\id 2CH \ide UTF8 \h LUO CHRONICLE \toc1 Book Se Akluo Ke Chronicle \toc2 Luo Chronicle \toc3 2 Chr \mt1 Book Se Akluo Ke \mt2 CHRONICLE \is1 Tukakinyen Book Se Akluo Ke CHRONICLE \ip \bk Book Se Akluo Ke Chronicle\bk* mutawauk yen na ma \bk Book Se Meet Ke Chronicle\bk* safla we ah. Book se inge akkalemye pacl ma Solomon el tokosra, oayapa ke alein lun sruf epang su kolyuk sel Jeroboam, lainul Rehoboam wen natul Tokosra Solomon, su aolulla. Oayapa book se inge tafwela in srumun ke tokosrai lun Judah nwe ke pacl se Jerusalem musalla in yac 586 B. C. \is1 Takla Lun Koanon Book Se Inge \io1 Pacl Solomon el tokosra 1:1—9:31 \io2 a. Tafun pacl meet 1:1–17 \io2 b. Pacl musaiyuk Tempul 2:1—7:10 \io2 c. Tafun pacl tok 7:11—9:31 \io1 Sruf epang lain sruf eir 10:1–19 \io1 Tokosra lun Judah 11:1—36:12 \io1 Musalla lun acn Jerusalem 36:13–23 \c 1 \s1 Pre Lal Tokosra Solomon Ke Lalmwetmet \r (Sie Tokosra 3:1–15) \p \v 1 Solomon, wen natul Tokosra David, el leumi tokosrai Israel ke ku, ac \nd LEUM GOD\nd* El akinsewowoyal ac arulana akkeyal. \p \v 2 Tokosra Solomon el supwalik kas nu sin mwet fulat su kol fin tausin, fin foko, oayapa mwet kol nukewa lun government, sifen sou nukewa, ac mwet nukewa saya, \v 3 ac sap tuh elos nukewa in welul som nu in nien alu in acn Gibeon. Elos som nu we mweyen Lohm Nuknuk Mutal sin \nd LEUM GOD\nd* oan we, ma Moses mwet kulansap lun \nd LEUM GOD\nd*, el tuh orala yen mwesis. \v 4 (Tusruktu Tuptup in Wuleang oan Jerusalem, in sie lohm nuknuk ma Tokosra David el tuh tulokunak ke pacl se el use Tuptup sac liki acn Kiriath Jearim.)\x - \xo 1:4 \xt 2 Sam 6:1–17; 1 Chr 13:5–14; 15:25—16:1\x* \v 5 Loang se orekla ke osra bronze ma orekla sel Bezalel, wen natul Uri wen natul Hur, oan pac in acn Gibeon, ke mutun Lohm Nuknuk Mutal sin \nd LEUM GOD\nd*. Tokosra Solomon ac mwet nukewa elos alu nu sin \nd LEUM GOD\nd* we.\x - \xo 1:5 \xt Exo 38:1–7\x* \v 6 In acn sac, tokosra el alu nu sin \nd LEUM GOD\nd* ac kisakin mwe kisa lal fin loang bronze sac. Oasr sie tausin kosro anwuki ac kisakinyuk fac. \p \v 7 In fong sac God el sikyak nu sel Solomon ac siyuk, “Mea kom lungse nga in sot nu sum?” \p \v 8 Solomon el fahk, “Kom tuh akkalemye lung lulap lom nu sel David papa tumuk pacl nukewa, ac inge kom oru tuh nga in aolul in tokosra. \v 9 O \nd LEUM GOD\nd*, akpwayeye wulela se kom tuh orala nu sin papa tumuk. Kom orala nga in tokosra fin mwet puspis su tia ku in oekyukla.\x - \xo 1:9 \xt Gen 13:16; 28:14\x* \v 10 Ke ma inge ase nu sik lalmwetmet ac etauk, su nga enenu in sang kololos. Kom fin tia oru ouinge, nga ac kol fuka mutunfacl lulap se lom inge?” \p \v 11 God El topuk nu sel Solomon, “Suwohs sulela lom an. Kom tia siyuk ke mwe kasrup ku ma saok, ku ke pwengpeng, ku in anwuki mwet lokoalok lom, ku ke moul loeloes lom sifacna. A kom siyuk ke lalmwetmet ac etauk, tuh kom in ku in sang kol mwet luk su nga oru kom in tokosra faclos. \v 12 Nga ac fah sot nu sum lalmwetmet ac etauk. Ac sayen ma inge, nga fah sot mwe kasrup, ma saok, ac pwengpeng tuh in yohk liki na tokosra nukewa su meet liki kom, ku su ac fah tuku tukum.” \s1 Ku Ac Kasrup Lal Tokosra Solomon \r (Sie Tokosra 10:26–29) \p \v 13 Ouinge Solomon el som liki nien alu sac in acn Gibeon, yen Lohm Nuknuk Mutal sin \nd LEUM GOD\nd* oan we, ac folokla nu Jerusalem. Acn se inge pa nien muta lal Solomon ke el tokosra fin mwet Israel. \v 14 El akpusye chariot lal ke sie tausin angfoko, ac pisen horse ke singoul uo tausin nu sin mwet mweun lal. Kutu sin ma inge el filiya in oan Jerusalem, ac ma saya el supwala in oan ke siti saya.\x - \xo 1:14 \xt 1 Tok 4:26\x* \v 15 In pacl se ke el tokosra ah, mwet Jerusalem elos pangon silver ac gold ma pilasr oana eot, ac sak cedar su wangin suna we meet, inge arulana pukanten oana sak sycamore su kap pe eol in acn Judah. \v 16 Mwet kulansap fulat lun tokosra pa nununku pisen horse ma tuku Musri ac Cilicia me,\x - \xo 1:16 \xt Dut 17:16\x* \v 17 ac oayapa pisen chariot ma tuku Egypt me. Elos kitala horse ac chariot nu sin tokosra lun mwet Hit\f + \fr 1:17 \fk mwet Hit: \ft fwilin tulik natul Heth, wen se akluo natul Canaan — liye Gen. 10:15; 23:3\f* ac tokosra lun acn Syria. Molin chariot se pa ipin silver onfoko, ac molin horse soko pa ipin silver siofok lumngaul. \c 2 \s1 Akoeyen Musa Ke Tempul \r (Sie Tokosra 5:1–18) \p \v 1 Tokosra Solomon el wotela in musai sie tempul tuh in nien alu nu sin \nd LEUM GOD\nd*, ac oayapa in musaela sie inkul fulat nu sel sifacna. \v 2 El sang itngoul tausin mwet in wun kufwen orekma, ac oalngoul tausin mwet in tufahl eot fineol uh. Mwet tolu tausin onfoko pa kol orekma sac. \p \v 3 Solomon el supwala kas nu sel Tokosra Hiram lun acn Tyre ac fahk, “Nga ke kom in oru nu sik oana ke kom tuh oru nu sel Tokosra David, papa tumuk, ke kom tuh kukakin sak cedar nu sel elan sang musai inkul fulat sel ah. \v 4 Nga ac musai sie tempul in akfulatye \nd LEUM GOD\nd* luk. Ac fah sie acn mutal, acn ma nga ac mwet luk ac fah alu nu sel we, ke kut akosak mwe keng ac ma wo fohlo, ac sang bread mutal nu sel ke pacl nukewa. Acn se inge kut ac fah oayapa esukak mwe kisa firir ke lotutang ac eku nukewa, oayapa ke len Sabbath ac Kufwa lun Malem Sasu ac len mutal saya, in akfulatye \nd LEUM GOD\nd* lasr oana ke El sapkin nu sin mwet Israel tuh elos in oru nwe tok. \v 5 Nga akoo in musaela sie tempul na lulap, mweyen God lasr El fulat liki god nukewa saya. \v 6 Tusruktu wanginna sie mwet ac ku in musaela sie tempul sin God, mweyen finne ke yoklana lun acn inkusrao, tia ku in nwanulak. Ma sefanna nga ku in oru pa in orala sie acn in orek kisa nu sin God.\x - \xo 2:6 \xt 1 Tok 8:27; 2 Chr 6:18\x* \v 7 Inge supwama sie mwet su yohk etu lal ke tufahl eot, ac orekma ke gold, silver, osra bronze, ac iron, oayapa el ku in orala tuhn wowo ke nuknuk tuh in folfol, sroninmutuk, ac srusra. Mwet se inge el ac wi mwet musa lun Judah ac Jerusalem su David, papa tumuk, el tuh sulela. \v 8 Nga etu lah yohk etu lun mwet lom ingan ke orekma ke sak. Ke ma inge supwama sak cedar, cypress, ac juniper Lebanon me. Nga akola in supwaot mwet luk inge in wi mwet lom, \v 9 in akoela sak pukanten, mweyen tempul se nga ac musai uh ac arulana yohk ac wolana. \v 10 Nga ac supwaot siofok tausin bushel in wheat, siofok tausin bushel in barley, siofok singoul tausin gallon in wain, ac siofok singoul tausin gallon in oil in olive in kasru mwet orek sak lom ingan.” \p \v 11 Tokosra Hiram el supwala leta se in topuk nu sel Solomon. El simusla kas inge: “Ke sripen \nd LEUM GOD\nd* El lungse mwet lal, El oru tuh kom in tokosra faclos. \v 12 Kaksakin \nd LEUM GOD\nd* lun Israel, su orala kusrao ac faclu! El sang nu sel Tokosra David sie wen lalmwetmet, su yohk etauk ac usrnguk lal, su akola in musai sie tempul nu sin \nd LEUM GOD\nd*, ac sie inkul fulat nu sel sifacna. \v 13 Nga ac supwaot sie mwet orekma ke osra su arulana lalmwetmet ac usrnguk ke musa — inel pa Huram. \v 14 Nina kial ma in sruf lal Dan, ac papa tumal sie mwet Tyre. El ku in oru kutena ma ke gold, silver, bronze, osra, eot, ac sak. El ku pac in orala nuknuk ke tuhn folfol, sroninmutuk, ac srusra, oayapa nuknuk linen. El etu pac taflela kutena lumah ma mwet uh ac fahk nu sel. Lela elan wi mwet musa lom ingan, oayapa mwet orekma lal Tokosra David, papa tomom. \v 15 Ke ma inge, supwama wheat, barley, wain, ac oil in olive ma kom wulela kac. \v 16 In acn Lebanon kut ac fah pakela sak cedar nukewa ma kom enenu an, ac kapriya nu ke raft, ac pahkin nwe ke sun acn Joppa. Na mwet lom fah usla we lac nu Jerusalem.” \s1 Musa Ke Tempul Mutawauk \r (Sie Tokosra 6:1–38) \p \v 17 Tokosra Solomon el orala sie oaoa lulap ke mwetsac nukewa su muta in acn lun Israel, oapana oaoa se ma David, papa tumal, el tuh orala. Pisen mwetsac muta we oasr ke mwet siofok lumngaul tolu tausin onfoko. \v 18 Na el sap itngoul tausin selos in wiwa, ac oalngoul tausin selos in fokfok eot fineol ah. El sulela mwet tolu tausin onfoko in liye orekma inge tuh in orekla wo. \c 3 \p \v 1 Tokosra David, papa tumal Solomon, el akola tari sie acn tuh Tempul in musa we, pa Fineol Moriah ke acn Jerusalem, acn se ma \nd LEUM GOD\nd* El tuh sikyak nu sel David we, ke acn in sisla kulun wheat lal Araunah, mwet Jebus. Tokosra Solomon el sap mwet lal in mutawauk musa\x - \xo 3:1 \xt Gen 22:22\x* \v 2 ke len akluo in malem akluo in yac akakosr tukun el tokosrala. \v 3 Tempul se ma Tokosra Solomon el musaela oasr fit eungoul lusa ac fit tolngoul sralap. \v 4 Fukil in utyak ah oana sralap in Tempul uh — fit tolngoul — ac oasr fit siofok oalngoul fulata, ac luin fukil se inge mosrweyukla ke gold nasnas. \v 5 Infukil se ma yohk emeet sinkayak ke sak cedar ac mosrweyukla ke gold wowo, ma kihlyak nu ke luman sak palm ac sein. \v 6 Tokosra el nawela Tempul ke eot saok, ac ke gold ma tuku liki facl Parvaim. \v 7 El orekmakin gold inge in sang mosrwe sinka in Tempul, ac sak lucng, ac nien utyak, ac srungul uh. Mwet musa elos sruloala luman cherub\f + \fr 3:7 \fk cherub: \ft liye ke Kalmen Kutu Kas.\f* ke sinka uh. \v 8 Oasr sie infukil toko, su pangpang Acn Mutal Na Mutal, oasr fit tolngoul lusa ac tolngoul sralap, oana sralapiyen Tempul uh. Lumngaul tausin paun ke gold sang nawela sinka ke infukil sac.\x - \xo 3:8 \xt Exo 26:33–34\x* \v 9 Ounce longoul ke gold sang mosrwela osra in patput, na sinka ke infukil oan lucng uh naweyukla pac ke gold. \p \v 10 Tokosra el sap mwet orekma lal in orala luo cherub ke osra, ac mosrwela ke gold, ac likiya ke Acn Mutal Na Mutal.\x - \xo 3:10 \xt 3:10–13; Exo 25:18–20\x* \v 11 Lusen posohksok akosr lun cherub luo ah sun fit tolngoul: sie posohksok lun cherub se meet ah, fit itkosr lusa, pusralla sie sinka ah, na posohksok se akluo lal asrosrla fit itkosr ac sun poun cherub se akluo infulwen fukil sac, \v 12 na posohksok lun cherub se akluo ah sifilpa fit itkosr lusa, pusralla pac sinka se lac ah, ac posohksok se akluo lal fit itkosr pusralla poun cherub se meet ah infulwen infukil sac. \v 13 Sralapan posohksok akosr kewa sun fit tolngoul. Cherub luo ah tukeni tuyak ac ngetang nu ke infukil lulap ah. \v 14 Sie mwe lisrlisr nu ke Acn Mutal Na Mutal orekla ke nuknuk linen, wi pac nuknuk saya ma tuhniyukla ke tuhn folfol, sroninmutuk, ac srusra. Oasr luman cherub sroalla ke nuknuk inge.\x - \xo 3:14 \xt Exo 26:31\x* \s1 Sru Lukwa Yunla Ke Bronze \r (Sie Tokosra 7:15–22) \p \v 15 Tokosra el sap in orekla sru lukwa, fit lumngaul luo lusen kais soko, na tulokyak ke mutun Tempul ah. Sifen sru lukwa inge oasr fit itkosr tafu fulata. \v 16 Itulyukeni luman pomegranate siofok ma orekla ke bronze, sang yunela sifen sru inge, \v 17 ac sru lukwa inge oan siska luo ke nien utyak nu in Tempul. Sru soko oan ke layen nu eir pangpang Jachin, ac ma soko ngia oan layen nu epang pangpang Boaz.\f + \fr 3:17 \fk Jachin ... Boaz: \ft liye 1 Tok. 7:21\f* \c 4 \s1 Kufwen Mwe Orekma Nu Ke Tempul \r (Sie Tokosra 7:23–51) \p \v 1 Tokosra Solomon el sap in orekla loang bronze se su oasr square fit tolngoul kac, ac fit singoul limekosr fulata.\x - \xo 4:1 \xt Exo 27:1–2\x* \v 2 El oayapa sap in orekla tacng raun se ke bronze, su oasr fit itkosr loal, ac fit singoul limekosr sralupa, ac fit angngaul limekosr rauneak. \v 3 Raunyak ke likin tacng se inge oasr tak in naweyuk lukwa — soko oan lucng liki ma soko ngia. Naweyuk kac inge orekla ke luman cow mukul ma fulfulyang nu ke monin tacng sac. \v 4 Tacng sac oan fintukun cow mukul singoul lukwa ma orekla ke bronze ac nget nu likin tacng sac — tolkwe nget nu eir, tolkwe nu kutulap, tolkwe nu epang, ac tolkwe nu roto. \v 5 Monin tacng sac inch tolu matoltol, ac siska se lucng kac ah oana acn lucng ke cup se, maelik oana fareng ke kiuf uh. Tacng se inge oasr gallon singoul limekosr tausin oan loac. \v 6 Na el oayapa sap in orekla pesin singoul — limekosr oan layen eir in Tempul, ac limekosr oan layen epang, ma in twanla ipin kosro ma ac isisyak ke mwe kisa. Kof in tacng lulap sac ma mwet tol ac orekmakin in ohlla paolos ac nialos kac.\x - \xo 4:6 \xt Exo 30:17–21\x* \p \v 7 El sap in orekla sukan lam singoul ke gold, fal nu ke srikasrak kac, na elos likiya ke Tempul — limekosr oan layen nu eir ac limekosr layen nu epang.\x - \xo 4:7 \xt Exo 25:31–40\x* \v 8 El orala pac tepu singoul ac filiya ke Tempul — limekosr oan layot ac limekosr oan lasa. Ac el orala pol siofok ke gold.\x - \xo 4:8 \xt Exo 25:23–30\x* \p \v 9 El orala sie acn nu sin mwet tol in lohm uh, ac sie pac oan likin lohm uh. Srungul inmasrlon acn luo inge nukla ke bronze. \v 10 Tacng sac oan apkuran nu ke insruwasrik nu kuta eir in Tempul. \p \v 11 Huram el oayapa orala tup, saful, ac pesin. El orala ma nukewa ma el wulela kac nu sel Tokosra Solomon tuh in mwe orekma lun Tempul: \q1 \v 12 Sru lukwa \q1 Sifen sru lukwa oana luman pol \q1 Luman sein pirak ma oan fin kais soko sru \q1 \v 13 Angfoko pomegranate orekla ke bronze rauneak sifen sru lukwa ke tak lukwa \q1 \v 14 Mwe wiwa singoul \q1 Pesin singoul \q1 \v 15 Tacng lulap sac \q1 Cow mukul singoul lukwa ma tu ye tacng sac \q1 \v 16 Tup, saful, ac fork \m Huram el orala ma inge nukewa ke bronze na saromrom, ac sang nu sel Tokosra Solomon tuh in mwe orekma in Tempul lun \nd LEUM GOD\nd*. \p \v 17 Ac tokosra el sap elos in oru ma inge nukewa ke nien orek bronze inmasrlon acn Sukkoth ac Zeredah ke Infahlfal Jordan. \v 18 Arulana pukanten ma orekla we, pwanang wangin sie etu lah paun ekasr ke bronze orekmakinyukla nu kac. \p \v 19 Tokosra Solomon el oayapa sap kufwa inge nu ke Tempul in orekla pac ke gold: loang in orek kisa, tepu nu ke bread itukyang nu sin God; \v 20 sukan lam, ac lam ke gold wowo su ac fah firir ye mutun Acn Mutal Na Mutal, fal nu ke ma oakwuk; \v 21 ros mwe yun, lam, mwe tou; \v 22 mwe kunkun lam, pol, ahlu nu ke mwe keng, pan in neinyuk mulut firir. Ma inge nukewa orekla ke gold nasnas. Srungul lik ke Tempul, ac srungul nu in Acn Mutal Na Mutal akmusrala pac ke gold. \c 5 \p \v 1 Ke Tokosra Solomon el aksafyela orekma nukewa ke Tempul, el filiya ma nukewa ma David, papa tumal, el tuh kisakunla nu sin \nd LEUM GOD\nd* (silver, gold, ac ma pac saya) tuh in oan in nien filma in Tempul.\x - \xo 5:1 \xt 2 Sam 8:11; 1 Chr 18:11\x* \s1 Tuptup In Wuleang Utuku Nu In Tempul \r (Sie Tokosra 8:1–9) \p \v 2 Na Tokosra Solomon el pangon mwet kol nukewa lun sruf ac sou lulap lun Israel tuh elos in tukeni nu Jerusalem, tuh elos in us Tuptup in Wuleang lun \nd LEUM GOD\nd* liki Zion, Siti sel David, nu in Tempul.\x - \xo 5:2 \xt 2 Sam 6:12–15; 1 Chr 15:25–28\x* \v 3 Elos nukewa fahsreni ke pacl in Kufwen lwen Aktuktuk. \v 4 Ke pacl se mwet kol nukewa fahsreni, na mwet Levi elos srukak Tuptup in Wuleang, \v 5 ac us nu ke Tempul. Mwet tol ac mwet Levi elos oayapa moklela Lohm Nuknuk Mutal sin \nd LEUM GOD\nd* ac ma nukewa kac, nu ke Tempul uh. \v 6 Tokosra Solomon ac mwet Israel nukewa elos toeni sisken na Tuptup in Wuleang, ac elos kisakin sheep ac cow na pukanten su kofla in oaoala. \v 7 Na mwet tol elos us Tuptup in Wuleang lun \nd LEUM GOD\nd* nu in Tempul, ac likiya in Acn Mutal Na Mutal, ye cherub luo. \v 8 Posohksok lalos asrosrla ac afinya Tuptup sac oayapa sak usyen Tuptup sac. \v 9 Pukun sak inge ku in liyeyuk mwet se fin tu suwohs nu kac ke mutun Acn Mutal Na Mutal, tuh tia ku in liyeyuk ke kutena acn saya. (Sak inge srakna oasr we nwe misenge.) \v 10 Wangin kutena ma in Tuptup in Wuleang sac sayen eot sim luo ma Moses el tuh filiya loac Fineol Sinai,\f + \fr 5:10 \fk Fineol Sinai: \ft fineol soko inge pangpang pac Horeb.\f* ke \nd LEUM GOD\nd* El tuh orala wuleang yurin mwet Israel ke elos tuku liki acn Egypt.\x - \xo 5:10 \xt Dut 10:5\x* \s1 Wolana Lun \nd LEUM GOD\nd* \p \v 11 Ke mwet tol elos illa liki acn mutal uh (mwet tol nukewa su oasr in acn sac elos tuh akmutalyalos sifacna, mansis u se su lalos, \v 12 ac mwet on nukewa lun mwet Levi — Asaph, Heman, Jeduthun, ac wen natulos ac sou lalos — los nukewa nukum nuknuk linen. Mwet Levi elos tu apkuran nu ke layen kutulap in loang sac, wi cymbal ac harp natulos, ac oayapa wi mwet tol siofok longoul su uk mwe ukuk.) \v 13 Mwet on elos tukeni ke pusra sifanna in kaksakin ac sang kulo nu sin \nd LEUM GOD\nd*. Ac ke pusren on uh ngisyak, wi pusren mwe ukuk ac cymbal ac kutu pac kain in mwe on, elos on ac fahk: \q1 “Kaksakin \nd LEUM GOD\nd* mweyen El wo, \p Ac lungse lal oan ma pahtpat,” na lohm sac, lohm sin \nd LEUM GOD\nd*, sessesla ke sie pukunyeng.\x - \xo 5:13 \xt 1 Chr 16:34; 2 Chr 7:3; Ezr 3:11; Psa 100:5; 106:1; 107:1; 118:1; 136:1; Jer 33:11\x* \x - \xo 5:13 \xt 5:13–14; Exo 40:34–35\x* \v 14 Ouinge mwet tol elos koflana tafwela alu lalos ke sripen pukunyeng sac, tuh wolana lun \nd LEUM GOD\nd* nwakla in lohm sac. \c 6 \s1 Sramsram Lal Solomon Nu Sin Mwet Uh \r (Sie Tokosra 8:12–21) \p \v 1 Na Tokosra Solomon el pre ac fahk, \q1 “\nd LEUM GOD\nd*, kom sulela tuh kom in muta ke pukunyeng ac yen lohsr. \q1 \v 2 Inge nga musaela sie tempul wolana nu sum, \q2 Sie acn kom in muta we ma pahtpat.” \p \v 3 Mwet Israel nukewa elos tu we, ac tokosra el forang nu selos ac akinsewowoyalos. \v 4 El fahk, “Kaksakin \nd LEUM GOD\nd* lun Israel! El liyaung na wulela El orala nu sel David, papa tumuk, ke El tuh fahk,\x - \xo 6:4 \xt 6:4–9; 2 Sam 7:1–13; 1 Chr 17:1–12\x* \v 5 ‘Oe ke pacl se nga use mwet luk liki acn Egypt nwe misenge, nga tiana sulela kutena siti in facl Israel tuh in musala sie tempul mwet in alu nu sik we, oayapa nga tiana sulela sie mwet in kol mwet luk mwet Israel. \v 6 Tuh pa inge, nga sulela acn Jerusalem tuh in acn se mwet uh fah alu nu sik we, ac David elan leumi mwet luk.’” \p \v 7 Ac Solomon el tafwela ac fahk, “David, papa tumuk, el tuh nunku elan musai sie tempul in nien alu nu sin \nd LEUM GOD\nd* lun Israel, \v 8 tusruktu \nd LEUM GOD\nd* El fahk nu sel, ‘Wo lah kom lungse musai sie tempul nu sik, \v 9 tusruktu tia kom pa ac musai, a wen nutum — wen na pwaye se nutum — pa ac musai tempul in akfulatye Inek.’ \p \v 10 “Inge \nd LEUM GOD\nd* El akpwayeye wuleang lal: nga aolla David, papa tumuk, in tokosra lun Israel, ac nga musaela sie tempul tuh mwet uh in alu we nu sin \nd LEUM GOD\nd* lun Israel. \v 11 Ac nga likiya in Tempul, Tuptup in Wuleang, su nein eot luo ma simla wuleang su \nd LEUM GOD\nd* El orala yurin mwet Israel.” \s1 Pre Lal Solomon \r (Sie Tokosra 8:22–53) \p \v 12 Ouinge, ye mutun mwet uh Solomon el som ac tu mutun loang uh, ac sralak paol ac pre. \v 13 (Solomon el tuh orala sie loang mwe tu ke bronze, ac filiya infulwen nien tukeni ke mutun Tempul. Mwe tu se inge fit oalkosr lusa, oalkosr sralap, ac limekosr fulat. Na el fanyak nu fin mwe tu sac ac sikukmutunteyak ac sralak paol nu lucng ac pre yen mwet nukewa ku in liyal we.) \v 14 El pre ac fahk, “\nd LEUM GOD\nd* lun Israel, wangin sie god oana kom inkusrao ac fin faclu. Kom akpwayeye wuleang lom yurin mwet lom, ac kom akkalemye lungse lom nu selos ke elos akos kom ke insialos nufon. \v 15 Kom karinganang wulela lom nu sel David, papa tumuk. Misenge akpwayeyuk kas nukewa oana ma kom fahkla. \v 16 Inge, \nd LEUM GOD\nd* lun Israel, liyaung pac wulela se ngia ma kom tuh orala nu sin papa tumuk ke kom tuh fahk nu sel mu sie sin tulik natul ac fah tokosra fin acn Israel in pacl e nukewa, elos fin arulana akos ma sap lom oana el.