\id 1TH 
\ide UTF-8
\h 1 TEŦALONIK
\toc1 Uţup uŧeek wi Pawulu apiiŧuŋ banfiyaaruŋ banfëţuŋ du uŧaak wi Teŧalonika
\toc2 1 Teŧalonika
\toc3 1Tŧ
\mt2 Uţup uŧeek wi Pawulu apiiŧuŋ
\mt2 banfiyaaruŋ banfëţuŋ du uŧaak wi
\mt1 Teŧalonika
\is1 Uţup ujuni
\ip Ulibra wi uwooŋ kakaarta kaŧeek ki Pawulu apiiŧuŋ pnŧuk pi banfiyaaruŋ panwooŋ du ubeeka wi Teŧalonika. Pawulu abi ya da aţup Uţup Ulil Unuura wi Yeŧu Kriŧtu (natenan ţi Ulibra wi Ulemp wi Banjañan 17.1-10). Bañaaŋ banfëţuŋ da baţaş Kriŧtu. Wi ŋwal ŋloŋ ŋaţëpuŋ, kë bañaaŋ baloŋ başë wuuk bañaaŋ kë balaţ Pawulu na nanohul. Anaţara baka. Banfiyaaruŋ Kriŧtu bamen Pawulu na bangakandëruŋ na a. Na uŧejan kë başë pënan baka ţi ubeeka kë baya Bereya. Wi ŋşubal ŋtëb ŋaţëpuŋ, Pawulu ayil Timote aya aten jibi banfiyaaruŋ Kriŧtu banwooŋ Teŧalonika baduki awo. Wi ayaaŋ abi, aţup Pawulu aji bamëban te hënkuŋ, kë baloŋ ţi baka başë pok plemp kado kadeena. Baji baji Yeŧu abi hënkuŋ, kë baanuma plemp. Baloŋ ţi baka ŋhaaş ŋaanţoora na baka ţiki bayiţ baka na banoh baka baŧum bakeţi kë Yeŧu aambi. Uko mënţ ukaaŋ kë Pawulu apiiŧ baka katëŋţën baka abot aţup jibi ubi wi Yeŧu ukluŋ kawo na jibi akdoluŋ na banfiyaaruluŋ. Hënk, bahinan kahaţ kë bawo na Ajugun unuur undoli.
\ip Hënk di ifah yi ulibra wi iwooŋ:
\io1 1. Pwul mboş (1.2–3.13)
\io1 2. Pfiyaar pi bañaaŋ biki Teŧalonika bafiyaaruŋ (1.2–3.13)
\io1 3. Ubida unliluŋ Kriŧtu. (4.1-12)
\io1 4. Phaţ kë Kriŧtu abi (4.13–5.11)
\io1 5. Pţaŋ na pwul mboş pbaañşaani (5.12-28)
\c 1
\p
\v 1 Nji *Pawulu, na Ŧilwanuŧ\f + \fr 1:1 \fr*\fq Ŧilwanuŧ: \fq*\ft baloŋ baji badu'a kak Ŧilaŧ.\ft*\f*, na Timote ŋkpiiŧanaŋ, an banfiyaaruŋ nanwooŋ du Teŧalonika amëban Naşibaţi Aşin nja na Yeŧu Kriŧtu Ajugun. Ŋñehan baka bawulan bnuura babot bajoobţënan ŋhaaş.
\s1 Mnwo na pfiyaar pi biki Teŧalonika
\p
\v 2 Ŋënji ŋţañna pbeeb Naşibaţi ŋwal bŧi pa an bŧi, wi ŋjaaŋ ŋleşan woli ŋñehana. 
\v 3 Na manjoonan ŋji ŋleş ţi kadun ki Naşibaţi anwooŋ Aşin nja jibi pfiyaar pi nan pawinaniiŋ ţi udo wi nan, jibi natamanuŋ ţi bŋalad na jibi namëbanuŋ aliinŧan ţi mnhaţ mi nahaţuŋ Yeŧu *Kriŧtu Ajugun.
