ tate. Kia inytyhydỹỹnareny erydumy mabekre. \v 7 Kai ihetxiu nohõtiwidỹỹna ijyy bityhynyõtyhy. Marurunymy mabeke Deuxu aõmysỹdỹỹnana‑ò. \v 8 Aumyruru urihimyòmy idi mohõtinykre, atyytybywi‑di tahe kia idi sõwemy mohõtinykre kai kabede‑ki adeewikre tule tiu bede‑ki awikre. \v 9 Kia rybe heka òbiti rare. Ibutumy iny rityhynyke. \v 10 Inyboho raaõmysỹdỹỹnymyhỹre inatyhymy. Deuxu dori iny rityhynyre. Tii ibutumy iny tarasadu ratximyhỹre, ityhydỹỹdule tarasadure. \v 11 Kia warybemy bierynanybenyke. \v 12 Iny aratyhynyõkeki kai matuari aõkõ tateki, tai ityhydỹỹdu wihikỹ mabekremy bexityhynyke. Tai tahe arybe‑ò aratyhynykre aityhydỹỹna, aluuna, òbitina òraru‑ki wahe. \v 13 Adehemynykre kotyre, Deuxu rybe‑di mariakre dohodỹỹna heto‑ki, idi belyykemy mabekemy tule bierynanykemy. \v 14 Uritere nohõti lusaõmy kai erydỹỹdu wihikỹ tatemyhỹ. Dohodỹỹna matuari mahãdu debòtidina‑di arateònyrenyreu, wahisidỹỹna weseõ tetate rybe‑di tỹnydỹỹna òraru‑ki. \v 15 Kia aõmydỹỹnanamy mohõtinywityhymyhỹ. Ixidile bexiywinytyhymyhỹke bede erydỹỹnana‑di tule bexiywinytyhymyhỹke. \v 16 Tai kai òraru‑ribi bexitake tule aijohonana‑di òraru‑ribi bitakre. \c 5 \p \v 1 Matuari ityhydỹỹdu mahãdu‑ò ywimy aõki tamy marybemyhỹke, bowese idi atximahãke Weryrybò mahãdu, aseriòre wesemy bitohodỹỹnyke. \v 2 Senadu mahãdu adi wesele bierynanykre. Ijadòma mahãdu aseriòre wesere ibutumy òbitilemy biywinykre. \v 3 Inatyhytyhy wytese mahãdu kai bityhynykre iòsỹnỹ biywinykre. \v 4 Iriòredikeki, iriòkòredikeki, juhuu iriòre bierynanyke imahãdule òbitimy biwiòhenanyke idi watxireri. Kia dori Deuxu dee awire. \v 5 Wytese mahãdu ixisohojilemy rasỹnymyhỹre iriòrekõkeki, Deuxu‑ribi aõna aõna riraòmyhỹre. Deuxu dee sõwemy rexitòenymyhỹkemy. \v 6 Kia tahe wyteseõ òraruna luukeki kia tahe irulemy ratximyhỹre hãre rubu rare. \v 7 Tximòtxi, kia bede ywina tahe rewahinyreri urile wytese mahãdu òwe òweõmykremy bibedeerynanykre. \v 8 Inyõ juhuu tasỹreny dee idi aõna aõna taijoi dee kanawyõkeki, tii ityhydỹỹdukõdu mahãdu ratyre rabinare. Tii ityhydỹỹdu mahãdu wese aõkõ dotỹỹnymyhỹde. \v 9 Wytese tỹmyrani tyyriti‑ki iritidỹỹõmykre 60 ibeòraõkeki. Tule tii sohojihyyle roire hãbumy. \v 10 Tule tii aõna aõna wihikỹ riwinymyhỹre, tariòre ritybienyre, taroraludu‑ò awimy raremyhỹ, ityhydỹỹdu mahãduwa risuhòmy raremyhỹ, aõhõkỹtyhytyhymy rotỹỹnymy rare mahãdu riwiòhenanymy raremyhỹ. Aõu aõu heka iny witxira riwiòhenanymy raremyhỹ taworana bedehesi‑di. \v 11 Wytese tỹmyrani heka tyyriti‑ki iritidỹỹõmykre. Hãbumy herimy rõhõtinymyhỹre wana, tai Kristu‑ribi tõhõti rosamyhỹre. \v 12 Tarybe ywidỹỹna riywinyõlemyhỹre, tai