\id 2TI \ide UTF-8 \h 2 TIMOTE \toc1 Uţup utëbanţën wi Pawulu apiiŧuŋ Timote \toc2 2 Timote \toc3 2Tm \mt2 Uţup utëbanţën wi \mt2 Pawulu apiiŧuŋ \mt1 Timote \is1 Uţup ujuni \ip Ulibra wi uwo kakaarta katëbanţën ki Pawulu apiiŧuŋ Timote. Apiiŧ ka wi awooŋ ukalabuş du Rom. Banohul bŧi baţi wal mënţ aduka. Luk ţañ anwooŋ napiinţan awooŋ aanduka. Pawulu awin kë uko ubaa, pkeţ ţañ padukiiŋ. Uko mënţ ukaaŋ kë apiiŧ Timote kaţaŋa ţiki ajeja kë awo ji abukul na manjoonan. Kakaarta ki Pawulu apiiŧuŋ ki kawooŋ kabaañşaani ki apiiŧuŋ. Apiiŧa ţi kakaarta ki aji na a amëban ji a aliinŧ ţi pfiyaar. Akak ajaka ataman ţi pţup Uţup Ulil Unuura wi Yeŧu Kriŧtu woli badoo hajana. Aji na a alipara pjukan panwooŋ paanwo Uţup Ulil Unuura. Pawulu akak aţup ţi ka aji ul ţi uleeful agutan ugut unwooŋ unuura, kë awo kaya hënkuŋ du Ajugun Yeŧu Kriŧtu. Aţup aji ñaaŋ anfiyaaruŋ Kriŧtu andoli awo kado ji a. \ip Hënk di ifah yi ulibra wi iwooŋ: \io1 1. Pwul mboş (1.1-2) \io1 2. Pawulu aţaŋ Timote (1.3-18) \io1 3. Hum di di ñaaŋ ajaaŋ awo nangoli nanuura i Kriŧtu (2.1-26) \io1 4. Hum di di bañaaŋ bajën bakluŋ kawo ţi ŋnuur ŋbaañşaani (3.1-9) \io1 5. Pmëban kaliinŧ ţi pfiyaar (3.10–4.8) \io1 6. Pţaŋ pbaañşaani na pwul mboş (4.9-22) \c 1 \s1 Pwul mboş \p \v 1 Nji Pawulu, i Naşibaţi aŋaluŋ nwo nanjañan i Yeŧu *Kriŧtu, aţu'ën ndo kaţup uko wi ubida unwoonuŋ ţi Yeŧu Kriŧtu wi ahoŋuŋ, \v 2 dpiiŧiiŋ, iwi Timote abuk naan i nŋaluŋ. Dñehan Naşibaţi Aşin nja na Yeŧu Kriŧtu Ajugun bawulu bnuura na mñaga babot bajoobţënu uhaaş. \s1 Pawulu atëŋţën Timote \p \v 3 Dbeeb maakan Naşibaţi i nji kadëmanuŋ jibi bateem naan babiiŋ adëmana na uşal ujinţ. Dji kaduka ţi pñehana uŧejan na pnak, kaşë leşu. \v 4 Dleş mnkuul mi nu\x + \xo 1:4 \xo*\xt Natenan ţi Ulemp 20.37.\xt*\x*, aji kaŋal maakan kawinu kahilna kaŧum na mnlilan. \v 5 Dkak aji kaleş pfiyaar pi nu panjoonanuŋ. Pfiyaar mënţ pi pi bi Lowiŧ ateemu ñaaţ na Ëniŧ naan babiiŋ awoonaan uŧeek, dfiyaar bnuura kë pawohaŋ ţi iwi. \v 6 Ukaaŋ kë nji kaleşanu, iţij bnuura uţen wi Naşibaţi awuliiŋ wi mpafiiŋ iñen. \v 7 Na manjoonan Naşibaţi aanwul nja uhaaş wi blal, aţëp ţëp awul nja uhaaş wi mntëŋ, wi bŋalad na wi pţoorandër. \v 8 Wutan keeri kakowa pţiiniyaan uko wi Ajugun, wutan kakowara nji nwooŋ nakalabuş pa ul ; hajan na nji pa *Uţup Ulil Unuura, mnhina mi Naşibaţi manşë mando kaţënku. \v 9 Naşibaţi abuuranuŋ nja abot adu nja ŋwo biki nul. Kë uko mënţ uşë wo uunwoona ţi udo wi nja, uwoona ţi mñaga mi Naşibaţi aţëpnuŋ ţi Yeŧu *Kriŧtu awul nja. Ado bi şala şal undiimaan ji abi ado kapaş umundu aji añaga nja, \v 10 mnñaga mënţën mampën awinana hënkuŋ ţi ubi wi Yeŧu Kriŧtu nabuuran nja. Ul awatuŋ pkeţ abot aţëpna ţi Uţup Ulil Unuura adiiman ubida wi mnţo. \v 11 Naşibaţi aţu'ën kë nwo nanjañan anjaaŋ aţup kabot kajukan Uţup Ulil Unuura. \v 12 Uko waŋ ukaaŋ kë nji kahaj hënk, aşë wo mënkkowa ţiki dme bnuura Yeŧu Kriŧtu i nfiyaaruŋ abot ame kë ahina kaţijan bnuura uko wi ahankanaanuŋ te unuur uweek wi akluŋ kabi. \v 13 Doon kaţaş bnuura ŋţup ŋnuura ŋi iŧiinknuŋ ţi nji, mëbaan ŋa na pfiyaar na uŋal yi ŋyeenknuŋ ţi Yeŧu Kriŧtu. \v 14 Ţijaan bnuura uko unuura wi ahankaniiŋ, wi *Uhaaş wi Naşibaţi unwooŋ ţi nja ukţënkiiŋ iţijan. \p \v 15 Jibi imeeŋ, bañaaŋ bŧi biki uŧaak wi Aŧiya bawutanaan, Figel na Hermogen bawo ţi bukuŋ mënţan. \p \v 16 Dñehan Ajugun añaga biki katoh ki Oneŧifor ţiki atëŋţënaan ŋyaaş ŋŧum abot awo aankowaa wi batuhnuŋ. \v 17 Wi abanuŋ du Rom, aţëp ţëp ataman ţi pla'ën te adoo awinën. \v 18 Dñehan Ajugun añagi'a ţi unuur ubaañşaani. Ime kak bnuura jibi aţënknuŋ wi ŋwooŋ du Efeŧ. \c 2 \s1 Mnhaj mi nalempar Kriŧtu \p \v 1 Kë iwi abuk naan, tamaan ijejna mntëŋ mi nu ţi bnuura bi Yeŧu *Kriŧtu akwuliiŋ. \v 2 Iŧiink uko wi njukanuŋ ţi kadun ki bañaaŋ baŧum, kaan ijukan wa bañaaŋ biki bahaţuŋ, banhiluŋ kajukan wa kak bandukiiŋ. \p \v 3 Hajan na nji ji nangoli nanuura i Yeŧu *Kriŧtu. \v 4 Nin ñaaŋ aloŋ anwooŋ ţi pngoli aanji nooran uleef na iko yi bañaaŋ banwooŋ baanwo bangoli woli aŋal kalempar bnuura naweekul. \v 5 Kë hënk kak di di uwooŋ ţi pţi, ñaaŋ aanji yeenk katuum woli aanţi jibi bajakuŋ. \v 6 Kë hënk kak di di najaar anlempuŋ bnuura ajaaŋ aka na pyeenk kafah kaŧeek ki uko wi akituŋ. \v 7 Şalan bnuura uko wi nji nţupiiŋ, Ajugun aţënku ika uşal umeeni iko bŧi. \p \v 8 Leşan Yeŧu *Kriŧtu annaţiiŋ ţi pkeţ, ampënnuŋ ţi pntaali pi *Dayiţ naşih ; *Uţup Ulil Unuura mënţ wi wi nji kaţupuŋ bañaaŋ. \v 9 Wul ukaaŋ kë nji kahaj adoo tanana ji nado buţaan. Kë uţup wi Naşibaţi uşë wo uuntananaa. \v 10 Ukaaŋ kë nji kamiir iko bŧi pa bañaaŋ bandataniiŋ bahilna bayeenk mbuur mi Yeŧu Kriŧtu akwuluŋ baka na mndëm te mnţo. \v 11 Bañaaŋ bŧi bawo kate uţup wi, ţiki ujoonani : \q1 Wi ŋkeţuŋ na *Kriŧtu, ŋluŋ kaka ubida na a. \q1 \v 