\id HEB - Tabo (Aramia dialect) NT - Papua New Guinea 2006 (DBL 2014) \h Yun \toc3 Yun \toc1 Godokono Okodawate Leta Yunapi Hibima꞉ Midipa꞉tamo Ododiya꞉ \toc2 Yunapi \mt2 GODOKONO OKODAWATE LETA \mt1 YUNAPI HIBIMA꞉ MIDIPA꞉TAMO \mt2 ODODIYA꞉ \c 1 \s1 Godokono Tabote Ebeno Gudugodone Atamo Da꞉puluhukuya꞉ \p \v 1 Dopamo Godote a Yunapino iniwala꞉tamo komo hiya꞉hiya꞉ gabodo tabo olamaginakui, iyo, ba꞉ba tetelo ebete ebeno ukui hawakalimipi ipuwado ebeno ubi komo behawakalilamenakui. \v 2 Huiyatiya a eyoni gugudi tetelo ba꞉moe hopoeno kuititi tetete ba tatali, ebete eta hopo lumagi ipuwado tabo poemeheno ebeno Gudugodone atamo tabo a꞉polamagiya꞉. Ba꞉ hibila, dopamo ba꞉be Gudu ipuwado ebete alomo ba꞉gala hopo konomo bododiliya꞉, ba꞉gala ebete ebe a꞉lawiya꞉ hopoeno kuititi tetenomolo hiliyonomo komoeno Namutudawama꞉ keda꞉ma꞉. \v 3 Ba꞉bene ba꞉be Gudu ba꞉ Godokono konomo a꞉la꞉minoeno awagaha komola, ba꞉gala ebete Godokomo ba eda꞉na ibi netewapi ba꞉ kapiyanomola. Ba꞉ hibila, alomo ba꞉gala hopoeno ilina hiliyonomate hidonomamo kopola꞉nama꞉, ebete ebeno helonomo tabamo ibi bulamena. \s1 Godokono Guduino Helote Ebeno Nopopino Helo Na꞉gogolena \p Numa꞉la꞉, ba꞉be Guduti tawakalubino kuba ododili komo kegebolelamema꞉ gabo da꞉hiduimiya꞉, ebete ba꞉be komone Hunu Habamo odolote, pote ba꞉bolo Helonomo Gawadubuma꞉ deda꞉na ba꞉be Kodawoeno tu hapuamo dito nemediya꞉. \v 4 Ba꞉bema꞉ Godote ebeno Gudutamo kebe mahilo kikamiya꞉, ba꞉be mahilote Hunu Haboeno nopopino mahilo hiliyonomo keba ka꞉na ka꞉gogolena, ba꞉ ba꞉ba ka꞉na Guduino helote ibino helo atumu na꞉kagogolena, mabu Nabiwiti ebe Kodawama꞉ komidima꞉ hibinomolo ebe ba꞉bema꞉ lawiya꞉. \p \v 5 Ba꞉ hibila, Godokono nopopi hiliyonomo ipuwalo ebete eta kapiya ba꞉ma ka꞉na kakiyamiya꞉ha꞉, \b \q1 “Ama꞉ ba꞉ naeno Gudulata, \q2 ka꞉lo na ba꞉ amia꞉no Nabiwima꞉ eda꞉mo.” \b \m Ba꞉gala Godote ebeno eta nopodawoeno komoma꞉ ba꞉ma ka꞉na kagoiya꞉ha꞉, \b \q1 “Nale ebeno Nabiwima꞉ ba eda꞉na, \q2 ebe naeno hibi Guduma꞉ beda꞉namene.” \b \p \v 6 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, Godote ebeno dopo Gudunomo ba꞉moe hopamo poemema꞉ da꞉hiduya꞉, ba꞉ba tetelo ebete ebeno komoma꞉ eta tabo ba꞉ma ka꞉na kagoiya꞉, \b \q1 “Wadiyala naeno nopopi hiliyonomate ebe nadikuma꞉mena꞉.” \b \m \v 7 Ba꞉bene ebeno nopopino komoma꞉ Godote tabo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉, \b \q1 “Nale naeno nopopi huhumu a꞉midilinakomo, \q2 iba꞉te naeno ubi komamo papamila꞉halelo \q2 hiya꞉hiya꞉ kotolamema꞉. \q1 Iyo, nale ibi koe powamo ba midilina, \q2 iba꞉te naeno hiya꞉hiya꞉ oko bowatihonamena꞉.” \b \p \v 8 Huiyatiya Godote ebeno Guduino komoma꞉ ebetamo na꞉goiya꞉, \b \q1 “Ama꞉ hibi Godoma꞉ ba eda꞉na, \q2 amia꞉no Ko Gawadubu komote \q2 emedena emedena tetelo bitanamene. \q1 Ba꞉bema꞉ ama꞉le amia꞉no tawakalubino komo \q2 tuputupu ukui kapiyamo banagilamelelamenakomena꞉ta, \q1 \v 9 ba꞉gala ama꞉ kuba komo ododima꞉ ubiha꞉ma꞉ ba eda꞉na, \q2 hidohido komo kapiya ododilima꞉ \q2 ubi konomamo ihatenata. \q1 Ba꞉moe ba꞉be mabuma꞉ pote amia꞉no Godoma꞉ deda꞉na, \q2 ba꞉be Kodawate komo hopo habanapi uwateheno \q2 ama꞉ kapiya belawiya꞉ta, \q1 iyo, ebete konomo kalakala \q2 ama꞉ hunamo a꞉haminuya꞉, \q1 ama꞉le ba꞉be kalakalago \q2 Ko Gawadubu emede bahilo kolutama꞉.” \b \p \v 10 Ba꞉gala eta tetelo Godote ebeno Gudutamo tabo ba꞉ma ka꞉na kagoiya꞉, \b \q1 “Pote tupuimi mabuni alomo \q2 ba꞉gala hopo konomo \q1 ebeno kokotamo dododiliya꞉, \q2 o Kodawa, ama꞉ ba꞉be Helonomodawalata. \q1 \v 11 Ba꞉ hibila, ama꞉le dododiliya꞉la \q2 ba꞉bi ilina hiliyonomate ha꞉kiya kowibohoma꞉na꞉, \q2 pupulino ilinate keba ka꞉na ka꞉kubakubahanaka ba꞉ba ka꞉na, \q1 huiyatiya amia꞉no komo eba ka꞉naha꞉, \q2 ama꞉ emedena tetelo bemedenamena꞉ta. \q1 \v 12 Iyo, ba꞉moe hopoeno ilinate kowibohoma꞉, \q2 ama꞉le amia꞉no ubilo \q2 ibi hiliyonomo tama꞉mo dito komiya꞉tema꞉na꞉ta, \q1 lumagiti uli kaliko pulima꞉ ebeno pakala kaliko \q2 tama꞉mo keba ka꞉na kihatenako ba꞉ba ka꞉na. \q1 Ama꞉ huiyatiya hiya꞉ma꞉ a꞉keda꞉mena꞉ta, \q2 mabu emedena emedena tetelo \q2 amia꞉no ka꞉ka꞉te a꞉kawibonamene.” \b \p \v 13 Ba꞉gala ba꞉moe ba꞉ eta komola. Godote ebeno nopopi hiliyonomo ipuwalo eta kapiya ba꞉ma ka꞉na kakiyamiya꞉ha꞉, \b \q1 “Ama꞉ Ko Gawadubuma꞉ ba eda꞉na, \q2 wadiyala ama꞉ naeno tu hapuamo na꞉pemeda꞉, \q1 ba꞉bene ama꞉go alaholohopi \q2 nale ibi amia꞉no nato a꞉puti bahima꞉ komidilima꞉nemo.” \b \p \v 14 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, Godokono ubi komote ebeno nopopa꞉tamo keba ka꞉na kitana? Ba꞉ hibila, ba꞉bi gobogobate ebe ba adikumina, ebete ibi hiya꞉hiya꞉ oelamenako, puya꞉te ka꞉ka꞉ mula꞉ komo ebegodone da꞉lawemena꞉ ba꞉bi tawakalubi hidamo konowalubilinama꞉. \c 2 \s1 Kodawate Tawakalubino Ka꞉ka꞉ Komula꞉lema꞉ Hido Tabo Dolamagiya꞉ \p \v 1 Ba꞉bema꞉ ba꞉be komo ba emalagidolo wadiyala ale kebe hibi tabo komokomo dulihuya꞉ma꞉, ba꞉bi komo kodakodanomolo kowatila꞉mota꞉nama꞉nema꞉ ale eta hibo gabo ududikapoma꞉. \v 2 Numa꞉la꞉, Godote ebeno nopopi ipuwado kebe hiya꞉hiya꞉ Tutumu Tabo a Yunapino iniwala꞉tamo dikalamiya꞉, ebete ebeno ubi bihatiya꞉ iba꞉te ba꞉bi tabamo hibinomolo kopapamila꞉hanama꞉. Ba꞉be mabuma꞉ ibi ipuwalo puya꞉te papamila꞉haheno eta kukala dadikanaliya꞉, ba꞉bako tawakaluba꞉te ebegodone ibino modobo huiya ba꞉ dito uwatenakuya꞉. \v 3-4 Huiyatiya a tetelo duluhukuya꞉, ba꞉be ka꞉ka꞉ mula꞉ taboeno helote dopo taboeno helo na꞉gogolona. Kodawa Ya꞉suti da꞉piya꞉, ebete ba꞉be uli taboeno komo ha꞉kiya polamagiya꞉, ba꞉bene puya꞉te ebeno tabo dulihuya꞉, iba꞉te ba꞉be taboeno hibi komo atamo ba pehawakalimi, Godote hiya꞉hiya꞉ hanohano komo hiliyonomo ba꞉bo ododiliya꞉ ale ba꞉be tabo hibinomoma꞉ komidima꞉. Ba꞉gala ba꞉be atu tetenomolo Godote ebeno ubilo ebeno Gobogoboeno hiya꞉hiya꞉ helo atamo dito ikaa꞉miya꞉ ale hibima꞉ midi ipuwado ebeno oko kowatihonama꞉. Ba꞉moe mabuma꞉ ale ba꞉be hido ka꞉ka꞉ tabo ubiha꞉ma꞉ deda꞉hama꞉, ale Godokono mauba komone keba ka꞉na na꞉kalahutihoma꞉? Gabohenola, aeno kuba huiyate atamo hibinomolo kopema꞉ne! \s1 Ya꞉suti Aeno Ka꞉ka꞉ Mula꞉lea꞉medawama꞉ Deda꞉na \p \v 5 Numa꞉la꞉, Godokono Ko Gawadubuino uli habate atamo hibilo duluhukumini, nale ba꞉be haboeno komoma꞉ olamagitamo, ba꞉moe pakala hopoeno komoma꞉ kolamagitaha꞉. Ba꞉ hibila, ebete ebeno nopopi kamiya꞉tiya꞉ha꞉ iba꞉te ba꞉be uli habalo koko gawadubuma꞉ keda꞉hanama꞉. \v 6 Huiyatiya Godote ebeno Ko Gawadubu haba potamo ikamema꞉ ubi dihatiya꞉, ebeno Buka taboeno komokomo hiliyonomo ipuwalo eta tabote ba꞉be komo ba꞉ma ka꞉na hawakalimina, \b \q1 “O Godo, amia꞉no malemale bada konomola꞉ka꞉! \q2 Amia꞉no helo konomoma꞉ ba eda꞉na, \q1 mabu keka꞉ ama꞉le hopo habanapi demalagidolena? \q2 Iyo, ama꞉le ibi bada mabuma꞉ ka꞉malemalelateleona? \q1 \v 7 Amia꞉no helo modobolo itana \q2 tawakalubi dito kokubahilamema꞉, \q1 huiyatiya ibi hopo habamo ama꞉le miya꞉tiya꞉ta, \q2 iba꞉te tete nanekelelo \q2 amia꞉no nopopino ulame ipuwalo kopola꞉nama꞉. \q1 Ba꞉bene ama꞉le kebe tete hidoma꞉ da꞉goiya꞉la, \q2 ba꞉ba tetelo ibi hunamo a꞉wadiya꞉paa꞉lateliya꞉ta, \q1 iba꞉te amia꞉no konomo alo ipuwalo ba emedena \q1 \v 8 hopo haboeno hiliyonomo komate \q2 iba꞉tamo kopapamila꞉hanama꞉.” \b \m Ba꞉bema꞉ hibila, ba꞉moe Buka tabote ba꞉ma ka꞉na goena, Godote tawakalubi a꞉miya꞉tiya꞉ hopo haboeno hiliyonomo komoeno namutulubima꞉ keda꞉hanama꞉. Huiyatiya ba꞉ma tetelo ale ba꞉be komo hibilo a꞉kuma꞉lema꞉, iyo, hopo haboeno hiliyonomo komate tawakalubino ubi komamo hibilo kapapamila꞉hanaha꞉. \v 9 A huiyatiya eta hido komo buminama꞉, ba꞉be komo ba꞉ Ya꞉sukunu Ko Gawadubu komola. Ba꞉ hibila, ebete hopo habamo da꞉pihitiguya꞉, tete nanekelelo Godokono nopopino umi ipuwalo ba pemedena, ebete Godokono malemale komodo tawakalubi hiliyonomoeno kuba ododili mabuma꞉ ba꞉bo hoiya꞉, iyo, ebete hoe ipuwalo koko temeteme duwatiya꞉, ba꞉be mabuma꞉ Godote ebe hunamo adipatiya꞉ ebete ebeno konomo alo ipuwalo kemedenama꞉. \p \v 10-11 Numa꞉la꞉, Godoko ba꞉ pote hiliyonomo ilina dododiliya꞉ ba꞉be Helodawala, ba꞉bene ba꞉bi ilinate ebe kawagaminanama꞉ ebeno ka꞉ka꞉go pola꞉na, ba꞉gala Ya꞉suku ba꞉ pote tawakalubi ebeno konomo a꞉la꞉mina habamo da꞉magatalena ba꞉be Kodawala. Ba꞉bema꞉ Godote ebeno temeteme komodo ebe hidonomodawama꞉ ba midi, ebete tuputupunomo komo ba꞉bo ododiya꞉, mabu ba꞉ ba꞉ba ka꞉na ebete gigiho a꞉hiya꞉miduya꞉ komo tawakalubi hiliyonomo ebetamo komagahelema꞉. Iyo, hibila, Ya꞉suku ba꞉ pote tawakalubi Godokono talona gugudima꞉ ba midilina ibino kuba ododili komokomo degebolelamena ba꞉be Malemaledawala, ba꞉bema꞉ puya꞉te ba꞉be gabodo talonapima꞉ deda꞉huya꞉, ba꞉ba꞉te Ya꞉sukuba꞉ kapiya badininipalama꞉ ba eda꞉hana, ebete ibi ebeno ekakima꞉ ka꞉lamima꞉ kahiloponaha꞉. \v 12 Ba꞉be mabuma꞉ ebete Godokono Bukalo ba꞉ma ka꞉na goena, \b \q1 “O Godo, naeno ekaka꞉te ama꞉ adikumima꞉ da꞉kapiyuiminaka, \q2 nale ibino dopo hapulu \q1 amia꞉no mahilo hunamo ba adipate \q2 amia꞉no hidohido komo ba꞉bo ba꞉hawakalilamenakomo.” \b \p \v 13 Ba꞉gala eta tetelo ebete tabo ba꞉ma ka꞉na kagoena, \b \q1 “Nale naeno hibima꞉ midi komo Godotamo bihatenamo.” \b \m Ba꞉bene ebete ba꞉be tabo moga꞉melo gala na꞉kagoena, \b \q1 “Puya꞉te nago Godoko hibima꞉ da꞉midina, \q2 ebete ba꞉bi tawakalubi natamo dito ikanamiya꞉, \q2 iba꞉te naeno gugudima꞉ keda꞉hanama꞉.” \b \p \v 14 Numa꞉la꞉, ba꞉moi ebeno badininipala tawakaluba꞉te hopo habalo bemedehona, ba꞉be mabuma꞉ Ya꞉suti ebeno ubilo hopo haboeno eta lumagima꞉ eda꞉te ba꞉moe hopamo ba꞉bo pehawakaluya꞉ tawakalubino hiya꞉hiya꞉ temeteme ba꞉gala modoboha꞉ komokomo hidamo kopiya꞉tawahama꞉. Kalakala konomola, ebete ebeno ubi ba꞉ma ka꞉na ihatiya꞉, ebete ebeno hoe komodo Kubadawoeno helo kanakapumima꞉, mabu dopamo tete ga꞉ga꞉nomolo ba꞉be dawate hopo habanapa꞉tamo hoe huiya bikalamenakui, \v 15 iyo, puya꞉te emedena tetelo ibino ha꞉laha komoma꞉ da꞉toletolehonama꞉, Ya꞉suti ubi ba꞉bo ihatiya꞉ ba꞉bi tawakalubi tole komoeno helo ipuwane kuluhukulatelema꞉. \p \v 16 Ba꞉bema꞉ Ya꞉sukunu ododili ipuwalo a ba꞉moe komo buminama꞉, ebete Hunu Haboeno nopopi owalubilihino A꞉ibalahamakono eyoni gugudi kapiya bowalubilinako. \v 17 Ba꞉moe ba꞉be mabuma꞉ ba꞉moe hopolo puya꞉te Ya꞉sukunu ekakima꞉ deda꞉hana, ebete ibino holoholonomoma꞉ hibinomolo ediya꞉, iyo, eta gabote kitanuya꞉ha꞉ ebete tawakalubino kuba ododili komo egebolelamete kadodoholelamema꞉. Numa꞉la꞉, ebete hopo lumagima꞉ dediya꞉, ba꞉be mabuma꞉ ebe Godotamo hawa꞉goeno ilina ikamehopino Watodawa kapiyanomoma꞉ ba eda꞉na, ebete hopo habanapi malemalelo kowalubilinama꞉ Godotamo oko modobolo owatinako. \v 18 Iyo, Saitanate kebe tawakalubi kuba gabamo demogabuilamenako, Ya꞉suku ba꞉ modobola ibi hidamo kowalubilinama꞉ mabu dopamo ebete hopo habalo demedenami, ebete atumu komo hiya꞉hiya꞉ tetelo kuba gabamo emogabuimi komodo temeteme iya꞉tawanakui. \c 3 \s1 Ya꞉sukunu Helote Mosesekono Helo Na꞉gogolona \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno ekaka꞉la꞉, Godote la꞉ pui ebeno talonapima꞉ eda꞉hama꞉ nago da꞉ka꞉lamiya꞉la, wadiyala la꞉ Ya꞉sukunu komo hidamo nemalagidolala꞉. Ale kebe tabo komokomo Godokono hibi iya꞉tulame komoma꞉ da꞉midilinama꞉, Ya꞉suti ba꞉bi tabo aeno tepo ipuwalo na꞉kodakoduilamena. Iyo, ebe ba꞉ Godote a kowalubima꞉ da꞉poemiya꞉ ba꞉be dawala, mabu ebete ebeno hawi ikame komodo aeno kuba ododili komo egebolea꞉menako, dopamo Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Watodawate a Yunapi keba ka꞉na kowalubinakui ba꞉ba ka꞉na. \v 2 Ba꞉ hibila, pote ba꞉be hido oko kowatima꞉ ebe da꞉lawiya꞉, Ya꞉suti ba꞉be Kodawoeno hiliyonomo ubi komamo a꞉papamiwatuya꞉, dopamo Mosesete Godokono tawakalubi hiliyonomo kowalubilinama꞉ ebetamo hibi oko dowatinami ba꞉ba ka꞉na. \p \v 3 Numa꞉la꞉, eta lumagiti hido genama detemene, tawakaluba꞉te umiti ba꞉be genama muluma꞉ a꞉kaga꞉lamena꞉, huiyatiya iba꞉te genama etedawa kapiya muludawama꞉ koka꞉mima꞉na꞉. Ba꞉bema꞉ hibila, Ya꞉suti Godokono hidonomo genama etedawama꞉ ba eda꞉na, wadiyala ale ebe hunamo kadipatiya꞉, huiyatiya ale Moseseko hunamo a꞉kadipata꞉ma꞉ mabu ebete Godokono genama ketiya꞉ha꞉, ao, ba꞉be genamalo demedena ba꞉bi badininipala ipuwalo ebe etama꞉ eda꞉na. \v 4 Ba꞉gala ba꞉moe eta komo a iya꞉tawahala, kebe hiya꞉hiya꞉ genamate da꞉pola꞉na, ibino hiya꞉hiya꞉ etemotehopi atumu ba꞉kapola꞉na, iyo, eta kapiyate ha꞉kiya kuluhukuya꞉ha꞉. Ba꞉ ba꞉ba ka꞉na ba꞉moe hopolo da꞉pola꞉na ba꞉bi ilina hiliyonomo atumu iba꞉te ha꞉kiya ibino ubilo kikulihuya꞉ha꞉, huiyatiya Godote ba꞉bi ilina ebeno ubilo ododiliya꞉. \p \v 5 Ba꞉ hibila, Godokono genamanapi ipuwalo Moseseko ba꞉ hido okodawa etala, iyo, ebete Godokono hiliyonomo ubi komamo na꞉papamiwatanami. Ba꞉be mabuma꞉ Godote galane tetelo hopo habanapa꞉tamo kebe hidohido tabo dolamagimini, Mosesete ebeno oko ipuwalo ba꞉bi komokomo dopamo a꞉hawakalilamenakui. \v 6 Huiyatiya genama etedawa Ya꞉sukunu komo hiya꞉la. Ebe ba꞉ genama Namutudawoeno Gudula, ba꞉bema꞉ puya꞉te ebeno genamalo oko dowatina, ebete ba꞉bi okopi hiliyonomoeno Watodawama꞉ eda꞉na, iyo, ebete ba꞉be komodo ebeno Nabiwino ubi komamo hibilo papamiwatanako. Ba꞉bema꞉ ba꞉moe ko komo numa꞉la꞉, keba tetelo a hibima꞉ midipa꞉te aeno hido huiya lawema꞉ uliholo demedehonama꞉ ba꞉gala ale komopino mauba komoma꞉ toleheno kodakodalo da꞉la꞉mota꞉hanama꞉, ba꞉ba tetelo a ba꞉ Godokono hido genamama꞉ beda꞉hanama꞉. \s1 Hibima꞉ Midiha꞉pa꞉te Godogodone Hido Huiya Laweha꞉ Komo \p \v 7-8 Ba꞉be mabuma꞉ Godokono Gobogobote ebeno Bukalo ba꞉ma ka꞉na goena, \b \q1 “La꞉eno iniwala꞉te dito hopolo \q2 na Godotamo papamila꞉ha ubiha꞉ma꞉ eda꞉huya꞉, \q1 iyo, iba꞉te natamo wato kodakodahibima꞉ ba eda꞉ha, \q2 nale ibino kateneno ubi komo iba꞉tamo ikalameheno \q2 iba꞉te ba꞉bo ga꞉luya꞉ na hibi Godoha꞉. \q1 La꞉ huiyatiya naeno tabo ka꞉lo hegelalo dulima, \q2 iba꞉te dopamo keba ka꞉na kewageliya꞉, \q2 la꞉ ba꞉ba ka꞉na akewagela꞉la꞉. \q1 \v 9 A꞉iye! Na Godote 40 gogolo \q2 ibi kebe komamo kowalubilinakuimo, \q2 iba꞉te ba꞉bi hido komokomo ulamenakuya꞉, \q1 huiyatiya keba tetelo \q2 nale ibino kuba ukui komamo papamiwataheno \q2 iba꞉te ba꞉bo ga꞉luya꞉ na hibi Godoha꞉! \q1 \v 10 Ba꞉ba tetelo nale ba꞉bi tawakaluba꞉tamo maubate na꞉goiya꞉mo, \q2 ‘Iba꞉te na hibilo kata꞉mahenenaha꞉, \q1 iyo, ibi ubihinola \q2 naeno Tutumu Tabamo kopapamila꞉halema꞉.’ \q1 \v 11 Ba꞉bema꞉ naeno mauba ipuwalo \q2 hibi tabonomo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉mo, \q1 ‘Nale iba꞉tamo kebe hopo ikalamema꞉ \q2 dopamo demalagidoluya꞉mo, \q1 na ukui hiya꞉ma꞉ miditi, \q2 ba꞉bene emedena emedena tetelo \q1 iba꞉te naeno Hido Hawela Ami Hopamo a꞉kana꞉pa꞉la꞉hamena꞉!’” \b \p \v 12 Ba꞉bema꞉ naeno hibima꞉ midipi ekaki, la꞉ hidamo! Modoboha꞉ la꞉ ipuwalo etate ebeno tepo ipuwalo kuba ukui emalagidolo ba tupuimi Hibi Ka꞉ka꞉dawa Godokono ubi komamo papamiwataha꞉ma꞉ eda꞉te ebegodone dohobigamene. \v 13 Wadiyala la꞉ huiyatiya hiliyonomo hegelalo la꞉eno hibima꞉ midi ipuwalo etapa꞉te etapi nowalubihuinakuya꞉la꞉, la꞉ ipuwalo etate kuba ododi komoeno ha꞉da amiho komamo gate Godotamo wato kodakodama꞉ eda꞉kapoma꞉. Ba꞉ hibila, Godote ebeno Bukalo da꞉goena lumagiti ka꞉lo hegelalo ebeno tabo kulima꞉, ba꞉be taboeno ipuwa a hiliyonomo mabuma꞉ itana. \v 14 La꞉ numa꞉la꞉, a kebe hibima꞉ midi komo tupuimi mabuni da꞉lawiya꞉ma꞉, ale ba꞉be atu komo ipuwalo kodakodalo ba la꞉mota꞉hana kuititi hapuamo da꞉nikulima꞉, ba꞉be mabuma꞉ Kelisote a hiliyonomo eba꞉go kapimilo oko owatipima꞉ koka꞉mima꞉ne. \p \v 15 Iyo, ba꞉moe mabuma꞉ Godokono Buka tabote ba꞉ma ka꞉na goena, \b \q1 “La꞉eno iniwala꞉te Godotamo wato kodakodahibima꞉ ba eda꞉ha, \q2 ebetamo papamila꞉ha ubiha꞉ma꞉ eda꞉huya꞉. \q1 La꞉ huiyatiya ebeno tabo ka꞉lo hegelalo dulima, \q2 iba꞉te dopamo keba ka꞉na kewageliya꞉, \q2 la꞉ ba꞉ba ka꞉na akewagela꞉la꞉.” \b \p \v 16 Ba꞉bema꞉ Godokono tabo ulihote huiyatiya ebetamo kopapamila꞉hama꞉ ubiha꞉ma꞉ deda꞉huya꞉, ba꞉bi tawakalubi hiliyonomo puya꞉tela꞉ka꞉? Ibi ba꞉ Mosesete Isipiti hopone Godokono heloamo duluhukulateliya꞉ ba꞉bi tawakalubila. \v 17 Ba꞉gala 40 gogolo Godote puya꞉tamo da꞉maubanami, ibi puya꞉tela꞉ka꞉? Ibi ba꞉ puya꞉te dito hopolo ebetamo kuba komokomo dododilinakui ba꞉bi tawakalubila, iyo, ba꞉ba꞉te ba꞉bolo ba꞉bema꞉ ha꞉lahuya꞉. \v 18 Ba꞉gala Godote hido hopo ikalamema꞉ puya꞉tamo hibi tabonomo da꞉goiya꞉, ibi puya꞉tela꞉ka꞉? Ba꞉gala ebete ukui hiya꞉ma꞉ miditi ba꞉be Hawela Ami Hopo emedena tetelo ikalameha꞉ma꞉ da꞉goiya꞉, ba꞉be tabo ebete puino komoma꞉ ka꞉goiya꞉? Numa꞉la꞉, ibi ba꞉ puya꞉te ebetamo papamila꞉ha ubiha꞉ma꞉ deda꞉huya꞉ ba꞉bi tawakalubila. \v 19 Ba꞉bema꞉ ale ba꞉moe ko komo hibilo umima꞉, ba꞉bi tawakalubino hibima꞉ midiha꞉ mabuma꞉ iba꞉te Godokono hido hopamo kona꞉pa꞉la꞉hama꞉ kamodobuya꞉ha꞉. \c 4 \s1 Godote Hido Hawela Ami Hopo Ebeno Tawakalubi Mabuma꞉ Da꞉hiduimiya꞉ \p \v 1 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, Godote dopamo aeno iniwala꞉tamo kebe tabo hibilo da꞉goiya꞉, ba꞉be tabote ka꞉lo aeno komoma꞉ bitana, iyo, ale ebeno Hido Hawela Ami Hopamo kona꞉pa꞉la꞉hama꞉ ebete modobo gabo atamo ikaa꞉miya꞉. Ba꞉be mabuma꞉ wadiyala aeno iniwalino komo ba emalagidolo ale tole komo lawete hidonomamo kemedenama꞉nema꞉, la꞉ ipuwalo etate ba꞉be Hido Hawela Ami Hopamo na꞉pa꞉gama꞉ hibo gabo ududikapoma꞉. \v 2 Ba꞉ hibila, a ba꞉ma tetelo Hido Tabo keba ka꞉na kulihuya꞉ma꞉, aeno iniwala꞉te ba꞉ atumu dopamo Godokono tabo ulihuya꞉, huiyatiya ibino tabo uliho tetelo iba꞉te hido komo ebegodolo kumiya꞉ha꞉ mabu ebeno tabo hibima꞉ midi komodo kalawiya꞉ha꞉. \v 3 Huiyatiya ba꞉ma tetelo a puya꞉te Godoko hibima꞉ da꞉midinama꞉ aeno komo eba ka꞉naha꞉, mabu a ebeno Hido Hawela Ami Hopamo hibinomolo kona꞉pa꞉la꞉hama꞉nema꞉, ebete atamo hibinomo tabo keba ka꞉na ka꞉goiya꞉ ba꞉ba ka꞉na. \p Ba꞉ hibila, Godote ebeno hawela ami komoma꞉ ba꞉gala aeno iniwalino komoma꞉ ba꞉moe tabo dopamo a꞉goiya꞉, \b \q1 “Naeno mauba ipuwalo \q2 hibi tabonomo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉mo, \q1 ‘Nale iba꞉tamo kebe hopo ikalamema꞉ \q2 dopamo demalagidoluya꞉mo, \q1 na ukui hiya꞉ma꞉ miditi \q2 ba꞉bene emedena emedena tetelo \q1 iba꞉te naeno Hido Hawela Ami Hopamo a꞉kana꞉pa꞉la꞉hamena꞉!’” \b \m Numa꞉la꞉, Godote ba꞉moe tabo goeheno, dopamo ebete alomo ba꞉gala hopo haba konomo ya꞉lo tetenomolo ododiliti, ba꞉be oko owati komo sa꞉ba꞉ni hegela tetelo da꞉wibuimiya꞉ hawela ba꞉bo amitiya꞉. \v 4 Iyo, ba꞉ hibila, Godokono Buka taboeno komokomo hiliyonomo ipuwalo sa꞉ba꞉ni hegeloeno komoma꞉ eta tabote ba꞉ma ka꞉na bitana, “Godote ebeno oko hiliyonomo hawaminalete sa꞉ba꞉ni hegela tetelo hawela bamitiya꞉.” \v 5 Ba꞉bene ale ba꞉moe komo umima꞉, Godokono Bukalo ebeno hawela ami komoma꞉ eta tabote ba꞉ma ka꞉na ka-itana, “Emedena emedena tetelo iba꞉te naeno Hido Hawela Ami Hopamo a꞉kana꞉pa꞉la꞉hamena꞉.” \p \v 6 Numa꞉la꞉, dopamo tetelo puya꞉te Godokono Hido Tabo dulihuya꞉, iba꞉te hibima꞉ midihino ebeno tabamo kapapamila꞉haliya꞉ha꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te ibino hido tete otate ebeno hawela ami komamo kana꞉pa꞉la꞉huya꞉ha꞉. Huiyatiya kalakala konomola, ba꞉ma tetelo gigihote a꞉hiya꞉midalo itana komopa꞉te ba꞉be atu hawela ami komamo hibima꞉ midi komodo kona꞉pa꞉la꞉hama꞉. \v 7 Ba꞉moe komo ba꞉ ba꞉ma ka꞉nala, komo gogo hiliyonomate da꞉petolamiya꞉ Godote dopo tawakalubino hido tete ota komo ba emalagidolonape, ebete komo tawakalubi mabuma꞉ gala eta hegela beka-ihatiya꞉, ba꞉be hegela ebete ka꞉lo hegelama꞉ goena. Ba꞉ hibila, ebeno Bukalo kebe tabote ba꞉be eta hegeloeno komo da꞉hawakalimina ale dopamo umima꞉, iyo, Godote ba꞉be tabo Da꞉ibidiko ipuwado ba꞉ma ka꞉na goiya꞉, \b \q1 “La꞉ huiyatiya ka꞉lo hegelalo Godokono tabo dulima, \q2 ebetamo wato kodakodahibima꞉ akeda꞉hala꞉!” \b \p \v 8 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, puya꞉te Godokono dopo tabo dulihuya꞉, ebeno okodawa Yosuwate ibi hibi hawela ami komamo na꞉magataliya꞉tale, Godote galane tetelo eta hido hegeloeno komoma꞉ Da꞉ibidigodone ba꞉ka꞉goiya꞉na꞉. \v 9 Ba꞉be mabuma꞉ a ba꞉moe komo iya꞉tawahala, eta hibi hawela ami komote Godogodolo bitana ebete ebeno tawakaluba꞉tamo kikalamema꞉, iyo, ebete sa꞉ba꞉ni hegelalo ebeno oko owati komone hawela keba ka꞉na kamitiya꞉, ale ba꞉ba ka꞉na ba꞉be atu hawela ami ipuwamo kona꞉pa꞉la꞉hama꞉nema꞉. \v 10 Ba꞉bema꞉ hibila, kebe lumagiti Godokono hibi Hawela Ami Hopamo da꞉na꞉pa꞉gamene, ebete ebeno oko owati komone hawela ba꞉bo konamima꞉ne, Godote dopamo ebeno oko owati komone hawela keba ka꞉na kamitiya꞉ ba꞉ba ka꞉na. \v 11 Ba꞉bema꞉ wadiyala a hibima꞉ midipa꞉te oko owati ipuwalo helonomoma꞉ keda꞉hama꞉nema꞉, ale ba꞉be Hawela Ami Hopamo hibilo kona꞉pa꞉la꞉hama꞉, mabu puya꞉te Godokono tabo dopamo dulihuya꞉, iba꞉te ibino hibima꞉ midiha꞉ komodo hibo gabo keba ka꞉na ka꞉nududiya꞉, a hiliyonomo ipuwalo eta kapiyate ba꞉ba ka꞉na nega modoboha꞉. \p \v 12 Ba꞉moe komo ba꞉ hibila, Godokono tabote ba ka꞉ka꞉na tawakalubino tepo ipuwalo oko helonomamo owatina, gihanomo kiyokiyo gili keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉na, iyo, ebeno gihate komo hiliyonomo alaholoho gilino giha na꞉gogolena. Ba꞉bema꞉ Godokono tabote lumagino ukui mabamo a꞉pa꞉ganomo a꞉pa꞉ganako, ba꞉be lumagino tepo ipuwoeno ukui ba꞉gala gobogoboeno ukui hidonomamo kanagilamelemema꞉. Iyo, ba꞉ hibila, tawakaluba꞉godolo da꞉pola꞉na, Godote ba꞉bi tepo ipuwoeno ubi komo ba꞉gala emalagidolo komo ebeno tabamo ba anagilamelelame, ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ komo hiliyonomo ba꞉bo hawakalilamenako. \v 13 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, Godote hiya꞉hiya꞉ hiliyonomo komo ba iya꞉tawa, tawakaluba꞉te ebegodone eta komo ugumui modoboha꞉, iyo, hopo haba konomolo ba꞉gala alomo hunulu da꞉pola꞉na ebete ba꞉bi komokomo hiliyonomo ebeno baida꞉mo hibinomolo nulamena. Ba꞉moe mabuma꞉ galane tetelo a hiliyonomate aeno ododili komo ipuwalo eta kapiya komo ugumui gabo umihino Godokono holoholo hapuamo ba꞉ba ka꞉na da꞉nikulima꞉, ebete ha꞉kiya aeno komo ba anagilamelea꞉me, ale aeno kuba ododili huiya uwate ipuwalo ale ebe duhimima꞉ eta tabo ga꞉lama꞉ a꞉kamodobama꞉. \s1 Ya꞉suti A Mabuma꞉ Godotamo Hawa꞉goeno Ikamehopino Hununomo Watodawama꞉ Deda꞉na \p \v 14 Ba꞉moe ba꞉be mabuma꞉ ale tawakaluba꞉tamo kebe hibima꞉ midi komo ka꞉hawakaliminakoma꞉, wadiyala a ba꞉be komo kodakodanomolo katila꞉nama꞉nema꞉, mabu Ya꞉suti a mabuma꞉ Godotamo hawa꞉goeno ilina ikamehopino Hununomo Watodawama꞉ eda꞉na, iyo, ebe Godokono Guduma꞉ ba eda꞉na Godokono holoholo hapuamo a꞉nuluhukuya꞉ emedena emedena tetelo a kowalubinama꞉. \v 15 Ba꞉bema꞉ a mabuma꞉ Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Watodawama꞉ deda꞉na, dopamo ebete hopo habalo ba emedena Saitanate komo hiliyonomo tetelo ebetamo hiya꞉hiya꞉ kuba emogabuimi gabodo penakui, atamo keba ka꞉na ka꞉penako ba꞉ba ka꞉na. Ba꞉ hibila, Ya꞉suti ba꞉be komone aeno apeno hiya꞉hiya꞉ heloha꞉ komo ba iya꞉tawana, ba꞉be mabuma꞉ ebete a na꞉malemalea꞉tena. Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, ale aeno heloamo kuba gabamo emogabuimi komone alahutiho kamodobonaha꞉, huiyatiya kalakala konomola, Ya꞉suti a owalubi modobola, mabu dopamo ebete Saitanatamo papamiwataheno eta kapiya tetelo eta kuba kododiya꞉ha꞉. \v 16 Ba꞉moe ba꞉be mabuma꞉ wadiyala ale Godokono Ko Gawadubu luta baha꞉mo toleheno konikulima꞉nema꞉ aeno kuba ododili mabuma꞉ ebeno malemale ale ba꞉bo konelawema꞉. Iyo, hibila, a ha꞉kiya a owalubima꞉ modoboha꞉ma꞉ ba eda꞉hana, huiyatiya ebeno malemale komote modobolo itana aeno kuba ododili komokomo hiliyonomo kegebolea꞉mema꞉. \c 5 \s1 Ya꞉suti Godotamo Hawa꞉goeno Ikamehopino Hununomo Watodawama꞉ Ba Eda꞉na Ebete Dopamo Duluhukuya꞉ Ba꞉be Eta Watodawa Mekisadekako Huiyala \p \v 1 La꞉ iya꞉tawahala, Godotamo hawa꞉goeno ikamehopi ipuwalo ebete kebe dubu ibino Hununomo Watodawama꞉ keda꞉ma꞉ da꞉lawemene, ba꞉be dawate tawakalubino kuba ododili mabuma꞉ Godokono oko owati ipuwalo hawa꞉goeno ilina ba꞉gala malemale ilina ebetamo kikamehoma꞉ne. \v 2 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, ba꞉be dubu ba꞉ modobola komopino kuba ododili mabuma꞉ maubaheno Godokono malemale iba꞉tamo kohawakalimima꞉ne, mabu ebete ibino heloha꞉ komo iya꞉tawanomola. Iyo, iba꞉te Godokono hibi komo iya꞉tawaha꞉ma꞉ ba eda꞉hana hiliyonomo tetelo hibo gabo dududinaka, komo tetelo Godoko kalakaluimima꞉ ebete atumu heloha꞉ma꞉ keda꞉nako. \v 3 Ba꞉moe mabuma꞉ ebete kebe hiya꞉hiya꞉ tetelo hawa꞉goeno ilina Godotamo komopino kuba ododili mabuma꞉ dikamehonakomene, ba꞉be atu tetelo ebete ebeno kuba ododili mabuma꞉ ba꞉ka-ikamehonakomene. \p \v 4 Ba꞉ hibila, Godotamo hawa꞉goeno ikamehopi ipuwalo eta dubuti ebe ha꞉kiya ebe hunamo adipatelo Hununomo Watodawama꞉ eda꞉ haba a꞉kalawa꞉mene. Ao, Godote ha꞉kiya ebeno ubilo ba꞉be dubu kolawema꞉ne, ebete dopamo A꞉loniko keba ka꞉na ka꞉lawiya꞉ ba꞉ba ka꞉na.\f * \fr 5.4 \ft Buka ka꞉lamiholedawa, wadiyala ama꞉ ba꞉moe komo niya꞉tawa, Mosesete Yu tawakalubi Isipiti hopone da꞉magataliya꞉, ba꞉ba tetelo Godote tawakalubino kuba ododili mabuma꞉ Libai gu dubu buwatiya꞉, iba꞉te ebetamo hawa꞉goeno ilina ikamehopima꞉ keda꞉hanama꞉. Ba꞉bene ba꞉bi Libai gu dubu hiliyonomo ipuwalo ebete Mosesekono naniwi A꞉loniko kapiya belawiya꞉, ebete ba꞉bi okopino Hununomo Watodawama꞉ keda꞉nama꞉, iyo, ebete ba꞉be oko habalo dopo lumagima꞉ ediya꞉.\f* \v 5 Ba꞉bema꞉ Kelisote ba꞉ atumu, ba꞉be Hununomo Watodawama꞉ eda꞉ haba lawema꞉ ebe ha꞉kiya ebe hunamo kadipatiya꞉ha꞉. Ao, Godote huiyatiya ebe ba awagamina ebetamo tabo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉, \b \q1 “Ama꞉ ba꞉ naeno Gudulata, \q2 ka꞉lo na ba꞉ amia꞉no Nabiwima꞉ eda꞉mo.” \b \m \v 6 Ba꞉bene Godote ebeno Bukalo ebeno komo gala ba꞉ma ka꞉na kahawakalimiya꞉, \b \q1 “Emedena emedena tetelo \q2 ama꞉ natamo hawa꞉goeno ilina \q2 ikanamehonedawama꞉ beda꞉namena꞉ta, \q1 Mekisadekate\f * \fr 5.6 \ft Buka ka꞉lamiholedawa, ama꞉ Mekisadekakono komo hidamo iya꞉tawama꞉ dewagelemena꞉, wadiyala ama꞉ Tupuilamehole Mabu Buka 14.17-24 numiya꞉. Ba꞉bolo ama꞉ ba꞉moe ko komo kumima꞉na꞉ta, Godote A꞉loniko ebeno hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawama꞉ keda꞉ma꞉ ebe laweheno, ya꞉lo tetenomolo ba꞉moe eta dubu Mekisadekate nemedenami, iyo, ebete Yu tawakalubino iniwa A꞉ibalahamako tetelo ebetamo duluhukuya꞉, Godote ebe ebeno hawa꞉goeno ikamehodawa etama꞉ ba꞉bo ka꞉miya꞉.