\id COL  
\ide UTF8
\h COLOSSAE 
\toc1 Leta Lal Paul Nu Sin Mwet Colossae 
\toc2 Colossae 
\toc3 Col 
\mt2 Leta Lal Paul Nu Sin Mwet  
\mt1 COLOSSAE  
\is1 Tukakinyen Leta Lal Paul Nu Sin Mwet COLOSSAE  
\ip \bk Leta se lai Paul\bk* inge simla nu sin mwet in church Colossae, sie siti srisrik in acn Asia Minor ma oan kutulap in Ephesus. Church se inge tia oakwuki sel Paul, tusruktu oasr ke acn se ma Paul el pula mu oan ye karinginyuk lal ke el muta Ephesus ac supwala mwet orekma nu we. Ephesus pa capital lun ipin acn se pangpang Asia, ma karinginyuk sin Rome. Paul el tuh lohngak lah oasr mwet luti sutuu in church Colossae, su kwafe ac fahk mu mwet se fin lungse etu God ac eis molela pwaye, el ac enenu in alu nu sin kutu “ku ac wal lun ngun koluk.” (2:15) Sayen ma inge, mwet luti inge fahk mu mwet se enenu pac in oru kutu ouiya lun mwet Jew, pa nu ke kosrala, ac karinganang ma sap ke mwe mongo, ac kutu pac ma saya.  
\ip Ke leta se inge, Paul el sang mwe luti pwaye lun moul in Christian in lain mwe luti sutuu. Yokiyen fahk lal uh pa inge: lah Jesus Christ mukena pa sang inkanek in molela na pwaye nu sin mwet uh, ac funu mwe luti ac ouiya saya ma orek inge, mwe na kifasla mwet liki Jesus. God El orala faclu ke Christ, ac ke Christ pacna El folokonma faclu nu sel sifacna. Inkanek in molela sefanna nu sin mwet faclu nufon pa in kupasryang nu sin Christ. Na Paul el aketeya kalmen ma pwaye se inge tuh mwet lulalfongi in ku inmoulkin in moul lalos.  
\ip Yohk sripa in akilenyuk lah mwet se ma welul Tychicus ke el usla leta se lal Paul inge nu Colossae ah pa Onesimus, mwet kulansap se ma Paul el tuh sim nu sel Philemon kac ah.  
\is1 Takla Lun Koanon Leta Se Inge  
\io1 Kas in tukakunla 1:1–8  
\io1 Ouiyen moul ac orekma lun Christ 1:9—2:19  
\io1 Moul sasu in Christ 2:20—4:6  
\io1 Kas in aksafye 4:7–18  
\c 1  
\p
\v 1 Sel Paul, sie mwet sap lun Christ Jesus ke sripen oakwuk lun God, oayapa sel Timothy, mwet wiasr in lulalfongi —   
\p
\v 2 Nu sin mwet lun God in acn Colossae, mwet wiasr su oaru in fahsr tukun Christ:  
\p Lela tuh God Papa tumasr Elan asot kulang ac misla nu suwos.   
\s1 Pre In Sang Kulo  
\p
\v 3 Pacl nukewa kut sang kulo nu sin God, Papa tumun Leum lasr Jesus Christ, ke kut pre keiwos.  
\v 4 Tuh kut lohng tari ke lulalfongi lowos in Christ Jesus, ac ke lungse lowos nu sin mwet lun God nukewa.  
\v 5 Ke kowos tufahna lohng kas pwaye ke Pweng Wo uh, kowos lohng ke finsrak se ma pweng se inge asot nu suwos. Ouinge lulalfongi ac lungse lowos uh oakwuki fin ma su kowos finsrak kac, su oan soanekowos inkusrao.  
\v 6 Pweng wo uh tiana tui in ase mwe insewowo ac el fahsrelik nu fin faclu nufon, oana ma sikyak inmasrlowos, mutawauk ke len se emeet kowos tufahna lohng ke lungkulang lun God, ac mutawauk in kalem ke pwayeiya uh.  
\v 7 Kowos tuh lohng ke lungkulang lun God uh sel Epaphras, mwet kulansap kulo wiasr, su sie mwet orekma oaru lun Christ in aol kut inmasrlowos.\x - \xo 1:7 \xt Col 4:12; Phm 23\x*  
\v 8 El srumun nu sesr ke lungse su Ngun asot nu suwos.   