\x - \xo 6:16 \xt 1 Tok 2:4\x* \v 17 Ouinge, \nd LEUM GOD\nd* lun Israel, lela ma nukewa in akpwayeyuk oana wulela lom nu sel David, mwet kulansap lom. \p \v 18 “Tusruktu, ya pwaye kom, God, ac ku in muta inmasrlon mwet faclu? Finne yohk lun kusrao, sufalla kom in muta we, na ac fuka Tempul se nga musaela inge in tuh fal lupa nu sum?\x - \xo 6:18 \xt 2 Chr 2:6\x* \v 19 \nd LEUM GOD\nd* luk, nga mwet kulansap lom. Porongo pre luk, ac topuk mwe siyuk luk nu sum. \v 20 Karinganang Tempul se inge ke len ac fong. Kom wulela mu pa inge acn mwet uh in alu nu sum we. Ouinge, lohngyu ke pacl nga forang nu ke Tempul se inge ac pre.\x - \xo 6:20 \xt Dut 12:11\x* \v 21 Lohng pre luk oayapa pre lun mwet Israel, mwet lom, ke elos forang nu ke acn se inge ac pre nu sum. Lohng pre lasr liki acn sum inkusrao, ac nunak munas nu sesr. \p \v 22 “Fin utukyak sie mwet nu ye mutun loang in Tempul lom tuh elan oru fulahk lal lah wangin mwatal, ac nunkeyuk mu el orala ma koluk lain sie pac mwet, \v 23 O \nd LEUM GOD\nd*, lohng inkusrao me, ac nununku mwet kulansap lom inge. Sang kalya fal nu sin kutena mwet su orala ma koluk, ac tulala mwet su wangin ma koluk lalos. \p \v 24 “Ke pacl mwet Israel lom elos kutangyukla sin mwet lokoalok lalos ke sripen elos oru ma koluk lain kom, na elos fin forla nu sum ac tuku nu ke Tempul se inge ke inse pusisal ac pre nu sum in siyuk ke nunak munas, \v 25 porongo mwe siyuk lalos inkusrao me. Nunak munas ke ma koluk lun mwet lom, ac folokunulosme nu ke facl se su kom tuh sang nu selos ac nu sin mwet matu lalos. \p \v 26 “Ke kom sruokya af lom ke sripen mwet lom elos orekma koluk lain kom, na ke elos auliyak ac forang nu ke Tempul se inge ac pre nu sum ke inse pusisel, \v 27 O \nd LEUM GOD\nd*, porongalos inkusrao me, ac nunak munas nu sin mwet kulansap lom mwet Israel, ac luti nu selos in oru ma suwohs. Na kom, O \nd LEUM GOD\nd*, fah supwama af nu fin facl se inge su kom sang nu sin mwet lom tuh in mwe usru lalos nwe tok. \p \v 28 “Ke pacl in sracl, ku mas upa sikyak fin acn uh, ku fokin acn uh musalla ke eng ac fol upa ac un locust, ku ke pacl mwet lokoalok elos mweuni mwet lom, ku elos maskin mas keok, \v 29 porongo pre lalos. Fin oasr inmasrlon mwet lom mwet Israel, pulakunak asor lun insialos, ac kolma paolos nu ke Tempul se inge ac pre nu sum, \v 30 lohng pre lalos. Porongo mwe siyuk lalos yen sum inkusrao, ac nunak munas nu selos. Oru nu sin kais mwet oana ma fal nu sel, tuh kom mukena etu nunak lun mwet uh. \v 31 Na mwet lom ac fah akfulatye kom ac akos kom pacl e nukewa ke elos muta in facl se su kom sang nu sin mwet matu lasr. \p \v 32 “Oayapa ke pacl mwetsac su muta in sie acn loesula lohng ke pwengpeng ac ku lom, ac lah kom akola pacl nukewa in kasru, elos ac tuku in pre ke Tempul se inge, \v 33 porongo pac pre lalos. Lohng kas lalos yen kom muta we inkusrao, ac oru ma elos siyuk kac, na mwet nukewa fin faclu fah etekom ac akos kom, oana mwet Israel lom elos oru. Na elos fah etu lah Tempul se nga musaela inge pa acn se mwet uh in alu nu sum we. \p \v 34 “Ke pacl kom sapkin nu sin mwet lom in som mweuni mwet lokoalok lalos, ac ke elos pre nu sum in kutena acn elos oasr we, ac forma nu ke siti se inge yen kom sulela, ac nu ke Tempul se ma nga musaela nu sum inge, \v 35 porongo pre lalos. Lohng pusralos yen sum inkusrao, ac sang kutangla nu selos. \p \v 36 “Ke pacl mwet lom orala ma koluk lain kom — aok, wangin sie mwet tia oru ma koluk — na ke sripen kasrkusrak lom kom lela mwet lokoalok lalos in kutangulosla ac usalosla tuh elos in mwet kapur nu in kutu acn saya, finne acn sac oan loesula, \v 37 porongo pre lun mwet lom. Elos fin auliyak ac pre nu sum ke elos srakna muta ingo, ac fahkak lupan ma koluk ma elos orala, O \nd LEUM GOD\nd*, lohng pre lalos. \v 38 Elos fin auliyak ke pwaye yen elos muta we, ac pre nu sum ke elos forma nu ke facl se inge su kom sang nu sin mwet matu lasr, oayapa nu ke siti se inge su kom sulela, ac nu ke Tempul se inge su nga musaela nu sum, \v 39 na kom in porongo pre lalos. Lohngolos in acn sum inkusrao, ac pakoten nu selos, ac sisla ma koluk lun mwet lom nukewa. \p \v 40 “Inge, O God luk, ngeta nu facsr, ac porongo pre nukewa su orek in acn se inge. \v 41 Ke ma inge, \nd LEUM GOD\nd*, tuyak wi Tuptup in Wuleang su mwe akul lun ku lom, ac utyak nu in Tempul se inge ac muta we ma pahtpat. Akinsewowoye mwet tol in ma nukewa elos oru, ac lela mwet lom nukewa in engankin wolana lom nu selos.\x - \xo 6:41 \xt 6:41–42; Psa 132:8–10\x* \v 42 \nd LEUM GOD\nd*, nikmet ngetla liki tokosra su kom sulela. Esam lungse lom nu sel David, mwet kulansap lom.” \c 7 \s1 Kisaiyuk Tempul \r (Sie Tokosra 8:62–66) \p \v 1 Ke safla pre lal Tokosra Solomon, e se tuku inkusrao me ac esukak mwe kisa nukewa ma akoeyukla, ac sie kalem saromrom nwakla Tempul, in fahkak lah \nd LEUM GOD\nd* El oasr we.\x - \xo 7:1 \xt Lev 9:23–24\x* \v 2 Ke sripen Tempul nwanala ke kalem saromrom sac, mwet tol elos tia ku in utyak nu we. \v 3 Ke mwet Israel elos liye e se oatui inkusrao me ac kalem sac nwakla Tempul, elos faksufi nu fin falful uh ac alu nu sin \nd LEUM GOD\nd* ac kaksakunul ke wolana lal ac lungse kawil lal.\x - \xo 7:3 \xt 1 Chr 16:34; 2 Chr 5:13; Ezr 3:11; Psa 100:5; 106:1; 107:1; 118:1; 136:1; Jer 33:11\x* \v 4 Na Solomon ac mwet nukewa kisakin mwe kisa nu sin \nd LEUM GOD\nd*. \v 5 El kisakin cow longoul luo tausin, ac sheep siofok longoul tausin tuh in mwe kisa in akinsewowo. Ouinge el, ac mwet nukewa, kisaela Tempul sac. \v 6 Mwet tol elos tu yen ma akoeyukla nu selos, ac mwet Levi elos tu ngetang nu selos ac kaksakin \nd LEUM GOD\nd* wi pusren mwe on ma Tokosra David el tuh sang nu selos, ac elos onkin on soko ma fahk mu “Lungse Lal Oan Ma Pahtpat,” oana ma David el sapkin tuh elos in oru. Mwet tol elos ukya mwe ukuk, ac mwet nukewa tuyak. \p \v 7 Solomon el akmutalyela ipin acn se infulwa ke mutun Tempul, na el kisakin mwe kisa firir we, ac mwe kisa wheat, ac fact ke mwe kisa in akinsewowo. El oru ouinge mweyen loang bronze se el tuh orala tari, srikla nu ke mwe kisa inge nukewa. \p \v 8 Solomon ac mwet Israel nukewa elos akfulatye Kufwen Iwen Aktuktuk ke len itkosr. Oasr mwet na pukanten su tuku yen loessula, oe ke Innek In Utyak Nu Hamath epang, nwe ke masrol nu Egypt in acn eir. \v 9 Elos mutangla len itkosr in kisakin loang sac, ac sifilpa tafwela ke len itkosr nu ke kufwa ah. Ke len se safla elos oru akfulat safla. \v 10 Len se toko, ke len aklongoul tolu ke malem akitkosr, Solomon el supwalik mwet uh nu yen selos. Elos engan ke mwe insewowo nukewa su \nd LEUM GOD\nd* El oru nu sel David, nu sel Solomon, ac nu sin mwet Israel mwet lal. \s1 God El Sifilpa Sikyak Nu Sel Solomon \r (Sie Tokosra 9:1–9) \p \v 11 Tukun Tokosra Solomon el aksafyela Tempul ac inkul fulat sin tokosra, ac ma nukewa orekla arulana wo, oana oakwuk lal nu kac, \v 12 na \nd LEUM GOD\nd* El sikyang nu sel Solomon ke fong, ac fahk nu sel, “Nga lohng tari pre lom, ac nga insese tuh Tempul se inge in pa acn se mwet uh in orek kisa nu sik we. \v 13 Kutena pacl nga sruokya in tia af, ku supwala locust in kunausla fokin ima, ku sang mas upa nu fin mwet luk, \v 14 elos fin pre nu sik ac auliyak ac forla liki ma koluk ma elos oru, na nga fah lohngolos inkusrao me, ac nunak munas nu selos, ac sifilpa akwoyela acn selos. \v 15 Nga ac fah karinginna Tempul se inge, ac akola in lohng pre nukewa ma ac orek we, \v 16 mweyen nga sulela acn se inge, ac nga akmutalyela tuh in acn se mwet uh fah alu nu sik we ma pahtpat. Nga ac taran Tempul uh, ac karinganang pacl nukewa. \v 17 Kom fin oaru in kulansapweyu oana David, papa tomom, el oru, ac akos ma sap luk ac oru ma nukewa nga sapkin nu sum, \v 18 nga ac fah esamna wuleang nga tuh oru nu sel David, papa tomom, ke nga fahkang nu sel lah fita lal pa ac leum fin mwet Israel nwe tok.\x - \xo 7:18 \xt 1 Tok 2:4\x* \v 19 Tusruktu kom, ac mwet lom, fin seakos ma sap luk ac ma nga sapkin nu suwos, ac alu nu sin god saya, \v 20 na nga ac fah siskowosla liki facl se su nga tuh sot nu suwos, ac nga fah som liki Tempul se inge su nga akmutalyela tuh in nien alu nu sik. Mwet in acn nukewa ac fah isrun ac akkolukye. \p \v 21 “Tempul se inge arulana akfulatyeyuk inge, tusruktu in pacl sac, mwet nukewa su fahsr alukela ac fah lut ac siyuk, ‘Efu ku \nd LEUM GOD\nd* El oru ouinge nu ke facl se inge ac Tempul se inge?’ \v 22 Na mwet uh fah topuk mu, ‘Mweyen elos sisla \nd LEUM GOD\nd* lalos, su use mwet matu lalos liki acn Egypt. Elos tuh lulalfongi ke god saya, ac orekma nu selos oayapa alu nu selos. Pa inge sripa se sis \nd LEUM GOD\nd* El use ongoiya inge nu faclos.’” \c 8 \s1 Orekma Yohk Lal Solomon \r (Sie Tokosra 9:10–28) \p \v 1 Solomon el musai Tempul ac lohm sin tokosra ke yac longoul. \v 2 El oayapa sifil musaela siti su Tokosra Hiram el sang lal, ac el supwala mwet Israel in tuh muta we. \v 3 El mweun ac sruokya acn Hamath ac Zobah, \v 4 ac el kuhlasak Palmyra, sie siti in acn mwesis. El sifil musaela siti nukewa in acn Hamath, su pa nien filma lalos. \v 5 Solomon el oayapa sifil musaela Beth Horon Lucng ac Beth Horon Ten (siti luo inge oasr kalkal we, ac mutunpot we ku in kauli), \v 6 oayapa siti se pangpang Baalath, ac siti nukewa su ma lalos oan we, ac siti ma horse ac chariot natulos oan we. El aksafyela oakwuk nukewa lal nu ke acn Jerusalem ac Lebanon ac in acn nukewa ma el leum fac. \v 7 Mwet lula nukewa sin tulik nutin mwet Hit, mwet Amor, mwet Periz, mwet Hiv ac mwet Jebus, su tia mwet Israel. \v 8 Solomon el akkohsyelos nukewa su mwet Israel elos tia uniya, ac elos srakna mwet kohs nwe in pacl inge. \v 9 Tusruktu el tiana akkohsye mwet Israel, a el sang tuh elos in mwet mweun, mwet pwapa, mwet kol fin mwet kasrusr ke chariot, ac mwet kasrusr fin horse. \v 10 Oasr mwet kol luofoko lumngaul su Tokosra Solomon el sang in liyaung kutena kain in musa. \p \v 11 Solomon el srakla mutan se kial su acn natul tokosra Egypt, liki Siti sel David nu ke lohm se el musaela sel, ac el fahk, “Mutan se inge ac fah tia muta in lohm sel Tokosra David lun Israel, mweyen kutena acn Tuptup in Wuleang oan we, acn mutal.” \p \v 12 Solomon el kisakin mwe kisa nu sin \nd LEUM GOD\nd* fin loang se el tuh orala ke mutun Tempul ah. \v 13 El kisakin mwe kisa firir, fal nu ke ma sap Moses el oakiya nu ke kais sie len fulat inge: len Sabbath, Kufwen Malem Sasu, oayapa len in kufwa tolu in yac nukewa, su Kufwen Bread Tia Akpulol, Kufwen Kosrani, ac Kufwen Iwen Aktuktuk.\x - \xo 8:13 \xt Oek 28:9–10; Oek 28:11–15; Exo 23:14–17; 34:22–23; Oek 28:16–29–39; Dut 16:16\x* \v 14 El oakiya orekma kunen mwet tol ke kais sie len, oana ma David, papa tumal, el sapkin, oayapa ma kunen mwet Levi su kasru mwet tol ke on ac orekma pac saya lalos. El oayapa oakiya un mwet karingin kais sie nien utyak nu ke Tempul, fal nu ke ma David, mwet lun God, el sapkin. \v 15 Oakwuk nukewa ma David el tuh sang nu sin mwet tol ac mwet Levi nu ke lohm in filma ac kutena ma saya, orekla nufon oana ma sapkinyuk. \p \v 16 Ke ma inge, safla orekma nukewa ma Solomon el orala, mutawauk ke oakiyen pwelung nu ke Tempul lun \nd LEUM GOD\nd*, nwe ke safla musa sac, ac ma nukewa wona. \p \v 17 Na Solomon el som nu Eziongeber ac Elath, nien oai sisken Meoa Srusra in facl Edom. \v 18 Tokosra Hiram el supwala kutu oak nu yorol, wi mwet fulat lal sifacna ac mwet su yohk etu la ke kalkal. Elos wi mwet fulat lal Solomon oayak ac kal nu in acn Ophir, ac elos use akuran tolngoul luo tausin paun in gold ac sang nu sel Solomon. \c 9 \s1 Kasra Lun Acn Sheba El Tuku In Osun Yorol Tokosra Solomon \r (Sie Tokosra 10:1–13) \p \v 1 Kasra lun acn Sheba el lohng ke pwengpeng lal Tokosra Solomon, na el som nu Jerusalem in srikal ke kutu mwe siyuk upa. El us mwet kulansap puspis welul, oayapa mwe akyu mongo ac wek saok ac gold pukanten fin camel natul, Ke eltal osun, kasra el siyuk ma nukewa ma el akola in siyuk sel,\x - \xo 9:1 \xt 9:1–9; Mt 12:42; Lk 11:31\x* \v 2 ac Tokosra Solomon el topokla nufon. Wanginna ma upa nu sel in aketeya. \v 3 Kasra lun acn Sheba el lohng lalmwetmet lal Solomon, ac liye lohm sin tokosra el musaela. \v 4 El liye pac mongo ma akoeyuk ke tepu lal, ac nien muta lun mwet pwapa lal, ac ouiyen oakwuk lal nu sin mwet orekma lal ac naweyuk lalos, ac nuknuk lun mwet kulansap lal ke pacl in mongo, oayapa mwe kisa su el kisakin in Tempul, ac el arulana fwefela ke el liye ma inge. \p \v 5 El fahk nu sel Tokosra, “Ma nga lohng keim ac ke lalmwetmet lom uh in facl sik ah, pwaye nufon! \v 6 Nga tuh tiana lulalfongi nwe ke nga tuku ac sifacna liye. Ma nga lohng uh tiana sun tafun lalmwetmet lom. Kom lalmwetmet yohk liki na ma mwet uh srumun uh. \v 7 Seyal wo nu sin mwet kulansap lom su muta yurum in pacl nukewa ac insewowo in lohng kas lalmwetmet lom. \v 8 Kaksakin \nd LEUM GOD\nd* lom! El akkalemye lupan insewowo lal keim ke El oru tuh kom in tokosra ac leum fin mwet uh Inel. Ke sripen El lungse mwet Israel mwet lal, ac kena liyalosyang nwe tok, El oru tuh kom in tokosra faclos, tuh kom in karingin ma sap ac nununku suwohs.” \p \v 9 Kasra el sang mwe sang nukewa ma el use nu sel Tokosra Solomon: apkuran in singoul tausin paun ke gold, ac oasr lupa na yohk ke mwe akyuye mongo ac wek saok. Soenna oasr mwe akyuye mongo su wo liki ma Kasra lun acn Sheba el sang nu sel Tokosra Solomon inge. \p \v 10 (Mwet lal Tokosra Hiram ac mwet lal Tokosra Solomon su use gold Ophir me, elos oayapa use sak juniper ac wek saok. \v 11 Solomon el orekmakin sak inge nu ke nien fan nu ke Tempul, ac nu ke lohm sin tokosra, oayapa el sang in orek harp ac lyre nutin mwet on. Tufahna liyeyuk ma ouinge in acn Judah omeet me.) \p \v 12 Tokosra Solomon el sang nu sin Kasra lun acn Sheba ma nukewa ma el siyuk kac, ac el oayapa sang mwe lung nu sel in aol ma kasra sac sang lal. Na kasra ac mwet kulansap lal ah folokla nu in acn Sheba. \s1 Kasrup Lal Tokosra Solomon \r (Sie Tokosra 10:14–25) \p \v 13 Lupan gold ma ituku nu yorol Tokosra Solomon ke yac nukewa alukela lumngaul tausin paun, \v 14 weang pac tax ma mwet kuka ac mwet business moli nu sel. Tokosra nukewa lun mwet Arabia, ac governor lun acn nukewa Israel, elos wi pac sang silver ac gold nu sel. \v 15 Solomon el orala mwe loang lulap luofoko, ac kais sie mosrweyukla ke paun singoul limekosr ke gold tuktuki. \v 16 El orala pac tolfoko mwe loang srik kutu, ac kais sie mosrweyukla ke paun oalkosr ke gold tuktuki. El sap in likiyuki ma inge nukewa in fukil lulap se pangpang Insak Lebanon.\f + \fr 9:16 \fk fukil lulap se pangpang Insak Lebanon: \ft sahp pangpang ouinge ke sripen sak we sak cedar nufon ma tuku Lebanon me.\f* \p \v 17 Tokosra el oayapa sap in orekla sie tron na lulap. Sie ip kac yunla ke ivory, ac acn saya kac yunla ke gold nasnas. \v 18 Step onkosr orekla nu ke tron sac, ac oasr mwe loang nia se oan kac akmusraiyukla ke gold. Oasr pac mwe loang pao sisken tron sac, ac lion tafleyukla lukwa tu we, soko lac ac ma soko lac. \v 19 Lion singoul lukwa tafleyukla, kais lukwa ke kais sie step, soko lac ac soko lac. Wangin sie tron nu orekla ouinge omeet me ke kutena tokosrai. \p \v 20 Cup in nimnim nukewa lal Tokosra Solomon orekla ke gold, ac ahlu nukewa in fukil se pangpang Insak Lebanon, orekla ke gold nasnas. In pacl lal Solomon, silver uh tiana oaoa mu ma saok se. \v 21 Oasr un oak lulap okwal Solomon, wi pac un oak okwal Tokosra Hiram kalkal meoa. Ke yac tolu nukewa oak inge ac foloko ac utuk gold, silver, ivory, sako, ac won peacock. \p \v 22 Tokosra Solomon el kasrup ac lalmwetmet yohk liki tokosra nukewa fin faclu. \v 23 Elos nukewa sokol in lohng lalmwetmet ma God El sang nu sel. \v 24 Kais sie selos use mwe lung nu sel Solomon ma orekla ke silver ac gold, oayapa nuknuk loeloes, kufwen mweun, mwe akyu mongo, horse ac miul. Elos oru ouinge ke yac nu ke yac. \p \v 25 Tokosra Solomon el oayapa orala akosr tausin fukil lun chariot ac horse natul, ac oasr pac singoul luo tausin horse in mweun. Kutu mutana Jerusalem, ac ma saya el kitalik in muta ke kutu pac siti saya.\x - \xo 9:25 \xt 1 Tok 4:26\x* \v 26 El pa leum fulat lun tokosra nukewa, mutawauk ke Infacl Euphrates nwe acn Philistia ac masrol nu Egypt.\x - \xo 9:26 \xt Gen 15:18; 1 Tok 4:21\x* \v 27 In we lal Solomon, silver uh ma pilasr oana eot uh in acn Jerusalem, ac sak cedar uh pukanten oana sak sycamore fin tohktok in acn Judah. \v 28 Solomon el ituk horse Egypt me, ac oayapa ke facl nukewa saya.\x - \xo 9:28 \xt Dut 17:16\x* \s1 Kutu Pac Ma Yohk Ke Sramsram Kacl Solomon \r (Sie Tokosra 11:41–43) \p \v 29 Ma saya ke sramsram matu kacl Solomon, ke mutawauk nu ke safla, simla ke \add Book in Sramsram Matu lal Nathan Mwet Palu\add*, ac oayapa ke \add Kas in Palu lal Ahijah Mwet Shiloh,\add* ac ke \add Aruruma lal Iddo Mwet Palu\add*, su oayapa fahkak ke pacl in leum lal Tokosra Jeroboam lun Israel. \v 30 Solomon el muta Jerusalem ac leum fin acn Israel nukewa ke yac angngaul. \v 31 El misa ac pukpuki in Siti sel David, ac Rehoboam, wen natul, el aolulla in tokosra. \c 10 \s1 Sruf In Acn Epang Orek Alein \r (Sie Tokosra 12:1–20) \p \v 1 Rehoboam el som nu Shechem, yen mwet nukewa epang in Israel elos fahsreni nu we in oru tuh elan tokosrala. \v 2 Ke Jeroboam, wen natul Nebat, su tuh som nu Egypt in kaing lukel Tokosra Solomon, el lohng pweng se inge, na el folokla nu yen sel. \v 3 Mwet in sruf epang elos sapla solal, ac elos nukewa tukeni som nu yorol Rehoboam ac fahk nu sel, \v 4 “Papa tomom ah tuh use mwe utuk na toasr nu facsr. Tusruktu kom fin akfusrasryela mwe utuk inge, na kut ac fah mwet kulansap pwaye nu sum.” \p \v 5 Na Rehoboam el fahk, “Se nu sik len tolu nga in nunku kac, na kowos fah sifil foloko.” Ouinge mwet uh som. \p \v 6 Tokosra Rehoboam el siyuk sin mwet matu su tuh mwet kasru lal Solomon, papa tumal, ac fahk, “Top fuka kowos nunku mu fal nga in sang topuk siyuk lun mwet inge?” \p \v 7 Elos topuk ac fahk, “Kom fin kulang nu sin mwet ingan ac akinsewowoyalos ac sulela sie top wowo an nu selos, na elos ac fah oaru in kulansupwekom pacl nukewa.” \p \v 8 Tusruktu el pilesru kas in kasru lun mwet matu, ac som nu yurin mwet fusr su nuna welul ke elos tulik ah me, ac inge el oru mu elos pa mwet kasru lal. \v 9 El siyuk selos, “Mea kowos nunku mu wo nga in oru? Ke mwet uh siyuk ngan akmulalaye enu lalos uh, mea nga ac fahk nu selos?” \p \v 10 Elos topuk, “Pa inge ma kom ac fahk nu selos an: ‘Kuf srisrik soko ke pouk uh yohk liki infulwen papa tumuk ah.’ \v 11 Fahk nu selos mu, ‘Papa tumuk el sot enu toasr nu fowos, a nga ac sot in toasr liki. El puok kowos ke mwe sringsring, a nga fah sringil kowos ke scorpion!’”\f + \fr 10:11 \fk scorpion: \ft sucl soko ma fokoiyukla ac oasr ipin osra fakfuk mwe sringsring.\f* \p \v 12 Tukun len tolu, Jeroboam ac mwet nukewa folokla nu yorol Rehoboam, oana ke el tuh fahk nu selos ah. \v 13 Tokosra el pilesru kas in kasru lun mwet matu, a el kaskas upa nu sin mwet uh. \v 14 El fahk oana ke mwet fusr wial elos fahk, “Papa tumuk el sot enu toasr nu fowos, a nga ac sot in toasr liki! El puok kowos ke mwe sringsring, a nga ac sringil kowos ke sucl lulap!” \v 15 Pa ingan ma lungse lun \nd LEUM GOD\nd* in akpwayeye ma El tuh fahk nu sel Jeroboam, wen natul Nebat, in kas lun mwet palu Ahijah mwet Shiloh. Pa inge sripa se sis tokosra el tiana lohang nu sin mwet uh. \p \v 16 Ke mwet uh liye tuh tokosra el tiana lohngolos, na elos wowoyak ac fahk, “Tolulla David ac sou lal! Mea elos nu orala nu sesr? Mwet Israel, kut som nu yen sesr! Lela Rehoboam elan sifacna liyalang!”\x - \xo 10:16 \xt 2 Sam 20:1\x* \p Ouinge mwet Israel elos orek alein, \v 17 pwanang Rehoboam el tokosra lun mwet ma muta Judah mukena. \p \v 18 Na Tokosra Rehoboam el supwalla Adoniram, su kol orekma lun mwet kohs, elan som nu yurin mwet Israel, a elos tanglal nwe ke el misa. Ke ma inge, Rehoboam el sulaklak sroang nu fin chariot natul, ac kaingla nu Jerusalem. \v 19 In pacl sac me, mwet epang in Israel elos alein na nu sin mwet nukewa su leum sin fwilin tulik natul David. \c 11 \s1 Kas In Palu Lal Shemaiah \r (Sie Tokosra 12:21–24) \p \v 1 Ke Tokosra Rehoboam el sun acn Jerusalem, el pangoneni siofok oalngoul tausin mwet pisrla ke mweun ke sruf lal Benjamin ac Judah. El akoo elan som mweuni sruf lun layen epang in Israel, in folokonak ku lal in leum faclos. \v 2 Tusruktu \nd LEUM GOD\nd* El fahkang nu sel mwet palu Shemaiah \v 3 elan sang kas se inge nu sel Tokosra Rehoboam ac mwet nukewa in sruf lal Judah ac Benjamin: \v 4 “Nik kowos som lain mwet Israel wiowos. Kowos nukewa folokla nu yen suwos an. Ma sikyak ingan ma lungse luk.” Elos akos ma \nd LEUM GOD\nd* El sapkin, ac tia som mweunel Jeroboam. \s1 Rehoboam El Kulasak Siti Uh \p \v 5 Rehoboam el mutana Jerusalem ac sap in kuhlusyukyak siti in acn Judah ac Benjamin inge: \v 6 Bethlehem, Etam, Tekoa, \v 7 Bethzur, Soco, Adullam, \v 8 Gath, Mareshah, Ziph, \v 9 Adoraim, Lachish, Azekah, \v 10 Zorah, Aijalon, ac Hebron. \v 11 El oru tuh siti inge in arulana ku, ac el sulela kais sie mwet kol fulat nu in kais sie siti, ac supwala pac mwe mongo ac oil in olive ac wain nu in siti inge nukewa, \v 12 ac oayapa mwe loang ac osra. Ouinge el sruokya na acn Judah ac Benjamin in oan ye ku lal. \s1 Mwet Tol Ac Mwet Levi Tuku Nu Judah \p \v 13 Mwet tol ac mwet Levi tuku liki acn nukewa Israel nu Judah in acn eir. \v 14 Mwet Levi elos sisla ima lalos ac acn saya pac selos, ac som nu Judah ac Jerusalem, mweyen Tokosra Jeroboam lun Israel ac mwet kol tokol elos tia lela elos in oru orekma in mwet tol lun \nd LEUM GOD\nd*. \v 15 Jeroboam el srisrngiya mwet tol lal sifacna, in orekma ke nien alu lun mwet pegan, oayapa elos in alu nu sin demon ac ma sruloala ma el orala in oana luman cow mukul.\x - \xo 11:15 \xt 1 Tok 12:31\x* \v 16 Mwet ke kais sie sruf lun Israel su kena yohk in alu nu sin \nd LEUM GOD\nd* lun Israel elos wi mwet Levi som nu Jerusalem, tuh elos in ku in orek kisa nu sin \nd LEUM GOD\nd* lun papa tumalos. \v 17 Ma se inge akkeye tokosrai lun Judah, ac ke yac tolu mwet inge elos akkeyal Rehoboam, wen natul Solomon, ac elos moul oana ke elos moul ye koko lal Tokosra David ac Tokosra Solomon. \s1 Sou Lal Rehoboam \p \v 18 Rehoboam el payukyak sel Mahalath, su papa tumal pa Jerimoth wen natul David, ac nina kial pa Abihail, acn natul Eliab su nutin natul Jesse. \v 19 Oasr wen tolu natultal: Jeush, Shemariah, ac Zaham. \v 20 Tok kutu el payukyak sel Maacah, acn natul Absalom, ac oasr wen akosr natultal: Abijah, Attai, Ziza, ac Shelomith. \v 21 Oasr mutan singoul oalkosr kial, ac mutan kulansap onngoul kial, ac el papa tumun wen longoul oalkosr ac acn onngoul. Inmasrlon mutan kial ac mutan kulansap kial, el lungse yohk Maacah. \v 22 El kuloel Abijah, wen natul Maacah, yohk liki nukewa wen natul saya, ac el sulella mu el pa ac aolul in tokosra. \v 23 Rehoboam el lalmwetmet ke el sang orekma kunen wen natul inge, ac oakelosi ke siti nukewa ma el kuhlasak in acn Judah ac Benjamin. Pukanten ma el sang nu selos, ac el oayapa sulela mutan pus kialos. \c 12 \s1 Mwet Egypt Elos Utyak Ke Ku Lalos Nu Fin Acn Judah \r (Sie Tokosra 14:25–28) \p \v 1 Tukunna Rehoboam el oakiya ku lun tokosra lal, el ac mwet lal nukewa mutawauk in ngetla liki Ma Sap lun \nd LEUM GOD\nd*. \v 2 In yac aklimekosr ma Rehoboam el tokosra, kaiyuk elos ke sripen elos pilesrala \nd LEUM GOD\nd*. Tokosra Shishak lun Egypt el utyak lain acn Jerusalem. \v 3 Pisen chariot ke un mwet mweun lal uh sun sie tausin luofoko, oayapa onngoul tausin mwet kasrusr fin horse, ac pisen mwet mweun lal uh tia ku in oaoala, weang pac mwet mweun lun acn Libya, Sukkiim, ac Ethiopia. \v 4 El sruokya siti ma kuhlusyukyak lun acn Judah, ac som na nwe Jerusalem. \p \v 5 Shemaiah mwet palu el som nu yorol Tokosra Rehoboam ac mwet kol lun acn su tukeni in acn Jerusalem ke elos kaingkunul Shishak. El fahk nu selos, “Pa inge kas lun \nd LEUM GOD\nd* nu suwos, ‘Kowos sisyula tari, na pa nga ac eiskowosyang nu inpaol Shishak.’” \p \v 6 Na tokosra ac mwet kol lal elos fahkak lah pwaye elos orekma koluk, ac elos fahk, “Ma \nd LEUM GOD\nd* El oru inge fal.” \p \v 7 Ke \nd LEUM GOD\nd* El liye ma inge, El sifilpa kaskas nu sel Shemaiah ac fahk, “Mweyen elos fahkak ma koluk lalos, nga ac fah tia kunauselosla nukewa. Ke Shishak el ac mweunelos, mwet pu na selos ac fah moul. Acn Jerusalem ac fah tia pulakin nufon kasrkusrak luk, \v 8 ac Shishak el ac kutangulosla, na elos ac fah akilenak lah oasr ekla inmasrlon moul in kulansap nu sik ac moul in kulansap nu sin mwet kol lun faclu.” \p \v 9 Tokosra Shishak el tuku nu Jerusalem ac usla ma saok liki Tempul ac liki lohm sin tokosra. El usla ma nukewa, weang pac mwe loang gold ma Tokosra Solomon el tuh orala.\x - \xo 12:9 \xt 1 Tok 10:16–17; 2 Chr 9:15–16\x* \v 10 In aolla ma inge, Rehoboam el orala mwe loang bronze, ac sang nu sin mwet kol su topang ke mutunpot nu inkul sin tokosra. \v 11 Pacl nukewa tokosra el ac som nu ke Tempul, mwet topang inge ac us mwe loang uh welul, na elos ac sifil folokunla nu infukil sin mwet topang uh. \v 12 Ke sripen Rehoboam el sifacna akpusiselyal nu sin \nd LEUM GOD\nd*, pwanang kasrkusrak lun \nd LEUM GOD\nd* forla lukel ac tia arulana kunausulla, ac ma nukewa sifilpa wola nu sin Judah. \s1 Kutu Pac Ma Yohk Ke Sramsram Kacl Rehoboam \p \v 13 Rehoboam el leum in acn Jerusalem, ac yokyokelik ku lun tokosra lal. El yac angngaul sie ke el mutawauk in tokosra, ac el tokosra in acn Jerusalem ke yac singoul itkosr. Pa inge siti se ma \nd LEUM GOD\nd* El tuh sulela inmasrlon acn nukewa Israel tuh mwet uh in alu nu sel we. Nina kial Rehoboam pa Naamah, sie mutan in acn Ammon. \v 14 Rehoboam el oru ma koluk, mweyen el tia srike in suk ma lungse lun \nd LEUM GOD\nd*. \p \v 15 Orekma lal Rehoboam ke mutawauk nwe ke safla, oayapa ma simla ke sou lal uh, oasr in \add Sramsram Matu lal Shemaiah Mwet Palu,\add* ac ke \add Sramsram Matu lal Iddo, Mwet Liaten.\add* Rehoboam ac Jeroboam eltal amweuni sie sin sie pacl nukewa. \v 16 Rehoboam el misa ac pukpuki inkulyuk lun tokosra in Siti sel David. Abijah, wen natul, el aolulla in tokosra. \c 13 \s1 Mweun Lal Abijah Nu Sel Jeroboam \r (Sie Tokosra 15:1–8) \p \v 1 In yac se aksingoul oalkosr lal Tokosra Jeroboam lun Israel, Abijah el tokosrala lun Judah. \v 2 El leum in Jerusalem ke yac tolu. Nina kial pa Micaiah, acn natul Uriel, sie mwet in siti Gibeah. \p Mweun se srola inmasrlol Abijah ac Jeroboam. \v 3 Abijah el srukak mwet mweun angfoko tausin, ac Jeroboam el lainul ke mwet mweun oalfoko tausin. \p \v 4 Un mwet mweun inge osun infulan eol in acn Ephraim. Tokosra Abijah el utyak Fineol Zemaraim ac pangla nu yorol Jeroboam ac mwet Israel, ac fahk, “Porongo ma nga ac fahk uh! \v 5 Ya kowos nikin lah \nd LEUM GOD\nd* lun Israel El tuh orala wulela se nu sel David su tia ku in musalla, mu el ac tulik natul ac fah tokosra fin Israel nwe tok? \v 6 Jeroboam, wen natul Nebat, el tuh orek lokoalok lainul Solomon, tokosra lal. \v 7 Toko, el orani sie un mwet lusrongten, ac elos pahtok lungse lalos nu facl Rehoboam, wen natul Solomon, su srakna fusr ac mwalna ke inkanek in lainulos. \v 8 Ac inge kowos ako in mweun lain tokosrai se su \nd LEUM GOD\nd* El sang nu sin fita lal David. Oasr un mwet mweun lulap lowos, ac oasr pac yuruwos cow mukul fusr orekla ke gold, ma Jeroboam el orala tuh in god lowos. \v 9 Kowos lusla mwet tol lun \nd LEUM GOD\nd*, su ma in fwil natul Aaron, ac kowos lusla pac mwet Levi. Na kowos srisrngiya mwet in aolulos, oana ouiya su orek in mutunfacl saya. Kutena mwet su use soko cow mukul, ku sheep itkosr, el ku in sifacna oru tuh elan sie mwet tol lun ma su kowos pangon god lowos ingan. \p \v 10 “A funu kut, kut srakna kulansupu \nd LEUM GOD\nd* lasr, ac kut tiana fahsr lukel. Mwet tol su ma in fita lal Aaron, elos srakna oru ma kunalos, ac mwet Levi kasrelos. \v 11 Lotutang nukewa ac eku nukewa elos esukak mwe keng nu sel, ac oru mwe kisa ke kosro ma fonna isisyak. Elos sang mwe kisa bread nu fin sie tepu aknasnasyeyukla fal nu ke oakwuk lun alu. Ac eku nukewa elos akosak lam uh fin sukan lam gold. Kut oru na ma \nd LEUM GOD\nd* El sapkin, a kowos sisella. \v 12 God sifacna El mwet kol lasr, ac mwet tol lal elos wi kut inge. Elos sruokya mwe ukuk ac akola in ukya in pangon kut nu ke mweun lain kowos. Mwet Israel, nimet kowos mweun lain \nd LEUM GOD\nd* lun papa tomowos! Kowos ac tia ku in kutangla!” \p \v 13 In pacl sac pacna, Jeroboam el tuh supwala kutu sin mwet mweun lal ah in kasrik ut tukun mwet Judah, na mwet lula elos tu meet ac ngetang nu selos. \v 14 Mwet Judah elos tapulla ac liye tuh na rauniyukla elos, na elos pang nu sin \nd LEUM GOD\nd* Elan kasrelos, ac mwet tol elos ukya mwe ukuk. \v 15 Na mwet Judah elos sala ke pusra lulap, ac Abijah el kol mwet inge ke mweun lalos. God El kutangulla Jeroboam ac mwet mweun lun Israel. \v 16 Mwet Israel elos kaing liki mwet Judah, ac God El oru tuh mwet mweun lun Judah in arulana ku lukelos. \v 17 Abijah ac mwet mweun lal orala kutangla na yohk fin mwet Israel. Mwet lumfoko tausin sin mwet ma pisrla ke mweun lun mwet Israel pa anwuki ke mweun sac. \v 18 Ouinge mwet Judah elos kutangla mwet Israel, mweyen elos filiya finsrak lalos in \nd LEUM GOD\nd* lun papa tumalos. \p \v 19 Abijah el ukwe mwet mweun lal Jeroboam ac sruokya siti lal inge: Bethel, Jeshanah, ac Ephron, oayapa inkul ma oan apkuran nu ke kais sie siti inge. \v 20 Ke lusen pacl Abijah el leum, Jeroboam el tiana sifil ku. Saflaiyel \nd LEUM GOD\nd* El unilya, ac el misa. \p \v 21 Ouinge Abijah el yokyokelik ke ku lal. Oasr mutan singoul akosr kial, ac el papa tumun wen longoul luo ac acn singoul onkosr. \v 22 Ma nukewa saya ke sramsram matu kacl Abijah, ma el fahk ac ma el oru, simla ke \add Sramsram Matu lal Iddo Mwet Palu.\add* \c 14 \s1 Tokosra Asa El Kutangla Mwet Ethiopia \p \v 1 Tokosra Abijah el misa ac pukpuki inkulyuk lun leum in Siti sel David. Asa, wen natul, el aolulla in tokosra, ac in pacl in leum lal Asa mwet uh elos insewowokin moul misla ke lusen yac singoul. \v 2 Asa el akinsewowoye \nd LEUM GOD\nd* lal ke el oru ma wo ac ma suwohs. \v 3 El moklela loang lun mwet saya, ac nien alu lun mwet pegan, ac kunausya sru eot oal lalos, ac pakiya ma sruloala kacl god mutan Asherah. \v 4 El sap mwet Judah in oru ma lungse lun \nd LEUM GOD\nd* lun papa tumalos, ac in akos mwe luti ac ma sap lal. \v 5 Ke sripen el kunausla nien alu lun mwet pegan ac loang in esukak mwe keng in siti nukewa lun Judah, ouinge tokosrai lal muta in misla in pacl lal. \v 6 El musaela mwe akkeye siti lun Judah in pacl sac, na wangin mweun orek we ke yac puspis, mweyen \nd LEUM GOD\nd* El sang misla nu sel. \v 7 El fahk nu sin mwet Judah, “Lela kut in akkeyala siti inge, ac musaela pot ac tower, oayapa mutunpot su ku in kauli ku. Acn uh srakna oan ye ku lasr mweyen kut oru ma lungse lun \nd LEUM GOD\nd* lasr. El karinginkutme ac El oru tuh in oasr misla inmasrlosr ac mwet nukewa su apinkutla.” Ke ma inge, elos musa ac arulana kapkapak. \v 8 Oasr mwet mweun tolfoko tausin lal Tokosra Asa sin mwet Judah su us mwe loang ac osra, oayapa mwet mweun luofoko oalngoul tausin sin mwet Benjamin su us mwe loang ac mwe pisr. Elos nukewa mwet pulaik ac pisrla ke mweun. \p \v 9 Oasr mwet mweun se lun acn Ethiopia su pangpang Zerah. El tuh us sie million mwet mweun ac tolfoko chariot, ac utyak ke ku nu in acn Judah. Elos sun siti se pangpang Mareshah. \v 10 Asa el illa in mweunel, na u luo inge kewa tueni ac akola in mweun ke Infahlfal Zephathah, apkuran nu Mareshah. \v 11 Asa el pre nu sin \nd LEUM GOD\nd* lal ac fahk, “O \nd LEUM GOD\nd*, kom ku in kasru un mwet mweun munas oapana un mwet mweun na ku. Kasrekut inge, O \nd LEUM GOD\nd* lasr, mweyen finsrak lasr oan in kom, ac ke Inem kut illa in mweun lain un mwet mweun lulap se inge. \nd LEUM GOD\nd*, kom God lasr. Wangin sie mwet ac finsrak mu el ku in kutangkomla.” \p \v 12 \nd LEUM GOD\nd* El kutangla mwet Ethiopia ke Asa ac mwet mweun meunelos. Mwet Ethiopia elos kaingla, \v 13 na Asa ac mwet lal ukwalos nwe ke sun acn Gerar. Pukanten na mwet Ethiopia anwuki, pwanang upa nu selos in sifil mweun. Elos toanyuki sin \nd LEUM GOD\nd* ac mwet mweun lal, ac mwet Judah elos eis ma wap puspis lalos. \v 14 Na elos kunausla siti ma rauneak acn Gerar, mweyen mwet we elos arulana sangeng sin \nd LEUM GOD\nd*. Mwet mweun elos kunausla siti nukewa we ac sruokya ma wap puspis. \v 15 Elos oayapa lain un mwet shepherd, ac eisla sheep ac camel pukanten. Na elos folokla nu Jerusalem. \c 15 \s1 Oakwuk Sasu Lal Tokosra Asa \p \v 1 Ngun lun God tuku nu facl Azariah wen natul Oded, \v 2 ac el som in osun nu sel Tokosra Asa. El pangla nu yorol ac fahk, “Tokosra Asa, ac kowos mwet Judah ac mwet Benjamin nukewa, lohng ma nga ac fahk uh! \nd LEUM GOD\nd* El wi kowos ke lusen pacl kowos welul. Kowos fin sokol, El ac lela kowos in konalak. A kowos fin forla lukel, El ac fah ngetla liki kowos. \v 3 In pacl na loeloes se, mwet Israel elos tuh moul sayen God pwaye, ac wangin mwet tol in lotelos, ac wangin pac ma sap yorolos. \v 4 Tusruktu ke pacl oasr mwe lokoalok nu selos, na elos forla nu sin \nd LEUM GOD\nd* lun Israel. Elos sokol ac elos konalak. \v 5 In len ingo wangin mwet ku in forot forma ac wangin ma sikyak nu selos, mweyen oasr mwe ongoiya ac lokoalok sikyak in acn nukewa. \v 6 Kais sie mutunfacl akkeokye mutunfacl saya, ac kais sie siti akkeokye siti saya, mweyen God El sang mwe ongoiya ac mwe asor nu faclos. \v 7 Tusruktu kowos in ku na ac tia fuhleak. Ac fah oasr lacnen orekma lowos.” \p \v 8 Ke Asa el lohng kas in palu ma Azariah wen natul Oded el fahk inge, kui nunkal. Na el kunausla ma sruloala nukewa in acn Judah ac Benjamin, oayapa ma sruloala nukewa in siti ma el sruokya infulan eol Ephraim. El oayapa aksasuyela loang lun \nd LEUM GOD\nd* ma oan in kalkal in Tempul. \p \v 9 Pukanten mwet welulang Asa su tuku Ephraim, Manasseh, ac Simeon me ac inge elos muta in tokosrai lal, mweyen elos liye lah \nd LEUM GOD\nd* El welul. Asa el pangoneni mwet inge nukewa, wi mwet Judah ac mwet Benjamin. \v 10 Elos tukeni nu Jerusalem in malem se aktolu in yac aksingoul limekosr ma Asa el tokosra. \v 11 In len sac elos orek kisa nu sin \nd LEUM GOD\nd* ke ma wap ma elos use ke elos foloko liki mweun. Oasr cow itfoko ac tausin itkosr ke sheep. \v 12 Elos orala sie wulela ac elos insesela kac mu elos ac alu na nu sin \nd LEUM GOD\nd* lun papa tumalos ke insialos ac ngunalos kewa. \v 13 Kutena mwet sin mwet fusr ku mwet matu, mukul ku mutan, su tia alu nu sel, ac fah anwuki. \v 14 Elos orala fulahk ku lalos ke pusra lulap Inen \nd LEUM GOD\nd* lah elos ac karinganang na wulela se inge. Na elos sasa ac ukya mwe ukuk. \v 15 Mwet Judah nukewa elos engan ke sripen elos tuh orala wulela se inge ke insialos kewa. Elos insewowo in alu nu sin \nd LEUM GOD\nd*, ac El insewowo selos ac sang tuh in oasr misla inmasrlolos ac mwet nukewa su muta raunelosla. \p \v 16 Tokosra Asa el eisla wal lun kasra lukel Maacah, nina matu kial, mweyen el tuh orala sie ma sruloala fohkfok ke god mutan se pangpang Asherah.\f + \fr 15:16 \fk Asherah: \ft In pacl sac, oasr mwet nunku mu god mutan se inge ku in oru mutan in eslap.\f* Asa el pakiya ma sruloala sac ac pakpukiya ac furreak Infahlfal Kidron. \v 17 Asa el ne tia kunausla nufon nien alu lun mwet pegan in facl sel, tusruktu el oaru na nu sin \nd LEUM GOD\nd* in moul lal nufon. \v 18 Ma nukewa ma Abijah, papa tumal, el tuh kisakunang nu sin God, Asa el likiya nufon in Tempul, weang pac ma orek ke gold ac silver ma el sifacna kisakunang. \v 19 Wanginla mweun nwe ke sun yac aktolngoul limekosr in pacl el tokosra. \c 16 \s1 Lokoalok Sin Mwet Israel \r (Sie Tokosra 15:17–22) \p \v 1 In yac aktolngoul onkosr ma Tokosra Asa el leum lun Judah, Tokosra Baasha lun Israel el utyak ke ku lal nu fin acn Judah, ac mutawauk in kuhlasak acn Ramah, in tulokinya utyak ac illa lun mwet uh in facl Judah. \v 2 Ke ma inge, Asa el eis silver ac gold liki nien fwil ma saok in Tempul ac in lohm sin tokosra, ac supwala nu Damascus nu sel Benhadad, tokosra lun Syria, wi kas inge: \v 3 “Lela nga kom in akasrui, oana papa tumasr. Eis silver ac gold ingan mwe lung luk nu sum. Inge, kunausla kupasr lom nu sel Tokosra Baasha lun Israel, tuh elan usla mwet lal liki acn sik.” \p \v 4 Benhadad el insesela nu ke pusra se lal Asa inge, ac el supwala captain lun un mwet mweun lal, wi mwet mweun lalos, in mweuni siti lun Israel. Elos sruokya siti lun Ijon, Dan, Abel Beth Maacah, ac siti nukewa in acn Naphtali, yen kufwen mweun lalos oan we. \v 5 Ke Tokosra Baasha el lohng ma sikyak inge, el tui ke musa se Ramah, ac el tiana aksafyela. \v 6 Na Tokosra Asa el orani mwet in acn nukewa in Judah, ac sap elos in usla eot ac sak nukewa ma Baasha el orekmakin in acn Ramah, ac elos sang kuhlasak siti lun Geba ac Mizpah. \s1 Mwet Palu Hanani \p \v 7 In pacl se ingan mwet palu Hanani el som nu yorol Tokosra Asa ac fahk, “Ke sripen kom nget nu sin tokosra lun Syria ac tia filiya finsrak lom in \nd LEUM GOD\nd*, pwanang mwet mweun lun tokosra Israel elos kaingla liki inpoum. \v 8 Ya tia puslana mwet mweun lun Ethiopia ac Libya, oayapa pukanten pac chariot ac mwet kasrusr fin horse? Tuh mweyen kom filiya finsrak lom sin \nd LEUM GOD\nd*, pa oru El tuh sot kutangla nu sum. \v 9 \nd LEUM GOD\nd* El arulana suiya faclu nufon in sang ku nu selos su pwaye insialos nu sel. Kom orala ouiya na lalfon, na pa ingela tokosrai lom ac fah mweun pacl nukewa.” \v 10 Kas inge oru Asa el kasrkusrak sin mwet palu sac, ac sapkin in kapuri el. In pacl se pacna inge Asa el mutawauk in akkeokye kutu mwet uh. \s1 Saflaiyen Pacl In Tokosra Lal Asa \r (Sie Tokosra 15:23–24) \p \v 11 Ma sikyak nukewa ke pacl Asa el tokosra, mutawauk nwe ke safla, simla oasr ke \add Sramsram Matu ke Tokosra lun Judah ac Israel.