\id ROM Romans NT0010.RO - Kanite N.T. Gibson/McCarthy 3-JUL-02 \h Lomu \toc1 Lomu \toc2 Lomu \mt1 Lomu \ip PoloꞋa Kolini kumate maineno mani avona kae-malegeno nago aꞋmo agia FipiꞋe Lomu kumate alino momamine. YisasiꞋa faliteno hetino ikapinaga haitegeno PoloꞋa tueti foꞋa (24) kafu agava maineno Lomu kea kae-malene. \c 1 \s1 PoloꞋa Aposolo aliꞋyamaꞋamo aepaꞋahe humaine. \p \v 1 Nagaya PoloꞋnae Yisasi Kalaisi aliꞋya kanoꞋa maineꞋna Aposolo mainogeno Anumaya KotiꞋa mukiꞋa vayapiti “Alu aotage kano maineka nagaila kanale mono keꞋnia huhaleka hamapaiyo.” huno hunatene. \p \v 2 Ani kanale mono kea Anumaya KotiꞋa nayona “Kamigahue.” huno hulokiya vaigeꞋya agai aune vayaꞋmoꞋya huhaleꞋya Anumaya Kotina alu aotage autaꞋmaꞋafi kae-malenayane. \v 3 Ani kanale kea agaiꞋa NafaꞋnemofe humaine. Ani NafaꞋnemoꞋa velafa maisiafe Teviti nofi vayapiti falote humaine. \v 4 Falote huteno fali-mainefiti Anumaya KotiꞋa tokiyaꞋaleti aliheti-maineafe Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa “Ma kanoa tokiyaꞋa hanegeno Anumaya Kotina NafaꞋneꞋa maine. Yisasi KalaisiꞋa Anumayatimo maine.” \v 5 MainegeꞋya agai agima alisaga hisayafe mukiꞋa kotega veaꞋmoꞋya Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti huꞋya agai kema ali hipoꞋya hisayafe Anumaya KotiꞋa Yisasi ayapitila kayone yana namiteno “Aposolo kano maiyo.” huno hunatene. \v 6 Hunatenegi mukiꞋa kumate veaꞋnene tamakaiꞋene Lomu mainaya veaꞋnene Yisasi Kalaisi anaga maisayafe ago hapali-lamatene. \p \v 7 Anumaya KotiꞋa hau ayamopafi haigeno hapali-lamategetama alu aotage veaꞋnea Lomua mainae. Anumaya KotiꞋa, NelafaꞋene Yisasi KalaisiꞋa, AnumayatimoꞋene kayone hisaya yaꞋene tamaipa falu lamahaisia yaꞋene tamamisaꞋe. \s1 PoloꞋa Lomu kumate veaꞋne amakegahe humaine. \p \v 8 HagoteꞋna ma yafe tamahapaigahue. MukiꞋa ma mopale veaꞋmoꞋya tamakaifena “Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainaya veaꞋne mainae.” huꞋya lamakaifena hageꞋna havimainoa yafena aluya huꞋna lamakaifena Yisasi Kalaisi hulatenea yateti Anumaya KotiꞋnimotega musena nehue. \v 9 Anumaya Koti aliꞋyama aluana naya mukiki huꞋna agaiꞋa NafaꞋnemo hulatenea yafe kanale mono kea hamanepaugeno Anumaya KotiꞋa nage-maineanagiꞋna mukiꞋa kanafina nunamu huꞋna tamakai tamakia ayeꞋna havinegoe. \v 10 Notamakoafe menima tamakaitega visuafene huꞋna havinegoe “Kagaika visua yafema kahainageka kana valinato.” huꞋna havinegoe. \v 11 TamakuꞋamoꞋa tokiyaꞋage huno maisia tokiya, Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa tamaminegi nagoꞋa tokiyaene alisayafe tamaya hisue huꞋna tamakaiꞋma tamakesua yafena tusiya huno nenahaiye. \v 12 Mage nehue “Yisasife havitama lamakupi maletama tamametiti nehaya yatamimoꞋa nagaila naya hisigeꞋna nagaya aniꞋa huꞋna nagupima malenoa yanimoꞋa tamakaila tamaya hisie.” huꞋna nehue. \p \v 13 NafuꞋnaganagatama ma yafe haviho nagayama Yuta veaꞋne omainaya veapina Yisasifena kanale mono kea hamapaugeꞋya aliꞋya amakupi malageno alagaꞋa ayeno falote humainea kavala tamakaipi “AniꞋa hisue.” huꞋna mukiꞋa kanalela tamakaitega ugahe nehuanagi nagoꞋa yamo kaniꞋa maleno tilegeꞋna oꞋunoe. \v 14-15 Anumaya KotiꞋa aliꞋya aligeꞋna mukiꞋa veaꞋmogamina kanale huꞋya nemaiya veaꞋnene, afa veaꞋnene, avoma nehapaliya veaꞋnene, avoma nohapaliya veaꞋnene “Yisasifena kanale mono kea hamapaiyo.” huno hunateneafene huꞋna tamakaitega, Lomu mainaya veate, me lamahapaisuafe naguꞋamoꞋa heꞋnelie. \s1 Yisasina kanale mono keꞋa Anumaya Kotina tokiyaꞋae. \p \v 16 Yisasi kanale mono kehena nagayea nohue. Ani kefi Anumaya Kotina kasagoꞋya tokiya yamaꞋa hanegeꞋya mukiꞋa ani kema haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainaya veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa amaku amamena aligatigahie. Yuta* anagala hagoteno amaku amamena aligatiteno haenaga Yuta veaꞋne omainaya veaꞋmogamina aligatigahie. \v 17 Ani kemoꞋa mage huno tavenelie Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainaya veaꞋmoꞋya kefo yana humainayanagi Anumaya Koti aulagafina fatago veaꞋne mainae. Ani yafena Anumaya Koti autaꞋmafina mage huno humaineane \q1 “Fatago veaꞋne mainae huno humatenea veaꞋmoꞋya Anumaya Kotife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainaya yateti mai kanale huꞋya maigahae.” huꞋya kae-malenayane \s1 MukiꞋa veaꞋmoꞋya Anumaya Kotina amakaveꞋno hutenae. \p \v 18 MukiꞋa veaꞋmoꞋya Anumaya Kotina amakaveꞋno hutaya kava huꞋya kefo yama hayafe kelamage kemona falaki-malenageno Anumaya KotiꞋa ikapinagati haima vaiya yamaꞋa lavenelie. \v 19 Anumaya KotiꞋa mukiꞋa veaꞋmogami amakusafinaga agaifema havisaya yana ago amaveli-maine. \v 20 Anumaya KotiꞋa ma mopama talo humalenea kanaleti aepa heno talo humalenea yateti agaila oꞋagesuna alu aotage auꞋava yamaꞋaene agola maige maige hisuna tokiyaꞋaene amaveligeꞋya agelama huꞋya age-mainayanagi “NoꞋagona yafe nehane.” huꞋya hisaya kanaꞋamia omaleneafe Anumaya KotiꞋa anonaꞋamia amamigahie. \p \v 21 Amakaya Anumaya Kotina agemaineꞋyagi agia alisaga nehuꞋya “Kanale yana tamine.” huꞋya agaila musena hu oꞋateꞋya afa amaku amakesale maineꞋya aneginagi haya amaku amakesamoꞋa hani yapi mainae. \v 22 MaineꞋya “Kanale tagu tagesaene veaꞋne mainone.” huꞋya nehayanagi aneginagi huꞋya mainae. \v 23 MaineꞋya agola maige maige tokiya hale yamaꞋa hanea Anumaya Koti agia alisaga ohuꞋya amakaveꞋno huteteꞋya aiyahae huꞋya faligahe humainaya vefi, namafi, kala yagafi, osifaꞋvefi, amamena amayateti talo huꞋya maleneꞋya ani yate “Anumayati maine.” huꞋya amakia alisaga humainae. \s1 VeaꞋmoꞋya aluꞋa luꞋa kefo kava maiꞋya hu-mainae. \p \v 24 NaꞋa kava maiꞋya haya yafe Anumaya KotiꞋa amatalegeꞋya amaku amakesafinaga age hamaꞋye huꞋya havigu havagu amakesamo amavayu higeꞋya kefo yamaꞋage tokaeꞋya nehuꞋya amakaiꞋami amaugafa ali haviya humainae. \v 25 Anumaya Koti kelamage kea amakaveꞋno huteteꞋya havigeꞋage ke nehaviꞋya Anumaya KotiꞋma talo humalenea yate “Anumayati maine.” huꞋya muse-kase nehuꞋya amakia alisaga humainagi ani yaꞋyagama talo humalenea Anumaya Kotina amakaveꞋno hutenae. MukiꞋa yupa agola Anumaya Koti agia alisaga hisuna kano maine. Tamage. \p \v 26 Anumayamona amakaveꞋno hutaya yafe Anumaya KotiꞋa amatalegeꞋya tusi amakaye hisifa kava huꞋya age hamaꞋye haya kavala humainae. AꞋneꞋamimoꞋya anauꞋamimoꞋyaene humo kavala neꞋataleꞋya amafaluꞋyaene havi kavaꞋyaga humainae. \v 27 NehageꞋya vemoꞋyaenena aꞋamienama humo kavala neꞋamataleꞋya amaipafiti atamoꞋa hetigeꞋya nagoꞋa ve amafaluꞋyaene amaugafa age hamaꞋye huꞋya amakaye hisifa kavala humainayafe anonaꞋamia amakaiꞋami amaugafale alimainae. \p \v 28 “Anumaya KotiꞋa afa kano maineanagita agaifena ohavigahune.” huꞋya haya yateti Anumaya KotiꞋa amatalegeꞋya kefo amaku amakesa haviꞋya ase ohu kavala humainae. \v 29 MukiꞋa kefo yana alu kava alu kavala humainae. Moli huliteꞋya nehuꞋya kumai he yane. Alu vayaꞋmogami yate age hamaꞋye hu yane. VayaꞋamihe hu-haviya humate yane. Alu kanomo hia kavafe age hamaꞋye nehaya yane. Vaya hamaeꞋya falimate yane. VayaꞋamimoꞋyaene tusi ke neꞋvaiya yane. HavigeꞋage savale kavale. VayaꞋamimofe “NaꞋa kava nehae.” huꞋya huatifi mafi nehae. \v 30 Vaya amakia alihaviya nehae. Anumaya Kotina kame huneꞋatae. Veganokano huꞋya halakae halakau ke nehuꞋya amakaiꞋami amaugafa aliꞋya haiteꞋya amakaiꞋami amaki alisaga humainae. Haegafa kefo kavala aliꞋya falote nehuꞋya itaꞋafoꞋamimo kea hefalaꞋnegiye. \v 31 Aneginagi nehuꞋya “NaꞋa hugahune.” huꞋya haya kea neꞋatalae. NagoꞋamogamifena amahau amayamopafina ohamaigeꞋya hamauna hu noꞋamatae. \v 32 Anumaya KotiꞋa “NaꞋa yama nehaya veala anonaꞋamia amamisugeꞋya aliteꞋya agola faligahae.” huno humainea kea ani veaꞋmoya havilineꞋyagi ani kefo yana maiꞋya nehuꞋya naꞋa yamaꞋagelomagi kefo yama haya veaꞋmogami amakia alisaga nehuꞋya kefo yama haya yafena muse hu neꞋamatae. \c 2 \s1 Anumaya KotiꞋa kaiyekema humatesiana fatago huno humategahie. \p \v 1 Kefo yama nehaya yafena nagoꞋa veafena “Lamakaya naꞋa kava nehae.” hutama nehutama amakaila fako hu neꞋamatagi tamakaiꞋenena aniꞋa kefo kavala nehageno tamakaiꞋenena tamakaya nehie. Tamakaya kaiyeke humataya veamogatama aniꞋa kefo yana ago humainayafe kenonama hisaya kea omalene. \v 2 Tagaya ago havimainone Anumaya KotiꞋa kelamage keleti kefo yama humainaya veaꞋmogamina kaiyekea fako humateteno anonaꞋamia alitagifeno neꞋamamie. \v 3 NeꞋamamianagi hanaꞋa tamakesa nehaviye tamakaya aniꞋa kefo yana nehaya veaꞋmogamife “Tamakaya naꞋa kava nehae.” hutama nehutama ani kefo yana nehayanagi “Anumaya KotiꞋa kaiyeke hulamateteno anonaꞋa alitagifeno otamigahie.” hutama nehao? AꞋao kefo yana ago humainaya anonaꞋa tamamigahie. \v 4 Ifi Anumaya KotiꞋa tusiya huno kayone yamaꞋa tamamiteno aupaꞋa kaiyekea hu notamategi ayaꞋayate tamakava maime neꞋuno kefo yama haya yafena anonaꞋa aupaꞋa alitagifeno notamamigetama “Ani kefo yana afa ya kana yane.” hutama tamakesa nehaviyo? Havige nehagi kefo yatamihena tamakuꞋa aiyahae hutama “NagoꞋene ohugahune.” hutama hisayafene huno Anumaya KotiꞋa kayone hulamateno kaiyekema huotamatea yafena nohaviyo? \v 5 KaguꞋamoꞋa tusiya huno tokiyaꞋage humainegeka “Kefo yaniꞋahena naguꞋa aiyahae ohugahue.” hukama nehana yafena Anumaya KotiꞋa kagaila haima vai negatea yana halaꞋya humaleneanagino kaiyekema humatesia yupa agaiꞋa fatago huno fako hulamateteno tamaveligahie. \v 6 Anumaya KotiꞋa mukiꞋa veaꞋmoꞋyama humainaya yateti anonaꞋamia alitagifeno amamigahie. \v 7 NagoꞋa veaꞋmoꞋya “Anumaya KotiꞋa muse huno tagia alisaga hisigeta tokiyaꞋaene hale yapi maisune.” huꞋya kanale kava huge huge nehaya veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa agola maige maige hisaya hamaimula amamigahie. \v 8 Amamigahianagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya amakaiꞋami amaugafahekeꞋya amakesa nehaviꞋya kelamage kemona akave omaleꞋya kefo yamo auꞋava kava akave nemalageno Anumaya KotiꞋa tusiya huno haiya vaimateteno amakata aisia yana amamigahie. \v 9 NagoꞋa veaꞋmoꞋya kefo kava maiꞋya huge huge nehaya yafe Anumaya KotiꞋa tusi kana yaꞋene amaugafa amagata aisia yamoꞋene amakaila alino aiso humategahie. Hagoteno Yuta veaꞋmogami amamiteno anileti Yuta veaꞋne omainaya veaꞋnenena amamigahie. \v 10 Amamigahianagi fatago kavaꞋma nehaya veaꞋnea Anumaya KotiꞋa halemainea tokiyaꞋaene ala amakiene amaipamoꞋa falu hisia yaꞋene amamigahie. Hagoteno Yuta veaꞋmogami amamiteno anileti Yuta vea omainaya veaꞋnenena amamigahie. \v 11 Anumaya KotiꞋa mukiꞋa veafena nagoke agu agesale maineno neꞋamamie. \p \v 12 MukiꞋa veaꞋnea kahegi kema hamaopaigeꞋya ohavineꞋya kefo yama maiꞋya humainesayana Anumaya KotiꞋa ani kahegi keletila kaiyekea hu oꞋamategahigi fako hinageꞋya hanimo aguꞋafi agola amakata aisia no maigahae. MukiꞋa veaꞋnea kahegi kema havilineꞋya kefo yama nehaya veaꞋnea Anumaya KotiꞋa agaiꞋa kahegi keleti kaiyekea alino aye fako humategahie. \v 13 NagoꞋa veaꞋmoꞋya kahegi kema haviteꞋya agoꞋma atalenesaya veafena Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno hu noꞋamategi kahegi kema akave nemalesaya veafe Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno humategahie. \v 14 Yuta veaꞋne omainaya veaꞋmoꞋya Anumaya Koti kahegi kea amakaipina omaleneanagi amakaiꞋami amaku amakesafima hanea kema akave malayana akave malenaya kemoꞋa amakaiꞋami amaku amakesafiti ani kahegi kea ali falote humainae. \v 15 Anumaya KotiꞋa agaiꞋa kahegi kema amakuꞋafima kae-malenea kea amave-ligeꞋya amaku amakesamoꞋa nagoꞋma hia kanafina “Havi kava nehane.” huno kaiyekea hu neꞋamateno nagoꞋma hia kanafina “Kanale kava nehane.” huno humaineanagino taguꞋafina ago kae-malegeno haneagino tavenelie. \v 16 Nagaya YisasiꞋma hulatenea kanale mono kema nehua kefiti ma kea hane, ma mopama haꞋno hisia yupa Anumaya KotiꞋa Yisasi Kalaisi avayafitila mukiꞋa veaꞋmoꞋya falakiꞋya humainesaya yafena kaiyekea humateteno fako humategahie. \s1 Yuta vayaꞋmoꞋya mage humainae “Kahegi kemo taya hugahie.” huꞋya havigea humainae. \p \v 17 Kagaya “Yuta kano mainoe. Mosese kahegi kea haviꞋna akave nemaloanagino naya hugahie.” huka kagaikaꞋa kagi alisaga nehuka “Anumaya Koti nafaꞋne mainoe.” huka nehano? \v 18 Kahegi kea ago huge kavelige hageka havilinanafe “Anumaya Kotima nehaiya kavafena haviteꞋna fatago auꞋava yana ago havilinoa kano mainoe.” huka nehano? \v 19 Kagaya ma kagesa nehavine “Kahegi kemo aepaꞋa havilinogi aulaga asu humai kanomo visia kana aveligahue. Hani yapi mainaya veala ayevasa humategahue.” huka nehano? \v 20 “Kahegi kemo aepaꞋa havilinoafe nagoꞋa kema ohavinaya veaꞋmogamiꞋene osi osi nafaꞋneyagaene humaveli hamaveli hugahue.” huka nehano? \v 21 Alu veaꞋnea humave-nelinanagi naꞋa higeka kagaikaꞋahena ave notine? “Musufa yana ohiho.” huka huhaleka veala