\id 2TI - Tabo (Aramia dialect) NT - Papua New Guinea 2006 (DBL 2014) \h 2 Tim \toc3 2 Tim \toc1 Polote Naba 2 Leta Timotitamo Ododiya꞉ \toc2 2 Timoti \mt2 POLOTE NABA 2 LETA \mt1 TIMOTITAMO \mt2 ODODIYA꞉ \c 1 \p \v 1 Na ba꞉ Polotela, Ya꞉su Kelisote ebeno sose tupuimima꞉ hiya꞉hiya꞉ hopamo doelamiya꞉, ba꞉bi okopi ipuwalo na ba꞉ etala. Iyo, Godote ebeno ubilo na a꞉laweniya꞉, nale ebeno oko ba owatina tabo ba꞉ma ka꞉na kolamaginakoma꞉, Ya꞉su Kelisoko ipuwalo ditana ebete ba꞉be ka꞉ka꞉ ebe ta꞉matapa꞉tamo dito kikalamema꞉ hibinomolo a꞉goiya꞉. \p \v 2 O Timoti, ama꞉ ba꞉ nale koamo demalagidolonama ba꞉be gudulata, ba꞉bema꞉ nale ba꞉moe leta ama꞉tamo poememo. Wadiyala Nabiwi Godoko ba꞉gala aeno Kodawa Ya꞉su Kelisoko iba꞉te ibino malemale komo, ba꞉gala lumagitamo kuba huiya ikameha꞉ komo, ba꞉gala hete komo ama꞉tamo nikama꞉mena꞉ta. \s1 Polote Timotiko Mabuma꞉ Godotamo Kalakala Tabo Da꞉hawakalimiya꞉ \p \v 3 Ba꞉ hibila, nale naeno tepo ipuwoeno mulu ukui komamo Godotamo oko bowatinamo, naeno komo Yunapi iniwala꞉te ebetamo hibi oko dopamo keba ka꞉na kowatinama꞉ ba꞉ba ka꞉na. Ba꞉bema꞉ komo du hegela hiliyonomolo naeno toetoe tabo olamagi ipuwalo nale ama꞉ ba emalagidolo amia꞉no komoma꞉ kalakala tabo ebetamo goelo ama꞉ ba꞉bo adipatenakomata. \v 4 Iyo, ba꞉be ododi komodo nale amia꞉no ihi komo kadodonaha꞉, ba꞉bema꞉ na ubi konomamo nihatenamo ama꞉ gala kakumima꞉, mabu na iya꞉tawala nale ba꞉ba tetelo naeno tepo ipuwalo konomomamo kokalakalama꞉nemo. \s1 Polote Timotiko Da꞉kiyamiya꞉ Ebete Oko Hidamo Kowatinama꞉ \p \v 5 Ba꞉gala nale atumu amia꞉no hidonomo hibima꞉ midi komo kadodonaha꞉. Ba꞉ hibila, kebe hibima꞉ midi komote dopamo amia꞉no kabele Lowisigodolo ditanami, ba꞉be atu komote amia꞉no menoko Yunisigodolo gala na꞉ka-itanami, ba꞉bema꞉ kalakala konomola, na iya꞉tawala ba꞉ma tetelo ba꞉be atu hibima꞉ midi komote ama꞉godolo hibilo ba꞉ka-itana. \v 6 Ba꞉be mabuma꞉ nale ama꞉ gala na꞉kakiyamemata, ama꞉ sose oko tupuimihino dopamo nale ama꞉tamo kokoto demowatilamiya꞉mo, ba꞉ba tetelo ama꞉le Godokono oko kowatinama꞉ ebete malemalelo ama꞉tamo kebe hiya꞉nomo helo kikametiya꞉la, wadiyala ama꞉ ba꞉be heloamo ebeno oko nowatinakuya꞉. Iyo, lumagiti koe powa deha꞉potoamo ko koe keba ka꞉na kemadonako, ba꞉ ba꞉ba ka꞉na wadiyala ama꞉ Godokono oko ba owatina ebeno helote ama꞉ ipuwalo konomoma꞉ neda꞉mene. \v 7 Numa꞉, ale Godokono oko kowatinama꞉ ebete atamo tole komo kikaa꞉miya꞉ha꞉. Ao, ebete huiyatiya ebeno helo atamo ikaa꞉mete, ba꞉bene ebeno malemale emalagidolo komo atumu atamo kikaa꞉mete, ba꞉bene ebete hido ukui atamo atumu aka-ikaa꞉miya꞉ ale kateneno ubi komamo papamila꞉hakapoma꞉. \p \v 8 Ba꞉bema꞉ ama꞉ Kodawa Ya꞉sukunu komo hawakalimima꞉ akahilopala꞉, ba꞉gala nale ebe mabuma꞉ gabomanino du genamalo demedenamo ba꞉be komoma꞉ atumu akahilopala꞉. Iyo, na keba ka꞉nala꞉ka꞉, wadiyala ama꞉ ba꞉ba ka꞉na ebeno Hido Tabo olamagima꞉ komo temeteme hibima꞉ midiha꞉pa꞉godone kalakalago nuwatenakuya꞉, ba꞉bene Godote ama꞉tamo helo kikamema꞉na꞉ta ba꞉bi temeteme ipuwalo kodakodalo kola꞉nama꞉. \s1 Ya꞉sukunu Hido Tabo Olamagimi Oko Owati Komo \p \v 9 Ba꞉bema꞉ numa꞉, a hibima꞉ midipa꞉te Godokono talonapima꞉ keda꞉hanama꞉ ebete aeno ka꞉ka꞉ mula꞉lea꞉mete ebeno malemale ipuwado a ba꞉bo ka꞉miya꞉, aeno hidohido ododili komodoha꞉. Iyo, ba꞉moe hopo