\id HOS Kapingamarangi \h Hosea \toc1 Di Beebaa Hosea \toc2 Hosea \toc3 Hos \mt1 HOSEA \mt2 Di Beebaa Hosea \imt1 Di haga modongoohia: \im Soukohp Hosea nogo hai ana agoago i Tenua i Bahi i Ngeia o Israel, i muli soukohp Amos nogo hai ana agoago, i lodo di madagoaa haingadaa i mua di mooho o Samaria, i di ngadau e hidu lau madalua maa dahi (721) i mua o Christ. Mee e hagadugineia huoloo, geia e manawa gee gi di hai o nia daangada e dadaumaha gi nia balu ieidu, ge hagalee manawa dahi gi God. Hosea gu haga modongoohia hagahumalia di hai o nia daangada i nadau hagalee manawa dahi ang gi God, mai i di hai o dono lodo go Gomer i dono de manawa dahi gi mee, deelaa di hai o nia daangada a God, di nadau hai dela ne huli gi daha mo Dimaadua. Idimaa go di hai deenei, dela gaa hidi ai di hagi aga gaa tale gi Israel. Malaa, di hagaodi gi muli, di aloho o God ang gi ana daangada le e gila aga, gei Mee ga hai mee labelaa gi tenua, ga humalia nadau mehanga. Nnelekai o di aloho deenei la guu hihi i di gubu deenei, \it “Israel nei, dehee dagu hai dela gaa mee ai Au di kili goodou gi daha? Dehee dagu hai dela gaa mee ai di diiagi goodou? ... Dogu manawa hagalee dugu mai gi heia nia mee aanei, i dogu aloho i goodou le e maaloo dangihi.”\it* (11.8) \iot Di hagahonu di beebaa deenei: \io1 Di hai o Hosea ne hai dono lodo mo ana dama \ior (1.1—3.5) \ior* \io1 Nnelekai e hai baahi gi Israel \ior (4.1—13.16) \ior* \io1 Nnelekai o di huli hoou mo di hagababa \ior (14.1-9) \ior* \c 1 \p \v 1 Aanei nia helekai a Dimaadua ne wanga gi Hosea go tama a Beeri, i di madagoaa o Uzziah, Jotham, Ahaz, mo Hezekiah nogo hai nia king o Judah, gei ogo Jeroboam, go tama a Jehoash nogo hai di king o Israel.\x * \xo 1.1 \xt 2-Kings 14.23—15.7; 15.32—16.20; 18.1—20.21; 2-Chronicles 26.1—27.8; 28.1—32.33\x* \s1 Di lodo o Hosea mo ana dama \p \v 2 Di madagoaa Dimaadua ne helekai matagidagi gi digau Israel mai i Hosea, Mee ne helekai gi Hosea boloo, “Hana, heia doo lodo. Doo lodo la ga hagalee manawa dahi adu gi di goe, gei au dama la gaa hai labelaa be mee. Nadau hangaahai gaa hai gadoo be agu daangada ala gu diiagi Au, guu hai digau hagalee manawa dahi mai gi di Au.” \p \v 3 Malaa, Hosea gaa hai dono lodo gi di ahina dono ingoo go Gomer, tama ahina ni Diblaim. Di ahina deelaa ga hai dama, ga haanau dana dama daane, \v 4 gei Dimaadua ga helekai gi Hosea, “Gahia di ingoo o maa bolo ‘Jezreel’\f + \fr 1.4 \ft \+bk Jezreel\+bk*: Hoohoo adu gi di waahale deenei, gei Jehu gu daaligi gii made di king o Israel mo nia gau o di king huogodoo, ga daamada gaa hai di madawaawa king o Israel hoou \f*, idimaa, hagalee duai gei Au ga hagahuaidu di king o Israel mai i di huaidu o tamana madua o maa go Jehu dela ne hai dana daaligi dangada i Jezreel. Au ga haga lawa di madawaawa Jehu gi dee king i hongo Israel.\x * \xo 1.4 \xt 2-Kings 10.11\x* \v 5 Gei di madagoaa hua deelaa, gei Au ga hagahuaidu nia mahi o digau dauwa o Israel i di Gowaa Mehanga Gonduu o Jezreel.” \p \v 6 Gei Gomer ga hai dama labelaa, ga haanau tama ahina. Dimaadua ga helekai gi Hosea, “Wanga ina dono ingoo bolo ‘Lo-Ruchama’\f + \fr 1.6 \ft \+bk Lo-Ruchama\+bk*: Di ingoo deenei dono hadinga bolo, “Tee aloho”\f*, i di Au ga hagalee aloho hua igolo i digau Israel, be e dumaalia ang gi digaula. \v 7 Malaa, Au ga haga modongoohia dogu aloho gi digau Judah. Au, go Dimaadua go di nadau God, ga benebene digaula. Dagu benebene digaula e hagalee hai gi tauwa, nia hulumanu dauwa, nia maalei, nia amu maalei, be nia hoodo mono daane hongo hoodo.” \p \v 8 Muli hua dana dama ahina ne daa gi daha mo di uu, gei Gomer ga hai dama labelaa, ga haanau tama daane. \v 9 Dimaadua ga helekai gi Hosea “Wanga ina dono ingoo bolo ‘Lo-Ammi’\f + \fr 1.9 \ft \+bk Lo-Ammi\+bk*: Di ingoo deenei dono hadinga bolo, “Hagalee nia daangada ni aagu”\f*, idimaa, nia daangada Israel gu hagalee hai nia daangada ni aagu, gei Au gu hagalee hai di God ni digaula.” \s1 Israel ga haga noho aga labelaa \p \v 10 Nia daangada Israel ga dogologowaahee be nia gelegele o tongotai, gu logowaahee e deemee di dau be e hagatau. Malaa, dolomeenei gei God e helekai gi digaula, “Goodou hagalee nia daangada ni aagu,” gei di madagoaa ga dau mai i golo, gei Mee ga helekai gi digaula, “Goodou nia dama ni di God mouli.\x * \xo 1.10 \xt Romans 9.26\x* \v 11 Nia daangada o Judah mo Israel ga buni mai labelaa gi di gowaa e dahi. Digaula ga hilihili di nadau dagi e dahi, gei digaula ga tomo aga, ga humalia ang gi ginaadou i lodo di nadau henua. Uaa, di laangi o Jezreel\f + \fr 1.11 \fk Jezreel:\ft Di ingoo di waahale deenei la dono hadinga bolo “God e dogi mee” \f* la gaa hai di laangi aamua! \c 2 \p \v 1 “Gahia digau ala e dau gi Israel boloo, ‘Nia daangada ni God’ mo ‘Nia daangada a God e aloho ai’. \s1 Tee manawa dahi o Gomer mo tee manawa dahi o Israel \p \v 2 “Agu dama nei, dangidangi haga mahi gi di godou dinana, ma e aha maa mee gu hagalee hai di lodo ni oogu, gei Au gu hagalee hai labelaa di lodo ni mee. Dangidangi gi mee bolo gi dugua dono mouli hai be di manu, mo dono mouli huihui dono huaidina. \v 3 Maa mee ga hagalee lawa i dana hai, gei Au gaa hai a mee gii noho beelaa ono goloo ai be dono laangi dela ne haanau mai ai. Au gaa hai a mee gii hai be di anggowaa maangoo, gei mee gaa made i dono hieinu. \v 4-5 Au ga hagalee dumaalia loo gi ana dama aanei, idimaa, digaula la nia dama ni di ahina mouli hai be di manu dono langaadia ai. Mee guu bida helekai ang gi deia boloo, ‘Au gaa hana gi baahi ogu ihoo daane, gei digaula ga gaamai agu meegai, mono wai, mono gahu gili siibi, mono gahu lenge, mono lolo olib, mono waini.’ \v 6 Malaa, Au ga duuli di ahina deelaa gi nia laagau duduia, gaa hau dagu abaaba e pono di ala o maa. \v 7 Mee gaa lele i muli ono ehoo daane, ge e deemee di kumi digaula. Mee ga halahala digaula ge hagalee gida. Gei mee ga helekai, ‘Au gaa hana gi muli gi dogu lodo donu, idimaa dogu noho i dono baahi la koia e humalia hua e tanga i dogu noho beenei.’ \p \v 8 “Di ahina deelaa la de iloo ia bolo ma ko Au dela ne wanga ana meegai, mono waini, mono lolo olib, mo nia silber mono goolo ala e uluulu ieia e daumaha gi Baal. \v 9 I di madagoaa o tau gai, gei Au ga daa gi daha agu meegai mono waini mono gahu gili siibi mono gahu lenge ala ne wanga ko Au gi mee belee gahu ai. \v 10 Gei Au gaa hai a mee gii noho beelaa ono goloo ai i mua ono ehoo daane, deai tangada e mee di daa a mee gi daha mo ogu mogobuna aanei ai. \v 11 Gei Au gaa dugu ono tene balumee, aalaa go ana hagamiami ngadau, mono laangi llauehe o nia malama, mono tenetene e logo ala nogo hai i lodo nia Laangi Sabad, aalaa go ana hagadilinga daumaha huogodoo. \v 12 Au ga hunahuna ana laagau ‘grape’ mo ana laagau ‘fig’ ala nogo hai ei mee bolo nia mee ni ono ehoo daane ne haga ingoo ang gi deia belee hui dono huaidina gi digaula. Au gaa hai ana hadagee waini mono gowaa laagau gii hai be di anggowaa, gei nia manu lodo geinga ga hunahuna nia maa. \v 13 Au ga hagahuaidu a mee gii tau gi di madagoaa o mee dela ne de langahieia Au, dela nogo dudu ana ‘incense’ ang gi Baal, ge nogo humu ia gi nia hadu hagalabagau, ga waluwalu ono ehoo daane. Aanei la nnelekai mai baahi o Dimaadua. \s1 Di aloho o Dimaadua i ana daangada \p \v 14 “Malaa, Au gaa lahi labelaa a mee gi lodo di anggowaa, gei Au ga leelee gi mee i golo gi nia helekai hagaaloho. \v 15 Au gaa wanga labelaa nia hadagee waini a maa mai i mua, gaa hai di Gowaa o di Haingadaa gii hai di Bontai o di Hagadagadagagee. Mee ga hagalongo mai gi di Au gadoo be dono hagalongo i dono madagoaa nogo dama ahina i di madagoaa o mee ne hanimoi ai i Egypt.\x * \xo 2.15 \xt Joshua 7.24-26\x* \v 16 Malaa, mee gaa gahi labelaa Au bolo dono lodo, ga hagalee gahi Au bolo dono Baal.\f + \fr 2.16 \fk Baal:\ft Di ingoo ni di god o digau Canaan, dono hadinga bolo “tagi”, dono hadinga labelaa bolo “di lodo di ahina” \f* \v 17 Au ga hagalee dumaalia ang gi mee gi helekai di ingoo Baal labelaa. \p \v 18 “Deelaa dogu madagoaa ga hagababa ang gi nia manu lodo henua mono manu mamaangi bolo ginaadou gi hudee heia agu daangada gii tale gi di haingadaa. Gei Au ga haga mmaa gi daha mo tenua nia goloo dauwa, ala go nia hulumanu mono maalei huogodoo, gaa hai agu daangada la gi mouli i lodo di haingoohia mo di noho i di aumaalia. \b \q1 \v 19 “Israel, Au gaa dugu goe bolo di lodo ni oogu. \q1 Au ga hai hegau donu gei e manawa dahi. \q1 Au ga haga modongoohia adu gi di goe \q1 di aloho mau dangihi mo tumaalia, \q1 gaa hai goe gii hai di mee ni aagu, \q1 gaa hana hua dee odi. \q1 \v 20 Au ga daahi dagu hagababa la gii donu, \q1 dela bolo goe gaa hai di mee ni aagu, \q1 gei goe la ga modongoohia bolo Au la go Dimaadua. \q1 \v 21-22 Di madagoaa hua deelaa, \q1 gei Au ga hagagila nia dalodalo o agu daangada Israel. \q1 Au ga haga doo iha dagu uwa gi hongo henuailala, \q1 gei henuailala ga huwa aga nia meegai \q1 mo nia waini mono olib. \q1 \v 23 Au ga haga noho agu daangada donu i tenua deelaa, \q1 gaa hai digaula gi maluagina. \q1 Au ga aloho i digau ala e haga ingoo bolo ‘Tee aloho’, \q1 mo digau ala e haga ingoo bolo ‘Hagalee nia daangada ni aagu,’ \q1 gei Au ga helekai, \q1 ‘Goodou la nia daangada ni aagu.’\x * \xo 2.23 \xt Romans 9.25; 1-Peter 2.10\x* \q1 Gei digaula ga helekai, \q1 ‘Goe go di madau God.’” \c 3 \s1 Hosea mo di ahina de manawa dahi \p \v 1 Dimaadua ga helekai mai, “Hana labelaa, hagi anga ina do aloho gi di ahina dela e mouli huaidu be di manu ang gi ono ehoo daane. Goe gi aloho i mee, gadoo be dagu hai dela e aloho hua igolo i digau Israel, ma e aha maa digaula la guu huli gi nia balu ieidu mo di hiihai e tigidaumaha nia huwa laagau haga maangoo ‘raisin’ ang gi nia ada balu ieidu.” \p \v 2 Malaa, au gaa hui di ahina deelaa gi nia bahihadu silber e madangaholu maa lima, ge e hidu peege ‘barley’. \v 3 Au gu helekai gi mee bolo mee gi noho hua talitali au di madagoaa looloowehaa gi hudee huihuia dono huaidina, be hudee hai be di manu, gei au ga talitali a mee i lodo hua di madagoaa deelaa. \v 4 Malaa, i di ala hua deenei, i di madagoaa looloo, gei digau Israel ga deai di nadau king ai mo di nadau dangada dagi ai, nadau tigidaumaha ai, ge nadau daumaha gi nia duludulu hadu haga madagu ai, ge nadau balu ieidu mo nadau mee e hai hegau dabu ai. \v 5 Di madagoaa gaa dae mai i golo, gei digau Israel gaa huli labelaa gi Dimaadua, go di nadau God, mo ang gi tangada i di hagadili o David gaa hai di nadau king. Digaula ga hagalaamua Dimaadua, gaa kumi hogi nia wanga dehuia humalia mai baahi o Mee. \c 4 \s1 Dimaadua e helekai hai baahi ang gi digau Israel \p \v 1 Dimaadua e helekai hai baahi ang gi digau ala e noho i tenua deenei. Hagalongo Israel, hagalongo gi ana helekai: “Di manawa dahi mo di aloho la hagalee i lodo tenua deenei, digaula hagalee dugu Au bolo Au go God. \v 2 Nia daangada e hai hua nadau hagababa, gaa lawa gaa oho. Digaula e hai nadau kai tilikai gei e daaligi tangada gii mmade, gei e gaiaa, gei e hai di huaidu hai be di manu. Nia huaidu ala e hai go digaula le e llauehe aga, digaula koia e daaligi nadau daangada gii mmade. \v 3 Deenei gaa hidi ai tenua