hamanepainanagi kagaikaꞋa musufa yana nehano? \v 22 “Kumai he yana ohiho.” huka veala hamanepainanagi kagaikaꞋa ani kumaiya nehano? Ago falimainaya veafe “Anumayati maine.” huꞋya amakisana neꞋvaiya yafena “Onahautafa huno onahaiye.” huka nehananagi ani veaꞋmogami mono nopitila musufa yana nehano? \v 23 Kagia alisaga nehuka “Kahegi kea havimainoe.” huka nehananagi ani kea ago alitagae-mainanafe Anumaya Koti agia ali haviya nehano? \v 24 E, Anumaya Koti kema kae-malenaya autaꞋmafina Yuta veaꞋmogatihena mage huꞋya humainayane “Tamakaitamia havi kavaꞋma nehaya yatamihena Yuta vea omainaya veaꞋmoꞋya tamaketeꞋya Anumaya Koti agihena kamuge hatageꞋya vai neꞋatae.” huno humaine. \s1 Amaugafa taga nehaya yana afa ya kana humaine. \p \v 25 Kahegi kema akave malesayana Yuta vayaꞋmoꞋya humainaya kava huꞋya amakoya anoꞋya laga hu yamoꞋa* tamaya hugahianagi kahegi kema alitama atagaesayana tamaugafa taga nehaya yana afa ya kana yane. \v 26 Amakoya anoꞋya taga ohunaya vayala Yuta vea omainaya veaꞋmoꞋya kahegi kemo akave malesayana Anumaya KotiꞋa ani veafena mage huno hugahie “NagaiꞋni nafaꞋneyaga maineꞋya amaugafa laga humalenaya vaya kana humainae.” huno humategahie. \v 27 Kahegi kea akave maletama tamaugafa laga nehagi ani kahegi kema ali neꞋatagaetama nagoꞋa vayaꞋmoꞋya, amaugafa laga ohunaya Yuta vea omainaya veaꞋmoꞋya, kahegi kema haviꞋya akave maleꞋya tamakaila tamakaseꞋya kanale kava nehaya yamoꞋa “Havi kava nehae.” huno hulamategahie. \v 28-29 TaꞋyafigae Anumaya Koti veaꞋnea, Yuta veala, tama veaꞋne mainae? Amegati amaugafaꞋage taga humalenayafe Anumaya Koti veala omainagi Anumaya Kotina amakuꞋama amitafa humainayafe Yuta veaꞋnelafa mainae. Ani veala kahegi kema akave malenayafe amakaiꞋami amaugafa taga ohunagi Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa amakupi emaineno haegafa amaku amakesa amamigeꞋya mainae. VeaꞋmoꞋya naꞋama humainesaya veaꞋmogami amakia alisaga ohugahagi Anumaya KotiꞋa agaiꞋage amakia alisaga hugahie. \c 3 \s1 Kefo yamoꞋa kanale kavala oꞋagasegahie. \p \v 1 Yuta veaꞋmoꞋya hanaꞋa huꞋya Yuta vea omainaya veala amakase-mainaya veaꞋne mainae? Amaugafa laga hu yamoꞋa na kanale ya amamine? \v 2 Tamage Yuta veaꞋmoꞋya kanale yana kasagoꞋya alimainae. Hagoteno Anumaya KotiꞋa humainea kema kae-malenaya kea amayapi malene. \v 3 Maleneanagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti ohunaya yateti Anumaya KotiꞋa “Hulokiya vaimalenoa yana mukiꞋa veaꞋmogamina oꞋamamigahue.” huno hugahifi? \v 4 AꞋao aniꞋa ohugahie. MukiꞋa veaꞋmoꞋya havigeꞋage veaꞋne mainesayana Anumaya KotiꞋa tamageꞋage kano maine. Anumaya Koti avopina mage huꞋya kae-malenayane \q1 “Anumaya Kotiga humalenana kemoꞋa ‘Fatago kano mainane.’ huno hugatene. Kaiyekema hugateleꞋasina amakasateꞋasine.” huꞋya kae-malenayane. \p \v 5 Tagaiti kefo yatimoꞋma Anumayamo fatago auꞋava kavaꞋma avelisigeta naꞋane hugahune? Anumaya KotiꞋa kefo kava humainona yateti anonaꞋa haima neꞋvaiya yamaꞋa lamiana “Fatago ohia kava nehie.” huta hisuno? Nani kea ohisune. MukiꞋa veaꞋmoꞋya nehaya ke nehue. \v 6 Fatago ohunea kavala nohie. Fatago kavaꞋma ohisiana hanaꞋa huno ma mopale veaꞋmogatina kaiyekea hulategahie? \p \v 7 Nagaya havigema nehua yateti Anumaya Koti kelamagemo auꞋava yana amave-lisigeꞋya agima alisaga hisayana naꞋa hinageno Anumaya KotiꞋa nagaifena “Kefo kava nehana kano mainane.” huno hunenate? \v 8 NaꞋama hisiana “Kanale yama falote hisia yafena kefo ya higetao.” huta hisuno. AꞋao, nagoꞋa veaꞋmoꞋya havige huꞋya nagaife “Mani kea humaine.” huꞋya haviꞋya haviya-hunatenae. Mani kema humainaya veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa kaiyeke humateteno haima neꞋvaiya yana amamigahie. \s1 Nagola fatago kanoa omaitafa huno omaine. \p \v 9 NaꞋane hisune? Tagaya Yuta veaꞋmogata nagoꞋa veala ago amakase-mainono? AꞋao, tamage huꞋna tamahapauve tagaya mukiꞋa veala Yuta veaꞋnene Yuta vea omainaya veaꞋnene kefo kava nehuna yamo alino aikagilatene. \v 10 Anumaya Koti autaꞋmafina mage huꞋya kae-malenayane \q1 “Fatago kanoa omaitafa huno omaine. \v 11 Nago kanomoꞋa Anumaya Kotina aepaꞋa ohavine. Nago kanomoꞋa Anumaya Kotifena atia noꞋaye. \v 12 Ago ataleꞋya kefo kavakeꞋya humainaya veakeꞋya mainagi nagokela fatago kanoa omaitafa huno omaine. \v 13 Amavayafitila vaya komufitiꞋma hia kava huno hiꞋmanaꞋage nehie. AmavefuꞋnamoꞋa havigeꞋage nehuno ani amavaya aguꞋafinaga osifaꞋvemoꞋa vayaꞋma amahaegeꞋya nefaliya augafa tina anifinaga hane. \v 14 Kamuge vai yaꞋene atuꞋage ke neꞋvaiya yaꞋene amavayafina havate-maine. \v 15 AmaiyayeꞋya veala hamaesageꞋya falisaya yategageꞋya age nemalae. \v 16 MukiꞋa vea aliꞋya haviya nehuꞋya havi no maisaya yamaꞋage neꞋamamiye. \v 17 Amaipa falu huꞋya nagoke amaku amakesale akave malesaya yafena nohamaiye. \v 18 Anumaya Kotifena amamaꞋyoa aiꞋya kolia nohae.” huꞋya kae-malenayane. \p \v 19 Tagaya havunagenoꞋa Anumaya Koti kahegi kemoꞋa ani kahegi kemo aiyafi mainaya veaꞋmogamife humaine. Ani yafe nago kanomoꞋa “Nagaya kanale huꞋna fatago kano mainoe.” huno ohisie. NaꞋafenomagi mukiꞋa ma mopale veaꞋmogata Anumaya Koti aulagafina kefo kavakeꞋya nehuna veaꞋne mainonafe kaiyekea hulateno anonaꞋa tamigahie. \v 20 Anumaya Koti kema akave malenea yateti Anumaya KotiꞋa nago kanomofena “Fatago kano mainane.” huno hu oꞋategahie. Kahegi kemoꞋa nagoke yamaꞋage tavenelie. “Kefo kava nehae.” huno tavenelie. \s1 Kalaisifema havino agupi malenesia kanomofena Anumaya KotiꞋa “Fatago kano mainane.” huno hutegahie. \p \v 21 Menia Anumaya Koti aulagafina fatago veaꞋne maisuna yana ago tahapaigeta nehavune. Kahegi kema akave malenaya yateti ani yana falote ohunegi alu kateti falote humaineanagino MoseseꞋene Anumaya Koti amaune vayaꞋmoꞋyaene kae-malenaya kemoꞋa anima kanale ya huta fatago kavaꞋma hisunafe tahapaimainae. \v 22 Anima fatago huta maisuna kavala maꞋa humaine, nago kanomoꞋa Yisasi Kalaisi hulatenea yafe havino agupi maleno ametiti humainesia yateti Anumaya KotiꞋa “Fatago kano mainane.” huno hutene. Alu kana omalene. \v 23 MukiꞋa veaꞋmogata kefo kavaꞋageꞋya nehunanagita Anumaya Kotina haisia kava hisuna tokiyatia kosa he-otateneanagita ikapinaga ohaigahune. \v 24 Ohaigahunagi kefo yatimoꞋa tagaila aikagilateneanagi Yisasi KalaisiꞋa tagaila lavayu hisia miyana atalesiafene huno me faligeno Anumaya KotiꞋa agaiꞋa kayone yamaꞋaleti “Fatago veaꞋne mainae.” huno hulatene. \v 25 Tagaya kefo yama huna yafena Anumaya KotiꞋa aipa haviya hulateno vea amaulagafi “Yisasiga faligane.” huno hutegeno me falitegeno kolamaꞋamoꞋa elavi-mainea yafema havita tagupi maleta tametiti hunageno Anumaya KotiꞋa aigetateno kefo yatia atalelatene. Anumaya KotiꞋa nayona kefo yama humainaya veala amakata aisia yana anonaꞋamia aupaꞋa oꞋamaminegi Yisasi Kalaisina hutegeno me falimainea yateti Anumaya KotiꞋa agaiꞋa fatago kavaꞋma hia yana taveli-maine. \v 26 Menia ma mopafi mainona kanafina agaiꞋa fatago kavakeꞋyama nehia yana tavelisiafe Yisasina hutegeno me fali-maineafe mukiꞋa YisasiꞋma hulatenea yafema haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainaya veaꞋmoꞋya kefo kavala humainayanagi Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno huneꞋamate. \p \v 27 NaꞋa humainegi tagaiti lagima alisaga hisuna kaana hanate hane? Omaletafa huno omalene. MukiꞋa kahegi kema akave nemalona yateti tagia alisaga hisuno? AꞋao, tagaiti kanale kava huna yateti Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno huotatenegi YisasiꞋa hulatenea yafe havita tagupi maleta tametiti huna yateti hunelate. Ani lagima alisaga hisuna kaana omalene. \v 28 Tagaya mage nehune YisasiꞋa hulatenea yafe havita lagupi maleta tametiti humainona yateti Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno hulategahie huta nehune. Kahegi kema akave malesuna yateti hu otategahigi YisasiꞋa hulatenea yafema havita tagupi malona yatetikeꞋya ani kea hulategahie. \v 29 HanaꞋa humaine? Anumaya KotiꞋa Yuta veaꞋmogami Anumaya KotikeꞋya maineo? Ifi Yuta vea omainaya veaꞋmogamiꞋene Anumaya KotiꞋami maineo? AꞋao, mukiꞋa veala Yuta veaꞋnene Yuta vea omainaya veaꞋnene Anumaya KotiꞋa AnumayaꞋami maine. \v 30 Anumaya KotiꞋa nagoke agaiꞋage maineafe Yuta veaꞋmoꞋya YisasiꞋma hulatenea yafema haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainaya yateti Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno humateno Yuta vea omainaya veaꞋnene YisasiꞋa hulatenea yafema haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainaya yateti Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno humatene. \v 31 Ani kea ago humainonafe Yisasife havita lagupi malenona yateti “Anumaya Koti kahegi kemoꞋa afa ya kana ke hane.” huta nehuno? AꞋao naꞋa ohutafa humainonagi kahegi kemona ali hetita ali lokiya neꞋvaune. \c 4 \s1 Anumaya KotiꞋa Apalahamufena “Fatago kano mainane.” huno hutene. \p \v 1 ApalahamuꞋa Yuta veaꞋmogati taginagomofena naꞋane hisune? \v 2 ApalahamuꞋa agaiꞋa aliꞋyateti mukiꞋa kahegi kemona akave maleneafe Anumaya KotiꞋa “Fatago kano mainane.” huno hileꞋasina ApalahamuꞋa agaiꞋa agia alisaga hileꞋasinagi Anumaya Koti aufina naꞋa kavala ohune. \v 3 Anumaya Koti autaꞋmafina mage huno kae-malenayane \q1 “Anumaya KotiꞋa Apalahamufena ‘NaꞋa hugategahue.’ huno hulokiya vai-malenea kehena ‘Lamage hanafe aniꞋa hunategane.’ huno agupi maleno ametiti hiafe Anumaya KotiꞋa mage huno hutene ‘Fatago kano mainane.’ huno huteneane.” huꞋya kae-malenayane. \m \v 4 VeaꞋmoꞋya aliꞋya neꞋaliya yateti miyama alinuꞋyahena ani miyafena “AfaꞋa muse ya nelamie.” huꞋya nohagi “AliꞋya alimainona anonaꞋa neꞋalune.” huꞋya nehae. \v 5 Nago kanomoꞋma “Kahegi kema mukiꞋa kanaleꞋma akave malesuafe Anumaya KotiꞋa ‘Fatago kano mainane.’ huno hunategahie.” hunoꞋma ohisiana “Anumaya KotiꞋa agaiꞋage kefo kava nehia kanomofena ‘Fatago kano mainane.’ huno hutenea kanomoꞋa nagaila ‘Fatago kano mainane.’ huno hunategahie.” huno ametiti humaineafe Anumaya KotiꞋa anima agupi maleno ametiti humainea yana ageteno “Fatago kano mainane.” huno huneꞋate. \v 6 Yuta veaꞋmogatina taginagomoꞋa, TevitiꞋa, mage humaine nagoꞋa veaꞋmoꞋya kahegi kea akave omaleꞋya Anumaya Kotife haviꞋya amakupi malesayana Anumaya KotiꞋa amakaifena “Fatago veaꞋne mainae.” huno humatesia veaꞋmoꞋya tusiꞋa muse hugahae. \v 7 TevitiꞋa amakaifena mage huno Anumaya Koti avopina humaineane \q1 “VeaꞋmogatama kefo kavaꞋma haya kavala Anumaya KotiꞋa ago aigetamateno atalelamateneafe muse hiho. Kefo yama haya kavala ago ayehaꞋmi-taleneafe muse hiho. \v 8 AnumayamoꞋa nago kanomo humainea kefo yafena havino oꞋamino age kanitesiana ani kanomoꞋa muse hugahie.” huno humaineane. \p \v 9 Amaugafa laga humainaya Yuta vayafekeꞋya ani musena hisae huno nehio? AꞋao, amaugafa laga ohunesaya veaꞋnene aniꞋa huꞋya musena hugahae. Apalahamufe tagesa havisune. Anumaya KotiꞋa Apalahamufena “NaꞋa kavala hugategahue.” huno hulokiya vaimalenea kehena “Tamage hananagika aniꞋa hunategane.” huno agupi maleno ametiti humainea yateti Anumaya KotiꞋa “Fatago kano mainane.” huno hutene. \v 10 ApalahamuꞋa hanaꞋa huno mainegeno Anumaya KotiꞋa “Fatago kano mainane.” huno hutene? Agoya anoꞋya laga hutegeno huteneo? AꞋao, laga ohunea kanafi ani kea huteneane. \v 11 Hagoteno augafa laga ohuneno Anumaya Koti kea havino agupi maleno ametitia humainea yateti Anumaya KotiꞋa “Fatago kanoa mainane.” hunoꞋma hutenea yafema veaꞋmoꞋya havisaya yafe augafa laga humaine. Ani yafe mukiꞋamoꞋya amaugafa laga ohuneꞋya ApalahamuꞋma humainea kava huꞋya Anumaya Kotife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainaya yateti “Fatago veaꞋne mainae.” huno humatenesia veaꞋmoꞋya Apalahamuna aginagomoꞋya mainae. \v 12 Mainagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya amaugafa laga humainayanagi ani kavakeꞋyama ohayana ApalahamuꞋma augafa laga ohunea kanafima humainea kava huꞋya Anumaya Kotife haviꞋya amakupi malenaya kavaꞋene humainaya veaꞋmogami totoꞋamimo maine. \s1 Anumaya KotiꞋa hulokiya vaimalenea kemoꞋa agaifema haviꞋya amakupi malenaya veafeke humaine. \p \v 13 Anumaya KotiꞋa ApalahamuꞋene aginagomoꞋenefe mage huno humaineane “MukiꞋa ma mopagefa kava yagaisayafe tamamigahue.” huno hulokiya vaimalene. “Kahegi kemona akave maletesageꞋna tamamigahue.” huno ohunegi “Tamakaya Anumaya Kotife havitama lamakupi malageꞋna ‘Fatago veaꞋni mainae.’ huꞋna hulamatoafe tamamigahue.” huno humaineane. \v 14 Kahegi kema akave nemalaya veaꞋmoꞋya alileꞋasina haviꞋya amakupi nemalaya yamoꞋa afa ya kana higeno hulokiya vai-malenea kemoꞋa falote ohileꞋasine. \v 15 Kahegi kemoꞋa Anumaya Kotina hai vaigeno anonaꞋa nelamianagi kahegi kema omalesina “Ago ali neꞋatagaune.” huꞋya ohaleꞋasine. \p \v 16 Anumaya KotiꞋa hulokiya vai-malenea kemoꞋa kayone nehia yamaꞋaleti falote hisiafeꞋene mukiꞋa Apalahamuna aginagomoꞋya alisaya yafeꞋene “Agaife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainaya yateti aligahae.” huno humaine. Kahegi kema akave nemalaya veaꞋmoꞋyage oꞋaligahagi taginagomoꞋa, ApalahamuꞋma, ametiti humainea kava hisuna veaꞋmogatina ApalahamuꞋa neꞋalafa maine. \v 17 Mage huꞋya Apalahamufena kae-malenayane \q1 “Kagaya mukiꞋa kotega veaꞋmogamina totoꞋamimoga maigane.” huꞋya kae-malenayane. \m ApalahamuꞋa Anumaya Kotife havino agupi maleno ametiti humaineafe Anumaya Koti aulagalela tototimo maine. Anumaya KotiꞋa falimainaya veala eteno hamaimula neꞋamamino falote ohunea yamofena “Falote huo.” huno higeno falote humainea kano maine. \s1 ApalahamuꞋa kanaleꞋya huno Anumaya Kotifena havino agupi malene. \p \v 18 ApalahamuꞋa ani kehena havino ametitia hianagi nafaꞋnema atesia kanaꞋamoꞋa ago haꞋno humainea yafena agesa ohavinegi “MukiꞋa kotega veaꞋmogamina totoꞋamimoga maigane.” huno humainea kele ametiti humaine. \v 19 Ani kanafina ApalahamuꞋa vani hataletiꞋa (100) kafu ago haꞋno hutegeno kolamoꞋa ago hau higeno nafaꞋne atesia tokiyaꞋa omalegeno aꞋamoꞋenena namo a mainea yafena tole agesa ohavinegi tokiyaꞋage huno Anumaya Kotife havino agupi maleno ametitia humaine. \v 20 Anumaya KotiꞋa “Hugategahue.” huno humainea kehena “Namisio onamisio?” huno tole agesa ohavinegi Anumaya Koti agia alisaga nehuno havino agupi maleno ametiti hia yamoꞋa alakefa humaine. \v 21 “Hugategahue huno humainea yana namigahie.” huno agesa havilama humaine. \v 22 NaꞋa humaineafe Anumaya KotiꞋa “Fatago kanoa mainane.” huno hutene. \v 23-24 “Anumaya KotiꞋa ‘Fatago kanoa mainane.’ huno hutene.” huno kae-malenea kea agaiꞋagefekeꞋyana ohunegi tagaiꞋenefe mani kea humaineane. Tagaya “Anumaya KotiꞋa Yisasi Kalaisina falimainefiti alino hetitenea kano maine.” huta havita lagupi maleta tametiti hunageno “Fatago veaꞋnea mainae.” huno hulatene. \v 25 Anumaya KotiꞋa Yisasina kefo yatia ayehaꞋmi-talesiafe hutegeno me falimaine. Faliteno tagaifena “Fatago veaꞋneꞋniꞋae.” huno hulatenea kemona tokiyaꞋage huno hanesiafe Anumaya KotiꞋa Yisasina fali-mainefitila ali hetitene. \c 5 \s1 Anumaya KotiꞋa tagaifena “Fatago veaꞋne mainae.” huno hulatene. \p \v 1 Tagaya YisasiꞋa hulatenea yafema havita tagupi maleta tametiti humainonafe Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno hulatene. AnumayatimoꞋa, Yisasi Kalaisi, ani kavala hulateneafe Anumaya Koti tokiya hale yapi maigahune. \v 2 Yisasi KalaisiꞋa agaiꞋa hulatenea yateti ka valilategeta Anumaya Kotina kayone yamaꞋafi umaineta Anumaya Kotina tokiya hale yamaꞋafi mo lokaeta maisunafe tametitia huta musena nehune. \v 3 Ani yafekela musena nohunagi kana yapiti tokiya vaisuna yatimoꞋa falote hisiafene huta kana yama vaꞋyi hiana ani yafena muse nehune. \v 4 Tokiya vaisuna yatimoꞋma hanesigenoꞋa Anumaya KotiꞋa muse hulatesia auꞋava yatimoꞋa falote hisigeno Anumaya KotiꞋa tagu tamena aligatisiafe tametitia nehuta agava mainone. \v 5 Anumaya KotiꞋa Alu Aotage Avamula ago tamigeno lagupi mainegeno ani Avamuteti aluya huno hau ayamopafi nehaiya yana tamineafe tametiti hisuna yana afa ya kana ohugahigi taya hugahie. \p \v 6 Nayona tagayama kanale kava hisuna amukotima omalenea kanafina, Anumaya KotiꞋma malenea kanafina, KalaisiꞋa tagayama kefo yama nehuna veaꞋmogatilefene huno me falimaine. \v 7 Nago kanomoꞋa fatago kanomona aya hisuafene huno ofalileꞋasine. Tamage nagoke kanomoꞋa kayoneꞋage kanomona aya hisuafene huno falileꞋasino? \v 8 Ohavinonagi tagaya kefo kavakeꞋya huta maunageno KalaisiꞋa tagaifene huno me falimainea yateti Anumaya KotiꞋa tagaifena hau ayamopafi nehaiya yana taveli-maine. \v 9 AgaiꞋa kolamaꞋaleti kefo yama humainona anonatia aligeno Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno hulateteno nagoꞋene taya huno kefo yama nehuna yana Anumaya KotiꞋa hai vaino anonatia tamigahe hianagi YisasiꞋma falimainea yateti tagai anona ago alimaineafe tagu tamena aligatigahie. \v 10 Tagaya Anumaya Kotina kame huteta mainona kanafina agaiꞋa nafaꞋnemo falimainea yateti Anumaya KotiꞋa “AfaꞋa maiho.” huno ali falu hulategeta nagoke taipale maineta Anumaya KotiꞋene taipamoꞋa falu higeta mainonageno YisasiꞋa fali-mainefiti heti-mainea haimuꞋaene maineanagino nagoꞋene taya huno tagu tamena aligatigahie. \v 11 Nagi nago yana AnumayatimoꞋa, Yisasi KalaisiꞋma hulatenea yafena Anumaya Kotife aluya huta musena nehune. Yisasi KalaisiꞋa ago lavaleno Anumaya KotiꞋene nagopi ailokaelategeta nagoke taipale mainone. \s1 AtamuꞋa fali yana ali falote humaineanagi YisasiꞋa haimu alisaya yana ali falote humaine. \p \v 12 AtamuꞋa, nagoke kanomo, kefo yana higeno ani kefo yama humainea yamoꞋa ma mopafina falote hutegeno kefo yama humainea kumiꞋamoꞋa haneafe veaꞋma fali yana alifalote higeno mukiꞋa veaꞋmoꞋya kefo yama hayafe anonaꞋamia fali yamoꞋa mukiꞋa veapina emaine. \v 13 Kahegi kemoꞋa omenegeno kefo yana haneanagino kahegi kema omalesina Anumaya KotiꞋa nagoke nagokeꞋmogati kefo yatihena ohavisine. \v 14 Atamu mainea kanaleti aepa heꞋya veala falimainae. Falime falime uꞋya Mosese mainea kanafina aniꞋa huꞋya mukiꞋa falimainae. NagoꞋa veaꞋmoꞋya AtamuꞋma atagae-mainea kava huꞋya oꞋatagaenayanagi afaꞋa falimainae. Haenagama esia kanoa Yisasi Kalaisi amemaꞋa kana huno AtamuꞋa taveli-maine. \p \v 15 AtamuꞋma humainea kefo yaꞋene Anumaya KotiꞋa kayone hulatenea yamoꞋene nago avamete ohunegi aluꞋa luꞋa humainaꞋe. Tamage nagoke kanomoꞋa kefo yama humainea yateti mukiꞋa veala nefaliyanagi Anumaya KotiꞋa tusi ya huno kayone yamaꞋafiti nagoke kanoa, Yisasi KalaisiꞋa, kanale yama hulatenea yana afaꞋa lamigeno tusiya huno fali yamona agaseno kasagoꞋya veala ali kayone humatene. \v 16 Anumaya KotiꞋa kayone hulatenea yaꞋene AtamuꞋa kefo yama humainea anonaꞋaenena nago avamete ohunegi aluꞋa luꞋa humainaꞋe. Nagoke kanomoꞋa kefo kavaꞋma humaineafe Anumaya KotiꞋa mukiꞋa veaꞋmogamina kaiyekea humateteno “Hanimo aguꞋafi agola tamakata aisia no maigahae.” huno humateneanagi kasagoꞋya veaꞋmoꞋya kasagoꞋya kefo yana humainayanagi kayone humatenea veaꞋmogamina “Fatago veaꞋne.” huno humatene. \v 17 Tamage nagoke kanomo kefo yana humainea yateti faliyamoꞋa falote hu-maineanagiꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya nefaliyanagi nagoke kanomoꞋa, Yisasi Kalaisi, hulatenea yateti kasagoꞋya veaꞋmoꞋya YisasiꞋa kanale ya huno kayone hulatenea yafema haviꞋya amakupi malaya veaꞋmogamife Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno hu-matesigeꞋya agola maige maige hisaya hamaimula aliteꞋya KalaisiꞋa hulatenea yateti tokiya vaiꞋya maigahae. \p \v 18 NaꞋa humaineafe nagoke kanomo kefo yana humainea yateti mukiꞋa veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa kaiyekea humateteno “Hanimo aguꞋafi agola tamakata aisia no maigahae.” huno hulateanagi nagoke kanomo fatago kava hu-maleneafe Anumaya KotiꞋa agaife havino neꞋamino kasagoꞋya veaꞋmogamifena “Fatago veaꞋne mainae.” huno humatenea yateti agola maige maige hisaya hamaimula ago alimainae. \v 19 Nago kanoa, AtamuꞋe, Anumaya Koti kea akave omaleafe mukiꞋa veaꞋmoꞋya kefo yamaꞋagela nehaya veaꞋne mainagi nagoke kanomoꞋa, YisasiꞋa, Anumaya Koti kea akave maleneafe Anumaya KotiꞋa kasagoꞋya veaꞋmogamifena “Fatago veaꞋne mainae.” huno humategahie. \p \v 20 Hu-mategahianagi Anumaya KotiꞋa kahegi kema amamiana tusiya huꞋya alitagae-mainae. Kefo yama haya yamoꞋa alakefa hianagi Anumaya KotiꞋa kayone hulatenea yamoꞋa ani kefo yamona agaseno tusiꞋa yakefa hane. \v 21 Kefo yama humainaya anonaꞋa mukiꞋa veaꞋnea nefaliyanagi kayone hulatenea yamaꞋa tusiya huno haneafe AnumayatimoꞋa, Yisasi Kalaisi falimainea yateti Anumaya KotiꞋa kayone hulateno “Fatago veaꞋnea mainae.” huno hulateteno agola maige maige hisuna tahaimula lamine. \c 6 \s1 Tagaya KalaisiꞋene ailokaeta faliteta agaiꞋene fali-mainopiti ago heti-mainone. \p \v 1 Tagaya na ke hugahune? Tagaya kefo yama hisunagenoꞋa Anumaya KotiꞋa kayone hisuna yamaꞋa tagaipina ala huno havatelatesie huta hisuno? \v 2 Na kea ohutafa huta ohisune. Kefo kava nehuna yana ago ataleta falimainea augafa veaꞋne mainone. Falimainaya veaꞋmoꞋya kefo yana ohugahae. \v 3 Yisasi KalaisiꞋene alino tategeta aigaꞋmaeta agaiꞋene falimainageꞋya tima fale-latenaya kea ohavinao? \v 4 Tamage tima fale-latenaya yamoꞋa Yisasi KalaisiꞋene aigaꞋmaeta agaiꞋene falunageno komufina hevailategeno NelafaꞋa tokiya hale yamaꞋaleti Kalaisina komufitila alino hetitenea kava huno tagaiꞋenena ali hetilateteno haegafa tahaimula tamigeta ali-mainonafe kanaleꞋya huta haegafa auꞋava yapi vaiyesune. \s1 Tagaya KalaisiꞋene ailokaeta eteta tahaimula alita mainone. \p \v 5 Tagaya agaiꞋene aigaꞋmaeta agayama humainea kava huta faliteta aniꞋa huta agaiꞋene aigaꞋmaeta fali-mainefiti hetimainea kava huta hetigahune. \v 6 Tagaya havimainone kefo yamo tokiya ago fali haꞋno hisiafe nayoma nehavuna atafa lagu tagesa Yisasi KalaisiꞋene aigaꞋmaeno yafaga yosale ago fali-maineanagita tagaya kefo yamo aliꞋya veaꞋne nagoꞋene omaisune. \v 7 Fali-mainesia kanomona kefo yamoꞋa nagoꞋene atafa ohugahie. Hai falimaine. \v 8 Tagaya KalaisiꞋene aigaꞋmaeta fali-mainesunana aniꞋa huta agaiꞋene fali-mainesupitila hetita maigahune huta tagupi havita malenone. \v 9 Tagaya ago nehavune Yisasi KalaisiꞋa fali-mainefiti ago heti-maineafe nagoꞋene eteno ofaligahie. Fali yamoꞋa tokiyaꞋa omaletafa huno omaleneafe kava yagai oꞋategahie. \v 10 Nagoke yupa kanoꞋa kefo yamo tokiya hegaseno fali-maineafe nagoꞋene eteno ofaligahie. Haegafa haimu alino Anumaya Kotina haiya kava hisiafe maine. \v 11 NaꞋa humaineafe tamakaiꞋenena ani lamakesa havi havi hutama maiho, “Kalaisi falimainea avamete nagaya ago fali-mainoanagino kefo yamo tokiyamoꞋa nagoꞋene kava huonategahie. Yisasi KalaisiꞋene aigaꞋmaeꞋna Anumaya Kotina haisia kava hisue.” hutama hiho. \p \v 12 Na yafe kefo yamoꞋa “Ala kavatami mainoe.” huno falisia tamaugafamoꞋa “Age haꞋye hisia kava huo.” huno kava oꞋyagaisie. \v 13 Kefo kava hisaya yafena tamaiya, tamayana, tamaulaga, kefo yamote aliꞋyafena tamakuꞋa oꞋamiho. MukiꞋa Anumaya Kotina agaiꞋage amiho. Tamakaya falimainafiti hetimainaya veaꞋne mainagi tamaugafamoꞋa mukiꞋa kanale auꞋava yama alisiafe Anumaya Kotina amiho. \v 14 Tamakaya kahegi kemoꞋa tamaku tamamena aligatisiafe tamametitia nohagi “Anumaya KotiꞋa kayone hulateteno ago aligati-maine.” hutama nehae. Ani yafe kefo yamoꞋa tamakaila “Na kava hiho.” huno ala kavatamia omaitafa huno omaisie. \s1 Tagaya fatago auꞋava yamo aliꞋya veaꞋne maisune. \p \v 15 Tagaya naꞋane hugahune? Kahegi kemo akave malesune huta tametitia nohunagi Anumaya KotiꞋa kayone hulatenea yafe havita tametitia nehuta kefo yana kanalelagita hisuno? AniꞋa ohutafa huta ohugahune. \v 16 Tamakaya ohavinao? Nago kanoma mukiꞋa lamaku tamakesa hakitama amitetama agai avaya ali hipoꞋya hutama maisayana ani kanomo aliꞋya veaꞋa maigahae. Kefo yama hu yamo aliꞋya veaꞋnema mainutamahena ani kefo yama nehaya anonaꞋa alitetama falitama agola Anumaya KotiꞋenena omaileꞋasinagi tamakaya Anumaya Koti kea akave male yamo aliꞋya veaꞋnema mainutamahena ani kema akave malaya anonaꞋa alisageno Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno hulamategahie. \v 17 Tamage nayona tamakaya kefo yamo aliꞋya veaꞋne mainageno Anumaya Koti kea huhalagetama havilama hutama ago akave malenae. NaꞋa humainayafe Anumaya Kotina musena huneꞋatone. \v 18 Kefo yamoꞋma nofi hulamatenea yapitila Anumaya KotiꞋa ago alino kalu helamategetama fatago yamo aliꞋya veaꞋne mainae. \v 19 Kema havi yatamimoꞋa yaufa akavi ohuneafene huꞋna veaꞋmogata tagu tagesafiti nehuna kea tamahanepaugi haviho hagotetama tamaiya, tamayana, mukiꞋa yatamia “Kefo yamo aliꞋya nafaꞋne maiho.” hutama hu-mainayanagi menia tamaiya, tamayana, mukiꞋa yatamia fatago hisia yamo aliꞋyate aminutamahena Anumaya Kotina alu aotage veaꞋneꞋa maigahae. \p \v 20 Hagotetama kefo yamo aliꞋya veaꞋneꞋa mainetama fatago kavala ohisaya tamakesa havimainayane. \v 21 Kefo yamo aliꞋya veaꞋne mainetama ani kavala humainayafe anonatamia hana augafa kanale ya alimainae? Menia ani yafena tamakaye hisifa yamaꞋage hanegi anonaꞋa kanale yana oꞋalinae. Ago falitetama Anumaya KotiꞋenena omaisaya yamaꞋage ali falote humainae. \v 22 Kefo yamoꞋma nofi hulamatenea yapitila menia Anumaya KotiꞋa ago alino kalu helamateteno “AliꞋya veaꞋnimogatama maiho.” huno higetama mainageno ani aliꞋyamo anonaꞋa “Tamakaya alu aotage veaꞋneꞋniꞋa agola maige maige hisaya tamahaimula aligahae.” huno humaine. \v 23 Kefo yamo aliꞋya veaꞋmoꞋya anonaꞋamima alisaya yana fali yane. Faligahagi Anumaya KotiꞋa nagola muse yana afaꞋa nelamie. AnumayatimoꞋa Yisasi KalaisiꞋene ailokaeta mainonafe