\id NUM Kapingamarangi \h Numbers \toc1 Di Beebaa Numbers \toc2 Numbers \toc3 Numbers \mt1 NUMBERS \mt2 Di Beebaa Numbers \imt1 Di haga modongoohia: \im \bk Di Beebaa go Numbers\bk* e helekai di hai o di noho digau Israel i nia ngadau e mada haa, tugi i di madagoaa ne hagatanga mai digaula gi daha mo di Gonduu Sinai, ga dae adu gi di mada gi dua o tenua dela ne hagababa go God ang gi digaula. Di ingoo di beebaa deenei ne hanimoi i nia mee hagalabagau ala ne hai i nadau baahi, i di dau digaula i di Gonduu Sinai, i mua di nadau hagatanga mai gi daha mo di gowaa deelaa, mo di dau dela ne hai i lodo Moab, i baahi gi dua di monowai Jordan, nia ngadau e madalua duumaa nomuli. I mehanga o nia dau e lua aanei, digau Israel ga hula gi Kadesh-Barnea i di baahi gi ngaaga Canaan. Digaula digi ulu gi lodo tenua o di hagababa i di madagoaa deelaa, nogo noho hua i nia gowaa aalaa i nia ngadau e logo. Muli di madagoaa deelaa, digaula ga hagatanga mai gi daha mo Kadesh, ga hula gi lodo di gowaa dela i di baahi gi dua di monowai Jordan. Malaa, hunu gau i digaula gu noho hua i di gowaa deelaa, gei digau ala ne dubu gu hagatogomaalia e hula laa lodo Jordan adu gi Canaan. \ip \bk Di Beebaa go Numbers\bk* e helekai i digau Israel nia holongo e logo gu deai di nadau hagadagadagagee ai, nadau lodo gu paagege i nia haingadaa. Digaula gu hai baahi gi God mo Moses, go taane a God dela ne dongo belee dagi digaula. Di beebaa deenei e helekai i di manawa dahi o God i dono madamada humalia i ana daangada, ma e aha maa digaula gu paagege be gu de hagalongo. Di beebaa deenei e helekai labelaa i di hai o Moses i dono dogi ang gi God mo ana daangada mo di manawa hagakono i hunu madagoaa. \iot Di hagahonu di beebaa deenei: \io1 Digau Israel e hagatanga mai gi daha mo di Gonduu Sinai \ior (1.1—9.23) \ior* \io2 a. Tahi dau o nia daangada \ior (1.1—4.49)\ior* \io2 b. Nnagadilinga haganoho mono haganohonoho \ior (5.1—8.26)\ior* \io2 c. Di lua Hagamiami Pasoobaa \ior (9.1-23)\ior* \io1 Mai di Gonduu Sinai ga dae gi Moab \ior (10.1—21.35)\ior* \io1 Nia mee ne hai i lodo Moab \ior (22.1—32.42)\ior* \io1 Nia mee llauehe di nadau lloomoi i Egypt ga dae gi Moab \ior (33.1-49)\ior* \io1 Nia boloagi i mua di nadau hula laa lodo di monowai Jordan \ior (33.50—36.13)\ior* \c 1 \s1 Tahi dau o digau Israel \p \v 1 Tahi laangi i di lua malama o di lua ngadau i muli di hagatanga digau Israel i Egypt, Dimaadua ga helekai gi Moses i lodo di Hale laa dela e noho iei Mee i lodo di anggowaa Sinai. Mee ga helekai, \v 2 “Goe mo Aaron gaa dau nia daangada o nia madahaanau llauehe mo lligi o digau Israel. Hihia nia ingoo o nia daane huogodoo \v 3 ala e dagi madalua nadau ngadau be e mada mmaadua, ala e mee di hai digau dauwa. \v 4 Helekai gi nia dagi dagi dahi mai nia madahaanau gi hagamaamaa goolua.” \v 5-16 Aanei nia daane e dagi nadau madawaawa ala gu hilihili e hai di moomee deenei: \tr \th1 Nia madawaawa \th2 Nia dagi madahaanau \tr \tc1 Reuben \tc2 Elizur tama daane a Shedeur \tr \tc1 Simeon \tc2 Shelumiel tama daane a Zurishaddai \tr \tc1 Judah \tc2 Nahshon tama daane a Amminadab \tr \tc1 Issachar \tc2 Nethanel tama daane a Zuar \tr \tc1 Zebulun \tc2 Eliab tama daane a Helon \tr \tc1 Ephraim \tc2 Elishama tama daane a Ammihud \tr \tc1 Manasseh \tc2 Gamaliel tama daane a Pedahzur \tr \tc1 Benjamin \tc2 Abidan tama daane a Gideoni \tr \tc1 Dan \tc2 Ahiezer tama daane a Ammishaddai \tr \tc1 Asher \tc2 Pagiel tama daane a Ochran \tr \tc1 Gad \tc2 Eliasaph tama daane a Deuel \tr \tc1 Naphtali \tc2 Ahira tama daane a Enan \b \m \v 17 Mai nia hagamaamaa o nia daane madangaholu maa lua aanei, Moses mo Aaron \v 18 gu haga dagabuli digau Israel huogodoo i di laangi matagidagi o di lua malama, gaa hihi nia ingoo o nia daangada huogodoo o nia madahaanau llauehe mo lligi. Nia ingoo o nia daane huogodoo, dagi madalua nadau ngadau be mada mmaadua, la guu hihi, \v 19 gii hai be telekai Dimaadua. Moses guu hihi nia daangada i lodo di anggowaa o Sinai. \v 20-46 Nia daane e madalua be e mada mmaadua ala e mee di hai digau dauwa la guu hihi nadau ingoo e hagatau gi nadau madahaanau llauehe mo nadau madahaanau lligi, daamada gi di madawaawa Reuben, tama daane madua Jacob. Aanei ono hulu dangada: \tr \th1 Nia madawaawa \th2 Nia hulu \tr \tc1 Reuben \tc2 46,500 \tr \tc1 Simeon \tc2 59,300 \tr \tc1 Gad \tc2 45,650 \tr \tc1 Judah \tc2 74,600 \tr \tc1 Issachar \tc2 54,400 \tr \tc1 Zebulun \tc2 57,400 \tr \tc1 Ephraim \tc2 40,500 \tr \tc1 Manasseh \tc2 32,200 \tr \tc1 Benjamin \tc2 35,400 \tr \tc1 Dan \tc2 62,700 \tr \tc1 Asher \tc2 41,500 \tr \tc1 Naphtali \tc2 53,400 \tr \tc1 Huogodoo: \tc2 603,550\x * \xo 1.20-46 \xt Numbers 26.1-51\x* \b \m \v 47 Digau Levi digi hihia dalia nia madawaawa ala i golo, \v 48 idimaa Dimaadua gu helekai gi Moses, \v 49 “Goe ma gaa hihi nia daane ala e mee di hai digau dauwa, hudee heia di madawaawa Levi gii dau dalia digaula. \v 50 Heia digau Levi gii dagi di Hale laa dela e noho iei Au mo ono goloo hai hegau huogodoo. Digaula e dagidagi di maa, ga hai hegau i lodo di maa, ga haga duu aga nadau hale laa e haganiga di maa. \v 51 Goodou ma ga haga mmaanege godou hale laa, go digau Levi e dugu dogu Hale laa gi lala, ga haga duu aga labelaa i di gowaa hoou dela e haga duu aga godou hale laa. Tangada ma ga hanimoi gi hoohoo gi di Hale laa le e daaligi gii made. \v 52 Digau Israel ala i golo e haga duu aga nadau hale laa e daudali nia hai o nadau hagabuulinga dangada, tangada e dahi e dau gi dono buini i lala nadau hagallebe. \v 53 Ge digau Levi e haga duu nadau hale laa e haganiga di Hale laa deelaa, e madamada humalia ai, gi dee hana tangada gi hoohoo gi di Hale laa ga hagawelewele iei Au gi digau Israel huogodoo.” \v 54 Malaa, digau Israel guu hai nia mee huogodoo Dimaadua ne helekai ai gi Moses. \c 2 \s1 Di haganoho madawaawa i lodo di waahale laa \p \v 1 Dimaadua ga helekai gi Moses mo Aaron: \v 2 Digau Israel ma ga haga tuu aga nadau hale laa, tangada e dahi gii noho i lala tagallebe o dono hagabuulinga dangada mo dono madahaanau. Nia hale laa le e haganiga di Hale laa Dimaadua. \v 3-9 I di bahi i dua le e noho digau ala i lala tagallebe o Judah, i lodo nadau hagabuulinga e hagalongo gi nadau dagi aanei: \tr \th1 Nia madawaawa \th2 Nia dagi \th3 Di hulu \tr \tc1 Judah \tc2 Nahshon tama daane a Amminadab \tc3 74,600 \tr \tc1 Issachar \tc2 Nethanel tama daane a Zuar \tc3 54,400 \tr \tc1 Zebulun \tc2 Eliab tama daane a Helon \tc3 57,400 \tr \tc1 Huogodoo: \tc2 \tc3 186,400 \b \m Di hagabuulinga o Judah le e dagi i mua digau aanei. \p \v 10-16 I di bahi i ngaaga di Hale laa Dimaadua le e noho digau ala i lala tagallebe o Reuben, i lodo nadau hagabuulinga e hagalongo gi nadau dagi aanei: \tr \th1 Nia madawaawa \th2 Nia dagi \th3 Di hulu \tr \tc1 Reuben \tc2 Elizur tama daane a Shedeur \tc3 46,500 \tr \tc1 Simeon \tc2 Shelumiel tama daane a Zurishaddai \tc3 59,300 \tr \tc1 Gad \tc2 Eliasaph tama daane a Deuel \tc3 45,650 \tr \tc2 Huogodoo: \tc3 151,450 \b \m Di hagabuulinga Reuben le e taele togolua i muli tagabuulinga o Judah. \p \v 17 Mehanga nia hagabuulinga e lua matagidagi mo nia hagabuulinga e lua muliagi, e hula ai digau Levi e aamo di Hale laa Dimaadua. Nia hagabuulinga le e taele be di hagatau di nadau noho i lodo di nadau waahale laa, i lala nadau hagallebe. \p \v 18-24 I di bahi i dai di Hale laa Dimaadua, le e noho digau ala i lala tagallebe o Ephraim, i lodo nadau hagabuulinga e hagalongo gi nadau dagi aanei: \tr \th1 Nia madawaawa \th2 Nia dagi \th3 Di hulu \tr \tc1 Ephraim \tc2 Elishama tama daane a Ammihud \tc3 40,500 \tr \tc1 Manasseh \tc2 Gamaliel tama daane a Pedahzur \tc3 32,200 \tr \tc1 Benjamin \tc2 Abidan tama daane a Gideoni \tc3 35,400 \tr \tc1 \tc2 Huogodoo: \tc3 108,100 \b \m Di hagabuulinga Ephraim le e taele togodolu i muli tagabuulinga o Reuben. \p \v 25-31 I di bahi i ngeia di Hale laa Dimaadua, le e noho digau ala i lala tagallebe o Dan, i lodo nadau hagabuulinga e hagalongo gi nadau dagi aanei: \tr \th1 Nia madawaawa \th2 Nia dagi \th3 Di hulu \tr \tc1 Dan \tc2 Ahiezer tama daane a Ammishaddai \tc3 62,700 \tr \tc1 Asher \tc2 Pagiel tama daane a Ochran \tc3 41,500 \tr \tc1 Naphtali \tc2 Ahira tama daane a Enan \tc3 53,400 \tr \tc1 \tc2 Huogodoo: \tc3 157,600 \b \m Di hagabuulinga o Dan le e taele muliagi i nia hagabuulinga e haa aanei. \p \v 32 Togologo digau Israel ala e dau gi nia hagabuulinga llauehe le e 603,550. \v 33 Digau Levi hagalee nogo hihi dalia digau Israel, gii hai be di hai a Dimaadua ne haganoho ang gi Moses. \v 34 Digau Israel guu hai nia mee huogodoo Dimaadua ne helekai ai ang gi Moses. Digaula guu noho i lala nadau hagallebe gei ne taele dalia nadau madahaanau donu. \c 3 \s1 Nia dama daane Aaron \p \v 1 Deenei di madahaanau o Aaron mo Moses i di madagoaa Dimaadua ne helekai gi Moses i hongo di Gonduu Sinai. \v 2 Aaron ana dama daane dogohaa: go Nadab, di ulu madua, Abihu, Eleazar mo Ithamar.\x * \xo 3.2 \xt Numbers 26.60\x* \v 3 Digaula gu hagatulu mo di hagadabu e hai digau hai mee dabu, \v 4 gei Nadab mo Abihu la gu daaligi i di nau madagoaa ne tigidaumaha gi Dimaadua di ahi hagalee dabu i lodo di Anggowaa o Sinai. Meemaa nau dama ai, deelaa laa Eleazar mo Ithamar nogo hai nia daangada hai mee dabu i di madagoaa nogo mouli ai Aaron.\x * \xo 3.4 \xt Leviticus 10.1-2; Numbers 26.61\x* \s1 Digau Levi gu hili aga e hai hegau gi digau hai mee dabu \p \v 5 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 6 “Laha mai di madawaawa Levi gi mua, hili aga ina digaula e hai digau hai hegau a tangada hai mee dabu go Aaron. \v 7 Digaula e hai nia moomee ala belee hai ang gi dogu Hale laa, gei e hai nnegau ang gi digau hai mee dabu mo nia daangada huogodoo. \v 8 Digaula e dagi nia goloo hai moomee huogodoo o dogu Hale laa, gei e hai nnegau ang gi digau Israel ala i golo. \v 9 Tegau e dahi digau Levi belee hai, le e hai hegau gi Aaron mo ana dama daane. \v 10 Goe gaa dongo Aaron mo ana dama daane e hai nnegau dabu, tangada hua gee gaa hai bolo ia e hai nia maa le e daaligi gii made.” \p \v 11 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 12-13 “Digau Levi dolomeenei la guu hai nia daangada ni aagu. Dogu madagoaa ne daaligi nia ulu mmaadua dama daane o digau Egypt huogodoo, Au ne hagadabu mai gi di Au nia ulu mmaadua dama daane o nia madahaanau huogodoo o digau Israel, mo nia ulu mmaadua o nadau manu. Dolomeenei nia ulu mmaadua dama daane o digau Israel ga hagalee hai nia daangada ni aagu, go digau Levi ala gaa hai digau ni aagu. Au go Dimaadua.”\x * \xo 3.12-13 \xt Exodus 13.2\x* \s1 Di tau o digau Levi \p \v 14 I di Anggowaa o Sinai, Dimaadua ga helekai gi Moses \v 15 bolo gi hihia digau Levi i nadau madahaanau llauehe mo lligi, nia dama daane nia malama dagi dahi gaa huli gi nua nadau ngadau. \v 16 Moses guu hai nia maa. \v 17-20 Levi ana dama daane dogodolu: go Gershon, Kohath mo Merari, ala go nia maadua mmaadua o nia madahaanau ala e kila mai nadau ingoo. Gershon ana dama daane dogolua, go Libni mo Shimei. Kohath ana dama daane dogohaa: go Amram, Izhar, Hebron mo Uzziel. Gei Merari ana dama daane dogolua: go Mahli mo Mushi. Digaula la nia maadua mmaadua o nadau madahaanau ala e kila mai nadau ingoo. \p \v 21 Nia madahaanau a Libni mo Shimei la i lodo di madahaanau a Gershon. \v 22 Di hulu damana o nia daane o Gershon nia malama dagi dahi be e mada mmaadua le 7,500. \v 23 Di madahaanau deenei le e haga duu nadau hale laa ga noho ai i bahi i dai i di baahi gi tua di Hale laa Dimaadua, \v 24 gei Eliasaph tama daane a Lael e hai di tagi o di madahaanau deenei. \v 25 Digaula e huwahuwa di Hale laa deelaa, di gahu i lodo mo di gahu i tua, di tuuli o di ulu gi lodo, \v 26 nia gahu duuli o di abaaba dela e duuli gi lodo di Hale laa mo di gowaa dudu tigidaumaha, mo di gahu duuli o di bontai di abaaba. Digaula e huwahuwa nnegau huogodoo ala e hai i di gili nia mee aanei. \p \v 27 Di madahaanau a Kohath le e hagahonu go nia madahaanau a Amram, Izhar, Hebron, mo Uzziel. \v 28 Di hulu damana o nia dama daane o Kohath nia malama dagi dahi be e mada mmaadua le 8,600. \v 29 Di madahaanau deenei le e noho i di bahi i ngaaga o di Hale laa, \v 30 gei go Elizaphan tama daane a Uzziel e dagi di madahaanau deenei. \v 31 Digaula e huwahuwa Tebedebe o di Hagababa, teebele, di lohongo malama, nia gowaa dudu tigidaumaha, nia pileedi nogo hai hegau ai digau hai mee dabu i di Gowaa Dabu, mo di gahu duuli o di gowaa e ulu ai gi lodo di Gowaa Dabuaahia Huoloo. Digaula e dagi nnegau huogodoo ala e hai i di gili nia mee aanei. \p \v 32 Di tagi digau Levi la go Eleazar tama daane a Aaron go tangada hai mee dabu. Mee nogo dagi digau ala nogo hai nnegau i lodo di Gowaa Dabu. \p \v 33 Di madahaanau damana a Merari la ala go nia madahaanau a Mahli mo Mushi. \v 34 Di hulu damana o nia dama daane e dagi dahi malama be e mada mmaadua le 6,200. \v 35 Di madahaanau damana deenei le e noho i bahi i ngeia o di Hale laa Dimaadua, ge Zuriel tama daane a Abihail e dagi di madahaanau deenei. \v 36 Digaula guu dugu bolo e huwahuwa di abaaba o di Hale laa Dimaadua, ono dagigoo, duludulu, ono hagamau, mono hagamau ala i golo. Digaula e huwahuwa nnegau huogodoo i di gili nia mee aanei. \v 37 Digaula e huwahuwa labelaa i nia duludulu, nia hagamau nia maa, nia laagau dogi mee gii mau, mo nia hali o di abaaba i daha. \p \v 38 Moses mo Aaron mo ana dama daane le e noho i mua di Hale laa Dimaadua i bahi i dua. Digaula e huwahuwa i nnegau ala e hai i lodo di Gowaa Dabu ang gi digau Israel. Tangada gee dela ga hagamada bolo ia e hai nia maa le e daaligi gii made. \v 39 Di hulu damana o nia dama daane Levi e dagi dahi malama be e mada mmaadua ala ne dau i di hihi madahaanau ne hai go Moses be nnelekai a Dimaadua ne hai le 22,000. \s1 Nia ulu mmaadua daane digau Levi guu pono nia lohongo nia ulu mmaadua dama daane o Israel \p \v 40-41 Dimaadua ga helekai gi Moses, “Nia ulu mmaadua dama daane o digau Israel la digau ni aagu. Hihia nia ingoo o nia ulu mmaadua dama daane o digau Israel huogodoo, go digau ala e dagi dahi nadau malama be e mada mmaadua. Digau Levi huogodoo ala e pono nadau lohongo la nia daangada ni aagu. Au go Dimaadua! Au e hai mee labelaa gi nia ulu mmaadua o nia manu dolodolo o digau Levi huogodoo e pono di lohongo o nia ulu mmaadua o nia manu dolodolo o digau Israel.” \v 42 Moses gu hagalongo, guu hihi nia ingoo nia ulu mmaadua daane huogodoo \v 43 ala nia malama dagi dahi be e mada mmaadua, huogodoo e 22,273. \p \v 44 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 45 “Dolomeenei haga dabu ina mai gi di Au digau Levi e hai nia daangada ni aagu e pono di lohongo o nia ulu mmaadua dama daane o digau Israel, ge haga dabu ina nia manu dolodolo digau Levi e hai agu manu e pono di lohongo nia ulu mmaadua o nia manu dolodolo digau Israel. \v 46 Go di maa dela nia ulu mmaadua o nia dama daane digau Israel le e dogologo i digau Levi i nia daangada e 273, goe e hui digau ala e dogologo. \v 47 Tangada e dahi e hui gi nia bahi hadu silber e lima, be di hai dela gu haganoho. \v 48 Wanga ina nia bahihadu aanei gi Aaron mo ana dama daane.” \v 49 Moses gu hagalongo gi nnelekai Dimaadua, guu kae \v 50 nia silber e 1,365 \v 51 guu wanga nia maa gi Aaron mo ana dama daane. \c 4 \s1 Nnegau di madahaanau o Kohath tangada i di madawaawa Levi \p \v 1 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 2 “Heia di hihi o di madahaanau damana mo nia madahaanau lligi o Kohath, tangada i di madawaawa Levi. \v 3 Daulia nia daane huogodoo i mehanga nia ngadau e motolu (30) mo madalima (50) ala e tau anga gi di hegau i lodo di Hale laa a Dimaadua. \v 4 Nadau hegau le e hai i di gili nia mee ala e haga madagu huoloo.” \p \v 5 Dimaadua ga haga modongoohia gi Moses boloo, “Ma gaa dau gi di madagoaa e dugu iha nia hale laa, Aaron mo ana dama daane le e ulu gi lodo di Hale laa a Dimaadua, gaa dugu gi lala di gahu duuli dela i mua Tebedebe o di Hagababa gaa gahu Tebedebe gi di gahu deelaa. \v 6 Digaula e gahu di maa gi di gili kau humalia, gaa holo di gahu halatee i ono nua, ga daalo nia laagau ala e aamo di maa. \p \v 7 “Digaula e gahu teebele o di palaawaa tigidaumaha ang gi Dimaadua gi di gahu halatee, gaa dugu anga nia pileedi gi hongo teebele, nia boolo dugu ‘incense’, mo nia loaabi ang gi nia waini tigidaumaha. Nia palaawaa e hai gi nnoo mau i hongo teebele. \v 8 Digaula e holo di gahu mmee laa hongo nia mee huogodoo aanei, gaa gahu di maa gi di gili kau humalia, ga wanga nia laagau e aamo di maa. \p \v 9 “Digaula e gahu di lohongo malama gi di gahu halatee, mo ono malama, nia mee kabi mee, nia pileedi haaligi, mo nia mee haa lolo olib. \v 10 Digaula gaa hii di maa mo ono mee huogodoo e haga holi ai go di gili kau humalia, gaa dugu di maa gi hongo di hada aamo mee. \p \v 11 “Nomuli digaula gaa holo di gahu halatee laa hongo di gowaa hai tigidaumaha goolo, gaa gahu di maa gi di gili kau humalia, ga daalo nia laagau e aamo di maa. \v 12 Digaula gaa kae nia goloo huogodoo ala e haga hai hegau ai i lodo di Gowaa Dabu, gaa hii nia maa gi di gahu halatee, gaa gahu gi di gili kau humalia, gaa dugu di maa i hongo di hada aamo mee. \v 13 Digaula ga daa gi daha mo di gowaa dudu tigidaumaha nia lehu, gaa holo di gahu halatee luuli i hongo di maa. \v 14 Digaula gaa dugu gi hongo di maa nia goloo huogodoo ala e hai hegau ai i di gowaa dudu tigidaumaha: go nia mee dugu ahi, maadau, daawolo mono baisin. Nomuli gei digaula gaa gahu di maa gi di gili kau humalia, ga daalo nia laagau e aamo di maa. \v 15 Ma gaa dau gi di madagoaa bolo e dugu iha nia hale laa, gei di madahaanau o Kohath e loomoi e aamo nia mee dabu, i muli Aaron mo ana dama daane guu lawa di gahu nia maa mo ono goloo moomee huogodoo. Di madahaanau o Kohath hagalee loo e bili gi nia mee haga madagu, idimaa digaula gaa mmade. \p “Aanei nia waawa hegau o di madahaanau damana o Kohath i di madagoaa e haga menege di Hale laa Dimaadua. \p \v 16 “Eleazar, tama daane Aaron tangada hai mee dabu, dana hegau e madamada humalia di Hale laa hagatau, mo nia lolo malama, nia ‘incense’, nia tigidaumaha huwa laagau, nia lolo hagatulu, mono mee huogodoo ala i golo ala gu haga dabu ang gi Dimaadua.” \p \v 17 Dimaadua ga helekai gi Moses mo Aaron, \v 18 “Hudee dumaalia gi di madahaanau a Kohath \v 19 gii mmade ma ga loomoi gi hoohoo gi nia mee dabu huoloo aanei. Gi de gila aga di mee deenei, Aaron mo ana dama daane e hai gii hula gi lodo di Hale laa, e wanga nia moomee ni tangada e hai, be ni aha e aamo go mee. \v 20 Maa nia daangada o Kohath ga ulu adu hua gi lodo di Hale laa haga madagu, gaa mmada gi nia mee haga madagu ala e haga togomaalia go digau hai mee dabu, digaula gaa mmade.” \s1 Nia waawa hegau o di madahaanau o Gershon tangada i di madawaawa Levi \p \v 21 Dimaadua ga helekai gi Moses \v 22 bolo gi heia di hihi o di madahaanau o Gershon tangada i di madawaawa Levi i nadau madahaanau llauehe mo lligi, \v 23 e hihi nia daane huogodoo i mehanga nia ngadau e motolu (30) mo e madalima (50) ala e humalia i di ngalua i lodo di Hale laa Dimaadua. \v 24 Digaula e ngalua i nia mee aanei: \v 25 Di Hale laa, ono gahu duuli i lodo mo i tua, di gahu gili kau humalia dela e gau di maa, di gahu o di bontai, \v 26 nia gahu abaaba e haganiga di Hale laa mo di gowaa dudu tigidaumaha, nia gahu duuli o di bontai di malaelae, nia hali mo nia hagamau huogodoo o nia mee aanei. Digaula e ngalua e hai nnegau huogodoo i di gili nia mee aanei. \v 27 Moses mo Aaron e hai gii mmada bolo nia daangada o Gershon e hai nia mee huogodoo Aaron mo ana dama daane ne haga noho ang gi digaula bolo gi heia. \v 28 Aanei la go nia waawa hegau o di madahaanau Gershon i lodo di Hale laa. Digaula e hai nia maa i lala di nadau dagi go Ithamar, tama daane Aaron, tangada hai mee dabu. \s1 Nia waawa hegau di madahaanau o Merari tangada i di madawaawa Levi \p \v 29 Dimaadua ga helekai gi Moses bolo gi heia di hihi dangada o di madahaanau o Merari tangada i di madawaawa Levi, nia madahaanau llauehe mo lligi \v 30 e hihi nia daangada huogodoo i mehanga nia ngadau e motolu (30) mo e madalima (50), ala e humalia di ngalua i lodo di Hale laa Dimaadua. \v 31 Digaula e aamo nia laagau, dagigoo, duludulu, nia hagamau di Hale laa, \v 32 mo nia duludulu, nia hagamau, nia laagau hagamau mee, nia hali e dau di abaaba dela e haganiga di Hale laa, mono hagamau e hai hegau ai i di haga duu aga nia maa. Taane e dahi e haga ingoo gi nia mee ala e aamo go mee. \v 33 Aanei la go nia waawa hegau o di madahaanau Merari i lodo di Hale laa. Digaula e hai nia maa i lala di nadau dagi go Ithamar, tama daane Aaron, tangada hai mee dabu. \s1 Di hihi o digau Levi \p \v 34-48 Malaa, Moses, Aaron mo nia dagi di guongo gu daudali nnelekai o Dimaadua, guu hai di hihi dangada o nia madahaanau llauehe e dolu o Levi, go Kohath, Gershon mo Merari. Digaula ne hihi nia madahaanau llauehe mo nia madahaanau lligi, ne hihi nia daane huogodoo i mehanga nia ngadau e motolu (30) mo madalima (50) ala e humalia e ngalua i lodo di Hale laa Dimaadua, be nia mee aanei: \tr \th1 Nia madahaanau \th2 Di hulu \tr \tc1 Kohath \tc2 2,750 \tr \tc1 Gershon \tc2 2,630 \tr \tc1 Merari \tc2 3,200 \tr \tc1 Huogodoo: \tc2 8,580 \b \m \v 49 Taane e dahi la ne hihi gii hai be di hai Dimaadua ne haganoho ang gi Moses. Taane nei mo taane nei gu haga ingoo ang gi dana hegau dela e hai mo ana mee ala e aamo. \c 5 \s1 Nia daangada milimilia \p \v 1 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 2 “Helekai gi digau Israel bolo gi hagabagia gi daha mo di godou waahale laa nia daangada huogodoo ala e magi genegene be e halihali nia uugau i nadau huaidina, mo digau ala e milimilia i nadau bili gi tangada made. \v 3 Hagau ina gi daha digau huogodoo ala e milimilia gi de haga gulugulua di waahale laa, di gowaa dela e noho iei Au i baahi agu daangada.” \v 4 Digau Israel gu haga gila aga, gu haga bagi digaula gi daha mo di waahale laa. \s1 Di hui o di mee hala ne hai \p \v 5 Dimaadua gaa wanga gi Moses \v 6 nnelekai hagamaamaa aanei ang gi nia daangada Israel, “Tangada ma ga hagalee manawa dahi ang gi Dimaadua, gaa hai dana mee hala gi tangada, \v 7 tangada deelaa le e hai gi haagi dana hala ne hai, gaa hui di hui di maa hagatau, ge e hagapuni labelaa ginai dahi baahi e lima di maa ang gi tangada deelaa. \v 8 Maa tangada la guu made gei gu deai dono dangada belee kae di hui deelaa ai, di hui le e wanga gi Dimaadua ang gi tangada hai mee dabu. Di hui le e hagapuni ang gi di siibi daane ne hai tigidaumaha tangada hai mee dabu ne hai belee haga madammaa nia hala tangada deelaa.