\id ECC  
\ide UTF8
\h ECCLESIASTES 
\toc1 Ecclesiastes 
\toc2 Ecclesiastes 
\toc3 Ecc 
\mt1 ECCLESIASTES  
\is1 Tukakinyen Book In ECCLESIASTES  
\ip Book in \bk Ecclesiastes\bk* fahkak nunak lun sie “Mwet Luti Lalmwetmet.” Mwet se inge akilen lah moul lun mwet uh fototo, ac oasr na amei inmasrlon mwet uh oayapa pus na ma sesuwos ac ma in akfohsyauk nunak lun mwet uh. Ke ma inge el pangon mu “moul uh ma lusrongten.” El tuh tia kalem ke oakwuk lun God, su kol ac karingin moul lun mwet uh. Tusruktu ne ouinge, el sang kas in kasru lal nu sin mwet uh elos in insianaung in orekma, ac in engankin mwe kite lun God ke kuiyalos ac ke lusen na moul lalos.  
\ip Pus na inmasrlon nunak lun mwet luti lalmwetmet se inge sikyak ke kas in sufan ac aktoasrye mwet uh. Tusruktu sripa se ma pwanang book se inge oan in Bible uh pa in akkalemye lah ouiyen lulalfongi ma Bible uh srumun uh arulana yohk kalmeya, ac fal nu sin mwet ma selulalfongi ac liye na layen koluk ke ma uh. Ke mwet uh ac rit book se inge elos ac mau akilenak nunak lalos sifacna kac, tusruktu elos ac konauk lah Bible se na ma fahkak nunak inge pa oayapa ase finsrak lasr in God su mwe aksasuye moul lun mwet uh, ac oayapa arulana akkalemye lah oasr sripen moul lun mwet uh.  
\is1 Takla Lun Koanon Book Se Inge  
\io1 Ya oasr sripen moul lun mwet uh? 1:1—2:26  
\io1 Kas lun mwet uh ke moul 3:1—11:8  
\io1 Kas in kaliya 11:9—12:8  
\io1 Kas in orani kalmac yohk 12:9–14  
\c 1  
\s1 Ya Oasr Kalmen Moul Uh?  
\p
\v 1 Pa inge kas lun sie Mwet Luti Lalmwetmet, wen natul David, su tuh tokosra in Jerusalem.   
\p
\v 2 Mwet Luti Lalmwetmet el fahk lah ma nukewa ma lusrongten na lusrongten! Moul uh wangin sripama na lusrongten se.  
\v 3 Kom orekma ac kemkatu in moul lom nufon, na mea oasr ma kom konauk kac?  
\v 4 Sie fwil uh somla ac sie fwil sifil tuku, a faclu nuna ouiya ah na.  
\v 5 Faht ah srakna tak ac srakna tili, na sa na in folok nu ke acn se ma el ac sifil takak we.  
\v 6 Eng uh tuh eir me ac som nu epang, ac sifil tuk — raun na raun.  
\v 7 Infacl nukewa sororla nu meoa, a meoa soenna sessesla. Kof uh folok nu yen infacl uh mutawauk we, ac sifilpa sororma.  
\v 8 Saflaiyen ma nukewa pa totola — sie totola na yohk su wangin kas fal in aketeya. Mutasr tia muti ke ma kut liye, ac insresr tia muti ke ma kut lohng.  
\v 9 Ma sikyak meet ac sifilpa sikyak. Ma orekla tari ac sifilpa orek. Wangin ma sasu in faclu nufon.  
\v 10 Mwet uh fahk, “Liye, ma sasu se pa inge!” Tusruktu sutuu, sikyak tari meet, oemeet liki na kut isusla ah.  
\v 11 Wangin mwet esam ma tuh sikyak in pacl meet ah, ac in pacl fahsru wangin mwet fah esam ma sikyak in len ingela.   
\s1 Mwet Luti Lalmwetmet Sac El Suk Kalmen Moul  
\p
\v 12 Nga, Mwet Luti Lalmwetmet, su tuh muta Jerusalem ac tokosra fin acn Israel nufon.  
\v 13 Nga nunkala ku sik mu nga ac tuni ac lutlut ke ma nukewa ma mwet uh oru fin faclu.  
\p God El ase orekma na toasr nu sesr mwet uh in oru.  
\v 14 Nga liye tari ma nukewa ma orek faclu, ac nga fahk nu sum, nufonna wangin sripaoana ukweyen eng uh.  
\v 15 Kom tia ku in aksuwosyela ma kihla; kom tia pac ku in oek ma wangin uh.   
\p
\v 16 Nga fahk nu sik sifacna, “Nga sie mwet na fulat, ac nga arulana lalmwetmet liki kutena mwet su leumi Jerusalem meet likiyu. Nga etu na pwaye lah mea lalmwetmet ac etauk.”\x - \xo 1:16 \xt 1 Tok 4:29–31\x*  
\v 17 Nga tuh sulela ku sik in etu ke kalmen etauk ac kalmen lalfon, oayapa ke lalmwetmet ac wel. Tusruktu nga konauk lah ma inge oana ukweyen eng uh.  
\v 18 Lalmwetmet lom fin yokelik, na fosrnga lom ac yokelik pac. Fin yokelik etauk lom, ac yokelik pulakinyen keok sum.   
\c 2  
\p
\v 1 Nga sulela ngan suk mwe akpwaryeyu tuh ngan ku in etu kalmen engan. Tusruktu nga konauk lah ma se inge wangin pac sripa.  
\v 2 Nga konauk lah israsr uh ma lusrongten, ac mwe akpwar uh wangin pac sripa.  
\v 3 Ke nga suk in akyokye lalmwetmet luk, nga sulela in akpwarye ikok ke wain, ngan sifacna pulakin lah mea lalfon. Nga tuh nunku mu ouiya se inge pa wo mwet uh in oru ke moul fototo lalos fin faclu.   
