\id REV - Kanjobal, Western (San Miguel Acatán) NT -Guatemala 2012 (DBL -2013) \h APOCALIPSIS \toc1 Ja' Tzet Ak'bil Can Yotajne El Naj Juan Yu Jesucristo \toc2 Apocalipsis \toc3 Ap \mt1 JA' TZET AK'BIL CAN YOTAJNE EL NAJ JUAN YU JESUCRISTO \c 1 \s1 Ja' Wan Tzet Chi Yak' Cristo Kotajne El Oj \p \v 1 Ja' jun libro ti' chi alontej wan tzet ak'bil tet Jesucristo yu Dios, yu yak'on kotajne el mac jon yak'omal jon servil. Ja' wan chi yaltej ti', sowalil tuxa oj yune'. Jix chejletej jun ángel yu Jesucristo e in an, yu yak'on wotajne el wan ti'. Jain Juan jin ti' an, ẍejab jin naj Jesucristo. \v 2 Ja' masanil tzet jix wil an, chi wal an. Ja' sk'ane Dios chi wal an. Ja' wan oj wal ti', jix yak' sba Jesucristo testigoal yin. \v 3 Ja' jun libro ti', ey oj to chi yalon can tzettaj yetal oj jul oj. Ja' mac chi awten a tzet chi yala, c'al eb chi abeni, caw watx' yet eb, ta chi sjije eb tzet chi yala, yutol tuxa oj yun tzet chi yal an ti'. \s1 Ja' An Scarta Naj Juan Jix Yatoj Tet Jujeb Iglesia \p \v 4 Jain Juan jin ti' an, jain ton chin tz'ibetoj e ex, jex creyente bey jujeb iglesia bey yul yet \w Asia\w*. Chi woche chi x'ox swatx' c'ulal Dios e ex, catu' ey watx' c'ulal snan je xol yu Dios. Ey ec' Dios tinani', ey c'al ta' ec' naj yet tax yichbanil, catu' t'inan oj jul oj. Chi woche pax chi x'ox swatx' c'ulal eb jujwan espíritu ey ec' sattaj sdespacho e ex. \v 5 Ja' Jesucristo, ja' caw testigo. Chi woche pax chi x'ox swatx' c'ulal e ex, catu' yu naj yuxan ey watx' c'ulal snan je xol. Ja' naj babel pitzc'unaj a xol eb camnaj. Ja' naj Yaaw ye yiban eb rey yul yiban k'inal ti'. Caw ey scam c'ulal naj e on. Jix yi' el cu penail naj yetoj ẍiq'uil. \v 6 Ja' naj jix cu aon oc reyal. Jix yak' kopiso naj jun jun jon yin ao oc ti'e tet Dios, naj Smam. Caw mimanbanebil ojab naj, ey ojab yipal naj yin tobal k'inal. Amén. \v 7 Ila, tuxa oj jul Cristo xol asun. Masanil ánima oj ilon sjuli, tol tax eb jix mak'on cam naj, oj yil sjul naj eb. Ja' yet oj yilon ánima bey jun jun conob yul yiban k'inal ti' oj ok' eb. Caw yel oj yune'. \v 8 Jix yalon naj Kaawil jaxca ti': “Jain ton babel jin sattaj masanil, catu' slawubal jin pax oj. Jaxca yak'on letra A, yetoj Zeta, quey jin tu' an,” ẍi naj Kaawil, naj chi ske' yu masanil. Ey ec' naj tinani', ey c'al ta' ec' naj yet tax yichbanil, catu' ja' ton naj oj jul oj. \s1 Jix Yil Yin Cristo Naj Juan Snan Xol Sejejial \p \v 9 Jain Juan jin ti' an, wuẍtaj jin ba yin Cristo je yetoj. Ketbi cu ba kaben sya'il. Catu' ketbi pax cu ba yalan Yaawil Dios. Jun laan chi kute cu cha'on cu tec'anil chi yak' Jesucristo. Ja' yet junel, bet ak'bil jin can bey jun lugar chi yij Patmos ey can snan xol ja', yu c'al walon el sk'aneal Dios, c'al yu wak'on jin ba testigoal yin Jesucristo. \v 10 Ja' yet jun sc'ual naj Kaawil, ja' ton yet domingo, jix jul yipal naj Espíritu win an. Catu' jix wabeni, ey jun aw caw ip yoc wintaj jix wab an, jaxca yok' ch'en trompeta. \v 11 Jix yalon e in jaxca ti': \p [—Jain ton babel jin sattaj masanil, catu' slawubal jin pax oj. Jaxca yak'on letra A, yetoj Zeta, quey jin tu'.] Ja' wan tzet oj ja wil ti', tz'ibe can yul junoj libro. Catu' cha waontoj tet eb creyente bey wan jujeb iglesia [bey yul yet Asia], tet eb a Efeso, tet eb a Esmirna, tet eb a Pérgamo, tet eb a Tiatira, tet eb a Sardis, tet eb a Filadelfia, c'al tet eb a Laodicea, ẍi e in an. \v 12 Jix lawi c'al tu', catu' jix jin meltzotoj tanan wintaj wilon mac txequel jun chi alon e in tu' an. Catu' jix wilon an, ey jujeb lámpara oro. \v 13 Ja' snan xol wan lámpara tu', ey jun mac txequel jaxca yili ánima. Ey oc jun jojan pichile yin, chi ta' eyol yin yajan. Ey oc jun miman sat cincho oro yin xam sc'ul. \v 14 Ja' xil, caw saj jaxca saj lana, ma jaxca sajil sajbat. Ja' sbak' sat, laan yili jaxca xaj k'ak'. \v 15 Ja' yajan, caw chi tzejeji jaxca ch'en bronce jix tz'a' yul horno, catu' chi nijle el s'ilal, tuxa c'al chi tz'ejlabi yili. Ja' snuk', tuxa c'al chi nilili sbilwi jaxca sbey mimej ja'. \v 16 I'bil a jujeb weycan yu naj yul swatx' k'ab. Ey eltej jun espada caab ye caw eel yul sti'. Chi kopopi sat naj jaxca kopopial yajan c'u yet chuman c'u. \v 17 Ja' yet jix wilon yin tu', jix jin ey telna yajantaj jaxca junoj camnaj. Pero jix yatoj sk'ab wiban. Catu' jix yalon e in jaxca ti': \p —Manchej jaach xiwi. Jain ton babel jin sattaj masanil catu' slawubal pax jin. \v 18 Jain ton ti', ja' caw iquis jin. Cax c'al jix jin camle, pero iquis jin yin junelne tinani'. Jainti', yaawil jin camich, yaaw jin pax jun lugar bey yaman ec' spixan eb camnaj. \v 19 Tz'ibe can wan tzet jix ja wil ti', wan ey ec' yet jun tiempoal ti', c'al wan tol to oj jul oj. \v 20 Oj wal e ach tzet chi yal yel oc apnoj wan jujeb weycan jix ja wil yul jin watx' k'ab, c'al wan jujeb lámpara oro jix ja wila. Ja' wan jujeb weycan tu', yechel eb jujwan jin chejab bey jujeb iglesia. Jal jujeb lámpara tu' xin, yechel jujeb iglesia tu' ye eb. \c 2 \s1 Ja' Tzet Jix Tz'ibetoj Naj Juan Tet Eb Creyente A Efeso \p \v 1 Jaxca ti' cha wute ja tz'ibentoj tet jun jin chejab ey ec' snan xol eb creyente bey conob Efeso: “Ja' naj mitx'nen a jujeb weycan yul swatx' k'ab, catu' chi ec'ab snan xol jujeb lámpara oro, ja' chi alon e ex jaxca ti': \v 2 Wotaj masanil tzet chi el je yuneni. Wotaj tol caw che yi' atej je c'ul je mulna yin yet Dios, catu' tol caw miman che yute je c'ul stecha masanil tzettaj yetal je yu. Catu' c'am pax che cha' oc eb c'am swatx'il je nan je xol. Wotaj pax oj, tol che yak'le porobal eb chi tz'aj yal oc sba jin chejab oj. Jix ey q'uey eb yin slek'ti'al je yu. \v 3 Caw miman che yute je c'ul stecha masanil tzettaj yetal je yu. Miman sya'ilal jix el je yilon jin ya'il oj, pero ma jex isabi a oj. \v 4 Pero ey nian ma jex tz'ajan oj chi wil an, yutol man xa laan oj je cam c'ulal win jaxca yet sbabelal. \v 5 Yu jun tu', na' wej tej tzet utbil je yei, yet watx' manchej etex el je na'bal. Na' wej je ba, wa'ne wej oc je beybal jaxca yet yalantoj. Ta man oj je na' je ba, eyman oj jin apnoj e ex, catu' oj jin apnoj wi'on el je lámpara bey slugar. \v 6 Ey jun tzet watx' chi el je yunen chi wil an. Yutol ja' sbeybal eb Nicolaíta, c'am swatx'il yul je sat, ila jin pax oj, c'am swatx'il eb yul jin sat an. \v 7 Masanil mac chi aben wan ti', cam ojab yak' xiquin tzet chi yal Santo Espíritu tet jun jun iglesia. Jix yal naj jaxca ti': Ja' eb oj yak' ganar yak'on techa oj, oj wak' sat te' te' slo' eb, te' yet k'inale tol ey c'al yin tobal k'inal. Ja' jun te' tu', ja' bey sparaíso Dios ey ec' oj.” \s1 Ja' Tzet Jix Tz'ibetoj Naj Juan Tet Eb Creyente A Esmirna \p \v 8 Jaxca ti' cha wute ja tz'ibentoj tet jun jin chejab ey ec' snan xol eb creyente bey conob Esmirna: “Ja' naj babel sattaj masanil, catu' slawubal pax oj, ja' naj jix cami, pero jix pitzc'u pax a oj, ja' naj chi alon e ex jaxca ti': \v 9 [Wotaj tzet chi el je yuneni.] Wotaj, tol wu c'al, yuxan che yab sya'ilal. Caw meba' jex, pero caw yel, be'om jex yul sat Dios. Wotaj pax oj, tzet chi yun je buchle yu eb chi yal oc sba Israelal. Pero ja' eb tu', ja' Satanás lalan yak'on servil eb. \v 10 Manchej jex xiw yu wan sya'ilal oj jul je yiban. Ey jex oj jex ale oc preso yu naj diablo, catu' oj jex ak'on porobal. Oj je yab sya'il jayeb oj c'u. Pero jijyom ojab c'al che yute je ba masanta' c'al camich. Oj jin pajtze je jijyomal tu', ja' ton je k'inal tol ey c'al yin tobal k'inal. \v 11 Masanil c'al mac chi abeni, yak' ojab xiquin eb tet tzet chi yal naj Espíritu tet jun jun iglesia. Chi yal jaxca ti': Ja' eb oj ak'on ganar yak'on techa oj, man xa oj yab sya'il eb jun yet scaab camich.”\f + \fr 2:11 \ft Ja' jun yet scaab camich, ja' ton yet chi to eb bey sya'ilal yin junelne.\f* \s1 Ja' Tzet Jix Tz'ibetoj Naj Juan Tet Eb Creyente A Pérgamo \p \v 12 Jaxca ti' cha wute ja tz'ibentoj tet jun jin chejab ey ec' snan xol eb creyente bey conob Pérgamo: “Ja' jun mac txequel ey yespada caab ye tol caw eel, ja' chi alon e ex jaxca ti': \v 13 [Wotaj masanil tzet chi el je yuneni.] Wotaj tol chex ey ec' bey jun conob bey caw chi yak' yaawilal naj Satanás, pero ja'c'ala' je jijen e in an. Yel toni, jix yak' naj Antipas testigoal win an. Ja' jix mak'le cam je xol, bey ey ec' Satanás tu', pero ma c'al ta' je bej je yaon oc je c'ul win an. \v 14 Pero ey bey ma jex tz'ajan oj chi wil an. Ila tol ey jex che yaoc je na'bal yin scuybanil Balaam.\x * \xo 2:14 \xt Números 25:1-3; 31:16\x* Naj jix ak'on sc'ul oj naj Balac, yet jix ak'le etex el eb Israel. Yu Balac tu', yuxan chi ẍi eb tzet chi oc yin xaambalil tet tzet chi al-le oc diosal, catu' jix to pax eb yin mule. \v 15 Yetoj pax oj, ey jex che yaoc je na'bal yin scuybanil eb Nicolaíta. [Ja' scuybanil eb tu', caw c'am swatx'il chi wil an.] \v 16 Yu jun tu', na' wej je ba. Ta c'amaj, oj jin apnoj yin eymanil e ex, catu' oj wak'len jowal je yetoj mac jex quey tu' che yute je ba jaxca tu', oj wak'balne jun espada ey eltej yul jin ti' an. \v 17 Masanil mac chi abeni, yak' ojab xiquin tet tzet chi yal naj Espíritu tet jun jun iglesia, chi yal jaxca ti': Ja' eb oj ak'on ganar oj wak'on jin maná slo' eb,\f + \fr 2:17 \ft Maná, ja' ton jun lo'be jix ak'le yu Dios tet eb Israel bey cusiltaj tx'otx'. Ja' jun maná chi yal yin titi', yet Espíritu, manaj yet mimanile jaxca yet eb peyxa tu'.\f* jun ewbabil el oj. Oj wak' pax jun yali' ch'en caw saj tet jun jun eb. Ja' yin jun ch'en tu', tz'ibebil oc jun ac' bie c'am mac otajneni. Asan eb chi ẍa' yet oj otajnen el oj.”\f + \fr 2:17 \ft Jun yali' ch'en, tejan jaxca jun jix sk'anbalne eb yet peyxa tu', yet watx' chi ske' yoctoj eb bey junoj k'in. Jaxca junoj boleto.\f* \s1 Ja' Tzet Jix Tz'ibetoj Naj Juan Tet Eb Creyente A Tiatira \p \v 18 Jaxca ti' cha wute ja tz'ibentoj tet jun jin chejab ey ec' snan xol eb creyente bey conob Tiatira: “Ja' naj Sc'aal Dios, naj jaxca xaj k'ak' yul sat, c'al yajan jaxca ch'en bronce chi nijle el s'ilal. Ja' naj chi alon e ex jaxca ti': \v 19 Wotaj masanil tzet chi el je yuneni. Wotaj tol ey je cam c'ulal. Caw chin je yaoc yin je c'ul. Yin jijyomal chin je yak' servil. Caw miman che yute je c'ul stecha masanil tzettaj yetal je yu. Wotaj, tol yel miman je mulnail tinani' yintaj yet yalantoj. \v 20 Pero ey nian bey ma jex tz'ajan oj, yutol che cha' oc jun ix caw pena ix je nan je xol.\f + \fr 2:20 \ft Chi yal ix Jezabel titi' yin castilla. Ja' sk'aneal ix Jezabel chi kil bey 1 Reyes 16:31-33. Ja' jun ix tu', caw penawom ix, yuxan chi sk'anbalne sbi yu eb ix penawom ix.\f* Ja' jun ix tu', chi tz'aj yal oc sba ẍejab oj Dios, pero tu' c'al chi yak' lek'ti'al tet eb jin chejab. Yutol chi ak'wi c'ule tet eb, tzet utbil tol chi to eb yin mule, catu' chi ẍi'on eb tzet jix ak'le yin xaambalil tet tzet chi al-le oc diosal. \v 21 Jix wak' c'al miman c'ulal yin ix, yet watx' tol chi sna' sba sc'ul ix yin yamulal, pero ma sna' sba sc'ul ix nioj. \v 22 Yu jun tu', oj watoj ix sat tx'at yu jun miman ya'bil yin smimanil ix. Jal eb chi unen mul yetoj ix, oj wak' miman sya'ilal yiban eb. Oj wute eb jaxca tu', ta c'am chi sna' sba sc'ul eb, ta man c'al oj sbej can sbeybal eb jaxca ix tu'. \v 23 Yetoj pax oj, oj wak' pax cam eb chi cuywi yintaj ix. Jaxca tu' xin, oj yotajne el jun jun iglesia, tzet utbil tol jainti', wotaj masanil tzet chi ec' yin je na'bal c'al yin je pixan. Oj jin pajtze jainti', ja'ta'c'ala' tzet chi el je yunen jun jun jex. \v 24 Pero ja' jex a Tiatira, jex tol c'am che yaoc je na'bal yin scuybanil ix ix tu', ja' ton scuybanil Satanás jun chi aloni, tol miman yel oc apnoj, c'am junoj xa chejbanile chi waltoj e ex jaexti'. \v 25 Asan jun ti' chi waltoj e ex. Tol ja'c'ala' watx' ojab c'al che yute je beybal, masanta' c'al chin apni an. \v 26 Ja' eb oj yak' ganar yak'on techa oj, eb ja'c'ala' yunen jaxca chi woche masanta' c'al slawubal, ja' eb oj waoc yaawil oj wan mimej conob. \v 27 Jaxca jix jin yute jin Mam yak'on wopiso jainti', jaxca tu' oj wute wak'on yopiso eb. Yu jun tu', oj yak' yaawilal eb yetoj jun ch'en k'ojoch. Chi yal yel oc apnoj tol caw jow oj yun yetoj jun yopiso. Ja' jun jun mimej conob tu', jaxca junoj tx'otx' xi chi mak'le po' oj, jaxca tu' oj yun yu eb. \v 28 Yetoj pax oj, oj wak' pax jun miman weycan tet eb,\f + \fr 2:28 \ft Tejan chi yal yu jun weycan yutol caw miman yel oc apnoj eb jaxca jun weycan tu'. Job 38:7, ma tol ey tzejejial eb jaxca jun weycan tu'. Daniel 12:3.