\x * \xo 5.8 \xt Leviticus 6.1-7\x* \v 9 Nia mee huogodoo digau Israel ma ga dahi aga belee wanga gi Dimaadua la nia mee ni tangada hai mee dabu dela ne wanga ginai nia maa. \v 10 Tangada hai mee dabu e hai mee gi nia tigidaumaha ala e hai ang gi deia.” \s1 Nia hai o nia ahina ala e hagabaubau ginai nadau lodo \p \v 11 Dimaadua ga helekai gi Moses \v 12-14 bolo gi aago ina nia helekai hagamaamaa aanei gi digau Israel: Maa taane ga hagabau bolo dono lodo la hagalee manawa dahi ang gi deia, gu haga huaidu ia, guu hai di hiihai o taga hailodo gi tuai daane. Gei taane deenei hagalee modongoohia donu idimaa dono lodo la nogo hai di maa haga mmuni, deai tangada haga donu mee ai, gei di ahina la digi gida bolo guu hai di huaidu. Be dolomaa taane le e hai hua ana hagabau gi dono lodo, ma e aha maa di ahina la digi manawa lua. \v 15 Taane deelaa la gi lahia dono lodo gi tangada hai mee dabu. Taane e kae labelaa ana pauna palaawaa e lua, malaa, hagalee wanga ginai nia lolo olib gi ono nua, be e wanga ginai nia ‘incense’, idimaa tigidaumaha deenei la di mee ni taane e hiihai e haga gila mai di tonu. \p \v 16 Tangada hai mee dabu gaa hai di ahina gii duu i mua di gowaa dudu tigidaumaha, \v 17 gaa dui nia wai haga madagu gi lodo di boolo ne hai gi nia gelegele, gaa wanga labelaa ginai nia gelegele mai i hongo di baba di Hale laa Dimaadua, e hai nia wai la gii mmala. \v 18 Gei nomuli mee gaa daa gi daha di gahu nia ngaahulu di libogo di ahina, gaa dugu tigidaumaha palaawaa gi lodo nia lima di ahina. Tangada hai mee dabu le e daahi di boolo wai mmala haga halauwa dangada, \v 19 gaa hai di ahina gii donu ang gi di dowangi dela ga helekai tangada hai mee dabu boloo: “Maa goe digi hai di huaidu di hai be di manu, gei goe hagalee haga huaidu go di haga halauwa dela e gowadu go nia wai aanei. \v 20 Maa goe guu hai di huaidu di hai be di manu, \v 21 Dimaadua la gi heia do ingoo gi halauwa i mehanga o daangada. Gei Mee gi heia do gowaa haga madagu gi hagawini mai gi dulii, gei do dinae gi hagahula. \v 22 Nia wai aanei gi ulu gi lodo do dinae gaa hai do dinae gi haga hula aga gi nua, ge do gowaa hagamadagu la gi hagawini mai gi dulii.” \p Di ahina la ga helekai anga boloo, “Au e donu ginai, Dimaadua gi heia di maa beelaa.” \p \v 23 Tangada hai mee dabu gaa hihi di haga halauwa gi lala, gaa tono nia mee ne hihi gi daha gi lodo nia wai mmala. \v 24 I mua dana hai di ahina gi inu nia wai ala gaa hai a mee gii mmae giibeni, \v 25 gei tangada hai mee dabu gaa daa tigidaumaha palaawaa gi daha mo nia lima di ahina, ga daahi di maa e haga dabu gi Dimaadua gaa wanga gi hongo di gowaa dudu tigidaumaha. \v 26 Gei mee gaa llagu ana mee i nia palaawaa gii hai be tigidaumaha, gaa dudu i hongo di gowaa dudu tigidaumaha. Nomuli, gei mee gaa hai di ahina gi inu nia wai aalaa. \v 27 Maa mee guu hai di hala o di hai be di manu, gei nia wai gaa hai a mee gii mmae giibeni, tinae o maa ga haga hula gi nua gei di gowaa hagamadagu o maa ga haga wini mai ga dulii. Di ingoo o maa gaa hai di mee haga halauwa i baahi ono daangada. \v 28 Maa mee hagalee hala, gei mee hagalee haga huaidu, gei mee e mee di hai ana dama. \p \v 29-30 Deenei taganoho di madagoaa taane ma ga dubua ga hagabaubau bolo dono lodo guu hai be di manu. Di ahina gaa hai gii duu i mua di gowaa dudu tigidaumaha, gei tangada hai mee dabu gaa hai di hai daumaha deenei. \v 31 Taane hagalee hai mee gi di hala, gei di ahina, maa ia gu ihala, le e kae di haga duadua i ono hala. \c 6 \s1 Nnaganoho ang gi nia Nasarait \p \v 1 Dimaadua ga helekai gi Moses \v 2 bolo gi hagi anga ina nnelekai aanei gi digau Israel: Tei goodou, taane be di ahina, ma ga hagamodu bolo ia e hai di nasarait mo di haga dabu ia gi Dimaadua, \v 3 la hagalee inu nia waini mono wai haga libaliba ala i golo, ge hagalee inu nia mee ne hai mai i nia huwa laagau waini, be e gai nnagadilinga huwa laagau waini.\x * \xo 6.3 \xt Luke 1.15\x* \v 4 Di waalooloo dono hai tangada nasarait, geia hagalee gai di ingoo hua di mee dela ne hai mai i di laagau waini, be go ono golee be ono gili. \p \v 5 Di waalooloo dono noho i lala di hagamodu nasarait, geia hagalee dahi dono libogo mo dono ngudu. Mee gi daudalia dana hagamodu ang gi di waalooloo o di madagoaa o dono haga dabu ang gi Dimaadua, gei mee e dugu nia ngaahulu dono libogo la gii tomo gii lloo. \v 6-7 Ono ngaahulu la go di ada o di haga dabu ang gi God, malaa, mee hudee haga milimilia ina ia ma gaa hana gi hoohoo gi tangada made, eimaha hogi ma go dono damana, dono dinana, tuaahina daane be ahina. \v 8 Di waalooloo dono hai di nasarait, mee gu haga dabu ang gi Dimaadua. \p \v 9 Maa ono ngaahulu ala gu haga dabu la ga milimilia i dono noho i baahi tangada dela ne made hagalimalima, mee e hai gii tali nia laangi e hidu, gaa dahi laa dono libogo gei mee ga madammaa ang gi di hai daumaha. \v 10 Di walu laangi mee gi gaamai gi tangada hai mee dabu i di bontai o di Hale laa Dimaadua, ana mwuroi e lua be e lua ana manu ‘pigeon’. \v 11 Tangada hai mee dabu gaa wanga di manu e dahi e hai ai tigidaumaha wwede nia huaidu, ge dahi manu e hai ai tigidaumaha e dudu, e hai ai di haga madammaa o dono bili gi tangada made. Di laangi la hua, gei mee ga hagadabu labelaa ono ngaahulu, \v 12 ga hagadabu anga labelaa gi Dimaadua dono madagoaa dela e hai di nasarait. Dono madagoaa no mua gu hagalee dau, idimaa ono ngaahulu ala ne hagadabu la gu milimilia. Mee gi gaamai dana dama siibi e dahi dono ngadau e hai ai tigidaumaha e hui di hala deenei. \p \v 13 Mee ma gaa lawa di hai dana hagamodu o dono nasarait, gei mee gaa hai taumaha deenei: Mee e hana gi di bontai di Hale laa Dimaadua, \v 14 gaa wanga gi Dimaadua nia manu e dolu ala e madammaa: tama siibi daane e dahi dono ngadau, e hai ai tigidaumaha dudu, tama siibi ahina e dahi dono ngadau, e hai ai tigidaumaha wwede nia huaidu, mo di siibi daane e hai ai tigidaumaha o di hagadaubuni. \v 15 Mee e tigidaumaha labelaa dana gada palaawaa ono ‘yeast’ ai: nia palaawaa maadolu ne unugi gi nia lolo olib, mo di bagu lahilahi e hunu gi nia lolo olib, mono golee laagau mono waini ala bolo e dau e hai tigidaumaha. \p \v 16 Tangada hai mee dabu e wanga nia mee huogodoo gi Dimaadua, gaa hai tigidaumaha wwede nia huaidu, mo tigidaumaha dudu. \v 17 Mee ga tigidaumaha siibi daane ang gi Dimaadua, e hai ai tigidaumaha o di hagadaubuni, e wanga dalia di gada palaawaa, ngaadahi mo nia tigidaumaha i nia golee laagau mono waini. \v 18 Tangada nasarait deelaa gaa dahi dono libogo gaa dudu nia ngaahulu dono libogo i hongo di ahi o tigidaumaha o di hagadaubuni dela e gaa. \p \v 19 Di tua o siibi la guu dunu i lodo nia wai, ge tangada hai mee dabu gaa kae di maa ga hagapuni gi di palaawaa maadolu e dahi mo di bagu lahilahi e dahi mai i lodo di gada, gaa wanga gi lodo nia lima o tangada nasarait. \v 20 Nomuli, tangada hai mee dabu e wanga nia maa gi Dimaadua e hai ai di wanga dehuia hoou. Nia mee aanei la nia tigidaumaha haga madagu ang gi tangada hai mee dabu, hagapuni ang gi nia hadahada mo di wae o siibi daane ala nia mee ni tangada hai mee dabu mai taganoho. I muli di mee deelaa, gei di nasarait gaa mee di inu nia waini. \p \v 21 Aanei nnaganoho adu gi goodou go nia nasarait. Maa goe gaa hai bolo goe e hai dau tigidaumaha gi mada damana gi hongo tigidaumaha dela i lodo di hagamodu di nasarait, gei goe le e hai loo dau tigidaumaha gii tugi gii hai be dau hagababa ne hai.\x * \xo 6.21 \xt Acts 21.23-24\x* \s1 Talodalo haga maluagina o digau hai mee dabu \p \v 22 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 23 “Hagi anga ina gi Aaron mo ana dama daane gi heia talodalo haga maluagina deenei i di madagoaa ma ga dalodalo i digau Israel: \q1 \v 24 Dimaadua la gi haga maluagina goodou \q1 mo di madamada humalia i goodou. \q1 \v 25 Dimaadua la gi haga maalama ina goodou \q1 gi ono hadumada, mo di hila adu gi goodou. \q1 \v 26 Dimaadua la gi haga modongoohia aga \q1 dono manawa dumaalia adu gi goodou, \q1 mo di gowadu gi goodou \q1 di noho i di aumaalia.” \m \v 27 Dimaadua ga helekai labelaa, “Aaron mo ana dama daane ma ga hagahumalia digau Israel e hai hegau gi dogu ingoo, gei Au ga haga maluagina digau Israel.” \c 7 \s1 Nia tigidaumaha o nia dagi \p \v 1 Di laangi Moses ne hagaduu aga di Hale laa Dimaadua, mee ga haga tulu di maa mo di haga dabu di Hale laa mo ono goloo huogodoo, mo di gowaa dudu tigidaumaha mo ono goloo huogodoo. \v 2 Nia dagi madahaanau ala nogo hai nia dagi i nia madawaawa Israel, go nia daane la hua ala nogo dagi di hihi dangada tenua, \v 3 ga gaamai nadau tigidaumaha gi mua o Dimaadua: nia kulumaa e ono, nia kau e madangaholu maa lua, di kulumaa e dahi ang gi nia dagi dogolua, mo di kau e dahi ang gi di tagi e dahi. I muli nadau gaamai nia maa, \v 4 gei Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 5 “Kaina nia tigidaumaha aanei e hai ai nia hegau ang gi di Hale laa Dimaadua, wanga ina nia maa gi digau Levi gii hai be di hegau dela belee hai go digaula.” \v 6 Malaa, Moses gaa wanga nia kulumaa mo nia kau gi digau Levi. \v 7 Moses gaa wanga nia kulumaa e lua mono kau e haa ang gi digau Gershon\f + \fr 7.7 \ft \+bk Gershon\+bk* la tama daane ni Aaron \f*, \v 8 ge ang gi digau Merari\f + \fr 7.8 \ft \+bk Merari \+bk*la tama daane ni Aaron \f* nia kulumaa e haa mono kau e walu. Nia moomee huogodoo digaula le e hai i lala di tagi go Ithamar, tama daane Aaron. \v 9 Moses digi wanga ana kulumaa mono kau gi digau Kohath\f + \fr 7.9 \ft \+bk Kohath \+bk*la tama daane ni Aaron \f*, idimaa, digaula e madamada humalia i nia goloo haga madagu, e aamo i hongo nadau bakau. \p \v 10 Nia dagi gu gaamai labelaa nia tigidaumaha e budu di haga dabu di gowaa dudu tigidaumaha. Di madagoaa digaula gu togomaalia di dahi aga nadau wanga dehuia i di gowaa dudu tigidaumaha, \v 11 Dimaadua ga helekai gi Moses, “Hai gi digaula bolo di laangi e dahi o nia laangi e madangaholu maa lua e hagatau gi muli, di tagi e dahi e gaamai ana wanga dehuia ang gi di haga dabu o di gowaa dudu tigidaumaha.” \p \v 12-83 Gei digaula ga gaamai nadau tigidaumaha be di hai deenei i lala: \tr \th1 Laangi \th2 Nia madawaawa \th3 Tagi \tr \tc1 1 \tc2 Judah \tc3 Nahshon tama daane Amminadab \tr \tc1 2 \tc2 Issachar \tc3 Nethanel tama daane Zuar \tr \tc1 3 \tc2 Zebulun \tc3 Eliab tama daane Helon \tr \tc1 4 \tc2 Reuben \tc3 Elizur tama daane Shedeur \tr \tc1 5 \tc2 Simeon \tc3 Shelumiel tama daane Zurishaddai \tr \tc1 6 \tc2 Gad \tc3 Eliasaph tama daane Deuel \tr \tc1 7 \tc2 Ephraim \tc3 Elishama tama daane Ammihud \tr \tc1 8 \tc2 Manasseh \tc3 Gamaliel tama daane Pedahzur \tr \tc1 9 \tc2 Benjamin \tc3 Abidan tama daane Gideoni \tr \tc1 10 \tc2 Dan \tc3 Ahiezer tama daane Ammishaddai \tr \tc1 11 \tc2 Asher \tc3 Pagiel tama daane Ochran \tr \tc1 12 \tc2 Naphtali \tc3 Ahira tama daane Enan \b \m Nia tigidaumaha tangada nei mo tangada nei ala ne gaamai le e hai be di mee e dahi: \li1 - di boolo silber e 50 ons dono daamaha, \li1 - di baisin silber e dahi e 30 ons dono daamaha; nia mee e lua aanei e honu palaawaa mo nia lolo ang gi tigidaumaha golee laagau, \li1 - di pileedi goolo e 4 ons dono daamaha e honu nia ‘incense’, \li1 - dahi damaa kau daane, mo dahi dama siibi daane, mo dahi dama siibi di ngadau e dahi. Nia manu e dolu aanei e hai ai tigidaumaha dudu, \li1 - dahi kuudi e hai ai tigidaumaha wwede nia huaidu, \li1 - nia kau daane e lua, siibi daane e lima, nia kuudi e lima, ge dama siibi e lima nia ngadau dagi dahi. Nia manu aanei e hai ai tigidaumaha o di hagadaubuni. \m \v 84-88 Aanei nia hulu llauehe o nia tigidaumaha ala ne gaamai go nia dagi e madangaholu maa lua, e hai ai di budu di haga dabu o di gowaa dudu tigidaumaha: \li1 - 12 boolo silber ge 12 baisin silber, taamaha e 60 pauna, \li1 - 12 pileedi goolo, e 48 ons, e honu ‘incense’, \li1 - nia kau daane e 12, nia siibi daane e 12, nia dama siibi nia ngadau dagidahi e 12, ngaadahi mo nadau tigidaumaha huwa laagau e dau gi nia mee tigidaumaha dudu aanei, \li1 - nia kuudi e 12 e hai ai tigidaumaha wwede nia huaidu, \li1 - nia kau daane e 24, nia siibi e 60, mo nia dama siibi e 60 nadau ngadau dagi dahi e hai ai tigidaumaha o di hagadaubuni. \b \m \v 89 Di madagoaa Moses ne ulu gi lodo di Hale laa belee helekai gi Dimaadua, mee ga longono Dimaadua e helekai gi mee mai i hongo di uhi o Tebedebe o di Hagababa, mai i mehanga nia ada manu e hai ono bakau. \c 8 \s1 Di hai o di haga noho nia malama \p \v 1 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 2 “Helekai gi Aaron bolo ia ma ga haga noho nia malama e hidu gi hongo nadau lohongo, geia gaa dugu nia maa gii mee di maahina gi mua.” \v 3 Aaron gu hagalongo gu haga noho nia malama e huli gi mua ono lohongo malama. \v 4 Mai di ulu gi nua gaa tugi i di tono i lala o di lohongo malama la ne hai gi nia goolo ne tugi gi di haamaa gii hai be di hai Dimaadua ne hagi anga gi Moses.\x * \xo 8.4 \xt Exodus 25.31-40; 37.17-24\x* \s1 Di haga madammaa mo di haga dabu digau Levi \p \v 5 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 6 “Dugua gee gi daha mo digau Levi mo digau Israel, ga haga madammaa digaula \v 7 be di hai deenei: hagatulu ina digaula gi nia wai haga madammaa, heia digaula gi dahia gi daha nia ngaahulu nadau gili hagatau gi tulumanu dahi ngudu, ge gi tuugia nadau goloo. Gei digaula ga madammaa. \v 8 Gei digaula gaa kae tamaa kau daane mo nia palaawaa e unugi gi nia lolo olib ala belee tigidaumaha, gei goe e kae dau damaa kau daane e hai ai tigidaumaha wwede nia huaidu. \v 9 Nomuli, gei goe ga haga dagabuli digau Israel huogodoo, gaa hai digau Levi gii tuu i mua dogu Hale laa. \v 10 Digau Israel gii dugu nadau lima gi hongo nia libogo digau Levi, \v 11 gei Aaron ga hagadabu digau Levi mai gi di Au e hai ai nia wanga dehuia mai digau Israel, gii mee digaula di hai agu moomee. \v 12 Digau Levi la gaa dugu nadau lima gi hongo nia libogo nia damaa kau daane e lua ala belee tigidaumaha, e dahi e hai tigidaumaha wwede nia huaidu, e dahi e hai tigidaumaha dudu, e hai taumaha o di haga madammaa digau Levi. \p \v 13 “Haga dabu ina digau Levi e hai ai tigidaumaha wanga dehuia mai gi di Au, ge heia Aaron mo ana dama daane gi dagia digaula. \v 14 Dugua gee digau Levi i di ala deenei gi daha mo digau Israel, gii hai digaula nia daangada ni aagu. \v 15 I muli dau haga madammaa mo di haga dabu digau Levi, gei digaula gaa donu di hai nnegau i lodo di Hale laa. \v 16 Au gu hai mee gi digaula e pono nia lohongo nia ulu mmaadua dama daane o digau Israel, ge digaula guu hai nia daangada ni aagu modogo Au. \v 17 Dagu daaligi nia ulu mmaadua huogodoo i Egypt, Au gu haga dabu nia ulu mmaadua nia madahaanau digau Israel mo nia ulu mmaadua o nadau manu huogodoo.\x * \xo 8.17 \xt Exodus 13.2\x* \v 18 Dolomeenei gei Au e kae digau Levi, hagalee go nia ulu mmaadua digau Israel, \v 19 gei Au e wanga digau Levi gi Aaron mo ana dama daane, e hai nia wanga dehuia mai digau Israel, e ngalua i lodo di Hale laa e pono di lohongo digau Israel, gei e hagaloohi digau Israel ma gaa tale gi nia haingadaa ma gaa hula gi hoohoo gi di Gowaa Dabu.” \p \v 20 Gei Moses, Aaron mo digau Israel huogodoo ga hagadabu digau Levi, be nnelekai Dimaadua ne hai gi Moses. \v 21 Digau Levi gu haga madammaa ginaadou mo di tugi nadau goloo, gei Aaron gu haga dabu digaula be nia wanga dehuia humalia ang gi Dimaadua. Aaron guu hai labelaa taumaha o di haga madammaa digau Levi. \v 22 Nia daangada guu hai nia mee huogodoo Dimaadua ne helekai ai i di gili digau Levi. Malaa, digau Levi guu mee di hai hegau i lodo di Hale laa i lala Aaron mo ana dama daane. \p \v 23 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 24 “Tangada Levi dela e 25 ono ngadau le e ngalua i lodo dogu Hale laa, \v 25 gei mee ga haga lawa ana hegau i dono 50 ngadau. \v 26 Nomuli, gei mee e mee di hagamaamaa ono ehoo Levi di hai nadau hegau i lodo di Hale laa, gei mee hagalee bida hai hua dana mee i nnegau aalaa. Deenei dau hai e haga menegenege nnegau digau Levi.” \c 9 \s1 Togolua Pasoobaa \p \v 1 Dimaadua ga helekai gi Moses i lodo di Anggowaa o Sinai i lodo tahi malama o di lua ngadau i muli digau Israel ne hagatanga i Egypt, ga helekai boloo, \v 2-3 “Di madangaholu maa haa laangi o di malama deenei, daamada i di ulu di laa, heia digau Israel gii hai taumaha di Pasoobaa e daudali ono haganoho belee hai ai.” \v 4 Moses gaa hai gi digaula gi heia Taumaha di Pasoobaa, \v 5 gei hiahi o di madangaholu maa haa laangi o tahi malama digaula gaa budu nia maa i di Anggowaa o Sinai. Nia daangada guu hai nia mee huogodoo Dimaadua ne hai ang gi Moses.\x * \xo 9.5 \xt Exodus 12.1-13\x* \p \v 6 Gei hunu daangada digi madammaa ala ne bili gi tangada made, digaula e deemee di dau gi Taumaha di Pasoobaa i di laangi deelaa. Digaula gaa hula gi Moses mo Aaron \v 7 ga helekai, “Gimaadou e milimilia idimaa gimaadou guu bili gi tangada made, ge di maa e aha dela gimaadou hagalee dau e hai tigidaumaha gi Dimaadua dalia digau Israel ala i golo?” \p \v 8 Moses ga helekai, “Taalia gii dae gi dagu kumi agu helekai mai baahi Dimaadua.” \p \v 9 Dimaadua ga helekai gi Moses bolo \v 10 gi hagi anga ina gi digau Israel boloo, “Maa tei goodou be tei godou hagadili ga milimilia i mee guu bili gi tangada made, be guu hana gi daha gu mogowaa di dau gi di Pasoobaa, \v 11 mee e mee di dau, malaa i muli di malama e dahi, hiahi di madangaholu maa haa laangi o togolua malama. Budu ina gi nia palaawaa digi hagatanga mono lau laagau mmala. \v 12 Hudee dugua dahi mee i nia meegai gii dubu gi di luada dono daiaa, ge hudee haga mooho di iwi e dahi i nia iwi di manu gu tigidaumaha. Heia Taumaha di Pasoobaa e daudali ono haganoho ala belee hai ai.\x * \xo 9.12 \xt Exodus 12.46; John 19.36\x* \v 13 Maa tei goodou e madammaa ge hagalee mogowaa, geia hagalee dau gi di Pasoobaa, ia hagalee hai tangada ni aagu, idimaa mee digi hai dana tigidaumaha i dono madagoaa belee hai ai, gei mee gaa kae di hagaduadua i dana hala. \p \v 14 “Maa digau mai i daha ala e noho i godou baahi, e hiihai e dau gi di Pasoobaa, digaula e hai di maa e daudali ono haganoho huogodoo. Taganoho hua e dahi e hai hegau nia daangada huogodoo, go digau donu mo digau henua gee.” \s1 Di gololangi i hongo di Hale laa \r (Exodus 40.34-38) \p \v 15-16 Di laangi dela ne haga duu aga ai di Hale laa dela e noho ai Dimaadua, di baahi gololangi ga gila mai gaa gahu di maa. Boo gei di baahi gololangi deelaa le e ulaula be di ahi. \v 17 Di madagoaa di baahi gololangi ma ga hagatanga gi nua, gei digau Israel la ga hagatanga, gei di madagoaa ga noho ai di gololangi, gei digaula gaa noho labelaa, ga haga duu aga nadau hale laa. \v 18 Digaula e hagatanga hua be di manawa Dimaadua, ge e noho hua be di manawa Dimaadua. Di waalooloo o di baahi gololangi e noho i hongo di Hale laa, gei digaula e noho hua i di gowaa deelaa. \v 19 Di madagoaa o di baahi gololangi ma gaa noho duai i hongo di Hale laa, gei digaula e hagalongo hua gi Dimaadua, hagalee hagatanga. \v 20 Hunu madagoaa di baahi gololangi la ga noho hua i hongo di Hale laa i nia laangi be e hia, gei digaula e noho hua i golo. Gei di maa ga hagatanga aga gi nua, gei digaula ga hagatanga, e ala hua di manawa Dimaadua. \v 21 Hunu madagoaa, gei di baahi gololangi e noho hua i hongo di Hale laa mai hiahi gaa dae gi di luada, gei digaula e hagatanga i di madagoaa di gololangi ma ga hagatanga aga gi nua. Boo mo aa, gei digaula e hagatanga hua i di madagoaa deelaa. \v 22 Ma e aha ma gaa noho i hongo di Hale laa i nia laangi e lua, be di malama e dahi, be di ngadau e dahi, be e mada looloo, gei nia daangada hagalee hagatanga. Gei di maa ma ga hagatanga aga gi nua, gei digaula ga hagatanga. \v 23 Digaula e haga duu aga nadau hale laa gi nua e noho ai, gaa dae loo gi di madagoaa e hagatanga, gei digaula ga ohoia nia hale laa gi lala gaa hula, be nia helekai a Dimaadua ne hai gi Moses. \c 10 \s1 Nia buu ‘trumpet’ ne hai gi nia silber \p \v 1 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 2 “Heia nia buu ‘trumpet’ e lua ne tugi gi nia silber belee gahigahi nia daangada gi di gowaa e dahi ge gi haga iloo di madagoaa e hagatanga ai nia daangada. \v 3 Nia lee ili hagalloo mai nia buu ‘trumpet’ e lua aalaa ma ga ili, nia daangada huogodoo la gi dagabuli mai gi doo gili i di bontai di Hale laa dela e noho iei Au. \v 4 Maa di buu ‘trumpet’ hua e dahi dela ma ga ili, ge di maa go nia dagi la hua o nia madahaanau llauehe la gi dagabuli mai gi doo gili. \v 5 Nia lee ili hagapodo ma gaa hai, gei nia madawaawa e noho i bahi i dua di waa hale laa gi haga maanege gi daha. \v 6 Nia lee ili hagapodo ma gaa hai hagalua, gei nia madawaawa i bahi i ngaaga ga hagatanga gi daha. Nia ili podo le e hai dono hadinga bolo e daamada nia daangada gi hagatanga e hula. \v 7 Nia ili lloo le e hai dono hadinga bolo e hagadagabuli nia daangada huogodoo gi di gowaa e dahi. \v 8 Nia labaa le e ili go nia dama daane Aaron, ala go digau hai mee dabu. \p “Taganoho deenei i lala le e daudali i nia madagoaa huogodoo ala ma ga loomoi: \v 9 Di madagoaa tauwa i hongo godou henua, gei goodou e abaaba goodou i godou hagadaumee ala gu heebagi adu, ili hia di buu ‘trumpet’ e hagailoo tauwa. Au, go Yihowah go di godou God, ga hagamaamaa goodou, ga benebene goodou gi daha mo godou hagadaumee. \v 10 Di madagoaa tenetene labelaa — i di godou Budu o di Malama Hoou mo godou daumaha ala i golo — goodou e ili nia buu ‘trumpet’ i godou hai tigidaumaha dudu mo tigidaumaha hagadaubuni. Gei Au ga hagamaamaa goodou. Au go Yihowah go di godou God.” \s1 Digau Israel ga hagatanga \p \v 11 Di madalua laangi o di lua malama, di lua ngadau i muli di hagatanga nia daangada i Egypt, di gololangi i hongo di Hale laa Dimaadua ga hagatanga gi nua, \v 12 gei digau Israel ga daamada di nadau hula gi daha mo di Anggowaa o Sinai. Di gololangi gaa hana gaa noho i lodo di Anggowaa o Paran. \p \v 13 Digaula ga daamada gaa hula be nnelekai Dimaadua mai Moses. \v 14 Nia madagoaa e hagamenege digaula, gei digaula e hula hua i lodo di hagadau dela gu haganoho matagidagi. Digau ala i lala tagallebe o di buini damana dela e dagi go di madawaawa Judah le e daamada e hula matagidagi i dama buini, e dagi go Nahshon, tama daane Amminadab. \v 15 Nethanel tama daane Zuar e dagi di madawaawa Issachar, \v 16 Eliab tama daane Helon e dagi di madawaawa Zebulun. \p \v 17 Nomuli, di Hale laa gaa dugu gi lala, gei nia madahaanau llauehe o Gershon mo Merari, ala e kae di Hale laa, ga daamada gaa hula. \p \v 18 Nomuli, digau ala i lala tagallebe o di buini damana dela e dagi go di madawaawa Reuben ga daamada gaa hula i dama buini, e dagi go Elizur tama daane Shedeur. \v 19 Shelumiel tama daane Zurishaddai e dagi di madawaawa Simeon. \v 20 Eliasaph tama daane Deuel e dagi di madawaawa Gad. \p \v 21 Nomuli, di madahaanau o Kohath o di madawaawa Levi ga daamada gaa hula, e aamo nia goloo daumaha haga madagu. Digaula ma gaa dau adu, ge di Hale laa la guu lawa di haga duu aga labelaa. \p \v 22 Nomuli, digau ala i lala tagallebe o di buini damana dela e dagi go di madawaawa Ephraim ga daamada gaa hula i dama buini, e dagi go Elishama tama daane Ammihud. \v 23 Gamaliel tama daane Pedahzur e dagi di madawaawa Manasseh. \v 24 Gei Abidan tama daane Gideoni e dagi di madawaawa Benjamin. \p \v 25 Hagamuliagina, digau ala i lala tagallebe di buini damana dela e dagi go di madawaawa Dan ga daamada gaa hula i dama buini, i muli nia buini huogodoo, e dagi go Ahiezer tama daane Ammishaddai. \v 26 Pagiel tama daane Ochran e dagi di madawaawa Asher. \v 27 Ahira tama daane Enan e dagi di madawaawa Naphtali. \v 28 Deenei di hai o di haele ang gi nia buini dagidahi, i nia madagoaa o digau Israel ma ga oho nadau hale laa gaa hula. \p \v 29 Moses ga helekai gi tuaahina o dono lodo go Hobab, tama daane a Jethro, tangada Midian, “Gimaadou bolo ga daamada gaa hula gi tenua Dimaadua ne helekai ai bolo e gaamai gi gimaadou. Mee guu hai dana hagababa bolo e hai Israel gi maluagina, malaa, hanimoi dalia gimaadou, gei gimaadou ga haga humalia goe.” \p \v 30 Hobab ga helekai, “Deeai, au e hana gi muli gi dogu henua.” \p \v 31 Moses ga helekai, “Dumaalia hudee diagia gimaadou. Goe e iloo nia gowaa ala humalia belee noho iei gimaadou i di anggowaa, gei goe e mee di hai tangada hagamaamaa ni gimaadou. \v 32 Maa goe gaa hana i madau muli, gidaadou ga hai mee ngaadahi gi nia maluagina ala ma ga gaamai go Dimaadua gi gimaadou.” \s1 Digau Israel e hagatanga i Sinai \p \v 33 Digau Israel ga hagatanga mai i di gonduu dabu go Sinai, gei digaula gaa hula i nia laangi e dolu. Tebedebe o di Hagababa Dimaadua le e kae i mua i nia madagoaa huogodoo, e halahala di nadau gowaa e hagamolooloo ai. \v 34 Nadau hagatanga mai gi daha mo nia gowaa huogodoo ala nogo hagamolooloo ai, gei di baahi gololangi Dimaadua i nadau nua i di aa. \v 35 Nia madagoaa huogodoo Tebedebe o di Hagababa la ga haga ngalua, gei Moses ga helekai, “Meenei Dimaadua, Goe duu gi nua. Haga maaheu ina gi daha o hagadaumee. Heia digau ala e hagadugina e ginaadou Goe gi lellele gi daha mo oo mua.”