\p
\v 4 An bayiţun biki Naşibaţi aŋaluŋ, ŋme kë nadatanaa. 
\v 5 Na manjoonan, wi ŋbiiŋ du an adiimanan Uţup Ulil Unuura, ŋëndiimanan wa na mntum ţañ, name wa kak na mnhina mi udo wi Uhaaş wi Naşibaţi. Ŋwin nja bŧi kë uţup mënţ ujoonani. An name jibi ŋwoori ţi pŧoofan pa bnuura bi nan. 
\v 6 Kë an, nakak awo ţi pdo ji un, na ji Ajugun. An nandooŋ awo wo ţi unoor uweek, nayeenk uţup wi Naşibaţi na mnlilan mi Uhaaş wi nul ujaaŋ uwul. 
\v 7 Kë hënk di di nakakuŋ awo bankdiimanuŋ banfiyaaruŋ biki ŋŧaak ŋi Maŧedoniya na Akayi bŧi, bgah bi pţaş. 
\v 8 Du an na manjoonan di di uţup wi Ajugun upënnuŋ, uŧiinkana du Maŧedoniya na Akayi. Mënţ dul da ţañ, baţup ţi dko bŧi jibi nafiyaari Naşibaţi, kë ŋëndo ka uko uţup. 
\v 9 Hënk di uwooŋ, bukal ţi ŋleef ŋi baka baţup jibi namëbanuŋ un wi ŋbiiŋ du an, jibi nayaaŋ du Naşibaţi aduk ŋnŧoŋ alempar Naşibaţi anwooŋ najeb, anwooŋ Naşibaţi na manjoonan, 
\v 10 kayoonkna ubi wi Abukul Yeŧu ankluŋ kawoona baţi, i anaţanuŋ ţi pkeţ, ankbuuranuŋ nja ţi udeeb unkmbiiŋ.
\c 2
\s1 Ulemp wi bi Pawulu du ubeeka wi Teŧalonika
\p
\v 1 Na manjoonan an bayiţun ţi *Kriŧtu, name an ţi ŋleefan bnuura kë ubi wi nun du an uunwaaŋ udooni. 
\v 2 Name kak kë bahajanun akuţ akarun du ubeeka wi Filip. Kë ŋşë yeenkna ţi Naşibaţi mntëŋ mi ŋhilni aţupan Uţup Ulil Unuura wi bañaaŋ baŧum badooŋ adola do na un maakan. 
\v 3 Ŋţup ŋi nun ŋaanwo ŋi mnlafrën, abot awo ŋëmbi bi na uşal uwuţaan, ŋëmbi bi na kaguuru! 
\v 4 Naşibaţi atenun ten awin kë ŋhilani aşë wulun Uţup Ulil Unuura, ukaaŋ kë ŋkţup wa. Ŋënla la plil bañaaŋ, Naşibaţi ammeeŋ ŋhaaş ŋi nun i i ŋklaaŋ plil. 
\v 5 Name kë ŋëmbaaŋ kawoha na ŋţup ŋŧaab ŋi kaguuru, këme aţup ŋţup kahilna kaka uko uloŋ ; Naşibaţi ame kë uwo manjoonan. 
\v 6 Nin ŋënla pdëm ţi ñaaŋ, ţi an këme ţi baloŋ. 
\v 7 Ŋdo hilan lah kabi ji bañaaŋ baweek, kayuujan kë ŋwo *banjañan biki Kriŧtu ; aşë baa ţëp ţëp abi na pjoob bkow, awo jibi ñaaţ ajaaŋ aboof abukul. 
\v 8 Ŋŋalan ŋal maakan adoo hilan kawo ŋënkliŋ liŋ ţi pţupan Uţup Ulil Unuura wi Naşibaţi ţañ, ma kakeţaran, ţiki nakak bañaaŋ biki ŋmaganuŋ maakan. 