\f* jun chi aol yet c'am to chi sajbi yet sk'inib. \v 29 Masanil mac chi abeni, yak' ojab xiquin eb yaben tzet chi yal naj Espíritu tet jun jun iglesia.” \c 3 \s1 Ja' Tzet Jix Tz'ibetoj Naj Juan Tet Eb Creyente A Sardis \p \v 1 Jaxca ti' cha wute ja tz'ibentoj tet jun jin chejab ey ec' snan xol eb creyente bey conob Sardis: “Ja' naj ey oc jujwan Yespíritu Dios yin, naj i'bil a jujeb weycan yu, ja' naj chi alon e ex jaxca ti': Wotaj masanil tzet chi el je yuneni. Wotaj, tol ja' yul sat eb je yet animail, iquis jex. Pero ja' yul jin sat, camnaj jex el oj. \v 2 Yu jun tu', i' wej el je weyan. Cax c'al ey to wal nioj xa je watx' beybal chi wil an, pero ian wal tol chi tan xa c'al el oj. Yu jun tu', ak' wej je yip je yunen wan tu', yet watx' c'am chi lawi el oj. Chi waltoj wan ti' e ex, yutol ja' wan tzet lalan el je yunen tu', man tz'ajan oj yul sat jin Diosal. \v 3 Yu jun tu', na' wej tej wan cuybanile jix je yaoc yin je c'ul yet yalantoj. Na' wej je ba, a wej oc je na'bal yin junel xa. Ta c'am chex majwai, oj jin apnoj e ex an. Jaxca chi yun yapni junoj elk'om, c'am mac otajneni janic' chi juli, jaxca tu' oj yun wapni an. \v 4 Pero ey jaywan jex bey Sardis tu' ma jex etex el oj. Jaxca junoj mac c'am nioj bey chi oc tz'il spichil, quey jex tu'. Yu jun tu', oj oc je pichil caw saj sic'lebil. Catu' oj jex ec' wetoj, yutol je moo toni. \v 5 Ja' eb oj yak' ganar yak'on techa oj, oj ale oc jun spichil eb caw saj. Man oj jin jo' q'uey sbi eb yul an libro yet k'inale tol ey c'al yin tobal k'inal. Oj wal a sattaj jin Mam c'al sattaj eb yángel tol wet eb an. \v 6 Masanil mac chi abeni, yak' ojab xiquin tet tzet chi yal naj Espíritu tet jun jun iglesia.” \s1 Ja' Tzet Jix Tz'ibetoj Naj Juan Tet Eb Creyente A Filadelfia \p \v 7 Jaxca ti' cha wute ja tz'ibentoj tet jun jin chejab ey ec' snan xol eb creyente bey conob Filadelfia: “Ja' naj caw watx' c'al, naj caw yel, ja' naj i'nen a slawe naj rey David,\f + \fr 3:7 \ft Ja' slawe naj rey David, chi yal yel oc apnoj tol ey oc yopiso naj rey David yul sk'ab naj. Chi yal yel oc apnoj, tol ja' jun yic'aal naj David xax oc yin jun opiso chi yij Mesías, ma Cristo. Isaías 22:20-22.\f* ja' yet chi sjajoni, c'am mac chi ske' smajcheni, ja' yet chi smajcheni, c'am mac chi ske' sjajoni, ja' naj chi alon e ex jaxca ti': \v 8 Wotaj masanil tzet chi el je yuneni. Ey jun puerta jix jin jaj je sattaj. C'am mac chi ske' smajcheni. Wotaj, cax c'al txenne je yipalil, pero jijyom jex tet jin k'ane. C'am bey jix je yi' jin el je yin. \v 9 Ja' eb chi ak'on servil Satanás, ja' eb chi yal oc sba sconob oj Dios, ja' ton eb lek'ti'wom oj watoj eb e ex tu', catu' oj ey kaan eb je sattaj. Oj wun tet eb jaxca tu' an, yet watx' chi na'cha el yu eb, tol cam c'ulnebil jex wu an. \v 10 Yutol jix je jije jin chejbanil, yet jix walon e ex an, tol caw che tec'ba je ba. Yu jun tu', oj jex jin col el yul sk'ab jun miman sya'ilal oj jul bey masanil yul yiban k'inal ti'. Ja' jun sya'ilal tu' oj ak'on porobal masanil ánima bey yul yiban k'inal ti'. \v 11 Tuxa oj jin apnoj. Yu jun tu', teyne wej c'al wan xax wa'xi je yu tu', yet watx' c'am mac oj ske' yi'on ec' je pajtzebal. \v 12 Ja' eb oj yak' ganar yak'on techa oj, jaxca wan yoyal yul sna jin Diosal, jaxca tu', oj yun yel oc eb wu an, yutol c'am xa bak'in oj eltej titu'. Oj jin tz'ibe oc sbi jin Diosal yin eb, c'al sbi sconob, jun ac' Jerusalén oj eyol satcan, bey ey ec' jin Diosal. Catu' oj jin tz'iben pax oc jin ac' bi yin eb. \v 13 Masanil mac chi abeni, yak' ojab xiquin yaben tzet chi yal naj Espíritu tet jun jun iglesia.” \s1 Ja' Tzet Jix Tz'ibetoj Naj Juan Tet Eb Creyente A Laodicea \p \v 14 Jaxca ti' cha wute ja tz'ibentoj tet jun jin chejab ey ec' snan xol eb creyente bey conob Laodicea: “Ja' naj caw yel. Naj caw watx' chi yute yak'on sba testigoal, tol asan yel chi yala. Asanne naj jix wa'nen masanil tzettaj yetal yetoj Dios. Ja' naj chi alon e ex jaxca ti': \v 15 Wotaj masanil tzet chi el je yuneni. Laan jex jaxca junoj tzet chi lo'lei, man k'axan oj, catu' man pax sic' oj. Tol oj wal k'axan jex, ta c'amaj xin, tol oj wal sic' jex. \v 16 Ja' tinani', laan jex jaxca junoj tzet yetal tol sic' labinaj, tol c'am yopiso. Yu jun tu' jaxca tol oj jex tz'ubele el oj. \v 17 Yutol lalan je yalon jaxca ti': ‘Jaonti', caw be'om jon yul sat Dios. Caw watx' jon. C'am nioj tzet sowalil ku,’ je chi che yaloni. Pero c'am nioj chi na'cha el je yu, tol c'am nioj je watx'il, catu' c'am nioj je yel oc apnoj. Yu jun tu', yuxan c'am nioj tzet ey e ex, c'am chi ske' je yilwi, catu' t'iran jex el oj. \v 18 Yu jun tu', yuxan chi wal e ex an, wa'ne wej je ba. Ta che wa'ne je ba, jaxca tol oj je man oro txicbil xa el s'ilal e in an, yet watx' oj je cha' je be'omal yin yel. Jaxca tol oj je man pax jun je pichil caw saj e in an, yet watx' c'am chex q'uixwi. Ila tol jaxca tol t'iran jex el oj. Yetoj pax oj, jaxca tol oj je man yanil je sat e in, yet watx' chex ilwi. \v 19 Ja' masanil mac chi cam jin c'ul yin, chin tenchane eb, catu' chi wak'on pax cuenta eb. Yu jun tu', na' wej je ba, catu' che yaon oc je na'bal win an. \v 20 Ab wej, jaxca tol lalan wawi octoj sti' puerta. Ta ey mac chi aben wawi octoj, catu' chi sjajon spuerta tu' e in an, oj jin octoj yetoj. Oj jin low yetoj, catu' oj low pax wetoj an. \v 21 Ja' eb oj ak'on ganar oj jin chotba ey eb bey jin despacho wetoj an, jaxca wutenaj pax wak'on ganar, catu' jix jin ey chotan yetoj jin Mam bey sdespacho. \v 22 Masanil mac chi abeni, yak' ojab xiquin yin tzet chi yal naj Espíritu tet jun jun iglesia.” \c 4 \s1 Tzet Chi Yun Yi'on Ey Sba Eb Tet Dios Bey Satcan \p \v 1 Jix lawi wan tu', catu' jix wilon an, tol ey jun puerta jajan bey satcan. Ja' jun babel jix k'anab a e in an, laan yoc yul snuk' jaxca yul snuk' trompeta, jix yal eytej e in jaxca ti': \p —Aantej titi'. Oj jin tx'ox wan tzet tol to oj jul e ach an, ẍi e in an. \v 2 Eyman jix oc naj Yespíritu Dios wetoj an. Catu' jix wilon jun despacho bey satcan bey chotan ey jun mac txequel. \v 3 Ja' naj chotan ey jix wil tu', laan yili sat jaxca junoj ch'en jaspe sbi, ma junoj ch'en cornalina sbi, caw chi tzejeji yili. Xoyan oc jun k'uk'ulcan chi tzejeji yin jun despacho tu', jix wil an, jaxca junoj ch'en esmeralda sbi. \v 4 Ja' scawilal tu', ja' tu' joyan oc veinticuatro mimej ẍila. Ja' tu' chotan ey veinticuatro anciano jix wil an. Caw saj spichil eb. Ey a jun jun corona oro yin sjolom eb. \v 5 Chi el k'opk'on k'ak' yin jun despacho tu', jaxca chi yun sletz'wa c'u. Chi el yaw, catu' caw chi nilili jaxca yet chi bilwi c'u. Ey jujeb mimej lámpara chi chaw sk'ak'al sattaj, ja' ton jujwan Yespíritu Dios. \v 6 Ey pax jun xa tzet ey ec' sattaj, laan jaxca junoj ja' ja' bey chi kil tzet ey yul, jaxca nen. Ja' snan yul jun despacho tu' c'al yinlaj, ey canwan tzet yetal iquis ey ec' oj, nonaj el sattaj eb c'al yintaj eb yu sbak' sat. \v 7 Ja' jun babel, laan yili jaxca junoj no' león. Ja' jun yet scaab, laan yili jaxca junoj ach'e wacax. Ja' jun yet yox, laan yili sat jaxca sat ánima. Jal jun yet scan xin, laan yili jaxca no' águila chi ec' jejenoj. \v 8 Ja' wan canwan tzet yetal iquis tu', wajajtaj xic' jun jun. Nonaj el yin c'al yul wan xic' eb tu' yetoj sbak' sate. C'ualil c'al ak'balil, chi c'al yal eb jaxca ti': \q1 Watx' toni, watx' toni, watx' ton naj Kaawil cu Diosal, chi c'al ske' yu masanil tzet yetal. \q1 Ey c'al ta' ec' naj yet yichbanil, ey ec' naj tinani', ja' ton naj oj jul oj, ẍi eb chi yalon eb. \m \v 9 Jun jun c'al el chi yal eb scanwanil, tol caw miman yel oc apnoj, catu' mimanbanebil jun naj chotan ey yul jun despacho tu'. Catu' chi yalon pax eb yu diosalil tet naj tol ey c'al ec' tobal k'inal tu'. Jun jun c'al el chi yal eb jaxca tu', \v 10 catu' chi ey noan eb veinticuatro anciano tu' sattaj. Chi yi'on ey sba eb tet naj ey c'al ec' yin tobal k'inal. Chi sbatxban ey scorona eb sattaj. Catu' chi yalon eb jaxca ti': \q1 \v 11 Jaach Kaawil, jaach cu Diosal, ja' smoo ton yal-le ja win, \q1 tol caw miman ja wel oc apnoj, tol mimanbanebil jaach, catu' tol miman ja wipal. \q1 Yutol jaach jix ja wa'ne masanil tzet yetal, yuxan ey masanil tzet yetal, yutol jaxca ti' chi el yin ja c'ul. \q1 Yu jun tu', yuxan wa'nebil, ẍi eb chi yalon eb tet. \c 5 \s1 Ja' Jun Naj Chi Yij Yune' Me', Yetoj Jun An Juun \p \v 1 Ja' yet jix wilon yin jun naj chotan ey yul jun despacho tu', ey jun juun chulbil ey oj ey oc yul swatx' k'ab. Tz'ibebil yul jun juun tu' c'al yin. Ey oc jujeb spixil yin sti'. Yu jun tu', c'am chi ske' xuyletoj. \v 2 Ey pax jun ángel jix wil yin caw ey yipal. Caw ip jix yun sk'anlen jaxca ti': \p —¿Mac junoj smoo snic'ontoj wan spixil tu', catu' chi sjajon a an juun tu'? ẍi jun ángel tu'. \v 3 Pero c'am mac bey satcan, c'am pax mac bey sat tx'otx', c'am pax yalan tx'otx', c'am junoj mac txequel smoo xuyon a oj, catu' chi yiloni tzet chi yala. \v 4 Caw jix jin ok' sic'lebil, yutol c'am junoj mac txequel tol smoo xuyon a jun juun tu', catu' chi yilon tzet chi yala. \v 5 Pero ey jun anciano jix alon e in jaxca ti': \p —Manchej jaach ok'i. Ja' snan xol eb yic'aal Judá ey jun chi yij León, ja' ton jun yic'aal naj rey David, ja' jix ak'on ganar. Ja' smoo snic'ontoj jujeb spixil tu', catu' oj xuyon a an juun tu', ẍi e in an. \v 6 Ja' snan yul jun despacho tu', yetoj snan xol canwan eb tzet yetal iquis tu' yetoj eb anciano, ja' tu' jix wil yin naj chi yij Yune' Me' linan oc oj, txequel tol mak'bil cam oj, pero iquis. Jujeb yuc'a, jujeb pax sbak' sat. Ja' jujeb sbak' sat tu', ja' ton Yespíritu Dios sjujwanil chejbiltoj bey masanil yul yiban k'inal.\f + \fr 5:6 \ft Ja jun número 7 chi yal yel oc apnoj, tol tz'ajan. Jujeb yuc'a'; tz'ajan yipal. Jujeb sbak' sat; tz'ajan chi yil masanil. Jujeb Yespíritu Dios; chi apni bey masanil yul yiban k'inal ti'.