agola maige maige hisuna tahaimula ago tamine. \c 7 \s1 Menia yaufa tagu tagesale vaiyesuna yafe humaine. \p \v 1 NafuꞋnaganagatama, kahegi kema havilama hulinaya veaꞋne, tamahanepauve veaꞋma ofaliꞋya afaꞋa mainaya kanafina kahegi kea akave maleꞋya aiyaꞋafinaga mainagi falisayana ani kemo aiyaꞋafinaga omaigahae. Ani yafena lamakaya havimainafi ohavinae? \v 2 Nagola avame kea tamahapaigahugi haviho. Nago aꞋmoꞋa vele mainesigenoꞋa kahegi kemoꞋa neveꞋene kino anatafa hulisigeꞋana mainesaꞋanageno neveꞋma falisigenoꞋa kinoꞋma anatafa huligeꞋana nemaiꞋa kemoꞋa nagoꞋene atafa hulino omaigahianagi afaꞋa alu velela maigahie. \v 3 NeveꞋma ofalino afaꞋa mainesigenoꞋma alu vele visiana ani aꞋmofena “Kumai a mainane.” huꞋya hugahagi neveꞋma ago falisigenoꞋa kahegi kemoꞋa nofiꞋma kitenea yana ago kalu hemaineafe nago kanoma alisiana “Kumai he a mainane.” huꞋya ohugahae. \v 4 NafuꞋnaganagatama hagotetama kahegi kemote tamametitia humainagi Kalaisi augafaene ailokaetama KalaisiꞋene fali-mainayafe kahegi kemona ago ataletama Anumaya Kotite kanale auꞋava ya alitama falote hisayafe alu kanomoꞋene, faliteno komufiti ago eteno heti-mainea kanomoꞋene, ailokaetama mainae. \v 5 Hagoteta tagaya atafa lagu tagesaene mainonageno kahegi kemoꞋa “NaꞋa kavala ohiho.” huno higeta ageta lahaꞋye hisuna kefo tagu tagesa alino helafigeno mukiꞋa taugafamoꞋa aniꞋa huno kefo yama hiafe fali yamaꞋagela ali falote humaine. \v 6 Humaineanagi meni kanafina tagaya KalaisiꞋene falunageno tatafama hulinea kahegi kea ago alino kalu hetalegeta menia haegafa lagu tagesa Alu Aotage Avamuteti Anumayamo kea akave nemalone. Nayoma hanea avopima kae-malenaya kahegi kemo akaveꞋma malenona augafa kavala nohune. \s1 Kefo yamoꞋa veala alino haviya nelahaiye. \p \v 7 NaꞋane hisune? “Kahegi kemoꞋa havi yane.” huta hisuno? NaꞋa ohutafa huta ohugahune. Kahegi kemoꞋa kefo yama naveꞋotileꞋasina “Kefo yana nehue.” huꞋna ohavuleꞋasine. Ani kemoꞋa “Alu kanomo yatela ageka kahaꞋyea ohuo.” huno ohileꞋasina nagaya alu kanomo yatela ageꞋna nahaꞋyema nehua yafena nagayea ohileꞋasine. \v 8 Kahegi kemoꞋa kefo kavala naveligeno kefo kavala falote huno mukiꞋa age nahaꞋyema hua yana naguꞋafi falote nehie. Kahegi kema omaleleꞋasina kefo yaꞋmoꞋa fali-mainea augufa kava higeꞋna kefo yafena nagayea ohuleꞋasine. \v 9-10 HagoteꞋna kahegi kema ohavinoa kanafina afaꞋa mainoanagi kahegi kema falote higeꞋna ageteꞋna “Kefo yana nehuafe faligahue.” huꞋna humainoane. “Tamahaimu tamamigahue.” huno humainea kahegi kemoꞋa eteno kefo yama humainoafe nahaegeꞋna fali-mainoe. \v 11 Kahegi kemoꞋa “NaꞋa kavala ohuo.” huno higeꞋna havuanagi ani kefo yamoꞋa ayenavataga higeꞋna ani kefo yama humainoafe nahaegeꞋna fali-mainoe. \p \v 12 Kahegi kemoꞋa alu aotage ke, tusiya huno fatago humainea keꞋage hane. \v 13 Haneanagi ani kanale yamoꞋa nagaila nahaegeꞋna falimainofi? NaꞋa ohutafa huno ohunegi kefo yamoꞋa ani kanale keleti nagaila nahaegeꞋna falimainoe. Kefo yamoꞋa fufu yate efalote hutegeno kahegi kemoꞋa “TusiꞋa havi kefo ya hane.” huno aepaꞋa naveligeꞋna ageteꞋna “Tamage ani kefo yana ase ohu yane.” huꞋna nehue. \s1 Kefo yamoꞋa tagu tagesamona alino nofi huneꞋate. \p \v 14 Tagaya ago nehavune Anumaya KotiꞋa kahegi kea ago tamineanagi nagaya mopale kanoa atafa nagu nagesaene kano mainogeno kefo yamoꞋa nofi hunategeꞋna agai aliꞋya neꞋalue. \v 15 Nagayama nehua yamo aepaꞋa ohavinoe. “Nenahaiya yama hisue.” huꞋna hua yana nohuanagi “Onahaiya yane.” huꞋna hua yamaꞋage mukiꞋa kanafina maiꞋna nehue. \v 16 “Onahaiye.” huꞋnama hua kavala huge huge maiꞋna nehue “Kahegi kemoꞋa fatago humainea ke hane.” huꞋna nehue. \v 17 Menia ago havilinoe nagaiꞋniꞋa ani kavala maiꞋna nohugi kefo yamoꞋa nagupi maineno ani kavala nehie. \v 18 Nagaya havuana atafa naipafina nago kanale yana omalegeꞋna “Kanale kava hisua yafena nenahaiye.” huꞋna nehuanagi ani kanale kavala hisua tokiyaꞋnia omalene. \v 19 “Nahaiya kanale kavala hugahue.” huꞋna nehuanagi ani kavala nohugi kefo yafema “Onahaiye.” huꞋna nehua yamaꞋage maiꞋna nehue. \v 20 “Onahaiyema.” huꞋna hua yafema hisuana ani kavala nakaiꞋniꞋa nohugi kefo yama nagupima hanea yamo ani kavala nehie. \p \v 21 AniꞋa nehigeꞋna maniꞋa augafa kavaꞋma huana nagaya “Kanale kavakeꞋya hisue.” huꞋna huanagi kefo yamoꞋa nagaipina hanegeꞋna maiꞋna nehue. \v 22 NaguꞋamoꞋa Anumaya Koti haiya kavafena nehaiye. \v 23 NehaigenoꞋagi naulaga, nagesa, nayamoꞋa mukiꞋa naugafamoꞋa kefo yama hisaya amakesa huteꞋya nagupima haneno Anumaya Kotifema nehaiya nagu nagesaene tu nehuꞋya naugafamona kefo yamoꞋya avaleꞋya nofipi haꞋyagiꞋya ateteꞋya “Tagai ke havio.” huꞋya nehae. \v 24 AvoꞋneo kefo kava nehua kano mainoe. Falisua naugafale mainoanagino hana kanomo naugafa alino katigahie? \v 25 Anumayati Yisasi KalaisiꞋa nagu namena ago aligati-maineafe Anumaya Kotifena aluya huꞋna musena huneꞋatoe. NagaiꞋniꞋa nagu nagesafiti Anumaya Kotina haiya kavala akave nemaloanagi atafa naipamoꞋa kefo yamo akave nemale. \c 8 \s1 KalaisiꞋa kefo yatia alineꞋataleno Alu Aotage Avamu tamine. \p \v 1 Yisasi KalaisiꞋene ailokaeta mainona veaꞋmogata Anumaya KotiꞋa nagola kaiyekea hulateno kefo yama humainona anonaꞋa otamigahie. \v 2 Kefo yama huꞋna falisua yamo nofipi mainogeno Yisasi KalaisiꞋa falimainea yateti haimu hanea Alu Aotage AvamuꞋmo tokiyaleti ali kalu heno natalene. \v 3 Kahegi kemoꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno hulatesia tokiyaꞋa atafa tagu tagesamoꞋa ani kahegi kea akave malesia tokiyamoꞋa omalegeno ani kahegi kemoꞋa tagaila alino kanale kavala hu otategahigi Anumaya KotiꞋa nafaꞋneꞋa hutegeno tagaya kefo veaꞋmogata mauna augafa avamete augafa kalimai kano emainegeno tagayama kefo yama humainona yateti tagata aisia yana anonatia Yisasina amigeno alino faligeno Anumaya KotiꞋa kefo yatimo tokiyaꞋa alitalene. \v 4 Alitalegeta menia tagaya atafa lagu tagesalela tahanepaiya kavala huta vainoꞋayonagi Alu Aotage AvamuꞋmo tahapaiya kava huta vaiyatete nehuta kahegi kemo fatago auꞋava ya huta kaana vaineꞋayone. \v 5 VeaꞋmoꞋya atafa amaku amakesaleꞋma vaiyayana amaugafa age hamaꞋye hisaya yate amakesa havi havi huꞋya ani katega neꞋvayanagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa “Vaiyeho.” huno hia kate vaiyatetema hayana Alu Aotage AvamuꞋmona haiya amakesa havi havi huꞋya mainae. \v 6 VeaꞋmoꞋya atafa amaku amakesale amaugafa age hamahaꞋye hisayana faligahagi veaꞋmoꞋya Alu Aotage AvamuꞋmo haisia yafema amakesa havi havi hisayana amaipamoꞋa falu higeꞋya agola maige maige hisaya hamaimula alimainae. \v 7 Atafa amaku amakesale amaugafa age hamaꞋye hisaya veaꞋmoꞋya Anumaya Kotina kame tagiꞋya kaeneꞋateꞋya Anumaya Koti kahegi kemona akave omaleꞋya ani kea akave malesaya tokiyaꞋamia omaletafa huno omalene. \p \v 8-9 VeaꞋmoꞋya atafa amaku amakesa akave malesayana Anumaya Kotima haiya kavala ohaleꞋasinagi tamakaya atafa tamaku tamakesa akave nomalagi Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa tamakupi maineafe agai kea akave nemalae. NagoꞋa veaꞋmoꞋya Kalaisina Alu Aotage AvamuꞋamoꞋma amakupinaga omainesiana Kalaisi nafaꞋnea omainae. \v 10 Kefo yama humainayafe tamaugafamoꞋa ago falimainegi KalaisiꞋa tamakupi mainenageno Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno hulamateneafe tamaku tamamemoꞋa agola maige maige huno maine. \v 11 Anumaya KotiꞋa, Yisasina fali-mainefiti ali hetitenea kanomo, AvamuꞋmoꞋa tamakai tamakupima mainesiana Yisasi Kalaisina fali-mainefiti ali hetitenea kanomoꞋa tamakupi mainea Avamuteti manima falisaya tamaugafa ali hetilamateno tamahaimula tamamigahie. \s1 Alu Aotage AvamuꞋmo kema akave malesunana Anumaya Koti nafaꞋne mainone. \p \v 12 NafuꞋnaganagatama YisasiꞋa hulatenea yafena anonaꞋa amisuna yana hane. Atafa lagu tagesamoꞋa kanale yana huotateneanagino agaila amisuna anonaꞋa omaleanagita atafa lagu tagesa akave maleta taugafamoꞋa age haꞋye hisia kavala ohisune. \v 13 AꞋao atafa lamaku tamakesaleꞋma vaiyesayana faligahagi Alu Aotage AvamuꞋmo tokiyaleti tamaugafa age haꞋye hisia yama hae falisayana agola maige maige hisaya tamahaimuꞋene maigahae. \v 14 Anumaya Koti AvamuꞋmo kema akave maleꞋya vaiyayana Anumaya Koti nafaꞋneyaga mainae. \v 15 Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa etetama koli hisaya nofipina hulamatesiafe tamakupina omenegi tamakaila “Anumaya Koti nafaꞋneyaga maiho.” huno hulamatesiafe tamakupi emainegetama Anumaya Kotife “Tatao, Nelafao.” hutama nehae. \v 16 Nehageno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa agaiꞋa “Tamakaya Anumaya Koti nafaꞋne mainae.” huno lagupina tahanepaiye. \v 17 Tahapaigeta tagaya Anumaya Koti nafaꞋnema mainonana Nelafa yana KalaisiꞋene tagai yatafa hapaegahie. He KalaisiꞋene kana yama alisunana aniꞋa huta agaiꞋene tokiya haleꞋyamaꞋaene ala agiene aligahune. \s1 HaenagaꞋa ikapinaga kanale no maisuna yana aligahune. \p \v 18 Nagaya nagesa havuana haenagama Anumaya KotiꞋa tokiya hale yamaꞋa fufu yate ali falote hinageno tavelisigeta agesuna yafe tagesa haviteta “Meni kanafima tagata aiya yama neꞋaluna yana afa ya kana humaine.” huta hugahune. \v 19 MukiꞋa Anumaya KotiꞋma talo humalenea yana agesaga huꞋya Anumaya Koti nafaꞋnemoꞋya falote hisigeꞋya agesaya yafe ageke huꞋya agava mainae. \v 20 MukiꞋa Anumaya Koti talo humalenea yana kasaliꞋya haviya nehae. Amakaya hamaiya yateti ani kavala nohagi Anumaya KotiꞋa “HaenagaꞋa kanale yama falote hugahie.” huno agaiꞋa anima kasalisaya nofipina humategeꞋya mainae. \v 21 Mainagi haenagaꞋa Anumaya KotiꞋa kasalino haviya hisia nofipima mainaya yana ali-talesigeta tagaya, Anumaya Koti anagaꞋmogatina, nofipiti tavayu hinageta ali-mainona tokiya hale yapi tagima hanea yana aligahune. \v 22 Tagaya ago nehavune meni kanafina mukiꞋa Anumaya Koti talo humalenea yamoꞋya amakatama aiyana aꞋnemoꞋya nafaꞋnema ategahe hageno inamu yama alimatea augafa kava huꞋya hume hume haiꞋya meni kanafina neꞋae. \v 23 NeꞋagi amakaiꞋamigela ani kavala nohagi Anumaya KotiꞋa tagaifena “HaenagaꞋa mukiꞋa yama tamamigahue.” huno hagoteno Alu Aotage Avamula ago tamigeta avale-mainonanagi aniꞋa huta tagupi “AvoꞋnio.” huta kasalisia taugafa aligatisigeno haegafa taugafa falote hisigeno Anumaya KotiꞋa agaiꞋa “NafaꞋneyagaꞋni mainae.” huno hulatesiafe tametitia nehuta agava mainone. \v 24 Anumaya KotiꞋa tagu tamema aligati-mainea kanafina mage huno humaine “Tamaugafa aligatisuafe tamametiti hutama nagava maiho.” huno higeta agava mainone. Nagola veaꞋmoꞋya agoꞋma alimainaya yafena agava ohugahae. \v 25 OꞋagenona yama “Aligahune.” huta tametitilafama hisunana tamena malelava huta agava maigahune. \p \v 26 Maigahunanagi fulu fulu veaꞋne mainonafe “NaꞋafe Anumayamotega nunamuna huta havigesune?” huta nehunanagi Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa “Vaeha.” huno ohavunamaꞋa kea Anumayamotega taya huno havinege. \v 27 Nehigeno Anumaya KotiꞋa veaꞋmogatina taguꞋafima hanea yana agelama huno neꞋageno Alu Aotage AvamuꞋmona agu agesafima hanea yaꞋene agemaine. Ani AvamuꞋmoꞋa Anumaya Kotima haiya yafena ago haviteno Yisasi anagala amaya hugahe nunamuna huno havinege. \p \v 28 Tagaya ago havimainone Anumaya Kotife hamau amayamopafi nehamaiya veaꞋmoꞋya, Anumaya Kotina agaiꞋma haisia kava hisayafe ke huno agaiꞋalega amavaleno amatenea veaꞋmogamite, mukiꞋa falote hisia yana kanale yaꞋene kana yaꞋene Anumaya KotiꞋa alino kanale huneꞋamate. \v 29 Anumaya KotiꞋa nayona ago amaketeno hapalimatenea veala agaiꞋa nafaꞋnemo avamete veaꞋne maisae huno amategeꞋya mukiꞋa veala mainagi Kalaisina nafaꞋneꞋa hagoteno* ategeno “Ala nepuꞋamimo maisiafene.” huno hutene. \v 30 Anima hapalimatenea veafena ke huno agaiꞋalega amateteno kefo yamaꞋage nehaya veaꞋne mainagi Yisasi humatenea yateti “Fatago veaꞋne mainae.” huno humateteno tokiya hale yamaꞋa amamine. \s1 Nago yamoꞋa Anumaya Kotima nehaiya yamaꞋa tileꞋoꞋategahie. \p \v 31 NaꞋa humaineafe tagaya naꞋane huta hisune? Anumaya KotiꞋa tagaiꞋma laya hisiana ta tagaila kamea hulategahie? \v 32 Anumaya KotiꞋa “NafaꞋneꞋnia otamamigahue.” ohutafa huno ohunegi afaꞋa lagaife huno hutegeno emaineanagino mukiꞋa yama laya hisia yaꞋene tamigahie. \v 33 Anumaya KotiꞋma hapali-malenea veaꞋnea ta kaiyekea humategahie? Anumaya KotiꞋa agaiꞋa “Ago fatago veaꞋne mainae.” huno hulatene. \v 34 Hana kanomo kaiyekea hulateno “Tagata aisia yana aligahae.” huno hulategahie? Yisasi KalaisiꞋa faliteno hetino haino Anumaya Kotina tamaga ayatega maineno taya hisia yafena Nefatega ke huno nunamupiti havinegeafe nago kanomoꞋa kaiyekea hulateno ali haviyana huotategahie. \v 35 KalaisiꞋa tagaifena tusiya huno hau ayamopafi nehaiya yamaꞋa ta tahafalegahie? Tagaya kana yapi maisunano tusi lagata aisia yapino, veaꞋmoꞋya havi kavaꞋma hulatesaya yapino, kafu kana falote hisigeno tagatesia yapino, mukiꞋa yatima omalesia yapino, nagoꞋa havi kavaꞋmo tagaila alino haviya hisia yapino, tahaesageta falisuna yama falote hisia yapino? Ani yaꞋyaga hau ayamopafi nehaiya yana alino tahaofalegahianagino KalaisiꞋa tagaifema hau ayamopafi nehaiya yamaꞋamoꞋa hanege hanege huno hanegahie. \v 36 Anima havi yaꞋyagama falote hisia yafena Anumaya Koti autaꞋmafina mage huꞋya kae-malenayane \q1 “Kagai nafaꞋneyaga mainonafe mukiꞋa yagefina tagaila tahaeꞋya fali haꞋno nehae. Tagaya sipi sipi afu kana huta mainonageꞋya tagaifena ‘Hamaesuna veaꞋne mainae.’ huꞋya nehae.” huꞋya kae-malenayane. \m \v 37 MukiꞋa mani havi yaꞋyagahema “AoteꞋyamaꞋae.” huta hisune. KalaisiꞋa tagaifema hau ayamopafi haumainea kanomo tokiyaleti mukiꞋa ani yaꞋyaga amakaseta mainone. \v 38 Nagaya ani yafena havilama huꞋna nagupi malenoe. Anumaya KotiꞋa tagaifena hau ayamopafi nehaiya yana nago yamoꞋa tahaofalegahie. Falisunano, mainesunano, ensole vayalo, Satani Avamulo, menima hanea yano, haenagama falote hisia yano Anumaya KotiꞋa tagaifema hau ayamopafi nehaiya yana tahaofaletafa hugahae. \v 39 Ikate yano mopamona afete hanea yano nagoꞋa mukiꞋa Anumaya Koti talo humalenea yano Anumaya Kotina hau ayamopafima nehaiya yamaꞋa tahaofaletafa hugahae. AnumayatimoꞋa Yisasi Kalaisi hulatenea yateti agaiꞋene ailokaeta mainonafe Anumaya KotiꞋa lagaifena hau ayamopafi agola hauge hauge huno nehaiye. \c 9 \s1 PoloꞋa Isaleli veafe havino hau humatene. \p \v 1 KalaisiꞋene aigaꞋmaeꞋna mainoafe tamagelafa nehue. Havige nohue. Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa nagupi mainegeꞋna naguꞋaleti tamage nehue. \v 2 Yuta anagaꞋnimoꞋya Yisasi kea ohaviyaꞋyafe mukiꞋa kanafina naipamoꞋa kanaꞋage nehuno nagata neꞋaiye. \v 3 Nagoke nofi anagaꞋnimoꞋya amakuꞋa aiyahae huꞋya Yisasi ke havisayafe Anumayamotega ke huꞋna havigesugeno “Hai vainateno natalenegeꞋna hani yapi nagaila nenateka ani veala amavalesane.” huꞋna havigesua nagesa nehavue. \v 4 Nagai nofi anagala Isaleli veaꞋnea Anumaya Kotina nafaꞋneyagaꞋa mainageno Anumaya KotiꞋa agaiꞋa tokiya hale yamaꞋa amaveliteno alino hagelafi-matenea kea humateteno kahegi kea amamino agai agima alisaga hisaya aliꞋyana amamino “MaꞋa yama hulamategahue.” huno hulokiya vaimalenea kea hamapai-maine. \v 5 Ani nofipiti tokiyaꞋage taginagomoꞋya falote humainayanagino KalaisiꞋa Anumaya KotiꞋma tamaugafa aligatigahie huno hutenea kanoa ani taginagomoꞋyafiti velafa maisiafe falote humaine. KalaisiꞋa mukiꞋa yana kava yagaino Anumaya Koti maineanagita mukiꞋa kanafina agola agia alisaga hisune. Tamage. \s1 Anumaya KotiꞋa agaiꞋa veaꞋne maisaya yafe hapalimatene. \p \v 6 Anumaya KotiꞋma hulokiya vaimalenea kemoꞋa falote huno afa ya kana nehie huꞋna nehuo? AꞋao na kea nohugi Isaleli veafe tamage nehue mukiꞋa ani veaꞋmoꞋya Anumaya Kotina nafaꞋneyagaꞋa omainae. \v 7 MukiꞋa Apalahamuna aginagomoꞋya nafaꞋneyagaꞋa omaitafa huꞋya omainagi nayona Anumaya KotiꞋa Apalahamufena mage higeno autaꞋmafina kae-maleneane \q1 “Kagaika nafaꞋnemoꞋa AisakiꞋma atesia nafaꞋneyaga kagai kaginagomoꞋya maitafa huꞋya maigahae.” huno humaineane. \m \v 8 Ani kemo aepaꞋa mage humaine mukiꞋa vealavemoꞋya nehaya kavateti ApalahamuꞋma atenea nafaꞋneyaga Anumaya Koti nafaꞋneyaga omainagi Anumaya KotiꞋa hulokiya vai-malenea keleꞋma amametiti humainaya veafe “Apalahamuna nafaꞋneyagaꞋa mainae.” huno humateneane. \v 9 Anima hulokiya vaimalenea kemoꞋa mage huno humaine “Nagayama malenoa kanamoꞋma efalote hisigenoꞋa SelaꞋa ne nafaꞋne ategahie.” huno humaineane. \v 10-12 Ani yamaꞋagefeno-magi taginagomoꞋa AisakiꞋa ko huteno aꞋama Lepekana alitenegeno aipa yama hiana kuyave nafaꞋnelata aipafina kanale yano havi yano huꞋana ohunaꞋa kanafinagino Anumaya KotiꞋma humaineana agaiꞋa haiya yateti veala hapalilatenea kava huno Anumaya KotiꞋa mage huno itaꞋanimofena hapaiye “Yage nafaꞋnekamoꞋa haenaga nafaꞋnekamo aliꞋya kano maineno akave malegahie.” huno humaineane. Ani yamofena mage huno humaine Anumaya KotiꞋa veala kanale kavaꞋma humainayafene huno ohapaligahianagino haisia kanomofe ke hinageno agaitega egahie. \v 13 Anumaya Koti autaꞋmafina mage huno humaineane “YekopuꞋa nahau nayamopafi nahaiya kanogi IsoꞋa onahaiya kano maine.” huno humaineane. \v 14 NaꞋa hu-maineanagita naꞋane huta hisune? “Anumaya KotiꞋa fatago ohia kava humaine.” huta hisuno? AꞋao naꞋa kea ohutafa huta ohugahune. \v 15 Mosesefena mage huno humaineane “Nago kanohema ‘Nahau huteꞋna kalagi aitegahue.’ huꞋnama hisua kanomona kalagila aitegahue.” huno humaineane. \v 16 NaꞋa humaineafe Anumaya KotiꞋa kalagi aisia yana veaꞋmoꞋya “Namisie namisie.” huꞋya nehuꞋya veaꞋmoꞋya “Nayamufa aiꞋna aliꞋya alisuafe kalagila ainategahie.” huꞋya hisaya yatetila kalagila aioꞋamategahie. Anumaya KotiꞋa “Ma kanomofe nenahaiyanagiꞋna kalagi aitegahue.” huno hisia kanomona hau huno kalagila aineꞋate. \v 17 Anumaya KotiꞋa Isipi sauve kanoa Felofe mage huno higeꞋya kae-malenayane \q1 “Alihetigatenoa yafe mukiꞋa veaꞋmoꞋya tokiyaꞋniꞋa agesaya yafeꞋene navagemoꞋa mukiꞋa kumate ute ete hisia yafeꞋene ‘Kagaya ala kano maiyo.’ huꞋna ali hetigatenoe.” huno humaineane. \m \v 18 Anumaya KotiꞋa haisia veaꞋmogamina hauna humateno kalagila aimatenegi agaiꞋa kema ohavisaya yafe nagoꞋa veaꞋmogamina amaku amakesa alino aililematene. \v 19 NagoꞋamogatama nagaifena mage hutama nahavigegahae “NaꞋa nehianagi naꞋa higeno veaꞋmogamifena ‘Havi kava nehae.’ huno nehie? AgaiꞋama haisia agu agesa havisia yana ta ani yafena ‘Ohugane.’ huno hutegahie?” hutama hugahae. \v 20 Hugahagi kagaya mopale kanomoga hanaꞋa augafa kano maineka Anumaya Kotifena aka huka kea vaitegane? Mopaleti aye kakalifeno talo humalenaya yopamoꞋa talo hutenea kanomofena “NaꞋa higeka nagaila maꞋa huka talo hunatenane?” huno hugahio? \v 21 AꞋao, naꞋa augafa kea ohugahie. Mopaleti aye kakalifeno talo humalenesia kanomoꞋa talo humalenesia yana agaiꞋa yane. Nagola mopamo alaga alino nagola kanale susufanea talo huteno ani alagaleti havi aliꞋyate susufanenema talo hisiana agaiꞋa yane. \v 22 Anumaya KotiꞋa aniꞋa humaine. Tagaya agaiꞋa talo humalenea susufane kana huta mainone. Nago susufane kana veaꞋmoꞋya kefo yama humainayafe tusi hai vaimateno himamuꞋaleti “Amakata aisia yana amamigahue.” huno humaineanagi mailava huno amakava-maineno kaiyekea hu noꞋamate. \v 23-24 Amakava-maineafe tagaya Yuta veaꞋmoꞋyaene Yuta vea omainaya veaꞋmoꞋyaene agaiꞋalega visunafe ke hulatenea susufane kana veaꞋmogatihena, tusiya huno kalagila ailatenea veaꞋmogatina “Haenagama tokiya hale yaniꞋa tamamisugetama aligahae.” huno hulatene. Nayona tokiya hale yamaꞋa alisunafene huno talo hulatene. \v 25 Ani yafena HoseaꞋa, Anumaya Koti aune kanomoꞋa Anumaya Koti humainea kea mage huno kae-maleneane \q1 “Yuta veapi omainaya veafena ‘NagaiꞋni nofi anaga mainae.’ huꞋna hugahue. NaguꞋa oꞋamaminesua anagafena ‘Nahau nayamopafi nenahaiya anaga mainae.’ huꞋna hugahue. \v 26 Anumaya KotiꞋa ‘Nagai anaga omainae.’ huno humainea kumatega Anumaya KotiꞋa amakaifena mage huno hugahie ‘Tamakaya nahaimu hanea Anumaya Kotinina nafaꞋneyagaꞋniꞋa mainae.’ huno hugahie.” huno humaineane. \m \v 27 AisaiyaꞋa Isaleli veafe mage huno kae-maleneane \q1 “Isaleli veaꞋmoꞋya nafaꞋneꞋamima ateꞋya atagufeꞋyama hage li kahaepa kana huꞋya kasagoꞋya veaꞋne maigahayanagi osi anaga kanoꞋa amaku amamena aligatigahue. \v 28 AnumayamoꞋa ma mopale mainaya veala kaiyekea humateteno ‘NaꞋa yama aligahae.’ huno humainea kemona ani kavala fatago huno aupa kanoꞋa humateteno ali haꞋno hugahie.” huno humaineane. \m \v 29 AisaiyaꞋa hagoteno mage huno humaineane \q1 “MukiꞋa tokiyaꞋa hanea AnumayamoꞋa osiꞋa anaga kanoꞋatihe kalagi aioꞋamateleꞋasina mukiꞋamogatina Sotomu mainaya veaꞋnene Komola mainaya veaꞋnene faliꞋya fanane humainaya kava huteꞋasine.” huno humaineane. \s1 Isaleli veaꞋmoꞋya amametiti ohayafe fatago veala omainae. \p \v 30 NaꞋa hu-maineanagita naꞋane huta hisune? Yuta veapi omainaya veala fatago veaꞋne maisayafe kasageke vokela ohunaya veaꞋmoꞋya afaꞋa YisasiꞋa hulatenea yafe haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainaya yateti Anumaya KotiꞋa ani veaꞋmogamifena “Fatago veaꞋne mainae.” huno humatene huta hisuno? \v 31 Humateneanagi Isaleli veaꞋmoꞋya tusiya huꞋya kahegi kemona akave malesaya yafe kasageke vokela hayanagi ani kemona akave malelama ohunaya yafe fatago veaꞋnea omainae huta hisuno? \v 32 E, ani ke hisune. NaꞋa higeꞋya fatago veala omainae? “Tagaiti kasageke hisuna aliꞋyateti fatago veaꞋne maigahune.” huꞋya hayanagi “YisasiꞋa hulatenea yafema havita lagupi maleta tametiti humainonafe ‘Fatago veaꞋne mainae.’ huno hulategahie.” huꞋya ohunayanagiꞋya fatago veaꞋnea omainae. YisasiꞋa yafa kana humaineanagi agaifena haviꞋya amakupina omalenaya yafe ani haletoꞋna yafate ayalega amaiya aye-kaꞋyopeliꞋya asaga hulavi-mainae. \v 33 Anumayamo autaꞋmafina mage huꞋya kae-malenayane \q1 “Agegeho nagola aye hataga huliꞋya asaga hulavisaya yafana Saiyoni* malogeno hane. Asaga hulavigahayanagi agaifema haviꞋya amakupi malenaya veaꞋmoꞋya amakayea ohugahae.” huꞋya kae-malenayane. \c 10 \s1 MukiꞋa Isaleli veaꞋmoꞋya Anumaya Koti auꞋava yana oꞋagenae. \p \v 1 NafuꞋnaganagatama Anumaya KotiꞋa Yuta veaꞋmogami amaku amamena aligatisiafe aluya huno nenahaigeꞋna mukiꞋa yupa ani yafena nunamuna nehue. \v 2 Amakayama nehaya kavala ageteꞋna mani kea nehue amakaya Anumaya Kotina haisia kavala aluya huꞋya hisaya amaku amakesa nehaviyanagi anima haiya yafena havilama nohuꞋya ani kavala nohae. \v 3 Anumaya KotiꞋa veafema “Fatago veaꞋne mainae.” huno humatenea yafena nohaviꞋya “Ani kavala hulato.” huꞋya havinokagi amakaiꞋamima maiya auꞋava yaꞋamia “Anumaya KotiꞋa ageteno ‘Fatago kava nehae.’ huno hugahie.” huꞋya nehayanagi amakaiꞋami humainaya yafe ani kea huoꞋamategahie. \v 4 HuoꞋamategahigi KalaisiꞋa hulatenea yafema haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainaya veaꞋmogamifena Anumaya KotiꞋa “Ago fatago veaꞋne mainae.” huno humateteno ani yafena KalaisiꞋa Mosese kahegi kemona alifatago huno ali haꞋno humaineane. \v 5 Kahegi kema akave malesayana Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae huno humategahie.” huno MoseseꞋa mage huno kae-maleneane. \q1 “NagoꞋa veaꞋmoꞋya mukiꞋa kahegi kema akave malesayana ani keleti vaiyegahae.” huno hu-maineane. \m \v 6 Hu-maineanagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya Yisasi hulatenea yafema haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainayafe Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno humatenea yamofena mage huno hie tamakuꞋafitila mage hutama haviokeho “Ta ikapinaga haiteno Kalaisina avaleno elavigahie?” hutama ohiho. \v 7 “Ta falimainaya veaꞋne nelaviya kapina Kalaisina fali-mainefiti avalegahe tavigahae” hutama havi okeho. \v 8 NaꞋane hie? Ani kemoꞋa tamahanile haneteno tamavayale haneno tamakupi hane. Anima hu falote nehuna kea YisasiꞋma hulatenea yafema havita lagupi maleta lametiti hisuna yafe humaine. \v 9 Tamakaya tamavayafiti “YisasiꞋa AnumayaniꞋa maine.” hutama huhaneletama tamakuꞋafitila “Anumaya KotiꞋa Yisasina fali-mainefiti ali hetitene.” hutama tamakupi maletama tamametiti hisageno Anumaya KotiꞋa tamaku tamamena aligatigahie. \v 10 TaguꞋafina YisasiꞋa hulatenea yafena havita tagupi maleta tametiti humainona yateti Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno hunelate. Tavayafiti “YisasiꞋa hulatenea yafe haviꞋna nagupi malenoe.” huta hufalote nehuna yateti Anumaya KotiꞋa tagu tamena alinegatie. \v 11 Anumaya Koti autaꞋmafina mage huno humaine \q1 “NagoꞋa veaꞋmoꞋya Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hisayana amakayea ohugahae.” huno humaineane. \m \v 12 Anumaya Koti aulagafina Yuta veaꞋnene Yuta veapi omainaya veaꞋnene nago avamete huꞋya mainageno Anumaya KotiꞋa mukiꞋa veaꞋmogami AnumayaꞋami maineanagiꞋya mukiꞋa veaꞋmoya agaitega ke hisageno kanaleꞋya huno amaya hisia yana kasagoꞋya amamigahie. \v 13 Anumaya Koti autaꞋmafina mage huno humaineane \q1 “MukiꞋa veaꞋmoꞋya Anumayamo agi ayeꞋya ke hisagenoꞋa amaku amamena aligatigahie.” huno humaineane. \m \v 14 Aligatigahianagi YisasiꞋa hulatenea yafema haviꞋya amakupi omalesayana hanaꞋa huꞋya agia ayegahae? YisasiꞋa hulatenea yafema ohavisayana hanaꞋa huꞋya agaifena haviꞋya amakupi maleꞋya amametitia hugahae? Nago kanomoꞋma YisasiꞋa hulatenea yafema huhaleno hamaopaisiana hanaꞋa huꞋya ani kea havigahae? \v 15 YisasiꞋa hulatenea yafema huhaleꞋya hisaya veaꞋma hu oꞋamatesayana hanaꞋa huꞋya ani kea huhaleꞋya hugahae? Anumaya Koti autaꞋmafina mage huno humaineane \q1 “Yisasife kanale mono kea, tamaipa falu hutama maisaya kema, alino esia kanoa kanale