\id JHN John NT0011.JN - KANITE N.T. GIBSON/MCCARTHY 03-Jul-02 \h Yoni \toc1 Yisasife Kanale Ke Yoni Kaemalenea Ke. \toc2 Yoni \mt2 Yisasife Kanale Ke \mt1 Yoni \mt2 Kaemalenea Ke. \c 1 \s1 YisasiꞋa nago agiꞋa KemoꞋe haimuꞋenena maine. \p \v 1 EheꞋma Anumaya KotiꞋma ma mopama taloma ohunea kanafina Yisasina nago agia KemoꞋe huno maineane. Anumaya KotiꞋene tokaeꞋana mainaꞋane. Ani KemoꞋa, YisasiꞋe, Anumaya KotiꞋene nagoꞋya hu-mainaꞋane. \v 2 MainaꞋageno ehe kanafina ani kanoa Anumaya KotiꞋene tokaeꞋana mainaꞋane. \v 3 Anumaya KotiꞋa hapaigeno YisasiꞋa mukiꞋa yana talo hu-maleneane. YisasiꞋa nago yana talo ohunea yana omalene. \v 4 Ani YisasiꞋa mukiꞋa veala hamaimu neꞋamamia kano maineanagino ani haimuꞋamoꞋa veala aye hale-ma-te yamaꞋa hane. \v 5 Ani hale yamoꞋa haniki mainea yapina aye hale-mainegeno hani-ki-mainea yamoꞋa alino asu ohune. \p \v 6 Anumaya KotiꞋa nago kanoa hu-tegeno emaine. Ani kanomo agia YoniꞋe. \v 7 Ani kanoa hale yamo ke hama-paigahe emainegeꞋya agai keleti mukiꞋa veaꞋmoꞋya hale yafe “Tamage hane.” huꞋya agaife amakupi maleꞋya ametiti hisaya yafe emaine. \v 8 YoniꞋa hale yamona aepaꞋa omainegi afaꞋa hale yamona aepaꞋa hanea kanomofe hama-paigahe emaine. \v 9 Ani tamage hale yamaꞋa ma mopale eno mukiꞋa veaꞋne aye hale-ma-tegahe emaine. \p \v 10 Ani YisasiꞋa ma mopama talo hu-malenea kano emaineanagi ma mopafi veaꞋmoꞋya ageteꞋya aepaꞋa havilama huꞋya ohavinae. \v 11 AgaiꞋa talo hu-malenea mopale emaineamagi agaiꞋa veaꞋmoꞋya avaleꞋya falu fala huꞋya oꞋavalenae. \v 12 AvaleꞋya oꞋatageꞋya nagoke nagokeꞋmoꞋya falu fala huꞋya Yisasina avale-mainaya veaꞋmoꞋya Yisasife amakupi maleꞋya amametiti nehaya veaꞋmogamina YisasiꞋa tokiyaꞋaleti “Anumaya Koti nafaꞋneyagae.” huno hu-neꞋama-te. \v 13 Ani veaꞋmoꞋya vayaꞋmo kolateti oꞋama-temagi Anumaya Kotiteti ama-tene. Vemo augafa ageno haꞋye hu yateti oꞋamatenegi Anumaya Kotiteti amatene. VeaꞋmoꞋya nafaꞋne atesaya amakesa haviya yateti oꞋamatemagi Anumaya Kotiteti amatene. \p \v 14 Yisasina nago agiꞋa Kemona atetegeno ve maineno tagaiꞋene mainegeta agaila alu aotage tokiya hale yamaꞋa neꞋagone. Ani kanoa Anumaya Kotina aiya nagoke nafaꞋneꞋa maineamagino nefaꞋa agaiꞋa alu aotage tokiya hale yamaꞋa amigeno ali falu huno kayoneꞋage yaꞋene tamageꞋage hu yaꞋene agai aguꞋafina hiya hu-maine. \p \v 15 YoniꞋa keha keha nehuno agaife mage hie “Ma kanomofe nayona mage huꞋna tamaha-pai-mainoe haenagaꞋa nago kanoa nagaila onatenele mainea yafe nagaila ago nagase-mainea kanoa egahiema huꞋna tamaha-pai-mainoane.” \p \v 16 Ali falu huno kayone yamaꞋa hiya hu-mainefiti tagaila mukiꞋamogatina taya huno kanale manu tamiteno nagoꞋa kanale manuene nelamie. \v 17 Tamage Anumaya KotiꞋa kahegi kema malenea kea Mosesena ayapi maleteno hapaigeno hama-pai-mainiamagi ali falu huno kayone yaꞋene tamage hu yaꞋene Yisasi Kalaisiteti neꞋalune. \v 18 Nagoke kanomoꞋa Anumaya Kotina oꞋagene. Tamage mukiꞋa veala oꞋagenae. Aiya nagoke nafaꞋneꞋamoꞋa Anumaya KotiꞋene nagoꞋya huꞋana mainaꞋamagino ani kanomoꞋa Nefa avate maineleti Nefana agaiꞋage tave-nelino aepaꞋa hu-gafino taha-pai-maine. \s1 Mono ti fal-mate YoniꞋa mono ke nehie. \p \v 19 Isaleli vayaꞋmoꞋya Yelusalemu mainaleti Livae nofi vayaꞋene mono note kava vayaꞋene hu-ma-tageꞋya Yonife “Kagaya tagae?” hutama havigeho huꞋya hama-pai-mainae. Hama-paigeꞋya mo havigageno YoniꞋa ma ke huno hama-nepaiye. \v 20 YoniꞋa ani ke fala-kino ohunegi ani kea hu falote huno mage huno hie “Nagaya Kalaisi, Anumaya KotiꞋma taugafa ali-gatigahe hu-tenea kanoa nagaya omainoe.” huno hie. \v 21 HigeꞋya “Ani kanoa omaimagi kagaya tagae? Ilaiyaga mainapi?” huꞋya havigageno “AꞋao nagaya ani kanoa omainoe.” YoniꞋa make huno higeꞋya “Nagi Anumaya Koti aune kano mainapi?” huꞋya hageno “AꞋao.” huno hie. \v 22 HigeꞋya “Taha-paiyo kagaya tagae? Hu-la-tenaya vayaꞋmogamina kenonaꞋamima hama-paisuna kea kagesafiti kagaika aliꞋyafe naꞋane ke nehane?” huꞋya havi-negae. \v 23 Nehageno YoniꞋa kenonaꞋamilela mage huno hama-nepaiye “Nagaya ma kano mainoe. Nage aiꞋna kaꞋme kotegati keha keha hisua kano mainoe. AisaiyaꞋa Anumaya Koti aune kanomoꞋa nayo hu-malenea kea mage huꞋna nehue \q1 ‘Anumaya visia kana alitama hilato hutama ali fatago hiho.’ \m huno hu-maineane.” huno hie. \v 24 Anima havigesia kema aliꞋya vaya vayala Falasia vayaꞋmoꞋya hu-ma-tenae. \v 25 Ani vayaꞋmoꞋya Yonife mage huꞋya havi-negae “Kalaisigaene Ilaiyagaene Anumaya Koti aune kanoenema omaineka naꞋa higeka tina fale neꞋamatane?” huꞋya havi-ge-mainae. \v 26 Havigageno YoniꞋa kenonaꞋamilela mage hie “Ma nagaya titeti fale nelama-toamagi tamakaipina nagola oꞋagenaya kanoa he-ti-maine. \v 27 Heti-maineamagino ani kanomoꞋa haenagaꞋa egahie. Nagaya afa kano mainoamagiꞋna agai aiyalela ayesuana onategahie.” huno hu-maine. \v 28 YoniꞋa Petani kumate Yotani timona atu kaiyaga maineno veaꞋne ti fale neꞋama-teno mani kea hu-mainea kehe mehavi-ge-mainae. \s1 YisasiꞋa Anumaya Kotina Sipi sipi nafaꞋneꞋa maine. \p \v 29 FaeteꞋya kotigeꞋya YisasiꞋa Yonitega eneꞋegeno YoniꞋa ageteno mage huno nehie “Ageho mani kanoa Anumaya Kotina Sipi sipi nafaꞋneꞋae. HaenagaꞋa haesageno falisia yateti ma mopale veaꞋmogamina kefo yaꞋamia ali-talesia yafe emaine. \v 30 Ani kanomofe nayona mage huꞋna tamaha-pai-mainoe ‘HaenagaꞋa esia kanomoꞋa nagaila onatenele mainea yafe nagaila ago nagase-mainea kano egahie.’ huꞋna tamaha-pai-mainoane. \v 31 Nagaya agaila aepaꞋa oꞋagenoanagi Isaleli veaꞋmogamina Yisasina amave-ligahe tina mo fale-ma-tesoe huꞋna emainoane.” huno hie. \p \v 32 YoniꞋa mage huno hama-pai-maine “Anumaya Kotina Alu Aotage AvamuꞋamoꞋa nama kana huno ikapinagati elavino eaꞋyamo augafalela emainegeꞋna age-mainoe. \v 33 Nagaya agaila oꞋagenoanagi Anumaya KotiꞋa ti fale-ma-to yate hu-natenea kanogino mage hie ‘Kagaya agegane nagaiꞋni Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa elavino nago vemo augafaleꞋma emaisigekama agesana vemoꞋa veaꞋmogamina Alu Aotage AvamuꞋaleti fale-ma-tegahie huka havigane.’ huno higeꞋna havi-mainoane. \v 34 Nagaya ani kema hia yana ago age-mainoleti tamaha-nepauve ma kanoa Anumaya Kotina neꞋamo maine huꞋna nehue.” huno hie. \s1 TaliꞋa (3) vayaꞋmoꞋya YisasiꞋene meli loꞋkaeꞋya umainae. \p \v 35 FaeteꞋya kotigeꞋya YoniꞋene agaiꞋaene tokaeꞋana nemaiꞋa kanolataꞋene eteꞋya he-tiꞋya mainae. \v 36-37 YisasiꞋa neꞋvigeno YoniꞋa ageke huno ageteno mage hie “Anumaya Koti Sipi sipi nafaꞋnea atu maine.” huno higeꞋana YoniꞋene tokaeꞋana nemaiꞋa kanolatana ani kea haviteꞋana Yisasina akave neꞋvaꞋe. \v 38 Akave neꞋvaꞋageno YisasiꞋa mai-yahae huno anaketeno ke huno hana-vige “NaꞋafe neꞋaꞋe?” huno higeꞋana anakaya mage haꞋe “Lapaiga hanate nemaine?” huꞋana nehaꞋe. Lapai tagai kefina hu-mave-lina kanoe huno hie. \v 39 YisasiꞋa mage huno hie “Etana megeꞋo.” huno hana-paigeꞋana agaiꞋene neꞋvaꞋageno une kigeꞋana nomaꞋa mogeteꞋana ani kanalela agaiꞋene mainaꞋe. \p \v 40 Yoni kema haviteꞋana Yisasi akaveꞋma umainaꞋa kanolatapitila nago kanomo agia EtaluꞋe ani kanoa Saimoni Pitana aganaꞋamoꞋe. \v 41 EtaluꞋa hagoteno nepuꞋamona Saimonife mo atiyeno mogefalote huteno mage huno hapaiye “Anumaya KotiꞋma taugafa ali-gatigahema hu-tegeno emainea kanoa Kalaisina nagaya ago agoe.” huno hie. \v 42 Huteno Saimonina avaleno Yisasite neꞋvaꞋageno YisasiꞋa ageke huno ageteno mage hie “Kagaya Saimoniga Yonina nemofogae kagai kagia mage huꞋna nemaloe Sifasigae Pitagae.” huno nehie. Ani agilatamogania nagoꞋya hu-mainaꞋe. Tagai kefina yafaꞋmogae huno malene. \s1 YisasiꞋa FilipifeꞋene NataniolofeꞋene ke hu-maine. \p \v 43 FaeteꞋya kotigeno YisasiꞋa Kalili visia agesa havino vilegati Filipina mogeteno mage huno hapaiye “Kagaya nakave eno.” huno hapaiye. \v 44 FilipiꞋa Petesaita kumate kanoe. Ani kumala Etalugani Pitagani kumale. \v 45 FilipiꞋa Nataniolona moge-falote huteno mage huno hapaiye “Nago kanomofe Anumaya Koti amaune vayaꞋene MoseseꞋene mono autaꞋmafi kae-malenaya kanoa tagaya ago age-falote hunana agaya Nasaleti YisasiꞋe Yosefena nafaꞋneꞋamo maine.” huno hie. \v 46 Higeno NatanioloꞋa mage huno hie “Nasaleti kanale yana falote hisifi? Falote ohugahie.” huno higeno FilipiꞋa mage huno hie “Eka mego.” huno hapaiye. \p \v 47 HapaigeꞋana neꞋaꞋageno YisasiꞋa Nataniolona ageteno mage hie “Ageho Isaleliti tama kanolafane. Mani kanoa nagola havigeꞋa omalenea kano maine.” huno hie. \v 48 Higeno NatanioloꞋa mage huno havinege “Nagai aepaꞋa na yu havimainanane?” huno havigegeno YisasiꞋa mage hie “FilipiꞋa kagaila moge ohunegeka kagaya fiki yosamo aepale mainanageꞋna nagaya ago kage-mainoe.” huno hie. \p \v 49 Higeno NatanioloꞋa mage hie “Hulaveli kanomoga Anumaya Koti nafaꞋne mainane. Kagaya Isaleli kotega ala sauve kano mainane.” huno hie. \v 50 Higeno YisasiꞋa Nataniolofe mage hie “Fiki yosamo aepale mainanageꞋna nagaya kage-mainoafe tamage nehane huka kagupi maleka kametiti nehano? HaenagaꞋa tusiꞋa ala kavaꞋyaga efalote hinageka agegane.” huno hapai-maine. \v 51 YisasiꞋa amakaife mage hie “Tamagelafa huꞋna tamaha-nepauve tamakaya ikamoꞋma ai-halenagetama neꞋagetama ikapinagati emainoa kano vayaꞋmo natenea kanomonilela Anumaya Kotina ensole anagaꞋamoꞋya naugafalela haiteꞋya laviteꞋya nehisagetama agegahae.” huno hama-nepaiye. \c 2 \s1 Kena kumate nago kanomoꞋa a alimaine. \p \v 1 Tole kana maiteꞋya Kalili hanea kumala Kenae nehaya kumate nago kanomoꞋa a aligahe higeno Yisasina itaꞋamoꞋa anima aꞋma aligahema hia nopi umaine. \v 2 UmainegeꞋya “Yisasiga kagaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagakaene eho.” huꞋya ke hageꞋya umainae. \v 3 UmaineꞋya nenageno nofi alagamo tina haꞋno higeno Yisasina itaꞋamoꞋa Yisasina mage huno hapaiye “Nofi alagamo tina haꞋno hie.” huno hanepaiye. \v 4 Higeno YisasiꞋa mage hie “AꞋoko ‘NaꞋa maꞋa huo.’ huka nahaꞋopaiyo kagai yana omalene. nagaya tokiyaꞋniꞋa amavelisua kanaꞋa falote ohune.” huno nehie. \v 5 Nehigeno Yisasina itaꞋamoꞋa kaveꞋma talo talaꞋma huꞋya amamiya veaꞋnehe mage huno hama-paiye “Nago kema hinagetama agai ke akave maleho.” huno hama-nepaiye. \p \v 6 Yuta vayaꞋmogami mono kemoꞋa mage humaine “MukiꞋa kanalela mukiꞋa yana sese hutama ti faleho.” huno humaineane. Ani yafe sikisiꞋa (6) yafa ti keꞋayola vani hataletiꞋa (100) lita hanea keꞋayola anilela hane. \v 7 Hanegeno YisasiꞋa kaveꞋma talo talaꞋma huꞋya neꞋamamiya veaꞋnehe mage huno hama-paiye “Mani li keꞋayoꞋyakafina hefitama havateho.” huno hama-paigeꞋya hefi havate-mainae. \v 8 Havatageno “KaveteꞋma kava yagai-mainea kanole osiꞋa hefitama alitama momiho.” huno higeꞋya hefiliꞋya umainae. \p \v 9 HefiliꞋya momigeno ani kaveteꞋma kava yagai-mainea kanomoꞋa ani lina hagotenoꞋa titafa haniamagi haenagaꞋa eteno nofi alagamo ti hapaegeno neno akekeana higeno ani lina ea kamaꞋa oꞋageneamagi hefiꞋyama aliꞋyaꞋma aya veaꞋnemoꞋyage havimainae. KaveteꞋma kava kanomoꞋa aꞋma alia kanohe ke huno mage huno hapaiye. \v 10 “MukiꞋa vayaꞋyaga hagote kanalela hagaꞋage tina amamigeꞋya mageno amamu higeꞋya haviyama hia tina neꞋamamiya yamagi kagaya hagote kanalela afa li tamiteka haenaga hagaꞋage tina nelamine.” huno nehie. \p \v 11 Manima taloma hia tokiya avame yana YisasiꞋa hagote kanale Kalili hanea kumala Kenae huꞋya nehaya kumate ani kavala talo nehuno tusiꞋa ala tokiya hale yamaꞋaene amaveligeꞋya agaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamoꞋya ageteꞋya aliꞋya amakupi maleꞋya amametiti hu-mainae. \v 12 NaꞋa hu-maletegeꞋya YisasiꞋene itaꞋamoꞋene aganaꞋamoꞋyaene agaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamoꞋyaene Kapaneamu laviꞋya osi kanaꞋa anile mainae. \s1 YisasiꞋa ala mono nopi mone aliꞋya neꞋaliya vaya amanati-talene. \p \v 13 Nago ala imua Anumaya KotiꞋma Yuta veayaꞋmogami amakinagomogami amaugafama aligatimainea kanahe amakesa havi havi nehaya imu negiya kana evaꞋyi hugahe higeno YisasiꞋa Yelusalemu haimaine. \v 14 YisasiꞋa ala mono nopi haino mogeana vayaꞋyagamoꞋya pulumaka afuma sipi sipi afuma namama malenageꞋya veaꞋmoꞋya miya hisaya yafe malenageno YisasiꞋa mokemaine. magi nagoꞋa vayaꞋmoꞋya alu kotega nehanea monea neꞋaliꞋya ani kumateꞋma nehanea monea anonaꞋa amamisaya yafe folomole maleꞋya mopale mainageno momakemaine. \v 15 Momaketeno nofiteti alifagagi maleneno mukiꞋa vayaꞋma sipi sipima pulumaka afuyakaene mono nopiti ali helafi neꞋataleno monema ayeyahaeꞋma nehaya vayaꞋmogami folomoꞋamiene moneꞋamiene ali helafi-talene. \v 16 Namayagama miya nehaya vayafe mage huno hamapaiye “Alitama eviho. Mafina nenafa nona tamakaya alitama maketi kumala talo ohiho.” huno nehie. \v 17 NehigeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamoꞋya avopima hanea kehe amakesa nehaviye. Ani kea mage huno haneane “Anumaya Koti nofena mukiꞋa kanale magesa havi havi huꞋna nokaꞋa kanaleꞋya huno hanesia yafe aluya huꞋna muse nehue.” huno kaemalenegeꞋya havimainayane. \p \v 18 HavimainayamagiꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya eteꞋya havinegae “AniꞋama hana kavala ta tokiyaleti nehane? TokiyakaꞋa hane huta havisuna yafe nagola oꞋagenona tokiya avame yana hugeta agamano.” huꞋya nehae. \v 19 Nehageno YisasiꞋa kenonaꞋamia mage huno hama-paiye “Ma ala mono nona alitama lagape aitaletesageꞋna taliꞋa (3) kanale eteꞋna ani nona aliꞋna hetigahue.” huno nehie. \v 20 HigeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya mage huꞋya hapaiye “KekamoꞋa kanale ohia ke nehane taliꞋa (3) kanale ani nona aliꞋna hetigahue huka nehanamagi vayaꞋyagamoꞋya foti sikisiꞋa (46) kafufi mani nona kimalenaya none.” huꞋya nehae. \p \v 21 HuꞋya hageno YisasiꞋa ani avame kea hiamagi ani mono nofema hiana agaiꞋa augafahe nehie. \v 22 YisasiꞋma falitenoꞋma he-ti-mainea kanafina agaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamoꞋya ani kema humainea kehena amakesa havimainae. Avopima hanea kene YisasiꞋma humainea kene “Tamage humaineane.” huꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainae. \s1 YisasiꞋa mukiꞋa vayamogami amakuꞋafina ago agemaine. \p \v 23 Imuma negiya kanale YisasiꞋa Yelusalemu maineno oꞋagenaya tokiya avame yana higeꞋya ageteꞋya mukiꞋa veaꞋnemoꞋya “Tamage nehie.” huꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainae. \v 24 Hayamagi YisasiꞋa mukiꞋa veaꞋnemogami amakuꞋa ago amakea yafe aguꞋa noꞋamamie. \v 25 NaꞋafene amakupima hanea yana ago age-mainea yafe YisasiꞋa mukiꞋa veaꞋmogamife “Tamakupima hanea yana naha-paiyo.” huno ohune. \c 3 \s1 YisasiꞋa NikotimasiꞋene kea kea hu-mainaꞋe. \p \v 1 Nago Falasia kanoa Yuta vayate ala kava kanoꞋamimo agia NikotimasiꞋe. \v 2 Nago kegela ani kanomoꞋa Yisasite eno mage huno hie “Humave-nelina kanomoga tagaya ago havimainone kagaya humaveli hama-veli nehana kanomoga Anumaya KotiꞋa hu-gategeka emainane. Kagaya oꞋagenaya tokiya avame yana nehane. Anumaya KotiꞋa kagaiꞋene omaineleꞋasina aniꞋa kavala ohateꞋasine. Ani yafe tagaya ago havimainone Anumaya KotiꞋa hu-gategeka emainane.” huno hie. \p \v 3 Higeno YisasiꞋa mage huno hie “Tamage-lafa huꞋna kaha-nepauve anafinaga kanomoꞋma nago kanoma haegafa huno oꞋatesiana Anumaya KotiꞋma kava yagai-mainea kumala oꞋagegahie.” huno hie. \v 4 Higeno NikotimasiꞋa mage huno hie “Alopa kanomona hanaꞋa huno ateleꞋasine? ItaꞋamo aipafinaga eteno hai falesigeno nagoꞋene eteno atesie huka nehapio?” huno havinege. \p \v 5 Havigegeno YisasiꞋa mage huno hie “Tamage-lafa huꞋna kaha-nepauve titetiꞋene Anumaya Koti Alu Aotage AvamuꞋmotetiꞋene oꞋatesiana Anumaya KotiꞋma kava yagai-mainea kumatela oꞋugahie. \v 6 Amaugafama hanea veaꞋmoꞋya augafa hanesia nafaꞋne amategahayanagi Anumaya Kotina Alu Aotake AvamuꞋmoteti atesia kanomona Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa haimula amigahie. \v 7 Nagaya mani kema hua kea ‘NagoꞋene eteka nato huka huo.’ huꞋna hua kehena havika kamaꞋyoa aika atali ohuo. \v 8 YasimoꞋa agaiꞋa hau yate alino visia yana kaulagamoꞋa oꞋagene. AfaꞋa uhuhu uhuhu hia keꞋa haviteka hanategatiꞋma aepa heno falote hia kaꞋene vaiyea kaꞋene oꞋagenane. YasimoꞋma hia avamete huno Anumaya Kotina Alu Aotake AvamuꞋmoꞋa nago kanomona neꞋateana noꞋagone.” huno hie. \v 9 Higeno NikotimasiꞋa mage huno havige “Ani yana hanaꞋa huno falote hugahie?” huno havinege. \p \v 10 Havigegeno YisasiꞋa mage huno hie “Kagaya Isaleli veaꞋne hu-maveli hamaveli nehana kano mainanagi naꞋa higeka ohavinane? \v 11 Tamage-lafa huꞋna kaha-nepauve age-mainona yafe kaha-nepauve havilinona yafe kaha-nepauvanagi mani kea tamakaveꞋno hu-neꞋatae. \v 12 Nagayama ma mopale yafe ago kaha-nepauvanagi ‘Tamage nehane.’ huka havika kagupi maleka kametiti nohanagi ikapinaga yafema kaha-paisugeka hanaꞋa huka havika kagupina maleka kametitia hugane? \v 13 Nago kanomoꞋa ikapinaga ohainegi nagaya ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomoꞋna nagaiꞋniꞋage ikapinagatila ma mopafina elavi-mainoe. \p \v 14 MoseseꞋa kaꞋme kotega maineno osifaꞋvea talo huteno yosale malegaꞋmaeno alisaga hu-mainea kavala menia aniꞋa huꞋya ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomonina navaleꞋya alisaga hugahae. \v 15 Alisaga hisageno mukiꞋa veaꞋmoꞋya ‘Tamage nehie.’ huꞋya amakupi maleꞋya amametiti hisaya veaꞋmoꞋya agola maige maige hisaya hamaimula aligahae.” \p \v 16 Anumaya KotiꞋa aiya nagoke nafaꞋneꞋa maineanagi ma mopafi veaꞋnehe tusiya huno hau ayamopafi haigeno ani aiya nagoke nafaꞋneꞋa hu-tegeno elavino emaine. Emainegeta tagaya nagoke nagokeꞋmogata agaife tagupi maleta tametiti hisunana haniki-mai yapi tegelege nehia atafina oꞋugahunanagita agola maige maige hisuna tahaimula aliteta maigahune. \v 17 Anumaya KotiꞋa nafaꞋneꞋamona mopale veaꞋne kaiyeke hu-mateno nofi hu-matesia yatela hu-tegeno omenegi mopafi veaꞋne amaku amamemaꞋa ali-gatisiafene huno hu-tegeno emaine. \p \v 18 Emaineanagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya Yesasifena amakupi maleꞋya amametiti haya veala Anumaya KotiꞋa kaiyeke huno nofila hu oꞋama-tegahianagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya Anumaya Kotina aiya nagoke nafaꞋnehe haviꞋya amakupi omaleꞋya amametiti nohaya yafe Anumaya KotiꞋa ago kaiyeke hu-ma-teteno ago nofi hu-ma-tene. \v 19 Kaiyekema hu-mate yamo aepaꞋamoꞋa maꞋa hu-maine, aye hale-ma-te kanoa ma mopafina ago emainegeꞋya veaꞋmoꞋya kefo yana nehuꞋya hani yapi maisaya yafe muse huꞋya hale yafena nohamaiya yafe Anumaya KotiꞋa ago kaiyeke hu-ma-tene. \v 20 MukiꞋa kefo kava huge huge nehaya veaꞋmoꞋya hale yafena nohamaigeꞋya “Hale yapima visunageꞋya kefo yatia age-falote hugahae.” huꞋya hale yapina nomae. \v 21 Tama kava nehaya veaꞋmoꞋya hale yapima neꞋeya mage nehae “Anumaya KotiꞋa taya higeta kanale yana hu-mainonafe mukiꞋa veaꞋmoꞋya agesae.” huꞋya nehae. \s1 Mono tima fale-ma-te YoniꞋa Yisasifena hu-falote huno hu-maine. \p \v 22 NaꞋa hu-maleteno YisasiꞋene agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋene Yutia umaineꞋya nagoꞋa kana umaiteꞋya veaꞋnea mono tina fale-ma-tenae. \v 23 Fale-ma-tegeno YoniꞋa Ainonie nehaya kumate maineno aniꞋa huno veaꞋnea fale-ma-tene. Ainoni kumala Salimie nehaya kumaꞋmo aupate hane. KasagoꞋya tiꞋyaga anilega haneanagiꞋya veaꞋmoꞋya ete ete hageno tina fale-ma-tene. \v 24 Yonina avaleꞋya nofipina oꞋatenageno ani lina fale-ma-tene. \p \v 25 Yonienema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋene nago Yuta kanoene mono tima fale yamo auꞋava yafe mohu mehu huꞋya ke vai-mainae. \v 26 Ke vai-maleꞋya Yonitega mage huꞋya mo hane-paiye “Hulave nelina kanomoga Yotani limona ame haupalega kagaiꞋenema mainegeka agaifema taha-pai-mainana kanomoꞋa menia agaiꞋa tina fale neꞋa-ma-tegeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya agaitega utele nehae.” huꞋya hae. \p \v 27 Hageno YoniꞋa mage huno hie “Anumaya KotiꞋa nagoꞋa veaꞋmogamina nago yana oꞋamamineleꞋasina oꞋalileꞋasine. \v 28 Tamakaya agoꞋma hu-mainoa kea havilinae. Mage huꞋna hu-mainoe ‘Nagaya Anumaya KotiꞋma taugafa ali-gatigahe hu-tenea kanoa omainogi nagaya uhagoteꞋna neꞋvisugeno agaya haenaga egahie.’ huꞋna hu-mainoe. \v 29 Nago vemoꞋa aꞋma aliana agaiꞋa a maineanagi ayama hu-mainea kanomoꞋa agava huno aꞋma ali-mainea kea haviteno tusiꞋa muse nehie. AniꞋama hia avamete huꞋna Yisasitega veaꞋma neꞋvaya yafena nagaya tusiꞋa muse nehue. \v 30 Yisasi agimoꞋa nagaila nagaseno ala huno haigahianagi nagai nagimoꞋa afete tavigahie.” huno hie. \s1 Ikapinagati emainea kanohe hama-nepaiye. \p \v 31 YoniꞋa mage huno hie “Anafinagati elavi-mainea kanomoꞋa mukiꞋa yana amakase-maineanagi ma mopaletiꞋma efalote hu-mainea kanomoꞋa ma mopale kano maineno mopale yafeke kea nehie. Ikapinagati elavi-mainea kanomoꞋa mukiꞋa yana amakase-maine. \p \v 32 Ikapinagati elavi-mainea kanomoꞋa age-mainea yafeꞋene havimainea yafeꞋene hama-nepaiyanagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya ani kea haviꞋya amakupina nomalae. \v 33 Nomalagi nagoke nagoke veaꞋmoꞋya hu-mainea kea haviꞋya amakupima malaya yafe ‘Anumaya KotiꞋa tamageꞋage kano maine.’ huꞋya hu-lokiya neꞋvaiye. \v 34 Anumaya KotiꞋa hu-tenea kanomona Anumaya KotiꞋa Alu Aotage Avamula nago haupa nago haupa huno oꞋaminegi mukiꞋa hiya huno aminegeno Anumaya Koti kea nehie. \v 35 Higeno nefaꞋa nafaꞋneꞋamofena tusiꞋa muse nehuno mukiꞋa kava yagaisia yana ayapi malene. \p \v 36 NagoꞋa veaꞋnemoꞋya nafaꞋneꞋamofema ‘Tamage nehie.’ huꞋya amakupi maleꞋya amametitima hayana agola maige maige hisaya hamaimula ago ali-mainayanagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya nafaꞋneꞋamoꞋma hia kema akaveꞋma omalesayana ani hamaimula oꞋaligahae. Anumaya KotiꞋa ani veaꞋmogamina aipa haviya hu-mateno kaiyeꞋkea ago hu-neꞋamate.” \c 4 \s1 YisasiꞋa Samelia aꞋene kea kea nehie. \p \v 1-2 “YisasiꞋa Yonina agaseno mukiꞋa veaꞋmogamina tina fale-ma-teno hai-maine.” huꞋya haya ke Falasia vayaꞋmoꞋya havimainae. YisasiꞋa agaiꞋa tina fale oꞋama-tenegi agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamoꞋya fale-ma-tenae. \v 3-4 Falasia vayaꞋmoꞋya ago ani kea haviya yafe YisasiꞋa haviteno Yutia neꞋataleno Kalili eteno ugahe amuꞋno kola mogaseno via kotega Samelia mo vaiyatete hu-maine. \p \v 5 Nago Samelia kumaꞋmo agia Sika. Ani kumala YekopuꞋa Yuta vayaꞋmogami amakinagomoꞋa nafaꞋneꞋamona Yosefe aminea hoya hanelega hane. YisasiꞋa ani kumate evaꞋyi hu-maine. \v 6 YekopuꞋa ti he-nefia kagemuyola hanegeno yagemoꞋa amuꞋno-kaꞋno higeno YisasiꞋa kama vaiye-mainea yafe kasalo haegeno ani kagemuyo ti avayale eno mopale maine. \p \v 7 Mopale emainegeno nago Samelia aꞋmoꞋa ti he-figahe neꞋegeno YisasiꞋa mage hie “Tina namigeꞋna nano.” huno hie. \v 8 (Yisasienema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya anile omainagi kave miya hugahe ala kumatega umainae.) \v 9 Yuta vayaꞋene Samelia vayaꞋene amakoꞋya huꞋya amahaote amahaote huꞋya nemaiya yafe ani Samelia aꞋmoꞋa mage huno hie “Kagaya Yuta kano mainanagi nagaya Samelia a mainogi naꞋa higeka nagaifena tina namigeꞋna nano huka nehane?” huno havinege \v 10 Higeno YisasiꞋa mage huno hie “Kagaya Anumaya KotiꞋma amuse yama kamisia yafema havimainateꞋasina tifena nagaila nahavi-gateꞋasine. Tima namio hia kanoma nagemainateꞋasina tifena nahaviganageꞋna maige maige hisana tina kamuleꞋasine.” huno hie. \v 11 Higeno ani aꞋmoꞋa mage huno hie “Ala kanomoga ani li komua afe yapi hanegi tima he-fisana keꞋayola omalegi hanateti ani maige maige hisua tina he-fika namigane? \v 12 YekopuꞋa, taginagomo ani kagemuyola tamineane. YekopuꞋa nafaꞋneyagaꞋaene agaiꞋa afuyagaene ani komufitila ne-mainae. ‘Agaila agase-mainoe.’ huka nehapio?” huno hie. \p \v 13-14 Higeno YisasiꞋa mage huno hie “MukiꞋa veala ma lipiti nesayana eteꞋya lifena amakegahianagi nagoke nagoke veaꞋmogamima amamisua timoꞋa amakusafinaga kapae nehagea ti kana huno lavige lavige hisigeꞋya maige maige hisaya hamaimula amamigahie.” huno hie. \v 15 Higeno ani aꞋmoꞋa mage huno hie “Ala kanomogae ani lina namigeꞋna nano. NamisanageꞋna nagoꞋene onahaugahianagiꞋna malela tima he-figahena eteꞋna omano.” huno hie. \p \v 16 Higeno YisasiꞋa mage huno hie “Negavena mo ke hu-lika male eno.” huno hie. \v 17 Higeno ani aꞋmoꞋa mage hie “NenaveꞋa omaiye.” huno higeno YisasiꞋa “NenaveꞋma omaiyema hanana tamage nehane.” \v 18 “Kagaya faefuꞋa (5) negaveꞋya mainayane meni kanafina nago vene mainananagi miya hu-ga-tenaya negaveꞋa omaine. Mani kea tamage huka naha-nepaine.” huno hie. \v 19 Higeno ani aꞋmoꞋa mage huno hie “Ala kanomogae nagaya ago havimainoe kagaya Anumaya Kotina aune kanoꞋa mainane. \v 20 TaginagomoꞋya ma agoꞋyale* Anumaya Koti agia alisaga nehayanagi tamakaya Yuta vayaꞋmogatama ‘Yelusalemu Anumaya Koti agia alisaga nehaya kumala hane.’ hutama nehae.” huno hie. \v 21 Higeno YisasiꞋa mage huno hie “Ma aꞋmoga nagayama tamage huꞋna kaha-paisua ke havika kagupi ai-maleteka kametiti huo. Nago kana falote hinageno ma agoꞋyaleꞋene Yelusalemuene Anumaya Koti agia alisaga ohugahagi alu kumateti kumateti agia alisaga hugahae. \v 22 Tamakaya Samelia veaꞋmogatama agima alisaga nehaya kanomona age-lama hutama oꞋagenae. Tagaya Yuta veaꞋmogata agima alisaga nehuna kanomofe havilama hu-mainona yafe agia alisaga nehune. Tamaugafa ali-gatisia kanoa Yuta vayapiti falote nehie. \v 23 Nago kana falote hugahie. Ani kana ago falote hu-maine. Nenafa agima alisaga hisaya veaꞋmoya tamage huꞋya amaku amamemaꞋafiti Nenafa agi alisaga hisaya kanamoꞋa ago falote hu-maine. Nenafana amaku amamemaꞋafiti agima alisaga hisaya veaꞋnehe ati neꞋaye. \v 24 Anumaya KotiꞋa augafa omalenea avamula mainea yafe agai agima alisaga hugahena veaꞋmoya amaku amamemaꞋaleti tamage huꞋya agia alisaga hiho.” huno hie. \p \v 25 Higeno ani aꞋmoꞋa kenonaꞋa mage huno hie “KalaisiꞋa, Anumaya KotiꞋma taugafa ali-gatigahie huno hu-tesia kanoma esia kea nagaya ago havimainoe. Esiana mukiꞋa yafena taha-paigahie.” huno hie. \v 26 Higeno YisasiꞋa kenonaꞋa mage hie “Nagaya nevayaꞋna kakaiꞋenema maineꞋna kema nehua kanoa mani kano mainoe.” huno hie. \p \v 27 Mani kea nehigeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagala eteꞋya neꞋeꞋya YisasiꞋma aꞋmoꞋenema kea kea haꞋaꞋyafe ageteꞋya tusi amakesa havi havi hayanagi nagoꞋamoꞋya “NaꞋafe nehane?” huꞋya aꞋmofena haviokenae. “NaꞋa higeka ma aꞋene kea kea nehane?” huꞋya Yisasina haviokenae. \p \v 28-29 Ani aꞋmoꞋa ti kena neꞋataleno ala kumatega uno anifima mainaya veaꞋnehe mage huno hama-paiye “MukiꞋa nayoma hu-mainoa yama naha-paiya kanoa etama megeho. Ani kanoa Anumaya KotiꞋma taugafa ali-gatigahema hu-tenea kanofi?” huno hie. \v 30 HigeꞋya kumala neꞋataleꞋya Yisasitega emainae. \p \v 31 Yaufa neꞋageꞋya YisasiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamoꞋya Yisasifena mage hae “Hulave-nelina kanomoga nesana yana hanegi no.” huꞋya nehae. \v 32 Nehageno YisasiꞋa mage huno hie “Nagaya oꞋagenaya kaveꞋnia hane.” huno hie. \v 33 HigeꞋya ani anagaꞋamoꞋya amakaiꞋami huge havige huꞋya mage hu-mainae “Nago kanomo nesia kavela ago alino me mainefi?” huꞋya hae. \v 34 Hageno YisasiꞋa mage huno hie “Nesua kavela ma hane hu-na-tenea kanomoꞋma haisia kavaꞋma huꞋna naminea aliꞋyana alivaya ayesua yana kaveꞋniꞋa hane. \p \v 35 VeaꞋmoꞋya nehaya ke mage hutama nehae ‘FoꞋa (4) ika maitesunageno afuma nelea kana falote hugahie.’ hutama nehafi? Nagaya tamaha-nepauve tamakaya hoyafina age-lama hutama ageho. Ani hoyafina ago afu-le-maine. Anima hia kava huꞋya veaꞋmoꞋya nagai kema haviꞋyama amakupi maleꞋya anametiti hisaya yafe ago afu-le-mainae. \v 36 Afuma leana Anumaya Koti kema havisaya yafe ayama hisia kanomoꞋa anonaꞋa aligahianagi aya hu-mainaya vayala amakupi maleꞋya amametiti hisayana agola maige maige hisaya hamaimula aligahae. Aligahayanagi ani hoyafima avina yama negalia kanomoꞋene afumalegeno ayama huno neꞋalia kanomoꞋene nagoꞋya huꞋana musena hugaꞋe. \v 37 Manima agoꞋma hu-mainaya kea ‘Nago kanomoꞋa kali-malegeno nago kanomoꞋa nenaꞋa neꞋalie.’ huꞋya haya kea tamage nehae. \v 38 Nehagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya kasageke huꞋya anima nagai kema ohavinaya veaꞋmogamina Anumaya Koti ke ago hama-pai-mainagi tamakaya ayama hugahena ani vayate ago hu-lama-togetama hama-pai-mainayanagiꞋya amakupi malesagetama afaꞋa nenaꞋage aligahae.” huno hie. \p \v 39 Ani aꞋmoꞋma hu-mainea kehe mukiꞋa Samelia veaꞋmoꞋya Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti nehae. Ani aꞋmoꞋa mage huno hu-maine “MukiꞋa hu-mainoa yana ago naha-pai-maine.” huno hu-mainea kehe haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hu-mainae. \v 40 Yisasite evaꞋyi huꞋya mage huꞋya hae “TagaiꞋene maisane.” huꞋya havigageno YisasiꞋa amakaiꞋene tole kana maine. \v 41 MainegeꞋya kasagoꞋya veaꞋmoꞋya agai kema haviya yafe amakupi maleꞋya amametiti nehae. \v 42 Amametiti nehuꞋya ani aꞋmofe mage huꞋya hapaiye “Menima kagai kema havuna yafe Yisasina taguꞋa amita tametiti nohunagi tagayama agai kema tagaiti haviteta tagupi maleta tametitia nehune. Menia nehavune mani kanoa ma mopale veaꞋmogati taugafa ali-gatigahe emaine.” huꞋya nehae. \s1 YisasiꞋa kava kanomona nafaꞋneꞋamona kaliꞋa alino kanale hu-tene. \p \v 43 Anile tole kana maiteno YisasiꞋa ataleno Kalili umaine. \v 44 YisasiꞋa agaiꞋa nayona mage huno hu-maineane “Nago mono ke hama-nepaiya kanomoꞋa agaiꞋa vayaꞋamogamipi maineana vayaꞋamoꞋya ‘Ala kanomo kegi havigetao.’ huꞋya nohae.” huno hu-maineane. \v 45 Hu-maineanagi Kalili evaꞋyi higeꞋya ani kumate veaꞋmoꞋya hu falu fala huteꞋya muse-kase hu-mainae. NaꞋafene ani veaꞋmoꞋya Yelusalemu ala imu ki-mainaya kanale YisasiꞋma mukiꞋa yama hu-mainea yama moge-mainaya yafe hu falu fala huteꞋya musena hu-tenae. \p \v 46 Musena hutetageno YisasiꞋa eteno Kalili hanea kumala Kena kumate uvaꞋyi hu-maine. Ani kumatela YisasiꞋa tifena higeno nofi alagamo ti hapae-mainea kumale. YisasiꞋa anile umainegeno nago kamani kava kanoa, Kapaneamu kumate kanogino, neꞋamoꞋa kali ali-maine. \v 47 Kali neꞋaligeno nefaꞋa “YisasiꞋma Yutiati ago Kalili emaine.” huꞋya haya kea haviteno aupaꞋa nafaꞋneꞋa neꞋataleno Yisasite eno mage huno hie “NafaꞋneꞋniꞋa falisia kava nehigi melika kanale huto.” huno hie. \p \v 48 Higeno YisasiꞋa mage huno hie “Tamakaya tokiya avame yama oꞋagenutamahena nagaifena tamakuꞋa havi onamitama tamametitia ohugahae.” huno hie. \v 49 Higeno ani kamani kava kanomoꞋa mage huno hie “Ala kanomogae nafaꞋneꞋniꞋa ago faligahe nehigi afaꞋa kaiyayeka nagaiꞋene eno.” huno hie. \v 50 Higeno YisasiꞋa mage hie “Kagaya afaꞋa vuo. NafaꞋnekamoꞋa ofaligahigi afaꞋa maigahie.” huno higeno YisasiꞋma hia kea havino akuꞋafi maleteno ametiti nehuno umaine. \p \v 51 Emainea kate eteno maitagifeno neꞋvigeno aliꞋya nafaꞋneꞋamoꞋya me fotu huteꞋya mage huꞋya hae “Kagaila nafaꞋnekamoꞋa ago kanale hu-tegeno maine.” huꞋya me-hae. \v 52 Me hageno “Na kanale aepa heno kanale hu-tene?” huno hamavi-gegeꞋya “Ega yagemoꞋa ali tagifeno nagokete evigeno ani amuko-nakoma haiya kalimoꞋa kanale hu-tene.” huꞋya hae. \v 53 Hageno nefaꞋa agesa haviteno mage hie “Tamage yagemoꞋa ani kanaꞋale eneꞋvigeno YisasiꞋa ‘NafaꞋneka ago kanale maine.’ huno naha-pai-maine.” huno nehuno agaiꞋaene mukiꞋa anagaꞋaene Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hu-mainae. \p \v 54 YisasiꞋa Yutiati eteno Kalili emaineno aniꞋama hia kavala napa tu (2) kanale tokiya avame yana hu-maine. \c 5 \s1 YisasiꞋa nago kali kanoa Petesaita li kotute mainegeno alino kanale hu-tene. \p \v 1 HaenagaꞋa Yuta veaꞋmoꞋya ala imu Yelusalemu negiya kana falote higeno YisasiꞋa anilega hai-maine. \v 2 Yelusalemu kegiꞋyafi nago fiana sipi sipi afuyagamo fiana hane. Ani fiama hanelela ti kotuna male-maine. Ani li kotumo agia Yuta vayaꞋmogami* kefina Petesaitae. Ani kotutela faefuꞋa (5) fugagiꞋeta nona hane. \v 3-4 MukiꞋa kali veala aulaga asu hu-mai anagaꞋene aiya avayu hu-mainea anagaꞋene aiyaꞋaya api hu-mai anagaꞋene ani fugagiꞋeta noꞋyagafi alitalu huꞋya fae-mainae. \p \v 5 Nago anile nemaiya kanomona kaliꞋamoꞋa teti eitiꞋa (38) kafu hu-maine. \v 6 YisasiꞋa anima faeno mainea kanoa mogeteno “Mani kanoa ayaꞋaya kana kalia alino maine.” huno huteno mage hie “KalikamoꞋma haꞋnoma hisia yafena muse nehapio?” huno havige-maine. \v 7 Havigegeno kali kanomoꞋa Yisasife mage hie “Humave-nelina kanomoga tima aikalafuꞋma nehia kanaleꞋma naya huno navaleno tipi natesia vayala omaiya yafe nagaiꞋnige oanagi nagaila ago nagaseꞋya tipi aupaꞋa neꞋvae.” huno hie. \v 8 Higeno YisasiꞋa mage hie “Hetika fae omanakaꞋa neꞋalika ka vuo.” huno hu-maine. \v 9 Higeno aupaꞋa kaliꞋamoꞋa kanale hu-tegeno hetino fae omanaꞋa neꞋalino ka umaine. KanaleꞋma hu-tenea kana Sapati kanalele. \p \v 10 Ani yafe Yuta vayaꞋmoꞋya kaliꞋama haꞋno hutea kanomofe mage hae “Meni kana Sapati kanalele. NaꞋa higeka faesana omanaka alika neꞋvane? TagaiꞋma kahegi kemoꞋa Sapati kanalela ani kavala ohuo huno hu-maineane.” huꞋya hae. \v 11 Hageno kenonaꞋamia mage hie “KaliꞋniꞋa alino kanaleꞋma hu-na-tea kanomoꞋa mage huno naha-pai-maine ‘Fae omanakaꞋa neꞋalika vuo.’ huno hu-na-tene.” huno hie \v 12 HigeꞋya mage huꞋya havigae “Mani kanoa hana kanomo kaha-paigeka faesana omanaka alika neꞋvane?” huꞋya hae. \v 13 Hayanagi mukiꞋa veaꞋma anile alitaluma hagenofena YisasiꞋa aluꞋale ago umainegeno anima kaliꞋama haꞋnoma hutea kanomoꞋa mage hie “OꞋagoa kanomo ani kea hu-natene.” huno ha-mapaiye. \p \v 14 HaenagaꞋa YisasiꞋa kanale hu-tenea kanomona mono nopi mainegeno mogeteno mage hie “Kagaya ago menia kalikaꞋa haꞋno hu-ga-tegeka kanale huka mainanagi kefo kavala nagoꞋene ohuo. Kefo kavaꞋma hisanana nagoꞋa kana ya aligane.” huno hie. \v 15 Higeno mani kanomoꞋa viaꞋyamo Yuta vayafena mage huno hama-paiye “YisasiꞋa alino kanale hu-natenea kanoe.” huno nehie. \v 16 Hianagi YisasiꞋma Sapati kanaleꞋma kaliꞋama alino kanaleꞋma hu-tenea yafena Yuta vayaꞋmoꞋya aepa heꞋya amaipa kafa heteꞋya Yisasina aliꞋya haviꞋya hu-neꞋatae. \p \v 17 YisasiꞋa mage huno hama-nepaiye “NenafaꞋa mukiꞋa kanalela aliꞋyana neꞋaligeꞋna nagaiꞋenena aniꞋa huꞋna aliꞋyana neꞋalue.” huno hie. \v 18 Mani kehena YisasiꞋa “Anumaya KotiꞋa nagai NenafaꞋe.” huno nehuno “Nagaya Anumaya KotiꞋene nago kana kana hutaꞋa mainoꞋe.” hunoꞋma nehia kene Sapati kanale kahegi kema atagae-mainea yafeꞋene Yuta vayaꞋmoꞋya nagoꞋene ke vaiteꞋya “Haegahune.” huꞋya hu-mainae. \s1 Ikapinagati emainea kano vayaꞋmo atenea kanomoꞋa aliꞋyama alisia agia hane. \p \v 19 YisasiꞋa mage huno hie “Tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve NafaꞋneꞋamoꞋa agaiꞋage nagoke kavala nohianagi NenafaꞋma nehia kavala age-maineafe ani kavala nehie. NenafaꞋma nehia kavala NafaꞋneꞋamoꞋa ani kavala nehie. \v 20 NenafaꞋa NafaꞋneꞋamofena aguꞋafina nehaigeno agaiꞋma mukiꞋa nehia kavala ave-nelie. Ave-ligeno ala kavaꞋma ago hu-mainea kavala agaseno haenagaꞋa tusiꞋa ala kavakefa ave-linegetama agetama atali atalu hugahae. \v 21 NenafaꞋa fali-mainea vayala ali he-ti-mateno hamaimuꞋa neꞋamamianagino NafaꞋneꞋamoꞋa aniꞋa huno haiya veaꞋmogamina hamaimula neꞋamamie. \p \v 22 NenafaꞋa nago kanomona fako hu noꞋateanagi mukiꞋa veala fako hu-ma-tesia tokiya yana NafaꞋneꞋamona ago amine. \v 23 Aminea yafe Nenafafema mukiꞋa veaꞋmoꞋya agima alisaga hayana aniꞋa huꞋya NafaꞋneꞋamo agia alisaga hisae. NagoꞋa veaꞋmoꞋya NafaꞋneꞋamo agima alisaga ohisayana aniꞋa huꞋya hu-tenea Nenafa agiene alisaga nohae. \p \v 24 Magi nagaya tamage-lafa huꞋna tamaha-pauve nagoꞋa veaꞋmoꞋya keꞋniꞋa haviꞋya hu-natenea kanomofe ‘Tamage nehie.’ huꞋya amakupi maleꞋya amametiti hisayana ani veaꞋmogamina agola maige maige hisaya hamaimula ago ali-mainae. Ani veala hagoteꞋya fali-mai vaya kana huꞋya mainafiti hetiꞋya hamaimuꞋamia ali-mainae. HaenagaꞋa Anumaya KotiꞋa kaiyeꞋkea hu oꞋama-tegahie. \v 25 Tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve nago kanamoꞋma agoꞋma falote hisiana amaku amamemaꞋamoꞋa fali-mainaya veaꞋmoꞋya Anumaya Koti nafaꞋnemo ke haviteꞋya akave malesayana he-tiꞋya agola maigahae. Ani kana ago falote hu-maine. \v 26 Nenafana agaiꞋafi haimuꞋmo aepa haneanagi aniꞋa huno NafaꞋneꞋamofena ‘HamaimuꞋmona aepaꞋa maiyo.’ huno hu-tene. \v 27 NafaꞋneꞋamofena ikapinagati emainea kanoa vayaꞋmo atenea kanoginofe kaiyeꞋkema hu-ma-teno fako hu-ma-tesia tokiyaꞋa amine. \v 28 Mani kehena atali ohiho. Nago kana falote hisiana mukiꞋa agoꞋma faligeꞋyama komufi he-vai-matenaya veaꞋmoꞋya Yisasini nagea havigahae. \v 29 HaviteꞋya ani komufinagati he-tiꞋya hati-lavisageꞋya kanale kava hu-mainesaya veaꞋnea hetiꞋya agola maigahayanagi kefo kava hu-mainesaya veaꞋnea he-tisageno Anumaya KotiꞋa kaiyeꞋkea hu-ma-teteno kina hu-ma-tenageꞋya haviya hugahae. \s1 NagoꞋa yaꞋaene nagoꞋa kanoene Yisasi aepaꞋa hu-falote hu-mainae. \p \v 30 NagaiꞋnige nago kavala nohuanagi Anumaya KotiꞋa nahapai-mainea keleti kea fako hu-neꞋama-toe. Ani yafe fatago hulama huꞋna kea fako hu-neꞋama-toe. NagaiꞋniꞋa nagesafiti ani kavala nohuanagi hu-na-tenea kanomoꞋa agaiꞋa huo hea kavaꞋage nehua yafe fatago hu-lama huꞋna kea fako hu-neꞋama-toe.” huno hie. \p \v 31-32 “NagaiꞋnigeꞋma hu-haleꞋna aepaꞋaꞋnima tamaha-paisugenoꞋa keꞋnimoꞋa haviya hugahianagi nago kanomoꞋma nagaifema hu-haleno tamaha-nepaiyana nagaya ago havimainoe agayama nagaifema hia kea tamage nehie. \v 33 Tamakaya vayala hu-matageꞋya Yonitega vageno YoniꞋa nagaifena ke tamage tamaha-pai-maine. \v 34 Nagayama vayaꞋmoꞋya nagaifema hu-mainaya kea ‘Afa ke nehae.’ huꞋna huanagi tamakaya ani kea havisageno tamaugafa ali-gatisia yafe tamaha-nepauve. \v 35 YoniꞋa kaꞋni kana huno maineno hanagaligenoꞋma leana osi kanafi tamakaya agai kaꞋniꞋmoꞋma lea yafena musena hu-mainae. \v 36 Muse hu-mainayanagi nago tusiꞋa kanale yaꞋaene nagai aepaene tamave-li-maine. Ani yana ali-mainoa aliꞋyaniꞋae. Nenafa naminea aliꞋyama aliꞋna avaya-yesua yana YoniꞋa nagaife hu-mainea kemo agase-mainegetama agetetama nagaifena havimainae. Ani aliꞋyaꞋniꞋa Nenafa hu-na-tenea yafe tamave-li-maine. \v 37 Hu-na-tenea NenafaꞋa nagaifena ago tamaha-pai-maineanagi tamakaya agaila ageꞋa ohavitama agai aufina oꞋagetama hu-mainae. \v 38 Hu-tenea kanomofena ‘Tamage nehane.’ hutama tamakupina maletama tamametiti nohaya yafe Anumaya Koti kea tamakupina alitama nomalae. \p \v 39-40 Anumaya Koti kea nayo kae-malenaya avopi hapalitama ati-yetama ago age-mainae. ‘Ani avopitila agola maige maige hisuna tahaimula aligahune.’ hutama tamakesa havimainae. Ani avona nagaife huꞋya tamaha-pai-mainayanagi nagaitega esaya tamakesa nohaviye. Agola maige maige hisaya tamahaimula tamamisua yafena nagaitega nomae. \p \v 41-42 Veala muse hu-na-teyafene huꞋna nohuanagi tamakaifena nagaya ago havimainoe. Tamakaya tamakuꞋafina Anumaya Kotifena notama-haikeꞋna neꞋagoe. \v 43 Nagaya Nenafa agile emainoanagi navaletama falu fala hutama nonatayanagi alu kanomoꞋa agaiꞋa agile esigetama afaꞋa avaletama ali falu fala hutegahae. \p \v 44 Tamakaya ‘Alu vayatimo alu vayatimoꞋya muse hu-lateꞋya ala tagi lamisae.’ hutama nehayanagi Anumaya KotiꞋa agaiꞋage mainegi alu Anumaya KotiꞋa omaineanagitama Anumaya KotiꞋa muse hu-lama-tesia yafena notamahaiye. NaꞋa nehayanagi hanaꞋa hutama nagaifena tamakupina maletama tamametitia hugahae? \v 45 Tamakaya nagaife ma ke hutama ohaviho ‘Nefate kaiyekea hu-la-tegahie.’ hutama tamakesa ohaviho. AꞋao, nagaya kaiyekea hu otama-tegahuanagino tamakayama taya hugahiema hutama nehaya kanomo, MoseseꞋma tamaha-paiya kemoꞋa kaiyekea hu-lama-tegahie. \p \v 46 Mosese kema havitama tamakupi maletama tamametitima haleꞋasina nagai kene aniꞋa hutama tamametitia haleꞋasine. MoseseꞋa nagaife huno kae-maleneafe aniꞋa haleꞋasine. \v 47 Tamakaya MoseseꞋma kae-malenea kema havitama tamakupi maletama tamametitia ohunayanagitama hanaꞋa hutama nagai ke havitama tamakupi maletama tamametiti hugahae?” huno hamavi-nege. \c 6 \s1 YisasiꞋa faefu tauseniꞋa (5,000) veneꞋnemogami kavela amamine. \p \v 1 HaenagaꞋa YisasiꞋa tipi kalefi uno Kalili* li kotuna takaeno umaine. Ani li kotumona nago agia Taipiliasie.* \v 2 MukiꞋa veaꞋmoꞋya kaliꞋamima alino kanale hu-ma-teno tokiya avame yama higeꞋyama agaya yafe akave umainae. \v 3 Vageno YisasiꞋene agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋaene agoꞋyale haiꞋya mopale mainae. \v 4 Yuta vayaꞋmoꞋya Anumaya KotiꞋma amakinagomogami amaugafama ali-gati-mainea yafe amakesa havisaya imu* kisaya kanaꞋa ago aupa hu-maine. \p \v 5 YisasiꞋa ageno ataleno ageana mukiꞋa veaꞋmoꞋya agaitega neꞋageno amaketeno Filipife mage hie “Hanateti ani veaꞋmoꞋyama nesaya kavela miya hugahune?” huno hie. \v 6 YisasiꞋa Filipina ayevataga huno mani kea nehuno agayama hugahema hia yana ago havimaineno hu-maine. \p \v 7 FilipiꞋa mage hie “Nago kanomoꞋa tu hataletia (200) kanale aliꞋyana aliteno miya alino ani monea ataleno kaveꞋma miya hisiana ma mukiꞋa veakefafina osi osi huꞋya kavela alite alite hugahae.” huno hie. \v 8-9 Higeno nago kanoa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamogamipitila, Saimoni Pitana aganaꞋamoꞋa EtaluꞋa, mage huno hie “Nago nafaꞋnemoꞋa faefuꞋa (5) mayagi tole noyamegi huno ali-lino maine. Veakefamo alino ala higeno mani kavela osi kanoꞋa haneanagi hanaꞋa huno taya hisie?” huno hie. \v 10 Higeno YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamofe mage hie “MukiꞋa veakefa ‘Mopale maiho.’ hutama hama-paiho.” huno hama-paiye. Ani kumala mukiꞋa apeꞋage hanea kumalagiꞋya mukiꞋa veakefa mopale mainae. Ani veala faefu tauseniꞋa (5,000) veneꞋne mainae. \p \v 11 YisasiꞋa ani maya alino Anumaya Kotitega muse huno havigeteno mukiꞋa mopale mainaya veaꞋmogamina fako huno amamite amamite hu-maine. Noyamene ani kava higeno mukiꞋa veaꞋmoꞋya ani kavela nageno amamu hu-maine. \v 12 Nemamu hu-male-tageno YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamofena mage hie “MukiꞋa atupa-tapa kavela alitalu hu-tama maleho. NagoꞋa osi osi atupa vitali vitali ohiho.” \v 13 Amakaya mukiꞋa veala faefuꞋa (5) maya kanoꞋafiti neteꞋya atalaya atupayaga alitalu huꞋya tuelufuꞋa (12) kula ai-havate-mainae. \p \v 14 AnifiꞋma mainaya veakefamoꞋya YisasiꞋma hu-mainea tokiya avame yana ageteꞋya mage hae “Tamage huno Anumaya Kotina aune kanoꞋa hu-tesigeno ma mopafima egahiema huno hu-mainea kanoa mama ago emaine.” huꞋya hae. \v 15 Hageno YisasiꞋa vayaꞋmoꞋyama hisaya kavala aguꞋafinaga mage huno havimaine “Mani vayaꞋmoya nagaila sauveꞋami maisua yafe navalegahe nehae.” huno nehuno neꞋamataleno agaiꞋage agoꞋyafi hai-maine. \s1 YisasiꞋa ti avoyale neꞋvie. \p \v 16-17 YagemoꞋa lavi-falegeno une avamemaꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamoꞋya ala ti agegayalega uteꞋya tipi kalefi asaga hu-maiꞋya Kapaneamu vayana YisasiꞋa amakaiꞋenena oꞋune. OꞋvigeꞋya yaufa uge uge huꞋya neꞋvageno hani ki-ma-tene. \v 18 Ala yasigefamoꞋa eno tina melino mo ai-yahae me ai-yahae huno tusiya hu-maine. \v 19 Tusiya higeꞋya tipi kalefima mainaya vayaꞋmoꞋya yosaleti vailagai-liꞋya vayana nagoꞋa ayaꞋayaꞋa sikisiꞋa (6) kilomita ti kotuꞋmona amuꞋnopi neꞋuꞋya agayana YisasiꞋa ti avoyale aiya ayeme ayeme tipi kalema hanelega neꞋegeꞋya ageteꞋya tusiya huꞋya kolia hu-mainae. \p \v 20 Koli nehageno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Kolia ohiho mamona nagayae.” huno hama-nepaiye. \v 21 Hama-paigeꞋya vayaꞋmoꞋya Yisasina tipi kalefi haisaga hu-maisia yafe muse nehuꞋya tipiti avalesaga nehae. Ani tipi kalemoꞋa visaya kumatela aupaꞋa uvaꞋyi hu-maine. \s1 VeaꞋmoꞋya Yisasife ati maiꞋya aye-mainae. \p \v 22 FaeteꞋya kotigeꞋya tikotuꞋmona atu kaiyaga mainaya veaꞋmoꞋya ageteꞋya mage hae “Nagoke tipi kaleꞋage hanegeta age-mainone. YisasiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋage ani lipi kalefi vayanagi YisasiꞋa oꞋunegi ani vayala amakaiꞋamige umainae.” huꞋya hae. \v 23 Ani kumala YisasiꞋa Anumayamotega nunamu huno muse huteno kavela amamigeꞋya ne-mainaya kumate nagoꞋa lipi kaleyaga Taipiliasi kumateti anile neꞋae. \v 24 NeꞋeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya megayana YisasiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋene omainageꞋya megeteꞋya tipi kalefi asaga hu-maiꞋya Kapaneamu Yisasife mo atiye-mainae. \s1 YisasiꞋa Ikapinaga mayae. \p \v 25 Atiyeme valegati atu kaiyaga umaineꞋya Yisasina mogeteꞋya mage hae “Hulave-nelina kanomoga na yu ma kumala meli-mainane?” huꞋya havinegae. \v 26 Havigageno YisasiꞋa mage hie “Nagaya tamagelafa huꞋna tamaha-nepauve tamakaya kaveꞋma tamamugetama nageno tamamuꞋma hu-mainea yafe natia neꞋayayanagi nagaila tokiya avame yama hugetama age-mainaya yafena natia noꞋayae. \v 27 Tamakaya kasalisia kavefena maitama ati oꞋayeho. Maige maigema hisaya kavefeꞋke maitama atiyeho. Nagaya NenafaꞋa, Anumaya Koti hu-na-tenea kanomoꞋna ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomoꞋna mani kavela tamamigahue.” huno hie. \p \v 28 HigeꞋya mage huꞋya havinegae “Tagaya hanaꞋa huta Anumaya Koti aliꞋyana alisune?” huꞋya havinegae. \v 29 Hageno YisasiꞋa mage hie “Mani aliꞋyana Anumaya KotiꞋa muse nehia aliꞋyane. Agayama hu-tegeno emainea nafaꞋnemofe tamakupi maletama tamametiti hisaya yafe muse nehie.” huno hie. \v 30 HigeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya mage hae “Hana augafa tokiya avame yana tave-lisanageta ageteta tagupina maleta tametiti hisune? \v 31 Nayona taginagomoꞋya vaya omai kotega maineꞋya nago kavela agia manae nehaya kave ne-mainayane huno kae-maleneane \q1 ‘Ikapinagati maya amamigeꞋya ne-mainae.’ \m huno kaemaleneane.” huꞋya nehae. \p \v 32 Hageno YisasiꞋa mage hie “Nagaya tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve ikapinagati elavi-mainea maya MoseseꞋa agaiꞋa oꞋamaminegi NenafaꞋa ikapinagati tama maya menia nelamamie. \v 33 Anumaya KotiꞋma tamamia mayamoꞋa maꞋa hu-maine nago kanoa ikapinagati ea maya mainea yafe ma mopale mainaya veala hamaimula amamine.” huno hie. \p \v 34 HigeꞋya mage huꞋya hae “Ala kanomogae mukiꞋa kanalela ani maya tamige lamige huo.” huꞋya hae. \v 35 Hageno YisasiꞋa mage huno hama-nepaiye “Nagaya hamaimu amamisua maya mainoe. Nagaitegama esia veaꞋmoꞋya nagoꞋene amakala otegahae. Nagayama hu-lama-tesua yafe amakuꞋafi maleꞋya amametiti hisaya veaꞋmoꞋya tifena oꞋamakegahae. \p \v 36 Nagaya ago tamaha-paugetama nagaila ago nagemainayanagi nagaya hu-lama-tesua yafena tamakupina maletama tamametitia nohae. \v 37 MukiꞋa NenafaꞋma naminea veaꞋmoꞋya nagaitega egahae. Nago kanomoꞋma nagaitegama esigeꞋnahena ‘Eteka vuo.’ huꞋna hu oꞋategahue. \v 38 Hu-na-tenea kanomoꞋma haisia kavaꞋma hisua yafe ikapinagatila hu-nategeꞋna emainoe. NagaiꞋniꞋa nagesafiti kavala hugahe omenoe. \v 39 Hu-na-tenea kanomoꞋma haisia kavaꞋma hisuana maꞋa hu-maine naminea veaꞋnefitila nagoke kanoꞋa fanane ohisageꞋna ma mopama haꞋnoma hisia kanafina mukiꞋa fali-mainesafiti ali he-ti-matesugeꞋya agola maige maige hugahae. \v 40 NenafaꞋa maꞋa yafe musena nehie mukiꞋa veaꞋmoꞋya nafaꞋneꞋamona neꞋageꞋya agayama hu-matesia yafe havilama huꞋya amakupi maleꞋya amametiti hisayana agola maige maige yana aligahae. AlitesageꞋna ma mopama haꞋno hisia kanafina nagaya fali-mainesafitila ali he-ti-ma-tesugeꞋya agola maige maige huꞋya maigahae.” huno hu-maine. \p \v 41 YisasiꞋma “Nagaya ikapinagati elavi-mainoa maya mainoe.” huno hu-mainea kehe Yuta veaꞋmoꞋya Yisasifena ke vaiꞋya kasagoꞋya ke hu-tenae. \v 42 Mage huꞋya nehae “Ma kanoa YisasiꞋa, Yosefe nafaꞋnefi? NefaꞋene itaꞋamoene ago age-mainone. NaꞋa higeno menia ‘Ikapinagati elavi-mainoa kano mainoe.’ huno nehie.” huꞋya hae. \p \v 43 Hageno YisasiꞋa kenonaꞋamia mage huno hie “Tamakaya tamakaitamifima kasagoꞋya kema hatagaya kea ataleho. \v 44 Nago kanomoꞋa nagaitega agaiꞋa nomegi hu-na-tenea Nenafa avayu hinageno nagaitega enageꞋna nagaya ma mopama haꞋno hisia kanafina fali-mainesifiti ali he-ti-tesugeno haimula aligahie. \p \v 45 Anumaya Koti aune vayaꞋmoꞋya mage huꞋya kae-malenayane \q1 MukiꞋa veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa hu-maveli hamaveli hugahie huꞋya kae-malenayane. \m MukiꞋa veaꞋmoꞋya NenafaꞋma hu-mavelia kea haviteꞋya akave malenaya veaꞋmoꞋya nagaitega neꞋae. \v 46 Nago kanomoꞋa Nenafana oꞋageneanagi Anumaya Kotitegati emainea kanomoꞋa agaiꞋage Nefana age-maine. \p \v 47 Tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve nagaifema haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hu-mainaya veaꞋmoꞋya agola maige maige hisaya hamaimula ago ali-mainae. \v 48 Nagaya nagaiꞋniꞋa hamaimu amamisua maya mainoe. \v 49 Ani tamakinagomoꞋya vaya omai kotega maineꞋya nago kaveꞋmo agia manae huꞋya nahaya kave ne-mainayanagi ago fali-mainae. \v 50 Fali-mainayanagi maꞋa augafa ikapinagati elavia maya nesaya veaꞋmoꞋya ofaligahae. \v 51 Nagaya Ikapinagati elavi-mainea maya mainoe. Ani mayamona haimuꞋa hane. NagoꞋa veaꞋmoꞋya mani mayama nesayana agola maige maige hugahae. Ani maya nagaiꞋniꞋa naugafae. Ma mopaleꞋma mainaya veala agola maige maige hisaya yafe naugafa ataleteꞋna faligahue.” huno hie. \p \v 52 HigeꞋya Yuta vayaꞋmoya mani kehena ke vaiꞋya mage huꞋya hae “Mani kanomoꞋa hanaꞋa huno augafaꞋa taminegeta nesuna yafe nehie?” huꞋya hu-mainae. \v 53 Nageno YisasiꞋa mage hie “Nagaya tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve tamakayama ikapinagati emainoa kano vayaꞋmo na-tenea nafaꞋnemoni naugafaene kolaniꞋaenema onesayana maige maige hisaya tamahaimula tamakupina omalegahie. \v 54 NagoꞋa veaꞋmoꞋya naugafaene kolaniꞋaenema nesayana agola maige maige hisaya hamaimula ago ali-mainayanagiꞋna ma mopama haꞋno hisia kanafina fali-mainesafitila ali he-ti-ma-tegahue. \v 55 Nagai naugafa, kave tama hane. KolaniꞋaenena tama li hane. \v 56 NagoꞋa veaꞋmoꞋya naugafaene kolaniꞋaenema nesayana nagai nagupi mainageꞋna nagaya aniꞋa huꞋna amakai amakupina mainoe. \v 57 NenafaꞋa haimuꞋaene kanomoꞋa hu-nateneanagino nahaimula namigeꞋna mainoe. NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagai naugafama nesayana nagai tokiyafiti hamaimula aliteꞋya maigahae. \v 58 Ikapinagati elavi-mainea maya maꞋa augafa maya hane. Yuta vayaꞋmogami amakinagomoꞋya ne-mainaya maya kana ohune. Ani maya neteꞋya ago fali-mainayanagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya ikapinagati elavi-mainea mayama nesayana agola maige maige hugahae.” huno hie. \v 59 YisasiꞋa mani kea Kapaneamu mono nopi huno hama-pai-mainea ke. \s1 YisasiꞋa agola maige maige hisaya yafe hu-maine. \p \v 60 MukiꞋa akaveꞋma neꞋvaya veaꞋmoꞋya ani kea haviteꞋya mage huꞋya hae “Manima hu-mave-lia kemoꞋa tusiꞋa kana nelahaiye. Hana kanomo mani kea haviteno akave malesia amukoꞋa hane?” huꞋya hae. \v 61 Hageno YisasiꞋa ani kehena akaveꞋma neꞋvaya veaꞋmoꞋya kasagoꞋya kema haya kea ago aguꞋafinaga haviteno mage huno hie “Mani kemoꞋa otamahaifi? Natalesaya tamakesa nehavifio?” huno hamavi-nege. \v 62 Nagayama, ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomoꞋna, eteꞋnama hagoteꞋna nemauva kumateꞋma visugetama nagesayana hanaꞋa hugahae? \v 63 Anumaya Koti AvamuꞋmoꞋa maige maige hisaya tamahaimula nelamianagi tamakai tamaugafamoꞋa nagola kanale yana notamamie. Nagaya Anumaya Koti AvamuꞋmoꞋa naminea ke tamaha-pai-mainoe. Ani kemoꞋa maige maige hisaya tamahaimula nelamamie. \v 64 Mani kea tamaha-pai-mainoanagi “NagoꞋamogatama ani kehena tamakupina alitama nomalae.” huno nehuno nayoma aepa he-mainea kanafina YisasiꞋa amakupi maleꞋya amametiti ohisaya veaꞋene agaiꞋama agesi huno kame ya hu-tesia kanoene ago haviline. \v 65 YisasiꞋa nagoꞋene mage hie “Ani yafe mage huꞋna tamaha-pai-mainoane nagoke veala amakaiꞋamia nagaitega omegahagi Nenafa esaya amaku amakesa amamisigeꞋya nagaitega egahae.” huno hie. \p \v 66 Mani kema higeꞋya kasagoꞋya akaveꞋma umainaya veala eteꞋya mai-yahae huꞋya ataleꞋya umaineꞋya nagoꞋene agaiꞋenena me vai-oꞋayenae. \v 67 YisasiꞋa tuelufuꞋa (12) anagaꞋamogamife mage huno hamavi-nege “Tamakaya aniꞋa hutama nagaila natalegahao?” huno hamavi-nege. \v 68 Hamavi-gegeno Saimoni PitaꞋa kenonaꞋa mage hie “Anumayamoga hana kanomote visune? Kagai kemoꞋa maige maige hisuna tahaimula nelamie. \v 69 Tagaya ago havilinone kagaya alu aotage kavaꞋage kanoa Anumaya KotiꞋa hu-gategeka emainananagita kagaifena tagaya tagupi maleta tametitia ago hu-mainone.” huno hie. \p \v 70 Higeno YisasiꞋa mage hie “Tamakaya tuelufuꞋa (12) anagaꞋnimogatamina nagaya ago hapali-lama-tenoamagi tamakaipina nago kanomoga Kefo AvamuꞋene mainane.” huno hie. \v 71 Mani kema hiana Yutasife hu-maine. YutasiꞋa Saimoni Isakaliotina nafaꞋneꞋamoꞋe. TuelufuꞋa (12) anagapiti Yisasina agesi huno kame ya hu-tesia kanohe hu-maine. \c 7 \s1 FugagiꞋeta nopi maineꞋya imu negiya kanale YisasiꞋa mogegahe umaine. \p \v 1 Ani kanafina Yutia kotega vayaꞋmoꞋya haesaya amakesa haviya yafe YisasiꞋa Yutia vai-oꞋayeno Kalili kotega ute ete huno maine. \v 2 Ala kana, fugagiꞋeta nopi maineꞋya imu negiya kana aupa nehie. \v 3 Aupa higeꞋya Yisasina aganaꞋamoꞋya mage huꞋya hapaiye “Ma kumala neꞋataleka Yutia kotega ugeꞋya kakaveꞋma nehaya veala kagayama tokiyakaletiꞋma alina aliꞋyana ageho. \v 4 Nago kanomoꞋa ‘MukiꞋa veaꞋmoꞋya nagesae.’ huno kesi aliꞋyana noꞋalia yane. Kagaya ani tokiya aliꞋyana mukiꞋa ma mopale veaꞋmogami amaufi aligeꞋya ani aliꞋyakaꞋa ageho.” huꞋya hae. \v 5 Hayanagi ani aganaꞋamoꞋya agaifena haviꞋya amakupi maleꞋya amametitia ohunaya yafe ani kea hu-mainae. \v 6 YisasiꞋa mage hie “AliꞋyaniꞋa amave-lisua kanaꞋniꞋa falote ohunegi tamakaya mukiꞋa kanalela tamakaiꞋma tamahaisia kavala hisaya kanatamilelagi afaꞋa haiho. \v 7 Nagai ke nohaviya veaꞋmoꞋya tamakaifena musetami nehagi nagaya ‘Ase ohu kava nehae.’ huꞋna hama-pauva yateti nagaila amaipa kafa he-nenatae. \v 8 Tamakaya Yelusalemu imulega viho. Nagaya aliꞋya kanaꞋniꞋa falote ohuneanagiꞋna ani yafe menia imulega oꞋugahue.” huno hie. \v 9 Ani kea hama-paiteno oꞋuno afaꞋa Kalili kotega maine. \s1 YisasiꞋa imulega umaine. \p \v 10 AganaꞋamoꞋya imulega ago utageno YisasiꞋa haenaga anilega hai-maine. Vaya amaulela oꞋunegi kesi fala-kino umaine. \v 11-12 Falakino umainegeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya agayama imuleꞋma esiafene huꞋya moge mege hugetayana higeꞋya mage huꞋya hae “Ani kanoa hanate maine?” huꞋya hamavi-gageꞋya anifima alitalu hu-mainaya veaꞋmoꞋya Yisasifena sumi sumi huꞋya nagoꞋamoꞋya “Kanale kanoe.” huꞋya nehageꞋya nagoꞋamoꞋya “Vaya aye-mavataga hugeno omai kanoe.” nehageꞋya huꞋya hae. \v 13 Hayanagi Yuta vayaꞋmogamife koli haya yafe ani kea ala kea ohunagi osi kefiti sumi sumi huꞋya hu-mainae. \p \v 14 Ani imu kanamo amuꞋnopinaga YisasiꞋa ala mono nopi haino hu-mave-li-maine. \v 15 Hu-mave-neligeꞋya Yuta veaꞋmoꞋya tusiꞋa amamaꞋyo neꞋaiꞋya mage huꞋya hae “Mani kanoa hana avo nopi uno age-mainea kanomo avopitila taha-nepaiye? Avo nopina oꞋunea kanomoꞋa hanateti ani kea haviline?” huꞋya hae. \v 16 Hageno YisasiꞋa kenonaꞋamia mage huno hama-paiye “Hu-mave-nelua yana nagesafiti tamaha-nopaugi nevaꞋyaꞋma hu-na-tegeꞋna emainoa kanomo naha-pai-mainea ke tamaha-nepauve. \v 17 NagoꞋa veaꞋmoꞋya ‘Anumaya Kotina haisia kava hugahune.’ huꞋyama hisaya veaꞋmoꞋya ma ma hu-lamave-nelua kea nagesafiti tamaha-nepaufi Anumaya KotiꞋa naha-pai-mainea ke tamaha-nepaufi havigahae. \v 18 Havigahayanagi nago kanomoꞋa agaiꞋa agesafiti kema hisia kanomoꞋa ‘Nagai nagi alisaga hisae.’ huno nehianagi nago kanomoꞋma ‘NevaꞋyaꞋma hu-na-tenea kanomo agi alisaga hisae.’ huno hisia kanoa kanale agu agesaene kano mainea yafe havigea ohugahie. \v 19 MoseseꞋa kahegi kea ago tamaha-pai-mainea ke tamakaitamifina nago kanomoga ani kemona akavela nomalane. NaꞋa higetama menia nagaila nahaegahena nehae?” huno hie. \v 20 HigeꞋya melitalu hu-mainaya veaꞋmoꞋya mage huꞋya hae “Kefo avamuꞋmo kagaila kagusafina maineno kavale-liteno nehie. TaꞋya kahaegahena nehageka nehane?” huꞋya hae. \v 21 Hageno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Nagaya nago tokiya aliꞋyama Sapati kanaleꞋma alua aliꞋyafe tamamaꞋyoa neꞋaiye. \v 22 MoseseꞋa nayona ‘NafaꞋnetamimona agoya amega augafaꞋa taga hu-taleho*.’ huno hama-pai-maine. Ani kavala agaiꞋa alino aepa ohenegi Mosesena aginagomoꞋya ani yana aliꞋya aepa he-mainae. NeꞋmoꞋma agoya anoꞋyaꞋa tagama hayana Sapati kanale taga hu-mainae. \v 23 Tamakaya MoseseꞋma kahegi kema oꞋatagaesaya yafe Sapati kanalela neꞋmo agoya anoꞋyaꞋa taga nehayanagi naꞋa higetama nagayama Sapati kanalema nago kanoma mukiꞋa augafama aliꞋna hilatoma hua yafena tamahaiya vai-nena-tae? \v 24 Havigu ke nehae. AfaꞋa amega yate agetetama ‘Kefo kava nehane.’ hutama nehagi tama kava hisigetama agetetama kaiyekea hu-teho.” huno nehie. \s1 VeaꞋmoꞋya “YisasiꞋa hanaꞋa augafa kano maine?” huꞋya havigahe hu-mainae. \p \v 25 NagoꞋa Yelusalemu mainaya veaꞋmoya YisasiꞋma hia ya ageteꞋya mage hae “Ma kanoa ala vayaꞋmoꞋyama haegahunema haya kanofi? \v 26 Ageho vaya amaulagafina kea nehianagi nago yana hu noꞋatae. Kava vayaꞋmoꞋya ma kanomofe Anumaya KotiꞋa veaꞋmogati taugafa ali-gatigahie huno hu-tegeno emainea kanoa mainea yafe havimainafi? \v 27 Anumaya KotiꞋa taugafama ali-gatigahema hu-tegeno emainea kanomofena ‘Hana kumateti emaine?’ huꞋya hugahayanagi ma kanoma ea kumala ago age-mainone.” huꞋya hae. \p \v 28 Hageno YisasiꞋa ala mono nopi haino maineno hu-mave-nelino ala kefiti mage huno hie “Tamakaya nagaifena ago havilama hutama nage-mainafi? Nagayama emainoa kumaꞋenefe havimainafi? Nagaya nagaiꞋni nagesafiti omenogi nagaiꞋma hu-natenea kanomoꞋa tokiyaꞋage kano maineanagitama tamakaya agaila oꞋagenae. \v 29 OꞋagenayanagi nagaya agaiꞋene mainoleti hu-nategeꞋna emainoafenagiꞋna ago age-mainoe.” huno hie. \v 30 HigeꞋya agaila atafa hugahe hayanagi falisia kanaꞋa yaufa falote ohunea yafe augafalela nago kanomoꞋa atafa ohune. \v 31 Ohunayanagi mukiꞋa anifima mainaya veaꞋmoꞋya agaifena haviꞋya amakupi maleꞋya mage hae “Anumaya KotiꞋma taugafa ali-gatigahema hu-tenea kanoma esiana ma mainea kanomoꞋma tokiya avame yama hu-mainea kavala agasesifi? AꞋao oꞋagasegahie. Ma kanoa Anumaya KotiꞋma taugafa ali-gatigahema hu-tegeno emainea kano maine.” huꞋya hae. \s1 Ati vayala hu-ma-tageꞋya Yisasina atafa hugahe neꞋae. \p \v 32 NehageꞋya Falasia vayaꞋmoꞋya agaifema sumi sumiꞋma haya kea haviteꞋya mono note kava vayaꞋene Falasia vayaꞋene ati vayaꞋmogamina hu-ma-tageꞋya Yisasina me haesaya malesaya kava huꞋya avalegahe neꞋae. \v 33 NeꞋageno YisasiꞋa mage huno hie “Osi kana kanoꞋa tamakaiꞋenena maiteꞋna hu-nategeꞋna emainoa kanolega ugahue. \v 34 Tamakaya nagaifena natiyegahayanagi nagaila onagegahae. Visua kumatela tamakaya oꞋugahae.” huno hie. \v 35 HigeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya amakaiꞋamifi huge havige huꞋya mage hae “Agayama ‘Nagaila onagegahaema.’ hia kumala hanamaꞋalegafiga hanegeno nehie? Agaya Kaliki kotega Yuta vayaꞋmogatina tataleꞋya umainaya kotega umaineno Kaliki vea hu-mave-li hamaveli hugahe nehifi? \v 36 Agayama hia kea ‘Tamakaya nagaila natiyegetesayana onagegahae. Visua kumatela oꞋugahae.’ hunoꞋma hia kemo aepaꞋa naꞋane huno nehie?” huꞋya hae. \s1 YisasiꞋa ofalita maige maige hisuna tife hu-maine. \p \v 37 Imu kime haiꞋya mogi haꞋnoma haya kana tusiꞋa ala kanae. Ani kanale YisasiꞋa he-tino ala kefiti mage hu-maine “NagoꞋa veaꞋma tifema amakesia veala nagaite eꞋya tina me neho. \v 38 NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagaife haviꞋya amakupi maleꞋya amametitia hisayana Anumaya Koti autaꞋmafina ani veaꞋmofe mage hu-maineane \q1 ‘Ofali tina kasagoꞋya timo aguꞋafina hava-te-maineno vali-lavino tavigahie.’ huno hu-maineane.” huno nehie. \m \v 39 YisasiꞋa anima hia kea “Alu Aotage AvamuꞋamofe hu-maine.” Ani Alu Aotage Avamula Yisasifema haviꞋya amakupi malesaya vaya amamite amamite hugahe nehie. Ani kema hia kanafina YisasiꞋa yaufa ikapinaga ohainea yafe Alu Aotage AvamuꞋamoꞋa yaufa omenegeno hu-maine. \s1 VeaꞋmoꞋya agaifena tolefi ali fako hu-mainae. \p \v 40 NagoꞋa alitalu hu-mainaya veaꞋmoya ani kea haviteꞋya mage hae “Tamage-lafa huno mani kanoa Anumaya Koti aune kano emaine.” huꞋya hae. \v 41 HageꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya “Anumaya KotiꞋa taugafa ali-gatigahe hu-tenea kano maine.” nehageꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya “Anumaya KotiꞋa taugafa ali-gatigahe hu-tenea kanomoꞋa Kalilitila falote ohugahie. \v 42 Anumaya Koti autaꞋmafina mage huno kae-maleneane \q1 ‘Anumaya KotiꞋa taugafa ali-gatigahema hu-tenea kanoa Tevitina aginagomo egahie. TevitiꞋma Petelehemu nemaiya kumate ategahie.’ huno kae-maleneane.” huꞋya nehae. \m \v 43 Ani veaꞋmoꞋya agaifena tolefi ali fako huꞋya alu ke alu ke nehae. \v 44 HageꞋya nagoꞋamoꞋya “Agaila atafa hiho.” huꞋya hayanagi nago kanomoꞋa augafalela atafa ohune. \s1 Mono note kava vayaꞋmoꞋya Yisasifena haviꞋya amametiti nohae. \p \v 45 Ati vayala eteꞋya mono note kava vayateꞋene Falasia vayateꞋene vageꞋya mage huꞋya hamavigae “NaꞋa higetama avaletama nomae?” huꞋya hae. \v 46 HageꞋya ati vayaꞋmoꞋya mage huꞋya hae “YisasiꞋma hia kea nayona nago kanoꞋmoꞋa aniꞋa augafa kea ohigeta ohavinona yafe avaleta nomone.” huꞋya hae. \v 47 HageꞋya Falasia vayaꞋmoꞋya mage hae “TamakaiꞋenena ago aye-lamavataga hu-mainefi? \v 48 Ifi nagoꞋa kava vayapi Falasia vayapi ‘Yisasifena haviꞋya amakupi maleꞋya amameti hu-mainae.’ huꞋya haya kea havimainafi? \v 49 AꞋao kava vayala aniꞋa ohunagi kahegi kema ohaviꞋyama alitaluma hu nemaiya veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa hai vai-ma-teno haniki-mainesia yapina hu-mategahie.” huꞋya hae. \v 50-51 Hageno NikotimasiꞋa nayoma YisasiteꞋma emainea kanomoꞋa amakaipi maineanagino mage hie “Tagai mono kemoꞋa mage huno hie ‘Hagotetama nofiꞋma hu-tesaya kanomona ‘NaꞋa maꞋa humainoe.’ huno hisia kea havitetama kefo kavaꞋma hu-mainesia kanomona nofila huteho.’ huno hu-maineane.” huno nehie. \v 52 NehigeꞋya “Kagaya kagaiꞋenena Kaliliti kano mainapi? Anumaya Koti ke kae-malenaya kefina hapalika havilama huteka kagaiꞋenena havio Kaliliti nagola aune kano omegahie.” huno hu-maineane huꞋya nehae. \v 53 NehageꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya atagu-feꞋya ataleꞋya kumaꞋamilega ute ete hu-mainae. \c 8 \s1 Kefo kava hu-mainea ala avaleꞋya Yisasite emainae. \p \v 1 MukiꞋa veaꞋmoꞋya kumaꞋamilega ute ete hageno YisasiꞋa Olivi yosa hanea agoꞋyafi hai-maine. \v 2 KegeꞋafiti YisasiꞋa he-tino ala mono nopi umainegeꞋya veaꞋmoꞋya melitalu hageno YisasiꞋa mopale maineno mono kea hama-nepaiye. \p \v 3 Hama-nepaigeꞋya kahegi kema havilinaya anagaꞋene Falasia vayaꞋene nago ala alu vene moli nehigeꞋya ageteꞋya avaleꞋya alitalu hu-mainaya veaꞋmogami amaufi me he-ti-tenae. \v 4 Me he-ti-teteꞋya Yisasife mage huꞋya nehae “Hu-maveli kanomoga ma aꞋmoꞋa alu vene moli nehigeta ageteta avaleta neꞋone. \v 5 MoseseꞋma kahegi kema taminea kemoꞋa maꞋa hu-maine ‘Ani kavaꞋma hisia aꞋmona yafateti haetama he-vai-teho.’ huno hu-mainegi ‘Kagaya naꞋane huka nehane?’ huꞋya nehae. \v 6 Agaifema mani kema hayana aye-vataga huꞋya nagoꞋa havige hisigeta atafa huta kaiyeke hu-tegahune.” huꞋya hayanagi YisasiꞋa ape huno mopafi maineno aginagoleti avo negae. \v 7 Avo negaegeꞋya anileꞋma he-tiꞋya maineꞋya mani kema havige havigema haya vayafe YisasiꞋa he-tino mage hie “TamakaipitiꞋma nago osi kefo yakaꞋa omalenesia kanomoga hagoteka yafana hagaꞋyu huka mani aꞋmo augafalela aiko-lio.” huno hie. \p \v 8 Mage huteno eteno ape huno mopafi avo negae. \v 9 Mani kema higeꞋya mukiꞋa atagu-feꞋya ute ete hageꞋya hagoteꞋya vayatamamoꞋya ataleꞋya vageꞋya haenaga mukiꞋamoꞋya ataleꞋya ute ete hageno YisasiꞋa ape huno mainegeno ani aꞋmoꞋa aule he-tino maine. \v 10 Mainegeno YisasiꞋa he-tino ani aꞋmofena mage huno hie “Ma aꞋmogae mani vayala hanatega vae? Nago kanomoꞋa kagaila kaiyekema hu-gatesia kanoa omainefio?” huno hie. \v 11 Higeno mani aꞋmoꞋa mage hie “AꞋao, ala kanomogae, nago kanoa omaine.” huno higeno YisasiꞋa mage hie “Nagaya nagaiꞋenena kaiyekea hu okategahugi afaꞋa ugananagi eteka nagoꞋene kefo yana ohuo.” huno nehie. \s1 YisasiꞋa ma mopafi kaꞋni maine. \p \v 12 HaenagaꞋa YisasiꞋa mono nopi alitalu hu-mainaya vayaꞋyagahe mage hu-maine “Nagaya ma mopafi veala aye hale-ma-tesua kano mainoe. Nagai nakaveꞋma malesaya veaꞋmogatama maige maige tamahaimula hanea hale yana alitetama haniki yapina ute ete ohugahae.” huno hie. \v 13 HigeꞋya Falasia vayaꞋmoꞋya Yisasifena mage huꞋya hae “Kagaya kagaikaꞋa kehe hu-falote nehananagi kekahena havita tametiti ohugahune.” huꞋya hae. \v 14 Hageno YisasiꞋa mage huno hie “Tamage nagaya nagaiꞋniꞋahe kea nehuanagi hua kehena havitama tamameti hiho. NaꞋafene nagaya aepama heꞋnama emainoa kumaꞋene visua kaꞋene age-mainoanagitama tamakaya nagayama emainoa kumaꞋene visua kaꞋene oꞋagenae. \p \v 15 Tamakaya ma mopafi veaꞋmogamina no maiyateti fako nehayanagi nagaya nago kanomo no maiyana fako nohue. \v 16 Fako nohuanagi nagaya nago kanomoma fako hu neꞋa-tesugenofena kema hua kelela havitama tamameti hiho. Nagaya nagaiꞋnige fako nohuanagi hu-natenea NenafaꞋa nagaiꞋene tole huno aliꞋyana neꞋalino fako nehie. \v 17 Tamakai mono kemoꞋa mage huno nehie ‘Tole kanolatamoganima keꞋanimoꞋma nagoke kateꞋma visiana keꞋanimoꞋa tamage hugaꞋe.’ hutama nehayane. \v 18 Nagaya nagaiꞋniꞋahena kea hu-falote huꞋna nehugeno nagaiꞋma hu-nategeꞋna emainoa NenafaꞋa nagaifena aniꞋa huno hu-falote nehie.” huno nehie. \v 19 HigeꞋya haviteꞋya Falasia vayaꞋmoꞋya mage huꞋya havigae “NegafaꞋema hana kanoa hanate maine?” huꞋya havigageno YisasiꞋa mage hie “Tamakaya nagaiꞋma onagenayana Nenafana aniꞋa hutama oꞋagenae. NagaiꞋma nage-mainaleꞋasipa Nenafana aniꞋa hutama age-mainaleꞋasine.” \p \v 20 YisasiꞋa mani kea ala mono nopina muse yama nemalaya kaiyaga maineno mani kea hu-mave-lianagi agayama falisia kanaꞋamoꞋa aupa ohunea yafe nago kanomoꞋa agaila atafa ohune. \s1 YisasiꞋa veaꞋmogamifena “Visua kumatega oꞋugahae.” huno nehie. \p \v 21 YisasiꞋa eteno nagoꞋene mage hu-maine “Nagaya ago visugetama nagaifena natiyegahayanagi tamakaitami kefo yatamia oꞋataletama hanesigetama faligahae. Nagayama visua katela tamakaya oꞋugahae.” huno hie. \v 22 HigeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya amakaiꞋamifina mage huꞋya hae “Nagayama visua katela tamakaya oꞋugahae hunoꞋma hia kemona aepaꞋa agaiꞋa augafa hae-faligahe nehifi?” huꞋya hae. \v 23 Hageno YisasiꞋa mage huno hie “Tamakaya afetegati emainayanagi nagaya anafinagati emainoe. Tamakaya ma mopafiti emainayanagi nagaya ma mopafiti omenoe. \v 24 NaꞋafene nagaya tamakaila ago tamaha-pai-mainoe ‘Tamakaitami kefo yatamia oꞋatalesageno hanesigetama faligahae.’ huꞋna hu-mainoane. Tamakaifema nagaya ‘MaꞋa kano mainoe.’ huꞋna hu-mainoa kehe havitama tamakupi maletama tamametitima ohisayana kefo yatamia oꞋataletama hanesigetama faligahae.” huno hie. \v 25 HigeꞋya “Kagaya tagae?” huꞋya havigageno YisasiꞋa mage hie “Nagaya laꞋnae huꞋna tamakaila hagoteꞋna tamaha-pai-mainoane. \v 26 Tamakaifema kasagoꞋya kema, hu-lamateꞋna fako hisua kea hane. NagaiꞋma hu-na-tegeꞋnama emainoa kanomoꞋa tamage keꞋage kano mainegeꞋna agaitegati nagaya havimainoa ke ma mopafi veaꞋmogatamina tamaha-nepauve.” huno nehie. \p \v 27 Ani kea Nefafema nehigeꞋyagi amakaya haviꞋya aepaliꞋya ohavinae. \v 28 Ohavinaya yafe YisasiꞋa mage hie “Tamakayama ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomoꞋnina yafaga yosale alisagama hisaya kanafina tamakaya nagayama ‘Ani kano mainoe.’ huꞋna hu-mainoa yafe havilama hutama havigahae. Nagaya nagaiꞋni nagesafitila nago yana nohue. AꞋao nagaila Nenafama hu-mainea keꞋage nehugetama nehavie. \v 29 NagaiꞋma hu-natenegeꞋna emainoa NenafaꞋa nagaiꞋene maineno mukiꞋa kanalela agayama museꞋma hia kavaꞋma huafenagino nagaila nonatale.” huno hie. \v 30 HigeꞋya kasagoꞋya veaꞋmoꞋya YisasiꞋma hia ke haviteꞋya amakupi maleꞋya amametiti nehae. \s1 Ke-lamagemoꞋa alino tamakaila nofi hu-lama-tenaya yana haꞋno hisigetama afa vea maigahae. \p \v 31 YisasiꞋa amakupima maleꞋya amametitima haya Yuta vayafena mage hie “Tamakaya nagai kema mukiꞋa kanafima akaveꞋma malesayana nagai ke havisaya anagaꞋniꞋa maigahae. \v 32 Nagayama tamagema hua kema havilama hutama havisagenoꞋa ani ke-lamagemoꞋa tamakaila kanama lamahaiya yamoꞋa nofi hu-lama-tenaya yana haꞋno hisigetama afa vea maigahae.” huno hie. \v 33 HigeꞋya kenonaꞋa mage hae “Tagaya Apalahamu nofi vaya mainona yafe nagoꞋa vayaꞋmoꞋya nofila hu-la-tageta miya oꞋali aliꞋyana oꞋalinone. NaꞋa higeka tagaifena nofila hu-lama-tagetama miya oꞋali aliꞋyapi mainaya vea ali haꞋno hisugetama afa vaya kana hutama maigahae huka nehane?” huꞋya hae. \v 34 Hageno YisasiꞋa kenonaꞋamia mage hie “Tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve mukiꞋa veaꞋma kefo kavaꞋma taloma hisayana kefo yaꞋamimoꞋa nofi hu-ma-tegeꞋya miya oꞋali aliꞋya veaꞋne kana huꞋya mainae. \v 35 Nagi miya oꞋali aliꞋya veala nagoꞋa afamopina agola omaigahayanagi atenea nafaꞋneꞋamoꞋa agola ani afamopi maigahie. \v 36 Anumaya Koti NafaꞋnemoꞋa kefo yatamimoꞋma tamatafa hu-mainea nofila alino lagama hu-taleana tamage huno ago alino laga hu-talegetama kanale hutama mainae. \v 37 Nagaya ago havimainoe tamakaya Apalahamu nofi vaya mainayanagi nagai kemoꞋa tamakupina omalenea yafe nagaila nahaegahena nehae. \v 38 Nagayama nehuana NenafaꞋma nave-li-mainea yaꞋyagahe nehuanagi tamakaya tamakaitami nelamafa tamaha-pai-mainea kava nehae.” huno nehie. \p \v 39 YisasiꞋa higeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya haviteꞋya mage hae “NelafaꞋa Apalahamu maine.” huꞋya hageno YisasiꞋa mage hie “Tamagema tamakaya Apalahamu nafaꞋneyagama mainaleꞋasina agayama nehia kavala talo haleꞋasine. \v 40 Talo haleꞋasinagi menia nagaya tamage kema Nenafategati havimainoa ke tamaha-pauva kanomonia naꞋa higetama nagaila nahaegahena nehae. ApalahamuꞋa naꞋa kavala ohunea yane. \v 41 Tamakaya nelamafa nehia kava nehae.” huno higeꞋya “ItatimoꞋa moli hu-liteno huno otateneane. Tagaila Anumaya KotiꞋa agaiꞋage nagoke nelafa maine.” huꞋya hae. \p \v 42 Hageno YisasiꞋa mage hie “Tamagema Anumaya KotiꞋa nelamafaꞋma maineleꞋasina nagaya Anumaya Kotitegati emainoa yafe nagaifena tamahaileꞋasine. NagaiꞋniꞋa nagesafitila omenogi Anumaya KotiꞋa agaiꞋa hu-na-tegeꞋna emainoe. \v 43 NaꞋa higetama kema hua kea havilama hutama nohaviye? Mani kemona aepaꞋamoꞋa maꞋa hu-maine tamakaya havisaya tokiyatamia omaleanegitama nagai kea ohavigahae. \p \v 44 Tamakaila SataniꞋa lama-tenea nelamafa agu agesa tokiyaꞋage hutama nelamafa akave nemalae. Aepama he-mainelegati vaya hamaeno fali-ma-tegeno omai kanoe. Ani kanomo agupina tamage kemoꞋa omalenegeno havigema hiana mukiꞋa kanale nehia kava nehie. Ani kanoa havigeꞋage kanoe. MukiꞋa havigema hu yana SataniꞋa agaiꞋafiti havigeꞋage kemona aepaꞋa maine. \v 45 Nagaya lamakaifena tamageꞋage ke nehua yafe havilama hutama tamakupi maletama tamametitia nohae. \p \v 46 Hana veaꞋmoga nageteka nagaifena ‘Kefo yakaꞋa hane.’ huka fako hu-nena-teka hu-falote hunategane? AꞋao, aniꞋa ohugahae. Nagaya lamageꞋage kea huꞋna tamaha-nepauvanagi naꞋa higetama nagaifena tamakupina havi nomalae? \v 47 NagoꞋa veala Anumaya Koti nafaꞋneyaga maineꞋya Anumaya Koti kea nehaviyanagi tamakaya Anumaya Koti nafaꞋneyaga omainaya yafe nagai kea nohaviye.” \s1 YisasiꞋa “ApalahamuꞋa falote ohunea kanafina nagaiꞋniꞋa nagaya mainoane.” huno nehie. \p \v 48 Yuta vayaꞋmoꞋya kenonaꞋa Yisasifena mage huꞋya hae “Tagaya kagaifena tamage nehune ‘Samelia kano mainane. Kefo AvamuꞋmoꞋa kagupina tamage maine.’ huta nehune.” huꞋya hae. \v 49 Hageno YisasiꞋa mage hie “Nagaipina Kefo Avamula omaine. AꞋao nagaya Nenafa agi alisaga nehugetama lamakaya nagai nagia alitama afepinaga nemalae. \v 50 Nagaya nagia alisaga nohuanagi nagoke kanomoꞋa nagai nagia alisaga hisia kano maine. Ani kanoa, Anumaya KotiꞋe, kaiyekea hu-ma-tesia kano maine. \p \v 51 Tamage-lafa huꞋna lamaha-pauve nagai kema akaveꞋma malesamoꞋya ofaligahae.” huno hie. \v 52 HigeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya mage hae “Ani kema hana yafena tagayama havunana kagaikaꞋa kagupi Kefo Avamula maine. ApalahamuꞋene nayona mainaya Anumaya Koti amaune vayaꞋmoꞋya fali-mainagi kagaya ‘Nagai ke akave malesamoꞋya ofaligahae.’ huka nehano? \v 53 ApalahamuꞋa taginagomona ‘Agase-mainoa kano mainoe.’ huka nehano? ApalahamuꞋa faligeꞋya Anumaya Koti aune vayala ago fali-mainae. Kagaya hanaꞋa augafa kano mainoe huka nehane?” huꞋya hae. \p \v 54 Hageno YisasiꞋa mage hie “Nagaya nagima alisaga hisuana afa ya kana hugahianagi Nenafa tamakaya ‘Anumaya Kotitimo maine.’ hutama nehaya kanomoꞋa nagai nagia alisaga nehie. \v 55 Alisaga nehianagi tamakaya agaila oꞋagetafa hu-mainae. Nagaya agaila ago age-mainogi ‘AgaiꞋma oꞋagenoe.’ huleꞋasina tamakai kana huꞋna havigeꞋage kano mauleꞋasinagi nagaya ago agaila age-mainoanagiꞋna agai kea akave nemaloe. \v 56 ApalahamuꞋa tamakinagomoꞋe nagayama ma mopaleꞋma falote hisua kanahe agesia yafena musena hu-maineanagi agetenoꞋa tusiꞋa muse hu-maine.” huno hie. \v 57 HigeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya kenonaꞋa mage hae “Kagaya fifitiꞋa (50) kafua ohunanagi kagaya vayatama omainane. Apalahamuna age-mainano?” huꞋya hae. \v 58 Hageno YisasiꞋa mage hie “Tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve Apalahamuna oꞋatenele nagaya hagoteꞋna monafinaga mainoane.” huno nehie. \v 59 Ani kema hia yafe yafa kaꞋyoteti aliꞋya aiko-ligahe nehageno YisasiꞋa fala-kino amataleno ala mono no kategati hati-lavino umaine. \c 9 \s1 Aulaga asu hu-mainea kanomo kea. \p \v 1 YisasiꞋa katega neꞋuno nago kanoa atenea kanalegati aulaga asu humai kano moge-maine. \v 2 Mo neꞋagegeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya mage huꞋya havige-mainae “Hula-ve-nelina kanomoga ta hia kefo yamo alino aulaga asu hu-maine akaiꞋafi itaꞋafoꞋamoꞋa kefo ya haꞋa yamo aulagamoꞋa asu hu-mainefi?” huꞋya havigae. \p \v 3 Havigageno YisasiꞋa mage hie “Mani kanomo itaꞋafoꞋamoꞋa akaiꞋaene kefo yama hia yamo alino aulaga asu ohunegi Anumaya KotiꞋa tokiya yamaꞋa alino kanale hu-tesigeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya agesaya yafe aulagamoꞋa asu hu-maine. \v 4 Menima yagema hanesiamaꞋaene hu-natenea kanomo aliꞋyana alige alige huta maisune. Hanima kisiana nago kanomoꞋa aliꞋyana oꞋaligahie. \v 5 Menima ma mopaleꞋma mainoa-maꞋahena nagaya ma mopafina kaꞋni aye-halesua kano mainoe.” huno hu-maine. \p \v 6 Mani kea huno nehuno avetuꞋna mopafi heteno mopaene ayegakalifeno aulagama asu hu-mainea kanomo aulagale malegaꞋmaetene. \v 7 MalegaꞋmaeteteno mage huno hapaiye “Kagaya Siloamu ti kotute mo sese huo. Ani li kotumo agia tagai kefina ‘Hu-tene.’ huꞋya nehae. Ani li kotute kaugosa mo sese huteka eteka eno.” huno higeno mo seseꞋma hiana aulagamoꞋa kanale higeno neꞋageno nomaꞋalega emaine. \p \v 8 NomaꞋalega egeꞋya agaiꞋa kumate vayaꞋene nayoma mani kanomoꞋa monehema aukaꞋya nehigeꞋya neꞋagaya veaꞋmoꞋyaene mage huꞋya hu-mainae “Ma kanoa nayoma felu maineno monehema aukaꞋya nehia kanofi alu kanoe?” huꞋya nehae. \v 9 NehageꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya “Ani kanoe.” nehageꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya “Alu kanogi vuohe ani augafa kanomo nehigi.” huꞋya hageno agaiꞋa nehuno “Nagaya mani kano mainoe.” huno hu-maine. \v 10 NehigeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya havige-mainae “HanaꞋa hanageno kaulagamoꞋa kanale hu-maine?” huꞋya havigae. \v 11 Havigageno mage hie “Nago kanoa, YisasiꞋe kanomoꞋa, hapa talo huteno alino naulagale maleteno ‘Siloamu ti kotutega kaugosa mo sese huo.’ huno higeꞋna naugosa mo sese huteꞋna agoana aupaꞋa naulaga age-mainoe.” huno nehie. \v 12 HigeꞋya veaꞋmoꞋya “Ani kanoa hanate maine?” huꞋya hageno “Nagaya oꞋagenoe.” huno hu-maine. \p \v 13 Aulagama asu hu-mainea kanomona Falasia vayatega avaleꞋya umainae. \v 14 YisasiꞋa hapama ali gakalifeteno ani kanomo aulagama alino kanaleꞋma hu-teneana Sapati kanae. \v 15 Falasia vayaꞋmoꞋya nagoꞋene mage huꞋya havigae “HanaꞋa hanageno kaulagamoꞋa kanale hu-maine?” huꞋya hageno “Hapa ali gaꞋmaeno naulagale malegeꞋna mo sese hugeno naulagamoꞋa kanale higeꞋna age-mainoe.” huno nehie. \v 16 HigeꞋya nagoꞋa Falasia vayaꞋmoꞋya mage hae “Ani kavaꞋma hia kanoa Sapati kanamona akave omalea yafe Anumaya KotiꞋa ani kanoa hu-tegeno omene.” huꞋya nehageꞋya nagoꞋa vayaꞋmoꞋya mage hae “Kefo yamaꞋa hanesia kanomoꞋa ani tokiya avame yana talo ohileꞋasine.” huꞋya nehageꞋya huteꞋya tolefi ali fako hu-mainae. \p \v 17 NaꞋa huteꞋya aulagama asu hu-mainea kanoa eteꞋya havige-mainae “Ani kanoma kaulagama alino lamama hu-gatea kanohena naꞋane hu-mainane?” huꞋya hageno mage hie “Anumaya Koti aune kanoe.” nehie. \v 18 HigeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya “Mani kanoa aulagamoꞋa asu hu-maineanagi menia aulaga ago agegali hu-maine.” huꞋyama haya kehena “Havige nehae.” huꞋya haviꞋya amakupina maleꞋya amametitia ohuꞋya aulagama asu hu-mainea kanomona itaꞋafoꞋamoganifeꞋene ke hageꞋya emainaꞋe. \p \v 19 AꞋageꞋya itaꞋafoꞋamoganife mage huꞋya hana-vigae “Mani kanoa atenaꞋa kanafi aulagamoꞋa asu hu-mainea nafaꞋnetani maineano? NaꞋa higeno menia aulaga neꞋage?” huꞋya hana-vigae. \v 20-21 Hanavi-gageꞋana itaꞋafoꞋamogania mage haꞋe “TaꞋagai nafaꞋne maineanagitaꞋa taꞋagaya ago age-mainoꞋe. Aulagama asu hu-mainea nafaꞋnema atenoꞋamaꞋa ago age-mainoꞋanagi aulagama age-maineamaꞋa oꞋagenoꞋe. Tapiga aulaga alino kali hu-teneafe tamakaya agai havigeho. Alopa ve maineanagino agaiꞋa tamaha-paigahie.” huꞋana nehaꞋe. \v 22-23 ItaꞋafoꞋamogania Yuta vayafe koli huꞋana mani kea hu-mainaꞋe. Yuta vayaꞋmoꞋya kea hu-lokiya vaiꞋya mage hu-mainae “NagoꞋa veaꞋmoꞋya ‘Yisasina Anumaya KotiꞋa taugafa ali-gatigahema hu-tenea kanoa ma maine.’ huꞋya hisaya veaꞋmogamina agola mono nopitila amati-talegahune.” huꞋya hu-mainaya kehe koli nehuꞋana “Agaya alopa ve mainegi agai havigeho.” huꞋana hu-mainaꞋe. \p \v 24 NagoꞋene eteꞋya aulagama asu hu-mainea kanohe ke hageno egeꞋya mage hu-mainae “Kagaya Anumaya Koti aufi tamage-lafa huka kea huo. Tagaya agonana ani kanoa kefo kavaꞋage nehia kanoe.” huꞋya hae. \v 25 Hageno kenonaꞋamia mage huno hie “Nagaya oꞋagenogi agaya kefo kava nehia nepi nohia nepi oꞋagenogi nagokeꞋya kanoꞋama agoana hagotenoꞋa naulagamoꞋa asu humaineanagi menia naulaga agegali nehue.” huno hie. \v 26 HigeꞋya mage huꞋya havigae “NaꞋa hu-ga-tene? HanaꞋa huno kaulaga alino kali hu-ga-tene?” huꞋya havige-mainae. \v 27 Havigageno “Nagaya agoꞋma tamaha-nepauvana tamakaya keꞋniꞋa nohaviye. NaꞋa higetama etetama nahavi-negae? TamakaiꞋenena agaiꞋaene tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmogamipi maigahe nehao?” huno havige-maine. \p \v 28 HigeꞋya amakaya huꞋya akaya ateꞋya mage hae “Kagaikage Yisasienema tokaeka nemaina kanoa mainanagi tagaya Mosese kema nehavuna vayala anale haita mainone. \v 29 Tagaya ago havimainone Anumaya KotiꞋa Mosesena kea hapai-maineanagi ma kanomoꞋa hanategati emainenoꞋe tagaya agaila noꞋagonane.” huꞋya hae. \p \v 30 Hageno aulagama asu hu-mainea kanomoꞋa mage hie “Avo namaꞋyo neꞋaiye. Tamakaya alu kegefa nehae. Tamakaya hanategatipiga emainea ke ohavinayanagi naulagama alino kali hu-na-tenea kano afa kanoa omaine. Anumaya Kotitegati emaine. \v 31 Tagaya ago havimainone Anumaya KotiꞋa kefo kava nehaya veaꞋmogami kea nohavie. NagoꞋa veaꞋmoꞋya Anumaya Koti agi alisaga nehuꞋya agaiꞋma haiya kavaꞋma hisaya veaꞋmogami kea Anumaya KotiꞋa havigahie. \v 32 EheꞋma fusa kanafima ma mopama taloma hu-malenelegatiꞋma emaineana nago atenea kanalegati aulaga asu hu-mainea kanoa alino kali hu-tene huꞋya haya kea ohavinonane. \v 33 Anumaya KotiꞋma mani kanoma hu-tegenoꞋma omeneleꞋasina nago yana agaya ohisine.” huno hie. \v 34 HigeꞋya kenonaꞋa mage hu-mainae “Kagaya kefo yapiti falote huka emainananagika tagaila menia hu-lave-ligahe nehano?” huꞋya nehuꞋya mono nopitila avaleꞋya kumatega hagaꞋyu hu-talenae. \s1 Yisasife amametiti nohaya veala amaulaga asu hu-maine kana veaꞋne mainae. \p \v 35 YisasiꞋa mono nopitiꞋma anati-talaya kea haviteno ani kanoa atiyeno mogeteno mage hie “Kagaya ikapinagati emainea kanoa vayaꞋmo atenea kanomofena havika kagupi maleka kametitia nehano?” huno havige. \v 36 Havigegeno ani kanomoꞋa mage hie “Ani kanoa taꞋe? huka nehapi? Nagaila naha-paigeꞋna haviꞋna nagupi maleꞋna nametiti hano.” huno hie. \v 37 Higeno YisasiꞋa kenonaꞋa mage hie “Kagaya agaila ago neꞋagane. Ani kanoa menima kagaiꞋenema maineno kea kea nehaꞋane.” huno hie. \v 38 Higeno ani kanomoꞋa mage huno hie “AyeꞋnio Alamogae menia kagaifena haviꞋna nagupi maleꞋna nametiti nehue.” huno muse nehuno aiyafi aleꞋya aye-maineno Yisasi aiyale ali-soso nehuno agi alisaga nehie. \v 39 YisasiꞋa mage hie “Nagaya ma mopale veaꞋmogami fako hu-ma-tesua yafe emainoe. Ali fako hisugeꞋya amaulaga asu humai veaꞋmoꞋya amaulaga agesageno amaulagama hanea veaꞋmoꞋya amaulagama asu hugahie.” huno hie. \v 40 HigeꞋya nagoꞋa avate maiya Falasia vayaꞋmoꞋya anima hia kea nehaviꞋya agaifena mage huꞋya havigae “Tagaifena tamaulaga asu hu-maine huka nehano?” huꞋya havigae. \v 41 Havigageno YisasiꞋa mage huno hie “TamaulagamoꞋa asuma hu-mainesina kefo yatamia omalesinagi tamakaya ‘TaulagamoꞋa kali kali hu-maine.’ hutama haya yafe kefo yatamimoꞋa hane.” huno hu-maine. \c 10 \s1 YisasiꞋa kanale sipi sipi afumo kava kano maine. \p \v 1 YisasiꞋa mage huno hie “Nagaya tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve nagoꞋa vayaꞋmoꞋya sipi sipi kegiꞋyamo fiatetiꞋma hai ofaleꞋya afalegatiꞋma asaga hu-maiꞋya hai falesaya vayala musufa vaya mainae. \v 2 Nago kanomoꞋma fiatetiꞋma hai nefalea kanoa sipi sipileꞋma kava neꞋyagaiya kano maine. \v 3 FiateꞋma yagai-mainea kanomoꞋa ani kanoa ageteno yaki-tegeno fiateti hai falegeꞋya sipi sipiyagamoꞋya alenaga agea havimainaya yafe agaiꞋa sipi sipimogamina amakia hanete hanete hu-maineanagino amakia ayete ayete huno amavaleno kumatega neꞋvie. \v 4 AmavalenoꞋma kumatega neꞋunofena uhagoteno neꞋvigeꞋya ani kanomona alenaga agema havimainaleti lagiꞋya ani sipi sipimoꞋya akave neꞋvae. \v 5 Nagi oꞋagenaya vayaꞋmogami amakavela oꞋugahae. Nagi ani kanomona alenaga agema ohavinaya yafe faleꞋya alulega ugahae.” huno hie. \v 6 YisasiꞋa mani avame kea hama-paiyanagi amakaya havilama huꞋya ohavinae. \p \v 7 Ohaviyanagi YisasiꞋa nagoꞋene eteno mage hu-maine “Tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve nagaya sipi sipimoꞋyama hai falesaya fiana nagaiꞋnige mainoe. \v 8 Mainoanagi hagoteꞋyama emainaya vayala vayaꞋma nehamaeꞋya musufa yama nehaya vayalagiꞋya sipi sipiyagamoꞋya kema haya kea ohavinae. \v 9 Ma nagaya fia mainoe. Mainoanagitama nagoꞋa veaꞋmogatama etama nagaipi ehai falesageꞋna tamaku tamamena ali-gatisugetama hai faletama mainetama elavitetama haitetama nehutama nesaya yana aligahae. \v 10 Musufa kanomoꞋa musufa yana nehuno veala nehamaeno ali haviya hu-ma-tegahe neꞋeanagi nagaya kanaleꞋnale tamahaimu tamamigahe emainoe. Agola haꞋno ohu tamahaimula tamamigahe emainoe. \p \v 11 Nagaya kanaleꞋnale sipi sipi kava kano maineꞋna sipi sipiꞋniꞋamogamina amaku amamemaꞋa ali-gatisua yafe faligahue. \v 12 Nago kanomoꞋa yagaiteno mone neꞋalia kanoa sipi sipimona nefaꞋa omaine. Omaigeno afela kalamoꞋma egenoꞋa ani kanomoꞋa ataleno falegeno ani afela kalamoꞋa sipi sipimogamina akafu amanino mo hamae me hamae higeꞋya faleꞋya atagufeꞋya alulega ute ete nehae. \v 13 Ani sipi sipileꞋma yagaino maineno monema neꞋalia kanomoꞋa sipi sipiyagahena agesa ohavino amataleno faleno umaine. \v 14-15 Nagaya kanale sipi sipi kava kano mainoe. NenafaꞋa aguꞋa namigeꞋna nagaya naguꞋa amugetaꞋa nehuꞋe. NaꞋa hu-mainoꞋa kava huꞋna sipi sipiyagaꞋnimoꞋya amakuꞋa namigeꞋna nagaya naguꞋa neꞋamamue. Nagaya sipi sipiꞋniꞋamogami amaku amamemaꞋa ali-gatisua yafe faligahue. \v 16 NagoꞋa sipi sipiyagaꞋniꞋa amahaote mainae. Mani sipi sipi kegiꞋyaꞋnifina omainayanagi ani afuyaga amavaleꞋnama esuana alenaga nage nehaviꞋya nagokeꞋage afuyakama maisayana nagokeꞋmoꞋna ani sipi sipiyagalela kava kano maigahue. \p \v 17 Nagaya ‘AfaꞋa faligahue.’ huꞋna hua kehena NenafaꞋa tusiya huno hau ayamopafi nehaiye. NaꞋafene? Nahaimula atalesugeno eteno namisigeꞋna he-tisuaꞋyafe nahaimula afaꞋa atalegahue. \v 18 NagoꞋa vayamoꞋya nahaimula naha-ofalegahae. Nagaya nagaiꞋniꞋage nahaimula atalegahue. NahaimuꞋma atalesua tokiyaꞋniꞋaene ataleteꞋna eteꞋna alisua tokiyaꞋniꞋaene hane. AniꞋama hisua kavaꞋmo kea NenafaꞋa ago naha-pai-maine.” huno hie. \p \v 19 Mani kema hia kea Yuta vayaꞋmoꞋya haviteꞋya tolefi ali fako hu-mainae. \v 20 KasagoꞋyamoꞋya mage hae “Kefo AvamuꞋmo agupi hai-mainegeno aifoꞋnafo nehigi naꞋa higetama keꞋa maitama havimainae?” huꞋya hae. \v 21 HageꞋya nagoꞋamoꞋya mage hae “Kefo AvamuꞋmoꞋa agupima maineleꞋasina maniꞋa augafa kea ohileꞋasine. Kefo AvamuꞋmoꞋa aulagama asu hu-mainea kanomo aulaga aligali hu-oꞋateleꞋasine.” huꞋya hae. \s1 Yuta vayaꞋmoꞋya Yisasina kame hu-tenae. \p \v 22-23 Nayona mono no kimaleteꞋya fita yaki-mainaya kanahe muse nehaya imu Yelusalemu ki-mainae. Ani imua yasi neꞋalia kanale negiyanagino ani kanalela YisasiꞋa Anumaya Koti nopi umaineno Solomoni yasi neꞋalea nona aye-nagali-malenea kaiyaga neꞋvie. \v 24 MukiꞋa Yuta veaꞋmoꞋya meliꞋya amuꞋno huteꞋya maineꞋya mage hae “Tagu tagesamoꞋa tole-lole nehuno taipamoꞋa kanaꞋage nehigi. Menia hu-falote huka taha-paiyo kagaya Anumaya Koti hu-ga-tegeka emainana kano mainano?” huꞋya hae. \v 25-26 Havigageno YisasiꞋa mage huno hie “Nagaya agoꞋma tamaha-pai-mainogi nagaifena havitama tamakupi maletama tamametiti nohae. Nenafa naminea tokiya yateti aliꞋyana alugetama agayana ani yana nagaya Anumaya Koti hu-na-tegeꞋna emainoa kano mainoa yafe tama-ve-lianagi nagai sipi sipima omaiya yafe havitama tamakupina nomalae. \p \v 27 Nomalayanagi nagai sipi sipiyagamoꞋya nagaila alenaga mage haviteꞋya nakave malageꞋna nagaya amakaila ago amake-mainoe. \v 28 AmaketeꞋna maige maige hisaya hamaimula ago amaminoanagiꞋya ofaligahae. Nagaila ago nayapi mainayanagino nago kanomoꞋa memavayu ohugahie. \v 29 NenafaꞋa ani sipi sipiyaga naminea kanogino mukiꞋa yana amakase-mainea kano mainea yafe alu kanomoꞋa Nenafa ayapitila haofalegahie. \v 30 NenafaꞋene nagaiꞋniene nagoke mainoꞋe.” huno hie. \p \v 31 HigeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya nagoꞋene yafa kaꞋyo aliꞋya haesaya kava nehae. \v 32 Nehageno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Nagaya mukiꞋa Nenafa naminea tokiya avame yana tamakai tamaulagafina ago hu-mainogi nagoke avameꞋyana hana avameꞋya hua yamo notamahaigetama nagaila yafatetila nahaegahena nehae?” huno hama-vige. \v 33 Hama-vi-gegeꞋya “Tokiya avame yama hu-mainana yafene huta yafatetila okahaegahunagi kagaya ma mopafi afa kano mainekagi ‘Anumaya KotiꞋene nagoke mainoꞋe.’ hukama hanana Anumaya Kotina kalana ategana kema hana yateti kagaila yafa kaꞋyotetila kahaegahena nehune.” huꞋya hae. \p \v 34 Hageno YisasiꞋa mage hie tamakaitami mono kema kae-malenaya kemoꞋa mage hu-maineane \q1 “Anumaya KotiꞋa mage hie ‘Tamakaitami Anumaya Kotigatama mainae.’ huno hie.” huꞋya kae-malenayane. \m \v 35-36 Ani Anumaya Koti kea kae-malenaya ke hanege hanege huno tamageꞋage hugahie. Anumaya Koti kema agoꞋma hama-paiya vayafena “Anumaya Kotigatama mainae.” huno hu-maineana nagaya Nenafafena “Nenahaiya kano mainane huno hu-na-tegeꞋna ma mopafina emainoema.” huꞋna nehuana naꞋa higetama “Nagaya Anumaya Kotina neꞋamoꞋnae.” huꞋnama hua kehena “Anumaya Kotina hu-haviya hu-neꞋatane.” hutama hu-nena-tae? \v 37-38 “Nagaya Nenafa aliꞋyama oꞋaluleꞋasina nagaifena havitama tamakupi maletama tamametiti ohaleꞋasinagi kanale kava haleꞋasine. Nagaya kema hu-mainoa kehema havitama tamakupima omalenutamahena aliꞋyama ali-mainoa aliꞋyafena havitama tamakupi maletama tamametiti hiho. NaꞋa hisayana NenafaꞋa nagaiꞋene maigeꞋna nagaya aniꞋa huꞋna agaiꞋene mainoꞋema huꞋna hua kea havilama hutama havigahae.” huno nehie. \p \v 39 HigeꞋya nagoꞋene atafa huꞋya nofi hu-tegahe hayanagi amakaseno ago umaine. \v 40 Uteno YisasiꞋa eteno Yotani lina mo lakaeno YoniꞋma lima fale-ma-tenea kumate mo maine. \v 41 Mo mainegeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya melitalu huꞋya maineꞋya mage hae “YoniꞋa keꞋama alino lokiya vaisia yana nagola malegeta oꞋagenonagi ma kanomofena mukiꞋa kema hu-mainea kemoꞋa tamage-lafa hu-maine.” huꞋya hae. \v 42 MukiꞋa ani kumate veaꞋmoꞋya Yisasifena haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hu-mainae. \c 11 \s1 LasalusiꞋa ago fali-maine. \p \v 1 Nago kanomo agia LasalusiꞋe kali ali-maine. Ani kanoa Petani kumate kanoe. MataꞋene aganaꞋamoꞋa Maliagani kumale. \v 2 Ani MaliaꞋa nago yupa manaꞋage masavena Yisasina aiyale takino fale-teneno ayolagefaleti ali hau hu-teneane. Ani munaꞋmona asaꞋamoꞋa Lasalusi kali ali-maine. \v 3 Kali alino mainegeꞋana ani tole nanukana-latamogania Yisasitega nago kano hu-taꞋageno mage mo hie “Alatimogae kagaikama kahau kayamopafima negahaiya kanoa kali neꞋalie.” huno hapaiye. \v 4 Hapaigeno YisasiꞋa ani kema nehavinoꞋa mage hie “LasalusiꞋa kali alino fae-maineanagi falisia yafe oꞋalinegi mani kalimoꞋa Anumaya Koti agi alisaga hisayafene huno ali-maine. Ani kalia Anumaya Koti nafaꞋnemo agi alisaga hisaya yafe falote hu-maine.” huno hie. \p \v 5 YisasiꞋa MataꞋene aganaꞋamoꞋene LasalusiꞋene ani anagafena tusiya huno hau ayamopafi nehaiya anagale. \v 6-7 YisasiꞋa LasalusiꞋma kalima alia kea havianagi oꞋuno tole yupa afaꞋa nemaiya kumate maiteno agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋahe mage huno hama-paiye “Yutia kotega eteta visune.” huno hu-maine. \v 8 HigeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya mage hae “Hu-lave-nelina kanomoga menia Yuta vayaꞋmoꞋya yafateti aliꞋya kahaegahema haya kotega kagaya ani kotega nagoꞋene ugahe nehano?” huꞋya havinegae. \v 9-10 Havigageno YisasiꞋa mopafi mainea kanaꞋamoꞋa haꞋno ohunea yafe kenonaꞋamia avame kea mage huno hie “TuelufuꞋa (12) auva nagoke yagefina omalenefi? VeaꞋmoꞋyama yagefima vai-yesayana ma mopafi yagemoꞋa ai vasa humainea yafe asaga hu otavigahayanagi veaꞋmoꞋya kegeꞋma vaiyatete hisayana aye-vasa hu yamaꞋa amakupina omaleanagino vailino hamaegahie.” \v 11 YisasiꞋa mani kea huteno nago kea mage huno hu-maine “Tagaila kanapatia LasalusiꞋa faeno maineanagiꞋna nagaya visuaꞋamoꞋna mogafa huꞋna avale he-ti-tegahue.” huno hama-paiye. \v 12 HigeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya mage hae “Alatimogae agayama kalima alino fae-mainesiana afaꞋa kanale hu-tegahie.” huꞋya hu-mainae. \v 13 Hageno YisasiꞋa mani avame kema hiana LasalusiꞋa ago fali-maine huno nehianagi agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya ohavinaya yafe “AfaꞋa faeno mainegeno nehie.” huꞋya hu-mainae. \v 14 Hageno YisasiꞋa ani avame kea neꞋataleno hu-falote huno hama-paiye “LasalusiꞋa ago fali-maine. \v 15 Tamakaya nagaifena havilama hutama ‘Tamage nehie.’ hutama tamakupi maletama tamametiti hisaya yafe omainogeno fali-maineanagiꞋna nagaya muse nehugi menia aligeta mogamano.” huno hie. \v 16 Higeno Tomasina, nago agia TitimasiꞋe, tagai kefina kuyave nafaꞋne, Yisasienema tokaeꞋya nemaiya anagafe mage hie “MukiꞋamogata vigetao. Nagopi neꞋvisunageꞋya tahaesageta faligahune.” huno hie. \s1 YisasiꞋa “Nagaya fali-mainesafiti ali he-ti-matesua kanogi hamaimu aliꞋya maige maige hisaya ya amamisua kanoene mainoe.” huno hu-maine. \p \v 17 Lasalusina foꞋa (4) yupa komufi he-vai-tenageno YisasiꞋa uvaꞋyi higeꞋya he-vai-tenaya kanahe hapaimainae. \v 18-19 Petaniti Yelusalemua tagufa (3) kilomita aupate hanea yafe mukiꞋa Yuta veaꞋmoꞋya Yelusalemutila etele huꞋya Matagani Maliaganina anasaꞋanimoꞋma fali-mainea yafe hamau hu-nateꞋya emainae. \p \v 20 Emainageno MataꞋa Yisasife “NeꞋe.” huꞋya haya kea haviteno katega viaꞋyamo mo fotu hu-mainegi MaliaꞋa nomaꞋafi maine. \v 21 Mainegeno MataꞋa Yisasife mage hie “Alanimoga kagayama maleꞋma mainateꞋasina nasaꞋnimoꞋa ofalileꞋasine. \v 22 Ago havimainoe menia kagayama Anumaya Kotitega nago yafema havigesanana afaꞋa kamigahie.” huno hie. \v 23 Higeno YisasiꞋa mage huno hapaiye “KasakamoꞋa fali-maineanagi eteno haimula alino he-tigahie.” huno hie. \v 24 Higeno ani munaꞋmoꞋa mage hie “E, nagaya ago havimainoe ma mopama haꞋnoma hisia kanafina mukiꞋa fali-mainaya veaꞋma he-tisaya kanafina eteno he-tino haimula aligahie.” huno hie. \p \v 25 Higeno YisasiꞋa kenonaꞋa mage hie “Nagaya fali-mainaya veala amavale he-tiꞋna hamaimula amamisua kano mainoe. Nagaya maige maige hisaya hamaimu amami yamona aepaꞋa mainoe. NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagaife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hisayana faliteꞋya hetiꞋya agola maige maige hisaya hamaimula aligahae. \v 26 NagoꞋa veaꞋmoꞋya afaꞋa maineꞋya nagaifena haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hu-mainaya veala maige maige hugahayanagiꞋya ofaligahae. Kagaya mani kea ago havilama huka kagupi maleka kametiti nehapi nohane?” huno havige. \v 27 Havigegeno ani munaꞋmoꞋa mage hie “E, Alanimoga nagaya nehaviꞋna ago nagupi maleꞋna nametiti hu-mainoe. Tamage nehae kagaya Kalaisigae* Anumaya KotiꞋa hu-ga-tegeka taugafa ali-gatigahe ma mopafi elavisana kano emainane. Anumaya Koti nafaꞋne mainane.” huno hie. \s1 YisasiꞋa Lasalusife hau hu-teteno avite-maine. \p \v 28 MataꞋa mani kea huteno eteno viaꞋyamo aganaꞋamona Maliana sumi sumi huno mage huno hapaiye “Hu-mave-nelia kanoa ago emaineno kagaife ke nehie.” huno hapaiye. \v 29 Hapaigeno MaliaꞋa ani kea haviteno aupaꞋa he-tino Yisasi mogegahe umaine. \v 30 NeꞋvigeno YisasiꞋa kumatela omenegi MataꞋene fotuma huꞋana kea keama haꞋalega maine. \v 31 MainegeꞋya Yuta veaꞋmoꞋya MaliaꞋene nopi maineꞋya hanauma hu-nateꞋyama emainaya veaꞋmoꞋya MaliaꞋa aupaꞋa he-tino kumatega via yafe agayana higeꞋya “Vae MaliaꞋa asaꞋamo komulega avitegahe neꞋvie.” huꞋya akave umainae. \p \v 32 Akave vageno MaliaꞋa Yisasi mainelega mogeteno aiyafi mope hu-maineno mage hie “Alanimogae kagayama maleꞋma mainateꞋasina nasaꞋnimoꞋa ofalileꞋasine.” huno hapaiye. \v 33 Hapaiteno avi neꞋategeno agaiꞋenema emainaya Yuta veaꞋmoꞋya aniꞋa huꞋya neꞋatageno YisasiꞋa Maliana neꞋagegeno aipamoꞋa tusiya huno haviya hu-maine. \p \v 34 AipamoꞋa haviya hu-mainefiti hama-vigeno mage hie “Hanate he-vai-tenae?” huno higeꞋya “Alatimoga eka mego.” huꞋya hae. \v 35 Nehageno YisasiꞋa avi-te-maine. \v 36 NeꞋategeꞋya Yuta veaꞋmoꞋya mage hae “Ageho Lasalusifena tusiya huno hau ayamopafi nehaiye.” huꞋya hae. \v 37 HageꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya mage hae “Ma kanoa amaulagama asu hu-mainea veaꞋma aligali hu-neꞋamatea kanogi naꞋa higeno Lasalusina kaliꞋa alino kanale hu-tegeno ofalino afaꞋa maiyanagi fali-maine.” huꞋya hae. \s1 Lasalusina fali-mainefiti YisasiꞋa alino he-ti-tene. \p \v 38 Yisasina aipamoꞋa nagoꞋene haviya higeno he-vai-tenaya komulega umaine. Ani komua yafa kapi he-vai-teteꞋya komumo avayalela ala yafateti aliꞋya ai-lile-malenae. \v 39 Ai-lile-malenageno YisasiꞋa mogeteno mage hie “Mani komumo avayaleti yafana ali-taleho.” huno higeno fali-mainea kanomo asaꞋamoꞋa, MataꞋa, mage huno hie “AlaniꞋamogae mani kanoa ago he-vai-tageno foꞋa (4) yupa komufinaga haneanagino tusiꞋa hiꞋmana hugahie.” huno hie. \v 40 Higeno YisasiꞋa mage hie “Nagaya ago kaha-pai-mainofi? ‘Kagayama nagaifema tamage nehane huka kagupi maleka kametitima hisanana Anumaya Koti agi alisaga hisaya tokiya yana agegane huꞋna kaha-pai-mainofi?’ huno havinege.” \p \v 41 Ani yafana ali-taletageno YisasiꞋa anafinaga agesaga huno age-maineno mage hie “Nenafaga nunamuniꞋa ago havimainana yafe musekaꞋa nehue. \v 42 HavimainanagiꞋna nagaya mukiꞋa kanalema kahavi-goa kea nehavinagi afaꞋa menia manileꞋma mainaya veaꞋmoꞋya kagayama hu-na-tanageꞋna emainoa yafema ‘Tamage nehane.’ huꞋya amakupi maleꞋya ametiti hisaya yafe kahavi-negoe.” huno hie. \v 43 Mani kea huteno ala kegefafiti mage hie “Lasalusiga he-tika elavio.” huno hie. \v 44 Higeno LasalusiꞋa, fali-mainea kanoa, eteno he-tino elavigeꞋya aiyafima ayapima augosafima kenaletiꞋma aye-gasagi-malea kanoa elavigeno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Kalu hetama atalegeno vino.” huno hama-paiye. \s1 Kava vayaꞋmoꞋya Yisasina haesaya ke huꞋya haꞋya ki-mainae. \p \v 45 MukiꞋa MaliaꞋenema emainaya Yuta veaꞋmoꞋya YisasiꞋma hia kavala ageteꞋya amakupi maleꞋya amametiti hu-mainae. \v 46 AmakuꞋa amiyanagi nagoꞋa vayaꞋmoꞋya ataleꞋya Falasia vaya mainalega uꞋya YisasiꞋma hia kavafena mo hama-pai-mainae. \v 47 Hama-paigeꞋya Falasia vayaꞋene ala mono note kava vayaꞋene Kanisole vayafe ke hageꞋya ageꞋya mage huꞋya hae “Ma kanoa kasagoꞋya tokiya avame yaꞋyaga nehigi naꞋa hisune? \v 48 AfaꞋama atalesunagenoꞋa mukiꞋa kanalela aniꞋageꞋyama hisigeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya ‘Tamage nehie.’ nehuꞋya haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hisageꞋya kava vayatia, Lomu vayaꞋmoꞋya eꞋya mukiꞋa veaꞋnene ala mono notiene ali haviya hugahae.” huꞋya hae. \p \v 49 Hageno KaiyafasiꞋa ani kafufina ala mono note hagote kava kano maineanagino ani vayapiti he-tino mage hie “Tamakaya tamaku tamakesa nomale. \v 50 Tamakaya ohavinafi na ya kanale tamaya hisia yana hane? MukiꞋa veati ali haviya hisafi nagoꞋke kanomoꞋa mukiꞋa veaꞋamogami anonaꞋa falisie?” huno hama-vige. \v 51 Ani kafufina KaiyafasiꞋa ala mono note hagote kava kanogino mani kea Anumaya KotiꞋa hapaigeno aune laga huno hu-maine. AgaiꞋa agesafiti ohune. Ani aunema laga hia aepaꞋamoꞋa mage hu-maine “YisasiꞋa Yuta veaꞋmogamife huno faligahie. \v 52 AmakaiꞋamigetefena huno ofaligahigi alu kumate kumate mainaya Anumaya Koti nafaꞋneyaga amavaleno nagoke anaga hu-ma-tesigeꞋya maisaya yafe YisasiꞋa faligahie.” \p \v 53 Ani kanaleti aepa heꞋya Yuta vayaꞋmogami kava vayaꞋmoꞋya Yisasina haesaya kea huꞋya haviteꞋya huge havige hu-mainae. \v 54 Ani yafe YisasiꞋa nagoꞋene Yuta veaꞋmogami amaulagafina vai oꞋayenegi nago kumala Efalaimie huꞋya nehaya kumala vaya omai kola aupa hu-mainegeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋene anilega uꞋya mo mainae. \p \v 55 Yuta veaꞋmoꞋya kafuꞋahe kafuꞋahena Anumaya KotiꞋma amakinagomogami amaugafama ali-gati-mainea yafe haviꞋya alitalu huꞋya imu negiyane. Ani imuma kisaya kanamoꞋa aupa higeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya mukiꞋa kumateti haiꞋya kahegi kemo hama-paiya kava huꞋya amaugafaene amakuꞋaene sese hugahe Yelusalemu umainae. Ago mo sese huteꞋya ani imuꞋamia nenae. \v 56 Ala mono nopi molitalu huꞋya maineꞋya Yisasife moge mege huꞋya ati-yegetayana higeꞋya amakaiꞋamifi mo hama-vige me hamavige huꞋya mage hae “NaꞋane tamakesa nehaviye? KaveꞋma nesutela egahifi omegahie?” huꞋya hae. \v 57 HageꞋya ala mono note kava vayaꞋene Falasia vayaꞋene Yisasina atafa hugahe mage hu-mainae “MaꞋa hiho. YisasiꞋma faesia kumaꞋma agenutamahena aupaꞋa ani kea alitama me laha-paiho.” huꞋya hu-mainae. \c 12 \s1 Yisasina aiyale manaꞋage masave fale-tene. \p \v 1 YisasiꞋa Petani kumate, LasalusiꞋa faligeꞋya he-vai-tenageno YisasiꞋa molino he-ti-tenea kanomo kumate, uvaꞋyi hu-maine. UvaꞋyi hiana ani kanafina Anumaya KotiꞋma amakinagomogami amaugafama ali-gati-mainea yafe amakesa haviꞋya imuma kisaya kana sikisiꞋa (6) yupa maiteꞋya kigahe nehae. \v 2 Hageno Yisasina musekase kave talo tala hu-teteno MataꞋa alino amamite amamite nehigeno LasalusiꞋa YisasiꞋene siale mainae. \v 3 Mainageno MaliaꞋa nago kilo* manaꞋage masave hanea keꞋayola, tusiꞋa mone hanea masavemo agia natie nehaya masavena alino Yisasina aiyale taki haꞋno hu-teteno ayolagefaleti ali hau hu-neꞋa-tegeno ani masavemo manamoꞋa ani nopi haino hiya higeꞋya manaꞋa havimainae. \p \v 4-5 Nago kanoa, YisasiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagapiti kanomo, agia Yutasi IsakaliotiꞋe. Ani kanomoꞋa haenagaꞋa Yisasina agesi huno kame ya hu-tesia kanomoꞋa mage hie “NaꞋa higeno mani manaꞋage masavena afaꞋa neꞋatale? Atalegeno nago kanomoꞋma miya hileꞋasipa tali hataleti (K300) kina aliteta mani masaveteti monea afenoꞋamima omalenea veaꞋne amamuteꞋasine.” huno hie. \v 6 Mani kea moneꞋamima omalenea veafena hauma hu-neꞋa-matea yafena nohigi mukiꞋa kanalela monema hanea kutela agaiꞋa yagai-maineno musufa yama nehia yafe mani kea hu-maine. \v 7 YisasiꞋa mage hie “Ma munala afaꞋa atalegeno ma masavena afaꞋa ali-lineno nagayama falisugeꞋya he-vai-natesaya kanalela mani masaveteti fale-na-tegahie. \v 8 MoneꞋamima omalenea veaꞋmoꞋya mukiꞋa yupa tamakaiꞋene maigahayanagi nagaya tamaikaiꞋenena mukiꞋa yupa omaigahue.” huno hie. \s1 Mono note kava vayaꞋmoꞋya Lasalusina haesaya ke huꞋya haꞋya ki-mainae. \p \v 9 MukiꞋa Yuta veaꞋmoꞋya “YisasiꞋa Petani kumateꞋma emaine.” huꞋya haya kea haviteꞋya ani kumate umainae. Yisasina agaiꞋage agegahe oꞋunagi LasalusiꞋa fali-mainegeno ali he-ti-tenea kanoene anakegahe umainae. \v 10-11 LasalusiꞋa fali-mainefiti he-ti-mainea yafe mukiꞋa Yuta veaꞋmoꞋya nayoma nehaya monola neꞋataleꞋya Yisasina amakuꞋa amitafa huꞋya amametitima haya yafe ala mono note kava vayaꞋmoꞋya LasalusiꞋene haesaya kea hu-mainae. \s1 YisasiꞋa Yelusalemua ala sauve kana huno hai fale-maine. \p \v 12 FaeteꞋya kotigeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya Anumaya KotiꞋma amakinagomogami amaugafama ali-gati-mainea yafe imuma ki-malenale emaineꞋya “YisasiꞋma Yelusalemu kumate egahie.” huꞋya haya kea havi-mainae. \v 13 HaviteꞋya YisasiꞋene katega mo fotu hugahe tofe yosamona haisaꞋa kofa-nafa huꞋya aliꞋya umaineꞋya ala kefiti mage huꞋya hae “TusiꞋa yate taugafa ali-gatisana kanoa kanaleꞋya huka neꞋane. Anumayamo aliꞋya alisana yafe hu-ga-tegeka emainana kanomoga Anumaya KotiꞋa kanale manu kamiteno kaya hu-maine. Isaleli kotega yagai-ma-tenana sauve kanomoga Anumaya KotiꞋa kaya hu-maine.” huꞋya hae. \v 14 YisasiꞋa nago hosi kana afumo agia tokie nehaya afua age falote huteno agupifi haino maine. AniꞋama hia kavala nayona Anumaya Koti kefina mage huꞋya kae-malenayane. \q1 \v 15 “Yelusalemu veaꞋmogatama kolia ohutama ageho. Menia tamakaila sauve kanotamia yaufa tokimo agupifi haino maiteno egahie.” huno kae-maleneane. \m \v 16 YisasiꞋma aniꞋama hu-mainea yupa agaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya anima kae-malenea kea ohavianagi haenagaꞋage YisasiꞋma faliteno he-tino tokiya hale yamaꞋama hanea kumate haitegeꞋya amakesamoꞋa ai-kalo higeꞋya anima kae-malenea kene veaꞋmoꞋya ani yupama hu-tenaya kavafeꞋene havi-mainae. \p \v 17 YisasiꞋa Lasalusifema “Komufitila he-tio.” huno higeno fali-mainefitiꞋma he-ti-mainea yupa anileꞋma mainaya veaꞋmoꞋya ani kanafina “YisasiꞋa naꞋa maꞋa kavala hu-maine.” huꞋya kea aliꞋya ute ete huꞋya hama-pai-mainae. \v 18 Hama-paigeꞋya haviteꞋya anima tokiya avame yama hu-mainea kema haviya yafe mukiꞋa veaꞋmoꞋya katega YisasiꞋene mo fotu hu-mainae. \v 19 HageꞋya Falasia vayaꞋmoꞋya amakaiꞋami amuꞋnoꞋamifina ani kehena mohu mehu huꞋya mage hu-mainae “Ageho mukiꞋa mopafi veaꞋmoꞋya Yisasina akave neꞋvayanagita atafa ohugahune.” huꞋya hu-mainae. \s1 NagoꞋa Kaliki veaꞋmoꞋya Yisasi agegahe nehae. \p \v 20 NagoꞋa Kaliki veaꞋmoꞋya, Anumaya Koti agi alisaga hugahe, ani imu kaveꞋma nalega Yelusalemu hai-mainae. \v 21 Ani Kaliki veaꞋmoꞋya Filipite umainae. FilipiꞋa Kalili hanea kumala Petesaita kumateti kano mainelega uꞋya mage hae “MusekaꞋa nehunagi tagaya Yisasina agegahe neꞋone.” huꞋya hu-mainae. \v 22 Hageno FilipiꞋa viaꞋyamo Etaluna hapaiteꞋana ani lolemogani Yisasina mo hapai-mainaꞋe. \v 23 HapaiꞋageno YisasiꞋa mage huno hana-paiye “Menia Ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomonia tusiya huꞋya nagai nagia ali-saga hisaya kanamoꞋa ago evaꞋyi hu-maine. \v 24 Tamage huꞋna tanaha-nepauve nagoke viti avinamoꞋma asaga hu-lavino mopafima ofalinunofena nagoke viti avinaꞋage hanegahigi nagi falinunofena ai-falo huno hageteno kasagoꞋya viti alagayaga aye helafigahie. \v 25 NaꞋa hugahianagi nagoꞋa veaꞋmoꞋyama mukiꞋa ma mopafi yafema amaugafama aliꞋya haiteꞋya hamaimuꞋamima atafa hisaya veaꞋmoꞋya faligahae. Faligahayanagi nagoꞋa veaꞋmoꞋyama ma mopale mainaya amaugafama aliꞋya haisaya yafema ‘Afa yanema.’ huꞋya hisaya veaꞋmogami hamaimuꞋmoꞋa haꞋno ohugahianagiꞋya maige maige huꞋya maigahae. \v 26 NagoꞋa veaꞋmoꞋyama nagaifema huꞋya aliꞋya alisayana nakave ege ege hisae. NakaveꞋma esaya veaꞋmoꞋya maisua yate nagaiꞋene mainesageno NenafaꞋa nagai aliꞋyama neꞋaliya veaꞋmogamina ala amaki amamigahie.” \s1 YisasiꞋa yafaga yosale falisia yafe hama-pai-maine. \p \v 27 YisasiꞋa mage huno nehie “Nagai naguꞋamoꞋa tusiya huno kanaꞋage nehigeꞋna kasagoꞋya nagesa nehavugi naꞋane huꞋna hisue? ‘Nenafaga menia nagai naugafaleꞋma faloteꞋma hugahema nehia yana ali-talo.’ hisufi? AꞋao nagaya ani nagata aisia yapi maigahe emainoe. \v 28 Nenafaga kagaika kagi alisaga huo.” huno nehigeno anile ikapinagati age aino mage huno hie “Nagia ago alis-aga hu-mainoane eteꞋna nagoꞋene nagia ali-saga hugahue.” huno hie. \p \v 29 HigeꞋya melitalu hu-mainaya veaꞋmoꞋya agema aiya kea haviteꞋya nagoꞋamoꞋya mage huꞋya hae “Ikapinagati akali kalu nehie.” huꞋya hageꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya mage huꞋya hae “Nago ensole kanomoꞋa ke me hanepaiye.” huꞋya hae. \v 30 Hageno YisasiꞋa mage huno hie “Ani agema aiya agea nagai naya hisia yafe nohigi mani kea tamakai tamaya hisia yafe nehie. \v 31 Menia ma kanafina Anumaya KotiꞋa ma mopale veaꞋmogamina kaiyeke hu-ma-tegahie. Meni kanafima ma mopaleꞋma kava yagai-mainea kanoa, Satanina* ago anati-talegahie. \v 32 Anati-talegahigi ma mopaleti navalesaga huꞋya* nahaesageꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya amakuꞋa namisaya yafe amavayu huꞋna nagaiꞋnilega amategahue.” huno hie. \v 33 Ani avame kema huno hia kemoꞋa mage hu-maine “Ma yateti, yafaga yosale nahaesageꞋna faligahue.” huno hama-pai-maine. \p \v 34 Hama-paigeꞋya veaꞋmoꞋya kenonaꞋa mage huꞋya hapai-mainae “Tagai monoꞋmoꞋa mage huno taha-pai-maine ‘Anumaya KotiꞋma taugafa ali-gatigahema hu-tesia kanoa mukiꞋa kanafina maige maige hugahie.’ huno taha-pai-maineanagi naꞋa higeka ‘Ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomonia yafaga yosale navalesaga hugahae.’ huka nehane? Anima ikapinagati emainea kanoa vayaꞋmo atenea nafaꞋnea ta maine?” huꞋya havigae. \v 35 Havigageno YisasiꞋa kenonaꞋamia mage huno hie “Hale yamaꞋaene kanomoꞋa tamakaipina osi kana kanoꞋa maine. Hani kisia yana vaꞋyi huno aiso hu-lama-tesia yafe hale yama hanea kanale vaiyatete hiho. Hani-ki-mainea yapima mainaya veaꞋmoꞋya visaya kana oꞋagenae. \v 36 Hale yamaꞋama hanea kanafina hale yamaꞋaene kanohe ‘Tamage nehane.’ hutama havitama tamakupi maletama tamametiti hiho. AniꞋama hisayana hale yamo nafaꞋneyaga maigahae.” huno hama-pai-maine. \s1 KasagoꞋya Yuta veaꞋmoꞋya Yisasifena haviꞋya amakupina maleꞋya amametiti nohae. \p YisasiꞋa mani kea huteno neꞋamataleno mo fala-ki-maine. \v 37 MukiꞋa tokiya avameꞋyamo amaulagafi alianagi agaifena haviꞋya amakupina maleꞋya amametitia nohae. \v 38 Ani yafe Anumaya Kotina aune kanoꞋa, AisaiyaꞋa, hu-mainea kea falote huno tamage nehie. Mage huno hu-maineane \q1 “Anumayamoga manima hu-mainona kea taꞋya haviꞋya amakuꞋafina maleꞋya amametitia nehae? AnumayamoꞋa tokiya avame yamaꞋa amave-ligeꞋya hana veaꞋmoꞋya havilama nehae?” huno kae-maleneane. \m \v 39 Higeno amuha ohunayanagiꞋya Yisasifena haviꞋya amakupina maleꞋya amametitia ohunaya yafe AisaiyaꞋa nagoꞋene mage huno humaineane \q1 \v 40 “Amaulaga oꞋagesaya yafe Anumaya KotiꞋa amaulaga ago alino asu hu-ma-tene. Amaku amakesa havilama ohisaya yafe ‘Yafa kana amanuꞋene veaꞋne maiho.’ hu-ma-tene. Havigu amakuꞋa ai-yahae huꞋya nagaitega eyafenagiꞋna ali hilato hu oꞋama-tegahue.” huno hu-maineane. \m \v 41 AisaiyaꞋa Yisasina tokiya hale yamaꞋa ageteno Yisasife mani kea hu-maineane. \v 42 Hu-maineanagi Yuta kava vayaꞋyagafitila kasagoꞋya vayaꞋmoꞋya Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametitia hayanagi Falasia vayaꞋmoꞋya mage hae “Mani kavaꞋma hisayana mono nopina omegahae huta nagalu hu-lama-tegahune.” huꞋya hu-mainaya yafe “Yisasina taguꞋa neꞋamune.” huꞋya hu-falote ohunae. \v 43 Ani veamoꞋya Anumaya KotiꞋa “Kanale kava nehae.” huno amakima alisaga hisia yafena nohamaigi veaꞋmoꞋya “Kanale kava nehae.” huꞋya amaki alisaga hisaya yafeke nehamaiye. \s1 YisasiꞋa kema nehia kemoꞋa veala fako hu-ma-tegahie. \p \v 44 YisasiꞋa tokiyaꞋage ke hu-haleno mage hu-maine “NagoꞋa veaꞋmogatama nagaifema tamage nehie hutama tamakupi maletama tamametitima hisayana nagaiꞋnigefena tamakupina maletama tamametitia hu-nona-tagi hu-na-tenea kanomofeꞋene hu-neꞋa-tae. \v 45 NagoꞋa veaꞋmoꞋyama nagaiꞋma nenagayana NenafaꞋa hu-na-tenea kanoene age-mainae. \v 46 Nagayama ma mopaleꞋma emainoana hale ya kana huꞋna emainoe. Nagoke nagoke veaꞋmoꞋya nagaifeꞋma haviꞋya amakupima maleꞋya amametitima hisayana haniki-mainea yapina omaigahae. \v 47 NagoꞋa veaꞋmogatama nagai kema havitetama nakaveꞋma omalesayana nagaya tamakaila kaiyekea hu otama-tegahue. Ma mopale veaꞋmogamina kaiyekea hu-ma-tegahue huꞋna omenogi ma mopale veaꞋmogamina amaugafa ali-gatigahue huꞋna emainoe. \v 48 NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagaifeꞋma amakaveꞋnoma huꞋya nagai kema amakupima aliꞋya omalesayana hu-mainoa keꞋnimoꞋa fako hu-ma-tegahie. Ma mopama haꞋno hisia kanama evaꞋyima hisiana hu-mainoa keꞋnimoꞋa fako hu-ma-tegahie. \v 49 Mani kea nagesafitila ali falote huꞋna tamaha-nopaugi hu-na-tenea Nenafa ‘Nage mage huka huo.’ huno naha-paiya keꞋage tamaha-nepauve. \v 50 Nagaya ago havilinoe agai kema havitama tamakupima maletama tamametitima hisayana ofalitama agola maige maige hisaya tamahaimula aligahae. Nani yafe NenafaꞋa naha-pai-mainea kea tamaha-nepauve.” huno nehie. \c 13 \s1 YisasiꞋa amaiya sese hu-ma-tene. \p \v 1 Anumaya KotiꞋma amakinagomogami amaugafama ali-gati-mainea yafe ala imu kigahe nehae.* Ani imu kisaya kanaꞋamimoꞋa aupa hugahe nehigeno YisasiꞋa ma agesa havimaine “Ma mopa ataleꞋna Nenafatega visua kanamoꞋa ago evaꞋyi nehie.” huno nehuno mukiꞋa kanaleꞋma ma mopale maineꞋyama agai kema nehaviya veaꞋmogamifena tusiya huno hau ayamopafi nehaino agola haume haume haino mo fali-maine. \p \v 2 YisasiꞋenema tokaeꞋya nemaiya tuelufuꞋa (12) anagaꞋaene unena kavela nenageno SataniꞋa Yutasifena “Havisigi huka agesi huka hama-pai-sanageꞋya Yisasina haesae.” huno agu agesa amine. Ani YutasiꞋa nago agiꞋa IsakaliotiꞋa Saimonina nemofoꞋe. \v 3 SataniꞋa aniꞋama hisia agu agesa amigeno YisasiꞋa ma agesa havimaine “NenafaꞋa mukiꞋa tokiya ago nayapi maleneanagiꞋna Anumaya KotiꞋa hu-na-tegeꞋna emainoafe eteꞋna Anumaya Kotitega haigahue.” huno hu-maine. \v 4 Nehuno kaveꞋma neneletila neꞋataleno he-tino ayaꞋaya kenaꞋa hateno nemaleno taulia alino amupi ai-gagino fai-line. \v 5 Fai-lineno tina alino yopafi taki-maleneno aepa heno agaiꞋa tuelufuꞋa (12) anagaꞋamogami amaiya agupia sese hu neꞋama-teno ai-gagi-linea taulileti alino hau hu-neꞋamate. \v 6 Ali hau hu-ma-teme Saimoni Pitate vigeno Saimoni PitaꞋa Yisasife mage hie “AlaniꞋamoga naigai naiya sese hu-na-tegahe nehano? Sese hu ona-tegane.” huno hu-maine. \v 7 Higeno YisasiꞋa mage hie “Kagaya nagayama nehua kavala menia ohavinanagi haenagaꞋa havilama huka havigane.” huno hapaiye. \v 8 Ha-paigeno PitaꞋa Yisasifena mage hie “Kagaya naiya sese ohutafa huka sese ohugane.” huno higeno YisasiꞋa kenonaꞋa mage hie “Kaiyama seseꞋma ohisuana nagaiꞋenena omaitafa huka omaigane.” huno hapaiye. \v 9 Hapaigeno Saimoni PitaꞋa mage hie “AlaniꞋamoga naꞋama hinageka naiyaꞋagela sese hu ona-teka nayaꞋene nanuꞋene sese hu-nato.” huno hapaiye. \v 10 Ha-paigeno YisasiꞋa kenonaꞋa mage huno hapaiye “NagoꞋa veaꞋmoꞋya mukiꞋa amaugafama sese hu-malenaya veala amaugafalela oniꞋyaꞋamia omaleno haigafaꞋage hamau-maineanagiꞋya amaiyaꞋage sese hugahae. Tamakaila kefo yama haya oniꞋyatamia omaleno haigafananamaꞋage hu-mainagi nagoke kanomona oniꞋyaꞋage hau-maine.” huno hama-paiye. \v 11 Hama-paiteno YisasiꞋa agaiꞋma agesiꞋma huno haegahema hia kanoa ago age-mainea yafe “Tamakaya mukiꞋamogatamina oniꞋyatamia omalene huꞋna nohue.” huno nehie. \p \v 12 Amaiya sese hu-ma-teteno kenaꞋa alino vai-lino mopale maineno mage huno hama-vige “Nagayama hu-lama-toa kavala ago havilama nehafio? \v 13 Tamakaya nagaifema ‘Hulave-nelina kanomogae.’ nehutama ‘Alatimogae.’ hutamama nehayana tamage hutama nehae. Nagaya ani kanoema hutama haya kano mainoe. \v 14 Nagaya AlatamimoꞋna hu-lama-ve-neloa kanotamimoꞋna tamaiya sese hu-nelama-toe. Tamakaya aniꞋa hutama nelamafugami amaiya sese hu-ma-teho. \v 15 Nagaya hisaya kavala ago tamave-neluafe tamakaya nagayama hu-lama-toa kavala aniꞋa hu-ma-teho. \v 16 Nagaya tamagelafa huꞋna tamaha-nepauve aliꞋya kanoꞋamoꞋa kava kanoꞋamona agaseno omainegi kayo kayo kanoꞋamoꞋa hu-tenea kanomona agaseno omaine. \v 17 Tamakaya mani kema havilamama hutetama mani kavaꞋma hisayana kanaleꞋya hutama maigahae. \p \v 18 Nagaya ‘KanaleꞋya hutama maigahaema.’ huꞋnama hua kea mukiꞋamogatamifena nohugi nagayama nahaigeꞋna huyo-gi-malenoa-maꞋamogamife nehaviꞋna mani kea nehue. Anumaya Koti kema nayoma kae-malenaya kemoꞋa mage hu-maineane \q1 ‘NagaiꞋenema maineno kaveꞋma nenea kanomoꞋa aiya alisaga huno nagaila aye-nalata-pegahie.’ huno kae-maleneane. \m Kae-maleneanagi meni kanafina mani kemoꞋa efalote huno tamage hugahe nehie. \v 19 HaenagaꞋa mani kemoꞋma efalote hisigetama nagaifena mage hugahae ‘Agaya Anumaya Koti nafaꞋne maine.’ hutama havitetama tamakupima maletama tamametitima hisaya yafe menia ani kana yaufa falote ohunea kanafi tamaha-nepauve. \v 20 Tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve nagoꞋa veaꞋmoꞋya nagayama hu-ma-tesua veaꞋma amavaleꞋya falu falama hu-ma-tesayana nagaila aniꞋa huꞋya navaleꞋya falu fala hu-nena-tae. NagaiꞋma navaleꞋyama falu fala hu-natesayana hu-na-tenea kanomona aniꞋa huꞋya avaleꞋya falu fala hu-neꞋatae.” \s1 YutasiꞋa Yisasina avaleno kame vaya amayapi ategahie. \p \v 21 YisasiꞋa mani kea hama-paitegeno aipamoꞋa kanaꞋage higeno agu agesama havia agesamoꞋa hivi huno talavate oꞋategeno mani kea hu-falote nehie “Lamage huꞋna tamaha-nepauve tamakaipitila nago kanomoga vayaꞋmo havisigi huka nagesi huka kame ya hu-na-tegane.” huno hie. \v 22 HigeꞋya agaiꞋa tuelufuꞋa (12) anagaꞋamoꞋya oꞋaufi aꞋaufi hugetayana higeꞋya “Tafepiga nehie?” huꞋya mani kanomofena ohavinae. \v 23 OhavigeꞋna nagaya YoniꞋna agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagapi nemauvanagino hau ayamopafi nagaifena hau-mainea kanogiꞋna avate tokaetaꞋa mainoꞋe. \v 24 Mainogeno Saimoni PitaꞋa anuteti avameꞋname huno “Havigo.” huno naha-paino “Tafe nehane huka havigo.” huno nehie. \v 25 HigeꞋna nagaya Yisasina avaꞋale mime uꞋna maineꞋna mage huꞋna havigoe “AlaniꞋamogae tafe nehane?” huꞋna havigoe. \v 26 Havigogeno YisasiꞋa mage huno hie “Nagayama kaveꞋma aliꞋnama supufi ayeteꞋnama aliꞋna amisua kanoa nagesiꞋma hisia kano maine.” huno nehuno ani kavela alino supufi ayeteno YutasiꞋa, Saimoni Isakaliotina nemofo amine. \v 27 Ani kavela amigeno alitegeno SataniꞋa aguꞋafinaga mo hai-faleno mainegeno YisasiꞋa mage huno hapaiye “Kagaya aupaꞋa hisuema hisana kavala ago huo.” huno hie. \v 28 HigeꞋya anileꞋma mopale mainaya vayaꞋmoꞋya YisasiꞋa Yutasife hianagi ani kemona aepaꞋa nohaviye. \v 29 Ohavinagi YutasiꞋa mone pokisiꞋamile yagaino nemaiya kanogiꞋya nagoꞋa vayaꞋmoꞋya mage huꞋya amakesa nehaviye “YisasiꞋa agaifena ‘Ala imule mo nesuna yana molika eno.’ huno nehifi ifi ‘MoneꞋamima omalenea vaya nagoꞋa mone molika amamio.’ huno nehifi?” huꞋya amakesa havimainae. \v 30 Havigeno YutasiꞋa ani kavela aliteno aupaꞋa kumatega hati-laviana tusiꞋa hani ki-mainea yapi umaine. \s1 YisasiꞋa yaufa kahegi ke hama-pai-maine. \p \v 31 YutasiꞋa ago utegeno YisasiꞋa mage huno hie “Menia ikapinagati emainoa kanoa vayaꞋmo natenea kanomoni nagia ali-saga hugahae. NagaiꞋma nahaesageꞋna falisugenoꞋa Anumaya KotiꞋa ala agi aligahie. \v 32 Nagaya falisua yafe Anumaya Koti agima ali-saga hisayana Anumaya KotiꞋa navalesigeꞋna agaiꞋene maigahue. AupaꞋa navaleno tokiya hale yapi ala nagi namigahie. \v 33 NafaꞋneyagaꞋnia tamakaiꞋenena nagaya osi kana kanoꞋa maiteꞋna visugetama nagaifena natiyegahayanagi amuha ohunayanagitama visua kumatela oꞋugahae. Mani kea Yuta veaꞋmogami hama-pai-mainoanagiꞋna menia tamakaila tamaha-nepauve. \p \v 34 Menia nagola ohavinaya kahegi kea tamaha-paigahugi haviho. Nelama-fugamifena tamahau tamayamopafi tamahaino. Amakaya aniꞋa huꞋya tamakaifena hamaisie. Nagayama tamakaifema nahau nayamopafima nahaiya kava hutama nelama-fugamifena tamahau tamayamopafi tamahaino. Amakaya aniꞋa huꞋya tamakaifena hamaisie. \v 35 Nagi tamakaya mukiꞋa nelama-fugamifena tamahau tamayamopafima lamahaisiana muki veaꞋmoꞋya tamakaila lamaketeꞋya tamakaifena mage huꞋya hugahae ‘YisasiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anaga mainae.’ huꞋya hugahae.” huno hie. \s1 YisasiꞋa Pitafena “Nagia alika fala-kigane.” huno nehie. \p \v 36 Saimoni PitaꞋa mage huno havige “AlaniꞋamogae hanatega ugane?” huno havigegeno YisasiꞋa mage huno hie “Visua kumatela menia nakavela oꞋuganagi haenagaꞋage nakavela ugane.” huno hie. \v 37 Higeno PitaꞋa mage huno hie “AlaniꞋamogae nagaya na ya hinageꞋna menia kakavela oꞋugahe hugeka nehane? Nagaya kagaifene huꞋna nahaimula atalegahue.” huno hie. \v 38 Higeno YisasiꞋa mage huno havige “Kagaya nagaifene huꞋka kahaimula atalegano? Tamagelafa huꞋna kaha-nepauve hagoteno kokolemoꞋa agea oꞋainesigeka kagaya tagufa (3) kanale avane huka nagiꞋa alika fala-kigane.” huno hie. \c 14 \s1 YisasiꞋa ika kumate visaya kana agaiꞋage maine. \p \v 1 YisasiꞋa mage huno hu-maine “MukiꞋa veaꞋmogatama tamaipamoꞋa kanaꞋage huno tamakesa kuꞋmoꞋa ohino. Anumaya Kotife havitama tamakupi maletama tamametiti haya kava nehutama nagaifena havitama tamakupi maletama tametiti hiho. \v 2 Nenafa nopina veala maisaya nona kasagoꞋya hane. Ani yama omalesina nagaya mani kea ohuleꞋasine. Nagaya kumatamia moliꞋna talo tala hu-lama-tegahe ugahue. \v 3 Nagaya kumatamia mo lalo tala hu-maleteꞋna eteꞋna me lamavalesugetama visua kumatela visageta nagaiꞋene mo lokaeta maigahune. \p \v 4 Tamakaya nagayama visua kumaꞋmo kana ago age-mainae.” huno hie. \v 5 Higeno TomasiꞋa mage huno hie “Alatimogae tagaya visana kumala oꞋagenone. HanaꞋa huta ani kana agesune?” huno hie. \v 6 Higeno YisasiꞋa mage huno hapaiye “Nagaya ikapinaga visaya kamona NefaꞋnae. Nagaya ke-lamage kemona aepaꞋa mainoe. Nagaya agola maige maige yamo hamaimula aepaꞋa mainoafe nagoꞋa veaꞋmoꞋya Nenafatega visayana alu katetila oꞋugahagi nagaiteke esae. \v 7 Tamakaya nagaiꞋma havimainaleꞋasipa Nenafafena aniꞋa hutama havileꞋasine. Tamakaya menia aepa hetama Nenafana ago havitetama age-mainae.” huno hie. \p \v 8 Higeno FilipiꞋa mage huno hapaiye “Alanimogae negafana taveligeta agesunageno tagu tamemoꞋa tamu hisie.” huno hie. \v 9 Higeno YisasiꞋa mage huno hapaiye “Filipigae ayaꞋaya kanale tamakaiꞋenena maime emainoana kagaya nagaila onagenano? NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagaiꞋma nage-mainayana aniꞋa huꞋya Nenafana age-mainae. NaꞋa higeka ‘Negafana lave-lio huka nehane?’ \v 10 Nagaya Nenafa aguꞋafina maugeno NenafaꞋa aniꞋa huno nagai naguꞋafina mainea yafena havika kagupina nomalano? Tamaha-pai-mainoa kea nagesafiti kea tamaha-opainoe. AꞋao. NenafaꞋa nagai nagupi maineno agaiꞋa aliꞋyamaꞋa neꞋalie. \v 11 Nagaya Nenafa aguꞋafi maugeno aniꞋa huno NenafaꞋa nagaila naguꞋafina maigetaꞋa hu-mainoꞋema huꞋnama hua kea havitama tamakupina maletama tamametiti hiho. Mani kema ohavinutama tamakaya mukiꞋa aliꞋyama ali-mainoa aliꞋyama age-mainesayana nagaifena havitama tamakuꞋafi ali maletama tamametiti hiho. \v 12 Tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve nagoꞋa veaꞋmoꞋya nagaifema haviꞋya amakupi nemalaya veaꞋmoꞋya mukiꞋama ali-mainoa aliꞋyana aniꞋa huꞋya aligahae. Nagaya Nenafatega visua yafe anima alisaya aliꞋyamoꞋa ali-mainoa aliꞋyana agaseꞋya aligahae. \v 13 NafaꞋneꞋamonife huꞋya NenafaꞋa agima ali-saga hisaya yafe tamakaya nagai kema havitetama nagai nagi ayetama mukiꞋa yafena naha-vi-gesageꞋna aniꞋa hu-lama-tegahue. \v 14 MukiꞋa yafema nagai nagima ayetama naha-vi-gesayana afaꞋa ani yana hu-lama-tegahue.” huno hu-maine. \s1 YisasiꞋa “Alu Aotage Avamula hu-tesugeno egahie.” huno hu-maine. \p \v 15 Mani kea huteno mage hie “Tamakaya nagaifema tamahau tamayamopafima tama-haisigetamahena tamaha-pai-mainoa kemona akave malegahae. \v 16 Akave malesageꞋna Nenafatega havigesugeno tamaya hisia Avamula hu-tesigeno tamakaite eno agola tamakaiꞋene emaige maige huno maigahie. \v 17 Ani Alu Aotage Avamula tamageꞋage kemona aepaꞋa maineno hulama-ve-ligahie. MukiꞋa ma mopale yafema amaugafama aliꞋya nehaiya veaꞋmoya Alu Aotage Avamula ageꞋya havilama ohunaya yafe oꞋavalegahagi tamakaya ago age-lama hutama age-mainaya yafe tamakaiꞋenena emaineno tamakupi haino maigahie. \p \v 18 Na yafe tama-talesugetama megusa nafaꞋne kana hutama omaigahayanagiꞋna tamakaitela eteꞋna egahue. \v 19 Okasi kanaꞋa ma mopale yafema amaugafama aliꞋya nehaiya veaꞋmoꞋya nagoꞋene onagegahayanagitama tamakaya nagegahae. Agola maige maige yamona aepaꞋa mainoafe tamakaya aniꞋa hutama maige maige hisaya tamahaimula alitama maigahae. \v 20 Mainesageno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋma esia kanafina nagaya NenafaꞋene mainoanagitama tamakaya aniꞋa hutama nagaiꞋenena maisageꞋna nagaya aniꞋa huꞋna tamakaiꞋenema mainoa yafena havilama hutama havigahae. \p \v 21 NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagai kema haviꞋya akave malenuꞋya nagaifena hamau amayamopafifna hamau-maine. Nagaifema hamau amayamopafima hamau-mainesia veaꞋmoꞋya NenafaꞋa aniꞋa huno amakaifena hau ayamopafina nehaiye. NehaigeꞋna nagaiꞋenena aniꞋa huꞋna nahau nayamopafina nenahaigeꞋna naguꞋa amamisugeꞋya nagaila nage-lama huꞋya nagegahae.” huno hie. \v 22 Higeno nago kanoa, Yutasi Isakalioti omagi, hamoꞋamoꞋa mage huno Yisasina havige “Alanimogae naꞋa higeka kagaya tagaila taulagafina kagaika aepakaꞋa tave-nelinagi mukiꞋa ma mopale yafema amaugafama aliꞋya nehaiya veaꞋmogami amaulagafina hu-falote huka ohunanane?” huno havinege. \v 23 Havigegeno YisasiꞋa mage huno hie “NagoꞋa veaꞋmoꞋyama nagaifema hamau amayamopafima hamaisigeꞋyahena nagai kemona akave malesagenofena NenafaꞋa amakaifena aniꞋa huno hau ayamopafina haugahie. NenafaꞋene nagaiꞋnienena amakaiꞋene emaigahuꞋe. \v 24 NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagaifema hamau amayamopafima ohamaisiana nagai kemona akavela nomalae. Manima tamaha-nepauva kea nagaiꞋnige kea omalegi hu-na-tenea Nenafa ke hane. \p \v 25 TamakaiꞋenema maineꞋna mani kea ago tamaha-pai-mainoe. \v 26 Tamaha-pai-mainoanagino NenafaꞋa nagai nagileꞋma hu-tesia kanomoꞋa, tamayama hisia Alu Aotage Avamulagino emaineno mukiꞋa yana hulamave-liteno mukiꞋa tamaha-pai-mainoa kea alino tamakesa hao hinagetama havigahae. \p \v 27 Tama-taleꞋna ugahe tamaipa falu hutama maisaya tamaku tamakesa nelamamue. Nagayama naipa falu huꞋna nemauva nagu nagesa nelamamue. Anima tamaipa falu hutama maisaya yama tamamua yana ma mopale veaꞋmoya amaipa falu nehaya ya kana ohunegi kanaꞋage tamaku tamakesa havitama kolia ohiho. \v 28 ‘TamataleꞋna uteꞋna eteꞋna tamakaitega egahuema.’ huꞋna tamaha-pauva kea ago havilinae. Nagaifema tamahau tamayamopafima nelamahaisigetamahena Nenafa mainelega visua yafena muse haleꞋasine. NenafaꞋa nagaseno ala kano mainea yafe Nenafa mainelega visua yafena muse haleꞋasine. \v 29 TamataleꞋna visua kanafina nagaife havitama tamakupi maletama tamametitima hisaya yafe yaufa ani kana falote ohunea kanafi menia mani kea tamaha-nepauve. \v 30 SataniꞋa, ma mopaleꞋma kava hu-mainea kanoa ago neꞋeanagiꞋna nagaya nagoꞋene kea ohugahue. Satanina tokiyaꞋamoꞋa nagaila onagaseneanagi Nenafa nahapai-mainea kava huꞋna faligahue. \v 31 Nagayama Nenafafema nahau nayamopafi nenagea kavala ma mopale veaꞋmoꞋya havisaya yafe Nenafa naha-pai-mainea kava nehue. Hai nehugi vigetao.” huno nehie. \c 15 \s1 YisasiꞋa “Nagaya vaini nofi mainoe.” huno hie. \p \v 1 YisasiꞋa mage huno hie “Nagaya tamage huꞋna vaini alagamo nofi maugeno NenafaꞋa ani vaini alagamo nofi hoyalela yagai-maine. \v 2 Agaya mukiꞋa nagai vaini nofi akopaꞋmoꞋa alagama oꞋayea akopaꞋyaga atagi neꞋataleno alagama ayea akopaꞋyaga ‘NagoꞋene alaga ayesie.’ huno aiꞋa alino hagalo nehie. \v 3 Tamaha-pai-mainoa kemoꞋa tamakaila ago alino hagalo higeno oniꞋyatamia omalenegi kanale tamahau-maine. \v 4 Tamakaya nagaiꞋenema ai-gaꞋmaesayana nagaya tamakaiꞋenena ai-gaꞋmaeꞋna maigahue. Nago vaini alagamo nofiꞋmo akopamoꞋma nofiteꞋma ai-okaꞋmaesiana alaga oꞋayegahie. NaꞋa hu-maineafe tamakaya nagaila navaꞋaleꞋma ai-okaꞋmaesayana tamakaya alaga oꞋayegahae. \p \v 5 Nagaya vaini alagamo nofi maugetama tamakaya ani vaini alaga nofiꞋmo akopaꞋa mainae. Tamakaya nagaiꞋenema ai okaꞋmaesayana nagoꞋa kanale kavala ohugahae. Kanale kavaꞋma hinutamahena nagaiꞋene ai-kaꞋmaetama maiho. NagoꞋa veaꞋmoꞋyama nagaiꞋenema ai-gaꞋmaeꞋya maisageꞋna nagayama amakaiꞋenema ai-kaꞋmaeꞋna maisuana kasagoꞋya nofi alagamo kaveꞋa ayegahae. \v 6 NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagaiꞋenema ai-okaꞋmaesayana oꞋayea vaini nofiꞋmo akopaꞋma atagiꞋya hagaꞋyu hu-talagenoꞋma hagage nehia kava nehae. Ani akopayaga alitalu huꞋya atafi kae-talenae. \v 7 Tamakaya nagaiꞋenema aigaꞋmaetama maisayana nagai kemoꞋa tamakupina hanesigetama nagoꞋa yafema naha-vi-gesayana naha-vi-gesaya yana hu-lama-tegahue. \v 8 Tamakayama kasagoꞋya nofi alagamo kaveꞋma aye-gasagoꞋma hisaya yateti NenafaꞋa ala agia aligahie. Alinagetama-nagitama tamakaya nagaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anaga maigahae. \v 9 NenafaꞋa nagaifena hau ayamopafi hau-mainea kava huꞋna tamakaifena aniꞋa huꞋna nahau nayamopafi nenahaiye. Nahau nayamopafima nenahaiya yamo aguꞋafinaga faletama maiho. \v 10 Nagaya NenafaꞋma hu-mainea kahegi kema haviꞋnama akave maloa yafe NenafaꞋa nagaifena hau ayamopafina nehaiye. Tamakaya aniꞋa hutama hu-mainoa kahegi kea havitama akave malesayana tamakaifema nahau nayamopafi nenahaiya yamo aguꞋafinaga faletama maigahae. \p \v 11 Nagai naguꞋafima muse yama hanea yana tamakai tamakupi male hava-telama-tesua yafe mani kea tamaha-pai-mainoane. \v 12 Nahau-mainea kavala mage huꞋna nehue ‘Nagaya tamakaifema nahau nayamopafima nahaiya kava hutama nelama-fugamifena tamahau tamayamopafi tamahainageno aniꞋa huꞋya amakaya tamakaifena hamau amayamopafina hamaino.’ huꞋna tamaumonola nemaloe. \v 13 Nago kanomoꞋma nefufema ‘Kagai kaugafama ali-gatisua yafene huꞋna nagaya faligahue.’ hunoꞋma hisiana mukiꞋa veaꞋmogami hamau amayamopafima nehamaiya kavala amakasegahie. \v 14 Nagayama nehua kema akave malenutamahena nagaiꞋni nenafugatama maigahae. \v 15 Nagaya tamakaifena ‘AliꞋya vayaꞋnimogatama mainae.’ huꞋna nagoꞋene ohugahue. Nago aliꞋya kanomoꞋa kava kanoꞋamoma aliꞋyama alia aepaꞋa oꞋagenegi nagaya mukiꞋa yama NenafaꞋma naha-pai-mainea kea ago tamaha-pai-mainoa yafe ‘AliꞋya vayaꞋnimogatama mainae.’ huꞋna ohugahugi agoꞋma tamaha-nepauva yafe ‘Tamakaya nagai kanapa mainae.’ huꞋna nehue. \v 16 Tamakaya nagaila nagetama hu-yoꞋokinagi nagaya hagoteꞋna tamakaila tamakeꞋna hu-yogiteꞋna tamakaitami utama Anumaya Koti haisia kava hisaya yafe hu-yogilama-tenoe. AniꞋama hisaya yapiti alagaꞋa falote huteꞋya agola mainesagetama nagai nagileꞋma Nenafatega havigesayana mukiꞋa havigesaya yana tamamigahie. \v 17 Kahegi kea mage huꞋna tamaumonola nemaloe nelama-fugamifena tamahau tamayamopafi tamahainageꞋya aniꞋa huꞋya tamakaifena hamau amayamopafi hamaino.” \s1 Ma mopale veaꞋmoꞋya kame hu-lama-tegahae huno hu-maine. \p \v 18 “Ma mopale yafema amaugafama aliꞋya nehaiya veaꞋmoꞋya tamakaila kamema hu-lama-tesagetamahena tamakesa hao hinagetama haviho. HagoteꞋya nagaila aniꞋa huꞋya kamea hu-na-tenayane. \v 19 Tamakaya ma mopale veaꞋmoꞋya nehaya kavaꞋma hutama mainaleꞋasipa mani mopale veaꞋnemoꞋya hamau amayamopafi tamakaifena hamaileꞋasinagi nagaya ma mopafi vayapiti tamakeꞋna hu-yogi-malenoafe tamakaya mani mopale vea kana veaꞋne omainae. Na yafe ma mopale yafema amaugafama aliꞋya nehaiya veaꞋnemoꞋya amakesa nehaviꞋya kamea hu-nelama-tae. \v 20 Nagaya mage huꞋna ago tamaha-pai-mainoe ‘AliꞋya kanoꞋamoꞋa kava kanoꞋamona oꞋagasene.’ huꞋna hu-mainoane. Ani kehe tamakesa havitama maiho. NagoꞋa veaꞋmoꞋya nagaiꞋma, tamakai kava kanotamimonima, aliꞋya haviyama hu-na-taya kava huꞋya aniꞋa huꞋya tamakaila aliꞋya haviya hu-lama-tegahayanagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya nagai kema haviꞋya akave nemalesaya veaꞋmoꞋya tamakai kea aniꞋa huꞋya haviꞋya akave malegahae. \v 21 Hu-na-tenea kanomona havilama huꞋya ohavinaya yafe ani kavala hu-lama-tegahae. Tamakaya nagai veaꞋnema mainaya yafenagiꞋya ani kavala hu-lama-tegahae. \v 22 Nagaya eꞋnama kema hama-opauleꞋasina ‘Kefo katia hane.’ huꞋya ohaleꞋasine. AfaꞋa ago me hama-pauvanagi kefo yama hu-mainaya yafena kalagi aiteꞋya agasesaya katamia omalene. \v 23 NagaiꞋma kamema hu-na-tesaya veaꞋnemoꞋya NenafaꞋene kamea hu-neꞋatae. \v 24 Nagaya amakaipima maineꞋnama nagoꞋa veaꞋmoꞋyama tokiya kavaꞋma ohuleꞋasina ‘Kefo yatia hane.’ huꞋya ohaleꞋasinagi ago alugeꞋya ageteꞋya nagaiꞋene NenafaꞋenena kamea hu-nelaꞋa-tae. \v 25 Amakai kahegi kema kae-malenaya kemoꞋa nagaifena mage hu-mainayane ‘Havi kavala ohunegeꞋya kamea afaꞋa hu-neꞋa-tae.’ huꞋya kae-malenayane. Mani kemoꞋa ago falote huno tamage hisia yafe nagaila kamea hu-nena-tae. \v 26 Nenafategati tamaya hisia vekaꞋa hu-tesugenoꞋma esiana tamageꞋage ke huno tamaha-paisia vekaꞋa, Alu Aotage Avamula NenafategatiꞋma esiana nagaifena tamaha-paigahie. \v 27 Tamaha-paigahianagitama nagaya aliꞋyama aepa heꞋna ali-mainoa kanaleti tamakayama nagaiꞋenema mainaya yafe nagaifena veaꞋmogamina hama-paigahae.” \c 16 \p \v 1 YisasiꞋa mage huno hie “Nagaifema tamakupima ago malenaletiꞋma neꞋataletama alu kate oꞋvisaya yafe mani kea tamaha-pai-mainoe. \v 2 Amakaya tamakaila mono nopitila tamavaleꞋya tamanati-talegahae. Ani kanama esia kanafina nagoꞋa veaꞋmoꞋya tamakaila nelamahaeꞋya ma amakesa havigahae ‘Mani kavaꞋma nehunana Anumaya Kotina akave nemalone.’ huꞋya hugahae. \v 3 NenafaꞋene nagaiꞋenema amakuꞋa otaꞋaminaya yafe ani kavala hu-lama-tegahae. \p \v 4 Ani kanama falote hisia kanafina tamaha-pai-mainoa kemoꞋa tamakesa ai-hagalo hinagetama havilama hisaya yafe menia mani kea tamaha-nepauve. Ehe kanafina tamakaiꞋenema mainoa yafe nayona ani kea tamaha-opainoane. \s1 YisasiꞋa Alu Aotage AvamuꞋmo aliꞋyamaꞋahe hu-maine. \p \v 5 NagaiꞋma hu-na-tegeꞋna emainoa kanolega menia eteꞋna ugahuanagitama nago vekamoga nagaifena ‘Hanatega neꞋvane?’ huka nahavi-nokane. \v 6 Nahavi-nokayanagi nagayama tamaha-pai-mainoa kehe tamakesa havitama tamahau nehae. \p \v 7 Tamahau nehayanagi tamage-lafa huꞋna tamaha-nepauve nagayama oꞋvisuana tamaya hisia kanoa omegahigi nagayake uteꞋna tamaya hisia kanoa hu-tesugeno tamakaitegama esiana kanale kanaꞋa falote hu-lama-tegahie. \v 8 EfaloteꞋma hisiana tamaya hisia kanomoꞋa mukiꞋa ma mopale veaꞋmogami kefo yama nehaya aepaꞋamiene kanale kavaꞋma nehaya aepaꞋamiene Anumaya KotiꞋa kaiyekema hu-ma-tesia yamo aepaꞋaene hu-falote hisigeꞋya haviteꞋya agegahae. \v 9 Kefo yamo aepamofena tamaya hisia kanomoꞋa mage huno hugahie ‘Yisasifena havitama tamakupi maletama tamametiti nohaya yafe kefo yatamia hane.’ huno hugahie. \v 10 Nagaya Nenafa mainelega eteꞋna ugahuanagitama nagoꞋene nagaila onagesayafe tamaya hisia vekamoꞋa kanale kavaꞋma hisaya yamo aepaꞋa hu-falote hinagetama havitetama agegahae. \v 11 Anumaya KotiꞋa ma mopale kava kanoa, Satanina, ago kaiyekea hu-tenea yafe tamaya hisia vekaꞋa Anumaya KotiꞋma kaiyekema hu-ma-tesia yamo aepamoꞋa hu-falote hinagetama havitetama agegahae. \p \v 12 Nagaya kasagoꞋya kea tamaha-paigahe nehuanagi kanaꞋage hu-mainea yafe tamakaya havilama hutama ohavigahae. \v 13 Ohavigahayanagi Anumaya Kotina tamageꞋage nehia AvamuꞋamoꞋma esiana agaiꞋalegati mukiꞋa Anumaya Koti tamageꞋage kea tamaha-paigahie. Agesafiti kea tamaha-opaigahianagino nehavia keꞋageꞋene haenagama esia kanafima falote hisia yamo kene tamaha-paigahie. \v 14 Tamaha-painageno ani kanomoꞋa nagayama hu-mainoa kea tamakaila tamaha-paisia yafe nagai nagia tusiya huno ali-saga hugahie. \v 15 Hugahianagi mukiꞋa NenafaꞋma malenea yana nagaiꞋniꞋa yamaꞋage fatago huno hanea yafe mage hu-mainoe ‘Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa amisua kea alino tamakaila me lamaha-paigahie.’ huꞋna hu-mainoe.” \s1 Muse yamoꞋa taipa kana yamo kumala aligahie. \p \v 16 “Osi kana kanoꞋa nagoꞋene onagegahagi osi kana kanoꞋa maitetama etetama nagegahae.” huno hie. \v 17 HigeꞋya nagoꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamoꞋya amakaiꞋamifina mage hae “Osi kana kanoꞋa onagegahae huno nehuno etetama osi kana kanoꞋa nagegahae huno nehunoꞋma nehia kemona aepaꞋamoꞋa hanaꞋa hu-maine? ‘Nenafatega visua yafe nehue.’ huno nehia kemona aepaꞋa nohavune. \v 18 Osi kanaꞋaema hia kemona aepaꞋa naꞋane huno nehie? Tagaya agayama hia kea nohavune.” huꞋya nehae. \v 19 NehuꞋya havigegahema haya kea YisasiꞋa ago aguꞋafinaga haviteno mage huno hie “Hua kemoꞋa ‘Osi kana kanoꞋa nagaila onagegahagi etetama osi kanaꞋa maitetama nagegahaema.’ hua kehena tamakaya lamakaya tamakaitamifina mani kemona aepaꞋahe huge havige nehao? \v 20 Tamage-lafa huꞋna lamaha-pauve tamakaya tamataleꞋnama visua yafena avia ategahayanagi ma mopale veaꞋmoꞋya muse hugahae. Tamakaila hagoteno tamahau hu-tesigetama haenagaꞋa ai-yahae hutama muse hugahae. \v 21 AꞋmoꞋma nafaꞋnema ategahema nehuno agatama aisia kana falote hisia yafe hauna hianagi nafaꞋnema ago atetenoꞋa ‘NafaꞋnea ago atoe.’ huno muse nehuno agatama ai-mainea yafena age-kani-maine. \v 22 Ani kanamoꞋa tamakaipina hane. Menia tamakaya tamahau nehayanagi eteꞋna tamakesugenoꞋa tamakupina muse yamoꞋa hiya hinageno nago kanomoꞋa ani muse yana tamaha-ofalegahie. \v 23 Ani kanama evaꞋyima hisiana tamakaya nagaila nago yafena nahavi-okegahae. Tamage-lafa huꞋna tamaha-pauve nagaifema hutama nagai nagima ayetama nago yafema Nenafama havigesayana mukiꞋa havigesaya yana afaꞋa tamamigahie. \v 24 NayoꞋene meniene nagaifena nehutama nagia ayetama nagoke yafena Nenafana haviokenayane. Nagi menia muse yatamimoꞋma tamakupina hiya huno hanesia yafena nahavigegeꞋna tamamino.” \s1 YisasiꞋa ma mopafi tokiya yana ago agase-maine. \p \v 25 “Mani kea tamakaila avame kefi hu-maleꞋna tamaha-nepauvanagi haenagaꞋa mani avame kea nagoꞋene ohugahuanagiꞋna hu-falote huꞋna Nenafafena tamaha-paigahue. \v 26-27 Hu-falote hisugetama ani kanafina nagai nagile havigegahagi nagaya ‘Tamakaifena Nenafana havigegahue.’ huꞋna ohunogi tamakaya nagaifena tamahau tamayamopafi nelamahaiya yafe NenafaꞋa tamakaifena hau ayamopafi nehainageno havigesaya yana agaiꞋa tamamigahie. Nagayama Anumaya Kotitegati emainoa kema tamakupi malenaya yafe NenafaꞋa tamakaifena hau ayamopafi nehaiye. \v 28 Nagaya NenafaꞋene mainoleti ma mopafina emainoe. Menia nagaya mani mopa ataleꞋna Nenafatega ugahue.” huno hie. \p \v 29 HigeꞋya agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋmoꞋya mage hae “E, avame kefiti menia nohanagi hu-falote huka nehane. \v 30 Menia tagaya havunana kagaya mukiꞋa yana havimalenane. MukiꞋa veaꞋmoꞋya amakupima haviya yana ago havimainana yafe nago kanomoꞋa nago yafena kahavi-okesie. MukiꞋa yana havimainana yafe tagaya kagaifena Anumaya Kotitegati emainane huta tagupi malenone.” huꞋya hae. \v 31 YisasiꞋa kenonaꞋamilela mage huno hie “Meni tamakaya havitama tamakupina nemaletama tamametiti nehafio? \v 32 Haviho nago kanamoꞋa aupaꞋa egahema hia kanamoꞋa ago efalote hu-maine. Ani kanafina nagoke nagokeꞋmogatama nataletama kumatamile ute ete hugahae. Nataletama visageꞋna nagaiꞋnige maigahuanagi NenafaꞋa nagaiꞋenena maine. \v 33 TamakuꞋa namitetama tamaipa falu hutama hilato hutama maisaya yafe mani kea tamaha-pai-mainoe. Ma mopale mainesageno nago kanaꞋage yamoꞋa falote hugahianagi kolia ohiho. Nagaya ma mopafi auꞋava yana ago agaseꞋna kava yagai-mainoe.” huno hu-maine. \c 17 \s1 YisasiꞋa agaiꞋa anagaꞋa hamaꞋ-maesia yafe nunamu hu-maine. \p \v 1 YisasiꞋa mani kea huteno ikapinaga age-saga hu-maineno Anumayamotega mage huno hie “Nenafagae falisua kanaꞋnia ago efalote hie. NekamoꞋna kagi ali-saga hisua yafe faliteꞋna he-tiꞋna kagaitega haisua yafe lokiya hale yania nekamonina namio. \v 2 Nekamonia mukiꞋama naminana veaꞋmogamina agola maige maige hisaya hamaimuꞋamima amamisua yafe mukiꞋa veaꞋmote kava yagaisua tokiyaꞋnia ago naminane. \v 3 Anumaya Kotiga kagaikage ala tokiya kanoa tamagemona tamaꞋa nagokeꞋage Anumaya mainanagi veaꞋmoꞋya kagaifema havilama huꞋya maisayana hu-tenana kanoa ‘YisasiꞋa veaꞋmogami amaku amamemaꞋa ali-gatisia kanoa ikapinagati emainea kano maine.’ huꞋya havilama hisayana maige maige hisaya hamaimula aligahae. \v 4-5 Naminana tokiya hale yatetiꞋa ma mopalela kagia alisaga hu-mainoe. Naminana aliꞋyana ago aliꞋna avaya aye-mainoa yafe Nenafagae meni kanafina kagai kavate mainesugeka tokiya hale yaniꞋa namio. Ma mopama talo ohunana kanafina kagaiꞋene mainoanagiꞋna tokiya hale yania haneanagi menia eteka ani yana namio. \v 6 Ma mopafi veapitiꞋma naminana veaꞋmogamina ago aepakaꞋa hu-falote huꞋna hama-pai-mainoe. Ani veala kagaikaꞋa veaꞋnegika nagaila ago naminane. NaminanageꞋya ani veaꞋmoꞋya kagai kea atafa hu-linae. \v 7 Atafa hu-lineꞋya mukiꞋa naminana yana kagaikaꞋalegati emaine huꞋya menia ago havilinae. \v 8 Naminana kea ago amamugeꞋya ago atafa huꞋya havilama hulineꞋya nagayama kagaitegatiꞋma emainoa yafena tamage nehie huꞋya havilama hu-lineꞋya kagayama hu-na-tanageꞋna emainoa yafena amakupi maleꞋya amametiti nehae. \p \v 9 Amakaifena Nenafagale ke huꞋna kahavi-negoe. Ma mopale yafema amaugafa aliꞋya nehaiya veafe Nenafagale menia kahavi-nokogi kagaikaꞋama naminana veaꞋnea kagai veaꞋne mainaya yafe naminana veafe kahavi-negoe. \v 10 Nagai veala kagai veale. Kagai veala nagai vea mainageꞋya ani veaꞋnimoꞋyama nagai tokiyaleti haya kavala nehageꞋya mopale veaꞋmoꞋya ageteꞋya nagai nagia alisaga nehae. \v 11 Ali-saga nehageꞋna menia ma mopaletila ataleꞋna kagaitega ugahuanagi nagaifema amakupi nemalaya veala ma mopafi maigahagi alu aotage Nenafaga kagaika kagileti naminana nagileꞋma hanea tokiyaleti auꞋvai-ma-tesanana taꞋagaya nagoke kanolatama mainoꞋa ya huꞋya amakaya nagoke kate maleꞋya nagoke veaꞋne maisae. \v 12 Nagaya amakaiꞋene maineꞋna kagayama naminana nagileꞋma hanea tokiyaleti auꞋvai-ma-togeno nagoꞋmoꞋa hani-ki-mainea yapima tegelege nehia atafina oꞋugahagi Anumaya Koti kema kae-malenaya kemoꞋma efalote huno tamagema hisia yafe anima hani-ki-mainea yapima tegelege nehia atafima visia kanoa YutasiꞋa agaiꞋage ugahie. \p \v 13 Menia eteꞋna kagaitega egahugi nagayama nehua muse yaniꞋamoꞋa amakai amakupina hava-tesia yafe ma mopale maineꞋna mani kea hama-nepauve. \v 14 Hama-nepaiꞋna kagai kea ago amaminogi nagaya ma mopafi kanoa omaiꞋnoe. Alu nagu nameꞋene kano mainogeꞋya amakaya nagayama hua kava huꞋya ma mopale veaꞋne kana vea omainae. Alu amaku amameꞋene veaꞋne mainaya yafe ma mopale veaꞋmoꞋya amakaife amaipa kafa he-ma-teꞋya kamea hu-neꞋama-tae. \v 15 Kamea hu-neꞋama-tayanagi nagaya veaꞋnimogamifena ‘Ma mopaleti amavalesaga huo.’ huꞋna kahavi-nokogi ‘SataniꞋma aye-mavataga hu yafe auꞋvai-mateka amaugafa ali-gatisanageꞋya kaꞋyeꞋya maisae.’ huꞋna kaha-vi-negoe. \v 16 Nagaya ma mopale kanoa omaiꞋnoe. Alu nagu nameꞋene kano mainogeꞋya amakaya nagai kana huꞋya ma mopale veaꞋnea omainae. Alu amaku amameꞋene veane mainae. \v 17 Mainayafe kagaika ke-lamage kekaleti alu aotage veaꞋne maisaya amaku amakesa amamio. Kagayama hu-mainana kemoꞋa tamageꞋage nehie. \v 18 Kagaya ma mopafima nagaiꞋma hu-natanageꞋna emainoa kava huꞋna naminana veaꞋnea nagaya mopale veaꞋmogami amuꞋnopi ago hu-ma-tenoe. \v 19 Nagi tamage huꞋya amaku amamemaꞋamona kagaila kamisaya yafe nagaya nagu namemaꞋamona kagaila negamue. \p \v 20 NagaiꞋenema mainaya veaꞋneꞋagefena kahavi-nokogi amakayama hisaya keleti nagaifema haviꞋya amakupi maleꞋya amametitima hisaya veafeꞋene kahavi-negoe. \v 21 Nenafagae mage huꞋna kahavi-negoe kagaya nagaiꞋenema mainageꞋna nagaya kagaiꞋenema maugetaꞋama huꞋa kava huꞋya nagaifema amakupi malenaya veala nagoke vea kanoꞋa taꞋagaiꞋene maisageꞋya mukiꞋa mopale veaꞋmoꞋya kagayama hu-na-tanageꞋnama emainoa yafema haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hisae. \v 22 TaꞋagayama nagoke taꞋaipaleꞋma mauꞋa kava huꞋya nagoke amaipale maisaya yafe naminana tokiya hale yaniꞋa ago amaminoe. \v 23 Amakaya nagoke vea kanoꞋa mai-lama huꞋya maisaya yafe nagaya amakaiꞋenena maugeka kagaya nagaiꞋenena mainane. Kagaya hu-na-tanageꞋna emainoa yafema mukiꞋa mopale veaꞋmoꞋya havisaya yafeꞋene nagaifena kahau kayamopafi negahaigeka aniꞋa huka ma mopale veafeꞋene kahau kayamopafi kahau-mainea yama havisaya yafe kagai kema havimalenaya veaꞋmoꞋya nagoke vea kanoꞋa maisae. \p \v 24 Nenafagae ma mopama taloma ohunana kanafina nagaifena kahau kayamopafi kahaigekama naminana tokiya hale yaniꞋa nagaiꞋma naminana veaꞋmoꞋya agesaya yafe nagaya maisua kumate maisae huꞋna nehue. \v 25 KanaleꞋya huka fatago hu-mainana Nenafagae ma mopale yafema amaugafa aliꞋya nehaiya veaꞋmoꞋya kagaila okagenagi nagaya ago kagaila kage-mainoafe ma ma mainaya veaꞋmoꞋya nagaiꞋma hu-na-tanageꞋna emainoa yafena ago haviꞋya ageꞋya hu-mainae. \v 26 Nagaifema kahau kayamopafi kahau-mainea yana amakai amakupi malesana yafe aepakaꞋa hu-falote huꞋna hama-pai-mainoanagi nagoꞋene hama-paigahue. Nagaya amakupi maisua yafe aepakaꞋa ago hama-pai-mainoe.” huno hu-maine. \c 18 \s1 YutasiꞋa Yisasina avaleno kame vaya amayapi atene. \p \v 1 YisasiꞋa ani kea Anumayamotega havigeteno tuelufuꞋa (12) anagaꞋaene hati-laviꞋya Kitaloni lina mo laꞋkaeꞋya umainae. Atu kaiyaga nago olivi yosa kali-malenaya hoya hanegeꞋya YisasiꞋa agaiꞋaenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamoꞋyaene ani hoyafinaga umainae. \v 2 Umainayanagi mukiꞋa yupa YisasiꞋa tuelufuꞋa (12) anagaꞋamoꞋyaenena ani hoyafinaga molitalu huꞋya nemaiya yafe YutasiꞋa, agesiꞋma huno Yisasina kamema hu-tesia kanomoꞋa, ani hoya ago age-maineane. \v 3 Age-maineanagino YutasiꞋa viaꞋyamo ala mono note kava vayateꞋene* Falasia vayateꞋene vigeꞋya mono note ati vayaꞋene Lomu ati vayaꞋene amigeno amavaleno ani hoyafinaga kaꞋniꞋene lamu kaꞋniꞋene tu hisaya yaꞋene aliꞋya emainae. \p \v 4 Ayanagi YisasiꞋa mukiꞋa augafaleꞋma falote hugahema hia yana ago haviteno amakaite viaꞋyamo mo hama-vige “Tamakaya tafe atineꞋayae?” huno hie. \v 5 HigeꞋya kenonaꞋa mage huꞋya hae “Nasaleti Yisasife ati-yeta neꞋone.” huꞋya hageno YisasiꞋa mage hie “Nagaya ma mainoe.” huno higeno agesiꞋma huno Yisasina kamema hu-tea kanoa, YutasiꞋa, ani vayaꞋene tokaeno maine. \v 6 Mainegeno YisasiꞋa “Nagaya ma mainoe.” hunoꞋma hia yafe amakavelegati eteꞋya valega mo fae-laka-ti-mainae. \p \v 7 Fae-laka-ti-tageno YisasiꞋa nagoꞋene eteno hama-vige “Tafe ati neꞋayae.” huno higeꞋya amakaya nehuꞋya “Nasaleti Yisasife ati neꞋayone.” huꞋya hae. \v 8 Hageno YisasiꞋa kenonaꞋamia mage hie “Nagaya ago tamaha-nepauve nagaya ma mainoe huꞋna nehue. Tamakaya nagaifema nati neꞋayenutamahena ma ma nagaiꞋenema mainaya vayala amatalegeꞋya afaꞋa viho.” huno hie. \v 9 YisasiꞋa agoꞋma hu-mainea kea mage huno hu-maineane “Naminana veala nagoke kanoꞋa ata-oꞋayegahie.” huno hu-maineane. Anima hu-mainea kemoꞋa falote huno tamagema hisia yafe YisasiꞋa “AmatalegeꞋya viho.” huno hu-maine. \p \v 10 Higeno Saimoni PitaꞋa ayaꞋaya naepeꞋa ali-lianagino alisagino ala mono note hagote kava kanomo aliꞋya kanoꞋa, Malakusina, ai-koligeno tamaga kaiyaga agesa aifa-kali-talegeno asaga hu-lavi-maine. \v 11 Ai-fakaligeno YisasiꞋa Pitafena hapaino “AyaꞋaya naepekaꞋa tafugepi vaiyo. Naugafaene nagu name nagata aisia yaniꞋa satuꞋage hia tima hanea masu keꞋayola NenafaꞋa naminegi nagaife onesie huka nehano?” huno hie. \s1 Yisasina Anasite avaleꞋya umainae. \p \v 12 Lomu ati vayaꞋene ala kava kanoꞋamiene mono note ati vayaꞋene Yisasina atafa huꞋya nofi ki-mainae. \v 13 Nofi k-iteteꞋya hagoteꞋya Anasite avaleꞋya umainae. AnasiꞋa Kaiyafasina aꞋamona nefa maineanagino KaiyafasiꞋa ani kafufina ala mono note hagote kava kano maineane. \v 14 KaiyafasiꞋa Yuta vayafe mage huno hama-pai-maineane “Kanalele nagoke kanomo mukiꞋa veaꞋmogamitefe huno falisie.” huno hu-maineane. \s1 PitaꞋa Yisasifena “OꞋagenoa kanoe.” huno hu-maine. \p \v 15 Saimoni PitaꞋene nagola YisasiꞋenema tokaeno nemaiya kanoꞋene* Yisasina akave anatiꞋana umainaꞋe. NeꞋvaꞋageno mono note kava kanomoꞋa ani YisasiꞋenema tokaeno nemaiya kanomona ago age-mainea yafe agaya YisasiꞋene ala mono note kava kanomo no kegiꞋya kovefinaga hai-fale-maine. \v 16 Haigeno PitaꞋa fiate he-tino mainegeno anima YisasiꞋenema tokaeno nemaiya kanomoꞋa fiateꞋma yagai-mainea munaꞋmofena mo hanepaino Pitana avaleno emaine. \v 17 NeꞋegeno fiateꞋma yagai-mainea munaꞋmoꞋa Pitafena mage huno havige “Kagaya mani kanomona tuelufuꞋa (12) vayapiti kano mainano?” huno havigegeno “AꞋao nagaya ani vayapiti kanoa omainoe.” huno hapaiye. \v 18 TusiꞋa yasimo higeꞋya aliꞋya vayaꞋene ati vayaꞋene ata kae-taleꞋya he-tiꞋya tota huꞋya mainageno PitaꞋa amakaiꞋene atale he-tino augafa tota huno maine. \s1 Ala mono note kava kanomoꞋa Yisasina kaiyeke hu-tene. \p \v 19 Ala mono noteꞋma hagote kava kanomoꞋa Yisasifena “KagaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagakaheꞋene kagayama hu-ma-veli mainana keheꞋene naha-paiyo.” huno havinege. \v 20 Havigegeno YisasiꞋa mage hie “Nagaya mukiꞋa veaꞋmogamina fufute hama-nepauvane. MukiꞋa yupa Yuta veaꞋnea melitaluma haya mono nopiꞋene ala mono nopiꞋene hama-nepauvane. Fala-kiꞋna hama-opainoe. \v 21 NaꞋa higeka nagaila nahavi-negane? Nagai kema nehaviya vayafena hama-nepauva kehena hama-vigo. Nagayama hama-pai-mainoa kea ago havilinae.” huno hie. \v 22 Higeno nago ati kanomoꞋa he-tino maineleti YisasiꞋma mani kema nehiana augosafi ai-ko-nelino mage hie “NaꞋa higeka kagaya ala mono note hagote kava kanomo aulagafina mani kea nehane?” huno hie. \v 23 Higeno YisasiꞋa kenonaꞋa mage hie “Kefo kema hu-mainesugekahena nagaya kefo kema hua kea hu-falote huka naha-paiyo. Nagayama kanale kema hu-mainesugekahena naꞋa higeka nai-ko-neline?” huno hie. \v 24 HigeꞋya nofiꞋma kitaya nofila kalu he-oꞋa-teneꞋya AnasiꞋa ala mono note hagote kava kanoa, Kaiyafasitega hu-tegeꞋya avaleꞋya umainae. \s1 PitaꞋa nagoꞋene Yisasifena avane hu-maine. \p \v 25 NeꞋvageno Saimoni PitaꞋa atale maineno ata lota huno mainegeꞋya agaife mage huꞋya hae “KagaiꞋenena mani kanomona tuelufuꞋa (12) vayaꞋamopiti kano mainano?” huꞋya hageno PitaꞋa avane huno mage hie “AꞋao nagaya ani kanoa omainoe.” huno hie. \v 26 Higeno ala mono noteꞋma hagote kava kanomo aliꞋya kanoꞋamona, PitaꞋma agesama ai-fakali-talegeno asaga hu-lavi-mainea kanomo anagapiti kanomoꞋa mage huno hie “Kagaya YisasiꞋene hoyafina mainaꞋageꞋna kage-mainoe.” huno hie. \v 27 Higeno PitaꞋa nagoꞋene avane huno “AꞋao nagaila onagenane.” huno higeno aupaꞋa kokolemoꞋa age ai-maine. \s1 Yisasina Pailatite avaleꞋya umainae. \p \v 28 Yisasina Kaiyafasi nopinagati Lomu kamanile ala kava kanomoꞋa kaiyekema hu-neꞋamatea note kegeꞋafiti avaleꞋya umainae. Yuta vayaꞋmogamina mono keꞋamimoꞋa mage huno hu-maine “Afa vayaꞋene tokaetama maisayana amakai kava hutama kefo vaya mainaya yafe ala imu kavela onegahae.” huno hu-mainea yafe Yuta vayaꞋmoꞋya ala imu kaveꞋma mo nesaya yafenagiꞋya ani nopina ohainae. \v 29 Kumatega mainageno PailatiꞋa, Lomu kamanile ala kava kanomoꞋa, amakaite eno mage huno hama-vige “Tamakaya naꞋane keleti mani kanoa kaiyekea hu-tegahae?” huno hie. \v 30 HigeꞋya kenonaꞋa mage huꞋya hapaiye “Mani kanomoꞋma kefo kavaꞋma ohuneleꞋasipa avaleta kagaitela omoteꞋasine.” huꞋya hae. \v 31 Hageno PailatiꞋa eteno mage huno hama-paiye “Tamakaya avaletama tamakaitami mono keleti kaiyekea hu-teho tamakaitami yane.” huno hie. HigeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya mage huꞋya hu-mainae “Kagaya kamanimoga huka taumono malenana kemoꞋa nago kanoa haegeno ofalino.” huka hu-mainane* huꞋya hae. \v 32 Nayona YisasiꞋa mage huno hu-maine “Nagayama falisua yana yafaga yosale nahaeꞋya nasaesageꞋna faligahue.” huno hu-maineane. Lomu kamani vayaꞋmoꞋyage vayala yafaga yosalela hamaeꞋya asaigeꞋya fali-mainae. YisasiꞋa agoꞋma hu-mainea kemoꞋa falote huno tamage hisia yafe Yuta vayaꞋmoꞋya mani kea hu-mainae. \p \v 33 Hageno PailatiꞋa ataleno kaiyekema hu-neꞋama-tea nopinaga haino maineno Yisasife ke higeno vigeno mage huno havige “Kagaya Yuta veaꞋnogami sauve kano mainano?” huno havige. \v 34 Havigegeno YisasiꞋa kenonaꞋa mage hie “Kagaya kagu kagesafiti mani kea nehapi ifi nagoꞋa vayaꞋmoꞋya nagaifena kaha-paigekahe nehano?” huno eteno havige. \v 35 Havigegeno PailatiꞋa kenonaꞋa mage huno havige “Nagaya Yuta kano mainogeka nehano? Kagai nofi vayaꞋene ala mono note kava vayaꞋene kavaleꞋya nagaite neꞋaya yafena kagaya na havi kava hu-mainane huꞋna kahavi-negoe.” huno hie. \p \v 36 Higeno YisasiꞋa kenonaꞋa mage hie “Nagaya kava yagaisua kumala ma mopafina omalene. Inagi ma mopafima kava yagaisua kumaꞋniꞋama haneleꞋasipa aliꞋya vayaꞋnimoꞋya kamea hageꞋya nagaila navaleꞋya Yuta vayaꞋmogami amayapina onataleꞋasine. Inagi nagaya kava yagaisua kumaꞋniꞋa ma mopafina omalene.” huno hie. \v 37 Higeno PailatiꞋa mage huno hie “Ala sauve kano mainoe huka nehano?” huno higeno YisasiꞋa kenonaꞋa mage hie “Kagaya nagaife ala sauve kano mainane hukama hana kea tamage nehane. Nagaya itaꞋnimoꞋma natenelegatiꞋma emaineana ke-lamaꞋage hu-falote hisua yafe ma mopafina emainogi ke-lamama haviꞋya amakupi malenaya veaꞋmoꞋya nagayama hua kea nehaviye.” huno hie. \v 38 Higeno PailatiꞋa Yisasife mage hie “Ani ke-lamage kea naꞋane ke?” huno nehuno PailatiꞋa hati-lavino kumatega viaꞋyamo Yuta vayate mage huno mo hama-paiye “Kefo kavaꞋma hia yana ati ayegetoana omalene. \v 39 Tamakaya mukiꞋa yupa ala imuma kigahena naha-vigageꞋna nago kanoa kina nopitila afaꞋa avaleꞋna nelamamuanagi na yafe nelamahaiye Yuta veaꞋmogatamina sauve kanotamia afaꞋa atalesugeno visio?” huno hama-vige. \v 40 Hama-vigegeꞋya ala kefiti mage huꞋya hae “Agaila neꞋataleka Palapasina tamisane.” huꞋya hu-mainae. PalapasiꞋa vaya nehamaeno musufa yamaꞋage hume hume nehaiya kano mainea kanohe hu-mainae. \c 19 \s1 PailatiꞋa Yisasifena “Yafaga yosale nili hetama asaigeno falino.” huno nehie. \p \v 1 PailatiꞋa Yisasina avaleno “Nofi kaꞋyoteti haifu amiho.” huno hama-paigeꞋya haifu aminae. \v 2-3 AmiteꞋya ati vayaꞋmoꞋya avetaꞋnafa nofiteti tumano kula talo huteꞋya anute vai-teteꞋya ala kava kanomo fai-neꞋalia augafa haesa kena vai-teneꞋya YisasiꞋma he-tino mainele eꞋya Yisasifena “Felugae. Yuta vayaꞋmogami ala sauve kanomogae.” huꞋya nehuꞋya augosafi amayateti ainagolapeꞋya nehaeꞋya hu-mainae. \p \v 4 Hageno PailatiꞋa kumatega hati-lavino eaꞋyamo alitaluma hu-mainaya Yuta vayafe mage huno hie “AtiyeꞋna agoana nagoke kefo ya kanoꞋa omalegeꞋna tamakaya mani kea havisae huꞋna avaleꞋna tamakaite hati-laviꞋna neꞋoe.” huno hie. \v 5 Higeno YisasiꞋa kumategama hati-lavino eana avetaꞋnafa nofitetiꞋma talo hu-malaya tumano kula anute vai-teteꞋya haesa kena fai-tetageno hati-lavino elavigeno PailatiꞋa mage huno hie “Ageho mani kanoa ma maine.” huno hama-pai-maine. \v 6 Hama-paigeꞋya mono note kava vayaꞋmoꞋyaene ati vayaꞋene Yisasina ageteꞋya ala kegefafiti mage huꞋya hae “Yafaga yosale nili hetama asaigeno falino. Yafaga yosale nili hetama asaigeno falino.” huꞋya hae. Hageno PailatiꞋa kenonaꞋamia mage huno hama-paiye “Tamakaitami avaletama yafaga yosalela nilia hetama asaiho. Nagaya nago kefo yamaꞋahena ati-yoana omaleanagiꞋna ohaegahue.” huno hie. \v 7 HigeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya kenonaꞋa mage huꞋya hapaiye “YisasiꞋa agaiꞋahena mage huno hu-maine ‘Nagaya Anumaya Koti nafaꞋne mainoe.’ hunoꞋma hiana tagaipina kahegi kemoꞋa mage hu-maine ‘ManiꞋa augafa kema hisia kanomoꞋa falisie.’ huno hu-maineafe menia YisasiꞋa mani kema hu-mainea yafe falisie.” huꞋya hae. \p \v 8 Hageno PailatiꞋa ani kea haviteno tusiya huno amaꞋyoa neꞋaiye. \v 9 AmaꞋyo aigeno PailatiꞋa eteno kaiyekema nehavia nopinaga hai-faleno maineno Yisasifena mage huno havige “Kagaya hanategati emainane?” huno havigeanagi YisasiꞋa kenonaꞋa ohune. \v 10 Ohigeno PailatiꞋa mage huno hapaiye “Kagaya naꞋa higeka nagelela noꞋaline? Nagaya tokiyaꞋniene kanogiꞋna ‘Kina nopitila atalegahae.’ huꞋnama hisuana afaꞋa katalegahae. ‘Yafaga yosale nili hetama asaigeno falino.’ huꞋnama hisuana aniꞋa hu-ga-tegahae. Kagaya mani kea nohavino?” huno havige. \v 11 Havigegeno YisasiꞋa kenonaꞋa mage huno hapaiye “Anafinaga mainea Anumaya KotiꞋa kagaiꞋma tokiyama okamineleꞋasipa nagaila natafa ohateꞋasinagi amakayama navaleꞋya kagai kayapima natenaya vayaꞋmogamina kefo yaꞋamimoꞋa kagai kefo yakamona agaseno kasagoꞋya kefo yaꞋami hane.” huno hie. \v 12 Higeno PailatiꞋa anima hia kea haviteno “HanaꞋa huꞋna atalesugeno visie?” huno kafe ati-neꞋayegeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya ala kegefafiti mage huꞋya hu-mainae “Nagoke kanomoꞋa YisasiꞋma hia kava huno agaiꞋahe ‘Nagaya ala sauve kanoma mainoe.’ hunoꞋma hisia kanomoꞋa Sisana kameꞋa maine. Kagaya mani kanoma atalesanageno visiana kagaya tagaila ala sauve kanotia, Sisana, kanapaꞋa omainane.” huꞋya hae. \v 13 Hageno PailatiꞋa ani kema haya kea haviteno Yisasina avaleno hati-lavino kumatega elavino eaꞋyamo ala kaiyekema havi kanomo siale emaine. Ani siama malenaya aupaligahena Yuta vayaꞋmogami kefina Kapatae huꞋya nehae. Ani aupaligahena tagai kefina amalagu aiꞋya yafa malenaya aupaligae huta hugahune. \p \v 14 Ani kanafina Anumaya KotiꞋa amakinagomogami amaugafama ali-gati-mainea yafe Yuta veaꞋmoꞋya amakesa hao hinageꞋya havisaya yafe imu ki kanaꞋamimoꞋa aupa higeꞋya talo tala hisaya yafe yagemoꞋa euno amanutule evigeno PailatiꞋa Yuta veaꞋmogamina mage huno hama-paiye “Ala sauve kanotamimona ageho.” huno hie. \v 15 HigeꞋya amakaya ala kegefafiti mage huꞋya hae “AoteꞋyamaꞋae. AoteꞋyamaꞋae. Yafaga yosale nili hetama asaigeno falino.” huꞋya hageno PailatiꞋa mage huno hama-paiye “Nagaya tamakai sauve kanotamia yafaga yosale nili heꞋna asaisue hugetama nehao?” huno higeꞋya mono note kava vayaꞋmoꞋya mage hae “Tagaila nago ala sauve kanotia omaine. SisaꞋa agaiꞋage nagoke maine.” huꞋya hae. \v 16 Hageno PailatiꞋa “Yisasina yafaga yosale nili hetama asaiho.” huno avaleno amayapi amamine. \s1 Yisasina yafaga yosale nili heꞋya asai-mainae. \p \v 17 Yisasina avaleꞋya vageno haeꞋya asaisaya yafaga yosa agaiꞋa ko-fino anu ayamufae huꞋya nehaya agoꞋyalega umaine. Ani agoꞋyamo agia Yuta vayaꞋmogami kefina Kologotae huꞋya nehae. \v 18 Ani agoꞋyafi avaleꞋya vayaꞋamoꞋya yafaga yosale nilia heꞋya asai-malenae. Tole kanolataꞋene hanaote yafaga yosale aluga aluga atupale hanaeꞋya asai-maleneꞋya Yisasina amuꞋnoꞋanifi nilia heꞋya asai-malenae. \p \v 19 Asai-maletageno PailatiꞋa nago avona kaeno Yisasina nilima he-malaya yafaga yosale asai-malene. Ani avomoꞋa mage hie “Nasaleti YisasiꞋe, Yuta vayaꞋmogami sauve kanoa ma maine.” huno kae-malene. \v 20 Kae-malenegeꞋya YisasiꞋma yafaga yosale asai-malenaya kaiyaga ala kumaꞋmo aupaꞋale haeꞋya asai-malayanagiꞋya mukiꞋa Yuta veaꞋmoꞋya ani avona hapaliꞋya havimainae. PailatiꞋa tagufa (3) kefiti kae-malene. Yuta vayaꞋmogami kefitiꞋene Lomu vayaꞋmogami kefitiꞋene Kaliki vayaꞋmogami kefitiꞋene kae-malenegeꞋya hapaliꞋya havimainae. \v 21 Haviya yafe Yuta vayaꞋmogami mono note kava vayaꞋmoꞋya Pailatifena mage hae “Kagaya ‘Yuta vayaꞋmogamina ala sauve kanoꞋami ma maine.’ huka okaeka ma ke huka kao ‘Nagaya Yuta vayaꞋmogami ala sauve kanoꞋami mainoe hunoꞋma hia kanoa ma maine.’ huka kao.” huꞋya hae. \v 22 Hageno PailatiꞋa mage hie “Kae-malenoa kea hai kae-malenoe.” huno hie. \p \v 23 Ati vayaꞋmoꞋya Yisasina yafaga yosale nili heꞋya asai-maleteꞋya kenaꞋa foꞋa (4) hetaꞋma vaiꞋya ali-mainae. AyaꞋaya siotaꞋaene aligahe agayana mukiꞋa analegati afetegama lavi-maineana aye ohati siota hane. \v 24 Ohati siota hanea yafe ani ati vayaꞋmoꞋya kea mohu mehu huꞋya mage hae “Hatata ohuta afaꞋa musufa yama nehaya yokaloa kasi nelesunageno tagasesimoꞋa alisie.” huꞋya amakaiꞋami hu-mainae. AniꞋama haya kavala Anumaya Koti kefima nayoma kae-malenaya kemoꞋa ago efalote huno tamage nehie. Anima nayoma kae-malenaya kemoꞋa mage humaineane \q1 “KenaꞋniꞋa fako huꞋya neꞋaliꞋya nago kenaꞋniꞋa kasi yokalo-leꞋya amakasesimoꞋa aligahie.” huꞋya kae-malenayane. \m Kae-malenayanagiꞋya ati vayaꞋmoya mani kavala hu-mainae. \p \v 25 HageꞋya Yisasima asai-malenaya yafaga yosamo avatela Yisasina itaꞋamoꞋene nunaꞋamoꞋene he-ti-mainaꞋe. AnakaiꞋene Kalopasina aꞋamoꞋa MaliaꞋene hamoꞋamoꞋa Magatala kumate MaliaꞋene he-ti-mainae. \v 26 He-ti-mainageno YisasiꞋa itaꞋamona ageteno agaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagapiti hau ayamopafima hau-mainea kanomoꞋna, YoniꞋnae, itaꞋamo avate he-titaꞋa mainoꞋageno taꞋageteno itaꞋamofena “AꞋmogae namona kagaikaꞋa nafaꞋnekaꞋae.” huno hie. \v 27 Huteno nagaifena “Namona itakamoꞋe.” huno higeꞋna nagaya ani yupa Maliana yagaigahe noniꞋalega avaleꞋna umainoe. \s1 YisasiꞋa ago fali-maine. \p \v 28 Ani kea huteno YisasiꞋa “MukiꞋa aliꞋyaꞋniꞋa ago aliꞋna haꞋno hue.” huno agesafinaga havimaine. Nayoma Anumaya Koti kema kae-malenaya kemoꞋa efalote huno tamagema hisia yafe mage hie “Life nenage.” huno hu-maine. \v 29 HigeꞋya nofi alagafiti falote hia tina nagola havate-mai keꞋayola aliꞋya havagoꞋyafa kana yana ani lipi ayeteꞋya kaꞋyote vaiꞋya ali-saga huꞋya Yisasina avayale malenae. \v 30 Malageno YisasiꞋa mayu mayu huno neteno mage hie “Nenafagae naha-pai-mainana aliꞋyana ago aliꞋna haꞋno hue.” huno nehuno ageꞋya ainamagino agu nafaꞋneꞋamo atalegeno vigeno fali-maine. \s1 Ati kanomoꞋa keveleti Yisasina haohipafi aye-maine. \p \v 31 Sapati yupahe talo tala hisaya yupagino ega ala Sapati kana falote hisia yafe Yuta vayaꞋmoꞋya anima yafaga yosaleꞋma hamae-malaya vayaꞋmogami amaugafamoꞋma SapatileꞋma yafaga yosale hanesia yafena ohamaigeꞋya Pailatife mage huꞋya mo havigae “Ati vayaꞋmoꞋya amaiya ali kofa hisageꞋya aupaꞋa falisageꞋya hipoꞋya huꞋya aliꞋya visae.” huꞋya mo havigae. \v 32 Hageno PailatiꞋa ati vaya hama-paigeꞋya mogayana YisasiꞋenema yafaga yosale asai-malaya kanolatamogani anaiya meli kofa hu-mainae. \v 33 Ali kofa huteꞋya Yisasina megayana ago fali-mainegeꞋya megeteꞋya aiya ali kofa ohunae. \v 34 Ali kofa ohageno nago ati kanomoꞋa keveꞋaleti Yisasina haohipafi meyegeno aupaꞋa ani keve kapitila kolamoꞋene timoꞋene taki-lavi-maine. \p \v 35 Taki-lavigenoꞋma age-mainea kanomoꞋa tamaha-nepaiye. Tamaha-nepaiya kea tamageꞋage ke hanea yafe agaiꞋa havilama hu-lineno tamaha-nepaiyafe tamakayaenena Yisasifena havitama tamakupi maletama tamametiti hisaya yafe tamageꞋage ke tamaha-nepaiye. \v 36-37 Nayona Anumaya Koti kema kae-malenaya kemoꞋa mage hu-maineane \q1 “Amakaya nago ayamufaꞋa ali kofa ohugahae.” huꞋya kae-malenayane. \m Nagi nagola Anumaya Koti kema kae-malenaya kemoꞋa mage huno hu-maineane \q1 “Haohipafina keveletiꞋma aye-mainea kanomona agegahae.” huꞋya kae-malenayane. \m Kae-malenaya kemoꞋa falote huno tamagema hia yafe mani kavala hu-mainae. \s1 Yisasina haegafa komufi he-vai-tenae. \p \v 38 YosefeꞋa Alimatiyae huꞋya nehaya kumate nemaiya kanogino Yisasi ke havino akave nemalea kanogi Yuta vayafe koli huno Yisasifema ametiti nehia yana fala-ki-lineno mage huno Pailatina mo havige “Yisasina augafaꞋa aligahe nehue.” huno mo havige. Havigegeno PailatiꞋa “E.” huno higeno YosefeꞋa viaꞋyamo Yisasina augafaꞋa mo hipoꞋya huno alino emaine. \v 39 NikotimasiꞋa hagoteno Yisasite hanipinaga emainea kanomoꞋa Yosefena mo ha-maegahe kule fuki kana manaꞋage tina tole yosafiti he-fino ali havigu higeno manaꞋage tina falote higeno sigelile mo malegeno tetiꞋa (30) kilo falote higeno alino emaine. Ani tole yosalatamogani anakia meaꞋene aloꞋene alino emaine \p \v 40 Ani tole kanolatamogania vaꞋaꞋyamogani Yisasina augafaꞋa mo hipoꞋya huꞋana mopale maleneꞋana manaꞋage tina fale-teteꞋana kefe kana kenaleti augafalela ai-galaki galaki huꞋana haꞋya kiteꞋana aye-gasagi-malenaꞋe. MukiꞋa yupa Yuta vayaꞋmoꞋya vayaꞋamima faligeꞋya aniꞋa huꞋya neꞋamataya kava hu-tenaꞋe. \v 41 Ani kaiyaga Yisasina yafaga yosale nilima heꞋya asai-malenaya kaiyaga nago hoya hane. Ani hoyafina nagola vayaꞋma he-vai-ma-tesaya yafa kana, yaufa kafi-malenayane. Anifina nago vayala he-vai-oꞋama-tenaya yafa kapi aliꞋya mo he-vai-tenae. \v 42 Ani yupa Sapatihe haviꞋya talo tala hisaya kanafinagiꞋana ani matimatila aupateꞋma hanea yafe ani tole kanolatamogania Yisasina augafaꞋa aliꞋana anifi mo malenaꞋe. \c 20 \s1 YisasiꞋa fali-mainefiti eteno he-ti-maine. \p \v 1 Sota yupa kola otinegeno Magatala kumate MaliaꞋa natemaꞋa Yisasina he-vai-tenaya komulega umaine. Uno mogeana komumo avayaleꞋma aiso hu-malenaya yafana ago alike-li-talenageno avayalela omalegeno moge-maine. \v 2 Mogeteno eteno aiya-yeno YisasiꞋma nehaiya kanoene Saimoni PitaꞋene mainaꞋale eno mage huno hana-paiye “Alatimona komufitila ago aliꞋya hanatepi atenae.” huno hana-paiye. \p \v 3 Hana-paigeꞋana haviteꞋana PitaꞋene YisasiꞋma nehaiya kanoene Yisasi komulega umainaꞋe. \v 4 Anaiya-yeꞋana ani komulega vaꞋaleti YisasiꞋma nehaiya kanomoꞋa Pitana agaseno aupaꞋa komule hagoteno umaine. \v 5 Uteno mope hu-maineno ageana Yisasina aye-gasagi-tenaya kenaꞋage hanegeno ageanagi anifinaga hai-ofalene. \v 6-7 Hai-ofaleno mainegeno Saimoni PitaꞋa akave eaꞋyamo ani komufinaga aupaꞋa hai-fale-maine. Haino mogeana nagoꞋa aye-gasagi-tenaya kena neꞋageno anuteꞋma ki-tenaya kenaene Yisasina augafaleꞋma aye-gasagi-tenaya kenaene nagopi tokaeno omalenegi aote kaiyaga aye-gafage-kino malenegeno haino moge-maine. \v 8 NeꞋagegeno YisasiꞋma nehaiya kanomoꞋa komuleꞋma hagoteno umainea kanoa anifinaga hai-faleno mo neꞋageno komufitiꞋma he-ti-mainea yafe “Tamage nehie.” huno havino agupi maleno ametiti nehie. \v 9 Ani kanafina mukiꞋa anagaꞋamoꞋya Anumaya Koti kema kae-malenaya kea havilama ohunae. Ani kemoꞋa mage huno hu-maine “YisasiꞋa fali-mainesifiti he-tigahie.” huꞋya kae-malenaya kemona havilama ohunae. \v 10 Anakaya YisasiꞋenema tokaeꞋana nemaiꞋa kanolatana anifinagati hati-laviꞋana noꞋanilega eteꞋana umainaꞋe. \s1 Magatala MaliaꞋa Yisasina age-maine. \p \v 11 MaliaꞋa ani yafakamo avayale he-tino maineno avi neꞋateno ape huno ani komufinaga aulu heno neꞋage. \v 12 Ageana tole ensole kanolatana efeꞋage kenaꞋani failiꞋana Yisasi augafama malenaya yate mopale mainaꞋe. Nago kanoa anuma malenalega maigeno nago kanoa aiyama malenalega maigeno hu-mainaꞋageno anake-maine. \v 13 NeꞋanakegeꞋana Maliafe mage haꞋe “AꞋmogae naꞋa higeka avia neꞋatane?” huꞋana havigaꞋageno MaliaꞋa mage huno hie “AlaniꞋamona aliꞋyama mo malaya kumala oꞋagenoa yafe avi neꞋatoe.” huno hie. \v 14 Nehuno mai-yahae huno ageana YisasiꞋa he-ti-mainegeno ageanagi augosafina agelama ohune. \v 15 Agelama ohigeno YisasiꞋa mage hie “AꞋmogae naꞋa higeka avia neꞋatane? Tafe ati neꞋayane?” huno havigegeno MaliaꞋa agesafinaga mage huno hie “Ma kanoa hoyaleꞋma yagai-mainea kano maine.” huno agesafinaga nehavino mage huno hie “MusekaꞋa nehugi kagayama alika umainenukahena malenesana kumafena naha-paigeꞋna molino.” huno hie. \v 16 Higeno YisasiꞋa mage huno hie “Maliao.” huno higeno ani aꞋmoꞋa maiyahae huno Yuta vayaꞋmogami kefiti mage huno hie “Laponae.” huno hie. Ani kemoꞋa takai kefina “Hu-lave-nelina kanomogae.” huno hie. \v 17 Higeno YisasiꞋa mage hie “Nenafa mainelega ohainogi natafa ohuka naganaꞋnimogamina mage huka mo hama-paiyo ‘NagaiꞋene tamakaiꞋene Nelafatega haigahe nehue. Nagai Anumaya Kotitegaene tamakai Anumaya Kotitegaene haigahe nehue.’ huꞋka mo hama-paiyo.” huno hie. \v 18 Higeno Magatala MaliaꞋa viaꞋyamo YisasiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamogamina mage huno hama-paiye “Nagaya AlaniꞋamona ago agoe.” huno nehuno “Nage mage huka hama-paiyo.” hunoꞋma hapaiya kea hama-pai-maine. \s1 YisasiꞋa aleveniꞋa (11) anagaꞋamogamite evaꞋyi hu-maine. \p \v 19 YisasiꞋa fali-mainefitiꞋma he-ti-mainea Sotamona hanipinaga Yisasina aleveniꞋa (11) anagaꞋamoꞋya Yuta vayafena koliꞋami huꞋya fita kiꞋya tokiyaꞋage hu-maleteꞋya nopinaga alitalu huꞋya mainae. Mainageno YisasiꞋa evaꞋyi huno amuꞋnoꞋamifi me he-ti-maineno mage hie “TamaipamoꞋa falu nehinagetama maiho.” huno hama-paiye. \v 20 Hama-paiteno akaiꞋma ayapima nilima he-malenaya afuguꞋene haopafina kevema aye-mainaya afuguꞋene amave-neliye. Amave-ligeꞋya aleveniꞋa (11) anagaꞋamoꞋya AlaꞋamimona ageteꞋya amakuꞋamoꞋa tusiꞋa muse hia kava hae. \v 21 Hageno YisasiꞋa nagoꞋene mage hie “TamaipamoꞋa falu nehinagetama maiho. NenafaꞋa hu-na-tenea augafa kava huꞋna nagaya tamakaila hu-nela-matoe.” huno hie. \v 22 Mani kema nehunoꞋa haimula fu huno neꞋamamino mage huno hie “Tamakaila Alu Aotage Avamula nelamamugi avaleho. \v 23 NagoꞋa veaꞋmogamina ai-geꞋama-tetama kefo yaꞋamima atale-ma-tesayana Anumaya KotiꞋa aniꞋa huno ani kefo yaꞋamia ai-geꞋama-teno atale-ma-tegahie. Kefo yaꞋamima ai-geꞋama-tetama atale oꞋamatesaya veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa kefo yaꞋamia ai-geꞋama-teno atale oꞋama-tegahie.” huno hama-paiye. \s1 TomasiꞋa Yisasina age-maine. \p \v 24 YisasiꞋma amakaite evaꞋyima hu-mainea yupa aleveniꞋa (11) anagaꞋafitila nago kanoa amakaiꞋenena omaine. Ani kanoa, TomasiꞋe, nago agia TitimasiꞋe, tagai kefina kuyave nafaꞋne, ani kanoa omaine. \v 25 OmainegeꞋya amakaya “Tagaya Alatimona age-mainone.” huꞋya hane-paigenoꞋa TomasiꞋa mage hie “Yisasina nilima he-malenaya afuguꞋma oꞋageꞋna, naginagoma nilimo kapima omaleꞋna haopafima keve honomuꞋma aye-malenaya afugupima nayama oꞋvainuꞋnahena mani kea aliꞋna nagupina maleꞋna nametitia ohugahue.” huno hie. \p \v 26 SeveniꞋa (7) kana maiteꞋya Yisasina aleveniꞋa (11) anagaꞋamoꞋya eteꞋya ani nopi mainageno TomasiꞋa amakaiꞋene maine. Fita kiꞋya tokiyaꞋage hu-malayanagi YisasiꞋa evaꞋyi huno amuꞋnoꞋamifi me he-ti-maineno mage hie “TamaipamoꞋa falu nehinagetama maiho.” huno hie. \v 27 Tomasifena mage hie “Kaginagoa male me maleka nayapi nafugula ago. Kayana nahaopaleꞋma hanea nafugupina vaika ago. Ageteka tole kagesama havina kagesa neꞋataleka nagaifena havika kagupi maleka kametiti huo.” huno hie. \v 28 Higeno TomasiꞋa mage hie “Kagaya AlaniꞋamogae Anumaya KotiꞋnimoga mainane.” huno hie. \v 29 Higeno YisasiꞋa mage hie “Kagaya agoꞋma nagana yafe kagupina maleka kametitia nehananagi onagenesaya veaꞋnemoꞋyama haviꞋya amakupi maleꞋya amametitima hisaya veaꞋmoꞋya tusiꞋa muse hugahae.” huno hie. \v 30 YisasiꞋa aleveniꞋa (11) anagaꞋamogami amaulagafina aluꞋa aluꞋa tokiya avameꞋyaꞋyaga hu-maineanagi ani yana mukiꞋa mani autaꞋmafina okaenoe. \v 31 Okaenoanagi manima kae-maloa kea tamakaife huno YisasiꞋa, Anumaya Kotina nafaꞋneꞋamoꞋa, tagu tamema ali-gatisia kano maine hutamama havitama tamakupi maletama tamametitima hisaya yafe kae-malenoane. Ani yafe havitama tamakupi maletama tamametiti hisayana Yisasi agileti agola maige maige hisaya tamahaimula aligahae huꞋna kae-malenoe. \c 21 \s1 SeveniꞋa (7) anagaꞋamoꞋya Yisasina age-mainae. \p \v 1 HaenagaꞋa YisasiꞋa eteno agaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamogami amaule ma kava huno Taipiliasi tikotumo agegayalega evaꞋyi hu-maine. \v 2 Saimoni PitaꞋene, Tomasina nago agia TitimasiꞋe, tagai kefina kuyave nafaꞋne, NatanioloꞋa, Kalili hanea kumala Kena kumate kanoene, tole Sepeti nafaꞋnelataꞋa YoniꞋene, aganaꞋamoꞋene, tole Yisasina aleveniꞋa (11) anagaꞋaene mainae. \v 3 Mainageno Saimoni PitaꞋa mage huno hama-pai-maine “Nagaya noyame kuꞋya hugahe neꞋue.” huno higeꞋya mage hae “KagaiꞋene ugahune.” huꞋya hapaiteꞋya tipi kalefi hai-saga humaiꞋya ani kegela vayanagi nagoke noyamea oꞋalinae. \p \v 4 OꞋaligeno yagea hai vaꞋyi hugahe nehigeno YisasiꞋa ti agegayalega he-ti-maiyanagi agaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamoꞋya YisasiꞋe huꞋya agelama ohunae. \v 5 Agelama ohageno YisasiꞋa mage huno hama-vige “Vae nafaꞋneꞋnimogatama nagoꞋa noyamea neꞋalifi noꞋaliye?” huno hamavi-gegeꞋya “AꞋao noꞋalune.” huꞋya hapai-mainae. \v 6 Hapaigeno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Tamakaya kukonagona tipi kalemona tamaga kaiyagamo haikanagati hagaꞋyu hutama malesayana noyamea aligahae.” huno hama-paigeꞋya kukonagona aniꞋa huꞋya hagaꞋyu hayana tusiꞋa noyame aligeno kanaꞋage higeꞋya alisaga hisaya yafena tusiꞋa ya hu-mainae. \p \v 7 YisasiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagapiti nehaiya kanoꞋamoꞋa Pitana mage huno hapaiye “Agaya AlatimoꞋe.” huno hapaiye. Hapaigeno Saimoni PitaꞋa anima hia kea nehavino aupaꞋa augafale anoꞋya asagi-taleno aliꞋyana neꞋalileti eteno aupaꞋa alino vai-lino tipina asaga hu-lavino Yisasitega neꞋvie. \v 8 VigeꞋya ani tipi kalea aluꞋalelomagi vani hataleti (100) mita aupaꞋale maineꞋya nagoꞋa YisasiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamoꞋya kukonagona avayu huꞋya ti agegayalega emainae. \v 9 Ti agegayalega me maleteꞋya agayana ata nelegeno nago noyamene hame mayaene ani atafina hanegeꞋya age-mainae. \v 10 NeꞋagageno YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Menima aliya noyamefitila nagoꞋa alitama eho.” huno hama-pai-maine. \v 11 Hama-paigeno Saimoni PitaꞋa tipi kalefi hai-saga hu-maino kukonagona avayu huno ti agegayalegama eana kasagoꞋya noyame, vani hataleti fifiti taliꞋa (153) noyameyaga ani kukonagopina hiya hu-maiyanagi ani kukonagomoꞋa ailagatoa ohune. \v 12 YisasiꞋa mage huno hama-paiye “Tamakaya etama kavela me neho.” huno hama-paigeꞋya agaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anaga amamaꞋyoma aiya yafe “Kagaya lagae.” huꞋya haviokenagi “Alatimo maine.” huꞋyama amakesafinaga haviya yafe haviokenae. \v 13 YisasiꞋa atale eaꞋyamo hame mayaene noyamene melino amamine. \p \v 14 Yisasina komufima he-vai-tageno etenoꞋma he-ti-maineana tole yupa age-mainaleti eteno mani kavaꞋma hiana napa tali (3) kanale evaꞋyi higeꞋya agaiꞋenema tokaeꞋya nemaiya anagaꞋamogata taulagafiti age-mainone. \s1 YisasiꞋa Pitafe “Sipi sipiꞋnilela yagaiyo.” huno hapai-maine. \p \v 15 Kavela netageno YisasiꞋa Saimoni Pitana mage huno havige “Saimonigae Yoni nafaꞋnemoga kagaya ma vayala amakaseka nagoꞋene kaguꞋa nenamino?” huno havige. Havigegeno PitaꞋa mage huno hie “E, AlaniꞋamogae kagaya ago nehavine kagaifena nenahaiye.” huno higeno YisasiꞋa mage huno hapaiye “Kagaya nagai sipi sipi nafaꞋneyaga kavela amamio.” huno hapai-maine. \p \v 16 Hanepaino nagoꞋene mage huno hie “Saimonigae Yoni nafaꞋnemoga kaguꞋa havika ago nenamino?” huno havigegeno PitaꞋa mage huno hapaiye “Kagaya ago nehavine nagaya kagaifena nenahaiye.” huno higeno YisasiꞋa mage huno hapaiye “Kagaya sipi sipiyagaꞋnilela kava yagaiyo.” huno hapaiye. \v 17 Hapaiteno nagoꞋene napa tali (3) kanale mage huno havige “Saimonigae Yoni nafaꞋnemoga nagaifena negahaiyo?” huno higeno napa tali (3) kanaleꞋma “Kagaya nagaifena negahaiyo?” hunoꞋma havigea yafe Pita aipamoꞋa kanaꞋage higeno mage huno hie “AlaniꞋamogae mukiꞋa yana ago havi-mainane. Nagaya kagaifema nenahaiya yafena ago nehavine.” huno hapaigeno YisasiꞋa mage huno hie “Kagaya sipi sipiyagaꞋnia kavela amamio.” huno hapai-maine. \v 18 Hapaiteno mage hie “Tamage-lafa huꞋna kaha-pauve kagaya neyama maineka kamu nofila ki-takalo hu-maleteka ‘Visue.’ hukama hana kumatela neꞋvananagi haenagaꞋa kosunama lesanana kayana alisaga hu-linesanageꞋya nagoꞋa vayaꞋmoꞋya kenaka fai-ga-teteꞋya ‘OꞋugahuema.’ hukama nehisana kumatela afaꞋa kavaleꞋya ugahae.” huno hie. \v 19 Anima hia kemona aepaꞋamoꞋa mage huno hu-maine “HaenagaꞋa kefo vayaꞋmoꞋya katafa huꞋya kahaesagekama falisana yateti Anumaya Kotina ala agi amigane.” huno aepaꞋa huteno YisasiꞋa Pitafena “Nakave eno.” huno hu-maine. \s1 YisasiꞋa hau ayamopafima nehaiya kanomofe hu-mainea ke. \p \v 20 YisasiꞋene tokaeꞋya nemaiya anagapiti hau ayamopafima hau-mainea kanoa kaveꞋma ne-mainaya yupa Yisasina avaꞋale maineno mage huno havige-maineane “AlaniꞋamogae kagaila kagesiꞋma huno kamema hu-ga-tesia kanoa hana kanomoꞋe?” huno havigea kanomoꞋa YisasiꞋene Pitagani anakave neꞋvigeno PitaꞋa maiyahae huno age-maine. \v 21 Ageteno PitaꞋa Yisasina mage huno havige “AlaniꞋamogae ani kanoa haenagaꞋa hana augafa kava hugahie?” huno havige. \v 22 Havigegeno YisasiꞋa mage huno hapaiye “NakaiꞋma nahaisigeꞋnama ma mopafima eteꞋna esua yupa afaꞋa mainesigeꞋnama esuana kagai yano? Kagaya nakave eno.” huno hapaiye. \v 23 Hapaiya kemoꞋa anagaꞋamogamipina mani kema hia kemoꞋa ute ete higeꞋya mage hae “YoniꞋa ofaligahie.” huꞋya hayanagi YisasiꞋa “Ofaligahie.” huno hu-oꞋa-tenegi “NagaiꞋma nahaisigeꞋna ma mopafima eteꞋna esua yupa afaꞋa mainesigeꞋnama esuana kagai yano?” huno hu-maine. \v 24 Ani kema hayana Yoninihe hu-maine. Nagaya mukiꞋa YisasiꞋma hu-mainea kavafena tamaha-nepaiꞋna avona kae-malenoe. Nagayama nehua kea tamage-lafa huꞋna havilinoa ke tamaha-nepauve. \p \v 25 YisasiꞋa mukiꞋa alu ya alu yana hu-maineanagi nagoꞋa vayaꞋmoꞋya mani kema mukiꞋa nagoke nagoke avopima kayaleꞋasina mani avoꞋyagamoꞋa kasago higeꞋya malesaya kumaꞋmoꞋa mukiꞋa ma kotega nagesa havuana hiya hileꞋasine huꞋna nehue.