\f* \v 7 Ja' naj Yune' Me' tu', jix bet ẍa'on ec' jun juun tu' yul swatx' k'ab naj chotan ey yul-laj jun despacho tu'. \v 8 Jix ẍa'on ec' jun juun tu', catu' jix ey kaan eb canwan tzet yetal iquis tu' yetoj eb veinticuatro anciano tu' sattaj naj chi yij Yune' Me' tu'. Ey yarpa jun jun eb, c'al jun jun yoro vaso eb nonaj yu jun tzet yetal suk'uk'i sab chi tz'a'i. Ja' wan tzet yetal suk'uk'i sab tu', ja' ton xa eb yet xa Dios. \v 9 Jix sbit'ne eb jun ac' bit' chi yal sk'aneal jaxca ti': \q1 Jaachti', ja moo ton ja cha'on ec' jun juun ti', yu ja nic'on el wan spixil sti' ti'. \q1 Yutol jaach mak'bil jaach cam oj, catu' jix ja manon oc eb ánima yuninal oj Dios yetoj ja chiq'uil. \q1 Caw ec'al eb ánima jix ja man el yin jun jun ic'aaleal, yin jun jun ti'eal, yin jun jun conobal, yetoj jun jun nación. \q1 \v 10 Jaach jix ja waoc eb yin reyal. Jaach jix ja wak' yopiso jun jun eb yak'on xaambal tet Dios. Jaach jix ja waoc eb yaawilal oj yul yiban k'inal, ẍi eb yin sbit' tu'. \p \v 11 Jix lawi tu', catu' jix wiloni, ec'al eb ángel joyan oc yin jun despacho tu' yetoj eb tzet yetal iquis, c'al eb anciano tu'. Jix wab yoc yul snuk' eb masanil. Ec'al mil c'al millonal sbisil eb. \v 12 Caw ip yalon eb jaxca ti': \q1 Ja' naj Yune' Me' jix mak'le cam oj, caw smoo chi kal yin, tol ey miman yopiso, ey sbe'omal, \q1 ey pax sjelanil, c'al yip. Mimanbanebil naj, caw miman yel oc apnoj. Caw smoo ton kalon watx' k'ane tet, ẍi eb. \p \v 13 Jix wab pax yoc yul snuk' jantaj eb wa'nebil yu Dios bey satcan, c'al bey yul yiban k'inal, eb yul tx'otx', c'al yul-laj ja' mar. Masanil wa'nebil yu Dios bey wan lugar ti'. Jix a yaw eb masanil, catu' jix yalon eb jaxca ti': \q1 Al-le ojab watx' k'ane tet naj chotan ey yul sdespacho, c'al tet naj Yune' Me'. \q1 Al-le ojab yin tobal k'inal, tol mimanbanebil eb, miman yel oc apnoj, asan Yaawil ye eb, ẍi eb. \m \v 14 Catu' jix yalon eb tzet yetal iquis tu' jaxca ti': \p —Yun ojabi, ẍi eb. Catu' jix ey kaan eb veinticuatro anciano tu', catu' jix oc eb yin eyilal [tet jun mac ey c'al ec' yin tobal k'inal tu']. \c 6 \s1 Jujeb Spixil Jun Juun \p \v 1 Catu' jix wilon snic'on el jun babel spixil jun juun naj Yune' Me' tu'. Jix lawi tu', jix waben yalon jun eb tzet yetal iquis tu'. Jaxca wal sbilwi c'u, quey tu' yoc yul snuk'. Jix yal jaxca ti': \p —Sebach, [il ton abi,] ẍi e in an. \v 2 Catu' jix wilon an. Ey jun no' sajin che ey a jun mac txequel yiban, ey jun arco i'bil a yu. Jix ak'le jun scorona. Jix lawi tu', jix toi, jix to jaxca junoj chi ak'on ganar jowal, jaxca tu' jix yun stoi. \v 3 Ja' yet jix snic'on el jun yet scaab spixil naj chi yij Yune' Me' tu' xin, catu' jix waben yalon jun yet scaab tzet yetal iquis jaxca ti': \p —Sebach, [il ton abi,] ẍi. \v 4 Ey jun xa no' che cajin yili jix wil an. Ja' jun mac ey a yiban jun che tu', jix ẍa' yipal yin yi'on el watx' c'ulal yin masanil yul yiban k'inal, catu' oj smak'len cam sba eb ánima. Ey jun miman espada jix ak'le tet. \v 5 Ja' yet jix snic'on el jun yet yox spixil jun naj Yune' Me' tu', catu' jix waben yalon jun yet yox tzet yetal iquis tu' jaxca ti': \p —Sebach, [il ton abi,] ẍi. Catu' jix wilon an. Ey jun xa no' che k'ejin yili jix wil an. Ja' jun mac ey a yiban jun che tu', ey jun libra i'bil a yu. \v 6 Catu' jix waben yoc jun aw snan xol eb canwan tzet yetal iquis tu'. Jix yal jun aw tu' jaxca ti': \p —Caab libra trigo yin jun \w denario\w*, c'al wajeb oj libra cebada yin jun denario. Manchej ja cha' etex el aceite olivo yetoj vino, ẍi tet. \v 7 Ja' yet jix snic'on el jun yet scan spixil naj Yune' Me', catu' jix waben yalon jun yet scan tzet yetal iquis tu' jaxca ti': \p —Sebach, [il ton abi,] ẍi. \v 8 Catu' jix wilon an, ey jun xa no' che saj puquinaj yili jix wil an. Ja' jun ey a yiban jun che tu', Camich sbi. Tzajan oc jun yaawil jun lugar bey ey ec' spixan eb camnaj yintaj. Ja' jun mac txequel tu', jix ak'le yip naj yiban jun yet scan bulan eb ánima bey yul yiban k'inal. Oj cam eb yu jowal, ma yu wail, ma yu ya'bil, ma xin yu no' nok' ey smey. \v 9 Ja' yet jix snic'on el jun yet sjo' spixil naj Yune' Me' tu', catu' jix wilon jun smeẍail xaambal. Ja' yalan, ja' tu' ey octoj spixan eb mak'bil cam yu c'al sk'ane Dios, yutol yak'naj sba eb testigoal yin. \v 10 Jix yal eb tu' yin ipal jaxca ti': \p —Jaach Kaawil, watx' jaach ton c'al ta' a. Chi c'al yun tzet cha wala. ¿Jantaj toj yet oj kechbane oj ja na'on oc yin eb a yul yiban k'inal yu cu camichal, catu' oj ja wi'on ec' cu paj tet eb? ẍi eb. \v 11 Catu' jix ak'le jun jun saj pichile tet jun jun eb. Catu' jix al-le tet eb tol chi xew eb nioj xa, masanta' c'al chi tz'ajna sbisil eb yet creyenteal, eb t'inan smak'le cam jaxca eb tu', eb jix ak'wi servil Cristo yetoj eb. \v 12 Ja' yet jix wilon snic'on el jun yet swaj spixil naj Yune' Me' tu', jix ec' jun miman quixcab caw jow. Jix k'ejbi c'u, jaxca junoj k'ej k'ap. Jal xaaw, jix cajbi el sic'lebil jaxca chic'. \v 13 Catu' jix tit q'uey c'otlaboj weycan satcan, catu' jix ey q'uey yul yiban k'inal, jaxca chi yun stit q'uey c'otlaboj sat te' on\f + \fr 6:13 \ft Jix ak'le bina te' higo titi', pero yutol man otajbil oj jun te' ti' cu xol, yuxan jix cu k'anbalne sbi te' on.\f* c'am to chi tai yu mimej ka'e'. \v 14 Jaxca chi xuyle a junoj juun, jaxca tu' jix yun lawi el satcan. Masanil wonan, c'al tx'otx' tx'otx' snan ja', jix c'al bilwi, catu' jix el tx'otx' yin slugar. \v 15 Ja' eb rey bey yul yiban k'inal, jix yewba el sba eb yul-laj mimej nach'en, yetoj xol-laj ch'en bey wonanlaj. Quey pax tu' jix yute sba masanil mimej winaj, eb be'om, eb yaaw, c'al eb ey yel oc apnoj, c'al eb yak'omal servil yei, c'al eb yet xa sba, jix to eb masanil. \v 16 Jix c'oli yalon eb tet wonanlaj c'al tet ch'en mimej nach'en tu' jaxca ti': \p —Titan nej kiban. Catu' che yewba jon el sattaj naj chotan ey yul sdespacho. Yutol ja' sjowal sc'ul naj Yune' Me', caw c'am chi koche chi jul kiban. \v 17 Yutol jix jul jun c'ual caw miman yel oc apnoj, yet chi yatej sjowal sc'ul Dios kiban. ¿Mac oj techa jun c'ual tu' yu? ẍi eb. \c 7 \s1 Ja' Eb Jix Ale Oc Selloal Xol Eb Israel \p \v 1 Jix lawi tu', jix wilon yin canwan ángel, linan oc jun jun eb xiquinlaj tx'otx' tx'otx'. Chi sten oc tucan caneb ska'e'al yul yiban k'inal eb. Yu eb tu', yuxan c'am xa nioj ka'e' chi ec' sat tx'otx', c'al yiban ja' mar, yet watx' c'am chi etextoj jun yul yiban k'inal ti'. C'am xa junoj te' chi bilwi nioj. \v 2 Catu' jix wilon yaol jun xa ángel bey chi aol c'u. I'bil oc sello Dios iquis yu. Caw ip jix yun yawwi tet eb ángel scanwanil. Eb canwan ak'bil yopiso yetnentoj tzettaj yetal sat tx'otx', c'al yetoj tzettaj yetal yul-laj ja' mar. Jix yal tet eb jaxca ti': \p \v 3 —Manchej to je yetnetoj tzettaj yetal ey sat tx'otx', c'al tzettaj yetal yul-laj ja' mar, c'al te' te', masanta' c'al oj kaoc selloal yin spalan jun jun eb yak'omal servil cu Diosal, ẍi tet eb. \v 4 Catu' jix waben sbisil eb sellonebil xa, tol ciento cuarenta y cuatro mil eb. Ja' eb tu', wet Israelal eb. Ey c'al yet jun jun bulan eb Israel xol eb tu'. \v 5 Lacaweb mil eb yic'aal Judá jix oc selloal. Lacaweb mil eb yic'aal Rubén. Lacaweb mil eb yic'aal Gad. \v 6 Lacaweb mil eb yic'aal Aser. Lacaweb mil eb yic'aal Neftalí. Lacaweb mil eb yic'aal Manasés. \v 7 Lacaweb mil eb yic'aal Simeón. Lacaweb mil eb yic'aal Leví. Lacaweb mil eb yic'aal Isacar. \v 8 Lacaweb mil eb yic'aal Zabulón. Lacaweb mil eb yic'aal José. Lacaweb pax mil eb yic'aal Benjamín. \s1 Jix Il-le Eb Ánima Saj Spichil Yu Naj Juan \p \v 9 Jix lawi tu', jix wilon an. Ec'al ánima ey ec' sattaj jun despacho tu', yetoj sattaj naj Yune' Me'. Ja' xol eb tu' ey eb a jun jun nación, jun jun ic'aale, jun jun ti'eal, c'al jun jun conobal. C'am xa chi alcha el jantaj sbisil eb. Saj luk'inaj xa c'al yili an jojan pichile ey oc yin jun jun eb. I'bil a xaj palma yu jun jun eb. \v 10 Jix a yaw eb masanil, jix yalon eb jaxca ti': \q1 Ja' cu Diosal chotan ey yul sdespacho. Ja' ton naj chi ak'on cu colbanil. \q1 Ja' pax naj Yune' Me' ti', jix ak'on cu colbanil, ẍi eb. \m \v 11 Linan a masanil eb ángel, catu' joyan oc eb yin jun despacho, yetoj eb anciano, c'al eb canwan tzet yetal iquis tu'. Jix ey noan eb yin eyilal sat tx'otx' sattaj jun despacho tu'. Jix c'oli yalon eb tet Dios. \v 12 Jix yalon eb jaxca ti': \q1 Amén. Al-le ojab watx' k'ane tet Dios yin tobal k'inal. Al-le ojabi, tol miman yel oc apnoj, tol jelan naj. Al-le ojab yu diosalil tet naj. \q1 Mimanbanebil naj, miman yopiso naj, catu' miman pax yip naj. \q1 Amén, ẍi eb. \p \v 13 Jix lawi tu', catu' jix sk'anlen jun anciano e in jaxca ti': \p —¿Mac txequel eb saj spichil ti' cha na'? ¿Beytu' titnaj eb cha na'? ẍi e in an. \p \v 14 —Jaach ja wotaj, Wuẍtaj. Jainti' man wotaj oj an, jin chi tet naj. Yu jun tu' xin, yuxan jix yal e in jaxca ti': \p —Ja' eb ti', ja' ton eb jix ec' xol mimej sya'ilal. Jix i'le el spenail eb yu ẍiq'uil naj Yune' Me'. Jaxca tol jix tx'a'le el spichil eb, catu' caw saj jix yun can el yu ẍiq'uil naj tu'. \v 15 Yu jun tu', ey ec' eb sattaj sdespacho Dios bey stemplo. Quey c'al ti' yak'on servil eb titu', c'ualil c'al ak'balil. Ja' naj chotan ey yul sdespacho tu' chi teynen eb, yutol ey c'al ec' yetoj eb. \v 16 Ma xa yab wail eb, c'al tajin ti'al. Ma xa tz'a' eb yu yajan c'u. C'am xa k'ak' oj yab eb. \v 17 Yutol ja' naj Yune' Me' tu', ja' ey ec' yul snan despacho, yuxan ja' chi ilon eb jaxca junoj ilom me'. Ja' chi i'ontoj eb bey ja' ja' yet k'inale tol ey c'al yin tobal k'inal. Catu' oj jo'le el yal sat eb yu Dios, ẍi naj e in an. \c 8 \s1 Jun Yet Sjuj Spixil An Juun \p \v 1 Ja' naj Yune' Me' tu', ja' yet jix snic'on el jun yet sjuj spixil jun juun tu', snan mi hora tz'inini xa c'al satcan. \v 2 Catu' jix wilon an, linan ec' jujwan ángel sattaj Dios. Jix ak'le strompeta jun jun eb. \v 3 Catu' jix jul jun xa ángel, yetoj jun oro txayib bey chi tz'a' tzet yetal suk'uk'i sab. Jix jul oc linan yetoj sattaj jun smeẍail xaambal. Caw miman tzettaj yetal suk'uk'i sab jix ak'le tet, yet watx' chi yak' tz'a' yiban jun meẍa tu'. Oro jun meẍa tu'. Ja' tu' ey ec' sattaj jun despacho. Ja' yet jix ec' sab jun tzettaj yetal suk'uk'i sab tu', jix to pax xa eb yuninal xa Dios yetoj. \v 4 Ja' yul sk'ab jun ángel tu' jix a smuc'al tzettaj yetal suk'uk'i sab tu' yetoj xa eb yet xa Dios, jix apni sattaj Dios. \v 5 Catu' jix yak'on no xayib jun ángel tu' yetoj k'ak' jix yi'on eytej yiban jun smeẍail xaambal tu', catu' jix sk'ojon eytoj sat tx'otx'. Catu' jix c'oli sbilwi c'u, yetoj wan xa chi nilili. Jix letz'lon a c'u, catu' jix ec' jun quixcab. \s1 Chi El Yaw Wan Ch'en Trompeta \p \v 6 Catu' jix swa'nen sba eb jujwan ángel tu' yu xu'on strompeta eb. \v 7 Jix xu' strompeta jun babel ángel, catu' eyman jix jul sajbat, yetoj k'ak', calan ye yetoj chic'. Jix ey q'uey wan tu' sat tx'otx', Yu jun tu', yuxan jix tz'a'toj jun yet yox tujan yul yiban k'inal ti' yetoj c'al te' te'. Jal an yax ch'im xin, jix tz'a' an masanil. \v 8 Jix xu' strompeta jun yet scaab ángel, yuxan ey jun tzet yetal jaxca junoj miman wonan ey oc sk'ak'al jix k'ojle eytoj xol ja' mar. Yu jun tu', yuxan jix chic'bitoj jun yet yox tujan ja' mar tu'. \v 9 Yuxan ja' no' nok' yul-laj ja' mar tu', jix cam jun yet yox tujan no' nok' tu'. Yetoj pax wan barco, jix lawi el jun yet yox tujanil. \v 10-11 Jix xu' strompeta jun yet yox ángel, yuxan jix tit q'uey jun miman weycan bey satcan. Ixa Sc'ail sbi. Caw chi kopxitoj k'ak' yin tz'a'toj jaxca chi yun tz'a'toj ta. Ja' jun yet yox tujan ja' mimej ja' chi beyi, yetoj c'al ja' ja' snuk' ja'. Ja' ja' bey jix ey q'uey tu', laan jix yun can el ja' jaxca yal wan ixa sc'ail. Ec'al ánima jix cam yu ja' ja' tu', yutol caw c'a' jix yun can toj ja'. \v 12 Jix xu' strompeta jun yet scan ángel tu', yuxan jix etex el jun yet yox tujan c'u, c'al xaaw, yetoj weycan. Catu' jix k'ejbi el oj. Yu jun tu', yuxan jun jun c'u yetoj jun jun ak'bal, ja' jun yet yox tujan jix k'ejbi el oj. \v 13 Jix lawi tu', jix wilon an, ey jun ángel chi jeneni ec' snan satcan. Jix waben an, caw ip jix yun ya yaw jaxca ti': \p —¡Ay! ¡Ay! ¡Ay! Ok'bal c'ule eb ánima yul yiban k'inal, yutol oxwan to ángel tol to oj xu' strompeta, ẍi jun ángel. \c 9 \p \v 1 Jix lawi tu', catu' jix xu'on strompeta jun yet sjo' ángel tu'. Catu' jix wilon an, ey xa ec' jun weycan titnaj can satcan yiban tx'otx'. Jix ak'le slaweal jun xab jolan tol c'am yich tet jun weycan tu'. \v 2 Catu' eyman jix sjaj jun xab tu'. Jix c'oli yaol muc' yul jun xab tu', jaxca ya smuc'al junoj miman horno. Jix k'ejbi c'u yetoj satcan yu jun muc' tu'. \v 3 Ec'al wan no' nok' jaxca no' k'ul jix eyol xol muc' tu'. Jix sajlemtoj no' yul yiban k'inal. Jix ak'le yipal wan no' tu' ẍi'wa jaxca chi yun ẍi'wa no' sinam yet yul yiban k'inal ti'. \v 4 Jix al-le tet no' tol manchej yetnetoj an chim no', yetoj tzettaj yetal yax cultaj chi ch'ibi, c'al te' te'. Asan eb ánima man ey oj oc sello Dios yin spalan, asan eb chi ske' ẍi'le yu no'. \v 5 Ma ak'le yak' cam junoj ánima no'. Pero jix ale oc sya'ilal yin