\id TIT \ide UTF-8 \h TIT \toc1 Uţup wi Pawulu apiiŧuŋ Tit \toc2 Tit \toc3 Tit \mt2 Uţup wi Pawulu apiiŧuŋ \mt1 Tit \is1 Uţup ujuni \ip Ulibra wi uwo kakaarta ki Pawulu apiiŧuŋ Tit. Tit mënţ aanwo nayuday aşë bi kak afiyaar Kriŧtu aji gakandër na Pawulu. Pawulu apiiŧa kakaarta kë kaţënka du Kret di abiiŋ aduka, aji ado katen ulemp wi pnŧuk pi banfiyaaruŋ Kriŧtu panwooŋ da. Kakaarta ki kaţiiniyaan iko iwajanţ inknooranuŋ Pawulu ţi pnŧuk mënţ. Uŧeek uwo kë Pawulu aleşan Tit jibi ñaaŋ i baţuuŋ ţi kadun ki pnŧuk pi banfiyaaruŋ awooŋ kawo. Apiiŧ aţup uko waŋ, ţiki awin mnwo mnwuţaan mi bañaaŋ baŧum ţi biki Kret bawoonaanuŋ. Utëbanţën uwooŋ kë akak aţup Tit ajukan bañaaŋ biki da mnwo mi kawuuŋ kandoli kawooŋ kawoonaan. Bantohi biinţ na bantohi baaţ (banwooŋ kak kajukan baaţ banwoonuŋ bampoţi), baţaşa na bajuuk ţi ulemp. Abaañşaan aţup Tit jibi ñaaŋ anfiyaaruŋ Kriŧtu awooŋ kawo. Awo kawo ñaaŋ anwooŋ aanji ŋal pla bţup, kado pnoh na bañaaŋ kalow bkujar, pŋom, bpaţşër ţi pnŧuk pi banfiyaaruŋ. \ip Hënk di ifah yi ulibra wi iwooŋ: \io1 1. Pwul mboş na pñehan Naşibaţi (1.1-4) \io1 2. Pţaŋ banwooŋ ţi kadun ki pnŧuk pi banfiyaaruŋ (1.5-16) \io1 3. Pţaŋ banfiyaaruŋ Kriŧtu (2.1–3.11) \io1 4. Pwul mboş pbaañşaani (2.1–3.15) \c 1 \s1 Pwul mboş \p \v 1 Nji Pawulu, nwooŋ nalempar Naşibaţi, dpiiŧiiŋ iwi Tit, dwo kak *nanjañan i Yeŧu *Kriŧtu kahilna kaţup uţup unŧaaŋuŋ na pfiyaar pi biki Naşibaţi adatuŋ na kame kanjoonanuŋ kanjaaŋ kaţij bañaaŋ bañog Naşibaţi. \v 2 Mnhaţ mi ubida wi mnţo manwoona ţi iko mënţ. Ubida mënţ, Naşibaţi anwooŋ aanji ţilan ahoŋuŋ wa undiimaan wi apaşuŋ umundu. \v 3 Ţi wal wi adatuŋ, Naşibaţi nabuuran nja awul uţup wi nul aji nţup wa bañaaŋ. \v 4 Dpiiŧu, iwi abuk naan na manjoonan ţi Yeŧu Kriŧtu i ŋfiyaaruŋ nja bŧi. Dñehan Naşibaţi Aşin nja na Yeŧu Kriŧtu ambuuranuŋ nja bawulu bnuura babot bajoobţënu uhaaş. \s1 Ulemp wi Tit du Kret \p \v 5 Kë nşë duku du Kret ihilna ibaañëş ulemp undukiiŋ, idat bañaaŋ bankwooŋ bantohi biki banfiyaaruŋ ţi ŋbeeka bŧi jibi njakiiŋ ido. \v 6 Nantohi i banfiyaaruŋ awo i kawo ñaaŋ i nin aloŋ awooŋ aanka uko uţup ţi a, awo kaniim ñaaţ aloolan kaliŋ ţi a, babukul bawo kafiyaar Yeŧu *Kriŧtu, baanwo kawo ţi iko iwuţaan abot awo kado kate. \v 7 Na manjoonan naweek i banfiyaaruŋ awo namali i Naşibaţi ukaaŋ kë awo i kawo ñaaŋ i nin aloŋ awooŋ aanka uko uţup ţi a, aanwo kawo nahomp, këme naŧar udeeb, nakuj, naŋal ugut, aanwo kawo naguurad ţi uko wi itaka. \v 8 Kë aşë wo i kaţëp ţëp kawo ñaaŋ anjaaŋ ayeenk bañaaŋ bnuura, anŋaluŋ pdo bnuura, aka uşal, awo naŧool, aţaş Naşibaţi, abot aţijan uleeful. \v 9 Awo kamëban