tupuimihino ebete dopamo ebeno ubilo ba꞉moe malemale komo Ya꞉su Kelisoko ipuwado atamo ikaa꞉miya꞉. \v 10 Ba꞉be mabuma꞉ aeno Ka꞉ka꞉ Mula꞉dawa Ya꞉su Kelisote ba꞉moe hopamo da꞉piya꞉, ebete ba꞉be malemale komo atamo hibilo a꞉pehawakalimiya꞉, iyo, ale ebeno Hido Tabo uliho komodo ba꞉moe komo iya꞉tawahuya꞉ma꞉, ebete hoe komoeno helo anakapumiti wiboha꞉ ka꞉ka꞉ atamo ba꞉bo adahiya꞉. \p \v 11 Ba꞉bene Godote na ba꞉bo laweniya꞉, nale ebeno oelamepi dubu ipuwalo etama꞉ keda꞉nama꞉, mabu ebe ubila nale Ya꞉sukunu Hido Taboeno hiliyonomo komokomo ba niya꞉tulame tawakaluba꞉tamo konolamaginakoma꞉. \v 12 Ba꞉moe ba꞉be mabuma꞉ na komopa꞉godone temeteme uwatenakomo, huiyatiya numa꞉, nagodolo hilopo komo kitanaha꞉ mabu nale poko hibima꞉ da꞉midinamo ba꞉be Kodawoeno helo na iya꞉tawala. Ba꞉bema꞉ hibila, ebete na hido okodawama꞉ goelo natamo dikanamiya꞉, ba꞉be Hido Tabo olamagi oko ebete Kuititi Hegela teta꞉mo hidamo ba buiya꞉minanato eta dawate a꞉kakubahiminakamene. \v 13 Ba꞉bema꞉ Timoti, ama꞉le Ya꞉su Kelisoko ipuwalo ba emedena, ebete ama꞉tamo dikamenaka, wadiyala ama꞉ ba꞉be hibima꞉ midi komo ba꞉gala malemale emalagidolo komo na꞉watila꞉mota꞉na, ba꞉gala ama꞉le nagodone kebe mulu iya꞉tulame komokomo kulihuya꞉la, wadiyala ama꞉ ba꞉bi komo atumu kodakodalo uwatete na꞉ta꞉mataliya꞉, mabu ba꞉bi iya꞉tulame komate tawakaluba꞉tamo hido emede go behawakalimina. \v 14 Ba꞉gala eta komo. Godote ama꞉ hido okodawama꞉ goelo Hido Tabo olamagi oko ama꞉tamo dikamiya꞉la, wadiyala ama꞉ ebeno Gobogoboeno heloamo ba꞉be oko hidamo na꞉buiya꞉minaniya꞉. Kalakala konomola, ba꞉be Hido-talona Dawate a hibima꞉ midipi ipuwalo bemedena! \s1 Polote Onisipolasikono Owalubi Komoma꞉ Tabo Dolamagiya꞉ \p \v 15 Naeno gudu, ama꞉ iya꞉tawala, Paigelasiko ba꞉gala Hemogenesiko iba꞉te na miya꞉panete, ba꞉bene A꞉isiya hopo konomolo demedehona ba꞉bi tawakalubi hiliyonomate nagodone atumu a꞉kohobila꞉huya꞉. \v 16 Huiyatiya Onisipolasikono komo hiya꞉la, mabu nale gabomanino du genamalo demedenamo ebete ba꞉be komoma꞉ hilopoheno komo hiya꞉hiya꞉ tetelo na dito owalubininakui, ba꞉bema꞉ wadiyala Kodawa Ya꞉suti ebe ba꞉gala ebeno genamanapi iba꞉tamo ebeno malemale na꞉hawakalima꞉mene. \v 17 Numa꞉, ebete Loma ko habamo da꞉puluhukui ba꞉be atu hegelalo na kowalubinima꞉ na ohowadininapete du genamalo ba꞉bo punami, \v 18 ba꞉bema꞉ Kodawate ebeno Kuititi Hegelalo tawakalubino komo danagilamelelamemene, komo tawakaluba꞉te ibino kuba huiya ebegodone ba uwate, wadiyala Onisipolasiti huiyatiya ebegodone malemale kapiya na꞉lawa꞉mene! Ama꞉ iya꞉tawanomola, na Epesese ko habalo komo hegelalo da꞉pemedimo ebete kebako hido ododili komodo na dowalubininakui. \c 2 \s1 Ya꞉suku Mabuma꞉ Hido Alaholodawama꞉ Eda꞉ Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno gudu Timoti, wadiyala ama꞉ Ya꞉su Kelisogodone da꞉pena ba꞉be malemale ipuwalo kodakodalo utiti heloma꞉ neda꞉na. \v 2 Ba꞉gala puya꞉te hibima꞉ midi ipuwalo ukui gagagagaha꞉ma꞉ eda꞉halo oko hibilo dowatina, wadiyala ama꞉ ba꞉bako dubu kapiyakapiya uwatete ibi hidonomamo niya꞉tulamenakuya꞉, iyo, dopamo ama꞉ ba uliho nale hiliyonomo tawakalubino holoholo hapulu kebe komokomo kolamaginakuimo ba꞉bi atu komamo ibi nowalubiliya꞉. Numa꞉, ama꞉le komo hibi okopi ba꞉ba ka꞉na diya꞉tulamemena꞉, galane iba꞉te ba꞉bi atu komo komopi hidamo