deenei ga maangooakii, gei nia mee ala e mouli la gaa mmade, nia manu huogodoo mo nia manu mamaangi mo nia iga gaa mmade labelaa.” \s1 Dimaadua e helekai hai baahi ang gi digau hai mee dabu \p \v 4 Dimaadua ga helekai, “Goodou hudee helekai hai baahi gi nia daangada, ge hudee wwou gi digaula, idimaa, ogu lodo huaidu le e hai adu gi goodou, go digau hai mee dabu. \v 5 Godou hai hegau i di aa mo di boo la ono hadinga ai, e hai hogi be nia hegau nia soukohp, malaa, gei Au gaa oho gi daha di godou dinana go Israel. \v 6 Agu daangada la gaa mmade i di nadau haga de iloo ginaadou Au. Goodou go digau hai mee dabu gu hagalee haga dahidamee Au, gei guu kili gi daha agu agoago, ga hidi mai iei Au gaa huli gi daha mo goodou mo di haga de iloo e Au godou dama daane bolo gi dee hai hua agu gau hai mee dabu. \p \v 7 “Di dogologo o digau hai mee dabu, dela hogi di logo o godou huaidu ala ne hai mai gi di Au. Au gaa huli godou aamua gii hai nia haga langaadia ni goodou. \v 8 Goodou guu hai digau maluagina i nia huaidu o agu daangada, gei goodou e hiihai labelaa bolo digaula gi heia nadau huaidu gi logowaahee gi nonua. \v 9 Malaa, di hagaduadua dela e tale gi digau aanei, le e tale adu labelaa gi goodou. Au ga haga duadua goodou, e hui godou huaidu ala e hai. \v 10 Goodou ma gaa gai di godou duhongo tigidaumaha, gei goodou e hiigai hua igolo. Goodou ga daumaha gi nia god hagadili, gei goodou hagalee huwa, idimaa, goodou guu huli gi daha mo Au, gu daudali hua nia balu ieidu.” \s1 Dimaadua e haga halauwa nia daumaha o digau o di bouli \p \v 11 Dimaadua ga helekai, “Nia waini hoou mono waini pobo e haga nngala nia mamaanadu humalia o agu daangada! \v 12 Digaula e tangi ang gi di bida laagau gi heia di haga modongoohia ang gi ginaadou. Di bida laagau e hagi anga gi digaula nadau mee ala e hiihai gi iloo! Digaula guu hudu Au gi daha. Digaula guu wanga ginaadou gi nia balu ieidu, guu hai gadoo be di ahina huihui dono huaidina. \v 13 Digaula e haihai nadau tigidaumaha i nia gowaa dabu i tomo nia gonduu, ge e dudu nadau ‘incense’ i hongo nia dama gonduu, i lala nia hagadilinga laagau tomo lloo mangamanga ge e maluehe no lala. \p “Nomuli mai hua, gei godou dama ahina guu hai nia ahina huihui nadau huaidina, gei nia lodo o godou dama daane guu hai di huaidu be di manu. \v 14 Gei Au hagalee hagaduadua digaula i nia mee aanei, idimaa, goodou hogi gu madalia nia ahina huihui nadau huaidina i lodo nia hale daumaha,\f + \fr 4.14 \ft \+bk Nia ahina huihui nadau huaidina i lodo nia hale daumaha\+bk* dono hadinga boloo: nia ahina beenei la nogo i lodo nia hale daumaha balu ieidu o digau Canaan. Digau Canaan e hagabaubau bolo tangada dela ma gaa hai di hai o di hiihai o taga hai lodo gi di ahina beenei, gei ana hadagee gaa huwa dau logo mo ana manu ga logowaahee\f* ge e madalia digaula e hai nadau tigidaumaha o di bouli. E hai be di haga honu o di agoago podo dela e hai boloo, ‘Digau nadau mamaanadu ai, ga hagahuaidu.’ \p \v 15 “Ma e aha maa goodou go digau Israel ma ga hagalee manawa dahi mai gi di Au, gei Judah la gi hudee heia gii hai di huaidu deenei. Hudee daumaha i lodo o Gilgal be i lodo o Beth-Aven,\f + \fr 4.15 \ft \+bk Beth-Aven\+bk*: Di ingoo deenei dono hadinga i nnelekai Hebrew boloo, “Di hale o di huaidu”, be “Di hale daumaha gi nia balu ieidu”. I lodo hua di gubu deenei, di ingoo deenei e haga modongoohia gi Bethel, dono hadinga bolo “Di hale o God”. \f* ge hudee hai hagababa i lodo nia waahale aalaa i di ingoo o Dimaadua dela e mouli. \v 16 Digau Israel gu hamaaloo nadau lodo gadoo be nia hoodo ‘donkey’. Ge dehee dagu hai ga haangai digaula be nia dama siibi lligi i lodo di gowaa maalama? \v 17 Digau Israel e noho hua i lala nia mogobuna o nia balu ieidu. Diagia hua digaula gii ala hua i ginaadou! \v 18 Muli nadau inu nadau waini e logo, gei digaula gu libaliba gu hiihai e huihui nadau huaidina, digaula e hiihai hua e kae di haga langaadia, hagalee go di nadau hagalabagau. \v 19 Digaula gaa lahi gi daha go di madangi, gei ga langaadia i nadau hai tigidaumaha o di bouli. \c 5 \p \v 1 “Digau hai mee dabu, goodou hagalongo! Nia daangada Israel, goodou hagalongo hagahumalia! Digau ala e dau gi di madawaawa king, goodou hagalongo labelaa! Go goodou ala bolo e gabunga godou daangada gi di tonu, goodou ga hagi aga. Goodou guu hai di hele i lodo o Mizpah, di gubenge e holo gi hongo di Gonduu Tabor, \v 2 mo di bongoo llala i lodo di waahale go Acacia, gei Au ga hagaduadua goodou huogodoo. \v 3 Au gu iloo e Au nnangaahai o Israel, mee e deemee di bala hagammuni i di Au. Mee gu hagalee manawa dahi mai gi di Au, gei ana daangada la gu hagalee humalia di nadau daumaha mai gi di Au.” \s1 Hosea e helekai hai baahi gi di hai daumaha gi nia balu ieidu \p \v 4 Nia huaidu o nia daangada ala ne hai, le e hidi ai ginaadou ga hagalee loomoi labelaa gi di nadau God. Di hai daumaha ang gi nia balu god gu haga mau dangihi digaula, gu haga de iloo ginaadou a Dimaadua. \v 5 Di hagamuamua o nia daangada Israel la guu hai di hagi aga ang gi ginaadou. Nadau huaidu gaa hai ginaadou gi dugidugi nadau wae, mo di hingahinga, gei digau Judah ga hingahinga dalia digaula. \v 6 Digaula e kae nadau siibi mo nadau kau belee hai nadau tigidaumaha ang gi Dimaadua, gei gu deai dono dahidamee ai. Digaula gu deemee di gidee ginaadou a Mee, idimaa, Mee gu hila hua gi daha mo digaula. \v 7 Digaula gu hagalee manawa dahi ang gi Dimaadua, gei nadau dama gu hagalee hai nia dama ni Mee. Deenei di mee ga mooho ai nia gowaa digaula hagalimalima. \s1 Tauwa i mehanga Judah mo