\id ACT - Tabo (Aramia dialect) NT - Papua New Guinea 2006 (DBL 2014) 
\h Oel 
\toc3 Oel 
\toc1 Ya꞉sukunu Oelamepi Dubuino Ododili Komokomo 
\toc2 Oelamepino Ododili Komokomo 
\mt1 YA꞉SUKUNU OELAMEPI DUBUINO ODODILI KOMOKOMO  
\c 1  
\s1 Ba꞉moe Bukoeno Ododi Komoeno Mabu  
\p
\v 1-2 Naeno hido lumagi Tiyopolasi, nolata. Ba꞉moe ba꞉ netewa tetema꞉ eda꞉ nale ama꞉tamo buka ododi. Hibila, Ya꞉suti ebeno oko da꞉tupuimiya꞉ ba꞉ba tetene pete ebete Hunu Habamo dodoluya꞉ ba꞉ba teta꞉mo puluhuku, ebete kebe komokomo kododilinakui ba꞉gala tawakalubi keba ka꞉na kiya꞉tulamenakui ba꞉bi komo hiliyonomo nale naeno dopo bukalo a꞉hawakalilamiya꞉mo.  
\s1 Ya꞉suti Hido-talona Gobogobote Pema꞉ Hibilo Da꞉goiya꞉  
\p Ba꞉ hibila, Godote Ya꞉suku Hunu Habamo pelaweheno dopamo ebete ebeno oelamepi dubu Hido-talona Gobogoboeno heloamo tutumulateliya꞉, iyo, ba꞉bi dubu ebete ebeno oelamepima꞉ ya꞉lo a꞉ka꞉lamiya꞉.  
\v 3 Ba꞉bene Ya꞉sukunu koko temeteme da꞉wibomiya꞉, ba꞉ba tetelo ebete 40 hegela ipuwalo komo hiya꞉hiya꞉ tetelo iba꞉tamo ebeno holoholonomamo uluhukunakui iba꞉te ebeno ka꞉ka꞉mo mahiga komo umiti ebe hibima꞉ komidima꞉, ba꞉gala ba꞉bi atu tetelo ebete Godokono Ko Gawadubu komoma꞉ ibi ba꞉bo iya꞉tulamenakui.  
\v 4 Ba꞉bene eta tetelo ebete iba꞉go ba emede ibi ba꞉ma ka꞉na tutumulateliya꞉, “La꞉ Yelusalema ko habane muhino akatolama꞉la꞉, mabu naeno Nabiwiti la꞉tamo ikalamema꞉ hibilo da꞉goiya꞉ la꞉ ba꞉be komo na꞉latimiya꞉la꞉. Iyo, nale la꞉ dopamo da꞉kiyalamima, ba꞉be komo la꞉ ba꞉ma ka꞉na ulimata,  
\v 5 Yonete dopamo tetelo tawakalubi beyanomamo wadulatelenakui, huiyatiya la꞉ hegela kapiyakapiya pola꞉nate Godote ebeno Gobogobamo ba꞉bo kopewadulatelema꞉na꞉ta.”   
\s1 Godote Ya꞉suku Hunu Habamo Da꞉pelawiya꞉  
\p
\v 6 Ba꞉ba tetelo Ya꞉suti ebeno oelamepi dubago kapiyuimi habalo ba pola꞉na, iba꞉te ebe alateda꞉lo na꞉ga꞉lamiya꞉, “Kodawa, ama꞉ ba꞉ma tetelo ba꞉moe hopo konomoeno namutulubima꞉ eda꞉ha komo amia꞉no Isalaela tawakaluba꞉tamo gala ba꞉kikalameomena꞉?”   
\p
\v 7 Ya꞉suti ibino tabo ba huiya na꞉goiya꞉, “Hiya꞉hiya꞉ komoeno pelame tete naeno Nabiwiti ebeno heloamo ha꞉kiya kolamagima꞉ne. Ebe ubihinola la꞉le ba꞉bi komokomoeno tete iya꞉tawaha,  
\v 8 huiyatiya ebeno Gobogobote la꞉ hunamo da꞉pemedemene, ba꞉ba tetelo ebeno helo komote la꞉eno tepo ipuwa da꞉tabuilamemene, la꞉le naeno komo hawakalimima꞉ tabo atapima꞉ keda꞉hama꞉nemata. Ba꞉be mabuma꞉ ba꞉moe Yelusalemalo ba꞉gala Yudiya hopoeno komo habahabalo ba꞉gala Samaliya hopoeno habahabalo ba꞉gala ba꞉moe hopo konomoeno kuititi hapuhapulu la꞉le naeno tabo konolamagimima꞉nemata.”  
\v 9 Ba꞉bene Ya꞉suti ba꞉moe tabo olamagi da꞉wibuya꞉, iba꞉te ebe ba umita Godote hunamo ba꞉bo adipatiya꞉, iyo, ebete hawai ipuwamo da꞉nopeguya꞉ iba꞉te ebe gala kumiya꞉ha꞉.   
\p
\v 10 Iba꞉te hunamo tala꞉te ba umita, dubu netewate keyakeya kaliko pupula꞉go iba꞉tamo uluhukuti ibi tamelo ba la꞉mota꞉na  
\v 11 iba꞉tamo na꞉ga꞉luya꞉, “La꞉ Ga꞉lilinapi dubala꞉, la꞉ bada mabuma꞉ hunamo tala꞉lo da꞉la꞉mota꞉hanama? Ba꞉moe Ya꞉suku la꞉le ba umita Godote ebe Hunu Habamo da꞉pelawe, ebete la꞉godone hunamo keba ka꞉na ka꞉nodolo, galane ebete ba꞉ ba꞉ba ka꞉na kakapema꞉ne.”   
\s1 Matayasiti Yudasikono Oko Haba Da꞉lawiya꞉  
\p
\v 12 Ba꞉bema꞉ Ya꞉sukunu oelamepi dubate Olibi Kehakeha Hunu Hakane nepalagate Yelusalema ko habamo ba꞉bo tolamiya꞉, ba꞉be haka Yelusalema tamelo itana, ba꞉bamo tolame gabo muhuluha꞉, kapiya kilomita keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉nala.  
\v 13 Ba꞉bene iba꞉te ko habamo nikuliti, iba꞉te demedenama꞉ ba꞉be hunu genamalo ditanami ba꞉be habamo dito nalehawaminuya꞉. Ba꞉ba tetelo ba꞉be genamalo ba꞉moi ba꞉bi oelamepi dubate pola꞉nuya꞉ — Pitako, Yoneko, Ya꞉imesiko, ba꞉gala A꞉nduluku, Pilipiko ba꞉gala Tomasiko, Batolomuku ba꞉gala Ma꞉tiyuku, ba꞉gala eta Ya꞉imesiko A꞉lapiyasikono gudu, ba꞉gala Saimonoko ebete dopamo Loma gabomani tawakaluba꞉go alaholohodawama꞉ eda꞉nami, ba꞉gala Yudasiko Ya꞉imesikono gudu.  
\v 14 Ba꞉bene ba꞉moi oelamepi dubago Ya꞉sukunu ekaki ba꞉gala ebeno menoko Ma꞉liko ba꞉gala komo kamenakamena, iba꞉te 40 hegela ipuwalo ba꞉be atu genamalo pekapiyanakui, ba꞉bene komo hiya꞉hiya꞉ tetelo iba꞉te Godotamo toetoe tabo ba꞉bo polamagiminakuya꞉.   
\p
\v 15 Ba꞉bene komo hegela da꞉wibohuya꞉, ba꞉ba tetelo 120 hibima꞉ midipa꞉te gala da꞉kakapiyuya꞉, Pitate ibi ipuwalo mahigate iba꞉tamo ba꞉ma ka꞉na olamagiya꞉,  
\v 16-17 “Ekaka꞉la꞉, Godokono Gobogobote dopamo Da꞉ibidikono tabone Yudasikono komoma꞉ da꞉goiya꞉, ba꞉be Buka tabote hibima꞉ keda꞉ma꞉ olalati komote ebetamo ba꞉ba ka꞉na ba꞉bema꞉ uluhukui. La꞉ iya꞉tawahala Yudasiko ba꞉ aeno eta kapiyuimidawama꞉ eda꞉nami, iyo, Ya꞉suti ebe a꞉lawi ago kapimilo oko kowatinama꞉. Huiyatiya ba꞉moe dubuti eta dulu Ya꞉suku anakapumipi ba owalubilina, iba꞉te ebe ba꞉bo laweniya꞉.”   
\p
\v 18 Ba꞉bema꞉ buka ka꞉lamiholedawa, wadiyala ama꞉ ba꞉moe komo niya꞉tawa, ba꞉moe dubu Yudasiti ebeno ko kuba ododi ipuwalo kebe mani kuwatiya꞉, ebete ba꞉be mana꞉mo eta dubuino pali haka benelawiya꞉, ba꞉bene ebete tote ba꞉be hakalo da꞉nehoiya꞉, ebeno apete hakamo ba pega tepo bolagalemete maladiti ba꞉bo pikulimiya꞉.  
\v 19 Ba꞉ba tetelo Yelusalema ko habalo da꞉pola꞉nuya꞉, ba꞉bi Yu tawakalubi hiliyonomate ebeno hoe komo uliti ba꞉be pali hakoeno mahilo ibino tabamo Akeledamama꞉ ka꞉miya꞉, ba꞉be mahiloeno ipuwa nitana ‘Hawa꞉goeno Pali Hakala.’   
\p
\v 20 Ba꞉bene Pitate tabo moga꞉melo gala na꞉kagoiya꞉, “Da꞉ibiditi Sam Ohale Bukalo Godokono tabo ba꞉ma ka꞉na miya꞉tiya꞉,  
\b  
\q1 ‘Wadiyala kuba lumagino genamate dito nitanamene,  
\q2 iyo, ba꞉be genama gulu eta lumagiti gala a꞉kalutamene.’  
\b  
\m Huiyatiya Da꞉ibiditi ba꞉be lumagino oko haboeno komoma꞉ eta tabo ba꞉ma ka꞉na kagoiya꞉,  
\b  
\q1 ‘Wadiyala kuba lumagino oko haba  
\q2 etate na꞉lawa꞉mene.’   
\b  
\m
\v 21-22 Ba꞉bema꞉ eta lumagiti oko ipuwalo ago na꞉kapiyamene, Kodawa Ya꞉suti hoe ipuwane da꞉mahigui ba꞉be tabo konehawakaliminakoma꞉. Iyo, ago tete ga꞉ga꞉nomolo demedenami, wadiyala ba꞉bako lumagiti ago oko kotupuimima꞉ne, ba꞉ma ka꞉na Yonete tawakalubi beyamo wadulatelema꞉ tabo da꞉polamagi ba꞉ba tetene tupuimiti, Ya꞉suti Hunu Habamo da꞉nodolui ba꞉ba teta꞉mo nuluhuku, ba꞉be tete ga꞉ga꞉nomolo puya꞉te Ya꞉sukuba꞉ da꞉wapata꞉lamenama꞉ ibi ipuwalo a eta kapiya kolawema꞉nema꞉.”   
\p
\v 23 Ba꞉bema꞉ iba꞉te dubu netewoeno mahilo beka꞉lamiya꞉, Yausepe Basabasiko ebeno eta mahilo Yasitasitila, ba꞉gala Matayasiko.  
\v 24 Ba꞉ba tetelo iba꞉te Godotamo ba toetoeho na꞉ga꞉luya꞉, “Kodawa, hiliyonomo tawakalubino tepo ipuwoeno komokomo ama꞉ iya꞉tawala, ba꞉bema꞉ aeno Kodawa, ba꞉moi netewa dubu ipuwalo ama꞉le ya꞉lo poko da꞉lawiya꞉la, wadiyala ama꞉ a niya꞉tua꞉ma꞉.  
\v 25 Ba꞉ma ka꞉na amia꞉no eta oemedawa Yudasiti da꞉miya꞉pui, ba꞉be oko haba amia꞉no eta uli lumagiti kolawema꞉ne, huiyatiya Yudasiti ebeno kuba huiya lawema꞉ Koe Habamo ya꞉lo a꞉tui, ba꞉be kuba haba eba꞉go na꞉nemodobona.”   
\p
\v 26 Ibino toetoe tabo olamagimi komo da꞉wibuya꞉, ba꞉ba tetelo iba꞉te nakola anagogobeya꞉midale netewa uwatete, eta nakolamo etoeno mahilo ihatemete, eta nakolamo etoeno mahilo akihatemiya꞉. Ba꞉bene iba꞉te Godokono ubi komo kumima꞉ ba꞉bi nakola da꞉niya꞉hekiya꞉ Matayasikono mahilo ba꞉bo lawiya꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉be gabodo ba꞉be dubuti Ya꞉sukunu komo 11 oelamepi dubago kapiyama꞉ ba꞉bo ediya꞉.   
\c 2  
\s1 Godokono Gobogobote Hibima꞉ Midipa꞉tamo Da꞉piya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉bene Pentekose Poko Hegela\f * \fr 2.1 \ft Pentekose Poko Yu tawakaluba꞉te dododinaka ebeno mabu ba꞉ma ka꞉nala. Ibino Adaguila꞉ Poko da꞉wibonako, 50 hegela gala hapuamo iba꞉te ba꞉moe eta poko beka-ododinaka. Ba꞉be Poko tetelo iba꞉te palino witi-laisa iya꞉hili tupuimi komo ba emalagidolo ibino kalakala Godotamo ba꞉bema꞉ adipatenaka, mabu ibi iya꞉tawahala iba꞉te Godogodone hido owalubi komo a꞉lawiya꞉.\f* duluhukuya꞉, ba꞉ba tetelo Ya꞉suku hibima꞉ midipi hiliyonomate kapiya genamamo pekapiyuimiya꞉.  
\v 2 Ba꞉ba tetelo ko diyamonomote Hunu Habane iba꞉tamo puluhukuya꞉, konomo huhuti da꞉goenape ba꞉ba ka꞉na pete iba꞉te da꞉pola꞉nuya꞉ ba꞉be genama gu dito petabuya꞉.  
\v 3 Ba꞉bene koe powoeno ma꞉lapila keba ka꞉nala꞉ka꞉ ibi hiliyonomatamo ba nikuliho, hiya꞉hiya꞉ kaneka꞉kehote etatamo etatamo ibi hunamo ba꞉bo negagahidiya꞉.  
\v 4 Ba꞉ba tetelo Godokono Gobogobote ibi hiliyonomo da꞉tabuilamiya꞉, ebete ibi ba heluilame komo kapela tawakalubino hiya꞉hiya꞉ tabamo olamagimi ba꞉bo tupuimiya꞉.   
\p
\v 5 Ba꞉bema꞉ buka ka꞉lamiholedawa, ama꞉ numa꞉, ba꞉be Pentekose Poko hegela peheno dopamo komo Yunapi ba꞉gala komo Yuha꞉pi Godoko dadikuminakui, ibi hiliyonomate ibino hiya꞉hiya꞉ muhulu hopone Yelusalema ko habamo pelameholiya꞉ ba꞉be poko kapimilo kopododima꞉.  
\v 6 Ba꞉bene Godote ebeno Gobogobo Ya꞉sukunu hibima꞉ midipa꞉tamo ko diyamago da꞉poemiya꞉, hiya꞉hiya꞉ hopone pokoma꞉ da꞉pelamiya꞉ komo ibi hiliyonomate ba꞉be diyamo uliti hibi komo kumima꞉ ba꞉bo pekapiyuya꞉. Ba꞉bema꞉ iba꞉te koamo hanohanohutiya꞉ mabu hibima꞉ midipa꞉te Yu tawakalubino tabamo kaga꞉lutiya꞉ha꞉ huiyatiya hiya꞉hiya꞉ tabamo ga꞉lutiya꞉, ba꞉ma ka꞉na ulihopi ipuwalo etate ebeno tabonomo ulinakui, etate atumu ebeno tabonomo akulinakui, ibi hiliyonomate ba꞉ba ka꞉na ewagelitiya꞉.   
\p
\v 7 Ba꞉bene iba꞉te la꞉wa꞉hate ba hanohanoho na꞉ga꞉luya꞉, “Ba꞉moe tabo da꞉ga꞉luta, ba꞉moi tawakalubi aeno hoponapiha꞉, ibi ba꞉ Ga꞉lili hoponapila,  
\v 8 ba꞉bema꞉ keba ka꞉nala꞉ka꞉ iba꞉te aeno hiya꞉hiya꞉ tabonomamo da꞉ga꞉luta a nulihutama꞉?  
\v 9 A꞉iye, a hiliyonomate komo muhulu hopone pelameholima꞉! Iyo, a komo Patiyanapila, Midiyanapila, Ilamanapila, ba꞉gala Mesopotemiyanapila, ba꞉gala komo a Yudiyanapila, Ka꞉padosiyanapila, Pontasenapila, ba꞉gala A꞉isiyanapila.  
\v 10 Ba꞉gala a komo Piligiyanapila, Pa꞉mapiliyanapila, ba꞉gala Isipitinapila, hibila, komo a Sailiniya haboeno Libiya hopone pelamima꞉, ba꞉gala komo a Loma ko habane da꞉pelamima꞉ ba꞉bi tawakalubila.  
\v 11 Numa꞉la꞉, a ipuwalo komo Yu tawakalubinomola, ba꞉gala a komo Yu tawakalubiha꞉ huiyatiya ale iba꞉godone hibi Godo adikumi komo belawiya꞉ma꞉, iyo, a komo Kulitinapila ba꞉gala komo Ala꞉biyanapila, ba꞉bema꞉ ba꞉moi tawakaluba꞉te Godokono koko ododili komoma꞉ da꞉ga꞉luta, ale aeno hiya꞉hiya꞉ tabonomamo badama꞉ kulihutama꞉?”  
\v 12 Ba꞉be mabuma꞉ ibi hiliyonomate hanohanoholo ukui bilibilima꞉ ba eda꞉ha, etate etatamo goenakui, etate etatamo goenakui, ba꞉ba ka꞉na ewagelitiya꞉, “A꞉iye! Ba꞉moe komoeno ipuwa keba ka꞉nala꞉ka꞉?”   
\p
\v 13 Huiyatiya komopa꞉te Ya꞉sukunu oelamepi dubu ba walilatele na꞉ga꞉luya꞉, “Ba꞉moi dubate helo gao beya nihote da꞉wigulamehole, ba꞉bema꞉ daedaeholita!”   
\s1 Pitate Ya꞉sukunu Hido Tabo Dolamagiya꞉  
\p
\v 14 Ba꞉bene Pitate komo 11 oelamepi dubago mahigate ebeno tabo madodo hunamo ba adipate tawakalubi hiliyonomatamo ba꞉ma ka꞉na olamagiya꞉, “Naeno Yu mabuluba꞉la꞉, ba꞉gala komo la꞉ Yelusalemamo da꞉pelameholima la꞉ hiliyonomo atumu, nale ba꞉moe komoeno ipuwa la꞉tamo kohawakalimima꞉nemo, ba꞉bema꞉ wadiyala la꞉ naeno tabo hidamo nulia꞉la꞉.  
\v 15 Ba꞉moi dubu la꞉le helo gao beya nihoma꞉ da꞉ga꞉lutama, ebe tabo hibiha꞉. Iba꞉te helo gao beya kanihakaha꞉, mabu hibila, dubate helo gao beya duiduiyalo a꞉kanihala꞉. Numa꞉la꞉, hegela ka꞉ma꞉ podoluta!  
\v 16 Huiyatiya ba꞉moe komo ba꞉ Godokono ukui hawakalimidawa Yowelate dopamo dolamagiya꞉, ba꞉be tabola.  
\v 17 Iyo, Godote Yowelako ipuwado tabo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉,  
\b  
\q1 ‘Ba꞉moe hopoeno kuititi tetelo  
\q2 na Godote naeno Gobogobo  
\q2 hiliyonomo tawakalubi hunamo kohaminama꞉nemo.  
\q1 Ba꞉ba tetelo la꞉eno kuhi ba꞉gala bohelemele,  
\q2 iba꞉te naeno ukui hibilo kohawakalimima꞉na꞉,  
\q1 ba꞉gala la꞉eno uli ape dubuino baiditi  
\q2 hiya꞉ma꞉ eda꞉halamete  
\q2 koko komokomo kulameholema꞉na꞉,  
\q1 ba꞉gala la꞉eno kadelekadela꞉te atumu  
\q2 hiyolo naeno komokomo kiya꞉tawahama꞉na꞉.   
\q1
\v 18 Iyo, ba꞉ hibila, ba꞉be hegelalo  
\q2 naeno huiyaha꞉ okopi dubu ba꞉gala kamenakamena,  
\q1 nale ibi hunamo naeno Gobogobo da꞉haminamo,  
\q2 iba꞉te naeno ukui hibinomolo  
\q2 ba꞉bo kohawakalilamema꞉na꞉.   
\q1
\v 19 Ba꞉bene nale alomo hunulu  
\q2 koko hanohano komo kododilima꞉nemo,  
\q1 ba꞉gala hopo habalo nale atumu  
\q2 iwawi komokomo ba pododili,  
\q1 tawakaluba꞉te hawi ka꞉ka꞉la꞉ komo  
\q2 ba꞉gala koe ba꞉gala ahuta kulamema꞉na꞉.   
\q1
\v 20 Ba꞉ba tetelo hegelate kuduma꞉ne,  
\q2 ba꞉gala manomete hawihawinomoma꞉ keda꞉ma꞉ne,  
\q1 ba꞉bene Kodawoeno Ko Hegelate  
\q2 ko alonomago kopuluhukuma꞉ne.   
\q1
\v 21 Ba꞉bema꞉ hibila,  
\q2 puya꞉te Kodawoeno mahilo da꞉ka꞉mimina꞉  
\q2 Godote ibino ka꞉ka꞉ ba꞉bo komula꞉lelamema꞉ne.’”   
\b  
\p
\v 22 Ba꞉bene Pitate tabo moga꞉melo gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉ Isalaelanapi tawakaluba꞉la꞉, la꞉ ba꞉moe tabo nulia꞉la꞉. La꞉ iya꞉tawahanomola ba꞉moe Ya꞉suku Nasaletenapi Godote hopo habamo poemiya꞉, mabu Godote ebe ipuwado koko hanohano komo ba꞉gala iwawi komo la꞉godolo ba pododili ebeno helo a꞉pehawakalimi.  
\v 23 Ba꞉ hibila, ba꞉moe hopo konomolo eta komote uluhukuhino Godote ba꞉be komo dopamo kiya꞉tawama꞉ne. Ba꞉bema꞉ ebeno mulu iya꞉tawa komodo ebete nopo ba꞉ma ka꞉na ihatiya꞉, ebete Ya꞉suku la꞉eno kokotamo ihatete, ba꞉bene kuba ododilipa꞉te la꞉ ba owalubili la꞉le ebe lawete keha pihigamo pihomotete ikoko ba꞉bo alukulimimata, iyo, la꞉le ebe ba꞉moe gabodo anakapumimata.  
\v 24 Huiyatiya Godote Ya꞉sukunu hoe temeteme pahalamilimiti ebe hoe ipuwane ba꞉bo adipati, mabu hoete ebe lawema꞉ helo puliyala.  
\v 25 Ba꞉be mabuma꞉ Da꞉ibiditi Godokono heloamo Ya꞉sukunu komoma꞉ tabo ba꞉ma ka꞉na miya꞉tiya꞉,  
\b  
\q1 ‘Na Kelisote naeno Kodawa Godoko  
\q2 na tamenomolo buminamo,  
\q1 iyo, ebete naeno tu hapulu ba꞉la꞉na  
\q2 nale waguwagukapoma꞉.   
\q1
\v 26 Ba꞉bema꞉ naeno tepo ipuwate ba moena,  
\q2 nale ko kalakalago olamaginakomo,  
\q1 iyo, nale Godoko hibima꞉ midi ipuwalo ba emedena,  
\q2 naeno apeno hoe komoma꞉ nale a꞉ka-ukuibilibila꞉mo.   
\q1
\v 27 Mabu, Godo, ama꞉le naeno ape  
\q2 ha꞉lahapino habalo a꞉kamiya꞉pamena꞉ta,  
\q1 iyo, amia꞉no Talona Guduti da꞉hoemene,  
\q2 ama꞉le ebeno abale komo duhimiti  
\q2 ebe ka꞉ka꞉mo gala kakadipatema꞉na꞉ta.   
\q1
\v 28 Ba꞉ hibila, ama꞉le na ka꞉ka꞉ gabo ya꞉lo iya꞉tunamiya꞉ta,  
\q1 ba꞉bene nale amia꞉no holoholo hapuamo da꞉puluhukumu,  
\q2 ama꞉le natamo ko kalakala kikanamema꞉na꞉ta.’”   
\b  
\p
\v 29 Ba꞉bene Pitate tabo moga꞉melo gala na꞉kagoiya꞉, “Ekaka꞉la꞉, na hilopoheno aeno iniwa Da꞉ibidikono komo hawakalimima꞉ la꞉tamo kolamagima꞉nemo. Ebete ba꞉moe tabo Godokono Bukamo da꞉miya꞉tiya꞉ ebeno komoma꞉ kamiya꞉tiya꞉ha꞉, mabu numa꞉la꞉, ebete da꞉hoiya꞉ iba꞉te ebe bobamo ihatiya꞉, ba꞉bene ka꞉lo ebeno bobo haba agodolo bitama꞉na.  
\v 30 Da꞉ibidiko ba꞉ Godokono ukui hawakalimidawa etala. Ba꞉be mabuma꞉ Godote ebeno mahilamo hibi tabonomo Da꞉ibiditamo da꞉goiya꞉, ebete ba꞉bo iya꞉tawuya꞉ Godote ebeno eyoni gugudi ipuwalo eta kapiya lawete ebeno Ko Gawadubu emede baha꞉mo kadipima꞉ne.  
\v 31 Ba꞉gala Kelisote galane tetelo hoe ipuwane da꞉mahigamene, ba꞉be komo uluhukuhino dopamo Da꞉ibiditi Godokono heloamo dumiya꞉, ba꞉be komoeno tabo ba꞉bema꞉ ebeno Bukamo ba꞉ma ka꞉na miya꞉tiya꞉,  
\b  
\q1 ‘Godote ebe ha꞉lahapino habalo a꞉kamiya꞉pamene,  
\q2 ba꞉gala ebe bobo ipuwalo a꞉kabala꞉mene.’   
\b  
\m
\v 32 Ba꞉ hibila, Da꞉ibiditi ba꞉moe tabo Kelisokono komoma꞉ miya꞉tiya꞉, iyo, ba꞉moe Kelisoko ba꞉ Ya꞉sutila, Godote ebe hoe ipuwane dadipati ale aeno baidinomamo ebe ba꞉bo umima꞉,  
\v 33 ba꞉gala ba꞉moe Ya꞉suku Godote hununomamo adipatete ebeno tu hapuamo dito adipi. Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, Nabiwi Godote a hibima꞉ midipa꞉tamo ikaa꞉mema꞉ hibilo da꞉goiya꞉, ba꞉be kalakala komote ka꞉lo ba꞉ uluhuku. Ba꞉ hibila, ebete Ya꞉sutamo Talona Gobogobo ya꞉lo ikami, ba꞉bema꞉ ebete ka꞉lo a hunamo ebeno helo ba꞉ a꞉hamina, iyo, la꞉eno galamo dulihutama ba꞉gala la꞉eno baida꞉mo dumitama ba꞉moe ba꞉be komola.   
\p
\v 34 “Ba꞉bema꞉ la꞉ ba꞉moe komo hidamo nemalagidolala꞉, Ya꞉suti Godokono Hunu Habamo keba ka꞉na ka꞉nodolui, Da꞉ibiditi ba꞉ba ka꞉na kanodoluya꞉ha꞉. Ba꞉be mabuma꞉ Da꞉ibiditi Ya꞉sukunu komoma꞉ Godokono Bukamo eta tabo gala ba꞉ma ka꞉na kamiya꞉tiya꞉,  
\b  
\q1 ‘Kodawa Godote naeno Kodawa Kelisotamo na꞉goe,  
\q2 ‘Ama꞉ naeno tu hapuamo na꞉pemeda꞉,   
\q1
\v 35 ba꞉bene ama꞉go alaholohopi  
\q2 nale ibi amia꞉no nato a꞉puti  
\q2 bahima꞉ komidilima꞉nemo.’ ’   
\b  
\p
\v 36 “Ba꞉bema꞉ la꞉ Isalaelanapi hiliyonomala꞉, wadiyala la꞉ iya꞉tawanomo niya꞉tawahala꞉, ba꞉moe Ya꞉suku la꞉le kehamo da꞉pihomotima, Godote ebe kapiya lawete aeno Kodawama꞉ ba꞉gala aeno Kelisoma꞉ a꞉midi!”   
\p
\v 37 Ba꞉bene tabo ulihopa꞉te Pitakono taboeno komoma꞉ ko tepo temeteme ba lawita, ebe ba꞉gala komo oelamepi dubatamo na꞉ga꞉luya꞉, “Nana꞉la꞉, a bada komo na꞉kododima꞉?”   
\p
\v 38-39 Pitate huiyatiya na꞉goiya꞉, “Wadiyala la꞉ la꞉eno tepo ipuwoeno ukui hiya꞉ma꞉ midiliti la꞉eno kuba ododili ipuwane nohobila꞉la꞉, ba꞉bema꞉ ale la꞉ Ya꞉su Kelisokono mahilamo beyamo kowadulatelema꞉na꞉ta. Ba꞉bene Kodawa Godote la꞉eno kuba egebolelamete ba adodolelame, ebete ebeno Gobogobo malemalelo la꞉tamo dito kopoemema꞉ne. Iyo, la꞉ ba꞉gala la꞉eno gugudi ba꞉gala hiya꞉hiya꞉ muhulu hopolo demedehona ba꞉bi tawakalubi atumu, la꞉ hiliyonomo ipuwalo ebete kebe tawakalubi ebetamo pelamema꞉ da꞉ka꞉lamina ebete iba꞉tamo ebeno Gobogoboeno helo kikalamema꞉ne, dopamo hibilo keba ka꞉na ka꞉goiya꞉ ba꞉ba ka꞉na.”   
\p
\v 40 Ba꞉bene Pitate komo ba꞉makomako tabo hiliyonomo ba olamagi ibi ba꞉ma ka꞉na kiyahalamiya꞉, “Ba꞉moe hopolo kuba ododili ipuwalo da꞉wapata꞉lamena, la꞉le ba꞉bi tawakalubi ipuwane nikulihala꞉ la꞉eno ka꞉ka꞉ mula꞉ komo kolawema꞉!”  
\v 41 Ba꞉ba tetelo puya꞉te ebeno tabo dulihuya꞉ komo ibi hiliyonomate hibima꞉ miditi, ba꞉bene Ya꞉sukunu oelamepi dubate ibi beyamo ba꞉bo wadulateliya꞉. Ba꞉ hibila, ba꞉be hegela kapiyalo 3,000 tawakaluba꞉te hibima꞉ midi ipuwalo iba꞉go kapiyama꞉ eda꞉huya꞉.   
\s1 Hibima꞉ Midipino Emede Komo  
\p
\v 42 Ba꞉bene komo hegela hiliyonomolo hibima꞉ midipa꞉te ibino kapiyuimi komo kamiya꞉panakuiha꞉, iyo, iba꞉te kapimilo oelamepi dubuino iya꞉tulame komo ulihonakuya꞉ ba꞉gala Ya꞉suku emalagidolo baa꞉ nahanakui ba꞉gala Godotamo toetoe tabo akolamagiminakuya꞉.  
\v 43 Ba꞉ hibila, Godote oelamepi dubu ipuwado hiliyonomo hanohano komo ba꞉gala iwawi komo dododilinakui, ba꞉bema꞉ hiliyonomo tawakaluba꞉godolo ko tolenomote itanami.  
\v 44 Ba꞉gala eta komo, hibima꞉ midipa꞉te ukui kapiyama꞉ ba eda꞉ha, ibino ilina hiliyonomo kapiyama꞉ midiliti, ba꞉bi ilinamo etate eta owalubinakui, etate eta akowalubinakui, ba꞉ba ka꞉na ewagelenama꞉.  
\v 45 Ba꞉bema꞉ iba꞉godolo modoboha꞉ komokomo dikulinakui, ba꞉ba tetelo etate ebeno pali haka kolowamima꞉ nimidinakui, etate ebeno eta ilina kolowamima꞉ akanimidinakui, iba꞉te ba꞉be gabodo mani duwatehonakui awaepi ba꞉bo owalubilinakuya꞉.   
\p
\v 46 Ba꞉gala hibima꞉ midipa꞉te komo hiya꞉hiya꞉ hegela hiliyonomolo Godoko Adikumino Hiya꞉ Genamamo pekapiyuiminakuya꞉, ba꞉bene iba꞉te gala ibino genamamo da꞉katolamenakui, hegehege kapiyuimi ipuwalo ibino baa꞉ ba alabaha kalakala konomago ba꞉bo nahanakuya꞉.  
\v 47 Ba꞉ hibila, iba꞉te ba꞉moi ododili komodo Godokono mahilo hunamo ba adipatena, komo hiliyonomo tawakaluba꞉te ibino komoma꞉ hidohido tabo ba꞉bo ga꞉lanakuya꞉. Ba꞉ba tetelo Godote pui dopamo da꞉ka꞉lamiholiya꞉, ba꞉bi tawakaluba꞉te ibino ka꞉ka꞉ mula꞉ komo ebegodone kolawema꞉, iba꞉te komo hiya꞉hiya꞉ hegelalo hibima꞉ midipa꞉tamo da꞉pelamenakui, hibima꞉ midipino kuitititi hunamo ba꞉bema꞉ nodolonami.   
\c 3  
\s1 Pitate Ya꞉sukunu Heloamo Nato A꞉ta꞉buta꞉midaleme Dubu Da꞉hiduiminiya꞉  
\p
\v 1 Eta hegelalo hegelate nanekela꞉mo da꞉nihitigatepaniya꞉, ba꞉be tete ba꞉ 3 koloko tetela, Pitako ba꞉gala Yoneko iba꞉te Godoko Adikumino Hiya꞉ Genamamo Godotamo toetoe tabo ga꞉lanama꞉ toniya꞉.  
\v 2 Ba꞉ba tetelo eta dubuti ba꞉bo na꞉lutiya꞉, ebete menokoeno tepo ipuwane nato a꞉ta꞉buta꞉midaleme ba꞉ba ka꞉na pehawakaluya꞉. Ba꞉be mabuma꞉ ebeno mabuluba꞉te komo hiliyonomo tetelo ebe Godokono Genamamo agahenakuya꞉, ebete kala imi tetelo ditana ba꞉be Hido Holoholo mahilagoeno gigiholo pemedete tawakalubi manima꞉ ba꞉bo kopetoelameholenakoma꞉.  
\v 3 Ba꞉bene Pitako Yoneko iba꞉te Godoko Adikumino Hiya꞉ Genama guamo kona꞉pa꞉la꞉nama꞉ ba tona ba꞉moe dubuti ibi manima꞉ ba꞉bo toelameholeniya꞉.  
\v 4 Huiyatiya ibi netewapa꞉te ebe baidi kodakodalo ba umihona, Pitate ebe na꞉goemeniya꞉, “Ama꞉ a nua꞉ma꞉.”   
\p
\v 5 Ba꞉bene ba꞉be dubuti ibi netewapi ba ulamena nemalagidoloniya꞉, “Iba꞉te natamo mani kikanamema꞉na꞉.”   
\p
\v 6 Ba꞉ba tetelo Pitate ebetamo na꞉goeniya꞉, “Nagodolo eta mani kitanaha꞉, huiyatiya nagodolo eta komo bitana ama꞉tamo ikamema꞉. Nale ama꞉ Ya꞉su Kelisoko Nasaletanapino mahilamo goememata, wadiyala ama꞉ mahigate na꞉pata꞉!”  
\v 7 Ba꞉bene Pitate ba꞉be dubu tu hapu kokotone lawenate dadipateniya꞉, ebeno natote ba꞉ba tetenomolo hidohidohomeniya꞉.  
\v 8 Ba꞉bema꞉ ebete hunamo epateganate pata꞉ ba꞉bo tupuiminiya꞉, ba꞉bene ebete epategahago ba꞉gala Godoko milimihago ebe Adikumino Hiya꞉ Genamoeno kala ipuwamo Pitako Yoneko iba꞉go ba꞉ dito na꞉pa꞉la꞉haniya꞉.   
\p
\v 9-10 Ba꞉bene ebete ba꞉bamo da꞉na꞉pa꞉ganiya꞉, hiliyonomo tawakaluba꞉te ebe uminate na꞉ga꞉laniya꞉, “A꞉iye! Ba꞉moe ba꞉ nato a꞉ta꞉buta꞉midaleme dubula, ebete hiliyonomo tetelo Hido Holoholo mahilagoeno gigiholo emedete manima꞉ toetoitanakui!” Ba꞉ hibila, iba꞉te ba꞉be atu dubu buminiya꞉, ebete nato hidamo a꞉putihonalo ba꞉gala ebete Godoko milimihago da꞉pata꞉niya꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te koamo ba hanohanohona nipo emalagidoloniya꞉ ba꞉moe komote ebetamo keba ka꞉na kuluhuku. \fig Nato a꞉ta꞉buta꞉midaleme dubuti Pitako Yoneko manima꞉ da꞉toelameholeniya꞉|alt="Peter and John looking at lame man" src="CN01895B.tif" size="span" loc="2/3 of page" copy="1978 David C. Cook Publishing Co." ref="3.3" \fig*   
\s1 Pitate Godoko Adikumino Genamalo Ya꞉sukunu Hido Tabo Dolamaginiya꞉  
\p
\v 11 Godoko Adikumino Genamalo eta pana nitanami, tawakaluba꞉te ba꞉be pana Solomonokono mahilamo ka꞉minakuya꞉, ba꞉bene Pitako Yoneko iba꞉te ba꞉bamo nutihonate, ba꞉be dubuti ibino kokoto ba uwatelelamena hiliyonomo tawakaluba꞉te ko hanohano komago pipulila꞉haniya꞉.  
\v 12 Ba꞉bene Pitate tawakalubino komo uminate iba꞉tamo tabo nolamaginiya꞉, “La꞉ Isalaelanapi tawakaluba꞉la꞉, la꞉ bada mabuma꞉ a ua꞉melo konomamo da꞉hanohanohonama? La꞉ bada komo kemalagidolonama? Ale ha꞉kiya aeno heloamo ba꞉gala aeno tuputupu emede komamo ba꞉moe dubu na꞉hiduimimo ka꞉ga꞉lonama?  
\v 13 Ao, ale kododiha꞉! Huiyatiya A꞉ibalahamako, Aisa꞉keko, Ya꞉ikoboko, ba꞉gala aeno komo iniwala꞉te dadikuminakui, ba꞉be Godote ba꞉moe komo ha꞉kiya ododi ebeno Okodawa Ya꞉suku kawagaminanama꞉. Numa꞉la꞉, la꞉le ebe anakapumima꞉ Paeletetamo da꞉magatuima, ba꞉ba tetelo Paeletete la꞉eno kokoto ipuwane ebe dito koemema꞉ ubi dihati, huiyatiya la꞉ ebeno holoholo hapulu Ya꞉suku gunima꞉mo ba ihiti ubiha꞉ma꞉ ga꞉luimata.  
\v 14 Iyo, ba꞉moe gabodo la꞉le hido tuputupu lumagitamo ubiha꞉ komo ba hawakalimi, huiyatiya Paeleteko na꞉ga꞉lamimata ebete tawakalubi anakapulamedawa dubu Balabasiko ebeno kuba huiyane dito koemema꞉.  
\v 15 Ba꞉bema꞉ tawakaluba꞉tamo ka꞉ka꞉ dikalamena la꞉le ba꞉be Kodawa anakapumimata, huiyatiya Godote ebe hoe ipuwane ka꞉ka꞉mo gala a꞉kadipati, iyo, ba꞉moe komo ale aeno baida꞉mo dumima꞉ a ba꞉bema꞉ ga꞉lanama꞉.  
\v 16 Ba꞉bema꞉ hibila, ba꞉moe dubu la꞉le duminama ebeno nato Ya꞉sukunu helo mahilote a꞉hiduilameleme. La꞉ iya꞉tawahanomola ebete dopamo kebe temeteme ipuwalo kemedenami, huiyatiya Ya꞉sugodone da꞉pena ba꞉be hibima꞉ midi komodo ebete la꞉ hiliyonomoeno holoholo hapulu a꞉hido.   
\p
\v 17 “Ba꞉bema꞉ naeno ekaka꞉la꞉, na iya꞉tawala la꞉ ba꞉gala la꞉eno watowatopa꞉te Ya꞉sukunu hibi komo iya꞉tawahaheno ebetamo hiya꞉hiya꞉ kuba komo ba꞉bo ododilimata.  
\v 18 Huiyatiya ba꞉be komoma꞉ ukui bilibilima꞉ akeda꞉hala꞉, mabu ya꞉lo tetelo Godote ebeno ukui hawakalimipi hiliyonomagodone da꞉hawakalimiya꞉, ba꞉be taboeno hibi komote la꞉eno ododili komodo puluhukui, iyo, ba꞉ma ka꞉na ebeno Oemedawa Kelisote la꞉ tawakalubino kokotone koko temeteme uwati.  
\v 19 Ba꞉bema꞉ wadiyala la꞉ la꞉eno tepo ipuwoeno ukui hiya꞉ma꞉ midiliti Godotamo nohobila꞉la꞉, ba꞉bene ebete la꞉eno kuba egebolelamete kadodoholelamema꞉na꞉ta.  
\v 20 Ba꞉moe gabodo komo hiliyonomo tetelo la꞉eno tepo ipuwa heluimi komote Kodawa Godokono holoholo hapuni ba꞉penakomene, ba꞉gala Godote la꞉ mabuma꞉ Ya꞉suku gala kakapoemema꞉ne, iyo, Godote ya꞉lo tetenomolo ebe ebeno Oemedawa Kelisoma꞉ ka꞉miya꞉.  
\v 21 Ba꞉ hibila, ebete Godokono Hunu Habalo nemedenamene ebeno pe kuitita꞉mo, huiyatiya ebete da꞉pemene ba꞉ba tetelo ebete hiliyonomo pakalapakala komo ba pehawaminale uliuli komo kopemiya꞉tema꞉ne, Godote ebeno talona ukui hawakalimipi ipuwado dopamo keba ka꞉na ka꞉hawakalimiya꞉ ba꞉ba ka꞉na.   
\p
\v 22 “Numa꞉la꞉, Mosesete Kelisokono komoma꞉ dopamo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉, ‘La꞉eno Kodawa Godote la꞉ kopowalubilima꞉ na keba ka꞉na ka꞉poenamiya꞉, ebete ba꞉ba ka꞉na ebeno eta Hiya꞉nomo Ukui Hawakalimidawa la꞉ ipuwane kadipatema꞉ne. Ba꞉bema꞉ ebete kebe komokomo la꞉ diya꞉tulamemena꞉, wadiyala la꞉ ba꞉bi hiliyonomo tabamo na꞉papamila꞉haliya꞉la꞉,  
\v 23 mabu la꞉ ipuwalo kebe lumagiti ebeno tabo ulihino, Godote ebe hibima꞉ midipi tawakaluba꞉godone ebe tama꞉mo ba a꞉mida ba꞉bo kokubahimima꞉ne.’”   
\p
\v 24 Ba꞉bene Pitate gala na꞉kagoeniya꞉, “Mosesekono gala hapuni komo Godokono ukui hawakalimipi hiliyonomate ibino tabo olamagimi ipuwalo ba꞉ma teteno komokomo behawakalilamenakuya꞉, Sa꞉miyolokono tetene tupuimiti ba꞉ma teta꞉mo puluhuku.  
\v 25 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, Godote la꞉eno iniwala꞉tamo kebe nopo hibilo da꞉tamotiya꞉, ba꞉gala ebete ebeno ukui hawakalimipi ipuwado kebe hidohido komo la꞉ galanepi mabuma꞉ kododilima꞉ dolamaginakui, la꞉ ba꞉ma tetelo ba꞉bi komo hiliyonomo kuwatema꞉nemata. Iyo, Godote la꞉eno eta iniwa A꞉ibalahamatamo ba꞉ma ka꞉na olamagiya꞉, ‘Nale amia꞉no galanedawagodolo ba꞉moe hopo konomolo demedehona ba꞉bi tawakalubi kapiyuimi hiliyonomo hidonomamo bowalubilinakomo.’  
\v 26 Ba꞉moe ba꞉be mabuma꞉ Godote ebeno Okodawa Ya꞉suku adipatete la꞉ Yu tawakaluba꞉tamo dopamo poemiya꞉, iyo, ebe ubila Ya꞉suti la꞉eno koko kuba ododili ipuwane la꞉ ba ohoba꞉midale hidonomamo kowalubilinama꞉.”   
\c 4  
\s1 Yu Watowatopa꞉te Pitako Ba꞉gala Yoneko Du Genamamo Da꞉miya꞉teniya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉bene Yonete ebe ba owalubina Pitate tabo olamagi ipuwalo gapogapo hapuamo da꞉nuluhukuniya꞉, ba꞉ba tetelo Godotamo hawa꞉goeno ikamehopi, ba꞉gala Godoko Adikumino Genama lawamepino watodawa, ba꞉gala komo Sa꞉diyusi kapiyuimipi, ba꞉bi koko dubate ibi kopeduhilamenama꞉ ba꞉bo pelameniya꞉.  
\v 2 Ba꞉ hibila, iba꞉te Pitako Yoneko iba꞉tamo konomamo maubahaleniya꞉, mabu ba꞉bi oelamepi dubu netewapa꞉te tawakalubi ba꞉ma ka꞉na iya꞉tulameniya꞉, Godote Ya꞉suku hoene ka꞉ka꞉mo adipatiya꞉.  
\v 3 Ba꞉moe mabuma꞉ ba꞉bi koko dubate Pitako ba꞉gala Yoneko uwatenate du genama guamo dito nimiya꞉teniya꞉, mabu ba꞉be tete ba꞉ na꞉gapogapohoniya꞉, ba꞉gala ibi ubila eta hegela powaloholo ibino komo hidamo kanagiya꞉midalamema꞉.  
\v 4 Huiyatiya puya꞉te Pitakono tabo dulihoniya꞉ ibi ipuwalo komo hiliyonomate hibima꞉ a꞉midiniya꞉, ba꞉ba tetelo hibima꞉ midipino kuititi ba꞉ 5,000 tawakalubima꞉ eda꞉niya꞉.   
\s1 Yunapi Ka꞉nisolo Dubate Pitako Ba꞉gala Yoneko Ibino Iya꞉tulame Komoma꞉ Da꞉kiyahalamiya꞉  
\p
\v 5 Ba꞉bene eta hegelalo Yu watowatopi, ba꞉gala Godokono Tutumu iya꞉tulamepi, ba꞉gala Yunapino komo koko dubu, ibi hiliyonomate Yelusalema ko habamo pelamete ba꞉bo pekapiyuya꞉.  
\v 6 Ba꞉ba tetelo ibi ipuwalo ba꞉moi koko dubate na꞉pola꞉nuya꞉ — A꞉nasiko ebe Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawala, ba꞉gala Kayapasiko, Yoneko, A꞉lesandako, ba꞉gala komo A꞉nasikono badininipala dubu gugudi.  
\v 7 Ba꞉bene iba꞉te Pitako ba꞉gala Yoneko ibino dopo hapuamo magahelete ibi ba꞉bo alateda꞉liya꞉, “La꞉le dutu gapogapolo ba꞉moe dubu da꞉hiduiminima, kebako heloamo ba꞉gala pokono mahilamo ka꞉hiduimionima?”   
\p
\v 8 Ba꞉bema꞉ Godokono Gobogoboeno helote Pitakono tepo ipuwa da꞉tabuya꞉, ebete ibino tabo ba huiya na꞉goiya꞉, “Naeno tawakalubino watowatopi ba꞉gala koko dubala꞉, la꞉ nulia꞉la꞉.  
\v 9 Ba꞉moe nato a꞉ta꞉buta꞉midaleme dubuti da꞉hidoni, la꞉le ebeno komo umiti a ba꞉bema꞉ kalatediutama hido komote ebetamo keba ka꞉na kuluhukuni?  
\v 10 Aeno watowatopa꞉la꞉, wadiyala la꞉ ba꞉gala Isalaela hopo tawakalubi hiliyonomo atumu, la꞉ hiliyonomate ba꞉moe tabo hidamo niya꞉tawahala꞉. Ka꞉lo la꞉eno holoholo hapulu hidonomamo da꞉la꞉na, ba꞉moe dubuti Ya꞉su Kelisoko Nasaletenapino heloamo a꞉hidoni. Numa꞉la꞉, ba꞉moe Ya꞉suku ba꞉ la꞉le keha pihigamo da꞉pihomotima ba꞉be dawala, huiyatiya Godote hoene ka꞉ka꞉mo ebe gala a꞉kadipati.  
\v 11 Ba꞉ hibila, Godokono Bukate ebeno komoma꞉ ba꞉ma ka꞉na goena,  
\b  
\q1 ‘La꞉ genama etepa꞉te  
\q2 tama꞉mo dihatima,  
\q1 ba꞉be hototote huiyatiya  
\q2 genamoeno helo mabuma꞉ eda꞉na.’   
\b  
\m
\v 12 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, Ya꞉suku kapiyate modobola tawakalubino ka꞉ka꞉ mula꞉lelamema꞉, ba꞉moe hopo konomolo eta lumagi puliyala. Iyo, Godote Ya꞉sukunu helo mahilo kapiya atamo ikaa꞉mi, ba꞉bema꞉ wadiyala ale ka꞉ka꞉ mula꞉ komo ebegodone kolawema꞉nema꞉.”   
\p
\v 13 Ba꞉bene Yu watowatopa꞉te iya꞉tawahuya꞉ Pitako ba꞉gala Yoneko ibino tabo ga꞉la komo hidonomola, tole komo puliyala, huiyatiya iba꞉te sikulamo katuya꞉ha꞉. Ba꞉moe mabuma꞉ iba꞉te hanohanoholo ibino tepo ipuwalo na꞉ga꞉luya꞉, “Hibila, ba꞉moi netewapa꞉te Ya꞉sukuba꞉ wapata꞉nama꞉, ba꞉bema꞉ diyala, iba꞉te ebegodone ba꞉moe hido iya꞉tawa kuda꞉ a꞉lawiya꞉.”  
\v 14 Ba꞉ba tetelo dopamo nato a꞉ta꞉buta꞉midaleme dubuti demedenami, ebete Pitako ba꞉gala Yoneko ibi tamelo da꞉la꞉nuya꞉ Yu watowatopa꞉te ebe umiya꞉, ba꞉bene iba꞉te ba꞉be dubuino hido komo umilo kuba tabo ga꞉lama꞉ gabo nipo ohowadiya꞉.  
\v 15 Ba꞉bema꞉ Yu watowatopa꞉te ibi netewa-kapiya na꞉kiyalamiya꞉ iba꞉te ba꞉be kapiyuimi habane kikulima꞉, ba꞉bene iba꞉te iba꞉godone dikuliya꞉ Yu watowatopa꞉te ha꞉kiya tabo ba꞉ma ka꞉na ga꞉luya꞉,  
\v 16 “A Pitako Yoneko iba꞉tamo bada komo na꞉kododima꞉? Iba꞉te kebe hanohano komo kododini Yelusalemanapi hiliyonomate ba꞉be komoeno hibi komo iya꞉tawahuya꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉moe komoma꞉ a modoboha꞉ ha꞉da tabo ga꞉lama꞉.  
\v 17 Huiyatiya a ubihinola ibino mulu ododi komote ba꞉moe Yelusalemane komo hiya꞉hiya꞉ tawakaluba꞉tamo to, ba꞉bema꞉ wadiyala a ibi kiyahalamete talona kihatelamema꞉nema꞉ iba꞉te Ya꞉sukunu mahilamo gala a꞉kaga꞉lanakamena꞉.”   
\p
\v 18 Ba꞉bema꞉ iba꞉te Pitako ba꞉gala Yoneko gala iba꞉tamo kaka꞉lamiti ibi ba꞉ma ka꞉na kiyahalamiya꞉, “La꞉ tawakalubi iya꞉tulamelo Ya꞉sukunu mahilamo tabo gala akaga꞉lanakala꞉!”   
\p
\v 19 Ba꞉bene iba꞉te ibino tabo ba huiya na꞉ga꞉luya꞉, “Wadiyala la꞉ ba꞉moe komo ha꞉kiya nemalagidolala꞉. Ale la꞉eno tabamo ba꞉ka꞉papamila꞉ma꞉ o Godokono tabamola꞉ka? Godokono ubi keba ka꞉nala꞉ka꞉?  
\v 20 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, ale kebe komokomo kulihuima꞉ ba꞉gala kebe komokomo kulamima꞉, a ba꞉bi komoma꞉ tabo olamagimi a꞉kamiya꞉pama꞉.”  
\v 21-22 Ba꞉ba tetelo Yu watowatopa꞉te ubila kuba huiya iba꞉tamo kikalamema꞉, huiyatiya iba꞉te gabo nipo ohowadiya꞉ mabu hiliyonomo tawakaluba꞉te Pitako ba꞉gala Yoneko ibino hido ododi komo ya꞉lo ulihuya꞉. Iyo, iba꞉te Pitako Yoneko mabuma꞉ Godoko na꞉milimihutiya꞉, mabu hibila, ebete ibi ipuwado da꞉hiduiminiya꞉ ba꞉be nato a꞉ta꞉buta꞉midaleme dubuti 40 gogolo ba꞉be temetema꞉go emedenami. Ba꞉bene watowatopa꞉te ba꞉be komo ba iya꞉tawaha, iba꞉te eta komo ododihino Pitako ba꞉gala Yoneko ibi gala kakiyahalamete ibino genamamo ba꞉ dito oelamiya꞉.   
\s1 Hibima꞉ Midipa꞉te Helo Kolawema꞉ Godotamo Da꞉toetoehuya꞉  
\p
\v 23 Ba꞉bema꞉ Yu watowatopa꞉te ibi dito doelamiya꞉, ba꞉ba tetelo Pitako Yoneko ibino hibima꞉ midipi mabuluba꞉tamo tote ibi ba꞉bo nikiyalamiya꞉, Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino hununomo watowatopi ba꞉gala komo koko dubate iba꞉tamo da꞉ga꞉luya꞉ ba꞉be komo.  
\v 24 Ba꞉bene hibima꞉ midipa꞉te ba꞉be komo uliti Godotamo ibino tabo madodo ba adipate kapimilo ba꞉ma ka꞉na ga꞉luya꞉, “Aeno Helonomo Kodawa, ama꞉le ha꞉kiya Hunu Haba ba꞉gala hopo haba konomo ba꞉gala hiya꞉hiya꞉ kehaha꞉ kolomo ba꞉gala ilina hiliyonomo ododiliya꞉ta.  
\v 25 Ba꞉ hibila, amia꞉no okodawa Da꞉ibidiko ba꞉ aeno iniwa nabiwila, ama꞉le ebeno tabone amia꞉no Talona Gobogoboeno heloamo ba꞉ma ka꞉na olamagiya꞉ta,  
\b  
\q1 ‘Mabu keka꞉ hibima꞉ midiha꞉pa꞉te  
\q2 Godotamo koamo da꞉maubahalitiya꞉?  
\q1 Ba꞉gala hopo tawakaluba꞉te ebe kubahimima꞉  
\q2 nopo bada mabuma꞉ ka꞉tamotiya꞉?   
\q1
\v 26 Iyo, ba꞉moe hopolo koko gawadubate  
\q2 ebetamo kuba ododima꞉ la꞉mota꞉hanuya꞉,  
\q1 ba꞉gala watowatopi dubate a꞉kapiyuimiya꞉,  
\q1 iba꞉te Kodawa Godoko ba꞉gala ebeno Oemedawa Kelisoko  
\q2 iba꞉tamo alaholo komo kododima꞉.’”   