kano maineanagita muse hisune.” huno humaineane. \s1 MukiꞋa Isaleli veaꞋmoꞋya YisasiꞋma hulatenea yafena haviꞋya amakupina omalenae. \p \v 16 MukiꞋa mani kema nehaviya veaꞋmoꞋya haviꞋya amakupina nomalae. Anumaya Koti autaꞋmafina AisaiyaꞋa mage huno humaineane \q1 “Anumayamoga hana veaꞋmoꞋya hamapauva kea haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainae?” huno havige-maineane. \m \v 17 Amakupi maleꞋya amametiti humainaya yamo havimainaya kefiti falote humaine. Anima havimainaya kea Kalaisife hamapaigeꞋya havimainae. \v 18 Nagaya maꞋa huꞋna tamahavi-negoe mani kanale kea ohavinao? AꞋao tamagelafa huꞋna tamahapauve mukiꞋamoꞋya ago havilinae. Anumaya Koti avopina mage huno humaineane \q1 “Amake aiꞋyama haya kemoꞋa mukiꞋa kotega ute ete huno keꞋamimoꞋa mukiꞋa kumate umaine.” huno humaineane. \m \v 19 NagoꞋene tamahavi-negoe mani kanale kea Isaleli veaꞋmoꞋya ohavinao? Tamage huꞋya ago havilinae. Hagoteno MoseseꞋa Anumaya KotiꞋma humainea kea mage huno humaineane \q1 “Nagaya havigu veala, nago nofipi omainaya anagapiti amavalesugetama ani yafena tamaipa havi haviya humategahae. Nago nofi veala, kanaleꞋya huꞋya havisaya amaku amakesa omalenesia veala amavalesugetama ani yafena ke vaigahae.” huno humaineane. \m \v 20 AisaiyaꞋa tokiyaꞋage huno Anumaya KotiꞋma humainea kea mage huno humaineane \q1 “NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagaifena natia noꞋayesaya veaꞋmoꞋya ago nagemainae. Nagaifema nagoꞋa veaꞋnema hamavi-okenaya veaꞋmogami amaulagale ago fufute efalote hugeꞋya nagemainae.” \v 21 Isaleli veaꞋmogami-fena mage humaine “AyaꞋaya kanagefa nayateti ‘Eho ehoꞋ huꞋna kea huanagi nagai kea akave omaletama ke vaige vaige nehaya veaꞋmogatamae.” huno humaineane. \c 11 \s1 Anumaya KotiꞋa nago kaiyaga Isaleli veala ali kayone humatene. \p \v 1 Tamahavigoe Anumaya KotiꞋa agaiꞋa anagaꞋa amanati-talenefi? Tamage naꞋa ohune. Nagayaenena Isaleli kano mainoe. Nagaya Apalahamu kola maineꞋna Penisamini nofi kano mainoe. \v 2 Mani anagala nayona Anumaya KotiꞋa eheꞋma hapali-malenea anagaꞋa amanati-oꞋatalene. Ilaiya avagea Anumaya Koti avopima hanea kea ohavinao? IlaiyaꞋa Isaleli anagafe nunamuna mage huno Anumayamotega havige-maineane. \v 3 “Anumayamogae veaꞋmoꞋya kagai amaune veaꞋmogamina hamaeꞋya falimateꞋya kagaife afu heꞋya kae-salamana hunegataya ata haluꞋya helagaꞋya vaineꞋatalageꞋya hageꞋna nagaiꞋnige nagoke mainogeꞋya nahaegahe tusiya huꞋya natineꞋayae.” huno humaineane. \v 4 Higeno Anumaya KotiꞋa anonaꞋaleꞋma humainea kea havilinao? Agai avopina mage huno kae-maleneane \q1 “Kagaikage omainanagi Seveni tauseniꞋa (7,000) veaꞋmoꞋya onatalenae. Yafateti talo humalenaya Anumayamo agia PaliꞋe agia alisaga huꞋya amakuꞋa oꞋaminaya anagaꞋniꞋa mainae.” huno humaineane. \m \v 5 Anima humainea kate meni kanaene Anumaya KotiꞋa agaiꞋa kayone yamaꞋaleti osi anagaꞋa agaiꞋa veaꞋne maisayafe ago hapali-malene. \v 6 Anumaya KotiꞋa agaiꞋa kayone yamaꞋaleti hapalimatenegi kanale auꞋava yama nehaya yateti hapalimateleꞋasina agaiꞋa kayone yamaꞋamoꞋa afa ya kana hileꞋasinagi agaiꞋa kayone yamaꞋaleti hapalimatene. \v 7 NaꞋa humaineanagita naꞋane hisune? Isaleli veaꞋmoꞋya Anumaya KotiꞋa “Fatago veaꞋne mainae.” huno humatesiafe kasageke huge hugetayana oꞋalitafa huꞋya oꞋaligeno Anumaya KotiꞋa osi vea kanoꞋa hapalimatenea veafe ani kea humatenegi nagoꞋa veaꞋmoꞋya ohavisayafene huno amakuꞋa alino aitalako humalene. \v 8 Anumaya Koti avopina mage huno humaineane \q1 “Anumaya KotiꞋa amakuꞋamona alino amaukalo kalo humateno amaulaga alino asu humateno amakesa alino aililemateno higeꞋya kea ohaviꞋya maime maime eꞋya meni kanaene ani kavakeꞋya huꞋya mainae.” huno humaineane. \m \v 9 TevitiꞋa ani avopina mage huno humaineane \q1 “Ala imuleꞋma maisayana Anumaya KotiꞋa kalifu hanagi-malesigeno amatafa hisigeꞋya vailiꞋya asaga hulaviꞋya havi yaꞋamimo anonaꞋamia aligahae. \v 10 AmaulagamoꞋa hanikoꞋmako hisigeꞋya oꞋagetafa hisae. MukiꞋa kana yama alimainayafe amakaveꞋyamoꞋene agola fago-koko huꞋya vaiyesae.” huno humaineane. \s1 Anumaya KotiꞋa Yuta veala omainaya vayamogami amaku amamena aligatimaine. \p \v 11 Isaleli veaꞋmoꞋya Yisasi kea amakaveꞋno hutenayafe vailiꞋya asaga hulaviꞋya agola amakoꞋya faimainao? AꞋao tamage huꞋya naꞋa ohunae. Yisasi kea amakaveꞋno hutenaya yateti Anumaya KotiꞋa Yuta vea omainaya veaꞋmogami amaku amamena aligatisigeꞋya Isaleli veaꞋmoꞋya ageteꞋya “TagaiꞋenena tagu tamena alilatisie.” huꞋya age hamaꞋye hugahae. \v 12 Tamage Isaleli veaꞋmoꞋya kefo kava huꞋya yagalaya yafe nagoꞋa ma mopafi veaꞋmoꞋya kanale yana alimainae. Isaleli veaꞋmoꞋya Yisasi kea amakaveꞋno hutenayafe Yuta veapi omainaya veaꞋmoꞋya kanale yana alimainae. KasagoꞋya Isaleli veaꞋmoꞋya eteꞋya Anumayamo kea haviꞋya akave malesayana tusiꞋa kanale kanamoꞋa falote humategahie. \v 13 Nagaifena “Yuta vea omainaya veaꞋmogamite Yisasi kea huhaleka hamapaiyo.” huno higeꞋna Aposolo kano mainoafe muse nehuꞋna mani aliꞋyana neꞋalua yafe tamakaya Yuta vea omainaya veaꞋmogatama tamakaife nehue. \v 14 Manima nenahaiya aliꞋyaniꞋaleti nagaiꞋniꞋa anagala, Isaleli anaga, nagoꞋa alihetimatesugeꞋya age hamaꞋye hisageno Anumaya KotiꞋa amaku amamena aligatisie huꞋna nehue. \v 15 Anumaya KotiꞋa Isaleli anagala amanati-taleneafe mukiꞋa ma mopafi veafena mage huno humaine “AigetamateꞋna yuna helamateꞋna nagoke taipa kalisune.” huno humaineanagi Anumaya KotiꞋa eteno Isaleli veaꞋnema amavalesiana fali-mainafiti hetiya augafa kava hugahae. \v 16 HagoteꞋya talo haya kai hamemo atupaꞋa Anumaya Koti neꞋamiyane mukiꞋa tamaꞋaenena Anumaya Koti yane. Nagi yosamo hafuꞋyama Anumaya Koti yama hanesiana mukiꞋa yosa akopaꞋyagae-nena Anumaya Koti yane. \v 17 Anumaya KotiꞋa agaiꞋa hoyafi hanea Olivi yosamona akopaꞋa aye sasaeneꞋataleno tamakaila Yuta veaꞋne omainaya veaꞋmogatamina, afai Olivi yosamo akopa kana hutama mainageno tamavaleno fukiteti aye kaꞋmaelamateteno nofi kilamategetama mainetama ani yosafiti timaꞋa aitama nenae. \v 18 Ani yafe tamakaya aye sasaetalenea akopaꞋahena “Afa veaꞋne mainagi tagaya tamakaseta ala veaꞋne mainone.” hutama hu oꞋamateho. Tamakaya akopamogatama timaꞋa aitama tama yosamona amigeno nonegi hafuꞋyafiti timaꞋa aitama nenae. \v 19 Tamakaya mage hutama nehae “Tagaya kanale veaꞋne mainonafe tagai akopaꞋma aye gaꞋmae-malesia yafena Isaleli akopala ago aye sasaetalene.” hutama nehae. \v 20 Tamage Yisasife haviꞋya amakupi omalaya yateti aye sasae-talegetama tamakaya Yisasife havitama tamakupi maletama tamametiti humainayafe aye gaꞋmae-malene. Tamakaila naꞋa humaleneafe “Ala veaꞋne mainone.” hutama tamaugafa alitama ohaitama koli hutama tamakupi maletama tamametiti humainaya yama atalesayafe tamamaꞋyoa aino. \v 21 Anumaya KotiꞋa agaiꞋa Isaleli veaꞋmogamina akopa-tafamaꞋa alino asasae-taleneanagino tamakaila ani kavaꞋma hisagenoꞋa tamayoa okigahianagino ani kava huno tamakaila alino asasae-talegahie. \v 22 Ani yafe Anumaya KotiꞋa kayone hulate yamaꞋaene kaiyeke hulateno haviyama anonaꞋa tamisia yamaꞋaene agelama hisune. AgaiꞋa kanale auꞋava yamaꞋa neꞋatalaya veala kaiyeke humateno tusiya huno havi yana anonaꞋa amamiyanagi tamakaila kayone hunelamate. Tamakaila kayone hulamateneafe tamametiti hisageno Anumaya KotiꞋa nagoꞋene kayone hulamategahigi naꞋa ohisagenoꞋa tamakaiꞋenena ago alino asasae-talegahie. \v 23 Nagi alinoꞋma asasae-talenea Isaleli veala akopaꞋyagamoꞋyama ke nohavia yaꞋamima atalesagenoꞋa Anumaya KotiꞋa eteno alino aigaꞋmaematesia tokiyaꞋa hanegeno eteno amavaleno me maleno aigaꞋmaemategahie. \v 24 Tamakaya Yuta veaꞋne omainaya veaꞋmogatama hagotetama afai Olivi yosafiti falote humainea akopa mainageno Anumaya KotiꞋa vayaꞋmoꞋya nohaya kava huno tamavaleno Isaleli veaꞋmogami Olivi yosale aigaꞋmaelamatene. Tamage mani akopaꞋyagamogamina tamaꞋamoꞋya Isaleli veaꞋmogamina amavaleno eteno hagote yosaꞋamile maleno aigaꞋmaemategahie. \s1 Anumaya KotiꞋa mukiꞋa veala kayone yamaꞋa amaveligahe humaine. \p \v 25 MukiꞋa nafuꞋnaganagatama nagola falaki-mainea kema havilama hutetama aneginagi ohisae huꞋna tamahanepauve. Nago kaiyagaꞋa Isaleli anagaꞋmoꞋya “Yisasi kea ohavigahune.” huꞋya tokiya vaimainagi ani kavala agola ohugahagi Anumaya KotiꞋa hapali-malenea Yuta vea omainaya veaꞋmogatama mukiꞋa Anumaya Kotina tamakuꞋa amisageno hiyaꞋma hinagenoꞋa Isaleli veaꞋmoꞋya eteꞋya Yisasi kea havigahae. Havigu tamakaitamihe “Tagaya mukiꞋa ago havitafa huta havilinone.” hutama hisaya yafe mamona falaki-mainea ke tamahanepauve. \v 26 Anumaya KotiꞋa mukiꞋa Isaleli veala amaku amamena aligatigahie. Anumaya Koti autamafina mage huꞋya kae-malenayane \q1 “Yelusalemuti nagola amaku amamema aligatisia kanamoꞋa falote huteno veaꞋmogamina kefo auꞋava yaꞋamia alitalegahie.” \v 27 Anumaya KotiꞋa mage huno humaine “Mani kea amakaiꞋene aliꞋna nagokepi aliꞋna hagelafi nelamatoe. Mage huꞋna hugahue mukiꞋa kefo yatamia alitaleteꞋna aliꞋna hagelafilamategahue.” huno humaine. \m \v 28 Isaleli veaꞋmoꞋya YisasiꞋa hulatenea yafena amakaveꞋno hutenayafe Anumaya Kotina kame veaꞋa mainae. AniꞋa humainaya yateti tamakaila Yuta vea omainaya veaꞋmogatamina tamaya humainegi nayona Anumaya KotiꞋa amakinagomogamife hamapaimaine. Isaleli veala hapalimateno amakaifena “Nahau nayamopafi nenagea veaꞋne mainae.” huno humaine. \v 29 Tamage Anumaya KotiꞋa hagoteno nagoꞋa veala hapali-maleteno “Kanale ya hulamategahue.” huno huteno haenagaꞋa agu agesa eteno havino aiyahae ohugahie. \v 30 Hagotetama tamakaya Yuta vea omainaya veaꞋmogatama Anumaya Kotina tamakaveꞋno hutenagi menia Isaleli veaꞋmoꞋya aniꞋa huꞋya Anumaya Koti kea akave omalayafe Anumaya KotiꞋa tamakaila kalagi ailamatene. \v 31 Tamakaila kalagi ailamatenageꞋya agesayafe menia Isaleli veaꞋmoꞋya Anumaya Koti kea akave omalenaleti eteꞋya kalagi ailamategetama alimainaya yana amakaiꞋene aligahae. \v 32 Anumaya KotiꞋa mukiꞋa veaꞋmogamina kalagi aimatesiafe hagoteno mukiꞋa veala agai kema akave omalaya yateti nofila humatene. \s1 Tagaya Anumaya Koti agia alisaga hisune. \p \v 33 NamaꞋyo Anumaya KotiꞋa ala agu agesaene kano maineno mukiꞋa yana haviline. VeaꞋmoꞋya Anumaya KotiꞋa “NaꞋa maꞋa hugahue.” huno hisia agu agesamo aepaꞋamoꞋa afe yapi tavimaineanagiꞋya ohavigahae. \v 34 Anumaya Koti autaꞋmamoꞋa mage huno humaineane \q1 “Hana veaꞋmoꞋya Anumayamo agu agesa havilinae? ‘NaꞋa huo.’ huno agu agesa ta Anumaya Kotina amileꞋasine? \v 35 TaꞋe ‘Nagaya Anumaya Kotina nago yana amisugeno Anumaya KotiꞋa eteno anonaꞋa namigahie?’ huno humaine?” \m \v 36 AꞋao Anumaya KotiꞋa mukiꞋa yama talo humalenea kanogino aepaꞋa maine. MukiꞋa yana agaiꞋa haumainea yamaꞋage haneanagita tagaya agola mukiꞋa kanaꞋaene kanaꞋaene Anumaya Kotina agaiꞋage agi alisaga hisune. Tamage. \c 12 \s1 Tagaya Anumaya Kotina taugafa muse ya kana huta amisune. \p \v 1 NafuꞋnaganagatama Anumaya KotiꞋa kalagi ailatea yafena haviꞋna tokiyaꞋage ke lamahanepauve. Anumaya Kotife muse yaꞋamima sipi sipi heꞋya aminaya kava hutama tamahaimula hanenagetama muse yana tamaugafa Anumaya Kotina amiho. Agaila alu aotage veaꞋneꞋagitama Anumaya Kotina haisia kava hisayana fatago lamaku tamakesafiti Anumaya Koti agia alisaga hugahae. \v 2 Tamakaya ma mopafi veaꞋmoꞋya nehaya augafa kavala ohutama lamaku tamakesa aiyahae hageno Anumaya KotiꞋa yaufa lamaku tamakesa tamamineafe agaiꞋma nehaiya kavafena havilama hutama havigahae. Ani kavala kanale yane. MukiꞋa yamona ago agaseno kosa hetenea ya hane. \s1 Anumaya KotiꞋa muse ya taminea yamaꞋaleti aliꞋyana alisune. \p \v 3 Anumaya KotiꞋa agaiꞋa kayone yamaꞋaleti aliꞋyamaꞋa namineafe nagoke nagokeꞋmogatamina tamahanepauve “Anumaya KotiꞋa naꞋa yama namine.” huka haviteka kagaika kaugafa alika ohaiyo. Anumaya KotiꞋa agaiꞋalefe havitama tamakupi maletama tamametiti humainaya yana nagoke nagokeꞋmogatamina ala yano osi yano afaꞋa tamamineafe fatago lamaku tamakesa havitetama lamakaitami fako hiho. \v 4 Nagoke taugafamoꞋagi alagate alagate taugafa haneno alu aliꞋya alu aliꞋyana neꞋaliye. \v 5 Tagaya mukiꞋa veaꞋmogata ani kava huta KalaisiꞋene aigaꞋmaeta agai augafa nagoke maineta afalu falu huta nagoke mainone. \v 6 Mainonageno Anumaya KotiꞋa kayone hulateno muse yatia haote haote huno agaiꞋa aliꞋya alisuna tokiyatia ago tamine. NagoꞋa veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa avayafiti hamapai-mainea kea huhaleꞋya hisaya tokiya muse hunoꞋma amaminesiana Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainaya keꞋage huhaleꞋya hamapaisae. \v 7 NagoꞋa veaꞋmogamima muse yama amafu-amakanagami amaya hisaya tokiyama amaminesia aliꞋyana aliꞋya tokiya vaisae. NagoꞋa veaꞋmogamina veaꞋne humaveli hamaveli hisaya tokiyama amaminesiana ali lokiya vaiꞋya humaveliho. \v 8 NagoꞋa veaꞋmogamina vea amaku