Israel \p \v 8 Goodou ilihia godou buu hai dauwa! Digau ala i lodo Gibeah, Ramah mo Beth-Aven\x * \xo 5.8 \xt Hosea 4.15\x* la gi longono ginaadou nia maa! Goodou go nia daane o Benjamin, goodou gi mua hua i lodo tauwa! \v 9 Di laangi hagaduadua gaa dae mai, gei Israel la ga mooho. Goodou go digau Israel, e donu bolo di mee ga gila aga! \v 10 Dimaadua ga helekai, “Au gu hagawelewele, idimaa, nia dagi o Judah gu heebagi gi Israel, guu kae tenua o maa. Malaa, gei Au ga llingi iha dagu hagaduadua gi hongo digaula gadoo be toloo ne hai. \v 11 Israel guu noho i lodo di haingadaa. Mee gu hagalee hai mee gi ana henua donu ala ne ngalua ginai, idimaa, mee ne halahala hua ono hagamaamaa go digau ala e deemee di hagamaamaa ia. \v 12 Au gaa dugu mai di mooho gi hongo digau Israel mo digau Judah. \p \v 13 “Di madagoaa o Israel ne gidee ia bolo ia guu magi huoloo, mo Judah guu mmada ang gi deia dela gu moholehole, Israel gaa hana gi Assyria, belee halahala dono hagamaamaa gi di king aamua i golo, gei mee gu deemee di hai digaula gi humalia be gii hili nadau moholehole. \v 14 Au ga heebagi gi nia daangada Israel mo Judah gadoo be di laion. Ko Au hua deenei dela ga duuduu digaula haga lligi, gaa kili gi daha. Dogu madagoaa dela ma gaa dada digaula gi daha, deai tangada e mee di daa digaula ai. \p \v 15 “Au ga diiagi agu daangada, gaa dae loo gi nadau hagaduadua la guu dohu di hui nadau huaidu, ga loomoi ga halahala mai Au. Idimaa go nadau hagaduadua, holongo gei digaula ga hagamada ga halahala mai Au.” \c 6 \s1 Di huli hoou o nia daangada ala hagalee donu \p \v 1 Nia daangada ga helekai, “Gidaadou gaa hula gi Dimaadua! Ma go Mee dela ne haga magibala gidaadou, gei go Mee dela belee haga hili gidaadou. Mee gu haga moholehole gidaadou, gei go Mee dela belee haga pikipiki tadau moholehole. \v 2 Muli nia laangi e lua be e dolu, gei Mee ga haga hili gidaadou, gei gidaadou ga mouli i ono mua. \v 3 Gidaadou ga hagamahi gi iloo Dimaadua. Mee ga hanimoi laa gi gidaadou, gadoo be di heni o nia laangi e hagadau, ge e hai gadoo be di uwa dela e doo gi hongo tenua.” \p \v 4 Gei Dimaadua ga helekai, “Israel mo Judah, ma di aha dela belee hai ko Au adu gi goolua? Di gulu aloho i di Au gaa maa hua gi daha hagalimalima, gadoo be di magalillili o di luada, e hai labelaa be nia wai magalillili ala hua e ngudu ngoohia i di luada. \v 5 Deelaa laa Au gu hagau adu agu soukohp guu hagi adu agu helekai hagi aga mono helekai ala e oho. Dagu mee dela e hiihai ginai Au i goodou le e modongoohia mai hua haga madammaa. \v 6 Au e hiihai gi godou aloho dee ngudu, hagalee go godou manu ala e tigidaumaha. Au e hiihai bolo agu daangada la gi iloo ginaadou Au, laa hongo tigidaumaha dela e dudu mai gi di Au.\x * \xo 6.6 \xt Matthew 9.13; 12.7\x* \p \v 7 “I di nadau ulu adu gi tenua i Adam, digaula gu oho dagu hagababa gi digaula.\f + \fr 6.7 \fq I di nadau ulu adu gi tenua i Adam, digaula guu oho dagu hagababa gi digaula. \ft be: \fq Digaula guu oho dagu hagababa gi digaula gadoo be di hai o Adam ne hai. \f* \v 8 Gilead la di waahale e honu digau huaidu mo daaligi dangada. \v 9 Digau hai mee dabu le e hai be di buini gau gaiaa dela e bala hagammuni e tali tangada. I hongo hogi di ala dela e hana gi di gowaa dabu i Shechem, digaula e daaligi dangada. Digaula e haihai nia mee huaidu aanei e daudali hua nadau hiihai. \v 10 Au guu mmada gi di mee huaidu huoloo i Israel: Agu daangada guu hai di huaidu e dadaumaha gi nia ada balu ieidu. \p \v 11 “Ge adu gi goodou, nia daangada o Judah, Au dagu madagoaa i golo e hagaduadua goodou labelaa i godou mee ala e haihai. \c 7 \p \v 1 “Nia madagoaa huogodoo ala ma ga hiihai iei Au bolo e haga humalia agu daangada Israel mo di hai digaula gi haadanga lamalia labelaa, gei agu mee e gidee Au la go nadau hangahaihai huaidu ala e hai. Digaula e hagadau halahalau ginaadou, e oho ga ulu gi lodo nia hale, e gaiaa nia daangada i hongo nia ala. \v 2 Ma hagalee modongoohia ginaadou bolo Au ga hagamamaanadu nia mee aanei huogodoo. Nia hala digaula e haganiga digaula, gei Au e deemee di hagalee mmada gi nia maa.” \s1 Taganoho hai huaidu i lodo di hale di king \p \v 3 Dimaadua ga helekai, “Nia daangada e halahalau di king mo ana gau aamua gi nadau haganoho hai mee huaidu. \v 4 Nia daangada huogodoo e hagi aga dangada ge hagalee manawa dahi. Nadau dee hiihai e ulaula be di ahi i lodo di mee dunu mee dela e hai haga humalia go tangada hai palaawaa gi togomaalia gi di dunu nia palaawaa. \v 5 Di laangi di budu o di king, digaula guu hai di king mo ana gau aamua gi libaliba huaidu i nia waini. \v 6 Uaa, digaula e ulaula be di mee dunu mee i nadau mamaanadu hai huaidu. Di waalooloo di boo nadau hagawelewele e buu, ge luada gu ulaula damana. \p \v 7 “I lodo hua di welengina o nadau hagawelewele, digaula gu daaligi nadau dagi gii mmade. Nadau king la gu hagadau dadaaligi ginaadou guu mmade, gei tangada e dahi ne dalodalo mai gi di Au i di hagamaamaa ai.” \s1 Israel mo nnenua llauehe ala i golo \p \v 8 Dimaadua ga helekai, “Nia daangada Israel e hai be nia palaawaa ne dunu di baahi hua e dahi. Digaula e gana gi nnenua llauehe ala i nadau baahi, \v 9 ge de iloo bolo nadau gana gi digau henua gee guu hai ginaadou gi paagege. Nadau laangi la gu hoohoo ga odi ge digaula e de iloo. \v 10 Di hagamuamua digau Israel e hai baahi gi digaula. Ma e aha maa nia mee huogodoo la guu hai, gei digaula digi loomoi gi muli gi di Au, go Dimaadua go di nadau God. \v 11 Israel e heehee be di mwuroi boiboi: matagidagi digaula ne gahi Egypt bolo e hagamaamaa