\id ISA \ide UTF8 \h ISAIAH \toc1 Isaiah \toc2 Isaiah \toc3 Isa \mt1 ISAIAH \is1 Tukakinyen Book In ISAIAH \ip Book in \bk Isaiah\bk* el us inen sie mwet palu yohk su tuh muta Jerusalem, sahp ke yac 750 meet liki Christ. Book se inge ku in kitakatelik nu ke ip yohk tolu. \ip 1) Chapter 1 nu ke 39 fahkak ke pacl se tokosrai lun Judah, su oan layen nu eir, tuh aksangengyeyuk sin tokosrai lun Assyria, sie mutunfacl atulani. Isaiah el liye lah ma se aklokoalokye moul lun Judah uh tia ma ke ku lun acn Assyria, a ma ke orekma koluk lun mutanfahl sac sifacna, ac seakos lalos nu sin God, wi srikla lun lulalfongi lalos ke God. Ke kas lalmwetmet ac orekma ku lal, mwet palu se inge pangon mwet uh ac mwet kol lalos nu ke moul suwohs ac nununku suwohs, ac el oayapa sensenkakin mwet uh lah elos fin tia porongo God, na elos ac misa ku kunausyukla. Book in \bk Isaiah\bk* fahkak pac lah ac fah mau oasr sie pacl in misla lun faclu nufon, oayapa ke tuku lun sie mwet ke filin tulik natul David su ac fah sie tokosra suwohs ac pwaye. \ip 2) Chapter 40 nu ke 55 srumun ke pacl se mwet puspis sin mwet Judah tuh sruoh in Babylon, ac muta in keok lalos ac wanginla finsrak lalos. Mwet palu se inge el fahkak lah God El ac aksukosokye mwet lal, ac folokunulosla nu Jerusalem, acn selos, tuh elos in mutawauk sie moul sasu. Mwe nunak yohk ke chapter inge pa God El leumi ma nukewa faclu, ac oakwuk lal nu sin mwet lal pa elos in sulkakin nu sin mutunfacl nukewa lah elos ac fah akinsewowoyeyuk ke sripen Israel. Verse nukewa ma fahkak ke “Mwet Kulansap lun God” pa inmasrlon ma eteyuk wo ke Wuleang Matu. \ip 3) Inkaiyen chapter 56 nu ke 66 ma nu sin mwet Israel su folokla tari nu Jerusalem, ac elos kena etu lah God El ac akpwayei wuleang lal nu sin mwet Israel. Kutu pac mwe nunak yohk pa ke moul suwohs ac nununku suwohs, oayapa ke karinginyen len Sabbath, ke orek kisa, ac ke pre. Luo verse ma fal in akilenyuk oasr ke chapter 61:1–2, ke sripen Jesus el orekmakin kas inge ke mutaweyen orekma lal in akkalemye ma kunal. \is1 Takla Lun Koanon Book Se Inge \io1 Kas in sensenkakin ac wulela 1:1—12:6 \io1 Kalyeiyuk mutunfacl uh 13:1—23:18 \io1 Nununku lun God ke faclu 24:1—27:13 \io1 Kutu pac kas in sensenkakin ac wulela 28:1—35:10 \io1 Tokosra Hezekiah lun Judah ac mwet Assyria 36:1—39:8 \io1 Kas in wulela ac finsrak 40:1—55:13 \io1 Kas in sensenkakin ac wulela 56:1—66:24 \c 1 \p \v 1 Book se inge srumun pweng ke acn Judah ac Jerusalem ma God El akkalemye nu sel Isaiah wen natul Amoz, ke pacl Uzziah, Jotham, Ahaz, ac Hezekiah tuh tokosra lun Judah. \x - \xo 1:1 \xt 2 Tok 15:1–7; 2 Chr 26:1–23; 2 Tok 15:32–38; 2 Chr 27:1–9; 2 Tok 16:1–20; 2 Chr 28:1–27; 2 Tok 18:1—20:21; 2 Chr 29:1—32:33\x*\x - \xo 1:1 \xk \xt 1–14 \xt Amo 5:21–22\x* \s1 God El Sang Kas In Kai Nu Sin Mwet Lal \p \v 2 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Faclu ac kusrao, porongo ma nga fahk uh! Tulik ma nga tufahla elos tuyak lainyu. \v 3 Cow uh etu lah nutin su elos, ac donkey uh etu yen kitakat elos we. A mwet luk Israel nikin lukelos. Elos tiana kalem kutu srisrik.” \p \v 4 We nu suwos, mutunfacl se su orekma koluk. Kowos oru ma koluk ac fohkfok! Ma koluk lowos toankowosi! Kowos pilesru \nd LEUM GOD\nd*, God mutal lun Israel, ac kowos ngetla lukel. \v 5 Efu ku kowos lainul na? Ya kowos lungse in kalyeiyuk kowos yohk liki meet ah? Israel, insifom afla tari ke kinet, ac insiom ac nunak lom mas na. \v 6 Insifomi na nwe ke falkom, wangin sie ipin monum fas ku wo. Kom afinyukla ke futun ac palang ac ruf. Kinet keim tiana aknasnasyeyukla ku pihpla. Wangin ono itukyang nu kac. \p \v 7 Facl suwos uh arulana musalla, ac siti suwos uh firiryak nwe ke apatla. Kowos mutana ngetang ke mwetsac uh eisla acn suwos, ac kunausla ma nukewa. \v 8 Acn Jerusalem mukena lula, sie siti kuhlusyukla — tia ku in oru kutena ma, oana luman sie lac lohm mwe lul lun mwet liyaung ima in grape ku ima in cucumber. \v 9 \nd LEUM GOD\nd* Kulana El funu tia lela kutu sin mwet uh in moulla, Jerusalem lukun sikiyukla oana acn Sodom ac Gomorrah.\x - \xo 1:9 \xt Gen 19:24; Rom 9:29\x* \p \v 10 Jerusalem, mwet leum lom ac mwet lom elos oana mwet Sodom ac Gomorrah. Porongo ma \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu suwos. Lohang nu ke ma God lasr El luti nu suwos inge. \v 11 El fahk, “Ya kowos nunku mu nga lungkin mwe kisa ma kowos oru nu sik? Alukela tari pisen sheep ma kowos furreak in mwe kisa, ac kiris ke kosro wowo nutuwos an. Nga totola ke srah in cow mukul ac sheep ac nani. \v 12 Su sap kowos in use ma inge nu yuruk ke kowos tuku in alu nu sik? Nimet sifil fahsr kihmkim in kalkal sik uh! \v 13 Wangin sripen mwe sang lowos. Nga srungala foulin mwe kisa kowos isik uh. Nga tia ku in muteng Kufwen Malem Sasu lowos, Sabbath lowos, ac tukeni in alyalu lowos — ma inge nukewa kolukla ke sripen orekma koluk lowos. \v 14 Nga kwase Kufwen Malem Sasu lowos ac len lulap lowos; ma ingan oana sie mwe utuk toasr su nga totola ke usya. \p \v 15 “Ke kowos srukak pouwos in pre, nga ac fah tia ngetot nu suwos. Finne arulana yohk pre lowos, nga fah tia porongo, tuh pouwos nukla ke srah. \v 16 Oulkowosla sifacna in nasnas. Tulokinya orekma koluk ma kowos oru nga liye, \v 17 ac srike in oru ma suwohs. Suk nununku suwohs — kasrelos su akkohsyeyuk, sang nu sin mwet mukaimtal ma fal nu selos, ac kasru enenu lun katinmas.” \p \v 18 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Inge fahsru kut in aksuwosyela ma se inge. Kowos tuhn srusrala ke ma koluk lowos, tusruktu nga fah oulkowosla in fasrfasr oana snow — finne srusra fohkfok, ac fah nasnasla oana unen sheep. \v 19 Kowos fin akosyu, kowos ac fah kang fahko wo lun acn uh. \v 20 A kowos fin lainyu na, kowos ac fah misa. Nga, \nd LEUM GOD\nd*, pa fahk ma inge.” \s1 Sie Siti Koluklana \p \v 21 Siti se ma tuh inse pwaye meet, ekla oana moul lun sie mutan kosro. Tuh pukanten mwet suwoswos muta we meet, a inge mwet akmas mukena pa muta we. \v 22 Jerusalem, kom tuh oana silver, a inge wanginla sripom; kom tuh oana wain wowo, a inge kom oana kof. \v 23 Mwet kol lom uh elos lungsena alein ac elos kawukyang nu sin mwet pisrapasr. Pacl nukewa elos lungsena eis mwe sang ac mwe eyeinse. Elos tia karingin tuh nununku suwohs in orek nu sin tulik mukaimtal ac katinmas. \p \v 24 Ke ma inge, kom in lipsre ma \nd LEUM GOD\nd* Kulana lun Israel El fahk nu sum: “Nga ac fah foloksak lain kom, mwet lokoalok luk, na kom fah tia sifil aklokoalokyeyu. \v 25 Nga fah srukak pouk lain kom. Nga fah aknasnasye kom oana ke osra uh aknasnasyeyuk ke e, ac eisla ma fohkfok nukewa liki kom. \v 26 Nga fah sot mwet nununku ac mwet kasru su ac fah oana elos su tuh kol kowos in pacl oemeet ah. Na ac fah pangpang Jerusalem sie siti suwoswos ac pwaye nu sik.” \p \v 27 Ke sripen \nd LEUM GOD\nd* El suwoswos, El ac fah molela acn Jerusalem ac mwet nukewa we su auliyak. \v 28 A El ac fah kunausla mwet nukewa su orekma koluk ac lainul. El ac fah uniya mwet nukewa su ngetla lukel. \p \v 29 Kom ac fah mwekin lah kom tuh alu nu ke sak, ac akoalye ima uh\f + \fr 1:29 \fk akoalye ima uh: \ft mwet in pacl sac lulalfongi mu elos fin kisakunang sie ima nu ke god in eslap se, na el ac fah akinsewowoye ima lalos nukewa.\f* nu ke god lusrongten. \v 30 Kom ac fah oana soko sak oak ma sra kac masla, ku oana sie ima ma wangin kof we. \v 31 Oana ke mah pao uh isisyak ke sie e na srisrik, ouinge mwet su lulalfongi ku lalos ac fah kunausyukla ke sripen ma koluk lalos sifacna, ac wangin mwet ac ku in sikulya. \c 2 \s1 Misla Ma Pahtpat \p \v 1 Pa inge kas in fahkak su God El sang nu sel Isaiah, wen natul Amoz, ke acn Judah ac Jerusalem: \q1 \v 2 In pacl fahsru uh, \q2 Fineol soko ma Tempul oan we \q2 Ac fah fulat liki eol nukewa, \q2 Ac fah ngeti nu fin inging nukewa. \q1 Mutunfacl puspis ac fah rirme nu we, \q2 \v 3 Ac mwet puspis ac fah fahk, \q1 “Lela kut in utyak nu fineol sin \nd LEUM GOD\nd*, \q2 Nu ke Tempul lun God lun Israel. \q1 El ac fah luti kut ma El lungse kut in oru; \q2 Kut ac fah fahsr ke inkanek lal. \q1 Mweyen mwe luti lun \nd LEUM GOD\nd* tuku Jerusalem me; \q2 Ac El kaskas nu sin mwet lal Zion me.” \b \q1 \v 4 El ac fah aksuwosye alein inmasrlon mutunfacl lulap. \q1 Elos ac fah tuktukya cutlass natulos nu ke mwe pukpuk, \q2 Ac osra natulos nu ke mitmit in kosr lesak. \q1 Mutunfacl nukewa ac fah tia sifilpa mweun, \q2 Fah tia pac sifil akoeyuk mweun.\x - \xo 2:4 \xt Jol 3:10; Mic 4:3\x* \p \v 5 Inge, kowos fwilin tulik natul Jacob, lela kut in fahsr in kalem lun \nd LEUM GOD\nd*! \s1 Filang Ac Fah Kunausyukla \p \v 6 O God, kom ngetla liki mwet lom, su fwilin tulik natul Jacob! Acn uh sessesla ke mwet inutnut su tuku liki acn kutulap ac liki acn Philistia. Mwet uh fahsrna tukun ouiya lun mwetsac. \v 7 Facl selos sessesla ke silver ac gold, ac tia ku in oaoala mwe kasrup lalos. Facl selos sessesla ke horse, ac tia ku in oaoala pisen chariot okoalos. \v 8 Acn selos sessesla ke ma sruloala, ac elos alu nu ke ma elos sifacna orala ke paolos. \p \v 9 Mwet nukewa ac fah akpusiselyeyuk ac akmwekinyeyuk. \nd LEUM GOD\nd*, nimet nunak munas nu selos. \p \v 10 Elos ac wikwik ke luf inmasrlon eot fineol uh, ku pukanak luf infohk uh in srike in kaingkunla kasrkusrak lun \nd LEUM GOD\nd* ac in wikla liki ku ac wonana lal!\x - \xo 2:10 \xt Fwack 6:15; 2 Thes 1:9\x* \v 11 Sie len inse fulat lun mwet uh fah akpusiselyeyuk, ac filang lun mwet uh ac fah wanginla. Na \nd LEUM GOD\nd* mukena ac fah akfulatyeyuk. \v 12 Ke len sac, \nd LEUM GOD\nd* Kulana El ac akpusiselye mwet nukewa su oasr ku la, oayapa elos su inse fulat ac filang. \v 13 El ac kunausla sak cedar fulat in acn Lebanon, ac sak oak nukewa in facl Bashan. \v 14 El ac aktupasrpasrye eol fulat ac inging nukewa. \v 15 El ac kunausla tower fulat nukewa ac pot ku lun mweun. \v 16 El ac tilmakinya oak na lulap ac kato. \v 17 Inse fulat lun mwet uh ac fah akpusiselyeyuk, ac filang lun mwet uh ac fah wanginla, ac \nd LEUM GOD\nd* mukena ac fah akfulatyeyuk ke len sac. \v 18 Ma sruloala uh ac fah wanginla ac tia sifil liyeyuk. \p \v 19 Mwet ac fah wikwik ke luf inmasrlon eot fineol uh, ku pukanak luf infohk uh in srike in kaingkunla kasrkusrak lun \nd LEUM GOD\nd*, ac in wikla liki ku ac wolana lal, ke El ac tuku in osrokak faclu. \v 20 Ke len sac ac tuku, elos ac sisla ma sruloala gold ac silver ma elos orala, ac sisla nu yen kisrik ac fak uh muta we. \v 21 Ke \nd LEUM GOD\nd* El ac tuku in osrokak faclu, mwet uh ac wikla luin luf ma elos pukanak, ku luf inmasrlon eot fineol uh, in srike in kaing liki kasrkusrak lal, ac in wikla liki ku ac wolana lal. \p \v 22 Kowos in tia sifilpa lulalfongi ku lun mwet — elos nukewa ac misa, na elos ac kasru fuka? \c 3 \s1 Acn Jerusalem Fohsak \p \v 1 Inge \nd LEUM GOD\nd* Kulana El akola in eisla liki acn Jerusalem ac Judah ma nukewa mwet uh moulkin, oayapa mwet kol lalos. El ac eisla mwe mongo nalos ac kof nimalos, \v 2 mwet pulaik ac mwet mweun lalos, mwet nununku ac mwet palu lalos, mwet liyaten ac mwet matu lalos, \v 3 mwet kol un mwet mweun ac mwet kol lun government, mwet pwapa fulat ac mwet susfa. \v 4 \nd LEUM GOD\nd* El ac lela tuh mukul fusr na supah in kololos. \v 5 Mwet nukewa ac srike in kiapu sie sin sie. Mwet fusr ac fah tia akfulatye mwet matu lalos, ac mwet lusrongten ac fah tia sunakin mwet leum lalos. \p \v 6 Pacl se ac tuku ke mwet in sie sruf fah sulela sie sin mwet lalos ac fahk nu sel, “Kom pa oasr nuknuk la, na pa kom in mwet kol lasr ke pacl upa se inge.” \p \v 7 Ac el ac fah topuk, “Mo, nga tia ku in kasrekowos. Wangin mwe mongo ac wangin pac nuknuk luk. Nimet oru nga in mwet kol lowos!” \p \v 8 Aok, Jerusalem ac fah musalla! Judah el ikori! Mwet we elos lain \nd LEUM GOD\nd* in ma nukewa elos fahk ac oru. Elos lemtulauk in akkolukye God. \v 9 Ac fah nununkeyuk elos ke sripen srisri lalos. Elos orekma koluk lemtulauk oana mwet Sodom elos tuh oru. We nu selos! Elos sifacna use ma koluk nu faclos. \p \v 10 Mwet suwoswos fah engan, ac ma nukewa ac fah wo nu selos. Elos ac engankin fokin orekma lalos. \v 11 Tusruktu, we nu sin mwet koluk — ma koluk elos tuh oru nu sin mwet ngia, ac fah folokyang nu selos. \p \v 12 Tulik srisrik elos akkeokye mwet luk, ac mutan uh leum fin mwet luk. \p Mwet kol lowos kol kowos ke inkanek tafongla, pwanang kowos tia etu acn kowos ac fahsr nu we. \s1 \nd LEUM GOD\nd* El Nununku Mwet Lal \p \v 13 \nd LEUM GOD\nd* El akola in oru tukak lal; El akola in nununku mwet lal. \v 14 \nd LEUM GOD\nd* El use mwet matu ac mwet kol lun mwet lal nu ke nununku. Pa inge kas in tukak lal: “Kowos pisrala ima in grape uh, ac lohm suwos sessesla ke ma kowos eisla sin mwet sukasrup. \v 15 Wangin suwohs lowos in oru koluk mwet luk ac aklalfonye mwet sukasrup. Nga, \nd LEUM GOD\nd* Fulat ac Kulana, pa fahk ma inge.” \s1 Kas In Sensenkakin Mutan Jerusalem \p \v 16 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Liye luman inse fulat lun mutan Jerusalem inge! Elos forfor na sengseng infwaclos. Pacl nukewa elos orek lumah. Mwe lohl ke kapsran nialos erarrar ke elos srala fahsr. \v 17 Tusruktu nga ac kalyaelos — nga fah mangsrasraela sifalos.” \p \v 18 Sie len ac tuku ke \nd LEUM GOD\nd* El ac eisla liki mutan Jerusalem ma nukewa elos filangkin — mwe naweyuk ke kapin nialos, fin sifalos, inkwawalos, \v 19 ac ke paolos. El ac eisla nuknuk afinyen mutalos, \v 20 ac susu lalos, ac mwe lohl inutnut oan ke paolos ac ke infulwalos; \v 21 ring ke kufinpaolos ac ke infwaclos, \v 22 nuknuk loeloes kato lalos, nuknuk in kufwa, coat in mutan, ac kupwes; \v 23 nuknuk ngunngun, handkerchief linen, mwe afyuf insuf, ac mwe susu loeloes fin sifalos. \p \v 24 Fohlo keng lalos ac fah foul koluk; wanginla pel kato lalos na elos ac orekmakin sucl; sifalos ac tila matol, a elos ac mangsrasrala; elos ac tila nukum nuknuk kato, a nukum nuknuk mihsasa; oasku lalos ac fah ekla nu ke mwe mwekin! \p \v 25 Mukul in siti uh, aok finne mukul ma arulana ku, ac fah anwuki ke mweun. \v 26 Mutunpot lun siti ac fah tung ac mwemelil, ac siti sac sifacna ac fah oana sie mutan koflufoliyukla ac muta infohk uh. \c 4 \p \v 1 Ke pacl sac ac tuku, mutan itkosr ac fah sruokya mukul se ac fahk, “Kut ku in sifacna fosrngakin mwe mongo nasr ac nuknuk lasr, tusruktu nunak munas payukyak sesr tuh kut in ku in ekin inem, na kut fah tia mwekin lah kut tia payuk.” \s1 Jerusalem Ac Fah Folokinyukyak \p \v 2 Pacl se ac tuku ke \nd LEUM GOD\nd* El ac oru sak in acn uh in kapak fulat ac kato. Mwet Israel nukewa su painmoulla ac fah engan ac insewowo ke fokin acn uh. \v 3 Elos nukewa su lula in Jerusalem, su God El sulela in moulla, ac fah pangonyuk elos mutal. \v 4 Leum El fah nununku ac aknasnasye mutunfacl sac ke ku lulap lal, ac ohlla ma koluk lun Jerusalem ac srah ma sororla we. \v 5 Na fin Eol Zion, ac faclos nukewa su tukeni we, \nd LEUM GOD\nd* El ac supwama sie pukunyeng ke len, ac kulasr ac kalmen e ke fong. Wolana lun God ac fah afunla ac karingin siti sac nufon.\x - \xo 4:5 \xt Exo 13:21; 24:16\x* \v 6 Wolana lal ac fah luliya siti uh liki fol lun len, ac oru tuh in sie acn in molela ma kosreyukla liki af ac paka. \c 5 \s1 Soko On Ke Ima In Grape \q1 \v 1 Porongo ke nga ac yuk on soko inge, \q1 On soko lun kawuk luk ac ima in grape lal: \q1 Oasr ima in grape se lun kawuk luk \q2 Fin soko inging wo fohk we.\x - \xo 5:1 \xt Mt 21:33; Mk 12:1; Lk 20:9\x* \q1 \v 2 El pukanak fohk uh ac sisla eot kac; \q2 El yukwiya oa in grape na wowo. \q1 El musaela sie nien soan, \q2 Pukanak sie luf mwe fut grape loac. \q1 El soano in mwesrla grape uh, \q2 Tusruktu grape nukewa mukol. \p \v 3 Na kawuk luk el fahk, “Kowos mwet su muta in Jerusalem ac Judah, kowos in nununku inmasrlok ac ima in grape luk. \v 4 Mea, oasr pac ma enenu in orek ma nga tia orala? Na efu ku fokla tuh grape mukol, ac tia grape wowo ma nga finsrak nu kac? \p \v 5 “Pa inge ma nga ac oru nu ke ima se luk inge: nga ac kunausla kalkal kac ac rakinya pot uh, tuh kosro lemnak uh in ku in utyak, kangla ac lolongya. \v 6 Nga ac fuhlela in kupoi ke mah. Nga ac tia kifwi sroa ku imon infohk we; ac nga ac fuhlela kokul ac pulah in kupoiya. Nga ac sapkin pac nu ke pukunyeng uh in tia fuhlela af.” \q1 \v 7 Israel pa ima lun \nd LEUM GOD\nd* Kulana; \q2 Mwet Judah pa sak ma El yukwiya. \q1 El tupan elos in oru ma wo, \q2 A elos orek akmas. \q1 El tupan elos in oru ma suwohs, \q2 A el lohng psren mwet akkeokyeyuk ke elos wowoyak in suk nununku suwohs. \s1 Ma Koluk Ma Mwet Uh Oru \p \v 8 We nu suwos! Pusla lohm ac ima kowos eisla in weang ma oasr yuruwos tari. Ac tia paht ac fah wanginla acn nu sin kutena mwet i n muta we, na kowos ac fah mukela muta in facl sac. \v 9 Nga lohng \nd LEUM GOD\nd* Kulana El fahk, “Lohm lulap wolana inge nukewa ac fah pisala ac oan musalla. \v 10 Ima in grape ma kap ke acre limekosr ac fah orala gallon na limekosr ke wain. Bushel singoul ke fita uh ac fah orala bushel sefanna ke wheat,” \p \v 11 We nu suwos! Kowos toang tukakek ke lotutang na mutawauk nimnim, ac ke ekela kowos nimnim paht ac arulana sruhila. \v 12 Oasr harp ac flute ac tambourine, oayapa wain ke kufwa lowos. Tusruktu kowos tia nunku ke \nd LEUM GOD\nd*, ac kowos tia kalem ke ma El oru. \v 13 Ouinge kowos ac fah utukla nu in sruoh. Mwet kol lowos ac fah misa ke masrinsral, ac mwet ngia ac fah misa ke malu. \v 14 Facl sin mwet misa uh mangelik in kangulosla. el ac ukumya mwet leum lun Jerusalem wi un mwet pilasr puspis ma arulana wohwon. \p \v 15 Mwet nukewa ac fah mwekinla, ac elos nukewa su inse fulat ac fah akpusiselyeyuk. \v 16 Tusruktu \nd LEUM GOD\nd* Kulana El akkalemye fulatlana lal ke orekma suwoswos lal, ac El fahkak mutal lal ke El nununku mwet lal. \v 17 In acn musalla in siti uh, sheep fusr fah mongo mah, ac nani fusr fah konauk acn in mongla. \p \v 18 We nu suwos! Kowos tia ku in kaingla liki sucl in kikiap ma kaprikowosi, pwanang kowos amakin ma koluk lowos yen nukewa. \v 19 Kowos fahk, “Lela \nd LEUM GOD\nd* Elan aksaye oru ma El fahk mu El ac oru, kut in tari liye. Lela God mutal lun Israel in oru ako lal; tuh kut in ku in kalem ke nunak lal.” \p \v 20 We nu suwos! Kowos pangon ma koluk uh wo, ac pangon ma wo uh koluk. Kowos ekulla lohsr uh nu ke kalem, ac kalem nu ke lohsr. Kowos oru ma mukol in emwem, ac ma emwem in mukol. \p \v 21 We nu suwos! Kowos nunku mu kowos lalmwetmet ac arulana sumat. \p \v 22 We nu suwos! Kowos su ku ke nim wain! Kowos pulaik ac wangin sangeng lowos ke pacl karyak mwe nimnim! \v 23 Tusruktu ke sripen mwe eyeinse kowos aksukosokyela mwet oasr mwata, ac kowos tia lela nu sin mwet wangin mwata in eis nununku suwohs \v 24 Ke ma inge, oana ke loa ac mah pao uh ac firiryak in e uh, okah keiwos ac kulawi, ac ros farengla lowos ac fah uli ac sohkla, mweyen kowos pilesru ma \nd LEUM GOD\nd* Kulana, God mutal lun Israel, El luti nu sesr. \v 25 \nd LEUM GOD\nd* El kasrkusrak sin mwet lal, ac El asroela paol in kalyaelos. Eol uh ac fah kusrusryak, ac monin mwet misa ac fah oanna inkanek uh oana kutkut. Nwe ouinge, mulat lun \nd LEUM GOD\nd* soenna safla, a paol ac srakna asroeyukla in oru kaiyuk lal. \p \v 26 \nd LEUM GOD\nd* El kolak sie akul in pangon sie mutunfacl yen loessula. El oselos in tuku liki saflaiyen faclu. Ac liye, elos arulana sa in tuku! \v 27 Wangin selos totola, wangin selos tukulkul, elos tiana mwetkeli ku motul. Pel lalos tiana foroti, mwe kapir fahluk lalos tiana wotelik. \v 28 Sukan pisr natulos kosroh, ac mwe pisr natulos akola in pisrikyuk. Falken horse natulos keke oana eot, ac wheel in chariot natulos for oana eng fohru. \v 29 Mwet mweun lalos ngutngut oana lion ma sruokya ma nalos ac usla nu yen wangin ma ac ku in eisla selos. \p \v 30 Ke len sac ac tuku, pusraclos ac fah ngirngir fin acn Israel oana pusren noa meoa. Liyewin facl se inge! Lohsr ac fosrnga mukena! Pukunyeng uh kosrala kalem. \c 6 \s1 God El Pangnol Isaiah Elan Sie Mwet Palu \p \v 1 Ke yac se Tokosra Uzziah el misa, nga liye \nd LEUM GOD\nd*. El muta fin tron lal, loangyak ac akfulatyeyuk, ac nuknuk loeloes lal nwakla in Tempul uh nufon.\x - \xo 6:1 \xt 2 Tok 15:7; 2 Chr 26:23\x* \v 2 Oasr seraph\f + \fr 6:2 \fk seraph: \ft ma su mutal, oana lipufan, su firir oana e, mwe akul nu ke wolana lun God.\f* apnulla, ac kais sie selos oasr posohksok onkosr kac. Kais sie seraph afinya mutal ke luo pao ah, ac afinya manol ke luo, ac el sohksok ke ma luo lula. \v 3 Elos apangoni sie nu sin sie, ac fahk: \q1 “Mutal, mutal, mutal! \q1 \nd LEUM GOD\nd* Kulana El mutal! \q1 Wolana lal nwakla faclu.”\x - \xo 6:3 \xt Fwack 4:8\x* \p \v 4 Pusraclos mokleak pwelung ke sru in mutunoa ke Tempul uh, ac in Tempul uh sessesla ke kulasr.\x - \xo 6:4 \xt Fwack 15:8\x* \p \v 5 Na nga fahk, “Wanginla finsrak luk! Nga ac sun ongoiya lulap, mweyen kas nukewa ma fahla liki ngoasrok uh fohkfok, ac nga muta inmasrlon mwet ma kas nukewa la uh fohkfok. Ne ouinge, a nga liye Tokosra, \nd LEUM GOD\nd* Kulana, ke mutuk sifacna.” \p \v 6 Na sie sin seraph inge sohkma nu yuruk. El us ipin mulut firir se ma el tuh sang sruhf se srukak liki loang uh. \v 7 El sang mulut firir sac pusralla ngoasrok ac fahk, “Ma se inge pusralla ngoasrom, ac inge ma sufal lom wanginla, ac ma koluk lom nunak munas nu sum.” \p \v 8 Na nga lohng Leum El fahk, “Su nga ac supwala uh? Su ac som kacsr uh?” \p Na nga topuk, “Nga inge! Supweyula!” \p \v 9 Ouinge El fahk nu sik, “Som ac tafweang kas inge nu sin mwet uh: Kowos finne sikalani in lohng, kowos ac tia kalem. Kowos finne suiya na, kowos ac tia etu kalmac.”\x - \xo 6:9 \xt 6:9–10; Mt 13:14–15; Mk 4:12; Lk 8:10; Jn 12:40; Orek 28:26–27\x* \v 10 Na El fahk nu sik, “Orala nunak lun mwet inge in afon, insraclos in sulohngkas, ac mutalos in kun, tuh elos fah tia ku in liye ku lohng ku kalem. Mweyen elos funu ku, elos lukun forma nu sik ac akkeyeyukla.” \p \v 11 Ac nga siyuk, “Leum, ac ouingan putaka?” \p Ac El topuk, “Nwe ke na siti nukewa musalla, ac wanginla ma we — nwe ke wanginna mwet muta in lohm inge — nwe ke facl sac oan mwesisla. \v 12 Nga fah supwala mwet uh nu yen loessula, ac oru facl sac nufon in pisala. \v 13 Finne mwet se inmasrlon mwet singoul pa lula muta in facl se inge, el ac fah kunausyukla pac. El ac fah oana sie sruen sak oak ma pakpuki.” \p (Kalmen sruen sak sac pa sie mutawauk sasu nu sin mwet lun God.) \c 7 \s1 Soko Sap Nu Sel Tokosra Ahaz \p \v 1 Ke Tokosra Ahaz, wen natul Jotham ac nutin natul Uzziah, el leumi Judah, oasr sie mweun. Tokosra Rezin lun Syria, ac Tokosra Pekah, wen natul Remaliah lun Israel, elos tukeni som mweuni acn Jerusalem, tusruktu elos koflana sruokya.\x - \xo 7:1 \xt 2 Tok 16:5; 2 Chr 28:5–6\x* \p \v 2 Ke pweng uh sonol tokosra lun Judah lah un mwet mweun lun acn Syria elos sun tari acn Israel, el ac mwet lal nukewa arulana fosrngala, oru elos rarrar oana sak kusrusryak ke eng uh. \p \v 3 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sel Isaiah, “Eisal Shear Jashub, wen nutum, ac fahla sonol Tokosra Ahaz. Kom ac konalak ke inkanek yen mwet orek nuknuk elos orekma we, ke saflaiyen laf in kof ma soror liki inlulu lucng ah me. \v 4 Fahk nu sel elan akngusrikye, oakwuki na muta, ac tia sensen ku fohsak. Mulat lal Tokosra Rezin ac mwet Syria, oayapa Tokosra Pekah, oana wosr luo ma oanna fofosr — tiana mwe sensen. \v 5 Mwet Syria, wi mwet Israel ac tokosra lalos, tukeni orala sie pwapa koluk. \v 6 Elos akola in mweuni Judah, ac aksangengye mwet we in welulosla lac, na elos ac akleumyauk wen se natul Tabeel elan tokosrala. \p \v 7 “Tusruktu nga, \nd LEUM GOD\nd*, fahkak lah ma se inge ac fah tiana sikyak. \v 8 Efu? Mweyen Syria el tia ku liki Damascus, siti lulap lal, ac Damascus el tia ku lukel Tokosra Rezin. Ac funu Israel, inmasrlon na yac onngoul limekosr ac fah arulana musalla acn we, tia sifil oaoa mu mutunfacl se pa el. \v 9 Israel el tia ku liki Samaria, siti lulap lal, ac Samaria el tia pac ku lukel Tokosra Pekah. \p “Lulalfongi lowos fin tia oakwuki ku, kowos ac tia pac ku in okak.” \s1 Sie Mwe Akul Ke Immanuel \p \v 10 \nd LEUM GOD\nd* El supwala soko pac sap nu sel Ahaz, \v 11 ac fahk, “Siyuk sin \nd LEUM GOD\nd* lom Elan sot sie akul nu sum — ac ku in tuku liki acn loal faclu in facl sin mwet misa, ku liki acn fulat lucng inkusrao.” \p \v 12 Na Ahaz el topuk, “Nga fah tiana siyuk ke sie mwe akul. Nga fah tiana srike \nd LEUM GOD\nd* luk.” \p \v 13 Na Isaiah el fahk, “Inge porongeyu, kowos fwilin tulik natul David. Ma na koluk se ke kowos oru mwet uh in semutengla. Ya kowos ac oru God Elan semutengla pac? \v 14 Leum sifacna El ac fah sot sie akul nu suwos. Sie mutan fusr\f + \fr 7:14 \fk mutan fusr: \ft kalmen kas Hebrew se ma orekmakinyuk in verse se inge pa “kutena mutan fusr ma sun matwen marut”.\f* su pitutu el ac fah oswela sie wen, ac sang inel ‘Immanuel.’\f + \fr 7:14 \fk Immanuel: \ft kalmen ine se inge in kas Hebrew pa “God El oasr yorosr”.\f*\x - \xo 7:14 \xt Mt 1:23\x* \v 15 Ke pacl se tulik sac matula, ac ku in sifacna sulela inmasrlon ma wo ac ma koluk, el ac fah nim milk ac mongo honey. \v 16 Tusruktu meet liki pacl sacn, facl sin tokosra luo ma aksangengye kowos ingan ac fah wanginla mwet we. \p \v 17 \nd “LEUM GOD\nd* El ac fah use nu fom, ac nu fin mwet lom ac nu fin sou in leum, len in ongoiya ma koluk liki na ma sikyak tukun pacl se tokosrai lun Israel sriyukla liki Judah — El ac fah use tokosra lun Assyria in lain kom. \p \v 18 “Ke pacl sac ac tuku, \nd LEUM GOD\nd* El ac osla nu sin mwet Egypt in tuku oana loang uh liki sungan infacl puspis yen loessula ke Infacl Nile, ac nu sin mwet Assyria in tuku liki facl selos oana loanginyeir uh. \v 19 Elos ac osralik acn nukewa infahlfal uh ac ke luf inmasrlon eot uh, ac elos ac afunla sak nukewa oasr otoh kac oayapa sroan mah nukewa. \p \v 20 “Ke pacl sac, Leum El ac molema sie mwet kalkul lefahlo ke Infacl Euphrates — aok, tokosra fulat lun Assyria — su ac fah resaela alut lowos, aunsifowos ac monuwos nufon. \p \v 21 “Ke pacl sac ac tuku, finne cow fusr sokofanna ac nani lukwa nutin mwet ima se, \v 22 ac yolyak milk kaclos in akfalye enenu lal nukewa. Aok, mwet pu su painmoulla in facl sac fah oasr milk ac honey nalos. \p \v 23 “Ke pacl sac ac tuku, ima in grape wowo uh — kais sie ima inge oasr sie tausin oa in grape kac su molo oasr ke sie tausin ipin silver‐ac fah kupoi ke kokul. \v 24 Mwet uh ac us mwe pisr natulos ac som sruh kosro we. Aok, facl sac nufon ac fah nwanala ke mah kokul. \v 25 Inging nukewa ma tuh imaiyuk meet, ac kupoi ke kokul, pwanang wangin mwet ac sifil som nu we. Ac fah acn in na mongo lun cow ac sheep.” \c 8 \s1 Wen Natul Isaiah El Oana Sie Akul Nu Sin Mwet Uh \p \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sik, “Eis sie ipin mwe sim lulap ac simusla fac ke mutun sim lulap: ‘Sulaklak Eisla, Aksaya Wapi.’\f + \fr 8:1 \fk Sulaklak Eisla, Aksaya Wapi: \ft pa inge kalmen kas Hebrew se inge: “Maher‐shalal‐hash‐baz”.\f* \v 2 Eis mwet lulalfongiyuk luo inge tuh elos in mwet loh: mwet tol Uriah, ac Zechariah wen natul Jeberechiah.” \p \v 3 Kutu pacl tok, mutan kiuk el pitutu ac oswela wen se. Na \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sik, “Sang inel ‘Sulaklak‐Eisla‐Aksaya‐Wapi.’ \v 4 Meet liki tulik mukul sac ku in fahk ‘Papa’ ac ‘Nina,’ mwe kasrup nukewa lun Damascus ac ma wap nukewa lun Samaria ac fah utukla sin tokosra lun Assyria.” \s1 Tokosra Assyria El Tuku \p \v 5 \nd LEUM GOD\nd* El sifilpa kaskas nu sik. \v 6 El fahk, “Ke sripen mwet inge srangesr eis kof mihs ma tuku ke Infacl srisrik Shiloah, a elos engan in eisalosyang nu inpaol Tokosra Rezin ac Tokosra Pekah, \v 7 nga, \nd LEUM GOD\nd*, ac fah use Tokosra Fulat lun Assyria ac un mwet mweun lal nukewa in mweun lain Judah. Elos ac fahsryak oana tuku lun sronot uh, oana kof lulap ke Infacl Euphrates, ac afunla pefacl uh. \v 8 Elos ac asrma sasla Judah oana sie sronot ma lapak nu ke fulatan finpisen mwet uh, ac afunla ma nukewa.” \p God El wi kut! El karingin acn uh ye posohksok lal. \p \v 9 Kowos mutunfacl uh, tukeni nu sie ke sangeng! Porongo, kowos su muta yen loessula faclu. Akola in mweun, tusruktu kowos in sangeng! Aok akola, tusruktu kowos in sangeng! \v 10 Orala oakwuk lowos an, tusruktu ac fah tia ku in orekla. Fahk ma nukewa kowos lungse fahk, tusruktu ac wangin sripa, mweyen God El wi kut. \s1 \nd LEUM GOD\nd* El Sensenkakin Mwet Palu Sac \p \v 11 Ke ku lulap lal, \nd LEUM GOD\nd* El sensenkakinyu nga in tia fahsr ke inkanek ma mwet uh fahsr kac. El fahk, \v 12 “Nik kom wela pwapa sulal lun mwet, ac nik kom sangeng ke ma elos sangeng kac uh.