\b  
\p
\v 27 Ba꞉bene hibima꞉ midipa꞉te toetoe tabo olamagimi ipuwalo gala na꞉kaga꞉luya꞉, “O Godo, hibila, amia꞉no Hido-talona Okodawa Ya꞉suku ama꞉le amia꞉no Oemedawa Kelisoma꞉ ya꞉lo a꞉midiya꞉ta, huiyatiya Ko Gawadubu Helodiko ba꞉gala Poniyase Paeleteko, iba꞉te ba꞉moe Yelusalema habalo komo hibima꞉ midiha꞉pi ba꞉gala Isalaela tawakaluba꞉go a꞉kapiyuimiya꞉ eba꞉go kalaholohoma꞉.  
\v 28 Iyo, ba꞉ hibila, ama꞉le ya꞉lo tetelo amia꞉no heloamo ba꞉gala ukuia꞉mo nopo da꞉tamotiya꞉la, ba꞉be nopoeno hibi komote kuluhukuma꞉ iba꞉te kapiyuimiti alaholo komo Ya꞉sutamo ba꞉bo ododiya꞉.  
\v 29 Ba꞉gala ka꞉lo, Kodawa, iba꞉te atumu kuba atamo ododima꞉ da꞉kakiyahuta, ama꞉ nulitata, ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉le a amia꞉no okopi na꞉heluia꞉ma꞉ ale amia꞉no tabo toleheno kolamagimima꞉.  
\v 30 Ba꞉gala wadiyala ama꞉le amia꞉no kokoto hogaminate temetemete dulamena ba꞉bi tawakalubi na꞉hiduilamiya꞉, iyo, amia꞉no Talona Okodawa Ya꞉sukunu mahilamo koko hanohano komo ba꞉gala iwawi komo a ipuwado nododiliya꞉.”   
\p
\v 31 Ba꞉ba tetelo ibino toetoe tabo olamagimi komote da꞉wibuya꞉, iba꞉te da꞉pola꞉nuya꞉ ba꞉be genamate ba꞉bo aleguya꞉, ba꞉bene Godokono Gobogobote ibino tepo ipuwa ba tabuilame, iba꞉te toleheno Godokono tabo heloamo olamagimi ba꞉bo tupuimiya꞉.   
\s1 Hibima꞉ Midipa꞉te Ibino Ilina Malemalelo Dikama꞉tihuiya꞉  
\p
\v 32 Ba꞉ba tetelo hibima꞉ midipi hiliyonomoeno tepo ipuwoeno komo ba꞉gala ukui komo kapiyanomoma꞉ eda꞉halamiya꞉, ba꞉bema꞉ ibi ipuwalo etate ebeno ilina ebenonomoma꞉ kagoenakuiha꞉, huiyatiya ibino ilina hiliyonomo kapiyama꞉ midiliti, ba꞉bi ilinamo etate eta owalubinakui, etate eta akowalubinakui, ba꞉ba ka꞉na ewagelenama꞉.  
\v 33 Ba꞉bene Kodawa Ya꞉suti hoe ipuwane da꞉mahiguya꞉, oelamepi dubate ba꞉be tabo helo konomamo ba olamagimina Godokono malemale komote ibi ipuwado oko helonomamo ba꞉bo owatinami.  
\v 34 Ba꞉bema꞉ hibima꞉ midipi ipuwalo eta lumagigodolo awae komote kitanamiha꞉, mabu puya꞉godolo ibino genama ba꞉gala pali haka koko da꞉pola꞉lama꞉nami, iba꞉te komo kolowamima꞉ ba nimidili mani da꞉nuwatenakui,  
\v 35 ba꞉bene iba꞉te oelamepi dubatamo malemalelo ba꞉bo pikalamenakuya꞉, iba꞉te ba꞉bi mani hidonomamo ba ulamena awaepa꞉tamo ba꞉bo kikalameholema꞉.   
\p
\v 36 Ba꞉ba tetelo eta Libai gu dawa Yausepeko Saipalase hoponapila, oelamepi dubate ebetamo eta Banabasi mahilo bikamiya꞉, ba꞉be mahiloeno ipuwa nitana ‘Tawakalubino Tepo Ipuwa Gelebadilame Dawala.’  
\v 37 Ba꞉bene ba꞉be dubuti ebeno eta pali haka ba꞉ ba꞉ba ka꞉na kolowamima꞉ atumu kanimiditi mani uwatete oelamepi dubatamo malemalelo dito pikalamiya꞉.   
\c 5  
\s1 A꞉nanayasiko Ba꞉gala Sapailako Iba꞉te Godoko Ha꞉da Damihomiya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉ba tetelo eta dubu ebeno mahilo A꞉nanayasitila, ebete ebeno kamena Sapailakoba꞉ ibino eta pali haka kolowamima꞉ nimiditi,  
\v 2 ba꞉bene A꞉nanayasiti mani uwatete komo ba pugumuili komo wadahete oelamepi dubatamo dito pikalamiya꞉. Ba꞉ hibila, ebete dododiya꞉ ba꞉be komo ebeno kamenate iya꞉tawuya꞉.  
\v 3 Ba꞉bema꞉ Pitate huiyatiya na꞉goiya꞉, “A꞉nanayasi, bada mabuma꞉ ama꞉ gigiho Saitanatamo da꞉hiya꞉midaka? Numa꞉, ebete amia꞉no tepo ipuwamo a꞉pa꞉gate ama꞉ da꞉tabuima꞉ka, ba꞉ba tetelo ama꞉le pali haka kolowami ipuwalo duwata꞉ka ba꞉bi mani komo ba pugumuili Godokono Gobogobo ha꞉da ba꞉bo pamihoma꞉kata.  
\v 4 Ba꞉be pali haka ama꞉le kolowamiha꞉ tetelo amia꞉nonomoma꞉ eda꞉nami, ba꞉gala ama꞉le ba꞉be haka ba kolowami duwata꞉ka ba꞉bi mani ba꞉ amia꞉nonomola ama꞉le ha꞉kiya amia꞉no ubi komokomo kododilima꞉. Ba꞉bene ama꞉le amia꞉no tepo ipuwoeno kuba ukui lawete ba꞉moe komo badama꞉ kododa꞉wa? Ba꞉ hibila, ama꞉le ba꞉moe hopo lumagi kamihomeha꞉, Godoko bamihoma꞉ta!”   
\p
\v 5 Ba꞉bema꞉ A꞉nanayasiti ba꞉be tabo uliti hopamo gate hoenomo ba꞉bo hoiya꞉, ba꞉ba tetelo ba꞉moe komo dulihuya꞉ ibi hiliyonomate konomamo toletolehutiya꞉.  
\v 6 Ba꞉bene uli ape dubate pelamete ebeno ape kalikamo pa꞉wa꞉titi ba꞉bo agatuya꞉ bobamo konihatema꞉.   
\p
\v 7 Ba꞉bene hegelate nanekela꞉mo dewegelegatepuya꞉, ba꞉ba tetelo A꞉nanayasikono kamenate na꞉piya꞉, huiyatiya ebeno awitamo duluhukuya꞉, ebete ba꞉be komo iya꞉tawaheno Pitate da꞉lutiya꞉ ba꞉be genamamo dito pa꞉pa꞉guya꞉.  
\v 8 Ba꞉bene Pitate ebe nalatediya꞉, “Ama꞉ na na꞉kiyanama꞉, la꞉ pali haka kolowamima꞉ da꞉nimida꞉kama ba꞉moi maninomo bekuwata꞉wakama?”  
\p Ebete na꞉huiyuya꞉, “Iyo, hibila, ba꞉moe ba꞉be huiyanomola.”   
\p
\v 9 Pitate huiyatiya ebetamo na꞉goiya꞉, “La꞉ netewapi la꞉eno ukui badama꞉ ka꞉kapiyuima꞉wakama Kodawoeno Gobogobo ha꞉da kamihomema꞉? Ama꞉ nulia꞉, amia꞉no awi bobamo da꞉nihata꞉ ba꞉bi uli ape dubate gigiho tetedo ba꞉pelamenapa꞉. Iba꞉te amia꞉no hoe ape atumu bobamo kakagatama꞉na꞉!”  
\v 10 Ba꞉ba tetenomolo ba꞉be kamenate Pitakono nato mabamo gate hoenomo ba꞉bo kahoiya꞉, ba꞉bene uli ape dubate pelamete ebeno hoe komo pumiti, iba꞉te ebeno ape agatate ebeno awi kebamo ka꞉nihatiya꞉ ba꞉be atu bobamo ebeno awi tama꞉mo dito kanihatiya꞉.  
\v 11 Ba꞉bema꞉ sose tawakalubi hiliyonomo ba꞉gala komo hibima꞉ midiha꞉pi atumu, ibi hiliyonomate ba꞉bi komo dulihuya꞉ konomamo ba꞉bo toletolehutiya꞉.   
\s1 Ya꞉sukunu Oelamepi Dubate Ebeno Heloamo Hanohano Komo Dododilinakui  
\p
\v 12 Ba꞉ba tetelo Ya꞉sukunu oelamepi dubate tawakalubi ipuwalo hiliyonomo hanohano komo ba꞉gala iwawi komo bododilinakuya꞉, ba꞉gala hibima꞉ midipi hiliyonomate a꞉kakapiyuiminakuya꞉ Godoko Adikumino Hiya꞉ Genamoeno eta panamo, ba꞉be pana Yu tawakaluba꞉te Solomonokono mahilamo ka꞉minakuya꞉.  
\v 13 Ba꞉gala ba꞉ba tetelo tawakalubi hiliyonomate hibima꞉ midipino komoma꞉ hidohido tabo da꞉ga꞉lanakui, huiyatiya komo iba꞉te ibino watowatopino mauba komo koamo emalagidololo iba꞉go kapiyuimima꞉ na꞉toletolehonakuya꞉.  
\v 14 Ba꞉bema꞉ Godokono Gobogobote tawakalubi ipuwalo oko ba owatina eta hegelalo komo dubu ba꞉gala kamenakamena magahelenakui, eta hegelalo komopi akamagahelenakui, komo ibi hiliyonomate ba꞉ba ka꞉na Kodawa Ya꞉suku hibima꞉ midilo ebe ta꞉matapa꞉go kapiyama꞉ ba꞉bo peda꞉huya꞉.  
\v 15 Ba꞉bene tawakaluba꞉te ibino temetema꞉gopi talatalago ba꞉gala tilago da꞉magahelenakui Pitakono peto gabo tama꞉mo ba꞉bo pewadila꞉latelenakuya꞉. Iba꞉te ba꞉ma ka꞉na emalagidolonakuya꞉, Pitate da꞉petomene ebeno gote ibi ba pemula꞉lenato temetema꞉gopa꞉te ba꞉bo kohidohidohoma꞉na꞉.  
\v 16 Ba꞉bema꞉ Yelusalema ko haba tamelo da꞉pola꞉nama꞉ ba꞉bi hegehege habahabane komo tawakalubi hiliyonomate ibino hiya꞉hiya꞉ temetema꞉gopi ba꞉gala kuba gobogobagopi da꞉magahelenakui, ibi hiliyonomate ba꞉bo pehidohidohonakuya꞉. \fig Pitate temetema꞉gopi da꞉hiduilamiya꞉|alt="Apostles healing people" src="CN01909B.tif" size="span" loc="1/2 of page" copy="1978 David C. Cook Publishing Co" ref="5.15-16" \fig*   
\s1 Yu Watowatopa꞉te Ya꞉sukunu Oelamepi Dubatamo Alaholo Komo Da꞉tupuimiya꞉  
\p
\v 17 Ba꞉bene Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawa ba꞉gala ebeno hopopi, ibi ba꞉ Sa꞉diyusi kapiyuimipila, iba꞉te ko mauba komo betupuimiya꞉ mabu komo tawakalubi hiliyonomate Ya꞉sukunu oelamepi dubatamo koamo kalakalahutiya꞉.  
\v 18 Ba꞉bema꞉ iba꞉te oelamepi dubu uwatete du genamamo dito miya꞉tiya꞉,  
\v 19 huiyatiya ba꞉be dulu Kodawa Godokono nopodawate penate du genamoeno koko gigiho pa꞉hilamenate ibi uluhukulatelenate iba꞉tamo na꞉goeniya꞉,  
\v 20 “La꞉ tolamete Godoko Adikumino Genamalo nutitatate tawakaluba꞉tamo ba꞉moe uli emede komoeno hiliyonomo komokomoma꞉ tabo na꞉nolamagimiya꞉la꞉.”  
\v 21 Ba꞉bema꞉ oelamepi dubate ba꞉moe tabo ulinate, duiduiyanomolo Godoko Adikumino Hiya꞉ Genamamo nalehawaminate tawakalubi ba꞉bo niya꞉tulamitiya꞉.  
\p Ba꞉bene ba꞉be komo iya꞉tawahaheno Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawa ba꞉gala ebeno hopopi, iba꞉te komo Yunapino koko dubu ka꞉lamiti, ba꞉bene ba꞉bi Ka꞉nisolo dubu hiliyonomate da꞉pekapiyuimiya꞉ komo Godokono Genama lawamepi ba꞉bo noelamiya꞉ Ya꞉sukunu oelamepi dubu du genamane iba꞉tamo komagahelema꞉.  
\v 22 Huiyatiya iba꞉te du genamamo da꞉tolamiya꞉ oelamepi dubu du genama gulu nipo noholiya꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te dito kapelamiya꞉ Yunapi Ka꞉nisolo dubu kopikiyalamema꞉.  
\v 23 Iba꞉te tabo ba꞉ma ka꞉na pega꞉luya꞉, “Ale du genama gigiho kodakoduilame pola꞉nalo nulamema꞉, ba꞉gala genama lawamepi dubu atumu tamelo ba la꞉mota꞉hana ba꞉bo kanulamema꞉, huiyatiya gigiho da꞉na꞉hilamema꞉ ba꞉ba tetelo ale genama gulu eta lumagi kanumiha꞉!”  
\v 24 Ba꞉bene Godokono Genama lawamepino watodawa ba꞉gala Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino watowatopi, iba꞉te ba꞉be tabo duliya꞉ ukui bilibilinomoma꞉ eda꞉huya꞉, mabu ba꞉be komote keba ka꞉na kuluhukuya꞉ iba꞉te nipo emalagidoluya꞉.   
\p
\v 25 Ba꞉ba tetelo eta dubuti pete iba꞉tamo na꞉pegoiya꞉, “A꞉iye, nulia꞉la꞉! La꞉le du genamamo da꞉miya꞉tima, ba꞉bi dubate Godoko Adikumino Genamalo tawakalubi biya꞉tulamita!”   
\p
\v 26 Ba꞉bene lawamepino watodawate ebeno hopopa꞉go Godoko Adikumino Genamamo tolamete Ya꞉sukunu oelamepi dubu ba꞉bo nadabuiliya꞉ Yunapi Ka꞉nisolo dubatamo komagatalema꞉. Iba꞉te huiyatiya ibi heloamo kanuwatiya꞉ha꞉ mabu iba꞉te toletoleholo ibino tepo ipuwalo na꞉ga꞉lutiya꞉, “Diyala, tawakalubi ipuwalo puya꞉te ba꞉moi dubatamo da꞉kalakalahana, ba꞉ba꞉te atamo koamo maubahalete a kanakapua꞉mema꞉ nakolamo mapea꞉medemena꞉.”   
\p
\v 27 Ba꞉bene iba꞉te Ya꞉sukunu oelamepi dubu Ka꞉nisolo dubatamo da꞉magataliya꞉, iba꞉te ibino dopo hapulu ba la꞉mota꞉hana Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawate ibi na꞉goelamiya꞉,  
\v 28 “Ale la꞉ dopamo helonomamo a꞉kiyahalamia꞉ta la꞉ Ya꞉sukunu mahilamo akiya꞉tulamenakala꞉, huiyatiya la꞉le dododinama ba꞉be kuba numa꞉la꞉! La꞉ na꞉ga꞉lanamata a watowatopa꞉te Ya꞉suku kuba gabodo anakapumima꞉, ba꞉bene ba꞉moe la꞉eno iya꞉tulame komote hopo konomamo tote Yelusalema habanapi hiliyonomate ba꞉ ulihuya꞉!”   
\p
\v 29 Ba꞉bene Pitako ba꞉gala komo oelamepi dubu, iba꞉te ebeno tabo ba huiya na꞉ga꞉luya꞉, “Ale Godoko kapiyatamo ba꞉papamila꞉hanakoma꞉, komopa꞉tamoha꞉!  
\v 30 Ba꞉ hibila, Ya꞉suku la꞉le keha pihigamo pihomotete ba꞉bo anakapumimata, huiyatiya aeno iniwala꞉te dadikuminakui ba꞉be Godote ebe hoene adipati,  
\v 31 ba꞉bene ebete ebe ebeno tu hapuamo adipatete tawakalubino Watodawama꞉ ba꞉gala Ka꞉ka꞉ Mula꞉lelamedawama꞉ ba꞉bo midi. Ba꞉moe ododi komodo Godote Isalaela tawakaluba꞉tamo hido tete bikalami, iba꞉te ibino ukui hiya꞉ma꞉ midiliti ebetamo ba ohobila꞉ ebete ibino kuba ododili komokomo ba꞉bo kegebolelamema꞉.  
\v 32 Mabu ale ba꞉moi komokomo aeno baida꞉mo dulamima꞉, ale ba꞉bema꞉ ga꞉lanama꞉ ba꞉gala a ipuwado Hido-talona Gobogobote atu komokomo bekahawakalilamena. Ba꞉ hibila, puya꞉te Godotamo da꞉papamila꞉hana, ebete ebeno Gobogoboeno helo iba꞉tamo nikalamena.”   
\p
\v 33 Ba꞉bene Yunapi Ka꞉nisolo dubate ba꞉be komo uliti kubanomamo ba maubaha Ya꞉sukunu oelamepi dubu anakapulamema꞉ tabo ba꞉bo ga꞉luya꞉.  
\v 34 Huiyatiya ibi ipuwalo eta Pa꞉lisi kapiyuimidawa ebeno mahilo Gameliyelatela, ebe Godokono Tutumu Tabo iya꞉tulamedawa etala ba꞉gala tawakalubi hiliyonomate ebeno mulu komoma꞉ ebe nawagaminanama꞉. Ba꞉ba tetelo ebete mahigate tabo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉, iba꞉te oelamepi dubu Ka꞉nisolo ipuwane uluhukulatelete tete nanekele tamelo kopola꞉nama꞉.  
\v 35 Ba꞉bene oelamepi dubate iba꞉godone dikuliya꞉, Gameliyelate Ka꞉nisolo dubatamo na꞉goiya꞉, “La꞉ Isalaela dubala꞉, ba꞉moi dubatamo eta kuba ododihino dopamo la꞉ hidamo nemalagidolala꞉.  
\v 36 Mabu la꞉ iya꞉tawahala, dopamo Tiyudasiko demedenami ebe ha꞉kiya ebe koma꞉ goenakui, ba꞉bene ebetamo komo 400 dubate kapiyuimiya꞉. Huiyatiya numa꞉la꞉, gabomanino alaholohopa꞉te ebe danakapumiya꞉ ebeno kapiyuimipa꞉te hiya꞉hiya꞉ ba alahutiho ebeno komote ba꞉bo wibuya꞉.  
\v 37 Ba꞉bene galane tetelo tawakaluba꞉te ibino mahilo gabomanino bukamo da꞉miya꞉tehuya꞉, ba꞉be atu gogolo eta Ga꞉lili hoponapi dubu Yudasiti ba꞉bo kuluhukuya꞉. Ebete komo tawakalubi hiliyonomo ebetamo ka꞉lamiti ba꞉ba ka꞉na ba ewagele, huiyatiya alaholohopa꞉te ebe atumu ba꞉bo kanakapumiya꞉, ba꞉bema꞉ ebeno kapiyuimipa꞉te atumu hiya꞉hiya꞉ dito kalahutihuya꞉.  
\v 38 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, ka꞉lo ale ba꞉moi dubuino komo danagilamelelamitama꞉, ibino komoma꞉ nale la꞉ begoelamemata, la꞉le iba꞉tamo eta komo akododa꞉la꞉. Ibi na꞉miya꞉pala꞉la꞉, mabu ibino tabo komo ba꞉gala oko komo ibi ha꞉kiya ibino heloamo dododilinaka ba꞉be komote ha꞉kiya kowiboma꞉ne,  
\v 39 huiyatiya ibino oko owati helote Godogodone da꞉pena, ba꞉bema꞉ la꞉godolo helo kitanaha꞉ ibi duhilamema꞉. La꞉ hidamo, la꞉ Godotamo alaholodemata!”   
\p
\v 40 Ba꞉bene Yunapi Ka꞉nisolo dubate Gameliyelakono tabamo ba꞉ dito papamila꞉haliya꞉. Iba꞉te Ya꞉sukunu oelamepi dubu ibino dopo hapuamo ka꞉lamiti giya꞉pa꞉pa꞉mo a꞉na꞉miga꞉latiliti ibi ba꞉ma ka꞉na goelamiya꞉, “La꞉ Ya꞉sukunu mahilamo tawakaluba꞉tamo tabo gala akaga꞉lanakala꞉!” Ba꞉bene iba꞉te ibi ba꞉ dito noelamiya꞉.   
\p
\v 41 Ba꞉ba tetelo oelamepi dubate Ka꞉nisolo haba miya꞉pate ko kalakalago ba ikuli ibi ipuwalo na꞉ga꞉luya꞉, “Hibila, Godote a ebeno hidohido ga꞉limapi gugudima꞉ ba ka꞉mi ebete ebeno ubi ba꞉bo ihate, aeno Ya꞉suku ta꞉mata mabuma꞉ komopa꞉te temeteme ba꞉gala hilopo atamo kikaa꞉mema꞉!”  
\v 42 Ba꞉bema꞉ hiliyonomo hegelalo iba꞉te Godoko Adikumino Genamalo ba꞉gala tawakalubino hiya꞉hiya꞉ genamalo oko owati ekelalameheno tawakalubi ba iya꞉tulame Ya꞉su Kelisokono Hido Tabo ba꞉bo olamagiminakuya꞉.   
\c 6  
\s1 Sose Tawakaluba꞉te Oelamepi Dubu Kowalubilima꞉ Sa꞉ba꞉ni Dubu\f * \fr 6.0 \ft Tukulubino tabamo hibima꞉ midipa꞉te ba꞉moi dubu dikonema꞉ ga꞉lanaka.\f* Duwatiya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉be atu gogolo Ya꞉suku ta꞉matapino kuitititi hunamo odolo ekelaheno ibi ipuwalo olowabeletihui komote ba꞉ma ka꞉na uluhukuya꞉. Guliki tabamo da꞉ga꞉lanakui ba꞉bi Yu tawakaluba꞉te ubiha꞉ tabo behawakalimiya꞉ hibi Yu tabamo da꞉ga꞉lanakui ba꞉bi Yudiya hoponapa꞉tamo, mabu komo hiliyonomo hegelalo baa꞉ alabahalame tetelo ibino hamolehamola꞉te hido owalubi kalawenakuiha꞉.  
\v 2 Ba꞉bema꞉ Ya꞉sukunu 12 oelamepi dubate komo ta꞉matapi hiliyonomo iba꞉tamo ka꞉lamiti ibi na꞉kiyalamiya꞉, “Ba꞉moe komo modoboha꞉, ale la꞉eno baa꞉ alabahalame komo ba tuputupuimi huiyatiya Godokono tabo olamagimi oko dito miya꞉pa.  
\v 3 Ba꞉bema꞉ ekaka꞉la꞉, la꞉ ipuwalo sa꞉ba꞉ni dubu nuwata꞉la꞉, tawakaluba꞉te pui tuputupupima꞉ ba꞉gala Godokono Gobogobamo tabotabohopima꞉ ba꞉gala mulupima꞉ da꞉ga꞉lanaka. Ba꞉bene ale baa꞉ alabahalame oko iba꞉tamo ba ikalame  
\v 4 a huiyatiya hiliyonomo tetelo ba꞉moi netewa koko komo bulamenakoma꞉, Godokoba꞉ tabo ga꞉la komo ba꞉gala ebeno tabo tawakaluba꞉tamo olamagimi komo.”   
\p
\v 5 Ba꞉ba tetelo ba꞉be taboma꞉ hibima꞉ midipi hiliyonomate koamo kalakalahuya꞉, ba꞉bene iba꞉te dopamo Stibiniko belawiya꞉, ebeno hibima꞉ midi komo kodakodanomola ba꞉gala Godokono Gobogobo tabonomola. Ba꞉bene iba꞉te ba꞉moi komo dubu beka-uwatiya꞉ — Pilipiko, Palokolasiko, Nikanoko, Timonoko, Pamenaseko, ba꞉gala kuititidawa Nikolasiko, ba꞉moe Nikolasiko Yu lumagiha꞉ huiyatiya ebete dopamo A꞉ntiyoka ko habalo Yunapa꞉godone hibi Godokono komo duliya꞉, ba꞉ba tetelo ebete ebe adikumima꞉ iba꞉go kapiyama꞉ ba꞉bo pediya꞉.  
\v 6 Ba꞉bene hibima꞉ midipa꞉te ba꞉moi sa꞉ba꞉ni dubu oelamepi dubatamo da꞉magataliya꞉, iba꞉te ibino komoma꞉ Godotamo toetoe tabo ba olamagimi kokoto ba꞉bo emowatilameholiya꞉ ebeno helote iba꞉godolo kitanama꞉.   
\p
\v 7 Ba꞉bema꞉ ba꞉moe gabodo Godokono tabote ba꞉be hopo konomodo pinuluhukuya꞉, ba꞉gala Yelusalema ko habalo Ya꞉suku ta꞉matapino kuitititi hunamo ba odolona kekelanamiha꞉. Ba꞉ba tetelo Godotamo hawa꞉goeno ikamehopi dubu ipuwalo komo hiliyonomate atumu Ya꞉suku hibima꞉ midi komo ba꞉bo lawiya꞉.   
\s1 Komo Yunapa꞉te Stibinitamo Maubahalete Ibino Ka꞉nisolo Dubatamo Da꞉magatuya꞉  
\p
\v 8 Ba꞉ hibila, hibima꞉ midipa꞉te oelamepi dubu kowalubilima꞉ duwatiya꞉, ba꞉bi dubu ipuwalo eta kapiya dubu Stibinikono komo ba꞉ma ka꞉nala, ebeno tepo ipuwalo Godokono malemale ba꞉gala helo konomote pola꞉nama꞉, ba꞉bema꞉ ebete tawakalubi ipuwalo koko hanohano komo ba꞉gala iwawi komo bododilinakui.  
\v 9 Ba꞉ba tetelo Yu tawakalubino baidi ibubulamehole genama eta nitanami, ebeno mahilo ba꞉ ‘Matuhulamehole Ipuwane Dikuliya꞉ Ba꞉bi Dubuino Kapiyuimila,’ ba꞉be kapiyuimi ipuwalo komo Sailiniya habanapila, komo A꞉lesandiya habanapila, komo Silisiya hoponapila, ba꞉gala komo A꞉isiya hoponapila, ibi hiliyonomate kapimilo emedehonama꞉. Ba꞉bene eta hegelalo komo ibino kapiyuimipa꞉te pelamete Stibiniko ba peduhimi eba꞉go olowabeletihui komo ba꞉bo pododiya꞉,  
\v 10 huiyatiya ibino helote Stibinikono heloago kapemodobuya꞉ha꞉ mabu Godokono Gobogobote ebetamo hidonomo mulu bikamiya꞉.   
\p
\v 11 Ba꞉bema꞉ ba꞉bi dubate ibino modoboha꞉ komo umiti iba꞉te diya gabodo tolamete komo dubatamo mani ba nikalame ba꞉ma ka꞉na nikiyalamiya꞉, “La꞉ ba꞉mako ha꞉da tabo Stibinikono komoma꞉ na꞉nega꞉luya꞉la꞉, la꞉ ulimata ebete la꞉eno dopo hapulu kuba tabo dolamagi Mosesetamo ba꞉gala Godotamo.”   
\p
\v 12 Ba꞉bene ba꞉bi ha꞉da amihopa꞉te tolamete ibino tabo ga꞉la ipuwalo komo Yu tawakalubi ba꞉gala ibino watowatopi ba꞉gala Godokono Tutumu iya꞉tulamepi, ibi hiliyonomatamo helo ba꞉bo nikalamiya꞉ Stibinitamo komaubahalema꞉. Ba꞉bema꞉ komo iba꞉te Stibiniko heloamo pelawete Yunapi Ka꞉nisolo dubatamo ba꞉bo magatuya꞉ ebeno komo konanagiya꞉midamema꞉.  
\v 13 Ba꞉ba tetelo iba꞉te komo dubu ba꞉bo magaheliya꞉ Ka꞉nisolo dubuino holoholo hapulu Stibinikono komoma꞉ ha꞉da tabo kopolamagimima꞉, ba꞉bene ba꞉bi tabo atapa꞉te pelamete tabo ba꞉ma ka꞉na pega꞉luya꞉, “Ba꞉moe dubuti Godoko Adikumino Talona Genamoeno komoma꞉ ba꞉gala Mosesete atamo dikaa꞉miya꞉ ba꞉bi Tutumu Taboeno komoma꞉ hiya꞉hiya꞉ kuba tabo olamagi kekelamenaha꞉.  
\v 14 Hibila, ale ebeno tabo ulima꞉, ebete ba꞉ma ka꞉na goi, ‘Ya꞉suku Nasaletenapi dubuti Godoko Adikumino Genama anabulimiti, ba꞉bene Mosesete aeno iniwala꞉tamo dikalamiya꞉ ebete ba꞉bi hidohido ododili komo kubahilamete hiya꞉ma꞉ komidilima꞉ne!’”  
\v 15 Ba꞉ba tetelo Yunapi Ka꞉nisolo kapiyuimi ipuwalo da꞉pola꞉nuya꞉, ba꞉bi dubu hiliyonomate ohobila꞉hate Stibiniko baidi kodakodalo ba umiho, huiyatiya Godokono nopodawoeno alo keba ka꞉nala꞉ka꞉ ebeno holoholote ba꞉ba ka꞉na a꞉la꞉minutiya꞉.   
\c 7  
\s1 Stibiniti Yunapi Ka꞉nisolo Dubatamo Ibino Iniwalino Komoma꞉ Dolamagiya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉bene Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawate Stibiniko nalatediya꞉, “Ba꞉moe komo hibila꞉ka꞉?”   
\p
\v 2 Stibiniti tabo ba huiya na꞉goiya꞉, “Nani ba꞉gala nabi, la꞉ naeno tabo nulia꞉la꞉. Aeno iniwa A꞉ibalahamate Mesopotemiya hopolo ba emedena Ha꞉la꞉na habamo peheno, ba꞉ba tetelo A꞉la꞉mina Godote ebetamo puluhukuti  
\v 3 ba꞉ma ka꞉na pegoiya꞉, ‘Amia꞉no hopo ba꞉gala amia꞉no mabu tawakalubi miya꞉palete, nale ama꞉ da꞉goemema ba꞉be hopamo na꞉tuya꞉.’  
\v 4 Ba꞉bema꞉ ebete Ba꞉baloni hopo miya꞉pate Ha꞉la꞉na habamo dito tuya꞉, ba꞉bene ebete ba꞉bolo ba nemedena ebeno nabiwiti da꞉hoiya꞉, Godote ebe ba꞉moe Ka꞉inane hopamo ba꞉bo magahiya꞉, la꞉le ka꞉lo demedehonama ba꞉moe hopamo.  
\v 5 Godote huiyatiya ba꞉ba tetelo Ka꞉inane hopo konomo ipuwalo eta emede bahi deha꞉poto kikamiya꞉ha꞉ ebenonomoma꞉ keda꞉nama꞉, ba꞉gala ba꞉ba tetelo ebete gugudihino ba emedena Godote ebetamo hibilo a꞉goiya꞉, ebete galane tetelo Ka꞉inane hopo ebetamo ba꞉gala ebeno galanepa꞉tamo kikalamema꞉.  
\v 6 Ba꞉bene Godote ebetamo gala ba꞉ma ka꞉na kagoiya꞉, ‘Amia꞉no galanepa꞉te eta kapela tawakalubino hopolo da꞉nemedenamena꞉, ba꞉be hoponapa꞉te ibi huiyaha꞉ okopima꞉ midiliti 400 gogolo koko temeteme bikalamenakomena꞉.  
\v 7 Huiyatiya hibila, puya꞉te iba꞉tamo temeteme dikalamemena꞉, nale ba꞉bi tawakalubino komo anagiya꞉midalamete kuba huiya kikalamema꞉nemo, ba꞉bene nale amia꞉no galanepi ba꞉be muhulu hopone uluhukulatelete da꞉magahelemo, ba꞉ba tetelo iba꞉te na ba꞉moe hopolo kopadikunamema꞉na꞉.’   
\p
\v 8 “Ba꞉ba tetelo Godote A꞉ibalahamatamo nopo hibinomolo da꞉tamotiya꞉, ba꞉be nopoeno kukala hawakalimima꞉ tama itamida komo bikamiya꞉, ba꞉bema꞉ A꞉ibalahamate ebeno hogo Aisa꞉keko umiti kapiya wuiki da꞉wibuya꞉ ebetamo tama itamida komo ba꞉bo ihatemiya꞉. Ba꞉gala galane tetelo Aisa꞉kete ba꞉moe atu komo beka-ododiya꞉ ebeno gudu Ya꞉ikobotamo, ba꞉bene Ya꞉ikobote ebeno 12 dubu guguda꞉tamo ba꞉moe atu tama itamida kukala bekamiya꞉telamiya꞉, galane ba꞉bi guguda꞉te aeno 12 gu tawakalubino nabima꞉ eda꞉huya꞉.   
\p
\v 9 “Ba꞉bene Ya꞉ikobokono 12 guguda꞉te apepehote ba꞉bi aeno guguino naba꞉te ibino amoga Yausepekono hido emede mabuma꞉ ba maubahale komo kolowamipi dubatamo manima꞉ ba꞉ dito nikalamiya꞉, ebete Isipiti hopolo huiyaha꞉ okodawama꞉ koneda꞉nama꞉. Huiyatiya Godote eba꞉go ba nemedena  
\v 10 ebeno temeteme hiliyonomo ipuwalo ebeno ka꞉ka꞉ hidamo mula꞉menakui. Ba꞉bene Yausepete Isipiti hopoeno Ko Gawadubu Pa꞉lokono holoholo hapuamo duluhukuya꞉, ba꞉ba tetelo Godote ebetamo hidonomo mulu ukui bikamiya꞉. Ba꞉ hibila, Godokono owalubi ipuwado Pa꞉lote Yausepetamo konomamo kalakaluya꞉, ba꞉bema꞉ ebete ebe Isipiti hopo konomo ba꞉gala ebeno ko genama ulamedawama꞉ ba꞉bo midiya꞉.   
\p
\v 11 “Ba꞉ba tetelo Isipiti hopo ba꞉gala Ka꞉inane hopo konomolo baa꞉te ba wiboho konomo awae komote tawakaluba꞉tamo piya꞉, ba꞉bema꞉ aeno iniwala꞉godolo baa꞉ uwateho gabote kitanamiha꞉.  
\v 12 Ba꞉bene Ya꞉ikobote Isipiti hopolo konate da꞉pola꞉nami, ba꞉be komo uliti aeno iniwa nabi baa꞉ konuwatehoma꞉ ba꞉bamo dito noelamiya꞉. Ba꞉moe ba꞉ ibino dopo tetela.  
\v 13 Ba꞉bene iba꞉te netewa teta꞉mo gala da꞉katolamiya꞉, ba꞉ba tetelo Yausepete ebeno komo ebeno nana꞉tamo hawakalimilo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉, ‘Na ba꞉ Yausepetela!’ ba꞉gala ba꞉be atu tetelo Ko Gawadubu Pa꞉lote Yausepekono mabu tawakalubino pelame komo ba꞉bo iya꞉tawuya꞉.  
\v 14 Ba꞉bene Yausepete ebeno nabiwi Ya꞉ikobotamo tabo benoemiya꞉, ebe ba꞉gala ebeno mabu tawakalubi ibi hiliyonomate Isipiti hopamo kopelamema꞉, iyo, ba꞉ba tetelo Ya꞉ikobokono tawakalubino kuititi ba꞉ 75 tawakalubila, ba꞉moi ba꞉te pelamiya꞉ Isipiti hopamo.   
\p
\v 15 “Ba꞉bene Ya꞉ikobote ebeno tawakaluba꞉go tote Isipiti hopolo ba nemedena, ebe ba꞉gala komo aeno iniwala꞉te ba꞉bo neha꞉lahuya꞉.  
\v 16 Ba꞉bene ibino guguda꞉te Ya꞉ikoboko ba꞉gala Yausepeko ibino ape Ka꞉inane hopoeno Sekeme habamo gala kawadahete bobamo ba꞉bo pimiya꞉tiya꞉, ba꞉be bobo haba A꞉ibalahamate Hamokono guguda꞉godone mana꞉mo ya꞉lo a꞉lawiya꞉.”   
\s1 Stibiniti Mosesekono Komoma꞉ Dolamagiya꞉  
\p
\v 17 Ba꞉bene Stibiniti tabo moga꞉melo Yunapi Ka꞉nisolo dubatamo gala na꞉kolamagiya꞉, “Godote A꞉ibalahamatamo hibinomolo da꞉goiya꞉, ba꞉be taboeno hibi komote uluhukuma꞉ ba tatali Isipiti hopolo aeno Isalaela tawakaluba꞉te hiliyonomoma꞉ eda꞉huya꞉.  
\v 18 Ba꞉ba tetelo Isipiti hopolo eta Ko Gawadubuti mahiguya꞉, Yausepete dopamo Isipitinapi keba ka꞉na kowalubilinakui ebete ba꞉be komo hidamo kiya꞉tawuya꞉ha꞉.  
\v 19 Ba꞉bema꞉ ebete aeno tawakalubi ha꞉da amiholamenami, ba꞉gala ebete aeno iniwali ba꞉mako helo tabamo kubahilamenami, iba꞉te ibino a꞉lia꞉li gugudi agima habalo dito komiya꞉palenakoma꞉.   
\p
\v 20 “Ba꞉ba tetelo Mosesete ba꞉bo hawakaluya꞉, ebeno holoholo hidonomola. Ebete netewa-kapiya manomelo ebeno nabiwino genamalo emedete,  
\v 21 ba꞉bene ebeno menoko nabiwi iba꞉te ebe genamane nanekela꞉mo matopa꞉tate dito da꞉nemiya꞉patepuya꞉, ba꞉ba tetelo Ko Gawadubu Pa꞉lokono bohelete ebe numiti ebeno guduma꞉ nimiditi hidonomamo dabinami.  
\v 22 Ba꞉bene Mosesete Pa꞉lokono genamalo ba ape Isipiti hoponapa꞉te ibino hiliyonomo mulu komokomo ebe ba꞉bo iya꞉tumihuya꞉, ba꞉bema꞉ ebete ebeno tabo olamagi ipuwalo ba꞉gala ododili ipuwalo helonomoma꞉ ediya꞉.   
\p
\v 23 “Mosesete 40 gogo tetedawama꞉ ba eda꞉na ebete ebeno tepo ipuwalo ukui bihatiya꞉, ebeno Isalaela tawakaluba꞉te keba ka꞉na kemedenama꞉ ba꞉be komo konumima꞉.  
\v 24 Ba꞉ba tetelo Isipitinapi dubuti eta Isalaela dubu danagalimihutiya꞉, Mosesete numiti Isipiti dubutamo kuba huiya ba nikame ebe ba꞉bo nanakapumiya꞉,  
\v 25 mabu ba꞉be ododi komodo ebete nemalagidoluya꞉ ebeno tawakaluba꞉te ba꞉moe komo kiya꞉tawahama꞉, Godote Mosesekono kokotamo ibi Pa꞉lokono helo ipuwane kuluhukulatelema꞉ne. Huiyatiya iba꞉te ebeno hido ododi komoeno ipuwa kalawiya꞉ha꞉.  
\v 26 Ba꞉bema꞉ eta hegelalo Isalaela dubu netewapa꞉te dalaholutiya꞉, Mosesete ibi ulamete ibi ba gelebadilame na꞉goelamiya꞉, ‘Naeno nana꞉la꞉, la꞉ ba꞉ kapiya badininipala tawakalubi huiyalata. Bada mabuma꞉ etate etatamo, etate etatamo kuba komo dododitama?’   
\p
\v 27 “Huiyatiya ba꞉ba tetelo kebe dubuti etatamo helonomoma꞉ deditiya꞉, ebete Moseseko tama꞉mo ba nemokamida ba꞉bo kiyahamiya꞉, ‘Ama꞉ pote ka꞉goemiti ama꞉le aeno koma꞉ eda꞉ma꞉? Ama꞉ aeno komo anagiya꞉midadawaha꞉!  
\v 28 Ama꞉ ubila꞉ka꞉ na anakapuname, ama꞉le dutu Isipiti dubu danakapumi ba꞉ba ka꞉na?’  
\v 29 Mosesete ba꞉be tabo uliti ebete ko tole lawete Isipiti hopone ba꞉bo alahuliya꞉, ba꞉bene ebete Midiyana hopolo ba nemedena kamena lawete dubu gugudi netewa ba꞉bo nulamiya꞉.   
\p
\v 30 “Ba꞉bene 40 gogo da꞉petohuya꞉ eta hegelalo Mosesete Sainai Hununomo Hakoeno dito hopolo ba patita Godokono nopodawate koe ipuwado ebetamo ba꞉bo uluhukuya꞉, iyo, koete kehalo da꞉woitiya꞉ huiyatiya kehate ka꞉mutigutiya꞉ha꞉,  
\v 31 Mosesete ba꞉be komo umiti koamo hanohanuya꞉. Ba꞉bema꞉ ebete hidamo umima꞉ tatalia꞉mo ba to Kodawa Godokono tabote ebetamo ba꞉ma ka꞉na piya꞉,  
\v 32 ‘Na ba꞉ Godotela. Amia꞉no iniwa nabi A꞉ibalahamako, Aisa꞉keko, ba꞉gala Ya꞉ikoboko iba꞉te poko kadikumina, na ba꞉ ba꞉betela.’ Mosesete ba꞉be tabo uliti heloha꞉ma꞉ ba eda꞉, ebete tabo goedawa kumima꞉ ebeno ape lililalo ko tolenomo ba꞉bo lawiya꞉.   
\p
\v 33 “Ba꞉bene Kodawa Godote ebetamo na꞉goiya꞉, ‘Amia꞉no nato ilina na꞉pipikuma꞉ mabu ama꞉le da꞉la꞉na ba꞉be haka talona hakala.  
\v 34 Naeno tawakaluba꞉te Isipiti hopolo koko temetema꞉go demedena, nale ka꞉lo ibino modoboha꞉ komokomo ulamelelamemo, iyo, nale ibino ihimi komo ulilatelete na Hunu Habane ba꞉bema꞉ pihitigamo ibi kuba ipuwane kuluhukulatelema꞉. Ba꞉bema꞉ ama꞉ na꞉pa꞉, nale ama꞉ Isipiti hopamo konoemema꞉nemata naeno oko ba꞉bolo konowatima꞉.’” \fig Isipitinapi dubuti Isalaela dubu danagalimihutiya꞉|alt="Egyptian striking Israelite" src="CO00774B.TIF" size="span" loc="1/2 of page" copy="1978 David C. Cook Publishing Co." ref="7.24" \fig*   
\s1 Isalaelanapa꞉te Moseseko Ubiha꞉ma꞉ Eda꞉ha Komo Stibiniti Dolamagiya꞉  
\p
\v 35 Ba꞉bene Stibiniti tabo moga꞉melo Yunapi Ka꞉nisolo dubatamo gala na꞉kolamagiya꞉, “Numa꞉la꞉, Isalaela tawakaluba꞉te Mosesetamo ibino ubiha꞉ komo dopamo ba hawakalimi ba꞉ma ka꞉na ga꞉luya꞉, ‘Ama꞉ pote ka꞉goemiti ama꞉le aeno koma꞉ eda꞉ma꞉? Ama꞉ aeno komo anagiya꞉midadawaha꞉!’ Huiyatiya ba꞉moe tetelo Godote Moseseko gala a꞉kapoemiya꞉ ibi ulamedawama꞉ ba꞉gala ibino ka꞉ka꞉ mula꞉lelamedawama꞉ kopeda꞉ma꞉. Hibila, koete kehalo da꞉woitiya꞉, ba꞉ba tetelo Godokono nopodawate ebetamo uluhukuti helo ba꞉bo ikamiya꞉ ibi kowalubilinama꞉.  
\v 36 Ba꞉bema꞉ 40 gogo ipuwalo Mosesete koko hanohano komo Isipiti hopolo ba꞉gala Hawihawi Kehaha꞉ Kolomolo ba꞉gala dito hopolo ododilinakui, iyo, ebete Isalaela tawakalubi ba꞉moe gabodo uluhukulateliya꞉ Isipiti hopone.  
\v 37 Ba꞉bene ba꞉moe ba꞉be Mosesete Isalaela tawakaluba꞉tamo na꞉goiya꞉, ‘Galane Godote ebeno Hiya꞉nomo Ukui Hawakalimidawa eta, na dopo, la꞉ ipuwalo kadipatema꞉ne,’  
\v 38 ba꞉gala Isalaela tawakaluba꞉te dito hopolo da꞉nekapiyuya꞉ ba꞉moe Mosesete iba꞉go nemedenami, ba꞉gala ebete ba꞉bi aeno iniwala꞉go ba emedena Godokono nopodawate Sainai Hununomo Hakalo ebetamo dolamagiya꞉ ba꞉bi Tutumu Tabo ebete Godogodone uwatete atamo ba꞉bo ikaa꞉miya꞉ emedena tetelo a kowalubinama꞉.   
\p
\v 39 “Huiyatiya ba꞉ba tetelo aeno iniwala꞉te Godotamo papamila꞉ha ubiha꞉ma꞉ eda꞉huya꞉, ba꞉bene iba꞉te ebe ta꞉mata komo tama꞉mo ba owatiya꞉mida ibino tepo ipuwalo Isipiti hopamo wilalema꞉ gala ubi na꞉kamiya꞉tenama꞉.  
\v 40 Ba꞉bema꞉ Mosesete tawakaluba꞉go lutaha꞉ tetelo iba꞉te ebeno naniwi A꞉lonitamo na꞉ga꞉luya꞉, ‘Aeno ida꞉da꞉li nododilia꞉ma꞉, iba꞉te a dopaa꞉mete komagatoema꞉, mabu ba꞉moe Moseseko a Isipiti hopone da꞉magahiya꞉ kebamo dalatidi!’  
\v 41 Ba꞉ba tetelo iba꞉te uli ape kau-goeno holoholamo ida꞉da꞉li ododiti ebetamo hawa꞉goeno ilina ba ikameho, iba꞉te ha꞉kiya ibino kokotamo dododiya꞉ ba꞉be ilinatamo ko kalakala poko bododiya꞉.  
\v 42 Ba꞉be kuba mabuma꞉ Godote ibi gunima꞉mo ba ihilatele dito miya꞉paliya꞉ ibi ha꞉kiya ibino ubilo alomoeno oloki kadikulamenama꞉. Ba꞉ hibila, ba꞉moe komo Godokono ukui hawakalimipa꞉te ebeno Bukalo ya꞉lo ba꞉ma ka꞉na hawakalimiya꞉,  
\b  
\q1 ‘La꞉ Isalaela tawakaluba꞉la꞉,  
\q2 la꞉le 40 gogolo dito hopolo da꞉wapata꞉lamenamima,  
\q1 la꞉le na adikunamema꞉ dalukulinakuima,  
\q2 ba꞉bi sipi-goegoeno hawi  
\q2 hibi tepo ipuwoeno komago kapikanamehonenakuiha꞉.   
\q1
\v 43 Huiyatiya la꞉le la꞉eno ida꞉da꞉li Molekakono  
\q2 sipi-goeno tama talona genama  
\q2 hunamo alokoa꞉miduya꞉mata,  
\q1 ba꞉bene eta ida꞉da꞉li Lepanako  
\q2 olokino holoholamo akododiya꞉mata,  
\q1 ba꞉moi ba꞉ la꞉le dadikulamenamima  
\q2 ba꞉bi ida꞉da꞉lila.  
\q1 Ba꞉moe mabuma꞉ nale la꞉tamo  
\q2 kuba huiya kikalamema꞉  
\q1 naeno hido Ka꞉inane hopone  
\q2 kuba Ba꞉baloni hapuamo konoelamema꞉nemata.’”   
\s1 Stibiniti Yunapi Ka꞉nisolo Dubatamo Ebeno Kuititi Tabo Dolamagiya꞉  
\p
\v 44 Ba꞉bene Stibiniti tabo moga꞉melo gala na꞉kolamagiya꞉, “Ba꞉moe komo ba꞉ hibila, Godokono sipi-goe tama alokoa꞉mida Talona Genama aeno iniwala꞉godolo ba itana Godote iba꞉go ba꞉bolo nemedenami. Numa꞉la꞉, Godokono iya꞉tumi ipuwalo Mosesete keba ka꞉na kuliya꞉ ba꞉gala ebeno baida꞉mo keba ka꞉na kumiya꞉, ebete ba꞉be genama hidonomamo ba꞉ ba꞉ba ka꞉na ododiya꞉.  
\v 45 Ba꞉bene aeno iniwalino guguda꞉te ba꞉be Talona Genama ibino naba꞉godone lawete, iba꞉te aguti Yosuwakoba꞉ Ka꞉inane uli hopamo ba꞉ dito tolamiya꞉. Ba꞉ba tetelo ba꞉be hopoeno hiya꞉hiya꞉ tawakalubi Godote ebeno heloamo neta꞉malatelete Isalaela tawakaluba꞉tamo ba꞉bo nikalamiya꞉, ba꞉bene ebeno talona genamate ba꞉bolo ba nitana iba꞉te ba꞉ba tetene pelamete Da꞉ibidiko teta꞉mo pikuliya꞉.  
\v 46 Ba꞉bene Godote Da꞉ibidikono ododili komo ulamelemete ebe malemalelo emalagidolonami, ba꞉bema꞉ eta tetelo Godokono emede bahima꞉ Da꞉ibiditi ebe ba꞉bo kiyamiya꞉ ebete ebe adikumino hiya꞉ genama ketema꞉, hibila, ba꞉moe Godo ba꞉ Da꞉ibidikono iniwa Ya꞉ikobote dopamo dadikuminakui ba꞉be Godola.  
\v 47 Huiyatiya Godoko Adikumino Genama Da꞉ibidikono gudu Solomonote etiya꞉, Da꞉ibiditiha꞉.   
\p
\v 48 “Huiyatiya la꞉ hidamo nulia꞉la꞉, tawakaluba꞉te Hununomo Godoko mabuma꞉ detemotehona, ebete ba꞉bi genamalo hibilo kemedenaha꞉. Iyo, dopamo ebeno eta ukui hawakalimidawate ba꞉moe komo ba꞉ma ka꞉na hawakalimiya꞉,   
\b  
\q1
\v 49 ‘Kodawa Godote na꞉goena,  
\q1 ‘Hunu Haba ba꞉ naeno emede habala,  
\q2 ba꞉gala hopo haba naeno nato a꞉puti bahila.  
\q1 Ba꞉bema꞉ la꞉ hopo tawakaluba꞉te  
\q2 natamo kebako genama na꞉keteoma?  
\q1 Naeno hawela ami bahi  
\q2 la꞉le kebolo na꞉kododioma?   
\q1
\v 50 Mabu ba꞉moe komo ba꞉ hibila,  
\q1 ba꞉moe hopoeno ilina na ha꞉kiya  
\q2 naeno kokotonomamo ododiliya꞉mo,  
\q1 ba꞉moi ilina hiliyonomate  
\q2 naenoma꞉ ba꞉bema꞉ eda꞉hana.’ ’”   
\b  
\p
\v 51 Ba꞉bene Stibiniti Yunapi Ka꞉nisolo dubatamo kuititi tabo ba olamagi na꞉goiya꞉, “A꞉iye, la꞉ ba꞉ wato kodakoda tawakalubilata! La꞉ Godokono Tutumu Tabamo papamila꞉halo tama itamida kukala hunu gabodo lawiya꞉mata, huiyatiya tepo ipuwoeno kodakoda komo kiya꞉hiliya꞉ha꞉! Iyo, la꞉ hiliyonomo tetelo la꞉eno galo ba muhilame Godokono Hido-talona Gobogobo beduhiminamata, la꞉eno iniwala꞉te dewagelenama꞉ ba꞉ba ka꞉na!  
\v 52 Numa꞉la꞉, Godokono ukui hawakalimipi hiliyonomo ipuwalo la꞉eno iniwala꞉te kapiya dawatamo malemale kihatenakuiha꞉ huiyatiya ibi hiliyonomatamo temeteme bikalamenakuya꞉. Ba꞉ ba꞉ba ka꞉na puya꞉te Godokono Tuputupu Okodawoeno pe komoma꞉ dopamo tabo dolamagimiya꞉ la꞉eno iniwala꞉te ibi anakapulamenakuya꞉, ba꞉gala ba꞉ma tetelo Tuputupudawa Ya꞉suti ebeno komo la꞉tamo da꞉pehawakalimi, la꞉le ebe ha꞉da amiho gabodo lawete ebe anakapumimata.  
\v 53 Ba꞉bema꞉ hibila, Godokono Tutumu Tabo ebeno nopopa꞉godone duwatiya꞉ma, la꞉ ba꞉ ba꞉bi tawakalubilata, la꞉le huiyatiya ba꞉bi Tutumu Tabamo hibilo kapapamila꞉hanaha꞉!”   
\s1 Yunapi Ka꞉nisolo Dubate Stibiniko Nakolamo Mapemete Danakapumiya꞉  
\p
\v 54 Ba꞉bene Yunapi Ka꞉nisolo dubate ba꞉moe tabo duliya꞉ iba꞉te ibino konomo mauba Stibinitamo kohawakalimima꞉ pitoko ba꞉bo aliwatahaliya꞉.  
\v 55 Ba꞉ba tetelo huiyatiya Stibiniko Godokono Gobogobote da꞉tabuimiya꞉, ebete Hunu Habamo da꞉negahimiya꞉ Godokono konomo alo ba umita, Ya꞉suti atumu ebeno tu hapulu na꞉kala꞉nuya꞉.  
\v 56 Ba꞉bema꞉ ebete na꞉goiya꞉, “La꞉ numa꞉la꞉! Godote Hunu Haboeno gigiho da꞉hiya꞉miduta nale bumitamo, Tawakalubino Naniwiti ebeno tu hapulu ba꞉la꞉na!”   
\p
\v 57 Ba꞉ba tetelo Yunapi Ka꞉nisolo dubate kapimilo ga꞉ga꞉go galo muhilameholete ebetamo na꞉nepulila꞉huya꞉ ebe konekubahimima꞉.  
\v 58 Ba꞉bene iba꞉te ebe heloamo nelawete haba ipuwane magatate nakolamo mapeme ba꞉bo netupuimiya꞉. Ba꞉ba tetelo kebe dubate Stibinikono komoma꞉ ha꞉da amiho tabo Ka꞉nisolo dubatamo da꞉pega꞉luya꞉, ba꞉bi dubate ebe dopamo anakapumihino ibino watuino kaliko eta uli ape dubu Solokono nato mabamo dito nimiya꞉tiya꞉.  
\v 59 Ba꞉bene iba꞉te Stibiniko nakolamo ba mapeme ebete ebeno Kodawa ka꞉milo na꞉goiya꞉, “Kodawa Ya꞉su, naeno gobogobo ama꞉le na꞉pelawa꞉!”  
\v 60 Ba꞉ba tetelo ebete pupamo gate ibulunomo na꞉goiya꞉, “Naeno Kodawa, ba꞉moe kuba iba꞉te dododita, ama꞉le iba꞉tamo kuba huiya akikalama꞉la꞉.” Ba꞉bene ebete ba꞉moe tabo goete hoenomo ba꞉bo hoiya꞉. \fig Yunapi Ka꞉nisolo dubate Stibiniko danakapumiya꞉|alt="Stephen being stoned" src="CN01923B.tif" size="span" loc="1/2 of page" copy="1978 David C. Cook Publishing Co." ref="7.58" \fig*   
\c 8  
\s1 Solote Hibima꞉ Midipa꞉tamo Temeteme Ikalame Da꞉tupuimiya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉ba tetelo ba꞉be uli ape dubu Solote Stibinikono hoe komo umiti na꞉kalakaluya꞉. Ba꞉gala ba꞉be atu hegelalo sose tawakaluba꞉te Yelusalema ko habalo demedehonama꞉, Yu watowatopa꞉te iba꞉tamo koko temeteme ikalame ba꞉bo tupuimiya꞉. Ba꞉be mabuma꞉ Ya꞉sukunu oelamepi dubate ha꞉kiya ko habalo na꞉pola꞉nuya꞉, huiyatiya komo Ya꞉suku hibima꞉ midipi hiliyonomate alahutihuya꞉, ba꞉ma ka꞉na komo Yudiya hopamo ba꞉gala komo Samaliya hopamo hiya꞉hiya꞉ tolameholiya꞉.  
