\id 2PE \ide UTF-8 \h 2 PIYEER \toc1 Uţup utëbanţën wi Piyeer apiiŧuŋ \toc2 2 Piyeer \toc3 2Pi \mt2 Uţup utëbanţën wi \mt1 Piyeer \mt2 apiiŧuŋ \is1 Uţup ujuni \ip Ulibra wi uwooŋ kakaarta katëbanţën ki Piyeer nanjañan apiiŧuŋ. Aka ppiiŧ ka banfiyaaruŋ banwooŋ ţi ubeeka uloŋ. Nin aloŋ aanţup aji apiiŧ ka biki apiiŧuŋ ţi kakaarta ki nul kaŧeek, ţiki nin ñaaŋ aamme na manjoonan me ikaarta itëb ţañ yi yi apiiŧuŋ. Aţup ţañ aji ki kawooŋ kakaarta katëbanţën ki apiiŧuŋ baka (natenan ţi 2 Piyeer 3.1) Piyeer aţup aji bañaaŋ baloŋ baya du banfiyaaruŋ Kriŧtu ajukan baka iko iloŋ impaţuŋ na Uţup Ulil Unuura wi abiiŋ aţup baka. Bawo ţi pdo uko wi baŋaluŋ aji Yeŧu aankak abi. Piyeer akak aţup aji ubida wi ñaaŋ anfiyaaruŋ Kriŧtu uwo kalil Naşibaţi. Uko mënţ wi wi Yeŧu abiiŋ ajukan bambiiŋ awo na a wi awooŋ ţi umundu wi. Kë uko mënţ wi wi bawooŋ kaţu ţi ŋşal. \ip Hënk di ifah yi ulibra wi iwooŋ: \io1 1. Pwul mboş (1.1-2) \io1 2. Hum di anfiyaaruŋ Kriŧtu awooŋ kawo? (1.3-11) \io1 3. Namëbaan naliinŧ ţi uko wi bajukananaŋ (1.12-21) \io1 4. Banjaaŋ bajukan uko unwooŋ uunjoonani (2.1-22) \io1 5. Na manjoonan, Yeŧu aluŋ kabi kak (3.1-18) \c 1 \s1 Pwul mboş \p \v 1 Nji Ŧimoŋ Piyeer nwooŋ nalempar Yeŧu *Kriŧtu akuţ awo *nanjañan i nul dpiiŧanaŋ, an biki Yeŧu Kriŧtu Naşibaţi, Nabuuran nja adoluŋ ţi pwo naŧool pi ŧul kë nafiyaar pfiyaar panliŋuŋ na pi nun. \v 2 Dñehan Naşibaţi awulan bnuura banŧumuŋ abot ajoobţënan ŋhaaş bnuura, wi name'uluŋ abot ame Yeŧu Ajugun. \s1 Pwo naţaşar Yeŧu ţi mnwo \p \v 3 Ţi mnhina mi nul, Naşibaţi aţen nja iko bŧi yi ŋnumiiŋ kakaana ubida kamëban kaliinŧ ţi a. Ŋyeenk iko mënţ bŧi wi ŋme'uluŋ, ul anţëpnuŋ ţi mndëm na bnuura bi nul adu nja. \v 4 Hënk, aţen nja iko inuura iweek maakan jibi ajonuŋ nhoŋ aji aluŋ kawul ya nja. Ado haŋ nahilna nabuur pŧoka pi uŋal wi iko iwuţaan injaaŋ iŧok ñaaŋ inwooŋ ţi umundu wi ujaaŋ uţij, naşë nanaam na a. \p \v 5 Ukaaŋ kë nawo kadoonaan kahoţan ţi pfiyaar pi nafiyaaruŋ mnwo mnuura, kahoţan ţi mnwo mnuura pme Naşibaţi, \v 6 kahoţan ţi pme Naşibaţi puŋ pmëban uleef, kahoţan ţi pmëban uleef kamiir, kahoţan ţuŋ kamiir mënţ pmëban ţi Naşibaţi kaliinŧ, \v 7 kahoţan ţi pmëban ţi Naşibaţi kaliinŧ puŋ bboofar, kahoţan ţi bboofar