\x - \xo 8:12 \xt 8:12–13; 1 Pet 3:14–15\x* \v 13 Esam lah nga, \nd LEUM GOD\nd* Kulana, nga mutal. Nga pa kom ac sangeng se uh. \v 14 Ke sripen mangoliyen mutal luk, nga oana sie eot ma mwet uh tukulkul kac. Nga oana sie sruhf ma ac srifusrya mwet in tokosrai lun Judah ac Israel, oayapa mwet Jerusalem.\x - \xo 8:14 \xt 8:14–15; 1 Pet 2:8\x* \v 15 Mwet puspis fah tukulkul. Elos ac ikori ac itungyuki. Elos ac fah sruh ac utukla.” \s1 Kas In Sensenkakin Lain Lolngok Yurin Mwet Misa \p \v 16 Kowos, mwet tumuk lutlut, enenu in karinganang ac sruokya ku kas nukewa ma God El ase nu sik. \v 17 \nd LEUM GOD\nd* El okanulla sifacna liki mwet lal uh, tuh nga lulalfongel ac filiya finsrak luk in El.\x - \xo 8:17 \xt Heb 2:13\x* \p \v 18 Nga pa inge, wi tulik ma \nd LEUM GOD\nd* El ase nu sik. \nd LEUM GOD\nd* Kulana, su tron lal oan fin Eol Zion, El supwekut nu sin mwet Israel in oana mwe akul moul nu selos.\x - \xo 8:18 \xt Heb 2:13\x* \p \v 19 Tusruktu mwet uh ac fah siyuk kom in lolngok yurin mwet susfa ac mwet inutnut, su ac mahma srisrik ac mungulngul. Elos fah fahk, “Ya tia fal mwet uh in sukok kas sin ngun, ac lolngok yurin mwet misa in kasru mwet moul?” \p \v 20 Kowos in topkolos ac fahk, “Lipsre ma \nd LEUM GOD\nd* El luti nu suwos! Nimet porongo mwet inutnut — ma elos fahk nu suwos uh ac tia ku in kasrekowos.” \s1 Sie Pacl In Ongoiya \p \v 21 Mwet uh ac fufahsryesr fin facl sac, ac elos ac munasla ac masrinsralla. Ke sripen masrinsral lalos elos ac kasrkusrak ac selngawi tokosra lalos ac God lalos. Elos ac ngetak nu inkusrao, \v 22 ku suiya infohk uh, a wangin ma elos ac liye sayen mwe ongoiya ac lohsr matoltol — aok ac fah sisiyang elos nu in lohsr, ac wangin inkanek lalos in kaingla liki pacl in ongoiya se inge. \c 9 \s1 Sie Tokosra Nu Ke Pacl Fahsru \p \v 1 Acn sin sruf lal Zebulun ac sruf lal Naphtali tuh pilesreyuk meet, tusruktu in pacl fahsru ac fah akfulatyeyuk, liki Meoa Mediterranean nu layen kutulap in Infacl Jordan, fahla na nwe Galilee, yen mwet in mutunfacl saya elos muta we.\x - \xo 9:1 \xt Mt 4:15\x* \q1 \v 2 Mwet su fufahsryesr in lohsr, \q2 Elos liye sie kalem lulap. \q1 Elos tuh muta in sie facl na lohsr, \q2 A inge kalem srelosi.\x - \xo 9:2 \xt Mt 4:16; Lk 1:79\x* \q1 \v 3 Leum, kom akpusye mwet in mutunfacl sac; \q2 Kom akinsewowoyalos. \q1 Elos engankin ma kom orala, \q2 Oana ke mwet uh engan ke pacl in kosrani, \q2 Ku ke elos kitalik ma wap. \q1 \v 4 Tuh kom kotalik srenenu toasrlana faclos \q2 Ac sukan sringsring ma sringil finpisalos. \q1 Kom kutangla mutunfacl se \q2 Ma akkeokye ac aklalfonye mwet lom, \q2 Oana ke kom kutangla un mwet mweun lun Midian in pacl somla. \q1 \v 5 Fahluk nukewa lun un mwet mweun, \q2 Ac nuknuk lalos ma afla ke srah, \q2 Fah isisyak ke e. \q1 \v 6 Tuh isusla sie tulik nu sesr! \q2 Ituku nu sesr sie wen! \q2 El fah leum facsr. \q1 Ac El fah pangpang, “Mwet Pwapa Wolana,” \q2 “God Kulana,” “Papa Ma Pahtpaht,” \q2 “Fihsrak lun Misla.” \q1 \v 7 Ku fulat lal ac fah yokyokelik ac wangin saflaiya; \q2 Tokosrai lal fah oan in misla pacl nukewa. \q1 El fah leum in aolulla Tokosra David; \q2 Ku lal ac fah oakwuk ke pwaye ac suwoswos \q2 Ingela ac nu tok. \q1 Pwayena \nd LEUM GOD\nd* Kulana El ac oru ma inge!\x - \xo 9:7 \xt Lk 1:32–33\x* \s1 \nd LEUM GOD\nd* El Ac Fah Kalyei Israel \p \v 8 Leum El fahkak nununku lal nu fin tokosrai lun Israel, nu fin fwilin tulik natul Jacob. \v 9 Mwet Israel nukewa, ac elos su muta in siti lun Samaria, fah etu lah El oru ma inge. Mweyen elos filang ac inse fulat, elos fahk, \v 10 “Lohm orekla ke brick mokukla, tusruktu kut fah aolla ke eot tufahl. Sak sycamore taltal uh, tusruktu kut fah aolla ke sak cedar wowo.” \p \v 11 \nd LEUM GOD\nd* El purakak mwet lokoalok lalos — mwet mweun lal Rezin in tuku mweun lainulos. \v 12 Syria layen kutulap ac Philistia layen roto akola na in okomla acn Israel. Ne ouinge, kasrkusrak lun \nd LEUM GOD\nd* tiana safla. El srakna asroela paol in kalyei. \p \v 13 Mwet Israel tiana auliyak. \nd LEUM GOD\nd* Kulana El ne kalyaelos, elos soenna foloko nu yorol. \v 14 Ke len sefanna \nd LEUM GOD\nd* El fah kalyei mwet kol lun Israel ac mwet lalos. El fah wotela sifa ac pula, lah ac sra. \v 15 Mwet matu ma akfulatyeyuk pa sifa‐ac mwet palu kikiap pa pula! \v 16 Elos su kol mwet inge elos aktafongyelosla ac arulana akfohsyalosyak. \v 17 Ke ma inge, \nd LEUM GOD\nd* El tia insewowo ke mwet fusr lalos, ac wangin pakomuta lal nu sin katinmas ac tulik mukaimtal, mweyen mwet nukewa elos lain God, ac kutasrik, ac ma nukewa elos fahk uh koluk. Ne ouinge, kasrkusrak lun \nd LEUM GOD\nd* fah tia safla, a El srakna asroela paol in kalyei. \p \v 18 Ma koluk lun mwet uh firir oana sie e ma esukak mahsrik ac kokul — sie e lulap insak uh ma fosryak oana sruen kulasr. \v 19 Mweyen \nd LEUM GOD\nd* Kulana El kasrkusrak, kaiyuk lal firir oana sie e sasla fin acn uh ac esukla mwet, ac kais sie mwet fah sifacna fosrngakunul. \v 20 Yen nukewa in facl sac mwet uh ac alak in kang kutena ipin mwe mongo ma elos konauk, a masrinsral lalos tiana wanginla. Finne tulik natulos sifacna, elos kang pac! \v 21 Mwet Manasseh ac mwet Ephraim elos sroani aacnwuki, ac elos tukeni sroang ac mweuni Judah. Ne ouinge, kasrkusrak lun \nd LEUM GOD\nd* tia safla. El srakna asroela paol in kalyei. \c 10 \p \v 1 We nu suwos! Kowos orek ma sap sesuwos ma akkeokye mwet luk. \v 2 Ke kowos oru ouinge kowos kosrala mwet sukasrup liki suwohs lalos ac liki nununku suwos nu selos, oayapa kowos eisla ma lun katinmas ac tulik mukaimtal. \v 3 Mea kowos ac oru ke God El ac kai kowos— Mea kowos ac oru ke El ac use mwe ongoiya nu fowos liki sie facl loessula — Kowos ac kasrusr in suk kasru sin su — Kowos ac okanla mwe kasrup lowos uh oya? \v 4 Ac fah anwuki kowos in mweun, ku amala kowos oana mwet kapir. Ne ouinge kasrkusrak lun \nd LEUM GOD\nd* fah tia safla. El srakna asroela paol in kalyei. \s1 Kufwen Mwe Mweun Lun God Pa Tokosra Fulat Lun Assyria \p \v 5 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Assyria! Nga orekmakin Assyria oana sak in anwuk soko in kaelos su nga kasrkusrak se.\x - \xo 10:5 \xt 10:5–34; Isa 14:24–27; Nah 1:1—3:19; Zep 2:13–15\x* \v 6 Nga supwala Assyria in mweun nu sin sie mutunfacl ma wangin god la, su mwet we uh akkasrkusrakyeyu. Nga supwalos in pisre, wapi, ac lolongya mwet uh oana fohk inkanek uh.” \p \v 7 Tusruktu oasr ako yohk lun tokosra fulat lun Assyria sifacna, in kunausla mutunfacl puspis. \v 8 El konkin ac fahk, “Mwet kol fulat luk nukewa ke mweun elos tokosra! \v 9 Nga kutangla siti lun Calno ac Carchemish, siti lun Hamath ac Arpad. Nga kutangla Samaria ac Damascus. \v 10 Nga asroela pouk in kai tokosrai ma alu nu ke ma sruloala — ma sruloala ingan pus liki ma oasr Jerusalem ac Samaria. \v 11 Nga kunausla tari acn Samaria ac ma sruloala nukewa we, ac nga ac oru oapana nu Jerusalem.” \p \v 12 Tusruktu \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Ke nga ac aksafyela ma nga oru fin Eol Zion ac Jerusalem, nga ac kalyei tokosra fulat lun Assyria ke sripen kas in konkin nukewa lal ac inse fulat lal.” \p \v 13 Tokosra fulat lun Assyria el konkin ac fahk, “Nga oru ma inge nukewa ke ku ac lalmwetmet ac pah luk sifacna. Nga kunausla masrol lun mutunfacl puspis, ac eisla ma saok ma elos elosak. Nga lolongya mwet uh oana cow mukul soko. \v 14 Mutunfacl uh nufon oana ahng lun won, ac nga orani mwe kasrup lalos arulana fisrasr, oana ke sie mwet orani atro uh. Tia sie posohksok pikpikyak in ukweyuyak; wangin oalin won mangelik in aksangengyeyu!” \p \v 15 Na \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Ya soko tuhla ku in fahk mu el ku liki mwet se ma orekmakin uh — Ya sie tahta yohk sripa liki mwet se ma tahtakin uh — Soko sak in sringsring tia ku in srukak mwet se; a mwet se pa ac srukak sak in sringsring soko uh.” \p \v 16 \nd LEUM GOD\nd* Kulana El ac supwama mas in kaelos su kihp ke mwe mongo yuyu. Sie e ac fah firir na firir in manolos. \v 17 God, su kalem lun Israel, fah oana sie e. God mutal lun Israel El fah ekla nu ke kosran e ma ac fah esukak kokul ac sak nukewa ma oasr otoh kac ke len sefanna. \v 18 Insak lulap oayapa acn in ima wolana ac fah arulana sikiyukla, oana ke mas upa ac akmunasyela sie mwet nwe ke el misa. \v 19 Ac fah arulana supuseni sak, oru sie tulik srisrik ku in oakla nufon. \s1 Mwet Na Pu Ac Fah Foloko \p \v 20 Pacl se ac fah tuku ke mwet Israel su painmoulla ac fah tia sifil lulalfongi mutunfacl se ma apkuran in kunauselosla. Elos ac fah filiya lulalfongi na pwaye lalos in \nd LEUM GOD\nd*, God mutal lun Israel. \v 21 Mwet pu sin mwet Israel fah foloko nu yurin God Kulana lalos. \v 22 Finne arulana pukanten mwet Israel in pacl inge, oana puk wekof uh, a mwet na pu selos fah foloko. Ongoiya lulap lemla nu sin mwet uh, fal nu ke orekma lalos.\x - \xo 10:22 \xt 10:22–23; Rom 9:27\x* \v 23 Aok, \nd LEUM GOD\nd* Fulat ac Kulana El fah use mwe ongoiya lulap nu fin facl sac nufon, oana ke El fahk mu El ac oru. \s1 \nd LEUM GOD\nd* El Ac Kalyai Acn Assyria \p \v 24 \nd LEUM GOD\nd* Fulat ac Kulana El fahk nu sin mwet lal su muta Zion, “Nimet sangeng sin mwet Assyria, elos finne akkeokye kowos oana ke mwet Egypt tuh oru. \v 25 In kitin pacl na nga ac aksafye kaiyuk luk nu suwos, na nga fah kunauselosla. \v 26 Nga, \nd LEUM GOD\nd* Kulana, fah srunglulos ke mwe sringsring luk oana ke nga tuh oru nu sin mwet Midian sisken Eot lal Oreb. Nga fah kai mwet Assyria oana nga tuh kolak sikal luk fin meoa ac kai mwet Egypt. \v 27 In pacl sacn, nga ac tulekowosla liki ku lun mwet Assyria, ac srenenu lalos ac fah tia sifilpa toasr nu finpisowos.” \s1 Mwet Lokoalok Tuku In Mweun \p \v 28 Mwet lokoalok elos eisla siti lun Ai. Elos utyak sasla Migron! Elos filiya ap lalos Michmash! \v 29 Elos alukela tari inkanek oasriksrik inmasrlon eol uh ac motulla Geba! Mwet in siti Ramah elos arulana sangeng, ac mwet in acn Gebeah, siti sel Tokosra Saul, elos kaingla. \v 30 Mwet Gallim, kowos sasa! Mwet Laishah, kowos in lohng! Mwet Anathoth, kowos in topokla! \v 31 Mwet Madmenah ac mwet Gebim elos kaing in suk moul lalos. \v 32 Misenge mwet lokoalok elos sun siti Nob. Elos kolak paolos ac fisik nu ke Eol Zion, ac nu ke siti Jerusalem. \p \v 33 \nd LEUM GOD\nd* Kulana El ac fah siselosi nu in fohk uh oana lesak pakpukla liki sak na fulat. Mwet ma filang ac inse fulat selos ac fah pakpuki ac akpusiselyeyuk. \v 34 \nd LEUM GOD\nd* El ac sukelosla, oana sak ma oan infulwen insak uh ke ac pakpuki ke tuhla, oana ke sak na wowo Lebanon ac ikriyuki! \c 11 \s1 Sie Tokosrai Misla \p \v 1 Takin sou fulat lal David oana sak soko ma pakpuki nu infohk uh; na, oana ke lah sasu ac srunak ke sruen sak uh, ouinge sie tokosra sasu fah tuyak liki inmasrlon fwilin tulik natul David.\x - \xo 11:1 \xt Fwack 5:5; 22:16\x* \q1 \v 2 Ngunin \nd LEUM GOD\nd* ac fah oan facl — \q2 Ngunin lalmwetmet ac etauk in leumi mwet lal. \q1 El ac fah etu ma lungse lun \nd LEUM GOD\nd* ac arulana akfulatyal, \q2 \v 3 Ac El ac fah insewowo in aksol. \q1 Nununku lal fah tia wiwimwet ku wiwikas; \q2 \v 4 El ac fah oru nununku suwohs nu sin mwet sukasrup \q2 Ac loango suwohs lun mwet ma kofla sifacna. \q1 Ke sap lal, mwet uh fah kalyeiyuk, \q2 Ac mwet koluk fah misa.\x - \xo 11:4 \xt 2 Thes 2:8\x* \q1 \v 5 El fah leumi mwet lal ke pwaye ac suwoswoslana.\x - \xo 11:5 \xt Eph 6:14\x* \b \q1 \v 6 Kosro wolf ac sheep fusr fah tukeni muta in misla, \q2 Ac leopard sulallal fah wi na nani fusr uh oan. \q1 Cow fusr ac lion fusr fah tukeni mongo \q2 Ac tulik srisrik fah ku in karingnalos.\x - \xo 11:6 \xt 11:6–9; Isa 65:25\x* \q1 \v 7 Cow ac bear fah tukeni mongo, \q2 Ac cow fusr ac bear fusr natulos fah tukenina oan. \q1 Lion ac fah mongo mah, oana cow. \q1 \v 8 Finne tulik fusr se, ac fah tia sensen \q2 In srital apkuran nu yurin wet pwasin. \q1 \v 9 Fin acn Zion, inging mutal lun God, \q2 Ac fah wangin mwe sensen ku ma koluk. \q1 Acn we ac fah sessesla ke mwet su arulana etu ke \nd LEUM GOD\nd* \q2 Oana ke meoa uh nwanala ke kof.\x - \xo 11:9 \xt Heb 2:14\x* \s1 Mwet Sruoh Ac Fah Foloko \p \v 10 Len se ac fah tuku ke tokosra sasu, su sie sin fwilin tulik natul David, ac fah sie mwe akul nu sin mutunfacl puspis. Elos ac toeni in siti fulat sel ac akfulatyal.\x - \xo 11:10 \xt Rom 15:12\x* \v 11 In len sac, Leum El ac sifilpa orekmakin ku lal in folokonma mwet lal su lula in acn Assyria ac Egypt, in acn Pathros, Ethiopia,\f + \fr 11:11 \fk Ethiopia: \ft ine sasu nu ke acn Cush.\f* Elam, Babylonia, Hamath, ac liki acn ma oan sisken meoa. \v 12 Leum El ac fah kolak sie flag tuh in sie mwe akul nu sin mutunfacl uh lah El sifilpa eisani mwet lisyukla lun Israel ac Judah, ac folokunulosme liki eng akosr lun faclu. \v 13 Tokosrai lun Israel fah tia sifil kwase Judah, ac Judah fah tia sifilpa mwet lokoalok lun Israel. \v 14 Elos ac tukeni mweuni acn Philistia layen nu roto, ac wapi mwet su muta layen nu kutulap. Elos ac kutangla mwet Edom ac mwet Moab, ac mwet Ammon fah aksolos. \v 15 \nd LEUM GOD\nd* El ac akmihnyela inalok ke Meoa Srusra, ac El ac use sie eng fol in akpaoyela Infacl Euphrates, ac filiya infacl srisrik itkosr na tuh mwet uh fah ku in tupalla.\x - \xo 11:15 \xt Fwack 16:12\x* \v 16 Ac fah oasr soko inkanek lulap tuku liki acn Assyria nu sin mwet lal mwet Israel, su srakna moul oasr we, oana ke tuh orek nu sin mwet matu lalos ke elos tuku liki facl Egypt. \c 12 \s1 On In Sang Kulo \p \v 1 Sie len fah tuku ke mwet uh ac fah on, \q1 “Nga kaksakin kom, \nd LEUM GOD\nd*! Kom tuh kasrkusrak sik, \q2 A inge, kom akwoyeyu ac tila mulat. \q1 \v 2 God El lango luk; \q2 Nga fah lulalfongel ac tia sangeng. \q1 \nd LEUM GOD\nd* El ase ku lun monuk ac ku lun lulalfongi; \q2 El mwet lango luk.\x - \xo 12:2 \xt Exo 15:2; Psa 118:14\x* \q1 \v 3 Oana ke kof nasnas uh akinsewowoye mwet su malu, \q2 Ouinge mwet lun God fah enganak ke El molelosla.” \p \v 4 Sie len fah tuku ke mwet uh ac fah on, \q1 “Sang kulo nu sin \nd LEUM GOD\nd*! Pang nu sel Elan kasrekowos! \q2 Fahkak nu sin mutunfacl nukewa ke ma El oru! \q2 Fahkak nu selos lupan fulat lal! \q1 \v 5 On nu sin \nd LEUM GOD\nd* ke sripen orekma wolana lal. \q2 Sulkakin pweng se inge nu fin faclu nufon. \q1 \v 6 Lela mwet nukewa su muta in Zion in wowoyak ac on! \q2 God mutal lun Israel El fulat, \q2 Ac El muta inmasrlon mwet lal.” \c 13 \s1 God El Fah Kai Babylon \p \v 1 Kas in fahkak se inge, su Isaiah wen natul Amoz el tuh eis sin God, ma ke acn Babylon.\x - \xo 13:1 \xt 13:1—14:23; Isa 47:1–15; Jer 50:1—51:64\x* \p \v 2 Amakunak flag in mweun fin soko eol musrasra! Sapsap nu sin mwet mweun uh, ac kolak poum in sie akul nu selos in fahsryang ac mweuni mutunpot lun siti inse fulat sac. \v 3 \nd LEUM GOD\nd* El pangon mwet mweun fulat ac ku lal nu ke sie mweun mutal, in kalyaelos su El kasrkusrak se. \p \v 4 Porongo pusren wohwon fineol uh — pusren sie un mwet na lulap, pusren mutunfacl ac tokosrai ke elos toeni. \nd LEUM GOD\nd* lun Un Mwet Mweun El akoo u lal nu ke mweun. \v 5 Elos tuku liki acn loessula me, acn puspis ke saflaiyen faclu. In kasrkusrak lal, \nd LEUM GOD\nd* El tuku in kunausla facl sac nufon. \p \v 6 Kowos in tung ke keok! Len lun \nd LEUM GOD\nd* apkuranme — len se ma El su ku liki ku El ac sukela ma nukewa.\x - \xo 13:6 \xt Jol 1:15\x* \v 7 Poun mwet nukewa ac fah munasla, ac inse pulaik lun mwet uh ac fah wanginla. \v 8 Elos nukewa ac fah tuninfongla ac munasla ke waiok, oana sie mutan isus. Elos fah ngetani nu sie ke sangeng, ac mutalos fah srusrala ke mwekin. \v 9 Len lun \nd LEUM GOD\nd* ac tuku — len in folo ke kasrkusrak ac ke fol lal. Faclu ac fah orekla sie acn mwesis, ac mwet orekma koluk nukewa ac fah sikiyukla. \v 10 Kais sie itu ac u in itu nukewa fah tila saromrom. Faht uh ac fah lohsr pacl se el takak, ac ac fah wangin kalem lun malem.\x - \xo 13:10 \xt Ezk 32:7; Mt 24:29; Mk 13:24–25; Lk 21:25; Fwack 6:12–13; 8:12\x* \p \v 11 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Nga ac fah use ongoiya lulap nu fin faclu ac kalyei mwet koluk nukewa ke ma koluk lalos. Nga ac akpusiselyalos nukewa su inse fulat, ac toanya nunak fulat nukewa lun mwet filang ac sulallal. \v 12 Mwet su ac painmoulla uh ac sesa liki gold wowo. \v 13 Nga fah oru kusrao in rarrar, ac faclu ac fah usrusrla liki acn oan we in len se ke nga, \nd LEUM GOD\nd* Kulana, akkalemye kasrkusrak luk. \p \v 14 “Mwetsac su muta Babylon fah kaingla nu in facl selos sifacna — kaingelik oana deer kaingkin mwet sruh kosro, ku oana sheep wangin mwet shepherd la. \v 15 Kutena mwet su sruh ac fah fakfuki in misa. \v 16 Elos ac tu ngetang ac wangin ma elos ku in oru ke tulik srisrik natulos ac fah puopo nwe ke misa, ac lohm selos wapiyuki, ac mutan kialos sruinkuiyuk sin mwet mweun uh.” \p \v 17 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Nga fah purakak mwet Media in mweuni acn Babylon. Wangin enenu lalos ke silver, ac elos tia mwel gold. \v 18 Elos ac uniya mwet fusr ke mwe pisr natulos. Wangin pakomuta lalos nu sin tulik fusr ac tulik srisrik. \v 19 Babylonia pa tokosrai se ma oasku oemeet uh, mwe konkin lun mwet we. Tusruktu nga, \nd LEUM GOD\nd*, fah kunausla Babylon oana ke nga tuh oru nu sin Sodom ac Gomorrah!\x - \xo 13:19 \xt Gen 19:24\x* \v 20 Wangin mwet ac fah sifilpa muta we. Mwet takusrkusr lun Arabia ac fah tia sifilpa tulokunak lohm nuknuk selos we, ac wangin mwet shepherd fah sifil kite un kosro natulos we. \v 21 Ac fah sie acn sin kosro lemnak yen mwesis, ac yen in orek ahng lun won owl. Won ostrich ac fah muta we, ac nani lemnak fah yuwot yume fin mahnum we.\x - \xo 13:21 \xt Isa 34:14; Zep 2:14; Fwack 18:2\x* \v 22 Nien san, oayapa inkul fulat sin tokosra, fah sessesla ke pusren tung lun kosro lemnak uh. Pacl lun Babylon summa! Len lal akuranna safla.” \c 14 \s1 Folok Liki Sruoh \p \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El ac sifilpa pakoten nu sin mwet Israel, ac sifil sulelosla in mwet lal sifacna. El ac fah lela elos in sifilpa muta in facl selos, ac mwet in mutunfacl saya ac fah tuku ac muta yorolos we. \v 2 Mutunfacl puspis fah kasru mwet Israel in folok nu in facl se \nd LEUM GOD\nd* El tuh sang nu selos, ac mutunfacl inge ac fah mwet kohs in kulansupu mwet Israel. Elos su tuh kutangla Israel meet, ac fah kutangyukla sin Israel, ac mwet Israel ac fah leum faclos su akkeokyalos meet. \s1 Tokosra Lun Babylon In Facl Sin Mwet Misa \p \v 3 \nd LEUM GOD\nd* El ac fah sang nu sin mwet Israel mongla liki ngal ac keok lalos, ac liki orekma upa ma akkohsyeyuk elos in oru. \v 4 Ke El ac oru ma inge El mu elos in aksruksrukye tokosra Babylon ac fahk: \p “Tokosra sulallal sac el ikori! El ac tia sifilpa akkeokye kutena mwet! \v 5 \nd LEUM GOD\nd* El sisla ku lun mwet kol koluk, \v 6 su nuna kasrkusrak ac akkohsye mwet uh, ac tiana tui in kalyei mutunfacl ma elos kutangla. \v 7 Inge faclu nufon muta in mongla ac misla, ac mwet nukewa wowoyak on ke engan. \v 8 Sak fir ac sak cedar in acn Lebanon wi enganak ke sripen tokosra sac wanginla, ouinge wanginla mwet ac sifil pakelosi! \p \v 9 “Facl lun mwet misa akola in paing tokosra Babylon. Inut lalos su tuh oasr ku yoro fin faclu elos mukuikuiyak. Ngunin tokosra ma misa elos tukakek liki tron lalos. \v 10 Elos nukewa pang nu sel ac fahk, ‘Inge kom munas oana kut! Kom sie sesr! \v 11 Kom tuh akfulatyeyuk ke pusren on ke harp, tusruktu inge kom oasr in facl sin mwet misa. Ulac uh pa mwe oan kiom, ac kaot lom pa wet.’” \p \v 12 O kom su itu in lotutang, kom putatla liki inkusrao! In pacl meet ah kom kutangla mutunfacl puspis, a inge sisila kom nu infohk uh.\x - \xo 14:12 \xt Fwack 8:10; 9:1\x* \v 13 Kom tuh nunku kom in fanyak nu inkusrao ac likiya tron lom lucng liki itu ma fulat oemeet. Kom tuh nunku mu kom ac muta oana tokosra se fineol soko in acn epang, yen god uh toeni we.\x - \xo 14:13 \xt 14:13–15; Mt 11:23; Lk 10:15\x* \v 14 Kom tuh fahk mu kom ac fanyak nu lucng fin pukunyeng uh, in oana El su Kulana. \v 15 Tusruktu tia ouinge, a ituki kom nu yen loallana in facl sin mwet misa. \p \v 16 Mwet misa fah mangelik ac suikomi. Elos ac siyuk, “Ya pa inge mwet se ma osrokak faclu ac oru tokosrai uh rarrar? \v 17 Ya pa inge mwet se su kunausla siti puspis ac ekulla faclu nu ke sie acn mwesis? Ya pa inge mwet se su tiana aksukosokye mwet kohs lal, ku fuhlelosla in folok nu yen selos?” \p \v 18 Tokosra nukewa lun faclu elos oan in kulyuk kato lalos, \v 19 a wangin kulyuk lom, ac mano misa lom sisila in oan kulawi. Afyufi ke monin mwet anwuki ke mweun, ac welulos na sisila nu in sie laf loal inmasrlon eot uh ma mwet uh lolongya. \v 20 Mweyen kom kunausla facl sum ac onela mwet lom sifacna, kom ac fah tia pukpuki oana tokosra ngia. Wangin sin sou koluk lom ac fah esamyuk. \v 21 Lela akmas uh in mutawauk! Wen nukewa nutin tokosra se inge fah misa ke sripen ma koluk lun mwet matu lalos. Wangin selos ac leumi faclu ku musaela siti puspis fac. \s1 God El Ac Kunausla Babylon \p \v 22 \nd LEUM GOD\nd* Kulana El fahk, “Nga ac fah mweuni acn Babylon ac arulana kunausla acn we. Nga ac fah tia likiya kutena ma in oan we — wangin siefanna mwet ac painmoulla, finne tulik ku mwet matu. Nga, \nd LEUM GOD\nd*, pa fahk ma inge. \v 23 Nga fah ekulla acn Babylon nu ke sie acn furarrar, ac won owl ac fah muta we. Nga fah imonla acn we ke sie burum su ac burumela ma nukewa. Nga, \nd LEUM GOD\nd* Kulana, pa fahk ma inge.” \s1 God El Ac Fah Kunausla Mwet Assyria \p \v 24 \nd LEUM GOD\nd* Kulana El oru sie wulela ku ac fahk: “Ma nga lumahla tari fah sikyak. Ma nga nunkala in oru, ac fah orekla.\x - \xo 14:24 \xt 14:24–27; Isa 10:5–34; Nah 1:1—3:19; Zep 2:13–15\x* \v 25 Nga ac kunausla mwet Assyria in facl sik Israel, ac longolosi fineol sik. Nga ac tulala mwet luk liki mwe utuk toasr lun mwet Assyria, ac liki ma upa elos enenu in polong. \v 26 Pa inge lemlem luk nu ke faclu, ac nga asroela pouk in kalyei mutunfacl puspis.” \v 27 \nd LEUM GOD\nd* Kulana El wotela tari in oru ouinge. El asroela paol in kalyei, ac wangin sie ku in ikolilya. \s1 God El Ac Kunausla Mwet Philistia \p \v 28 Pa inge kas in fahkak ma fwackelik ke yac se Tokosra Ahaz el misa.\x - \xo 14:28 \xt 2 Tok 16:20; 2 Chr 28:27\x* \p \v 29 Mwet Philistia, sak in sringsring soko ma sang uni kowos kaptelik, tusruktu wangin sripa kowos in engan. Ke soko wet ac misa, soko pacna wet ac tuku koluk lukel. Sie atro lun soko wet ac sawulla soko dragon sohksok.\x - \xo 14:29 \xt 14:29–31; Jer 47:1–7; Ezk 25:15–17; Jol 3:4–8; Amo 1:6–8; Zep 2:4–7; Zec 9:5–7\x* \v 30 \nd LEUM GOD\nd* El ac fah kite mwet sukasrup inmasrlon mwet lal, ac El ac oru elos in muta in misla. Tusruktu El ac supwama sie sracl na upa nu fowos mwet Philistia, ac El ac fah tia lela kutena suwos in moulla kac. \p \v 31 Siti nukewa in acn Philistia, kowos in wowoyak tung ac suk kasru. Kowos nukewa in sangeng ac rarrar! Sie pukun kutkut pa tuku epang me — sie un mwet mweun su wangin mwet sangengtot inmasrlolos. \p \v 32 Kut ac topuk fuka mwet utuk kas ma tuku Philistia me nu yorosr? Kut ac fahkang nu selos lah \nd LEUM GOD\nd* El musaeak Zion, ac mwet lal su akkeokyeyuk fah konauk moul misla we. \c 15 \s1 God El Ac Kunausla Acn Moab \p \v 1 Sie kas in fahkak ke acn Moab pa inge.\x - \xo 15:1 \xt 15:1—16:14; Isa 25:10–12; Jer 48:1–47; Ezk 25:8–11; Amo 2:1–3; Zep 2:8–11\x* \p Siti lun Ar ac Kir ac kunanula ke fong sefanna, na ac fah arulana misla acn Moab. \v 2 Mwet Dibon elos fanyak nu fineol uh in tung in acn in alyalu lalos. Mwet Moab elos wowoyak ac tung tutaf ke sripen asor lalos ke siti Nebo ac Medeba. Elos mangsrasrala ac kalla alut lalos. \v 3 Mwet inkanek uh elos asor ac nokomang nuknuk yohk eoa. Mwet uh tung ke nien tukeni in siti uh, ac fin lohm uh. \v 4 Mwet Heshbon a Elealeh elos wowoyak, ac pusren tung lalos ku in lohngyuk yen loessula nwe Jahaz. Finne mwet mweun uh, elos rarrar pac ke elos lohng, ac wanginla pulaik lalos. \v 5 Insiuk tungi acn Moab! Mwet we elos kaingla nu in siti Zoar ac nu Eglath Shelishiyah. Kutu mwet uh fanyak ke inkanek nu Luhith, fahsr na tung; ac kutu kaingla nu Horonaim, arulana wowoyak ke asor. \v 6 Infacl srisrik Nimrim paola, ac mah siska uh uli. Wanginla mah folfol lula we. \v 7 Mwet uh fahsr sasla Infahlfal Willow, ac srike in kaing wi ma lalos nukewa. \v 8 Ke masrol nukewa lun acn Moab, tung uh lohngyuk we. Lohngyuk pac in siti Eglaim ac Beerelim. \v 9 Kof ke infacl soko in acn Dibon, srusrala ke srah, na srakna oasr ma upa liki inge ma God El akoo nu sin mwet in acn we. Aok, mwet nukewa su lula in acn Moab ac fah anwuki. \c 16 \s1 Wanginla Finsrak Lun Acn Moab \p \v 1 Mwet Moab su muta in acn mwesis in siti Sela, elos supwala soko sheep fusr in mwe lung nu sin mwet se su leum in acn Jerusalem. \v 2 Elos muta soano pe Infacl Arnon, ac foroht forma oana won su lillilyak liki ahng lalos. \p \v 3 Elos fahk nu sin mwet Judah, “Fahk nu sesr lah mea kut ac oru. Loangekutla oana soko sak su luliya acn uh in pacl fol ke infulwen len, ac lela kut in mongla ye lulin karinginyuk lowos. Kut mwet kakaing. Wikinkutla yen wangin mwet ac konekutyak we. \v 4 Lela kut in muta in acn suwos. Molikutla liki mwet su kena unikutla.” \p (Mwe akkeok ac kunausten ac fah tui, ac mwet ma kunausla facl se inge ac fah som. \v 5 In pacl sacn, sie sin fwilin tulik natul David ac fah tokosra, ac el ac fah kol mwet uh ke inse pwaye ac ke lungse. El ac fah sa na in oru ma pwaye, ac el ac liye tuh nununku suwohs in orek.) \p \v 6 Mwet Judah elos fahk, “Kut lohng tari ke luman inse fulat lun mwet Moab uh. Kut etu lah elos enum ac ngetnget lucng, tusruktu konkin lalos uh wangin sripa.” \p \v 7 Mwet Moab ac fah tung ke sripen mwe keok nu selos. Elos nukewa ac fah tung ke elos ac esamak mongo yuyu ma elos tuh kang in acn Kir Heres. Ac fah wanginla finsrak lalos. \v 8 Ima ma apkuran nu Heshbon ac ima in grape lun acn Sibmah kunausyukla. Wain ke ima in grape inge pa tuh oru mwet leum lun mutunfaclu sruhila. Sie pacl ah, lah ke ima inge lahelik nwe sun acn Jazer, ac som nu layen kutulap in acn mwesis, oayapa nu roto layeno liki Meoa Misa. \v 9 Inge nga tungi ima lun acn Sibmah oana ke nga tungi acn Jazer. Sroninmutuk sororla ke acn Heshbon ac Elealeh, mweyen wangin kosrani in oru mwet we in engan. \v 10 Wanginla mwet engan pacl inge in ima wowo uh. Wanginla mwet sasa, ku on in ima in grape lalos. Wangin mwet fut grape mwe orek wain. Pusren sasa ke engan wanginla. \v 11 Nga sasao ke acn Moab, ac yohk asor luk ke acn Kir Heres. \v 12 Mwet Moab elos arulana totola in som nu fineol ac nu ke acn in alu lalos in pre, a wangin sripen ma elos oru inge. \p \v 13 Pa inge kas ma \nd LEUM GOD\nd* El fahk ke acn Moab in pacl meet ah. \v 14 Na inge \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Oana ke sie mwet orekma ke mwe moul el tari ke safla yac in orekma lal uh, ouinge ke yac tolu na fal, kasrup lulap lun Moab ac wanginla. Inmasrlon mwet puspis we, mwet na pu fah moulla, ac elos ac fah arulana munas.” \c 17 \s1 God El Ac Kalyei Syria Ac Israel \p \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Siti Damascus ac fah kunausyukla, ac ekla yol in na ma musalla.