\p
\v 4 Orekma na yohk nga orala tari. Nga musaela lohm puspis nu sik, ac yukwiya ima in grape sunuk.\x - \xo 2:4 \xt 2:4–8; 1 Tok 10:23–27; 2 Chr 9:22–27\x*  
\v 5 Nga yukwiya ima mwe intoe, oayapa ima in sak nukewa ma ku in mongo fahko kac.  
\v 6 Nga pukanak lulu in kof in akoyohuye ima uh.  
\v 7 Nga moli mwet kohs puspis, mukul ac mutan, ac tulik natulos ma isusla inkul sik uh ma pac luk. Pisen cow ac sheep nutik pus liki kutena mwet saya su muta Jerusalem oemeet me.\x - \xo 2:7 \xt 1 Tok 4:23\x*  
\v 8 Tokosra lun mutunfacl nga leumi uh elos use silver ac gold ac ma saok puspis nu in nien fil ma saok luk. Mukul ac mutan elos on in akpwaryeyu, ac oasr mutan kulansap puspis kiuk fal nu ke lungse luk.\x - \xo 2:8 \xt 1 Tok 10:10; 14—22\x*   
\p
\v 9 Pwaye, nga fulat ac pwengpeng liki kutena mwet su muta Jerusalem emeet me, ac lalmwetmet luk kolyu pacl nukewa.\x - \xo 2:9 \xt 1 Chr 29:25\x*  
\v 10 Kutena ma su nga lungse, nga eis. Nga tia sifacna ikolyuwi nu ke kutena mwe pwar. Nga konkin ke ma nukewa nga orala, ac insewowo luk kac uh pa molo nu sik.  
\v 11 Na nga nunku ke ma nukewa nga orala, ac ke lupan kemkatu luk in orala, ac nga akilen lah wanginna sripa — ma nukewa ma lusrongten, oana ukweyen eng uh.  
\v 12 Pwayeiya uh, sie tokosra el ac oru na ma tokosra meet lukel ah oru.  
\p Ouinge nga mutawauk nunku lah mea kalmac tuh sie mwet in lalmwetmet, ku in sununta, ku in lalfon.  
\v 13 Na inge nga etu lah, “Lalmwetmet wo liki na lalfon, oana ke kalem uh wo liki lohsr.  
\v 14 Mwet lalmwetmet elos ku in liye acn elos fahsr nu we, a mwet lalfon uh tia ku.” Tusruktu nga etu pac lah ouiya sefanna pa soanekut kewa.  
\v 15 Nga sifacna nunku, “Ma ac sikyak nu sin mwet lalfon uh ac sikyak pacna nu sik. Ouinge mwe mea ngan lalmwetmet?” Na nga sifacna topuk, “Wangi — nwanginna pwaye sripa.”  
\v 16 Wangin mwet esam mwet lalmwetmet uh, ac wangin mwet esam mwet lalfon. In len fahsru uh, kut nukewa ac fah mulkinyukla. Kut nukewa ac fah misa, mwet lalmwetmet ac mwet lalfon oana sie.  
\v 17 Ke ma inge wanginna kalmen moul nu sik, mweyen wanginna ma nga eis kac sayen mwe lokoalok mukena. Ma nukewa ma lusrongten. Oana ngan ukwe na eng uh.   
\p
\v 18 Orekma nukewa ma nga orala wanginna kalmeya nu sik, mweyen nga etu lah ac ma na lun mwet se ma aolyula,  
\v 19 na el ac ku in lalmwetmet, ku el ac ku in lalfon, su etu? Tusruktu el pa ac la ma nukewa ma nga kemkatu kac — ma nukewa ma lalmwetmet luk uh ase nu sik fin faclu. Ma inge nukewa ma lusrongten.  
\v 20 Ouinge nga auli lah nga arulana kemkatu kac.  
\v 21 Kom orekmakin lalmwetmet, etauk, ac pisrla lom nufon in orala sie ma, na kom ac filiya nu sin sie su tia wi orekma kac. Wanginna sripa, ac tia pac suwohs!  
\v 22 Kom orekma ac fosrnga ke lusen moul lom nufon, ac mea nu sum kac?  
\v 23 Ke lusen na moul lom, ma nukewa kom oru use na inse fosrnga ac inse toasr. Finne ke fong, nunak lom koflana mongla ke nunkeya. Ma inge nukewa ma lusrongten.\x - \xo 2:23 \xt Job 5:7; 14:1\x*   
\p
\v 24 Ma se wo emeet mwet se in oru pa elan mongo ac nim ac insewowokin ma el kosrani. Ac nga akilen lah finne ma inge, ma tuku sin God me.\x - \xo 2:24 \xt Ecc 3:13; 5:18; 9:7; Isa 56:12; Lk 12:19; 1 Cor 15:32\x*  
\v 25 Su ku in mongo ku insewowokin moul lal God El fin tia sang nu sel?  
\v 26 God El sang lalmwetmet, etauk, ac insewowo nu selos su oru lungse lal, a El oru tuh mwet koluk uh in orekma, kosrani, ac karinganang, tuh ma elos eis in ku in itukyang nu selos su oru ma lungse lal. Ma inge nukewa ma lusrongten. Oana ukweyen eng uh.\x - \xo 2:26 \xt Job 32:8; Soa 2:6\x*   
\c 3  
\s1 Oasr Pacl Nu Ke Ma Nukewa  
\p
\v 1 Ma nukewa ma sikyak fin faclu sikyak fal nu ke pacl la.   
\q1
\v 2 Oasr pacl in isusla, ac pacl in misa,  
\q2 Oasr pacl in yukwiya, ac pacl in fusak.   
\q1
\v 3 Oasr pacl in uniya, ac pacl in akkeye,  
\q2 Oasr pacl in kunausla, ac pacl in musaeak.   
\q1
\v 4 Oasr pacl in tung, ac pacl in israsr,  
\q2 Oasr pacl in mwemelil, ac pacl in onsrosro.   