eb ánima yin joeb xaaw yu no'. Ja' jun sya'il chi yak' no' tu', caw laan jaxca bey chi ẍi no sinam. \v 6 Ja' yet jun tiempoal tu', oj sey ec' ánima tzet utbil chi yun scami, pero man oj ilcha tzet utbil oj yun scam eb. Cax c'al caw chi yoche eb chi cami, pero man oj cam pax eb. \v 7 Ja' wan no' jaxca no' k'ul tu', watx' xa ye no' jaxca no' che, watx' xa ye sto yin jowal. Ey a jun tzet yetal jaxca oro corona yu no' yin sjolom. Laan yili sat no' jaxca sat ánima. \v 8 Ja' xil no', laan jaxca xil ya' ix. Ja' ye no', laan jaxca ye no' león. \v 9 Ey jun tzet yetal ey oc yin smimanil jaxca ch'en ch'en pichile chi yaoc eb soldado. Laan wal snilili xic' no' jaxca snililial sbilwi wan carreta tok'bil yu jayc'on oj no' che chi yak' ani sto yin jowal. \v 10 Ey suup sne no' jaxca no' sinam. Ja' suup no' tu', ey yip yetnen ánima yin joeb xaaw. \v 11 Ja' yul jun xab, ja' tu' jix aol jun ángel ey oc yaawil oj no' nok' tu'. Ja' yaawil no' tu', Abadón sbi yin hebreo. Jal yin griego xin, Apolión sbi. Chi yal yel oc apnoj q'ueywawom. \v 12 Jaxca ton ti' jix yun yec' jun babel sya'ilal. Pero ey to caab xa tol to oj jul oj. \v 13 Jix xu' strompeta jun yet swaj ángel tu'. Ja' jun smeẍail xaambal oro ey ec' sattaj Dios, ja' xiquinlaj jaxca yuc'a' yili. Ja' snan xol caneb xiquin tu', jix wab yoc jun aw. \v 14 Jix yal jun aw tu' tet jun yet swaj ángel tu' jaxca ti': \p —Jaj el canwan eb ángel pixan bey sti' ja' ja' miman Eufrates, ẍi tet eb. \v 15 Catu' jix to jajle el eb ángel tu' scanwanil yu eb. Catu' jix to eb mak'o cam ánima. Ja' jun yet yox tujan eb ánima jix ak'le cam yu eb bey sat tx'otx'. Yu ton jun yorail tu', jun c'ual tu', jun xaawil tu', jun jabil tu', yuxan jix ak'le yak'le lista sba eb ángel tu'. \v 16 Catu' jix waben sbisil eb soldado ey a yiban no' che chi colwa smulna yetoj eb ángel tu', tol caab ciento millón eb. \v 17 Yin weyiche c'al jix wute wilon no' ẍe eb tu'. Ja' eb ey a yiban no' che tu', ey oc jun jun ch'en smajil oj xam sc'ul jun jun eb, cajin, yaxin, c'al k'an yili ch'en. Laan sjolom no' ẍe eb tu' jaxca sjolom no' león, chi eltej k'ak' yetoj muc' c'al azufre yul sti' no' ẍe eb tu'. \v 18 Ja' jun yet yox tujan eb ánima jix can bey tx'otx' tx'otx' ti' jix cam yu oxeb sya'ilal chi eltej yul sti' ẍe eb tu', k'ak' k'ak' tu', muc' tu', yetoj azufre tu'. \v 19 Ja' wan no' tu', ja' yin sti' eb ey oc yipal, yetoj yin sne eb. Ja' sne eb tu', ey sjolom jaxca laba. Caw chi yetne eb ánima no' yetoj sne tu'. \v 20 Pero ja' eb ánima ma cam yu wan sya'ilal tu', c'am nioj jix sna' sba sc'ul eb yin spenail chi el yuneni. Ma sbej eb yalon sba tet eb pena espíritu. C'am pax chi sbej yalon sba eb tet tzet chi al-le oc diosal, wan chi swa'ne eb yetoj ch'en oro, yetoj ch'en plata, c'al yetoj ch'en bronce, c'al yetoj ch'en ch'en c'al te' te'. Ja' wan ch'en dios, c'al te' dios tu', c'am chi ilwi eb, c'am pax chi yab eb, c'am pax chi ske' sbey eb. \v 21 Ja' xol eb ánima tu', ey eb mak'om cam ánima, ey eb atxum. Ey eb mulwom, ey pax eb elk'om. Pero c'am nioj jix sna' sba eb yin spenail. \c 10 \s1 Ja' Yet Jix Slowon Eytoj Jun An Yali' Libro Naj Juan \p \v 1 Jix lawi jun tu', catu' jix wilon yeytej jun ángel bey satcan, tol miman yipal, catu' jix eyol sat tx'otx'. Jaxca tol spichil ye oc jun asun yin. Ey a jun jaxca k'uk'ulcan yin sjolom. Caw chi tzejeji sat jaxca yet chi chaw yajan c'u. Ja' yajan, jaxca pilaliẍ chi nilxi k'ak' yin. \v 2 Ey jun an yali' libro jajan i'bil a yu yul sk'ab. Jix ey swatx' yajan yiban ja' mar. Jal sq'uexan jix ey sat tx'otx'. \v 3 Catu' jix awwi. Caw ip jix yun yawwi jaxca no' león, yet chi el yaw no'. Ja' yet jix lawi yawwi tu', catu' jix nilili a jaxca snilili a jujeb tujan c'u, catu' jix k'anabi. \v 4 Jix lawi snili jujeb tujan c'u tu' sk'anab xin, catu' ian jix jin tz'ibe tzet jix wab tu', pero ey jun nuk'e jix oc bey satcan e in jaxca ti': \p —Tu' c'al cha c'uba yul ja c'ul tzet jix yal jujeb tujan c'u jix nilili tu', manchej ja tz'ibe, ẍi e in an. \v 5 Ja' jun ángel tu', jix sq'uetxba a swatx' k'ab satcan, jun linan oc yiban ja' mar tu', c'al sat tx'otx' tu'. \v 6 Ja' yet jix k'anabi, jix slocontej sbi naj iquis yin tobal k'inal, naj jix wa'nen satcan, c'al sat tx'otx', ja' mar, c'al masanil tzettaj yetal ey oc yin eb. Jix yal jun ángel tu' yet jix slocontej sbi Dios tu' jaxca ti': \p —Ja' tinani', c'am xa chi ec' tiempo. \v 7 Yutol oj yun el tzetal na'bil xa c'al ta' yu Dios yet oj ẍa'on el yich xu'on strompeta jun yet sjuj ángel tu'. Ja' tzet na'bil xa ta' yu tu', albil yu tet eb yak'omal servil, ja' ton eb ẍejab, ẍi jun ángel tu'. \v 8 Ja' jun nuk'e jix wab yoc bey satcan tu', jix k'anab pax a e in junel xa, jix yalon jaxca ti': \p —Asi'. Cha' an yali' libro jajan tu', an mitx'bil a yu jun ángel linan oc yiban ja' mar tu', c'al sat tx'otx' tu', ẍi e in an. \v 9 Yu jun tu', yuxan jix jin to sc'atan jun ángel tu', catu' jix jin k'anon ec' an yali' libro tu' tet, jix yalon e in jaxca ti': \p —I'toj an, catu' cha lo'on an. Caw chi' julinaj xa c'al sto an yul ja ti', jaxca yal awcab. Pero oj c'a'boj el an yul ja c'ul, ẍi e in an. \v 10 Catu' jix jin cha'on ec' an juun tu' tet jun ángel tu'. Catu' jix jin lo'on eytoj an an. Chi' julinaj xa c'al yoctoj yul jin ti', jaxca yal awcab. Pero jix c'a'bi el yul jin c'ul. \v 11 Catu' jix al-le e in jaxca ti': \p —Sowalil oj ja wal junel xa, tzettaj yetal oj jul yiban conoblaj, yiban nacionlaj, yiban jun jun ti'eal-laj, c'al yiban eb rey, ẍi e in an. \c 11 \s1 Cawan Testigo Chi Binai \p \v 1 Catu' jix ak'le jun te' a laan jaxca vara e in an. Jix yalon e in jaxca ti': \p —Aan linan oj. Eche stemplo Dios, catu' cha wechen pax jun smeẍail xaambal. Catu' cha bison eb chi yi'ey sba tet Dios yul tu'. \v 2 Pero manchej ja weche yamak'il templo tu'. Yutol ja' yamak'il tu', ak'bil xa tet eb man Israel oj. Ja' eb tu', cuarenta y dos xaaw oj etnele sconob Dios yu eb, yet chi oc eb yaawilal yiban eb. \v 3 Ey cawan mac txequel oj waoc yopiso tol oj yak' sba testigoal win an. Mil doscientos sesenta c'u oj ec' yal el jin k'ane eb.\f + \fr 11:3 \ft 1260 c'u, chi yal yel oc apnoj, nan scan jabil. Apocalipsis 12:6.\f* Ja' an pichile eel oj yaoc eb, yet watx' chi txeclo el oj, tol ey oc eb yin cus c'ulal, ẍi. \v 4 Ja' cawan testigo tu', ja' ton caab te' xutxal olivo albil yu naj Zacarías. Yetoj pax oj, ja' ton caab lámpara kopan oc yajantaj naj Kaawil bey sat tx'otx'. \v 5 Chi eltej k'ak' yul sti' eb, ta ey mac chi ochen chi etnen eb. Ja' eb chi chichon oc sc'ul yin eb, chi tz'a' ey eb yu k'ak' k'ak' tu' junelne. Quey tu' oj yun scam masanil mac chi ochen chi etnen eb. \v 6 Ja' eb testigo tu', ey yip eb stenon oc tucan nab, yet watx' c'am xa chi yak' nab tu' yajban chi ec' eb yal el sk'ane Dios tu'. Ey pax yip eb yaon oc ja' yin chic'al. Catu' chi ske' yak'on yal c'al tzet ya'bilal bey sat tx'otx' ti' yu eb, ja'ta'c'ala' tzet chi yoche eb. \v 7 Pero ja' yet oj lawoj yalon el sk'ane Dios eb tu', catu' ey jun caw pena nok' caw jow, ja' ton jun chi aol yul jun xab c'am yich, ja' oj toj jucna yin eb. Catu' oj yak'len jowal yetoj eb. Oj ak'le ganar eb yu jun caw pena nok' tu' smak'on cam eb. \v 8 Oj can telan smimanil eb scawanil yul-laj scalleal jun miman conob bey jix a t'unan naj Kaawil yin culus. Ja' jun conob tu', chi yij Sodoma, catu' chi yijon pax Egipto yu x'oxle el oj, tol caw pena. \v 9 Nan scan c'u ec'al ánima oj ec' matz'loj eb yin smimanil eb camnaj tu'. Ey eb a jun jun conob, c'al jun jun nación, c'al jun jun ic'aale, c'al jun jun ti'eal, oj matz'loj eb yin eb. Ma cha'le mujle smimanil eb cawan camnaj tu' yu eb ánima tu'. \v 10 Oj tzala a masanil ánima yul yiban k'inal ti' yutol jix cam eb. Tol tax oj sa'le ec' tzettaj yetal eb xol. Caw oj tzala eb yu jix cam eb tu', yutol caw jix yab sya'il eb yu cawan eb ẍejab Dios tu'. \v 11 Pero ja' yet oj lawi nan scan c'ual tu' xin, oj pitzc'unele a eb yu Dios. Catu' oj a pax waan eb. Caw oj xiw a jantaj mac oj iloni. \v 12 Catu' oj oc jun nuk'e bey satcan, caw ip oj yun yal-le tet eb cawan tu' jaxca ti': \p —Aan nej tej bey satcan ti', ẍi tet eb. Yu jun tu', yuxan oj to eb xol jun asun bey satcan tu'. Tu' xa c'al t'anan atoj eb ac'ul tu' yin eb. \v 13 Oj ec' jun quixcab yet jun txolan tu'. Caw jow oj yun yeq'ui. Jun yet slaon tujan na oj ey q'uey bey jun miman conob tu'. Jujeb mil ánima oj cam yu. Jal wanoj xa ánima xin, caw oj xiw a eb sic'lebil. Oj yalon eb, tol caw miman yel oc apnoj Dios ey ec' bey satcan. \v 14 Jaxca ton ti' oj yun yec' jun yet scaab sya'ilal. Pero ey to jun xa eyman oj jul oj. \s1 Jun Sjuj Trompeta Chi Xu'lei \p \v 15 Catu' jix xu'on strompeta jun yet sjuj ángel tu'. Catu' jix oc wan aw bey satcan. Caw ip yalon jaxca ti': \q1 Ja' eb chi ijban bey yul yiban k'inal, ja' tinani' chi can yopiso eb yul sk'ab Dios Kaawil, chi can pax yul sk'ab Cristo, ja' ton jun Ak'bil Yopiso yu Dios Kaawil. \q1 Ja' oj ak'on Yaawilal yin tobal k'inal, ẍi eb. \m \v 16 Catu' jix ey noan eb veinticuatro anciano chotan ey yul sdespacho ey ec' sattaj Dios tu' sat tx'otx'. Jix c'oli yi'on ey sba eb tet Dios. \v 17 Jix yalon eb jaxca ti': \q1 Jaach Dios, tol chi c'al ske' ja wu masanil. Ey jaach ec' tinani', ey jaach c'al ta' ec' yet tax yichbanil, [catu' oj jaach jul pax oj]. Chi kal yu diosalil e ach jaach Kaawil. Yutol jix ja k'anbalne jun miman ja wopiso, yet jix ja cha'on el yich ja wak'on Yaawilal. \q1 \v 18 Jix tit sjowal wan nacionlaj yet jix ja cha'on el yich ja wak'on Yaawilal, pero jix jul sc'ual ja wak'on sya'ilal eb. Jix jul pax stiempoal ja na'on oc yin eb camnaj. \q1 Oj ja pajtze jun jun eb chach ak'on servil, ja' ton eb ja chejab, yetoj eb ja wet xa yei, c'al eb chi oc eyilal e ach. Eb ey yel oc apnoj, c'al eb c'am yel oc apnoj, oj ja pajtze jun jun eb. Yetoj pax oj, jix jul stiempoal ja wak'on lawoj el eb chi ak'wi lawoj eb a sat tx'otx', ẍi eb. \p \v 19 Jix lawi tu', catu' jix jajcha stemplo Dios ey ec' bey satcan. Caw txequel xa ye \w Sca'ail Strato Dios\w* yul stemplo tu'. Jix c'oli sbilwi c'u, catu' chi letz'loni. Ey wan xa tzet yetal chi nilili. Jix ec' pax jun quixcab, catu' jix tit jun miman sajbat. \c 12 \s1 Jun Ix Ix Yetoj Jun No' Dragón \p \v 1 Jix lawi jun tu', jix x'oxon a sba jun yechel bey satcan caw miman yel oc apnoj. Ey jun ix ix, ja' c'u ey oc spichil oj. Ja' xaaw ey oc sbatxluboj yajan. Catu' ja' lacaweb weycan ey a scorona oj. \v 2 Mimejal xa ix. Caw chi el yaw ix yu sya'ilal jun unin tu'. Caw chi yoche chi colchai. \v 3 Eyman jix x'ox a sba jun xa yechel satcan tu'. Ey jun miman cajin no' dragón. Jujeb sjolom, laoneb yuc'a'. Ey c'al a scorona jun jun sjolom tu'. \v 4 Jun yet yox tujan weycan jix sloctej yetoj sne bey satcan, jix k'ojon ey sat tx'otx'. Jix lawi tu', jix apni linan sattaj ix ix mimejal xa tu', yutol chi c'al ali jun unin tu', catu' chi yoche no' chi ẍi eytoj. \v 5 Winaj unin jun jix ali yu ix tu'. Ja' ton oj ak'le yopiso yin yijban masanil nación yetoj jun ch'en k'ojoch.\f + \fr 12:5 \ft Jun ch'en k'ojoch, chi yal yel oc apnoj, tol caw jow oj yun yet oj yak'on yopiso tu'.\f* Jix ali c'al jun unin tu', catu' jix i'letoj sc'atan Dios bey sattaj sdespacho. \v 6 Ja' jun ix tu', jix el a oj, jix to bey cusiltaj tx'otx'. Ja' ta' tu' watx' xa ye jun slugar yu Dios. Mil dos cientos sesenta c'u\f + \fr 12:6 \ft Il snotail bey Apocalipsis 11:3.