\id TIT ky5t.sc 2nd ed. Kankanaey Titus, Larry Allen, 4/12/00 
\h Tito 
\toc1 Din Solat San Pablo En Tito 
\toc2 Tito 
\toc3 Tit 
\mt2 Din Solat San Pablo En  
\mt1 Tito  
\imt1 Maipanggep Sin Solat Ay Nay  
\ip Din solat ay nay et insolat San Pablo en Tito ay esa ay Gentil ay namati begew sin init-itdo na (1:4). Si Tito et dadlon matalek ya nagaget ay kaoblaan Pablo. Nakiey en da Pablo en Barnabas sin en da nakimitingan ed Jerusalem (Galacia 2:1), ya nabanol abe di inpaob-oblan Pablo en sisya ed Corinto. Sisya di inbaan Pablo isdi ay makaammo sin kaolnongan di pilak ay maibadang sin mamati ed Jerusalem (2 Corinto 8:6, 16-24), ya sisya abe di nangikalintegan sin kinaapostol Pablo sin gimong ed Corinto ta say somiged kasin di nemnem da en sisya (2 Corinto 7:5-7). Nakioblas Tito en Pablo sin nangikaskasabaan da sin siged ay damag ed Creta, et tinaynan Pablo isdi ta itoloy na ay mangit-itdo sin man-gimgimong.  
\ip Sin nangisolatan Pablo isna, kasasadot di kasasaad di gimgimong ed Creta. Ad-ado di nangit-itdos baken tet-ewa ay nanangsangaw si odom ay mamati (1:10-11), et maga pay laeng di nadotokan ay papangolon di gimgimong ay mangipalawag si tet-ewa ay mait-itdo. Naalinan abe din mamati sin lawa ay ogalin di iib-a da ed Creta ay kaman din kamalala ya sadot. Isonga insolat Pablo na en Tito ta ipaammo na en sisya din kosto ay iyat na ay mangolnos sin problima ay nay. Inpaammo na abe ay waday kalebbengan Tito ay say panakaawak na ta patien koma di taga-Creta din bilbilina ya it-itdo na (1:5).  
\ip Tolo di napateg ay linaon din solat ay nay. Din omona et inpanemnem Pablo en Tito din siged ay ogali ay on-onodan koma din madotokan ay papangolon di gimgimong, namnamed tan wada di nangit-itdos baken tet-ewa ya mangon-onod si kadodogis ay kabibiyag. Maikadwa, inbaga na din kosto ay maitdo sin nankinalasi ay ipogaw sin gimgimong ay kaman din nankakay, nankababkes, iiyogtan ay lallalaki, ya babag-en. Maikatlo, inpalawag na din kabibiyag ay onodan koma di am-in ay mamati begew sin naisalakanan da.  
\iot Din Linaona  
\io1 Din panlogian di solat 1:1-4  
\io1 Maipanggep si papangolon di gimgimong 1:5-9  
\io1 Maipanggep si nangit-itdos baken tet-ewa 1:6-15  
\io1 Bilbilin sin nankinalasi ay ipogaw sin gimgimong 2:1-15  
\io1 Din kabibiyag ay onodan koma di am-in ay mamati 3:1-11  
\io1 Maod-odi ay bilbilin ya kakdengan di solat 3:12-15  
\c 1  
\s1 Din Panlogian Di Solat  
\p
\v 1 Sak-en si Pablo ay dinotokan Diyos ay mansilsilbi en sisya. Esaak abe ay apostol Jesu Cristo. Inbaa nas sak-en ta papigsaek din pammatin di pinilin Diyos ay ipogaw na ya ta ipaammok en daida din tet-ewa ay maitdo ay napo en Diyos ay mantongpal si nadiyosan ay kabibiyag.  
\v 2 Amagek dana ta say waday namnamaen da ay biyag si eng-enggana. Si Diyos ay adi polos man-et-etek et inkari na din biyag ay nay sin daan maparsuaan di lobong.  
