\id REV - Tabo (Aramia dialect) NT - Papua New Guinea 2006 (DBL 2014) \h Haw \toc3 Haw \toc1 Ba꞉moe Hopo Kuititi Teteno Komokomo Godote Yonetamo Da꞉hawakalilamiya꞉ \toc2 Hawakalilame Komokomo \mt2 BA꞉MOE HOPO KUITITI TETENO KOMOKOMO \mt1 GODOTE YONETAMO DA꞉HAWAKALILAMIYA꞉ \c 1 \s1 Ba꞉moe Buka Ka꞉lamiholedawoeno Kalakala Komo \p \v 1 Ba꞉moe hopo habalo tete tatalilo dikulihomena꞉, Ya꞉su Kelisote ba꞉bi komokomo ebeno huiyaha꞉ okopa꞉tamo ba꞉moe bukalo hawakalilamena. Ba꞉ hibila, Godote ba꞉bi komo Ya꞉sutamo dopamo hawakalilamete, ba꞉bene ebete ebeno nopodawa na ebeno huiyaha꞉ okodawa Yonetamo poemi, nale ba꞉bi atu komo ebegodone hidamo kiya꞉tawama꞉. \v 2 Ba꞉bema꞉ na Yonete kebe komo nopodawagodolo dulamimo, nale ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ komo ba꞉moe bukamo miya꞉tehomo, iyo, kebe tabo komokomo Godogodone natamo da꞉pikuli ba꞉gala Ya꞉suti natamo kebe hibi komokomo da꞉hawakalilami, nale ba꞉moe bukalo ba꞉bi hiliyonomo komo ama꞉ buka ka꞉lamiholedawatamo olamagitamo. \v 3 Ba꞉bema꞉ lumagiti ba꞉moe bukoeno tabo da꞉ka꞉lamiholemene, ebete na꞉kalakalamene! Ba꞉gala puya꞉te ba꞉moe bukoeno tabo ulihote da꞉papamila꞉hamena꞉, iba꞉te na꞉kalakalahamena꞉! Ba꞉ hibila, Godote kebe hiliyonomo komo ba꞉moe bukalo da꞉hawakalilamena, tete tatalila ba꞉bi komate kikulihoma꞉na꞉. \s1 Yonete Sa꞉ba꞉ni Sosa꞉tamo Nolata Tabo Doemiya꞉ \p \v 4-5 Na Yonete ba꞉moe bukoeno tabo komokomo A꞉isiya hopoeno sa꞉ba꞉ni habahaboeno sose tawakaluba꞉tamo poelamitamo. \p Ba꞉moe hopo tupuimihino Godote dopamo nemedenami, ba꞉gala ba꞉ma tetelo ebete bemedena, ba꞉gala ebete emedena emedena tetelo bemedenamene. Ba꞉ hibila, ebeno Gobogoboeno sa꞉ba꞉ni komate ebeno Ko Gawadubu luta bahi dopo hapulu la꞉mota꞉hana. Ba꞉gala ebeno hibi komo hawakalimidawa ba꞉ Ya꞉su Kelisotela, ebe ba꞉ hoe ipuwane da꞉mahiguya꞉ ba꞉be Dopodawala, ba꞉gala ebe hopo haboeno hiliyonomo koko gawadubuino Namutudawala. Ba꞉bema꞉ wadiyala malemale komo ba꞉gala hete komote la꞉ hibima꞉ midipi ipuwalo na꞉pola꞉namena꞉, mabu ba꞉bi netewa komate Godogodone ba꞉gala ebeno Gobogobogodone ba꞉gala Ya꞉sugodone la꞉tamo puluhukuna. \p Ba꞉ hibila, Ya꞉suti a malemalelo emalagidoloena, ba꞉gala ebete ha꞉kiya ebeno hawa꞉mo a aeno kuba ododili ipuwane uluhukua꞉tete, \v 6 ebeno Ko Gawadubu habanapima꞉ a꞉midiya꞉, ale emedena tetelo ebeno Nabiwi Godokono oko kowatinama꞉. Ba꞉bema꞉ wadiyala konomo awagaha komo ba꞉gala konomo helo komote Ya꞉su Kelisogodolo emedena emedena tetelo na꞉pola꞉namena꞉! Ba꞉moe tabo hibinomola, ba꞉ba꞉la! \p \v 7 Mu numitota꞉la꞉, ebete hawai ipuwado puluhukuta! Ba꞉bema꞉ hopo habanapi hiliyonomate ebe ibino baida꞉mo kumima꞉na꞉, ba꞉gala puya꞉te ebe ba anakapumi tabilo kibila꞉mo dahohamiduya꞉ iba꞉te ebe ba꞉ atumu kakumima꞉na꞉, iyo, ba꞉moe hopo konomolo demedehona ba꞉bi tawakalubi hiliyonomate ibino hiya꞉hiya꞉ tama kapiyuimi ipuwalo ebe eba toleme konomamo ba꞉bo kihimitama꞉na꞉. Ba꞉bema꞉ wadiyala ba꞉be tetete hibilo nuluhukamene! \p \v 8 Kodawa Godote na꞉goena, “Na ba꞉ Mabula ba꞉gala na ba꞉ Kuititila!” Ba꞉ hibila, ebe Helonomodawala, ebete ba꞉moe hopo tupuimihino dopamo nemedenami, ba꞉gala ebete ba꞉ma tetelo bemedena, ba꞉gala ebete emedena emedena tetelo bemedenamene! \s1 Yonekono Baiditi Hiya꞉ma꞉ Ba Eda꞉hame Ya꞉suku Dumiya꞉ \p \v 9 Na ba꞉ Yonetela, a hibima꞉ midipino badininipala ipuwalo na ba꞉ ekawi etala. Iyo, na ba꞉gala la꞉, a ba꞉ puya꞉te Ya꞉suku ta꞉mata mabuma꞉ koko temeteme ipuwalo kapimilo demedehonama꞉ ba꞉bi tawakalubila, huiyatiya a ebeno Ko Gawadubu habanapima꞉ ba eda꞉hana aeno tepo ipuwa kodakoduilamete heloha꞉ma꞉ keda꞉hanaha꞉. \p Ba꞉ hibila, nale Godokono tabo komokomo ba꞉gala Ya꞉sukunu hibi komo tawakaluba꞉tamo dolamaginakomo, ba꞉bema꞉ Loma gabomana꞉te na lawenete kehaha꞉ kolomoeno Pa꞉tamoso haka deha꞉potoamo oenamiya꞉ nale naeno kuba huiyama꞉ oko ba꞉bolo konowatinama꞉. \v 10 Ba꞉bene eta tetelo, ale kebe hegelalo Kodawa Ya꞉suku dadikuminakoma꞉, ba꞉be hegelalo ebeno Gobogoboeno heloamo naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami naeno ginimi hapulu ebeno tabo madodo konomo bulimo, gebole diyamo keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉nala. \v 11 Ebete natamo ba꞉ma ka꞉na goi, “Ama꞉le naeno heloamo dulamenakomena꞉ ba꞉bi komo hiliyonomo kapiya bukamo miya꞉tehote, ba꞉bene ba꞉be buka Epesese ba꞉gala Samena, Pegamama ba꞉gala Tayataila, Sadisi ba꞉gala Piladelapiya ba꞉gala Lodosiya, ba꞉moi sa꞉ba꞉ni habahabamo noemiya꞉ ibi ipuwalo demedehona ba꞉bi sose tawakalubi hiliyonomate koka꞉lamiholema꞉.” \p \v 12 Ba꞉bene pote natamo tabo da꞉goi, nale ba꞉be dawa umima꞉ dohobiguimo, huiya koko golodo alo sa꞉ba꞉ni ba ulamita \v 13 ibi tetenomolo ebete la꞉nalo ba꞉bo umimo. Ba꞉be dawoeno holoholo ba꞉ hopo lumagino holoholo huiyala, ba꞉bene ebete da꞉puli ba꞉be ga꞉ga꞉ kalikote haka ologi, ba꞉gala ebeno bodolo tetelo ditama꞉nui ba꞉be kawali ba꞉ huiya konomo golodo ilinala. \v 14 Ba꞉bene ebeno wato ba꞉gala hinibo keyakeya hibinomola, alomoeno a꞉la꞉mina keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉nala, ba꞉gala ebeno baiditi koe powamo wamotemeti. \v 15 Ba꞉bene ba꞉be dawoeno natote alonomoma꞉ eda꞉hami, iyo, okodawate hiya꞉nomo auli ilinoeno dalowa꞉ koa꞉mo demadolamemene, ba꞉bene koe ipuwane uluhukutiti kalikamo ba meteteho a꞉la꞉minanomoma꞉ da꞉midinako, ebeno natote ba꞉ba ka꞉na a꞉la꞉minalemiti, ba꞉gala konomo beyate da꞉goenapenanako ebeno tabo madodo ba꞉ ba꞉ba ka꞉nala. \v 16 Ba꞉bene ebeno tu hapu kokotolo sa꞉ba꞉ni oloki na꞉pola꞉ma꞉nui, ba꞉gala ebeno tabo ipuwane kiyokiyo giha giliti puluhukui, ba꞉gala hegela tuli tetelo hegelate keba ka꞉na ka꞉la꞉minutanako ebeno holoholoeno a꞉la꞉mina ba꞉ ba꞉ba ka꞉nala. \p \v 17 Ba꞉bema꞉ nale ba꞉be Kodawa dumimo, nale ebeno nato mabamo dito guimo, hoe lumagi keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉na. Ba꞉ba tetelo ebete ebeno tu hapu kokotamo na ba ologini na꞉goi, “Ama꞉ akatoletola꞉la꞉, na ba꞉ Mabula ba꞉gala na ba꞉ Kuititila. \v 18 Iyo, na ba꞉ emedena tetelo demedenamo ba꞉be Kodawala, mabu nale da꞉hoiya꞉mo ka꞉ka꞉ gala a꞉kalawiya꞉mo, ba꞉be ka꞉ka꞉te emedena emedena tetelo a꞉kawibonamene, ba꞉bema꞉ nagodolo helo konomo bitana nale Ha꞉lahapino Haboeno gigiho a꞉hiya꞉midate komo tawakalubi ba꞉bamo konoelamema꞉ ba꞉gala komo tawakalubi ba꞉be haba ipuwane ka꞉ka꞉mo kuluhukulatelema꞉. \v 19 Ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉le nagodolo dulamemena꞉ ba꞉bi hiliyonomo komo bukamo na꞉miya꞉tehuya꞉, iyo, kebe komate ba꞉ma tetelo dikulihomena꞉ ba꞉gala galane tetelo dikulihomena꞉ ba꞉bi komokomo hiliyonomo amia꞉no bukalo na꞉hawakalilamiya꞉. \v 20 Ka꞉lo ama꞉le naeno kokotolo dulamita ba꞉moi sa꞉ba꞉ni oloki, ba꞉gala na tetenomolo da꞉la꞉namo ba꞉moi sa꞉ba꞉ni golodo alo, ba꞉bi netewa komoeno ipuwate hopo habanapa꞉tamo awalelalo pola꞉na. Huiyatiya numa꞉, ba꞉bi komoeno ipuwa nale ama꞉ ba꞉ma ka꞉na iya꞉tumimata, sa꞉ba꞉ni oloki ba꞉ A꞉isiya hopoeno sa꞉ba꞉ni sose kapiyuimipino nopopila, Godote ba꞉bi nopopi ya꞉lo oelamiya꞉ iba꞉te ba꞉bi sose tawakalubi hidamo kobuiya꞉minalenama꞉, ba꞉gala sa꞉ba꞉ni alo ba꞉ ba꞉bi sa꞉ba꞉ni habahaboeno hibima꞉ midipino hiya꞉hiya꞉ kapiyuimila.” \c 2 \s1 Ya꞉suti Epesese Sose Tawakaluba꞉tamo Tabo Doemiya꞉ \p \v 1 Ba꞉bene Kodawate tabo gala natamo na꞉kagoi, “Wadiyala ama꞉ Epesese sose nopodawatamo tabo ba꞉ma ka꞉na noema꞉. \b \pi1 Na ba꞉ sa꞉ba꞉ni oloki tu hapu kokotamo uwatedawala, ba꞉gala na ba꞉ sa꞉ba꞉ni golodo alo ipuwalo pata꞉dawala, ba꞉bema꞉ nale la꞉ Epesese hibima꞉ midipa꞉tamo tabo ba꞉ma ka꞉na olamagitamo. \v 2 La꞉le dododilinakoma nale ba꞉bi komokomo iya꞉tawala, ba꞉ma ka꞉na la꞉le kodakoda oko ba owatina temeteme duwatenakoma, la꞉eno tepo ipuwa kodakoduilamete heloha꞉ma꞉ a꞉keda꞉halemata. Ba꞉gala na iya꞉tawala, la꞉le kuba ododilipino komo ubiha꞉ma꞉ ba eda꞉hana, puya꞉te ibi ha꞉kiya ibi naeno oelamepima꞉ ha꞉da amiho gabodo da꞉ga꞉lana, la꞉le ibino komo hidonomamo ulamelelamete ibino ha꞉da amiho komo ba꞉bo hawakalilamenakomata. \v 3 Iyo, la꞉le na mabuma꞉ koko temeteme ba uwatena, huiyatiya la꞉eno tepo ipuwa kodakoduilamete naeno oko owatima꞉ heloha꞉ma꞉ keda꞉hanaha꞉. \pi1 \v 4 Na huiyatiya la꞉godolo ba꞉moe kapiya modoboha꞉ komo buminamo, la꞉le dopamo tetelo etate eta malemalelo konomamo keba ka꞉na kemalagidolonakuima, la꞉ ba꞉be komo a꞉miya꞉puimata. \v 5 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, la꞉eno hibima꞉ midi ipuwalo la꞉ guditi kebe hido komo da꞉miya꞉puima, ba꞉be komo gala kemalagidolote la꞉eno kuba ododili ipuwane ohobila꞉te, la꞉le dopamo dododilinakuima ba꞉bi hidohido komo ododili gala na꞉katupuimiya꞉la꞉. Ba꞉ hibila, la꞉le kuba ododili ipuwane ohobila꞉heno, nale pete la꞉eno kuba huiya la꞉tamo ba pikalame la꞉eno alo gobogobamo dito kopihatelamema꞉nemata. \pi1 \v 6 Huiyatiya numa꞉la꞉, kapiya komote la꞉godolo modobolo ditana ba꞉be komo ba꞉ ba꞉ma ka꞉nala, puya꞉te Nikolayasiko ta꞉matapima꞉ deda꞉hana, la꞉le ba꞉bi kuba ododilipino komo ubiha꞉ma꞉ konomamo eda꞉hanamata, nale ibino komo ubiha꞉ma꞉ keba ka꞉na keda꞉namo ba꞉ba ka꞉na. \pi1 \v 7 Ba꞉bema꞉ galagodawa, Godokono Gobogobote sose tawakaluba꞉tamo dolamagita, wadiyala ama꞉ ba꞉be tabo nulia꞉! Ba꞉ hibila, puya꞉te ibino hibima꞉ midi ipuwalo wato kikipo da꞉lawemena꞉, nale iba꞉tamo modobo tabo kogoema꞉nemo, iba꞉te Godokono Pali ipuwalo da꞉la꞉na ba꞉be kehoeno wiboha꞉ ka꞉ka꞉ gao konahama꞉.” \s1 Ya꞉suti Samena Sose Tawakaluba꞉tamo Tabo Doemiya꞉ \p \v 8 Ba꞉bene Kodawate tabo gala natamo na꞉kagoi, “Wadiyala ama꞉ Samena sose nopodawatamo tabo ba꞉ma ka꞉na noema꞉. \b \pi1 Na ba꞉ Mabula ba꞉gala na ba꞉ Kuititila. Nale da꞉hoiya꞉mo ka꞉ka꞉ gala a꞉kalawiya꞉mo, ba꞉bema꞉ nale la꞉ Samena hibima꞉ midipa꞉tamo tabo ba꞉ma ka꞉na olamagitamo. \v 9 La꞉le na ta꞉mahene mabuma꞉ koko temeteme ipuwalo demedenama, nale ba꞉be komo iya꞉tawala. Ba꞉gala na ba꞉moe eta komo iya꞉tawala, la꞉le ilinaheno dito demedenama huiyatiya la꞉ Godokono Hunu Habalo dogodogopima꞉ eda꞉hanamata. Ba꞉gala puya꞉te ha꞉da amiho gabodo ibi ha꞉kiya ibi Yunapima꞉ ga꞉lalo la꞉ kuba ododilipima꞉ da꞉ka꞉lamina, nale ibino kuba tabo ga꞉la komo iya꞉tawala, iyo, ibino komo ba꞉ma ka꞉nala, ibi ba꞉ Saitanakono kapiyuimi tawakalubila, Godokonoha꞉. \v 10 Ba꞉bema꞉ la꞉le tete tatalilo da꞉lawema ba꞉be ko temetemema꞉ akatoletolehala꞉. Ba꞉ hibila, Saitanakono okopa꞉te komo la꞉ du genamamo da꞉niya꞉hekemena꞉, ba꞉ba tetelo Godote la꞉eno hibima꞉ midi komo pawiholelo ba꞉ma ka꞉na kulamelelamema꞉na꞉ta, da꞉ hibila꞉ o da꞉ hibiha꞉. Ba꞉bene la꞉le na ta꞉mahene mabuma꞉ ta꞉ni hegelalo koko temeteme ba uwate, la꞉eno hibima꞉ midi ipuwalo kodakodalo na꞉la꞉mota꞉hanuya꞉la꞉. Diyala, la꞉ komopi na mabuma꞉ da꞉ neha꞉lahoma, huiyatiya nale la꞉tamo wiboha꞉ ka꞉ka꞉ huiya ba꞉bo kikalamema꞉nemata. \pi1 \v 11 Ba꞉bema꞉ galagodawa, Godokono Gobogobote sose tawakaluba꞉tamo dolamagita, wadiyala ama꞉ ba꞉be tabo nulia꞉! Ba꞉ hibila, puya꞉te ibino hibima꞉ midi ipuwalo wato kikipo da꞉lawemena꞉, iba꞉te Koe Haboeno hoe temeteme a꞉kiya꞉tawahamena꞉, ba꞉be habalo hibima꞉ midiha꞉pino ha꞉laha gobogobate hoe temeteme ipuwamo gala kakanogomoma꞉na꞉.” \s1 Ya꞉suti Pegamama Sose Tawakaluba꞉tamo Tabo Doemiya꞉ \p \v 12 Ba꞉bene Kodawate tabo gala natamo na꞉kagoi, “Wadiyala ama꞉ Pegamama sose nopodawatamo tabo ba꞉ma ka꞉na noema꞉. \b \pi1 Na ba꞉ kiyokiyo giha gila꞉go dawala, ba꞉bema꞉ nale la꞉ Pegamama hibima꞉ midipa꞉tamo tabo ba꞉ma ka꞉na olamagitamo. \v 13 La꞉le kebe habalo demedenama ba꞉be haboeno komo na iya꞉tawala, ba꞉ma ka꞉na ba꞉be habanapa꞉te Saitanako ibino ko gawadubuma꞉ midina. Huiyatiya la꞉eno komo hiya꞉nomola. La꞉le na kodakodalo lawenelo na hibima꞉ ba midinina heloha꞉ma꞉ keda꞉hanaha꞉, ba꞉bema꞉ naeno tabo hibilo dolamaginakui, ba꞉be dubu A꞉ntapasiko Saitanakono habanapa꞉te ebe lawete danakapumi, la꞉le ba꞉be komo umiti la꞉eno hibima꞉ midi komo kamiya꞉paha꞉. \pi1 \v 14 Na huiyatiya la꞉godolo kapiyakapiya modoboha꞉ komo bulamenamo. Dopo komo ba꞉ ba꞉ma ka꞉nala, la꞉eno hibima꞉ midi kapiyuimi ipuwalo komopa꞉te kuba ododidawa Ba꞉ilamakono iya꞉tulame gabodo ebe beta꞉matana. Iyo, Isalaelanapino iniwali tetelo ba꞉be dawate Ko Gawadubu Balakako biya꞉tumiya꞉, ebete naeno tawakaluba꞉go ba alaholoho ibi Saitanakono gubi ipuwamo komagatalema꞉. Ba꞉bema꞉ Balakate ibi ba꞉ma ka꞉na kubahilamiya꞉, ebete ibi kuba gabamo emogabuilamelo hibima꞉ midiha꞉pa꞉te ida꞉da꞉lino gobogobo ba adikulame hawa꞉goeno ilina iba꞉tamo dikalamiya꞉, naeno tawakaluba꞉te ba꞉be katene ba꞉bo nahuya꞉. Ba꞉be atu tetelo iba꞉te ibino kuba ubi komamo ba papamila꞉ha, bohelemele pilo komo ba꞉gala kamenakamena pilo komo ba꞉bo ododiliya꞉. \pi1 \v 15 Ba꞉gala la꞉eno eta kuba komo ba꞉ma ka꞉nala, komo la꞉ Nikolayasikono kuba iya꞉tulame gabodo wapata꞉lamenamata. \v 16 Ba꞉bema꞉ wadiyala la꞉ la꞉eno kuba ododili ipuwane nohobila꞉la꞉, mabu hibila, la꞉ ipuwalo puya꞉te natamo gala ohobila꞉heno, tete tatalila nale pete naeno tabo ipuwane da꞉puluhukuna ba꞉be giha gila꞉mo ibi kopalukulima꞉nemo. \pi1 \v 17 Ba꞉bema꞉ galagodawa, Godokono Gobogobote sose tawakaluba꞉tamo dolamagita, wadiyala ama꞉ ba꞉be tabo nulia꞉! Ba꞉ hibila, puya꞉te ibino hibima꞉ midi ipuwalo wato kikipo da꞉lawemena꞉, nale Godokono awalela ipuwalo ditana ba꞉be baa꞉ iba꞉tamo kikalamema꞉nemo, ba꞉be ka꞉ka꞉ baeno eta mahilo ba꞉ ma꞉nala, ba꞉gala nale ibi hiliyonomatamo keyakeya nakola hegehege ibino uliuli mahilagoeno kikalamema꞉nemo. Ba꞉ba tetelo ibi ipuwalo komopa꞉te iya꞉tawahaheno, etate ebeno mahilagoeno nakola kalawe, etate ebeno mahilagoeno nakola kalawe, iba꞉te ba꞉ba ka꞉na ba ewagele ibino hido huiya nagodone ba꞉bo kuwatema꞉na꞉.” \s1 Ya꞉suti Tayataila Sose Tawakaluba꞉tamo Tabo Doemiya꞉ \p \v 18 Ba꞉bene Kodawate tabo gala natamo na꞉kagoi, “Wadiyala ama꞉ Tayataila sose nopodawatamo tabo ba꞉ma ka꞉na noema꞉. \b \pi1 Na ba꞉ Godokono Gudula, naeno baiditi koe powamo wamotenamena ba꞉gala naeno natote alonomoma꞉ eda꞉hanamena, iyo, okodawate hiya꞉nomo auli ilinoeno dalowa꞉ koa꞉mo demadolamemene, ba꞉bene kalikamo metetehote a꞉la꞉minanomoma꞉ da꞉midinako, naeno natoeno a꞉la꞉minale komo ba꞉ ba꞉ba ka꞉nala. Ba꞉bema꞉ nale la꞉ Tayataila hibima꞉ midipa꞉tamo tabo ba꞉ma ka꞉na olamagitamo. \v 19 La꞉le dododilinakoma nale ba꞉bi komokomo iya꞉tawala. Iyo, la꞉eno malemale emalagidolo komo, ba꞉gala la꞉eno hibima꞉ midi komo, ba꞉gala la꞉le natamo oko dowatihonama ba꞉be komo, ba꞉gala temeteme ipuwalo la꞉le la꞉eno tepo ipuwa da꞉kodakoduilamenama ba꞉be komo, nale ba꞉bi komo hiliyonomo iya꞉tawala. Ba꞉bema꞉ hibila, la꞉le ba꞉ma tetelo dododilinakoma ba꞉moi hidohido komate la꞉le dopamo dododilinakuima ba꞉bi hidohido komo ba꞉ na꞉gogolena. \pi1 \v 20 Na huiyatiya la꞉godolo kapiya modoboha꞉ komo buminamo, la꞉le kuba Ko Gawa Kamena Yesebelakono kuba ododili komo dito ulama꞉tepalemenakomata. Ebe ha꞉kiya ebe Godokono ukui hawakalimidawama꞉ ha꞉da amiho gabodo goena, ba꞉bema꞉ ebete ba꞉ ba꞉ba ka꞉na naeno komo huiyaha꞉ okopi kuba gabamo emogabuilamena. Iyo, komo iba꞉te ebeno iya꞉tulame komamo ba papamila꞉ha bohelemele pilo komo ba꞉gala kamenakamena pilo komo ba꞉bo ododilinaka, ba꞉gala hibima꞉ midiha꞉pa꞉te ida꞉da꞉lino gobogobo adikulamelo hawa꞉goeno ilina dikalamenaka, komo iba꞉te ba꞉be katene dito nahanaka. \v 21 A꞉iye, nale ba꞉be kamenatamo tete ikamenapimo ebete ebeno kuba ododili ipuwane natamo kohobigama꞉, huiyatiya ebe ubihinola dubu bilibila꞉go pata꞉ komo miya꞉pa! \v 22 Ba꞉bema꞉ mu numitota꞉la꞉, ebeno kuba ododili mabuma꞉ nale ko tawetawe ebetamo konoemema꞉nemo, ba꞉gala eba꞉go kateneno kuba ubi gabodo da꞉wapata꞉lamena nale ba꞉bi dubu bilibila꞉tamo koko temeteme komo atumu kakikalamema꞉nemo, iyo, iba꞉te ibino kuba ododili ipuwane ohobila꞉heno ba꞉be huiyate iba꞉tamo kopema꞉ne. \v 23 Ba꞉ hibila, puya꞉te ba꞉be kamena da꞉ta꞉matana nale ibi kanakapulamema꞉nemo, ba꞉bema꞉ sose tawakalubi hiliyonomate ba꞉moe komo kiya꞉tawahama꞉na꞉, nale tawakalubino tepo ipuwoeno ukui iya꞉tawanomola, ba꞉gala nale ibi hiliyonomoeno komo ba anagilamelelame huiya iba꞉tamo modobolo kikalamema꞉nemo. \pi1 \v 24 Huiyatiya kalakala konomola, komo la꞉ Tayataila hibima꞉ midipa꞉te Yesebelakono ha꞉da amiho iya꞉tulame komamo kapapamila꞉hanaha꞉, ba꞉bema꞉ ebeno ta꞉matapa꞉te kebe iya꞉tawa komokomo Saitanakono ugumuili komoma꞉ da꞉ga꞉lana, la꞉le ba꞉bi kuba komokomo la꞉eno ukuia꞉mo iba꞉godone kuwatenaha꞉. Ba꞉be mabuma꞉ naeno kalakalate la꞉tamo hibilo ba itana, ba꞉moe tutumu tabo kapiyanomo la꞉tamo ikalamemata, \v 25 wadiyala la꞉ la꞉eno hibima꞉ midi komokomo kodakodalo na꞉watila꞉mota꞉nala꞉ naeno pe kuitita꞉mo. \v 26-28 Ba꞉ hibila, puya꞉te ibino hibima꞉ midi ipuwalo wato kikipo ba lawena naeno pe kuitita꞉mo natamo da꞉papamila꞉hanakomena꞉, nale iba꞉tamo Huli Oloki ba꞉gala konomo helo ikalamete, ba꞉bene iba꞉te hopo habanapi hiliyonomoeno watowatopima꞉ beda꞉hanamena꞉. Iyo, iba꞉te helo konomo kolawema꞉na꞉, nale Nabiwi Godogodone helo keba ka꞉na ka꞉lawiya꞉mo ba꞉ba ka꞉na, ba꞉bene hopo habanapi ipuwalo puya꞉te ebeno tuputupu emede komamo papamila꞉ha ubiha꞉ma꞉ deda꞉hana, iba꞉te ba꞉bi kuba