\f* oj ak'le slo'be titu'. \v 7 Catu' jix oc pax jun miman jowal bey satcan. Ja' jun babel ángel chi yij Miguel, yetoj eb yet ángelal, ja' eb jix ak'len jowal yetoj jun no' dragón tu'. Catu' jix syamban sba jun dragón tu' yetoj yángel yin eb. \v 8 Pero ma yak' ganar eb. Yu jun tu', yuxan c'am xa slugar eb jix ak'le bey satcan. \v 9 Jaxca ton ti' jix yun sk'ojle eltoj jun miman dragón tu'. Ja' c'al ton oc jun tu' yutenaj sba labail peyxa. Ja' ton diablo, jun Satanás. Jun chi etnen masanil ánima sat tx'otx' ti'. K'ojbil eytej diablo sat tx'otx' yetoj c'al eb yángel. \v 10 Catu' jix waben yoc jun aw bey satcan, caw ip jix yun yalon jaxca ti': \p —Ja' tinani' jix txeclo a jun colbanile chi yak' cu Diosal. Jix x'oxon pax el oj tol caw ey yipal, catu' Yaaw yei. Ja' Cristo ak'bil yopiso yu, ja' naj jix tx'oxon el oj, tol ja' chi ijban masanil. Yutol ja' jun naj chi ak'on queja yin eb kuẍtaj, eb kanab tet Dios yet c'ualil c'al ak'balil, ja' ton naj diablo, k'ojbil xa eltoj. \v 11 Ja' eb tu', jix yak' ganar eb yutol jix cam jun naj Yune' Me' tu' sya'il oj eb yet jix el ẍiq'uil. Jix yak' pax ganar eb, yutol tec'an jix yute sba eb yak'on sba testigoal yin. C'am nioj jix xiw eb scami, ja' ti' yet eb, tol bejan jix yute sc'ul eb scami. \v 12 Yu jun tu', yuxan tzala jon nej jex satcanlaj. Tzala jon nej cu masanil ey jon ec' bey satcan ti'. Pero ok'bal jex c'ul jex ey jex ec' sat tx'otx', c'al jex ey jex ec' yibanlaj ja' mar. Yutol jix ey apnoj diablo e ex tu'. Caw chi jowbi a sic'lebil, yutol yotaj, tol txenxane stiempoal, ẍi. \v 13 Ja' yet jix yilon jun no' dragón tu', tol jix k'ojle eytoj sat tx'otx', catu' jix c'oli yujtele ec' ix alinaj yune' tu' yu. \v 14 Pero jix ale oc caab xic' ix caw mimej, laan jaxca xic' no' mimej águila.\f + \fr 12:14 \ft No' águila, jun mimej no' tz'iquin laan yili jaxca no' chi.\f* Catu' jix to jenenoj ix bey slugar bey cusiltaj tx'otx' yet watx' c'am chi mi'cha ix yu jun tu'. Ja' ta' tu' oj ak'le slo'be ix nan scan jabil. \v 15 Ja' yet tu' ey jun miman ja' jix pitzc'u a yu jun pena no' tu'. Ja' yul sti' chi eltej. Chi yoche chi i'letoj ix tu' yu jun ja' tu'. \v 16 Pero ja' tx'otx' tx'otx' jix colon can el ix. Jix jajcha jun miman jolan yul tx'otx'. Catu' ja' tu' jix to can tobton jun miman ja' tu'. \v 17-18 Catu' jix tit sjowal jun no' dragón tu' yin ix sic'lebil, yuxan jix to yak'le jowal yetoj wan xa eb yune' ix. Eb chi jijen ẍejbanil Dios, eb tec'an chi yute yaon oc sna'bal yin sk'ane Jesucristo. \c 13 \s1 Cawan Chi Yij No' \p \v 1 Jix lawi tu' xin, jix oc linan jun no' dragón tu' yiban yarenail sti' ja' mar. Catu' jix wilon an, jix aol jun chi yij No' xol ja' mar. Jujeb sjolom, catu' laoneb yuc'a'. Ey c'al a scorona jun jun yuc'a' tu'. Tz'ibebil oc jun sbi yin jun jun sjolom tu'. Ja' jun jun bie tu', chi buchwa yin Dios. \v 2 Ja' jun chi yij No' jix wil tu' an, laan yili jaxca junoj no' mimej tz'ibin balam. Laan yajan jaxca yajan no' oso. Laan sti' no' jaxca yet no' león. Jix yak' yopiso no' dragón tet. Catu' jix yaon oc no' yin yaawil oj sq'uexel oj jun no' dragón tu'. Miman yopiso no' jix yak' tet. \v 3 Ey jun sjolom jun chi yij No' tu' ya'sinajtoj. Jaxca tol camnaj el jun sjolom tu' yu ya'sil tu'. Pero jix ancha jun ya'sil ye tu'. Yu jun tu' yuxan caw jix q'uey a sc'ul ánima bey masanil sat tx'otx' yu. Catu' jix oc tzajan eb yintaj. \v 4 Jix yi' ey sba eb tet jun no' dragón tu', yutol ja' jix ak'on yopiso jun chi yij No' tu', yuxan jix yi' pax ey sba eb tet jun chi yij No' tu'. Jix yalon eb jaxca ti': \p —¿Toj ey junoj chi apni jaxca jun chi yij No' ti'? ¿Tumi ta ey junoj chi ske' yak'len jowal yetoj? ẍi eb. \v 5 Jix ak'le pax spermiso jun chi yij No' tu' smimanbine sba, c'al yalon buchwal k'ane yin Dios. Cuarenta y dos xaaw jix ak'le spermiso yak'on yaawilal. \v 6 Caw pena jix yal yin Dios. Jix buchwa yin sbi Dios tu', c'al yin stemplo. Jix buchwa pax yin jantaj eb ey ec' satcan. \v 7 Jix ak'le pax spermiso yak'wi jowal yetoj eb yet xa Dios, masanta' jix yak' ganar scan eb yalan yu. Jix ak'le yopiso yijbale masanil bey jun jun conob, c'al jun jun nación. Cax c'al tx'oj tx'oj ic'aale eb, cax c'al tx'oj tx'oj sti' eb, jix ijbale eb masanil yu. \v 8 Oj yi' ey sba masanil ánima sat tx'otx' tet jun chi yij No' tu'. Pero eb tz'ibebil ey sbi yul an libro yet k'inale tol ey c'al yin tobal k'inal, man oj yi' ey sba eb tet. Ja' eb tu' ja' tax yet c'am to chi wa'xi yul yiban k'inal, jix tz'ibele can toj sbi eb yul slibro naj Yune' Me', naj mak'bil cam oj. \v 9 Masanil mac chi aben wan ti', yak' ojab xiquin eb tet sic'lebil. \v 10 Ja' mac chi yi'toj yet animail preso, oj i'le pax toj eb preso. Ja' mac chi tejwi cam ánima yetoj espada, espada oj tejon pax cam oj.\f + \fr 13:10 \ft Ja' jun versículo ti' chi ske' chi cu tz'ibe jaxca tz'ibebil ti', ma chi ske' pax jaxca ti': Ta ey mac chi to preso yutol jaxca tu' chi el yin sc'ul Dios, chi c'al to preso. Yetoj pax oj, ta quey tu' chi ak'le cam yetoj espada, chi c'al yune'.\f* Yu jun tu', yuxan ja' jaon yet jon xa Dios ti', tec'an ojab chi kute cu ba kaben sya'il, catu' chi kaon c'al oc cu c'ul yin Dios tu'. \v 11 Jix lawi tu', jix wilon yaol jun xa chi yij No' yul tx'otx'. Ja' jun xa tu', laan yili jaxca yune' me', yutol caabne yuc'a'. Pero ja' yet chi k'anabi, kotaj tol manaj jun yune' me', yutol laan sk'anab jaxca sk'anab jun no' dragón. \v 12 Caw laan yopiso yetoj jun babel chi yij no'. Jix yak' sowalil masanil ánima bey sat tx'otx' yi'on ey sba tet jun babel chi yij No' tu', jun ya'sinajtoj jun sjolom, pero anchanaj. \v 13 Ey wan milagro jix el x'oxoni, tol caw miman yel oc apnoj. Masanta' chi yi'tej k'ak' bey satcan, catu' chi eyol sat tx'otx' yil ánima. \v 14 Jix ak'le spermiso x'oxon wan milagro tu' sattaj jun babel chi yij No' tu'. Catu' jaxca tu' jix yute yetnen ánima bey sat tx'otx'. Jix yalon pax tet eb, tol sowalil chi swa'ne junoj yechel jun babel chi yij No' tu' eb, jun cax c'al ya'sinaj yu espada, pero iquis c'al. \v 15 Jix ak'le yip jun yet scaab chi yij No' tu' yak'on pitzc'u a yechel jun babel tu'. Yu jun tu', yuxan jix k'anab a oj. Jix yak'on cam masanil mac txequel ma yi' ey sba tet. \v 16 Jix yal jun no' tu', tol sowalil chi oc yechel yin masanil ánima jun jun yin swatx' k'ab, ma yin spalan. Cax c'al unin ma icham ánima, cax c'al be'om ma meba', cax c'al yet xa sba ma yak'omal oj servil, jix oc yechel yin eb masanil. \v 17 Ja' jun echele tu', ey bey tol ja' sbi jun chi yij No' tu', ey bey ja' snumeroal. Ja' eb man ey oj oc yechel yin, ma ske' smanwi eb, c'am pax chi ske' xonwi eb. \v 18 Ta jaex jelan jex, ta chi na'cha el je yu, oj ske' sna'cha el je yu, tzet chi yal yel oc apnoj snumeroal tu', ja' sbi jun winaj chi x'oxo. Seiscientos sesenta y seis jun número tu'. \c 14 \s1 Chi Sbit'ne Eb Jun Ac' Bit' \p \v 1 Jix lawi tu', catu' jix wilon an, ey jun naj Yune' Me', linan ec' sjolom wonan Sión. Ey ec' ciento cuarenta y cuatro mil eb yetoj. Tz'ibebil oc sbi jun naj Yune' Me' tu' yin spalan jun jun eb, c'al sbi Smam. \v 2 Catu' jix waben an, jix oc jun nuk'e bey satcan. Caw chi nilili jaxca snilili mimej ja', ma jaxca snilili sbilwi c'u. Jaxca tol ey ec'al oj ánima chi quenon ec'al oj arpa. \v 3 Ey eb chi bit'nen jun ac' bit' sattaj sdespacho yetoj sattaj eb canwan tzet yetal iquis, c'al sattaj eb anciano. C'am junoj mac txequel chi ske' scuycha jun bit' tu' yu. Asanne eb ciento cuarenta y cuatro mil manbil xa el xol ánima sat tx'otx', asan eb chi ske' sbit'neni. \v 4 Ja' eb tu', c'am junel oj jix s'ilbinentoj sba eb yin amulal, ma pax yi' yetbi. Ja' eb tu', tzajan c'al eb yintaj jun naj Yune' Me' tu' bey c'al chi to coj. Jix mancha el eb xol ánima. Yu jun tu', yuxan laan eb jaxca junoj babel sat awo chi ak'le tet Dios, c'al tet jun naj Yune' Me' tu'. \v 5 C'am slek'ti'al eb chi ilchai. C'am junoj spenail eb jix txeclo a sattaj sdespacho Dios. \s1 Ja' Tzet Oj Yal Oxwan Ángel Tet Eb Ánima \p \v 6 Catu' jix wilon yec' jenen oj jun xa ángel bey snan satcan. Ja' sk'aneal yet colbanile tol ey c'al yin tobal k'inal i'bil oc yu. Catu' jix yalon el snan xol ánima bey jun jun nación, c'al bey jun jun conob yul yiban k'inal, c'al bey jun jun ic'aale, c'al bey jun jun ti'eal, jix c'al yab eb masanil. \v 7 Caw ip yalon tet eb jaxca ti': \p —Xiwan nej tet Dios. Al wej watx' k'ane tet, yutol tuxa chi jul stiempoal chi na'le oc je yin yu. I' wej ey je ba tet, yutol ja' jix wa'nen satcan, yetoj sat tx'otx', c'al ja' mar, yetoj snuk'laj ja', ẍi jun ángel tu'. \v 8 Ey jun xa ángel tzajan sjul yintaj jun babel tu', catu' jix yalon pax jaxca ti': \p —Jix ey q'uey jun miman conob Babilonia. Jix ey q'ueyi. Ja' jun conob tu' jix etnen el masanil nacionalaj yetoj yamulal. Jaxca tol jix oc jun jun nación tu' yin uq'uem anil yu, ẍi jun ángel tu'. \v 9 Catu' ey jun xa yet yox ángel tzajan yintaj jun yet scaab tu'. Caw ip pax yalon jun xa tu' jaxca ti': \p —Ja' eb chi yi' ey sba tet jun chi yij No' tu', c'al tet yechel, eb jix ẍa' oc yechel yin spalan ma yin sk'ab, \v 10 sowalil oj jul jun miman sya'ilal yiban eb yu Dios. Jaxca an vino caw jow, c'am nioj scalil jix oqui, quey tu' sjowal sc'ul Dios oj jul yiban eb. Caw jow sic'lebil. Caw oj yab sya'il eb snan xol k'ak' k'ak' yetoj azufre sattaj eb yángel Dios, yetoj sattaj jun naj Yune' Me' tu'. \v 11 Ja' jun lugar bey oj ẍa' sya'ilal eb tu' chi a wacac smuc'al tobal k'inal. C'am xewilal yu eb c'ualil, c'al ak'balil. Ja' eb jix yi' ey sba tet jun chi yij No' tu', c'al tet yechel, eb jix ẍa' oc sbi jun no' tu' yechel oj, ja' eb oj aletoj titu', ẍi jun ángel tu'. \v 12 Yuxan ja' mac jex txequel yet jex xa Dios, mac jex jijyom jex tet tzet chi yal ẍejbanil, catu' che yaon oc je c'ul yin Jesús, sowalil caw tec'an che yute je ba yet che yaben sya'il, ẍi jun ángel tu'. \v 13 Jix lawi tu', jix waben yoc jun aw bey satcan. Jix yalon e in jaxca ti': \p —Tz'ibe jun xa tzet oj wal e ach ti': “Ja' tinani', caw watx' yet eb ta chi cam eb, eb ey oc yul sk'ab Yaawil.” Caw yel jaxca ton tu' yalon naj Yespíritu Dios, yutol oj xew eb yin smulnail. Ja' wan tzettaj yetal watx' jix el yunen eb oj toj yetoj eb bey satcan, ẍi. \s1 Jaxca Tol Oj Jatx'le A Ánima Bey Yul Yiban K'inal \p \v 14 Jix lawi tu', catu' jix wilon jun sajin asun. Ey jun naj laan yili jaxca jun mac Ak'bil Yopiso yu Dios xol eb ánima chotan oc yiban jun asun tu'. Ey oc jun corona oro yin sjolom, catu' mitx'bil a jun jox c'upbal trigo caw eel yu. \v 15 Catu' jix eltej jun xa ángel yul stemplo Dios tu'. Jix yalon yin ipal tet jun chotan ey yiban asun tu' jaxca ti': \p —A octoj ja jox tu' xol ixim trigo, catu' cha c'uponi, yutol jix jul stiempoal. Yutol jaxca ixim trigo tajnaj xa el oj, quey tu' eb ánima bey sat tx'otx', ẍi tet. \v 16 Eyman c'al jix ya octoj sjox jun chotan oc yiban asun tu' bey sat tx'otx'. Jix yi'on a ánima jaxca yet chi a trigo. \v 17 Catu' jix eltej jun xa ángel yul stemplo Dios bey satcan. I'bil pax oc jun jox yet trigo caw eel yu. \v 18 Jix eltej jun xa ángel bey ey octoj jun smeẍail xaambal. Ja' jun tu' ey yopiso yak'on mandar k'ak' k'ak'. Caw ip yalontoj tet jun xa ángel mitx'bil a jox tu' jaxca ti': \p —A octoj ja jox caw eel tu', yutol ja' an uva bey sat tx'otx', caw k'an xa an, ẍi naj tet. \v 19 Catu' jix yaon octoj sjox jun ángel tu' sat tx'otx'. Catu' jix yi'on a wan uva tu' masanil. Catu' jix yaon octoj an yul jun miman tec'bal uva. Ja' jun tu' chi yal yel oc apnoj sjowal sc'ul Dios. \v 20 Ja' jun tec'bal uva tu', ja' sti' el conob ey. Jaxca chi yun stec'le eltej yal uva sic'lebil, jaxca tu' jix utele eb ánima tu'. Caw naat jix to wan ẍiq'uil eb jix el tu', jaxca snaatil bey chi oc sfreno no' che, quey tu' bey jix a lian oj. Ochenta legua bey jix a lian oj. Jaxca xa c'al junoj pam ja'. \c 15 \s1 Jujwan Ángel Yetoj Jujeb Sya'ilal \p \v 1 Jix lawi tu', jix wilon jun xa yechel bey satcan, tol caw miman yel oc apnoj. Caw jix q'uey a jin c'ul wilon an. Jujwan ángel yetoj jujeb slawub sya'ilal. Ja' jujeb sya'ilal tu' oj tz'ajtzen masanil sjowal sc'ul Dios. \v 2 Jix wilon pax jun tzet yetal jaxca ja' mar, nen calan yetoj k'ak' xa c'al yili. Ey wan eb linan ec' scawilal