12 Woli ŋmëban aliinŧ, ŋluŋ kaşih na a. \q1 Woli ŋpoka, ul kak aluŋ kapok nja. \q1 \v 13 Woli ŋdeka kafeţ, aji woha na nja kamëban nja, \q1 aanhil kalaţ uleeful. \s1 Pgut na bajukan baţilan \p \v 14 Wutan kaţañan pdo kaleşan bañaaŋ iko yi, kaţup ţi kadun ki Naşibaţi kë bawo kawut pŋom pwaaŋ udooni ţi uko wi ŋţup ŋajakuŋ, panjaaŋ paneeman ţañ banjaaŋ baŧiink pa. \v 15 Tamaan inaţ ţi kadun ki Naşibaţi ji ñaaŋ anlempuŋ bnuura, nalemp anwooŋ aankowaa, ankjukanuŋ bnuura uţup wi manjoonan. \v 16 Kë ŋţup ŋanwooŋ ŋaanka udooni, ŋanwooŋ ŋaanlil Naşibaţi, lowan ŋa. Banwooŋ ţi ŋa baji balowa low Naşibaţi pya. \v 17 Ŋţup ŋi baka ŋaji ŋaŧoka ŧok pya jibi ujad ujaaŋ udëma dëm pya. Himene na Filet bawo ţi bukuŋ mënţan : \v 18 bapok manjoonan wi baţupuŋ aji Naşibaţi ado bi naţan bañaaŋ ţi pkeţ, apënan hënk bañaaŋ baloŋ ţi pfiyaar pi bafiyaaruŋ. \v 19 Kë uţup wi Naşibaţi uşë naţ aliinŧ ji plaak pi bajaaŋ baniwna, kë bapiiŧ ţi plaak mënţ aji : « Ajugun ame bañaaŋ banwooŋ biki nul » akak aji : « Ñaaŋ anjakuŋ aji awo i Ajugun awo kadek kafeţ iko inwooŋ iinwo iŧool. » \p \v 20 Ţi katoh kaweek uunji uka ţañ iko ideeni na idaani yi uwuuru këme yi unŧaam, uji uka yi babomanaani imul na yi ufuuş ; iloŋ iji iwo yi bayaanţ, iloŋ kawo pa iko yi ŋnuur bŧi. \v 21 Woli ñaaŋ apën ţi iko iţop yi nţiiniyaanuŋ aji wo ji iko yi uwuuru këme unŧaam. Ayiman pa Ajugun, aji lempara bnuura, ahinan pdo iko inuura bŧi. \p \v 22 Lowan unoh wi kpoţ itaman ido kala pwo naŧool, pfiyaar, uŋal na pwo bnuura na bañaaŋ. Doon iko mënţ na bañaaŋ banjaaŋ badëman Ajugun na uhaaş ujinţ. \v 23 Pënan ţi blaţar banwaaŋuŋ udooni, ime kë baji baţij pŋom. \v 24 Kë ñaaŋ anşaaŋ awo nalempar Ajugun aşë wo kalow pŋom, awo kaţëp ţëp kaŋal bañaaŋ, kahil pjukan, kahil kamiir. \v 25 Awo kaţiini na banklaţuluŋ na ŋţup ŋnuura kahaţ kë ulome Naşibaţi aţen baka baţëlëş ŋhaaş ŋi baka, ado baka bame manjoonan. \v 26 Bakak wal mënţ na ŋşal ŋi baka kapën ţi bţaaw bi *Unŧaayi Uweek umobuŋ baka, kë bawo ţi pdo uko wi uŋaluŋ. \c 3 \s1 Ŋnuur ŋbaañşaani \p \v 1 Dŋal ime kë ţi ŋnuur ŋbaañşaani, ŋwal ŋtam ŋaluŋ kabi. \v 2 Bañaaŋ baloŋ baluŋ kado kaşal ikow yi baka ţañ, kaŋal itaka, kawo bahomp, kadëman ŋleef ŋi baka, kakar katim ki Naşibaţi, kapok pŧiink bajug baka, kapok pleş baka, kabeeh iko yi Naşibaţi. \v 3 Baluŋ kadënëţ ŋhaaş, kawo baankñaga, kakuutar, kawo baankhil pţoorandër, kaŋoonk, kabot