ginaadou, nomuli gaa llele gi Assyria! \v 12 Gei Au gaa holo dagu hele e kumi digaula be nia manu mamaangi. Au ga hagaduadua digaula gi nia hala ala ne hai go digaula. \p \v 13 “Digaula gu huaidu ang gi ginaadou! Digaula gu diiagi Au, gu hai baahi mai gi di Au. Digaula ga mooho gi daha. Au ne hiihai belee haga mouli digaula, ge nadau daumaha mai gi di Au la guu hala. \v 14 Digaula hagalee dalodalo aga i lodo nadau manawa hagatau, gei digaula ne haga hinga hinga ginaadou gi lala ga wwolowwolo gadoo be nia haihai digau bouli ala e hai. Digaula ma ga dalodalo i nia huwa laagau mono waini, digaula e duuduu nadau gili be digau bouli. Digaula la digau e hai baahi mai! \v 15 Ma e aha maa Au dela ne madamada humalia i digaula gi tomo aga gaa hai digaula gi maaloo, digaula ne hai baahi mai gi di Au. \v 16 Digaula e hulihuli gi daha mo Au gi di god dela ono mogobuna ai. Digaula hagalee hagadagadagagee ginai be di maalei biga. Idimaa nadau dagi e hagamuamua, digaula gaa mmade haga huaidu, ge digau Egypt ga gadagada gi digaula.” \c 8 \s1 Dimaadua e haga huaidu Israel i nadau daumaha dilikai \p \v 1 Dimaadua ga helekai, “Goodou ili hia di buu! Nia hagadaumee gu mmaangi mai gi dogu henua gadoo be nia manu ‘eagle’. Agu daangada gu haga hai gee di hagababa dela ne hai ko Au gi digaula, ge gu hai baahi gi agu agoago. \v 2 Ma e aha maa digaula e gahi Au bolo di nadau God, ge e hai bolo ginaadou nia daangada ni aagu, ge e iloo ginaadou Au, \v 3 digaula guu kili gi daha di mee dela e humalia. Mai i di nadau hai di mee deenei, gei nadau hagadaumee ga waluwalu digaula. \p \v 4 “Agu daangada gu hilihili nadau king, gei ne bida hai hua di hai deenei. Digaula guu dongo nadau dagi laa daha mo dagu haga mogobuna. Digaula ne kae nia silber mo nia goolo, gaa hai nia ada balu god e hai ginaadou gi mooho gi daha. \v 5 Au e de hiihai huoloo gi di kau daane goolo dela e daumaha ginai nia daangada di waahale Samaria. Au e hagawelewele huoloo gi digaula. E waalooloo behee go di nadau dadaumaha gi nia ada balu god? \v 6 Ma tangada Israel dela ne hai di ada god ge di maa hagalee loo di god donu! Di kau daane goolo dela e daumaha ginai i Samaria la ga haga mooho hagaligiligi! \v 7 Digaula ma gaa dogi di madangi, digaula gaa hadi di madangi gaudogi! Di gowaa dogi ‘wheat’ dela hagalee huwa, le e deemee di hai ana palaawaa. Ge di maa gaa huwa, digau mai daha gaa gai nia maa. \v 8 Israel guu hai be nnenua ala i golo, gu balumee be di baalanga mooho. \v 9 Nia daangada Israel guu bida haihai nadau hiihai, e hai gadoo be nia manu ‘donkey’ mmaadagu lodo geinga. Digaula e halahala nadau hagamaamaa mai Assyria, ge hui nia henua ala i golo belee abaaba ginaadou. \v 10 Dolomeenei gei Au ga hagabudu digaula gi di gowaa e dahi ga hagaduadua digaula. Hoohoo hua gei digaula gaa mmae ma ga hagahuaidu go di king o Assyria. \p \v 11 “Di logo mai nia gowaa dudu tigidaumaha e hai go digau Israel belee daa gi daha nia hala digaula, gei nia gowaa hai nia hala e logo mai labelaa! \v 12 Au e hihi gi lala nia agoago e logo ne hai gi nia daangada, gei digaula e de hiihai gi nia maa bolo ma e hai gee, bolo ma nia mee mai daha. \v 13 Digaula e hai mai nadau tigidaumaha ge e gai nia goneiga nia tigidaumaha. Gei Au go Dimaadua hagalee tenetene gi digaula, dolomeenei Au ga maanadu nadau ihala, ga hagaduadua digaula, ga hagau digaula gi muli gi Egypt! \p \v 14 “Digau Israel guu hau nadau hale king, gei digaula gu de langahia tangada dela ne hai ginaadou. Digau Judah guu hau nadau waahale mau. Gei Au ga hagau dagu ahi e dudu nia hale king mo nadau waahale.” \c 9 \s1 Hosea e haga iloo di hagaduadua digau Israel \p \v 1 Nia daangada Israel, dugua godou haihai hagamiami budubudu mee gadoo be digau bouli. Goodou guu huli gi daha mo di godou God, gu hagalee manawa dahi gi Mee. Nia madagoaa huogodoo i hongo tenua, goodou guu hui goodou gi di god Baal be nia ahina huihui nadau huaidina, ge gu aloho nia huwa laagau ala e hagabau gee ai goodou bolo ne hui goodou go mee. \v 2 Gei hoohoo hua, gei goodou ga hagalee dohu gi godou huwa laagau mo nia lolo olib, ge nia waini ga hagalee. \v 3 Nia daangada o Israel ga hagalee noho i hongo tenua Dimaadua, gaa hula gi muli gi Egypt, gaa gai nia meegai ala guu bule go tadau haganoho i lodo Assyria. \v 4 I lodo nnenua o nia daangada mai i daha aalaa, digaula ga deemee di hai nadau tigidaumaha waini gi Dimaadua, be e gaamai nadau tigidaumaha gi Mee. Nadau meegai ga haga gulugulua digau huogodoo ala e gai nia maa, e hai be nia meegai ala e gai i di madagoaa tangada made. Nia maa e hai hegau hua e haga humalia nadau hiigai, hagalee kae be nia tigidaumaha gi di Hale Daumaha Dimaadua. \v 5 Gei nia madagoaa ala guu dugu bolo e hai nia daumaha e hagalaamua Dimaadua ma ga dau mai, ma di aha dela gaa hai go digaula? \v 6 Di madagoaa haingadaa ma ga dau mai, gei nia daangada gu mamaawae gi daha, digau Egypt ga hagabudu mai digaula, e hagabudu digaula belee danu i Memphis\f + \fr 9.6 \ft Memphis la di waahale i Egypt \f*. Nadau maluagina silber mo nia gowaa nogo tuu ai nadau hale la gaa buni geinga mono laagau duduia. \p \v 7 Di madagoaa hagaduadua gu dau mai, go di madagoaa o nia daangada gaa kae nadau mee ala e tau belee kae go digaula. Di hai deenei ma gaa hai, digau Israel ga iloo di maa. Goodou e helekai boloo, “Soukohp deenei le e boiboi. Taane deenei dela gu haga maaloo go God le e dadaulia dono libogo.” Goodou e de hiihai huoloo mai gi di au, idimaa godou ihala la gu llauehe.