\q1
\v 5 Oasr pacl in sisalik eot uh, ac pacl in eisani eot uh,\f + \fr 3:5 \fk sisalik eot ... eisani eot e: \ft Yurin mwet Jew elos orekmakin kas inge in pupulyukkin pacl in tia tukeni oan, ac pacl in tukeni oan.\f*  
\q2 Oasr pacl in kafis, ac pacl in tia kafis.   
\q1
\v 6 Oasr pacl in suk, ac pacl in tila suk,  
\q2 Oasr pacl in liyaung, ac pacl in sisla.   
\q1
\v 7 Oasr pacl in seya, ac pacl in twani,  
\q2 Oasr pacl in kaskas, ac pacl in tia kaskas.   
\q1
\v 8 Oasr pacl nu ke lungse, ac pacl nu ke srunga,  
\q2 Oasr pacl nu ke mweun, ac pacl nu ke misla.   
\p
\v 9 Mea sie mwet el eis ke orekma nukewa lal?  
\v 10 Nga etu ke mwe utuk toasr ma God El filiya facsr.  
\v 11 El oaki pacl fal nu ke ma nukewa. El oaki nu sesr tuh kut in kena etu ke pacl fahsru, tusruktu El tia ase nu sesr in etu nufon ma El oru.  
\v 12 Ke ma inge nga akilen lah ma kut ku in oru pa in engan ac oru wo ke kuiyasr nufon ke lusen moul lasr uh.  
\v 13 Kut nukewa enenu in mongo ac nim ac engankin ma kut orekma nu kac. Ma inge mwe kite lun God.   
\p
\v 14 Nga etu lah ma nukewa God El oru uh ac oan ma pahtpat. Kut koflana laesla kutena ma nu kac ku eisla kutena ma liki. Ac God El oru ouinge tuh mwet uh in sunakunul ac akfulatyal.  
\v 15 Kutena ma su sikyak tari, sikyak pac in pacl inge. Kutena ma su ac fah sikyak in pacl fahsru, nuna sikyak tari meet. God El oru tuh ma inge in sikyak na sikyak.   
\s1 Ma Sesuwos Faclu  
\p
\v 16 Sayen ma inge, nga liye pac mu fin facl se inge, yen ma nununku suwohs ac pwaye eneneyuk in oasr we, ma koluk ac sesuwos pa oasr we.  
\v 17 Nga fahk nu sik sifacna, “God El fah nununku mwet suwoswos ac mwet koluk oana sie, mweyen ma nukewa ac kain in mukuikui nukewa fah sikyak in pacl fal la.”  
\v 18 Nga nunku tuh God El srike kut in akkalemye nu sesr lah kut tia sie na liki ma orakrak uh.  
\v 19 Ma kalem uh pa saflaiyen mwet uh, ac ma orakrak uh, oana sie. Elos kewa ma orekla ac oasr momong la, ac kewana ac misa. Mwet uh tia fulat liki ma orakrak uh, mweyen moul uh ma lusrongten nu seltal kewa.  
\v 20 Elos kewa ac som nu ke yen sefanna — nu infohk uh. Eltal na kewa orekla ke fohk, ac eltal na kewa fah sifil ekla nu kac.  
\v 21 Su ku in etu na pwaye lah ngunin mwet uh ac sowak nu lucng, ac ngunin ma orakrak uh ac som nu ten nu infohk uh?  
\v 22 Ouinge nga akilen lah ma se wo emeet kut in oru uh pa in engankin ma kut orala. Wangin pac ma saya. Kut tia ku in etu lah mea ac fah sikyak tukun kut misa.   
\c 4  
\p
\v 1 Na nga sifilpa liye ma sesuwos puspis ma orek faclu. Mwet uh akkeokyeyuk ac elos tung, ac wangin mwet in kasrelos. Wangin mwet in kasrelos, mweyen ku uh oasr sin mwet akkeokyalos.  
\v 2 Nga ke ouiyuk mwet ma misa tari — wo nu selos liki mwet su srakna moul.  
\v 3 Tusruktu elos su soenna isusla ac tia liye ma sesuwos ma nuna orek na faclu, elos pa wo nu se liki na mwet srakna moul, ku mwet misa tari.   
\p
\v 4 Nga etala pac lah efu ku mwet uh arulana orekma upa ac suk in usrnguk ma elos oru: mweyen elos aorekmai nu sin sie sin sie. Tusruktu ma inge ma lusrongten — oana ukweyen eng uh.  
\v 5 Oasr soakas se fahk mu mwet lalfon uh farpoeni ac sifacna masrinsralyal nwe ke el misa.  
\v 6 Sahp ac pwaye, tusruktu ma srisrik yurin sie mwet wi misla, wo liki kafofo ke ma pus, su oana ukweyen eng uh.   
\p
\v 7 Nga liye sie pacna ma lusrongten ke moul faclu.  
\v 8 Oasr sie mukul mukena muta. Wangin wen natul, ac wangin pac mwet lel, a el orekma pacl nukewa, ac soenna sun lungse lal ke mwe kasrup ma oan yorol. Ac ma nu sin su orekma upa lal uh, ac efu ku el pilesrala pacl in pwar lal uh? Wangin pac sripa in ouinge — sie ouiya na koluk in moulkinyuk.   
\p
\v 9 Mwet luo wo liki mwet se na, mweyen ke eltal tukeni uh eltal akasrui ke orekma laltal.  
\v 10 Sie seltal fin ikori, mwet se ngia ac ku in kasrel tulokunulak. A fin mwet se na ac el ikori, ac koluk nu sel mweyen wangin mwet in kasrel.  
\v 11 Ke pacl mihsrisr, mwet luo fin tukeni oan eltal ac fusrfusr na, a kom ac fusrfusr fuka kom fin mukena?  
\v 12 Mwet se ku in lain mwet se na ac kutangla, tuh el tia ku in kutangla kuiyen mwet luo. Soko sucl ma pipla ke koa tolkwe ac upa in wotla.   