\v 9 An bayiţun, ŋfiyaar kë naleş bnuura ulemp na unoor wi nun : ŋlemp nfa na utaakal kawutna kawo pkuŋ pa nin ñaaŋ aloŋ wi ŋkţupanaŋ Uţup Ulil Unuura wi Naşibaţi.
\p
\v 10 Nawin bŧi, kë Naşibaţi akak awin jibi ŋbiiŋ awo na an nanfiyaaruŋ: ŋwo bañaaŋ bajinţ baŧool, biki ñaaŋ awooŋ aanhil pţup uko uwuţaan ţi baka. 
\v 11 Name bnuura kë ŋwo na an bŧi jibi aşin napoţ ajaaŋ awo na abukul ; 
\v 12 ŋji ŋtëŋţënan, kajakan namiir, kajakan naţu kabaţ, nahilna ţi mnwo mi nan nado kado iko yi Naşibaţi aŋaluŋ, ul ankdu'anaŋ ţi pşih pi nul nabot nawo na mndëm mi nul.
\s1 Pfiyaar na kamiir ki banfiyaaruŋ biki Teŧalonika
\p
\v 13 Uko unkaaŋ kak kë ŋënji ŋţañan pbeeb Naşibaţi wii wi : wi nayeenkuŋ uţup wi Naşibaţi wi ŋţupanaŋ, naanyeenk wa ji uwo uţup wi ñaaŋ najën, nayeenk wa ji uwo uţup wi Naşibaţi. Kë uwoha uţup wi Naşibaţi na manjoonan, uţup mënţ uklempuŋ ţi an nanfiyaaruŋ. 
\v 14 An bayiţun ţi *Kriŧtu, hënkuŋ nawo ji banfiyaaruŋ Yeŧu Kriŧtu, bañaaŋ biki Naşibaţi na manjoonan, banwooŋ du uŧaak wi Yuda : nahaj ţi iñen yi biki uŧaak wi nan jibi bahajuŋ ţi iñen yi biki uŧaak wi baka. 
\v 15 Bañaaŋ mënţ bado kë bafiŋ Yeŧu Ajugun na *baţupar Naşibaţi, un kak bahajanun. Baanji bado uko wi Naşibaţi aŋaluŋ abot aşoor bañaaŋ bŧi. 
\v 16 Bado na pneenanun pţup banwooŋ baanwo bayuday uţup unkbuuranuŋ ; hënk na ŋwal bŧi baji bahoţalëş ipekadu yi baka. Kë hënk di udeeb wi Naşibaţi umobuŋ baka hënkuŋ.
\s1 Pawulu aŋal pkak du biki Teŧalonika
\p
\v 17 An bayiţun ţi *Kriŧtu, ŋbi wo i kadukan ŋwal ŋloŋ. Name bnuura kë ŋleef ţañ ŋadukanaŋ, ŋhaaş ŋi nun ŋaduka na an. Ŋnuhan maakan, aŋal maakan pwinan. 
\v 18 Kë hënk, ŋŋal pbi du an, nji Pawulu ţi uleef naan ŋyaaş ŋŧum ddo na pbi du an, kë *Ŧatana aşë neenanun. 
\v 19 Na manjoonan, an bë mënţ nin ñaaŋ aloŋ, nawooŋ mnhaţ na mnlilan mi nun, an nakdiimanuŋ kë ulemp wi nun uwo unuura wal wi Yeŧu Kriŧtu Ajugun akluŋi kabi. 
\v 20 Aa, nawooŋ mndëm na mnlilan mi nun!
\c 3
\s1 Timote nayili
\p
\v 1-2 Ukaaŋ kë ŋënkak ahilan pyoonk, aşë şal aji ŋyil Timote ayiţ nja ţi *Kriŧtu du an kaşë kaduka du ubeeka wi Aŧenay un bukal bukal. Timote mënţ aji lempar Naşibaţi na un ţi pţup Uţup Ulil Unuura wi Kriŧtu. Ŋyila, abi du Teŧalonika aţënkan abot atëŋţënan ţi pfiyaar pi nan, 
\v 3 ŋhaaş ŋaţoora na an bŧi nawole ţi unoor wi ŋwooŋ wi. Name bnuura kë unoor mënţ uwooŋ kafah ki nun. 
