\id ACT Acts NT0010.AC - KANITE N.T. Gibson/McCarthy 03-Jul-02 \h Aposolo \toc1 Aposolo \toc2 Aposolo \mt1 Aposolo \ip Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa amaya higeꞋya Aposolo vayala alimainaya aliꞋyafe LukuꞋa kae-malene. LukuꞋa hagoteno Yisasife avona kae-malenegeno YisasiꞋa faliteno hetino ikapinaga haitekeno LukuꞋa fotiꞋa (40) kafu agava maineno mani avona kaemalene. Aposolo vayaꞋmoꞋya (Yisasi kema nehavigeno humatenea vayaꞋmoꞋya) Yisasina kanale keꞋa aliꞋya alu kote kotega vayaꞋmogamina mo hamapai-mainae. Pitana aliꞋyamaꞋa Sapta 1 leti 12 le hane. Polo aliꞋyamoꞋa Sapta 13 leti 18 le hanegi hapalika havio. \c 1 \s1 YisasiꞋa “Alu Aotage Avamula tamamigahue.” huno hulokiya vaino hamapai-maine. \p \v 1-2 Tiofilasigae hagoteꞋna kaemalenoa autaꞋmafina YisasiꞋma aepa heno ali-mainea aliꞋyaꞋene humaveli-mainea kene Anumaya Kotina Alu Aotage AvamuꞋmo tokiyaleti “NaꞋa maꞋa kava hiho.” huno Aposolo vayala* (agai kema nehavigeno humatenea vayala)* hamapaiteno ikapinaga haimainea yafeꞋene ago kaeꞋna kahapai-mainoe. \v 3 YisasiꞋa tusiꞋa augafa agataiya alino faliteno hetino Aposolo vayaꞋmogami amaulagale efalote huno fali-mainefitiꞋma hetino mainea yafena havise huno kasagoꞋya tokiya kavaꞋage humaine. FotiꞋa (40) yupa mopafina maineno efalote huno amaveliteno amataleno uteno eteno efalote huno Anumaya KotiꞋma kava yagaisia yafena hamapai-maine. \v 4-5 AmakaiꞋenema mainea kanafina mage huno hamapai-maine “Tamakaya Yelusalemu kumala ataletama oꞋviho. NenafaꞋma ‘Nago kanoa tamamigahue.’ hunoꞋma humainea kanoa avaletetama viho. Nagaya ani kanohena ago tamahapai-mainoane. YoniꞋa titeti falelamateneanagi tamakaya aupa kana kanoꞋa maisayana Nenafana Alu Aotage AvamuꞋamoteti falelamategahie.” huno humaine. \s1 YisasiꞋa eteno ikapinaga haimaine. \p \v 6 Ani yupa Aposolo anagaꞋmoꞋya alitalu huꞋya maineꞋya Yisasifena mage huꞋya havinegae “Alatimogae menia ma kanafina Lomu kamani vayaꞋmogami amayapitila Isaleli vayaꞋmogati hafaleka kagaikaꞋa kava yagailatesanageno tokiyaꞋage hisifi?” huꞋya havinegae. \v 7 Havigageno YisasiꞋa mage huno hie “NenafaꞋa agaiꞋa tokiyaleti ‘Ma kanaene mukiꞋa kanafiꞋene maꞋa kava hugahue.’ huno huteno yagai-mainegi agayama hisia yana tamakaya havisaya yana omalene. \v 8 Omalenegi Anumaya Kotina Alu Aotage AvamuꞋamoꞋma tamakaiteꞋma esiana tokiyaꞋa tamamisigetama nagai kea Yelusalemuene mukiꞋa Yutia kotegaene Samelia kotegaene mukiꞋa ma mopamo atupale mainaya veaꞋnenena nagaifena hamapaigahae.” huno humaine. YisasiꞋa ikapinaga haimaine. \v 9 Mani kea huno haꞋno huteno ageꞋya mainageno mopaleti haino haino haigeno nako siaꞋmoꞋa melino aiso hulino avaleno haimaine. \v 10 HaigeꞋya amakaya ikapinaga agesaga huꞋya ageꞋya maiya anayufi tole kanolatana efeꞋage kena failiꞋana efalote huꞋana amakaiꞋene anile heti-mainaꞋe. \v 11 HetiꞋana mage huꞋana haꞋe “Kalili kumate veaꞋmogatama naꞋa higetama heti-mainetama ikatela aulula maitama nehae? YisasiꞋa tamataleno ikapinaga ago haiyanagi manima ikapinaga haiya avamete huno eteno elavisigetama agegahae.” huꞋana hamapai-mainaꞋe. \s1 Yutasi kuma alisie huꞋya nago kanoa hapalitenae. \p \v 12 Amakaya Olivi yosa hanea agoꞋyaleti taviteꞋya aupaꞋale lagiꞋya vani kilomita vayaꞋamoꞋya Yelusalemua uvaꞋyi humainae. \v 13 UvaꞋyi huteꞋya nemaiya nona folamo huꞋya ana yapi kimale nopi haiꞋya mainae. HaiꞋya mainaya vayaꞋmogami amakia PitaꞋe YoniꞋe YemesiꞋe EtaluꞋe FilipiꞋe TomasiꞋe PatolomiuꞋe MatiuꞋe Alafiusi nafaꞋnea YemesiꞋe SaimoniꞋe kanomona nako agia SelotiꞋe YutasiꞋa Yemesi nafaꞋnene haiꞋya mainae. \v 14 Ani vayaꞋene aꞋneyagaene MaliaꞋa Yisasina itaꞋamoꞋene Yisasina aganaꞋamoꞋyaene nagoke amaku amakesale