\p
\v 13 Sie mwet fusr finne sukasrup a el lalmwetmet, ac wo liki sie tokosra su matu ac lalfon, su srangesr eis kas in kasru  
\v 14 mwet fusr sac finne illa liki presin ac akwalyeyukyak nu ke tokosra, oayapa el finne isusla sukasrup in tokosrai uh.  
\v 15 Nga nunku ke mwet nukewa su muta fin facl se inge, ac nga akilen lah oasr sie mwet fusr inmasrlolos su ac fah eis acn sin tokosra.  
\v 16 Pisen mwet tokosra se inge leumi uh arulana pus, koflana oekyukla, a fwil tokol an tiana srui orekma lal. Ma inge wangin sripa — oana ukweyen eng uh.   
\c 5  
\s1 Nimet Orek Wulela Ingunyar  
\p
\v 1 Karinganang fahsr lom nu in Tempul uh. Wo kom in som nu we in eis mwe lutlut, liki in orek kisa oana mwet lalfon su tia etu inmasrlon ma pwaye ac ma sutuu.  
\v 2 Nunkala in wo meet liki kom kaskas, ac nimet oru kutena wulela ingunyar nu sin God. El muta inkusrao ac kom muta fin faclu, ouinge nik kom fahk kas pus liki ma fal kom in fahk.  
\v 3 Kom fin nunak yokla kom ac mweme koluk, ac kom fin kaskas pusla, kom ac ku in fahk kas lalfon.  
\v 4 Ke kom oru sie wulela nu sin God, aksaye in akfalye. El tia insewowo sin mwet lalfon uh. Oru ma kom wulela kac.\x - \xo 5:4 \xt Psa 66:13–14\x*  
\v 5 Wo kom in tiana orek wulela, liki na kom in orek wulela ac tia akfalye.  
\v 6 Nimet lela kas lom uh in eiskomyang nu ke ma koluk, na kom fah tia enenu in som fahk nu sin mwet tol lun God lah kom tafongla. Efu kom ku oru God Elan kasrkusrak sum, ac kunausla ma kom orekma ac kemkatu kac?  
\v 7 Finne pukanten mweme lom, ac finne pukanten orekma lusrongten lom, ac finne pusla kaskas lom, kom ac enenu na in sunakin God ac akfulatyal.   
\s1 Moul In Mano Ma Lusrongten  
\p
\v 8 Nimet lut ke kom liye ke mwet kol lun sie mutunfacl elos akkeokye mwet sukasrup ac sruokya nununku suwohs lukelos. Kais sie mwet kol liyeyukyang sin sie su fulat lukel, ac eltal kewa karinginyuk selos su fulat lukelos.   
\p
\v 9 Fahko lun acn uh ma nu sin mwet nukewa. Sripa lun sie tokosra pa elan karingin nien ima uh.   
\s1 Mani  
\p
\v 10 Kom fin lungse mani, kom ac tia ku in muti; kom fin kena kasrup, ma kom ac eis ac fah tiana fal nu ke lungse lom. Ma inge wangin pac sripa.  
\v 11 Mwe kasrup lom fin yokelik, na ac puseni pac mwet kom kite. Pwayena ma wo kom ac eis kac uh pa kom ac etu lah kom kasrup.  
\v 12 Sie mwet orekma, finne fal ku sufal ma el kang, el ku in motulla wo. Tusruktu sie mwet kasrup, ke sripen puslana ma lal, el ac sensen ac koflana motulla.   
\p
\v 13 Pa inge sie lumah na koluk nga liye fin faclu: mwet uh ac karingin mani lalos nu ke sie pacl elos ac enenu,  
\v 14 ac tok tuhlac nufon ke sie orekma koluk oakwuk kac, na saflaiya wangin ma lula in tutafla nu sin tulik natulos.  
\v 15 Ke kut isusla nu faclu, wangin ma kut us, ac ke kut ac som liki faclu wangin pac ma kut ac us. Kut finne orekma upa, wangin ma kut ku in us wi kut.\x - \xo 5:15 \xt Job 1:21; Psa 49:17; 1 Tim 6:7\x*  
\v 16 Tiana fal in ouinge! Kut ac som oana ke kut tuku. Kut orekma kemkatu, oana kut in srike sruokya eng uh, a mea kut eis kac?  
\v 17 Kut moulkin moul in lohsr, asor, fosrnga, kasrkusrak, ac mas.   
\p
\v 18 Pa inge ma nga konauk uh: ma se wo emeet sie mwet in oru pa elan mongo ac nim ac engankin ma el orekma kac ke moul fototo lal ma God El sang nu sel. Pa inge oakwuk lun God nu sin mwet uh.  
\v 19 God El fin sang mwe kasrup ac acn nu sin sie mwet tuh elan engankin, fal elan sang kulo kac ac engankin orekma lal. Ma inge mwe kite sin God me.  
\v 20 Ke God El oru mwet sac elan engankin ma inge uh, el ac tia arulana nunku ke fototo moul lal uh.   
\c 6  
\p
\v 1 Nga liye pac lah fin facl se inge oasr sie ma koluk na yohk sikyak, ac mwet puspis wi pulakin.  
\v 2 God El ac sang mwe kasrup, sunak, ac acn nu sin sie mwet, aok el fas ke ma lungse lal nukewa. Na tok God El tia lela nu sel in engan kac. Siena mwet pa ac insewowokin, ac tia el. Tiana suwohs in ouinge. Arulana wangin sripa.  
\v 3 Mwet se fin oasr foko tulik natul ac loes moul lal, tusruktu tu el finne moul paht a el tia insewowo in moul lal, ku fin tia pukpuki el in wo, na nga ku in fahk mu wo nu sin tulik fusr se ma misa na osweyukla, liki mwet sac.  
\v 4 Wangin sripa in osweyukla tulik sac — el wanginla nu in lohsr, yen mulkinyukla el we.  