\add* \v 12 In yac aktolngoul eu ke Asa el tokosra, nial ulla ke sie mas upa. Ne ouinge, el tiana forla in nget nu sin \nd LEUM GOD\nd* in eis kasru sel, a el suk kasru sin mwet orek ono. \v 13 Yac luo toko na el misa, \v 14 ac el pukpuki inkulyuk eot se ma el taflela lal sifacna in Siti sel David. Elos mosrwela manol ke mwe akkeng ac oil keng in akoella nu ke pukpuki, ac elos tanak sie e lulap in akfulatyal. \c 17 \s1 Jehoshaphat El Tokosrala \p \v 1 Jehoshaphat el aolulla Asa, papa tumal, in tokosra, ac el akkeyala tokosrai lun Judah in lain Israel. \v 2 El oakiya mwet mweun in siti kuhlusyukyak in acn Judah, oayapa musaela acn in muta lalos uten acn Judah ac in siti ma Asa el sruokya in acn Ephraim. \v 3 \nd LEUM GOD\nd* El akinsewowoyal Jehoshaphat mweyen el fahsr in falken papa tumal ke tafun moul lal meet, ac tia alu nu sin Baal. \v 4 El kulansupu God lun papa tumal, ac fahsr tukun ma sap lun God, ac tia oru oana ma tokosra lun mwet Israel oru. \v 5 \nd LEUM GOD\nd* El oakiya ku lulap nu facl Jehoshaphat in leumi tokosrai lun Judah, ac mwet nukewa use mwe lung nu sel. Ouinge el kasrupi, ac arulana akfulatyeyuk el. \v 6 El insewowo in kulansupu \nd LEUM GOD\nd* ac el kunausla nien alu nukewa lun mwet pegan in acn Judah, oayapa ma sruloala ke god mutan Asherah we. \p \v 7 In yac se aktolu ma el tokosra, el supwalik mwet fulat inge tuh elos in luti in siti lun Judah: Benhail, Obadiah, Zechariah, Nethanel, ac Micaiah. \v 8 Mwet Levi eu ac mwet tol luo welulos. Pa inge inen mwet Levi: Shemaiah, Nethaniah, Zebadiah, Asahel, Shemiramoth, Jehonathan, Adonijah, Tobijah, ac Tobadonijah. Inen mwet tol luo pa: Elishama ac Jehoram. \v 9 Elos us book in Ma Sap lun \nd LEUM GOD\nd* ac fahsr nu inkul nukewa in acn Judah ac luti mwet uh ke ma sap. \s1 Pwengpeng Lal Jehoshaphat \p \v 10 \nd LEUM GOD\nd* El oru tuh tokosrai nukewa ma raunela acn Judah in sangeng in som mweunel Tokosra Jehoshaphat. \v 11 Kutu sin mwet Philistia elos use mwe lung na yohk ke silver ac mwe lung pac saya nu sel Jehoshaphat. Ac kutu mwet Arabia elos use sheep itkosr tausin itfoko ac nani itkosr tausin itfoko. \v 12 Ouinge yokelik na ku lal Jehoshaphat. El kuhlasak siti puspis in acn Judah nufon, oayapa musaiak siti \v 13 in nwauk mwe mongo puspis we. \p El filiya mwet pisrla ke mweun in acn Jerusalem, \v 14 fal nu ke ota lalos. Adnah pa captain lun un mwet mweun ke ota nukewa in Judah, ac oasr mwet mweun tolfoko tausin ye kolyuk lal. \v 15 Akluo in wal yal Adnah pa Jehohanan, ac oasr mwet mweun luofoko oalngoul tausin ye kolyuk lal. \v 16 Aktolu in wal pa Amasiah wen natul Zichri, ac oasr mwet mweun luofoko tausin ye kolyuk lal. (Amaziah el tuh sifacna eisalang in kulansupu \nd LEUM GOD\nd*.) \v 17 Captain lun un mwet mweun ke ota nukewa in Benjamin pa Eliada, sie mwet mweun pwengpeng. El leum fin mwet mweun luofoko tausin su us mwe loang ac mwe pisr. \v 18 Mwet kol se akluo yal pa Jehozabad, ac oasr mwet mweun siofok oalngoul tausin lal, su akoeyukla fal nu ke mweun. \v 19 Mwet inge kulansap nu sin tokosra in acn Jerusalem, ac el oayapa filiya kutu pac mwet in siti kuhlusyukyak pac saya in acn Judah. \c 18 \s1 Mwet Palu Micaiah El Sensenkakunul Ahab \r (Sie Tokosra 22:1–28) \p \v 1 Ke Tokosra Jehoshaphat lun Judah el kasrupi ac pwengpeng, el akoo sie marut inmasrlon sie mwet in sou lal ac sie in sou lal Tokosra Ahab lun Israel. \v 2 In kutu yac tok, Jehoshaphat el som nu in siti Samaria in mutwata yorol Ahab. Na Ahab el sap in anwuki sheep ac cow puspis in orala sie kufwa in akfulatyal Jehoshaphat ac mwet ma welul. Ac el eyeinse nu sel Jehoshaphat elan welul mweuni acn Ramoth in Gilead. \v 3 El siyuk sel, “Kom ac ku in wiyu mweuni acn Ramoth?” \p Jehoshaphat el topuk, “Pacl na kom akola, nga ac mwet luk uh akola pac. Kut ac wi kom.” \v 4 Na el tafwelana in fahk, “Tusruktu, kut in suk nunak lun \nd LEUM GOD\nd* meet.” \p \v 5 Ouinge Ahab el pangonma mwet palu lal, pisalos akuran sun mwet angfoko, na el siyuk selos, “Ku fal nga in som mweuni acn Ramoth, ku tia?” \p Elos topuk, “Fahla, mweun. God El ac fah sot kutangla nu sum.” \p \v 6 Tusruktu Jehoshaphat el siyuk, “Ya wangin pac sie mwet palu kut ku in siyuk lungse lun \nd LEUM GOD\nd* se?” \p \v 7 Ahab el topuk, “Oasr pac mwet se, ac inel pa Micaiah, wen natul Imlah. Tusruktu nga srungal mweyen el tiana wi palu wo nu sik. Pacl nukewa el fahk ma na koluk.” \p Na Jehoshaphat el fahk, “Tia wo kom in fahk ouingan!” \p \v 8 Ouinge Ahab el suli sie mwet kol ke inkul lun tokosra, ac sap elan sulaklak som solalma Micaiah. \p \v 9 Tokosra luo inge nuknukyang ke nuknuk in tokosra, ac muta fin tron laltal ke acn in sisla kulun wheat likin na mutunpot lun Samaria, ac mwet palu nukewa oru palu lalos ye mutaltal. \v 10 Sie selos pa Zedekiah, wen natul Chenaanah. El orala kutu koac osra, ac el fahk nu sel Ahab, “Pa inge ma \nd LEUM GOD\nd* El fahk, ‘Kom fah us koac inge ac sang mweuni mwet Syria, ac kom ac arulana kutangulosla.’” \v 11 Mwet palu nukewa saya fahk oana, “Fahsr lain acn Ramoth, ac kom ac fah kutangla. \nd LEUM GOD\nd* El ac asot kutangla nu sum.” \p \v 12 In pacl sac pacna, mwet kol se su som in eisal Micaiah el fahk nu sel, “Mwet palu nukewa sayom palye ma ac wo nu sin tokosra. Na pa wo kom in fahk oana.” \p \v 13 A Micaiah el topuk, “Ke Inen \nd LEUM GOD\nd* moul, ma God luk El fahk, nga fah fahk!” \p \v 14 Ke el utyak nu ye mutal Tokosra Ahab, na tokosra el siyuk sel, “Micaiah, ku fal nga ac Tokosra Jehoshaphat in som mweuni acn Ramoth, ku tia?” \p Micaiah el topuk, “Fahla mweun. Kowos ac kutangla! \nd LEUM GOD\nd* El ac sot kutangla nu suwos.” \p \v 15 Tusruktu Ahab el fahk nu sel, “Ke kom kaskas ke Inen \nd LEUM GOD\nd*, fahk na ma pwaye! Pacl ekasr nga enenu nga in fahk ma se inge nu sum?” \p \v 16 Na Micaiah el topuk fahk, “Nga liye mwet mweun lun Israel oalik fineol uh oana sheep su wangin mwet shepherd lalos. Ac \nd LEUM GOD\nd* El fahk, ‘Wangin mwet kol lun mwet inge. Lela elos in folokla nu yen selos in misla.’”\x - \xo 18:16 \xt Oek 27:17; Mt 9:36; Mk 6:34\x* \p \v 17 Ahab el fahk nu sel Jehoshaphat, “Nga fahk tari nu sum lah el tia wi palye ma ac wo nu sik, a pacl nukewa ma koluk mukena!” \p \v 18 Na Micaiah el tafwela ac fahk, “Inge lohng ma \nd LEUM GOD\nd* El fahk! Nga liye \nd LEUM GOD\nd* El muta fin tron lal inkusrao, ac lipufan nukewa lal elos tu siskal. \v 19 \nd LEUM GOD\nd* El siyuk, ‘Su ac fah kiapwella Ahab elan som in tuh anwuki el in acn Ramoth?’ Kutu sin lipufan fahk sie kas, ac kutu fahk sie pac, \v 20 nwe ke na sie ngun fahsryak nu meet, suwosyang nu sin \nd LEUM GOD\nd* ac fahk, ‘Nga ac kiapwella.’ \nd LEUM GOD\nd* El siyuk, ‘Kom ac oru fuka?’ \v 21 Na ngun sac fahk, ‘Nga ac som oru mwet palu nukewa lal Ahab in kikiap.’ Na \nd LEUM GOD\nd* El fahk, ‘Fahla kiapwella. El ac lukukla wela ma kom fahk.’” \p \v 22 Na Micaiah el aksafyela kas lal ac fahk, “Ma na nga fahk uh pa sikyak inge. \nd LEUM GOD\nd* El oru tuh mwet palu lom in kiapwekom. A El sifacna akoekomla in sun ongoiya!” \p \v 23 Na mwet palu Zedekiah el kalukyang nu yorol Micaiah, ac puokya likintupal ac siyuk, “Ku ngac ngun lun \nd LEUM GOD\nd* som likiyu ac kaskas nu sum?” \p \v 24 Micaiah el topuk, “Kom ac fah konauk ke pacl se kom ac som in wikla ke sie infukil ma oan tok ah.” \p \v 25 Na Tokosra Ahab el sap nu sin sie sin leum lal, “Kaprilya Micaiah ac usalla nu sel Amon, governor lun siti uh, ac nu sel Fisrak Joash. \v 26 Fahkang mu eltal in siselang nu in presin, ac sang na bread ac kof kital, nwe ke pacl nga moul foloko.” \p \v 27 Micaiah el fahk, “Kom fin moul foloko, na kalem lah tia \nd LEUM GOD\nd* pa supweyu in fahk ma inge!” El tafwelana in fahk, “Kowos nukewa porongo ma nga fahk uh!” \s1 Misa Lal Ahab \r (Sie Tokosra 22:29–35) \p \v 28 Na Tokosra Ahab lun Israel ac Tokosra Jehoshaphat lun Judah eltal som in mweuni siti Ramoth in acn Gilead. \v 29 Ahab el fahk nu sel Jehoshaphat, “Ke kut ac som nu ke mweun uh, nga ac fah tia nukum nuknuk in tokosra luk, a kom nukum na nuknuk in tokosra lom.” Ouinge tokosra lun Israel el ekulla lumahl ke el som nu ke mweun. \p \v 30 Tokosra lun Syria el sap nu sin captain lun chariot lal uh in tia mweuni kutena mwet sayen tokosra lun Israel. \v 31 Ouinge ke elos liyal Tokosra Jehoshaphat elos nunku mu el pa tokosra lun Israel, ac elos forang in mweunel. Na Jehoshaphat el liksreni wola, ac \nd LEUM GOD\nd* El molella, ac folokunla mwet ukwal ah. \v 32 Captain lun chariot elos liye tuh tia tokosra Israel pa el, ouinge elos tila ukwal. \v 33 Tusruktu sie sin mwet mweun lun Syria el pusrkala pisr natul ac tiana etu lah ac sonol Tokosra Ahab, tuh pa pisrkilya ke kupasr lun mwe loang kacl. Ahab el wola nu sin mwet se us chariot natul ah, “Nga kineta! Forla, kaing!” \v 34 Ke mweun uh srakna upa, Tokosra Ahab el fungla na muta in chariot natul, ac ngetla nu yurin mwet Syria. Na ke faht ah tili, el misa. \c 19 \s1 Mwet Palu Se Sang Kas In Kai Nu Sel Jehoshaphat \p \v 1 Tokosra Jehoshaphat lun acn Judah el moul foloko nu in lohm sin tokosra in acn Jerusalem. \v 2 Mwet palu Jehu, wen natul Hanani, el som in osun nu sin tokosra ac fahk nu sel, “Ku kom nunku mu wo in kasru mwet koluk, ac in wi layen lun mwet su kwase \nd LEUM GOD\nd*? Ma kom oru inge pa pwanang kasrkusrak lun \nd LEUM GOD\nd* in tuku nu fom. \v 3 Tuh finne ouinge, oasr na ma wo in kom. Kom kunausla ma sruloala nukewa kacl god mutan Asherah su mwet uh alu nu kac, ac kom sang insiom in fahsr tukun ma lungse lun God.” \s1 Oakwuk Sasu Lal Jehoshaphat \p \v 4 Tokosra Jehoshaphat el finne muta in acn Jerusalem, el forfor pacl nukewa inmasrlon mwet lal, mutawauk Beersheba in acn eir, nwe ke sisken infulan eol in acn Ephraim nu epang, tuh elan folokonma mwet uh nu sin \nd LEUM GOD\nd* lun papa tumalos. \v 5 El srisrngiya mwet nununku nu in kais sie siti kuhlusyukyak in acn Judah, \v 6 ac fahk nu selos, “Karinganang ma kowos wotela ke pacl in nununku lowos uh. Kowos tia orekma ke ku lun mwet, a ke ku lun \nd LEUM GOD\nd*. El ac wi kowos in orala nununku suwohs. \v 7 Akfulatye \nd LEUM GOD\nd* ac taran orekma lowos, mweyen \nd LEUM GOD\nd* lasr El tia lela in oasr kutasrik, ku wiwikas, ku eis mol sin mwet orek eyeinse.” \p \v 8 In acn Jerusalem Jehoshaphat el srisrngiya mwet Levi, mwet tol, ac sifen sou, in mwet nununku ke pacl oasr lainyen ma sap lun \nd LEUM GOD\nd*, ku ke amei inmasrlon mwet in siti sac. \v 9 El fahk suwoswos nu selos, “Ke kowos oru orekma lowos, kowos enenu in oru in akfulatye \nd LEUM GOD\nd*, ac kowos in oaru in aksol in ma nukewa kowos oru. \v 10 Kutena pacl mwet liwos fin tuku liki siti selos ac use tukak ke akmas, ku ke kutena lumah ma lain ma sap ac ma oakwuk, kowos enenu in akkalemye nu selos ouiya fal elos in oru ke pacl in nununku, tuh elos in tia tafongla ac oru ma koluk lain \nd LEUM GOD\nd*. Kowos fin tia oru ouinge, kowos ac mwet liwos ac fah pula kasrkusrak lulap lun \nd LEUM GOD\nd*. A kowos fin oru ma kunowos in wo, na ac fah wangin mwatuwos. \v 11 Amariah, Mwet Tol Fulat, pa ac oru nununku safla ke ip lun alu, ac Zebadiah wen natul Ishmael, governor lun Judah, pa ac oru nununku safla ke ip lun government. Ma kunen mwet Levi in liye tuh ma wotla nukewa ke pacl in nununku in fahla oana ma wotla. Kowos in pulaik na in karingin ma inge, ac lela \nd LEUM GOD\nd* Elan wi layen ma suwohs!” \c 20 \s1 Mweun Lain Acn Edom \p \v 1 In kutu pacl tok un mwet mweun lun acn Moab ac Ammon, wi mwet Meunim su welulosyang, elos tuku mweuni acn Judah. \v 2 Oasr mwet utuk kas tuku ac fahk nu sel Tokosra Jehoshaphat, “Sie un mwet mweun lulap lun acn Edom tuku lafalyat ke Meoa Misa in mweuni kom. Elos sruokya tari acn Hazazon Tamar.” (Sie pac inen acn se ingan pa Engedi.) \v 3 Jehoshaphat el sangeng, ac el pre nu sin \nd LEUM GOD\nd* in suk kasru. Na el sap mwet in mutunfacl sac nufon in lalo. \v 4 Mwet in siti nukewa lun Judah elos sulaklak tuku nu Jerusalem in siyuk kasru sin \nd LEUM GOD\nd*. \v 5 Na mwet Jerusalem ac mwet nukewa tuku saya me elos tukeni nu ke acn in tukeni sasu oan likin Tempul. Tokosra Jehoshaphat el som tu ye mutalos, \v 6 ac el pre, “O \nd LEUM GOD\nd* lun papa tumasr, kom muta inkusrao ac leum fin mutunfacl nukewa. Kom arulana fulat ac ku; ac wangin mwet ku in lain kom. \v 7 Kom God lasr. Ke mwet lom Israel tuku nu in acn se inge, kom lusla mwet su muta inge, ac sang acn uh nu sin fita lal Abraham, mwet kawuk lom, in ma lalos ma pahtpat.\x - \xo 20:7 \xt Isa 41:8; Jas 2:23\x* \v 8 Elos nuna muta inge ac musaela sie tempul in akfulatye kom, ke sripen elos etu \v 9 lah fin oasr mwe lokoalok lulap sikyak nu selos — ke mweun, ku mas upa, ku sracl — na elos ac ku in tuku ac tu ke mutun Tempul se inge, yen mwet uh alu nu sum we. Elos ac pre nu sum ke mwe lokoalok sikyak nu selos, na kom ac porongalos ac molelosla. \p \v 10 “Inge mwet Ammon, mwet Moab, ac mwet Edom elos mweuni kut. Ke pacl se papa tumasr elos ilme liki acn Egypt, kom tia lela elos in utyak nu in acn ingan. Na papa tumasr elos kuhfla liki acn selos inge, ac tia kunauselosla.\x - \xo 20:10 \xt Dut 2:4–19\x* \v 11 Na inge elos folokin nu sesr ke ouiya se inge — elos tuku in liskutla liki acn se inge, su kom tuh ase nu sesr. \v 12 Kom God lasr! Sang kai fal nu selos, mweyen kut tia ku in lain un mwet mweun na lulap se su mweuni kut inge. Kut tia etu lah mea kut ac oru, na pa kut nget nu sum in kasre kut.” \p \v 13 Mukul nukewa in acn Judah, wi mutan kialos ac tulik natulos, elos tu ke mutun Tempul. \v 14 Ngun lun \nd LEUM GOD\nd* ilyak nu in sie mwet Levi su muta inmasrlon u lulap sac. Inel pa Jahaziel, wen natul Zechariah. El sie sin mwet in sou lal Asaph, mweyen el ma in fwil natul Mattaniah, Jeiel, ac Benaiah, su fita lal Asaph. \v 15 Jahaziel el fahk, “Leum Fulat, ac mwet nukewa lun Judah ac Jerusalem, \nd LEUM GOD\nd* El fahk tuh kowos in tia fosrnga ku sangeng in lain un mwet mweun na pus se inge. Mweun uh oan inpoun God, ac tia inpouwos.\x - \xo 20:15 \xt Dut 20:1–4\x* \v 16 Mweunelos lutu, ke elos ac tuku ke Innek In Utyak Nu Ziz. Kowos ac sonolos ke saflaiyen infahlfal se ma fahla nwe uten acn ma oan apkuran nu Jeruel. \v 17 Kowos ac fah tia mweun ke mweun se inge. Akola na ac soano; kowos ac liye ke \nd LEUM GOD\nd* El ac asot kutangla nu suwos. Mwet Judah ac mwet Jerusalem, kowos in tia alolo ku sangeng. Fahsrot na nu ke mweun an, ac \nd LEUM GOD\nd* El ac wi kowos!”\x - \xo 20:17 \xt Exo 14:13–14\x* \p \v 18 Na Tokosra Jehoshaphat el srimi nwe ten ac mutal sun infohk ah, ac mwet nukewa welul srimi ac alu nu sin \nd LEUM GOD\nd*. \v 19 Mwet Levi in sou lal Kohath ac Korah elos tuyak ac wola ke sie pusra lulap, ac kaksakin \nd LEUM GOD\nd* lun Israel. \p \v 20 Toang na ke lotutang se tok ah, mwet uh som nu wut in acn apkuran nu Tekoa. Ke elos mukuiyak, Jehoshaphat el fahk kas inge nu selos: “Mwet Judah ac mwet Jerusalem, kowos filiya lulalfongi lowos in \nd LEUM GOD\nd* lowos, ac kowos fah tiana mukuikui. Lulalfongi ma mwet palu lal an fahk nu suwos, na ac fah wo ouiya nu suwos.” \v 21 Tukun tokosra el pwapa yurin mwet uh, el sap kutu mwet on in nokomang nuknuk loeloes ma elos nukum ke pacl in akfulat lalos, ac fahsr meet liki mwet mweun, ac on, “Kaksakin \nd LEUM GOD\nd*, tuh lungse lal oan ma pahtpat!” \p \v 22 Ke elos mutawauk in on, \nd LEUM GOD\nd* El arulana akfohsyauk mwet mweun ma tuku in lainulos. \v 23 Mwet Ammon ac mwet Moab elos forang lain mwet Edom, ac onelosla nufon. Na elos forani amweuni inmasrlolos sifacna. \v 24 Ke mwet mweun lun Judah elos sun sie tower su oan yen mwesis, elos ngetla nu yen mweun orek we ac liye tuh na mwet nukewa topelik infohk ah misa, ac wanginna sie selos kaingla. \p \v 25 Jehoshaphat ac mwet lal ah fahsryak in eis ma wap, ac elos liye lah pukanten cow, mwe mongo, nuknuk, ac kutu pac ma yohk sripa. Elos sisla len tolu in orani ma wap, ac ke arulana pukanten elos tia ku in us nufon. \v 26 In len se akakosr, elos tukeni Infahlfal Beracah ac kaksakin \nd LEUM GOD\nd* ke ma nukewa El orala. Pa inge sripa se sis pangpang infahlfal se inge “Beracah.”\f + \fr 20:26 \fk Beracah: \ft kalmen ine se inge in kas Hebrew pa “kaksak”.\f* \v 27 Jehoshaphat el kol un mwet mweun lal ac folokla nu Jerusalem ke engan lulap, mweyen \nd LEUM GOD\nd* El kutangla fin mwet lokoalok lalos. \v 28 Ke elos sun siti uh, elos alla na nwe ke Tempul, wi pusren on ke harp ac mwe ukuk. \v 29 Mutunfacl nukewa su lohng ke \nd LEUM GOD\nd* El kutangla mwet lokoalok lun mwet Israel, elos arulana sangeng. \v 30 Ouinge Jehoshaphat el leum in misla, ac God El oru in oasr misla inmasrlol ac facl nukewa su apnulla. \s1 Saflaiyen We Lal Jehoshaphat \r (Sie Tokosra 22:41–50) \p \v 31 Jehoshaphat el tokosrala fin acn Judah ke el yac tolngoul limekosr, ac el leum in Jerusalem ke lusen yac longoul limekosr. Inen nina kial ah pa Azubah, acn natul Shilhi. \v 32 Jehoshaphat el oru ma suwohs ye mutun \nd LEUM GOD\nd*, oana ke Asa, papa tumal, el oru. \v 33 Tusruktu nien alu lun mwet pegan tiana kunausyukla. Mwet uh tiana forla ke insialos nufon in alu nu sin \nd LEUM GOD\nd* lun papa tumalos. \p \v 34 Ma nukewa saya ma Jehoshaphat el oru, ke mutaweyen pacl el tokosra nwe ke safla, simla ke \add Sramsram Matu lal Jehu Wen Natul Hanani,\add* su oasr in \add Sramsram Matu ke Tokosra lun Israel.