\f* dopamo naeno okodawama꞉ \q2 keba ka꞉na keda꞉nami ba꞉ba ka꞉na.” \b \p \v 7 Numa꞉la꞉, Ya꞉suti hopo habalo ba emedena ebe iya꞉tawuya꞉ Godokono helo modobola hoe temeteme ipuwalo ebeno ka꞉ka꞉ komula꞉mema꞉, ba꞉bema꞉ ebete ihi baida꞉go ebeno tabo madodo hunamo adipatelo Godoko ba꞉bo toemehuya꞉. Ba꞉ba tetelo Godote ebeno toetoe tabo uliti ebe hibilo owalubiya꞉, mabu Ya꞉sukunu emede ipuwalo ebete ubi bihatenami ebe ha꞉kiya ebe hopamo ba ihate huiyatiya ebeno Nabiwi hunamo kadipatema꞉. \v 8 Ba꞉ hibila, Ya꞉suti Godokono Guduma꞉ ba eda꞉na huiyatiya koko temeteme iya꞉tawuya꞉, iyo, ebete ebeno temeteme komone hidohido ukui ba꞉bo uwatiya꞉ ebeno Nabiwino ubi komamo hibinomolo kopapamiwatama꞉. \v 9 Ba꞉bene ebete ebeno Nabiwino ubi komo hiliyonomo da꞉hawaminaliya꞉, ba꞉ba tetelo ebete hidonomoma꞉ ba eda꞉na Nabiwino ubi komamo da꞉papamila꞉halena ba꞉bi tawakalubino ka꞉ka꞉ mula꞉lelame komoeno mabuma꞉ ba꞉bo ediya꞉, \v 10 ba꞉gala ba꞉be atu tetelo Godote ebe ebeno hawa꞉goeno ilina ikamehopino Hununomo Watodawama꞉ ka꞉miya꞉, ebete Mekisadekako dopamo keba ka꞉na ka꞉ka꞉miya꞉ ba꞉ba ka꞉na. \s1 Godokono Taboeno Ipuwa Iya꞉tawa Komodo Hidamo Apepeho Komo \p \v 11 Ba꞉ hibila, nale la꞉ ba꞉moe ko komo kiya꞉tulamema꞉ komo hiliyonomo tabo komate nagodolo ba꞉pola꞉na, huiyatiya ba꞉ma tetelo modoboha꞉, mabu la꞉ hegabe gugudi huiyama꞉ eda꞉hanamata. \v 12 A꞉iye! La꞉ Godokono tabo hibima꞉ da꞉midiya꞉ma, ba꞉ba tetene tupuimiti tete ga꞉ga꞉nomo a꞉petuya꞉, la꞉ huiyatiya ebeno taboeno hiya꞉hiya꞉ iya꞉tulame iya꞉tawa komodo hibilo kapepehonamiha꞉. Ba꞉be mabuma꞉ la꞉ modoboha꞉ ba꞉ma tetelo komo hibima꞉ midipino iya꞉tulamepima꞉ eda꞉ha, iyo, etate la꞉ hibima꞉ midi komoeno dopo iya꞉tulame komokomo gala na꞉kiya꞉tulama꞉mena꞉ta la꞉le gudikapoma꞉. Ba꞉bema꞉ la꞉ ba꞉ a꞉lia꞉li gugudi keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉bakoma꞉ eda꞉hanamata, mabu menokoba꞉te iba꞉tamo nono kapiya bikalamenaka, iba꞉tamo hibi baa꞉ ikalame gabote kitanaha꞉. \v 13 Numa꞉la꞉, ba꞉bako a꞉lia꞉li guduino iya꞉tawate deha꞉potoma꞉ ba eda꞉na, ebe modoboha꞉ Godokono tuputupu taboeno ipuwa hibilo lawete hido ododi komo ba꞉gala kuba ododi komo kanagilamema꞉, \v 14 huiyatiya puya꞉te hibima꞉ midi ipuwado apepehote hegehege gugudima꞉ eda꞉ha komo ya꞉lo da꞉miya꞉puya꞉, ba꞉bi tawakaluba꞉te hibi baa꞉ naha modobola. Iyo, iba꞉te hibi baa꞉ naha komodo hidohido ukui ya꞉lo uwatiya꞉, iba꞉te hidohido komo ba ododili ibino emede ipuwalo hido komo ba꞉gala kuba komo hidamo kanagilamenakoma꞉. \fig Godotamo hawa꞉goeno ikamehodawala|alt="Priest with blood offering in bowl ... invert image" src="HK00273B.TIF" size="span" loc="1/3 of page" copy="Horace Knowles, British and Foreign Bible Society 1954, 1967, 1972" ref="5.10" \fig* \c 6 \s1 Hibima꞉ Midi Ipuwane Gudi Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ wadiyala ale aeno ubi ba꞉ma ka꞉na kihatema꞉nema꞉, aeno hibima꞉ midi komo ipuwalo ale hidohido apepeho tawakalubino iya꞉tulame komokomo hibilo kuwatema꞉, iyo, ale ba꞉ma tetelo hibima꞉ midi komoeno dopo iya꞉tulame tabo komokomo konomamo gala a꞉kemalagidola꞉ma꞉. Ba꞉ hibila, la꞉ ba꞉bi dopo komokomo ya꞉lo iya꞉tawahuya꞉mata, ba꞉ma ka꞉na puya꞉te ibi ha꞉kiya ibino heloamo Godoko kalakaluimima꞉ oko dowatina, ba꞉ba꞉te ibino ododili komone ohobila꞉hate Godokono ododi komo kapiya hibima꞉ na꞉mida꞉mena꞉. \v 2 Ba꞉gala eta dopo iya꞉tulame komo ba꞉ma ka꞉na bitana, puya꞉te ibino hibima꞉ midi komo hawakalimilo Godogodone helo lawema꞉ dewagelena, ba꞉ba꞉te beyamo wadulatele komamo ibino ape ukulalete komopa꞉te kokoto iba꞉tamo nemowatilama꞉mena꞉. Ba꞉gala eta dopo iya꞉tulame komo ba꞉ma ka꞉nala, ha꞉lahapi hiliyonomate ka꞉ka꞉mo gala da꞉kamahila꞉halemena꞉, Godote ibino komo anagilamelelamete iba꞉tamo emedena teteno modobo huiya ba꞉bo kikalamema꞉ne. \v 3 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, ba꞉moi dopo komokomo nale la꞉ gala a꞉kiya꞉tulama꞉mata, huiyatiya Godokono ubi komo atamo keba ka꞉na kitana, ale ba꞉ ba꞉ba ka꞉na komo uli iya꞉tulame komo kapimilo kuwatema꞉nema꞉. \p \v 4 A꞉iye! Puya꞉te ibino kuba ododili komone Godotamo ohobila꞉hate, ba꞉bene ibino hibima꞉ midi komone da꞉negudimina꞉, iba꞉te hibima꞉ midi komamo gala keba ka꞉na na꞉kohobila꞉hamena꞉? Gabo puliyala, kitanaha꞉, mabu dopamo iba꞉te Godokono alo ipuwalo ba emedena, ebegodone duluhukuya꞉ ba꞉be dito ikame komo lawete hido golanomoma꞉ ba꞉bo ga꞉luya꞉. Iyo, Godokono Gobogobote iba꞉tamo da꞉piya꞉, ba꞉ba tetene tupuimiti ebete ibi ba꞉gala komo hibima꞉ midipi ibi hiliyonomo ipuwalo oko ba owatina, \v 5 iba꞉te Godokono Ko Gawadubuma꞉ eda꞉ komoeno helo duminakui ba꞉gala ebeno tabo dulihonakui ba꞉bi komokomo golanomoma꞉ ba꞉bo ga꞉lanakuya꞉. \v 6 Huiyatiya numa꞉la꞉, ba꞉ba tetelo iba꞉te ibino hibima꞉ midi komone ba nigudi Godokono Gudu gunima꞉mo dito ihitiya꞉. A꞉iye! Ba꞉moe ba꞉be komodo iba꞉te ebetamo hilopo hawakala ba ikame komopa꞉te ebe ba꞉ dito iduduputimitiya꞉, dopamo komo kubapa꞉te ebe keha pihigamo pihomotelo hilopo keba ka꞉na kikamiya꞉ ba꞉ba ka꞉na. \p \v 7 Numa꞉la꞉, Godokono hido owalubi komodo wegolate hopo habamo onako, ba꞉be mabuma꞉ kebe pali hakalo hidohido naha ilinate dapepehomena꞉, ebete ba꞉be haka hidonomoma꞉ kogoema꞉ne. \v 8 Huiyatiya kebe hakalo naha ilinate apepehoheno kuba hemo ba꞉gala olagopi ilina ha꞉kiya ebe ipuwane dikulimina꞉, tete tatalila Godote ba꞉be haka kubanomoma꞉ goelo koa꞉mo dito kemadomema꞉ne. \p \v 9 Naeno hidohido hibima꞉ midipi mabuluba꞉la꞉, nale ba꞉moe helodopo tabo la꞉tamo ba olamagita, huiyatiya na iya꞉tawala la꞉eno ka꞉ka꞉ mula꞉ komo ipuwado la꞉ kuba haka keba ka꞉nala꞉ka꞉ eba ka꞉naha꞉, ba꞉bema꞉ Godokono owalubi komote la꞉godolo itananako. \v 10 Iyo, Godoko ba꞉ tawakalubino komo tuputupu gabodo danagilamelelamenako ba꞉be dawala, ba꞉bema꞉ la꞉ dopamo ebe mabuma꞉ oko ba owatina ebeno komo tawakaluba꞉tamo malemale hawakalimi komodo kebe hido komokomo kododilionakuima, ebete ba꞉bi komo dito a꞉kadodola꞉mene. Ba꞉ hibila, la꞉ ba꞉ma tetelo atu hidonomo oko beka-owatinamata, \v 11 ba꞉bema꞉ la꞉ mabuma꞉ naeno ubi konomote ba꞉ma ka꞉na bitana, la꞉ hiliyonomate hibima꞉ midi komodo kuititi teta꞉mo atu oko helonomamo na꞉kowatiniya꞉la꞉. Ba꞉ ba꞉moe gabodo la꞉ hido huiya lawema꞉ da꞉latiminama, ba꞉be komote la꞉tamo hibilo kopema꞉ne. \v 12 Ba꞉bema꞉ na ubihinola la꞉ oko owati ipuwalo heloha꞉ma꞉ eda꞉ha, huiyatiya na ubila puya꞉te ibino hibima꞉ midi komo Ya꞉sutamo dihatena, la꞉ ba꞉bi tawakalubi ba ibamilatelena, la꞉ la꞉eno hibima꞉ midi mabuma꞉ temeteme uwate ipuwalo kodakodalo na꞉la꞉mota꞉hanala꞉. Iyo, ba꞉ ba꞉ba ka꞉na Godote kebe hido huiya la꞉tamo ikalamema꞉ dopamo hibilo da꞉goiya꞉, la꞉ ba꞉be huiya hibinomolo konelawema꞉nemata. \s1 Godote Kebe Komo Ododima꞉ Da꞉goemene Ba꞉be Komo Hibilo Kododima꞉ne \p \v 13 Numa꞉la꞉, Godote A꞉ibalahamako kowalubima꞉ ebetamo hibilo da꞉goiya꞉, ba꞉ba tetelo ebeno tabo kokodakoduimima꞉ ebete ebeno mahilo ka꞉miti ba꞉bo goiya꞉, iyo, ebete hopo lumagino mahilo ka꞉mihino ebeno mahilonomo beka꞉miya꞉ mabu ebeno helote tawakalubi hiliyonomoeno hiya꞉hiya꞉ helo na꞉gogolena. \v 14 Ba꞉bene A꞉ibalahamate Godokono tabo ba꞉ma ka꞉na duliya꞉, “Nale ama꞉ ba owalubina amia꞉no galanepi konomamo kohiliyuilamema꞉nemo,” \v 15 ba꞉ba tetene tupuimiti ebete ba꞉be hido komo umima꞉ hibima꞉ midi ipuwalo tete ga꞉ga꞉nomolo kalakalago latiminami. Ba꞉be mabuma꞉ Godokono hido tetenomolo A꞉ibalahamate ebeno hido owalubi komo hibilo umiya꞉. \p \v 16 Iyo, a iya꞉tawahala, hopo habanapino olowabeletihui ipuwalo etate tabo ba goita, ebeno tabo kodakoduimima꞉ eta kodawoeno mahilo da꞉ka꞉mimini, ba꞉ba tetelo ulihopa꞉te ebeno tabo hibima꞉ miditi, ba꞉bene ibino olowabeletihui komote ba꞉ dito kowiboma꞉ne. \v 17 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, Godote hopo habanapino ododi komo ba emalagidolo, ebete a hibima꞉ midipi owalubima꞉ ebeno nopo da꞉hawakalimiya꞉, ba꞉ba tetelo ebete ebeno tabo kodakoduimima꞉ ebeno mahilo ka꞉miti ba꞉bo goiya꞉. Ba꞉be mabuma꞉ a ba꞉moe komo iya꞉tawahanomola, Godote ba꞉be nopoeno hido owalubi komo atamo hibilo kikaa꞉mema꞉ ebeno ukui galane hiya꞉ma꞉ a꞉kamida꞉mene. \v 18 Iyo, Godoko ha꞉da amihodawaha꞉, ba꞉bema꞉ keba tetelo ebete eta komo ododima꞉ tabo hibilo da꞉goemene, ebete ebeno ukui hiya꞉ma꞉ midihino ba꞉be komo kododima꞉ne, ba꞉gala keba tetelo ebete tabo ba goita ebeno mahilo da꞉ka꞉mimini, ebete ba꞉be tabo atumu a꞉kadikanala꞉mene. Ba꞉bene Godokono hibi tabo mabuma꞉ ba꞉gala ebeno tabo kodakoduimima꞉ ebeno mahilo ka꞉mi mabuma꞉, a puya꞉te aeno ka꞉ka꞉ mula꞉ komo lawema꞉ kuba ododili ipuwane ebetamo dalahutihuya꞉ma꞉, ale ebeno tabo hibima꞉ ba midina helo ba꞉bo lawenakoma꞉, ale aeno hibi ka꞉ka꞉ lawema꞉ uliholo kolatiminama꞉. \p \v 19 Ba꞉bema꞉ aeno uliholo latimi komote bogeno aga huiyama꞉ ba eda꞉na aeno tepo ipuwoeno ukui na꞉kodakoduilamena, ale aeno ka꞉ka꞉ mula꞉ habane dito okoa꞉tekapoma꞉. Ba꞉bene Godokono Hunu Habalo da꞉la꞉na, aeno agate ba꞉be Adikumino Hiya꞉ Genamoeno Talonanomo Habalo ba itana, ebeno halete Talonanomo Haboeno kaliko ubilido petote a kodakodalo ba꞉bo matuhua꞉mena, ba꞉bema꞉ kalakala konomola, ba꞉be agoeno hale ba꞉ kodakodanomola, a꞉kata꞉gala꞉mene. \v 20 Iyo, dopamo Ya꞉suti a mabuma꞉ Adikumi Genamoeno Talonanomo Habamo a꞉na꞉pa꞉guya꞉, ebete Godotamo hawa꞉goeno ikameho komodo aeno kuba ododili komo konegebolea꞉mema꞉, ba꞉bema꞉ hibila, ebe Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawama꞉ ediya꞉ emedena emedena tetelo ba꞉be oko habalo kemedenama꞉, Mekisadekate dopamo Godokono okodawama꞉ keba ka꞉na keda꞉nami ba꞉ba ka꞉na. \c 7 \s1 Godotamo Hawa꞉goeno Ilina Ikamehodawa Mekisadekakono Komo \p \v 1-2 A꞉ibalahamako tetelo ba꞉moe Mekisadekate ba꞉ Yelusalema ko haboeno Ko Gawadubuma꞉ deda꞉nami ba꞉be dubula, ba꞉gala ebe ba꞉ Hununomo Godotamo hawa꞉goeno ikamehodawa etala. Ba꞉ hibila, ba꞉moe kodawoeno dopo mahiloeno ipuwa ba꞉ ‘Tuputupu Emede Ko Gawadubula,’ ba꞉gala ebeno eta ipuwa mahilo ba꞉ ‘Hete Ikame Ko Gawadubula’ mabu ebeno Yelusalema haboeno mahilo ipuwa ba꞉ ‘Hete Ikame Ko Habala.’ \p Ba꞉bene eta tetelo A꞉ibalahamate netewa-netewa koko gawadubago alaholohote wato kikipo da꞉lawiya꞉, ba꞉ba tetelo ebete alaholoho habane gala ba kapita, Mekisadekate eba꞉go palugate Godoko ba꞉bo pikiyamiya꞉ ebete A꞉ibalahamako hidonomamo kowalubinakoma꞉. Ba꞉bene A꞉ibalahamate ebeno dubago alaholo komamo duwatiya꞉, ebete ba꞉bi ilina hiliyonomo anagilameholete komo ta꞉ni komokomo ipuwane eta kapiya lawenakui, eta kapiya lawenakui, Mekisadekatamo ba꞉bo ikamehuya꞉. \v 3 Numa꞉la꞉, Godokono Bukalo eta tabote kitanaha꞉ ba꞉moe kodawoeno komoma꞉ a kiya꞉tua꞉mema꞉, ba꞉bema꞉ a iya꞉tawaha꞉ ebeno iniwalino komo ba꞉gala ebeno menoko nabiwi ibino mahilo, iyo, ebeno hawakala tete ba꞉gala hoe tete atumu atamo kahawakalilamenaha꞉. Ba꞉ ba꞉ba ka꞉na ebe ba꞉ Godokono Gudu huiyala, mabu emedena emedena tetelo ebete Godotamo hawa꞉goeno ikamehodawama꞉ beda꞉namene. \p \v 4 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, ba꞉moe dubu Mekisadekako ebe bada konomodawala꞉ka꞉! A Yunapi hiliyonomoeno iniwa nabiwi A꞉ibalahamate ba꞉be komo ba iya꞉tawa, ebete Mekisadekako kawagaminama꞉ alaholo komamo duwatiya꞉ ba꞉bi ilina hiliyonomo anagilameholete komo ta꞉ni komokomo ipuwane eta kapiya lawenakui, eta kapiya lawenakui, ebetamo kalakalago ba꞉ba ka꞉na ikamehuya꞉. \v 5 Ba꞉gala eta komo. A Yunapi hiliyonomate A꞉ibalahamagodone ikuliya꞉ma꞉, huiyatiya a ipuwalo Libai gu dubate ha꞉kiya Godotamo hawa꞉goeno ikamehopima꞉ eda꞉hana. Ba꞉bema꞉ ibi kowalubilima꞉ a komo Yunapa꞉te aeno oko huiya mani ba꞉gala ilina anagilameholete ta꞉ni komokomo ipuwane eta kapiya ba꞉lawema꞉, eta kapiya ba꞉lawema꞉, iba꞉tamo dito ikalameholenakoma꞉, mabu Godokono Tutumu Tabote ba꞉be komo kododima꞉ a biya꞉tua꞉mena. \p \v 6 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, Mekisadekako Libai gudawama꞉ keda꞉namiha꞉, huiyatiya Libai gunapino iniwa A꞉ibalahamate ebeno ilina hiliyonomo anagilameholete Mekisadekako kawagaminama꞉ ebeno komo ebetamo dito ikamehuya꞉, ba꞉bene ba꞉ba tetelo Mekisadekate Godoko bikiyamiya꞉ ebete A꞉ibalahamako kowalubinakoma꞉. Iyo, ba꞉moe A꞉ibalahamako ba꞉ Godote dopamo ebe kowalubima꞉ potamo hibilo da꞉goiya꞉ ba꞉be ko dubula, \v 7 huiyatiya Mekisadekate A꞉ibalahamako mabuma꞉ Godoko da꞉kiyamiya꞉, a ba꞉moe komone niya꞉tawahanama꞉ ba꞉moe eta dubuino helote A꞉ibalahamakono helo hibinomolo na꞉gogolona. \v 8 Ba꞉ hibila, Libai gunapa꞉te Godotamo hawa꞉goeno ilina ikamehopima꞉ deda꞉hana, ba꞉bema꞉ a komo Yunapa꞉te aeno oko huiya mani ba꞉gala ilina anagilameholete ibino komokomo iba꞉tamo dito bikalameholenakoma꞉. Huiyatiya numa꞉la꞉, Godokono umi ipuwalo ba꞉bi Libai gu okopa꞉te kokopima꞉ hibilo keda꞉hanaha꞉ mabu ibi hiliyonomate koha꞉lahama꞉na꞉, ebeno Bukate huiyatiya Mekisadekakono komo ba꞉ma ka꞉na hawakalimina, ebete ko dawanomoma꞉ ba eda꞉na ebeno ka꞉ka꞉ komote kawibonaha꞉. Iyo, A꞉ibalahamate ba꞉moe komo ba iya꞉tawa Mekisadekako kawagaminama꞉ ebeno komo ilina ebetamo ba꞉ dito ikamehuya꞉. \v 9 Ba꞉bema꞉ diyala, lumagiti ba꞉be komo ba emalagidolo ba꞉ma ka꞉na da꞉ goemene, Libai gupa꞉te ibino iniwa nabiwi A꞉ibalahamako ipuwado Mekisadekako atumu a꞉kawagaminuya꞉. Iyo, ba꞉ hibila, A꞉ibalahamate ebeno ilina hiliyonomo anagilamehole tetelo Mekisadekakono komo ebetamo dikamehuya꞉, ba꞉be atu tetelo Libai gunapa꞉te ibino iniwagodone ilina ba꞉ atumu kikamehuya꞉. \v 10 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, Libaiko hopo habamo hawakalaheno, dopamo ebete ebeno iniwoeno ape ipuwalo ba emedena, ba꞉ba tetelo A꞉ibalahamate Mekisadekakoba꞉ daluguya꞉, Libaiti ba꞉be kodawa ebeno iniwa nabiwa꞉go kapimilo ba꞉bo awagaminuya꞉. \s1 Ya꞉suti Mekisadekako Huiyama꞉ Eda꞉na \p \v 11 Ba꞉gala eta komo. Godote ebeno Yunapi ipuwalo Libai gu dubu ebetamo hawa꞉goeno ilina ikamehoma꞉ ibi kapiya duwatiya꞉, ba꞉be atu tetelo ebete Yunapa꞉tamo ebeno komo hiliyonomo Tutumu Tabo ikalamiya꞉ iba꞉te hidamo kemedenama꞉. Ba꞉bema꞉ Libai gu okopino hawa꞉goeno ilina ikameho ipuwado tawakaluba꞉te hidohidonomoma꞉ neda꞉huya꞉tale, Godote ebeno eta hiya꞉nomo hawa꞉goeno ilina ikamehodawa ba꞉ka꞉-adipatiya꞉na꞉. Huiyatiya Godokono ubilo eta dawate hibilo uluhukuya꞉, ba꞉be dawa ba꞉ A꞉lonigodone\f * \fr 7.11 \ft Buka ka꞉lamiholedawa, wadiyala ama꞉ ba꞉moe komo niya꞉tawa, Libai gunapa꞉te Godotamo hawa꞉goeno ikamehopima꞉ ba eda꞉hana, ebete ibi hiliyonomo ipuwalo poko da꞉lawiya꞉ ibino Hununomo Watodawama꞉ keda꞉nama꞉, A꞉loniko ba꞉ ba꞉be dopodawala. Ba꞉bema꞉ A꞉lonikono gala hapuni ebeno gugudi ipuwalo etate ebeno nabiwino oko haba belawiya꞉, ba꞉bene ba꞉be dawate da꞉hoiya꞉ ebeno gugudi ipuwalo etate atu oko haba kalawete, ba꞉bene ba꞉be komote Ya꞉suku teta꞉mo ba꞉bo puluhukuya꞉.