\x * \xo 10.35 \xt Pisalem 68.1\x* \v 36 Tebedebe deelaa ma gaa noho, gei Moses ga helekai, “Meenei Dimaadua, Goe hanimoi malaa gi lodo di madawaawa Israel deenei, gu dogologowaahee e deemee di dau.” \c 11 \s1 Di gowaa dela e haga ingoo bolo Taberah \p \v 1 Nia daangada gu manawa logo i di nadau haingadaa, gaa tamu Dimaadua, gei Mee gu longono Ia, gu hagawelewele huoloo. Di ahi Dimaadua gu ulaula aga i mehanga digaula, guu dudu di baahi di waahale digaula. \v 2 Digaula ga gahigahi a Moses bolo gi hagamaamaa ina ginaadou. Moses ga dalodalo ang gi Dimaadua, gei di ahi guu made. \v 3 Digaula ga haga ingoo di gowaa deelaa boloo Taberah\f + \fr 11.3 \ft \+bk Taberah\+bk*: di ingoo deenei le e hai dono lee be telekai Hebrew boloo, “E ulaula” \f*, idimaa, di ahi Dimaadua ne ulaula i nadau mehanga i di gowaa deelaa. \s1 Moses e hilihili nia dagi madahidu \p \v 4 Digau mai i daha i golo nogo madalia digau Israel. Digaula gu aumidi i nia goneiga, ngaadahi mo digau Israel. Digaula ga daamada ga tamutamu, ga helekai, “Ma koai e mee di gaamai gi gidaadou nia goneiga belee gai go gidaadou? \v 5 Gidaadou e langahia nia dama iga ala ne gai go gidaadou i lodo Egypt, hagalee hui. Gidaadou e langahia labelaa nia kiulii, ‘melon’, ‘onion’ mono ‘garlic’. \v 6 Dolomeenei, gei gidaadou gu paagege huoloo, gu tadau meegai e gai ai, aalaa hua go nia ‘manna’ e gai nia laangi huogodoo.” \p \v 7 (‘Manna’ le e hai gadoo be nia lii laagau, e loubuge gono kene.\x * \xo 11.7 \xt Exodus 16.31\x* \v 8-9 Nia ‘manna’ aanei le e monnono madalia di magalillili o di boo gi hongo di waahale laa digaula. Luada dono daiaa, gei digaula ga hagabudu mai nia maa, gaa olo be e tugi nia maa gii hai nia palaawaa, gaa dunu gi lodo nia baalanga, gaa hai ai nia bagu. Di hauiha o nia maa le e hai gadoo be di palaawaa ne unugi gi nia lolo olib gaa dunu.)\x * \xo 11.8-9 \xt Exodus 16.13-15\x* \p \v 10 Moses ga longono ia nia tamu o nia daangada i nia ngudu o nia bontai o nadau hale laa. Mee gu manawa gee huoloo, idimaa, Dimaadua gu hagawelewele ang gi digaula. \v 11 Mee ga helekai gi Dimaadua, “Goe e aha dela gu hagahuaidu au? Goe e aha dela gu hagalee manawa tene mai gi di au? Goe e aha dela e hagabudu mai gi di au nia haingadaa o nia daangada aanei huogodoo? \v 12 Hagalee ko au ne hai digaula, be ne haanau mai digaula gi henuailala! Ma e aha dela Goe ne hiihai mai bolo au gi lahia digaula gi lodo tenua dela ne hagababa Kooe ang gi nadau damana mmaadua, e bulubulu digaula i ogu lima e madamada humalia i digaula gadoo be tangada e lahi ana dama lligi. \v 13 Au e gaamai agu goneiga i hee e haangai digau dogologowaahee aanei? Digaula e nnoo mau e tangitangi mai gi di au boloo, ‘Gaamai madau goneiga!’ \v 14 Au gu deemee di benebene digau huogodoo aanei modogoau, i digaula e daamaha mai gi di au. \v 15 Maa deenei di hai o do manawa, Goe dumaalia mai, daaligidia au, gi dee noho hua au i lala do hagawelewele.” \p \v 16 Dimaadua ga helekai gi Moses, “Hagadagabuli ina mai nia daane mada hidu ala e hagalabagau go nia daangada be nia dagi, laha aga gi dogu Hale laa gii tuu i golo i do baahi. \v 17 Au ga haneia, ga helekai adu gi di goe i golo. Au ga daa gi daha hunu mogobuna o di Hagataalunga dela ne gowadu ko Au gi di goe, gaa wanga gi digaula, gei digaula gaa mee di madalia goe, gaa mee di madamada humalia nia daangada aanei, gei goe ga hagalee ngalua modogoe. \v 18 Hagi anga ina gi nia daangada Israel boloo, ‘Haga madammaa ina goodou gi daiaa, goodou gaa gai nia goneiga. Idimaa, Dimaadua gu hagalongo gi godou dangidangi mo di godou hai bolo goodou e aumidi i nia goneiga, ge e hai bolo godou mouli nogo i Egypt la nogo humalia. Malaa, Dimaadua ga gowadu gi goodou godou goneiga, gei goodou ga miami. \v 19 Goodou ga miami hagalee bolo di laangi hua e dahi be e lua, be nia laangi e lima be e madangaholu, be nia laangi e madalua. \v 20 Goodou gaa gai nia maa i lodo di malama e dahi, gaa dae loo gi di godou dee hiihai huoloo gi nia maa. Deenei le e hai, idimaa, goodou guu hudu gi daha Dimaadua dela e noho i godou baahi, mo di godou manawa logo mo di haihai boloo: Gidaadou ne lloomoi gi daha mo Egypt eiaha?’” \p \v 21 Moses ga helekai gi Dimaadua, “Au e dagi nia daane e ono lau mana (600,000), gei Goe e hai mai bolo Goe ga haangai digaula gi nia goneiga i lodo di malama dogomaalia? \v 22 Nia kau mo nia siibi huogodoo ga daaligi gei di maa gaa dohu ang gi digaula? Nia iga huogodoo ala i lodo di moana gaa kumi gei di maa gaa dohu ang gi digaula?” \p \v 23 Dimaadua ga helekai gi Moses, “Ma e hai behee, ogu mogobuna la dono hagageinga i golo? Goe hoohoo hua gaa mmada be agu helekai le e kila aga be deeai!” \p \v 24 Moses gaa hana ga hagi anga gi digaula di mee a Dimaadua ne helekai ai, ga haga dagabuli mai nia daane e mada hidu mai nia dagi, ga haga noho digaula gi haganiga di Hale laa deelaa. \v 25 Dimaadua ga haneia i lodo di baahi gololangi, ga helekai gi Moses. Mee ga daa gi daha hunu mogobuna o di Hagataalunga dela ne wanga ko Ia gi mee i mua, gaa wanga gi nia dagi e mada hidu aalaa. Malaa, di Hagataalunga deelaa la gaa hana i hongo digaula, gei digaula ga daamada ga wwolowwolo be nia soukohp i tama madagoaa bodobodo. \v 26 Nia dagi dogolua mai baahi nia dagi e mada hidu aalaa, go Eldad mo Medad, digi hula gi di Hale laa, e noho hua i lodo di waahale laa. Malaa, di gowaa dela e noho ai meemaa, gei di Hagataalunga gu i hongo meemaa labelaa, malaa, meemaa gu daamada labelaa, gu wwolowwolo be nia soukohp. \v 27 Tama daane ga lele mai gi Moses ga hagi anga gi mee nia mee a Eldad mo Medad ala e haihai. \p \v 28 Joshua tama a Nun, dela nogo hai hegau gi Moses mai dono dulii, ga helekai gi Moses, “Meenei, goe dugua meemaa!” \p \v 29 Moses ga helekai anga, “Goe e hiihai bolo goe gi iloo dogu manawa? Au bolo Dimaadua gi haga honu ina nia daangada huogodoo gi dono Hagataalunga gi wwolowwolo labelaa be nia soukohp!” \v 30 Malaa, Moses mono dagi e mada hidu gaa hula labelaa gi lodo di waahale laa. \s1 Dimaadua gu hagau mai dana buini manu mamaangi ‘quail’ \p \v 31 Muli di mee deenei, Dimaadua gaa hai dana madangi gi gono mai gi di waahale laa deelaa, di buini manu mamaangi ‘quail’ ga mmaangi mai nia piidi e dolu i nua di gelegele. Digaula gaa togo i hongo di waahale laa deelaa, mo hongo di guongo e haganiga di waahale gaa dae loo gi nia maele e logo i nia baahi huogodoo. \v 32 Nia daangada gu daadaamee huoloo i di nadau hagabudu mai nia manu mamaangi ‘quail’ i di laangi dogomaalia mo di boo dogomaalia, mo di laangi no muli dogomaalia. Nia daangada dagidahi huogodoo ne ogo nadau debedebe llauehe e madalima. Digaula gaa doho nia maa gi di laa, e haganiga di waahale laa deelaa. \v 33 Di madagoaa nia goneiga digaula nogo logo hua igolo belee gai, gei Dimaadua gu hagawelewele gi digaula, ga hagaduadua digaula gi tau magi damana. \v 34 Di gowaa deelaa e haga ingoo bolo Kibroth-Hattaavah\f + \fr 11.34 \ft \+bk Kibroth-Hattaavah\+bk*: di ingoo deenei dono hadinga i nnelekai Hebrew boloo, “Taalunga o di Aumidi” \f*, idimaa, deelaa di gowaa ne danu ai nia daangada ala ne aumidi i nia goneiga. \p \v 35 Nomuli, gei digau Israel ga hagatanga mai di gowaa deelaa, gaa hula gi Hazeroth, di gowaa dela e haga duu ai nadau hale laa. \c 12 \s1 Miriam gu hagaduadua \p \v 1 Miriam mo Aaron guu tamu a Moses, idimaa mee guu lodo gi di ahina o Cush. \v 2 Meemaa ga helekai, “Ma go Moses hua dela ne helekai ginai Dimaadua? Gei hagalee go gidaua labelaa?” Dimaadua gu longono di nau tamu. \v 3 (Moses taane hila gi lala, ge koia e kaedahi e hila gi lala i digau hagatau i henuailala.) \p \v 4 Di madagoaa hua deelaa, gei Dimaadua ga helekai gi Moses, Aaron mo Miriam, “Goodou dogodolu aanaa, lloomoi laa gi dogu Hale.” Digaula guu hula, \v 5 gei Dimaadua ga haneia i lodo di baahi gololangi, gu hanimoi gi mua di bontai di Hale laa, ga gahi mai a Aaron mo Miriam, gei meemaa ga loomoi. \v 6 Dimaadua ga helekai, “Goolua hagalongo gi agu helekai aanei: Ma iai nia soukohp i golo i godou baahi, gei Au e haga gida Au gi digaula i lodo nia moe, gei Au e helekai gi digaula i lodo nadau midi. \v 7 E hai gee mo dagu hai dela e helekai gi dagu dangada hai hegau go Moses, idimaa Au guu wanga gi mee tegau dela belee dagi agu daangada Israel huogodoo.\x * \xo 12.7 \xt Hebrews 3.2\x* \v 8 Au e helekai hua hagammaa gi mee, mee e mmada mai gei Au e mmada gi mee, hagalee i di ada mee hua, gei mee guu mmada labelaa gi dogu ada! Gei goolua e aha ala e maaloo dangihi e tamu a Moses, e hai baahi gi dagu dangada hai hegau?” \p \v 9 Dimaadua gu hagawelewele gi meemaa, ga hagatanga gi daha. \v 10 gei di gololangi ga hagatanga gi daha mo di Hale laa, gei di gili o Miriam gaa kene i di magi genegene gadoo be nia ‘snow’. Di madagoaa Aaron ne mmada gi mee, gu gidee ia bolo Miriam la guu hii go di magi genegene, \v 11 Aaron ga helekai gi Moses, “Dumaalia, goe hudee haga huaidu ina gimaua gi di hagaduadua o di mau mee hala dela ne hai. \v 12 Hudee heia di ahina deenei gii hai be di mee ne haanau gei digi hai tangada, idimaa di baahi tuaidina o maa guu gai gi daha.” \p \v 13 Moses ga dangidangi gi nua ang gi Dimaadua, “Meenei God, dumaalia mai, haga hili ina a mee.” \p \v 14 Dimaadua ga helekai gi Moses, “Maa tamana o maa guu bui ana haawale gi nia golomada o maa, gei mee e hai gi haga langaadia i lodo nia laangi e hidu. Deenei laa, mee e hai gii noho i daha mo di waahale laa i lodo tabu e dahi, ga nomuli ga laha mai laa gi lodo di waahale laa.”\x * \xo 12.14 \xt Numbers 5.2-3\x* \v 15 Miriam gu haga noho i daha mo di waahale laa i nia laangi e hidu, gei nia daangada digi hagatanga gi daha, e noho hua i di gowaa deelaa, gaa dae loo gi di laha mai a Miriam gi muli. \v 16 Nomuli, gei digaula ga hagatanga gi daha mo Hazeroth ga hagaduu aga di nadau waahale laa i lodo di Anggowaa o Paran. \c 13 \s1 Digau madamada hagammuni \r (Deuteronomy 1.19-33) \p \v 1 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 2 “Hilihili aga au dagi dagidahi mai i lodo nia madawaawa e madangaholu maa lua o Israel, hagau ina digaula gi Canaan e hagadina hagammuni tenua dela gaa wanga ko Au gi digau Israel.” \v 3-15 Moses gu hagalongo, ga hagau gi daha ana dagi aanei mai di Anggowaa o Paran: \tr \th1 Nia madawaawa \th2 Nia dagi \tr \tc1 Reuben \tc2 Shammua tama daane a Zaccur \tr \tc1 Simeon \tc2 Shaphat tama daane a Hori \tr \tc1 Judah \tc2 Caleb tama daane a Jephunneh \tr \tc1 Issachar \tc2 Igal tama daane a Joseph \tr \tc1 Ephraim \tc2 Hoshea tama daane a Nun \tr \tc1 Benjamin \tc2 Palti tama daane a Raphu \tr \tc1 Zebulun \tc2 Gaddiel tama daane a Sodi \tr \tc1 Manasseh \tc2 Gaddi tama daane a Susi \tr \tc1 Dan \tc2 Ammiel tama daane a Gemalli \tr \tc1 Asher \tc2 Sethur tama daane a Michael \tr \tc1 Naphtali \tc2 Nahbi tama daane a Vophsi \tr \tc1 Gad \tc2 Geuel tama daane a Machi. \b \m \v 16 Aanei digau a Moses ne hagau belee hagadina hagammuni nia mee o tenua deelaa. Mee ne huli di ingoo Hoshea tama daane a Nun, gi di ingoo go Joshua. \v 17 Di madagoaa Moses ne hagau digaula, gei mee ga helekai gi digaula, “Hula gi ngeia gi lodo di bahi i ngaaga tenua go Canaan mo gi lodo nia gowaa gonduu. \v 18 Hagadina ina be di maa tenua e hai behee, nia daangada dogohia e noho i golo, ge digau e maaloo behee. \v 19 Hagadina ina be tenua le e humalia be huaidu, ge nia daangada e noho mahuge be gu abaaba nadau waahale. \v 20 Hagadina ina be nia gelegele tenua la nia gelegele humalia be tenua le e geinga. Gaamai godou huwa laagau i nia laagau ala e tomo i golo.” (Di madagoaa deenei la go di madagoaa e daamada di lleu nia golee o nia laagau waini.) \p \v 21 Nia daane aalaa gaa hula gi ngeia ga hagadina tenua deelaa mai di Anggowaa o Zin i bahi i ngaaga gaa tugi loo i Rehob, hoohoo gi di Ala Nnoonua o Hamath i bahi i ngeia. \v 22 Digaula guu hula gi di bahi i ngaaga o tenua, ga loomoi gi Hebron, di gowaa e noho ai nia madahaanau a Ahiman, Sheshai mo Talmai, nia hagadili o nia daangada llauehe e hagaingoo bolo digau Anakim. (Hebron ne haga duu aga nia ngadau e hidu i mua Zoan i Egypt). \v 23 Digaula ga lloomoi gi di gowaa mehanga gonduu o Eshcol, gaa tuu di nadau manga laagau ‘grape’ e dahi dela e iai di golooloo ‘grape’ daamaha iaa dela e mee hua di aamo go nia daane dogolua i hongo di laagau i nau mehanga. Digaula gu gaamai labelaa nadau golee laagau ‘pomegranate’ mo ‘fig’. \v 24 (Di gowaa baba deelaa gu hagaingoo bolo Eshcol\f + \fr 13.24 \ft Di ingoo \+bk Eshcol\+bk* i nnelekai Hebrew le e hai dono hadinga bolo “di manga laagau waini”\f* idimaa digau Israel guu tuu di nadau manga golooloo ‘grape’ i golo). \p \v 25 Gei digau hagadina ga lloomoi i muli nia laangi e mada haa e hagadina tenua deelaa. \v 26 Digaula ga lloomoi gi baahi o Moses, Aaron mo digau huogodoo Israel i Kadesh i lodo di Anggowaa o Paran. Digaula ga hagi anga gi mee mo digau Israel nadau mee ne mmada ginai mo di haga modongoohia gi digaula nia huwa laagau ala ne gaamai i tenua deelaa. \v 27 Deenei telekai digaula ne hai gi Moses, “Gimaadou guu dae gi tenua dela ne hagau ginai gimaadou kooe. Tenua deelaa le e tomo, e logo ono meegai. Aanei ono huwa laagau. \v 28 Ono daangada koia e maaloo dangihi, nia waahale digaula le e llauehe huoloo, gei nia abaaba nia maa le e mau dangihi. Gimaadou gu gidee labelaa nia daangada llauehaa huoloo, digau di madawaawa Anak. \v 29 Digau Amalek e noho i bahi i ngaaga, digau Hittite, digau Jebus mo digau Amor e noho i di gowaa gonduu, gei digau Canaan e noho i taalinga Tai Mediterranean mo taalinga di Monowai Jordan.” \p \v 30 Caleb gaa hai digaula ala ne dagabuli mai gi mua o Moses gii noho deemuu, geia ga helekai, “Gidaadou ga hagalimalima e hula e heebagi gi digaula gi hai mee gidaadou gi tenua deelaa. Gidaadou e mee hua di haga magedaa digaula.” \p \v 31 Nia daane ala ne hula madalia a mee ga helekai, “Deeai, gidaadou e deemee di heebagi gi digau tenua deelaa, idimaa, digaula koia e maaloo i gidaadou.” \v 32 Digaula ga helekai tilikai gi digau Israel i di hai o di nadau hagadina tenua deelaa, ga helekai, “Nia huwa laagau o tenua hagalee dohu ang gi digau o tenua deelaa, gei nia daangada huogodoo ala ne gidee gimaadou i di gowaa deelaa, koia e lloowehaa. \v 33 Gimaadou gu gidee labelaa digau llauehaa o di madawaawa Anak, gimaadou guu hai gadoo be nia lamu hongo geinga tolo i baahi digau llauehaa aalaa.”\x * \xo 13.33 \xt Genesis 6.4\x* \c 14 \s1 Nia daangada gu manawa logo \p \v 1 Di boo dogomaalia nia daangada gu tangitangi i di nadau boo nadau lodo. \v 2 Digaula guu tamu a Moses mo Aaron, e helekai boloo, “Tadau mmade i lodo Egypt la koia e humalia i tadau mmade i lodo di anggowaa deenei! \v 3 Dimaadua e lahi gidaadou gi lodo tenua deelaa eiaha? Gidaadou ga mmade hua i lodo tauwa, gei tadau lodo mo tadau dama gaa kumi i tauwa. Maa nei bolo gidaadou gaa hula gi Egypt, koia e humalia!” \v 4 Digaula ga daamada ga leelee i nadau mehanga, ga helekai boloo, “Gidaadou ga hilihili tadau dagi e lahi gidaadou gi Egypt.” \p \v 5 Moses mo Aaron ga dogoduli gi lala i hongo di gelegele i mua tagabuli damana digau Israel. \v 6 Nia daangada hagadina dogolua ala ne hula gi tenua deelaa, go Joshua tama a Nun mo Caleb tama a Jephunneh, ga hahaahi nau gahu i di nau manawa gee. \v 7 Meemaa ga helekai gi digaula, “Tenua dela ne hagadina, la tenua humalia huoloo. \v 8 Maa Dimaadua ga hila mai gi gidaadou, gei Mee gaa dagi gidaadou gi lodo tenua humalia deelaa, ga gaamai gi gidaadou tenua tomo ge logo ono meegai. \v 9 Goodou hudee hai baahi ang gi Dimaadua, ge hudee mmaadagu i digau tenua deelaa. Ma e hai hua ngoohia go tadau haga magedaa digaula, idimaa, Dimaadua e madalia gidaadou. Mee gu hagahuaidu nadau balu god, ala e abaaba digaula. Goodou hudee mmaadagu.”\x * \xo 14.9 \xt Hebrews 3.16\x* \v 10 Malaa, digau dogologo guu hai di nadau hai belee dilidili meemaa gi nia hadu gii mmade. Di madagoaa hua deelaa, gei di madamada o Dimaadua gu gila mai i hongo di Hale laa deelaa. \s1 Moses gu dalodalo i nia daangada \p \v 11 Dimaadua ga helekai gi Moses, “Dehee di waalooloo o digau aanei i di nadau haga balumee Au? Gu waalooloo behee di nadau dee hiihai e hagadonu Au, ma e aha maa Au ne hai agu mogobuna logowaahee i mua nadau golomada? \v 12 Au ga hagaduadua digaula gi tau magi damana e daaligi digaula. Gei goe, Au gaa hai goe tamana ni tenua koia e aamua gi nonua, ge koia e dogologowaahee i digaula.” \p \v 13 Moses ga helekai gi Dimaadua, “Goe ne daa mai gi daha digau aanei mo Egypt gi o mogobuna. Digau Egypt ma ga longono dau mee dela ne hai ang gi au daangada aanei,\x * \xo 14.13 \xt Exodus 32.11-14 \x* \v 14 gei digaula ga hagi anga gi digau ala e noho i tenua deenei. Nia daangada aanei la gu longono ginaadou bolo Goe, Meenei Dimaadua, le e madalia gimaadou, i dau hai dela e hanaga hagammaa i mua madau golomada i di madagoaa dau baahi gololangi dela ma gaa noho i madau mua i nia laangi, be dau hai labelaa dela e hana i madau mua i di waduu gololangi i di aa, ge i di waduu ahi i di boo. \v 15 Malaa, Goe ma ga daaligi au daangada aanei huogodoo, gei digau tenua deenei ga longono ga helekai boloo, \v 16 ‘Dimaadua la deai ono mogobuna ai, belee wanga gi ana daangada tenua a Mee dela ne hagababa ang gi digaula, deelaa di mee ne hidi ai ei Mee ga daaligi digaula i lodo di anggowaa.’ \v 17 Meenei Dimaadua, Goe la gi haga modongoohia aga nia mahi o mogobuna, heia dau mee dela ne hagababa mai gi gimaadou i au helekai aanei, \v 18 ‘Go Au go Dimaadua, Au e manawa hila gi lala, e dumaalia, gei e aloho hua beelaa. Au e dumaalia ang gi nia huaidu mo di hai baahi o nia daangada, gei Au ga hagaduadua nia dama mo nadau dama gaa dae loo gi di tolu mo di haa adu dangada i nia huaidu o nadau damana.’\x * \xo 14.18 \xt Exodus 20.5-6; 34.6-7; Deuteronomy 5.9-10; 7.9-10\x* \v 19 Goe manawa dumaalia anga, gei dumaalia ang gi nia huaidu o digau aanei, be di hai o do aloho aamua dee odi, gadoo be dau hai dela guu hai ang gi digaula mai i di nadau hagatanga mai i Egypt.”\x * \xo 14.19 \xt Exodus 32.11-14\x* \p \v 20 Dimaadua ga helekai, “Au gu dumaalia ang gi digaula, be dau hai dela ne dangi mai. \v 21 Gei Au e hagamodu i dogu ingoo mo ogu madamada dela e haga honu henuailala, boloo: \v 22 Deai dahi dangada i mehanga digau aanei e mee di ulu gi lodo tenua deenei ai. Ma e aha maa digaula guu mmada gi ogu mogobuna mo ogu madamada ala ne hai i lodo Egypt mo lodo di anggowaa, gei digaula gu hai baahi mai gi di Au haga logowaahee, ge hagalee hagalongo mai gi di Au. \v 23 Digaula hagalee loo e ulu gi lodo tenua deenei dela gu hagababa ko Au ang gi nadau damana mmaadua. Deai dahi dangada i ginaadou ala ne haga balumee Au, e ulu gi lodo ai.\x * \xo 14.23 \xt Hebrews 3.18\x* \v 24 Dagu dangada hai hegau go Caleb dela ne haga modongoohia aga dana hagadilinga mouli gee mo di manawa dahi mai gi di Au, deenei dagu mee gaa lahi a mee gi lodo tenua dela ne hagadina go mee, gei dono madawaawa ga hai mee gi tenua deelaa.\x * \xo 14.24 \xt Joshua 14.9-12\x* \v 25 Digau Amalek mo digau Canaan e noho dolomeenei i nia gowaa baba, malaa, daiaa gei goodou ga hagatanga gaa huli gi muli laa lodo di anggowaa gi di Malua o Aqaba\f + \fr 14.25 \ft Di ingoo di tai deenei i nnelekai Hebrew go \+bk Yam Suph\+bk* dono hadinga bolo di Tai o nia Aalek\f*.” \s1 Tagi gu hagaduadua digau ala e hai tamu \p \v 26 Dimaadua ga helekai gi Moses mo Aaron, \v 27 “Dehee di waalooloo o digau dogologo huaidu aanei i di nadau hai tamu Au? Au guu buhi i dagu hagalongolongo gi nadau helekai hai baahi. \v 28 Wanga ina agu helekai gi digaula aanei boloo, ‘Au gu hagamodu i dogu ingoo bolo Au gaa hai adu gi goodou go tagadilinga la hua dela gu longono e Au mai i godou baahi. Ko Au go Dimaadua dela e helehelekai. \v 29 Goodou gaa mmade, gei godou huaidina la ga modoho i lodo di anggowaa deenei, idimaa i di godou helekai hai baahi mai gi di Au. Deai dahi dangada i goodou e madua nia ngadau e madalua gaa huli gi nua e ulu gi lodo tenua deelaa ai.\x * \xo 14.29 \xt Hebrews 3.17\x* \v 30 Au gu hagamodudahi ogu lodo bolo Au ga haga noho goodou i tenua deelaa, gei deai dahi dangada i goodou e ulu ai, dela hua go Caleb mo Joshua. \v 31 Goodou gu helehelekai bolo godou dama gaa kumi i tauwa, aanei go digaula ala ga haga ulu ko Au gi lodo tenua dela guu bae go goodou gi daha. Digaula ga hai mee gi tenua deelaa. \v 32 Gei goodou, goodou e hai loo gii mmade i lodo di anggowaa deenei. \v 33 Godou dama la gaa hai nia hagaloohi siibi, ga heehee i lodo di anggowaa i nia ngadau e mada haa, deelaa di hui ni di godou de hagalongo, gaa dae loo gi goodou huogodoo ma gaa mmade.