\id JOB \ide UTF8 \h JOB \toc1 Job \toc2 Job \toc3 Job \mt1 JOB \is1 Tukakinyen Book Lal JOB \ip Book in \bk Job\bk* fahkak sramsram ke sie mwet sumoswos su keok ke mwe ongoiya lulap — tulik natul kewa misa, acn lal uh musalla, ac manol nufon afla ke faf. Mwet se ma simis book se inge takunla sramsram lal Job ac mwet kawuk lal ke ma elos nunku ke mwe ongoiya nu sel inge, oayapa ke orekma lun God nu sin mwet uh. Saflaiyen book se inge srumun ke God El sifacna sikyang nu sel Job. \ip Mwet kawuk tolu lal Job aketeya mwe keok lal Job oana ke liyeya selos in lulalfongi se ma elos pahla kac. Elos eis mu pacl nukewa God El akwoye mwet wo ac kai orekma lun mwet koluk, ouinge elos pangon mu mwe keok nu sel Job inge akkalemye lah oasr ma koluk lal. Tusruktu Job el pangon mu suloal nunkeya seltal. El liye mu oasr pacl tia sikyak oana ma elos fahk uh. El tiana nunku mu kain ongoiya inge fal in sikyang nu sel, mweyen in pacl nukewa el pula mu el moulkin moul na pwaye ac suwohs. El tia ku in kalem kac lah efu ku God El lela kain ma na koluk inge in sikyang nu sin kain mwet se el uh, ac el suk na elan etu sin God lah efu. Tiana wanginla lulalfongi lal Job, tusruktu el kena elan etu mu el aksuwosyeyuk ye mutun God ac ye mutun mwet uh, mweyen wanginna ma sufal lal. \ip God El tiana topuk mwe siyuk lal Job, a El insewowo ke lulalfongi lal, na El akkalemye lalmwetmet ac ku lulap lal nu sel Job ke kas ma oana pusren kas in on. Ke ma inge Job el fwefela ac arulana akilenak lah pwayena God El lalmwetmet ac fulat, ac el auli ke nunak ku ac kas toasr ma el tuh srukak in lain God kac ah. \ip Saflaiyen book se inge akkalemye lah tok, folokinyukyang wo ouiya nukewa lal Job meet ah, wi mwe insewowo nu sel yohk liki meet ah. God El multikin nu sin mwet kawuk lal Job inge sulongunten lalos in akilen kalmen keok lal Job uh. Job mukena ku in liye lah pwayena God El fulat liki luman lulalfongi su elos pahla kac in pacl sac, ac el kaksakin God kac. \is1 Takla Lun Koanon Book Se Inge \io1 Tukakinyen sramsram uh 1:1—2:13 \io1 Job ac kawuk lal 3:1—31:40 \io2 a. Torkaskas lal Job 3:1–26 \io2 b. Sramsram se meet 4:1—14:22 \io2 c. Sramsram se akluo 15:1—21:34 \io2 d. Sramsram se aktolu 22:1—27:23 \io2 e. Kaksakinyen lalmwetmet 28:1–28 \io2 f. Kas safla lal Job 29:1—31:40 \io1 Kas lal Elihu 32:1—37:24 \io1 Leum God El topkol Job 38:1—42:6 \io1 Kaliyen sramsram uh 42:7–17 \c 1 \s1 Satan El Srikal Job \p \v 1 Oasr mwet se pangpang Job, su muta in acn Uz. El sie mwet su alu nu sin God, ac el arulana inse pwaye nu sel. El sie mwet na wo, ac el arulana karinganang tuh elan tia oru kutena ma koluk. \v 2 Oasr wen itkosr ac acn tolu natul. \v 3 Oasr pac itkosr tausin sheep, tolu tausin camel, cow tausin se, ac donkey lumfoko natul. Oayapa oasr mwet kulansap puspis lal, ac el kasrup liki mwet nukewa ke facl ma oan kutulap in acn Canaan. \p \v 4 Kais sie wen itkosr natul Job inge ac muta orek kufwa, na tamulel uh kewa ac tuku nu kac, ac pacl nukewa elos ac suli pac tamtael tolu wialos in wi pac tuku nu kac. \v 5 Ke lotu se tukun pacl in kufwa nukewa, Job el ac toangna tukakek ac orek kisa lun kais sie tulik inge in aknasnasyalosla. El oru ouinge mweyen el mu sahp sie selos tuh kaskas koluk lain God ke seasmak lal uh. \p \v 6 Ke sun pacl se ma lipufan uh ac tuku nu ye mutun \nd LEUM GOD\nd*, Satan el wi pac tuku.\x - \xo 1:6 \xt Gen 6:2\x* \v 7 Na \nd LEUM GOD\nd* El siyuk sel, “Kom muta ya tuku?” \p Na Satan el topuk ac fahk, “Nga forfor na, rarauni faclu.” \p \v 8 Na \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Ya kom liyal Job, mwet kulansap luk ah? Wangin sie mwet fin faclu wo ac inse pwaye nu sik oana el. El alu nu sik ac arulana taran elan tia orala kutena ma koluk.” \p \v 9 Na Satan el fahk, “Ya Job el alu nu sum ke wangin?\x - \xo 1:9 \xt 1:9–11; Fwack 12:10\x* \v 10 Kom nuna karinganul wi sou lal ac ma nukewa lal. Kom akinsewowoye ma nukewa el oru, ac kom sang cow na pus natul, ekoslana acn uh. \v 11 Tusruktu kom fin eisla ma lal inge nukewa lukel, el ac ngetot nu sum ac selngawikomi!” \p \v 12 Na \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sel Satan, “Kwal, ma nukewa lal Job oan inpoum, tusruktu taranna kom in tia oru kutena ma nu ke manol Job.” Ouinge Satan el som. \s1 Tulik Natul Job Ac Mwe Kasrup Lal Kunausyukla \p \v 13 Sie len ah ke tulik natul Job elos tukeni ac orek kufwa in lohm sin wen se ma matu oemeet wialos ah, \v 14 na mwet utuk kas se kasrusr tuku nu ke lohm sel Job ac fahk, “Kut tuh orekmakin ox uh in kihling acn ah, ac donkey ah muta inima se ma apkuran nu yen kut orekma we. \v 15 Na mwet Sabea\f + \fr 1:15 \fk mwet Sabea: \ft un mwet ingunyar in acn eir.\f* elos tuku orek lokoalok, ac pisrala nufon kosro inge. Elos uniya nufon mwet kulansap lom, ac nga mukena kaingla ngan tuh fahkot nu sum.” \p \v 16 Meet liki safla ma el fahk uh, sie pac mwet kulansap ah tuku ac fahk, “Sarom ah uniya sheep ac mwet karingin ah nufon. Nga mukena kaingla ngan tuh fahkot nu sum.” \p \v 17 Na meet liki safla sramsram lal ah, sie pac mwet kulansap ah tuku ac fahk, “U tolu sin mwet Chaldea\f + \fr 1:17 \fk mwet Chaldea: \ft un mwet ingunyar in acn epang.\f* elos tuku orek lokoalok nu sesr ac usla camel uh, ac uniya mwet kulansap lom nukewa sayuk. Nga mukena kaingla ngan tuh fahkot nu sum.” \p \v 18 El srakna sramsram, na sie pac mwet kulansap ah tuku ac fahk, “Tulik nutum ah orek kufwa in lohm sin wen matu se nutum ah, \v 19 na polo eng na upa se tuhme yen mwesis ah me. Eng sac ikruiya lohm sac twe onelosla nufon. Nga mukena kaingla tuku ngan tuh fahkot nu sum.” \p \v 20 Na Job el tuyak ac seya nuknuk lal ah ke asor. El kalla nufon aunsifal ac putati oankiyuki nu infohk uh. \v 21 Ac el fahk, “Nga isusla pisinpo, ac nga ac misa pisinpo. \nd LEUM GOD\nd* El tuh ase, na pa inge El sifil eisla. Lela Inel in kaksakinyuk!” \p \v 22 Ma upa inge nukewa ne sikyak nu sel Job, a el tiana tafongla ac sis nu fin God koluk uh. \c 2 \s1 Satan El Sifil Srikal Job \p \v 1 Ke sun len se ma lipufan inkusrao uh enenu in sifilpa tuku ye mutun \nd LEUM GOD\nd*, Satan el sifilpa welulos tuku. \v 2 Na \nd LEUM GOD\nd* El siyuk sel, “Kom muta ya tuku?” \p Na Satan el fahk, “Nga foroht na forma rarauni faclu.” \p \v 3 Na \nd LEUM GOD\nd* El siyuk sel, “Ac kom tuh liyal Job, mwet kulansap luk? Wangin sie mwet fin faclu wo ac inse pwaye nu sik oana el. El alu nu sik, ac arulana karinganang elan tia orala kutena ma koluk. Kom tuh kifusyu nwe nga lela nu sum in akupaye nu sel ke wangin, tusruktu Job el srakna inse pwayena nu sik oana meet ah.” \p \v 4 Na Satan el fahk, “Mwet se ac ku na in pilesrala ma nukewa lal elan mau ku in moul. \v 5 Tusruktu kom ac fin akkolukyela manol, el ac ngetot nu sum ac selngawikomi!” \p \v 6 Ouinge \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sel Satan, “Kwal, inge el oan inpoum, tusruktu nimet kom unilya.” \p \v 7 Na Satan el fahsr lukel \nd LEUM GOD\nd* ac oru tuh faf puspis in sikyak ac nokomla nufon manol Job. \v 8 Job el som ac muta ke nien sisi kutkut, ac sang ipin ahlu fokelik se srike in koala faf kacl inge. \v 9 Na mutan kial ah fahk nu sel, “Kom srakna sruokyana lulalfongi lom an oana meet ah. Efu ku kom tia tari selngawi God ac misa?” \p \v 10 Na Job el topuk ac fahk, “Kom kaskas oana mwet na lalfon se. Ke God El ase ma wo nu sesr, kut insewowo kac. Na efu ku kut in torkaskas El fin ase ma upa nu sesr?” Job el ne arulana keok, a el tiana torkaskas lain God. \s1 Mwet Kawuk Tolu Lal Job Tuku \p \v 11 Tolu sin mwet kawuk lal Job uh pa Eliphaz sie mwet in siti Teman, Bildad sie mwet Shuah, ac Zophar sie mwet Naamah. Ke elos lohngak lah Job el arulana keok, elos nunkauk elos in som ac akpwaryal. \v 12 Ke elos srakna fahsr loes lukel Job, elos liyalak, tusruktu elos tiana akilenul. A ke pacl se elos akilenulak elos mutawauk in wowoyak ke tung, ac seya nuknuk lalos ke asor, ac sisak fohkfok nu lucng ah nu fin sifalos. \v 13 Na elos pituki welul muta fin fohk uh ke len itkosr ac fong itkosr. Elos tia fahkla kutena kas mweyen elos liye lupan keok lal Job. \c 3 \s1 Torkaskas Lal Job Nu Sin God \p \v 1 Tukun wik sac, na Job el fah kasla ac selngawi len se ma osweyukla el.\x - \xo 3:1 \xt 3:1–19; Jer 20:14–18\x* \v 2 El fahk, \sp [Job] \q1 \v 3 “O God, selngawiya fong se ma srimetak nga ah; \q2 Ac len se ma osweyukla nga! \q1 \v 4 O God, ekulla len sac nu ke lohsr lulap. \q1 Nimet kom sifil esam len sac; \q2 Ac tia pac lela tuh in oasr kalem tolak len sac. \q1 \v 5 Oru tuh in sie len ohkok ac lohsr matoltol; \q2 Afinya ke pukunyeng, ac kosrala kalmen faht uh liki. \q1 \v 6 Eela fong sac liki yac uh, \q2 Ac tia lela in sifil oekyuk. \q2 \v 7 Oru tuh in wangin koanon fong sac, \q2 Sie fong wangin pusren engan lohngyuk. \q1 \v 8 Lela tuh mwet inutnut in selngawi len sac, \q2 Elos su etu in pirakak kosro sulallal Leviathan. \q1 \v 9 Lela tuh itu Nasren in tia tolak, \q2 Ac oru tuh lohsr lun fong sac in lohsr na, ac tia sifil kalmelik. \q1 \v 10 Selngawiya fong sac lah pwanang nga isusla, \q2 Ac oru nga pula ma upa ac keok. \b \q1 \v 11 “Nga ke ngan misa na insien nina kiuk ah, \q2 Ku ke pacl se na ma osweyukla nga ah. \q1 \v 12 Mwe mea nina kiuk ah in sruokyuwi finyepal? \q2 Mwe mea elan katitiyu? \q1 \v 13 Nga funu misa na in pacl sac, nga lukun mongla na in pacl inge, \q2 \v 14 Oanna motul oana tokosra, ku mwet leum \q2 Su sifil musaela inkul matu sin mwet leum uh. \q1 \v 15 Nga lukun motul na oana fisrak \q2 Su nwakla lohm selos ke gold ac silver, \q2 \v 16 Ku motul oana sie tulik fusr ma misa na meet liki el isusla uh. \q1 \v 17 In kulyuk uh, mwet koluk ac tila orekma koluk, \q2 Ac mwet orekma su totola elos eis pacl in mongla lalos ke elos oan in kulyuk uh. \q1 \v 18 Mwet sruoh ma misa tari elos muta in misla, \q2 Ac elos sukosok liki pusren sapsap ac kas kou. \q1 \v 19 Mwet nukewa ac sun misa — mwet pwengpeng oayapa mwet tia eteyu — \q2 Ac mwet foko elos sukosokla. \b \q1 \v 20 “Efu ku kom oru tuh mwet uh in mutana in moul keok? \q2 Efu ku kom sang kalem in tolak mwet asor? \q1 \v 21 Elos tupanna elos in misa, a elos tiana misa. \q2 Elos lungse kulyuk uh liki kutena mwe kasrup.\x - \xo 3:21 \xt Fwack 9:6\x* \q1 \v 22 Elos ac tiana engan nwe ke na elos misa ac pukpuki. \q2 \v 23 God El okanlana ma ac sikyak nu selos tok uh, \q2 Ac El kosralosla tuh elos in tia ku in oru kutena ma. \q1 \v 24 Nga tia mongo — nga tung na, \q2 Ac nga tia ku in kutongya sasao luk. \q1 \v 25 Ma nukewa ma nga sangeng ac sensen kac uh sikyak. \q1 \v 26 Wangin misla nu sik, wangin mongla luk, \q2 Ac wangin saflaiyen mwe lokoalok nu sik.” \c 4 \s1 Asramsrami Se Mee \r (4:1—14:22) \sp [Eliphaz] \p \v 1 Na Eliphaz el fahk, \q1 “Job, ku kom ac toasrla nga fin sramsram? \q2 \v 2 Nga koflana misla ac tia fahk nunak luk. \q1 \v 3 Kom luti mwet puspis tari, \q2 Ac akkeye poun mwet su munas. \q1 \v 4 Ke pacl sie mwet el munasla ac tukulkul, \q2 Kas lom tuh akkeyal elan tuyak. \q1 \v 5 Na inge ke kom pa sun ongoiya uh, \q2 Kom arulana lofongla kac. \q1 \v 6 Kom tuh alu nu sin God, ac moul lom arulana suwohs; \q2 Ke ma inge fal na in oasr lulalfongi ac finsrak lom. \q1 \v 7 Srike esam lah acnu oasr pacl se sie mwet suwoswos el sun ongoiya, \q2 Ku sie mwet wangin mwata el wotla liki sou lal? \q1 \v 8 Nga liye tari ke mwet uh ac taknelik orekma sesuwos, \q2 In ima lun ma koluk; \q2 Na elos ac kosrani pac sesuwos ac ma koluk. \q1 \v 9 In kasrkusrak lun God, \q2 El kunauselosla oana sie paka. \q1 \v 10 Mwet koluk elos kou ac wowo oana lion uh, \q2 Tuh God El kutongulosi ac kotala wihselos. \q1 \v 11 Oana luman lion su wangin ma elan uniya ac kang, \q2 Elos ac misa, ac tulik natulos nukewa fahsrelik. \b \q1 \v 12 “Sie pacl ah oasr kas se tuku kakasrisrikna; \q2 Aok arulana srikla pusra, apkuranna ngan tia ku in lohng. \q1 \v 13 Pusra se inge lusrongla motul luk ah oana sie mweme koluk. \q2 Nga rarrar,\x - \xo 4:13 \xt Job 33:15\x* \q1 \v 14 Ac monuk nufon usrusryak \q2 ke sangeng. \q1 \v 15 Sie engyeng na srisrik ukya mutuk, \q2 Ac monuk nufon tuninmihsrisrla ke sangeng. \q1 \v 16 Nga liye lah oasr ma se tu insac; \q2 A nga ne ngetang nu kac, nga tia ku in akilen lah mea se. \q1 Mihsna in pacl sac, ac nga lohng sie pusra kasla, fahk mu: \q1 \v 17 ‘Ya sie mwet ku in suwoswos ye mutun God? \q2 Ya mwet se ku in nasnasna ye mutun El su oralla? \q1 \v 18 God El tia lulalfongi mwet kulansap lal inkusrao. \q2 Finne lipufan uh, El konauk lah oasr pac ma elos sufalla kac. \q1 \v 19 Kom nunku mu El ku in lulalfongi sie ma su orekla ke fohk kle, \q2 Sie ma orekla ke fohk, su fisrasr in itungyuki oana sie srenyuhu? \q1 \v 20 Sahp sie mwet ac ku in moul ke lotutang uh, \q2 A ekela na el misa, wangin eteya. \q1 \v 21 Ma lal nukewa ac itukla lukel; \q2 El ac misa, a srakna wangin etauk in el.’ \c 5 \q1 \v 1 “Job, srike pang ac liye lah oasr mwet ac topuk kom. \q2 Ya oasr lipufan kom ac ku in nget nu se? \q1 \v 2 Sie mwet el fin inse koluk ac sruokyana mulat lal, \q2 El lalfon, mweyen ouiya inge ku in unilya. \q1 \v 3 Oasr kutu mwet na lalfon nga liye oana in mutana okak, \q2 Tusruktu nga pangon mu selngawiyuki lohm selos. \q1 \v 4 Tulik natulos tia ku in konauk acn elos in wikla we; \q2 Ac wangin mwet tuyak in kasrelos ke pacl nununkeyuk elos. \q1 \v 5 Mwet masrinsral ac fah kangla fokin ima lun mwet lalfon inge — \q2 Finne ma su kapak inmaslon kokul uh — \q2 Ac mwet malu elos fah sok selos ke sripen kasrup lalos. \q1 \v 6 Ma koluk uh tia kapak infohk uh, \q2 Ku mwe lokoalok tuku ye fohk uh me. \q1 \v 7 Mo na mo! Mwet uh sifacna orala mwe lokoalok nu selos, \q2 Oana ke kosran e uh ac pisryak liki e uh. \b \q1 \v 8 “Funu nga pa kom, nga lukun forla nu sin God \q2 Ac fahkyuyak nu sel. \q1 \v 9 Kut tia ku in kalem ke orekma usrnguk lal uh, \q2 Ac mwenmen ma El oru inge, wangin safla kac. \q1 \v 10 El supwama af nu fin acn uh, \q2 Ac aksroksrokyauk infohk uh. \q1 \v 11 Aok, pwaye lah God El akmwetyalos su pusisel, \q2 Ac akpwaryalos nukewa su muta in asor. \q1 \v 12 El kunausla pwapa sulal lun mwet kutasrik, \q2 Ac oru tuh paolos in tiana orala ma elos ke oru. \q1 \v 13 El sruokya mwet orek lalmwetmet ke ma elos sifacna nunkauk, \q2 Pwanang ako sulallal lalos sa na fosla;\x - \xo 5:13 \xt 1 Cor 3:19\x* \q1 \v 14 Finne infulwen len, a elos ac kahlimin acn uh in lohsr. \q1 \v 15 Tusruktu God El molela mwet sukasrup uh liki misa, \q2 Ac karingin mwet enenu uh liki mwe keok. \q1 \v 16 El sang finsrak nu sin mwet sukasrup ac kaliya oalin mwet koluk. \b \q1 \v 17 “Insewowo mwet se su God El kai! \q2 Nimet kom srunga El fin kai kom.