\f* da꞉pikuliya꞉ ba꞉bi Libai gu okopi huiyaha꞉, ao, ebe hiya꞉nomo okodawama꞉ eda꞉na, Mekisadekate dopamo keba ka꞉na keda꞉nami ba꞉ba ka꞉na. \v 12 Ba꞉bema꞉ keba tetelo Godote ebetamo hawa꞉goeno ilina ikamehoma꞉ pakala okopino habalo uli okodawa dadipatemene, ba꞉be atu tetelo ebete pakala Tutumu Taboeno hiya꞉hiya꞉ komokomo tama꞉mo miya꞉tete uli Tutumu Tabo ebeno tawakaluba꞉tamo kikalamema꞉ne. \v 13-14 Numa꞉la꞉, nale aeno Kodawa Ya꞉sukunu komoma꞉ olamagitamo, ebe ba꞉ Godote dadipatiya꞉ ba꞉be uli okodawala. Huiyatiya tawakalubi hiliyonomo iya꞉tawahala, ba꞉moe Ya꞉suku Libai gudawaha꞉, ebete Yuda gu ipuwane hawakaluya꞉, ba꞉gala ibi ba꞉moe eta komo atumu iya꞉tawahala, Godotamo hawa꞉goeno ilina ikamehoma꞉ eta dawate Yuda gu ipuwane dopamo kuluhukuya꞉ha꞉, mabu Mosesete Godokono Tutumu Tabo ebeno Bukamo ba miya꞉te, ebete Yuda gunapi kakiyalamiya꞉ha꞉ ba꞉bako oko kowatima꞉. \p \v 15 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, nale dolamagitamo ba꞉moe taboeno ipuwa ba꞉ma ka꞉na a꞉hawakala, Godokono eta hiya꞉nomo hawa꞉goeno ilina ikamehodawate ba꞉ uluhukuya꞉, ba꞉be dawate Mekisadekate dopamo kebako dawama꞉ keda꞉nami ba꞉bako dawama꞉ keda꞉na. \v 16 Iyo, Mosesete a dopamo da꞉tutumua꞉tiya꞉ Godotamo hawa꞉goeno ikamehopa꞉te Libai gu kapiya ipuwane kopikulima꞉, ba꞉be tutumu komodo Godokono uli okodawate ebeno oko haba kalawiya꞉ha꞉. Ebete huiyatiya Godotamo hawa꞉goeno ikamehodawoeno haba belawiya꞉, mabu ebete kebe ka꞉ka꞉go emedena emedena tetelo demedenamene ba꞉be ka꞉ka꞉te helo ebetamo ikamiya꞉. \v 17 Ba꞉bema꞉ hibila, Godote ebeno uli okodawoeno komoma꞉ ebeno Bukalo tabo ba꞉ma ka꞉na ihatiya꞉, \b \q1 “Emedena emedena tetelo \q2 ama꞉ natamo hawa꞉goeno ilina \q2 ikanamehonedawama꞉ beda꞉namena꞉ta, \q1 Mekisadekate dopamo naeno okodawama꞉ \q2 keba ka꞉na keda꞉nami ba꞉ba ka꞉na.” \b \p \v 18-19 Numa꞉la꞉, Godote dopamo kebe hiya꞉hiya꞉ Tutumu Tabo Moseseko ipuwado a Yunapa꞉tamo dikaa꞉miya꞉, ba꞉bi Tutumate kamodobonamiha꞉ tawakalubi Godokono tuputupupinomoma꞉ komidilinama꞉. Ba꞉be mabuma꞉ ebetamo hawa꞉goeno ilina ikamehopino komoma꞉ da꞉pola꞉nama꞉, ebete ba꞉bi pakala Tutumu tama꞉mo ba miya꞉te aeno kuba ododili komo kegebolea꞉mema꞉ eta gabo ba꞉ma ka꞉na hiduimiya꞉, a hidonomo huiya ebegodone konomamo lawema꞉ uliholo da꞉latiminama꞉, ale ba꞉be ukui komodo ebeno holoholo hapuamo kalakalago pelamenakoma꞉. \p \v 20 Ba꞉gala ba꞉moe ba꞉ eta komola. Dopamo tetelo Libai gu dubate Godotamo hawa꞉goeno ilina ikamehopima꞉ eda꞉hate oko tupuimihino, etate ibino komoma꞉ Godokono mahilo kaka꞉miya꞉ha꞉ iba꞉te ba꞉be oko ebeno heloamo kowatihonama꞉. \v 21 Huiyatiya Ya꞉suti ebetamo hawa꞉goeno ikamehodawama꞉ dediya꞉, ba꞉ba tetelo Godote ebeno mahilonomo ba ka꞉mi ebetamo hibinomolo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉, \b \q1 “Na Kodawa Godote amia꞉no okoma꞉ \q2 naeno ukui hiya꞉ma꞉ a꞉kamida꞉mo, \q1 mabu nale naeno mahilamo \q2 ba꞉moe hibinomo tabo ba꞉ a꞉goemo, \q1 ‘Emedena emedena tetelo \q2 ama꞉ natamo hawa꞉goeno ilina \q2 ikanamehonedawama꞉ beda꞉namena꞉ta.’” \b \m \v 22 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, Godote tawakalubino kuba ododili komo egebolelamema꞉ kebe nopo dopamo da꞉tamotiya꞉, ba꞉be nopoeno helote deha꞉potodopoma꞉ eda꞉nami. Huiyatiya ebete ba꞉ma tetelo uli nopo da꞉katamotiya꞉, ba꞉be nopote ebeno helo mahilamo duluhukuya꞉ ba꞉be mabuma꞉ ba꞉be helote konomoma꞉ eda꞉na, iyo, a hibima꞉ midipi ba꞉moe komone niya꞉tawahanama꞉ Ya꞉suti a mabuma꞉ oko hidonomamo nowatina. \p \v 23 Ba꞉gala eta komo. Dopamo Godotamo hawa꞉goeno ilina dikamehonakui ba꞉bi dubate hiliyonomoma꞉ eda꞉hanama꞉, mabu ibi ipuwalo komopi da꞉ha꞉lahanakui komo uliuli apepeho dubate ha꞉lahapino oko haba ba꞉ dito kuwatenakuya꞉. \v 24 Huiyatiya Ya꞉sukunu komo hiya꞉nomola mabu ebete emedena emedena tetelo ba emedena, ebeno hawa꞉goeno ikameho okote Godotamo a꞉kawibonamene, iyo, eta lumagiti ebeno oko haba a꞉kalawenamene. \v 25 Ba꞉moe mabuma꞉ puya꞉te ebe ipuwado Godotamo da꞉pelamenaka, ba꞉bi tawakalubino ka꞉ka꞉ komula꞉lelamema꞉ Ya꞉sukunu helote modobonomoma꞉ eda꞉na, mabu ebete emedena emedena tetelo ba emedena ibi mabuma꞉ Godoko ba꞉toemehonakomene. \p \v 26 Ba꞉bema꞉ kalakala konomola, ba꞉ma tetelo Ya꞉suku ba꞉ Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawala, iyo, ebe ha꞉kiya aeno modoboha꞉ komo hiliyonomo ipuwalo a hidonomamo owalubinako. Ba꞉ hibila, ebete Godoko kalakaluimima꞉ tuputupunomoma꞉ ba eda꞉na, eta kuba ododi komote ebegodolo kitanaha꞉, puliyanomola. Ba꞉be mabuma꞉ puya꞉te hopo habalo kuba komo dododilinaka, Godote Ya꞉suku ibi hiliyonomo ipuwane owatiya꞉midate ebe hunamo ba꞉bo adipatiya꞉ ebete Hunu Habalo kemedenama꞉. \v 27 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, Ya꞉suti Godotamo hawa꞉goeno ilina ikamehopino komo hununomo watowatopi huiyaha꞉. Ba꞉ba꞉te ibino kuba ododili komo kegebolelamema꞉ hawa꞉goeno ilina Godotamo dopamo ikamehote, ba꞉bene iba꞉te komo hawa꞉goeno ilina tawakalubi mabuma꞉ gala a꞉kikamehonaka, huiyatiya Ya꞉sukunu komo hiya꞉nomola. Ebegodolo eta kuba kapiyate itanaheno, ebe ha꞉kiya ebeno ape hawa꞉goeno malemale ilinama꞉ miditi Godotamo kapiya tetenomolo ba꞉bo ikamiya꞉, ba꞉bema꞉ hibila, ebeno hawiti emedena emedena tetelo modobo oko bowatinamene. \v 28 Ba꞉bema꞉ ale ba꞉moe ko komo hidamo umima꞉, Godote atamo Moseseko ipuwado dikaa꞉miya꞉ ba꞉bi Tutumu Tabo komodo tete ga꞉ga꞉nomolo komo tuputupuha꞉ dubate Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino hununomo watowatopima꞉ eda꞉hanama꞉. Huiyatiya galane tetelo ebete ba꞉bi Tutumu Tabo komokomo tama꞉mo ba miya꞉te ebeno helo mahilamo hibinomolo ba꞉bo goiya꞉, ebeno Gudu kapiyate ebetamo hawa꞉goeno ikameho oko habalo kemedenama꞉. Ba꞉ hibila, ba꞉be Guduti ba꞉be oko owati komo hidonomamo ya꞉lo iya꞉tawate emedena emedena tetelo ba꞉ba ka꞉na bowatinamene. \c 8 \s1 Ya꞉suti A Mabuma꞉ Godotamo Hawa꞉goeno Ikamehopino Hununomo Watodawama꞉ Deda꞉na \p \v 1 Ba꞉bema꞉ nale kebe tabo kolamagitamo, ba꞉moe ba꞉ ba꞉be taboeno konomo ipuwala, a hibima꞉ midipi mabuma꞉ ba꞉bako hidonomo okodawate bemedena. Iyo, a mabuma꞉ Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawama꞉ deda꞉na, ba꞉be dawate Hunu Haboeno Konomo Gawadubu Godokono tu hapulu bemedena. \v 2 Numa꞉la꞉, a Yunapino iniwali tetelo iba꞉te Godoko adikumima꞉ eta sipi-goegoeno tama alokoa꞉mida genama ba꞉bo adipatiya꞉, ba꞉bema꞉ ibi mabuma꞉ Godotamo hawa꞉goeno ilina ikamehopa꞉te oko ba꞉bolo owatinama꞉. Huiyatiya a mabuma꞉ hawa꞉goeno ikameho oko dowatina, ba꞉be dawate hopo habanapa꞉te detiya꞉ ba꞉bako genamalo kowatinaha꞉, ao, ebeno oko haba ba꞉ aeno Kodawate Hunu Habalo detiya꞉, ba꞉be hibi Adikumino Genamoeno Talonanomo Habala. \p \v 3 Ba꞉ hibila, hopo habalo Godotamo oko dopamo dowatinama꞉, Godote ba꞉bi hawa꞉goeno ilina ikamehopino hununomo watowatopi ibino oko habamo a꞉miya꞉tenakui, iba꞉te tawakalubi mabuma꞉ hiya꞉hiya꞉ dabihole ilinoeno hawi ba꞉gala komo malemale ilina ebetamo dito kikamehonakoma꞉. Ba꞉be mabuma꞉ hawa꞉goeno ikameho oko a mabuma꞉ dowatina, wadiyala ba꞉be Kodawate eta hido komo atumu Godotamo na꞉kikamehamene. \v 4 Huiyatiya numa꞉la꞉, a mabuma꞉ Hunu Habalo oko dowatina, ba꞉be dawate Hunu Habamo odoloheno hopo habalo nemedenatale ebete Godotamo hawa꞉goeno ikamehodawama꞉ ba꞉ka꞉-eda꞉na꞉, mabu ba꞉moe hopolo komo okopa꞉te ba emedehona komo hiliyonomo tetelo Godotamo malemale ilina dito ikamehonaka, Mosesete a Yunapino iniwali keba ka꞉na ka꞉tutumulateliya꞉ ba꞉ba ka꞉na. \v 5 Ba꞉bema꞉ puya꞉te hopo habalo oko dowatina, ba꞉bi dubuino oko ba꞉ aeno Kodawate Hunu Habalo dowatina ba꞉be hibi okoeno go huiyala. Ba꞉ ba꞉ba ka꞉na Mosesete Godoko adikumino sipi-goegoe tama alokoa꞉mida genama dadipatiya꞉, ba꞉be genamate ba꞉ Godokono Hunu Habalo da꞉la꞉na ba꞉be hibi genamoeno goma꞉ atumu keda꞉na. Iyo, ba꞉be mabuma꞉ Mosesete ba꞉be genama dito hopolo ete tupuimihino, dopamo Godote ebe ba꞉ma ka꞉na kiyamiya꞉, “Nale naeno hibi genamoeno go ama꞉ Sainai Hununomo Hakalo keba ka꞉na ka꞉mutuimitima, wadiyala ama꞉le na adikunameno genama ba ete genamoeno hiya꞉hiya꞉ komo ba꞉ ba꞉ba ka꞉na nododiliya꞉.” \p \v 6 Ba꞉ hibila, Ya꞉suti hopo habanapi ba꞉gala Godoko ibi tetenomolo ba la꞉na, kebe uli nopo da꞉tamotiya꞉ ba꞉be nopoeno helote pakala nopoeno helo na꞉gogolona, iyo, Godote ebeno uli nopodo kebe owalubi komokomo hibima꞉ midipa꞉tamo ikalamema꞉ hibilo da꞉goiya꞉ ba꞉bi komo ba꞉ hidohidonomola, huiyatiya pakala nopoeno owalubi komote hibilo kitanamiha꞉. Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, ba꞉ ba꞉ba ka꞉na Godote ebeno uli nopodo kebe hawa꞉goeno ikameho oko Ya꞉sutamo dikamiya꞉, ba꞉be okoeno helote atumu pakala nopoeno okopino helo na꞉kagogolena. \v 7 Iyo, hibila, tawakalubino kuba ododili komo kegebolelamema꞉ pakala nopoeno helote modobolo nitanuya꞉tale, Godote galane tetelo eta nopo ba꞉ka꞉tamotiya꞉na꞉. \v 8 Huiyatiya ebete ebeno tawakalubino kuba ododili komokomo ba ulame, ebeno pakala nopoeno komo ibi owalubilima꞉ modoboha꞉ma꞉ goelo tabo ba꞉ma ka꞉na olamagiya꞉, \fig Godoko adikumino sipi-goegoe tama alokoa꞉mida genamala|alt="Tabernacle or tent of meeting" src="LB00259B.TIF" size="span" loc="1/3 of page" copy="Louise Bass, British and Foreign Bible Society 1994" ref="8.5" \fig* \b \q1 “Na Kodawate goemo, \q1 naeno Isalaela tawakalubi ba꞉gala Yuda tawakalubi mabuma꞉ \q2 tete tatalila na uli nopo kotamotema꞉nemo. \q1 \v 9 Iyo, na ibino iniwali Isipiti hopone uluhukulatelete \q2 hidonomamo da꞉magataliya꞉mo, \q1 ba꞉ba tetelo nale kebe nopo iba꞉tamo da꞉tamotiya꞉mo, \q2 ba꞉be nopoeno tabamo iba꞉te hibilo kapapamila꞉haliya꞉ha꞉, \q1 ba꞉bema꞉ nale ibi dito miya꞉patepaliya꞉mo, \q2 ibi ha꞉kiya ibino ubilo hiya꞉hiya꞉ kowapata꞉lamenama꞉. \q1 Huiyatiya na ba꞉ma tetelo uli nopo da꞉tamotemo, \q2 ba꞉moe nopoeno helote hiya꞉nomoma꞉ keda꞉ma꞉ne. \q1 \v 10 Iyo, na Kodawate goemo, tete ba꞉ na꞉tatali, \q2 na uli nopo naeno Isalaela tawakaluba꞉tamo \q2 ba꞉ma ka꞉na kotamotema꞉nemo, \q1 nale naeno tutumu tabo komokomoma꞉ \q2 ibi dito a꞉kakiyalama꞉mo, \q1 ao, na huiyatiya ba꞉bi tutumu tabo ibino ukui mabamo \q2 ba꞉gala ibino tepo ipuwanomamo komiya꞉telamema꞉nemo. \q1 Ba꞉bema꞉ ba꞉moe ododi komodo \q2 iba꞉te na kapiya ibino Godoma꞉ ba ka꞉namina, \q1 nale atumu ibi naeno hibi tawakalubima꞉ \q2 ba꞉bo koka꞉lamima꞉nemo. \q1 \v 11 Ba꞉ba tetelo ibi ipuwalo \q2 etate ebeno tamedawa ba꞉ma ka꞉na a꞉kakiyama꞉mene, \q1 ‘Wadiyala ama꞉ Godoko amia꞉no Kodawama꞉ na꞉midiya꞉.’ \q2 Ao, etate ba꞉mako tabo ebeno mabulubitamo a꞉kolamaga꞉mene, \q1 mabu ibi ipuwalo kokopi ba꞉gala hegehegepi atumu, \q2 ibi hiliyonomate tepo ipuwoeno ukui ya꞉lo a꞉hiduilamiya꞉, \q2 iba꞉te na ibino Kodawama꞉ hibilo komidininama꞉! \q1 \v 12 Ba꞉bema꞉ ba꞉moe komo ba꞉ hibila, \q2 ba꞉ba tetelo nale ibino kuba ododili komo egebolelamete \q2 nale gala a꞉kemalagidolelama꞉mo.” \b \p \v 13 Ba꞉bema꞉ wadiyala la꞉ ba꞉moe komo hidamo nemalagidolala꞉. Godote uli nopoeno komoma꞉ tabo ba꞉ba ka꞉na dolamagiya꞉, ba꞉ba tetelo ebete dopamo da꞉tamotiya꞉ ba꞉be nopo pakaladopoma꞉ goiya꞉, ba꞉bema꞉ hibila, ba꞉moe hopolo kebe ilinate pakaladopoma꞉ deda꞉hanaka, tete tatalila ba꞉bi ilinoeno hido komote wibonomo wibote dito kalatidihoma꞉na꞉. \c 9 \s1 Pakala Nopoeno Komamo Godoko Adikumi Komo \p \v 1 Numa꞉la꞉, Godote dopamo kebe nopo da꞉tamotiya꞉, ba꞉be pakala nopoeno kukalate na꞉pola꞉nama꞉, tawakaluba꞉te ebe adikumi genama etete ebe ba꞉bolo keba ka꞉na na꞉kadikuminakomena꞉. \v 2 Ba꞉bene tawakaluba꞉te ba꞉bi kukalamo kopapamila꞉halenama꞉ Godoko adikumino sipi-goegoe tama alokoa꞉mida genama ba꞉bo adipatiya꞉, ba꞉be genama gulu netewa habate na꞉pola꞉nama꞉. Ba꞉bene Godoko adikumima꞉ okopa꞉te genamoeno dopo hapulu ditanami ba꞉be kaliko ubilido ba꞉moe genamoeno dopo habamo ba꞉bo na꞉pa꞉la꞉hanakuya꞉. Ba꞉be dopo haboeno mahilo ba꞉ Talona Habala, ebe ipuwalo alo kapiyate ba itana patapatate atumu na꞉kitanami, ba꞉bene ba꞉be patapata hunulu okopa꞉te talona baa꞉ Godotamo dikamehonakui ba꞉bi baa꞉te ba꞉bolo na꞉pola꞉nanakuya꞉. \fig Godoko adikumino sipi-goegoe tama alokoa꞉mida genamoeno Talona Habala|alt="Inerior of tabernacle" src="BK00278B.TIF" size="span" loc="1/2 of page" copy="Horace Knowles, British and Foreign Bible Society 1954, 1967, 1972" ref="9.2" \fig* \p \v 3 Ba꞉bene genama gunomolo eta habate na꞉ka-itanami, ebeno mahilo ba꞉ Talonanomo Habala, ba꞉gala ba꞉be haboeno dopo hapulu eta kaliko ubiliti na꞉ka-itanami, ba꞉be talona habalo talonanomo ilinate ugumuili ipuwalo hidamo kopola꞉nama꞉. \v 4 Ba꞉bema꞉ ba꞉be Talonanomo Habalo ba꞉moi netewa ilinate na꞉pola꞉nama꞉, Godoko owatidoloeno golodo patapata ba꞉gala ebete dopamo da꞉tamotiya꞉ ba꞉be nopoeno golodo Talona Bokose. Ba꞉bene golodo patapatoeno komo ba꞉ma ka꞉nala, koete ba꞉be patapata hunulu ba woe modobodawate Godoko owatidoloeno hido nibo puhulu ilina koa꞉mo ba꞉bo haminahalenakui. Ba꞉gala Godokono Talona Bokoseno komo ba꞉ma ka꞉nala, ba꞉be Bokose ipuwalo ebete kebe hanohano ilinamo aeno iniwala꞉tamo ebeno helo da꞉hawakalimiya꞉, ba꞉moi ba꞉bi netewa-kapiya ilinate na꞉kapola꞉nama꞉ — ma꞉na mahilagoeno baa꞉ golodo kalili, ba꞉gala A꞉lonikono komoma꞉ ebeno kukuni huha꞉te ha꞉kiya da꞉pikulihuya꞉ ba꞉be kuku, ba꞉gala Godote kebe nakola hunamo ebeno koko Tutumu Tabo da꞉miya꞉tiya꞉ ba꞉bi netewa nakolala.\f * \fr 9.4 \ft Buka ka꞉lamiholedawa, ama꞉ ubi dihatemena꞉ ba꞉moi komoeno hiya꞉hiya꞉ uwi hidamo kiya꞉tawama꞉, wadiyala ama꞉le ma꞉na mahilago baeno komoma꞉ Ikuli 16.1-36 numiya꞉, ba꞉gala ama꞉le A꞉lonikono kukuino komoma꞉ Nabas Ka꞉lamihole 17.1-11 numiya꞉, ba꞉gala Godote netewa nakola hunamo ebeno koko Tutumu Tabo da꞉miya꞉tiya꞉ ba꞉be komoma꞉ ama꞉le Ikuli 34.1-28 na꞉kumiya꞉.