\v 2 Ba꞉bema꞉ komo Yelusalemanapi Godokono malemala꞉go demedenama꞉, iba꞉te Stibinikono ape pelawete bobamo ba nihate ebe mabuma꞉ konomamo nihimitiya꞉.  
\v 3 Ba꞉ba tetelo Solote ba꞉moe eta kuba komo betupuimiya꞉, ebete sose tawakalubino hiya꞉hiya꞉ genamamo nodolonakui dubu ba꞉gala kamenakamena da꞉nulamenakui, ebete ibi uwatete da꞉wadimuya꞉talenakui du genamamo dito niya꞉hekenakui.   
\s1 Pilipiti Samaliya Ko Habalo Ya꞉sukunu Hido Tabo Dolamagiya꞉  
\p
\v 4 Ba꞉bema꞉ hibima꞉ midipa꞉te kebe hiya꞉hiya꞉ hopamo kalahutihuya꞉, iba꞉te ba꞉bolo hiya꞉hiya꞉ ba newapata꞉lame Ya꞉sukunu Hido Tabo tawakaluba꞉tamo ba꞉bo nolamagiminakuya꞉.  
\v 5 Ibi ipuwalo Pilipiko ba꞉ etala, ebete Samaliya ko habamo tote Ya꞉su Kelisokono komoma꞉ tabo da꞉nolamagitiya꞉,  
\v 6 tawakalubi hiliyonomate ebeno tabo hidonomamo ulihutiya꞉, ba꞉gala ebete Godokono heloamo kebe hanohano komokomo kododilitiya꞉ iba꞉te atumu nulamitiya꞉.  
\v 7 Ba꞉ba tetelo Pilipiti tawakaluba꞉godone kuba gobogobo doelamiya꞉ iba꞉te ga꞉ga꞉go ba꞉bo ikuliya꞉, ba꞉gala ebete ape kodakoda temetema꞉gopi ba꞉gala nato a꞉ta꞉buta꞉midalelamepi akahiduilamiya꞉,  
\v 8 ba꞉bema꞉ ba꞉be Samaliya haba konomolo ko kalakalanomote itanuya꞉.   
\s1 Giwali Ododilidawa Saimonote Godokono Helo Mana꞉mo Lawema꞉ Dewageliya꞉  
\p
\v 9 Ba꞉ hibila, Pilipiti Samaliya ko habamo dopamo peheno, eta dubuti ba꞉bolo nemedenami ebeno mahilo Saimonotela, ebete ebeno giwali ododili komamo tawakalubi behanohanuilamenami. Ba꞉gala ebe ha꞉kiya ebe koma꞉ ba midina,  
\v 10 Samaliya hopoeno dito tawakalubi ba꞉gala koko mahilago tawakalubi ibi hiliyonomate ebeno iya꞉tulame komo hidonomamo ulihonakuya꞉. Ba꞉bene iba꞉te na꞉ga꞉lanakuya꞉, “Ebeno helo Hunu Habane pena, ba꞉bema꞉ ale ebetamo Helonomodawa mahilo kikamiya꞉!”  
\v 11 Iyo, Saimonote tete ga꞉ga꞉lo ebeno giwali iya꞉tawa komamo ba꞉bi tawakalubi da꞉hanohanuilamenami, ba꞉bema꞉ iba꞉te ebeno ododili komodo ebe beta꞉matanama꞉.   
\p
\v 12 Huiyatiya Pilipiti da꞉piya꞉ ebete Hido Tabo ba polamagi, Godote Ko Gawadubuma꞉ deda꞉na ebete ba꞉be komo ba꞉gala Ya꞉su Kelisokono helo komo ba꞉bo pehawakalilamiya꞉. Ba꞉ba tetelo Samaliyanapa꞉te hibima꞉ miditi, ba꞉bene Pilipiti kamenakamena ba꞉gala dubu hiliyonomo beyamo ba꞉bo wadulateliya꞉.  
\v 13 Ba꞉gala Saimonote atumu hibima꞉ miditi Pilipiti ebe beyamo ba꞉bo kadutiya꞉, ba꞉bene Pilipiti Godokono heloamo kebe koko hanohano komo dododilinakui, Saimonote ebe tamenomolo ba luta ba꞉bi komokomo dulamenakui koamo hanohanonakui.   
\p
\v 14 Ba꞉be atu tetelo Yelusalema ko habalo oelamepi dubate Samaliya hoponapino komo ba꞉ma ka꞉na uliya꞉, iba꞉te Godokono tabo a꞉lawiya꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te Pitako ba꞉gala Yoneko ba꞉be komo umima꞉ ibi ba꞉ dito noelamiya꞉.  
\v 15 Ba꞉bene ibi netewapa꞉te ba꞉bamo nuluhukuti uliuli hibima꞉ midipi Godotamo ba꞉bo newadiya꞉paa꞉lateliya꞉ iba꞉te ebeno Gobogobo kolawema꞉,  
\v 16 mabu dopamo Pilipiti ba꞉bi hibima꞉ midipi beyamo da꞉wadulateliya꞉ Kodawa Ya꞉sukunu mahilo kapiyamo ododiya꞉, huiyatiya ba꞉ba tetelo Godokono Gobogobote ibi hunamo kapemediya꞉ha꞉.  
\v 17 Ba꞉bema꞉ Pitako Yoneko iba꞉te ba꞉be komo iya꞉tawahate ibino kokoto Samaliya hibima꞉ midipa꞉tamo demowatilameholiya꞉, iba꞉te Godokono Gobogobo ba꞉bo lawiya꞉.   
\p
\v 18 Ba꞉ba tetelo Godote oelamepi dubagodone ebeno Hido-talona Gobogobo tawakaluba꞉tamo keba ka꞉na kikalamiya꞉, giwali ododilidawa Saimonote ba꞉be komo dumiya꞉, ebete mani iba꞉tamo ba ikalame na꞉goiya꞉,  
\v 19 “La꞉godolo ditana ba꞉be helo nale la꞉godone mana꞉mo kolawa꞉mo, ba꞉bene nale puino watamo naeno kokoto demowatilamenakomo, iba꞉te atumu Godokono Gobogobo nagodone ba꞉lawenakomena꞉.”   
\p
\v 20 Ba꞉bene Pitate ebeno tabo ba huiya na꞉goiya꞉, “Amia꞉no ape ba꞉gala amia꞉no mani Saitanakono Koe Habamo kapimilo kotoma꞉na꞉, mabu amia꞉no ukui ba꞉ma ka꞉na itana, lumagiti Godokono Gobogoboeno helo mana꞉mo kolawema꞉ne! Ao, eba ka꞉naha꞉!  
\v 21 Amia꞉no kuba ukui komoma꞉ ama꞉ Godokono oko owati ipuwalo ago a꞉kakapiyamena꞉ta, mabu Godokono umi ipuwalo amia꞉no tepo ipuwoeno ukui katuputupuha꞉.  
\v 22 Ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉ ukui hiya꞉ma꞉ miditi ama꞉le demalagidoluta ba꞉be kuba ododi komone nohobiguya꞉, ba꞉gala ama꞉ Godoko na꞉toemehuya꞉ ebete amia꞉no kuba ukui egebolemete kadodomema꞉.  
\v 23 Ba꞉ hibila, na iya꞉tawala amia꞉no tepo ipuwoeno mauba komote da꞉tabui, ba꞉be mabuma꞉ ama꞉ Saitanakono du genamalo bemedenata!”   
\p
\v 24 Ba꞉bene Saimonote tabo ba huiya na꞉goiya꞉, “La꞉ nonolata, wadiyala꞉ka꞉ la꞉ na Kodawa Godotamo nadipanateniya꞉la꞉, mabu la꞉le kebe komoma꞉ ka꞉ga꞉loma ba꞉be kuba huiyate natamo hibilo duluhukumini nale a꞉kamodobamo.”   
\p
\v 25 Ba꞉bema꞉ ba꞉moe komo da꞉wibuya꞉, ba꞉ba tetelo Pitako Yoneko iba꞉te Samaliya ko habalo Kodawa Ya꞉sukunu tabo komokomoma꞉ hawakala ga꞉late Yelusalemamo gala ba꞉bo kawiluya꞉, ba꞉bene iba꞉te ba to gabo tetelo Samaliya hopoeno hegehege habahabado Hido Tabo olamagima꞉go ba꞉bo tuya꞉.   
\s1 Pilipiti Itiyopiyanapi Ko Dubutamo Ya꞉sukunu Hido Tabo Dolamagiya꞉  
\p
\v 26 Ba꞉ba tetelo Kodawa Godokono nopodawate Pilipitamo na꞉goiya꞉, “Ama꞉ mahigate siyale hapuamo na꞉toa, Yelusalemane Gasa habamo dito hopodo da꞉tolamenaka ba꞉be gabamo.”  
\v 27 Ba꞉bene ebete mahigate ba꞉bamo na꞉tuya꞉. Ba꞉be atu tetelo eta ko dubu, ebete Itiyopiya hopoeno Ko Gawa Kamena Ka꞉ndesikono okodawama꞉ eda꞉nami, ebete ebeno koko ilina ba꞉gala mani bulamelemenami, ba꞉be dubuti ba꞉moe atu gabodo pitiya꞉. Ebete Yelusalema ko habamo Godoko adikumima꞉ ya꞉lo tote  
\v 28 gala ba kapita, ebeno sa꞉liyote-boge hunulu emedete Godokono ukui hawakalimidawa Aisayakono Buka ka꞉lamihola꞉go ba pita, Pilipiti ebe ba꞉bo numiya꞉.   
\p
\v 29 Ba꞉ba tetelo Godokono Gobogobote Pilipiko na꞉goemiya꞉, “Ama꞉ sa꞉liyote-boge tama꞉mo nuluhukuti eba꞉go kapimilo na꞉tonatuya꞉.”  
\v 30 Ba꞉bema꞉ Pilipiti sa꞉liyote-boga꞉go ba puliganato, ko dubuti Aisayakono Buka tabo da꞉ka꞉lamiholitiya꞉ ebeno tabo nuliti ebetamo na꞉goiya꞉, “Ama꞉le da꞉ka꞉lamiholita ba꞉be taboeno ipuwa na꞉kemalagidoluta?”   
\p
\v 31 Ebete tabo ba huiya na꞉goiya꞉, “Ao, na keba ka꞉na na꞉kiya꞉tawamo? Na iya꞉tunamedawa puliyala.” Ba꞉ba tetelo ebete Pilipiko na꞉kiyamiya꞉ ebete sa꞉liyote-boga꞉mo ololote ebe tama꞉mo kopemedema꞉.  
\v 32 Ba꞉bene ko dubuti Aisayakono Bukalo Godokono tabo ba꞉ma ka꞉na ka꞉lamiholitiya꞉,  
\b  
\q1 “Iba꞉te ba꞉be dubu lawete a꞉magatuya꞉  
\q2 sipi-goemo konanakapumima꞉,  
\q1 ba꞉bene lumagiti sipi-goe deha꞉potoeno  
\q2 ipo diya꞉hilimita,  
\q1 ba꞉be sipiti gelebadilo ba luta  
\q2 tabo goeha꞉ma꞉ keba ka꞉na keda꞉nako,  
\q1 ebete ba꞉ ba꞉ba ka꞉na tabo akote  
\q2 eta tabo kagoiya꞉ha꞉.   
\q1
\v 33 Ba꞉ba tetelo iba꞉te ebe ba iduduputimi  
\q2 ebeno komo hidamo anagiya꞉midameheno  
\q2 hoea꞉mo dito noemiya꞉.  
\q1 Numa꞉la꞉, iba꞉te ebeno ka꞉ka꞉  
\q2 hopo habalo itamidamiya꞉,  
\q1 ba꞉bema꞉ ebeno galanepino komoma꞉  
\q2 pote na꞉kolamagimini?” \fig Pilipiti Itiyopiya dubuino sa꞉liyote-bogelo ebe diya꞉tuminatuya꞉|alt="Philip and Ethiopian in chariot" src="CN01932B.TIF" size="span" loc="1/2 of page" copy="1978 David C. Cook Publishing Co." ref="8.31" \fig*   
\b  
\p
\v 34 Godokono Buka ka꞉lamihole komo da꞉wibuya꞉ ko dubuti huiyatiya Pilipitamo na꞉goiya꞉, “Ama꞉ na na꞉kiyanama꞉, Aisayate pokono komoma꞉ kolamagitiya꞉, ebe ha꞉kiya ebeno komoma꞉la꞉ka꞉ o eta lumagino komoma꞉ kolamagitiya꞉?”  
\v 35 Ba꞉bema꞉ iba꞉te badi ba tuta ko dubuti da꞉ka꞉lamiholiya꞉, Pilipiti ba꞉be taboeno ipuwa dopamo hawakalimiti, ba꞉bene Godokono Bukoeno komo tabo komokomoeno ipuwa atumu kahawakalilamete Ya꞉sukunu Hido Tabo ebetamo ba꞉bo olamaginatuya꞉.  
\v 36 Ba꞉bene ibi netewapa꞉te ba꞉be gabodo ba tonato beya bobo deha꞉potoamo da꞉nuluhukuya꞉, ko dubuti na꞉goiya꞉, “Ama꞉ ba꞉moe beya numa꞉. Ama꞉ modobola꞉ka꞉ na beyamo adunatene? Eta kodakoda ba꞉kitana?”   
\p
\v 37 Ba꞉bene Pilipiti ebetamo na꞉goiya꞉, “Ama꞉ amia꞉no tepo ipuwalo Godokono tabo hibima꞉ da꞉mida꞉, nale ama꞉ beyamo kadutima꞉nemata.”  
\p Ebete tabo ba huiya na꞉goiya꞉, “Na ka꞉lo Ya꞉suku hibima꞉ a꞉midimo, ebe ba꞉ Kelisote, Godokono Gudula.”\f * \fr 8.37 \ft Oel 8.37 komoeno tabo Lukuti bukamo kamiya꞉tiya꞉ha꞉, huiyatiya ebeno buka ododi gala hapuni eta hibima꞉ mididawate miya꞉tiya꞉.\f*   
\p
\v 38 Ba꞉ba tetelo ko dubuti sa꞉liyote-boge atadawa bikiyamiya꞉ ebete boge ba꞉bamo koduhimima꞉, ba꞉bene ebete Pilipikoba꞉ hititi Pilipiti ebe beyamo ba꞉bo adutiya꞉.  
\v 39 Ba꞉bene ibi netewapa꞉te beya ipuwane ba podoluta Kodawa Godokono Gobogobote Pilipiko eta hopamo da꞉magatuya꞉, ko dubuti ebe gala kumiya꞉ha꞉, ebete huiyatiya ko kalakalago ba꞉be gabodo gala dito katuya꞉.  
\v 40 Ba꞉ba tetelo Pilipiti Godokono heloamo Asotase habamo nuluhukuti, ebete ba꞉be habane tote ba꞉be hopoeno hiliyonomo habahabado Godokono Hido Tabo olamaga꞉go Sisaliya ko habamo ba꞉bo nuluhukuya꞉.   
\c 9  
\s1 Solote Ebeno Kuba Ododili Komone Ya꞉sutamo Dohobiguya꞉  
\r Oel 22.6-16; 26.12-18  
\p
\v 1 Ba꞉be atu tetelo Solote Kodawa Ya꞉suku ta꞉matapi anakapulamema꞉ tabo helonomamo olamaginakui, ebete Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawatamo tote  
\v 2 leta uwatema꞉ ebe ba꞉bo nikiyamiya꞉. Ebe ubila ba꞉bi letago Dama꞉sakase ko habamo tote, Yunapino hiya꞉hiya꞉ baidi ibubulamehole genamamo na꞉pa꞉gate, puya꞉te Ya꞉suku Hibima꞉ Midi Gabodo da꞉wapata꞉lamenama꞉ ba꞉bi dubu ba꞉gala kamenakamena konoholema꞉, ba꞉bene ebete ibi da꞉nulamemene ibi heloamo nuwatete Yelusalema ko habamo magahelete du genamamo ba꞉bo kopiya꞉hekema꞉.   
\p
\v 3 Ba꞉bene ebete Dama꞉sakase ko haba tama꞉mo duluhukunatuya꞉ ba꞉ba tetenomolo Godokono Hunu Habane alote ba pihitiga hegelate da꞉la꞉wa꞉hiya keba ka꞉nala꞉ka꞉, ba꞉be alote ba꞉ba ka꞉na ebe ba꞉bo panagogobeya꞉midadiguya꞉.  
\v 4 Ba꞉bene ebete hakamo gate tabo ba꞉ma ka꞉na uliya꞉, “Solo, Solo! Keka꞉ mabu ama꞉le natamo koko temeteme dikanamena?”   
\p
\v 5 Solote na꞉huiyuya꞉, “Kodawa, ama꞉ potela꞉ka꞉?”  
\p Huiya tabote na꞉piya꞉ ebetamo, “Na ba꞉ Ya꞉suti, ama꞉le temeteme dikanamena, na ba꞉be lumagila.  
\v 6 Ama꞉ mahigate haba ipuwamo na꞉nopega. Ba꞉bolo eta lumagiti ama꞉ kokiyamema꞉na꞉ta ama꞉le bada komo dododimina꞉.”   
\p
\v 7 Ba꞉ba tetelo Soloko bana da꞉tolamiya꞉ ba꞉bi dubate ba꞉be tabo madodo ba uli huiyatiya lumagi kumiya꞉ha꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te hanohanoholo ka꞉la꞉liya ga꞉lahalamete dito la꞉mota꞉hanuya꞉.  
\v 8 Ba꞉bene Solote hakane mahigate baidi pahaa꞉midalete da꞉gahimiya꞉ ba꞉ba tetelo ilina kulamiya꞉ha꞉, ba꞉bema꞉ ebeno mabuluba꞉te ebe kokotamo lawete Dama꞉sakase ko habamo dito magatuya꞉.  
\v 9 Ba꞉bene ebete netewa-kapiya hegelalo ilina ulameheno ba꞉bolo dito nemediya꞉, ebete baa꞉ kananakuiha꞉ ba꞉gala beya kaninakuiha꞉.   
\p
\v 10 Ba꞉ba tetelo ba꞉be Dama꞉sakase ko habalo eta Ya꞉suku ta꞉matadawa nemedenami, ebeno mahilo A꞉nanayasitila. Ebete u wataheno ebeno baiditi hiya꞉ma꞉ ba eda꞉hame Kodawate ebe na꞉ka꞉miya꞉, “A꞉nanayasi!”  
\p Ebete na꞉huiyuya꞉, “Kodawa, na moela. Badala꞉ka꞉?”   
\p
\v 11 Ba꞉bene Kodawate ebetamo na꞉goiya꞉, “Ama꞉ mahigate, gabo mahilo Tuputupula ba꞉bamo tote Yudasikono genamalo Tasasenapi dubu Soloko na꞉nohowada꞉. Ba꞉ma tetelo ebete ba꞉bolo toetoe tabo natamo dolamagita, nale nulitamo.  
\v 12 Ba꞉bema꞉ ebete u wataheno ebeno baiditi hiya꞉ma꞉ ba eda꞉hame A꞉nanayasi mahilagoeno dubu bumi, ba꞉be dubuti ebeno baidi kohiduilamema꞉ ebete ebeno kokoto ebetamo ba pemowatilamita ba꞉bo umi.”   
\p
\v 13 A꞉nanayasiti ebeno tabo ba huiya na꞉goiya꞉, “Kodawa, na tawakalubi hiliyodopagodone ulimo, ba꞉moe dubuti Yelusalemalo amia꞉no tuputupu tawakaluba꞉tamo koko kuba bododilinakui.  
\v 14 Ba꞉gala na iya꞉tawala, ba꞉ma tetelo ebete a Yunapino koko watowatopa꞉godone helo a꞉lawi, ebete ba꞉moe Dama꞉sakase habalo puya꞉te amia꞉no mahilo da꞉ka꞉mina ibi uwatete du genamamo koniya꞉hekema꞉.”   
\p
\v 15 Kodawate huiyatiya ebetamo na꞉goiya꞉, “Wadiyala ama꞉ na꞉toa, mabu nale ya꞉lo tetelo ebe a꞉lawiya꞉mo ebete naeno hido okodawama꞉ keda꞉ma꞉, iyo, ebete naeno mahilamo tote, Isalaela tawakalubi ba꞉gala Yuha꞉ tawakalubi ba꞉gala ibino koko gawadubu ibi hiliyonomatamo naeno komo konehawakalimima꞉ne.  
\v 16 Ba꞉bema꞉ na ha꞉kiya ebe kiya꞉tumima꞉nemo, naeno mahilo mabuma꞉ ebete kebako koko temeteme duwatenakomene.”   
\p
\v 17 Ba꞉bene A꞉nanayasiti tote ba꞉be genama guamo nodolote ebeno kokoto Solotamo ba nemowatilame na꞉goemiya꞉, “Naeno amoga Solo, ama꞉le gabodo ba pita ama꞉tamo duluhukui ba꞉be Kodawa Ya꞉suti na bepoename, amia꞉no baidi pehiduilamelemete, ba꞉bene Godokono Gobogobote amia꞉no tepo ipuwa kotabuimima꞉ne.”  
\v 18 Ba꞉ba tetenomolo ebeno baidi da꞉mula꞉lemiya꞉ ba꞉bi baidino gibuti hakamo ba gudimi ebeno baiditi ba꞉bo hidohidohomiya꞉, ba꞉bene ebete da꞉mahiguya꞉ A꞉nanayasiti ebe beyamo adutiti,  
\v 19 ba꞉ba tetelo ebete baa꞉ da꞉kanuya꞉ helo gala ba꞉bo kalawiya꞉.  
\s1 Solote Ya꞉sukunu Hido Tabo Dama꞉sakase Ko Habalo Dolamagiya꞉  
\p Ba꞉bene komo hegelalo Solote Dama꞉sakase ko habalo Ya꞉suku ta꞉matapa꞉go ba emede,  
\v 20 ebete Yu tawakalubino hiya꞉hiya꞉ baidi ibubulamehole genamalo Ya꞉suti Godokono Guduma꞉ deda꞉na ba꞉be komo hawakalimi ba꞉bo netupuimiya꞉.  
\v 21 Ba꞉bene puya꞉te ebeno tabo duliya꞉ ibi hiliyonomate hanohanoholo na꞉ga꞉luya꞉, “Ba꞉moe ba꞉ Yelusalemalo Ya꞉sukunu mahilo da꞉ka꞉mina ba꞉bi tawakalubi da꞉kubahilamenakui, ba꞉moe ba꞉be lumagila! Ebete ba꞉mamo ba꞉bema꞉ pi, iyo, ebe ubila Ya꞉suku hibima꞉ midipi heloamo puwatete Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino hununomo watowatopa꞉tamo komagatalema꞉!”   
\p
\v 22 Ba꞉ba tetelo Solote Godokono tabo olamagi ipuwalo helonomoma꞉ eda꞉te, Ya꞉suti Godokono Oemedawa Kelisoma꞉ deda꞉na ebete ba꞉be komo hawakaliminomo hawakalimiya꞉, ba꞉bema꞉ hibila, Dama꞉sakase ko habalo demedehonama꞉ ba꞉bi Yu tawakaluba꞉te ukui bilibilima꞉ ba eda꞉ha, iba꞉te olowabeletihui komago ebeno tabo duhimima꞉ kamodobuya꞉ha꞉.   
\s1 Yu Tawakaluba꞉te Soloko Anakapumima꞉ Nopo Da꞉tamotiya꞉  
\p
\v 23 Ba꞉bene komo hegela da꞉petolamiya꞉ Yu tawakaluba꞉te kapiyuimiti Soloko anakapumima꞉ nopo ba꞉bo tamotiya꞉.  
\v 24 Ba꞉ba tetene tupuimiti iba꞉te hegela ba꞉gala du hiliyonomolo Dama꞉sakase ko haba kaloeno hiya꞉hiya꞉ gigiholo lawamepi ba꞉bo miya꞉tiya꞉ Solote ba꞉bamo nuluhukulu ba꞉bo kanakapumima꞉. Huiyatiya iba꞉te ganalo dolamagimitiya꞉ eta lumagiti Soloko ya꞉lo a꞉piya꞉tumiya꞉,  
\v 25 ba꞉bene eta dulu Soloko ta꞉matapa꞉te ebe lawenate ele kuiha ipuwamo adipinate kala hunudu hopamo nadutinate, ebete ba꞉be habane ba꞉ dito alahula꞉niya꞉.   
\s1 Solote Yelusalema Ko Habamo Gala Da꞉kawiluya꞉  
\p
\v 26 Solote Yelusalemamo gala da꞉kapiya꞉ komo Ya꞉suku hibima꞉ midipa꞉go kapiyama꞉ eda꞉ma꞉ pewageliya꞉, huiyatiya ibi hiliyonomate ebe ba toleme hiya꞉hiya꞉ alahutihuya꞉ mabu iba꞉te ebe Ya꞉sukunu hibi ta꞉matadawama꞉ kaga꞉luya꞉ha꞉.  
\v 27 Ba꞉be mabuma꞉ Banabasiti ebe lawete oelamepi dubatamo ba magata ba꞉moi komokomo ibi ba꞉bo nikiyalamiya꞉, Solote gabo tetelo Kodawa Ya꞉suku dumi, ba꞉gala Kodawate ebetamo tabo dolamagi, ba꞉gala ebete Dama꞉sakase habalo Ya꞉sukunu mahilamo tabo heloamo dolamaginati.  
\v 28 Ba꞉bema꞉ ba꞉ba tetene tupuimiti Solote hibima꞉ midipa꞉go ba emede Yelusalema haba konomolo Kodawa Ya꞉sukunu mahilamo tabo heloamo olamagi ba꞉bo netupuimiya꞉.  
\v 29 Ba꞉bene komo tetelo ebete Guliki tabamo da꞉ga꞉lanakui ba꞉bi Yu tawakaluba꞉go Ya꞉sukunu komoma꞉ olowabeletihuinakuya꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te gabo bohowaditiya꞉ ebe anakapumima꞉.  
\v 30 Ba꞉ba tetelo hibima꞉ midipi ekaka꞉te ba꞉be komo diya꞉tawahuya꞉, iba꞉te Soloko Sisaliya ko habamo magatate ba꞉bene Tasase habamo dito noemiya꞉.   
\p
\v 31 Ba꞉bema꞉ Yudiya ba꞉gala Ga꞉lili ba꞉gala Samaliya hopo kokonomolo demedehonama꞉, ba꞉bi sose tawakaluba꞉te gelebadi komago ba pola꞉na iba꞉te hibima꞉ midi ipuwalo helonomoma꞉ eda꞉halo ba꞉bo apepehuya꞉. Ba꞉ hibila, hibima꞉ midipa꞉te Kodawa Ya꞉sutamo papamila꞉halelo ebeno Gobogoboeno owalubi komodo ibino kuitititi konomoma꞉ ba꞉bo ediya꞉.   
\s1 Pitate Ape Kodakoda Temetema꞉goeno Dubu Da꞉hiduimiya꞉  
\p
\v 32 Ba꞉bene Pitate Yudiya ba꞉gala Samaliya hopodo ba peto, ebete eta hegelalo Lida habamo ba꞉bo nuluhukuya꞉ Godokono tuputupu tawakalubino emede komo konumima꞉.  
\v 33 Ebete ba꞉bolo eta dubu binumiya꞉, ebeno mahilo Iniyasitila, ebe a꞉iti gogo ipuwalo ape kodakoda temetemete ba umina ebeno wata bahilo dito watitanakui.  
\v 34 Pitate ebe na꞉goemiya꞉, “Iniyasi, Ya꞉su Kelisote ama꞉ a꞉hiduima꞉ta. Ama꞉ mahigate amia꞉no tilo na꞉mokopa꞉mida.” Ba꞉ba tetenomolo temetemete ba꞉be dubugodone da꞉wibuya꞉ ebete ba꞉bo mahiguya꞉,  
\v 35 ba꞉bema꞉ Lida ba꞉gala Salono habalo demedehonama꞉ ba꞉bi tawakalubi hiliyonomate ebeno hido komo umiti Kodawa Ya꞉sutamo ba꞉bo ohobiliya꞉.   
\s1 Pitate Dokasiko Hoe Ipuwane Dadipatiya꞉  
\p
\v 36 Ba꞉bene Yopa habalo Ya꞉suku ta꞉matadawa eta kamena nemedenami, ebeno mahilo Tabitatela, tawakaluba꞉te ba꞉be mahilo Guliki tabamo Dokasima꞉ ka꞉mina, ba꞉moe mahiloeno ipuwa nitana ‘diya-goela.’ Ba꞉moe kamenoeno komo ba꞉ma ka꞉nala, ebete hidohido komo ba ododili awaepa꞉tamo malemale kodawanomoma꞉ eda꞉nami.  
\v 37 Eta hegelalo ebe tawetawete da꞉lawiya꞉ ba꞉ dito hoiya꞉, ba꞉bene genamanapa꞉te ebeno ape ukulate hunu genamoeno haba ko ditanami ba꞉be habamo dito nadila꞉tiya꞉ komo tawakaluba꞉te ebe ba꞉bolo kopela꞉mema꞉.  
\v 38 Ba꞉moe Yopa habane Lida habamo to muhuluha꞉, ba꞉bema꞉ Pitate Lida habalo demedenami, komo Ya꞉suku ta꞉matapa꞉te ba꞉be komo uliti netewa dubu ba꞉bo noelamiya꞉, iba꞉te ebe ba netoemeho ebete tiyolo kopema꞉.   
\p
\v 39 Ba꞉bene Pitate mahigate iba꞉go ba꞉bo piya꞉. Ebete Dokasikono genamamo da꞉podoluya꞉, hoe kamenoeno ape konumima꞉ tawakaluba꞉te ebe ba꞉bo magatuya꞉ hunu genamalo haba ko ditanami ba꞉be habamo. Ba꞉bolo komo hamolehamola꞉te ebe tamelo putitatate ba ihimita ibino pupulino ilina ba꞉bo mutuimihuya꞉, Dokasiti ba emedena dopamo malemalelo dikalameholenakui ba꞉bi kaliko.  
\v 40 Ba꞉ba tetelo Pitate ibi hiliyonomo Dokasikono wata bahini poelamete, ebe ha꞉kiya pupamo emedete Godoko ba꞉bo toemehuya꞉, ba꞉bene ebete hoe kamenatamo ohobigate ebe na꞉goemiya꞉, “Tabita, ama꞉ na꞉mahiga!” Ba꞉ba tetenomolo ebete ebeno baidi a꞉la꞉minalete Pitako dumiya꞉ ebeno wata bahini mahigate dito emediya꞉,  
\v 41 ba꞉bene Pitate kokoto hogaminate ebete komahigama꞉ ba owalubi, ebete hamolehamole ba꞉gala komo hibima꞉ midipi ka꞉lamiti Dokasiko iba꞉tamo ba꞉bo ikalamiya꞉.  
\v 42 Ba꞉ hibila, ba꞉moe tabote Yopa haba konomamo da꞉tuya꞉ hiliyonomo tawakaluba꞉te Kodawa Ya꞉suku hibima꞉ ba꞉bo midiya꞉,  
\v 43 ba꞉bema꞉ Pitate komo hegela hiliyodopo ba꞉be habalo emediya꞉ Saimonokono genamalo, ba꞉be dubu ba꞉ kau-goegoeno tamamo ilina ododilidawala.   
\c 10  
\s1 Koniliyasiti Pitako Kopema꞉ Tabo Da꞉noemeniya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉ba tetelo eta dubuti Sisaliya ko habalo nemedenami, ebeno mahilo Koniliyasitila, ebe ba꞉ Lomanapi alaholohopino gawadubu etala, ba꞉gala ebeno alaholohopino kapiyuimi mahilo ba꞉ Italinapino Kapiyuimila.  
\v 2 Ebete ebeno ododili ipuwalo Godotamo na꞉papamiwatanami, ba꞉ma ka꞉na ebete ebeno genamanapa꞉go Godoko badikuminakuya꞉, ba꞉gala komo tetelo ebete Yunapi awaelo demedehonama꞉ ba꞉bi tawakalubi malemalelo owalubilinakui, ba꞉gala hiliyonomo hegelalo ebete Godotamo toetoe tabo bolamaginakui.  
\v 3 Ba꞉bene eta hegelalo hegelate nanekela꞉mo da꞉nihitigatepaniya꞉, ba꞉be tete ba꞉ 3 koloko tetela, ebeno baiditi hiya꞉ma꞉ ba eda꞉hamena Godokono nopodawa hidamo ba꞉bo uminiya꞉. Nopodawate ebetamo pa꞉pa꞉ganate na꞉peka꞉miniya꞉, “Koniliyasi!”   
\p
\v 4 Ba꞉ba tetelo Koniliyasiti nopodawa tola꞉go ba umihona ebetamo na꞉goeniya꞉, “Kodawa, badala꞉ka꞉?”  
\p Nopodawate ebetamo na꞉huiyaniya꞉, “Ama꞉le toetoe tabo Godotamo dolamaginaka ba꞉gala awaepa꞉tamo malemale komo dododilinaka, ba꞉be mabuma꞉ Godote ama꞉tamo na꞉kalakalana, ebe ubila eta hido komo ama꞉tamo ododi.  
\v 5 Ba꞉bema꞉ ama꞉le ka꞉lo komo dubu noelama꞉ Yopa habamo, iba꞉te eta dubu Saimono Pitako komagahema꞉.  
\v 6 Ba꞉moe Pitako ebe eta Saimono kau-goegoeno tamamo ilina ododilidawoeno genamalo bemedena, ebeno genamate kehaha꞉ kolomo dodolo la꞉ma꞉na, ba꞉bene ama꞉le pui da꞉noelamemena꞉, ba꞉bi dubate ba꞉bamo nikuliti Pitako ba꞉bo konumima꞉na꞉.”   
\p
\v 7 Ba꞉ba tetelo Koniliyasitamo dolamaginiya꞉ ba꞉be nopodawate ebegodone da꞉toniya꞉, ebete ebeno genama guino okopi netewa ba꞉gala alaholodawa dubu kapiya ba꞉bo ka꞉laminiya꞉, ba꞉be alaholodawa dubuti Godotamo na꞉papamiwatanami ba꞉gala ebe Koniliyasikono hido hopodawa etala.  
\v 8 Ba꞉bene Koniliyasitamo kebe komote kuluhukuniya꞉, ebete ba꞉be komo ibi kiyalamenate Yopa habamo ba꞉bo oelameniya꞉.   
\p
\v 9 Eta hegelalo iba꞉te Yopa haba tama꞉mo ikulima꞉ ba tolamenato, Pitate hegela tuli tetelo Godokoba꞉ tabo ga꞉lama꞉ genama hunamo ha꞉kiya dito nodoluya꞉.  
\v 10 Ba꞉ba tetelo ebeno tepo ipuwalo baa꞉ kape komo ba iya꞉tawuta baa꞉ nama꞉ ubi bihatitiya꞉, huiyatiya genamanapa꞉te baa꞉ ka꞉ma꞉ ba hiduimita ebeno baiditi hiya꞉ma꞉ ba꞉bo eda꞉hamiya꞉.  
\v 11 Ba꞉bene Godote Hunu Haba a꞉hiya꞉midutalo Pitate ba꞉bo umiya꞉, ebegodone eta ilinate pihitiguya꞉, konomo kaliko mubumubu netewa-netewa uwatelete hopamo ba꞉bo padipotiya꞉.  
\v 12 Ba꞉ hibila, ba꞉be kaliko ipuwalo da꞉ka꞉ka꞉halena ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ ilina hiliyonomate pola꞉nuya꞉, ba꞉ma ka꞉na natamo wapata꞉lame ilina, tepamo wapata꞉lame ilina, ba꞉gala hiliyonomo holahola, Pitate ba꞉bakobako ilina bulamiya꞉.  
\v 13 Ba꞉bene tabote ebetamo ba꞉ma ka꞉na pihitiguya꞉, “Pita, ama꞉ mahigate eta ilina anakapumiti na꞉na!” \fig Pitate genama hunulu Godokoba꞉ tabo da꞉ga꞉lutiya꞉|alt="Peter praying on housetop" src="CN01944B.tif" size="span" loc="1/2 of page" copy="1978 David C. Cook Publishing Co" ref="10.9" \fig*   
\p
\v 14 Huiyatiya Pitate na꞉goiya꞉, “Ao, Kodawa, na modoboha꞉! Ama꞉le a Yunapa꞉tamo dopamo da꞉miya꞉tea꞉miya꞉la, nale ba꞉bi talona kadikamidalenakuiha꞉. Nale ba꞉makomako kuba goegoe, kalu, ba꞉gala holahola a꞉kanahalemo!”   
\p
\v 15 Ba꞉bene gala ebetamo eta tabote kapiya꞉, “Ba꞉ma tetelo Godote kebe ilina hidohidoma꞉ da꞉goena, ama꞉le ba꞉bi ilina kubakubama꞉ akagaa꞉la꞉.”  
\v 16 Ba꞉bene Godote Pitatamo ba꞉be komo netewa-kapiya teta꞉mo ododiti, ba꞉be ilinagoeno kaliko Hunu Habamo gala dito kalawa꞉diguya꞉.   
\p
\v 17 Ba꞉ba tetelo Pitate ba꞉moe komoeno ipuwama꞉ ukui bilibilima꞉ ba edita, Koniliyasiti eta gapogapolo doelameniya꞉ ba꞉bi dubate Saimonokono genama niya꞉tawahate ba꞉be genamoeno kala imi gigiholo ba꞉bo nela꞉mota꞉hanuya꞉.  
\v 18 Ba꞉bene iba꞉te genamanapi nalateda꞉liya꞉, “Saimono Pitako ba꞉moe genamalo ba꞉ka꞉luta?”   
\p
\v 19 Ba꞉be atu tetenomolo Pitate kebe komo kumiya꞉, ebete ba꞉be komoeno ipuwa ba ohowadita Godokono Gobogobote ebe na꞉kiyamiya꞉, “Gigiho tamelo dubu netewa-kapiyate ama꞉ ba꞉pohowaditata.  
\v 20 Ama꞉ mahigate iba꞉tamo na꞉nihitiga. Ama꞉ ibino tabo dulimina꞉ iba꞉go toma꞉ aka-ukuibilibila꞉la꞉, mabu ibi nale poelamimo.”   
\p
\v 21 Ba꞉ba tetelo Pitate ba꞉bi dubatamo pihitigate na꞉pegoiya꞉, “Na ba꞉ la꞉le dohowadinitama, ba꞉be dubula. La꞉ badama꞉ ka꞉pelameoma?”   
\p
\v 22 Iba꞉te ebetamo na꞉huiyuya꞉, “Alaholohopino Gawadubu Koniliyasiti dutu gapogapolo a ama꞉tamo poea꞉meni. Ebe tuputupudawala, ebete hibi Godo badikumina ba꞉gala Yunapi hiliyonomate ebe hidodawanomoma꞉ ga꞉lanaka. Godokono eta talona nopodawate ebe a꞉kiyameni ama꞉le ebeno genamamo kopema꞉, ba꞉bene ebete amia꞉no tabo kulima꞉ne.”  
\v 23 Ba꞉bema꞉ Pitate ibino tabo uliti genama guamo magatalete ba꞉be dulu ibi hidamo owalubiliniya꞉.  
\s1 Pitate Koniliyasiko Konowalubima꞉ Da꞉tuya꞉  
\p Ba꞉bene eta hegelalo Pitate mahigate ba꞉bi dubago na꞉tuya꞉, ba꞉gala Yopa habane komo hibima꞉ midipi dubate iba꞉go a꞉katolamiya꞉.  
\v 24 Iba꞉te gabo tetelo nelahanate, eta hegelalo Sisaliya ko habamo ba꞉bo nikuliya꞉, huiyatiya iba꞉te Koniliyasitamo nikulihino ebete dopamo ebeno hawi tawakalubi ba꞉gala komo mabulubi ka꞉lamiti, iba꞉te ebeno genamamo pekapiyuimiti Pitako ba꞉bo pelatimitiya꞉.  
\v 25 Ba꞉bene Pitate ba꞉bamo puluhukuti genamamo a꞉pa꞉gama꞉ ba newagelita, Koniliyasiti eba꞉go palugate ebeno nato mabamo pepapamiwatalo ebe ba꞉bo padikumiya꞉.  
\v 26 Pitate huiyatiya ebe adipatelo na꞉goiya꞉, “Ama꞉ na akadikunama꞉la꞉! Ama꞉ na꞉mahiga, mabu na hopo lumagila, na ba꞉ ama꞉ huiyala.”   
\p
\v 27 Ba꞉bene Pitate eba꞉go tabo ga꞉lago genama guamo ba na꞉pa꞉la꞉, tawakalubi hiliyonomate ya꞉lo kapiyuimiti ba pola꞉na ba꞉bo nulamiya꞉.  
\v 28 Pitate iba꞉tamo na꞉goiya꞉, “La꞉ iya꞉tawahala a Yunapa꞉godolo talona bitana eta Yuha꞉ lumagino genamamo odolo, ba꞉gala ale Yuha꞉ lumaga꞉go a꞉kakapiyuima꞉ma꞉, huiyatiya Godote eta komo na iya꞉tunami, nale eta lumagitamo ubiha꞉ma꞉ eda꞉lo dalowa꞉goenoma꞉ a꞉kagaa꞉mo.  
\v 29 Ba꞉bema꞉ la꞉le natamo tabo da꞉poemenima, na ba꞉be tabo uliti ukui bilibila꞉go kapeha꞉, kalakalago pemo, huiyatiya nonolata, la꞉le natamo tabo badama꞉ ka꞉noemeonima?”   
\p
\v 30 Ba꞉bene Koniliyasiti ebetamo na꞉huiyuya꞉, “Netewa-kapiya hegela da꞉peniwibui eta ko komote natamo uluhukuni. Ba꞉ba tetelo hegelate nanekela꞉mo da꞉nihitigatepani nale naeno genamalo Godotamo toetoe tabo bolamaginimo, ba꞉bene dubuti a꞉la꞉mina kalikago puluhukunate naeno dopo hapulu la꞉nalo uminimo.  
\v 31 Ebete natamo na꞉goeni, ‘Koniliyasi! Godote amia꞉no toetoe tabo uli ba꞉gala amia꞉no malemale ododili komoma꞉ na꞉kalakalana.  
\v 32 Ba꞉bema꞉ ama꞉ tabo na꞉noemiya꞉ Yopa habamo Saimono Pitate kopema꞉, ebete eta Saimono kau-goegoe tamamo ilina ododilidawoeno genamalo bemedena, ebeno genamate kehaha꞉ kolomo dodolo la꞉ma꞉na.’  
\v 33 Ba꞉bema꞉ nale tabo tiyonomolo poemenimo ama꞉le kopema꞉, ka꞉lo ama꞉ a꞉pa꞉ta. Kalakala konomola, a hiliyonomate ba꞉malo Godokono holoholo hapulu ba꞉pola꞉nama꞉, Kodawa Godote ama꞉tamo dikamehui ba꞉be tabo ale hidamo kulihoma꞉nema꞉.”   
\s1 Pitate Koniliyasikono Genamalo Ya꞉sukunu Hido Tabo Dolamagiya꞉  
\p
\v 34 Ba꞉bene Pitate tabo olamagi ba tupuimi na꞉goiya꞉, “Hibila, na iya꞉tawamo Godote tawakalubino hunu tama kulamelelamenaha꞉,  
\v 35 ba꞉bema꞉ ba꞉moe hopo konomolo hiya꞉hiya꞉ tawakalubi ipuwalo kebe lumagiti Godotamo papamiwatalo tuputupu komo dododilinamene, ebete ba꞉be lumagitamo ba꞉kalakalanamene.   
\p
\v 36 “Godote dopamo a Isalaela tawakaluba꞉tamo da꞉poemi, la꞉ ba꞉be tabo iya꞉tawahala, iyo, ebete ba꞉be Hido Gelebadi Tabo atamo Ya꞉su Kelisoko ipuwado a꞉pehawakalimi, Ya꞉suku ba꞉ ba꞉moe hopo tawakalubi hiliyonomoeno Kodawala.  
\v 37-38 Ba꞉gala la꞉ ba꞉moe eta ko komo iya꞉tawahala, Yoneko tawakalubi beyamo wadulateledawate Godokono tabo da꞉polamagi, Nasaletenapi Ya꞉suti ebeno oko ba꞉ba tetelo tupuimi, iyo, ebeno komote Ga꞉lili hopolo dopamo hawakalate Yudiya hopo konomamo ba꞉bo nuluhukui. Ba꞉bema꞉ la꞉ iya꞉tawahala, Godote ebe lawete ebeno Talona Gobogoboeno helo ebe hunamo da꞉haminui, ba꞉be mabuma꞉ ebete hidohido komo ododila꞉go ba pata꞉, Saitanate hala꞉mo da꞉matuhulameholenami ebete ba꞉bi tawakalubi hiliyonomo bihiduilamenakui mabu Godote eba꞉go nemedenami.  
\v 39 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, Ya꞉suti a Yunapino hopolo ba꞉gala Yelusalema ko habalo dododilinakui, ba꞉bi komokomo ale aeno baida꞉mo dulamenakuima꞉, a ba꞉bema꞉ ga꞉lanama꞉. Ba꞉ hibila, tawakaluba꞉te ebe keha pihigamo pihomotete ikoko alukulimiti ba꞉bo anakapumiya꞉,  
\v 40 huiyatiya netewa-kapiya hegelalo Godote ebe hoene ka꞉ka꞉mo adipatelo tawakaluba꞉tamo ba꞉bo hawakalimi.   
\p
\v 41 “Huiyatiya Ya꞉suti hoe ipuwane da꞉mahigui hiliyonomo tawakaluba꞉tamo kuluhukuha꞉, ao, Godote ebeno ubilo pui Ya꞉sukunu komo hawakalimima꞉ ya꞉lo da꞉ka꞉lamiholiya꞉, ebete a kapiyakapiyatamo uluhukui. Ba꞉bema꞉ hibila, komo tetelo ebete ago baa꞉ a꞉nanakui,  
\v 42 ba꞉bene eta tetelo ebete a a꞉kiyaa꞉mi ale tawakaluba꞉tamo Godokono Hido Tabo kolamagiminakoma꞉. Ale ba꞉moe komo ba꞉bema꞉ hawakaliminama꞉, puya꞉te demedehona ba꞉gala puya꞉te dopamo da꞉ha꞉lahuya꞉, Ya꞉suti ba꞉bi hiliyonomo tawakalubino komo kanagilamelelamema꞉ne, mabu ya꞉lo tetenomolo Godote ebetamo ba꞉be oko bikamiya꞉.  
\v 43 Iyo, ba꞉ hibila, Godokono ukui hawakalimipi dopamo demedenama꞉ ibi hiliyonomate Ya꞉sukunu komo ba꞉ma ka꞉na hawakaliminakuya꞉, puya꞉te ebe hibima꞉ da꞉midimina꞉ Godote ibino kuba Ya꞉sukunu mahiloeno heloamo egebolelamete kadodoholelamema꞉ne.”   
\s1 Godokono Gobogobote Yuha꞉pi Tawakaluba꞉tamo Da꞉piya꞉  
\p
\v 44 Pitate ba꞉moe tabo ba olamagita, Godokono Gobogobote tabo ulihopi hiliyonomo hunamo ba꞉bo pihitiguya꞉.  
\v 45 Ba꞉bene komo Yunapi hibima꞉ midipa꞉te Yopa habane Pitakoba꞉ da꞉pelamiya꞉, iba꞉te ba꞉be komo umiti koamo hanohanohutiya꞉, mabu Godote ebeno Gobogobo Yuha꞉pi hunamo malemalelo dito haminuya꞉, dopamo ebete Yunapa꞉tamo keba ka꞉na kikalamiya꞉ ba꞉ba ka꞉na.  
\v 46 Iyo, Yuha꞉pa꞉te Godokono Gobogoboeno heloamo Hunu Haboeno nopopino hiya꞉hiya꞉ tabamo ebe ba awagaminuta, Yunapa꞉te ba꞉bo ulihutiya꞉, ba꞉bema꞉ Pitate ebeno mabuluba꞉tamo na꞉goiya꞉,  
\v 47 “Numa꞉la꞉, ba꞉moi tawakaluba꞉te Godokono Gobogobo a꞉lawa꞉, ale dopamo da꞉lawima꞉ ba꞉ba ka꞉na. Ba꞉bema꞉ ale ibi beyamo wadulatele modobola, ba꞉moe hido komo ododima꞉ eta lumagiti a a꞉kaduhia꞉ma꞉mene.”   
\p
\v 48 Ba꞉bene Pitate komo ibi na꞉kiyalamiya꞉ iba꞉te Ya꞉su Kelisokono mahilamo Yuha꞉pi beyamo kowadulatelema꞉. Iba꞉te ba꞉be komo ododi da꞉wibuya꞉, Koniliyasia꞉te Pitako ba꞉bo toemehuya꞉ komo hegela iba꞉go kemeda꞉tepama꞉.   
\c 11  
\s1 Pitate Yelusalema Sose Watowatopa꞉tamo Ebeno Ododi Komo Da꞉pehawakalimiya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉ba tetelo Yudiya hopo konomolo demedenama꞉ ba꞉bi oelamepi dubu ba꞉gala komo hibima꞉ midipi ekaki, iba꞉te ba꞉moe komo uliya꞉ Yuha꞉pa꞉te Godokono tabo da꞉lawiya꞉.  
\v 2 Ba꞉bema꞉ Pitate Yelusalema ko habamo da꞉piya꞉ komo iba꞉te ebe koamo kiyahamiya꞉, mabu iba꞉te na꞉ga꞉lanakuya꞉ Yuha꞉pi dubate Yunapino tama itamida kukala uwateheno iba꞉te hibima꞉ midipa꞉go akakapiyuima꞉la꞉.  
\v 3 Ba꞉bema꞉ iba꞉te Pitatamo na꞉ga꞉luya꞉, “Ama꞉ bada mabuma꞉ tama itamida kukala uwateha꞉pino genamamo dito nodolote iba꞉go baa꞉ badama꞉ ka꞉nenui? Ama꞉ aeno ko kukala benadikamidalia꞉ta!”   
\p
\v 4 Ba꞉bema꞉ Pitatamo kebe komate kikulihuya꞉, ebete ba꞉bi komoeno tupuilame mabuni tupuimiti hidamo ba꞉ma ka꞉na hawakalilamiya꞉,  
\v 5 “Na Yopa habalo ba nemedenate eta hegelalo Godokoba꞉ tabo da꞉ga꞉lutima꞉ naeno baiditi hiya꞉ma꞉ ba꞉bo eda꞉hanami. Ba꞉ba tetelo Godokono Hunu Habane eta ilinate pihitigutalo umimo, ebete konomo kaliko mubumubu netewa-netewa uwatelete natamo ba꞉bo padipoti.  
\v 6 Ba꞉ba tetelo nale tatalinomolo utiti kaliko ipuwalo da꞉pola꞉nui ba꞉bi ilina hidamo ulamimo, natamo wapata꞉lame dabihole ilina, ba꞉gala komo hiya꞉hiya꞉ dabiholeha꞉ goegoe, ba꞉gala tepamo wapata꞉lame ilina, ba꞉gala holahola hiliyonomo.  
\v 7 Ba꞉bene tabote natamo ba꞉ma ka꞉na pi, ‘Pita, ama꞉ mahigate, eta ilina anakapumiti na꞉na!’   
\p
\v 8 “Huiyatiya nale na꞉goimo, ‘Ao, Kodawa, na modoboha꞉. Ama꞉le dopamo a Yunapa꞉te nahama꞉ talona da꞉miya꞉tea꞉miya꞉la, nale ba꞉makomako kuba ilina a꞉kanahalemo!’   
\p
\v 9 “Ba꞉bene tabote gala Hunu Habane na꞉kapi natamo, ‘Ba꞉ma tetelo Godote kebe ilina hidohidoma꞉ da꞉goena, ama꞉le ba꞉bi ilina kubakubama꞉ akagaa꞉la꞉.’  
\v 10 Ba꞉bene Godote natamo netewa-kapiya teta꞉mo ba꞉be komo ododiti, ba꞉be ilinagoeno kaliko Hunu Habamo gala dito kalawa꞉digui.   
\p
\v 11 “Ba꞉bene ba꞉ba tetenomolo Sisaliya habane natamo da꞉poelami, ba꞉bi dubu netewa-kapiyate ale demedenatima꞉ ba꞉be genamamo ba꞉bo pikuliya꞉.  
\v 12 Ba꞉ba tetelo Godokono Gobogobote na niya꞉tunami, nale iba꞉go ukui bilibilihino kotoma꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉moi hibima꞉ midipi sikisi ekaki Yopa habane nago Sisaliya habamo tolamete Koniliyasikono genamamo ba꞉bo nalehawaminuima꞉.  
\v 13 Ba꞉bene Godokono nopodawate eta gapogapolo Koniliyasitamo duluhukuni, ebete ba꞉be komo a ba꞉bo kiyaa꞉mi. Ba꞉be nopodawate ebeno genamalo da꞉la꞉nui ebetamo na꞉goeni, ‘Ama꞉ Yopa habamo tabo na꞉noema꞉ Saimono Pitate kopema꞉.  
\v 14 Ebete pete Godokono tabo da꞉polamagimini, ba꞉be gabodo ama꞉ ba꞉gala amia꞉no genamanapi la꞉ hiliyonomate ka꞉ka꞉ mula꞉ komo Godogodone kolawema꞉nemata.’   
\p
\v 15 “Ba꞉bene nale Koniliyasikono tabo uliti tabo olamagi ba tupuimi, Godokono Gobogobote ibi hunamo ba꞉bo hitigui, dopo tetelo atamo da꞉hitigui ba꞉ba ka꞉na.  
\v 16 Ba꞉ba tetelo Kodawa Ya꞉suti dopamo dolamagi, nale ebeno tabo gala na꞉kemalagidoluimo. Ebeno tabo ba꞉ma ka꞉nala, ‘Yonete la꞉ beyanomamo da꞉wadulateli, huiyatiya Godote la꞉ ebeno Gobogobamo kowadulatelema꞉na꞉ta.’  
\v 17 Hibila, Godote ebeno Gobogobo Yuha꞉pa꞉tamo ba꞉ma ka꞉na ikalami, dopamo ebete atamo dikaa꞉mi ba꞉ba ka꞉na, ale Kodawa Ya꞉su Kelisoko hibima꞉ da꞉midima꞉ ba꞉ba tetelo. Ba꞉bema꞉ na potela꞉ka꞉, nale Godoko duhimima꞉ dewagelenamo? Nale Godokono helo iba꞉godolo dumimo Yuha꞉pi beyamo ba꞉bema꞉ wadulatelimo.”   
\p
\v 18 Ba꞉ba tetelo sose watowatopa꞉te Pitakono tabo uliti ebeno ododi komoma꞉ eta duhimi tabo kaga꞉luya꞉ha꞉, huiyatiya iba꞉te Godoko ba milimiho na꞉ga꞉luya꞉, “Ba꞉ hibila, Godote atumu Yuha꞉pa꞉tamo hido tete ikalami, iba꞉te kuba ukui ipuwane ohobila꞉te Godokono hibi ka꞉ka꞉ kolawema꞉.”   