tu'. Ja' eb tu', ja' ton eb jix ak'on ganar jun chi yij No' tu', c'al yechel, catu' jix yak'on ganar yiban snumeroal sbi, yutol ma ẍa' eb. Lalan squenon jun jun yarpa eb jix yak' Dios. \v 3 Chi sbit'ne eb jun sbit' naj Moisés, naj yak'omal servil Dios, catu' chi sbit'nen eb jun sbit' naj Yune' Me'. Chi yal jun bit' tu' jaxca ti': \q1 Jaach Kaawil, jaach cu Diosal, masanil tzettaj chi c'al ske' ja wu. Caw miman yel oc apnoj jantaj tzet cha wa'ne, caw chi q'uey a cu c'ul kiloni. Caw yel, watx' c'al ja beybal, Catu' caw jichan jaach sreyal masanil nación. \q1 \v 4 ¿Toj ey junoj mac txequel c'am chi xiw e ach, Kaawil? ¿Toj ey junoj mac c'am chi alon watx' k'ane e ach? Yutol asan jaach tz'ajan jaach. Oj tit ánima bey masanil nación, catu' oj jul yi'on ey sba eb e ach, yutol jix yil eb, tol jichan c'al chi yun ja na'on oc yin ánima, ẍi eb. \p \v 5 Jix lawi c'al tu', jix wilon sjajcha jun cuarto asan Dios ey yet yul stemplo bey satcan, jun bey c'uan ec' sley. \v 6 Ja' tu' jix wil yeltej jujwan ángel. I'bil oc jujeb sya'ilal yu eb, jun jun c'al yet jun jun eb. Ey oc jun jun caw saj pichile yu jun jun eb caw chi tzejeji. Ey oc jun jun oro cincho xam sc'ul jun jun eb. \v 7 Ey jun xol eb canwan tzet yetal iquis jix ak'on jun jun oro sec' tet jun jun eb ángel tu'. Ja' jun jun sec' eb jix ak'le tu', nonaj yetoj sjowal sc'ul Dios, ja' Dios iquis c'al yin tobal k'inal. \v 8 Jix no el yul jun cuarto tu' yu smuc'al tzejejial c'al yipal Dios. C'am junoj mac comon c'al chi ske' yoctoj yul templo tu' masanta' c'al jix lawi jujeb castigo i'bil oc yu eb ángel tu' sjujwanil. \c 16 \s1 Jujeb Sec' Yet Sya'ilal \p \v 1 Jix lawi tu', catu' jix waben yoc jun aw bey jun cuarto tol asan Dios ey yet. Caw ip yalon tet eb ángel tu' sjujwanil jaxca ti': \p —Asi' wej, sec' wej ey tzetal ey ey yul jujeb sec' tu' sat tx'otx'. Ja' sjowal sc'ul Dios ey ey yul, ẍi. \v 2 Catu' jix to jun babel ángel tu', jix bet sec'on ey tzet ey ey yul sec' tu' sat tx'otx'. Catu' jix pitzc'u a wan mimej ya'bil yin smimanil jantaj eb bey ey oc yechel jun chi yij No' tu', catu' chi yi'on pax ey sba eb tet yechel. Caw pena wan ya'bil tu', catu' caw ya'. \v 3 Jix lawi tu', jix sec'on ey jun yet scaab ángel tzet ey ey yul sec' yiban ja' mar. Jix oc ja' mar tu' chic'al jaxca ẍiq'uil camom. Yu jun tu', yuxan jix cam masanil tzet ey eytoj xol-laj ja'. \v 4 Catu' jix sec'on ey jun yet yox ángel tzet ey ey yul sec' yiban ja' mimej ja', c'al yiban snuk' ja'. Jix oc pax ja' chic'al. \v 5 Catu' jix waben an, jix yalon jun ángel yaawil ja' ja' jaxca ti': \p —Jaach jin Dios, asan jaach jichan jaach. Ey jaach ec' tinani', ey jaach c'al ta' ec' yet tax yichbanil. Jichan c'al jix yun ja na'on oc yin eb yetoj jun tzet jix el ja wunen ti'. \v 6 Yutol ja' eb ánima, jix mak'on el ẍiq'uil eb ja wet, c'al yetoj eb ja chejab. Yu jun tu', yuxan asan chic' cha wak' yuc' wan ánima ti' tinani'. Yuxan smoo ton quey tu' chi elol yiban eb, ẍi jun ángel tu'. \v 7 Catu' jix waben an, jix k'anab eltej jun mac txequel bey smeẍail xaambal jaxca ti': \p —Yel Kaawil, jaach Dios, chi c'al ske' masanil tzet yetal ja wu. Yin yel c'al yin sjichanil jix ja wute ja na'on oc yin, ẍi. \v 8 Catu' jix sec'on ey jun yet scan ángel tzet ey ey yul sec' yiban c'u. Catu' jix ak'le yip c'u tu' yak'wi tz'a' ánima yetoj sk'ak'al. \v 9 Caw jix tz'a' ánima masanil yu sic'lebil. Pero ma c'al ta' sna' sba eb nioj. Ma pax yal eb tol miman yel oc apnoj Dios. Ja' ti' yet eb, tol jix bawa a eb yin, yutol ey yipal Dios yak'on wan sya'ilal yiban eb. \v 10 Catu' jix sec'on ey jun yet sjo' ángel tzet ey ey yul sec' yiban sdespacho jun chi yij No' tu'. Yuxan jix k'ej jol can el masanil bey ey oc naj yin yaawilal tu'. Ja' eb ánima tu', caw chi ẍi ey yak' yu sya'ilal. \v 11 Pero ja'c'ala' ma c'al ta' sna' sba eb nioj. Tol jix bawa a eb yin Dios a satcan yu sya'il chi yab eb, c'al yu wan ya'bil jix elol yin smimanil eb tu'. \v 12 Catu' jix sec'on ey jun yet swaj ángel tzet ey ey yul sec' yiban ja' miman ja' chi beyi, chi yij Eufrates. Jix tan a ja' ja' Eufrates tu', yu yoc sbe ja' tu' sbe oj eb yaaw oj tit bey chi aol c'u. \v 13 Catu' jix wilon an, ey ec' jun no' dragón, yetoj jun chi yij No', c'al jun chi tz'aj yal oc sba ẍejab oj Dios. Chi eltej jun jun pena espíritu yul jun jun sti' eb. Jaxca yili no' patz'a, quey tu' yili wan espíritu tu' yoxwanil. \v 14 Ja' wan tu', ja' oxwan pena espíritu tol chi ske' yu x'oxon milagro. Jix to eb syamba oc sba jantaj mimej yaaw yul yiban k'inal, yu yak'len jowal eb yetoj Dios yet jun c'ual miman yel oc apnoj yet Dios, ja' Dios tol chi c'al ske' yu masanil. \v 15 “Ab wej, jaxca chi yun sjul junoj elk'om, jaxca tu' oj yun jin jul an. Caw watx' je yet mac jex chex majwai. Che ya' ilne je pichil. Jal jex tol man to watx' oj je ye xin, catu' oj jin jul an, jaxca tol t'iran jex el oj, catu' oj jex ec' t'irt'on sattaj masanil ánima. Caw oj je yak' je q'uixwil oj,” ẍi naj Kaawil. \v 16 Ja' eb pena espíritu tu', jix syamba oc sba eb mimej yaaw bey jun lugar chi yij Armagedón yin sti' hebreo. \v 17 Catu' jix sec'on ey jun yet sjuj ángel tzet ey ey yul sec' xol ka'e'. Catu' jix eltej jun k'ane yul sdespacho Dios, bey jun cuarto asan Dios tu' ey yet, jix yal jun k'ane tu' yin ipal jaxca ti': \p —Jix lawi, ẍi. \v 18 Catu' eyman jix letz'lon a, catu' jix c'oli sbilwi c'u. Ey wan xa tzet jix nilili a oj. Ey jun miman quixcab jix eq'ui. Yechel tax c'am to ánima yul yiban k'inal, c'am to bey chi ec' junoj quixcab jaxca jun tu'. \v 19 Ja' jun miman conob, ox po'an jix yune'. Jix ey q'uey masanil conoblaj yul yiban k'inal. Jix na'letej spenail miman conob Babilonia yu Dios. Catu' jix yaontoj jun miman sya'ilal yiban eb yu sjowal sc'ul. Jaxca tol jix ak'le wan vino caw jow yuc' eb yu Dios. \v 20 Jix q'uey el masanil tx'otx' tx'otx' sutquiẍtaj jix can snanlaj ja', c'al masanil wonanlaj. \v 21 Catu' jix jul mimej sajbat. Ey mi junoj quintal yalil jun jun. Jix bawa a ánima yin Dios yu sajbat tu', yutol caw ya' chi yab eb. \c 17 \s1 Sk'aneal Jun Miman Conob Caw Pena Jaxca Jun Ix Amul Ix \p \v 1 Catu' jix jul jun yetbi eb jujwan ángel inen a ch'en jujeb sec' tu' e in an, jix yalon jaxca ti': \p —Sebach, oj jin tx'ox jun miman sya'ilal oj jul yiban ix yaawil amul ix e ach. Ja' jun ix tu', ja' ton jun miman conob ey oc scawilal wan ja' ja'. \v 2 Masanil eb mimej winaj jix ey q'uey yin mul yetoj ix. Catu' jix etex el masanil sat tx'otx' yu ix. Jaxca tol jix oc eb uq'uem anil yu yamulal ix jix yak' yuc' eb jaxca vino, ẍi e in an. \v 3 Catu' jix tx'oxle jun xa tzet yetal e in yu naj Yespíritu Dios jaxca yin weyicheal. Catu' jix jin yi'ontoj jun ángel tu' bey jun cusiltaj tx'otx'. Ja' tu' jix bet wil yin jun ix ey a yiban jun chi yij No' cajin yili. Ec'al sbi tz'ibebil oc yin smimanil no'. Ja' wan bie tz'ibebil oc tu', caw chi bawa yin Dios. Jujeb sjolom, catu' laoneb yuc'a'. \v 4 Calan morado yetoj caj yili spichil jun ix tu'. Ec'al wan ch'en chi tzejeji ey oc yin. Ey la oro, ey la wan chi yij perla, c'al wan xa ch'en caw ey stool ey oc yin. Mitx'bil a jun oro sec' yu. Nonaj jun sec' tu' yu wan tzet c'am chi ẍa' sc'ul Dios, ja' ton spenail yamulal ix. \v 5 Tz'ibebil oc jun bie tol c'am mac otajnen tzet ẍi yin spalan ix, jaxca ti' yoc jun bie tu': “Ja' miman Babilonia, xutx eb ix amul ix masanil. Xutx pax masanil tzet man watx' oj yul yiban k'inal,” ẍi ye oc oj. \v 6 Catu' jix wilon an, caw uq'uem an ix yu ẍiq'uil eb yet xa Dios, eb jix smak' cam ix, yu c'al tol jix yak' sba eb testigoal oj Jesús. Caw jix q'uey a jin c'ul yet jix wilon jun tu' an. \v 7 Yu jun tu', yuxan jix yal jun ángel tu' e in jaxca ti': \p —¿Tzet yuxan caw chi q'uey a ja c'ul ja wilon jun ti'? Oj wal e ach tzet chi yal yel oc apnoj jun ix ti', c'al jun chi yij No' bey ey a ix tol ey jujeb sjolom, c'al laoneb yuc'a' tu'. \v 8 Ja' jun chi yij No' jix ja wil tu', ey c'al ta' ec' peyxa, pero c'am xa ec' tinani'. Pero oj a pax jul junel xa yul jun xab c'am yich, yet c'am to chi to bey chi q'ueyle el yin junelne. Ja' ánima tol man tz'ibebil oj sbi yul an libro yet k'inale yet c'am to chi wa'xi yul yiban k'inal, caw oj q'uey a sc'ul eb yet oj yilon eb jun chi yij No' tol ey xa c'al ta' ec' yet peyxa tu'. Yutol cax c'al c'am chi ec' tinani', pero oj jul pax yet scaelal. \v 9 Ja' mac txequel jelan oj na'cha el wan ti' yu. Ja' jujeb sjolom jun chi yij No' tu', yechel jujeb wonan bey chotan atoj ix amul ix tu'. \v 10 Yechel pax jujwan mimej yaaw. Jowan eb yaaw tu' jix ec' el oj. Ey jun ey oc yaawilal tinani'. Catu' ey jun xa tol to oj oc yaawilal. Ja' yet oj jul jun xa tu', man xa naat oj tiempo oj yak' yaawilal. \v 11 Ja' jun chi yij No' ey ec' peyxa tu', pero tol c'am chi ec' tinani', ja' oj oc yet swaxaj yaawilal yetbi sba yetoj eb jujwan tu'. Oj lawoj tu', catu' oj toj bey oj q'ueyle el yin junelne. \v 12 Jal laoneb yuc'a' jun chi yij No' tu', yechel laonwan mimej yaaw c'am to chi ẍa' el yich yak'on yaawilal. Pero oj ak'le yopiso eb yetoj jun chi yij No' tu', catu' oj yak'on yaawilal eb yin txenne tiempoal yetoj. \v 13 Ja' eb laonwan tu', oj ẍa'le sba sna'bal eb, yet oj yak'on yaawilal eb tu'. Catu' oj yak'on yipal eb c'al yopiso tet jun chi yij No' tu'. \v 14 Oj yak'le jowal eb yetoj jun naj Yune' Me', pero ja' oj ak'on ganar eb. Yutol ja' jun tu', Yaawil eb yaaw, catu' Sreyal eb rey. Ja' eb ey ec' yetoj jun naj Yune' Me' tu', ja' ton eb awtebil el c'al sic'bil el yu Dios, yetoj eb jijyom tet, ẍi jun ángel tu' e in an. \v 15 Jix lawi tu' xin, catu' jix yalon pax jun ángel e in jaxca ti': \p —Ja' wan ja' ja' ey ec' bey chotan atoj ix amul ix tu', yechel conob, yechel nación, yechel ánima tx'oj tx'oj sti' c'al yechel eb tx'oj tx'oj ic'aaleal. \v 16 Ja' laoneb yuc'a' jun chi yij No' jix el tu' xin, ja' ton eb laonwan mimej yaaw, oj oc eb ac'ulal yin ix amul ix tu'. Oj yi' ec' eb masanil tzet yetal ix. Oj can t'iran ix yu eb. Oj chi'le eytoj smimanil ix yu eb, catu' oj nusletoj ix. \v 17 Yutol ja' Dios jix ak'on yoche eb jaxca chi yoche sc'ul Dios, yu jun tu', yuxan jun laan ẍa'le sba sna'bal eb yunen jaxca tu'. Catu' jix ak'le pax yopiso eb tet jun chi yij No' tu', yu yunen el tzet albil xa ta' yu Dios. \v 18 Ja' ix jix el tu', yechel jun miman conob chi ak'on mandar eb yaaw bey yul yiban k'inal. \c 18 \s1 Jix Ey Q'uey Conob Babilonia \p \v 1 Jix lawi tu', jix wilon stit jun xa ángel bey satcan, jix eyol sat tx'otx'. Caw miman yipal. Caw jix sajbi yul yiban k'inal yu sejejial. \v 2 Jix yalon yin ipal jaxca ti': \p —Jix ey q'uey jun miman conob Babilonia. Jix ey q'ueyi. Jix oc sna oj eb pena espíritu. Jix oc can slugar oj bey chi syamba sba jun jun tujan eb tz'il espíritu. Jix oc can sweyub oj no' tz'iquin caw yabetaj c'al c'am swatx'il, c'al wan caw c'am chi yoche ánima. \v 3 Yutol jix oc masanil nación uq'uem anil yu svinoal, ja' ton yamulal. Catu' yu jix mulwi eb mimej yaaw sat tx'otx' yetoj. Catu' jix oc eb txonwom sat tx'otx' be'omal yu, yutol caw pek' jun conob tu' yetoj tzettaj yetal, ẍi jun ángel tu'. \v 4 Jix lawi jun tu', catu' jix waben yoc jun xa aw bey satcan, jix yalon eytej jaxca ti': \p —Jex jin conob, elan titu', yet watx' c'am je locanil xol masanil tzet man watx' oj chi el yuneni, catu' c'am chex oc yetoj eb yet oj jul sya'ilal yiban eb. \v 5 Yutol ja' smul ix tu', caw jix ch'ibtoj bulul oj, masanta' c'al jix aol bulan satcan ti'. Catu' jix na'le eytej spenail ix tu' yu Dios. \v 6 Jaxca jix utele wan xa mac txequel yu ix, cael ojab chi yun je yaon ec' spaj yin ix yu tzet jix yune'. Ja' tzet ey ey yul jun svaso jix yak' yuc' wan xa mac txequel, cael ojab caw jow che yute je yak'on spaj tet ix. \v 7 Yu jix yi' can a sba ix sic'lebil, catu' asan yin sbe'omal jix yaoc sna'bal ix, yuxan