\x - \xo 5:17 \xt Soa 3:11–12; Heb 12:5–6\x* \q1 \v 18 God El sifacna losya kinet su El kanteya; \q2 Paol fin kantekomi, na paol ac sifil pacna akkeyekomla.\x - \xo 5:18 \xt Hos 6:1\x* \q1 \v 19 In pacl na pus El ac molikomla liki mwe ongoiya; \q2 \v 20 Ke pacl in sracl El ac fah karingin moul lom, \q2 Ac in pacl in mweun El ac fah liyekomyang liki misa. \q1 \v 21 God El ac fah loangekom liki kas kikiap lun mwet keim; \q2 Ac molikomla ke pacl mwe kunausten lulap sikyak. \q1 \v 22 Ke pacl ongoiya ac sracl tuku, kom ac fah israsr na kac, \q2 Ac kom ac fah tia sangeng ke kosro lemnak. \q1 \v 23 Acn ma kom pikin nu ke ima lom, ac fah wangin eot we; \q2 Kosro lemnak ac fah tiana anwuk nu sum. \q1 \v 24 Na kom ac fah muta in misla in lohm nuknuk sum; \q2 Ac ke kom ac som liye un sheep nutum, wangin ma koluk sikyak nu selos. \q1 \v 25 Ac fah arulana pus tulik nutum \q2 Oana pusiyen mah inima uh. \q1 \v 26 Kom ac fah moul nwe ke na kom matuoh, \q2 Oana wheat su oan nwe matula ke pacl in kosrani. \q1 \v 27 Job, kut etu ma inge mweyen kut lutlut kac ke pacl na loes. \q2 Wona kom in lulalfongi, mweyen ma inge ma na pwaye.” \c 6 \sp [Job] \p \v 1 Na Job el topuk ac fahk, \q1 \v 2 “Fin mwe keok ac asor luk inge pauniyuki ke sie mwe paun, \q2 \v 3 Ac fah toasr liki puk in meoa, \q2 Ouinge lela kas toasr luk in tia mwe lut nu sum. \q1 \v 4 God Fulatlana El pisrikyuwi ke osra in pisr, \q2 Ac pwasin kac uh fahsrelik nu in monuk nufon. \q1 God El takunma mwe aksangeng puspis lainyu. \b \q1 \v 5 “Soko donkey el insewowo ke el mongo mah, \q2 Ac soko cow el misla ke el kang mah uh. \q1 \v 6 A su ku in kang mongo emyohu ma wangin sohl kac? \q2 Ya oasr eman acn fasrfasr ke sie atro? \q1 \v 7 Nga tiana ke kang kain mongo ouinge uh, \q2 Ac ma nukewa nga kang uh nga wohtwot kac. \b \q1 \v 8 “Efu ku God El tia ase nu sik ma nga siyuk uh? \q2 Efu ku El tia topuk pre luk uh? \q1 \v 9 Nga ke Elan tari uniyuwi na! \q1 \v 10 Nga fin etu mu El ac uniyuwi, nga lukun sro nwe lucng ke engan uh, \q2 Finne upa ngal luk uh. \q1 Nga etu lah God El mutal; \q2 Nga soenna wi lain ma El sapkin uh. \q1 \v 11 Ma ya ku se luk ngan moul na muta ange? \q2 Mwe mea nga in moul fin wanginna finsrak luk? \q1 \v 12 Mea, nga orekla ke eot? Mea, monuk orekla ke bronze? \q1 \v 13 Wanginla ku luk in sifacna moliyula; \q2 Wangin sie acn nga ku in suk kasru luk we. \b \q1 \v 14 “Ke pacl in keok ouinge uh nga arulana enenu mwet kawuk na pwaye, \q2 Finne nga ngetla liki God, ku tia. \q1 \v 15 A komtal, mwet kawuk luk, komtal kiapweyu oana soko infacl \q2 Ma paola ke pacl wangin af uh. \q1 \v 16 Infacl uh fonani ke snow ac ice, \q2 \v 17 Tusruktu fin fusrfusryak, na ac kofelik ac wanginla, \q2 Ac infacl uh pisala oan — paola ac wangin ma loac. \q1 \v 18 Un mwet fufahsryesr fin camel uh elos ac kuhfla liki inkanek lalos in sukok kof; \q2 Na elos ac tuhlac ac misa yen mwesis uh. \q1 \v 19 Un mwet fufahsryesr liki acn Sheba ac Tema elos sukok kof, \q2 \v 20 Tusruktu wanginla finsrak lalos ke elos ac sun sisken infacl ma paola inge. \q1 \v 21 Komtal oana kain infacl se ingan nu sik — \q2 Komtal liye ongoiya nu sik inge, na komtal ac sangeng ac kohloli likiyu. \q1 \v 22 Mea, oasr ngusr luk komtal in orek lung nu sik, \q2 Ku in sang molin eyeinse nu sin mwet ke sripuk, \q2 \v 23 Ku in moliyula liki inpoun mwet lokoalok, ku sie leum kou? \b \q1 \v 24 “Kwal, tal lutiyu. Fahkma ma sufal luk an. \q2 Nga ac misla ac porongekomtal. \q1 \v 25 Kaskas suwohs uh ac ku in lulalfongiyuk, \q2 Tusruktu wangin kalmen ma komtal fahk an. \q1 \v 26 Komtal mu wangin kalmen ma nga fahk uh, mwe na eng tuhtuh; \q2 Na efu ku komtal topuk kas ma nga fahk ke keok luk inge? \q1 \v 27 Komtal ku pacna in susfa in eisla tulik mukaimtal nutin mwet foko uh \q2 Ac akkasrupye komtal ke ma lun mwet kawuk na pwaye lomtal uh! \q1 \v 28 Ngetma liye mutuk. Nga ac tia kikap. \q1 \v 29 Fal tari ma komtal oru nu sik an. Nimet sifil orekma sesuwos. \q2 Nimet fahk kutena kas in akkolukyeyu. Wangin ma sufal luk. \q1 \v 30 A komtal pangon mu nga kikiap — \q2 Komtal nunku mu nga tia ku in akilen inmasrlon ma wo ac ma koluk. \c 7 \q1 \v 1 “Moul lun mwet uh oana sie mwet mweun su akkohsyeyuk ye ma sap upa nu sel — \q2 Oana moul lun sie mwet ma kemkatu ke oru orekma toasr lun pao, \q2 \v 2 Oana sie mwet foko su kena mongla in acn lul uh; \q2 Ac oana sie mwet orekma su soano pacl in eis molin orekma lal. \q1 \v 3 Malem nu ke malem, wanginna sripa nga in moul; \q2 Ac fong nu ke fong nga asor na. \q1 \v 4 Ke nga ona in motulla, pacl uh arulana sumui; \q2 Nga oanna pikpik fong fon se ac kena in tari lenelik. \q1 \v 5 Monuk sessesla ke wet; \q2 Afla ke kolo keke;\f + \fr 7:5 \fk kolo keke: \ft kulun palang ma mahla.\f* \q2 Ac sroano koluk sororla ke faf keik uh. \q1 \v 6 Len luk uh somla ac wangin finsrak kac, \q2 Ac fahsr la uh mui liki kutap lun sie mwet tatu nwek. \b \q1 \v 7 “O God, esam lah moul luk uh oana sie mong, \q2 Ac wanginla tari pwar luk. \q1 \v 8 Kom liyeyu inge, tusruktu kom ac fah tia sifil liyeyu tok. \q2 Kom fin ac sukyu, tuh nga nu somla tari. \q1 \v 9 Oana sie pukunyeng ac sarla ac wanginla, \q2 Ouinge sie mwet misa fah tiana sifil foloko; \q2 \v 10 Mwet nukewa ma etal meet ah, ac tia sifil esamul. \q1 \v 11 Ke ma inge, nga tia ku in tila kaskas! \q2 Nga kasrkusrak ac mwen insiuk. \q2 Enenu na nga in fahkla nunak luk uh. \b \q1 \v 12 “Efu ku kom sap in taranyuk nga? \q2 Mea, kom nunku mu nga pa soko ma sulallal in meoa uh? \q1 \v 13 Nga ona ac srike ngan mongla; \q2 Nga sukok ma in lusrongla ngal keik uh. \q1 \v 14 A kom — kom aksangengyeyu ke mweme; \q2 Ac supwama aruruma ac mweme na koluk \q2 \v 15 Nwe ke na apkuran ngan ke in isasu kwawuk ngan misa, \q2 Liki nga in muta in mano keok se inge. \q1 \v 16 Nga fuhleak finsrak luk; nga totola ke moul muta uh. \q1 Tari fahla likiyu; wanginla sripen moul luk. \b \q1 \v 17 “Efu ku kom oru mu yohk sripen mwet uh nu sum? \q2 Efu ku kom lohang nu ke ma el oru uh?\x - \xo 7:17 \xt Psa 8:4; 144:3\x* \q1 \v 18 Kom tonel ke lotutang nukewa \q2 Ac srikal ke minit nukewa. \q1 \v 19 Mea, kom tia ku in ngetla likiyu ke kitin pacl \q2 Ngan ku in ukumya sronin oalik? \q1 \v 20 Ya kom keok ke ma koluk luk, kom su liyaung mwet kapir? \q2 Efu ku kom tungalyu oana in sie mwe akoalel lom? \q2 Mea, nga mwe toasr se na lom? \q1 \v 21 Mea, kom ac tiana nunak munas nu sik ke ma koluk luk nwe tok? \q2 Kom tiana ku in tulala ma sufal nga orala uh? \q1 Nga akuranna misa, pukpuki, \q2 Ac kom ac sukyu tuh na nga wanginla.” \c 8 \sp [Bildad] \p \v 1 Na Bildad el fahk, \q1 \v 2 “Safla sramsram in eng tuhtuh lom an? \q1 \v 3 God El tia wi kifasla nununku suwohs lal uh; \q2 El tia ku in tia oru ma pwaye. \q1 \v 4 Sahp oasr ma koluk tulik nutum ah tuh oru lain God. \q2 Pwanang El sang kaiyuk fal nu selos. \q1 \v 5 Inge wona kom in forla ac siyuk sin God Kulana Elan kasrekom; \q2 \v 6 Fin pwaye lah kom suwohs ac nasnas na, \q2 Na God El ac kasrekom. \q2 Ac folokonot mwet in lohm sum ac mwe kasrup lom nukewa tuh in mwe srui nu sum. \q1 \v 7 Mwe kasrup nukewa ma El eisla liki kom \q2 Ac tia apkuran nu ke ma El ac sifilpa folokonot nu sum. \b \q1 \v 8 “Srike liye luman lalmwetmet in pacl meet ah; \q2 Ac nunku ke ma pwaye su mwet lasr meet ah elos etala. \q1 \v 9 Moul lasr uh fototo, ac wanginna ma kut etu; \q2 Kut ac wanginla oana ke lul uh sa na in wanginla. \q1 \v 10 A lela mwet matu lalmwetmet lasr meet ah in luti kom; \q2 Porongo ma elos fahk uh: \b \q1 \v 11 “Loa uh tia ku in kapak yen wangin kof we; \q2 Tia ku in koneyukyak sayen acn furarrar uh. \q1 \v 12 Fin wanginla kof, na loa uh pa ac uli emeet, \q2 Ke srakna mangosr ac soenna fal in orekmakinyuk. \q1 \v 13 Mwet ma forla liki God uh elos oana loa inge; \q2 Finsrak lalos uh ac wanginla ke pacl se na ma elos mulkunla God. \q1 \v 14 Elos sulela ahng lun pwepenu uh tuh in nien wikla lalos. \q2 \v 15 Ku elos fin fungyang ke sie ang inge, ya ac ku in tapkulosyak? \q2 Ac elos fin sruok soko koa ke ang inge, ya ac ku in kasrelos tuyak? \b \q1 \v 16 “Mwet koluk uh elos furarak in ima uh, \q2 Oana pulah su furarak ye faht uh. \q1 \v 17 Okah kaclos uh ac punla eot uh, \q2 Ac sruokani ku eot nukewa. \q1 \v 18 Na fin fifyak elos, \q2 Ac wangin inkelos yen elos tuh oan we meet. \q1 \v 19 Aok, pwana inge luman engan lun mwet koluk uh; \q2 Oasr pac mwet saya ac sifil tuku ac aolulosla. \q1 \v 20 “Tusruktu God El tia ku in ngetla liki mwet su inse pwaye nu sel, \q2 Ac El tia ku in kasru mwet koluk uh. \q1 \v 21 El ac fah lela kom in sifilpa israsr ac sasa, \q2 \v 22 Tusruktu El ac fah aklusrongtenye mwet su srungakom, \q2 Ac lohm sin mwet koluk uh ac fah wanginla.” \c 9 \sp [Job] \p \v 1 Na Job el topuk ac fahk, \q1 \v 2 Aok, nga lohng nufon ma ingan tari. \q2 Tusruktu ma ya mwet se ac ku in eis kutangla el fin lain God in pacl in nununku?\x - \xo 9:2 \xt Job 4:17\x* \q1 \v 3 Kut ac alein fuka nu sel? \q2 El ku in siyuk tausin mwe siyuk \q2 Ma mwet uh tiana ku in topokla. \q1 \v 4 God El arulana lalmwetmet ac kulana; \q2 Wangin mwet ku in alein nu sel. \q1 \v 5 El ku in moklela na eol uh in kitin pacl, ac wangin eteya, \q2 Ac kunausla eol inge ke ku lun kasrkusrak lal. \q1 \v 6 God El supwama kusrusr lulap ac mokleak infohk uh; \q2 El osrokak sru lulap ma loangeak faclu. \q1 \v 7 El ku in sikulya faht uh in tia takak, \q2 Ac oru itu uh in tia kalem ke fong. \q1 \v 8 Wangin mwet tuh wi God laknelik kusrao, \q2 Ku futungya fintukun ma sulallal inkof uh. \q1 \v 9 God El oakiya kais sie u in itu inkusrao — su orala petsa ke luman Bear Lulap soko, \q2 Mwet Sru Kosro se, ac Tamtael itkosr,\f + \fr 9:9 \fk bear lulap, mwet sru kosro, tamtael itkosr: \ft ke pilengfong lun mwet Greek, un itu inge pangpang Ursa Major, Orion, ac Pleiades.\f* oayapa itu nu epang.\x - \xo 9:9 \xt Job 38:31; Amo 5:8\x* \q1 \v 10 Kut tia ku in kalem ke orekma usrnguk lal uh, \q2 Ac mwenmen ma El oru inge wangin safla kac. \b \q1 \v 11 “God El fufahsryesr ye mutuk, a nga tia ku in liyal. \q1 \v 12 El eis ma El lungse, ac wangin mwet ku in kutongilya; \q2 Wangin mwet ku in fahk, ‘Mea kom oru an?’ \q1 \v 13 Kasrkusrak lun God uh tia ku in ekla. El kunausla mwet lokoalok lal \q2 Su kasrel Rahab, ma sulallal inkof uh, ke Rahab el lainul. \q1 \v 14 Ke ma inge, nga ac konauk fuka kas in sang topkol? \q1 \v 15 Finne wangin ma sufal luk, pwayena ma nga ku in oru \q2 Pa nga in siyuk ke pakoten sin God, su nununkeyu. \q1 \v 16 Tusruktu, El finne lela nga in kaskas, \q2 Nga tia lulalfongi mu El ac porongeyu. \q1 \v 17 El supwama paka upa in tuh sringilyu ac kanteya monuk, \q2 Ke na wangin sripa. \q1 \v 18 El tia ase pacl in momong luk; \q2 A El nwakla moul luk ke mwe keok upa. \q1 \v 19 Ya nga ac srike in lainul? Ku nga ku in lain God? \q1 Ya nga ac usalak nu ke nununku? Mea, oasr mwet ku in oru Elan som? \q1 \v 20 Moul luk uh nasnasna ac nga inse pwayena nu sel, tusruktu kas luk uh oru oana in oasr koluk luk, \q2 Ac oana in ma nukewa nga fahk uh ma ac akkolukyeyu. \q1 \v 21 Wangin ma sufal luk, tuh nga mansis na. \q2 Nga arulana srungala moul luk. \q1 \v 22 Wangin sripen ma nukewa. \q2 God El ac kunauskutla, finne oasr ma koluk lasr ku wangin. \q1 \v 23 Fin mwet wangin ma sufal la se misa in kitin pacl na, \q2 Na God El ac isrun. \q1 \v 24 God El sang faclu nu inpoun mwet sulallal. \q1 El oru mwet nununku uh kewa in sulongunla. \q1 Fin tia El pa oru ouinge uh, na su? \b \q1 \v 25 “Len luk uh kainglana, ac wangin sie sin len inge wo. \q1 \v 26 Moul luk uh kasrusr mui oana oak soko ma mui oemeet uh, \q2 Oana luman mui lun sie eagle ke el ac pwesrouli nu fin soko rabbit. \q1 \v 27 Nga fin ac fahk mu nga ac mulkunla ma nga toasr kac uh, \q2 Ac srike in ekulla ngetnget asor luk in pwar; \q1 \v 28 Tusruktu nga esamak mwe keok nukewa luk ac nga sangeng \q2 Mweyen nga etu lah God El srakna pangon mu oasr ma sufal luk. \q1 \v 29 Ke nunkeyuk mu oasr ma sufal luk uh, na mwe mea nga in suk? \q2 \v 30 Wangin soap ac ku in ohlla ma koluk luk uh. \q1 \v 31 God El sisyuyang nu in sie luf na fohkfok, \q2 Ne nuknuk nga nukum inge, a mwekyekinyu pac. \q1 \v 32 Funu mwet se pa God, nga lukun ku in topkol, \q2 Usalak nu in nununku ac oru aksuwos lasr uh we. \q1 \v 33 Tusruktu wangin mwet ku in tu inmasrlosr \q2 Ac nununkekut kewa. \q1 \v 34 Tari, nimet nununkeyu, O God! \q1 Sruokya mwe aksangeng lom an likiyu! \q1 \v 35 Nga tia sangeng. Nga ac kaskas, \q2 Mweyen nga etu insiuk sifacna. \c 10 \q1 \v 1 “Nga totola ac srungala moul. \q2 Lohng pusren torkaskas toasr luk. \q1 \v 2 O God, nimet wotela in koluk nu sik. \q2 Fahkma nu sik la mea se nununkeyuk nga kac uh? \q1 \v 3 Mea, wo ke kom arulana akkeokyeyu, \q2 Ac kwase ma kom sifacna orala, \q2 Na tari kom israsr ke pwapa sulal ma mwet koluk elos oru? \q1 \v 4 Ku liye lom u oana liye lasr uh? \q2 \v 5 Ya moul lom uh fototo oana moul lun mwet uh? \q1 \v 6 Efu ku kom ke kom in sokani na ma koluk nga oru uh \q2 Ac iluseni na ma koluk luk uh? \q1 \v 7 Kom etu la wangin ma sufal luk \q2 Ac kom etu pac la wangin mwet ku in moliyula liki kom. \b \q1 \v 8 “Poum pa lumayula ac oreyula, \q2 A inge po na ma oreyula ingan pa kunausyula. \q1 \v 9 Esam lah kom oreyula ke fohk kle; \q2 Ya kom ac ilyuwi nga in sifilpa folok nu ke fohk? \q1 \v 10 Kom tu sang ku nu sin papa tumuk elan oreyula; \q2 Kom akkapyeyuyak insien nina kiuk. \q1 \v 11 Kom lumahla monuk ke sri ac alko, \q2 Ac nokomla sri uh ke ikwa ac kolo. \q1 \v 12 Kom ase nu sik moul ac lungse kawil, \q2 Ac karinginyuk lom pa oru nga moul na. \q1 \v 13 Tusruktu inge nga etu lah kom ne oru ma inge, \q2 A kom nuna akoo na in lukma mu kom ac akkeokyeyu. \q1 \v 14 Kom mutana tawi lah nga ac orala kutena ma koluk \q2 Kom in mau tiana nunak munas nu sik. \q1 \v 15 Nga ac tufahna orala ma koluk se, na kom ase mwe ongoiya nu sik, \q2 Ac pacl nga oru ma wo uh, wanginna akilenya. \q1 Nga arulana keok, ac yoklana mwekin luk. \q1 \v 16 Fin tufahna oasr ma se nga orala tuh wo ouiya, \q2 Kom ac sukyu oana lion soko; \q2 Kutu pacl uh kom ac oru ma usrnguk in tuh akkeokyeyu. \q1 \v 17 Pacl nukewa kom oru in oasr mwet loh lom in lainyu; \q2 Kasrkusrak lom sik uh nuna yokyokelik na; \q2 Pacl nukewa kom ac suk ouiya sasu in sang lainyu. \b \q1 \v 18 “O God, efu ku kom tuh lela in osweyukla nga? \q2 Saok ngan tuh misa na meet liki mwet uh liyeyu ah. \q1 \v 19 Nga funu suwoslana liki insien nina kiuk ah nwe ke