\x * \xo 9.7 \xt Luke 21.22\x* \v 8 God ne hagau mai au be soukohp belee hagamodongoohia di haga lliga gi ana daangada go digau Israel. Gei tei gowaa dela gaa hana ginai au, goodou e duuli au be di manu mamaangi. I lodo hogi di Hale Daumaha o God, nia daangada la nia hagadaumee ni soukohp. \v 9 Nadau mee ala e hai e huaidu huoloo, e hai be nadau mee nogo hai i Gibeah.\x * \xo 9.9 \xt Gabunga 19.1-30\x* God ga mamaanadu nadau ihala, ga hagaduadua digaula. \s1 Di hala Israel mo nia mee ala gaa tale gi digaula \p \v 10 Dimaadua ga helekai, “Dogu daamada ne gida Israel, e hai be dagu gida nia golee ‘grape’ e tomo i hongo di anggowaa. Dogu daamada ne mmada gi godou maadua mmaadua, e hai be dagu mmada gi di laagau ‘fig’ ne leu matagidagi. Di nadau loomoi gi di Gonduu Peor,\x * \xo 9.10 \xt Numbers 25.1-5\x* digaula gu daamada gu daumaha gi di god huaidu go Baal, gu limalima hua gu gulugulua be nia god ala e aloho ai ginaadou. \v 11 Di aamua o Israel la ga maangi gi daha be di manu, gei digaula ga hagalee haanau nadau dama, di ahina ga hagalee hai dama labelaa. \v 12 Maa nei bolo digaula guu hai nadau dama, Au gaa lahi digaula gi daha, hagalee dugu tangada e dahi gi mouli. Dogu madagoaa ma ga diiagi digau aanei, nia mee huaidu huoloo gaa tale ang gi digaula.” \p \v 13 Meenei Dimaadua, au e mee di mmada bolo nia dama digaula guu kumi gu daaligi gii mmade. \v 14 Ma di aha ga dangidangi adu ko au gi heia gi digau aanei? Heia nadau ahina gi deemee di hai nadau dama! Heia digaula gi deemee di haga uu nadau dama! \s1 Dimaadua e hagi aga digau Israel \p \v 15 Dimaadua ga helekai, “Nadau haihai huaidu huogodoo ne daamada i Gilgal. Au ne daamada ne de hiihai gi digaula i golo. Idimaa digaula guu hai nia mee huaidu, Au ga hagabagi digaula gi daha mo dogu henua. Au ga hagalee aloho i digaula, nadau gau aamua huogodoo gu hai baahi mai gi di Au. \v 16 Digau Israel e hai be di laagau gu maangoo ono aga, ge hagalee huwa ono huwa laagau. Digaula ga hagalee hai nadau dama, gei maa nei bolo nia dama la ga i golo, gei Au ga daaligi nia dama ala e hiihai ginai digaula.” \s1 Soukohp e helekai di hai o Israel \p \v 17 Di God e hai hegau ginai au, la gaa kili gi daha ana daangada, idimaa digaula digi hagalongo gi ana helekai. Digaula gaa hai hua digau e heehee i lodo nnenua. \c 10 \p \v 1 Digau Israel nogo hai be di laagau ‘grape’ e honu i nia ‘grape’. Digaula ma gaa logo nadau maluagina, ge digaula ga haga tuu aga gi mada logo nadau gowaa dudu tigidaumaha. Nadau gowaa ma gaa logo ono meegai, ge digaula ga haga madamada gi mada humalia nia duludulu hagamadagu ala nogo daumaha ginai ginaadou. \v 2 Nia daangada ala nadau manawa huaidu e hai gi hagaduadua i nadau ihala dolomeenei. Dimaadua gaa oho nadau gowaa dudu tigidaumaha mo nadau duludulu haga madagu. \p \v 3 Digau aanei ga limalima hua ga helekai, “Gidaadou tadau king ai, idimaa gidaadou hagalee hagalaamua Dimaadua. Gei di king hogi e hai dana aha mai gi gidaadou?” \v 4 Digaula e haihai nadau balu helekai, e haihai nadau hagababa hai gee mo nia hagababa balumee gi nnenua ala i golo. Nia hegau hai donu guu hai nnegau hai gee, e tomo aga be nia geinga poisin i lodo di hadagee gu haga maluu. \p \v 5 Nia daangada e noho i lodo Samaria la ga mmaadagu mo di tangitangi gi di ngala o di nadau kau daane goolo i Beth-Aven.\x * \xo 10.5 \xt Hosea 4.15\x* Digaula mo digau hai mee dabu ala e hai hegau gi di ada mee deelaa la ga tangi i di maa. Digaula gaa wwolo gi nua i di hagalee o nia madamada o di maa. \v 6 Di ada balu god la gaa kae gi Assyria, e hai di kisakis ang gi di king aamua. Digau Israel la ga manawa paagege, ga haga langaadia i di helekai hagamaamaa dela ne daudali go digaula. \v 7 Di nadau king gaa lahi gi daha be di bida laagau i hongo nia wai. \v 8 Nia gowaa daumaha i hongo di gonduu Aven, di gowaa nogo daumaha digau Israel gi nia balu god, la gaa oho gi daha. Nia laagau duduia mo nia geinga ga tomo aga laa hongo nadau gowaa hai tigidaumaha. Nia daangada gaa wwolo gi nia gonduu, “Hagammuni ina gimaadou!” ge ang gi nia gonduu lligi, “Uhia gimaadou!”\x * \xo 10.8 \xt Luke 23.30; Revelation 6.16\x* \s1 Dimaadua e hagi aga Israel \p \v 9 Dimaadua ga helekai, “Nia daangada Israel digi dugua nadau hai hala mai gi di Au daamada mai di nadau hai di hala i Gibeah, malaa, tauwa gaa hai gi digaula i Gibeah.\x * \xo 10.9 \xt Gabunga 19.1-30\x* \v 10 Au ga heebagi gi digau huaidu aanei ga hagaduadua digaula. Nia henua llauehe gaa buni e hai baahi gi digaula, gei digaula ga hagaduadua i nadau ihala e logo. \p \v 11 “Israel la nogo hai be tamaa kau dela gu aago gi humalia, gu togomaalia ge hiihai e hagadagadaga ana huwa laagau palaawaa. Gei Au ne hagamaanadu bolo e wanga di mee aamo mee gi hongo di uwa madamada o maa, gaa hai a mee gi ngalua damana. Au guu hai Judah gi huudia di mee geli gelegele, ge guu hai Israel gi huudia di mee haga maluu gelegele. \v 12 Au gu helekai gi digaula, ‘Goodou gii bida hagamaluu ina godou gowaa gelegele hoou, dogi ina nia donu gaa hadi nia huwa ala gaa hai go di godou aloho mai gi di Au. Deenei di madagoaa e huli mai ai goodou gi di Au, go Dimaadua, gei Au ga hanimoi ga dui adu nia hagahumalia.’