\s1 Ya꞉sukunu Hido Tabote A꞉ntiyoka Ko Habamo Da꞉piya꞉  
\p
\v 19 Ba꞉moe ba꞉ eta komola. Yu watowatopa꞉te Stibiniko danakapumiya꞉ ba꞉ba tetelo ibino maubate helonomoma꞉ ediya꞉ Ya꞉suku hibima꞉ midipa꞉tamo, ba꞉bema꞉ iba꞉te Yelusalemane hiya꞉hiya꞉ alahutihuya꞉, komopa꞉te Ponisiya hopamo, komopa꞉te Saipalase hopamo, ba꞉gala komopa꞉te A꞉ntiyoka ko habamo, iba꞉te ba꞉ba ka꞉na alahutihuya꞉. Ba꞉bene iba꞉te ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ hopolo ba nemedehona, iba꞉te dopamo Yu tawakalubi kapiyatamo Ya꞉sukunu Hido Tabo olamagimi ba꞉bo netupuimiya꞉.  
\v 20 Huiyatiya Saipalase hoponapi ba꞉gala Sailiniya hoponapi, ibino komo hibima꞉ midipa꞉te A꞉ntiyoka ko habamo da꞉pelamiya꞉, iba꞉te Yuha꞉pa꞉tamo atumu Kodawa Ya꞉sukunu komoma꞉ Hido Tabo ba꞉bo polamagimiya꞉.  
\v 21 Ba꞉ba tetelo tawakalubi hiliyonomate ibino tabo hibima꞉ miditi Kodawa Ya꞉sutamo ba꞉bo ohobiliya꞉, mabu Kodawoeno helote iba꞉godolo nitanami.   
\p
\v 22 Ba꞉bene Yelusalema ko haboeno sose watowatopa꞉te ba꞉be komo uliti Banabasiko ba꞉bo poemiya꞉ A꞉ntiyoka ko habamo.  
\v 23 Ebete ba꞉bamo da꞉puluhukuya꞉ Godokono malemale komote ibi ipuwalo oko dowatinami ba꞉be komo pumiti koamo pekalakaluya꞉, ba꞉bema꞉ ebete ibi na꞉kiyalamiya꞉ iba꞉te ibino tepo ipuwa kodakoduilamete Kodawa Ya꞉suku ipuwalo hibinomolo kemedenama꞉.  
\v 24 Ba꞉ hibila, ba꞉moe Banabasiko ba꞉ hido dubunomola, Godokono Gobogobote ebe a꞉tabuimiya꞉ ba꞉gala ebeno hibima꞉ midi komote konomoma꞉ eda꞉nami, ba꞉bema꞉ Godote ebe ipuwado hido oko ba owati hiliyonomo tawakaluba꞉te Kodawa Ya꞉sutamo ba꞉bo ohobiliya꞉.   
\p
\v 25 Ba꞉bene Banabasiti Tasase ko habamo ba꞉ dito tuya꞉ Soloko konumima꞉.  
\v 26 Ebete ebe numiti A꞉ntiyoka ko habamo dito magahiya꞉, ba꞉bene ibi netewapa꞉te kapiya gogo ipuwalo sose tawakaluba꞉go da꞉kapiyuiminakui, iba꞉te komopi hiliyonomo ba꞉bo iya꞉tulamenakuya꞉. Ba꞉ba tetelo komo A꞉ntiyokanapa꞉te Ya꞉suku ta꞉ma꞉tapi ebeno mahilamo ka꞉lamilo Kelisoko huiya tawakalubima꞉ ka꞉lami ba꞉bo tupuimiya꞉.   
\p
\v 27 Ba꞉bene komo Godokono ukui hawakalimipi dubate Yelusalema ko habane A꞉ntiyokamo dito tolamiya꞉.  
\v 28 Ibi ipuwalo eta dubu A꞉gabasiti mahigate Godokono Gobogoboeno heloamo tabo ba꞉ma ka꞉na olamagiya꞉, “Ba꞉moe hopo konomolo tete ga꞉ga꞉dopolo naha ilinate kowibohoma꞉na꞉!” Ba꞉bema꞉ ba꞉be komote galane hibinomolo uluhukuya꞉, Lomanapino Konomo Gawadubu Kolodiyasiko tetelo.  
\v 29 Ba꞉bene Ya꞉suku ta꞉matapa꞉te ba꞉be komo uliti tabo ba꞉ma ka꞉na ihatiya꞉, ibi hiliyonomagodolo kebako maniti modobolo ka꞉pola꞉nuya꞉, ba꞉bi mani miya꞉tete iba꞉te Yudiya hopolo demedehonama꞉ ba꞉bi hibima꞉ midipi ekaki malemalelo konowalubilima꞉.  
\v 30 Ba꞉bema꞉ iba꞉te ba꞉ ba꞉ba ka꞉na ododiya꞉, ba꞉bi mani iba꞉te Banabasiko ba꞉gala Soloko ibino kokotamo miya꞉tete ba꞉bo oelamiya꞉ Yelusalema sose watowatopa꞉tamo.   
\c 12  
\s1 Ko Gawadubu Heloditi Sose Tawakaluba꞉tamo Koko Temeteme Dikalamiya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉be atu tetelo Yelusalema ko habalo Ko Gawadubu Heloditi koko temeteme sose tawakaluba꞉tamo ikalame ba꞉bo tupuimiya꞉,  
\v 2 ba꞉ma ka꞉na ebete alaholohopi noelamete, iba꞉te Yonekono naniwi Ya꞉imesiko nelawete du genamalo ebe alaholo gila꞉mo ba꞉bo anakapumiya꞉.  
\v 3 Ba꞉bema꞉ komo hibima꞉ midiha꞉ Yu tawakaluba꞉te ebeno ododi komoma꞉ da꞉kalakalahutiya꞉, Heloditi ba꞉be komo iya꞉tawate Pitako atumu anakapumima꞉ ubi na꞉kihatitiya꞉, ba꞉bene Yu tawakaluba꞉te ibino Hunamo Mahigaha꞉ Palawa Baa꞉ Poko\f * \fr 12.3 \ft Buka ka꞉lamiholedawa, ama꞉ ba꞉moe Pokoeno ipuwa iya꞉tawama꞉ ubi dihatemena꞉, wadiyala ama꞉ Ma꞉t 26.17 komoeno owalubi tabo numiya꞉.\f* ba ododita ebete Pitako ba꞉bo lawiya꞉.  
\v 4 Ba꞉bene Pitako du genamamo ba noeme Heloditi ebeno komo alaholohopi dito nimiya꞉tiya꞉ iba꞉te ebe hidamo konuminatema꞉. Ba꞉bi alaholohopa꞉te Pitako ba uminate ibino netewa-netewa kapiyuilamelo pola꞉nuya꞉, eta kapiyuimilo powa, eta kapiyuimilo powa, iba꞉te ba꞉ba ka꞉na pola꞉nuya꞉, mabu Heloditi ubi nihatitiya꞉, Adaguila꞉ Poko\f * \fr 12.4 \ft Buka ka꞉lamiholedawa, ama꞉ ba꞉moe Yunapino eta Pokoeno ipuwa iya꞉tawama꞉ ubi dihatemena꞉, wadiyala ama꞉ Ma꞉t 26.2 komoeno owalubi tabo numiya꞉.\f* da꞉wibomene ebete Pitako uluhukutiti tawakalubino holoholo hapulu ebeno komo anagiya꞉midamete ebe ba꞉bo kanakapumima꞉.  
\v 5 Ba꞉bema꞉ Pitate ba꞉be tete ba latimi du genamalo ba꞉bo emediya꞉, huiyatiya sose tawakaluba꞉te ebe mabuma꞉ Godotamo konomamo toetoehonama꞉.   
\s1 Eta Dulu Godote Pitako Du Genamane Duluhukutiniya꞉  
\p
\v 6 Heloditi Pitako tawakalubino holoholo hapulu anakapumima꞉ da꞉goiya꞉, ba꞉be hegela peheno eta dulu Pitate netewa alaholohopi dubuino tetelo wataniya꞉, auli hale ma꞉holamelemela, ba꞉gala ba꞉be dulu komo netewa alaholohopi dubate du genama gigiholo na꞉la꞉mota꞉nuya꞉.  
\v 7 Ba꞉bene ba꞉ba tetelo Kodawa Godokono nopodawate uluhukadiganate ba la꞉na alote du genama gu ba꞉bo a꞉la꞉minaniya꞉. Ebete Pitako ala ipini ologilo ba modoetena na꞉goemeniya꞉, “Pita, tiyo na꞉mahiga!” ba꞉bene ebete ba꞉be tabo ba goena Pitakono kokotoeno auli halete ha꞉kiya ba꞉bo pahamila꞉haleminiya꞉.  
\v 8 Ba꞉bene Godokono nopodawate ebetamo na꞉goeniya꞉, “Amia꞉no apeno ilina pupuliti nato ilina na꞉kapupuliya꞉.” Pitate ba꞉be komo ododinate nopodawate ebe gala na꞉kagoemeniya꞉, “Ama꞉ amia꞉no atuino kaliko puliti na na꞉ta꞉mahena꞉.”   
\p
\v 9 Ba꞉bene Pitate ebe ba ta꞉matana Godokono nopodawate ebetamo dododiniya꞉ ba꞉be komo ebete hiyolo numinamo goeniya꞉.  
\v 10 Iba꞉te ba꞉ba ka꞉na ba tona eta lawamedawa negogolonate, eta kanegogolonate, ba꞉ba ka꞉na iba꞉te du genamoeno auli gigihamo ba꞉bo nuluhukuniya꞉. Ba꞉ba tetelo koko gigihate ha꞉kiya a꞉hilamenate iba꞉te haba teta꞉mo ba꞉ dito nuluhukuniya꞉, ba꞉bene iba꞉te haba ipuwoeno eta gabodo nanekela꞉mo tonate Godokono nopodawate Pitagodone ba꞉ dito nalatidiniya꞉.   
\p
\v 11 Ba꞉ba tetelo Pitate hido ukui lawenate na꞉goeniya꞉, “Hibila, na ka꞉lo iya꞉tawamo Kodawa Godote ebeno nopodawa a꞉poeme, iyo, ebete na Helodikono helo ipuwane a꞉puluhukunatene, ba꞉gala komo hibima꞉ midiha꞉ Yunapino kuba ubi komo ipuwane ebete naeno ka꞉ka꞉ a꞉mula꞉name.”   
\p
\v 12 Ba꞉bema꞉ ebete ba꞉moe komo diya꞉tawaniya꞉ ebete Yone Makakono menoko Ma꞉likono genamamo dito nuluhukuniya꞉, mabu hibima꞉ midipi hiliyonomate ba꞉bamo ya꞉lo a꞉kapiyuiminiya꞉ iba꞉te Godotamo toetoe tabo Pitako mabuma꞉ kolamagiminama꞉.  
\v 13 Ba꞉bene Pitate gigiho ba nanakamina, eta oko bohele ebeno mahilo Laudate gigiho a꞉hiya꞉midama꞉ ba pena,  
\v 14 ebete Pitakono tabo madodo pulinate gigiho a꞉hiya꞉midaheno kalakalago puliganate, Pitate gigiho tamelo da꞉pela꞉nuya꞉ ba꞉be komo ebete tawakalubi ba꞉bo nikiyalameniya꞉.   
\p
\v 15 Iba꞉te ebetamo na꞉huiyaniya꞉, “Ao, ama꞉ na꞉daedaenata!” Huiyatiya ebete ebeno tabo hibinomoma꞉ gala da꞉kagoeniya꞉, iba꞉te ukui hiya꞉ma꞉ midilinate na꞉ga꞉laniya꞉, “Diyala, Pitate ya꞉lo hoete Godokono nopodawate ebeno holoholamo kuda꞉ a꞉pe.”   
\p
\v 16 Iba꞉te ba꞉be tabo ba ga꞉lana huiyatiya Pitate gigiho anakami kekelameniya꞉ha꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te pelamenate gigiho da꞉pa꞉hiya꞉midaniya꞉ Pitako uminate koamo hanohanohoniya꞉.  
\v 17 Ba꞉ba tetelo Pitate ebeno kokotamo tawakalubino kalakala diyamo ba duhilamena, Kodawa Godote ebe du genamane keba ka꞉na kuluhukutiniya꞉ ba꞉be komo ebete ibi ba꞉bo goelameniya꞉. Ba꞉bene ebete iba꞉tamo na꞉goeniya꞉, “Ba꞉moe komo Ya꞉imesiko ba꞉gala aeno komo hibima꞉ midipi ekaki na꞉nikiyalama꞉la꞉.” Ba꞉ba tetelo Pitate ibi miya꞉palenate diya gabodo eta genamamo dito toniya꞉ gabomana꞉te ebe gala lawekapoma꞉.   
\p
\v 18 Eta duiduiyalo hegelate da꞉powalohuya꞉ ba꞉ba tetelo du genama lawamepi dubate Pitako du genamane keba ka꞉na kuluhukuniya꞉, iba꞉te ba꞉be mabuma꞉ konomamo ba hanohanohuta ukui bilibilinomoma꞉ eda꞉hutiya꞉.  
\v 19 Ba꞉bene Ko Gawadubu Heloditi ba꞉be komo duliya꞉ tabo ba꞉bo ihatiya꞉ Pitako kohowadima꞉, huiyatiya iba꞉te ebe nipo ohowadiya꞉. Ba꞉ba tetelo Heloditi ibi Pitakono komoma꞉ konomamo dalateda꞉liya꞉, huiyatiya iba꞉te hibi komo hawakalimima꞉ kamodobutiya꞉ha꞉, ba꞉bema꞉ ebete ebeno komo alaholohopi bikiyalamiya꞉ iba꞉te ba꞉bi du genama lawamepi dito kanakapulamema꞉.  
\s1 Godote Ko Gawadubu Heloditamo Kuba Huiya Dikamiya꞉  
\p Ba꞉be komo da꞉wibuya꞉ gala hapuni Ko Gawadubu Heloditi Yudiya hopone Sisaliya ko habamo dito tuya꞉ tete ga꞉ga꞉dopolo ba꞉bolo konemedenama꞉.  
\v 20 Ba꞉bene eta tetelo ebete Taya ba꞉gala Saidono koko haba netewatamo konomamo da꞉maubuya꞉, ba꞉be mabuma꞉ ba꞉bi tawakaluba꞉te ukui bilibilinomoma꞉ eda꞉huya꞉ mabu ibi hiliyonomate Helodikono hopolo baa꞉ uwatenakuya꞉. Ba꞉ba tetelo iba꞉te Sisaliya ko habamo pelamete Ko Gawadubuino genama umidawa Balastasiko dopamo na꞉pega꞉lamiya꞉ ebete ibi mabuma꞉ Helodiko kogelebadimima꞉.   
\p
\v 21 Ba꞉bema꞉ Heloditi iba꞉go tabo kolamagimima꞉ kebe tete kihatiya꞉, ba꞉be tete da꞉piya꞉ ebete ebeno ko gawadubuino ilina pupuliti tabo anagiya꞉mida bahilo ba luta iba꞉tamo tabo ba꞉bo olamagiya꞉.  
\v 22 Ba꞉bema꞉ iba꞉te Helodikono tabo duliya꞉, ebe ba milimiho ibulunomamo ga꞉lalo na꞉huiyuya꞉, “Atamo dolamagita ebe hopo lumagiha꞉, ebe ba꞉ aeno Godola!”  
\v 23 Ba꞉bene Heloditi ba꞉be tabo kalakalago lawete huiyatiya hibi Godo kadipatiya꞉ha꞉. Ba꞉be mabuma꞉ Kodawa Godokono nopodawate ba꞉ba tetenomolo ebe anagalimiti, ba꞉bene ukate ebeno apa꞉mo ogomote ebeno tepo ipuwoeno ilina naleme ba tupuimi ba꞉ dito hoiya꞉.   
\p
\v 24 Ba꞉ba tetelo Godokono tabote ba꞉be hopo konomamo ba peto konomoma꞉ ba꞉bo ediya꞉.  
\v 25 Ba꞉gala ba꞉be atu tetelo Banabasiko ba꞉gala Soloko iba꞉te Yelusalemalo oko owatima꞉ da꞉tuya꞉, ba꞉be oko nupula꞉te iba꞉te A꞉ntiyoka ko habamo gala ba kawila Yone Makako ba꞉bo magahiya꞉.   
\c 13  
\s1 A꞉ntiyoka Sose Watowatopa꞉te Banabasiko Soloko Uli Okamo Doelamiya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉ba tetelo A꞉ntiyoka ko haboeno sose ipuwalo komo Godokono ukui hawakalimipi dubu ba꞉gala komo iya꞉tulamepi dubu hiliyodopo iba꞉te ba꞉bolo nemedenama꞉. Ba꞉bi dubuino mahilo ba꞉ Banabasiko, ba꞉gala Simiyonoko ebeno eta mahilo Kilikilidawala, ba꞉gala Lusiyasiko ebe Sailiniya habanapila, ba꞉gala Manayaneko, ebe gudu deha꞉poto tetelo Ko Gawadubu Helodikono menokote dabinami, ba꞉gala Soloko.  
\v 2 Ba꞉bene eta hegelalo iba꞉te Kodawa Godoko ba adikumita ebete ibino tolame gabo hidamo kiya꞉tulamema꞉ baa꞉ nahaheno pola꞉nuya꞉. Ba꞉ba tetelo Godokono Gobogobote ibi na꞉goelamiya꞉, “La꞉ Banabasiko Soloko ibi netewapi naeno komoma꞉ tama꞉mo na꞉miya꞉ta꞉la꞉. Ibi nale a꞉ka꞉lamiya꞉mo iba꞉te naeno eta oko kowatinama꞉.”   
\p
\v 3 Ba꞉bene iba꞉te baa꞉ nahaheno ba pola꞉na, ibi netewapi mabuma꞉ Godotamo toetoe tabo ga꞉late, kokoto iba꞉tamo emowatilameholete uli okamo ba꞉bo oelamiya꞉.   
\s1 Banabasiko Soloko Iba꞉te Saipalase Hopolo Ya꞉sukunu Hido Tabo Dolamagimiya꞉  
\p
\v 4 Ba꞉ba tetelo Godokono Gobogobote Banabasiko Soloko da꞉noelamiya꞉, iba꞉te Selusiya habamo nuluhukuti ba꞉bolo ko palai boge lawete kehaha꞉ kolomo hapuamo dito na꞉hiwuya꞉ Saipalase hopamo.  
\v 5 Ba꞉bene ba꞉be hopoeno Salamasi habamo nuluhukuti iba꞉te Yu tawakalubino hiya꞉hiya꞉ baidi ibubulamehole genamalo Godokono tabo olamagima꞉go ba꞉bo newapatiya꞉. Ba꞉ba tetelo Yone Makate oko ipuwalo ibi nowalubilinatuya꞉.   
\p
\v 6-8 Ba꞉bene iba꞉te Saipalase hopodo ba petonato ba꞉be hopoeno eta habamo ba꞉bo nuluhukuya꞉, ba꞉be haboeno mahilo ba꞉ Peposala. Ba꞉bolo iba꞉te eta giwali dubu binumiya꞉, ebeno mahilo ba꞉ Ba-Ya꞉sutila ba꞉gala ebeno eta mahilo Guliki tabamo ba꞉ Elimasitila. Ba꞉moe dubu ba꞉ Yunapila, huiyatiya ebete tawakalubi ba iya꞉tulamena ha꞉da tabo Godokono mahilamo ba꞉bo olamaginakui. Ba꞉ba tetelo Saipalase hopoeno Kapela Ko Gawadubu ebeno mahilo Segiyasi Polasitila, ebete hido mulu ukuidawama꞉ eda꞉nami, ba꞉bene ebete Banabasiko ba꞉gala Soloko ebetamo ka꞉lamiya꞉ iba꞉godone Godokono tabo kulima꞉. Huiyatiya ebeno mabulubi Ba-Ya꞉suku ubihinola, ba꞉bema꞉ ebete Soloko ba꞉gala Banabasiko ba duhilame Kapela Ko Gawadubu na꞉kiyamiya꞉ ibino tabo hibima꞉ akamida꞉la꞉.  
\v 9 Buka ka꞉lamiholedawa, wadiyala ama꞉ niya꞉tawa Solokono eta mahilo ba꞉ Polotela, ba꞉bema꞉ Godokono Gobogoboeno helote ebe ba tabuimi, ebete ba꞉be giwali dubu baidi kodakodalo umilo ba꞉ma ka꞉na kiyahamiya꞉,  
\v 10 “Ama꞉ ba꞉ Saitanakono gudulata, ba꞉gala ama꞉ Godokono tuputupu komo duhimidawama꞉ eda꞉nata! Iyo, ama꞉godolo hiya꞉hiya꞉ ha꞉da amihoho komo tabonomola! Keka꞉ mabu ama꞉le Kodawa Godokono tuputupu gabo da꞉keka꞉kekiminaka?  
\v 11 Ba꞉bema꞉ ka꞉lo Godokono kokotote ama꞉ danagalimimina꞉ amia꞉no baiditi duhuma꞉ keda꞉hama꞉ne, iyo, tete ga꞉ga꞉dopolo ama꞉ hegeloeno alo a꞉kuminakamena꞉ta.”  
\p Ba꞉ba tetenomolo du konomote ebeno ape da꞉pemuliya꞉ Elimasiti ebeno kokotamo ba ologia꞉tepale owalubidawa bohowadiya꞉ ebe gabo kiya꞉tumima꞉.  
\v 12 Ba꞉bema꞉ kebe komote duluhukuya꞉, Kapela Ko Gawadubu Segiyasi Polasiti ba꞉be komo umiti Godoko hibima꞉ ba꞉bo midiya꞉, ba꞉gala ebete Kodawa Godokono iya꞉tumi komoma꞉ konomamo hanohanutiya꞉. \fig Polote Ya꞉sukunu Tabo Olamaga꞉go Dopo Tetelo Da꞉tuya꞉, Ebeno To Gabo Keba Ka꞉na Ditanuya꞉ Oel 13.1–14.28|alt="Paul's first missionary journey" src="knvA_GPS_Paul1-BW.tif" size="span" loc="1/2 of page - Tabo place names need to be added; caption needs to be split into two parts, title bolded, text reference in italics" copy="GPS" ref="13.1" \fig*   
\s1 Polote Pisidiya Hopoeno A꞉ntiyoka Habalo Ya꞉sukunu Hido Tabo Dolamagiya꞉  
\p
\v 13 Ba꞉bene Polote ebeno mabuluba꞉go ba꞉be Peposa habalo ko palai boge lawete kehaha꞉ kolomo na꞉hiwalete Pa꞉mapiliya hopoeno Pega habamo dito tolamiya꞉. Ba꞉bolo Yone Makate ibi miya꞉palete Yelusalema ko habamo gala dito katuya꞉.  
\v 14 Huiyatiya Polua꞉te Pega habane tolamete Pisidiya hopoeno A꞉ntiyoka habamo dito nikuliya꞉, ba꞉bene iba꞉te Yu tawakalubino okoha꞉ talona hegelalo ibino baidi ibubulamehole genamamo nalehawaminate komo tawakaluba꞉go dito nahidiya꞉.  
\v 15 Ba꞉bene Mosesete Godokono Tutumu Tabo ebeno Bukamo da꞉miya꞉tiya꞉ ba꞉gala Godokono Ukui Hawakalimipa꞉te da꞉miya꞉tiya꞉, ba꞉bi netewa komokomo genama umipa꞉te tawakaluba꞉tamo ba꞉bo ka꞉lamiholiya꞉. Ba꞉ba tetelo iba꞉te Poloko ba꞉gala Banabasiko iba꞉tamo tabo ba꞉ma ka꞉na noemiya꞉, “Nana꞉la꞉, la꞉godolo a kodakoduia꞉me tabo ditanamene, wadiyala atamo na꞉ga꞉luya꞉la꞉.”   
\p
\v 16 Ba꞉bema꞉ Polote mahigate ebeno kokoto hunamo adipatelo na꞉goiya꞉, “Isalaela tawakaluba꞉la꞉, ba꞉gala la꞉ Yuha꞉pi puya꞉te hibi Godo dadikuminama, la꞉ naeno tabo nulia꞉la꞉.  
\v 17 A Isalaelanapino iniwala꞉te Isipiti hopolo kapela tawakalubima꞉ ba eda꞉hana, aeno Godote ibi uwatete kapiyuimi konomoma꞉ ba꞉bo midiliya꞉, ba꞉bene ebete ebeno ko heloamo Isipiti hopone ibi ba꞉bo uluhukulateliya꞉.  
\v 18 Ba꞉bene iba꞉te 40 gogolo dito hopolo ba wapata꞉lamena Godotamo temeteme nikamenama꞉, huiyatiya ba꞉be tete ga꞉ga꞉nomolo ebete ibi hidamo buiya꞉minalenami,  
\v 19 ba꞉gala ebete Ka꞉inane hopolo hiya꞉hiya꞉ sa꞉ba꞉ni kapiyuimipi alukuliti ibino hopo ebeno Isalaela tawakaluba꞉tamo dito ikalamiya꞉.  
\v 20 Ba꞉ hibila, Godote ba꞉bi Isalaela tawakalubino iniwali Isipiti hopone duluhukulateliya꞉ ba꞉ba tetene tupuimiti, iba꞉te Ka꞉inane hopo da꞉pelawiya꞉ ba꞉ba teta꞉mo puluhuku, ba꞉ 450 gogo a꞉petohuya꞉.  
\p “Ba꞉bene Godote ibi kowalubilima꞉ komo tabo anagilamepi iba꞉tamo ikalamiya꞉, ba꞉moe komote ba꞉ba tetene tupuimiti Godokono ukui hawakalimidawa Sa꞉miyoloko teta꞉mo puluhukuya꞉.  
\v 21 Ba꞉ba tetelo iba꞉te Sa꞉miyoloko na꞉ga꞉lamiya꞉ ibi ipuwalo ko gawadubu kadipatema꞉, ba꞉bema꞉ Godote Beniyaminakono gu ipuwalo Kisikono gudu Soloko iba꞉tamo ikalamiya꞉, ebete 40 gogolo ibino watodawama꞉ keda꞉nama꞉.  
\v 22 Huiyatiya Godote Soloko tama꞉mo ba ihate Da꞉ibidiko ba꞉bo adipatiya꞉ ebete ibino eta Ko Gawadubuma꞉ keda꞉ma꞉. Ba꞉ba tetelo Godote Da꞉ibidikono komoma꞉ tabo ba꞉ma ka꞉na olamagiya꞉, ‘Nale Yesikono gudu Da꞉ibidiko umimo, ebeno tepo ipuwa hidonomola, na huiyala, iyo, ebete naeno hiliyonomo ubi komamo a꞉papamiwatanako.’   
\p
\v 23 “Ba꞉bene Godote kebe tabo dopamo hibinomolo da꞉goiya꞉ ba꞉be taboeno komote a tetelo ba꞉ma ka꞉na uluhukuya꞉, ebete Da꞉ibidikono eta eyono gudu Ya꞉suku badipatiya꞉, ebete Isalaela tawakalubino Ka꞉ka꞉ Mula꞉lelamedawama꞉ keda꞉ma꞉.  
\v 24 Ba꞉bene Ya꞉suti ebeno oko tupuimihino, dopamo Yonete Isalaela tawakalubi hiliyonomatamo Godokono tabo ba꞉ma ka꞉na polamagiya꞉, iba꞉te ibino kubane ohobila꞉hate ba꞉bene ebete ibi beyamo kowadulatelema꞉.  
\v 25 Ba꞉gala Yonekono oko upula꞉ tete da꞉tataliya꞉, ebete ibi na꞉goelamiya꞉, ‘La꞉le na pokomo ka꞉ga꞉lonakoma? Na Kelisoteha꞉, ebete naeno gala hapuni ba꞉pena, iyo, na hidoenoha꞉ nale ebeno nato ukulalemema꞉.’   
\p
\v 26 “Ba꞉bema꞉ naeno ekaka꞉la꞉, la꞉ puya꞉te A꞉ibalahamakono eyoni gugudima꞉ deda꞉hanama ba꞉gala la꞉ Yuha꞉pi puya꞉te hibi Godo dadikuminama, Godote ba꞉moe ebeno ka꞉ka꞉ mula꞉ tabo a hiliyonomatamo a꞉poemiya꞉.  
\v 27 Huiyatiya Yelusalema habanapi ba꞉gala ibino watowatopi iba꞉te Godokono ukui hawakalimipa꞉te ebeno Bukamo dopamo da꞉miya꞉tiya꞉, ba꞉bi tabo komokomo iba꞉te hiliyonomo okoha꞉ talona hegelalo a꞉ka꞉lamiholenaka, huiyatiya numa꞉la꞉, iba꞉te ba꞉bi taboeno hibi ipuwa hidamo a꞉kalawa꞉la꞉. Ba꞉be mabuma꞉ iba꞉te Ya꞉suku ubiha꞉ma꞉ ba eda꞉ha ebe anakapumima꞉ tabo ba꞉bo ihatiya꞉, huiyatiya iba꞉te kiya꞉tawahuya꞉ha꞉ ba꞉be ododi komodo Godokono tabote hibima꞉ keda꞉ma꞉ne.  
\v 28 Ba꞉ba tetelo iba꞉te Ya꞉suku hoea꞉mo koemema꞉ ubi dihatiya꞉ ebeno kuba nipo ohowadimiya꞉, huiyatiya iba꞉te ekelalameheno Paeleteko gala na꞉kapega꞉lamiya꞉ ebete ebe kanakapumima꞉.  
\v 29 Ba꞉bene Godote Ya꞉sukunu komoma꞉ kebe komokomo ebeno Bukamo dopamo da꞉miya꞉tiya꞉, iba꞉te ba꞉bi hiliyonomo komo ebetamo ododiliya꞉, ba꞉bene ebete da꞉hoiya꞉ iba꞉te ebe keha pihigane adipotete nakola bobo ipuwamo dito ihatiya꞉.  
\v 30 Huiyatiya Godote hoene ebe gala a꞉kadipatiya꞉,  
\v 31 ba꞉bema꞉ puya꞉te Ya꞉sukuba꞉ Ga꞉lili hopone Yelusalemamo da꞉tolamiya꞉, ebete komo hiliyonomo hegelalo hiya꞉hiya꞉ tetelo iba꞉tamo uluhukunakui, iyo, iba꞉te ibino baida꞉mo Ya꞉suti hoene ka꞉ka꞉mo mahiga komo duminakui, ka꞉lo iba꞉te Yu tawakaluba꞉tamo ebeno komo ba꞉bema꞉ hawakalimina.   
\p
\v 32 “Ale la꞉tamo da꞉ga꞉lutama꞉, ba꞉moe ba꞉ Godokono Hido Tabola. Numa꞉la꞉, ebete aeno iniwala꞉tamo kebe tabo hibinomolo da꞉goiya꞉,  
\v 33 ba꞉be taboeno komote a tetelo ba꞉ma ka꞉na uluhukuya꞉, ebete Ya꞉suku hoene adipatiya꞉. Iyo, ebete Sam Ohale Buka sapta 2 tetelo Ya꞉sukunu komoma꞉ ba꞉ma ka꞉na goiya꞉,  
\b  
\q1 ‘Ama꞉ ba꞉ naeno Gudulata,  
\q2 ka꞉lo na ba꞉ amia꞉no Nabiwima꞉ eda꞉mo.’”   
\b  
\p
\v 34 Ba꞉bene Polote ebeno tabo moga꞉melo gala na꞉kagoiya꞉, “Iyo, ba꞉ hibila, Godote Ya꞉suku hoene adipatiya꞉, ba꞉bema꞉ ebeno apete kabalema꞉ bobo ipuwamo gala a꞉katoamene. Ba꞉bema꞉ Godote ebeno Bukalo eta tabo ba꞉ma ka꞉na kagoiya꞉,  
\b  
\q1 ‘Naeno gudu, nale Da꞉ibiditamo ikamehoma꞉  
\q2 hibinomolo da꞉goiya꞉mo,  
\q1 ba꞉bi talona ba꞉gala hibi komokomo  
\q2 ama꞉tamo kikamehoma꞉nemata,  
\q2 emedena tetelo ama꞉ kowalubinama꞉.’   
\b  
\m
\v 35 Ba꞉gala Godokono Bukate eta tetelo na꞉kagoena,  
\b  
\q1 ‘Godo, amia꞉no helo hawakalimi ipuwado  
\q2 abale komote bobo ipuwamo a꞉kapa꞉mene  
\q2 amia꞉no Hido-talona Okodawa kokubahimima꞉.’”   
\b  
\p
\v 36 Ba꞉bene Polote ba꞉moe taboeno ipuwa hawakalimilo gala na꞉kagoiya꞉, “Numa꞉la꞉, ba꞉moe tabote Da꞉ibidikono komoma꞉ kagoenaha꞉. Da꞉ibiditi ba꞉moe hopolo ba emedena ebe ba꞉ Godokono okodawama꞉ eda꞉nami, huiyatiya ebete da꞉hoiya꞉ iba꞉te ebeno ape ebeno iniwalino bobo tama꞉mo nihatete ba꞉bo abaliya꞉.  
\v 37 Huiyatiya numa꞉la꞉, Godote kebe dawa hoene dadipatiya꞉, ba꞉moe Ya꞉suti bobo ipuwalo kabaliya꞉ha꞉.   
\p
\v 38-39 “Ba꞉bema꞉ naeno ekaka꞉la꞉, ale kebe tabo la꞉tamo dolamagimitama꞉ la꞉ hidamo niya꞉tawahala꞉, Ya꞉suti modobola la꞉eno kuba egebolelamete la꞉ ebeno tuputupupima꞉ komidilima꞉. Iyo, Godote Moseseko ipuwado atamo dikaa꞉mehuiya꞉ ba꞉bi Tutumu Tabote tawakalubino kuba ododili komoeno hale pahalamililame modoboha꞉, huiyatiya puya꞉te Ya꞉suku hibima꞉ da꞉midimina꞉ Godote kuboeno helo ipuwane ibi kuluhukulatelema꞉ne.  
\v 40 Ba꞉bema꞉ la꞉ hidamo! La꞉le ebe hibima꞉ midihino, Godokono ukui hawakalimipa꞉te dopamo dolamagimiya꞉ ba꞉be kuba huiyate la꞉tamo kuluhukuma꞉ne! Iyo, Godokono tabote ibi ipuwado ba꞉ma ka꞉na hawakaluya꞉,   
\b  
\q1
\v 41 ‘Naeno tabo komokomoma꞉  
\q2 na diduduputinamenama,  
\q2 la꞉ hidamo nulia꞉la꞉!  
\q1 Numa꞉la꞉, la꞉eno emedeho tetelo  
\q2 nale eta ko komo kododima꞉nemo,  
\q1 huiyatiya komopa꞉te ba꞉moe komoeno ipuwa  
\q2 la꞉tamo da꞉hawakalimimina꞉,  
\q2 la꞉ hibima꞉ a꞉kamida꞉mata,  
\q1 ba꞉be mabuma꞉ la꞉ naeno ododi komo umiti  
\q2 ba hanohanoho la꞉ dito koha꞉lahama꞉nemata!’”   
\b  
\p
\v 42 Ba꞉bene tabo olamagi da꞉wibuya꞉, Poloko Banabasiko iba꞉te Yu tawakalubino baidi ibubulamehole genamane ba pihiti, tawakaluba꞉te ibi na꞉kiyalamiya꞉ eta okoha꞉ talona hegelalo ba꞉bi atu komokomo ibi gala kakapiya꞉tulamema꞉.  
\v 43 Ba꞉bene ibi hiliyonomate ba꞉be kapiyuimi habane dikuliya꞉, komo Yunapi ba꞉gala Yuha꞉pi puya꞉te hibi Godo dadikuminama꞉ iba꞉te Poloko Banabasiko ba ta꞉matalenato, ibi netewapa꞉te komo hidohido tabamo ibi ba꞉bo owalubilinatuya꞉ iba꞉te Godokono malemale ipuwalo kodakodalo kemedehonama꞉.   
\s1 Iba꞉te Eta Okoha꞉ Talona Hegelalo Godokono Tabo Gala Da꞉kolamagimiya꞉  
\p
\v 44 Ba꞉bene eta okoha꞉ talona hegelalo habalubi hiliyonomate pelameholiya꞉ Godokono tabo ulihoma꞉.  
\v 45 Ba꞉ba tetelo komo Yunapa꞉te tabo ulihopino iya꞉wa komo dumiya꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te konomamo ba maubahale Polote dolamagiya꞉ ba꞉be tabo kubama꞉ ga꞉lalo ebe ba꞉bo iduduputimiya꞉.  
\v 46 Ba꞉bene Poloko Banabasiko iba꞉te toleheno tabo ba huiya na꞉ga꞉luya꞉, “Godoko ubila ebeno tabote la꞉ Yu tawakaluba꞉tamo dopamo uluhuku, huiyatiya la꞉ ubiha꞉ma꞉ eda꞉hamata. Ba꞉bema꞉ la꞉ hidohidoenoha꞉ la꞉le Godogodone wiboha꞉ ka꞉ka꞉ lawema꞉, mabu la꞉ ha꞉kiya la꞉tamo gigiho ba꞉ a꞉kalapilamata! Ba꞉be mabuma꞉ ale la꞉ ba miya꞉pale a huiyatiya Yuha꞉ tawakaluba꞉tamo kotolamema꞉nema꞉.  
\v 47 Mabu Kodawa Godote a ba poea꞉me ebeno Bukoeno eta tabo komamo a ba꞉ma ka꞉na tutumua꞉tiya꞉,  
\b  
\q1 ‘Nale ama꞉ a꞉ka꞉miya꞉mata,  
\q2 ama꞉le hiya꞉hiya꞉ hopo tawakalubi hiliyonomatamo  
\q2 aloma꞉ koneda꞉nama꞉,  
\q1 ba꞉bema꞉ ama꞉le ba꞉moe hopo konomamo tote,  
\q2 tawakalubino ka꞉ka꞉ mula꞉lelame komo  
\q2 iba꞉tamo katama꞉na꞉ta.’”   
\b  
\p
\v 48 Ba꞉bene tabo ulihopi ipuwalo Yuha꞉ tawakaluba꞉te ba kalakalahuta Godokono tabo hidonomoma꞉ ga꞉late ebe ba꞉bo milimihutiya꞉, ba꞉gala ibi ipuwalo Godote dopamo wiboha꞉ ka꞉ka꞉mo da꞉ka꞉lamiya꞉, ibi hiliyonomate ebeno tabo hibima꞉ ba꞉bo midiya꞉.   
\s1 Yu Watowatopa꞉te Ibi Pisidiya Hopone Heloamo Da꞉noelamiya꞉  
\p
\v 49 Ba꞉ba tetelo Kodawa Godokono tabote Pisidiya hopo konomamo ba꞉bo tuya꞉,  
\v 50 huiyatiya A꞉ntiyoka habalo Yuha꞉pa꞉te Godoko dadikuminama꞉, ibi ipuwalo komo koko kamenakamena ba꞉gala haba watowatopi dubu, Yunapa꞉te ibino ukui kubahilamelelamete helo ba꞉bo ikalamiya꞉ iba꞉te Poloko Banabasiko iba꞉tamo komaubahalema꞉. Ba꞉bema꞉ ba꞉bi watowatopa꞉te ibi netewapa꞉tamo temeteme ba ikalame ibino hopone heloamo ba꞉bo noelamiya꞉.  
\v 51 Ba꞉bene haba watowatopa꞉te ibi ba ulamita, Poloko Banabasiko iba꞉te ibino nato puhulu moda꞉midatepalete ibi dito miya꞉paliya꞉, iba꞉te kiya꞉tawahama꞉ Godokono tete ba꞉ na꞉pe ebete ibino kuba huiya iba꞉tamo kopikalamema꞉. Ba꞉bene Poloko Banabasiko iba꞉te Aikoniyama habamo dito tuya꞉,  
\v 52 huiyatiya iba꞉te A꞉ntiyoka habalo da꞉miya꞉paliya꞉, ba꞉bi Ya꞉suku ta꞉matapi Godokono Gobogobote ibino tepo ipuwa ko kalakala komamo ba꞉bo tabuilamelelamiya꞉.   
\c 14  
\s1 Poloko Banabasiko Iba꞉te Aikoniyama Habalo Ya꞉sukunu Komo Da꞉hawakalimiya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉bene Aikoniyama habalo Poloko Banabasiko iba꞉tamo ba꞉ atu komote kuluhukuya꞉. Iba꞉te Yu tawakalubino baidi ibubulamehole genamalo Godokono tabo hidonomamo ba olamagimi, Yunapi ba꞉gala Yuha꞉pi hiliyonomo atumu iba꞉te Ya꞉suku hibima꞉ ba꞉bo midiya꞉.  
\v 2 Huiyatiya komo Yu tawakaluba꞉te hibima꞉ kamidiya꞉ha꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te Yuha꞉pino ukui ba kubahilamelelame helo ba꞉bo ikalamiya꞉ iba꞉te hibima꞉ midipi ekaka꞉tamo komaubahalema꞉.  
\v 3 Huiyatiya Poloko Banabasiko iba꞉te ba꞉be Aikoniyama habalo tete ga꞉ga꞉dopo ba emede Kodawa Ya꞉sukunu malemale emalagidolo komoma꞉ toleheno ga꞉lanakuya꞉, ba꞉bene Kodawate ibino tabo ba heluimi iba꞉tamo helo ikalamenakui iba꞉te hiya꞉hiya꞉ hanohano komo kododilima꞉.  
\v 4 Ba꞉bema꞉ ba꞉be haba tawakalubi ipuwalo anagiya꞉mida komote uluhukuya꞉, komopa꞉te Yu tawakaluba꞉tamo utitatuya꞉ ba꞉gala komopa꞉te Ya꞉sukunu oelamepi dubatamo utitatuya꞉.   
\p
\v 5 Ba꞉ba tetelo komo Yunapi ba꞉gala Yuha꞉pi iba꞉te ba꞉be haba watowatopa꞉go tabo bihatiya꞉ oelamepi dubatamo koko temeteme ba ikalame nakolamo mapelamete ba꞉bo kanakapulamema꞉.  
\v 6 Ba꞉bema꞉ Poloko Banabasiko iba꞉te ba꞉moe komo iya꞉tawate Laikoniya hopoeno Lista haba ba꞉gala Debi habamo dalahutiya꞉,  
\v 7 iba꞉te ba꞉bi haboeno hopodo ba to Ya꞉sukunu Hido Tabo ba꞉bo olamagiminatuya꞉.   
\s1 Polote Lista Habalo Nato A꞉ta꞉buta꞉midaleme Dubu Da꞉hiduimiya꞉  
\p
\v 8 Lista habalo eta nato a꞉ta꞉buta꞉midaleme dubuti nemedenami, ebete menokoeno tepone ba꞉ma ka꞉na hawakaluya꞉, ebe pata꞉ iya꞉tawaha꞉.  
\v 9 Eta tetelo Polote Godokono tabo dolamagitiya꞉ ba꞉be dubuti nulitiya꞉, ba꞉bene Polote ebe baidi kodakodalo ba umiho ba꞉bo iya꞉tawuya꞉ ebeno hibima꞉ midi komoeno helo modobola Godote ebeno nato kohiduilamelemema꞉ne.  
\v 10 Ba꞉bema꞉ Polote ebetamo ibulunomo na꞉goiya꞉, “Ama꞉ mahigate, nuta꞉!” Ba꞉ba tetenomolo ba꞉be dubuti hunamo epategate pata꞉ ba꞉bo tupuimiya꞉.   
\p
\v 11 Ba꞉ba tetelo Polote kebe komo kododiya꞉ tawakalubi hiliyonomate ba꞉be komo umiti ibino Laikoniya hopoeno tabamo ga꞉ga꞉lo na꞉ga꞉luya꞉, “Aeno netewa hiya꞉hiya꞉ ida꞉da꞉lino gobogobate dubuino holoholamo aeno hopamo hibilo a꞉puluhuka!”  
\v 12 Ba꞉bene iba꞉te Banabasitamo ibino ida꞉da꞉lino Susa mahilo ikamete ba꞉gala Polotamo eta ida꞉da꞉lino Hemisi mahilo akikamiya꞉, mabu ibi netewapi ipuwalo Poloko ba꞉ tabo olamagi helodawanomola.  
\v 13 Ba꞉be Lista haba tamelo ibino ida꞉da꞉li Susako Adikumino Genamate na꞉la꞉nami, ba꞉bene Susatamo hawa꞉goeno ikamehodawate ba꞉be genamane pete kau-goegoe ba꞉gala haiyai ilina haboeno kala imi gigihamo ba꞉bo wadahiya꞉ Poloko Banabasiko iba꞉tamo kopikalamema꞉. Ebe ubila kau-goegoe anakapulamete hawi ibi netewapa꞉tamo ba ikalame ibi ba꞉bo kadikulamema꞉.   
\p
\v 14 Huiyatiya Banabasiko Poloko iba꞉te ba꞉be komo dumiya꞉ menemene konomo iya꞉tawahate, ba꞉bene iba꞉te tawakalubi ipuwamo pulila꞉te ibino menemene kohawakalimima꞉ ibi ha꞉kiya ibino pupulino ilina anagilamete ga꞉ga꞉lo na꞉ga꞉luya꞉,  
\v 15 “Mabuluba꞉la꞉, la꞉ ba꞉moe komo badama꞉ kododiutama? A hopo tawakalubila, a la꞉ huiyala, ba꞉bema꞉ a akadikua꞉ma꞉la꞉! Ale Ka꞉ka꞉ Godokono Hido Tabo badahima꞉ la꞉tamo, ba꞉ma ka꞉na la꞉le ba꞉makomako ida꞉da꞉li adikulame ipuwane ebetamo kohobila꞉ma꞉. Numa꞉la꞉, ebe ba꞉ Hunu Haba ba꞉gala hopo haba ba꞉gala hiya꞉hiya꞉ kehaha꞉ kolomo ba꞉gala ilina hiliyonomo Ododilidawala.  
\v 16 Dopamo tetelo tawakaluba꞉te ibino kateneno ubi gabodo da꞉wapata꞉lamenama꞉ Godote ibi kaduhilamenakuiha꞉.  
\v 17 Huiyatiya numa꞉la꞉, komo hiliyonomo tetelo ebete ebeno hibi komo hopo habanapa꞉tamo ba꞉ma ka꞉na hawakaliminako, ebete alomo hununi wegola ba poeme la꞉eno pali ilinate ibino hidohido tetelo apepehonaka, ba꞉gala ebete la꞉tamo modobo baa꞉ ba ikalame la꞉eno tepo ipuwoeno kalakalate a꞉tabotabohonaka. Ba꞉bema꞉ mabuluba꞉la꞉, wadiyala la꞉ ba꞉moe hibi Godo kapiya nadikuma꞉la꞉, aha꞉!”  
\v 18 Ba꞉ba tetelo Poloko Banabasiko iba꞉te ba꞉moe helo tabamo tawakalubi biduhilamiya꞉, huiyatiya iba꞉godolo ibi netewapi adikulame ubi kekelalamiya꞉ha꞉.   
\s1 Lista Habanapa꞉te Poloko Nakolamo Da꞉mapemiya꞉  
\p
\v 19 Ba꞉bene komo Yu tawakaluba꞉te Pisidiya hopoeno A꞉ntiyoka haba ba꞉gala Aikoniyama habane da꞉pelamiya꞉, iba꞉te Lista habanapino ukui kubahilamelelamete helo iba꞉tamo ba꞉bo ikalamiya꞉ Polotamo komaubahalema꞉. Ba꞉bema꞉ iba꞉te Poloko nakolamo mapemete ebeno ape habane adimuya꞉tate hoemo ga꞉late ba꞉ dito nimiya꞉patepuya꞉.  
\v 20 Huiyatiya hibima꞉ midipa꞉te galane pelamete ebe tamelo ibino pupamo ba pegagahidi, Polote mahigate atu haba ipuwamo kana꞉pa꞉gate, ba꞉bene eta hegelalo ebe Banabasikoba꞉ Debi habamo dito tuya꞉.   
\s1 Poloko Banabasiko Iba꞉te Siliya Hopoeno A꞉ntiyoka Ko Habamo Da꞉kawiluya꞉  
\p
\v 21 Poloko Banabasiko iba꞉te Debi habalo ba nemede, Ya꞉sukunu Hido Tabo dolamagiminakui hiliyonomo tawakaluba꞉te ba꞉be tabo hibilo lawete Ya꞉suku ta꞉matapima꞉ ba꞉bo eda꞉huya꞉. Ba꞉bene ibi netewapa꞉te Debi habamo kebe gabodo ka꞉puluhukuya꞉ ba꞉be atu gabodo kawiluya꞉. Iba꞉te ba꞉ma ka꞉na Lista haba ba꞉gala Aikoniyama haba ba꞉gala Pisidiya hopoeno A꞉ntiyoka habamo da꞉kanuluhukuya꞉,  
\v 22 iba꞉te ba꞉bi habahabalo hibima꞉ midipi ba nowalubili na꞉tutumulatelenatuya꞉ iba꞉te hibima꞉ midi ipuwalo kodakodalo kola꞉mota꞉hanama꞉. Ba꞉ba tetelo iba꞉te hibima꞉ midipa꞉tamo tabo ba꞉ma ka꞉na olamagiminatuya꞉, “Godote Ko Gawadubuma꞉ deda꞉na, ale ba꞉be Habamo kona꞉pa꞉la꞉hama꞉ a dopamo koko temeteme ipuwado kotolamema꞉nema꞉.”  
\v 23 Ba꞉gala iba꞉te ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ habahabalo hibima꞉ midipi ipuwalo komo dubu buwatiya꞉ iba꞉te soseno watowatopima꞉ keda꞉hanama꞉. Ba꞉bene ibi netewapa꞉te ibino toetoe tabo olamagimi ipuwalo helo kolawema꞉, baa꞉ nahaheno ba lumutita Kodawa Ya꞉suku ba꞉bo toemehuya꞉, ebete ba꞉bi sose tawakalubi hiliyonomo hidamo kobuiya꞉minalenama꞉, mabu hibila, ba꞉bi tawakaluba꞉te ibino hibima꞉ midi komo ebetamo ihatenomo ihatiya꞉.   
\p
\v 24 Ba꞉bene Poloko Banabasiko iba꞉te Pisidiya hopodo tote Pa꞉mapiliya hopamo dito nuluhukuya꞉, ba꞉be hopo ba꞉ hunuhunu hakalo ditana ba꞉be hopola.  
\v 25 Ba꞉bene iba꞉te ba꞉be hopoeno Pega habalo Godokono tabo nolamagimiti, ba꞉be haba miya꞉pate kehaha꞉ kolomoeno Ataliya habamo dito nihitiya꞉.   
\p
\v 26 Ba꞉bolo iba꞉te ko palai boge lawete kehaha꞉ kolomo na꞉hiwate Siliya hopoeno A꞉ntiyoka ko habamo gala dito kanuluhukuya꞉. Ba꞉moe ba꞉be habala, hibima꞉ midipa꞉te ibi dopamo Godokono okamo ba oelame ebe da꞉toemehuya꞉, ebete ibi ebeno malemale komamo hidamo kowalubilinatema꞉. Ba꞉bema꞉ Poloko ba꞉gala Banabasiko iba꞉te ba꞉be oko kuitita꞉mo da꞉nuluhukutiya꞉ A꞉ntiyokamo gala dito kawiluya꞉,  
\v 27 ba꞉bene iba꞉te sose tawakalubi hiliyonomo kapiya baha꞉mo ka꞉lamiti ibi na꞉goelamiya꞉, Godote ibi ipuwado kebe komo kododilinakui ba꞉gala ebete gabo keba ka꞉na ka꞉hiya꞉miduya꞉ Yuha꞉pa꞉te ebeno tabo hibima꞉ komidima꞉.  
\v 28 Ba꞉ hibila, Poloko Banabasiko iba꞉te tete ga꞉ga꞉lo A꞉ntiyoka haboeno hibima꞉ midipa꞉go ba꞉bo emediya꞉.   
\c 15  
\s1 Yelusalema Sose Watowatopa꞉te Yuha꞉pino Komoma꞉ Da꞉ga꞉luya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉bene komo dubate Yudiya hopone A꞉ntiyoka ko habamo pelamete hibima꞉ midipi ekaki ba piya꞉tulame na꞉pega꞉luya꞉, “Mosesete a Yu tawakaluba꞉te kododima꞉ diya꞉tua꞉menakui, la꞉ Yuha꞉pi dubate ba꞉be tama itamida kukala laweheno Godote la꞉eno ka꞉ka꞉ a꞉kamula꞉lelama꞉mena꞉ta.”  
\v 2 Poloko Banabasiko iba꞉te ba꞉be tabo duliya꞉ ba꞉bi dubago tabo ba ga꞉la koamo ba꞉bo olowabeletihuiya꞉. Ba꞉bema꞉ A꞉ntiyoka sose tawakaluba꞉te Poloko Banabasiko ba꞉gala komo dubu buwatiya꞉, iba꞉te Yelusalema ko habamo tolamete Ya꞉sukunu komo oelamepi dubu ba꞉gala sose watowatopa꞉go ba꞉moe komo hidamo konega꞉lama꞉.   
\p
\v 3 Ba꞉bene A꞉ntiyoka sose tawakaluba꞉te ibi da꞉noelamiya꞉, gabo tetelo iba꞉te Ponisiya ba꞉gala Samaliya hopodo ba tolame, Yuha꞉pa꞉te kuba ododili ipuwane Godotamo dohobiliya꞉ ba꞉be komo iba꞉te hibima꞉ midipi ekaki ba꞉bo kiyahalamenatuya꞉. Ba꞉ hibila, puya꞉te ba꞉be tabo duliya꞉ iba꞉te konomamo ba꞉bema꞉ kalakalahuya꞉.  
\v 4 Ba꞉bene Polua꞉te Yelusalema habamo da꞉nikuliya꞉, ba꞉ba tetelo Ya꞉sukunu oelamepi dubu ba꞉gala komo sose watowatopi ba꞉gala komo hibima꞉ midipi, ibi hiliyonomate ibi kalakalago uwatiya꞉, ba꞉bene Godote ibi ipuwado Yuha꞉pi ipuwalo dododilinakui iba꞉te ba꞉bi komokomo hiliyonomo ba꞉bo nikiyahuya꞉.  
\v 5 Ba꞉ba tetelo huiyatiya komo hibima꞉ midipi, ibi ba꞉ Pa꞉lisi kapiyuimipila, iba꞉te pakaminate helo tabo ba꞉ma ka꞉na ga꞉luya꞉, “Wadiyala ba꞉bi Yuha꞉pi dubate a Yunapino tama itamida kukala na꞉lawa꞉mena꞉, ba꞉gala la꞉ ibi na꞉nikiyalamiya꞉la꞉ iba꞉te Mosesekono komo Tutumu Tabamo atumu hidamo kopapamila꞉halenakoma꞉.”   
\p
\v 6 Ba꞉bene ba꞉be taboeno komo koga꞉lama꞉ oelamepi dubu ba꞉gala komo sose watowatopi iba꞉te ha꞉kiya ba꞉bo kapiyuimiya꞉.  
\v 7 Iba꞉te tabo tete ga꞉ga꞉lo da꞉ga꞉lutiya꞉ Pitate ibi ipuwalo mahigate na꞉goiya꞉, “Naeno ekaka꞉la꞉, la꞉ iya꞉tawahala Godote la꞉ ipuwane na a꞉laweni, Yuha꞉pa꞉te naeno tabone ebeno Hido Tabo uliti hibima꞉ komidima꞉.  
\v 8 Ba꞉ hibila, Godote hiliyonomo tawakalubino tepo ipuwa iya꞉tawanomola. Ba꞉bema꞉ Yuha꞉pa꞉te ebeno tabo nagodone da꞉lawi, ebete ba꞉be komoma꞉ ba kalakala ebeno kalakala kohawakalimima꞉ Hido-talona Gobogobo iba꞉tamo ba꞉bo ikalami, dopamo a Yunapa꞉tamo dikaa꞉miya꞉ ba꞉ba ka꞉na.  
\v 9 Numa꞉la꞉, ba꞉moe ododi komodo ebete ba꞉moe komo behawakalimi, ibi ba꞉gala a Yunapi, a hiya꞉hiya꞉ma꞉ keda꞉hanaha꞉, mabu hibila, ebete a hiliyonomo aeno hibima꞉ midi komodo aeno tepo ipuwoeno kuba ukulalea꞉mi.  