\x - \xo 17:1 \xt 17:1–3; Jer 49:23–27; Amo 1:3–5; Zec 9:1\x* \v 2 Ac fah wanginla mwet muta in siti nukewa lun acn Syria nwe tok. Ac fah ekla acn mahma nien mongo lun sheep ac cow, ac wangin mwet ac luselosyak. \v 3 Ac fah wanginla ma loangeyen Israel, ac siti Damascus ac fah tia sifil sifacna nununkal. Mwet Syria su painmoulla ac fah akmwekinyeyuk oana mwet Israel. Nga, \nd LEUM GOD\nd* Kulana, pa fahk ma inge.” \p \v 4 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Sie len ac tuku ke wolana lun Israel ac fah wanginla, ac pacl mut lal ac fah ekla nu ke pacl sracl. \v 5 Israel ac fah oana sie ima in wheat ma kosrkosrla tari, ac filfilla oana sie ima Infahlfal Rephaim ke kinkinla lisr fahko. \v 6 Mwet na pu fah moulla, na acn Israel ac fah oana soko sak olive ma fahko nukewa sifeyukeni sayen ma luo na ku tolu ke lah oelucng, ku kais kutu na lula ke lah ten ah. Nga, \nd LEUM GOD\nd* lun Israel, pa fahk ma inge.” \p \v 7 Ke len sac, mwet uh ac fah forla in suk kasru sin El Su oralosla, God mutal lun Israel. \v 8 Elos ac tia sifil alu ke loang ma elos orala ke paolos sifacna in kisakin mwe keng fac, ku lulalfongi sru ma elos tulokunak nu sin god mutan Asherah. \p \v 9 Ke len sac, siti ma potyak ku ac fah sisila ac filfilla in kulawi, oana siti ma mwet Hiv ac mwet Amor tuh kaingkunla ke elos kaingkin mwet Israel. \p \v 10 Israel, kom mulkunla God su molikomla ac karingin kom oana sie eot kulana. Ac kom yukwiya sie ima oal\f + \fr 17:10 \fk ima oal: \ft liye Isa. 1:29.\f* nu sin sie god sac. \v 11 Tusruktu ma inge finne srunak ac farengla ke lotutang se na kom yukwiya ah, a ac fah wangin fahko in kosrani. Ac fah oasr lokoalok mukena, ac waiok su koflana tui. \s1 Mutunfacl Lokoalok Kutangyukla \p \v 12 Mutunfacl kulana puspis ngisyak ke sie pusra oana ngirngir lun meoa, oana toki lun noa lulap weacn uh. \v 13 Mutunfacl uh ac rirme oana noa toki, tusruktu God El ac kaelos na elos foloki, pahleyukla oana kutkut pe eol uh, ku oana ke eng fohru uh pokak mah pao uh. \v 14 Ke eku uh elos aktuninfongye mwet uh, a ke lotutang elos wanginla. Pa ingan ma ac sikyak nu selos nukewa su utyak kunausla ac pisre ma in facl sesr uh. \c 18 \s1 God El Ac Kalyei Ethiopia \p \v 1 Layen nu roto ke infacl in acn Ethiopia, oasr sie facl lohngyuk pusren posohksok we.\x - \xo 18:1 \xt 18:1–7; Zep 2:12\x* \v 2 Mwet roso fulat elos kal tuku liki facl sac ke Infacl Nile fin oak okoalos orekla ke loa. Folokla nu yen suwos, kowos mwet utuk kas mulah! Us sap soko nu in facl suwos ma masrloeyukelik ke infacl puspis. Facl suwos yohk ac ku. Mwet we elos loeska ac fwel manolos, ac mutunfacl uh nufon sangeng selos. \p \v 3 Kowos nukewa su muta faclu, kowos in lohng akwoya! Kowos in tawi flag in mweun se ma ac amacyak fin mangon eol uh! Porongo pusren mwe ukuk fin kasla! \v 4 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sik, “Nga ac fah ngeti inkusrao me, ac misla oana usren fol ke faht uh, fol ke faht uh, ku oana sikyak lun aunfong ke pacl in kosrani. \v 5 Meet liki orekeni grape uh, ke ros farengla nukewa putatla ac grape uh mwesrla, mwet lokoalok fah kunausla mwet Ethiopia — fisrasr oana ke sie mitmit ac pakela lah ke oa in grape uh. \v 6 Monin mwet mweun lalos ac fah sisila nun won ac kosro lemnak uh. In pacl fol won uh ac fah kang manolos, ac in pacl mihsrisr kosro lemnak uh ac kang manolos.” \p \v 7 Pacl se ac tuku ke mwet loeska ac fwel mano inge, su mutunfacl uh nufon sangeng se, elos ac us mwe sang lalos nu sin \nd LEUM GOD\nd* Kulana liki facl yohk ac ku se inge ma masrloeyukelik ke infacl puspis. Elos ac fah tuku nu ke Eol Zion, yen mwet uh alu nu sin \nd LEUM GOD\nd* Kulana we. \c 19 \s1 God El Ac Kalyei Acn Egypt \p \v 1 Kas in fahkak inge ma ke acn Egypt. \p \nd LEUM GOD\nd* El ac tuku nu Egypt fin sie pukunyeng na mui. Ma sruloala in acn Egypt rarrar ye mutal, ac insien mwet Egypt uh munasla.\x - \xo 19:1 \xt 19:1–25; Jer 46:2–26; Ezk 29:1—32:32\x* \v 2 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Nga fah purakak mweun inmasrlon mwet Egypt Sifacna — tamulel ac fah lain tamulel, ac mwet tulan lain mwet tulan. Siti we ac fah alein sie sin sie, ac tokosra su alein ac fah amei in sukok lah su kac ac kol. \v 3 Nga ac fah akfohsyauk pwapa lun mwet Egypt ac oru in wanginla finsrak lalos. Elos ac fah siyuk kasru sin ma sruloala lalos, ac lolngok yurin mwet inutnut ac siyuk kasru sin ngunin mwet misa. \v 4 Nga ac fah asang mwet Egypt nu inpoun sie tokosra sulallal ac koluk, su ac fah leum faclos. Nga, \nd LEUM GOD\nd* Kulana, pa fahk ma inge.” \p \v 5 Kof ke Infacl Nile ac sriksrikeni nwe ke na mihnla. \v 6 Acn ma kof tuh soror we meet ac mwesia nwe ke kolukla fohlo. Loa ac mah ma kap pe infacl uh ac fah masla, \v 7 ac fita, ac ma nukewa ma yukwiyuk pe Infacl Nile, fah paola ac ukukla. \v 8 Elos nukewa su patur ke Infacl Nile fah sasao ac tung. Ka ac kwa lalos ac wanginla sripa. \v 9 Elos su orek nuknuk linen ac fah wanginla finsrak lalos. \v 10 Mwet otwot ac mwet pah in orala ma usrnguk ac fosrngala ac supwarlana. \p \v 11 Mwet kol lun Siti Zoan elos lalfon! Mukul ma arulana lalmwetmet in acn Egypt elos sang kas in kasru na sutuu ac lalfon! Elos ac fahk fuka nu sin tokosra lah elos ma in sou lun mwet luti fulat ac tokosra lun pacl meet ah? \v 12 Tokosra Egypt, pia mwet kasru lalmwetmet lom uh? Sahp elos ac ku in fahk nu sum ma \nd LEUM GOD\nd* Kulana El akoo in oru nu in facl Egypt. \v 13 Mwet pwapa fulat lun siti Zoan ac Memphis elos lalfon. Fal in elos pa kol mutunfacl se inge, a elos sang kas in kasru na sutuu. \v 14 \nd LEUM GOD\nd* El oru tuh kas in kasru lalos in akfohsyeak mwet uh. Ke sripa inge, ma nukewa Egypt el oru tafongla. Elos tukulkul oana sie mwet sruhi su musrela fin woht lal sifacna. \v 15 Wangin sie mwet fulat ku pusisel, kasrup ku sukasrup, in fahl Egypt su ku in kasru mutunfacl sac. \s1 Egypt Fah Alu Nu Sin \nd LEUM GOD\nd* \p \v 16 Oasr pacl se ac tuku ke mwet Egypt ac fah sangengtot oana mutan uh. Elos ac rarrar ke tuninfong pacl se ke elos liye lah \nd LEUM GOD\nd* Kulana El asroela paol in kaelos. \v 17 Mwet Egypt ac fah arulana sangeng sin mwet Judah ke pacl nukewa elos ac esamak mwe ongoiya ma \nd LEUM GOD\nd* Kulana El akoo nu selos. \p \v 18 Ke pacl sac ac tuku, kas Hebrew ac fah orekmakinyuk in siti limekosr in acn Egypt. Mwet we ac fah oru fulahk lalos Inen \nd LEUM GOD\nd* Kulana. Sie sin siti inge ac fah pangpang, “Siti lun Faht.”\f + \fr 19:18 \fk Siti lun Faht: \ft pa inge kalmen Heliopolis.\f* \p \v 19 Ke pacl sac ac tuku, ac fah oasr sie loang nu sin \nd LEUM GOD\nd* in acn Egypt, ac soko sru eot ac kisakinyuk nu sel ke masrol se siska nu kutulap in acn Egypt. \v 20 Ma inge ac fah sie mwe akul lah \nd LEUM GOD\nd* El oasr in facl Egypt. Kutena pacl mwet we elos akkeokyeyuk ac elos pang nu sin \nd LEUM GOD\nd* in kasrelos, El ac supwala sie mwet in molelosla. \v 21 \nd LEUM GOD\nd* El ac fahkulak sifacna nu sin mwet Egypt, ac elos fah etal ac alu nu sel, ac us mwe kisa ac mwe sang nu sel. Elos fah orek wulela ku nu sel, ac oru oana ma elos wulela kac. \v 22 \nd LEUM GOD\nd* El fah kalyei mwet Egypt, tusruktu El ac fah akkeyalosla. Elos ac forla nu sel, ac El fah lohng pre lalos ac akkeyalos. \p \v 23 Ke pacl sacn ac tuku, ac fah oasr soko inkanek lulap inmasrlon acn Egypt ac Assyria. Mwet uh ac fufahsryesr inmasrlon facl luo inge, ac elos fah tukeni alu. \v 24 In pacl sacn, Israel ac fah wela pac Egypt ac Assyria, ac mutunfacl tolu inge ac fah mwe insewowo nu sin faclu nufon. \v 25 \nd LEUM GOD\nd* Kulana El fah akinsewowoyalos ac fahk, “Nga fah akinsewowoye kom, Egypt, mwet luk; ac kom, Assyria, su nga orala; ac kom, Israel, mwet solla luk.” \c 20 \s1 Sie Mwe Akul Ke Egypt Ac Ethiopia \p \v 1 Ye sap ku lal Tokosra Fulat Sargon lun Assyria, captain lun un mwet mweun lun Assyria el mweuni Ashdod, sie siti in facl Philistia. \v 2 Yac tolu meet liki ma inge, \nd LEUM GOD\nd* El tuh fahk nu sel Isaiah wen natul Amoz elan sarukla fahluk lal ac nuknuk yohk eoa ma el nukum. El akos ac forfor koflufol ac tia fahluk. \v 3 Ke pacl se sruoh acn Ashdod, \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Isaiah, mwet kulansap luk, el forfor koflufol ac tia fahluk ke yac tolu. Ma se inge sie mwe akul nu ke ma ac sikyak nu sin Egypt ac Ethiopia. \v 4 Tokosra Fulat lun Assyria el fah usla mwet el sruokya sin mutunfacl luo inge koflufolla som. Mwet fusr ac mwet matu elos fah fahsr koflufol ac tia fahluk, ac wangin ma afinyen kahpulos — sie mwe akmwekinye facl Egypt. \v 5 Elos su filiya lulalfongi lalos ke Ethiopia ac konkin ke Egypt ac fah oela, ac wanginla finsrak lalos. \v 6 Ke pacl sac ac tuku, mwet ma muta wekof uh in acn Philistia fah fahk, ‘Liye ma sikyak nu sin mwet ma kut lulalfongi in loangekut liki Tokosra Fulat lun Assyria! Kut ac moulla fuka?’” \c 21 \s1 Sie Aruruma Ke Musalla Lun Babylon \p \v 1 Pa inge sie kas in fahkak ke acn Babylonia. \p Mwe ongoiya lulap ac fah tuku liki sie facl aksangeng, oana sie eng fohru ma pokla acn mwesis. \v 2 Nga liye sie aruruma ke orekma sulallal ma ac sikyak, sie aruruma ke kutasrik ac kunausten. \p Un mwet mweun lun Elam, kowos sroang mweun! Un mwet mweun lun Media, kowos in kuhlusya siti uh! Mwe keok ma Babylon orala God El fah tulokinya in tui. \p \v 3 Aruruma sac nwekyula ke sangeng ac ngal — oana sie mutan su keok in pacl in isus lal. Nga foroti ke ma nga lohng, ac nga tuninfongla ke ma nga liye. \v 4 Nunak luk uh fohsak, ac nga rarrar ke sangeng. Nga salka in tari ekela, tusruktu ke ekela tuku nga sangeng mukena. \p \v 5 In aruruma sac, oasr sie kufwa akoeyuk; mwe loeyuk lohm elakelik nu sin mwet uh in muta fac. Na ke elos mongo ac nim, pusra na yohk se wola ac fahk: “Kowos, captain lun un mwet mweun, akoela mwe loeyuk lowos an!” \p \v 6 Na Leum El fahk nu sik, “Fahla likiya sie mwet san, ac fahkang nu sel elan fahk kutena ma el liye. \v 7 El fin liye mwet kasrusr fin horse tuku kais luo, ac mwet muta fin donkey ac camel, elan lohang nu selos akwoya.” \p \v 8 Na mwet san sac wowoyak ac fahk, “Leum se, nga nuna tu san in se inge ke len ac fong.” \p \v 9 Kitin pacl ah na elos kasrusr tuku fin horse, kais luo. Mwet san sac sulkakin, “Acn Babylon musalla! Ma sruloala nukewa ma elos alu nu kac fokfoki oan infohk uh.”\x - \xo 21:9 \xt Fwack 14:8; 18:2\x* \p \v 10 Kowos mwet luk mwet Israel, sringsring kowos oana wheat uh, tusruktu inge nga fahkak tari nu suwos pweng wo ma nga lohng sin \nd LEUM GOD\nd* Kulana, God lun Israel. \s1 Kas In Fahkak Ke Acn Edom \p \v 11 Sie kas in fahkak ke acn Edom pa inge. \p Mwet se pangma nu sik Edom me, “Mwet san, fukunyen fong uh inge? Fahkma lah ac lenelik ngac.” \p \v 12 Na nga topuk, “Akuranna lenelik, tusruktu fong ac sifil tuku. Kom fin lungse sifil siyuk, kom tufah foloko siyuk.” \s1 Kas In Fahkak Ke Acn Arabia \p \v 13 Sie kas in fahkak ke acn Arabia pa inge. \p Mwet Dedan, kowos su mutangan aktuktuk yen mwesis in Arabia, \v 14 sang kof nimen mwet malu su tuku nu yuruwos. Kowos mwet in facl Tema, sang mwe mongo nu sin mwet kaingla liki acn selos. \v 15 Mwet uh kaingkin cutlass ma akoeyukla tari in onelosi, liki mwe pisr ma akola in pisrikyuk, ac liki mwe sensen mukewa lun mweun. \p \v 16 Na Leum El fahk nu sik, “Wolana lun sruf Kedar ac fah safla tukun yac na fal se, in oana ke sie mwet el eis molin orekma lal ke el akfalye yac nufon se. \v 17 Inmasrlon mwet Kedar, mwet pisr lalos pa pulaik oemeet, tusruktu mwet na pu selos ac painmoulla. Nga, \nd LEUM GOD\nd* lun Israel, pa fahk ma inge.” \c 22 \s1 Kas In Fahkak Ke Jerusalem \p \v 1 Kas in fahkak inge ma ke Infahlfal in Aruruma. \p Mea sikyak inge? Efu ku mwet nukewa in siti uh fanyak nu fin lohm selos uh? \v 2 Siti nufon se inge ngisyak, oayapa wohnak ke pusren engan. \p Mwet misa lowos elos tia anwuki ke elos mweun. \v 3 Mwet kol lowos nukewa kaing ac sruhu elos meet liki elos pisrik mwe pisr natulos. \v 4 Filiyula nga in mukena muta eoksra ke mwet luk nukewa su misa. Nimet srike in akwoyeyu. \v 5 Sie pacl in lofongla, musalsalu, ac fohsak lun Infahlfal in Aruruma pa inge, ac \nd LEUM GOD\nd* Fulat ac Kulana El supwama ma inge nu facsr. Pot ke siti sesr fokfoki nu infohk uh, ac pusren mwet su tung in suk kasru lohngyuk oe inmasrlon eol uh me. \p \v 6 Mwet mweun lun facl Elam elos utuk mwe pisr ac kasrusr tuku fin horse. Mwet mweun lun acn Kir elos akoela tari mwe loang lalos. \v 7 Infahlfal wolana lun Judah nwanala ke chariot; mwet kasrusr fin horse elos tu likin mutunpot lun Jerusalem. \v 8 Siti nukewa loangeyen acn Judah fukulyuki. \p Pacl se ma ingan sikyak ah, kowos tuh use kufwen mwe mweun liki acn ma oan we ah. \v 9 Kowos tuni pot lun Jerusalem in liye acn ma enenu in ononla, ac kowos karinganang kof ke lulu se ten ah. \v 10 Kowos oakla lohm in acn Jerusalem, ac ikruiya kutu, na eis eot kac in sang akkeye pot uh. \v 11 Kowos tuh musai sie mwe neinyuk kof na lulap in siti uh, in nwanak kof ma sororma liki lulu in kof matu. Tusruktu kowos tiana lohang nu sin God su lumahla ma inge nukewa ke pacl loes somla, ac su oru in sikyak. \p \v 12 \nd LEUM GOD\nd* Fulat ac Kulana El tuh pangon kowos in tung ac mwemelil, in mangsrasrala ac nokomang nuknuk yohk eoa. \v 13 Kowos tiana oru ma inge a kowos israsr ac orek kufwa. Kowos uniya sheep ac cow in kang, ac kowos numla wain. Kowos fahk, “Kut in mongo ac nimnim, pilani lutu kut ac misa.”\x - \xo 22:13 \xt 1 Cor 15:32\x* \p \v 14 \nd LEUM GOD\nd* Fulat ac Kulana El sifacna kaskas nu sik ac fahk, “Ma koluk se inge ac tiana nunak munas nu selos ke lusenna moul lalos. Nga, \nd LEUM GOD\nd* Fulat ac Kulana, pa fahk ma inge.” \s1 Kas In Sensenkakin Shebna \p \v 15 \nd LEUM GOD\nd* Fulat ac Kulana El fahk nu sik nga in som nu yorol Shebna, mwet se ma liyaung inkul fulat sin tokosra, ac fahk nu sel, \v 16 “Mea kom oru ingan? Su lela nu sum in sifacna taflela kulyuk se lom in eot pe eol uh? \v 17 Sahp yohk sripom, tusruktu \nd LEUM GOD\nd* El ac srukkomyak ac tolkomla. \v 18 El ac srukkomyak oana sie ball ac siskomla nu in sie facl lulap. Kom ac misa we sisken chariot ma kom arulana filangkin. Kom sie mwe mwekin nu sin mwet in lohm sin mwet kacto lom. \v 19 \nd LEUM GOD\nd* El ac siskomla liki orekma fulat lom, ac eisla wal fulat lom.” \p \v 20 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sel Shebna, “Ke pacl ma ingan ac sikyak, nga ac sapla nu sin mwet kulansap luk, Eliakim wen natul Hilkiah. \v 21 Nga fah nokmulang ke nuknuk oa ac mwe lohl lun leum, ac sang wal ac ku nukewa lom nu sel. El ac fah oana sie papa nu sin mwet Jerusalem ac mwet Judah. \v 22 Nga fah sang ku nukewa nu sel yal tokosra, su fwilin tulik natul David. Key nu ke acn fulat nukewa fah oan sel. Ma nukewa el ikasla wangin mwet fah kaliya, ac ma nukewa el kaliya wangin sie fah ikasla.\x - \xo 22:22 \xt Fwack 3:7\x* \v 23 Nga fah kaskilya in arulana ku, oana soko kwi osra sruokyen lohm nuknuk, na ke sripal sou lal nufon ac fah sunakinyuk. \p \v 24 “Tusruktu sou lal ac mwet ma el karingin ac fah mwe elya nu sel. Elos ac sripsripyak kacl oana tup ac pol sripsrip ke osra in sripsrip! \v 25 Pacl se ma inge ac sikyak, osra in sripsrip soko ah ac tufwacla ac putatla. Na ac tufah pa ingan saflaiyen ma nukewa ma sripsrip kac.” \nd LEUM GOD\nd* pa fahk ma inge. \c 23 \s1 Kas In Fahkak Ke Acn Tyre \p \v 1 Kas in fahkak inge ma ke acn Tyre. \p Wowoyak ac asor, kowos mwet kalkal fin meoa! Acn suwos, Tyre, kunausyukla; lohm we ac molsron we wanginla. Ke oak okowos ac foloko liki acn Cyprus,\f + \fr 23:1 \fk Cyprus: \ft pa inge e sasu nu ke acn Kittim.\f* kowos ac fah lohng pweng kac.\x - \xo 23:1 \xt 23:1–18; Ezk 26:1—28:19; Jol 3:4–8; Amo 1:9–10; Zec 9:1–4; Mt 11:21–22; Lk 10:13–14\x* \v 2 Kowos in tung mwemelil, kowos mwet kuka lun Sidon! Kowos supu mwet \v 3 in tupalla meoa in moli ac kukakin wheat ma kap ke acn Shihor sisken infacl Nile in acn Egypt, ac in oru inkanek in kuka lalos yurin mutunfacl puspis. \p \v 4 Siti Sidon, kom akmwekinyeyukla! Meoa ac acn loallana meoa siskomla ac fahk, “Wanginna tulik nga oswela. Nga soenna tufahla wen ku acn.” \p \v 5 Finne mwet Egypt elos ac fah lut ac oela pacl se elos lohng lah kunausyukla acn Tyre. \p \v 6 Mwet Phoenicia, kowos in wowoyak ac tung! Srike in kaing nu Tarshish! \v 7 Mea pwaye lah pa inge Tyre, siti na pwar se ma musaiyukla ke pacl na loes somla? Ya pa inge siti se ma supwala mwet in tupalla meoa ac eis acn ingo tuh in acn selos? \v 8 Su lumahla tuh mwe ongoiya inge nukewa in sikyak nu fin acn Tyre, siti fulat sac, su mwet kuka we elos fisrak ac akfulatyeyuk emeet fin faclu? \v 9 \nd LEUM GOD\nd* Kulana pa lumahla. El oru in tulokinya filang lalos ke ma elos orala, ac in aktonongyala mwet fulat lalos. \p \v 10 Fahla ac orek ima, kowos mwet Tyre su muta in acn Tarshish! Wangin sie ac fah sifil loangekowos. \v 11 \nd LEUM GOD\nd* El asroela paol fin meoa ac kutangla tokosrai uh. El sap tuh pot ku lun Phoenicia in kunausyukla. \v 12 Siti Sidon, insewowo lom safla, ac mwet lom akkeokyeyuk. Elos finne kaing nu Cyprus, elos ac tiana konauk misla we. \p \v 13 (Tia mwet Assyria pa oru kosro lemnak uh in utyak ac nwakla acn Tyre, a mwet Babylonia. Mwet Babylonia pa tulokunak nien fan sisken pot we, ac fukulya acn ku lun Tyre, ac sisla in oan musalla.) \p \v 14 Wowoyak ac asor, kowos mwet kalkal meoa uh! Kunausyukla siti se ma kowos kukin. \p \v 15 Pacl se ac tuku ke acn Tyre ac mulkinyukla ke yac itngoul, lusenna moul lun sie tokosra. Ke ac safla yac inge, acn Tyre ac fah oana mutan kosro se\f + \fr 23:15 \fk mutan kosro se: \ft mutan se su mukul uh ac moli nu se tuh elos in oan yorol; liye ke Kalmen Kutu Kas.\f* ke on soko ma fahk mu: \q1 \v 16 Kom, mutan kosro se ma mulkinyukla, \q2 Eis harp nutum ac forfor in siti uh! \q1 Srital ac sifilpa onkakin on lom \q2 In sifil esamyukyak kom. \p \v 17 Ke yac itngoul ac safla, \nd LEUM GOD\nd* El ac lela Tyre in folokla nu ke inkanek in kuka matu lal, ac el ac fah kukakunulla sifacna nu sin tokosrai nukewa lun faclu. \v 18 Mani ma el sruokya ke kuka lal uh ac fah kisaiyukyang nu sin \nd LEUM GOD\nd*. Acn Tyre ac fah tia elosak ma inge nu sel sifacna ku filiya in nien filma lal, a ac fah orekmakinyuk in kasrelos su lafwekunulosla nu sin \nd LEUM GOD\nd*, in akfalye enenu lalos ke mwe mongo ac nuknuk lalos. \c 24 \s1 \nd LEUM GOD\nd* El Ac Kalyei Faclu \p \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El ac fah kunausla faclu ac filiya in wanginla ma oan fac. El ac furalik fin acn uh ac akfahsryelik mwet fac. \v 2 Mwet nukewa fah pulakin kain in ongoiya sefanna — mwet tol ac mwet uh, mwet kohs ac mwet kacto, mwet kuka ac mwet moli, mwet ngusr mani ac mwet sang mani, mwet kasrup ac mwet sukasrup. \v 3 Faclu ac fah sikiyukla ac mokutkuti. \nd LEUM GOD\nd* pa fahk ouinge, na ac orek oana ma El fahk. \p \v 4 Faclu pulamlamla ac uli; faclu nufon ac munasla. Kewana faclu ac yen engyeng uh ac mwesri. \v 5 Mwet uh aktaekyala faclu ke elos kunausla ma sap lun God, ac ke elos siakos wuleang se su El orala in oan nwe tok. \v 6 Ouinge God El selngawi faclu. Mwet faclu elos eis mwatan orekma lalos. Pueni na mwet moul lula. \v 7 Ima in grape uh mwella, ac fahsr in lisr wain uh. Elos nukewa su engan meet, inge elos asor. \v 8 Wanginla pusren on kato ke harp ac drum. \v 9 Wanginla on ac engan ke wain; emah uh mwen selos. \v 10 Ma nukewa fohsak in siti uh, ac lohm nukewa lakiyuki, mwet koluk in tia utyak. \v 11 Mwet uh wowo fin inkanek uh ke sripen wanginla wain. Engan ac pwar wanginla na pwaye liki facl se inge. \v 12 Siti uh musalla, ac mutunpot we kunausyukla. \v 13 Ac fah pa inge ma ac sikyak nu ke mutunfacl nukewa fin faclu. Ac fah oana ke safla pacl in kosrani — wanginla fahko ke sak olive, ac grape nukewa kinkinla. \p \v 14 Elos su painmoulla ac fah alullul ke engan. Elos su muta in mutunfacl roto ac fah fahk lupan fulatlana lun \nd LEUM GOD\nd*, \v 15 ac elos su muta in mutunfacl kutulap fah kaksakunul. Mwet su muta wekof uh fah kaksakin \nd LEUM GOD\nd* lun Israel. \v 16 Liki acn loessulana faclu kut lohng pusren on in kaksakin God lun suwoswos. \p Tusruktu wangin finsrak luk! Foroti insiuk! Mwet kutasrik tia tui in orek kutasrik, ac sulallal lalos uh koluk liki na meet ah. \v 17 Porongeyu, mwet nukewa! Mwe aksangeng, luf loal, ac sruhf oan soanekowos. \v 18 Kutena mwet su srike in kaingla liki mwe aksangeng inge ac fah putatla nu in luf loal, ac kutena su kaingla liki luf sac ac fah sruoh ke sie sruhf. Af upa ac fah kahkla liki kusrao, ac pwelung lun faclu fah kusrusryak. \v 19 Faclu fah srasrelik ac muliplipi, ac ikakelik. \v 20 Faclu sifacna fah tukulkul oana mwet sruhi se, wactot wactma oana sie lac lohm in sie paka. Faclu sringelik ke koluk la; ac fah ikori ac tiana sifil tuyak. \p \v 21 Pacl se ac tuku ke \nd LEUM GOD\nd* El ac kalyei ku lun acn lucng, ac mwet kol lun faclu. \v 22 God El fah orani tokosra uh nu sie in iktokeni oana mwet kapir in sie luf loal. El fah kalelosi in presin nwe ke sun pacl in kalya nu selos. \v 23 Malem ac fah lohsrla, ac faht ac fah tia sifil kalem, mweyen \nd LEUM GOD\nd* Kulana El ac fah tokosra. El fah leum in Jerusalem fin Eol Zion, ac mwet kol lun mwet uh ac fah liye wolana lal. \c 25 \s1 Soko On In Kaksak \p \v 1 \nd LEUM GOD\nd*, kom God luk; \q2 Nga fah akfulatye kom ac kaksakin Inem. \q1 Kom orala ma usrnguk; \q2 Ac kom oaru na in akfahsrye \q2 Ma kom lumahla in pacl oemeet ah. \q1 \v 2 Kom ekulla siti uh in oanna sruala, \q1 Ac kom kunausla pot ku we. \q1 Inkul fulat sin tokosra ma mwet lokoalok lasr musaela \q2 Wanginla. Ac fah tia sifil musaiyuk. \q1 \v 3 Mwet in mutunfacl kulana fah kaksakin kom; \q2 Mutunfacl sulallal nukewa ac fah sangeng sum. \q1 \v 4 Mwet sukasrup ac mwet mukaimtal elos kaing nu yurum \q2 Ac elos moulla in pacl in ongoiya. \q1 Kom sang nu selos acn in wikla ke pacl in paka, \q2 Ac acn lul ke pacl fol. \q1 Mwet sulallal elos anwuk oana ke eng upa uh fungulya pesinka, \q2 \v 5 Oana fol upa lun faht yen mwesis. \q1 A Kom, \nd LEUM GOD\nd*, kom akmisyela wohwon lun mwet lokoalok lasr; \q2 Kom sikulya sasa lun mwet sulallal, \q2 Oana ke sie pukunyeng akoyohuye sie len fol. \s1 God El Akoo Sie Kufwa \p \v 6 In acn se inge, fin Eol Zion, \nd LEUM GOD\nd* Kulana El fah akola sie kufwa nu sin mutanfahl nukewa faclu — sie kufwa ke mwe mongo na yuyu ac wain na wowo. \v 7 El fah sa na moklela pukunyeng in asor su sunya mutunfacl nukewa. \v 8 \nd LEUM GOD\nd* Fulatlana El fah kunausla misa nwe tok! El ac fah eela sroninmuta liki mutun mwet nukewa, ac usla mwe mwekin ma mwet lal keok kac yen nukewa faclu. \nd LEUM GOD\nd* sifacna pa fahk ma inge.\x - \xo 25:8 \xt 1 Cor 15:54; Fwack 7:17; 21:4\x* \p \v 9 Pacl se ma inge ac sikyak uh, mwet nukewa fah fahk, “El inge God lasr! Kut filiya lulalfongi lasr in El, ac El molikutla. El pa \nd LEUM GOD\nd*! Kut filiya lulalfongi lasr in El, ac inge kut engan ac insewowo mweyen El molikutla.” \s1 God El Ac Kalyei Acn Moab \p \v 10 \nd LEUM GOD\nd* El fah loangela Eol Zion, tusruktu mwet Moab ac fah futungyuki oana ke mah pao uh lolongyuki ke fohkon cow uh.\x - \xo 25:10 \xt 25:10–12; Isa 15:1—16:14; Jer 48:1–47; Ezk 25:8–11; Amo 2:1–3; Zep 2:8–11\x* \v 11 Elos ac fah asroela paolos oana elos in srike in kofkof, tusruktu God El ac akmwekinyalos, na paolos ac totola ac tili, tia ku in oru kutena ma. \v 12 El ac fah kunausla pot ku ac fulat lun Moab ac rakinya nu infohk uh. \c 26 \s1 God El Ac Sang Kutangla Nu Sin Mwet Lal \p \v 1 Len se ac tuku ke mwet uh fah yuk on soko inge in facl Judah: \q1 Siti sesr uh ku na! \q1 God El sifacna loango pot kac! \q1 \v 2 Ikasla mutunpot lun siti uh \q2 Ac lela mutunfacl se ma oaru ac pwaye in utyak — \q2 Mutunfacl su mwet we oru ma suwohs. \q1 \v 3 Kom, \nd LEUM GOD\nd*, sang misla pwaye \q2 Nu selos su filiya lulafongi lalos in kom, \q2 Ac nunak lalos oakwuki ku. \q1 \v 4 Lulalfongi \nd LEUM GOD\nd* pacl nukewa; \q2 El ac fah karingin kut nwe tok. \q1 \v 5 El akpusiselyalos su inse fulat; \q2 El kunausla siti ku ma elos muta we, \q2 Ac rakinya pot we nu infohk uh. \q1 \v 6 Elos su akkeokyeyuk meet elos forfor fac in pacl inge \q2 Ac futungya ye nialos. \b \q1 \v 7 \nd LEUM GOD\nd*, kom akfwelye inkanek uh nu sin mwet wo; \q2 Inkanek ma elos fufahsryesr fac uh fwelna. \q1 \v 8 Ku fahsr tukun ma lungse lom, ac filiya finsrak lasr in kom; \q2 Kom mukena pa kut lungse yohk uh. \q1 \v 9 Ke fong uh nga nunkekom ke insiuk nufon; \q2 Ke kom nununku faclu ac mwet fac, \q2 Elos nukewa fah etu lah mea kalmen nununku suwohs. \q1 \v 10 Kom finne kulang nu sin mwet koluk uh, \q2 Elos ac tiana etala in oru ma pwaye. \q1 Elos finne muta in facl sin mwet suwoswos \q2 A elos srakna oru ma koluk; \q2 Elos tia lungse akfulatye kom. \q1 \v 11 Mwet lokoalok lom elos tiana etu lah kom ac kalyaelos. \q1 \nd LEUM GOD\nd*, oru elos in mwekin ac lela elos in keok; \q2 Lela elos in keokkin kaiyuk su kom akoo nu selos. \q1 Akkalemye nu selos lupan lungse lom nu sin mwet lom.\x - \xo 26:11 \xt Heb 10:27\x* \b \q1 \v 12 \nd LEUM GOD\nd*, kom fah ase misla ac insewowo nu sesr; \q2 Ma nukewa ma kut orala uh \q2 Ma tuku ke sripen orekma lom. \q1 \v 13 \nd LEUM GOD\nd* lasr, oasr tari pacl ma leumiyuk kut sin mwet saya, \q2 Tusruktu kom mukena pa \nd LEUM GOD\nd* lasr. \q1 \v 14 A inge elos misa tari, ac elos fah tia sifil moul; \q2 Ngunalos fah tia sifil tukakek, \q2 Tuh kom kaelos ac kunauselosla. \q1 Wangin sie mwet ac sifil esamulos. \q1 \v 15 \nd LEUM GOD\nd*, kom akkapye mutunfacl sesr, \q2 Ac akyokyelik ke siska nukewa; \q2 Ke ma inge akfulatyeyuk kom. \q1 \v 16 \nd LEUM GOD\nd*, kom kalyei mwet lom, \q2 Ac in keok lalos elos pre nu sum. \q1 \v 17 \nd LEUM GOD\nd*, kom oru kut wowoyak ac tung, \q2 Oana ke sie mutan el koek ac tung ke pacl in isus lal. \q1 \v 18 Kut mutana in waiok ac keok, \q2 wanginna ma kut oswe. \q1 Wangin kutangla lasr nu sin facl sesr; \q2 Wanginna ma kut orala. \b \q1 \v 19 Mwet lasr ma misa ac fah sifil moulyak! \q1 Manolos ac fah sifil moul. \q1 Elos nukewa su motul inkulyuk lalos \q2 Fah ngutalik ac on ke engan. \q1 Oana ke aunfong saromrom aksasuye faclu, \q2 Ouinge \nd LEUM GOD\nd* El fah akmoulyalosyak su misa ke pacl loes somla. \s1 Pacl In Nununku Ac Pacl In Aksasuyeyuk \p \v 20 Mwet luk, kowos som nu in lohm suwos ac kaleang srungul an. Wikla kitin pacl nwe ke na kasrkusrak lun God wanginla. \v 21 \nd LEUM GOD\nd* El ac tuku liki acn sel inkusrao in kalyei mwet faclu ke ma koluk lalos. Akmas ma orek in lukma fin faclu ac fah kalemla, ac infohk uh fah tia sifil okanla mwet su anwuki we. \c 27 \p \v 1 In len sac \nd LEUM GOD\nd* El ac orekmakin cutlass kulana natul in kalyael Leviathan, dragon soko ma tipirpir ac worwor, ac El ac uniya kosro sulallal lulap\f + \fr 27:1 \fk eol mutal sel: \ft liye Isa. 2:3.\f* soko in meoa uh.\x - \xo 27:1 \xt Job 41:1; Psa 74:14; 104:26\x* \p \v 2 In len sac \nd LEUM GOD\nd* El fah fahk ke ima in grape kato se lal, \v 3 “Nga liyaung ac aksroksrokye pacl nukewa. Nga liyaung na ke len ac fong, tuh in wangin mwet akkolukye. \v 4 Nga tila kasrkusrak ke ima grape sac. Funu oasr kokul ku mah fakfuk nga in lain, nga lukun seukak nufon. \v 5 Tusruktu mwet lokoalok lun mwet luk fin lungse nga in karinganulosyang, lela elos in tuku auliyak nu sik. Aok, lela elos in suk misla yuruk.” \p \v 6 In kutu pacl fa hsru, mwet Israel — filin tulik natul Jacob — fah okahla oana soko sak, ac elos fah fokla ac farengelik. Faclu ac fah afla ke fahko lalos. \p \v 7 Mwet Israel tiana kaoyeiyuk sin \nd LEUM GOD\nd* in upa oana mwet lokoalok lalos, ac tia pac us mwet lalos tuhlac. \v 8 \nd LEUM GOD\nd* El kalyei mwet lal ke El supwalosla nu in ssruoh. El pokolosla ke sie eng na upa kutulap me. \v 9 Tusruktu ma koluk lun Israel ac fah tuleyukla ke pacl se na eot ke loang lun mwet pegan uh ilili nwe ke mokutkuti, ac ma sruloala ke god mutan Asherah, oayapa loang in esukak mwe keng uh, wanginla. \p \v 10 Siti ma tuh oasr pot ku we musallana oan — oana sie scn mwesis ma wangin kutena ma we. Ekla oana sie acn cow uh mongla ac mongo mah ac lesak we. \v 11 Lesak uh paola ac kaptelik, na mutan uh telani mwe etong. Ke sripen wangin etauk lun mwet uh, oru God su oralosla El fah tia pakomutalos ku akkalemye pakoten lal nu selos. \p \v 12 Ke len sac, \nd LEUM GOD\nd* El ac fah eisani mwet lal kais sie, oana ke srisrielik wheat liki kulun wheat uh, mutawauk Infacl Euphrates lac nwe sisken Egypt. \p \v 13 In len sac, sie ukuk ac fah ukuki in folokonma mwet Israel nukewa su muta in sruoh in acn Assyria ac Egypt. Elos fah tuku ac alu nu sin \nd LEUM GOD\nd* in Jerusalem, fin eol mutal sel.