\id 1TH Kapingamarangi \h 1 Thessalonians \toc1 Tahi Lede a Paul ang gi di Nohongo Dabu i Thessalonica \toc2 1 Thessalonians \toc3 1-Thessalonians \mt1 1 THESSALONIANS \mt2 Tahi Lede a Paul ang gi di Nohongo Dabu i Thessalonica \imt1 Di haga modongoohia: \im Thessalonica la di waahale dagi o Macedonia, tenua e dau gi Rome. Paul gu haga duu dana nohongo dabu i di gowaa deelaa, i muli dono hagatanga i Philippi. Digau o Jew i golo ne hai tamu a Paul i nia hegau a maa ala e kila huoloo i baahi digau tuadimee ala e hiihai e daumaha i baahi digau o Jew. Deelaa di mee digaula ne hagabagi a Paul gi daha mo Thessalonica, gaa hana gi Berea. I muli o mee ne dau i Corinth, mee ga longono nia longo o di nohongo dabu i Thessalonica mai i baahi dono ehoo hai hegau go Timothy. \ip \bk Tahi lede a Paul ang gi di Nohongo Dabu i Thessalonica\bk* la ne hihi belee hagamaaloo aga ge e hai gii donu nia dama a Christ ala i golo. Gei mee guu hai dana danggee i dono longono nia hagadonu digaula mo nadau aaloho. Mee e haga langahia gi digaula tagadilinga mouli dela nogo hai koia i dono madagoaa nogo noho i nadau baahi, gei e helekai gi nia heeu ala ne kila aga i lodo di nohongo dabu i di lua hanimoi o Christ, dela bolo tangada hagadonu dela ne made i mua di hanimoi o Christ, be mee e dau e kae di mouli dee odi dela e gaamai go Christ i dono hanimoi? Gei di heeu i golo bolo Christ e hanimoi labelaa ma gaa hee? Paul gu hagi anga gi digaula bolo gi ngalua hua gi mua i lodo nadau hegau o di hagadonu, mo di talitali hagadagadagagee gi di hanimoi o Christ. \iot Di hagahonu di beebaa deenei: \io1 Di haga modongoohia \ior (1.1)\ior* \io1 Di danggee mo di hagaamu \ior (1.2—3.13)\ior* \io1 Di aago di hai o di mouli o nia dama a Christ \ior (4.1-12)\ior* \io1 Di agoago o di hanimoi o Christ \ior (4.13—5.11)\ior* \io1 Di hagaodi gi muli o nia bule \ior (5.12-22)\ior* \io1 Di hagaodi o di lede deenei \ior (5.23-28)\ior* \c 1 \p \v 1 Mai baahi o Paul, Silas mo Timothy, ang gi di nohongo dabu i Thessalonica dela gu hai mee ginai God Tamana mo Tagi go Jesus Christ.\x * \xo 1.1 \xt Acts 17.1\x* \p Tumaalia mo di noho i di aumaalia gi madalia goodou. \s1 Di mouli mo di hagadonu o digau o Thessalonica \p \v 2 Gimaadou e danggee hagaamu tumaalia ang gi God i nia madagoaa huogodoo, ge dee modu di madau haga langahia labelaa goodou i lodo madau dalodalo. \v 3 Gimaadou e langahia i mua nnadumada o tadau Damana go God i di godou hai hegau gi godou hagadonu, mo di aloho dela gaa hidi ai goodou ga ngalua damana, mo di godou hagamau dangihi i lodo di godou hagadagadagagee gi tadau Dagi go Jesus Christ. \p \v 4 Madau duaahina nei, gimaadou gu iloo bolo God e aloho i goodou, gei gu hilihili goodou e hai nia dama ni aana. \v 5 Gimaadou gu hagadele adu gi goodou di Longo Humalia, hagalee go nnelekai la hua, mo nia mogobuna o di Hagataalunga Dabu, mo di madau hagadonu dela guu donu humalia. Goodou gu iloo madau mouli i di madau madagoaa nogo noho i godou baahi belee hagahumalia goodou. \v 6 Goodou gu daudali hua gimaadou mo Tagi. Ma e aha maa goodou guu tale ang gi di hagaduadua damana, gei goodou guu kae nnelekai aalaa, mo di tene mai baahi di Hagataalunga Dabu.