\v 5 El tiana liye kalem lun len uh, ku etu kutena ma ke luman moul uh, tusruktu el konauk mongla —  
\v 6 yohk liki na mwet se ma tiana insewowokin moul lal uh el finne moul yac luo tausin. Kalem lah eltal kewa ac som nu yen sefanna.   
\p
\v 7 Sie mwet el oru orekma lal nukewa ma na in konauk mwe mongo nal, tusruktu wangin pacl el muti kac.  
\v 8 Mea ac wo nu sin mwet lalmwetmet se liki mwet lalfon se? Oayapa wangin ma ac wo nu sin sie mwet sukasrup el finne moulkin moul wo inmasrlon mwet uh.  
\v 9 Ma inge ma lusrongten — oana ukweyen eng uh. Wo kom in falkin ma oasr yurum, liki kom in mwel kutu pacna ma saya pacl nukewa.   
\p
\v 10 Ma nukewa ma sikyak uh nuna oakwuki oemeet me, ac kut nukewa etu lah sie mwet el tia ku in akukuin nu sin sie su ku lukel.  
\v 11 Kom finne kaskas pusla ke akukuin, ac nuna wangin sripa wo ac tuku kac, ac kom tia pac eis wo kac.  
\v 12 Su ku in etu lah mea ac wo emeet nu sin sie mwet ke lusen moul fototo ac lusrongten se inge — sie moul su ac wanginla oana lul in pukunyeng? Su ku in etu ma ac sikyak fin faclu tukun kut misa?   
\c 7  
\s1 Mwe Nunak Ke Ouiyen Moul Uh  
\p
\v 1 Sie elah wo el wo liki ono keng yohk molo; ac len in misa lom wo liki len in isusla lom.\x - \xo 7:1 \xt Soa 22:1\x*   
\p
\v 2 Wo in som nu ke sie lohm ma oasr tung ac mwemelil we liki in som nu ke sie lohm ma mwet uh orek kufwa we, mweyen fal mwet moul uh in esam lah misa uh soanekut nukewa.   
\p
\v 3 Asor wo liki israsr — sahp ac oru kom ngetnget in asor, tusruktu ac akyokye etauk lom uh.   
\p
\v 4 Mwet se su nunku ke mwe engan pacl nukewa el sie mwet lalfon. Sie mwet lalmwetmet el nunku ke misa.   
\p
\v 5 Kas in kai sin sie mwet lalmwetmet, wo liki kas in kaksak lun mwet lalfon.   
\p
\v 6 Pacl se sie mwet lalfon el israsr, oana ke kokul uh ac kisassasla in sie e. Wanginna kalmeya.   
\p
\v 7 Sie mwet lalmwetmet fin kutasrik nu sin sie pac mwet, el orekma oana mwet lalfon. Kom fin eis molin eyeinse, kom sifacna akkolukyekomla.   
\p
\v 8 Sie ma aksafyeyukla, wo liki sie ma tufahna mutawauk.  
\p Mongfisrasr uh wo liki inse fulat.   
\p
\v 9 Nimet sa in mulat — sie ma lalfon pa in koko sripen mulat.\x - \xo 7:9 \xt Jas 1:19\x*   
\p
\v 10 Nikmet siyuk, “Efu ku ma meet ah wo liki na ma pacl inge uh?” Tiana kusen siyuk lalmwetmet se.   
\p
\v 11 Mwet nukewa su moul enenu in lalmwetmet. Mweyen lalmwetmet uh wo oana ke sie mwet el usrui ma wo.  
\v 12 Lalmwetmet ac fah asot nu sum inse misla oana mani uh. Lalmwetmet uh karingin moul lom, na pa inge ma wo ke etauk uh.   
\p
\v 13 Nunku ke ma God El orala. Sie mwet ac aksuwosyela fuka sie ma God El akkihyela?  
\v 14 Ke pacl ma nukewa wo nu sum uh, engankin; ac ke pacl ma upa uh sikyak, esam lah God El supu kewana pacl in engan ac pacl upa; kom koflana etu lah mea ac sikyak tok.   
\p
\v 15 Nga liye tari ma nukewa ke moul lusrongten luk. Oasr mwet sa na misa elos finne oru ma suwohs. Ac oasr mwet moul paht na elos finne oru ma koluk.  
\v 16 Ke ma inge nik kom arulana orek suwohs ku orek lalmwetmet — mwe mea kom in sifacna unikomi?  
\v 17 Tusruktu nik kom arulana eiskomyang in oru ma koluk ku oru ma lalfon — efu ku kom in misa meet liki pacl fal lom?  
\v 18 Karinginkomyang liki ouiya inge kewa. Kom fin akfulatye God, kom ac nuna sun wo ouiya.   
\p
\v 19 Lalmwetmet uh ac akwoye sie mwet yohk liki na ma mwet kol singoul ku in oru nu ke sie siti.   
\p
\v 20 Wangin sie mwet fin faclu oru ma suwohs pacl nukewa ac tiana orala sie tafongla.   
\p
\v 21 Nik kom lohang nu ke ma nukewa ma mwet uh fahk uh — sahp kom ac lohngak ke mwet kulansap lom el kaskas akkolukye kom,  
\v 22 ac kom sifacna etu lah kom fahk kas in akkolukye mwet pacl puspis.   
\p
\v 23 Nga orekmakin lalmwetmet luk in srike ma inge nukewa. Nga wotela na ku sik ngan lalmwetmet, tusruktu loesla likiyu.  
\v 24 Sie mwet ac konauk fuka lah mea kalmen moul uh? Arulana loalla nu sesr ac upala kut in kalem kac.  
\v 25 Tusruktu nga eisyuyang nu ke etauk ac lutlut; nga tuh sulela nga in suk lalmwetmet ac top nu ke mwe siyuk luk, ac in etu lupan koluk ac lalfon lun nikin uh.   