koniya꞉tulamema꞉na꞉. \p \v 3 Ba꞉gala eta komo, ama꞉ Ya꞉su Kelisoko mabuma꞉ Saitanakoba꞉ alaholodawama꞉ ba eda꞉na komo hibima꞉ midipa꞉godone hiya꞉hiya꞉ temeteme duwatenaka, wadiyala ama꞉ heloha꞉ma꞉ akeda꞉la꞉. \v 4 Numa꞉, hido alaholoho dubuti ebeno watodawa kapiya kalakaluimima꞉ ubi ba ihate, ebe ha꞉kiya ebeno ubi komokomo a꞉kododila꞉le. Ba꞉ ba꞉ma ka꞉na ebete alaholoho komo kapiya emalagidoloma꞉ ba kalakala, ebete ubiha꞉ma꞉ eda꞉na kamenakamena ba꞉gala gugudi ba꞉gala komo alaholoho komo ododiha꞉pino hiya꞉hiya꞉ emede komate ebe matuhumiho, mabu ebe iya꞉tawala alaholoho ipuwalo ba꞉bi komate ebe heloha꞉dawama꞉ komidima꞉na꞉. \v 5 Ba꞉gala bolamo iya꞉da꞉dawate atumu eta kapiyuimino wato kikipo lawema꞉ ubi ba ihate, ebete bolamo iya꞉da꞉ komoeno tutumu tabamo papamiwatalo ebe ha꞉kiya ebeno ubi komokomo a꞉kododila꞉le, mabu ebe iya꞉tawala ebete ba꞉ba ka꞉na ewageleheno eta kapiyuimipa꞉te wato kikipo ebegodone dito kolawema꞉na꞉. \v 6 Ba꞉gala pali ododidawate ebeno oko helonomamo kowatima꞉ne, mabu ebe iya꞉tawala tawakaluba꞉te hibi tabo ba꞉ma ka꞉na ga꞉lana, ebeno pali ilinate dikulihomena꞉ ebe ba꞉ dopo lumagima꞉ keda꞉ma꞉ne pali ilina ipuwalo ebeno komokomo kuwatema꞉. \v 7 Ba꞉bema꞉ naeno gudu, nale dolamagitamo wadiyala ama꞉ ba꞉be taboeno ipuwa hidamo nemalagidola, mabu Godote hidohido ukui ama꞉tamo kikamema꞉na꞉ta naeno tabo komokomoeno ipuwa hiliyonomo hidamo kemalagidolema꞉. \p \v 8 Ba꞉gala wadiyala ama꞉ Ya꞉su Kelisokono komo hidamo nemalagidola, ba꞉ma ka꞉na ebe Ko Gawadubu Da꞉ibidikono galanepi ipuwalo hawakalate, ba꞉bene ebete da꞉hoiya꞉ Godote ebe ka꞉ka꞉mo gala a꞉kadipatiya꞉. Ba꞉ hibila, nale ebeno Hido Tabo ba olamagi ba꞉moi koko komo da꞉hawakalilamenakomo, \v 9 ba꞉be mabuma꞉ hibima꞉ midiha꞉pa꞉te koko temeteme natamo ikanamenaka. Iyo, ba꞉ma tetelo na du genamalo ba emedena iba꞉te naeno kokoto auli hala꞉mo a꞉matuhulamiya꞉, gabomana꞉te konomo kuba ododidawoeno kokoto keba ka꞉na ka꞉matuhulamelemenaka ba꞉ba ka꞉na. Huiyatiya kalakala konomola, mabu Godokono hibi okopa꞉te dolamagiminaka ba꞉be tabote helonomoma꞉ ba eda꞉na, eta lumagiti ba꞉be tabo olamagi komo matuhumiho modoboha꞉! \v 10 Ba꞉bema꞉ nale komo hiya꞉hiya꞉ temeteme kalakalago uwatenakomo, mabu Godote pui ebeno gugudima꞉ keda꞉hama꞉ dopamo da꞉ka꞉lamiholiya꞉, na ubila ba꞉bi tawakaluba꞉te Ya꞉su Kelisoko ipuwado ka꞉ka꞉ mula꞉ komo nago lawete emedena emedena tetelo ale ebeno awagaha ipuwalo kapimilo bemedenama꞉. \p \v 11 Ba꞉bema꞉ numa꞉, eta ohale ododidawate aeno ka꞉ka꞉ mula꞉ komo ba emalagidolo hibi tabonomo ba꞉ma ka꞉na miya꞉tiya꞉, \b \q1 “Mabu ale Ya꞉sukuba꞉ a꞉ha꞉lahuya꞉ma꞉, \q2 ale eba꞉go Hunu Habalo ba꞉nemedehonama꞉, \q1 \v 12 ba꞉bene temeteme ipuwalo ale heloha꞉ma꞉ eda꞉haheno, \q2 galane eba꞉go koko gawadubuma꞉ keda꞉hama꞉nema꞉, \q1 huiyatiya ale temeteme ipuwalo \q2 ebe iya꞉tawaha꞉ma꞉ da꞉ga꞉lama꞉, \q2 ba꞉be mabuma꞉ ebete atumu a iya꞉tawaha꞉ma꞉ kogoema꞉ne. \b \q1 \v 13 Huiyatiya kalakala bada konomola꞉ka꞉, \q1 mabu keba tetelo ale ebe hibilo ta꞉mataheno, \q2 ba꞉ba tetelo ebete Hibidawanomoma꞉ ba eda꞉na \q2 a dito a꞉kamiya꞉poa꞉mene, \q1 iyo, ebete a kowalubima꞉ dopamo hibilo da꞉goiya꞉, \q2 ebete ba꞉be tabo tama꞉mo ihate modoboha꞉!” \s1 Godokono Okodawate Ebe Keba Ka꞉na Na꞉ka꞉kalakaluimimini \p \v 14 Ba꞉bema꞉ Timoti, wadiyala ama꞉ ba꞉moi