\p
\v 9 Ke sripa se inge, ke pacl se kut tufahna lohng keiwos nwe misenge kut pre na keiwos, ac siyuk God Elan oru tuh kowos in arulana kalem ke ma lungse lal, ke etauk ac lalmwetmet nukewa su Ngun lal uh ase.  
\v 10 Na kowos fah ku in moul fal nu ke ma lungse lun Leum, ac oru ma su akinsewowoyal pacl nukewa. Moul lowos uh ac ku in oswe kain orekma wo nukewa, ac kowos fah kapkapak in etauk lowos ke God.  
\v 11 Lela God Elan akkeye kowos ke ku wolana lal, tuh kowos fah ku in mutangla ma nukewa ke mongfisrasr, ac kowos in engan  
\v 12 ac sang kulo nu sin Papa, su oru tuh kut in fal in wi ipeis ke ma su El akoela nu sin mwet lal in tokosrai lun kalem.  
\v 13 El molikutla liki ku lun lohsr uh, ac uskutme nu in tokosrai lun Wen kulo natul.  
\v 14 Ke sripal kut aksukosokyeyukla, su kalmeya pa God El nunak munas nu sesr ke ma koluk lasr.\x - \xo 1:14 \xt Eph 1:7\x*   
\s1 Lumah Lun Christ Ac Orekma Lal  
\p
\v 15 Christ el oana luman God, su kut tia ku in liye, ac el pa Wounse, su fulat liki ma orekla nukewa.  
\v 16 Tuh ke el, God El orala ma nukewa inkusrao ac fin faclu, ma liyeyuk ac ma tia ku in liyeyuk, weang pac ku lun ngun inge nukewa: leum, ac mwet kol, ac wal fulat ma oan yen engyeng uh. God El orala ma nukewa inkusrao, fin faclu, ac yen engyeng uh kacl ac nu sel.  
\v 17 Christ el nuna oasr meet liki orekla ma nukewa, ac ma nukewa oakwuki wo in acn se ke sripal.  
\v 18 El pa sifen church, su pa manol, ac el pa sang kuiyen moul nu ke mano. El pa Wounse, su akmoulyeyukyak liki misa, tuh in el pa oemeet in ma nukewa.\x - \xo 1:18 \xt Eph 1:22–23\x*  
\v 19 God El sifacna sulela in akkalemye ouiyal sifacna ac ma pwaye nukewa kacl in Wen natul.  
\v 20 Ke ma inge, God El sulela in folokoneni ma orekla nukewa nu sel sifacna ke Wen natul. God El iwekutla nu sel ke srahn Wen natul ke el misa fin sakseng, ac ouinge God El folokoneni ma nukewa nu sel sifacna, ma inkusrao lucng ac fin faclu ten.\x - \xo 1:20 \xt Eph 2:16\x*   
\p
\v 21 Meet kowos muta loesla liki God, ac kowos mwet lokoalok lal ke sripen orekma koluk ac nunak koluk lowos.  
\v 22 A inge, ke sripen misa in mano lun Wen natul, God El orala kowos mwet kawuk lac lal, tuh kowos in ku in tuku nu yorol ke mutal ac nasnas ac wangin mwatuwos.  
\v 23 Kowos enenu in sruokyana moul in lulalfongi lowos fin sie pwelung na ku ac pwaye, ac tia lela in mokleyukla kowos liki finsrak se kowos eis tari ke kowos lohng Wosasu. Nga, Paul, ekla sie mwet kulansap lun Wosasu se inge — Wosasu se ma fwackyuk nu sin mwet nukewa fin faclu.   
\s1 Orekma Lal Paul In Kulansupu Church  
\p
\v 24 Ac inge nga engan ke moul in keok luk keiwos, tuh ke sripen keok lun monuk, nga wi kasru in aksafyela ma lula ke keok lun Christ su el keok kac ke sripen mano se inge, su pa church.  
\v 25 God El kuneyuwi tuh nga in sie mwet kulansap lun church. El ase kunokon se inge nu sik nga in oru in kasrekowos. Kunokon se inge pa in fahkak nufon ke kas lal,  
\v 26 su oana sie ma saok ma God El okanla liki fwil puspis somla, a inge El akkalemyela nu sin mwet lal.  