\f* \v 5 Ba꞉bene Godokono Talona Bokose hunulu kola꞉mota꞉nama꞉, okopa꞉te netewa hiya꞉nomo holoholo nopopi golodo ilinamo ododiliti ba꞉bamo dito miya꞉tiya꞉. Ba꞉bi nopopi ba꞉ patamagopila, ba꞉bene ibino patamu hogaminalelo ba la꞉mota꞉na iba꞉te ba꞉be Talona Bokose ba꞉bo mula꞉nama꞉. Ba꞉ hibila, ba꞉be Bokose hunuino tete ba꞉ talonanomola, mabu Godote ba꞉bolo ba emedena tawakalubino kuba ododili komo hiliyonomo ba꞉bo egebolelamenakui. \p Huiyatiya naeno tabo ulihopa꞉la꞉, la꞉ nonolata. Nale ba꞉moe sipi-goegoe tama alokoa꞉mida genamoeno komo hiliyonomo komoma꞉ la꞉ kiya꞉tulamema꞉ ba꞉moe tete hidoma꞉ kagoeha꞉. \p \v 6 Numa꞉la꞉, nale genamoeno kapiyakapiya ilinama꞉ la꞉ diya꞉tulamema, ba꞉bi ilina ba꞉ okopa꞉te Godokono tabamo papamila꞉halete ebe adikumima꞉ da꞉miya꞉tiya꞉ ba꞉bi ilinala. Ba꞉bema꞉ Godotamo hawa꞉goeno ilina ikamehopino komo ba꞉ma ka꞉nala, iba꞉te hiliyonomo hegelalo ba꞉moe genamoeno dopo haba ipuwamo a꞉pa꞉pa꞉la꞉hanakuya꞉ ibino hiya꞉hiya꞉ oko Godotamo kowatihonama꞉. \v 7 Huiyatiya okopi ipuwalo ibino Hununomo Watodawa kapiyate modobola genama gunomolo ditanami ba꞉be Talonanomo Haba ipuwamo kona꞉pa꞉gama꞉, iyo, gogo hiliyonomo ipuwalo eta kapiya tetenomolo ebe ha꞉kiya hidonomo gautu-goeno hawa꞉go ba꞉bamo tonakui. Ba꞉bene ebe ba꞉gala ebeno tawakalubi hiliyonomo, iba꞉te iya꞉tawaha꞉ma꞉ ba eda꞉ha ba꞉be gogo konomolo kebe hiya꞉hiya꞉ kuba dododilinakui, Godote ba꞉bi kuba hiliyonomo kegebolelamema꞉ okodawate hawi ebetamo ba꞉bo nikamenakui. \v 8 Ba꞉bema꞉ ba꞉be dawoeno oko owati komodo Godokono Gobogobote a ba꞉moe komo biya꞉tua꞉mena, dopamo Godoko adikumino sipi-goegoe tama alokoa꞉mida genamate da꞉la꞉nami, ba꞉be tete ga꞉ga꞉nomolo tawakaluba꞉te Godokono Talonanomo Habamo na꞉pa꞉la꞉hama꞉ gabote a꞉hiya꞉midalo kitanamiha꞉. \p \v 9 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, pakala nopoeno Godoko adikumino hiya꞉hiya꞉ komokomo ba꞉ goma꞉ eda꞉hana, iyo, pakala nopoeno komote ba꞉ma teteno uli nopoeno ipuwa atamo na꞉kahawakalimina. Ba꞉be mabuma꞉ a ba꞉moe komo iya꞉tawahala, dopamo tetelo tawakaluba꞉te Godoko adikumima꞉ ebetamo hiya꞉hiya꞉ dabihole ilinoeno hawi ba꞉gala komo malemale ilina dikamehonakui, iba꞉te ba꞉be komodo kamodobohonamiha꞉ ibino tepo ipuwoeno ukui tuputupunomoma꞉ komidilima꞉. \v 10 Iyo, hibila, a Yunapa꞉godolo dopamo da꞉pola꞉nama꞉ ba꞉bi Godoko adikumino kukalate naha ilinoeno komo, ba꞉gala beya niho komo, ba꞉gala ape ukulale komo, ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ hunu tamoeno komoma꞉ tawakalubi biya꞉tulamenakuya꞉. Huiyatiya numa꞉la꞉, pakala nopoeno kukalate tepo ipuwoeno ukui tuputupuilamema꞉ tawakalubi kiya꞉tulamiya꞉ha꞉, ba꞉bema꞉ Godote ubi ba꞉bo ihatiya꞉ ba꞉bi kukalate ebeno uli nopo tamote teta꞉mo pola꞉nate ba꞉bo kowibohoma꞉. \s1 Kelisokono Hawiti A Mabuma꞉ Oko Modobonomolo Dowatina \p \v 11 Ba꞉bema꞉ kalakala konomola, mabu Kelisote Godokono uli nopo tamote komodo piya꞉, ba꞉bene ebe Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawama꞉ ba eda꞉na, Godokono hidohido owalubi komate ebegodone atamo pikulinaka. Iyo, ebete a mabuma꞉ kebe uli genamalo oko dowatina, ba꞉be genamate ba꞉moe hopolo la꞉naheno ebe ba꞉ Hunu Habalo da꞉la꞉na ba꞉be Godoko Adikumino Genamala, ba꞉bema꞉ ba꞉be genamoeno hido komote aeno iniwala꞉te dopamo detiya꞉ ba꞉be genamoeno hido komo hibilo na꞉gogolona. \v 12 Ba꞉bene Kelisote kapiya tetenomolo ba꞉be genamoeno kaliko ubilido Talonanomo Habamo da꞉na꞉pa꞉guya꞉, ebete a mabuma꞉ gautu-goegoe ba꞉gala kau-goegoeno hawi Godotamo kanikamehuya꞉ha꞉. Ao, ebete ba꞉ba tetelo ebeno hawinomo binikamiya꞉ ebete aeno ka꞉ka꞉ emedena emedena tetelo komula꞉lea꞉menama꞉. \p \v 13 Ba꞉ hibila, dopamo tetelo puya꞉te Godokono genamalo oko dowatinama꞉, iba꞉te gautu-goegoe ba꞉gala kau-goegoeno hawi Godotamo ba ikameho komo hawi ebe adikumipi hunamo ba꞉bo anamogamidahalenakuya꞉, ba꞉gala iba꞉te atumu kebe kau-goegoe hegehege Godotamo ikamehoma꞉ koelo da꞉wamotenakui, ba꞉bi kau-goegoeno ipulu beyago kapiyuimiti tawakalubi hunamo gala dito kanamogamidahalenakuya꞉. Iyo, ba꞉ ba꞉moe gabodo okopa꞉te tawakalubino hunu tamoeno modoboha꞉ komokomo iba꞉godone gobogobamo ba꞉bo uluhukulatelelamenakuya꞉, Godote iba꞉tamo talona ihatelameheno ebe adikumima꞉ kopelamema꞉. \v 14 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, ibino ododili komate hunu tamoeno komokomo kapiya bihiduilamenakuya꞉, huiyatiya Ya꞉suti ebeno hawa꞉mo dododiya꞉ ba꞉be komoeno helo bada konomola꞉ka꞉! Iyo, ebeno hawiti aeno tepo ipuwoeno modoboha꞉ komokomo kotuputupuilamema꞉ne, ba꞉bema꞉ ale ukui gala a꞉kihata꞉ma꞉ aeno hiya꞉hiya꞉ ododili komodo aeno hunu tama kapiya komodobuilamema꞉. Ba꞉ hibila, hunu tama hiduimi komodo lumagiti hibi ka꞉ka꞉ a꞉kalawa꞉mene, iyo, ebete Godoko adikumima꞉ hibi gabo a꞉kuma꞉mene. \p \v 15 Ba꞉bema꞉ ko komo ba꞉ ba꞉ma ka꞉nala, Kelisote Godokono uli nopote atamo uluhukuma꞉ gabo a꞉hiduimiya꞉, mabu ebete ebeno ubi ba꞉ma ka꞉na ihatiya꞉, Godote pui ebeno tawakalubima꞉ keda꞉hanama꞉ da꞉ka꞉lamiya꞉, iba꞉te ibino wiboha꞉ teteno hido huiya ebegodone kuwatema꞉, ebete dopamo hibinomo tabo keba ka꞉na ka꞉goiya꞉ ba꞉ba ka꞉na. Iyo, Kelisoko ubila puya꞉te pakala nopoeno tetelo kuba komo dododilinakui, ebete ba꞉bi tawakalubi ebeno hawa꞉mo huiyahalete kuba ododili komoeno helo ipuwane kuluhukulatelema꞉ne. \p \v 16 Ba꞉gala eta komo. Ba꞉moe hopolo komopino ododi komo ba꞉ma ka꞉nala, dogodogo dubuti hoeheno dopamo ebete ebeno gugudi mabuma꞉ nopo kotamotema꞉ne, iba꞉te ebeno hoe tetelo ebeno dogodogo ilina keba ka꞉na na꞉kuwatemena꞉. Ba꞉bema꞉ ebeno hoe tetete ebetamo hibilo duluhukumini, ebeno guguda꞉te ba꞉be nopo tamote komodo nabiwigodone hidohido komo ba꞉bo kuwatema꞉na꞉. \v 17 Huiyatiya hibila, ba꞉be dogodogodawate hoeheno, ebete da꞉tamotiya꞉ ba꞉be nopodo eta guduti eta ilina kapiya dito a꞉kalawa꞉mene, iyo, ebete ka꞉ka꞉lo ba luta ba꞉be nopoeno helote a꞉kitanamene huiyatiya ba꞉be dubuino hoe komo kapiyado kodakodama꞉ keda꞉ma꞉ne. \p \v 18 Ba꞉bema꞉ Godote atumu ba꞉ ba꞉ba ka꞉na ka-ododiya꞉, ebeno tawakaluba꞉tamo dopo nopo da꞉tamotiya꞉ ebeno okodawa Mosesete eta dabi ilina danakapumiya꞉, ba꞉ba tetenomolo ba꞉be nopoeno helote ba꞉be ilinoeno hoe komodo ba꞉bo tupuimiya꞉. \v 19 Iyo, ba꞉ba tetelo Mosesete Godokono ubi komamo papamiwatate, dopamo ebeno Tutumu Taboeno hiliyonomo komokomo tawakalubi ba꞉bo kiyalamiya꞉. Ba꞉bene ba꞉be komo da꞉wibuya꞉, ebete komo kau-goegoe anakapulamete ibino hawi beyago kapiyuimiti, Godokono Tutumu Tabo Buka hunamo ba꞉gala tawakalubi hunamo ba꞉ dito anamogamidahaliya꞉, ba꞉be komo ebete eta uli gedawoeno pahago ba꞉gala sipi-goe tamoeno hawihawi ipago ododiya꞉, Godote ebe keba ka꞉na ka꞉tutumutiya꞉ ba꞉ba ka꞉na. \v 20 Ba꞉bene Mosesete ba꞉be komo ba ododi tawakalubi ba꞉ma ka꞉na kiyalamiya꞉, “Godote ebeno nopo la꞉tamo da꞉tamoti, ba꞉moe hawiti ba꞉be nopo bekodakoduimi, ba꞉bema꞉ la꞉le ba꞉be nopoeno hiliyonomo tabo komamo na꞉papamila꞉halenakuya꞉la꞉.” \v 21 Ba꞉ba tetelo ebete komo hawi Godoko adikumino sipi-goegoe tama alokoa꞉mida genama guamo ba anamogamidahale, kebe talona ilina ba꞉bolo da꞉pola꞉nama꞉ ba꞉bi hiliyonomo ilina hunamo ebete atumu ba꞉bo kanamogamidahaliya꞉. \v 22 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, Godote dopamo kebe Tutumu Tabo tawakaluba꞉tamo dikalamiya꞉, ba꞉be Tutumu Tabote a biya꞉tua꞉mena, hawi anamogamidahale komo kapiyado hopo haboeno ilina ipuwalo komo hiliyonomate talonama꞉ keda꞉hama꞉na꞉, ba꞉gala eta dabi ilinoeno hawiti ka꞉ka꞉la꞉heno Godote tawakalubino kuba ododili komokomo a꞉kegebolelama꞉mene. \p \v 23 Ba꞉bema꞉ hibila, Godoko adikumino genamalo dopamo da꞉pola꞉nama꞉ ba꞉bi ilina ba꞉ Hunu Habalo da꞉pola꞉na ba꞉bi hibi adikumi ilinoeno go huiyala. Iyo, hopo haboeno ilinoeno komoma꞉ ibino talonate dabihole ilinoeno hawi komodo keba ka꞉na ka꞉hawakalahaliya꞉, ba꞉ba ka꞉na Hunu Habalo da꞉pola꞉na ba꞉bi ilinoeno talonate atumu hawi komodo kohawakalahalema꞉na꞉. Huiyatiya kapiya komote hiya꞉ma꞉ eda꞉na, Hunu Haboeno talonate kohawakalama꞉ hopo haboeno dabihole ilinoeno hawiti kamodobonaha꞉, iyo, Hunu Haboeno ilinate Hunu Haboeno hidonomo hawi kapiyado talonama꞉ keda꞉hama꞉na꞉. \v 24 Ba꞉be mabuma꞉ hopo habalo da꞉la꞉nami Kelisote ba꞉be Godoko adikumino genamoeno Talona Habamo kana꞉pa꞉guya꞉ha꞉, ao, ebete iya꞉tawuya꞉ hopo habalo da꞉la꞉na ba꞉be genama ba꞉ Hunu Haboeno hibi adikumi genamoeno goma꞉ eda꞉na. Ba꞉bema꞉ kalakala konomola, ebete a mabuma꞉ Hunu Habamo a꞉na꞉pa꞉guya꞉, iyo, ba꞉ma tetelo ebete Godokono holoholo hapulu emedena emedena tetelo ba꞉bolo bemedenamene. \p \v 25 Ba꞉gala ba꞉moe ba꞉ eta komola, Kelisote Hunu Habalo ba emedena ebete ebeno hawi Godotamo komo hiya꞉hiya꞉ tetelo gala a꞉kikamehonakamene. Iyo, puya꞉te hopo habalo hawa꞉goeno ikameho oko dowatinakui ebe ba꞉bi okopi huiyaha꞉, mabu dopamo ba꞉bi okopi ipuwalo ibino Watodawate ha꞉kiya hiliyonomo gogolo kapiya tetenomolo Talonanomo Habamo ba na꞉pa꞉ga dabihole ilinoeno hawi Godotamo ba꞉bo nikamehonakui. \v 26 Ba꞉bema꞉ hibila, Kelisote ba꞉bako hopo haboeno oko dubuma꞉ nediya꞉tale, ebete ba꞉moe hopo haba ododi mabuni tupuimiti ba꞉ma teta꞉mo puluhuku komo hiliyonomo tetelo hoe temeteme ipuwado ebeno hawi Godotamo bikamehonakona꞉. Huiyatiya ebeno komo eba ka꞉naha꞉. Ao, ba꞉moe hopo haboeno kuititi tete tatalima꞉ ba eda꞉na, ebete kapiya tetenomolo uluhukuti ebe ha꞉kiya ebeno ape hawa꞉goeno malemale ilinama꞉ ba꞉bo midiya꞉, ebete ebeno hoe temeteme ipuwado a hiliyonomoeno kuba ododili komo gobogobamo hibilo kowataa꞉mema꞉. \p \v 27 Ba꞉ hibila, hopo habanapi hiliyonomoeno komo ba꞉ ba꞉ma ka꞉nala, eta lumagiti kapiya tetenomolo hoete, Godote modobo huiya ebetamo kikamema꞉ ebeno ododili komokomo ba꞉bo kanagilamelemema꞉ne. \v 28 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, Kelisoko ba꞉ atumu, kapiya tetenomolo ebe ha꞉kiya ebeno ape hawa꞉goeno malemale ilinama꞉ da꞉midiya꞉, komo hiliyonomo tawakalubino kuba ododili komokomo gobogobamo miya꞉tenomo ba꞉bo miya꞉telamiya꞉. Ba꞉be mabuma꞉ ebete gala da꞉kapemene, ba꞉ba tetelo ebete komopino kuba ododili komokomo egebolelamema꞉ gala a꞉kapehaa꞉mene, ao, ba꞉ba tetelo puya꞉te ebeno pe komoma꞉ uliholo da꞉latimina, ebete ba꞉bi tawakalubino ka꞉ka꞉ hibilo mula꞉lelamete emedena emedena tetelo iba꞉go bemedenamene. \c 10 \s1 Kelisokono Hawiti Aeno Kuba Ododili Mabuma꞉ Kapiya Tetenomolo Da꞉ka꞉ka꞉liya꞉ \p \v 1 Numa꞉la꞉, Godote a Yunapino iniwala꞉tamo dikalamiya꞉ ba꞉bi Tutumu Tabo komate kebe komokomo da꞉hawakalilamiya꞉, ba꞉bi komo ba꞉ Hunu Habalo da꞉pola꞉na ba꞉bi hidohido komoeno hibidopo go huiyala, iyo, galane tetelo ale ba꞉bi hibi ka꞉ka꞉ komoeno hiya꞉hiya꞉ komo Godogodone konuwatema꞉nema꞉. Ba꞉bema꞉ hibila, dopamo tetelo okopa꞉te komo hiliyonomo gogolo hawa꞉goeno ilina Godotamo gala ikamehonakui, gala ikamehonakui, ba꞉ba ka꞉na ewagelenama꞉, huiyatiya ba꞉bi hawa꞉goeno ikameho komate kamodobonamiha꞉ Godoko adikumima꞉ da꞉pelamenakui ba꞉bi tawakalubino tepo ipuwoeno ukui kotuputupuilamema꞉. \v 2 Iyo, dopamo tetelo ibino Godotamo hawa꞉goeno ikameho komate ibino kuba ododili komokomo hibilo negebolelamiya꞉tale, iba꞉te ibino tepo ipuwalo kuba itanaha꞉ komo ba iya꞉tawahana eta tetelo hawa꞉goeno ilina ebetamo gala ba꞉ka꞉-ikamehuya꞉na꞉. \v 3 Huiyatiya ibino ododi komo eba ka꞉naha꞉. Komo gogo hiliyonomate ba petolame, iba꞉te Godotamo hawa꞉goeno ilina ikameho komodo ibino tepo ipuwalo ba꞉bo iya꞉tawahanakuya꞉, ibi ba꞉ kuba ododilipila, \v 4 mabu ba꞉moe komo ba꞉ hibila, kau-goegoe ba꞉gala gautu-goegoeno hawiti kamodobonaha꞉ tawakalubino kuba ododili komo egebolelamete ibino tepo ipuwane gobogobamo hibinomolo kowatalamema꞉. \p \v 5 Ba꞉moe mabuma꞉ Kelisote hopo habamo peheno huiyatiya ebeno pe tete tatalima꞉ ba eda꞉, ebete Godotamo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉, \b \q1 “Ilinoeno hawi ba꞉gala komo malemale ilina \q2 tawakaluba꞉godone uwatema꞉, \q2 ama꞉ amia꞉no ubi hibilo kihatenaha꞉, \q1 ba꞉be mabuma꞉ ama꞉le naeno ape natamo ikanamiya꞉ta, \q2 nale ibi mabuma꞉ naeno ape hawa꞉goeno malemale ilinama꞉ \q2 miditi ama꞉tamo kikamema꞉. \q1 \v 6 Hibila, tawakaluba꞉te dabihole ilina koa꞉mo emadolamete \q2 ama꞉tamo dikamehonaka, \q2 ba꞉bi ikameho komate ama꞉ kakalakaluiminaha꞉, \q1 iyo, ibino kuba ododili komokomo gobogobamo kowatalamema꞉, \q2 ama꞉ hawa꞉goeno ilina iba꞉godone uwatema꞉ ubihinola. \q1 \v 7 Ba꞉bema꞉ nale ba꞉be komo ba iya꞉tawa na꞉goemo, \q2 ‘Na mola, amia꞉no ubi komo hibilo kododima꞉, \q1 iyo, ama꞉le amia꞉no Tutumu Tabo Bukalo \q2 nale kebe komo kododima꞉ da꞉hawakalimina, \q2 na ba꞉be komo hibinomolo kododima꞉nemo.’” \b \p \v 8 Ba꞉bema꞉ hibila, ba꞉moe tabo olamagi ipuwalo Kelisote dopamo na꞉goiya꞉, “Godo, tawakalubino kuba ododili komo gobogobamo kowatalamema꞉, ama꞉le hiya꞉hiya꞉ ilinoeno hawi ba꞉gala komo malemale ilina ba꞉gala komo dabihole ilina koa꞉mo demadolamenaka, ba꞉bi ilina iba꞉godone uwatema꞉ ama꞉ ubihinola, iyo, iba꞉te ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ ikameho komodo ama꞉ kakalakaluiminaha꞉.” Iyo, hibila, tawakaluba꞉te ba꞉bako ilina Godotamo ikamehoma꞉ ebeno Tutumu Tabote ibi betutumulatelena, huiyatiya Kelisote Godokono tepo ipuwoeno hibi komo ba iya꞉tawa, ebete ba꞉bi ilina uwatema꞉ ubiha꞉ma꞉ ba꞉bema꞉ goiya꞉. \v 9 Ba꞉gala ebete ba꞉moe eta tabo moga꞉melo na꞉kagoiya꞉, “Na mola, na amia꞉no ubi komo hibinomolo kododima꞉nemo.” Ba꞉bema꞉ kalakala konomola, Godote dopamo kebe nopo ka꞉tamotiya꞉, Kelisote ebeno hawa꞉goeno ikame komodo ba꞉be pakala nopoeno hawa꞉goeno ikameho komo tama꞉mo ba ihate eta uli nopo ba꞉bo kodakoduimiya꞉. \v 10 Iyo, Ya꞉su Kelisote Godokono ubi komamo ba papamiwata ebeno ape kapiya tetenomolo hawa꞉goeno malemale ilinama꞉ miditi ebetamo dikamiya꞉, ebete ba꞉be komodo a hibima꞉ midipi hiliyonomoeno kuba ododili komo egebolea꞉mete a ebeno hido-talonapima꞉ ba꞉bo midiya꞉. \p \v 11 Ba꞉ hibila, dopamo tetelo Godotamo hawa꞉goeno ikamehopi ipuwalo ibi hiliyonomate hiliyonomo hegelalo ibino oko ba owatina, komo hiliyonomo tetelo atu hawa꞉goeno ilina ebetamo ba꞉bo ikamehonakuya꞉, mabu ba꞉bi hawa꞉goeno ikameho komate modoboha꞉ tawakalubino kuba ododili komo egebolelamete ibino tepo ipuwane gobogobamo hibinomolo kowatalamema꞉. \v 12 Huiyatiya kalakala konomola, Kelisokono komo hiya꞉nomola. Ebete tawakalubi hiliyonomoeno kuba ododili mabuma꞉ ebeno ape kapiya hawa꞉goeno malemale ilinama꞉ miditi Godotamo ba꞉bo ikamiya꞉, ba꞉bema꞉ emedena emedena tetelo iba꞉godolo eta kubate gala a꞉kitanamene. Ba꞉ hibila, ba꞉be oko dupuliya꞉ ebete tote Godokono tu hapuamo nemedete, \v 13 ba꞉bene ebete ba꞉bolo ebeno Ko Gawadubu tetete hawakalama꞉ latimina, iyo, ba꞉ba tetelo eba꞉go dalaholohona Godote ibi ebeno nato a꞉puti bahima꞉ hibilo komidilima꞉ne. \v 14 Ba꞉be mabuma꞉ Kelisote ebeno ape kapiya tetenomolo hawa꞉goeno malemale ilinama꞉ da꞉midiya꞉, ba꞉be gabodo ebete puino kuba ododili komo degebolelamiya꞉ ebete ibi Godokono talonapima꞉ ba꞉bo midiliya꞉, iba꞉te emedena emedena tetelo ba꞉ba ka꞉na tuputupupinomoma꞉ keda꞉hanama꞉. \fig Lumagiti dabihole ilina koa꞉mo emadolame komodo Godoko kakalakaluiminaha꞉|alt="Dead sheep as offering" src="LB00255B.TIF" size="col" loc="1/4 of page on left hand side in corner" copy="Louise Bass, British and Foreign Bible Society 1992" ref="10.8" \fig* \p \v 15 Ba꞉bene Godokono Gobogobote ebeno Buka tabo komamo Kelisokono hido ododi komo atumu kahawakalimina, iyo, ebeno dopo tabote ba꞉ma ka꞉na itana, \b \q1 \v 16 “Na Kodawate na꞉goemo, tete ba꞉ na꞉tatali, \q2 na uli nopo naeno tawakaluba꞉tamo \q2 ba꞉ma ka꞉na kotamotema꞉nemo, \q1 nale naeno tutumu tabo komokomoma꞉ \q2 ibi dito a꞉kakiyalama꞉mo, \q1 ao, na huiyatiya ba꞉bi tutumu tabo ibino tepo ipuwanomamo \q2 ba꞉gala ibino ukui mabamo komiya꞉telamema꞉nemo.” \b \p \v 17 