\f + \fr 27:13 \fk eol mutal sel: \ft liye Isa. 2:3.\f* \c 28 \s1 Kas In Sensenkakin Tokosrai Epang \p \v 1 We nu sin tokosrai lun Israel! Wolana lal efla oana losr ma oan fin sifen mwet kol sruhi lalos. Insuf filang lalos onola keng na, tusruktu elos sruhilana oan ac tia etalos. \v 2 Leum El akoela tari sie su ku ac fokoko in mweun nu selos — sie su fah tuku oana sie paka in af na yohk kosra, oana sie af matol ma oana sie sronot fungme ac afunla acn uh. \v 3 Filang lun mwet kol sruhi lalos ac fah lolongyuki. \v 4 Wolana lun mwet kol filang lalos fah wanginla, oana fahko se meet ke sak fig ke pacl la, sifeyukyak ac mongola ke tufahna mwesrla. \p \v 5 Sie len ac tuku ke \nd LEUM GOD\nd* Kulana El ac fah oana sie losr wolana nu sin mwet lal su moulla. \v 6 El ac fah sang ngunin nununku suwohs nu sin mwet nununku, ac akpulaikyalos su liyaung mutunpot lun siti in lain mwet lokoalok. \s1 Isaiah Ac Mwet Palu Sruhi \p \v 7 Finne mwet palu ac mwet tol, elos arulana sruhi, oru elos fahsr tukulkul. Yokla nim wain ac mwe nim ku, oru elos nukanulosla ac fahsr toptop. Mwet palu elos arulana sruhi ac tia kalem ke aruruma ma God El supu, ac mwet tol elos arulana sruhi ac tia ku in oru nununku suwohs nu ke mwe elya lun mwet uh. \v 8 Tepu ma elos muta kac afla ke woht, ac wangin acn nasnas lula fac. \p \v 9 Elos torkaskas keik ac fahk, “Ku El nunku mu su El luti uh? Su enenu kas lal? Ma na nu sin tulik fusr ma tufahna liktitla! \v 10 Ma na fisrasr pa El luti nu sesr: El kalweni kais sie leta, lain nu ke lain, mwe luti nu ke mwe luti.” \p \v 11 Kowos fin tia porongeyu, na God El ac supwaot kutu mwetsac su orekmakin kas sakirik ma kowos tia kalem kac in luti kowos.\x - \xo 28:11 \xt 28:11–12; 1 Cor 14:21\x* \v 12 El kena akwoye kowos ac sot mongla nu suwos nukewa, a kowos srunga porongal. \v 13 Pa pwanang \nd LEUM GOD\nd* El ac kalweni kais sie leta, lain nu ke lain, ac mwe luti nu ke mwe luti. Na kowos fah tukulkul yen nukewa kowos fahsr we. Kowos ac fah kinkineta, sremla ke kwasrip, ac utukla nu in sruoh. \s1 Sie Eot In Sruwasrik Lun Zion \p \v 14 Inge, kowos mwet enum su leum fin mwet inge in acn Jerusalem, porongo ma \nd LEUM GOD\nd* El fahk. \v 15 Kowos konkin mu kowos orala sie wuleang yurin misa, ac kowos insesela yurin mwet in facl sin mwet misa. Kowos nunku mu mwe ongoiya ac fah aliki kowos ke pacl se ac tuku, mweyen kowos lulalfongi ke kikiap ac kutasrik lowos in loangekowos. \v 16 Pa inge ma \nd LEUM GOD\nd* Fulatlana El fahk: “Nga likiya sie pwelung in Zion ma oakwuki ku. Nga filiya sie eot insruwasrik saok ac ku kac, ac kas inge simla fac: ‘Lulalfongi se su ku el oayapa mongfisrasr.’\x - \xo 28:16 \xt Psa 118:22–23; Rom 9:33; 10:11; 1 Pet 2:6\x* \v 17 Nununku suwohs pa mwe srikasrak nu fin pwelung uh, ac pwaya pa mwe srikasrak nu ke siska ah, tenyak nu lucng.” \p Af yohk kosra fah pokla kikiap nukewa ma kowos lulalfongi, ac sronot ac fah kunausla acn kowos lulalfongi in wikla we. \v 18 Wuleang ma kowos orala yurin misa ac fah sisila, ac insesela lowos yurin mwet in facl lun misa fah ikilyukla wanginla ku la. Ke mwe ongoiya lulap ac tuhme, ac fah afinkowosi ac kunauskowosla. \v 19 Ac fah kalkalwen in pokkowosla ke lotutang nukewa. Kowos ac fah keokkin ke len ac fong. Kais sie kas sin God me ac fah mwe aksangeng yohk nu suwos! \v 20 Kowos ac fah oana mukul se in soakas se inge: mwe oan kial fototola elan asrosrelik fac, ac kaot lal oasriksrikla elan afinilya kac. \v 21 \nd LEUM GOD\nd* El ac fah mweun in oana El tuh oru Fineol Perazim ac infahlfal lun Gibeon, Elan ku in orala ma El nunku in oru, finne mukuikui lal uh sie liki na ma mwet uh tawi. El fah aksafye orekma lal su mwet uh tia ku in kalem kac.\x - \xo 28:21 \xt 2 Sam 5:20; 1 Chr 14:1; Jos 10:10–12\x* \p \v 22 Nimet isrun kas in sensenkakin nga sot nu suwos! Kowos fin isrun, ac fah upala nu suwos in kaingkunla. Nga lohng pwapa lun \nd LEUM GOD\nd* Kulana in kunausla mutunfacl nufon se inge. \s1 Lalmwetmet Lun God \p \v 23 Porongo ma nga fahk uh, ac lohang nu ke ma nga fahk nu suwos. \v 24 Wangin mwet ima kalwenina in akfisrasrye acn in ima lal ac tia yukwiya. \v 25 Ke pacl se el akoela fohk uh wo, na el yukwiya fiten mahsrik oana dill ac cumin. El yukwi tah in wheat ac barley, ac ke sisken ima lal el yukwi kutu pac kain fita. \v 26 El etu lah el ac oru orekma lal fuka, mweyen God El lotel. \v 27 El tia orekmakin sak toasr in puokla fiten dill ku fiten cumin; a el orekmakin sak mulala ac fal lupa. \v 28 El ac tia puok na puok wheat uh nwe ke na mukutkuti, a el etu lah el ac srungulla kolo uh ke el patok sie mwe wiwa fac in mau tia itungya wheat uh. \v 29 Lalmwetmet inge nukewa tuku sin \nd LEUM GOD\nd* Kulana. Lemlem ma God El oru uh lalmwetmet, ac pacl nukewa safla tuh na wo. \c 29 \s1 Ongoiya Su Lumweyukla Nu Sin Jerusalem \p \v 1 We nu sin Jerusalem, Loang lun God!\f + \fr 29:1 \fk Loang lun God: \ft kas Hebrew pa “Ariel” — kalmac pa “loang lun God.” ku “lion lun God” (liye Gen. 49:9), ku “mwet pwengpeng lun God”.\f* We nu sin siti se David el aktuktuk we! Kowos in oru na len in akfulat ac kufwa lowos uh, tusruktu tukun yac se ku luo, \v 2 na God El fah use ongoiya nu fin siti se su pangpang “Loang lun God.” Ac fah oasr tung ac tung tutaf, ac siti nufon sac ac fah oana sie loang afla ke srah. \v 3 God El ac kuhlusya siti sac, musaela nien fan we, ac mweuni ke siska nukewa. \v 4 Jerusalem el ac fah oana sie ngun su srike in kaskas ye fohk uh me, sie pusra kororak ye kutkut uh me. \p \v 5 Jerusalem, mutunfacl sac nukewa su mweuni kom ac fah ukukla oana kutkut, ac un mwet mweun sulallal lalos fah sohkla oana mah pao. In kitin pacl na, ke wangin motkweya, \v 6 \nd LEUM GOD\nd* Kulana El ac fah molikomla ke ku lulap lun paka ac kusrusr. El ac fah supwama pulahl, eng upa, ac e na lulap, \v 7 na un mwet mweun lun mutunfacl su mweuni siti se pangpang Loang lun God, fah wanginla oana sie mweme, oana sie aruruma ke fong. Aok, kufwen mwe mweun ac kufwen sroasr nukewa fah wanginla. \v 8 Mutunfacl nukewa ma toeni in mweuni Jerusalem ac fah oana sie mwet masrinsral su mweme mu el mongo, ac ke el ngutalik el srakna masrinsral, ku oana sie mwet su arulana malu su mweme mu el nim kof, ac ke el ngutalik paola kapinsrulyal. \s1 Kas In Sensenkakin Ma Wangin Mwet Lohang Nu Kac \p \v 9 Oru na lalfon lowos an! Oru kowos in sulongintenna! Kowos in sruhila ac tukulkul finne wanginna wain ku mwe nim ku kowos eis! \v 10 \nd LEUM GOD\nd* El oru kowos in foroti, ac motul folosuwosla. Mwet palu pa atronmutun mwet uh, a God El lohsrala mutalos.\x - \xo 29:10 \xt Rom 11:8\x* \v 11 Kalmen aruruma nukewa mwet palu uh liye ac fah wikinyukla nu suwos — ac fah oana sie book limlim siliyuki. Kowos fin us nu sin sie mwet su etu rit ac siyuk sel elan riti nu suwos, el ac fahk mu el tia ku mweyen siliyuki. \v 12 Kowos fin sang nu sin sie mwet su nikin rit ac siyuk elan riti nu suwos, el ac topuk mu, “Nga nikin rit.” \p \v 13 Leum El fahk, “Mwet inge fahk mu elos alu nu sik, a kas lalos wangin kalmeya, ac insialos loesla likiyu. Wangin sripen alu lalos — elos fahsrna ke ma sap ac oakwuk ma orekla sin mwet, ma elos kaliya mukena.\x - \xo 29:13 \xt Mt 15:8–9; Mk 7:6–7\x* \v 14 Ke ma inge nga fah aklutyalosyak ke kutu ma elos tiana motko mu ac ku in sikyak. Elos su lalmwetmet fah ekla lalfon, ac etu lalos nukewa fah wangin sripa.”\x - \xo 29:14 \xt 1 Cor 1:19\x* \s1 Finsrak Nu Ke Pacl Fahsru \p \v 15 We nu selos su srike in okanla pwapa lalos liki \nd LEUM GOD\nd*! Elos orala pwapa lalos in lukma ac nunku mu wangin sie fah liyalos ku etu ma elos oru. \v 16 Elos ekulla ma nukewa. Su kac yohk sripa uh: mwet orek ahlu ke kle, ku kle uh? Mwet se fin orala sie ma, ya ma se el orala uh ku in fahk nu sel, “Tia kom pa oreyula”? ku “Kom tia etu ma kom oru an”?\x - \xo 29:16 \xt Isa 45:9; Rom 9:20\x* \p \v 17 Oasr sie kas fahk mu, “Ac tia paht, sie insak matol ac fah ekla acn in ima, ac acn in ima fah ekla insak matol.” \p \v 18 In len sac, mwet sulohngkas ac fah ku in lohng ke sie book ac ritiyuk, ac mwet kun su muta in lohsr fah ikakla mutalos ac elos ku in liye. \v 19 \nd LEUM GOD\nd* El ac aksasuye engan lun mwet pusisel, ac mwet sukasrup ac fah enganak sin El su mutal lun Israel. \v 20 Ac fah pa inge saflaiyen mwet su akkeokye mwet uh ac aklusrongtenya God. Mwet koluk nukewa ac fah kunausyukla. \v 21 God El ac kunausla mwet su kinauk kas kikiap lain mwet suwoha, payapa elos su oru tuh in wangin kaiyuk nu sin mwet kunaus ma sap, ac elos su fahk kas kikiap in akkolukye mwet su oru ma pwaye pwanang elos tia eis nununku suwohs. \p \v 22 Ouinge \nd LEUM GOD\nd* lun Israel, su molella Abraham liki mwe lokoalok nu sel, El fahk, “Mwet luk, kowos ac fah tia sifilpa aklusrongtenyeyuk, ac motowos fah tia sifil ngetnget in tonong ke mwekin. \v 23 Pacl se kowos liye tulik ma nga ac sot nutuwos, na kowos ac akilen lah nga God mutal lun Israel. Kowos fah akfulatyeyu ac arulana sunakinyu. \v 24 Mwet tafongla fah etala ma pwaye, ac elos su lungsena torkaskas ac fah engan in lutiyuk elos.” \c 30 \s1 Wulela Inmasrlon Judah Ac Egypt Su Wangin Sripa \p \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El fahk ouinge: “We nu selos su leumi Judah, mweyen elos utuk nunak lainyu. Elos fahsr tukun pwapa lalos sifacna ac tia ma nga insese nu kac, ac elos akkeye wulela su tia ou ma lungse luk. Elos kalwenina in oru ma koluk. \v 2 Elos som nu Egypt in sukok kasru ac tia eis kas in kasru sik meet. Elos ke mwet Egypt in loangelos, na pa elos filiya lulalfongi lalos sin tokosra lun Egypt. \v 3 Tusruktu ac fah wangin ku lal tokosra sac in kasrelos, na saflaiyen karinginyuk lun Egypt pa ongoiya ac mwekinla. \v 4 Mwet roso lun Judah finne sun tari siti lun Zoan ac Hanes in acn Egypt, \v 5 a mwet Judah fah auli lah elos tuh lulalfongi mutunfacl se su wangin sripa nu selos, sie mutunfacl ma tiana kasrelos ke pacl elos enenu.” \p \v 6 Kas in fahkak lun God pa inge ke kosro in acn mwesis eir: “Mwet roso elos fufahsryesr sasla in acn sensen, yen lion muta we ac oasr wet pwasin ac dragon sohksok. Elos us mwe lung puspis ma yohk molo fin donkey ac camel, in mwe sang lalos nu sin sie mutunfacl ma tia ku in oru kutena kain kasru nu selos. \v 7 Kasru lun Egypt wanginna sripa. Ouinge nga sang ine aksruksruk se lal: ‘Dragon Mwalna.’” \s1 Sie Mutunfacl Seakosten \p \v 8 God El fahk nu sik in simusla luman moul lun mwet uh in sie book, tuh in oasr ma simusla kawil in akkalemye ke ouiyen moul koluk lalos. \v 9 Pacl nukewa elos utuk nunak lain God. Elos kikiap pacl nukewa, ac srangesr porongo mwe luti lun God. \v 10 Elos sapkin mwet palu in tia kaskas. Elos fahk, “Nimet fahk nu sesr ma pwaye uh. Fahk nu sesr ma kut lungse lohng, finne sutuu. \v 11 Tiok! Nimet lusrong kut. Kut tasak ke lohngyen God mutal lun Israel.” \p \v 12 Tusruktu pa inge ma God mutal lun Israel El fahk: “Kowos pilesru ma nga fahk nu suwos, ac kowos kukin orekma sulallal ac kutasrik. \v 13 Kowos tafongla na pwaye. Kowos oana sie pot fulat ma srasrelik acn lucng nwe ten; ac tia paht na ac fah raki. \v 14 Kowos ac muliplipi oana sie tup kle — arulana musalsalu, oru wangin sie ip yohk kac fal in nwanak ipin mulut fol, ku sang utiya kof ke sie tacng.” \p \v 15 \nd LEUM GOD\nd* Fulatlana, El su Mutal lun Israel, fahk nu sin mwet uh, “Kowos fin twe foloko ac efalla in lulalfongiyu, na kowos ac fah ku ac okak na.” A kowos tia lungse oru. \v 16 Kowos tia foloko a kowos akoo kowos in kaingkin mwet lokoalok lowos fin horse na mui nutuwos. Pwaye suwos — fal kowos in kaing! Kowos nunku mu horse nutuwos an mui, a horse nutin mwet ukwe kowos ingan mui liki na! \v 17 Sie tausin suwos fah kaing ke kowos ac liyauk mwet mweun siefanna ukwe kowos, ac mwet lokoalok limekosr na fah fal in oru kowos nukewa in kaingelik. Wangin ma ac fah lula sin un mwet mweun lowos sayen sukan flag sokofanna fin soko eol. \v 18 Ne ouinge, \nd LEUM GOD\nd* El soano na in fahkak kulang ac pakoten lal nu suwos, mweyen El oru ma suwohs pacl e nukewa. Insewowo elos nukewa su filiya lulalfongi lalos in \nd LEUM GOD\nd*. \s1 God El Fah Akinsewowoye Mwet Lal \p \v 19 Kowos mwet su muta Jerusalem fah tia sifilpa tung. \nd LEUM GOD\nd* El pakoten, ac pacl kowos wowoyak nu sel in suk kasru, El ac topuk kowos. \v 20 Leum El ac oru kowos in pula pac pacl upa, tusruktu El ac fah apkuran nu yuruwos in luti kowos, ac kowos fah tia enenu in sifilpa sokol. \v 21 Kowos fin kuhfla liki inkanek uh nu layot ku lasa, kowos ac lohng pusral tukuwos su fah fahk, “Pa inge inkanek uh. Fahsr na kac.” \v 22 Kowos ac mau us ma sruloala lowos ma nukla ke silver ac ma su afyufi ke gold, ac kowos ac sisla ma inge oana ma fohkfok, ac wowoyak ac fahk, “Tiok liki ye mutuk!” \v 23 Kutena pacl ma kowos yukwi fita sunowos, Leum God El ac supwama af in akkapye, ac kowos ac fah kosrani yohk, na ac yohk pac acn in mongo lun kosro nutuwos. \v 24 Cow mukul ac donkey ma pikin ima lowos fah kang wheat na nasnas ac wo. \v 25 Ke len se ma ac sruhu nien muta ku lun mwet lokoalok lowos ac anwukla mwet we uh, infacl srisrik ac fah soror liki eol nukewa ac inging nukewa. \v 26 Malem ac fah kalem oana faht, ac faht ac fah kalem pacl itkosr liki pacl nukewa, oana kalem lun len itkosr ke len sefanna. Ma inge nukewa ac sikyak pacl se \nd LEUM GOD\nd* El ac pwelah ac akkeyala kinet El sang nu sin mwet lal. \s1 God El Ac Kalyei Assyria \p \v 27 Ku ac wolana lun \nd LEUM GOD\nd* ku in liyeyuk yen loesla me. Firir ac fofosr fahkak kasrkusrak lal. El kaskas, ac kas lal firir oana e. \v 28 El supu eng uh meet lukel oana sie sronot in pokla ma nukewa ac sukela mutunfacl uh, ac aksafyela lemlem koluk lalos. \v 29 Tusruktu kowos, mwet lun God, fah engan ac on oana kowos oru ke fong ma kowos akfulatye kufwa mutal. Kowos ac fah engan oana elos su fahsr ke pusren on lun mwe on ke inkanek lalos nu in Tempul lun \nd LEUM GOD\nd*, su loangela Israel. \p \v 30 \nd LEUM GOD\nd* El ac fah oru mwet nukewa in lohng pusra kulana lun wal lal, ac pula kuiyen kasrkusrak lal. Ac fah oasr firir, paka, af yohk kosra, ac af matol. \v 31 Mwet Assyria ac fah tuninfong ke elos lohng pusren \nd LEUM GOD\nd*, ac pula ke El kalyaelos ke soko sikal osra. \v 32 Ke \nd LEUM GOD\nd* El ac sringil na sringil mwet Assyria, mwet lal ac fah puok drum ac harp natulos in fal nu ke pusren sringsring uh. God El ac fah sifacna mweun lain Assyria. \v 33 Oasr acn se nuna akoeyukla\f + \fr 30:33 \fk acn se nuna akoeyukla: \ft pangpang acn se inge Topheth — liye Jer 7:31–33; 19:6,11–13.\f* oemeet nu ke sie e lulap in esukak Tokosra Fulat lun Assyria. Acn sac loal ac sralap, ac yol in etong uh fulat nwe lucng. Mongin \nd LEUM GOD\nd* ac fah oana soko kosran e in esukak. \c 31 \s1 God El Ac Loango Jerusalem \p \v 1 We nu selos su som nu Egypt in suk kasru! Elos lulalfongi ke ku lulap lun Egypt — ke horse ac chariot puspis, ac un mwet mweun lalos. Elos tia lulalfongi \nd LEUM GOD\nd* mutal lun Israel, ku siyuk kasru sel. \v 2 El lalmwetmet in ma El oru! El supu mwe ongoiya. El ac akfalye kas lal in kalyei mwet koluk oayapa elos su loangelos. \v 3 Mwet Egypt uh tia god‐elos mwet na. Wangin pac ku mwenmen lun horse natulos. Pacl se \nd LEUM GOD\nd* El ac srukak ku lal, mutunfacl na ku ac fah tukulkul, ac mutunfacl munas ma kasreyuk ac ikori. Acn inge kewa ac fah kunausyukla. \p \v 4 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sik, “Mwet shepherd uh finne sasa ac wowo, elos tia ku in lusla soko lion liki kosro soko ma el uniya. In ouiya sacna, wangin ma ku in tulokinyuwi, \nd LEUM GOD\nd* Kulana, liki in loango Eol Zion. \v 5 Oana ke sie won el pikpik fin ahng lal in loango ma fusr natul, ouinge nga \nd LEUM GOD\nd* Kulana fah karingin Jerusalem ac loangel.” \p \v 6 God El fahk, “Mwet Israel, kowos orekma koluk lainyu ac kisrung ma nga oru. Tusruktu inge kowos foloko nu yuruk! \v 7 Pacl se ac tuku ke kowos nukewa ac fah sisla ma sruloala koluk ma kowos orala ke silver ac gold. \v 8 Acn Assyria ac fah kunausyukla ke mweun, ac tia ke ku lun mwet. Mwet Assyria ac fah kaing liki mweun, ac mukul fusr lalos ac fah utukla nu in kohs. \v 9 Tokosra fulat lalos ac fah sangeng ac kaingla, ac mwet leum lalos ac fah arulana tuninfongla, oru elos ac sisla flag in mweun lalos.” \nd LEUM GOD\nd* pa fahk ma inge — \nd LEUM GOD\nd* su akfulatyeyuk in Jerusalem, ac su e lal firir we mwe kisa. \c 32 \s1 Sie Tokosra Su Pwaye Ac Suwosna \p \v 1 Sie len ac fah oasr sie tokosra su leumi mwet lal ke suwoswos, ac mwet kol fulat saya lun mutunfacl sac ac fah oru nununku suwohs. \v 2 Kais sie selos ac fah oana sie acn in wikla liki eng upa ac paka. Elos ac fah oana infacl srisrik su sororror ke acn mwesis, oana lulin sie eot lulap in acn turangang. \v 3 Mutun mwet su ku in liye fah tia ohkla, ac sren mwet su ku in lohng ac fah porongo. \v 4 Elos ac tia sifil semuteng, ac elos ac orekma ke etauk, ac elos ac fahk kalem ma elos nunku uh. \v 5 Wangin mwet ac nunku mu fal in akfulatyeyuk sie mwet lalfon, ku fahk mu sie mwet sesuwos el wo. \v 6 Sie mwet lalfon el kaskas lalfon, ac el nunkauk ma koluk elan oru. El kikiap lain \nd LEUM GOD\nd* in ma el oru ac ma el fahk. El tia wi kite mwet masrinsral, ku sang ma nimen mwet malu. \v 7 Sie mwet kutasrik el koluk ac el suk in oru ma koluk. El orek pwapa koluk in akkolukye mwet sukasrup ke kas kikiap, ac kosralosla liki suwohs lalos. \v 8 A sie mwet suwohs el oru ma suwohs, ac el tu na ku ke ma pwaye. \s1 Pacl In Nununku Ac Pacl In Aksasuyeyuk \p \v 9 Kowos mutan su moulkin moul fisrasr, ac wangin mwe akfosrngaye kowos, porongo ma nga ac fahk uh. \v 10 Sahp kowos insewowo inge, tusruktu pacl se inge ke yac fahsru kowos ac fah sun ma upa, mweyen ac wangin grape kowos in kosrani. \v 11 Moul lowos finne fisrasr ac wangin mwe sensen, tusruktu inge kowos in sangeng ac rarrar! Sarukla nuknuk lowos ac kapriya infulwowos ke nuknuk yohk eoa. \v 12 Puok iniwowos ke asor, mweyen ima wo fahko ac ima in grape kunanula. \v 13 Inge kokul ac mah fakfuk kapak fin acn lun mwet luk. Tungi lohm nukewa ma mwet we uh tuh engan, oayapa ke siti se ma tuh arulana warongrong meet. \v 14 Finne inkul sel tokosra ac fah wanginla mwet we, ac siti fulat sac fah mwesisla. Lohm sin mwet, ac pot ku ma karinganulos ac fah sruala oan nwe tok. Donkey lemnak fah forfor we, ac sheep fah konauk acn in mongo lalos we. \p \v 15 Tusruktu God El ac sifilpa okoama ngun lal nu facsr. Acn mwesisla ac fah folokyak wo fohk we, ac ima uh fah oswe fahko na wowo. \v 16 Ma pwaye ac suwohs ac fah orek acn nukewa in facl se inge. \v 17 Ke sripen mwet nukewa ac oru ma suwohs, ac fah oasr misla ac wangin mwe sensen nwe tok. \v 18 Mwet lun God fah tia enenu in fosrnga, ac lohm selos ac fah misla ac okak. \v 19 (Tusruktu af yohk kosra ac fah kahki nu fin sak insak uh, ac siti uh ac kunausyukla.) \v 20 Fuka lupan engan lun mwet nukewa ke yohk kof nu ke ima lalos, ac pus mah yen nukewa nun donkey ac cow uh. \c 33 \s1 Sie Pre In Suk Kasru \p \v 1 We nu sin mwet lokoalok lasr! Elos pisrapasr ac kiapu mwet uh, finne wangin mwet pisre ma lalos ku kiapwelos. Tusruktu pacl in pusr ac kikiap lalos ac safla, ac elos sifacna ac fah kiapweyuk ac pisreyuk ma lalos. \p \v 2 \nd LEUM GOD\nd*, pakoten nu sesr. Kut filiya finsrak lasr in kom. Karingin kut len nu ke len, ac molikutla in pacl ongoiya. \v 3 Pacl kom mweun kacsr uh, mutunfacl uh kaingla ke elos lohng kusen mweun. \v 4 Ma lalos nukewa ac fah orekeni ac utukla in ma wap, oana ke un locust uh kangla sroan ima nukewa. \p \v 5 Fuka lupan fulatlana lun \nd LEUM GOD\nd*! El pa nununku ma nukewa. El fah nwakla acn Jerusalem ke suwoswos ac pwaye, \v 6 ac oru tuh mutunfacl se inge in oakwuki ku. El karl ngin mwet lal pacl nukewa, ac sang lalmwetmet ac etauk nu selos. Ma saok se ma yohk emeet selos pa etu in sunakin \nd LEUM GOD\nd*. \p \v 7 Mwet na pulaik elos sukok ka sru. Mwet tutafpo fulat su suk inka nek in misla elos tung mwemelil. \v 8 Inkanek lulap uh yokla mwe sensen we oru wangin mwet fufahsryesr fac. Oakwuk in insesela ma orekla inmasrlon mutunfacl uh musalla, ac wanginla pac akfulatyeyen mwet uh. \v 9 Acn uh oanna ke wangin, ac wangin mwet muta we. Insak in acn Lebanon masla, ac infahlfal Sharon ma wo fohk we uh mwesisla, ac sroan sak uh in acn Bashan ac fin Eol Carmel putatla. \s1 \nd LEUM GOD\nd* El Sensenkakin Mwet Lokoalok Lal \p \v 10 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sin mutunfacl puspis, “Inge, nga ac mukuila ac akkalemye kuiyuk. \v 11 Kowos oru pwapa lusrongten, ac ma nukewa kowos oru wangin sripa. Ngunik, su oana sie e, ac kunauskowosla.” \v 12 Kowos ac mokutkuti oana eot ma isikyak in orek fasr — oana otonsak ma firirla nwe ke apatla. \v 13 Lela mwet nukewa yen apkuran ac yen loessula in lohng ma nga orala ac akilen ku luk.” \p \v 14 Mwet koluk in Zion elos rarrar ke sangeng. Elos fahk, “Nununku lun God oana sie e ma firir nwe tok. Ya oasr kutena sesr ku in painmoulla ke kain in e ouinge uh?” \v 15 Kowos ku in moul kowos fin oru ma suwohs ac kaskas pwaye. Nik kowos orekmakin ku lowos in kiapu mwet sukasrup, ac nik kowos eis molin eyeinse. Nik kowos kupasryang nu selos su akoo in orek akmas ku in oru kutena ouiya koluk. \v 16 Na kowos ac fah moulla. Kowos ac fah okak na, oana ke kowos in muta ke sie pot ku yen fulat. Ac fah oasr mwe mongo nowos ac kof nimowos. \s1 Wolana Lun Pacl Fahsru \p \v 17 Kowos ac fah sifilpa liye sie tokosra in wolana lal su leumi sie facl na lulap. \v 18 Kowos ac fah esamak sangeng lowos ke mwetsac su eisani takma, ac mwet kalngeyuk ma oakla tower ke siti lowos. \v 19 Kowos ac tia sifil liye mwetsac ma orek funmwet ac kaskaskin sie kas ma kowos tia ku in kalem kac. \v 20 Ngetla liye acn Zion, siti se ma kut oru kufwa mutal lasr we. Liye acn Jerusalem! Sie acn misla su ac wo in muta we! Acn we ac fah oana sie lohm nuknuk ma tiana mokleyukla, su kwi kac uh tiana fifyak, ac sucl kac uh tia wi wotla. \v 21 \nd LEUM GOD\nd* El fah akkalemye wolana lal nu sesr. Kut fah muta sisken infacl sralap ac sungan infacl srisrik. Tusruktu oak lulap okan mwet sulallal uh ac fah tiana kalkal we. \v 22 Tuh \nd LEUM GOD\nd* pa ac nununkekut. El tokosra lasr su ac leumi kut ac loangekutla. \v 23 Sucl fin oak ingan foroti — tia ku in sruokya koesu uh in okak, ku amakunak nes uh in elakelik. Kut ac sruokya mwe kasrup nukewa lun mwet lokoalok lasr ac kitalik. Ac fah yolyak nu sesr, pwanang finne mwet sukapas, ac oasr pac ip lalos. \v 24 Wangin mwet in facl sesr ac fah fahk mu, “Nga mas.” Ma koluk lun mwet nukewa fah nunak munas nu selos. \c 34 \s1 God El Ac Kalyei Mwet Lokoalok Lal \p \v 1 Fahsru, mwet in mutunfacl nukewa! Tukeni nu sie ac porongo. Lelu faclu nufon ac mwet nukewa su muta fac in fahsru ac lohng. \v 2 \nd LEUM GOD\nd* El arulana kasrkusrak sin mutanfahl nukewa ac sin un mwet mweun lalos nukewa. El wotela mu elos ac anwuki. \v 3 Monin mwet misa lalos ac tia pukpuki, a ac oan nwe kulawi ac kolukla fohlo, ac eol uh ac fah srusrala ke srah. \v 4 Faht, malem, ac itu fah kofelik. Yen engyeng uh fah wanginla oana sie book limlim ma limlimweni, ac itu uh fah putat oana sra ma putat liki oa in grape ku sak fig.\x - \xo 34:4 \xt Mt 24:29; Mk 13:25; Lk 21:26; Fwack 6:13–14\x* \p \v 5 \nd LEUM GOD\nd* El akoela cutlass natul inkusrao, na inge ac fah sringil mwet Edom, mwet ma El akoo in kunauselosla.\x - \xo 34:5 \xt 34:5–17; Isa 63:1–6; Jer 49:7–22; Ezk 25:12–14; 35:1–15; Amo 1:11–12; Oba 1–14; Mal 1:2–5\x* \v 6 Cutlass natul uh ac fah nukla ke srah ac kiris kaclos, oana srah ac kiris ke sheep fusr ac nani ma kisakinyukla. \nd LEUM GOD\nd* El ac fah oru mwe kisa se inge in siti lun Bozrah; El ac fah oru anwuk lulap se inge in acn Edom. \v 7 Mwet uh ac ikor oana cow mukul lemnak ac cow mukul fusr, ac faclu ac fah srusrala ke srah ac afyufla ke kiris. \v 8 Pa inge pacl se ma \nd LEUM GOD\nd* El ac molela Zion ac kutangla mwet lokoalok lal. \p \v 9 Infacl in acn Edom ac fah ekla nu ke koltah, ac fohk we fah ekla nu ke sulfur. Facl sac nufon fah firir oana koltah. \v 10 Ac fah firir ke len ac fong, ac fosr kac fah fofosr nwe tok. Acn we ac fah oanna wangin sripa ke fwil nu ke fwil, ac wangin mwet fah sifil fahsr sasla we.\x - \xo 34:10 \xt Fwack 14:11; 19:3\x* \v 11 Owl ac raven fah nununku facl sac. \nd LEUM GOD\nd* El ac fah oru tuh in sifilpa sie acn talap wangin sripa, oana ke pacl meet liki orekla faclu. \v 12 Ac fah wangin tokosra in leumi facl sac, ac mwet kol nukewa ac fah wanginla. \v 13 Kokul ac mah oasr otoh kac fah kapak ke inkul sin tokosra nukewa ac ke siti kalkalyak nukewa, na kosro jackal ac oayapa owl fah muta we. \v 14 Kosro lemnak fah forfor we, ac inut we fah apangpangi. Ma sulallal lulap lun fong fah tuku nu we ac sukok acn in mongla. \v 15 Owl ac fah orek ahng lalos, atrola, sawulla ma natulos ac liyalosyang we. Won vulture lulap fah tukeni we, sie tukun sie. \p \v 16 Suk in book lun \nd LEUM GOD\nd* ke ma moul nukewa ma orekla, ac riti ma fahk kac. Wangin soko sin ma orekla uh fah tia wi — ac fah oasr ma mukul ac ma mutan ke kais sie ma orekla inge. \nd LEUM GOD\nd* El sapkin in ouinge; El ac fah sifacna orani ma inge. \v 17 \nd LEUM GOD\nd* pa ac kitalik acn uh inmasrlolos, ac sang ip lun kais sie selos. Elos fah muta in facl sac fwil nu ke fwil, ac acn we fah ma lalos ma pahtpat. \c 35 \s1 Soko Inkanek Mutallana \q1 \v 1 Yen mwesis ac fah enganak, \q2 Ac ros fah fareng in acn turangang. \q1 \v 2 Yen mwesis fah on ac sasa ke engan; \q2 Ac fah arulana kato oana eol in acn Lebanon, \q2 Ac kasrup fohk we oana ima lun Carmel ac Sharon. \q1 Mwet nukewa fah liye oasku lun \nd LEUM GOD\nd*, \q2 Elos ac liye fulatlana ac ku lal. \q1 \v 3 Akkeye po su totola \q2 Ac inti ma rarrar ke munas la.\x - \xo 35:3 \xt Heb 12:12\x* \q1 \v 4 Fahk nu selos nukewa su munasla nunka, \q2 “Kowos in ku, ac tia sangeng! \q2 God El ac tuku in molikowosla, \q2 El ac tuku in kalyei mwet lokoalok lowos.” \q1 \v 5 Mwet kun fah ku in liye, \q2 Ac mwet sulohngkas fah lohng.\x - \xo 35:5 \xt 35:5–6; Mt 11:5; Lk 7:22\x* \q1 \v 6 Mwet ul fah srosro ac tacn, \q2 Ac elos su tia ku in kaskas fah sasa ke engan. \q1 Infacl srisrik fah soror sasla in acn mwesis; \q2 \v 7 Puk fol fah ekla sie lulu, \q2 Ac acn pao ac fah sessesla ke unon in kof. \q1 Acn ma kosro jackal uh muta we meet, \q2 Mah ac loa fah kapak we. \q1 \v 8 Ac fah oasr soko inkanek sralap we \q2 Su fah pangpang “Inkanek Mutallana.” \q1 Wangin mwet koluk ac fah ku in fufahsryesr fin inkanek soko inge; \q2 Wangin mwet lalfon ac wi forfor fac. \q1 \v 9 Ac fah wangin lion muta we; \q2 Wangin kosro sulallal fah forfor we. \q1 Elos na su \nd LEUM GOD\nd* El molela \q2 Fah fahsr nu yen selos ke innek soko inge. \q1 \v 10 Elos ac fah arulana engan ke elos sun acn Jerusalem, \q2 Elos ac alullul ac sasa ke engan. \q1 Elos ac fah engan ma pahtpat, \q2 Ac fah wanginla asor ac keok lalos nwe tok. \c 36 \s1 Mwet Assyria Aksangengye Acn Jerusalem \r (Luo Tokosra 18:13–27; Luo Chronicle 32:1–19) \p \v 1 In yac aksingoul akosr ke Hezekiah el tokosra lun Judah, Sennacherib, Tokosra Fulat lun Assyria, el mweuni siti nukewa lun Judah ma potiyukyak, ac eisla. \v 2 Na el sap sie mwet kol fulat lal in som liki Lachish nu Jerusalem ac us sie un mwet mweun lulap, in sap Tokosra Hezekiah elan srasrapo ac tia mweun. Mwet leum se inge el som muta ke inkanek yen mwet orek nuknuk muta we, sisken laf ma use kof liki lulu se ma oan tafunyen lucng. \v 3 Mwet Judah tolu tufokme in sonol — elos pa Eliakim wen natul Hilkiah, su mwet liyaung inkul sin tokosra; Shebna, mwet sim ke inkul sin tokosra; ac Joah wen natul Asaph, su liyaung ma simusla. \v 4 Na mwet kol fulat lun mwet Assyria el fahk nu seltal lah Tokosra Fulat el ke etu lah mea Tokosra Hezekiah el kukin uh. \v 5 El fahk ouinge, “Ku kowos nunku mu kas uh ku in sang alein ku lulap ac pisrla ke mweun? Su kowos lulalfongi mu ac kasrekowos lain acn Assyria? \v 6 Kowos lulalfongi mu acn Egypt ac kasrekowos, tuh fin ouinge ac oana ke kowos sikalkin loa — ac mau kaptelik ac kanteya pouwos. Pa ingan luman tokosra lun Egypt nu sin mwet su tupan kasru sel uh.”