maineꞋya mukiꞋa yupa Anumayamotega muse huꞋya nunamu humainae. \v 15 Ani kanafina Yisasifema haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainaya veala, vani hataleti tuetiꞋa (120) veaꞋne, mainageno PitaꞋa amakai amuꞋnopi heti-maineno mage huno humaine. \v 16 “NafuꞋnaganagatama Anumaya Kotina Alu Aotage AvamuꞋamoꞋa Teviti avayafiti hufalote huno nayona Yutasife humaine. Yisasima atafa hisaya kama amavelisia kanohe, aune laga humaine. Ani kemoꞋa ago falote huno tamage humaine. \v 17 Ani kanoa, YutasiꞋe, YisasiꞋenema tokaeta nemauna anagapi maineno Yisasi kea nehavigeno aliꞋyatela hutenea kano maine. \v 18 Ani kanoa, YutasiꞋe, kefo yama hia yamo anonaꞋa mone aliteno mopa miya humaleteno ani mopafi agoꞋya faigeno aipamoꞋa aitalaga higeno mukiꞋa aipamoꞋa helafi lavi-maine. \v 19 Helafi lavigeꞋya mukiꞋa Yelusalemuma mainaya veaꞋmoꞋya ani kea haviteꞋya ani mopamo agia amakaiꞋami kefina ‘Akelatama.’ huꞋya humainae. Tagai kefina ani agia ‘Kolama lavi-mainea kumale.’ huꞋya humainae. \v 20 TevitiꞋma yagamema humainea autaꞋmafina, Samupina, mage huno kae-maleneane \q1 ‘AgaiꞋama nemaiya kumala vaya omaino yu kuma hapaesie.’ \m huno kae-maleneane. Ani kemoꞋa nago kaiyaga mage huno humaineane \q1 ‘Alu kanomoꞋa agai aliꞋyatela alisie.’ huno humaineane. \m \v 21-22 Ani yafe nago kanomoꞋma YoniꞋa tima falematenea kanaleti aepa heno Anumayatia YisasiꞋene tagaiꞋenema vaiyatete huno huno egenoꞋma YisasiꞋa ikapinaga haimainea yupa tagaiꞋenema nemaiya vayapiti nago kanoa YisasiꞋma fali-mainefitiꞋma heti-mainea kema hamapaisiafe ani aliꞋyatela alita hetitesune.” huno PitaꞋa humaine. \v 23 HigeꞋya amakaya tole kanolafe “Anakayae.” huꞋya hageꞋana nago kanoa, Yosefe PasapasiꞋe kanomona, nago agia YasatusiꞋe, nago kanoa MatiasiꞋe huꞋya anakia ayemainae. \v 24-25 AyeteꞋya Anumayamotega mage huꞋya havinegae “Anumayamoga kagaya mukiꞋa vayaꞋmogami amakuꞋafina ago age-mainane. YutasiꞋma haiya kavaꞋma huteno tataleno havi kapi umainea yafe anonaꞋale alu kanomoꞋa hetino Aposolo kano maisie huta nehune. Kagaya ani kanolatapitila hana kano ago hapalika huneꞋatane? HuneꞋatana kanoa tavelio.” huꞋya havinegae. \v 26 Nunamuna huteꞋya anakia aote yate kaeteꞋya yopafi maleneꞋya nagoke avayu huꞋya agayana Matiasi agi avayu huteꞋya ani kanoa avaleꞋya hetitageno Aposolo vayapi maine. \c 2 \s1 Alu Aotage Avamula amakaite elavi-maine. \p \v 1 YisasiꞋa ago falitegeꞋya seveniꞋa (7) sota maiteꞋya vitimo afulea kanahe muse haya imu kiya kanafina mukiꞋa Yisasi veala nago nopi alitalu huꞋya mainae. \v 2 Mainageno aupaꞋa ikapinagati ala age neꞋaino ala yasimoꞋma huhu huhu nehia kava huno age neꞋaino anima mainaya nopina me hiya humaine. \v 3 Hiya higeꞋya agayana atamo anefe kana yamoꞋa hamaote hamaote amaugafale mo kaꞋmaemaine. \v 4 Mo kaꞋmae-mainegeno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa eno mukiꞋamogami amakupina me hiya higeꞋya amakaya aepa heꞋya Alu Aotage AvamuꞋmo hamapaigeꞋya amaku amakesafiti nohaviya kea alu ke alu ke humainae. \v 5 NehageꞋya ani yupa kasagoꞋya Anumaya Koti kema nehaviya Yuta vayaꞋyaga mukiꞋa kotegati eꞋya Yelusalemu melitalu humainae. \v 6 Ani vayaꞋmoꞋya ikapinagatiꞋma ala agegefa aigeꞋya haviteꞋya melitalu huꞋya haviyana ani nopima mainaya veaꞋmoꞋya alu ke alu ke maiꞋya nehageꞋya alu kotegatiꞋma emainaya veaꞋmoꞋya mage hae “Nagai ke nehie. Nagai ke nehie.” huꞋya tusiꞋa amamaꞋyo aimainae. \v 7-8 AmamaꞋyo neꞋaiꞋya amakesa havi havi huꞋya mage hae “Mani kema nehaya vayaꞋmoꞋya Kalili vaya mainayanagi hanaꞋa huꞋya tagaiti itatimoꞋya nelafaꞋya nehageta nehavuna kefitila hageta nehavune. \v 9-11 Tagaya ma kumaꞋyagaleti emainone PatiaꞋene MitiaꞋene Elamiene