Ba꞉bene ebete tabo moga꞉melo gala na꞉kagoena, “Emedena emedena tetelo nale ibino hegehege ba꞉gala koko kuba ododili komo gala a꞉kemalagidolenamo.” \v 18 Ba꞉bema꞉ hibila, Godote tawakalubino kuba ododili komo hiliyonomo ba꞉ ba꞉ba ka꞉na egebolelamete dadodoholelamemene, ba꞉ba tetelo tawakalubino kuba pola꞉lama꞉naheno iba꞉te ebetamo hawa꞉goeno ilina gala a꞉kikamehonamena꞉. \s1 Ya꞉suti Gabo A꞉hiduimiya꞉ Hibima꞉ Midipa꞉te Godoko Tamenomamo Kopelamema꞉ \p \v 19 Ba꞉bema꞉ naeno hibima꞉ midipi ekaka꞉la꞉, ale Godoko adikumima꞉ Ya꞉sukunu hawi ka꞉ka꞉la꞉ komodo ebeno Talonanomo Habamo toleheno kona꞉pa꞉la꞉hama꞉nema꞉. \v 20 Ba꞉ hibila, ebete hoe ipuwalo ebeno ape Godotamo dikamiya꞉, ebete Talonanomo Haboeno kaliko ubili ba꞉bo a꞉hiya꞉miduya꞉ ale ba꞉bamo kona꞉pa꞉la꞉hama꞉, mabu ebeno ikame komodo ebeno ape ba꞉be kaliko ubili huiyama꞉ ediya꞉, iyo, ebete kebe uli gabo atamo da꞉hiduimia꞉miya꞉, ba꞉be gabo ba꞉ wiboha꞉ teteno ka꞉ka꞉ gabola. \v 21 Ba꞉bema꞉ kalakala konomola, Hunu Habalo da꞉la꞉na ba꞉be Godoko Adikumi Genamalo Ya꞉suku ba꞉ ebetamo a mabuma꞉ hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawala, ba꞉bene puya꞉te ba꞉be genamalo Godoko dadikumina ebe ba꞉ ba꞉bi tawakalubi hiliyonomoeno namutudawala. \p \v 22 Ba꞉be mabuma꞉ wadiyala aeno tepo ipuwalo eta gagagaga ukuiti itanaheno, ale ukui bilibiliha꞉ma꞉ ba eda꞉hana aeno hibima꞉ midi komodo Godoko tamenomamo konikulima꞉nema꞉. Ba꞉ hibila, Kelisote dopamo aeno tepo ipuwamo ebeno hawi danamogamidahaliya꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉ma tetelo aeno tepo ipuwoeno ukuiti a kuba ododilipima꞉ kaka꞉minaha꞉, ba꞉gala ale ba꞉moe eta komo iya꞉tawahala, ale aeno apeno dalowa꞉ komo atumu kakukulalea꞉mema꞉ beyamo ya꞉lo a꞉nepalaguya꞉ma꞉. \v 23 Ba꞉gala ale kebe hido huiya Godogodone lawema꞉ uliholo da꞉latiminama꞉, wadiyala ale ba꞉be hido komoma꞉ hibi tabo tawakaluba꞉tamo ba olamagimina ba꞉be hido ukui kuititi teta꞉mo kodakodalo batila꞉nama꞉, mabu hibila, Godote a mabuma꞉ kebe komo ododima꞉ hibilo da꞉goiya꞉, a iya꞉tawahala ebete ba꞉be komo hibinomolo kododima꞉ne. \v 24 Ba꞉gala wadiyala a ipuwalo etate etoeno komo emalagidololo bowalubihuinakoma꞉, ale komopa꞉tamo hidohido komo ba ododili Godokono malemale komo ba꞉bo kohawakaliminama꞉. \v 25 Ba꞉gala komo hibima꞉ midipa꞉te ba꞉ma tetelo keba ka꞉na kewagelena, ba꞉ma ka꞉na iba꞉te komo sose tawakaluba꞉go kapiyuimi komo ya꞉lo da꞉miya꞉puya꞉, modoboha꞉ ale ibi ibamilatele. Ale huiyatiya Kodawoeno Ko Hegelate pe tatalima꞉ eda꞉ komo ba iya꞉tawahana, wadiyala aeno hibima꞉ midi mabuma꞉ ba kapiyuimina etate eta hiya꞉hiya꞉ owalubi tabo komamo ba꞉kodakoduimihuinakoma꞉. \s1 Godote Hibima꞉ Midiha꞉pino Komo Hibinomolo Kanagilamelelamema꞉ne \p \v 26 Ba꞉ hibila, ale Godokono taboeno hibi komokomo aeno tepo ipuwalo uwatete, ba꞉bene ale kuba ododili komo miya꞉paleheno aeno ubilo dito dododilinakoma꞉, ba꞉bako kuba ododili komo kegebolea꞉mema꞉ Godotamo hawa꞉goeno ikameho komote kitanaha꞉. \v 27 Ba꞉be mabuma꞉ ba꞉bako tawakaluba꞉te ko tole ipuwalo ba꞉moe kapiya komo niya꞉tawahamena꞉, Godote kebe Hegelalo tawakalubino komo danagilamelelamemene ba꞉be Hegelate hibinomolo kopema꞉ne, iyo, ba꞉ba tetelo puya꞉te eba꞉go dalaholohona ebete ibi ebeno helonomo koa꞉mo kokubahilamema꞉ne. \p \v 28 La꞉ iya꞉tawahala, Godote dopamo Moseseko ipuwado kebe Tutumu Tabo tawakaluba꞉tamo dikalamiya꞉, ba꞉ba tetelo etate ba꞉bi tabamo papamiwata ubiha꞉ma꞉ ba eda꞉na, netewa o netewa-kapiyate ebeno papamiwataha꞉ emede komo umimiti ba꞉be komo kapimilo watowatopa꞉tamo da꞉pehawakalimiya꞉, tawakaluba꞉te ebe lawete malemale ebetamo hawakalimihino dito anakapumiya꞉, iyo, Godokono tawakaluba꞉te ba꞉be komo kododima꞉ ebete ibi bikiyalamiya꞉. \v 29 Ba꞉bema꞉ la꞉eno ukui keba ka꞉nala꞉ka꞉? A tetelo Godokono Guduti atamo a꞉piya꞉, ba꞉bema꞉ kebe lumagiti ebetamo papamiwata ubiha꞉ma꞉ deda꞉na, Godote ebetamo kuba huiya dikamemene bada konomola꞉ka꞉! A꞉iye, Ya꞉sukunu hawiti Godokono uli nopo ba kodakoduimina, ebe modobola ba꞉be lumagino kuba gobogobamo kowatamema꞉! Huiyatiya ba꞉be lumagiti ba꞉be hido hawi gigilepalama꞉ ba goena, kebe Owalubidawate ebetamo malemale hawakalimima꞉ dewagelenako ebete ba꞉be Hido-talona Gobogobo biduduputiminako. \v 30 Ba꞉ hibila, ale aeno Kodawoeno komo iya꞉tawahala, ebete dopamo ba꞉moe tabo hibilo a꞉goiya꞉, “Puya꞉te natamo kuba komo dododilinaka, nale naeno mauba ipuwalo iba꞉tamo modobo huiya kikalamema꞉nemo,” ba꞉gala ebeno tabo moga꞉melo gala na꞉kagoiya꞉, “Na Kodawate naeno tawakalubino komo kanagilamelelamema꞉nemo.” \v 31 A꞉iye, Helodawa Godote emedena emedena tetelo da꞉ka꞉ka꞉namene, ebete eta lumagi ebeno kuba huiya ikamema꞉ da꞉lawemene, ebeno tole komo bada konomola꞉ka꞉! \p \v 32 Ba꞉bema꞉ dopamo Godokono alote la꞉ ba a꞉la꞉minalena la꞉ keba ka꞉na kemedehonamima, wadiyala la꞉ ba꞉be komo hidamo gala na꞉kemalagidolala꞉, iyo, la꞉le la꞉eno hibima꞉ midi mabuma꞉ koko temeteme ba iya꞉tawahana la꞉ huiyatiya kodakodalo la꞉mota꞉hanamimata. \v 33 Ba꞉bene komo tetelo hibima꞉ midiha꞉pa꞉te la꞉ ba iduduputilame komo temeteme dito ikalamenakuya꞉ta, ba꞉gala komo tetelo iba꞉te komo hibima꞉ midipi mabuluba꞉tamo ba꞉ba ka꞉na ba ewagelena, la꞉ huiyatiya toleheno ba꞉bi ekaka꞉go ba꞉bo la꞉mota꞉hanamimata. \v 34 Ba꞉bema꞉ komo kuba ododilipa꞉te la꞉eno hibima꞉ midi mabuma꞉ komo la꞉ la꞉eno mabuluba꞉go du genamamo dito diya꞉hekiya꞉la, la꞉ ba꞉bolo komo temeteme kapimilo iya꞉tawahanakuimata, ba꞉bene iba꞉te la꞉eno genamoeno ilina heloamo duwatelamiya꞉la, la꞉ huiyatiya Godokono kalakala ba꞉bo lawiya꞉mata. Iyo, ba꞉ba tetelo la꞉ iya꞉tawahuya꞉mata, Godogodolo emedena emedena tetelo la꞉ mabuma꞉ da꞉pola꞉lama꞉namena꞉, ba꞉bi ilinoeno hido komote la꞉godolo dalatidiholiya꞉ ba꞉bi ilinoeno hido komo hibilo na꞉gogolena. \p \v 35 Ba꞉bema꞉ la꞉le ibi tolelameheno keba ka꞉na kemedehonama, modoboha꞉ ba꞉be komote la꞉godolo alatidi, mabu Godote la꞉eno hibima꞉ midi mabuma꞉ hidonomo huiya la꞉tamo kikalamema꞉na꞉ta. \v 36 Iyo, wadiyala la꞉ ba꞉ma tetelo la꞉eno temeteme ipuwalo kodakodalo gala na꞉kala꞉mota꞉hanala꞉, mabu Godote la꞉tamo ikalamema꞉ hibinomo tabo dopamo keba ka꞉na ka꞉goiya꞉, la꞉ ba꞉ ba꞉ba ka꞉na ebeno ubi komamo papamila꞉ha komodo hido huiya kuwatema꞉nemata. \v 37 Ba꞉ hibila, Godokono Bukalo eta tabote ba꞉ma ka꞉na goena, \b \q1 “Kebe Kodawate da꞉pena, \q2 tete tatalila ebe hibilo kopuluhukuma꞉ne, \q2 iyo, ebete ebeno hido tetenomolo kopema꞉ne. \q1 \v 38 Ba꞉bema꞉ tawakalubi ipuwalo \q2 pote naeno tuputupudawama꞉ deda꞉na, \q1 ebete na hibima꞉ midini komodo \q2 hibi ka꞉ka꞉ kolawema꞉ne, \q1 huiyatiya kebe dawate hibima꞉ midi komone dohobigamene, \q2 ba꞉be mabuma꞉ naeno kalakalate ebetamo a꞉kitanamene.” \b \m \v 39 Huiyatiya kalakala konomola, puya꞉te Godoko hibima꞉ midi komone ohobila꞉haheno ibino ka꞉ka꞉ mula꞉ komo kodakodalo datila꞉na, a ba꞉ ba꞉bi tawakalubila, iyo, Godokono hibi ka꞉ka꞉te agodolo a꞉kalatida꞉mene. \c 11 \s1 Godoko Hibima꞉ Midi Komo Ba꞉ Ko Komonomola \p \v 1 A Godoko hibima꞉ da꞉midinama꞉, ba꞉ba tetelo aeno tepo ipuwalo ba꞉ma ka꞉na emalagidolonama꞉, ale kebe hido huiya lawema꞉ uliholo demedehonama꞉ ba꞉be komote atamo hibilo kopema꞉ne, iyo, a iya꞉tawahanomola ale kebe hidohido komo aeno baidinomamo ulameheno ba꞉bi komate hibilo ba꞉pola꞉na. \v 2 Numa꞉la꞉, a Yunapino iniwalino tetelo puya꞉te hibima꞉ midi ipuwalo demedehonama꞉, Godote ibino hibima꞉ midi komoma꞉ iba꞉tamo na꞉kalakalanami. \p \v 3 Ba꞉bene a aeno hibima꞉ midi komodo niya꞉tawahanama꞉, Godote ebeno Hunu Haba ba꞉gala hopo haba konomo ebeno tabo olamagi komamo ododiliya꞉, iyo, ale aeno baidinomamo dulamenama꞉ ba꞉bi ilina hiliyonomo ebete eta lepalamo kododiliya꞉ha꞉. \s1 A꞉ibolokono Hibima꞉ Midi Komo \p \v 4 Mabu A꞉ibolote Godoko hibima꞉ na꞉midinami, ba꞉bema꞉ ebete hawa꞉goeno ilina Godotamo modobolo ikamiya꞉, iyo, ebete hibima꞉ midi komodo dikamiya꞉ ba꞉be ilinoeno hido komote Ka꞉inikono ikame komoeno hido komo ba꞉bo gogoluya꞉. Ba꞉ hibila, Godote A꞉ibolokono ikame komoma꞉ ba kalakala ebe tuputupudawama꞉ goiya꞉, ba꞉bema꞉ ebeno ka꞉ka꞉te hopo habalo da꞉wibuya꞉, huiyatiya emedena emedena tetelo ebeno hibima꞉ midi komoeno ododi komote hopo habanapa꞉tamo goena. \s1 Inokokono Hibima꞉ Midi Komo \p \v 5 Mabu Inokote Godoko hibima꞉ na꞉midinami, ba꞉bema꞉ hoe komote ebetamo uluhukuhino, Godote huiyatiya ebe Hunu Habamo dito da꞉pelawa꞉diguya꞉, ba꞉ba tetelo ebeno tawakaluba꞉te ebeno ape nipo ohowadiya꞉. Iyo, Godokono Bukate a biya꞉tua꞉mena, Godote Inokoko pelaweheno dopamo ebete ebeno hibima꞉ midi komoma꞉ ebetamo na꞉kalakalanami. \v 6 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, hopo habanapi ipuwalo pote Godoko hibima꞉ midihino, ba꞉be lumagiti ebe kalakaluimi modoboha꞉, mabu pote Godoko tama꞉mo pema꞉ dewagelena, ebete ebeno hibima꞉ midi komodo ba꞉ma ka꞉na niya꞉tawamene, Godote hibilo bemedena ba꞉gala pote ebe umima꞉ ubi dihatena, ba꞉be lumagiti ebegodone hido huiya hibilo kolawema꞉ne. \s1 Nowakono Hibima꞉ Midi Komo \p \v 7 Mabu Nowate Godoko hibima꞉ na꞉midinami, ba꞉bema꞉ Godote galane teteno olalati komote uluhukuma꞉ da꞉kiyamiya꞉, ebete ebeno tabamo papamiwatalo konomo boge ba꞉bo ododiya꞉, ebe ba꞉gala ebeno genamanapino ka꞉ka꞉ komula꞉lelamema꞉. Iyo, kebe olalati komate hopo habamo dikulihomena꞉, Nowate ba꞉bi komo ebeno baidinomamo ulameheno, Godoko hibima꞉ ba midi ebete ba꞉be komodo hopo habanapino kuba emede komo da꞉hawakalimiya꞉, Godote huiyatiya ebe tuputupudawama꞉ ba꞉bo ka꞉miya꞉. \s1 A꞉ibalahamako Ba꞉gala Selako Ibino Hibima꞉ Midi Komo \p \v 8 Mabu A꞉ibalahamate Godoko hibima꞉ na꞉midinami, ba꞉bema꞉ Godote ebe ebeno nabiwino hopo miya꞉pate eta uli hopamo toma꞉ da꞉kiyamiya꞉, ba꞉be hopote kebolo ditana A꞉ibalahamate iya꞉tawaha꞉ma꞉ ba eda꞉ ba꞉be tabamo ba꞉ dito papamiwatuya꞉. Ba꞉bema꞉ Godote ba꞉be hopo ebetamo ikamema꞉ hibilo da꞉goiya꞉, \v 9 A꞉ibalahamate ba꞉be komo hibima꞉ miditi ba꞉be uli hopamo tote, ba꞉bene ebete tete ga꞉ga꞉nomolo kapeladawama꞉ ba neda꞉na ebeno tawakaluba꞉go sipi-goegoeno tama walokoa꞉midahale genamalo nemedenami. Ba꞉bema꞉ hibila, A꞉ibalahamakono gala hapuni ebeno gudu Aisa꞉keko ba꞉gala ebeno eyono gudu Ya꞉ikoboko, iba꞉te ba꞉be atu hopolo ibino tawakaluba꞉go sipi-goegoeno tama walokoa꞉midahale genamalo kemedehonama꞉, mabu Godote ba꞉be hopo iba꞉tamo atumu hibilo ikalamema꞉ ya꞉lo a꞉goiya꞉. \v 10 Ba꞉bene A꞉ibalahamate hopo habalo da꞉pata꞉nami ebeno emede haba hibilo kohowadinamiha꞉, mabu ebete hibima꞉ midi komodo ba꞉ma ka꞉na emalagidolonami, galane tetelo ebete Godokono Hunu Haba konumima꞉ne. Ba꞉ hibila, Godote ba꞉be Haboeno ododi nopo keba ka꞉na ka꞉tamotiya꞉, ebete ba꞉ ba꞉ba ka꞉na ba ododi ba꞉be Haboeno kodakodanomo kala ba꞉bo imiya꞉ ba꞉be kalate emedena emedena tetelo kitanama꞉. \p \v 11 Mabu Selate Godoko hibima꞉ na꞉midinami, ba꞉bema꞉ ebeno kabele tetenomolo ebe hogoha꞉ma꞉ ba eda꞉na, Godote ebetamo helo bikamiya꞉ ebeno awi A꞉ibalahamako mabuma꞉ gudu kalahimima꞉. Iyo, Godote iba꞉tamo gudu ikalamema꞉ dopamo hibilo da꞉goiya꞉, A꞉ibalahamate ba꞉be tabo hibima꞉ miditi, \v 12 ba꞉bene ebete hoe tatalinomoma꞉ ba eda꞉ ebeno guduti Selagodone ba꞉bo hawakaluya꞉. Ba꞉ hibila, ba꞉be gudugodone ebeno eyoni guguda꞉te hiliyonomoma꞉ eda꞉huya꞉, alomoeno oloki keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉gala kehaha꞉ kolomo dodoeno kulili keba ka꞉nala꞉ka꞉, ba꞉ba ka꞉na eta lumagiti ibi ka꞉lamihole modoboha꞉. \s1 Hibima꞉ Midipino Hidohido Komate Hunu Habalo Da꞉pola꞉lama꞉na Ba꞉be Komo \p \v 13 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, nale puino komo la꞉tamo da꞉hawakalilamemo, ba꞉ba꞉te hibima꞉ midi ipuwalo ba emedena, Godote iba꞉tamo kebe hidohido komo kikalamema꞉ hibilo da꞉goiya꞉, iba꞉te ba꞉bi komo ba꞉moe hopolo uwateheno ba꞉ dito ha꞉lahuya꞉, iyo, iba꞉te muhuluni putitatate ba꞉bi hidohido komo Hunu Habalo ibi mabuma꞉ pola꞉nalo ba꞉bo nulamenama꞉. Ba꞉ hibila, iba꞉te niya꞉tawahanama꞉, ba꞉be Hunu Habate ibino hibi hopoma꞉ deda꞉na, ba꞉bema꞉ iba꞉te ba꞉moe hopo habalo ba emedena ibi ha꞉kiya ibi kapelapima꞉ ga꞉lanakuya꞉. \v 14 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, puya꞉te ba꞉moe hopolo ibi ha꞉kiya ibi kapelapima꞉ da꞉ga꞉lana, ba꞉bi tawakaluba꞉te ibino komo ba꞉ma ka꞉na hawakalimina, iba꞉te eta uli hoponomo lawema꞉ uliholo emedehona, iyo, iba꞉te ba꞉be hopo dumimina꞉ ibino hoponomoma꞉ ba꞉bo keda꞉ma꞉ne. \v 15 Ba꞉be mabuma꞉ puya꞉te hibima꞉ midi ipuwalo dopamo demedehonama꞉, ibino iniwala꞉te kebe hopolo da꞉hawakalahaliya꞉ iba꞉te ba꞉be hopo miya꞉pate gala kemalagidolonamiha꞉. Ba꞉ hibila, iba꞉te ba꞉be hopamo wilalema꞉ ubi nihatiya꞉tale, ba꞉be komo ododima꞉ gabo iba꞉tamo ba꞉hiya꞉miduya꞉na꞉, huiyatiya ibi ubihinola. \v 16 Ao, iba꞉te huiyatiya Godokono Hunu Haba hido habanomoma꞉ ba ga꞉lana, ba꞉bamo nikulima꞉ konomamo emalagidolonama꞉, ba꞉be mabuma꞉ Godote kahiloponaha꞉ iba꞉te ebe ibino hibi Godoma꞉ ka꞉minama꞉, iyo, ibi mabuma꞉ ebete ba꞉be Hunu Haba ya꞉lo a꞉hiduimilamiya꞉. \s1 A꞉ibalahamako Ba꞉gala Yunapino Komo Iniwali Nabi Ibino Hibima꞉ Midi Komo \p \v 17-18 Mabu A꞉ibalahamate Godoko hibima꞉ na꞉midinami, ba꞉bema꞉ ebete ebeno gudu Aisa꞉keko ebetamo ikamema꞉ kokolomiya꞉ha꞉. Numa꞉la꞉, dopamo Godote A꞉ibalahamatamo ba꞉moe tabo hibilo a꞉goiya꞉, “Ba꞉moe gudu Aisa꞉kegodone amia꞉no eyoni gugudi hiliyonomate kikulihoma꞉na꞉.” Huiyatiya Godote A꞉ibalahamakono hibima꞉ midi komo kumima꞉, ebete Aisa꞉keko hawa꞉goeno malemale ilinama꞉ miditi ebetamo ikamema꞉ da꞉kiyamiya꞉, ba꞉ba tetelo A꞉ibalahamate ebeno tabamo papamiwatama꞉ ba꞉bo hiduya꞉, \v 19 mabu ebete ebeno tepo ipuwalo ba꞉ma ka꞉na emalagidoluya꞉, Godoko modobola Aisa꞉keko hoe ipuwane ka꞉ka꞉mo gala kakadipatema꞉. Ba꞉bema꞉ hibila, A꞉ibalahamate ebeno gudu Aisa꞉keko Godotamo ikamema꞉ ebeno tepo ipuwalo ebe ya꞉lo hoema꞉ ba goe, Godote ba꞉be gudu ebetamo ka꞉ka꞉go gala ba꞉ dito kikamiya꞉. \p \v 20 Mabu Aisa꞉kete Godoko hibima꞉ na꞉midinami, ba꞉bema꞉ ebete ebeno gugudi Ya꞉ikoboko ba꞉gala Isoko mabuma꞉ Godoko bikiyamiya꞉, ebete galane tetelo ibi netewapi keba ka꞉na na꞉kowalubilinakomene. \p \v 21 Mabu Ya꞉ikobote Godoko hibima꞉ na꞉midinami, ba꞉bema꞉ ebeno hoe komote tatalima꞉ ba eda꞉, ebete Yausepegodone da꞉hawakalahuya꞉ ba꞉bi eyoni gugudi mabuma꞉ Godoko ba꞉bo kiyamiya꞉, ebete ibi hidamo kowalubilinama꞉, iyo, ba꞉ba tetelo ebete ebeno kukago mahigate ebeno holoholo hopamo toda꞉miduimilo Godotamo toetoe tabo ba꞉ba ka꞉na olamagiya꞉. \p \v 22 Mabu Yausepete Godoko hibima꞉ na꞉midinami, ba꞉bema꞉ ebeno hoe tatalima꞉ ba eda꞉ ebete Isalaela tawakalubi ba꞉bo kiyalamiya꞉, iba꞉te galane tetelo Isipiti hopone ba tolame ebeno goha kowatama꞉. \s1 Mosesekono Nabiwi Menoko Ibino Hibima꞉ Midi Komo \p \v 23 Mabu Mosesekono nabiwi menoko iba꞉te Godoko hibima꞉ na꞉midinama꞉, ba꞉bema꞉ ebete da꞉hawakaluya꞉ iba꞉te netewa-kapiya manomelo ebe ba꞉bo ugumuiya꞉, Isipiti hopoeno Ko Gawadubu Pa꞉lote ebe anakapumikapoma꞉. Iyo, iba꞉te ibino a꞉lia꞉li gudu hidonomoma꞉ ba ga꞉la, ba꞉bema꞉ Pa꞉lote Isalaelanapino bahibahi gugudi anakapulamema꞉ da꞉kiyalamiya꞉, iba꞉te ba꞉be tabamo papamila꞉heno ebetamo katoletolehuya꞉ha꞉. \s1 Mosesekono Hibima꞉ Midi Komo \p \v 24 Mabu Mosesete Godoko hibima꞉ na꞉midinami, ba꞉bema꞉ ebete apete dubu teta꞉mo duluhukuya꞉, ubiha꞉ma꞉ ba꞉bo ediya꞉ tawakaluba꞉te ebe Pa꞉lokono boheleno guduma꞉ ka꞉mima꞉. \v 25 Iyo, ba꞉ba tetelo ebete ebeno ubi ba꞉ma ka꞉na kihatiya꞉ha꞉, ebete tete nanekelelo hiya꞉hiya꞉ kuba komo ba ododili hopo haboeno kalakala kolawa꞉tepama꞉. Ao, ebete huiyatiya ubi ba꞉ma ka꞉na ihatiya꞉ ebeno hibima꞉ midi mabuma꞉ Godokono komo tawakaluba꞉go temeteme kuwatema꞉. \v 26 Ba꞉bene Mosesete galane tetelo ebeno hido huiya Godogodone da꞉nelawemene, ebete ba꞉be komo konomamo nemalagidolonami. Ba꞉be mabuma꞉ komopa꞉te ebe diduduputiminakui, ebete Godokono Oemedawa Kelisoko mabuma꞉ ba꞉be temeteme lawema꞉ modobonomoma꞉ ba goe, Isipiti hopoeno koko dogodogo ilina uwatema꞉ ubiha꞉ma꞉ eda꞉te ebeno ukuilo ba꞉bi ilina gigilepalama꞉ midiliya꞉. \p \v 27 Mabu Mosesete Godoko hibima꞉ na꞉midinami, ba꞉bema꞉ hopo habanapa꞉te kebe Kodawa ibino baidinomamo umihino, Mosesete ba꞉be Kodawa ebeno tepo ipuwoeno ukuilo ba umina, Ko Gawadubu Pa꞉lokono mauba komoma꞉ toleheno Isipiti hopone ba꞉ dito tuya꞉, iyo, ebete komo temeteme ipuwalo ebeno tepo ipuwoeno ukui ba kodakoduimina ebeno Kodawa kota꞉matama꞉ ukui hiya꞉ma꞉ kamidiya꞉ha꞉. \v 28 Ba꞉gala Mosesekono hibima꞉ midi mabuma꞉ ebete Godokono tabamo papamiwatalo ebeno Isalaela tawakalubi ba꞉bo kiyalamiya꞉, iba꞉te dopo Adaguila꞉ Poko\f * \fr 11.28 \ft Buka ka꞉lamiholedawa, ama꞉ ba꞉moe Pokoeno ipuwa iya꞉tawama꞉ ubi dihatemena꞉, wadiyala ama꞉ Ma꞉t 26.2 komoeno owalubi tabo numiya꞉.\f* ba ododi ibino hiya꞉hiya꞉ genamoeno gigihamo sipi-goeno hawi kanamogamidahalema꞉, Godokono Hoe Nopodawate ibino dopo dubu gugudi anakapulamekapoma꞉. \s1 Isalaelanapino Hibima꞉ Midi Komo \p \v 29 Mabu Isalaelanapa꞉te Godoko hibima꞉ na꞉midinama꞉, ba꞉bema꞉ Isipitinapino alaholohopa꞉te ibi anakapulamema꞉ da꞉na꞉mataliya꞉, ba꞉ba tetelo Godote Hawihawi Kehaha꞉ Kolomoeno beya gagale hakama꞉ da꞉midiya꞉, iba꞉te hapuamo olalatihino na꞉hiwaliya꞉. Huiyatiya numa꞉la꞉, Isipitinapa꞉te ba꞉be atu gabodo ibi heloamo da꞉ta꞉malateliya꞉, ba꞉ba tetelo kolomoeno beyate ibi hiliyonomo ba꞉ dito analopamidaliya꞉. \v 30 Ba꞉gala eta tetelo Isalaelanapino hibima꞉ midi mabuma꞉ iba꞉te Godokono tabamo papamila꞉halelo Yeliko ko haba tamedo sa꞉ba꞉ni hegelalo negopa꞉te komo da꞉wibuya꞉, Godote ba꞉be haboeno kokonomo kala ba anabulilame hakamo ba꞉ dito gudiya꞉. \s1 La꞉iha꞉bakono Hibima꞉ Midi Komo \p \v 31 Ba꞉gala eta komo. Godote ba꞉be Yeliko haba kubahimihino, dopamo Isalaelanapi ipuwalo iba꞉te pui ba꞉be haba diya gabodo umima꞉ da꞉noelamiya꞉, ba꞉bi dubu netewapa꞉te ba꞉be haboeno modoboha꞉ komo ulamema꞉ ba꞉bamo dito nuluhukuya꞉. Ba꞉ba tetelo Yeliko habanapi ipuwalo eta kamena La꞉iha꞉bako, ebe dopamo dubu bilibili kamenama꞉ eda꞉nami, ebete Godoko hibima꞉ miditi ba꞉bi dubu ebeno genamamo kalakalago uwatete ibi ba꞉bo owalubiliya꞉. Ba꞉bema꞉ hibila, ba꞉moe kamenoeno hibima꞉ midi mabuma꞉ Godote Isalaelanapi alaholohopa꞉tamo talona bihatiya꞉, iba꞉te Yeliko haboeno hibima꞉ midiha꞉pi hiliyonomo ba anakapulame ba꞉be kamenoeno ka꞉ka꞉ ba꞉bo komula꞉mema꞉. \s1 Komo Hiya꞉hiya꞉ Tuputupu Tawakalubino Hibima꞉ Midi Komo \p \v 32 Ba꞉bema꞉ nale la꞉tamo komo hibima꞉ midipino uwi atumu ba꞉ka꞉kiyahamo? Naeno ukui ba꞉ma ka꞉nala, tete modoboha꞉ ibi hiliyonomoeno komokomo hidamo kohawakalilamema꞉, iyo, Gidiyonoko, Belakako, Sa꞉msoniko, Yepatako, Da꞉ibidiko, Sa꞉miyoloko, ba꞉gala Godokono komo ukui hawakalimipi, ibi hiliyonomoeno ododili komokomo da꞉pola꞉lama꞉na, na modoboha꞉ ba꞉bi hiliyonomo komo la꞉tamo olamagi. \v 33 Ba꞉ hibila, komo iba꞉te ibino hibima꞉ midi komodo alaholoho ipuwalo komo hoponapino wato kikipo ba uwate ibino kapela koko gawadubuma꞉ ba꞉bo eda꞉hanakuya꞉. Iyo, iba꞉te ibino emede ipuwalo tuputupu komo dododilinakui, ba꞉bema꞉ Godote iba꞉tamo kebe hidohido komo ikalamema꞉ hibilo da꞉kiyalamenakui, iba꞉te ba꞉bi komo ba꞉ dito uwatenakuya꞉. Ba꞉ ba꞉ba ka꞉na eta tetelo komo iba꞉te layono-gahagaha dito gelebadilamiya꞉, ba꞉bi helohelo ilinate ibi kubahilamekapoma꞉. \v 34 Ba꞉bene eta tetelo komo iba꞉te ibino hibima꞉ midi komodo helonomo koe ba꞉ dito ha꞉gumiya꞉ ibino ka꞉ka꞉te ba꞉be koelo wibohokapoma꞉, ba꞉gala komo tetelo puya꞉te ibi alaholoho gila꞉mo anakapulamema꞉ dewagelenakui, ba꞉bi tawakalubino helo ipuwane iba꞉te Godokono owalubi komodo dito alahutihonakuya꞉. Iyo, iba꞉te ibino ape ipuwalo heloha꞉ma꞉ ba eda꞉hana, Godote huiyatiya ibi ba꞉bo heluilamenakui, ba꞉bema꞉ iba꞉te alaholoho ipuwalo kokopima꞉ ba eda꞉ha komo tetelo kapela hopoeno alaholohopino hiya꞉hiya꞉ kapiyuilame kubanomamo alukulinakuya꞉. \v 35 Ba꞉bene komo hibima꞉ midipi kamenakamenate atumu ibino hibima꞉ midi komodo Godokono helo ba꞉ma ka꞉na uminakuya꞉, ibino ha꞉lahapi ipuwalo ebete komo ibi ka꞉ka꞉mo gala a꞉kawadiya꞉paa꞉latelenakui. \p Huiyatiya komo hibima꞉ midipino komo eba ka꞉naha꞉. Ba꞉ba꞉te du genamalo ba emedena, kuba ododilipa꞉te koko hoe temeteme ba꞉bo ikalamenakuya꞉ iba꞉te ibino hibima꞉ midi komone kohobila꞉hama꞉. Ba꞉ba tetelo ibi huiyatiya ubihinola ibino hibima꞉ midi komo ba miya꞉pa kuba ododilipa꞉te ibi du genamane dito konoelamema꞉, iyo, ibi iya꞉tawahala Godote ibino ha꞉laha komodo ibi hidonomo uli ka꞉ka꞉mo kowadiya꞉paa꞉latelema꞉ne, ba꞉bema꞉ iba꞉te ibino temeteme ipuwalo ba꞉ dito neha꞉lahanakuya꞉. \v 36 Ba꞉bene kuba ododilipa꞉te komo hibima꞉ midipi ba iduduputilame ibi giya꞉pa꞉pa꞉mo ba꞉bo a꞉na꞉miga꞉latilinakuya꞉, ba꞉gala iba꞉te komo auli hala꞉mo matuhulameholenakui du genamamo dito niya꞉hekenakuya꞉. \v 37 Iyo, komo tetelo iba꞉te hibima꞉ midipi ba anakapulame komo ibi nakolamo mapelamenakuya꞉, komo ibino ape tetenomodo gihanomo ilinamo iya꞉hilinakuya꞉, ba꞉gala komo ibino wato gila꞉mo dito migililamenakuya꞉. \p Ba꞉gala eta komo. Komo hibima꞉ midipi hiliyonomate ba꞉moe hopolo ilinaha꞉pima꞉ ba eda꞉hana hidohido kalikago kawapata꞉lamenakuiha꞉, iyo, iba꞉te modoboha꞉ sipi-goegoe ba꞉gala gautu-goegoe tama kaliko kapiya bepupulinakuya꞉. Ba꞉ hibila, hiliyonomo tetelo hopo habanapa꞉te iba꞉tamo hiya꞉hiya꞉ temeteme kubanomamo ba ikalame \v 38 ibi tawakalubiha꞉ma꞉ ga꞉lalo ibino emede habahabane heloamo da꞉ta꞉malatelenakui, ba꞉ba tetelo iba꞉te dito hopamo ba꞉gala hunuhunu hakamo ba꞉ dito nalahutihonakuya꞉, iba꞉te ba꞉bakobako tawakalubiha꞉ hopolo haka gugu ipuwalo konemedehonama꞉. \p \v 39 Ba꞉bema꞉ ba꞉bi hibima꞉ midipi hiliyonomoeno komoma꞉ Godote iba꞉tamo na꞉kalakalanami, ebeno kalakala ibino hibima꞉ midi mabuma꞉ bada konomola꞉ka꞉! Huiyatiya numa꞉la꞉, ebete iba꞉tamo kebe hidohido komo ikalamema꞉ hibilo da꞉goiya꞉, iba꞉te ba꞉moe hopolo ba꞉bi komo hibilo kulamiya꞉ha꞉, \v 40 mabu a puya꞉te ba꞉ma tetelo demedehonama꞉, Godote a mabuma꞉ hidonomo uli nopo ba꞉ma ka꞉na tamotiya꞉. Aeno emedeho tetete uluhukuhino ebete dopo hibima꞉ midipi mabuma꞉ eta komo a꞉kododa꞉mene, huiyatiya keba tetelo ebete a iba꞉go da꞉kapiyuia꞉memene, ba꞉ba tetelo ebete a hiliyonomo kapimilo ebeno tuputupupinomoma꞉ komidima꞉ne. \c 12 \s1 Godokono Guguda꞉te Hopo Habalo Ba Emedena Ebete Ibi Hiya꞉hiya꞉ Temeteme Komamo Diya꞉tulamenako \p \v 1 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, dopamo demedehonama꞉ ibi hiliyonomate a a꞉ga꞉lua꞉telo ba la꞉mota꞉hana, iba꞉te hibima꞉ midi komodo kebe komo kododilinama꞉ ba꞉bi komo atamo a꞉hawakalilama꞉. Ba꞉be mabuma꞉ ibi keba ka꞉nala꞉ka꞉, wadiyala a ba꞉ atumu nato ukamida komo hiliyonomo aeno tolame gabone tametama꞉mo koniya꞉hekema꞉nema꞉, ba꞉gala kebe kuba ododili komate a da꞉matuhua꞉mena, wadiyala ale ba꞉bi hale iya꞉hiliti ginimi hapuamo dito komiya꞉palema꞉nema꞉. Iyo, hibima꞉ midi gaboeno kuititi teta꞉mo ikulima꞉ konomamo ba emalagidolona ale helonomamo ba꞉bo kopulila꞉hama꞉nema꞉, sikulu guguda꞉te ibino iya꞉da꞉mi hegelalo keba ka꞉na ka꞉pulila꞉hanaka ba꞉ba ka꞉na. \v 2 Ba꞉gala wadiyala a hiliyonomo tetelo aeno tepo ipuwoeno ukuilo Ya꞉suku hidamo buminakoma꞉, iyo, ebete aeno hibima꞉ midi komoeno mabuma꞉ ba eda꞉na a dopaa꞉mete kuitita꞉mo a hidamo komagatoema꞉ne. Ba꞉ hibila, ebete keha pihigalo da꞉hoiya꞉, ebete kebe kalakala Godogodone galane da꞉lawemene ba꞉be kalakala ebeno tepo ipuwoeno ukuilo ba꞉bo umiya꞉. Ba꞉moe ba꞉be mabuma꞉ ebete ebeno hoe komoeno koko hilopo ba꞉gala temeteme komo emalagidoleheno wato kikipo ba꞉bo lawiya꞉, iyo, ba꞉ma tetelo ebete Ko Gawadubu Godokono tu hapulu bemedena. \p \v 3 Ba꞉ hibila, Ya꞉suti kuba ododilipino mauba komodo kokonomo temeteme duwatiya꞉, huiyatiya Godokono ubi komamo papamiwatama꞉ ukui hiya꞉ma꞉ kamidiya꞉ha꞉. Ba꞉bema꞉ wadiyala la꞉ atumu la꞉eno temeteme ipuwalo ba꞉be komo hidamo ba emalagidolona la꞉eno hibima꞉ midi komodo kuiyodopoma꞉ eda꞉haheno heloha꞉ma꞉ akeda꞉hala꞉. \v 4 Numa꞉la꞉, Ya꞉sutamo duluhukuya꞉ ba꞉bako hoe komote la꞉tamo kuluhukuha꞉, iyo, kuba ododilipa꞉te komo hiya꞉hiya꞉ temeteme la꞉tamo hibilo ikalamenakata, huiyatiya iba꞉te la꞉ hiliyonomo ipuwalo eta kapiya dawa ebeno hibima꞉ midi mabuma꞉ kanakapumiha꞉. \v 5-6 Ba꞉bema꞉ ba꞉moe ko komo akadodala꞉. Godote la꞉ ebeno gugudima꞉ ka꞉laminata, iyo, ba꞉bema꞉ ebeno Bukalo ba꞉moe tabote la꞉eno temeteme komoma꞉ goena, \b \q1 “Naeno gudu, komo temeteme komate \q2 Kodawoeno ubi komodo ama꞉tamo ikuliti, \q1 ebete ba꞉bi komamo ama꞉ diya꞉tumimina꞉, \q2 wadiyala ama꞉ ba꞉bi iya꞉tumi komamo na꞉papamiwatuya꞉, \q1 ba꞉gala ebete amia꞉no eta kuba ododi komoma꞉ da꞉kiyahamemena꞉, \q2 ama꞉ kuiyodopoma꞉ akeda꞉la꞉. \q1 Ba꞉ hibila, Kodawate pui malemalelo demalagidolena, \q2 ebete ibi temeteme komamo iya꞉tulamenako, \q1 ba꞉gala ebete poko ebeno guduma꞉ da꞉ka꞉minako, \q2 ebete ba꞉be lumagino kuba ododili komoma꞉ \q2 ebetamo hiya꞉hiya꞉ temeteme komamo huiya ikamehonako.” \b \p \v 7-8 Iyo, numa꞉la꞉, ba꞉moe hopo konomolo naba꞉te ibino gugudi owalubilima꞉ temeteme ikalame komamo ibi iya꞉tulamenaka, iba꞉te kuba ododili komo ba miya꞉pale hido komokomo kapiya kododilima꞉. Ba꞉bema꞉ la꞉ hiya꞉hiya꞉ temeteme ipuwalo da꞉pola꞉nama heloha꞉ma꞉ akeda꞉hala꞉, mabu hopo habanapi keba ka꞉nala꞉ka꞉ Godote ba꞉ ba꞉ba ka꞉na la꞉ ebeno gugudima꞉ ba ka꞉lamina la꞉ temeteme komamo ba꞉bo iya꞉tulamenakata. Ba꞉bema꞉ hibila, ebete la꞉ temeteme komamo iya꞉tulameha꞉tale, la꞉le ebeno hibi gugudima꞉ ba꞉ka꞉-eda꞉hona꞉, la꞉ huiyatiya pilo gabodo da꞉hawakalahaliya꞉ ba꞉bako gugudima꞉ beda꞉hona꞉. \v 9 Iyo, a aeno nabino komo iya꞉tawahala, a gugudi hegehege tetelo iba꞉te hiya꞉hiya꞉ temeteme komamo a iya꞉tua꞉menakuya꞉, ale ba apepeho hidohido ukui ba꞉bo kuwatema꞉. Ba꞉gala a ba꞉moe hopolo ba emedena aeno nabino iya꞉tulame komamo da꞉papamila꞉hanakoma꞉, tawakaluba꞉te ba꞉be komo aeno mulu ukui komoma꞉ ga꞉lanaka. Huiyatiya numa꞉la꞉, a ba꞉ma tetelo aeno Hunu Haboeno Nabiwitamo da꞉papamila꞉hanakoma꞉ ba꞉be komoeno mulu bada konomola꞉ka꞉, mabu ba꞉be komodo a hibinomo ka꞉ka꞉ ebegodone kolawema꞉nema꞉! \p \v 10 Ba꞉gala eta komo. Hopo haboeno naba꞉te ibi ha꞉kiya ibino ubilo kebe komo hidohidoma꞉ da꞉ga꞉lanaka, a ba꞉bi komo kododilima꞉ iba꞉te hiya꞉hiya꞉ temeteme komamo tete nanekelelo a iya꞉tua꞉menaka. Huiyatiya Godote ebeno hido ka꞉ka꞉ atamo ikaa꞉mema꞉ ubi bihatena, ba꞉bema꞉ ebete a kebe komo ododilima꞉ diya꞉tua꞉menako a ba꞉bi komo hibilo dododilinakoma꞉, ba꞉ba tetelo ebete Hido-talonadawama꞉ keba ka꞉na keda꞉na, a ba꞉ atumu talonapima꞉ kakeda꞉hama꞉nema꞉. \v 11 Iyo, hibila, ale aeno hibima꞉ midi komodo kapepehoma꞉ keba tetelo ale temeteme duwatema꞉, ale ba꞉bi temeteme komoma꞉ a꞉kakalakalahalema꞉, huiyatiya numa꞉la꞉, lumagiti ba꞉bako temeteme komamo hidohido ukui duwatemene, Godote ba꞉be gabodo ebetamo hete ba꞉gala tuputupu emede komo ba ikame hidohido gaote ebegodone hibilo bikulihonakomena꞉. \p \v 12-13 Ba꞉be mabuma꞉ wadiyala la꞉ la꞉eno hiya꞉hiya꞉ temeteme ipuwalo heloha꞉ma꞉ eda꞉haheno kalakala gala na꞉kalawiya꞉la꞉, la꞉le la꞉eno kokotamo hidohido komo ba ododili la꞉eno natamo Godokono tuputupu gabodo hidamo kowapata꞉lamenama꞉. Ba꞉ ba꞉ba ka꞉na la꞉ ipuwalo pote nato a꞉ta꞉buta꞉midalemedawama꞉ deda꞉na, ebete temeteme ipuwalo hidote gala na꞉kapata꞉mene. \s1 Hibima꞉ Mididawate Hidamo Nemedenamene, Godogodone Duluhukuna Ba꞉be Ka꞉ka꞉ Mula꞉ Komone Gakapoma꞉ \p \v 14 Ba꞉bema꞉ hibima꞉ midipa꞉la꞉, wadiyala la꞉ la꞉eno ubi komo ba꞉ma ka꞉na nihateniya꞉la꞉, la꞉ hiliyonomo tawakaluba꞉go Kodawa Godokono hete komago ba emedena la꞉eno ododili ipuwalo ebe kapiya kokalakaluiminama꞉. Ba꞉ hibila, kebe lumagiti aeno Kodawa ba꞉ba ka꞉na kalakaluimihino, ebete ebeno holoholo a꞉kanuma꞉mene. \v 15 Ba꞉gala Godokono malemale komodo duluhukuna, modoboha꞉ la꞉ ipuwalo etate ba꞉be ka꞉ka꞉ mula꞉ komone ga. Numa꞉la꞉, kakanomo ilinate lumagino palilo apete, ba꞉bene ebete iya꞉tawaheno lawete ebeno guguda꞉te nahama꞉ iba꞉tamo dikalamemene, diyala, ebeno genamalo olalati konomote uluhukuti ebeno gugudi ipuwalo komo hiliyonomate da꞉ ha꞉lahamena꞉. A꞉iye, la꞉ hidamo! La꞉ ipuwalo etate ebeno tepo ipuwoeno mauba komodo ba꞉bako kaka ilinama꞉ eda꞉ modoboha꞉! \v 16 Ba꞉bema꞉ Isote dopamo ebeno kateneno ubi komoeno ododili ipuwalo keba ka꞉na kemedenami, la꞉ ipuwalo etate ba꞉bako dawama꞉ eda꞉ modoboha꞉. Numa꞉la꞉, ebete Godokono ubi komokomo