komokomoma꞉ sose tawakalubi gala ba kakiyalame, Godokono holoholo hapulu ibi ba꞉ma ka꞉na na꞉kiyahalamiya꞉, iba꞉te hiya꞉hiya꞉ iya꞉tulame taboeno ipuwama꞉ akolowabeletihuia꞉la꞉. Ba꞉ hibila, ba꞉bako ododi ipuwalo hido komote a꞉kuluhukamene mabu olowabeletihui komote ulihopi kokubahilamema꞉ne. \p \v 15 Ba꞉bene ama꞉le amia꞉no oko ipuwalo Godoko kokalakaluimima꞉, wadiyala amia꞉no ape konomo ebetamo ikamenomo nikamiya꞉, mabu kebe okodawate Godokono hibi tabo komopi hidamo diya꞉tulamenako ba꞉be lumagiti hilopo komo a꞉kiya꞉tawamene. \v 16 Ba꞉bema꞉ puya꞉te Godotamo papamila꞉ha ubiha꞉ma꞉ deda꞉hana ibino tabo ga꞉la ipuwamo aka꞉pa꞉gala꞉, mabu ibino daedae iya꞉tulame komate pui kuba gabamo demogabuilamena, iba꞉te ba꞉bako ulihopi Godogodone muhulunomamo komagatalema꞉na꞉, \v 17 iyo, ibino kuba iya꞉tumi komote ba꞉ konomo kuma tawetawete lumagino ape ipuwamo keba ka꞉na ka꞉tonako ba꞉ba ka꞉nala. \p Ba꞉ hibila, Haimaneyasiko ba꞉gala Pailitasiko ibi netewapi ba꞉ ba꞉ba ka꞉nala. \v 18 Iba꞉te Godokono hibi iya꞉tumi komo ba miya꞉pa ha꞉da tabo ba꞉ma ka꞉na ga꞉lana, puya꞉te hibima꞉ midi ipuwalo da꞉ha꞉lahuya꞉ Godote ibi ka꞉ka꞉mo ya꞉lo a꞉wadiya꞉paa꞉lateliya꞉, ba꞉bene ebete komo a hibima꞉ midipi ka꞉ka꞉mo a꞉kawadiya꞉paa꞉tea꞉mene! A꞉iye, iba꞉te ba꞉moe kuba iya꞉tumi komamo komopino hibima꞉ midi komo gobogobamo iya꞉hekelamenaka! \v 19 Huiyatiya kalakala konomola, tete hiliyonomolo Godokono Genamoeno hibi kodakoda hototote ba꞉la꞉na, ba꞉be hototo hunamo ebete ba꞉moe tabo ya꞉lo a꞉miya꞉tiya꞉, “Puya꞉te Godokono tawakalubima꞉ deda꞉hana, ebete ibino komo iya꞉tawanomola,” ba꞉bene hototo gala hapuamo ebete tabo gala ba꞉ma ka꞉na kamiya꞉tiya꞉, “Puya꞉te ibi ha꞉kiya Godokono tawakalubima꞉ da꞉ga꞉lana, wadiyala iba꞉te kuba ododili komone hibilo nohobila꞉hamena꞉.” \p \v 20 Ba꞉bema꞉ numa꞉, dogodogodawoeno ko genamalo hiya꞉hiya꞉ kalili ba꞉gala meleke ba꞉ma ka꞉na pola꞉na, komo golodo ba꞉gala siliba ilinamo ododili kokonomo huiya ilinala, ba꞉gala komo kehamo ba꞉gala gebetamo ododili hopodopo huiya ilinala, ba꞉bene ebete ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ kalili ba꞉gala meleke ipuwalo komo uwatete ibi hunamo ebeno baa꞉ a꞉miya꞉tenako, huiyatiya ebete komo kuwatete ba꞉bamo nene dito iya꞉hekenako. \v 21 Ba꞉moe tabo komo ba꞉ gola, ba꞉ma ka꞉na Godoko ba꞉ dogodogodawa huiyala, ba꞉gala tawakalubi ebeno genamalo da꞉pola꞉na ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ kalili ba꞉gala meleke huiyala. Ba꞉be mabuma꞉ wadiyala lumagiti kuba ododili komo hiliyonomo miya꞉palete ebeno namutudawa Godokono oko kapiya kowatinama꞉ ebe ha꞉kiya ebe na꞉hiduima꞉mene, mabu Godote ba꞉be lumagino tepo ipuwa hidamo itanalo dumimimini, ebete ebe lawete hiya꞉hiya꞉ hiliyonomo hidohido komo ebe ipuwado ba꞉bo kododilima꞉ne. \p \v 22 Ba꞉bema꞉ naeno gudu, uli ape tawakaluba꞉te ibino kateneno kuba ubi gabodo kebe komokomo kododilinaka, ama꞉ ba꞉bi komo kuba nibote patema꞉ goelo ba꞉bi ododili ipuwane nalahula꞉nakuya꞉. Wadiyala ama꞉ huiyatiya tuputupu emede komo ba꞉gala hibima꞉ midi komo, malemale emalagidolo komo ba꞉gala hete komo, ba꞉bi komokomo uwatema꞉ ubi konomamo nihatenakuya꞉. Ba꞉ hibila, puya꞉te ibino tepo ipuwalo dalowa꞉ ukui emalagidoleheno Kodawa Godote ibi kowalubilima꞉ ebe da꞉toemehonaka, ba꞉ba꞉te ibino ubi komo ama꞉go kapimilo