quey tu' che yute je yaon oc sya'tajil ix, c'al scus c'ulal ix. Ila, tol jix sna' ix yin spixan jaxca ti' “Jainti', reina jin an. Chotan jin bey jin despacho. Ma jin laan oj jaxca junoj ix ix camnaj xa yichamil. C'am bak'in oj wil nioj sya'ilal,” ẍi ix jix sna'on ix. \v 8 Yu jun tu', yuxan junne c'ual oj yun sjul sya'ilal yiban ix. Caw oj cus ix. Oj yak' wail ix. Oj nusle tz'a' ix xol k'ak', catu' oj cam ix. Quey tu' oj yun sjul yiban ix jaxca tu', yutol miman yipal Dios Kaawil, ja' naj oj na'on oc yin ix, ẍi jun aw tu'. \v 9 Ja' eb mimej yaaw yul yiban k'inal jix mulwi yetoj jun chi al-le ixal tu', locan eb yetoj sbe'omal. Pero ja' yet oj yilon eb ya wacac oj smuc'al tz'a'i, caw oj ok' eb. Catu' oj c'uyuy oj eb yu. \v 10 Naat ta oj tit linan eb yu xiwilal yu jun sya'ilal tu'. Catu' oj yalon eb jaxca ti': \p —¡Ay! ¡Ay! Ok'bal c'ule jun miman conob Babilonia ti'. Caw miman yel oc apnoj jun conob ti', pero jun txolan jix jul sya'tajilal, ẍi a eb. \v 11 Oj cus eb txonwom yu, catu' oj ok' eb yu, yutol c'am xa mac oj manon xon eb tu'. \v 12 Ja' ton wan tzettaj yetal chi xon eb ti': oro, plata, wan ch'en caw ey stool, perla, wan k'ap caw watx', an lino caw watx', sera, morado c'al cajin. Masanil la te' suk'uk'i yec' sab, masanil tzet chi wa'xi yetoj marfil, c'al te' te' caw caw, bronce, hierro, c'al ch'en mármol. \v 13 Ey pax canela, yetoj wan xa te' suk'uk'i c'uxi c'al wan suk'uk'i sab yet chi tz'a'i, mirra, c'al yal suk'uk'i sab. Ey pax vino, aceite, yetoj harina caw watx', c'al trigo. Ey pax no' wacax, ey la no' me', yetoj che. Ey pax carreta. Tol tax eb mosoal, cax c'al ánima pero chi xon eb, pero c'am xa mac oj manon tinani'. \v 14 Oj yal eb comerciante tu' tet eb a conob tu' jaxca ti': \p —Ja' wan sat te' chi yoche oc oj, jix q'uey el oj. Masanil sbe'omal, c'al wan tzettaj yetal watx' ey, pilan jix q'uey el masanil junelne, ẍi eb. \v 15 Ja' eb jix txonon wan tzettaj yetal tu', jix oc eb be'omal yu jun conob tu', naat ta oj can eb yu xiwilal yu jun sya'ilal tu'. Oj c'uyuy oj eb catu' oj ok' eb yu. \v 16 Catu' oj yalon eb jaxca ti': \p —¡Ay! ¡Ay! Ok'bal c'ule jun miman conob ti'. Laan wal jaxca junoj ix ja' ian spichil ey oc oj. Ey morado yili, ey cajin yili. Caw ey oro ey oc yin, ey la wan xa ch'en caw ey stool, c'al wan ch'en chi yij perla. \v 17 Pero junne txolan jix lawi el masanil sbe'omal tu', ẍi eb oj yalon eb. \p Masanil eb yaaw barco yetoj eb pasajero ey oc yul, c'al eb chi mulna oc yin smitx'k'abil barco tu', yetoj eb chi mulna yul-laj ja' mar, jix c'al can linan eb masanil naat. \v 18 Ja' yet jix yilon ya wacac oj smuc'al jun conob tu' tz'a'i, jix a yaw eb yin ipal jaxca ti': \p —¿Toj ey junoj xa conob chi apni jaxca jun miman conob ti'? ẍi eb. \v 19 Jix ti' atoj pojoj eb xol xil ya' yu scus c'ulal. Caw jix mi'chcha sc'ul eb yok'i. Catu' chi c'uyuyi eb. Catu' chi swek'on el yaw eb jaxca ti': \p —¡Ay! ¡Ay! Ok'bal c'ule jun miman conob ti'. Jix be'ombi a jantaj eb ey sbarco yu. Pero junne wal txolan jix lawi ey jun conob ti' tinani', ẍi eb. \v 20 Pero tzalaan nej yu jun conob ti' jex a satcan. Yetoj jex ẍejab jex Jesucristo, c'al jex ẍejab jex Dios, yetoj je masanil jex yet jex xa, tzalaan nej. Yutol je yu, yuxan jaxca ti' jix yun sna'le oc yin jun conob ti' yu Dios, catu' jix yak'on sya'ilal. \v 21 Jix lawi jun tu', ey jun ángel caw miman yipalil. Jix yi' a jun miman ch'en, jaxca suyey junoj ẍ'enal smolinoal trigo. Jix sk'ojon eytoj jun ch'en tu' xol ja' mar. Jix yalon jaxca ti': \p —Quey ton tu' oj yun sk'ojle ey miman conob Babilonia. C'am xa bak'in oj il-le yu ánima junel xa. \v 22 C'am xa bak'in oj able yoc arpa, c'al flauta, yetoj trompeta titu'. C'am xa mac oj mulna titu'. C'am xa bak'in oj able yec' suyuy oj junoj ẍ'enal molino. \v 23 C'am xa slusal lámpara oj oc titu', c'am xa bak'in oj able swejeji ánima yin junoj k'in nupil titu'. Jaxca tu' oj utele jun conob tu', yutol ja' jantaj eb txonwom yet yalantoj, yel miman yel oc apnoj eb yintaj masanil eb bey masanil sat tx'otx'. Yetoj pax oj, yutol jix c'al etnewi ánima bey jun jun nación yu ya txumal eb. \v 24 Ja' bey jun conob tu', jix i'le el ẍiq'uil eb ẍejab Dios c'al ẍiq'uil eb yet xa. Masanil jantaj eb mak'bil cam bey masanil yul yiban k'inal, oj oc ẍiq'uil eb smul oj jun conob tu', ẍi jun ángel tu'. \c 19 \p \v 1 Jix lawi jun tu', catu' jix waben yoc snuk' eb ey xa ec' satcan. Caw ip jix yun yalon eb jaxca ti': \q1 Aleluya. Ja' cu Diosal, ja' jix ak'on cu colbanil. Caw miman yel oc apnoj, miman pax yel oc apnoj yipal naj. \q1 \v 2 Yin caw yel c'al jichan chi yun sna'on oc naj yin masanil. \q1 Yutol jix na'le oc yin jun ix yaawil amul ix, \q1 ix jix etnen el ánima yul yiban k'inal yu yamulal tu'. \q1 Jix ak'le ec' spaj yin ix yu Dios yu eb ẍejab jix smak' cam ix, ẍi eb. \p \v 3 Jix lawi tu', catu' jix yalon pax eb jaxca ti': \p —Aleluya. C'am bak'in oj oc tucan ya wacac oj smuc'al tz'a' jun conob tu', ẍi eb. \v 4 Catu' jix ey noan eb veinticuatro anciano tu' sat tx'otx' yetoj eb canwan tzet yetal iquis. Catu' jix yi'on ey sba eb tet Dios chotan ey yul sdespacho. Jix c'oli yalon eb jaxca ti': \p —Amén. Aleluya, ẍi eb. \v 5 Catu' jix waben yoc jun k'ane chi eltej bey sdespacho Dios, tol chi yal jaxca ti': \q1 Jex yeynajil, c'al jex miman je yel oc apnoj, c'al jex ak'on servil, yetoj jex chex xiw tet Dios, al wej watx' k'ane tet cu Diosal je masanil, ẍi. \s1 Sk'inal Snupil Jun Naj Yune' Me' \p \v 6 Jix waben pax junel xa, jaxca yoc snuk' ec'al ánima. Caw chi nilili eb, jaxca snilili junoj miman ja' yet chi beyi. Jaxca snilili sbilwi c'u, quey tu' yoc yul snuk' eb, catu' jix yalon eb jaxca ti': \q1 Aleluya. Yutol ja' naj Kaawil cu Diosal, jix ẍa' el yich yak'on Yaawilal naj. Masanil tzet yetal chi ske' yu naj. \q1 \v 7 Tzala oj jon nej, ey ojab cu tzala c'ulal. Kal wej watx' k'ane tet. Yutol jix a apnoj yorail snupi jun naj Yune' Me'. \q1 Ja' yistil oj yi' tu', watx' xa yei. \q1 \v 8 Jix ak'le yaoc jun pichile caw watx' sic'lebil. Caw saj, caw chi tzejeji yili, ẍi eb. Ja' jun pichile caw saj tu', chi yal yel oc apnoj swatx' beybal eb yet xa Dios. \p \v 9 Ey jun ángel jix alon e in jaxca ti' an: \p —Tz'ibe wan oj wal ti': “Ja' eb awtebil yin jun miman lo'be yu naj Yune' Me', caw watx' yet eb,” ẍi. \p —Ja' wan k'ane ti', caw yel, catu' yet Dios, ẍi pax e in an. \v 10 Jix lawi jun tu', catu' jix jin ey kaan sattaj jun ángel tu', yu wi'on ey jin ba tet. Pero jix yal e in jaxca ti': \p —Man cha wute jaxca tu'. Yutol jainti', yak'omal jin pax servil Dios ja wetoj, yetoj eb ja wuẍtaj tec'an chi yute sba yak'on sba testigoal yin tzet jix x'ox el Jesús. Ja' tet Dios, ja' tu' cha wi' ey ja ba. Yutol ja' tzet jix x'ox el Jesús, jichan. Ja' chi yiptze eb ẍejab Dios, ẍi jun ángel e in an. \s1 Jun Mac Ey A Yiban Jun No' Sajin Che \p \v 11 Catu' jix wiloni, tol jajan satcan. Catu' jix wilon jun no' sajin che. Ja' jun ey a yiban, Jijyom c'al caw yel sbi, catu' chi yijon pax Yel. Yutol tool c'al chi yute sba yet chi na'le oc yin junoj mac txequel yu, c'al yet chi ak'wi pax jowal. \v 12 Ja' sbak' sat, laan jaxca xaj k'ak'. Ec'al scorona ey oc yin sjolom. Ey jun bie tz'ibebil oc yin, catu' asanne ja' naj yotaj jun bie tu'. \v 13 Ja' spichil ey oc oj bonbil yetoj chic'. Sk'ane Dios sbi. \v 14 Tzajan oc eb soldado a satcan masanil yintaj. Caw watx' spichil eb ey oc oj, catu' caw saj. C'am nioj tz'il ey oc yin. Ey c'al oc eb yiban jun jun no' sajin che. \v 15 Ey eltej jun espada caw eel yul sti' jun mac bey tzajan oc eb tu', catu' chi smak'on eb nación yetoj eb ey oc ac'ulal yin naj. Ja' oj oc Yaawil oj eb yetoj jun ch'en k'ojoch.\f + \fr 19:15 \ft Ja' jun ch'en k'ojoch, chi yal yel oc apnoj, tol caw jow oj yun yak'on yopiso tu'.\f* Jaxca chi yun stec'le eltej yal an uva, quey tu' oj utele eb yu. Caw oj ak'le sya'ilal eb sic'lebil yu sjowal sc'ul Dios. Yutol ja' Dios, chi c'al ske' masanil tzettaj yetal yu. \v 16 Ja' yin spichil c'al yin sat xub, ja' tu' tz'ibebil oc jun bie ti': “Sreyal eb rey, Yaawil eb yaaw.” \v 17 Catu' jix wiloni, ey jun ángel linan oc bey c'u. Catu' jix yalon yin ipal tet masanil no' nok' chi ec' jenen oj bey snan satcan jaxca ti': \p —Sebax wej, yamba wej oc je ba yu jun miman lo'be oj yak' Dios. \v 18 Catu' chi jul je chi'on ẍi'beal eb rey, c'al ẍi'beal eb mimej yaawil eb soldado, c'al eb mimej winaj. Ẍi'beal no' che, c'al ẍi'beal eb ey oc yiban no'. Eb yet sba, eb ak'om servil, eb c'am yel oc apnoj, eb miman yel oc apnoj, oj je chi' ẍi'beal eb masanil, ẍi jun ángel tet no' tz'iquin. \v 19 Catu' jix wiloni, ey ec' jun chi yij No', yetoj eb rey sat tx'otx', c'al eb soldado. Jix syamba sba eb masanil, yu yak'len jowal eb yetoj jun ey a yiban che tu', c'al yetoj eb soldado tzajan oc yintaj. \v 20 Ja' jun chi yij No' tu', ja' jix babi smitx' ey eb yin eymanil. Catu' jix mitx'le pax jun chi tz'aj yal oc sba ẍejab oj Dios, jun tx'oxnen wan milagro sattaj jun chi yij No' tu'. Ja' wan milagro tu' jix yak'balne yu yetnen eb jix ẍa' oc sbi jun chi yij No' tu' yin, eb jix yi' ey sba tet yechel. Ja' jun chi yij No' tu', c'al jun jix tz'aj yal oc sba ẍejab oj Dios tu', iquis to eb, catu' jix k'ojletoj eb xol jun miman k'ak' chi nilxi yetoj azufre, jaxca xa c'al yili junoj mar. \v 21 Jal wan xa eb xin, jix ak'le cam eb masanil yu ch'en espada ey eltej yul sti' jun ey a yiban no' che tu'. Catu' jix no can sc'ul no' tz'quin masanil yu ẍi'beal eb tu'. \c 20 \s1 Laoneb Ciento Jabil \p \v 1 Catu' jix wilon an, ey jun ángel jix eytej satcan, jix eyol sat tx'otx'. I'bil oc slaweal jun xab c'am yich yu, yetoj jun miman cadena. \v 2 Catu' jix mitx'le ey jun no' jaxca miman laba, jun chi yij yin dragón yu. Ja' jun no' dragón tu', ja' ton jun jix yute sba labail peyxa, ja' ton diablo, Satanás. Laoneb ciento jabil jix pixle can eytej yu jun ángel tu'. \v 3 Jix k'ojle eytoj yul jun xab c'am yich. Catu' jix smajchen can sti', jix yaon can oc spixil sti', yet watx' c'am xa chi etnewi ánima bey masanil nación, masanta' c'al chi lawi laoneb ciento jabil tu'. Ja' to yet oj lawoj laoneb ciento jabil tu', catu' sowalil chi jajle atej nioj xa tiempo. \v 4 Catu' jix wilon an, ey wan despacholaj. Chotan ey wan eb ak'bil yopiso sna'on oc yin yaawilal. Catu' jix wilon pax eb tzocbil el sjolom, yu c'al tol yak'naj sba eb testigoal yin Jesús, catu' yalnaj el sk'ane Dios eb. Ja' eb tu', ma yi' ey sba eb tet jun chi yij No' tu', c'al tet yechel. Ma ẍa' oc yechel eb yin spalan ma yin sk'ab. Catu' jix wilon an, jix pitzc'u a eb, jix yak'on yaawilal eb yetoj Cristo laoneb ciento jabil. \v 5 Jal wan xa eb camnaj xin, ma to pitzc'u a eb masanta' c'al jix lawi laoneb ciento jabil tu'. Ja' eb ey ec' yetoj Cristo, ja' eb tu' babel pitzc'unaj a oj. \v 6 Caw watx' yet eb babel oj pitzc'u a tu'. Asan Dios ey yet eb. C'am yalon yet jun yet scaab camich yiban eb. Oj ak'le yopiso eb yin yak'omal xaambal tet Dios yetoj tet Cristo. Catu' oj yak'on yaawilal eb yetoj Cristo tu' laoneb ciento jabil. \v 7 Ja' yet oj tz'ajna laoneb ciento jabil tu', catu' oj jajle atej Satanás bey ey eytoj preso tu'. \v 8 Pilan oj ec' yetne eb ánima bey masanil nación bey yul yiban k'inal. Oj yetne jun chi yij Gog, yetoj jun chi yij Magog. Catu' oj yak'on yambale oc sba eb tu' yu naj Satanás tu' yin jowal. Ec'al eb soldado tu' jaxca sbisil yarenail sti' ja' mar. \v 9 Ja' yet oj toj eb yin jowal tu', caw oj no el sat tx'otx' yu eb. Oj apnoj joyan eb bey jun slugar eb yet xa Dios majbil xa el yu, c'al jun sconob cam c'ulnebil xa yu. Catu' oj sbejon eytej sk'ak' Dios bey satcan, catu' oj eyol yiban eb soldado tu'. Pilan oj tz'a' eb masanil. \v 10 Ja' naj diablo, jun jix etnen eb tu', oj k'ojletoj xol jun miman k'ak' chi nilxi, calan yetoj azufre, jaxca yili