\x - \xo 36:6 \xt Ezk 29:6–7\x* \p \v 7 Na mwet kol fulat sac lun mwet Assyria el tafwela ac fahk, “Ku kowos ac fahk nu sik lah kowos ac lulalfongi na \nd LEUM GOD\nd* lowos? Nien alu sin \nd LEUM GOD\nd* ac loang lal pa Hezekiah el tuh kunausla ke el fahk nu sin mwet Judah ac Jerusalem elos in alu ke loang sefanna. \v 8 Nga ac oru sie pwapa nu suwos inen Tokosra Fulat. Nga ac sot nu suwos tausin luo ke horse kowos fin ku in konauk pisen mwet ma ac fal in kasrusr fac. \v 9 Finne mwet ma srik emeet wal la sin mwet leum lun Assyria, kowos tia apkuran in lainulos. Ne ouinge kowos finsrak mu mwet Egypt ac supwama chariot ac mwet kasrusr fin horse nu suwos. \v 10 Ya kowos nunku mu nga mweuni facl suwos ac kunausla sayen kasru sin \nd LEUM GOD\nd*? \nd LEUM GOD\nd* sifacna El fahk nu sik in mweuni ac kunausla.” \p \v 11 Na Eliakim, Shebna ac Joah fahk nu sin mwet kol sac, “Kaskas nu sesr ke kas Aramaic. Kut kalem na kac. Nimet kas Hebrew — mwet nukewa fin pot uh lohng na ma kom fahk an.” \p \v 12 Ac el topuk, “Mea, komtal nunku mu komtal ac tokosra mukena pa Tokosra Fulat el supweyume ngan fahk ma inge nu se uh? Mo, nga tuku in fahk pac nu sin mwet ma muta fin pot uh, su ac fah kang fohk lalos ac nim kifwalos oana ke kowos ac mau oru uh.” \p \v 13 Na mwet kol fulat sac tuyak ac wowoyak ke kas Hebrew, “Lohng ma Tokosra Fulat lun Assyria el fahk nu suwos. \v 14 El sensenkakin kowos tuh kowos in tia lela Hezekiah elan kiapwekowos. Hezekiah el tia ku in molikowosla. \v 15 Ac nimet lela elan furokkowosla in lulalfongi ke \nd LEUM GOD\nd*. Nimet nunku mu \nd LEUM GOD\nd* El ac molikowos, ac sikulya un mwet mweun lun Assyria in tia sruokya siti suwos an. \v 16 Nimet lohngol Hezekiah! Tokosra Fulat lun Assyria el sap kowos in ilme liki siti an ac srasrapo. Kowos nukewa ac filfilla in mongo grape ke ima lowos sifacna ac fig ke sak sunowos sifacna, ac in nim kof ke lufin kof lowos sifacna — \v 17 nwe ke na Tokosra Fulat lasr el sifilpa oaki kowos in sie facl ma oapana acn suwos, acn ma oasr ima in grape in orala wain, ac wheat mwe orek bread. \v 18 Nimet lela Hezekiah elan kiapwekowos in nunku mu \nd LEUM GOD\nd* El ac molikowosla. Ya god lun mutunfacl saya uh nu molelosla liki poun Tokosra Fulat lun Assyria? \v 19 God lun Hamath ac Arpad elos oasr oya inge? Ac pia god lun Sepharvaim? Ya oasr selos tuh molela acn Samaria? \v 20 Ya oasr pacl se sie sin god lun mutunfacl inge nu molelosla liki Tokosra Fulat lasr uh? Na mea se oru kowos in nunku mu \nd LEUM GOD\nd* El ku in molela acn Jerusalem?” \p \v 21 Mwet uh mislana tia kas, oana ke Tokosra Hezekiah el sapkin nu selos. Elos tiana topuk sie kas. \v 22 Na Eliakim, Shebna ac Joah seya nuknuk lalos ke asor, ac som fahkak nu sin tokosra ma mwet kol fulat lun Assyria el fahk ah. \c 37 \s1 Tokosra El Siyuk Kas In Kasru Sel Isaiah \r (Luo Tokosra 19:1–7) \p \v 1 Ke na pacl se Tokosra Hezekiah el lohng ma elos fahk nu sel, el asor ac seya nuknuk lal, ac nokomang nuknuk yohk eoa, ac som nu in Tempul lun \nd LEUM GOD\nd*. \v 2 El supwalla Eliakim, mwet liyaung inkul sin tokosra; Shebna, mwet sim lun inkul fulat; ac mwet matu inmasrlon mwet tol nu yorol mwet palu Isaiah wen natul Amoz. Elos wi pac nukum nuknuk yohk eoa. \v 3 Pa inge kas ma el sap elos in tuh fahk nu sel Isaiah: “Misenge sie len in keok. Kalyeiyuk ac akmwekinyeyuk kut. Kut oana sie mutan su akola in isus tuh arulana munas in oswela. \v 4 Tokosra Fulat lun Assyria el supwama sie mwet kol fulat lal in tuh fahk kas in akkolukye God moul. Lela \nd LEUM GOD\nd* lom in lohng kas in akkoluk inge, ac kaelos su fahk kas inge. Ke ma inge, pre nu sin God ke mwet lasr su painmoulla.” \p \v 5 Ke Isaiah el eis kas sel Tokosra Hezekiah inge, \v 6 el folokunulosla ke top se inge: “Fahkang nu sel tokosra lah \nd LEUM GOD\nd* El fahk mu elan tia lela mwet Assyria in aksangengyal ke kas in akkoluk ma elos fahk. \v 7 \nd LEUM GOD\nd* El ac oru Tokosra Fulat lun Assyria elan lohngak sie sramsram ma ac oru elan folokla nu in facl sel sifacna, na \nd LEUM GOD\nd* El ac oru elan anwuki we.” \s1 Mwet Assyria Supwala Sie Pac Kas In Aksangeng \r (Luo Tokosra 19:8–19) \p \v 8 Mwet kol fulat lun Assyria el lohngak lah Tokosra Fulat el som liki acn Lachish ac mweuni siti Libnah, su oan apkuran nu Lachish. Ouinge el som nu we in lolngok yorol. \v 9 Kas se sun mwet Assyria lah un mwet mweun lun Egypt, ye kolyuk lun Tokosra Tirhakah lun Ethiopia, ac tuku in mweunelos. Ke Tokosra Fulat sac lohngak ma inge el supwala leta se nu sel Tokosra Hezekiah \v 10 lun Judah in tuh fahk nu sel, “God se ma kom lulalfongi kac el fahk nu sum mu kom ac tia sruhu sik, tusruktu nimet kom lela kas ingan in kiapwekomla. \v 11 Kom lohng tari ma kutena tokosra fulat lun Assyria elos oru nu sin mutunfacl se elos sulela in kunausla. Ya kom nunku mu kom ku in kaingla? \v 12 Mwet matu luk somla elos kunausla siti lun Gozan, Haran, ac Rezeph, ac onela pac mwet Betheden su muta Telassar, a wangin god lalos tuh ku in molelosla. \v 13 Pia tokosra lun siti Hamath, Arpad, Sepharvaim, Hena, ac Ivvah?” \p \v 14 Tokosra Hezekiah el eisla leta sac sin mwet se ma use ah, ac riti. Na el som nu in Tempul, ac filiya leta sac ye mutun \nd LEUM GOD\nd*, \v 15 ac pre, \v 16 “O \nd LEUM GOD\nd* Kulana, God lun Israel, su muta lucng liki cherub luo, kom mukena pa God su leumi tokosrai nukewa fin faclu. Kom orala kusrao ac faclu.\x - \xo 37:16 \xt Exo 25:22\x* \v 17 Inge, \nd LEUM GOD\nd*, lohng kut ac liye ma sikyak nu sesr. Porongo ma nukewa ma Sennacherib el fahk in akkolukye kom, God moul. \v 18 O \nd LEUM GOD\nd*, kut nukewa etu lah tokosra fulat lun acn Assyria elos tuh kunausla mutunfacl puspis, sukela acn selos, \v 19 ac esukak god lalos — su tia god pwaye, a ma sruloala ma poun mwet taflela ke eot ac sak. \v 20 Ke ma inge, \nd LEUM GOD\nd* lasr, molikutla liki poun mwet Assyria, tuh mutunfacl nukewa fin faclu fah etu lah kom mukena pa God.” \s1 Kas Lal Isaiah Nu Sel Tokosra \r (Luo Tokosra 19:20–37) \p \v 21 Na Isaiah el supwala kas nu sel Tokosra Hezekiah in fahk lah lohngyuk pre lal kacl Sennacherib, tokosra lun Assyria, \v 22 ac \nd LEUM GOD\nd* El fahk ouinge, “Siti Jerusalem isrun kom, Sennacherib, ac orek tafunkas keim. \v 23 Su kom nunku mu kom kaskou nu se, ku akkolukye uh? Kom arulana akpusiselyeyu, God Mutal lun Israel! \v 24 Kom supwama mwet tafweyom in tungak nu sik mu chariot puspis nutum oru kom fanukya fineol ma fulat liki nukewa in acn Lebanon. Kom konkin pac mu kom pakiya sak cedar ma fulat emeet ac sak cypress ma wo emeet we, ac kom som loallana nu insak uh. \v 25 Kom konkin pac mu kom pukanak lufin kof in acn sin mwetsac ac nim kof kac, oayapa falken mwet mweun lom lolongya Infacl Nile pulamlamla. \p \v 26 “Ya kom soenna lohng lah nga nuna akoo ma inge ke pacl loeloes somla? Ac inge nga orala tari. Nga pa sot nu sum ku in ekulla siti potyak nu ke yol in kutkut. \v 27 Mwet ma muta in acn ingo wangin ma elos ku in oru; elos sangeng ac fohsak. Elos oana mah inimae, ku mah ma kapak fin lohm uh ke pacl eng fol kutulap me tuhyak ac okla. \p \v 28 “Tusruktu nga etu ma nukewa keim, ma kom oru ac yen kom ac som nu we. Nga etu lupan mongsa lom lainyu. \v 29 Nga lohng tari pungen kasrkusrak lom ac inse fulat lom, ac inge nga ac sang sie ring srumasrla infwem ac soko osra nu inwalum, ac amakin kom folokla ke innek soko na kom tuku kac.” \p \v 30 Na Isaiah el fahk nu sel Tokosra Hezekiah, “Pa inge sie akul ke ma ac fah sikyak. Yac se inge ac yac fahsru uh kom ac fah mongo wheat inima mukena, tusruktu ke yac se toko an kom ac fah ku in yukwiya wheat sunom ac kosrani pac kac, ac yukwiya oa in grape ac mongo grape kac. \v 31 Elos su painmoulla in acn Judah elos ac kapak oana sak ma okah kac kapla loal nu infohk uh ac rukruk fahko. \v 32 Ac fah oasr mwet in Jerusalem ac fin Eol Zion su ac fah painmoulla, mweyen \nd LEUM GOD\nd* Kulana El wotela tari sel mu ac ouinge. \p \v 33 “Ac pa inge ma \nd LEUM GOD\nd* El fahk ke Tokosra Fulat lun Assyria: ‘El ac fah tia utyak nu in siti se inge ku pisrikya sokofanna osra in pisr natul nu kac. Wangin mwet mweun su us mwe loeyuk ac fah tuku apkuran nu ke siti uh, oayapa ac fah wangin ma ac etoatyak elos in fanyak kac nu in siti uh. \v 34 El ac fah folokla ke inkanek soko na el tuku kac, ac tia utyak nu in siti se inge. Nga, \nd LEUM GOD\nd*, pa fahk ma inge. \v 35 Nga fah loango siti se inge ac liyaung ke sripen Inek sifacna, ac ke sripen wuleang su nga tuh orala nu sel David, mwet kulansap luk.’” \p \v 36 Sie lipufan lun \nd LEUM GOD\nd* som nu nien aktuktuk lun mwet mweun Assyria ac onela mwet mweun tausin siofok oalngoul limekosr. Toangna in len tok ah elos nukewa alapelik misa! \v 37 Na Sennacherib, Tokosra Fulat lun Assyria, el tila mweun a el folokla nu Nineveh, yen sel. \v 38 Sie len ah ke el alu in tempul lun Nisroch, god lal, luo sin wen natul ah, Adrammelech ac Sharezer, unilya ke cutlass natultal, ac kaingla nu in facl Ararat. Esarhaddon, sie pac sin wen natul, el aolulla in tokosra fulat. \c 38 \s1 Tokosra Hezekiah El Mas Ac Kwela \r (Luo Tokosra 20:1–11; Luo Chronicle 32:24–26) \p \v 1 Ke pacl se inge Tokosra Hezekiah el masak ac apkuran in misa. Mwet palu Isaiah, wen natul Amoz, el som nu yorol ac fahk nu sel, \nd “LEUM GOD\nd* El fahk mu kom in akoela ma nukewa in wo, mweyen kom ac tia kwela. Kom ac misa.” \p \v 2 Hezekiah el forang nu pe sinka uh ac pre: \v 3 \nd “LEUM GOD\nd*, esam lah nga kulansupwekom ke inse pwaye ac suwohs, ac pacl nukewa nga srike na nga in oru ma lungse lom.” Na el mutawauk in tung arulana upa. \p \v 4 Na \nd LEUM GOD\nd* El sap Isaiah elan \v 5 folokla nu yorol Hezekiah ac fahk nu sel, “Nga, \nd LEUM GOD\nd* lal David, papa matu tomom, lohng pre lom ac liye sroninmotom. Nga ac fah lela nu sum in sifilpa moul ke yac singoul limekosr. \v 6 Nga fah molikomla ac siti Jerusalem lukel Tokosra Fulat lun Assyria, ac nga fah karinganangna siti se inge.”\f + \fr 38:6 \fk tafweyen verse 6: \ft pa verse 21 ac 22 ke saflaiyen chapter se inge, fal nu ke ma fahkak in Luo Tokosra 20:6–9.\f* \p \v 7 Isaiah el topuk ac fahk, \nd “LEUM GOD\nd* El ac sot sie akul nu sum in akpwayei lah El ac liyaung wulela lal. \v 8 Ke nien fan se ma musaiyukla sel Tokosra Ahaz, \nd LEUM GOD\nd* El ac oru lulin faht uh in foloki fahluk singoul.” Na lul sac foloki ke fahluk singoul. \p \v 9 Tukun Hezekiah el kwela liki mas lal, el simusla on in kaksak soko inge: \q1 \v 10 Nga pangon mu nga ac som nu in facl sin mwet misa \q1 Ke pacl se nga sun kuiyen moul luk, \q1 Ac tiana aksafyela moul luk. \q1 \v 11 Nga tuh nunku mu in facl sin mwet moul inge \q1 Nga fah tiana sifilpa liye \nd LEUM GOD\nd* \q1 Ku kutena mwet moul. \q1 \v 12 Moul luk uh utukla likiyu, \q1 Oana sie lohm nuknuk ma tuleyuki, \q1 Oana sie nuknuk ma laslasla liki mwe tol nuknuk. \q1 Nga nunku mu God El aksafyela moul luk. \q1 \v 13 Nga tung fong nufon se ke ngal, \q1 Oana lion soko in koteya sri keik. \q1 Nga nunku mu God El aksafyela moul luk. \q1 \v 14 Pusrek munasla ac srikeni, \q1 Ac nga sasao oana sie wule. \q1 Atronmutuk totola ke nga nget nu inkusrao. \q1 \nd LEUM GOD\nd*, moliyula liki mwe lokoalok inge nukewa. \q1 \v 15 Mea nga ku in fahk? \nd LEUM GOD\nd* pa oru ma inge. \q1 Insiuk keoklana, ac nga tia ku in motul. \b \q1 \v 16 \nd LEUM GOD\nd*, nga ac moul nu sum, nu sum mukena; \q1 Akeyeyula ac lela nu sik in moul. \q1 \v 17 Keok luk fah ekla nu ke inse misla. \q1 Kom molela moul luk liki mwe sensen nukewa; \q1 Kom sisla ma koluk luk nukewa. \q1 \v 18 Wangin sie mwet in facl sin mwet misa ku in kaksakin kom; \q1 Mwet misa tia ku in lulalfongi ke oaru lom. \q1 \v 19 Mwet moul pa kaksakin kom, \q1 Oana ke nga kaksakin kom inge. \q1 Papa uh fahk nu sin tulik natulos lupan oaru lom. \q1 \v 20 \nd LEUM GOD\nd*, kom akkeyeyula. \q1 Kut fah srital ke harp ac onkakin kom; \q1 Kut fah alullul ke on in kaksak in Tempul lom ke lusen moul lasr. \p \v 21 Na Isaiah el fahk nu sel tokosra elan apisya ono se orekla ke fokinsak fig nu ke faf kacl ah, na el ac fah kwela. \v 22 Na Tokosra Hezekiah el siyuk, “Akul fuka se ac akpwayei lah nga ac ku in sifilpa som nu in Tempul?”\f + \fr 38:22 \fk verse 21 ac 22: \ft pa tafweyen verse 6.\f* \c 39 \s1 Mwet Tutafpo Babylonia Me \r (Luo Tokosra 20:12–19) \p \v 1 In pacl sac pacna Merodach Baladan, tokosra lun acn Babylonia su wen natul Baladan, el lohng lah Tokosra Hezekiah el mas, na el supwala leta se wi mwe kite se nu sel. \v 2 Hezekiah el paing mwet tutafpo inge nu in lohm sel, ac sang elos in liye lupan mwe kasrup lal inge: silver ac gold lal, mwe akyuye mwe mongo ac ono keng lal, ac kufwen mwe mweun nukewa lal. Wangin kutena ma ke nien filma lal, ku kutena acn in tokosrai lal, su el tia sang elos in liye. \v 3 Tukun ma inge, mwet palu Isaiah el som nu yorol Tokosra Hezekiah ac siyuk, “Mwet inge tuku ya me, ac mea elos fahk nu sum ah?” \p Hezekiah el topuk, “Elos tuku Babylonia me, sie facl su oan yen loessula.” \p \v 4 “Mea elos liye inkul sin tokosra?” \p “Elos liye ma nukewa. Wangin kutena ma in nien filma su nga tia sang elos liye.” \p \v 5 Na Isaiah el fahk nu sel tokosra, “\nd LEUM GOD\nd* Kulana El fahk mu \v 6 pacl se ac fah tuku ke ma nukewa inkul sum uh, ac ma nukewa ma mwet matu lom elos tuh elosak nwe misenge, ac fah utukla nu Babylonia. Wangin ma ac fah oan. \v 7 Kutu sin tulik na pwaye ke fwilin tulik nutum ac fah utukla in orekla mwet eunuch tuh elos in kulansap ke inkul sin tokosra lun acn Babylonia.”\x - \xo 39:7 \xt Dan 1:1–7; 2 Tok 24:10–16; 2 Chr 36:10\x* \p \v 8 Tokosra Hezekiah el eis mu kalmen ma se inge pa ac fah oasr misla ac wangin lokoalok wacl. Ouinge el fahk, “Wona kas in palu ma kom fahk nu sik sin \nd LEUM GOD\nd* inge.” \c 40 \s1 Kas Ke Finsrak \q1 \v 1 “Akwoye mwet luk,” God lasr El fahk. “Kowos in akwoyalos! \q1 \v 2 Akkeye insien mwet Jerusalem. \q1 Fahk nu selos lah fal tari lusen pacl elos keok, \q2 Ac inge ma koluk lalos iyukla. \q1 Nga kalyaelos tari fal nu ke ma koluk lalos nukewa.” \b \q1 \v 3 Sie pusra wowoyak, \q1 “Akoela soko inkanek yen mwesis nu sin \nd LEUM GOD\nd*! \q2 Sakunla innek yen mwesis uh nu sin God lasr!\x - \xo 40:3 \xt Mt 3:3; Mk 1:3; Jn 1:23\x* \x - \xo 40:3 \xt 40:3–5; Lk 3:4–6\x* \q1 \v 4 Infahlfal nukewa ac fah nwekyukla; \q2 Ac eol ac tohktok nukewa fah akpusiselyeyuk. \q1 Acn tohktok uh fah ekla acn tupasrpasr, \q2 Ac acn siruprup ac fah akfwelyeyukla. \q1 \v 5 Na wolana lun \nd LEUM GOD\nd* fah akkalemyeyukla, \q2 Ac mwet e nukewa fah liye. \q1 \nd LEUM GOD\nd* sifacna El wulela ouinge.” \b \q1 \v 6 Na sie pusra wowoyak ac fahk, “Sulkakin pweng se inge!” \q1 Na nga siyuk, “Pweng fuka nga ac sulkakin uh?” \q1 “Fahkak lah mwet nukewa oana mah uh; \q2 Wo lalos uh ac oanna ke kitin pacl, oana ros inimae.\x - \xo 40:6 \xt 40:6–8; Jas 1:10–11; 1 Pet 1:24–25\x* \q1 \v 7 Mah uh ac uli, ac ros uh ac efla \q2 Ke \nd LEUM GOD\nd* El supwama eng in okla. \q2 Mwet uh sukawil oana mah uh. \q1 \v 8 Aok, mah uh uli ac ros uh efla, \q2 A kas lun God lasr oan ma pahtpat.” \q1 \v 9 Jerusalem, utyak nu fin soko eol fulat \q2 Ac sulkakin pweng wo! \q1 Zion, pangla ke sie pusra lulap; \q2 Ac fahkak ke pweng wo se inge! \q1 Kaskas akyokye, ac nimet sangeng. \q1 Fahk nu sin siti lun Judah \q2 Lah God lalos El summa! \b \q1 \v 10 \nd LEUM GOD\nd* Fulatlana El tuku in leumi ke ku, \q2 Ac us mwet El molela uh welul.\x - \xo 40:10 \xt Isa 62:11; Fwack 22:12\x* \q1 \v 11 El fah karingin un sheep natul oana sie mwet shepherd; \q2 El fah orani sheep fusr nu sie \q2 Ac kafiselosyak inpaol; \q2 El fah kakasrisrik akfasrye kientop uh.\x - \xo 40:11 \xt Ezk 34:15; Jn 10:11\x* \s1 Wangin Ma Ku In Lumweyuk God Lun Israel Nu Kac \q1 \v 12 Ya oasr mwet ku in srikeya meoa uh ke inpaol, \q2 Ku srike kusrao ke sralapan paol? \q1 Ya oasr sie mwet ku in nwanak fohk ke faclu in sie cup, \q2 Ku pauniya eol ac inging uh ke sie mwe paun? \q1 \v 13 Ya oasr sie mwet ac ku in fahk nu sin \nd LEUM GOD\nd* ma Elan oru? \q2 Su ku in lotel, ku sang kas in kasru nu sel?\x - \xo 40:13 \xt Rom 11:34; 1 Cor 2:16\x* \q1 \v 14 Su God El lutlut se \q2 Tuh Elan ku in etu \q2 Ac kalem lah El ac oru fuka ma uh? \b \q1 \v 15 Yurin \nd LEUM GOD\nd*, mutunfacl uh ma na pilasr, \q2 Oana tul in kof sefanna in sie bucket; \q2 Tuka ma oan yen loessula mulala oana kutkut srisrik ma eng uh uk. \q1 \v 16 Kosro nukewa ke insak in acn Lebanon \q2 Sufalla nu ke sie mwe kisa nu sin God lasr, \q2 Ac sak nukewa we sufalla in kalmateak sie e in kisa. \q1 \v 17 Mutunfacl uh ma na lusrongten se sel. \b \q1 \v 18 Su ac ku in lumweyuk God nu kac? \q2 Kom ac aketeya fuka lah El oana mea?\x - \xo 40:18 \xt 40:18–19; Orek 17:29\x* \q1 \v 19 El tia oana sie ma sruloala ma orekla ke poun mwet, \q2 Ma mwet orekma ke osra uh nokomla ke gold, \q2 Ac oakiya in sie kahpu silver. \q1 \v 20 Mwet se ma wangin silver ku gold yoro \q2 El sulela soko sak ma ac tia kulawi. \q1 El ac konauk sie mwet tufahl pisrla \q2 In taflela sie ma sruloala su ac tia topla. \b \q1 \v 21 Ya kom tia etu? \q2 Ya tiana fwackot nu sum oemeet? \q2 Kom tiana lohng lah faclu mutawauk fuka? \q1 \v 22 Orekla sin El su muta fin tron lal \q2 Lucng liki faclu ac yen loessula liki yen engyeng uh; \q2 Liyeyuk mwet ten uh oana mak na srisrik. \q1 El asroelik yen engyeng uh oana sie mwe lisrlisr, \q2 Oana sie lohm nuknuk mwet uh in muta loac. \b \q1 \v 23 El sisya mwet leum na ku \q2 Ac aksrikyelosla nu ke ma na lusrongten. \q1 \v 24 Elos oana sak na fusr, \q2 Ma tufahna yoki ac soenna okahla. \q1 Ke \nd LEUM GOD\nd* El supwama sie eng, \q2 Ma inge ac uli ac sohkla oana mah pao. \b \q1 \v 25 Su God mutal El ac ku in lumweyuk nu se? \q2 Oasr sie pac saya oana El? \q1 \v 26 Ngetak nu inkusrao! \q1 Su orala itu ma kom liye uh? \q2 El su kololosla oana sie un mwet mweun. \q2 El etu pisalos \q2 Ac pangon kais sie ke inelos. \q1 Ke ku lulap lal \q2 Tia sie selos ku in tuhlac! \b \q1 \v 27 Israel, fin ouinge, efu ku kom torkaskas mu \q2 \nd LEUM GOD\nd* El tia etu mwe elya lom, \q2 Ac El pilesru keok lom ke sripen nununku sesuwos? \q1 \v 28 Ya kom tia etu? Kom tiana lohng? \q1 \nd LEUM GOD\nd* El God ma pahtpat. \q2 El orala faclu nufon. \q1 El tiana totola ku mulalla. \q2 Wangin mwet kalem ke nunak lal. \q1 \v 29 El akkeyalos su munas ac totola. \q1 \v 30 Finne elos su fusr, elos munasla; \q2 Mwet fusr uh ku in totola ac ikori. \q1 \v 31 A elos su filiya lulalfongi lalos in \nd LEUM GOD\nd* \q2 Ac fah aksasuyeyuk ku lalos. \q1 Elos fah sohkak ke posohksok oana eagle uh, \q2 Elos fah kasrusr ac tia totola; \q2 Elos fah fahsr ac tia munasla. \c 41 \s1 Kas In Akku Lun God Nu Sin Israel \q1 \v 1 God El fahk, \q1 “Misla ac porongeyu, kowos acn loessula! \q2 Akola in fahkak mwe lohngyuk lowos ke pacl in nununku; \q2 Ac fah oasr pacl lowos in kaskas. \q1 Lela kut in tukeni ac konauk lah su kac pwaye se. \b \q1 \v 2 “Su tuh use mwet leum se inge liki acn kutulap,\f + \fr 41:2 \fk mwet leum ... liki acn kutulap: \ft Cyrus, Tokosra Fulat lun Persia — liye Isa 45:1.\f* \q2 Ac oru elan kutangla yen nukewa el fahsr we? \q1 Su sang nu sel kutangla fin tokosra uh ac mutunfacl uh? \q2 Cutlass natul pakelosi oana in kutkut pa elos. \q2 Mwe pisr natul ukwaloselik oana sruen mah in pacl eng uh tuhme. \q1 \v 3 El ukwalos ac fahsrna nu meet tia sensen — \q2 Arulana mui, oru oana elan tiana pusral infohk uh! \q1 \v 4 Su oru ma inge in sikyak uh? \q2 Su wotela ma in sikyak ke fwil nu ke fwil? \q1 Nga, \nd LEUM GOD\nd*, nuna oasr oe ke mutawauk me, \q2 Ac nga, \nd LEUM GOD\nd*, fah oasr pac ke saflaiya. \b \q1 \v 5 “Mwet yen loessula elos liye tari ma nga orala; \q2 Elos tuninfongla ac rarrar ke sangeng. \q2 Ouinge elos nukewa tukeni tuku. \q1 \v 6 Mwet pisrla in orekma elos akasrui ac akkeye sie sin sie. \q1 \v 7 Mwet kamtu el fahk nu sin mwet orekma ke gold, ‘Wona orekma lom an!’ \q2 Mwet se su akfwelye ma sruloala se \q2 El akkeye el su folsani nu sie. \q1 Elos fahk, ‘Wona fulusyen osra ingan!’ — \q2 Na elos patkeni ma sruloala sac nu yen se. \b \q1 \v 8 “Tusruktu kowos, mwet Israel, su mwet kulansap luk, \q2 Fwilin tulik natul Abraham, mwet kawuk luk, \q2 Kowos pa nga sulela uh.\x - \xo 41:8 \xt 2 Chr 20:7; Jas 2:23\x* \q1 \v 9 Nga uskowosme liki acn loeslana faclu; \q2 Nga pangonkowosme liki eng akosr lun faclu, \q2 Ac fahk nu suwos, ‘Kowos mwet kulansap luk.’ \q1 Nga tiana siskowosla, a nga sulekowosla. \q1 \v 10 Nimet sangeng — nga wi kowos! \q2 Nga God lowos — nimet lela kutena ma in aksangengye kowos. \q1 Nga fah kasrekowos ac oru kowos in ku; \q2 Nga fah loangekowos ac moli kowos. \b \q1 \v 11 “Elos su kasrkusrak suwos ac fah \q2 Kutangyukla ac mwekinla. \q1 Elos su mweun lain kowos fah misa, \q2 \v 12 Ac elos fah wanginla liki faclu. \q1 \v 13 Nga \nd LEUM GOD\nd* lowos; \q2 Nga akkeye kowos ac fahk nu suwos, \q2 ‘Nik kowos sangeng; nga fah kasrekowos.’” \b \q1 \v 14 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Israel, kom finne srik ac munas, \q2 Nik kom sangeng; nga fah kasrekom. \q1 Nga, God mutal lun Israel, nga pa ac molikomla. \q1 \v 15 Nga fah oru kom in oana sie ipinsak in kulkul wheat \q2 Ma oasr wihs sasu ac kosroh kac. \q1 Kom fah koe eol uh ac kunausla; \q2 Inging uh ac fah mokutkuti. \q1 \v 16 Kom fah sisak kutkut uh nu yen engyeng uh \q2 Ac eng uh ac okla, \q2 Na paka ac fah sisalik. \q1 Na kom fah engan mweyen nga God lom; \q2 Kom fah kaksakinyu, God mutal lun Israel. \b \q1 \v 17 “Ke pacl mwet luk oasr enenu lalos ke kof \q2 Ac kapinsrulyalos paola ke malu, \q1 Na nga, \nd LEUM GOD\nd*, fah topuk pre lalos. \q2 Nga, God lun Israel, fah tiana som lukelos. \q1 \v 18 Nga fah oru infacl uh in soror inmasrlon inging turangang, \q2 Ac unon in kof in kahkkak infahlfal uh. \q1 Nga fah ekulla yen mwesis nu ke lulu in kof \q2 Ac acn pulamlam nu ke unon in kof. \q1 \v 19 Nga fah oru sak cedar in kapak yen mwesis \q2 Wi pac sak acacia, myrtle, ac olive. \q1 Insak lulap ac fah kapak in acn turangang, \q2 Ac sak pine, juniper, ac cypress puspis ac fah kap we. \q1 \v 20 Mwet uh ac fah liye ma inge ac etu lah \q2 Nga, \nd LEUM GOD\nd*, pa oru. \q1 Elos ac kalem kac lah \q2 God mutal lun Israel pa oru ma inge nukewa.” \s1 \nd LEUM GOD\nd* El Lain God Sutuu \p \v 21 Pa inge ma \nd LEUM GOD\nd*, tokosra lun Israel, El fahk: \q1 “Kowos god lun mutunfacl uh, fahsru fahkak mwe tukak lowos, \q2 Ac use mwe akpwaye nukewa ma oasr yuruwos! \q1 \v 22 Fahsru ac palye lah mea ac sikyak \q2 Kut in mau etu ke ac sikyak uh. \q1 Fahkak ye mutun mwet nununku ma sikyak in pacl somla \q2 Na fahk nu sesr lah mea kalmac. \q1 \v 23 Fahk nu sesr ma ac sikyak in pacl fahsru, \q2 Na kut fah etu lah pwaye kowos god! \q1 Oru kutu ma wo an, ku use kutu mwe lokoalok an \q2 Ma kut ac lut ku sangengla kac! \q1 \v 24 Kowos arulana wangin sripa, ac wangin ma kowos ku in oru! \q2 Mwet nukewa su alu nu suwos elos mwe srungayuk! \b \q1 \v 25 “Nga sulela mukul se su muta in acn kutulap!\f + \fr 41:25 \fk mukul se ... in acn kutulap: \ft liye Isa 41:2.\f* \q2 Nga fah usalu elan mweun epang me. \q1 El ac futungya mwet leum uh oana fohk furarrar uh, \q2 In oana ke sie mwet orek ahlu fohk el futung fohk kle. \q1 \v 26 Su suwos palyeak lah ma inge ac sikyak, \q2 Tuh kut fah ku in fahk lah pwaye sum? \q1 Tiana sie suwos fahkla sie kas kac — \q2 Wangin mwet lohng kowos fahkla kutena ma! \q1 \v 27 Nga, \nd LEUM GOD\nd*, pa fahk emeet pweng se inge nu sin Zion. \q2 Nga supwala sie mwet utuk kas nu Jerusalem in fahk, \q2 ‘Mwet lom elos tuku! Elos foloko nu yen selos!’ \q1 \v 28 Ke nga suk inmasrlon god uh, \q2 Tia sie selos oasr ma se in fahk; \q2 Wangin sie selos ku in topuk ma nga siyuk. \q1 \v 29 Wangin sripen god inge nukewa; \q2 Wangin na pwaye ma elos ku in orala. \q2 Ma sruloala inge munas ac wangin ku lalos.” \c 42 \s1 Mwet Kulansap Lun \nd LEUM GOD\nd* \q1 \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Pa inge mwet kulansap luk su nga akkeye — \q2 Sie su nga sulela, ac nga insewowo sel. \q1 Nga nwakulla ke ngunik, \q2 Ac el fah use nununku suwohs nu fin mutunfacl nukewa.\x - \xo 42:1 \xt Mt 3:17; 17:5; Mk 1:11; Lk 3:22; 9:35\x* \x - \xo 42:1 \xt 42:1–4; Mt 12:18–21\x* \q1 \v 2 El ac tia wowo ku srukak pusracl, \q2 Ku liksreni sramsram inkanek uh. \q1 \v 3 El fah tia koteya soko loa ma kurula, \q2 Ku konela sie lam ma srik fulac. \q1 El fah use nununku suwohs ac kawil nu sin mwet nukewa. \q1 \v 4 El fah tia fuhleak finsrak lal, ac pulaik lal ac tia munasla; \q2 El fah oakiya nununku suwohs fin faclu. \q2 Facl loessula elos rarala in lohng luti lal.” \b \q1 \v 5 God El orala kusrao ac asroelik. \q2 El lumahla faclu ac ma nukewa fac. \q2 El sang moul ac momong nu sin mwet nukewa. \q1 Ac inge \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sin mwet kulansap lal,\x - \xo 42:5 \xt Orek 17:24–25\x* \q1 \v 6 “Nga, \nd LEUM GOD\nd*, pangon kom ac asot ku nu sum \q2 In liyaung tuh nununku suwohs in orek fin faclu. \q1 Keim nga fah oru sie wuleang yurin mwet nukewa; \q2 Keim nga fah use kalem nu sin mutunfaclu.