\v 3 Et sin kosto ay timpo ay inkeddeng na, inpaammo na sin kaipoipogaw babaen sin siged ay damag. Din siged ay damag ay nay di intalek na en sak-en, et siya na din ikaskasabak, tan si Diyos ay mangisalakan en datako di nangibilin en sak-en.   
\p
\v 4 Naey di solat ko en sik-a ay Tito ay ibilang ko ay tet-ewa ay anak ko begew sin pammati tako. Sapay koma ta wada en sik-a di seg-ang ya talna ay mapmapo en Diyos Ama ya en Cristo Jesus ay mangisalakan en datako.   
\s1 Maipanggep Si Papangolon Di Gimgimong  
\r (1 Tim. 3:1-7)  
\p
\v 5 Din gapo si nanaynanak en sik-a ed Creta et ta say olnosem din daan pay laeng maikosto ya mandotok kas papangolo sin esa ya esa ay gimong sin kailiili issa. Adi ka linglinglingan din intogon ko ay maipanggep si madotokan.  
\v 6 Din pangolon di gimong et masapol ay maga di maipabasol en sisya. Masapol abe ay es-esa di asawa na ya adi makibabbabai. Olay din an-ak na et masapol ay mamati ya managtongpal da ya maga di kadamagan da ay mangam-amag si lawlawa.  
\v 7 Din gapo ay maga koma di maipabasol sin mangipangolo si gimong et sisya di naitalkan di oblan Diyos. Isonga masapol ay baken nangato di nemnem na, baken nalaka ay bomonget, ya baken makabeteng. Masapol abe ay baken maisik ya adi man-gamgamgam si pilak,  
\v 8 mo adi et masapol ay managsangaili ya mananglayad si siged. Masapol abe ay nanemneman ya naannad ay ipogaw ay makaitpe si awak na. Masapol abe ay nalinteg ya nasantoan.  
\v 9 Mo maipanggep si pammati na, masapol abe ay dadlonan patien din tet-etet-ewa ay init-itdo ta ay mabalin ay talken di ipogaw. Masapol ay dadlonan patpatien ta say mabalin ay itdo na abe sin iib-a na ya bagbagaanas daida ya ipaila na din nankamkamalian di mangonkontra si tet-ewa.   
\s1 Maipanggep Si Nangit-itdos Baken Tet-ewa  
\p
\v 10 Tan ad-ado di adi kabagaan ay ipogaw ay mangiet-etek si iib-a da babaen sin it-itdo da ay magay banol na, namnamed di Judio ay namati.  
\v 11 Masapol ay maipasaldeng da, tan sangsangawen dan pammatin di ad-ado ay ipogaw ya olay am-in ay miembron di odom ay pamilya begew sin pangit-itdoan das baken lebbeng na ay maitdo. Kababain di panggep da ay mangiyat sidi, tan owat pilak di gamgamgamen da.  
\v 12 Wada di kailian da ay mamadto ay kanana, “Nanlogi ed idi, nadamdamag ay makaetek di taga-Creta. Makedse da ay kaman maangat ay animal. Nasadot da ay man-obla ngem makaem da ay mangan.”  
\v 13 Siya di din kanan di kailian da ay taga-Creta, et tet-ewa iman. Isonga dadlon kan ipaneknek en daida din nankamalian da ta say komosto di pammati da  
\v 14 et adi da patpatien din daddad-at di Judio ya din bilbilin di ipogaw\f + \fr 1:14 \ft Ad-adoy bilbilin di Judio ay maipanggep si makan ya odom ay maos-osal ay ibilang da ay nalinis ono kadodogis. Ngem kanan Jesus en baken makan di mangipakadodogis si ipogaw mo adi din lawa ay wada sin nemnem na. Isonga mo enggay nalinis di nemnem di ipogaw, mabalin ay nalinis di pangibilangana si am-in ay makan ya kaman nidi. Ilaen sin Marcos 7:14-19 ya Colosas 2:20-22.\f* ay manigaan sin tet-ewa ay mait-itdo.  