\v 4 Wi ŋbiiŋ awo na an, ŋţupan kë ŋluŋ kado kahaj, kë mnhaj mënţ mambanuŋ nţa hënk, kë namee. 
\v 5 Ukaaŋ kë wi nwooŋ mënkak ahilan pyoonk, kë nyil Timote du an, kahilna kame me nahuma nfiyaar Yeŧu Kriŧtu. Dbi lënk aji me *Unŧaayi Uweek uguuran kaŧok ulemp wi nun!
\s1 Pbeeb Naşibaţi ţi uţup ulil wi ŋŧiinkuŋ
\p
\v 6 Kë hënkuŋ wi Timote awoonuŋ du an, aţupun uţup ulil ţi pfiyaar pi nan na ţi bŋalad bi naŋaladuŋ. Akak ajakun aji naji naleş uko wi nun na mnlilan akuţ anuhun jibi un ŋnuhanaŋ. 
\v 7 An bayiţun ţi *Kriŧtu, pfiyaar pi nan patëŋţënun ţi unoor na manţaaf bŧi mi ŋwooŋ. 
\v 8 Ŋhefënţ hënkuŋ wi namëbanuŋ ţi Ajugun. 
\v 9 Kë hum di di ŋhilanuŋ kabeeb Naşibaţi kadoo kakëşan ţi uko wi nan? Nawulun mnlilan mnweek ţi kadun ki nul. 
\v 10 Nfa na utaakal, ŋji ŋtaman kañehana, aţenun ŋkak ŋwinan, ŋhilna ŋjukanan iko indukiiŋ kaliinŧanaan pfiyaar pi nan.
\p
\v 11 Ŋñehan Naşibaţi Aşin nja ţi uleeful, na Yeŧu Ajugun badolun ŋhil ŋbi du an. 
\v 12 Ŋkak añehan Ajugun ado nado kaŋaladaara ŋalad pya, nabot naŋal bañaaŋ bŧi jibi un ŋŋalanaŋ. 
\v 13 Hënk nawo bañaaŋ banwooŋ baanwo na nin buţaan dloŋ, bañaaŋ bajinţ piş ţi kadun ki Naşibaţi Aşin nja, wal wi Yeŧu Ajugun akluŋi kabi na bañaaŋ bŧi banwooŋ biki nul. [Uwo haŋ.]
\c 4
\s1 Mnwo manliluŋ Naşibaţi
\p
\v 1 An bayiţun ţi *Kriŧtu, ŋbaañşaan kaji na an, nado kajuk ţi un jibi nawooŋ kado, kadoo kaŋalana du Naşibaţi. Ŋme na manjoonan kë nado bi kado haŋ, kë ŋşë ñehanan abot akooţan ţi katim ki Yeŧu Ajugun : nakaan nataman maakan ţi pdo haŋ.
\p
\v 2 Name iko yi ŋjakanaŋ nado kado ţi katim ki Yeŧu Ajugun. 
\v 3 Uko wi Naşibaţi aŋaluŋ uwo : nawo bañaaŋ bajinţ piş, banwooŋ baanwo ţi ubida uţop. 
\v 4 Ñaaŋ andoli awo kame jibi akwooŋ na ñaaţ, kamëban uleef ţi pekadu di piinţ\f + \fr 4:4 \fr*\ft Ñaaŋ andoluŋ awo kamëban uleef ţi pekadu di piinţ: baloŋ baji ţi kë Pawulu aji : \ft*\fq Ñaaŋ andoluŋ awo kame jibi akwoori na aharul.\fq*\f*, awo i kawo ñaaŋ najinţ piş, kabot kawo na a kë nin aloŋ aankka uko uloŋ uţup ţi mnwo mi nul. 
\v 5 Aankwut uŋal uwuţaan uyoha jibi banwooŋ baamme Naşibaţi bajaaŋ bado. 