\x - \xo 42:6 \xt Isa 49:6; Lk 2:32; Orek 13:47; 26:23\x* \q1 \v 7 Kom ac fah sang liyaten nu sin mwet kun, \q2 Ac aksukosokyalosla su kapir in acn lohsr. \b \q1 \v 8 “Nga mukena pa \nd LEUM GOD\nd*. \q2 Wangin god saya fah ipeis ke wolana luk. \q2 Nga fah tia lela ma sruloala in ipeis ke kaksak ma orek nu sik. \q1 \v 9 Ma nga palye meeta, inge akpwayeiyuk. \q1 Ac inge nga ac fahkak nu suwos ke kutu ma sasu \q2 Meet liki na ma inge ac sikyak.” \s1 Soko On In Kaksak \q1 \v 10 Yuk soko on sasu nu sin \nd LEUM GOD\nd*; \q2 On kaksakunul, faclu nufon! \q1 Kaksakunul, kowos su kalkal meoa; \q2 Kaksakunul, ma moul nukewa in kof uh! \q1 Kowos nukewa su muta yen loessula, kowos in wi pac on. \q1 \v 11 Lela yen mwesis ac siti we in kaksakin God; \q2 Lela mwet Kedar in kaksakunul! \q1 Lela mwet su muta in siti Sela \q2 In sasa ke engan liki mangon eol uh! \q1 \v 12 Lela elos su muta in acn loessula \q2 In sang kaksak ac wolana nu sin \nd LEUM GOD\nd*! \q1 \v 13 \nd LEUM GOD\nd* El illa oana sie mwet mweun watwen; \q2 El akola ac kena tari mweun. \q2 El foloyak ac sala ke sa in katkat; \q2 El fahkak kuiyal in lain mwet lokoalok lal. \s1 God El Wulela In Kasru Mwet Lal \q1 \v 14 God El fahk, \q1 “In pacl na loeloes nga misla ac tiana kas; \q2 Nga tiana topuk mwet luk. \q1 Tusruktu inge pacl luk in mukuila. \q2 Nga wowoyak oana sie mutan su akola in isus. \q1 \v 15 Nga fah kunausla eol ac inging uh, \q2 Ac oru tuh mah ac sak uh in masla. \q1 Nga fah ekulla infacl ke infahlfal uh nu ke acn mwesis, \q2 Ac oru lulu in kof uh in paola. \b \q1 \v 16 “Nga fah pwen mwet kun luk \q2 ke inkanek ma elos soenna fahsr kac meet. \q1 Nga fah ekulla lohsr lalos nu ke kalem, \q2 Ac oru acn siruprup in fwella ye mutalos. \q1 Nga wulela ouinge, \q2 Ac nga fah taranna in tia sutuela. \q1 \v 17 Elos nukewa su lulalfongi ke ma sruloala, \q2 Su pangon ma orekla ke poun mwet pa god lalos, \q2 Ac fah akmwekinyeyuk ac elos fah tonongla.” \s1 Seakosten Lun Israel \q1 \v 18 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Porongo, kowos mwet sulohngkas! \q2 Liye akwoya, kowos mwet kun! \q1 \v 19 Ya oasr mwet sulongin yohk liki mwet kulansap luk, \q2 Ku sulohngkas liki mwet utuk kas su nga supu uh? \q1 \v 20 Israel, arulana yohk ma kom liye tari, \q2 A mea kalmac nu sum? \q1 Oasr srem in lohng, \q2 Tuh mea na pwaye kom lohng uh?” \b \q1 \v 21 \nd LEUM GOD\nd* El sie God su kena molela mwet uh. \q2 Ouinge El akfulatye ma sap lal ac luti lal, \q2 Ac El kena mwet lal in wi pac akfulatye ma inge. \q1 \v 22 Tusruktu oasr mwet utyak ac kunausla ma nukewa lun mwet lal. \q2 Kauli elos in acn lohsr ye fohk uh, \q2 Ac wikinyukla elos ke acn in kapir. \q1 Ma lalos uh pisrapasrla ac wapiyukla, \q2 A wangin mwet in molelosla. \b \q1 \v 23 Su inmasrlowos ac porongo ma inge? \q2 Ya kowos ac ku in mutawauk ingela in lohng akwoya? \q1 \v 24 Su fuhleang Israel nu inpoun mwet pisrapasr uh? \q2 \nd LEUM GOD\nd* sifacna, su kut orekma koluk lainul! \q1 Kut tia moul fal nu ke lungse lal \q2 Ku akos mwe luti lal nu sesr. \q1 \v 25 Ke ma inge El lela kut in pulakin ku lun kasrkusrak lal, \q2 Ac sun mwe keok lun mweun uh. \q1 Kasrkusrak lal uh firir oana sie e fin acn Israel nufon, \q2 A kut tiana kalem ke ma sikyak inge. \q2 Wanginna ma kut etala kac. \c 43 \s1 God El Wulela In Molela Mwet Lal \q1 \v 1 Israel, \nd LEUM GOD\nd* su orekomla El fahk, \q1 “Nimet sangeng — nga molikomla tari. \q2 Nga pangon kom ke inem — ac kom ma luk. \q1 \v 2 Ke kom fahsr sasla in kof loal uh, nga fah wi kom, \q2 Ac ke kom fahsr sasla infacl uh, kof uh fah tia afinkomla. \q1 Pacl kom fahsr sasla in e uh, kom fah tia folla. \q2 Ac kosran e uh fah tia isikkomyak. \q1 \v 3 Tuh nga \nd LEUM GOD\nd* lom, \q2 God mutal lun Israel, su molikomla. \q1 Nga aksukosokyekomla, ac nga sang acn Egypt, \q2 Ethiopia ac Seba in molikomla. \q1 \v 4 Nga fuhleak mutunfacl puspis in molela moul lom, \q2 Mweyen kom saok sik \q2 Ac mweyen nga lungse kom ac akfulatye kom. \q1 \v 5 Nimet sangeng — nga wi kom! \b \q1 “Liki acn loesla nu kutulap ac roto, \q2 Nga ac folokonma mwet lom nu yen selos. \q1 \v 6 Nga ac fahk nu sin acn epang in fuhlelosla, \q2 Ac nu sin acn eir in tia sruokolos. \q1 Lela mwet luk in foloko liki fahl loessula, \q2 Liki acn nukewa fin faclu. \q1 \v 7 Elos mwet luk, \q2 Ac nga oralosla in akyokye wolana luk.” \s1 Israel Pa Mwet Loh Lun \nd LEUM GOD\nd* \q1 \v 8 God El fahk, \q1 “Pangoneni mwet luk nu in nien nununku. \q2 Oasr mutalos, tusruktu elos tia liye; \q2 Oasr sraclos, a elos tia lohng! \q1 \v 9 Pangon mutunfacl uh in tuku nu ke nununku. \q2 Ya ma sruloala lalos ku in palye ma ac sikyak ke pacl fahsru? \q2 Su selos fahkak meet ma sikyak in pacl inge? \q1 Elos in sifacna use mwet loh lalos \q2 In tuh akpwayei kas lalos, \q2 Ac in akkeye ma elos fahk an. \b \q1 \v 10 “Mwet Israel, kowos mwet loh luk; \q2 Nga sulekowosla tuh kowos in mwet kulansap luk, \q1 Ac tuh kowos in eteyu ac lulalfongiyu, \q2 Ac kowos in kalem kac lah nga God sefanna. \q1 Wangin pac sie god sayuk; \q2 Nuna wangin oemeet me — ac fah wangin pac nwe tok. \b \q1 \v 11 “Nga mukena pa \nd LEUM GOD\nd*, \q2 Nga mukena pa ku in molikowosla. \q1 \v 12 Nga tuh fahkak meet ma ac fah sikyak, \q2 Na nga tuku in kasrekowos. \q1 Wangin god lun mutunfacl saya nu oru ouiya inge; \q2 Kowos mwet loh luk. \q1 \v 13 Nga pa God, inge ac nwe tok. \q1 Wangin mwet ku in kaingla liki ku luk; \q2 Ac wangin mwet ku in ekulla ma nga oru.” \s1 Kaingla Liki Babylon \q1 \v 14 God mutal lun Israel, \nd LEUM GOD\nd* su molikowosla, El fahk, \q1 “Ke sripowos, nga fah supwala sie un mwet mweun in lain acn Babylon. \q2 Nga fah kunausla mutunpot lun siti we. \q2 Pusren sasa in engan lun mwet we fah ekla nu ke pusren tung. \q1 \v 15 Nga \nd LEUM GOD\nd*, God mutal lowos. \q2 Nga orekowosla, mwet Israel, ac nga tokosra lowos.” \b \q1 \v 16 \nd LEUM GOD\nd* El tuh orala innek soko sasla in meoa uh, \q2 Soko inkanek ma sasla in kof lulap. \q1 \v 17 El kolla sie un mwet mweun kulana nu ke ongoiya, \q2 Un chariot ac horse puspis \q1 Elos putatla, ac tiana ku in sifil tuyak. \q2 Moul lalos wanginla, oana firir lun sie lam ma kuniyukla! \b \q1 \v 18 Tusruktu \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Nimet sripsripla nu ke ma sikyak in pacl somla, \q2 Ku sruokyana ma sikyak meet ah. \q1 \v 19 Tupanang ma na sasu se nga ac oru. \q2 Mutawauk tari — kowos ku in liye inge. \q1 Nga ac oru soko inkanek sasla yen mwesis, \q2 Ac orala in oasr infacl in acn musrasra. \q1 \v 20 Kosro lemnak uh ac fah akfulatyeyu; \q2 Jackal ac ostrich fah kaksakinyu \q1 Ke nga fah oru infacl uh in soror yen mwesis \q2 In sang kof nu sin mwet solla luk. \q1 \v 21 Elos inge nga orala in ma na luk, \q2 Ac elos fah yuk on in kaksak nu sik!” \s1 Ma Koluk Lun Israel \q1 \v 22 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Tusruktu, Israel, kom totola sik \q2 Ac tiana alu nu sik. \q1 \v 23 Kom tia use sheep nutum in mwe kisa firir lom nu sik. \q2 Kom tia akfulatyeyu ke mwe kisa lom. \q1 Nga tiana akkohsye kom in sapkin ke mwe sang, \q2 Ku aktotoye kom ke nga siyuk mwe keng sum. \q1 \v 24 Kom tia moli mwe keng nu sik \q2 Ac tia pac akenganyeyu ke kiris ke kosro nutum. \q1 A kom aktoasryeyu ke orekma koluk lom; \q2 Kom aktotoyeyu ke ma sutuu ma kom orala. \q1 \v 25 Ne ouinge, nga pa God se su eela ma koluk lom, \q2 Ac nga oru ouinge mweyen nga pa God. \q1 Nga fah tia esam ma koluk lom. \b \q1 \v 26 “Fahsru kut som nu ke acn in nununku. Srukak mwe tukak lom! \q2 Fahkak sripa nukewa lom in akpwayei lah kom pa suwohs uh! \q1 \v 27 Papa matu tomom oemeet ah\f + \fr 43:27 \fk Papa matu tomom oemeet ah: \ft pa sie sin Jacob, Abraham, ku Adam.\f* el orekma koluk, \q2 Mwet kol lom elos orekma koluk lainyu, \q1 \v 28 Ac mwet leum lom aktaekyala acn mutal sik. \q1 Ouinge nga kunausla acn Israel; \q2 Ac nga lela tuh in aklusrongtenyeyuk mwet luk.” \c 44 \s1 \nd LEUM GOD\nd* Mukena Pa God \q1 \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Porongo inge, Israel, mwet kulansap luk — \q2 Mwet solla luk, fwilin tulik natul Jacob. \q1 \v 2 Nga \nd LEUM GOD\nd* su orekomla; \q2 Nga nuna kasrekom oe ke kom isusla ah me. \q1 Nik kom sangeng; kom mwet kulansap luk, \q2 Mwet sulela luk su nga lungse. \b \q1 \v 3 “Nga fah sang kof nu sin acn malu \q2 Ac oru tuh infacl in soror ke acn pao. \q1 Nga fah okoaot ngunik ac mwe insewowo luk \q2 Nu fin fwilin tulik nutum. \q1 \v 4 Elos ac sa in kap oana mah ma aksroksrokyeyuk wo, \q2 Oana sak willow ma kap sisken infacl ma yohk kof soror we. \b \q1 \v 5 “Mwet uh fah kais sie fahk, \q3 ‘Nga ma lun \nd LEUM GOD\nd*.’ \q2 Elos fah tuku in weang mwet Israel. \q1 Kais sie fah simusla Inen \nd LEUM GOD\nd* fin paol, \q2 Ac sifacna fahk mu el sie sin mwet lun God.” \b \q1 \v 6 \nd LEUM GOD\nd*, su leumi ac karingin Israel, \q2 \nd LEUM GOD\nd* Kulana, El fahk ouinge: \q1 “Nga pa oemeet, ac oayapa safla, ac nga God sefanna; \q2 Wangin sie pac god sayuk.\x - \xo 44:6 \xt Isa 48:12; Fwack 1:17; 2:8; 22:13\x* \q1 \v 7 Ya oasr sie sayuk su ku in oru ma nga orala tari? \q2 Su ku in palyeak ma nukewa ma sikyak \q2 Oe ke mutawauk ah me na nwe ke safla lun faclu? \q1 \v 8 Mwet luk, nimet sangeng! \q1 Kowos etu lah oemeet me nu inge \q2 Nga fahkak tari ma nukewa ma ac sikyak, \q2 Ac kowos mwet loh luk. \q1 Mea, oasr pac god saya? \q1 Wangin! Wangin siefanna eot ku ma nga etu kac!” \s1 Aksruksrukyeyuk Mwet Su Alu Nu Ke Ma Sruloala \p \v 9 Mwet nukewa su taflela ma sruloala uh elos mwet lusrongten, ac god ma elos akfulatye yohk uh wangin sripa. Elos su alu nu ke god inge elos mwet kun ac lalfon — ac elos ac fah akmwekinyeyuk. \v 10 Wanginna ma ac wo ke sie mwet el orala sie lumah ke osra, ac alu nu kac oana sie god! \v 11 Mwet nukewa su alu nu kac ac fah akpusiselyeyuk. Mwet na pa orala ma sruloala uh. Lela elos in tuku ac tu ye nununku — elos ac fah tuninfongla, na ac fah yokna mwekinla lalos. \p \v 12 Mwet orekma ke osra uh ac eis sie ipin osra ac esukla ke e. Ke po ku lal el sang sie hammer tuktukya osra uh nwe ke sikyak lumah se el nunku an. Ke el orekma, el ac masrinsralla, malula, ac totola. \p \v 13 Mwet sroasr se ac srikeya sie sak. El makiya lumah se ma el ke orala uh ke mwe sim, supukla ke kufwen sroasr natul, ac taflela nu ke luman sie mwet na kato, ac filiya in lohm sel. \v 14 El ku in pakiya sak cedar elan orekmakin, ku sulela sak oak ku sak cypress insak uh me. Ku el ku pac in yukwiya soko sak cedar ac soano af uh in akkapyauk. \v 15 Sie mwet ac orekmakin sie ip ke sak soko ah nu ke etong, ac orek ma sruloala ke sie ip uh. Sie ip uh el ac sang tanak sie e in akfusrfusryal sifacna ac um bread; ac ip se ngia el orala nu ke sie god ac alu nu kac. \v 16 El ku in sang kutu ipinsak uh, tanak sie e; manman ikwa, ac kang nwe ke el kihpi. El akfusrfusryal sifacna ac fahk, “We, fusrfusr! Ngeng in e oh!” \v 17 Ma lula ke sak soko ah el orala nu ke sie ma sruloala, na el pasrla nwe ten ac alu nu kac. El pre nu kac ac fahk, “Kom god luk — moliyula!” \p \v 18 Mwet ouinge arulana afon ac tia etu ma elos oru. Elos kaliya mutalos ac nunak lalos liki ma pwaye. \v 19 Mwet se ma orek ma sruloala uh el tia ku in nunkauk in fahk, “Kutu sak inge nga esukak. Nga um bread fin mulut uh, ac nga manman ikwa ac kangla. Ma lula ke sak soko ah nga orala nu ke ma sruloala se. Ac inge, nga pasrla nu ke sie polosak!” \p \v 20 Ke el oru ouinge uh, oana elan mongo apat. Nunak lalfon lal uh aktafongyella, oru upa in kasreyuk el. El tia ku in sifacna fahk lah ma sruloala se el sruok inpaol uh tia god se. \s1 \nd LEUM GOD\nd*, Su Orala Ma Nukewa Ac Langoela Mwet Uh \q1 \v 21 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Israel, esam ma se inge; \q2 Esam lah kom mwet kulansap luk. \q1 Nga orekomla tuh in mwet kulansap luk, \q2 Ac nga fah tiana mulkinkomla. \q1 \v 22 Nga pokla tari ma koluk lom, oana ke eng uh okla pukunyeng uh. \q2 Foloko nu yuruk; nga pa molikomla uh.” \b \q1 \v 23 Sasa ke engan, O kowos kusrao! \q2 Sala, kowos acn loal faclu! \q1 Sasa ke engan, kowos eol ac sak nukewa insak uh! \q1 \nd LEUM GOD\nd* El fahkak fulat lal \q2 Ke El molela Israel, mwet lal. \b \q1 \v 24 “Nga pa \nd LEUM GOD\nd*, su langoekomla. \q1 Nga pa orekomla uh, \q1 Nga \nd LEUM GOD\nd*, su orala ma nukewa. \q2 Nga mukena pa asroelik kusrao. \q2 Ke nga tuh orala faclu, wangin mwet kasreyu. \q1 \v 25 Nga oru mwet susfa uh in oana mwet lalfon, \q2 Ac aklusrongtenye ma mwet tuni acn engyeng uh palye. \q1 Nga lain kas lun mwet lalmwetmet, \q2 Ac nga akkalemye lah lalmwetmet lalos uh ma lalfon.\x - \xo 44:25 \xt 1 Cor 1:20\x* \q1 \v 26 A ke pacl mwet kulansap luk oru palu lal, \q2 Ac ke nga supwala sie mwet utuk kas in akkalemye lemlem luk, \q2 Nga oru tuh lemlem ac palu ingan in akpwayeiyuk. \q1 Nga fahk nu sin Jerusalem lah mwet ac fah sifilpa muta we, \q2 Ac nu sin siti in acn Judah lah ac sifilpa musaiyuk. \q2 Acn ma sikiyukla ingan, siti ac fah sifilpa tulokyak we. \q1 \v 27 Ke sie kas in sap ku luk, nga akpaoyela meoa. \q1 \v 28 Nga fahk nu sel Cyrus, ‘Kom ac fah aolyu in leumi mwet luk, \q2 Ac kom fah oru ma nga lungse kom in oru: \q2 Kom fah sapkin Jerusalem in sifil musaiyukla \q2 Ac pwelung in Tempul in oakwuki.’”\x - \xo 44:28 \xt 2 Chr 36:23; Ezr 1:2\x* \c 45 \s1 \nd LEUM GOD\nd* El Srisrngilya Cyrus \q1 \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El sulella Cyrus elan tokosra. \q1 El srisrngilya in kutangla mutunfacl pus; \q2 El supwalla in eisla wal in tokosra lukelos. \q2 \nd LEUM GOD\nd* El ac ikasla mutunpot lun siti uh nu sel. \q1 Ac El fahk nu sel Cyrus, \q1 \v 2 “Nga sifacna fah akoela inkanek lom, \q2 Ac akfwelyela eol uh ac inging uh. \q1 Nga fah fukulya mutunpot bronze \q2 Ac koteya osra ma sang laki. \q1 \v 3 Nga fah sot nu sum wek saok ma oan in acn lohsr ac lukma; \q2 Na kom fah etu lah nga pa \nd LEUM GOD\nd* \q2 Ac lah God lun Israel El pangon kom ke inem. \q1 \v 4 Nga srisrngikomi in kasrel Israel, mwet kulansap luk, \q2 Mutanfahl se su nga sulela. \q1 Nga ac fah sot nu sum sunak lulap \q2 Kom finne tia eteyu. \b \q1 \v 5 “Nga \nd LEUM GOD\nd*; wangin sie pac god sayuk. \q2 Nga fah sot nu sum ku ma kom enenu an \q2 Kom finne tia eteyu. \q1 \v 6 Nga oru ma inge tuh mwet nukewa faclu — \q2 Kutulap lac nwe roto — \q2 Fah etu lah nga \nd LEUM GOD\nd*, \q2 Ac lah wangin pac sie god saya. \q1 \v 7 Nga oralana kewa kalem ac lohsr; \q2 Ac nga use na kewa mwe insewowo ac mwe ongoiya. \q2 Nga, \nd LEUM GOD\nd*, oru ma inge nukewa. \q1 \v 8 Nga fah oru tuh suwoswos in putati inkusrao me oana af; \q2 Faclu ac fah ikakla in eis, \q2 Na ac fah farengla ke sukosok ac nununku suwohs. \q1 Nga, \nd LEUM GOD\nd*, fah oru ma inge in sikyak.” \s1 God Lun Ma Orekla Ac Oakwuk Lal Nu Kac \q1 \v 9 Ya sie tup kle ku in akukuin nu sin mwet se ma oralla uh — \q2 Tup se ma oana tup nukewa saya uh? \q1 Ya kle uh ku in siyuk sin mwet orek tup se lah mea el oru uh? \q2 Ya tup sac ku in torkaskas mu mwet se oralla uh wangin etu lal?\x - \xo 45:9 \xt Isa 29:16; Rom 9:20\x* \q1 \v 10 Ya oasr mwet ku in fahk nu sin papa tumal ac nina kial, \q2 “Efu ku komtal oreyula ange?” \q1 \v 11 \nd LEUM GOD\nd*, God mutal lun Israel, \q2 El su lumahla pacl fahsru, El fahk: \q1 “Wangin suwohs lom in kusen siyuk sik ke tulik nutik, \q2 Ku in fahk nu sik ma nga in oru! \q1 \v 12 Nga pa orala faclu \q2 Ac orala mwet uh in muta fac. \q1 Ke ku luk, nga asroelik kusrao; \q2 Nga pa nununku faht, malem, ac itu uh. \q1 \v 13 Nga sifacna pa purakulak Cyrus elan mukuila \q2 In akfahsrye pwapa luk, ac in aksuwosyela ma tafongla. \q1 Nga fah aksuwosyela inkanek nukewa el fahsr we. \q2 El ac sifilpa musai Jerusalem, siti luk, \q2 Ac aksukosokyela mwet luk su muta in sruoh. \q1 Wangin mwet molel ku sang molin eyeinse elan oru ma inge.” \q1 \nd LEUM GOD\nd* Kulana pa fahk ma inge. \b \q1 \v 14 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sin Israel, \q1 “Mwe kasrup lun Egypt ac Ethiopia ac fah ma lom, \q2 Ac mwet loeska in Seba ac fah mwet kohs lom. \q2 Elos ac fah kapir ke sein ac fahsr tukum. \q1 Elos ac fah pasrla nu sum ac sifacna fahk, \q2 ‘God El oasr yurum — El mukena God. \q1 \v 15 God lun Israel, su molela mwet lal, \q2 El sie God su sifacna okanulla. \q1 \v 16 Elos nukewa su orala ma sruloala fah mwekin; \q2 Elos nukewa ac fah akmwekinyeyuk. \q1 \v 17 Tusruktu Israel el moliyukla sin \nd LEUM GOD\nd*, \q2 Ac kutangla lal oan ma pahtpat; \q2 Mwet lal ac fah tiana akmwekinyeyuk.’” \b \q1 \v 18 \nd LEUM GOD\nd* El orala kusrao — \q2 El na pa God! \q1 El lumahla ac orala faclu — \q2 El orala in okak ac kawil. \q1 El tia orala tuh in sie acn mwesis, \q2 A sie acn mwet uh ku in muta we. \q1 El pa fahk, “Nga pa \nd LEUM GOD\nd* \q2 Ac wangin pac sie god sayuk. \q1 \v 19 Nga tia kaskas in lukma, \q2 Ku okanla sripa luk. \q1 Nga tia sapkin mwet Israel \q2 In sukyu in sie acn mwesis. \q1 Nga pa \nd LEUM GOD\nd*, ac nga fahk ma pwaye. \q2 Nga oru in kalem ma su suwohs.” \s1 \nd LEUM GOD\nd* Lun Faclu Ac Ma Sruloala Lun Babylon \q1 \v 20 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Fahsreni nu sie, kowos nukewa su \q2 Kaingla liki kais sie mutunfacl suwos. \q2 Fahsru utyak nu ke pacl in nununku! \q1 Mwet su fahsr inkanek uh ac kolak ma sruloala kihl lalos, \q2 Ac pre nu sin god ma tia ku in molelosla — \q2 Mwet ingan wangin na pwaye etu lalos! \q1 \v 21 Fahsru ac akkalemye sripa lowos ye mutun mwet nununku. \q2 Lela mwet su suk kasru in alolngoki sie sin sie. \q1 Su tuh palyeak in pacl somla ma ac sikyak uh? \q1 Ya tia nga, \nd LEUM GOD\nd*, su molela mwet lal? \q2 Wangin god saya. \b \q1 \v 22 “Mwet faclu nufon, \q2 Forma nu sik, tuh kowos in moliyukla. \q1 Nga mukena pa God — wangin pac sie saya. \q1 \v 23 Wulela luk uh pwaye — \q2 Ac fah tiana ekla. \q1 Nga fulahk nu suwos ke Inek sifacna: \q2 Mwet nukewa fah tuku ac sikukmutunte ye mutuk, \q2 Ac wulela ku tuh elos ac pwayena nu sik.\x - \xo 45:23 \xt Rom 14:11; Php 2:10–11\x* \q1 \v 24 “Elos ac fah fahk lah suwoswos ac ku \q2 Koneyukyak yuruk mukena; \q2 A elos nukewa su srungayu fah arulana mwekin. \q1 \v 25 Nga, \nd LEUM GOD\nd*, fah molela fwilin tulik natul Jacob nukewa, \q2 Ac elos fah kaksakinyu. \c 46 \q1 \v 1 “Pa inge saflaiyen god nukewa lun Babylon! \q2 Meet, mwet uh alu nu ke Bel ac Nebo, \q2 A inge touyak ma sruloala ingan nu fin donkey, \q2 Na ke toasr ma sruloala uh, donkey uh totola. \q1 \v 2 Ma sruloala inge tia ku in sifacna molelosla. \q2 Sruoh elos ac utukla. \q1 Saflaiyen god nukewa lun Babylon pa inge! \b \q1 \v 3 “Porongeyu, fwilin tulik natul Jacob, \q2 Kowos nukewa su lula sin mwet luk. \q1 Nga nuna karingin kowos oe ke kowos isusla ah me. \q1 \v 4 Nga pa God lowos ac nga fah karingin kowos \q2 Nwe ke na kowos matuoh ac fiayala. \q1 Nga orekowosla ac nga fah karingin kowos. \q2 Nga fah kasrekowos ac molikowosla.” \b \q1 \v 5 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Su kowos ac lumweyu nu kac? \q2 Ya oasr sie saya oana nga? \q1 \v 6 Mwet uh ikasla pak lalos ac okoala gold uh liki; \q2 Elos pauniya silver ke mwe paun. \q1 Elos moli nu sin sie mwet orekma ke gold elan orala sie god, \q2 Na elos epasr ac alu nu kac. \q1 \v 7 Elos srukak nu finpisalos ac us fahsr. \q2 Elos ac tulokinya ke sie acn, ac el tu we — \q2 Tia ku in mukuila liki acn sac. \q1 Kutena mwet fin alu nu kac, ma sruloala sac tia ku in topuk, \q2 Ku molella liki ongoiya. \b \q1 \v 8 “Kowos mwet koluk, esam ma se inge; \q2 Nunku ke ma nga orala uh. \q1 \v 9 Esam ma sikyak pacl loeloes somla. \q2 Kowos in etu lah nga mukena pa God, \q2 Ac wangin sie saya oana nga. \q1 \v 10 Nga tuh fahkak na emeet ke ma ac sikyak in pacl tok uh. \q2 In pacl loeloes somla nga fahkak mea ac fah tuku. \q1 Nga tuh fahk lah pwapa luk ac tia ku in tafongla. \q2 Ac nga fah oru ma nukewa fal nu ke ma lungse luk. \q1 \v 11 Nga ac pangon sie mwet in tuku kutulap me.\f + \fr 46:11 \fk sie mwet ... kutulap me: \ft liye Isa 41:2.\f* \q2 El ac pwesrouli oana sie eagle, \q2 Ac orala ma ng oakiya in orekla. \q1 Nga fahk tari, ac ma nga fahk uh ac fah orekla. \b \q1 \v 12 “Porongeyu, kowos mwet likkeke, \q2 Su nunku mu kutangla uh arulana loesla liki kowos. \q1 \v 13 Nga ac use len in kutangla in apkuran — \q2 Tiana loes liki kowos. \q1 Kutangla luk fah tia ikolyuki. \q2 Nga fah molela Jerusalem, \q2 Ac oru in akfulatyeyuk Israel in acn we.” \c 47 \s1 Nununkeyuk Acn Babylon \q1 \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Babylon, fani liki tron lom, \q2 Ac muta fin kutkut infohk uh. \q1 Meet kom oana sie virgin, sie siti ma soenna kutangyukla, \q2 A inge monum tia sifil fisrasrsrasr ac fwel! \q1 Inge kom sie mutan kohs.\x - \xo 47:1 \xt 47:1–15; Isa 13:1—14:23; Jer 50:1—51:64\x* \q1 \v 2 Furokak eot in ilil flao! \q1 Eisla nuknuk afinyen motom! Sarukla nuknuk kato lom. \q1 Olak sikut lom an ac tupalla infacl uh! \q1 \v 3 Mwet uh ac liye lah kom koflufol; \q2 Elos fah liye ke kom akpusiselyeyuk ac mwekinla. \q1 Nga ac oru foloksak luk, ac wangin mwet ac tulokinyuwi.” \b \q1 \v 4 God mutal lun Israel El aksukosokyekutla — \q2 Inel pa \nd LEUM GOD\nd* Kulana. \b \q1 \v 5 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sin Babylon, \q1 “Muta in lohsr uh ac mislana. \q2 Mwet uh ac tia sifil pangon kom kasra lun mutunfacl uh! \q1 \v 6 Nga tuh kasrkusrak sin mwet luk. \q2 Nga tia sifil oralos oana mwet luk. \q1 Nga fuhlelosi nu inpoum, \q2 Ac kom tiana pakomutalos. \q2 Finne mwet matu, kom arulana akkeokyalos. \q1 \v 7 Kom nunku mu kom ac kasra nwe tok, \q2 Oru wangin nunkeyen ma inge sum \q2 Lah ac mau fuka saflaiya. \b \q1 \v 8 “Porongo ma se inge, kom su lungse mwe pwar \q2 Ac nunku mu moul lom an oakwuk ac wanginna sensen kac. \q1 Kom fahk mu kom fulat oana God, \q2 Ac wangin sie oana kom. \q1 Kom nunku mu kom ac tiana katinmasla, \q2 Ku pulakin keok ke sripen tulik nutum uh wanginla.\x - \xo 47:8 \xt 47:8–9; Fwack 18:7–8\x* \q1 \v 9 Tusruktu in kitin pacl na, ke len sefanna, \q2 Ma inge kewa fah sikyak nu sum. \q1 Kom finne susfa ac orek inutnut, \q2 Mukul tomom ac tulik nutum uh ac fah wanginla. \q1 \v 10 “Arulana wangin fosrnga lom ke ma koluk lom; \q2 Kom nunku mu wangin sie ac ku in liye kom. \q1 Lalmwetmet ac etauk lom kiapwekomla, \q2 Ac kom sifacna nunku mu kom God — \q2 Wangin sie saya oana kom. \q1 \v 11 Mwe ongoiya ac fah tuku nu fom, \q2 Ac inutnut lom an tia ku in sikulya. \q1 Musalla ac fah sa na in sun kom, \q2 Sie musalla yohk ma kom tiana nunku mu ac sikyak! \q1 \v 12 Sruokyana mwe inutnut ac mwe susfa lom; \q2 Kom nuna orekmakin ma ingan oe ke kom fusr ah me. \q1 Sahp ac ku in kasrekom, \q2 Ku sahp kom ku in sang aksangengye mwet lokoalok lom. \q1 \v 13 Wangin ku lom, kom finne eis kas in kasru \q2 Sin mwet su suiya itu uh, \q2 Ac kitalik pulan pacl uh fal nu ke ma elos liye inkusrao, \q2 Ac fahkak nu sum ma ac sikyak nu sum \q2 Ke malem nu ke malem. \q2 Sap mwet tuni ma oan yen engyeng uh ingan in tuku ac molikomla. \b \q1 \v 14 “Elos ac fah oana mah pao, \q2 Ma sie e ac fah furreak! \q1 Elos ac tia pac ku in sifacna molelosla. \q2 Firir sac ac fah arulana fol nu selos, \q2 Tia e in langlung se. \q1 \v 15 Pa na ingan luman kasru kom ac eis sin \q2 Mwet tuni ma oan yen engyeng uh, su kom muta lolngok yoro in moul lom nufon. \q1 Elos nukewa ac som liki kom ac fahsr innek lalos sifacna, \q2 Ac wangin sie selos fah lula in molikomla.” \c 48 \s1 God El Leum Lun Pacl Fahsru \q1 \v 1 Porongo ma se inge, kowos mwet Israel \q2 Su ma in fwilin tulik natul Judah: \q1 Kowos fulahk ke Inen \nd LEUM GOD\nd* \q2 Ac fahk mu kowos alu nu sin God lun Israel, \q2 Tusruktu wanginna kalmen ma kowos fahk uh. \q1 \v 2 Kowos filangkin in fahk mu \q2 Kowos mwet in siti mutal sac, \q2 Ac lah kowos filiya lulalfongi lowos in God lun Israel, \q2 Su Inel pa \nd LEUM GOD\nd* Kulana. \b \q1 \v 3 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sin Israel, \q1 “Oemeet nga tuh fahkak ma ac sikyak; \q2 Na in kitin pacl ah na, nga orala sikyak. \q1 \v 4 Nga nuna etu lah pwaye kowos ac mau likkeke, \q2 Upa oana osra, ac keke oana bronze. \q1 \v 5 Ouinge nga palyeak ma ac sikyak nu suwos ke pacl loeloes somla — \q2 Nga fahkak ke ma ac orek meet liki na pacl sikyak uh, \q2 In oru kowos in tia fahk mu \q2 Ma sruloala ac mwe lemlem lowos pa oru in sikyak. \b \q1 \v 6 “Ma nukewa nga tuh fahkak meet, liye pa sikyak tari inge. \q2 Kowos enenu in akilen lah ma nga tuh fahk ah pwayena. \q1 Inge nga ac fahk nu suwos ke ma sasu su ac fah tuku, \q2 Ke kutu ma lukma ma nga tiana fahkak meet. \q1 \v 7 Nga tufacna oru ma inge in sikyak; \q2 Wangin ma ouinge orek in pacl somla. \q1 Funu oasr, kowos lukun fahk mu kowos etu tari kac. \q1 \v 8 Nga nuna etu lah tia ku in lulalfongiyuk kowos, \q2 Mweyen eteyuk lah kowos mwet utuk nunak. \q1 Pa sis kowos tiana wi lohng ke ma inge, \q2 Ac wanginna kas kac sun insrewos. \b \q1 \v 9 “In oru tuh mwet uh in kaksakin Inek, \q2 Nga kutongya kasrkusrak luk. \q2 Nga sruokyana tuh nga in tia kunauskowosla. \q1 \v 10 Nga srike kowos ke e lun keok, \q2 Oana ke silver uh liklikiyukla in sie funyu, \q1 Ac nga konauk lah wangin ma wo keiwos. \q1 \v 11 Ma nga oru uh nga oru ke sripuk — \q2 Nga fah tia lela Inek in pilesreyuk \q2 Ku lela kutena mwet saya in ipeis ke wolana \q2 Su fal in ma na luk, ac ma luk mukena.” \s1 Cyrus, Mwet Kol Solla Lun \nd LEUM GOD\nd* \q1 \v 12 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Israel, mwet su nga pangonak, porongeyu! \q1 Nga mukefanna pa God! Nga pa emeet ac nga pa etok!\x - \xo 48:12 \xt Isa 44:6; Fwack 1:17; 22:13\x* \q1 \v 13 Pouk pa orala pwelung lun faclu \q2 Ac laknelik inkusrao. \q1 Ke nga pang nu ke faclu ac kusrao \q2 Elos sulaklak na tuku ac tu ye mutuk. \b \q1 \v 14 “Kowos nukewa toeni nu sie ac lipsre! \q1 Wangin sie inmasrlon god uh ku in palye \q2 Lah mwet se nga sulela uh ac fah sroang mweuni Babylon. \q2 El ac fah oru ma nga lungse elan oru. \q1 \v 15 Nga pa tuh kaskas ac pangnol ah; \q2 Nga kololma ac nga fah oru tuh in wo ouiyal. \b \q1 \v 16 “Inge kaluku nu yuruk ac lohng ma nga fahk uh. \q2 Ke mutawauk ah me, nga kaskas kalem na, \q2 Ac oru tuh kas luk in akpwayeiyuk pacl nukewa.” \m (Inge \nd LEUM GOD\nd* Fulatlana El ase ku lal nu sik ac supweyu.) \s1 Oakwuk Lun \nd LEUM GOD\nd* Nu Sin Mwet Lal \q1 \v 17 God mutal lun Israel, \q2 \nd LEUM GOD\nd* su molikowosla, El fahk, \q1 “Nga pa \nd LEUM GOD\nd* lowos, \q2 Su lungse luti kowos ke ma ac wo nu suwos sifacna, \q2 Ac in kol kowos nu ke inkanek ma fal kowos in fahsr kac. \b \q1 \v 18 “Kowos funu lohang nu ke ma sap luk, \q1 Mwe insewowo lukun kahkma \q2 Oana soko infacl ma tia wi mihnla. \q1 Kutangla lukun tuku nu suwos \q2 Oana noa ma tok weacn uh. \q1 \v 19 Fwilin tulik nutuwos lukun arulana pusla oana puk uh, \q2 Ac nga lukun oru elos in tiana wi kunausyukla.” \b \q1 \v 20 Tufokla liki acn Babylon, som ac sukosok! \q1 Kowos in engan ac sulkakin pweng wo se inge akyokye; oru in eteyuk yen nukewa: \q2 “\nd LEUM GOD\nd* El molela Israel, mwet kulansap lal!”\x - \xo 48:20 \xt Fwack 18:4\x* \q1 \v 21 Ke \nd LEUM GOD\nd* El pwen mwet lal sasla sie acn fol ac pao yen mwesis, \q2 Elos tiana keok ke malu. \q1 El orala kof in tuku liki sie eot nu selos; \q2 El falngelik eot sac, ac kof uh asrma. \b \q1 \v 22 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Wangin misla nu sin mwet koluk.”\x - \xo 48:22 \xt Isa 57:21\x* \c 49 \s1 Israel, Sie Kalem Nu Sin Mutunfacl Uh \q1 \v 1 Porongeyu, mutunfacl uh, \q2 Kowos mwet su muta loessula! \q1 Ke nga srakna oan insien nina kiuk, \nd LEUM GOD\nd* El pangonyu ke inek, \q2 Ac srisrngiyuwi nga in mwet kulansap lal.\x - \xo 49:1 \xt Jer 1:5\x* \q1 \v 2 El oru kas luk in kosroh oana sie cutlass. \q2 El lisringyuyak ke paol sifacna. \q1 El oreyu in oana soko sukan pisr na kosroh \q2 Ma akola in orekmakinyuk.\x - \xo 49:2 \xt Heb 4:12; Fwack 1:16\x* \q1 \v 3 El fahk nu sik, “Israel, kom mwet kulansap luk; \q2 Ke sripom, mwet uh ac kaksakinyu.” \b \q1 \v 4 Nga fahk, “Nga orekma, a wangin sripa! \q2 Nga sang ku luk nufon, a wanginna ma nga orala.” \q1 Nwe ouinge nga ku in lulalfongi \nd LEUM GOD\nd* lah El ac loangeyu; \q2 El ac fah se ma lacne nu sik ke ma nga oru. \b \q1 \v 5 Meet liki nga isusla, \nd LEUM GOD\nd* El srisrngiyuwi; \q2 El oru nga in mwet kulansap lal in folokonma mwet lal, \q2 In folokonma mwet Israel su fahsrelik fin faclu. \q1 \nd LEUM GOD\nd* El akfulatyeyu; \q2 Ku luk ma sel me. \b \q1 \v 6 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sik, \q1 “Mwet kulansap luk, kom ac tia folokonak \q2 Ku lun mwet Israel su painmoulla mukena, \q2 A oasr sie kunokon yohk liki su nga akoo nu sum. \q1 Nga fah oru tuh kom in sie kalem nu sin mutunfacl puspis, \q2 Tuh faclu nufon fah ku in moulla.”\x - \xo 49:6 \xt Isa 42:6; Lk 2:32; Orek 26:23; Orek 13:47\x* \b \q1 \v 7 God mutal, su Nien Molela lun Israel, \q2 El fahk nu sel su arulana pilesreyuk \q2 Ac srungayuk sin mutunfacl puspis, \q2 Ac el mwet kulansap lun mwet leum: \q1 “Tokosra uh ac fah liye ke kom taltalla, \q2 Ac fah tuyak in akkalemye sunak lalos nu sum; \q1 Fisrak uh fah oayapa liye, \q2 Ac elos fah faksufi in akfulatye kom.” \b \q1 Ma inge ac sikyak mweyen \nd LEUM GOD\nd* \q2 El sulela mwet kulansap lal; \q1 God mutal lun Israel El liyaung wulela lal. \s1 Folokyak Lun Jerusalem \q1 \v 8 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sin mwet lal, \q1 “Ke pacl se ac tuku tuh nga in molikowosla, \q2 Nga fah kasrekowos ac topuk pre lowos, \q1 Nga fah karingin kowos ac lisring kowos, \q2 Ac nga fah orala sie wuleang nu sin mwet nukewa keiwos. \q1 Nga fah lela kowos in sifilpa oakwuki \q2 In facl suwos, su oan musalla in pacl inge.\x - \xo 49:8 \xt 2 Cor 6:2\x* \q1 \v 9 Nga fah fahk nu sin mwet kapir, ‘Kowos sukosokla! Som!’ \q2 Ac nu selos su muta in lohsr, \q2 ‘Ilme nu ke kalem uh!’ \q1 Elos ac fah oana sheep su mongo mah fin inging uh. \q2 \v 10 Elos ac fah tiana sifil masrinsral ku malu. \q1 Fulen faht yen mwesis uh fah tia akkeokyalos, \q2 Tuh elos ac fah kolyuk sin sie su lungse elos. \q2 El fah pwanulos nu ke unon in kof.\x - \xo 49:10 \xt Fwack 7:16–17\x* \b \q1 \v 11 “Nga fah orala soko inkanek lulap fineol uh, \q2 Ac akoela soko innek mwet luk in fufahsryesr fac. \b \q1 \v 12 Mwet luk fah tuku liki acn loesla, \q2 Liki epang ac roto, \q2 Ac liki acn Aswan\f + \fr 49:12 \fk Aswan: \ft ine sasu ke acn Sinim, sie siti layen eir in Egypt, sie acn ma mwet Jew puspis muta we.