ba꞉ba ka꞉na miya꞉tenaka. \v 23 Huiyatiya komopa꞉te ibino daedae ukuilo hiya꞉hiya꞉ iya꞉tulame taboeno komoma꞉ dolowabeletihuinaka, ama꞉ ibino tabo ga꞉la komamo aka꞉pa꞉gala꞉, mabu ama꞉ iya꞉tawala, ba꞉bako tabo ga꞉la komone hiya꞉hiya꞉ anagiya꞉mida komate tawakalubi ipuwalo mahila꞉halenaka. \p \v 24 Numa꞉, ama꞉ ba꞉ Kodawa Godokono okodawalata, ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉ komo tawakaluba꞉go olowabeletihuihino ibi hiliyonomatamo malemale ba hawakalimina ibino hido iya꞉tulamedawama꞉ nediya꞉, iyo, ama꞉ eta lumagi ubiha꞉ma꞉ tiyolo akeda꞉la꞉. \v 25 Ba꞉gala ama꞉ Godokono oko ba owati puya꞉te ama꞉ duhimima꞉ dewagelemena꞉, wadiyala ama꞉ iba꞉tamo ibino kuba ododili komo hete gabodo na꞉hawakalilamiya꞉. Diyala, Godote ama꞉ ipuwado iba꞉tamo hido ukui da꞉ ikalamemene, ba꞉bema꞉ iba꞉te kuba ododili ipuwane ohobila꞉hate ebeno hibi komo diya꞉tawahamena꞉, \v 26 ba꞉ba tetelo iba꞉te hidohido ukui ba uwate Saitanakono gubi ipuwane tama꞉mo dito kiya꞉patila꞉hama꞉na꞉. Ba꞉ hibila, iba꞉te ebeno kuba ubi komamo papamila꞉halema꞉ ba꞉be Kubadawate ibi ebeno gubi ipuwamo ya꞉lo a꞉miya꞉ti, ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉ ibi nowalubiliya꞉. \c 3 \s1 Hopo Haboeno Kuititi Tetelo Kuba Ododili Komoeno Ikuliho Komo \p \v 1 Ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉ ba꞉moe komo niya꞉tawa, hopo haboeno kuititi tetelo hiliyonomo hiya꞉hiya꞉ kodakoda komate kopikulihoma꞉na꞉. \v 2 Ba꞉ba tetelo komo tawakalubi hiliyonomate ibi ha꞉kiya ibi ba emalagidolena mani uwatema꞉ ubi konomamo ba꞉miya꞉tenakomena꞉, ba꞉gala iba꞉te awagaha ipuwalo komo tawakalubi tawakalubiha꞉ma꞉ ga꞉lalo ibi biduduputilamenakomena꞉, ba꞉gala iba꞉te ibino menokobi ba꞉gala naba꞉tamo papamila꞉haheno kalakala komo iba꞉tamo a꞉kahawakaliminakamena꞉, iyo, iba꞉te atumu Godoko tolemeha꞉pima꞉ beda꞉hanamena꞉. \v 3 Ba꞉bene iba꞉te malemaleha꞉pima꞉ ba eda꞉ha, puya꞉te iba꞉tamo kuba dopamo dododili iba꞉te ba꞉bi tawakaluba꞉tamo huiya ikalamema꞉ ubi konomamo bihatenakomena꞉, ba꞉gala iba꞉te komo tuputupupino komoma꞉ ha꞉da amiho tabo dito ba꞉ga꞉lanakomena꞉. Ba꞉bene iba꞉te ibino kateneno kuba ubi komo kapiyatamo papamila꞉halo komopi ibino helonomo alaholoho komamo ba kubahilame, iba꞉te huiyatiya eta hido komo kapiya ododima꞉ ubiha꞉ma꞉ beda꞉hanakomena꞉. \v 4 Ba꞉bene iba꞉te pui ibino mabulubima꞉ hunu gabodo da꞉ga꞉lana iba꞉tamo diya gabodo kuba komokomo bododilinakomena꞉, ba꞉gala iba꞉te ukui hidamo uwateheno ibino kuba ubi komo kododilima꞉ gahugahulu ba꞉tolamenakomena꞉, iyo, iba꞉te konomo awagaha ipuwalo Godoko kalakaluimima꞉ ubihinola huiyatiya ibi ha꞉kiya ibi kapiya kalakaluilamema꞉ bewagelenakomena꞉. \v 5 Ba꞉bene iba꞉te hunu gabodo ibi ha꞉kiya ibi Godoko ta꞉matapima꞉ ba ga꞉la huiyatiya ibino tepo ipuwalo hibi komote a꞉kitanamene, iyo, ibino ubi komate keka꞉keka꞉lo ba pola꞉lama꞉na Godokono hibi helo gigilepalama꞉ miditi lawe ubihinola. \p Ba꞉ hibila, galane ba꞉bako kuba ododilipi hiliyonomate kikulihoma꞉na꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉ma tetelo ama꞉ ba꞉bako tawakaluba꞉go akakapiyala꞉. \v 6 Ibi ipuwalo komo dubate ibino genamanomo miya꞉palete komopino genamalo ba nemedehona daedae ukui bohelemele ba꞉gala kamenakamena ibino kuba ubi gabodo ba꞉bo magatalenaka. Ba꞉bema꞉ numa꞉, ba꞉bi kamenakamenate