bŋalad. \p \v 8 Iko inuura mënţ yaŋ, woli nawo na ya aŧuman, kë ibot aŧuma ŧum pya, naji nawo bañaaŋ banjaaŋ badoonaan, kabot kaya kadun ţi uko wi pme Yeŧu Kriŧtu *Ajugun. \v 9 Kë ñaaŋ anşaaŋ awaaŋ iko inuura mënţ, aji fël këş kadoo wo wo ji nakuul : aji ţilma kë Naşibaţi apënana pekadu di abiiŋ ado ţfa. \p \v 10 An bayiţ naan ţi *Kriŧtu, natamaan maakan keeri nado kado iko inkdiimanuŋ kë Naşibaţi adu'anaŋ akuţ adatan. Woli nado haŋ, naankjot nin. \v 11 Hënk di di Naşibaţi akhaabëşanaŋ bnuura plëman pneeji du pşih panwooŋ paankba pi Ajugun, Nabuuranun nja Yeŧu Kriŧtu. \s1 Uko unkaaŋ kë kakaarta ki kapiiŧanaa \p \v 12 Name iko inuura yaŋ, kë nşë do kaleşanan ya wal undoli naşë namëban naliinŧ ţi manjoonan mi nawinuŋ nţa. \v 13 Dşal aji wal bŧi wi nji kawooŋ ţi umundu, unuura ndo kaleşanan, nawoona bten. \v 14 Dme kë wal wi pkeţ wi naan uñogi, Yeŧu *Kriŧtu Ajugun ţi uleeful adolnuŋ kë mme uko mënţ. \v 15 Kë nşë doonaan kado woli dyaa, naduka kaleş unuur undoli iko mënţ bŧi. \s1 Uko unkyuujuŋ kë uţup ujoonani \p \v 16 Mënţ inŧintamëş itit yi ŋpaşuŋ yi yi ŋbiiŋ aţupan wi ŋdolanaŋ kë name mnhina mi Yeŧu *Kriŧtu Ajugun akuţ ame ubi wi nul, ŋwin win na këş ki nun mndëm mi nul. \v 17 Naşibaţi, Aşin nja *Andëmuŋ Maakan, awula pdëm na mndëm, wi aţiiniiŋ na a aji : \qt « Iwi iwooŋ Abuk naan, dŋalu maakan, dmaganu\qt*\x + \xo 1:17 \xo*\xt Maci 17.5.\xt*\x*. » \v 18 Un ţi ŋleefun ŋŧiink pdiim pi nul panwoonuŋ baţi wi ŋwooŋ na a du pnkuŋ pyimanaan.\x + \xo 1:18 \xo*\xt Natenan ţi Maci 17.1-5; Markuŧ 9.2-7; Luk 9.28-35.\xt*\x* \p \v 19 Hënk, uko mënţ uliinŧan bnuura pfiyaar pi nun ţi uko wi *baţupar Naşibaţi bajakuŋ. Nawo kaţaş wa bnuura : uwo ji unkaniya unjaaŋ ujeehan ţi bdëm te wal wi unuur ujinţuŋ kë unfay, ujah unjaaŋ ujeehan na nfa upën awinana ţi ŋhaaşan. \v 20 Nawo kame duna kë uko wi baţupar Naşibaţi baţupuŋ unwooŋ ţi *Ulibra wi nul uunwo uko wi ñaaŋ najën aşaluŋ ţi uleeful aţup. \v 21 Na manjoonan, nin uţup wi Naţupar Naşibaţi uumbaaŋ kapënna ţi uşal wi ñaaŋ najën, *Uhaaş wi Naşibaţi ujaaŋ uţëpna ţi bañaaŋ bajën kaţiini ţi katim ki nul. \c 2 \s1 Bajukan balagare \p \v 1 Balagare banjaaŋ baji bawo baţupar Naşibaţi babi wo ţfa kak ţi pŧoof pi pntaali pi *Iŧrayel, kë hënk di