\x * \xo 14.33 \xt Acts 7.36\x* \v 34 Goodou gaa kae di hagaduadua i godou huaidu i lodo nia ngadau e mada haa, di ngadau e dahi ang gi di laangi e dahi i nia laangi mada haa ala ne hagadina ai tenua deelaa go goodou, bolo gi modongoohia ai goodou di hai o dagu hai baahi adu gi goodou. \v 35 Au e hagamodu bolo Au gaa hai di mee deenei ang gi digau huaidu huogodoo ala e buni bolo ginaadou e hai baahi mai gi di Au. Goodou huogodoo la gaa mmade i lodo di anggowaa deenei, ko Au go Dimaadua dela e helehelekai.’” \p \v 36 Nia daane a Moses ala ne hagau belee hagadina tenua deelaa, la ne lloomoi gaa hai nadau helekai tilikai, deelaa ne hidi ai digau Israel gu hai tamu Dimaadua mo di hai baahi ang gi Mee. \v 37 Gei Dimaadua ga daaligi digau hagau aanei gi di magi gii mmade. \v 38 Mai digau hagadina e madangaholu maa lua aalaa, aalaa hua go Caleb mo Joshua ala ne dubu, digi mmade. \s1 Taamada tauwa ang gi tenua deelaa \r (Deuteronomy 1.41-46) \p \v 39 Di madagoaa Moses ne haga modongoohia ang gi digau Israel nia helekai a Dimaadua aanei, gei digaula gu daamada gu manawa gee huoloo. \v 40 Ga hooaga heniheni loo dono daiaa, digaula gaa hula belee hai henua gi di gowaa gonduu, ga helekai, “Gidaadou gaa hula gi di gowaa Dimaadua ne hagababa mai gi gidaadou. Gidaadou gu iloo bolo gidaadou la gu ihala.” \p \v 41 Moses ga helekai, “Ma di aha dela e de hagalongo ai goodou gi Dimaadua dolomeenei? Goodou hagalee maaloo! \v 42 Goodou hudee hula, idimaa, Dimaadua hagalee madalia goodou. Goodou ga haga magedaa go godou hagadaumee. \v 43 Goodou ma ga heebagi gi digau Amalek mo digau Canaan, goodou gaa mmade. Idimaa goodou gu huli gi daha mo Dimaadua, deenei gaa hidi ai ei Mee ga hagalee madalia goodou.” \p \v 44 Digaula gu hula hua gi hongo tenua gonduu, ma e aha maa Tebedebe o di Hagababa Dimaadua mo Moses digi hagatanga gi daha mo lodo di waahale laa deelaa. \v 45 Malaa, digau Amalek mo digau Canaan ala nogo noho i tenua gonduu deelaa, guu hula gu heebagi gi digaula, gu haga magedaa digaula, gu waluwalu digaula gaa dae loo gi Hormah. \c 15 \s1 Nnaganoho i nia hai tigidaumaha \p \v 1 Dimaadua gaa wanga gi Moses \v 2 nnaganoho aanei belee daudali go digau Israel i tenua dela gaa wanga go Mee gi digaula: \v 3 Di kau daane, siibi daane, be di kuudi e mee di wanga gi Dimaadua e hai ai tigidaumaha dudu, be tigidaumaha o di haga gila aga di hagababa, be tigidaumaha e hiihai bolo e hai di wanga dehuia, be tigidaumaha o di hai daumaha. Nia hauiha o nia tigidaumaha meegai aanei le e haga manawa tenetene ginai Dimaadua. \v 4-5 Be goai hua dela ma gaa hai dana tigidaumaha dudu gi siibi be di kuudi ang gi Dimaadua le e gaamai ana pauna palaawaa e lua gu unugi gi nia lolo olib dalia di manu e dahi, e hai ai tigidaumaha huwa laagau, ngaadahi mo nia paini waini e lua. \p \v 6 Maa siibi daane dela e hai ai tigidaumaha, nia pauna e haa palaawaa gu unugi gi nia paini lolo olib e dolu, le e wanga labelaa gi Mee e hai ai tigidaumaha o nia huwa laagau, \v 7 madalia labelaa nia paini waini e dolu. Nia hauiha o nia tigidaumaha aanei e haga tenetene di manawa Dimaadua. \p \v 8 Di kau daane ma gaa wanga gi Dimaadua e hai ai tigidaumaha dudu be e haga gila aga di hagababa, be e hai ai tigidaumaha o di hagadaubuni, \v 9 gei nia pauna e ono palaawaa gu unugi gi nia paini lolo olib e haa le e wanga labelaa gi Mee, \v 10 mo nia paini waini e haa. Nia hauiha o nia tigidaumaha aanei le e haga tenetene di manawa Dimaadua. \p \v 11 Aanei nia mee ala e wanga gi Dimaadua dalia nia kau daane, siibi daane, kuudi daane, nia dama siibi be nia damaa kuudi ma ga tigidaumaha. \v 12 Ma ga tigidaumaha nia manu e logo i di manu e dahi, gei nia mee ala e hai dalia nia maa le e haga mada logo labelaa, e hai hegau gi nia hagatau aalaa. \v 13 Digau Israel donu huogodoo e hai gii hai di mee deenei i di nadau madagoaa ma gaa hai nadau tigidaumaha meegai, e hauiha kala e haga manawa lamalia ang gi Dimaadua. \v 14 Di ingoo hua di madagoaa ma gaa noho digau mai i daha i godou baahi, noho bodobodo be noho beelaa gi muli, gei digaula e hai tigidaumaha meegai, e hauiha kala e haga manawa lamalia ang gi Dimaadua, digaula e hai gi haga gila aga nnaganoho hua aalaa. \v 15 Nia madagoaa huogodoo ala e loomoi, goodou mo digau mai i daha ala ma gaa noho i godou baahi e hai gi daudali nnaganoho aanei. Goodou mo digaula e hai hua be di mee dahi i mua nia golomada Dimaadua. \v 16 Go nnaganoho hua aanei ala e hai hegau goodou mo digaula.\x * \xo 15.16 \xt Leviticus 24.22\x* \p \v 17 Dimaadua gaa wanga gi Moses \v 18 nnaganoho aanei belee daudali go digau Israel i tenua dela gaa wanga go Mee gi digaula: \v 19 Di ingoo hua nia meegai ala ma gaa hai i golo le e gai, hunu maa e dugu gi daha ang gi Dimaadua. \v 20 Goodou ma gaa dunu godou palaawaa mai godou huwa laagau, di palaawaa matagidagi le e wanga gi Dimaadua. Deenei e hai di godou wanga dehuia hagalabagau mai godou huwa laagau ala nogo haga madammaa go goodou. \v 21 Nia madagoaa huogodoo ala ma ga loomoi, di wanga dehuia deenei le e wanga gi Dimaadua mai i godou palaawaa ala e dunu. \p \v 22 Gei dolomaa dahi dangada ma ga dibaiaa hua ga hagalee daudali hunu haganoho aanei ala ne wanga go Dimaadua gi Moses, \v 23 gei dolomaa i lodo di madagoaa dela e hanimoi, gei nia daangada digi heia nia mee huogodoo ala ne helekai ai Dimaadua mai baahi o Moses. \v 24 Maa di hala la ne hai idimaa nia daangada la de iloo ginaadou, digaula e dahi aga di nadau damaa kau e hai ai tigidaumaha dudu e hauiha kala e haga manawa lamalia ang gi Dimaadua, dalia tigidaumaha huwa laagau mo waini ala e tau anga. Digaula e hai gi tigidaumaha labelaa di kuudi daane e hai ai tigidaumaha e wwede nadau huaidu. \v 25 Tangada hai mee dabu gaa hai taumaha o di haga madammaa o digau Israel, gei nia huaidu digaula ga maahede, idimaa di hala la hagalee di mee ne haga maanadu bolo e hai, di mee hua ne dibaiaa, gei digaula la ne gaamai nadau tigidaumaha e wwede nadau huaidu, guu hai tigidaumaha o nia meegai ang gi Dimaadua. \v 26 Digau Israel huogodoo mo digau mai i daha ala e noho i nadau baahi, le e dumaalia ginai, idimaa digaula huogodoo ne dibaiaa hua guu tale gi di hala deelaa. \p \v 27 Maa tei goodou ga dibaiaa hua gaa hala ge digi maanadu bolo ia e hai di hala deelaa, ia e hai gi tigidaumaha dana kuudi ahina guu dahi dono ngadau, e hai ai tigidaumaha wwede nia huaidu. \v 28 Tangada hai mee dabu e hai taumaha i di gowaa dudu tigidaumaha e hagamadammaa tangada gi daha mo ono hala, gei tangada la gu dumaalia ginai ono huaidu.\x * \xo 15.28 \xt Leviticus 4.27-31\x* \v 29 Taganoho la hua deenei dela e hai hegau ang gi digau huogodoo ala ma ga ihala, hagalee hilihili be digaula la digau Israel donu, be digau mai i daha ala e noho i Israel. \p \v 30 Gei tangada dela ma gaa hai dana mee hala, ge gu iloo ia di mee ne hai, hagalee hilihili be mee tangada donu o Israel be mee tangada mai i daha, mee gu ihala i di haga balumee a Dimaadua, gei mee e daaligi gii made, \v 31 idimaa tangada la gu haga balumee nnelekai Dimaadua, gu haga hai gee ana haganoho. Ia e bida hai mee hua gi dono made. \s1 Taane ne oho taganoho di Laangi Sabad \p \v 32 Di madagoaa digau Israel nogo i lodo di anggowaa, taane e dahi gaa gida nogo hagabudu ana dohomu i di Laangi Sabad. \v 33 Taane deenei guu lahi gi Moses, Aaron mo nia daangada huogodoo, \v 34 gaa dugu e hagaloohi, idimaa digi modongoohia be di maa di aha e hai gi mee. \v 35 Dimaadua ga helekai gi Moses, “Taane deenaa e hai gi daaligi gii made; digau Israel huogodoo la gi dilidilia a mee gii made i daha mo di gowaa e noho ai goodou.” \v 36 Malaa, digau Israel gaa lahi a mee gi tua di nadau waahale laa, ga dilidili a mee gii made gii hai be nnelekai Dimaadua. \s1 Nnaganoho o di wanga nia ‘tasel’ gi godou gahu \p \v 37 Dimaadua ga helekai gi Moses \v 38 bolo gi helekai gi digau Israel: “Heia nia ‘tasel’ i nia madaaduge o godou gahu, wanga ina di loahi halatee gi nia mee humu mee aalaa. Goodou e hai di hai deenei i nia madagoaa huogodoo ala ga loomoi.\x * \xo 15.38 \xt Deuteronomy 22.12\x* \v 39 Nia ‘tasel’ aalaa e hai nia mee hagalangahia; goodou ma gaa mmada gi nia maa, gei goodou ga langahia agu helekai huogodoo, ga daudali nia maa, ga hagalee huli gi daha mo Au, bolo e daudali godou hiihai. \v 40 Nia ‘tasel’ e haga langahia bolo goodou gi daudalia agu haganoho huogodoo, gei goodou gaa hai nia daangada ni aagu. \v 41 Au go Yihowah go di godou God dela ne lahamai goodou i Egypt belee hai di godou God. Au go Yihowah, go di godou God.” \c 16 \s1 Di hai baahi a Korah, Dathan mo Abiram \p \v 1-2 Korah tama daane a Izhar, tangada o di madahaanau o Kohath, i di madawaawa Levi, gu hai baahi gi di dagi o Moses. Mee gu hagapuni anga ginai digau dogodolu o di madawaawa Reuben, ala go Dathan mo Abiram, nia dama daane a Eliab, mo On tama daane a Peleth, mo digau Israel e lua lau madalima (250), nia dagi ne hilihili go nia daangada o di guongo.\x * \xo 16.1-2 \xt Jude 11\x* \v 3 Digaula ga dagabuli gi mua Moses mo Aaron ga helekai gi meemaa, “Goolua guu hula gu mogowaa balua gi mua! Digau Israel huogodoo la nia daangada ni Dimaadua, gei Dimaadua le e madalia gidaadou huogodoo. Ma e aha kooe, go Moses, dela e dugu goe laa hongo nia daangada a Dimaadua?” \p \v 4 Di madagoaa Moses ne longono ia di mee deenei, gei mee ga haga hinga ia gi hongo di gelegele ga dalodalo. \v 5 Nomuli gei mee ga helekai gi Korah mo ono ehoo, “Luada daiaa gei Dimaadua ga hagi mai gi gidaadou be di ma koai dela go dana dangada; Mee gaa dugu dana dangada dela ne hilihili gii hana ang gi de Ia i di gowaa dudu tigidaumaha. \v 6-7 Luada dono daiaa, goe mo o ehoo gaa kae godou baisin dugu ahi, gaa wanga ginai nia malala gaa mono ‘incense’ i ono nua, e kae gi di gowaa dudu tigidaumaha. Gei gidaadou ga mmada laa be di ma koai i gidaadou dela ne hilihili go Dimaadua. Goodou go digau Levi la go goodou ala ne hula gu mogowaa balua gi mua!” \p \v 8 Moses ga helekai gi Korah, “Goodou go digau Levi, goodou hagalongo! \v 9 Goodou e hai bolo ma di balumee hua go di mee a di God o Israel dela ne hai, dela ne dugu gee goodou gi daha mo digau Israel ala i golo, belee hai goodou gii mee di hoohoo ang gi de Ia, e hai godou hegau i lodo di Hale laa Dimaadua ang gi digau Israel? \v 10 Mee guu hai goodou mo digau Levi ala i golo gi kaina tegau aamua deenei, gei dolomeenei goodou e hiihai e kae labelaa nnegau o digau hai mee dabu. \v 11 Goodou ala ne helekai hai baahi gi Aaron, ma go Dimaadua hua dela e hai baahi ginai goe mo o ehoo!” \p \v 12 Moses gaa kae dana hegau gi Dathan mo Abiram, gei meemaa ga helekai, “Gimaua hagalee lloo adu! \v 13 Ma digi dohu go dau laha mai gimaadou gi daha mo tenua tomo go Egypt belee daaligi gimaadou i hongo di anggowaa deenei? Goe belee dagi labelaa gimaadou? \v 14 Goe hagalee laha mai gimaadou gi tenua tomo be gu gaamai madau gowaa mono hadagee e hai madau mee, gei dolomeenei goe e hai bolo goe e halahalau gimaua. Gimaua hagalee lloo adu!” \p \v 15 Moses gu hagawelewele ga helekai gi Dimaadua, “Hudee hila gi nia tigidaumaha ala e gowadu go nia daangada aanei. Au digi hai dagu mee hala gi tei digaula, au digi kaina di manu ‘donkey’ e dahi i nadau manu.” \p \v 16 Moses ga helekai gi Korah, “Daiaa goe mo o ehoo e lua lau madalima (250) e hai gi loomoi gi di Hale laa Dimaadua, gei Aaron gi i golo labelaa. \v 17 Goodou huogodoo tei gii kae dana baisin dugu ahi e wanga ginai nia ‘incense’ e kae gi di gowaa dudu tigidaumaha.” \v 18 Digaula gaa kae nadau baisin dugu ahi dagi dahi gaa wanga ono malala gaa mono ‘incense’, gaa tuu i di bontai di abaaba o di Hale laa, dalia Moses mo Aaron. \v 19 Korah mo ana daangada ga dagabuli mai gaa tuu e huli gi Moses mo Aaron. Di madagoaa hua deelaa, gei di maahina o Dimaadua gu hagagila i mua nia daangada huogodoo, \v 20 gei Dimaadua ga helekai gi Moses mo Aaron, \v 21 “Haga maanege gi muli gi daha mo digau aanei, gi daaligi digaula ko Au dolomeenei.” \p \v 22 Malaa, gei Moses mo Aaron gaa pala gi lala nau golomada guu tugi di gelegele ga helekai, “Meenei God, Kooe go taamada o nia mouli huogodoo. Tangada e dahi ma gaa hala, Goe e hagawelewele gi nia daangada huogodoo?” \p \v 23 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 24 “Helekai gi nia daangada bolo gi haga maanege gi daha mo nia hale laa a Korah, mo Dathan mo Abiram.” \p \v 25 Moses, mo nia dagi digau Israel e madalia a mee, gaa hula gi Dathan mo Abiram. \v 26 Moses ga helekai gi nia daangada, “Hula gi daha mo nia hale laa digau huaidu aanei, hudee bili gi di mee e dahi i nau mee, gi dee dau hua goodou gi nia hala meemaa.” \v 27 Digaula ga mmaanege gi daha mo nia hale laa o Korah, Dathan mo Abiram. \p Dathan mo Abiram gu ulu mai gi daha gaa tuu i mua nau hale laa mo nau lodo mo nau dama. \v 28 Moses ga helekai gi nia daangada, “Deenei di hai ga iloo ai goodou bolo Dimaadua la gu hagau au bolo gi heia nia mee huogodoo aanei, hagalee ko au hua ne hiihai bolo au e hai nia maa. \v 29 Maa digau aanei e mmade hua i nadau mmade, gei hagalee ne daaligi go God, malaa, Dimaadua la digi hagau ina mai au. \v 30 Maa Dimaadua gaa hai dana mee haga gologolo dangada, gei ogo tenua ga mahaa, gaa holo meemaa mo nau mee huogodoo, gei digaula gaa hula gi lala mouli gi baahi digau mmade, gei goodou ga iloo laa bolo digau aanei la ne de hagalongo gi Dimaadua mo di hudu a Mee gi daha.” \p \v 31 Dono lawa hua dana helekai, tenua i lala o Dathan mo Abiram ga mahaa, \v 32 guu holo meemaa mo digau nau hale, mo nia hoo Korah huogodoo mo nadau mee. \v 33 Digaula gaa hula gi lala mouli gi baahi digau mmade mo nadau goloo. Tenua ga buni mai gei digaula guu nngala. \v 34 Digau Israel huogodoo ala nogo i golo guu llele gi daha i di nadau longono digaula ala ne tangitangi. Digaula nogo wwolo boloo, “Llele gi daha! Tenua la ga hagabugu gidaadou labelaa!” \p \v 35 Dimaadua ga hagau mai dana ahi gu ulaula guu dudu digau e lua lau madalima (250) ala nogo dahi aga nadau ‘incense’. \s1 Nia baisin dugu ahi \p \v 36 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 37 “Helekai gi Eleazar tama daane Aaron, tangada hai mee dabu, gi daawa ina nia baisin dugu ahi ne hai gi nia baalanga mmee, gi daha mo nia mee ala guu wwele, ga haga monnono nia malala nia maa i di gowaa mogowaa, idimaa nia baisin aalaa le e hagamadagu. \v 38 Nia baisin aanei la gu hagamadagu i nadau dahi aga gi di gowaa dudu tigidaumaha Dimaadua. Malaa, kaina nia baisin o digau ala ne daaligi i nadau ihala, duugia gi baabaa, e uhi di gowaa dudu tigidaumaha. Deenei le e hai di haga iloo haga lliga ang gi digau Israel.” \v 39 Malaa, Eleazar tangada hai mee dabu gaa kae nia baisin dugu ahi, gaa tugi gi baabaa e hai di uhi ni di gowaa dudu tigidaumaha, \v 40 gii hai be nnelekai Dimaadua ne hai ang gi Moses. Deenei la di haga iloo haga lliga ang gi digau Israel bolo tangada dela hagalee di hagadili ni Aaron hagalee hanimoi gi di gowaa dudu tigidaumaha, e dudu ana ‘incense’ ang gi Dimaadua. Maa mee ga hanimoi gi di gowaa dudu tigidaumaha, mee ga daaligi gii made, gii hai be di hai dela ne hai gi Korah mo ana daangada. \s1 Aaron gu benebene nia daangada \p \v 41 Di laangi nomuli di golohenua hagatau gu helekai hai baahi gi Moses mo Aaron, ga helekai, “Goolua gu daaligi hunu gau o nia daangada Dimaadua.” \v 42 I muli di nadau dagabuli huogodoo belee helekai hai baahi gi Moses mo Aaron, digaula gaa huli gi di Hale laa gaa mmada gi di gololangi e hagaholi di maa ge di maahina o Dimaadua gu maahina i di gowaa deelaa. \v 43 Moses mo Aaron gaa hula gaa tuu i mua di Hale laa, \v 44 gei Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 45 “Mmaanege gi muli gi daha mo digau aanei gi daaligi digaula ko Au!” \p Meemaa dogolua gaa pala gi lala, nau golomada gu i hongo di gelegele, \v 46 gei Moses ga helekai gi Aaron, “Kaina dau baisin dugu ahi, wanga ina ono malala gaa mai di gowaa dudu tigidaumaha, wanga ina ono ‘incense’ gi hongo nia malala aalaa. Kaina haga limalima gi nia daangada, heia taumaha haga madammaa. Haga limalima. Di hagawelewele Dimaadua la gu daamada, ge taumagi la gu daamada.” \v 47 Aaron gu hagalongo, guu kae dana baisin dugu ahi, guu lele gu ulu adu gi lodo digaula ala e dagabuli. Dono madagoaa ne gidee bolo taumagi la gu daamada, gei mee gaa wanga nia ‘incense’ gi hongo nia malala gaa hai taumaha o di haga madammaa o nia daangada. \v 48 Di hai deenei guu hai taumagi gii noho, gei mee guu duu i mehanga digau mmade mo digau mouli. \v 49 Digau ala ne mmade le 14,700, digi daulia digau ne mmade i baahi o Korah. \v 50 Di madagoaa taumagi ne noho, gei Aaron gaa hana gi Moses i di bontai o di Hale laa. \c 17 \s1 Togodogo Aaron \p \v 1 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 2 “Helekai gi digau Israel bolo gi gowadu nia dogodogo e madangaholu maa lua, e dahi mai di tagi o di madawaawa e dahi. Hihia di ingoo taane deelaa i hongo dana dogodogo, \v 3 ge hihia di ingoo Aaron i hongo togodogo digau Levi. Togodogo e dahi ang gi tagi o di madawaawa e dahi. \v 4 Kaina nia maa gi di Hale laa dela e noho iei Au, gaa dugu i mua Tebedebe o di Hagababa, di gowaa dela e heheetugi iei Au adu gi di goe. \v 5 Gei togodogo o taane dela ne hilihili ko Au la ga matili. Deenei di hai e hai, gei digau Israel ga hagalee haihai nadau helekai hai baahi adu gi goolua.” \p \v 6 Moses ga helekai gi digau Israel, gei nadau dagi ga wangawanga nadau dogodogo gi mee, e dahi mai di madawaawa e dahi, e madangaholu maa lua huogodoo, gei togodogo Aaron guu wanga dalia nia maa. \v 7 Moses gaa dugu nia dogodogo aalaa gi lodo di Hale laa i mua Tebedebe o di Hagababa Dimaadua. \p \v 8 Di laangi nomuli, gei Moses gaa hana gi lodo di Hale laa, ga gidee ia togodogo Aaron, dela e pono di lohongo di madawaawa Levi, guu tomo, guu huwa, guu hai ono golee leu ‘almond’! \v 9 Moses gaa kae nia dogodogo huogodoo ga haga gida gi nia daangada Israel. Digaula gaa mmada gi di mee dela ne hai, gei digaula gaa kae gi muli nadau dogodogo. \v 10 Dimaadua ga helekai gi Moses, “Dugua togodogo Aaron i mua Tebedebe o di Hagababa. Togodogo le e benebene i golo e hai di haga iloo hagalliga ang gi digau Israel ala e nnoo mau hai baahi, bolo ginaadou gaa mmade, go di maa hua be ginaadou gu hagalee hai baahi.”\x * \xo 17.10 \xt Hebrews 9.4\x* \v 11 Moses guu hai be di hai Dimaadua ne helekai ai. \p \v 12 Digau Israel ga helekai gi Moses, “Malaa, deenei hua di madau hagalawa! \v 13 Di ingoo hua tangada ma ga hanimoi gi hoohoo gi di Hale laa le e made. Malaa, gimaadou e humalia hua belee mmade!” \c 18 \s1 Nia waawa hegau digau hai mee dabu mo digau Levi \p \v 1 Dimaadua ga helekai gi Aaron, “Goe mo au dama daane, mo digau Levi e kae di hagaduadua gi godou hegau ihala ala ma gaa hai go goodou gi muli i lodo di Hale laa dela e noho iei Au no lodo; gei ma kooe hua mo au dama daane ala e kae di hagaduadua gi godou mee hala ala e hai go goodou i lodo godou hegau hai mee dabu. \v 2 Laha mai godou duaahina, ala go di madawaawa Levi, e ngalua dalia goodou e hagamaamaa goodou i di madagoaa goe mo au dama daane ma ga ngalua i lodo di Hale laa. \v 3 Digaula e hai gii hai nadau waawa hegau adu gi di goe, mo nadau waawa ang gi di Hale laa, gei digaula hagalee bilibili gi nia mee haga madagu ala i lodo di Gowaa Dabu be gi di gowaa dudu tigidaumaha. Maa digaula gaa bili gi nia maa, gei digaula mo goe ga daaligi gii mmade. \v 4 Digaula e ngalua dalia goe e hai nnegau huogodoo i lodo di Hale laa, gei digau ala i golo la hagalee ngalua dalia goe. \v 5 Kooe hua mo au dama daane ala e hai nnegau i lodo di Gowaa Dabu mo di gowaa dudu tigidaumaha, gi dee hai hua labelaa dogu hagawelewele gi nia daangada Israel. \v 6 Ma ko Au dela ne hilihili oo gau go digau Levi mai i lodo digau Israel be nia wanga dehuia adu gi goodou. Digaula gu haga dabu mai gi di Au, bolo gii mee di hai nadau hegau i lodo di Hale laa. \v 7 Ge di ma kooe hua mo au dama daane ala e hai nnegau huogodoo o digau hai mee dabu i di gowaa dudu tigidaumaha mo nia goloo ala i lodo di Gowaa Dabuaahia Huoloo. Nia mee aanei la nia waawa ni goodou, idimaa Au gu gowadu gi goodou di wanga dehuia o di waawa hegau hai mee dabu. Tangada digi haga mogobuna ma ga hanimoi gi hoohoo gi nia mee haga madagu le e daaligi gii made.” \s1 Tuhongo o digau hai mee dabu \p \v 8 Dimaadua ga helekai gi Aaron, “Heia gi langahia bolo Au e gowadu nia mee huogodoo ala ne gaamai gi di Au, ala digi duungia be nia tigidaumaha. Au e gowadu nia maa gi goodou mo godou hagadili e hai tuhongo ni goodou gaa hana hua beelaa. \v 9 Nia tigidaumaha aanei ala koia e haga madagu ala digi duungia i hongo di gowaa dudu tigidaumaha la tuhongo ni goodou: tigidaumaha huwa laagau, tigidaumaha wwede nia huaidu, mo nia tigidaumaha ala e haga donu nia hala. Nia mee huogodoo ala ne gaamai gi di Au be nia tigidaumaha haga madagu, la nia mee ni aau mo au dama daane. \v 10 Goodou e hai gii gai nia mee aanei i di gowaa dabu, go nia daane hua e gai nia maa. \p \v 11 “Nia mee labelaa digau Israel ma ga gaamai gi di Au la nia mee ni goodou. Au e gowadu nia mee aanei gi di goe, mo au dama daane, mo au dama ahina, tugi dolomeenei gaa hana hua beelaa. Digau huogodoo o do madahaanau ala e madammaa ang gi di hai daumaha e mee di gai nia maa. \p \v 12 “Au e gowadu gi goodou nia huwa laagau kaedahi humalia ala e gaamai go digau Israel i lodo nia ngadau: nia lolo olib, mono waini, mo nia huwa laagau. \v 13 Nia mee huogodoo ni goodou. Digau huogodoo o godou madahaanau ala e madammaa e mee di gai nia maa. \p \v 14 “Nia mee huogodoo i Israel ala ne haga dabu mai gi di Au la nia mee ni goodou.\x * \xo 18.14 \xt Leviticus 27.28\x* \v 15 Nia dama ulu mmaadua mo nia manu ulu mmaadua huogodoo o digau Israel ala ma ga gaamai bolo e haga dabu la nia mee ni goodou. Goodou hai gii kumi nia hui o nia dama ulu mmaadua ala belee lahi gi muli, mo nia hui nia ulu mmaadua mo nia manu ala hagalee mmaa. \v 16 Nia hui o nia dama dagi dahi nadau malama ala e hui belee lahi gi muli, le e hui gi nia silber e lima gi di hui dela gu haga noho. \v 17 Ge nia ulu mmaadua o nia kau, nia siibi mo nia kuudi hagalee hui e kae gi muli, digaula la nia mee ni aagu e hai ai nia tigidaumaha. Kilia nadau dodo gi di gowaa dudu tigidaumaha gaa dudu nadau kiliidi e hai ai tigidaumaha meegai, ono hauiha e haga tenetene mai gi di Au. \v 18 Nia goneiga nia maa la nia mee ni goodou, e hai gadoo be tadahada mo di wae gau donu mugi muli o nia tigidaumaha hagalabagau la nia mee ni goodou. \p \v 19 “Au e gowadu gi di goe, mo au dama daane, mo au dama ahina ang gi nia madagoaa huogodoo ala e loomoi, go nia tigidaumaha huogodoo ala e gaamai go digau Israel gi di Au. Deenei la di hagababa e deemee di mooho dela ne hai adu ko Au gi di goe mo o hagadili.” \p \v 20 Dimaadua ga helekai gi Aaron, “Goe hagalee hai do duhongo gowaa bolo e hai mee ginai goe, ge deai di gowaa i Israel e gowadu gi goodou ai. Ma go Au go Yihowah dela belee hai mee ginai goodou.” \s1 Tuhongo digau Levi \p \v 21 Dimaadua ga helekai, “Au guu wanga gi digau Levi nia dahi baahi madangaholu o nadau mee huogodoo ala e tigidaumaha mai gi di Au go digau Israel. Deenei le e hui nadau hegau nogo madamada humalia di Hale laa dela e noho iei Au.