amakesa ali hetimatesaya tokiyama amaminesiana ali tokiya vaiꞋya ani amaku amakesa ali hetimatesae. “NafuꞋnaganagamima nago yama amamigahue.” huno humainesia tokiyama amaminesiana kasagoꞋya male kosa heꞋya amamiho. Kava aliꞋya alisaya tokiyama amaminesiana amakuꞋaleti ani kava aliꞋyana aliꞋya maiho. Hauma huteno afuꞋaganama ayama hisia tokiyama amaminesiana amaipa falu yapiti amaya hiho. \s1 Tafu-taganagamina tamage huta taguꞋa amamisuna ke humaine. \p \v 9 Tamafu-tamakanagamima tamakuꞋa amamigahena tamagelafa hutama amamiho. Kefo kavala tamakaveꞋno hutetama kanale kava hisaya yamaꞋage atafa hutama tokiya vaiho. \v 10 Tamafu-tamakanafema aluya huno tamahaisigetama tamakuꞋa amamiho. Nagoke nagokeꞋmogatama tamafu-tamakanagami amakia alisaga hutama “Hagoteho.” hutama humateho. \v 11 MukiꞋa kanafina aliꞋyageꞋya neꞋalisagetama kasalo kasala kea ohiho. Tamakupina Alu Aotage AvamuꞋmo tokiyaꞋaleti tamakaila ali hetinagetama Anumayamo aliꞋyana aliho. \v 12 Muse nehutama AnumayamoꞋma hulatesia yafena tamametiti hutama agava maiho. Kana yama falote hisigetama hetitama tokiya vaiho. MukiꞋa kanafina Anumayamotega havige havige hutama maiho. \v 13 Anumaya Koti anagaꞋmogamima nagoꞋa yaꞋamimoꞋma kosa heoꞋamatesigetamahena amaya hiho. Natu veaꞋma esagetama ali kayone hutama amateho. \p \v 14 NagoꞋa veaꞋmoꞋya ali haviya hulamatesagetama “Ani veala alika kanale humato.” hutama Anumaya Kotitega havigeho. “Alihaviya humato.” hutama haviokeho. \v 15 NagoꞋa veaꞋmoꞋya kigi yokalo huꞋya maisagetama tamakaiꞋenena aniꞋa hutama maiho. NagoꞋa veaꞋmoꞋya avima atesagetama tamakaiꞋenena aniꞋa hutama avia ateho. \v 16 Tamafu-tamakanagamiꞋenena nagoke tamaku tamakesale maiho. “Ala vaya mainone.” hutama ohutama afa veaꞋnene vaiyatete hiho. “NagaiꞋnige kanale nagu nagesa hane.” hutama ohiho. \p \v 17 NagoꞋa veaꞋmoꞋya havi kavaꞋma hulamatesagetama anonaꞋa havi kavala hu oꞋamateho. MukiꞋa veaꞋmogami amaufina kanale kavakeꞋya hiho. \v 18 Tamakaitamia tuma hisaya yafena tamakesa ohavitafa hutama mukiꞋa veaꞋnenena yuna hetama maiho. \v 19 Nahaumainea nafuꞋnaganagatama tamakaiꞋma havi yama hulamatesaya anonaꞋa “Ani kavala humategahune.” hutama ohiho. Anumaya KotiꞋa ani yama haya kavala agaiꞋa anonaꞋa amamisiafe maitama haleho. Anumaya Koti avopina mage huꞋya kae-malenayane \q1 AnumayamoꞋa mage huno humaine “Havi kavaꞋma humatesaya anonaꞋa amakata aisia yana amamisua yana nagaiꞋni aliꞋyane.” huno humaineane. \m \v 20 Havi yamo anonaꞋa oꞋamamigahagi Anumaya Koti avopina mage huꞋya kae-malenayane \q1 Kame vayatamimogamima amakatesigetama kavela afaꞋa amamiho. Tifema amakesigetama tina afaꞋa amamiho. Na kava hutama ali kayonema humatesageꞋya amakaye hinageꞋya atalegahae huno humaineane. \m \v 21 Atalesanageno havigu havi yamoꞋa katafa huyafenagi kanale yamaꞋage hugeno ani havi yamona agaseno. \c 13 \s1 Tagaya Kamani vayaꞋmogami amakave maleta maisune. \p \v 1 MukiꞋa veaꞋmogatama Kamani vayaꞋmogami kea akave maleho. Nago Kamani kanoa agaiꞋa falote huno omainegi mukiꞋa Kamani aliꞋyana Anumaya Koti ayapiti alino falote humalegeꞋya yagai-mainae. \v 2 Kamani vayaꞋmogami kehena “KahaoteꞋyakae.” huꞋya hisayana Anumaya KotiꞋenefe “KahaoteꞋyakae.” huꞋya nehae. Ani kavaꞋma hisaya veaꞋmoꞋya amakaiꞋami amakata aisia anonaꞋa aligahae. \v 3 Kanale kava nehisaya veaꞋmoꞋya Kamani vayafena kolia ohugahagi havi kavaꞋma nehisaya veaꞋmoꞋya koli hugahae. Kamani vayafe kolima ohinutama kanale kavakeꞋya hiho. \v 4 Kamani vayaꞋmoꞋya tamaya hisagetama kanaleꞋya hutama maisayafe Anumaya Koti aliꞋya vaya mainagi havi kavaꞋma hisayana tamahaesaya tokiyaꞋamia haneafe koli hiho. Havi kavaꞋma hisaya veaꞋmogamina havi yana anonaꞋa amakata aisia yama amamisayafe Anumaya KotiꞋa humategeꞋya agai aliꞋyana neꞋaliye. \v 5 Kamani vayaꞋmoꞋya hamai vai yama tamisaya yafekela kolia huta amakai kea ohavisunagi tagaiti laguꞋamo “NaꞋa hiho.” huno hisia kavakeꞋya huta akave malesunafe Kamani vayaꞋmogami kea akave malegahune. \p \v 6 Kamani vayaꞋmoꞋya Anumaya Koti aliꞋya neꞋaliꞋya mukiꞋa kanafina ani aliꞋyatekeꞋya kava yagai lokiyaꞋage humainayafe tamakaya tamaugafale takesi monea neꞋatalae. \v 7 AnonaꞋa mukiꞋa kava vayala neꞋamamitama tamaugafaletiꞋma kanisole takesiene Kamani takesiene amamiho. Kava vayatamimogamina amaiyaꞋafinaga ako hutama mainetama amakia alisaga hisaya vayaꞋmogamina amakia alisaga hutama maiho. \s1 NagoꞋa veaꞋmogamina taguꞋa amamitafa huta amamisune. \p \v 8 Nago yana tamamitageꞋya “HaenagaꞋa tamamigahune.” hutama humainesaya yana aupaꞋa amamiho. Tamafu-tamakanagamina tamakuꞋa amamitama amaya hiho. NagoꞋa veaꞋmoꞋya amafu-amakanama amakuꞋama amamisayana mukiꞋa kahegi kemona akave nemalae. \v 9 E, kahegi kemoꞋa mage humaine, Kumai he kavala ohuo. Veala haegeno ofalino. Musufa yana ohuo. Alu kanomo kuꞋafenotela ageka kahaꞋyea ohuo huno nagoꞋa kene humainegi mukiꞋa kahegi kemona aepaꞋamoꞋa nagoke mage huno hane, kagaika kaugafahema kahaiya avamete mukiꞋa veaꞋmogami amaugafahena kahaino huno humaineane. \v 10 MukiꞋa veaꞋmogami amakuꞋama neꞋamamiya veaꞋmoꞋya alu veaꞋmogamina havi kavala huoꞋamategahae. Ani yafe veaꞋmoꞋya amakuꞋama neꞋamamiya veala mukiꞋa ani kahegi kemona akave nemalae. \s1 Tagaya fatago huta kana vaiyesune. \p \v 11 Menima mainona kanafima nehaya kavala ago havilinayafe tamaula faetama omaitama hetitama maisaya kanamoꞋa ago falote humaine. Tagayama hagoteta Yisasife havita lagupi maleta tametiti humainona kanafina Anumaya KotiꞋa tagu tamema aligatisia kanamoꞋa aluꞋale haneanagino meni kanafina ago eno aupa nehie. \v 12 Hanima kimainea kanamoꞋa ago haꞋno hugahe nehigeno koꞋma alino halesia kanamoꞋa ago falote hugahe nehiafe mukiꞋa hani yapima nemaiya auꞋava yana ataleteta tuma hisuna kenatia, hale yamo auꞋava kenatia failisune. \v 13 Kama vaiyesunana fatago huta veaꞋmoꞋya yagefima vaiyaya avamete huta vaiyesune. Alitalu huta havili neta hagifali kea ohatageta anegi-nagia ohisune. Ageta lahaꞋyea huta augafale maita yokalo oꞋateta moli huliteta ohisune. Alu kanomo yatela ageta lahaꞋyea ohuta tua ohisune. \v 14 Anumayatimona Yisasi Kalaisina kenatami kana hutama avaletama taugafale aigaꞋmaetama age lamahaye hisaya yafena tamakesa havi havi hutama omaiho. \c 14 \s1 Tagaya nelafugami no maiyana fako huoꞋamatesune. \p \v 1 NagoꞋa tamafu-tamakanaꞋya YisasiꞋa hulatenea yafena haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti nehayanagi Anumaya KotiꞋa “Ago fatago veaꞋne mainae.” huno humatenea yafena havilama ohuꞋya “NaꞋa kava hisunageno Anumaya KotiꞋa ‘Fatago veaꞋne mainae.’ huno huotategahie.” huꞋya nehaya veala tamakaiꞋene nagopi maisayafe amavaletama amateho. Amategahagi amakaya amakesafiti alu ke hisaya yafena kea vaitama ani keletila tua hu omateho. \v 2 NagoꞋa kafu-kaganaꞋa “MukiꞋa kavela negahue.” huno agesa nehavianagi nagoꞋa kafu-kaganaꞋa Yisasife havino agupi maleneanagino Anumaya KotiꞋa “Ago fatago kano mainane.” huno hutenea yafena havilama ohuno “AnumayamoꞋa fatago kano mainane huno hunatesiafe afumo amela onegahue.” huno humaine. \v 3 MukiꞋa kaveꞋma nesia kafu-kaganaꞋa afuma nonesia afu-agananafena “Afa kano mainane.” huno huoꞋateno. Afumo ameꞋama nonesia afu-aganaꞋa mukiꞋa kaveꞋma nesia afu-aganafena “NaꞋa kano mainane.” huno huoꞋateno. Anumaya KotiꞋa ani tole kanolatana ago anavale-maine. \v 4 Kagaya taga maineka nago kanomo aliꞋya kanohena “NaꞋa aliꞋya kano mainane.” huka huneꞋatane? Agayama ani kanomo aliꞋyateꞋma fatago huno alisiano havi aliꞋya alino maisiano agaiꞋa kava kanoꞋamo yane. Kagai yana omalene. AnumayamoꞋa agaiꞋa ali lokiya vaitesia tokiyaꞋa haneafe ali lokiya vaitesigeno maigahie. \p \v 5 NagoꞋa tamafu-tamakanaꞋya ma amakesa nehaviye “Nagoke kanaleꞋma mauna yamoꞋa alu kanamona agase-maineanagita ani kanalekeꞋya alitalu huta Anumayamo agia alisaga hugahune.” nehageꞋya nagoꞋa tamafu-tamakanaꞋya “MukiꞋa kanamoꞋa nagoke avamete humainea kanale nemaune.” huꞋya nehayanagi nagoke nagoke veaꞋmoꞋya amakaiꞋami amaku amakesa havilama hisae. \v 6 Nago tamafu-tamakanaꞋa agesa haviteno “Nagoke kanama mauna yamoꞋa nagoꞋa kanamona agase-maineanagita ani kanalekeꞋya alitalu huta Anumayamo agia alisaga hugahune.” huno hisia kanomoꞋa Anumaya Koti agia alisaga hisiafe ani kavala nehie. Nago tamafu-tamakanaꞋa “MukiꞋa kavela negahue.” huno hisiana Anumayamotega nunamu huno muse hutenea yafenagino Anumayamo agia alisaga humainegi nago tamafu-tamakanaꞋa afumo ameꞋma monesia kanomoꞋa “Anumaya Koti agia alisaga hugahue.” huno monesie. AgaiꞋenena Anumaya Kotitega nunamu huno muse huno havinege. \v 7 Nago kanoa haegafa huno maisiana agaiꞋalefekeꞋya huno omaine. Nago kanoma falisiana agaiꞋalefekeꞋya huno ofaline. \v 8 TahaimuꞋma hanesigeta maisunana Anumayamo agia alisaga hisunafe mainone. Falisunana aniꞋa huta Anumayamo agi alisaga hisunafe faligahune. AniꞋa humaineafe tahaimuꞋene maisunano falisunano Anumayamo anaga mainone. \v 9 Fali-mainaya veateꞋene hamaimu hanegeꞋya mainaya veateꞋene AnumayaꞋamimo maisiafe KalaisiꞋa faliteno eteno haimu alino heti-maine. \p \v 10 NagoꞋa veaꞋmogatama naꞋa higetama tamafu-tamakanagami no maiyana fako huneꞋamatae? NagoꞋa veaꞋmogatama naꞋa higetama tamafu-tamakanafena “Afa kano mainane.” hutama huneꞋamatae? Tagaya mukiꞋamogata Anumaya KotiꞋa ala kaiyekema hulatesifina hetigahune. \v 11 Avopina mage huno kae-maleneane \q1 AnumayamoꞋa mage humaine “Tamagelafa huꞋna tamahanepauve mukiꞋa veaꞋmoꞋya nagaifena mage huꞋya hugahae ‘Kagai veaꞋne mainonagi kava hulato.’ huꞋya hugahae. MukiꞋa veaꞋmoꞋya ‘Kagaya Anumaya Kotiti mainane.’ huꞋya nagia alisaga hugahae.” huno higeꞋya kae-malenayane. \m \v 12 Kae-malenageta tagaya ageteta havilinone mukiꞋa nagoke nagokeꞋmogata nemauna auꞋava yatimo aepatia Anumaya Kotina hapaigahune. \s1 Tafu-taganagamina kefo kava hisaya augafa kavala hu oꞋamatesune. \p \v 13 Tafu-taganagamifena “NaꞋa nehane.” huta fakoa humateta nagoꞋene havi tagesa havi oꞋamamisune. NaꞋa ohisunana tafu-taganaꞋya tageteꞋya asaga hulaviꞋya kefo kava hisaya yafenagita havi kavala ohisune. \v 14 AnumayanimoꞋa YisasiꞋene ailokaeꞋna maineꞋna ago havilinoe nagoꞋa kaveꞋmoꞋa oniꞋyaꞋage ohune. Nago kanomoꞋma agaiꞋa agu agesafima “OniꞋyaꞋage humaine.” huno havisia kaveꞋmoꞋa oniꞋyaꞋage haumaine. \v 15 Kagaya nagoꞋa kaveꞋma nenana yafena kafu-kaganana agu agesa alihaviya hutesanana kahau kayamopafi negahaiya kavala nohane. KalaisiꞋa ani kafu-kaganana agu amena aligatisiafene huno fali-maineanagika nesana kavetetifene huka alihaviya huoꞋato. \v 16 Kanale kava hisaya yafena havigu veaꞋmoꞋya “Havi kava nehae.” huꞋya hulamateyafenagi kava yagaiho. \v 17 KaveꞋma neneꞋya tima neneꞋya nehaya yamoꞋa Anumaya KotiꞋa kava yagailatesia yamona aepaꞋa omaleneanagi Alu Aotage AvamuꞋmo taminea fatago kavaꞋene taipa falu hisia yaꞋene muse hisuna yaꞋene aepaꞋa hane. \v 18 Haneafene huꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya ani kava huꞋya Kalaisi aliꞋyama alisayana Anumaya KotiꞋa “Kanale kava haya veaꞋne mainae.” huno hulamatesigeꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋyaene “Kanale veaꞋne mainae.” huꞋya hulamategahae. \p \v 19 Ani yafe tagaya nagoke tagu tagesaleꞋma maisuna kavaꞋene tafu-taganagami amaya huta tokiyaꞋage huꞋya maisaya amaku amakesale maisaya kavala hisune. \v 20 Tamakaya kave nesaya yafekeꞋya nehutama Anumaya Koti aliꞋyana alihaviya ohiho. MukiꞋa kave neyana kanale yanagi kagaya nana kavemoꞋa kafu-kaganaꞋya asaga hulavisaya kava humatesanana tusiꞋa havi kava nehane. \v 21 Afua nesano havilima nesano nagoꞋa kavaꞋma hisana yamo kafu-kaganana asaga hulavisia kavaꞋma hutesanana aniꞋama hisana kavala atalo. \v 22 Ani yafema havika kagupi malenana yana kagaikaene Anumaya KotiꞋene tanakaitanigeꞋya hanesie. Nago kanomoꞋma nagoꞋa nesia yafeꞋene hisia kavaꞋenena agaiꞋa aguꞋamoꞋa kaiyekema huoꞋatesiana ani kanomoꞋa muse hugahie. \v 23 Muse hugahianagi nago kanomoꞋma nesia yafema tole agesa haviteno nesiana Anumaya KotiꞋa “Havi kava nehane.” huno hutegahie. Ani kanomoꞋa “Kanale ya nenoe.” huno agupi omaleneafe havi kava nehie. MukiꞋa yana “MaꞋa kavala kanale kavale.” huta lagupi omalenona yana kefo yane. \c 15 \s1 Kalaisi agu agesamoꞋma humainea kavafekeꞋya akave hisune. \p \v 1 Yisasife tamametiti huta tokiya neꞋvauna veaꞋmogata amametiti yaꞋamimoꞋma tokiya oꞋvainea veaꞋmogami kana yaꞋamia “Tamakaitami aliho.” huta ohisunagi tagaya haꞋmaꞋmaeta alita tagaiti lagu tagesamoꞋma haisia kavala ohisune. \v 2 Ohisunagi mukiꞋamogata tahaote tahaote tagaya tavateꞋma mainesaya veala amaya hisunageꞋya kanaleꞋya huꞋya Yisasife haviꞋya amakupi malenesaya yaꞋamimoꞋa tokiya vaisie. \v 3 Tagaya ago havimainone KalaisiꞋa agaiꞋa agu agesamoꞋma haiya kavala akave omalenea