\v 27 God El kena tuh mwet lal in etu ma su El tia akkalemye meet — ma su arulana saok ac wolana, su El akoo nu sin mwet nukewa. Ac pa inge ma wolana se ma tia eteyuk meet: Christ el oasr in kowos, ac kowos in arulana etu lah kowos ac wi ipeis ke wolana lun God.  
\v 28 Ouinge kut fahkak Christ nu sin mwet nukewa. In etauk nukewa su oasr yorosr, kut srike in sensenkakin ac luti nu selos tuh kut fah ku in pwanma kais sie selos nu ye mutun God, oana sie mwet matula in nunak ac ma sefanna yurin Christ.  
\v 29 Nga orekma upa in ku in orala ma se inge, ac kwafeang in oru ma kunuk ke nga orekmakin ku lulap su Christ el ase nu sik, su orekma in nga.   
\c 2  
\p
\v 1 Nga ke kowos in etu lupan kwafe luk keiwos ac ke mwet lulalfongi in acn Laodicea, ac oayapa kaclos nukewa su nga soenna sonolos.  
\v 2 Nga oru ma inge in akkeye insialos, ac in akfototoyalos nu sin sie sin sie ke lungse, tuh elos fah ku in arulana lulalfongi ke sripen etauk lalos ke ma pwaye. In ouiya se inge elos fah etu ma lukma lun God ma tia eteyuk meet, su pa kacl Christ sifacna.  
\v 3 El na pa ku in ikasla kalmen etauk ac lalmwetmet nukewa lun God, su oana sie ma saok wikinyukla meet.   
\p
\v 4 Ke ma inge nga fahk nu suwos, nikmet lela kutena mwet in kiapwekowosla ke kas in eyeinse lusrongten, finne wo srumunya selos.  
\v 5 Tuh nga finne wangin yuruwos, a nga wi kowos na in ngun. Ac nga engan ke nga lohng ke asruoki wo lowos, pwanang kowos tu na ku in lulalfongi lowos in Christ.   
\s1 Ouiyen Moul Lun Mwet Kupasryang Nu Sin Christ  
\p
\v 6 Ke sripen kowos eis tari Christ Jesus tuh elan Leum lowos, kowos in moul in ma sefanna nu sel.  
\v 7 Kowos in okala ac kapkapak in el, ac musaeak moul lowos an facl, ac akkeye lulalfongi lowos an oana ke lutiyuk nu suwos, ac kowos in sessesla in sang kulo.   
\p
\v 8 Ke ma inge, kowos in arulana liyaung tuh wangin mwet in akkohsye kowos nu ke kutena lalmwetmet kikiap lun mwet, su elos eis ke sramsram matu lusrongten lun fwil somla ac liki ngun koluk ma leumi faclu ac yen engyeng uh, ac tia ma sin Christ.  
\v 9 Tuh ouiya mutal ac ma pwaye nukewa lun God kalem in Christ, ke el moul in mwet lac.  
\v 10 Ac kw kowos fungyang nu sel, itukot nu suwos moul pwaye. El leum fin ku ac wal nukewa lun ngun.   
\p
\v 11 Ke kowos kupasryang nu sin Christ, kowos kosreyukla, tia ke kosrala ma orek sin mwet, a ke kosrala lun Christ, su aksukosokyekowosla liki ku lun lung koluk ma oan in mano se inge.  
\v 12 Mweyen ke kowos baptaisla, kowos wi Christ pukpuki ac kowos oayapa akmoulyeyukyak yurin Christ, ke sripen lulalfongi lowos ke ku lun God, su akmoulyalak liki misa.\x - \xo 2:12 \xt Rom 6:4\x*  
\v 13 In pacl meet ah, kowos misa in ngun ke sripen ma koluk lowos, ac mweyen kowos mwet pegan su muta sayen Ma Sap. Tusruktu God El akmoulyekowosyak yurin Christ. God El nunak munas nu sesr nukewa ke ma koluk lasr.\x - \xo 2:13 \xt Eph 2:1–5\x*  
\v 14 El sacla ma simla in akkalemye soemoul lasr, oayapa oakwuk lun ma sap ma lain kut, ac patikya ma inge nu ke sakseng.\x - \xo 2:14 \xt Eph 2:15\x*  
\v 15 Fin sakseng soko ah, Christ el sifacna aksukosokyalla liki ku ac wal nukewa lun ngun koluk yen engyeng uh, ac oru tuh elos in sie mwe intoe ke elos takla fahsr tokol oana mwet sruoh ke el akkalemye kutangla lal.   