\v 6 Kë ţi uko mënţ aloŋ awutan kaguur aŧënţul këme kadola uko unkde'uluŋ ţiki Ajugun aji weţan bankjubanuŋ haŋ, jibi ŋdooŋ abi ţupan abot ayuujan bnuura. 
\v 7 Na manjoonan, Naşibaţi aandu nja pa ŋwo ţi ubida uwuţaan, adu nja pa ŋwo bañaaŋ bayimanaan, bajinţ piş. 
\v 8 Ukaaŋ kë ñaaŋ ampokuŋ pjukan pi, mënţ ñaaŋ i i apokuŋ, Naşibaţi a, ul anwulanaŋ Uhaaş wi nul.
\p
\v 9 Naannuma bapiiŧan uko uloŋ ţi bŋalad, ţiki an ţi ŋleefan najukna ba du Naşibaţi. 
\v 10 Nado bi kado do haŋ na bayiţ nja bŧi ţi uŧaak wi Maŧedoniya bŧi. Kë ŋşë kooţan nataman maakan kak. 
\v 11 Naţuun kabaţ ţi pwo bnuura kaŧiinkar, kawut pdo kaneej ţi iko yi bañaaŋ bampaţi ; uko wi nanumiiŋ nayikajëran wa, jibi ŋjakanaŋ. 
\v 12 Woli nado haŋ, biki bdig bamaganan nabot kawo naanknuma nin ñaaŋ aloŋ aţënkan.
\s1 Ubi wi Kriŧtu
\p
\v 13 An bayiţun ţi Kriŧtu, ŋŋal name manjoonan ţi uko wi bankeţuŋ, nawutna kajooţan ji banwooŋ baanka mnhaţ. 
\v 14 Ŋfiyaar kë Yeŧu akeţi, abot anaţa ţi pkeţ, kë hënk di di ŋkaaŋ afiyaar kë banfiyaaruluŋ aşë keţ, Naşibaţi aluŋ kanaţan baka, bawo na Yeŧu te mnţo. 
\v 15 Uko wi ŋkţupanaŋ hënkuŋ uwo uţup wi Ajugun : nja ŋkhumuŋ bajeb te wal wi Ajugun akbiiŋ ŋënkwo ţi kadun ki baka. 
\v 16 Hënk di uwooŋ, wal wi Ajugun akdoluŋ pdiim kaţup kë wal ubani, wal wi pdiim pi uwanjuŧ uweek pakŧiinkaniiŋ, wal wi plul pi Naşibaţi pakŧiinkaniiŋ, Ajugun ţi uleeful awalnaana baţi, bankeţuŋ afiyaar ul Kriŧtu banaţa duna ţi pkeţ. 
\v 17 Wal mënţ un ŋnhumuŋ bajeb, ŋnaakiir na baka kadeeŋana du kanfëluŋ kaya kayit na Ajugun du bko duuţ. Hënk ŋşë ŋwo na a te mnţo. 
\v 18 Nadoon katëŋţën keeri baŧënţan na uţup mënţ.
\c 5
\s1 Pwo bten
\p
\v 1 An bayiţun ţi *Kriŧtu, naannuma baţupan wal wi uko mënţ ukdolaniiŋ. 
\v 2 Name bnuura an ţi ŋleefan kë unuur wi Ajugun ubi jibi nakiij ajaaŋ abi na uŧejan. 
\v 3 Wal wi bañaaŋ bakjakuŋ: « Ŋhaaş ŋi nja ŋaţooraa, nin uko uloŋ uunkdaŋ daŋ » wal mënţ wi wi pŧoka pweek pakkuruŋ kur kajotna baka, jibi mnhaj manjaaŋ mambi ţi ñaaţ anwooŋ na kayiŋ. Nin ñaaŋ aankbuur ţi pŧoka mënţ.
\p
\v 4 Kë an bayiţun, naşë wo naanwo ţi bdëm, unuur waŋ udoo ukuran kur ji nakiij. 