yafena Anumaya Koti avopina agaife mage huꞋya kae-malenayane \q1 “VeaꞋmoꞋya kagaiꞋma Anumaya Kotiga hu haviya hunegataya kemoꞋa nagaila melino aiso hunenate.” huno humaineane. \m \v 4 Nayoma kae-malenaya kemoꞋa meni kanafima tagesa alino akalo hisiafene huꞋya kae-malenayane. Anumayamo kema kae-malenaya kefiti tokiya vaisuna yaꞋene tagu tagesa ali heti-latesia yaꞋene haneafe tametiti yatimoꞋa tokiya vailategahie. \v 5 Anumaya KotiꞋa veala tokiya vaisaya yaꞋene amaku amakesa ali hetimatesia yaꞋene aepaꞋagino tamaya hisigetama Yisasi Kalaisi humainea auꞋava yana akave maletafa hutama nagoke tamaku tamakesale maisae huꞋna Anumayamotega havinegoe. \v 6 NaꞋa hisayafe nagoke tamaipale maitama nagokete tamakuꞋa maletama Anumayatimona Yisasi Kalaisina Nefana Anumaya Koti agia alisaga hisae. \s1 KalaisiꞋa Isaleli veaꞋnene Isaleli vea omainaya veaꞋnene amaya humaine. \p \v 7 VeaꞋmoꞋya Anumaya Koti agima alisaga hisayafe KalaisiꞋa tamakaila ali falu fala hulamateno tamavale-mainea kava hutama tamafu-tamakanagamina ali falu fala humatetama amavaletama nagoke tamaipale maiho. \v 8 Tamahapauve Anumaya KotiꞋa Yuta veaꞋmogati taginagomogamife hamapai-mainea kemoꞋa falote huno fatago hinageꞋya “Anumaya KotiꞋa tamageꞋage kano maine.” huꞋya hisayafene huno KalaisiꞋa Yuta veaꞋmogamina amaya humaine. \v 9 Amaya higeꞋya Yuta vea omainaya anagaꞋmoꞋya Anumaya KotiꞋa kayone hulamatenea yafe agia alisaga hisaya yafena Anumaya Koti avopina mage huꞋya kae-malenayane \q1 “NaꞋa hisigeꞋna Yuta veaꞋne omainaya veapina kagia alisaga huꞋna musena hugategahue. Mono yagamefitiꞋene kagia alisaga hugahue.” huno humaineane. \m \v 10 AniꞋa huno nago kemoꞋa maꞋa humaine \q1 “Tamakaya Yuta vea omainaya anagaꞋmogatama agaiꞋa nofi anagaꞋaene ailalupetama muse hiho.” huno humaineane. \m \v 11 AniꞋa huno nago kemoꞋa mage humaineane \q1 “Tamakaya Yuta vea omainaya anagala Anumaya Kotina agia alisaga nehigeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya aniꞋa huꞋya agia alisaga hiho.” huno humaineane. \m \v 12 AniꞋa huno nago kea AisaiyaꞋa Anumaya Koti aune kanomoꞋa mage humaineane \q1 “Yesi anagapiti aginagomoꞋa falote huno Yuta vea omainaya veaꞋmogatamina kava yagai-lamatesigetama agaifena ‘Tagu tamena aligatigahie.’ hutama tamametiti hugahae.” huno AisaiyaꞋa humaineane. \p \v 13 Anumaya KotiꞋa tametiti yatimo aepaꞋagino agaifema tamakupi malenaya yateti tusiꞋa muse yaꞋene tamaipa falu hisia yaꞋene tamamino havatelamatesigetama Alu Aotage AvamuꞋmo tokiyaleti tusiya hutama YisasiꞋma hulamatenea yafena tamametiti hisae huꞋna nunamuna nehue. \s1 PoloꞋa Yisasi kema hamapai-mainea yafena agaiꞋa tusiꞋa muse humaine. \p \v 14 NafuꞋnaganagatama nagaiꞋniꞋa nametiti huana tamakaya kanale auꞋava yana kasagoꞋya nehae. MukiꞋa ke havi yana tamakesaene veaꞋne mainae. Tamakaitami oꞋaya aꞋaya hutama hamapaisayana kanale amaku amakesa tamafu-tamakanagamina amamigahae. \v 15-16 Amamigahagi Anumaya KotiꞋa kayone yamaꞋa namiteno Yuta vea omainaya veaꞋmogami amuꞋnopi Yisasi Kalaisi aliꞋya alisanafene huno hunateneafene huꞋna nagoꞋa kema kaemaloa kemoꞋa tamaku tamakesa aliꞋna hao huꞋna ali hagalo hugahe tokiya vaiꞋna negaove. AfaꞋa nokaogi mono note kava vaya kana huꞋna maineꞋna Anumaya KotiꞋa hulatenea kanale mono kea huhaleꞋna hisugeꞋya Yuta vea omainaya anagaꞋmoꞋya aliꞋya amakupi malesageno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa “Alu aotage veaꞋne mainae.” huno humatesigeꞋna amavalesugeꞋya Anumayamo avate esageꞋna amisugeno Anumaya KotiꞋa musena hugahie. \v 17 NaꞋa hisigeꞋna nagaya Yisasi KalaisiꞋene ailokaeꞋna maineꞋna Anumaya Koti aliꞋyama neꞋalua yafena tusiꞋa muse nehue. \v 18-19 Kea nagoke yafeke huꞋna falote nehue. Yuta vea omainaya veaꞋma Anumaya Koti kema akave malesayafe Kalaisina agaiꞋa tokiyaleti nehue. NagaiꞋni kanale auꞋava yatetiꞋene humainoa keletiꞋene tokiya avameꞋyama hua yaꞋene Alu Aotage AvamuꞋmo tokiyaletiꞋene hamanepauve. YisasiꞋma hulatenea yafema kanale mono kema hulama huꞋna hamapauvana Yelusalemuti aepa heꞋna mukiꞋa kotega ute ete huꞋna Ililikumua uvaꞋyi humainoe. \v 20 NagoꞋa mopalega Kalaisi agima ohavinaya haigilega ani aliꞋyana aliꞋna KalaisiꞋma hulatenea yafena kanale mono kea hamapaisua yafekeꞋya nenahaiye. Havigu alu kanomo hagoteno Yisasi kea hamapaiteno ani kanomoꞋa posi ayemalenesia yosale no mo kisua yafena nonahaiye. \v 21 Anumaya Koti avopi kae-malenaya kate hugahe nehue. Mage huꞋya kae-malenayane \q1 “Agai avagema ohavinesaya veaꞋmoꞋya agegahae. KeꞋama ohavinesaya veaꞋmoꞋya aepaꞋa havigahae.” huno humaineane. \s1 PoloꞋa “Lomu veaꞋne tamaketeꞋna Sipeni ugahue.” huno humaine. \p \v 22 MukiꞋa kanafina Lomu mainaya veaꞋmogatamalega ugahe huanagi visua kana ani aliꞋyamo tilegeꞋna oꞋunoe. \v 23-24 OꞋunogi meni kanafina malega hanea aliꞋyaniꞋa alivaya ayoanagiꞋna ayaꞋaya kafugefa lamakaitega visue huꞋna nagesa havi havi humainoafe menia Sipeni visua katelagiꞋna osi kanalega tamakaiꞋenena mo faeꞋna hu falu fala hulamateteꞋna muse huꞋna mainesugetama naya hisageꞋna Sipenia ugahue. \v 25 Tamakaitega ugahuanagi hagoteꞋna Yisasina amakuꞋa aminaya veaꞋne amaya hisuafe Yelusalemu neꞋue. \v 26 NagoꞋa yaꞋamima omalenea veala Yelusalemu maineꞋya Yisasife haviꞋya amakuꞋa aminaya veaꞋmogamifena Masetonia vealagi Akaiya vealagi amakesa haviteꞋya muse huꞋya monea amamigahe nehayanagiꞋna aliꞋna momamigahue. \v 27 Hagoteno Yuta veala Anumaya KotiꞋa amaku amamema aligati-mainea kanale mono kema Yuta vea omainaya veaꞋma hamapaimainaya yate ani veaꞋmoꞋya anonaꞋamia haneanagiꞋya amaipamoꞋa kanaleꞋya higeꞋya “Amamigahune.” huꞋya Yuta veala amaugafale yana kanale humatesia yama amamisayana kanale yane. \v 28 Ani monea alitalu huꞋya namisageꞋna aliꞋna Yelusalemu mukiꞋa monea momamiteꞋna tamakaya mainalega uteꞋna Sipenia ugahue. \v 29 Tamakaitegama uvaꞋyi hisuana ago havuana Kalaisina kanale manuꞋamoꞋa havatenateneanagiꞋna tamakaitega egahue. \v 30 MukiꞋa nafuꞋnaganagatama musetami nehugi AnumayatimoꞋa Yisasi Kalaisi hulatenea yafeꞋene AvamuꞋmoꞋma tahau tayamopafi nelahaiya yama taminea yafeꞋene lamahavi-negoe tokiya vaitama nagaifena ke hutama Anumayamotega havigegeno nagaila naya hino. \p \v 31 Mage hutama nunamuna hiho “Yutia mainaya veaꞋmoꞋya Yisasi kea nohaviya vealagiꞋya Polona atafa huꞋya ali haviya hutegahe nehagi kagaya Anumaya Kotiga augafa aligatio. Yelusalemu maineꞋya Yisasina amakuꞋa aminaya veala PoloꞋa amaya hisigeꞋya ma ma hamaꞋmaesia aliꞋyama neꞋalia yafena hamaisigeꞋya musena hisae.” hutama havigeho. \v 32 NaꞋa hutama havigesagenoꞋa Anumaya KotiꞋa hainagenofena lamakaitega evaꞋyi huꞋna muse huꞋna tamakayaenena maifalu hugahue. \v 33 Anumaya KotiꞋa taipamoꞋma falu hisia yamona aepaꞋagino tamakaiꞋene mukiꞋamogatamaene maisie huꞋna nehue. Tamage. \c 16 \s1 PoloꞋa mukiꞋa veaꞋmogamina “Felugae.” huno hu falu humatene. \p \v 1 FipiꞋa tusiꞋa kanaleꞋya huno Yisasina aguꞋa aminea tasatimoꞋe, Senikalia maineꞋya Yisasina amakuꞋa aminaya veaꞋmogamina kanaleꞋya huno amaya humaine. \v 2 AnumayatimoꞋene ailokaetama mainayafe Fipina avaletama amuꞋnotamifi atesageno maisie. Anumaya Koti nafaꞋnemogatama naꞋa hisunana kanale yane. Nagi nagoꞋa yamoꞋma kanama haisigetama kanaleꞋya hutama aya hiho. FipiꞋa aniꞋa huno hagotenoꞋa nagayaene kasagoꞋya veaꞋnene taya humaineane. \p \v 3 Yisasi Kalaisi aliꞋyama nahaꞋmaeꞋana neꞋaliꞋa alavelafena Palisilagani Akuvilaganina hutama falu fala hunateho. \v 4 “KagaiꞋma kahaesagetaꞋa faligahune.” huꞋana humainaꞋafe nagayake musena hunoꞋanatogi mukiꞋa Yuta vaya omainaya Yisasi anagaꞋmoꞋyaene huꞋya musena huneꞋanatae. \p \v 5 Anakai nopima Yisasi kema havigahe melitaluma nehaya veaꞋnene nagaila hu falu fala keꞋnia humateho. Epainetasina, Esia kotega mainaya veaꞋmogamina hagoteno amakaseno Kalaisi kea havino agupi malenea kanoa maineanagino nahau nayamopafi nenagea nenafuna nagaila hu falu fala keꞋnia huteho. \v 6 AniꞋa hutama MaliaꞋa, tamakaiꞋenema mainenoꞋa tamaya hugahena tusi aliꞋya ali-mainea alagi hutama falu fala huteho. \v 7 Atalonikusigani Yuniasiganina aniꞋa hutama nagaila hu falu fala keꞋnia hunateho. Nagaya Yisasi kema ohavinoa kanafina ani kanolatana Yisasife haviꞋana anakupi maleteꞋana Aposolo vayaꞋmogami amuꞋnoꞋamifi anaki hanea kanolata maineꞋana nagaiꞋene Yuta nofi vaya mainonanagita nagaiꞋene Yisasi kema humainona yateti nofila hulatenayane. \p \v 8 Ampiliatusina AnumayamoꞋene ailokaeyaꞋageꞋna naguꞋa aminoa nenafuꞋagi nagaila hu falu fala keꞋnia huteho. \v 9 Tamakaya UpanusiꞋa Anumayamo aliꞋyana tokaetaꞋa neꞋaluꞋa kanoene Setakisina kanaleꞋya huꞋna naguꞋa aminoa nenafuꞋene nagaila hutama falu fala keꞋnia huneꞋanatetama hiho. \v 10 ApelesiꞋa Kalaisina akaveꞋma nemaliafe agia hanegi nagaila hu falu fala keꞋnia huteho. Alisitopulusi afamoꞋmogamina nagaila hu falu fala keꞋnia humateho. \v 11 HelotioniꞋa nagai nofi vayalagi nagaila hu falu fala keꞋnia huteho. AnumayamoꞋene ailokaeꞋya mainaya tafu-taganagamina Nasisusi afamoꞋmogamina nagaila hu falu fala keꞋnia humateho. \p \v 12 Talifinagani Talifosagania Anumayatimo aliꞋya tusiya huꞋana neꞋaliꞋa kanolatanagi nagaila hu falu fala keꞋnia hunateho. PesisiꞋa nahau nayamopafi nenagea alagi Anumayatimo aliꞋyana ali-maineafe nagaila hu falu fala keꞋnia huteho. \v 13 LufusiꞋa kanaleꞋya huno Yisasina akave nemalea kanoene itaꞋamoꞋenena nagaila hu falu fala keꞋnia hunateho. Lufusina itaꞋamoꞋa itaꞋnimo kana huno nahaꞋnemaeyane. \v 14 AsinakalitusiꞋma FalegoniꞋma HemisiꞋma PatolopasiꞋma HemasiꞋma amakaiꞋenema tokaeꞋya mainaya nafuꞋnaganagamina nagaila hu falu fala keꞋnia humateho. \v 15 FilologusiꞋene YuliaꞋene NeleusiꞋene asaꞋamoꞋa OlipasiꞋene amakaiꞋene mainaya Yisasi anagaꞋene nagaila hu falu fala keꞋnia humateho. \p \v 16 Anumaya Koti anagaꞋmogatama nehuna kava hutama tamahaote tamahaote mukiꞋa tafu-taganagamina tamayana amamitama ali falu fala humateho. MukiꞋa kumate maineꞋya Yisasi anagaꞋmoꞋya “Mainafio?” huꞋya hu falu fala hulamatae. \s1 NagoꞋa vayaꞋmoꞋya Yisasi anagaꞋmogami amuꞋnopiti aliꞋya aye fako humainae. \p \v 17 MukiꞋa nafuꞋnaganagatama tamakesa alisua kea haviho. NagoꞋa vayaꞋmoꞋya emaineꞋya tamahapai-mainoa kemona amakaveꞋno huteꞋya neꞋatagaeꞋya tamakaya mono kema havigahe alitaluma nehaya yapi melifako hisaya kema nehaya vayaꞋmogamifena kaꞋyetama mainetama ani kema nehaya vayaꞋmogamina tamakaveꞋno humateho. \v 18 Ani vayaꞋmoꞋya Anumaya Kalaisi aliꞋyafena amakesa ohaviꞋya amakaiꞋami age hamaꞋye hisaya yafekeꞋya akave malesaya amakesa nehae. Hagalama-haisifa ke huꞋya masave amake neꞋaiꞋya amaipafi ayegesageꞋya kanale amakesama nohaviya veaꞋnea ayemavataga huꞋya alihaviya humategahae. \v 19 Tamakaya YisasiꞋma hulatenea yafena havitama tamakupi maletama atafa hulinaya kea mukiꞋa veaꞋmoꞋya ago havimainaya yafena haviteꞋna tusiꞋa muse nehue. Kanale auꞋava yamo aepaꞋa havilama hutama nagoꞋa kefo yamofe tamakesa ohavisae huꞋnahe nehue. \v 20 Anumaya KotiꞋa, taipa falu hisia yamona aepaꞋagino, aupa kanafi Satanina taiyafinaga ayeno tatapegahie. YisasiꞋa Anumayatimona kayone yamaꞋamoꞋa tamakayaene hanesie huꞋna nehue. \s1 NagoꞋa veaꞋmoꞋya avo kaeꞋya “Felugae.” huꞋya Lomu veafe hu falu fala huneꞋamatae. \p \v 21 NagaiꞋene aliꞋya neꞋalia kanoa, TimotiꞋa, huno falu fala hulamate. AniꞋa huꞋya LusiusiꞋma YesoniꞋma SosipataꞋma nagaiꞋni Isaleli nofi nafuꞋnagaꞋya “Mainafio?” huꞋya hu falu fala hulamatae. \p \v 22 Nagaya TetiusiꞋna Polo avayafiti ke aliꞋna mani avona kaeꞋna Anumayamo agile “Felugae.” huꞋna hu falu fala hunelamatoe. \p \v 23-24 KaiyusiꞋa “Felugae.” huno hu falu fala hunelamate. NomaꞋafina kanaleꞋya huno yagainategeꞋna mainogeꞋya Yisasi anagaꞋmoꞋya Anumayamo kema havisaya yafena agai nopina melitalu humainae. ElasatusiꞋa ani kumaꞋalate Kamanimo kusi kusi kanoene KavotusiꞋa tafu-taganaꞋene “Felugae.” huꞋana hu falu fala hunelamataꞋe. \s1 Tagaya Anumaya Koti agi alisaga hisune. \p \v 25-26 Anumaya Koti agia tusiya huta alisaga higetao. YisasiꞋma hulatenea kanale mono kema hu-haleꞋna nelamamua keleti Anumaya KotiꞋa hetitama tokiya vaitama maisaya tokiya tamamigahie. Mani kea hagoteno ayaꞋaya kanagefa falakino haneanagino menia Anumaya KotiꞋa ago alino falote humalene. Anumaya KotiꞋa maige maige nehia kanomoꞋa mage huno humaine “Mani kea hufalote hiho.” huno humainea ke amaune vayaꞋmoꞋya kae-malenaya kefiti “MukiꞋa alu nofi veaꞋmogamina hamapaisageꞋya haviteꞋya amakupi maleꞋya amametiti huꞋya nagaila nahaisia kava hisae.” huno humaineane. \p \v 27 Anumaya KotiꞋa nagokeꞋmo mukiꞋa kanale havi haviꞋyaꞋami hanea veala amakase-mainea kano maineafe Yisasi KalaisiꞋa hulateneafene huta agola mukiꞋa kanafina agia alisaga hisune. Tamage. \m \q1 KeꞋnia male haꞋno hie. \m \q1 NagaiꞋni nagia PoloꞋnae.