iurenana tahe tuudỹỹdumy Deuxu‑ò ratximyhỹre. \v 13 Hetomy rawerywerynymyhỹre kia urenana urile raujõmomyhỹre aõna aõnalemy. Aõ heka riwinyõlemyhỹre. Kia ratyre bina tahe tuu rybenanamy aõkõ rybebinamy rarybemyhỹre. \v 14 Kia heka wadee awire wytese tỹmyra hãbumy roikre, rariòrerenykemy, tule taheto riywinykemy. Kia wese iòludu inydeereny aõna aõnabinamy rarybeõhỹkỹkre. \v 15 Wyteseõ dori Satanasi hemy roire. \v 16 Wyteseõ ityhydỹỹdusỹ‑ki rarekeki, tii heka riwiòhenadỹỹ rỹikre. Kiawese dohodỹỹdu mahãdu nieru tamy ritakre. Kia nieru rayrubunykre. Tahe rawahikre ixisohojile ratximyhỹre‑ò. \p \v 17 Matuari ityhydỹỹdu mahãdu iny rityhytyhynykre. Dohodỹỹna mahãdu aõmydỹỹnana òbitimy retehemy ratximyhỹkeki, ratyhytyhynykre. Inatyhytyhywityhymy kowa òbitimy relyymyhỹre tule rybe wihikỹ rierynanymahãre kia heka raòwywikre. \v 18 Tai tahe raritidỹỹmy roimyhỹre: —Broreni maixõmotyre iwysydỹỹmy rariamyhỹu, iry ratòbònyõtyhy ibyre lau. Tule ròritidỹỹmy roimyhỹre: \q1 —Mobo raaõmysỹdỹỹmyhỹre, tii heka iny riòwynymyhỹre. \m \v 19 Matuari mahãduõ iny tuu raujõmokeki, tuu arityhynyõtyhyke. Tuu lobixidu inatxi ada inataõkekile, aratyhydỹỹkre. \v 20 Tii inatyhymy òraruna‑txi resereu, kai tamy marybeke iòrarumy ibutumy inyko‑txi. Iurenana tahe ijõ iny ruberumy rỹimyhỹkremy. \v 21 Adee ararybekre. Deuxu, ỹjureny, Jesuisi Kristu‑wana ibutumy warybe‑ò roholareri. Kai warybe biywinykre. Myheka wiratyre widi rõhõtinyõtyhy. Tiiemy wiwese weselekemy rỹikemy. \v 22 Uritere rybe‑di tỹnydỹỹdu tỹmyra juhu biurihike idi tahe debòtidina‑di biteònyke rybe tỹnydỹỹmy. Kawese aõkõkeki heka hãbu òrarunamy tuudỹỹdukremy òsana mabekre. Aõmydỹỹnana tiiemy òbitimy biywinymyhỹ. \v 23 Bee sohojilemy aõkõ biõkre urihimyòmy vĩĩmy biõkre. Kai dori awo ibinareriki tiiemy tuu abinareri. \v 24 Ijõ òraru aõwesele iny kanatỹnykre, bedeluura aõwesele kòdòhònykre. Ijõ òraru taheka idile kanatỹnykre. \v 25 Ruxetòenawihikỹ iwesele rare. Ele tii raeryõtyhy idi tahe iny rierymyhỹre. \c 6 \p \v 1 Ibutumy wetxuõ tawedu rityhynykre. Tawedu rityhynyõkeki heka Deuxu nibinarybemy iny rarybekre. Tule ityhydỹỹdu eryna binamy rarybekre. \v 2 Weduõ ityhydỹỹdukeki, kia heka ire ratyhydỹỹmyhỹke tule aõnityhymy tamy aõmysỹdỹỹkre. Tii dori ityhydỹỹdu seriòre wese rare. Kia dori taaõmysỹdỹỹnyteri ityhydỹỹdu widee. Kaiboho ixideerenyle wiluukemy. Kia tule bierydỹỹnykre. \p \v 3 Inyõ erydỹỹna witxira ròerynanykeki kia òbitimy aõkõ Jesuisi Kristu Rybewihikỹ wese aõkõ ratxikeki, \v 4 kia hãbu ixiwede rare, aõ rieryõlere. Kia hãbu urile dỹỹraxidỹỹ luure. Kia dỹỹraxidỹỹ‑ribi ibutumy rybe jei jei ròhònymyhỹre. Iribi