\v 5 Na manjoonan, an bŧi nawo babuk bjeehi, babuk pnak. Ŋënwo biki uŧejan, biki bdëm. 
\v 6 Nawulën ŋwut kaŋoyënţ keeri ji bukundi ; nawulën ŋwo bten, ŋwut kakuj. 
\v 7 Baŋoy, uŧejan wi wi bajaaŋ baŋoyënţ ; kë badaan, uŧejan wi wi bajaaŋ bakuj. 
\v 8 Kë nja, ŋnwooŋ biki pnak, ŋënwo kakuj ; nawulën ŋjej pfiyaar na bŋalad ŋdo kamişa kanţak ki bangoli, ŋjej mnhaţ mi ŋluŋ kabuur ŋdo uŧepi unţak. 
\v 9 Na manjoonan, Naşibaţi aandat nja pa udeeb wi nul umob nja, adat nja ŋkaana mbuur ţi Yeŧu Kriŧtu Ajugun, 
\v 10 ankeţaruŋ nja ŋhilna ŋwole bajeb këme bakeţ ŋwo bajeb na a. 
\v 11 Ukaaŋ kë andoluŋ awo i katëŋţën aŧënţul, kabot kaţënka jibi nadooŋ abi kado do.
\s1 Pjukan pbaañşaani na pwul mboş
\p
\v 12 An bayiţun ţi *Kriŧtu, ŋñehanan nado kado haŋ, namëban bnuura baweek biki Ajugun aţuuŋ ţi kadunan, banjaaŋ bahaaharan maakan kabot kaţupan uko wi nawooŋ i kado. 
\v 13 Ulemp wi baka ukaaŋ kë nawo biki kamëban baka kabot kaŋal baka bnuura. Naŧiinkaran an bŧi.
\p
\v 14 Ŋkooţan an bayiţun, nakakaan bañaaŋ banwooŋ ţi ubida uwuţaan ţi bgah, natëŋţënën banjaaŋ balënk, naţënkan bambiişniiŋ, nawo kado kamiir bañaaŋ bŧi. 
\v 15 Naţaafaraan ñaaŋ akakan buţaan bi badoluluŋ ; nadoon kado bnuura unuur unjinţi, nabot nado kado ba ţi pŧoofan na ţi bañaaŋ bŧi.
\p
\v 16 Najaan nawo ţi mnlilan ŋnuur bŧi ; 
\v 17 nakţañna pñehan Naşibaţi ; 
\v 18 nadoon kabeeba ţi iko bŧi. Uko mënţ wi wi Naşibaţi aŋaluŋ pa an namëbanuŋ Yeŧu Kriŧtu. 
\v 19 Nakneenan *Uhaaş wi Naşibaţi unwooŋ ţi an ulemp, 
\v 20 nawutan kabeeh ŋţup ŋi Naşibaţi awuluŋ bañaaŋ baloŋ ; 
\v 21 natenan bnuura ŋţup bŧi : ŋanwooŋ ŋnuura, namëban ŋa ; 
\v 22 nalowan uko bŧi unwooŋ uwuţaan.
\p
\v 23 Dñehan Naşibaţi anjaaŋ aţooran nja ŋhaaş, adolan nawo bañaaŋ bjinţ piş, amëban bnuura ŋhaaş ŋi nan, ŋşal ŋi nan, na ŋleef ŋi nan, nahilna unuur wi Yeŧu Kriŧtu Ajugun akbiiŋ nawo bañaaŋ biki bawooŋ baankwin nin buţaan dloŋ ţi baka. 
\v 24 Andu'anaŋ ado uko mënţ ; aji do uko wi ajakuŋ.
\p
\v 25 An bayiţun, an kak nañehandërun Naşibaţi. 
\v 26 Najakan na bayiţ nja bŧi kë ŋmook baka bnuura. 
\v 27 Dkooţan ţi katim ki Ajugun, naleyiirën bayiţun bŧi uko wi ŋpiiŧuŋ wi.
\p
\v 28 Dñehan Yeŧu Kriŧtu Ajugun awulan bnuura bi nul.