MesopotemiaꞋene YutiaꞋene Kapatosiene Potusiene EsiaꞋene FiligiaꞋene PamafiliaꞋene Isipiene Sailinia aupaꞋale Lipia kotegatiꞋene Lomuene Kalitiene AlepiaꞋene naꞋa kotegati emainonagi Yuta vayaꞋene Yuta vayaꞋmogami Anumaya KotiꞋamimo ke havilinaya vayaꞋene emainonagi tahaote tahaote ketifiti Anumaya Koti tokiyaleti humainea kavafe tahapai-mainae.” huꞋya hae. \v 12-13 HageꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya tusiꞋa amamaꞋyo neꞋaiꞋya tusiꞋa amakesa nehaviꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya mage huꞋya hae “Ani kavaꞋmona aepaꞋa naꞋane?” huꞋya hayanagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya havigu ke nehuꞋya mage hae “Amakaya havilina vaini nofi alagamo timaꞋa neteꞋya aneginagi nehae.” huꞋya humainae. \s1 PitaꞋa ke huhaleno humaine. \p \v 14 PitaꞋa aleveniꞋa (11) Aposolo vayaꞋene heti-maineno ala kefiti mage huno humaine Yuta nafuꞋnaganagatamaene Yelusalemuma mainaya veaꞋnene nago ke tamahapaigahugi haviho. \v 15 Tamakaya tamakesa haviyana mani veaꞋmoꞋya havilina vaini li neꞋya aneginagi nehae hutama nehafi? AꞋao menia natekefa naeni kiloki nehigi havilina onenae. \v 16 Onenagi menima agaya yafena nayona Anumaya Koti aune kanomoꞋa YoeliꞋma humainea kemoꞋa mage huno humaineane. \q1 \v 17 Anumaya KotiꞋa mage huno humaine “Mani kanamoꞋa aupaꞋama haꞋno hugahema hisia kanafina nagaya Alu Aotage AvamuꞋnimona mukiꞋa veaꞋnemogamina amamigahue. AmamisugeꞋya tamakai nafaꞋnemoꞋene munaꞋnemoꞋene Anumayamo avayafiti hamapai-mainea kea hisageꞋya neyaꞋvetamimoꞋya himona kana yaꞋyaga feluga neꞋagesageꞋya kosunatamimoꞋya himona agegahae. \v 18 He, nagaya Alu Aotage Avamula aliꞋya veaꞋnimogamina vene aꞋnene amamisugeꞋya Anumayamo avayafitiꞋma hamapai-mainea kea tamahapaigahae. \v 19 Nagaya ikateꞋene ma mopafiꞋene tokiya avameꞋyama hisua yana kolaꞋene ataene halinaene tamaveligahue. \v 20 Tamavelitesugeno yagemoꞋa ayesu hinageno ikaꞋmoꞋa kolamaꞋage hisigeno AnumayamoꞋma esia kanafina tusiꞋa tokiyaꞋaene hale yamaꞋaene efalote hugahie. \v 21 EfaloteꞋma hinageꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya Anumayamo agi neꞋayeꞋya ‘Kalagi ailato.’ huꞋya nehisageno Anumaya KotiꞋa amaku amamena aligatigahie.” huno kae-maleneane. \m \v 22 Isaleli vayaꞋmogatama nago kea tamahapaigahugi haviho “Nasaleti YisasiꞋe, Anumaya Kotitegati emainea kano maine.” hutama havisaya yafe Anumaya KotiꞋa aya higeno tusiꞋa tokiya avame yana tamakaipina ago ali falote higetama age-mainae. \v 23 Agayanagi Anumaya KotiꞋa nayona havino “NaꞋa maꞋa hugahue.” huno haꞋya kimaleteno tamayapi ategetama Anumaya KotiꞋa hutenea kava hutama ani kanoa, Yisasina, kefo vayaꞋene yafaga yosalela nilia hetama asaitetama hayageno fali-maine. \v 24 Falimaineanagi falimainea yamoꞋa atafa huno atakalo ohune. Anumaya KotiꞋa anima agata yama alino falimainea yapitila kalu heno ali hetitene. \v 25 Nayona TevitiꞋa YisasiꞋma falimainesifitiꞋma alino heti-tesia yafena mage huno humaineane \q1 “MukiꞋa kanafina AnumayaniꞋamoꞋa nagaiꞋene maineno tamaga nayategama mainea yafena kolia ohugahue. \v 26 NagaiꞋenema nemaiya yafena nagu nafaꞋnemoꞋa tusiꞋa muse nehigeꞋna agia alisaga nehue. Yoka faliteꞋna hetigahue huꞋna nametitia nehue. \v 27 Anumaya Kotigae ‘Alu aotage kanoe.’ huka hunatenana kanomonia naugafa kasalisia yafe fali-mainaya veaꞋne mainaya kumatela natalesanageꞋna oꞋvisua yafe nametitia nehue. \v 28 Kagaya agola maige maige hisua kana ago navelinageꞋna age-mainoafe kagaiꞋenema maisua yafena aluya huꞋna musena hugahue.” Teviti mani kea humaineane. \m \v 29 PitaꞋa nagoꞋene mage hie “Nenafugatama hufalote huꞋna tamahapaisue taginagomoꞋa TevitiꞋa ago faligeꞋya hevaitenae. Hevaitenaya komua tagai amuꞋnopi hanegi akaiꞋahe mani kea ohuneane. \v 30-31 Ohunegi Anumaya KotiꞋa agaife mage huno hulokiya vaino kea humaineane ‘Kagai kaginagomopiti nago kanomoꞋa hetino eteno kagai kumate veaꞋnea kava yagaimategahie.’ huno humaineane. Humaineanagi TevitiꞋa Anumaya Koti aune kano maineanagino KalaisiꞋa, Anumaya KotiꞋma taugafa aligatigahe hutenea kanoa, fali-mainefiti hetigahie huno aune laga huno mage huno humaine. Kalaisife ‘AugafaꞋa kasalisia yafe fali-mainaya veaꞋne nemaiya kumatela oꞋategane.’ huno humaineane. \v 32 Ani kanoa, Yisasina, Anumaya KotiꞋa fali-mainefiti eteno ago alino hetitegeta age-mainona yafe tamahanepaune. \v 33 Anumaya KotiꞋa ali hetiteno avalesaga huno agaiꞋa tamaga aya kaiyagaꞋa uhagote mainaya vaya mainalega ateteno ‘Tamamigahue.’ hunoꞋma humainea kanoa, Alu Aotage AvamuꞋa, amigeno aliteno YisasiꞋa ani Alu Aotage Avamula eteno lamigeta mani kavala hunagetama neꞋagae. \v 34-35 TevitiꞋa mage huno humaineane Anumaya KotiꞋa AnumayaniꞋamofena mage huno humaine ‘Tamaga nayatega uhagote mainaya vaya mainalega mopale emainesanageꞋna kame vayakaꞋa kaiyafi amatesugeꞋya ani kame vayaꞋmoꞋya kagaifena ago tagasane.’ huꞋya hugahae.” huno humaineane. \s1 TevitiꞋa YisasiꞋma humainea kava huno ikapinaga haino omainegi mani kea agaiꞋahena ohunegi Kalaisife humaineane. \p \v 36 “Ani yafe Isaleli vayaꞋmogata havilama huta havisune. Ani Yisasina tamakayama yafaga yosalela nilia hetama asai-malenaya kanomofe Anumaya KotiꞋa mage huno humaine ‘Ani kanomoꞋa Anumaya maineanagi nagaya hutogeno emainea kano maine.’ huno humaine.” huno nehie. KasagoꞋya ve aꞋmoꞋya amakuꞋa aiyahae hageꞋya tina falematenae. \v 37 PitaꞋma hia kemoꞋa amakupi ayegeꞋya haviteꞋya PitaꞋene nagoꞋa Aposolo vayaꞋenefe mage huꞋya hae “Nelafugatama menia hanaꞋa hisune?” huꞋya hae. \v 38 Hageno PitaꞋa mage huno hie “Tamakaya mukiꞋamogatama tamakuꞋa aiyahae hutama egeta Yisasi Kalaisi agile tina falelamatano. AniꞋama hisagenoꞋa Anumaya KotiꞋa aigetamateno kefo yatamia atalelamateno Alu Aotage Avamula tamamigahie. \v 39 ‘Tamamigahue.’ huno humainea kea tamakaife nehigi tamakayaene nafaꞋnetamiene Yuta vea omainaya veaꞋnenefe mani kea huno mukiꞋa Anumaya KotiꞋa kema humatesia veaꞋmogamife ‘Tamamigahue.’ humaineane.” huno Pita mani kea humaine. \v 40 PitaꞋa mani kea nehuno alu ke alu ke huno kanaꞋye kanaꞋye huno mage huno hie “Meni kanafima mainaya veaꞋmoꞋya tusiꞋa kefo kava maiꞋya nehagi havigu tamakaya kefo kava huyafenagi atalegeno Anumaya KotiꞋa tamaku tamamena aligatino.” huno humaine. \v 41 HigeꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya tali tauseniꞋa (3,000) veaꞋmoꞋya mani kea haviteꞋya aliꞋya amakupi maleꞋya amametiti hageꞋya ani yupa lina falematenae. Yisasife amakupi nemalaya veaꞋmoꞋya tokaeꞋya kanale kava nehae. \v 42 Lina falematageꞋya amakaya mukiꞋa yupa nago amaku amakesa haviꞋya Aposolo vayaꞋmogami kea haviꞋya hameꞋya maya kofa huꞋya nete nete nehuꞋya Anumayamotega muse huꞋya nunamuna nehae. \v 43 NehageꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya tusiꞋa amamaꞋyo neꞋaigeꞋya Aposolo vayaꞋmoꞋya kasagoꞋya tokiya avame yana nehae. \v 44 MukiꞋa Yisasi kema haviꞋya amakupi maleꞋya amametitima humainaya veaꞋmoꞋya nagoke amaku amakesa haviꞋya mukiꞋa yaꞋyagaꞋamihena “NagaiꞋnige yane.” huꞋya ohunagi “MukiꞋa yana lagaiti ya hane.” huꞋya nehae. \v 45 Mopaene afenoꞋyaꞋamienema hanea veaꞋmoꞋya atalageno alu kanomoꞋa miya higeꞋya monea aliteꞋya fako hute hute huꞋya kaveꞋamima omalenea veala amaminae. \v 46-47 MukiꞋa kanafina nagoke amaku amakesa haviꞋya ala mono nopina neꞋuꞋya alu nopina alu nopina uꞋya hameꞋya maya kofa huꞋya kaveꞋene nete