\add* \p \v 35 Sie pacl ah Tokosra Jehoshaphat el orala sie pwapa in akupasri nu sel Ahaziah, tokosra lun acn Israel, su oru ma koluk na pus. \v 36 Eltal musaela oak in kalkal meoa ke nien oai in siti Eziongeber. \v 37 Tusruktu Eliezer wen natul Dodavahu, sie mwet Mareshah, el sensenkakinul Jehoshaphat ac fahk, “Ke sripen kom kupasr nu sel Ahaziah, \nd LEUM GOD\nd* El ac kunausla ma kom musaela.” Ouinge, oak inge nukewa musalla ac tiana orekmakinyuk. \c 21 \p \v 1 Jehoshaphat el misa ac pukpuki inkulyuk lun mwet leum in Siti sel David, ac Jehoram wen natul, el aolulla in tokosra. \s1 Tokosra Jehoram Lun Judah \r (Luo Tokosra 8:17–24) \p \v 2 Jehoram wen natul Jehoshaphat, tokosra lun Judah, oasr tamulel onkosr wial: Azariah, Jehiel, Zechariah, Azariahu, Michael, ac Shephatiah. \v 3 Papa tumalos ah sang nu selos lupa na yohk ke silver, gold, ac kutu pac ma saok. El oayapa sang tuh kais sie selos in leumi siti ma kuhlusyukyak in acn Judah. Tuh ke sripen Jehoram pa matu emeet, Jehoshaphat el sang in el pa aolul. \v 4 Ke Jehoram el ku na pwaye fin tokosrai sac, el sap in anwuki tamulel lal ah kewa, oayapa kutu mwet pwapa fulat lun Israel. \p \v 5 Jehoram el tokosrala ke el yac tolngoul luo, ac el leum in Jerusalem ke lusen yac oalkosr. \v 6 El fahsr tukun ouiya koluk lal Tokosra Ahab ac tokosra pac saya lun Israel, mweyen el payuk sin sie sin acn natul Ahab. El orekma koluk lain \nd LEUM GOD\nd*, \v 7 tusruktu \nd LEUM GOD\nd* El tia lungse kunausla tokosra in sou lal David, mweyen El tuh orala wulela se nu sel David mu tulik natul pa ac tokosra nwe tok.\x - \xo 21:7 \xt 1 Tok 11:36\x* \p \v 8 In pacl Jehoram el tokosra, acn Edom tuyak lain ac Judah, ac srengla lukelos ac srukak sie tokosra lalos sifacna.\x - \xo 21:8 \xt Gen 27:40\x* \v 9 Ouinge Jehoram ac captain lun mwet mweun lal ah elos kasrusr ke chariot ac som mweuni mwet Edom. Mwet mweun lun Edom raunelosla, tusruktu mwet Judah elos konoiak inkanek in kaingla ke fong. \v 10 In pacl sac me, mwet Edom tila muta ye ku lun mwet Judah. In pacl sacn pacna, siti Libnah tuyak pac lain acn Judah, mweyen Jehoram el pilesru \nd LEUM GOD\nd* lun mwet matu lal. \v 11 El musai pac nien alu lun mwet pegan infulan eol in Judah, ac el kol mwet Judah ac mwet Jerusalem in oru ma koluk lain \nd LEUM GOD\nd*. \p \v 12 Mwet palu Elijah el supwala leta se nu sel Jehoram, ac pa inge ma simla loac: “\nd LEUM GOD\nd* lal David, papa matu tomom, el lain kom mweyen kom tia fahsr ke ouiya lun Tokosra Jehoshaphat, papa tomom, ku Tokosra Asa, papa matu tomom. \v 13 A kom fahsr ke lumah lun tokosra Israel ac kolla mwet Judah ac mwet Jerusalem tuh elos in tia inse pwaye nu sin \nd LEUM GOD\nd*, oana Ahab ac mwet kol tokol tuh kol mwet Israel in tia pwaye nu sin \nd LEUM GOD\nd*. Kom oayapa uniya tamulel lom, sruhk elos wo liki kom. \v 14 Ke sripa inge, \nd LEUM GOD\nd* El ac sang kalya upa nu sin mwet lom ac tulik nutum ac mutan kiom, ac El ac fah kunausla ma nukewa lowos. \v 15 Ac kom sifacna ac fah keok ke mas lun insiom, ac mas se inge ac fah yokyokelik ke len na len.” \p \v 16 Kutu mwet Philistia ac mwet Arabia muta apkuran nu yen ma mwet Ethiopia muta we sisken meoa. \nd LEUM GOD\nd* El oru tuh elos in som mweunel Jehoram. \v 17 Elos utyak nu in acn Judah, ac usla mwe kasrup nukewa inkul sin tokosra, wi mutan nukewa kial oayapa tulik mukul nukewa natul sayal Ahaziah, su fusr oemeet sin tulik natul uh. \p \v 18 Na tukun ma inge nukewa, \nd LEUM GOD\nd* El sang nu sin tokosra mas upa ke insial su el arulana keok kac. \v 19 Mas se lal inge yokyokelikna apkuran in yac luo, na el keoki nwe ke el misa. Mwet lal ah tiana tanak e in eoksra kacl, oana ke elos oru nu sin mwet matu lal meet ah. \p \v 20 Jehoram el mutawauk in tokosra ke el yac tolngoul luo, ac el leum in Jerusalem ke yac oalkosr. Wanginna mwet asor ke el misa. Elos piknilya in Siti sel David, tusruktu tia ke inkulyuk lun mwet leum. \c 22 \s1 Tokosra Ahaziah Lun Judah \r (Luo Tokosra 8:25–29; 9:21–28) \p \v 1 Kutu mwet Arabia tuku orek lokoalok, ac uniya wen natul Tokosra Jehoram nukewa sayal Ahaziah, su fusr oemeet. Ouinge mwet Jerusalem elos sraklalak Ahaziah tuh elan tokosra aol papa tumal ah. \v 2 Ahaziah el yac longoul luo\f + \fr 22:2 \fk longoul luo: \ft liye 2 Tok. 8:26.\f* ke el mutawauk in tokosra, ac el leum in Jerusalem ke lusen yac se. Nina kial pa Athaliah, acn nutin natul Tokosra Omri lun Israel. \v 3 Ahaziah el oayapa fahsr tukun ouiya lun mwet in sou lal Tokosra Ahab, ke sripen nina kial ah sang kas in kasru koluk nu sel. \v 4 El oru ma koluk ye mutun \nd LEUM GOD\nd*, mweyen tukun papa tumal ah misa, el sulela kutu mwet in sou lal Ahab tuh elos in mwet pwapa lal, na kas in kasru lalos kolol nu ke kunausten. \v 5 Ke sripen kas lalos nu sel, el tuh welulang Tokosra Joram lun Israel, ac mweun nu sel Tokosra Hazael lun Syria. U luo inge amweuni upa na in acn Ramoth in Gilead, na Joram el kineta ke mweun ah. \v 6 El folokla nu in siti Jezreel in tuh kwela liki kinet kacl ah, ac Ahaziah el som nu we in osun nu sel. \p \v 7 God El oru tuh mutwata se lal Ahaziah nu yorol Joram inge in oru tuh Ahaziah in munaslana. Ke el muta yorol Joram, oasr mwet se som in osun nu seltal, ac inel pa Jehu, wen natul Nimshi. \nd LEUM GOD\nd* El sulella Jehu tuh in el pa kunausla fwilin mwet leum ke sou lal Ahab. \v 8 Ke Jehu el fahsr in oru ma God El supwalla nu kac inge, el sun un mwet kol se lun mwet Judah, wi kutu wen nutin tamulel lal Ahaziah su welul Ahaziah ke fahsr se ine. Jehu el onelosla nukewa. \v 9 Sukok Ahaziah nwe koneyukyak tuh el nu wikwik Samaria. Elos usalla nu yorol Jehu ac unilya. Tusruktu elos pikinya manol ke sripal Tokosra Jehoshaphat, papa matu tumal, su sang kuiyal nufon in orekma nu sin \nd LEUM GOD\nd*. \p Ouinge wanginla mwet in sou lal Ahaziah in leumi tokosrai sac tokol. \s1 Kasra Athaliah Lun Judah \r (Luo Tokosra 11:1–3) \p \v 10 In pacl se na Athaliah, nina kial Tokosra Ahaziah, el lohngak lah wen se natul ah anwuki, el sap in anwukla nufon sou lun leum fin acn Judah. \v 11 Oasr sie mutan wial Ahaziah, su inel pa Jehosheba, ac el payuk sel Jehoiada, sie mwet tol. Mutan se inge el som in lukma ac eisal Joash, sie sin wen natul Ahaziah, ac usalla liki fisrak wial su akoeyuk in anwuki. El usalla fililya ke sie infukil in Tempul, wi mutan to se lal. Ke sripen el okanulla ouinge, pwanang tulik sac moul, ac Athaliah el tia unilya. \v 12 Joash el wikinyukla we ke yac onkosr, ke pacl Athaliah el leumi acn we. \c 23 \s1 Oasr Alein Orek Nu Sel Athaliah \r (Luo Tokosra 11:4–16) \p \v 1 Tukun yac onkosr, Jehoiada mwet tol, el wotela mu pacl fal in oasr ma orek. El orala sie pwapa yurin captain limekosr lun un mwet mweun inge: Azariah wen natul Jeroham, Ishmael wen natul Jehohanan, Azariah wen natul Obed, Maaseiah wen natul Adaiah, ac Elishaphat wen natul Zichri. \v 2 Elos fahsrelik nu in siti nukewa lun Judah, ac usani mwet Levi ac sifen sou nukewa nu Jerusalem. \p \v 3 Elos nukewa tukeni nu in Tempul, ac elos orala sie wulela yorol Joash, wen natul tokosra. Jehoiada el fahk nu selos, “Pa inge wen nutin tokosra se ma tufahna misa ah. El ac tokosrala inge, in oana ke \nd LEUM GOD\nd* El tuh wulela mu mwet in sou lal David pa ac tokosra.\x - \xo 23:3 \xt 2 Sam 7:12\x* \v 4 Pa inge ma kut ac oru. Ke mwet tol ac mwet Levi elos ac tuku in oru ma kunalos ke len Sabbath, na sie tafu tolu selos ac taran mutunoa nu ke Tempul, \v 5 ac sie tafu tolu selos ac taran lohm sin tokosra, ac mwet lula ac fah som nu ke Mutunpot Pwelung. Na mwet nukewa ac fah toeni ke nien tukeni likin Tempul uh. \v 6 Wangin mwet ac fah utyak nu in Tempul sayen mwet tol ac mwet Levi, su oasr ma kunalos we. Elos ku in utyak mweyen elos aknasnasyeyuk tari, ac mwet nukewa saya enenu in akos na ma \nd LEUM GOD\nd* El sapkin, ac muta likinum uh. \v 7 Mwet Levi elos ac tu raunella tokosra, ac sruok na cutlass natulos, ac elos ac fah welul tokosra nu yen nukewa el ac som nu we. Kutena mwet su srike in utyak nu in Tempul ac fah anwuki.” \p \v 8 Mwet Levi ac mwet Judah elos oru oana ma Jehoiada, mwet tol, el sapkin. Kais sie un mwet inge tiana filfilla in som finne safla pacl in orekma lalos in Tempul. Ke ma inge, u sasu se ma ac tuku, ac u se ma safla pacl la, elos ac tukenina muta akola nu ke sap lun captain lun mwet mweun. \v 9 Jehoiada el sang osra, ac mwe loeyuk yohk ac mwe loeyuk srik, su ma natul Tokosra David ma oanna in Tempul, nu sin captain lun un mwet mweun uh. \v 10 El kitalik mwet mweun ma sruok cutlass natulos in tu yen nukewa mutun Tempul uh, in taranul tokosra. \v 11 Na Jehoiada el pwanulla Joash nu likinuma, ac sang tefuro se nu fin sifacl, oayapa sie ma simla ke ma oakwuk nu sin sie tokosra. Ouinge Joash el tokosrala. Jehoiada mwet tol, ac wen natul, elos mosrwella Joash, na mwet nukewa sala, “Lela in paht moul lal tokosra!” \p \v 12 Athaliah el lohngak ke mwet uh sasa in akfulatyal tokosra, na el sulaklak som nu ke Tempul, yen mwet uh tukeni we. \v 13 Na el ngetla liye tokosra sasu sac ke nien utyak nu in Tempul, su tu ke sru soko ma srisrila nu sin tokosra, rauniyukla sin captain lun mwet mweun ac mwet ukuk. Mwet nukewa sasa ke engan ac ukya mwe ukuk, ac mwet on lun Tempul elos srital ke mwe on natulos ac kol akfulat ma orek inge. Athaliah el foloyak ac seya nuknuk lal, ac wowoyak ac fahk, “Sulallal! Sulallal!” \p \v 14 Jehoiada el tia lungse in anwuki Athaliah sisken Tempul uh. Ouinge el pangon captain lun un mwet mweun ac fahk nu selos, “Usalla inmasrlon tak lun mwet mweun an, ac uniya kutena mwet su srike in molella.” \p \v 15 Elos sruokilya ac usalla nu lohm sin tokosra, ac elos unilya sisken Mutunpot Horse. \s1 Oakwuk Sasu Lal Jehoiada \r (Luo Tokosra 11:17–20) \p \v 16 Jehoiada, mwet tol, el orala sie wulela tuh el, ac Tokosra Joash, ac mwet uh, ac fah mwet lun \nd LEUM GOD\nd*. \v 17 Na elos nukewa som nu ke tempul lal Baal ac kunausla. Elos fukulya loang we ac ma sruloala we, ac unilya Mattan, mwet tol lun Baal, sisken loang we. \v 18 Jehoiada el sang orekma nukewa in Tempul in oan inpoun mwet tol ac mwet Levi. Elos in oru oana oakwuk lal Tokosra David nu selos ac in furreak ma ac kisakinyuk nu sin \nd LEUM GOD\nd*, fal nu ke Ma Sap lal Moses. Ma pac kunalos in karingin on ac pacl in akfulat. \v 19 Jehoiada el oayapa filiya mwet topang ke mutunoa in Tempul, tuh kutena mwet su tia nasnas fal nu ke oakwuk lun alu, in tia utyak nu we. \p \v 20 Captain lun un mwet mweun, sifen sou, mwet kacto, ac mwet nukewa saya, elos welul Jehoiada pwanulla tokosra liki Tempul nu ke lohm sin tokosra. Elos utyak ke mutunpot se ma oa emeet, na tokosra el som muta fin tron lal ah. \v 21 Insien mwet nukewa sessesla ke engan, ac siti sac muta misla tukun Athaliah el anwuki. \c 24 \s1 Tokosra Joash Lun Judah \r (Luo Tokosra 12:1–16) \p \v 1 Joash el mutawauk in tokosra fin acn Judah ke el yac itkosr, ac el leum in Jerusalem ke yac angngaul. Nina kial ah pa Zibiah, sie mutan Beersheba. \v 2 Joash el oru mwe insewowo nu sin \nd LEUM GOD\nd* in pacl Jehoiada, mwet tol, el moul. \v 3 Jehoiada el sulela mutan luo kial Tokosra Joash, ac eltal oswela wen ac acn nu sel. \p \v 4 Tukun el tokosrala ke kutu yac, Joash el nunkauk in akwoyela Tempul. \v 5 El sap mwet tol ac mwet Levi in som nu in siti nukewa lun Judah, ac orani lupan mani sin mwet uh ma ac fal in akwoyela acn ma musalla ke Tempul ke yac sac. El fahk mu elos in oru in sa, tuh pa mwet Levi inge pahtlac. \v 6 Na el pangnolma Jehoiada, mwet kol lalos, ac multikin nu sel ac fahk, “Efu ku kom tia taran mwet Levi ingan in orani mani in tax sin mwet Judah ac Jerusalem, in oana ma Moses, mwet kulansap lun \nd LEUM GOD\nd*, el tuh oakiya mwet uh in moli in sang kasru Lohm Nuknuk Mutal sin \nd LEUM GOD\nd*\x - \xo 24:6 \xt Exo 30:11–16\x* \p \v 7 Mwet ma welulla Athaliah, mutan koluk sac, elos tuh aktaekyala Tempul, ac orekmakin kutu ma mutal we nu ke alu lalos nu sin Baal. \p \v 8 Tokosra el sap mwet Levi in orala sie box in sang, ac filiya ke mutunoa in Tempul. \v 9 Elos supwalik kas nu in acn nukewa in Jerusalem ac Judah, tuh kais sie mwet in use tax lalos, oana ma Moses, mwet kulansap lun \nd LEUM GOD\nd*, el tuh mutawauk oru yen mwesis. \v 10 Mwet uh, oayapa mwet kol lalos, elos insewowo ke ma se inge, ac elos usani tax lalos ac nwakla box sac. \v 11 Len nukewa mwet Levi elos ac usla box sac nu sin mwet roso lun tokosra su liyaung box sac. Fin sessesla, na mwet sim lun tokosra ac sie mwet aolyen mwet Tol Fulat ac usla ac okoala mani uh, na sifil folokunla box sac nu yen oan we uh. Ouinge lupan mani na yohk se ac orekeni. \p \v 12 Tokosra ac Jehoiada ac sang mani inge nu sin mwet kol orekma ke Tempul, ac elos ac sang moli mwet tufahl eot, mwet kamtu, ac mwet orekma pac ke osra, tuh elos in sang orala kutena acn musalla ke Tempul. \v 13 Mwet nukewa moniyuk na in orekma, ac elos akwoyela Tempul arulana ku, oana ke tufahna orekla ah. \v 14 Ke pacl se tari orekma sac, ma lula ke gold ac silver itukyang nu sin tokosra ac Jehoiada, ac eltal sang ma inge orala ahlu ku kutu pac mwe orekmak ma ac eneneyuk nu ke Tempul. \s1 Oakwuk Lal Jehoiada Ikilyukla \p Ke lusen pacl Jehoiada el moul, kisa uh orek in Tempul fal nu ke pacl la. \v 15 Tukun el arulana matu ac sun yac siofok tolngoul, na el misa. \v 16 Elos piknilya inkulyuk lun mwet leum in Siti sel David, in asmakin orekma wo el oru nu sin mwet Israel, nu sin God, ac nu ke Tempul. \p \v 17 Tusruktu tukunna Jehoiada el misa, mwet kol lun Judah elos kifasulla Tokosra Joash elan wela pwapa lalos uh. \v 18 Ouinge mwet uh tia sifil alu in Tempul lun \nd LEUM GOD\nd*, su God lun papa tumalos, a elos mutawauk alu nu ke ma sruloala kacl god mutan Asherah ac ma sruloala pac saya. Mwatalos ke ma koluk lalos inge pa pwanang kasrkusrak lun \nd LEUM GOD\nd* tuku nu fin acn Judah ac Jerusalem. \v 19 \nd LEUM GOD\nd* El supwala mwet palu in akesmakinyalos elos in forla nu sel, a mwet uh srunga lohng. \v 20 Na ngun lun God tuku nu facl Zechariah, wen natul Jehoiada mwet tol. El tu yen mwet uh ku in liyal we, ac wowoyak ac fahk, “\nd LEUM GOD\nd* El siyuk lah efu ku kowos tia akos ma El sapkin, ac kowos use mwe ongoiya nu fowos sifacna! Kowos sisella, na pa El siskowosla!”\x - \xo 24:20 \xt Mt 23:35; Lk 11:51\x* \v 21 Tokosra Joash el weak mwet uh in lainul Zechariah, ac ke sap lal tokosra, mwet uh tanglal Zechariah ke nien tukeni inkul lun Tempul. \v 22 Tokosra el mulkunla orekma kulang ma Jehoiada, papa tumal Zechariah, el tuh oru nu sel, ac el sap anwuki Zechariah. Meet liki na Zechariah el ac misa, el wola ac fahk, “Lela \nd LEUM GOD\nd* Elan liye ma kom oru an, ac kalyei kom!” \s1 Saflaiyen Pacl Joash El Tokosra \p \v 23 Ke apkuran in safla yac sac, mwet mweun lun Syria mweuni acn Judah ac Jerusalem. Elos uniya mwet kol nukewa, ac usla ma wap puspis ke elos folokla nu Damascus. \v 24 Mwet mweun lun Syria tia pus, tusruktu \nd LEUM GOD\nd* El sang kutangla nu selos fin mwet mweun pus lun Judah, mweyen mwet Judah elos ngetla liki \nd LEUM GOD\nd* lun papa tumalos. Pa inge kaiyuk ma orek nu sel Tokosra Joash. \v 25 El arulana kinetneta, ac ke mwet lokoalok lal som tari, na luo sin mwet pwapa lal sifacna eltal orek pwapa sulallal, ac unilya fin mwe oan kial, in aol ke el tuh akmuseya wen natul Jehoiada, mwet tol. Pukpuki el in Siti sel David, tusruktu tia ke inkulyuk lun mwet leum. \v 26 Mwet ma pwapa sulal ac unilya inge pa Zabad, wen nutin mutan Ammon se pangpang Shimeath, ac Jehozabad, wen nutin mutan Moab se pangpang Shimrith. \v 27 Sramsram ke mukul natul Joash, ac kas in palu lainul, oayapa ma simla ke orekma lal in akwoyela Tempul, oasr in \add Book in Akkalemye Koanon Book In Tokosra\add*. Amaziah, wen natul, pa aolul in tokosra. \c 25 \s1 Tokosra Amaziah Lun Judah \r (Luo Tokosra 14:2–6) \p \v 1 Amaziah el tokosrala ke el yac longoul limekosr, ac el leum in Jerusalem ke yac longoul eu. Nina kial pa Jehoaddin, sie mutan Jerusalem. \v 2 Amaziah el oru ma su akinsewowoye \nd LEUM GOD\nd*, tusruktu el tia oru ke insial nufon. \v 3 Ke pacl se ku lun tokosrai lal oan inpaol, el uniya mwet pwapa luo ma uniya papa tumal ah. \v 4 Tusruktu el tiana uniya tulik natultal, a el fahsrna ke ma \nd LEUM GOD\nd* El sapkin in Ma Sap lal Moses ma fahk mu, “Papa ac nina ac fah tia anwuki ke ma koluk lun tulik natulos, ac tulik uh ac fah tia anwuki ke ma koluk lun papa ku nina. Sie mwet ac fah anwuki ke ma koluk su el sifacna orala.”\x - \xo 25:4 \xt Dut 24:16\x* \s1 Mweun Lain Acn Edom \r (Luo Tokosra 14:7) \p \v 5 Tokosra Amaziah el sap mukul nukewa in sruf lun Judah ac Benjamin ma yac longoulyak in kitakatelik nu ke kais sie un mwet mweun, fal nu ke sou lulap lalos. El sang in oasr captain fin tausin ac fin foko. Oasr mwet tolfoko tausin su solla ac akola nu ke mweun, ac elos mwet na sasla ke anwuk ke osra ac mwe loang. \v 6 Sayen mwet inge, el srukak pac mwet mweun siofok tausin sin mwet Israel, ac lupan silver ma el sang moli nu selos akuran sun oalkosr tausin paun. \v 7 A sie mwet palu som nu yorol tokosra ac fahk nu sel, “Nimet us mwet mweun lun Israel inge in wi kom. \nd LEUM GOD\nd* El tia wi mwet inge su ma in Tokosrai Epang. \v 8 Sahp kom ac nunku mu elos ac oru tuh kom in kui ke pacl in mweun, tusruktu ku lun God mukena pa ac sot kutangla ku tia kutangla uh, na El ac lela mwet lokoalok lom in kutangkomla.” \p \v 9 Amaziah el siyuk sin mwet palu sac, “Na ac fuka mani na yohk nga sang molelosla tari ah?” \p Mwet palu sac topuk ac fahk, “\nd LEUM GOD\nd* El ku in folokonot yohk liki ma ingan!” \v 10 Ouinge Amaziah el supwala un mwet se el moli ah, ac sap elos in folokla nu yen selos. Na elos folokla ac arulana kasrkusrak sin mwet Judah. \p \v 11 Amaziah el sifacna oru elan pulaik, ac kolla mwet lal ah nu Infahlfal Sohl. Elos mweun we ac uniya singoul tausin mwet mweun lun Edom, \v 12 ac sruokya pac mwet singoul tausin saya. Elos pwanla mwet mweun inge nwe fin fulu se in siti Sela, ac siselosla nwe ten, ac elos misa ke eot ma oan ten. \p \v 13 In pacl se inge, mwet mweun Israel ma Amaziah el tia lela in welul ah, elos mweuni siti lun Judah ma oan inmasrlon Samaria ac Beth Horon. Elos uniya mukul tolu tausin, ac eisla ma wap pukanten. \p \v 14 Ke Amaziah el kutangla mwet Edom ac foloko nu yen sel, el use ma sruloala lalos, oakiya ke acn se, alu nu kac, ac el akosak pac mwe keng nu kac. \v 15 Ma inge aktoasrye \nd LEUM GOD\nd*, ouinge El supwala mwet sie palu nu yorol Amaziah. Na mwet palu sac siyuk suwoswosang nu sel, “Efu ku kom alu nu sin god saya su tia ku in molela mwet lalos sifacna liki ku lom?” \p \v 16 Ke mwet palu sac srakna kaskas Amaziah el kutongol ac fahk, “Kut orala ngac mu kom pa ac fahk nu sin tokosra ma el ac oru? Nimet sifilpa kas, nga unikomi!” \p Mwet palu sac tui, tusruktu el fahkla kas se inge, “Inge nga etu lah \nd LEUM GOD\nd* El wotela tari mu El ac kunauskomla, mweyen kom oru ma inge ac tia lohng ma nga fahk uh.” \s1 Mweun Lain Israel \r (Luo Tokosra 14:8–20) \p \v 17 Tokosra Amaziah lun Judah ac mwet pwapa lal elos pwapani in lain mwet Israel. Na Amaziah el supwala kas nu sel Tokosra Jehoash lun Israel, su wen natul Jehoahaz ac nutin natul Jehu, ac el srike in purakulak in mweun lainul. \v 18 Jehoash el supwala top lal nu sel Amaziah ac fahk, “Sie pacl ah, sak kokul soko Fineol Lebanon el supwala kas se nu sin sak cedar soko ac fahk, ‘Ase acn nutum an in payuk sin wen nutik uh.’ Na kosro lemnak soko fahsryak lolongya sak kokul soko ah. \v 19 Inge, Amaziah, kom konkin mu kom kutangla mwet Edom, tuh nga fahk nu sum, wo kom in mutana yen sum. Efu kom ku purakak mwe tukulkul ma ac oru tuh kom ac mwet lom in musalla kac?” \p \v 20 Tusruktu Amaziah el tia lungse lohng. Ma inge oakwuk lun \nd LEUM GOD\nd* nu sel Amaziah, tuh in kutangyukla el mweyen el alu nu sin ma sruloala lun mwet Edom. \v 21 Ouinge Tokosra Jehoash lun Israel el som in mweuni Tokosra Amaziah lun Judah. Elos osun in Beth Shemesh in acn Judah. \v 22 Un mwet mweun lun Judah kutangyukla, ac elos kaingla nu yen selos. \v 23 Jehoash el sruokilya Amaziah ac usalla nu Jerusalem. Na Jehoash el kunausya pot lun siti uh inmasrlon Mutunpot Ephraim nwe ke Mutunpot in Sruwasrik. Lusen acn se ma musalla inge oasr ke yact luofoko. \v 24 El usla gold ac silver nukewa ma oan in Tempul, oayapa kufwa lun Tempul su karinginyuk sin tulik natul Obed Edom, wi pac ma saok in lohm sin tokosra, ac el us ma inge nukewa ac folokla nu Samaria. El usla pac kutu mwet sruoh welul. \p \v 25 Yac singoul limekosr pa Tokosra Amaziah lun Judah el moul loes lukel Tokosra Jehoash lun Israel. \v 26 Ma nukewa saya ma Amaziah el orala ke pacl el tokosra, ke mutawauk nwe ke safla, simla oasr in \add Sramsram Matu Ke Tokosra Lun Judah Ac Israel\add*. \v 27 Ke pacl se na ma Amaziah el oru ma koluk lain \nd LEUM GOD\nd* ah me, oasr na pwapa koluk orek lainul in Jerusalem, pwanang el tuh kaingla nu in siti Lachish. Tusruktu mwet lokoalok lal ukwalla nwe we ac unilya. \v 28 Utukla manol nu Jerusalem fin horse soko, ac pukpuki el inkulyuk lun mwet leum in Siti sel David. \c 26 \s1 Tokosra Uzziah Lun Judah \r (Luo Tokosra 14:21–22; 15:1–7) \p \v 1 Mwet Judah nukewa elos sulella Uzziah wen natul Amaziah, su yac singoul onkosr matwal, tuh elan tokosra in aol papa tumal ah. \v 2 Tukun Amaziah el misa, Uzziah el sruokya siti Elath, ac sifilpa musaela. \p \v 3 Uzziah el tokosrala ke el yac singoul onkosr, ac el leum in Jerusalem ke yac lumngaul luo. Nina kial pa Jecoliah, sie mutan Jerusalem. \v 4 El fahsr tukun ouiya lun papa tumal, ac oru ma su akinsewowoye \nd LEUM GOD\nd*. \v 5 Ke lusen na moul lal Zechariah, su luti nu sel tuh elan etu in sangeng sin God, Uzziah el oaru na in kulansupu \nd LEUM GOD\nd*, ac God El akinsewowoyal. \p \v 6 Uzziah el som mweuni mwet Philistia. El kunausya pot in siti lun Gath, Jamnia, ac Ashdod, ac el musaela ac kuhlasak kutu siti apkuran nu Ashdod, ac oayapa in acn saya lun Philistia. \v 7 God El kasrel in kutangla mwet Philistia, mwet Arab ma muta Gurbaal, ac mwet Meunim. \v 8 Mwet Ammon elos sang takma nu sel Uzziah, pwanang el arulana kui, ac pweng kacl som nwe ke sun acn Egypt. \p \v 9 Uzziah el musaela kais sie tower ke Mutunpot In Sruwasrik, ke Mutunpot Infahlfal, ac ke yen ma pot uh kuhfla we, in akkeyala pot ke acn Jerusalem. \v 10 El oayapa musaela tower ke yen mwesis ac kuhlasak ke pot, ac el pukanak lufin kof pukanten, mweyen pukanten un kosro natul pe eol ac in acn tupasrpasr layen nu roto. Ke sripen el lungse orekma ke ima, el akkeye mwet uh in yoki ima in grape fin acn tohktok uh, ac orek ima yenwo fohk we. \p \v 11 Oasr un mwet mweun na yohk se lal su akola nu ke mweun. Ma simusla ke mwet mweun inge karinginyuk sel Jeiel ac Maaseiah, mwet sim luo lal su orekma ye kolyuk lal Hananiah, sie sin mwet pwapa lun tokosra. \v 12 Mwet mweun lal uh kolyuk sin mwet kol luo tausin onfoko. \v 13 Oasr mwet mweun tolfoko itkosr tausin lumfoko su akola in mweun kacl tokosra in lain mwet lokoalok lal. \v 14 Uzziah el sang kufwen mweun nu sin mwet mweun inge, ke mwe loeyuk, osra in fahkfuk, mwe susu, nuknuk in mweun osra, pisr ac sukan pisr, oayapa eot nu ke fuht. \v 15 Mwet usrnguk in kinauk ma sasu elos muta Jerusalem ac orala kufwen mwe pisr, oayapa mwe sis eot lulap liki tower ac liki sruwasrik ke pot in siti uh. Pweng kacl Uzziah fahsrelik nu yen nukewa, ac el arulana kui ke sripen kasru lun God nu sel. \s1 Kaiyuk Uzziah Ke Inse Fulat Lal \p \v 16 Tusruktu ke Tokosra Uzziah el mutawauk in kui, na el inse fulatyak, ac ma inge kololla nu ke musalla. El aklusrontenye \nd LEUM GOD\nd* lal ke el som nu in Tempul ac sifacna akosak mwe keng fin loang lun mwe kisa keng. \v 17 Azariah, mwet tol, ac mwet tol ku ac pulaik oalngoul sayal, welul utyak tokol tokosra \v 18 in kutongol, ac elos fahk nu sel, “Uzziah! Wangin suwohs lom in akosak mwe keng nu sin \nd LEUM GOD\nd*. Mwet tol in fita lal Aaron mukena pa akmutalyeyukla in oru ma inge. Fahla liki acn mutal se inge. Kom oru ma koluk lain \nd LEUM GOD\nd*, ke ma inge El ac fah tia sifil akinsewowoye kom.”\x - \xo 26:18 \xt Exo 30:7–8; Oek 3:10\x* \p \v 19 Uzziah el srakna tu sisken loang sac in Tempul, ac sruok mwe neinyuk mwe keng se. El kasrkusrakak sin mwet tol inge, ac in kitin pacl ah na musen lepa sikyak ke motonsrol. \v 20 Azariah ac mwet tol wial elos suiya motonsrol tokosra ac arulana lut, na elos lusulla liki Tempul. El sulaklak na illa mweyen \nd LEUM GOD\nd* El kalyael. \p \v 21 In pacl sac lac nwe ke el misa, tokosra el tia ku in sifil utyak nu in Tempul ke sripen mas se lal inge. Ke ma inge el srengla mutana in lohm sel sifacna, ac itukyang nu sel Jotham, wen natul, elan kol mutunfacl sac. \p \v 22 Mwet palu Isaiah wen natul Amoz, el simusla ma nukewa ma Tokosra Uzziah el orala ke pacl in leum lal ah. \v 23 Uzziah el misa, ac pukpuki ke acn lun leum, tuh ke sripen mas lal ah el tia pukpuki inkulyuk lun mwet leum. Jotham, wen natul, el aolul in tokosra.\x - \xo 26:23 \xt Isa 6:1\x* \c 27 \s1 Tokosra Jotham Lun Judah \r (Luo Tokosra 15:32–38) \p \v 1 Jotham el tokosrala ke el yac longoul limekosr, ac el leum in Jerusalem ke yac singoul onkosr. Nina kial pa Jerushah, acn natul Zadok. \v 2 Jotham el oru ma \nd LEUM GOD\nd* El insewowo kac, oana papa tumal, tuh el tia akosak mwe keng in Tempul, oana papa tumal el tuh oru. Tusruktu, mwet uh elos oru na ma koluk. \p \v 3 Jotham pa musaela Mutunpot Epang lun Tempul, ac el oayapa aksasuye pot ke acn se pangpang Ophel in Jerusalem. \v 4 El musaela siti ke fineol in acn Judah, ac musaeak tower ac pot ku ke insak uh. \v 5 El mweuni tokosra lun Ammon ac un mwet mweun lal, ac kutangulosla. Na el akkohsye mwet Ammon in moli takma inge nu sel ke kais sie yac, ke lusen yac tolu: oalkosr tausin paun ke silver, lumngaul tausin bushel in wheat, ac lumngaul tausin bushel in barley. \v 6 Jotham el arulana kui mweyen el oaru in akos \nd LEUM GOD\nd* lal. \v 7 Ma nukewa ma sikyak ke pacl Jotham el tokosra, ke mweun ac oakwuk pac lal, simla in \add Sramsram Matu Ke Tokosra Lun Israel Ac Judah\add*. \v 8 Jotham el yac longoul limekosr ke el mutawauk in tokosra, ac el leum in Jerusalem ke yac singoul onkosr. \v 9 El misa ac pukpuki in Siti sel David, ac Ahaz wen natul, el aolul in tokosra. \c 28 \s1 Tokosra Ahaz Lun Judah \r (Luo Tokosra 16:1–4) \p \v 1 Ahaz el tokosrala ke el yac longoul, ac el leum in Jerusalem ke yac singoul onkosr. El tia fahsr tukun srikasrak wowo lal Tokosra David, papa matu tumal, a el oru ma su tia akinsewowoye \nd LEUM GOD\nd*, \v 2 ac fahsr tukun srikasrak koluk lun tokosra lun Israel. El sap in orekla ma sruloala kacl Baal ke osra, \v 3 ac el akosak mwe keng Infahlfal Hinnom. El oayapa kisakin wen natul sifacna in mwe kisa nu sin ma sruloala ke el etai ouiya koluk lun mwet su \nd LEUM GOD\nd* El lusla liki facl sac ke mwet Israel elos utyak nu we. \v 4 Ahaz el orek kisa ac akosak mwe keng ke nien alu lun mwet pegan, ac fineol uh, ac ye sak lul nukewa. \s1 Mweun Lain Syria Ac Israel \r (Luo Tokosra 16:5) \p \v 5 Ke ma inge, \nd LEUM GOD\nd* lal El lela tuh tokosra Syria in kutangulla Tokosra Ahaz, ac usla mwet puspis liki acn Judah nu Damascus in mwet sruoh. \nd LEUM GOD\nd* El oayapa eisalang Ahaz nu inpoun tokosra Israel, su arulana onela mwet Judah.\x - \xo 28:5 \xt 28:5–6; 2 Tok 16:5; Isa 7:1\x* \v 6 Tokosra Pekah lun Israel, wen natul Remaliah, el uniya mwet siofok longoul tausin sin mwet Judah ke len sifanna, mweyen elos ngeta liki \nd LEUM GOD\nd* lun papa tumalos, a mwet inge mwet na pulaik ke mweun. \v 7 Sie mwet mweun lun Israel, su inel pa Zichri, el unilya Maaseiah wen natul Tokosra Ahaz. El oayapa unilya Azrikam, mwet kol su liyaung inkul sin tokosra, ac Elkanah, su akluo in leum yal tokosra. \v 8 Mwet Judah finne ma wialos, a mwet Israel elos sruokya luofoko tausin mutan ac tulik lun mwet Judah, ac usalosla nu Samaria, wi pac ma wap puspis. \s1 Mwet Palu Oded \p \v 9 Sie mwet palu lun \nd LEUM GOD\nd* su pangpang Oded el muta in siti Samaria. El osun nu sin mwet mweun Israel ke elos foloko ac us mwet sruoh lalos ac akola in utyak nu in siti uh. Na el fahk, “\nd LEUM GOD\nd* lun papa tomowos El kasrkusrak sin mwet Judah, pwanang El lela kowos in kutangulosla. Tusruktu inge El lohng ke luman anwuk sulallal ma kowos oru nu selos. \v 10 Ac inge kowos akoo in oru tuh mukul ac mutan lun Jerusalem ac Judah inge in mwet kohs lowos. Ku kowos tiana etu lah kowos oru pac ma koluk lain \nd LEUM GOD\nd* lowos? \v 11 Porongo ma nga fahk uh! Mwet sruoh inge ma na wiowos. Lela elos in folokla. Kowos fin tia fuhlelosla, na \nd LEUM GOD\nd* El ac kai kowos ke kasrkusrak lal.” \p \v 12 Mwet akosr sin mwet kol lun Tokosrai Epang elos wi pac tia insese nu ke ma mwet mweun elos oru inge. Inelos pa Azariah wen natul Jehohanan, Berechiah wen natul Meshillemoth, Jehizkiah wen natul Shallum, ac Amasa wen natul Hadlai. \v 13 Elos fahk, “Nimet use mwet sruoh ingan nu inge. Ma koluk ma kut orala fal tari \nd LEUM GOD\nd* Elan kasrkusrak sesr kac. Ac inge kowos lungse oru kutu ma su ac akyokyela koluk lasr?” \v 14 Ke ma inge, mwet mweun uh sang mwet sruoh ac ma wap uh nu sin mwet uh ac mwet kol lalos. \v 15 Itukyang kunen mwet akosr inge in kitalik nuknuk ke ma wap nu sin mwet sruoh. Elos sang nuknuk ac fahluk nu selos, ac lupa fal ke mwe mongo ac mwe nim, ac elos sang mwe akmusra in unwela kinet kaclos. Mwet ma munas ac kofla fahsr, elos srakalosyang nu fin donkey, na mwet sruoh inge nukewa folokinyukla nu in acn Judah, ke siti Jericho su siti in sak palm. Na mwet Israel elos folokla nu yen selos in Samaria. \s1 Ahaz El Siyuk Kasru Sin Mwet Assyria \r (Luo Tokosra 16:7–9) \p \v 16 In pacl se inge, Tokosra Ahaz el supwala kas nu sel Tiglath Pileser, Tokosra Fulat lun Assyria, ac siyuk kasru sel, \v 17 mweyen mwet Edom elos sifil tuku mweuni mwet Judah, ac kutangulosla ac uslalosla nu in sruoh. \v 18 In pacl sacn pacna, mwet Philistia elos utyak pac lain siti srisrik pe eol layen nu roto oayapa layen eir lun Judah. Elos sruokya siti Beth Shemesh, Aijalon, ac Gederoth, oayapa siti Soco, Timnah, ac Gimzo, wi ikul ma raunelosla, na elos oakwuki ac muta we. \v 19 Ke sripen Ahaz, tokosra lun Israel\f + \fr 28:19 \fk tokosra lun Israel: \ft Ahaz el tokosra lun Judah, tuh ke sripen koluk orekma lal, itukyang ine aksruksruk se lal ke verse se inge, mu el tokosra lun Israel.\f* el akyokye ma koluk in acn Judah ac lain \nd LEUM GOD\nd*, ouinge \nd LEUM GOD\nd* El sang ma upa nu fin acn Judah. \v 20 Tiglath Pileser, Tokosra Fulat lun Assyria, el tia kasrel Ahaz, a el lainul ac oru ma upa nu sel. \v 21 Na Ahaz el eisla gold liki Tempul ac liki lohm sin tokosra, oayapa liki lohm sin mwet kol lun mwet uh, ac sang nu sel Tokosra Fulat. El ne oru ouinge, a tiana kasreyuk el. \s1 Ma Koluk Lal Ahaz \p \v 22 Ke mwe lokoalok upala nu sel Ahaz, el orekma koluk lain \nd LEUM GOD\nd* yohk liki na meet. \v 23 El orek kisa nu sin god lun mwet Syria, su tuh kutangulla. El fahk, “God ingan lun mwet Syria elos kasru tokosra lun Syria, na nga fin orek kisa nu selos, elos ac ku in kasreyu pac.” Tusruktu ma el oru inge use mwe ongoiya nu sel ac nu sin mutunfacl sel. \v 24 Sayen ma inge, el usla pac kufwen mwe orekma nukewa lun Tempul, ac kunausya in ip srisrik. El kaliya Tempul, ac tulokunak loang in acn nukewa in Jerusalem. \v 25 In siti nukewa in acn Judah, el musaela nien alu lun mwet pegan, yen mwe keng uh ac isisyak we nu sin god ngia. Sripe inge oru el sifacna pwanma kasrkusrak lun \nd LEUM GOD\nd* lun papa tumal nu facl. \p \v 26 Ma nukewa su el orala ke el tokosra, mutawauk nwe ke safla, simla in \add Sramsram Matu Ke Tokosra Lun Israel Ac Judah\add*. \v 27 Tokosra Ahaz el misa ac pukpuki in Jerusalem, tusruktu tia inkulyuk lun mwet leum. Hezekiah wen natul, el aolul in tokosra.\x - \xo 28:27 \xt Isa 14:28\x* \c 29 \s1 Tokosra Hezekiah Lun Judah \r (Luo Tokosra 18:1–3) \p \v 1 Hezekiah el tokosrala fin acn Judah ke el yac longoul limekosr, ac el leum in Jerusalem ke yac longoul eu. Nina kial pa Abijah, acn natul Zechariah. \v 2 El fahsr tukun srikasrak lal Tokosra David, papa matu tumal, ac el oru ma \nd LEUM GOD\nd* El insewowo kac. \s1 Aknasnasyeyuk Tempul \p \v 3 In malem se meet ke yac se tukun Hezekiah el tokosrala, el sifil ikasla mutunoa lun Tempul, ac sap in akwoyeyukla. \v 4 El solani sie un mwet tol ac mwet Levi ke nien tukeni se layen kutulap in Tempul, \v 5 ac kaskas nu selos we. El fahk, “Kowos mwet Levi, akmutalye kowos ac aknasnasyela Tempul lun \nd LEUM GOD\nd* lun papa tomowos. Sisla liki Tempul ma nukewa ma akfohkfokye. \v 6 Papa matu tumasr elos tiana pwaye nu sin \nd LEUM GOD\nd* lasr, ac elos oru ma El tia insewowo kac. Elos ngetla lukel ac fahsr liki yen El muta we. \v 7 Elos kaliya mutunoa lun Tempul ac fuhlela lam we in kunla. Elos tia akosak mwe keng ku kisakin mwe kisa firir in Tempul lun God lun Israel. \v 8 Ke sripa inge, \nd LEUM GOD\nd* El kasrkusrak sin Judah ac Jerusalem, ac ma El oru nu selos arulana mwe lut ac mwe aksangeng nu sin mwet nukewa. Kowos sifacna liye ma inge ke motowos. \v 9 Papa tumasr elos anwuki ke mweun, ac utukla mutan kiasr ac tulik natusr nu in sruoh. \p \v 10 “Inge nga akola in orala sie wulela yurin \nd LEUM GOD\nd* lun Israel, tuh Elan tia sifil kasrkusrak sesr. \v 11 Wen nutik, nik kowos sisla pacl. Kowos pa \nd LEUM GOD\nd* El sulela in akosak mwe keng nu sel, ac in kol mwet uh in alu nu sel.” \p \v 12 Na mwet Levi inge elos tuyak: \m Liki sou lulap lal Kohath: Mahath wen natul Amasai, ac Joel wen natul Azariah \m Liki sou lulap lal Merari: Kish wen natul Abdi, ac Azariah wen natul Jehallelel \m Liki sou lulap lal Gershon: Joah wen natul Zimmah, ac Eden wen natul Joah \v 13 Liki sou lulap lal Elizaphan: Shimri ac Jeuel \m Liki sou lulap lal Asaph: Zechariah ac Mattaniah \v 14 Liki sou lulap lal Heman: Jehuel ac Shimei \m Liki sou lulap lal Jeduthun: Shemaiah ac Uzziel \p \v 15 Mwet inge elos solani mwet Levi wialos, ac elos nukewa aknasnasyalos sifacna. Na elos oru oana ma tokosra el sapkin nu selos, ac elos mutawauk in oru Tempul uh in nasnas, fal nu ke Ma Sap lun \nd LEUM GOD\nd*. \v 16 Mwet tol elos utyak nu in Tempul in aknasnasyela, ac ma nukewa we ma tia nasnas elos usla liki Tempul nu ke nien tukeni likinum in Tempul. Na mwet Levi elos us ma inge nukewa we lac nu Infahlfal Kidron likin siti uh. \p \v 17 Orekma se inge mutawauk ke len se meet ke malem se meet, ac ke len akoalkosr elos aksafyela ma nukewa, weang pac infukil in utyak nu in Tempul. Na elos sifil orekma len oalkosr toko, nwe ke len aksingoul onkosr ke malem sac tuh elos in akoo Tempul nu ke alu. \s1 Tempul Sifilpa Kisaiyuk \p \v 18 Mwet Levi elos fahkak koanon orekma lalos nu sel Tokosra Hezekiah. Elos fahk, “Kut aknasnasyela tari acn nukewa in Tempul, weang pac loang in orek kisa, tepu neinyen bread mutal, ac kufwen mwe orekma nukewa. \v 19 Kut oayapa folokonma kufwa nukewa ma Tokosra Ahaz el usla ke pacl ma el tuh tia pwaye nu sin \nd LEUM GOD\nd*, ac kut sifil akmutalyela nufon. Ma inge nukewa oasr mutun loang lun \nd LEUM GOD\nd*.” \p \v 20 Tokosra Hezekiah el sulaklak na pangoneni mwet kol lun siti uh, ac elos tukeni som nu ke Tempul. \v 21 Elos srukak cow mukul itkosr, sheep itkosr, sheep fusr itkosr, ac nani itkosr in mwe kisa in aknasnasye ma koluk lun sou in leum uh ac mwet Judah, ac in aknasnasye Tempul. Na tokosra el fahk nu sin mwet tol, su ma in sou lal Aaron, in orekmakin kosro inge in mwe kisa fin loang uh. \v 22 Mwet tol elos uniya cow mukul uh meet, na sheep uh toko, na fah sheep fusr, ac elos aksroksrokye loang uh ke srahn ma inge ke kais sie pacl ma kisaiyuk kosro inge. \v 23 Tukun ma inge nukewa elos usla nani uh nu yorol tokosra ac mwet ma wi alu uh, ac elos filiya paolos fin nani inge. \v 24 Na mwet tol elos uniya nani uh, ac ukuiya srah kac nu fin loang uh tuh in mwe kisa nu ke eela ma koluk lun mwet nukewa, mweyen tokosra el sap tuh mwe kisa firir, ac mwe kisa in eela ma koluk, in orek ke mwet Israel nukewa. \p \v 25 Tokosra el oru oana ma \nd LEUM GOD\nd* El sapkin nu sel Tokosra Davi — ma David el eis sel Gad, mwet liaten lun tokosra, oayapa sel mwet palu Nathan. Tokosra el oakiya acn sin mwet Levi in Tempul, wi harp ac cymbal, \v 26 kain mwe on ma Tokosra David el tuh orekmakin. Mwet tol elos oayapa tu we wi mwe ukuk natulos. \v 27 Hezekiah el sap in mutawauk orek mwe kisa firir, ac ke kisa uh mutawauk, mwet uh on ac kaksak nu sin \nd LEUM GOD\nd*, ac mwet srital ke mwe on elos mutawauk ukya mwe ukuk ac mwe on nukewa pac saya. \v 28 Mwet nukewa su muta we elos wi alu, na pusren on lun mwet uh ac mwe on saya orek nwe ke firirla nukewa mwe kisa uh. \v 29 Na Tokosra Hezekiah ac mwet nukewa sikukmutunte ac alu nu sin God. \v 30 Tokosra ac mwet kol lun mutunfacl sac elos fahk nu sin mwet Levi in onkakin on in kaksak ma David el simusla, oayapa ma Asaph mwet palu el simusla. Ouinge mwet nukewa on ke engan lulap ke elos sikukmutunte ac alu nu sin \nd LEUM GOD\nd*. \p \v 31 Hezekiah el fahk nu sin mwet uh, “Inge ke kowos nasnasla tari, use mwe kisa tuh in mwe sang kulo nu sin \nd LEUM GOD\nd*.” Na elos akos, ac kutu selos sifacna use kosro natulos ke insewowo lalos, tuh in mwe kisa firir. \v 32 Elos use cow mukul itngoul, sheep siofok, ac sheep fusr luofoko, in mwe kisa firir nu sin \nd LEUM GOD\nd*. \v 33 Elos oayapa use cow mukul onfoko, ac tolu tausin sheep tuh in mwe kisa ma mwet uh in kang. \v 34 Ke puelac mwet tol in mukena uniya kosro inge kewa, na mwet Levi elos kasrelos nwe ke na tari orekma kac. In pacl sacn oasr pac mwet tol su sifacna aknasnasyalosla. Mwet Levi elos oaru liki mwet tol in oru lumah fal nu ke aknasnas lalos uh. \v 35 Sayen mwe kisa ma fonna firiryak, ma kunen mwet tol in esukak kiris ke ma kisakinyukla ke ma mwet uh kangla, oayapa in okoala wain ma wi na mwe kisa firir utuku. \p Ouinge alu in Tempul uh sifilpa mutawauk. \v 36 Tokosra Hezekiah ac mwet uh elos engan, mweyen God El kasrelos oru ma inge nukewa ke sie pacl na fototo. \c 30 \s1 Akola Nu Ke Kufwen Alukela \p \v 1 Hezekiah el supwalik kas nu fin acn Israel ac Judah nufon, ac el oayapa simusla leta ac supwala nu sin sruf lal Ephraim ac sruf lal Manasseh, tuh elos in tuku nu ke Tempul in Jerusalem, in oru Kufwen Alukela nu sin \nd LEUM GOD\nd* lun Israel. \v 2 Tokosra ac mwet pwapa lal, ac mwet nukewa su tukeni in acn Jerusalem, elos insesela tuh Kufwen Alukela in orek ke malem se akluo.