\f* in acn eir.” \b \q1 \v 13 On, kusrao! Sasa ke engan, faclu! \q2 Lela eol uh in wowoyak ke pusren on! \q1 \nd LEUM GOD\nd* El fah akwoye mwet lal; \q2 El ac fah pakomuta mwet keok lal. \b \q1 \v 14 Tusruktu mwet Jerusalem elos fahk, \q1 \nd “LEUM GOD\nd* El som liki kut! \q2 El mulkinkutla.” \q1 \v 15 Na \nd LEUM GOD\nd* El topuk ac fahk, \q1 “Ku sie mutan ku in mulkunla tulik natul ma srakna titi, \q2 Ku tia lungse tulik se ma el sifacna oswela? \q1 Nina se finne ku in mulkunla tulik natul, \q2 Nga fah tiana mulkinkowosla. \q1 \v 16 Jerusalem, nga tia ku in mulkinkomla! \q2 Nga simusla inem loun pouk. \b \q1 \v 17 “Elos su ac sifil musaikomyak, elos akuranna tuku, \q2 Ac elos su konauskomla ac fah som. \q1 \v 18 Ngetla ac liye ma sikyak inge! \q2 Mwet lom pa fahsreni ingo — elos foloko nu yen selos! \q1 Ke pwayena lah nga pa God moul, \q2 Kom ac fah yukin mwet lom \q2 Oana sie mutan su ac marut el konkin ke mwe naweyuk lal. \b \q1 \v 19 “Facl sum tuh arulana musalla ac wanginla ma fac, \q2 A inge ac arulana srikla \q2 Nu selos su ac tuku in muta we. \q1 Elos su oru kom in oan musalla uh \q2 Ac fah som loesla liki kom. \q1 \v 20 Sie len, mwet lom ma isusla in sruoh \q2 Fah fahk nu sum, \q1 ‘Acn se inge iktokla, \q2 Kut enenu acn yohk kut in muta we!’ \q1 \v 21 Na kom ac fahk nu sum sifacna, \q2 “Su oswela tulik inge nukewa nu sik uh? \q1 Tulik nutik uh wanginla ac nga tia ku in sifilpa isus. \q1 Nga tuh lisyukla ac utukla nga mwet sruoh, \q2 Na su tufahla tulik inge? \q1 Tuh sisila nga ac nga mukefanna muta; \q2 Tulik inge tuku oya me?’” \b \q1 \v 22 \nd LEUM GOD\nd* Fulatlana El fahk nu sin mwet lal: \q1 “Nga ac kolak sie akul nu sin mutanfahl uh, \q2 Ac elos ac kafusak tulik fusr nutuwos ac folokunulos nu yen selos. \q1 \v 23 Tokosra uh ac fah oana papa to se nu sum; \q2 Kasra uh ac fah oana nina to se nu sum. \q1 Elos ac faksufi ye motom ac arulana akpusiselyalos nu sum. \q2 Elos ac akfalye enenu nukewa lom. \q1 Na kom fah etu lah nga pa \nd LEUM GOD\nd*; \q2 Wangin sie mwet su tupan kasru luk fah mwekinla.” \b \q1 \v 24 Ya kom ku in eisla ma wap lun sie mwet mweun? \q2 Ya kom ku in usla mwet sruoh liki sie tokosra sulallal? \b \q1 \v 25 \nd LEUM GOD\nd* El topuk, \q1 “Pa na ingan ma ac sikyak. \q1 Mwet sruoh lun mwet mweun ac fah utukla. \q2 Ac ma wap lun tokosra sulallal sac ac fah sruhu. \q1 Nga ac anwuk lainulos su anwuk nu sum, \q2 Ac nga fah molela tulik nutum. \q1 \v 26 Nga fah oru mwet akkeokye kom in uniya sie sin sie; \q2 Elos ac fah sruhi ke akmas ac kasrkusrak. \q1 Na mwet e nukewa fah etu lah nga \nd LEUM GOD\nd*, \q2 El su molikomla ac aksukosokye kom. \q1 Elos fah etu lah nga God Kulana lun Israel.” \c 50 \q1 \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Ya kowos nunku mu nga supwala mwet luk in som likiyu \q2 Oana sie mukul su sisla mutan kial? \q2 Na, pia pwepu in fahsrelik an? \q1 Ya kowos nunku mu nga tuh kukakin kowos in akfalye soemoul luk, \q2 Oana sie mwet su kukakin tulik natul tuh elos in mwet kohs? \q1 Mo, kowos tuh som nu in sruoh ke sripen ma koluk lowos; \q2 Nga supwekowosla ke sripen orekma koluk lowos. \b \q1 \v 2 “Efu ku mwet luk uh tia porongeyu \q2 Ke nga som nu yorolos in molelos? \q1 Efu elos ku tia topuk pacl se nga pang? \q1 Mea, nga arulana munas in molelosla? \q1 Nga ku in akpaoyela meoa ke sap na luk, \q2 Ac oru tuh infacl uh in ekla nu ke acn mwesis, \q2 Na ik loac fah misa mweyen lisr kof. \q1 \v 3 Nga ku in oru yen engyeng uh in lohsrla, \q2 In oana elan asor ke sie mwet misa.” \s1 Akosten Lun Mwet Kulansap Lun \nd LEUM GOD\nd* \q1 \v 4 \nd LEUM GOD\nd* Fulatlana El lutiyu ma nga in fahk, \q2 Tuh nga in ku in akkeye mwet munas. \q1 Lotutang nukewa El oru nga in kena \q2 Tari lohng ma El ac lutiyu kac. \q1 \v 5 \nd LEUM GOD\nd* El ase etauk nu sik, \q2 Ac nga tiana lainul \q2 Ku forla lukel. \q1 \v 6 Nga fuhlelana elos in sringil fintukuk. \q2 Nga tia kutongolos ke elos fahk kas in akkolukyeyu \q2 Ac fis unen alut luk \q2 Ac ani nu in mutuk.\x - \xo 50:6 \xt Mt 26:67; Mk 14:65\x* \b \q1 \v 7 Tusruktu kas in akkoluk lalos koflana akmunasyeyu \q2 Mweyen \nd LEUM GOD\nd* Fulatlana El kasreyu. \q1 Nga sikulyuwi na ku, tuh nga in muteng ma elos oru. \q2 Nga etu lah nga ac tia akmwekinyeyuk, \q2 \v 8 Mweyen God El apkuran nu sik, \q2 Ac El fah akpwayei lah wangin ma koluk luk. \q1 Ya oasr mwet ac pulaik in orek tukak keik? \q2 Lela nga el in tukeni som nu ke nununku! \q2 Lela elan fahk tukak lal an we!\x - \xo 50:8 \xt Rom 8:33–34\x* \q1 \v 9 \nd LEUM GOD\nd* Fulatlana El ac loangeyu, \q2 Na su ku in akpwayei lah oasr ma koluk luk? \q1 Mwet nukewa ma orek tukak keik ac wanginla, \q2 Elos ac wanginla oana sie ipin nuknuk ma watilla uh. \b \q1 \v 10 Kowos nukewa su akfulatye \nd LEUM GOD\nd* \q2 Ac akos kas lun mwet kulansap lal, \q1 Sahp ac ku in lohsr inkanek ma kowos fahsr kac, \q2 Tusruktu lulalfongina in \nd LEUM GOD\nd*, ac fungyang nu sel. \q1 \v 11 Kowos nukewa su oru pwapa koluk in kunausla mwet saya \q2 Ac fah kunausyukla ke pwapa koluk lowos. \q1 \nd LEUM GOD\nd* El ac fah oru tuh in ouinge. \q1 Ke saflaiya uh kowos ac fah keok ke mwe ongoiya na koluk. \c 51 \s1 Kas In Akwoye Jerusalem \q1 \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Porongeyu, kowos su lungse moulla, \q2 Kowos su tuku nu yuruk in suk kasru. \q1 Nunku ke eot su kowos tuku kac me, \q2 Ac ke lufin eot ma tafleyukla kowos kac. \q1 \v 2 Nunku kacl Abraham, papa matu tomowos, \q2 Ac kacl Sarah, su oswekowosla. \q1 Ke pacl se nga tuh pangnol Abraham, srakna wangin tulik natul. \q2 Tusruktu nga akinsewowoyal ac sang tulik natul. \q2 Nga akpusye pac fwilin tulik natul. \b \q1 \v 3 “Nga ac fah akkalemye pakomuta luk nu sin Jerusalem, \q2 Nu selos nukewa su muta in siti lalos ma musalla. \q1 Acn we finne sie acn mwesis, nga fah oru tuh in sie ima, \q2 Oana ima se nga yukwiya Eden. \q1 Engan ac insewowo ac fah oasr we, \q2 Wi on in kaksak ac kulo nu sik. \b \q1 \v 4 Porongeyu, mwet luk, \q2 Porongo ma nga fahk uh. \q1 Nga sang mwe luti luk nu sin mutunfacl pus; \q2 Ma sap luk fah sang kalem nu selos. \q1 \v 5 Nga fah sa in tuku ac molelosla. \q2 Pacl in kutangla luk apkuranme. \q1 Nga sifacna fah leumi mutunfacl uh. \q2 Acn loessula soano nga in tuku. \q2 Elos tupan ke finsrak tuh nga in molelosla. \q1 \v 6 Ngetak ac liye kusrao; ac liye pac faclu! \q2 Kusrao fah wanginla oana kulasr uh; \q2 Ac faclu fah kulawi oana nuknuk mahi uh, \q2 Ac mwet we nukewa fah misa oana loang uh. \q1 Tusruktu lango su nga ac use fah oanna nwe tok. \q2 Kutangla luk fah tiana safla. \b \q1 \v 7 “Porongeyu, kowos su etu ma suwohs, \q2 Ac su eis mwe luti luk ac oakiya insia. \q1 Nimet sangeng ke mwet uh angon kowos ac fahk kas in akkolukye kowos. \q2 \v 8 Elos ac wanginla oana nuknuk ma watil uh kangla. \q1 Tusruktu molela su nga use ac fah oan nwe tok. \q2 Kutangla luk ac fah oan ke fwil nu ke fwil.” \b \q1 \v 9 \nd LEUM GOD\nd*, ngutalik ac kasrekut! \q1 Orekmakin ku lom ac molikutla; \q2 Orekmakin oana ke kom tuh oru in pacl oemeet ah. \q1 Kom pa tuh pakpakilya Rahab,\f + \fr 51:9 \fk Rahab: \ft soko wet lulap meoa ma srumunyuk in pulengfong lun mwet meet — kutu pacl uh pupulyuki nu ke facl Egypt.\f* wet lulap soko meoa, nu ke ip srisrik. \q1 \v 10 Kom pac pa tuh akpaoyela meoa ah, \q2 Ac orala innek soko sasla inkof uh, \q2 Tuh elos su kom ac molela in ku in fahsr kac. \q1 \v 11 Elos su kom tuh molela \q2 Fah sun acn Jerusalem ke engan. \q2 Elos fah alullul ac sasa ke engan. \q1 Elos ac fah engan ma pahtpat, \q2 Sukosokla liki asor ac sasao nwe tok. \b \q1 \v 12 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Nga pa akkeye kowos. \q2 Efu ku kowos in sangeng sin mwet ma sukawil moul la, \q2 Su ac sa na uli oana mah uh? \q1 \v 13 Ya kowos mulkunla \nd LEUM GOD\nd* su orekowosla, \q2 Su laknelik kusrao, \q2 Ac oakiya pwelung lun faclu? \q1 Efu ku kowos in muta in sangeng pacl nukewa \q2 Ke folo lalos su akkeokye kowos — \q2 Elos su akola in kunauskowosla? \q1 Kaskusrak lalos tia ku in sifil tuku nu fowos. \q1 \v 14 Ac tia paht, elos su muta in kapir ac fah aksukosokyeyukla. \q2 Elos ac moul arulana paht, \q2 Ac ac fah oasr na mongo nalos. \b \q1 \v 15 “Nga pa \nd LEUM GOD\nd* lowos. \q2 Nga mokleak meoa \q2 Ac oru noa uh in ngirngir. \q1 Inek pa \nd LEUM GOD\nd* Kulana! \q1 \v 16 Nga asroelik kusrao \q2 Ac oakiya pwelung lun faclu: \q1 Nga fahk nu sin mwet Jerusalem, ‘Kowos mwet luk! \q2 Nga asot tari mwe luti luk nu suwos, \q2 Ac nga loangekowos ke pouk.’” \s1 Saflaiyen Keok Lun Jerusalem \q1 \v 17 Jerusalem, ngutalik! \q2 Sifacna tukaskomyak ac tuyak! \q1 Kom numla tari cup in kaiyuk \q2 Su \nd LEUM GOD\nd* El sot nu sum in numla ke sripen kasrkusrak lal; \q2 Kom tuh numla, oru kom tukulkul.\x - \xo 51:17 \xt Fwack 14:10; 16:19\x* \q1 \v 18 Wangin mwet ac fah pwen kom, \q2 Wangin sie inmasrlon wen nutum \q2 Ac sruokya poum in kasrekom. \b \q1 \v 19 Oasr mwe ongoiya luo putati fom: \q2 Facl sum sikiyukla ke mweun, \q2 Ac mwet lom misa ke masrinsral. \q2 Wanginla mwet in pakomutom. \q1 \v 20 Ke insruwasrik in inkanek nukewa \q2 Mwet lom elos ikori ke munasla lalos. \q2 Elos oana deer ma srifusryuki sin mwet sruh kosro. \q2 Elos pulakin kuiyen kaskusrak lun God. \b \q1 \v 21 Kowos mwet keok in Jerusalem, \q2 Kowos su tukulkul oana mwet sruhi, \q1 \v 22 \nd LEUM GOD\nd* lowos El loangekowos ac fahk, \q1 “Nga eisla cup se ma \q2 Nga tuh sot nu suwos ke nga kaskusrak ah. \q1 Kowos ac tia enenu in sifil nim \q2 Wain se ma oru kowos tukulkul. \q1 \v 23 Nga ac fah sang cup sac nu selos su tuh akkeokye kowos, \q2 Nu selos su oru kowos oan fin inkanek uh \q2 Na elos fahsr fowos oana infohk uh pa kowos.” \c 52 \s1 God El Ac Molela Jerusalem \q1 \v 1 Jerusalem, folokonak ku ac pwengpeng lom meet ah! \q2 Siti mutal lun God, nokomang nuknuk oasku lom! \q1 Mwet pegan ac fah tia sifil ilyak ke mutunpot lom.\x - \xo 52:1 \xt Fwack 21:2, 27\x* \q1 \v 2 Jerusalem, osrokla kutkut an liki kom! \q2 Tukakek liki kutkut uh, ac muta fin tron lom! \q1 Mwet sruoh lun Zion, \q2 Tulala sein ma kaprikowosi! \p \v 3 \nd LEUM GOD\nd* Fulatlana El fahk nu sin mwet lal, “Ke pacl se nga tuh kukakinkowosyang nu in sruoh, wangin molo. In ouiya sacna, nga aksukosokye kowos ke wangin pac molo. \v 4 Ke kowos tuh som ac mutangan mwetsac in acn Egypt, kowos tuh som ke lungse lowos sifacna. Ne ouinge, Assyria el tuh uskowosla ke ku lal, ac wangin moul el oru keiwos. \v 5 Ac inge in acn Babylonia, lumah sacna pa orek nu suwos: kowos mwet sruoh, ac wangin moul orek keiwos. Elos su leumi kowos elos konkin, orek filang, ac aktaekye Inek pacl nukewa.\x - \xo 52:5 \xt Rom 2:24\x* \v 6 In pacl fahsru uh, kowos ac fah sifacna akilen lah nga God, ac nga pa kaskas nu suwos.” \b \q1 \v 7 Fuka woiya in liye \q2 Ke sie mwet utuk kas kasrma fineol uh me, \q2 Us pweng wo, pweng ke misla! \q1 El sulkakin kas in lango, ac fahk nu sin Zion, \q2 “God lom el leum!”\x - \xo 52:7 \xt Nah 1:15; Rom 10:15; Eph 6:15\x* \q1 \v 8 Mwet san lun siti uh elos ac sasa — \q2 Tukeni sasa ke engan. \q1 Elos ku in liye ke mutalos sifacna \q2 Foloko lun \nd LEUM GOD\nd* nu Zion. \b \q1 \v 9 Ngisyak ke pusren engan lulap, \q2 Kowos acn su musalla in Jerusalem! \q1 \nd LEUM GOD\nd* El fah molela siti lal \q2 Ac akwoye mwet lal. \q1 \v 10 \nd LEUM GOD\nd* El ac orekmakin ku mutal lal; \q2 El ac molela mwet lal, \q2 Ac faclu nufon fah liye. \q1 \v 11 Aklohya in som liki acn Babylonia, \q2 Kowos nukewa su us kufwa lun Tempul. \q1 Nimet kahlya kutena ma su tia fal in pusralyuk; \q2 Karingin kowos sifacna in mutal na, ac som.\x - \xo 52:11 \xt 2 Cor 6:17\x* \q1 \v 12 Pacl se inge kowos ac tia enenu in sulaklak mukuiyak, \q2 Mweyen kowos tia kaing. \q1 \nd LEUM GOD\nd* lowos El ac kol kowos. \q2 El fahsr meet liki kowos ac oayapa fahsr tukuwos. \s1 Sie Mwet Kulansap Keok \q1 \v 13 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Mwet kulansap luk el ac aksafyela ma nukewa itukyang kunal; \q2 El ac fah arulana akfulatyeyuk. \q1 \v 14 Mwet puspis tuh arulana lut ke elos liyal; \q2 Arulana kolukla lumahl, oru upa na in akilenyuk mu mwet se pa el. \q1 \v 15 Tusruktu inge, mutunfacl puspis fah lut sel, \q2 Ac tokosra uh ac fah fwefela sel, ac tia ku in fahk kutu ma. \q1 Elos ac fah liye ac kalem \q2 Ke ma elos tiana etu kac meet.”\x - \xo 52:15 \xt Rom 15:24\x* \c 53 \q1 \v 1 Mwet uh topuk, \q1 “Ku su lukun ku in lulalfongi ma kut srumun inge? \q2 Su ac ku in liye poun \nd LEUM GOD\nd* in ma inge?\x - \xo 53:1 \xt Rom 10:16; Jn 12:38\x* \q1 \v 2 Ma lungse lun \nd LEUM GOD\nd* pa inge, tuh mwet kulansap lal \q2 In kapak oana soko sak fusr ma yoki ac okahla in acn pao. \q1 El tia mangol ac el tia pac kato. \q2 Wanginna ma ac oru kut in lohang nu sel. \q1 Wangin ma wo kacl, ku ma fal in pwen mutasr nu sel. \q2 Wangin ma oru kut in ke apkuran nu yorol. \q1 \v 3 Kut srungal ac sisella. \q2 El mutangla keok ac waiok. \q1 Wanginna mwet ngetang nu sel. \q2 Kut pilesral ac tiana lohang nu sel. \b \q1 \v 4 “A el mutangla keok su fal in orek nu sesr, \q2 Ac waiok su ac ma lasr. \q1 Ke orek ouinge nu sel, kut pangon mu \q2 Mwe keok inge kaiyuk lun God nu sel.\x - \xo 53:4 \xt Mt 8:17\x* \q1 \v 5 A kanteyuki el ke sripen ma koluk lasr, \q2 Sringsring el ke ma koluk kut orala. \q1 Kut kwela ke sripen kalya ma el keok kac, \q2 Akwoyeyukla kut ke sringsring ma el eis.\x - \xo 53:5 \xt 1 Pet 2:24\x* \q1 \v 6 Kut nukewa oana sheep tuhlac, \q2 Kais sie sesr fahsr ke inkanek lal sifacna. \q1 A \nd LEUM GOD\nd* El filiya facl \q2 Kaiyuk su fal in ma nu sesr nukewa.\x - \xo 53:6 \xt 1 Pet 2:25\x* \b \q1 \v 7 “Orek El arulana koluk, a el pusisel in mutangla; \q2 El tiana fahkla sie kas. \q1 Oana soko sheep fusr ma akola in anwuki, \q1 Oana soko sheep ma kokola in kalkulla, \q2 El tiana fahkla sie kas.\x - \xo 53:7 \xt Fwack 5:6\x* \x - \xo 53:7 \xt 53:7–8; Orek 8:32–33\x* \q1 \v 8 Elos sruokilya, ac nununkal, ac kololla nu ke misa, \q2 A wangin sie lohang nu ke ongoiya lal. \q1 Anwuki el ke sripen ma koluk lun mwet lasr. \q1 \v 9 Filiyuki el in sie kulyuk yurin mwet koluk, \q2 El pukpuki inmasrlon mwet kasrup, \q1 El ne tia orala kutena ma koluk, \q2 Ku fahkla sie kas kikiap.”\x - \xo 53:9 \xt 1 Pet 2:22\x* \b \q1 \v 10 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Oakwuk luk pa elan keok; \q2 Misa lal uh sie mwe kisa in ase nunak munas. \q1 Ouinge el fah liye fwilin tulik natul; \q2 Ac fah loes moul lal, \q2 Ac ke sripal, oakwuk luk fah orekla. \q1 \v 11 Tukun sie moul na keok, el fah sifil insewowo; \q2 El fah etu lah el tia keok ke wangin. \q1 Mwet kulansap oaru luk, su nga insewowo kacl \q2 Fah polong kalyeiyuk lun mwet puspis, \q2 Ac ke sripal nga fah nunak munas nu selos. \q1 \v 12 Ouinge nga fah arulana akfulatyal, \q2 Ac sang acn sel inmasrlon mwet fulat ac ku. \q1 El sifacna asang moul lal \q2 Ac ipeis ke mwe ongoiya lun mwet koluk. \q1 El eis acn sin mwet koluk puspis, \q2 Ac el pre tuh in nunak munas nu selos.”\x - \xo 53:12 \xt Lk 22:37\x* \c 54 \s1 Lungse Lun \nd LEUM GOD\nd* Ke Israel \q1 \v 1 Jerusalem, meet kom tuh oana sie mutan wangin tulik natu. \q2 A inge kom ku in on ac sasa ke engan, \q1 Mweyen ac fah pus tulik nutum \q2 Liki sie mutan su mukul tuma tiana som lukel.\x - \xo 54:1 \xt Gal 4:27\x* \q1 \v 2 Akyokyelik lohm nuknuk sum an; \q2 Akloesyalik sucl kac, ac akkeyala kwi ma sruok sucl an! \q1 \v 3 Kom fah kulelik masrol lom ke siska nukewa; \q2 Mwet lom ac fah sifil eis facl ma \q2 Mutunfacl saya muta fac in pacl inge. \q2 Siti ma wangin mwet we in pacl inge ac fah tingtingi ke mwet. \b \q1 \v 4 Nimet sangeng — kom ac fah tia sifilpa akmwekinyeyuk; \q2 Kom ac fah tia sifilpa akpusiselyeyuk. \q1 Ac fah mulkinyukla tafongla lom ke pacl lom payuk fusr, \q2 Ac oayapa supwar lom ke kom katinmas. \q1 \v 5 El su orekomla El ac oana sie mukul tuma nu sum — \q2 \nd LEUM GOD\nd* Kulana pa Inel. \q1 God mutal lun Israel fah molikomla — \q2 El pa leumi faclu nufon. \b \q1 \v 6 Israel, kom oana sie mutan payuk fusr \q2 Su mukul tumal el sisella, ac arulana toasr insia. \q1 Tusruktu \nd LEUM GOD\nd* El pangonkomme nu yorol ac fahk: \q1 \v 7 “Nga tuh siskomla ke kitin pacl, \q2 A ke pakoten lulap luk, nga fah sifil eiskom. \q1 \v 8 Nga tuh kasrkusrak ac ngetla liki kom ke kitin pacl, \q2 Tusruktu inge nga fah fahkak lungse kawil luk nu sum.” \q1 Pa inge ma \nd LEUM GOD\nd* su molikomla El fahk. \b \q1 \v 9 “In pacl lal Noah nga tuh wulela mu \q2 Fahlu ac tiana sifilpa musalla ke sronot. \q1 Inge nga wulela in tiana sifil kasrkusrak sum. \q2 Nga fah tia sifilpa mulat nu sum ku kai kom.\x - \xo 54:9 \xt Gen 9:8–17\x* \q1 \v 10 Eol uh ac inging uh ku in mokukla, \q2 A lungse luk nu sum fah tiana safla; \q2 Nga fah liyaung wuleang in misla luk nwe tok.” \q1 \nd LEUM GOD\nd* su lungse kom El fahk ouinge. \s1 Jerusalem In Pacl Fahsru \q1 \v 11 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “O Jerusalem, sie siti keok su musalla tukun paka se \q2 Ac wangin mwet in akwoye kom, \q1 Nga fah sifil musaeak pwelung lom ke eot saok.\x - \xo 54:11 \xt 54:11–12; Fwack 21:18–21\x* \q1 \v 12 Nga fah musai tower lom ke eot ruby, \q2 Ac mutunpot sum ke eot saromrom oana e, \q2 Ac pot ma raunikomyak ke wek saok. \b \q1 \v 13 “Nga ac fah sifacna luti mwet lom, \q2 Ac oru tuh elos in kapkapak ac moul in misla.\x - \xo 54:13 \xt Jn 6:45\x* \q1 \v 14 Suwoswos ac pwaye ac fah oru kom in ku. \q2 Kom ac fah tia pulakin mwe keok ac mwe aksangang. \q1 \v 15 Fin oasr kutena mwet mweuni kom, \q2 El oru ke tia ma nga sapkin. \q1 Ac fah kutangyukla kutena mwet su mweun lain kom. \b \q1 \v 16 “Nga pa orala mwet orekma ke osra, \q2 Su tanak sie e ac orala kufwen mwe mweun. \q1 Nga pac pa orala mwet mweun, \q2 Su orekmakin kufwen mwe mweun in uniya mwet. \q1 \v 17 Tusruktu wangin kufwen mwe mweun ac fah kunauskomla. \q2 Ac fah oasr top lom nu selos nukewa su akkolukye kom. \q1 Nga fah loango mwet kulansap luk \q2 Ac oru tuh elos in kutangla.” \b \q1 \nd LEUM GOD\nd* pa fahk ma inge. \c 55 \s1 Pakoten Lun God \q1 \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Fahsru, kowos nukewa su malu — \q2 Kof pa inge! \q1 Fahsru kowos su wangin mani la — \q2 Mongo ac nim! \q1 Fahsru! Moul wain ac milk — \q2 Ac fah wangin molo!\x - \xo 55:1 \xt Fwack 21:6; 22:17\x* \q1 \v 2 Efu ku kowos sisi mani ke ma ac tia akinsewowoye kowos? \q2 Efu ku kowos sisla molin orekma lowos ac srakna masrinsral? \q1 Porongeyu ac oru ma nga fahk uh, \q2 Na kowos fah engankin mwe mongo ma wo emeet uh. \b \q1 \v 3 “Mwet luk, porongeyu ac fahsru nu yuruk; \q2 Fahsru nu yuruk, na ac fah oasr moul lowos! \q1 Nga ac oru sie wuleang inmasrlok ac kowos su wangin saflaiya, \q2 Ac nga fah sot nu suwos mwe insewowo ma nga tuh wuleang nu sel David.\x - \xo 55:3 \xt Orek 13:34\x* \q1 \v 4 Nga oru tuh elan sie mwet kol ac leum lun mutunfacl uh, \q2 Ac nga akkalemye ku luk kacl. \q1 \v 5 Inge kowos fah suli mutunfacl saya uh. \q2 Sie pacl ah, elos tuh tia etekowos, \q2 A inge elos ac kasrusr tuku in wi kowos! \q1 Nga, \nd LEUM GOD\nd* lowos, God mutal lun Israel, \q2 Fah oru ma inge nukewa in sikyak; \q2 Nga fah sot nu suwos sunak ac wolana.” \b \q1 \v 6 Suk \nd LEUM GOD\nd* ke kowos srakna ku in konalak, \q2 Pre nu sel inge ke El apkuran. \q1 \v 7 Lela mwet koluk in sisla ouiyen moul lalos, \q2 Ac in ekulla ouiyen nunak lalos. \q1 Lela elos in forla nu sin \nd LEUM GOD\nd* lasr; \q2 El pakoten ac sa in nunak munas. \q1 \v 8 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Nunak luk, tia oana nunak lowos, \q2 Ac inkanek luk siena liki inkanek lowos. \q1 \v 9 Oana ke kusrao arulana fulat liki faclu, \q2 Ouinge inkanek luk fulat liki inkanek lowos, \q2 Ac nunak luk liki nunak lowos. \b \q1 \v 10 “Kas luk oana snow ac af \q2 Ma kahk inkusrao me in aksroksrokye faclu. \q1 Af uh oru sacn uh in kap \q2 Tuh in oasr fita mwe yok, ac in isus fahko mwe mongo.\x - \xo 55:10 \xt 2 Cor 9:10\x* \q1 \v 11 Ac fah oapana inge ke kas ma nga fahk uh — \q2 Ac fah tia tafongla liki ma nga sapkin uh, \q2 A ac fah orekla ma nukewa fal nu ke lungse luk. \b \q1 \v 12 “Kowos ac fah som liki acn Babylon ke engan lulap; \q2 Ac fah kokola kowos liki siti uh in misla. \q1 Eol uh ac inging uh fah wowoyak ke on, \q2 Ac sak uh fah sasa ke engan. \q1 \v 13 Sak cypress fah kap ke acn ma mah fakfuk uh kapak we. \q2 Acn ma oasr kokul we inge, sak myrtle fah kapak we. \q1 Pa inge sie mwe akul ma ac oanna nwe tok, \q2 Sie mwe akesmak ke ma nga, \nd LEUM GOD\nd*, orala.” \c 56 \s1 Mutunfacl Nukewa Fah Ku In Weang Mwet Lun God \p \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sin mwet lal, “Oru ma suwohs ac pwaye, mweyen ac tia paht nga ac molikowosla. \v 2 Nga fah akinsewowoyalos su karinganang len Sabbath ac tia aklusrongtenye. Nga fah akinsewowoyalos su tia oru kutena ma koluk.” \p \v 3 Sie mwetsac su weang mwet lun God elan tia fahk mu, “\nd LEUM GOD\nd* El tia lela ngan wi mwet lal uh alu.” \p Sie eunuch elan tia nunku mu el tia ku in wi oaoala nu ke mwet lun God ke sripen el tia ku in orek tulik. \v 4 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sin kain mukul se ingan, “Kom fin akfulatyeyu ke kom karinganang len Sabbath, ac kom fin oru ma nga lungse ac oaru in liyaung wuleang luk, \v 5 na inem ac fah esamyuk in Tempul luk oayapa inmasrlon mwet luk, paht liki na funu oasr wen ac acn nutum. Kom ac fah tiana mulkinyukla.” \p \v 6 Na \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sin mwetsac su wela mwet lal, su lungse El ac kulansupwal, su akfulatye len Sabbath ac oaru in liyaung wuleang lal: \v 7 “Nga fah uskowosme nu Zion, fineol mutal luk, ac akenganye kowos in iwen pre sik, ac nga fah insewowo in eis mwe kisa ma kowos kisakin fin loang luk. Tempul sik fah pangpang iwen pre nu sin mwet in mutunfacl nukewa.”\x - \xo 56:7 \xt Mt 21:13; Mk 11:17; Lk 19:46\x* \p \v 8 \nd LEUM GOD\nd* Fulatlana, su folokonma mwet Israel lal nu yen selos liki sruoh, El wulela mu El ac use kutu pac mwet sayalos in welulosyang. \s1 Akkolukyeyuk Mwet Kol Lun Israel \p \v 9 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sin mutunfacl saya uh in tuku oana kosro lemnak ac kangla mwet lal. \v 10 El fahk, “Mwet kol nukewa, su ma kunalos in sensenkakin mwet luk, elos kun! Wangin ma elos etu. Elos oana kosro ngalngul in soan ma tiana wowo — elos oanna ac mweme. Elos lungse na pwaye motul! \v 11 Elos oana kosro oasroasr in mongo ma tia etu kihpi. Mwet kol inge wangin etauk lalos. Kais sie selos oru na ma elos lungse, ac suk na ma ac wo nu selos sifacna. \v 12 Mwet sruhi inge elos fahk, ‘Use kutu wain an kut in nim na ke kuiyasr! Len lutu uh ac fah wo liki na misenge!’” \c 57 \s1 Oasr Mwatan Mwet Israel Su Alu Nu Ke Ma Sruloala \p \v 1 Mwet wo uh misa, a wangin mwet nunku kaclos ku suk lah efu. Tusruktu ke elos misa tari, wangin mwe ongoiya ku in sonolos. \v 2 Elos su moulkin moul wo elos konauk misla ac mongla tukun misa lalos. \p \v 3 Kowos mwet koluk, fahsru in nununkeyuk kowos! Kowos tia wo liki mwet inutnut, mwet kosro, ac mutan su lungse kukakin manolos. \v 4 Su kowos isrun an? Kowos mwet kikiap, su kowos yayai uh? \v 5 Kowos alu nu sin god lun eslap ke kowos orek kosro ye sak oal sunowos ingan. Kowos sang tulik nutuwos tuh in mwe kisa ke luf inmasrlon eot uh apkuran nu pe infacl uh. \v 6 Kowos eis eot fwel we, ac alu nu kac in srulun god. Kowos okoala wain ac use mwe kisa wheat in mwe sang nu selos. Ya kowos nunku mu nga insewowo ke ma inge? \v 7 Kowos som nu fineol fulat in orek kisa nu ke ma sruloala, ouinge kowos tia pwaye nu sik. \v 8 Kowos tulokunak ma sruloala fohkfok lowos in lohm suwos sisken na mutunoa uh. Kowos sisyula. Kowos susarla ac sroang nu fin mwe oan kiowos wi mwet kawuk lowos su kowos moli in oan yuruwos. Ouinge sun lungse koluk lowos. \v 9 Kowos fifla ke ono keng ac mosrwekowosla ke mwe akmusra, ac som alu nu sin god Molech. Kowos supwala mwet utuk kas nu yen loessula, finne nu in facl lun misa, in suk god saya in alu nu kac. \v 10 Kowos ne totolana in suk god saya ingan, a kowos tiana fuhleak. Kowos tiana munasla ke sripen kowos pangon mu ma sruloala fohkfok lowos ingan sot ku nu suwos. \p \v 11 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Su god inge ma oru kowos sangeng, pwanang kowos kikiap nu sik ac tiana esamyu? Ya kowos tila akfulatyeyu mweyen in pacl na loeloes nga misla ac tia kaskas nu suwos? \v 12 Kowos nunku mu ma kowos oru an pwayena, tusruktu nga fah fahkak luman orekma koluk lowos in eteyuk, ac ma sruloala lowos ac fah tia ku in kasrekowos. \v 13 Pacl kowos wowoyak in suk kasru, lela ma sruloala lowos ingan in molikowosla! Kitin eng na srisrik ku in okulosla! A elos su lulalfongiyu elos fah mutana in facl se inge, ac alu nu sik in Tempul luk.” \s1 Wulela Lun God In Kasru Ac In Akkeyala \p \v 14 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Musai inkanek uh, ac akoela! Lela mwet luk in foloko nu yuruk. Eisla ma nukewa su kosrala inkanek lalos! \p \v 15 “Nga God fulat ac mutal, su moul ma pahtpat. Nga muta in sie acn fulat ac mutal, tusruktu nga oayapa muta yurin mwet pusisel ac mwet auliyak, tuh nga in ku in aksasuye lulalfongi ac finsrak lalos. \v 16 Nga sang moul nu sin mwet luk, ac nga fah tia kolla mulat luk ac amei yorolos nwe tok. \v 17 Nga tuh kasrkusrak selos ke sripen ma koluk ac nunak in rapku lalos, ouinge nga tuh kalyaelos ac ngetla lukelos. Tusruktu elos likkekelana ac fahsrna ke ouiya koluk lalos. \p \v 18 “Nga liye tari ma elos oru, tusruktu ne ouinge nga fah akkeyalosla. Nga fah kololos ac kasrelos, ac nga fah akwoyalos su tung. \v 19 Nga sang misla nu selos su muta apkuran ac oayapa elos su muta loessula! Nga fah akkeyala mwet luk.\x - \xo 57:19 \xt Eph 2:17\x* \v 20 Tusruktu mwet koluk elos oana noa meoa ma tia tui in sisak kutkut ac ma fohkfok nu fin acn uh.” \v 21 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Wangin misla nu sin mwet koluk.”\x - \xo 57:21 \xt Isa 48:22\x* \c 58 \s1 Lalo Pwaye \p \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Wowoyak ke kuiyom nufon! Fahk nu sin mwet luk mwet Israel ke ma koluk lalos! \v 2 Elos alu nu sik len nukewa, ac fahk mu elos kena etu mwe luti luk ac in akos ma sap luk. Elos fahk mu elos lungse nga in sang nu selos ma sap suwohs, ac elos insewowo na in alu nu sik.” \p \v 3 Mwet uh siyuk, “Efu ku kut in lalo \nd LEUM GOD\nd* El fin tiana liye? Mwe mea kut in tia mongo El fin tia lohma nu sesr?” \p \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu selos, “Mweyen ke pacl kowos lalo uh, kowos oru na lungse lowos sifacna, ac kowos akkohsye mwet orekma lowos. \v 4 Lalo lowos uh oru kowos in mongsa, na kowos akukuin ac anwuk. Ya kowos nunku mu nga ac lohng pre lowos ke lalo ouinge? \v 5 Pacl kowos lalo, kowos sifacna oru kowos in keok. Kowos suwoli nwe ten oana soko loa kuruweni, ac kowos laknelik nuknuk yohk eoa ac sang apat nu fac kowos in ona fac. Ya kowos pangon mu pa ingan lalo uh? Ya kowos nunku mu nga engankin? \p \v 6 “Kain lalo se ma nga lungse uh pa inge: tulalosla su kapir ke nununku sesuwos, ac aksukosokye mwet su kowos akkeokye. \v 7 Sang mongo nun mwet masrinsral, ac usak mwet sukasrup ma wangin lohm se nu in lohm suwos. Sang nuknuk nu sin mwet su enenu nuknuk, ac tia srangesr in kasru mwet in sou lowos sifacna.