\v 10 Ba꞉bema꞉ la꞉ Godotamo temeteme kikamema꞉ ubi badama꞉ kihateonama? A ba꞉gala aeno iniwali, ale Mosesekono Tutumu ipuwalo demedenamima꞉, a kamodobonamiha꞉ mabu ba꞉bi Tutumu menemene ilina wagata keba ka꞉nala꞉ka꞉ atamo ba꞉ba ka꞉na eda꞉huya꞉. Ba꞉bema꞉ la꞉eno ukui keba ka꞉nala꞉ka꞉, ba꞉ma tetelo ale Yuha꞉pa꞉tamo atu menemene Tutumu ba꞉kikalamema꞉? Ao, modoboha꞉!  
\v 11 Ulihopa꞉la꞉, kalakala konomola, a ba꞉moe ko komo hibima꞉ na꞉midinama꞉, a ba꞉gala Yuha꞉pi, a hiliyonomate Kodawa Ya꞉su Kelisokono malemale kapiyado ka꞉ka꞉ mula꞉ komo na꞉lawenama꞉, tama itamida kukala lawe komodoha꞉.”   
\p
\v 12 Ba꞉ba tetelo sose watowatopi hiliyonomate eta tabo kaga꞉luya꞉ha꞉, huiyatiya Poloko Banabasiko iba꞉tamo tete bikalamiya꞉ ibino komo kohawakalimima꞉, ba꞉ma ka꞉na Godote ibi ipuwado hiya꞉hiya꞉ koko hanohano komo Yuha꞉pi ipuwalo dododilinakui.  
\v 13 Ibi netewapino tabo olamagimi da꞉wibolamiya꞉, Ya꞉imesiti huiyatiya komo watowatopa꞉tamo na꞉goiya꞉, “Ekaka꞉la꞉, la꞉ naeno tabo nulia꞉la꞉.  
\v 14 Saimono Pitate a hidamo a꞉kiyaa꞉me, Godote dopamo Yuha꞉pa꞉tamo ebeno malemale keba ka꞉na ka꞉hawakalimi, ebete hiya꞉hiya꞉ hopo tawakalubi ipuwane komo uwatete ebenoma꞉ komidilima꞉.  
\v 15 Ba꞉ hibila, Godokono ukui hawakalimipa꞉te ya꞉lo da꞉hawakalimiya꞉ ba꞉gala Pitate ka꞉ma꞉ da꞉kagoe, ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ taboeno ipuwa ba꞉ kapiyala, mabu Godokono Bukalo tabote ba꞉ma ka꞉na itana,   
\b  
\q1
\v 16 ‘Ba꞉moe komo da꞉wibomene,  
\q2 na gala kapete  
\q2 Da꞉ibidikono genama kakapetema꞉nemo,  
\q1 iyo, ba꞉be genamate dopamo kagate  
\q2 ka꞉lo kubanomolo itana,  
\q2 huiyatiya nale gala kakapehiduimima꞉nemo.   
\q1
\v 17 Ba꞉bema꞉ komo hiya꞉hiya꞉ hopo tawakaluba꞉te  
\q2 na ibino Kodawa kohowadinima꞉na꞉,  
\q1 iyo, nale pui ka꞉ka꞉lamiholiya꞉mo,  
\q2 ba꞉bi Yuha꞉pa꞉te kopelamema꞉na꞉  
\q2 naeno gugudima꞉ kopeda꞉hama꞉.   
\q1
\v 18 Na Kodawa Godote ba꞉moe komo hibinomolo goemo,  
\q2 nale kebe komo ya꞉lo da꞉hawakalimiya꞉mo  
\q2 ba꞉moe ba꞉be komola.’”   
\b  
\p
\v 19 Ba꞉bene Ya꞉imesiti tabo moga꞉melo gala na꞉kagoiya꞉, “Yuha꞉pino komoma꞉ nale ba꞉ma ka꞉na emalagidolomo, ibi ipuwalo Godotamo dohobila꞉na ale iba꞉tamo temeteme a꞉kikalama꞉ma꞉.  
\v 20 Wadiyala ale huiyatiya leta ododiti ibi ba꞉ma ka꞉na kokiyalamema꞉nema꞉. Komopa꞉te ida꞉da꞉la꞉tamo dikalamenaka iba꞉te ba꞉bi ilina hiliyonomo a꞉kanahanakamena꞉, mabu ba꞉bi ilinate Godokono holoholo hapulu dalowa꞉ma꞉ eda꞉hana. Ba꞉gala kamena pilo dubu pilo talonala, iba꞉te a꞉kododilinakamena꞉. Ba꞉gala kokobe dowa꞉ga꞉dililamenaka ba꞉bi ilina naha talonala, mabu hawiti ba꞉be katene ipuwalo bitana. Ba꞉bema꞉ modobola iba꞉te ba꞉moi kapiyakapiya tutumamo na꞉papamila꞉hanakamena꞉, eta komamoha꞉.  
\v 21 Numa꞉la꞉, hopo habanapi hiliyonomate a Yunapino komo iya꞉tawahanomola. Iyo, ya꞉lo tetenomone tupuimiti ba꞉ma teta꞉mo puluhuku hiliyonomo hopoeno habahabalo ale aeno baidi ibubulamehole genamalo Mosesekono Tutumu Tabo hiliyonomo a꞉ka꞉lamiholenakuima꞉, ba꞉gala ka꞉lo ba꞉moi Tutumu Taboeno hiya꞉hiya꞉ komo ale okoha꞉ talona hegela hiliyonomolo a꞉hawakalilamenakoma꞉.”   
\s1 Sose Watowatopa꞉te Leta Tabo Da꞉miya꞉tiya꞉ Yuha꞉pi Hibima꞉ Midipi Ekaka꞉tamo  
\p
\v 22 Ba꞉bene Ya꞉sukunu oelamepi dubu ba꞉gala komo sose watowatopi, iba꞉te komo hibima꞉ midipi hiliyonomago Ya꞉imesikono tabo hidoma꞉ ga꞉lalo ibi ipuwalo komo dubu buwatiya꞉, Poloko Banabasiko bana kotolamema꞉ A꞉ntiyoka ko habamo. Ba꞉ba tetelo iba꞉te Yudasiko ebeno eta mahilo Basabasitila, ebe ba꞉gala Sailasiko buwatiya꞉, mabu ibi netewapa꞉te ekaki ipuwalo koko dubuma꞉ eda꞉nama꞉.  
\v 23 Ba꞉bene ba꞉bi dubate A꞉ntiyokamo katama꞉ Yelusalema sose watowatopa꞉te leta tabo ba꞉ma ka꞉na miya꞉tiya꞉,  
\b  
\mi A Ya꞉sukunu oelamepi dubu ba꞉gala sose watowatopi, a ba꞉ la꞉eno nani nabima꞉ deda꞉hanama꞉, ale ba꞉moe leta ba꞉bema꞉ poemema꞉.  
\b  
\mi La꞉ Yuha꞉pa꞉te A꞉ntiyoka habalo ba꞉gala Siliya hopolo ba꞉gala Silisiya hopolo demedehonama, la꞉ aeno ekaka꞉te Godoko hibima꞉ da꞉midinama, nonolata.   
\b  
\pi1
\v 24 Hibila, a ulima꞉ komo tawakalubi ha꞉kiya ibino ubilo agodone pelamete ibino tabamo la꞉tamo menemene ba pikalame la꞉eno ukui a꞉pekubahilamiya꞉, huiyatiya ibi ale kapoelameha꞉.  
\v 25 Ba꞉bema꞉ a ukui kapiyama꞉ miditi tabo ba꞉bo ihatema꞉ komo dubu Poloko Banabasiko bana kopoelamema꞉, iba꞉te la꞉eno ukui kopetuputupuilamema꞉. Ba꞉ hibila, Poloko ba꞉gala Banabasiko ibi ba꞉ aeno hidohido mabulubila,  
\v 26 ba꞉gala ibi netewapa꞉te Kodawa Ya꞉su Kelisoko kapiyatamo papamila꞉lo ebeno oko mabuma꞉ ibino ka꞉ka꞉ gobogobamo dito miya꞉tiya꞉.  
\v 27 Ba꞉bema꞉ ibi kowalubilinapema꞉ ale Yudasiko ba꞉gala Sailasiko ibi atumu na꞉kapoelamema꞉, ale kebe tabo ba꞉moe leta ipuwamo da꞉miya꞉tema꞉ iba꞉te ba꞉bi atu komokomo la꞉ ibino tabonomamo kopikiyalamema꞉na꞉ta.   
\pi1
\v 28 Ba꞉ hibila, Godokono Gobogobote a da꞉kapiyuia꞉mi ba꞉bema꞉ aeno ukui ba꞉ma ka꞉na itana, a ubihinola eta menemene la꞉tamo ikalame, huiyatiya la꞉le ba꞉moi kapiyakapiya tutumamo na꞉papamila꞉hanakuya꞉la꞉.  
\v 29 Ba꞉ma ka꞉na komopa꞉te ida꞉da꞉la꞉tamo dikalamenaka la꞉ ba꞉bi ilina a꞉kanahanakamata, ba꞉gala kokobe dowa꞉ga꞉dililamenaka ba꞉bi ilina naha talonala mabu hawiti ba꞉be katene ipuwalo bitana, ba꞉gala la꞉ kamena pilo ba꞉gala dubu pilo a꞉kododilinakamata. Ba꞉bema꞉ la꞉le ba꞉moi komo hibilo talonama꞉ da꞉midilinakoma, ale la꞉godolo eta komo kubama꞉ a꞉kaga꞉lama꞉.  
\b  
\mi Nonolata, ba꞉moe aeno leta tabo kuititila.   
\b  
\p
\v 30 Ba꞉bene Yelusalema sose watowatopa꞉te duwatiya꞉ ba꞉bi dubu ba꞉moe letago da꞉noelamiya꞉, iba꞉te A꞉ntiyoka ko habamo nikuliti hibima꞉ midipi hiliyonomo kapiyuimi habamo ba꞉bo ka꞉lamiya꞉ leta iba꞉tamo kikalamema꞉.  
\v 31 Ba꞉bene A꞉ntiyoka sose tawakaluba꞉te leta ka꞉lamiholete koamo kalakalahuya꞉ mabu ba꞉be tabote ibi hibilo owalubiliya꞉.  
\v 32 Ba꞉ba tetelo Yudasiko Sailasiko iba꞉te tete ga꞉ga꞉dopolo hibima꞉ midipi ekaki iya꞉tulame tabamo ba owalubilita ba꞉bo heluilamiya꞉, mabu hibima꞉ midipi ipuwalo ibi ba꞉ Godokono ukui hawakalimipila.  
\v 33 Ba꞉bene iba꞉te komo hegela hiliyonomo ba꞉bolo emedete, eta hegelalo hibima꞉ midipi ekaka꞉te ibi mabuma꞉ Godotamo ba toetoeho ubi ba꞉bo ihatiya꞉ ibi kalakalago Yelusalema sose watowatopa꞉tamo gala kakapoelamema꞉,  
\v 34 huiyatiya ba꞉ba tetelo Sailasiko ubila ba꞉bolo kopekagama꞉, ba꞉bema꞉ ebete Yudasikoba꞉ Yelusalemamo gala kapiya꞉ha꞉.\f * \fr 15.34 \ft Oel 15.34 komoeno tabo Lukuti bukamo kamiya꞉tiya꞉ha꞉, huiyatiya ebeno buka ododi gala hapuni eta hibima꞉ mididawate miya꞉tiya꞉.\f*   
\s1 Poloko Banabasiko Iba꞉te Oko Ipuwalo Hiya꞉hiya꞉ Da꞉tuya꞉  
\p
\v 35 Ba꞉ba tetelo Poloko Banabasiko iba꞉te A꞉ntiyoka ko habalo tete ga꞉ga꞉dopo ba emede, komo okopa꞉go Kodawa Ya꞉sukunu tabo ba olamagimi tawakalubi ba꞉bo iya꞉tulamenakuya꞉.  
\v 36 Ba꞉bene komo hegela da꞉petohuya꞉ Polote Banabasitamo na꞉goiya꞉, “Ale dopamo Kodawoeno tabo kebe hiya꞉hiya꞉ habahabalo da꞉nolamagiminakuima꞉, wadiyala a ba꞉bi habahabamo gala kakatoma꞉nema꞉ aeno ekakino hibima꞉ midi komo konulamelelamema꞉.”  
\v 37 Ba꞉ba tetelo Banabasiko ubila Yone Makako iba꞉go tote, ebete oko ipuwalo ibi konowalubilima꞉,  
\v 38 huiyatiya Poloko ubihinola, mabu dopamo tetelo Makate Pa꞉mapiliya hopolo ibi miya꞉palete oko ipuwane dito palahuliya꞉, ba꞉ma ka꞉na ebete iba꞉go oko kuitita꞉mo kanuluhukuya꞉ha꞉.  
\v 39 Ba꞉be mabuma꞉ Poloko Banabasiko iba꞉te koamo olowabeletihuiti hiya꞉hiya꞉ gabodo ba꞉bo tuya꞉, ba꞉ma ka꞉na Banabasiti Makako lawete ko palai boga꞉go kehaha꞉ kolomo dito na꞉hiwuya꞉ Saipalase hopamo,  
\v 40 huiyatiya Polote Sailasiko lawete eta gabodo dito katuya꞉. Ba꞉ba tetelo A꞉ntiyoka haboeno hibima꞉ midipi ekaka꞉te Poloko Sailasiko mabuma꞉ Kodawa Godoko betoemehuya꞉, ebete ebeno malemale komamo ibi hidamo kowalubilinatema꞉,  
\v 41 ba꞉bene ibi netewapa꞉te Siliya ba꞉gala Silisiya hopodo ba to, ba꞉bi hopoeno hiya꞉hiya꞉ sose tawakalubino hibima꞉ midi ipuwalo ibi ba꞉bo kodakoduilamenatuya꞉.   
\c 16  
\s1 Timotiti Poloko Sailasiko Kowalubilima꞉ Oko Ipuwamo Da꞉pa꞉guya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉bene Polote Debi haba ba꞉gala Lista habamo nuluhukuti eta Ya꞉suku ta꞉matadawa ba꞉bo numiya꞉, ebeno mahilo Timotitila. Timotikono menoko ba꞉ Yunapi kamenala ba꞉gala ebe hibima꞉ mididawala, huiyatiya ebeno nabiwi Yuha꞉ lumagila, ebe ba꞉ Guliki hoponapima꞉ eda꞉nami.  
\v 2 Lista ba꞉gala Aikoniyama habalo demedehonama꞉ ba꞉bi hibima꞉ midipi hiliyonomate Timotikono emede komo iya꞉tawahate hidonomoma꞉ ga꞉lanakuya꞉,  
\v 3 ba꞉bema꞉ Poloko ubila Timotiti Godokono oko ipuwalo eba꞉go pata꞉. Huiyatiya ba꞉be hopolo demedehonama꞉ ba꞉bi Yunapi hiliyonomate ba꞉moe komo biya꞉tawahuya꞉, Timotikono nabiwi ba꞉ Guliki hoponapila ba꞉bema꞉ Timotiti Yunapino tama itamida kukala kalawiya꞉ha꞉. Ba꞉be mabuma꞉ Polote Timotiko eta okamo magataheno, Yunapino ukui komodobuilamema꞉ ebete Timotiko dopamo tama itamida iya꞉tawa lumagitamo noemiya꞉ ba꞉be komo konelawema꞉.  
\v 4 Ba꞉bene Polua꞉te Timotiko lawete komo habahabamo kapimilo da꞉tolamenakui, iba꞉te Yelusalema sose watowatopi ba꞉gala oelamepi dubagodone kebe tutumu dopamo duwatiya꞉, ba꞉bi komokomo benehawakalilamenakuya꞉ hibima꞉ midipa꞉te ba꞉bi tutumamo kopapamila꞉halenama꞉.  
\v 5 Ba꞉bema꞉ hibila, ba꞉be hopo konomolo Godote sose tawakalubino hibima꞉ midi ipuwalo ibi ba heluilame, komo hegela hiliyonomolo ibino kuitititi hunamo odolo kekelanamiha꞉. \fig Polote Ya꞉sukunu Tabo Olamaga꞉go Naba 2 Tetelo Da꞉katuya꞉, Ebeno To Gabo Keba Ka꞉na Ditanuya꞉ Oel 15.36–18.22|alt="Paul's second missionary journey" src="knvA_GPS_Paul2-BW.tif" size="span" loc="1/2 of page - Tabo place names need to be added; caption needs to be split into two parts, title bolded, text reference in italics" copy="GPS" ref="15.39" \fig*   
\s1 Polote Ma꞉sadoniya Hopamo Kotoma꞉ Hiyo Da꞉watahaniya꞉  
\p
\v 6 Ba꞉ba tetelo Godokono Gobogobote Polui na꞉duhilamiya꞉ iba꞉te A꞉isiya hopolo ebeno tabo konolamagimima꞉. Ba꞉bema꞉ iba꞉te Piligiya ba꞉gala Galesiya hopodo ba tolame  
\v 7 Misiya hopo tatalia꞉mo da꞉nikuliya꞉, ibi ubila eta Bitiniya hopamo konogomoma꞉ huiyatiya Ya꞉sukunu Gobogobote ibi gala na꞉kaduhilamiya꞉.  
\v 8 Ba꞉be mabuma꞉ iba꞉te Misiya hopodo tolamete kehaha꞉ kolomoeno Talowase habamo dito nepalaguya꞉.  
\v 9 Ba꞉be dulu Polote hiyolo Ma꞉sadoniya dubu buminiya꞉, ebete utinate Poloko ba꞉ma ka꞉na toemehoniya꞉, “Ama꞉ a owalubima꞉ Ma꞉sadoniya hopamo na꞉pa꞉hiwuya꞉.”   
\p
\v 10 Ba꞉bene eta duiduiyalo ale Polokono hiyo komo iya꞉tawahate tabo ba꞉ma ka꞉na ga꞉luya꞉ma꞉, “Godote ebeno ubi atamo a꞉hawakalimi, ale Ma꞉sadoniya hopo tawakaluba꞉tamo ebeno Hido Tabo konolamagimima꞉.” Ba꞉bema꞉ ba꞉ba tetenomolo ale ilina hiduilamete ba꞉ dito tupuimiya꞉ma꞉.   
\s1 Lidiyate Ya꞉suku Hibima꞉ Da꞉midiya꞉  
\p
\v 11 Ba꞉bene ale ko palai boga꞉mo ololote Talowase haba ba miya꞉pa kehaha꞉ kolomoeno Sa꞉mota꞉si hopamo ba꞉bo na꞉hiwaliya꞉ma꞉, ba꞉bene eta hegelalo ale gala katupuimiti Niyapolisi habamo dito nikuliya꞉ma꞉.  
\v 12 Ba꞉bene a haka gabodo gala katolamete Pilipai ko habamo ba꞉bo nikuliya꞉ma꞉, ba꞉be Pilipai haba ba꞉ Ma꞉sadoniya hopoeno konomo habala, ba꞉bema꞉ komo Loma habanapi hiliyonomate ibino hoponomone pelamete ba꞉be habalo pemedehonama꞉. Ba꞉bene ale komo hegelalo ba꞉bolo emeda꞉tepate,  
\v 13 Yu tawakalubino okoha꞉ talona hegelalo ale ba꞉be haba miya꞉pate tuli dodamo dito nepalaguya꞉ma꞉ mabu a ba꞉ma ka꞉na emalagidoluya꞉ma꞉, diyala, Yunapi kapiyakapiyate Godotamo toetoe tabo ga꞉lama꞉ ba꞉bamo da꞉ pekapiyuimimina꞉. Ba꞉bene komo kamenakamenate kapimilo da꞉pola꞉nuya꞉, ale ibi nulamete iba꞉go nahiditi tabo ba꞉bo nega꞉luya꞉ma꞉.  
\v 14 Ba꞉bi kamenakamena ipuwalo eta dogodogodawate na꞉lutiya꞉, ebeno mahilo ba꞉ Lidiyatela, ebe ba꞉ Tayataila habanapila ba꞉gala ebete hawihawi kaliko kolowami ipuwalo koko mani buwatenakui. Ba꞉moe kamenate hibi Godo badikuminakui, ba꞉bene Polote Ya꞉sukunu komoma꞉ tabo dolamagiya꞉, Kodawate ebeno tepo ipuwa ba꞉bo a꞉hiya꞉midamiya꞉ ebete tabo hibinomolo kolawema꞉.  
\v 15 Ba꞉bema꞉ Lidiyako ba꞉gala ebeno genamanapi, ale ibi beyamo wadulatelete ebete a ba꞉ma ka꞉na kiyaa꞉miya꞉, “La꞉le na Kodawa Ya꞉sukunu eta hibima꞉ mididawama꞉ hibilo da꞉ga꞉lama, wadiyala la꞉ pelamete naeno genamalo na꞉pemediya꞉la꞉.” Ba꞉bene ebete a koamo da꞉toea꞉mehuya꞉ ale ebeno tabamo papamila꞉hate eba꞉go dito pelamiya꞉ma꞉.   
\s1 Pilipai Ko Haboeno Watowatopa꞉te Poloko Ba꞉gala Sailasiko Du Genamamo Diya꞉hekiya꞉  
\p
\v 16 Komo hegela da꞉petohuya꞉, eta tetelo ale Godotamo toetoe tabo ga꞉la habamo gala da꞉katolamiya꞉ma꞉, gabo tetelo komopino huiyaha꞉ oko bohelete ago ba꞉bo aluguya꞉. Ebe kuba gobogobagoenola, ba꞉be kuba gobogobote ebeno olamagi ipuwado tawakalubi begoelamenakui kebe hiya꞉hiya꞉ komate iba꞉tamo dikulimina꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉be boheleno namutuluba꞉te ebeno pakani komo ododi ipuwado tawakaluba꞉godone koko mani buwatenakuya꞉.  
\v 17 Ba꞉bene ba꞉be bohelete aeno gala hapuni Poloko ba꞉gala a ba ta꞉matoe gaa꞉tepahalo ba꞉ma ka꞉na negoiya꞉, “Ba꞉moi dubu ba꞉ Hununomo Godokono okopila! Iba꞉te la꞉ kokiyalamema꞉na꞉ta la꞉ ka꞉ka꞉ mula꞉ komo kebe gabodo na꞉ka꞉laweoma!”  
\v 18 Komo hiliyonomo hegelalo ebete atamo ba꞉ ba꞉ba ka꞉na ewagelenakui, ba꞉bene eta tetelo Polote menemenema꞉ eda꞉te boheletamo ohobigate kuba gobogobo ba꞉bo kiyahamiya꞉, “Nale Ya꞉su Kelisokono mahilamo ama꞉ bikiyahamemata, ama꞉ ebegodone nuluhuka!” Ba꞉ba tetenomolo kuba gobogobote bohelegodone ba꞉ dito uluhukuya꞉.   
\p
\v 19 Ba꞉bema꞉ boheleno namutuluba꞉te ba꞉moe komo umiti iya꞉tawahuya꞉, ba꞉be bohele ipuwado ibino mani lawe gabo ba꞉ a꞉wibo. Ba꞉moe mabuma꞉ iba꞉te Poloko ba꞉gala Sailasiko heloamo uwatete, ba꞉be Pilipai ko haboeno watowatopa꞉te kebolo ka꞉pola꞉nuya꞉ ba꞉be kolowami habamo ba꞉bo wadimuya꞉taliya꞉.  
\v 20 Ba꞉bene iba꞉te ba꞉bi Loma gabomani dubuino holoholo hapuamo ibi magatalete na꞉nega꞉luya꞉, “Ba꞉moi Yunapi dubu netewa iba꞉te aeno haba bekubahimina!  
\v 21 Ibino tutumu hiya꞉la, a Lomanapino tutumu huiyaha꞉, ba꞉bema꞉ ibino iya꞉tumi komote a bikiyaa꞉mena aeno hidohido kukala kowakalamima꞉!”  
\v 22 Ba꞉bene ba꞉ba tetelo komo habalubi hiliyonomate Poluino ododili komokomoma꞉ atu kuba tabo bekaga꞉luya꞉.  
\p Ba꞉bema꞉ Loma gabomani dubate ibi netewapino kaliko heloamo pipikulamelelamete komo alaholohopi ba꞉bo kiyalamiya꞉ ibi giya꞉pa꞉pa꞉mo ka꞉na꞉miga꞉latilima꞉.  
\v 23 Ba꞉bene ibi kubanomamo a꞉na꞉miga꞉latiliti iba꞉te Poloko ba꞉gala Sailasiko du genamamo niya꞉hekete, ba꞉bene du genama umidawa na꞉kiyamiya꞉ ebete ibi hidamo kulamenatema꞉ iba꞉te alahutikapoma꞉.  
\v 24 Ba꞉bema꞉ du genama umidawate ba꞉be tabo duliya꞉, ebete ibi du genama ipuwanomamo magatalete ibino nato keha gugamo newadulatelelamete ibi dito nimiya꞉paliya꞉. \fig Poloko Sailasiko ibino nato keha gugamo wadulatelelamela|alt="Paul and Silas in prison in stocks" src="CN01988B.tif" size="span" loc="1/2 of page" copy="1978 David C. Cook Publishing Co." ref="16.24" \fig*   
\p
\v 25 Ba꞉be du iwa tetenomolo Poloko Sailasiko iba꞉te Godotamo toetoehonakui komo adikumi ohale akalapihonakuya꞉. Ba꞉bene gabomana꞉te komo dubu ibino kuba ododili mabuma꞉ du genamamo ya꞉lo da꞉miya꞉tiya꞉ ba꞉bi dubate Poloko Sailasiko ibino komo ba ulihona,  
\v 26 ba꞉ba tetenomolo ko wima꞉la꞉te penate du genama kubanomamo ba pagegetena, gigihote ha꞉kiya a꞉hilamenate du genamanapino kokotoeno auli halete ha꞉kiya ba꞉bo ta꞉teholameniya꞉.  
\v 27 Ba꞉bene du genama umidawate ebeno genamanomolo mahiganate du genamoeno gigiho ya꞉lo a꞉hilame da꞉pulameniya꞉ ebete nemalagidoloniya꞉, du genamanapi hiliyonomate ba꞉ alahutiha. Ba꞉bema꞉ ebete tole konomo lawenate ebeno alaholo gili magubutinate ebe ha꞉kiya ebeno ape ahohamidanama꞉ ba ewagelena,  
\v 28 ba꞉ba tetenomolo Polote ba꞉be komo uminate ebe na꞉goepatemeniya꞉, “A꞉iye! Ama꞉ ha꞉kiya ama꞉ akanakapuma꞉la꞉! A hiliyonomo moela, kalahutihoha꞉!”   
\p
\v 29 Ba꞉ba tetelo du genama umidawate ebeno hopopi begoelameniya꞉ iba꞉te alo kowadahenama꞉, ba꞉bene ebete du genama guamo tola꞉go tiyonomolo na꞉pa꞉ganate, Poloko Sailasiko ibino nato mabamo neganate ba꞉bo nilililaniya꞉.  
\v 30 Ba꞉bene ebete ibi netewapi du genamane puluhukulatelenate ba꞉bo pegoelameniya꞉, “Koko dubala꞉, na bada komo ododiti Godogodone ka꞉ka꞉ mula꞉ komo ebo na꞉ka꞉lawemo?”   
\p
\v 31 Iba꞉te na꞉huiyaniya꞉, “Ama꞉ Kodawa Ya꞉suku hibima꞉ na꞉mida꞉, ba꞉bene ebete ama꞉ ba꞉gala amia꞉no genamanapino ka꞉ka꞉ komula꞉lelamema꞉na꞉ta.”  
\v 32 Ba꞉bene iba꞉te du genama umidawa ba꞉gala ebeno genamanapa꞉tamo Kodawa Ya꞉sukunu tabo ba olamagimina ebeno komo ba꞉bo hawakaliminiya꞉.  
\v 33 Ba꞉bema꞉ ba꞉ba tetenomolo du genama umidawate ibi netewapino bugumu ukulalelamenate, iba꞉te huiyatiya ebe ba꞉gala ebeno genamanapi hiliyonomo beyamo dito wadulateleniya꞉.  
\v 34 Ba꞉bene du genama umidawate Poloko Sailasiko ibi ebeno genama guamo magatalenate baa꞉ ba꞉bo nikalameniya꞉. Ba꞉ hibila, ebe ba꞉gala ebeno genamanapa꞉te konomamo kalakalahaniya꞉, mabu iba꞉te ba꞉be dulu ibino hibima꞉ midi komo Godotamo a꞉miya꞉teniya꞉.   
\p
\v 35 Ba꞉bene hegelate da꞉powalohuya꞉ Loma gabomani koko dubate komo polisi dubu du genama umidawatamo ba꞉moe tabago poelamiya꞉, “Ama꞉le ba꞉bi dubu netewa du genamane dito nuluhukulatela꞉.”   
\p
\v 36 Ba꞉bene du genama umidawate Poloko atu tabo bekanikiyamiya꞉, “Gabomani koko dubate tabo a꞉poema꞉, nale ama꞉ ba꞉gala Sailasiko la꞉ ba꞉moe du genamane kuluhukulatelema꞉. Ba꞉bema꞉ ka꞉lo la꞉ uluhukuti kalakalago na꞉toala꞉.”   
\p
\v 37 Huiyatiya Polote ba꞉bi polisi dubu ulamelo iba꞉tamo na꞉goiya꞉, “Ao, ale dito a꞉kuluhukama꞉. La꞉eno koko gabomani dubate ha꞉kiya na꞉pelama꞉mena꞉ a kopuluhukua꞉tema꞉, mabu a netewapa꞉te ba꞉moe hopolo Loma gabomanino pepago wapata꞉nama꞉,\f * \fr 16.37 \ft Poloko tetelo Loma gabomana꞉te ibino Itali hoponapi kapiyatamo ba꞉bako pepa ikalameholenakuya꞉, iba꞉te komo hiya꞉hiya꞉ hopolo ba wapata꞉lame ba꞉bi hopoeno gabomanino okopa꞉te temeteme iba꞉tamo ikalamekapoma꞉. Ba꞉bema꞉ ba꞉bako pepagoeno lumagiti hibi kuba ododiha꞉ tetelo eta gabomani dubuti ebeno komo hidamo anagiya꞉midameheno temeteme ebetamo dito dikamemene, ba꞉be mabuma꞉ Loma koko gabomana꞉te pelamete ba꞉be gabomani dubutamo konomo kuba huiya kopikamema꞉na꞉. Poloko Itali hoponapiha꞉, ebe Yu lumagila. Huiyatiya ebete Tasase ko habalo da꞉hawakaluya꞉, ba꞉ba tetelo ebete Loma gabomana꞉godone pepa a꞉lawiya꞉, mabu Loma gabomana꞉te Tasase habanapa꞉tamo konomamo ba kalakalaha ibi hiliyonomatamo ba꞉bako pepa dito ikalameholiya꞉, iba꞉te ibino Itali hoponapa꞉tamo dikalamenakui ba꞉ba ka꞉na.\f* ba꞉gala ale kuba ododihino iba꞉te aeno komo hidamo kanagiya꞉midaa꞉meha꞉, iba꞉te huiyatiya a giya꞉pa꞉pa꞉mo a꞉na꞉miga꞉titi du genamamo dito iya꞉hekiya꞉. Ba꞉bema꞉ ka꞉lo ibi ubila a diya gabodo gelebadia꞉go dito koea꞉mema꞉. Ao, iba꞉te dopamo a na꞉pua꞉ma꞉mena꞉!”   
\p
\v 38 Ba꞉bene polisi dubate tolamete Polokono tabo koko gabomani dubu da꞉nikiyalamiya꞉, ba꞉ba tetelo ba꞉bi dubate Poloko Sailasiko Loma gabomanino pepago wapata꞉ komo uliti koamo toletolehuya꞉.  
\v 39 Ba꞉bema꞉ iba꞉te pelamete Poloko Sailasiko iba꞉tamo nolata tabo pega꞉late ibi konomamo petoelameholiya꞉, iba꞉te Pilipai ko habane eta hopamo gelebadia꞉go kotoma꞉.  
\v 40 Ba꞉bene ibi netewapa꞉te du genamane puluhukuti, iba꞉te tote dopamo Lidiyakono genamamo nodolote, ba꞉bolo iba꞉te hibima꞉ midipi ekaki da꞉nulamiya꞉, komo owalubi tabo nikiyahalamete Pilipai ko habane ba꞉ dito tuya꞉.   
\c 17  
\s1 Tesalonaika Ko Habalo Ko Mauba Komote Duluhukuya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉bene Poloko Sailasiko iba꞉te A꞉mapipolisi haba ba꞉gala A꞉poloniya habado tote Tesalonaika ko habamo ba꞉bo nuluhukuya꞉, Yunapino eta baidi ibubulamehole genamate ba꞉bolo na꞉la꞉nami.  
\v 2 Ba꞉bene Polote komo habahabalo keba ka꞉na ka꞉pododinakui ebete Tesalonaika ko habalo ba꞉ atumu kapododiya꞉, ebete netewa-kapiya okoha꞉ talona hegelalo Yunapino baidi ibubulamehole genamamo nodolonakui Godokono Buka taboeno komokomo iba꞉tamo ba꞉bo nolamaginakui.  
\v 3 Ba꞉bene ebete hiya꞉hiya꞉ taboeno ipuwa ba hawakalilame ibi hibinomolo ba꞉ma ka꞉na iya꞉tulameholiya꞉, Godote ya꞉lo tetelo dihatiya꞉ ba꞉be ebeno nopo ipuwado Kelisote puluhukuti, tawakaluba꞉godone koko temeteme puwatete, hoe ipuwane gala kakamahigama꞉ne. Ba꞉bema꞉ Polote iba꞉tamo na꞉goiya꞉, “Ba꞉moe Kelisoko nale ebeno komo la꞉tamo dolamagimo, ebe ba꞉ Ya꞉sutila! Hoe ipuwane gala a꞉kamahiguya꞉!”   
\p
\v 4 Ba꞉ba tetelo komo Yunapa꞉te ba꞉be taboeno hibi komo lawete Poloko Sailasiko bana kapiyama꞉ ba꞉bo eda꞉huya꞉, ba꞉gala ba꞉be Guliki hopolo demedehonama꞉, komo ba꞉bi Yuha꞉pa꞉te hibi Godo dopamo dadikuminama꞉ ba꞉gala komo Yuha꞉pino koko watowatopi kamenakamena atumu, ibi hiliyonomate kapimilo hibima꞉ ba꞉bo midiya꞉.  
\v 5 Huiyatiya komo Yu tawakaluba꞉te ba꞉bi Yuha꞉pino hibima꞉ midi komo dulamelelamiya꞉, ba꞉be mabuma꞉ iba꞉te maubahalete ilina kolowami habamo tolamete, komo hiya꞉hiya꞉ kuba ododilipi dubu nuwatete iba꞉go kapimilo konomo mauba komo ba꞉bo nadipatiya꞉. Ba꞉bema꞉ iba꞉te haba konomolo helo adipatelo eta dubu Ya꞉isonikono genamamo gahugahulu tolamete gigiho newakalamiti Poloko Sailasiko ba꞉bo noholiya꞉, iba꞉te ibi nuwatete tawakaluba꞉tamo kopuluhukulatelema꞉.  
\v 6 Ba꞉ba tetelo iba꞉te ibi netewapi nipo noholete huiyatiya Ya꞉isoniko ba꞉gala komo Ya꞉suku ta꞉matapi genamane ba꞉bo wadimuya꞉taliya꞉ ba꞉be haboeno gabomani dubatamo. Ba꞉bene iba꞉te gabomani dubatamo ibulunomamo na꞉ga꞉luya꞉, “Ba꞉moe hopo konomo da꞉kubahimina ba꞉bi dubate aeno habamo a꞉pikuliya꞉!  
\v 7 Ba꞉gala ba꞉moe eta dubu Ya꞉isoniti ba꞉bi kuba ododilipi kalakalago uwatete ebeno genamalo laha haba iba꞉tamo ikalami. Ibi hiliyonomate Konomo Gawadubu Sisakono kukala bewakalamina, mabu iba꞉te na꞉ga꞉lana eta Ko Gawadubu ba꞉luta, ebeno mahilo ba꞉ Ya꞉sutila!”   
\p
\v 8 Ba꞉bene habalubi hiliyonomo ba꞉gala gabomani dubate ba꞉be tabo uliti ukui bilibilinomoma꞉ ba꞉bo eda꞉huya꞉. Ba꞉bema꞉ ibi ipuwalo hiya꞉hiya꞉ tabo konomamo ba ga꞉luta  
\v 9 gabomana꞉te Ya꞉isoniko ebeno mabuluba꞉go ibi na꞉kiyalamiya꞉, “Wadiyala la꞉eno kuba mabuma꞉ mani atamo kohuiyama꞉nemata, huiyaheno ale la꞉ du genamamo koniya꞉hekema꞉na꞉ta.” Ba꞉ba tetelo gabomana꞉te iba꞉godone mani uwatelamete ibino genamamo ba꞉ dito noelamiya꞉.   
\s1 Beliya Habanapa꞉te Ya꞉sukunu Tabo Hido Mulu Ukuia꞉go Da꞉lawiya꞉  
\p
\v 10 Ba꞉bema꞉ ba꞉be dulu hibima꞉ midipi ekaka꞉te Poloko ba꞉gala Sailasiko ba꞉be habane dito oelameniya꞉ Beliya habamo, ba꞉bene iba꞉te ba꞉bamo nuluhukunate, eta hegelalo iba꞉te Yunapino baidi ibubulamehole genamamo dito nodoluya꞉.  
\v 11 Ba꞉ba tetelo Beliya habanapa꞉te ibino tepo ipuwoeno gigiho a꞉hilamiya꞉ Ya꞉sukunu tabo hido mulu ukuia꞉go kolawema꞉, Tesalonaikanapa꞉te dewageliya꞉ eba ka꞉naha꞉. Beliyanapa꞉te huiyatiya hegela hiliyonomolo Godokono Buka taboeno komokomo da꞉ka꞉lamiholelenakui, ibi ipuwalo ba꞉bi komoeno ipuwa hidamo ba ga꞉la hibi komo ba꞉bo iya꞉tawahanakuya꞉, mabu ibi ubi konomola ba꞉moe komo umi, Polote iba꞉tamo dolamagiya꞉ ba꞉be tabo da꞉ hibila꞉ o da꞉ ha꞉dala꞉.  
\v 12 Ba꞉bema꞉ ibi ipuwalo komo Yunapi hiliyonomate Ya꞉sukunu tabo hibima꞉ na꞉midiya꞉, ba꞉gala ba꞉be atu tetelo ba꞉be Guliki hopolo demedehonama꞉ ba꞉bi Yuha꞉pino koko watowatopi kamenakamena ba꞉gala dubu atumu, komo ibi hiliyonomate Ya꞉sukunu tabo kapimilo ba꞉bo lawiya꞉.   
\p
\v 13 Huiyatiya ba꞉ba tetelo Tesalonaika ko habalo demedehonama꞉ ba꞉bi Yu tawakaluba꞉te Polote Godokono tabo Beliya habalo da꞉nolamagiya꞉, iba꞉te ba꞉be komo uliti ba꞉bamo tolamete Beliyanapa꞉tamo helo ba nikalame ibi ba꞉bo nadipalateliya꞉ iba꞉te Polotamo komaubahalema꞉.  
\v 14 Ba꞉ba tetenomolo hibima꞉ midipi ekaka꞉te Poloko kehaha꞉ kolomoeno eta habamo komo dubago ba꞉ dito noemiya꞉, huiyatiya Sailasiko Timotiko iba꞉te Beliya habalo ba꞉bo pipikuliya꞉, iba꞉te Polokoba꞉ katuya꞉ha꞉.  
\v 15 Ba꞉bene Poloko da꞉buiya꞉minuya꞉ ba꞉bi Beliyanapi dubate boge lawete eba꞉go A꞉tenese ko habamo da꞉nikuliya꞉, ba꞉ba tetelo ibino habamo gala kakawilalema꞉ ba ewagelita, Polote ibi na꞉kiyalamiya꞉ Sailasiko Timotiko iba꞉tamo tabo katama꞉, iba꞉te A꞉tenesa꞉mo ebetamo tiyolo kopuluhukuma꞉.   
\s1 Polote A꞉tenese Ko Habalo Ida꞉da꞉li Adikulamepa꞉tamo Godokono Tabo Dolamagiya꞉  
\p
\v 16 Polote Sailasiko Timotiko ibino pe komo ba latimi, ba꞉be A꞉tenese ko habalo ida꞉da꞉li adikulame komokomo hiliyonomo dulameholiya꞉, ebete tepo ipuwalo menemenenomoma꞉ ediya꞉.  
\v 17 Ba꞉bema꞉ ebete Yunapino baidi ibubulamehole genamalo ibi ba꞉gala komo Yuha꞉pa꞉te hibi Godo dadikuminama꞉, ebete ibi hiliyonomatamo Godokono Buka taboeno ipuwa komokomo konomamo olamaginakui, ba꞉gala komo hegela hiliyonomolo ebete kolowami habalo dito da꞉wapata꞉lamitanakui ba꞉bi tawakaluba꞉tamo atu komokomo beka-olamaginakui.  
\v 18 Ba꞉bene Polote A꞉tenese habanapa꞉tamo Ya꞉sukunu hoene mahiga komo da꞉hawakalimiya꞉, iba꞉te ibino ukuilo nemalagidoluya꞉ Ya꞉suku ba꞉ eta hopo ida꞉da꞉lino gobogobola, ba꞉bema꞉ komopa꞉te na꞉ga꞉luya꞉, “Ebe ubila ale muhulu hopoeno eta ida꞉da꞉lino komo kota꞉matama꞉.” Ba꞉bene ibi ipuwalo komo Epikuliya kapiyuimipi\f * \fr 17.18 \ft Buka ka꞉lamiholedawa, wadiyala ama꞉ ba꞉moe komo niya꞉tawa. Poloko tetelo Epikuliya tawakalubi ba꞉ Guliki hoponapino kapiyuimi etala. Iba꞉te ibino ta꞉matapi ba꞉ma ka꞉na iya꞉tulamenakuya꞉, hiya꞉hiya꞉ ida꞉da꞉lino gobogoboeno helo kitanaha꞉, ba꞉bema꞉ wadiyala tawakaluba꞉te ibino tole komokomo gobogobamo ba miya꞉te kateneno ubilo kalakalago dito nemedehamena꞉.\f* ba꞉gala Stowika kapiyuimipino\f * \fr 17.18 \ft Stowika tawakalubi ba꞉ Guliki hoponapino eta kapiyuimila. Ibi Epikuliya kapiyuimipi huiyaha꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te komo hiya꞉hiya꞉ ida꞉da꞉li hiliyonomo badikulamenama꞉, ba꞉gala ba꞉bi ida꞉da꞉lino helo ba tolelamena iba꞉te tuputupunomolo emedehonama꞉. Iba꞉te ibino ta꞉matapi ba꞉ma ka꞉na iya꞉tulamenakuya꞉, a hopo tawakalubi hiliyonomate ha꞉kiya aeno heloamo tepo ipuwoeno mulunomo ukui duwatema꞉, ba꞉ba tetelo a hibi kalakalago bemedehonama꞉.\f* iya꞉tulamepa꞉te Polokoba꞉ olowabeletihui da꞉tupuimiya꞉, komopa꞉te ebe walitilo na꞉ga꞉luya꞉, “Ba꞉moe wato ko dubuti daedae tabo dolamaginako, ebeno ipuwa badala꞉ka꞉?”   
\p
\v 19 Huiyatiya komo iba꞉te Polotamo hido tete ba ikame ebe ibino A꞉tenese haboeno mulupino ahidi baha꞉mo ba꞉bo magatuya꞉, ba꞉be ahidi bahino mahilo ba꞉ Aleyopagasela. Ba꞉ba tetelo Polote ibino holoholo hapuamo da꞉nuluhukuya꞉ iba꞉te ebe nalatediya꞉, “A ubila ama꞉le a na꞉kiyaa꞉ma꞉, ba꞉moe uli iya꞉tulame tabo dolamaginaka keba ka꞉nala꞉ka꞉?  
\v 20 Mabu ama꞉le dolamagina ba꞉be taboeno komokomo aeno uliho ipuwalo hiya꞉nomoma꞉ eda꞉hana, ba꞉bema꞉ a ubila ama꞉ ba꞉moe taboeno ipuwa atamo hidamo na꞉hawakalima꞉.”  
\v 21 Iba꞉te Poloko ba꞉ma ka꞉na kiyamiya꞉, mabu A꞉tenese habanapi ipuwalo puya꞉te ba꞉bolo da꞉hawakalahaliya꞉ ba꞉gala puya꞉te muhulu hopone pelamete ba꞉bolo da꞉pemedehonama꞉, ibi hiliyonomate ubi konomamo ihatenama꞉ ibino mulupino hiya꞉hiya꞉ kapiyuimi ipuwalo uli komokomo ulihote koga꞉lanama꞉.   
\p
\v 22 Ba꞉bene Polote Aleyopagase mulupi dubuino dopo hapulu mahigate na꞉goiya꞉, “A꞉tenese haba dubala꞉, na umimo la꞉ ida꞉da꞉li adikulame komo ipuwalo helonomoma꞉ eda꞉hanamata.  
\v 23 Iyo, nale la꞉eno hido habalo ba pata꞉ la꞉godolo hiya꞉hiya꞉ ida꞉da꞉li adikulame bahi da꞉pola꞉na ulamimo, ba꞉gala ba꞉bi hiliyonomo ipuwalo nale eta kapiya adikumi bahi bekumimo, eta lumagiti ba꞉be hunamo tabo ba꞉ma ka꞉na miya꞉tiya꞉,  
\b  
\q1 ‘Tawakaluba꞉te iya꞉tawahaheno dadikuminaka,  
\q2 ba꞉moe ba꞉be Kodawa Adikumi Bahila.’  
\b  
\p “Ba꞉bema꞉ la꞉ A꞉tenese habanapa꞉te iya꞉tawahaheno dadikuminakoma, nale ba꞉be Kodawoeno komo la꞉tamo kohawakalimima꞉nemo.  
\v 24 Ebe ba꞉ hopo konomo ba꞉gala ilina hiliyonomo Ododilidawala, iyo, ebete ba꞉moe hopolo ba꞉gala Hunu Habalo Kodawanomoma꞉ eda꞉na, ba꞉bema꞉ ebe ubihinola tawakaluba꞉te detemotehona ba꞉bi adikumi genamalo emedena.  
\v 25 Ba꞉gala ebe ubihinola a hopo tawakaluba꞉te aeno kokotamo eta ilina ododiti ebetamo ikame, mabu ebe ba꞉ atamo hido ka꞉ka꞉ ba꞉gala helo dikaa꞉mena ba꞉be Kodawala, iyo, ebete a hiliyonomoeno modoboha꞉ komokomo ba emalagidolena ebeno malemale ipuwalo hiliyonomo hidohido komo atamo dito ikaa꞉mena. Huiyatiya numa꞉la꞉, ale ebe owalubima꞉ ebetamo bada ilina na꞉kikamehoma꞉? Puliyala, kitanaha꞉, mabu ebe ha꞉kiya modobonomolo emedena!   
\p
\v 26 “Ba꞉gala eta komo. Ba꞉moe Kodawate kapiya dubu ododiti, ebe ipuwane hiya꞉hiya꞉ tawakalubi kapiyuimipi hiliyonomate ikuliya꞉. Ba꞉bene ebete ibi ba꞉moe hopo konomamo hiya꞉hiya꞉ oelameholete ibino hiya꞉hiya꞉ emede teteno kuititi ba꞉gala ibino hopoeno kuititi iba꞉tamo a꞉miya꞉telamiya꞉, ebete dopo dubu ododihino nopo dopamo keba ka꞉na kihatiya꞉ ba꞉ba ka꞉na.  
\v 27 Numa꞉la꞉, Godote ba꞉be ododi komodo ebeno ubi bihatiya꞉, tawakalubi hiliyonomate ibino hiya꞉hiya꞉ hopolo ba emedehona, iba꞉te ibi Ododilidawoeno komo emalagidololo ibino mulu ukuia꞉mo ebe dohowadimina꞉ ebeno hibi komo ba꞉bo kumima꞉na꞉, baidi tamihodawate ebeno kokotamo gabo keba ka꞉na kohowadinako ba꞉ba ka꞉na. Huiyatiya kalakala konomola, ale ebe umima꞉ eta kodakoda komote hibilo kitanaha꞉, iyo, ebete muhululu kemedenaha꞉, a tamenomolo bemedena.  
\v 28 Ba꞉be mabuma꞉ eta muludawate tabo dopamo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉,  
\b  
\q1 ‘Ale aeno Hununomo Talonadawoeno  
\q2 ka꞉ka꞉ ipuwalo emedenama꞉,  
\q1 iyo, ale ebeno heloamo wapata꞉lamenama꞉,  
\q2 mabu ebe ba꞉ aeno ka꞉ka꞉ mabuma꞉ eda꞉na.’  
\b  
\m Ba꞉gala A꞉tenesenapa꞉la꞉, la꞉ numa꞉la꞉, la꞉eno ohale ododilipi ipuwalo etate ohale ba꞉ma ka꞉na miya꞉tiya꞉,  
\b  
\q1 ‘Ba꞉moe komo ba꞉ hibinomola,  
\q2 ale Kodawoeno gugudima꞉ eda꞉hanama꞉.’”   
\b  
\p
\v 29 Ba꞉bema꞉ Polote tabo moga꞉melo gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉ hidamo nulia꞉la꞉. Hibila, ba꞉moe Kodawa Godote a hiliyonomo ebeno gugudima꞉ ododiya꞉ ba꞉bema꞉ a ba꞉ma ka꞉na a꞉kemalagidolama꞉, aeno kokotamo o aeno mulu ukui komamo eta ilinamo aeno Nabiwino holoholo kododima꞉nema꞉. Ao! Tawakaluba꞉te golodo o siliba o hido nakolamo dododilinaka, hibi Godo ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ ida꞉da꞉li ilina huiyaha꞉.  
\v 30 Ba꞉ hibila, dopamo tawakaluba꞉te ebeno hibi komo iya꞉tawahaheno kuba komokomo dododilinakui, Godote iba꞉tamo kuba huiya hibilo kikalamenakuiha꞉, huiyatiya ba꞉ma tetelo ebete hiliyonomo hiya꞉hiya꞉ hopo tawakalubi begoelamena iba꞉te ibino kuba ododili ipuwane ebetamo kohobila꞉ma꞉,  
\v 31 mabu ebete ibi hiliyonomoeno komokomo kanagilamelelamema꞉ ebeno Ko Hegela ya꞉lo ihatiya꞉. Iyo, ebete helo kebe dawatamo kikamiya꞉, ba꞉be Tuputupu Dubuino anagiya꞉mida ipuwalo tawakalubi hiliyonomate ibino kuba huiya ba꞉gala hido huiya modobonomolo kuwatema꞉na꞉. Ba꞉bema꞉ mabu keka꞉ tawakaluba꞉te ba꞉moe taboeno komo hibima꞉ da꞉midimina꞉? Mabu bitana Godote tawakalubino holoholo hapulu ba꞉be Tuputupu Dubu Ya꞉suku hoe ipuwane adipatiya꞉!”   
\p
\v 32 Ba꞉bene ba꞉bi A꞉tenese mulupi dubate Ya꞉sukunu hoene mahiga komo duliya꞉ iba꞉te Poloko ba꞉bo walitiya꞉, huiyatiya komopa꞉te ebetamo na꞉ga꞉luya꞉, “Wadiyala ama꞉ gala kapete atamo tabo na꞉kapolamagiya꞉.”  
\v 33 Ba꞉bene Polote tabo ga꞉la habane ba uluhuku,  
\v 34 komo dubate ebeno tabo hibima꞉ miditi eba꞉go ba꞉ dito nekapiyuya꞉, ibi ipuwalo Dayonisiyasiko ba꞉ Aleyopagase mulupino kapiyuimi dubu etala, ba꞉gala ba꞉be atu tetelo eta kamena Damalisiko ba꞉gala komo kamenakamena iba꞉te atumu Ya꞉suku hibima꞉ ba꞉bo midiya꞉.   
\c 18  
\s1 Polote Kolini Ko Habalo Da꞉nemedenami  
\p
\v 1 Ba꞉moe komote da꞉wibuya꞉ Polote A꞉tenese haba miya꞉pate Kolini ko habamo ba꞉ dito tuya꞉,  
\v 2 ba꞉bene eta Yu dubu ebeno mahilo Akuilatela, Pontase hopolo hawakaluya꞉, ebete Polokoba꞉ ba꞉bo aluguya꞉. Ba꞉ba tetelo ba꞉be dubuti ebeno kamena Pilisilakoba꞉ Itali hopone piya꞉, mabu Konomo Gawadubu Kolodiyasiti Yu tawakaluba꞉tamo maubalo a꞉goelamiya꞉ ibi hiliyonomate ebeno Itali hopoeno Loma ko habane kikulihoma꞉. Ba꞉bema꞉ eta hegelalo Polote ibi netewapa꞉tamo nuluhukuti,  
\v 3 ibino mani oko ipuwalo ibi owalubili ba netupuimi iba꞉go ba꞉bo nemediya꞉, mabu ebete ba꞉be oko iya꞉tawala, ebete dopamo sipi-goegoe tamamo walokoa꞉midahale genama bododilinakui.  
\v 4 Ba꞉ba tetelo Yu tawakalubino okoha꞉ talona hegela hiliyonomolo Polote ibino baidi ibubulamehole genamamo tonakui, ba꞉bene ebete ibi ba꞉gala Guliki hoponapi iba꞉go ba kapiyuimi iba꞉tamo Godokono tabo komokomo ba꞉bo olamaginakui, mabu ebe ubi konomola iba꞉te Ya꞉sukunu hibi komo kiya꞉tawahama꞉. \fig Polote sipi-goegoe tamamo walokoa꞉midahale genama ododili oko dowatiya꞉|alt="Paul sews a tent" src="CN01999B.TIF" size="col" loc="1/4 of page in middle on right half side under section heading" copy="1978 David C. Cook Publishing Co." ref="18.2-3" \fig*   
\p
\v 5 Ba꞉bene Sailasiko Timotiko iba꞉te Ma꞉sadoniya hopone Kolini ko habamo Polotamo da꞉puluhukuya꞉, ebete sipi-goegoe tama genama ododili mani oko ba꞉bo miya꞉puya꞉. Ba꞉ba tetelo ebete Godokono oko kapiya ba owatina Yu tawakaluba꞉tamo ba꞉ma ka꞉na olamaginakui, Ya꞉suku ba꞉ Kelisote, Godokono Oemedawala.  
\v 6 Huiyatiya eta hegelalo iba꞉te Poloko iduduputimilo ebeno iya꞉tulame komokomo da꞉duhilamiya꞉, Polote ibino dopo hapulu ebeno kalikoeno puhulu ba moda꞉midatepale na꞉goiya꞉, “Ba꞉moe komone la꞉ niya꞉tawahala꞉, la꞉le ba꞉bolo Godokono ka꞉ka꞉ mula꞉ komo nelaweheno, ba꞉be komo ba꞉ la꞉eno kubala! Naeno kubaha꞉, mabu nale Godokono hibi komo la꞉ hidamo iya꞉tulamimata, huiyatiya la꞉ ubihinola. Ba꞉bema꞉ ba꞉ma tetelo na la꞉godone ohobigate huiyatiya Yuha꞉pa꞉tamo kotoma꞉nemo.”  
\v 7 Ba꞉bene Polote ibi miya꞉palete eta Yuha꞉ dubuino genamalo nemediya꞉, ba꞉be dubuino mahilo ba꞉ Taitasi Yasitasitila, ebe hibi Godo badikuminami ba꞉gala ebeno genamate Yu tawakalubino baidi ibubulamehole genama tamelo la꞉nami.  
\v 8 Ba꞉ba tetelo eta dubu, ebeno mahilo Kilipasatela, ebete Yu tawakalubino baidi ibubulamehole genama umidawama꞉ eda꞉nami, ebe ba꞉gala ebeno genamanapi iba꞉te Kodawa Ya꞉suku hibima꞉ a꞉midiya꞉. Ba꞉gala komo Kolini habanapi hiliyonomate atumu Godokono tabo Pologodone ulihote hibima꞉ miditi beyamo wadulatele komo ba꞉bo lawiya꞉.   