nete nehuꞋya muse huꞋya Anumaya Koti agia alisaga nehageꞋya mukiꞋa veaꞋnemoꞋya ageteꞋya “Kanale kava nehae.” huꞋya nehageno AnumayamoꞋa nago kanafina nago kanafina nagoꞋa veaꞋnea amaku amamena aligatiteno “Nagai ke nehaviya veaꞋene maiho.” huno humatene. \c 3 \s1 PitaꞋene YoniꞋene nago aiya haviya humainea kanomona aliꞋana kanale hutenaꞋe. \p \v 1 Nago yupa une kanalega tali (3) kiloki PitaꞋene YoniꞋene nunamu hisaya kanamoꞋa aupa higeꞋana ala mono notega umainaꞋe. \v 2 NeꞋvaꞋageꞋya vayaꞋmoꞋya nagola kali kanoa, atenelegati aiyamoꞋa haviya humainea kanoa, avaleꞋya emainae. MukiꞋa kanafina anima aiyama haviya humainea kanomoꞋa ala mono nomo fiate mopale nemaiyane. Ani fiamo agia koganali fiane huꞋya agia neꞋayaya fiate maineno ala mono nopima vaya veafena “Monea namiho.” huno ayana haꞋya hulineno aukaꞋya nehia kanoe. \v 3 Ani kanomoꞋa ageana PitaꞋene YoniꞋene ala mono nopi haigahe nehaꞋageno “Monea namitetanao.” huno aukaꞋya hunatene. \v 4 HunategeꞋana PitaꞋene YoniꞋene tokiyaꞋage aulu hemaineꞋana PitaꞋa mage hie “TaꞋagaila taꞋago.” huno humaine. \v 5-7 Higeno ani kanomoꞋa “Nago ya namigahe nehaꞋe.” huno anakaila anakeke huno anake-mainegeno PitaꞋa mage huno hie “MoneꞋniꞋa omalegi nagaipima hanea yana kamigahue Nasaleti Yisasi Kalaisi agile kahanepauve hetika ute ete huo.” huno nehuno tamaga ayate alino hetitegeno aupaꞋa aiyamoꞋene aleꞋyamoꞋene kanale hutegeno tokiya hau-maine. \v 8 TokiyaꞋage hautegeno hetino ute ete nehuno anakaiꞋene ala mono nopinaga nehaino haite asaga hulavite nehuno Anumaya Koti agia alisaga hume hume nehaiye. \v 9-10 Anumaya Koti agia alisaga huno haigeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya agayana higeꞋya “Vae mani kanoa mukiꞋa yupa ala mono nomona koganali fiate maineno aukaꞋya nehia kanogi.” huꞋya nehuꞋya alino kanaleꞋma hutenea yafena tusiꞋa amamaꞋyo aimainae. \s1 PitaꞋa ala mono nopi maineno Yisasi kea hufalote humaine. \p \v 11 VeaꞋmoꞋya amamaꞋyo neꞋaigeno ani kanomoꞋa PitaꞋene YoniꞋene anatafa huno ananukigeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya ala mono nomo haupale yasi alisia ya ayekalo humalenea nomo, agia Solomoni none huꞋya nehaya yate, amakaitega umainae. \v 12 Vageno PitaꞋa ageteno mage huno humaine “Isaleli kumate vayaꞋmogatama naꞋa higetama atali talua nehae? TaꞋagaya taꞋagaitiꞋa tokiyaletiꞋene fatago humainoꞋa auꞋava yatetiꞋene ani kanoa alitaꞋa kanale hutoꞋageno ute ete nehie hutama taꞋagaila taꞋageneꞋasagalifi? \v 13 AꞋao. Taginagomogami Anumaya KotiꞋa, ApalahamuꞋene AisakiꞋene Yekopuene Anumaya KotiꞋamimoꞋa, agaiꞋa aliꞋya kanoꞋamona, Yisasi, tokiya hale ya amigahe ani kanomona alino kanale hutenegi tamakaya ani Yisasina avaletama kame vayaꞋmogami amayapi atageno PailatiꞋa Yisasife ‘AfaꞋa atalegahue.’ huno nehiana tamakaya Pailati aulagafi ‘Tagai kava kanoa omaigi agaya falisie.’ hutama tamakaveꞋno hutenae. \v 14-15 Alu aotage kanoa fatago kavaꞋage nehia kanomona tamakaveꞋno huneꞋatetama vayaꞋma hamaeno fali neꞋamatea kanohe ‘Atalegeno eno.’ hutetama mukiꞋa veaꞋmogami hamaimuꞋmona aepaꞋa mainea kanomona hayageno falianagi Anumaya KotiꞋa fali-mainefiti alino hetitegetaꞋa ago agetetaꞋa mani kea tamahanepauꞋe. \v 16 ‘YisasiꞋa kanale hulaꞋatesia tokiya hane.’ hutaꞋa taꞋagupi malenoꞋa yafe manima neꞋagaya kanomona ago kanale hutetegeno aiyamoꞋa tokiya vaimaine. ‘YisasiꞋa kanale hutesia tokiyaꞋa hane.’ hutaꞋa taꞋagupi malenoꞋa yateti tamakai tamaulagafi ago kanale hutegeno kanale huno maine. \v 17 Tamage nenafugatama nagaya havuana tamakai kava vayatamimoꞋyaene YisasiꞋma emainea aepaꞋaene havilama ohunetama Yisasina hae-mainae. \v 18 Hae-mainaya yafe Anumaya Koti aune vayamogami amavayafitiꞋma humainaya kea mage humainayane ‘Nagaya tamaugafa aligatigahe hutenoa kanomoꞋa tusiꞋa agataya aliteno faligahie.’ huꞋya humainaya kemoꞋa efalote huno tamage humaine. \v 19 Ani yafe kefo yatamia neꞋataletama tamakuꞋa aiyahae hisageno Anumaya KotiꞋa kefo yatamia aye haꞋmi-talegahie. \v 20 Aye haꞋmiteno agaiꞋalegati kanaleꞋma humatesia yana nelamamino Yisasina tamakaifema tamaugafa aligatigahie huno hutenea kanoa eteno tamakaitega hutenageno egahie. \v 21 Hutegahianagi meni kanafina YisasiꞋa ikapinaga maineno Anumaya KotiꞋma mukiꞋa yana eteno haegafa yamaꞋage talo hisia yafe agava-maine. MukiꞋa Anumaya KotiꞋma nayoma mainaya amaune vayaꞋmoꞋya humainaya kemoꞋa efalote huno tamage humaineafe YisasiꞋa eteno egahie. \v 22 MoseseꞋa mage huno kaemaleneane ‘Anumaya KotiꞋa tamakaipiti nagola aune laga hisia kanoa nagayama huaꞋya huno hisia kanoa ali hetitegahie. HetitetenagenoꞋma agayama hisia kea haviho. \v 23 Ani aune kanomo kema ohavisaya veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa hamaeno fali haꞋno hinageꞋya Isaleli veapina omaigahae.’ huno humaineane. \v 24 MukiꞋa Anumaya Koti amaune vayaꞋmoꞋya SamueliꞋene agai akavelegatiꞋma falote humainaya amaune vayaꞋyagaene menima mainona kanahe haviꞋya kae-malenayane. \v 25 Tamakaya Anumaya Koti amaune laga nehaya vayaꞋmogami amakinagomogatama mainae. Anumaya KotiꞋma Apalahamufe hulokiya vaino alino hagelafi lamatenea kea* huno tamakaiꞋenefe mani kea humaine. Anima hulokiya vaimalenea kemoꞋa mage huno humaineane ‘Nago tamakinagomoꞋa esiana mukiꞋa ma mopafi veaꞋmogamina kanale manua amamigahie.’ huno humaineane. \v 26 MukiꞋa manima humainaya kemoꞋa falote huno tamage hisia yafe Anumaya KotiꞋa agaiꞋa aliꞋya nafaꞋneꞋamona alino hetitegetama tamakaya kefo yatamihe tamakuꞋa aiyahae hisageno tamaya huno kanale manua tamamisia yafe hagoteno tamakaitela hutegeno emaine.” PitaꞋa mage huno humaine. \c 4 \s1 Pitagani Yoniganina kina hunatenae. \p \v 1-2 Pitagani Yonigani yaufa mani kea hama-nepaiꞋageꞋya mono note kava vayaꞋene mono note ati kava kanoene nagoꞋa Satiusi vayaꞋene eꞋya menakayana anakayama “YisasiꞋma fali-mainefitila ago ali hetiteneanagino mukiꞋa veaꞋnea aniꞋa huꞋya fali-mainesafitila eteꞋya hetigahae.” huꞋana hamapaiꞋa yafe amaipa haviya nehae. \v 3 Amaipa haviya huteꞋya anatafa hagi “Ago une kianagita ega kaiyekea hunategahune.” huꞋya kina nopi anavaleꞋya monatenae. \v 4 Monatayanagi kasagoꞋya veaꞋnemoꞋya anakai kea haviteꞋya amakupi maleꞋya amametiti nehae. Faefu tauseniꞋa (5,000) veaꞋmoꞋya YisasiꞋma hulatenea yafena haviꞋya amakupi maleꞋya amametitia nehae. \s1 Pitagani Yoniganina kanisole vayate kaiyeke hunatenae. \p \v 5-6 FaeteꞋya koꞋma neliana kava vayaꞋene vayatamaene kahegi kema havilinaya anagaꞋene AnasiꞋa ala mono note hagote kava kanomoꞋene agaiꞋa anagaꞋene KaiyafasiꞋene YoniꞋene AlekasataꞋene mukiꞋamoꞋya Yelusalemu alitalu humainae. \v 7 Alitalu huteꞋya ani kanolatana anavaleꞋya amaufi hetinateneꞋya mage huꞋya hanavigae “Tanakaya hanaꞋa agimo tokiyaleti mani kavala humainaꞋe?” huꞋya hanavigae. \v 8 Hana-vigageno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa Pitana agupina hiya higeno mage huno humaine Kava vayaꞋmogatamaene vayatamaene haviho. \v 9 Mani aiyamoꞋa haviya humainea kanomona ali falu hutetana alitana kanale hutenaꞋe kea havisune hutama kaiyekea hulaꞋatetama na yateti mani kava nehaꞋe hutama taꞋahavi-negapi? \v 10 TaꞋa-havigayanagi mukiꞋamogatamaene mukiꞋa Isaleli veaꞋmoꞋyaene haviho. Nasaleti Yisasi Kalaisi agimoꞋa manima tamaufima heti-mainea kanomona alino kanale hutene. Ani Yisasina tamakaya yafaga yosale nilia hetama asaigeno fali-maineanagi Anumaya KotiꞋa