kapok uko unuura. \v 4 Bañaaŋ mënţ baluŋ kado kaguurad, kamënaţ, kawo bahomp baweek, kaŋal unoh kapel pŋal Naşibaţi. \v 5 Baji bawo ţi bdig ji bañaaŋ banñoguŋ Naşibaţi kaşë poka du meeţ. Lowan bañaaŋ mënţ. \v 6 Baloŋ ţi baka baji baneej du itoh kaguur baaţ banwiişuŋ ŋşal, banŧumuŋ ipekadu, kë iko iŧum yi ŋleef ŋi baka ŋaŋaluŋ ikţoŋ baka. \v 7 Baaţ mënţan baji bawo ţi pjuk kaşë wo baanji bahil nin pme manjoonan. \v 8 Jibi Yaneŧ na Yambreŧ\f + \fr 3:8 \fr*\fq Yaneŧ na Yambreŧ: \fq*\ft Baloŋ başal kë bañaaŋ mënţ bawo bado dayaamu biki Ejiptu : Natenan ţi Ppën 7.11, 22 na 9.11.\ft*\f* babiiŋ alaţ ţfa Moyiŧ, hënk di di bañaaŋ mënţ bakluŋ kalaţ manjoonan. Bawo bañaaŋ biki ŋşal ŋaţopuŋ, bawo bañaaŋ banwooŋ baanhil kafiyaar Yeŧu *Kriŧtu. \v 9 Kë başë wo baanhil kaya kadun ţi kaguuru, ţiki bpën bi baka baluŋ kawinana ţi kadun ki bañaaŋ bŧi jibi bi Yaneŧ na Yambreŧ babiiŋ awinana. \s1 Bnuura bi Ulibra wi Naşibaţi \p \v 10 Kë iwi, iwin bnuura pjukan pi naan, ame jibi nwooŋ, iko yi nŋaluŋ pdo, jibi nfiyaaruŋ *Kriŧtu, iwin kë dmiir, dŋal bañaaŋ akuţ amëban aliinŧ. \v 11 Ikak awin wi bañaaŋ baknooranaanuŋ, ahajanaan du Antiyoka, na Ikoniyom na Liŧtra\x + \xo 3:11 \xo*\xt Natenan ţi Ulemp 13.14-52; na ţi 14.1-20.\xt*\x*. Mnhaj mnhoŋ mi mi bawooŋ baanhajanaan da? Kë Ajugun aşë pënanaan ţi ma bŧi. \v 12 Kë ñaaŋ andoli anŋaluŋ pţaş Yeŧu *Kriŧtu, baluŋ kahajana. \v 13 Kë banşaaŋ awo bañaaŋ baŋot na banjaaŋ baţilan, babi kaduka duka ţi pdo buţaan, kawo ţi pguur bañaaŋ kabot kaguur ŋleef ŋi baka. \p \v 14 Kë iwi, uko wi ijukuŋ abot adinan aji ujoonani mëbaan ţi wa, wi imeeŋ ñaaŋ anjukaniiŋ wa. \v 15 Wi iwooŋ napoţ te hënkuŋ ijuk ame *Ulibra wi Naşibaţi, wul uhiniiŋ kawulu uşal unŧuŋa unkţijiiŋ ibuur wi ifiyaaruŋ Yeŧu *Kriŧtu. \v 16 Iko bŧi impiiŧuŋ ţi Ulibra wi Naşibaţi iwoona du a. Inuura pa pjukan nja uko unwooŋ manjoonan, kaţaŋ nja, kadiiman nja bgah wal wi ŋdoluŋ buţaan, kajukan nja pwo baŧool. \v 17 Hënk di di ñaaŋ anwooŋ i Naşibaţi akyeenkuŋ ţi uhaaşul iko bŧi yi anumiiŋ kadolna iko bŧi inwooŋ inuura. \c 4 \s1 Iko iloŋ kak yi Timote awooŋ i kado kado \p \v 1 Yeŧu *Kriŧtu aluŋ kawinana ji naşih kawayëş bajeb na bankeţuŋ, aluŋ kabi kaşih. Ukaaŋ kë nji kakooţu ţi kadun ki Naşibaţi na ki Kriŧtu mënţ: \v 2 ţupan bañaaŋ uţup wi Naşibaţi, baŋale pte wa këme woli baanŋali ktamanaara taman. Ţiiniin na bandoluŋ buţaan ibot iŋoman