ibino kuba ododili mabuma꞉ tepo ipuwalo menemenema꞉ ba eda꞉ha, huiyatiya ibino kateneno hiya꞉hiya꞉ kuba ubi komate ha꞉kiya mahila꞉halenaka, ba꞉bema꞉ iba꞉te hibima꞉ midi ipuwalo ukui gagagagama꞉ eda꞉halo ba꞉bako kuba dubuino tabamo dito papamila꞉hanaka. \v 7 Ba꞉ hibila, ba꞉bi kamenakamena niliya, mabu iba꞉te Godokono hibi komo lawema꞉ gabo ba ohowadi ibino kateneno ubi komate ibi ba꞉ dito duhilamenaka, iyo, ba꞉be mabuma꞉ iba꞉te emedena tetelo hibilo a꞉kiya꞉tawahanakamena꞉. \p \v 8-9 Ba꞉bema꞉ dopamo tetelo Godote Moseseko ipuwado ebeno hibi komo ba hawakalimi puya꞉te ebe duhimima꞉ dewageliya꞉, wadiyala ama꞉ ba꞉bi dubu netewa Ya꞉nesiko ba꞉gala Ya꞉mbalasiko ibino komo nemalagidola. Numa꞉, ibino kuba ododi mabuma꞉ hiliyonomo tawakalubino holoholo hapulu hilopo komote iba꞉tamo ba꞉ dito puluhukuya꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉ma tetelo puya꞉te hibima꞉ midipi kamenakamena da꞉kubahilamenaka ba꞉bi ha꞉da tabo iya꞉tulamepa꞉te atumu ko hilopo kolawema꞉na꞉, mabu ibino keka꞉keka꞉ ukui komodo iba꞉te hibima꞉ midi ipuwane ya꞉lo a꞉negudiya꞉. Ba꞉ hibila, iba꞉te Godokono komo duhimima꞉ ba ewagelena huiyatiya ebe duhimima꞉ a꞉kamodobamena꞉, mabu ibino ododili ipuwalo tawakalubi hiliyonomate tatalila ibino daedae ukui komo hibilo kumima꞉na꞉. \s1 Hibima꞉ Midipino Temeteme Uwate Komo \p \v 10-11 Ba꞉bema꞉ Timoti, ama꞉ iya꞉tawanomola naeno iya꞉tumi komo ba꞉gala ododili komo ba꞉gala oko owati komoeno konomo ipuwa. Iyo, ama꞉ naeno emede komo hibilo uminakuya꞉ta, ba꞉ma ka꞉na nale hibima꞉ midi ipuwalo tawakalubi malemalelo ba emalagidolena eta lumagi tiyolo ubiha꞉ma꞉ keda꞉nakuiha꞉, ba꞉gala komopa꞉te natamo hiya꞉hiya꞉ temeteme dikanamenakui, ba꞉bi komo ipuwalo ba꞉gala komo hiya꞉hiya꞉ menemene ipuwalo nale kodakodalo ba la꞉na heloha꞉ma꞉ keda꞉nakuiha꞉. Ba꞉ hibila, A꞉ntiyoka habalo ba꞉gala Aikoniyama habalo ba꞉gala Lista habalo hibima꞉ midiha꞉pa꞉te kokonomo temeteme natamo dikanamehonenakui, ba꞉ba tetelo ba꞉bi hiliyonomo temeteme ipuwalo Godote naeno ka꞉ka꞉ a꞉mula꞉nakui. \p \v 12 Ba꞉bema꞉ hibila, puya꞉te Ya꞉su Kelisoko ipuwalo ba emedena Godoko kapiyatamo papamila꞉hama꞉ dewagelena, ibi hiliyonomate komopa꞉godone temeteme buwatenakomena꞉. \v 13 Ba꞉gala ha꞉da tabo iya꞉tulamepi, iyo, komo kuba ododilipi atumu, ibi hiliyonomoeno komo ba꞉ma ka꞉nala. Ibi ipuwalo etapa꞉te etapi ha꞉da ba amiholame kuba gabamo ba꞉bo ba꞉magatalenakomena꞉, ba꞉bema꞉ puya꞉te ba꞉ma tetelo hegehege kuba dododilinaka, galane ba꞉ba꞉te kokonomo kuba komokomo kapiya ododili ba tupuilame kubanomoma꞉ ba꞉bo keda꞉hama꞉na꞉. \s1 Godokono Bukoeno Tabo Komate Hibima꞉ Midipi Keba Ka꞉na Kowalubilinaka \p \v 14 Naeno gudu, ama꞉ huiyatiya Godokono tabo komokomo dopamo uwatete hibima꞉ da꞉midiliya꞉la, wadiyala ama꞉ ba꞉be iya꞉tumi ipuwalo ukui gagagagama꞉ eda꞉heno na꞉pata꞉na. Numa꞉, puya꞉te ama꞉ dopamo diya꞉tuminakui ama꞉le ba꞉bi hibima꞉ midipino komo iya꞉tawala, \v 15 ba꞉bene gudu deha꞉poto tetene tupuimiti ba꞉ma teta꞉mo puluhuku ama꞉le Godokono Talona Bukoeno tabo komokomo iya꞉tawanapiya꞉ta. Ba꞉bema꞉ hibila, ba꞉be Buka tabo komate hido mulu ukui ama꞉tamo ba ikame, ama꞉le Ya꞉su Kelisoko hibima꞉ midi ipuwado amia꞉no ka꞉ka꞉ mula꞉ komo ba꞉bo kolawema꞉na꞉ta. \v 16 Iyo, Godokono Buka taboeno komokomo hiliyonomate ebeno Gobogoboeno heloamo