\p
\v 16 Ke ma inge, nik kowos lela kutena mwet in oakiya ma sap nu suwos ke ma kowos in kang ku nim, ku nu ke Kufwen Malem Sasu, ku ke len Sabbath, ku kutena len mutal saya.\x - \xo 2:16 \xt Rom 14:1–6\x*  
\v 17 Kain inge nukewa ngunnguninna ma su ac fah tuku in pacl tok uh. Ma sefanna ma pwaye uh pa Christ.  
\v 18 Nikmet lela kutena mwet in akkolukye kowos ke el sifacna fahk mu el fulat mweyen el liye aruruma, ac el sapkin tuh mwet uh in oru lumahlos in pusisel ac alu nu sin lipufan uh. Mwet ouinge inse fulat ke wangin.  
\v 19 El tila kupasr nu sin Christ, su sifen mano. Ye ku lun Christ, mano nufon se inge kiteyuk, ac kupasr ac alko nukewa kupasreni wo ac kapkapak fal nu ke lungse lun God.\x - \xo 2:19 \xt Eph 4:16\x*   
\s1 Misa Ac Moul Yurin Christ  
\p
\v 20 Kowos wi Christ misa, na kowos sukosokla liki ku lun ngun koluk ma leumi faclu ac yen engyeng uh. Fin ouinge, efu ku kowos moul oana kowos in ma lun faclu? Efu ku kowos akos kain in ma sap su fahk,  
\v 21 “Nimet sruok ma se inge,” ku “Nimet ema ma se ingan,” ku “Nimet kahl ma se ingo”?  
\v 22 Oakwuk inge nukewa fin orekmakinyukla tari na wanginla sripa. Ma sap inge ac mwe luti inge ma na mwet oru.  
\v 23 Aok, kutu mwet uh nunku mu kain oakwuk inge orekla ke lalmwetmet, ma fahk mu in alu nu sin lipufan uh, ac oru lumahlos in pusisel, ku akkeokye manolos sifacna. Tusruktu wangin na pwaye sripen ma inge in sang kutongya ma lungse lun ikwa.   
\c 3  
\p
\v 1 Kowos akmoulyeyukyak yurin Christ, ke ma inge, kowos in sang insiowos in nunku ke ma su oan lucng, yen Christ el muta fin tron lal, lac po layot sin God.\x - \xo 3:1 \xt Psa 110:1\x*  
\v 2 Lela nunak lowos in suiya ma su oan lucng, ac tia nu ke ma oan fin faclu.  
\v 3 Tuh kowos misa tari, ac moul lowos wikla yurin Christ in God.  
\v 4 Moul na pwaye lowos uh pa Christ, na ke el ac sikme kowos ac fah oayapa welul sikme, ac wi ipeis ke wolana lal!   
\s1 Moul Matu Ac Moul Sasu  
\p
\v 5 Ke ma inge kowos enenu in lela ma lungse lun faclu su orekma in kowos an in misa: kain ma koluk lun moul in kosro, kutena lumah fohkfok, lung lun ikwa, lungse koluk, ac rapku (tuh rapku el oapana alu nu ke ma sruloala).  
\v 6 Ke sripen ouiya inge kasrkusrak lun God ac fah tuku nu faclos su tia aksol.  
\v 7 Kowos sifacna moulkin kain in lung koluk inge meet, ke pacl lumah inge srakna leumi moul lowos.   
\p
\v 8 A inge kowos enenu in tiana sifil oru lumah inge: kasrkusrak, mongsa, srangesroa; in wangin kas in akkolukye mwet ku kaskas enum in tuku liki oaluwos.  