na banjubanuŋ, tëŋţënan bañaaŋ ţi pdo bnuura, doon uko mënţ na kamiir kaweek pa pjukan baka. \v 3 Na manjoonan wal ubi wi bañaaŋ bawooŋ baankak aŧiink pjukan pnuura, bado kaţaş iko yi ŋleef ŋi baka ŋaŋaluŋ, kawo na bajukan baŧum bankţupuŋ baka uko wi baŋaluŋ pŧiink ţañ. \v 4 Baankak aŋal pŧiink manjoonan, babaa ţëp ţëp kaŧiink iko inwooŋ iinwo manjoonan. \v 5 Iwi kë işë wo i kaţoorandër ţi iko bŧi yi ikdoluŋ, jaan kmiir ţi wal wi mnhaj, tamaan ido kaţup *Uţup Ulil Unuura, ido kado ulemp wi nu jibi uwooŋ kadolana bŧi. \p \v 6 Kë nji, bado bi tulën jibi bajaaŋ batul poot pi pgur, wal wi naan wi pkeţ udo bi kaban ban. \v 7 Dgutan ugut unuura, dba pţi, dmëban ţi pfiyaar pi nfiyaaruŋ Yeŧu *Kriŧtu. \v 8 Uko unduki'aanuŋ hënkuŋ uwooŋ pyeenk uŧepi wi ñaaŋ naŧool ajaaŋ afuuţa. Uŧepi mënţ, Ajugun, nawayëş naŧool akluŋ kawulën wa ţi unuur wi akluŋ kawayëş bañaaŋ. Kë mënţ nji aloolan ţañ kayeenkuŋ wa, bañaaŋ bŧi banŋaluluŋ ayoonk ubi wi nul bayeenk wa. \s1 Iko yi Pawulu aŋaluŋ bañaaŋ bado \p \v 9 Ŧaraan ibi du nji, \v 10 ţiki Demaŧ ţi pŋal iko yi umundu wi, adukën aya Teŧalonika, kë Kreşenŧ aya Galaŧiya, Tituŧ kë aya Dalmaŧiya. \v 11 Luk ţañ adukiiŋ na nji. Dolan Markuŧ abi na iwi ţiki dnumi'a maakan ţi ulemp wi naan ţi. \v 12 Dyil Tişik du Efeŧ. \v 13 Woli iluŋ abi, kţijën bayeti bi naan bi ndukuŋ du uko Karpuŧ du Trowaŧ, na ŋlibra, işë iwut nin kaţilma ŋi babomanaanuŋ injan. \v 14 Alekŧandër naţak adolën buţaan maakan ; Ajugun aluŋ kaluka ulemp mënţ. \v 15 Lipariin iwi ţi uleefu, ţiki abi pok maakan uţup wi ŋkjukanuŋ. \p \v 16 Byaaş bŧeek bi bakwayşaanuŋ, nin aloŋ aambi bi aţok na nji, badukën bukal bŧi. Dñehan Naşibaţi awut kafën baka uko mënţ! \v 17 Kë Ajugun aşë wo ţi kafeţ naan awulën mnhina mi pţup uţup wi nul bŧi, bañaaŋ banwooŋ baanwo bayuday bŧi bahilna baŧiink wa. Kë hënk di di abuuranaanuŋ ţi pkeţ. \v 18 Ajugun aluŋ kabuuranaan ţi iko iwuţaan bŧi yi baŋaluŋ pdolën, kañooţën bnuura du pşih pi nul du baţi. Mndëm manwo ţi a te mnţo. Uwo haŋ. \s1 Pwul mboş pbaañşaani \p \v 19 Wulaan bi *Priŧiliya na Akila mboş, na biki katoh ki Oneŧifor. \p \v 20 Eraŧtuŧ aduka du ubeeka wi Korinŧ, kë nduk Trofim du ubeeka wi Milet ţiki amaaki. \p \v 21 Tamaan ibi ji ujonţ ubi udo kajun. Ewubuluŧ awulu mboş, na Pudeenŧ na Linuŧ na Klodiya na banfiyaaruŋ bŧi. \p \v 22 Dñehan Ajugun awo na iwi, dñehan awulan an bŧi bnuura bi nul!