inkulyuk uh, lukun wona \q2 Ac funu tiana osweyukla nga lukun wo pacna. \q1 \v 20 Mea, moul luk uh ac tia apkuran in safla? Tari, fahla likiyu! \q2 Lela nga in insewowokin kitin pacl lula luk uh. \q1 \v 21 Nga akuranna som, ac nga ac tia sifil foloko — \q2 Som nu ke sie acn su lohsr ac yohk asor we, \q1 \v 22 Sie acn su lohsr ac lullul ac yohk fohs we, \q2 Acn se su kalem we uh lohsr pac.” \c 11 \sp [Zophar] \p \v 1 Na Zophar el fahk, \q1 \v 2 “Mea, wanginna mwet ac topuk kas lusrongten inge? \q2 Ya mwet se fin kaskas pusla, na ac oru in pwaye sel? \q1 \v 3 Job, ya kom nunku mu kut tia ku in topuk kom? \q2 Ya kom nunku mu kas in aksruksruk lom ingan ac oru in wanginla ma kut ku in fahk? \q1 \v 4 Kom fahk mu ma kom fahk an pwayena; \q2 Kom sifacna fahk mu kom nasnas ye mutun God. \q1 \v 5 Seyal nga ke God Elan topuk kom! \q1 \v 6 El lukun fahkot nu sum lah oasr kain in lalmwetmet pus; \q2 Ac oasr kutu ma su arulana loalla nu ke ma mwet uh ku in kalem kac. \q1 Akkeok lun God nu sum uh srikla liki ma fal kom in keok kac. \b \q1 \v 7 “Ku kom ku in sifacna konauk lupa ac saflaiyen \q2 Ku ac fulat lun God uh? \q1 \v 8 Lupan ku lun God uh tia safla na yen engyeng uh, \q2 A srakna oan loes liki lusen acn ma kom ku in sun uh. \q1 God El oayapa etu facl sin mwet misa uh, \q2 A kom tia etu. \q1 \v 9 Fulat lun God uh sralap liki faclu \q2 Ac yohk liki meoa uh. \q1 \v 10 God El fin sruokkomi ac uskomyak nu ke nununku, \q2 Su ac ku in kutongilya? \q1 \v 11 God El etu lah su mwet ma wangin sripa uh; \q2 El liye ma koluk nukewa ma elos oru uh. \q1 \v 12 Mwet sulalkung uh ac ekla lalmwetmet \q2 Ke pacl se ma donkey uh ac isusla tuh mwet. \b \q1 \v 13 “Job, wo kom in tari auliyak, ac asroela poum in pre nu sin God. \q1 \v 14 Sisla ma koluk ac ma sutuu liki in lohm sum. \q1 \v 15 Na kom ac fah pulaik ac fwacfa ye mutun mwet. \q1 \v 16 Fin ouinge, na kom ac fah tia sifil esam mwe keok lom nukewa, \q2 Oana sie sronot su somla ac tia sifil esamyuk. \q1 \v 17 Na moul lom uh ac fah kalem liki kalmen faht ke infulwen len, \q2 Ac lohsr lulap lun moul uh ac fah kalemla oana kalem ke lotutang uh. \q1 \v 18 Kom ac fah moul in misla ac sessesla ke finsrak; \q2 God El ac fah karingin kom ac sot mongla nu sum. \q1 \v 19 Kom ac fah tia sangeng sin mwet lokoalok lom; \q2 Ac mwet puspis ac fah siyuk kom in kasrelos. \q1 \v 20 Tusruktu mwet koluk uh fah ngetot ngetma ke fohsak lalos \q2 Ac konauk lah elos tia ku in kaingla. \q1 Mwe finsrak sefanna lalos pa elos in sa misa.” \c 12 \sp [Job] \p \v 1 Na Job el fahk, \q1 \v 2 “Aok, komtal aolla pusren mwet uh. \q2 Komtal fin misa, na lalmwetmet ac fah wi komtal na misa. \q1 \v 3 Tusruktu oasr pacna ma nga etu oana komtal; \q2 Wanginna ma nga ten liki komtal kac; \q2 Mwet nukewa etu ma komtal fahk an. \q1 \v 4 Finne mwet kawuk luk, elos isrunyu pac in pacl inge; \q2 Nga ne suwoswosna ac wangin mwetik, a elos isrun yu pacna; \q2 Tusruktu, oasr pacl God El tuh topuk pre luk. \q1 \v 5 Komtal tiana pula ma upa, a komtal isrunyu; \q2 Komtal sringilya mwet se ma apkuran in ikori uh. \q1 \v 6 Mwet pisrapasr ac mwet koluk elos mutana in misla, \q2 A pwayena god lalos pa ku lalos sifacna. \b \q1 \v 7 “Finne won ku kosro lemnak uh, oasr pac ma elos ku in luti nu sumtal; \q2 \v 8 Siyuk lalmwetmet sin ma orakrak fin faclu ac ik in meoa uh. \q1 \v 9 Elos nukewa etu lah poun God pa oralosla uh. \q1 \v 10 God pa kol moul lun ma El orala inge; \q2 Moul lun mwet nukewa oan ye ku lal. \q1 \v 11 Tusruktu, insremtal engan in lohng kas uh, \q2 Oana ke loumtal lungse ema mwe mongo. \q1 \v 12 “Lalmwetmet oasr sin mwet matu uh, \q2 Ke elos matuoh, yohk etauk lalos. \q1 \v 13 Tusruktu God El sisani kewa lalmwetmet ac ku; \q2 El liyaten ac sessesla ke lalmwetmet. \q1 \v 14 God El fin ikruiya sie ma, su ku in sifilpa tulokunak? \q2 God El fin kapriya sie mwet, su ac ku in tulala? \q1 \v 15 Faclu ac paola God El fin tulokinya af uh; \q2 Sronot uh tuku ke El fuhlela af upa uh. \b \q1 \v 16 “God El ku ac El kutangla pacl nukewa; \q2 Mwet kikiap ac mwet ma kiapweyukla kewa oan ye ku lal. \q1 \v 17 El eisla nunak lalmwetmet lun mwet leum, \q2 Ac oru mwet kol uh in orekma oana mwet lalfon. \q1 \v 18 El sisla tokosra uh liki nien muta fulat lalos, ac oru tuh elos in mwet kapir; \q2 \v 19 El akpusiselye mwet tol ac mwet ma oasr wal la uh. \q1 \v 20 El kaliya oalin mwet lulalfongiyuk uh in tia kaskas, \q2 Ac El eisla lalmwetmet lun mwet matu lukelos. \q1 \v 21 El akmwekinye mwet leum uh \q2 Ac tulokinya ku lun mwet kol uh. \q1 \v 22 El tolak yen lohsr, aok yen lohsr lun misa. \q1 \v 23 El oru kutu mutunfacl uh in yohk ac pwengpeng, \q2 Na El sifilpa kutangulosla ac kunauselosla. \q1 \v 24 El oru mwet leum lalos in lalfonla \q2 Ac fuhlela elos forfor oana mwet fohsak ac tuhlac; \q2 \v 25 Elos kahlimin acn lohsr uh, ac tukulkul oana mwet sruhi uh. \c 13 \q1 \v 1 “Mutuk liye ma ing nukewa tari; \q2 Insrek lohng pac tari, ac kalem kac. \q1 \v 2 Ma komtal etu an nga etu pac. \q2 Wangin ma nga ten liki komtal kac. \q1 \v 3 Tusruktu alein luk uh ma nu sin God, tia ma nu sumtal; \q2 Nga ke fahkak ye mutal lah wangin mwetik. \q1 \v 4 Komtal sang kas kikiap kosrala nikin lomtal ingan; \q2 Komtal oana mwet ono ma tia ku in akkeyala kutena mwet mas uh. \q1 \v 5 Komtal fin tia kaskas, sahp ac oasr mwet nunku mu komtal lalmwetmet. \b \q1 \v 6 “Porongo ke nga ac srumun kas in aksuwos luk. \q2 \v 7 Efu ku komtal kikiap in kaskas? \q2 Ya komtal nunku mu God El ac wokin kikiap lomtal an? \q1 \v 8 Mea, ke pacl in nununku, komtal ac loangel? \q2 Ya komtal ac kaskas in kasrel? \q1 \v 9 God El fin liksreni lohwot nu sumtal, ya oasr ma wo El ku in konauk keimtal? \q2 Mea, komtal pangon komtal ac ku in kiapu God oana ke komtal kiapu mwet uh? \q1 \v 10 Komtal finne oru srisri lomtal an in lukma, \q2 El ac srakna kai komtal kac, \q2 \v 11 Ac ku lal uh ac fah arulana aksangengye komtal. \q1 \v 12 Soakas lomtal uh wangin sripa, oana apat uh; \q2 Ac alein lomtal uh munas oana fohk kle. \q1 \v 13 Tal misla, ac se pacl luk nga in kaskas, \q2 Ac fokin fahk luk uh, ma na luk. \b \q1 \v 14 “Nga akola in pilesralana moul luk uh. \q1 \v 15 Finsrak luk nukewa wanginla, na mea sunakin God El fin uniyuwi? \q2 Nga ac fahklana ma nga nunku nu sel. \q1 \v 16 Sahp, pulaik luk uh ac ku in moliyula, \q2 Mweyen wanginna mwet koluk ku in lain God. \q1 \v 17 Srike lohng kas in aketeya luk uh. \q1 \v 18 Nga akola in fahk ma nga pulakin uh, \q2 Mweyen nga etu lah pwaye sik. \b \q1 \v 19 “O God, ya kom ac tuku in fahk mu oasr ma sutuu luk? \q2 Fin ouingan, nga akola in mihslana ac misa. \q1 \v 20 Ma luoiyana nga ke siyuk sum; kom fin insese nu kac, \q2 Na nga fah tia srike in wikla liki kom: \q2 \v 21 Ma se meet, kom in tia sifil akkeokyeyu; akluo, tia sifilpa aksangengyeyu. \b \q1 \v 22 “Kaskas meet, O God, ac nga fah topuk kom. \q2 Fin tia ouinge, lela nga in sramsram, ac kom fah topukyu. \q1 \v 23 Mea ngac ma koluk luk uh? Ma sufal fuka nga orala uh? \q2 Ma koluk fuka kom nununkeyu kac uh? \b \q1 \v 24 “Efu ku kom kaingkinyu? \q2 Efu ku kom oreyu oana mwet lokoalok se lom? \q1 \v 25 Ya kom srike in aksangengyeyu? Wangin sripuk, nga oana sra se; \q2 Kom alein nu sin mah paola soko. \b \q1 \v 26 “Kom srukak ma koluk na lulap lainyu, \q2 Wi pac ma nga tuh oru ke nga mwet fusr. \q1 \v 27 Kom filiya niuk ke mwe kapir; \q2 Kom tawiya fahluk nukewa luk, \q2 Ac lol pac falkuk yen nukewa nga fahsr nu we.\x - \xo 13:27 \xt Job 33:11\x* \q1 \v 28 Ke sripa se inge, nga mwesri oana sie polosak kulawi, \q2 Oana sie nuknuk ma waten uh kangla. \c 14 \q1 \v 1 “Kut nukewa isusla tuh munas ac tia ku in sifacna. \q2 Moul lasr nukewa fototo ac sessesla ke mwe ongoiya. \q1 \v 2 Kut kapak na sa na in uli oana ros uh; \q2 Ac kut wanginla oana lul uh. \q1 \v 3 O God, ya kom ku in ngetma ac nunku ke kain mwet se nga uh, \q2 Ku eisyuyang nu in nununku? \q1 \v 4 Wangin ma nasnas ku in tuku \q2 Liki sie ma su arulana fohkfok oana mwet uh. \q1 \v 5 Lusen moul lal nuna oakwuki na meet — \q2 Aok, pisen malem ma el ac moul uh. \q1 Kom orala tari oakwuk lom, ac tia ku in ikilyukla. \q1 \v 6 Ngetla lukel ac nimet lusrongol. \q2 Lela elan engankin moul upa se inge, el fin ku. \b \q1 \v 7 “Oasr finsrak ke soko sak ma pakpuki tari — \q2 Mweyen ac ku in sifil srunak ac moul. \q1 \v 8 Okah uh finne matuoh, \q2 Ac srua uh misa infohk uh, \q2 \v 9 Fin oasr kof pusralla na ac sifilpa kapak oana soko sak fusr. \q1 \v 10 A mwet se fin misa, na fuka? \q2 Ke el misa uh, pa na ingan saflaiyal. \b \q1 \v 11 “Oana sie lulu su paola, \q2 Ac soko infacl su tila soror, \q2 \v 12 Ouinge mwet uh ac misa, ac tia sifil moulyak. \q1 Nwe ke pacl se kusrao ac fah wanginla, elos fah tia ngutalik; \q2 Ku mukuila liki motul lalos. \b \q1 \v 13 “Nga ke kom in wikinyula in facl sin mwet misa; \q2 Lela in wikinyukla nga nwe ke na kasrkusrak lom uh wanginla, \q2 Ac kom oakiya sie pacl an in esamyu. \q1 \v 14 Ku mwet se fin misa, ya el ku in sifil moulyak? \q1 Tusruktu, nga ac soano in oasr pacl wo se, \q2 Ke pacl koluk se inge ac wanginla. \q1 \v 15 Na kom fah pang ac nga ac topuk kom, \q2 Ac kom fah insewowo keik, su ma orekla lun poum. \q1 \v 16 Na kom fah karingin fahluk nukewa luk, \q2 A kom fah tia oakla ma koluk luk. \q1 \v 17 Kom ac fah nunak munas kac, ac mulkunla ma inge; \q2 Kom ac fah eela ma sufal nukewa ma nga orala. \b \q1 \v 18 “Sie pacl eol uh ac mokukla, \q2 Ac fulu uh ac mokleyukla. \q1 \v 19 Kof uh ac fah kangla eot uh, \q2 Ac af upa ac fah pahtkakunla fohkon acn uh; \q2 Ouinge kom fah kunausla finsrak lun mwet uh ke moul lalos. \q1 \v 20 Kom kunausla ku lun sie mwet ac lusulla ma pahtpat; \q2 Ac mutal irelik in misa lal. \q1 \v 21 Wen natul uh ac fah sunakinyuk, a el ac tia ku in etu, \q2 Ke ac akmwekinyeyukla tulik natul, ac tia pac akkalemyeyuk nu sel. \q1 \v 22 El ac pula na ngal lun manol, \q2 Ac asor lun nunak lal mukena.” \c 15 \s1 Asramsrami Akluo \r (15:1—21:34) \sp [Eliphaz] \p \v 1 Na Eliphaz el topkol ac fahk, \q1 \v 2 “Kaskas wel, Job. Kom kaskas wel! \q1 \v 3 Wangin mwet lalmwetmet ku in fahk kain kas ma kom fahk ingan, \q2 Ku sifacna loangel ke kain kaskas lalfon ingan; \q1 \v 4 Fin ac wi nunak lom an, na wangin mwet ac sangeng sin God; \q2 Wangin pac mwet ac pre nu sel. \q1 \v 5 Moul koluk lom an kalem ke luman sramsram lom ingan; \q2 Kom srike na in sifacna molikomla ke kas usrnguk lom ingan. \q1 \v 6 Tia enenu nga in akkolukye kom; \q2 Kas nukewa lom ingan sifacna fahkkomyak. \b \q1 \v 7 “Mea, kom nunku mu kom pa mwet se ma isusla oemeet uh? \q2 Mea, kom oasr ke pacl se God El orala fineol ah? \q1 \v 8 Ya kom tuh lohng ma God El akoo Elan oru ah? \q2 Mea, lalmwetmet lun mwet uh ma lom mukena? \q1 \v 9 Kut etu nufon ma kom etu an. \q1 \v 10 Kut eis etauk lasr sin mwet ma fiayala aunsifa — \q2 Su isusla meet liki papa tomom ah. \b \q1 \v 11 “God El ke akwoye kom; efu kom ku srangesr lohng? \q2 Kut sramsram in Inen God ke pusra na wo ac kulang. \q1 \v 12 A kom folak ac ngetnget in kasrkusrak nu sesr. \q1 \v 13 Kom kasrkusrakak sin God, ac fahk kas na upa lainul. \b \q1 \v 14 “Mea oasr mwet ku in arulana mutal? \q2 Ya oasr mwet suwohs ye mutun God?\x - \xo 15:14 \xt 15:14–16; Job 25:4–6\x* \q1 \v 15 Finne lipufan lun God uh, El tia pacna lulalfongelos; \q2 Aok, elos tia pac mutal ye mutun God. \q1 \v 16 Ac mwet uh nim ma koluk uh oana kof uh; \q2 Aok pwaye, mwet uh arulana fohkfok, ac wangin sripa. \b \q1 \v 17 “Inge Job, wona kom in porongeyu ke ma nga etu uh. \q1 \v 18 Mwet lalmwetmet elos luti nu sik ke ma pwaye \q2 Su elos eis sin papa tumalos meet ah, \q2 Ac wanginna ma lukma elos okanla. \q1 \v 19 Wangin mwetsac muta in facl selos; \q2 Pwanang wangin mwet in pwanulosla liki God. \b \q1 \v 20 “Sie mwet koluk su akkeokye mwet saya uh \q2 Ac fah mutana in keok ac mwaiok ke lusen moul lal nufon. \q1 \v 21 Pusra in aksangeng ac fah woi insracl, \q2 Ac mwet pisrapasr ac fah pisre ma lal ke pacl el nunku mu el mutana in misla. \q1 \v 22 Wangin finsrak lal in kaingla liki lohsr uh, \q2 Mweyen oasr cutlass se oanna akola in unilya, \q2 \v 23 Ac won vulture uh soano na in kangla manol. \q1 El etu lah pacl fahsru lal uh ac lohsr; \q2 \v 24 Ongoiya oan soanel in sruokilya, \q2 Oana sie tokosra su akola nu ke mweun. \b \q1 \v 25 “Pa inge safla lun sie mwet \q2 Su srisrngi paol nu in mutun God, \q2 Ac kena lain El su Kulana. \q1 \v 26 Mwet se ingan el ac likkekelana \q2 Ac us mwe loang natul, ac yuyang in lain God, \q2 \v 27 El finne arulana yohk \q2 Ac ratratla ke mwe kasrup. \b \q1 \v 28 “Pa ingan mwet se ma tuh sruokya siti pus, \q2 Ac eisla lohm ma mwet la uh kaingla liki; \q2 Tusruktu mweun ac fah kunausla siti ac lohm inge. \q1 \v 29 Kasrup lal uh ac tia oan paht; \q2 Wangin kutena sin ma lal inge ac fah oan nwe tok. \q1 Finne ngunal sifacna, ac fah wanginla pac, \q2 \v 30 Ac el ac fah tia ku in kaingla liki lohsr uh. \q1 El ac fah oana soko sak \q2 Su lah kac uh firiryak ke e, \q2 Ac ros kac uh ukukla ke eng uh. \q1 \v 31 El fin wella ac lulalfongi ke ma koluk, \q2 Na el ac fah kosrani ke ma koluk. \q1 \v 32 Meet liki el sun pacl in safla lal, el ac uli; \q2 El ac uli oana sie lesak, ac tia ku in sifil folfolla insroa. \q1 \v 33 El ac fah oana soko fain ma fahko kac uh mangosr na putatla; \q2 Ac oana soko sak olive ma putatla ros kac uh. \q1 \v 34 Ac fah wangin fwilin tulik nutin un mwet ma tia akfulatye God, \q2 Ac e ac fah furreak lohm ma musaiyukla ke mani in eyeinse. \q1 \v 35 Mwet inge pa muta akoo in oru mwe lokoalok ac ma koluk; \q2 Ac insialos sessesla ke kutasrik pacl nukewa.” \c 16 \sp [Job] \p \v 1 Na Job el topuk ac fahk, \q1 \v 2 “Nga lohng tari kain sramsram ingan meet; \q2 Ac kas in kasru lomtal ingan mwe na akkeok. \q1 \v 3 Mea, komtal ac sramsram na nwe tok? \q2 Ya komtal lungse in komtal na pa aksafye sramsram uh pacl nukewa? \q1 \v 4 Funu komtal pa nga, ac nga pa komtal, \q2 Nga lukun ku pac in fahk ma nukewa komtal fahk ingan. \q1 Nga lukun usruk pac sifuk oana ngan pakomutomtal, \q2 Ac fahkot kas puspis in lain kowos. \q1 \v 5 Nga lukun akkeye komtal ke kas in kasru, \q2 Ac srumun pacna kutu kas saya in akwoye komtal. \b \q1 \v 6 “Tusruktu kas nga fahk uh tiana kasreyu, \q2 Ac nga fin mutana tia kas, ac tia pacna aksrikyela mwaiok luk uh. \q1 \v 7 O God, kom oru nga arulana foroti; \q2 Kom tuh lela sou luk in anwukla. \q2 \v 8 Kom kapriyuwi. Kom mwet lokoalok luk. \q1 Inge nga sri na kolo, \q2 Ac mwet uh pangon mu ma inge akpwayei lah oasr ma koluk luk. \b \q1 \v 9 “In kasrkusrak lal, God El eya kupasr nukewa ke monuk, \q2 El foloyak ac suiyuwi. \q1 \v 10 Mwet uh isrunyu; \q2 Elos kahkeni nu yuruk ac puok likintupuk. \q1 \v 11 God El eisyuyang nu inpoun mwet koluk. \q1 \v 12 Nga tuh muta in misla, \q2 Na God El sruokya kwawuk; \q2 El puokyu nwe itungyuwi. \q1 El oreyu oana sie mwe lutlut pisr, \q2 \v 13 Ac pisrik sukan pisr nu keik liki acn nukewa — \q2 Sukan pisr inge fakisyu ac kanteyuwi; \q2 Ne ouinge, el tiana luman pakomutuk. \q1 \v 14 El nuna fakisyu na \q2 Oana sie mwet mweun ma wella ke srunga lal uh. \b \q1 \v 15 “Nga asor ac nokomang nuknuk yohk eoa, \q2 Ac nga pituki na muta infohk uh, lip na pwaye. \q1 \v 16 Nga tung nwe srusrala atronmutuk, \q2 Ac kulun mutuk fafwak ac inken tungla. \q2 \v 17 Tusruktu nga tiana oru kutena ouiya sulallal, \q2 Ac nga pre nu sin God ke inse na pwaye. \b \q1 \v 18 “O Faclu, nimet okanla ma koluk ma orek nu sik! \q1 Nimet tulokinya pang luk ke nga suk nununku suwohs! \q1 \v 19 Aok pwayena, oasr mwet se inkusrao \q2 Su ac fah tuyak wiyu lac, ac kasreyu.