\x * \xo 1.6 \xt Acts 17.5-9\x* \v 7 Gei goodou guu hai di ada hagamodongoohia ang gi digau hagadonu huogodoo o Macedonia mo Achaia. \v 8 Hagalee go nnelekai di Longo Humalia lahua ala ne agoago go goodou gi lodo Macedonia mo Achaia, gei di longo o di godou hagadonu a God guu dele labelaa gi nia gowaa huogodoo. Malaa, gimaadou gu dei madau mee e helekai ai. \v 9 Nia daangada huogodoo gu hagabooboo i di godou hagalaamua gimaadou i di madau lloo adu gi godou baahi, mo di godou huli gi daha mo nia balu god ang gi God, bolo goodou e daumaha hua gi God Mouli dela e donu, \v 10 mo di godou talitali di hanimoi o dana Dama madua i di langi. Dana Dama madua go Jesus dela ne haga mouli aga go Mee mai i dono made, gei dela e haga dagaloaha gidaadou gi daha mo di hagawelewele a God dela ga dau mai. \c 2 \s1 Nnegau a Paul i Thessalonica \r (Acts 17.1-9) \p \v 1 Madau duaahina nei, goodou gu iloo di madau lloo adu gi godou baahi guu gila humalia huoloo. \v 2 Gei goodou gu iloo di madau hagahuaidu mo haga balumee i lodo Philippi, i mua di madau lloo adu gi godou baahi i Thessalonica. Ma e aha maa gimaadou guu dau gi lodo di hai baahi damana, gei tadau God gu hagamaaloo aga gimaadou bolo gi agoago adu gi goodou di Longo Humalia dela mai dono baahi.\x * \xo 2.2 \xt Acts 16.19-24; 17.1-9\x* \v 3 Gei madau agoago adu gi goodou, la hagalee ne gaamai i nia kai tilikai, be di maanadu huaidu, be di halahalau dangada. \v 4 Gei gimaadou e agoago i nia madagoaa huogodoo be di hiihai a God, idimaa, Mee gu dugu mai gi gimaadou gi hagadele di Longo Humalia. Gimaadou hagalee hagamada bolo e haga manawa lamalia nia daangada, gei e haga manawa lamalia a God dela e hagadina tadau hagabaubau. \v 5 Goodou gu iloo humalia bolo gimaadou hagalee ne lloo adu mo madau helekai halahalau, be gimaadou ne helekai i nia helekai ala e hagammuni di hagagailaa. God go di madau haga dootonu. \v 6 Gimaadou digi hagamada bolo e halahala di madau hagaamu mai baahi digau ala i golo, be mai godou baahi, \v 7 ma e aha maa gimaadou e mee di hai goodou gi heia madau hiihai, idimaa gimaadou la nia dama agoago hagau ni Christ. Gei gimaadou nogo manawa balabala i di madau madagoaa nogo noho i godou baahi, nogo hai gadoo be tinana e benebene ana dama. \v 8 Idimaa i di madau aaloho i goodou, gimaadou gu togomaalia e gowadu gi goodou di Longo Humalia mai baahi o God, gei hagalee go di Longo Humalia la hua, mo madau mouli labelaa, idimaa, goodou guu hai nia hoo hagaaloho ni gimaadou. \v 9 Madau duaahina nei, goodou e langahia di madau ngalua duadua. Gimaadou nogo ngalua boo mo aa bolo gi aadee gimaadou, i di madau