\x * \xo 10.12 \xt Jeremiah 4.3\x* \v 13 Gei goodou ne dogi hua godou mee huaidu, ga hadi ono huwa. Goodou guu gai nia huwa ne hai go godou kai dilikai. \p “Idimaa goodou gu hagadagadagagee gi godou waga hongo henua hai dauwa mo godou gau dauwa dogologo, \v 14 tauwa la ga hanimoi gi godou daangada, gei godou waahale abaaba mau dangihi huogodoo ga mooho. E hai gadoo be di laangi di king Shalman ne oho di waahale Beth-Arbel, gei nia dinana mo nadau dama gu mmade mmade. \v 15 Deelaa di mee gaa hai adu gi goodou, nia daangada o Bethel, idimaa goodou guu hai nia mee huaidu giibeni. Tauwa ma ga daamada, gei di king o Israel gaa made.” \c 11 \s1 Di aloho Dimaadua i ana daangada ala e hai baahi \p \v 1 Dimaadua ga helekai,\x * \xo 11.1 \xt Exodus 4.22; Matthew 2.15\x* “Di madagoaa o Israel nogo hai tamagiigi, gei Au nogo aloho i mee, ne gahi mai a mee i Egypt be dagu dama daane. \v 2 Di waalooloo o dogu gahigahi a mee, le e waalooloo gadoo be dana huli gi daha mo Au. Agu daangada gu tigidaumaha ang gi Baal, ginaadou e dudu nadau ‘incense’ gi nia balu god. \v 3 Ma ko Au dela ne hagawouwou digau Israel gi di haele, ma ko Au dela ne haabai aga digaula, gei digaula e haga de iloo ginaadou Au dela nogo benebene ginaadou. \v 4 Au ne dagi mai digaula gi di Au i di manawa dumaalia mo di manawa aloho. Au ne dahi aga digaula loo gi nua, gi tale loo i ogu gauwae, ga hagahaa ia loo gi lala, ga haangai digaula. \p \v 5 “Gei digaula e buhi hua igolo di nadau huli mai gi di Au, malaa, digaula e hai gii hula labelaa gi muli gi Egypt, gei ogo Assyria gaa dagi ginaadou. \v 6 Tauwa damana gaa dau i nadau waahale, gaa oho nia bontai o nadau abaaba, ge e daaligi agu daangada i di nadau daudali hua go nadau hiihai. \v 7 Digaula gu mau hua di nadau huli gi daha mo Au. Digaula gaa hai hua digau e noho tangitangi i nadau mee ala e aamo i nadau nua le e daamaha, gei deai tangada e daa di maa gi daha mo nadau nua ai. \p \v 8 “Israel, dehee dagu hai dela gaa mee ai Au di kili goodou gi daha? Dehee dagu hai dela gaa mee ai di diiagi goodou? E hai behee, Au e mee di daaligi goodou hagahuaidu, be dagu hai dela ne hai gi Admah? Be e hai adu gi goodou be dagu hai dela ne hai gi Zeboiim?\x * \xo 11.8 \xt Deuteronomy 29.23\x* Dogu manawa hagalee dugu Au gi heia nia mee aanei, i dogu aloho i goodou le e damanaiee huoloo. \v 9 Au hagalee hagaduadua goodou ma ga hagawelewele iei Au, gei Au hagalee daaligi labelaa Israel, idimaa, Au go God, Au hagalee tangada dangada. Au go di God Hagamadagu dela e noho i godou baahi. Au hagalee haneia gi goodou mo dogu hagawelewele. \p \v 10 “Agu daangada la ga daudali Au i dogu madagoaa ma ga ngoloolo be di laion ang gi nadau hagadaumee. Digaula ga loomoi gi di Au hagalimalima mai baahi dai. \v 11 Digaula ga loomoi i Egypt, hagalimalima gadoo be nia manu mammaangi, ge mai i Assyria gadoo be nia mwuroi. Au ga laha mai labelaa digaula gi nadau guongo. Au, go Dimaadua ne helekai.” \s1 Israel mo Judah e hagi aga \p \v 12 Dimaadua ga helekai, “Digau Israel gu daabui Au gi nadau dilikai mo nadau halahalau dangada, gei digau Judah e hai baahi hua igolo mai gi di Au, go di God manawa dahi ge haga madagu. \c 12 \p \v 1 “Nia mee huogodoo digau Israel e hai mai luada gaa dae gi di boo e balumee hua ge haga mooho mee. Di hai mee huaidu mo di ngalungalua hagamuamua la gu llauehe mai i nadau baahi. Digaula e hai nadau hagababa gi Assyria mo di huihui mee gi Egypt.” \p \v 2 Dimaadua la dana hai e hai baahi gi Judah, Mee e hagaduadua digau Israel gi nadau hai ala e ngalungalua ai. Mee gaa tala di hui gi digaula i nadau mee ala ne hai. \v 3 Jacob go di nadau damana madua nogo ngalungalua haingadaa dalia dono duaahina go Esau nau madagoaa nogo i lodo tinae di nau dinana. Dono madagoaa ne tomo aga, gei mee gu heebagi gi God.\x * \xo 12.3 \xt Genesis 25.26; 28.10-22; 32.24-26\x* \v 4 Mee gu heebagi gi tangada di langi gu maaloo. Mee gaa dangi ga madau dono hagahumalia. God ne hanimoi gi tadau damana go Jacob i Bethel, ga helekai gi mee. \v 5 Deenei la go Dimaadua, go God di Gowaa Aamua, go Yihowah go di ingoo dela belee daumaha ginai. \v 6 Dolomeenei, goodou go nia hagadili o Jacob, hagadonu ina di godou God, lloomoi gi muli gi Mee. Goodou gi manawa dahi mo di hai mee donu, mo di tali maalia di godou God. \s1 Nnelekai hagi aga ala i golo \p \v 7 Dimaadua ga helekai, “Nia daangada Israel la hagalee donu, e hai be digau Canaan. Digaula e aloho i di nadau halahalau nadau gau huihui mee gi nadau pauna hai gee. \v 8 Digaula e helekai boloo, ‘Gidaadou gu maluagina. Gidaadou guu hai tadau maluagina damanaiee. Gei deai tangada e hai bolo gidaadou ne maluagina hua hala.’ \v 9 Gei Au, go Dimaadua di godou God, dela ne laha mai goodou gi daha mo Egypt, Au gaa hai goodou gii noho labelaa i lodo nia hale laa, gadoo be dogu hanimoi gi goodou i lodo di anggowaa.\x * \xo 12.9 \xt Leviticus 23.42-43\x* \p \v 10 “Au gu helekai gi agu soukohp, guu wanga nia hagagida e logo gi digaula; Au guu wanga agu hagailoo gi agu soukohp bolo gi haga iloo nnelekai hagalliga. \v 11 Gei nia ada balu god e daumaha ginai digaula i Gilead, ge digau ala e daumaha gi nia maa la gaa mmade. Nia kau daane e tigidaumaha ai i Gilgal, ge nia gowaa hai tigidaumaha i golo la gaa hai nia hagabae hadu i hongo nia gowaa maalama.” \p \v 12 Tadau damana madua go Jacob guu lele gi Mesopotamia. Mee gu ngalua gi tuai daane, gu madamada humalia i nia siibi a maa bolo e hai dono lodo. \v 13 Dimaadua gu hagau dana soukohp belee laha mai gi daha digau Israel mo di hai hege i Egypt, ge nogo madamada humalia i digaula.