tahe tule rexinaanymyhỹre, raujõmomyhỹre, rexiwodohonanymyhỹre. \v 5 Raruimyhỹre. Kia ibutumy rotỹỹnyrerí, hãbu tõhõtina òweòwere. Inatyhyna‑ribi kia hãbu tõhõti rosare. Ityhydỹỹdureki tii ròtakemy ixidi ratximyhỹre. Kiamy heka rõhõtinymyhỹre. \v 6 Inatyhymy ibutumy heka tai iny aõtyhydỹỹdu‑ki taaõ‑di teysakreki. \v 7 Aõ kabede‑ò iny ixihemy diwyõhyydenyde inatyhymy heka rukururenykreu tule aõ ixihemy kabede‑ribi rikiwyõtyhyrenykre. \v 8 Iny tyydirenykeki, iny rỹsỹnadirenykeki, urile reysarenykre. \v 9 Tahe inyõ ityhymy ixidikeki, tii òraruna‑txi resekre. Kia heka iny rexiburemy, rexibinanymyhỹre, tule rexiraykyitxỹtenymyhỹre. \v 10 Inyõ nieru luukeki, tii aõ òta òta òraruna‑txi resekre. Kia‑di heka iny sõwemy ityhydỹỹdu mahãdu‑ribi ròhònyra aõhõkỹmy rotỹỹnyrenyre. \p \v 11 Kai Deuxu ijoi tate. Ibutumy kia‑ribi bexiemy mabekre. Uritere ityhymy ixi‑di nohõtiõmy tahe awimy mabekremy mohõtinykre. Deuxu wiwese, ityhydỹỹdutyhy wese, Deuxuluu wesemy. Tiiemy heka òbitimy atximahãke, ywimy ainytyhymy atximahãke. \v 12 Aõu aõu òbitimy atximyhỹkemy marurunyke, umy tuedekõnahakỹ bitakemy, kai tule inatyhy rybemy tarybete inysõweko‑ò, Deuxu dori adee rarybere juhuu. \v 13 Inatyhymy adee ararybekre. Deuxu adee ijohonadu rare. Tule Jesuisi Kristu wadee ijohonadu rare. Tii inatyhy rybemy tarybete Ponsiu Pilatoko‑txi. \v 14 Kaheka warybe rare: Kai heka bede ywina bityhynyke aõ bede ywina tyyriti òraru‑ki aõhe botỹỹnyõtyhy. Biraòke Inywedu Jesuisi Kristu dehemynyna txuu. \v 15 Tiutxukremybo Deuxule kedexitỹnynykre, tii deysana wedu rare. Tii sohojile heka Iòlòmy rare. Ibutumy Iòlòwedu rare. Ibutu wedu wedumy rare. \v 16 Tii sohojile heka tiu ruruõhyy rarekre. Tii irehetyhymy loosònawo‑ki rasỹnymyhỹre. Tiimy heka inyõ tuu robiõtyhyre. Inyõ tiu iòhòmy tamy rehemynyõtyhy. Tamy rikiwodeysanyrenykre. Tiòhe aõu aõu taruru‑di ratximyhỹ. \p \v 17 Kai marybekre iaõdi mahãdu‑ò uritere ta aõna aõna‑di rexiwowydynyõtyhy, iaõna aõna dori rỹiõhyykre. Tahe Deuxule rityhynykre. Tii dori ibutumy aõna aõna wiwihikỹ inydeereny riwahinyre. \v 18 Tii aõna aõna wihikỹ inydeereny riwahinymyhỹre. Iaõdi mahãdu uritere aõwihikỹ‑di ijõ‑ò rawiòhedỹỹnykre. Aõu aõu ròwirareamyhỹke iny‑ò. \v 19 Kia wese tiiboho ributunyrenykre. Aõna aõna wihikỹ biu‑ki awimy idi rarekre. Tule umytuedekõnahakỹ tiiboho ritarenykre. \p \v 20 Kai Tximòtxi, aõbo adee rawahidỹỹre, kia biyrubunykre. Rybe òwe òwe‑ribi irehemy mabekre. Aõbo heka raninireri bedeerydỹỹ kia heka inatyhy aõkõ rare. \v 21 Inyõ kia aõ erydumy ixi‑di nohõti‑ki, rexitara ityhydỹỹdu mahãdu‑ribi. Deuxu deysanamy adee ratximyhỹkemy idi watxireri.