\x * \xo 18.21 \xt Leviticus 27.30-33; Deuteronomy 14.22-29\x* \v 22 Digau Israel ala i golo hagalee hai gi loomoi gi hoohoo gi di Hale laa, gei di maa gaa hai beenei gei digaula gaa kae di hagaduadua o di mmade. \v 23 Tugi dolomeenei gaa huli gi muli, go digau hua Levi ala e madamada humalia di Hale laa, e hai nia waawa hegau huogodoo o di Hale laa. Deenei taganoho e noho beelaa gi muli dela e dau labelaa gi godou hagadili. Digau Levi hagalee hai mee gi nia gowaa i Israel, \v 24 idimaa Au guu wanga gi digaula dahi baahi madangaholu o nia mee digau Israel ala e gaamai gi di Au. Deelaa tadinga dagu hai gi digaula bolo ginaadou hagalee hai mee gi nia gowaa i Israel.” \s1 Dahi baahi madangaholu mai digau Levi \p \v 25 Dimaadua ga helekai gi Moses \v 26 bolo gi helekai beenei gi digau Levi: “Goodou ma gaa kae dahi baahi madangaholu mai i nia tigidaumaha o digau Israel ala e gowadu go Dimaadua e hai godou mee, goodou e wanga e dahi baahi madangaholu o nia maa gi Dimaadua, e hai ai di godou wanga dehuia hagalabagau ang gi Dimaadua. \v 27 Nia mee aanei e tongaadahi gi nia tigidaumaha huwa laagau mo nia waini hoou ala e hai go digau hai huwa laagau. \v 28 Deenei di hai e hai godou tigidaumaha hagalabagau ang gi Dimaadua mai nia tigidaumaha huogodoo ala e gaamai go goodou i digau Israel. Gei goodou gaa wanga gi Aaron nia tigidaumaha hagalabagau aanei ala ne wanga gi Dimaadua. \v 29 Goodou wanga ina gi mee nia wanga dehuia ala e kaedahi e humalia mai i nia mee ala ne kae go goodou. \v 30 I muli di godou wanga nia mee humalia, goodou ga hai mee gi nia mee ala e dubu, e hai gadoo be tangada dogi mee dela e hai mee gi nia mee ala ne dubu i ana tigidaumaha. \v 31 Goodou mo godou madahaanau e mee di gai nia mee ne dubu i di ingoo hua di gowaa, idimaa, deenei di hui o godou hegau i lodo di Hale laa. \v 32 Goodou hagalee hala ma gaa gai nia mee aanei i goodou guu wanga nia mee humalia gi Dimaadua, ge goodou gii pula i goodou gi de hagamilimilia nia wanga dehuia dabu digau Israel i di godou miami i nia maa i mua di wanga nia mee ala koia e humalia. Goodou ma gaa hai beenei, gei goodou gaa mmade.” \c 19 \s1 Nia lehu o di kau mmee \p \v 1 Dimaadua ga helekai gi Moses mo Aaron \v 2 bolo gi wanga ina nnaganoho aanei gi digau Israel: Digaula gi gaamai di kau mmee dela dono mee huaidu ai, gei digi hai hegau ai. \v 3 Digaula gi wanga di maa gi tangada hai mee dabu go Eleazar. Di kau le e kae gi tua di waahale laa e daaligi gii made i mua nnadumada tangada hai mee dabu deelaa. \v 4 Nomuli, gei Eleazar gaa kae hunu dodo, ga haga tulutulu nia dodo aalaa gi dono madaalima hagahidu i mua di Hale laa. \v 5 Di manu hagatau mo dono gili, goneiga, dodo, mo dono geiga le e dudu i mua nnadumada tangada hai mee dabu. \v 6 Gei mee gaa kae hunu laagau ‘cedar’, laagau ‘hyssop’ mo di loahi mmee gaa kili nia maa gi lodo di ahi. \v 7 Nomuli, gei mee gaa tugi ono goloo ga gaugau dono huaidina, gei nomuli gei mee gaa mee di ulu gi lodo di waahale laa, gei mee e noho milimilia hua igolo gaa dae loo gi di hiahi. \v 8 Tangada dela ne dudu di kau le e hai gii tugi ono goloo ga gaugau dono huaidina, gei mee e noho milimilia labelaa gaa dae loo gi di hiahi. \v 9 Gei tangada dela e madammaa le e hagabudu nia lehu o di kau gaa dugu i di gowaa madammaa i tua di waahale laa, e benebene gi digau Israel e hagatogomaalia ai nia wai ala e daa gi daha nia milimilia. Di hai deenei le e hai belee daa gi daha nia hala.\x * \xo 19.9 \xt Hebrews 9.13\x* \v 10 Tangada dela ne hagabudu nia lehu e hai gii tugi ono goloo, gei mee e noho hua milimilia gaa dae loo gi di hiahi. Taganoho deenei le e mogobuna hua igolo i lodo nia madagoaa ala e loomoi, ang gi digau Israel mo digau mai i daha ala e noho i nadau baahi. \s1 Di bili gi tangada made \p \v 11 Tangada dela guu bili gi tangada made le e milimilia i lodo nia laangi e hidu. \v 12 Gei mee e hai gi haga madammaa i tolu laangi mo di hidu laangi, gei mee ga madammaa. Maa mee digi haga madammaa ina ia i tolu laangi mo di hidu laangi, mee e milimilia hua. \v 13 Tangada dela guu bili gi tangada made ge hagalee haga madammaa ia, le e noho hua milimilia, idimaa nia wai haga madammaa la digi duia gi hongo o mee. Mee gu haga milimilia di Hale laa Dimaadua, gei mee hagalee dau bolo ia tangada ni God. \p \v 14 Tangada ma gaa made i lodo di hale laa, gei di maa tangada i golo, be ne ulu adu gi lodo i di madagoaa tangada made dela i golo, le e milimilia i nia laangi e hidu. \v 15 Nia loaabi mono baalanga dunu meegai ala i lodo di hale laa deelaa ala ono uhi ai la gu milimilia. \v 16 Maa tangada ma gaa bili gi tangada ne daaligi be ne made i malaelae, be tangada ma gaa bili gi di iwi dangada be taalunga, mee gu milimilia i lodo nia laangi e hidu. \p \v 17 Di hai o di haga madammaa tangada dela gu milimilia, le e hai beenei: hunu lehu mai di kau mmee dela ne dudu belee daa gi daha nia hala, le e gaamai gaa dugu gi lodo di baalanga ga haga puni anga hunu wai madammaa. \v 18 Gei di hai o di hale laa dela ne made tangada i no lodo, tangada dela e madammaa le e kae dana manga laagau ‘hyssop’, ga daalo gi lodo nia wai ga hagatulutulu di hale laa deelaa, mono mee huogodoo i ono lodo, mo nia daangada ala nogo i golo. Nomuli, gei tangada dela e madammaa le e haga tulutulu nia wai gi hongo digau ala ne bili gi di iwi dangada, be tuaidina dangada made, be taalunga. \v 19 I tolu laangi mo di hidu laangi, tangada madammaa le e haga tulutulu nia wai gi hongo digau milimilia. I di hidu laangi, mee e haga madammaa digaula. Gei digaula e tugi nadau goloo, ga gaugau nadau huaidina, gei digaula ga madammaa i di ulu di laa. \p \v 20 Tangada dela e milimilia ge hagalee haga madammaa ia le e noho hua milimilia, idimaa nia wai haga madammaa la digi wanga ina gi hongo tangada deelaa. Mee gu hagamilimilia di Hale laa Dimaadua ge hagalee dau bolo ia tangada ni God. \v 21 Goodou e haga gila taganoho deenei i nia madagoaa huogodoo ala ga loomoi. Tangada dela e haga tulutulu ana wai haga madammaa le e tugi labelaa ono goloo. Di ingoo hua tangada dela ma gaa bili gi nia wai la gu milimilia gaa dae loo gi di hiahi. \v 22 Di ingoo hua di mee dela ma gaa bili ginai tangada milimilia, ge tangada i golo ma gaa bili gi di mee deelaa la ga milimilia gaa dae loo gi di hiahi. \c 20 \s1 Nia wai mai i lodo di hadugalaa \r (Exodus 17.1-7) \p \v 1 Digau Israel huogodoo gaa dau loo gi lodo di Anggowaa o Zin i tahi malama, gei digaula gaa noho i golo i Kadesh, deelaa hogi di gowaa ne made a Miriam gaa danu ai. \p \v 2 Nia wai guu odi i di gowaa deelaa, gei digaula ga mmui mai gi baahi o Moses mo Aaron, \v 3 ga hai baahi ang gi meemaa, ga helekai, “Maa nei bolo gimaadou ne madalia madau duaahina gau Israel ala ne mmade i mua di Hale laa Dimaadua la koia e humalia. \v 4 Goolua ne laha mai gimaadou gi lodo di anggowaa deenei eiaha? Bolo gii mmade gimaadou mo madau manu i di gowaa deenei? \v 5 Goolua ne laha mai gimaadou gi daha mo Egypt ga laha mai gi lodo di guongo huaidu deenei eiaha? Di gowaa deai ono mee tomo no lodo ai, nia huwa laagau ‘wheat’ ai, nia laagau ‘fig’ ai, nia waini ai, nia laagau ‘pomegranate’ ai, deai hogi nia wai dulii belee inu ai!” \p \v 6 Moses mo Aaron ga menege gi daha mo di hagabuulinga daangada deelaa, gaa hula gi di bontai o di Hale laa Dimaadua. Meemaa ga dogoduli gi lala i hongo di gelegele, gei di madamada o Dimaadua gu gila mai gi meemaa. \p \v 7 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 8 “Kae ina togodogo dela i mua Tebedebe o di Hagababa, gei goe mo do duaahina go Aaron, goolua haga dagabuli mai digau Israel huogodoo. I mua nia golomada digaula huogodoo, gei goolua ga helekai gi di hadugalaa deelaa, gei nia wai ga malingi mai. Deenei di gulu hai e hai e haga hali mai nia wai mai i lodo tadugalaa ang gi nia daangada mo nadau manu gi inu.” \v 9 Malaa, Moses gaa hana gaa kae togodogo deelaa, be di hai a Dimaadua ne helekai ai. \p \v 10 Moses mo Aaron ga haga dagabuli mai nia daangada huogodoo gi mua tadugalaa deelaa, gei Moses ga helekai gi digaula, “Goodou hagalongo! Goodou e hamaaloo godou lodo! Ma e hai behee, gimaua gi haga hali ina nia wai la gi daha mo di hadugalaa deenei belee inu ai goodou?” \v 11 Gei Moses gaa kumi togodogo deelaa ga hagamaawa tadugalaa deelaa haga lua, gei nia wai gu malingi mai. Digaula huogodoo mo nadau manu gu inu. \p \v 12 Dimaadua ga helekai gi Moses mo Aaron, “Idimaa gulu hagadonu la hagalee dohu ang gi di gulu hagadele ogu mogobuna dabuaahia i mua digau Israel, goolua hagalee dagi digaula gi lodo tenua dela ne hagababa ko Au ang gi digaula.” \p \v 13 Di mee deenei ne hai i lodo Meribah,\f + \fr 20.13 \ft \+bk Meribah\+bk*: Di ingoo i nnelekai Hebrew le e hai dono hadinga boloo, “helekai hai baahi” \f* di gowaa digau Israel nogo hai baahi ang gi Dimaadua, gei deelaa di gowaa a Mee ne haga modongoohia Ia ang gi digaula bolo Ia le e dabu. \s1 Di king o Edom digi dumaalia gi digau Israel gii hula laa lodo dono henua \p \v 14 Moses ga hagau ana gau kae hegau gi di king o Edom mai i Kadesh, ga helekai, “Tangidangi deenei mai oo gau, nia madawaawa Israel. Goe gu iloo di hai o nia haingadaa ala guu dae mai gi gimaadou. \v 15 Di hai o madau maadua mmaadua di nadau hula gi Egypt, mo di nadau hai nogo noho i di gowaa deelaa i nia ngadau e logo, gei digau Egypt nogo haga hagahuaidu madau maadua mmaadua aalaa, mo gimaadou labelaa. \v 16 Gimaadou nogo gahigahi Dimaadua gi hagamaamaa ina gimaadou, gei Mee gu hagalongo mai gi gimaadou, gu hagau mai gi gimaadou tangada di langi dela ne dagi gimaadou gi daha mo Egypt. Malaa, dolomeenei gimaadou e noho i Kadesh, di waahale i di mada o do henua. \v 17 Goe manawa dumaalia, dumaalia mai gi gimaadou, gimaadou e hula laa lodo do henua. Gimaadou mo madau kau hagalee hula laa lodo godou hadagee, be lodo godou hadagee waini. Gimaadou hagalee e inu nia wai mai i godou monowai geli. Gimaadou gaa hula i hongo di ala damana, gaa dae loo gi madau hula gi daha mo do henua.” \p \v 18 Digau Edom ga helekai, “Gimaadou hagalee dumaalia adu gi goodou gii hula i lodo di madau henua. Maa goodou gaa hula laa lodo di madau henua, gei gimaadou gaa hai di madau dauwa adu gi goodou.” \p \v 19 Digau Israel ga helekai, “Gimaadou e hula hua i hongo di ala damana. Maa gimaadou mo madau manu ga inu godou wai, gei gimaadou ga hui adu gi goodou. Deenei hua di madau mee e hiihai ginai, bolo gimaadou e hula laa lodo do henua.” \p \v 20 Digau Edom ga helekai labelaa gaa hai, “Deeai! Goodou hagalee hula laa lodo di madau henua.” Gei digaula gaa hula mo nadau buini dauwa maaloo dangihi belee heebagi gi digau Israel. \v 21 Idimaa digau Edom hagalee hiihai gi digau Israel e hula laa lodo di nadau henua, gei digau Israel gu hula hua i tuai ala. \s1 Di made o Aaron \p \v 22 Digau Israel huogodoo gu hagatanga mai gi daha mo Kadesh, guu hula guu dau i di Gonduu Hor, \v 23 dela i tagageinga o Edom. Dimaadua ga helekai gi Moses mo Aaron i di gowaa deelaa, \v 24 “Aaron ga hagalee ulu gi lodo tenua dela ne hagababa ko Au belee wanga gi digau Israel. Mee gaa made, idimaa goolua gu hai baahi gi agu helekai i Meribah. \v 25 Lahia Aaron mo dana dama daane go Eleazar gi hongo di Gonduu Hor. \v 26 Goe ga daa gi daha nia gahu dangada aamua hai mee dabu o Aaron, ga haga gahu Eleazar, idimaa Aaron la gaa made i di gowaa deelaa.” \p \v 27 Moses gu haga gila aga nia mee huogodoo Dimaadua ala ne helekai ai. Digaula guu hula gi hongo di Gonduu Hor i mua nia golomada o nia daangada huogodoo. \v 28 Moses ga daa gi daha nia gahu tangada aamua hai mee dabu o Aaron, ga haga gahu a Eleazar. Gei Aaron guu made i di gowaa deelaa, i hongo di gonduu. Moses mo Eleazar ga lloo ia gi lala mo di gonduu deelaa.\x * \xo 20.28 \xt Exodus 29.29; Numbers 33.38; Deuteronomy 10.6\x* \v 29 Digau Israel guu longo bolo Aaron la guu made, gei digaula gu tangitangi i nia laangi e motolu. \c 21 \s1 Digau Israel gu haga magedaa digau Canaan \p \v 1 Di madagoaa di king o Arad tangada o Canaan, dela nogo noho i bahi i ngaaga tenua deelaa, ne longono ia bolo digau Israel gu lloomoi i hongo di ala o Atharim, geia ga heebagi gi digaula, ga lawalawa hunu gau i digaula.\x * \xo 21.1 \xt Numbers 33.40\x* \v 2 Digau Israel gaa hai di nadau hagababa ang gi Dimaadua, ga helekai, “Maa Goe gaa dugu mai digau aanei gi lala madau mogobuna, gei gimaadou ga hagadabu digaula adu gi di Goe, mo di hagammaa gi hagalee digaula ngaadahi mo nadau waahale.” \v 3 Dimaadua gu longono Ia digau Israel, gei Mee gaa wanga digau Canaan gi lala nadau mogobuna. Digau Israel gu hagammaa digaula la gi hagalee ngaadahi mo nadau waahale. Deelaa di mee ne haga ingoo di gowaa deelaa bolo Hormah.\f + \fr 21.3 \ft \+bk Hormah\+bk*: di ingoo deenei dono hadinga i nnelekai Hebrew boloo, “Hagammaa gi hagalee” \f* \s1 Di gihaa baalanga \p \v 4 Digau Israel gu hagatanga mai gi daha mo di Gonduu Hor, e hula i di ala dela e hana gi di Malua o Aqaba\f + \fr 21.4 \ft Di ingoo di tai deenei i nnelekai Hebrew go \+bk Yam Suph\+bk* dono hadinga bolo di Tai o nia Aalek\f*, ga haganiga tenua go Edom, gei nia daangada gu hagalee manawa hagakono ang gi nadau haingadaa.\x * \xo 21.4 \xt Deuteronomy 2.1\x* \v 5 Digaula gu daamada guu hai nadau donu gi God mo Moses ga helekai gi Moses, “Ma e aha dela goe ne laha mai gimaadou gi daha mo Egypt bolo gii mmade i lodo di anggowaa deenei, di gowaa deai ono meegai mono wai ai? Gimaadou e buhi nia meegai huaidu aanei!” \v 6 Gei ogo Dimaadua ga hagau ana gihaa poisin gi baahi digaula gi gadigadia digaula. Digau Israel dogologo guu mmade.\x * \xo 21.6 \xt 1-Corinthians 10.9\x* \v 7 Digaula gaa hula gi baahi o Moses ga helekai anga, “Gimaadou gu ihala ang gi Dimaadua mo adu gi di goe labelaa, i di madau tamu goolua. Goe dalodalo ina gi Dimaadua gi daawa gi daha nia gihaa huaidu aanei.” Malaa, Moses gu dalodalo i digaula. \p \v 8 Dimaadua ga helekai gi Moses, “Heia dau gihaa baalanga, daudaulia gi nua i di ulu di laagau. Tangada dela gu gadigadi go di gihaa, gaa mmada gi di maa, geia gu mouli.” \p \v 9 Malaa, Moses gaa hai dana gihaa baalanga mmee, ga daudau gi nua gi tomo di laagau. Maa tangada gu gadigadi go di gihaa gaa mmada gi di gihaa baalanga, geia gu humalia, gu mouli.\x * \xo 21.9 \xt 2-Kings 18.4; John 3.14\x* \s1 Mai di gonduu Hor ang gi di gowaa mehanga gonduu o digau Moab \p \v 10 Digau Israel ga hagamenege ga haga duu aga nadau hale laa i Oboth. \v 11 I muli di nadau hagatanga i di gowaa deelaa, digaula ga haga duu nadau hale laa i di Gowaa Mooho o Abarim i di anggowaa i bahi i dua tenua digau Moab. \v 12 Nomuli gei digaula gaa noho i di gowaa mehanga gonduu o Zered. \v 13 Mai di gowaa deelaa, gei digaula ga haga maanege labelaa gi di bahi i ngeia di Monowai Arnon, i lodo di anggowaa e dau adu gi lodo tenua digau Amor. (Di monowai Arnon la go tagageinga i mehanga digau Moab mo digau Amor.) \v 14 Deelaa di hai e helekai ai \bk Di Beebaa Dauwa a Dimaadua\bk* boloo, “...tama waahale go Waheb i lodo di gowaa o Suphah, mo nia gowaa paba, mo di monowai Arnon, \v 15 mo nia daalinga nia gonduu o nia gowaa paba ala e loo adu loo gi di waahale o Ar, gaa tugi loo gi tagageinga o Moab.” \p \v 16 Mai i golo, digaula gaa hula gi di gowaa e gahi bolo “Nia Monowai Hali”, di gowaa Dimaadua ne helekai ai gi Moses boloo, “Haga dagabuli mai nia daangada gi di gowaa e dahi, gei Au gaa wanga nia wai gi digaula.” \v 17 Di madagoaa deelaa, gei digau Israel gaa huwa taahili deenei: \q1 “Nia monowai, uwa mai godou wai, \q1 gei gimaadou ga tenetene gi taahili. \q1 \v 18 Di monowai dela ne geli go nia king \q1 mo nia dagi o nia daangada, \q1 la ne geli gi togodogo di king \q1 mo nia dogodogo nia dagi.” \m Nomuli, gei digaula gaa hula gi daha mo di anggowaa gaa hula gi Mattanah, \v 19 gaa hula labelaa gi Nahaliel, gei mai Nahaliel gaa hula gi Bamoth, \v 20 mai Bamoth gaa hula gi di gowaa mehanga gonduu i tenua digau Moab, bahi i lala di ulu di Gonduu Pisgah, e gileia gi di anggowaa. \s1 Di maaloo i di king Sihon mo king Og \r (Deuteronomy 2.26—3.11) \p \v 21 Digau Israel ga hagau nadau daangada gi di king o Amor go Sihon belee helekai boloo: \v 22 “Dugua mai gi gimaadou gii hula laa lodo do henua. Gimaadou mo madau manu la hagalee tanga gi daha mo di ala gaa hula gi lodo godou gowaa mo godou hadagee waini, ge hagalee inu nia wai mai godou monowai. Gimaadou e hai hegau hua gi di ala damana gaa dae loo gi di madau tanga gi daha mo do henua.” \p \v 23 Gei Sihon digi dumaalia gi digau Israel e hula laa lodo dono henua. Mee ne hagabudu ana gau dauwa, gaa hula gi Jahaz i di anggowaa ga heebagi gi digau Israel. \v 24 Gei digau Israel gu daaligi nadau gau dogologo i lodo tauwa, gaa noho i hongo tenua digaula mai di monowai Arnon dela i bahi i ngeia i di monowai Jabbok, guu dau adu gi tagageinga tenua digau Ammon, idimaa tagageinga digau Ammon la guu duuli gi maaloo dangihi. \v 25 Gei digau Israel la guu kumi nia waahale huogodoo digau Amor, ngaadahi mo Heshbon mo nia waahale huogodoo ala i dono baahi, gei digaula guu noho i lodo nia maa. \v 26 Heshbon la go di waahale dagi o di king o Ammon go Sihon, dela ne heebagi gi di king Moab nomua, gaa kumi ono gowaa gaa tugi loo i di monowai Arnon. \v 27 Deelaa e hai ai taahili deenei boloo: \q1 “Goodou lloomoi gi Heshbon, \q1 di waahale di king Sihon! \q1 Gimaadou e hiihai e mmada gi di maa \q1 e haga duu aga e hau hoou. \q1 \v 28 Tolongo e dahi, \q1 gei digau dauwa o Sihon ne hula gi daha \q1 mo di waahale go Heshbon \q1 guu hai gadoo be di ahi, \q1 gaa oho di waahale go Ar i Moab \q1 mo di haga huaidu \q1 nia gonduu bahi i nua di monowai Arnon. \q1 \v 29 E huaidu adu gi goodou \q1 nia daangada o Moab! \q1 Goodou ala e dadaumaha gi Chemosh, \q1 goodou gu mooho gi daha! \q1 Di godou god la guu hai godou daangada \q1 gii llele gi daha mo nadau henua, \q1 gei nia ahina guu kumi go di king o Amor.\x * \xo 21.29 \xt Jeremiah 48.45-46\x* \q1 \v 30 Gei dolomeenei nia hagadili digaula \q1 la gu daaligi gi daha, \q1 mai loo i Heshbon gaa tugi loo gi Dibon, \q1 mai Nashim gaa tugi loo gi Nophah, \q1 hoohoo gi Medeba.” \m \v 31 Malaa, nia daangada Israel guu noho i lodo tenua o digau Amor, \v 32 gei Moses ga hagau ana daangada e hagadina di ala e humalia e heebagi gi di waahale go Jazer. Digau Israel guu kumi di maa mo ono waahale i dono gili, ga hagabagi gi daha digau Amor ala e noho i golo. \p \v 33 Nomuli, gei digau Israel gaa huli gaa hula laa lodo di ala e hana gi Bashan, gei di king Og o Bashan ga loomoi mo ana llongo gau dauwa belee heebagi gi digaula i Edrei. \v 34 Dimaadua ga helekai gi Moses, “Hudee madagu i mee. Au gaa hai goe gi maaloo i mee, mo ana daangada huogodoo, mo dono henua. Heia dau hai gi mee gadoo be dau hai ne hai gi Sihon, di king o Amor dela nogo dagi i Heshbon.” \v 35 Malaa, digau Israel ga daaligi Og gii made, mo ana dama daane, mo ana daangada huogodoo, digi dugu ana daangada hagamouli, ga nomuli digaula ga hai mee gi tenua o maa. \c 22 \s1 Balak mo Balaam \p \v 1 Digau Israel ga lloo adu gi mua gaa dae adu loo gi di gowaa baba i lodo tenua go Moab, gei digaula ga haga duu di nadau waahale laa i di gowaa deelaa i baahi gi dua di monowai Jordan, ga huli adu gi Jericho. \v 2 Di king o Moab go Balak tama Zippor ne longono ia di mee digau Israel ne hai ang gi digau Amor, \v 3 gei mee mo digau Moab huogodoo gu mmaadagu huoloo i digau Israel ala koia e dogologowaahee. \v 4 Digau Moab ga helekai ang gi nia dagi o digau Midian, “Digau dogologowaahee aanei e limalima hua di hagahuaidu tadau henua huogodoo, gadoo be di kau daane dela e gai hagalimalima ana geinga i lodo di gowaa maalama.” \p Malaa, Balak, di king o digau Moab, \v 5 ga hagau ana gau kae hegau gi Balaam, tama Beor, dela e noho i Pethor i tenua go Amaw i taalinga di monowai Euphrates, ga helekai gi mee, “Au e haga iloo adu gi di goe bolo tenua hagatau ne lloomoi i Egypt, ga modoho gi daha gi nia madagoaa huogodoo, e hai be digau e hiihai e hai mee gi tadau henua.