\x - \xo 30:2 \xt 30:2–3; Oek 9:9–11\x* \v 3 Elos tuh tia ku in oru ke pacl fal, ke sripen supus mwet tol su aknasnasyeyukla, ac oayapa supus mwet toeni nu Jerusalem. \v 4 Tokosra ac mwet uh insewowo ke oakwuk se elos orala inge. \v 5 Ke ma inge, elos suli mwet Israel nukewa, liki Dan in acn epang nwe Beersheba in acn eir, tuh elos in tukeni nu Jerusalem ac akfulatye Kufwen Alukela in fal nu ke Ma Sap. Enenu in pus mwet tukeni in pacl se inge liki pacl nukewa meet. \v 6 Tokosra ac mwet pwapa lal elos supwala mwet utuk kas nu yen nukewa in Judah ac Israel. Pa inge ma elos sulkakin: \p “Mwet Israel, kowos moulla liki poun mwet Assyria ke elos tuh mweuni ac kutangla facl sesr. Inge kowos foloko nu yurin \nd LEUM GOD\nd* lal Abraham, Isaac, ac Jacob, ac El ac fah folokot nu yuruwos. \v 7 Nimet oana papa tomowos ac mwet Israel wiowos su tia pwaye nu sin \nd LEUM GOD\nd* lalos. Kowos sifacna liye lah El sang kai upa nu selos. \v 8 Nik kowos likkeke oana elos, a kowos in akos \nd LEUM GOD\nd*. Fahsru nu ke Tempul in acn Jerusalem, yen \nd LEUM GOD\nd* lowos El orala in mutal nwe tok, ac alu nu sel, tuh Elan tia sifil kasrkusrak suwos. \v 9 Kowos fin foloko nu yurin \nd LEUM GOD\nd* na mwet su usla mwet wiowos nu in sruoh elos ac fah pakomutalos ac folokunulos nu yen selos. \nd LEUM GOD\nd* lowos El kulang ac pakoten, ac kowos fin foloko nu yorol, El ac fah tia ngetla liki kowos.” \p \v 10 Mwet utuk kas elos som nu in siti nukewa in acn lun sruf lal Ephraim ac Manasseh, ac elos som na nwe layen epang nu ke sruf lal Zebulun, a mwet we isrunulos ac aksruksrukelos. \v 11 Tusruktu oasr na mwet in sruf lal Asher, Manasseh, ac Zebulun, su lungse tuku nu Jerusalem. \v 12 God El oayapa oru tuh mwet in acn Judah in nunak sefanna ac engan in oru ma lungse lal ke elos akos ma tokosra ac mwet pwapa lal sapkin nu selos. \s1 Akfulatyeyuk Kufwen Alukela \p \v 13 Mwet puspis tukeni nu Jerusalem in malem akluo\f + \fr 30:13 \fk malem akluo: \ft pangpang Ziv ke calendar lun mwet Hebrew — pa ke infulwen April nu ke infulwen May.\f* in akfulatye Kufwen Bread Tia Akpulol. \v 14 Elos usla loang nukewa in Jerusalem su tuh orekmakinyuk nu ke kisa ac nu ke akosak ma keng, ac sisla Infahlfal Kidron. \v 15 Ac ke len aksingoul akosr in malem sac, elos uniya sheep fusr nu ke Kufwen Alukela. Mwet tol ac mwet Levi su tia aknasnasla elos mwekin, na elos sifacna kisakunulosyang nu sin \nd LEUM GOD\nd*, na toko elos fah ku in kisakin mwe kisa firir in Tempul. \v 16 Elos tu ke acn selos in Tempul, fal nu ke ma oakwuk in Ma Sap lal Moses, mwet lun God. Mwet Levi elos sang nu sin mwet tol srah ke ma kisakinyukla, tuh elos in sang aksroksrokye loang uh. \v 17 Na ke sripen pus mwet uh tia aknasnasla, elos tia ku in uniya sheep fusr nu ke Kufwen Alukela. Ouinge mwet Levi elos aolulos in orala, ac kisakunla sheep fusr inge nu sin \nd LEUM GOD\nd*. \v 18 Sayen ma inge, pus sin mwet su tuku in sruf lal Ephraim, Manasseh, Issachar, ac Zebulun, tiana aknasnasla, tusruktu elos wi mongo ke kufwa uh, ac ma inge sie liki ma oakwuk in ma simusla. Tokosra Hezekiah el pre kaclos ac fahk, \v 19 “O \nd LEUM GOD\nd* lun papa matu tumasr, ke lungkulang lulap lom, nunak munas nu selos inge su alu nu sum ke insialos kewa, elos finne tia aknasnasyalos.” \v 20 \nd LEUM GOD\nd* El lohng pre lal Hezekiah, ac El nunak munas nu selos. \v 21 Mwet su tukeni in acn Jerusalem, elos akfulatye Kufwen Bread Tia Akpulol ke len itkosr ac elos engan ma lulap. Len nu len mwet Levi ac mwet tol elos kaksakin \nd LEUM GOD\nd* ke kuiyalos nufon. \v 22 Hezekiah el kaksakin mwet Levi ke elos arulana pah in kol alu nu sin \nd LEUM GOD\nd*. \s1 Akfulat Se Akluo \p Tukun len itkosr ma elos oru kisa in kaksak lalos nu sin \nd LEUM GOD\nd* lun mwet matu lalos meet ah, \v 23 na elos nukewa insese in sifilpa oru akfulat lalos ke len itkosr pac, ouinge elos tafwela akfulat lalos wi engan lulap. \v 24 Tokosra Hezekiah el sang sie tausin cow mukul ac itkosr tausin sheep tuh mwet uh in uniya ac mongo kac. Ac mwet pwapa lal srukak pac sie tausin cow mukul ac singoul tausin sheep. Sie u na lulap sin mwet tol elos aknasnasyalosla sifacna. \v 25 Ouinge mwet nukewa engan — mwet Judah, mwet tol, mwet Levi, mwet su tuku in acn epang me, oayapa mwetsac su mutana in acn Israel ac Judah. \v 26 Siti Jerusalem sessesla ke engan, mweyen soenna oasr pacl ma ouiya inge orek oe ke pacl lal Tokosra Solomon, wen natul David, nwe inge. \v 27 Mwet tol ac mwet Levi siyuk ke akinsewowo lun \nd LEUM GOD\nd* nu sin mwet uh. \nd LEUM GOD\nd* El muta in acn sel inkusrao ac lohng pre lalos, ac El insese nu kac. \c 31 \s1 Hezekiah El Folokonak Alu Pwaye \p \v 1 Tukun safla kufwa uh, mwet Israel nukewa som nu in kais sie siti lun Judah, ac fukulya sru eot, ac kunausla ma sruloala ma orekla in luman god mutan Asherah, oayapa loang ac acn in alu lun mwet pegan. Elos oru ouinge in acn nukewa saya lun Judah, ac in acn lun Benjamin, Ephraim, ac Manasseh. Na elos nukewa folokla nu yen selos. \p \v 2 Tokosra Hezekiah el sifilpa nawu oakwuk lun mwet tol ac mwet Levi, fal nu ke orekma kunen kais sie u lalos. Ma kunalos inge pa: in kisakin mwe kisa firir ac mwe kisa in akinsewowo, in oru ip kunalos ke alu in Tempul, ac fahkak kaksak ac kulo ke kais sie acn in Tempul. \v 3 Tokosra Hezekiah el use sheep ac cow mukul natul sifacna tuh in mwe kisa firir ke lotutang ac eku nukewa, oayapa nu ke ma kisakinyuk ke len Sabbath ac ke Kufwen Malem Sasu, ac ke kufwa saya ma eneneyuk in orek fal nu ke Ma Sap lun \nd LEUM GOD\nd*. \x - \xo 31:3 \xt Oek 28:1—29:39\x* \p \v 4 Sayen ma inge, tokosra el sap mwet in acn Jerusalem in use pac mwe kite lalos nu sin mwet tol ac mwet Levi fal nu ke ma oakwuk, tuh elos in ku in sang pacl lalos nufon in akfalye orekma nukewa ma akkalemyeyuk ke Ma Sap lun \nd LEUM GOD\nd*. \x - \xo 31:4 \xt 31:4–5; Oek 18:12–13, 21\x* \v 5 Tukunna sapkinyuk ma inge, na mwet Israel elos use fahko se meet ke fokin ima lalos, wain, oil in olive, honey, ac kutu pac fokin sacn sunalos, oayapa sie tafu singoul ke ma lalos nukewa. \v 6 Mwet Israel ac mwet Judah nukewa su muta in siti lun Judah elos use sie tafu singoul ke cow ac sheep natulos, ac elos oayapa use mwe sang puspis su elos srela tuh in ma lun \nd LEUM GOD\nd* lalos. \v 7 Elos mutawauk in orani mwe sang inge ke malem se aktolu, na elos sifilpa elosak ma utukeni nwe ke malem akosr pac toko. \v 8 Ke Tokosra Hezekiah ac mwet pwapa lal elos liye lupan ma orekeni inge, elos kaksakin \nd LEUM GOD\nd* ac kaksakin mwet lal, mwet Israel. \v 9 Tokosra el sramsramkin mwe kite inge nu sin mwet tol ac mwet Levi, \v 10 na Azariah, mwet Tol Fulat su ma in sou lal Zadok, el fahk nu sel, “Ke pacl se na mwet uh mutawauk in usani mwe sang lalos nu in Tempul, arulana yohk mwe mongo nasr. Kalem lah \nd LEUM GOD\nd* El akinsewowoye mwet lal, pwanang yolyak pac ma oan inge.” \p \v 11 Na Tokosra Hezekiah el sap elos in akoela kutu nien filma in Tempul, ac elos oru, \v 12 ac likiya mwe sang ac sie tafu singoul nukewa in karinginyuk we. Elos sulela mwet Levi se pangpang Conaniah in karingin ma inge, ac Shimei, tamulel se lal, in mwet kasru lal. \v 13 Mwet Levi singoul srisrngiyuki in orekma yoroltal, ac pa inge inelos: Jehiel, Azaziah, Nahath, Asahel, Jerimoth, Jozabad, Eliel, Ismachiah, Mahath, ac Benaiah. Ma inge nukewa orekla ke sap lal Tokosra Hezekiah ac Azariah, Mwet Tol Fulat. \v 14 Ma kunal Kore wen natul Imnah, sie mwet Levi su sifen mwet topang su taran Mutunpot Kutulap ke Tempul, in eisani mwe sang ma orekeni nu sin \nd LEUM GOD\nd*, ac kitalik nu sin mwet tol ac mwet Levi. \v 15 In siti saya, yen oasr mwet tol muta we, mwet Levi inge pa mwet kasru lal Kore: Eden, Miniamin, Jeshua, Shemaiah, Amariah, ac Shecaniah. Elos arulana oaru in kitalik mwe mongo nu sin mwet Levi wialos, ke lupa ma fal nu ke orekma kunalos, \v 16 ac tia ke sou. Elos sang ma nun mukul nukewa yac toluyak,\f + \fr 31:16 \fk yac toluyak: \ft mwet luti yohk ke ma simusla nunku mu “yac tolngoulyak” pa suwohs.\f* su oasr orekma kunalos ke kais sie len in Tempul, fal nu ke ma kuneyuk elos nu kac. \v 17 Mwet tol uh itukyang orekma kunalos fal nu ke sou lalos, ac mwet Levi su yac longoulyak, itukyang ma kunalos fal nu ke u in orekma lalos. \v 18 Simla inelos nukewa wi mutan kialos ac tulik natulos ac mwet saya su muta ye karinginyuk lalos, mweyen elos enenu na in akola pacl nukewa in oru orekma mutal kunalos. \v 19 Inmasrlon mwet tol su muta in siti ma itukyang nu sin sou lal Aaron, ku mwet su muta ke acn in tohf kosro lun siti ingan, oasr mwet oaru ma kuneyuki in kitalik mwe mongo nu sin mukul nukewa in sou lun mwet tol, ac nu sin mwet nukewa su simla inelos ke sou lun mwet Levi. \p \v 20 In acn Judah nufon, Tokosra Hezekiah el oru ma suwohs ac ma \nd LEUM GOD\nd* lal insewowo kac. \v 21 El kapkapak mweyen ma nukewa el oru nu ke Tempul, ku akosten lal nu ke Ma Sap, el oru ke inse pwaye ac ke lungse pwaye lal nu sin God lal. \c 32 \s1 Mwet Assyria Aksangengye Jerusalem \r (Luo Tokosra 18:13–37; 19:14–19, 35–37; Isaiah 36:1–22; 37:8–38) \p \v 1 Tukun ouiya wo su Tokosra Hezekiah el oru ke kulansap oaru lal nu sin \nd LEUM GOD\nd*, Sennacherib, Tokosra Fulat lun Assyria, el utyak mweuni acn Judah. El kuhlusya siti ma akkeyeyukla, ac sap nu sin mwet mweun lal in fokolak pot uh ac utyak nu in siti uh. \v 2 Ke Hezekiah el akilen lah Sennacherib el akoo in mweuni pac acn Jerusalem, \v 3 na el sramsram yurin mwet pwapa lal ac mwet mweun watwen lal, tuh elos in kunausla unon in kof ma oan likin siti uh. Na elos kasrel ke pwapa sac. \v 4 Mwet puspis fahsreni, ac elos tulokinya unon in kof ac sungan infacl srisrik ma oasr in acn sac. Elos fahk, “Lela in wanginna kof nu sin mwet Assyria elos fin sun acn inge.” \v 5 Ac tokosra el akkeyala ma loangeyen siti uh ke el akwoyela pot we, ac musaela tower fin pot uh, ac musaela sie pac pot nu likin pot uh. Sayen ma inge el aksasuyela pac acn ma musaiyuk ke acn se ma koaneyukla layen nu kutulap in Siti sel David. El oayapa sap in orekla osra in fakfuk ac mwe loeyuk pukanten. \v 6 El oakiya mwet nukewa in siti uh ye kolyuk lun captain lun mwet mweun, ac sap elos in tukeni ke nien tukeni se ke mutunpot lun siti uh. Ac el fahk nu selos, \v 7 “Kowos in ku ac pulaik na. Nikmet sangeng sin Tokosra Fulat lun Assyria ac mwet mweun pus lal. Oasr ku yorosr lukel. \v 8 El kukin ku lun mwet, a \nd LEUM GOD\nd* pa wi kut ac kasrekut ke mweun lasr.” Ac mwet uh pulaikla ke kas lun tokosra lalos. \p \v 9 In kutu pacl tok, ke Sennacherib ac mwet mweun lal srakna oasr Lachish, el supwala kas inge nu sel Hezekiah ac mwet Judah su welul muta Jerusalem: \v 10 “Nga, Sennacherib, Tokosra Fulat lun Assyria, siyuk lah mea kowos lulalfongi pwanang kowos mutana Jerusalem, ke nga akola in mweuni kowos uh? \v 11 Hezekiah el fahk mu \nd LEUM GOD\nd* lowos El ac molikowosla liki ku lasr, tusruktu Hezekiah el kiapwekowos. El ac oru kowos in misa ke masrinsral ac malu. \v 12 El pa kunausla nien alu ac loang lun \nd LEUM GOD\nd*, ac fahk nu sin mwet Judah ac Jerusalem mu elos in alu ac akosak mwe keng ke loang sefanna. \v 13 Mea, kowos tia etu ma nga ac papa tumuk oru nu sin mwet in mutunfacl saya? Ya god lun mutunfacl saya molela mwet lalos liki Tokosra Fulat lun Assyria? \v 14 Nu oasr pacl god lun mutunfacl saya molelosla liki kut? Na mea se oru kowos nunku mu god lowos el ac ku in molikowosla kac? \v 15 Nimet lela Hezekiah elan kiapwekowos ac aktafongyekowosla. Nimet lulalfongel! Wangin sie god lun kutena mutunfacl ku in molela mwet lal liki Tokosra Fulat lun Assyria. Kalem na lah god lowos el tia pac ku in molikowosla!” \p \v 16 Mwet pwapa lun mwet Assyria elos fahk ma koluk na yohk ke \nd LEUM GOD\nd* ac kacl Hezekiah, mwet kulansap lun \nd LEUM GOD\nd*. \v 17 Tokosra Fulat lun Assyria el supwala leta se su arulana akkolukye \nd LEUM GOD\nd* lun Israel. Pa inge kas ke leta sac: “God lun mutunfacl saya tiana molela mwet lalos liki ku luk. Ouinge, god lal Hezekiah el tia pac ku in molela mwet lal likiyu.” \v 18 Mwet pwapa lal elos wowoyak ke fahkyen kas inge in kas Hebrew, in aksangengye mwet ma muta fin pot lun siti uh elos in sepulaikla, na ac fisrasr in sruhu siti sac. \v 19 Elos kaskas ke God lun Jerusalem oana ke elos kaskas ke god lun mutunfacl saya, su ma sruloala orekla ke poun mwet. \p \v 20 Na Tokosra Hezekiah ac mwet palu Isaiah, wen natul Amoz, eltal pre nu sin God ac pang in suk kasre sel. \v 21 \nd LEUM GOD\nd* El supwala sie lipufan su uniya mwet mweun Assyria oayapa mwet kol lalos. Na Tokosra Fulat sac mwekinla ac folokla nu Assyria. Sie len ah, ke el muta in tempul lun god lal, kutu sin wen natul elos unilya ke cutlass natulos. \p \v 22 Ouinge \nd LEUM GOD\nd* El molella Tokosra Hezekiah ac mwet Jerusalem liki ku lal Sennacherib, Tokosra Fulat lun Assyria, oayapa liki mwet lokoalok lalos saya. El oru in oasr misla inmasrlon mwet Judah ac mutunfacl nukewa su raunelosla. \v 23 Mwet puspis tuku nu Jerusalem, ac use mwe sang lalos nu sin \nd LEUM GOD\nd*, ac mwe lung nu sel Hezekiah. Ouinge ke pacl se inge fahla, mutunfacl nukewa akfulatyal Hezekiah. \s1 Mas Lal Hezekiah Ac Inse Fulat Lal \r (Luo Tokosra 20:1–3, 12–19; Isaiah 38:1–3; 39:1–8) \p \v 24 In pacl se inge Tokosra Hezekiah el masak ac el apkuran in misa. El pre, ac \nd LEUM GOD\nd* El sang sie mwe akul nu sel lah el ac kwela. \v 25 Tusruktu Hezekiah el inse fulatak ac tia lungse akkalemye srui lal ke ma \nd LEUM GOD\nd* El oru nu sel, pwanang acn Judah ac Jerusalem akkeokyeyuk kac. \v 26 Na tok, Hezekiah ac mwet Jerusalem elos sifacna akpusiselyalos, ouinge \nd LEUM GOD\nd* El tia kalyaelos nwe ke na Hezekiah el misa. \s1 Kasrup Ac Wolana Lal Hezekiah \p \v 27 Tokosra Hezekiah el arulana kasrupi, ac mwet nukewa akfulatyal. El sap in orekla nien filma nu ke gold, silver, eot saok, mwe akyuye mongo, mwe loeyuk, ac kutu pac ma saok. \v 28 El sap pac in musaiyuk lohm in neinyuk fokin ima, wain, oil in olive, oayapa lohm sin cow, ac kalkal in sheep. \v 29 Sayen ma inge nukewa, God El sang pukanten sheep ac cow natul, wi pac mwe kasrup lulap, pwanang el musaela siti na pukanten. \v 30 Tokosra Hezekiah pa kosrala Unon in Kof Gihon, ac orala laf soko tuh kof uh in ut ye pot uh yak nu in siti Jerusalem. Hezekiah el kapkapak in ma nukewa el oru. \v 31 Finne ke pacl se mwet roso sin leum lun Babylonia elos tuku in lolngok ke ouiya usrnguk se ma tuh sikyak in facl sac, God El lela nu sel Hezekiah in fahsrna ke sulela lal sifacna, tuh Elan srikal ac etu lah fuka ouiyen nunak na pwaye lal. \s1 Saflaiyen Pacl In Leum Lal Hezekiah \r (Luo Tokosra 20:20–21) \p \v 32 Ma nukewa saya ma Tokosra Hezekiah el orala, ac lungse lal nu sin \nd LEUM GOD\nd*, simla in book se pangpang \add Aruruma Lun Mwet Palu Isaiah, Wen Natul Amoz\add*, oayapa ke \add Sramsram Matu Ke Tokosra Lun Judah Ac Israel\add*. \v 33 Hezekiah el misa ac pukpuki ke ipin acn se oan lucng ke kulyuk lun mwet leum. Mwet nukewa lun Judah ac Jerusalem arulana akfulatyal ke pacl se el misa, ac Manasseh, wen natul, el aolul in tokosra. \c 33 \s1 Tokosra Manasseh Lun Judah \r (Luo Tokosra 21:1–9) \p \v 1 Manasseh el yac singoul luo ke el tokosrala lun Judah, ac el leum in Jerusalem ke yac lumngaul limekosr. \v 2 Manasseh el oru ma koluk lain \nd LEUM GOD\nd*, in oana ouiya fohkfok lun mutanfahl su \nd LEUM GOD\nd* El luselosla liki facl sac ke pacl mwet lal ah akola in utyak nu we.\x - \xo 33:2 \xt Jer 15:4\x* \v 3 El sifilpa musaela acn in alu lun mwet pegan ma Hezekiah, papa tumal, el tuh kunausla. Ac el musaela loang in alu nu sel Baal, ac orala ma sruloala ke god mutan Asherah, ac el alu nu ke itu uh. \v 4 El musaela loang lun mwet pegan in Tempul, acn se na ma \nd LEUM GOD\nd* El fahk mu mwet uh in alu nu sel we nwe tok.\x - \xo 33:4 \xt 2 Chr 6:6\x* \v 5 Ke nien tukeni luo inkul lun Tempul, el musaela loang in alu nu ke itu uh. \v 6 El kisakunla wen natul in mwe kisa firir ke Infahlfal Hinnom. Oayapa el sramsram nu sin ngun fohkfok ac orek mwenmen in kiapu mwet. El som nu yurin mwet inutnut, mwet susfa, ac mwet sramsram nu sin mwet misa. El oru ma koluk na yohk lain \nd LEUM GOD\nd*, ac akkasrkusrakyal. \v 7 El likiya sie ma sruloala in Tempul, acn se ma \nd LEUM GOD\nd* El tuh fahk kac nu sel David ac nu sel Solomon wen natul, mu, “In acn se inge Jerusalem, ac in Tempul se inge, pa acn se ma nga sulela inmasrlon acn nukewa lun sruf singoul luo in Israel, tuh in pa acn se mwet uh in alu nu sik we.