ododilipa꞉tamo huiya ba ikalame auli kukamo ba꞉bo kalukulima꞉na꞉. Ba꞉ hibila, lumagiti gebetamo ododi kalili hopamo da꞉da꞉na keba ka꞉na ka꞉ta꞉ta꞉pula꞉hanako, kebe dawate naeno okopa꞉tamo papamiwata ubiha꞉ma꞉ deda꞉mene, ebete ba꞉ ba꞉ba ka꞉na dito kokubama꞉ne. \pi1 \v 29 Ba꞉bema꞉ galagodawa, Godokono Gobogobote sose tawakaluba꞉tamo dolamagita, wadiyala ama꞉ ba꞉be tabo nulia꞉!” \c 3 \s1 Ya꞉suti Sadisi Sose Tawakaluba꞉tamo Tabo Doemiya꞉ \p \v 1 Ba꞉bene Kodawate tabo gala natamo na꞉kagoi, “Wadiyala ama꞉ Sadisi sose nopodawatamo tabo ba꞉ma ka꞉na noema꞉. \b \pi1 Na ba꞉ sa꞉ba꞉ni oloki uwatedawala, ba꞉gala Godokono Gobogoboeno sa꞉ba꞉ni komate naeno ubi komamo a꞉papamila꞉halenaka, ba꞉bema꞉ nale la꞉ Sadisi hibima꞉ midipa꞉tamo tabo ba꞉ma ka꞉na olamagitamo. La꞉le dododilinakoma nale ba꞉bi komokomo iya꞉tawala, ba꞉ma ka꞉na komopa꞉te la꞉ hibi ka꞉ka꞉go nemedenamo ga꞉lana, huiyatiya hibi komo ba꞉ma ka꞉nala, la꞉ la꞉eno hibima꞉ midi ipuwalo ya꞉lo a꞉ha꞉lahuimata! \v 2 Ba꞉bema꞉ ha꞉lahapa꞉la꞉, wadiyala la꞉ nagodolo ka꞉ka꞉ gala kalawete la꞉eno emede ipuwalo da꞉ha꞉lahana ba꞉bi komokomo na꞉kakodakoduilama꞉la꞉, mabu nale kebe Kodawatamo da꞉papamiwatanamo, ba꞉be Godote la꞉eno hibima꞉ midi oko owatiho komo dulamelelamena hidohidoma꞉ kagoenaha꞉. \v 3 Ba꞉gala naeno okopa꞉te la꞉ kebe komokomo kiya꞉tulametanakui, wadiyala la꞉ ba꞉bi komo gala ba kemalagidole la꞉eno kuba ododili ipuwane ohobila꞉te ba꞉bi iya꞉tulame komamo gala na꞉kapapamila꞉hala꞉. Huiyatiya la꞉le nagodone ka꞉ka꞉ gala laweheno, la꞉ iya꞉tawaha꞉ tetelo nale la꞉tamo kuba huiya ikalamema꞉ kopema꞉nemo, pilo dubuti tawakalubino ilina uwatema꞉ keba ka꞉na ka꞉penako ba꞉ba ka꞉na. \pi1 \v 4 Huiyatiya Sadisi hibima꞉ midipa꞉la꞉, la꞉ ipuwalo kapiyakapiyate kuba ododili komokomo kiya꞉tawahanaha꞉. Ibino tuputupu emede komokomo ba꞉ hidohido dalowa꞉ha꞉ kaliko huiyala, ba꞉bema꞉ iba꞉te naeno Ko Gawadubu habamo da꞉nikulimina꞉, nale iba꞉tamo pupulino hidohido keyakeya ilina ikalamete, ba꞉ba tetene tupuimiti iba꞉te nago ba꞉wapata꞉lamenakomena꞉. \v 5 Ba꞉ hibila, puya꞉te ibino hibima꞉ midi ipuwalo wato kikipo da꞉lawemena꞉, iba꞉te nagodone ba꞉bako hidohido keyakeya kaliko kuwatema꞉na꞉, ba꞉bene nale naeno Nabiwi ba꞉gala ebeno nopopino holoholo hapulu hawakala kogoema꞉nemo ba꞉bi tawakalubi ba꞉ naeno hibi ta꞉matapila, iyo, nale ibino mahilo naeno Ka꞉ka꞉ Bukane a꞉kegebolelama꞉mo. \pi1 \v 6 Ba꞉bema꞉ galagodawa, Godokono Gobogobote sose tawakaluba꞉tamo dolamagita, wadiyala ama꞉ ba꞉be tabo nulia꞉!” \s1 Ya꞉suti Piladelapiya Sose Tawakaluba꞉tamo Tabo Doemiya꞉ \p \v 7 Ba꞉bene Kodawate tabo gala natamo na꞉kagoi, “Wadiyala ama꞉ Piladelapiya sose nopodawatamo tabo ba꞉ma ka꞉na noema꞉. \b \pi1 Na ba꞉ Talonanomodawala ba꞉gala na ba꞉ Hibinomodawala, ba꞉gala Ko Gawadubu Da꞉ibidigodolo dopamo ditanami ba꞉be atu kiti nagodolo ba꞉ka-itana, ba꞉bema꞉ nale ba꞉be kia꞉mo kebe gigiho da꞉hiya꞉midamo eta lumagiti a꞉kakalapilamene, ba꞉gala nale ba꞉be kia꞉mo kebe gigiho da꞉kalapilamo eta lumagiti a꞉ka꞉hiya꞉midamene. Ba꞉bema꞉ nale la꞉ Piladelapiya hibima꞉ midipa꞉tamo tabo ba꞉ma ka꞉na olamagitamo. \v 8 La꞉le dododilinakoma nale ba꞉bi komokomo iya꞉tawala, ba꞉ma ka꞉na la꞉le naeno oko owati ipuwalo la꞉eno helote hibilo kawibonaha꞉, ba꞉gala na iya꞉tawala komopa꞉te na mabuma꞉ koko temeteme la꞉tamo dikalami, la꞉le naeno iya꞉tulame komamo ba papamila꞉ha hibima꞉ midi komo kamiya꞉paha꞉. Ba꞉bema꞉ na la꞉tamo gigiho a꞉hiya꞉midalamemata, etagodolo helo kitanaha꞉ gala kakakalapilama꞉. \pi1 \v 9 Mu numitota꞉la꞉, puya꞉te ibi ha꞉kiya ibi Yunapima꞉ ha꞉da amiho gabodo da꞉ga꞉lana, ibi ba꞉ Saitanakono kapiyuimi tawakalubila, Godokonoha꞉. Ba꞉bema꞉ nale ba꞉bi ha꞉da amihopi uwatete la꞉tamo komagahelema꞉nemo iba꞉te la꞉eno nato mabamo kopepapamila꞉halema꞉, iyo, ba꞉moe ododi komodo nale ibi ba꞉ma ka꞉na kiya꞉tulamema꞉nemo, nale la꞉ malemalelo konomamo demalagidolenama. \pi1 \v 10 Ba꞉ hibila, la꞉le na ta꞉mahene mabuma꞉ temeteme ba uwate huiyatiya la꞉ naeno tabamo papamila꞉hate heloha꞉ma꞉ keda꞉haha꞉, ba꞉be mabuma꞉ nale hopo habanapi kubahilamema꞉ da꞉poelamemo, ba꞉bi kokonomo temeteme ipuwalo nale la꞉ ba itagua꞉midale la꞉eno hibima꞉ midi komote a꞉kakubakubahamena꞉. \v 11 Iyo, tete tatalila nale hopo habamo kopema꞉nemo, ba꞉bema꞉ wadiyala la꞉ la꞉eno hibima꞉ midi komokomo kodakodalo na꞉watila꞉mota꞉nala꞉, etate la꞉eno hidohido huiya pilo gabodo uwatelamekapoma꞉. \v 12 Ba꞉ hibila, pote ebeno hibima꞉ midi ipuwalo wato kikipo da꞉lawemene, nale ebe lawete Godokono genama eteno hido aboma꞉ ba midi ba꞉bo kamima꞉nemo, ba꞉bene ebete ba꞉be genamoeno aboma꞉ ba la꞉na emedena emedena tetelo etate ebe a꞉kamagubutinamene. Ba꞉gala ba꞉be lumagi kawagaminanama꞉ nale naeno uli mahilo ba꞉gala naeno Kodawoeno mahilo ba꞉gala ebeno Ko Gawadubu haboeno mahilo ebe hunamo komiya꞉tema꞉nemo. Ba꞉ hibila, naeno Kodawa ba꞉ Godotela, ba꞉gala uli Yelusalema habate ebeno Ko Gawadubu habama꞉ keda꞉ma꞉ Hunu Habane ba꞉moe hopamo kopihitigama꞉ne. \pi1 \v 13 Ba꞉bema꞉ galagodawa, Godokono Gobogobote sose tawakaluba꞉tamo dolamagita, wadiyala ama꞉ ba꞉be tabo nulia꞉!” \s1 Ya꞉suti Lodosiya Sose Tawakaluba꞉tamo Tabo Doemiya꞉ \p \v 14 Ba꞉bene Kodawate tabo gala natamo na꞉kagoi, “Wadiyala ama꞉ Lodosiya sose nopodawatamo tabo ba꞉ma ka꞉na noema꞉. \b \pi1 Na ba꞉ Godokono Kuititi Tabo Olamagidawala, ba꞉gala na ba꞉ Godokono hibi komo hidonomamo da꞉hawakaliminamo ba꞉be dawala. Ba꞉gala Godote ba꞉moe hopoeno ilina hiliyonomo dododiliya꞉, na ba꞉be oko owati komoeno Helo Mabudawala, ba꞉bema꞉ nale la꞉ Lodosiya hibima꞉ midipa꞉tamo tabo ba꞉ma ka꞉na olamagitamo. \v 15 La꞉le dododilinakoma nale ba꞉bi komokomo iya꞉tawala, ba꞉ma ka꞉na la꞉eno hibima꞉ midi ipuwalo la꞉ gibagiba ba꞉gala otanotano tetenomolo pola꞉namata. O sose tawakaluba꞉la꞉, naeno ubi konomamo itana la꞉ koenomoma꞉ neda꞉huya꞉la꞉, huiyatiya la꞉ ubiha꞉ma꞉ deda꞉hanama wadiyala la꞉ na miya꞉panete gibagibanomoma꞉ neda꞉huya꞉la꞉! \v 16 Ba꞉ hibila, mabu la꞉ la꞉eno ododili ipuwalo gibagibadopoma꞉ eda꞉hanamata, ba꞉be mabuma꞉ nale la꞉ hiliyonomo naeno tabo ipuwane gobogobamo konedaloa꞉pa꞉midalema꞉nemata! \pi1 \v 17 O sose lumagi, ama꞉ ba꞉ma ka꞉na goenata, ‘Na dogodogodawala ba꞉gala na ilina hiliyonomo modobolo uwatenamo, ba꞉bema꞉ eta awae komote natamo a꞉kapa꞉mene.’ Huiyatiya amia꞉no tabo goe ipuwalo ama꞉le amia꞉no hibi komo kiya꞉tawanaha꞉, ba꞉ma ka꞉na ama꞉ ilinaheno halipa gudumu emedenata ba꞉gala galane tetelo ama꞉ atumu awae ipuwalo kolutama꞉na꞉ta. Iyo, naeno umi ipuwalo ama꞉ dogodogodawaha꞉, ba꞉gala ama꞉ kikipuiya pata꞉nata, ba꞉gala ama꞉ baidi tamihodawalata. \v 18 Ba꞉bema꞉ nale naeno hido ukui komamo ama꞉ bikiyamemata, ama꞉le natamo pete, nale tawakaluba꞉tamo kolowamima꞉ da꞉midilinakomo ba꞉bi hidohido ilina huiyamo na꞉puwatiya꞉. Iyo, ba꞉ ba꞉ba ka꞉na ama꞉le dogodogodawanomoma꞉ keda꞉ma꞉, wadiyala ama꞉ hido golodo ilina nagodone na꞉pelawiya꞉, nale ba꞉be golodo koelo hido a꞉la꞉minanomoma꞉ a꞉midimo. Ba꞉gala ama꞉le kikipuiya emede hilopo komo komiya꞉pama꞉, wadiyala ama꞉ hidonomo keyakeya kaliko nagodone na꞉puwatiya꞉. Ba꞉gala ama꞉le amia꞉no tamiho baidi kohiduilamema꞉, wadiyala ama꞉ abutilameno hido mulamula nagodone na꞉pelawiya꞉. \v 19 Ba꞉bema꞉ ama꞉ ba꞉moe naeno taboma꞉ ubiha꞉ma꞉ akeda꞉la꞉, huiyatiya amia꞉no hibima꞉ midi komo kodakoduimiti kuba ododili ipuwane natamo hibinomolo nohobiguya꞉, mabu hibila, nale kebe gugudi malemalelo demalagidolenamo, ba꞉bi guguda꞉te naeno hibi gabo kiya꞉tawahama꞉ nale komo tetelo ibi a꞉kiyahalamenakomo ba꞉gala komo tetelo ibi temeteme komamo iya꞉tulamenakomo. \fig Na gigiho tetelo putiti gigiho bepanakamitamo|alt="Jesus knocking on door" src="CN02107B.tif" size="col" loc="1/4 of page on right hand side in upper corner" copy="1978 David C. Cook Publishing Co." ref="3.19" \fig* \pi1 \v 20 Mu numitota꞉la꞉, na gigiho tetelo putiti gigiho bepanakamitamo, ba꞉bema꞉ lumagiti naeno tabo uliti natamo gigiho da꞉hiya꞉midamene, na ebetamo a꞉pa꞉gate, ba꞉bene ebe ba꞉gala na, a baa꞉ kapimilo konahama꞉nema꞉. \v 21 Ba꞉ hibila, puya꞉te ibino hibima꞉ midi ipuwalo wato kikipo da꞉lawemena꞉, nale iba꞉tamo helo kikalamema꞉nemo iba꞉te naeno Ko Gawadubu luta bahilo nago kogagahidima꞉, dopamo nale wato kikipo da꞉lawiya꞉mo, ba꞉ba tetelo nale naeno Nabiwa꞉go badi kemedehoma꞉ ebete helo natamo keba ka꞉na kikanamiya꞉ ba꞉ba ka꞉na. \pi1 \v 22 Ba꞉bema꞉ galagodawa, Godokono Gobogobote sose tawakaluba꞉tamo dolamagita, wadiyala ama꞉ ba꞉be tabo nulia꞉!” \c 4 \s1 Yonete Godoko Ebeno Ko Gawadubu Emede Bahilo Lutalo Dumiya꞉ \p \v 1 Ba꞉bene Kodawagodone ba꞉moi hiliyonomo komo uliho da꞉wibohui, ba꞉ba tetelo naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale Hunu Haboeno gigiho ya꞉lo a꞉hiya꞉mida ba꞉bo umimo. \p Ba꞉bene nale dopamo dulimo ba꞉be atu tabo madodote natamo gala na꞉kapi, ba꞉be tabo ba꞉ geboleno diyamo keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉nala. Ba꞉bema꞉ nale tabo ba꞉ma ka꞉na ulimo, “Ama꞉ natamo na꞉podola. Tete tatalilo da꞉pikulihomena꞉ ba꞉bi komokomo nale ama꞉ kiya꞉tumihoma꞉nemata.” \v 2 Ba꞉ba tetelo Godokono Gobogoboeno helote na hunamo ba pihitiga, nale Kodawa ebeno Hunu Haboeno Ko Gawadubu emede bahilo lutalo ba꞉bo umimo. \v 3 Ba꞉be dawoeno Ko Gawadubu luta bahi a꞉la꞉mina ilaguiti a꞉bega anagogobeya꞉midadigui, ba꞉gala ebeno holoholo alonomoma꞉ eda꞉mi, hegelate konomamo ba a꞉la꞉minuta hidohido gedo nakola ba꞉gala hawihawi nakola iba꞉te keba ka꞉na ka꞉la꞉minalitanaka ba꞉ba ka꞉na. \v 4 Ba꞉gala nale komo 24 koko gawadubuino gagahidi baha꞉te Kodawoeno luta bahi anagogobeya꞉midalo pola꞉nalo kanulamimo, ba꞉bi gagahidi bahi hunamo 24 Watowatopa꞉te gagahidiya꞉, ba꞉ba꞉te keyakeya kaliko pupuliti ba꞉gala koko gawadubuino golodo pake ilina watamo akapupuliya꞉. \v 5 Ba꞉bene Kodawoeno luta bahini alomoeno hiya꞉hiya꞉ ga꞉lawatahale komo ba꞉gala hegela a꞉la꞉wa꞉hiyahale komate ikulihutiya꞉, ba꞉gala ba꞉be luta bahi dopo hapulu sa꞉ba꞉ni wuiki alo pa꞉tiho na꞉pola꞉nuya꞉, ba꞉moi alo ba꞉ Godokono Gobogoboeno sa꞉ba꞉ni komokomola. \v 6 Ba꞉bene Kodawoeno luta bahi dopo hapulu alonomo beya bobo konomote itanui, ba꞉be beyoeno a꞉la꞉mina hidonomola. \p Ba꞉ba tetelo nale Kodawoeno luta bahi tametamelo Hunu Haboeno netewa-netewa Hiya꞉nomo Helohelo Nopopa꞉te la꞉mota꞉hanalo kulamimo, ibino holoholo hapulu ba꞉gala ginimi hapulu baidi hiliyonomate pola꞉lama꞉nui. \v 7 Ibi ipuwalo dopo nopodawoeno holoholo ba꞉ layono-gaha huiyala, ba꞉gala etoeno holoholo ba꞉ kalitagoeno kau-goeno holoholola, ba꞉gala etoeno holoholo ba꞉ hopo lumagino holoholola, ba꞉gala kuititi nopodawoeno holoholo ba꞉ alomo hunudu da꞉puilanako ba꞉bako wali holoeno holoholola. \v 8 Ba꞉bi netewa-netewa Hiya꞉nomo Nopopi ba꞉ patamagopila ba꞉gala baida꞉gopila, ba꞉bema꞉ iba꞉godolo sikisi patamuti pola꞉lama꞉nui, ba꞉gala ibino baidi hiliyonomate hunu tamalo ba꞉gala ipuwa hapulu atumu na꞉kapola꞉lama꞉nui. Ba꞉ hibila, hegela du hiliyonomolo iba꞉te Kodawa adikumi ekelalameheno, nale ibino tabo madodo ba꞉ma ka꞉na ulimo, \b \q1 “Kodawa Godoko ba꞉ Helonomodawala, \q2 ebe ba꞉ talonala, iyo, ebe ba꞉ talonanomola, \q2 ebe ba꞉ talonanomodawala! \q1 Kebe dawate dopamo demedenami, \q2 ba꞉gala ba꞉ma tetelo demedena, \q1 ba꞉gala emedena tetelo demedenamene, \q2 ebe ba꞉ ba꞉be Ka꞉ka꞉dawala!” \b \p \v 9 Ba꞉ hibila, ba꞉be Kodawate emedena emedena tetelo ebeno Ko Gawadubu emede bahilo da꞉lutamene, ba꞉be mabuma꞉ ba꞉bi Hiya꞉nomo Nopopa꞉te ebe adikumi ekelalameheno, ebe ba awagaminana ebeno mahilo hunamo adipatelo kalakala tabo ebetamo ba꞉bo ga꞉lanaka. \v 10 Iyo, mabu Kodawate emedena emedena tetelo ebeno Ko Gawadubu bahilo da꞉lutamene, ba꞉bema꞉ Hiya꞉nomo Nopopa꞉te ebe ba adikumina atu tetenomolo 24 Watowatopa꞉te ibino watamo da꞉pupulinaka, iba꞉te ba꞉bi koko gawadubuino pake ilina Kodawoeno luta bahi dopo hapuamo ba niya꞉heke, ibino holoholo hopamo miya꞉tete ebe adikumilo ba꞉ma ka꞉na ga꞉lanaka, \b \q1 \v 11 “Aeno Kodawa Godo, \q2 wadiyala Hunu Haboeno nopopi ba꞉gala \q2 tawakalubi hiliyonomate ama꞉ nawagaminamena꞉ta, \q1 ba꞉gala amia꞉no mahilo hunamo nadipata꞉mena꞉, \q2 ba꞉gala amia꞉no helo komamo na꞉papamila꞉hamena꞉! \q1 Mabu hopo ba꞉gala alomoeno ilina hiliyonomo \q2 ama꞉le ododiliya꞉ta, \q1 iyo, amia꞉no ubi komodo \q2 ba꞉moi ilina hiliyonomate ikulihuya꞉!” \c 5 \s1 Godokono Sipi-goe Deha꞉poto Kapiyate Mokopa꞉mida Pepa A꞉hiya꞉mida Modobola \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, Kodawate ebeno Ko Gawadubu emede bahilo ba luta, nale ebeno tu hapu kokotolo mokopa꞉mida pepa ba꞉bo umimo, dopamo lumagiti ba꞉be pepoeno ipuwa hapuamo ba꞉gala hunu hapuamo tabo komokomo miya꞉tete, ba꞉bene ebete mokopa꞉midate sa꞉ba꞉ni hala꞉mo dito matuhumihuya꞉. \v 2 Ba꞉gala nale Godokono helonomo nopodawa eta bekumimo, ebete ebeno tabo madodo hunamo adipatelo na꞉goi, “Kebe dawate modobola꞉ka꞉ ba꞉moe mokopa꞉mida pepoeno hale iya꞉hiliti, pepoeno tabo komokomo ulameholema꞉?” \v 3 Huiyatiya ba꞉ba tetelo Godokono Hunu Habalo ba꞉gala hopo habalo ba꞉gala Ha꞉lahapino Habalo eta modobo lumagiti kalutaha꞉ ba꞉be mokopa꞉mida pepa a꞉hiya꞉midate pepoeno tabo komokomo ulamema꞉. \p \v 4 Ba꞉bema꞉ hibila, ba꞉moe komoma꞉ nale konomamo ihimo mabu eta modobo lumagiti kalutaha꞉ mokopa꞉mida pepa a꞉hiya꞉midama꞉. \v 5 Ba꞉ba tetelo 24 Watowatopi ipuwalo etate natamo na꞉goi, “Ama꞉ kihitala꞉! Numa꞉, Yuda gudawoeno Layono-gahate ba꞉luta! Ebe Da꞉ibidikono galanepi ipuwalo Ko Gawadubuma꞉ eda꞉na, ba꞉gala ebete wato kikipo ya꞉lo a꞉lawiya꞉. Ba꞉be mabuma꞉ ebete modobola ba꞉moe mokopa꞉mida pepoeno sa꞉ba꞉ni hale iya꞉hiliti pepa a꞉hiya꞉midama꞉.” \p \v 6 Ba꞉bema꞉ nale Ko Gawadubuino luta bahi tamelo Sipi-goe Deha꞉poto la꞉nalo umimo, ba꞉gala netewa-netewa Hiya꞉nomo Nopopa꞉te 24 Watowatopa꞉go ebe anagogobeya꞉midalo ba pola꞉na ba꞉bo kulamimo. Ebe ba꞉ tawakaluba꞉te danakapumi ba꞉be Sipi-goe Deha꞉poto keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉nala. Ebe sa꞉ba꞉ni kalitagoenola ba꞉gala sa꞉ba꞉ni baida꞉gola, ba꞉bema꞉ hibila, ba꞉bi sa꞉ba꞉ni kalita ba꞉gala sa꞉ba꞉ni baidi ba꞉ Godokono Gobogoboeno sa꞉ba꞉ni komokomola, ebete ba꞉be Gobogobo ya꞉lo tetelo hopo haba konomamo a꞉poemiya꞉. \v 7 Ba꞉ba tetelo Sipi-goe Deha꞉potote Ko Gawadubuino luta baha꞉mo tote ebeno tu hapu kokotone mokopa꞉mida pepa ba꞉bo nelawi. \v 8 Ba꞉bene ebete ba꞉be komo dododi, ba꞉ba tetenomolo netewa-netewa Hiya꞉nomo Nopopi ba꞉gala 24 Watowatopi iba꞉te ibino holoholo hopamo ba miya꞉te ebe ba꞉bo adikumiya꞉. Ba꞉bene nale Watowatopino komo ba꞉ma ka꞉na umimo, ibino kokotolo dolopo ba꞉gala golodo kalili ba꞉bi ilina netewate pola꞉lama꞉nui, ba꞉bi golodo kalili ipuwalo hidohido nibo ilina tabotabohonomola, ba꞉bi hidohido nibo ilina ba꞉ hibima꞉ midipa꞉te toetoe tabo Godotamo dolamagiminaka ba꞉bi tabo komokomola. \v 9 Ba꞉bene iba꞉te Sipi-goe Deha꞉poto adikumima꞉ uli ohale ba꞉ma ka꞉na alapihuya꞉, \b \q1 “Ama꞉ kapiyate modobola \q2 mokopa꞉mida pepa lawete pepoeno hale iya꞉hilima꞉, \q1 mabu tawakaluba꞉te ama꞉ danakapumiya꞉la, \q2 ba꞉ba tetelo ama꞉le Godoko kokalakaluimima꞉ \q1 ibi Saitanakono du genamane uluhukulatelete \q2 amia꞉no hawa꞉mo ibi a꞉huiyahaliya꞉ta. \q1 Iyo, ama꞉le komo tawakalubi \q2 ibino hiya꞉hiya꞉ tama kapiyuimi ipuwane \q1 ba꞉gala hiya꞉hiya꞉ tabo ga꞉la kapiyuimi ipuwane \q2 ba꞉gala hiya꞉hiya꞉ hopo ipuwane uwatete, \q1 \v 10 ibi Ko Gawadubu Godokono habanapima꞉ a꞉midiliya꞉ta, \q2 iba꞉te emedena tetelo ebeno oko kowatinama꞉. \q1 Iyo, ba꞉be mabuma꞉ hopo haba konomolo \q2 komo tawakalubi hiliyonomate \q2 iba꞉tamo ba꞉papamila꞉halenakomena꞉.” \b \p \v 11 Ba꞉ba tetelo nale gala Hunu Haboeno komo nopopi hiliyonomoeno tabo madodo bekulihuimo, ba꞉bi nopopi mumulunomola, nale ibi ka꞉lamihole modoboha꞉. Iba꞉te Ko Gawadubuino luta bahi anagogobeya꞉midalo ba pola꞉na, netewa-netewa Hiya꞉nomo Nopopi ba꞉gala 24 Watowatopi iba꞉te \v 12 ibino tabo madodo hunamo wadiya꞉paa꞉latelelo na꞉ga꞉luya꞉, \b \q1 “Sipi-goe Deha꞉poto kubapa꞉te danakapumiya꞉, \q2 wadiyala tawakalubi hiliyonomate \q2 ebeno helo komamo na꞉papamila꞉hamena꞉, \q1 ba꞉gala dogodogo ilina ebetamo ba ikameho, \q2 ebe Muludawama꞉ ba꞉gala Ha꞉hidawama꞉ na꞉ka꞉ma꞉mena꞉! \q1 Iyo, iba꞉te ebeno mahilo hunamo nadipata꞉mena꞉, \q2 ba꞉gala ebe ba awagamina, \q2 ebetamo kalakala tabo na꞉ga꞉lamena꞉!” \b \p \v 13 Ba꞉ba tetelo Hunu Habalo ba꞉gala hopo habalo demedehona, iyo, haka ipuwalo ba꞉gala kehaha꞉ kolomoeno beya ipuwalo ba꞉gala alomo hunulu demedehona, ba꞉bi tawakalubi ba꞉gala ka꞉ka꞉ ilina hiliyonomate kapimilo da꞉ga꞉luti, nale ba꞉be tabo ba꞉ma ka꞉na ulimo, \b \q1 “Kodawate ebeno Ko Gawadubu emede bahilo \q2 emedena tetelo da꞉lutamene \q2 ba꞉gala Sipi-goe Deha꞉poto, \q1 wadiyala ale emedena tetelo \q2 iba꞉tamo kalakala tabo ba ga꞉lana, \q2 ibino mahilo hunamo ba꞉wadiya꞉paa꞉latelenakoma꞉! \q1 Iyo, wadiyala ale ibi ba awagaminalena, \q2 ibino helo komamo ba꞉papamila꞉halenakoma꞉!” \b \m \v 14 Ba꞉ba tetelo netewa-netewa Hiya꞉nomo Nopopa꞉te na꞉ga꞉luya꞉, “Ba꞉moe tabo hibinomola, ba꞉ba꞉la!” ba꞉bene 24 Watowatopa꞉te ibino holoholo hopamo ba