\v 9 Nimet kaskas kikiap nu sin sie sin sie, tuh kowos sisla tari moul matu lowos, wi orekma koluk meet ha,\x - \xo 3:9 \xt Eph 4:22\x*  
\v 10 ac inge kowos moulkin sie moul sasu. God pa orala moul sasu se inge, ac El aksasuye pacl nukewa nu ke lumahl sifacna, tuh kowos in ku in arulana etu ouiyal na pwaye.\x - \xo 3:10 \xt Eph 4:24; Gen 1:26\x*  
\v 11 Ke sripa inge, tia sifilpa oasr ekla inmasrlon mwet Jew ac mwet sayen mwet Jew, mwet kosrala ku mwet tia kosrala, mwet lohsr moul la, mwet sulallal, mwet kohs ac mwet sukosok, tuh Christ pa yohk sripa in ma nukewa, ac el moul in kut nukewa.   
\p
\v 12 Kowos mwet lun God. El lungse kowos ac sulekowosla tuh kowos in mwet lal. Ke ma inge kowos enenu in moulkin pakoten, kulang, inse pusisel, mongfisrasr, ac muteng.\x - \xo 3:12 \xt 3:12–13; Eph 4:2\x*  
\v 13 Ke pacl nukewa ma kutena suwos oasr toasr la inmasrlowos, kowos in muteng ac nunak munas nu sin sie sin sie, oana ke Leum El nunak munas nu suwos.\x - \xo 3:13 \xt Eph 4:32\x*  
\v 14 Ac kowos in sang lungse in kapreni ma inge nukewa in ma sefanna lac, mweyen lungse pa yohk sripa oemeet.  
\v 15 Misla, su Christ el ase, in kol kowos ke sulela lowos nu ke ma kowos ac oru; tuh God El pangon kowos nu ke misla se inge, in oru tuh kowos in mano sefanna. Ac kowos in sang kulo nu sin God kac.  
\v 16 Lela kas wolana ke Christ in oan in kowos pacl nukewa. Kowos in arulana lalmwetmet in luti ac sensenkakin sie sin sie. Kowos in onkakin psalm, on in kaksak, ac on mutal; alullul nu sin God ke inse kulo.\x - \xo 3:16 \xt 3:16–17; Eph 5:19–20\x*  
\v 17 Ma nukewa kowos oru, in kas ku orekma, kowos in oru ke inen Leum Jesus, ac kowos in sang kulo nu sin God Papa kacl.   
\s1 Moul Suwohs Inmasrlon Sie Sin Sie Ke Moul Sasu  
\p
\v 18 Mutan kia, kowos in akpusiselye kowos nu sin mukul tomowos, tuh pa inge ma fal mwet Christian uh in oru.\x - \xo 3:18 \xt Eph 5:22; 1 Pet 3:1\x*   
\p
\v 19 Mukul tuma, kowos in lungse mutan kiowos ac tia oru koluk nu selos.\x - \xo 3:19 \xt Eph 5:25; 1 Pet 3:7\x*   
\p
\v 20 Tulik, kowos in akos papa tomowos ac nina kiowos pacl nukewa, tuh ma inge mwe akinsewowoye God.\x - \xo 3:20 \xt Eph 6:1\x*   
\p
\v 21 Papa ac nina, kowos in tia kas kou nu sin tulik nutuwos pacl nukewa, tuh elos ac mau sangengla ac fuhleak in oru kutena ma.\x - \xo 3:21 \xt Eph 6:4\x*   
\p
\v 22 Mwet kohs, kowos in akos mwet kacto lowos an in ma nukewa, tia ke pacl elos liye kowos an mukena ke sripen kowos sukok ohi selos; a kowos in oru ke insiowos na pwaye, ke sripen akfulat lowos nu sin Leum.\x - \xo 3:22 \xt 3:22–25; Eph 6:5–8\x*  
\v 23 Kutena ma kowos oru, kowos in oru ke inse pwaye, oana kowos in orekma nu sin Leum ac tia nu sin mwet.  
\v 24 Esam lah Leum el ac fah asot sie mwe moul nu sum, ma se su el akola nu sin mwet lal. Tuh Christ pa mwet Leum na pwaye lom su kom kulansupu.  
\v 25 Ac kutena mwet su orekma koluk ac fah eis kai fal nu ke ma koluk el oru, tuh God El tia srisri in nununku lal.\x - \xo 3:25 \xt Dut 10:17; Eph 6:9\x*   
\c 4  
\p
\v 1 Mwet kacto, kowos in oru in pwaye ac suwohs ma kowos oru nu sin mwet kohs lowos an. Esam lah oasr pac sie mwet Kacto lowos inkusrao.\x - \xo 4:1 \xt Eph 6:9\x*   
\s1 Kas In Aketeya  
\p
\v 2 Kowos in sikalani in pre, ac esmak in pre lowos, wi sang kulo nu sin God.  