\x - \xo 33:7 \xt 33:7–8; 1 Tok 9:3–5; 2 Chr 7:12–18\x* \v 8 Ac mwet Israel fin akos ma nukewa nga sapkin nu selos, ac karinganang Ma Sap nukewa su Moses, mwet kulansap luk, el sang nu selos, na nga ac fah tia lela in lisyukla elos liki facl se su nga sang nu sin papa matu tumalos.” \v 9 Manasseh el kolla mwet Judah in oru ma koluk yohk liki ma koluk lun mutunfacl saya ma \nd LEUM GOD\nd* El tuh lusla liki acn ma mwet lal elos fahsryak nu we. \s1 Manasseh El Auliyak \p \v 10 \nd LEUM GOD\nd* El sensenkakunul Manasseh ac mwet lal, a elos tia lungse lohng. \v 11 Ouinge \nd LEUM GOD\nd* El lela mwet kol fulat lun mwet mweun lun Assyria in utyak ac mweuni acn Judah. Elos sruokilya Manasseh, sang ka uh srumasrla manol ac kaprilya ac usalla nu Babylon. \v 12 Keok lulap lal akpusiselyal, ac el forla nu sin \nd LEUM GOD\nd* lal, ac kwafe tuh Elan kasrel. \v 13 Ac God El insese nu ke mwe siyuk lal, ac lela tuh elan folokla nu Jerusalem ac sifilpa leumi mwet uh. Ma inge akkalemye nu sel Manasseh lah \nd LEUM GOD\nd* El God. \p \v 14 Tukun ma inge Manasseh el sifilpa laesla fulatan pot se lik ma oan kutulap in Siti sel David, mutawauk ke sie acn ke infahlfal se apkuran nu ke Unon in Kof Gihon, ac fahla nu epang nu ke Mutunpot Ik, ke ipin acn se ke siti uh ma pangpang Ophel. In kais sie siti in acn Judah ma oasr pot ku we, el supwala un mwet mweun in muta we wi captain lalos. \v 15 El srakla god lun mutunfacl saya liki Tempul, ac ma sruloala se ma el tuh filiya we, oayapa loang lun mwet pegan ma oan ke inging soko Tempul ah oan we, ac in kutu pacna acn saya in acn Jerusalem. El usla ma inge nukewa nu likin siti uh, ac sisla we. \v 16 El oayapa akwoyela loang se ma mwet uh alu nu sin \nd LEUM GOD\nd* we, ac el kisakin mwe kisa in akinsewowo ac mwe kisa in sang kulo fac. El sapkin nu sin mwet Judah nukewa in alu nu sin \nd LEUM GOD\nd* lun Israel. \v 17 Mwet uh finne orek kisa in kutu pac acn in alu saya, tuh kisa lalos uh ma na nu sin \nd LEUM GOD\nd* mukena. \s1 Saflaiyen Pacl In Leum Lal Manasseh \r (Luo Tokosra 21:17–18) \p \v 18 Ma nukewa saya ma Manasseh el oru, wi pac pre lal nu sin \nd LEUM GOD\nd* ac kas lun mwet palu su kaskas nu sel Inen \nd LEUM GOD\nd* lun Israel, ma inge nukewa simla in \add Sramsram Matu Ke Tokosra Lun Israel\add*. \v 19 Pre lun tokosra, ac top lun \nd LEUM GOD\nd* nu sel, ac srumunyen ma koluk el orala meet liki el auliyak — aok, orekma koluk lal, ac acn in alu lun mwet pegan su el musaela, ac ma sruloala in luman god mutan Asherah ma el orala, ac ma sruloala saya ma el alu nu kac — simla nufon ke \add Sramsram Matu Lun Mwet Palu\add*. \v 20 Manasseh el misa ac pukpuki ke lohm sin tokosra, ac Amon wen natul, el aolul in tokosra. \s1 Tokosra Amon Lun Judah \r (Luo Tokosra 21:19–26) \p \v 21 Amon el yac longoul luo ke el tokosrala lun Judah, ac el leum in Jerusalem ke yac luo. \v 22 El oru ma koluk lain \nd LEUM GOD\nd*, oana Manasseh, papa tumal ah oru, ac el alu pac nu ke ma sruloala ma papa tumal el tuh alu nu kac. \v 23 Tusruktu el tia oana papa tumal ah, mweyen el tiana akpusiselyal ac forla nu sin \nd LEUM GOD\nd*, ac ma koluk lal uh yohk liki na papa tumal ah. \p \v 24 Mwet pwapa lal Amon elos orek pwapa koluk lainul, ac unilya in lohm sin tokosra. \v 25 Ac mwet Judah elos uniya mwet ma tuh unilya Amon, ac srakulak Josiah, wen natul, in tokosra. \c 34 \s1 Tokosra Josiah Lun Judah \r (Luo Tokosra 22:1–2) \p \v 1 Josiah el yac oalkosr ke el mutawauk in tokosra, ac el leum in Jerusalem ke yac tolngoul sie.\x - \xo 34:1 \xt Jer 3:6\x* \v 2 El oru ma su \nd LEUM GOD\nd* El insewowo kac, ac fahsrna tukun srikasrak lal Tokosra David, papa matu tumal, ac arulana karinganang in akos ma sap nukewa lun God. \s1 Josiah El Lain Alu Lun Mwet Pegan \p \v 3 In yac se akoalkosr ma Josiah el tokosra, ke el srakna mwet fusr, el mutawauk in alu nu sin God lal Tokosra David, papa matu tumal. Tukun yac akosr el mutawauk in kunausla acn in alu lun mwet pegan, ac ma sruloala ke god mutan Asherah, ac ma sruloala nukewa saya. \v 4 El sap pac mwet lal in fukulya loang ma mwet uh alu nu sel Baal we, ac kunausla loang in kisakin mwe keng su oan apkuran nu ke ma inge. Elos tuktukya ma sruloala kacl Asherah ac ma sruloala nukewa saya, nwe ke mokutkuti, na elos sisalik kutkut inge nu fin kulyuk lun mwet su tuh orek kisa nu ke ma inge.\x - \xo 34:4 \xt 2 Tok 21:3; 2 Chr 33:3\x* \v 5 El esukak srin mwet tol lun mwet pegan fin loang uh, yen elos tuh alu we. Ke el oru ma inge nukewa, el oru tuh acn Judah ac Jerusalem in sifilpa nasnasla.\x - \xo 34:5 \xt 1 Tok 13:2\x* \v 6 El oru ouiya inge in siti saya pac, ac in acn nukewa ma akkolukyeyukla in acn Manasseh, Ephraim, ac Simeon, fahla nwe ke sun acn Naphtali in acn epang. \v 7 In acn nukewa ke Tokosrai Epang, el fukulya loang ac ma sruloala kacl Asherah, ac tuktukya ma sruloala nwe ke mokutkuti, ac lipikya loang lun mwe keng. Na el folokla nu Jerusalem. \s1 Book In Ma Sap Koneyukyak \r (Luo Tokosra 22:3–20) \p \v 8 In yac se aksingoul oalkosr ma Tokosra Josiah el leum, tukun el kunausla alu lun mwet pegan in tuh aknasnasyela facl sac ac Tempul, el supwala mwet tolu in akwoyela Tempul lun \nd LEUM GOD\nd*. Inelos pa Shaphan wen natul Azaliah, Maaseiah governor lun acn Jerusalem, ac Joah wen natul Joahaz, sie mwet pwapa fulat. \v 9 Mani ma mwet Levi su topang ke mutunpot elos eis in Tempul, itukyang nu sel Hilkiah, mwet Tol Fulat. (Mani inge ma orekeni sin mwet Ephraim ac Manasseh, ac mwet in acn saya ke Tokosrai Epang, oayapa sin mwet Judah, mwet Benjamin, ac mwet Jerusalem.) \v 10 Na mani inge itukyang nu sin mwet tolu ma kol mwet su orekma in akwoyela Tempul, ac elos sang nu sin \v 11 kamtu ac mwet musa in moli eot ac sak ma orekmakinyuk in akwoyela lohm nukewa ma tokosra lun Judah fuhlela nwe kulawi. \v 12 Mwet orekma inge elos arulana suwohs ac pwaye ke ma elos oru. Mwet Levi akosr pa kol orekma se inge: Jahath ac Obadiah ke sou lal Merari, ac Zechariah ac Meshullam ke sou lal Kohath. (Mwet Levi nukewa arulana pisrla ke srital mwe on.) \v 13 Kutu mwet Levi elos mwet kol ke wiwa kako ac karingin mwet su oru kutu pac orekma saya, ac kutu selos mwet sim ac mwet topang mutunpot uh. \p \v 14 Ke pacl se utukla mani liki iwen filma, Hilkiah el konauk book in Ma Sap lun \nd LEUM GOD\nd*— Ma Sap su God El tuh sang nu sel Moses. \v 15 El fahk nu sel Shaphan, “Nga konauk book in Ma Sap se inge in Tempul,” ac el sang book sac nu sel Shaphan, \v 16 ac Shaphan el usla nu yurin tokosra ac fahk, “Kut orala tari ma nukewa ma kom sapkin. \v 17 Kut usla mani ma orekeni oan in Tempul, ac sang nu sin mwet orekma ac mwet kol lalos.” \v 18 Na el sifilpa fahk, “Book se pa Hilkiah el se nu sik inge.” Ac el riti nu sin tokosra. \p \v 19 Ke tokosra el lohng ma ritiyuk in book sac, el oela ac seya nuknuk lal. \v 20 Ac el sapla nu sel Hilkiah, ac Ahikam wen natul Shaphan, ac Abdon wen natul Micaiah, ac Shaphan mwet sim inkul lun tokosra, ac Asaiah mwet tutafpo fulat lal tokosra, ac fahk ouinge: \v 21 “Kowos som inek ac inen mwet su srakna muta in Israel ac Judah, ac siyuk sin \nd LEUM GOD\nd* lah mea kalmen mwe luti su oan in book se inge. \nd LEUM GOD\nd* El kasrkusrak sesr, mweyen mwet matu lasr elos tia akos kas lun \nd LEUM GOD\nd*, ac elos tia oru ma book se inge fahk in orek.” \p \v 22 Ke sripen sap se lal tokosra inge, Hilkiah ac mwet welul elos som lolngok nu sin mutan palu se pangpang Huldah, su muta in acn sasu in Jerusalem. (Mukul tumal pa Shallum wen natul Tikvah, wen natul Harhas, ac el pa liyaung nuknuk mutal in Tempul.) Elos aketeya nu sin mutan sac ke ma sikyak, \v 23 na el fahk nu selos mu elos in folokla nu yurin tokosra ac sang \v 24 kas lun \nd LEUM GOD\nd* inge nu sel, su fahk, “Nga fah kalyei Jerusalem ac mwet nukewa we ke mwe selnga su simla ke book se ma ritiyuk nu sel tokosra. \v 25 Elos ngetla likiyu ac orek kisa nu sin god saya, ac ouinge elos akkasrkusrakyeyu ke ma nukewa elos orala. Kasrkusrak luk tayak lain Jerusalem, na ac fah tia kunla. \v 26 Ac nu sel tokosra, pa inge ma nga, \nd LEUM GOD\nd* lun Israel, ac fahk: Kom tuh lohng ma simla in book sac, \v 27 ac kom auliyak ac akpusiselye kom ye mutuk. Kom salik nuknuk lom ac tung ke kom lohng ma nga akola in oru in kalyei Jerusalem ac mwet we. Nga lohng pre lom, \v 28 ouinge mwe kalya se su nga akoo nu sin Jerusalem, ac fah tia orek nwe ke tukun kom misa. Nga fah lela tuh kom in misa in misla.” \p Na mwet inge us kas inge ac folokla nu yorol Tokosra Josiah. \s1 Josiah EI Orala Sie Wulela In Akos \nd LEUM GOD\nd* \r (Luo Tokosra 23:1–20) \p \v 29 Tokosra Josiah el pangon mwet kol nukewa lun Judah ac Jerusalem, \v 30 ac elos tukeni welul som nu ke Tempul. Mwet tol ac mwet Levi ac mwet nukewa saya, mwet kasrup ac mwet sukasrup oana sie, elos nukewa wi som. Ye mutun mwet inge nukewa, tokosra el riti book in wuleang sac nufon, ma tuh koneyukyak in Tempul. \v 31 El tu ke sru soko ma sriyukla nu sin tokosra, ac orala sie wulela yurin \nd LEUM GOD\nd*, in aksol ac karinganang ma sap ac oakwuk lal ke insial kewa ac ke ngunal kewa, ac in moulkin ma nukewa ma oan ke wulela sac, oana ke simla in book sac. \v 32 El oru tuh mwet Benjamin ac mwet nukewa saya su wi tukeni in Jerusalem, elos in wulela tuh elos fah karinganang wuleang se inge. Ouinge mwet Jerusalem elos akos ma nukewa ma oakwuki ke wuleang se ma elos orala yurin God lun papa tumalos. \v 33 Tokosra Josiah el kunausla nufon ma sruloala fohkfok ma oan in acn lun mwet Israel. Na ke lusen pacl el moul, el sapkin mwet uh in kulansupu \nd LEUM GOD\nd* lun papa matu tumalos. \c 35 \s1 Josiah El Akfulatye Kufwen Alukela \r (Luo Tokosra 23:21–23) \p \v 1 Tokosra Josiah el oru Kufwen Alukela in acn Jerusalem in akfulatye \nd LEUM GOD\nd*. Ke len se aksingoul akosr ke malem se meet, elos uniya kosro nu ke kufwa. \v 2 El srisrngiya mwet tol nu ke kunokon lalos ma elos in oru in Tempul, ac el akkeyalos ac fahk elos in oru ma inge in arulana wo. \v 3 El oayapa aketeya nu sin mwet Levi, su mwet luti lun mwet Israel ac su arulana eisalosyang nu sin \nd LEUM GOD\nd*, ac fahk, “Kowos in filiya Tuptup in Wuleang mutal in Tempul se ma Tokosra Solomon, wen natul David, el musaela. Kowos in tia sifilpa usot use, a kowos in kulansupu \nd LEUM GOD\nd* lowos, oayapa mwet Israel mwet lal. \v 4 Kowos in oakikowosi ke acn suwos in Tempul ke ip lun sou, in oana ma kuneyuk kowos nu kac sel Tokosra David ac Tokosra Solomon, wen natul.\x - \xo 35:4 \xt 2 Chr 8:14\x* \v 5 Kowos orala oakwuk lowos tuh in oasr mwet su akola in kasru kais sie sou lun mwet Israel. \v 6 Kowos pa ac uniya sheep fusr ac nani nu ke Kufwen Alukela. Inge kowos in aknasnasye kowos ac akoo mwe kisa uh, tuh mwet Israel wiowos in akfalye oakwuk su \nd LEUM GOD\nd* El sot nu suwos sel Moses.” \p \v 7 Tokosra Josiah el srukak tausin tolngoul ke sheep, sheep fusr, ac nani sin kosro natul sifacna, oayapa tausin tolu ke cow mukul tuh mwet uh in orekmakin nu ke Kufwen Alukela. \v 8 Mwet pwapa lal elos wi pac srukak ma kunalos tuh in orekmakinyuk sin mwet uh, mwet tol, ac mwet Levi. Ac Hilkiah Mwet Tol Fulat, Zechariah, ac Jehiel, su mwet kol in Tempul, elos sang luo tausin onfoko ke sheep fusr ac nani fusr, ac tolfoko cow mukul nu sin mwet tol tuh elos in kisakin ke pacl in kufwa. \v 9 Mwet kol lun mwet Levi inge — Conaniah, Shemaiah, Nethanel (su tamulel lal Shemaiah), Hashabiah, Jeiel, ac Jozabad — elos srukak tausin limekosr ke sheep fusr ac nani fusr, ac lumfoko cow mukul nu sin mwet Levi, tuh in mwe kisa lalos. \p \v 10 Ke ma nukewa akola tari nu ke Kufwen Alukela, mwet tol ac mwet Levi elos tu yen selos, oana ma tokosra el sapkin. \v 11 Tukun sheep fusr ac nani uh anwuki, mwet Levi elos sukela, ac mwet tol elos sang srah kac osrela loang sac. \v 12 Na elos kitalik kosro ma ac kisakinyuk in mwe kisa firir, ac sang nu sin kais sie sou, tuh elos in ku in orek kisa fal nu ke ma oakwuk in Ma Sap lal Moses. \v 13 Mwet Levi elos munanla mwe kisa lun Kufwen Alukela inge fin e uh, fal nu ke oakwuk nu kac, ac poeleak mwe sang mutal in tup lulap, tup osra, ac pan, na elos sulaklak ac kitalik nu sin mwet uh.\x - \xo 35:13 \xt Exo 12:8–9\x* \v 14 Tukun ma inge orekla, mwet Levi elos srukak ikwa nu selos sifacna oayapa mwet tol su ma natul Aaron, mweyen mwet tol uh kafofo nwe ke fongeni ke fureak kosro ma ac fonna firiryak, ac kiris ke ma kisala. \v 15 Mwet on lun mwet Levi inge in sou lal Asaph, elos tu ke acn srisrngiyuki nu selos sel Tokosra David: Asaph, Heman, ac Jeduthun mwet liaten lun tokosra. Mwet topang mutunpot lun Tempul elos tia enenu in som liki acn elos tu we, mweyen mwet Levi saya elos aolulos in akoo Kufwen Alukela.\x - \xo 35:15 \xt 1 Chr 25:1\x* \v 16 Ouinge orekla ma nukewa ma Tokosra Josiah el sapkin ke len sac, nu ke alu nu sin \nd LEUM GOD\nd*, nwe ke akfulatye Kufwen Alukela, ac nu ke kisakin mwe kisa firir fin loang uh. \v 17 Mwet Israel nukewa su oasr we elos akfulatye Kufwen Alukela ac Kufwen Bread Tia Akpulol ke len itkosr.\x - \xo 35:17 \xt Exo 12:1–20\x* \v 18 Tufahna akfulatyeyuk Kufwen Alukela ouinge oe ke pacl lal Samuel mwet palu me. Wangin sie tokosra oemeet me akfulatye Kufwen Alukela oana ma se ma akfulatyeyuk inge in pacl lal Tokosra Josiah, wi mwet tol, mwet Levi, mwet Judah, mwet Israel, ac mwet Jerusalem, \v 19 ke yac se aksingoul oalkosr ma Josiah el leum. \s1 Saflaiyen Pacl In Leum Lal Josiah \r (Luo Tokosra 23:28–30) \p \v 20 Tukun Tokosra Josiah el orala ma inge nukewa nu ke Tempul, Tokosra Neco lun Egypt el us mwet mweun lal in mweuni acn Carchemish sisken Infacl Euphrates. Josiah el srike in tulokunul, \v 21 tuh Neco el supwala kas inge nu sel, “Mweun se nga oru inge tia ma nu sum, Tokosra lun Judah. Nga tia tuku in mweuni kom, a in mweuni mwet lokoalok luk, ac God El fahk nu sik nga in sulaklak. God El wiyu, na pa kom in tia tulokinyu, tuh Elan tia kunauskomla.” \v 22 Tusruktu ku na sel Josiah mu el ac mweun. El srunga lohng ma God El fahk nu sel Tokosra Neco, na el ekulla lumahl ac som mweun ke acn tupasrpasr in acn Megiddo. \p \v 23 In mweun sac, pisr nutin mwet mweun lun Egypt faksilya Tokosra Josiah, na el fahk nu sin mwet kulansap lal ah, “Usyula. Nga arulana kineta!” \v 24 Elos sraklalla liki chariot natul ah, eisalang nu fin chariot soko pac natul ma oan we, ac usalla nu Jerusalem. El misa we ac pukpuki ke inkulyuk lun mwet leum. Mwet Judah ac Jerusalem nukewa eoksra ke misa lal ah. \p \v 25 Jeremiah, mwet palu, el orala on in eoksra soko lal kacl Tokosra Josiah. Na mwet Israel elos oakiya tuh in sie lia lalos tuh mwet on, mukul ac mutan, in alullulkin on soko inge ke elos eoksra kacl Josiah. On soko inge ku in koneyukyak inmasrlon ma simla nu ke eoksra. \p \v 26 Ma nukewa ma Josiah el orala, ke moul in kulansap wowo lal nu sin \nd LEUM GOD\nd*, ac ke akosten lal ke Ma Sap, \v 27 ac srumunyal, mutawauk nwe ke safla, simla ke \add Sramsram Matu Ke Tokosra Lun Israel Ac Judah.\add* \c 36 \s1 Tokosra Joahaz Lun Judah \r (Luo Tokosra 23:30–35) \p \v 1 Mwet Judah elos sulella Joahaz wen natul Josiah, elan tokosra, ac mosrwella in Jerusalem. \v 2 Joahaz el yac longoul tolu ke el tokosrala lun Judah, ac el leum in Jerusalem ke malem tolu. \v 3 Tokosra Neco lun Egypt el usalla nu in sruoh, ac sap acn Judah in moli paun tausin itkosr lumfoko ke silver, ac paun itngoul limekosr ke gold in mwe takma. \v 4 El sraklalak Eliakim, tamulel lal Joahaz, elan tokosrala lun Judah, ac el ekulla inel nu ke Jehoiakim, na el usalla Joahaz nu Egypt.\x - \xo 36:4 \xt Jer 22:11–12\x* \s1 Tokosra Jehoiakim Lun Judah \r (Luo Tokosra 23:36—24:7) \p \v 5 Jehoiakim el yac longoul limekosr ke el tokosrala, ac el leum in Jerusalem ke yac singoul sie. El oru ma koluk lain \nd LEUM GOD\nd* lal.\x - \xo 36:5 \xt Jer 22:18–19; 26:1–6; 35:1–19\x* \v 6 Tokosra Nebuchadnezzar lun Babylonia el utyak ac mweuni acn Judah, ac sruokilya Jehoiakim, kaprilya ke sein ac usalla nu Babylonia.\x - \xo 36:6 \xt Jer 25:1–38; 36:1–32; 45:1–5; Dan 1:1–2\x* \v 7 Nebuchadnezzar el usla kutu ma saok lun Tempul, ac filiya inkul fulat sel in Babylon. \v 8 Ma nukewa ma Jehoiakim el tuh oru, ke moul fohkfok lal ac ma koluk yohk el orala, simla ke \add Sramsram Matu Ke Tokosra Lun Israel Ac Judah\add*. Jehoiachin wen natul, el aolulla in tokosra. \s1 Tokosra Jehoiachin Lun Judah \r (Luo Tokosra 24:8–17) \p \v 9 Jehoiachin el yac singoul oalkosr ke el tokosrala lun Judah, ac el leum in Jerusalem ke malem tolu ac len singoul. El wi pac oru ma koluk lain \nd LEUM GOD\nd*. \v 10 Ke fahsr in safla pacl ohu, Tokosra Nebuchadnezzar el usalla Jehoiachin nu in sruoh in Babylonia, ac el usla pac ma saok lun Tempul. Nebuchadnezzar el oru tuh Zedekiah, tamulel lal\f + \fr 36:10 \fk tamulel lal: \ft Kutu leng oemeet in ma simusla fahk mu Zedekiah el papa se nu sel — liye 2 Tok 24:17.\f* Jehoiachin, elan tokosra lun Judah ac Jerusalem.\x - \xo 36:10 \xt Jer 22:24–30; 24:1–10; 29:1–2; Ezk 17:12; Jer 37:1; Ezk 17:13\x* \s1 Tokosra Zedekiah Lun Judah \r (Luo Tokosra 24:18–20; Jeremiah 52:1–3) \p \v 11 Zedekiah el yac longoul sie ke el tokosrala lun Judah, ac el leum in Jerusalem ke yac singoul sie.\x - \xo 36:11 \xt Jer 27:1–22; 28:1–17\x* \v 12 El oru ma koluk lain \nd LEUM GOD\nd*, ac tia pusisel in lohng ma mwet palu Jeremiah el fahkak ke kas lun \nd LEUM GOD\nd*. \s1 Musalla Lun Jerusalem \r (Luo Tokosra 25:1–21; Jeremiah 52:3–11) \p \v 13 Zedekiah el forla ac lainul Tokosra Nebuchadnezzar, su akkohsyel elan fulahk Inen \nd LEUM GOD\nd* lah el ac pwayena nu sel. El likkekelana ac tiana auliyak ku forla nu sin \nd LEUM GOD\nd* lun Israel.\x - \xo 36:13 \xt Ezk 17:15\x* \v 14 Sayen ma inge, mwet kol lun Judah, mwet tol, ac mwet uh elos fahsr ke ouiya koluk lun mutunfacl raunelosla, ac alu nu ke ma sruloala. Ouinge elos akfohkfokye Tempul su \nd LEUM GOD\nd* El sifacna akmutalyela. \v 15 \nd LEUM GOD\nd* lun papa matu tumalos El supu mwet palu pacl puspis in sensenkakin mwet lal, mweyen El pakomutalos ac kena tuh elos in tia tuhlac, ac Tempul in tia musalla. \v 16 Tusruktu, elos aksruksruki mwet su God El supu nu yorolos, ac pilesru kas lal, ac isrun mwet palu lal, nwe ke pacl se kasrkusrak lun \nd LEUM GOD\nd* arulana upala lainulos, ac elos tia ku in kaingkunla. \p \v 17 Ouinge \nd LEUM GOD\nd* El use tokosra lun Babylonia in mweunelos. Tokosra sac el uniya mwet fusr lun Judah, elos finne muta in Tempul. Wangin pakoten lal nu sin mwet uh — mwet fusr ku mwet matu, mukul ku mutan, mwet mas ku mwet ku. God El eisalosyang nukewa nu inpaol.\x - \xo 36:17 \xt Jer 21:1–10; 34:1–5\x* \v 18 Tokosra Babylonia el wapi Tempul, ac iwen fil ma saok lun Tempul, ac mwe kasrup lun tokosra ac mwet pwapa lal, ac usla ma inge nukewa nu Babylon. \v 19 El esukak Tempul ac siti uh, wi pac lohm nukewa sin tokosra ac mwe kasrup we, ac kunausya pot lun siti uh.\x - \xo 36:19 \xt 1 Tok 9:8\x* \v 20 El usla mwet nukewa ma tia misa ke mweun nu Babylonia, yen elos ac mwet kohs nu sel ac tulik natul we, nwe ke pacl se Tokosrai Persia tuyak. \v 21 Ouinge akpwayeyuk kas ma \nd LEUM GOD\nd* El tuh fahk nu sel Jeremiah mwet palu, ke El fahk, “Acn uh ac fah musalla oan ke yac itngoul, in aolla Yac in Sabbath\f + \fr 36:21 \fk Yac in Sabbath: \ft yac akitkosr nukewa, acn uh mongla tia yukwiyuk — liye Lev. 25:1–7.\f* nukewa ma mwet uh tia akfulatye.”\x - \xo 36:21 \xt Jer 25:11; 29:10\x* \s1 Cyrus El Sapkin Mwet Jew In Folokla \r (Ezra 1:1–4) \p \v 22 In yac se meet ma Cyrus lun Persia el Tokosra Fulat, kas lun \nd LEUM GOD\nd* su tutafme sel Jeremiah mwet palu, akpwayeiyukla. God El aknunakyal Cyrus tuh elan supwalik sie ma simla, in tuh ritiyuk in tokosrai nukewa ma el leum fac, su fahk: \p \v 23 “Pa inge ma sap sel Cyrus, Tokosra Fulat lun Persia. \nd LEUM GOD\nd* lun kusrao El oru tuh nga in leum fin faclu nufon, ac El srisrngiyuwi tuh nga in musai sie Tempul nu sel in Jerusalem in facl Judah. Inge, kowos nukewa su mwet lun God, kowos folokla nu we, ac lela tuh \nd LEUM GOD\nd* lowos in wi kowos.”\x - \xo 36:23 \xt Isa 44:28\x*