\v 15 Mo din ipogaw ay nalinis di nemnem na et nalinis abe di pangibilangana si am-in, ngem mo din kadodogis di nemnem na ay adi mamati et kadodogis am-in en sisya, tan enggay kinmadodogis din nemnem na et adi na mailasin di siged ya lawa.  
\v 16 Kankanan da en ammo das Diyos, ngem maiila ay baken tet-ewa begew sin am-amagen da. Kaliliget Diyos daida, adi da patpatien sisya, ya maga polos di kabaelan da ay mangamag si siged.   
\c 2  
\s1 Bilbilin Sin Nankinalasi Ay Ipogaw Sin Gimgimong  
\p
\v 1 Ngem sik-a pay ay Tito, itoltoloy mo ay mamagbaga sin mamati ta onodan da di maibagay sin kosto ay mait-itdo.  
\v 2 Mo din nankakay, bagaam daida ta ten-en day inomen da ya odom ay am-amagen da, ta maikari da ay marispito begew sin siged ay ogali da, ya ta itpe day awak da. Bagaam abe ta napasnek ya kosto di pammati da, naimposoan di layad da, ya peteg ay naanos da.   
\p
\v 3 Mo pay din nankababkes, bagaam abe si daida ta onodan day nasantoan ay kabibiyag ay maibagay sin pammati da. Bagaam abe si daida ta adi da palawlawaen di iib-a da ono manbetbeteng, mo adi et siged di itdo da  
\v 4 sin babbabai ay iiyogtan da ta say maitdoan da si kosto ay iyat da ay manglayad sin as-awa ya aan-ak da.  
\v 5 Bagaan da abe si daida ta itpe day awak da ya nalinis di ogali da. Masapol abe ay asikasoen da di beey da, naanos da, ya manpaituray da sin as-awa da. Tan mo onodan da dana ay ogali, adi malaslasoy din kalin Diyos ay it-itdo tako.   
\p
\v 6 Siya abe sin iiyogtan ay lallalaki, bagaam si daida ta it-itpe day awak da sin am-in ay am-amagen da.  
\v 7 Sik-a abe et siged koma di ogalim si kanayon ta say siged kas tadonen di iib-am. Sin pangit-itdoam, ilaem ta naimposoan di panggep mo ya maibagay di iyat mo ay mankali sin napateg ay it-itdom.  
\v 8 Ilaem abe ta kosto di it-itdom ta say maga di manglaslasoy. Tan mo kaman dana di iyat mo, mabainan di komonkontra, tan adi da mabalin ay palawlawaen si datako.   
\p
\v 9 Mo pay din babag-en et bagaam daida ta manpaituray da sin among da sin am-in ay am-amagen da ta say mapnek di among da en daida. Adi da koma makisongsongbat en daida  
\v 10 ono manman-a si sanikwa da, mo adi et ipaila da komas kankanayon ay dadlon dan matalek ta say begew sin am-in ay am-amagen da, madaydayaw din mait-itdo ay maipanggep en Diyos ay mangisalakan en datako.   
\p
\v 11 Tan inpailan Diyos di seg-ang na ta maisalakan di am-in ay ipogaw.  
\v 12 Begew sin seg-ang na ay nay, it-itdoanas datako ay manokog sin am-in ay mangiaddawi en datako en sisya ya am-in ay laylayden di nailobongan ay ipogaw ta say itpe tako di awak tako ya onodan tako di nalinteg ya nadiyosan ay ogali sin kawada takos nan lobong.  
\v 13 Siya dana di ogali ay onodan tako koma sin panedsed-an tako sin omiparagsak ay namnamaen tako. Din namnamaen tako ay nay et din kaipailaan di mankoniniing ay kinadiyos Jesu Cristo ay napateg ay Diyos tako ya mangisalakan en datako.  
\v 14 Sisya di nangidawat sin awak na ay matey para en datako ta mapawayaan tako sin am-in ay kabaelan di basol ya ta panbalinenas datako si nasantoan ay ipogaw na ay silalayad ay mangamag si siged.   
