\id MAT Matthew NT0010.MT - KANITE N.T. GIBSON/MCCARTHY 27-Jun-02 \h Matiu \toc1 Yisasife huno Kanale Kea Matiu Kae-malenea Ke. \toc2 Matiu \mt2 Yisasife huno Kanale Kea \mt1 Matiu \mt2 Kae-malenea Ke. \c 1 \s1 Yisasina aginago-mogami amakia. \p \v 1 Mamona Yisasi Kalaisina aginagomogami amaki hane. YisasiꞋa Teviti nofipiti kano maineanagino TevitiꞋa Apalahamu nofipiti kanoe. ApalahamuꞋa Yisasina aginagomo maine. \q1 \v 2 ApalahamuꞋa Aisakina nefaꞋe. \q1 AisakiꞋa Yekopuna nefaꞋe. \q1 YekopuꞋa Yutagami konagamogami neꞋamafaꞋe. \q1 \v 3 YutaꞋa Pelesigani Silagani neꞋanafa maineanagino itaꞋanimo agia TamaꞋe. \q1 PelesiꞋa Hesalonina nefaꞋe. \q1 HesaloniꞋa Lamana nefaꞋe. \q1 \v 4 LamaꞋa Aminatapina nefaꞋe. \q1 AminatamiꞋa Nasonina nefaꞋe. \q1 NasoniꞋa Salamonina nefaꞋe. \q1 \v 5 SalamoniꞋa Poasina nefa maineanagino itaꞋamo agia LahapuꞋe. \q1 PoasiꞋa Opetina nefa maineanagino itaꞋamo agia LutiꞋe. \q1 OpetiꞋa Yesina nefaꞋe. \q1 \v 6 YesiꞋa Tevitina nefa maineanagino TevitiꞋa Isaleli veaꞋmogami ala sauve kanoꞋami maineane. \q1 TevitiꞋa Solomonina nefa maineanagino itaꞋamoꞋa hagoteno Yulia a maineane. \q1 \v 7 SolomoniꞋa Lehopoamina nefaꞋe. \q1 LehopoamiꞋa Apiana nefaꞋe. \q1 ApiaꞋa Asana nefaꞋe. \q1 \v 8 AsaꞋa Yehosafatina nefaꞋe. \q1 YehosafatiꞋa Yeholamina nefaꞋe. \q1 YeholamiꞋa Usiana nefaꞋe. \q1 \v 9 UsiaꞋa Yotamina nefaꞋe. \q1 YotamiꞋa Ahasina nefaꞋe. \q1 AhasiꞋa Hesekiana nefaꞋe. \q1 \v 10 HesekiaꞋa Manasena nefaꞋe. \q1 ManaseꞋa Emonina nefaꞋe. \q1 EmoniꞋa Yosaiyana nefaꞋe. \q1 \v 11 YosaiyaꞋa YehoiyakiniꞋene ani koganamogami neꞋamafaꞋe. Ani kanafina Papiloni kotega vayaꞋmoꞋya tu huteꞋya Isaleli veala amavaleꞋya Papiloni kotega nofi mo hu-ma-tageꞋya miya oꞋali aliꞋya ali-mainae. \q1 \v 12 Ani veaꞋmoꞋya Papiloni kotega nofi huma-tageꞋya miya oꞋali aliꞋyana aliꞋya mainayanagino Yehoiyakinina Sealitielona nefaꞋe. \q1 SealitieloꞋa Selapapelina nefaꞋe. \q1 \v 13 SelapapeliꞋa Apiutana nefaꞋe. \q1 ApiutaꞋa Eliakimana nefaꞋe. \q1 EliakimaꞋa Asolana nefaꞋe. \q1 \v 14 AsolaꞋa Satokina nefaꞋe. \q1 SatokiꞋa Akimina nefaꞋe. \q1 AkimiꞋa Eliutina nefaꞋe. \q1 \v 15 EliutiꞋa Eleasana nefaꞋe. \q1 EleasaꞋa Matanana nefaꞋe. \q1 MatanaꞋa Yekopuna nefaꞋe. \q1 \v 16 YekopuꞋa Yosefena nefa maineanagino YosefeꞋa Maliana anauꞋamoꞋagino ani aꞋmoꞋa Yisasina ategeꞋya agaifena KalaisiꞋe* huꞋya Anumaya KotiꞋa taugafa aligatigahe hu-tenea kanoe huꞋya hu-mainae. \p \v 17 ApalahamuꞋa hagoteno maineno falitegeꞋya haenagaꞋa fotiniꞋa (14) aginagomoꞋya maime maime haiꞋya mo falitageno anile TevitiꞋa evaꞋyi huno maineno falitegeꞋya haenagaꞋa fotiniꞋa (14) aginagomoꞋya maime maime haigeꞋya Papiloni vayaꞋmoꞋya eꞋya Isaleli veaꞋmogamina nofi hu-ma-tageꞋya miya oꞋali aliꞋyana aliꞋya mainageno haenagaꞋa fotiniꞋa (14) aginagomoꞋya maime maime haigeno KalaisiꞋa falote hu-maine. \s1 MaliaꞋa Yisasina atene. \p \v 18 Yisasi Kalaisima atenea kea mage huno hu-maine itaꞋamo agia MaliaꞋe Yosefete ago hage-malenaya munalagino nagola vene ofaenea munaꞋmoꞋa aipaene maine. Anumaya Kotina Alu Aotage AvamuꞋaleti aipaene hu-maine. \v 19 YosefeteꞋma, hage-malenaya kanoa, fatago kano maineanagino havigu MaliaꞋa agaye huyafenagiꞋna kesi atalesue agesa havimaine. \v 20-21 Ani kehena agesa havige havigeteno faeno maineno himona ageana Anumayamo ensole kanoa evaꞋyi huno mage huno hie “Yosefegae, Tevitina neꞋamogae, kolia ohuka MaliaꞋa akamoꞋagi afaꞋa avalo. Anumaya Kotina Alu Aotage AvamuꞋaleti aipaene maineanagino neꞋnafaꞋne ategahie. Ani nafaꞋneꞋmoꞋa agaiꞋa veaꞋmogamina kefo yaꞋamimo nofi hu-matenea veala ali kalu heno amaugafa ali-gatisiafe agia YisasiꞋe huka malegane.” huno hu-maine. \p \v 22-23 Nayona Anumayamo aune kanomo avayafiti mage huno hama-pai-maineane \q1 “Haviho nagola vene ofaenesia munaꞋmoꞋa aipaene huteno neꞋnafaꞋne ategahie. Ani nafaꞋnemo agia mage huꞋya ayegahae ImanueliꞋe huꞋya ayegahae.” huno hu-maineane. \m “Tagai kefina ani agimoꞋa Anumaya KotiꞋa tagaiꞋene maine.” huno hu-maine. Yisasina atenea yupa ani kemoꞋa ago falote huno tamage hu-maineane. \p \v 24 YosefeꞋa ani himona ageteno aupiti hetino Anumayamo ensole kanomoꞋma hapaiya kea havino akave maleteno “Maliaga aꞋnimogae.” huno ali-tene. \v 25 YosefeꞋa ani afena “AꞋnimogae” huteno alave yana ohuno afaꞋa maineꞋana ani nafaꞋnea ategeno YosefeꞋa agia YisasiꞋe huno malene. \c 2 \s1 Kanale haviꞋyaꞋami hanea vayaꞋmoꞋya Yisasina agegahe emainae. \p \v 1 HelotiꞋa Yutia kotega ala sauve kano mainea kanafina Yisasina Petelehemu osi Yutia kumate atene. AtetegeꞋya haenagaꞋa yage vaꞋyi nehilegati kanale haviꞋyaꞋami hanea vayaꞋmoꞋya Yelusalemu evaꞋyi hu-mainae. \v 2 EvaꞋyi huteꞋya mage huꞋya hae “Menima atea nafaꞋnea, Yuta* vayaꞋmogami sauve kanoa, hanate atene? Nagola haegafa kaꞋnefila yagema evaꞋyi nehilegati evaꞋyi higeta ageteta ‘Ago atene.’ huta agai agi alisaga hugahe neꞋone.” huꞋya hae. \v 3 Hageno sauve kanoa HelotiꞋene mukiꞋa Yelusalemu mainaya veaꞋnene ani kea haviteꞋya atali talu hu-mainae. \v 4 Atali talu hageno HelotiꞋa mukiꞋa mono note kava vayafeꞋene kahegi kema havilinaya anagafeꞋene ke higeꞋya agaite ageno mage huno hama-vige “Anumaya KotiꞋma taugafa ali-gatigahema hu-tesia kanoa hana kumate ategahie?” huno hama-vi-ge-maine. \v 5 Hama-vi-gegeꞋya mage huꞋya hae “Ani nafaꞋnea Petelehemu ategahie. Nayona Anumaya Koti aune kanomoꞋa mage huno kae-maleneane \q1 \v 6 ‘Kagaya Petelehemu kumaꞋmoga Yutia kotega mainananagi Yutia kumaꞋyaga ago amakaseka hai-mainananagino kagaipiti ala kava kanoa falote huteno nagai veala Isaleli* veate kava yakaigahie.’ huno kae-maleneane.” huꞋya hae. \m \v 7 Hageno HelotiꞋa yage vaꞋyi nehilegati emainaya kanale haviꞋyaꞋami hanea vayaꞋyagahena kesi huno ke higeꞋya ageno “Ani haegafa kaꞋnefila na yu falote hu-maine?” huno hama-vige. \v 8 Hama-vigeteno Petelehemu hu-ma-tegahe mage huno hie “Utama ani nafaꞋnehena ati-yetama age-faloteꞋma hinutamahena etetama me naha-paigeꞋna nagaiꞋenena aniꞋa huꞋna agia molisaga hano.” huno hu-maine. \v 9 HigeꞋya sauve kanomo kea haviteꞋya mogayana yagema vaꞋyi nehilegati age-mainaya kaꞋnefimoꞋa uhagote-ma-teno viaꞋyamo ani nafaꞋnema mainea nomo amupale umaineno amave-li-maine. \v 10 Amave-ligeꞋya ageteꞋya amaipamoꞋa kanale higeꞋya tusiꞋa muse hu-mainae. \v 11 Muse hu-teteꞋya ani nopi hai-faleꞋya agayana ani nafaꞋnegi itaꞋamoꞋa MaliaꞋagi huꞋana mainaꞋageꞋya mogeteꞋya mopafi mope huꞋya agia alisaga nehuꞋya kuꞋamifiti muse yana amigahe monegi manaꞋage taꞋnefagi kule fuki kana huno manaꞋage mea tinagi huꞋya aminae. \p \v 12 AmiteꞋya himona agayana Anumaya KotiꞋa himonafi mage huno hama-paiye “Heloti mainesilega etetama oꞋviho” huno higeꞋya alu kate uteꞋya kumaꞋamilega umainae. \s1 YosefeꞋa MaliaꞋene nafaꞋnene anavaleno Isipi kotega umaine. \p \v 13 Kanale haviꞋyaꞋami hanea vayala utageno YosefeꞋa Anumayamo ensole kanoa himonafi agegeno mage huno hie “Hetika nafaꞋnene itaꞋamoꞋene Isipi kotega tamaiya-yetama viho. Anilega umainegeꞋna nagayama eteꞋna hisugetama etetama egahae. HelotiꞋa kagai nafaꞋnehe ati-yeno haesia ke nehie.” huno hie. \v 14 Higeno YosefeꞋa ani himona ageteno aupaꞋa hetino nafaꞋnene itaꞋamoꞋene ani kegela anavaleno Isipi kotega ugahe umainae. \v 15 Ani kotega ayaꞋaya kanagefa umainageno HelotiꞋa falitegeꞋya neꞋataleꞋya emainae. Ani yafena nayona AnumayamoꞋa aune kanomo avayafiti mage huno hu-maineane \q1 “Isipi kotegati nagaiꞋni nafaꞋnea ke hisugeno egahie” huno hu-maineane. \m Nayoma hu-mainea kemoꞋa ani yupa ago efalote huno tamage hu-maine. \s1 HelotiꞋa higeꞋya kasagoꞋya nafaꞋneyaga hamayageꞋya fali-mainae. \p \v 16 HelotiꞋa agesa havitenoꞋe “Ani kanale haviꞋyaꞋami hanea vayaꞋmoꞋya aye-navataga hae.” huno tusiꞋa ke vai-maine. Kanale haviꞋyaꞋami hanea vayaꞋmogami kea haviteno “YisasiꞋa ani augafa kafuꞋa hane.” huno nagoꞋa vayala hu-ma-tegeꞋya Petelehemu kumateꞋene atupa kumaꞋyagaleꞋene mukiꞋama yaufa tole (2) kafua ohunaya neꞋnafaꞋneyaga “HamaegeꞋya faliho.” huno hu-ma-tene. \p \v 17-18 YelemaiyaꞋa nayona Anumaya Koti aune kanomoꞋa mage huno hu-maineane \q1 “Lama kumategati mukiꞋa veaꞋmoꞋya ala kefiti ke huꞋya hamau huꞋya avi-taya kea vayaꞋmoꞋya havimainae. Leselina aginagomogami nafaꞋneyagahe tusiꞋa avi-tegeꞋya nafaꞋneyagaꞋama faliya yafe veaꞋmoꞋya aipa ali falu hutayanagi tusi avi-te-maine.” huno hu-maineane. \m Ani yupa nayoma hu-mainea kemoꞋa ago efalote huno tamage hie. \s1 YosefeꞋene MaliaꞋene nafaꞋneꞋaene eteꞋya Nasaleti emainae. \p \v 19 HelotiꞋa falitegeno YosefeꞋa Isipi kotega maineno himonafi Anumayamo ensole kanomona agegeno mage huno hapaiye. \v 20 “Hetika nafaꞋnene itaꞋamoꞋene neꞋanavaleka Isaleli kotega viho. Kagai nafaꞋnema haesaya amakesa haviya vayala ago faliye.” huno hie. \v 21 Higeno YosefeꞋa hetino nafaꞋnene itaꞋamoꞋene neꞋanavaleno Isaleli kotega umainae. \p \v 22 Umainagi “HelotiꞋa ago falitegeno agaiꞋa nafaꞋnemoꞋa AkelausiꞋa Yutia kotega kava hu-maine.” huꞋya haya kea YosefeꞋa haviteno koli huno “Anilega oꞋugahue.” huteno himonafina “Anilega oꞋviho.” huno hia kea haviteno Kalili umaine. \v 23 Kalili viana osi kumala Nasaleti uno maine. Nayona Anumaya Koti amaune vayaꞋmoꞋya Yisasifena mage huꞋya hu-mainayane \q1 “Agaya Nasaleti kano maine.” huꞋya hugahae huꞋya hu-mainayane \m Ani yupa nayoma hu-mainaya kemoꞋa ago efalote huno tamage hu-maine. \c 3 \s1 Ti fale-mate YoniꞋa mono ke hu-haleno hu-maine. \p \v 1 Ti fale-mate YoniꞋa evaꞋyi huno Yutia kaꞋme kotega maineno Anumaya Koti kea hu-haleno hama-pai-maine. \v 2 YoniꞋa mage huno hie Anumaya KotiꞋma ikapinaga kava yagaisia yamoꞋa aupaꞋa evaꞋyi hugahie. EvaꞋyi hugahigi tamakaya tamakuꞋa aiyahae hutama kefo yatamia “NagoꞋene ohugahune.” hutama ataleho huno hu-maine. \v 3 Ani kema hisia kanomofena nayona Anumaya Koti aune kanomoꞋa, AisayaꞋa mage huno hu-maineane \q1 “KaꞋme kotegati nago kanomoꞋa keha keha huno mage hugahie ‘Anumayamo esia kamaꞋa ali hilato hutama ali fatago hiho.’ huno hugahie.” huno hu-maineane. \p \v 4 YoniꞋa kemolo afumo ayolagefaleti fakaꞋni-male kena fai-line. Fai-lineno pulamakao augafaleti amuꞋnofila aye-talako huno ki-lineno kaveꞋa keꞋnuꞋene tumemo timaꞋaene neneane. \v 5 Ani kanafina Yelusalemu veaꞋnene Yutia kotega veaꞋnene nagoꞋa Yotani ti agegayalega hanea kumate veaꞋnene Yoni mainelega umainae. \v 6 Yotani titega emaineꞋya kefo yaꞋamihena hu-falote hageno YoniꞋa ani Yotani tipi tina fale-ma-tene. \p \v 7 Tina fale-neꞋama-tegeꞋya Falasia* vayaꞋene Satiusi* vayaꞋene “Ti fale-la-tesie.” huꞋya neꞋageno YoniꞋa amaketeno mage huno hie “Tamakaya osifaꞋveyagamo nafaꞋneyaga mainagi tamakaya havigeꞋage vayaꞋmogatama Anumaya KotiꞋa kaiyekema hu-lama-tesigetama tamaugafa tamakata aisia kanamoꞋa aupaꞋa efalote hisia yafena ‘Faletama viho.’ kea ta tamaha-pai-maine? \v 8-9 Hagotetama kefo yatamihema tamakuꞋa ai-yahae hu-mainesaya yana nave-lisageꞋna tina fale-lama-tegahue. Tamakaya ‘Apalahamu nafaꞋneyaga mainone.’ hutama ohiho. Nagaya tamaha-nepauve Anumaya KotiꞋa ma yafatetila Apalahamu nafaꞋneyaga afaꞋa talo hileꞋasine. \v 10 Tamakaya yosa kana hutama mainayanagi menia Anumaya KotiꞋa tuna alino yosamo aipale maleneno kanale alagama oꞋayenesia yosa atagino atafi hagaꞋyu huno kaegahie.” huno hie. \v 11 TamakuꞋa ai-yahae hutama kefo yatamia atalegeꞋna nagaya titeti fale-nelama-toanagino nakavela nago kanoma esiana Alu Aotage AvamutetiꞋene ataletiꞋene fale-lama-tegahie. Ani kanomoꞋa tusiꞋa tokiyaꞋa hanea kanogino nagaila ago nagase-maineanagiꞋna nagaya afa kano mainoanagiꞋna agai aiyale ayesuana onategahie. \v 12 Agaya sipeti ayopaꞋa ali-lineno vitimo anoꞋyaꞋa fuhu hale-taleno alagaꞋa alino nopi halaꞋya hu-malegahigi anoꞋyaꞋa ata tegelege nehia atafi kae-talegahie. Ani avinamoꞋma hu-mainea kava huno veala fako faka hugahie huno hu-maine. \s1 YoniꞋa Yisasina ti fale-tene. \p \v 13 Ani kanafina YisasiꞋa “Yoni ayapiti tina fale-natesie.” huno Kalili kotegatila ataleno Yotani titega umaine. \v 14 YoniꞋa Yisasifena “Tina fale-oka-tegahue. Nagaila kagaya tina fale-na-tanageno kanale hileꞋasine naꞋa higeka nagaifena ‘Tina fale-nato.’ huka nehane?” huno hie. \v 15 Higeno YisasiꞋa Yonifena mage huno hie “Menia aniꞋa hisanana kanalele. Tima fale-na-tesanana mukiꞋa Anumaya Kotina fatago kavaꞋa alitaꞋa lama hugahuꞋe.” huno higeno YoniꞋa Yisasi ke akave maleno tina fale-tene. \p \v 16 Tina fale-neꞋategeno YisasiꞋa aupaꞋa tipiti aivati huno ageana ikamoꞋa ai-hagalo higeno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa nama kana huno agaitega elavi-maine. \v 17 Ageho enelavigeno ikapinagati age aino mage huno hie “Ma kanoa nagaiꞋni nafaꞋnehena agaifena aluya huno nahau nayamopafina nenagea neꞋnimofena agaifena aluya huꞋna musemaꞋa nehue.” huno hu-maine. \c 4 \s1 SataniꞋa Yisasife “Havi kava huo.” huno aye-vataga hu-maine. \p \v 1 Anumaya Kotina Alu Aotake AvamuꞋamoꞋa Yisasina veaꞋne omai kaꞋme kotega avaleno vigeno SataniꞋa Yisasife “Havi kava huo.” huno aye-vataga hu-maine. \v 2 Umaiyana fotiꞋa (40) yupagefa felugaene kegeꞋene kavela oneno maigeno tusiꞋa agate-maine. \v 3 Agategeno SataniꞋa agaite uvaꞋyi huno mage hie “Kagaya Anumaya Koti nafaꞋnema mainenukahena ma yafaꞋyaga hapaigeno maya hapaeno.” huno hie. \v 4 Higeno YisasiꞋa mage huno hie Anumaya Koti avopi kemoꞋa mage huno hu-maineane \q1 “VeaꞋmoꞋya mayaꞋageꞋma nesayana kanaleꞋya huꞋya omaigahagi mukiꞋa Anumaya KotiꞋma hu-mainea kene haviꞋya nenesageno amaku nafaꞋnemoꞋa kanaleꞋya huno maigahie. huno hu-maineane.” huno hapaiye. \p \v 5 SataniꞋa Yisasina Yelusalemu tusiꞋa ala kumate avaleno ala mono nomo agotofule motene. \v 6 Moteteno mage huno hapaiye “Kagaya Anumaya Koti nafaꞋnema mainenukahena ma nomo agotofuleti mopafi asaga hulavigeꞋna agano. Anumaya Koti avopiti kemoꞋa mage hu-maineane \q1 ‘Anumaya KotiꞋa ensole vayaꞋahe ‘Kava hiho.’ huno hu-ma-tesigeꞋya amayateti kavalesaga hu-lisageka tavisanageno yafatela kaiyamona aye kofa ohugahieꞋ huno hu-maineane.” huno hie. \m \v 7 Higeno YisasiꞋa kenonaꞋa mage huno hie “NagoꞋene Anumaya Koti avopina mage huno kae-maleneane \q1 ‘Anumaya Kotikamona afa yafena ‘Tokiya kava huo.’ huka aye-vataga ohuo.’ huno hu-maineane.” huno hie. \p \v 8 Higeno SataniꞋa Yisasina avaleno nago ala agoꞋyafi haiteno mukiꞋa ma mopafima hanea ala kumaꞋyagaene afenoꞋyamaꞋaene ave-li-maine. \v 9 Aveliteno Yisasife mage huno hie “Kagaya nagaifema ‘TusiꞋa ala kano mainananagiꞋna kagai kagi alisaga nehue.’ huka kagesama havi namika mopafi kaleꞋyama ayesanageꞋnahena mukiꞋa ani kumaꞋyagaene afenoꞋyaꞋene kava yagaisanafe kamino.” huno hie. \v 10 Higeno YisasiꞋa mage huno hie Sataniga* mai haleka amulega vuo. Anumaya Koti avopi kae-malenaya kemoꞋa mage huno hu-maineane \q1 “Anumaya Kotikamona akaiꞋagefe ‘TusiꞋa ala kano maine.’ huka kagesa havi havi huka agai agia alisaga huka agai aliꞋyamaꞋage alio huno hu-maineane.” huno hapai-maine. \p \v 11 Higeno SataniꞋa anile ataleno vigeno ensole anagaꞋmoꞋya Yisasina meya huꞋya kava hu-tenae. \s1 YisasiꞋa Kalili viaꞋyamo aliꞋyamaꞋa aepa heno ali-maine. \p \v 12 YisasiꞋa “Yonina nofi hu-tenae.” huꞋya haya kea ago haviteno Kalili kotega umaine. \v 13 Viana Nasaletia ataleno Kapaneamu umaine. Ani kumala Kalili ti kotumona agegayale haneanagino Sepuluni nofi veaꞋmogamiꞋene Napatali veaꞋmogamiꞋene koꞋamiꞋa haneane. \v 14 Nayona Anumaya KotiꞋa aune kanoꞋamona, Aisaya avayafiti mage huno hu-maineane \q1 \v 15 “Sepuluni nofi veaꞋmogamiꞋene Napatali veaꞋmogamiꞋene mainesaya kaiyaga ala tikotu visaya katega haneanagiꞋya Yotani lina takaeꞋya vaaya kotega, Kalilie, Yuta veaꞋne omainaya veaꞋmoꞋya nemaiya kumale. \v 16 Ani kotega mukiꞋa veamoꞋya hani yapi mainayanagino menima aye-hale-matesia yana age-mainae. MukiꞋa veaꞋmoꞋya afaꞋa maineꞋya faligahe hayanagi Anumaya Koti kemoꞋa ago aye-vasa hu-matene.” huno hu-maineane. \s1 YisasiꞋa foꞋa (4) vayafe ke higeꞋya akave umainae. \p \v 17 Ani yupa YisasiꞋa aepa heno Anumaya Koti kanale mono kea hu-haleno hama-pai-maine. Mage huno hie “Ikapinagati Anumaya Koti kava yagaisia yana aupaꞋa evaꞋyi hugahigi tamakaya tamakuꞋa aiyahae hutama kefo yatamia ataleho.” huno hu-maine. \p \v 18 Kalili ti kotumo agegayalega neꞋuno Saimonina, nago agia PitaꞋe, aganaꞋamo agia Etaluene anakeana noyame kuꞋya nehaꞋa kanolatana maineꞋana ala kukonogo hagaꞋyu huꞋana ti kotupi nemalaꞋageno anake-maine. \v 19 Anaketeno YisasiꞋa mage huno hana-paiye “Nakave eꞋo. Nakave eꞋageꞋna noyame kuꞋyama haꞋa avamete huꞋna veaꞋne amavalesaꞋa auꞋava yana tanavelino.” huno hie. \v 20 HigeꞋana aupaꞋa kukonogoꞋania neꞋataleꞋana Yisasi akave umainaꞋe. \p \v 21 VaꞋageno YisasiꞋa anakeana Sepetina netalamaꞋamoꞋagani Yemesigani Yonigania tipi kalefi neꞋanafaꞋene maiꞋana kukonogo nefakaꞋniꞋageno YisasiꞋa momaketeno anakaife ke hie. \v 22 Ke higeꞋana aupaꞋa SepetiꞋa neꞋanafaꞋene tipi kalene neꞋataleꞋana akave umainaꞋe. \s1 YisasiꞋa mono kea hu-haleno nehuno veala kaliꞋamia alino kanale hu-matene. \p \v 23 YisasiꞋa mukiꞋa Kalili kotega ute ete huno mono nopi Anumaya Koti kava yagai-latesia kanale mono kea mo hama-nepaino mukiꞋa kaliꞋamima hanea veaꞋnene mukiꞋa veaꞋmogami amaugafama ali haviya nehia yana alino kanale hu-ma-tene. \v 24 Alino kanaleꞋma hu-ma-tea avagemoꞋa mukiꞋa Silia kotega ute ete higeꞋya haviteꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya kalima aliya veaꞋnene alu kali alu kalima aligeno amaugafa amakata neꞋaiya veaꞋnene Satani AvamuꞋma* amakuꞋafi mainea veaꞋnene mananiꞋya neꞋamakia kali veaꞋnene amaiya amaya avayu hu-lavi-mainea veaꞋnene amavaleꞋya Yisasite ageno alino kanale hu-ma-tene. \v 25 Alino kanale hu-ma-tegeꞋya kasagoꞋya veaꞋnea KalilitiꞋene naya-toleꞋa kumaꞋyagaletiꞋene YelusalemutiꞋene YutiatiꞋene alulega mainaya veaꞋnea Yotani tina takaeꞋya Yisasina akave umainae. \c 5 \s1 YisasiꞋa agoꞋyafi maineno mono kea hu-haleno hu-maine. \p \v 1 YisasiꞋa mukiꞋa alitalu hu-mainaya veaꞋnea amaketeno agoꞋyafi haino mopale mainegeꞋya agaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya Yisasitega emainae. \v 2 Ageno YisasiꞋa avayafiti mage huno hie. \p \v 3 MukiꞋa yaꞋamima omalenea veaꞋmoꞋya “Tagupi nagoꞋa kanale yana omaleanagita tagaitia kanale kavala ohugahunagi Anumaya KotiꞋa taya hisie.” huꞋya hisaya veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa amakaila kava yagai-ma-tegahigi ani yafena muse hutama maiho. \p \v 4 Hamaumana halesigeꞋya hamau huꞋya nemaisaya veaꞋmoꞋya Anumaya KotiꞋa amaya huno amaipa falu hisia yana amamisia yafena muse huꞋya maisae. \p \v 5 Amaugafama aliꞋya nohaiya veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa haenagaꞋa mukiꞋa mopa amamisia yafena muse huꞋya maisae. \p \v 6 Anumaya KotiꞋa fatago hu-mainea kavafena “Nelahaigeno ani yafena laga nele.” huꞋya hisaya veaꞋmoꞋya Anumaya KotiꞋa amamu hisigeꞋya maisaya fatago kavaꞋma amamisia yafe muse huꞋya maisae. \p \v 7 MukiꞋa veaꞋmoꞋya nagoꞋa neꞋamafugamife kalagi ai-mateꞋya hamau hu-neꞋamatesaya veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa aniꞋa huno kalagi aino hauna hu-matesia yafena huꞋya maisae. \p \v 8 MukiꞋa veaꞋmoꞋya Anumaya Koti kema akave malesaya yafena tole amakesama ohavinaya veaꞋmoꞋya Anumaya Kotima agesaya yafena muse huꞋya maisae. \p \v 9 NeꞋamafugamifena “Nagoke tamaku tamakesale maiho.” huꞋya nehisaya veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa “Nagai nafaꞋneyaga mainae.” huno hu-matesia yafena muse huꞋya maisae. \p \v 10 NagoꞋa veaꞋmoꞋya fatagoma huꞋya mainesageꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya amaipa kafa he-mateꞋya ali-haviyama hu-ma-tesageꞋya maisayana Anumaya KotiꞋa amakaiꞋma kava yagai-ma-tenea yafena muse huꞋya maisae. \p \v 11 Tamakaya nakaveꞋma nemalageꞋya tamaketeꞋya kamuge hu-lama-teꞋya ali-haviya hu-nela-mateꞋya “Ma kavala havi kava nehae.” huꞋya havigema hu-lama-tesagetama afaꞋa muse nehutama maiho. \v 12 AniꞋama hu-lama-taya kavala nayona Anumaya Koti amaune vayaꞋmogamina aniꞋa hu-ma-tenayane. Ani kavaꞋma hu-lama-tesaya kanafina ikapinaga anonaꞋa kasagoꞋya yaꞋyaga alisaya yafena tamaipamoꞋa kanale nehinagetama muse hiho. \s1 Tamakaya sole kana hutetama kaꞋni kana hu-mainae. \p \v 13 Tamakaya ma mopale veaꞋmogamina hagama nehamaiya sole kana hutama mainae. SolemoꞋa hagama nehia yamaꞋama haꞋno hisigetama hanaꞋa hutama hagama nehia yamaꞋa ali falote hugahae? Hagama nehia yamaꞋamoꞋa ago yagu yaguma hisiana afa ya kana hinageꞋya ani Solea veaꞋmoꞋya faitega ai-tagu-fe-talesageꞋya amaiyaleti ute ete huꞋya aye-lata-pegahae. \p \v 14 Tamakaya mukiꞋa ma mopama hanea kotega kaꞋni kana veaꞋne mainae. Ala kumaꞋma agoꞋyafima hanesiana fala okigahianagiꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya agegahae. \v 15 NagoꞋa veaꞋmoꞋya lamua hanagaliꞋya susufanefinaga aiso hu-nomalagi nopinaga aye-halesigeꞋya veaꞋmoꞋya agesayafe ani lamua sipale nemalae. \v 16 NaꞋa hu-mainegi tamakaya ani kava hutama lamumoꞋa aye-hale-ma-tea kava hutama Yisasi kea hama-paitama kanale kavala veaꞋmogami amaule hisageꞋya ageteꞋya ikapinaga mainea Nelamafa agia alisaga hugahae. \s1 Anumaya Koti kahegi kemo kea. \p \v 17 Tamakaya ma lamakesa ohaviho “Nayona Mosese kahegi kene amaune vayamoꞋya hu-mainaya kene YisasiꞋa ali-talegahe emaine.” hutama ohiho. Nagaya ani yaꞋyaga aliꞋna oꞋatalegahugi ani kea ali falote hisugetama “Tamage nehie.” hutama hisayafe emainoe. \v 18 Nagaya tamagelafa huꞋna tamaha-nepauve ma mopaene ikaꞋene fanane hugaꞋanagi kahegi kefi mukiꞋa osi osi oꞋagemo avoꞋyaga afaꞋa hanegahie. Nagoke ya kanoꞋagela fanane ohugahigi mukiꞋama hu-mainaya kemoꞋa falote huno tamage-lafa hugahie. \v 19 Tamage-lafa hu-mainayafe nagoꞋa veaꞋmoꞋya ani kahegi kea osi kanoꞋa “Akavela omalegahunema.” huꞋya alu veaꞋmogamife “AniꞋa hiho.” huꞋya hisaya veaꞋmoꞋya Anumaya KotiꞋa kava yagai-mainea kumatela osi nafaꞋne kana veaꞋne maigahagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya mukiꞋa kahegi kema ali hipoꞋya huꞋya “Ma kava hiho.” huꞋya hama-paisayana Anumaya KotiꞋa kava yagai-mainea kumatela ala huno agase-mainea amakiene veaꞋne maigahae. \v 20 Nagaya tamagelafa huꞋna tamaha-nepauve Falasia* vayaꞋene kahegi kema havilinaya anagaꞋene hu-mainaya fatago kavala tamakaya agasetama tusiꞋa kanale hu-mainea fatago kavaꞋma ohisayana amuha ohunayanagino tokiyatamia omaleneanagitama Anumaya KotiꞋa kava yagai-mainea kumatela haitama omaigahae. \s1 YisasiꞋa nagoke amaipa hisaya kemofe hu-maine. \p \v 21 Tamakaya ago havilinae nayoma mainaya veaꞋmogamina mage huꞋya hama-pai-mainayane “Veala hamaetama fali-oꞋamateho. VeaꞋma haemaetama fali-matesayana kaiyeke hu-lama-tegahae.” huꞋya hu-mainayane. \v 22 Nagi nagaya menia tamaha-nepauve nagoꞋa veaꞋmoꞋya neꞋamafufema amaipa kafa hetesayana Anumaya KotiꞋa kaiyeke hu-ma-tegahie. NagoꞋa veaꞋmoꞋya neꞋamafufema “Havi kavakeꞋya nehana kano mainane.” huꞋya hisayana ala kaiyekele he-tigahae. NagoꞋa veaꞋmoꞋya neꞋamafufema “Kagaya aifoꞋnafo kano mainane.” huꞋya hisayana hani yapima tegelege nehia atafi ugahae. \v 23-24 NaꞋa nehaya yafe tamakaya Anumaya Kotina nago yama amigahena mono nopi haitama mainetama “Veha nenafuna haviya hu-tenoanagino aipamoꞋa haviya nehie.” huka kagesa haviteka Anumaya Kotina amisana yana anile neꞋataleka negafutega tanaipa mo-li-falu hutetana eteka esanaꞋamoga amisana yana Anumaya Kotina memio. \p \v 25 Nago kanomoꞋa “Havi kava huna-tananagiꞋna kaiyekea hu-gategahe nehue.” huno kavalenoꞋma vinagetana neꞋutana “Nenafuga kaipa falu hisia yana kamigahue.” huka hapaiyo. AniꞋa ohisanana kavaleno kaiyekema hu-gatesia kanomote vinageno haviteno ati kanomo ayapi katesigeno kavaleno nofila mo hu-gategahie. \v 26 Nofila mo hu-gategahigi tamage tamaha-nepauve kaiyekema hu-gatenea kanomoꞋma “Mone namio.” huno hu-mainesia monema oꞋaminesanana nofipitila ataleka omegane huno hu-maine. \s1 YisasiꞋa kumai he yafe hu-maine. \p \v 27 Tamakaya nayo kea ago havimainae mage huno hu-maineane “Kumai he kavala ohiho.” huno hu-maineane. \v 28 Nage hu-maineanagi nagaya menia tamaha-nepauve nagoꞋa veaꞋmoꞋya nago aꞋmona aulagafiti age haꞋye huno “Ani aꞋmofena naꞋa hu-ga-tegahue.” huno aguꞋafinaga havino haꞋyema hiana ani atela ago kumai kava hu-maine. \v 29 Tamaga kaiyaga tamaulagamoꞋma agea yafema kefo kavaꞋma hisaya tamaku tamakesa tamamisigetama ani tamaulaga ali faꞋyitama atalesagenoꞋa nago tamaugafa atupaꞋa omalenea yafe kanaleꞋya hutama maigahae. AniꞋama ohinutamahena muki tamaugafa hanimo aguꞋafi tegelege nehia atafi hagaꞋyu hu-lama-talegahie. \v 30 Tamaga tamayaꞋmoꞋma tamavayu huno kefo kava hisaya tamaku tamakesama tamamisigetama ani tamayana he-fakalitama ataleho. NaꞋafene? Nago tamaugafa atupaꞋa omalenea yafe kanaleꞋya hutama maigahae. AniꞋama ohinutamahena muki tamaugafa hanimo aguꞋafi tegelege nehia atafi hagaꞋyu hu-lama-talegahie. \s1 YisasiꞋa aꞋnema amatalesaya yafe hu-maine. \p \v 31 Nayona mani kea hagetama havimainae. “NagoꞋa vayaꞋmoꞋyama aꞋamima hu-tesayana ani vayaꞋmoꞋya aꞋamimofena ‘Ago hu-negatoe.’ huno avona kaeno amino.” huno hu-maineane. \v 32 Hu-maineanagi nagaya menia tamaha-nepauve aꞋamoꞋma kumai ohenesigeno anauꞋamoꞋma atalesigeno ani aꞋmona alino kumai nehia a kana hu-tene. Nago kanomoꞋa anima atalenea aꞋma aliteana ani kanomoꞋene kumai he yana nehie. \s1 Anumayamo aufi “Tamage nehue.” hutama ohiho. \p \v 33 Nago kea nayoma hama-pai-mainaya kea ago havimainagi naꞋa hu-maine “Kagaya ‘Anumayamo aufina tamage nehuanagiꞋna naꞋa hugahue.’ huka hisanana fatago huka ani kavala huo.” huno hu-maineane. \v 34 Hu-maineanagi nagaya tamaha-nepauve tamakaya “Anumaya Koti aufina tamage nehue.” hutama ohiho. Tamakaya “Ikamo agile tamage nehue.” hutama ohiho. Ikapinaga Anumaya KotiꞋa kava yagai-mainea kuma hanegetama agaife nehae. \v 35 Tamakaya “Mopamo agile tamage nehue.” hutama ohiho. Ani mopalega Anumaya KotiꞋa aiya haꞋyo hu-maleno mainea mopa hane. Tamakaya “Yelusalemu kumaꞋmo agle tamage nehue.” hutama ohiho. Ani Yelusalemu kumala ala sauvetimoꞋa Anumaya Koti kava yagai-mainea kuma hane. \v 36 Tamakaya “Nanuteti huꞋna lamage nehue.” hutama ohiho. Tamakaya tamayolagefahena “Anupa nayolegefaene tuhi nayolegefaene falote hino.” hutama hisaya tokiyatamia omalegi ani kea ohiho. \v 37 “E,” hinutamahena ani keꞋage hiho. “AꞋao.” hinutamahena ani keꞋage hiho. Nago kenema hisayana Kefo AvamuꞋmoꞋa ani kea ali falote nehie. \s1 Havi kava hu-lama-tesaya veaꞋmogamina anonaꞋamia hu-oꞋamateho. \p \v 38 Nayona mani kea hagetama ago havimainagi “Nago kanomoꞋa kaulagama ai-lagatisigekahena ani kanomo aulaga anonaꞋa ai-lagatio. KaveꞋma ai-halalima hisigekahena anonaꞋa agaila aniꞋa huka avela ai-halali huo.” huno hu-maineane. \v 39 Hu-maineanagi nagaya tamaha-nepauve nago kanomoꞋa havi kavaꞋma hu-ga-tesigekahena kaꞋyona oꞋamio. Nago kanomoꞋa kagalamesaleꞋma kaiko-lisigekahena nago kaiyagakaꞋa mai-yahae hugeno kaiko-lino. \v 40 Nago kanomoꞋma “Haviya hu-natea kanoe.” huno kaiyekema hu-gateno “AnonaꞋa kagaiꞋa siota namio.” huno hisigekahena ala yasi siotakaene amio. \v 41 Nago kava kanomoꞋa tokiyaꞋage ke huno “AfenoꞋyaniꞋa nago kilomita alika vuo.” huno hisigekahena ani kilomita mogaseka nagoꞋene tole kilomita alika vuo. \v 42 Nago kanomoꞋma “Nago yaka namio.” hunoꞋma hisigekahena afaꞋa hagaꞋyu huka amio. Nago kanomoꞋma “NamisanageꞋna yoka aliteꞋna eteꞋna kamigahugi namio.” huno hisigekahena afaꞋa amio. \s1 YisasiꞋa “Kame vayatamihena tamahaino.” huno hu-maine. \p \v 43 Nayoma hama-pai-mainaya kemoꞋa ago havimainagi “Kumatamile mainesaya nelama-fugamifena tamahau tamayamopafi tamahainagetama kame vayatamihena tamaipa kafa he-mateho.” huꞋya hu-mainayane. \v 44 Hu-mainayanagi nagaya menia tamaha-nepauve “Kame veatamimofena tamahau tamayamopafi tamahaino. Haviya hu-nelamataya veaꞋmogamina ‘Amaya huo.’ hutama Anumayamotega havigo.” \v 45 Ani kavaꞋma hisayana ikapinaga mainea Nelamafana nafaꞋneꞋa maigahae. Anumaya KotiꞋa kanale veaꞋneleꞋene havi veaꞋneleꞋene yagemona hu-tegeno nago avamete huno aye-hale-matene. Anumaya KotiꞋa fatago nehaya veaꞋneleꞋene havi kava nehaya veaꞋneleꞋene kola hu-tegeno nago avamete huno kola neꞋaiye. \v 46 VeaꞋmoꞋya tamakaifema hamau amayamopafi neha-mainagetamahena tamakaya aniꞋa hutama amakaifema tamahaisiana ani kavamoꞋa afa yanagino anonatamia oꞋaligahae. Kefo kava nehuꞋya amaugafaleti takisi mone neꞋaliya vayaꞋmoꞋya aniꞋa kavala nehae. \v 47 NelamafuꞋenekeꞋyama kea kea nehisaya yana afa yanagi. Yisasi ke ohavinaya veaꞋmoꞋya aniꞋa kavala nehae. Kame vayatamimoꞋene kea kea hiho. \v 48 Ikapinaga NelamafaꞋa ala huno kanale kavakeꞋya hu-maineanagitama tamakaya aniꞋa augafa veaꞋne mainetama ala hutama kanale kavakeꞋya nehutama maiho. \c 6 \s1 YisasiꞋa nagoꞋamogami amaya hisuna auꞋava yafe hu-maine. \p \v 1 YisasiꞋa mage huno hu-maine “Havigu tamakaya veaꞋmogami amaufima kanale kava nehisageꞋya ‘NageteꞋya kanale kano maine.’ huꞋya hisae.” hutama nehae. Ani kavala hisayana anonatamia hai ali-mainagi ikapinaga mainea NelamafaꞋa kanale kava haya yafe anonatamia otamamigahie. \p \v 2 Ani yafe tamakaya kafuma hisaya veala amaya hutamama amamigahena ala kefiti keha keha hutama oꞋamamitama kesi ako hutama amamiho. NagoꞋa vagala vayaꞋmoꞋya mono nopiꞋene kategaene “VeaꞋmoꞋya tageteꞋya ‘Kanale kava nehae.’ huꞋya takia alisaga hisae.” huꞋya keha keha huteꞋya vaya amaya nehayanagi nagaya tamagelafa huꞋna tamaha-nepauve kanale anonaꞋamia hai ali-mainayanagino Anumaya KotiꞋa nago yana oꞋamamigahie. \v 3 Kagaya kafuma hisaya veaꞋma amaya hugahena tamaga kayamoꞋa hauga kayamo hisia yana oꞋagesigeka kesi momaya huo. \v 4 Kesi ako huka veaꞋmoꞋya onagesagi huka amaya hisanana ani yakaꞋa Anumaya Koti, NegafaꞋa, kesi kavaꞋma nehaya yana neꞋagea kanomoꞋa age-maineanagino kanaleꞋya huno anonakaꞋa kamigahie. \s1 YisasiꞋa nunamu hisaya auꞋava yafe hu-maine. \p \v 5 Nunamuma hutama havigegahena vagala vayaꞋmoꞋya nehaya kava hutama Anumaya Kotina havi-okeho. Ani vayaꞋmoꞋya mono nopiꞋene ka agegayaleꞋene “Muki veaꞋmoꞋya tagesae.” huꞋya hetiꞋya Anumayamotega havinegae. Nagaya tamagelafa huꞋna tamaha-nepauve vayaꞋmoꞋya anonaꞋamia hai ali-mainae. \v 6 Ali-mainagi kagaya oꞋagesaya kava huno mainea Nelafana Anumayamotegama havigegahena nokafinaga fita ki-maleteka maineka falakika havigesanageno NegafaꞋa kesi kavaꞋma haya yama neꞋagea kanomoꞋa ani yana ageteno anonakaꞋa kamigahie. \p \v 7 Nunamuma hugahena Anumayamo kema nohaviya veaꞋmoꞋya havinegaya kavala hutama kasagoꞋya afa keyaga hutama havi-okeho. Ani veaꞋmoꞋya ayaꞋaya nunamu ke nehuꞋya mage huꞋya amakesa nehaviye “AyaꞋaya ke huta havigesunageno havigahie.” huꞋya nehae. \v 8 Nehagi amakaya nehaya kavala amakave omaleho. Nelamafama havi-oketama maiya kanafina nago yatamima omalene hutama haya yatamia ago havimaineafe nagoꞋene tutu hu-oꞋateho. \v 9 Anumayamotega havigenutamahena mage hutama havigeho “Ikapinaga mainana Nelafaga kagai kagimoꞋa alu aotage huno hanesie. \v 10 Kava yagaisana kanamoꞋa efalote hisie. Kahaisia kavala ikapinaga nehagi mopaleꞋenena kahaisia kavala hisae. \v 11 Meni kanafina nesuna kavela tamio. \v 12 Tagaya havi kavaꞋma hu-la-tenaya veala aige amateta kefo yaꞋamia atale-ma-tona kava huka kefo yatia aige-tateka atale-lato. \v 13 Kana yapiꞋene SataniꞋma aye-lavataga hisia yapiꞋene tavaleka otato. SataniꞋa ‘Kefo kava hiho.’ hunoꞋma hu-la-tesigeka tahaꞋmaika tavalesaga huo.” huno hu-maine. \v 14 Huteno mage huno hie tamakaya havi yama hu-lamatenaya veala aigeꞋama-tetetama kefo yaꞋamima atale-ma-tesayana ikapinaga mainea NelamafaꞋa aniꞋa huno kefo yatamia aige-tamateno atale-lama-tegahie. \v 15 Atale-lama-tegahigi tamakaiꞋma ali-havi yama hu-lama-tenaya veafena aigeꞋama-tetama kefo yaꞋamima atale-oꞋama-tesayana ikapinaga mainea NelamafaꞋa aniꞋa huno kefo yatamia aige-tama-teno atale-otamategahie. \s1 YisasiꞋa kaveꞋma monesiya yafe hu-maine. \p \v 16 Tamakaya Anumaya Kotitegama havigegahena kavela mositama mainutama tamaugosa kalaguꞋnagu ohiho. Vagala veaꞋmoꞋya ani kava huꞋya amaugosafina hapaene taꞋnefaene faleteꞋya mage nehae “VeaꞋmoꞋya tageteꞋya kaveꞋma mosi-mainona kavala tagegahae.” huꞋya nehayanagi tamagelafa huꞋna tamaha-nepauve naꞋa kava nehaya veaꞋmoꞋya anonaꞋamia hai ali-mainae. Tamakaya aniꞋa kavala ohiho. \v 17-18 Tamakaya Anumayamotegama havigegahena kaveꞋma mositama nemainutama titeti tamaugosa alitama masavema falesayana mukiꞋa veaꞋmoꞋya kaveꞋma mosisaya yafena ohavigahagi mai falakino mainea NelamafaꞋa falakino hanea yana agaiꞋage neꞋageafe anonatamia tamamigahie. \s1 Kanale ya alitalu hisaya yafe hu-maine. \p \v 19 Monetamiene afenoꞋyatamienena ma mopale halaꞋya ohiho. HalaꞋya hu-malenesageno toto ayeno hakaꞋnomoꞋya ali haviya higeꞋya veaꞋmoꞋya notamifi haiꞋya ani yatamia musufa aligahae. \v 20 NaꞋa hugahagi ma mopafi yafena tamakesa havi havi ohutama haenagama ikapinaga kanale yama alisaya yafe meni kanafina Anumayamofe tamakesa havi havi hutama maiho. Ikapinaga mukiꞋa yama malesayana totona ayeno okasaligahie. HakaꞋnomoꞋa ali haviya ohugahie. NagoꞋa musufa veaꞋmoꞋya ani kumatela musufa yana ohugahae. \v 21 Muse yatamima malenesaya kumatefe tamakesa havi havi hutama ani kumate umaigahae. \s1 Taulaga Taugafamona kaꞋniꞋa hane. \p \v 22-23 TamaulagamoꞋa tamakupinaga aye halesia lamu hane. TamaulagamoꞋa kanale yama huno agesiana tamakupinaga ai-hale-mainegi tamaulagamoꞋma kefo yama agesiana tamakupinaga hani-ki-maine. Ai-hale mainesia yamoꞋa tamakupima asu hisigenoꞋa hani kiteno ala hanikefa kino aye-talako hu-maine. \s1 Tole kanolatatega nagoke kanomoꞋa aliꞋyana oꞋaligahie. \p \v 24 Nagoke kanomoꞋa “Tole kava kanolatamo aliꞋya kanoꞋania maisue.” huno ohisie. NaꞋama hisiana nago kava kanomofena “Nahaiya kano mainane.” huno hu-tegahianagi nago kava kanomofena “Hai vaiteno naipa nagata aiya kano mainane.” huno hugahie. Nago kava kanomona aguꞋa amiteno nago kanomofena “Falote onahaiya kava nehane.” huno hugahie. Tamakaya aniꞋa hutama Anumaya KotifeꞋene moneheꞋenena ali lokaeꞋana “Kava yagai-natesaꞋe.” hutama ohiho. \s1 Kalagi aitama tamakesa havi havi ohiho huno hu-maine. \p \v 25 Ani yafe nagaya tamaha-nepauve kanaleꞋya hutama maisaya yaꞋene kave nesaya yaꞋene ti nesaya yaꞋene tamakesa havime havime oꞋviho. Tamaugafale kena failisaya yafeꞋenena tamakesa havi havi ohiho. Kave neyana aifa letale yanagi tamahaimula kanaleꞋya hutama maisaya ya hane. Kena fai-lisana yana amegale yanagi veaꞋnea tokiyaꞋage ya mainae. \v 26 HaleꞋyama vaiyatete nehaya namayaga ageho. Amakaya avina yana nofaiye. Kavela hoyafinagati aliꞋya nopina mo nomalagi ikapinaga mainea nelamafaꞋa kavela neꞋamamigi tamakaya Anumaya Koti aulagafina namayaga amakasetama mainaya veaꞋne mainayafe tamakaiꞋenena kava yakai-lama-tegahie. \v 27 Tamakaipitila nago kanomoꞋa “OfaliꞋna nagoꞋene maime maime haigahue.” huno tokiyaꞋage agesama havisiana anima havisia katela hanaꞋa huno falote hugahie? AꞋao falote ohugahie. \p \v 28 NaꞋa higetama kenatamihena tamakesa havi havi nehae? Ageho talapinaga vilasiyamoꞋya haiꞋya ausea nehae. AliꞋyana aliꞋya kenaꞋamia talo huꞋya fai-noꞋaligi kanale kenaꞋamia hanegeꞋya mainae. \v 29 Nagaya tamaha-nepauve nayoma mainea ala sauve kanotamia SolomoniꞋa kanale kenaꞋa fai-lianagi ma vilasiyamoꞋa kanaleꞋya huno agase-maine. \v 30 Tala yana meni kanafina hoyafina haneanagi ega hataga huꞋya atafi kae-talegahagi Anumaya KotiꞋa ani tala yana kava yagaigeno kanaleꞋya huno hanegi tamakaya mukiꞋa veaꞋmogatama nagaifena tamakupi maletama tamametitia osi kanoꞋa nehayanagi Anumaya KotiꞋa aniꞋa huno tamakaila kenatamia alino hilato hu-lamategahie. \p \v 31 Ani yafe “KaveꞋene tiꞋene na ya negahune?” hutama tusiꞋa tamakesa havi havi ohiho. “Na kena fai-ligahune?” hutama tamakesa ohaviho. \v 32 Ani augafa yafena Anumaya Koti kema nohaviya veaꞋmoꞋya amakesa havi havi huꞋya nemaigi ikapinaga NelamafaꞋa nesaya yaꞋene kena fai-lisaya yaꞋenefena ago havimaine. \v 33 Havimaineafe tamakaya hagotetama Anumaya KotiꞋma kava yagaisia kumate visaya yafeꞋene agaiꞋama nehaiya fatago kavaꞋma hisaya yafeꞋene tamakesa havi havi hisayana Anumaya KotiꞋa ani yaꞋene mukiꞋa kavetamiene kenatamienena tamamiteno ani kumatela tamavaleno tamategahie. \v 34 NaꞋa hu-maineafe “Ega hanaꞋa hugahune?” hutama tamakesa ohaviho. Egama efalote hisiana tamakesa havi havi hisaya yaꞋenena efalote hugahie. Nagoke yupa falote hisia kana yana ani yupa kanoꞋage tamakesa haviho. \c 7 \s1 “NaꞋa maꞋa kava nehae.” hutama nelama-fugamina fako hu-oꞋamateho. \p \v 1 Nelamafufena “NaꞋa maꞋa hana kano mainane.” hu-oꞋateho. AniꞋama ohisagenoꞋa Anumaya KotiꞋa tamakaifena “Havi kava haya veaꞋne mainae.” huno hu-otama-tegahie. \v 2 Tamakaya ani veafema “NaꞋa maꞋa hana kano mainane.” hutama hisayana ani augafa keleti Anumaya KotiꞋa tamakaila aniꞋa hu-lama-tegahie. Ma mopaleꞋma nelama-fugamima hu-ma-tesaya kavala Anumaya KotiꞋa tamakaila ani kava hu-lama-tegahie. \v 3 Tagaya tagaiti taguꞋafima hanea yana oꞋageneta alu veaꞋnehena “Havi veaꞋne mainae.” huta hisuna yafena YisasiꞋa mage huno hu-maine “Negafu aulagafina osiꞋa havi yana hanegeka neꞋagananagi naꞋa higeka kagaikaꞋa kaulagafina nagola muki yosa-lapagefa haneanagi ‘Omalene.’ huka nehane? \v 4 NaꞋa higeka nega-fufena ‘Kaulagafitila havi yana ali-talegahue.’ huka nehananagi kagaikaꞋa kaulagafina nagola muki yosa-lapagefa hane. \v 5 KaguꞋafinaga hanea yana agelama ohuneka kavayaleti havige huka vagala kano maineka kagaikaꞋa kaulagafitila muki yosa-lapagefa ali-taleteka kanaleꞋya huka ageteka negafu aulagafina osiꞋa havi yana ali-talegane huno hie. \p \v 6 Tamakaya Anumaya Kotina alu aotage yana alitama kalamogamina oꞋamamiho. Amamisayana mahaiye huꞋya tamakaila akafu tamanigahae. Afumogamina kanale sesua hagaꞋyu hutama oꞋamamiho. Amamisayana amaiyaleti ayeꞋya hapa kaligahae.” \s1 Nunamu hisageno AnumayamoꞋa kanale ya tamamigahie. \p \v 7 Anumayamotega nago yafema havigesagenoꞋa afaꞋa tamamigahie. Nago yafema atiyesagenoꞋa ali falote hugahie. FitaleꞋma akalu kaluma hisagenoꞋa Anumaya KotiꞋa yaki-lama-tegahie. \v 8 MukiꞋa havigesaya veaꞋmoꞋya aligahae. Ati ayesaya veaꞋmoꞋya ali falote hugahae. FitaleꞋma akalu kaluma hisagenoꞋa Anumaya KotiꞋa yaki-lama-tegahie. \v 9 Hana kanomoga nafaꞋnekamoꞋma mayahema kahavi-gesigeka nefaga yafana alika amigane? AꞋao ani yana oꞋamigane. \v 10 Noyamehema kahavi-gesigeka nefaga osifaꞋvea alika amigano? AꞋao ani yana alika oꞋamigane. \v 11 OꞋamiganagi tamakaya havi veaꞋne mainayanagitama nafaꞋnetamimona kanale yana neꞋamamiyanagi ikapinaga mainea nelamafaꞋa tusiya huno tamakase-maineanagitama havigesagenoꞋa kanale yana tamamigahie. \p \v 12 Veafe “MaꞋa kava hu-latesae.” hutama hisaya kavala ani kavakeꞋya alu veaꞋnea hu-mateho. Ani yafena MoseseꞋene Anumaya Koti amaune vayaꞋmoꞋyaene hu-mainaya kahegi kemona aepaꞋa hane. \s1 Tamakaya osi fia kanoꞋafi hai faleho. \p \v 13 Anumaya Koti kumateꞋma visayana osi fia kanoꞋafi ugahae. Hani-ki-mainea kumapi tegelege nehia atafi visaya kaana ala hiꞋyenagefa haneno ala kakefa hanegeꞋya kasagoꞋya veaꞋmoꞋya yoꞋyo huꞋya ani katela neꞋvagi tamakaya osi fia kanoꞋafi hai-faleho. \v 14 Agola maige maige hisuna kumateꞋma visaya kaana osi fia kanoꞋa haneanagiꞋya kasageke huꞋya ani katela kasagoꞋya veala noꞋvae. \s1 Havige amaune laga nehaya vayafena kaꞋye ho. \p \v 15 NagoꞋa vayaꞋmoꞋya “Anumaya Koti ke hu-haleta nehuna vaya mainone” huꞋya havigegeꞋyama hisaya vayafena kaꞋyeho. Yuna afu kana vaya mainagetama neꞋagayanagi amakusafinaga kaveꞋage afu kana vaya mainae. \v 16 Tamakaya amakaipima falote nehia kavala agetetama aepaꞋa hana augafa vaya mainae hutama havigahae. Ave nofite timaꞋa hanea alaga tagisifi? AꞋao otagigahie. Avetanafa hanea uveꞋuve inomote hagaꞋage yosalaga motaga molagisio? Otagigahie. \v 17 Otagigahigi kanale yosamoꞋa kanale yosalaga neꞋayegi havi yosamoꞋa havi yosalaga neꞋaye. \v 18 Kanale yosamoꞋa havi yosalaga noꞋayeanagino havi yosamoꞋa kanale yosalaga oꞋayegahie. \v 19 MukiꞋa yosamoꞋya kanale yosalaga oꞋayesayana atagiꞋya atafi kae-talegahae. \v 20 NaꞋa hinagetama havigegeꞋyama huꞋya falote nehisaya vayapiti falote hisia kavala agetetama aepaꞋa “Hana augafa vaya mainae.” hutama havigahae. \p \v 21 MukiꞋa veaꞋmoꞋya nagaifena “Anumayatimogae Anumayatimogae.” huꞋya hisaya veala Anumaya KotiꞋma kava yagai-mainea kumatela ohaigahagi ikapinaga mainea Nenafana hau-mainesia kavaꞋma nehisaya veaꞋmoꞋya ani kumatela umaigahae. \v 22 Anumaya KotiꞋa kaiyekema hu-matesea yupa kasagoꞋya veaꞋmoꞋya nagaifena mage huꞋya hugahae “Anumayatimogae Anumayatimogae tagaya kagai kagile Anumaya Koti kea hu-haleta nehunane. Kagai kagile Kefo Avamula neꞋanatita tokiya avame yana amave-nelunane.” huꞋya hugahae. \v 23 Hugahayanagi nagaya ani yupa mage huꞋna hugahue “Tamakaila otamaketafa hu-mainoane. Kefo yakeꞋya hugetama omai veaꞋnegi nagaitegatila mai-haletama viho huꞋna hugahue.” huno hu-maine. \s1 Noma kisaya auꞋavala tole yatala hane. \p \v 24 NagoꞋa veaꞋmoꞋya anima hu-mainoa kea haviꞋya ali hipoꞋya huge huge huꞋya nago kanale agu agesaene kanomo avamete nehae. Ani kanomoꞋa noma kiana yafa agotofule ki-malene. \v 25 Ki-malenegenoꞋa koꞋma aino tima hogino tokiyaꞋage yasimoꞋa tusiya huno nona ali-lagape aigahe hianagi yafa agotofule ki-malenea yafe alino lagapea ai-oꞋatalene. \v 26 Alino lagapea ai-oꞋatalenegi nagoꞋa veaꞋmoꞋya nagai kema haviteꞋya ali hipoꞋya ohayana agesama omalea kanomo avamete nehae. Ani kanomoꞋa ti kahaepapi nomaꞋa ki-malene. \v 27 Ki-malenegeno koꞋma aino tima hogino tokiyaꞋage yasimoꞋa alino ani nona ali lagape aino mopafi atalegeno tusiya huno haviya hu-lavi-maine huno hu-maine. \p \v 28-29 YisasiꞋa mani kea hu-haꞋno hutegeꞋya kahegi kema havilinaya anagaꞋmoꞋya nehaya augafa ke kana huno ohunegi tokiya yamaꞋa hanea kanomo ke kana hia yafe mukiꞋa veaꞋmoꞋya tusiꞋa amamaꞋyo ai-mainae. \c 8 \s1 YisasiꞋa fugita kali neꞋalia kanoa alino kanale hu-tene. \p \v 1 Nagi YisasiꞋa agoꞋyalegati tavigeꞋya kasagoꞋya veala akave umainae. \v 2 Akave neꞋvageno nagola fugitayamo augafa alino haꞋyagino atalako hu-mainea kanoa Yisasite eno ape huno mage huno havige “Anumayamoga kahaisigekahena nagaila alika hilato hu-natateꞋasine.” huno hu-maine. \v 3 Higeno YisasiꞋa ayana haꞋyo huno augafale avate hu-lineno mage huno hie “Nagaya nahaigeꞋna kaugafamoꞋa menia kanale hino huꞋna nehue.” huno higeno anile aupaꞋa kaliꞋa haꞋno hu-tene. \v 4 YisasiꞋa mage huno hapaiye “Ali hilato hu-ga-toa yafena nago kanoa haꞋopaika mono nopi kava kanomote* uka kalikaꞋama ali kanale hu-ga-toa kema mukiꞋa veaꞋmoꞋya havinuꞋyahena kagaya mono nopi kava kanomoꞋa kaugafa kamota huno kage-tesigeka kaugafama ali hilato hu-ga-toa yafena MoseseꞋma ‘Ma yama Anumaya Kotina amio.’ huno hu-mainea yana Anumaya Kotitega atalo.” huno tokiyaꞋage ke hapaiye. \s1 YisasiꞋa ati vayate kava kanomo aliꞋya kanoꞋa alino kanale hu-tene. \p \v 5-6 YisasiꞋa Kapaneamu uvaꞋyi higeno nagola Lomu ati vayate kava kanomoꞋa mage mo havige “Anumayamoga naya hisano? AliꞋya kanoꞋnimoꞋa muki augafa avayu hu-lavigeno tusi agata aigeno nopi nemaiye.” huno hie. \v 7 Higeno YisasiꞋa mage huno hie “Nagaya kaliꞋa mo aliꞋna kanale hu-tegahue.” huno hie. \p \v 8 Higeno Lomu ati vayate kava kanomoꞋa mage hie “Anumayamoga nagaya kanale ohunoa kanomoni nopi esanana okategahigi afaꞋa malegati aliꞋya kanoꞋnimo kaliꞋahena keꞋa hu-tesanageno kaliꞋa falu hu-tegahie. \v 9 Nagaya kava kano mainoe. NagaiꞋma kava yagai-natenea kanoa anale nagaseno maigeꞋna nagaya aniꞋa huꞋna nagoꞋa ati vayatela kava huꞋna mainoe. Nago kanomofema ‘Vuoma.’ hugenoꞋa umaine. ‘Enoma.’ hugenoꞋa emaine. AliꞋya kanoꞋnihe ‘NaꞋa huo.’ hugenoꞋa aniꞋa hu-maine.” huno hie. \p \v 10 YisasiꞋa ani kea haviteno agesa kuꞋmoꞋa tusiya huteno akaveꞋma neꞋvaya veaꞋmogamifena mage huno hie “Tamage tamaha-nepauve ma kanomoꞋa tusiya huno nagaifena havino agupi maleno ametitia hu-maine. Ma kanomoꞋma hia ya huꞋya nagaifema haviꞋya amakupi maleꞋya ametiti hu-mainaya veala mukiꞋa Yuta veaꞋne mainaya kumatela oꞋagenoe.” huno hie. \v 11 Tamaha-nepauve mukiꞋa veaꞋmoꞋya yagemoꞋma tavi nefalelegatiꞋene evaꞋyi nehilegatiꞋene Anumaya KotiꞋma kava yagai-mainea kumatela taginagomoꞋya ApalahamuꞋene AisakiꞋene YekopuꞋene siale mo maineꞋya kavela negahae. \v 12 Negahagi nagoꞋa Yuta veaꞋmogamina nayoma Anumaya KotiꞋa “Kava yagaisua kumate maigahae.” huno hu-maineanagi agaifema haviꞋya amakupi omalaya yafe Anumaya KotiꞋa amavaleno hani yapi amatalesigeꞋya anifi avi neꞋateꞋya amave kemoꞋa hugahae huno hie. \v 13 YisasiꞋa Lomu ati vayate kava kanomofe mage huno hie “Nokalega eteka vuo. AliꞋya kanokama ali falu hu-tesua kea havika kagupi maleka kametiti hana kea hu-ga-tegahue.” huno higeno ani kema hia kana kanoꞋale ani aliꞋya kanoꞋa kanale hu-tene. \s1 YisasiꞋa Pitana aꞋamona itaꞋamo alekanoa alino kanale hu-tene. \p \v 14 YisasiꞋa Pita nopinaga umaineno ageana Pitana aꞋamona itaꞋamo alekanoa tusiꞋa amukonako kali alino mainegeno moge-maine. \v 15 Mogeteno ayate avate nehigeno amuko-nako kaliꞋamoꞋa agola kanale hu-tetegeno ani aꞋmoꞋa hetino kavela kaeno amamine. \s1 YisasiꞋa kasagoꞋya veaꞋmogami kalia alino kanale hu-matene. \p \v 16 Ani unena mukiꞋa ani kumate veaꞋmoꞋya vayaꞋamima Kefo AvamuꞋmo amakusafima mainea veala amavaleꞋya Yisasite ageno YisasiꞋa Kefo AvamuꞋmogamifena hu-mategeꞋya amataleꞋya vageno mukiꞋa kali veala alino kanale hu-matene. \v 17 NaꞋa hu-maineafe nayona Anumaya Koti aune kanomoꞋa, AisaiyaꞋa hu-mainea kemoꞋa agola falote huno tamage hie. Mage huno hu-maineane \q1 “Agaya agaiꞋa kalima neꞋaluna yana ali-talene. TaugafamoꞋa fulu fuluma nehuno akavima nohia yaꞋene ago ali-talene.” huno hu-maineane. \s1 YisasiꞋa akave visaya auꞋava yamo ke hu-maine. \p \v 18 KasagoꞋya veaꞋmoꞋya Yisasite meye-kove hageno YisasiꞋa agaiꞋaene tokaeꞋya nemaiya anagafe mage huno hie “Tikotumona atu faliga vigetao.” huno higeꞋya umainae. \v 19 Umainageno nagola kahegi kema havilinea kanomoꞋa Yisasite eno mage huno hie “Hu-mave-lina kanomoga mukiꞋa kumate visanana nagaya kakave ugahue.” huno hie. \v 20 Higeno YisasiꞋa kenonaꞋa mage huno hapaiye “Kepu yagamoꞋya faesaya komuꞋamia mopafinaga hanegi namamogamina noꞋamia haneanagi ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomoꞋna faesua noniꞋa omalene.” huno hie. \v 21 Nagola agai kema nehavia kanomoꞋa mage huno hie “Anumayanimogae nenafana falisigeꞋna aliꞋna he-vai-teteꞋna kakavela ugahue.” huno hie. \v 22 Higeno YisasiꞋa mage huno kenonaꞋa hapaiye “Atalo nagai kea ohavinesaya veala amaku amamemoꞋa fali-mainaya veaꞋmoꞋya falia kanomona aliꞋya he-vai-tegahae amakaiꞋami yanagi kagaya nakave eno.” huno hu-maine. \s1 YisasiꞋa ke nehigeno tusiꞋa yasimoꞋa laga hu-maine. \p \v 23 YisasiꞋa tipi kalefi haisaga hu-maigeꞋya agaiꞋene tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya agaiꞋene umainae. \v 24 NeꞋvageno aupaꞋa anileti ala yasimoꞋa neꞋaligeno timoꞋa ai-galato huno ani tipi kalefi haiyanagi YisasiꞋa aufaeno maine. \v 25 Faeno mainegeꞋya agaiꞋene tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya agafa huꞋya mage huꞋya hae “Kava kanomogae kava kanomogae tagaya ti nakaita falisuna kava nehunagi Anumayamoga hetika taugafa ali-gatio.” huꞋya hae. \v 26 Hageno mage huno hama-vi-ge “NaꞋa higetama kolia nehae? Nagaifena havitama tamakupi maletama tamametitima nehaya yamoꞋa aupa nehio?” huno huteno hetino ani limofeꞋene yasimofeꞋene tokiyaꞋage ke huno “Taga huo.” huno higeꞋana alava hu-mainaꞋe. \v 27 Alava haꞋageꞋya mukiꞋamoꞋya amamaꞋyoma aiya yafena mage hae “Mani kanoa hana augafa kano mainegeno timoꞋene yasimoꞋene keꞋa haviteꞋya akave nemalae?” huꞋya hu-mainae. \s1 YisasiꞋa tole aifo kanolatamogani anakuꞋafi mainea Kefo Avamula ana-ti-talene. \p \v 28 Ala tikotuna takaeꞋya ame kaiyaga agegayamona Kelasasa* veaꞋne mainalega uvaꞋyi hae. UvaꞋyi hageꞋana tole kanolana Kefo AvamuꞋyaga anakuꞋafi mainea kanolana matimatipinagati Yisasite emainaꞋe. Ani kanolatana tusi aifoꞋnafo nehaꞋa yafe veaꞋmoꞋya koli huꞋya ani katela noꞋvayane. \v 29 OꞋvageꞋana ani kanolatana ala kefiti mage huꞋana haꞋe “Anumaya Kotina neꞋamogae naꞋa hu-laꞋategahe neꞋane? TaꞋagata aisia kanamoꞋa falote ohunegi taꞋagata aisia kava hu-laꞋategahe neꞋano?” \v 30 HaꞋageꞋya kasagoꞋya afuyagamoꞋya aluꞋale maineꞋya kavela nenae. \v 31 NenageꞋya Kefo AvamuꞋmoꞋya Yisasife mage huꞋya hu-mainae “AnakusafinagatiꞋma hu-latesanana ani afuyagamo amakuꞋafi hu-lategeta vamano.” huꞋya havigae. \v 32 Havigageno YisasiꞋa “Anifi viho.” huno higeꞋya ani Kefo AvamuꞋmoꞋya ani kanolatamogani anakuꞋafitila hati-laviꞋya afuyagamogami amakupi hai-falageꞋya ani afuyagamoꞋya amaiya-yeꞋya nagola aulufi kapi taviteꞋya tipi asaga hu-laviꞋya ti nakaiꞋya fali haꞋno hu-mainae. \p \v 33 Fali haꞋno hageꞋya ani afuyagale kava vayaꞋmoꞋya ageteꞋya faleꞋya ala kumate mainaya veaꞋmogamife “Kefo AvamuꞋmoꞋya anakuꞋafi mainea kanolatamoganina na kava na kava hu-nateno higeta neꞋone.” huꞋya hama-pai-mainae. \v 34 HageꞋya ani ala kumateꞋma mainaya veaꞋmoꞋya ani ya agegahe eꞋya Yisasina megeteꞋya “Tagai kumala neꞋataleka alu kumate vuo.” huꞋya hu-mainae. \c 9 \s1 YisasiꞋa nagola aiya aya fali-mainea kanomona alino kanale hu-tene. \p \v 1 YisasiꞋa tipi kalefi haisaga hu-maino tikotumona takaeno agaiꞋa kumatega eteno umaine. \v 2 UmainegeꞋya nagoꞋa vayaꞋmoꞋya nago kanomona aiya aya fali-mainea kanoa hagifanale faeno mainegeꞋya avaleꞋya Yisasite emainae. Ageno YisasiꞋa ageteno mage huno agesafinaga havimaine “Ma vayaꞋmoꞋya nagaife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti nehae.” huno agesa haviteno ani kali kanohe mage huno hapaiye “NafaꞋneꞋnimoga kaha-nepauve menia kolia ohuo nagaya ago aige-ka-teꞋna kefo yakaꞋa atale-nega-toe.” huno hapaiye. \v 3 HigeꞋya kahegi kema havi-linaya anagaꞋmoꞋya amakaiꞋami amakuꞋafiti mage huꞋya hae “Ma kanomoꞋa Anumaya Kotife hu-haviya hu-neꞋate.” huꞋya hae. \v 4 Hageno YisasiꞋa amakupinaga haviya kea haviteno mage huno hie “NaꞋa higetama tamakaya tamakesafinaga havi kea nehae? \v 5 Nagayama huteꞋna hisua kea hana kemo kanaꞋagela hu-maine? ‘Aige-ka-teꞋna kefo yakaꞋa atale-neka-toe.’ huꞋna hisua kemoꞋo? Ifi kali kanomofe ‘He-ti-ka ka vuo.’ huꞋna hisua kemoꞋe? \v 6 Nagaya ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomoꞋna ma mopale maineꞋna aige-tama-teꞋna kefo yatamia atale-lama-tesua tokiyaꞋnia hane hutama havisaya yafe nago kavala huꞋna tamave-ligahue.” huno kalima neꞋalia kanomofena mage huno hie “Hetika hagifanaka neꞋalika nokalega vuo.” huno hu-maine. \v 7 Higeno hetino nomaꞋalega umaine. \v 8 NaꞋa higeꞋya mukiꞋa alitalu hu-mainaya veaꞋmoꞋya ageteꞋya tusi amamaꞋyo aiteꞋya Anumaya KotiꞋma tokiya yaꞋama vayaꞋmogamima amamia yafena Anumaya Koti agia alisaga hu-mainae. \s1 YisasiꞋa Matiufe ke hu-maine. \p \v 9 Anile neꞋamataleno vilegati nago kanomo agia MatiuꞋe musufaya huno vaya amaugafaleti takisi mone ali-liteno nehia kanoa opisi nomaꞋale mopale mainegeno YisasiꞋa ani kanoa mogeteno mage huno hie “Kagaya nakave eno.” huno higeno MatiuꞋa hetino Yisasina akave umaine. \p \v 10 Vigeno YisasiꞋa Matiu nopi umaineno kave negahe musufayama huꞋya amaugafaleti takisi mone neꞋaliya vayaꞋene nagoꞋa kefo yama nehaya vayaꞋene ani nopi YisasiꞋene agaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋaene tokaeꞋya maineꞋya ne-mainae. \v 11 NenageꞋya Falasia vayaꞋmoꞋya YisasiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagafe mage huꞋya hae “NaꞋa higeno tamakaiꞋma hu-lamave-nelia kanomoꞋa amaugafaleti takisi monema neꞋaliya vayaꞋene kefo yama nehaya vayaꞋenena kavela nene?” huꞋya hama-vigae. \v 12 Hageno YisasiꞋa ani kea ago haviteno mage huno hama-paiye “Kalima noꞋaliya veaꞋmoꞋya tota kanomotega oꞋugahagi kali veaꞋmoꞋyage tota kanomotega ugahae. \v 13 Nagaya aniꞋa huꞋna ‘Fatago veaꞋne mainone.’ huꞋya nehisaya veaꞋnehe ke hugahe nagaya omenogi kefo yama nehaya veaꞋnehe ke hugahe emainoe. Anumaya KotiꞋa agaiꞋa hu-mainea kea mage huno hu-maineane \q1 Afu heꞋya kolamaꞋa takiꞋya naminaya yafena onahaunegi kalagi ai-ma-taya yafekeꞋya nenahaiye huno hu-maineane. \m Hu-maineanagitama tamakaya ani kemo aepaꞋa mo havilama hutetama ani kavala hiho.” huno hu-maine. \s1 YisasiꞋa kaveꞋma monesiya auꞋava yafe hu-maine. \p \v 14 Yoni anagaꞋmoꞋya Yisasite mage huꞋya me havigae “Tagaya Yoni anagaꞋmogataene Falasia vayaꞋene nagoꞋa kavela mo-nesunanagi naꞋa higeꞋya kagaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya mukiꞋa kavela nenae?” huꞋya havigae. \v 15 Hageno YisasiꞋa mage huno hie “Nago kanoa aꞋama faiꞋya esagenoꞋa avaya hesia imu kisia yupa vayaꞋamoꞋyaene mainesigeꞋya ani vayaꞋmoꞋya hamauna hu-tesao? AꞋao hamauna hu-oꞋategahayanagiꞋya haenagaꞋa nago kanama falote hisigeꞋya kame vayaꞋmoꞋya aꞋma alisia kanoa atafa huꞋya amakaipiti avale-talesageꞋya ani kanale vayaꞋamoꞋya hamau hu-teteꞋya mosigahae. \p \v 16 Nago kanomoꞋa haegafa kena alino atafa kenalela maleno ohatigahie. Maleno hatisiana haegafa kena atalaga huno ali haviya hugahie. \v 17 Nagi nago kanomoꞋa haegafa nofi alagamo timaꞋa* atafa mememo augafa ti keꞋayopina takino oꞋvaigahie. Takino vaisiana timaꞋamoꞋa kaꞋnuka hesigeno ti kena falo huno taki-lavinageno ti kena ali haviya hugahie. Haegafa nofi alagamo timaꞋa hefino haegafa meme augafamo ti keꞋayopi takino vaino. AniꞋa hisayana tiꞋene keꞋayoꞋene kanaleꞋya huno hanegahie.” huno hu-maine. \s1 YisasiꞋa nagola fali-mainea munala ali he-ti-neꞋategeno nago aꞋmoꞋa kenaꞋale avate higeno kaliꞋamoꞋa kanale hu-tene. \p \v 18 YisasiꞋa ani kea nehigeno nagola soka kanomoꞋa Yisasi aiyafi aleꞋya meyeno Yisasina mage huno hapaiye “MunaꞋniꞋamoꞋa ago fali-mainegi kagaya kayana augafale me malesanageno fali-mainefitila eteno he-tisie.” huno hie. \v 19 Higeno YisasiꞋa hetino anilega vigeꞋya agaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagala akave umainae. \p \v 20 NeꞋvageno nago aꞋmoꞋa tuelufuꞋa (12) kafu aigu nopinaga mukiꞋa kanale nemaiya aꞋmoꞋa Yisasina akavelegati eno kenaꞋamo atupale mevate hie. \v 21 Avate neꞋalino agupi mage huno hie “KenaꞋaleke avate alisugeno kaliꞋnimoꞋa haꞋno hu-nategahie.” huno avate neꞋalie. \v 22 Avate higeno YisasiꞋa mai-yahae huno ani aꞋmona ageteno mage huno hapaiye “Ma aꞋmoga kolia ohuo nagaifema havika kagupi maleka kametitima hana yamo kagaila alino kanale hu-negate.” huno higeno aupaꞋa kaliꞋamoꞋa kanale hu-tene. \p \v 23-24 Kanale hu-tegeno YisasiꞋa soka kanomo note uvaꞋyi huno hamau nehuꞋya kapufama haya veaꞋnene avima ataya veaꞋnene ali-talu huꞋya maineꞋya tusi ke-yesoma haya kea haviteno mage huno hie “Viho mani munala fali lavata ohunegi afaꞋa faeno maine.” huno hama-paiye. HigeꞋya ani munaꞋma faligeꞋya age-mainaya yafenagiꞋya kigi hu-tenae. \v 25 Hu-teteꞋya kumatega umainageno YisasiꞋa nopinaga haino ani munaꞋmo ayate atafa nehigeno aupaꞋa hetie. \v 26 He-ti-teanagi YisasiꞋma hia yamo avagemoꞋa ute ete higeꞋya mukiꞋa ani kotega veaꞋmoꞋya havi-mainae. \s1 YisasiꞋa tole anaulaga asu hu-mainaꞋa kanolataꞋene avaya tuki-mainea kanoene ali kanale hu-matene. \p \v 27 YisasiꞋa ani kumala ataleno neꞋvigeꞋana tole kanolana anaulaga asu hu-mainea kanolana akave neꞋuꞋana ala kefiti mage haꞋe “Kagaya Tevitina aginagomogae taꞋagaila kahau hu-laꞋato.” huꞋana haꞋe. \v 28 NehaꞋageno YisasiꞋa nopinaga hai-falegeꞋana anaulaga asu hu-mainea kanolana agaite aꞋageno YisasiꞋa ani kanolafena mage huno hana-vige “Nagaya tanaulaga aliꞋna hale-lanatesua tokiyaꞋnia hanea yafena tanakupina malenaꞋao?” huno higeꞋana “E, Anumayamogae kagaya aniꞋa hu-laꞋatateꞋasine.” huꞋana haꞋe. \v 29 Nage haꞋageno YisasiꞋa anaulagale aya maleno mage hie “Tanakaya nagaife havitana tanakupi malaꞋa yafe hu-lana-tegahue.” huno hie. \v 30 HigeꞋana ani kanolamogani anaulagamoꞋa ai-gali hu-maine. Higeno YisasiꞋa anakaifena tokiyaꞋage ke huno kahegi ki-nateno mage huno hie “Mani yama hu-lana-toa yafena nagoꞋa veala hamaꞋopaiꞋo.” huno hie. \v 31 Hianagi ani kanolamogania uꞋana mukiꞋa ani kotega veaꞋmogamina YisasiꞋma hu-na-tea avagea hu-liteꞋana hu-mainaꞋe. \p \v 32 Ani tole kanolana utaꞋageno nago kanomona Kefo AvamuꞋmoꞋa* aguꞋafi maineno avefuꞋna alino ai-yahae higeno agea noꞋaiya kanoa Yisasite avaleꞋya ae. \v 33 Ageno YisasiꞋa agema noꞋaiya kanomo aguꞋafiti Kefo Avamula