mimej mar, bey k'ojbil pax toj jun chi yij No', c'al jun chi tz'aj yal oc sba ẍejab oj Dios. Oj yab sya'il eb titu' yet c'ualil c'al ak'balil yin tobal k'inal. \s1 Yet Chi Na'le Oc Yin Masanil Eb Ánima \p \v 11 Jix lawi jun tu', catu' jix wilon jun miman despacho caw saj, yetoj jun naj chotan ey yul. Pilan jix el eb a sat tx'otx' c'al satcan sattaj jun chotan ey yul jun miman despacho tu'. C'am xa bey jix txeclo a eb. \v 12 Jix wilon pax yin masanil eb camnaj linan oc eb masanil sattaj Dios, eb mimanbanebil c'al eb c'am yel oc apnoj. Jix lawi jun tu', jix jajle wan an libro. Catu' ey jun xa an jix jajle pax toj, an libro yet k'inale tol ey c'al yin tobal k'inal. Catu' jix na'le oc yin tzettaj yetal jix el yunen jun jun eb camnaj tu'. Ja'ta'c'ala' tzet tz'ibebil ey yul wan libro tu'. \v 13 Catu' jix yak'on entregar ja' mar masanil camnaj xol ja'. Ja'c'ala' pax naj yaawil camich, c'al slugar eb camnaj, pilan c'al jix yak' entregar eb jantaj camnaj ey titu'. Catu' jix na'le oc yin eb masanil. Ja'ta'c'ala' tzet jix el yunen jun jun eb. \v 14 Ja' camich tu', c'al slugar eb camnaj tu', jix k'ojle can toj snan xol jun miman k'ak' chi nilxi, laan yili jaxca junoj miman mar. Ja' jun k'ak' tu', ja' ton jun tu' chi yij yin scaab camich. \v 15 Masanil mac man tz'ibebil oj sbi yul an libro yet k'inale tol ey c'al yin tobal k'inal tu', ja' c'al tu' jix k'ojle can toj eb. \c 21 \s1 Ac' Satcan, C'al Ac' Yul Yiban K'inal \p \v 1 Jix lawi jun tu', catu' jix wilon jun ac' satcan, c'al jun ac' yul yiban k'inal. Yutol ja' babel satcan c'al babel yul yiban k'inal, jix q'ueyle el oj, c'al yetoj ja' mar, c'am xa ja'. \v 2 Jain Juan jin ti' an, jix wil jun sconob Dios, tol asan naj ey yet, ja' ton jun ac' Jerusalén. Jix tit satcan, catu' jix eyol oj. Caw watx', jix wa'xi el jaxca junoj ix tuxa chi to nupi oj. \v 3 Catu' jix waben yoc jun nuk'e caw ip yoc bey satcan, jix yal jaxca ti': \p —Ilala, ja' snail Dios ey ec' snan xol ánima tinani'. Catu' oj ey ey ec' yetoj eb. Oj oc eb sconob oj. Ja' caw Dios oj ec' snan xol eb, catu' oj oc Sdiosal oj eb. \v 4 Catu' oj jo'le el yal sat eb yu Dios. Ja' yet tu' c'am xa camich oj oc oj, c'am xa ok'il, c'am xa cus c'ulal, c'am xa pax sya'ilal. Yutol masanil tzet yetal yet yalantoj, jix ec' can el oj, ẍi. \v 5 Catu' jix yalon jun chotan ey yul sdespacho tu' e in an jaxca ti': \p —Ilala, ja' masanil tzettaj yetal chi wak' ac'boj, ẍi naj. Jix yalon pax e in jaxca ti': \p —Tz'ibe wan lalan ja waben ti', yutol caw yel wan k'ane ti'. Chi ske' ja waon oc wan k'ane ti' yip oj ja c'ul, ẍi naj. \v 6 Jix lawi jun tu' catu' jix yalon pax e in jaxca ti' an: \p —Jix lawi masanil. Jain ton babel jin sattaj masanil tzettaj yetal, catu' slawubal jin pax an. Jaxca yak'on letra A yetoj Zeta, quey jin ton tu'. Ja' mac chi taj sti', oj ak'le jun ja' yuc' eb, jun ja' snuk' ja' chi ak'wi k'inale tol ey c'al yin tobal k'inal. Oj ak'le tet eb yin sa'beal. \v 7 Ja' eb chi ak'on ganar yak'on techa oj, oj ẍa' masanil wan ti' sattaj oj e in an. Yutol oj jin oc Sdiosal oj eb an, catu' oj oc pax eb wuninal oj an. \v 8 Pero eb comon c'al chi xiwi, eb c'am chi yaoc sc'ul win an, eb chi yalei, eb mak'om cam ánima, eb amul, eb atxum, eb chi yal sba tet tzet chi al-le oc diosal, c'al eb lek'ti', ja' bey snan xol k'ak' k'ak' chi nilxi ẍawwi yetoj azufre jun k'ak' jaxca yili ja' mar, ja' tu' oj ẍa' spaj eb. Ja' ton jun tu' yet scaab camich, ẍi Dios. \s1 Ac' Jerusalén \p \v 9 Ey jun yetbi eb jujwan ángel ine a jujeb sec' nonaj yu sya'ilal, jix alon e in jaxca ti' an: \p —Sebach. Oj jin tx'ox jun ix oj nupi e ach. Ja' ix oj oc yistil oj jun naj Yune' Me', ẍi jun ángel tu' e in an. \v 10 Catu' ey tzet jix x'ox naj Yespíritu Dios e in jaxca yin weyicheal. Catu' jix jin i'letoj sjolom jun miman wonan naat ey a oj yu jun ángel tu'. Ja' tu' jix bet x'ox jun miman conob Jerusalén e in an, jun sconob Dios, jun jix tit satcan, catu' jix eyol oj. \v 11 Caw chi tzejeji jun conob tu' yu saj k'inalil Dios. Caw chi tzejeji jaxca junoj ch'en caw ey stool, jaxca ch'en jaspe. Laan yili jaxca junoj nen, chi k'axpo ec' cu sat yul. \v 12 Joyan oc jun pim colal cimiento yinlaj jun conob tu', naat ey a stel scolalil tu', lacaweb spuertail ey oc oj. Jun jun c'al ángel ey ec' bey jun jun spuertail tu'. Tz'ibebil oc sbi eb lacaweb bulan eb yic'aal Israel yinlaj spuertail tu'. \v 13 Oxeb spuertail yet c'ulal bey chi aol c'u, oxeb bey norte, oxeb bey sur, catu' oxeb bey yet c'ulal bey chi to c'u. \v 14 Lacaweb mimej ch'en ey can eytoj yich oj scolalil jun conob tu'. Tz'ibebil oc sbi eb ẍejab jun naj Yune' Me' tu' slacawanil yin jun jun wan ch'en tu'. \v 15 Ja' jun ángel jix alon e in jaxca ti' an, i'bil a jun echbal oro yu. Jaxca a yili. Yutol oj yeche jun conob tu', spuertail, c'al scolalil. \v 16 Ja' jun conob tu', laan c'al sbisil svarail scan paq'uil. Jix yeche jun ángel tu' yetoj yechbal i'bil a tu'. Quinientos cincuenta legua jix el oc jun jun pac'. Laan c'al el yetoj stel. \v 17 Jix lawi jun tu', catu' jix yechen jantaj stel jun scolalil tu'. Setenta y ocho varas jix el oc oj. Ja' svara jun ángel tu', laan jaxca svara ánima chi yak'balne. \v 18 Ja' scolalil tu', ch'en jaspe c'al el oj. Jal jun conob tu' xin, oro xa c'al el oj, laan xa c'al yili jaxca ch'en saj nen. \v 19 Ja' ch'en mimej ch'en ey can eytoj yich oj tu', ec'al ch'en ch'en caw miman stool ey oc yin eb yu watx' yili. Ja' ch'en babel, jaspe c'al ey oc oj. Ch'en yet scaab, safiro. Ch'en yet yox, ágata. Ch'en yet scan, esmeralda. \v 20 Ch'en yet sjo', ónice. Ch'en yet swaj, cornalina. Ch'en yet sjuj, crisólito. Ch'en yet swaxaj, berilo. Ch'en yet sbalon, topacio. Ch'en yet slaon, crisoprasa. Ch'en yet sjusluc' jacinto. Ch'en yet slacaw, amatista. \v 21 Jal smajil slacawebal xin, perla c'al el slacawebal. Jun jun smajil junne perlail yei. Ja' scalleal jun conob tu', oro xa c'al el oj, jaxca xa c'al yili ch'en nen chi k'axpo el cu sat yul. \v 22 C'am stemplo Dios bey jun conob tu', yutol ey ec' naj Kaawil Dios yetoj naj Yune' Me' yul-laj masanil jun conob tu'. Ja' Dios tu' chi c'al ske' masanil tzettaj yetal yu. \v 23 Ja' jun miman conob tu', c'am tzet chi oc yajan c'u yu, c'am pax tzet chi oc yajan xaaw yu. Yutol ja' saj k'inalil Dios chi tzejtaneni, c'al saj k'inalil naj Yune' Me' tu'. \v 24 Ja' ánima a masanil nación, oj ec'ab eb yin saj k'inalil bey jun conob tu'. Oj apnoj eb mimej yaaw titu', oj tit swatx' c'ulal eb yetoj, catu' oj yak'on eb tet naj. \v 25 Ja' spuertail jun miman conob tu', c'am bak'in oj maj yutol c'ualil xa c'al tobal k'inal. Catu' c'am xa ak'balil. \v 26 Ja' mac oj tit bey jun jun nación tu', oj tit swatx' c'ulal eb yetoj. \v 27 C'am junoj tzet c'am swatx'il oj yun yul jun conob tu'. C'am junoj mac chi unen tzet q'uixwiltaj oj oc titu'. C'al mac lek'ti', c'am junoj oj oc titu'. Asanne eb tz'ibebil ey sbi yul an libro yet k'inale tol ey c'al yin tobal k'inal, asan Yune' Me' tu'. \c 22 \p \v 1 Jix lawi jun tu', catu' jix x'oxon jun miman ja' jun ángel tu' e in an, jun ja' caw saj. Ja' ja' chi ak'on cu k'inal tol ey c'al yin tobal k'inal. Chi tzejeji jaxca nen. Ja' bey sdespacho Dios bey ey ec' Dios yetoj naj Yune' Me' tu', ja' tu' chi eltej. \v 2 Ja' yul snan jun miman scalleal jun conob tu', ja' tu' chi bey jun ja'. Ja' bey caab spaq'uil sti' ja', ja' tu' awbil te' te' chi ak'on cu k'inal tol ey c'al yin tobal k'inal. Ja' te' te' tu', lacawel chi satni te' yul jabil, yuxan jun jun xaaw chi satni te'. Chi oc xaj te' yambal oj masanil nación. \v 3 C'am junoj tzet yetal ma c'am junoj mac txequel jix yale can el yu Dios oj oc titu'. Ja' bey jun conob tu', ja' tu' ey ey sdespacho Dios c'al naj Yune' Me' tu'. Ja' eb yak'omal servil, oj yi' ey sba eb tet. \v 4 Oj yil sat naj eb. Oj s'ibe oc sbi yin spalan eb. \v 5 Ja' titu', c'am xa ak'balil. Ja' eb oj oc titu', c'am xa yopiso lámpara yu eb. C'am xa yopiso yajan c'u yu eb. Yutol ja' naj Kaawil Dios oj tzejtenen eb. Oj yak' eb yaawilal yin tobal k'inal. \s1 Tuxa Oj Jul Jesucristo \p \v 6 Catu' jix yalon jun ángel tu' e in jaxca ti' an: \p —Chi ske' ja waon oc wan k'ane ti' yip oj ja c'ul, yutol caw yel. Ja' naj Kaawil Dios, ja' naj jix ak'on yal eb ẍejab. Ja' naj jix chejontej jun yángel, jix jul yak'on yotajne el eb yak'omal servil, wan tzettaj yetal tuxa chi juli, ẍi jun ángel tu'. \p \v 7 —¡Ab wej! Janic'xane catu' chin jul an, ẍi Jesucristo. Caw watx' yet eb chi jijen tzet tz'ibebil can yul jun libro ti'. \v 8 Jain Juan jin ti', jain jix wab an, catu' jix wilon wan ti' an. Ja' yet jix lawi waben an, c'al jix lawi wilon wan ti', catu' jix jin ey kaan sattaj jun ángel jix ak'on wotajne el tu', catu' jix wi'on ey jin ba tet. \v 9 Pero jix yalon e in jaxca ti' an: \p —Man cha wute jaxca tu', yutol jainti', yak'omal jin pax servil Dios ja wetoj, c'al yetoj eb ja wuẍtaj. Eb ẍejab, c'al jantaj eb chi jijen tzet tz'ibebil can yul jun libro ti'. Ja' tet Dios, ja' tu' che yi' ey ja ba, ẍi e in an. \v 10 Catu' jix yalon pax jun xa ti' e in an: \p —Manchej ja c'uba el wan tzet tz'ibebil ey yul jun libro ti', yutol tuxa oj yun tzet chi yala. \v 11 Ja' tinani', ja' mac chi yun spenail, yun ojab c'al spenail tu'. Yetoj eb chi yalei, yun ojab c'al syale eb tu'. Pero jal pax eb ey oc sna'bal yin Dios, ya ojab c'al oc sna'bal eb yin Dios tu', ẍi e in an. \v 12 Catu' jix yalon Jesús jaxca ti': \p —Ab wej, janic'xane catu' chin jul an. I'bil oc spajtzebal jun jun mac txequel wu an, ja'ta'c'ala' tzet jix el yunen jun jun. \v 13 Jainti', babel jin sattaj masanil tzettaj yetal, catu' slawubal jin pax oj. Jaxca yak'on caab letra A, yetoj Zeta, quey jin tu' an. Babel jin sattaj masanil tzet yetal, catu' slawub jin masanil tzettaj yetal, ẍi Jesucristo. \v 14 Ja' eb chi i'le can el spenail, jaxca tol chi tx'a'le el spichil eb. Caw watx' yet eb, yutol ey yalon yet eb slo'on sat te' te' chi ak'on cu k'inal tol ey c'al yin tobal k'inal. Oj ske' yoctoj eb bey spuertail jun conob tu'. \v 15 Ey wan eb ma ske' yoctoj. Ja' ton eb pena sna'bal, jaxca junoj no' tx'i', yetoj eb atxum, eb amul, eb mak'om cam ánima, eb chi yi' ey sba tet tzet chi al-le oc diosal, yetoj eb ey oc sc'ul yin lek'ti'al catu' chi yak'on pax lek'ti'al tu'. Ja' jantaj eb ti', ma ske' yoctoj eb. \v 16 Catu' jix yalon Jesús junel xa jaxca ti': \p —Jain ton Jesús jin an, jix jin chejtej jun wángel yu jul yalon wan ti' e ach, yet watx' chi al-le tet eb creyente bey jun jun iglesia. Jainti', sq'uexel jin naj rey David jin an, pero yu wipal, yuxan pitzc'unaj el naj David tu'. Laan jin jaxca jun miman weycan chi tzejeji yet sk'inib, ẍi Jesús. \v 17 Ja' naj Yespíritu Dios yetoj eb oj oc jaxca yistil oj naj chi yij Yune' Me' tu', chi yal eb jaxca ti': \p —Sebach, ẍi eb. \m Yetoj eb chi abeni: \p —Sebach, ẍi ojab pax eb. \m Ja' mac chi taj sti', tit ojab eb, ta chi yoche eb. Yuc' ojab eb ja' ja' chi ak'on cu k'inal tol ey c'al yin tobal k'inal. Ja' jun ja' tu', tu' c'al chi ak'lei. \v 18 Ja' jaex je masanil mac jex che yab tzet jix x'ox el Dios yin ey oj to yul jun libro ti', ja' e ex oj waltoj jun xa ti': Ta ey mac oj aon oc yak'il wan k'ane ti', ja' wan sya'ilal chi yaltej jun libro ti', oj yatej Dios yiban eb. \v 19 Ta ey mac oj i'on el junoj tzet jix x'ox el Dios yin ey oj to yul jun libro ti', oj i'le el sattaj eb yu Dios yul an libro yet k'inale tol ey c'al yin tobal k'inal. Catu' c'am xa yalon yet eb yoctoj bey sconob Dios. Ja' yul jun libro ti' jix tz'ibele can sk'aneal k'inale, c'al sk'aneal sconob. \v 20 Ja' jun jix alon wan ti', ja' c'al oc chi alon pax jaxca ti': \p —Caw yel, janic'xane catu' chin jul an, ẍi. Amén. Jaach Kaawil Jesús, sebach. \v 21 Chi woche chi x'ox swatx' c'ulal Kaawil Jesucristo e ex je masanil. Amén.