\x * \xo 22.5 \xt Numbers 31.8; 2-Peter 2.15-16; Jude 11\x* \v 6 Digaula koia e dogologo gei e maaloo dangihi i gidaadou. Malaa, dumaalia mai mua, hanimoi e haga halauwa digau aanei. Holongo deenei di ala e mee di haga magedaa ai digaula mo di hagabagi digaula gi daha mo tadau henua. Au e iloo bolo nia daangada ala e haga maluagina kooe, gei digaula ga haadanga lamalia, gei digau ala e haga halauwa kooe le e haadanga balua.” \p \v 7 Nia dagi Moab mo Midian guu kae nadau hui haga halauwa, guu hula gi baahi o Balaam ga hagi anga gi mee nia mee huogodoo Balak ne helekai gi digaula. \v 8 Balaam ga helekai gi digaula, “Goodou noho i dogu baahi boo nei. Daiaa gei au ga helekai adu gi goodou di mee a Dimaadua ma ga helekai mai gi di au.” Malaa, nia dagi Moab guu noho i baahi o Balaam. \p \v 9 God ga hanimoi gi Balaam ga heeu gi mee, “Ma digau aha ala i do baahi?” \p \v 10 Balaam ga helekai anga, “Di king o Moab go Balak, tama daane Zippor, ne hagau mai dana hegau deenei: \v 11 Di hai o digau ne lloomoi i Egypt gu modoho gi daha i lodo tenua hagatau. Mee bolo au gii hana e haga halauwa digaula gii mee dana heebagi gi digaula gi magedaa digaula, gi hagabagi digaula gi daha mo dono henua.” \p \v 12 God ga helekai gi Balaam, “Goe hudee hana madalia digaula, goe hudee haga halauwa ina labelaa digau tenua deelaa, idimaa, digaula guu lawa di haga maluagina ko Au.” \p \v 13 Ga hooaga dono daiaa, gei Balaam ga helekai gi digau kae hegau aalaa, “Goodou hula gi di godou henua, idimaa, Dimaadua hagalee hiihai bolo au e hana madalia goodou.” \v 14 Digau kae hegau ga hagatanga gaa hula gi Balak ga helekai gi mee boloo, “Balaam e de hiihai di hanimoi madalia gimaadou.” \p \v 15 Gei Balak ga hagau labelaa hunu gau kae hegau gi mada dogologo ge mada aamua i digau ala i mua. \v 16 Digaula gaa hula gi baahi o Balaam, ga helekai gi mee nnelekai a Balak aanei: “Meenei, goe dumaalia mai, goe hudee dumaalia gi dahi mee gi duulia goe gi daha mo do hanimoi gi dogu baahi! \v 17 Au ga gowadu gi di goe di hui damanaiee, au ga haga gila aga nia mee huogodoo ala e dangi iei goe mai gi di au. Hudee heheia hanimoi e haga halauwa digau aanei.” \p \v 18 Balaam ga helekai gi digau kae hegau aalaa, “Ma e aha maa Balak bolo ia e gaamai gi di au nia goolo mono silber mono mee hagalabagau huogodoo i dono hale, gei au e deemee di oho taganoho Dimaadua, go dogu God, gi di mee dulii be damana. \v 19 Malaa, goodou noho i dogu baahi boo nei, gadoo be digau anadilaangi, bolo gi iloo eau be Dimaadua dana mee labelaa i golo e hagi mai gi di au.” \p \v 20 Dimaadua ga hanimoi gi baahi o Balaam di boo deelaa ga helekai, “Maa digau aanei ne lloomoi belee lahi goe, gei goe hana i muli digaula. Goe hudee hai dahi mee i daha mo agu mee ala ma ga helekai adu gi di goe.” \v 21 Hooaga luada dono daiaa, gei Balaam ga hagatogomaalia dana ‘donkey’ gaa hana madalia nia dagi Moab. \s1 Balaam mo dana ‘donkey’ \p \v 22 God gu hagawelewele, idimaa Balaam dela guu hana. Tangada di langi o Dimaadua gaa duu i hongo di ala belee duuli a mee dela e hana i hongo dana ‘donkey’ mo ana daangada hai hegau dogolua. \v 23 Di madagoaa di ‘donkey’ ne mmada gi tangada di langi dela e duu i hongo di ala, e daahi dana hulumanu, geia gaa hana gi daha mo di ala, ga ulu gi lodo nia geinga. Gei Balaam ga hagamaawa di ‘donkey’ deelaa bolo gii hana a mee gi hongo di ala. \v 24 Tangada di langi o Dimaadua gaa duu i di gowaa madagiigi o di ala i mehanga nia abaaba hadu e lua o nia hadagee waini. \v 25 Di madagoaa di ‘donkey’ ne gidee ia tangada di langi, geia ga menege adu gi di abaaba deelaa, mo di hono di wae Balaam gi di gili di abaaba, gei Balaam ga hagamaawa labelaa di ‘donkey’. \v 26 Tangada di langi deelaa gaa hana labelaa, gaa duu i di gowaa dela koia e madagiigi o di ala, di gowaa deelaa e deemee di hana ai di ‘donkey’ gi di baahi gau ihala be gau donu. \v 27 Di madagoaa di ‘donkey’ ne mmada gi tangada di langi e duu i ono mua, geia gaa dogo ia gi lala gi hongo di gelegele. Balaam gu hagawelewele huoloo gu daamada gu haga mamaawa di ‘donkey’ gi dana dogodogo. \v 28 Dimaadua gaa hai di ‘donkey’ deelaa gii mee di helekai. Di ‘donkey’ ga helekai gi Balaam, “Au ne hai dagu aha adu gi di goe dela goe ga haga mamaawa au nia holongo e dolu?” \p \v 29 Balaam ga helekai anga, “Idimaa goe dela ne haganneennee au! Au nei bolo dagu hulumanu i golo, gei au gu daaligi goe!” \p \v 30 Di ‘donkey’ ga helekai gi Balaam, “Au hagalee go di ‘donkey’ dela nogo heehee iei goe mai i do dulii? Mai loo i mua gaa dae mai gi dangi nei? Ma iai dahi madagoaa i golo gei au gu de hagalongo adu?” \p Balaam ga helekai gi mee, “Deeai.” \p \v 31 Dimaadua ga dumaalia ang gi Balaam gi gidee ia tangada di langi dela e duu i hongo di ala e haga mmuu dana hulumanu. Balaam gaa dogo gi lala i mua o mee gi hongo di gelegele. \v 32 Tangada di langi ga helekai anga, “Ma e aha dela goe e haga mamaawa dau ‘donkey’ nnolongo e dolu? Au ne hanimoi belee haga de aadee goe gi dee hana goe i doo ala huaidu. \v 33 Dau ‘donkey’ gu mmada mai gi di au, deenei di mee a mee ne hana ai gi daha mo di ala deenei. Maa nei bolo mee digi hai beelaa, gei au gu daaligi goe, gei di ‘donkey’ guu mee dana hana.” \p \v 34 Balaam ga helekai anga, “Au gu ihala, au digi iloo bolo goe e duu i ogu mua i hongo di ala deenei, e hai baahi mai gi di au. Malaa, maa goe e de hiihai bolo au e hana, malaa, au gaa hana gi muli gi dogu hale.” \p \v 35 Tangada di langi ga helekai gi mee, “Goe hana madalia digau aanaa, malaa goe helekai hua i agu mee ala ga hagi adu gi di goe bolo gi helekai ai.” Malaa, Balaam gu madalia nia gau kae hegau a Balak. \s1 Balak gu benebene a Balaam \p \v 36 Balak gu longono ia bolo Balaam gu hanimoi, gei mee guu hana belee heetugi gi mee i di waahale go Ar, i taalinga di monowai Arnon, dela i tagageinga o Moab. \v 37 Balak ga helekai gi Balaam, “Goe ne aha dela digi hanimoi gi dagu hegau matagidagi? Goe e hagamaanadu bolo au ga hagalee gowadu gi di goe di hui damana?” \p \v 38 Balaam ga helekai anga, “Au deenei gu hanimoi. Nia hagadilinga mogobuna aha ala i dogu baahi? Ma aalaa hua go nia helekai a God ne gaamai gi di au bolo au gi helekai ai, aalaa agu mee e hai.” \v 39 Malaa, Balaam guu hana madalia a Balak, meemaa guu hula gi di waahale go Huzoth. \v 40 Balak ga daaligi ana kau mono siibi i di gowaa deelaa, gaa kae nia goneiga dulii gi Balaam mo nia dagi ala ne lloomoi madalia a mee. \s1 Tahi kokohp a Balaam \p \v 41 Hooaga luada dono daiaa, gei Balak gaa lahi a Balaam gi Bamoth-Baal, di gowaa dela e mee di mmada Balaam gi hunu gau Israel. \c 23 \nb \v 1 Balaam ga helekai gi Balak, “Hauhia au gowaa dudu tigidaumaha e hidu i di gowaa deenei, gei goe gaamai gi di au nia kau daane e hidu ge hidu siibi daane.” \p \v 2 Balak gu haga gila aga tangidangi Balaam, gei meemaa gu tigidaumaha di nau kau daane mo di nau siibi daane i hongo nia gowaa dudu tigidaumaha dagidahi. \v 3 Balaam ga helekai gi Balak, “Goe gaa noho i baahi dau tigidaumaha dudu deenei, gei au e hana gi Dimaadua e mmada be Mee ga heetugi mai gi di au. Malaa, nia mee huogodoo a Mee ma ga helekai mai gi di au, gei au ga hagi adu gi di goe.” Balaam guu hana gi hongo di gonduu, \v 4 gei God ga heetugi gi Balaam i di gowaa deelaa, gei Balaam ga helekai anga, “Au guu hau agu gowaa hai tigidaumaha e hidu gu tigidaumaha, di kau daane e dahi ge dahi siibi daane i hongo nia gowaa hai tigidaumaha dagidahi aalaa.” \p \v 5 Dimaadua ga helekai, “Hana gi baahi o Balak, hai gi mee i agu helekai ala ne hai adu gi di goe.” \v 6 Balaam gaa hana, ga heetugi gi Balak e noho hua i baahi dana tigidaumaha dudu madalia nia dagi o Moab huogodoo. \p \v 7 Balaam ga helekai aga nnelekai kokohp aanei: \q1 “Balak di king o Moab ne gahi mai au i Syria, \q1 mai nia gonduu bahi i dua, ga helekai, \q1 ‘Hanimoi, hagamaamaa au, \q1 goe haga halauwa ina digau Israel.’ \q1 \v 8 E hai behee? \q1 Au e haga halauwa di mee a God \q1 dela digi haga halauwa? Deeai! \q1 E hai behee? \q1 Au e hagadugina gi di mee a Dimaadua \q1 dela hagalee hagadugina ginai? Deeai! \q1 \v 9 I hongo nia hadugalaa nnoonua, \q1 gei au e mee di mmada gi digau Israel. \q1 I hongo nia gonduu, \q1 gei au e mee di mmada gi digaula. \q1 Digaula la tenua guu tuu mada ginaadou, \q1 gei koia e haadanga lamalia i nia henua ala i golo. \q1 \v 10 Di madawaawa Israel le e dogologowaahee \q1 be nia gelegele, e deemee di dau. \q1 Di hagaodi gi muli dogu mouli \q1 bolo gii hai hualaa be di made o tangada \q1 i nia dama a God. \q1 Di hagaodi gi muli dogu mouli \q1 gii hai be di hagaodi gi muli \q1 o digau hai hegau donu \q1 ala e noho i di aumaalia!” \m \v 11 Balak ga helekai gi Balaam, “Ma di aha dela ne hai kooe mai gi di au? Au ne gahi mai goe belee haga halauwa ogu hagadaumee, gei goe dela hua ne hagahumalia digaula!” \p \v 12 Balaam ga helekai, “Au e mee hua di helekai i nia mee a Dimaadua ne gaamai gi di au bolo gi helekai ai.” \s1 Di lua kokohp a Balaam \p \v 13 Balak ga helekai gi mee, “Gidaua gaa hula gi di gowaa dela i golo, gii mmada goe gi hunu gau hogoohi o Israel, gei goe ga haga halauwa digaula i di gowaa deelaa.” \v 14 Mee gaa lahi a Balaam gi lodo di gowaa maalama go Zophim dela i hongo di Gonduu Pisgah. Mee gaa hau labelaa ana gowaa dudu tigidaumaha e hidu i di gowaa deelaa, gaa hai dana tigidaumaha gi di kau daane ge tei siibi daane i hongo nia gowaa hai tigidaumaha dagidahi. \p \v 15 Balaam ga helekai gi Balak, “Goe gaa noho i baahi dau tigidaumaha deenei, au e hana malaa e heetugi gi God i golo.” \p \v 16 Dimaadua ga heetugi gi Balaam ga helekai anga, “Hana gi baahi o Balak, helekai gi mee i agu helekai ala e hai adu gi di goe.” \v 17 Balaam gaa hana ga heetugi gi Balak e noho hua igolo i baahi dana tigidaumaha dudu madalia nia dagi Moab. Balak ga heeu be Dimaadua ne helekai bolo aha. \v 18 Balaam ga helekai aga i nia kokohp aanei: \q1 “Balak, tama Zippor, hanimoi malaa, \q1 goe hagalongo gi humalia \q1 gi dagu mee dela ga helekai ai. \q1 \v 19 God la hagalee hai be tangada \q1 dela e helekai tilikai, \q1 ge hagalee hai be tangada \q1 dela e huli ana maanadu. \q1 Mee gaa hai dana hagababa i dahi mee, \q1 ge Ia e haga gila aga di maa. \q1 Mee e helekai hua, gei di maa guu hai. \q1 \v 20 Mee gu helekai mai gi di au \q1 bolo au gi haga maluagina ina aga. \q1 Di mee a God gu haga maluagina aga, \q1 gei au e deemee di huli. \q1 \v 21 Au digi gida dahi mee huaidu \q1 i baahi digau Israel, \q1 be di haga haingadaa i di madagoaa \q1 ga hanimoi maalia. \q1 Dimaadua, go di nadau God le e madalia digaula. \q1 Digaula e haga modongoohia aga \q1 bolo Mee go di nadau king. \q1 \v 22 God gu laha mai digaula gi daha mo Egypt, \q1 gei e madamada humalia i digaula i lodo tauwa, \q1 gadoo be di kau daane lodo geinga \q1 dela e maaloo dangihi. \q1 \v 23 Deai di buubuu e mee di hai ang gi digau Israel ai. \q1 Deenei di madagoaa nia daangada e helekai aga \q1 i di hai o digau Israel boloo, \q1 ‘Mmada gi di mee haga goboina a God \q1 dela guu hai ang gi ana daangada!’ \q1 \v 24 Teenua o Israel gu duu aga gi nua \q1 gadoo be di laion maaloo dangihi! \q1 Mee hagalee noho \q1 gaa dae loo gi dana daaligi ana manu, \q1 gaa gai nia goneiga mo di inu nia dodo \q1 o ana manu ala ne daaligi.” \m \v 25 Balak ga helekai gi Balaam, “Ma goe hagalee haga halauwa digau Israel, gei goe hudee hagahumalia ina digaula labelaa!” \p \v 26 Balaam ga helekai gi Balak, “Au guu lawa di helekai adu gi di goe bolo au ne belee hai nia mee huogodoo a Dimaadua ala ne helekai mai gi di au bolo gi heia.” \s1 Di tolu kokohp a Balaam \p \v 27 Balak ga helekai anga, “Hanimoi malaa, au gaa lahi goe gi tuai gowaa. Holongo God ga hiihai bolo goe gi haga halauwa ina digaula i di gowaa deelaa.” \v 28 Gei mee gaa lahi a Balaam gi di ulu di Gonduu Peor, dela e mmada adu laa hongo di anggowaa deelaa. \v 29 Balaam ga helekai anga, “Hauhia au gowaa dudu tigidaumaha e hidu i ginei, goe gaamai laa gi di au nia kau daane e hidu ge hidu siibi daane.” \v 30 Balak gu haga gila aga nia mee a Balaam ne helekai ang gi deia, gaa hai dana tigidaumaha gi nia kau daane mono siibi daane i hongo nia gowaa dudu tigidaumaha dagidahi. \c 24 \p \v 1 Balaam ga iloo ia bolo Dimaadua la gu hiihai bolo ia gi haga maluagina ina digau Israel, deelaa laa, mee gu hagalee hana e halahala ana haga iloo mai baahi di balu god be dana hai dela nogo haihai i mua, gei mee ga huli adu gi di anggowaa deelaa, \v 2 gaa mmada gi digau Israel mo nadau waahale laa e dau nia madawaawa Israel, gei di Hagataalunga o God gu ulu gi lodo o mee, \v 3 gei mee ga helekai aga nia helekai kokohp aanei: \q1 “Deenei telekai a Balaam, tama Beor, \q1 nia helekai o tangada dela e mee di mmada \q1 gi nia mee huogodoo haga madammaa. \q1 \v 4 E mee di longono nnelekai a God. \q1 Ogu golomada guu ala gi daha, \q1 au guu mmada gi di haga modongoohia \q1 mai baahi o God Koia e Aamua. \q1 \v 5 Nia hale laa digau Israel le e mmaadanga, \q1 \v 6 gadoo be nia niu ala e hagatau adu, \q1 ge e hai gadoo be nia hadagee i taalinga \q1 di monowai. \q1 Nia maa e hai gadoo be nia laagau ‘aloe’ \q1 ala ne dogi go Dimaadua, \q1 ge e hai gadoo be nia laagau ‘cedar’ i taalinga \q1 nia wai. \q1 \v 7 Di uwa la ga nnoo mau i nadau baahi, \q1 gei nadau lii laagau gaa dogi gi lodo di gelegele \q1 gu tiutiu hagahumalia. \q1 Di king digaula ga aamua i di king go Agag, \q1 ge nia mahi o dono henua ga modoho hua beelaa. \q1 \v 8 God ne laha mai digaula gi daha mo Egypt, \q1 gei e madamada humalia i digaula i lodo tauwa, \q1 gadoo be di kau daane lodo geinga \q1 dela e maaloo dangihi. \q1 Digaula e holo nadau hagadaumee, \q1 gei e oho nadau iwi \q1 mo di hadihadi nia amu maalei digaula. \q1 \v 9 Digaula e hai gadoo be di laion maaloo. \q1 Mee gaa kii gei nia daangada huogodoo \q1 e mmaadagu di hangahanga a mee. \q1 Tangada dela ma ga haga maluagina a Israel, \q1 geia hogi e haadanga lamalia, \q1 gei tangada dela ma ga haga halauwa Israel, \q1 geia hogi e halauwa.”\x * \xo 24.9 \xt Genesis 12.3; 49.9\x* \m \v 10 Balak gu hagawelewele huoloo gi Balaam, gaa llomi ono lima, ga helekai gi Balaam, “Au ne gahi mai goe belee haga halauwa ogu hagadaumee, gei goe ne hagahumalia digaula nnolongo e dolu. \v 11 Tuu i daha, hana gi doo hale! Au gu hagababa bolo au e hui goe, gei Dimaadua gu daa gi daha di hui deenei mo goe.” \p \v 12 Balaam ga helekai anga, “Au guu lawa di hai gi digau kae hegau ala ne hagau mai kooe boloo, \v 13 ‘Ma e aha maa Balak belee gaamai gi di au nia goolo mono silber huogodoo o dono hale, gei au e deemee loo di hunahuna taganoho Dimaadua, i dagu hai dahi mee i dogu hiihai, dela hua dagu mee gi heia go di mee a Dimaadua ne hai mai gi di au.’” \s1 Di hagaodi o di kokohp a Balaam \p \v 14 Balaam ga helekai labelaa gi Balak, “Dolomeenei gei au gaa hana gi baahi ogu gau, malaa, i mua dogu hana, gei au e hagi adu gi iloo e goe di mee digau Israel ma gaa hai ang gi au daangada i nia laangi ala ga lloomoi.” \v 15 Malaa, Balaam ga helekai aga nnelekai kokohp aanei: \q1 “Deenei telekai Balaam, tama Beor, \q1 guu hai tangada e mee di mmada \q1 gi nia mee huogodoo haga madammaa. \q1 \v 16 Geia tangada e mee di longono nia helekai a God, \q1 gei e mee di kae di manawa kabemee \q1 dela e hanimoi mai Tangada Aamua Muginua. \q1 Ogu golomada gu aala, \q1 au guu mmada gi di haga modongoohia \q1 mai baahi o God Koia e Aamua. \q1 \v 17 Au e mmada gi lodo di madagoaa \q1 dela e hanimoi, \q1 gei au e mmada gi teenua go Israel. \q1 Di king dela e hai gadoo be di heduu maahina \q1 ga gila aga i lodo tenua deelaa. \q1 Mee e hanimoi i Israel \q1 e hai gadoo be di heduu dingidingia. \q1 Mee ga daaligi nia dagi o Moab, \q1 ga daaligi nia daangada o Seth huogodoo. \q1 \v 18 Mee ga haga magedaa ono hagadaumee \q1 i lodo Edom, ga hai mee gi tenua digaula. \q1 Israel ga noho hua beelaa i dono maaloo. \q1 \v 19 Teenua go Israel la gaa beehi digaula gi lala, \q1 ga haga mmaa gi daha digau huogodoo \q1 ala e mouli i golo.” \m \v 20 I lodo dana moe deelaa, gei Balaam guu mmada labelaa gi digau Amalek, geia ga helekai aga labelaa nnelekai kokohp aanei: \q1 “Teenua go Amalek la nogo kaedahi maaloo \q1 i mehanga nnenua huogodoo, \q1 malaa, di hagaodi gi muli \q1 digaula ga hagahuaidu gaa hana hua beelaa.” \m \v 21 I lodo dana moe deelaa, gei Balaam guu mmada labelaa gi digau Kenite, geia ga helekai aga nnelekai kokohp aanei: \q1 “Di gowaa dela e noho ai goodou \q1 le e mau dangihi ge humalia, \q1 gadoo be di waehongo manu mamaangi \q1 i hongo tadugalaa nnoonua. \q1 \v 22 Goodou digau Kenite, \q1 goodou ga hagahuaidu \q1 i di madagoaa digau Assyria \q1 ma ga haga magedaa goodou.” \m \v 23 Balaam ga helekai aga labelaa nnelekai kokohp aanei: \q1 “Goodou koai ala e dagabuli i bahi i ngeia? \q1 \v 24 Di buini gau dauwa ga lloomoi mai Cyprus, \q1 ga haga magedaa Assyria mo Eber, \q1 nomuli gei digaula hogi ga hagahuaidu, \q1 gaa hana hua beelaa.” \m \v 25 Balaam ga du gi nua, gaa hana gi dono hale. Gei Balak gaa hana gi daha mo di gowaa deelaa. \c 25 \s1 Digau Israel e noho i Peor \p \v 1 Di madagoaa digau Israel nogo noho i nadau hale laa i di gowaa mehanga gonduu o Acacia, nia daane ga daamada gaa hai di huaidu be di manu gi nia ahina Moab ala i di gowaa deelaa.\x * \xo 25.1 \xt Revelation 2.14\x* \v 2 Nia ahina aanei gu gahi mai nia daane gi nadau hagamiami daumaha i nadau daumaha gi di god o Moab. Digau Israel guu gai nia meegai mo di daumaha gi di god \v 3 Baal o Peor, gei Dimaadua gu hagawelewele gi digaula, \v 4 ga helekai gi Moses, “Laha mai nia dagi Israel de hagalongo huogodoo, daaligidia digaula gii mmade i di laangi madammaa, gei Au ga hagalee hagawelewele gi digaula.” \v 5 Moses ga helekai gi ana dagi hai hegau, “Tangada nei mo tangada nei i goodou le e daaligi gii mmade nia daangada huogodoo o dono madawaawa ala nogo daumaha gi di Baal o Peor.” \p \v 6 Di madagoaa hua deelaa, gei taane Israel gaa lahi dana ahina Midian gi lodo dono hale laa i mua nnadumada o Moses mo nia daangada i di nadau tuu lodo huaidu i di bontai i di Hale laa Dimaadua. \v 7 Di madagoaa Phinehas, tama daane a Eleazar, dela go tama daane Aaron, go tangada hai mee dabu, ne mmada gi di mee deenei, geia ga du gi nua ga hagatanga gi daha mo tagabuulinga dangada. Mee gaa kae dana daalo, \v 8 ga daudali taane deelaa mo di ahina gi lodo di hale laa, ga daalo meemaa dogolua gi taalo. Di hai deenei dela ne hai, gei taumagi damana dela nogo haga huaidu digau Israel gu hagalee. \v 9 Di magi deenei la gu daaligi ana daangada e madalua maa haa mana (24,000). \p \v 10 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 11 “Idimaa mai di mee a Phinehas dela ne hai, Au gu hagalee hagawelewele gi digau Israel. Mee nogo hagalee dumaalia bolo digaula e daumaha gi di ingoo hua di god i daha mo Au, deelaa dagu mee digi haga huaidu ina digaula i lodo dogu hagawelewele. \v 12 Helekai gi mee bolo Au gaa hai dagu hagababa gi mee, di hagababa dela ga noho hua beelaa i lodo nia madagoaa huogodoo ala ga loomoi. \v 13 Mee mo dono hagadili la gu haga noho hagadahi bolo e hai digau hai mee dabu, idimaa mee digi dumaalia; gi nia daangada e hai baahi mai gi di Au, guu hai di haga mehede o nia hala o nia daangada.” \p \v 14 Di ingoo tangada Israel dela ne daaligi dalia di ahina Midian la go Zimri, tama daane ni Salu, go di tagi o di madahaanau i lodo di madawaawa Simeon. \v 15 Di ingoo di ahina la go Cozbi. Dono damana go Zur, di tagi ni dahi madahaanau llauehe digau Midian. \p \v 16 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 17 “Heebagi gi digau Midian, hunahuna ina digaula, \v 18 idimaa digaula ala ne hai nadau mee huaidu adu gi goodou i di nadau halahalau goodou i Peor, mo i di ahina go Cozbi dela ne daaligi i di madagoaa taumagi i Peor.” \c 26 \s1 Di lua hihi o nia daangada\x * \xo 26.0 \xt Numbers 1.1-46\x* \p \v 1 I muli taumagi, Dimaadua ga helekai gi Moses mo Eleazar, tama daane Aaron, \v 2 “Heia di hihi dangada o nia madahaanau o nia daangada Israel huogodoo, nia daane huogodoo ala gu madalua nadau ngadau gaa huli gi nua ala e humalia e hai digau dauwa.” \v 3-4 Moses mo Eleazar gu daudali, gu gahi mai gi di gowaa e dahi digau huogodoo ala nadau ngadau beelaa. Digaula gu dagabuli i hongo di gowaa maalama i Moab i di baahi gi golo di monowai Jordan e huli adu gi Jericho. \p Aanei la go digau Israel ne loomoi i Egypt: \p \v 5 Di madawaawa Reuben (Reuben la go tama daane madua o Jacob): go nia madahaanau o Hanoch, Pallu, \v 6 Hezron mo Carmi. \v 7 Nia madahaanau aanei le e 43,730 ono daane. \v 8 Nia hagadili ni Pallu la go Eliab, \v 9 gei ana dama daane go Nemuel, Dathan, mo Abiram. (Aanei go Dathan mo Abiram ala ne hilihili go digau Israel, aalaa go meemaa ala ne hai baahi gi Moses mo Aaron, gaa buni gi nia hoo a Korah i nadau madagoaa ne hai baahi gi Dimaadua. \v 10 Tenua gu mahuge gu hagabugu digaula, gei meemaa guu mmade dalia Korah mo ono ehoo, i di madagoaa di ahi ne daaligi digau e lua lau madalima (250). Digaula guu hai di hagailoo hagalliga ang gi nia daangada. \v 11 Gei nia dama Korah digi daaligi gii mmade). \p \v 12 Di madawaawa Simeon: go nia madahaanau o Nemuel, Jamin, Jachin, \v 13 Zerah, mo Shaul. \v 14 Nia madahaanau aanei le e 22,200 ono daane. \p \v 15 Di madahaanau o Gad: go nia madahaanau o Zephon, Haggi, Shuni, \v 16 Ozni, Eri, \v 17 Arod mo Areli. \v 18 Nia madahaanau aanei le e 40,500 ono daane. \p \v 19-21 Di madawaawa Judah: go nia madahaanau o Shelah, Perez, Zerah, Hezron mo Hamul. (Nia dama daane dogolua o Judah, go Er mo Onan, guu mmade i Canaan.) \v 22 Nia madahaanau aanei le e 76,500 ono daane. \p \v 23 Di madawaawa Issachar: go nia madahaanau o Tola, Puah, \v 24 Jashub mo Shimron. \v 25 Nia madahaanau aanei le e 64,300 ono daane. \p \v 26 Di madawaawa Zebulun: go nia madahaanau o Sered, Elon, mo Jahleel. \v 27 Nia madahaanau aanei le e 60,500 ono daane. \p \v 28 Nia madawaawa Joseph, go tamana o nia dama daane dogolua go Manasseh mo Ephraim. \p \v 29 Di madawaawa Manasseh: Machir, tama daane a Manasseh, la go tamana ni Gilead, gei nia madahaanau aanei nadau damana mmaadua le e daamada mai i Gilead: \v 30 go nia madahaanau o Iezer, Helek, \v 31 Asriel, Shechem, \v 32 Shemida mo Hepher. \v 33 Tama daane a Hepher go Zelophehad ana dama daane ai, nia dama ahina hua. Nadau ingoo go Mahlah, Noah, Hoglah, Milcah, mo Tirzah. \v 34 Nia madahaanau aanei le e 52,700 ono daane. \p \v 35 Di madawaawa Ephraim: go nia madahaanau o Shuthelah, Becher, mo Tahan. \v 36 Di madahaanau o Eran e daamada ono hagadili mai i Shuthelah. \v 37 Nia madahaanau aanei le e 32,500 ono daane. \p Nia madahaanau aanei la di hagadili mai i Joseph. \p \v 38 Di madawaawa Benjamin: go nia madahaanau o Bela, Ashbel, Ahiram, \v 39 Shephupham, mo Hupham. \v 40 Nia madahaanau a Ard mo Naaman le e daamada nadau hagadili mai Bela. \v 41 Nia madahaanau aanei le e 45,600 ono daane. \p \v 42 Di madawaawa Dan: go di madahaanau o Shuham, \v 43 dela ono daane e 64,400. \p \v 44 Di madawaawa Asher: go nia madahaanau o Imnah, Ishvi, mo Beriah. \v 45 Nia madahaanau a Heber mo Malchiel le e daamada nadau hagadili mai i Beriah. \v 46 Asher dana dama ahina go Serah. \v 47 Nia madahaanau aanei ono daane e 53,400. \p \v 48 Di madawaawa Naphtali: go nia madahaanau o Jahzeel, Guni, \v 49 Jezer, mo Shillem. \v 50 Nia madahaanau aanei ono daane e 45,400. \p \v 51 Di hulu daane damana o digau Israel le e 601,730. \p \v 52 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 53 “Duwwa ina tenua gi nia madawaawa, e hagatau gi togologo o nia daangada. \v 54-56 Duwwa ina tenua gi di hudihudi e hai, gaa wanga di gowaa damana gi di madawaawa dela e dogologo ono daangada, tenua dulii gaa wanga gi di madawaawa dela e hogoohi ono daangada.”\x * \xo 26.54-56 \xt Numbers 34.13; Joshua 14.1-2\x* \p \v 57 Di madawaawa Levi la go nia madahaanau a Gershon, Kohath mo Merari. \v 58 Nia hagadili digaula labelaa go nia madahaanau o Libni, Hebron, Mahli, Mushi mo Korah. Kohath la go tamana o Amram. \v 59 dela nogo lodo gi tama ahina a Levi go Jochebed dela ne haanau i Egypt. Mee mo Amram ne hai nau dama daane dogolua go Aaron mo Moses mo tama ahina go Miriam. \v 60 Aaron ana dama daane dogohaa, Nadab, Abihu, Eleazar mo Ithamar.\x * \xo 26.60 \xt Numbers 3.2\x* \v 61 Nadab mo Abihu ne mmade i di nau hai gi Dimaadua di ahi dela hagalee haga madagu.