\p
\v 9 Ba꞉bene eta dulu Kodawa Ya꞉suti Poloko hiyolo na꞉goemeniya꞉, “Ama꞉ naeno tabo olamagima꞉ akatoletola꞉la꞉, ba꞉gala tabo goeha꞉ma꞉ akeda꞉la꞉,  
\v 10 mabu nale ama꞉go bemedenamo, ba꞉bema꞉ eta lumagiti ama꞉ a꞉kakubahima꞉mena꞉ta. Ba꞉gala ba꞉moe haba konomolo naeno komo tawakalubi hiliyonomate bemedena, ama꞉ kapiyaha꞉.”  
\v 11 Ba꞉bema꞉ Polote ba꞉bolo kapiya gogo ba꞉gala sikisi manome ba emedena Godokono tabo komokomo tawakalubi ba꞉bo iya꞉tulamenakui.   
\s1 Yunapa꞉te Poloko Guliki Hopoeno Kapela Ko Gawadubutamo Ibino Heloamo Da꞉magatuya꞉  
\p
\v 12 Ba꞉be gogolo Loma gabomani koko dubate Ga꞉liyoko bepoemiya꞉ ebete Guliki hoponapino uli Kapela Ko Gawadubuma꞉ kopeda꞉nama꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉be hopoeno Yu tawakaluba꞉te ukui kapiyama꞉ miditi Poloko ebetamo ba꞉bo magatuya꞉ ebeno komo kanagiya꞉midamema꞉.  
\v 13 Ba꞉ba tetelo iba꞉te Ko Gawadubutamo na꞉ga꞉luya꞉, “Ba꞉moe dubu Godoko adikumino hiya꞉ gabo ba iya꞉tulame, ebete tawakaluba꞉tamo helo bikalamena gabomanino kukala kowakalamima꞉.”   
\p
\v 14 Ba꞉bema꞉ Polote ubila huiya tabo kogoemema꞉, huiyatiya Ga꞉liyote ebe duhimiti Yu tawakaluba꞉tamo na꞉goiya꞉, “Lumagiti eta ko kuba hibilo nododitale, nale la꞉ Yunapino tabo komokomo hidamo bulihona꞉, huiyatiya moe komo ko komoha꞉!  
\v 15 La꞉ la꞉eno Yu hopoeno komonomoma꞉ olowabeletihuitamata, ba꞉bi komo ba꞉ la꞉eno Buka taboeno ipuwa komokomo, ba꞉gala la꞉eno tawakalubino mahiloeno komokomo, ba꞉gala la꞉eno iniwalino kukala komokomola, ba꞉bema꞉ wadiyala la꞉ ha꞉kiya la꞉eno ubiha꞉ komo na꞉netuputupuima꞉la꞉. Na ubihinola ba꞉bi komo anagilamedawama꞉ eda꞉!”  
\v 16 Ba꞉bene Ga꞉liyote helo lawete ibi hiliyonomo ebeno tabo anagiya꞉mida genamane dito ta꞉malateliya꞉.  
\v 17 Ba꞉ba tetelo ba꞉bi Yunapa꞉te menemenenomoma꞉ eda꞉hate ibino baidi ibubulamehole genama umidawa Sostenisiko lawete Ga꞉liyokono tabo anagiya꞉mida genama dopo hapulu kubanomamo ba꞉bo anagalimihuya꞉, huiyatiya Ga꞉liyote ba꞉be komo ko komoma꞉ kagoiya꞉ha꞉, ba꞉bema꞉ ebete iba꞉godone dito ohobiguya꞉ ebeno komo oko kowatima꞉.   
\s1 Polote Siliya Hopoeno A꞉ntiyoka Ko Habamo Kakawilama꞉ Ubi Dihatiya꞉  
\p
\v 18 Ba꞉be komote da꞉wibuya꞉ Polote tete ga꞉ga꞉dopo hibima꞉ midipi ekaka꞉go emedete, ba꞉bene Kolini haba ba miya꞉pa ebete Pilisilako ba꞉gala Akuilako uwatete Siliya muhulu hopamo tolame ba꞉bo tupuimiya꞉. Ba꞉bene iba꞉te Senekiliya habamo nikuliti ko palai boga꞉mo nololoheno, dopamo Polote ebeno tepo ipuwoeno hibi komo kohawakalimima꞉ ebeno hinibo ba꞉bo nelepiya꞉, mabu ebete dopamo kebe tabo Godotamo hibilo da꞉goiya꞉, ebete ba꞉ ba꞉ba ka꞉na oko owati ipuwalo kuitita꞉mo a꞉nuluhukuya꞉.   
\p
\v 19 Ba꞉bene Polua꞉te gala katolamete Epesese ko habamo da꞉nikuliya꞉, ebete Pilisilako ba꞉gala Akuilako ba꞉bo nimiya꞉paliya꞉ iba꞉te ba꞉bolo kemedenama꞉. Ba꞉ba tetelo Polote ha꞉kiya tote Yunapino baidi ibubulamehole genamamo nodolote Godokono Buka tabo komokomo iba꞉tamo ba꞉bo nolamagiya꞉.  
\v 20 Ba꞉bene iba꞉te ebe na꞉ga꞉lamiya꞉ tete ga꞉ga꞉dopo iba꞉go kemedema꞉, huiyatiya Polote na꞉goiya꞉, “Ao, na kotoma꞉nemo.”  
\v 21 Ba꞉ba tetelo ebete ibi ba miya꞉pale eta tabo ba꞉ma ka꞉na goelamiya꞉, “Godote ubi dihatemene na la꞉tamo gala kakapema꞉nemo,” ba꞉bene ebete tote ko palai boga꞉mo da꞉nololuya꞉, ba꞉be bogete Epesese ko habane ba꞉ dito tuya꞉.   
\p
\v 22 Ba꞉bene bogete kehaha꞉ kolomo na꞉hiwate Sisaliya ko habamo da꞉nutiya꞉, ba꞉ba tetelo Polote haka gabodo tote Yelusalema ko habamo nuluhukuti sose tawakaluba꞉tamo ebeno malemale tabo nolamagiti, ba꞉bene ibi miya꞉palete ebete A꞉ntiyoka ko habamo ba꞉ dito katuya꞉.  
\v 23 Ba꞉bene ebete tete ga꞉ga꞉dopo A꞉ntiyokalo emedete, ba꞉be ko haba kamiya꞉pate Galesiya ba꞉gala Piligiya hopodo ba peto Ya꞉suku ta꞉matapi owalubila꞉go ebete ibi ba꞉bo peheluilamenatuya꞉.   
\s1 Apolositi Godokono Oko Ipuwalo Eta Tabo Olamagidawama꞉ Dediya꞉  
\p
\v 24 Ba꞉ba tetelo eta Yu dubu ebeno mahilo Apolositi, ebe A꞉lesandiya habanapila, ebe Godokono Buka taboeno hiya꞉hiya꞉ komoeno ipuwa iya꞉tawanomola ba꞉gala ebeno tabo olamagi mulunomola, ebete Epesese ko habamo piya꞉.  
\v 25 Ba꞉moe dubu eta lumagiti Kodawa Ya꞉suku ta꞉mata gabo dopamo iya꞉tumiya꞉, ba꞉bema꞉ ebete ebeno tepo ipuwalo koenomoma꞉ ba eda꞉na Ya꞉sukunu komoma꞉ komopi hidonomamo iya꞉tulamenakui. Huiyatiya ebete Yonekono beyamo wadulatele komo kapiya biya꞉tawuya꞉, ba꞉bema꞉ ebete kiya꞉tawuya꞉ha꞉ Godote ebeno Gobogobamo tawakalubi keba ka꞉na da꞉wadulatelenako ba꞉be komo.  
\v 26 Ba꞉bene eta hegelalo Apolositi Yunapino baidi ibubulamehole genamalo Godokono tabo toleheno dolamagiya꞉, Pilisilako ba꞉gala Akuilako iba꞉te ebeno tabo uliti, Apolosiko ibino genamamo magatate Godokono gaboeno komoma꞉ komo hidohido iya꞉tulame tabo komamo ebe ba꞉bo nowalubiya꞉.   
\p
\v 27 Ba꞉bema꞉ eta tetelo Apolositi Guliki hopamo toma꞉ ubi dihatiya꞉, Epesese hibima꞉ midipi ekaka꞉te leta boemiya꞉ Gulikinapi hibima꞉ midipa꞉tamo iba꞉te ebe kalakalago kolawema꞉. Ba꞉bene Apolositi ba꞉bamo da꞉nuluhukuya꞉, puya꞉te Godokono malemaledo hibima꞉ midipima꞉ deda꞉hanama꞉, ebete ba꞉bi tawakalubi koamo ba꞉bo nowalubiliya꞉.  
\v 28 Ba꞉ba tetelo ebete Godokono tabo olamagi helonomoma꞉ neda꞉te, komo Yunapa꞉te ebeno taboeno hiya꞉hiya꞉ komo duhilamema꞉ dewagelenakui, huiyatiya Apolositi tawakalubi hiliyonomoeno holoholo hapulu ibino tabo modobolo alukulilamenakui. Iyo, ebete Godokono Buka tabo komokomoeno ipuwa hidamo ba꞉ma ka꞉na hawakaliminakui, Ya꞉suku ba꞉ Kelisote, Godokono Oemedawala. \fig Polote Ya꞉sukunu Tabo Olamaga꞉go Naba 3 Tetelo Da꞉katuya꞉, Ebeno To Gabo Keba Ka꞉na Ditanuya꞉ Oel 18.23–21.16|alt="Paul's third missionary journey" src="knvA_GPS_Paul3-BW.tif" size="span" loc="1/2 of page - Tabo place names need to be added; caption needs to be split into two parts, title bolded, text reference in italics" copy="GPS" ref="18.23" \fig*   
\c 19  
\s1 Polote Epesese Ko Habalo Da꞉nemedenami  
\p
\v 1 Ba꞉bene Apolositi Kolini habalo ba nemedena, ebete kebe haba da꞉miya꞉puya꞉ Polote A꞉isiya hopoeno komo habahabado petote ba꞉be atu Epesese ko habamo dito nuluhukuya꞉. Ba꞉ba tetelo ebete komo Ya꞉suku ta꞉matapi ba꞉bolo nulamete  
\v 2 ibi na꞉nikiyalamiya꞉, “La꞉le la꞉eno hibima꞉ midi komo Ya꞉sutamo dihatima, ba꞉ba tetelo Godokono Gobogobo a꞉ka꞉lawiuima?”  
\p Iba꞉te huiyatiya na꞉ga꞉luya꞉, “Ao, a Godokono Gobogobote tawakaluba꞉godolo demedena ba꞉be komo dopamo kuliha꞉.”   
\p
\v 3 Huiyatiya Polote ibi nalateda꞉liya꞉, “Komopa꞉te la꞉ beyamo da꞉wadulateli, pokono mahilamo kododi?”  
\p Iba꞉te na꞉huiyuya꞉, “A beyamo Yonekono mahilamo palaguima꞉.”   
\p
\v 4 Ba꞉bene Polote iba꞉tamo na꞉goiya꞉, “Tawakaluba꞉te ibino kuba ododili ipuwane Godotamo dohobiliya꞉, Yonete ibi beyamo ba꞉bema꞉ wadulateliya꞉, ba꞉gala ba꞉be atu tetelo ebete Isalaela tawakalubi bikiyalamiya꞉, iba꞉te ebeno gala hapuni da꞉pena ba꞉be lumagi hibima꞉ komidima꞉, ebe ba꞉ Ya꞉sutila.”   
\p
\v 5 Ba꞉bene Epesese hibima꞉ midipi ekaka꞉te ba꞉be tabo uliti Polote ibi Kodawa Ya꞉sukunu mahilamo beyamo gala ba꞉bo kawadulateliya꞉.  
\v 6 Ba꞉gala Polote ebeno kokoto iba꞉tamo demowatilamiya꞉, Godokono Gobogobote ibi hunamo ba hitiga, iba꞉te helo lawete Hunu Haboeno nopopino hiya꞉hiya꞉ tabamo ko kalakala adipatelo Godokono tepo ipuwoeno ukui tabo komokomo ba꞉bo hawakalilamiya꞉.  
\v 7 Ba꞉ hibila, ba꞉ba tetelo Godokono Gobogoboeno helote 12 dubatamo ba꞉ma ka꞉na hitiguya꞉.   
\p
\v 8 Ba꞉bema꞉ Polote netewa-kapiya manome Yu tawakalubino baidi ibubulamehole genamamo odolonakui Godokono tabo toleheno ba꞉bo olamaginakui, ba꞉bene ba꞉be tete ga꞉ga꞉dopolo Polote iba꞉go Godote Ko Gawadubuma꞉ deda꞉na, ba꞉be komoeno hibi komoma꞉ konomamo olamagiminakuya꞉.  
\v 9 Huiyatiya komo iba꞉te wato kodakodahibima꞉ ba eda꞉halame hibima꞉ kamidiya꞉ha꞉. Iba꞉te tawakalubino holoholo hapulu Ya꞉suku Hibima꞉ Midi Gabo kubama꞉ ga꞉luya꞉, ba꞉bema꞉ Polote Ya꞉sukunu hibi ta꞉matapi kapiya uwatete iba꞉te hibima꞉ midiha꞉pa꞉godone kapimilo ba꞉ dito ikuliya꞉. Ba꞉ba tetene tupuimiti iba꞉te ha꞉kiya Taila꞉nasikono Sikulu genamalo da꞉kapiyuiminakui, Polote komo hegela hiliyonomolo Godokono Buka tabo komokomoeno ipuwa iba꞉tamo ba꞉bo olamaginakui.  
\v 10 Ba꞉bema꞉ hibila, ebete netewa gogolo Epesese ko habalo ba emedena, A꞉isiya hopo konomolo demedehonama꞉ ba꞉bi Yunapi ba꞉gala Yuha꞉pi atumu, ibi hiliyonomate Kodawa Ya꞉sukunu tabo ba꞉bo ulihuya꞉.   
\s1 Sikibakono Kuhino Kuba Ododi Komo  
\p
\v 11 Ba꞉ba tetelo Godote Poloko ipuwado komo koko hanohano komo bododilinakui.  
\v 12 Ba꞉ma ka꞉na tawakaluba꞉te Polokono wato matumino kaliko ba꞉gala atuino kaliko ebeno apene duwatemenakui, ba꞉bene iba꞉te watate temetema꞉gopa꞉tamo da꞉nemowatilamenakui ibino temeteme komate iba꞉godone ba꞉ dito wiboholamenakui ba꞉gala kuba gobogobate iba꞉godone akikulinakuya꞉.  
\v 13-14 Ba꞉be atu tetelo komo Yu dubate ba꞉be hopolo ba wapata꞉lamena tawakaluba꞉godone kuba gobogobo oelamenakuya꞉, ba꞉bene iba꞉te ba꞉be oko ba owatina komo tetelo Polokono mahilo ba꞉gala Kodawa Ya꞉sukunu mahilo ka꞉lamilo kuba gobogobo ba꞉bo kiyahalamenakuya꞉. Ba꞉bene ibi ipuwalo eta Yu dubu Sikibakono sa꞉ba꞉ni kuhia꞉te nemedenama꞉, ibino nabiwi ba꞉ Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino watodawa etala. Eta tetelo ba꞉bi sa꞉ba꞉ni kuhia꞉te eta dubugodone kuba gobogobo oemema꞉ ba ewagelita, iba꞉te na꞉ga꞉luya꞉, “Polote Ya꞉sukunu komoma꞉ dolamaginako, ale ba꞉be Helodawoeno mahilamo la꞉ bikiyahalama꞉ta ebegodone nikula꞉la꞉.”   
\p
\v 15 Huiyatiya kuba gobogobote iba꞉tamo na꞉goiya꞉, “Ya꞉suku ba꞉gala Poloko na iya꞉tawala, huiyatiya la꞉ puya꞉tela꞉ka꞉?”  
\v 16 Ba꞉bene kuba gobogobagoeno dubuti ko heloago iba꞉tamo pepategate ibi kubanomamo ba palukuli ibino kaliko pipikulamelelamete, iba꞉te genamane hawi ka꞉ka꞉la꞉halama꞉go kikipuiya ba꞉ dito alahutihuya꞉.   
\p
\v 17 Ba꞉bema꞉ Epesese ko habalo demedehonama꞉, ba꞉bi Yu tawakalubi ba꞉gala Guliki hoponapi atumu, ibi hiliyonomate ba꞉be komo duliya꞉ iba꞉te konomamo toletolehote Kodawa Ya꞉sukunu mahilo hunamo ba꞉bo adipatiya꞉.  
\v 18 Ba꞉ba tetelo hiliyonomo tawakaluba꞉te Ya꞉suku hibima꞉ miditi, ba꞉bene iba꞉te tawakalubino holoholo hapuamo pelamete ibino kuba ododili komokomo ba꞉bo pehawakalilamiya꞉.  
\v 19 Ba꞉gala ba꞉be atu tetelo komo giwali ododilipa꞉te ibino giwali iya꞉tawaha buka wadahete tawakalubi hiliyonomate ba ulamita koa꞉mo ba꞉ dito pepuhamidahaliya꞉. Ba꞉ hibila, iba꞉te da꞉kubahilamiya꞉ ba꞉bi bukoeno huiya kuititi konomola, deha꞉potoha꞉, iyo, ba꞉bi buka hiliyonomoeno huiya da꞉ka꞉lamiholiya꞉ ba꞉ 50 taosene manima꞉ ediya꞉.  
\v 20 Ba꞉bema꞉ ba꞉moe ododi gabodo Godokono tabote helonomoma꞉ ba eda꞉ ba꞉be hopo konomamo ba꞉bo tuya꞉. \fig Epesesenapa꞉te giwali iya꞉tawaha buka koa꞉mo da꞉puhamidahaliya꞉|alt="Paul watching Ephesians burn magic books" src="CN02003B.tif" size="col" loc="1/2 of page on right hand side in corner" copy="1978 David C. Cook Publishing Co." ref="19.19" \fig*   
\s1 Epesese Ko Habalo Ko Mauba Komote Polotamo Duluhukuya꞉  
\p
\v 21 Ba꞉moi komate da꞉wibohuya꞉, ba꞉ba tetelo Polote nopo bihatiya꞉ Ma꞉sadoniya ba꞉gala Guliki hopodo petote Yelusalema ko habamo gala kakanuluhukuma꞉. Ebete na꞉goiya꞉, “Na ubila Yelusalemalo tete nanekele nemedete, ba꞉bene na Loma ko haba umima꞉ kotoma꞉nemo.”  
\v 22 Ba꞉bene Ma꞉sadoniya hopamo toheno Polote ebeno owalubipi netewa Timotiko ba꞉gala Elastasiko ba꞉be hopamo dopamo noelamiya꞉, huiyatiya ebete A꞉isiya hopolo tete nanekele gala kakemedema꞉ goelo iba꞉go katuya꞉ha꞉.  
\v 23 Ba꞉bene ba꞉ba tetelo Ya꞉suku Hibima꞉ Midi Gaboma꞉ Epesese ko habalo eta ko kubanomote ba꞉ma ka꞉na uluhukuya꞉.   
\p
\v 24 Ba꞉bolo eta dubuti nemedenami, ebeno mahilo Dimitiyasitila, ebe ba꞉ siliba ilinamo ida꞉da꞉li ododilidawala. Ba꞉ma ka꞉na ebete ebeno ko bisnisi ipuwalo eta habali ida꞉da꞉li Atimisiko mabuma꞉ ebe adikumino genama hegehege siliba ilinamo dododilinakui, ebe ba꞉gala ebeno okopa꞉te tawakaluba꞉tamo kolowamilo koko mani buwatenakuya꞉, iyo, tawakaluba꞉te ba꞉bi hegehege genama mana꞉mo uwatete ibino genama gulu patapata hunamo ba nimiya꞉te Atimisiko emalagidololo ebe ba꞉bo adikuminakuya꞉.  
\v 25 Ba꞉bene eta hegelalo Dimitiyasiti ebeno okopi ba꞉gala komo ida꞉da꞉li ododilipi, ibi hiliyonomago tabo koga꞉lama꞉ ka꞉lamiti iba꞉tamo na꞉goiya꞉, “Dubala꞉, la꞉ iya꞉tawahala aeno bisnisi ipuwalo a koko maninomo bododilinakoma꞉, iyo, ba꞉moe ba꞉ aeno ka꞉ka꞉la.  
\v 26 Huiyatiya ba꞉moe dubu Polote bada komo kododina, la꞉le la꞉eno baida꞉mo uminakomata ba꞉gala galamo ulihonakomata. Ebete na꞉goenako tawakaluba꞉te kokotamo dododilinaka ba꞉bi ida꞉da꞉lino helo kitanaha꞉, hibi Godo keba ka꞉nala꞉ka꞉ eba ka꞉naha꞉. Ba꞉bema꞉ aeno Epesese habalo ba꞉gala ba꞉moe A꞉isiya hopo konomolo tawakaluba꞉te ebeno tabo uliti hibima꞉ ga꞉late ibino ida꞉da꞉li adikulame ipuwane ohobila꞉huya꞉.  
\v 27 Diyala, ale eta komo ododihino tatalila tawakaluba꞉te aeno bisnisi ododi komo kubama꞉ da꞉ ga꞉lamena꞉, ba꞉gala atu tetelo iba꞉te Atimisiko Adikumino Hiya꞉ Genamamo alehawamina komoma꞉ diya꞉da꞉temena꞉. Ba꞉be mabuma꞉ ba꞉ma tetelo tawakalubi hiliyonomate aeno A꞉isiya hopolo ba꞉gala ba꞉moe hopo konomolo dadikuminaka, ba꞉be aeno ida꞉da꞉li Atimisiko ebeno helo konomo kowibomema꞉ne!”   
\p
\v 28 Ba꞉bema꞉ ulihopi hiliyonomate ba꞉be taboma꞉ konomamo maubahalete ga꞉ga꞉ ekelalameheno iba꞉te na꞉ga꞉luya꞉, “Epesesenapino Atimisiko, ebe aeno Kodawanomola!”  
\v 29 Ba꞉bene ibino helo komote haba konomamo da꞉tuya꞉, habalubi hiliyonomate konomamo maubahaliya꞉. Ba꞉ba tetelo puya꞉te maubahala꞉go da꞉tolamitiya꞉ iba꞉te Ma꞉sadoniya hoponapi netewapi Ga꞉iyasiko ba꞉gala A꞉listakasiko heloamo nuwatete habalubino tabo ga꞉la habamo gahugahulu dito wadimuya꞉taliya꞉, mabu ibi netewapi ba꞉ Polokoba꞉ wapata꞉nama꞉.  
\v 30 Ba꞉bema꞉ Polote ubila tawakalubi ipuwamo tote ibi hidohido tabamo konegelebadilamema꞉, huiyatiya Ya꞉suku ta꞉matapi ipuwalo ebeno mabuluba꞉te ebe na꞉duhimiya꞉,  
\v 31 ba꞉gala ba꞉be A꞉isiya hopoeno gabomani dubu ipuwalo komo Polokono mabuluba꞉te atumu ebe toemeholo tabo ebetamo na꞉poemiya꞉, “Ama꞉ habalubino tabo ga꞉la habamo akapa꞉la꞉!”   
\p
\v 32 Ba꞉bene ba꞉ba tetelo habalubino kapiyuimi ipuwalo ko mauba komote hibinomolo uluhukuya꞉, komopa꞉te ga꞉ga꞉lo eta tabo ga꞉lanakui, eta tabo ga꞉lanakui, ba꞉ba ka꞉na ewagelitiya꞉, ba꞉gala atu tetelo komopa꞉te ukui bilibilima꞉ eda꞉hutiya꞉, mabu iba꞉te kiya꞉tawahuya꞉ha꞉ tawakaluba꞉te kapiyuimi habamo badama꞉ ka꞉pelamiya꞉.  
\v 33 Ba꞉bene komo Yu dubate ibino eta lumagi A꞉lesandatamo helo ba ikame, ebete tawakalubino dopo hapulu mahigate kokoto ba꞉bo a꞉midahuya꞉ tawakaluba꞉te tabo ga꞉la kekelalamema꞉, mabu ebe ubila iba꞉tamo owalubi tabo kolamagima꞉.  
\v 34 Huiyatiya iba꞉te ebe umihote, ebete Yu lumagima꞉ deda꞉na ba꞉be komo iya꞉tawahate ibulunomo kapimilo ga꞉ga꞉ gala na꞉katupuimiya꞉, “Epesesenapino Atimisiko, ebe aeno Kodawanomola!”  
\p Ba꞉bene iba꞉te tete ga꞉ga꞉nomo ba꞉ba ka꞉na ba ewagelita,  
\v 35 eta gabomani dubu, ebe ba꞉ Epesese haboeno kukala iya꞉tulamedawala, ebete ibi tatabuilamete iba꞉tamo na꞉goiya꞉, “Epesese dubala꞉, hiliyonomo tawakalubi iya꞉tawahala, aeno Epesese ko haba ba꞉ Kodawa Atimisiko Adikumi Genamoeno hopola. Ba꞉gala ibi iya꞉tawahala, ba꞉be habali ida꞉da꞉lino talona nakola konomo Hunu Habane atamo ya꞉lo peguya꞉, ka꞉lo ba꞉ aeno habalo bitana ale hidamo kuminama꞉.  
\v 36 Ba꞉bema꞉ numa꞉la꞉, mulu iya꞉tawa lumagigodolo helo kitanaha꞉ Atimisikono komoma꞉ ha꞉da tabo goema꞉. Ba꞉be mabuma꞉ la꞉ ukui bilibilihino tatabalo na꞉pola꞉nala꞉, daedae ukuilo eta kuba komo akododa꞉la꞉!   
\p
\v 37 “Ba꞉bema꞉ la꞉ ba꞉moi dubu netewapi ba꞉mamo badama꞉ ka꞉magaheleoma? Iba꞉te Atimisiko Adikumino Genamalo pilo komo kododiha꞉, ba꞉gala iba꞉te aeno ida꞉da꞉lino komoma꞉ eta kuba tabo kaga꞉laha꞉.  
\v 38 Ba꞉bema꞉ Dimitiyasiko ba꞉gala ebeno okopi, iba꞉godolo mauba komo eta lumagitamo hibilo ditana, wadiyala iba꞉te aeno gabomani dubatamo na꞉tolama꞉mena꞉ tabo anagiya꞉midapino holoholo hapulu konolowabeletihuima꞉.  
\v 39 Ba꞉gala la꞉ eta komo umi ubi dihatitama, wadiyala komo habaluba꞉te la꞉go pekapiyuimiti tatabalo kopega꞉lama꞉nemata, Loma gabomaniti atamo helo dikaa꞉mena ba꞉ba ka꞉na.  
\v 40 Ba꞉bema꞉ nale la꞉ begoelamemata, la꞉ hidamo! Ale ka꞉lo kebe komo kododima꞉, Loma gabomana꞉te dulimina꞉, diyala, iba꞉te ba꞉be komo haba kubahimi komoma꞉ da꞉ ga꞉lamena꞉, ba꞉bene iba꞉te atamo kuba huiya hibinomolo kikaa꞉mema꞉na꞉ mabu aeno mauba komo ipuwalo hibi komo kitanaha꞉.”  
\v 41 Ba꞉bene ebeno tabo olamagi da꞉wibuya꞉, Epesese haboeno kukala iya꞉tulamedawate tawakalubi hiliyonomo ibino genamamo ba꞉ dito oelameholiya꞉.   
\c 20  
\s1 Polote Ma꞉sadoniya Ba꞉gala Guliki Hopamo Gala Da꞉katuya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉bema꞉ Epesese habanapino ko mauba komote da꞉wibuya꞉, Polote Ya꞉suku ta꞉matapi ebetamo ka꞉lamiti ibi komo tabamo ba owalubili yawo tabo goete Ma꞉sadoniya hopamo ba꞉bo tuya꞉.  
\v 2 Ba꞉bene ebete ba꞉be hopo konomolo ba nepata꞉, ebete sose tawakaluba꞉tamo owalubi tabo hiliyonomo olamaginatote Guliki hopamo ba꞉ dito nuluhukuya꞉.   
\p
\v 3 Ebete ba꞉bolo netewa-kapiya manome ba nemede, ba꞉bene ebete Siliya hopamo palai boga꞉go toma꞉ goiya꞉. Ba꞉ba tetelo komo Yu dubate huiyatiya ebe anakapumima꞉ nopo da꞉tamotiya꞉, Polote ba꞉be komo uliti ebeno ukui hiya꞉ma꞉ miditi Ma꞉sadoniya haka gabodo gala na꞉kapiya꞉.  
\v 4 Ba꞉ba tetelo ba꞉moi dubate Polokoba꞉ tolamiya꞉, Beliyanapi Pilasikono gudu Sosipatako, ba꞉gala Tesalonaikanapi dubu netewa A꞉listakasiko ba꞉gala Sekandasiko, ba꞉gala Debinapi Ga꞉iyasiko, ba꞉gala Timotiko, ba꞉gala A꞉isiya hoponapi dubu netewa Tikikasiko ba꞉gala Topimasiko, iyo, ba꞉moi dubate Poloko bana tolamiya꞉.  
\v 5 Ba꞉bene iba꞉te dopamo tolamete Talowase habamo nikuliti a ba꞉bo nelatia꞉mitiya꞉,  
\v 6 huiyatiya Pilipai ko habalo paibo hegela da꞉peniwibuya꞉, ba꞉ba tetelo a komopa꞉te Hunamo Mahigaha꞉ Palawa Baa꞉ Poko ododiti, ba꞉bene ko palai boga꞉go Talowasa꞉mo tolamete Polua꞉tamo ba꞉bo nikuliya꞉ma꞉. Ba꞉ba tetelo ale iba꞉go kapimilo sa꞉ba꞉ni hegela ba꞉bolo nemediya꞉ma꞉.   
\s1 Polote Eta Dulu Talowase Habalo Godokono Tabo Dolamaginiya꞉  
\p
\v 7-8 Ba꞉bene Satade dulu ale Ya꞉suku emalagidolo baa꞉ nahama꞉ eta hunu genamalo ditanami ba꞉be ko habamo da꞉kapiyuiminiya꞉ma꞉, ba꞉be kapiyuimi bahilo wuiki alo hiliyonomate wamotehoniya꞉. Ba꞉bene Polote eta hegelalo toma꞉ ba ewagelena, ebete Godokono tabo olamagi ga꞉gima꞉tepanate iwa tetenomamo ba꞉bo nuluhukuniya꞉.  
\v 9 Ba꞉ba tetelo a ipuwalo eta uli ape dubuti na꞉lutiya꞉, ebeno mahilo Yutikasitila, ebete alulu tetelo ba luta ko unomote ba꞉bo laweniya꞉. Ba꞉bema꞉ Polote tabo ga꞉ga꞉nomo ba olamagina Yutikasiko uti da꞉laweniya꞉, ebete ba da꞉da꞉gahana ba꞉be toela genama hununi hopamo ba꞉bo peganiya꞉, ba꞉bene komo tawakaluba꞉te pepalaganate ebe da꞉padipateniya꞉ hoenomo bepuminiya꞉.  
\v 10 Huiyatiya Polote da꞉pihitiganiya꞉ ebeno ape Yutikasikono bodolo hunamo pemowatiminate ebe ba a꞉pa꞉watamena na꞉goeniya꞉, “La꞉ katoletolehonala꞉, ebeno ka꞉ka꞉ bitama꞉na!”  
\v 11 Ba꞉ba tetelo Polote gala kanodolonate Ya꞉suku emalagidolo baa꞉ wakamihonate ale kapimilo ba꞉bo nahaniya꞉ma꞉, ba꞉bene tete ga꞉ga꞉nomolo ebete ago tabo ba olamagimina hegela ba꞉bo owalohuya꞉. Ba꞉bene Polote a miya꞉poete ba꞉ dito tuya꞉,  
\v 12 huiyatiya Yutikasiti gala ka꞉ka꞉ da꞉kalaweniya꞉, ebeno tawakaluba꞉te ba꞉bema꞉ ko kalakalago ebe ebeno genamamo ba꞉bo magatuya꞉.   
\s1 Polua꞉te Talowase Habane Mailitase Habamo Da꞉tolamiya꞉  
\p
\v 13 Ba꞉ba tetelo Polote A꞉soso habamo dopamo tuya꞉ haka gabodo, huiyatiya a komo ba꞉bamo ko palai boga꞉go tolamiya꞉ma꞉, mabu Polote a ba꞉ma ka꞉na kiyaa꞉miya꞉ ale ebe ba꞉bolo konatopima꞉.  
\v 14 Ba꞉bema꞉ ale eba꞉go A꞉soso habalo da꞉naluguya꞉ma꞉, ebete ale da꞉tolamiya꞉ma꞉ ba꞉be boga꞉mo ololote a hiliyonomate kapimilo Mitilina habamo ba꞉bo na꞉hiwaliya꞉ma꞉.  
\v 15 Ba꞉bene Mitilina habane katolamete eta hegelalo Kiyosi kiyamo nikuliti, ba꞉bi kiyoeno dododo tolamete eta hegelalo Samoso habamo na꞉hiwalete, eta hegelalo Mailitase habamo dito nikuliya꞉ma꞉.  
\v 16 Ba꞉ba tetelo Polote ebeno nopo ba꞉ma ka꞉na ihatiya꞉, ebete ko palai boga꞉go ba to Epesese ko haba dito konegogoloma꞉, mabu ebe ubihinola ba꞉be A꞉isiya hopolo tete ga꞉ga꞉lo nemede, huiyatiya ebe ubila Yelusalema ko habamo tiyolo tote Pentekose Poko\f * \fr 20.16 \ft Buka ka꞉lamiholedawa, ama꞉ ubi dihatemena꞉ ba꞉moe Yu tawakalubino eta Pokoeno ipuwa kiya꞉tawama꞉, wadiyala ama꞉ ba꞉moe atu Oelamepi Buka 2.1 komoeno owalubi tabo numiya꞉.\f* ebe hulupida꞉ kododima꞉.   
\s1 Polote Epesese Sose Watowatopa꞉tamo Ebeno Kuititi Tabonomo Dolamagiya꞉  
\p
\v 17 Ba꞉bene Polote Mailitase habane tabo benoemiya꞉ Epesese sose watowatopa꞉tamo iba꞉te ebetamo kopelamema꞉.  
\v 18 Ba꞉bi watowatopa꞉te ebetamo da꞉pikuliya꞉, ba꞉ba tetelo ebete iba꞉tamo na꞉goiya꞉, “Na dopo tetenomolo A꞉isiya hopamo da꞉pimo, ba꞉be hegelane tupuimiti komo hegela hiliyonomo ipuwalo la꞉godolo kebako emede ka꞉pemedenamimo, la꞉ ba꞉be komo iya꞉tawahala.  
\v 19 Ba꞉ma ka꞉na na ha꞉kiya na hopamo ihatelo Kodawa Ya꞉sukunu oko ba powatina ihi baida꞉go pepata꞉namimo, mabu Yunapa꞉te natamo temeteme ba ikanamena na anakapunamema꞉ ewagelenama꞉.  
\v 20 Huiyatiya ba꞉be tete ga꞉ga꞉nomolo la꞉ kowalubilima꞉ Godokono tabo olamagima꞉ na katoletolenamiha꞉, ba꞉bema꞉ komo hiliyonomo tetelo nale hawakala bahilo ba꞉gala la꞉eno hiya꞉hiya꞉ genama gulu la꞉ ba iya꞉tulame nale eta kapiya komo kotanakuiha꞉.  
\v 21 Iyo, ba꞉ba tetelo na Yu tawakalubi ba꞉gala Yuha꞉pi atumu, ibi hiliyonomo a꞉kiyalamenakuimo, iba꞉te ibino kuba ododili ipuwane Godotamo ohobila꞉hate Kodawa Ya꞉suku hibima꞉ komidima꞉.   
\p
\v 22 “Ba꞉bema꞉ ka꞉lo la꞉ numa꞉la꞉, na Godokono Gobogobote da꞉kiyanami ba꞉be komamo papamiwatate Yelusalemamo toma꞉ ewagelemo, huiyatiya na iya꞉tawaha꞉ ba꞉bolo natamo bada komate dikulihomena꞉.  
\v 23 Huiyatiya Godokono Gobogobote na diya꞉tunami ba꞉be kapiya komo biya꞉tawanamo, hiliyonomo habahabalo du genamoeno temeteme ba꞉gala komo kodakoda komate na belatinamena.  
\v 24 Huiyatiya naeno ka꞉ka꞉ nitanana, nale koamo a꞉kemalagidolamo. Kodawa Ya꞉suti natamo ya꞉lo dikanamiya꞉, ba꞉be oko ba꞉ Godokono Hido Tabo olamagi okola, ba꞉bema꞉ ba꞉be tabo olamagi ipuwalo nale Godokono malemale komo hawakalimima꞉ oko kuitita꞉mo hibinomolo konuluhukuma꞉nemo.   
\p
\v 25 “Ba꞉moe komo ba꞉ hibila, Godote Ko Gawadubuma꞉ deda꞉na, nale ba꞉be komo la꞉ ipuwalo olamaga꞉go pata꞉namimo. Huiyatiya naeno mabuluba꞉la꞉, ka꞉lo na niya꞉tawutamo la꞉ hiliyonomate naeno holoholo gala a꞉kuma꞉mata,  
\v 26 ba꞉bema꞉ ka꞉lo hegelalo nale la꞉ bikiyalamemata, la꞉ ipuwalo eta lumagino ka꞉ka꞉te da꞉nalatidimini, ba꞉be komote naeno kubama꞉ a꞉keda꞉mene.  
\v 27 Ba꞉ hibila, Godote tawakalubi hiliyonomatamo ebeno ubi keba ka꞉na kihatena iba꞉te kododilinama꞉, nale ba꞉bi hiliyonomo komokomo la꞉tamo olamagima꞉ katoletolenamiha꞉, ba꞉bema꞉ nale la꞉ ba iya꞉tulame eta kapiya komo kotanakuiha꞉.   
\p
\v 28 “Ba꞉bema꞉ watowatopa꞉la꞉, la꞉ ha꞉kiya la꞉ ba꞉gala la꞉eno sipi-goegoe hiliyonomo hidamo nulamenala꞉, mabu Godokono Gobogobote la꞉ ibi ulamepima꞉ a꞉midilia꞉ta. Iyo, wadiyala la꞉ Godokono sose tawakaluba꞉tamo hidohido baa꞉ nikalamenakuya꞉la꞉, mabu ebete ebeno hawa꞉mo ibi uwatiya꞉ iba꞉te ebeno gugudima꞉ keda꞉hanama꞉.  
\v 29 Na iya꞉tawala, nale la꞉godone duluhukumu, ba꞉ba tetelo helohelo tumu gahagahate la꞉ ipuwamo pa꞉pa꞉la꞉hate la꞉eno sipi-goegoe kubanomamo kopaloholema꞉na꞉.  
\v 30 Ba꞉gala la꞉eno tawakalubinomo ipuwalo komo dubate mahila꞉halete Godokono hibi taboeno ipuwa komokomo ohoba꞉midalete huiyatiya ha꞉da taboma꞉ komidilima꞉na꞉, Ya꞉suku hibima꞉ midipi kuba emogabuimi gabamo komagatalema꞉.  
\v 31 Ba꞉bema꞉ la꞉ uliholo nemedeniya꞉la꞉ ba꞉gala naeno komo akadodala꞉! Ba꞉ hibila, nale netewa-kapiya gogo ipuwalo naeno ihi baida꞉go du ba꞉gala hegela hiliyonomolo la꞉ hiliyonomo iya꞉tulamenakuimata.   
\p
\v 32 “Ba꞉bema꞉ ka꞉lo nale la꞉ Godokono kokotamo miya꞉temata, ebeno malemaledo la꞉tamo da꞉pi ebete ba꞉be tabamo la꞉ hidamo kobuiya꞉minalenama꞉. Iyo, ebe modobola la꞉ kokodakoduilamema꞉, ba꞉bene ebete ya꞉lo ebeno talona tawakalubima꞉ da꞉midiliya꞉, ba꞉bi tawakalubi ba꞉gala la꞉, ebete ebeno hidohido komo la꞉ hiliyonomatamo kapimilo kikalameholema꞉na꞉ta, ebete dopamo hibinomolo keba ka꞉na ka꞉goiya꞉ ba꞉ba ka꞉na.  
\v 33 Numa꞉la꞉, nale la꞉ ipuwalo eta lumagino mani ba꞉gala pupulino ilina naeno ukuia꞉mo kuhiliminakuiha꞉.  
\v 34 La꞉ iya꞉tawahala, na ha꞉kiya ba꞉moi kokoto netewamo nale oko ba owatina, na ha꞉kiya na ba꞉gala nago da꞉wapata꞉lamenama꞉ aeno modoboha꞉ komokomo a꞉modobuilamenakuimo.  
\v 35 Ba꞉ma ka꞉na nale hiliyonomo ododili komokomo ipuwalo la꞉ iya꞉tulamenakuimata, la꞉le hiya꞉hiya꞉ oko kodakodalo ba owatiho mani uwatete awaepi ba꞉bo kowalubilinama꞉. Iyo, Kodawa Ya꞉suti dopamo kebe tabo ka꞉goiya꞉, wadiyala la꞉ ba꞉be tabo gala na꞉kemalagidolala꞉, mabu hibila, ebete ba꞉ma ka꞉na goiya꞉,  
\b  
\q1 ‘Ilina uwate tetelo  
\q2 hopo haboeno kalakala bitana,  
\q1 huiyatiya eta lumagitamo ikame tetelo  
\q2 Godokono kalakalate ama꞉ ipuwalo  
\q2 konomoma꞉ keda꞉ma꞉ne.’”   
\b  
\p
\v 36 Ba꞉bene Polokono tabo olamagi sose watowatopa꞉tamo da꞉wibuya꞉, ba꞉ba tetelo ibi hiliyonomate ebe bana pupamo gagahiditi toetoe tabo Godotamo ba꞉bo adipatiya꞉.  
\v 37-38 Ba꞉bene ibi hiliyonomate boge utihole baha꞉mo kapimilo da꞉nepalagutiya꞉, iba꞉te Poloko a꞉pa꞉watameholo ba꞉gala ba aboeteho ko tepo temetema꞉go ihimitiya꞉ mabu Polote iba꞉tamo ba꞉ma ka꞉na olamagiya꞉, iba꞉te ebeno holoholo gala a꞉kuminakamena꞉.   
\c 21  
\s1 Polote Yelusalemamo Ba To Hiya꞉hiya꞉ Habahabamo Duluhukuhunatuya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉ba tetelo ale Epesese hibima꞉ midipa꞉tamo yawo tabo ga꞉late kehaha꞉ kolomo a꞉hiwalenomo na꞉hiwalete Kosa hopamo ba꞉bo nikuliya꞉ma꞉, ba꞉bene eta hegela a Lodesa hopo nelawete, ba꞉bene Patala habamo dito tolamiya꞉ma꞉.  
\v 2 Ba꞉bolo Ponisiya hopamo a꞉hiwama꞉ ditanuya꞉ ba꞉be eta ko palai boge ale numiti, ba꞉ba tetelo a ba꞉be boga꞉mo nololote tolame ba꞉bo netupuimiya꞉ma꞉.  
\v 3 Ba꞉bene ale da꞉tolamiya꞉ma꞉ Saipalase hopo numiti pele hapuamo ba a꞉mida ale Siliya hopamo na꞉hiwalete, namutudawate ebeno boge Taya ko habamo dito nutiya꞉ ebeno ilina kokolowamima꞉.  
\v 4 Ba꞉be habalo ale komo Ya꞉suku ta꞉matapi ohola꞉go petolamete ibi nulamete sa꞉ba꞉ni hegela iba꞉go ba꞉bo nemediya꞉ma꞉, ba꞉bene kebe kuba komote Polotamo duluhukumini, iba꞉te ba꞉be komo Godokono Gobogoboeno heloamo iya꞉tawahate ebe na꞉kiyahamiya꞉ ebete Yelusalemamo a꞉katoamene.  
\v 5 Ba꞉bene boge namutudawate atamo kebe tete dikaa꞉miya꞉, ba꞉be tete duluhukuya꞉ ale ibi miya꞉palema꞉ ga꞉late boga꞉mo ba꞉bo pepalaguya꞉ma꞉. Ba꞉ba tetelo ibi hiliyonomate ibino kamenakamena guguda꞉go a miya꞉poema꞉ habane ago pelamiya꞉ boge utihole baha꞉mo, ba꞉bene a hiliyonomo kehaha꞉ kolomo dodolo pupamo pegagahiditi Godotamo toetoe tabo ba꞉bo padipatiya꞉ma꞉. Ba꞉be komo da꞉wibuya꞉, komopa꞉te komopa꞉tamo yawo tabo ga꞉late  
\v 6 ale boga꞉mo ololote iba꞉te ibino genamamo gala dito kawilaliya꞉.   
\s1 Polote Sisaliya Ko Habalo Tete Nanekelelo Da꞉nemediya꞉  
\p
\v 7 Ba꞉ba tetelo Taya ko haba miya꞉pate ale ko palai boga꞉go tolame gala na꞉katupuimiya꞉ma꞉, ba꞉bene Tolameyasi habamo da꞉nikuliya꞉ma꞉, ba꞉bolo hibima꞉ midipi ekaka꞉tamo kalakala tabo nega꞉late kapiya du iba꞉go ba꞉bo nelahaniya꞉ma꞉.  
\v 8 Ba꞉bene eta hegelalo ale Sisaliya ko habamo nikuliti Godokono Hido Tabo atedawa Pilipikono genamamo nalehawaminate ba꞉bo nemediya꞉ma꞉. Hibila, Yelusalema sose tawakaluba꞉te dopamo sa꞉ba꞉ni dubu Godokono oko owatima꞉ duwatiya꞉, Pilipiko ba꞉bi tuputupu okopi ipuwalo ebe ba꞉ etala,  
\v 9 ba꞉gala ebegodolo ebeno netewa-netewa koko bohelemela꞉te emedenama꞉, Godokono Gobogobote ebeno hiya꞉nomo helo iba꞉tamo ikalamiya꞉ ebeno tepo ipuwoeno ukui kohawakalilamenakoma꞉.   
\p
\v 10 Ba꞉bene ale komo hegelalo ba꞉bolo ba emede, eta Godokono ukui hawakalimidawa A꞉gabasiti Yudiya hopone atamo ba꞉bo puluhukuya꞉.  
\v 11 Ebete a pua꞉mete Polokono kamake lawete ebe ha꞉kiya ebeno nato kokoto ba matuhulamehole na꞉goiya꞉, “Godokono Gobogobote ba꞉ma ka꞉na goita, ‘Yunapa꞉te Yelusalemalo demedehona, kebe dubuti ba꞉moe kamake da꞉pulinako iba꞉te ba꞉be dubu heloamo lawete Yuha꞉pa꞉tamo konikalamema꞉na꞉ ebe kokubahimima꞉.’”   
\p
\v 12 Ba꞉ba tetelo a ba꞉gala komopi ba꞉moe tabo duliya꞉ma꞉, ale Poloko na꞉toemehuya꞉ma꞉, “Ama꞉ Yelusalemamo akatoala꞉!”   
\p
\v 13 Ba꞉bene Polote aeno tabo huiyalo na꞉goiya꞉, “Natamo badama꞉ kihimiutama? Mabu keka꞉ la꞉le tepo temeteme natamo ikanamema꞉ dewagelitama? Ba꞉ hibila, nale a꞉hidomo Yelusalemalo komopa꞉te naeno ape hala꞉mo matumihoma꞉, ba꞉gala naeno kalakala bitana ba꞉bolo Kodawa Ya꞉suku mabuma꞉ hoe.”   
\p
\v 14 Ba꞉ba tetelo ale Polokono ukui hiya꞉ma꞉ midi kamodobuya꞉ha꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉be komo dumiya꞉ma꞉ ale na꞉ga꞉luya꞉ma꞉, “Kubahenola, Godokono ubi komote nuluhukamene.” Ba꞉bene ale eta tabo kaga꞉luya꞉ha꞉.   
\p
\v 15 Ba꞉bene ba꞉be komo da꞉wibuya꞉ ale aeno ilina hiduilamete Yelusalema ko habamo haka gabodo ba꞉ dito tolamiya꞉ma꞉.  
\v 16 Ba꞉ba tetelo komo Ya꞉suku ta꞉matapa꞉te ibino Sisaliya habane a da꞉buiya꞉minoenatuya꞉, iba꞉te a Nesonikono genamamo dito magatoiya꞉ ale ba꞉bolo konemedema꞉. Nesoniko ba꞉ Saipalase hoponapila, dopo tawakaluba꞉te Ya꞉suku hibima꞉ da꞉midiya꞉ ibi ipuwalo ebe ba꞉ etala.   
\s1 Yelusalema Sose Watowatopa꞉te Poloko Da꞉tutumutiya꞉  
\p
\v 17 Ba꞉be atu hegelalo Yelusalema ko habalo demedehonama꞉ ba꞉bi hibima꞉ midipi ekaka꞉te a ko kalakalago uwatiya꞉.  
\v 18 Ba꞉bene eta hegelalo a hiliyonomate Polokoba꞉ Ya꞉imesiko umima꞉ da꞉tolamiya꞉ma꞉, ba꞉ba tetelo ale ebe komo sose watowatopi hiliyonomago ba luta ba꞉bo numiya꞉ma꞉.  
\v 19 Ba꞉bema꞉ Polote iba꞉tamo kalakala tabo negoete, Godote ebeno oko ipuwado kebe hiliyonomo komokomo Yuha꞉pi ipuwalo dododilinakui, ebete ba꞉be komo iba꞉tamo ba꞉bo hawakalimiya꞉.   
\p
\v 20 Iba꞉te ba꞉moi tabo dulihuya꞉ Godoko milimiholo na꞉ga꞉luya꞉, “Aeno naniwi, kalakala konomola, huiyatiya ba꞉moe eta komo hidamo numa꞉, a Yunapi ipuwalo kebako hiliyonomo taosene tawakaluba꞉te Ya꞉suku hibima꞉ a꞉midiya꞉. Huiyatiya hibila, Godote Moseseko ipuwado aeno iniwala꞉tamo dikalamiya꞉, ibi hiliyonomate ba꞉bi Tutumu Tabo ta꞉matalema꞉ konomamo emalagidolena.  
\v 21 Ba꞉bema꞉ komo hibima꞉ midiha꞉ Yunapa꞉te aeno komo ekakino ukui kubahilamelelamelo dopamo ba꞉ma ka꞉na kiyalamiya꞉, hiya꞉hiya꞉ muhulu hopolo demedehona ama꞉le ba꞉bi Yunapi a꞉niya꞉tulamenakata iba꞉te Mosesekono Tutumu ipuwane kohobila꞉ma꞉. Ba꞉bene iba꞉te amia꞉no komoma꞉ eta ha꞉da tabo bekaga꞉luya꞉ ba꞉ma ka꞉na, ama꞉le tawakaluba꞉tamo talona bihatelamenata ibino dubu guguda꞉tamo Godokono tama itamida kukala komiya꞉telamenakoma꞉ ba꞉gala aeno iniwalino komo hiya꞉hiya꞉ komokomo kododilinakoma꞉.   
\p
\v 22 “Ba꞉bema꞉ a keba ka꞉na na꞉kewagelema꞉? Hibila, iba꞉te amia꞉no pe komo kiya꞉tawahama꞉na꞉,  
\v 23 ba꞉bema꞉ a ubila ama꞉ ba꞉moe komo nododiya꞉. Aeno kapiyuimi ipuwalo netewa-netewa dubate ba꞉pola꞉na, iba꞉te dopamo tawakalubino holoholo hapulu tabo olamagimiya꞉ ibino ape Godotamo hibinomolo kikamehoma꞉.  
\v 24 Ibino tete ba꞉ na꞉pe, ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉ ibi magatalete ibi hawakala na꞉nowalubiliya꞉, hawa꞉goeno ilina mana꞉mo uwatete Godotamo ba nikameho ibino tepo ipuwoeno dalowa꞉ kupula꞉lelamema꞉. Ba꞉bene ama꞉ iba꞉go tote hinibo elepeho iya꞉tawahapa꞉tamo mani nikalamiya꞉ iba꞉te hinibo elepeho komo kuwatema꞉. Ba꞉moe gabodo tawakalubi hiliyonomate kiya꞉tawahama꞉na꞉ komopa꞉te amia꞉no komoma꞉ ha꞉da tabo da꞉ga꞉lana ba꞉be tabo hibiha꞉, huiyatiya iba꞉te kumima꞉na꞉ ama꞉ atumu Mosesekono Tutumu Tabo ipuwalo bemedenata.  
\v 25 Ba꞉ hibila, a sose watowatopa꞉te dopamo Yuha꞉pi hibima꞉ midipa꞉tamo leta oemima꞉, iba꞉te Mosesekono Tutumu ipuwalo keba ka꞉na na꞉kemedehonamena꞉. Ba꞉be leta taboeno komo ba꞉ma ka꞉nala, komopa꞉te ida꞉da꞉la꞉tamo dikalamenaka iba꞉te ba꞉bi ilina a꞉kanahanakamena꞉, ba꞉gala kokobe dowa꞉ga꞉dililamenaka ba꞉bi ilina naha talonala mabu hawiti ba꞉be katene ipuwalo bitana, ba꞉gala iba꞉te kamena pilo dubu pilo a꞉kododilinakamena꞉.”   
\p
\v 26 Ba꞉bene eta hegelalo Polote ba꞉bi netewa-netewa dubu magatalete ebe ba꞉gala ibino tepo ipuwoeno dalowa꞉ komoma꞉ Godotamo hawa꞉goeno ilina ba꞉bo nikamehuya꞉. Ba꞉bene ebete Godoko Adikumino Hiya꞉ Genamoeno kala imi ipuwamo nopegate ibino mahilo ba nimiya꞉te okodawa ba꞉bo nikiyamiya꞉, “Sa꞉ba꞉ni hegela da꞉wibomene, nale ba꞉moi dubago gala kapete ibino hiya꞉hiya꞉ komokomoma꞉ kuititi hawa꞉goeno ilina Godotamo kopikamehoma꞉nemo.”   
\s1 Godoko Adikumino Genamalo Yunapino Maubate Polotamo Duluhukuya꞉  
\p
\v 27 Ba꞉bene sa꞉ba꞉ni hegela wiboma꞉ ba tatali, komo Yunapa꞉te A꞉isiya hopone dopamo da꞉pelamiya꞉, iba꞉te eta hegelalo Poloko Godoko Adikumino Genamalo ba꞉bo numiya꞉. Ba꞉bema꞉ iba꞉te kuba ukui lawete ubi bihatiya꞉, ba꞉bolo da꞉pola꞉nuya꞉ ba꞉bi tawakalubi hiliyonomatamo helo ikalamete iba꞉te Polotamo komaubahalema꞉, ba꞉bene iba꞉te Poloko heloamo lawete  
\v 28 ga꞉ga꞉lo na꞉ga꞉luya꞉, “Isalaela dubala꞉, la꞉ a nowalubia꞉la꞉! Hopo konomolo hiliyonomo tawakalubi kubamo da꞉magatalena, ba꞉moe ba꞉be dubula! Ebeno iya꞉tulame ipuwado ebete aeno tawakalubi ba꞉gala aeno tutumu komokomo ba꞉gala ba꞉moe talona genama bekubahilamenako! Ba꞉gala eta hegelalo ebete komo Yuha꞉pi ba꞉moe Godoko Adikumino Genamamo magahelete aeno talona haboeno kukala adikamidali!”  
\v 29 Iba꞉te ba꞉moe tabo bega꞉luya꞉ mabu eta hegelalo iba꞉te Poloko ba꞉gala eta Epesesenapi dubu Topimasiko Yelusalemalo badi wapatitalo dulamiya꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te ba꞉ma ka꞉na emalagidoluya꞉, Polote ibino talona adikamidalete ba꞉be Yuha꞉ dubu Godoko Adikumino Genamamo a꞉magata, huiyatiya ba꞉be komo hibiha꞉.   
\p
\v 30 Ba꞉ba tetelo Yelusalema ko habalo tawakalubi hiliyonomate ba꞉be tabo dulihuya꞉, iba꞉te hapuhapuni ba꞉bo pipulila꞉huya꞉. Komo iba꞉te Poloko heloamo pelawete Godoko Adikumino Genamane adimuya꞉tate, ba꞉bene genama umipa꞉te kaloeno gigiho dito kalapilahaliya꞉.  