miya꞉te Kodawa Godoko ba꞉gala Sipi-goe Deha꞉poto ba꞉bo adikulamiya꞉. \c 6 \s1 Sipi-goe Deha꞉potote Mokopa꞉mida Pepoeno Dopo Sikisi Hale Iya꞉hili Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, Sipi-goe Deha꞉potote sa꞉ba꞉ni hala꞉mo matuhumiho ditanui ba꞉be mokopa꞉mida pepoeno dopo hale ditamidui, nale ba꞉be komo ba꞉bo umimo. Ba꞉ba tetelo netewa-netewa Hiya꞉nomo Nopopi ipuwalo etate ebeno tabo madodo hunamo adipatelo ebete alomo goewata huiyamo na꞉goi, “Ama꞉ mamo na꞉pa꞉!” \v 2 Ba꞉bene nale ba꞉be tabo dulimo, keyakeyanomo oso-goe ba꞉gala ebeno namutudawa ebe hunulu lutalo ba꞉bo ulamimo, ba꞉be namutudawoeno kokotolo alaholohoeno gagaliti itanui. Ba꞉bene Kodawate ko gawadubuino pake ilina ebetamo dikami, ebete lawete ba꞉bo nuluhukui komo tawakaluba꞉go ba nalaholoho iba꞉tamo helonomoma꞉ koneda꞉ma꞉. \p \v 3 Ba꞉bene Sipi-goe Deha꞉potote mokopa꞉mida pepoeno eta hale da꞉kitamidui, ba꞉moe ba꞉ netewa tetema꞉ ba eda꞉ Hiya꞉nomo Nopopi ipuwalo eta tetedawate na꞉goi, “Ama꞉ mamo na꞉pa꞉!” \v 4 Nale ba꞉be tabo dulimo, eta oso-goete ba꞉bo kapuluhukui, ebe ba꞉ hawihawinomola. Ba꞉bene ba꞉be oso-goe hunulu da꞉luti, Kodawate ba꞉be namutudawatamo alaholo gili konomo ba꞉gala helo bikami, ebete hopo habanapa꞉tamo mauba konomo ba nikalame iba꞉te alaholoho ipuwalo etapa꞉te etapi kanakapulamema꞉. \p \v 5 Ba꞉bene Sipi-goe Deha꞉potote mokopa꞉mida pepoeno eta hale da꞉kitamidui, ba꞉moe ba꞉ netewa-kapiya tetema꞉ ba eda꞉ Hiya꞉nomo Nopopi ipuwalo eta tetedawate na꞉goi, “Ama꞉ mamo na꞉pa꞉!” Nale ba꞉be tabo dulimo, kilikilinomo oso-goe ba꞉gala ebeno namutudawa ebe hunulu lutalo ba꞉bo ulamimo, ba꞉be dubuino kokotolo naha ilinoeno menemene ulameno ilinate itanui. \v 6 Ba꞉ba tetelo netewa-netewa Hiya꞉nomo Nopopa꞉te kebolo ka꞉la꞉mota꞉hanui, ba꞉be ipuwane nale hopo lumagino tabo madodo keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉bako tabo madodo ba꞉ma ka꞉na ulimo, “Ama꞉ hopo habanapa꞉tamo baa꞉ wiboho komo natuya꞉, ba꞉ma ka꞉na iba꞉te kapiya kilogalama witi-laisa kapiya hegeloeno oko huiyamo ba꞉lawenakomena꞉, ba꞉gala netewa-kapiya kilogalama baa꞉nomo atumu mani konomamo ba꞉ka-uwatenakomena꞉. Ba꞉be mabuma꞉ ibino komo gugudi hiliyonomate baa꞉ma꞉ koha꞉lahama꞉na꞉, huiyatiya nale talona ama꞉tamo ba꞉ma ka꞉na ihatememata, ama꞉le ibino gala꞉ipi gao keha ba꞉gala olibi gao keha akakubahilama꞉la꞉.” \p \v 7 Ba꞉bene Sipi-goe Deha꞉potote mokopa꞉mida pepoeno eta hale da꞉kitamidui, ba꞉moe ba꞉ netewa-netewa tetema꞉ ba eda꞉ Hiya꞉nomo Nopopi ipuwalo eta tetedawate na꞉goi, “Ama꞉ mamo na꞉pa꞉!” \v 8 Nale ba꞉be tabo dulimo, ga꞉wega꞉wenomo oso-goe ba꞉gala ebeno namutudawa ebe hunulu lutalo ba꞉bo ulamimo, ba꞉be dubuino mahilo ba꞉ Hoetela, ba꞉bema꞉ Ha꞉lahapino Haba umidawate ebe beta꞉matana. Ba꞉bene Kodawate helo ibi netewapa꞉tamo ikalami, iba꞉te alaholoho komo ba꞉gala baa꞉ wiboho komo, hoe tawetawe komo ba꞉gala helohelo ilinoeno ikuliho komo, ba꞉bi olalati komokomo hopo habanapa꞉tamo kowatama꞉. Ba꞉bema꞉ tawakalubi hiliyonomo ipuwalo, komo netewa-netewa ipuwane eta kapiya kahoe, eta kapiya kahoe, ba꞉ma ka꞉na kewagelema꞉na꞉. \fig Eta oso-goe namutudawoeno alaholo gili konomola|alt="Armored soldier on horse" src="CO01488B.TIF" size="col" loc="1/4 of page on left hand side in upper corner" copy="1978 David C. Cook Publishing Co." ref="6.4" \fig* \p \v 9 Ba꞉bene Sipi-goe Deha꞉potote mokopa꞉mida pepoeno eta hale da꞉kitamidui, ba꞉moe ba꞉ paibo tetema꞉ edi. Ba꞉ba tetelo kuba ododilipa꞉te Godokono tabo olamagimi mabuma꞉ kebe tawakalubi dopamo danakapulamiya꞉, nale ba꞉bi tuputupupino gobogobo ba꞉bo ulamimo, Godoko owatidoloeno patapata ipuwalo iba꞉te na꞉pola꞉nuya꞉. Ba꞉ hibila, ba꞉be patapata hunamo Godoko adikumipa꞉te hawa꞉goeno ilina koa꞉mo ba꞉bo miya꞉tenaka. \v 10 Ba꞉bene ba꞉bi gobogobate koamo ga꞉lawatahalo na꞉ga꞉luya꞉, “O Kodawa, ama꞉ Helonomodawalata, iyo, ama꞉ talonanomolata ba꞉gala hibidawanomoma꞉ eda꞉nata! Ba꞉bema꞉ puya꞉te a danakapua꞉miya꞉, ama꞉le ibino kuba ododili komo keba tetelo na꞉kanagilamelelameomena꞉? Ibino kuba huiya iba꞉tamo ikalamema꞉, wadiyala ama꞉le a ba emalagidoloe tete akaga꞉gima꞉tepala꞉!” \p \v 11 Ba꞉ba tetelo Kodawate ibi hiliyonomatamo ga꞉ga꞉ga꞉ keyakeya kaliko ikalameholete ibi ba꞉ma ka꞉na kiyalami, “La꞉le ukui bilibilima꞉ eda꞉haheno tete nanekele gala na꞉kemeda꞉tepuya꞉la꞉. Ba꞉ hibila, kuba ododilipa꞉te la꞉ keba ka꞉na kanakapulamitiya꞉la, iba꞉te ba꞉ba ka꞉na la꞉eno komo hibima꞉ midipi ekaki kakanakapulamema꞉na꞉, mabu nale tete iba꞉tamo gala a꞉kikalamemo iba꞉te ba꞉bi kuba ododili komo kupula꞉lema꞉. Huiyatiya naeno okopi anakapulame kuititi hibilo da꞉lawemene, ba꞉ba tetelo nale ibi anakapulamepa꞉tamo kuba huiya kikalamema꞉nemo.” \p \v 12 Ba꞉bene Sipi-goe Deha꞉potote mokopa꞉mida pepoeno eta hale da꞉kitamidui, ba꞉moe ba꞉ sikisi tetema꞉ edi. Ba꞉ba tetelo hopo habalo konomo wima꞉la꞉te duluhukui, hegeloeno a꞉la꞉mina komote wibote kilikilinomo kaliko huiyama꞉ dito edi. Ba꞉bene hopo konomote dunate, manomeno a꞉la꞉mina komote atumu kawibonate hawihawinomoma꞉ ba eda꞉na, \v 13 alomoeno oloka꞉te hopamo ba꞉ dito pegudiniya꞉, ba꞉ma ka꞉na konomo gogote gao keha ba pagegete komo wiwahaha꞉ gaote hakamo keba ka꞉na ka꞉pegudinaka ba꞉ba ka꞉na. \v 14 Ba꞉bene Kodawate alomo konomo lawenate ba꞉bo mokopa꞉midani, lumagiti tilo keba ka꞉na ka꞉mokopa꞉midanako ba꞉ba ka꞉na, ba꞉gala ebete hopo haba lawenate konomamo ba agegetena, hopoeno hunuhunu haka hiliyonomo ba꞉gala kehaha꞉ kolomoeno haka hiliyonomate ibino pola꞉na bahi miya꞉palenate tama꞉mo ba꞉bo tolama꞉tepahaleniya꞉. \p \v 15 Ba꞉ba tetelo hiya꞉hiya꞉ hopoeno koko gawadubu ba꞉gala ibino koko gabomani dubu, alaholohopino koko gawadubu ba꞉gala ilina dogodogopi dubu, puya꞉te komo okopino namutulubima꞉ deda꞉hana ba꞉gala puya꞉te huiyaha꞉ oko dowatihona ba꞉gala puya꞉te hegehege mani oko dowatihona, iyo, ibi hiliyonomate tole konomo lawenate hunuhunu hakamo ba alahutihona haka gugu ba꞉gala nakola ipuwamo ba꞉bo nawalelahaleniya꞉. \v 16 Ba꞉bene iba꞉te ibino tabo madodo hunamo wadiya꞉paa꞉latelelo hunuhunu hakatamo ba꞉gala koko nakolatamo na꞉ga꞉laniya꞉, “Wadiyala la꞉le a hunamo piguditi a na꞉pihia꞉tea꞉la꞉! La꞉le a owalubihino, Hunu Haboeno Ko Gawadubu emede bahilo da꞉luta ba꞉be Kodawate a dua꞉memene, ba꞉bene Sipi-goe Deha꞉potoeno konomo mauba komote atamo kopema꞉ne! \v 17 Iyo, ibino konomo mauba hegelate atamo ba꞉ a꞉puluhuku, ba꞉bema꞉ a ipuwalo eta lumagiti modoboha꞉ ibino holoholo hapulu la꞉na!” \c 7 \s1 Godote Ebeno Kukala Da꞉miya꞉telamemene Ba꞉bi 144 Taosene Tawakalubino Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale Hunu Haboeno komo netewa-netewa nopopa꞉te hopoeno kuititi netewa-netewalo la꞉mota꞉hanalo ba꞉bo ulamimo. Ba꞉ba tetelo iba꞉te hopo haboeno koko huhu netewa-netewa duhilamenomo a꞉duhilamiya꞉, hopo konomoeno keha hunulu ba꞉gala kehaha꞉ kolomo konomolo huhuti pa꞉mutakapoma꞉. \v 2 Ba꞉ hibila, Godote ba꞉moi nopopa꞉tamo helo dopamo ikalamiya꞉ iba꞉te hopo haba konomo ba꞉gala kehaha꞉ kolomo konomo kubahilamema꞉. \p Ba꞉ba tetelo nale Hunu Haboeno eta nopodawa hegelate da꞉powalohonako ba꞉ba hapuni podolutalo kumimo, ebeno kokotolo Ka꞉ka꞉ Godote tawakaluba꞉tamo kukala da꞉miya꞉telamenako ba꞉be ilinate itanui. Ba꞉bene ebete komo netewa-netewa nopopa꞉tamo ibulunomamo ba꞉ma ka꞉na goi, \v 3 “Ba꞉ma tetelo la꞉le koko huhu komamo ba꞉moe hopotamo ba꞉gala hopoeno kehatamo ba꞉gala kehaha꞉ kolomo konomotamo eta kuba komo akododa꞉la꞉, huiyatiya ale dopamo Godokono okopino wato kala꞉mo ebeno kukala miya꞉telame komo dupula꞉ma꞉, wadiyala la꞉le hopo haba konomo ba꞉bo na꞉kubahimiya꞉la꞉.” \p \v 4 Ba꞉bene puya꞉te Godokono kukala nopopa꞉godone duwatemena꞉ nale ba꞉bi tawakalubino kuititi ba꞉ma ka꞉na ulimo, ibino kuititi ba꞉ 144 taosenela, iba꞉te Isalaela tawakalubino hiya꞉hiya꞉ 12 gu ipuwane kikulihoma꞉na꞉. \v 5-8 Ba꞉moi ba꞉ ba꞉bi Isalaela tawakalubino hiya꞉hiya꞉ guino mahilola — Yuda, Lubeni, Ga꞉da, A꞉sa, Na꞉patali, Ma꞉na꞉sa, Simiyono, Libai, Isaka, Sebulana, Yausepe, ba꞉gala Beniyamina. Ba꞉bema꞉ ba꞉moi gu hiliyonomoeno komoma꞉, eta guni komo 12 taosene tawakaluba꞉te Godokono kukala uwatete, eta guni komo 12 taosene tawakaluba꞉te kukala kuwatete, ibi hiliyonomate ba꞉ ba꞉ba ka꞉na kikulihoma꞉na꞉. \s1 Mumulunomo Hibima꞉ Midipa꞉te Godokono Hunu Habalo Ebe Adikumi Komo \p \v 9 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale eta komo ba꞉ma ka꞉na kumimo. Hiliyonomo tawakaluba꞉te ibino hiya꞉hiya꞉ hopone ba꞉gala hiya꞉hiya꞉ tama kapiyuimi ipuwane ba꞉gala hiya꞉hiya꞉ tabo ga꞉la kapiyuimi ipuwane ya꞉lo da꞉pikulihuya꞉, iba꞉te ga꞉ga꞉ga꞉ keyakeya kaliko pupuliti, ibino kokotamo ele ba a꞉midalita, Ko Gawadubuino luta bahi dopo hapulu ba꞉gala Sipi-goe Deha꞉potoeno holoholo hapulu ba꞉bo la꞉mota꞉hanuya꞉. Ba꞉ hibila, ba꞉bi tawakalubi mumulunomola, lumagiti ibi ka꞉lamihole modoboha꞉! \v 10 Ba꞉bene ibi hiliyonomate kapimilo ibulunomamo na꞉ga꞉luya꞉, “Aeno Kodawate ebeno Ko Gawadubu habalo da꞉luta, ebe ba꞉ Godotela. Ba꞉ hibila, ka꞉ka꞉ mula꞉ komote ebe ba꞉gala Sipi-goe Deha꞉potago ibi kapiyagodone puluhukuna!” \p \v 11 Ba꞉ba tetelo Ko Gawadubuino luta bahi ba꞉gala 24 Watowatopi ba꞉gala netewa-netewa Hiya꞉nomo Nopopi, komo Hunu Haboeno nopopi hiliyonomate ibi anagogobeya꞉midalete ba꞉bo la꞉mota꞉hanuya꞉. Ba꞉bene iba꞉te Godokono Ko Gawadubu luta bahi dopo hapulu ibino holoholo hopamo ba miya꞉te ebe adikumilo \v 12 ba꞉ma ka꞉na ga꞉luya꞉, “Wadiyala tawakaluba꞉te emedena emedena tetelo aeno Kodawa Godoko na꞉milimihonakamena꞉, ba꞉gala iba꞉te ebe ba awagaminana ebe mulunomodawama꞉ na꞉ka꞉minakamena꞉! Iyo, iba꞉te ebetamo kalakala tabo na꞉ga꞉lanakamena꞉, ba꞉gala ebeno mahilo hunamo ba adipatena iba꞉te ebeno helo ba꞉gala ha꞉hi komamo na꞉papamila꞉hanakamena꞉! Ba꞉moe tabo hibinomola, ba꞉ba꞉la!” \p \v 13 Ba꞉bene Watowatopi ipuwalo etate na ba꞉ma ka꞉na kiyanami, “Ba꞉moi ga꞉ga꞉ga꞉ keyakeya kalikagopi puya꞉tela꞉ka꞉, ba꞉gala iba꞉te kebene ka꞉pikuliya꞉?” \p \v 14 Nale ebeno tabo ba huiya na꞉goimo, “Kodawa, na iya꞉tawaha꞉. Wadiyala ama꞉le na niya꞉tunama꞉.” \p Ba꞉bene ebete natamo na꞉goi, “Puya꞉te hopoeno kuititi teteno koko temeteme ipuwado pelamete ibino ka꞉ka꞉ mula꞉ komago kuitita꞉mo da꞉pikuli, ba꞉moi tawakalubi ba꞉ ba꞉bi hibima꞉ midipila, iyo, iba꞉te ibino ga꞉ga꞉ga꞉ kaliko Sipi-goe Deha꞉potoeno hawa꞉mo dukulaliya꞉ keyakeyahibinomoma꞉ ba꞉bo midiliya꞉. \v 15 Ba꞉bema꞉ iba꞉te hegela du hiliyonomolo Godote ebeno Ko Gawadubu emede bahilo ba luta, iba꞉te ebeno holoholo hapulu ebe Adikumino Hiya꞉ Genamalo oko bowatihona. Ba꞉bene Godote iba꞉go ba emedena, ebete ibi itagua꞉midalelo \v 16 baa꞉ kapete ba꞉gala beya kapete gala a꞉kulamenakamene, ba꞉gala hegeloeno koete iba꞉tamo temeteme gala a꞉kikalamenakamene. \v 17 Ba꞉ hibila, Sipi-goe Deha꞉potote Ko Gawadubuino luta bahi tamelo da꞉la꞉na, ebete ba꞉bi tawakalubi ulamedawama꞉ beda꞉namene, ba꞉ma ka꞉na ebete sipi-goegoe ulamedawama꞉ ba eda꞉na ibi dito da꞉peka꞉ka꞉la꞉na ba꞉be beyamo komagatalema꞉ne, iba꞉te nihote wiboha꞉ ka꞉ka꞉ ba꞉bo kolawema꞉. Ba꞉ba tetelo ebete ibino temeteme komo hiliyonomo da꞉wibuilamelelamemene, ibino ihi baidi meteteholelamete eta temeteme komote iba꞉tamo gala a꞉kuluhukunakamene.” \c 8 \s1 Sipi-goe Deha꞉potote Mokopa꞉mida Pepoeno Kuititi Hale Itamida Komo \p \v 1 Ba꞉bene Sipi-goe Deha꞉potote mokopa꞉mida pepoeno kuititi hale ditamidui, ba꞉moe ba꞉ sa꞉ba꞉ni tetema꞉ edi. Ba꞉bema꞉ Godokono Hunu Habalo tete gopowahidopolo tawakalubi ba꞉gala nopopi ibi hiliyonomate tabo ga꞉laheno tatabanomolo ba pola꞉na eta diyamote kuluhukutiha꞉, \v 2 ba꞉bene nale Godokono holoholo hapulu emedena tetelo da꞉la꞉mota꞉hana ba꞉bi sa꞉ba꞉ni nopopi ba꞉bo ulamimo, ebete iba꞉tamo sa꞉ba꞉ni gebole bikalameholi. \p \v 3 Ba꞉ba tetelo eta nopodawate golodo kalili adahete Kodawa Godoko owatidoloeno patapata tama꞉mo da꞉puti, Kodawate hido nibo puhulu ilina ebeno kalili ipuwamo konomamo ba꞉bo haminali, ebete ba꞉be hido nibo ilina hibima꞉ midipino toetoe tabago kapiyuilamete Godoko owatidoloeno golodo patapata hunamo koa꞉mo komiya꞉tema꞉, ba꞉be golodo patapatate Hunu Haboeno Ko Gawadubu luta bahi dopo hapulu itana. \v 4 Ba꞉bene nopodawate kalili koa꞉mo ihatete hido nibo ilina okalimi da꞉tupuimi, ebete kalili ebeno kokotamo koe ipuwane gala kalawete Godotamo ba adipate, hido nibo ilinoeno ahutate hibima꞉ midipino toetoe tabago ebetamo ba꞉bo nalehawaminuya꞉. \v 5 Ba꞉bene nopodawate Godoko owatidoloeno patapata hununi koe ae uwatete kalili ipuwamo miya꞉tete hopo habamo ba꞉bo pa꞉da꞉nui. Ba꞉be mabuma꞉ wima꞉la꞉te hopo konomo ba agegete alomoeno hiya꞉hiya꞉ ga꞉lawatahale komo ba꞉gala hegela a꞉la꞉wa꞉hiyahale komate ba꞉bo ikulihutiya꞉. \s1 Nopopa꞉te Dopo Gebole Netewa-netewa Molehole Komo \p \v 6 Ba꞉ba tetelo gebola꞉gopi nopopi sa꞉ba꞉ni iba꞉te ibino gebole moleholema꞉ hidote la꞉mota꞉hanuya꞉. \p \v 7 Ba꞉bene dopo nopodawate ebeno gebole da꞉moli, ba꞉ba tetelo Kodawate nakola huiya wegola kikipo ba꞉gala koe powa hawa꞉go kapiyuilamete hopo habamo helonomamo ba꞉bo piya꞉heki. Ba꞉be mabuma꞉ hopolo da꞉la꞉mota꞉hanui, ba꞉bi keha hiliyonomo ipuwalo, komo netewa-kapiya ipuwane eta kapiya koelo woenakui, eta kapiya woenakui, ba꞉ba ka꞉na hopoeno kehate dito kubakubahuya꞉. Ba꞉ba tetelo hopo konomoeno hiya꞉hiya꞉ hemo ba꞉gala pali ilinate koelo atumu dito kawamotiya꞉. \p \v 8 Ba꞉bene eta nopodawate ebeno gebole da꞉kamoli, ba꞉moe ba꞉ netewa tetema꞉ edi. Ba꞉ba tetelo eta hununomo hakate koelo da꞉woiti Kodawate ba꞉be haka lawete kehaha꞉ kolomamo dito pa꞉da꞉nui, \v 9 ba꞉bene kehaha꞉ kolomoeno netewa-kapiya komokomo ipuwalo kapiya komoeno beyate hawima꞉ eda꞉te ba꞉bo kubui. Ba꞉be mabuma꞉ ba꞉be beya ipuwoeno ka꞉ka꞉ka꞉ka꞉ ilina hiliyonomate a꞉ha꞉lahuya꞉, ba꞉gala ba꞉be beyalo dopamo da꞉wapata꞉lamenakui ba꞉bi tawakalubino boge hiliyonomate atumu dito kakubakubahuya꞉. \p \v 10 Ba꞉bene eta nopodawate ebeno gebole da꞉kamoli, ba꞉moe ba꞉ netewa-kapiya tetema꞉ edi. Ba꞉ba tetelo alomo hununi konomo olokiti pegui, keba ka꞉nala꞉ka꞉ lumagiti koe powagoeno ketole alo da꞉da꞉namene ba꞉ba ka꞉nala. Ba꞉bema꞉ ba꞉be olokiti eta tuli beyamo da꞉pegui hopo konomoeno hiliyonomo tuli ba꞉gala beya ma꞉pe ipuwalo, komo netewa-kapiya ipuwane eta kapiya kubanakui, eta kapiya kubanakui, ba꞉ba ka꞉na hopo habanapino niho beyate dito kubakubahuya꞉. \v 11 Ba꞉be olokino mahilo ba꞉ Kaka Hoe Komotela, mabu ebete hopo habamo da꞉pegui, tawakalubino hiya꞉hiya꞉ beya iyapoho bahi hiliyonomo ipuwalo, komo netewa-kapiya ipuwane eta kapiya kakama꞉ eda꞉nakui, eta kapiya kakama꞉ eda꞉nakui, ba꞉ba ka꞉na eda꞉huya꞉. Ba꞉bene komo tawakalubi hiliyonomate ba꞉be beya da꞉nihui, iba꞉te ba꞉ dito ha꞉lahuya꞉. \p \v 12 Ba꞉bene eta nopodawate ebeno gebole da꞉kamoli, ba꞉moe ba꞉ netewa-netewa tetema꞉ edi. Ba꞉ba tetelo Kodawate hegela ba꞉gala manome ba꞉gala oloki dalukuli, ibino alote hegehegema꞉ dito eda꞉huya꞉, ba꞉bema꞉ hegela teteno netewa-kapiya komokomo ipuwalo kapiya komote duma꞉ edi, ba꞉gala du teteno netewa-kapiya komokomo ipuwalo kapiya komote atumu dunomoma꞉ kedi mabu manome oloki iba꞉te hidamo ka꞉la꞉minahaletiha꞉. \p \v 13 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale wali alomo hunudu puilutalo umimo, ebete ibulunomo ba꞉ma ka꞉na goi, “Iya꞉, la꞉ niliya! Iya꞉, la꞉ niliya! Iyo, la꞉ puya꞉te hopo habalo demedehonama, la꞉ niliya! Ba꞉ hibila, komo netewa-kapiya nopopa꞉te ya꞉lo a꞉hida ibino gebole komoleholema꞉, ba꞉bema꞉ ibino hiya꞉hiya꞉ geboleno diyamo dikulimina꞉, ba꞉ba tetelo komo netewa-kapiya kokonomo temetema꞉te hopo habamo kopikulima꞉na꞉!” \c 9 \s1 Naba Paibo Nopodawoeno Gebole Mole Komo \p \v 1 Ba꞉bene eta nopodawate ebeno gebole da꞉kamoli, ba꞉moe ba꞉ paibo tetema꞉ edi. Ba꞉ba tetelo nale eta oloki hopo habalo kapitanalo ba꞉bo umimo, ba꞉be olokiti dopamo Hunu Habane peguya꞉. Ba꞉bene Kodawate ba꞉be olokitamo ki bikami, ba꞉be ki ba꞉ Du Bobo Konomoeno gigiho a꞉hiya꞉midoeno kila, ba꞉be Du Bobolo kuba gobogobo hiliyonomate bemedehona. \v 2 Ba꞉bene olokiti ba꞉be ki lawete Du Boboeno gigiho da꞉hiya꞉midui, ahutate ba꞉moe bobo ipuwane konomamo ba podoluta hegela hunu haputi duma꞉ ba꞉bo edi, keba ka꞉nala꞉ka꞉ tawakaluba꞉te gagale hemo ba emadolamehole ahutate hununomamo dodolomene ba꞉ba ka꞉nala. \v 3 Ba꞉ba tetelo ahuta ipuwane mumulunomo wawakate da꞉pikulihui, Kodawate iba꞉tamo iwawoeno helo ba ikalame \v 4 iba꞉tamo talona ba꞉bo ihatelami, iba꞉te hopo habalo dapepehona ba꞉bi hemo ba꞉gala pali ilina ba꞉gala kehoeno paha a꞉kakubahilama꞉mena꞉, huiyatiya puya꞉te Kodawoeno kukala ibino wato kala꞉mo miya꞉telameha꞉pima꞉ deda꞉hana, wawakate ba꞉bi tawakalubi kapiyatamo temeteme ikalamema꞉ modobola. \v 5-6 Ba꞉bene wawakate paibo manome ipuwalo hibima꞉ midiha꞉pa꞉tamo kokonomo temeteme kikalamema꞉na꞉, ba꞉be temeteme ba꞉ iwawate lumagi ba aliwata ebetamo dikamemene ba꞉be temeteme keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉nala. Ba꞉be mabuma꞉ hibima꞉ midiha꞉pa꞉te kokonomo temeteme ba iya꞉tawaha, iba꞉te ha꞉lahama꞉ ubi komiya꞉tema꞉na꞉ huiyatiya gabo nipo kohowadima꞉na꞉, iyo, wawakate tawakalubi a꞉kanakapulama꞉mena꞉, mabu iba꞉te ba꞉be komo ododima꞉ Kodawate talona ihatelami. \p \v 7 Ba꞉ hibila, nale dulamimo ba꞉bi wawakoeno holoholo hiya꞉nomola, iyo, ibino ape ba꞉ alaholoho komamo da꞉tolamita ba꞉bi alaholohopino oso-goegoeno ape huiyala, ba꞉bene iba꞉te ibino watamo koko gawadubuino golodo pake ilina pupulila. Ba꞉gala ibino dopo ba꞉gala baidi ba꞉ dubuino dopo ba꞉gala baidila, \v 8 huiyatiya ibino hinibo ba꞉ kamenakamenoeno ga꞉ga꞉ga꞉ hinibo keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉nala, ba꞉gala ibino lalo ba꞉ layono-gahoeno lalola. \v 9 Ba꞉bi wawaka ibino bodolo teta꞉mo alaholohopino auli nehe ilina pupulila ba꞉gala ibi patamagopila, ba꞉bema꞉ iba꞉te ibino patamamo da꞉wapata꞉lamiti diyamo konomote ba꞉bo uluhukuti, sa꞉liyote-boge hiliyonomate oso-goegoe hiliyonomago alaholoma꞉ keba ka꞉na ka꞉tolamitanaka ba꞉ba ka꞉na. \v 10 Ba꞉gala ba꞉bi wawaka wetagopila, iyo, iba꞉te paibo manome ipuwalo hopo habanapa꞉tamo temeteme dikalamemena꞉ ba꞉be temetemeno helote ibino wetolo kopola꞉lama꞉nama꞉ne. \v 11 Ba꞉gala hibila, ibino ko gawadubu ba꞉ helonomo nopodawa etala, huiyatiya ebe Godokono okodawaha꞉, ao, ebe ba꞉ Du Bobo Konomolo demedehona ba꞉bi kuba gobogoboeno namutudawala. Ebeno mahilo Yu tawakalubino tabamo Aba꞉donatela ba꞉gala Guliki tawakalubino tabamo Apoliyonatela, ba꞉be mahiloeno ipuwa ba꞉ ‘Kubanomamo Alukulidawala.’ \p \v 12 Mu numitota꞉la꞉, kokonomo temeteme ipuwalo dopo komote ba꞉ a꞉peto, huiyatiya komo netewa temeteme komate ba꞉ na꞉pa꞉! \s1 Naba Sikisi Nopodawoeno Gebole Mole Komo \p \v 13 Ba꞉bene eta nopodawate ebeno gebole da꞉kamoli, ba꞉moe ba꞉ sikisi tetema꞉ edi. Ba꞉ba tetelo nale eta dawoeno tabo madodo bulimo, ba꞉be tabo madodote Godoko owatidoloeno golodo patapatoeno mubumubu netewa-netewa ipuwane puluhukui, ba꞉be patapatate Godokono holoholo hapulu itana. \v 14 Ba꞉bema꞉ tabo madodote naba sikisi nopodawatamo ba꞉ma ka꞉na goi, “Yupala꞉itisi ko tulilo matuhulamehola꞉go demedena, ama꞉le ba꞉bi netewa-netewa nopopino hale pahalamililamete naeno ubi komokomo ododilima꞉ noelama꞉!” \p \v 15 Ba꞉bema꞉ puya꞉te matuhulamehola꞉go Godokono tete da꞉latiminama꞉, ba꞉bi netewa-netewa nopopa꞉te ibino matuhulamehole ipuwane dito ikuliya꞉, iba꞉te tawakalubi hiliyonomo ipuwalo, komo netewa-kapiya ipuwane eta kapiya kanakapumi, eta kapiya kanakapumi, ba꞉ba ka꞉na konewagelema꞉. Ba꞉ hibila, Godote ba꞉bi netewa-netewa nopopino oko owati komoma꞉ kebe gogo ba꞉gala kebe manome ba꞉gala kebe hegela ya꞉lo da꞉miya꞉tiya꞉, iba꞉te ba꞉ ba꞉be tetenomolo ebeno ubi komokomo ododilima꞉ ikuliya꞉. \p \v 16 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale eta komo ba꞉ma ka꞉na kumimo, alaholohopi dubu mumulunomate ibino oso-goegoa꞉go ba꞉bo ikulihuya꞉, ba꞉bene nale ibino kuititi ba꞉ma ka꞉na ulimo, ba꞉be kuititi ba꞉ 200 miliya꞉nila. \v 17 Ba꞉bi alaholohopi dubate auli nehe ilina pupulila, ba꞉bi nehe ipuwalo komo ba꞉ hawihawi hibila, komo bumibumi hibila, ba꞉gala komo hipawahipawa hibila. Ba꞉bene ba꞉bi dubuino oso-goegoeno komo ba꞉ma ka꞉nala, ibino wato ba꞉ layono-gahoeno wato huiyala, ba꞉gala ibino tabo ipuwane koe powa ahutago ba꞉gala kubanomo nibo papateho komate kapimilo ikulihutiya꞉. \v 18 Ba꞉bema꞉ oso-goegoeno tabo ipuwane dikulihuti ba꞉bi netewa-kapiya kuba komamo iba꞉te hopo habanapi hiliyonomo ba꞉bo anakapulamiya꞉, iyo, tawakalubi hiliyonomo ipuwalo, iba꞉te komo netewa-kapiya ipuwane eta kapiya kanakapumi, eta kapiya kanakapumi, ba꞉ba ka꞉na ewageliya꞉. \v 19 Ba꞉ hibila, oso-goegoeno helote ibino tabolo ba꞉gala wetolo na꞉pola꞉lama꞉nui, iyo, ibino wetoeno helote tawakaluba꞉tamo temeteme atumu a꞉kikalamiya꞉ mabu ibino weto ba꞉ helo kaluino wato huiyala. \p \v 20 Huiyatiya nale eta komo ba꞉ma ka꞉na kumimo, tawakalubi hiliyonomo ipuwalo puya꞉te ba꞉moi kokonomo temeteme komone ha꞉lahaheno, iba꞉te ibino kubakuba ukui hiya꞉ma꞉ midiliti Godotamo kohobila꞉ha꞉. Ba꞉ma ka꞉na iba꞉te ibino ida꞉da꞉li ba꞉gala kuba gobogobo adikulame komo kamiya꞉paleha꞉, iyo, iba꞉te ha꞉kiya ibino kokotamo hiya꞉hiya꞉ dododilinaka, ba꞉bi golodo ba꞉gala siliba ba꞉gala auli ilina ida꞉da꞉li, ba꞉bi nakola ba꞉gala keha ida꞉da꞉li, ba꞉bi baidi tamiholame ba꞉gala galo duhulame ba꞉gala wapata꞉lameha꞉ ida꞉da꞉li, iba꞉te ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ ida꞉da꞉li adikulame komo kekelalameha꞉. \v 21 Ba꞉gala iba꞉te Godotamo ohobila꞉ma꞉ ibino komo kuba ododili komokomo atumu kamiya꞉paleha꞉, ba꞉ma ka꞉na tawakalubi anakapulame komo ba꞉gala giwali ododili komo, bohelemele pilo komo ba꞉gala komopino ilina pilo komo, iba꞉te ba꞉bi kuba komokomo miya꞉palema꞉ ubiha꞉ma꞉ eda꞉huya꞉. \c 10 \s1 Godokono Helonomo Nopodawa Ba꞉gala Tabo Miya꞉te Pepa Ibino Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale eta helonomo nopodawa Hunu Habane pihitigutalo ba꞉bo umimo. Ilaguiti ebeno wato a꞉bega anagogobeya꞉midadigui, ba꞉gala ebeno holoholo hegeloeno a꞉la꞉mina huiyala, ba꞉bene ebete alomoeno bubu puliti, ebeno nato ba꞉ koko hototo netewa koe powago da꞉wamotita keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉nala. \v 2 Ba꞉ba tetelo nale ebeno kokotolo ditanui ba꞉be tabo miya꞉te pepa bekumimo. Ba꞉bene ebete hopo habalo ba la꞉na, ebeno tu hapu nato kehaha꞉ kolomamo a꞉putiti ba꞉gala pele hapu nato gagale hakamo aka꞉puti, \v 3 ebete ebeno tabo madodo hunamo adipatelo tabo ba꞉bo goi, layono-gahate helo konomago keba ka꞉na kugahanako ba꞉ba ka꞉na. Ba꞉bene alomoeno sa꞉ba꞉ni ga꞉lawatahale komate ebeno tabo ba huiya, \v 4 nale ibino tabo uliti bukamo miya꞉tema꞉ dewagelimo, ba꞉ba tetelo eta tabo madodote Hunu Habane puluhukuti na ba꞉ma ka꞉na pikiyanami, “Ao, alomoeno sa꞉ba꞉ni ga꞉lawatahale komate da꞉ga꞉la, ama꞉ bukamo akamiya꞉ta꞉la꞉! Ibino tabo komote ugumui ipuwalo nitanamene!” \p \v 5 Ba꞉bene kehaha꞉ kolomamo ba꞉gala gagale hakamo da꞉puti, ba꞉be helonomo nopodawate ebeno tu hapu kokoto Hunu Habamo ba adipate, \v 6 ebete pote hopo haba ba꞉gala alomo dododiliya꞉ ba꞉gala pote emedena tetelo demedenamene ba꞉be Ko Ka꞉ka꞉dawoeno mahilamo hibinomo tabo ba꞉ma ka꞉na goi, “Ba꞉ba꞉la, latimi tete ba꞉ a꞉wibo! \v 7 Iyo, Godote ya꞉lo tetelo dugumuiya꞉, tete ga꞉ga꞉nomo petote ba꞉be nopo ebeno ukui hawakalimipi okopa꞉tamo galane da꞉hawakalimiya꞉, ebete ba꞉be nopoeno hiya꞉hiya꞉ komo ba꞉ma tetelo kododilima꞉ne, mabu hibila, naba sa꞉ba꞉ni nopodawate ebeno gebole da꞉molemene, ba꞉ba tetelo ba꞉bi komoeno ikuliho komo ba꞉bo kotupuimima꞉ne.” \p \v 8 Ba꞉bene dopamo Hunu Habane da꞉puluhukui, ba꞉be atu tabo madodote natamo gala ba꞉ma ka꞉na kapi, “Ama꞉le kehaha꞉ kolomamo ba꞉gala gagale hopamo da꞉puti, ba꞉be nopodawatamo tote ebeno kokotolo ditana ba꞉be tabo miya꞉te pepa na꞉nelawa꞉.” \p \v 9 Ba꞉bema꞉ nale nopodawatamo tote pepa lawema꞉ ebe da꞉nikiyamimo, ba꞉ba tetelo ebete natamo na꞉goi, “Wadiyala, ama꞉ lawete na꞉na. Ba꞉moe pepate amia꞉no tabo ipuwalo golanomoma꞉ keda꞉ma꞉ne, moloeno gola keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉na, huiyatiya amia꞉no tepo ipuwalo kakanomoma꞉ keda꞉ma꞉ne.” \p \v 10 Ba꞉bene nale pepa lawete da꞉nuimo, ba꞉ hibila, naeno tabo ipuwalo moloeno golama꞉ eda꞉te, huiyatiya da꞉migiguimo tepo ipuwalo kakanomoma꞉ ba꞉bo edi. \v 11 Ba꞉ba tetelo nopodawate na gala na꞉kakiyanami, “Wadiyala ama꞉ gala katote komo tawakalubi hiliyonomatamo Godokono tabo na꞉nolamaginakuya꞉. Iyo, ebeno ubi komodo kebe komate iba꞉tamo ba꞉gala ibino hiya꞉hiya꞉ hopamo ba꞉gala ibino hiya꞉hiya꞉ tabo ga꞉la kapiyuimi tawakaluba꞉tamo ba꞉gala ibino hiya꞉hiya꞉ koko gawadubatamo dikulihomena꞉, ba꞉bi komokomoma꞉ ibi na꞉nikiyalamenakuya꞉.” \c 11 \s1 Godokono Hibi Komo Hawakalimi Okopi Netewa Ibino Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, Kodawate genamoeno ga꞉ga꞉ modoboteno kuku natamo ikanamete ba꞉ma ka꞉na goi, “Ama꞉ tote na Adikunameno Hiya꞉ Genama nemodobotete, ba꞉gala ba꞉be genamalo ditana na owatidoloneno patapata kanemodobotete, ba꞉bene ba꞉bolo na dadikunamena ama꞉le ba꞉bi tawakalubi akona꞉ka꞉lamiholiya꞉. \v 2 Huiyatiya ama꞉le na Adikuname Genamoeno kala imi ipuwalo ditana ba꞉be tame dito hapu akamodobota꞉la꞉, mabu nale hibima꞉ midiha꞉pa꞉tamo 42 manome tete kikalamema꞉nemo, ba꞉bema꞉ iba꞉te ba꞉be tete ga꞉ga꞉dopolo na Adikuname Genamoeno tame dito hapu ba꞉gala naeno Yelusalema ko haba konomo ibino mauba ipuwalo natamo ba mikita ibino kuba komokomo ba꞉bo kododilima꞉na꞉. \v 3 Ba꞉gala naeno tepo ipuwoeno ukui kohawakalilamema꞉ nale okopi netewapa꞉tamo helo kikalamema꞉nemo, ba꞉bema꞉ 42 manome ipuwalo, ba꞉moe tete ba꞉ 1,260 hegela tetela, iba꞉te naeno tabo hopo habanapa꞉tamo ba nolamagimi, iba꞉te tawakalubino hibima꞉ midiha꞉ mabuma꞉ ibino tepo temeteme hawakalimima꞉ kubakuba kaliko kopupulima꞉na꞉.” \p \v 4 Ba꞉ hibila, Kodawa Godoko ba꞉ hopo haboeno Namutudawala, ba꞉gala ba꞉moi ebeno tabo olamagimipi netewa ba꞉ ebeno holoholo hapulu da꞉la꞉mota꞉na ba꞉bi olibi gao keha netewala ba꞉gala alo netewala. \v 5 Ba꞉be mabuma꞉ hopo habanapa꞉te iba꞉tamo temeteme ikalamema꞉ ubi dihatemena꞉, huiyatiya ibino tabo ipuwane Godokono koete puluhukuti iba꞉tamo da꞉maubahalena ba꞉bi tawakalubi ba꞉bo kemadolamema꞉ne, iyo, puya꞉te ibi netewapa꞉tamo temeteme ikalamema꞉ dewagelemena꞉, Godote ibi ba꞉ ba꞉ma ka꞉na kanakapulamema꞉ne. \v 6 Ba꞉bene ba꞉moi okopi netewoeno komo ba꞉ma ka꞉nala, iba꞉godolo helo bitana wegola o komo koduhimima꞉, ba꞉bema꞉ tete ga꞉ga꞉nomolo iba꞉te Godokono tepo ipuwoeno ukui ba hawakalilamena wegolate a꞉koamene. Ba꞉gala iba꞉godolo helo atumu ba꞉ka-itana, iba꞉te tawakalubino niho beya hawinomoma꞉ komidilima꞉ ba꞉gala komo hiliyonomo olalati komamo hibima꞉ midiha꞉pi kalukulima꞉, iyo, keba tetelo iba꞉te ubi dihatenakomena꞉ ba꞉bakobako hiya꞉hiya꞉ temeteme komo hopo habanapa꞉tamo bikalamenakomena꞉. \p \v 7 Huiyatiya iba꞉te Godokono tabo olamagimi oko hibilo dupula꞉mena꞉, ba꞉ba tetelo eta Hiya꞉nomo Holoholo Ilinate Du Bobo Konomo ipuwane podolote iba꞉go ba palaholo helonomoma꞉ eda꞉te ibi ba꞉bo kanakapulamema꞉ne. \v 8 Ba꞉bene ba꞉be helo Ilinate ibino ha꞉la ape dito miya꞉palete, iba꞉te tawakalubino eta konomo haboeno ilina kolowami haba tulituliyalo dito kokapitahiya꞉mota꞉nama꞉na꞉. Ba꞉be ko haboeno ipuwa mahilo ba꞉ Sodomola ba꞉gala eta ipuwa mahilo ba꞉ Isipitila, dopamo tawakaluba꞉te ba꞉be atu habalo Kodawa Ya꞉suku keha pihigalo ba pihomote ebe atumu ba꞉bo anakapumiya꞉. \v 9-10 Ba꞉bene hiya꞉hiya꞉ hopo tawakalubi ba꞉gala hiya꞉hiya꞉ tama tawakalubi ba꞉gala hiya꞉hiya꞉ tabo ga꞉la kapiyuimi tawakalubi, ibi hiliyonomate Godokono okopi netewapino ha꞉la ape ba ulamelelame bobo ipuwamo miya꞉tema꞉ talona ba꞉bo kihatelamema꞉na꞉. Ba꞉gala ibi netewapino ha꞉la mabuma꞉ hopo habalo demedehona ba꞉bi hibima꞉ midiha꞉pi hiliyonomo ipuwalo etapa꞉te etapa꞉tamo malemale ilina ba ikama꞉tihuita ibino kalakala konomamo kadipatema꞉na꞉, iyo, ibino kalakala konomote kitanama꞉ne mabu tete ga꞉ga꞉dopolo ba꞉bi Godokono ukui hawakalimipi netewapa꞉te iba꞉tamo temeteme ikalamenakuya꞉. \p \v 11 Huiyatiya ibino kalakala komote netewa-kapiya hegelalo itanate, ba꞉bene eta hegela ba lawe hegela tuli tetelo ba꞉bo kowiboma꞉ne. Iyo, hibila, ba꞉ba tetenomolo Godokono ka꞉ka꞉te ebeno okopi netewapi ipuwamo popegate iba꞉te hoe ipuwane mahila꞉te, ba꞉bene hopo habanapa꞉te ibi ka꞉ka꞉lo ba ulame konomo tole ba꞉bo lawiya꞉. \v 12 Ba꞉bene ibi netewapa꞉go alaholohopima꞉ deda꞉hanama꞉, ba꞉bi hibima꞉ midiha꞉pa꞉te ibi ba ulamita, Godokono okopi netewate ebeno konomo tabo madodo Hunu Habane pitalo ba꞉ma ka꞉na uliya꞉, “La꞉ mamo na꞉podolala꞉!” ba꞉bema꞉ iba꞉te alomoeno hawai ipuwado ebetamo ba꞉bo nodoluya꞉. \v 13 Ba꞉bene ba꞉ba tetenomolo konomo wima꞉la꞉te uluhukuti, ko haboeno 7,000 tawakaluba꞉te ba ha꞉laha ibino genama hiliyonomo ipuwalo, komo ta꞉ni ipuwane eta kapiya kubanakui, eta kapiya kubanakui, genamate ba꞉ba ka꞉na kubakubahuya꞉. Ba꞉be mabuma꞉ puya꞉te ha꞉lahaheno iba꞉te konomamo ba toletoleho Hunu Haboeno Godo ba꞉bo awagaminuya꞉. \p \v 14 Mu numitota꞉la꞉, kokonomo temeteme ipuwalo netewa komate ba꞉ a꞉petoha, huiyatiya eta kapiya temeteme komote ba꞉ na꞉pe! \s1 Naba Sa꞉ba꞉ni Nopodawoeno Gebole Mole Komo \p \v 15 Ba꞉bene eta nopodawate ebeno gebole da꞉kamoli, ba꞉moe ba꞉ sa꞉ba꞉ni tetema꞉ edi. Ba꞉bema꞉ ba꞉ba tetelo komopa꞉te Hunu Habalo ibino hiya꞉hiya꞉ tabo madodo hunamo da꞉wadiya꞉paa꞉lateli, na Yonete ibino tabo ba꞉ma ka꞉na ulimo, “Aeno Kodawa Godoko ba꞉gala ebeno Oemedawa Kelisoko, ibi netewapa꞉te helo konomo ba꞉ a꞉lawa꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉ma tetene tupuimiti emedena emedena tetelo ebe kapiyate hopo konomoeno Ko Gawadubuma꞉ beda꞉namene!” \v 16 Ba꞉ba tetelo 24 watowatopa꞉te Godokono holoholo hapulu koko gawadubuino ahidi bahi hunamo da꞉gagahidi, iba꞉te ibino ahidi haba miya꞉palete ibino holoholo Godokono nato mabamo ba miya꞉te ebe adikumilo \v 17 ba꞉bo ga꞉luya꞉, \b \q1 “Helonomo Kodawa Godo, hopo haba tupuimihino \q2 ama꞉ dopamo nemedenama꞉ta, \q2 ba꞉gala ama꞉ ka꞉lo bemedenata! \q1 Ale ama꞉tamo kalakala tabo badipatitama꞉, \q2 mabu ama꞉ amia꞉no konomo helo ba꞉ a꞉lawa꞉ta, \q1 ba꞉bene ba꞉ma tetene tupuimiti \q2 ama꞉ kapiyate Ko Gawadubuma꞉ beda꞉namena꞉ta! \b \q1 \v 18 “Hibima꞉ midiha꞉pa꞉te ama꞉tamo ba maubahana, \q2 ama꞉ huiyatiya iba꞉tamo konomo mauba ipuwalo \q2 ba꞉bo uluhukata. \q1 Ba꞉bema꞉ ba꞉moe ba꞉ tetela, \q2 ama꞉le ha꞉lahapino komo kanagilamelelamema꞉na꞉ta, \q1 ba꞉gala ba꞉moe ba꞉ tetela, \q2 amia꞉no ukui hawakalimipi ba꞉gala komo okopi, \q1 ibi hiliyonomate hidohido huiya \q2 ama꞉godone kuwatema꞉na꞉. \q1 Iyo, ba꞉moe ba꞉ tetela, \q2 puya꞉te amia꞉no mahilo hunamo dadipatena \q1 ba꞉bi tuputupu tawakalubi hiliyonomo ipuwalo \q2 kokopi ba꞉gala hegehegepi atumu \q2 hidohido huiya ama꞉godone kuwatema꞉na꞉, \q1 ba꞉gala ba꞉moe ba꞉ tetela, \q2 puya꞉te ibino kuba ododili ipuwalo \q2 hopo haba da꞉kubahimiya꞉, \q1 ama꞉le ibi huiyatiya kokubahilamema꞉na꞉ta.” \b \p \v 19 Ba꞉bema꞉ ba꞉ba tetelo Godoko Adikumino Hiya꞉ Genamate ebeno Hunu Habalo da꞉la꞉na, ebete ba꞉be genamoeno gigiho dito a꞉hiya꞉midui, ba꞉bene ya꞉lo tetenomolo Godote ebeno tawakalubi kowalubilinama꞉ iba꞉tamo nopo da꞉tamotiya꞉, na Yonete ba꞉be nopoeno Talona Bokose genama gulu ba꞉bo umimo. Ba꞉gala ba꞉be atu tetenomolo kokonomo nakola huiya wegola kikipo ba꞉gala alomoeno hiya꞉hiya꞉ ga꞉lawatahale komo ba꞉gala hegela a꞉la꞉wa꞉hiyahale komo ba꞉gala konomo wima꞉la꞉, ba꞉bi komate kapimilo ikulihutiya꞉. \c 12 \s1 Kamena Ba꞉gala Hawihawi Pahiya Konomo Ibino Komo \p \v 1 Ba꞉ba tetelo Godokono Hunu Habalo eta konomo hanohano komote duluhukui, na Yonete ba꞉be komo ba꞉ma ka꞉na umimo, kamenate hegela puliti ebeno nato netewa manoma꞉mo ba a꞉puti, ba꞉bene Kodawate ebe mabuma꞉ 12 oloka꞉mo ko gawadubuino pake ilina ododiti, ebete ba꞉be ilina kamenoeno watamo ba꞉bo pulimi. \v 2 Ba꞉be kamena lamitula, ba꞉bema꞉ ebete gudu alahimima꞉ konomo temeteme ba ulita ba꞉bo ihiti. \p \v 3 Ba꞉bene eta hanohano komote Hunu Habalo ba꞉ma ka꞉na uluhukui, Hawihawi Pahiya Konomo nale umimo, ebe ta꞉ni kalitagoenola ba꞉gala sa꞉ba꞉ni watagoenola, ba꞉bene ebeno sa꞉ba꞉ni watolo sa꞉ba꞉ni koko gawadubuino pake ilinate na꞉pola꞉ma꞉nui. \v 4 Nale ebe ba umita ebete alomo hunuino oloki hiliyonomo ipuwalo, komo netewa-kapiya ipuwane eta kapiya ebeno wetamo hopamo pa꞉da꞉nanakui, eta kapiya hopamo pa꞉da꞉nanakui, ibi ba꞉ba ka꞉na kubahilami. Ba꞉bene kamenate gudu alahimima꞉ dewageliti, Konomo Pahiyate ebeno dopo hapuamo ba꞉bo pinuti, guduti menokoeno tepo ipuwane pehawakalalo ebete dito konama꞉. \p \v 5 Ba꞉bene ba꞉be kamenate dubu gudu balahimi. Ba꞉ hibila, galane tetelo ba꞉be guduti hopo haboeno hiliyonomo hiya꞉hiya꞉ tawakalubino Ko Gawadubuma꞉ keda꞉ma꞉ne, ba꞉bene puya꞉te eba꞉go alaholohopima꞉ deda꞉hamena꞉ ebete auli kukamo ibi kubamo kalukulima꞉ne. Ba꞉bema꞉ Pahiyate ba꞉be gudu nama꞉ dewageliti, Godokono nopodawate ebeno ka꞉ka꞉ ba pemula꞉me ebe pelawa꞉digate Hunu Habamo magatate Godokono Ko Gawadubu luta bahilo ebeno dopo hapuamo dito nadipi. \v 6 Ba꞉be atu tetelo kamenate Pahiyoeno helo ipuwane dito alahuli, Godote ebeno ka꞉ka꞉ mula꞉mema꞉ dito hopolo ya꞉lo da꞉hiduimiya꞉ ba꞉be awalela baha꞉mo, ba꞉bene ebete 1,260 hegelalo ba꞉bolo ba nemedena Godote ebe hidamo kobuiya꞉minanatema꞉ne. \p \v 7 Ba꞉bema꞉ Godokono Hunu Habalo alaholo komote duluhukui, ba꞉ba tetelo Maikoloko ba꞉gala Godokono komo tuputupu nopopi iba꞉te Konomo Pahiya ba꞉gala ebeno nopopa꞉go kubamo alaholuya꞉. \v 8 Ba꞉bene alaholo ipuwalo Maikoluia꞉te wato kikipo da꞉lawi, ba꞉bema꞉ iba꞉te Pahiya ebeno nopopa꞉go Hunu Habane helonomamo ba ta꞉malatele, \v 9 ibi hiliyonomo uwata꞉digate hopamo dito piya꞉hekiya꞉. Ba꞉ hibila, Konomo Pahiyate ba꞉ hopo haba tupuimi mabuni kaluino holoholamo duluhukuya꞉ ba꞉be dawala, ebeno netewa mahilo ba꞉ Kubadawala ba꞉gala Saitanatela, ebete hopo habanapi hiliyonomo ha꞉da amihoholamema꞉ ewagelena. \p \v 10 Ba꞉ba tetelo na Yonete Hunu Habalo eta dawoeno konomo tabo madodo bulimo, ebete ba꞉ma ka꞉na goi, “Ka꞉lo Godokono ka꞉ka꞉ mula꞉ komote hopo habanapa꞉tamo ba꞉ a꞉puluhuku! Iyo, ebeno helo ba꞉gala ebeno Oemedawa Kelisokono helote hawakala pe, mabu ba꞉moe ba꞉ ebeno Ko Gawadubuma꞉ eda꞉ tetela! Ba꞉ hibila, aeno Godokono Ko Gawadubuma꞉ eda꞉ komote a꞉puluhuku, mabu ebeno holoholo hapulu kebe dawate dopamo du hegela hiliyonomolo a hibima꞉ midipi ekaki kuba ododilipima꞉ da꞉ka꞉minakui, ebete ba꞉be Kubadawa Hunu Habane a꞉pa꞉da꞉nui. \v 11 Ba꞉ ba꞉ma ka꞉na hibima꞉ midipa꞉te ba꞉be Kubadawoeno wato kikipo itamidamiya꞉, mabu iba꞉te alaholoho ipuwalo katoletolehonaha꞉ ibino hibima꞉ midi mabuma꞉ koha꞉lahama꞉, iyo, iba꞉te Godokono Hido Tabo dolamagiminaka ba꞉be taboeno hibi komamo ba꞉gala Sipi-goe Deha꞉potoeno hawa꞉mo helonomoma꞉ eda꞉hana. \v 12 Ba꞉be mabuma꞉ la꞉ puya꞉te Hunu Habalo demedehonama, wadiyala la꞉ hiliyonomo na꞉kalakalahala꞉! Huiyatiya la꞉ tawakalubi ba꞉gala ilina puya꞉te hopolo ba꞉gala kehaha꞉ kolomolo demedehonama, la꞉ niliya mabu Kubadawate la꞉tamo ba꞉ a꞉pihitigui. Ebe iya꞉tawala ebeno kuba ododili tete ba꞉ gopowahima꞉ neda꞉, ba꞉bema꞉ ebete konomo mauba ipuwado la꞉tamo a꞉puluhukui!” \p \v 13 Ba꞉bene na Yonete ba꞉moe eta komo bekumimo, Godote Konomo Pahiya hopo habamo da꞉pa꞉da꞉nui, ebete ba꞉be komo ba piya꞉tawuta, dubu gudu dalahimi ba꞉be kamena heloamo ba꞉bo ta꞉matui ebe konekubahimima꞉. \v 14 Ba꞉bema꞉ ba꞉ba tetelo Godote konomo walino patamu netewa kamenatamo ikami, ebete Pahiya miya꞉pate dito hopamo ba nepuila ebeno ka꞉ka꞉ mula꞉ bahi ba꞉bo konumima꞉. Ba꞉bene kamenate ba꞉bolo ba nemedena, Godokono ka꞉ka꞉ mula꞉ komote ebegodolo netewa-kapiya gogolo ba itana, eta gogo da꞉lawemene ba꞉be gogoeno tetenomamo ba꞉bo konuluhukuma꞉ne. \p \v 15 Ba꞉bene kamenoeno alahula꞉ ipuwalo Pahiyate ebe ba ta꞉mata, ebeno tabo ipuwane konomo hulama beyate uluhukui ba꞉be kamena lawa꞉digate ebeno ka꞉ka꞉ mula꞉ bahini dito katama꞉, \v 16 huiyatiya Godote kamenatamo owalubi komo ba poeme, hakate ha꞉kiya da꞉bolagali ba꞉ba tetelo hakate Pahiyoeno tabone duluhukui ba꞉be konomo beya dito migigui. \v 17 Ba꞉be mabuma꞉ Pahiyate kamenatamo konomamo da꞉maubui, huiyatiya ebete ebe miya꞉pate ba꞉ dito tui ebeno komo guguda꞉go konalaholohonama꞉, ba꞉bi gugudi ba꞉ puya꞉te Godokono tutumu tabamo da꞉papamila꞉halena ba꞉gala Ya꞉suku mabuma꞉ hibi tabo dolamagimina ba꞉bi tawakalubila. Ba꞉ba tetelo ba꞉be Pahiya Konomote tote hopo haboeno kehaha꞉ kolomo dodolo ba꞉bo nela꞉nui. \c 13 \s1 Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale Hiya꞉nomo Holoholo Ilina kehaha꞉ kolomo ipuwane podolutalo ba꞉bo umimo. Ebe sa꞉ba꞉ni watagoenola ba꞉gala ta꞉ni kalitagoenola, ba꞉bene ebeno ta꞉ni kalitalo ta꞉ni koko gawadubuino pake ilinate na꞉pola꞉lama꞉nui, ba꞉gala ebete ebeno sa꞉ba꞉ni watamo Godoko iduduputimino mahilo ya꞉lo a꞉miya꞉teholiya꞉. \v 2 Ba꞉be Ilinoeno holoholo ba꞉ma ka꞉nala, ebeno ape ba꞉ helonomo tumu pusino apela, ba꞉gala ebeno nato ba꞉ konomo helo gahoeno natola, ba꞉gala ebeno tabo ba꞉ helonomo layono-gahoeno tabola. Ba꞉bene Konomo Pahiyate ebeno konomo helo Hiya꞉nomo Holoholo Ilinatamo dito ikami, ebe kapiyate hopo haba konomolo ko gawadubuma꞉ keda꞉nama꞉. \v 3 Ba꞉bene nale ebeno eta watolo hoe bugumuti ditama꞉nui ba꞉bo umimo, ebete ba꞉be bugumu alaholo ipuwalo lawi, huiyatiya ba꞉be hoe komote ebegodolo wibote ebeno watote gala dito kahidui, ba꞉be mabuma꞉ hopo habanapi hiliyonomate hanohanoholo Hiya꞉nomo Holoholo Ilina kalakalago ba꞉bo ta꞉matuya꞉. \v 4 Ba꞉be atu tetelo tawakaluba꞉te Pahiya ba꞉bo adikumiya꞉ mabu ebete ebeno helo Hiya꞉nomo Holoholo Ilinatamo hibilo ikami, ba꞉gala iba꞉te Hiya꞉nomo Holoholo Ilina atumu ba kadikumi ba꞉ma ka꞉na ga꞉luya꞉, “Ba꞉moe Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno helo bada konomola꞉ka꞉! Hibila, lumagino helo modoboha꞉ ba꞉moe Ilinago alaholohoma꞉!” \p \v 5 Ba꞉bene Godote 42 manome tete Hiya꞉nomo Holoholo Ilinatamo ikami, ebete hopo habalo helodawama꞉ ba eda꞉na ebe ha꞉kiya ebe awagaminalo Godoko ba꞉bo kiduduputimima꞉. \v 6 Ba꞉bema꞉ Hiya꞉nomo Holoholo Ilinate ba꞉ ba꞉ba ka꞉na ewageli, ebete Godoko ba iduduputimi ebeno mahiloeno komoma꞉ ba꞉gala ebeno Emede Haboeno komoma꞉ ba꞉gala Hunu Habalo demedehona ba꞉bi tawakalubino komoma꞉ kubakuba tabo ba꞉bo olamagi. \v 7 Ba꞉be atu tetelo Godote ebetamo tete bikami ebete hibima꞉ midipa꞉go ba alaholoho ibi kokubahilamema꞉, ba꞉be mabuma꞉ ebete hopo konomolo helodawama꞉ ba eda꞉na, hiya꞉hiya꞉ tama tawakalubi ba꞉gala hiya꞉hiya꞉ tabo ga꞉la kapiyuimi tawakalubi ba꞉gala hiya꞉hiya꞉ hopo tawakalubi ibi hiliyonomate ebetamo kopapamila꞉halema꞉na꞉. \v 8 Ba꞉bema꞉ hopo konomolo demedehona ba꞉bi tawakaluba꞉te Hiya꞉nomo Holoholo Ilina ba꞉bo kadikumima꞉na꞉, huiyatiya Godote hopo haba ododihino dopamo puino mahilo Sipi-goe Deha꞉potoeno Ka꞉ka꞉ Bukamo da꞉miya꞉telamiya꞉ ba꞉bi tawakalubi kapiyate ebe a꞉kadikuma꞉mena꞉, ba꞉be Sipi-goe Deha꞉poto ba꞉ kubapa꞉te danakapumiya꞉ ba꞉be dawala. \p \v 9 Ba꞉bene Godote na꞉goe, “Galagodawa, ama꞉ ba꞉moe tabo hidamo nulia꞉! \v 10 Naeno hibima꞉ midipi ipuwalo nale kebe lumagitamo ubi dihatemo komopa꞉te ebe du genamamo dito noemema꞉, iba꞉te ba꞉be lumagi ba꞉bamo hibilo konoemema꞉na꞉, ba꞉gala na kebe lumagitamo ubi dihatemo komopa꞉te ebe alaholo gila꞉mo anakapumima꞉, iba꞉te ebe alaholo gila꞉mo hibilo kanakapumima꞉na꞉. Ba꞉be mabuma꞉ naeno tawakaluba꞉te ba꞉bakobako temeteme duwatemena꞉, wadiyala iba꞉te ibino hibima꞉ midi ipuwalo kodakodalo ba la꞉mota꞉hana heloha꞉ma꞉ akeda꞉hala꞉.” \s1 Eta Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno Komo \p \v 11 Ba꞉bene nale eta Hiya꞉nomo Holoholo Ilinate haka ipuwane podolutalo ba꞉bo umimo, ebe netewa kalita ka꞉ma꞉ dikulihumita ba꞉bako dabi sipi-goe deha꞉poto huiyala, huiyatiya ebeno tabo madodo ba꞉ helonomo pahiyoeno tabo madodola. \v 12 Ba꞉bene ba꞉be Ilinate dopamo duluhukui ba꞉be eta Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno dopo hapulu ba la꞉na helo ebegodone ba꞉bo lawi, hopo habalo demedehona ba꞉bi tawakalubi hiliyonomate ebeno tabamo kopapamila꞉halema꞉. Ba꞉bema꞉ ba꞉moe gabodo ebete tawakalubi konomamo kiyahalami iba꞉te dopo Ilina kadikumima꞉, ba꞉be dopo Ilina ba꞉ hoe bugumuti ba itama꞉na gala da꞉kahidui ba꞉be Ilinala. \p \v 13 Huiyatiya galane duluhukui ba꞉be eta Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno komo ba꞉ma ka꞉nala, ebe koko hanohano komo ododilidawala, ba꞉bema꞉ ebete hiliyonomo tawakalubino holoholo hapulu koe powago alomo hununi hopo habamo dito puluhukuti. \v 14 Ba꞉ hibila, Godote tete ebetamo ikami ebete dopo Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno dopo hapulu ba꞉makomako hanohano komo kododilima꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉moi hanohano ododili ipuwalo ebete tawakalubi hiliyonomo ha꞉da ba amihoholame ebete ibi ba꞉bo kiyahalami, iba꞉te dopo Ilinoeno holoholo huiya ida꞉da꞉li kododima꞉. Ebe ubila tawakaluba꞉te ba꞉be dopo Ilina ba adikumi ebeno mahilo hunamo kadipatema꞉, mabu etate alaholo gila꞉mo ebe hoe bugumagoma꞉ da꞉midi ebe huiyatiya kahoeha꞉. \v 15 Ba꞉ba tetelo Godote modoboma꞉ da꞉goi, galane duluhukui ba꞉be Ilinate helo ba꞉bo lawi, tawakaluba꞉te kebe ilina ibino kokotamo dododi ba꞉be ida꞉da꞉litamo ka꞉ka꞉ kikamema꞉. Ba꞉be mabuma꞉ dopo Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno ida꞉da꞉liti ba ka꞉ka꞉na, ba꞉bete hopo habanapa꞉tamo tabo olamagi da꞉tupuimi ibi ba꞉ma ka꞉na kiyalami, puya꞉te ebe adikumihino wadiyala komopa꞉te ibi dito nanakapulama꞉mena꞉. \p \v 16 Ba꞉bene hegehege ba꞉gala koko tawakalubi, dogodogopi ba꞉gala ilinaha꞉pi, puya꞉te huiyaha꞉ oko dowatihona ba꞉gala puya꞉te mani oko dowatihona, ba꞉bi tawakalubi hiliyonomatamo ba꞉moe Hiya꞉nomo Holoholo Ilinate tutumu bikalami iba꞉te ebeno kukala ibino tu hapu kokotamo o wato kala꞉mo kuwatema꞉. \v 17-18 Ba꞉ba tetelo tawakalubi hiliyonomo ipuwalo puya꞉te ebeno kukala uwateheno, ibi kubahilamema꞉ ebete komopa꞉tamo talona bihatelami, iba꞉te kolowami ipuwalo ba꞉bi tawakaluba꞉tamo naha ilina ba꞉gala mani a꞉kikalama꞉mena꞉. Ba꞉bema꞉ la꞉ puya꞉te ba꞉moe buka tabo dulihutama, la꞉ niya꞉tawahala꞉ ba꞉moe Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno kukala ba꞉ ebeno nabala, iyo, ba꞉be naboeno ipuwa ba꞉ ebeno mahilola. Ba꞉bema꞉ wadiyala la꞉ ipuwalo muludawate ebeno hido ukuia꞉mo ba꞉moe naboeno ipuwa na꞉lawa꞉mene, mabu hibila, naba 666 ba꞉ Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno nabala. \c 14 \s1 Sipi-goe Deha꞉poto Ba꞉gala Ebeno Tawakalubi Ibino Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale Yelusalema ko haboeno hunu hakalo\f * \fr 14.1 \ft Buka ka꞉lamiholedawa, wadiyala ama꞉ niya꞉tawa, Yelusalema haboeno eta mahilo ba꞉ Sayonola.\f* Sipi-goe Deha꞉potote ebeno 144 taosene tawakaluba꞉go la꞉mota꞉hanalo ba꞉bo ulamimo. Hibila, ba꞉bi tawakalubino wato kala꞉mo ebete ebeno mahilo ba꞉gala ebeno Nabiwino mahilo ya꞉lo a꞉miya꞉teholamiya꞉. \v 2 Ba꞉bene Godokono Hunu Habane da꞉pi, nale eta tabo madodo ba꞉bo ulimo, ba꞉be tabo madodo ba꞉ helonomola, beya konomoeno diyamo ba꞉gala alomoeno goewata diyamo huiyala, huiyatiya nale gala da꞉kemalagidoluimo ba꞉be tabo hidonomoma꞉ goimo, tawakaluba꞉te dolopo kapimilo keba ka꞉na ka꞉modohutanaka ba꞉ba ka꞉na. \v 3 Ba꞉ba tetelo nale 144 taosene hibima꞉ midipino komo ba꞉ma ka꞉na umimo, iba꞉te Godokono Ko Gawadubu luta bahino dopo hapulu ba꞉gala ebeno netewa-netewa Hiya꞉nomo Nopopino holoholo hapulu ba꞉gala 24 Watowatopino holoholo hapulu ba la꞉mota꞉hana uli ohale ba꞉bo alapihuya꞉. Ba꞉ hibila, hopo habanapi hiliyonomo ipuwalo ba꞉bi 144 taosene tawakalubi kapiyate ba꞉be uli ohale alapihoma꞉ modobola, mabu Kodawate ibino ka꞉ka꞉ huiyahalete Saitanakono du genamane ba꞉bo uluhukulateliya꞉. \v 4 Ba꞉moi tawakalubi ba꞉ kebe dubate ibi ha꞉kiya ibino ape talonama꞉ ba midili kamenakamenago kapiyama꞉ keda꞉hanakuiha꞉ ba꞉moi ba꞉bi dubula, iyo, iba꞉te kamenakamena kuwateholiya꞉ha꞉. Ba꞉bema꞉ hibila, Sipi-goe Deha꞉potote kebamo da꞉tonako iba꞉te ebe ba꞉bamo dito ta꞉matanaka, mabu ebete hopo habanapi hiliyonomo ipuwalo kebe tawakalubi Saitanakono du genamane duluhukulateliya꞉ ibi ba꞉ ba꞉bi tawakalubila. Iyo, ebe ba꞉gala Godoko ibi netewapino hidonomo palino dopo naha ilina keba ka꞉nala꞉ka꞉, ba꞉moi 144 taosene tawakalubi ba꞉ ba꞉ba ka꞉nala, \v 5 ibino tabo ipuwalo ha꞉da amiho komo puliyanomola, ba꞉gala ibino ododili ipuwalo ibi tuputupunomoma꞉ ba eda꞉ha eta kubate iba꞉godolo kitanaha꞉. \s1 Godokono Netewa-kapiya Nopopino Tabo Ga꞉la Komo \p \v 6 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale Godokono eta nopodawate alomo hunudu puilutalo ba꞉bo umimo, ebe ba꞉ Godokono emedena emedena teteno Hido Tabo atedawala. Ba꞉bema꞉ puya꞉te hiya꞉hiya꞉ hopolo ba꞉gala hiya꞉hiya꞉ tama tawakalubi ipuwalo ba꞉gala hiya꞉hiya꞉ tabo ga꞉la kapiyuimi ipuwalo demedehona, ba꞉bi tawakalubi hiliyonomatamo ba꞉moe nopodawate Godokono tabo konolamagima꞉ne. \v 7 Ba꞉bene ebete ibulunomamo na꞉goi, “Wadiyala la꞉ hiliyonomo Godoko tolemelo ebe hunamo nadipata꞉la꞉, mabu tete ba꞉ a꞉pe ebete hopo habanapino hiliyonomo komokomo kanagilamelelamema꞉. Wadiyala la꞉ hiliyonomo ebe nadikuma꞉la꞉, mabu hopo haba ba꞉gala alomo hunu, kehaha꞉ koko kolomo ba꞉gala dito peka꞉ka꞉la꞉hale beya hegehege, ebe ba꞉ ba꞉moi hiliyonomo komo Ododilidawala.” \p \v 8 Ba꞉bene ba꞉moe dopo nopodawoeno tabote da꞉wibui, ba꞉ba tetelo nale etoeno tabo ba꞉ma ka꞉na kulimo, “Ba꞉baloni haba konomo niliya! Dopamo ebeno tawakaluba꞉te ibino kateneno kuba ubi komamo komo tawakalubi hiliyonomo ba꞉bo kubahilamenakuya꞉, lumagiti gamoda beya etatamo ikamelo keba ka꞉na ka꞉kubahiminako ba꞉ba ka꞉na. Ba꞉ hibila, dopamo tetelo tawakaluba꞉te na꞉ga꞉lanakuya꞉ ba꞉be ko haba helonomola, huiyatiya ba꞉ma tetelo Godokono mauba ipuwalo ebe ba꞉ a꞉kubadiga!” \p \v 9 Ba꞉bene ba꞉moe nopodawoeno tabote da꞉wibui, ba꞉ba tetelo nale etoeno tabo bekulimo, ebe ba꞉ netewa-kapiya tete dawama꞉ dedi ba꞉be dawala. Ebete tabo ibulunomamo ba꞉ma ka꞉na goi, “Pote Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno kukala ebeno wato kala꞉mo o kokotamo lawete ba꞉be Ilinoeno ida꞉da꞉li dadikumimini, \v 10 Godote ba꞉be lumagitamo ebeno konomo mauba kalili hibilo kikamema꞉ne, ebete ebeno niho ipuwalo dupula꞉mene ebeno komo dito kokubadigama꞉. Ba꞉ hibila, ebeno kuba ododili mabuma꞉ ba꞉be lumagiti Sipi-goe Deha꞉poto ba꞉gala ebeno hido-talona nopopino holoholo hapulu koko temeteme kuwatema꞉ne, mabu ebete helonomo koe ipuwalo ba꞉gala kubanomo nibo pate ipuwalo ba꞉bo konilutama꞉ne. \v 11 Ba꞉bema꞉ ebete kebolo da꞉lutamene ba꞉be Koe Haboeno ahutate hununomamo ba odolo, hegela du hiliyonomolo hawela ami tete nanekelenomo a꞉kuma꞉mene, iyo, ebete Hiya꞉nomo Holoholo Ilina ebeno ida꞉da꞉la꞉go ba adikulamena ebeno mahiloeno kukala ebeno ape hunulu kalakalago da꞉lawi, ba꞉be mabuma꞉ ebete koko temeteme ipuwalo emedena emedena tetelo bemedenamene.” \p \v 12 Ba꞉moe ba꞉be mabuma꞉ na Yonete goemo, puya꞉te Godokono tutumu tabamo papamila꞉ha mabuma꞉ temeteme duwatemena꞉, wadiyala iba꞉te Ya꞉suku hibima꞉ midi ipuwalo kodakodalo ba la꞉mota꞉hana heloha꞉ma꞉ akeda꞉hala꞉. \p \v 13 Ba꞉bene eta tabo madodo Hunu Habane da꞉pi nale ba꞉ma ka꞉na ulimo, “Ama꞉ naeno tabo bukamo ba꞉ma ka꞉na na꞉miya꞉ta꞉, ba꞉ma tetene tupuimiti kuititi hegela teta꞉mo nuluhuku, puya꞉te Kodawa Ya꞉suku hibima꞉ midi mabuma꞉ da꞉ha꞉lamena꞉, ba꞉ba꞉te na꞉kalakalahamena꞉!” \p Ba꞉bene Godokono Gobogobote natamo tabo ba꞉ma ka꞉na olamagi, “Ba꞉ hibila, ba꞉ba꞉te konomamo kokalakalahama꞉na꞉! Iba꞉te natamo kebe menemene oko dowatihonakui, ba꞉be oko ipuwane hidohido noloho gaote a꞉pikulinakuya꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te ba꞉be oko ipuwane hido hawela kamihoma꞉na꞉.” \s1 Godote Hopo Habanapino Komokomo Anagilamelelame Komo \p \v 14 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale naeno dopo hapulu Kodawate alomoeno keyakeya hawai hunulu lutalo ba꞉bo umimo. Ba꞉be Kodawoeno ape hopo lumagino ape huiyala, ba꞉gala ebete ebeno watamo ko gawadubuino golodo pake ilina puliti ebeno kokotolo witi-laisa iya꞉hilino giha giliti itama꞉nui. \v 15 Ba꞉bene Godokono Hunu Habalo ditana ba꞉be Adikumino Hiya꞉ Genama ipuwane eta nopodawate puluhukuti, hawai hunulu da꞉luti ba꞉be Kodawatamo ibulunomamo na꞉pegoi, “Tete ba꞉ uluhuku! Wadiyala ama꞉ amia꞉no gila꞉mo hopo haboeno witi-laisa hiliyonomo niya꞉hila꞉, mabu ba꞉bi ilinate hibinomolo a꞉kodakodahui!” \v 16 Ba꞉bema꞉ pote hawai hunulu da꞉luti ba꞉be Kodawate ebeno witi-laisa iya꞉hilino gili adipatete hopo habado da꞉patanatui ba꞉bi ilina hiliyonomo iya꞉hiliti ba꞉ dito uwateholi. \p \v 17 Ba꞉bene Godoko Adikumino Hiya꞉ Genama ipuwane eta nopodawate da꞉puluhukui, ebeno kokotolo gala꞉ipi gao ma꞉taleno giha giliti itama꞉nui. \v 18 Ba꞉ba tetelo Godoko owatidoloeno patapata tamene ebeno eta nopodawate kapuluhukui, ebe ba꞉ Godotamo hawa꞉goeno ilina ikamehoeno koe namutudawala. Ba꞉bene ebete gala꞉ipi gao ma꞉taleno gila꞉godawatamo ibulunomamo na꞉goi, “Hopo haboeno pali konomolo gala꞉ipi gaote hibinomolo a꞉wiwahui! Ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉ amia꞉no gila꞉mo ba꞉bi gao hiliyonomo na꞉ma꞉tala꞉!” \v 19 Ba꞉bema꞉ gila꞉godawate ebeno gili da꞉midahui, ebete hopo haboeno palino gala꞉ipi gao hiliyonomo ma꞉talete Godote dopamo koamo daligiya꞉ ba꞉be gao ihi adilutihoeno nakola bobo ipuwamo dito niya꞉heki, mabu ba꞉be bobolo Godote kuba ododilipa꞉tamo ebeno konomo mauba kohawakalimima꞉ne. \v 20 Ba꞉bene Godokono Yelusalema ko haba tamelo ebeno okopa꞉te ba꞉bi gala꞉ipi gao hiliyonomo natamo ba mikimoelita, ibino ape ipuwane hawihawinomo beyate hawi keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉na konomamo peka꞉ka꞉la꞉huti. Ba꞉ba tetelo ba꞉be beyoeno kulukulu ba꞉ deha꞉poto tulino kulukulu huiyala, iyo, ba꞉be beyate oso-goeno wato teta꞉mo ba nodolo 300 kilomitama꞉ eda꞉te ba꞉bo neka꞉ka꞉li. \c 15 \s1 Godote Kuititi Sa꞉ba꞉ni Koko Temeteme Hopo Habamo Da꞉poelamemene Ba꞉be Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale Godokono Hunu Habalo eta konomo hanohano komo ba꞉ma ka꞉na umimo, ebeno sa꞉ba꞉ni nopopa꞉te hopo habanapa꞉tamo sa꞉ba꞉ni koko temeteme komo kikalamema꞉ ba꞉bolo la꞉mota꞉hanuya꞉. Hibila, iba꞉te kuititi tetenomolo hopo habamo ba꞉bi temeteme komo poelame da꞉wibomene, ba꞉ba tetelo Godokono konomo mauba komote atumu kakawiboma꞉ne. \p \v 2 Ba꞉bene nale a꞉la꞉mina beya bobo konomote ditanui ba꞉bo umimo, ba꞉be ipuwane hegela a꞉la꞉wa꞉hiya komate ikulihuya꞉, koe keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉nala. Ba꞉gala ba꞉be beya bobo tamelo da꞉la꞉mota꞉hanui, nale ba꞉bi hibima꞉ midipa꞉te Godokono dolopo ibino kokotolo pola꞉lama꞉nalo kulamimo, ba꞉bi tawakalubi ba꞉ puya꞉te Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno wato kikipo da꞉lawiya꞉ ba꞉bi tuputupupila, iyo, ba꞉ba꞉te alaholoho ipuwalo ba꞉be Ilinoeno holoholo ida꞉da꞉li ba꞉gala ebeno mahiloeno 666 naba a꞉kubahilamiya꞉. \v 3 Ba꞉bema꞉ Mosesete kebe ohale ebeno oko namutudawa Godoko adikumima꞉ dododiya꞉, ba꞉be ohale ba꞉ atumu Sipi-goe Deha꞉potoeno ohalela, ba꞉bi tuputupupa꞉te ba꞉be ohale ba alapiho ba꞉ma ka꞉na ga꞉luya꞉, \b \q1 “Kodawa Godo, ama꞉ ba꞉ Helonomodawalata! \q2 Ama꞉le kebe koko komo dododilina \q2 ba꞉bi komo ba꞉ hanohano hibinomola! \q1 Ama꞉ kapiya ba꞉ emedena teteno Ko Gawadubulata! \q2 Amia꞉no ododili gabo \q2 ba꞉ tuputupunomola ba꞉gala hibinomola! \b \q1 \v 4 “O Kodawa, ama꞉ kapiyate Hido-talona Dawama꞉ eda꞉nata, \q2 ba꞉bema꞉ hiliyonomo tawakaluba꞉te ama꞉ tolemelo \q2 amia꞉no mahilo hunamo badipatenakomena꞉! \q1 Iyo, amia꞉no tuputupu ododili komo \q2 hopo habanapa꞉tamo a꞉hawakalilamiya꞉ta, \q1 ba꞉bema꞉ hiya꞉hiya꞉ hoponapi hiliyonomate \q2 ama꞉ adikumima꞉ kopelameholema꞉na꞉!” \b \p \v 5 Ba꞉bene ba꞉be komo da꞉wibui, Godokono sipi-goe tama alokoa꞉mida Talona Genamate Yunapino iniwala꞉godolo da꞉la꞉nami, ba꞉be Genama nale Hunu Habalo ba꞉ma ka꞉na umimo, ba꞉be Genama tetenomolo ditana ba꞉be Talonanomo Haba Godote dito a꞉hiya꞉midui. \v 6 Ba꞉bema꞉ puya꞉godolo helo ditanui sa꞉ba꞉ni koko temeteme hopo habamo kopoelamema꞉, ba꞉bi sa꞉ba꞉ni nopopa꞉te Talona Genama guni ba꞉bo pikuliya꞉, ibi alonomo hidohido kaliko pupulila, ba꞉gala ibino bodolo tetelo da꞉pola꞉lama꞉nui ba꞉bi kawali ba꞉ huiya kokonomo ilinala. \v 7 Ba꞉bene Godokono netewa-netewa Hiya꞉nomo Nopopi ipuwane eta kapiyate ba꞉moi sa꞉ba꞉ni nopopa꞉tamo puluhukuti iba꞉tamo sa꞉ba꞉ni golodo kalili dito pikalami, ba꞉bi kalili ba꞉ emedena tetelo demedena ba꞉be Kodawa Godokono konomo mauba komamo tabuilamela. \v 8 Ba꞉ba tetelo Godokono konomo alo ba꞉gala ebeno helote ebeno Talona Genama ba tabuimi ahutate konomamo ba꞉bo odolui, ba꞉bema꞉ hibila, sa꞉ba꞉ni nopopa꞉te hopo habamo koko temeteme da꞉poelamemena꞉, ba꞉be oko iba꞉godolo upula꞉heno etate ba꞉be Talona Genama guamo a꞉pa꞉ga a꞉kamodobamene. \c 16 \s1 Godokono Konomo Mauba Komoeno Sa꞉ba꞉ni Kalilino Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, Godokono Talona Genamane tabo madodote sa꞉ba꞉ni nopopa꞉tamo ibulunomamo da꞉goi nale ba꞉ma ka꞉na ulimo, “La꞉ tolamete Godokono konomo mauba komoeno sa꞉ba꞉ni kalili hopo habanapa꞉tamo na꞉nehaminahala꞉la꞉!” \p \v 2 Ba꞉bema꞉ doponomo nopodawate tote ebeno kalili hopo habamo da꞉nehaminui, ba꞉ba tetelo puya꞉te Hiya꞉nomo Holoholo Ilina adikumilo ebeno kukala ibino apa꞉mo da꞉lawi, ba꞉bi tawakalubino apene kokonomo kumate ba ikuliho ibino temeteme konomoma꞉ ba꞉bo eda꞉halami. \p \v 3 Ba꞉bene eta nopodawate ebeno kalili hopo haboeno kehaha꞉ kolomamo da꞉nehaminui, ba꞉moe ba꞉ netewa kalilima꞉ ba eda꞉ kehaha꞉ kolomoeno beyate hoe lumagino hawima꞉ eda꞉te, ba꞉be beya ipuwalo da꞉ka꞉ka꞉halena ba꞉bi ilina hiliyonomate ba꞉ dito ha꞉lahuya꞉. \p \v 4 Ba꞉bene eta nopodawate ebeno kalili hopo haboeno hiya꞉hiya꞉ tuli ba꞉gala beya ma꞉pe hunamo da꞉nehaminahui, ba꞉moe ba꞉ netewa-kapiya kalilima꞉ ba eda꞉ tawakalubino niho beyate hawinomoma꞉ ba꞉bo eda꞉halami. \v 5 Ba꞉bema꞉ hopo konomoeno beya namutudawama꞉ deda꞉na, ba꞉be nopodawate tabo Kodawatamo da꞉goi, na Yonete ba꞉ma ka꞉na ulimo, “Hido-talona Dawa, hopo haba tupuimihino ama꞉ dopamo nemedenama꞉ta, ba꞉gala ba꞉ma tetelo ama꞉ bemedenata! Hibila, amia꞉no helo ipuwalo hopo habanapa꞉tamo kebe komokomo dododila꞉ ba꞉bi komo ba꞉ tuputupunomola, \v 6 mabu iba꞉te amia꞉no ukui hawakalimipi ba꞉gala komo hibima꞉ midipi ba anakapulame ibino hawiti hakamo a꞉ka꞉ka꞉la꞉halamiya꞉. Ba꞉be mabuma꞉ ama꞉le iba꞉tamo hawi bikalama꞉ta, iyo, iba꞉te da꞉nihomena꞉ ibino kuba ododili mabuma꞉ modobo huiya ba꞉bo kuwatema꞉na꞉.” \p \v 7 Ba꞉bene puya꞉te dopamo Ya꞉suku mabuma꞉ da꞉ha꞉lahuya꞉, nale ba꞉bi tawakalubino tabo madodote Godoko owatidoloeno patapata ipuwane duluhukui ba꞉ma ka꞉na ulimo, “Kodawa Godo, ama꞉ ba꞉ Helonomodawalata! Amia꞉no ododili komo ba꞉ tuputupu hibinomola!” \p \v 8 Ba꞉bene eta nopodawate ebeno kalili hegela hunamo da꞉nehaminui, ba꞉moe ba꞉ netewa-netewa kalilima꞉ ba eda꞉ hegelate koenomoma꞉ eda꞉lo hopo habanapa꞉tamo konomo temeteme ba꞉bo ikalami. \v 9 Ba꞉bema꞉ iba꞉te hegeloeno ko temeteme ipuwalo ba emedena ba꞉bo iya꞉tawahuya꞉, ibino hiya꞉hiya꞉ koko temeteme komate Godogodone ikulihuya꞉. Ba꞉be mabuma꞉ iba꞉te mauba ipuwalo ebeno mahilo komoma꞉ kubakuba tabo bolamagimiya꞉, huiyatiya ibi ubihinola ibino kuba ododili ipuwane ebetamo ohobila꞉hate ebe kawagaminama꞉. \p \v 10-11 Ba꞉bene eta nopodawate ebeno kalili Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno ko gawadubu luta baha꞉mo da꞉nehaminui, ba꞉moe ba꞉ paibo kalilima꞉ edi. Ba꞉bema꞉ ba꞉be Kubadawoeno hopote dunomoma꞉ dedi, ba꞉ba tetelo hopo habanapino koko kumoeno temeteme mabuma꞉ iba꞉te ibino ma꞉lapila ba aliwatahale, Hunu Habalo demedena ba꞉be Kodawa Godokono komoma꞉ kubakuba tabonomo ga꞉late, iba꞉te ubiha꞉ma꞉ ba꞉bo eda꞉huya꞉ ibino kuba ododili komone ebetamo ohobila꞉ma꞉. \p \v 12 Ba꞉bene eta nopodawate ebeno kalili Yupala꞉itisi ko tuli hunamo da꞉nehaminui, ba꞉moe ba꞉ sikisi kalilima꞉ ba eda꞉ ba꞉be tulino beyate a꞉pa꞉hoenomo ba꞉ dito a꞉pa꞉hoi. Ba꞉be mabuma꞉ hegelate da꞉puluhukunako ba꞉be hapulu demedehona, komo koko gawadubate ba꞉be tulino gagale hakado pelamiya꞉ komo hopo habanapa꞉go kopalaholohoma꞉. \v 13 Ba꞉ba tetelo na Yonete kuba gobogobo netewa-kapiyate talotaloeno holoholamo ba ikulita ba꞉bo ulamimo, etate Konomo Pahiyoeno tabo ipuwane uluhukuti, ba꞉gala etate Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno tabo ipuwane kuluhukuti, ba꞉gala etate Godokono mahilamo Ha꞉da Amiho Tabo Olamagidawoeno tabo ipuwane akuluhukui. \v 14 Hibila, ibi ba꞉ Saitanakono komo kuba gobogobola. Iyo, iba꞉godolo ebeno helote itana ebeno hanohano komo kododilima꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te hopo haba konomamo kotolamema꞉na꞉, hiya꞉hiya꞉ hopoeno koko gawadubu hiliyonomo kapiya baha꞉mo magahelete, iba꞉te Helonomodawa Godokono Ko Hegelalo etapa꞉te etapa꞉go kalaholohoma꞉. \p \v 15 Ba꞉be mabuma꞉ Kodawa Ya꞉suti ebeno tawakaluba꞉tamo ba꞉ma ka꞉na goita, “Mu numitota꞉la꞉! La꞉le iya꞉tawaha꞉ tetelo nale la꞉tamo kopema꞉nemo, pilo dubuti tawakalubino ilina uwatema꞉ keba ka꞉na ka꞉penako ba꞉ba ka꞉na. Ba꞉bema꞉ pote naeno pe komoma꞉ uliholo demedena ebete na꞉kalakalamene, mabu pilo dawate ebeno hidohido kaliko a꞉kuwata꞉mene, ba꞉bene ebete tawakalubino holoholo hapulu kikipuiya a꞉kapata꞉mene.” \p \v 16 Ba꞉ba tetelo Saitanakono netewa-kapiya kuba gobogobate hopo habanapino koko gawadubu hiliyonomo ibino alaholoho habamo dito magaheliya꞉, ba꞉be haboeno mahilo Yu tawakalubino tabamo ba꞉ Amagedonela. \p \v 17 Ba꞉bene eta nopodawate ebeno kalili alomo hunamo da꞉nehaminui, ba꞉moe ba꞉ sa꞉ba꞉ni kalilima꞉ edi. Ba꞉bema꞉ Godoko Adikumino Hiya꞉ Genamalo ditana, ba꞉be Ko Gawadubu luta bahini tabo madodote ibulunomo ba꞉ma ka꞉na uluhukui, “Ba꞉ba꞉la, naeno oko komo ba꞉ a꞉wibo!” \v 18 Ba꞉ba tetelo alomoeno hiya꞉hiya꞉ ga꞉lawatahale komo ba꞉gala hegela a꞉la꞉wa꞉hiyahale komate ikulihuya꞉, ba꞉bene konomo wima꞉la꞉te hopo habamo pi. Ba꞉ hibila, Godote tawakalubi ododiliti ibi hopo habamo da꞉miya꞉tiya꞉, ba꞉ba tetene tupuimiti ba꞉ma teta꞉mo puluhuku, iba꞉te ba꞉bako wima꞉la꞉ kuminakuiha꞉ mabu ba꞉be wima꞉la꞉ helonomola. \v 19 Ba꞉be mabuma꞉ Ba꞉baloni ko habate netewa-kapiya teta꞉mo hiya꞉hiya꞉ bola꞉la꞉halete, ba꞉bene komo hopoeno koko habate atumu dito kakubakubahuya꞉. Ba꞉ ba꞉ba ka꞉na Godote Ba꞉baloni habanapino koko kuba ododili komokomo ba emalagidole, ebete huiya iba꞉tamo dito ikalami, iyo, ibi hiliyonomate Godokono konomo mauba komoeno kalili ba niho ba꞉bo upula꞉diguya꞉. \v 20 Ba꞉bene hopo haba konomoeno hunuhununomo haka hiliyonomate wibohonomo ba wiboho, atu tetelo kehaha꞉ kolomolo da꞉pola꞉na ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ hopo hiliyonomate beya ipuwamo dito ululadigahaliya꞉. \v 21 Ba꞉gala koko nakola huiya wegola kikipate hopo habanapa꞉tamo konomamo alomo hununi doi, ba꞉bi wegola kikipoeno menemene ba꞉ 50 kilogalamala. Ba꞉ hibila, ba꞉be hiya꞉nomo wegola mabuma꞉ tawakalubino temetemete kubanomoma꞉ ba eda꞉, iba꞉te maubahalete Godokono komoma꞉ kubakuba tabo ba꞉bo ga꞉luya꞉. \c 17 \s1 Dubu Bilibili Kamena Ba꞉gala Hiya꞉nomo Holoholo Ilina Ibino Komo \p \v 1 Ba꞉ba tetelo Godokono konomo mauba kalila꞉go nopopi sa꞉ba꞉ni ipuwalo etate na Yonetamo pete natamo tabo ba꞉ma ka꞉na pegoi, “Ama꞉le eta komo umima꞉ mamo na꞉pa꞉. Nale ama꞉ kiya꞉tumima꞉nemata, Godote Dubu Bilibili Kamenatamo ebeno kuba huiya keba ka꞉na na꞉kikamemene. Ba꞉be Kamenoeno komo ama꞉ na꞉puma꞉, ebe ba꞉ tawakaluba꞉te hiya꞉hiya꞉ koko tuli tametamelo dododiya꞉ ba꞉be konomo awagaha habala. \v 2 Ba꞉ hibila, hopo haboeno koko gawadubate ba꞉be Kamenatamo pelamenakuya꞉, hiya꞉hiya꞉ tetelo iba꞉te eba꞉go kapiyama꞉ ba peda꞉ha ibino kateneno kuba ubi komokomo ba꞉bo kopododilinakoma꞉. Iyo, hopo habanapa꞉te eba꞉go kapiyama꞉ da꞉peda꞉hanakui iba꞉te ba꞉bo daedaeholenakuya꞉, dubate gamoda konomamo da꞉nihonaka ba꞉ba ka꞉na.” \p \v 3 Ba꞉bene nopodawate Godokono Gobogoboeno heloamo na dito hopamo da꞉magatani, ba꞉ba tetelo nale ba꞉be Kamenate Hiya꞉nomo Hawihawi Ilina hunulu lutalo ba꞉bo numimo. Ba꞉be Hawihawi Ilinoeno komo ba꞉ma ka꞉nala, ebe sa꞉ba꞉ni watagoenola ba꞉gala ta꞉ni kalitagoenola, ba꞉gala ebete ebeno ape hunamo Godoko iduduputimino mahilo hiliyonomo ya꞉lo a꞉miya꞉teholiya꞉. \v 4 Ba꞉bene ebe hunulu da꞉luti, ba꞉be Kamena hawihawi kaliko pupulila, ko gawa kamenate ilina keba ka꞉na ka꞉pupulinako ba꞉ba ka꞉na, ba꞉gala ebeno kokobelo hiya꞉hiya꞉ golodo ba꞉gala hidohido a꞉la꞉mina nakola ba꞉gala nehe tulikahula na꞉pola꞉ma꞉nui. Ba꞉bene ebeno kokotolo ditanui nale ba꞉be golodo kalili ba꞉bo umimo, ba꞉be kalili ba꞉ ebeno kateneno hiya꞉hiya꞉ kuba ubi komo ba꞉gala dalowa꞉ ubi komo tabonomola. \v 5 Ba꞉bema꞉ ebete ebeno wato kala꞉mo ebeno mahilo ya꞉lo a꞉miya꞉tiya꞉ ba꞉ma ka꞉na, “Na ba꞉ Ba꞉baloni ko habala, naeno helo konomola!” Ba꞉gala ebete ba꞉be mahiloeno ipuwa hawakalimiti gala ba꞉ma ka꞉na kamiya꞉tiya꞉, “Na ba꞉ dubu bilibili kamenakamenoeno Menokola, ba꞉bene nagodone kateneno hiya꞉hiya꞉ kuba ubi komo hiliyonomate ikulihonaka!” \p \v 6 Ba꞉bene nale ba꞉be Kamenoeno komo gala da꞉kumimo ba꞉moe komo ba꞉bo iya꞉tawuimo, tawakaluba꞉te Ya꞉suku ta꞉matapi ipuwalo pui kanakapulamenakui, ebete ba꞉bi hibima꞉ midipino hawi da꞉nihonakui daedaema꞉ ba꞉bema꞉ edi, lumagiti gamoda konomamo da꞉ninako ba꞉ba ka꞉na. \p Ba꞉ hibila, nale ba꞉be Kamenoeno komokomo dulamimo ba꞉bema꞉ konomamo hanohanutimo. \v 7 Ba꞉bene nopodawate natamo na꞉goi, “Ama꞉ bada mabuma꞉ ka꞉hanohanuta? Ba꞉moe Kamenoeno ipuwa komo nale ama꞉ kiya꞉tumima꞉nemata, ba꞉gala kebe ilinate ebe dagatanako ba꞉be sa꞉ba꞉ni watagoeno ba꞉gala ta꞉ni kalitagoeno Ilinoeno komo atumu kakiya꞉tumima꞉nemata. \v 8 Ba꞉be Hawihawi Ilinate hopo habalo dopamo emedenami huiyatiya ka꞉lo ba꞉bolo kalutaha꞉. Tete tatalila ebete Du Bobo Konomo ipuwane gala da꞉kamahigamene hopo habanapa꞉tamo ebeno ka꞉ka꞉go hawakala ba꞉bo kopuluhukuma꞉ne, mabu Godote ubi ya꞉lo ihatiya꞉ hopoeno kuititi tetelo ebe hibilo kokubahimima꞉. Huiyatiya Godote ebe kubahimihino, dopamo hibima꞉ midiha꞉pa꞉te ba꞉be Ilinoeno komoma꞉ konomamo kohanohanohoma꞉na꞉, mabu ebete dopamo emedenami, ba꞉bene ebeno komo da꞉wibui huiyatiya iba꞉tamo gala na꞉kuluhukuna. Ba꞉bema꞉ ba꞉moe komo ba꞉ hibila, Godote hopo haba ododihino ebeno tuputupupino mahilo Ka꞉ka꞉ Bukamo dopamo da꞉miya꞉telamiya꞉, Hawihawi Ilina adikumipino mahilote ba꞉be Bukalo a꞉kapola꞉lama꞉namena꞉. \p \v 9 “Ama꞉ nulia꞉, ba꞉moe ba꞉ mulu emalagidolo komola. Hawihawi Ilinoeno sa꞉ba꞉ni wato ba꞉ sa꞉ba꞉ni hakala, hopo habanapa꞉te ba꞉bi haka hunamo ibino ko haba ya꞉lo ododiti, ba꞉ma tetelo Dubu Bilibili Kamenate ba꞉bi haka hunulu luta. Ba꞉gala sa꞉ba꞉ni watoeno eta ipuwa ba꞉ma ka꞉nala, ibi ba꞉ sa꞉ba꞉ni koko gawadubula. \v 10 Ba꞉moi sa꞉ba꞉ni koko gawadubu ipuwalo paibate ya꞉lo a꞉wibuya꞉, huiyatiya ba꞉ma tetelo etate hopo habalo bemedena ba꞉gala etate galane kakapuluhukuma꞉ne, ba꞉bene ba꞉be kuititidawate da꞉pemene ebeno ko gawadubu komote tete nanekelelo kitanama꞉ne. \v 11 Ba꞉ hibila, kebe dawate dopamo da꞉hoi ba꞉be Hawihawi Ilinate gala da꞉ka-uluhukumini, ebeno ko gawadubu komote ba itana ebete naba a꞉iti tetedawama꞉ keda꞉ma꞉ne. Ebete dopamo ba emedena dopo sa꞉ba꞉ni koko gawadubu ipuwalo etama꞉ eda꞉nami, huiyatiya ka꞉lo ebe hopo habalo kalutaha꞉. Ba꞉bema꞉ hibila, ebete ebeno atu ko gawadubu haba lawema꞉ gala kakamahigama꞉ne, ba꞉bene hopoeno kuititi tetelo Godote ebe dito kokubahimima꞉ne. \p \v 12 “Ba꞉gala eta komo. Ama꞉le dulama꞉ ba꞉bi ta꞉ni kalita ba꞉ komo ta꞉ni hopoeno koko gawadubula, iba꞉te tete tatalila Hawihawi Ilinago helo kolawema꞉na꞉ iba꞉te eba꞉go kapimilo hopo habanapino kokopima꞉ keda꞉hama꞉. Ba꞉ hibila, Godote iba꞉tamo tete nanekele kikalamema꞉ne, iba꞉te ibino koko gawadubuino habalo ba pola꞉na \v 13 Hawihawi Ilinago ukui kapiyama꞉ eda꞉hate ebeno hiya꞉hiya꞉ ubi komamo ba꞉bo kopapamila꞉hama꞉na꞉. \v 14 Ba꞉bema꞉ iba꞉te ibino alaholohopi hiliyonomago kapiyuilamete Sipi-goe Deha꞉potago ba palaholoho, ebete huiyatiya ibino wato kikipo dito kolawema꞉ne mabu hopo habanapino hiliyonomo kokopi ba꞉gala gawadubu ipuwalo ebe kapiya ba꞉ Kodawanomola, iyo, ebe kapiya ba꞉ Ko Gawadubula! Ba꞉be mabuma꞉ ebete ya꞉lo tetelo pui ebeno hibi ta꞉matapima꞉ keda꞉hanama꞉ da꞉ka꞉lamiholiya꞉, ba꞉bi hibima꞉ midipa꞉te atumu wato kikipo hibilo kakalawema꞉na꞉.” \p \v 15 Ba꞉bene Godokono nopodawate natamo eta tabo ba꞉ma ka꞉na goi, “Ama꞉le ka꞉ma꞉ dulama꞉ ba꞉bi koko hiya꞉hiya꞉ tulino komo ba꞉ma ka꞉nala. Dubu Bilibili Kamenoeno ko habate ba꞉bi tuli tametamelo itana, ba꞉bema꞉ ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ tuli ba꞉ hopo haba konomoeno hiliyonomo hiya꞉hiya꞉ tawakalubila ba꞉gala ba꞉bi tawakalubino hiya꞉hiya꞉ hopola ba꞉gala ba꞉bi tawakalubino hiya꞉hiya꞉ tabo ga꞉la kapiyuimila. \v 16 Ba꞉gala Hawihawi Ilinoeno ta꞉ni kalita ama꞉le dulama꞉ ba꞉bi koko gawadubuino komo ba꞉ma ka꞉nala. Iba꞉te Hawihawi Ilinago Dubu Bilibili Kamenatamo konomamo ba maubahale ebeno kaliko pipikulamelemete, ebeno ilina ba꞉gala mani ebegodone heloamo uwatemete, ba꞉bene ebe danakapumimina꞉ ebeno katene nalemete ebe koa꞉mo dito ka꞉da꞉nama꞉na꞉. \v 17 Ba꞉ hibila, Godote dopamo kebe ubi komo kihatiya꞉ ebete ba꞉be ukui koko gawadubuino tepo ipuwamo dihatemene, ba꞉bema꞉ iba꞉te ibino ukui kapiyama꞉ eda꞉hate Hawihawi Ilinatamo kopapamila꞉hama꞉na꞉, ebete ibi ipuwado ebeno ubi komokomo hopo habanapa꞉tamo kopododilima꞉. Ba꞉bene Godote dopamo kebe komate ikulihoma꞉ da꞉goiya꞉, ba꞉bi hiliyonomo komate hibilo ikulihote da꞉wibohomena꞉, ba꞉bi koko gawadubuino helote ba꞉be atu teteno kuitita꞉mo kanuluhukuti ba꞉bo kakaniwibohoma꞉na꞉. \v 18 Ba꞉gala eta kapiya komo ba꞉ma ka꞉nala. Ama꞉le duma꞉ ba꞉be Dubu Bilibili Kamena, ebe ba꞉ hopo haboeno konomo awagaha habala, komo hiya꞉hiya꞉ hopoeno koko gawadubu hiliyonomate ba꞉be haboeno Ko Gawadubuino hiya꞉hiya꞉ ubi komamo a꞉papamila꞉halenaka.” \c 18 \s1 Godote Ba꞉baloni Ko Habatamo Kuba Huiya Ikame Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale Godokono eta nopodawate Hunu Habane pihitigutalo ba꞉bo umimo, ebeno helo konomola ba꞉gala ebeno alote hopo haba konomo a꞉la꞉minahui. \v 2 Ba꞉bene ebete ebeno tabo madodo hunamo adipatelo na꞉goi, “Ba꞉baloni haba konomo niliya, mabu Godokono mauba ipuwalo ebe ba꞉ a꞉kubadiga! Numa꞉la꞉, ba꞉ma tetelo tawakaluba꞉te ebe ipuwalo kemedenaha꞉, huiyatiya kubakuba gobogobo hiliyonomo ba꞉gala katene ababale da꞉nalenaka ba꞉bakobako holahola hiliyonomo, ibi kapiyate ba꞉bolo ba꞉pola꞉na! \v 3 Hiya꞉hiya꞉ hoponapi hiliyonomate Ba꞉balonigodone kateneno kuba ododili komoeno ukui duwatenakui, ba꞉bema꞉ ebeno kuba ododili komo ba꞉ gamoda niho komo huiyala, iyo, puya꞉te Ba꞉balonino ododili ipuwamo da꞉nepalaganakui iba꞉te dito nedaedaeholenakuya꞉. Ba꞉bene hopo haboeno koko gawadubate atumu ibino kateneno ubi ipuwalo ebetamo pelamenakuya꞉, dubate dubu bilibili kamenatamo keba ka꞉na ka꞉pelamenaka ba꞉ba ka꞉na, ba꞉gala hopo haboeno koko bisnisi ododilipa꞉te atumu ba꞉be haboeno kateneno ubi gabodo ebetamo pelamenakuya꞉ ibino ilina konomamo eba꞉go kopedogodoguilamema꞉.” \p \v 4 Ba꞉ba tetelo Godokono tabo madodote Hunu Habane pitalo na Yonete ba꞉ma ka꞉na ulimo, \b \q1 “Naeno tawakaluba꞉la꞉, \q2 wadiyala la꞉ Ba꞉baloni haba ipuwane nikula꞉la꞉! \q1 Na ubihinola la꞉ ebeno kuba ododili komago \q2 kapiyama꞉ eda꞉ha, \q1 iyo, na ubihinola la꞉ ebeno kuba ododili mabuma꞉ \q2 huiya eba꞉go uwate! \q1 \v 5 Ba꞉ hibila, ebeno kuba ododili komate \q2 hiliyonomoma꞉ eda꞉hamiya꞉, \q1 ba꞉bi kubate eta hunamo eta hunamo ba podolo \q2 naeno Hunu Haba ba꞉ a꞉pologi, \q1 ba꞉bema꞉ na Godote ebeno ododili komo ba emalagidoleme \q2 huiya ebetamo hibilo kikamema꞉nemo.” \b \p \v 6 Ba꞉bene Godote tabo gala ba kagoita na Yonete ba꞉ma ka꞉na kulimo, \b \q1 “Wadiyala la꞉ Ba꞉baloni habatamo \q2 ebeno kuba huiya nikama꞉la꞉, \q1 ebete komopa꞉tamo temeteme \q2 keba ka꞉na kikalamenakui ba꞉ba ka꞉na, \q1 ba꞉bene la꞉le ebeno dopo huiya modobolo dikamema, \q2 wadiyala la꞉ ebetamo eta tetelo \q2 gala konomamo na꞉kikamiya꞉la꞉! \q1 Ba꞉gala ebete komo tawakalubi \q2 kokubahilamema꞉ da꞉hiduimiya꞉, \q1 wadiyala la꞉ ba꞉be helo gamoda kalili lawete, \q2 huiyatiya ebetamo nikamiya꞉la꞉ ebete konima꞉, \q1 ba꞉bene ebete ba꞉be kalili da꞉nimini, \q2 wadiyala la꞉ eta tetelo gala na꞉kikamiya꞉la꞉, \q2 ebete daedaema꞉ eda꞉te kubanomoma꞉ keda꞉ma꞉! \b \q1 \v 7 “Ebete ha꞉kiya ebe awagaminalo ilina \q2 keba ka꞉na ka꞉dogodoguilamenami, \q1 wadiyala la꞉ ba꞉bako dogodogo temeteme \q2 ebetamo nikamehala꞉, \q1 mabu ebete ebeno tepo ipuwalo na꞉goena, \q2 ‘Na modobola, na ba꞉ hopo haboeno Ko Gawa Kamenala! \q1 Ba꞉gala na hamoleha꞉, na dubu bilibila꞉godawala, \q2 na emedena tetelo ihi komo a꞉kiya꞉tawanamo!’ \b \q1 \v 8 “Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, ebeno awagaha mabuma꞉ \q2 ebete kapiya hegelalo na Kodawa Godogodone \q2 temeteme hiliyonomo kuwatema꞉ne! \q1 Iyo, na ba꞉ Helodawanomola, \q2 ba꞉bema꞉ nale ebeno komo ba anagilameleme \q1 ebetamo tawetawe komo ba꞉gala ihi komo \q2 ba꞉gala baa꞉ha꞉ komo ikamehote \q2 koe ba꞉bo kopoemema꞉nemo ebete koelo kowoema꞉!” \b \p \v 9 Hibila, Godote Ba꞉baloni habatamo kuba huiya dikamehomene, ba꞉ba tetelo hopo habanapino koko gawadubate ebe koelo ba woita dumimina꞉ iba꞉te ebe ba꞉bo kola꞉mema꞉na꞉, iyo, iba꞉te ibino kateneno kuba ubi gabodo eba꞉go kapiyama꞉ eda꞉halo kuba komokomo dododilinakui, ba꞉bema꞉ iba꞉te ba꞉be koe ahuta umilo dito kihimitama꞉na꞉. \v 10 Ba꞉ba tetelo iba꞉te atu kuba huiya lawema꞉ ba toletoleho muhuluni putitatate ba꞉ma ka꞉na kopega꞉lama꞉na꞉, “Ba꞉baloni haba konomo, ama꞉ niliya! Dopamo ama꞉ helonomoma꞉ eda꞉nama꞉ta, huiyatiya Godote ama꞉tamo huiya ba ikame ama꞉ ba꞉ a꞉kubadigata!” \p \v 11 Ba꞉bema꞉ koko bisnisi ododilipa꞉te atumu ebe la꞉melo kihimitama꞉na꞉ mabu hopo habanapa꞉te ibino kolowami ilina gala a꞉kuwatenakamena꞉. \v 12 Iyo, ibino golodo ba꞉gala siliba mani, ibino hidohido a꞉la꞉mina nakola ba꞉gala nehe ilina, ibino hidohido keyakeya ba꞉gala hawihawi pupulino ilina, ibino hiya꞉hiya꞉ kodakodanomo keha ba꞉gala hidohido nibo keha, iba꞉te ba꞉moi ilina hiliyonomo gala a꞉kakolowamiholenakamena꞉. Ba꞉gala iba꞉te ba꞉bakobako hidohido kehamo ba꞉gala auli ilinamo ba꞉gala goegoeno kalitamo ba꞉gala keyakeyanomo nakolamo dododilina, ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ huiya kokonomo ilina iba꞉te atumu gala a꞉kakolowamiholenakamena꞉. \v 13 Ba꞉gala ibino hiliyonomo hiya꞉hiya꞉ hido nibo papateho ilina, ibino gala꞉ipi gao beya ba꞉gala olibi kikipoeno gadi ihi, ibino palawa baa꞉ ba꞉gala witi-laisa, ibino kau-goegoe ba꞉gala sipi-goegoe, ibino oso-goegoe ba꞉gala osago da꞉wapata꞉lamenaka ba꞉bi sa꞉liyote-boge, ibino huiyaha꞉ okopi mana꞉mo ba꞉gala alaholo komamo duwatenaka, ba꞉moi hiya꞉hiya꞉ ilina ba꞉gala tawakalubi iba꞉te atumu hibinomolo gala a꞉kakolowamiholenakamena꞉. \p \v 14 Ba꞉bema꞉ ba꞉bi koko bisnisi ododilipa꞉te Ba꞉baloni habatamo koga꞉lama꞉na꞉, “Ama꞉ kateneno ubi komamo da꞉dogodoguilamenama꞉, ba꞉bi hidohido ilina hiliyonomate ama꞉godone ba꞉ alatidihola꞉. Ba꞉ hibila, ama꞉ emedena emedena tetelo genamoeno hidohido a꞉la꞉mina ilina ba꞉gala gadigadi ilina gala a꞉kulamenakamena꞉ta!” \v 15 Iyo, Godote Ba꞉baloni habatamo kuba huiya dikamehomene, kebe dubate ibino oko owati ipuwalo eba꞉go koko ilina da꞉dogodoguilamenama꞉, ba꞉ba꞉te atu kuba huiya lawema꞉ ba toletoleho muhuluni putitatate ebe mabuma꞉ ba꞉bo kihimitama꞉na꞉. Iba꞉te ebe la꞉melo \v 16 ba꞉ma ka꞉na koga꞉lama꞉na꞉, “Ba꞉moe konomo haba niliya! Dopamo ebete hidohido keyakeya ba꞉gala hawihawi kaliko bepupulinakui, ba꞉bene ebeno kokobelo hiya꞉hiya꞉ golodo ba꞉gala hidohido a꞉la꞉mina nakola ba꞉gala nehe tulikahula na꞉pola꞉ma꞉nami, \v 17 huiyatiya Godote ebetamo huiya ba ikame ebeno dogodogo ilina hiliyonomate ba꞉ dito wibadigahama꞉!” \p Ba꞉gala atu tetelo koko bogeno namutulubi ba꞉gala ibino okopi ba꞉gala puya꞉te kehaha꞉ kolomolo bisnisi oko owatima꞉ hiya꞉hiya꞉ da꞉wapata꞉lamena, ibi hiliyonomate muhuluni putitatate \v 18 ko habate koelo ba woita da꞉pumimina꞉ ba꞉bo kihimitama꞉na꞉. Iba꞉te koe ahuta umilo ba꞉ma ka꞉na koga꞉lama꞉na꞉, “Ba꞉moe konomo haboeno helote dopamo ditanami bada konomola꞉ka꞉! Ba꞉ba tetelo eta ba꞉bako holoholo habate kitanamiha꞉!” \v 19 Ba꞉bene iba꞉te ibino tepo menemene kohawakalimima꞉ hakoeno puhulu ibino watamo iya꞉hekeholete Ba꞉baloni la꞉melo gala kakaga꞉lama꞉na꞉, “Ba꞉moe konomo haba niliya! Dopamo kehaha꞉ kolomolo da꞉wapata꞉lamenama꞉, ba꞉bi koko bogeno namutulubi hiliyonomate ebegodolo dogodogopima꞉ eda꞉hanama꞉, huiyatiya Godote ebetamo huiya ba ikame ebeno ilina hiliyonomate ba꞉ dito wibadigahama꞉!” \p \v 20 Ba꞉bema꞉ na Yonete eta tabo ba꞉ma ka꞉na kulimo, “Godokono Hunu Habalo demedehona ba꞉gala ebeno oelamepi dubu ba꞉gala ebeno ukui hawakalimipi ba꞉gala ebeno komo tawakalubi hiliyonomo, wadiyala la꞉ na꞉kalakalahala꞉ mabu Ba꞉baloni habate ba꞉ a꞉kubadiga! Iyo, ebete la꞉tamo koko temeteme dikalamenakui, ba꞉be mabuma꞉ Godote ebetamo huiya ba꞉ ikame!” \p \v 21 Ba꞉ba tetelo nale eta helonomo nopodawa ba꞉bo umimo, ebete menemenenomo nakola lawete kehaha꞉ kolomamo ba a꞉da꞉na na꞉goi, “Godote ba꞉ma ka꞉na ebeno mauba ipuwalo Ba꞉baloni ko haba ba kubahimi hopamo da꞉pa꞉da꞉namene, tawakaluba꞉te ebe gala a꞉kuminakamena꞉. \v 22-23 Iyo, Ba꞉baloni, amia꞉no kuba huiyate hibinomolo ba꞉ a꞉puluhuku, mabu hopo haboeno dogodogopi ipuwalo amia꞉no bisnisi ododilipa꞉te dopopinomoma꞉ ba eda꞉hana, ama꞉le amia꞉no giwali ododili komamo komo hoponapi hiliyonomo ha꞉da bamihoholamenama꞉ta! Ba꞉moe ba꞉be mabuma꞉ ama꞉ ipuwalo tawakaluba꞉te ohale alapiho komo ba꞉gala dolopo modoho diyamo gala a꞉kulia꞉mena꞉, ama꞉ ipuwalo atumu pa꞉lola꞉ diyamo ba꞉gala gebole diyamo gala a꞉kamahila꞉hala꞉mena꞉! Iyo, mulu okopi dubuino hiya꞉hiya꞉ komo ba꞉gala kamenakamenoeno baa꞉ hiduilame komo ba꞉bi okote ama꞉ ipuwalo kowibohoma꞉na꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉moi okoeno hiya꞉hiya꞉ diyamo atumu gala a꞉kapola꞉namena꞉! Ba꞉bene tawakaluba꞉te ama꞉ ipuwalo wuiki alo gala a꞉kuma꞉mena꞉, ba꞉gala kuhiti bohela꞉go kapiyama꞉ eda꞉ pokoeno kalakala komote gala a꞉kitanamene.” \fig Ba꞉baloni ko haboeno koko bogela|alt="Harbor scene" src="CN02006B.tif" size="span" loc="3/4 of page" copy="1978 David C. Cook Publishing Co." ref="18.12-17" \fig* \p \v 24 Ba꞉bema꞉ na Yonete goemo, Ba꞉baloni ko habate ba꞉moe gabodo Godogodone kuba huiya ba꞉ a꞉lawe, mabu ebe ipuwalo kuba ododilipa꞉te Godokono ukui hawakalimipi ba꞉gala ebeno komo tawakalubi anakapulamenakuya꞉, iyo, hopo haba konomolo iba꞉te kebe tuputupupi dito danakapulamenakui ba꞉bi tawakalubino hawiti ebe ipuwalo bitana. \c 19 \s1 Ba꞉baloni Haboeno Kuba Huiyoeno Komoma꞉ Hunu Habanapino Kalakala Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale Hunu Habalo tawakalubino kapiyuimi konomote kapimilo da꞉ga꞉lui ibino tabo madodo konomo ba꞉ma ka꞉na ulimo, “Godoko na꞉milimihala꞉! Ka꞉ka꞉ mula꞉ komote ebegodone nuluhukuna, ba꞉bene konomo awagaha komo ba꞉gala konomo helo komote ebegodolo ba꞉pola꞉na! \v 2 Ebeno ododili komo ba꞉ tuputupunomola! Ba꞉ma ka꞉na ebete Dubu Bilibili Kamenatamo kuba huiya hibinomolo ikame, mabu ba꞉be Ko Kamenate kateneno kuba ubi komamo hopo haba konomo ba kubahimina, ebeno mauba ipuwalo Godokono huiyaha꞉ okopi dito anakapulamenakui.” \p \v 3 Ba꞉bene hibima꞉ midipino kapiyuimi konomote ibulunomamo gala na꞉kaga꞉luya꞉, “Godoko na꞉milimihala꞉! Ba꞉baloni konomo habate koelo da꞉woena, ba꞉be ahutate emedena emedena tetelo hunamo bodolonamene!” \p \v 4 Ba꞉bene Godote ebeno Ko Gawadubu emede bahilo ba luta, ebe tametamelo da꞉pola꞉nui ba꞉bi 24 Watowatopi ba꞉gala netewa-netewa Hiya꞉nomo Nopopi, iba꞉te kapimilo ibino holoholo ebeno nato mabamo ba pemiya꞉te ebe adikumilo na꞉ga꞉luya꞉, “Ba꞉ba꞉la! Godoko na꞉milimihala꞉!” \s1 Sipi-Goe Deha꞉potoeno Kamena Lawe Poko \p \v 5 Ba꞉bema꞉ Godokono Ko Gawadubu luta bahini eta tabo madodote da꞉pi, nale ba꞉ma ka꞉na ulimo, “La꞉ puya꞉te aeno Godotamo papamila꞉halelo ebeno huiyaha꞉ oko dowatihonama, iyo, la꞉ kokopi ba꞉gala hegehegepi, wadiyala la꞉ hiliyonomate ebe nawagaminala꞉!” \p \v 6 Ba꞉bene tawakalubi mumulunomate kapimilo da꞉ga꞉luti ibino tabo madodo nale gala na꞉kulimo, ba꞉be tabo madodo ba꞉ helonomola, konomo beyate da꞉goenapenanako ba꞉gala alomote da꞉ga꞉lawatahale ba꞉bi kokonomo diyamo huiyala. Iba꞉te ba꞉ma ka꞉na ga꞉luya꞉, “Godoko na꞉milimihala꞉! Aeno Helonomo Kodawate Ko Gawadubuma꞉ eda꞉na! \v 7 Ba꞉bema꞉ wadiyala a hiliyonomate konomamo ba kalakalaha ebe hunamo kadipatiya꞉! Ba꞉ hibila, Sipi-goe Deha꞉potoeno Kamenate ya꞉lo hidote ibino kapiyama꞉ eda꞉ poko tete ba꞉ uluhuku, \v 8 ba꞉bene ba꞉be pokoeno komoma꞉ Godote hidohido a꞉la꞉mina kaliko keyakeyanomo ba꞉be Kamenatamo ba꞉ ikame.” Ba꞉ba tetelo na Yonete ba꞉moe komo iya꞉tawuimo, ba꞉bi pupulino ilina ba꞉ hibima꞉ midipino tuputupunomo ododili komokomola. \p \v 9 Ba꞉bema꞉ Godokono nopodawate natamo na꞉goi, “Ama꞉ Bukamo tabo ba꞉ma ka꞉na na꞉miya꞉ta꞉, Sipi-goe Deha꞉potote ebeno Kamenago kapiyama꞉ eda꞉ poko habamo kopelamema꞉ pui ka꞉ka꞉lamiholiya꞉, ba꞉bi tawakaluba꞉te na꞉kalakalahamena꞉!” Ba꞉bene nopodawate ebeno tabo moga꞉melo gala na꞉kagoi, “Ba꞉moe ba꞉ Godokono hibi tabola.” \p \v 10 Ba꞉bema꞉ nale ebe adikumima꞉ ebeno nato mabamo dito guimo, ebete huiyatiya natamo na꞉goi, “Ao, ama꞉ na akadikunama꞉la꞉! Na ba꞉ ama꞉ ba꞉gala komo hibima꞉ midipi ekaki huiyala, mabu na Godokono huiyaha꞉ okodawa etala, iyo, Ya꞉suti ebeno hibi komo da꞉hawakalimiya꞉, la꞉le ba꞉be komo kodakodalo keba ka꞉na ka꞉laweonama, na ba꞉ ba꞉ba ka꞉na kalawenamo. Ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉ Godoko kapiya nadikuma꞉.” Ba꞉ba tetelo na Yonete ba꞉moe komo iya꞉tawuimo, a hibima꞉ midipa꞉te Ya꞉sukunu hibi komo hawakalimima꞉ kebe tabo dolamagiminakoma꞉, ba꞉be tabo ba꞉ Godokono ukui hawakalimipa꞉te dopamo da꞉hawakaliminakui ba꞉be atu tabola. \s1 Kodawa Ba꞉gala Ebeno Keyakeya Oso-goe Ibino Komo \p \v 11 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, Hunu Haba a꞉hiya꞉mida ba itana nale keyakeya oso-goe ebeno namutudawate ebe hunulu lutalo ba꞉bo umimo. Ba꞉be oso-goe namutudawoeno mahilo ba꞉ Hibi Komo Hawakalimidawala, mabu ebete tuputupu gabodo tawakalubino komo ba anagilamelelamena kuba ododilipa꞉go ba꞉bo alaholohona. \v 12 Ebeno baiditi koe powamo ba wamoteme ebeno watolo hiliyonomo koko gawadubuino pake ilinate pola꞉ma꞉nui, ba꞉gala ebete ebeno apa꞉mo ebeno mahilo ya꞉lo a꞉miya꞉tiya꞉ huiyatiya eta dawate ba꞉be mahiloeno komo iya꞉tawaha꞉. \v 13 Ba꞉bene tawakaluba꞉te ebe da꞉ka꞉minaka ba꞉be mahilo ba꞉ Godokono Tabola, ba꞉gala ebete da꞉puli ba꞉be ga꞉ga꞉ kaliko hawa꞉goenola, ba꞉be hawi ba꞉ puya꞉te eba꞉go dalaholohona ba꞉bi dubuino hawila. \v 14 Ba꞉bema꞉ Hunu Habanapi alaholohopa꞉te hidohido keyakeya kaliko pupuliti ibino hiya꞉hiya꞉ kapiyuimi ipuwalo komo keyakeya oso-goegoe hunulu ba pola꞉na ba꞉be Kodawa ba꞉bo ta꞉matuya꞉. \v 15 Ba꞉bene ebeno tabo ipuwane giha giliti da꞉puluhukuna ebete ba꞉be gila꞉mo hiya꞉hiya꞉ hoponapi kanakapulamema꞉ne, ba꞉gala ibi ipuwalo puya꞉te ebetamo papamila꞉haleheno ebete auli kukamo ibi kubamo kalukulima꞉ne, iyo, ba꞉ba tetelo ebete hopo haboeno gala꞉ipi gao hiliyonomo uwateholete ihi adilutihoeno nakola bobo ipuwamo iya꞉hekete Helonomodawa Godokono konomo mauba komamo ibi ba꞉bo konimikimoelema꞉ne. \v 16 Ba꞉bene ebeno ga꞉ga꞉ kaliko hunamo ba꞉gala ebeno oke hunamo ebete ebeno mahilo kohawakalimima꞉ tabo ya꞉lo ba꞉ma ka꞉na miya꞉tiya꞉, “Hopo habanapino hiliyonomo kokopi ba꞉gala gawadubu ipuwalo na kapiya ba꞉ Kodawanomola, ba꞉gala na kapiya ba꞉ Ko Gawadubula!” \p \v 17 Ba꞉ba tetelo nale eta nopodawate hegela hunulu la꞉nalo ba꞉bo umimo, ba꞉bene ebete alomo hunudu da꞉puilahalenaka ba꞉bi holahola hiliyonomo ba ka꞉lami iba꞉tamo ibulunomo ba꞉ma ka꞉na goewatui, “La꞉ mamo na꞉pelama꞉la꞉, Godokono konomo pokoeno ilina kopenahama꞉! \v 18 Alaholoho ipuwalo da꞉ha꞉lahamena꞉, ba꞉bi koko gawadubuino katene ba꞉gala ibino alaholohopino katene, ba꞉gala alaholohopino komo watowatopino katene ba꞉gala ibino oso-goegoeno katene, wadiyala la꞉le ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ katene na꞉penaliya꞉la꞉! Iyo, puino ka꞉ka꞉te alaholoho ipuwalo da꞉wibohomena꞉, ba꞉bi koko tawakalubi ba꞉gala hegehege tawakalubi, mani oko dowatina ba꞉gala huiyaha꞉ oko dowatihona, wadiyala la꞉le pelamete ibi hiliyonomoeno katene na꞉pehawaminadigaliya꞉la꞉!” \p \v 19 Ba꞉bene nale Hiya꞉nomo Holoholo Ilina ba꞉gala hopo habanapino koko gawadubu ibino alaholohopi hiliyonomago, iba꞉te ba pekapiyuimita nale ba꞉bo ulamimo, iba꞉te ibino ubi tabo kapimilo ba꞉ma ka꞉na ihatiya꞉, iba꞉te oso-goe hunulu da꞉luti ba꞉be Kodawa ba꞉gala ebeno alaholohopi iba꞉go kalaholoma꞉. \v 20 Ba꞉bema꞉ alaholoho ipuwalo Hiya꞉nomo Holoholo Ilina ba꞉gala Godokono mahilamo Ha꞉da Amiho Tabo Olamagidawa, Kodawate ibi netewapi ka꞉ka꞉lo uwatelete Saitanakono Koe Bobamo dito niya꞉heki, ba꞉be Bobolo helonomo nibote patena. Hibila, dopamo ba꞉be Ha꞉da Amiho Tabo Olamagidawate Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno dopo hapulu koko hanohano komo dododilinakui, ebete ba꞉bi komamo hibima꞉ midiha꞉pi ha꞉da ba꞉bo amiholamenakui, iyo, puya꞉te Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno kukala uwatete ebeno ida꞉da꞉li dadikuminakui ba꞉bi tawakaluba꞉te ebeno kuba gabamo emogabuimi komamo dito gudinakuya꞉. \v 21 Ba꞉bema꞉ Kodawate oso-goe hunulu da꞉luti, ebeno tabone da꞉puluhukuna ba꞉be gila꞉mo ebete Hiya꞉nomo Holoholo Ilinoeno komo ta꞉matapi hiliyonomo dito anakapulami, ba꞉bene holahola hiliyonomate pelamete ba꞉bi alaholohopino ha꞉laha katene konomamo da꞉penali ba꞉bo wigulameholi. \c 20 \s1 Kapiya Taosene Gogoeno Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale Hunu Habane Godokono eta nopodawate pihitigutalo ba꞉bo umimo, ebeno kokotolo Du Bobo Konomoeno gigiho ki ba꞉gala konomo auli halete pola꞉ma꞉nui. \v 2-3 Ba꞉ba tetelo ebete Pahiya Konomo pelawa꞉digate auli hala꞉mo matuhumihote Du Bobo Konomo ipuwamo na꞉da꞉nate gigiho kia꞉mo ba꞉ dito kalapilui, ebete kapiya taosene gogo tetelo ba꞉bolo kemedenama꞉. Ba꞉bema꞉ kapiya taosene gogo ipuwalo Pahiyate hopo habanapi ha꞉da a꞉kamihoholama꞉mene, huiyatiya ba꞉be tete ga꞉ga꞉nomo da꞉wibomene, Godote ebe Du Bobo Konomo ipuwane uluhukutiti gopowahi tete ebetamo gala kakikamema꞉ne ebete tawakalubi ha꞉da kamiholamema꞉. Hibila, Pahiyoeno eta mahilo ba꞉ Kubadawala, ebete hopo tupuimi mabuni kaluino holoholamo duluhukuya꞉ ba꞉be dawala. \p \v 4 Ba꞉ba tetelo na Yonete komopa꞉te koko gawadubuino gagahidi bahilo ba pola꞉na ba꞉bo ulamimo, Godote iba꞉tamo helo ya꞉lo ikalamiya꞉ hopo habanapino komo kanagilamelelamema꞉. Ba꞉bene nale ba꞉moe komo iya꞉tawuimo, ba꞉bi tawakalubi ba꞉ puya꞉te Ya꞉sukunu komo hawakalimi mabuma꞉ ba꞉gala Godokono tabo olamagimi mabuma꞉ kuba ododilipa꞉te ibino ka꞉ka꞉ diya꞉hililamiya꞉ ba꞉bi ha꞉lahapino gobogobola. Ba꞉ba꞉te Hiya꞉nomo Holoholo Ilina ebeno ida꞉da꞉la꞉go adikulamema꞉ ubiha꞉ma꞉ eda꞉huya꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te ebeno kukala ibino wato kala꞉mo ba꞉gala kokotamo kuwatiya꞉ha꞉. Ba꞉be mabuma꞉ Godote ibi ka꞉ka꞉mo gala kawadiya꞉paa꞉latelete iba꞉tamo helo ba꞉bo ikalami, iba꞉te kapiya taosene gogo ipuwalo ebeno Oemedawa Kelisokoba꞉ koko gawadubuma꞉ keda꞉hanama꞉. \v 5 Ba꞉bene ba꞉moi ha꞉lahapa꞉te ka꞉ka꞉mo da꞉mahila꞉hali, ba꞉be komo ba꞉ Godokono dopo tetela ebete ha꞉lahapi ka꞉ka꞉mo wadiya꞉paa꞉latelema꞉. Ba꞉ hibila, kapiya taosene gogo tetete da꞉wibomene, ba꞉ba tetelo ebete komo ha꞉lahapi atumu ka꞉ka꞉mo gala kakawadiya꞉paa꞉latelema꞉ne. \v 6 Ba꞉bema꞉ puya꞉te Godokono ka꞉ka꞉mo dopamo da꞉mahila꞉halemena꞉, ba꞉bi tawakaluba꞉te konomamo kokalakalahama꞉na꞉, mabu hoe komoeno helote iba꞉tamo gala a꞉kitanamene, ba꞉bene iba꞉te kapiya taosene gogo ipuwalo Kelisokoba꞉ koko gawadubuma꞉ ba eda꞉hana ebe ba꞉gala Godoko badikulamenakomena꞉. \s1 Kodawate Saitanatamo Kuba Huiya Ikame Komo \p \v 7 Ba꞉bene kapiya taosene gogo tete da꞉wibomene, Godote Saitanako du genama ipuwane uluhukutiti ebetamo gopowahi tete ba ikame, \v 8 ebete hopo habanapino hiya꞉hiya꞉ hopamo gala katote ibi hiliyonomo ha꞉da ba namihoholame ba꞉bo konekapiyuilamema꞉ne iba꞉te Godokoba꞉ kalaholohoma꞉. Ba꞉ba tetelo Saitanate pui da꞉kapiyuilamemene ibino hiliyonomo hopo ipuwalo koko mahilo netewa ba꞉ Goga ba꞉gala Magogala, ibino alaholohopi dubu hiliyonomoma꞉ ba eda꞉ha lumagiti ka꞉lamihole modoboha꞉, iyo, ibi kehaha꞉ kolomoeno kulili keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉nala. \v 9 Ba꞉bene nale Yonete ba꞉bi alaholohopino komo ba꞉ma ka꞉na umimo, iba꞉te hopo haboeno hiya꞉hiya꞉ hapuni pelameholete, ba꞉bene kebe tawakalubi Godote malemalelo konomamo demalagidolena iba꞉te ba꞉bi tuputupupi kokubahilamema꞉ ibino ko haba ba꞉bo pegopa꞉miduya꞉. Ba꞉ba tetelo huiyatiya Godote konomo koe Hunu Habane da꞉poemi ibi hiliyonomo ba꞉bo kubahilami, \v 10 ba꞉bene pote ibi ha꞉da damiholami Godote ba꞉be Kubadawa heloamo lawa꞉digate Koe Bobamo dito na꞉da꞉nui, ba꞉be Koe Bobolo helonomo nibote patena. Ba꞉ hibila, Godote ebeno mahilamo Ha꞉da Amiho Tabo Olamagidawa ba꞉gala Hiya꞉nomo Holoholo