\x * \xo 26.61 \xt Leviticus 10.1-2; Numbers 3.4\x* \v 62 Nia daane Levi ala nadau ngadau e tugi di malama e dahi gaa huli gi nua huogodoo e 23,000. Digaula ne hihi gi lala i daha mo digau Israel, idimaa digaula digi hai nadau duhongo gowaa i Israel. \p \v 63 Nia madahaanau ne hihi huogodoo gi lala go Moses mo Eleazar di madagoaa meemaa ne dau nia daangada Israel i di gowaa maalama i Moab i di baahi gi golo di monowai Jordan e huli adu gi Jericho. \v 64 Deai taane e dahi ne dubu i digau ala ne hihi go Moses mo Aaron matagidagi i di Anggowaa o Sinai ai. \v 65 Dimaadua gu helekai bolo digaula huogodoo gaa mmade i lodo di anggowaa, aalaa hua go Caleb tama daane a Jephunneh mo Joshua tama daane a Nun hagalee mmade.\x * \xo 26.65 \xt Numbers 14.26-35\x* \c 27 \s1 Nia dama ahina a Zelophehad \p \v 1 Mahlah, Noah, Hoglah, Milcah mo Tirzah la nia dama ahina ni Zelophehad, tama daane a Hepher, tama daane a Gilead, tama daane a Machir, tama daane a Manasseh, tama daane a Joseph. \v 2 Digaula gaa hula gaa tuu i mua Moses, mo Eleazar tangada hai mee dabu, mo nia dagi mo digau huogodoo i di bontai di Hale laa Dimaadua, ga helekai, \v 3 “Madau damana ne made i lodo di anggowaa, ana dama daane ai. Mee hagalee nogo dau gi nia hoo Korah ala nogo hai baahi gi Dimaadua; mee ne made hua i ono hala. \v 4 Go di maa hua dela bolo mee ana dama daane ai, ma e aha dela di ingoo di madau damana ga hagalee gi daha mo Israel? Gaamai madau gowaa mai baahi nia gau o di madau damana.” \p \v 5 Moses gaa wanga tangidangi digaula gi Dimaadua, \v 6 gei Dimaadua ga helekai gi mee, \v 7 “Di hiihai o nia dama ahina a Zelophehad le e hai donu. Wanga ina nadau gowaa mai nia gowaa o nia gau o di nadau damana. Wanga ina tuhongo di nadau damana gi digaula.\x * \xo 27.7 \xt Numbers 36.2\x* \v 8 Helekai gi digau Israel bolo ma taane gaa made ge ana dama daane ai, go dana dama ahina dela ga hai mee gi nia gowaa a maa. \v 9 Maa mee ana dama ahina ai, nia duaahina daane o maa e hai mee gi nia gowaa a maa. \v 10 Maa mee ono duaahina daane ai, nia duaahina daane o dono damana e hai mee ginai. \v 11 Maa mee ono duaahina ai be nia duaahina ni dono damana ai, gei tangada o maa dela e kaedahi hoohoo gi mee gaa kae nia gowaa a maa, ga daahi be nia mee ni aana donu. Digau Israel e hai gi daudali nia mee aanei gii hai be agu helekai ala ne hai ko Au go Dimaadua adu gi goodou.” \s1 Joshua e pono di lohongo Moses \r (Deuteronomy 31.1-8) \p \v 12 Dimaadua ga helekai gi Moses, “Hana gi hongo di Gonduu Abarim, mmada gi tenua dela gaa wanga ko Au gi digau Israel. \v 13 Muli hua doo mmada gi tenua deelaa, gei goe gaa made, gadoo be do duaahina go Aaron, \v 14 idimaa, goolua gu de hagalongo mai gi di Au i agu helekai ala ne hai adu gi goolua i lodo di Anggowaa o Zin. Di madagoaa digau Israel huogodoo nogo hai baahi mai gi di Au i lodo Meribah, goolua hagalee haga modongoohia aga nia mahi ogu mogobuna dabu i nadau mua.” (Meribah, la go di monowai uwa aga i Kadesh, i lodo di Anggowaa o Zin.)\x * \xo 27.14 \xt Deuteronomy 3.23-27; 32.48-52\x* \p \v 15 Moses ga dalodalo ga helekai anga, \v 16 “Meenei Dimaadua, go di God dela e hai nia hagamau o nia mouli huogodoo, au e dangi adu bolo Goe gi dongo ina dau daane e dagi digau aanei, \v 17 gei e dagi digaula i lodo tauwa. Digaula gi dee hai hua be nia buini siibi ala di nadau hagaloohi ai.”\x * \xo 27.17 \xt 1-Kings 22.17; Ezekiel 34.5; Matthew 9.36; Mark 6.34\x* \p \v 18 Dimaadua ga helekai gi Moses, “Ma go Joshua tama a Nun, deelaa go mee taane e dohu. Goe lahia a mee, daahi aga ina doo lima gi hongo dono libogo.\x * \xo 27.18 \xt Exodus 24.13\x* \v 19 Heia a mee gii duu i mua tangada hai mee dabu go Eleazar mo nia daangada huogodoo. Goe ga haga iloo ang gi digau huogodoo bolo deenei go mee e pono do lohongo. \v 20 Gei goe gaa wanga labelaa gi mee di baahi o mogobuna, bolo digau Israel huogodoo gi hagalongo gi mee. \v 21 Mee gi hagalongo gi tangada hai mee dabu go Eleazar dela e iloo ia dogu manawa mai i dana hai hegau nia ‘Urim’ mo ‘Thummim’.\f + \fr 27.21 \fk ‘Urim’ mo ‘Thummim’: \ft Aanei la nia mee ala ne hai hegau ai tangada hai mee dabu belee iloo ai di manawa o God. Gidaadou e de iloo hagahumalia be ne hai hegau behee. \f* Deenei di hai Eleazar gaa dagi Joshua mo digau Israel huogodoo i nia mee ala ma gaa hai go digaula.”\x * \xo 27.21 \xt Exodus 28.30; 1-Samuel 14.41; 28.6\x* \p \v 22 Moses gu haga gila aga nia mee a Dimaadua ala ne helekai ai bolo gi heia, gei mee gaa lahi a Joshua gii duu i mua o tangada hai mee dabu go Eleazar mo i mua nia golomada o digau Israel huogodoo. \v 23 Gei mee ga daahi aga ono lima gi hongo di libogo Joshua mo di haga iloo ang gi digaula, “Deenei go mee e pono dogu lohongo”, be di hai a Dimaadua ne helekai ai.\x * \xo 27.23 \xt Deuteronomy 31.23\x* \c 28 \s1 Nia tigidaumaha ala e haihai \r (Exodus 29.38-46) \p \v 1 Dimaadua ga helekai gi Moses \v 2 gi helekai gi digau Israel gi heia gi God nadau tigidaumaha meegai ala e manawa tene ginai Mee, ala belee hai gii hai i nia madagoaa ala gu haganoho bolo e hai ai. \p \v 3 Aanei nia tigidaumaha meegai ala belee wanga gi Dimaadua: nia dama siibi daane e lua dagi dahi nau ngadau, hagalee nau mee huaidu i nau gili ai, e hai ai nia tigidaumaha dudu i nia laangi huogodoo. \v 4 Tigidaumaha tama siibi e dahi e hai tigidaumaha luada ge e dahi hiahi. \v 5 Tigidaumaha e dahi e hai mo dono tigidaumaha huwa laagau, nia pauna e lua palaawaa e unugi gi nia paini e lua lolo olib ala e kaedahi e humalia. \v 6 Deenei tigidaumaha e hai i nia laangi huogodoo e dudu hagatau. Di mee deenei ne hai matagidagi i di Gonduu Sinai e hai tigidaumaha meegai e hauiha kala e haga manawa lamalia Dimaadua. \v 7 Duia gi hongo di gowaa dudu tigidaumaha nia paini e lua waini dalia tigidaumaha tama siibi matagidagi. \v 8 Hiahi gaa wanga di lua dama siibi e hai be tigidaumaha luada, ngaadahi mo tigidaumaha waini. Deenei tigidaumaha meegai e hauiha kala e haga manawa lamalia Dimaadua. \s1 Nia tigidaumaha di Laangi Sabad \p \v 9 I di Laangi Sabad, tigidaumaha ina nia dama siibi daane e lua dagi dahi nau ngadau, ala nau mee huaidu i nau gili ai, mo nia pauna palaawaa e haa e unugi gi nia lolo olib, e hai ai tigidaumaha huwa laagau, mo tigidaumaha waini. \v 10 Tigidaumaha dudu deenei le e hai i nia Laangi Sabad huogodoo, ngaadahi mo tigidaumaha dela e haihai i nia laangi huogodoo madalia dono tigidaumaha waini. \s1 Tigidaumaha i tahi laangi di malama \p \v 11 Heia tigidaumaha dudu ang gi Dimaadua i taamada o nia malama: nia damaa kau e lua, e dahi siibi daane, e hidu dama siibi daane dagi dahi nadau ngadau, hagalee huaidu nadau mee i nadau gili ai. \v 12 Wanga ina nia palaawaa unugi gi nia lolo olib, e hai ai tigidaumaha huwa laagau, e ono pauna palaawaa dalia di kau daane e dahi, nia pauna palaawaa e haa ang gi di siibi daane, \v 13 ge lua pauna ang gi tama siibi daane e dahi. Nia tigidaumaha dudu aanei la nia tigidaumaha meegai ala e hauiha kala e haga manawa lamalia ang gi Dimaadua. \v 14 Tigidaumaha waini la nia paini e haa dalia di kau daane e dahi, e dolu paini dalia di siibi daane, e lua paini ang gi tama siibi daane e dahi. Deenei di haganoho o tigidaumaha dudu e hai i nia laangi matagidagi o nia malama i lodo nia ngadau. \v 15 Hagapuni ang gi tigidaumaha dudu i nia laangi huogodoo mo ono waini, tigidaumaha ina di kuudi daane e hai ai tigidaumaha wwede nia huaidu. \s1 Nia tigidaumaha o Tagamiami o di Palaawaa Digi Hagatanga \r (Leviticus 23.5-14) \p \v 16 Tagamiami o di Pasoobaa e haga laamua ai Dimaadua, le e hai di madangaholu maa haa laangi o di malama matagidagi.\x * \xo 28.16 \xt Exodus 12.1-13; Deuteronomy 16.1-2\x* \v 17 Di madangaholu maa lima laangi, taumaha e daamada e hai nia laangi e hidu, e gai nia palaawaa hagalee unugi gi nia ‘yeast’. \v 18 Di laangi matagidagi o taumaha, goodou la gi dagabuli mai e daumaha, ge deai tangada e hai ana moomee ai. \v 19 Heia tigidaumaha dudu meegai ang gi Dimaadua: e lua damaa kau daane, e dahi siibi daane, mo nia dama siibi e hidu dagi dahi nadau ngadau, huogodoo nadau mee huaidu i nadau gili ai. \v 20 Heia tigidaumaha huwa laagau gi nia palaawaa unugi gi nia lolo olib: e ono pauna dalia di kau daane e dahi, e haa pauna dalia di siibi daane, \v 21 mo e lua pauna dalia tama siibi daane e dahi. \v 22 Wanga ina labelaa di kuudi daane e dahi e hai ai tigidaumaha wwede nia huaidu, e hai ai taumaha o di haga madammaa o nia daangada. \v 23 Heia nia mee aanei e hagapuni ang gi tigidaumaha dudu ala e hai i nia luada huogodoo. \v 24 Heia tigidaumaha meegai ang gi Dimaadua i lodo nia laangi e hidu, dela e hauiha kala e haga manawa lamalia a Mee. Heia di mee deenei e hagapuni ang gi tigidaumaha ala e hai i nia laangi huogodoo mo tigidaumaha waini. \v 25 Heia di godou daumaha i di hidu laangi ge deai tangada e hai ana moomee ai.\x * \xo 28.25 \xt Exodus 12.14-20; 23.15; 34.18; Deuteronomy 16.3-8\x* \s1 Nia tigidaumaha o Taumaha o di Hagadogodo o nia Huwa Laagau \r (Leviticus 23.15-22) \p \v 26 Di laangi matagidagi o Taumaha o di Hagadogodo o nia Huwa Laagau, goodou la gi dagabuli mai e daumaha e hai tigidaumaha o nia huwa laagau hoou ang gi Dimaadua, ge deai tangada e hai ana moomee ai. \v 27 Dudu ina tigidaumaha dela e hauiha kala e haga manawa lamalia Dimaadua: nia damaa kau daane e lua, e dahi siibi daane, ge e hidu dama siibi daane, dagi dahi nadau ngadau, huogodoo hagalee nadau mee huaidu i nadau gili ai. \v 28 Heia tigidaumaha huwa laagau dela e hai gi nia palaawaa unugi gi nia lolo olib: e ono pauna dalia di kau daane e dahi, e haa pauna dalia di siibi daane, \v 29 ge e lua pauna dalia tama siibi daane e dahi. \v 30 Wanga ina labelaa di kuudi daane e dahi e hai ai tigidaumaha wwede nia huaidu, deenei go taumaha o di haga madammaa o nia daangada. \v 31 Heia nia mee aanei mo tigidaumaha waini e hagapuni ang gi nia tigidaumaha dudu ala e hai i nia laangi huogodoo mo huwa laagau.\x * \xo 28.31 \xt Exodus 23.16; 34.22; Deuteronomy 16.9-12\x* \c 29 \s1 Nia tigidaumaha Taumaha o di Ngadau Hoou \r (Leviticus 23.23-25) \p \v 1 Di laangi matagidagi di hidu malama, goodou e hai taumaha ge deai tangada e hai ana moomee ai. Di laangi deelaa le e ili nia buu ‘trumpet’. \v 2 Heia tigidaumaha dudu ang gi Dimaadua, dela e hauiha kala e haga manawa lamalia a Mee: di kau daane dulii, dahi siibi daane, ge hidu dama siibi daane, dagi dahi nadau ngadau, huogodoo nadau mee huaidu i nadau gili ai. \v 3 Heia tigidaumaha huwa laagau palaawaa e unugi gi nia lolo olib: e ono pauna palaawaa dalia di kau daane, e haa pauna dalia siibi daane, \v 4 ge lua pauna dalia tama siibi daane e dahi. \v 5 Wanga ina labelaa di kuudi daane e hai ai tigidaumaha wwede nia huaidu, deenei taumaha o di haga madammaa o nia daangada. \v 6 Heia nia mee aanei e hagapuni anga gi tigidaumaha dudu ang gi tahi laangi di malama, mo dono tigidaumaha huwa laagau, mo tigidaumaha dudu dela e hai i nia laangi huogodoo, dalia nia tigidaumaha o nia huwa laagau mo nia waini. Nia tigidaumaha meegai aanei le e hauiha kala e haga manawa lamalia Dimaadua. \s1 Nia tigidaumaha i di Laangi Haga madammaa nia Huaidu \r (Leviticus 23.26-32) \p \v 7 Dagabuli mai e daumaha i di madangaholu laangi o di hidu malama. Hudee gai meegai ge hudee ngalua. \v 8 Heia tigidaumaha dudu ang gi Dimaadua, e hauiha kala e haga manawa lamalia a Mee: tamaa kau daane, siibi daane, ge hidu dama siibi daane dagi dahi nadau ngadau, huogodoo nadau mee huaidu i nadau gili ai. \v 9 Heia tigidaumaha huwa laagau o nia palaawaa e unugi gi nia lolo olib: e ono pauna palaawaa dalia di kau daane, e haa pauna palaawaa dalia siibi daane, \v 10 ge lua pauna palaawaa dalia tama siibi e dahi. \v 11 Tigidaumaha ina di kuudi daane e dahi e hai ai tigidaumaha wwede nia huaidu, e hagapuni gi di kuudi dela ne dahi aga e hai ai taumaha o di haga madammaa o nia daangada, mo tigidaumaha dudu dela e hai i nia laangi huogodoo mo tigidaumaha huwa laagau mo tigidaumaha waini.\x * \xo 29.11 \xt Leviticus 16.29-34\x* \s1 Nia tigidaumaha i Tagamiami o nia Damaa hale Hagaabili \p \v 12 Dagabuli mai e daumaha i di madangaholu maa lima laangi o di hidu malama. E hai taumaha deenei e haga laamua Dimaadua i lodo nia laangi e hidu, ge deai tangada e hai ana moomee ai. \v 13 Heia tigidaumaha meegai gi Dimaadua i di laangi matagidagi, e hauiha kala e haga manawa lamalia a Mee: madangaholu maa dolu damaa kau daane, e lua siibi daane, ge madangaholu maa haa siibi dagi dahi nadau ngadau, huogodoo nadau mee huaidu i nadau gili ai. \v 14 Heia tigidaumaha huwa laagau palaawaa unugia gi nia lolo olib: e ono pauna palaawaa dalia di kau daane e dahi, e haa pauna palaawaa dalia di siibi daane e dahi, \v 15 ge lua pauna palaawaa dalia tama siibi daane e dahi, dalia nia tigidaumaha waini. \v 16 Wanga ina labelaa di kuudi daane e hai ai tigidaumaha wwede nia huaidu. Heia nia mee aanei e hagapuni anga gi tigidaumaha dudu dela e hai i nia laangi huogodoo dalia nia tigidaumaha huwa laagau mo tigidaumaha waini. \p \v 17 Di lua laangi o tagamiami deelaa, goodou tigidaumaha ina nia damaa kau daane e madangaholu maa lua, nia siibi daane e lua, ge madangaholu maa haa siibi dagi dahi nadau ngadau, huogodoo hagalee nadau mee huaidu i nadau gili ai. \v 18-19 Wanga ina dalia nia maa nia tigidaumaha huogodoo ala bolo e hai gii hai i di laangi matagidagi. \p \v 20 Togodolu laangi, goodou tigidaumaha ina nia damaa kau daane madangaholu maa dahi, nia siibi daane e lua, ge madangaholu maa haa siibi dagi dahi nadau ngadau, huogodoo nadau mee huaidu i nadau gili ai. \v 21-22 Wanga ina dalia nia maa nia tigidaumaha huogodoo ala bolo e hai gii hai i di laangi matagidagi. \p \v 23 Togohaa laangi, goodou tigidaumaha ina nia damaa kau daane e madangaholu, nia siibi daane e lua, ge madangaholu maa haa siibi dagi dahi nadau ngadau, huogodoo nadau mee huaidu i nadau gili ai. \v 24-25 Wanga ina dalia nia maa nia tigidaumaha huogodoo ala bolo e hai gii hai i di laangi matagidagi. \p \v 26 Togolima laangi, goodou tigidaumaha ina nia damaa kau daane e hiwa, nia siibi daane e lua, ge madangaholu maa haa siibi dagi dahi nadau ngadau, huogodoo nadau mee huaidu i nadau gili ai. \v 27-28 Wanga ina dalia nia maa nia tigidaumaha huogodoo ala bolo e hai gii hai i di laangi matagidagi. \p \v 29 Togoono laangi, goodou tigidaumaha ina nia damaa kau daane e walu, nia siibi daane e lua, ge madangaholu maa haa siibi dagi dahi nadau ngadau, huogodoo nadau mee huaidu i nadau gili ai. \v 30-31 Wanga ina dalia nia maa nia tigidaumaha huogodoo ala bolo e hai gii hai i di laangi matagidagi. \p \v 32 Togohidu laangi, goodou tigidaumaha ina nia damaa kau daane e hidu, nia siibi daane e lua, ge madangaholu maa haa siibi dagi dahi nadau ngadau, huogodoo nadau mee huaidu i nadau gili ai. \v 33-34 Wanga ina dalia nia maa nia tigidaumaha huogodoo ala bolo e hai gii hai i di laangi matagidagi. \p \v 35 Togowalu laangi, dagabuli mai e daumaha ge deai tangada e hai ana moomee ai. \v 36 Heia tigidaumaha dudu e hai ai tigidaumaha o nia meegai ang gi Dimaadua, e hauiha kala e haga manawa lamalia a Mee: e dahi damaa kau daane, dahi siibi daane, ge hidu dama siibi daane dagi dahi nadau ngadau, huogodoo nadau mee huaidu i nadau gili ai. \v 37-38 Wanga ina dalia nia tigidaumaha dudu aanei nia tigidaumaha huogodoo ala bolo e hai gii hai i di laangi matagidagi. \p \v 39 Aanei nnaganoho o nia tigidaumaha dudu, nia tigidaumaha huwa laagau, nia tigidaumaha waini, mo nia tigidaumaha o di hagadaubuni ala e hai go goodou gi Dimaadua i godou daumaha. Aanei le e hagabuni ang gi nia tigidaumaha o godou hai hagamodu be nia tigidaumaha mai godou hiihai. \p \v 40 Malaa, Moses ga hagi anga nia mee huogodoo a Dimaadua ala ne hagi anga gi deia. \c 30 \s1 Nia haganoho i di hai o nia hagababa hagamodu \p \v 1 Moses ga helekai nnelekai aanei gi nia dagi nia madawaawa digau Israel: \v 2 Tangada dela ma gaa hai dana hagababa hagamodu belee wanga dana mee gi Dimaadua, be e hai dana hagamodu bolo ia hagalee hai dahi mee, mee hagalee hai loo gi oho dana hagababa ne hai, mee e hai loo gii hai ana mee huogodoo ala bolo e hai koia.\x * \xo 30.2 \xt Deuteronomy 23.21-23; Matthew 5.33\x* \p \v 3 Tama ahina e noho i di hale dono damana ma gaa hai dana hagamodu bolo ia e wanga dana mee gi Dimaadua, be e hagababa bolo ia hagalee hai dahi mee, \v 4 mee e hai loo gii hai ana mee huogodoo ala ne hagababa bolo e hai koia, go dono damana la hua ma ga longono ia di maa ga hagalee donu ginai. \v 5 Maa dono damana gaa bule a mee gi dee hai dana mee dela ne hagababa bolo e hai i dana longono ia, gei mee gu mehede gi daha mo dana hagababa dela ne hai. Dimaadua ga dumaalia gi mee, idimaa dono damana gu de hiihai bolo mee e hai di maa. \p \v 6 Maa di ahina dono lodo ai ma gaa hai dana hagamodu, ne hai hua hagalellele be ne hai bolo e waidaha mo di mee, ga nomuli gaa hai dono lodo, \v 7 mee e hai loo gii hai ana mee huogodoo ala ne hagababa koia bolo e hai, go dono lodo la hua ma ga longono ia di maa ga hagalee donu ginai. \v 8 Maa dono lodo gaa bule a mee gi dee hai dana mee dela ne hagababa bolo e hai i dana longono ia, gei mee gu mehede gi daha mo dana hagababa dela ne hai. Dimaadua ga dumaalia gi mee. \p \v 9 Di ahina guu made dono lodo be di ahina gu diiagi dono lodo e hai gi daahi ana hagababa huogodoo ala ne hai bolo ia hagalee hai dahi mee. \p \v 10 Maa di ahina dono lodo i golo gaa hai dana hagamodu be di hagababa bolo ia e waidaha hagalee hai dahi mee, \v 11 mee e hai loo gii hai nia mee huogodoo ala ne hagamodu be ne hagababa koia bolo e hai, go dono lodo la hua ma ga longono ia di maa ga hagalee donu ginai. \v 12 Maa di lodo o maa gaa bule a mee bolo hudee heia di hagamodu i dana longono ia, gei di ahina deelaa gu mehede gi daha mo dana hagababa ne hai. \v 13 Di lodo di ahina deelaa la ono donu i golo e daahi be e dugu di hagamodu be di hagababa dela ne hai go di ahina. \v 14 Gei hila hua be taane i di laangi e dahi i muli dono longono di hagamodu, gei mee digi hai dono dee donu ginai, di ahina deelaa e hai loo gii hai ana mee huogodoo ala ne hagamodu koia bolo e hai. Taane la gu hiihai gi di hagamodu, i de ia dela digi dee donu gi di maa i di laangi dela ne longono ia di maa. \v 15 Maa taane ga haga balumee di hagamodu no muli, gei mee e hai gii kae di hagaduadua o dana de haga gila aga di hagamodu. \p \v 16 Aanei go nnaganoho a Dimaadua ne wanga gi Moses i di gili nia hagamodu e hai go di ahina dono lodo e noho i lodo di hale dono damana mo di ahina guu hai dono lodo. \c 31 \s1 Tauwa hagamadagu ang gi digau Midian \p \v 1 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 2 “Daaligidia digau Midian i di nadau hai ne hai gi digau Israel. I muli dau hai di mee deelaa, gei goe gaa made.” \p \v 3 Moses ga helekai gi nia daangada, “Hagatogomaalia gi tauwa, e heebagi gi digau Midian, e daaligi digaula i nadau mee ne hai gi Dimaadua. \v 4 Hagau ina gi tauwa nia daane e mana (1,000) mai nia madawaawa Israel dagi dahi.” \p \v 5 Malaa, nia daane e mana ne hilihili mai di madawaawa e dahi, huogodoo nia daane e madangaholu maa lua mana (12,000) gu togomaalia gi tauwa. \v 6 Moses gu hagau digaula gii hula gi tauwa, e dagi go Phinehas, tama daane a Eleazar, tangada hai mee dabu, e benebene nia mee haga madagu mo nia buu ‘trumpet’ e hai nia hagailoo. \v 7 Digaula gu heebagi gi Midian be di hai a Dimaadua ne hai ang gi Moses, gu daaligi nia daane huogodoo, \v 8 mo nia king dogolima o Midian go Evi, Rekem, Zur, Hur, mo Reba. Digaula gu daaligi labelaa Balaam, tama daane Beor. \p \v 9 Digau Israel guu kumi nia ahina Midian mono dama, guu kae nia kau mo nia siibi digaula mo nia maluagina huogodoo digaula, \v 10 guu dudu nia waahale mo nia hale laa digaula gii odi. \v 11 Digau Israel guu kae nia goloo huogodoo ne kumi, mo digau galabudi mo nia manu, \v 12 gu laha mai digaula gi Moses mo Eleazar mo digau Israel ala nogo i hongo di gowaa baba i Moab i di baahi gi golo Jordan mai Jericho. \s1 Di loomoi digau dauwa \p \v 13 Moses, Eleazar mo nia dagi huogodoo o di guongo guu hula gi daha mo di waahale laa belee heetugi gi digau dauwa. \v 14 Moses gu hagawelewele gi nia dagi dauwa ala ne loomoi i tauwa, \v 15 ga heeu gi digaula, “Goodou ne aha ala ne dugu nia ahina huogodoo hagamouli? \v 16 Maanadu ina bolo ma go nia ahina ala ne daudali nia agoago Balaam, gei guu hai nia daangada Israel gi de manawa dahi ang gi Dimaadua i Peor. Deelaa di mee ne hidi ai taumagi dolodolo i baahi nia daangada Dimaadua.