\v 31 Iba꞉te Poloko anakapumima꞉ ba ewagelita, Loma gabomanino alaholohopino watodawate ba꞉bo iya꞉tawuya꞉ Yelusalemalo alaholo komo konomote uluhukuta.  
\v 32 Ba꞉bema꞉ ba꞉ba tetenomolo ebete ebeno komo hopopi ba꞉gala alaholohopi dubu uwatete tawakalubino alaholoho komo duhimima꞉ ba꞉bo pipulila꞉huya꞉, ba꞉bene tawakaluba꞉te ibino pelame komo dumiya꞉ Poloko anagalimiho ba꞉ dito ekelalamiya꞉.  
\v 33 Ba꞉bene alaholohopino watodawate Poloko tama꞉mo pete ebeno hopopi na꞉kiyalamiya꞉, iba꞉te ebe lawete auli hale netewamo ebe komatuhumihoma꞉, ba꞉gala ebete tawakalubi nalateda꞉liya꞉, “Ba꞉moe dubu potela꞉ka꞉? Ebete bada kuba kododi?”   
\p
\v 34 Ba꞉ba tetelo komo tawakalubi hiliyonomate ga꞉ga꞉lo eta tabo ga꞉lanakui, eta tabo ga꞉lanakui, ba꞉ba ka꞉na ewagelitiya꞉. Ba꞉bema꞉ iba꞉te howele konomo ba ododita alaholohopino watodawate ba꞉be komoeno ipuwa hidamo laweheno ebeno hopopi dito kiyalamiya꞉ iba꞉te Poloko gabomanino genamamo komagatama꞉, ba꞉be konomo genama ba꞉ Lomanapi alaholohopino oko genamala ba꞉gala laha genamala.  
\v 35 Ba꞉bene iba꞉te Poloko ebamo magatate genamoeno wakolamo ba na꞉putihole ebeno ka꞉ka꞉ mula꞉mema꞉ ibino kokotamo ebe hunamo ba꞉bo adipatiya꞉, mabu habalubino mauba komote konomamo uluhukutiya꞉.  
\v 36 Ba꞉ba tetelo ibi hiliyonomate Poloko helo konomago ba ta꞉mahe alaholohopa꞉tamo ga꞉ga꞉lo na꞉ga꞉lanapiya꞉, “Ebe nanakapuma꞉la꞉! Ebe nanakapuma꞉la꞉!”   
\s1 Polote Yu Tawakaluba꞉tamo Tabo Olamagima꞉ Alaholohopino Watodawa Da꞉kiyamiya꞉  
\p
\v 37 Ba꞉bene Loma gabomanino alaholohopa꞉te Polokoba꞉ ibino konomo genama guamo na꞉pa꞉la꞉haheno, dopamo ebete ibino watodawatamo na꞉goiya꞉, “Na eta tabo ama꞉tamo ba꞉ka꞉goemo?”  
\p Alaholohopino watodawate la꞉wa꞉lo na꞉huiyuya꞉, “O! Ama꞉ Guliki tabo iya꞉tawala!  
\v 38 Ba꞉bema꞉ eta Isipitinapi dubuti ebeno 4,000 dubu dito hopamo magatalete a Loma gabomana꞉tamo alaholo nopo da꞉netamoti, ama꞉ ebeteha꞉. Diyala, ama꞉ da꞉ eta hoponapila꞉.”   
\p
\v 39 Polote ebeno tabo ba huiya na꞉goiya꞉, “Na Yunapila, na Silisiya hopoeno Tasase ko habalo hawakaluya꞉mo, ba꞉bema꞉ hibila, naeno haba deha꞉poto habaha꞉. Na ama꞉ betoemehomata, nale naeno tawakaluba꞉tamo tabo kolamagima꞉.”   
\p
\v 40 Ba꞉bene alaholohopino watodawate modoboma꞉ goete, Polote genamoeno wakola hunulu utiti ebeno kokotamo tawakalubi ba duhilame, ba꞉bene ibino tabo ga꞉la komo dito ekelalamiya꞉. Ba꞉ba tetelo ebete Yu tawakalubino tabamo olamagi ba꞉ma ka꞉na tupuimiya꞉,   
\c 22  
\nb
\v 1 “Naeno ekaki, nabi, naeno kuba ododiha꞉ komo la꞉tamo dolamagimo, la꞉ nulia꞉la꞉.”  
\v 2 Ebete iba꞉tamo Yu tabamo dolamagitiya꞉, iba꞉te uliti tabo ga꞉lahaheno tatabanomolo pola꞉nuya꞉.  
\p Ba꞉bene Polote gala na꞉kagoiya꞉,  
\v 3 “Na Yu lumagila, Silisiya hopoeno Tasase ko habalo hawakaluya꞉mo, huiyatiya na ba꞉moe Yelusalema habalo apete, ba꞉bene komo hiliyonomo gogolo Gameliyelate na iya꞉tunamenakui. Ba꞉bene ebeno iya꞉tumi ipuwane Godote aeno iniwala꞉tamo kebe Tutumu Tabo dikalamiya꞉, nale ba꞉bi komokomo kodakodalo ba uwate naeno ape konomo Godokono okamo ba꞉bo ihatiya꞉mo, ka꞉lo la꞉ hiliyonomate keba ka꞉na kemedeonama ba꞉ba ka꞉na.  
\v 4 Ba꞉bema꞉ komo gogolo nale ba꞉moe ukuido puya꞉te Ya꞉suku Hibima꞉ Midi Gabodo da꞉wapata꞉lamenama꞉ iba꞉tamo koko temeteme ikalamenakuimo. Iyo, nale ibi ipuwalo dubu ba꞉gala kamenakamena heloamo uwatenakuimo du genamamo dito niya꞉hekenakuimo, ba꞉bene komopa꞉te ibi danakapulamenakui na ba꞉be komoma꞉ ba꞉bo kalakalanakuimo.  
\v 5 Ka꞉lo nale kebe tabo dolamagitamo ba꞉be taboeno hibi komo Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawa ba꞉gala komo Ka꞉nisolo dubu, ibi hiliyonomate iya꞉tawahala. Iba꞉te natamo komo leta ikanamehonete Dama꞉sakase habamo na dito oenamiya꞉ nale aeno Yunapi ekaka꞉tamo ba꞉bi leta konikalameholema꞉. Ba꞉ba tetelo na ubi bihatiya꞉mo, nale ba꞉be habamo ba nuluhuku Ya꞉suku ta꞉matapi ba꞉bolo nuwatete hala꞉mo matuhulameholete Yelusalemamo magahelete iba꞉tamo kuba huiya kopikalamema꞉.”   
\s1 Polote Ya꞉sutamo Keba Ka꞉na Kohobiguya꞉ Ba꞉be Komo Da꞉hawakalimiya꞉  
\p
\v 6 Ba꞉bene Polote ebeno tabo moga꞉melo gala na꞉kagoiya꞉, “Huiyatiya na hegela tulilo Dama꞉sakase haba tama꞉mo duluhukunatuya꞉mo, ba꞉ba tetenomolo Godokono Hunu Habane alo konomote ba pihitiga hegelate da꞉la꞉wa꞉hiya keba ka꞉nala꞉ka꞉, na ba꞉be alote ba꞉ba ka꞉na panagogobeya꞉midadiganiya꞉.  
\v 7 Nale hakamo gate tabo ba꞉ma ka꞉na uliya꞉mo, ‘Solo, Solo! Keka꞉ mabu ama꞉le natamo koko temeteme dikanamena?’   
\p
\v 8 “Nale na꞉huiyuya꞉mo, ‘Kodawa, ama꞉ potela꞉ka꞉?’  
\p “Ba꞉bene ebeno huiya tabote ba꞉ma ka꞉na piya꞉, ‘Na ba꞉ Ya꞉suti Nasaletenapila, ama꞉le natamo temeteme dikanamena na ba꞉be lumagila.’  
\v 9 Ba꞉ba tetelo kebe dubate nago da꞉tolamiya꞉, iba꞉te natamo dolamagitiya꞉ ba꞉be lumagino tabo madodo hidamo kuliya꞉ha꞉, huiyatiya alo kapiya bumitiya꞉.   
\p
\v 10 “Ba꞉bene nale na꞉goiya꞉mo, ‘Kodawa, ama꞉ bada ubi kihatiuta nale kododima꞉?’  
\p “Ebete na꞉huiyuya꞉, ‘Ama꞉ mahigate Dama꞉sakase haba ipuwamo na꞉nopega, ba꞉bene ama꞉le kododilima꞉ Godote ebeno ubi komo ya꞉lo tetelo dihatiya꞉, ba꞉bi komokomo eta lumagiti ba꞉bolo kokiyahamema꞉na꞉ta.’  
\v 11 Ba꞉ba tetelo naeno baiditi a꞉duhunamiya꞉ mabu nale alo konomo bumiya꞉mo, ba꞉bema꞉ naeno mabuluba꞉te na kokotamo lawenete Dama꞉sakase habamo dito magataniya꞉.   
\p
\v 12 “Ba꞉bolo eta dubu ebeno mahilo A꞉nanayasitila, ebete Godoko tolemelo Mosesekono Tutumu Tabamo papamiwatanami, ba꞉gala Yunapa꞉te ba꞉be habalo demedehonama꞉ ibi hiliyonomate ebe tuputupudawama꞉ ga꞉lanama꞉. Ebete na unamema꞉ da꞉piya꞉  
\v 13 na tama꞉mo putiti na꞉pegoiya꞉, ‘Naeno ekawi Solo, amia꞉no baiditi hidamo na꞉kagahilameholena!’ Ba꞉ba tetenomolo naeno baiditi da꞉hidohidohuya꞉ nale ebe hidamo ba꞉bo umiya꞉mo.   
\p
\v 14 “Ba꞉bene ebete natamo na꞉goiya꞉, ‘Aeno iniwala꞉te dadikuminakui, ba꞉be Godote ama꞉ ya꞉lo a꞉ka꞉miya꞉ta ama꞉le ebeno ubi komo kiya꞉tawama꞉, ba꞉gala ebeno Tuputupu Okodawoeno holoholo kumima꞉, ba꞉gala amia꞉no galamo ba꞉moe Tuputupudawoeno tabo madodo kulima꞉.  
\v 15 Iyo, ama꞉le ebegodone kebe komokomo kulihui ba꞉gala kebe komokomo kulamiui, ebe ubila ama꞉le ba꞉bi komokomo tawakalubi hiliyonomatamo konolamagima꞉.  
\v 16 Ba꞉bema꞉ bada ka꞉latimiuta? Ama꞉ mahigate beyamo aduti komo na꞉lawa꞉. Ama꞉le ebeno mahilo da꞉ka꞉mimina꞉, ebete amia꞉no kuba ukulalemete kadodolemema꞉na꞉ta.’”   
\s1 Ya꞉suti Ebe Yuha꞉pa꞉tamo Keba Ka꞉na Koemiya꞉ Polote Ba꞉be Komo Da꞉hawakalimiya꞉  
\p
\v 17 Ba꞉bene Polote tabo moga꞉melo gala na꞉kagoiya꞉, “Nale Yelusalemamo gala da꞉kapiya꞉mo, eta hegelalo Godoko Adikumino Genamalo eba꞉go tabo ba ga꞉lita naeno baiditi hiya꞉ma꞉ eda꞉hanamete hido komo ba꞉bo umiya꞉mo.  
\v 18 Ba꞉ba tetelo Kodawate natamo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉, ‘Ama꞉ ka꞉lonomo Yelusalemane tiyonomolo nuluhukuya꞉, mabu ba꞉moi tawakaluba꞉te ama꞉godone naeno hibi komo a꞉kalawa꞉mena꞉.’   
\p
\v 19 “Ba꞉bene nale na꞉huiyuya꞉mo, ‘Kodawa, ba꞉moenapi iya꞉tawahala, nale ibino hiya꞉hiya꞉ baidi ibubulamehole genamalo ama꞉ hibima꞉ midipi doholenakuimo, nale ibi ba uwate komo alukulinakuimo, komo du genamamo dito niya꞉hekenakuimo.  
\v 20 Ba꞉gala ibi iya꞉tawahala, komopa꞉te ya꞉lo gogolo amia꞉no hibi komo hawakalimidawa Stibiniko danakapumi, nale ba꞉be komo kalakalago ba umita ebe anakapumipino watuino kaliko bulamelelamitimo.’   
\p
\v 21 “Huiyatiya Kodawate natamo gala na꞉kagoiya꞉, ‘Ba꞉moe habane ama꞉ nuluhukuya꞉, mabu nale ama꞉ muhululu demedehona ba꞉bi Yuha꞉pa꞉tamo konoemema꞉nemata.’”   
\p
\v 22 Tabo ulihopi hiliyonomate Polokono tabo hidonomamo ulihonapiya꞉, huiyatiya ebete Yuha꞉pa꞉tamo Godokono ubilo toma꞉ tabo dolamagiya꞉ ba꞉ba tetelo mauba konomote iba꞉tamo uluhukuti ga꞉ga꞉ ba katupuimi Loma gabomana꞉tamo gala na꞉kaga꞉luya꞉, “Nanakapuma꞉la꞉! Ba꞉moe dubuti na꞉hoena, ebe wadiyaha꞉ ka꞉ka꞉na!”  
\v 23 Ba꞉bema꞉ ibino mauba ipuwalo ba ga꞉gita iba꞉te ibino watuino kaliko pipikulamete heloamo hakamo iya꞉hekete, ba꞉bene haka puhulu uwateholete hunamo ba꞉bo iya꞉hekeholiya꞉.   
\s1 Polote Loma Gabomanino Pepago Pata꞉ Komo Da꞉hawakalimiya꞉  
\p
\v 24 Ba꞉bema꞉ Loma alaholohopino watodawate tawakalubino mauba komo umiti ebeno alaholohopi dubu na꞉kiyalamiya꞉, iba꞉te Poloko gabomanino genama guamo magatate ebe giya꞉pa꞉pa꞉mo ba na꞉na꞉miga꞉ti, Yunapa꞉te ebetamo badama꞉ ka꞉ga꞉gitiya꞉ ba꞉be komo ebegodone hibilo kiya꞉tawama꞉.  
\v 25 Ba꞉bene alaholohopi dubate tolamete Poloko ka꞉na꞉miga꞉tima꞉ ebeno ape da꞉nehogaminuya꞉, ba꞉ba tetelo Polote ebe tamelo da꞉la꞉nuya꞉ ba꞉be eta gawadubu na꞉kiyamiya꞉, “Talona ba꞉kitana, Loma gabomanino pepago da꞉pata꞉na ba꞉bako lumagi dito a꞉na꞉miga꞉tima꞉? O la꞉ dopamo ebeno komo hidamo ba꞉kanagiya꞉midameoma?”\f * \fr 22.25 \ft Buka ka꞉lamiholedawa, ama꞉ ba꞉moe Polokono taboeno ipuwa iya꞉tawama꞉ ubi dihatemena꞉, wadiyala ama꞉ ba꞉moe atu Oelamepi Buka 16.37 komoeno owalubi tabo numiya꞉.\f*   
\p
\v 26 Alaholohopino gawadubuti ba꞉moe tabo duliya꞉, ebete ebeno watodawatamo gala katote ebe ba꞉bo nalatediya꞉, “Ama꞉ ba꞉moe dubutamo bada komo ododima꞉ kewageliuta? Ama꞉ iya꞉tawala꞉ka꞉ ebete Loma gabomanino pepago da꞉pata꞉na?”   
\p
\v 27 Ba꞉bene alaholohopino watodawate Polotamo nuluhukuti ebe ba꞉bo nikiyamiya꞉, “Ama꞉ hibilo na na꞉kiyanama꞉, ama꞉ Loma gabomanino pepago ka꞉pateona?”  
\p Polote na꞉huiyuya꞉, “Iyo, ba꞉ hibila.”   
\p
\v 28 Ba꞉bene alaholohopino watodawate na꞉goiya꞉, “Na atumu ba꞉bi pepago pata꞉namo, huiyatiya na ba꞉bi pepa ko maninomamo uwatiya꞉mo.”  
\p Polote na꞉goiya꞉, “Na huiyatiya ba꞉bi pepa mana꞉mo kuwatiya꞉ha꞉. Nale da꞉hawakaluya꞉mo ba꞉ba tetelo gabomana꞉te naeno nabiwitamo dito ikamiya꞉.”   
\p
\v 29 Ba꞉bene Poloko a꞉na꞉miga꞉tima꞉ da꞉hidutiya꞉ ba꞉bi alaholohopa꞉te ebeno tabo duliya꞉, ba꞉ba tetenomolo iba꞉te tole komo lawete ebe miya꞉pate tama꞉mo dito utitatuya꞉. Ibino watodawate atumu na꞉katoletoletiya꞉ mabu ebete iya꞉tawaheno Loma gabomanino pepagoeno lumagi auli hala꞉mo da꞉matuhumihuya꞉, ebete ba꞉ba ka꞉na ibino eta ko kukala badikamidaliya꞉.   
\s1 Yunapi Ka꞉nisolo Dubate Polokono Komo Danagiya꞉midamiya꞉  
\p
\v 30 Ba꞉ba tetelo Polote Yu tawakalubino ukuilo iba꞉tamo bada kuba kododiya꞉, alaholohopino watodawate ubila ba꞉be komo hibinomolo kiya꞉tawama꞉. Ba꞉bema꞉ eta hegelalo ebete tabo benoelameholiya꞉, Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino hununomo watowatopi ba꞉gala komo Yunapi Ka꞉nisolo dubu ibi hiliyonomate kopekapiyama꞉, ba꞉bene iba꞉te da꞉pelameholiya꞉ ebete Poloko du genamane uluhukutiti ibino holoholo hapuamo ba꞉ dito magahiya꞉.   
\c 23  
\p
\v 1 Ba꞉ba tetelo Polote toleheno Yunapi Ka꞉nisolo dubu ulameholelo na꞉goiya꞉, “Naeno nana꞉la꞉, gogo hiliyonomo pete ba꞉ma teta꞉mo puluhuku, nale Godokono holoholo hapulu naeno tepo ipuwoeno mulu ukuido tuputupulu ba emedena ebetamo eta kuba kododiya꞉ha꞉.”  
\v 2 Ba꞉bema꞉ Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawa, ebeno mahilo A꞉nanayasitila, ebete Poloko tamelo da꞉la꞉mota꞉hanuya꞉ ba꞉bi dubu na꞉kiyalamiya꞉ etate ebe tabone kanagalimima꞉.   
\p
\v 3 Polote ba꞉be tabo uliti ebetamo na꞉huiyuya꞉, “A꞉iye! Godote huiyatiya ama꞉ kanagalimima꞉na꞉ta! Ama꞉ kuba kala imi tawakaluba꞉te hido keyakeya tita꞉goenoma꞉ da꞉midi ba꞉ba ka꞉nala, hunu tama modobola huiyatiya ipuwa abalenomola. Ama꞉ tabo anagiya꞉midadawoeno oko habalo ba luta, wadiyala ama꞉ naeno komo Mosesekono Tutumu komago modobolo nanagiya꞉midanama꞉. Ba꞉bema꞉ mabu keka꞉ ama꞉le na anagalinamema꞉ da꞉gaa꞉? Ba꞉be ododi ipuwalo ama꞉ ha꞉kiya Mosesekono eta tutumu adikamidala꞉ta!”   
\p
\v 4 Ba꞉ba tetelo Poloko tamelo da꞉la꞉mota꞉hanuya꞉ ba꞉bi dubate ebe na꞉kiyahamiya꞉, “Mabu keka꞉ ama꞉le Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawa diduduputima꞉? Ama꞉ konomo kuba bododa꞉ta!”   
\p
\v 5 Polote na꞉huiyuya꞉, “Naeno nana꞉la꞉, nonolata. Hibila, Godokono Buka tabote ba꞉ma ka꞉na itana, ‘Amia꞉no tawakalubino watowatopi ipuwalo etoeno komoma꞉ kuba tabo akagaa꞉la꞉.’ Na iya꞉tawaha꞉ ebete Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawama꞉ deda꞉na.”   
\p
\v 6 Ba꞉ba tetelo da꞉kapiyuimiya꞉ ba꞉bi Yunapi Ka꞉nisolo dubu Polote ulamiya꞉, hapulu Sa꞉diyusi kapiyuimipila, hapulu Pa꞉lisi kapiyuimipila. Ba꞉bema꞉ ebete eta ukui lawete ebeno tabo madodo adipatelo iba꞉tamo na꞉goiya꞉, “Naeno nana꞉la꞉! Na ba꞉ Pa꞉lisi kapiyuimidawala ba꞉gala naeno nabi atumu Pa꞉lisi kapiyuimipila! Numa꞉la꞉, na hibima꞉ na꞉midinamo Godote ha꞉laha tawakalubi ka꞉ka꞉mo kowadiya꞉paa꞉latelema꞉ne, ba꞉bema꞉ la꞉ komopa꞉te naeno komo huiyatiya kubamo anagiya꞉midanamitamata!”   
\p
\v 7 Ebete ba꞉moe tabo dolamagiya꞉, ba꞉ba tetelo Ka꞉nisolo dubu ipuwalo anagiya꞉mida komote uluhukuti, ba꞉bene Pa꞉lisi kapiyuimipi ba꞉gala Sa꞉diyusi kapiyuimipi iba꞉te ba꞉bo olowabeletihuitiya꞉.  
\v 8 Ibino olowabeletihui komoeno mabu ba꞉ma ka꞉nala, Sa꞉diyusi kapiyuimipa꞉te na꞉ga꞉lanaka Godote ha꞉laha tawakalubi ka꞉ka꞉mo a꞉kawadiya꞉paa꞉latela꞉mene, huiyatiya Pa꞉lisi kapiyuimipa꞉te hibima꞉ na꞉midina Godote ba꞉be komo hibilo kododima꞉ne. Ba꞉gala Sa꞉diyusi kapiyuimipa꞉te na꞉ga꞉lanaka Godokono Hunu Haboeno nopopi puliyala ba꞉gala tawakalubino gobogobo puliyala, huiyatiya Pa꞉lisi kapiyuimipa꞉te na꞉ga꞉lanaka Godote ebeno Hunu Haboeno nopopi ododiliti ba꞉gala tawakalubino ape gobogobago aka-ododiliya꞉.   
\p
\v 9 Ba꞉bema꞉ Yunapi Ka꞉nisolo dubuino olowabeletihui ipuwalo tabo itatihuilo helo tabonomote uluhukutiya꞉, ba꞉bene komo Pa꞉lisi kapiyuimipino Godokono Tutumu Tabo iya꞉tulamepa꞉te pakaminate helonomamo na꞉ga꞉luya꞉, “A ba꞉moe dubugodolo eta kuba kumitaha꞉! Diyala, eta hido gobogobo o Hunu Haboeno eta nopodawate ebetamo Godokono nopo kuda꞉ a꞉hawakalimiya꞉!”  
\v 10 Ba꞉bene Ka꞉nisolo ipuwalo olowabeletihui komote da꞉kuya꞉ alaholo tatalila. Ba꞉ba tetelo alaholohopino watodawate na꞉toletolitiya꞉ komopa꞉te Poloko kubamo anagalimiholo anakapumidimina꞉, ba꞉bema꞉ Polokono ka꞉ka꞉ komula꞉mema꞉ ebete ebeno alaholohopi na꞉kiyalamiya꞉, iba꞉te Ka꞉nisoloeno kapiyuimi ipuwamo nepalagate Poloko nelawete Loma gabomanino konomo genamamo gala kakamagatama꞉.   
\p
\v 11 Ba꞉bene ba꞉be dulu Kodawa Ya꞉suti Poloko tamelo putinate ebe na꞉pegoemeniya꞉, “Ama꞉ na꞉kodakoda! Mabu ama꞉ na mabuma꞉ ba꞉moe Yelusalemalo tabo hidamo dolamaga꞉ka, ama꞉ Loma ko habamo tote ba꞉be atu tabo na꞉kanolamagiya꞉.”   
\s1 Komo Yu Dubate Poloko Anakapumima꞉ Nopo Da꞉tamotiya꞉  
\p
\v 12 Ba꞉bene eta duiduiyalo komo Yu dubate pekapiyuimiti nopo ba petamote Godokono mahilamo helo tabo ba꞉ma ka꞉na pega꞉luya꞉, iba꞉te baa꞉ nahaheno ba꞉gala beya nihoheno talonalo pola꞉nate Poloko anakapumi teta꞉mo ba꞉bo kikulima꞉.  
\v 13 Ba꞉ba tetelo ba꞉moe nopo da꞉tamotiya꞉ ba꞉bi dubate ibino kuititi da꞉lawiya꞉ 40 a꞉gogoluya꞉.  
\v 14 Ba꞉bene ba꞉bi dubate Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino hununomo watowatopi ba꞉gala komo Yunapino koko dubatamo tolamete na꞉nega꞉luya꞉, “Aeno ukui kapiyuimiti ale Godokono mahilamo tabo ba꞉ma ka꞉na hibilo ga꞉lama꞉, ale baa꞉ nahaheno talonalo pola꞉nate Poloko anakapumi teta꞉mo ba꞉bo kikulima꞉.  
\v 15 Ba꞉bema꞉ wadiyala la꞉ aeno komo Ka꞉nisolo dubago Loma gabomanino alaholohopino watodawatamo tabo na꞉noemiya꞉la꞉, ebete Poloko genamane puluhukutiti la꞉tamo komagahema꞉. La꞉le ha꞉da amihome gabodo ebe na꞉nega꞉lamiya꞉la꞉ ba꞉ma ka꞉na, la꞉ ubila Polokono komo hidamo kanagiya꞉midamema꞉ ba꞉gala ebeno tabo komokomo gala kakulihoma꞉. Huiyatiya ebete Poloko da꞉magahemene, la꞉tamo puluhukuhino a ya꞉lo kohidoma꞉nema꞉ ebe gabo tetelo kanakapumima꞉.”   
\p
\v 16 Huiyatiya ba꞉ba tetelo Polokono bohelete dalahimiya꞉, ba꞉be kuhiti Yu dubate nopo da꞉tamotitiya꞉ ba꞉be tabo uliti, diya gabodo Lomanapi alaholohopino konomo genamamo tote Poloko ba꞉bo nikiyamiya꞉.  
\v 17 Ba꞉bene Polote alaholohopino eta gawadubu ebetamo ka꞉miti ebe na꞉goemiya꞉, “Ba꞉moe uli ape dubu la꞉eno Watodawatamo na꞉magata, mabu ebegodolo eta komo bitana Watodawa kokiyamema꞉.”   
\p
\v 18 Ba꞉bene alaholohopino gawadubuti ba꞉be kuhi ebeno watodawatamo magatate na꞉negoemiya꞉, “Aeno du genamalo da꞉luta ba꞉be dubu Polote na a꞉kiyaname ba꞉moe uli ape dubu ama꞉tamo komagahema꞉, mabu ebegodolo eta komo bitana ama꞉ kokiyamema꞉.”   
\p
\v 19 Ba꞉ba tetelo alaholohopino watodawate ba꞉be kuhi kokotamo lawete nanekela꞉mo hiya꞉ baha꞉mo ebe magatate diya ba꞉bo nalatediya꞉, “Ama꞉godolo bada komote kitana na kiyanamema꞉?”   
\p
\v 20 Ebete na꞉huiyuya꞉, “Komo Yu dubate ukui a꞉kapiyuimiya꞉ ama꞉ ba꞉ma ka꞉na kopikiyamema꞉, ama꞉ dumutu Poloko ba꞉moe genamane uluhukutiti ibino Ka꞉nisolo dubatamo komagatama꞉. Ba꞉ba tetelo iba꞉te ha꞉da amiho gabodo ama꞉ ba꞉ma ka꞉na kopikiyamema꞉na꞉ta, ibi ubila Polokono komo hidamo anagiya꞉midamete ebeno tabo komokomo gala kakulihoma꞉. Huiyatiya ba꞉be tabo hibiha꞉.  
\v 21 Ama꞉ ibino tabamo akapapamiwatala꞉, mabu 40 dubu keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉bako dubate Polokono to gabolo tanama miya꞉teholemete ba꞉bo ba꞉pola꞉na, ebe belatimita. Iba꞉te ukui kapiyuimiti Godokono mahilamo helo tabo ba꞉ma ka꞉na ga꞉laka, iba꞉te baa꞉ nahaheno ba꞉gala beya nihoheno talonalo pola꞉nate Poloko anakapumi teta꞉mo kikulima꞉. Hibila, iba꞉te ya꞉lo hidote ama꞉ belatimitata, ama꞉le amia꞉no alaholohopi kokiyalamema꞉ iba꞉te Poloko ba꞉bamo komagatama꞉.”   
\p
\v 22 Ba꞉bene alaholohopino watodawate ba꞉be kuhi ba noeme na꞉kiyamiya꞉, “Ama꞉le na da꞉pikiyanama꞉, ba꞉be komo komopa꞉tamo akanehawakalima꞉la꞉.”   
\s1 Alaholohopino Watodawate Poloko Loma Gabomanino Ko Gawadubu Pilikisitamo Da꞉noemiya꞉  
\p
\v 23 Ba꞉ba tetelo alaholohopino watodawate ebeno hopopi gawadubu netewa ebetamo ka꞉lamiti ibi na꞉kiyalamiya꞉, “La꞉eno 200 kiyokiyo gila꞉mo alaholohopi dubu, ba꞉gala komo 70 oso-boga꞉go da꞉wapata꞉lamena ba꞉bi alaholohopi dubu, ba꞉gala komo 200 kibila꞉mo alaholohopi dubu, la꞉le ibi hiliyonomo uwatete na꞉hiduya꞉la꞉ ka꞉lo dulu 9 koloko tetelo Sisaliya ko habamo kotolamema꞉.  
\v 24 Ba꞉gala komo oso-boge Poloko mabuma꞉ modobolo nuwata꞉la꞉, ebete ibi hunamo emedete kotoma꞉. Na ubila la꞉le ebe aeno Loma gabomanino kapela Ko Gawadubu Pilikisitamo olalatihino hidamo na꞉magatuya꞉la꞉.”   
\p
\v 25 Ba꞉bene ba꞉ba tetelo alaholohopino watodawate leta ododiti tabo ba꞉ma ka꞉na miya꞉tiya꞉,   
\b  
\mi
\v 26 Naeno Hidonomo Ko Gawadubu Pilikisi, ama꞉ nolata. Na Kolodiyasi Lisiyasiti ba꞉moe leta ama꞉tamo poememo.   
\b  
\pi1
\v 27 Pote ama꞉tamo ba꞉moe letago da꞉puluhukumini, ba꞉moe dubuino komo ba꞉ma ka꞉nala. Eta hegelalo Yunapa꞉te ebe heloamo lawete anakapumima꞉ dewageliti, nale komo alaholohopi uwatete ibino helo ipuwane ebe ba꞉bo uluhukutimo, mabu nale ba꞉moe komo iya꞉tawuimo ebete Loma gabomanino pepago da꞉pata꞉na.  
\v 28 Ba꞉bene ebete Yunapa꞉tamo kebe kuba kododi, nale ba꞉be komo hidamo kiya꞉tawama꞉ ubi ba ihate ebe ibino Ka꞉nisolo dubuino holoholo hapuamo ba꞉bema꞉ magatuimo.  
\v 29 Ba꞉bolo nale iya꞉tawuimo, iba꞉te ibino iniwalino tutumuino komokomoma꞉ ebetamo da꞉maubahaliti, huiyatiya ebete eta ko kuba kododiha꞉ nale ebe hoea꞉mo o du genamamo ebema꞉ oemela.  
\v 30 Ba꞉moe komo gala hapuni etate diya gabodo pete na a꞉pikiyanami, komo Yu dubate ebe kanakapumima꞉ eta gabo bihiduimiya꞉. Ba꞉bema꞉ nale ba꞉be komo uliti ebe ama꞉tamo tiyonomolo poememo, ba꞉gala nale ebetamo da꞉maubahaliti ba꞉bi dubu a꞉kiyalamimo iba꞉te amia꞉no holoholo hapulu ebeno komo kopanagiya꞉midamema꞉. Kalakala konomola, ba꞉moe ba꞉ naeno tabo kuititila.   
\b  
\p
\v 31 Ba꞉bema꞉ alaholohopino gawadubu netewapa꞉te ibino watodawoeno tabamo papamila꞉te, ebeno leta lawete ba꞉be dulu iba꞉te ibino alaholohopa꞉go Poloko A꞉ntipatisi habamo dito magataniya꞉.  
\v 32-33 Ba꞉bene eta hegelalo natamo da꞉tolamitiya꞉ ba꞉bi alaholohopi dubu hiliyonomate Yelusalema ko haboeno gabomani genamamo gala kawilalete dito kapelamiya꞉, huiyatiya oso-boga꞉go da꞉tolamitiya꞉ ba꞉bi alaholohopi dubate Poloko ha꞉kiya magatuya꞉ Sisaliya ko habamo. Ba꞉bolo iba꞉te kapela Ko Gawadubutamo nikuliti ibino watodawoeno leta ba nikame Poloko ebeno umi ipuwamo ba꞉bo nihatiya꞉.  
\v 34 Ba꞉ba tetelo kapela Ko Gawadubuti ba꞉be leta ka꞉lamiholete Poloko ba꞉bo alatediya꞉ ebe kebe hoponapila꞉ka꞉. Ba꞉bene Polote ebe Silisiya hoponapima꞉ eda꞉ma꞉ da꞉goiya꞉, Ko Gawadubuti ba꞉be tabo duliya꞉  
\v 35 ebetamo gala na꞉kagoiya꞉, “Ama꞉le kuba ododima꞉ da꞉ga꞉luti ba꞉bi dubate mamo da꞉pikulimina꞉, ba꞉ba tetelo nale amia꞉no komo kanagiya꞉midamema꞉nemata.” Ba꞉bema꞉ ebete ebeno komo alaholohopi na꞉kiyalamiya꞉, Ko Gawadubu Heloditi dopamo detiya꞉ iba꞉te Poloko ba꞉be hidonomo genamamo magatate ba꞉bolo konuminatema꞉.   
\c 24  
\s1 Yunapa꞉te Pilikisitamo Polokono Ododili Komo Kubama꞉ Da꞉ga꞉luya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉bene paibo hegela da꞉wibuya꞉ ba꞉ba tetelo Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino Hununomo Watodawa A꞉nanayasiti komo Yu watowatopa꞉go Sisaliya ko habamo ba꞉bo pelamiya꞉. Ba꞉ba tetelo iba꞉te eta Loma gabomanino tutumu iya꞉tawadawa, ebeno mahilo Tetalasitila, ba꞉be dubu magahete iba꞉te kapela Ko Gawadubu Pilikisikono holoholo hapuamo kapimilo pikuliya꞉ Polokono ododili komoma꞉ ebe kopega꞉lamema꞉.   
\p
\v 2 Ba꞉bene Ko Gawadubu Pilikisiti Polote pema꞉ tabo noemete, ebete da꞉puluhukuya꞉ Tetalasiti Yunapino ubiha꞉ komo Poloko mabuma꞉ Pilikisitamo ba꞉ma ka꞉na hawakalimiya꞉, “Aeno Hidonomo Watodawa, ama꞉ nolata! Amia꞉no ko gawadubu ipuwalo a tete ga꞉ga꞉nomolo heta꞉go emedenamima꞉, ba꞉gala aeno hopolo hiya꞉hiya꞉ kubate ikuliho tetelo amia꞉no mulu ukuilo ba꞉bi komokomo a꞉hiduilamenakata.  
\v 3 Ba꞉bema꞉ hibila, hiliyonomo tetelo ale aeno habahaba hiliyonomolo ama꞉godone hidohido owalubi komo ba uwate ama꞉tamo koamo kalakalahanakoma꞉.  
\v 4 Nolata, na tabo a꞉kaga꞉gima꞉mo mabu na ubihinola amia꞉no tete kubahimi, ba꞉bema꞉ nale ama꞉ betoemehomata ama꞉ kalakalago aeno tabo deha꞉poto nulia꞉.   
\p
\v 5 “Ba꞉moe dubuino komo ale ya꞉lo umiya꞉ma꞉, ebe ba꞉ hiya꞉hiya꞉ kuba tupuilamedawala, mabu eta Nasalete dubuino kapiyuimi ipuwalo ebe ba꞉ watodawa etala. Ebete ba꞉moe hopo konomolo da꞉pata꞉na, ebeno kuba ododili ipuwalo aeno komo Yunapa꞉te hiya꞉hiya꞉ hopolo demedehona ebetamo ba maubahale alaholoho komate ba꞉bo ikulinaka.  
\v 6 Ba꞉gala eta komo, ebete aeno Godoko Adikumino Genama kubahimima꞉ dewageliti, ale ebe ba꞉bo lawima꞉. Ba꞉ba tetelo a ubila aeno tutumu komodo ebeno komo kanagiya꞉midamema꞉,  
\v 7 huiyatiya alaholohopino watodawa Lisiyasiti pete agodone ebe heloamo pelawi,  
\v 8 ba꞉bema꞉ a ipuwalo puya꞉te ba꞉moe Polokono ododili komoma꞉ kubama꞉ da꞉ga꞉lanama꞉, Lisiyasiti a a꞉kiyaa꞉mi ale amia꞉no holoholo hapuamo kopelamema꞉.\f * \fr 24.8 \ft Oel 24.6b-8a komoeno tabo Lukuti bukamo kamiya꞉tiya꞉ha꞉, huiyatiya ebeno buka ododi gala hapuni eta hibima꞉ mididawate miya꞉tiya꞉.\f* Ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉ ha꞉kiya ebeno ododili komokomoma꞉ ebe nalateda꞉, ba꞉bene ba꞉moi hiliyonomo komo ale da꞉ga꞉lama꞉, ba꞉be taboeno hibi komo ama꞉ ebegodone kiya꞉tawama꞉na꞉ta.”   
\p
\v 9 Ba꞉ba tetelo komo Yunapa꞉te Tetalasikono tabo moga꞉melo na꞉ga꞉luya꞉ ba꞉moi komokomo ba꞉ hibila.   
\s1 Polote Ebeno Kuba Ododiha꞉ Komo Pilikisitamo Da꞉hawakalimiya꞉  
\p
\v 10 Ba꞉bene ba꞉ba tetelo kapela Ko Gawadubu Pilikisiti Poloko kokotamo kiyamiya꞉ ebete ebeno tabo olamagi kotupuimima꞉. Ba꞉bene Polote na꞉goiya꞉, “Kodawa, ama꞉ nolata! Na iya꞉tawala ama꞉ komo hiliyonomo gogolo aeno hoponapino komokomo anagilamelelamenakuya꞉ta, ba꞉bema꞉ nagodolo kalakala bitana naeno kuba ododiha꞉ komo ama꞉tamo hawakalimima꞉.  
\v 11 Ama꞉ hibi komo ba꞉ma ka꞉na kiya꞉tawama꞉na꞉ta, nale Yelusalemamo Godoko adikumima꞉ da꞉tuimo, ba꞉ba tetene tupuimiti ba꞉mamo puluhuku 12 hegelanomote a꞉peniwibui.  
\v 12 Ba꞉bema꞉ puya꞉te na kuba ododidawama꞉ da꞉ga꞉lita iba꞉te na Godoko Adikumino Genamalo eta lumaga꞉go heloamo tabo ga꞉litalo kunameha꞉, ba꞉gala aeno hiya꞉hiya꞉ baidi ibubulamehole genamalo ba꞉gala Yelusalema ko habalo na heta꞉go ba pata꞉ tawakaluba꞉tamo alaholoho ukui kikalameha꞉.  
\v 13 Ba꞉bema꞉ nale kubakuba komo nododilinamo iba꞉te da꞉ga꞉lita, ba꞉be taboeno hibi komo kitanaha꞉, iyo, iba꞉te naeno eta kuba hawakalimi modoboha꞉.   
\p
\v 14 “Numa꞉, komo Yunapa꞉te na꞉ga꞉lanaka Ya꞉sukunu Gabo hibi gaboha꞉. Huiyatiya nale ama꞉ eta hibi komo kokiyamema꞉nemata, na Ya꞉suku ta꞉mata gabodo ba tona, a Yunapino iniwala꞉te dadikuminakui nale ba꞉be hibi Godo badikuminakomo. Komo Yunapi keba ka꞉nala꞉ka꞉ na atumu ba꞉ ba꞉ba ka꞉nala, Mosesete Godokono Tutumu Tabo da꞉miya꞉tiya꞉ ba꞉gala Godokono Ukui Hawakalimipa꞉te da꞉miya꞉tiya꞉, ba꞉bi Buka tabo hiliyonomo ale ba꞉ kapimilo hibima꞉ na꞉midilinama꞉.  
\v 15 Ba꞉bema꞉ Godokono hido owalubi komote atamo kuluhukuma꞉ nale naeno Yunapi mabuluba꞉go na꞉latiminama꞉, iyo, a ba꞉moe komo hibima꞉ na꞉midinama꞉, Godote kuba ododilipi ba꞉gala hido komo ododilipi ibi hiliyonomatamo huiya kikalamema꞉ ha꞉laha ipuwane ka꞉ka꞉mo kowadiya꞉paa꞉latelema꞉ne.  
\v 16 Numa꞉, ba꞉moe mabuma꞉ na ubi konomola, Godoko ba꞉gala tawakalubi ibino holoholo hapulu nale naeno tepo ipuwoeno mulu ukuido tuputupulu kemedenama꞉.   
\p
\v 17 “Ba꞉bema꞉ naeno komo ba꞉ma ka꞉nala, nale Yelusalema hopone uluhukuti komo gogolo hiya꞉hiya꞉ muhulu hopolo nemedenamimo, ba꞉bene nale naeno hoponomamo gala na꞉kapimo nale komo awaepa꞉tamo mani malemalelo kopikalameholema꞉ ba꞉gala Godotamo hawa꞉goeno ilina kopikamehoma꞉.  
\v 18 Nale Godoko Adikumino Genamalo ba꞉ma ka꞉na ba ododita, komo dubate ba꞉bo unamiya꞉. Ba꞉ hibila, na ba꞉be talona genamamo podoloheno, dopamo Godotamo hawa꞉goeno ilina ikamehote naeno tepo ipuwoeno dalowa꞉ ba꞉bo ukulalimo, ba꞉gala nale alaholo komo kotupuimima꞉ eta lumagitamo kuba ukui kikameha꞉. Huiyatiya na ha꞉kiya heta꞉go ba luta, ba꞉ba tetelo iba꞉te na unamete heloamo ba꞉bo pelaweniya꞉.  
\v 19 Ba꞉ba tetelo ibi ipuwalo komo Yunapi dubu A꞉isiya hopolo demedena iba꞉te a꞉pola꞉nuya꞉, huiyatiya ka꞉lo ba꞉bi dubate amia꞉no holoholo hapuamo kapelameha꞉. Ba꞉bema꞉ numa꞉, nale iba꞉tamo kuba hibilo nododilitale, wadiyala iba꞉te ha꞉kiya ba꞉be komo ama꞉tamo ba꞉pehawakalimina꞉,  
\v 20 huiyatiya ba꞉moi komo Yu dubate ka꞉lo da꞉pikula꞉, iba꞉te ibino Ka꞉nisolo ipuwalo naeno komo ya꞉lo anagiya꞉midanamiya꞉. Ba꞉ba tetelo iba꞉te naeno kuba ododi komo numitale, wadiyala iba꞉te ama꞉ hibilo ba꞉kiyametana꞉,  
\v 21 huiyatiya numa꞉, iba꞉te naeno kuba nipo ohowadiya꞉. Ba꞉ hibila, nale iba꞉tamo ba꞉moe kapiya tabo bolamagimo, ‘Na hibima꞉ na꞉midinamo, Godote ha꞉laha tawakalubi ka꞉ka꞉mo kowadiya꞉paa꞉latelema꞉ne, ba꞉bema꞉ komo iba꞉te naeno komo kubamo anagiya꞉midanamita.’ Diyala, iba꞉te ba꞉moe tabo uliti na ubiha꞉ma꞉ kuda꞉ eda꞉huya꞉.”   
\p
\v 22 Mabu Pilikisiti Ya꞉suku Hibima꞉ Midi Gaboeno komo hidonomamo ya꞉lo iya꞉tawuya꞉, ba꞉bema꞉ ebete Poloko ba꞉gala komo Yunapino tabo ga꞉la ba duhilame na꞉kiyalamiya꞉, “A ba꞉moe komo ba꞉mamo miya꞉pate, alaholohopino watodawa Lisiyasiti da꞉pemene ba꞉ba tetelo nale ba꞉moe komo eba꞉go gala kakumima꞉nemo.”  
\v 23 Ba꞉bene Pilikisiti Poloko duminami ba꞉be alaholo dubu na꞉kiyamiya꞉ ebete Poloko hidamo kuminatema꞉. Ba꞉gala ebete ebe gala na꞉kakiyamiya꞉, “Polote gabomanino genama gulu pata꞉ma꞉ ama꞉ talona akihata꞉la꞉, ba꞉gala ebeno mabuluba꞉te ebeno modoboha꞉ komokomo ipuwalo ebe owalubima꞉ da꞉pelamenakomena꞉ ama꞉ ibi akaduhilamenakala꞉.”   
\s1 Ko Gawadubu Pilikisiti Godokono Tabo Kulima꞉ Da꞉toletoliya꞉  
\p
\v 24 Komo hegela da꞉wibohuya꞉ Pilikisiti ebeno kamena Dulusilakoba꞉ gala na꞉kapiya꞉, ba꞉moe kamena ebe ba꞉ Yu lumagila. Ba꞉bene ebete Polote pema꞉ tabo doemiya꞉, Polote Ya꞉su Kelisoko hibima꞉ midi komo ebetamo da꞉polamagiya꞉ Pilikisiti ba꞉bo uliya꞉.  
\v 25 Ba꞉ba tetelo Polote tabo ga꞉ga꞉dopo dolamagiya꞉, ebete Godokono tuputupu emede komo ba꞉gala kateneno ubi komamo papamila꞉haleha꞉ komo Pilikisitamo ba꞉bo hawakalilamiya꞉. Ba꞉bene Godote tawakalubino komokomo danagilamelelamemene ba꞉be Ko Hegeloeno pe komo Polote dolamagitiya꞉, Pilikisiti tole lawete ebe na꞉kiyamiya꞉, “Ba꞉ba꞉la! Ama꞉ na꞉toa! Na hido tete dumimo ama꞉ pema꞉ tabo gala kakapoemema꞉nemo.”   
\p
\v 26 Ba꞉ba tetelo Pilikisiti ubi bihatenami Pologodone koko mani uwatete du genamane ebe dito kuluhukutima꞉, ba꞉bema꞉ ebete komo hiliyonomo tetelo tabo boemenakui Polote eba꞉go tabo kopega꞉lama꞉.  
\v 27 Huiyatiya netewa gogo da꞉petohuya꞉ ba꞉ba tetelo Loma gabomana꞉te Posiyase Pesitasiko bepoemiya꞉, ebete Pilikisikono kapela Ko Gawadubu haba kopelawema꞉. Ba꞉ba tetelo Pilikisiti Yu tawakalubi kokalakaluilamema꞉ ubi ba ihate, Poloko du genama gulu miya꞉pate eta hopamo ba꞉ dito tuya꞉.   
\c 25  
\s1 Polote Ebeno Kuba Ododiha꞉ Komo Sisakono Holoholo Hapulu Konehawakalimima꞉ Ubi Dihatiya꞉  
\p
\v 1 Pesitasiti ba꞉be hopoeno kapela Ko Gawadubu haba da꞉pelawiya꞉, ba꞉ba tetelo netewa-kapiya hegela wibote ebete Sisaliya ko habane Yelusalemamo ba꞉bo tuya꞉.  
\v 2 Ba꞉bene ba꞉bolo Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino watowatopi ba꞉gala komo Yunapino koko dubu iba꞉te Pesitasitamo tolamete Poloko mabuma꞉ ibino ubiha꞉ komokomo ba꞉bo nehawakalilamiya꞉.  
\v 3 Ba꞉bene iba꞉te ebe koamo ba toemeho na꞉ga꞉lamiya꞉, “Ale Polokono komo hidamo kanagiya꞉midamema꞉, wadiyala ama꞉ ebe ba꞉moe Yelusalemamo na꞉magahiya꞉.” Iba꞉te ba꞉ma ka꞉na da꞉ga꞉luya꞉ mabu iba꞉te nopo ya꞉lo a꞉tamotiya꞉ Poloko gabo tetelo kanakapumima꞉.   
\p
\v 4 Pesitasiti ibino tabo ba huiya na꞉goiya꞉, “Ao, Polote Sisaliyalo du genamalo bemedena, ba꞉gala tatalila nale ba꞉bamo gala kakatoma꞉nemo.  
\v 5 Ba꞉bema꞉ la꞉eno watowatopi komo nago da꞉tolamemena꞉, ibino ukui komate ba꞉be dubuino ododili komoma꞉ keba ka꞉na ka꞉pola꞉na, iba꞉te ba꞉bi komo gabomanino tabo anagiya꞉mida habalo na꞉nehawakalilama꞉mena꞉.”   
\p
\v 6 Ba꞉ba tetelo Pesitasiti komo a꞉iti o naini o ta꞉ni hegela Yelusalemalo emedete Sisaliya ko habamo gala dito katuya꞉. Ba꞉bene eta hegelalo ebete tabo anagiya꞉mida habalo emedete alaholohopi ba꞉bo kiyalamiya꞉ iba꞉te Poloko ebeno holoholo hapuamo komagahema꞉.  
\v 7 Polote tabo anagiya꞉mida habamo da꞉puluhukuya꞉, ba꞉ba tetelo puya꞉te Yelusalemane da꞉pelamiya꞉ ba꞉bi Yu dubate Polokono ginimi hapuni ba꞉gala tametamene ba pegagahidi, ibi ipuwalo etate mahiganakui, etate mahiganakui, ebe koko kuba ododilidawama꞉ ba꞉bo ga꞉lanakuya꞉. Huiyatiya iba꞉te kebe komokomo da꞉ga꞉lanakui ba꞉bi taboeno hibi komo hawakalimima꞉ kamodobuya꞉ha꞉.   
\p
\v 8 Ba꞉bene Polote ebeno kuba ododiha꞉ komo ba꞉ma ka꞉na hawakalimiya꞉, “Naeno Yu tawakalubino tutumu, ba꞉gala Godoko Adikumino Genamoeno kukala, ba꞉gala Konomo Gawadubu Sisakono tutumu, nale ba꞉moi komo hiliyonomo ipuwalo eta kapiya kadikanaleha꞉.”   
\p
\v 9 Ba꞉ba tetelo Pesitasiti ubila Yu dubu kokalakaluilamema꞉ ba꞉bema꞉ ebete Poloko na꞉goemiya꞉, “Ama꞉ ubila꞉ka꞉ Yelusalemamo tote, nale amia꞉no komo ba꞉bolo hidamo konanagiya꞉midamema꞉?”   
\p
\v 10 Polote tabo ba huiya na꞉goiya꞉, “Ao, na ubihinola. Ka꞉lo na ba꞉moe Sisaliya habalo Konomo Gawadubu Sisakono eta hidonomo tabo anagiya꞉mida habalo la꞉namo. Ba꞉gala ka꞉lo ama꞉godolo Sisakono helo bitana, ama꞉le ha꞉kiya naeno komo anagiya꞉midanamete na du genamane dito kuluhukunatenema꞉, iyo, ama꞉ hibi komo iya꞉tawanomola, nale Yunapa꞉tamo eta kapiya kuba kododiha꞉.  
\v 11 Numa꞉, nale Loma gabomanino ko tutumu nadikanaletale nale hoe huiya lawema꞉ ba꞉kalakalana꞉, ba꞉bene naeno ka꞉ka꞉ mula꞉ma꞉ ba꞉ka꞉goena꞉. Ba꞉gala ba꞉moi Yu dubate naeno komoma꞉ da꞉ga꞉lita ba꞉bi tabo hibiha꞉, ba꞉bema꞉ la꞉ gabomana꞉godolo helo kitanaha꞉ na ibino kokotamo gala ihatenema꞉, huiyatiya na ubi bihatemo Loma ko habamo tote Sisakono holoholo hapulu naeno kuba ododiha꞉ komo ba꞉bo konehawakalimima꞉nemo!”   
\p
\v 12 Ba꞉bema꞉ Pesitasiti ebeno hopopa꞉go Polokono ubi komoma꞉ ga꞉late, ba꞉bene ebete Poloko ba꞉ma ka꞉na goemiya꞉, “Ama꞉ na꞉gaa꞉ta Sisatamo kotoma꞉, ba꞉bema꞉ hibila, nale ama꞉ ebetamo konoemema꞉nemata.”   
\s1 Pesitasiti Polokono Komoma꞉ Ko Gawadubu Agilipako Da꞉kiyamiya꞉  
\p
\v 13 Ba꞉bene komo hegela da꞉petohuya꞉ Ko Gawadubu Agilipako ba꞉gala ebeno naniko Benisiko iba꞉te Sisaliya ko habamo pete ibino kalakala tabo Pesitasitamo pega꞉late komo hegela eba꞉go ba꞉bo pemeda꞉tepuya꞉.  
\v 14 Ba꞉bene iba꞉te tete ga꞉ga꞉dopo emedete, eta hegelalo Pesitasiti Polokono komoma꞉ Agilipako ba꞉ma ka꞉na kiyamiya꞉, “Pilikisiti du genamalo da꞉miya꞉pui eta dubu ba꞉malo bemedena.  
\v 15 Nale Yelusalemamo da꞉tuimo, ba꞉ba tetelo Yunapino Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino watowatopi ba꞉gala komo ibino kokopi, iba꞉te ba꞉be dubuino koko kuba ododili mabuma꞉ na a꞉kiyanamiya꞉ nale ebe hoea꞉mo koemema꞉.  
\v 16 Ba꞉bema꞉ nale ibino tabo ba huiya na꞉goimo, ‘Ao, a Loma gabomanino komo ba꞉ma ka꞉nala. Keba tetelo komopa꞉te eta lumagi ko kuba ododidawama꞉ da꞉ga꞉lamena꞉, ale ebe dito a꞉kanakapuma꞉ma꞉ huiyatiya ale ebetamo tete kikamema꞉nema꞉ ibino holoholo hapulu ebeno komo hidamo kohawakalimima꞉. Ba꞉be gabodo a gabomana꞉te hibi komo umiti ba꞉be lumagino komo hidamo kanagiya꞉midamema꞉nema꞉.’   
\p
\v 17 “Ba꞉bema꞉ Yunapa꞉te ba꞉be dubu Polokono komo anagiya꞉midamema꞉ ba꞉mamo da꞉pelami, nale ibino tete kakubahimiha꞉, iyo, eta hegelalo nale tabo anagiya꞉mida habalo emedete alaholohopi ba꞉bo kiyalamimo iba꞉te ebe naeno holoholo hapuamo komagahema꞉.  
\v 18 Ba꞉ba tetelo nale nemalagidoluimo Yunapa꞉te ebeno eta ko kuba kohawakalimima꞉na꞉, huiyatiya iba꞉te mahila꞉halete  
\v 19 ibino Godoko adikumino kukala komokomoma꞉ ebe koamo kiyahamiya꞉. Ba꞉gala eta dubu ebeno mahilo Ya꞉sutila, iba꞉te ebeno komoma꞉ na꞉ga꞉luya꞉, ‘Ebe ya꞉lo a꞉hoiya꞉,’ huiyatiya Polote na꞉goi, ‘Ao, ebete ba꞉ka꞉ka꞉na.’  
\v 20 Ba꞉be mabuma꞉ na gabo kumiha꞉ ba꞉bi komoeno hibi komo keba ka꞉na na꞉kiya꞉tawamo, ba꞉bene nale Poloko na꞉goemimo, ‘Ama꞉ ubila꞉ka꞉ Yelusalemamo tote, nale amia꞉no komo ba꞉bolo hidamo gala kakananagiya꞉midamema꞉?’  