\x - \xo 16:19 \xt Job 19:25\x* \q1 \v 20 Mwet kawuk luk inge elos aksruksrukeyu; \q2 Ac sronin mutuk kahkla nu sin God. \q1 \v 21 Nga ke sie mwet ah in kwafe sin God keik, \q2 Oana ke sie mwet el kwafe ke mwet kawuk lal. \q1 \v 22 Yac luk somsomlana, \q2 Ac nga fahsr ke soko inkanek ma nga tia ku in foloko we me. \c 17 \q1 \v 1 “Inge moul luk uh apkuran in safla. Arulana upa nu sik in momong; \q2 Wangin ma lula nu sik sayen kulyuk luk, su akoeyukla soaneyu. \q1 \v 2 Nga liye lah mwet nukewa arulana aksruksrukeyu. \q1 \v 3 Nga kaskas pwayena, O God. Nunak munas, lulalfongi kas luk. \q2 Wangin mwet ac ku in iweyula fin tia kom. \q1 \v 4 Kom kaliya nunak lalos, pwanang elos tia ku in nunkauk kutena ma pwaye; \q2 Nimet lela elos in kutangyula inge. \q1 \v 5 Soakas matu se fahk mu sie mwet fin kiapwela mwet kawuk lal ke sripen mani, \q2 Na tulik natul fah eis mwata ac keok kac. \q1 \v 6 Ac inge mwet uh orekmakin soakas se inge in lainyu; \q2 Elos tuku ac acni nu in mutuk. \q1 \v 7 Asor luk apkuranna in konela mutuk; \q2 Pouk ac niuk arulana minini oana lul uh. \q1 \v 8 Mwet ma sifacna nunku mu elos suwos uh elos lut, \q2 Ac elos nukewa kasrkusrak ac fahk mu nga tia lulalfongi God. \q1 \v 9 Elos su sifacna pangon mu elos mwet suwoswos, \q2 Yokyokelikna nunkeya selos mu pwaye selos. \q1 \v 10 Tusruktu elos nukewa fin tuku ac tu ye mutuk, \q2 Nga lukun tia ku in konauk mu oasr siefanna selos lalmwetmet. \b \q1 \v 11 “Len luk uh somla; ako luk uh tia orekla; \q2 Ac finsrak luk uh wanginla. \q1 \v 12 A mwet kawuk luk uh fahk mu fong uh kalem; \q2 Elos fahk mu kalem uh apkuranme, \q2 Tusruk nga etu lah nga srakna muta in lohsr. \q1 \v 13 Finsrak sefanna luk pa facl sin mwet misa, \q2 Yen su nga ac fah ona ac motul in lohsr uh. \q1 \v 14 Nga ac fah pangon kulyuk uh pa papa tumuk, \q2 Ac wet ma ac kangyula uh, \q2 Nga ac fah pangon mu nina kiuk ac tamtael luk. \q1 \v 15 Pia mwe finsrak luk uh? \q2 Su ku in liyauk lah oasr oya? \q1 \v 16 Finsrak uh ac fah tia ku in wiyu som \q2 Ke nga ac oatui nu in facl sin mwet misa.” \c 18 \sp [Bildad] \p \v 1 Na Bildad el fahk, \q1 \v 2 “Job, ku kain in mwet se kom an tiana ku in misla? \q2 Kom fin tuiwin ac lohng ma kut fahk uh, kut ac ku in sramsram nu sum. \q1 \v 3 Mea sis kom nunku mu kut lalfon oana cow uh? \q1 \v 4 Kom sifacna akkeokye kom ke kasrkusrak lom an. \q2 Mea, ku in wanginla mwet fin faclu kom fin kasrkusrak? \q2 Mea, God Elan mokle eol uh in tuh akinsewowoye kom? \b \q1 \v 5 “Kalem lun mwet koluk uh ac nuna kunlana; \q2 Firir kac uh ac fah tia ku in sifil kalem.\x - \xo 18:5 \xt 18:5–6; Job 21:17\x* \q1 \v 6 Lam in lohm nuknuk sel uh ac fah lohsrla. \q1 \v 7 Meet, el fahsr ku na, a inge el fahsr tukulkul; \q2 Kas in luti lal sifacna, oru el ikori. \q1 \v 8 El fahsryang nu in sie nwek, ac nial sremla; \q2 \v 9 Sie sruhf srumasrla kapinnial ac sruokilya. \q1 \v 10 Sie sruhf wikla oanna infohk uh; \q2 Sie pac sruhf uh oakwuki ke acn el fahsr we. \q1 \v 11 Mwe aksangeng apnulla yen nukewa; \q2 Ac welul yen nukewa el fahsr we. \q1 \v 12 Meet el kasrup, a inge el masrinsral; \q2 Mwe ongoiya oanna siskal soanel. \q1 \v 13 Sie mas na upa su ku in unilya kanglana manol, \q2 Ac kulweya paol ac nial. \q1 \v 14 Amala el liki lohm nuknuk su el tuh muta insewowo loac, \q2 Ac kokola el nu ye mutun Tokosra lun Misa. \q1 \v 15 Inge kutena mwet ku in utyak ac muta in lohm nuknuk sel — \q2 Tukun aknasnasyeyukla ke sulphur! \q1 \v 16 Okah ac lah kacl uh uli ac paola. \q1 \v 17 El tila pwengpeng in acn sel, oayapa in acn nukewa saya! \q2 Wangin mwet sifilpa esamul. \q1 \v 18 El ac fah lisyukla liki facl sin mwet moul, \q2 Ac ukohkyak el liki kalem nu ke lohsr uh. \q1 \v 19 Wangin fwilin tulik natul, nufonna misa. \q1 \v 20 Mwet nukewa in acn kutulap lac nwe roto su lohng pweng kacl \q2 Elos sangeng ac rarrar. \q1 \v 21 Pa inge saflaiyen moul lun mwet koluk uh. \q2 Pa inge ma ac sikyak nu sin mwet su tia lulalfongi ke God.” \c 19 \sp [Job] \p \v 1 Na Job el fahk, \q1 \v 2 “Efu ku komtal akkeokyeyu na ke kas lomtal an? \q1 \v 3 Pacl puspis komtal akkolukyeyu, \q2 Ac tia mwekin ke ma upa komtal oru nu sik ingan. \q1 \v 4 Finne oasr ma koluk nga orala, \q2 Mea lomtal nu kac? \q1 \v 5 Komtal pangon mu komtal wo likiyu, \q2 Ac nunku mu mwe keok nu sik inge akpwayei lah oasr koluk luk. \q1 \v 6 Mea, komtal tiana akilen lah God pa oru ma inge? \q2 El oakiya sie sruhf in sruokyuwi. \q1 \v 7 Nga arulana lain ma upa El oru inge, \q2 Tuh wanginna mwet porongeyu; \q2 Nga kwafe in oasr nununku suwohs orek nu sik, tuh wanginna mwet lohng. \q1 \v 8 God El kosrala inkanek uh, ac nga tia ku in kaingla; \q2 El sang lohsr uh kosrala inkanek luk. \q1 \v 9 El eisla nufon mwe kasrup luk, \q2 Ac akkolukyela inek. \q1 \v 10 El sringil monuk oana sie mwet su kunausya sie lohm. \q1 El fusak finsrak su oan in nga, \q2 Ac filiyuwi nga in uli ac misa. \q1 \v 11 God El kasrkusrak ac arulana foloyak sik; \q2 El oreyu oana mwet lokoalok se lal ma El kwase oemeet uh. \q1 \v 12 El supwama un mwet mweun lal in lainyu; \q2 Elos koaneak sisken pot luk, in mweuniyu yen nga muta we. \b \q1 \v 13 “God El oru mwet wiuk in ngetla likiyu; \q2 Nga oana sie mwetsac nu sin mwet ma eteyu meet ah. \q2 \v 14 Sou luk ac mwet kawuk luk elos som likiyu. \q1 \v 15 Mwet fahsr su tuh mutwata in lohm sik elos mulkinyula; \q2 Mutan kulansap luk elos oru oana elos in tia eteyu. \q1 \v 16 Nga fin pangon sie mwet kulansap luk, ku kwafe elan kasreyu, \q2 El ac tiana topukyu. \q1 \v 17 Mutan kiuk uh tia ku in muteng foulin momong luk uh, \q2 Ac tamulel na pwaye luk elos tia lungse kiluku nu yuruk. \q1 \v 18 Tulik uh elos aksruksrukeyu ac isrunyu ke pacl elos liyeyu uh. \q1 \v 19 Mwet kawuk na pwaye luk uh angyang sik ke pacl elos liyeyu uh; \q2 Elos su nga arulana lungse yohk meet elos forla lainyu. \q1 \v 20 Kolo ke monuk uh arosrosak ac atla liki sri in monuk; \q2 Ac kutu srisrik na ngan misa. \q1 \v 21 Komtal mwet kawuk luk! Tal pakomutuk! \q2 Poun God arulana sringilyuwi. \q1 \v 22 Efu ku komtal akkeokyeyu oana ke God El oru uh? \q2 Mea, tia fal tari lupan keok ma orek nu sik uh? \b \q1 \v 23 “Nga ke sie mwet ah in esamya kas luk inge \q2 Ac oakiya ke ma simusla in sie book ah! \q1 \v 24 Ku in kihlyak kas luk inge ke sie eot \q2 In mau oanna nwe tok. \b \q1 \v 25 “Tuh nga etu lah oasr sie inkusrao \q2 Su ac fah mau tuku in tuh moliyula. \q1 \v 26 Finne tukun mas luk uh kangla kolo keik uh, \q2 Ke nga srakna oan in mano se inge, nga ac fah liye God. \q1 \v 27 Nga fah liyal ke mutuk sifacna, \q2 Ac El ac fah tia sie mwetsac nu sik. \b \q1 “Nunak luk uh munasla mweyen komtal fahk mu, \q2 \v 28 ‘Kut ac akkeokyal fuka?’ \q2 Komtal sukok sripa komtal in lainyu. \q1 \v 29 A inge, komtal in sangeng na ke cutlass \q2 Cutlass se ma ac use kasrkusrak lun God ke ma koluk uh, \q2 Tuh komtal fah etu lah oasr sie su nununku.” \c 20 \sp [Zophar] \p \v 1 Na Zophar el fahk, \q1 \v 2 “Job, kom arulana aktoasryeyu. \q2 Inge nga semutengla, ac kena tari topuk kom. \q2 \v 3 Ma kom fahk ah kas in na pirakak, \q2 Tusruktu nga etu lah nga ac topuk fuka. \b \q1 \v 4 “Kom etu na lah oemeet me, \q2 Ke mutawauk in fili mwet uh fin faclu ah, \q2 \v 5 Wangin sie mwet koluk ku in engan paht. \q1 \v 6 Sahp el ac ku in kapak in mwet na fulat se, \q2 Nwe ke na insifal sun pukunyeng uh, \q2 \v 7 Tusruktu el ac ukyukla oana kutkut uh. \q1 Mwet ma etal meet ah, \q2 Ac suk lah el som nu ya. \q1 \v 8 El ac wanginla oana sie mweme, oana sie aruruma ke fong, \q2 Ac tiana sifil liyeyuk. \q1 \v 9 El ac wanginla liki acn ma el tuh muta we meet ah; \q2 \v 10 Ac tulik natul ac fah akfalyela ma lun mwet sukasrup ma el tuh pisrala ah. \q1 \v 11 Meet, manol fusr ac el arulana fokoko, \q2 Tusruktu ac tia pat, ac fah ekla nu ke kutkut. \b \q1 \v 12 “Ma koluk uh finne oana sie ma emwem nu ke oalul, \q2 Ac el finne okanla oan ye lohul, \q2 \v 13 Ac tia lungse sisla, a kena in oanna inwalul elan engankin ema uh. \q1 \v 14 Tusruktu mongo inge ac ekla mwen ke sun insial — \q2 Mwen oana pwasin uh. \q1 \v 15 Mwet koluk uh wihtacla mwe kasrup ma el pisrala uh; \q2 Ac God El ac eisla sel, finne oan insial. \q1 \v 16 Ma su mwet koluk se ukumya uu oana pwasin; \q2 Ac fah unilya oana ngalngul lun soko wet pwasin uh. \q1 \v 17 El ac fah tia moul in liye infacl ma oil in olive soror we uh, \q2 Ku infacl srisrik ma oasr milk ac honey soror kac. \q1 \v 18 El ac enenu in fuhleak nufon ma el kemkatu kac meet ah; \q2 Ac fah wangin pacl elan insewowokin mwe kasrup lal, \q2 \v 19 Mweyen el tuh akkeokye ac pilesru mwet sukasrup, \q2 Ac eisla lohm ma siena mwet musaela. \q1 \v 20 Rapku lal uh oru el tia ku in muti. \q1 \v 21 Ke pacl el mongo uh, wanginna luwa, \q2 Ac inge, pacl in mut lal uh safla. \q1 \v 22 Ke pacl se el sun na pwaye kasrpal, \q2 Na toasriyen mwe keok ma el oru inge nufon ac fah putatyang nu facl ac toanilya. \q1 \v 23 Lela elan kang ma nukewa ma el ke kang uh! \q2 God El ac fah kael ke kasrkusrak ac folo lal. \q1 \v 24 El fin srike elan kaingkunla cutlass osra uh, \q2 Na soko osra in pisr, su muta uh orekla ke bronze, ac fah faksilya. \q1 \v 25 Soko osra in pisr ac fah sasla ke manol; \q2 Ac srah kacl uh ac fah tultul ke acn saromrom ke mutun osra uh, \q2 Ac el ac arulana tuninfongla. \q1 \v 26 Ma lal nukewa ma el elosak, ac fah kunausyukla; \q2 Sie e su tia ma tayak ke poun mwet \q2 Ac fah esukulak wi mwet nukewa in lohm sel. \q1 \v 27 Kusrao ac akkalemyela koluk lun mwet se inge, \q2 Ac faclu fah orek loh lainul. \q1 \v 28 Sie sronot ac fah pokla mwe kasrup lal nukewa \q2 Ke len se ma God El nununku mwet koluk in kasrkusrak lal. \b \q1 \v 29 “Pa inge safla lun mwet koluk uh, \q2 Safla se ma God El nuna akoela nu selos.” \c 21 \sp [Job] \p \v 1 Na Job el fahk, \q1 \v 2 “Porongo ma nga fahk uh; \q2 Pwayena ma nga siyuk komtal in akwoyeyu kac. \q1 \v 3 Fuhlema kitin pacl luk in kaskas, ac nga fin tari, \q2 Na komtal ku in isrunyu, komtal fin lungse. \b \q1 \v 4 “Alein luk uh tia ma in lain mwet; \q2 Oasr sripen semuteng luk uh. \q1 \v 5 Ngetma liyeyu. Ya lumuk tia fal \q2 In oru komtal in lut ac kofla kaskas ke komtal suiyuwi uh? \q1 \v 6 Ke nga nunku ma sikyak nu sik uh, \q2 Nga arulana oela, ac rarak ke sangeng. \b \q1 \v 7 “Efu ku God El lela mwet koluk uh in moul, \q2 Nwe ke na elos matuoh, ac wona nu selos? \q1 \v 8 Oasr tulik natulos ac nutin natulos, \q2 Ac elos moulna muta nwe ke na elos liye ke tulik inge matula uh. \q1 \v 9 God El tiana sang ongoiya nu ke lohm selos uh; \q2 Ac elos tia wi pula mwe aksangeng uh. \q1 \v 10 Aok, cow mukul natulos orek fahko, wo ouiya pacl nukewa, \q2 Ac cow mutan uh oswela ma natulos wanginna ma misa. \q1 \v 11 Tulik natulos uh kasrusrsrusr na srital oana sheep fusr uh, \q2 \v 12 Ac onsrosro nu ke pusren mwe on harp ac flute. \q1 \v 13 Elos moul ke moul na misla \q2 Ac pacl in misa lalos uh, elos ac misa na in misla ac tiana keok. \b \q1 \v 14 “Mwet koluk uh fahk nu sin God, ‘Fahsr liki kut! \q2 Mansis kut in tia etu ma kom lungse. \q1 \v 15 Su Ku liki Ku inge tuh kut in orekma nu sel? \q2 Mea, ac oasr ma wo nu sesr kut fin pre nu sel?’ \q1 \v 16 Elos fahk mu wo ouiya lalos uh ma na ke ku lalos sifacna, \q2 Tusruktu nga tia ku in insese nu ke luman nunak lalos inge. \b \q1 \v 17 “Ku nu oasr pacl ma kuniyukla kalem lun mwet koluk uh? \q2 Ku nu oasr sie selos pula mwe ongoiya? \q1 Nu oasr pacl God El kai mwet koluk uh ke kasrkusrak \q2 \v 18 Ac okulosla oana mah uh ke eng upa, \q2 Ku oana kutkut ma sohkla ke pacl in paka uh? \b \q1 \v 19 “Komtal fahk mu God El akkeokye sie tulik ke sripen ma koluk lun papa tumal uh. \q1 Mo! Lela God Elan akkeokye na mwet se ma orekma koluk an; \q2 Lela in kalem selos lah God El oru ouinge ke sripen koluk ma elos sifacna oru. \q1 \v 20 Lela mwet koluk uh in sifacna us mwatan ma koluk lalos an; \q2 Lela elos in pula kasrkusrak lun God Kulana. \q1 \v 21 Moul lun sie mwet fin safla, \q2 Mea pwaye lah ac oasr nunak lal ke tulik natul, lah elos engan ku tia? \q1 \v 22 Mea, mwet uh ku in luti God, \q2 Su nununku mwet nukewa, finne elos su muta yen fulat? \b \q1 \v 23 “Sie kain mwet ac misa ke pacl na ma yohk wo ouiya nu sel, \q2 Ac el mutana okak ac misla. \q2 \v 24 Manol factfat na wo, ac koanon sri kacl uh srakna ku. \q1 \v 25 A sie kain mwet uh wangin na pwaye engan lal; \q2 El inse toasr na ke el moul nwe ke na el misa. \q1 \v 26 Tusruktu elos kewa ac oana sie: elos ac misa, pukpuki, \q2 Ac manolos afla ke wet. \b \q1 \v 27 “Nga etu nunak koluk lomtal ingan. \q1 \v 28 Komtal fahk, ‘Pia lohm sin leum sac inge; \q2 Mwet se ma mutana oru ma koluk?’ \b \q1 \v 29 “Ku komtal soenna wi sramsram nu sin mwet ma muta forfor nu saya uh? \q2 Komtal tiana etu kain mwe sramsram ma elos ac som nwe foloko srumun uh? \q1 \v 30 Ke len ma God El ac kasrkusrak ac akkeokye mwet uh, \q2 Mwet koluk uc wacna tia pula ma upa. \q1 \v 31 Wanginna mwet muta tukakin mwet koluk uh, \q2 Ku folokin nu sel ke ma koluk nukewa ma el orala. \q1 \v 32 Ke el ac utukla nu ke kulyuk uh, \q2 Nu ke luf kial su arulana taranyuk wo, \q2 \v 33 Mwet puspis ac fah wi fahsr nu ke pukmas uh, \q2 Ac finne fohkon acn uh, ac fah arulana mulala nu facl. \b \q1 \v 34 “A komtal! Komtal srike in akwoyeyu ke kas lusrongten! \q2 Top lomtal an kikiap nufon!” \c 22 \s1 Asramsrami Aktolu \r (22:1—27:23) \sp [Eliphaz] \p \v 1 Na Eliphaz el fahk, \q1 \v 2 “Ku oasr sie mwet, finne mwet ma lalmwetmet emeet uh, \q2 Su oasr sripa nu sin God?