Ilina atu Koe Bobamo ya꞉lo iya꞉hekiya꞉, ba꞉bene ba꞉ma tetene tupuimiti emedena emedena tetelo ba꞉bi netewa-kapiyate hegela du hiliyonomolo koko temetema꞉go bemedenamena꞉. \s1 Kodawate Hopo Habanapino Komo Danagilamelelamemene Ba꞉be Komo \p \v 11 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale Kodawate ebeno ko gawadubuino konomo keyakeya emede bahilo lutalo umimo. Ba꞉bene ebeno holoholo hapulu hopo haba ba꞉gala alomo iba꞉te ibino ilina hiliyonomago ha꞉kiya wibohuya꞉, ba꞉bema꞉ lumagiti ibi gala a꞉kulama꞉mene. \v 12 Ba꞉ba tetelo puya꞉te dopamo da꞉ha꞉lahuya꞉, nale ba꞉bi tawakalubi hiliyonomo, koko ba꞉gala hegehege atumu, iba꞉te Ko Gawadubuino luta bahi dopo hapulu la꞉mota꞉hanalo ba꞉bo ulamimo. Ba꞉bene nopopa꞉te komo buka ba a꞉hilame Kodawate ebeno Ka꞉ka꞉ Buka ba꞉bo a꞉hiya꞉midui, ba꞉bi buka ipuwamo ebete hopo habanapino ododili komokomo ya꞉lo a꞉miya꞉teholamiya꞉. Ba꞉be mabuma꞉ ebete hiliyonomo ha꞉lahapino komo ba꞉moi bukoeno komokomamo tuputupunomolo ba꞉bo anagilamelelami. \p \v 13 Ba꞉bene tawakalubi ipuwalo puya꞉te ibino ka꞉ka꞉ kehaha꞉ kolomolo datulateliya꞉ ba꞉gala puya꞉te Ha꞉lahapino Habamo dopamo da꞉nepalaguya꞉, ba꞉bi ha꞉lahapi hiliyonomate Ko Gawadubuino luta baha꞉mo pikulihote, ba꞉bene ebete ibino hiya꞉hiya꞉ ododili komo ba꞉bo anagilamelelami. \v 14 Ba꞉bema꞉ ba꞉be komo da꞉wibui Kodawate Ha꞉lahapino Haba kubahimima꞉ ba꞉be haba Saitanakono Koe Bobo ipuwamo dito na꞉da꞉nui, ba꞉be Koe Bobo ipuwalo netewa teteno hoe komote hibilo bitana, \v 15 ba꞉bene ha꞉lahapi hiliyonomo ipuwalo puino mahilo Ka꞉ka꞉ Bukalo pola꞉lama꞉naheno, ba꞉bi tawakalubi hiliyonomo Kodawate Saitanakono Koe Bobo ipuwamo atumu a꞉kaniya꞉heki. \c 21 \s1 Godokono Uli Hunu Haba Ba꞉gala Uli Hopo Haba Ibino Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nale uli Hunu Haba ba꞉gala uli hopo haba ba꞉bo ulamimo, mabu Godote dopamo dododiliya꞉ ba꞉be pakala Hunu Haba ba꞉gala pakala hopo haba iba꞉te a꞉wibuya꞉, ba꞉gala dopamo ditanami ba꞉be kehaha꞉ kolomote atumu kitanuiha꞉. \v 2 Ba꞉bene nale Godokono uli Yelusalema ko habate ebeno Hunu Habane ebegodone pihitigutalo ba꞉bo umimo, ba꞉be haba ba꞉ ebeno hido-talona habala. Iyo, ba꞉be uli Yelusalema haba a꞉la꞉minanomola, uli kamenate ebeno dubago kapiyama꞉ eda꞉ma꞉ poko tetelo hidohido a꞉la꞉mina kaliko keba ka꞉na ka꞉pupulinako ba꞉ba ka꞉na. \v 3 Ba꞉ba tetelo Godokono Ko Gawadubu luta bahini eta tabo madodote ibulu da꞉pi, nale ba꞉ma ka꞉na ulimo, “Mu numitota꞉la꞉, ba꞉ma tetene tupuimiti emedena emedena tetelo Godokono emede habate hopo habanapa꞉godolo bitama꞉namene, ba꞉bema꞉ iba꞉te ebe kapiya ba adikumina iba꞉te ebeno hibi tawakalubima꞉ beda꞉hanamena꞉. \v 4 Ba꞉bene iba꞉te kebe komokomoma꞉ dopamo dihiminakui Godote ba꞉bi komo ibino ukuini ba egebolelame ibino ihi baidi ba꞉bo kometeteholelamema꞉ne. Iyo, hoe komo ba꞉gala hoe lumagi la꞉me komo, tepo temeteme komo ba꞉gala ihi komo, ba꞉bi hiliyonomo pakala teteno menemene komo Godote ba upula꞉le tawakaluba꞉godone hibinomolo kowibohoma꞉na꞉.” \p \v 5 Ba꞉ba tetelo Kodawate ebeno Ko Gawadubu emede bahilo ba luta tabo ba꞉ma ka꞉na goi, “Mu numitota꞉la꞉, nale ka꞉lo pakala teteno hiliyonomo komokomo uliulinoma꞉ gala na꞉kamidilitamo!” \p Ba꞉bene Kodawate ebeno tabo moga꞉melo na Yonetamo na꞉kagoi, “Ba꞉moe tabo ba꞉ hibinomola, iyo, tawakaluba꞉te hibima꞉ na꞉mida꞉mena꞉, ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉ bukamo na꞉miya꞉ta꞉.” \v 6 Ba꞉bene ebete natamo gala na꞉kagoi, “Ba꞉ba꞉la, naeno oko hiliyonomo ba꞉ a꞉wiboha! Na ba꞉ Mabula ba꞉gala na ba꞉ Kuititila, iyo na ba꞉ Dopo Hapula ba꞉gala Gala Hapula! Ba꞉bema꞉ beya kapete pui dulamena, nale iba꞉tamo dito da꞉peka꞉ka꞉la꞉na ba꞉be beya huiyaheno kikalamema꞉nemo iba꞉te emedena emedena tetelo koka꞉ka꞉halenama꞉. \v 7 Ba꞉ hibila, puya꞉te ibino hibima꞉ midi ipuwalo wato kikipo da꞉lawemena꞉, ba꞉moi naeno hiliyonomo hidohido komate iba꞉godolo emedena tetelo ba꞉pola꞉namena꞉, ba꞉gala iba꞉te na ba adikunamena ibi naeno hibi gugudima꞉ beda꞉hanamena꞉. \v 8 Huiyatiya puya꞉te hibima꞉ midi ipuwane kuba ododilipino helo tolemete dalahutihuya꞉ ba꞉gala puya꞉te Ya꞉sugodone dohobila꞉haliya꞉, puya꞉te koko kuba ododili ipuwalo dalowa꞉pima꞉ deda꞉huya꞉ ba꞉gala komo tawakalubi dito danakapulamiya꞉, puya꞉te kamena pilo ba꞉gala dubu pilo ododilipima꞉ deda꞉huya꞉, puya꞉te giwali ododili ba꞉gala ida꞉da꞉li adikulame komo diya꞉tawahuya꞉, puya꞉te hiya꞉hiya꞉ ha꞉da amiho tabo da꞉ga꞉luya꞉, Godote ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ kuba ododilipi hiliyonomatamo huiya ba ikalame Saitanakono Koe Bobamo dito koniya꞉hekema꞉ne. Hibila, ba꞉be Koe Bobo ipuwane helonomo nibote patena, ba꞉bema꞉ ba꞉be Bobolo ba꞉bi tawakalubino netewa teteno hoe komote bitana.” \s1 Godokono Uli Yelusalema Ko Haboeno Komo \p \v 9 Ba꞉ba tetelo kebe sa꞉ba꞉ni nopopa꞉te Godokono koko sa꞉ba꞉ni temeteme kalili hopo habamo dopamo da꞉poelami, ibi ipuwalo kapiyate natamo pete ba꞉ma ka꞉na pegoi, “Mamo na꞉pa꞉, nale Sipi-goe Deha꞉potoeno uli Kamena ama꞉ komutuimima꞉nemata.” \v 10 Ba꞉bene ebete Godokono Gobogoboeno heloamo na magatanete hununomo hakamo da꞉nadipini, ba꞉ba tetelo Godokono uli Yelusalema ko habate ebeno Hunu Habane ebegodone pihitigutalo ebete na ba꞉bo mutuinami. \v 11 Ba꞉be habate Godokono alo konomago itanui, ba꞉bema꞉ ebeno hido a꞉la꞉mina komo ba꞉ huiya konomo gedo nakola hegeloeno alote keba ka꞉na ka꞉la꞉minutanako ba꞉ba ka꞉na. \v 12 Ba꞉be haboeno kala konomola ba꞉gala hununomola, ba꞉bene 12 gigiho tetelo Godokono 12 nopopa꞉te la꞉mota꞉hanuya꞉ iba꞉te ba꞉be haba hidamo kolawamenama꞉. Ba꞉ba tetelo nale gigihoeno komo ba꞉ma ka꞉na ulamimo, Isalaela tawakalubino 12 guino mahilo ipuwalo Kodawate eta gigiho hunamo eta mahilo ihatete, eta gigiho hunamo eta mahilo kihatete, ba꞉ba ka꞉na ebete ibino 12 guino mahilo ba꞉bi 12 gigiho hunamo ya꞉lo a꞉miya꞉tehuya꞉. \v 13 Ba꞉gala ba꞉bi gigihate ba꞉ma ka꞉na pola꞉nuya꞉, hegelate da꞉puluhukunako ba꞉ba hapulu netewa-kapiya, ba꞉gala hegelate da꞉nihitiganako ba꞉ba hapulu netewa-kapiya, ba꞉gala taidi hapulu netewa-kapiya, ba꞉gala siyale hapulu netewa-kapiya. \v 14 Ba꞉bene ba꞉be ko haboeno kala imino 12 mabumabu ba꞉ 12 kokonomo nakolala, ba꞉bema꞉ Sipi-goe Deha꞉potoeno 12 Oelamepi Dubuino mahilo ipuwalo, Kodawate eta nakola hunamo eta mahilo ihatete, eta nakola hunamo eta mahilo kihatete, ba꞉ba ka꞉na ebete ebeno 12 Oelamepino mahilo ba꞉bi nakola hunamo ya꞉lo a꞉miya꞉tehuya꞉. \p \v 15 Ba꞉ba tetelo natamo dolamagiti, ba꞉be nopodawagodolo genamoeno ga꞉ga꞉ modoboteno golodo kuku nitama꞉nui, ebete ba꞉be ko haboeno kuititi ba꞉gala ebeno gigihoeno kuititi ba꞉gala ebeno kaloeno kuititi konemodobolateholema꞉. \v 16 Ba꞉bema꞉ nopodawate ebeno kukamo ba꞉be haboeno netewa-netewa hapuhapu ba꞉gala ebeno hunuino modobo da꞉modobolateli, nale ba꞉moe komo umimo, ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ modobote ba꞉ kapiyanomola, iyo, eta modobote 24 taosene kilomitama꞉ eda꞉te, eta modobote 24 taosene kilomitama꞉ keda꞉te, Yelusalema ko habate ba꞉ma ka꞉na itanui. \v 17 Ba꞉bene nopodawate ko haboeno kala da꞉modoboti, nale ebeno hunuino modobote 60 mitama꞉ dedi ba꞉bo umimo. Ba꞉ hibila, ba꞉ba tetelo nopodawate ko haboeno komokomo da꞉modobolateli, ebeno ododi komo ba꞉ hopo habanapa꞉te ibino koko genama ba꞉gala haba keba ka꞉na ka꞉modobolateholenaka ba꞉ba ka꞉na. \p \v 18 Ba꞉bene nale ko haboeno komo ba꞉ma ka꞉na umimo, ko haboeno a꞉la꞉mina ba꞉ hidonomola mabu ebeno kala Kodawate hido gedo nakolamo ododiti, ba꞉bene kala ipuwalo da꞉pola꞉nui ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ genama ba꞉gala gabo ebete hidonomo golodo ilinamo ododiliya꞉, ba꞉be golodo ba꞉ a꞉la꞉minanomola. \v 19 Ba꞉bene kala imino 12 mabumabuino koko nakoloeno komo ba꞉ma ka꞉nala, ibi hunamo nakola hegehege huiya kokonomo Kodawate hiya꞉hiya꞉ a꞉miya꞉tehuya꞉ iba꞉te hidonomamo ka꞉la꞉minahalenama꞉. Ba꞉bema꞉ kala imino dopo mabuino nakola ba꞉ gedo tita꞉mo a꞉la꞉mina nakolala, eta teteno nakola ba꞉ bumibumi tita꞉mo a꞉la꞉mina nakolala, eta teteno nakola ba꞉ hiya꞉hiya꞉ tita꞉goenamo a꞉la꞉mina nakolala, ba꞉gala eta teteno nakola ba꞉ eta hiya꞉ gedo tita꞉mo a꞉la꞉mina nakolala. \v 20 Ba꞉bene kala imino eta mabuino nakola ba꞉ keyakeya tita꞉mo a꞉la꞉mina nakolala, eta teteno nakola ba꞉ hawihawi tita꞉mo a꞉la꞉mina nakolala, eta teteno nakola ba꞉ hipawa tita꞉mo a꞉la꞉mina nakolala, ba꞉gala eta teteno nakola ba꞉ eta hiya꞉ bumibumi tita꞉mo a꞉la꞉mina nakolala. Ba꞉bene eta mabuino nakola ba꞉ eta hiya꞉ hipawa tita꞉mo a꞉la꞉mina nakolala, eta teteno nakola ba꞉ eta hiya꞉ gedo tita꞉mo a꞉la꞉mina nakolala, eta teteno nakola ba꞉ eta hiya꞉ hawihawi tita꞉mo a꞉la꞉mina nakolala, ba꞉gala kuititinomoeno nakola ba꞉ eta hiya꞉ bumibumi tita꞉mo a꞉la꞉mina nakolala. \v 21 Ba꞉bene haboeno 12 koko gigiho hunulu 12 kokonomo nehete ba꞉bo pola꞉nuya꞉, eta gigiho hunulu kapiya konomo nehe, eta gigiho hunulu eta konomo nehe, nale ibi ba꞉ba ka꞉na ulamimo. Ba꞉gala haba tulinomolo ditanui, nale ba꞉be gabo atumu a꞉kumimo, Kodawate ba꞉be gabo hidonomo golodo ilinamo a꞉la꞉minanomoma꞉ a꞉midiya꞉. \p \v 22 Ba꞉ hibila, Kodawa Godoko ba꞉ Helonomodawala, ba꞉bema꞉ ebete Sipi-goe Deha꞉potago ba꞉be konomo haboeno Talona Genamama꞉ ba eda꞉hana, ba꞉bolo eta adikumino genama ketiya꞉ha꞉. \v 23 Ba꞉gala ba꞉be habalo hegela ba꞉gala manome iba꞉te ka꞉la꞉minalenaha꞉, mabu Godokono helonomo alo kapiyate ebeno hopo ba꞉la꞉minana, iyo, ba꞉be a꞉la꞉mina ba꞉ Sipi-goe Deha꞉potoeno alola. \v 24 Ba꞉bema꞉ emedena emedena tetelo hiya꞉hiya꞉ hoponapi hiliyonomate ba꞉be ko haboeno alolo ba wapata꞉lamena, ibino koko gawadubate ibino hidohido dogodogo ilina Kodawatamo kopikamehoma꞉ ba꞉bamo ba꞉wadahenakomena꞉. \v 25 Ba꞉ hibila, hegela konomolo ba꞉be haboeno gigihate a꞉hilamelo ba꞉pola꞉namena꞉ tawakaluba꞉te ipuwamo kopa꞉pa꞉la꞉hama꞉. Iyo, ba꞉be haba lawamepa꞉te gigiho a꞉kakalapilahalenakamena꞉ mabu ba꞉bolo hopote a꞉kadunakamene, \v 26 ba꞉bema꞉ wiboha꞉ tetelo gabote bitanamene hiya꞉hiya꞉ hoponapa꞉te ibino hidohido dogodogo ilina ba꞉gala awagaha komokomo Kodawatamo ba꞉bo kopikamehonakoma꞉. \v 27 Huiyatiya numa꞉la꞉, kuba hilopo komo ododidawa ba꞉gala kuba dalowa꞉ komo ba꞉gala ha꞉da tabo olamagidawa, ba꞉ba꞉te ba꞉be haba ipuwamo a꞉kapa꞉pa꞉la꞉hamena꞉. Kodawate puino mahilo Sipi-goe Deha꞉potoeno Ka꞉ka꞉ Bukamo ya꞉lo da꞉miya꞉telamiya꞉, ibi kapiyate modobola ba꞉bamo a꞉pa꞉la꞉hama꞉. \c 22 \s1 Uli Yelusalema Ko Haboeno Ka꞉ka꞉ Tulino Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ deda꞉hanami ba꞉be komote wiboheno, nopodawate Godokono wiboha꞉ ka꞉ka꞉ tuli na ba꞉bo mutuinami, ba꞉be beya ba꞉ hido a꞉la꞉minanomola, Godoko ba꞉gala Sipi-goe Deha꞉poto ibino Ko Gawadubu emede bahini ba puluhukuna, \v 2 ko haboeno tulituli gabodo ba꞉bana neka꞉ka꞉la꞉na. Ba꞉bene ba꞉be tuli dodo hapuhapulu wiboha꞉ ka꞉ka꞉ dikalamena ba꞉bi kehate na꞉la꞉mota꞉hanuya꞉, ba꞉ba꞉te kapiya gogo ipuwalo 12 hiya꞉hiya꞉ manome tetelo gao a꞉nolohonaka ba꞉gala ibino pahate hopo habanapino hiya꞉hiya꞉ tawetawe ba꞉gala temeteme komo hiduilamema꞉ pola꞉na. \p \v 3 Ba꞉bema꞉ Godote kebe komokomo kubama꞉ da꞉goena, ba꞉bi komo hiliyonomo ipuwalo eta kapiyate ebeno uli Yelusalema haba konomolo a꞉kitanamene, iyo, ba꞉be habate talonanomoma꞉ eda꞉lo Godokono okopa꞉te ebe ba adikumina, ebe ba꞉gala Sipi-goe Deha꞉poto ibino Ko Gawadubu emede bahiti ba꞉bolo bitanamene. \v 4 Ba꞉ hibila, Godote ba꞉bi okopino wato kala꞉mo ebeno mahilo dopamo a꞉miya꞉telamiya꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te ibino baidinomamo ebeno holoholo kumima꞉na꞉. \v 5 Iba꞉te ba꞉bolo ba emedena Kodawa Godoko kapiyate ibino aloma꞉ eda꞉te hopo konomote gala a꞉kadunakamene, ba꞉bema꞉ hegeloeno alo ba꞉gala wuikino aloma꞉ ubi gala miya꞉teheno iba꞉te emedena emedena tetelo koko gawadubuma꞉ eba꞉go beda꞉hanamena꞉. \s1 Tete Tatalila Ya꞉suti Hopo Habamo Gala Kakapema꞉ne \p \v 6 Ba꞉bene na Yonete ba꞉moi hiliyonomo komokomo ulame da꞉wibohui, ba꞉ba tetelo Godokono nopodawate natamo na꞉goi, “Ba꞉moi tabo komokomo ba꞉ hibinomola, iyo, kebe lumagiti ama꞉godone dulihomene, wadiyala ebete hibima꞉ na꞉midila꞉mene. Hibila, Kodawa Godote ebeno Gobogoboeno helo ebeno ukui hawakalimipa꞉tamo keba ka꞉na ka꞉poemenako, ebete ba꞉ ba꞉ba ka꞉na na hopo habamo poename, tete tatalila kebe komate dikulihomena꞉ ba꞉bi komokomo nale ebeno okopi kopiya꞉tulamema꞉. \v 7 Iyo, Ya꞉suti tawakaluba꞉tamo ba꞉ma ka꞉na goena, ‘Mu numitota꞉la꞉, tete tatalila na ba꞉ kopema꞉nemo!’” \p Ba꞉bema꞉ na Yonete goemo, puya꞉te ba꞉moe bukoeno tabo komamo da꞉papamila꞉halemena꞉ iba꞉te na꞉kalakalahamena꞉, mabu ba꞉moi tabo komokomo ba꞉ Godote hopo habamo ikulihoma꞉ a diya꞉tua꞉mehui ba꞉moi ba꞉bi komokomola. \v 8 Iyo, na ba꞉ Yonete, nale ba꞉moi komokomo ulame komo ba꞉gala Godokono nopodawoeno tabo uliho komo da꞉wibohui, ba꞉ba tetelo nale ba꞉be nopodawa adikumima꞉ ebeno nato mabamo dito guimo. \v 9 Huiyatiya ebete natamo na꞉goi, “Ao, ama꞉ na akadikunama꞉la꞉! Na ba꞉ ama꞉ ba꞉gala komo Godokono ukui hawakalimipi ekaki huiyala, mabu na Godokono huiyaha꞉ okodawa etala, ba꞉gala la꞉le ba꞉moe bukoeno tabamo keba ka꞉na ka꞉papamila꞉haleonama, na ba꞉ ba꞉ba ka꞉na kapapamiwatanamo. Ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉ Godoko kapiya nadikuma꞉.” \p \v 10 Ba꞉bene nopodawate ebeno tabo moga꞉melo natamo gala na꞉kagoi, “Tete tatalila ba꞉moe bukoeno tabo komokomate hibilo kikulihoma꞉na꞉, ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉ ba꞉moi komo ugumuilihino tawakalubi hiliyonomatamo na꞉hawakalilamiya꞉. \v 11 Huiyatiya hopo habanapi ipuwalo puya꞉te kuba komokomo ba꞉gala dalowa꞉ komokomo dododilinaka, ba꞉bakobako tawakaluba꞉te ukui hiya꞉ma꞉ midilihino hopoeno kuititi teta꞉mo atu komokomo nododilinakamena꞉. Ba꞉gala puya꞉te tuputupu komokomo dododilinaka ba꞉gala hidohido talona ipuwalo demedehona, ba꞉bakobako tawakaluba꞉te kuba gabamo emogabuimi komamo gudihino iba꞉te atu hidohido komo nododilinakamena꞉.” \p \v 12 Ya꞉suti tabo ba꞉ma ka꞉na goena, “Mu numitota꞉la꞉, tete tatalila na ba꞉ kopema꞉nemo. Ba꞉bema꞉ tawakaluba꞉te kebe komokomo dododilinakui, nale ba꞉bi komo da꞉panagilamelelamemo ibi hiliyonomatamo huiya modobolo kopikalameholema꞉nemo. \v 13 Na ba꞉ Mabula ba꞉gala na Kuititila, iyo, na ba꞉ Dopo Hapula ba꞉gala Gala Hapula! \p \v 14 “Ba꞉bema꞉ puya꞉te ibino ga꞉ga꞉ga꞉ kaliko dukulalenaka ba꞉ba꞉te na꞉kalakalahanamena꞉, mabu na Kodawate iba꞉tamo modobo tabo kogoema꞉nemo iba꞉te naeno ko habamo hibi gigihodo pa꞉pa꞉la꞉hate wiboha꞉ ka꞉ka꞉ dikalamena ba꞉be kehane gao kopenahama꞉. \v 15 Huiyatiya gahagaha huiya tawakalubi na Kodawate ibi koduhilamema꞉nemo iba꞉te naeno ko habamo a꞉kapa꞉pa꞉la꞉hamena꞉. Iyo, kuba hilopo komokomo ododilipi ba꞉gala giwali iya꞉tawahapi, puya꞉te kamena pilo ba꞉gala dubu pilo dododilina, puya꞉te komo tawakalubi anakapulamema꞉ dewagelena ba꞉gala puya꞉te ida꞉da꞉li dadikulamena ba꞉gala puya꞉te ha꞉da amiho tabo kalakalago dolamagimina, ibi hiliyonomo ipuwalo eta kapiyate naeno habamo a꞉kapa꞉pa꞉gamene. \p \v 16 “Na ba꞉ Ya꞉sutila, Da꞉ibidikono galanepi ipuwalo Ko Gawadubuma꞉ deda꞉namo ba꞉betela, iyo, na ba꞉ Huli Olokila mabu uli hegela owaloho tetelo na konomamo a꞉la꞉minanakomo. Ba꞉moe ba꞉be mabuma꞉ nale naeno nopodawa la꞉ hiya꞉hiya꞉ sose tawakaluba꞉tamo a꞉poememo, la꞉le ba꞉moi komokomo hidamo kiya꞉tawahama꞉.” \p \v 17 Ba꞉bema꞉ Sipi-goe Deha꞉potoeno Gobogobote ba꞉gala ebeno Kamena iba꞉te ebetamo kapimilo ga꞉lana, “Wadiyala, ama꞉ na꞉pa꞉!” \p Ba꞉bema꞉ puya꞉te ba꞉moe tabo dulihomena꞉, wadiyala ibi hiliyonomate ebetamo atumu na꞉kaga꞉lamena꞉, “Wadiyala, ama꞉ na꞉pa꞉!” \p Ba꞉bene beya kapete pui dulamena, wadiyala ba꞉ba꞉te ibino ubilo Sipi-goe Deha꞉pototamo na꞉pelama꞉mena꞉, iba꞉te ebeno wiboha꞉ ka꞉ka꞉ beya huiyaheno kopenihoma꞉. \s1 Yonekono Kuititi Tabo Buka Ka꞉lamiholedawatamo Da꞉goiya꞉ \p \v 18 Ba꞉ hibila, ba꞉moe bukoeno tabo komokomo ba꞉ Godokono ubilo hopo habalo dikulihomena꞉ ba꞉bi komokomola. Ba꞉bema꞉ puya꞉te ba꞉moi tabo dulihomena꞉, na Yonete iba꞉tamo kodakoda tabo ba꞉ma ka꞉na goemo, kebe lumagiti ba꞉moe buka kubahimima꞉ eta hiya꞉ tabo kapiya deha꞉potonomo ba꞉moe bukamo dihatemene, Godote ebetamo kuba huiya kikamema꞉ne, iyo, ba꞉moe buka ipuwalo kebe koko temeteme komate hopo habanapa꞉tamo pelamema꞉ da꞉hawakalilamena, Godote ba꞉bi atu temeteme ebetamo hibilo kopoelamema꞉ne. \v 19 Ba꞉gala kebe lumagiti ba꞉moe buka kubahimima꞉ eta hiya꞉ tabo kapiya deha꞉potonomo ba꞉moe bukane dito degebolemene, Godote ebegodone ebeno hidohido komo kuwatemema꞉ne, iyo, ebete Godokono talona haba ipuwamo a꞉kana꞉pa꞉gamene ba꞉bema꞉ ebete wiboha꞉ ka꞉ka꞉ dikalamena ba꞉be kehoeno gao a꞉kanenamene. \p \v 20 Ba꞉bema꞉ Ya꞉suti ba꞉moe bukoeno tabo komokomo hiliyonomo hibinomoma꞉ goelo ebe ha꞉kiya ba꞉ma ka꞉na goena, “Hibila, na tatalila kopema꞉nemo!” \p Ba꞉bene na Yonete huiya tabo na꞉kagoemo, “Ba꞉ba꞉la! Kodawa Ya꞉su, ama꞉ na꞉pa꞉!” \v 21 Wadiyala Kodawa Ya꞉sukunu malemale komote ebeno tawakalubi hiliyonomagodolo nitanamene. Ba꞉moe ba꞉ naeno tabo kuititila. Ba꞉ba꞉la.