hagi adu di Longo Humalia mai baahi o God. \p \v 10 Madau gau hagadootonu la go goodou mo God, bolo madau hangaahai adu gi goodou ala gu hagadonu, la nogo madammaa ge donu, hagalee hala. \v 11 Goodou e iloo bolo di madau benebene tangada nei mo tangada nei i goodou, le e hai be nia maadua e benebene nau dama donu. \v 12 Gimaadou gu hagamaaloo aga goodou ge e haga tenetene goodou, gu hagamahi adu gi goodou bolo gi mouli i di mouli dela e manawa tene ginai a God, dela e gahigahi mai goodou gi hai mee goodou gi dono henua mo ono madamada. \p \v 13 Tadinga labelaa i golo dela e danggee ai gimaadou gi God i nia madagoaa huogodoo. Di madau madagoaa ne gowadu gi goodou nia helekai a God, gei goodou gu longono guu kae nia maa, hagalee ne kae bolo nia helekai mai baahi nia daangada, gei ne kae bolo nia helekai mai baahi o God, gei di maa e donu. Idimaa, God le e hai hegau i baahi goodou ala gu hagadonu. \v 14 Madau duaahina nei, nia mee ala ne hai adu gi goodou, la guu hai labelaa gi nia nohongo dabu a God ala i lodo Judea, gi nia daangada ala gu hai mee ginai Jesus Christ. Goodou guu kae di hagaduadua mai baahi godou daangada donu, dela ne kae go digaula mai baahi digau o Jew. \x * \xo 2.14 \xt Acts 17.5\x* \v 15 Aalaa go ginaadou ala ne daaligi Tagi Jesus mo nia soukohp, guu hai hagahuaidu gimaadou. Digaula gu haga manawa gee huoloo a God, mo di hai baahi gi nia daangada huogodoo!\x * \xo 2.15 \xt Acts 9.23,29; 13.45,50; 14.2,5,19; 17.5,13; 18.12\x* \v 16 Digaula gu hagamada e bule gimaadou gi hudee agoago gi digau tuadimee i nnelekai ala e mee di haga mouli digaula. Deenei tamanaiee o nadau huaidu ala nogo haihai i nia madagoaa huogodoo. Dolomeenei gei di hagawelewele o God la guu dau i digaula! \s1 Di hiihai o Paul bolo e haga heetugi labelaa gi digaula \p \v 17 Madau duaahina nei, gimaadou nogo mogowaa i goodou i di madagoaa bodobodo, hagalee mogowaa i baahi tadau hagamamaanadu, gei e mogowaa hua i tadau huaidina. Gimaadou gu hidihidi huoloo i goodou, gu hagamahi belee haga heetugi adu gi goodou! \v 18 Gimaadou gu hiihai e lloo adu labelaa. Au go Paul gu hagamada belee hanadu labelaa gi godou baahi hagalee hagadahi hua, gei Setan digi diagia gimaadou gi lloo adu. \v 19 Go goodou hua go di madau hagadagadagagee mo di madau tene, mo di madau hadinga e hagaamu ai madau aali i mua tadau Dagi go Jesus i dono madagoaa ma ga hanimoi ai. \v 20 E donu, ma go goodou ala go madau hagaamu mo madau tene! \c 3 \p \v 1 Gimaadou gu deemee di hagakono di noho mogowaa i goodou, gei gimaadou ga hagamaanadu bolo gimaadou gaa noho hua mada gimaadou i Athens\x * \xo 3.1 \xt Acts 17.15\x* \v 2 i di madagoaa gimaadou ne hagau adu tadau duaahina go Timothy dela nogo hai hegau dalia gimaadou gi God e agoago di Longo Humalia di hai o Christ. Gimaadou ne hagau adu a mee belee hagamaaloo aga goodou, ge e hagamaamaa godou hagadonu, \v 3 bolo tangada e dahi i