\x - \xo 58:7 \xt Mt 25:34\x* \p \v 8 “Na kulang luk fah tolkowosyak oana kalmen faht in lotutang, ac kinet keiwos ac fah sa in mahla. Nga fah wi kowos pacl nukewa in moli kowos. Ac nga fah loangekowos yen nukewa. \v 9 Pacl kowos pre, nga fah topuk kowos. Pacl kowos pang nu sik, nga fah lohng kowos. \p “Kowos fin tulokinya ma upa kowos sang akkeokye mwet, ac tia sifil aklusrongtenye mwet, ku fahk kas in pirakak lain mwet, \v 10 ac kowos fin kite mwet masrinsral, ac kasrelos su muta in enenu, na lohsr su apinkowosla fah ekla oana kalmen faht ke infulwen len. \v 11 Na nga fah kol kowos pacl nukewa, ac akfalye mwe enenu lowos ke kowos fahsr yen mwesis. Nga fah akkeye kowos ac oru kowos in ku na. Kowos ac fah oana sie ima yohk kof we, oana sie unon in kof ma tiana mihnla. \v 12 Mwet lowos fah sifil musaela lohm ma musalla pacl na loeloes. Musa sacn ac orek fin pwelung meet ah. Ac fah eteyuk mu kowos mwet su sifilpa musaeak pot lun siti uh, ac sifil tulokunak lohm ma tuh musalla ah.” \s1 Ma Lanen Karinginyen Len Sabbath \p \v 13 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Kowos fin oru len Sabbath in sie len mutal, ac tia ukwe lungse lowos sifacna ke len sac; kowos fin saokkin len mutal luk, ac akfulatye ke kowos tia fufahsryesr loes, ku orekma, ac tia fahk kas lusrongten ke len sac, \v 14 na kowos ac fah pulakin insewowo ke sripen kowos kulansupweyu. Nga ac fah oru mwet in mutunfacl nukewa in akfulatye kowos, ac kowos ac fah usrui facl se su nga tuh sang nu sel Jacob, papa matu tomowos. Nga, \nd LEUM GOD\nd*, pa fahk ma inge.” \c 59 \s1 Mwet Palu El Fahkak Ma Koluk Lun Mwet Uh \p \v 1 Nimet nunku mu \nd LEUM GOD\nd* El arulana munas in molikowosla, ku arulana sulohng ke kowos pang nu sel in suk kasru! \v 2 Ma koluk lowos srikowosla liki God ke kowos srike in alu nu sel. Ma koluk lowos pa oru El tia lohng kowos uh. \v 3 Oasr mwatan akmas, sulallal, ac kikiap lowos. \p \v 4 Kowos tiana suk inkanek pwaye ac suwohs. Ke kowos usak mwet nu in nununku, kowos lulalfongi sramsram kikiap in akwoyekowos. Kowos akfahsrye pwapa sulal lowos in akkolukye mwet ngia. \v 5 Kikiap lowos uh oswela atro lun wet pwasin, ac kutena mwet su kang atro inge ac misa. Kowos fin itungya sie atro inge na soko wet sulallal ac tuku kac. Kowos orek mungangu oana pwepenu, \v 6 na mungangu ingan tia ku in nukumyuk, ac tia ku in afinkowosi. Pwapa sulal lowos an wangin sripa — oana nuknuk ma orekla ke mungangu. \v 7 Pacl nukewa kowos lumahla in oru ma koluk, ac kowos salka in tari orekla. Wanginna alolo lowos in uniya mwet wangin mwata. Yen nukewa ma kowos fahsr liki, arulana yohk ma musalla we,\x - \xo 59:7 \xt 59:7–8; Rom 3:15–17\x* \v 8 ac wangin mwet inse misla ke pacl kowos ac sikyak uh. Ma nukewa kowos oru uh sesuwos. Kowos fahsr ke inkanek kururu soko, ac wangin mwet su fahsr ke innek soko ingan ac fah moulla. \s1 Mwet Uh Fahkak Ma Koluk Lalos \p \v 9 Mwet uh fahk, “Inge kut etu lah efu ku God El tia molikutla lukelos su akkeokye kut. Kut finsrak ke kalem kut in fahsr kac, a lohsr mukena pa kut liye. \v 10 Kut kahlimin acn uh oana mwet kun. Kut tukulkul ke infulwen len oana in fong, oana kut in oasr in facl lohsr lun misa. \v 11 Kut sangeng ac toasrla. Kut kena God Elan molikutla liki mwe keok ac tafongla, tusruktu wangin ma sikyak. \p \v 12 “\nd LEUM GOD\nd*, orekma koluk lasr ma lain kom uh puslana. Ma koluk lasr sifacna fahkkutyak. Kut arulana kalem kac nufon. \v 13 Kut tuyak lain kom, siskomla, ac srunga fahsr tukum. Kut akkeokye mwet saya ac forla liki kom. Nunak lasr tafongla, ac kas lasr kikiap. \v 14 Kut sisla nununku suwohs, pwanang ma suwohs uh loesla liki kut. Ke acn in tukeni lun mwet uh ma pwaye uh tiana orekmakinyuk, ouinge wangin acn sin ma suwohs. \v 15 Ke sripen sriklana ma suwohs, oru kutena mwet su tila oru ma koluk el sifacna konauk lah lainyuk el sin mwet orekma koluk.” \s1 \nd LEUM GOD\nd* El Akoo In Molela Mwet Lal \p \nd LEUM GOD\nd* El liye ma inge, ac El arulana toasr lah suwoswos uh wanginla. \v 16 El lut ke El liye lah wangin mwet in kasru mwet akkeokyeyuk. Ke ma inge El ac orekmakin ku lal sifacna in molelosla ac in eis kutangla.\x - \xo 59:16 \xt Isa 6:5\x* \v 17 El fah nokomang suwoswos oana sie mwe loeyuk iniwal, ac el fah sunya lango in oana sie susu osra. El fah nokmulang ke sulela na ku lal sifacna in oakiya ma suwohs, ac in kai ac foloksak ke ma sufal ma mwet uh keok kac.\x - \xo 59:17 \xt Eph 6:14, 17; 1 Thes 5:8\x* \v 18 El fah kalyei mwet lokoalok lal fal nu ke ma elos oru, finne elos su muta in facl loesula. \v 19 Kutulap lac nwe roto, mwet nukewa fah sangeng sel ac ke ku lulap lal. El ac fah tuku oana soko infacl sronoti, ac oana sie eng upa ma tuhyak. \p \v 20 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sin mwet lal, “Nga ac fah tuku nu Jerusalem in loangekowos ac moli kowos nukewa su forla liki ma koluk lowos.\x - \xo 59:20 \xt Rom 11:26\x* \v 21 Ac nga oru wuleang se inge yuruwos: Nga sot ku luk ac mwe luti luk tuh in ma lowos nwe tok, ac ingela kowos in akosyu ac luti tulik nutuwos ac filin tulik nutuwos in akosyu ke pacl nukewa fahsru.” \c 60 \s1 Wolana Lun Jerusalem Ke Pacl Fahsru \q1 \v 1 Jerusalem, tuyak ac tolak oana faht; \q1 Wolana lun \nd LEUM GOD\nd* srekomi! \q1 \v 2 Lohsr matoltol ac fah afinya mutunfacl ngia, \q1 A kalem lun \nd LEUM GOD\nd* fah tolkomyak, \q1 Ac wolana lal ac fah wi kom. \q1 \v 3 Mutunfacl puspis ac fah tuku nu ke kalem lom, \q1 Ac tokosra uh nu ke kalmelik lun len sasu lom. \b \q1 \v 4 Ngetla ac liye ma sikyak uh: \q1 Mwet lom elos fahsreni tuh elos in foloko nu yen selos! \q1 Wen nutum fah tuku liki acn loessula; \q1 Acn nutum ac fah utuk tuku oana tulik srisrik. \q1 \v 5 Kom ac liye ma inge ac sessesla ke engan, \q1 Ac insiom ac fah kihmkimyak kac. \q1 Mwe kasrup lun mutunfacl uh ac fah utukeni nu yurum; \q1 Kasrpalos ac fah utuk tuku fin meoa me. \b \q1 \v 6 Camel puspis ac fah tuku liki acn Midian ac Ephah. \q1 Ac fah tuku pac liki acn Sheba, utuk gold ac ma keng. \q1 Mwet uh ac fah sulkakunelik pweng wo \q1 Ke ma \nd LEUM GOD\nd* El oru! \q1 \v 7 Sheep nukewa in acn Kedar ac Nebaioth \q1 Ac fah utuku nu yurum in mwe kisa — \q1 Ac fah kisakinyuk fin loang uh in akinsewowoye \nd LEUM GOD\nd*. \q1 \nd LEUM GOD\nd* fah oru Tempul lal in wolana liki meet ah. \b \q1 \v 8 Mea kasrusr tuku mui ingo oana sohk lun pukunyeng uh, \q1 Oana wule ma sohk folok nu acn selos? \q1 \v 9 Oak puspis pa ingo, su tuku liki acn loessula \q1 In folokonma mwet lun God nu yen selos. \q1 Elos utuk silver ac gold in akfulatye Inen \nd LEUM GOD\nd*, \q1 God mutal lun Israel, \q1 Su oru mutunfacl nukewa in akfulatye mwet lal. \b \q1 \v 10 \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sin Jerusalem, \q1 “Mwetsac fah sifil musai pot lom, \q1 Ac tokosra lalos fah kulansupwekom. \q1 Ke mulat luk nga tuh kalyei kom, \q1 Tusruktu inge nga fah akkalemye \q1 Lungse ac pakoten luk nu sum. \q1 \v 11 Mutunpot lom ac fah ikak ke len ac fong \q1 Tuh tokosra lun mutunfacl puspis \q1 Fah ku in us mwe kasrup lalos nu yurum.\x - \xo 60:11 \xt Fwack 21:25–26\x* \q1 \v 12 Tusruktu mutunfacl ma tia kulansupwekom \q1 Ac fah arulana sikiyukla. \q1 \v 13 “Sak ma wo oemeet ke insak lun Lebanon — \q1 Sak pine, juniper, ac cypress — \q1 Ac fah utuku in sifil musai kom, Jerusalem, \q1 In oru Tempul luk in kato \q1 Ac oru siti luk in oasku. \q1 \v 14 Wen nutin mwet su tuh akkeokye kom \q1 Fah tuku ac epasr ac alu nu sum. \q1 Elos nukewa su srungakom meet ac fah faksufi ke niom. \q1 Elos fah pangon kom ‘Siti lun \nd LEUM GOD\nd*,’ \q1 ‘Zion, Siti lun God Mutal lun Israel.’\x - \xo 60:14 \xt Fwack 3:9\x* \b \q1 \v 15 “Ac fah tia sifilpa sisila ac srungayuk kom, \q1 Sie siti wangin mwet muta we ac mwesisla. \q1 Nga fah oru kom in pwengpeng ac kato, \q1 Sie acn in engan nwe tok. \q1 \v 16 Mutanfahl ac tokosra ac fah karingin kom \q1 Oana sie nina su katiti tulik natul. \q1 Kom fah etu lah nga, \nd LEUM GOD\nd*, pa molikomla, \q1 Lah God Kulana lun Israel El aksukosokyekomla. \b \q1 \v 17 “Nga fah usot gold in aolla bronze, \q1 Nga fah usot silver ac bronze in aolla osra ac sak, \q1 Ac osra in aolla eot. \q1 Mwet leum lom fah tia sifil akkeokye kom; \q1 Nga fah oru elos in leumi kom ke suwohs ac misla. \q1 \v 18 Sulallal ac fah tia sifil lohngyuk. \q1 Musalla lulap ac fah tia sifilpa osrokak acn sum uh. \q1 Nga fah lisring kom ac loangekom oana sie pot ku; \q1 Kom fah kaksakinyu mweyen nga molikomla. \b \q1 \v 19 “Kom ac tia sifil enenu faht in kalem lom ke len, \q1 Ku malem in kalem lom ke fong. \q1 Nga, \nd LEUM GOD\nd*, ac fah kalem lom nwe tok. \q1 Kalem ke wolana luk fah tolkomyak.\x - \xo 60:19 \xt Fwack 21:23; 22:5\x* \q1 \v 20 Len in asor lom ac fah safla. \q1 Nga, \nd LEUM GOD\nd*, ac fah kalem lom nwe tok, \q1 Su ac oan paht liki faht ac malem. \q1 \v 21 Mwet lom nukewa fah oru ma suwohs, \q1 Elos fah usrui facl se inge nwe tok. \q1 Nga oralosla ac oakelosi, \q1 In fahkak wolana luk nu sin mwet nukewa. \q1 \v 22 Finne sruf se ma srik ac pusisel liki nukewa lom, \q1 Ac fah puseni ac yokelik oana sie mutunfacl na ku. \q1 Nga fah oru ma inge in sa sikyak \q1 Ke pacl fal. \q1 Nga pa \nd LEUM GOD\nd*!” \c 61 \s1 Pweng Wo Ke Molela \q1 \v 1 Ngun lun \nd LEUM GOD\nd* Fulatlana oan fuk. \q1 El suleyula, mosrweyula ac supweyume \q1 In use pweng wo nu sin mwet sukasrup, \q1 In akkeyala insien mwet su munasla finsrak la, \q1 In fahkak lah God El aksukosokye mwet sruoh, \q1 Ac El tulala elos su muta in kapir.\x - \xo 61:1 \xt Mt 11:5; Lk 7:22\x* \x - \xo 61:1 \xt 61:1–2; Lk 4:18–19\x* \q1 \v 2 El supweyume in sulkakin \q1 Lah pacl uh summa \q1 Ke \nd LEUM GOD\nd* El fah molela mwet lal, \q1 Ac kutangla mwet lokoalok lalos. \q1 El supweyume in akwoyalos nukewa su asor,\x - \xo 61:2 \xt Mt 5:4\x* \q1 \v 3 Ac in oru tuh elos su mwemelil in Zion \q1 In engan ac insewowo, ac tia asor, \q1 Tuh elos in onkakin soko on in kaksak ac tia on in asor. \q1 Elos ac fah oana sak \q1 Ma \nd LEUM GOD\nd* sifacna El yukwiya. \q1 Elos nukewa fah oru ma suwohs, \q1 Ac mwet uh fah kaksakin God ke ma El orala. \q1 \v 4 Elos fah sifil musaela siti ma oanna sruala ke pacl na loes, \q2 Ac aksasuye acn ma musalla ke fwil puspis somla. \b \q1 \v 5 Mwet luk, mwetsac ac fah kulansupwekowos. \q1 Elos ac fah karingin un kosro nutuwos \q1 Ac imai acn suwos, ac liyaung ima in grape sunowos. \q1 \v 6 Ac fah eteyuk kowos lah kowos mwet tol lun \nd LEUM GOD\nd*, \q1 Mwet kulansap lun God lasr. \q1 Kowos fah engankin mwe kasrup lun mutunfacl puspis, \q1 Ac konkin lah ma ingan ma lowos. \q1 \v 7 Mwe mwekin ac mwe akkoluk nu suwos uh safla. \q1 Kowos fah muta in facl suwos sifacna, \q1 Ac mwe kasrup lowos ac fah yokelik pacl luo. \q1 Engan lowos fah oanna nwe tok. \b \q1 \v 8 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, \q1 “Nga lungse nununku suwohs, ac nga srunga pisrapasr ac orekma sesuwos. \q1 Nga fah oaru in sang ma lacne nu sin mwet luk, \q1 Ac nga fah oru sie wuleang kawil yorolos. \q1 \v 9 Elos ac fah pwengpeng inmasrlon mutunfacl uh. \q1 Mwet nukewa su liyalos fah etu \q1 Lah elos mwet su nga akinsewowoye.” \b \q1 \v 10 Jerusalem el arulana engankin ma \nd LEUM GOD\nd* El oru. \q1 God El nokmulang ke molela ac kutangla, \q1 Ac ma inge oana mwe naweyuk lun mutan se ac mukul se su akola in marut.\x - \xo 61:10 \xt Fwack 21:2\x* \q1 \v 11 In oana ke fita uh ac srunak ac kapak, \q1 Ouinge \nd LEUM GOD\nd* Fulatlana El fah molela mwet lal, \q1 Ac mutunfacl nukewa fah kaksakunul. \c 62 \q1 \v 1 Nga fah kaskas na in akkeye Jerusalem; \q1 Nga fah tia misla nwe ke na moliyukla el, \q1 Ac kutangla lal saromrom oana kalem lun sie e ke fong. \q1 \v 2 Jerusalem, mutunfacl puspis fah liye lah kom kutangla! \q1 Tokosra lalos nukewa fah liye wolana lom. \q1 Ac fah pangonyuk kom ke sie ine sasu \q1 Su \nd LEUM GOD\nd* sifacna El ac sot nu sum. \q1 \v 3 Kom ac fah oana sie tefuro kato nu sin \nd LEUM GOD\nd*. \q1 \v 4 Ac fah tia sifil pangpang kom “Sisla,” \q1 Ku facl sum ac tia pangpang “Sikiyukla.” \q1 Ine sasu lom uh pa “God El Insewowo Kacl.”\f + \fr 62:4 \fk God El Insewowo Kacl: \ft pa inge kalmen ine Hebrew se Hephzibah.\f* \q1 Facl sum fah pangpang “Sie Payuk Engan,”\f + \fr 62:4 \fk Sie Payuk Engan: \ft pa inge kalmen ine Hebrew se Beulah.\f* \q1 Mweyen \nd LEUM GOD\nd* El insewowo sum, \q1 Ac El ac fah oana sie mukul tuma nu ke facl sum. \q1 \v 5 Oana ke sie mukul fusr el eis sie mutan virgin in marut sel, \q1 El su lumwekomla fah payuk sum. \q1 Oana ke sie mukul el engankin mutan ma el tufacna marut sel, \q1 Ouinge God lom El fah engan sum. \b \q1 \v 6 Jerusalem, nga oakiya mwet san fin pot lom. \q1 Elos fah tia misla ke len ac fong. \q1 Elos mwet akesmakye \nd LEUM GOD\nd* \q1 Tuh Elan tia mulkunla wuleang lal. \q1 \v 7 Elos in tia lela Elan mongla nwe ke El sifil tulokunak Jerusalem \q1 Ac oru tuh in sie siti ma faclu nufon kaksakin. \b \q1 \v 8 \nd LEUM GOD\nd* El orala sie wuleang ku, \q1 Ac ke po ku lal El fah akpwayei: \q1 “Mwet lokoalok lom ac fah tia sifil kang wheat nom, \q1 Ac mwetsac ac fah tia sifil nim wain nimom. \q1 \v 9 A kowos su yukwiya ac kosrani wheat uh \q1 Fah mongo bread kac ac kaksakin \nd LEUM GOD\nd*. \q1 Kowos su karingin ac orani grape uh \q1 Fah nim wain kac ke inkul in Tempul sik.” \b \q1 \v 10 Mwet Jerusalem, kowos in illa liki siti uh \q1 Ac musai soko inkanek nu sin mwet lom su ac foloko! \q1 Akoo soko inkanek lulap; sisla eot kac uh! \q1 Tulokunak sie akul tuh mutunfacl puspis fah ku in etu \q1 \v 11 Lah \nd LEUM GOD\nd* El sulkakin kas inge nu sin faclu nufon: \q1 “Fahk nu sin mwet Jerusalem \q1 Lah \nd LEUM GOD\nd* El tuku in molikowosla, \q1 Ac El use mwet su El molela welul.”\x - \xo 62:11 \xt Isa 40:10; Fwack 22:12\x* \q1 \v 12 Kowos ac fah pangpang “Mutanfahl Mutal lun God,” \q1 “Mwet Moliyukla sin \nd LEUM GOD\nd*.” \q1 Ac fah pangpang Jerusalem “Siti se ma Lungkinyuk,” \q1 “Siti se ma Tia Sisila.” \c 63 \s1 Kutangla Lun \nd LEUM GOD\nd* Fin Mutunfacl Puspis \p \v 1 “Su tuku inge liki siti lun Bozrah in acn Edom? Su nukum nuknuk tuhnla ke srah inge, ac fahsr lal uh akkalemye lah oasr ku ac fulat lal?” \p \nd LEUM GOD\nd* pa inge, su kulana in molela, ac El tuku in sulkakin kutangla lal.\x - \xo 63:1 \xt 63:1–6; Isa 34:5–17; Jer 49:7–22; Ezk 25:12–14; 35:1–15; Amo 1:11–12; Oba 1–14; Mal 1:2–5\x* \p \v 2 “Efu ku nuknuk lal uh arulana srusra, oana sie mwet su futfut grape in orek wain?” \p \v 3 \nd LEUM GOD\nd* El topuk, “Nga futungya mutunfacl puspis oana grape uh, ac wangin mwet tuku kasreyu. Nga fotngolos in kasrkusrak luk, ac srah kaclos tuhnala acn nukewa ke nuknuk luk uh.\x - \xo 63:3 \xt Fwack 14:20; 19:15; Fwack 19:13\x* \v 4 Nga sulela mu pa inge pacl fal in molela mwet luk; pacl fal pac in kalyei mwet lokoalok lalos. \v 5 Nga lut ke nga ngetla ac liye lah wangin mwet tuku in kasreyu. Tusruktu kasrkusrak luk oru nga fokokoi, na nga eis kutangla ke ku luk sifacna.\x - \xo 63:5 \xt Isa 59:16\x* \v 6 In kasrkusrak luk, nga futungya mutunfacl puspis ac kunauselosla. Nga okoala srah kaclos nu fin fohk uh.” \s1 Pakoten Lun \nd LEUM GOD\nd* Nu Sin Israel \q1 \v 7 Nga fah fahkak ke lungse kawil lun \nd LEUM GOD\nd*. \q2 Nga kaksakunul ke ma nukewa El oru nu sesr. \q1 El arulana akinsewowoye mwet Israel \q2 Ke sripen pakoten ac lungse pwaye lal. \p \v 8 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Elos mwet luk; elos ac tia kiapweyu.” Ouinge El molelosla \v 9 liki mwe keok lalos nukewa. Tia lipufan se, a \nd LEUM GOD\nd* sifacna pa molelosla ke lungse ac pakoten lal. In pacl nukewa somla El nuna karinganulos, \v 10 a elos tuh utuk nunak lainul ac aktoasrye ngun mutal lal. Ke ma inge \nd LEUM GOD\nd* El ekla ac mwet lokoalok lalos, ac mweun lainulos. \p \v 11 Na elos esamak pacl meet ah, ke pacl lal Moses, mwet kulansap lun \nd LEUM GOD\nd*, ac elos siyuk, “El aya \nd LEUM GOD\nd* su molela mwet kol lun mwet uh liki meoa uh? El aya \nd LEUM GOD\nd* su sang ngun lal nu sel Moses, \v 12 su sang po ku lal nu ke lac po layot lal Moses, in sraclik kof uh ye mutalos, in pwanang Inel in pwengpeng ma pahtpat?\x - \xo 63:12 \xt Exo 14:21\x* \v 13 Su kololos sasla yen loal?” \p Elos tuh oana horse in acn mwesis ma fahsr ac tia tukukul. \v 14 Oana un cow ma pwenyukla nu in sie infahlfal kasrup fohk we, ouinge \nd LEUM GOD\nd* El sang mongla nu sin mwet lal. El kolla mwet lal, ac oru Inel in pwengpeng ac sunakinyuk. \s1 Sie Pre In Siyuk Ke Pakoten Ac Kasru \p \v 15 \nd LEUM GOD\nd*, ngeti nu facsr inkusrao me, yen kom muta we in acn mutal ac wolana sum. Pia nunak yohk lom kacsr uh? Pia ku lulap lom? Pia lungse ac pakoten lom? Nimet likinsai kut. \v 16 Kom papa tumasr. Papa matu tumasr, Abraham ac Jacob, finne tia akilen kut, tusruktu kom, \nd LEUM GOD\nd*, pa papa tumasr, su moli kut pacl nukewa. \v 17 Efu ku kom lela kut in kuhfla liki inkanek lom? Efu ku kom akupaye nunak lasr pwanang kut forla liki kom? Foloko ke sripalos su kulansupwekom, ac ke sripen mwet su nuna ma lom emeet me. \p \v 18 Kut, mwet mutal lom, tuh lisyukla sin mwet lokoalok lasr ke kitin pacl. Elos kunausya acn mutal sum. \v 19 Kom oru nu sesr oana kom in soenna leumi kut, ac oana kut in soenna mwet lom. \c 64 \p \v 1 Saok kom in seya inkusrao ac oatume! Eol uh lukun liye kom ac rarrar ke sangeng sum. \v 2 Oana ke e uh esukak etong ac oru kof uh in poel, ouinge tuku lom fah oru Inem in eteyuk sin mwet lokoalok lom, ac oru mutanfahl uh in rarrar ye motom! \v 3 Oasr pacl se meet kom tuh tuku ac oru mwe aksangeng lulap ma kut tiana nunku mu ac sikyak. Eol uh liye kom ac kusrusryak ke sangeng. \v 4 Wangin mwet nu liye ku lohng ke sie God oana kom, su orek mwenmen ouinge nu selos su filiya finsrak lalos in El.\x - \xo 64:4 \xt 1 Cor 2:9\x* \v 5 Kom insewowo in osun nu selos su engan in oru ma suwohs, elos su esam ouiyen moul ma kom lungse elos in moulkin. Kom tuh kasrkusrak sesr, a kut oru na ma koluk. Kom ne arulana toasr sesr, a kut srakna oru ma sutuu oemeet me. \v 6 Kut nukewa oru ma koluk; finne orekma wo ma kut oru, a fohkfok oana nuknuk fohkfok uh. Ke sripen ma koluk lasr, kut oana sra ma masla ac ukukla ke eng uh. \v 7 Wangin sie foroht nu sum in pre. Wangin sie som nu yurum in suk kasru. Kom wikinkomla sifacna liki kut, ac som liki kut ke sripen ma koluk lasr. \p \v 8 Tusruktu, \nd LEUM GOD\nd*, kom papa tumasr. Kut oana fohk kle, ac kom oana mwet orek ahlu kle. Kom orekutla, \v 9 ke ma inge, nimet arulana kasrkusrak sesr, ku esam na ma koluk lasr nwe tok. Kut mwet lom. Pakoten nu sesr. \v 10 Siti mutal nukewa sum ekla oana acn mwesis. Acn Jerusalem sikiyukla ac wanginla mwet we. \v 11 Tempul lasr uh firriyukyak — acn mutal ac kato se ma mwet matu lasr meet ah tuh kaksakin kom we. Acn nukewa ma kut lungse meet ah musalsalu. \v 12 \nd LEUM GOD\nd*, ya ma inge tiana wakrekom? Ya wanginna ma kom ac oru, ac kom ac akkeokye kut yohk liki ma kut ku in mutangla? \c 65 \s1 Kalyeiyuk Lun God Nu Sin Mwet Likkeke \p \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Nga tuh akola in topuk pre lun mwet luk, a elos tiana pre. Nga tuh akola elos in koneyuyak, a elos tiana srike in sukyu. Mutanfahl se inge tiana pre nu sik, nga finne akola pacl nukewa in topkolos, ‘Nga pa inge; nga fah kasrekowos.’\x - \xo 65:1 \xt Rom 10:20\x* \v 2 Nga akola pacl nukewa in paing mwet luk, su likkekelana in oru ma sutuu ac fahsr ke inkanek lalos sifacna.\x - \xo 65:2 \xt Rom 10:21\x* \v 3 Elos tiana mwekin in akkasrkusrakyeyu pacl nukewa. Elos oru mwe kisa nu ke ma sruloala in ima oal lalos,\f + \fr 65:3 \fk ima oal lalos: \ft liye Isa 1:29\f* ac furreak mwe keng fin loang lun mwet pegan. \v 4 Ke fong uh elos som nu in luf ac nu ke kulyuk, in lolngok yurin ngunin mwet misa. Elos kang ikwen pig ac nim sronin ikwa ma kisakinyuk ke ouiya lun mwet pegan. \v 5 Na elos fahk nu sin mwet ngia, ‘Nimet kaluku nu yorosr. Kut mutallana, ac sufal kowos in pusral kut.’ Nga koflana muteng kain mwet ouingan — kasrkusrak luk kaclos oana sie e na ngeng ma tia ku in kunla. \p \v 6 “Nga nunkala tari kalya ma fal nu selos, ac simla pac tari ma ac orek nu selos. Nga fah tia likinsai ma elos orala tari, a nga ac fah folokin nu selos \v 7 fal nu ke ma koluk lalos ac oayapa ma koluk lun mwet matu lalos. Elos esukak mwe keng fin inging uh ke nien alu lun mwet pegan, ac fahk kas koluk keik. Ouinge nga fah kaelos fal nu ke orekma koluk lalos.” \p \v 8 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Wangin mwet sisla ung in grape fon se, a elos ac srela ma wo kac in orekmakin nu ke wain. Ouinge nga fah tia pac kunausla mwet luk nukewa — nga ac molela mwet su kulansupweyu. \v 9 Nga ac fah akinsewowoye mwet Israel su ma in sruf lun Judah, ac fwilin tulik natulos fah usrui acn sik in eol uh. Mwet solla luk su kulansupweyu fah muta we. \v 10 Elos fah alu nu sik, ac fah pwen sheep ac cow natulos nu insroan mah in acn Tupasrpasr lun Sharon layen nu roto, ac nu Infahlfal in Ongoiya\f + \fr 65:10 \fk Infahlfal in Ongolya: \ft pa inge kalmen Achor; liye Jos. 7:24–26\f* layen nu kutulap.\x - \xo 65:10 \xt Jos 7:24–26\x* \p \v 11 “Tusruktu ac fah tia ouinge nu suwos su ngetla likiyu ac mulkunla Zion, eol mutal sik, ac alu nu sel Gad — god lun wo ouiya, ac nu sel Meni — god lun ongoiya. \v 12 Ac fah koluk ouiya nu suwos ac kowos ac anwuki ke cutlass, mweyen kowos tia topuk ke pacl nga pangon kowos, ku porongo ke pacl nga kaskas. Kowos sulela in seakosyu ac oru ma koluk. \v 13 Ouinge nga fahk nu suwos lah elos su alu nu sik ac akosyu fah pukanten mwe mongo nalos ac mwe nim nimalos, a kowos fah masrinsral ac malu. Elos ac fah engan, a kowos ac fah akmwekinyeyuk. \v 14 Elos ac fah on ke engan, a kowos ac tung ke asor ac toasr. \v 15 Inewos fah sie kas in selnga lun mwet solla luk. Nga, \nd LEUM GOD\nd* Fulatlana, fah lela in anwuki kowos. Tusruktu nga fah sang sie ine sasu nu selos su akosyu. \v 16 Kutena mwet in facl se inge su siyuk in akinsewowoyeyuk el, fah siyuk mwe insewowo sin God lun ma pwaye. Kutena mwet su orala kas in fulahk ku lal, fah oru ke Inen God lun ma pwaye. Ma koluk nukewa ke pacl somla ac fah wanginla ac mulkinyukla.” \s1 Ma Nukewa Orekla Sasu \p \v 17 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Nga orala kusrao sasu ac sie fahlu sasu. Ma meet ah ac fah mulkinyukla.\x - \xo 65:17 \xt Isa 66:22; 2 Pet 3:13; Fwack 21:1\x* \v 18 Kowos in engan ac insewowo nwe tok ke ma nga oru inge. Jerusalem sasu ma nga ac oru ac fah sessesla ke engan, ac mwet we ac fah insewowo. \v 19 Nga sifacna fah arulana enganak ke Jerusalem ac mwet we. Ac fah wangin pusren tung ac asor we.\x - \xo 65:19 \xt Fwack 21:4\x* \v 20 Tulik srisrik ac fah tia sifilpa misa ke srakna fusr, ac mwet nukewa ac fah loes moul lalos. Elos su moul nwe sun yac siofok ac fah liyeyuk mu elos srakna fusr. Mwet se fin misa meet liki pacl sacn, ac fah sie akul lah nga kalyaelos. \v 21 Elos fah musai lohm ac muta loac; elos ac yukwi ima in grape ac kang fahko kac. \v 22 Elos ac tia musai na kutepacna mwet muta loac. Elos ac tia yukwi ima in grape na kutepacna mwet nim wain kac. Tuh mwet luk fah moul paht, oana lusen moul lun sak uh. Elos ac arulana engankin fokin orekma lalos. \v 23 Orekma elos oru ac fah wo ouiya, ac tulik natulos fah tia sun ongoiya. Nga fah akinsewowoyalos ac fwilin tulik natulos nwe tok. \v 24 Meet liki safla pre lalos nu sik, nga ac topuk mwe siyuk lalos. \v 25 Kosro wolf ac sheep fusr ac fah tukeni mongo. Lion uh ac fah mongo mah oana cow uh, ac wet pwasin ac fah tia sifil sensenkinyuk. Fineol Zion, eol mutal sik, ac fah wangin kutena mwe ngal ku ma koluk we.”\x - \xo 65:25 \xt Isa 11:6–9\x* \c 66 \s1 \nd LEUM GOD\nd* El Nununku Mutunfacl Uh \p \v 1 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Kusrao pa tron luk, ac faclu ma loangeyen niuk. Na lohm fuka kowos ac ku in musai nu sik, ac kain in acn fuka kowos ac oru nga in muta we?\x - \xo 66:1 \xt Mt 5:34; 23:22; Mt 5:35\x* \x - \xo 66:1 \xt 66:1–2; Orek 7:49–50\x* \v 2 Nga na pa orala faclu ac yen engyeng uh nufon! Nga insewowo selos su inse pusisel ac su auliyak, elos su sangeng sik ac akosyu. \p \v 3 “Tusruktu mwet uh sulela in oru na lungse lalos sifacna. El su uniya soko cow mukul el oana mwet se su uniya sie mwet. El su kisakin soko sheep fusr el oana mwet se su koteya inkwawen soko kosro ngalngul. El su use sie mwe kisa wheat el oana mwet se su use srahn pig. El su orek mwe kisa keng el oana mwet se su pre nu ke sie ma sruloala. Elos insewowo in oru lumah na srungayuk ke alu uh. \v 4 Ke ma inge nga fah sulela pac in use mwe ongoiya lulap nu faclos — ma na elos arulana sangeng kac uh — mweyen ke nga pang nu selos elos tia topuk, ac ke nga kaskas elos tia lohng. Elos sulela in seakosyu ac in oru ma koluk.” \p \v 5 Porongo ma \nd LEUM GOD\nd* El fahk inge, kowos su sangeng sel ac aksol: “Ke sripen kowos inse pwaye nu sik, oru kutu sin mwet lowos sifacna elos srungakowos ac tiana lohwot nu suwos. Elos aksruksrukye kowos ac fahk, ‘Lela \nd LEUM GOD\nd* Elan akkalemye ku lal ac molikowosla, tuh kut in liye ke kowos ac enganak.’ Tusruktu elos sifacna ac fah mwekinla! \v 6 Kowos in porongo! Pusra lulap se kaskas in siti uh. Pusra se ma tuku liki Tempul uh pa pusren kaiyuk lun \nd LEUM GOD\nd* nu sin mwet lokoalok lal! \p \v 7 “Siti mutal sik el oana sie mutan su sa na oswela sie tulik meet liki na ngal in isus lal.\x - \xo 66:7 \xt Fwack 12:5\x* \v 8 Ya nu oasr mwet liye ku lohng lumah ouinge? Ya oasr mutunfacl nu isusla ke len se na? Zion fah tia enenu in keok paht meet liki mutunfacl sacn isusla. \v 9 Nimet nunku mu nga fah use mwet luk in sun pacl in isusla, a tia lela elos in isusla.” \nd LEUM GOD\nd* pa fahk ma inge. \q1 \v 10 Kowos in wi Jerusalem enganak; \q2 Kowos nukewa su lungse siti se inge, enganak kacl! \q1 Kowos nukewa su asor kacl meet \q2 Kowos in welul engan. \q1 \v 11 Kowos ac fah engankin mwe insewowo lal, \q2 Oana sie tulik su titi ke nina kial. \p \v 12 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Nga fah sot nu suwos misla ac insewowo kawil. Mwe kasrup lun mutunfacl puspis fah asrwot oana soko infacl ma tia ku in mihnla. Kowos ac fah oana sie tulik fusr ma katitiiyuk sin nina kial, kafisyukyak inpaol, ac oakoakiyuk ke lungse. \v 13 Nga fah akwoye kowos in Jerusalem oana sie nina akwoye tulik natul. \v 14 Pacl se kowos liye ma inge, kowos ac fah engan, na ac fah oru kowos in fokoko ac ku in mano. Ouinge kowos fah etu lah, nga, \nd LEUM GOD\nd*, kasrelos su akosyu, ac nga akkalemye kasrkusrak luk lain mwet lokoalok luk.” \p \v 15 \nd LEUM GOD\nd* El ac tuku wi e. El ac kasrusr fin sie paka in kalyaelos su El kasrkusrak se. \v 16 El ac fah orekmakin cutlass ac e in kai mwet nukewa fin fahlu su oasr mwata — ac mwet puspis ac fah anwuki. \p \v 17 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Pacl in safla uh apkuranme nu selos su aknasnasyalos nu ke alu pegan, su takla fahsr nu ke ima aol\f + \fr 66:17 \fk ima oal: \ft liye Isa 1:29\f* lalos, ac su mongo ikwen pig ac kisrik in pot ac mwe mongo saya ma srungayuk. \v 18 Nga etu nunak lalos ac orekma lalos. Nga ac tuku in eisani mwet in mutunfacl nukewa. Ke elos ac fahsreni, elos fah liye ma nga oru ke po ku luk, \v 19 ac elos ac fah etu lah nga pa kalyaelos. \p “Tusruktu nga fah filiya kutu selos, ac supwalosla nu ke mutunfacl, ac nu yen loessula, ma soenna lohng pweng keik ku liye wolana luk ac kulana luk: nu Tarshish, nu Pul ac Lud, wi mwet pisr oalel lalos, ac nu Tubal ac Javan. Inmasrlon mutunfacl puspis inge, elos fah sulkakin fulatlana luk. \v 20 Elos ac fah folokonma mwet wiowos nukewa liki mutunfacl puspis, oana sie mwe lung nu sik. Elos ac usalosme nu ke eol mutal sik in acn Jerusalem — fin horse, miul, ac camel, ac in chariot ac wagon — oana ke mwet Israel elos use mwe kisa wheat ke ahlu aknasnasyeyukla in orekmakinyuk in Tempul. \v 21 Nga fah eis kutu selos in oru orekma lun mwet tol ac mwet Levi. \p \v 22 “Oana ke faclu sasu ac kusrao sasu fah oan nwe tok ke ku luk, ouinge fwilin tulik nutuwos ac inewos ac fah oan nwe tok.”\x - \xo 66:22 \xt Isa 65:17; 2 Pet 3:13; Fwack 21:1\x* \v 23 \nd LEUM GOD\nd* El fahk, “Ke Kufwen Malem Sasu nukewa ac Sabbath nukewa, mwet in mutunfacl nukewa fah tuku ac alu nu sik inge in Jerusalem. \v 24 Ke elos mukuiyak in som, elos ac liye mano misa lun mwet su tuh lainyu. Wet ma kang manolos fah tiana misa, ac e se ma esukulos fah tiana kunla. Mwet nukewa ac fah arulana srunga liye mano misa inge.”\x - \xo 66:24 \xt Mk 9:48\x*