\x - \xo 22:2 \xt 22:2–3; Job 35:6–8\x* \q1 \v 3 Ku orekma lom fin arulana suwohs, ya ac akwoye God? \q2 Kom fin tia oru kutena ma koluk, ya ac ku in kasrel? \q1 \v 4 Tia ke sripen kom sangeng sin God \q2 Pa oru Elan kai kom, ku nununkekom an. \q1 \v 5 Mo, ma ke sripen arulana yokla ma koluk lom; \q2 Oayapa ke ma koluk nukewa ma kom oru an. \q1 \v 6 Ke kom oru tuh sie mwet lim in akfalyela mani ma el ngisrala sum uh, \q2 Oana kom in sarukla nuknuk ma el nukum uh ac oru tuh elan koflufolla. \q1 \v 7 Kom tuh srunga sang kof nimen mwet su totola, \q2 Ac sranga pac sang mwe mongo nu selos su masrinsral. \q1 \v 8 Kom tuh orekmakin ku lom ac wal lom \q2 In eisla acn uh nufon. \q1 \v 9 Kom tia falkin lah kom tia wi kasru katinmas, \q2 A kom oayapa pisre ma lun tulik mukaimtal, ac oralos koluk. \q1 \v 10 Ke ma inge sruhf puspis raunikomla ac akola in sruokkomi, \q2 Ac inge kom muta in sangeng na lulap. \q1 \v 11 Arulana yokla lohsr ingena, oru kom tia ku in liye, \q2 Ac sie sronot lulap afinkomla. \b \q1 \v 12 “Ya God El tia muta yen fulatlana inkusrao \q2 Ac ngeti nu fin itu uh, finne itu uh oan yen fulat? \q1 \v 13 A kom siyuk, ‘Mea God El etu? \q2 Pukunyeng uh okanulla, na El ac nununkekut fuka?’ \q1 \v 14 Kom nunku mu pukunyeng matoltol uh kosrala mutal Elan tia liye, \q2 Ke El forfor fin acn engyeng uh. \b \q1 \v 15 “Ya kom wotela sum tari mu kom ac fahsrna ke inkanek \q2 Ma mwet koluk uh fahsr kac pacl nukewa uh? \q1 \v 16 Meet liki na pacl in misa lalos, \q2 Elos pahtkakinyukla tari ke sie sronot. \q1 \v 17 Mwet inge mwet pilesru God, \q2 Ac elos nunku mu wangin ma El ku in oru nu selos. \q1 \v 18 Sruhk God pa tuh akinsewowoyalos ke kasrpalos — \q2 Nga tia ku in kalem ke nunak lun mwet koluk uh. \q1 \v 19 Mwet wo uh engan, ac mwet wangin mwata elos israsr \q2 Ke elos liye lah kalyeiyuk mwet koluk uh. \q1 \v 20 Ma nukewa lun mwet koluk uh kunausyukla, \q2 Ac e uh esukak kutena ma su lula. \b \q1 \v 21 “Inge, Job, akmisye kom nu sin God, \q2 Ac nimet oral oana sie mwet lokoalok; \q2 Kom fin suk misla, na El ac akinsewowoye kom. \q1 \v 22 Eis mwe luti ma El sot uh; \q2 Ac filiya kas lal insiom. \q1 \v 23 Aok, kom enenu in siskomi, ac foloko nu yurin God, \q2 Oru in safla ma koluk nukewa \q2 Ma orek in lohm sum an. \q1 \v 24 Sisla gold lom an; \q2 Sisla nufon gold wowo lom an nu ke kapin infacl paola ingan. \q1 \v 25 Lela tuh in God Kulana pa gold lom uh, \q2 Ac Elan oana silver lom su yolyak oan yurum an. \q1 \v 26 Na kom fah lulalfongi God pacl nukewa, \q2 Ac kom fah etu lah mwe insewowo lom nukewa tuku sel me. \q1 \v 27 Ke kom pre El ac topuk kom, \q2 Ac kom fah liyaung wulela nukewa ma kom orala nu sel an. \q1 \v 28 Na ac fah wo ouiyom ke ma nukewa kom oru, \q2 Ac kalem ac fah tolak inkanek lom. \q1 \v 29 God El sisya mwet inse fulat, \q2 Ac molela mwet pusisel. \q1 \v 30 God El ac fah molikomla fin wangin ma sufal lom, \q2 Ac fin pwaye orekma lom.” \c 23 \sp [Job] \p \v 1 Na Job el fahk, \q1 \v 2 “Nga srakna torkaskas ac lain God; \q2 Nga tia ku in kutongya sasao luk. \q1 \v 3 Seyal nga ke etu lah nga ac konalak ya, \q2 Ac lah nga ac ut ya nu yen El muta we. \q1 \v 4 Nga lukun fahkang na nunak luk nu sel \q2 Ac takunang nufon ma nga pulakin mu pwaye sik. \q1 \v 5 Nga ke etu lah mea El ac fahk, \q2 Ac lah El ac topukyu fuka. \q1 \v 6 Ya God El ac lainyu ke ku lal nufon? \q2 Mo, El ac porongo na ke nga ac kaskas uh. \q1 \v 7 In pacl sac El ac engan in lohng sramsram luk, mweyen nga inse pwayena nu sel; \q2 Na El ac fah akkalemye lah El tuleyula, ingela nwe tok. \b \q1 \v 8 “Nga tuh sokol kutulap, tuh El wangin we; \q2 Nga tia pacna konalak ke nga sokol roto ah. \q1 \v 9 El tuh orekma na epang ac eir, \q2 Tuh nga tia pacna liyal we. \q1 \v 10 Ne ouinge a God El etu nufon acn nga forfor we; \q2 El fin srikeyu, El ac konauk lah nga nasnasna. \q1 \v 11 Nga oaru na in fahsr ke inkanek ma El sulela nu sik uh, \q2 Ac tiana kuhfla liki. \q1 \v 12 Nga oru na ma El sapkin pacl nukewa; \q2 Nga fahsrna ke ma lungse lal ac tia lungse luk sifacna. \b \q1 \v 13 “God El tiana ekyek. Wangin mwet ku in kifasulla, \q2 Ku tulokinilya liki ma El lungse oru uh. \q1 \v 14 El ac oralana ma El akou in oru nu sik; \q2 Ako se lal inge siena sin ma pus ma El ke oru nu sik uh. \q2 \v 15 Nga arulana rarrar ac sangeng ye mutal. \q1 \v 16 God pa arulana akmunasyela nunak luk uh. \q2 El su Kulana El arulana aksangengyeyu. \q1 \v 17 Finne lohsr uh kosrala mutuk, \q2 Nga tiana misla in fahk nunak luk uh. \c 24 \q1 \v 1 “Efu ku God El tia oakiya sie pacl in nununku? \q2 Efu ku mwet ma oaru in oru lungse lal tiana liye Elan kai mwet koluk uh? \b \q1 \v 2 “Mwet uh mokle masrol lalos in akyokye acn lalos uh; \q2 Ac pisre sheep uh in akyokye un sheep natulos sifacna. \q1 \v 3 Elos pisrala donkey nutin tulik mukaimtal uh, \q2 Ac sruokya ox\f + \fr 24:3 \fk ox: \ft liye ke Kalmen Kutu Kas.\f* nutin mutan katinmas uh, na soano elan molela soemoul lal. \q1 \v 4 Elos ikol tuh mwet sukasrup in tia ku in eis suwohs lalos, \q2 Ac oru tuh mwet enenu in kaing ac wikla. \b \q1 \v 5 “Ouinge mwet sukasrup elos suk mwe mongo nalos yen mwesis \q2 Oana donkey inima uh; \q2 Wangin acn elos ku in konauk mongo nun tulik natulos we. \q1 \v 6 Elos enenu in kosrani ke ima su tia ma lalos, \q2 Ac sifani grape ke ima lun mwet koluk. \q1 \v 7 Ke fong uh elos mihsrisr, mweyen wangin ma elos in kateya; \q2 Elos koflufol na motul. \q1 \v 8 Elos ac wohlak na ke af ma kahkla fineol uh me, \q2 Ac lokeni oan sisken eot uh in lusrungulosyak. \b \q1 \v 9 “Mwet koluk elos tulakunla tulik mukul fusr ma misa papa tuma liki nina kia, tuh elos in mwet foko lalos, \q2 Ac eis tulik nutin sie mwet sukasrup in akfalye soemoul lal. \q1 \v 10 A mwet sukasrup elos ac illa ac wangin nuknuk in karingin manolos; \q2 Elos ac masrinsral na ke elos telani fokin wheat uh. \q1 \v 11 Elos fuleya olive in orek oil, ac grape in orek wain, \q2 A elos ac malu na. \q1 \v 12 Mwet kinet ac mwet apkuran in misa in siti uh elos wowoyak nu sin God, \q2 Tusruktu God El tiana porongo pre lalos. \b \q1 \v 13 “Oasr kutu mwet koluk ma kwase kalem uh; \q2 Elos nikin kalmeya, ac tia ke fahsr nu yen kalem uh kololos nu we. \q1 \v 14 Ke tafun lotu uh, mwet akmas el illa \q2 In uniya mwet sukasrup uh, \q2 Ac ke fong uh, el som pisrapasr. \q1 \v 15 Sie mwet kosro el ac soano in tari ekela; \q2 El ac afinya mutal, mwet uh in tia akilenul. \q1 \v 16 Ke fong uh mwet pisrapasr elos ac sifacna utyak nu in lohm uh, \q2 A ke lenelik elos ac wikla ac tia lungse muta ke kalem uh. \q1 \v 17 Elos sangeng ke kalem lun len uh, \q2 A lohsr uh tiana aksangengyalos.” \sp [Zophar] \q1 \v 18 “Sie mwet koluk ac fah pokyukla ke sronot uh, \q2 Ac acn sel fah selngawiyuki sin God; \q2 El ac tia sifil som orekma ke ima in grape lal uh. \q1 \v 19 Oana ke snow uh ac wanginla ke pacl fol ac ke pacl wangin af uh, \q2 Ouinge sie mwet koluk ac fah wanginla liki facl sin mwet moul uh. \q1 \v 20 Finne nina kial uh, ac tia pac esamul; \q2 Wet uh ac kangulla, ac el musalla oana soko sak ma ikori. \q1 \v 21 Ma inge sikyak nu sel mweyen el akkeokye katinmas, \q2 Ac tia kulang nu sin mutan su wangin tulik natu. \q1 \v 22 Ke ku lun God, El kunausla mwet funmwet; \q2 God El fin mukuila, mwet koluk sac ac misa. \q1 \v 23 God El ku pac in oru tuh mwet sac in tia sun ongoiya, \q2 Tusruktu El ac taranna ma el oru pacl nukewa. \q1 \v 24 Mwet koluk se ku in sun wo ouiya ke kitin pacl, \q2 Na el ac uli oana soko mah wangin sripa, \q2 Oana sie sripin mahsrik ma pakpuki. \q1 \v 25 Ya oasr mwet se ku in lafwekin mu tia ouinge? \q1 Oasr mwet ku in orek loh ac fahk mu kas luk inge tia pwaye?” \c 25 \sp [Bildad] \p \v 1 Na Bildad el topuk ac fahk, \q1 \v 2 “God El arulana ku; lela mwet nukewa in sangeng sel ac akfulatyal. \q2 El oru tuh tokosrai lal inkusrao in misla. \q1 \v 3 Ya oasr mwet ku in oakla pisen lipufan su kulansap nu sel? \q1 Ya oasr acn ma kalem lal ah tia tolak? \q1 \v 4 Ya oasr mwet ku in arulana suwoswos ac mutal ye mutun God? \q1 \v 5 Yurin God, malem uh tiana saromrom, \q2 Ac itu uh tia pac nasnas. \q1 \v 6 Fin ouinge, na faska mwet uh, \q2 Su oana ulac ku lawani uh ye mutal!” \c 26 \sp [Job] \p \v 1 Na Job el fahk, \q1 \v 2 “Ku pwaye kutu kasru uh — \q2 Nga sukasrup ac munas, a kom fahk ma ingan! \q1 \v 3 Saok kas in kasru na wowo \q2 Ac luti lalmwetmet lom an nu sin mwet lalfon se nga uh! \q1 \v 4 Kom nunku mu su ac lohng kas lom ingan? \q2 Su pirikkomyak kom in kaskas ouingan uh?” \sp [Bildad] \q1 \v 5 “Ngunin mwet misa uh \q2 Rarrar in kof ye faclu. \q1 \v 6 Facl sin mwet misa uh ikakelik oan ye mutun God; \q2 Ac wangin mwe afyuf kosrala ma inge liki ye mutal. \q1 \v 7 God El asroelik acn engyeng in epang, \q2 Ac srupusrak faclu yen wangin ma oan we. \q1 \v 8 God pa nwakla pukunyeng uh ke kof, \q2 Ac liyaung in tia fokelik ke toasriya uh. \q1 \v 9 El sang sie pukunyeng kosrala malem uh ke fong in Mwesr. \q1 \v 10 El filiya pekusra uh raunela faclu \q2 In sraclik kalem liki lohsr uh. \q1 \v 11 Ke el kai sru ma loango acn lucng, \q2 Sru uh ac kusrusryak ac rarrar ke sangeng. \q1 \v 12 Ku lal uh pa kutangla meoa uh; \q2 Ac ke usrnguk lal El kunausla Rahab — ma sulallal soko ma muta inkof uh.\x - \xo 26:12 \xt Job 9:13\x* \q1 \v 13 Momong lal uh pa oru acn engyeng uh in kalem, \q2 Ac paol pa uniya kosro sulallal su srike in kaingla uh.\x - \xo 26:13 \xt Job 9:8\x* \q1 \v 14 Tusruktu ma inge akkalemye kutu srisrik na kuiyal, \q2 Mahma na lal uh pa kut lohng inge. \q1 Su ku in etu lupan fulat ac ku lun God uh?” \c 27 \sp [Job] \p \v 1 Na Job el fahk, \q1 \v 2 “Nga fulahk ke Inen God moul su Kulana, \q2 Su tia lela nununku suwohs in orek nu sik, a El ase nu sik sie moul na upa — \q2 \v 3 Ke lusenna pacl ma God El ase momong nu sik, \q2 \v 4 Ngoasrok ac fah tiana fahk kutena ma koluk, \q2 Ac louk ac fah tiana kikiap. \q1 \v 5 Nga tiana ku in fahk mu pwaye sumtal; \q2 Nga ac sruokyana ku in fahk mu moul luk uh nasnas, nwe ke na nga misa. \q1 \v 6 Nga fah tiana munasla in fahk lah moul luk uh suwosna; \q2 Nunak lun insiuk mwesas na. \b \q1 \v 7 “Lela tuh mwet nukewa su lainyu ac lokoalok nu sik uh \q2 In kaiyuk oana mwet ma koluk ac sesuwos moul la uh. \q1 \v 8 Finsrak fuka lun mwet ma tia etu God \q2 Ke pacl se El ac eis moul lalos uh? \q1 \v 9 Ke pacl upa ac sikme, ya God El ac lohng pang lalos? \q1 \v 10 Elos funu sulela in eis engan ma El tuh ke sang nu selos ah, lukun wona. \q2 Elos funu oaru na in pre nu sel, lukun wo pac. \b \q1 \v 11 “Lela nga in luti nu sumtal ke lupan ku lun God uh, \q2 Ac akketeya ma God Kulana El akoo. \q1 \v 12 Tusruktu, pwayeiya uh komtal sifacna liye tari; \q2 Na efu ku komtal kaskas lalfon angan?” \sp [Zophar] \q1 \v 13 Na Zophar el fahk, \q1 “Pa inge luman akkeok ma God El oru \q2 Nu sin mwet ma koluk ac sulallal uh. \q1 \v 14 Finne pus wen natulos, \q2 A elos nukewa ac fah anwukla ke mweun; \q2 Pacl nukewa ac sufalla mwe mongo nun tulik natulos. \q1 \v 15 Elos su painmoulla liki mweun, ac fah misa ke mas upa, \q2 Ac finne mutan katinmas kialos uh, ac tia pac asor kaclos. \q1 \v 16 Sie mwet koluk ac ku in oasr ipin silver puspis lal liki ma el ku in oakla, \q2 Ac pukanten nuknuk lal liki ma el enenu; \q1 \v 17 Tusruktu, kutuna mwet wo sayel pa ac nukum nuknuk inge, \q2 Ac kutuna mwet suwoswos pa ac eis silver inge. \q1 \v 18 Mwet koluk uh ac musai lohm selos munasna, oana ahng lun pwepenu uh, \q2 Ku oana lac lohm sin mwet foko ma karingin ima uh. \q1 \v 19 Tusruktu pacl se in moul lalos elos ac mau ona in kasrpalos, \q2 A ke elos ac ngutalik, kasrup lalos uh wanginla. \q1 \v 20 Mwe aksangeng fah toki nu faclos oana sie sronot; \q2 Ac sie paka fah tuhyak ke fong ac okulosla. \q2 \v 21 Eng kutulap ac fah pokolosla liki lohm selos; \q2 \v 22 Ac fah tuyang nu faclos arulana upa \q2 Ke elos ac srike ke kuiyalos in kaingla. \q1 \v 23 Eng uh ac fah ngirngir ac isrunulos ke elos kasrusr, \q2 Ac aksangengyalos lucng me. \c 28 \s1 Kaksakinyuk Lalmwetmet\f + \fr 28:0 \ft kas Hebrew tiana akkalemye lah su sramsram ke chapter se inge.\f* \q1 \v 1 “Oasr luf ma silver uh pukpukyak we; \q1 Oasr pac acn ma gold uh aknasnasyeyuk we. \q1 \v 2 Mwet uh pukanak osra liki ye fohk uh \q1 Ac munanla copper uh in kofelik ac sororla liki eot uh. \q1 \v 3 Mwet uh suk pac acn ma lohsr oemeet in konauk ma oan we. \q1 Elos suk in acn loal lun faclu \q1 Ac pukanak yen lohsr uh in konauk eot uh. \q1 \v 4 Loes liki acn ma mwet uh muta we — \q1 Acn ma falken mwet uh soenna fahsr we — \q1 Mwet uh pikin laf ye eol uh, \q1 Yen ma elos ac mukena orekma we. \q1 Elos ac atla na ke sucl uh ke elos ac orekma in luf uh. \q1 \v 5 Mwe mongo kapak infohk uh yak, \q1 A ye pacna infohk se inge \q1 Ma nukewa itungyuki ac musalsalu. \q1 \v 6 Eot infohk uh oasr wek sapphire kac, \q1 Ac kutkut in faclu oasr gold kac. \q1 \v 7 Won hawk uh tia ku in liye inkanek nu ke lufin puk ma saok uh, \q1 Won vulture tia pac wi sohksok fin acn inge. \q1 \v 8 Wangin lion ku kutena kosro sulallal \q1 Wi forfor ke inkanek muku inge. \b \q1 \v 9 “Mwet uh pikin eot ma arulana keke, \q1 Ac ikruiya eol uh ke elos pukanla pe eol uh. \q1 \v 10 Ke elos ac putala lufin eot uh, \q1 Elos konauk wek na saok. \q1 \v 11 Elos ac pikin nwe sun acn ma infacl uh soror we me, \q1 Ac oru tuh ma wikla oan yen lohsr uh in ku in liyeyuk. \q1 \v 12 Tusruktu, pia acn ma lalmwetmet uh ku in koneyukyak we? \q1 Kut ac luti ya kut in etala? \b \q1 \v 13 “Lalmwetmet uh tia ma ac ku in koneyukyak yurin mwet uh; \q1 Wangin mwet etu lupan saokiya. \q1 \v 14 Yen loal in meoa uh, ku inkof uh \q1 Fahk mu lalmwetmet uh tia koneyukyak we. \q1 \v 15 Silver ac gold tia ku in sang moli. \q1 \v 16 Gold ma wo oemeet, ku wek ma arulana saok, \q1 Tia ku in saok oana lalmwetmet uh. \q1 \v 17 Lalmwetmet uh saok liki gold, \q1 Ac saok liki sufa orekla ke gold, ku glass ma wo emeet uh. \q1 \v 18 Saok lun lalmwetmet uh yohk liki \q1 Ma saok inkof uh, ku wek crystal ac ruby. \q1 \v 19 Wek topaz ac gold ma wo oemeet uh \q1 Tia ku in lumweyuk nu ke saok lun lalmwetmet uh. \b \q1 \v 20 “Fin angan, na pia mutaweyen lalmwetmet? \q1 Kut ac luti ya kut in etala? \q1 \v 21 Wangin ma oasr moul la ku in liye, \q1 Finne won ke pacl el sohksok uh el tia pac liye. \q1 \v 22 Finne misa, ku mwe kunausla, \q1 Eltal fahk mu eltal lohng mukena ke srumunyuk. \b \q1 \v 23 “God mukena pa etu inkanek nu we, \q1 Ac etu lah lalmwetmet uh ac koneyukyak oya, \q1 \v 24 Mweyen El