goodou gi dee huli gi muli idimaa go nia hagaduadua aanei. Goodou gu iloo hua bolo nia hagaduadua aanei la di mee ni God mai gi gidaadou. \v 4 Di madau madagoaa nogo i godou baahi, gimaadou gu hagi adu i mua di madagoaa bolo gidaadou gaa tale gi nia hagaduadua, gei goodou gu modongoohia bolo guu hai. \v 5 Deelaa tadinga dagu hagau adu Timothy. Au gu deemee di talitali, ga hagau adu laa a mee, bolo gi iloo eau di godou hagadonu. E deemee di hai bolo Setan gu hagamada goodou, gei madau hegau ala nogo hai i godou baahi, la gu balumee hua. \p \v 6 Dolomeenei, gei Timothy gu gaamai di longo haga tenetene o godou hagadonu mo aaloho. Mee gu helekai bolo goodou e mamaanadu huoloo i gimaadou, gei goodou e hiihai huoloo bolo goodou e heetugi mai gi gimaadou, gadoo be di madau hiihai.\x * \xo 3.6 \xt Acts 18.5\x* \v 7 Malaa, madau duaahina nei, i lodo madau haingadaa mo madau hagaduadua huogodoo, gimaadou e maaloo huoloo, idimaa, ma go godou hagadonu ne hagamaaloo aga gimaadou. \v 8 Dolomeenei gimaadou e mouli, idimaa goodou e hagamau dangihi godou mouli buni anga gi tadau Dagi. \v 9 Dolomeenei gimaadou guu mee di danggee ang gi God i goodou. Gimaadou e danggee gi Mee, idimaa gimaadou gu tenetene i mua o God, idimaa go goodou. \v 10 Boo mo aa, gei gimaadou e dangidangi ang gi Mee gi dugu mai tadau madagoaa e heetugi, gei e hagamaamaa goodou i nia mee ala e dee dohu i godou hagadonu. \p \v 11 Tadau Damana go God mo tadau Dagi go Jesus gi hagatogomaalia ina di ala dela e lloo adu ai gimaadou gi goodou! \v 12 Tagi gi hagatomo aga ina di godou aloho i godou mehanga gi honutulu be madau aloho i goodou. \v 13 I di ala deenei, Mee ga hagamaaloo aga godou manawa gii dohu dogomaalia ge e dabuaahia i baahi tadau Damana go God, i di madagoaa tadau Dagi Jesus ma ga hanimoi mo ana daangada huogodoo. \c 4 \s1 Di mouli e tene ginai God \p \v 1 Madau duaahina nei, goodou gu iloo mai madau baahi di mouli dela e haga tenetene ai a God. E donu, deenei di godou mouli e mouli ai, gei dolomeenei gimaadou e tangi adu hagamahi i di ingoo o tadau Dagi go Jesus, bolo goodou gi heia hua beelaa gi tomo aga i lodo di mouli deenei. \v 2 Goodou gu iloo nia agoago ala gu hagi adu go gimaadou mai di mogobuna o tadau Dagi go Jesus. \v 3 Malaa, deenei di manawa o God adu gi goodou, bolo gi heia goodou gii dabu, gei gi lawa mai gi daha mo di hai be di manu. \v 4 Tangada nei mo tangada nei gi iloo ia di noho i baahi dono lodo i tabuaahia mo di hagalaamua. \v 5 Hudee hiihai gi di manawa hai be di manu, gadoo be nia daangada ala e noho i lodo di bouli ala e de iloo ginaadou a God. \v 6 Malaa, di mee deenei, gi dee hai hala go tangada gi dono duaahina daumaha, be e hagahuaidu nia donu o maa. Gimaadou gu hagi adu nia mee aanei i mua, gei gimaadou gu haga modongoohia adu gi goodou di hai a God dela e hagaduadua digau ala e hai nadau mee hala beenei. \v 7 God hagalee ne gahigahi mai