\p
\v 15 Siya dadi di itdom sin ipogaw issa dowan ka aben bagaan daida ta onodan da ya ipaammom mo waday pankolangan da. Sin pangam-amagam en dana, ipailam din am-in ay kalebbengam ta adi dakan laslasoyen.   
\c 3  
\s1 Din Kabibiyag Ay Onodan Koma Am-in Di Mamati  
\p
\v 1 Ipanemnem mo sin mamati issa ay masapol ay manpaituray da sin tuturay ya odom ay waday kalebbengana en daida ta patien das daida. Nakasagana da koma abe ay bomadang mo waday siged ay maamag.  
\v 2 Maga koma di palawlawaen da ya adi da koma makiib-ibaw mo adi et naanos da ya kanayon ay patpatgen da din am-in ay ipogaw.   
\p
\v 3 Tan olay datako ay mamati et kolang abe di nemnem takos maipanggep en Diyos ed idi et baken takon managtongpal. Naiet-etekan tako et nasangaw tako si baken kosto ya naibabag-en tako sin nankinalasi ay laylayden di awak tako ya lawa ay ginan-ganas tako. Lawa di nemnem takos iib-a tako, nan-inapal tako ya nanliniget tako.  
\v 4 Ngem si Diyos ay mangisalakan en datako et inpaila na di seg-ang ya layad na  
\v 5 et insalakanas datako. Inmisalakan baken gapo sin inam-amag tako ay siged mo adi et din seg-ang na. Insalakanas datako babaen sin nangowasana en datako sin nangidawtan di Ispirito Santo en datakos baro ay biyag ya namaroana en datako.  
\v 6 Indawat na en datako din Ispirito Santo ay maga polos di inimotana babaen en Jesu Cristo ay mangisalakan en datako.  
\v 7 Inamag na di ta say waday namnama tako ay makitawid sin biyag ay eng-enggana. Din kaibasaran di namnama tako ay nay et din nangibilangana ay nalinteg tako begew sin seg-ang na.  
\v 8 Tet-etet-ewa dana ay inbagak ya dadlon mapati, isonga laydek ay dadlon kan itdo sin namati en Diyos issa ta man-gaget das kanayon ay mangamag si siged.  
\p Sigesiged dana ay maitdo ya maiturong da sin pansigdan di am-in ay ipogaw.  
\v 9 Ngem adi ka maitaptapi sin magay silbi na ay pansosongbatan di ipogaw ay maipanggep sin lislistaan di ngadngadan di iiyon-a. Addawiam abe din pan-iibawan da ay maipanggep sin linteg Moses, tan din kaman dana ay ib-ibaw et magay siged ay pantongpalan da, tan maga di ibadang da sin pammati tako.  
\v 10 Mo waday ipogaw ay mangit-itdos baken tet-ewa ay mangisissian si mamati, bagaam sisya ta isaldeng na. Mo mamin dowa ay bagbagaam yan adi na patien, adim kadkadwaen,  
\v 11 tan ammom ay din kaman nidi ay ipogaw et managbasol ay enggay inmaddawi sin tet-ewa. Olay sisya et ammo na ay lawa di am-amagena.   
\s1 Maod-odi Ay Bilbilin Ya Kakdengan Di Solat  
\p
\v 12 Ibaak si Artemas ono si Tikicus ay emey issa. Mo somawang, ipakat mo di kabaelam ay en omila ed Nicopolis, tan isdi di ninemnem ko ay en pantean sin pinag-aandap.  
\v 13 Ipakat mo abe ay bomadang en Zenas ay abogado ya si Apollos mo manlobwat das sa ta wada koma en daida din am-in ay kasapolan da sin panbiyahian da.  
\v 14 Ilaem abe ta ingsaan din gagait tako ay mamati ay mangam-amag si siged ta bomadang da sin tet-ewa ay makasapol si badang ta say waday siged ay pantongpalan di biyag da.   
\p
\v 15 Am-in ay gagait kos na et pakpakomostaan daka. Pakomostaan mi abe din manglaylayad en dakami begew sin pammati tako.  
\p Sapay koma ta seg-angan Jesu Cristo ay Apo tako si dakayo am-in.