\x * \xo 12.13 \xt Exodus 12.50-51\x* \v 14 Digau Israel guu hai Dimaadua gi hagawelewele gu haga manawa gee a Mee. Digaula e humalia hua e mmade gii tau gi nadau ihala. Dimaadua ga hagaduadua digaula i di nadau haga manawa gee a Mee. \c 13 \s1 Di hagi aga muliagina digau Israel \p \v 1 I lodo di madagoaa gu doo gi daha, di madagoaa di madawaawa Ephraim ma ga helekai, gei nia madawaawa Israel ala i golo gu mmaadagu. Digaula e mmada gi Ephraim ga hagadagadagagee gi mee. Gei nia daangada di madawaawa deelaa gu ihala i di nadau daumaha gi di balu god go Baal, gei digaula gaa mmade i di nadau hai deenei. \v 2 Digaula ga haihai hua nadau ihala e hai nadau ada mee baalanga e daumaha ginai, nia ada mee silber ne hai go nia daangada gi nadau hagamaanadu mo nadau lima. Gei digaula ga helekai, “Heia nia tigidaumaha gi digaula!” Nia daangada e mee di hongi nia ada mee aalaa behee, go nia ada damaa kau! \v 3 Malaa, nia daangada aanei la ga nggala ga hagalee be nia wai ala e maa gi daha i di luada o di laangi. Digaula gaa nngala be nia geinga e ili gi daha go di madangi i di gowaa hili mee, e hai be nia huiahi e buu gi daha mai di bongoo di hale. \p \v 4 Dimaadua ga helekai, “Ma ko Au go Yihowah go di godou God, dela ne laha mai goodou gi daha mo Egypt, deai di godou God i daha mo Au ai. Ko Au modo go Au go di godou Dangada Hagamouli. \v 5 Au nogo madamada humalia i goodou nogo i lodo di anggowaa maangooakii.\x * \xo 13.5 \xt Deuteronomy 8.11-17\x* \v 6 Gei di godou dau hua i lodo tenua humalia, goodou ga miami ga maaluu, gaa lawa ga hagamuamua, ga de langahia e goodou Au. \v 7 Malaa, gei Au ga heebagi adu gi goodou gadoo be di laion. Au gaa dogo hagammuni i taalinga o godou ala, e talitali goodou gadoo be di ‘leopard’. \v 8 Au ga daaligi goodou gadoo be di ‘bear’-ahina dela ne nngala ana dama, ga hahaahi goodou gi mahaahaa. Au gaa gai goodou i di gowaa hua dela ne kumi ai goodou gadoo be di laion, gaa oho goodou haga ligiligi gadoo be di manu lodo geinga. \p \v 9 “Digau Israel, Au gaa hai loo gi daaligi goodou, malaa, koai dela gaa mee di hagamaamaa goodou? \v 10 Goodou gu dangidangi e hiihai di godou king e dagi goodou mo ono ehoo hagamaamaa, malaa, dehee di hai digaula gaa mee di haga mouli di godou henua?\x * \xo 13.10 \xt 1-Samuel 8.5-6\x* \v 11 Au gu gowadu godou king i lodo dogu hagawelewele, gei Au gaa daa digaula gi daha mo goodou i lodo dogu hagawelewele damanaiee.\x * \xo 13.11 \xt 1-Samuel 10.17-24; 15.26\x* \p \v 12 “Di huaidu o Israel mo nadau mee hala ala nogo hai la guu hihi gi lala, ge di beebaa deelaa di mee e benebene hagahumalia. \v 13 Digau Israel di nadau madagoaa humalia i golo belee haga mouli ginaadou, gei digaula hagalee kae di maa. Digaula e boiboi gadoo be di tama dela belee haanau mai gei e buhi di ulu mai gi daha mo tinae dono dinana. \v 14 Au hagalee daa mai nia daangada aanei gi daha mo di gowaa o digau mmade, be e duuli digaula gi daha mo di mogobuna o di made. Di made, gaamai au magi huaidu! Tenua o digau mmade nei, gaamai dau mee oho gowaa! Idimaa, Au gu deai dogu aloho i digau aanei ai.\x * \xo 13.14 \xt 1-Corinthians 15.55\x* \v 15 Au e de hei e Au ma Israel ma ga tomo aga gadoo be nia geinga o lodo henua, gei Au ga haga mmaa goodou gi daha, gadoo be di madangi welengina e gono ia i dua i di anggowaa, e haga maangoo nadau monowai uwa aga mono monowai geli, gei e haga mmaa gi daha nia mee huogodoo ala e hagalabagau. \v 16 Samaria\f + \fr 13.16 \ft \+bk Samaria\+bk*, deenei la di waahale damana i lodo Israel, di gowaa dela e dagi nadau king. Nia king o digau Judah la nogo dagi i lodo Jerusalem \f* le e hai loo gii kae di hagaduadua, i mee dela gu hai baahi mai gi di Au. Ana daangada le e mmade hua i lodo tauwa, gei nadau dama ga kilikili go nadau hagadaumee gi hongo di gelegele, gei nia ahina hai dama ga hahaahi nadau dinae.” \c 14 \s1 Tangidangi Hosea ang gi digau Israel \p \v 1 Goodou go digau Israel, huli gi muli, lloomoi gi Dimaadua go di godou God. Godou huaidu la guu hai goodou gi dugidugi godou wae gi hingahinga. \v 2 Lloomoi gi muli gi Dimaadua, tigidaumaha gi Mee i talodalo deenei: \q1 “Meenei Dimaadua, dumaalia mai \q1 gi gimaadou i madau huaidu, \q1 hagalongo gi di madau dalodalo, \q1 gei gimaadou ga hagaamu do ingoo \q1 be di madau hagababa dela guu hai. \q1 \v 3 Assyria e deemee loo di benebene gimaadou, \q1 gei nia hoodo o tauwa le e deemee di duuli gimaadou. \q1 Gimaadou ga hagalee helekai labelaa gi nia balu god \q1 bolo digaula la go madau god. \q1 Meenei Dimaadua, haga gila ina aga \q1 do manawa aloho mai gi gimaadou, \q1 ala e hai be nia dama nadau damana ai.” \s1 Dimaadua e hagababa di mouli hoou ang gi Israel \p \v 4 Dimaadua ga helekai, “Au ga laha mai labelaa agu dama. Au ga aloho i digaula aga i lodo dogu manawa hagatau, gei ga hagalee hagawelewele gi digaula. \v 5 Au ga hagahumalia digau Israel, gadoo be di uwa dela ma gaa doo iha gi hongo tenua maangoo. Digaula ga moholoholo be nia akai, nia aga digaula ga mau dangihi gadoo be nia aga o nia laagau ‘cedar’ o Lebanon. \v 6 Digaula ga mouli i di mouli hoou, ga madamada gadoo be nia laagau olib. Digaula gaa kala hogi, gaa hai hogi labelaa be nia laagau ‘cedar’ o Lebanon. \v 7 Gei digaula gaa noho labelaa i lala ogu madamada humalia. Digaula gaa dogi nadau haga dili, gaa huwa logo gadoo be di gowaa dogi waini. Digaula gaa tomo, gaa dele ono longo gadoo be nia waini o Lebanon. \v 8 Digau Israel ga hagalee hai hegau labelaa gi nia balu god, gei Au ga hagagila nadau dalodalo ga benebene digaula. Au ga haga malu digaula, gadoo be di laagau ‘pine’ tomo e hai ono lau laagau humalia. Ma ko Au dela e hidi mai iei nadau maluagina huogodoo.” \s1 Di haga odi o di beebaa \p \v 9 Digau kabemee le e hai gi iloo ginaadou nia mee aanei e hihi i ginei, mo di hagalabagau ina nia maa. Nia ala o Dimaadua le e donu, e hula ai digau ala e hai di tonu, gei digau huaidu le e hingahinga i nia maa gaa too gi lala, idimaa, digaula hagalee e daudali nia maa.