uţup unjoonanuŋ wi Naşibaţi jibi bajukanuŋ wa kahilna kado kaţaŋ bañaaŋ na pjukan pnuura, kabot kadiiman banklaţuŋ uţup mënţ kë baanfaŋi. \p \v 10 Na manjoonan, baŧum ţi bañaaŋ biki Kret baanji bate, aŧum bţup abot aji baguurad. Bayuday banjakuŋ aji bañaaŋ bawo i kawala kaŧëmp bawoonuŋ haŋ. \v 11 Iwo i kado baka badëŧ itum! Baji baŧok ŋşal ŋi itoh ipëb wi bajaaŋ bajukan baka iko inwooŋ iinwoo kado kajukan. \v 12 Uka ñiinţ aloŋ i Kret, najukan naweek, andooŋ aji : « Biki Kret bawo baţilan baweek, baŋot ji ŋko ŋi uţeeh, awo bapëra banfeeruŋ. » \v 13 Uko wi aţupuŋ ujoonani, ukaaŋ kë iwo kaŋoman na baka bnuura bahilna baliinŧ ţi pfiyaar, \v 14 bawut kaţaş ŋţup ŋanwooŋ ŋaanwo manjoonan ŋi bayuday baloŋ na iko yi bañaaŋ bandekuŋ manjoonan kafeţ bajakuŋ aji bañaaŋ bawo i kado. \v 15 Iko bŧi iji iwo ijinţ ţi kadun ki Naşibaţi pa bañaaŋ banwooŋ bajinţ, kë nin uko uloŋ uşë wo uunji uwo ujinţ pa banţopuŋ banwooŋ baanŋal pfiyaar. Ŋşal na ŋhaaş ŋi baka ŋaţopi. \v 16 Baji baji bameeŋ Naşibaţi kaşë diiman ţi mnwo mi baka kë bapoka : bawo bañaaŋ banjaaŋ bado iko inţopuŋ maakan, banwooŋ baanji bate, banwooŋ baanhil pdo nin uko uloŋ unuura. \c 2 \s1 Hum di Tit awooŋ kado kajukan? \p \v 1 Kë iwi Tit, işë wo kajukan uko untaaŋuŋ na pjukan pnuura. \v 2 Ţiiniin na baţaf iji na baka bawo kaţijan ŋleef ŋi baka, kawo bañaaŋ banŧiinkaniiŋ, bankaaŋ ŋşal, bawo kamëban kaliinŧ ţi pfiyaar Yeŧu, ţi pŋal bañaaŋ na ţi kamiir. \v 3 Ţiiniin kak na baaţ baweek iji na baka, mnwo mi baka manwo kalil Naşibaţi, bawo kalow bkuutar, kawut pjotan poot kadun, kaşë kado kajukan iko inwooŋ inuura. \v 4 Woli bado haŋ, bajukan baaţ banhojuŋ pŋal bayin baka na babuk baka, \v 5 pwo na ŋşal, pjinţ ŋhaaş, pdo kalemp ţi itoh yi baka, pjoob ikow, pŧiink bayin baka, bañaaŋ bawutna kalaţ uţup wi Naşibaţi. \v 6 Kë hënk kak di di nŋaluŋ iţiini na baţaşa iji na baka baţoorandër. \v 7 Kë iwi ţi uleefu işë wo kado kado bnuura ţi iko bŧi batenna ţi iwi. Doon kajukan na uhaaş ujinţ, pjukan pankndooŋ bañaaŋ bado kaŧiinku. \v 8 Ŋţup ŋi nu ŋawo i kawo ŋŧool, ŋi nin ñaaŋ awooŋ aankhil plaţ, banklaţiiŋ bahilna bakowa, bawo baankka nin uko uwuţaan uţup ţi nja. \v 9 Jakan na balempar bañaaŋ bado kaŧiink biki baklemparuŋ ţi iko bŧi, bado kalemp bnuura bawut kado kalaţ baka. \v 10 Baanwo kado kakiij baka, bawo kawo bañaaŋ biki bafiyaaruŋ bnuura. Hënk, ţi iko bŧi yi bakdoluŋ pjukan pi Naşibaţi nabuuran nja paji panuura ţi këş ki bañaaŋ. \s1 Pwinana pi bnuura bi Naşibaţi \p \v 11 Naşibaţi adiiman nja bnuura bi nul, awul nja ba kahilna kabuuran bañaaŋ bŧi. \v 12 Bnuura mënţ baji bajukan nja pwut iko inwooŋ iinlil