liye acn nukewa faclu, \q1 Ac liye ma nukewa ma oan ye kusrao. \q1 \v 25 Ke God El sang ku nu sin eng uh, \q1 Ac wotela lah ac pia lupan meoa uh; \q1 \v 26 Ke pacl se God se sulela lah af uh ac kahkla oya, \q1 Ac inkanek ma pukunyeng in pulahl uh ac fahsr kac; \q1 \v 27 Pa ingan pacl se ma God El liye lalmwetmet, ac srikeya lupan woiya uh, \q1 Na El akkeyala. \b \q1 \v 28 “God El fahk nu sin mwet uh, \q1 ‘Kowos fin ke lalmwetmet, kowos enenu in sunakin Leum. \q1 Ac kowos fin lungse etauk, kowos enenu in forla liki ma koluk.’” \c 29 \s1 Sramsram Safla Lal Job Nu Sin Mwet Kawuk Lal \p \v 1 Na Job el sifil mutawauk in kaskas: \sp [Job] \q1 \v 2 “Saok moul luk uh in ku in sifil folokla \q2 Oana ke pacl se God El tuh karinginyu ah. \q1 \v 3 In pacl sac God El tuh wiyu na pacl nukewa, \q2 Ac ase kalem nu sik ke nga fufahsryesr in lohsr uh. \q1 \v 4 In len ingo pa nga tuh arulana fokoko, \q2 Ac asruoki lun God nu sik arulana karingin inkul sik wo. \q1 \v 5 God Kulana El tuh arulana wiyu, \q2 Ac tulik nutik nukewa elos muta yuruk. \q1 \v 6 Yohk sronin titi lun cow ac nani nutik, \q2 Ac eot in itat olive nu ke oil, yohk oil soror kac. \q1 \v 7 Pacl nukewa ma mwet matu in siti uh ac toeni, \q2 Ac nga eis acn sik inmasrlolos uh, \q2 \v 8 Mwet fusr uh ac sa na sekinyula elos fin liyeyuyak, \q2 Ac mukul matu elos tuyak in akkalemye akfulat lalos nu sik. \q1 \v 9 Mwet kol uh ac tui pac tila sramsram; \q2 \v 10 Finne mwet ma fulat selos uh, ac misla pac. \b \q1 \v 11 “Mwet nukewa su liyeyu meet, ku lohng sramsram keik, \q2 Elos ac kaksakinyu, ac srumunna woiyen orekma luk. \q1 \v 12 Ke mwet sukasrup elos tuh ngusr, nga kasrelos; \q2 Nga kasru pac tulik mukaimtal ma wangin mwet in kasrelos. \q1 \v 13 Mwet ma muta in ongoiya elos kaksakinyu, \q2 Ac katinmas uh elos arulana engankin kasru nga oru nu selos. \q1 \v 14 Pacl nukewa nga oru na ma suwohs ac pwaye. \q1 \v 15 Nga oana atronmuta nu sin mwet kun, \q2 Ac oana nia nu sin mwet ma tia ku in fahsr. \q1 \v 16 Nga oana sie papa nu sin mwet sukasrup, \q2 Ac nga tuh kasru mwetsac uh in kutena mwe ongoiya nu selos. \q1 \v 17 Nga kunausla ku lun mwet sulallal, \q2 Ac molela mwet ma elos akkeokye uh. \b \q1 \v 18 “Pacl nukewa nga tuh nunku mu moul luk ac loes na, \q2 Ac nga ac misa na in misla yurin tulik nutik, in lohm sik sifacna. \q1 \v 19 Nga tuh oana soko sak ma oasr kof ke okah uh in pacl nukewa, \q2 Ac lah kac uh aksroksrokyeyuk pacl nukewa ke aunfong uh. \q1 \v 20 Mwet nukewa tiana tui in kaksakinyu, \q2 Ac ku luk aksasuyeyuk pacl e nukewa. \q1 \v 21 Pacl nga sang kas in luti uh, mwet uh ac misla \q2 Ac lohma in lohng ma nga fahk uh; \q2 \v 22 Na ke safla sramsram luk uh, wanginna ma elos ac ku in sifilpa fahk. \q1 Kas luk ac tili nu in elos oana tulin af nu fin fohk pao; \q2 \v 23 Mwet uh ac arulana engan in eis kas luk uh \q2 Oana ke mwet ima uh engan ke ac sifil afi. \q1 \v 24 Nga israsr srisrik nu selos ke pacl wanginla finsrak lalos; \q2 Ac ngetnget kulang luk akkeyalos. \q1 \v 25 Nga pa kololos, ac wotela ma elos in oru; \q2 Nga tuh kololos oana sie tokosra su kol un mwet mweun lal, \q2 Ac nga akwoyalos ke pacl elos asor. \c 30 \q1 \v 1 “Tusruktu, mwet ma fusr likiyu elos orek tafunkas keik in pacl inge! \q1 Papa tumalos uh nuna mwet na wangin sripa emeet me, \q2 Oru nga tia pac lela elos in wi kosro ngalngul uh karingin sheep nutik. \q1 \v 2 Un mwet na wanginla ku la, \q2 Elos arulana munas ac tia ku in oru kutena orekma luk. \q1 \v 3 Elos arulana sukasrup ac masrinsral, \q2 Oru elos ac kontini okan sak pulamlamla uh — \q2 Ke fong, in acn na koluk ac wangin mwet we. \q1 \v 4 Elos ac fusak ac kang mah yen mwesis uh \q2 Wi pacna okah ma wangin ema ke sak broom uh! \q1 \v 5 Mwet nukewa ac wowoyak ac luselosla \q2 Oana ke elos woi mwet pusrapasr uh. \q1 \v 6 Elos mutana in luf, \q2 Ac in acn ma pukpukla pe eol uh. \q1 \v 7 In acn mwesis uh elos ac wowo oana kosro lemnak uh, \q2 Ac tukeni lokeni muta ye sak inima uh. \q1 \v 8 Sie un mwet na lusrongten, wangin sripa, ac wangin akilenya pa inge! \q2 Ukohkyak elos liki fin acn uh. \b \q1 \v 9 “Inge elos foloko isrunyu; \q2 Nga pilasrla — oana sie mwe aksruksruk nu selos. \q1 \v 10 Elos arulana kwaseyu, \q2 Ac pangon mu elos wo likiyu. \q2 Elos ac tuku pac ani nu in mutuk. \q1 \v 11 Mweyen God El arulana akmunasyeyula ac nga tia ku in sifacna, \q2 Oru elos forma lainyu ke folo lalos nufon. \q1 \v 12 Un mwet se inge arulana suwoswos in oru alein lalos nu sik; \q2 Elos ukweyu nga kaing; ac elos akola in kunausyula. \q1 \v 13 Elos kosrala acn in kaing luk, ac srike in uniyuwi; \q2 Ac wangin mwet in kutongolosi. \q1 \v 14 Elos ac fokolak kalkal ma nga wikwik we, \q2 Ac putatme nu fuk ac toanyuwi nu infohk uh. \q1 \v 15 Sangeng luk nwekyula. \q2 Nga tila orek mukul, a nga oana sie fosr in eng, \q2 Ac kasrpuk sohkla oana sie pukunyeng. \b \q1 \v 16 “Inge nga apkuran in misa, \q2 Ac wangin ma in akfisrasrye keok luk. \q1 \v 17 Ke fong uh sri keik uh nufon waiok, \q2 Ac ngal lulap su ngalngalisyu tiana tui. \q1 \v 18 God El sruokya kala in nuknuk luk \q2 Ac furokya nwe ke na tingilya kwawuk. \q1 \v 19 El kipakinyuwi nu yen furarrar uh; \q2 Ac nga oana fohk furarrar ye mutal. \b \q1 \v 20 “Nga pang nu sum, O God, tuh kom tiana topukyu; \q2 Ac ke pacl nga pre, kom tia lohma nu sik. \q1 \v 21 Kom arulana sulallal nu sik, \q2 Ac akkeokyeyu ke kuiyom nufon. \q1 \v 22 Kom lela eng uh in ukyula; \q2 Ac kom sisyuwot sisyume ke eng upa uh. \q1 \v 23 Nga etu lah kom ac usyula nu ke misa, \q2 Nu ke ouiya su akola nu sin mwet nukewa. \q1 \v 24 Efu ku kom uni sie mwet ma arulana musalla tari, \q2 Su wangin ma ku in oru sayen ngisre ke pakomuta? \q1 \v 25 Ya nga tuh tia wi tung yurin mwet su sun ongoiya, \q2 Ac pakomutalos su enenu? \q1 \v 26 Nga tuh finsrak in oasr engan ac kalem yuruk, \q2 A ongoiya ac lohsr pa sunyu. \q1 \v 27 Insiuk arulana kuelik ke fosrnga ac waiok; \q2 Nga muta in keok len nu ke len. \q1 \v 28 Nga foroht forma in lohsr matoltol, yen wangin kalmen faht we; \q2 Nga tuyak in walil uh ac siyuk ke kasru. \q1 \v 29 Pusrek asor ac supwar, \q2 Oana pusren tung lun soko kosro fox, ku sie won ostrich. \q1 \v 30 Monuk sroalsroalla; ac nga folla ke fifa. \q1 \v 31 Sie pacl ah nga tuh lohng pusren on engan, \q2 A inge nga lohng pusren asor ac tung mukena. \c 31 \q1 \v 1 “Nga orala tari sie wulela na ku \q2 In tia ngetnget in mwel nu sin sie mutan fusr. \q1 \v 2 Mea God Kulana El oru nu sesr uh? \q2 El akfalye fuka orekma lun mwet uh? \q1 \v 3 El supwama ongoiya ac mwe kunausla \q2 Nu sin mwet su oru ma sesuwos. \q1 \v 4 God El etu ma nukewa nga oru uh; \q2 Ac El suiya fahluk nukewa luk. \b \q1 \v 5 “Nga fulahk lah wangin pacl nga oru ma koluk, \q2 Ac nga tia wi srike in aklalfonye mwet saya. \q1 \v 6 Lela God Elan pauniyu ke sie mwe paun suwohs, \q2 Na El ac fah liye lah wangin ma sufal luk. \q1 \v 7 Nga fin kuhfla liki inkanek pwaye, \q2 Ku lela in kifusyukla nga nu ke ma koluk; \q2 Ac pouk fin tunla ke ma koluk, \q2 \v 8 Na lela sacn sunuk uh in kunausyukla, \q2 Ku lela mwet saya uh in kangla mwe mongo ma nga yukwi uh. \b \q1 \v 9 “Nga fin tuh ngetnget in mwel nu sin mutan kien mwet tulan luk, \q2 Ac wikla soanel likin lohm sel uh, \q2 \v 10 Na lela mutan kiuk uh in orek mongo nun sie pacna mukul, \q2 Ac motul in mwe oan kien sie pacna mwet. \q1 \v 11 Kain sulallal ouinge enenu in kaiyuk ke kalya na upa. \q1 \v 12 Ac fah oana sie e ma kunausla ma nukewa, \q2 Ac esukak ma nukewa luk. \b \q1 \v 13 “Ke pacl sie sin mwet kulansap luk, mukul ku mutan, ac suk suwohs lal yuruk, \q2 Nga ac akfulatye suk lal uh, ac srike in akwoyela. \q1 \v 14 Nga fin tia oru in wo nu sel, na nga ac ngetnget fuka nu sin God? \q2 Mea nga ac ku in fahk ke God El ac tuku in nununkeyu? \q1 \v 15 God se na ma oreyula uh, \q2 Pa orala pac mwet kulansap luk uh. \b \q1 \v 16 “Wangin sie pacl nga srangesr kasru mwet sukasrup uh; \q2 Nga tia wi lela katinmas uh in muta in ongoiya, \q2 \v 17 Ku lela tulik mukaimtal uh in masrinsral ke nga mongo uh. \q1 \v 18 In moul luk nufon, nga mutana kasru mwet ouinge. \b \q1 \v 19 “Nga fin konauk sie mwet in oasr enenu lal, \q2 Su arulana sukasrup, ac tia ku in moli nuknuk lal, \q2 \v 20 Na nga ac kital nuknuk ma orekla ke unen sheep \q2 Su tuku ke un sheep nutik sifacna. \q1 Na el ac kaksakinyu ke insial nufon. \b \q1 \v 21 “Fin oasr pacl ma nga kutasrik nu sin kutena tulik mukaimtal, \q2 Ke nga etu lah fin sun nununku, nga ac kutangla, \q2 \v 22 Na lela in kotkot uh pouk; \q2 Ku lela pouk in ayukla liki finpisuk. \q1 \v 23 Ke sripen nga sangeng ke kaiyuk lun God, \q2 Nga tia ku in oru ouiya inge. \b \q1 \v 24 “Wanginna pacl nga lulalfongi ke mwe kasrup \q2 \v 25 Ku inse fulat ke mwe kasrup luk. \q1 \v 26 Wangin pac pacl nga alu nu ke kalmen faht uh, \q2 Ku nu ke katwen malem uh. \q1 \v 27 Soenna oasr pacl kifusyukla nga in akfulatye ma inge, \q2 Ku ngan pasrla in akkalemye sunak luk nu selos. \q1 \v 28 Kain ma koluk ouinge fal in kaiyuk sin nununku, nu ke misa; \q2 Mweyen ma inge aklusrongtenye God Kulana. \b \q1 \v 29 “Nga tia wi engankin pacl mwet lokoalok luk elos keok, \q2 Ku pwarkin pacl elos sun ongoiya; \q2 \v 30 Wangin pacl nga akfohkfokyela oalik ke sripen nga pre tuh elos in misa. \q1 \v 31 Mwet orekma luk nukewa etu lah \q2 Pacl nukewa nga insewowo in paing mwetsac nu in lohm sik. \q1 \v 32 Nga solama pac mwet fahsr nu in lohm sik, \q2 Ac tia lela elos in motul inkanek uh. \b \q1 \v 33 “Kutu mwet uh srike in okanla ma koluk lalos, \q2 Tusruktu nga tia wi okanla ma koluk luk uh. \q1 \v 34 Nga tia wi muta misla ku wikla in lohm sik \q2 Mweyen nga motok kas lun mwet, \q2 Ku sangeng ke kas in akkoluk lalos uh. \b \q1 \v 35 “Mea, wanginna mwet ac ku in porongo ma nga fahk inge? \q2 Nga fulahk lah kas inge nufon kas na pwaye. \q2 Lela God Kulana Elan topukyu. \b \q1 “Fin simla kas ma mwet alein nu sik inge sang lainyu uh \q2 Ngan ku in liye, \q1 \v 36 Nga lukun tia sensen in srupusrak in oan finpisuk, \q2 Ac filiya fin sifuk oana sie tefuro. \q1 \v 37 Nga ac fahkak nu sin God ma nukewa ma nga oru uh, \q2 Ac tia tupwek in tu ve mutal. \q1 \v 38 “Fin acn ma nga imai inge ma nga pisrala, \q2 Ku eisla sin mwet su ma la na pwaye uh — \q2 \v 39 Ac nga fin kang mwe mongo ma kapak fin acn inge, \q2 A nga fuhlela mwet ma imaela uh in masrinsral — \q2 \v 40 Na lela tuh in tia wheat ac barley pa kapak we, \q2 A in pulac na ac kokul.” \b \q1 Pa inge saflaiyen kas lal Job. \c 32 \s1 Kas Lal Elihu \r (32:1—37:24) \p \v 1 Ke sripen Job el tu na ku in nunku mu wangin ma koluk lal, oru mwet tolu ah tui ac tila srike in topkol. \v 2 Tusruktu Elihu, sie mwet su tu apkuran nu yoroltal, el koflana kutongya kasrkusrak lal, mweyen Job el sifacna pangon mu el wo ac el sis koluk uh nu sin God. (Elihu el wen natul Barakel, sie sin mwet in sruf lal Buz, ac el ma in sou lun Ram.) \v 3 El oayapa kasrkusrak sin mwet kawuk tolu lal Job, mweyen wanginna ma eltal ku in sang topkol Job, oru oana in tuh sutuu sin God. \v 4 Na ke sripen Elihu pa fusr emeet sin mwet ma tu in acn sac, oru el soano nwe ke na mwet nukewa tari ke sramsram uh. \v 5 Ke el liye lah mwet tolu ah tia ku in topkol Job, el arulana kasrkusrakak, \v 6 ac mutawauk in kaskas. \p Pa inge kas lal: \sp [Elihu] \q1 “Nga fusr, ac komtal matu, \q2 Oru nga tuh sangeng in fahk nunak luk uh. \q1 \v 7 Nga sifacna fahk mu fal komtal in tukeni asramsrami, \q2 Ac fahk nunak lalmwetmet lomtal an, lah komtal pa matu. \q1 \v 8 Tusruktu Ngun lun God Kulana \q2 Pa ac tuku nu sin mwet uh ac sang lalmwetmet nu selos. \q1 \v 9 Tia matwen mwet uh pa oru elos in lalmwetmet, \q2 Ku kasrelos in etu ma pwaye. \q1 \v 10 Ke ma inge, nga ke komtal in lohngyu, \q2 Ac lela ngan fahk nu sumtal ma nga nunku uh. \b \q1 \v 11 “Nga tuh mislana ac porongo ke komtal sramsram, \q2 Oayapa nga tupan ke komtal sukok kas lalmwetmet komtal in orekmakin. \q1 \v 12 Ke nga lohang nu kac ah, nga konauk lah komtal munasla sel; \q2 Komtal tiana aksutueyela ma Job el fahk ah. \q1 \v 13 Efu ku komtal ku in fahk mu komtal konauk lalmwetmet? \q2 Enenuyuk God Elan topkol Job, mweyen komtal tuh koflana topkolla. \q1 \v 14 Job el tuh kaskas nu sumtal, ac tia nu sik, \q2 Tusruktu nga tiana ku in topkol oana ke komtal oru ah. \b \q1 \v 15 “Job, wanginla ma eltal ku in fahk; \q2 Wanginna ma eltal ku in sang topuk kom. \q1 \v 16 Mea, nga ac srakna tupan ke eltal misla tila sramsram uh? \q2 Eltal tu na ac wanginla ma eltal ku in sifilpa fahk. \q1 \v 17 Mo. Nga ac sot top luk sifacna nu sum, \q2 Ac fahkot ma nga nunku uh. \q1 \v 18 Nga arulana elyala ngan tari sramsram; \q2 Nga kofla kutongya kas luk uh. \q1 \v 19 Nga fin tia eis pacl luk in sramsram, \q2 Nga ac fokelik oana sie pak in neinyuk wain ma sessesla ke wain sasu. \q1 \v 20 Nga kofla muteng; enenu na nga in kaskas. \q1 \v 21 Nga ac fah tia wiwi mwet ke alein se inge; \q2 Nga ac tia yukin sie. \q1 \v 22 Nga tia wi yukin mwet, \q2 Ac nga fin oru, God El ac sa na in kaiyu. \c 33 \q1 \v 1 “Inge, Job, lohng akwoya \q2 Ma nukewa nga ac fahk nu sum uh. \q1 \v 2 Nga akola in fahk ma oan in nunak luk uh. \q1 \v 3 Kas luk inge nukewa ma ke nunak na pwaye luk, \q2 Ac nga ac kaskas na pwaye nu sum. \q1 \v 4 Ngun lun God pa oreyula, ac ase nu sik moul. \b \q1 \v 5 “Topukyu kom fin ku. Akoela kas in alein lom an. \q1 \v 6 Nga kom oana sie ye mutun God, \q2 Kut kewa orekla ke fohk kle. \q1 \v 7 Ke ma inge wangin sripa kom in sangeng sik; \q2 Nga ac tia funmweti kom. \b \q1 \v 8 “Pa inge ma nga lohng kom fahk ah: \q1 \v 9 Kom fahk mu, ‘Wangin ma koluk luk; wangin ma sufal nga orala. \q2 Nga nasnas ac wangin mwetik. \q1 \v 10 A God El sifacna sokak sripa lal in akkeokyeyu, \q2 Ac oreyu oana sie mwet lokoalok lal. \q1 \v 11 El kapriya niuk ke mwe kapir, \q2 Ac tawi mukuikui nukewa luk.’\x - \xo 33:11 \xt Job 13:27\x* \b \q1 \v 12 “Tuh nga fahk nu sum Job, kom tafongla. \q2 God El fulat liki kutena mwet. \q1 \v 13 Efu ku kom akkolukye God \q2 Ac fahk mu El tiana topuk tukak lun mwet uh? \q1 \v 14 God El ne kaskas na kaskas, \q2 A wanginna mwet lohang nu ke ma El fahk uh. \q1 \v 15 Ke mwet uh ac motul ke fong uh, \q2 God El ac sramsram nu selos ke mweme ac oayapa ke aruruma.