\v 21 Huiyatiya ba꞉ba tetelo Polote na na꞉goenami ba꞉moe Sisaliya haboeno du genamalo kemedema꞉, mabu ebe ubila Loma ko habamo tote aeno Konomo Gawadubu Sisate ha꞉kiya ebeno komo ba꞉bo kanagiya꞉midamema꞉. Ba꞉bema꞉ nale ebetamo papamiwatalo na꞉goimo, hido gabo dumimo ebe Sisatamo ba꞉bo konoemema꞉nemo, ba꞉gala nale alaholohopi dubu na꞉goelamimo iba꞉te du genamalo ebeno modoboha꞉ komokomo ipuwalo ebe hidamo kuminatema꞉.”   
\p
\v 22 Ba꞉ba tetelo Ko Gawadubu Agilipate Pesitasikono tabo komokomo ulihote ebetamo na꞉goiya꞉, “Wadiyala꞉ka꞉ na atumu ba꞉moe dubuino tabo naeno hibila galamo kulihoma꞉?”  
\p Ba꞉bene Pesitasiti na꞉goiya꞉, “Kubaha꞉. Ama꞉ dumutu ebeno tabone kulihoma꞉na꞉ta.”   
\s1 Polote Ko Gawadubu Agilipakono Holoholo Hapuamo Duluhukuya꞉  
\p
\v 23 Ba꞉bene eta hegelalo Ko Gawadubu Agilipako ba꞉gala ebeno naniko Benisiko iba꞉te ibino hidohido tita꞉gopi kaliko pupuliti, ibino hopopa꞉te ibi ba awagaminale, komo alaholohopino watowatopi ba꞉gala Sisaliya haboeno koko dubate ibi ba ta꞉mahele iba꞉te gabomani genamoeno tabo ga꞉la baha꞉mo ko kalakala diyamago ba꞉bo piya꞉. Ba꞉bene ibi hiliyonomate da꞉nihiduya꞉, ba꞉ba tetelo Pesitasiti komo alaholohopi na꞉goelamiya꞉ iba꞉te Poloko komagahema꞉.  
\v 24 Ba꞉ba tetelo Pesitasiti na꞉goiya꞉, “Ko Gawadubu Agilipa ba꞉gala la꞉ hiliyonomo ago da꞉pola꞉nama, la꞉ nonolata. Ba꞉moe dubuino komo numa꞉la꞉. Ba꞉moe Sisaliya habalo demedehona ba꞉gala Yelusalemalo demedehona, ba꞉bi Yu tawakalubi hiliyonomate ebeno komoma꞉ ibino ubiha꞉ komokomo natamo ba wadahe iba꞉te ga꞉ga꞉lo na a꞉kiyanamiya꞉ ebete na꞉haa꞉mene.  
\v 25 Huiyatiya nale ebeno komo danagiya꞉midamimo, ebeno eta kapiya kuba kumiha꞉ ebe hoea꞉mo koemema꞉. Ba꞉bema꞉ hibila, ebete Sisakono holoholo hapulu ebeno kuba ododiha꞉ komo konehawakalimima꞉ na da꞉goenami, nale tabo ba꞉bo ihatimo ebe Sisatamo konoemema꞉.  
\v 26 Huiyatiya nale leta ipuwalo ba꞉moe dubuino komoma꞉ aeno Kodawa Sisatamo kebe tabo na꞉ka꞉miya꞉temo? Naeno ukui hidamo kitanaha꞉, ba꞉bema꞉ wadiyala la꞉ ulihopi na nowalubiniya꞉la꞉. Ko Gawadubu Agilipa, nale ama꞉ mamo ba꞉bema꞉ ka꞉mimata, ama꞉le na ba owalubini ba꞉moe dubuino komo hidamo anagiya꞉midamete na Sisakono leta hidamo ba꞉bo kododima꞉nemo,  
\v 27 mabu modoboha꞉ nale du genamalo demedena ba꞉be lumagino komo leta ipuwalo hidamo hawakalimihino ebe Sisatamo dito oeme.”   
\c 26  
\s1 Polote Ebeno Kuba Ododiha꞉ Komo Agilipatamo Da꞉hawakalimiya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉ba tetelo Ko Gawadubu Agilipate Polotamo na꞉goiya꞉, “Wadiyala ama꞉ ha꞉kiya amia꞉no komo atamo na꞉hawakalima꞉.”  
\p Ba꞉bene Polote ebeno kokoto adipatelo ebeno kuba ododiha꞉ komo hawakalimima꞉ ba꞉ma ka꞉na tupuimiya꞉,  
\v 2 “Ko Gawadubu Agilipa, Yunapa꞉te nale hiliyonomo hiya꞉hiya꞉ kuba nododilinamo ga꞉lana, huiyatiya ka꞉lo kalakala kapiyate nagodolo bitana, mabu hido tete natamo ba꞉ a꞉pe nale amia꞉no holoholo hapulu naeno kuba ododiha꞉ komo kohawakalimima꞉.  
\v 3 Ba꞉moe komo ba꞉ hibila, a Yunapino iniwalino kukala ba꞉gala ibino ododili komokomo ba꞉gala a ipuwalo kebe komokomoma꞉ dolowabeletihuinakoma꞉, ama꞉ ba꞉bi komo iya꞉tawanomola. Ba꞉bema꞉ nolata, nale ama꞉ bikiyamemata, wadiyala ama꞉ naeno tabo kalakalago nuliha. \fig Polote ebeno kuba ododiha꞉ komo Agilipatamo da꞉hawakalimiya꞉|alt="Paul before Agrippa and Felix" src="CN02036B.TIF" size="span" loc="2/3 of page" copy="1978 David C. Cook Publishing Co." ref="26.1" \fig*   
\p
\v 4 “Yu tawakalubi hiliyonomate naeno emede komo iya꞉tawahanomola, iyo, na deha꞉poto tetelo naeno hopolo demedenamimo ba꞉gala Yelusalemalo nale da꞉pemedenamimo,  
\v 5 ba꞉be tete ga꞉ga꞉nomolo iba꞉te naeno emede komo numinama꞉. Ba꞉bema꞉ iba꞉te ubi dihatemena꞉, wadiyala iba꞉te naeno komo ba꞉ma ka꞉na na꞉hawakalima꞉mena꞉ na hido Pa꞉lisi kapiyuimidawa etala. Ba꞉moe komo ba꞉ hibila, Yunapi ipuwalo a Pa꞉lisi kapiyuimipa꞉te ha꞉kiya iniwalino tutumu komokomo hiliyonomamo hidonomamo papamila꞉halenakoma꞉, huiyatiya komo Yunapa꞉te ba꞉ba ka꞉na kewagelenaha꞉.  
\v 6 Ba꞉gala eta komo. Ka꞉lo na amia꞉no tabo anagiya꞉mida ipuwalo la꞉namo, mabu Godote aeno iniwala꞉tamo hibinomolo da꞉goiya꞉, nale ba꞉be tabo hibima꞉ midilo ebeno owalubi komote atamo kuluhukuma꞉ na꞉latiminamo.  
\v 7 Ba꞉gala naeno Ko Gawadubu, ama꞉ numa꞉, aeno Yunapino 12 gu tawakalubi hiliyonomate ba꞉ atumu du ba꞉gala hegela hiliyonomolo Godoko ba adikumina ebeno tabo hibima꞉ midilo ebeno owalubi komo bekalatimina. Iyo, ba꞉moe komo ba꞉ hibila, ba꞉bi Yu tawakalubi ba꞉gala na, ale atu hido komo Godogodone lawema꞉ na꞉latiminama꞉, huiyatiya iba꞉te na ubiha꞉ma꞉ eda꞉hate naeno hibima꞉ midi mabuma꞉ nale koko kuba nododilinamo ga꞉lana.”   
\p
\v 8 Ba꞉bene Polote gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉ komo ulihopi, nonolata, mabu keka꞉ la꞉ la꞉eno ukuilo ba꞉ma ka꞉na demalagidolonama, Godote ha꞉laha tawakalubi ka꞉ka꞉mo a꞉kawadiya꞉paa꞉latela꞉mene?  
\v 9 Na dopamo atumu komo kubakuba ukui emalagidolenakuimo, ba꞉bema꞉ puya꞉te Nasaletenapi Ya꞉sukunu mahilo hunamo dadipatena ba꞉bi tawakaluba꞉tamo nale hiya꞉hiya꞉ alaholo komo bododilinakuimo,  
\v 10 iyo, nale Yelusalemalo ba emedena ba꞉ba ka꞉na ewagelenamimo. Ba꞉bema꞉ hibila, Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino watowatopa꞉te natamo helo dikanamenakui, nale komo Ya꞉sukunu tuputupu tawakalubi hiliyonomo du genamamo ba꞉bo oelamenakuimo, ba꞉gala tabo anagiya꞉mida habalo ibino komoma꞉ da꞉ga꞉lanakuima꞉ nale ibi hoea꞉mo oelamema꞉ modoboma꞉ goenakuimo.  
\v 11 Ba꞉gala komo tetelo aeno Yu tawakalubino hiya꞉hiya꞉ baidi ibubulamehole genamalo nale Ya꞉suku ta꞉matapa꞉te kuba nododilinamo ba goena, ba꞉bema꞉ na komopa꞉go iba꞉tamo koko temeteme ba꞉bo ikalamenakuima꞉. Ba꞉ba ka꞉na ba ewagelena na ubila iba꞉te Ya꞉suku hibima꞉ midi ipuwane ohobila꞉halete ebeno komo ha꞉dama꞉ koga꞉lama꞉. Ba꞉bene naeno mauba iba꞉tamo koenomoma꞉ eda꞉lo komo hiya꞉hiya꞉ muhulu hopoeno koko habahabamo tonakuimo ibi ba꞉bo nekubahilamenakuimo.”   
\s1 Polote Ya꞉sutamo Keba Ka꞉na Kohobiguya꞉ Ba꞉be Komo Da꞉hawakalimiya꞉  
\p
\v 12 Ba꞉bene Polote ebeno tabo moga꞉melo gala na꞉kagoiya꞉, “Nale ba꞉ba ka꞉na ba ewagelena, eta tetelo Godotamo hawa꞉goeno ikamehopino watowatopa꞉te komo leta ba꞉gala ibino helo natamo dikanamiya꞉ nale Dama꞉sakase ko habamo ba꞉ dito tuya꞉mo.  
\v 13 Nale hegela tuli tetelo komo dubago ba꞉bamo ba tuta, gabo tetelo alote Godokono Hunu Habane pihitigate a ba꞉bo panagogobeya꞉midadiguiya꞉, ba꞉be alo helonomola, ebeno helote hegeloeno aloeno helo a꞉gogoluya꞉.  
\v 14 Ba꞉ba tetelo a hiliyonomate hakamo guditi nale eta dawoeno tabo madodo Yu tawakalubino tabamo ba꞉ma ka꞉na uliya꞉mo, ‘Solo, Solo! Keka꞉ mabu ama꞉le natamo koko temeteme dikanamena? Ama꞉le nago alaholodawama꞉ deda꞉na, ama꞉ ha꞉kiya ama꞉ bekubahiminata. Aba꞉ hibila꞉ka꞉, kau-goete ebeno namutudawa natamo alihamidama꞉ dewagelemene, namutudawate ebe huiyatiya kukamo gala dito kakanagalimima꞉ne!’   
\p
\v 15 “Ba꞉bene nale na꞉goiya꞉mo, ‘Kodawa, ama꞉ potela꞉ka꞉?’  
\p “Kodawate naeno tabo ba huiya na꞉goiya꞉, ‘Na ba꞉ Ya꞉suti, ama꞉le natamo temeteme dikanamena, na ba꞉be lumagila.  
\v 16 Wadiyala ama꞉ na꞉mahiga, mabu nale ama꞉tamo uluhukumu nale ama꞉ naeno okodawama꞉ komidima꞉. Ba꞉bema꞉ ka꞉lo ama꞉le nagodolo bada komo kulama꞉wa ba꞉gala nale galane ama꞉ diya꞉tumihoma, ba꞉bi hiliyonomo komokomo ama꞉le komo tawakaluba꞉tamo konehawakalilamema꞉na꞉ta.  
\v 17 Ba꞉bene ama꞉ naeno oko ba nowatina Yu tawakalubino helo ipuwalo nale amia꞉no ka꞉ka꞉ ba꞉mula꞉menakomata, ba꞉gala Yuha꞉pino helo ipuwalo na atumu ama꞉ ba꞉kowalubinakomata. Ba꞉ hibila, nale ama꞉ ba꞉bi Yuha꞉pa꞉tamo konoemema꞉nemata,  
\v 18 mabu ama꞉le ibino baidi konepahalamililamema꞉na꞉ta iba꞉te du ipuwane alamo kohobila꞉halema꞉. Iyo, iba꞉te Saitanakono helo ipuwane Godotamo ohobila꞉hate na Ya꞉suku hibima꞉ da꞉midinimina꞉, ba꞉be komodo Godote ibino kuba egebolelamete kadodoholelamema꞉ne, ba꞉gala ebete ibi ebeno komo tuputupupa꞉go kapiyama꞉ midiliti eta hido haba iba꞉tamo kikalamema꞉ne.’”   
\s1 Polote Godotamo Kebe Oko Kowatinami Ba꞉be Komo Da꞉hawakalimiya꞉  
\p
\v 19 Ba꞉bene Polote ebeno tabo moga꞉melo gala na꞉kagoiya꞉, “Ko Gawadubu Agilipa, Godokono Hunu Habane natamo kebe komote kuluhukuya꞉, nale ba꞉be komo umiti ba꞉bo papamiwatuya꞉mo.  
\v 20 Ba꞉ba tetene tupuimiti nale tawakaluba꞉tamo Godokono tabo ba꞉ma ka꞉na olamaginakuimo, ‘La꞉eno tepo ipuwa hiya꞉ma꞉ midiliti Godotamo nohobila꞉la꞉, ba꞉gala wadiyala la꞉eno hidohido ododili ipuwado la꞉eno Godotamo ohobila꞉ komo na꞉hawakaliminakuya꞉la꞉.’ Ba꞉ hibila, dopamo tetelo nale Dama꞉sakase ko habalo tabo ba꞉ba ka꞉na olamagiya꞉mo, ba꞉bene Yelusalemamo pete ibi ba꞉be atu tabo a꞉kapikiyalamiya꞉mo, ba꞉bene nale Yudiya hopo konomamo Godokono tabo olamaga꞉go tote Yuha꞉pino hiya꞉hiya꞉ muhulu hopamo ba꞉bo nuluhukuya꞉mo.  
\v 21 Ba꞉moe mabuni komo Yunapa꞉te na ubiha꞉ma꞉ eda꞉hate, eta hegelalo iba꞉te Godoko Adikumino Genamalo na heloamo lawenete ubi ba꞉bo ihatiya꞉ na kanakapunamema꞉.  
\v 22 Huiyatiya Godokono owalubiti nagodolo nitanui, ba꞉bema꞉ ka꞉lo na ba꞉malo da꞉la꞉namo Godote na hibinomolo dopamo diya꞉tunamiya꞉ nale ba꞉be komo la꞉ koko tawakalubi ba꞉gala hegehege tawakalubi la꞉ hiliyonomatamo na꞉hawakalimitamo. Iyo, dopamo tetelo Mosesete komo Godokono ukui hawakalimipa꞉go kebe komote uluhukuma꞉ dolamagiminakui, na ba꞉ atu komo beka-olamagitamo.  
\v 23 Ba꞉moe tabo ba꞉ ba꞉ma ka꞉nala, Godokono Oemedawa Kelisote da꞉hoemene, hoe ipuwane ka꞉ka꞉mo gala da꞉kamahigamene ebete dopo lumagima꞉ keda꞉ma꞉ne, ba꞉bene ebete ka꞉ka꞉ muleno alo ebeno Yunapi ba꞉gala kapela Yuha꞉pi ibi hiliyonomatamo kohawakalimima꞉ne.”   
\s1 Agilipate Ya꞉suku Hibima꞉ Komidima꞉ Polote Ebe Da꞉kiyamiya꞉  
\p
\v 24 Ba꞉ba tetelo Kapela Ko Gawadubu Pesitasiti Polokono tabo olamagi ubiha꞉ma꞉ eda꞉te ebe ba꞉bo goepatemiya꞉, “A꞉iye! Polo, ama꞉ daedae lumagilata! Ama꞉ buka ka꞉lamihole kodawanomolata, ba꞉bema꞉ diyala, amia꞉no iya꞉tawa komote ama꞉ daedaema꞉ kuda꞉ a꞉midia꞉ta!”   
\p
\v 25 Ba꞉bene Polote Pesitasitamo na꞉huiyuya꞉, “Naeno Hidonomo Kodawa, na daedae lumagiha꞉. Naeno tabo ba꞉ hibila ba꞉gala na tuputupu ukuinomolo olamagitamo.  
\v 26 Ko Gawadubu Agilipate naeno taboeno hibi komo iya꞉tawala, ba꞉bema꞉ na hilopoheno ebeno holoholo hapulu kolamagima꞉nemo. Nale kebe komokomoma꞉ dolamagitamo, ebete ba꞉bi hiliyonomo komo ya꞉lo iya꞉tawuya꞉ mabu ba꞉bi komate diya gabodo kikulihuya꞉ha꞉.”   
\p
\v 27 Ba꞉bene Polote gala na꞉kagoiya꞉, “Ko Gawadubu Agilipa, Godokono ukui hawakalimipa꞉te dopamo ebeno Bukamo da꞉miya꞉tiya꞉, ama꞉ ba꞉bi komo hibima꞉ na꞉ka꞉midiliuta? Iyo, na iya꞉tawala ama꞉ hibima꞉ na꞉midilitata!”   
\p
\v 28 Ba꞉ba tetelo huiyatiya Agilipate Polotamo na꞉goiya꞉, “Ama꞉ natamo bada komo ododima꞉ kewageliuta? Amia꞉no tabo olamagi ipuwalo ukui ba꞉kitana, nale ba꞉moe gopowahi tetenomolo Ya꞉sukunu eta ta꞉matadawama꞉ keda꞉ma꞉?”   
\p
\v 29 Polote na꞉huiyuya꞉, “Ama꞉ Ya꞉sukunu tabo tete gopowahilo uliti ebe hibima꞉ da꞉midimina꞉ naeno kalakala hibilo kitanama꞉ne, o ama꞉ tete ga꞉ga꞉dopo emedete hibima꞉ midi komo da꞉lawemena꞉ na atumu kokalakalama꞉nemo. Iyo, la꞉ hiliyonomate naeno tabo dulihutama, nale la꞉eno komoma꞉ Godoko na꞉toemehonamo la꞉eno hibima꞉ midi ipuwalo la꞉le nago kapiyanomoma꞉ keda꞉hama꞉. Huiyatiya la꞉ mabuma꞉ na ba꞉moe kapiya komo ubihinola, nale ba꞉moi auli hala꞉go da꞉pata꞉namo komopa꞉te la꞉ ba꞉bako hala꞉mo matuhulame modoboha꞉.”   
\p
\v 30 Ba꞉ba tetelo Ko Gawadubu Agilipako, ba꞉gala ebeno naniko Benisiko, ba꞉gala kapela Ko Gawadubu Pesitasiko, ba꞉gala komo tabo ulihopi, ibi hiliyonomate mahila꞉halete  
\v 31 tabo ga꞉la bahini ba tolamita ibi ipuwalo na꞉ga꞉luya꞉, “Ba꞉moe dubugodolo eta kuba puliyala gabomana꞉te ebe hoea꞉mo oemema꞉, ba꞉gala modoboha꞉ ebete du genamalo dito emedena.”   
\p
\v 32 Ba꞉bene Agilipate Pesitasitamo na꞉goiya꞉, “Ba꞉ hibila, ba꞉moe dubuti amia꞉no tabo anagiya꞉mida ipuwalo dopamo da꞉la꞉nui, ba꞉ba tetelo ebete Sisakono holoholo hapuamo toma꞉ ama꞉ kiyameha꞉tale ale ebe du genamane dito boemena꞉, huiyatiya ebete aeno Konomo Gawadubutamo toma꞉ ama꞉ a꞉kiyamia꞉ta, ba꞉be mabuma꞉ ebete ebetamo na꞉nuluhukamene.”   
\c 27  
\s1 Polote Loma Ko Habamo Toma꞉ Ko Palai Boga꞉go Da꞉tupuimiya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉bene Loma gabomana꞉te a ibino Itali hopamo palai boga꞉go komagatoema꞉ tabo dihatiya꞉, ba꞉ba tetelo alaholohopa꞉te Poloko ba꞉gala komo du genamalo demedehonama꞉, ibi hiliyonomo eta alaholohopino watodawoeno kokotamo ba꞉ dito nimiya꞉tiya꞉. Ba꞉be alaholohopino watodawoeno mahilo Yuliyasitila, ba꞉gala ebeno alaholohopino kapiyuimino mahilo ba꞉ Konomo Gawadubu Sisakono Kapiyuimipila.  
\v 2 Ba꞉bene eta ko palai bogete A꞉damitiyama habane uluhukuti A꞉isiya hopoeno komo kehaha꞉ kolomoeno habahabamo gala kakatoma꞉ dewagelitiya꞉, ale ba꞉be boga꞉mo nololote ba꞉bo tolamiya꞉ma꞉. Ba꞉ba tetelo eta Ma꞉sadoniya hoponapi A꞉listakasiko, ebe Tesalonaika habalo hawakaluya꞉, ago ba꞉moe dubuti tuya꞉. \fig Polote Loma Ko Habamo Ko Palai Boga꞉go Da꞉tuya꞉, Ebeno To Gabo Keba Ka꞉na Ditanuya꞉ Oel 27.1–28.16|alt="Paul's journey to Rome" src="knvA_GPS_Paul4-BW.tif" size="span" loc="1/2 of page - Tabo place names need to be added; caption needs to be split into two parts, title bolded, text reference in italics" copy="GPS" ref="27.1" \fig*   
\p
\v 3 Ba꞉bene eta hegelalo ale Saidono ko habamo da꞉nikuliya꞉ma꞉, ba꞉ba tetelo alaholohopino watodawa Yuliyasiti Poloko malemaletelo ebetamo tete bikamiya꞉, ebete ba꞉be habalo ebeno komo mabulubi nulamete iba꞉te ebeno modoboha꞉ komokomo ipuwalo ebe hidamo kowalubima꞉.  
\v 4 Ba꞉bene a Saidono habane gala da꞉katolamiya꞉ma꞉, kehaha꞉ kolomo ba na꞉hiwale ko huhuti a da꞉duhia꞉miya꞉, ba꞉bema꞉ Saipalase hopamo nikuliti ba꞉be hopoeno kehaha꞉ kolomoeno dododo ba꞉bo tolamiya꞉ma꞉ mabu ba꞉be gabote atamo tatabadopoma꞉ ediya꞉.  
\v 5 Ba꞉bene ale kehaha꞉ kolomo gala kana꞉hiwalete Silisiya ba꞉gala Pa꞉mapiliya hopo tamedo petolamete Lisiya hopoeno Maila habamo ba꞉bo nikuliya꞉ma꞉.  
\v 6 Ba꞉bolo eta ko palai bogete A꞉lesandiya habane Itali hopamo toma꞉ dewagelitiya꞉, alaholohopino watodawa Yuliyasiti ba꞉be komo iya꞉tawate a ba꞉be boga꞉mo ololoma꞉ dito noea꞉miya꞉.   
\p
\v 7 Ba꞉bene ale ba꞉be boga꞉go da꞉katolamiya꞉ma꞉ ba꞉ba tetelo huhuino komo umilo a ukuiya ba tolame ko temeteme beniya꞉tawahuya꞉ma꞉. Ba꞉bene komo hegela da꞉petohuya꞉ a Sanaidase haba teta꞉mo nikuliti huhuti a ba꞉bolo hibilo da꞉duhia꞉miya꞉, a huiyatiya ukui hiya꞉ma꞉ miditi tataba gabo ohowada꞉go tolamete kehaha꞉ kolomo ba꞉bo na꞉hiwaliya꞉ma꞉ Kuliti hopoeno Salamone haka kiyamo.  
\v 8 Ba꞉bene a Kuliti hopoeno kehaha꞉ kolomo dododo ko temetema꞉go petolamete eta boge utihole bahi ba꞉bo numiya꞉ma꞉, ba꞉be boge utihole bahino mahilo nitana ‘Boge Utiholeno Tataba Bahila,’ Laseya haba tamelo itana.   
\p
\v 9 A ba꞉be Kuliti hopamo pelamema꞉ tete ga꞉ga꞉nomoma꞉ dediya꞉, ba꞉bema꞉ Septemba manomeno Ko Hegelate\f * \fr 27.9 \ft Septemba manome kuititi hapulu Yunapa꞉te ibino eta komo ba꞉ma ka꞉na ododinaka, iba꞉te kapiya hegelalo baa꞉ nahaheno ba pola꞉na ibino kuba ododili komo Godotamo hibinomolo a꞉hawakalilamenaka ebete ba꞉bi hiliyonomo komokomo egebolelamete kadodoholelamema꞉. Lukuti ba꞉be komo ba emalagidolo tabo ba꞉ma ka꞉na miya꞉tiya꞉, ba꞉moe Septemba manomeno Ko Hegelate ya꞉lo a꞉peniwibui.\f* ba peniwibo ba꞉be hopo konomolo ko huhuti a꞉mo ya꞉lo a꞉tupuimiya꞉. Mabu ale kehaha꞉ kolomodo kotolamema꞉ hido tete dotuya꞉ma꞉, ba꞉bema꞉ Polote boge okopi ba kiyalame na꞉goiya꞉,  
\v 10 “Dubala꞉, na numitamo a ba꞉ma tetelo tolamema꞉ dewagelema꞉ ale konolalatiholema꞉nema꞉, iyo, bogeno ka꞉ka꞉ ba꞉gala ilina ba꞉gala a tawakalubino ka꞉ka꞉te kalatidiholema꞉na꞉.”   
\p
\v 11 Ba꞉ba tetelo alaholohopino watodawate Polote da꞉goiya꞉ ba꞉be tabo kuliya꞉ha꞉, huiyatiya ebete boge atadawa ba꞉gala boge namutudawa ibino ubi komamo dito papamiwatuya꞉.  
\v 12 Iyo, ibino tabo ga꞉la ipuwalo ibi hiliyonomate ubi nihatiya꞉ ba꞉be haba miya꞉pate Kuliti hopoeno eta tatali haba Pinikisa꞉mo konikulima꞉, mabu iba꞉te boge da꞉putiya꞉ ba꞉be boge utihole bahi modoboha꞉ ko palai bogete huhu tetelo tete ga꞉ga꞉nomolo ba꞉bolo itana. Ba꞉ba tetelo iba꞉te nemalagidoluya꞉ Pinikisi haboeno boge utihole bahino magata kodopola, hegelate da꞉nihitiganako ba꞉ba hapulu ba itana ba꞉bema꞉ huhuti ba꞉be boge utihole bahi koamo a꞉kalawa꞉le.   
\s1 Huhu Ba꞉gala Koko Gawiyate Palai Boge Kubanomamo Danagalimihuya꞉  
\p
\v 13 Ba꞉ba tetelo ko huhuti da꞉wibuya꞉ huiyatiya siyale hapuni nanekela꞉mo da꞉pa꞉mutiya꞉, ba꞉bema꞉ boge okopa꞉te kalakala lawete a ba꞉be habane ikuli hidoma꞉ ga꞉lalo iba꞉te bogeno aga mabu magubutiti Kuliti hopoeno kehaha꞉ kolomo dododo tolame gala ba꞉bo katupuimiya꞉.  
\v 14 Huiyatiya iba꞉te nanekela꞉mo ba tolamita, konomo huhuti Kuliti hopo hapuni gala kanemahigate ba꞉bo piya꞉, boge okopa꞉te ba꞉be huhuino mahilo Dibilidubu Hapuino Huhuma꞉ ka꞉miya꞉.  
\v 15 Ba꞉ba tetelo huhuti boge da꞉panagalimiya꞉ okopa꞉te boge haka hapuamo ohoba꞉midama꞉ dewageliya꞉ kamodobuya꞉ha꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te bogeno kiya꞉li mabu miya꞉pate huhuti a hakane ko kolomamo ba꞉ dito puluhukua꞉tiya꞉.  
\v 16 Ba꞉bene ale kehaha꞉ kolomoeno eta deha꞉poto haka, ebeno mahilo Kolodala, ba꞉be haka siyale hapudu ba negogoluta tete nanekelelo gawiyate tatabadopoma꞉ ba꞉bo ediya꞉. Ba꞉ba tetelo ale ko palai bogeno ka꞉ka꞉ mula꞉meno boge deha꞉poto ba꞉bo nihiduimiya꞉ma꞉ ba꞉be bogete ko kolomolo ululukapoma꞉. Iyo, ale ba꞉be komo ko temetema꞉go ba꞉ma ka꞉na ododiya꞉ma꞉,  
\v 17 okopa꞉te ba꞉be deha꞉poto boge ko kolomoeno beyane adipatete ko palai bogeno guamo ihatete hala꞉mo matumihote ba꞉bo kodakoduimiya꞉. Ba꞉be atu tetelo iba꞉te komo koko hala꞉mo ko boge a꞉wa꞉digahalo atumu a꞉kama꞉homehuya꞉, mabu iba꞉te na꞉toletolehutiya꞉ Libiya hopoeno kehaha꞉ kolomoeno beya tetelo ditana, ba꞉be kulili hakamo huhuti aeno boge datamene. Diyala, bogete ba꞉be kulili hakamo da꞉nemuigamene, gawiyate boge ba꞉bolo kubanomamo anagalimihote bogete dito da꞉ nepapohola꞉hamene. Ba꞉be mabuma꞉ okopa꞉te ukui bilibilima꞉ ba eda꞉ha iba꞉te eta komo ba꞉ma ka꞉na ka-ododiya꞉, iba꞉te ko bogeno palai pahamihote boge guamo dito ihatiya꞉, ba꞉bene kehaha꞉ kolomoeno gawiyate ha꞉kiya a ba꞉bo atoiya꞉.   
\p
\v 18 Huiyatiya huhu ba꞉gala gawiya ibino helote kekelalamitiya꞉ha꞉, ba꞉bema꞉ eta hegelalo okopa꞉te bogeno kolowami ilina hiliyonomo beyamo dito iya꞉hekiya꞉,  
\v 19 ba꞉gala eta hegelalo iba꞉te atumu ka-ewageliya꞉, palai bogeno komo hiya꞉hiya꞉ oko ilina ibino kokotonomamo uwatete beyamo ba꞉ dito kiya꞉hekiya꞉.  
\v 20 Ba꞉ba tetelo bogete konomo hawai bubu ipuwado tonami, ba꞉be mabuma꞉ ale komo hegela ba꞉gala du hiliyonomolo hegela ba꞉gala oloki ulameheno konomo huhuti a kubanomamo dalukuinami aeno ka꞉ka꞉ mula꞉ komoeno ukuiti a꞉nalatidihoa꞉miya꞉.   
\p
\v 21 Ba꞉bema꞉ boge okopa꞉te komo hegela hiliyonomolo tole komago ba emedena baa꞉ kanahanakuiha꞉, ba꞉bene eta hegelalo Polote ibino holoholo hapulu mahigate na꞉goiya꞉, “Dubala꞉, la꞉ naeno tabo nulihotale ale Kuliti hopoeno haka ba꞉ka꞉miya꞉pana꞉, iyo, ba꞉moe bogete ba꞉ka꞉kubana꞉ ba꞉gala ilina hiliyonomate ba꞉kalatidiholena꞉.  
\v 22 Huiyatiya ka꞉lo nale la꞉ toelameholelo na꞉goemo, la꞉ helo gala na꞉kalawa꞉la꞉, mabu bogete kokubama꞉ne huiyatiya la꞉ ipuwalo eta lumagino ka꞉ka꞉te a꞉kalatida꞉mene!  
\v 23 Na Godokono lumagi etala, iyo, ebete na ya꞉lo a꞉laweniya꞉ nale ebeno okodawama꞉ keda꞉nama꞉. Ba꞉bema꞉ ka꞉lo dulu ebeno nopodawate natamo puluhukuti  
\v 24 na꞉pegoe, ‘Polo, ama꞉ akatoletola꞉la꞉, ama꞉ Sisakono holoholo hapuamo hibilo konuluhukuma꞉na꞉ta. Ba꞉gala Godote ebeno malemalelo eta tabo ba꞉ma ka꞉na kagoe, ba꞉moe bogelo ama꞉go demedena ebete ama꞉ mabuma꞉ ba꞉bi dubu hiliyonomoeno ka꞉ka꞉ komula꞉lelamema꞉ne.’  
\v 25 Ba꞉bema꞉ naeno dubala꞉, la꞉ helo gala na꞉kalawa꞉la꞉ mabu na Godoko hibima꞉ na꞉miditamo, ebete na da꞉kiyaname ba꞉be komote hibinomolo ba꞉ba ka꞉na kuluhukuma꞉ne.  
\v 26 Ba꞉moe komo ba꞉ hibila, gawiyate a atoete kehaha꞉ kolomoeno eta hopamo konemiya꞉poema꞉ne, ale aeno ka꞉ka꞉ mula꞉ komo ba꞉bo konuwatema꞉.”   
\s1 Ko Palai Bogete Gawiya Koko Ipuwalo Da꞉papohola꞉huya꞉  
\p
\v 27 A Kuliti hopo da꞉miya꞉puya꞉ma꞉, ba꞉ba tetene tupuimiti 14 hegela ba petoho koko gawiyate a Meditala꞉iniya kehaha꞉ kolomo tetenomodo ba atoe, ba꞉bene eta dulu iwa tetenomolo boge okopa꞉te ibino ukuilo haka na꞉tataliminamo ga꞉laniya꞉.  
\v 28 Ba꞉bema꞉ iba꞉te auli ilina deha꞉poto hala꞉mo ma꞉homenate ko kolomoeno kulukulu da꞉modoboteniya꞉ 40 mita buminiya꞉, ba꞉bene tete nanekele toatepanate gala da꞉kanemodoboteniya꞉ 30 mitama꞉ eda꞉niya꞉.  
\v 29 Ba꞉bene gawiyate a nakolamo na꞉nitakua꞉midoenamo ba ga꞉lana okopa꞉te konomamo toletolehonate, iba꞉te boge gala hapuamo netewa-netewa menemene aga iya꞉hekemenate hegelate tiyo kowalohoma꞉ Godotamo ba꞉bo toetoehoniya꞉.  
\v 30 Ba꞉ba tetelo bogeno olalati komo uminate, okopa꞉te ha꞉da amiho gabodo a komiya꞉poenama꞉ iba꞉te ka꞉ka꞉ muleno boge deha꞉poto beyamo ba adipotena a komopi ba꞉bo kiyaa꞉meniya꞉, “Ale boge dopo hapuino aga iya꞉hekema꞉ kotolamenama꞉.”   
\p
\v 31 Polote huiyatiya ibino ha꞉da komo uminate alaholohopino watodawa na꞉kiyameniya꞉, “Na niya꞉tawanamo, ba꞉moi okopa꞉te bogelo ago pola꞉naheno la꞉eno ka꞉ka꞉te kalatidiholema꞉na꞉,”  
\v 32 ba꞉bema꞉ komo alaholohopa꞉te boge deha꞉potoeno hale da꞉niya꞉hiliminiya꞉ ba꞉be bogete tawakalubihino ba꞉ dito okoa꞉taniya꞉.   
\p
\v 33 Ba꞉bene owaloho tete da꞉tataliniya꞉ Polote dubu hiliyonomoeno baa꞉ nahaha꞉ mabuma꞉ tabo helodopamo ba kiyahalamena, ebete ba꞉ma ka꞉na goeniya꞉, “Ba꞉moi 14 hegelalo la꞉le la꞉eno ka꞉ka꞉ komoma꞉ ukui da꞉bilibilihonatima, la꞉le tete ga꞉ga꞉nomolo baa꞉ kanahanakuiha꞉.  
\v 34 Nale la꞉ ba꞉bema꞉ kiyahalamenamata, la꞉le baa꞉ konahama꞉. Baa꞉ naha ipuwalo la꞉le helo kolawema꞉nemata, ba꞉bene olalatiti la꞉tamo da꞉puluhukumini la꞉eno ka꞉ka꞉te a꞉kalatidihamena꞉, iyo, ba꞉ hibila, la꞉ hiliyonomo ipuwalo eta lumagino watoeno hinibo eta kapiyate a꞉kalatida꞉mene.”   
\p
\v 35 Polokono tabo olamagi da꞉wiboniya꞉, ba꞉ba tetelo ebete ibino holoholo hapulu baa꞉ lawenate Godotamo kalakala tabo goe da꞉wiboniya꞉ baa꞉ adikamidalenate na ba꞉bo tupuiminiya꞉,  
\v 36 ba꞉bema꞉ ibi hiliyonomate ibino tole komo gobogobamo miya꞉tenate Polokoba꞉ baa꞉ ba꞉bo nahaniya꞉.  
\v 37 Ba꞉be dulu a puya꞉te ba꞉be ko bogelo da꞉pola꞉nuya꞉ma꞉, aeno tawakalubino kuititi ba꞉ 276 tawakalubila,  
\v 38 ba꞉bene baa꞉te a hiliyonomo da꞉wigua꞉meniya꞉, komo okopa꞉te bogeno komo kolowami ilina ba꞉be witi-laisa kodopo kolomamo dito iya꞉hekeniya꞉, mabu ibi ubila bogete tutuma꞉ ba eda꞉na hido haka teta꞉mo konutinama꞉.   
\p
\v 39 Ba꞉bene hegelate dowalohuya꞉ boge okopa꞉te kehaha꞉ kolomoeno eta hopo ba꞉bo umiya꞉, huiyatiya ibi hiliyonomate ba꞉be hopo dopamo kuminakuiha꞉. Ba꞉ba tetelo iba꞉te ba꞉be hopoeno kolomo dodo ba umihuta hido tete ba꞉bo umiya꞉, nakola puliyala, kulili haka kapiyate itanuya꞉, ba꞉bema꞉ ibino bogete ba꞉be kulili haka teta꞉mo konutima꞉ ubi ba ihate iba꞉te gabo ba꞉bo ohowadiya꞉.  
\v 40 Ba꞉be mabuma꞉ iba꞉te bogeno hiya꞉hiya꞉ agoeno hale iya꞉hilimiti kolomolo dito miya꞉paliya꞉, ba꞉gala ba꞉be atu tetelo iba꞉te dopamo da꞉matuhulamiya꞉ ba꞉bi kiya꞉lino hale pahalamiti, ba꞉bene eta deha꞉poto palai ibino boge dopo hapulu ba꞉bo adipatiya꞉, huhuti ibi ba owalubilinato bogete hido kulili hakamo konutima꞉.  
\v 41 Huiyatiya iba꞉te ba꞉ba ka꞉na ba newagelita, bogete hido haka teta꞉mo nidihino dopamo beyalo ditanuya꞉ ba꞉be eta kulili haka teta꞉mo nutiti bogeno dopo haputi ba꞉bo nekodakoduya꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉ba tetelo koko gawiyate bogeno gala hapu kubanomamo ba anagalimihuta bogete papohola꞉ha ba꞉bo tupuimiya꞉.   
\p
\v 42 Alaholohopa꞉te bogeno olalati dumiya꞉ nopo ba꞉bo tamotiya꞉, iba꞉te du genamane boga꞉go da꞉magaheliya꞉ ba꞉bi dubu hiliyonomo kanakapulamema꞉, komo iba꞉te hakamo niholoholete dito nalahutihokapoma꞉.  
\v 43 Ba꞉ba tetelo huiyatiya alaholohopino watodawate ubila Polokono ka꞉ka꞉ komula꞉mema꞉, ba꞉bema꞉ ebete ebeno hopopi na꞉duhilamiya꞉ iba꞉te ba꞉bi dubu anakapulamema꞉. Ba꞉be atu tetelo ebete ibi hiliyonomo na꞉kiyalamiya꞉, ibi ipuwalo puya꞉te iholohoma꞉ dewagelitiya꞉ iba꞉te bogene iya꞉patila꞉halete hakamo dopamo koniholohoma꞉  
\v 44 ba꞉gala iholoho iya꞉tawaha꞉pa꞉te boge papohola꞉hale hapuhapamo alukuila꞉halete ba꞉bo kona꞉hiwalema꞉. Ba꞉ hibila, a hiliyonomate ba꞉ma ka꞉na aeno ka꞉ka꞉go hakamo modobolo nidimutiya꞉ma꞉. \fig Iholoho iya꞉tawaha꞉pa꞉te boge papohola꞉hale hapuhapago hakamo da꞉palukuila꞉haliya꞉|alt="Ship wrecked, people swimming to shore" src="CN02045B.tif" size="span" loc="2/3 of page" copy="1978 David C. Cook Publishing Co." ref="27.44" \fig*   
\c 28  
\s1 Molota Hopolo Bu Kaluti Poloko Daliwatuya꞉  
\p
\v 1 Ba꞉bene a hiliyonomate olalatihino hakamo da꞉nidimutiya꞉ma꞉, ba꞉be hopo tawakaluba꞉te a na꞉kiyaa꞉miya꞉ ba꞉moe kehaha꞉ kolomolo ditana ba꞉be hopoeno mahilo ba꞉ Molotala.  
\v 2 Ba꞉ba tetelo iba꞉te a konomamo malemalea꞉telo haka dodolo koe emadoa꞉mete a ba꞉bo ka꞉miya꞉ aeno ape kotanotanuilamema꞉, mabu wegolate ba uta a ko gibate ua꞉mitiya꞉.  
\v 3 Ba꞉bene Polote keha piwipiwi nuwatete ba pemaduta, bu kaluti ba꞉be ipuwane puluhukuti ebe kokotolo paliwatate ba꞉bo ta꞉muitanuya꞉.  
\v 4 Ba꞉bema꞉ Molota hoponapa꞉te kaluti Polokono kokotolo ta꞉muitanalo dumiya꞉, ibi ipuwalo komopa꞉te komopa꞉tamo na꞉ga꞉luya꞉, “Ba꞉ hibila, ba꞉moe dubuti eta dubu anakapumi. Numa꞉la꞉, tawakaluba꞉tamo kuba huiya dikalamenako ba꞉be aeno ida꞉da꞉lino gobogobote ebetamo kuba huiya ikame! Ebete kehaha꞉ kolomoeno olalati ipuwane dalahula꞉ka, huiyatiya ebeno kuba huiyate eta gabodo ebetamo hibilo a꞉puluhuku.”   
\p
\v 5 Ba꞉ba tetelo Polote ebeno kokotone kalu danamogamiduya꞉ koa꞉mo ba꞉ dito guya꞉, huiyatiya Polokono apa꞉mo kaluino helote kodoluya꞉ha꞉.  
\v 6 Ba꞉bene tawakaluba꞉te ebe ba umita ibino ukuilo ba꞉bo ga꞉luya꞉, tatalila ebete kohoema꞉ne. Huiyatiya tete ga꞉ga꞉dopo nipo dumitiya꞉ ba꞉ba tetelo iba꞉te ibino ukui hiya꞉ma꞉ midiliti na꞉ga꞉luya꞉, “Diyala, ebe da꞉ kuba lumagiha꞉, huiyatiya aeno ida꞉da꞉lino gobogobo etate ba꞉moe dubuino holoholamo atamo kuda꞉ a꞉puluhuku!”   
\s1 Polote Molota Hoponapi Temetema꞉gopi Da꞉hiduilamiya꞉  
\p
\v 7 Ba꞉be kehaha꞉ kolomolo ditanami ba꞉be hopoeno ko gabomani dubuino mahilo ba꞉ Pubiliyasitila, ale kebe haka dodamo ka꞉nidimutiya꞉ma꞉ ba꞉be haka tamelo ebeno koko pali haka ba꞉gala genamate na꞉pola꞉ma꞉nami. Ba꞉be dubuti a komopi malemalea꞉telo uwatete a ebeno genamamo dito magatoiya꞉, ba꞉bene netewa-kapiya hegelalo ebete a hidamo ba ua꞉menate ba꞉bo owalubinakui.  
\v 8 Ba꞉ba tetelo Pubiliyasikono nabiwi tawetawete ba uminate ne hawa꞉go lihonakui, ba꞉bema꞉ Polote ba꞉be kadeleno wata baha꞉mo tote Godotamo ba netoetoe kokoto ebetamo da꞉nemowatimiya꞉, ebete ba꞉bo hiduya꞉.  
\v 9 Ba꞉bene Polote dododiya꞉ Molota hoponapa꞉te ba꞉be komo ulihote, komo hegelalo iba꞉te ibino temetema꞉gopi da꞉magahelenakui Polote Godokono heloamo ba꞉bo hiduilamenakui.  
\v 10 Ba꞉be mabuma꞉ iba꞉te a milia꞉mehoelo malemale ilina hiliyonomo atamo dito ikaa꞉mehoenakuya꞉, ba꞉gala ale eta ko palai boga꞉go gala tolamema꞉ da꞉kewageliya꞉ma꞉, ba꞉ba tetelo agodolo kebe ilinate modobolo pola꞉naheno iba꞉te ba꞉bi ilina wadahete boga꞉mo atumu dito kamiya꞉tea꞉miya꞉.   
\s1 Ale Loma Ko Habamo Da꞉nikuliya꞉ma꞉  
\p
\v 11 Ale Molota hopolo ba emede netewa-kapiya manome da꞉wibuya꞉, ba꞉ba tetelo ale eta ko palai boga꞉go tolame gala dito katupuimiya꞉ma꞉. Ba꞉bene ko huhuino tete puluhukuhino ba꞉be bogete dopamo A꞉lesandiya habane Molota hopamo puluhukuti, ko huhuino wibo tete ba꞉bo pelatimiya꞉ ba꞉gala ba꞉be bogeno wato netewala, ba꞉moe boge namutudawate Lomanapino ida꞉da꞉lino Nedewale Gugudino holoholamo ododiliya꞉.  
\v 12 Ba꞉bene a ba꞉be boga꞉go kehaha꞉ kolomo na꞉hiwalete Silakuse ko habamo nikuliti netewa-kapiya hegela ba꞉bo nemediya꞉ma꞉.  
\v 13 Ba꞉ba tetelo ale gala katolamete kehaha꞉ kolomo kana꞉hiwalete Legiyama habamo ba꞉bo nikuliya꞉ma꞉, ba꞉bene eta hegelalo hido huhuti siyale hapuni da꞉piya꞉, ba꞉be huhuti netewa hegelalo a ba powalubi bogete tote Putiyoli habamo ba꞉ dito nutiya꞉.   
\p
\v 14 Ba꞉bolo ale komo Ya꞉suku hibima꞉ midipi ekaki da꞉nulamiya꞉ma꞉, iba꞉te a na꞉kiyaa꞉miya꞉ iba꞉go kemedema꞉, ba꞉bema꞉ ale iba꞉go sa꞉ba꞉ni hegela emedete gala nato gabodo na꞉katolamiya꞉ma꞉ Loma ko habamo.  
\v 15 Ba꞉bene komo Lomanapi hibima꞉ midipa꞉te aeno komo uliti, iba꞉te gabo tetelo ago alugama꞉ ko habane ba꞉bo pelamiya꞉. Ibi ipuwalo dopo tawakaluba꞉te A꞉piyase haboeno ilina kolowami habalo ago palugate, ba꞉gala komopa꞉te gabo tetelo ago gala na꞉kapaluguya꞉, ba꞉be gabo teteno mahilo ba꞉ ‘Kapela Tawakalubino Netewa-kapiya Laha Genama Tetela.’ Ba꞉ba tetelo Polote ba꞉bi Lomanapino holoholo dulamiya꞉ ebete Godotamo kalakala tabo ba goe tepo ipuwalo helo ba꞉bo lawiya꞉.  
\v 16 Ba꞉bene ale Loma ko habamo hibilo da꞉nikuliya꞉ma꞉, ba꞉ba tetelo gabomana꞉te Poloko na꞉ga꞉lamiya꞉ ebete du genamalo a꞉kemeda꞉mene, huiyatiya eta genamanomolo ba nemede eta alaholodawa dubu kapiyate eba꞉go kemedema꞉ne ebete alahula꞉kapoma꞉.   
\s1 Polote Loma Ko Habalo Ya꞉sukunu Komoma꞉ Yunapa꞉tamo Tabo Dolamagiya꞉  
\p
\v 17 Netewa-kapiya hegela da꞉peniwibuya꞉, Polote tabo ba꞉bo noemiya꞉ Loma ko habalo demedehonama꞉ ba꞉bi Yunapino watowatopa꞉te ebetamo kopelamema꞉, mabu hibila, iba꞉te Ya꞉sukunu hibi komo dopamo kuliya꞉ha꞉. Ba꞉bene iba꞉te da꞉pekapiyuya꞉ ebete iba꞉tamo na꞉goiya꞉, “Naeno nana꞉la꞉, ba꞉moe komo ba꞉ hibila, nale aeno Yu tawakaluba꞉tamo eta kuba kododiha꞉ ba꞉gala aeno iniwalino kukala eta kapiya kadikamidaleha꞉, huiyatiya komo aeno tawakaluba꞉te natamo ba maubahale iba꞉te Yelusalemalo na lawenete Loma gabomanino kokotamo ba꞉ dito ihateniya꞉.  
\v 18 Ba꞉bene komo gogote da꞉petohui ba꞉ba tetelo gabomana꞉te naeno komo ba anagiya꞉midaname, iba꞉te na hoea꞉mo koenamema꞉ naeno eta kapiya kuba kumiha꞉, huiyatiya ibi ubila na du genamane dito kuluhukunatenema꞉.  
\v 19 Ba꞉be mabuma꞉ Yunapa꞉te gabomana꞉tamo ibino ubiha꞉ komo koamo hawakalimiya꞉, ba꞉bene na gabomanino tabo anagiya꞉mida habalo ba la꞉na nale eta gabo kumiha꞉. Ba꞉bema꞉ ba꞉ba tetelo nale naeno ubi komo hawakala ihatimo Sisakono holoholo hapulu naeno kuba ododiha꞉ komo konehawakalimima꞉, huiyatiya la꞉ nonolata, naeno ukuiti kitanuiha꞉ Sisakono holoholo hapulu aeno Yu tawakalubino komoma꞉ eta kuba tabo konegoema꞉.  
\v 20 Ba꞉ hibila, nale la꞉go tabo kolamagimima꞉ tabo ba꞉bema꞉ poememo. Ba꞉bema꞉ wadiyala la꞉le naeno kokotolo ditana ba꞉moe auli hale numa꞉la꞉, mabu a Isalaela tawakaluba꞉te pokono pe komoma꞉ kalakalago da꞉latiminama꞉, ba꞉be Kodawa mabuma꞉ nale ba꞉moe matuhulamehole komago emedenamo.”   
\p
\v 21 Ba꞉ba tetelo Yu watowatopa꞉te Polotamo na꞉ga꞉luya꞉, “Nolata. Ale ama꞉ mabuma꞉ komo leta Yudiya hopone kuwateha꞉, ba꞉gala komo aeno ekaka꞉te ebene kapelameha꞉ amia꞉no ododili komoma꞉ eta kuba tabo a kopikiyaa꞉mema꞉.  
\v 22 Huiyatiya kalakala konomola, a iya꞉tawahala hiya꞉hiya꞉ hopolo komo tawakaluba꞉te amia꞉no uli kapiyuimino komoma꞉ kubanomamo ga꞉lana. Ibino tabo ga꞉la komo da꞉ hibila꞉ o da꞉ ha꞉dala꞉, ba꞉bema꞉ aeno ubi bitana amia꞉no tabo komokomo hidamo kulihoma꞉.”   
\p
\v 23 Ba꞉bene ba꞉ba tetelo iba꞉te eta kapiya hegela ka꞉miti, ba꞉be hegelalo dopamo da꞉pelamiya꞉ ba꞉bi watowatopa꞉te ba꞉gala komo tabo ulihopi hiliyodopo iba꞉te Polokono genamamo ba꞉bo pekapiyuimiya꞉. Ba꞉bene duiduiya tetene tupuimiti gapogapo teta꞉mo nuluhuku Polote Godokono Ko Gawadubu komo ibi ba꞉bo iya꞉tulamiya꞉. Ba꞉ba tetelo Mosesete Bukamo da꞉miya꞉tiya꞉ ba꞉gala Godokono Ukui Hawakalimipa꞉te da꞉miya꞉tiya꞉, Polote ba꞉bi Buka komokomo ba hawakalilamita ebete ibi ba꞉bo kiyalamiya꞉ Ya꞉suku hibima꞉ komidima꞉.  
\v 24 Ba꞉bene komo iba꞉te Polokono tabo modoboma꞉ ga꞉late Ya꞉suku hibima꞉ na꞉midiya꞉, huiyatiya komopa꞉te hibima꞉ kamidiya꞉ha꞉.  
\v 25 Ba꞉be mabuma꞉ hegelate ba gapogapohona olowabeletihui komote iba꞉tamo da꞉peniya꞉, ba꞉ba tetelo iba꞉te hiya꞉hiya꞉ tabo ba ga꞉lana ibino genamamo ba꞉ dito tolameniya꞉. Ba꞉ba tetelo Polote hibima꞉ midiha꞉ Yunapa꞉tamo ba꞉moe kapiya kodakoda tabo begoeniya꞉, “Godokono Gobogobote ebeno ukui hawakalimidawa Aisayako bikiyamiya꞉, ebete la꞉eno iniwala꞉tamo tote tabo hibinomolo ba꞉ma ka꞉na konolamagima꞉,   
\b  
\q1
\v 26 ‘Amia꞉no tawakaluba꞉tamo tote  
\q2 ibi ba꞉ma ka꞉na na꞉nikiyalamiya꞉,  
\q1 ‘La꞉ tabo bulinakomata  
\q2 huiyatiya a꞉kiya꞉tawahanakamata,  
\q1 iyo, la꞉ ipuwa bohowadinakomata  
\q2 huiyatiya a꞉kuminakamata.   
\q1
\v 27 Mabu ba꞉moe tawakalubino ukui  
\q2 hegabema꞉ eda꞉halamiya꞉,  
\q2 ibi hibi komo uli ubihinola,  
\q1 ba꞉bema꞉ iba꞉te galo a꞉muhilameholiya꞉,  
\q2 ba꞉gala ibino baidi atumu a꞉mula꞉haliya꞉.  
\q1 Ba꞉bema꞉ iba꞉te ibino baidi  
\q2 mula꞉haleha꞉ma꞉ neda꞉hatale,  
\q2 ibino baiditi naeno hido komo bulamena꞉,  
\q1 ba꞉gala ibino galote nulihotale,  
\q2 iba꞉te ibino tepo ipuwoeno ukui  
\q2 hidamo emalagidolete natamo bohobila꞉na꞉,  
\q1 ba꞉bema꞉ na modobola  
\q2 ibi nale hiduilamema꞉.’ ’”   
\b  
\p
\v 28 Ba꞉bene Polote ebeno tabo moga꞉melo gala na꞉kagoeniya꞉, “Wadiyala la꞉ niya꞉tawahala꞉, ba꞉ma tetelo Godokono ka꞉ka꞉ mula꞉ komoeno tabo ebete ba꞉ Yuha꞉pa꞉tamo ikalami, mabu iba꞉te kalakalago uliti kolawema꞉na꞉ huiyatiya la꞉leha꞉.”  
\v 29 Ba꞉bema꞉ Polokono tabo olamagi komote da꞉wiboniya꞉, Yunapa꞉te ebeno genamane ba tolamena ibi ha꞉kiya ibi ipuwalo olowabeletihui konomago tolameniya꞉.\f * \fr 28.29 \ft Oel 28.29 komoeno tabo Lukuti bukamo kamiya꞉tiya꞉ha꞉, huiyatiya ebeno buka ododi gala hapuni eta hibima꞉ mididawate miya꞉tiya꞉.\f*   
\p
\v 30 Ba꞉bene Polote gogo netewa Loma ko habalo ba emedena ebete kebe wata genama ka꞉huiyahanami, puya꞉te ba꞉be genamamo da꞉pelamenakui ebete ibi kalakalago ba꞉bo uwatenakui.  
\v 31 Ba꞉bema꞉ ba꞉be tete ga꞉ga꞉nomolo ebete Godokono Ko Gawadubu komo ba꞉gala Kodawa Ya꞉su Kelisokono komo ba꞉bi tawakaluba꞉tamo hawakala olamaginakui, etate ebe kaduhiminakuiha꞉.