anati-talegeno agea aino kea kea higeꞋya alitalu hu-mainaya veaꞋmoꞋya ageteꞋya tusiꞋa amamaꞋyo neꞋaiꞋya mage hae “Mani augafa kavala nayona Isaleli kotega oꞋagenaya kavale.” huꞋya hu-mainae. \v 34 Hayanagi Falasia vayaꞋmoꞋya mage huꞋya hae “PielesepuliꞋa Kefo AvamuꞋyagale kava hu-mainea kanomoꞋa tokiya amigeno Kefo AvamuꞋmona anati-neꞋatale.” huꞋya hu-mainae. \s1 YisasiꞋa muki veafe hau hu-matene. \p \v 35 YisasiꞋa ala kumateꞋene nagoꞋa ala kumaꞋyagaleꞋene osi kumaꞋyagaleꞋene neꞋuno mono nopi huge amave-lige huno Anumaya Koti kava yagai-ma-tesia kanale mono kea hama-nepaino mukiꞋa kalia alino kanale hu-ma-tene. \v 36 Hu-neꞋama-teno kasagoꞋya melitalu hu-mainaya veala amaketeno hau hu-ma-tene. Ani veaꞋmoꞋya kana yapi mainageno amakesa kuꞋmoꞋa tusiya higeꞋya sipi sipi kana huꞋya mainayanagi kava yagaisaya vayala omainaya yafe YisasiꞋa kalagi ai-matene. \v 37-38 Kalagi ai-mateteno YisasiꞋa agaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagafe mage huno hama-paiye “Nagai kema havisaya veala kasagoꞋya kaveꞋmoꞋma hoyafima afule-mai-lemai hia kava hu-maineanagi hoyafima aliꞋya alisaya veala osi kanoꞋa mainayafe ani hoyamona Nefafena havigegeno nagoꞋa aliꞋya veala hu-matesie.” huno hu-maine. \c 10 \s1 Yisasina tuelufuꞋa (12) Aposolo anagaꞋamogami amakia. \p \v 1 YisasiꞋa agaiꞋa tuelufuꞋa (12) anagaꞋamogamife ke higeꞋya ageno tokiyaꞋa amamine. MukiꞋa Kefo AvamuꞋma veaꞋmogami amakusafiti anati-talesaya tokiyaene mukiꞋa kalima aliꞋya kanale hu-matesaya tokiyaene amamine. \v 2-4 AgaiꞋa tuelufuꞋa (12) anagaꞋamogami amakia hagote kanomo agia SaimoniꞋe nago agia PitaꞋe aganaꞋamoꞋa EtaluꞋe Yemesigani Yonigania Sepeti nafaꞋnelataꞋene FilipiꞋene PatolomayuꞋene TomasiꞋene amaugafaleti takesi mone neꞋalia kanoa MatiuꞋene YemesiꞋa, Alafiusi nafaꞋne. TatiusiꞋene Saimoni SelotiꞋene Yutasi IsakaliotiꞋa haenaga Yisasina agesi huno kame ya hu-tesia kanoe. \s1 YisasiꞋa tuelufuꞋa (12) anagaꞋa aliꞋya amamine. \p \v 5 YisasiꞋa ani tuelufuꞋa (12) anagaꞋa hu-neꞋamateno mage huno hama-paiye tamakaya Yuta vea omainaya veaꞋmogamitela oꞋviho. Samelia veaꞋmogami kumaꞋyagaleꞋene oꞋviho. \v 6 OꞋugahagi tamakaya vaꞋyagi mainaya sipi sipi afuyaga kana hu-mainaya Yuta veate viho. \v 7 NeꞋutama mani ke hu-haletama hama-paiho “Anumaya KotiꞋa kava yagai-lama-tesia kanamoꞋa ago aupaꞋa falote hugahie.” hutama hiho. \v 8 Nehutama kali veaꞋnea ali kanale hu-matetama fali-mainesaya veala ali heꞋnelitama fugitaya amake-mainesia veala ali kanale hu-neꞋama-tetama Kefo Avamula veaꞋmogami amakusafinagatila amanati-taleho. Nagaya kanale yana afaꞋa nelamamuanagi anonaꞋa oꞋalinoane. AniꞋa hutama anonaꞋa monea oꞋalitama afaꞋa amaya hiho. \v 9 Tamakaya tamia alaga monene haesa monene kutamifina ai-oꞋaliho afaꞋa viho. \v 10 Tamakaya kama visalega kutamia oꞋalitama oꞋviho. Tole kena oꞋaliho. Tamaiya noꞋene ayopatamiene alitama oꞋviho. Nagai aliꞋyama alisaya yateti veaꞋmoꞋya anonaꞋa kaveꞋma tamamisayana tama-tegahie. \p \v 11 Tamakaya nago ala kumatelo osi kumatelo uvaꞋyi hisagenoꞋma nago kanomoꞋma kanale yama hu-lama-teno fatago kavaꞋma hisia kanoene maiho. Fae-litetama ohutama ataletama visaya yupa ani nopinagati viho. \v 12 Tamakaya nago nopima hai-falenutamahena hagotetama mage hutama hiho “Ma nopi mainaya veaꞋmogatama Anumaya KotiꞋa yuna hesaya tamaku tamakesa tamamisie.” hutama hu falu fala hu-mateho. \v 13 Hu-matesageꞋya ani nopi mainesaya veaꞋmoꞋya fatago kavaꞋma nehisaya veaꞋma mainesagenoꞋa Anumaya KotiꞋa yuna hesaya amakesa amamigahianagi aniꞋa augafa veaꞋnema omainesayana anima yuna hesaya yana oꞋaligahae. \v 14 NagoꞋa veaꞋmoꞋya tamavaleꞋya noꞋamifima otama-teꞋya ketamima ohavisagetamahena ani kumala neꞋataletama “Havi kava hae.” hutama tamaiyafima hanesia kugukege yana ai-fopo hu-neꞋataletama alu kumate viho. \v 15 Tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve Anumaya KotiꞋa kaiyekema hu-matesia kanafina Sotomu mainaya veaꞋmoyaene Komola mainaya veaꞋmoyaene amaugafa amagata aigahianagi tamakaiꞋma falu fala hu-otama-tesaya kumate veaꞋmoꞋya anima kaiyeke hu-ma-tesia yupa tusiya huno amagata aigahie. \s1 AluꞋa luꞋa kana yana falote hugahie. \p \v 16 Haviho nagaya tamakaila hu-lama-togetama sipi sipi kana hutama afai kala kana kaveꞋage veaꞋne mainesaya amuꞋnopi hu-lama-tesugetama visageꞋya hu-haviya hu-lama-tesagetama osifaꞋvemo kalope lavino neꞋvia avamete hutama tamakesaene vayalagi nama kana hutama kefo yana ohutama yuna hetama maiho. \v 17 Tamaugafa ali haviya hu-lama-tesaya vayafena kaꞋyeho. VayaꞋmoꞋya tamavaleꞋya kanisole vayate kaiyeke mo hu-lama-teꞋya mono nopina kaꞋyona tamamigahae. \v 18 Tamakaya nagai kema akave malenaya yafe tamakaila Kamani kava vayateꞋene ala Sauve vayateꞋene kaiyekea hu-lama-tesaya yafe tamavaleꞋya amaufi tama-tesagetama nagai kanale mono kea hama-paisageꞋya nagoꞋa Yuta veaꞋne omainaya veaꞋnene havigahae. \v 19 Tama-valeꞋyama kaiyekema hu-lama-tesaya yate tama-tesagetama kolia ohutama “KenonaꞋamia naꞋane hisune?” hutama tamakesa kuꞋmoꞋa ohiho. Ani yupa kanoꞋa Anumaya KotiꞋa “Mage hiho.” huno tamaha-painagetama hugahae. \v 20 TamakaitamigeꞋya ani kea ohugahagi Nelamafa AvamuꞋmoꞋa ani kea tamakaila tamavayafiti hugahie. \p \v 21 Ani kanafina veaꞋmoꞋya amakaiꞋami nepuꞋamimona kame vayaꞋamimote amavaleꞋya visageꞋya “HamaegeꞋya faliho.” huꞋya hugahae. NefaꞋa nafaꞋneyagaꞋa ani kava hu-ma-tegahae. NafaꞋneyagamoꞋya itaꞋafoꞋamimogamina ali-yahae huꞋya kamea hu-ma-teteꞋya “Hamaetama faliho.” huꞋya hugahae. \v 22 Nagima neꞋayaya yafe mukiꞋa veaꞋmoꞋya amaipa kafa he-lama-tegahagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya nagai kema meni kanaleti aepa heꞋya atafa huꞋya tokiya hume hume neꞋvisageꞋna nagaya eteꞋnama esua kanafina nagai kema atafa hu-linaya veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa amaku amamena ali-gatigahie. \v 23 VeaꞋmoꞋya havi kavaꞋma hu-lama-tesagetama ani kumala neꞋataletama nago kumate viho. Tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve mukiꞋa Isaleli kumatela oꞋunesageno ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea nafaꞋnemoꞋna egahue. \p \v 24 Nago sugulufi mainesia nafaꞋnemoꞋa hu-ve-nelia kanoꞋamona oꞋagasenea yanagino aniꞋa huno nago aliꞋya kanomoꞋa kava kanoꞋamona oꞋagasene. \v 25 Sugulufi mainesia nafaꞋnemoꞋa hu-ve-nelia kano kana huno maisiana kanaleꞋya hugahie. AniꞋa huno aliꞋya kanomoꞋa kava kanoꞋamoꞋene nago avamete huno maisiana kanale hugahie. Nagaifena mage huꞋya hu-mainae “Pielesepulia Kefo AvamuꞋyagale kava kanoꞋami maine.” huꞋya hu-haviya hu-nenateꞋya aliꞋya veaꞋnimogamina tusiya huꞋya kamuge hatageꞋya vai-lama-tegahae. \s1 VeaꞋmoꞋya Anumaya KotifekeꞋya kolia hisae. \p \v 26 Ali haviya hu-lama-tegahayanagi amakaifena kolia ohiho. Aiso hu-mainea yamona Anumaya KotiꞋa mukiꞋa alino fufute atalegahie. Falaki-mainesia yamona Anumaya KotiꞋa mukiꞋa veaꞋmogami amaulagafi ali-falote hugahie. \v 27 Hanipinaga tamaha-pai-mainoa kea yagefi hama-paiho. Sumi sumi huꞋya tamaha-pai-mainaya kea kuma amuꞋnopiti ala kefiti keha keha hutama hiho. \v 28 Amega tamaugafaꞋage he-falisaya veafena kolia ohiho. Ani vayaꞋmoꞋya tamaku tamameꞋenema tamahae falisaya tokiyaꞋamia omalene. He-faliteno hanimo aguꞋafi ata tege-lege nehia yapi tamaku tamameꞋene tamaugafaene he-falisia tokiya hanea kanoa, Anumaya Kotifeke, tusiya hutama kolia hiho. \v 29 Tolea osi namalatana nagoke haesa moneleti miya nehayanagi nagoke ani nama kanoꞋa afaꞋa ofalinegi ikapinaga NelamafaꞋa “Falisie.” huno ohinagenoꞋa ofaligahie. \v 30-31 Tamakaya mukiꞋa namayaga agasetama veaꞋnea ala yaga mainae. Anumaya KotiꞋa mukiꞋa hanea tamayolagefa ago hapalino havilinea yafe kolima hisaya yana neꞋataletama afaꞋa maiho. \s1 Tagaya “Yisasi anaga mainone.” huta hu-falote hisuna yafena tagayea ohisune. \p \v 32 YisasiꞋa mage huno hie “NagoꞋa kanomoꞋa veaꞋmogami amaulagafi nagaifema ‘Yisasina naguꞋa amitafa hu-mainoe.’ huno hu-falote hisigeꞋnahena nagaya ikapinaga mainea Nenafa aulagafina agaifena ‘Nagai nafaꞋne maine.’ huꞋna hu-falote hugahue. \v 33 Hu-falote hugahuanagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya veaꞋmogami amaulagafima nagaifena ‘NaguꞋa amitafa ohunoe.’ hunoꞋma hu-falote hisigeꞋna nagaya ikapinaga mainea Nenafa aulagafina ani kanohena ‘OꞋagenoa kano maine.’ huꞋna hugahue.” \s1 VeaꞋmoꞋya Yisasifena tusiya huno hamaisie. \p \v 34 Tamakaya na tamakesa nehaviye? “Ma mopale taipa falu huta maisuna yana tamigahe YisasiꞋa emaine.” hutama nehao? AꞋao nagayama emainoafenagitama tamakaya tuma hisaya yatetila falu hutama omaigahae. \v 35 Omaigahagi nagaya emainoafe nago afamopina nafaꞋneꞋamoꞋa nefana kame hu-tesigeno munaꞋamoꞋa itaꞋamona kamea hu-tesigeno anofeloꞋamoꞋa anauꞋamona itaꞋamoꞋene apasesaꞋa yamoꞋa falote hugahie. \v 36 NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagai kea akave nemalayafe amakai afamola kame vayaꞋa maigahae. \p \v 37 NagoꞋa veaꞋmoꞋya itaꞋafoꞋamimofema “Afa veaꞋne mainagi YisasiꞋa tamakase-mainea kanogiꞋna nagula aminoe.” huꞋya ohisaya veaꞋmoꞋya nagai nafaꞋne maisaya avametela ohune. NagoꞋa veaꞋmoꞋya nafaꞋneꞋamimofeꞋene munaꞋamimofeꞋene “Afa vea mainagi YisasiꞋa tamakase-mainea kanogiꞋna naguꞋa aminoe.” huꞋya ohisaya veaꞋmoꞋya nagai nafaꞋne maisaya avametela ohunae. \v 38 Nagaila nagatama aisigeꞋna falisua yafema nagoꞋa veaꞋmoꞋya “AniꞋa hugahune.” huꞋya amakaiꞋami yafaga yosa kofiꞋya nakave visaya amakesa ohavisaya veaꞋmoꞋya nagai nafaꞋne maisaya avametela ohunae. \v 39 NagoꞋa veaꞋmoꞋya maiyaꞋamima atafa huꞋya ali-talakoma hu-lisayana maiyaꞋamimoꞋa falino afaya hapaegahigi nagoꞋa veaꞋmoꞋyama nagaifema hamainageꞋya maiyaꞋamima atalesaya veaꞋmoꞋya maiyaꞋamia ali-gatisugeꞋya agola maige maige hugahae. \s1 Yisasi anagaꞋma amaya hisaya veaꞋmoꞋya kanale miya aligahae. \p \v 40 NagoꞋa veaꞋmoꞋya tamakaiꞋma tamavaleꞋya falu falama hu-lama-tesayana nagaila aniꞋa huꞋya navaleꞋya falu fala hu-nenatae. NagaiꞋma navaleꞋyama falu fala hu-natesayana hu-na-tenea kanomona aniꞋa huꞋya falu fala hu-neꞋatae. \v 41 NagoꞋa veaꞋmoꞋya nago kanomona ageteꞋya Anumaya Koti ke hu-haleno nehia kanoma mainesigeꞋya falu falama hu-tesayana ani veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa hu-haleno nehisia vayaꞋmogami amamisia avamete amamigahie. NagoꞋa veaꞋmoꞋya nago kanomona ageteꞋya fatago auꞋava yama nehisia kanoma mainesigenoꞋma falu fala hu-tesiana ani veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa fatago kanomo alisia avamete amamigahie. \v 42 NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagola afa kanoa Yisasi kema nehavisia kanoma mainesigeꞋya yasi lima amisayana tamage huꞋna tamaha-nepauve ani veaꞋmoꞋya anonaꞋamia fanane ohugahianagiꞋya afaꞋa miyaꞋamia aligahae. \c 11 \s1 YoniꞋa agaiꞋa anagala hu-ma-tegeꞋya Yisasitega umainae. \p \v 1 YisasiꞋa tuelufuꞋa (12) agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmogamina huge ama-ve-lige huteno alu kumate kumate Anumaya Koti kea mo hama-paino hu-mave-li-maine. \p \v 2-3 YoniꞋa ti fale neꞋamatea kanoa nofipi maineno KalaisiꞋma hia kavafena haviteno nagoꞋa agaiꞋa anagala Yisasife havigegahe hu-ma-tegeꞋya mage huꞋya me hae “Kagaya egahiema hu-mainaya kano emainapi alu kanohe agava maisune?” huꞋya hae. \v 4 Hageno YisasiꞋa mage huno hie “Tamakaya utama haviya yaꞋene agaya yaꞋene Yonina mo hapaiho. \v 5 Ma ya agone hutama hiho amaulaga asu hu-mainea veaꞋmoꞋya amaulaga neꞋagae. Amaiya haviya hu-mainea veaꞋmogami amaiyamoꞋa kanale hu-mate. Fugitaya amake-mainea veala kanale hu-mate. Amakesa tile-mainea veala eteꞋya nehaviye. Fali-mainaya veala hetiꞋya mainae. AfenoꞋami omalenea veala Anumaya Kotina kanale keꞋa nehaviye. \v 6 Nagai kehema tole amakesa ohavisaya veaꞋmoꞋya kanaleꞋya huꞋya maigahae.” huno hu-maine. \p \v 7 YoniꞋma hu-ma-tegeꞋya aya veaꞋmoꞋya neꞋvageno YisasiꞋa anile mainaya veaꞋmogamina Yonife mage huno hamavige “Tamakaya kaꞋme kotega na ya mogegahe neꞋvae? Nago kanoa yasimoꞋa hopa kana huno ali fagagi mainea kanomona agegahe neꞋvao? \v 8 Ifi na ya agegahe umainae? Kanale kena fai-linesia kano agegahe neꞋvao? AꞋao kanale kena fai-linesaya vayala kaꞋme kotega omaigahagi sauve kanomo nopi maigahae. \v 9 Na ya agegahe neꞋvae? Anumaya Koti aune kano agegahe neꞋvao? Ifi tamage tamaha-nepauve mukiꞋa amaune vayaꞋmogamina amakase-mainea kanoa Yoni maine. \v 10 Yonife huꞋya nayona Anumaya Koti autaꞋmafina mage huꞋya kae-malenayane \q1 ‘Haviho nagaya Anumaya KotiꞋna aliꞋya kanoꞋnimona hu-tesugeno uhagotegatenoꞋma visana kana valino ali-hilato huga-tegahie.’ huno kae-maleneane. \m \v 11 Tamage huꞋna tamaha-nepauve YoniꞋa ti fale-neꞋamatea kanomoꞋa mukiꞋa ma mopale vayaꞋmogamina ago amakase-maineanagino nagoꞋa afa veaꞋmoꞋya Anumaya Kotife ‘Kava yagailato.’ huꞋya hu-mainesaya veala Yonina ago agase-mainae. \v 12 YoniꞋa ti fale-neꞋamatea kanomoꞋa kea hama-pai-mainea kanaleti aepa heꞋya tokiyaꞋami hanea veaꞋmoꞋya Anumaya KotiꞋma kava yagai-lama-tesia yafe tokiyaꞋage huꞋya ‘Ani yapi maigahune.’ huꞋya hu-mainayanagi nagoꞋa vayaꞋmoꞋya tusiya huꞋya ani yafena kame nehae. \v 13 MukiꞋa kanafina MoseseꞋene Anumaya Koti amaune vayaꞋene kea hu-haleꞋya hu-mainayanagino YoniꞋa evaꞋyi hu-maine. \v 14 Ani vayaꞋmoꞋya nagoꞋma esia kanomofena, IlaiyaꞋe kanomofena ago tamaha-pai-mainayanagi ‘YoniꞋa ani kano maineꞋ hutama havinutamahena havigahae. \v 15 Tamakesama hanesia veaꞋmogatama haviho. \p \v 16 Meni kanafima mainaya veaꞋmogatamahena hanaꞋa veaꞋne mainae huꞋna tamaha-paisue? Ma ma hisua augafa nafaꞋneyagamoꞋya mainaya avamete hutama mainae. Ani nafaꞋneyagamoꞋya veaꞋne alitalu huꞋya mainalega maineꞋya alu nafaꞋneyagahena ke huꞋya mage huꞋya hae. \v 17 ‘YaveꞋya aikolunana tamakaya amoa noꞋayae. Tagaya tahau hisuna yagame nehunana tamakaya avia noꞋatae.’ huꞋya hu-mainae. \v 18 YoniꞋa ti fale-ma-te kanomoꞋa kaveꞋene haviliꞋene mosino emainegeꞋya amakaya ‘Satani Avamula aguꞋafina maine.’ huꞋya hu-mainae. \v 19 Hayanagi ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea nafaꞋnemoꞋna tina kavela me nenogetama nagaifena ‘KaveꞋene tiꞋene neno haꞋno hugeno omai kano maineno musufaya huꞋya amaugafaleti takisi neꞋaliya vayaꞋene kefo yama nehaya vayaꞋene vayaꞋamoꞋya mainae.’ huꞋya hu-mainae. Hayanagi Anumaya Kotina kanale agu agesama hanea yapiti kanale yana falote hu-maineafe vayaꞋmoꞋya ‘Fatago kava nehie.’ huꞋya hu-mainae.” huno hie. \s1 YisasiꞋa amakuꞋa ai-yahae nohaya veafena tusiya huno hauna hu-neꞋamate. \p \v 20 YisasiꞋa mani kea huteno aepa heno agayama tokiya avame yama higeꞋya age-mainaya kumaꞋyagaletiꞋene ani kumate veaꞋmoꞋya kefo yaꞋamia neꞋataleꞋya amakuꞋa ai-yahae huꞋya akave nohaya yafe YisasiꞋa tokiyaꞋage ke huno mage hu-maine. \v 21 “AvoꞋneo Kolasini mainaya veaꞋmogatamaene Petesaita mainaya veaꞋmogatamaene tusiya huꞋna tamakaifena nahau nehue. Tamakai kumapina nagaya tokiyaꞋage avameꞋyana ago huanagi tamaipa ai-yahae ohayanagiꞋna ani tokiyaꞋage avame yama Taiyaene Saitoniene huleꞋasina ani kumate veaꞋmoꞋya kefo yaꞋamihena ago amaipa ai-yahae huꞋya kefo yama hu-mainaya yafena kayavo kena fai-liꞋya taꞋnefafi maileꞋasine. \v 22 Nagaya tamaha-nepauve Anumaya KotiꞋa kaiyekema hu-ma-tesia kanafina Taiya mainaya veaꞋnene Saitoni mainaya veaꞋnene amaugafa amagata yana aligahayanagi tamakaya tusiya hutama nagoꞋene tamaugafa tamagata yana aligahae. \v 23 Tamakaya Kapaneamu mainaya veaꞋmogatama ‘Taugafa alita anale haigahune.’ hutama nehao? AꞋao afete tavitama tamakaye nehinagetama maigahae. Tamakai kumapi hu-mainoa tokiyaꞋage avame yana Sotomu kumateꞋma huleꞋasina ani kumate veaꞋmoꞋya amakuꞋa ai-yahae hu-mainaleꞋasina atafina fanane ohaleꞋasine. \v 24 Tamaha-nepauve Anumaya KotiꞋma kaiyeke hu-ma-tesia yupa Sotomu mainaya veala amaugafa amakata aigahianagi tamakaya amakasetama tusiya huno tamaugafa tamakata aigahie.” huno hu-maine. \s1 YisasiꞋa “Nagaitega etama mai-falu hiho.” huno hu-maine. \p \v 25 Ani yupa YisasiꞋa nunamuna mage huno hie “Nenafagae mukiꞋa ma mopafi yaꞋene ikapinaga yaꞋene kava yagai-mainana Anumayamoga kanale kava nehane. NagoꞋa veaꞋmoꞋya ‘Havi haviꞋyati hanea vea mainone.’ huꞋya nehaya veaꞋmogamifena ohavisae huka fala-ki-malenane. ‘Ala avo nopi umainona vea mainone.’ huꞋya hisaya veaꞋmogamifena ohavisae huka fala-ki-malenanagi ‘Inamu nafaꞋne kana huta mainone.’ huꞋya nehaya veala ago amaveli-mainana yafena aluya huꞋna musekaꞋa nehue. \v 26 E, Nenafagae kagai kagu kagesamo hia kava huka ani kavala hu-mainane.” huno nunamuna hu-maine. \p \v 27 VeaꞋmogamifena mage huno hu-maine “NenafaꞋa mukiꞋa lokiya ago namine. MukiꞋa veaꞋmoꞋya nagaila neꞋamonina aepaꞋnia ohavinagi NenafaꞋa agaiꞋage nagai aepaꞋa haviline. Havilinegi mukiꞋa veaꞋmoꞋya Nenafa aepaꞋa ohavinae. AniꞋa huꞋna nagaiꞋnige neꞋamoꞋna Nenafa aepaꞋa havilineꞋna nahaisia veaꞋmogamina hu-mave-lisugeꞋya Nenafana aepaꞋa havigahae. \p \v 28 Tamakaya tusi aliꞋya neꞋalitama kana yama ali-mainaya veaꞋmogatama nagaitega egeꞋna mai-falu hisaya yana tamamino. \v 29 Nagai aliꞋya aligeta tokaeta vaiyamano. Nagaya kayone kano maineꞋna naugafa aliꞋna ohai kano mainoafe aepaꞋnia havisageꞋna tamakuꞋamoꞋma mai-falu hisia yana tamamigahue. \v 30 Tamakaya nagaiꞋene ai-lokaetama vaiyesayana kana ohugahianagitama yoꞋyo hutama vaiyegahae.” \c 12 \s1 YisasiꞋa Sapati kanaleꞋma aliꞋya neꞋaliya yafema kahegi malenaya yafe hu-maine. \p \v 1 Nago Sapati yupa YisasiꞋene agaiꞋaene tokaeꞋya nemaiya anagaꞋaene nago atili hoya amuꞋnopi neꞋvageno anagaꞋamogamina amakategeꞋya ani atilia kaleteꞋya takiꞋya ne-mainae. \v 2 NenageꞋya nagoꞋa Falasia vayaꞋmoꞋya amaketeꞋya Yisasifena mage huꞋya hae “Ago kagaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya Sapati yupama katile-malenaya yana ali haviya nehae.” huꞋya hae. \v 3 Hageno YisasiꞋa mage huno hie “Tamakaya Tevitina agava huꞋya umainaya vayaꞋene amaka-te-mainea yamo kea hapalitama ohavinao? \v 4 Amakategeno TevitiꞋa Anumaya Koti nopi hai-faleno ‘Afa vayaꞋmoꞋya onesageꞋya mono nopi kava vayaꞋmoꞋya amakaiꞋamige negahae.’ huꞋya katile-malenaya maya TevitiꞋa agaiꞋaene tokaeꞋya emainaya vayaꞋenena ne-mainae. \v 5 Tamakaya kahegi kema kae-malenaya avopima hanea kea hapalitama ohavinao? Mage huno hu-maine mono note kava vayaꞋmoꞋya mukiꞋa Sapati yupa aliꞋyaꞋamia neꞋaliꞋya Sapatimo kahegi kemona atagayayanagi Anumaya KotiꞋa ‘Kefo ya haya vaya mainae.’ huno ohune. \v 6 Tamaha-pauve Anumaya Koti ala mono nomona agase-mainea kanoa nagaiꞋniꞋa ma mainoe. \v 7 Nayona Anumaya Koti autaꞋmafina mage huꞋya kae-malenayane. \q1 ‘Nagaya Anumaya KotiꞋna sipi sipia hetama kolama takiꞋya nenamiya kavafena nonahaigeꞋna kalagi ai-ma-tesaya yafeke nenahaiye.’ huꞋya kae-malenayane. \m Kae-malenagi tamakaya ani kema havilamama hu-mainaleꞋasina kefo yama ohunaya vayafena ‘Kefo ya nehae.’ hutama ohaleꞋasine. \v 8 Ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea nafaꞋnemoꞋna Sapati yupa kava yagai-mainoe.” huno hu-maine. \s1 Sapati yupa YisasiꞋa aya avayu hu-mainea kanomona alino kanale hu-tene. \p \v 9 Ani kumala neꞋataleno mono nopi haino maine. \v 10 Maineno ageana nago kanoa aya avayu hu-lavi-mainea kanoa anile maine. MainegeꞋya nagoꞋa vayaꞋmoꞋya YisasiꞋa havi kavaꞋma hisiafene huꞋya ati neꞋayeꞋya Yisasife mage huꞋya hae “Sapati yupa kali kanoa alino kanale hu-tesia yana kanale yano?” huꞋya Yisasina havinegeꞋya amata hu-mainae. \v 11 YisasiꞋa mage huno hie “Nagola hana kanomoga afukama Sapati yupama komufi tavi-mainesigeka ago hevayu huka faitega ategano? E aniꞋa hugane. \v 12 VeaꞋmoꞋya afua agaseꞋya ala yaga mainaya yafenagiꞋya kahegi kemoꞋa ‘Sapati yupa kanale ya hu-ma-teho.’ huno hu-maine.” \v 13 Huteno ani ayama avayu hulavi-mainea kanomofe mage huno hapaiye “Kayana aipi huo.” huno higeno aipi hiana nago kaiyaga ayaꞋmoꞋma hia kava huno kanale hu-maine. \v 14 Kanale hianagi Falasia vayaꞋmoꞋya mono nopitila ataleteꞋya hati-laviꞋya melitalu huꞋya huge havige huteꞋya “Yisasina hanaꞋa huta haesunageno falisie?” huꞋya vege hu-mainae. \s1 YisasiꞋa tamage huno Anumaya Koti aliꞋya nafaꞋne maine. \p \v 15 Yisasina haegahema huge havige haya kea ago haviteno ani kumala neꞋataleno vigeꞋya kasagoꞋya veaꞋmoꞋya akave vageno mukiꞋa kali veaꞋmogamina kaliꞋamia alino kanale hu-ma-tene. \v 16 Hu-ma-teteno mage huno hie “Nagai aepaꞋa veala hamaꞋopaiho.” huno hie. \v 17 Mani kema hia kemofena nayona AisaiyaꞋa Anumaya Kotina aune kanomo hu-mainea kemoꞋa falote huno tamage hie. Mage huno hu-maineane. \q1 \v 18 Anumaya KotiꞋa mage huno hie ageho mani kanoa nagai aliꞋya kano maisia yafe ago hapali-tenoe. Ani kanohena aluya huꞋna musena nehuꞋna nahau-mainea kanoe. Nagaya AvamuꞋnia amisugeno nagayama fatago huꞋna yagai-matesua kehena mukiꞋa Yuta vea omainaya veala hama-paigahie. \v 19 Agaya kea oꞋvaino ala kenake ohugahigi katega veaꞋmoꞋya nagola agea ohavigahae. \v 20 NagoꞋma fagagi mainesia hopama alino kofa ohuno aniꞋa huno fulu fuluma hu-mainaya veaꞋmoꞋmogamina kaꞋyona oꞋamamigahie. Asu hugahema hisia kaꞋnila asu ohuno aniꞋa huno fulu fuluma hu-mainaya veaꞋmoꞋmogamina kaꞋyona oꞋamamigahianagino agaiꞋa fatago kavala huge huge hisiana ani fatago kavaꞋamoꞋa havi kavaꞋmona agaseno haigahie. \v 21 Haisiana muki mopale Yuta vea omainaya veaꞋmoꞋya agai agihe haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hugahae. \s1 Yisasifena “Pielesepulia Kefo AvamuꞋmo kava kanoene aliꞋyana neꞋaline.” huꞋya hu-mainae. \p \v 22 Nago kanomona Kefo AvamuꞋmoꞋa* aguꞋafi maineno aulaga alino asu huno avefuꞋna alino ai-yahae higeno agea noꞋaiyanagiꞋya Yisasite avaleꞋya ageno YisasiꞋa ani Kefo Avamula anati-talegeno vigeno ani kanomoꞋa aulaga age-gali huno ageteno agea aino kea kea hie. \v 23 Ani kava higeꞋya alitalu hu-mainaya veaꞋmoꞋya ageteꞋya tusi amamaꞋyo ai-mainae. AmamaꞋyo aigeꞋya mage hae “Mani kanomoꞋa Tevitina aginagomo maineo? Anumaya KotiꞋa taugafa ali-gatigahema hutea kano maineo?” huꞋya hae. \v 24 HageꞋya Falasia vayaꞋmoꞋya haviteꞋya mage hae “PielesepuliꞋa Kefo AvamuꞋyagale kava hu-mainea kanomoꞋa tokiyaꞋa amigeno Kefo AvamuꞋmona anati-neꞋatale.” huꞋya hae. \v 25 Hageno YisasiꞋa amakupi haviya amaku amakesa ago haviteno mage hie “MukiꞋa nagoke kotega veaꞋmoꞋya aye-fako huꞋya tuma hisayana ani kotega veaꞋnene haviya hu-lavigahae. Nago kumate afamopina aye-fako huꞋya ‘Alu vaya mainone.’ huꞋya tuma hisayana ani kumaꞋene afamoꞋene haviya hu-lavigahae. \v 26 SataniꞋa agaiꞋa aliꞋya AvamuꞋyagamona anati-talesiana agaiꞋa nofi vayaꞋma aye-fako huꞋya ‘Alu vaya mainone.’ huꞋya hisayana SataniꞋa kava yagaisia tokiyaꞋa hanaꞋa huno hanegahie? \v 27 Nagaifena ‘Kagaya Pielesepulimo tokiyaleti anati-neꞋatalane.’ hutama hayanagi tamakaitami anagatamimoꞋa Kefo Avamula anati-talageno Pielesepulimo amakaila amaya nehio? Ani anagatamia amakaiꞋami manima haya kea ali fako huꞋya tamave-neliye. \v 28 Tamage nagaya Anumaya Koti AvamuꞋmo tokiyaleti ani Kefo AvamuꞋyaga anati-neꞋataloafe Anumaya KotiꞋa kava yagaisia kanamoꞋa tamakaitela ago emaine. \p \v 29 Nagola tokiyaꞋage kanomoꞋma nomaꞋafima nago kanomoꞋa musufa ya hugahe vinunoꞋa hagoteno ani tokiya kanomona nofiteti ki-teteno afenoꞋyamaꞋa musufa yana hugahie. Nagaya aniꞋa hu-mainoafe Satanina agaseꞋna nofiteti ki-teteꞋna agai Avamula ago anati-talenoe. \p \v 30 NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagai kanapa veaꞋne omaisayana kame vayaꞋniꞋa mainae. Sipi sipiꞋnima naya huꞋya ali-taluma ohisaya veaꞋmoꞋya amanati-neꞋatalae.” \p \v 31 NaꞋa hu-maineafe nagaya tamaha-nepauve mukiꞋa alu kefo ya alu kefo yaꞋene hu-haviya hu-neꞋataya yaꞋene Anumaya KotiꞋa aigeꞋama-teno ani kefo yaꞋamia atale-ma-tegahianagi nagoꞋa veaꞋnemoꞋya Alu aotage AvamuꞋmofema hu-haviya hu-tesayana Anumaya KotiꞋa aigeꞋma-teno ani kefo yaꞋamia atale-oꞋama-tegahie. \v 32 NagoꞋa veaꞋmoꞋya ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomonihema hu-haviya hu-natesayana Anumaya KotiꞋa aigeꞋama-teno ani kefo yaꞋamia atale-ma-tegahianagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya Alu Aotage AvamuꞋmofema hu-haviya hu-tesayana Anumaya KotiꞋa aigeꞋamateno ani kefo yaꞋamia meni kanafiꞋene haenagama falote hisia kanafiꞋene agola atale-oꞋama-tegahie. \s1 Havi yosamoꞋa havi yosalaga neꞋaye. \p \v 33 “Kanale yosama hanesigenoꞋa alagaꞋamoꞋenena kanaleꞋya hugahie. Havi yosama hanesigenoꞋa alagaꞋamoꞋenena haviya hugahie. VeaꞋmoꞋya yosalaga ageteꞋya kanale yosalaga hanesigeꞋyahena ‘Kanale yosa hane.’ huꞋya hugahae. \v 34 Tamakaya osifaꞋvemo nafaꞋneyagamogatama havi vayalagitama hanaꞋa hutama kanale kea hugahae? VeaꞋmoꞋya amaku amakesafinaga havateteno ai-vali-lavi-mainea kea amavayafiti hu-falote nehae. \v 35 Fatago huꞋya mainaya veaꞋmoꞋya kanale amaku amakesa havilineꞋya kanale kavala nehayanagi kefo yama nehaya veaꞋmoꞋya havi amaku amakesa havi-lineꞋya havi kavakeꞋya nehae. \p \v 36 Nagaya tamaha-nepauve Anumaya KotiꞋa veala kaiyekema hu-ma-teno ali fako hisia yupa mukiꞋa veaꞋmoꞋya amakesa ohavi ke huꞋya hu-haviya hu-ma-tenesaya kehena Anumaya KotiꞋa hama-vi-gegahie. \v 37 Hu-mainesana keleti Anumaya KotiꞋa kagaifena ‘Havi kavala ohunane.’ huno hu-ga-tegahianagi hu-mainesana keleti ‘Kefo ya hu-mainane.’ huno hu-ga-tegahie.” \s1 NagoꞋa veaꞋmoꞋya “TokiyaꞋage avame yana hugeta agamano.” huꞋya hu-mainae. \p \v 38 NagoꞋa kahegi kema havilinaya anagaꞋene Falasia vayaꞋene Yisasife mage huꞋya hae “Huma-ve-nelina kanomogae tokiya avame yana tavelio.” huꞋya hae. \v 39 Hageno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Ma kanafima mainaya veaꞋmoꞋya tusiya huꞋya havi veaꞋne mainae. Anumaya Kotina amakaveꞋno hu-tenaya veaꞋne mainae. ‘TokiyaꞋage avame yana tavelio.’ hutama nehayanagi alu avame yana Anumaya KotiꞋa otamamigahigi nagoke avame yake tama-ve-ligahie. Nayoma mainea Anumaya Koti aune kanoa YonaꞋma hu-mainea avame yamaꞋage tama-ve-ligahue. \v 40 Yonana ala noyamemoꞋa asaga huno nakaigeno tagufa (3) kegeꞋene felugaene aipafinaga mainea kava huꞋna ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomoꞋna he-vai-natesageꞋna tagufa (3) kegeꞋene felugaene mopafinaga maigahue. \v 41 Ninive kumate mainaya veaꞋmogamina YonaꞋa Anumaya Koti kea hama-paigeꞋya kefo yaꞋamihena amaipa aiyahae hu-mainagi haviho menia Yonana agase-mainea kanoa ma mainegetama tamakaya kefo yatamihena tamaipa ai-yahae nohae. Tamaipa ai-yahae nohayafe Anumaya KotiꞋa kaiyekema hu-lama-tesia kanamoꞋa nayoma Ninive kumate mainaya veaꞋmoꞋya hetiꞋya menia ma kanafima mainaya veaꞋmoꞋya kefo yama hu-mainaya yafena hu-falote hu-lama-tegahae. \v 42 Nagola alu haupalegati emainea sauve aꞋmoꞋa mopamona atupaleti eno Solomonina kanale agu agesaene kanomo kea me havigahe emaine. Emaineanagi haviho Solomonina agase-mainea kanoa ma mainegetama tamakaya agai kea nohaviye. Nohaviyafe Anumaya KotiꞋa kaiyekema hu-lama-tesia yupa ani aꞋmoꞋa hetino menia ma kanafima mainetama kefo yama nehutama agai kema nohaviya yafena hu-falote hu-lama-tegahie.” \s1 Kefo AvamuꞋa eteno emaine. \p \v 43 Nagola Kefo AvamuꞋmoꞋa vaya aguꞋafi haino maineleti ataleno viaꞋyamo hau hu-mainea kopinaga mo vaiyatete huno mai-faluma hisia kumafena ati yegeteana mai-falu hisia kumala oꞋagene. \v 44 OꞋageno “HagoteꞋna maigeꞋna emainoa agu nopi eteꞋna umaigahue.” huno huteno mogeana ani agu nopina vayala omaigeno ago sese huno kanale ya hu-malenegeno moge-maine. \v 45 Mogeteno eteno viaꞋyamo seveniꞋa (7) kefo yaꞋamimoꞋma agase-mainaya Kefo AvamuꞋyaga momavaleno egeꞋya ani agu nopi hai-faleꞋya mainageno hagoteno ani kanomoꞋa nagoke Kefo AvamuꞋmo agu nopina mainegeno haviya huno maineanagino menia kasagoꞋya Kefo AvamuꞋmo agu nopina haiꞋya maigeno tusiꞋa kefo yatafa huno maine. Ani kavala menima mainetama kefo yama nehaya veaꞋmogatama hu-lama-tegahie huno hu-maine. \s1 Yisasina itaꞋamoꞋene aganaꞋamoꞋyaenena taꞋya mainae? \p \v 46 YisasiꞋa mani kea veaꞋmogamina hama-nepaigeꞋya itaꞋamoꞋene aganaꞋamoꞋyaene “Kea me hapaisune.” huꞋya kumatega emainae. \v 47 Emainageno nago kanomoꞋa Yisasife mage huno me hapaiye “ItakamoꞋene kaganakamoꞋyaene kea kaha-paigahe kumate me hetiꞋya mainae.” huno hie. \v 48 Higeno YisasiꞋa mage huno hie “ItaꞋnimoꞋene naganaꞋnimoꞋyaenena taꞋya mainae?” huno havi-ge. \v 49 Havigeteno agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagatega ayana hagaꞋyu huno mage huno hie “Ageho itaꞋnimoꞋya naganaꞋnimoꞋya ma mainae. \v 50 Ikapinagama mainea Nenafana haiya kava huꞋya avayama ali hipoꞋya nehaya veaꞋmoꞋya nagaila itaꞋnimoꞋya naganaꞋnimoꞋya nasaꞋnimoꞋya mainae.” huno hu-maine. \c 13 \s1 Nago kanomoꞋa viti avina hoyafi fai-malenea avame kea YisasiꞋa hu-maine. \p \v 1 Ani yupa YisasiꞋa nopinagati hati-lavino tikotumo agegayalega mopale umaine. \v 2 Mopale mainegeꞋya kasagoꞋya veaꞋmoꞋya agaitega melitalu huꞋya yageꞋyage haya yafe tipi kalefi hai-saga huno mainegeꞋya yageꞋyage haya veala ti agegayalega hetiꞋya mainae. \v 3 Heti-mainageno YisasiꞋa alu ke alu kea avame kefiti mage huno hama-pai-maine \p “Nago kanomoꞋa viti avina faigahe alino vie. \v 4 ViaꞋyamo ani avina alino ai-he-lafino nefaigeno nagoꞋa avinamoꞋa kapi tavino hanegeno namayagamoꞋya nageno haꞋno hie. \v 5 NagoꞋa avinamoꞋa yafa mopafi taviteno osi mopa hanea yafe aupaꞋa hage-maine. \v 6 Hagetegeno yagemoꞋa hetino amuko-nako higeno hafuꞋya omalea yafe fayoteno asagali-maine. \v 7 NagoꞋa avinayagamoꞋa avetaꞋnafa ino hanea amuꞋnopi tavino hageanagi avetaꞋnafa hanea inoꞋene tokaeno hageteno avetaꞋnafa inomoꞋa ayetegeno haviya hu-maine. \v 8 NagoꞋa avinamoꞋa kanale mopafi tavino hageteno alagaꞋama ayeana nagoꞋa yosalela tetiꞋa (30) alaga ayegeno nagoꞋa yosalela sikisitiꞋa (60) alaga ayegeno nagoꞋa yosalela kasagoꞋya alaga vani hataletiꞋa (100) ayeno vasai-mai vasai-mai hu-maine. \v 9 Mani kea tamakesama hanesigetamahena havilama hutama haviho.” huno hie. \s1 YisasiꞋa na agesa hanegeno avame keꞋagela hu-maine. \p \v 10 AgaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya mage huꞋya havigae “NaꞋa higeka avame kefitila veaꞋmogamina hama-nepaine?” huꞋya havigae. \v 11 Hageno YisasiꞋa mage hie “Tamakaya Anumaya KotiꞋa kava yagai-lama-teneanagitama falaki mainea kemona Anumaya KotiꞋa tamaya higetama ago havi-linagi mukiꞋa veaꞋmoꞋya avame kema hama-paisugeꞋya amakesa havigahayanagi haviteꞋya havilama huꞋya ohavigahae. \v 12 Havilama huꞋya havilinaya veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa nagoꞋene havisaya yana amamisigeꞋya havilama huꞋya havigahagi ‘Hai nehavune.’ huno hisaya veaꞋmogamina havilinayamaꞋa hamanafalegahie.” huno hie. \v 13 Ani veaꞋmoꞋya neꞋagayanagi agelama huꞋya oꞋagegahae. Amakesa havigahayanagi haviteꞋya havilama huꞋya ohavisayafe avame kefiti hama-nepauve. \v 14 Ani kavaꞋma nehaya yafena AisaiyaꞋa Anumaya Koti aune kanomoꞋa hu-mainea kemoꞋa ago falote huno tamage hie. Mage huno hu-maineane \q1 “Tamakaila tamakesamoꞋa havime havime haigahianagi ani kemona aepaꞋa havilama hutama ohavigahae. TamaulagamoꞋa ageme geme haigahianagi nago yana agelama hutama ohugahae. \v 15 Kemona aepaꞋa ohavisaya yafe amaku amakesa omale veaꞋne mainae. AmakesamoꞋa ani ke ohavisiafene huno amakesamoꞋa tile-maine. AmaulagamoꞋa ani yana oꞋagesayafene huno ago asu hu-maine. Havigu ani kea haviꞋya amakuꞋa ai-yahae huꞋya nagaitega esageꞋna ali hilato hu-lama-teyafene.” huno higeꞋya kae-malenayane. \m \v 16 Anumaya KotiꞋa tamakaila tamaulaga kanaleꞋya hutama neꞋagaya yaꞋene tamakesama nehaviya yaꞋene tamaminea yafena tusiꞋa muse hutama maiho. \v 17 Tamage huꞋna tamaha-nepauve “Nayona mukiꞋa mainaya amaune vayaꞋene fatago kavaꞋma hu-mainaya vayaꞋene tamakayama neꞋagaya yana ‘Agesune.’ huꞋya hayanagi oꞋagenae. Nehaviya kea ‘Havisune.’ huꞋya hayanagi ohavinayane.” huno hama-pai-maine. \s1 Viti avinamo avame kemona YisasiꞋa aepaꞋa hu-haleno hu-maine. \p \v 18 “Avina yama fai-malenea kanomo avame kemona aepaꞋa hu-falote huꞋna tamaha-paisue. \v 19 Kapima tavi-mainea avinamoꞋa maꞋa hu-maine nagoꞋa veaꞋmoꞋya Anumaya Koti kava yagai-latesia kea haviteꞋya havilama ohageno SataniꞋa eno amakuꞋafiti anima fai-malenea kea ali-talene. \v 20-21 Yafa mopafima tavi-mainea avinamoꞋa maꞋa hu-maine nagoꞋa veaꞋmoꞋya Anumaya Koti kea haviꞋya muse huteꞋya aupaꞋa atafa hayanagi hafuꞋya mopafi otavia yamoꞋa alige atalege veaꞋne maineꞋya osi kana kanoꞋa osiꞋa haviꞋya amakupi maletageꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya ani kea heꞋya fala-negiya yafe havi kanamoꞋma amakaite falote nehiana aupaꞋa Anumaya Koti kea neꞋatalae. \v 22 AvetaꞋnafa ino hanea amuꞋnopima tavi-mainea avinamoꞋa maꞋa hu-maine nagoꞋa veaꞋmoꞋya Anumaya Koti kea haviteꞋya ma mopafi mukiꞋa yaꞋyagaꞋamihena amakesa haviꞋya moneꞋamiene yokaloꞋamienefe kalagi aigeno ani yaꞋyagamoꞋa Anumaya Koti kea alino aiso hu-malegeꞋya atalageno alagamoꞋa aye he-lafino lama nohie. \v 23 Kanale mopafima tavi-mainea avinamoꞋa maꞋa hu-maine nagoꞋa veaꞋmoꞋya Anumaya Koti kea haviteꞋya havilama hageno anifiti alaga mukiꞋa aye he-nelafie. NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagoke avina yosalela kasagoꞋya vani hataletiꞋa (100) aye-maine. NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagoke avina yosalela sikisitiꞋa (60) alaga aye-maine. NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagoke avina yosalela tetiꞋa (30) alaga aye-maine.” huno hu-maine. \s1 Hoyafima havi inoꞋmoꞋma hage mainea inoꞋmo avame ke hu-maine. \p \v 24 YisasiꞋa nago avame kea mage huno hama-paiye. Anumaya KotiꞋa kava yagai-lama-tesia yamoꞋa maꞋa hu-maine nago kanomoꞋa kanale avina yana hoyaꞋafina fai-malene. \v 25 Fai-malenegeꞋya veaꞋmoꞋya faeꞋya mainageno kame kanomoꞋa havi inoꞋmo alaga alino ani hoyafi ai-he-lafino umaine. \v 26 Utegeno haenaga ani viti alagamoꞋa neꞋayegeno havi ino talamoꞋa anifiti hageno nagopi hai-mainaꞋe. \v 27 HaigeꞋya aliꞋya vayaꞋmoꞋya hoyamona nefate mage huꞋya mo hae “Ala kanomogae kanale avinama hoyakaꞋafima fai-malananagi naꞋa higeno havi ino talamoꞋa anifitila falote nehie?” huꞋya havigae. \v 28 Havigageno hoyamona nefaꞋa mage huno hie “Nagola kame kanomo mani kavala me hu-malene.” huno higeꞋya aliꞋya vayaꞋmoꞋya mage huꞋya havigae “Tagaya kanale uta havi inona vakai-talesuno?” huꞋya havigae. \v 29 Havigageno ani hoyamona nefaꞋa mage hie “AꞋao, mo vakai-talesayana havigu kanale avinaene vakai-taleyafenagi ataleho. \v 30 AtalegeꞋana nagopi tokaeꞋana haneꞋo. KaveꞋma afule yupa hoya aliꞋya vayaꞋnia mage huꞋna hama-paigahue ‘Hagotetama ino talana hakaitama atafi kaesayafe haꞋya kitetama nemaletama anile kanale avinamo yosaꞋa alitalu hutama kave noniꞋafi maleho.’ huꞋna hugahue.” huno hu-maine. \s1 Masatatia osi avina kanoꞋale avame ke hu-maleno hu-maine. \p \v 31 YisasiꞋa nagola avame kea hama-paino mage huno hie “Anumaya Koti kava yagai-lamatesia yamoꞋa maꞋa hu-maine nago kanomoꞋa masatati avina alino hoyafi fai-malene. Ani yosamo avina kanoꞋa oꞋagemo avina kanoꞋa haneanagino mukiꞋa alu alagayagamoꞋya ani alaga kanoꞋa agasageno osi hu-maine. \v 32 Nago kanomoꞋa ani avina kanoꞋa alino hoyafi fai-malegeno hageno ala huteno mukiꞋa hoyafima hanea yosayaga agaseno yosa haigeꞋya namayagamoꞋya me kale-maineꞋya ani yosamo akopale noꞋamia kigahae.” huno hu-maine. \s1 Kai hamema hale negia yamote avame kea hu-maleno hu-maine. \p \v 33 YisasiꞋa nago avame kea mage huno hama-paiye “Anumaya KotiꞋa kava yagai-lama-tesia yamoꞋa kai-hamema hale-negia avamete hu-maine. Nago aꞋmoꞋa ani kai-hamema halegisia yana alino taliꞋa (3) ala yopafi taꞋnefa falauvaꞋene ali havigu higeno haenagaꞋa mukiꞋa taꞋnefa palauvamoꞋa halegi-maine.” huno hie. \s1 YisasiꞋa avame kegeꞋya hu-maine. \p \v 34 YisasiꞋa melitalu haya veaꞋmogamina mukiꞋa kema hama-paiya kea avame kegeꞋya hama-nepaino nagola kea hu-falote huno hamaꞋopaine. \v 35 Ani kavaꞋma hia yafena nagola Anumaya Koti aune kanomoꞋa hu-mainea kemoꞋa ago falote huno tamage hie. Ani kea mage huno hu-maineane \q1 “Nagaya avame kea hu-falote nehuꞋna nayoma ma mopama taloma hu-malenea kanaletiꞋma fala-ki-mainea kea menia hama-paigahue.” huno hu-maineane. \s1 YisasiꞋa havi inoꞋmo avame kemona hu-haleno hu-maine. \p \v 36 YisasiꞋa anima melitalu hu-mainaya veala amataleno nopinaga vigeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya mage huꞋya me hae “Havi inomoꞋma hoyafima falote nehia avame kemona aepaꞋa hu-halegeta havimano.” huꞋya hae. \v 37 Hageno YisasiꞋa kenonaꞋamia mage huno hie “Kanale avinama fai-malenea kanoa ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanoa nagaya mainoe. \v 38 MukiꞋa ma mopa ani hoyae. Anumaya Kotife ‘Kava yagai-lato.’ huꞋya nehaya veala ani kanale avina mainae. Satani kema akave nemalaya veala havi ino mainae. \v 39 Kame kanoa havi inoma fai-malenea kanoa SataniꞋe. KaveꞋma afulesia yupa ma mopama haꞋno hisia kanae. Mani hoyafi aliꞋya vayala Anumaya Kotina ensole vayaꞋae. \v 40 Ani havi inoma alitalu huꞋya mukiꞋa atafi kae-talesaya yana ma mopama haꞋno hisia yupa aniꞋa hugahae. \v 41 Ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natena kanomonia ensole vayaꞋnia hu-ma-tesugeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya neꞋamafugamina ‘Kefo kava hiho.’ huꞋya ali haviyama hu-mainesaya veaꞋnene Anumaya Koti kema ali-tagae-mainesaya veaꞋnene Anumaya KotiꞋa kava yagai-mainea yapitila amavaleꞋya hagaꞋyu hu-talegahae. \v 42 Ala atagefafi hagaꞋyu hu-ma-talegahae. Ani atamoꞋa teno neꞋamasagalisigeꞋya amakata yana neꞋaliꞋya avovo huꞋya avi neꞋateꞋya amave kemoꞋa hugahae. \v 43 Havi veaꞋnea atafina kaegahayanagi fatago amaku amakesaene veala NeꞋamafaꞋa kava yagai-mainea kumatela hai-faleꞋya maineꞋya yagemoꞋma aye halea kava hugahae. Agesama hanesia kanomoꞋa havilama huno havisie.” \s1 Mone keꞋayola mopafi he-vai-malenaya keꞋayomote avame kea hu-maine. \p \v 44 Anumaya KotiꞋa kava yagai-mainea yamoꞋa maꞋa hu-maine nagola mone keꞋayola hoyafi he-vai-malenaya avamete hu-maine. He-vai-malenegeno nago kanomoꞋa mopafiti moli-falote huteno eteno anifi he-vai-maleteno tusi muse huno aupaꞋa “Ma mopa miya hisugeno nagai ya hapaesie.” huno mukiꞋa afenoꞋyamaꞋa moli meli huno monea aliteno ani mopa miya hu-maine. \s1 Nago kanomoꞋa miyamoꞋa hai-mainea kitana kana yamote avame kea hu-maine. \p \v 45-46 Anumaya KotiꞋa kava yagai-mainea yamoꞋa maꞋa hu-maine. Nago kanomoꞋa kitana kana yafena atiyege yegeteno nagola miyamoꞋa hai-mainea kitana kana yana alino falote hu-maine. Higeno “Ala mone namio.” huno higeno mukiꞋa afenomaꞋa moli meli huno mukiꞋa yamaꞋa ataleteno monea alino ani kitana kana yana miya hu-malene. \s1 Noyame kukonagomote hu-maleno avame ke hu-maine. \p \v 47 Nago kene hugahue. Anumaya KotiꞋa kava yagai-mainea yamoꞋa maꞋa hu-maine nagola noyame kukonagoma ti kotupima hagaꞋyu hu-talegenoꞋa alu noyamea alu noyamea hagagino fale-mainea avamete hu-maine. \v 48 Ani kukonagopina hiya higeꞋya ti agegayalega he-vayu huꞋya maleneꞋya kanale noyameyaga yopafi yogiꞋya nemaleꞋya havi noyameꞋa aliꞋya hagaꞋyu hu-neꞋatalae. \v 49 Ma mopama haꞋno hisia yupa ani kava hugahae. Ensole vayaꞋmoꞋya kefo yama hu-mainesaya veaꞋnene fatago kavaꞋma hu-mainesaya veaꞋnene amuꞋnopiti ali fako hugahae. \v 50 HuteꞋya ani kefo veala amavaleꞋya tusiꞋa ata nelesia atafi hagaꞋyu hu-talesageno atamoꞋa teno neꞋamasagalisigeꞋya amakata aisigeꞋya avovo huꞋya amave kemo nehuꞋya avitegahae. \p \v 51 YisasiꞋa mage huno hama-vige “Tamakaya mani kemona aepaꞋa havilinafi ohavinae?” huno higeꞋya “E, havilinone.” huꞋya hae. \v 52 Hageno mage huno hama-paiye “Tamakaya mono kea havilinaya vayaꞋmogatama menia nagai kea nehaviya veaꞋne mainagi aniꞋa hutama nayoma Anumaya Koti kea hu-mainaya kene menima tamaha-nepauva kea Anumaya KotiꞋa kava yagai-lama-tesia kenena havitetama ala afeno nomona nefaꞋa atafa kanale yaꞋene haegafa kanale yaꞋene nopiti alino neꞋamamia avamete hutama atafa kene yaufa kene hu-haletama hiho.” \s1 Nasaleti veaꞋmoꞋya Yisasina amakaveꞋno hu-tenae. \p \v 53 YisasiꞋa ani avame kea hu-haꞋno huteno ani kumala ataleno umaine. \v 54 Uteno ko aepaꞋalega Nasaleti uvaꞋyi huno mono nopi haino Anumaya Koti kea hama-paigeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya atali talu huteꞋya mage hae “Mani kea haviꞋyaꞋami hanea vayaꞋmogami avamete kea mukiꞋa hanateti alia ke nehie? AyapitiꞋma tokiyaꞋa avame yama hu-mainea tokiyaꞋa hanateti ali-maine? \v 55 Mani kanoa noma negia kanomo nafaꞋneo? Malia nafaꞋneo? YemesiꞋene YosefeꞋene SaimoniꞋene YutasiꞋenena aganaꞋamoꞋya mainao? \v 56 MukiꞋa asaꞋamoꞋya tagaiꞋene nagopi mainagi agaya mukiꞋa tokiya yana hanateti ali-maine.” huꞋya hae. \v 57 HuteꞋya amaipa kafa heteꞋya amakaveꞋno hu-tageno YisasiꞋa mage huno hie “Anumaya Koti kema nehisia kanomoꞋa mukiꞋa kumateꞋma mono kema hama-paisiana agia alisaga hugahayanagi agaiꞋa afamoꞋene no kumaꞋale veaꞋnenena agia alisaga ohugahae.” huno hu-maine. \v 58 Higeno agaife haviꞋya amakupi maleꞋya amametitima ohaya yafe ani kumatela kasagoꞋya tokiya avame yana ohune. \c 14 \s1 HelotiꞋa Yisasifena “Li fale-neꞋamatea YoniꞋe.” huno agesa havimaine. \p \v 1 Ani kanafina HelotiꞋa sauve kanogino YisasiꞋa mukiꞋama hu-mainea kavaꞋmona avageꞋa havimaine. \v 2 Haviteno HelotiꞋa agaiꞋa aliꞋya vayaꞋahe mage huno hie “Ma kanoa YoniꞋe, tima fale-neꞋama-tea kanoa, fali-mainefitila ago heti-maineafe ayapitila tokiyaꞋage avame yana nehie.” huno hie. \p \v 3-4 Helotina aganaꞋamo agia FilipiꞋe. Filipi aꞋmo agia HelotiasiꞋe. HelotiꞋa Helotiasina kumai a ali-tenea yafe YoniꞋa Helotife mage huno hie “Anumaya Koti kea ali-tagaeka ali-tenane.” huno hu-mainea yateti HelotiꞋa Yonina atafa huno tokiya nofiteti nofi kiteteno kina nopi hu-tene. \v 5 Nofi huteteno HelotiꞋa Yonifena “Haesugeno falisie.” huno hianagi mukiꞋa veaꞋmogamife koli hu-maine. Ani veaꞋmoꞋya Yonifena “Aune kano maine.” huꞋya haya yafe ohaene. \p \v 6 Ohaenegi nago yupa, Helotina atenea kanahe, huꞋya muse hu-taya yupa nagoꞋa veaꞋmoꞋya HelotiꞋene melitalu hu-mainageno Helotiasina munaꞋamoꞋa mukiꞋa veaꞋmogami amuꞋnopi amoa aye-maine. NeꞋayegeno anima ayea yafena HelotiꞋa tusiya huno musena hu-maine. \v 7 Nehuno ani munafena mage huno hie “Nagaya tamage Anumaya Koti aulagafi kaha-nepauve kahaisia yafena hisanageꞋna afaꞋa kamigahue.” huno hu-maine. \v 8 Higeno ani munaꞋmona itaꞋamoꞋa nagoꞋa agu agesa amiteno mage huno hie “YoniꞋa ti fale-neꞋama-tea kanomo ageꞋya fakalika agenopaꞋa ai-fakalika yopafi maleteka me namio.” huno hie. \v 9 HigenoꞋa ala sauve kanomo aipamoꞋa tusiꞋa kanaꞋage higeno Anumaya Koti aulagafima huno lokiya vai-malea yafeꞋene mainaya vayaꞋamofeꞋene agesa haviteno aliꞋya vayaꞋahe mage hie “Ani munaꞋmo kea ali hipoꞋya hiho.” huno hu-maine. \v 10 Huteno aliꞋya vayaꞋa hu-mategeꞋya kina nopinaga Yonina ageꞋya mo fakali-talenae. \v 11 FakaliteꞋya hatagama haya anumaꞋa yopafi maleteꞋya ani munala aliꞋya memigeno itaꞋamotega alino umaine. \v 12 Yoni anagaꞋmoꞋya augafaꞋa me hipoꞋya huꞋya mo he-vai-teteꞋya Yisasina mo hapai-mainae. \s1 YisasiꞋa faefu tauseniꞋa (5,000) vayamogamina kavela amamine. \p \v 13 Hapaigeno YisasiꞋa ani kea haviteno tipi kalefi haisaga hu-maino kaꞋme kotega umaine. VigeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya ani kea haviteꞋya kumaꞋamileti mopafi akave uꞋya anile umainae. \v 14 YisasiꞋa tipi kalefiti hati-lavino ti agegayalaga maineno ageana kasagoꞋya melitalu hu-mainaya veaꞋmogamina amaketeno kalagi ai-mateno kali neꞋaliya veala alino kanale hu-ma-tene. \p \v 15 Une kigeꞋya agaiꞋene tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya agaite mage huꞋya me hae “Tagaya vaya omai kaiyaga mainonanagino hani-kisia yafe mukiꞋa veaꞋmogamina hu-ma-tesanageꞋya kumaꞋma hanesilega ute ete huꞋya nesaya kavela miya hisae.” huꞋya hae. \v 16 Hageno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “NaꞋa hinageꞋya ugahae? Tamakaitami kavela amamiho.” huno hie. \v 17 HigeꞋya mage hae “Tagaipina osi kave kanoꞋa hane faefuꞋa (5) mayaene tole noyame kanoꞋagi huno hane.” huꞋya hae. \v 18 Hageno “Ani kavela alitama eho.” huno hu-maine. \v 19 Huteno YisasiꞋa mage hie “MukiꞋamogatama alitalu hute hute hutama apete mopale maiho.” huno higeꞋya mopale mainageno YisasiꞋa faefuꞋa (5) mayaene tole noyamene alino ikapinaga age-saga huno Anumaya Kotitega huno muse huteno ani maya kolino agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋa amamigeꞋya mukiꞋa veala amamite amamite hu-mainae. \v 20 HageꞋya mukiꞋa nageno amamu higeꞋya atalaya atupa-tapaꞋa aliꞋya tuelufuꞋa (12) kula ai-hava-te-mainae. \v 21 KaveꞋma naya vayaꞋyaga faefu tauseniꞋa (5,000) vemoꞋya ne-mainae. Ne-mainagi aꞋne nafaꞋneꞋamia ohapalinae. OhavunamaꞋa aꞋne nafaꞋnene ne-mainae. \s1 YisasiꞋa timo agupile umainae. \p \v 22 Netageno YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmogamina mage huno hama-paiye “Tamakaya nagaila nataletama tipi kalefi haisaga hu-maitama atu kaiyaga hagotetama utegeꞋna nagaya veala hu-ma-tesugeꞋya viho.” \v 23 Hu-ma-tegeꞋya utageno agaiꞋage Anumayamotega havigegahe agoꞋyafi haino agaiꞋage mainegeno hani-ki-maine. \v 24 Hani-ki-geno tipi kalea ti amuꞋnopi utegeno yasimoꞋa aulegati eno ani lipi kalea molino mo ai-yahae me ai-yahae hu-maine. \v 25 Koti avametega YisasiꞋa timo agupile aiya aiyeme aiyeme tipi kalema hanelega umaine. \v 26 NeꞋvigeꞋya ani anagaꞋmoꞋya YisasiꞋa ti agupileꞋma aiya ayeme ayeme eaꞋyana ageteꞋya tusiꞋa amamaꞋyo aiteꞋya mage hae “Hakalo neꞋefi?” huꞋya “Avovo.” hae. \v 27 Avovo nehageno aupaꞋa YisasiꞋa mage huno hie “Kolia ohutama maiho. Nagaya neꞋogi tokiyaꞋage hutama maiho.” huno hie. \v 28 Higeno PitaꞋa kenonaꞋa mage huno hie “Anumayamogae kagayama mainenuka nagaifena ‘Timo agupile kaiya ayeme yeme eno.’ huka hugeꞋna vano.” huno hie. \v 29 Higeno YisasiꞋa Pitafe mage hie “Kagaya elavika eno.” huno hapaigeno PitaꞋa tipi kalefitila hati-lavino timo agupile aiya ayeme yeme Yisasitega ugahe hie. \v 30 Ugahe hianagi ala yasimoꞋma tokiyaꞋage huno eaꞋyate ageteno koli huno tipi hapaꞋnesia ya huteno mage hie “Anumayamogae naugafa ali-gatio.” huno hie. \v 31 Higeno aupaꞋa YisasiꞋa ayana hagaꞋyu huno Pitana atafa huteno mage huno hie “Kagaya nagaifena havika osi kanoꞋa kagupina maleka kametitia hu-mainana kanomogae naꞋa higeka tole kagesa nehavine?” huno hu-maine. \v 32 NaꞋa huteꞋana tipi kalefi haisaga hu-maiꞋageno yasimoꞋa taga hu-maine. \v 33 Taga higeꞋya tipi kalefima mainaya vayaꞋmoꞋya Yisasife muse huꞋya agia alisaga huꞋya mage hae “Tamage kagaya Anumaya Koti nafaꞋne mainane.” huꞋya hu-mainae. \s1 YisasiꞋa kasagoꞋya Kenesale kumate kali vayala alino kanale hu-ma-tene. \p \v 34 Ani ti kotuꞋmona takaeꞋya Kenesale kotega uvaꞋyi hu-mainae. \v 35 VigeꞋya ani kumate veaꞋmoꞋya Yisasina age-lama huꞋya ageteꞋya alu kumate kumate ke huꞋya mage hae “Kali veala amavaletama eho.” huꞋya hageꞋya kali veala amavaleꞋya Yisasite emainae. \v 36 Kali neꞋaliya veaꞋmoꞋya emaineꞋya Yisasife mage huꞋya havigae “Kenakamo atupalekeꞋya avate hisune.” huꞋya nehuꞋya avate hu-mainaya veaꞋmogamina kalimoꞋa kanale hu-ma-tene. \c 15 \s1 Anumaya KotiꞋa kahegi kemoꞋa tototimogami kahegi kemona agase-maine. \p \v 1-2 Ani yupa nagoꞋa Falasia vayaꞋene kahegi kema havilinaya anagaꞋene Yelusalemuti Yisasite eꞋya mage huꞋya hae “NaꞋa higeꞋya kagaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya taginagomogami kea ali-tagaeꞋya kaveꞋma negahena amayana sese nohae?*” huꞋya havigae. \v 3 Hageno YisasiꞋa kenonaꞋamia mage hie NaꞋa higetama tamakinagomogami auꞋavala akaveꞋma malaya yafe Anumaya Koti kahegi kea ago neꞋatagayae? \v 4 Anumaya KotiꞋa agaiꞋa autaꞋmafina mage huno hu-maineane. \q1 “Tamakaya itatami afotamimogami amakia alisaga nehutama keꞋamia veganokano ohutama amaiyaꞋafinaga maiho. Nago kanomoga itakafokamona kamugema vaitenukahena faligane.” huno hu-maineane. \m \v 5-6 Hu-maineanagi tamakaya mage hutama nehae “Nago kanomoꞋa itaꞋafoꞋamogani anaya hisia monema hanesigenoꞋma itaꞋafoꞋamoganima anaya ohinunoꞋa mage huno hisie ‘Ani monea Anumaya Kotina amisua yane huꞋna hu-mainoe.’ huno hinunoꞋa nefana aya huno agia alisaga ohisie.” hutama nehae. Ani ke nehutama tamakinagomogami auꞋavala akaveꞋma malaya yafe “Anumaya Koti kea afa ya kana nehie.” nehutama alitama neꞋatagayae. \v 7-8 Tamakaya vagala vaya mainae. AisaiyaꞋa Anumaya Koti aune kanomoꞋa tamakaifena tamage huno Anumaya Koti autaꞋmafina mage huno hu-maineane \q1 “Ani nofi veaꞋmoꞋya amavayaleti nagai nagia alisaga nehagi amakuꞋamoꞋa aluꞋale hanegeꞋya ani kavala nehae. \v 9 Ma mopafi veaꞋmoꞋya malenaya kahegi kehena ‘Mamona Anumaya Koti ke hanegi akave maleho.’ huꞋya nehayanagi nagai nagia alisaga nehayanagi afa kava maiꞋya nehae.” huno kae-maleneane. \s1 YisasiꞋa veaꞋmogami amakuꞋama ali haviya nehia yafe hu-maine. \p \v 10 YisasiꞋa agaite esae huno kasagoꞋya veaꞋmogamifena ke higeꞋya ageno mage huno hie “Tamakaya mani kea havilama hutama haviho. \v 11 Nagola tamavayafima nesaya yamoꞋa tamakuꞋamona alino oniꞋyaꞋagela ohugahigi tamavayafitiꞋma hati-lavisia yamo ali-falote hisigeno tamakuꞋamoꞋa oniyaꞋagela hugahie.” huno hu-maine. \p \v 12 HigeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya Yisasife mage huꞋya hae “Falasia vayaꞋmoꞋya ani kea haviteꞋya amaipa kafa he-gataya kea ago havimainano?” huꞋya hae. \v 13 Hageno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Ikapinaga mainea NenafaꞋa okalinesia yana agaiꞋa mevakaino hafuꞋyaene tagasi hugahie. \v 14 Tamakaya mani vayafena tamakesa ohaviho. Amaulaga asu hu-mainea vaya mainae. NagoꞋma aulaga asu hu-mainea kanomoꞋa nago aulaga asu hu-mainea afaluꞋamona avaleno vaiyesiana tolemogania komufi asaga hu-lavigaꞋe.” huno hie. \v 15 Higeno PitaꞋa Yisasife mage hie “Kagaya mani avame kemo aepaꞋa hugeta havimano.” huno hie. \v 16 Higeno YisasiꞋa mage huno hie “Tamakaya meni kanaene havilama ohunetama nehao? \v 17 Tamakaya ohavinao? MukiꞋa yama tamavayafi nageno tamakuꞋafina oꞋunogi tamaipafike taviteno haenagaꞋa aifayolagafi tavino afa ya kana nehie. \v 18 Afa ya kana nehianagi nago yana tamavayafitiꞋma hati-lavia kemoꞋa tamakupiti falote huno tamakuꞋamona alino oniꞋyaꞋagela nehie. \v 19 TamakuꞋafinagati efalote hia yana maꞋa huno falote nehie kanale ohu tagu tagesa nehavuna yaꞋene vaya he-fali kavaꞋene alu kanomo aꞋne avayu hu yaꞋene aꞋne munaꞋnele kumai he yaꞋene musufaya hu yaꞋene havige hu-ma-te yaꞋene kamuge vai-ma-te yaꞋene taguꞋafitila ali falote nehie. \v 20 NaꞋama haya yafe tamakupina oniꞋyaꞋagela tamahau-mainegi veaꞋmoꞋya amayama sese ohuꞋya kaveꞋma naya yamoꞋa amakupina oniꞋyaꞋagela ohugahie.” huno hu-maine. \s1 Kenani aꞋmoꞋa Yisasina aguꞋa amitafa hu-maine. \p \v 21 YisasiꞋa nemaiya kumala ataleno Taiya kotegaene Saitoni kotegaene umaine. \v 22 Umainegeno nagola anile mainea Kenani aꞋmoꞋa, Yuta vea omainea aꞋmoꞋa, agaife ke huno mage me hie “Ala kanomogae, Tevitina aginagomoga, nagaila kahau hunato. Kefo AvamuꞋmoꞋa nagai munala aguꞋafi faleno maineno tusi havi kava hu-neꞋa-te.” huno hie. \v 23 Higeno YisasiꞋa nagola osi ke kanoꞋa ohunegi agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya agaife mage me hae “Ani aꞋmoꞋa tagai takave neꞋeno tusiya huno keha keha nehuno tutu nehigi kagaya hu-tegeno vino.” huꞋya hae. \v 24 YisasiꞋa mage hie “Isalelima vaꞋyagi-mainea sipi sipileke Anumaya KotiꞋa hu-na-tegeꞋna emainoe.” huno hie. \v 25 Higeno ani aꞋmoꞋa Yisasi aiyafi aleꞋya meye-maineno mage huno hie “Ala kanomogae naya huo.” huno hie. \v 26 Higeno YisasiꞋa mage huno hie “Havigu nafaꞋneyagamogami kave hama-faleꞋya kalamogami amamisagi nagaya Isaleli veala amataleꞋna alu vayaꞋne amaya hisuana haviya hugahie.” huno hie. \v 27 Higeno ani aꞋmoꞋa mage huno hie “Ala kanomogae tamage nehananagi kalamogamina neꞋamafaꞋya nenageꞋya kalamoꞋya sipaletiꞋma asaga hu-lavia atupaꞋa yogiꞋya nenae. Kagaya ani kava huka nagaya Isaleli a omainogi osiꞋa nahaꞋmao.” huno hie. \v 28 Higeno YisasiꞋa mage hie “AꞋmogae tusiya huka nagaifena havika kagupi maleka kametiti hanafe nahavigana yana kamigahue.” huno nehigeno ani kana kanoꞋale munaꞋamona kanale hu-tene. \s1 YisasiꞋa kasagoꞋya kali veaꞋne alino kanale hu-ma-tene. \p \v 29 YisasiꞋa ani kumala ataleno Kalili ti kotumo agegayalega uteno nago agoꞋyafi haino mopale maine. \v 30 MainegeꞋya kasagoꞋya veala agaite melitalu nehuꞋya aiya avayu hu-mainea veaꞋnene aiya aya haviya hu-mainea veaꞋnene amaulaga asu hu-mainea veaꞋnene age tagaꞋne-mai veaꞋnene nagoꞋa kali veaꞋnene amavaleꞋya Yisasina aiyafi mematageno alino kanale hu-ma-tene. \v 31 Kanale hu-ma-tegeꞋya mukiꞋa veala agayana higeꞋya tusiꞋa amamaꞋyo ai-mainae. Age tagaꞋne-mai veaꞋmoꞋya kaiyeke hageꞋya amaiya amayamo kayagi-mai veaꞋmogamina amaiya amayaꞋmoꞋa kanale higeꞋya amaiya haviya hu-mainea veaꞋmogami amaiyamoꞋa kanale higeꞋya neꞋvageꞋya amaulaga asu hu-mainea veaꞋmogami amaulagamoꞋa kanale higeꞋya amaulaga age-mainae. NaꞋama haya yate ageteꞋya Isaleli veaꞋmogami Anumaya Koti agia alisaga hu-mainae. \s1 YisasiꞋa fo tauseniꞋa vaya (4,000) kave amamine. \p \v 32 YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagafe ke higeꞋya ageno mage hie “Mani veaꞋmoꞋya taliꞋa (3) yupa nagaiꞋene mainageno nesaya kaveꞋamia omalea yafe nahau hu-neꞋama-toe. Havigu amatalesugeꞋya katega nevisageno amakatesigeꞋya amaugetuꞋnatu huꞋya takatiyafena nonahaiye.” huno hie. \v 33 HigeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya mage huꞋya hapaiye “Mani kotega vaya omai kotegagi hanateti kosa hesia maya alita ani veaꞋnea amamisune?” huꞋya havigae. \v 34 Hageno YisasiꞋa mage huno hama-vige “Tamakaya naꞋmagi maya hane?” huno higeꞋya mage hae “Tagaya seveniꞋa (7) mayaꞋage hanegi nagola osi noyame kanoꞋa hane.” huꞋya hapaiye. \v 35 Hageno YisasiꞋa mukiꞋa veafena “Mopale maiho.” huno hama-paigeꞋya mopale mainae. \v 36 Mopale mainageno YisasiꞋa ani seveniꞋa (7) mayaene noyamene alino Anumayamotega muse huno havigeteno kolite kolite huno agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagala amamigeꞋya mukiꞋa veaꞋmogamina amaminae. \v 37 AmamigeꞋya mukiꞋa veala nageno amamu higeꞋya atalaya maya atupayaga agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya alitalu huteꞋya seveniꞋa (7) kupi ai-hava-te-mainae. \v 38 Ani kaveꞋma ne-mainaya veneꞋnea fo tauseniꞋa (4,000) vemoꞋya ne-mainae. NafaꞋneyagaꞋamiene aꞋneyagaꞋamiene nayanagi ohapalinae. \p \v 39 Netageno YisasiꞋa hu-mategeꞋya utageno agaiꞋa tipi kalefi haisaga hu-maino Magatana kaiyaga umaine. \c 16 \s1 Yisasifena “TokiyaꞋage avame yana hugeta agamano.” huꞋya hu-mainae. \p \v 1 Falasia vayaꞋene Satiusi vayaꞋene Yisasina meye-vataga hisayafe mage huꞋya me hae “Kagaya ikapinagati tokiya avame yana hugeta agamano.” huꞋya hae. \v 2 Hageno YisasiꞋa mage huno hie “Unena tamakaya mage nehae ‘IkamoꞋa haesa hianagino ega kanale yage falote hugahie.’ hutama nehae. \v 3 Natepiti hetitama mage nehae siaꞋmoꞋa okomaꞋage huno ikamoꞋa ai-haesa hianagino ‘Menia yasimoꞋene koꞋmoꞋene falote hugahie.’ hutama nehae. Tamage tamakaya ikana neꞋagetama ‘NaꞋa hugahie.’ hutama fako nehayanagi meni kanafima falote hia yana age-lama hutama noꞋagae. \v 4 Tamakaya meni kanafima mainaya veaꞋmogatama tusiya hutama kefo veaꞋne mainae. Anumaya Kotina tamakaveꞋno hu-neꞋataya veaꞋne mainae. Tamakaya ‘Tokiya avame yana hugeta agamano.’ hutama nagaifena hayanagi nagaya nago avame yana ohugahuanagi Yonama hu-tenea tokiya avame yamaꞋage tamave-ligahie.” huno huteno YisasiꞋa amataleno umaine. \s1 Falasia vayaꞋene Satiusi vayaꞋenefe YisasiꞋa kai-hame hale-negia yamote avame ke hu-maine. \p \v 5 YisasiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya tikotuna lakaeꞋya vayana amake-kaniꞋya nagoꞋa maya oꞋaliꞋya umainae. \v 6 OꞋaliꞋya vageno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Tamakaya Falasia vayaꞋmoꞋyaene Satiusi vayaꞋmoꞋyaene amakupi hanea yana age-lama ohuꞋya amavayaleti havigema nehaya yana kai hame hale-negia avamete huno halegino alakefa hisia yafena kaꞋye ho.” huno hie. \v 7 HigeꞋya ani vayaꞋmoꞋya amakaiꞋami huge havige huꞋya mage hae “Tagaya maya oꞋalita emainona yafe nehie.” huꞋya amakaiꞋami hae. \v 8 Hayanagi YisasiꞋa ani vayaꞋmoꞋya haya kea ago haviteno amakaife mage hie “NaꞋa higetama ‘Kavetia alita omenone.’ hutama tamakaitamia huge havige nehae. Tamakaya nagaifena osi kanoꞋa havitama tamakupi maletama tamametitia hu-mainae. \v 9 Tamakesa omalegetama havilama nohao? FaefuꞋa (5) mayama faefu tauseniꞋa (5,000) vemoꞋya ne-mainaya yafena tamakesa nohavio? Netagetama naꞋmagi kupi atalaya maya atupayaga ai-mainone hutama nohavio? \v 10 Tamakaya seveniꞋa (7) maya kanoꞋa fo tauseniꞋa (4,000) vemoꞋya netagetama naꞋmagi kupi aitama havate-mainone hutama tamakesa nohavio? \v 11 Nagaya mayahena tamaha-opainogi. NaꞋa higetama ohavinae? Tamakaya Falasia vayaꞋene Satiusi vayaꞋene amakusafinaga hanea yana agelama ohuneꞋya amavayaleti havigema nehaya yana kai hamemo hale-negia avamete huno halegino alakefa hia yafena kaꞋye ho.” huno hu-maine. \v 12 Mani kema higeꞋya haviyana YisasiꞋa afaꞋa “Kai hame maya hale-negia yafe tamaugafa kaꞋye ho.” huno ohunegi agaya “Falasia vayaꞋene Satiusi vayaꞋmoꞋya nehaya kehe kaꞋye ho.” huno hu-maine. \s1 PitaꞋa hufalote huno “YisasiꞋa Anumaya KotiꞋa taugafa ali-gatigahe hu-tenea kano maine.” huno hu-maine. \p \v 13 YisasiꞋa Sisalia Filipai kaiyaga uvaꞋyi huno agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagafe mage huno hama-vige “VeaꞋmoꞋya nagaifena, ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomoꞋnihena taꞋe huꞋya nehae?” huno hama-vige. \v 14 Hamavi-gegeꞋya kenonaꞋa mage huꞋya hae “NagoꞋa vayaꞋmoꞋya kagaifena YoniꞋe, ti fale-neꞋamatea kano, maine huꞋya hageꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya kagaifena Ilaiya maine huꞋya hageꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya Yelemaiya maine huꞋya hageꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya nayo Anumaya Koti aune kanoa fali-mainea kano maine huꞋya nehae.” huꞋya hapai-mainae. \v 15 Hapaigeno YisasiꞋa amakaifena mage huno hama-vige “Tamakaya nagaifena taꞋe hutama nehae?” huno hamavi-ge. \v 16 Hamavi-gegeno Saimoni PitaꞋa mage huno hie “Kagaya Kalaisigae, Anumaya KotiꞋma taugafa ali-gatigahe hu-ga-tenea kano mainane. HaimuꞋaene mainea Anumaya Koti neꞋamoga mainane.” huno hie. \v 17 Higeno YisasiꞋa Pitafena mage huno hapaiye “Saimonigae, Yona nafaꞋnemoga, mani kea hanafe Anumaya KotiꞋa muse hisana yana kamine. Nagola ma mopafi kanomoꞋa ani yana kaveꞋotinegi ikapinaga mainea Nenafa kave-li-maine. \v 18 Nagaya kaha-nepauve kagaya Pitagae ani kagimo aepaꞋa yafamogae. Kagaya yafa kana nehananagiꞋna nagaya mukiꞋa amakuꞋa naminaya veala mani yafaꞋmo agupile no kana huꞋna ki-malenesugeꞋya vayaꞋma hamae-nefalisaya tokiyaꞋamia anima ki-malesua nona alino haviya ohugahie. \v 19 Nagaya Anumaya KotiꞋma kava yagai-mainea kumaꞋma yakisana ki nofila kamigahue. Kagaya ma mopafi maineka ‘Ma yana atafa hutama tokiya vaiho.’ huka hisanana Anumaya KotiꞋa agaiꞋenena ikapinaga ‘Ani yana atafa hu-liho.’ huno hugahie. Kagaya ma mopafi nago yafema ‘AfaꞋa ataleho.’ hukama hisanana Anumaya KotiꞋa agaiꞋenena ikapinaga aniꞋa hugahie.” huno hie. \v 20 YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagafe tokiyaꞋage ke huno mage hie “Tamakaya nagoꞋa veala nagaifena ‘KalaisiꞋe, Anumaya KotiꞋma taugafa aligatigahe hutenea kanoa ma maine.’ hutama hama-opaiho.” huno hu-maine. \s1 YisasiꞋa “FaliteꞋna eteꞋna hetigahue.” huno hu-maine. \p \v 21 Ani yupa YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagafena haenagama falote hisia yamofe aepa heno amave-li-maine. Mage huno hie “Nagaya Yelusalemu visugeꞋya ala vayaꞋene mono note kava vayaꞋene kahegi kema havilinaya anagaꞋene tusiꞋa nagata aisia kava hu-nateteꞋya nahaesageꞋna faligahue. FalisugeꞋya komufi he-vai-natesageꞋna tole yupa maiꞋna tagufa kanale fali-mainesufitila hetigahue.” huno hu-maine. \v 22 Higeno PitaꞋa Yisasina faitega avaleno moteneno aepa heno Yisasife mage hie “Anumaya KotiꞋa ani kavala ohisaya amaku amakesa amamisie. Anumayanimogae kagaila ani kavala hu-okatesae.” huno hie. \v 23 Higeno YisasiꞋa mai-yahae huno Pitafena mage huno hie “Satanigae mai halenato kagaya nagai naguꞋa ali haviya hugahe nehanagi kagaya Anumaya Koti havimainea aguꞋagesa kanaleꞋya huka nohavinagi vayaꞋmoꞋya kaha-paiya amaku amakesa nehavine.” huno hie. \p \v 24 YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagafena mage huno hama-paiye “NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagai nakaveꞋma visaya amakesa havinuꞋyahena amaugafama aliꞋya hai yana amakaveꞋno hu-teteꞋya nagaiꞋma nagata aisigeꞋna falisua kava hisaya amakesa haviteꞋya yafaga yosa kofiꞋya nakave aliꞋya visae. \v 25 NagoꞋa veaꞋmoꞋya maiyaꞋamima atafa huꞋya ali-talakoma hu-lisayana maiyaꞋamimoꞋa falino afaya hapaegahigi nagoꞋa veaꞋmoꞋya nagaifema hamainageꞋya maiyaꞋamima atalesaya veaꞋmoꞋya maiyaꞋamia ali-gatisugeꞋya agola aliꞋya maigahae. \v 26 NagoꞋa veaꞋmoꞋya mukiꞋa ma mopafi mone afenoꞋyaꞋyaga aliteꞋya maineꞋya falisayana agola maige maige hisaya haimula ago atalenayanagiꞋya ali-mainaya mone afenoꞋamimoꞋa hanaꞋa huno amaya hugahie? AꞋao amaya ohugahie. \v 27 Nagaya ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomonia NenafaꞋa tokiya hale yamaꞋaene Anumaya Kotina ensole vayaꞋamoꞋyaene eteꞋna esua kanafina mukiꞋa veaꞋmoꞋya ma mopaleꞋma hu-mainesaya yateti anonaꞋa amamigahue. \v 28 Tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve nagoꞋa veala maleꞋma hetiꞋya mainaya veala aupaꞋa ofaligahayanagiꞋya hagoteꞋya nagaya ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomonina Anumaya KotiꞋa kava yagai-mainea yapi maineꞋna esugeꞋya nagegahae.” huno hu-maine. \c 17 \s1 Yisasina augafamoꞋa alino ai-yahae huno aluya hu-maine. \p \v 1 YisasiꞋa sikisiꞋa (6) kana maiteno Pitana Yemesina Yonigamina amavaleno ayaꞋaya agoꞋyafi hai-mainae. \v 2 HaiꞋya mainageno Yisasina augosamoꞋa alino alu augosa kaligeno augosafitila yage kana huno ai-vasa nehigeno kenaꞋamoꞋa efeꞋage huno alave alave hu-maine. \v 3 Ageho tole kanolana nayoma fali-mainaꞋa kanolana MoseseꞋene IlaiyaꞋene YisasiꞋene kea kea nehaꞋe. \v 4 NehaꞋageno PitaꞋa Yisasife mage hie “Anumayamogae tagaya male maunana kanaleꞋya hie. Kahaisigekahena katega nona taliꞋa (3) ki-lama-tesue kagaila nagolagi Mosesena nagolagi Ilaiyana nagolagi huno hanesie.” huno hie. \v 5 Ani kea hanepaigeno nagola hale yamaꞋaene siaꞋmoꞋa evaꞋyi huno alino aiso hu-mategeno siapinagati ala kefiti age aino mage huno hie “Mani kanoa nagai nafaꞋnegi nahau nayamopafi nenagea kanogi agaifena aluya huno nenahaigi agai kea haviho.” huno hie. \v 6 HigeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya koli huꞋya amamaꞋyo aigeꞋya mopafi amakoꞋya aiye-mainae. \v 7 AmakoꞋya aiyeꞋya mainageno YisasiꞋa avate eno mage hie “Kolia ohiho. Hetiho.” huno hu-maine. \v 8 HigeꞋya age-saga huꞋya agayana YisasiꞋa agaiꞋage mainegeꞋya age-mainae. \p \v 9 AgeteꞋya agoꞋyafiti enelaviꞋya YisasiꞋa kahegi mateno mage huno hie “Anima agaya yafena nagoꞋa veaꞋnea hamaꞋopainegeꞋna ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomoꞋna fali-mainesufiti hetisua yupa hama-paigahae.” huno hie. \v 10 HigeꞋya agaiꞋaenema lokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya mage huꞋya havigae “NaꞋa higeꞋya kahegi kema havilinaya anagaꞋmoꞋya ‘IlaiyaꞋa hagoteno neꞋesigeno Anumaya KotiꞋa taugafa ali-gatisia kanoa egahie.’ huꞋya nehayane?” huꞋya havigae. \v 11 Havigageno YisasiꞋa mage huno hie “Tamage IlaiyaꞋa hagoteno egahianagino mukiꞋa yana alino kanaleꞋya huno talo tala hugahie. \v 12 Hugahianagi tamaha-nepauve IlaiyaꞋa ago emaineanagi agaila age-lama ohuꞋya hamaiya kava huꞋya agaila havi kava hu-tenaya kavala aniꞋa huꞋya ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomonina ali haviya hu-natesageno naugafa nagata aigahie.” huno hie. \v 13 Mani kema hiana “YoniꞋa tima fale-neꞋamatea kanomofe hie.” huꞋya hu-mainae. \s1 Nago nafaꞋnemo agupina Kefo Avamu mainea nafaꞋnea YisasiꞋa alino kanale hu-tene. \p \v 14 YisasiꞋene agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya mukiꞋa veala melitalu huꞋya mainale evaꞋyi hageno nago kanomoꞋa Yisasite mepe hu-maine. \v 15 Yisasifena mage huno hie “Anumayamogae kagaya neꞋnafaꞋneꞋnimona kahau huto. Ani nafaꞋneꞋnia mananiꞋya neꞋagegeno augafamona ali haviya nehigeno mukiꞋa yupa ata taꞋnekino tipi asaga hu-nelavino nehie. \v 16 NaꞋa nehigeꞋna kagaiꞋene tokaeꞋya nemaiya anagakamogamite avaleꞋna oana aliꞋya kanale hu-tesaya amukoꞋamia omalene.” huno hie. \v 17 Higeno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Vae tamakaya meni kanafima mainaya veaꞋmogatama nagaifena havitama tamakupi maletama tametitia ohutama fatago hutama nomaiye. AniꞋa haya yafe kasalo nenahaegi naꞋmagi yupa tamakaiꞋenena mainesugetama nagaifena havitama tamakupina malegahae? huno nehuno ani nafaꞋnemo nefafe ‘NafaꞋnekaꞋa avaleka eno.’ huno hie. \v 18 Higeno avaleno egeno YisasiꞋa anima agupi mainea Kefo Avamufena ke-makino ‘Ataleka hati-lavio.’ huno hutegeno hati-lavigeno aupaꞋa ani nafaꞋnemona kanale hu-tene.” \p \v 19 YisasiꞋene tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya amakaiꞋamige Yisasite mage huꞋya me havigae “Tagaila naꞋa higeno Kefo AvamuꞋma anatisuna amukotia omale?” huꞋya havigae. \v 20-21 Hageno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Nagaifema havitama tamakupi maletama tamametiti haya yatamimoꞋa osi hu-mainea yafe ani kava hisaya amukotamia omalene. E, nagaya tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve tamakaya osi kanoꞋa oꞋagemo avina kanoꞋa Masatati avinamoꞋma hia kava hutama nagaifena havitama tamakupi malaleꞋasina ma agoꞋyamofena mage hutama hapaisagenoꞋa ‘Hetika alule vuo.’ hisagenoꞋa ani agoꞋyamoꞋa agola vileꞋasine. Nagaifema havitama tamakupi malesayana tamakaya nago aliꞋyafena ‘Amuha ohunone.’ hutama ohugahagi mukiꞋa tokiya kavala iohugahae.” huno hu-maine. \s1 YisasiꞋa nagoꞋene tole kanale “Fali-mainesufitila he-tigahue.” huno hu-maine. \p \v 22 Kalili kotega alitalu huꞋya mainageno YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagafe mage huno hama-paiye “Osi kanaꞋa maitesugeno nago kanomoꞋa nagesi huno ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomonina kame vayaꞋmogami amayapi navaleno nategahie. \v 23 NatesigeꞋya nahaesageꞋna falisugeꞋya he-vaina-tesageꞋna tole yupa komufi maiteꞋna tagufa (3) molisia kanale eteꞋna he-tigahue.” huno higeꞋya ani kehena agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya havigeno kanaꞋage hamau-maine. \s1 YisasiꞋa mono note mone amamine. \p \v 24 Nago yupa YisasiꞋene agaiꞋene tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya Kapaneamu evaꞋyi hageꞋya mono noma ali fatago hisaya monea vaya amaugafaleti takesi neꞋaliya vayaꞋmoꞋya Pitate mage huꞋya me havigae “Tamakaila hu-lamave-nelia kanomoꞋa ani mono note monea neꞋataleo.” huꞋya hae. \v 25 Hageno PitaꞋa mage hie “E, ani monea neꞋatale.” huno nehuno nopinaga hai-falegeno YisasiꞋa hagoteno mage huno havige “Saimonigae naꞋane kagesa nehavine. Ma mopale sauve vayaꞋmoꞋya vaya amaugafaleti takesi monea aliꞋya tagami neꞋamamiye? MukiꞋa amakaiꞋami kotega vayateti neꞋalio ifi alu vayaꞋmogamiteti neꞋaliyo?” huno havige. \v 26 Havigegeno PitaꞋa mage huno hie “Alu vayatetila afaꞋa neꞋaliye.” huno higeno YisasiꞋa mage hie “Tamage hane. AniꞋa huꞋya amakaiꞋami kotega vayaꞋmogami amaugafaletila takesi noꞋaliye. AniꞋa huta lagaya Anumaya Koti anaga mainonagi tagaitetila takesia oꞋalisae. \v 27 OꞋaligahayanagi havigu naꞋa hisunageꞋyahena amaipamoꞋa haviya hugahayanagika kagaya ti kotute visanaꞋamoga noyame hukua atalesanageno tavisigeka hagote noyamema avayuma hinuka avaya ali aka hu-lineka nagola monea agegane. Ani monea alika ani vayala memamisanageꞋya tolemogatiꞋa taꞋaugafaleti takesi monea aligahae.” huno hu-maine. \c 18 \s1 Anumayamo yagai-mainea kumatela ala agi hanea kanoa ta maine? \p \v 1 Ani yupa YisasiꞋene tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya Yisasite mage huꞋya me havigae “Hana kanomo muki vayala amakaseno Anumaya Koti kava yagai-mainea kumatela uhakote-mainea kanoa maigahie.” huꞋya havigae. \v 2 Havigageno YisasiꞋa nago osi nafaꞋnea ke higeno egeno mukiꞋa vayaꞋmogami amuꞋnopi avaleno he-ti-tene. \v 3 He-ti-teneno mage huno hie “Nagaya tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve tamakayama tamakuꞋa ai-yahae hutama nafaꞋnemoꞋyama amaugafa aliꞋya nohaiya kava hutama osi nafaꞋnemogami avamete ohisayana Anumaya KotiꞋma kava yagai-mainea kumatela hai ofalegahae.” \v 4 Nago kanomoꞋa agaiꞋa augafama alino ohaino osi nafaꞋnemo avamete maisiana ani kanomoꞋa nagoꞋa veala amakaseno Anumaya Koti kava yagai-mainea kumatela hagote kano maigahie. \v 5 NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagaifema huꞋya ma ma osi nafaꞋnema avaleꞋya falu fala hu-tesayana nagaiꞋenena navaleꞋya falu fala hu-nenatae. \s1 Kefo yaꞋmoꞋa amametiti yana ali-haviya nehie. \p \v 6 NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagoꞋma nagaife haviꞋya amakupi malenaya anagapiti nago osi kanohema “Kefo yama huo.” huꞋya hisayana tusiꞋa kefo kava nehayanagiꞋna tusiꞋa kana ya amamigahue. Ala yafakefaleti ani kanomo ageꞋyafi maleꞋya nofi ki-teteꞋya hage lipi hagaꞋyu hu-talageno ti nakaino falisiana ani kana yamoꞋa afa ya kana ya haneanagi nagaya tusiꞋa kana ya amamigahue. \v 7 AvoꞋnio ma mopale veaꞋmogatama tusi nahau hu-nelama-toe. Mopafi mainaya kanafina “Kefo yama hiho.” huꞋya aye-mavataga hisaya yana falote hugahianagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya “Kefo yama hiho.” huꞋya aye-mavataga hisaya veafena “AvoꞋnio kefo kava nehananagika kana yana aligane.” huꞋna tusi nahau hu-nelama-toe. \p \v 8 KayaꞋene kaiyamoꞋene “Kefo yama huo.” huꞋana kavaleꞋana havi kapima katesaꞋagekahena ani kaiya kayana ai-fakalika hagaꞋyu hutalo. HagaꞋyu hu-talesanana kanalele. Kaugafa haviya hu-mainesia kano maisanana kanalelagika haꞋno ohu kahaimuka hanesia kano maiyo. Havigu tole kayano tole kaiyao kefo ya hisana kagesa kaminegeka kefo yama hu-mainesana yafe kavaleno hani yapi agola tegelege nehia atafi hagaꞋyu hu-gatalegahie. \v 9 KaulagamoꞋa agesia yamoꞋma kefo ya hisana kagesama kaminageka ani kaulaga ali faꞋyika hagaꞋyu hutalo. Ali faꞋyi-talesanana kanalele. Nagoke kaulaga hanesigeno kanale haꞋno ohu kahaimula kamisigeka alika maigananagi havigu tole kaulagamoꞋa kefo ya hisana kagesa kaminegeka kefo yama hisanafe hani yapi tegelege nehia atafi kavaleno hagaꞋyu hu-ga-talegahie. \p \v 10-11 Tamakaya kaꞋye ho. Havigu nagoꞋa osi anagaꞋnihe “Afa ya kana veaꞋne mainae.” hutama huyafenagi nagaya mage huꞋna tamaha-nepauve ani osi anagala ensole vayaꞋamimoꞋya ani nafaꞋneꞋyagale kava neꞋyagaiꞋya mukiꞋa yupa ikapinaga maineꞋya Nenafa aufina neꞋagae. \s1 Fanane hu-mainea afule hu-vame ke hu-maleno hu-mainea ke. \p \v 12 Na tamakesa nehaviye? Nago kanomoꞋa vani hataletiꞋa (100) afu mainefiti nagola fanane higeno ani afumona nefaꞋa mukiꞋa afuꞋa talapinaga amataleno talapinaga viaꞋyamo nagokeꞋma fanane hu-mainea afuꞋahe ati-yeno yeno ali falote hisio? E, fananema hisigenoꞋa aniꞋa huno ati-yegahie. \v 13 Nagaya tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve agoꞋma fanane hu-mainesia afuma ali falote huno avalesiana tusiꞋa muse hugahie. Naiti nainiꞋa (99) afuyagaꞋahena muse hianagi nagokeꞋma fanane hu-mainesia afuma ali falote hu-tenoꞋa tusiya huno musena hugahie. \v 14 NaꞋa hu-mainegi ikapinaga mainea NelamafaꞋa nagola osi anagaꞋa fanane hisia yafena nohaiye. \s1 Tafu-taganaꞋyama kefo yama hisigeta ali-fatago hu-ma-tesuna yafe hu-maine? \p \v 15 Kafu-kaganaꞋma kefo yama hu-ga-tesigeka tanakaya tokaetana mainetana kefo yama hu-mainesia yana avelio. Ave-lisanageno kagai kema haviteno kefo yama hisifitila aguꞋa ai-yahae hisigeka avaleka kagaika kametega ategane. \v 16 Ateganagi kekama ohavisigekahena nagokepi tole kanola anavaleka vinuka tolefi (2) tagufa (3) vayaꞋmoꞋya hu-ga-tenea yana ageteꞋya hu-falote huꞋya fako huꞋya ani kanomona aumono maleho. \v 17 Aumono maletesageno ani kanoꞋmoꞋma nagoꞋene amakai kema ohavisigeka kagaya Yisasife haviꞋya melitaluma huꞋya maisaya veapi avaleka ugeꞋya aumonola maleho. AumonoꞋma malesageno ani vayaꞋmogami kema ohavisigeka kagaya mage huka huto “Yisasi kea ohavi vaya kana hana kanomoga tagaiꞋenena eomaika kahaote maiyo.” huka huto. \p \v 18 Ani kema hu-tesayana tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve tamakaya ma mopale mainayana “Ma ya atafa hutama tokiya vaiho.” hutama hisayana Anumaya KotiꞋa ikapinaga aniꞋa huno “Ani yana atafa hiho.” hu-lokiya vaigahie. Tamakaya ma mopale mainetama nago yafema “AfaꞋa ataleho.” hutama hisayana Anumaya KotiꞋa ikapinaga aniꞋa hugahie. \p \v 19 EteꞋna nago kea tamaha-nepauve mopafi mainetama tole kanolaganima nago yafema nagoke anaku anakesaleꞋma mainenuꞋana ani yafena Anumaya Kotitega havigesaꞋageno ikapinaga mainea NeꞋanafaꞋa anamigahie. \v 20 E, tole (2) kanofi tagufa (3) vayapi nagai nagileꞋma haviꞋya melitalu hisayana nagaya nagaiꞋniꞋa amuꞋnoꞋamifina maigahue huno hu-maine. \s1 AliꞋya kanomoꞋa aliꞋya neꞋaliꞋa kanomona anonaꞋa atale-oꞋa-tenea avame ke hu-maine. \p \v 21 PitaꞋa Yisasite eno mage huno hie “Anumayamogae naꞋmagi kana nafuꞋnaganana kefo yana hu-na-tesigeꞋna ani kefo yamaꞋahe aigeꞋateꞋna atale-tesue? SeveniꞋa (7) yupa kefo yama hu-na-tesigeꞋna aigeꞋateꞋna atale-tesuo?” huno havige. \v 22 Havigegeno YisasiꞋa mage huno hapaiye “Kagaifena seveniꞋa (7) yupa ani kavala huo huꞋna nohugi nagaya mage huꞋna nehue kasagoꞋya yupa ohavunamaꞋa kanale havi yama hu-ga-tesigeka aniꞋa huka ohavunamaꞋa kana aigeꞋateka ataleto huꞋna nehue.” \v 23 Anumaya Kotife “Kava yagai-nato.” huꞋya hu-mainesaya veaꞋmoꞋya ma kava nehae. Nago kumate sauve kanomoꞋa agai aliꞋya veafe mage huno hie “Yoka kaminoa moneꞋniꞋa anonaꞋnia fatago hutama namiho.” huno hie. \v 24 Huteno fatago hugahe nago kanoa avalegeno eno aminea yatefe anonaꞋa ohavunamaꞋa monegefa, nago kanomoꞋma fifitiniꞋa (15) kafu aliꞋya alino ne-mainea augafa mone eteno anonaꞋa amisia yana hane. \v 25 Haneanagi monema amisia amukoꞋa omalegeno kava kanomoꞋa mage huno hie “Kagaikaene akamoꞋene nafaꞋnekaene afenoꞋyakaene alu kanomote atalegeno miya hisigeꞋna kagaiteti anonaꞋa monea alino.” huno hie. \v 26 Higeno ani aliꞋya kanomoꞋa kava kanomo aiyafi aleꞋya meyeno mage huno hie “NaꞋa ohuka kahau hu-na-teka ako huka nagava mainegeꞋna nagaya haenagaꞋa naminana yatela anonakaꞋa mukiꞋa kamigahue.” huno hie. \v 27 Higeno ala kava kanomoꞋa aliꞋya kanoꞋahena tusiꞋa hau hu-teteno anonaꞋama oꞋamia yafena aigeꞋateno atale-tene. \p \v 28 Atale-teanagi ani aliꞋya kanomoꞋa hati-lavino viaꞋyamo tokaeꞋana aliꞋya neꞋaliꞋa kanomona moge-maine. Ani kanomoꞋa nago yupa agaifena mage huno hie “Nagoke Sotama aliꞋyana aliꞋya nenaya augafa mone yoka namio.” huno higeno amianagi anonaꞋa oꞋamine. OꞋaminea yafe ani kava kanomoꞋma hau hu-tenea kanomoꞋa ani afaluꞋamona ageꞋyafi atafa hu-lineno mage huno hie “Kagaila yoka kaminoa yana anonaꞋa mukiꞋa yaniꞋa aupaꞋa namio.” huno hie. \v 29 Higeno aliꞋya tokaeꞋana neꞋaliꞋa kanomoꞋa aleꞋya ayeno mage hie “NaꞋa ohuka ataleka afaꞋa kahau hu-na-teka ako huka nagava mainegeꞋnao. Haenaga anonakaꞋa kamigahue.” huno hie. \v 30 Higeno ani kanomoꞋa mage huno hie “AꞋao naꞋa kehena nonahaiyafe nofi nopi hu-ga-tesugeka maineka haenaga anonaꞋa namiteka nofi nopitila ataleka maigane.” huno hie. \v 31 HigeꞋya nagoꞋa tokaeꞋyama aliꞋya neꞋaliya veaꞋmoꞋya naꞋama hia yafena haviteꞋya amaipamoꞋa haviya higeꞋya kava kanomote mukiꞋa hu-mainea kavafena mo falote hae. \v 32 Mo falote hageno ala kava kanomoꞋa atale-tenea aliꞋya kanoꞋahe ke higeno egeno mage huno ha-paiye “Kagaya tusiya huka havi aliꞋya kano mainane. Hagoteka nagaifena avi metanageꞋna anonakaꞋa aigekateꞋna atalega-tenoe. \v 33 Nagaya kagaifena nahau hu-ga-toanagi naꞋa higeka ani avamete kavala ohuka kagaya tokaeka aliꞋya neꞋalina kanohena kahauna hu-oꞋatane?” huno hie. \v 34 Huteno kava kanomoꞋa tusiꞋa hai-vaiteno kina nopi avaleno viaꞋyamo kaꞋyo amisaya vayaꞋmogami amayapi ategeno mage hie “Tusi agata ya amitegeno haenagaꞋa mukiꞋa yaniꞋa anonaꞋa namitesigetama atalegeno vino.” huno hu-maine. \v 35 YisasiꞋa mage huno hu-maine “Tamakaya tamafu-tamakanaꞋya kefo yama hu-lama-tesagetamahena amegatila hu kanale ohutama tamage hutama tamaipa kanale yapiti aigeꞋamatetama atale-oꞋama-tesayana ikapinaga mainea NenafaꞋa aniꞋa huno ani mukiꞋamogatamina kinama hu-tenea avamete huno hu-lamategahie.” huno hu-maine. \c 19 \s1 YisasiꞋa ve alave apase yafe hu-maine. \p \v 1 YisasiꞋa mukiꞋa mani kema hu haꞋnoma nehunoꞋa Kalili kotega ataleno Yotani limoꞋa ame kaiyaga Yutia kotega uvaꞋyi hu-maine. \v 2 MukiꞋa veaꞋmoꞋya Yisasi akave vageno kaliꞋamia alino kanale hu-ma-tene. \p \v 3 NagoꞋa Falasia vayaꞋmoꞋya Yisasite eꞋya kanale ohunea kema hisiafene huꞋya nagola aye-vataga hisaya kea mage huꞋya havigae “Nago kanomoꞋa aꞋamoꞋma nehia kavafe atalesia agesama hisigenoꞋa kanalelagino atalesio? Kahegi kemoꞋa ani yafena naꞋane nehie?” huꞋya havigae. \v 4-5 Hageno YisasiꞋa kenonaꞋamia mage huno hie Tamakaya Anumaya Koti avona hapalitama ohavinao? Mage huꞋya kae-malenayane \q1 Anumaya KotiꞋa ehe yupa aepa heno vene aꞋene talo hu-maleteno mage hie “Vene aꞋene talo humalenoafe nago kanomoꞋma itaꞋafoꞋamoma ataleno aꞋamoꞋene ai-lokaeno maisiana ani tolemogania nagoke anaugafa kaligaꞋe.” huno kae-maleneane. \m \v 6 NaꞋa hu-maineafe nagoꞋene tolea omainaꞋagi menia nagoke anagufa kaliꞋana mainesaꞋageno Anumaya KotiꞋa anakaila alino hagelafi-na-teneanageno nago mopale kanomoꞋa ani alavelamogani mai yaꞋania alino apase oꞋana-tesie.” huno hie. \v 7 HigeꞋya Falasia vayaꞋmoꞋya Yisasife mage huꞋya havigae “NaꞋa higeno MoseseꞋa nagola kahegi kefina ma kea huno taha-pai-maineane ‘VemoꞋa aꞋamona avo kaeno neꞋamino hu-tesigeno haꞋno huno ugahie.’ huno hu-maineane?” huꞋya hae. \v 8 Hayanagi YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Nayona ehela ani yafena Anumaya KotiꞋa malegeno omalenea kavala haneanagi tamakaya ke ohavitama veganokano haya yafe MoseseꞋa aꞋma atalesaya kaana tama-ve-li-maineane. \v 9 Nagaya tamaha-nepauve nago kanomona aꞋamoꞋma kumaima ohenesigenoꞋma anauꞋamoꞋa neꞋataleno nago aꞋma alisiana ani kanomoꞋa kumai kano maine.” huno hie. \p \v 10 HigeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya Yisasina mage huꞋya hapaiye “AlavemoꞋya tokaeꞋya maisaya auꞋava yamofe tusiꞋa tokiya kema hanesigetahena afaꞋa neyaꞋve maineta aꞋnea oꞋalisune.” huꞋya hae. \v 11 Hageno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Haya kea tamage nehagi mukiꞋa neyaꞋvemoꞋya aꞋnema oꞋalisaya amukoꞋamia omaleneanagino Anumaya KotiꞋa tokiya amaminea vayaꞋmoꞋyage aꞋnea oꞋaligahae. \v 12 NagoꞋa neyaꞋvemoꞋya aꞋnema oꞋalisaya tokiyaꞋamia hane. Ani vayapitila nagoꞋa neyaꞋvemoꞋya itaꞋaꞋmimo ama-tenea yupa amakayamoꞋma faꞋyi-talenesaya vayaꞋma mainesayana aꞋnea oꞋaligahae. NagoꞋa neyaꞋvema alu vayaꞋmoꞋyama amakayamoꞋma faꞋyi-talenesaya vayaꞋmoꞋya aꞋnea oꞋaligahae. NagoꞋa vayaꞋmoꞋya ‘Anumaya KotiꞋa kava yagai-la-tesie.’ huꞋya amakesa havi-mainesaya vayaꞋmoꞋya Yisasi kema hama-paisaya yafenagiꞋya ‘AꞋnea oꞋaligahune.’ huꞋya hugahae. Ani kema havilinesia kanomoꞋa ani kava hisie.” \s1 YisasiꞋa mage hu-maine “NafaꞋneyaga amatalegeꞋya nagaitega eho.” huno hu-maine. \p \v 13 VeaꞋmoꞋya osi osi nafaꞋneyaga Yisasife “Aya maleno amakaife Anumayamotega havigesie.” huꞋya amavaleꞋya neꞋageꞋya agaiꞋaene tokaeꞋya nemaiya anagamoꞋya ageteꞋya “NaꞋa kavala ohiho.” huꞋya ke-amaki-mainae. \v 14 Ke-amakiyanagi YisasiꞋa mage huno hie “AmatalegeꞋya nagaitega eho. NafaꞋneyaga nagaite esaya yafena kahegi oꞋama-teho. NaꞋa huꞋya nafaꞋnemogami avamete maisaya veaꞋmoꞋya mage hugahae ‘Tagaya tokiyatia omalenegi Anumaya Kotiga kava yagai-lato.’ huꞋya hugahae.” huno hu-maine. \v 15 Anumaya KotiꞋa hamaꞋmaesia yafe ayana amaugafale maleteno neꞋamataleno alu kotega umaine. \s1 AfenoꞋyamaꞋa kasago hu-mainea kanomoꞋa Yisasite eno kea kea hu-maine. \p \v 16 Nago kanomoꞋa Yisasiteka eno mage huno havige “Hu-mave-nelina kanomogae nagaya hana augafa kanale kava huteꞋna agola maige maige hisua nahaimula alisue?” huno havige. \v 17 Havigegeno YisasiꞋa kenonaꞋa mage huno hie “NaꞋa higeka kanale auꞋavafena nahavi-negane? Nagoke kanoa Anumaya KotiꞋa agaiꞋage kanale kano maine. Agola maige maige hisana kahaimuꞋma alinukahena Anumaya Koti kahegi kea akave malo.” huno hie. \v 18 Higeno Yisasifena mage huno havige “HanaꞋa kahegi kehe nehane?” huno higeno YisasiꞋa mage huno hie “Vayala haegeno ofalino. Kumai he yana ohuo. Musufayana ohuo. ‘Ma kanoa havi kava nehie.’ huka havigea hu-oꞋato. \v 19 Itakafokamo kea oꞋatagaeka anakia alisaga huo. Kagaika kaugafahena kahaiya avamete huka aniꞋa huka negafu augafahena kahaino.” huno hie. \v 20 Higeno ani kanomoꞋa mage huno hie “Nagaya mukiꞋa ani kea akave nemaloe. Na yamo nagoꞋa kosa he-ona-tene? Na yaꞋene hisue?” huno hie. \v 21 Higeno YisasiꞋa mage huno hie “Nago kavaꞋene hisanana kosa he-ga-tesigeka fatago kano maigane. MukiꞋa malenana mone afenoꞋyaꞋyagaka alika fako faka huka moneꞋamima omalenesia veaꞋne amamisanageno Anumaya KotiꞋa ikapinaga hanea afenoꞋyana kamigahie. AfenoꞋyaꞋyagaka amamite amamite huteka nakave eno.” huno hu-maine. \v 22 Higeno ani kanomoꞋa ani kea haviteno mone afenomaꞋamoꞋma kasagoꞋma hu-mainea yafe oꞋatalesia agesa haviteno aipamoꞋa tusi kanaꞋage higeno umaine. \p \v 23 Vigeno YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagafe mage huno hie “Tamage huꞋna tamaha-nepauve mukiꞋa mone afenoꞋyaꞋamima hanesia veaꞋmoꞋya tusiꞋa kasageke huꞋya Anumaya Kotife ‘Kava yagai-lato.’ huꞋya hugahae. \v 24 NagoꞋene tamaha-nepauve nagola pulumaka kana afumo agia kemolomoꞋa nekaꞋyamo kapima hai-falesiana afaꞋa yoꞋyo huno hai-falegahianagi mukiꞋa mone afenoꞋyaꞋamima hanesia veaꞋmoya Anumaya Kotife ‘Kava yagai-lato.’ huꞋya kasageke-voke hugahae.” huno hu-maine. \v 25 HigeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya amamaꞋyo neꞋaiꞋya mage huꞋya hae “NaꞋama hu-mainesiana Anumaya KotiꞋa hana veaꞋmogami amaku amame ali-gatigahie?” huꞋya hae. \v 26 Hageno YisasiꞋa neꞋamakeno mage hie “VeaꞋmogamina amukoꞋamia omaleneanagiꞋya ohugahayanagi Anumaya KotiꞋa mukiꞋa kavala hisia amukoꞋa haneanagino afaꞋa huno ali-gatigahie.” huno hie. \p \v 27 Nage higeno PitaꞋa mage huno hie “Havio tagaya mukiꞋa yatia ataleteta kakave neꞋonagi tagaya na ya aligahune?” huno hie. \v 28 Higeno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Tamage huꞋna tamaha-nepauve haegafa kanamoꞋa mukiꞋa yana yaufa ya falote hisigeꞋna nagaya ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea nafaꞋnemoꞋna kava yagaisuafe tusiꞋa tokiya hale yamaꞋa hanea siale mainesugetama tamakaya nakave nehaya vayaꞋmogatama tuelufuꞋa (12) siale mainetama tuelufuꞋa (12) Isaleli nofi veaꞋmogamina kava yagai-ma-tegahae. \v 29 MukiꞋa veaꞋmoꞋya nagaifema haviꞋya veaꞋmogamina nagai kema hama-paigahena noꞋamiene nepuꞋamiene amasaꞋamiene itaꞋafoꞋamiene nafaꞋneꞋamiene hoyaꞋamiene amataleꞋya visagenoꞋa Anumaya KotiꞋa anonaꞋamia atalenesaya yaꞋene vani hataletiꞋa (100) mani yaꞋyaga amamiteno maige maige hisaya hamaimuꞋene amamigahie. \v 30 Meni kanafina hagoteꞋya mainesaya veaꞋmoꞋya ani kanafina haenagalafa maigahagi meni kanafima haenagalafa mainesaya veaꞋmoꞋya ani kanafina hagoteꞋya maigahae.” huno hu-maine. \c 20 \s1 Nofi alagamo hoyafi aliꞋya neꞋaliya vayate avame kea hu-maine. \p \v 1 Anumaya KotiꞋa kava yagai-mainea yamoꞋa maꞋa hu-maine. Nofi alagamo hoyamona nefaꞋa kege aluganale ani hoyafi aliꞋya alisaya vayafe ke hugahe umaine. \v 2 Uno mage hie “Nagoke yupa kanoꞋa aliꞋyama alisageꞋnahena nagoke vani (1) kina tamamite tamamite hugahue.” huno higeꞋya nagoke amaipa hageno hoyafi hu-ma-tegeꞋya umainae. \v 3 Umainageno yagemoꞋa naeni (9) kilokile haigeno vaya atagu-nefaya kumapi viana nagoꞋa vayala afaꞋa hetiꞋya mainageno momake-maine. \v 4 Momaketeno mage hie “TamakaiꞋenena nofi alagamo hoyaꞋnifi aliꞋya molisageꞋna miyana fatago huꞋna tamamigahue.” huno higeꞋya umainae. \v 5 Umainageno yagemoꞋa amuꞋnokaꞋno higeno aniꞋa hu-maine. YagemoꞋa alitulu huno lavigeno aniꞋa huno nagoꞋa vayafe “AliꞋya moliho.” huno hie. \v 6 Higeno unena aupaꞋa velo hugahe higeno nagoꞋa vayala afaꞋa heti-mainageno momaketeno mage huno hie “NaꞋa higetama ayaꞋaya kanagefa heti-taletama afaꞋa mainae?” huno hamavi-ge. \v 7 Hamavi-gegeꞋya mage hae “Nago kanomoꞋa aliꞋyana otamigeta afaꞋa mainone.” huꞋya hageno “Kanalelagi tamakaya nagai hoyafi aliꞋyana moliho.” huno hama-paiye. \p \v 8 Hama-paigeꞋya mo-neꞋaligeno une velo hilega nofi alagamo hoyamona nefaꞋa agaiꞋa aliꞋya kava kanohe mage huno hapaiye “AliꞋya vayafe ke hugeꞋya egeka miyana amamio. Haenagama amavaloa vayaꞋmogami miyana amamiteka hagoteꞋnama amavale-mainoa vayala haenaga amamio.” huno hie. \v 9 HigeꞋya une avavema amavalea vayaꞋmoꞋya ageno nagoke vani kina amamite amamite hu-maine. \v 10 Amamite amamite higeꞋya hagotenoꞋma amavalegeꞋya aliꞋyama meli-mainaya vayaꞋmoꞋya mage huꞋya amakesa haviye “Ala miya aligahune.” huꞋya haviyanagi nagoke vani kinageꞋya ali-mainae. \v 11-12 AliteꞋya hoyamona nefafena tusiya huꞋya kea-makiꞋya mage hae “Haenagama amavale-mainana vayala yagemoꞋa osi kana kanoꞋa nagoke kana nehigeꞋya aliꞋyana meli-mainagi tagaya afaꞋa hetita omainonagi tusiꞋa amukonako hia aliꞋya ali-mainonanagi nagoke avamete havi miya nelamine.” huꞋya hae. \v 13 Hageno ani hoyamona nefaꞋa amuꞋnoꞋamifi mainea kanohe mage huno hie “Nenafuga havio nagaya havi kavala hu-notama-toe. Natema tamaha-vi-gogetama ‘E, nagoke vani kina aligahune.’ hutama hagetila naꞋa higetama mani kea nehae? \v 14 AliꞋyama alitama aliya monea alitama notamilega viho. Nagaya nahaiya avamete huꞋna haenagama amavaloa vayaꞋene nago avamete miyana nelamamue. NagaiꞋni yanagi haile. \v 15 Ani monea nagaiꞋniꞋa mone. ‘Nagayama hugahue.’ huꞋna hisua yafena ‘Ohuo.’ hutama nehao? Nagaya vayaꞋma kauva yafe tamaipa haviya nehao?” huno hu-maine. \v 16 YisasiꞋa mage hie “Nagaya aniꞋa hugahue. Haenagalafa mainesaya veala hagoteꞋya maigahae. HagoteꞋya mainesaya veala haenagalafa taviꞋya maigahae.” huno hu-maine. \s1 YisasiꞋa tagufa (3) kanale “FaliteꞋna eteꞋna hetigahue.” huno hu-maine. \p \v 17-18 Yelusalemu haigahe katega neꞋuno YisasiꞋa tuelufuꞋa (12) anagaꞋamogamina amahaote amavaleno moma-teteno mage huno hie “Haviho tagaya Yelusalemu haisunageꞋya ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomonia nagaila nagesi hinageꞋya mono note kava vayaꞋmoꞋyaene kahegi kema havilinaya anagaꞋene kame vayaꞋmogami amayapi navaleꞋya na-teteꞋya ‘Haegeno falino.’ huꞋya hugahae. \v 19 Yuta vea omainaya vayate navaleꞋya momamisageꞋya nagaye hisifa kea hu-nateꞋya hu-haviya hu-na-teteꞋya hegi kaꞋyoteti nahaeteꞋya yafaga yosale nili nahaeꞋya asaisageꞋna faligahue. FalisugeꞋya he-vai-natesageꞋna tole yupa komufi maiteꞋna tagufa (3) kanale fali-mainesufitila Anumaya KotiꞋa ali he-ti-na-tegahie.” huno hu-maine. \s1 Yemesigani Yonigania “Kava kanolata maisuꞋe.” huꞋana haꞋe. \p \v 20 Sepetina aꞋamoꞋa netalamaꞋaene Yisasite eꞋya ani aꞋmoꞋa nago yafe havigegahe aiyafi aleꞋya meye-maine. \v 21 Aye-mainegeno YisasiꞋa mage huno havige “NaꞋa hu-gatesue?” huno higeno mage huno hie “Kava yagaisana kumate umainesanageꞋana mani tole neꞋnimogania kavate maineꞋana nagoꞋmoꞋa tamaga kayatega maisigeno nagoꞋmoꞋa hauga kayatega maisie.” huno havige. \v 22 Havigegeno YisasiꞋa mage huno netalamaꞋamogania hana-paiye “Nahavi-gea yana ohavinaꞋe. Falisua yana satuꞋage hu-mainea timo avamete ti hanea keꞋayopiti negahugi tanakaya kanale negaꞋo?” huno higeꞋana “E, tokiyatiꞋa haneanagitaꞋa negahuꞋe.” huꞋana haꞋe. \v 23 HaꞋageno mage huno hie “Tamage satuꞋage hu-mainea tina negaꞋanagi ala vaya mainelega tamaga nayategaene hauga nayategaene siale maisaya yana nagaiꞋni yana omalenegi NenafaꞋa ani yana nagoꞋa vayafe ago talo tala huno fatago hu-ma-tene.” huno hie. \p \v 24 HigeꞋya teniꞋa (10) anagaꞋamoꞋya ani kea haviteꞋya ani kanolafe amaipa haviꞋya haviya hu-na-tenae. \v 25 YisasiꞋa “Nagaitega eho.” huno higeꞋya ageno mage huno hie “Ma mopale ala kava vayaꞋmoꞋya ‘TusiꞋa ala vaya mainone.’ huꞋya Yuta vea omainaya veafe ke amama-kiꞋya aliꞋya ke hu-ma-teꞋya kava vayaꞋmogami avamete nehae. \v 26 NaꞋa nehayanagi tamakaya ani kavala ohiho. Tamakaipina ‘Nagi hanea kanoma maigahue.’ huno hisia kanomoꞋa aliꞋya kanotami maino. \v 27 ‘UhagoteꞋna maigahue.’ huno hisia kanomoꞋa mone oꞋali aliꞋya kanotami maino. \v 28 Nagaya ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomoꞋna vayaꞋmoꞋya naya huꞋya kanaleꞋya hu-na-tesaya yafe omenogi nagaya amaya huꞋna aliꞋya kanoꞋami maisua yafe emainoanagiꞋna mukiꞋa veaꞋmoꞋya kefo yama hageno ai-gagi-ma-tenea yapiti kalu he-ma-tesua miya atalesua yafe faligahe emainoe.” \s1 YisasiꞋa tole anaulaga asu humai kanolata alino kanale hu-na-tene. \p \v 29 YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya Yeliko kumala ataleꞋya ugahe hageꞋya kasagoꞋya veaꞋmoꞋya amakave umaine. \v 30 NeꞋvageꞋana tole anaulaga asu hu-mainea kanolamogania kate mopale mainanageꞋya “YisasiꞋa tanakaseno neꞋvie.” haya kea haviteꞋana ala kegefafiti mage huꞋana haꞋe “Anumayamogae, Tevitina aginagomogae, taꞋagaila kahauna hu-laꞋato.” huꞋana haꞋe. \v 31 HaꞋageꞋya umainaya veaꞋmoꞋya kenama-kiꞋya “Ke ohutana maiꞋo.” huꞋya hayanagi nagoꞋene ala kefiti keha keha haꞋe “Anumayamogae, Tevitina aginagomogae, kahauna hulaꞋato.” huꞋana keha keha haꞋe. \v 32 HaꞋageno YisasiꞋa haviteno aupaꞋa anile heti-maineno “NaꞋa hu-lana-tesue hugetana nehaꞋe?” huno hie. \v 33 HigeꞋana “Museka nehuꞋagi taꞋagaya etetaꞋa taꞋaulaga agesuꞋe hutaꞋa nehuꞋe.” huꞋana haꞋe. \v 34 HaꞋageno YisasiꞋa kalagi ai-na-teno anaulagale aya malegeꞋana aupaꞋa anaulaga neꞋageꞋana Yisasi akave vaꞋe. \c 21 \s1 YisasiꞋa ala sauve kanomoꞋma nehia avamete huno Yelusalemua hai-fale-maine. \p \v 1-2 Yelusalemu aupaꞋa uvaꞋyi hugahe Petafasi umainae. Petafasi kumala Olivi yosa hanea agoꞋyamona agegayalega hanegeno YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagapiti tole kanolana hu-na-teno mage huno hana-paiye “Atu kumate utana aupaꞋa hosi kana afumo agia tokigi ani tokimona itaꞋamoꞋene nafaꞋneꞋaene aye-tenayanagitana agegaꞋe. Agetetana kalu hetana avaletana male eꞋo. \v 3 NagoꞋa vayaꞋmoꞋyama tanahavi-gesagetana mage hutana hiꞋo ‘Kava kanotimoꞋa nago aliꞋya aligahe higetaꞋa neꞋoꞋe.’ hutana hama-paisaꞋageꞋya aupaꞋa lanamigahae.” huno hie. \p \v 4 Hiana ani yupama haya kavala Anumaya Koti aune kanomoꞋa nayoma hu-mainea kemoꞋa agola falote huno tamage hie. Mage huno kae-maleneane \q1 \v 5 Yelusalemu veaꞋmogamina mage huka hama-paiyo “Agegeho menia tamakaite kava yagai-lama-tesia kanoa augafa alino ohaino hosi kana afumo agia tokimo nafaꞋnemo agupifi maiteno eneꞋe.” huno kae-maleneane. \p \v 6 Tole YisasiꞋene tokaeꞋana nemaiꞋa kanolana uꞋana YisasiꞋma hana-paiya kea mo haꞋe. \v 7 Ani hosi kana afumo nafaꞋnene itaꞋamoꞋene Yisasitega anavaleꞋana kenaꞋania anaugafaleti hateꞋana ani afumo agupile yakai-malaꞋageno YisasiꞋa anile haino maine. \v 8 Haino maiteno neꞋegeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya “Ala kano neꞋe.” huꞋya nagoꞋamoꞋya amaugafaleti kenaꞋamia hateꞋya visia katela yakaiteꞋya yosa akopa kofa huꞋya katela yakai-tenae. \v 9 HagoteꞋya vaya veaꞋmoꞋyaene akave aya veaꞋmoꞋyaene mage huꞋya hae “Taugafa ali-gatisana kanoa Teviti aginagomogae kanale ya huka neꞋane. Anumayamo aliꞋya aligahe hanageno hu-ga-tenea kanoa Anumaya KotiꞋa kanale manu kamino kaya hu-maine. Anafinaga mainea Anumaya KotiꞋa taugafa ali-gatisiafe musena hisune.” huꞋya hae. \p \v 10 YisasiꞋa Yelusalemu hai-falegeꞋya anile mainaya veaꞋmoꞋya atali talu nehuꞋya mage hae “Mani kanoa ta neꞋe?” huꞋya havigae. \v 11 NehageꞋya alitalu hu-mainaya veaꞋmoꞋya mage huꞋya hae “Mani kanoa Nasaleti YisasiꞋe Kalili kotegati emainea aune kano neꞋe.” huꞋya hae. \s1 Mono nopi maineꞋya hu-hatiꞋya mone neꞋaliya vayala YisasiꞋa amanati-talene. \p \v 12 YisasiꞋa ala mono nopi hai-faleno ageana ani nopi mainaya veaꞋmoꞋya monehe ke huꞋya neꞋaliya veaꞋnene afaꞋa miyama nehaya veaꞋnene “Mai haleho.” huno nehuno vayaꞋmoꞋya alu kote nehanea monea neꞋaliꞋya ani kotegama nehanea monea neꞋamamiya veaꞋmogami folamoa ali-talegeno aige helafige hie. Higeno kugofa kana nama miya nehaya veala ani mono nopi mopale mainaya sipa aniꞋa huno ali-talegeno ai-helafi-lavigeno amanati-tale-tene. \v 13 Mage huno hie “Anumaya Koti autaꞋmafina mage huno kae-maleneane \q1 ‘Nagai nona mukiꞋa veaꞋmoꞋya Anumaya Koti agi ayeꞋya nunamu hisaya no hane.’ huno kae-maleneanagi \m tamakaya musufa yama nehaya kava hugahe ma nopina emainae.” huno hie. \p \v 14 YisasiꞋa ala mono nopi mainegeꞋya nagoꞋa amaulaga asu hu-mainea veaꞋnene amaiya avayu hu-mainea veaꞋnene agaite ageno ani kaliꞋamia alino kanale hu-ma-tene. \v 15 Alino kanale hu-ma-teanagi ala mono note kava vayaꞋene kahegi kema havilinaya anagaꞋene mono nopi mainaya nafaꞋneyagamoꞋya Yisasifena “Teviti nafaꞋnemogae, taugafa ali-gatigahe hu-ga-tenea kanomogae.” huꞋya kema haya kenefena YisasiꞋma kanale auꞋava yama hia yafeꞋene haviꞋya amaipa haviya hu-tenae. \v 16 Amaipa haviya huteꞋya Yisasifena mage hae “Kagaya mani kema haya kea havilinano?” huꞋya havigageno YisasiꞋa mage huno hie “E, tamakaya Anumaya Koti avona hapalitama ohavinao? mage hu-maineane \q1 ‘Anumaya Kotiga osi nafaꞋneyagaene nute nafaꞋnemogami amavayafitila kagai kagia kanaleꞋya huꞋya alisaga hisayafe hu-ma-tenane.’ huno kae-maleneane.” huno hu-maine. \m \v 17 Mani kea huteno ala kumatetila ataleno ani kegela Petani kumate mo faene. \s1 YisasiꞋa fiki yosamofe higeno fayo-te-maine. \p \v 18 Faeteno kotigeno Petania neꞋataleno Yelusalemu ugahe neꞋvigeno Yisasina aga-te-maine. \v 19 Aga-tegeno ka haigilega nagola fiki yosa hanegeno ageteno ani yosa aepale mogeana alagaꞋa omalegeno haisaꞋage hanegeno mogeteno YisasiꞋa ani yosahe mage huno hie “Namo yosa hetika maiyo. Agola kagai kaugafafitila nagola alaga falote ohisie.” huno higeno aupaꞋa fayo-te-maine. \v 20 YisasiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya ageteꞋya tusiꞋa amamaꞋyo aigeꞋya mage huꞋya hae “NaꞋa higeno ani fiki yosamoꞋa aupaꞋa fayo-nelie?” huꞋya havigae. \v 21 Hageno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Lamage huꞋna tamaha-nepauve Anumaya Kotifena tole lamakesa ohavitama ‘MukiꞋa yama hisanana kanalelageka hateꞋasine.’ hutama tamakupi maletama tametiti hisayana fiki yosama hu-toa kavaꞋene nagoꞋa kavaꞋenena hugahae. Ma agoꞋyamofena ‘Kofa hu-lavika ala ti kotumo amuꞋnopi mo hetika maiyo.’ hutama hapaisagenoꞋa ketamia akave maleno ugahie. \v 22 MukiꞋa yafema ‘Anumaya Kotitega havigesunana kanaleꞋya huno tamigahie.’ hutama tamakupi maletama tamametiti hisayana afaꞋa amamigahie.” huno hie. \s1 Yisasifena “Tokiya ta kamine?” huꞋya havige-mainae. \p \v 23 YisasiꞋa ala mono nopi umaineno alitalu huꞋya maiya vayala hu-mave-neligeꞋya mono note kava vayaꞋmoꞋyaene ala vayaꞋene agaitega mage huꞋya me hae “Hana augafa ala kanomo hu-gategeka mani kavala menehane? Tokiya yakaꞋa ta kamine?” huꞋya havigae. \v 24 Havigageno YisasiꞋa mage huno hie “Nagaya aniꞋa huꞋna nago yafema tamaha-vigesugetamama naha-paisageꞋnahena ala kanomo hu-na-tegeꞋna emainoa kanomo agia tamaha-paigahue. \v 25 YoniꞋma tima fale-ma-tenea yana Anumaya Koti hu-tegeno ani kavala me-nehifi afa vayaꞋmoꞋya hu-tageno tina me fale-mateneo? Hu-falote hutama naha-paiho.” huno hu-maine. HigeꞋya “NaꞋa maꞋa hugahune.” huꞋya mohu mehu huteꞋya mage hae. “Anumaya Koti hu-tegeno emaine.” huta hisunagenoꞋa YisasiꞋa “NaꞋa higetama agai kea tamakupina nomalae?” huno hugahie. \v 26 Hugahiafe tagaya “Afa vayaꞋmoꞋya hutageno emaine.” huta hisunageꞋyahena mukiꞋa veaꞋmoꞋya “YoniꞋa Anumaya Koti aune kano maine.” huꞋya ago havimainaya yafe ali haviya hu-la-tegahae huꞋya mohu mehu nehae. \v 27 HuteꞋya Yisasifena kenonaꞋa mage huꞋya hae “Tapiga hu-tene? Tagaya ohavinone.” huꞋya hageno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Nagaya aniꞋa huꞋna hana kanomo hu-na-tegeꞋna emainoe huꞋna tamaha-opaigahue.” huno hu-maine. \s1 Nago kanomoꞋa tole nafaꞋneꞋa mainea kanomote avame ke hu-maine. \p \v 28 Na tamakesa nehaviye? Nago kanomoꞋa tole neꞋnafaꞋneꞋa mainaꞋanagino neꞋanafaꞋa hagote nafaꞋneꞋahe mage huno mo hie “NafaꞋneꞋnimogae meni yupa nofi alagamo hoyafi aliꞋyana molio.” huno hapaiye. \v 29 Higeno nafaꞋneꞋamoꞋa mage huno hie “OꞋugahue.” huno huteno haenagaꞋa agu ai-yahae huno aliꞋyana moli-maine. \v 30 NeꞋanafaꞋa haenaga nafaꞋneꞋahena ani ke huno hapaigeno mage huno hie “Nagaya moligahue.” huno huteno oꞋune. \v 31 Hana nafaꞋnemo nefa kea ali hipoꞋya hu-maine? huno hama-vi-gegeꞋya “Hagote nafaꞋnemoꞋe.” huꞋya hageno YisasiꞋa mage huno hie “Tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve musufayama nehuꞋya vaya amaugafaleti takesi mone ali-liteꞋya nehaya vayaꞋene moli hu-liteꞋya nehaya aꞋneyagaene hagoteꞋya tamakaseꞋya Anumaya Kotifena ‘Kava yagai-lato.’ huꞋya nehae. \v 32 YoniꞋa hu-haleno huno fatago hutama maisaya kaana tamave-lianagi tamakaya agai kea havitama tamakupi maletama tamametitia ohunagi musufayama nehuꞋya vaya amaugafaleti takisi mone ali-liteꞋya nehaya vayaꞋene moli hu-liteꞋya nehaya aꞋnene Yoni kea haviꞋya amakupina malenae. Amakupi malagetama tamakaya agetetama haenagaꞋa kefo yatamihena tamaipa aiyahae hutama tamakuꞋa oꞋamitama agai kea tamakupina omalenae.” \s1 Nofi alagamo hoyafi havi vayaꞋmoꞋya kava yagai-mainaya yafe avame ke hu-maine. \p \v 33 YisasiꞋa “Nagola avame kea haviho.” huno mage huno hama-paiye Nago kanomoꞋa vaini nofi alagamo hoya kali-maleteno kegiꞋya hu-gove hu-maleteno ani alagayagama vaiteno aye-latigeno timaꞋamoꞋma lavisia komua kafiteno yagainoꞋma nemaiya nona anafi ki-maleteno noꞋagea vayafe “Etama hoyaꞋnifina yagaitama maineho. Ani nofiꞋmo alagafitila ali fako hutama nagoꞋa aliho.” huno hu-ma-teteno alu kotega umaine. \v 34 Umainegeno afuma nelea kanafina ani hoyamona nefaꞋa nagoꞋa aliꞋya vayala hu-ma-tegeꞋya kava vayatega nagoꞋa vaini nofi alaga aligahe umainae. \v 35 VageꞋya hoyale kava vayaꞋmoꞋya ani vayala amatafa huꞋya nago kanoa kaꞋyo amiteꞋya nago kanomona tavata haeteꞋya nago kanomona yafa kaꞋyoteti hae-mainae. \v 36 HamayageꞋya utageno hoyamona nefaꞋa eteno nagoꞋa kasagoꞋya aliꞋya vayaꞋa hu-ma-tegeꞋya vayana hoyaleꞋma kava yagai-mainaya vayaꞋmoꞋya ani kavakeꞋya hu-ma-tenae. \v 37 Hu-ma-tageno hoyamona nefaꞋa eteno agaiꞋa nafaꞋnea hu-tegahe mage huno hie “NafaꞋneꞋnimo kea havigahae.” huno hu-teno hu-tegeno ani hoyalega umaine. \v 38 VigeꞋya ani hoyafima kava vayaꞋmoꞋya ageteꞋya mage huꞋya hae “Mamona mani hoyamona nefa nafaꞋne. NefaꞋma falisigenofena mani nafaꞋnemoꞋa hoyaꞋa aligahianagita agaila ago haegetao. Haesunageno falisigeno mani hoya tagai ya hapaegahie.” huꞋya hae. \v 39 HuteꞋya avaleꞋya hoyafinagatila ai-halatu huꞋya malaga hagaꞋyu hu-taleteꞋya haeyageno fali-maine huno hie. \p \v 40-41 Huteno mage hie “NaꞋa hayanagi hoyamona nefaꞋa naꞋa hu-ma-tegahie?” huno hama-vigegeꞋya mage huꞋya hae “Eteno hoyaꞋafima kava yagai-mainaya vayala tavata me-hamaesigeꞋya faligahae. Fali haꞋno hisageno alu vayafe ‘HoyaꞋnifina kava me yagaiho.’ huno hugahie.” huꞋya hu-mainae. \v 42 Hageno YisasiꞋa mage huno hama-paiye ani yafena Anumaya Koti avopina ago hapali-mainao? Mage huno hu-maineane \q1 “VayaꞋmoꞋya yafa noma kigahena nago yafafena ‘Haviya hu-maine.’ huꞋya atalenayanagi haenagaꞋa ani yafamofena ‘TusiꞋa kanale yafane.’ huꞋya nomo aye-tagenale malenae. AnumayamoꞋa ani avamete hu-mainegeta ageteta tusiꞋa kanaleꞋyanagino tamaꞋyo aiya kava nehie huta nehune.” huno kae-maleneane. \p \v 43-44 Kae-malenegi mukiꞋa veamoꞋya ani yafateꞋma asaga hu-lavisayana amaugafamoꞋa atalaga huno haviya hu-lavigahianagi ani yafamoꞋa vaya amaugafaleꞋma asaga hu-lavisiana ai-latapeno ai-talaga talago hu-talegahie. NaꞋa huyafe tamaha-nepauve Anumaya Koti kava yagai-mainea yana tamayapitila tamaha-faleno alu veaꞋmogami amayapi malegahie. Kanale alagaꞋma ayesaya veaꞋmogami amayapi malegahie huno hie. \p \v 45 HigeꞋya mono note kava vayaꞋene Falasia vayaꞋene haviteꞋya “Tagaife mani avame kea nehie.” huꞋya havimainae. \v 46 HaviteꞋya “Menia avaleta kina nopi ategahune.” huꞋya hayanagi veaꞋmoꞋya Yisasife “Aune kano maine.” huꞋya haya yafe vaya amauhe koli huꞋya atalenae. \c 22 \s1 A alisia yupa kave talo hisia yate avame kea hu-maine. \p \v 1-2 YisasiꞋa nagoꞋene mukiꞋa vayafe avame kea mage huno hie Anumaya Koti kava yagai-mainea kumate maꞋa hu-maine nagola sauve kanomoꞋa agaiꞋa nafaꞋnemoꞋa a aligahe higeno nefaꞋa ala kave talo tala hugahe hie. \v 3 AgaiꞋa aliꞋya vayala hu-ma-tegahe mage huno hie “Kema hu-ma-tenoa vayatega utama hama-paisageꞋya ani imuma ki-maloa kavela me nesae.” huno hu-ma-tegeꞋya uꞋya mo hama-paiyana ani vayaꞋmoꞋya imulena omesaya ke hae. \v 4 Hageno eteno nagoꞋene alu aliꞋya vayaꞋa hu-ma-teno mage huno “Tamakaya utama kema hu-ma-toa veafe mage hutama hama-paiho Tamakaya haviho nagaya ve pulamakaene tali oꞋvai afuꞋniene ago heꞋna mukiꞋa yana ago talo tala hu-malenogi tamakaya a alisia imule eho.” huno hie. \v 5-6 HigeꞋya ani aliꞋya vayala uꞋya mani kea mo hama-paiyanagi ani veaꞋmoꞋya ohavisaya ke huꞋya ataleꞋya vageꞋya nagoꞋa veala hoyaꞋamilega vageꞋya nagoꞋa veala mone aliꞋyaꞋamile vageꞋya nagoꞋa vayaꞋmoꞋya ani aliꞋya vayala amatafa huꞋya hamayageꞋya fali-mainae. \v 7 NaꞋa hageno sauve kanomo aipamoꞋa haviya higeno agaiꞋa ati vayaꞋa hu-ma-tegeꞋya uꞋya mo hamaeꞋya haꞋno hu-taleteꞋya no kumaꞋamia kaeꞋya haꞋno hu-talenae. \v 8 Hu-talageno ala sauve kanomoꞋa aliꞋya vayaꞋahena mage huno hama-paiye “A alisia imua ago kiꞋna talo tala hu-malogi ‘Eho.’ huꞋnama hu-ma-toa veala amakaiꞋamia kanale huꞋya omesaya avamete hu-mainae. \v 9 NaꞋa hu-mainagi tamakaya kamo avayaleꞋma momakesaya veafena ‘A alisia imule eho.’ hutama hiho.” huno hie. \v 10 HigeꞋya aliꞋya vayaꞋmoꞋya anima katega momakaya veala haviya hu-mainaya veaꞋnene kanale veaꞋnene amavaleꞋya melitalu hageno mukiꞋa sauve kanomo nafaꞋnemoꞋma aꞋma alisia imulela ani nopina me hiya hae. \p \v 11 Hageno sauve kanomoꞋa amakegahe ani nopi haino mogeana nago kanomoꞋa aꞋma alisia kanaleꞋma fai-neꞋaliya augafa kena fai-oꞋalinegeno moge-maine. \v 12 Mogeteno ani kenama fai-oꞋalinea kanohena mage hie “Nenafugae naꞋa higeka a alisia kanaleꞋma nefaiya kena ofaika ma nopina emainane?” huno havigegeno ani kanomoꞋa kea ohuno maine. \v 13 AfaꞋa maigeno sauve kanomoꞋa agaiꞋa aliꞋya vayafe mage huno hama-paiye “Aiya ayate nofi kitetama asaga hutama haniꞋyapinaga malaga hagaꞋyu hu-talegeno avi-neꞋateno avekemo nehinageno agaiꞋa augafahe kalagi aino.” huno hie. \p \v 14 Anumaya KotiꞋa kasagoꞋya veafe kea hianagi mukiꞋa veala omageꞋya nagoke nagoke huyo-gi-malenea veaꞋneꞋage ehai-nefalae. \s1 Sisana takisi monea amisao ifi oꞋamigahae? \p \v 15 Falasia vayaꞋmoꞋya neꞋuꞋya “HanaꞋa huta YisasiꞋma hisia keletila atafa hisune?” huꞋya hu-mainae. \v 16 HuteꞋya keꞋamima nehaviya vayaꞋene Heloti vayaꞋene Yisasite hu-ma-tageꞋya ani vayaꞋmoꞋya mage huꞋya mo hae “Humave-nelina kanomogae tagaya havunana kagaya tamageꞋage kano mainane. Kava vayaꞋene afa vayaꞋenefena kagesa ohavika nagoke kate tamagegeꞋya nehuka Anumaya Koti kea hama-nepainane. \v 17 Nagi takisi he yatela kava kanoa Sisana kanale amigahuno ifi oꞋamisune? Na kagesa nehavipi? Taha-paiyo.” huꞋya hae. \v 18 Hageno YisasiꞋa havi kavaꞋma hisaya amaku amakesa ago amaketeno “Vagala vaya mainagi amegati afa ke nehae. NaꞋa higetama nagaila aye-navataga hutama natafa hisaya yafena nahavi-negae? \v 19 Nagola takisima nehaya alaga monea alitama naveliho.” huno higeꞋya aliꞋya ave-li-mainae. \v 20 Aveligeno mage huno hie “Mani alaga monelela ta augosaene ta agiene hane?” huno hie. \v 21 HigeꞋya “Sisa augosaene agiene hane.” huꞋya hae. Hageno YisasiꞋa mage hie “Sisana agaiꞋa yanagi agaila amiho. Nagi Anumaya Kotina agaiꞋa yana agaila amiho.” huno hie. \v 22 HigeꞋya anima kesi kateꞋma vaiyaya vayaꞋmoꞋya anima hia kehena amamaꞋyo aigeꞋya ataleꞋya umainae. \s1 Satiusi vayaꞋmoꞋya fali-mainesafiti hetisaya yafe Yisasina havige-mainae. \p \v 23 Ani kanafina nagoꞋa Satiusi vayaꞋmoꞋya* Yisasitega emainae. Ani Satiusi vayaꞋmoꞋya mage nehaya vayale “Fali-mainaya vayala eteꞋya he-otigahae.” huꞋya nehaya vayale. \v 24 VayalegiꞋya Yisasina mage huꞋya me havigae “Humave-nelina kanomogae MoseseꞋa mage huno hu-maineane ‘Nago kanomoꞋa nafaꞋnema oꞋate kanomoꞋa aꞋama ataleno falisigenoꞋa aganaꞋamoꞋa ani aala ali-tesigeno fali-mainea kanomofe huno anonaꞋa nafaꞋnea atesie.’ huno kae-maleneane. \v 25 SeveniꞋa (7) koganamoꞋya tagaipina mainayanagino nepuꞋamimoꞋa aala ali-teneanagino nafaꞋnea oꞋate kano maineno faligeno anile aganaꞋamoꞋa aꞋamona ali-tene. \v 26 Ali-teanagi nafaꞋnea oꞋate kano maineno faligeno anile aganaꞋamoꞋa eteno ali-tene. AniꞋa hute hute hayanagi mukiꞋa seveniꞋa (7) konagamoꞋya ani aala ali-tayanagi nafaꞋneꞋamia oꞋateꞋya afaꞋa fali-mainae. \v 27 Faltageno haenagalafa ani aala fali-maine. \v 28 SeveniꞋa (7) konagamoꞋya ani aala ali-tenayanagiꞋya fali-mainesafitiꞋma hetisaya kanafina hana kanomo ani aala alikahie?” huꞋya havigae. \p \v 29 Havigageno YisasiꞋa mage huno hama-paiye Anumaya Koti kema kae-malenaya kene tokiya yamaꞋaenefena havilama hutama ohaviya yafe tamakaya havi lamakesageꞋya nehaviye. \v 30 VeaꞋmoꞋya fali-mainesafitiꞋma hetisaya kanafina nago vemoꞋa aꞋnea oꞋaligahianagi aꞋmoꞋa venena oꞋaligahie. Ensole vaya kana huꞋya maigahae. \v 31 Fali-mainaya veaꞋma he-ti-saya kea Anumaya KotiꞋa tamakaifema hu-mainea kea avopina mage huno hu-mainea kea hapalitama ohavinao? \v 32 Mage huno hu-maine \q1 “Nagaya Anumaya KotiꞋna Apalahamunagi Aisakinagi Yekopugami Anumaya KotiꞋami mainoe.” huno hu-maineane. \m Ani anagala fali-mainayanagi “Anumaya KotiꞋamimoꞋna mainoe.” huno hu-maineafe amaku amamemoꞋa ofalinegi afaꞋa mainae huno mani kea hu-maine. \v 33 HigeꞋya melitalu hu-mainaya veaꞋmoꞋya haviteꞋya anima hia kehena amamaꞋyo ai-mainae. \s1 Anumaya Kotina hagoteno tokiyaꞋage kahegi keꞋae. \p \v 34 YisasiꞋma hia kehena Satiusi vayaꞋmoꞋya kea ohuꞋya maiya yafe Falasia vayaꞋmoꞋya haviteꞋya Yisasite melitalu huꞋya mainae. \v 35 Maiya vayaꞋmogami amuꞋnopina nagola kahegi kema havilinea kanomoꞋa Yisasina aye-vataga hugahe mage huno havige. \v 36 “Hu-lave-nelina kanomogae hana kahegi kemo mukiꞋa kahegi kemona amakaseno uhagoteno tokiyaꞋage kea hane?” huno havige. \v 37 Havigegeno YisasiꞋa mage hie “Anumaya KotiꞋa alakamofena tusiya huno kahaino. KaguꞋafinagatiꞋene kagu kametetiꞋene kahaino. AliꞋyama neꞋalina himamukaene kagesama nehavina yaꞋenena ami haꞋno huka amio. \v 38 Mani kemoꞋa uhagoteno amakase-mainea ke hane. \v 39 AnileꞋma molia kemoꞋa ani kemoꞋma hia avamete hu-mainea kemoꞋa mage huno hu-maine ‘KagaikaꞋa kaugafahema kahaisia avamete mukiꞋa veaꞋmogami amaugafahena kahaino.’ huno hu-maine. \v 40 MukiꞋa Anumaya Koti amaune vayaꞋmogami kene Mosese kemoꞋenena ani tole kefi aepaꞋa hane.” huno hie. \s1 YisasiꞋa Anumaya Kotima hu-tenea kanohe Falasia vayafe hama-vi-ge. \p \v 41-42 Falasia vayala melitalu hageno YisasiꞋa mage huno hama-vige “Kalaisifena naꞋane tamakesa nehaviye? Ta nafaꞋne maine?” huno higeꞋya “Teviti nafaꞋne maine.” huꞋya hae. \v 43 Hageno “NaꞋa higeno TevitiꞋa AvamuꞋmo hapaiya ke huno Kalaisifena ‘Anumayanimogae.’ hunoꞋma hu-maineana ani kemo aepaꞋahena naꞋane hutama nehae? TevitiꞋa mage huno hu-maineane \q1 \v 44 Anumaya KotiꞋa Anumayanimofena mage huno hie ‘Tamaga nayatega, ala vaya mainalega hanea siale emainesanageꞋna kame vayakaꞋa kaiyafinaga ama-tesugeꞋya kagaifena ‘Ago tagasane.’ huꞋya hugahae.’ huno kae-maleneane. \m \v 45 TevitiꞋa Kalaisifena ‘AnumayaniꞋa mainane.’ huno hu-maineanagi naꞋa higeno TevitiꞋa haenagama atesia aginagomofena ‘AnumayaniꞋa mainane.’ huno hu-maineane?” huno hama-vi-ge. \v 46 Hama-vi-geanagi nago kanomoꞋa kenonaꞋa nago kea ohunegi ani kanaleti aepa heꞋya koliꞋa huꞋya nago yafena haviokenae. \c 23 \s1 Kahegi kema havilinaya anagaꞋmoꞋya kefo yaꞋene nehaya vayale. \p \v 1-2 YisasiꞋa melitaluma hu-maiya vayafeꞋene agaiꞋaenema tokaiꞋya nemaiya anagafeꞋenena mage huno hie kahegi kema havilinaya anagaꞋene Falasia vayaꞋene Mosese kea huge hama-velige nehae. \v 3 Nehayanagi tamaha-paiya kea akave malegahayanagi kefo yama nehaya kavaꞋamia tamakaveꞋno hu-teho. Amakaya ala kenakea nehayanagi amakaiꞋamima haya kemona akave nomalae. \v 4 “Kahegi kea akave maleho.” huꞋya mukiꞋa veaꞋmogamina kanaꞋage yakefa amayoꞋnalela nemaleꞋya nehagi amaya hugahena nagoꞋke amakinagoa maleꞋya amaya ohageꞋya tusiꞋa kana yakefa neꞋaliye. \v 5 MukiꞋama nehaya kavaꞋamia “VeaꞋmoꞋya tagesae.” huꞋya Anumayamo kae-malenea kea hanea keꞋayola veaꞋmoꞋya agesayafe ala keꞋayola talo huꞋya yagamusago kana huꞋya hamanile ko nefiꞋya kena atupaꞋamile ayaꞋaya konagali nofila aye-maleneꞋya hu-neꞋaliyane. \v 6 NehuꞋya mono nopiꞋene imuleꞋene “Ala vayaꞋage nemaiya siale maigahune.” huꞋya nehae. \v 7 Vaya atagu-nefaya kumapi mo-vaiyatete nehuꞋya “NaꞋa vaya mainae huꞋya ali falu fala hu-la-tesae.” huꞋya nehayane. \v 8 Nehayanagi nagaya tamakaifena “Ala tisa kanomogae.” huꞋya ohiho. Tamakaila nagoke huge lama-ve-lige hisia kanotami nagaya mainogi tamakaya nagoke avamete mainetama nagoke konaga kana maiho. \v 9 Ma mopafi mainetama nago kanomofena “NelafaꞋe.” hutama ohiho. Tamakai NelamafaꞋa nagoke ikapinaga maine. \v 10 Tamakaifena nagoꞋa veaꞋmoꞋya “Kava kanotimogae.” huꞋya ohiho. KalaisiꞋa agaiꞋage kava kanotamia maine. \v 11 TusiꞋa ala kanoa tamakaipima mainesiana aliꞋya kanotami kana huno maino. \v 12 NagoꞋa veaꞋmoꞋya amakaiꞋami amaugafama aliꞋya haisagenoꞋa Anumaya KotiꞋa “Osi kano maiyo.” huno hu-tegahianagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya “Osi kano mainoe.” huno hisigenofena Anumaya KotiꞋa agia alisaga huno anale malegahie huno hie. \s1 YisasiꞋa kahegi kema havilinaya anagaꞋene Falisia vayaꞋenefena “Kefo kavaꞋenena nehaya vayale.” huno hie. \p \v 13-14 AvoꞋnio kahegi kema havilinaya anagaꞋmogatamaene Falisia vayaꞋmogatamaenena vagala vayalagi kaꞋye ho. Anumaya KotiꞋa kava yagai-mainea yapi veaꞋmoꞋya ugahe nehayanagi “OꞋviho.” hutama katile-neꞋamatae. Tamakaya “Ani nopi ohaigahune.” hutama haleti nagoꞋa veaꞋmoꞋya “Hai falegahune.” huꞋya haya veaꞋmogamifena “Hai-ofalegahae.” hutama katile-neꞋamatae. \p \v 15 AvoꞋnio kahegi kema havilinaya anagaꞋmogatamaene Falasia vayaꞋmogatamaenena vagala vayalagi kaꞋye ho. Tamakaya hagelimo agegayalegaene mopafiꞋene vai-neꞋayetama “Nagoke kanomo Yuta vayaꞋmogati mono kea havisie.” hutama huge ave-lige nehayanagi kefo yafe hu-ve-nelitama havi kapi avaletama atageno tamakayama haya kavala tamakaila tamakaseno tusiꞋa kefo yana nehianagino hani yapi tegelege nehia atafi tamakaiꞋene ugahie. \v 16 AvoꞋnio tamakaila tamaulaga asu hu-mainegetama veafena “Kaana tamave-ligahune.” hutama nehaya vayaꞋmogatama kaꞋye ho. Mage hutama nehae “NagoꞋa veaꞋmoꞋya ‘Ala mono nomo agile hu-lokiya vaiꞋna tamagelafa nehue.’ hunoꞋma hisiana ‘Afa ke kana hu-maine.’ hutama hu-mainagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya ‘Ani mono nopima kanileta yafatetiꞋma talo hu-malenaya yamo agile hu-lokiya vaiꞋna tamagelafa nehue.’ hunoꞋma hisiana ani kema hisia kanomoꞋa hia kea hu-lama huno hino.” hutama nehae. \v 17 Tamakaila tamaulagamoꞋa asu hu-mainegetama aifoꞋnafo vaya mainae. Na yamo ala yana hane? Ani kanileta yafateti talo hu-malenaya yano? Ifi ani mono nomoꞋa ala yakefa haneo? AꞋao anima kanileta yafateti talo hu-malenaya yana mono nopinaga malenaya yafekeꞋya alu aotage yana hane. NaꞋa hu-maineafe mono nomoꞋa agaseno ala yakefa hane. \v 18 Tamakaya mage hutama nehae “NagoꞋa veaꞋmoꞋya ‘Mono nopi sipi sipi heꞋya nemalaya folamo* hanea yate agi ayeꞋna hu-lokiya vaiꞋna tamagelafa nehue.’ huno hisiana afa ya kana ke nehigi hesaya yafe folamole nemalaya sipi sipihena nagoꞋa veaꞋmoꞋya ‘Agi ayeꞋna tamagelafa hu-lokiya vaiꞋna nehue.’ huno hisia kemona ani veaꞋmoꞋya hu-mainesaya kemona akave maleꞋya hiho.” hutama nehae. \v 19 Nehayanagi tamaulaga asu hu-mainea vea mainae. Na yamo ala yana hane? Anumaya Kotina sipi sipi amisaya yano ifi muse yama nemalaya folamoa ala yane? E, folamoa ala ya hane. NagoꞋa sipi sipia ani folamole nemalayafe alu aotage sipi sipi haneanagino folamoa tusiꞋa ala yane. \v 20 NagoꞋa veaꞋmoꞋya “Folamomo agi neꞋayone.” huꞋya hisaya veaꞋmoꞋya mukiꞋa yama ani folamoleꞋma nemalaya yafeꞋene nehae. \v 21 NagoꞋa veaꞋmoꞋya “Ala mono nomo agi ayeꞋna hu-lokiya vaiꞋna tamagelafa nehue.” huꞋyama hisayana ani mono nomofeꞋene ani nopima mainea Anumaya KotifeꞋene nehae. \v 22 NagoꞋa veaꞋmoꞋya “Ikamo agile hu-lokiya vaiꞋna tamagelafa nehue.” huꞋyama hisayana Anumaya Kotina siaꞋaene ani yateꞋma mainea kanomofeꞋene nehae. \p \v 23 AvoꞋnio kahegi kema havilinaya anagaꞋmogatamaene Falasia vayaꞋmogatamaene vagala vayalagi kaꞋye ho. Tamakaya supu tala yaꞋene atuꞋene hefi kana yaꞋene osi osi yana alitama teniꞋa (10) haꞋya malenafiti nagoke haꞋya Anumaya Kotina neꞋamiyanagi kahegi kefina ala yamona aepaꞋa neꞋatalae. Fatago hutama kaiyeke hu-matesaya yaꞋene kayone hutama maisaya yaꞋene Anumaya Kotife havitama lamakupi maletama tamametiti hisaya yaꞋene ago neꞋatalae. Hagotetama ani aepaꞋa hanea kea hutetama anile supu tala yaꞋene atuꞋene hefi kana yaꞋene alitama teniꞋa (10) haꞋya malenafiti nagoke haꞋya Anumaya Kotima amisayana kanaleꞋya hugahie. \v 24 Tamaulaga asu hu-mai veala “Nakave eho.” hutama nehaya veaꞋmogatama tamakaya mage nehae “Osi osi havigafa nesuna tipina maineanagita onegahune.” hutama neꞋatalayanagi ala hosia nesaya tipina mainegetama netama nenakaiye. \p \v 25 AvoꞋnio kahegi kema havilinaya anagaꞋmogatamaene Falasia vayaꞋmogatamaene vagala vayalagi kaꞋye ho. Amega lamaugafale kava hutama masutamiene yopatamiene amega kaiyagaꞋa sese nehayanagi tamakupinaga musufa yama nehaya yaꞋene tamaugafa age lama-haꞋye nehaya yatamiene hiya hu-lama-teneanagi sesela nohae. \v 26 TamaulagamoꞋa asu hu-mainea Falasia vayaꞋmogatama hagotetama ti kemo ayopinagaene yopamo ayopinagaene seseꞋma hisayana amega kaiyagaenena oniꞋyaꞋagela ohugahie. \p \v 27 AvoꞋnio kahegi kema havilinaya anagaꞋmogatamaene Falasia vayaꞋmogatamaene vagala vayalagi kaꞋye ho. Tamakaya maꞋa nehae vaya komuleꞋma mopama ayeꞋya ali-masave huꞋya ali konagali hu-malayanagi ani komufinaga vayala kasaligeno ayamufama ali yogita huno havi yama hu-lavia avamete kava nehae. \v 28 Nehayanagi tamakayaenena ani kavakeꞋya hutama mainae. VeaꞋmoꞋya amega tamaugafale nelamakeꞋya “Fatago veaꞋne mainae.” huꞋya nehayanagi tamakupinaga havigema nehaya yatamiene kefo yama nehaya yatamiene kasago hu-maine. \p \v 29 AvoꞋnio kahegi kema havilinaya anagaꞋmogatamaene Falasia vayaꞋmogatamaene vagala vayalagi kaꞋye ho. Anumaya Koti amaune vayaꞋene fatago kavaꞋma hu-mainaya veaꞋnenema faligeꞋya he-vai-ma-tenaya komulega tamakaya kanagune hu-maletama mainae. \v 30 Mainetama mage hutama nehae “Tagaya tototimoꞋya mainaya kanafima mainoteꞋasina Anumaya Koti amaune vayala hamaonageꞋya ofalileꞋasine.” hutama nehae. \v 31 Ani kema nehaya kemoꞋa “Amaune vayala hamayageꞋya fali-mainaya vayaꞋmogami nafaꞋneꞋamimogata mainone.” hutama nehae. \v 32 Nehayanagi tamakinagomoꞋya kefo yama hu-mainaya kavala tamakaya nagoꞋene hisageno hiya hisie. \v 33 Tamakaya osifaꞋvemogatamae. OsifaꞋveyagamo nafaꞋnemogatama Anumaya KotiꞋa “Hanimo aguꞋafi agola tamakata aisia kumate umaiho.” huno kaiyekema hu-lama-tesiana hanaꞋa hutama faletama ugahae? \v 34 Ani yafe nagaya amaune vayaꞋene havi haviꞋyaꞋami hanea vayaꞋene hu-lama-ve-neliya vayaꞋene tamakaiteꞋma hu-ma-tesugeꞋya esagetamahena nagoꞋamogamina yafaga yosale nili hetama asaisageꞋya faligahae. NagoꞋamogamina mono nopinaga hegi kaꞋyoteti hamaetama ali-haviya hu-matesageꞋya alu kumate kumate faleꞋya ugahae. \v 35 HamaesageꞋya falisaya yafe ma mopafina mukiꞋa fatago veaꞋmogamina ago hamayageꞋya fali-mainaya kolamoꞋa EvoloꞋa kefo yana ohunea kanoꞋagi hagoteꞋya hayageno falitegeꞋya nagoꞋa hamaeme hamaeme ageno haꞋno higeꞋya haenagalafa Pelakia nafaꞋnea Sekalaiyana ala mono nomo kegiꞋyamo amuꞋnopi yafa folamole heti-mainegeꞋya hayageno fali-mainegi tamakaya menima mainaya veaꞋmogatama agoꞋma hu-mainaya kefo yamo anonaꞋamia aligahae. \v 36 Tamage huꞋna tamaha-nepauve ago hamayageꞋya fali-mainagi tamakaya menima mainaya veaꞋmogatama agoꞋma hu-mainaya kefo yamo anonaꞋamia tamakaya aligahae. \s1 YisasiꞋa Yelusalemu mainaya vayafe “Nahau nehae.” huno hu-maine. \p \v 37 Vaeha Yelusalemu mainaya veaꞋmogatama tamakaya Anumaya Koti amaune vayala nehamaetama Anumaya Koti hu-ma-tegeꞋya tamakaitega aya vayala yafa kaꞋyoteti tavata hamae-mainagi nagaya mukiꞋa yupa a kokolemoꞋma nafaꞋneꞋama agekoꞋnafinaga alitaluma nehia avamete huꞋna tamakaila nagaya nagaiꞋniꞋalega alitalu hu-lama-tegahe nehugetama tamakaya “AniꞋa kavala ohuo.” hutama nehae. \v 38-39 Nehagi haviho na ma mainaya kumafena Anumaya KotiꞋa ago neꞋataleno “AoteꞋyamaꞋae.” huno hu-maineanagitama menia nagoꞋene onagegahagi “Anumayamo aliꞋya aligahe higeno hu-tenea kanoa Anumaya KotiꞋa kanale manua amisie.” huꞋya hisaya kanafina nagoꞋene nagaila nagegahae huno hu-maine. \c 24 \s1 YisasiꞋa “Ala mono nomoꞋa tagape ai-lavigahie.” huno hu-maine. \p \v 1 YisasiꞋa ala mono nona neꞋataleno vigeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya ayaꞋamoꞋya ala mono noꞋyaga ave-liye. \v 2 Ave-ligeno YisasiꞋa mage huno hie “Tamakaya mukiꞋa ma noꞋyaga neꞋagao? Tamage huꞋna tamaha-nepauve ani nomo yafaꞋyaga mukiꞋa alino lagape ai-talesigeno aposi-lavigeno nago yafamoꞋa nago yafamo agupifina ai-kalo huno omaigahie.” huno hie. \s1 YisasiꞋa “KasagoꞋya kana yamo falote hugahie.” huno hu-maine. \p \v 3 YisasiꞋa Olivi yosa hanea agoꞋyamo agegayalega haino mopale mainegeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagala amakaiꞋamige mage huꞋya me hae “Na kanafi ani yamoꞋa falote hugahie? Hana augafa tokiya avame yamo esana kanaene ma mopama haꞋno hisia kanaene faloteꞋma hisia yana taveligahie?” huꞋya havigae \p \v 4 Hageno YisasiꞋa mage huno hie NagoꞋa veaꞋmoꞋya havigema tamaha-paisagetama ohavisaya yafe kaꞋye ho. \v 5 KasagoꞋya vayaꞋmoꞋya nagai nagi ayeꞋya nagoke nagokeꞋmoꞋya “Tamaugafa ali-gatisua yafe Anumaya KotiꞋa hu-na-tegeꞋna neꞋue.” huꞋya hisageꞋya kasagoꞋya veaꞋmoꞋya amakai kea haviteꞋya amakave malegahae. \v 6 Malegahagi “NagoꞋa kotega kame nehae. NagoꞋa kotega tu hugahe nehae.” huꞋya tamaha-paisagetamahena kolia ohiho. Ani yaꞋyagamoꞋa hagoteno falote hugahianagi ma mopama haꞋno hisia kanamoꞋa aupaꞋa huno falote ohugahie. \v 7 NagoꞋa vayaꞋmoꞋya alu vayaꞋenena kamea hugahae. Ala kotega vayaꞋene nago ala kotega vayaꞋene kamea hugahae. KasagoꞋya alu kote kotega tusiꞋa kafu nehuꞋya amakatesia kanaene falote hisigeno tusiꞋa imila aligahie. \v 8 Ani yaꞋyagamoꞋa afaꞋa aꞋnemoꞋya nafaꞋnema ategahe hageno aepa heno agatama neꞋaiya avamete kava hugahianagi haenagaꞋa tusiꞋa tamakata aisia yana falote hugahie. \p \v 9 Tamakaya nakaveꞋma neꞋaya yafe tamatafa huꞋya ali haviya hu-lama-teteꞋya tama-haesagetama faligahae. Nagima neꞋayaya yateti kasagoꞋya vayaꞋmoꞋya amaipa kafa he-lama-tegahae. \v 10 Amaipa kafa he-lama-tesaya yateti kasagoꞋya veaꞋmoꞋya nagaifena haviꞋya amakupi maleꞋya amametitima nehaya yana ataleꞋya nagoꞋa veala amakesi huꞋya amaipa kafa he-lama-tegahae. \v 11 KasagoꞋya havige amaune vayaꞋmoꞋya havige hisageꞋya kasagoꞋya veaꞋmoꞋya amakai kea haviteꞋya amakave malegahae. \v 12 Kefo yama nehaya yamoꞋma ala hisigeno nagoꞋa veaꞋmoꞋya nagoꞋamimogamifema hamau amayamopafi nehamaiya yamoꞋa osi hugahie. \v 13 Osi hugahigi nagoꞋa veaꞋmoꞋya nagai kema atafa huꞋya tokiyaꞋage hume humema visageꞋnahena nagaya eteꞋnama esua kanafina nagai kema atafa hu-linesaya veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa amaku amamena ali-gatigahie. \v 14 Anumaya KotiꞋma kava yagai-mainea yafe kanale mono kea mukiꞋa ma mopafi veaꞋmogamina hama-paisageꞋya havitesageno ma mopamoꞋa haꞋno hugahie. \s1 TusiꞋa havi yatafa falote hugahie. \p \v 15 YisasiꞋa mage huno hie nayoma mainea aune kanoa TanioloꞋa tusi havi yana, ma mopa alino hagagitalesia yamoꞋa tamaꞋyo aisia kava falote hisia yafe taha-pai-maine. Anima hu-mainea kema hapalitama havisamogatama havilama hiho. Ani yamoꞋa alu aotage yapi he-ti-mainesigetama agegahae. \v 16 Agenutamahena Yutia mainesaya veaꞋmogatama tamaiyayetama agoꞋyalega faletama viho. \v 17 NagoꞋa veaꞋmoꞋya nogatofule haiꞋya mainesaletila afenoꞋyaꞋamima alisaya yafena eteꞋya nopinaga ohaiho. \v 18 NagoꞋa veamoꞋya hoyafinaga mainesaletila eteꞋya kenaꞋamima alisaya yafena notega oꞋviho. \v 19 AvoꞋnio ani kanafina amaipaene aꞋnene nute ani-linesaya nafaꞋnemogami itaꞋamimoꞋyaenefena tusiꞋa nahau nehie. \v 20 Nehigi nunamuna mage hutama havigeho “Tani koꞋma tisia ikateꞋene Sapati yupaenena ani yamoꞋa falote ohinageta faleta oꞋvisune.” hutama havigeho. \p \v 21 Ani kanafina tusiꞋa kana yamo falote hugahie. EheꞋma Anumaya KotiꞋa ma mopama taloma hu-malenea kanaletiꞋene meni kanafiꞋene ani avamete ala kana yamoꞋa falote ohuneane. Falote ohuneanagi tusiꞋa kana yamo ala hutesigeno haenagaꞋa aniꞋa huno falote ohugahie. \v 22 Anumaya KotiꞋa ani havi kanama alino aupa hu-malene. AniꞋama ohileꞋasina mukiꞋa veaꞋmoꞋya falileꞋasinagi. Anumaya KotiꞋa haigenoꞋma hapali-ma-tenea veafe agesa havino amaugafama ali-gatisia yafe ani kanaꞋa alino aupa hugahie. \p \v 23 Ani kanafina nagoꞋa veaꞋmoꞋya mage huꞋya hugahae “Anumaya KotiꞋma taugafa aligatigahie huno hutenea kanoa ma mainegi ageho. Atu mainegi ageho.” huꞋyama hisagetamahena “Tamage nehae.” hutama tamametitia ohiho. \v 24 Ani kanafina nagoꞋa havigeꞋage amaune vayaꞋene “Nagaya Anumaya KotiꞋa tamaugafa aligatigahie huno hu-na-tenea kano mainoe.” huꞋya havigema hisaya vayaꞋenena evaꞋyi huꞋya veaꞋmogamina aye-mavataga hugahe tokiyaꞋage avame yana hugahayanagi Anumaya KotiꞋa haꞋye higeno hapali-ma-tenea veaꞋmoꞋya ani kea ohavigahae. \v 25 Tamage ani yana falote ohunaya kanafi mani kea ago tamaha-paugi haviho. \p \v 26 NagoꞋa veaꞋmoꞋya “Ani kanoa kaꞋme kotega maine.” huꞋya hisagetamahena oꞋviho. “Nopinaga maine.” huꞋyama hisagetamahena ani kea havitama tamametitia ohiho. \v 27 Ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea nafaꞋnemoꞋna eteꞋna esua yamoꞋa maꞋa hugahie yagema vaꞋyi nehilegati aulumaya kotino aupaꞋa mukiꞋa kotega ai-vasa nehia avamete huꞋna nagaya eteꞋna egahue. \p \v 28 Afuma fali-mainea kefafima hakikimoꞋya yage yage huꞋya alitaluma nehaya avamete huꞋna ikapinagati emainoa kanomoꞋna mukiꞋa veaꞋmogami amuꞋnopi egahue. \s1 Ikapinagati emainea kanoa vayaꞋmo atenea nafaꞋnea egahie. \p \v 29 Ani havi kanamoꞋma haꞋno hisigenoꞋa yagemoꞋa hani-kinageno ikamoꞋa ai-vasa ohugahie. KaꞋnefiꞋmoꞋa ikatetila atafai-lavigahie. IkateꞋma hanea yamoꞋa alu kate kate huno vaiyegahie. \v 30 Ani yaꞋyagamoꞋa haꞋno hutesigeꞋna ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea nafaꞋnemoꞋna esua alekana yana ikate falote hisigeꞋya mukiꞋa ma mopafima mainaya veaꞋmoꞋya hamau huꞋya avi-tegahae. Ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea nafaꞋnemoꞋna ikapinagati siate elavisugeꞋya nagegahae. TusiꞋa tokiya yaniꞋaene tusiꞋa hale yaniꞋaene esugetama nagegahae. \v 31 NagetesageꞋna ensole vayaꞋnia hu-ma-tesugeꞋya ala ufe kemo nehinageꞋya yagemoꞋma tavi nefalelegatiꞋene evaꞋyi nehilegatiꞋene aluga aluga haupalegatiꞋene mukiꞋa ma mopafi nagaiꞋniꞋa nahaꞋye higeꞋna hapali-ma-tenoa veaꞋnea amavalesageꞋya aluga aluga ma mopamona atupaleti melitalu hugahae. \s1 Tamakaya fiki yosale agevame hiho. \p \v 32 YisasiꞋa nagoꞋene mage huno hie fiki yosamoꞋa nago avame yana tamave-ligahigi ageho. Ani yosamoꞋa hagoteno akopapiti agusasima ayeno amuꞋmalesigetamahena “Anuna neꞋvalea kanamoꞋa ago falote hugahie.” hutama nehae. \v 33 NaꞋa hugahianagi manima tamaha-nepauva kuguva yama agenutamahena “YisasiꞋa esia kanamoꞋa ago aupa higeno fiate hetino maineanagino ago egahie.” hutama tamakesa havigahae. \v 34 Nagaya tamage huꞋna tamaha-nepauve meni kanafima mainaya veaꞋnea ofalinesageno ani yamoꞋa falote hugahie. \v 35 IkaꞋene ma mopaene fanane hugahianagi nagai kemoꞋa fanane ohugahie. \s1 Ani yama falote hisia kanahena nago kanomoꞋa ohavine. \p \v 36 Manima tamaha-nepauva kanama falote hisia kanahena nago kanomoꞋa ohavine. Ikapinaga mainaya ensole vayaꞋmoꞋyaenena ohavinae. Anumaya Kotina nafaꞋneꞋamoꞋnaenena ani kanama falote hisia kanahena ohavinoe. Ohavinogi NenafaꞋa agaiꞋage haviline. \v 37 Nagaya ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea nafaꞋnemoꞋna eteꞋna esua kanafima mainesaya veaꞋmoꞋya nayoma NoaꞋma mainea kanafima mainaya veaꞋmoꞋya hu-mainaya avamete kava hugahae. \v 38-39 TimoꞋa yaufa hoꞋokinea kanafima mainaya veaꞋmoꞋya kavela neneꞋya tina neneꞋya nehuꞋya aꞋnema aliyamoꞋene vele uyamoꞋene mukiꞋa kanafina ani yafekeꞋya amakesa havi havi huꞋya mainageno NoaꞋa ala tipi kalefi haisaga hu-maigeno tusiꞋa lina hogino mukiꞋa ani veaꞋnea alino haviya higeꞋya agola fali haꞋno hu-mainayane. Nagaya ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomoꞋna eteꞋna esua kanafima mainesaya veaꞋmoꞋya nayona NoaꞋma mainea kanafima mainaya veaꞋmoꞋya hu-mainaya avamete kavala hugahae. \v 40 Tamage tamaha-nepauve nagayama eteꞋna esua kanaleꞋma tole vekalatana nagola hoyafima aliꞋya neꞋalisaꞋagenofena Anumaya KotiꞋa nagoke neꞋavaleno nagola alita-ye-talegahie. \v 41 Tole atalama tokaeꞋana aliꞋya neꞋalisaꞋagenofena Anumaya KotiꞋa nagoke neꞋavaleno nagola alita-ye-talegahie. \v 42 AnumayatamimoꞋa evaꞋyima hisia kanahena ohavinagi tamakesa havige havige hutama kava yagaitama maiho. \v 43 Tamage huꞋna tamaha-nepauve nomona nefaꞋa musufa kanomoꞋa nomaꞋafima ehai-falesiana kegela na kanalelo huno agoꞋma havimainesiana yagaino mainageno musufa kanomoꞋa nomaꞋafina ehaino ofalegahie. \v 44 TamakaiꞋenena talo tala hutama maiho. “Menia omegahie.” hutama hisaya kana kanoꞋale ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea nafaꞋnemoꞋna egahue. \s1 Kanale aliꞋya kanomoteꞋene havi aliꞋya kanomoteꞋene avame kea hu-maine. \p \v 45 AnumayamoꞋa mage huno hie aliꞋya kanoa kanale agu agesa hanea kanoa aliꞋyamaꞋale agegeno alige aligema nehia kanoa tamakaipina hanate maine? NaꞋama nehisia kanomofena kava kanomoꞋa mage huno hugahie “MukiꞋa aliꞋya veatela yagai-maineka kavela fako huka mukiꞋa kanafina amamite amamite huo.” huno hugahie. \v 46 Hugahianagi haenagama ani ala kanomoꞋa eteno esiana hapai-mainea augafa kavaꞋma nehinunofena ani aliꞋya kanomoꞋa muse hugahie. \v 47 Tamage huꞋna tamaha-nepauve naꞋama nehisia aliꞋya kanomofena kava kanomoꞋa mage hugahie “MukiꞋa yaniꞋa kava yagaiyo.” huno hugahie. \v 48-49 Hugahianagi ani aliꞋya kanomoꞋa kefo yama nehisia kanoma mainenunofena agaiꞋa agesa mage hunoꞋma havisiana “Kava kanoꞋnia menia hivi huno omegahie.” huno nehuno agaiꞋa yagai-mainesia veneꞋnegi munaꞋnegi nehamaeno ala kanomo kaveꞋene haviliꞋenena neneno aneginagi hugahie. \v 50 Ani kavala maino nehisiana “Omegahie.” huno hisia yupamo kana kanoꞋale ani kava kanoa egahie. \v 51 Enunofena ani havi kavaꞋma maino nehisia kanomona kaꞋyo kevea amiteno alino haviya hu-teteno mage hugahie “Vagala vayaꞋene amakupi haviꞋya omaleꞋya amegati nehaviya vayaꞋene maiyo.” huno hu-tesigeno visiaꞋamo anilega avia mo neꞋateno ave kemoꞋa tusiya hugahie. \c 25 \s1 TeniꞋa (10) munaꞋneyagale avame kea hu-maine. \p \v 1 Anumaya KotiꞋma kava yagai-mainea yamo aepa hesia kanamoꞋa maꞋa hugahie YisasiꞋa avame kea mage huno hie nago kanomoꞋa aꞋnea meni kanoꞋa ali-mainea kanoa egahe higeꞋya teniꞋa (10) vele omainaya munaꞋnemoꞋya lamuꞋamia neꞋaliꞋya katega neꞋuꞋya avalegahe umainae. \v 2 Vayana faefuꞋa (5) munaꞋnemoꞋya aifoꞋnafo hageꞋya faefuꞋa (5) munaꞋnemoꞋya kanale havi haviꞋyamia hane. \v 3 Ani aifoꞋnafo munaꞋnemoꞋya kanaleꞋya huꞋya lamua aliꞋya vayanagi ata kaesaya tina oꞋaliꞋya umainae. \v 4 VageꞋya kanale havi haviꞋyaꞋamima hanea munaꞋnemoꞋya kanaleꞋya huꞋya lamuma hanagalisaya tina keꞋayopi taki-liꞋya lamuꞋamiene aliꞋya umainae. \v 5 Umainageno ani aꞋma alisia kanoa aupaꞋa omegeꞋya ani munaꞋnemoꞋya agava-mainageno amau lokotoko higeꞋya faeꞋya mainae. \p \v 6 FaeꞋya mainageno kege amuꞋnona nagola ala kemoꞋa mage huno hie “AꞋma alisia kanoa ago neꞋegi tamakaya kategati movaletama eho.” huno hie. \v 7 HigeꞋya mani teniꞋa (10) veleꞋma omainaya munaꞋnemoꞋya hetiꞋya lamuꞋamia hanagaliꞋya talo tala hae. \v 8 HageꞋya aifoꞋnafo munaꞋnemoꞋya kanale havi haviꞋyamima hanea munaꞋnehena mage huꞋya hae “Tagai lamumoꞋa ago asu hisia kava nehigi atama nelea tina keꞋayopitamifiti takitama tamiho.” huꞋya hae. \v 9 HageꞋya kanale havi haviꞋyamima hanea munaꞋnemoꞋya kenonaꞋamia mage huꞋya hae “TagaiꞋene tamakaiꞋenema aye halesuna timoꞋa kosa ohenegi tamakaya afeno nopiti mo miya hiho.” huꞋya hama-paiye. \v 10 HageꞋya ani timaꞋa miya hugahe vageno aꞋma alisia kanoa anile egeꞋya talo talaꞋma hu-malaya munaꞋnemoꞋya agaiꞋene ala kave negahe nopinaga hai-falageno fita agola ki-malene. \p \v 11 Ki-malenegeꞋya haenaga aifonafo munaꞋnemoꞋya mage huꞋya me hae “Ala kanomogae ala kanomogae fita yaki-la-to.” huꞋya me hae. \v 12 Me hageno aꞋma alisia kanomoꞋa mage huno kenonaꞋamia hie “AꞋao tamage huꞋna tamaha-nepauve no-tama-koa anaga emainae.” huno hie. \v 13 YisasiꞋa mage huno hie “Nagayama esua yupamona kanaꞋaenena ohavinaya yafe menia kava yagaiho.” huno hie. \s1 AliꞋya vayaꞋmoꞋya mone ali-mainaya avame ke hu-maine. \p \v 14 YisasiꞋa Anumaya KotiꞋa kava yagai-mainea yamoꞋa maꞋa hu-maine “Nago kava kanomoꞋa ayaꞋaya kotega ugahe nehuno aliꞋya vayaꞋamofena ke higeꞋya ageno monea ali fako huno amamite amamite hie. \v 15 AliꞋya aepaꞋamia ageteno nago kanomona faefu tauseni kina (K5,000) amino nago kanomona tole tauseni kina (K2,000) amino nago kanomona vani tauseni kina (K1,000) amino huno amamite amamite huteno alu kotega umaine. \v 16 Umainegeno faefu tauseni kinama (K5,000) amigeno ali-mainea kanomoꞋa ani moneleti aliꞋya aligeno aꞋva monea nago faefu tauseni kina (K5,000) aliteno teni tauseni kina (K10,000) higeno ali-maine. \v 17 Ali-geno tole tauseni kinama (K2,000) ali-mainea kanomoꞋa ani moneleti aliꞋya aligeno aꞋva monea nago tole tauseni kina (K2,000) aliteno foꞋa tauseni kina (K4,000) higeno ali-maine. \v 18 Ali-geno vani tauseni kinama (K1,000) ali-mainea kanomoꞋa ani monea alino mopafi kafino kava kanomo monea he-vai-malene. \p \v 19 Ani aliꞋya vayaꞋmogami kava kanomoꞋa ayaꞋaya kanagefa umaiteno eteno eno mage hie ‘Monema fako huꞋna tamaminoa monea naꞋmagi mone malenae?’ huno hama-vige. \v 20 Hama-vigegeno faefu tauseni kinama (K5,000) aminea kanomoꞋa teni tauseni kina (K10,000) alino neꞋeno mage huno hie ‘Kava kanomogae musekaꞋa nehugi faefu tauseni kinama (K5,000) naminapitila eteꞋna aꞋva monene alugeno teni tauseni kina (K10,000) hane.’ huno hie. \v 21 Higeno kava kanomoꞋa mage huno hie ‘Kagaya kanale kano maineka kanaleꞋya huka osi mone kanoꞋa kaminofitila efi efi huka aliꞋyana alinageno ala hu-maineafe ala yakefa kagaila kava yagaisanafe kamigahue. Nopinaga ehaigetaꞋa tokaetaꞋa muse hutaꞋa maiꞋano.’ huno hie \v 22 Higeno tole tauseni kinama (K2,000) aminea kanomoꞋa mage huno me hie ‘Kava kanomogae musekaꞋa nehugi kagaya tole tauseni kina (K2,000) naminapitila aꞋva monene tole tauseni kina (K2,000) higeꞋna aliꞋna neꞋoe.’ huno hie. \v 23 Higeno kava kanomoꞋa ani kanomofena mage huno hie ‘Kagaya kanale kano maineka kanaleꞋya huka osi mone kanoꞋa kaminofitila efi efi huka aliꞋyana alinageno ala hu-maineafe ala yakefa kagaila kava yagaisana yafe kamigahue. Nopinaga ehaigetaꞋa tokaetaꞋa muse hutaꞋa maiꞋano.’ huno hie. \v 24 Higeno vani tauseni kinama (K1,000) aminea kanomoꞋa eno mage hie ‘Kava kanomogae musekaꞋa nehugi kagaya keꞋage kanoa alu kanomo yana alika kaugafa hegeka omai kano mainane. Nago kanomoꞋa hoyaꞋafima kali-malenea yaꞋene alika negeka omai kano mainane. \v 25 Mainanafe kolikaꞋa huꞋna vani tauseni kinama (K1,000) naminanaꞋmaga mopafi kafiꞋna he-vaiꞋna ka-tenoanagiꞋna menia kagaikaꞋa yanagiꞋna negamue.’ huno hie. \v 26 Higeno kava kanomoꞋa ani aliꞋya kanohena mage hie ‘Kagaya havi kanoe. FeluꞋage aliꞋya kano mainane. Kagaya ago nehavine nago kanomoꞋma hoyaꞋafima kali-malenea yaꞋene aliꞋna negeꞋna omai kano mainoa yafena kagaya ago havimainano? \v 27 NaꞋa higeka monema nemalaya nopina moneꞋnima malenateꞋasina menia nagaya nagoꞋa aꞋva monene aluleꞋasine. \v 28 Vani tauseni (K1,000) kinaꞋnia hafaletama teni tauseni kinama (K10,000) malenea kanomona amiho. \v 29 Nagaya tamaha-nepauve nagoꞋa yaꞋamima hanesia veaꞋmogamina nagoꞋene amamisigeno kasago hu-ma-tegahianagi nagoꞋa yaꞋamima omalenesia veaꞋmogamina ali-linesaya yamaꞋa hamana-falegahie. \v 30 Ani havi kavaꞋma nehisia aliꞋya kanomona hani yapinaga avaletama hagaꞋyu hu-talesageno tusiya huno avia neꞋateteno avekemoꞋa hugahie.’ huno hie.” \s1 Ikapinagati emainea kanoa vayaꞋmo atenea nafaꞋnemoꞋa mukiꞋa veaꞋmogamina fako hugahie. \p \v 31 YisasiꞋa nagoꞋene mage huno hie Ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea nafaꞋnemoꞋna kava yagaigahema esuana tokiyaꞋage hale yaniꞋaene ensole vayaꞋene tokiyaꞋage hale yaniꞋaleti kava yagaisua siale maigahue. \v 32 MainesugeꞋya mukiꞋa kotega veaꞋmoꞋya nagaite melitalu hisageꞋna sipi sipile neꞋyagaiya kanomoꞋma memene sipi sipiene ali fakoma nehia avamete huꞋna mukiꞋa veala ali fako hugahue. \v 33 Ali fako huteꞋna sipi sipiyaga tamaga nayatega neꞋamateꞋna memeyaga hauga nayatega amategahue. \p \v 34 AmateteꞋna ala sauve kanomoꞋna tamaga nayategama amatesua veafena mage huꞋna hugahue “NenafaꞋa kanale manua tamaminea vealagi eho. Ma mopama taloma hu-mainea kanaleti aepa heno tamakaife huno talo tala hu-maleteno kava yagai-mainea kumatelagi emaiho.” huꞋna hugahue. \v 35 “Nagaila nagaꞋma tegetama kavela naminae. Tifema nagegetama afaꞋa naminae. Natu kanoma ogetama navaletama falu fala hu-natetama notamifina na-tenae. \v 36 KenaꞋnima omalegetama kena fai-natenae. Kalima alugetama navaletama yagai-natenae. Kinafima mainogetama nagegahena emainayane. NaꞋa kavaꞋma hu-mainayafe talo hu-lama-tenea kumatela emaiho.” huꞋna hugahue. \p \v 37 HugeꞋya tamaga nayategama fatago kavaꞋma nehaya veaꞋmoꞋya mage huꞋya hugahae “Anumayamogae na yu kagala tegeta kageteta kavela kaminone? Na yu tifena kagegeta tina kaminone? \v 38 Na yu natu kanoa evaꞋyi hanageta alita kanale huta ka-tenone? Na yu kenakaꞋa omalegeta kena kaminone? \v 39 Na yu kalia alinageta kage-mainone? Na yu kinafina mainanageta mo kage-mainone?” huꞋya hugahae. \v 40 HuꞋya hisageꞋna ala kava kanomoꞋna kenonaꞋamia mage hugahue “Tamagelafa huꞋna tamaha-nepauve tamakaya amakima omale naganaꞋnimogamima ani kavaꞋma hu-ma-tayana nagai ani kavala hu-natenae.” huꞋna hugahue. \p \v 41 Hugahuanagi haoga nayatega veafena mage huꞋna hugahue “Tamakaya hu-haviya hu-matenoa kefo kavakeꞋya nehaya veaꞋmogatama mai-haletama viho. SataniꞋene aliꞋya vayaꞋaenena agola tegelege nehia atafi maisaya kumala ago talo hu-malenogi ani kumate agola umaiho. \v 42 Nagaila nagaꞋma liana kavela onaminae. Tifema nagegetama tina onaminae. \v 43 Natu kanoma ogetama navaletama falu fala hu-ona-tenae. KenaꞋnima omalegetama kena fai-ona-tenae. Kalima alugetamao kinafima maugetamao me onagegenayane.” huꞋna hugahue. \v 44 HisugeꞋya kenonaꞋnia mage huꞋya hugahae “Anumayamogae na yu kagala tegeta kage-mainone? Na yu tifena kagegeta kage-mainone? Na yu natu kanoa anageta kage-mainone? Na yu kenakaꞋa omalegeta kage-mainone? Na yu kalia alinageta kage-mainone? Na yu kinafina mainanageta kage-mainone? Tagayama kage-mainoteꞋasina ago kaya hu-mainoteꞋasine.” huꞋya hugahae. \v 45 HisageꞋna nagaya eteꞋna amakaifena mage hugahue “Tamagelafa huꞋna tamaha-nepauve tamakaya amakima omalenea naganaꞋnimogamina ani kavaꞋma hu-oꞋama-tayana namona nagaiꞋene hu-ona-tenayane.” huꞋna hugahue. \v 46 Huteno kefo yama nehaya anonaꞋamia hu-ma-tenageꞋya agola amakata aisia hani yapi maisaya kumate ugahagi fatago kavaꞋma hu-mainesaya veaꞋmoꞋya ofaliꞋya agola maige maige hisaya kumate ugahae huno hie. \c 26 \s1 Kava vayaꞋmoꞋya Yisasina haesaya ke hu-haꞋya ki-mainae. \p \v 1-2 YisasiꞋa mukiꞋa mani kea hu haꞋno huteno agaiꞋaenema lokaeꞋya nemaiya anagafena mage huno hie “Tamakaya ago havimainae tole kana mainesunageꞋya kafuꞋahe kafuꞋahe Anumaya KotiꞋa taginagomogami amaugafama ali-gati-mainea kanahe* alitalu huꞋya imua kigahae. Ani imuma kisaya kanafina ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea nafaꞋnemoꞋnia natafa huꞋya yafaga yosale nili heꞋya nasasaigeꞋna faligahue.” huno hie. \p \v 3 Mono note kava vayaꞋene Yuta vayatamaene ala mono note uhagote-mainea kava kanoa, KaiyafasiꞋe ani kanomo nopi, melitalu huꞋya mainae. \v 4 MaineꞋya mage hae “HanaꞋa huta agesi huta Yisasina atafa huta haesunageno falisie? \v 5 Ala imuma kisaya kanafina atafa ohugahune. Atafa hisunageꞋya veaꞋmoꞋya havigu tusiꞋa ke huꞋya tu huyafenagita atalegahune.” huꞋya hae. \s1 Nago aꞋmoꞋa Yisasina anupi masave takino fale-tene. \p \v 6 YisasiꞋa Petani viana nayona fugitaya age-mainea kanomo agia SaimoniꞋe kanomo nopi umaine. \v 7 Umainegeno nago aꞋmoꞋa yafa keꞋayola alilino anileꞋma eana ani keꞋayoꞋma taloma hu-malenaya yafamo agia alapasata. Ani li keꞋayopina nagola tusiꞋa miyamaꞋa hanea masavena manaꞋage tina haneanagino YisasiꞋa kave maino nenegeno ani aꞋmoꞋa Yisasi anupi ani masavena takino fale-tene. \v 8 Takino fale-neꞋa-tegeꞋya YisasiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya ageteꞋya ke vaiꞋya mage hae “NaꞋa higeno mani manaꞋage masavena afaꞋa neꞋatale? \v 9 Ani masavena nago kanomoꞋma miya hileꞋasina tusiꞋa mone aliteta ani masaveteti monea afenoꞋamima omalenea veaꞋne amamuteꞋasine.” huꞋya hae. \v 10 Hageno YisasiꞋa ani kea haviteno mage huno hie “Kea oꞋama-kitama afaꞋa ataleho. Havige nehagi nagaila tusiꞋa kanale kava hu-nena-te. \v 11 MoneꞋamima omale veaꞋmoꞋya mukiꞋa kanafina tamakaiꞋenekeꞋya maigahayanagi nagaya tamaikaiꞋenena mukiꞋa kanafina omaigahue. \v 12 Mani aꞋmoꞋa masavena naugafaleꞋma takino fale-nena-teana afaꞋa ofaliꞋna mainogeno masavema faleꞋya he-vai-na-tesaya avamete huno fale-nena-te. \v 13 Tamage huꞋna tamaha-nepauve mukiꞋa ma mopafi veapima nagaifena kanale mono kema hama-paisafina mani aꞋmoꞋma hia kavafeꞋenema hama-paisageꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya agaifena amakesa havigahae.” huno hie. \s1 YutasiꞋa hu lamage huno kava vayafe “Yisasina avaleꞋna tamamigahue.” huno hama-pai-maine. \p \v 14 Higeno Yutasi IsakaliotiꞋa Yisasina tuelufuꞋa (12) anagaꞋene tokaeno nemaiya kanogino neꞋamataleno viaꞋamo mono note kava vayate umaine. \v 15 UvaꞋyi huno mage huno hie “Agesi huꞋna tamave-lisugetama Yisasima atafa hisayana na kano namigahae?” huno higeꞋya muse huteꞋya aupaꞋa tetiꞋa (30) siliva alaga mone aminae*. \v 16 Amigeno YutasiꞋa vaya kulata oꞋaiya yate kesi kateti Yisasina movalesigeꞋya atafa hisaya kafe ati-ye-maine. \s1 YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋaene kavela ne-mainae. \p \v 17 Hale oki kai-hamema nenaya kanamona hagote kanale YisasiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya Yisasife mage huꞋya me havigae “Anumaya KotiꞋa Yuta vaya amaugafama ali-ga-ti-mainea kanahe kagesa havisana kavela hana nopi mo-lalo tala hisune hunageka nehane?” huꞋya hae. \v 18 Hageno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Ala kumate uvaꞋyi hutama nago kanomote mage hutama mo hiho ‘Hu-lave-nelia kanomoꞋa mage hie ‘Falisua kanamoꞋa ago aupa higeꞋna kagai nopi nagaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋaene Anumaya KotiꞋa Yuta vaya amaugafama ali-ga-ti-mainea kanahe tagesa havisuna kavela nesune huꞋna nehueꞋ huno hie.’ hutama hiho.” huno hie. \v 19 HigeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya YisasiꞋma hama-paiya avamete huꞋya ani kavela mo-lalo tala hu-mainae. \p \v 20 Talo tala hu-malageꞋya yagemoꞋma tavi faleamaꞋa YisasiꞋa tuelufuꞋa (12) anagaꞋaene kave negahe folamole mainae. \v 21 MaineꞋya kavela nenageno YisasiꞋa mage huno hie “Tamage huꞋna tamaha-nepauve nagaiꞋenema mainafitila nago kanomoga nagesi huka nahaesana yatela vai-neꞋayane.” huno hie. \v 22 HigeꞋya anagaꞋamoꞋya amaipa haviya huteꞋya agaifena mage huꞋya havigae “Anumayamogae nagaife nehano?” huꞋya nagoke nagokeꞋmoꞋya havigae. \v 23 Havigageno YisasiꞋa mage huno hie “NagaiꞋenema nagoke yopafiti ayateti vayagofinoꞋma nenea kanomo nagesila huno nahaesia yatela vai-neꞋaye. \v 24 Nagaya ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomoꞋna nagaife huꞋya Anumaya Koti avopina kae-malenaya kate ugahuanagi vayaꞋmoꞋya havisagi huno nagesi hisia kanomofena avoꞋnio nahau hanagi kagaya kaꞋyeka maiyo huꞋna nehue. Ani kanomoga itakamoꞋma okateneleꞋasina kanale hileꞋasine.” huno hie. \v 25 Higeno YutasiꞋa agesiꞋma hisia kanomoꞋa mage huno hie “Hu-lave-nelina kanomogae nagaife nehano?” huno higeno YisasiꞋa mage huno hapaiye “Kagaya kagaika ago hu-falote nehane.” huno hu-maine. \s1 YisasiꞋa kai-hameꞋene nofi alagamo tiꞋene anagaꞋa amamine. \p \v 26 Kavela nenageno YisasiꞋa kai-hame kana maya alino nunamu huno muse huteno kolite kolite huno agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagala neꞋamamino mage huno hie “Mamona nagaiꞋni naugafagi alitama neho.” huno hie. \v 27 Nagola vaini nofi alagamo ti* hanea keꞋayola aliteno nunamu huno muse huteno amamite amamite nehuno mage huno hie “MukiꞋamogatama neho. \v 28 Ma lina nagaiꞋa kolaniꞋae. NahaesageꞋna falisugeno kolaniꞋamoꞋa tamakaifene huno take take hu-lavisiafe haegafa kea, Anumaya KotiꞋene hagelafitama maisaya kea* ali fatago hugahianagino Anumaya KotiꞋa ani kolatetifene huno kasagoꞋya veaꞋmogami kefo yaꞋamia aige-ama-teno atale-ma-tegahie. \v 29 Nagaya tamaha-nepauve menia nagaya vaini nofi alagamo tina* nagoꞋene onegahuanagiꞋna NenafaꞋa kava yagai-mainea kumate umaineꞋna haegafa nofi alagamo tina* eteꞋna tamakaiꞋene tokaeꞋna maineꞋna negahue.” huno hie. \v 30 HigeꞋya nagola yagamea huteꞋya Olivi yosa hanea agoꞋyafi hai-mainae. \s1 YisasiꞋa Pitafe “KakaveꞋno hu-na-tegane.” huno hie. \p \v 31 YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Tamakaya mukiꞋamogatama meni kegela nagaiꞋma hu-na-tesaya kavafena nagaifema havitama tamakupi maletama tamametiti nehaya yana ataletama asaga hu-lavisagi nayona ani yafena mage huno kae-maleneane \q1 ‘Nagaya sipi sipi kava kanoa haesugeꞋya sipi sipiyaga atagufeꞋya faleꞋya ute ete hugahae.’ huno kae-maleneane. \m \v 32 Kae-maleneanagi fali-mainesufiti Anumaya KotiꞋa alino he-ti-na-tesigeꞋna Kalili uhagote-lama-teꞋna ugahue.” huno hie. \v 33 Higeno PitaꞋa kenonaꞋa mage huno hie “Hu-ga-tesaya yafema mukiꞋa anagaꞋmoꞋya kagaifema haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti nehaya yama ataleꞋyama falesageꞋnahena nagaya mukiꞋa kanafina kataleꞋna ofalegahue.” huno hie. \v 34 Higeno YisasiꞋa kenonaꞋa mage huno hie “Pitaga tamage kaha-nepauve meni kegela kokolemoꞋa agea oꞋainesigeka tagufa (3) kanale ‘Nagaya oꞋagenoa kanoeꞋ huka avane hugane.” huno hie. \v 35 Higeno PitaꞋa mage huno hie “KagaiꞋene nahaesageꞋna faligahuanagiꞋna kagai kagia avanena huꞋna ali fala okigahue.” huno higeꞋya mukiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya nagoke kegeꞋya hu-mainae. \s1 YisasiꞋa Ketesemani hoyafi nunamu mo hu-maine. \p \v 36 YisasiꞋa amakaiꞋene viaꞋamo Ketesemani uvaꞋyi huteꞋya YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagafena mage huno hie “Tamakaya male maineho. Nagaya amule visuaꞋamoꞋna nunamuna huꞋna havigegahue.” huno hie. \v 37 PitaꞋene Sepeti nafaꞋnetalaꞋene amavaleno viana aipamoꞋa kanaꞋage higeno haumanamoꞋa halegeno kasageke nehie. \v 38 Huteno mage huno hama-paiye “Nahau nayamopamoꞋa tusiꞋa kanaꞋage nehigeꞋna ago falisua kava nehugi male mainetama kava yagaitama maineho.” huno hie. \v 39 OsiꞋa viaꞋamo Anumayamotega ke huno havigegahe mopafi agoꞋya moyeno maineno nunamuna mage huno havige “Nagaya ago falisua kava nehugeno ani havi kanamoꞋa satuꞋage hu-mainea tima hanea keꞋayola kahaisigekahena ani keꞋayola naha-fale-talo. Nagai nagu nagesa akave omaleka afaꞋa kahaisia yana huo.” huno havige. \p \v 40 Havigeteno momakeana agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya faeꞋya mainageno Pitafena mage huno mo hie “Vae kagaya aupa yage kanoꞋa kava oꞋyagaika mainano? \v 41 SataniꞋa aye-lama-vataga hisigeno tamakuꞋamoꞋa ‘Ohugahue.’ huno tokiyaꞋage hugahianagi amega tamaugafamoꞋa tokiyaꞋa afaꞋa omaleneanagino ‘Hugahue.’ huno hisia yana hugahigi Satani kema ohavisaya yafena kava yagaitama mainetama Anumayamotega ke hutama havigeho.” huno hama-paiye. \p \v 42 Huteno amataleno viaꞋamo tole (2) kanale nagoꞋene nunamuna mage huno havige “Nenafagae nagaya falisua kava hugeno ani havi kanamoꞋa satuꞋage hu-mainea tima hanea keꞋayola kahaisigekahena ani keꞋayola naha-fale-talo huꞋna nehuanagi afaꞋa kahaisia yana huo.” huno havige. \v 43 Havigeteno eteno momakeana amau tokotoko higeꞋya faeꞋya mainae. \p \v 44 FaeꞋya mainageno tagufa (3) kanale nunamuna nagoꞋene ani avamete huno havige-maine. \v 45 Havigeteno YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagate eteno mage huno mo hama-vige “Mai-falu hutamage faetama mainao? Haviho kanaꞋniꞋa ago falote nehie. Nagaya ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea nafaꞋnemonia nagesi huno navaleno kefo yama nehaya vayaꞋmogami amayapi natesigeꞋya nahaegahe nehae. \v 46 MukiꞋamogatama hetitama vigetao. Ageho nagesi huno nahaesia kanoa ago neꞋegi vigeta mogamano.” huno hu-maine. \s1 YutasiꞋa Yisasina avaleno kame vaya amayapi atene. \p \v 47 Ani kea nehigeno YutasiꞋa tuelufuꞋa (12) anagaꞋaene tokaeno nemaiya kanomoꞋa evaꞋyi higeꞋya agaiꞋene mukiꞋa vayala, mono note kava vayaꞋene nagoꞋa Yuta vayatamaenema hu-matea vayaꞋenena, ayaꞋaya naepege naepege huꞋya muki kaꞋyoꞋene aliꞋya emainae. \v 48 Agesi huno Yisasima haesaya avame yama huno amavalea kanomoꞋa ani vayafena mage huno hama-paiye “AtakoꞋma hisua kanoa haesaya kano mainegi atafa hutama tokiyaꞋage hutama avaletama viho.” huno hama-paiye. \v 49 Hama-paiteno YutasiꞋa aupaꞋa Yisasite viaꞋamo mage hie “Hulave-nelina kanomogae.” nehuno atako hu-maine. \v 50 Atako higeno YisasiꞋa mage huno hie “Nenafugae hugahema esana yana aupaꞋa huo.” huno higeꞋya ani vayaꞋmoꞋya Yisasina atafa huꞋya aye-talako hu-mainae. \v 51 Atafa nehageno nagola agaiꞋaenema he-ti-maiya kanomoꞋa ayaꞋaya naepeꞋa he-vayu huno ala mono noteꞋma uhagote mainea kava kanomona aliꞋya kanoꞋamona agesa ai-fakali-talegeno asaga hu-lavi-maine. \v 52 Ai-fakali-talegeno YisasiꞋa ani kanomofena mage huno hie “AyaꞋaya naepekaꞋa tafugepi eteka vaiyo. AyaꞋaya naepeleti tu hisaya vayaꞋmoꞋya ayaꞋaya naepeleti hamaesageꞋya faligahae. \v 53 Kagaya ohavinano? Nagaya Nenafategama ke huꞋna havigesuana seveti tauseniꞋa (70,000) ensole vayaꞋa nahauke heꞋya tuma hisaya yafena hu-ma-tesigeꞋya egahae. \v 54 Egahayanagi naꞋama hisagenoꞋa hanaꞋa huno nagaifena ‘NaꞋa kavala hu-tesageno faligahiema.’ huꞋya Anumaya Koti avopima kae-malenaya kemoꞋa falote huno tamagea hugahie?” huno havige. \p \v 55 AnileꞋma melitalu hu-maiya vayafena YisasiꞋa mage huno hie “Tamakaya nagaifena ‘Vaya hamaeno musufaya nehia kano maine.’ hutama ayaꞋaya naepene muki kaꞋyoꞋene alitama natafa hugahena neꞋao? Nagaya mukiꞋa kanafina efi efi huꞋna tamakaiꞋene ala mono nopina maineꞋna mono kea tamaha-pauvanagi naꞋa higetama natafa ohunayane? \v 56 Ohunayanagi nayoma mainaya amaune vayaꞋmoꞋya kae-malenaya kemoꞋa falote huno tamage hisia yafe mukiꞋa mani kavala hutama natafa nehae.” huno hie. \p HigeꞋya mukiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagala neꞋataleꞋya fale haꞋno hu-mainae. \s1 Yisasina kaiyeke hu-tenae. \p \v 57 Yisasima atafa haya vayaꞋmoꞋya avaleꞋya ala mono note uhagote-mainea kava kanomo* note, Kaiyafasi note, avaleꞋya vageꞋya kahegi kema havilinaya anagaꞋene Yuta vayatamaene alitalu huꞋya mainae. \v 58 PitaꞋa akave anatino vianagi avatela oꞋunegi ago aluꞋale umaineno ala mono note hagote kava kanomo nomo haupale uvaꞋyi huno hai-faleno maineno ati vayaꞋene mopale maineno “Yisasina hu-tesaya yana agesue.” huno umaine. \v 59 Mono note kava vayaꞋene mukiꞋa kanisole vayaꞋene YisasiꞋma haesaya kaiyeke hu-tegahe nagoꞋa vaya “Kefo kava higeta age-mainone.” huꞋya havige hu-tesaya vayafe ati-ye-mainae. \v 60-61 Atiyayana omaigeꞋya kasagoꞋya vayaꞋmoꞋya havige huꞋya Yisasifena huteꞋya haenaga tole kanolatana he-tiꞋana Yisasifena mage huꞋana haꞋe “Ma kanomoꞋa mage huno hu-maine ‘Nagaya Anumaya Kotina ala mono nomaꞋa aliꞋna lagape ai-taleꞋna tagufa (3) kanale ani nona eteꞋna ki-talegahue.’ huno hu-maine.” huꞋana haꞋe. \p \v 62 HaꞋageno ala mono note hagote kava kanomoꞋa heti-maineno Yisasina mage huno havige “Kagaifena na augafa kea nehae? Kaiyekema hu-ga-taꞋa kemo anonaꞋania hu-falote huka nohane?” huno havige. \v 63 Higeno YisasiꞋa avaya tukino ke ohuno maineno nago ke kanoꞋa ohune. Ohigeno ala mono note hagote kava kanomoꞋa eteno mage huno havige “HaimuꞋaene Anumaya Koti aufima kaha-vi-goa kea tamage huka taha-paiyo. Kagaya Anumaya KotiꞋa taugafa ali-gatigahema hu-ga-tenea kanoa, Kalaisiga, mainano? Kagaya Anumaya Kotina nafaꞋneꞋamoga mainano?” huno havige. \v 64 Havigegeno YisasiꞋa hu-falote huno mage huno hie “E, kagaya ani kema hanana hai nehane. Tamage ani kano mainoe. Tamaha-nepauve tamakaya haenaga ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomoꞋna tusiꞋa himamuꞋa hanea Anumaya Kotina aya tamaga kaiyaga hanea siale maineꞋna ikate hanea siate esugetama nagegahae.” huno hie. \v 65 Higeno ala mono note hagote kava kanomoꞋa ani kea haviteno aipamoꞋa tokiyaꞋage higeno kenaꞋa alino hatata nehuno mage huno hie “Anumaya Kotife hu-haviya hu-neꞋatea kea hai havunanagiꞋya nagoꞋa vayaꞋmoꞋya kaiyekea hu-oꞋatesae. Tamakaya Anumaya Kotife hu-haviya hu-neꞋatea kea ago haviye. \v 66 Hai havunagi na tamakesa nehaviye?” huno higeꞋya mage hae “AnonaꞋa alisia yafe haesageno falisie.” huꞋya hae. \p \v 67-68 HuteꞋya nagoꞋa vayaꞋmoꞋya Yisasi augosafi amavetuꞋna he-neꞋateꞋya amayateti aiko-ligeꞋya nagoꞋamoꞋya amayana ali atale-lineꞋya aiko neliꞋya mage huꞋya havigae “Kalaisigae kaune laga huka taha-paiyo taꞋya negahayae?” huꞋya havigae. \s1 PitaꞋa Yisasifena avane huno “Nagaya noꞋagoa kano maine.” huno nehie. \p \v 69 PitaꞋa nomo haupalega mopale mainegeno nago aliꞋya munaꞋmoꞋa eaꞋamo Pitafe mage huno hie “Kagaya Kalili YisasiꞋene tokaeka nemaina kano mainane.” huno hie. \v 70 Higeno PitaꞋa avane huno mukiꞋa vaya amaufi “AꞋao, ani kanoa oꞋagenoa kanohe maika nehane.” huno hu-maine. \v 71 Huteno fiatega umainegeno nago aliꞋya munaꞋmoꞋa megeteno anile he-ti-mainaya vayafe mage huno hie “Mani kanoa Nasaleti YisasiꞋene vai-neꞋayea kanoe.” huno hie. \v 72 Higeno PitaꞋa nagoꞋene eteno “AꞋao Anumayamo aufi tamage nehue oꞋagenoa kanomofe nehane.” huno hie. \v 73 OsiꞋa mainegeꞋya anile he-ti-maiya vayaꞋmoꞋya Pitafena mage huꞋya me hae “Tamage kagaya Kalili kano mainananagika kavefuꞋna ali-yahae higeka kema nehana yana tave-linageta havune agai anagapi kano mainane.” huꞋya hae. \v 74 Hageno PitaꞋa mage huno hie “Nagaya tamakema ohisugenoꞋa Anumaya KotiꞋa nahaesie. Anumaya Koti aulagafi tamage huꞋna tamaha-nepauve tamakayama nehaya kanoa nagaya oꞋagenoa kanoe.” huno nehigeno kokolemoꞋa age ai-maine. \v 75 Agea aigeno Pitana agesamoꞋa aikalo higeno YisasiꞋma hapaigeno havi-mainea kea mage huno hu-maineane “KokolemoꞋa agea oꞋainesigeka kagaya tagufa (3) kanale avane huka nagaifena ali fala-kigane.” huno hu-mainea kemoꞋa Pitana agesamoꞋa aikalo higeno haviteno hati-lavino viaꞋamo tusiꞋa avi mo-te-maine. \c 27 \s1 Yisasina avaleꞋya Pailatite umainae. \p \v 1 KoꞋma alino ha-neleana mukiꞋa mono note kava vayaꞋene Yuta vayaꞋmogami vayatamaene Yisasina haesageno falisia kea huge havige hu-mainae. \v 2 HuteꞋya Yisasina nofi kiteteꞋya ala kamani kava kanoa, Pailatite, avaleꞋya ayapi motenae. \s1 YutasiꞋa ago fali-maine. \p \v 3 YutasiꞋa Yisasina agesi huno kame yama hu-tea kanomoꞋa ageana Yisasina kaiyekema hu-teteꞋya “Faligahie.” huꞋya haya yana ageteno aipamoꞋa kanaꞋage higeno eteno aminaya monea tetiꞋa (30) siliva alaga monea* alino ala mono note kava vayaꞋene Yuta vayatamaene momamine. \v 4 Mo neꞋamamino mage huno hie “Nagaya tusiꞋa kefo yama huꞋna kefo yama ohunea kanomona agesila huꞋna kame yana hu-toanagino afa yafe faligahie.” huno higeꞋya ani vayaꞋmoꞋya mage hae “Kahaote yakae. Tagai yana omalenegi kagaikaꞋa yane.” huꞋya hu-tenae. \v 5 Hu-tageno YutasiꞋa ani yafa monea ala mono nopi hagaꞋyu hu-neꞋataleno viaꞋamo agaiꞋa ayapiti nofila alino anoꞋmu mo-ye-maine. \p \v 6 Mo-yegeꞋya mono note kava vayaꞋmoꞋya ani monea aliteꞋya mage huꞋya hae “Mani monea ‘Vaya haesageno falisie.’ huꞋya ali hage-mainaya monegita alita ala mono note monenena omalesune.” huꞋya hae. \v 7 HuteꞋya aliꞋya haꞋya kiteꞋya “Mani monea hapaleti susufane talo nehia kanomo mopa miya hugahune. Ani mopa natu vaya he-vai-ma-tesuna mopa hanegahie.” huꞋya hu-mainae. \v 8 NaꞋa huteꞋya ani mopamo agia kolamo tavi-mainea mopae huꞋya agia malenayanagino meni kanafina ani agimoꞋa hanegeꞋya neꞋayae. \p \v 9 NaꞋama hayana nayona aune kanoa YelemaiyaꞋma hu-mainea kemoꞋa ani kanafina falote huno tamage hie. Mage huno hu-maineane \q1 “Ani tetiꞋa (30) silva alaga monea* Isaleli vayaꞋmoꞋya ‘Haesageno falisigeta ani monea kamigahune.’ huꞋya hu-mainae. \v 10 Anumayamo naha-pai-mainea kava huꞋya ani monea aliꞋya hapaleti susufanema talo nehia kanomo mopa miya hu-mainae.” huno hu-maineane. \m Ani mopama miya hu-mainaya yupa ani kemoꞋa falote huno tamagea hu-maine. \s1 PailatiꞋa Yisasifena “Kagaya Yuta veate sauve kano mainano?” huno havige. \p \v 11 YisasiꞋa ala kava kanoa, Pailatite, he-ti-mainegeno PailatiꞋa Yisasifena mage huno havi-ge “Kagaya Yuta veaꞋmogami SauveꞋami mainano?” huno havigegeno YisasiꞋa mage hie “KagaikaꞋa mani kea hai nehane.” huno hie. \v 12 HigeꞋya mono note kava vayaꞋene Yuta vayatamaene “MaꞋa avamete kefo ya hu-maineane.” huꞋya hu-tayanagi YisasiꞋa kenonaꞋamia ohune. \v 13 Ohigeno PailatiꞋa nagoꞋene mage huno hie “MukiꞋa kefo yama nehana yana ali-faloteꞋma nehayana nohavino?” huno hie. \v 14 Higeno YisasiꞋa kenonaꞋa nagola osi kea ohigeno PailatiꞋa amaꞋyo ai-maine. \s1 PailatiꞋa Yisasifena “Yafaga yosale haetama asaigeno falino,” huno hie. \p \v 15 KafuꞋahe kafuꞋahe Anumaya KotiꞋa amaugafama ali-gati-mainea kanahe amakesa haviꞋya imua negiyanagino PailatiꞋa mukiꞋa ani imu negia kanafina nagoꞋa nofi hu-matageꞋya nemaiya vayapiti vayaꞋyagamoꞋya haesagama huꞋya “Agaya esie.” huꞋya haya kanohe nofipitila “Hai haꞋno hanagi vuo.” huno hu-neꞋatea kanae. \v 16 Ani kanafina nago kanomo agia PalapasiꞋe vayala tavata nehamaya kanoa kina nofipi maineane. \v 17 MaineanagiꞋya vayaꞋyagamoꞋya melitalu hageno PailatiꞋa mage huno hama-vige “Palapasife ‘Hai haꞋno hanagi vuo.’ huꞋna hisuo ifi nagaya Yisasife, veaꞋmoꞋya ‘Anumaya KotiꞋa taugafa ali-gatigahema hu-tenea kano maine.’ huꞋya nehaya kanomofe, ‘Hai haꞋno hanagi vuo.’ huꞋna hisue? Tafe musena nehae?” huno hama-vige. \v 18 HigeꞋya Yisasima atafa huꞋyama avaleꞋya emainaya vayaꞋmoꞋya ma amakesa haviye “MukiꞋa vayala Yisasina agai ke nehaviꞋya tagai kea nohaviye.” huꞋya nehayanagiꞋya Yisasifena amaipamoꞋa haviya higeꞋya Pailatite avaleꞋya metalaya yafe PailatiꞋa agesa haviteno hama-vige. \v 19 Huteno kaiyeke hu-ma-tesia siale mainegeno aꞋamoꞋa nago kanomofe “Mage huka hapaiyo.” huno hu-tegeno eaꞋamo mage huno hie “AkamoꞋa mage huno hie ‘Namona fatago kanogi afaꞋa atalo. Nagaya meni kegela tusiya huno koli nagesa hia himona agaitela age-mainoe.’ huno higeꞋna me kaha-nepauve.” huno hie. \p \v 20 Mono note kava vayaꞋene Yuta vayatamaene mukiꞋa veafe mage huꞋya mo hama-paiye “Mage hutama hiho ‘Yisasina haegeno falino. Tagaya Palapasife nofipitila haꞋno hisie huta nehune.’ hutama hiho.” huꞋya hae. \v 21 Hageno PailatiꞋa vayaꞋyagahe nagoꞋene mage huno hie “Tole kanolata mainaꞋagi hana kanohe ‘Hai haꞋno hanagi vuo.’ huꞋna hisue?” huno higeꞋya “Palapasina afaꞋa atalegeno eno.” huꞋya hae. \v 22 Hageno PailatiꞋa mage huno hama-vige “Ma kanomofena amakaya ‘Anumaya KotiꞋa taugafa ali-gatigahema hu-tenea kanoe.’ huꞋya nehaya kanoa naꞋa hu-tesue?” huno hama-vige. HigeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya “Yafaga yosale nili hetama asaigeno falino.” huꞋya hu-mainae. \v 23 Hageno PailatiꞋa mage huno hama-vige “NaꞋa higetama ani kea nehae? HanaꞋa kefo yama hu-maine?” huno hianagi eteꞋya aliꞋya alapi ataleꞋya ala kefiti mage huꞋya hae “Yafaga yosale nili hetama asaigeno falino.” huꞋya hu-mainae. \v 24 Hageno PailatiꞋa “Nagai kea ohaviyanagiꞋya tu hugahe nehae.” huno agesa haviteno mage huno hie “Ani fatago kanomo kolamoꞋa nagaipina kumila omalegahigi tamakaitamifi kumitamia hanegahie.” huno nehuno tina alino ani vayaꞋmogami amaule ayana sese hie. \v 25 Sese higeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya mage huꞋya hae “Haesanageno falisia kumiꞋmoꞋa tagayaene nafaꞋnetimoꞋyaene afaꞋa aligahune.” huꞋya hae. \v 26 Hageno PailatiꞋa Palapasina nofipitila avaleno neꞋataleno Yisasina agata aisifa kaꞋyoteti haifu amiteno Yisasina ati vaya amayapi ateteno “Yafaga yosale nili hetama asaigeno falino.” huno hie. \s1 Ati vayaꞋmoꞋya Yisasina akaya atenae. \p \v 27 Ala kava kanomo ati vayaꞋmoꞋya Yisasina avaleꞋya ala kava kanomo no haupalega umaineꞋya mukiꞋa amakaiꞋenema nemaiya ati vayafe ke hageꞋya emainae. \v 28 AyaꞋamoꞋya Yisasina kenaꞋa asagi-taleteꞋya akaya ateꞋya “Ala kano mainane.” huꞋya hisaya yafe ayaꞋaya haesa kena fai-tenae. \v 29 Fai-teteꞋya avetaꞋnafaꞋage nofiteti tumano kula talo huteꞋya anutela vai-teteꞋya kupaga kaꞋyona tamaga ayapi amiteꞋya amaleꞋya neꞋayeꞋya hu-haviya hu-teteꞋya kigi hu-teꞋya kamuge hatageꞋya vai-neꞋa-teꞋya mage huꞋya hae “Felugae. Yuta veaꞋmogami ala sauve kanomogae.” huꞋya kigi hu-tenae. \v 30 Augafale amavetuꞋna he-teteꞋya anutela kupaga kaꞋyoteti aiko-li-mainae. \v 31 Hu-haviya hu-teteꞋya kigi hu-neꞋa-teꞋya haesa kena hate neꞋa-taleteꞋya agaiꞋa kena fai-teteꞋya yafaga yosale nili hegahe avaleꞋya umainae. \s1 Yisasina yafaga yosale nili heꞋya asai-mainae. \p \v 32 Yisasina avaleꞋya kategama vayana Sailini SaimoniꞋene mo-fotu huteꞋya ati vayaꞋmoꞋya motafa huꞋya tokiyaꞋage ke huꞋya “Yafaga yosa Yisasi akave kofika vuo.” huꞋya hu-tageno alino vie. \v 33 VigeꞋya Yisasina Kologota kumale, ani agimoꞋa tagai kefina anu ayamufae huꞋya nehaya kumate avaleꞋya umainae. \v 34 Ani ati vayaꞋmoꞋya “Haesunageno falisiana agata ai yafenagita agatama oꞋaisia tina nesie.” huꞋya nehuꞋya ani atuꞋage timo agia gala. Ani atuꞋage tiꞋene nofi alagamo tiꞋene nagopi ali havigu huteꞋya aliꞋyama amiyana YisasiꞋa ani lina neno agegeana higeno masu hugeno atalene. \p \v 35 OnegeꞋya yafaga yosale nilia heꞋya asai-maleteꞋya kenaꞋa fako huꞋya aligahe musufa yama nehaya yokalo lageno amakasesaya vayaꞋmoꞋya ali-mainae. \v 36 AliteꞋya mopale maineꞋya kava yagaiꞋya mainae. \v 37 Anutela kaiyekema hu-taya kema kaeꞋya malaya avomoꞋa mage huno hie “Mani kanoa Yuta veate ala Sauve kanoe.” huꞋya kaeꞋya malenae. \v 38 Kae-maleteꞋya YisasiꞋene tole kanolatana vaya nehamaeꞋana musufa ya nehaꞋa kanolatana nago kanoa tamaga kaiyagaꞋa haeꞋya asai-maleꞋya nago kanoa haoga kaiyagaꞋa haeꞋya asai-maleꞋya hu-mainae. \p \v 39 Hu-malenageꞋya kateꞋma ute ete huꞋya agasaya veaꞋmoꞋya amakeꞋya kaꞋyo neꞋaiꞋya “Kefo kano maine.” huꞋya kigi yokalofiti hu-haviya hu-tenae. \v 40 Mage huꞋya hae “Oho kagaya ‘Ala mono nona aliꞋna lagape ai-taleteꞋna tagufa (3) kanale eteꞋna ki-talegahue.’ huka nehana kano mainane? Kagaya Anumaya Koti nafaꞋne mainenukahena menia yafaga yosa ataleka elavika kagaikaꞋa kaugafa aligatio.” huꞋya hae. \v 41 HageꞋya mono note kava vayaꞋene kahegi kema havilinaya anagaꞋene Yuta vayatamaene aniꞋa huꞋya kamuge hatageꞋya vai-neꞋateꞋya hu-haviya hu-tenae. \v 42 Mage huꞋya hae “NagoꞋa veala amaugafa ali-negatia kanogi agaiꞋa augafa naꞋa higeno ali-nokatie? Isaleli veaꞋmogami Sauve kanoꞋamima mainenunofena yafaga yosaletila ataleno elavinageta agamano. Agesunana ‘Kagaya lamage nehane.’ huta tametitia hugahune. \v 43 Agaya Anumaya Kotife ametiti nehuno mage huno hu-maineane ‘Nagaya Anumaya Koti nafaꞋnemoꞋnae.’ huno nehianagino Anumaya KotiꞋa agaifema hainagenoꞋa menia augafa ali-gatisie.” huꞋya hu-haviya hu-tenae. \v 44 AgaiꞋenema musufa kanolatama yafaga yosaleꞋma asai-malaya kanolatamoganienena aniꞋa huꞋana Yisasina hu-haviya hu-tenaꞋe. \s1 YisasiꞋa ago fali-maine. \p \v 45 Anile yagemoꞋa euno amuꞋnokaꞋno higeno hale-mainea yamoꞋa haꞋno higeno mukiꞋa kotega tusiꞋa hani-kino viaꞋamo une kanalega eteno ali hale-maine. \v 46 Une kanalega YisasiꞋa ala kefiti ke huno agaiꞋa kefiti mage huno hie “Eli Eli lema sapakatani.” huno hie. Tagaiti kefina mage huno hie “Anumaya KotiꞋnimogae Anumaya KotiꞋnimogae naꞋa higeka nagaila nenatalane?” huno hie. \v 47 HigeꞋya nagoꞋa anile heti-mainaya veaꞋmoꞋya haviteꞋya \m mage huꞋya hae “Ilaiyafe ke nehie.” huꞋya hae. \v 48 Hageno nago kanomoꞋa aiya-yeno viaꞋamo hava koꞋyafa kana yana alino atuꞋage nofi alagamo tipi ayeteno alino viaꞋamo kupaga kaꞋyote maleno ani hava koꞋyafa kana yana kiteno “YisasiꞋa mayu mayu huno nesie.” huno amine. \v 49 AmigeꞋya nagoꞋamoꞋya mage huꞋya hae “Atalo, agava mainesunageno IlaiyaꞋa esiaꞋamo yafaga yosaletila mevaleno elavisiaꞋamo augafama ali-gatisia yafe esio. Agetetae.” huꞋya hae. \v 50 Hageno YisasiꞋa nagoꞋene ala kefiti nehuno agu nafaꞋnea atalegeno vigeno fali-maine. \p \v 51 Faligenofena ala mono nopi asai-malenaya kenagefa* ayaꞋaya ala kenagefamoꞋa YisasiꞋma falia kana kanoꞋale ani kenamoꞋa analeti aepa heno tavigeno amuꞋnopiti hatata hu-lole huno mo-talegeno imila aligeno yafaꞋyagamoꞋa aposi-lavi-maine. \v 52 HigeꞋya veaꞋma he-vai-ma-tenaya komumoꞋa ai-hagalo higeꞋya kasagoꞋya veala, Anumaya Kotina amakuꞋama amitafa huteꞋya fali-mainaya veala, he-ti-mainae. \v 53 He-tigeꞋya ani veala komufitila hetigeno YisasiꞋa fali-mainefiti he-ti-mainea yupa Yelusalemu vageꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya amake-mainae. \p \v 54 Ati vayaꞋene kava kanoene YisasiteꞋma yagaiꞋya maiya ati vayaꞋmoꞋya imiꞋma alia yaꞋene alu ya alu yama falote hia yana ageteꞋya tusiꞋa amamaꞋyo aigeꞋya mage huꞋya hae “Tamage huno mani kanoa Anumaya Koti nafaꞋne-lafa maine.” huꞋya hu-mainae. \v 55 NagoꞋa aꞋneyaga Yisasina aya hugahe Kaliliti akave emainaya aꞋneyaga aluꞋale hetiꞋya maineꞋya age-mainae. \v 56 NagoꞋamogami amakia osi YemesiꞋene Yosefegani itaꞋanimoꞋa MaliaꞋe Magatala kumate MaliaꞋene tole Sepeti nafaꞋnelatamaꞋamogani itaꞋanimoꞋene anifina mainae. \s1 Yisasi augafa yafa kapi he-vai-tenae. \p \v 57-58 YagemoꞋa tavi falegahe higeno YosefeꞋa Alimatia kumate kanoa, ala moneꞋa hanea kanoa Yisasi ke havino akave nemalea kanogino Pailatite mage huno me havige “Yisasina augafaꞋa aligahe nehue.” huno havigegeno PailatiꞋa “E” higeno ati vayaꞋahe “Yisasi augafa aliꞋya Yosefena amiho.” huno hu-maine. \v 59 Hapaigeno YosefeꞋa augafa alino me-maleneno kenaleti aigalaki kalaki huno haꞋya kino anoꞋvai-tene. \v 60 AnoꞋvai-teteno alino alino viaꞋamo agaiꞋma he-vai-tesaya yafe higeꞋya he falegeꞋya kafi-malenaya yafakapi Yisasina mo he-vai-tene. He-vai-teteno ani yafa kamo avayaleꞋma ai-lilesia yafana, ala yafakefa ayetu-feno anile mo ai-lile-maleteno umaine. \v 61 VigeꞋana Magatala MaliaꞋene hamoꞋamoꞋene anile mopale maineꞋana he-vai-tea yafa kana age-mainaꞋe. \s1 Ati vayaꞋmoꞋya Yisasi komule kava yagaiꞋya mainae. \p \v 62-63 Sapati kanahe haviꞋya kavela talo tala hu-maleꞋya faeteꞋya kotigeꞋya ala mono note kava vayaꞋene Falasia vayaꞋene ala kanoa Pailatite mage huꞋya me hae “Ala kanomogae tagaya ago havune \m anima havigeꞋage kanomoꞋa afaꞋama mainea kanafina mage huno taha-pai-maine ‘Nagaya tagufa (3) kanale maiteꞋna komufitila he-tigahue.’ huno hu-maine. \v 64 Nage hu-maineafe kagaya tokiyaꞋage ke hugeꞋya ani yafa kamona ai-lileꞋya tokiya vai-malesageno tagufa (3) kanafina tokiyaꞋage huꞋya yagaisae. Havigu agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya ani komufiti Yisasi augafa musufaya huꞋya aliꞋya uteꞋya veafe ‘Fali-mainefitila agaiꞋa he-tino umaine.’ huꞋya hama-paisageno ani kema hisaya kemoꞋa hagoteno hu-mainea kemona agasegahie.” huꞋya hae. \v 65 Hageno PailatiꞋa mage huno hie “Kava yagaisaya ati vayala tamamisugetama ani komule amavaletama moma-tesageꞋya yagai-lama hugahae.” huno hie. \v 66 HigeꞋya vayaꞋyamoꞋya ani yafa kateꞋma malenaya yafana fukiteti aye-gaꞋmaeꞋya ai-lileteꞋya nagoꞋa ati vayafe “Yagaiho.” huꞋya hu-ma-tenae. \c 28 \s1 YisasiꞋa faliteno komufitila he-ti-maine. \p \v 1 Sapati kanamoꞋa haꞋno hu-tegeno Sota yupa kola otinegeꞋya Magatala MaliaꞋene hamoꞋamoꞋene he-vai-taya komulega agegahe umainaꞋe. \v 2 NeꞋvaꞋageno tusiꞋa imi aligeno Anumayamo ensole kanoa ikapinagati elavino ani yafakefa ayetu-fe-neꞋataleno agupile mopale maine. \v 3 Mainegeno augosamoꞋa aulumayaꞋma alia kava huno aye-vasa higeno kenaꞋamoꞋa efeꞋage huno alave alave hu-maine. \v 4 HigeꞋya he-vai-taya yafakateꞋma yagaiꞋya maiya ati vayaꞋmoꞋya ani ensole kanoa ageteꞋya atili huꞋya amakoꞋya faiteꞋya fali-mainaya vaya kana hu-mainae. \p \v 5 Hageno ensole kanomoꞋa ani atalafena mage huno hie “Tanakaila tanamaꞋyoa oꞋaino. Nagaya ago havimainoe tanakaya Yisasina, yafaga yosale nilima heꞋya asai-malenaya kanohe ati-neꞋayaꞋe. \v 6 Mafina omainegi fali-mainefitila ago heti-maine. Tamaha-pai-mainea kemoꞋa falote higeno ago he-ti-mainegi etana malenaya kumala ma hanegi megeꞋo. \v 7 Megetetana tanaiyayetana agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagala mage hutana mo hama-paiꞋo ‘YisasiꞋa ofalino afaꞋama maineno tamaha-pai-mainea kea haviho. Uhagotela-mateno Kalili ago umainegi anilega neꞋutama Yisasina mogeho.’ hutana hiꞋo. Hai tanaha-pauve.” huno hie. \v 8 HigeꞋana tolemogania anamaꞋyoa neꞋaiꞋana musena nehuꞋana anaiyayeꞋana agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anaga mo hama-paigahe umainaꞋe. \p \v 9 NeꞋvaꞋageno anile aupaꞋa YisasiꞋene fotu mo haꞋageno YisasiꞋa mage huno hanapaiye “NeꞋaꞋo?” huno higeꞋana eꞋana aiyale metafa huꞋana ali soso haꞋe. \v 10 HaꞋageno YisasiꞋa mage huno hie “TanamaꞋyoa oꞋaitana mage hutana nafuꞋnaganagamina mo hama-paiꞋo ‘Kalili neꞋutama anilega mo nagegahae.’ hutana hama-paiꞋo.” huno hie. \s1 Ati vayaꞋmogami ke. \p \v 11 Tole atalana yaufa neꞋvaꞋageꞋya nagoꞋa komuleꞋma yagai-maiya ati vayala ala kumate uꞋya ala mono note kava vayafena mukiꞋa yama faloteꞋma hia yafena mo hama-paiye. \v 12 Mo hageꞋya ala mono note kava vayaꞋene Yuta vayatamaene melitalu huꞋya huge havige huteꞋya hu-haꞋya kiteꞋya ani ati vayaꞋmogamina ala mone hageꞋya neꞋamamiꞋya “Mani kea hutama falote ohisaya yafe ma monea negeno haꞋno hino.” huꞋya hae. \v 13 HuteꞋya mage huꞋya hae “Tamakaya veafena mage hutama hiho ‘YisasiꞋene tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya kege ayaꞋamoꞋya faeta mainonageꞋya augafa musufaya huꞋya aliꞋya vae.’ hutama hiho. \v 14 Ala kamani kanomoꞋa mani kema haya kea haviteno kema tamama-kisiana tagaya ali fala-ki-lama-teta ‘Amakaipina kea omale.’ huta alu kema hapaisunanagenoꞋa kea-otamama-kigahie.” huꞋya hae. \v 15 HageꞋya ati vayaꞋmoꞋya ani monea aliteꞋya ma ma hama-paiya kemo akave malageno mukiꞋa Yuta vea mainalega mani kemoꞋa ute ete huno menia aniꞋa huno hane. \s1 YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagafena “Mono keꞋnia alu kumate kumate alitama viho.” huno hie. \p \v 16 Yisasina aleveniꞋa (11) anagaꞋmoꞋya Kalili agoꞋyalega umainae. \v 17 Valegati Yisasina mogeteꞋya agia alisaga hayanagi nagoꞋamoꞋya tole amakesa havimainae. \v 18-19 YisasiꞋa ani vaya mainale emaineno mage huno hie “Anumaya KotiꞋa ikategaene mopafiꞋene tusiꞋa kava yagaisua tokiya yana ago namiafe tamakaya mukiꞋa ma mopaene mopaene neꞋutama nagai kea hama-paigeꞋya amakuꞋa namisagetamahena Nenafa agileꞋene nafaꞋneꞋamoni nagileꞋene Alu Aotage Avamumo agileꞋene tina fale-ma-teho. \v 20 Tina fale-ma-tetama nagayama tamaha-pai-mainoa kea ‘Akave maleho.’ hutama huge hama-velige hiho. Tamage nagaya tamakaiꞋene mukiꞋa kanafina maime maime neꞋvisugeno ma mopama haꞋno hisia kanamoꞋa falote hugahianagiꞋna otama-talegahue.” huno YisasiꞋa hu-maine.