\p
\v 26 Oasr ma nga konauk mwen liki na misa uh, pa mutan se su lungse lal uh oana sie sruhf ku sie nwek. Paol ac sruokkomi oana soko sein. Sie mukul su oru ma lungse lun God el ku in kaingla liki mutan sac, a funu sie mukul koluk, mutan sac ac sruokilyana.  
\v 27 Na Mwet Luti Lalmwetmet el fahk, nga kais kutu srisrik na konauk ma inge ke nga suk top nu ke mwe siyuk luk uh.  
\v 28 Nga suk kutu pac top saya tuh wangin ma nga konauk. Nga konauk mukul sefanna inmasrlon tausin su nga ku in lulalfongi, ac tia siefanna mutan nga ku in lulalfongi.  
\v 29 Pa inge ma nga lotela: God El orekutla suwohs ac pwaye, ac kut sifacna oru kut in arulana fohsak.   
\c 8  
\p
\v 1 Mwet lalmwetmet mukena pa etu lah mea na pwaye kalmen ma uh. Lalmwetmet uh oru elos israsr srisrik ac tia ngetnget in sulung.   
\s1 Akos Tokosra  
\p
\v 2 Oru ma tokosra el fahk, ac nik kom oru kutena wuleang ingunyar nu sin God.  
\v 3 Tokosra el ku in oru kutena ma el lungse, ke ma inge fahsr liki yen el muta we, ac nimet muta in acn sensen se inge.  
\v 4 Tokosra el orekma ke ku lun wal lal; wangin mwet ku in kusen siyuk ke ma el oru.  
\v 5 Ke lusen na pacl kom akos sap lal, wangin ma koluk ac sikyak nu sum; ac sie mwet lalmwetmet el etu lah pia pacl wo, ac el ac oru fuka ma inge.  
\v 6 Oasr pacl wo se, ac inkanek pwaye se in oru kutena ma, tuh sriklana etu lasr!  
\v 7 Wangin sesr etu lah mea ac sikyak uh, ac wangin mwet in fahkma nu sesr.  
\v 8 Wangin sie mwet oasr ku la fin ngun, ac wangin sie ku in kolla len in misa lal. Pa inge sie mweun kut koflana kaingkunla. Kom ac tia ku in molla kom fin oru na ma koluk.   
\s1 Mwet Koluk Ac Mwet Suwoswos  
\p
\v 9 Nga liye ma inge nukewa ke nga sang insiuk in arulana nunku ke ma orek fin facl se inge — sie facl su kutu mwet uh funmweti kutu, ac kewana ac keok.  
\v 10 Aok, nga liye ke mwet koluk uh pukpuki in kulyuk lalos, sruk ke elos moul elos uti utyak nu in acn mutal. Na ke mwet uh folok liki kulyuk uh elos kaksakin mwet misa inge in siti se na ma elos tuh oru ma koluk we. Ma inge wangin sripa.   
\p
\v 11 Efu ku mwet uh pulaikna in oru ma koluk? Mweyen kaiyen ma koluk uh pahtla in orek.  
\v 12 Sie mwet koluk el ku in orala ma koluk pacl siofok ac loesna moul lal. Tusruktu nga etu na pwaye lah, “Elos su sangeng sin God ac akfulatyal pa ac wo nu se,  
\v 13 a ac tia wo nu sin mwet koluk uh. Moul lalos oana sie ohk, ac elos fah fusr na misa, mweyen elos tiana sangeng sin God.”  
\v 14 Tusruktu ma inge wangin pac sripa. Liyewin ma sikyak fin faclu: kutu pacl uh kaiyuk mwet suwoswos uh oana mwet koluk, ac mwet koluk elos eis mwe insewowo ma fal nu sin mwet suwoswos. Nga ku in fahk mu arulana wangin sripa.   
\p
\v 15 Ke ma inge nga arulana akkeye tuh sie mwet in engan ke moul lal, mweyen pwayena mwe akwoyal in moul se inge pa in mongo, ac nim, ac insewowo ke ma su oasr yorol. Pa inge ma el ku in oru ke pacl el orekma in moul se inge su God El sang nu sel fin faclu.   
\p
\v 16 Pacl nukewa nga tuh srike in eis lalmwetmet ac lutlut ke ma orek fin faclu, nga akilenak lah mwet se ku in ngetngetna ac tia motul ke fong ac len,  
\v 17 ac tiana ku in kalem ke ma God El oru. Mwet se finne suk ke kuiyal, el tia ku in konauk. Mwet lalmwetmet uh ac ku in fahk mu elos etu, tusruktu elos tiana etu.   
\c 9  
\p
\v 1 Nga nunak yohk ke ma inge nukewa ke pacl na loeloes, ac nga liye lah God pa nununku mukuikui lun mwet lalmwetmet ac mwet suwoswos, finne nu ke lungse lalos ac srunga lalos. Wangin sie mwet etu lah mea oan meeto.  
\v 2 Oana sie ma nukewa. Lumah sefanna ac tuku nu sin mwet suwoswos ac mwet sesuwos, nu sin mwet wo ac nu sin mwet koluk, nu sin mwet alu ac nu sin mwet tia alu, nu sin mwet orek kisa ac mwet tia orek kisa. Ma su sikyak nu sin sie mwet wo ac sikyak pacna nu sin sie mwet koluk. Sie mwet su orek wulela nu sin God el oapana mwet se ma tia orek wulela nu sin God.  
\v 3 Saflaiyen moul lun mwet nukewa ac oana sie, ac ma se inge tiana suwohs. Ke lusenna moul lun mwet uh, nunak lalos sessesla ke nunak koluk ac wel, na elos misa.  
\v 4 Tusruktu kutena mwet su moul inmasrlon ma moul uh, oasr finsrak yorolos. Soko kosro ngalngul ma moul, wo liki soko lion ma misa.  
\v 5 Aok, mwet moul etu lah elos ac misa, a mwet misa wangin ma elos etu. Wangin mwe usru elos ac sifil eis. Mulkinyukla na pwaye elos.  