gidaadou gi lodo di mouli milimilia, gei ne gahigahi mai gi lodo di mouli dabuaahia. \v 8 Maa tangada ga haga balumee nia agoago aanei, la hagalee ne haga balumee tangada, ne haga balumee hua a God dela ne gowadu gi goodou dana Hagataalunga Dabu. \p \v 9 Au hagalee bolo e hai loo gi hihi adu gi goodou di godou hai dela e aloho i godou duaahina hagadonu aalaa, idimaa, God guu lawa dana hagi adu di hai o di hagadau aaloho i godou mehanga. \v 10 Goodou guu hai nia mee aanei gi godou duaahina ala i lodo Macedonia hagatau. Malaa, madau duaahina nei, gimaadou e tangi adu bolo gi hagamahi gi haga damana ina aga di aloho deenei. \v 11 Goodou hagamahi gi di mouli dela e noho i di aumaalia gii bida madamada humalia i goodou. Gi ngalua gi godou mouli, be di madau hai ne hagi adu i mua. \v 12 Goodou ma gaa hai beenei, gei goodou ga hagalaamua go digau ala e de hagadonu, gei goodou ga hagalee gana gi digau ala i golo. \s1 Di hanimoi o Tagi \p \v 13 Madau duaahina nei, gimaadou e hiihai bolo goodou gi iloo di tonu di hai o digau mmade, bolo gi de lodo huaidu goodou gadoo be digau ala nadau hagadagadagagee ai. \v 14 Gidaadou gu hagadonu bolo Jesus guu made, gu mouli aga, malaa, gidaadou gu hagadonu bolo God ga laha mai dalia a Jesus digau ala guu mmade i lodo nadau hagadonu a Mee. \p \v 15 Malaa, aanei nia agoago a Tagi ala e agoago go gimaadou adu gi goodou bolo gidaadou ala e mouli i di laangi o Tagi ma ga hanimoi ai, gidaadou hagalee bolo gaa hula i mua digau ala guu mmade.\x * \xo 4.15 \xt 1-Corinthians 15.51-52\x* \v 16 Tagi ga haneia i di langi, gei di lee hagadaba gaa hai, deenei di lee o tangada di langi aamua, mo di lee o di buu a God ga ili, gei digau ala ne mmade i lodo nadau hagadonu a Christ ga mouli aga matagidagi. \v 17 Nomuli, gei gidaadou huogodoo ala e mouli i di madagoaa deelaa, ga haga puni gi digaula i lodo nia gololangi e heetugi gi Tagi i lodo di ahiaalangi. Deelaa di hai o tadau noho madalia a Tagi gaa hana hua beelaa. \v 18 Malaa, hagadau hagamaaloo aga ina goodou gi nnelekai aanei. \c 5 \s1 Hagatogomaalia gi di hanimoi o Tagi \p \v 1 Madau duaahina nei, nia madagoaa mo nia laangi nia mee aanei ma ga kila aga e hagalee e hai loo gi hihi adu gi goodou. \v 2 Idimaa, goodou gu iloo humalia di Laangi o Tagi dela e hanimoi ai le e hai be tangada gaiaa dela e hanimoi i di boo.\x * \xo 5.2 \xt Matthew 24.43; Luke 12.39; 2-Peter 3.10\x* \v 3 Deelaa di madagoaa nia daangada ga helekai boloo, “Nia mee huogodoo gu humalia, guu noho baba,” gei dela hogi di madagoaa di mooho damana ga limalima gaa tale ang gi digaula, gadoo be di mmae o di ahina ma ga haanau, gei nia daangada huogodoo ga deemee di llele gi daha. \v 4 Madau duaahina, goodou hagalee e noho i lodo di bouli, malaa, di laangi deelaa gi hudee haga homouli ina goodou be tangada gaiaa. \v 5 Goodou huogodoo la nia daangada ni di maalama, nia daangada ni di aa. Gidaadou hagalee ni di boo be ni di bouli. \v 6 Malaa, gidaadou hudee kii be digau ala i golo, gi aala, gi madammaa. \v 7 Digau ala e kii, le e kii i di boo, gei digau ala e libaliba, le e libaliba i di boo. \v 8 Malaa, gidaadou la nia daangada ni di laangi, gidaadou gi madammaa, gi ulu di hagadonu mo di aloho, e hai tuuli o tadau hadahada, gi ulu di goobai dauwa, dela go di hagadagadagagee o di mouli dee odi.