\x - \xo 33:15 \xt Job 4:13\x* \q1 \v 16 El oru elos in lohng ma El fahk, \q2 Ac elos sangeng ke kas in sensenkakin lal nu selos uh. \q1 \v 17 God El kaskas in tuh kutongya orekma koluk lalos \q2 Ac in molelosla elos in tia inse fulat. \q1 \v 18 El ac fah tia lela in kunausyukla elos; \q2 El molelos liki misa. \q1 \v 19 God El aksuwosye sie mwet ke El sang mas nu sel \q2 Ac nwakla manol ke waiok. \q1 \v 20 Sie mwet mas ac srungala mongo, \q2 Finne mongo ma arulana yu, a ac akkolukye ikwal. \q1 \v 21 Manol ac srila nwe \q2 Kom ac ku in liye sri nukewa kacl uh; \q2 \v 22 Ac tia paht el ac som nu in facl sin mwet misa. \b \q1 \v 23 “Sahp ac oasr lipufan tuku kasrel — \q2 Sie sin lipufan tausin lun God, \q2 Su akesmakinye mwet uh ke ma kunalos. \q1 \v 24 Ke sripen pakomuta lal, lipufan sac ac fahk, ‘Fuhlella, \q2 El ac tia som nu in facl sin mwet misa. \q2 Pa inge molin aksukosokyal uh.’ \q1 \v 25 Manol ac fah sifil fusri, ac kui; \q2 \v 26 Ke el pre, God El ac fah topkol; \q2 El ac fah alu nu sin God ke engan; \q2 God El ac fah oru tuh ma nukewa in sifil wola nu sel. \q1 \v 27 El ac fahk ye mutun mwet uh, ‘Nga orekma koluk. \q2 Nga tia oru ma wo, tusruktu God El sruokyuwi na ac tia sisyula. \q1 \v 28 El sruokyuwi tuh nga in tia som nu in facl sin mwet misa, \q2 Ac inge nga srakna moul.’ \b \q1 \v 29 “God El nuna oru na ouinge pacl nukewa; \q2 \v 30 El ac molela moul lun sie mwet \q2 Ac sang nu sel tuh elan arulana engan lah el moul. \b \q1 \v 31 “Inge, Job, porongo ma nga fahk uh; \q2 Misla ac lela ngan kaskas. \q1 \v 32 Tuh fin oasr ma kom lungse fahk, kom fahk nga in lohng; \q2 Fin tuh pwaye ma kom fahk an, nga fah insewowo in fahk mu pwaye sum. \q1 \v 33 A fin wangin ma kom ac fahk, kom misla ac porongeyu, \q2 Ac nga ac fah luti nu sum in lalmwetmet.” \c 34 \p \v 1 Na Elihu el sifilpa fahk: \q1 \v 2 “Lohng kas luk uh, komtal su oru mu komtal lalmwetmwet, \q2 Ac ikasla insremtal in lohngyu, komtal su pangon mu komtal etu ma nukewa. \q1 \v 3 Komtal etu mongo yu uh ke komtal ac ema uh, \q2 Tusruktu komtal tiana akilen kas lalmwetmet ke komtal lohng uh. \q1 \v 4 Lela kut in tukeni sulela lah pia ma pwaye uh; \q2 Ac lela kut in sifacna nunku lah pia ma wo uh. \q1 \v 5 Mweyen Job el sifacna fahk mu wangin ma koluk lal, \q2 Ac el fahk pac mu God El tiana orek nununku suwohs nu sel. \q1 \v 6 El siyuk ac fahk, ‘Ac fuka ngan kikiap mu oasr ma koluk luk.? \q2 Nga arulana musalla ke kinet keik, tusruktu wanginna ma koluk luk.’ \b \q1 \v 7 “Nu oasr mwet komtal liye oana mwet se Job uh? \q2 El oru aksruksruk lal uh ma na fisrasr, oana ke el nim kof uh. \q1 \v 8 El lungse asruoki nu sin mwet orekma koluk, \q2 Ac wi mwet koluk fufahsryesr. \q1 \v 9 El fahk kut finne srike in fahsr tukun ma lungse lun God, \q2 Wanginna ma ac wo nu sesr kac. \b \q1 \v 10 “Porongeyu, komtal su nunku mu oasr etauk la! \q2 Ya God Kulana El ku in oru ma sesuwos? \q1 \v 11 El akinsewowoye mwet uh fal nu ke orekma lalos, \q2 Ac folokin nu selos fal nu ke ouiyen moul lalos.\x - \xo 34:11 \xt Psa 62:12\x* \q1 \v 12 God Kulana El tiana oru ma koluk; \q2 Wangin pacl El oru ma sesuwos nu sin mwet uh. \q1 \v 13 Mea, God El eis ku lal sin sie na? \q2 Ya oasr pac sie su sang ku nu sel in liyaung faclu? \q1 \v 14 God El fin sulela sel Elan eisla ngunal ac mongol liki mwet uh, \q2 \v 15 Na mwet nukewa ma moul uh ac misa \q2 Ac sifilpa folokla nu ke kutkut. \b \q1 \v 16 “Inge, komtal fin lalmwetmet, komtal lohng ma nga ac fahk uh. \q1 \v 17 Ya komtal fahk mu oasr mwatan God su suwoswoslana? \q2 Ya komtal nunku mu El su kulana El lain nununku suwohs? \q1 \v 18 God El ku in fahkak mwatan tokosra ac mwet leum uh \q2 Ke pacl elos oru ma koluk, ac fin wangin sripalos. \q1 \v 19 El tia wi mwet leum uh lac, \q2 Ku oru in wo nu sin mwet kasrup liki mwet sukasrup, \q2 Mweyen El pa orala mwet nukewa. \q1 \v 20 Sie mwet el ku in misa in kitin pacl na ke fong. \q2 God El sringilya mwet uh na elos misa; \q2 El uniya mwet ku uh oana ma wangin. \q1 \v 21 El taran ma mwet uh oru in pacl nukewa. \q1 \v 22 Wanginna acn ma lohsr matoltol \q2 Ku in okanla mwet koluk uh liki God. \q1 \v 23 God El tia enenu in pakiya pacl \q2 Lun sie mwet in som tuh Elan nununku. \q1 \v 24 El tia enenu in oasr sukok se orek \q2 Tuh Elan sisla mwet kol uh ac aolulosla. \q1 \v 25 Mweyen El etu ma elos oru uh. \q2 El ac siselosla ac itungulosi ke fong uh. \q1 \v 26 El akkeokye mwet koluk uh yen mwet nukewa ac ku in liye, \q2 \v 27 Mweyen elos tila fahsr tokol, \q2 Ac elos pilesrala ma sap lal nukewa. \q1 \v 28 Ke sripalos mwet sukasrup elos wowoyak ac pang nu sin God, \q2 Tuh Elan kasrelos, ac God El lohng pusren pang lalos. \b \q1 \v 29 “God El fin sulela Elan tiana oru kutu ma, \q2 Wangin mwet ac ku in fahk mu oasr ma sutuu sel. \q1 El fin okanla mutal, wangin ma mwet uh ac ku in oru. \q1 \v 30 Wangin ma mutanfahl uh ac ku in oru \q2 In ikolya mwet ma tia etu God uh in tia leum faclos. \b \q1 \v 31 “Job, ku kom fahkak tari ma koluk lom an nu sin God, \q2 Ac wulela kom in tia sifil orekma koluk? \q1 \v 32 Kom nu siyuk God Elan akkalemye nu sum ma kom sufalla kac uh, \q2 Ac insese mu kom ac tia sifilpa orekma koluk? \q1 \v 33 Ke kom lain ma God El oru uh, \q2 Ya kom liye mu El ac ku in oru ma kom lungse uh? \q1 Sulela uh ac ma na lom, tia ma luk; \q2 Fahkma nu sesr ingena ma kom nunku an. \b \q1 \v 34 “Kutena mwet ma kalem in nunak uh, ac ku in insese nu sik; \q2 Ac kutena mwet lalmwetmet ma lohng kas luk uh, ac ku in fahk lah \q2 \v 35 Job el kaskas ke lalfon lal, \q2 Ac lah wangin kalmen ma el fahk uh. \q1 \v 36 Nunku akwoya ke ma nukewa ma Job el fahk uh; \q2 Komtal ac akilen lah el kaskas oana sie mwet koluk. \q1 \v 37 El sang seakos in laesla ma koluk lal uh; \q2 El aksruksruki God ye mutasr nukewa.” \c 35 \p \v 1 Na Elihu el sifilpa fahk: \q1 \v 2 “Ku kom nunku mu ma se inge suwohs \q2 Ke kom fahk mu, ‘Nga suwohs ye mutun God.’ \q1 \v 3 Ku ke kom siyuk sin God, \q2 ‘Nga fin tia oru ma koluk, mea ac wo nu sik?’ \q1 \v 4 Nga ac topuk kom, ac mwet kawuk lom ingan pac. \b \q1 \v 5 “Ngetak liye acn lucng! Liye fulatiyen pukunyeng uh! \q1 \v 6 Kom fin orekma koluk, God El tiana akkolukyeyuk kac. \q2 Kom fin oru ma koluk pacl pus, ya ma inge ac aklokoalokyal?\x - \xo 35:6 \xt 35:6–8; Job 22:2–3\x* \q1 \v 7 Ya kom kasru God kom fin arulana orek suwohs? \q2 Wangin ma God El enenu sum. \q1 \v 8 Mwet uh pa ac keok ke ma koluk kom oru uh, \q2 Ac ma wo kom oru uh ac kasru pac mwet. \b \q1 \v 9 “Ke akkeokyeyuk mwet uh, elos ac sasao; \q2 Ac elos pang tuh in oasr mwet kasrelos. \q1 \v 10 Tuh elos tia ngetang nu sin God su oralosla, \q2 Su sang soko on in finsrak nu selos ke pacl upa nu selos. \q1 \v 11 Elos tia nget nu sin God su ase etauk nu sesr, \q2 Etauk liki kutena kosro, ku won. \q1 \v 12 Elos pang in suk kasru, tuh God El tiana topkolos, \q2 Mweyen elos mwet koluk ac inse fulat. \q1 \v 13 Wangin sripen pang lalos uh; \q2 God Kulana El tiana liyalos, ku lohng pusralos. \b \q1 \v 14 “Job, kom fahk mu kom tia ku in liye God; \q2 Tusruktu, kom in mongfisrasr ac tupan. Top lal nu sum uh oasr yorol. \q1 \v 15 In nunak lom kom mu God El ac tiana kalyei mwet, \q2 Ac kom mu El tia arulana lohang nu ke ma koluk uh. \q1 \v 16 Wangin sripa kom in nuna kaskas na; \q2 Kalem tari lah kom tia etu ma kom fahk an.” \c 36 \p \v 1 Ac Elihu el sifilpa fahk: \q1 \v 2 “Sifilpa mongfisrasr kitin pacl ac lohng \q2 Kas ma nga ac aolla God ac fahk. \q1 \v 3 Yohk ma nga kalem kac; nga ac orekmakin ma kalem sik uh \q2 In akkalemye lah God, su oreyula, El suwosna. \q1 \v 4 Wangin kas kikiap ke ma nga ac fahk nu sum inge; \q2 Kom liye sie mwet na lalmwetmet ye motom. \b \q1 \v 5 “Arulana yohk ku lun God! Wangin sie mwet El srunga; \q2 Wangin kutena ma El tia kalem kac. \q1 \v 6 El tia lela mwet koluk uh in moul na, \q2 Ac El oru ma suwohs nu sin mwet sukasrup in pacl nukewa. \q1 \v 7 El loangelos su suwosna moul la; \q2 Ac lela tuh elos in leumi oana tokosra, \q2 Ac oru in akfulatyeyuk elos nwe tok. \q1 \v 8 Tusruktu mwet uh fin kapiri ke sein, \q2 Ac keok ke sripen ma koluk elos orala, \q2 \v 9 God El akkalemye nu selos ma koluk lalos ac inse fulat lalos. \q1 \v 10 El oru elos in lohng kas in sensenkakin lal nu selos \q2 Tuh elos in forla liki orekma koluk. \q1 \v 11 Elos fin akos God ac kulansupal, \q2 Na elos ac insewowokin moul lalos uh in misla ac wo ouiya. \q1 \v 12 A elos fin tia akos ac kulansupu God, na elos ac anwuki ke cutlass, \q2 Ac misa in nikin lalos. \b \q1 \v 13 “Mwet su tia etu God uh elos ac mutana in kasrkusrak lalos, \q2 Ac finne akkeokyeyuk elos, elos tia pre in suk kasru. \q1 \v 14 Elos ac srakna fusr na elos misa, \q2 Eli ke sie moul lusrongten. \q1 \v 15 Tusruktu God El luti mwet uh ke mwe keok nu selos, \q2 Ac ikasla mutalos ke mwe ongoiya. \b \q1 \v 16 “God El ke folokinkomme liki ongoiya, \q2 Nu ke sie acn mwesas, yen wangin ma ikus kom; \q2 Ac tepu lom uh sessesla ke mwe mongo yuyu. \q1 \v 17 Tusruktu, inge akkeokyeyuk kom oana ma fal in orek nu sum. \q1 \v 18 Taranna kom in tia lela molin eyeinse in kiapwekomla, \q2 Ku mwe kasrup in aktafongyekomla. \q1 \v 19 Kom finne pang ke kuiyom nufon in suk kasru, ac fah wangin sripa; \q2 Ku lom nufon tia ku in akwoye kom inge. \q1 \v 20 Nimet kom ke in tari fongeni, \q2 In sun pacl ma mutunfacl lulap uh ac fah wanginla. \q1 \v 21 Karinganang kom in tia forla nu ke ma koluk; \q2 Mwe keok lom inge ma tuku in tuh sruokkomi liki ma koluk. \b \q1 \v 22 “Esam lupan yokiyen ku lun God uh; \q2 Su sie mwet luti oana El? \q1 \v 23 Wangin mwet ku in fahk nu sin God ma Elan oru, \q2 Ku fahk mu koluk ma El oru uh. \q1 \v 24 Nuna kaksakinyuk El pacl nukewa ke ma El oru; \q2 Enenu na kom in wi pac kaksakunul. \q1 \v 25 Mwet nukewa liye tari ma El orala; \q2 Tusruktu kut ac tu na oe saya liye. \q1 \v 26 Kut tia ku in etu na pwaye lupan fulat lal uh, \q2 Ku oakla pisen yac lal uh. \b \q1 \v 27 “God pa orauk kof uh liki faclu, \q2 Ac ekulla nu ke tulin af uh. \q1 \v 28 El oru tuh kof uh in kahkla liki pukunyeng uh \q2 Ac afi nu fin mwet nukewa. \q1 \v 29 Wangin mwet etu lah pukunyeng uh mukuikui fuka, \q2 Ku lah fuka tuh pulahl uh ngirngir \q2 In acn engyeng uh yen God El muta we. \q1 \v 30 El supu sarom nu in acn nukewa yen engyeng uh, \q2 Tusruktu acn loal in meoa uh nuna lohsr na. \q1 \v 31 Pa inge luman kiteyen mwet uh sel, \q2 Ac El sang mwe mongo puspis nun mwet uh. \q1 \v 32 El sang paol sruokya sarom uh, \q2 Ac sap tuh in tungalya acn El ac fahk uh. \q1 \v 33 Pusren pulahl uh sulkakin lah paka se ac tuku, \q2 Ac un cow uh etu lah ac pakala. \c 37 \q1 \v 1 Eng upa uh oru insiuk kihmkim arulana upa. \q1 \v 2 Kowos nukewa porongo pusren God, \q2 Ac lohng pusren pulahl su tuku ke oalul me. \q1 \v 3 El supu sarom uh sasla in acn engyeng uh, \q2 Liki tafun faclu nwe ke tafun yen ngia. \q1 \v 4 Na ngirngir lun pusracl lohngyukyak, \q2 Pusra ku ac fulat lun pulahl uh \q2 Ac sarom uh wi pacna fahsr. \q1 \v 5 Ke sap ku lun God, ma na usrnguk sikyak, \q2 Ma na yohk su kut tia ku in kalem kac. \q1 \v 6 El sap snow uh in putati nu faclu, \q2 Ac supu af na matol in kurrauk faclu. \q1 \v 7 El tulokinya orekma lun mwet uh; \q2 El oru in kalem selos ma El ku in oru. \q1 \v 8 Kosro lemnak uh som nu in luf kialos. \q1 \v 9 Eng in paka tuku eir me, \q2 Ac ohu na upa tuku epang me. \q1 \v 10 Momong lun God orala kof uh in kekela, \q2 Ac ekulla kof uh nu ke ice matoltol. \q1 \v 11 Sarom uh ac sarmelik liki pukunyeng uh, \q2 \v 12 Ke ac mukuiyak oana ma lungse lun God. \q1 Sarom uh ac oru ma nukewa ma God El sapkin uh, \q2 In acn nukewa fin faclu. \q1 \v 13 God El supwama af in aksroksrokye faclu; \q2 Sahp El supwama in kai mwet uh, \q2 Ku in akkalemye insewowo lal. \b \q1 \v 14 “Job, mislawin ac porongo; \q2 Srike nunku ke orekma usrnguk God El oru uh. \q1 \v 15 Ya kom etu lah God El sapsap fuka \q2 Ac oru tuh sarom uh in sarmelik liki pukunyeng uh? \q1 \v 16 Ya kom etu lah pukunyeng uh sohksok fuka yen engyeng uh, \q2 Su ma orek ke ku sakirik lun God? \q1 \v 17 Mo, kom ac arulana fol, \q2 Ke pacl se eng fol lun acn eir uh tuhme. \q1 \v 18 Mea, kom ku in kasru God laknelik acn lucng \q2 Ac oru tuh in ku oana sie osra ma tuktuki ac akfwelyeyukla? \q1 \v 19 Luti nu sesr ma kut in fahk nu sin God; \q2 Kut lohsrla; wanginla ma kut ku in fahk. \q1 \v 20 Nga ac tia suk ngan kaskas nu sin God; \q2 Mwe mea ngan sang pacl lal in kunausyula? \b \q1 \v 21 “Ac inge, kalem lucng me uh arulana saromrom; \q2 Upala kalem kac uh, kut tia ku in ngetang nu kac; \q2 Ac eng uh aknasnasyela yen engyeng uh. \q1 \v 22 Sie kalem na saromrom liyeyuk epang me, \q2 Ac wolana lun God arulana aksangengyekutla. \q1 \v 23 Ku lun God uh arulana yokla — kut tia ku in kalukyang nu yorol; \q2 El suwoswos ac pwayena ke ma El oru nu sin mwet uh. \q1 \v 24 Ke ouinge uh, ac tia sukok lah efu ku mwet uh sangeng sel, \q2 Ac lah efu ku El tia lohang nu selos su sifacna oru mu elos lalmwetmet.” \c 38 \s1 \nd LEUM GOD\nd* El Topkol Job \p \v 1 Na \nd LEUM GOD\nd* El kaskas nu sel Job in paka uh me, ac fahk: \sp [LEUM GOD] \q1 \v 2 “Su kom an ku kusen siyuk nu ke lalmwetmet luk uh \q2 Ke kas na lalfon ac wangin kalmac lom ingan? \q1 \v 3 Fin mukul se pa kom, tuyak inge \q2 Ac topuk ma nga ac siyuk sum uh. \q1 \v 4 Ku kom tuh muta ke nga orala faclu ah? \q2 Fin arulana yohk etu lom an, kwal srumun ngan lohng. \q1 \v 5 Su tuh wotela mu in pa inge lupan faclu ah? \q2 Su tuh asroelik lain in srikasrak uh nu fac ah? \q2 Ku kom etu nufon top nu ke ma inge? \q1 \v 6 Mea sruokya sru ma loangeak faclu uh? \q2 Su tuh oakiya eot in sruwasrik lun faclu? \q1 \v 7 Ke tafun lotu in len sac, itu uh tuh tukeni on, \q2 Ac lipufan uh sala ke engan. \b \q1 \v 8 “Su tuh kaliya mutunpot ma sikulya meoa ah \q2 Ke kof uh pisrme liki kapin faclu ah?\x - \xo 38:8 \xt 38:8–11; Jer 5:22\x* \q1 \v 9 Nga pa tuh afinya inkof uh ke pukunyeng \q2 Ac nokomla ke lohsr lulap ah. \q1 \v 10 Nga tuh akilenya masrol se lun inkof uh, \q2 Ac filiya oan tukun mutunpot ma srumasryukla arulana ku. \q1 \v 11 Ac nga fahk nu sin meoa uh, ‘Safla na insacn! \q2 Kuiyen noa lom an ac fah tui na inse.’ \q1 \v 12 Job, ku nu oasr len se in moul lom uh \q2 Ma kom sap faht uh in takak? \q1 \v 13 Nu oasr pacl kom sap tafun lotu uh in sruokya faclu \q2 Ac osrokak mwet sulallal uh liki acn in wikwik lalos uh? \q1 \v 14 Kalmen len uh oru tuh fineol uh ac infahlfal uh in arulana kohn — \q2 Oana ikwikeni ke sie nuknuk, \q2 Kalem oana inken sie sil ma itungyuki fin fohk kle uh. \q1 \v 15 Kalem lun len uh arulana saromrom nu sin mwet koluk, \q2 Pa ikololosi liki anwuk sulallal. \b \q1 \v 16 “Ku nu oasr pacl kom som nu ke unon in kof ma oan in acn loal meoa? \q2 Nu oasr pacl kom fahsr fin kapin meoa uh? \q1 \v 17 Nu oasr mwet akkalemye nu sum mutunpot \q2 Su karingin acn lohsr lun facl sin mwet misa? \q1 \v 18 Mea, kalem sum lah faclu lupa kac? \q2 Topukyu kom fin etu. \b \q1 \v 19 “Kom etu lah kalem uh tuku ya me, \q2 Ku lah pia acn ma lohsr uh mutawauk we uh? \q1 \v 20 Ya kom ku in srisrngiya acn kalem uh ac lohsr uh in tui we, \q2 Na sifilpa folokunultalma nu yen seltal uh? \q1 \v 21 Sahp kom ac ku, mweyen kom arulana matu, \q2 Ac kom tuh isusla oe ke faclu orekla ah! \b \q1 \v 22 “Kom nu utyak nu in acn in filma \q2 Su nga filiya snow ac af yohk kosra uh we? \q1 \v 23 Nga filiyana oan akola nu ke pacl elya ac sikyak, \q2 Ac nu ke len in lokoalok ac mweun. \q1 \v 24 Kom nu som nu ke acn faht ah takak we, \q2 Ku acn ma eng kutulap uh tuh we me uh? \b \q1 \v 25 “Su pukanak inyoa ma af uh ac kahkla kac, \q2 Ac sakunla inkanek lun pusren pulahl in pacl in paka? \q1 \v 26 Su oru tuh af uh in kahkla yen wangin mwet muta we? \q1 \v 27 Su aksroksrokye acn ma pulamlamla ac arulana enenu kof, \q2 Tuh mah uh in ku in srunak we? \q1 \v 28 Ku oasr papa tumun af uh ku aunfong uh? \q1 \v 29 Su oswela ice ac aunfong ma kekela uh, \q2 \v 30 Ma oru tuh kof in ekla oana eot, \q2 Ac orala fin kof uh in tipenmarla? \b \q1 \v 31 “Ya kom ku in kapriya un itu Pleiades nu sie, \q2 Ku tulala mwe lohl ma kapriya un itu Orion\f + \fr 38:31 \fk Pleiades ... Orion: \ft liye Job 9:9.\f* uh?\x - \xo 38:31 \xt Job 9:9; Amo 5:8\x* \q1 \v 32 Kom ku in pakiya mukuikui lun itu uh ke pacl la, \q2 Ac kol un itu ma petsaela Mwe Yuyu Lulap se ac Mwe Yuyu Srisrik sac uh? \q1 \v 33 Ku kom etu ma sap ma karingin acn engyeng uh, \q2 Ac kom ku in oru tuh ma sap inge in orekmakinyuk pac faclu? \b \q1 \v 34 “Kom ku in wowoyak ac sapsap nu sin pukunyeng uh \q2 Ac oru tuh elos in fwikomla in wolak ke af? \q1 \v 35 Ac kom fin sap sarom uh in sarmelik, \q2 Ya ac ku in tuku nu yurum ac fahk, ‘Kut a inge. Mea pac kut in oru?’ \q1 \v 36 Su fahk nu sin won ibis lah Infacl Nile ac sronoti, \q2 Ku su fahk nu sin won wa mukul uh lah ac afi? \q1 \v 37 Su oasr etauk yoro, ac ku in oakla pukunyeng uh, \q2 Ac eklulosyak in kahkinya af uh — \q2 \v 38 Af su folsani fohkfok uh ac srukoalela? \b \q1 \v 39 “Ku kom pa sokak mongo nun lion uh, \q2 Ac akkihpye lion fusr su masrinsral \q2 \v 40 Ke elos ac wikwik in luf lalos uh, \q2 Ku oan in luf kialos soan ma elos in uniya uh? \q1 \v 41 Su sang mongo nu sin won raven uh \q2 Ke pacl elos forfor masrinsral, \q2 Ac ke pacl won fusr natulos uh pang nu sik in sukok mongo? \c 39 \q1 \v 1 Ku kom etu ke pacl nani lemnak fineol uh ac isusla? \q2 Kom nu liye ke deer lemnak uh isus uh? \q1 \v 2 Kom etu lah eltal ac pitutu malem ekasr elos fah isusla? \q2 Ac kom etu pacl in isus lalos uh? \q1 \v 3 Kom etu ke pacl elos ac kuruweni \q2 Ac oswela natu natulos uh nu faclu? \q1 \v 4 Natu natulos uh ac kapak ac arulana fokokoi inima uh; \q2 Elos ac som ac tia sifil foloko. \b \q1 \v 5 “Su ikasla donkey lemnak uh? \q2 Su fuhlela eltal in forfor sukosok? \q1 \v 6 Nga sang acn mwesis uh tuh in acn in muta lalos, \q2 Ac lela elos in muta yen wangin mwet muta we, ac wangin mah ku in kapak we. \q1 \v 7 Elos muta yen loes liki oraru lun siti uh, \q2 Ac wangin mwet ku in akmunayalosla ac sap elos in orekma. \q1 \v 8 Fineol uh pa acn mahsrik ma elos mongo we, \q2 Ac suk ma folfolsra elos in kang. \b \q1 \v 9 “Ya soko cow lemnak ac ku in orekma lom? \q2 Ku el ac lungse motul in lohm sin kosro nutum uh? \q1 \v 10 Ku kom ku in kapriya soko ke sucl ac oru elan pikin ima lom uh? \q2 Ku oru elan amakin mwe kulkul inima lom uh? \q1 \v 11 Kom ku in lulalfongi ke fokoko lun manol, \q2 Ac finsrak mu elan oru orekma toasr lom uh? \q1 \v 12 Ya kom lulalfongi elan usani fokin ima ma kom kosrani uh \q2 Ac orani wheat uh nu ke acn in kulkul wheat lom uh? \b \q1 \v 13 “Posohksok lulap lun ostrich finne pisrpisr ke pikpik uh, \q2 Tuh ostrich uh tia ku in sohk oana stork uh. \q1 \v 14 Ostrich uh filiya atro natulos ah fin fohk uh, \q2 Fusrfusr lun fohk uh in mau ku in fisrik atro uh. \q1 \v 15 El tia nunku lah nia se ku in longya, \q2 Ku kosro lemnak ac fukulya. \q1 \v 16 El oru oana in tia ma natul pa atro uh. \q2 El tia nunku lah ac wangin sripen kemkatu lal uh. \q1 \v 17 Nga pa tuh oru elan lalfon, \q2 Ac tia sang etauk nu sel uh. \q1 \v 18 Tusruktu el fin mukuiyak elan kasrusr \q2 El ac isrun na soko horse ac mwet ma kasrusr fac uh. \b \q1 \v 19 “Job, ku kom pa oru horse uh in fokoko, \q2 Ac sang unac fin kwawalos in srosro uh? \q1 \v 20 Ku kom pa oru elos in sro oana locust uh, \q2 Ac aksangengye mwet uh ke mongin fwaclos uh? \q1 \v 21 Elos ac rarala ac kihling infohk infahlfal uh; \q2 Elos ac yuyang nu ke mweun ke kuiyalos nufon. \q1 \v 22 Elos tia etu sangeng, \q2 Ac wangin cutlass ku in oru elos in foloki. \q1 \v 23 Kufwen mweun ma mwet kasrusr faclos uh us \q2 Ac erarrar ac saromrom ke kalmen faht uh. \q1 \v 24 Elos ac rarak ke tufal uh, ac sroak kasrusr nu meet. \q2 Pacl mwe ukuk uh kasla, elos tia ku in oakwuki. \q1 \v 25 Pacl nukewa mwe ukuk uh ac kas uh elos ac ngorla; \q2 Elos ku in ngokak mweun uh meet liki elos apkuranyang nu kac, \q2 Ac elos lohng pusren sapsap lun mwet kol lun mwet mweun uh. \b \q1 \v 26 “Ya won hawk uh lutlut sohksok sum \q2 Ke el ac asroelik posohksok lal nu eir uh? \q1 \v 27 Ku eagle uh soano sapsap lom \q2 Tuh elan orala ahng lal uh yen fulat fineol uh? \q1 \v 28 El ac orala acn in muta lal uh fin eot ma oan yen fulat oemeet fineol uh, \q2 Ac oru acn tohktok fineol uh in nien wikla ku lal. \q1 \v 29 El ac muta we ac ngetnget liye acn loes ac acn apkuran, \q2 In konauk ma elan uniya ac kang. \q1 \v 30 Eagle uh ac toeni raunela monin ma misa, \q2 Ac eagle fusr uh ac nim srah kac uh.”\x - \xo 39:30 \xt Mt 24:28; Lk 17:37\x* \c 40 \p \v 1 Na \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sel Job: \q1 \v 2 “Job, kom orek alein nu sin God Kulana. \q2 Mea, kom ac tari misla, ku kom akola in topukyu?” \sp [Job] \q1 \v 3 Na Job el topuk \nd LEUM GOD\nd* ac fahk, \q1 Nga tuh fahk kas na lalfon. Mea nga ac sang topuk kom uh? \q2 \v 4 Nga ac tia sifil srike in fahk kutena ma. \q1 \v 5 Kas luk ah alukela tari ma fal ngan fahk.” \b \q1 \v 6 Na, \nd LEUM GOD\nd* El sifilpa kaskas nu sel Job liki eng upa sac me, ac fahk: \sp [LEUM GOD] \q1 \v 7 “Tuyak oana sie mukul, \q2 Ac topuk mwe siyuk luk inge. \q1 \v 8 Ya kom srike in akkalemye mu nga sesuwos — \q2 In tuh sutuu sik, a kom pa pwaye uh? \q1 \v 9 Ya kuiyom oana ku luk? \q2 Ya pusrem ku in ngirngir in pulahl, oana pusrek? \q1 \v 10 Fin pwaye, tuyak yunikomla ke pwengpeng ac fulat; \q2 Nuknukyang ke wal ac ke wolana. \q1 \v 11 Ngetla liye mwet inse fulat uh; \q2 Okoaung kasrkusrak lom nu faclos ac akpusiselyalos. \q1 \v 12 Aok, liyalos akwoya, ac kilukunulosi nwe ten; \q2 Itungya mwet sulallal uh ingena yen elos tu we an. \q1 \v 13 Puknulosi nufon ye fohk uh; \q2 Ac kaprelosi nu in facl sin mwet misa. \q1 \v 14 Na ac nga pa oemeet ac kaksakin kom uh, \q2 Ac fahkak lah kom kutangla ke ku lom sifacna. \b \q1 \v 15 “Nunkuwin ke kosro sulallal Behemoth;\f + \fr 40:15 \fk Behemoth: \ft sahp kosro lulap hippopotamus, ku soko kosro ke pulengfong matu lalos.\f* \q2 Nga pa oralla, ac nga pac pa orekomla. \q1 El mongo mah oana cow uh, \q2 \v 16 Tusruktu arulana yohk kuiyal, \q2 Ac yohk musul ke manol! \q1 \v 17 Pulal tuyak nu lucng oana soko sak cedar, \q2 Ac ku lun nial uh arulana yokla. \q1 \v 18 Sri kacl uh ku oana osra bronze, \q2 Ac nial oana polo iron uh. \b \q1 \v 19 “El pa nga tuh orala oemeet inmasrlon ma orakrak uh! \q2 Wanginna ma ku in kutangulla sayen El su oralla. \q1 \v 20 Mah ma el kang uh kap fineol, \q2 Yen kosro lemnak uh srital we. \q1 \v 21 El ac oan ye sak ma oasr otoh, \q2 Ac wikwik ye loa in acn furarrar uh. \q1 \v 22 El ac wiklana oan ye lulin sak ma oasr otoh, \q2 Ac sak willow ma oan pe infacl uh. \q1 \v 23 El tia sangeng ke asrasr lun infacl uh; \q2 Ac el ac oakwuk na ke Infacl Jordan ac fwela mutal. \q1 \v 24 Su ac ku in aklohsryela mutal ac sruokilya? \q2 Ku sruokya infwacl ke sruhf uh? \c 41 \q1 \v 1 “Fuka, kom ac ku in sruokilya Leviathan\f + \fr 41:1 \fk Leviathan: \ft liye 3:8.\f* ke soko ka in ahya, \q2 Ku kapriya oalul ke soko sucl?\x - \xo 41:1 \xt Psa 74:14; 104:26; Isa 27:1\x* \q1 \v 2 Kom ac ku in isongang soko sucl nu ke infwacl, \q2 Ku srumasrla kapin oalul ke soko ka in ahya? \q1 \v 3 Ya el ac ku in kwafe kom in tulalla? \q2 Ya el ac ku in fahk kas in aklung nu sum kom in pakomutal? \q1 \v 4 Ya el ku in orek pwapa in insese nu sum \q2 Ac wulela mu el ac kulansapwekom nwe tok? \q1 \v 5 Ya kom ac kaprilya oana sie won ma kom nutl \q2 Ac pwanul fahsr ye mutun tulik mutan kulansap lom in akpwaryaltal? \q1 \v 6 Ya mwet patur uh ac tuku pwapa nu sum ke sie moul fal in molella? \q2 Ya mwet kuka uh ac sipikilya nu ke ip srisrik ac kukakunul? \q1 \v 7 Kom ac ku in nwakla kolo kacl uh ke osra in fakfuk, \q2 Ku putala sifal ke soko osra in ngoe? \q1 \v 8 Kahlilya pacl se, ac kom fah tia lungse in sifilpa srike; \q2 Kom ac tia ku in mulkunla amai se lom el u! \b \q1 \v 9 “Kutena mwet ma liyel Leviathan uh \q2 Ac munasla nunka, ac putatla nu infohk uh. \q1 \v 10 Ke pacl se mokleyukyak el uh, el ac arulana sulallal; \q2 Wangin mwet ac ku in tu ye mutal. \q1 \v 11 Su ku in anwuk nu sel ac moul na? \q2 Wanginna sie mwet fin faclu ku. \b \q1 \v 12 “Kolya ngan srumun nu sum ke nial Leviathan, \q2 Ac fahk lupan yokiyal ac kuiyal. \q1 \v 13 Wangin mwet ku in seya kolo lik ma el nukum uh, \q2 Ku putala loeyuk se loac ke manol, su oana nuknuk in loeyuk ma orekla ke osra. \q1 \v 14 Su ku in oru elan mangelik \q2 Ke oalul rauniyukla ke wihs na aksangeng uh? \q1 \v 15 Fintokol orekla ke takin mwe loeyuk \q2 Su kapreni nu sie, ac keke oana eot uh. \q1 \v 16 Kais sie kupasryang arulana ku nu ke ma oan siska uh, \q2 Oru finne kitin eng, tia pac ku in sasla inmasrlo. \q1 \v 17 Ma inge nukewa arulana fulfuleni nu sie, \q2 Oru wangin kutena ma ku in sraclik. \q1 \v 18 El fin sinacla, na kalem uh ac sasma liki infwacl; \q2 Atronmutal saromrom oana faht uh ke takak. \q1 \v 19 Firir in e uh sroma liki inwalul, \q2 Ac kosran e uh sohkelik. \q1 \v 20 Kulasr uh fofosrme ke infwacl \q2 Oana kulasr\f + \fr 41:20 \fk kulasr: \ft ku oana kulasr in sie um.\f* ke e ma tawin sie tup in sup lulap. \q1 \v 21 Mongol ku in tanak e in firiryak; \q2 Ac e uh atula ke inwalul. \q1 \v 22 Inkwawal arulana fokoko, \q2 Oru mwet nukewa ma sonol uh ac rarrarlana sel. \q1 \v 23 Wangin kutena acn ma munas ke kolo kacl uh; \q2 Arulana keke oana osra, ac tia ku in kotkot uh. \q1 \v 24 Nunak likkeke lal oru el tia etu sangeng. \q2 El ku oana sie tapweng eot, ma tia ku in fokelik. \q1 \v 25 Pacl se el ac tuyak uh, finne mwet ma fokoko oemeet uh elos sangeng pac sel; \q2 Ke sripen sangeng lalos, elos tia ku in oru kutena ma. \q1 \v 26 Wangin cutlass ku in kantelya; \q2 A mwet uh finne orekmakin osra in fakfuk, osra in pisr, ku kutena kain mwe fakfuk saya, tia ku in fakisya manol. \q1 \v 27 Nu sel, osra uh munas oana mah paola, \q2 Ac bronze uh fisrasryasr oana sak kulawi uh. \q1 \v 28 Wangin osra in pisr ku in oru elan kaing, \q2 Ac eot ma sang tanglal uh oana ipin sra uh. \q1 \v 29 Nu sel, soko sak in anwuk uh oana pwe es uh, \q2 Ac ke mwet uh ac faksel ke osra in fakfuk uh, el ac israsr na. \q1 \v 30 Unac in ik ma oan ke sial uh oana ipin ahlu kle ma fokelik ac arulana kosroh; \q2 Unac inge ac kunkunausya infohk furarrar uh oana osra in pukpuk uh. \q1 \v 31 El ac arukak kapin meoa oana kof uh ke ac boel uh, \q2 Ac oru in pulollol oana tup in mwe akmusra fol se. \q1 \v 32 Inkacl ah orala soko inkanek na saromrom tokol, \q2 Ac el furokak meoa uh wiawala. \q1 \v 33 Wangin kutena ma fin faclu ku in lumweyuk nu kacl; \q2 Inmasrlon ma orakrak nukewa, el tia etu sangeng. \q1 \v 34 El tia oek kosro ma yohk lukel uh; \q2 El oana sie tokosra nu sin kain kosro lemnak nukewa.” \c 42 \p \v 1 Na Job el topuk \nd LEUM GOD\nd* ac fahk, \sp [Job] \q1 \v 2 “\nd LEUM GOD\nd*, nga etu lah ku nukewa oasr sum, \q2 Ac kom ku in oru ma nukewa kom lungse. \q1 \v 3 Kom siyuk lah fuka tuh nga kusen siyuk ke lalmwetmet lom \q2 Ke wangin ma nga etu. \q1 Nga tuh kaskas ke ma su nga tia kalem kac, \q2 Ke ma usrnguk su yoklala nu sik in etu kac.\x - \xo 42:3 \xt Job 38:2\x* \q1 \v 4 Kom tuh fahk mu nga in porongo ke kom ac sramsram, \q2 Ac in srike in topuk mwe siyuk lom uh.\x - \xo 42:4 \xt Job 38:3\x* \q1 \v 5 In pacl meet ah, ma na mwet uh fahk nu sik pa nga etu uh, \q2 Tuh pa inge, nga liye kom ke mutuk sifacna. \q1 \v 6 Ke ma inge nga arulana mwekin ke ma nukewa nga tuh fahk ah, \q2 Ac nga akkalemye auli luk ke nga muta inmasrlon kutkut ac apat.” \s1 Saflaiyen Sramsram Uh \p \v 7 Tukun \nd LEUM GOD\nd* El kaskas nu sel Job tari, na El fahk nu sel Eliphaz, “Nga toasr sum ac sin mwet kawuk luo lom ingan, mweyen komtal tia fahk kas pwaye keik, oana ke Job, mwet kulansap luk, el oru. \v 8 Inge, kom fahla ac us itkosr cow mukul ac itkosr sheep mukul an nu yorol Job, ac sang nu sel in mwe kisa lomtal nu sel. Job el ac fah pre keimtal, na nga fah lohng pre lal, ac tia aklusrongtenye komtal oana ma fal in orek nu sumtal. Komtal tuh tia fahk ma pwaye keik oana ke el oru ah.” \p \v 9 Eliphaz, Bildad, ac Zophar oru ma \nd LEUM GOD\nd* El fahk eltal in oru ah, na \nd LEUM GOD\nd* El lohng pre lal Job. \p \v 10 Na tukun Job el pre ke kawuk tolu lal ah, \nd LEUM GOD\nd* El sifilpa folokonang mwe kasrup lal in pacl luo yohk liki meet ah.\x - \xo 42:10 \xt Job 1:1–3\x* \v 11 Mwet lel Job ac mwet loul, wi mwet kawuk lal nukewa meet, elos tuku nu yorol Job ac welul orek kufwa in lohm sel ah. Elos fahk kas in akwoyal ac akkalemye pakomuta lalos, ke ma nukewa \nd LEUM GOD\nd* El tuh akkeokyal kac. Kais sie selos sang mani ac ring gold se nu sel. \p \v 12 \nd LEUM GOD\nd* El akinsewowoye tafun moul lal Job tok yohk liki na tafun moul lal meet ah. Oasr tausin singoul akosr sheep, tausin onkosr camel, tausin luo cow, ac tausin se ke donkey natul. \v 13 Oayapa oasr wen itkosr ac acn tolu sasu natul. \v 14 El sang inen mutan se ma matu ah Jemimah, ac acn se akluo ah pa Keziah, ac acn se ma srik ah Keren Happuch. \v 15 Wangin mutan fin faclu nufon kato oana acn natul Job inge. Papa tumaltal el tuh sang mwe usru laltal oapana ke el oru nu sin mukul natul ah. \p \v 16 Tukun ma inge, Job el tuh sifil moul ke lusen yac siofok angngaul, ac lusen pacl se inge oru el ku in liye fwilin tulik nutin natul, oayapa nutin nutin natul. \v 17 Na el misa ke el arulana matuoh.