\x * \xo 31.16 \xt Numbers 25.1-9\x* \v 17 Dolomeenei, daaligidia nia dama daane huogodoo, mo nia ahina huogodoo ala ne kii i baahi nia daane, \v 18 ge benabena ina hagamouli nia dama ahina lligi huogodoo mo nia ahina madammaa huogodoo. \v 19 Goodou huogodoo ala gu daaligi godou daangada, be guu bili gi tuaidina dangada made, le e hai gii noho i tua di waahale laa i nia laangi e hidu. Tolu laangi mo di hidu laangi haga madammaa ina goodou mo nia ahina ala ne kumi go goodou. \v 20 Goodou haga madammaa ina godou goloo gahu huogodoo, mo nia mee huogodoo ala ne hai gi nia gili kau, ngaahulu kuudi mo nia laagau.” \p \v 21 Eleazar, tangada hai mee dabu, ga helekai gi nia daane ala ne lloomoi i tauwa, “Aanei nnaganoho a Dimaadua ne wanga gi Moses: \v 22-23 Nia mee huogodoo ala hagalee wwele be nia goolo, silber, baalanga mmee, baalanga, baalanga kene, be nia ‘lead’, le e daahi gi lodo di ahi e haga madammaa. Nia mee ala i golo le e haga madammaa gi nia wai. \v 24 Goodou e hai gi gaugau godou goloo i di hidu laangi, gei goodou ga madammaa, gaa mee di ulu gi lodo di waahale laa.” \s1 Di duwwe nia mee ne kumi \p \v 25 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 26 “Goe mo Eleazar, mo nia dagi o di guongo le e dau nia mee huogodoo ne kumi, mo digau galabudi mo nia manu. \v 27 Wwae ina lua nia maa gii hai be di mee e dahi, di baahi e dahi ni digau dauwa, gei e dahi ni di guongo. \v 28 Mai tuhongo digau dauwa, kaina tangada e dahi mai nia gau galabudi e lima lau, e hai ai dagitedi ang gi Dimaadua, e hai di hai labelaa gi nia kau, ‘donkey’, siibi, mo nia kuudi. \v 29 Wanga ina nia maa gi Eleazar, tangada hai mee dabu, e wanga gi Dimaadua. \v 30 Mai tuhongo nia daangada di guongo, kaina tangada galabudi e dahi mai digau e madalima, dono hai la hua ang gi nia kau, ‘donkey’, siibi, mo nia kuudi. Wanga ina gi digau Levi ala e madamada humalia di Hale laa Dimaadua.” \v 31 Moses mo Eleazar gu haga gila aga nnelekai Dimaadua. \p \v 32-35 Aanei nia mee digau dauwa ne kumi, i daha mo nadau mee ne kumi ang gi ginaadou: e 675,000 siibi mo kuudi, 72,000 kau, 61,000 ‘donkey’, ge 32,000 tama ahina madammaa. \v 36-40 Di baahi wwae lua o tuhongo digau dauwa le e 337,500 siibi mo kuudi, ge 675 i nia manu aalaa ne dagitedi ang gi Dimaadua, mo 36,000 kau ang gi digau dauwa, ge 72 ne dagitedi ang gi Dimaadua, mo 30,500 ‘donkey’ ang gi digau dauwa, ge 61 ne dagitedi ang gi Dimaadua, gei e 16,000 tama ahina madammaa ang gi digau dauwa, ge 32 ne dagitedi ang gi Dimaadua. \v 41 Moses gaa wanga gi Eleazar di dagitedi e hai di wanga dehuia hagalabagau ang gi Dimaadua, gii hai be nnelekai Dimaadua ne helekai ai. \p \v 42-46 Tuhongo o di guongo le e tongodahi gi tuhongo digau dauwa: 337,500 siibi mo kuudi, 36,000 kau, 30,500 ‘donkey’ mo 16,000 dama ahina madammaa. \v 47 Mai i tuhongo deenei, Moses guu kae ana daangada dagidahi mai i lodo digau galabudi mono manu dagi madalima (50), gii hai be nnelekai Dimaadua ala ne hai. Moses gaa wanga nia maa gi digau Levi ala e madamada humalia di Hale laa Dimaadua. \p \v 48 Nia dagi nogo dagi digau dauwa gaa hula gi Moses, \v 49 ga haga iloo, “Meenei, gimaadou guu dau digau dauwa nogo dagi go gimaadou, hagalee tangada e dahi ne hagalee ai. \v 50 Deenei laa, gimaadou e gaamai nia goolo humu mee, nia duu lima, nia duu haga madamada lima, mo nia hau uwa ala ne kae kae go gimaadou, gimaadou e wanga nia maa gi Dimaadua e hui madau mouli, gei Mee ga benebene gimaadou.” \v 51 Moses mo Eleazar guu kumi nia goolo, huogodoo la nia mee humu mee. \v 52 Nia mee nia dagi ne gaamai huogodoo e daamaha i hongo nia pauna e haa lau. \v 53 Digau ala hagalee nogo dagi, gu benebene hua nadau mee ala ne kae. \v 54 Moses mo Eleazar guu kae nia goolo gi di Hale laa, bolo Dimaadua ga madamada humalia i digau Israel. \c 32 \s1 Nia madawaawa i bahi i dua Jordan \r (Deuteronomy 3.12-22) \p \v 1 Nia madawaawa Reuben mo Gad e logo nau manu. Di nadau gidee bolo nia gowaa o Jazer mo Gilead le e humalia gi nia manu, \v 2 digaula gaa hula gi Moses, Eleazar mo nia dagi di guongo, ga helekai, \v 3-4 “Di gowaa Dimaadua dela ne hagamaamaa digau Israel belee hai mee ginai: ala go nia waahale go Ataroth, Dibon, Jazer, Nimrah, Heshbon, Elealeh, Sibmah, Nebo mo Beon, la nia gowaa humalia gi nia hagabuulinga manu, gei gimaadou e logo madau manu. \v 5 Dumaalia mai gi gimaadou, gaamai di gowaa deenei e hai ai di madau gowaa, ge hudee heia gimaadou gi loo adu gi di baahi i golo di monowai Jordan, gaa noho i golo.” \p \v 6 Moses ga helekai, “Goodou e hiihai e noho i ginei gei digau Israel ala i golo e hula gi tauwa? \v 7 Goodou e aha ala e haga madugidugia digau Israel ala belee lloo adu laa lodo di monowai Jordan e hula gi tenua a Dimaadua dela ne wanga gi digaula? \v 8 Deenei di hai o godou damana mmaadua ne hai ala ne hagau ko au mai Kadesh-Barnea belee hagadina tenua deelaa. \v 9 Digaula ne hula gaa dau i di gowaa mehanga gonduu o Eshcol gaa mmada gi tenua deelaa, gei di loomoi digaula gi muli, digaula ga haga paagege nia manawa o nia daangada ala belee hula gi tenua a Dimaadua dela ne wanga gi digaula.\x * \xo 32.9 \xt Numbers 13.17-33\x* \v 10 Dimaadua gu hagawelewele i di laangi deelaa, gaa hai dana hagababa boloo, \v 11 ‘Idimaa digau aanei digi manawa dahi mai gi di Au, Au e hai dagu hagamodu bolo deai tangada e madalua ono ngadau be mada mmaadua i digau ne loomoi i Egypt e ulu i tenua dela ne hagababa ko Au bolo e wanga gi Abraham, Isaac mo Jacob ai.’ \v 12 Aanei la go digau hagadina huogodoo, i daha mo Caleb, tama daane a Jephunneh tangada digau Kenizzite, mo Joshua, tama daane a Nun, meemaa gu manawa dahi ang gi Dimaadua. \v 13 Dimaadua gu hagawelewele gi digau Israel guu hai digaula gi heehee balumee i hongo di anggowaa i lodo nia ngadau e mada haa, gaa dae loo gi di mmade digau ne haga huaidu dono manawa.\x * \xo 32.13 \xt Numbers 14.26-35\x* \v 14 Gei dolomeenei, goodou guu pono nia lohongo o godou damana mmaadua, guu hai di adu dangada huaidu hoou e hai Dimaadua gi hagawelewele labelaa gi digau Israel. \v 15 Maa goodou go digau Reuben mo Gad ga hagalee daudali a Mee dolomeenei, Mee ga diiagi labelaa digau huogodoo aanei i lodo di anggowaa, gei di haga huaidu o digaula la di mee ni goodou ne hai.” \p \v 16 Digaula ga loomoi gi Moses ga helekai, “Dugua mai mua gi gimaadou e bae madau abaaba hadu e noho ai madau siibi mo e hau labelaa hunu dama waahale e hai ono abaaba gii mau gi madau daangada. \v 17 Nomuli, gei gimaadou ga togomaalia gaa hula gi tauwa dalia digau Israel ala i golo, gaa dagi tauwa gaa dae loo gi di madau hai digaula gi hai mee gi tenua dela belee hai tenua ni digaula. Di madagoaa deelaa, gei madau daangada e noho i lodo nia waahale abaaba i tenua deenei le e deemee di haga huaidu go nia daangada. \v 18 Gimaadou hagalee loomoi gi muli gi madau guongo, gaa dae loo gi digau Israel ala i golo guu kae di nadau henua dela ne wanga gi digaula. \v 19 Gimaadou hagalee hai mee gi nia mee i di baahi gi golo di monowai Jordan, idimaa gimaadou guu kae madau duhongo i bahi i dua Jordan.” \p \v 20 Moses ga helekai, “Maa goodou e donu be godou helekai ala guu hai, hagatogomaalia i mua nnadumada o Dimaadua, e hula gi tauwa. \v 21 Godou gau dauwa huogodoo e hula gi bahi i dai Jordan i lala di tagi o Dimaadua, ga heebagi gi tadau hagadaumee, gaa dae loo gi Dimaadua ga haga magedaa digaula, \v 22 ga hai mee gi tenua deelaa. Nomuli goodou gaa mee di hula gi muli, idimaa goodou gu haga honu godou waawa ang gi Dimaadua mo ang gi digau Israel ala i golo. Dimaadua gaa hai bolo tenua deenei i bahi i dua Jordan la tenua ni goodou. \v 23 Maa goodou ga hagalee haga gila aga godou hagababa, gei au e hagi adu gi goodou bolo goodou gu ihala ang gi Dimaadua. Au e helekai donu adu gi goodou bolo goodou ga daaligi i godou huaidu. \v 24 Hau hia laa godou waahale mo nia bae gi godou siibi, gei heia godou mee ala ne hagababa!” \p \v 25 Nia madawaawa Gad mo Reuben ga helekai, “Meenei, gimaadou gaa hai gii hai be au helekai. \v 26 Madau lodo mo madau dama mo madau manu mono siibi le e dugu hua i Gilead, \v 27 gei gimaadou huogodoo la gu togomaalia e hula gi tauwa be nnelekai Dimaadua ala gu helekai ai. Gimaadou gaa hula gi di baahi dela i golo di monowai Jordan, ga heebagi be dau helekai ne hai.” \p \v 28 Gei Moses gaa wanga nnelekai aanei gi Eleazar, Joshua mo nia dagi Israel ala i golo boloo, \v 29 “Maa nia daangada o Gad mo Reuben gu loo adu gi di baahi dela i golo di monowai Jordan gu togomaalia e heebagi, be nnelekai Dimaadua, gei goodou guu mee di kumi tenua mai nia hagamaamaa digaula, goodou wanga ina gi digaula tenua go Gilead e hai tenua ni digaula. \v 30 Maa digaula digi hula gi di baahi dela i golo di monowai Jordan, e heebagi dalia goodou, digaula e kae hua nadau duhongo i lodo nnenua Canaan, e hai be goodou.” \p \v 31 Nia daangada a Gad mo Reuben ga helekai, “Meenei, gimaadou gaa hai gii hai be nnelekai Dimaadua ala ne hai. \v 32 I lala ana helekai, gimaadou ga loo adu gi di baahi dela i golo Jordan, gaa hula gi Canaan, ga heebagi, gii mee ai gimaadou di daahi nia gowaa aanei ala i bahi i dua Jordan.”\x * \xo 32.32 \xt Joshua 1.12-15\x* \p \v 33 Malaa, Moses guu wanga gi nia madawaawa a Gad, mo Reuben, mo di baahi di madawaawa Manasseh, nia gowaa hagatau o di king Sihon o digau Amor, mo di king Og o Bashan, mo nia waahale mo nia gowaa ala i baahi nia maa. \v 34 Di madawaawa Gad gu haga duu haga hoou nia waahale abaaba o Dibon, Ataroth, Aroer, \v 35 Atroth-Shophan, Jazer, Jogbehah, \v 36 Beth-Nimrah mo Beth-Haran. \v 37 Di madawaawa Reuben guu hau hoou Heshbon, Elealeh, Kiriathaim, \v 38 Nebo, Baal-Meon (di ingoo deenei la guu huli), mo Sibmah. Digaula guu wanga nia ingoo hoou gi nia waahale ala ne hau haga hoou go ginaadou. \p \v 39 Di madahaanau o Machir, tama daane a Manasseh, gu heebagi gi tenua go Gilead, gu hai mee ginai, ge gu waluwalu digau Amor ala nogo noho i golo gi daha mo tenua deelaa. \v 40 Gei Moses gaa wanga tenua o Gilead gi di madahaanau o Machir, gei digaula gaa noho i golo. \v 41 Jair, tangada i di madawaawa Manasseh, gu heebagi, guu kumi hunu dama waahale, gu haga ingoo nia maa boloo, “Nia dama waahale o Jair”. \v 42 Nobah gu heebagi guu kumi Kenath mo ono dama waahale, ga haga ingoo di maa gi dono ingoo bolo Nobah. \c 33 \s1 Di haele mai Egypt gi Moab \p \v 1 Nnelekai aanei le e hagamodongoohia nia ingoo nia gowaa ala ne haga tuu aga nia waahale laa digau Israel i muli di nadau hagatanga mai i Egypt nogo dagi go Moses mo Aaron. \v 2 Mai nnelekai Dimaadua, Moses guu hihi gi lala nia ingoo nia gowaa ala e haga tuutuu aga nadau hale laa. \p \v 3 Digau Israel ne hagatanga i Egypt i di madangaholu maa lima laangi o tahi malama o di ngadau, di laangi i muli di Pasoobaa matagidagi. I lala di madamada humalia o Dimaadua, digaula ne hagatanga i di waahale Rameses i mua nia golomada o digau Egypt, \v 4 ala nogo danudanu nadau ulu mmaadua daane ala ne daaligi gii mmade go Dimaadua. Mee ne hai nia mee aanei belee haga modongoohia bolo Ia la koia e maaloo i nia god o Egypt. \p \v 5 Digau Israel ga hagatanga i Rameses ga haga duu aga nadau hale laa i Sukkoth. \v 6 Nomuli gei digaula ga haga duu nadau hale laa i Etham i taalinga di anggowaa. \v 7 Mai i golo, digaula gaa huli gi muli gi Pi-Hahiroth, i baahi i dua o Baal-Zephon, gaa noho hoohoo gi Migdol. \v 8 Digaula ga hagatanga i Pi-Hahiroth ga loo adu laa lodo Tai Mmee, gaa hula gi hongo di Anggowaa o Shur. I muli nadau taele i nia laangi e dolu, digaula ga haga duu nadau hale laa i Marah. \v 9 Digaula ga hagatanga i golo, gaa hula gi Elim, gaa noho i golo, idimaa ma iai nia monowai uwa aga e madangaholu maa lua i di gowaa deelaa ge madahidu niu. \v 10 Digaula ga hagatanga i Elim gaa noho hoohoo gi di Malua o Suez.\f + \fr 33.10 \ft Di ingoo di tai deenei i nnelekai Hebrew go \+bk Yam Suph\+bk* dono hadinga bolo di Tai o nia Aalek\f* \v 11 Nomuli, digaula gaa noho i lodo di Anggowaa o Sin. \v 12 Nomuli gaa noho i Dophkah, \v 13 ge nomuli i Alush. \v 14 Nomuli go Rephidim, di gowaa ono wai ai belee inu go digaula. \p \v 15-37 Mai Rephidim gaa tugi di gonduu Hor, digaula ne nohonoho i nia gowaa aanei: di Anggowaa o Sinai, Kibroth-Hattaavah\f + \fr 33.15-37 \ft \+bk Kibroth-Hataavah\+bk*, dono hadinga bolo Nia Daalunga o di Hiihai\f*, Hazeroth, Rithmah, Rimmon-Perez, Libnah, Rissah, Kehelathah, di Gonduu Shepher, Haradah, Makheloth, Tahath, Terah, Mithkah, Hashmonah, Moseroth, Bene-Jaakan, Hor-Hagidgad, Jotbathah, Abronah, Ezion-Geber, di Anggowaa o Zin (deelaa la go Kadesh), mo di Gonduu Hor i taalinga tenua go Edom. \p \v 38-39 Mai telekai Dimaadua, Aaron tangada hai mee dabu gaa gaga gi tomo di Gonduu Hor. Nia ngadau o maa gu lau madalua maa dolu (123), gei mee gaa made i golo i tahi laangi o di lima malama o di madahaa ngadau i muli di hagatanga digau Israel i Egypt.\x * \xo 33.38-39 \xt Numbers 20.22-28; Deuteronomy 10.6; 32.50\x* \p \v 40 Di king o Arad i bahi i ngaaga o Canaan ne longono bolo digau Israel e loomoi.\x * \xo 33.40 \xt Numbers 21.1\x* \p \v 41-49 Mai di Gonduu Hor gaa tugi loo gi nia gowaa maalama o Moab, digau Israel ne hagaduu aga nadau hale laa i nia gowaa aanei: Zalmonah, Punon, Oboth, nia Gowaa Mooho o Abarim i lodo tenua Moab, Dibon-Gad, Almon-Diblathaim, di gowaa gonduu o Abarim e hoohoo gi di Gonduu Nebo, mo i hongo di Anggowaa o Moab i di baahi gi golo di monowai Jordan e huli adu gi Jericho, i mehanga Beth-Jeshimoth mo di gowaa mehanga gonduu o Acacia. \s1 Nnelekai hagamaamaa i mua di loo adu gi di baahi i golo di monowai Jordan \p \v 50 I hongo di gowaa baba o Moab i di baahi gi golo Jordan mai Jericho, Dimaadua ga helekai gi Moses \v 51 nnelekai aanei ang gi digau Israel: “Goodou ma gaa hula gi di baahi i golo di monowai Jordan e hula gi Canaan, \v 52 goodou e hai gi hagabagi gi daha nia daangada huogodoo o tenua deelaa. Oha ina gi daha nadau ada balu god huogodoo ala ne hai gi nia hadu mo baalanga mo nadau gowaa hai daumaha huogodoo. \v 53 Noho gii mau i tenua deelaa, idimaa Au e gowadu di maa gi goodou. \v 54 Duha ina tenua i nia madawaawa mo nia madahaanau, e hai di hudihudi, e wanga nia gowaa llauehe gi nia madahaanau ala e dogologo, gei nia gowaa lligi la gi wanga ina gi nia madahaanau ala e hogoohi.\x * \xo 33.54 \xt Numbers 26.54-56\x* \v 55 Gei maa goodou ga hagalee hagabagi digau tenua deelaa gi daha, digau ala e dubu i golo la gaa hai nia mee e haga huaidu goodou gadoo be nia madageinga i lodo godou golomada, be nia laagau duduia i lodo godou baahi, digaula gaa hai di nadau dauwa adu gi goodou. \v 56 Maa goodou ga hagalee hagabagi digaula gi daha, gei Au ga haga huaidu goodou be dagu haga huaidu digaula.” \c 34 \s1 Nnagageinga o tenua \p \v 1 Dimaadua gaa wanga gi Moses \v 2 nnelekai aanei ang gi digau Israel, “Goodou ma ga ulu adu gi Canaan, di gowaa dela e gowadu ko Au gi goodou, nia hagageinga taalinga godou henua le e hai beenei: \v 3 Tagageinga di bahi i ngaaga le e daamada mai di Anggowaa go Zin e hana i taalinga tagageinga o Edom. E daamada i dua i di mada ngaaga di Tai Mmade, \v 4 gaa huli gi baahi ngeia gi di Ala Nnoonua o Akrabbim, ga hanadu hua igolo laa lodo o Zin gi ngaaga adu gi Kadesh-Barnea, ga huli adu beelaa gi baahi dai-ngeia adu gi Hazar-Addar, ga hanadu gi Azmon, \v 5 di gowaa dela ga huli adu gi di gowaa baba o tagageinga o Egypt, ga haga odi gi muli di Tai go Mediterranean. \p \v 6 “Tagageinga di bahi i dai la dela go di Tai go Mediterranean. \p \v 7 “Tagageinga di bahi i ngeia le e daudali di laini mai di Tai go Mediterranean gaa hana gi di Gonduu Hor, \v 8 tugi i golo gaa hana gi di Ala Nnoonua o Hamath. E hanadu hua igolo gi Zedad \v 9 mo Ziphron, ga haga odi gi muli i Hazar-Enan. \p \v 10 “Tagageinga di bahi i dua e daudali hua di laini mai Hazar-Enan e hana gi Shepham. \v 11 Ga hanadu gi ngaaga gi Harbel\f + \fr 34.11 \ft \+bk Harbel \+bk* be go \+bk Riblah\+bk*\f*, i bahi i dua o Ain, gaa hana hua igolo gi nia dama gonduu i bahi i dua tongo tai di Tai o Galilee, \v 12 ga hanadu labelaa gi ngaaga i taalinga di monowai Jordan, ga haga odi gi muli i di Tai Mmade. \p “Aanei go nia hagageinga o nia daalinga e haa o di godou henua.” \p \v 13 Moses ga helekai gi digau Israel, “Deenei tenua e hudihudi go goodou e hai mee ginai, go tenua a Dimaadua ne haga ingoo gi nia madawaawa e hiwa mo di baahi. \v 14 Nia madawaawa Reuben mo Gad mo di baahi i dua di madawaawa Manasseh la guu kae nadau gowaa, ne duwwe gii hai be nadau madahaanau, \v 15 i bahi i dua Jordan, huudonu mai Jericho.”\x * \xo 34.15 \xt Joshua 14.1-5\x* \s1 Nia dagi ala belee duwwe tenua \p \v 16 Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 17 “Eleazar, tangada hai mee dabu, mo Joshua, tama daane a Nun, la gi duwwe tenua gi nia daangada. \v 18 Gaamai labelaa di tagi e dahi mai di madawaawa e dahi e hagamaamaa e duwwe di maa.” \v 19-28 Aanei nia daane ne hilihili go Dimaadua: \tr \th1 Nia madawaawa \th2 Nia dagi \tr \tc1 Judah \tc2 Caleb tama daane Jephunneh \tr \tc1 Simeon \tc2 Shelumiel tama daane Ammihud \tr \tc1 Benjamin \tc2 Elidad tama daane Chislon \tr \tc1 Dan \tc2 Bukki tama daane Jogli \tr \tc1 Manasseh \tc2 Hanniel tama daane Ephod \tr \tc1 Ephraim \tc2 Kemuel tama daane Shiphtan \tr \tc1 Zebulun \tc2 Elizaphan tama daane Parnach \tr \tc1 Issachar \tc2 Paltiel tama daane Azzan \tr \tc1 Asher \tc2 Ahihud tama daane Shelomi \tr \tc1 Naphtali \tc2 Pedahel tama daane Ammihud \p \v 29 Aanei nia daane a Dimaadua ne dongo bolo e duwwe nia gowaa ang gi digau Israel i lodo tenua go Canaan. \c 35 \s1 Nia waahale ne haga ingoo gi di madawaawa Levi \p \v 1 I hongo di gowaa maalama o Moab i di baahi huudonu gi golo Jordan mai Jericho, Dimaadua ga helekai gi Moses, \v 2 “Helekai gi digau Israel bolo mai i nia gowaa ala ne kumi go ginaadou, digaula e hai gi wanga gi digau Levi nia waahale e noho ai digaula, mo nia gowaa ala e haganiga nia waahale aalaa. \v 3 Nia waahale aanei e hai nia mee ni digau Levi, gei digaula gaa noho i golo. Nia gowaa ala e haganiga nadau waahale, le e hai nia gowaa e dugu ai nia manu huogodoo digaula. \v 4 Nia gowaa manu digaula e llauehe nia ‘yard’ dagi lima lau (500) mai nia abaaba o nia waahale gaa hana gi daha, \v 5 ge di maa gaa hai di gowaa e haganoho be tebedebe nia ‘yard’ e mana (1,000) di baahi e dahi, ge di waahale la ga i tungaalodo di maa. \v 6 Goodou la gi wanga ina gi digaula nia waahale pala hagammuni dangada e ono, be tei goodou ga dibaiaa ga daaligi dana dangada gaa made e mee di lele e bala hagammuni i golo. Wanga ina labelaa gi digaula nia waahale e madahaa maa lua, \v 7 mo nadau gowaa e haganiga nia maa, gaa hai nia waahale e madahaa maa walu. \v 8 Di logo o nia waahale o digau Levi i lodo nia gowaa o nia madawaawa ala i golo le e ala hua i tamana o di gowaa.”\x * \xo 35.8 \xt Joshua 21.1-42\x* \s1 Nia waahale e pala hagammuni \r (Deuteronomy 19.1-13; Joshua 20.1-9) \p \v 9 Dimaadua ga helekai gi Moses \v 10 bolo gi helekai gi digau Israel boloo: “Goodou ma gaa hula laa hongo di monowai Jordan, gaa hula gi tenua go Canaan, \v 11 goodou hilihilia godou waahale ala e mee di bala hagammuni ginai tangada dela ma ga dibaiaa ga daaligi dana dangada gii made. \v 12 Di gowaa deelaa, gei mee gaa mee di tanga gi daha mo di hala di hui o digau o tangada dela ne made. Tangada dela bolo gu ihala i taaligi tangada gii made e deemee di daaligi gii made, gei mee digi heia dono gabunga. \v 13 Hilihilia nia waahale e ono, \v 14 e dolu i bahi i dua Jordan ge e dolu i lodo tenua go Canaan. \v 15 Aanei le e hai nia waahale e pala haga mmuni ai digau Israel mo digau mai i daha ala e noho mau be e noho i tama madagoaa haga bodobodo i tenua. Tangada ma ga dibaiaa ga daaligi gii made dana dangada, e mee di lele gi tei waahale i nia waahale aanei. \p \v 16-18 “Maa tangada ne hai hegau gi di mee daaligi dangada baalanga be di hadu be di laagau belee daaligi dana dangada, gei mee gu ihala i taaligi tangada gii made, mee e hai gi daaligi gii made. \v 19 Tuaahina dela koia e hoohoo gi tangada ne made dela e hai gi daaligi gii made tangada dela ne daaligi dana dangada gii made. Mee ga gidee a mee, gei mee ga daaligi a mee gii made. \p \v 20 “Goe ma ga de hiihai gi tangada, gaa hono a mee gi lala, be e dili a mee bolo gii made, \v 21 be e dongo a mee gi doo lima, gei goe gu ihala i taaligi tangada gii made, goe e hai gi daaligi gii made. Tuaahina dela koia e hoohoo gi tangada dela ne made dela e hai gi daaligi goe gii made, mee ga gidee ia goe, gei mee ga daaligi goe. \p \v 22 “Dolomaa, goe ga dibaiaa, ga daaligi tangada dela hagalee de hiihai ginai goe, ne hono a mee gi lala be ne dili a mee. \v 23 Be dolomaa, goe e de gidee, ne hudu hua dau hadu, ga daaligi gii made tangada dela digi maanadu bolo e daaligi, ge hagalee di hagadaumee ni oou. \v 24 Di hai deenei, nia daangada di guongo e hegeege tangada dela ne daaligi dana dangada gii made, hagalee go nia duaahina o tangada dela ne made ala e halahala di tala di hui. \v 25 Goe e hala hua i di daaligi gii made tangada, gei digau di guongo belee hagamaamaa hua goe gi daha mo tuaahina o tangada dela ne made, e lahi goe gi di waahale pala haga mmuni dangada. Goe gaa noho i golo gaa dae loo gi di made o tagi aamua hai mee dabu o di madagoaa deelaa. \v 26 Maa goe gaa hana gi daha mo di waahale pala hagammuni dangada dela ne hana ginai goe, \v 27 gei maa tuaahina tangada dela ne made ga gidee ia goe, ga daaligi goe gii made, di hai o di tala di hui deenei la hagalee dau bolo di taaligi dangada gii made. \v 28 Tei dangada i goodou ma ga dibaiaa gu daaligi dana dangada guu made, e hai gi noho hua i lodo di waahale pala hagammuni dangada, gaa dae loo gi di made o tagi aamua hai mee dabu, gei nomuli gei mee ga humalia hua di hana gi dono hale. \v 29 Nnaganoho aanei e hai hegau i goodou mo godou hagadili i di ingoo hua di gowaa dela ga noho iei goodou. \p \v 30 “Nia daangada ala bolo gu ihala i taaligi tangada, le e mee hua di hai bolo ginaadou gu ihala ga daaligi gii mmade ma ga haga modongoohia mai go nia daangada hagamodongoohia mee dogolua be mada logo. Di hagamodongoohia mai tangada e dahi e dee dohu di haga donu ana mee.\x * \xo 35.30 \xt Deuteronomy 17.6; 19.15\x* \v 31 Tangada dela ne daaligi dana dangada gii made e hai gi daaligi gii made. Mee e deemee di hui dono mouli gi nia bahihadu. \p \v 32 “Maa tangada guu lele gi di waahale hagammuni dangada, gei goodou hudee dumaalia gi mee gi huia ia gi nia bahihadu bolo gii mee ia di hana gi dono hale i mua di made o tangada hai mee dabu. \v 33 Maa nei bolo goodou guu hai beenei, goodou gu haga milimilia tenua dela e noho iei goodou. Taaligi tangada gii made e haga milimilia tenua. Tenua dela ne made ai tangada nonua le e hagamadammaa hua gi nia dodo o tangada dela ne daaligi tangada deelaa. \v 34 Hudee haga milimilia tenua dela e noho iei goodou, idimaa, Au go Dimaadua, gei Au e noho i baahi digau Israel.” \c 36 \s1 Nia gowaa nia ahina hai lodo \p \v 1 Nia dagi o nia madahaanau lligi i lodo di madahaanau damana o Gilead, go tama daane a Machir, go tama daane madua o Manasseh, go tama daane a Joseph ne hula gi Moses mo nia dagi ala i golo. \v 2 Digaula ga helekai, “Dimaadua ne helekai adu gi di goe bolo gi duwwaa nia gowaa gi digau Israel i di hudihudi. Mee gu helekai labelaa bolo gi wanga ina nia gowaa o di madau duaahina go Zelophehad gi ana dama ahina.\x * \xo 36.2 \xt Numbers 27.7\x* \v 3 Dolomaa digaula gaa lodo gi nia daane o nnuai madawaawa, gei nia gowaa digaula gaa hai nia gowaa ni di madawaawa o nia daane ala ne lodo ang gi digaula, gei di hulu o nia gowaa ne gaamai gi gimaadou la ga hogoohi. \v 4 Di ngadau dela ma ga gaamai gi muli nia gowaa huogodoo ala ne hui gi daha gi digau nadau maa donu, gei nia gowaa o nia dama ahina a Zelophehad la gaa hai nia mee ni di madawaawa dela ne lodo ginai digaula, ga hagalee hai nia mee ni di madau madawaawa.” \p \v 5 Malaa, gei Moses gaa wanga telekai deenei mai baahi Dimaadua gi digau Israel, ga helekai, “Nnelekai di madawaawa Manasseh le e hai donu, \v 6 gei Dimaadua ga helekai bolo nia dama ahina a Zelophehad e moholo anga hua di lodo gi di ingoo hua tangada, malaa i lodo nadau madawaawa donu la hua. \v 7 Nia gowaa o digau Israel huogodoo ga noho hua beelaa i baahi nadau madawaawa. \v 8 Nia ahina huogodoo ala gaa donu e hai mee gi nia gowaa i lodo di madawaawa Israel, e hai nadau lodo gi nia daane i lodo nadau madawaawa. Di hai deenei digau Israel huogodoo ga hai mee gi nia gowaa o nadau maadua mmaadua, \v 9 gei nia gowaa ga hagalee hagadau i mehanga nia madawaawa. Di madawaawa e dahi e duudagi adu hua i dana haihai mee gi ana gowaa.” \p \v 10-11 Malaa, nia dama ahina Zelophehad, go Mahlah, Tirzah, Hoglah, Milhah mo Noah, la guu hai gii hai be nnelekai Dimaadua ang gi Moses, digaula guu lodo gi nia dama daane o nia duaahina o nadau damana. \v 12 Digaula guu lodo i lodo nia madahaanau o di madawaawa Manasseh, tama daane Joseph, ge nadau gowaa e noho hua i lodo di madawaawa di nadau damana. \p \v 13 Aanei nnaganoho Dimaadua ne wanga gi digau Israel mai baahi Moses i di gowaa maalama Moab, i di baahi gi golo di monowai Jordan e huli adu gi Jericho.