bajukan balagare bakaaŋ aluŋ kawo ţi pŧoofan kado na pneejan ţi ŋşalan pjukan panjaaŋ paneeman ñaaŋ kabot kaŧoka, kadoo pok Ajug baka ambuuranuŋ baka. Wal mënţ başë ţijar ŋleef ŋi baka pŧoka panŧaruŋ. \v 2 Baŧum baluŋ kaţaş baka ţi iko iţop yi bajaaŋ bado, baluŋ kado bakar bgah bi manjoonan. \v 3 Ţi pŋal itaka, bajukan balagare baluŋ kadaaran na ŋţup ŋlil ŋi bapaşuŋ. Kë pwayëş pi baka paşë do bi dolana dolana undiimaan, kë pŧoka pi baka paankyoonk. \p \v 4 Na manjoonan, Naşibaţi aammiir ŋwanjuŧ ŋambiiŋ ajuban, aşë fël ŋa du infeernu di ŋawooŋ atanana du bdëm ayoonk unuur wi pwayëş pi ŋa. \v 5 Aammiir kak bañaaŋ biki unjon, wal wi adoluŋ meel kë mangur iko na bañaaŋ bŧi ţi umundu bŧi unŧumuŋ na banwooŋ baanji baţaş Naşibaţi, aşë buuran *Nowe anjaaŋ aţup uko wi bañaaŋ bawooŋ kado kado kawoona baŧool ţi këş ki Naşibaţi, aţu na bañaaŋ paaj na aloŋ.\x + \xo 2:5 \xo*\xt Natenan ţi Ujuni 6.1—9.17.\xt*\x* \v 6 Naşibaţi aammiir kak ŋbeeka ŋi Ŧodom na Gomora\x + \xo 2:6 \xo*\xt Natenan ţi Ujuni 19.24-35.\xt*\x* wi atëruŋ ŋa kë ŋakak ufob kadiimanaan bankluŋ kapok pţaşa uko unkyoonkuŋ baka\x + \xo 2:6 \xo*\xt Natenan ţi Ujuni 19.1-19.\xt*\x*. \v 7 Kë aşë buuran *Lot ambiiŋ awo ñaaŋ naŧool aji ţëga maakan ţi iko iţop yi bado buţaan mënţ babiiŋ ado. \v 8 Ul anwooŋ naŧool, aşë wo ţi pŧoof pi baka aji win baka kabot kaŧiink baka na ŋnuur, kë uşal uji ujooţ na a.\x + \xo 2:8 \xo*\xt Natenan ţi Ujuni 19.1-19.\xt*\x* \v 9 Iko yi idiiman kë Naşibaţi ahil kabuuran ţi mnhaj bañaaŋ bamëbanuŋ ţi a aliinŧ kaşë kaţooran banwooŋ baanwo baŧool bado kayoonk kakob ki baka ţi unuur wi pwayëş, wi baduknaaniiŋ. \v 10 Akob bnuura banjaaŋ babi ţu ţu ŋşal ţi pţopan ŋleef ŋi baka ţi pjuban pi piinţ abot añoom Ajugun. \p Bajukan balagare mënţ bañoom bañaaŋ akuţ awo bahomp, baanji bakali pkar ŋwanjuŧ ŋandëmuŋ. \v 11 Natenan, ŋwanjuŧ, ŋandooŋ apel baka uforŧa na mnhina ŋaanji ŋaţup ţi kadun ki Ajugun uko uwuţaan ţi ŋwanjuŧ ŋandukiiŋ. \v 12 Kë bukal, bawo ji ŋlimariya ŋanwooŋ ŋaanwo na uşal, ŋabuka buka pa pmobana kafiŋ. Baji bakar uko wi bawooŋ baammee kë bakluŋ kafiŋ baka ji ŋlimariya. \v 13 Hënk, bayeenk baluk bi buţaan di baka. Baji balilan ţi pdo kado iko iţop na pnak. Bawo baţop akuţ agëj, baji