Naşibaţi na iko iwuţaan yi ŋleef nja ŋaŋaluŋ. Hënk ŋhilan pwo na uşal, kawo bañaaŋ baŧool, kado iko inliluŋ Naşibaţi ţi mboş, \v 13 kayoonkna unuur wi mnlilan wi ŋhaţuŋ, wi Yeŧu *Kriŧtu Naşibaţi naweek i nja, anjaaŋ abuuran nja akbiiŋ na mndëm mi nul. \v 14 Awuluŋ uleeful kahilna kapënan nja ţi buţaan bŧi bi ŋjaaŋ ŋdo, kajinţan nja kado nja ŋwo bañaaŋ biki nul, banjaaŋ baŋal pdo iko inuura. \v 15 Kë hënk di di iwooŋ kado pdiim : kaţup, kakooţ, kaŋoman. Kdinan nin ñaaŋ abeehu. \c 3 \s1 Hum di banfiyaaruŋ bawooŋ kawo? \p \v 1 Hënkuŋ leşaan banfiyaaruŋ iji na baka bado kaŧiink banwooŋ ţi pşih bŧi, bawut kapataţa badoki babi naţ naţ ţi pdo iko inuura bŧi. \v 2 Jakan na baka bawut kakuut nin ñaaŋ, baŧiinkar, bajoob ikow, bawo bnuura na bañaaŋ bŧi. \v 3 Nja kak ŋbi wo ţfa bañaaŋ banwooŋ baanwo na ŋşal, banwooŋ baanji bate, banneemuŋ, kë iko iţop na iko iwuţaan indoli yi ŋleef ŋi nja ŋaŋaluŋ kë ikţoŋ nja, ŋbi wo ţi mnŋot na pñeebar iko, ado iko yi bañaaŋ bakşoornuŋ nja, aşoorad ţi pŧoof pi nja. \v 4 Kë wal wi Naşibaţi nabuuran nja adiimanuŋ nja bnuura bi nul na jibi aŋaluŋ bañaaŋ, \v 5 abuuran nja. Mënţ iko iŧool yi ŋşaluŋ aji ŋdoo ikaaŋ, mnñaga mi nul ma. Aţëpna ţi *uhaaş wi nul ajinţan ŋhaaş ŋi nja, ado nja kë ŋwo bañaaŋ bahalu. \v 6 Aţëpna ţi Yeŧu *Kriŧtu nabuuran nja awul nja uhaaş mënţ akëşan. \v 7 Kriŧtu awulun bnuura bi nul ado kë ŋwo bañaaŋ baŧool ŋhilna ŋhaţ kë ŋka ubida wi mnţo. \p \v 8 Bañaaŋ bŧi bawo kate uţup wi ţiki ujoonani, kë nŋal iţup bañaaŋ bnuura, banţuuŋ mnhaţ mi baka ţi Naşibaţi bahilna baţu kabaţ ţi pdo kado iko inuura. Uko mënţ uwooŋ uko unnuuriiŋ pa bañaaŋ abot aţënk baka. \v 9 Kë işë wo kapën ţi bţup bŧum banwaaŋuŋ udooni, na pţiiniyaan jibi mnşini manyeenkiiruŋ, na pŋom na blaţar ţi uko wi *bgah bi Moyiŧ. Iko mënţ iwaaŋ udooni abot awo iinji iţij nin uko uloŋ unuura. \v 10 Woli ñaaŋ aloŋ aţij bpulad ţi pŧoofan, ţiiniin na a uyaaş uloolan ikak iţiini na a utëbanţën. Woli aanţañani, lowaana, ipënana ţi iko bŧi, \v 11 ime kë awo ñaaŋ anwuţuŋ uşal, pekadu di ajaaŋ ado dadiiman kë aduknaanaa. \s1 Iko ibaañşaani yi pdo \p \v 12 Wal wi nji kayiluŋ Artemaŧ këme Tişik, iwo kaŧaran kabi du nji du Nikopoliŧ, dul di di njakuŋ aji dwo ţi wal wi ujonţ. \p \v 13 Tamaan iţënk bi Ŧenaŧ name bgah na Apoloŧ bahilna bayaanţ, bawut kawaaŋ nin uko uloŋ. \p \v 14 Bayiţ nja ţi *Kriŧtu bawo kajuk ptaman maakan ţi pdo iko inuura, nin ñaaŋ aloŋ awutna kawaaŋ uko wi anumiiŋ unuur undoli, hënk baankwaaŋ udooni. \p \v 15 Bañaaŋ banwooŋ na nji bŧi bawulu mboş. Wulan mboş banfiyaaruŋ bŧi abot aŋal nja. \p Dñehan Naşibaţi awulan an bŧi bnuura bi nul.