ikuliya꞉ hopo habanapi kowalubilinama꞉, ba꞉ma ka꞉na ebeno Buka tabo komate komo tetelo ebeno hibi komo tawakaluba꞉tamo a꞉hawakaliminaka, komo tetelo ha꞉da amiho iya꞉tumi komo a꞉duhiminaka, komo tetelo tawakalubino kuba ododili ipuwane ibi ohoba꞉midalenaka, ba꞉gala komo tetelo ibi tuputupu emede komo iya꞉tulamenaka. \v 17 Ba꞉bema꞉ hibila, Godokono Bukoeno tabo komokomone ebeno okodawate helo lawete eta hidonomo ba꞉gala mulunomo okodawama꞉ beda꞉namene, mabu ebete ba꞉be gabodo helo hibilo kolawema꞉ne hiliyonomo hidohido komo kododilima꞉. \c 4 \s1 Polote Timotiko Gala Da꞉katutumutiya꞉ Ebete Oko Hidamo Kowatinama꞉ \p \v 1 Ba꞉bema꞉ naeno gudu, numa꞉, Ya꞉su Kelisote ebeno Ko Gawadubu haba lawema꞉ ba꞉ na꞉pe, iyo, ebete da꞉puluhukumini ba꞉ba tetelo puya꞉te dopamo da꞉ha꞉lahuya꞉ ba꞉gala puya꞉te demedehona, ebete ba꞉bi tawakalubi hiliyonomoeno komo kopanagilamelelamema꞉ne. Ba꞉be mabuma꞉ nale ebe ba꞉gala Godoko ibi netewapino holoholo hapulu ama꞉ bikiyamemata, \v 2 ama꞉le Godokono tabo tawakaluba꞉tamo kolamaginakoma꞉, iyo, ibino ubi tetelo ba꞉gala ubiha꞉ tetelo wadiyala ama꞉ kodakodalo utiti ebeno tabo komokomo ibi niya꞉tulamenakuya꞉. Ba꞉bene ulihopi ipuwalo ama꞉le eta lumagi tiyolo ubiha꞉ma꞉ eda꞉heno, puya꞉te kuba dododilina, ama꞉le ibi hido tabo komamo ba owalubili toleheno ibino kuba hawakalilamete ibi na꞉kiyahalamenakuya꞉ iba꞉te kuba ododili ipuwane kohobila꞉hama꞉. \v 3 Mabu tete ba꞉ na꞉pe, tawakaluba꞉te Ya꞉sukunu mulu iya꞉tulame komokomo ulihoma꞉ ubiha꞉ma꞉ keda꞉hama꞉na꞉, huiyatiya iba꞉te ubi konomo bihatenamena꞉ puya꞉te ibino kateneno ododili komokomo modoboma꞉ da꞉ga꞉lanaka ba꞉bako iya꞉tulamepi kapiyatamo gahugahulu kotolamema꞉na꞉ ibino tabo konulihoma꞉. \p \v 4 Numa꞉, ba꞉bi ulihopa꞉te Godokono hibi komone ba ohobila꞉ha hiya꞉hiya꞉ hoponapi iniwalino ha꞉da amiho uwi komo ta꞉matale ba꞉bo konetupuimima꞉na꞉. \v 5 Ba꞉bema꞉ naeno gudu, ama꞉ ukui gagagagama꞉ eda꞉heno oko owati komoeno temeteme ipuwalo kodakodalo ba la꞉na, wadiyala ama꞉ hibima꞉ midiha꞉pa꞉tamo Godokono Hido Tabo natanakuya꞉, ba꞉gala Godote kebe hiya꞉hiya꞉ komo oko ama꞉tamo dikamehonaka ba꞉bi hiliyonomo komo atumu hidamo nupula꞉lenakuya꞉. \s1 Polote Ebeno Hoe Komo Tatalima꞉ Eda꞉ Komo Da꞉hawakalimiya꞉ \p \v 6 Numa꞉, naeno komo ba꞉ ba꞉ma ka꞉nala. Tete ba꞉ a꞉pe Godote ebe ha꞉kiya ebe ba owatidolo ebete naeno ka꞉ka꞉ da꞉pelawenamemene na ba꞉bo kohoema꞉nemo, iyo, tatalila na ba꞉moe hopo komiya꞉pama꞉nemo. \v 7 Ba꞉ hibila, nale naeno hibima꞉ midi komo ba atila꞉na Saitanakoba꞉ alaholonapete wato kikipo ba꞉ a꞉pelawemo, iyo, nale heloha꞉ma꞉ eda꞉heno kuitita꞉mo ba꞉ a꞉puluhukumu, sikulu gugudino iya꞉da꞉mi hegelalo etate heloamo keba ka꞉na ka꞉puliganako ba꞉ba ka꞉na. \v 8 Ba꞉bema꞉ tete tatalila Kodawa Ya꞉suti natamo hido huiya kikanamema꞉ne, sikulu watodawate gugudi ipuwalo helonomodawatamo hido huiya keba ka꞉na kikamenako ba꞉ba ka꞉na. Iyo, tuputupu emede komoeno hido huiyate na mabuma꞉ bitana, huiyatiya na kapiyate a꞉kalawa꞉mo, mabu Ya꞉suti tawakalubino komo tuputupulu danagilamelelamemene, ba꞉be Ko Hegelalo puya꞉te ebe malemale emalagidolo komago ebeno pe tete da꞉latimina, ebete ibi hiliyonomatamo kapimilo ba꞉be hido huiya atumu kakapikalamema꞉ne. \s1 Timotiti Tiyolo Kopema꞉ Polote Ebe Da꞉kiyamiya꞉ \p \v 9 O naeno gudu, ama꞉le natamo tiyolo