\x * \xo 5.8 \xt Isaiah 59.17; Ephesians 6.13-17\x* \v 9 God hagalee ne hilihili gidaadou bolo gi duadua i dono hagawelewele, gei gi hai mee gi di mouli dee odi mai i tadau Dagi go Jesus Christ, \v 10 dela ne made mai gi gidaadou bolo gi mouli gidaadou dalia a Mee, ma e aha maa gidaadou e mouli be e mmade i dono madagoaa ma ga hanimoi ai. \v 11 Deenei laa, goodou hagadau hagamaaloo ina aga goodou, hagadau hagamaamaa i goodou be di godou hai dela e hai dolomeenei. \s1 Nia aago mono hagaaloho haga muliagina \p \v 12 Madau duaahina nei, gimaadou e tangi adu gi hagalabagau ina digau ala e hai nadau hegau i godou baahi, ala e dagi ge aago goodou gi di mouli o Christ. \v 13 Gi hagalaamua ina, aaloho i digaula, idimaa go nadau hegau ala e hai. Goodou gii noho i lodo di aumaalia. \p \v 14 Madau duaahina nei, gimaadou e helekai hagamahi adu gi goodou, gi hagailoo gi digau ala e hagatoo, gei gi hagamaaloo aga ina digau ala e lligi nadau hagadonu, mo di hagamaamaa digau ala e paagege, mo di hagakono di manawa ang gi nia daangada huogodoo. \v 15 Goodou mmada gi humalia gi dee hui di huaidu gi di huaidu, gei nia madagoaa huogodoo goodou gi dugu anga gi heia nia mee humalia i godou mehanga mo i baahi nia daangada huogodoo. \p \v 16 Goodou gi tenetene i nia madagoaa huogodoo, \v 17 gii hai dalodalo i nia madagoaa huogodoo. \v 18 Goodou gi danggee ang gi God i nia mee huogodoo, deenei di mee a God e haa manawa ai bolo goodou gi heia i lodo godou mouli buni anga gi Jesus Christ. \p \v 19 Goodou hudee dugua di moomee o di Hagataalunga Dabu dela i godou baahi, \v 20 gei goodou hudee haga balumee ina nia helekai mai baahi o God. \v 21 Hagadina ina nia mee huogodoo, daahia go nia mee ala e humalia, \v 22 gei gi hagapaa gi daha mo nia mee huaidu huogodoo. \p \v 23 God dela ne gaamai gi gidaadou di aumaalia, gi heia goodou gi dabuaahia i nia ala huogodoo, ge gi benebene ina goodou hagatau, godou hagataalunga, godou mouli, mo godou huaidina, gi daha mo nia mee hai hala huogodoo i di madagoaa o tadau Dagi Jesus Christ ma ga hanimoi. \v 24 Mee dela e gahigahi goodou, ga haga gila aga di mee deenei, idimaa, Mee e manawa dahi. \p \v 25 Madau duaahina nei, goodou dalodalo i gimaadou. \p \v 26 Goodou gi hagaaloho gi digau hagadonu huogodoo gi di hagaaloho o nia dama a Christ. \p \v 27 Au e hagamaaloo goodou i di mogobuna o Tagi bolo goodou gi daulia di lede deenei gi tadau duaahina daumaha huogodoo. \p \v 28 Tumaalia o tadau Dagi go Jesus Christ gi madalia goodou.