emalagidoleheno, ebeno baa꞉ kape kupula꞉ma꞉ kapiya teteno baa꞉ amogagodone ba lawe ebeno dopo guduma꞉ eda꞉ komo ko komoha꞉ma꞉ goelo amogatamo ba꞉ dito ikamiya꞉. \v 17 Ba꞉bema꞉ la꞉ iya꞉tawahala, galane Isote ebeno ukui hiya꞉ma꞉ midima꞉ dewageliya꞉, ebete ebeno nabiwitamo ihi baida꞉go ba꞉bo tuya꞉, ebeno nabiwiti Godoko kokiyamema꞉ ebeno emede ipuwalo ebe hidamo kowalubinama꞉. Huiyatiya Isoko niliya, gabote kitanuya꞉ha꞉ Godogodone hidohido komo uwatema꞉, iyo, ebe modoboha꞉ ebete dopamo kuba ukui ipuwalo dododiya꞉ ba꞉be komo gala hiya꞉ma꞉ midi. \s1 Pote Godokono Tabo Ulima꞉ Ubiha꞉ma꞉ Deda꞉na Ebete Ebeno Kuba Huiya Hibinomolo Kolawema꞉ne \p \v 18 Ba꞉bema꞉ la꞉ puya꞉te Ya꞉suku hibima꞉ da꞉midinama, dopamo Moseseko tetelo a Yunapino iniwala꞉te Godotamo konomo tole ipuwado keba ka꞉na ka꞉pelamiya꞉, la꞉ ebetamo ba꞉ba ka꞉na kapelamiya꞉ha꞉. Iyo, dopamo iba꞉te Sainai Hununomo Hakalo Godokono tole ikalame komokomo ibino baidinomamo ba꞉ma ka꞉na ulamiya꞉, ba꞉be hunu hakalo helonomo koete ba woita, du konomote hegeloeno alo da꞉muliya꞉, konomo huhuti uluhukuti ibi kubanomamo ba꞉bo pimida꞉lamiya꞉. \v 19 Ba꞉gala ba꞉be atu tetelo eta hanohano komote ba꞉ma ka꞉na kuluhukuya꞉, Godokono nopodawate gebole konomamo da꞉moliya꞉ iba꞉te ulihuya꞉, ba꞉bene iba꞉te Godokono tabo madodo ibino galonomamo ba ulihuta iba꞉te ko tole lawete Moseseko ba꞉bo toemehuya꞉, iba꞉te eta kapiya tabo Godogodone ba꞉ba ka꞉na a꞉kulia꞉mena꞉. \v 20-21 Ba꞉ hibila, ba꞉ba tetelo Mosesete atu koko hanohano komo ba ulame na꞉goiya꞉, “Naeno tole konomo ipuwalo naeno apete ha꞉kiya lililuta!” \p Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, aeno iniwala꞉te konomamo ba toletoleho modoboha꞉ma꞉ ba꞉bo eda꞉huya꞉, mabu Godote ibi dopamo ba꞉ma ka꞉na tutumulateliya꞉, “Ba꞉moe hunu haka talonanomola, ba꞉bema꞉ la꞉ ipuwalo eta dawate pete ba꞉moe hakamo da꞉pa꞉putimini, ebete dito na꞉haa꞉mene. Iyo, la꞉eno dabihole ilina ba꞉ atumu, ibi ipuwalo eta kapiyate ba꞉moe naeno kukala da꞉padikanalemene, wadiyala la꞉ ebe nakolamo mapemete nanakapumiya꞉la꞉!” \p \v 22 Huiyatiya kalakala konomola, la꞉ puya꞉te la꞉eno hibima꞉ midi komo Ya꞉sutamo dihatiya꞉ma, la꞉eno komo eba ka꞉naha꞉ mabu la꞉eno Godotamo pelame ipuwalo tole kitanuya꞉ha꞉, puliyanomola. Iyo, hibi ka꞉ka꞉ pogodone da꞉pena, ba꞉be Kodawa Godoko ebeno mumulunomo nopopa꞉go kebolo kemedena, la꞉le ba꞉be Hunu Haboeno Yelusalema ko habamo kalakalago pelamiya꞉mata, ba꞉be haboeno eta mahilo ba꞉ Sayono Hunu Hakala. \v 23 Numa꞉la꞉, puya꞉te Godokono dopo gudu Ya꞉suku huiyama꞉ deda꞉hana, Godote ba꞉bi hibima꞉ midipi hiliyonomoeno mahilo ebeno Hunu Haboeno Bukamo ya꞉lo a꞉miya꞉telamiya꞉. Ba꞉bema꞉ ba꞉bi tuputupupi ipuwalo ebete puya꞉godolo ebeno oko da꞉hawaminaliya꞉, la꞉le ba꞉bi tawakalubino gobogoboeno Kalakala Habamo pelamete iba꞉go a꞉pekapiyuiya꞉mata, iyo, la꞉ Godokono holoholo hapuamo atumu a꞉kapelamiya꞉mata, hibila, ebe ba꞉ hopo habanapi hiliyonomoeno komo danagilamelelamemene ba꞉be Kodawala. \v 24 Ba꞉gala eta komo. La꞉ atumu Ya꞉sutamo a꞉kapelamiya꞉mata, ebe ba꞉ Godokono uli nopote atamo uluhukuma꞉ gabo da꞉hiduimiya꞉ ba꞉be dawala. Ebete ebeno hawi Godotamo ikamelo a mabuma꞉ da꞉ka꞉ka꞉liya꞉, ba꞉be hawido ale hidohido owalubi komo hibilo buwatenakoma꞉, ba꞉bema꞉ hibila, Ya꞉sukunu hawino oko owati helote A꞉ibolote Godotamo dopamo dikamiya꞉ ba꞉be hawa꞉goeno ilinoeno helo na꞉gogolona. \p \v 25 Ba꞉bema꞉ la꞉ hidamo, ba꞉ma tetelo pote la꞉tamo dolamagina ba꞉be Kodawoeno tabo ulihoma꞉ ubiha꞉ma꞉ akeda꞉hala꞉. Numa꞉la꞉, dopamo ba꞉moe hopo habalo ebeno tabote Moseseko ipuwado duluhukuya꞉, ba꞉ba tetelo puya꞉te ibino galo da꞉muhilameholiya꞉ iba꞉te ebeno helo ipuwane alahutihoma꞉ gabo nipo ohowadiya꞉. Ba꞉be mabuma꞉ ebete a tetelo Hunu Habane tabo gala ba kolamagina, ale ubiha꞉ma꞉ eda꞉hate ebegodone dohobila꞉hama꞉, gabo keka꞉ ale ebeno helo ipuwane alahutihoma꞉? Gabo puliyanomola, a kuba huiya konomamo kuwatema꞉nema꞉! \v 26 Ba꞉ hibila, dopamo tetelo ebete tabo dolamagiya꞉ hopo habate ba꞉bema꞉ aleguya꞉, huiyatiya a tetelo ebete hibinomo tabo gala ba꞉ma ka꞉na kolamagiya꞉, “Nale eta kapiya tetelo ba꞉moe hopo konomo ba꞉gala alomo hunu atumu kopewagegelatelema꞉nemo.” \v 27 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, ebete eta kapiya tetelo ba꞉moe komo kododima꞉ tabo da꞉goiya꞉, ba꞉be komoeno ipuwa ba꞉ ba꞉ma ka꞉nala. Ebete hopo haba ba꞉gala alomo ba꞉gala ibino ilina hiliyonomo dopamo dododiliya꞉, galane tetelo ebete ba꞉bi ilina hiliyonomo ba wagegelatele, iba꞉te ba꞉bo kalatidiholema꞉na꞉ ba꞉bema꞉ lumagiti gala a꞉kulama꞉mene. Iyo, ba꞉ba tetelo Hunu Haboeno uliuli ilina kapiyate kopola꞉nama꞉na꞉, mabu eta dawoeno helote kitanaha꞉ ba꞉bi ilina kokubahilamema꞉. \p \v 28 Ba꞉bema꞉ wadiyala ale aeno kalakala tabo Godotamo kadipatema꞉nema꞉, mabu ebe kebe uli hopolo Ko Gawadubuma꞉ deda꞉na ebete ba꞉be hidonomo hopo atamo kikaa꞉mema꞉ne, hibila, eta dawate ba꞉be hopo kubahimima꞉ a꞉kamodobamene. Ba꞉gala Godokono hiya꞉hiya꞉ owalubi komoma꞉ aeno tepo ipuwalo ba kalakalaha, wadiyala ebete a keba ka꞉na kiya꞉tua꞉mena a ba꞉ ebe ba꞉ba ka꞉na badikuminakoma꞉. Iyo, ebe adikumima꞉ wadiyala ale aeno tepo ipuwalo ebe hunamo ba adipate hido papamiwata ukui komago kopelamema꞉nema꞉, \v 29 mabu aeno Godo ba꞉ pote ebeno koa꞉mo kuba ododilipi hiliyonomo da꞉kubahilamemene ba꞉be Helonomodawala. \c 13 \s1 Ale Godoko Kokalakaluimima꞉ Keba Ka꞉na Na꞉kemedenama꞉ \p \v 1 Ba꞉bema꞉ wadiyala la꞉ hibima꞉ midipa꞉te kapiya badininipala ekaki huiyama꞉ ba eda꞉hana, la꞉ ipuwalo etate eta malemalelo nemalagidolohuinala꞉. \v 2 Ba꞉gala puya꞉te kapelapimo eta hopone la꞉tamo da꞉pelamenaka, la꞉ ibi la꞉eno genamamo kalakalago uwatema꞉ ukui hidamo na꞉miya꞉tenakuya꞉la꞉. Ba꞉ hibila, dopamo komo hibima꞉ midipa꞉te ibino emede ipuwalo ba꞉ba ka꞉na ba ododina, komo Godokono Hunu Haboeno nopopa꞉te iba꞉tamo da꞉pelamiya꞉, iba꞉te ba꞉bi nopopino hibi komo iya꞉tawahaheno ba꞉ dito owalubiliya꞉. \v 3 Ba꞉gala hibima꞉ midipi ipuwalo puya꞉te du genamalo ba꞉gala komo temeteme ipuwalo demedehona, wadiyala la꞉ ibi malemalelo ba emalagidolena ibi ba꞉bo nowalubilinakuya꞉la꞉, iyo, la꞉ galane tetelo atu temeteme diya꞉tawahama, la꞉le komopa꞉godone owalubi komo uwatema꞉ ubi keba ka꞉na na꞉kihateoma, la꞉ ba꞉ba ka꞉na nododinakuya꞉la꞉. \p \v 4 Ba꞉gala eta komo. La꞉ hiliyonomo ipuwalo keba tetelo dubuti kamenago kapiyama꞉ deda꞉mene, wadiyala iba꞉te ibino kapiyama꞉ eda꞉ komo Godokono hido owalubi komoma꞉ ba ga꞉la, ba꞉be dubuti eta kamena gala pilolo a꞉kalawa꞉mene ba꞉gala ebeno kamenate atumu eta dubutamo pilolo gala a꞉katoamene. Ba꞉ hibila, puya꞉te bohelemele ba꞉gala kuhi pilo gabodo duwatenaka, iyo, kebe dubuti kamena pilo komo dododimini ba꞉gala kebe kamenate dubu pilo komo dododimini, Godote ba꞉bi kuba ododilipa꞉tamo ibino huiya kikalamema꞉ne. \p \v 5 Ba꞉gala la꞉le koko mani uwate gabo umima꞉ konomamo akemalagidolala꞉. Wadiyala la꞉ huiyatiya Godote la꞉tamo kebe ilina dopamo kikalametiya꞉la ba꞉bi ilina modoboma꞉ ba ga꞉la, la꞉eno tepo ipuwalo ebeno kalakalate nitanamene, mabu ebete ebeno Bukalo tabo ba꞉ma ka꞉na goena, \b \q1 “Nale la꞉go ba emedena \q2 la꞉ hidonomamo bowalubilinakomata, \q1 iyo, emedena emedena tetelo \q2 la꞉eno modoboha꞉ komokomo ipuwalo \q2 nale la꞉ dito a꞉kamiya꞉pala꞉mata.” \b \m \v 6 Ba꞉bema꞉ Godote ebeno Bukamo eta tabo dihatiya꞉, wadiyala a ukui bilibilihino ba꞉be atu tabo ba꞉ma ka꞉na koga꞉lama꞉nema꞉, \b \q1 “Kodawa Godoko ba꞉ naeno Owalubidawala, \q2 ba꞉bema꞉ nale eta komoma꞉ a꞉katoletola꞉mo, \q1 iyo, ebete na ba owalubinina, \q2 eta dawate na kubahinamema꞉ a꞉kamodobamene.” \b \p \v 7 Ba꞉gala eta komo. Dopamo tetelo puya꞉te la꞉eno watowatopima꞉ ba eda꞉ha Godokono tabo la꞉tamo dolamagiminakui, wadiyala la꞉ ibino emede komo nemalagidolala꞉, iyo, kebe hidohido gaote iba꞉godolo dikulihonakui, ba꞉bako atu gaote la꞉godolo kikulihonama꞉, wadiyala la꞉ ibi hibima꞉ midi komodo nibamilateleniya꞉la꞉. \v 8 Numa꞉la꞉, Ya꞉su Kelisote dopamo keba ka꞉na kemedenami, ebete ba꞉ma tetelo ba꞉ ba꞉ba ka꞉na ba꞉ka-emedena, ba꞉bene ebete atumu emedena emedena tetelo hiya꞉ma꞉ a꞉keda꞉namene. \p \v 9 Ba꞉bema꞉ la꞉ hidamo! Ya꞉sukunu malemale komodo duluhukuya꞉ puya꞉te ba꞉be ka꞉ka꞉ mula꞉ komoeno hibi komo iya꞉tulameheno, la꞉ ba꞉bi iya꞉tulamepino hiya꞉hiya꞉ tabamo papamila꞉ha komodo hibo gabo akududa꞉la꞉! Ba꞉ hibila, ale tuputupulu kemedenama꞉ Ya꞉sukunu malemale komote aeno tepo ipuwoeno ukui na꞉kodakoduilamena, huiyatiya puya꞉te hiya꞉hiya꞉ baa꞉ naha talona kukalamo da꞉papamila꞉halenaka, ba꞉ba꞉te ibino kukala ta꞉matale komodo hido owalubi a꞉kuma꞉la꞉. \v 10 La꞉ iya꞉tawahala, aeno komo Yunapa꞉te Godokono pakala nopodo ebe kebe genamalo kadikuminaka, hawa꞉goeno ilina ikamehopa꞉te adikumipino kuba ododili mabuma꞉ hiya꞉hiya꞉ dabihole ilina Godotamo ba ikameho koa꞉mo ba꞉bo emadolamenaka, ba꞉bema꞉ ba꞉bi katene nahama꞉ talona konomote iba꞉godolo bitana. Huiyatiya numa꞉la꞉, Ya꞉suti keha pihigalo ebeno ape hawa꞉goeno malemale ilinama꞉ miditi Godotamo dikamiya꞉, a hibima꞉ midipa꞉godolo talona kitanaha꞉ ba꞉be ikame komo kalakalago nahama꞉, iyo, puya꞉te pakala nopo ipuwane kikuliha꞉ ba꞉moe talonate ibi kapiyatamo italama꞉na. \p \v 11 Ba꞉moe komo nemalagidolala꞉. A Yunapino iniwala꞉te Godoko kebolo kadikuminakui, ba꞉be genamoeno Talonanomo Habalo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawate tawakalubino kuba ododili komo egebolelamema꞉ komo dabihole ilinoeno hawi Godotamo ba꞉bo ikamehonakui. Ba꞉bene ba꞉be atu tetelo komo okopa꞉te tawakalubino kuba ododili komo gobogobamo watalamema꞉ ba꞉ma ka꞉na ododinakuya꞉, iba꞉te ba꞉bi ilinoeno ha꞉laha ape haba ipuwane uluhukulatelenakui koa꞉mo ba꞉bo nemadolamenakuya꞉. \v 12 Ba꞉moe mabuma꞉ Ya꞉suti atumu ebeno ape Godotamo ba ikame ebete Yelusalema ko haba ipuwane uluhukuti haba tamelo ba꞉ dito nehoiya꞉, iyo, ba꞉ ba꞉ba ka꞉na ebete ebeno hawa꞉mo tawakalubino kuba ododili komo gobogobamo watalamiya꞉ iba꞉te Godokono talonapima꞉ keda꞉hanama꞉. \v 13 Ba꞉bema꞉ wadiyala a hibima꞉ midipa꞉te Ya꞉suku ba ta꞉mata, hibima꞉ midiha꞉pino kapiyuimipa꞉te kebolo demedehona ale ba꞉be haba ipuwane ikuliti atu hilopo kalakalago ba꞉bo konelawema꞉nema꞉. \v 14 Ba꞉ hibila, ba꞉moe hopo haba konomolo aeno Wiboha꞉ Emede Habate hibilo kitanaha꞉, huiyatiya kalakala konomola, ale aeno tepo ipuwoeno baida꞉mo Hidonomo Haba numinama꞉, galane tetelo a ba꞉be Habalo emedena emedena tetelo ba꞉nemedehonama꞉. \p \v 15 Ba꞉bema꞉ wadiyala a hiliyonomo hiya꞉hiya꞉ tetelo Godoko aeno Kodawama꞉ hawakala ba ka꞉mina, Ya꞉suti atamo da꞉hiduimia꞉miya꞉ ba꞉be gabodo ebe ba꞉milimihonakoma꞉, mabu ale ebe milimiho komodo Godote hibi kalakala kolawema꞉ne, ebete dopamo tawakalubino hawa꞉goeno ilina ikameho komodo keba ka꞉na ka꞉lawenakui ba꞉ba ka꞉na. \v 16 Ba꞉gala la꞉le hidohido komo ba ododili la꞉ ipuwalo etate eta kowalubima꞉ ukui hidamo na꞉miya꞉tenakuya꞉la꞉, mabu ba꞉moi ododili komo ba꞉ atumu hawa꞉goeno ilina ikameho komo huiyala, iyo, la꞉le ba꞉mako ododi komodo Godoko ba꞉kalakaluiminakomata. \p \v 17 Ba꞉gala la꞉eno sose watowatopi kokalakaluilamenama꞉, wadiyala la꞉ ibino tabo ulihote na꞉papamila꞉hanala꞉. Numa꞉la꞉, iba꞉te du hegela hiliyonomolo la꞉eno tepo ipuwoeno ukui komokomo hidamo ulamelelamenata, mabu Godote tawakalubino komo danagilamelelamemene, ibi ubihinola ebete ba꞉ba tetelo ibino oko kubama꞉ goe. Ba꞉ hibila, keba tetelo iba꞉te ibino oko konomo ipuwalo la꞉godone eta temeteme da꞉lawemena꞉, ba꞉ba tetelo la꞉ ba꞉ atu temeteme ipuwalo kopola꞉nama꞉nemata, ba꞉bema꞉ wadiyala la꞉ la꞉eno ododili ipuwalo kalakala kapiya iba꞉tamo nikalamenakuya꞉la꞉. \fig Ya꞉suti ko haba ipuwane uluhukuti haba tamelo ba꞉ dito nehoiya꞉|alt="Three crosses on hill outside city" src="HK00326B.TIF" size="span" loc="1/4 of page" copy="Horace Knowles, British and Foreign Bible Society 1954, 1967, 1972" ref="13.12" \fig* \p \v 18 Ba꞉bene la꞉eno toetoe tabo olamagimi ipuwalo wadiyala la꞉le na ba꞉gala nago oko dowatina a hiliyonomo Godotamo na꞉wadiya꞉paa꞉tenakuya꞉la꞉. Ba꞉ hibila, aeno tepo ipuwoeno mulu ukuiti a kuba ododilipima꞉ kaka꞉minaha꞉, mabu a iya꞉tawahala aeno ubi komo ba꞉ ba꞉ma ka꞉nala, ale hiliyonomo tetelo hidohido komo kapiya bododilinama꞉. \v 19 Ba꞉gala nale ba꞉moe eta komoma꞉ la꞉ konomamo toelameholemata, la꞉le na Godotamo nadipateniya꞉la꞉ ebete gabo na꞉hiduima꞉mene nale la꞉tamo tiyolo kopuluhukuma꞉. \s1 Buka Ododidawoeno Kuititi Tabo Komokomo \p \v 20 Ba꞉ hibila, aeno Kodawa Ya꞉su Kelisote ebeno sipi-goegoe Helonomo Ulamedawama꞉ eda꞉na, mabu ebeno hoe tetelo da꞉ka꞉ka꞉liya꞉ ba꞉be hawiti Godokono emedena teteno nopo bekodakoduimina. Ba꞉bema꞉ pote ebe hoe ipuwane dadipatiya꞉, ba꞉be Kodawa Godoko ba꞉ tawakaluba꞉tamo hete dikalamena ba꞉be dawala, \v 21 wadiyala ebete hiliyonomo hidohido komo la꞉tamo nikalamenakamena꞉ta, la꞉le ebeno heloamo ebeno ubi komamo hibilo kopapamila꞉hanama꞉. Ba꞉gala Ya꞉su Kelisote atamo da꞉hiduimia꞉miya꞉, wadiyala Godote ba꞉be gabodo ebeno hidonomo oko a ipuwalo nowatinamene, mabu ba꞉ ba꞉ba ka꞉na ebe ha꞉kiya ebe ba kalakaluimina Ya꞉sugodolo awagaha komote emedena emedena tetelo nitanamene! Ba꞉moe tabo ba꞉ hibila, ba꞉ba꞉la! \p \v 22 Ba꞉bema꞉ hibima꞉ midipi ekaka꞉la꞉, nale la꞉ bekatoelameholemata, nale la꞉eno tepo ipuwoeno ukui owalubilima꞉ ba꞉moe leta ipuwamo kebe tabo komokomo da꞉miya꞉temo, la꞉ ba꞉bi komo hiliyonomo ulihoma꞉ ubiha꞉ma꞉ akeda꞉hala꞉, mabu hibila, nale ba꞉moe leta ipuwalo naeno tabo komokomo kaga꞉gilama꞉tepaleha꞉. \p \v 23 Ba꞉gala na ubila la꞉ ba꞉moe eta komo niya꞉tawahala꞉. Gabomana꞉te aeno eta hibima꞉ midi ekawi Timotiko du genamane dito oemiya꞉, ba꞉bema꞉ ebete natamo tiyo da꞉pemene, ba꞉ba tetelo na eba꞉go la꞉ ulamema꞉ badi kopema꞉nema꞉. \p \v 24 Ba꞉bene la꞉eno hopo konomolo kebe watowatopa꞉te sose oko la꞉tamo dowatihona, wadiyala la꞉ ibi hiliyonomatamo naeno nolata tabo na꞉noelamiya꞉la꞉. Ba꞉moe Itali hopolo demedehona ba꞉bi hibima꞉ midipi ekaka꞉te ibino nolata tabo atumu la꞉tamo kapoelama꞉. \p \v 25 Wadiyala Godokono malemale komote la꞉ hiliyonomagodolo nitanamene. Ba꞉moe ba꞉ naeno tabo kuititila. Ba꞉ba꞉la.