balilan maakan ţi kalagare ki baka woli bade na an. \v 14 Baji babi ţu ţu ŋşal ţi pjuban pi piinţ, baanji banoor pjuban, kado na pguur banwooŋ baanliinŧi, baji babi duka duka ţi pñeebar iko. Bafëpanaa! \v 15 Baduk bgah bŧool aneem, wi bawooŋ ţi pdo ji *Balaam abuk Boşor, ambiiŋ aŋal pde itaka yi bdoo. \v 16 Kë başë bi ŋoman na a ţi buţaan bi adoluŋ: ubuuru unwooŋ uunhil bţup uţiini na a ji ñaaŋ najën ado kë ŋyila ŋaţañani, ul *Naţupar Naşibaţi mënţ.\x + \xo 2:16 \xo*\xt Natenan ţi Mnfën 22.4-35.\xt*\x* \p \v 17 Bajukan baţilan mënţ bawo ji ŋkumpëş ŋankayuŋ, awo ji infëluŋ yi ukëk udookuŋ ; bawo biki kaya du bdëm bantootuŋ apel bi pti banwooŋ bi baka. \v 18 Na manjoonan, baji bahomp maakan kaţup ŋţup ŋnaaf kaguur na iko iţop yi uleef uŋaluŋ bambaaŋ abuurna buurna du bañaaŋ baneemuŋ. \v 19 Bahoŋ baka pjeeh aşë wo bukal ţi ŋleef ŋi baka bañaaŋ banwooŋ ţi mnhina mi iko iţop inkŧokuŋ baka ; ñaaŋ aji awo ţi mnhina mi uko wi awutuŋ kë ukţoŋa. \p \v 20 Na manjoonan, woli babuur ţi iko iţop yi umundu wi ţi pme Yeŧu *Kriŧtu Ajugun na Nabuuran nja, aşë kak hënkuŋ ahoŧ ţi ya kë ikţoŋ baka, baji bawo ţi unoor umpeluŋ uŧeek. \v 21 Uhokan lah bawut kame bgah banjaaŋ bañooţ du uko unwooŋ uŧool, kë di pme ba kaşë kaduk bgah byimanaan mënţ bi babiiŋ adiiman baka. \v 22 Uko undoluŋ baka uwo uhoñ umbiiŋ aji : « Ubuş ude uko wi ugaŧuŋ » na « Unkuma umbaaŋ añowa ñowa ukak aşuñ du mboş. » \c 3 \s1 Unuur wi Ajugun uluŋ kabi \p \v 1 An biki nŋaluŋ maakan, kakaarta ki kawooŋ katëbanţën ki nji kapiiŧanaŋ. Ţi yul itëb bŧi, dji kaleşanan iko iloŋ kahilna kaneejan ţi ŋşalan mntit mannuuriiŋ. \v 2 Dŋal kaleşanan iko yi *baţupar Naşibaţi bayimanaan babiiŋ aţup, kaleşanan kak uko wi banjañan biki nan bajakanaŋ aji Ajugun anwooŋ kak Nabuuran nja aŋal ŋdo kado. \v 3 Uko wi nawooŋ kame duna uwo kë, ţi ŋnuur ŋbaañşaani bañaaŋ bambeŋ bambaaŋ kabi duka ţi bbeehar, aji baţaş iko yi ŋleef ŋi baka ŋaŋaluŋ, baluŋ kabi. \v 4 Baluŋ kado kaji : « Yeŧu aanhoŋ aji aluŋ kabi i? Awo ţuŋ ba? Wi bateem nja bakeţnuŋ te nţa, iko iwoha wo jibi ibiiŋ awo wi umundu upaşaniiŋ. » \p \v 5 Wi bajakuŋ haŋ, baji badaar kaţilma kë du ujuni, Naşibaţi aţëpna ţi uţup wi nul apaş baţi ado kë mboş mampënna ţi meel aşë ţo ţi pŧoof