\v 6 Lungse lalos, srunga lalos, kena lalos, nufonna welulos na misa. Ac fah tia sifilpa oasr ma kunalos ke kutena ma su sikyak fin faclu.   
\p
\v 7 Ouinge kom in kang mongo nom ac engan. Nim wain nimom ke inse pwar. God El nuna oaki in ouinge.  
\v 8 Pacl nukewa kom in naweyukla ac akmusrala in fal nu ke pacl in engan.  
\v 9 Engankin moul lom yurin mutan kiom su kom lungse, ke lusenna moul lusrongten ma God El sot nu sum fin faclu. Engankin kais sie len lusrongten inge, mweyen pa na ingan ma kom ac eis ke orekma kemkatu nukewa lom.  
\v 10 Kutena ma kom oru, oru ke kuiyom mweyen ac fah wangin mukuikui, wangin nunak, wangin etauk, wangin lalmwetmet in facl sin mwet misa, tuh pa ingan acn se kom ac som nu we uh.   
\p
\v 11 Oasr sie pac ma nga akilen ke moul lasr faclu: mwet mui uh tia eis kutangla pacl nukewa, ac mwet pulaik uh tia eis kutangla ke mweun pacl nukewa. Mwet lalmwetmet uh tia eis kasrpalos pacl nukewa, mwet usrnguk uh tia kasrup pacl nukewa, ac mwet ma fas ke orekma tia eis wal fulat pacl nukewa. Ma ongla ouiya uh sikyak nu sin mwet nukewa.  
\v 12 Kom tia ku in etu lah pacl lom uh ac tuku ngac. Oana won ma sremla ke sruhf in kitin pacl na, ku oana ik ma sremla ke kwa, kut ac sremla pac ke sie pacl na koluk ma kut tiana etu kac.   
\s1 Mwe Nunak Ke Lalmwetmet Ac Lalfon  
\p
\v 13 Oasr pac sie ma nga liye, sie mwe srikasrak na wo ke nunkeyen lalmwetmet uh sin mwet faclu.  
\v 14 Oasr sie siti srisrik ma mwet na pu muta we. Na sie tokosra na ku tuku mweuni acn sac. El kuhlusya ac akoo in fokolak pot uh ac utyak.  
\v 15 Oasr sie mukul wi muta in acn sac. El sukasrup, tuh el lalmwetmet, ac el ku na in molela siti sac. Tusruktu wanginna mwet lohang nu sel.  
\v 16 Nga fahk pacl nukewa lah lalmwetmet uh wo liki ku, tusruktu wangin mwet nunku mu mwet sukasrup ku in lalmwetmet, pwanang elos tiana lohang nu ke ma mwet sukasrup uh fahk.  
\v 17 Wo in porongo pusra fisrasr lun sie mwet lalmwetmet, liki pusren wowoyak lun sie mwet kol inmasrlon mwet lalfon.  
\v 18 Yohk ma wo tuku ke lalmwetmet liki na kufwen mwe mweun, tusruk sie mwet koluk el ku in forteya ma wo puspis.   
\c 10  
\p
\v 1 Loang misa uh ku in oru sufa nufon soko ke mwe akmusra keng in kolukla fohlo, ouinge ouiya na lalfon srisrik se ku in akkolukyela lalmwetmet na lulap.   
\p
\v 2 Sie mwet lalmwetmet el pahlana in oru ma suwohs, ac sie mwet lalfon el pahla in oru ma sutuu.  
\v 3 Lalfon lal uh ac kalem sin mwet nukewa, finne mwetsac ma fufahsryesr inkanek uh elos ac ku pac in akilen.   
\p
\v 4 Mwet kol lom fin kasrkusrakak sum, nimet kom sisla orekma lom an, mweyen muteng uh ku in akmisye inse toasr na yohk.   
\p
\v 5 Pa inge sie ouiya sesuwos nga konauk fin faclu — ouiya se inge ma orek sin mwet kol.  
\v 6 Itukyang kunokon fulat nu sin mwet lalfon, a mwet kasrup elos oru orekma pusisel.  
\v 7 Nga liye tari ke mwet kohs uh kasrusr fin horse, ac mwet leum elos fahsrna oana mwet kohs uh.   
\p
\v 8 Kom fin pukanak sie luf, kom ac ku in putatyang nu loac. Kom fin fokolla sie pot, soko serpent in pot uh ac ku in ngaliskomi.\x - \xo 10:8 \xt Psa 7:15; Soa 26:27\x*  
\v 9 Kom fin orekma ke sie acn in pukpuk eot, kom ku na in ngalyak kac. Kom fin lip etong, kom ku in ongoiya kac.  
\v 10 Tuhla lom ah fin safit ac kom tia tamla, kom ac kemkatu ke orekmakinya. Mwet lalmwetmet uh elos motkwala arulana wo meet, na saflaiya uh wo.  
\v 11 Kom finne etu in akmunaye soko serpent, ac wangin sripa kom fin fuhlela in ngaliskomi meet.  
\v 12 Kas lun sie mwet lalmwetmet ac oru mwet uh in akfulatyal, a kas lun sie mwet lalfon sifacna kunausulla.  
\v 13 El mutawauk ke kaskas lusrongten, na saflaiya el arulana kaskas wel.  
\v 14 Sie mwet lalfon el sramsram loeloes.  
\p Wangin sie mwet etu lah mea ac sikyak toko, ac wangin sie mwet ku in fahkma lah mea ac sikyak tukun kut misa.   
\p
\v 15 Sie mwet su sifacna aktotoyella ke orekma upalana lal, el oana mwet lalfon se su nukanla innek nu lohm sel ah.   
\p
\v 16 Tokosra lun sie mutunfacl fin sie mwet fusr, ac mwet kol we fin orek kufwa ke fong fon, facl sac ac fah sun ongoiya.  