pema꞉ gabo hibinomolo nohowadiya꞉, \v 10 mabu Dimasiti ba꞉moe hopoeno hiya꞉hiya꞉ kalakala komo konomamo demalagidolenati ebete na miya꞉panete Tesalonaika habamo ba꞉ dito tui, ba꞉bene Godokono oko konowatima꞉ Kelesenete nagodone Galesiya hopamo ba nuluhuku, naeno eta mabulubi Taitasiti atumu Da꞉lamesiya hopamo ba꞉ dito katui. \v 11-12 Ba꞉gala numa꞉, naeno eta owalubidawa Tikikasiko nale Epesese habamo dopamo oemimo, huiyatiya ba꞉ma tetelo Lukuku kapiyate nagodolo bemedena, ba꞉bema꞉ na ubila ama꞉ Makako lawete ebe natamo na꞉magahiya꞉ mabu oko owati ipuwalo ebete naeno hido owalubidawama꞉ eda꞉na. \p \v 13 Ba꞉gala eta komo. Amia꞉no pe tetelo nale Talowase habalo Kapasigodolo da꞉miya꞉puimo, wadiyala ama꞉ naeno ape otanotanuimino ga꞉ga꞉ kaliko ba꞉gala naeno hiya꞉hiya꞉ buka mokopihole uwatete ba꞉bo na꞉wadahiya꞉, ba꞉bi buka ipuwalo naeno ubi konomo bitana sipi-goegoeno tamamo ododili buka kuwatema꞉. \p \v 14-15 Ba꞉gala ama꞉ ba꞉moe eta dubuino komo hidamo numa꞉ ebete ama꞉tamo kuba ododikapoma꞉, ebe ba꞉ A꞉lesandatela, auli ilina ododili okodawala! Ebete a hibima꞉ midipino iya꞉tulame oko koduhimima꞉ alaholoho komo ba ododili natamo koko temeteme ba꞉bo ikanamenakui, ba꞉bema꞉ Kodawa Godote ebeno kuba ododili mabuma꞉ ebetamo huiya hibilo kikamema꞉ne! \p \v 16-17 Ba꞉ hibila, Loma gabomana꞉te naeno komo danagiya꞉midanami, ba꞉be tete ba꞉ naeno dopo tetela ibino holoholo hapuamo da꞉nuluhukuimo. Numa꞉, ba꞉ba tetelo komo hibima꞉ midipi hiliyonomate tolema꞉ eda꞉hate na dito miya꞉paniya꞉, ba꞉bema꞉ na ha꞉kiya ba la꞉na naeno kuba ododiha꞉ komo tabo anagiya꞉midadawatamo ba꞉bo hawakalimimo. Huiyatiya kalakala konomola, mabu gabomanino holoholo hapulu Kodawa Ya꞉suti nago ba la꞉na helo natamo ikanami, nale komo hiliyonomo Yuha꞉pa꞉tamo ebeno Hido Tabo olamaginomo kolamagima꞉, ba꞉gala atu tetelo ebete naeno ka꞉ka꞉ ba mula꞉name tabo anagiya꞉midadawate hoe huiya natamo kikanameha꞉. Numa꞉, puya꞉te na da꞉miya꞉pani, na ubihinola Godote ibino tole komoma꞉ kuba huiya iba꞉tamo ikalame, \v 18 mabu na ba꞉moe komo iya꞉tawala, Kodawoeno ubilo ebete hiliyonomo kuba ododilipino kokoto ipuwane naeno ka꞉ka꞉ gala kamula꞉namete, ebeno Ko Gawadubu helote kebolo kitana ebete na ba꞉be Hunu Habamo olalatihino komagatanema꞉ne. Wadiyala emedena emedena tetelo awagaha komote ebegodolo nitanamene! Ba꞉moe tabo ba꞉ hibinomola, ba꞉ba꞉la! \s1 Polote Leta Kuititi Hapulu Nolata Tabo Komokomo Dolamagiya꞉ \p \v 19 Ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉le Pilisilako ba꞉gala Akuilako ba꞉gala Onisipolasikono genamanapi ibi hiliyonomatamo naeno nolata tabo nolamagiya꞉. \v 20 Numa꞉, nale ba꞉moe Loma habamo da꞉pimo, gabo tetelo Elastasiti Kolini habalo pepekagate, ba꞉bene naeno eta owalubidawa Topimasiko tawetawete da꞉pelawi, ba꞉bema꞉ nale ebe Mailitase habalo dito kapemiya꞉puimo. \v 21 O naeno gudu, na ubi konomola, giba tete peheno ama꞉le natamo pema꞉ gabo nohowadiya꞉! \p Ba꞉malo demedena Yubulasiko, Pudenisiko, Lainasiko, Kolodiyako, ba꞉gala komo hibima꞉ midipi ekaki, ibi hiliyonomate ibino nolata tabo ama꞉tamo poema꞉. \p \v 22 Wadiyala Kodawa Ya꞉suti amia꞉no tepo ipuwalo nemedenamene, ba꞉gala ebeno malemale komote ama꞉ ba꞉gala ama꞉go da꞉kapiyuiminaka la꞉ hiliyonomagodolo nitanamene. Ba꞉moe ba꞉ naeno tabo kuititila. Ba꞉ba꞉la.