pi ma. \v 6 Kë na meel mënţ mi mi abiiŋ abaana na umundu ujon. \v 7 Uţup mënţ uţuuŋ kë baţi na mboş mi nţa ŋahankanaa, ayoonk pya ptërana ţi unuur wi pwayëş pbaañşaani na wi pŧoka pi banwooŋ baankţaş Naşibaţi. \p \v 8 An bayiţ naan biki nŋaluŋ, uka uko uloŋ wi nawooŋ naanwo kaţilma : ţi këş ki Naşibaţi unuur uloolan uwo ji ŋşubal iñeen-week ŋyaaş iñeen (1000), kë \qt ŋşubal iñeen-week ŋyaaş iñeen ŋawo ţi a ji unuur uloolan\qt*\x + \xo 3:8 \xo*\xt Kañaam 90.4.\xt*\x*. \v 9 Ajugun aanji jonan pdo uko wi ahoŋuŋ jibi bañaaŋ baloŋ başaluŋ. Aji miiran : aanji ŋal aloŋ ţi an aneem kaşë ŋal an bŧi naţañan pjuban, naţëlëş ŋhaaşan na manjoonan. \v 10 Unuur wi Ajugun uluŋ kabi ji nakiij ; unuur mënţ baţi bafoma karoca roca, iko inwooŋ da iyik kayuuy wal mënţ, mboş na iko bŧi inwooŋ ţi ma iŧoka kaba\f + \fr 3:10 \fr*\fq Iko bŧi inwooŋ ţi ma iŧoka kaba : \fq*\ft Baloŋ bapiiŧ aji baluŋ kawayëş mboş na iko bŧi inwooŋ.\ft*\f*. \p \v 11 Kë wi iko bŧi iwooŋ i pbi kaŧoka kaba, natenan hënkuŋ mnwo mi nan! Nawo kawo banjinţuŋ ţi këş ki Naşibaţi kabot kamëban ţi a kaliinŧ, \v 12 wi nakyoonkuŋ abot adoonaan unuur wi nul uŧarna ubi. Unuur mënţ, baţi bayik bŧi kayuutşa, iko inwooŋ ţi ba iyik ibot iyuuy. \v 13 Kë Naşibaţi aşë hoŋ nja aji aluŋ kapaş baţi bhalu na mboş mnhalu di iko bŧi ikwooŋ iŧool. Ŋwo ţi pyoonk uko mënţ. \s1 Pdo bañaaŋ balipara \p \v 14 An biki nŋaluŋ maakan, wi nawooŋ ţi pyoonk unuur mënţ, nadoonaan keeri nawo bajinţ piş ţi këş ki Naşibaţi, bañaaŋ banwooŋ ţi mnjeeh. \v 15 Nameen kë kamiir ki Ajugun kahinan kadolan nabuur, jibi *Pawulu ayiţ nja ţi *Kriŧtu i ŋŋaluŋ maakan apiiŧanaŋ na uşal unŧuŋa wi Naşibaţi awululuŋ. \v 16 Hënk di di apiiŧuŋ ţi ikaarta bŧi yi aţiiniyaanuŋ uko mënţ ; ŋţup ŋloŋ ŋanwooŋ ţi ikaarta yi nul ŋatam pme, kë bañaaŋ banwooŋ ţi kapaam akuţ awo baanliinŧ ţi pfiyaar baji bapiban ŋa buţaan. Baji bado haŋ kak na ŋţup ŋi Ulibra wi Naşibaţi ŋandukiiŋ kaşë ŧoka. \v 17 Kë an biki nŋaluŋ, nawoon bten keeri wi nameeŋ iko yaŋ, kaţi nabi naţaş bado buţaan naşë naneem ji baka nawo naankak amëban kaliinŧ. \v 18 Naţëpan ţëp nataman nado kaya kadun ţi pme Yeŧu Kriŧtu anwooŋ Ajugun na Nabuuran nja, nataman nawo ţi bnuura bi nul. Mndëm manwoon ţi a te mnţo! Uwo haŋ.