\v 17 Tusruktu sie tokosra fin ma ke sou leum, ac mwet kol elos mongo in akkeye manolos ac sifacna liyalosyang in tia sruhi, na mutunfacl sac fah insewowo.   
\p
\v 18 Mwet se fin alsrangesr in onala fahsu ke lohm sel, na ac wohn, ac lohm sac ac musalla.   
\p
\v 19 Mwe mongo uh akenganye mwet uh, ac wain uh akpwaryalos, tusruktu ma inge kewa tia ku in orek fin wangin mani.   
\p
\v 20 Nimet akkolukye tokosra finne in nunak lom, ac nimet akkolukye mwet kasrup finne infukil in motul sum sifacna. Sie won sohksok ku in tafwela kas inge nu selos.   
\c 11  
\s1 Ma Sie Mwet Lalmwetmet Ac Oru  
\p
\v 1 Oasr soakas se fahk mu, “Pahtkakunla ma nom fin kof u, na tukun len pus kom ac fah sifil konauk.”  
\v 2 Sang kutu ma oasr yurum nu sin mwet itkosr ku oalkosr, mweyen kom koflana etu lah ongoiya fuka ac sikyak nu sum fin faclu.   
\p
\v 3 Acn se na ma soko sak ac topla nu we, ac oanna in sac. Pacl se pukunyeng uh sroalsroalla, na ac afi.  
\v 4 El su tuni yen eng uh tuku we me pa ac etu pacl tia fal in yok; ac el su tuni pukunyeng uh pa ac etu pacl tia fal in kosrani.  
\v 5 God El orala ma nukewa, ac kom tia ku in kalem ke ma El oru, oana ke kom tia ku in kalem ke mutaweyen moul lun sie tulik insien sie mutan pitutu.  
\v 6 Oru yok lom an ke lotutang ac oayapa ke eku. Kom tia ku in etu lah nufonna ac kapak wo, ku sie fwil uh ac kapak wo liki ma se ngia.   
\p
\v 7 Sie mwe insewowo ke kut liye kalem wolana lun len uh.  
\v 8 Engankin yac nukewa ma kom moul uh. Finne loes moul lom, esam lah misa lom fah loes liki. Ma nukewa ma ac sikyak faclu meet liki kom misa, ma na lusrongten.   
\s1 Kas In Kasru Nu Sin Mwet Fusr  
\p
\v 9 Mwet fusr, kowos in engankin moul in mwet fusr lowos an. Kowos in insewowo ke kowos srakna fusr. Oru ma kowos lungse oru an, ac suk ma kowos liye mu wo uh. Tusruktu esam lah God El ac nununkekowos ke kutena ma kowos oru.   
\p
\v 10 Finne oasr mwe akasorye kowos ku mwe akngalye kowos, nimet kowos fosrnga, mweyen pacl in fusr lowos ac mutaweyen moul lowos uh ma lusrongten.   
\c 12  
\p
\v 1 Ke ma inge, esam El su orekomla ke kom srakna fusr, meet liki len koluk uh tuku ac meet liki yac uh apkuranme ke kom fah fahk, “Nga tia engankin moul luk.”  
\v 2 Pa ingan pacl se ma kalem lun faht, malem, ac itu uh fah mutawauk in ohkla, meet liki pukunyeng in af ac lohsreya faclu.  
\v 3 In pacl sac, poum su tuh loangekom meet ac fah rarrar, ac niom su ku inge fah munasla. Wihsum su pueni ac fah tia ku in kontonauk mongo nom uh wo, ac atronmotom ac fah ohkla tia ku in liye.  
\v 4 Srem ac fah tia lohng wowon fin inkanek uh. Ac fah upa kom in lohng pusren mwe ilil wheat ke ac ilil uh, ku pursren mwe on ke ac sritalkinyuk, a on lun sie won sohksok ku in okaskomyak liki motul.  
\v 5 Kom ac fah langinging ke acn fulat, ac sensen in forfor. Aunsifom ac fah fiayai, na ac fah arulana upa kom in sifacna fahsr. Ac fah wanginla ma kom mwel.  
\p Kut ac som nu yen mongla na safla lasr, na ac fah oasr tung mwemelil inkanek uh.  
\v 6 Sein silver ac fah wotla, ac lam gold fah putatla ac fokelik; sucl ke lufin kof ac fah wotelik, ac sufa in kof ac fah fokfoki.  
\v 7 Manosr ac fah folokla nu in fohk uh oana meet, ac momong lun moul fah folokyak nu yurin God, su ase nu sesr.   
\p
\v 8 Mwet Luti Lalmwetmet el fahk, “Lusrongten na lusrongten! Ma nukewa lusrongten!”   
\s1 Kas In Aksafye  
\p
\v 9 Tusruktu ke sripen yohk lalmwetmet lun Mwet Luti sac, el tia tui in luti mwet uh ke ma el etu. El lutlutkin soakas, ac srike in konauk na pwaye kalmac uh.  
\v 10 Mwet Luti Lalmwetmet sac el srike in sokak kas in akwoye, tusruktu kas ma el simusla arulana pwaye.  
\v 11 Kas lun mwet lalmwetmet uh oana soko sak kosroh ma mwet liaung sheep uh orekmakin in sang kifus sheep uh, ac soakas ma orekeni nu sie ac oanna nwe tok oana osra ma patputi ku. Soakas inge ituku sin El su Mwet Shepherd sefanna lasr.   
\p
\v 12 Wen nutik, oasr pac sie ma kom in arulana taran. Sim book uh sie orekma wangin safla kac, ac fin yokla lutlut lom kac, ac eisla kuiyom.   
\p
\v 13 Tukun ma inge nukewa, ma sefanna fal in fwack: Sunakin ac akfulatye God, ac akos ma nukewa El sapkin, mweyen pa inge sripa ma mwet uh orekla nu kac.  
\v 14 God El ac nununku ma nukewa kut oru uh, finne wo ku koluk, ac finne ma orekla in lukma.