\v 3 Ac ke kowos pre, kowos in oayapa pre kacsr, tuh God El fah ase nu sesr sie pacl wo in fahkak kas lal ke Christ — kas se ma tia eteyuk meet. Tuh pa ingan sripen kapir luk in presin.  
\v 4 Ouinge kowos in pre tuh nga in ku in aketeya in kalem, oana ma fal nga in oru.   
\p
\v 5 Kowos in aklalmwetmetye ke ma kowos oru nu sin mwet su tia lulalfongi uh, ac nwakla in wo pacl lowos yorolos.\x - \xo 4:5 \xt Eph 5:16\x*  
\v 6 Pacl nukewa kowos in oru sramsram lowos nu selos in akinsewowoyalos ac mwe pirakak nunak lalos, ac kowos in akola in topuk kutena mwe siyuk lalos ke top fal ac suwohs.   
\s1 Kas In Wilkas  
\p
\v 7 Tychicus, su mwet lili saok lasr, ac el oaru ke el wi kut kulansap in orekma lun Leum, el ac fah srumun pweng keik nu suwos.\x - \xo 4:7 \xt Orek 20:4; 2 Tim 4:12\x* \x - \xo 4:7 \xt 4:7–8; Eph 6:21–22\x*  
\v 8 Pa ingan sripa se sis nga supwalot nu yuruwos uh, elan tuh akpwarye kowos ke el srumun lah kut fuka inge.  
\v 9 Onesimus, mwet lili kulo ac oaru, su ma pac in u lowos an, el ac welul fahsrot. Eltal ac fah tuh srumun nu suwos ma nukewa ma orek inge uh.\x - \xo 4:9 \xt Phm 10–12\x*   
\p
\v 10 Aristarchus, su wiyu oasr in presin, el supweyuk lung pac nu suwos, ac oayapa Mark, ma nutin ma lohl Barnabas. (Kowos eis tari kas kacl Mark, tuh kowos in eisal nu in masrlowos el fin ac fahsrot nu ingan.)\x - \xo 4:10 \xt Orek 19:29; 27:2; Phm 24; Orek 12:12, 25; 13:13; 15:37–39\x*  
\v 11 Joshua, su oayapa pangpang Justus, el supweyuk lung pac nu suwos. Mwet tolu inge mukena sin mwet Jew su ekla mwet lulalfongi Christ, pa wiyu orekma ke Tokosrai lun God, ac elos arulana kasreyu yohk.   
\p
\v 12 Lung pac lal Epaphras, sie pac sin mwet in u lowos an, ac mwet kulansap lun Christ Jesus. El arulana moniyuk in pre keiwos pacl nukewa, ac siyuk God Elan akkeye kowos tuh kowos in tu na ku, oana mwet matu in nunak su okak ke moul in Christian, ke kowos akos ma lungse lun God.\x - \xo 4:12 \xt Col 1:7; Phm 23\x*  
\v 13 Nga ku in sifacna akpwayeye lupan orekma yohk lal keiwos, ac oayapa ke mwet in acn Laodicea ac Hierapolis.  
\v 14 Luke, mwet ono kulo lasr, ac Demas eltal supweyuk lung pac nu suwos.\x - \xo 4:14 \xt 2 Tim 4:11; Phm 24; 2 Tim 4:10; Phm 24\x*   
\p
\v 15 Sang lung lulap lasr nu sin mwet lulalfongi wiasr in Laodicea, ac nu sel Nympha ac oayapa mwet in church ma toeni alu in lohm sel.  
\v 16 Kowos fin rit tari leta se inge, esam na in supwala nu sin church in Laodicea. Oayapa kowos in riti pac leta se ma mwet lili in Laodicea elos ac supwaot nu suwos.  
\v 17 Fahk nu sel Archippus, “Esam na in aksafyela orekma se itukot kunom nu sin Leum.”\x - \xo 4:17 \xt Phm 2\x*   
\p
\v 18 Nga simusla kas inge ke pouk sifacna: \add Lung luk nu suwos. Nga Paul\add* Kowos in tia mulkunla lah nga muta in kapir.  
\p Lungkulang lun God in wi kowos.