fali-mainefiti ago ali hetitene. \v 11 Anumaya Koti kemoꞋa autaꞋmafina mage huno humaine \q1 “Tamakaya yafa noma kiyana nago yafafena ‘Haviya hie.’ hutama atalayanagi menia ani yafamoꞋa tusiꞋa kanale yafane nomo ayetagenale ago malenae.” huno humaineane. \m Ani yafana Yisasife humaine. \v 12 Ani kanomoꞋa agaiꞋage tagu tamena aligatigahie. MukiꞋa mopafi veapitila nago kanomo agileti tagu tamena aliokatigahigi Yisasina agaiꞋage agileti tagu tamena aligatigahie huno humaine. \v 13 Pitagani Yonigania tokiyaꞋage ke haꞋageꞋya haviteꞋya mage hae “Vae mani kanolatana afa kanolata maineꞋana avo nopina oꞋunaꞋa kanolanagi hanaꞋa huꞋana tusiꞋa kanale kea nehaꞋe?” huꞋya amakesa havi havi nehuꞋya “Vae mani kanolatana YisasiꞋene nemaiꞋa kanolatane.” huꞋya humainae. \v 14 Hayanagi aliꞋana kanaleꞋma hutenaꞋa kanoa anakaiꞋene heti-mainegeꞋya agaya yafe nagoꞋa havige havagea huoꞋanatenae. \v 15 “Kanisole vaya nopitila ataletana viꞋo.” huꞋya hunateteꞋya amakaiꞋamifi kea huge havige humainae. \v 16 Mage huꞋya hae “Ani tole kanolatana hanaꞋa hunatesune? Mama tokiya avame yana haꞋageꞋya mukiꞋa Yelusalemu nemaiya veaꞋmoꞋya ago age-mainagi hanaꞋa huta ali fala-kisune? \v 17 Havigu mani kemoꞋa alu kote kotega ute ete huyafenagi aluya huta ‘NagoꞋene mani agia oꞋayeꞋo.’ huta kahegi-natesune.” huꞋya humainae. \v 18 Anakaife ke hageꞋana aꞋageꞋya mage huꞋya anaumonola malenae “Yisasifena nagoꞋene veaꞋmogamina hamapaitana humaveotiꞋo.” huꞋya hae. \v 19 HageꞋana PitaꞋene YoniꞋene kenonaꞋamia mage haꞋe “Na tamakesa nehaviye Anumaya Koti aulagafi mainoꞋagi ta kele akavela malesuꞋe? Tamakai kelepi Anumaya Koti kelele hutama nehafi na tamakesa nehaviye? Tamakaitami fako hutama haviho. \v 20 TaꞋagaya YisasiꞋma humainea kavala agetaꞋa havimainoꞋa kavaꞋyaga fala okigahuꞋe.” huꞋana nehaꞋe. \v 21 HaꞋageꞋya anaikolisaya amakesa haviyanagi mukiꞋa veaꞋmoꞋya humainaꞋa kavala ageteꞋya Anumaya Koti agi alisaga nehageꞋya mage hae “Anaiko-lisunana veaꞋmoꞋya kelama-kigahae.” huꞋya nagoꞋene anaumonola maleteꞋya anatalageꞋana umainaꞋe. \v 22 Anima aiyama haviya humainea kanoma aliꞋana kanale hutenaꞋa kanomona kafuꞋa fotiꞋa (40) kafu humainea kanogiꞋya Anumaya Koti agi alisaga humainae. Yisasife amakupi malenaya veaꞋmoꞋya tokiya vaiꞋya Yisasi kema hufalote hisaya yafe Anumayamotega havige-mainae. \v 23 AnatalageꞋana anagaꞋanimoꞋya mainalega uteꞋana mukiꞋa ala mono note ala kava vayaꞋyagaene vayatamaene hanapaiya kea mo hamapai-mainaꞋe. \v 24 Mo hamapaiꞋageꞋya haviteꞋya nagoke amakesa haviꞋya Anumayamotega ke huꞋya mage huꞋya havige-mainae “Kava yagai Anumayatimogae mopaene ikaꞋene hage liꞋene mukiꞋa anifima hanea yaꞋyagaene talo humalenana kanomogae. \v 25-26 Kagaya kagai aliꞋya kanoa, tototimoꞋa TevitiꞋma avayafiti Alu Aotage Avamukaletila mage huka humainanane \q1 ‘NaꞋa higeꞋya Isaleli nofiꞋma omainaya veaꞋmoꞋya ‘Anumaya KotiꞋene tu hugahune.’ huꞋya havigu ke huꞋya amaipa kafa hemainae? Ma mopafi kava vayaꞋene vayatamaene AnumayamofeꞋene agaiꞋa tagu tamemaꞋa aligatigahe hutenea kanomofeꞋene amaipa haviya nehuꞋya kea neꞋvaiye?’ huno humaineane. \m \v 27 Mamona kelamage. Mani kumate alu aotage aliꞋya kanokaꞋa kagaikaꞋa taugafa aligatigahema hutenana kanomona kame hutesaya yafe HelotiꞋene Potiasi PailatiꞋene Yuta vea omainaya vayaꞋyagaene Isaleli vayaꞋene alitalu huꞋya mainae. \v 28 Kagayama nayoma huka ‘NaꞋa maꞋa hugahae.’ hukama havimainana kagesa aniꞋa hugahe alitalu humainae. \v 29 Menia Anumayatimoga manima tagaifema hamae vainelateꞋya hu kolima latesaya kema haya kea nehavika tahaꞋmao. Tagaya kagai aliꞋya vaya mainonagi kagaya tahaꞋmaegeta kolia ohuta kagai kea tokiyaꞋage huta hamapaisune huta kahavinegone. \v 30 Kayana maleka kali veala alika kanale huneꞋamateka kagaikaꞋa alu aotage nafaꞋnekamo agile tokiya avame yama hisuna tokiyakaꞋa lamio.” huꞋya Anumayamotega havinegae. \v 31 Havigageno Anumaya KotiꞋa amakayama mainaya nona alino kosi kosi hutegeno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa amakupina me hiya humainegeꞋya Anumaya Koti kema tokiyaꞋage huꞋya hamapaisaya yafena kolia ohunae. MukiꞋa Yisasina amakuꞋama aminaya veaꞋmoꞋya nagoke amaipale maineꞋya amaipa oꞋami aꞋami huꞋya mainae. \v 32 MukiꞋa Yisasi kema haviꞋya amakuꞋama aminaya veaꞋmoꞋya nagoke amaku amakesale maineꞋya nago kanomoꞋa agaiꞋage yafena ageteno “NagaiꞋnige yane.” huno ohunegi “MukiꞋa yana tagaiti yamaꞋage hane.” huꞋya humainae. \v 33 Hageno tusiꞋa tokiyaꞋa amamigeꞋya Aposolo vayaꞋmoꞋya “YisasiꞋa fali-mainefitila ago heti-maine.” huꞋya hamanepaigeno Anumaya KotiꞋa kayone hisaya yana neꞋamamino amaya humaine. \v 34-35 Amaya higeꞋya amakai amuꞋnoꞋamifina kavefena kafua ohu veaꞋne maineꞋya mopaꞋamia hanea veaꞋnene noꞋamia hanea veaꞋnene “Alu kanomo miya hisie.” huꞋya hageꞋya monea amamigeꞋya aliꞋya Aposolo vayaꞋmogamina momamigeꞋya kaveꞋamima omalenea veaꞋmogamina amaya huꞋya amamite amamite humainae. \v 36-37 Nago kanoa YosefeꞋe, nago agia Aposolo vayaꞋmoꞋya mage huꞋya malenae PanapasiꞋe huꞋya malenae. Ani agimoꞋa tagai kefina mage hie “Amaipa falu hisia ke nehia kanoe.” Ani kanomoꞋa Livai nofi kano maine. Saipalusi kumateti kanomoꞋa agaiꞋa mopa alu kano amigeno monea eteno amigeno ani monea alino Aposolo vaya me neꞋamamiane. \c 5 \s1 Ananaiyasigani Safailagania Anumaya Koti aufina havige humainaꞋe. \p \v 1 Nago kanoa AnanaiyasiꞋe aꞋamo agia SafailaꞋe ani alavelatamogania nago mopaꞋania alu kano neꞋamiꞋana mone ali-mainaꞋe. \v 2 AliteꞋana AnanaiyasiꞋa kesi nagoꞋa monea agaiꞋa alino fala-kigeno aꞋamoꞋa anima alia monea ago age-maine. AnanaiyasiꞋa nagoꞋa monea alino Aposolo vaya momamine. \v 3 Amamianagi PitaꞋa agaifena mage hie “Ananaiyasigae SataniꞋa* kefo kagu kagesa kamigeka kagaya ‘MukiꞋa monea mama hane.’ huka nehanagi nagoꞋa monea ali fala-negika Alu Aotage AvamuꞋmofena havige huka ayevataga nehane. \v 4 Mani mopa kagaika mopagika ‘Alu kanomo alisie.’ huka monea neꞋalika aniꞋa huka kagaika monegi naꞋa higeka ‘Havigea huꞋna ayevataga hugahue.’ huka kagu kagesafinaga nehane? VayaꞋmona ayevataga ohunanagi Anumaya Koti ayevataga humainane.” huno nehie. \v 5-6 Higeno AnanaiyasiꞋa ani kea haviteno ailakatino fali-maine. FaligeꞋya neyaꞋvemoꞋya nago kena moliꞋya haꞋya kiteteꞋya aliꞋya komufi mo hevaitenae. HevaitetageꞋya ani kanoma fali-mainea kea mukiꞋa veaꞋmoꞋya haviteꞋya tusiꞋa lagi tagiꞋya amake-mainae. \v 7-8 HaenagaꞋa taliꞋa (3) aova haꞋnoma nehiana aꞋamoꞋa ani fali-mainea kea ohavino egeno PitaꞋa agaife mage hie “Manima hanea monea mopaletila hai ani kanoꞋa ali-mainaꞋo?” huno higeno “Tamage ani kanoꞋa al-imainoꞋe.” huno humaine. \v 9 Higeno PitaꞋa mage huno hie “NaꞋa higetana tanakaya tokaetana kea hutetana ‘Alu Aotage AvamuꞋmona ayevataga hugahuꞋe.’ hutana haꞋane? Agego anaukamoma agoꞋma aliꞋya mo hevaitaya vayala eteꞋya fiate me heti-maineꞋya kagaiꞋenena falisanageꞋya aliꞋya mo hevaigategahae.” huno humaine. \v 10 Nehigeno aupaꞋa ani aꞋmoꞋa Pita aiyafi ailakatino agoꞋya faiteno faligeꞋya neyaꞋveyagamoꞋya haiꞋya mogayana ani ala ago fali-mainegeꞋya moliꞋya anauꞋamoma hevaitale mo lokaeꞋya hevainatenae. \v 11 HevainatageꞋya Yisasina amakuꞋama aminaya veaꞋene mukiꞋa ani kema haviya veaꞋmoꞋyaene tusiꞋa lagitagiꞋya amake-maine. \s1 Tokiya avame yaꞋyaga alu ya alu ya humainae. \p \v 12 Aposolo vayaꞋmoꞋya mukiꞋa vea amuꞋnopi kasagoꞋya tokiya avame yaꞋyaga hageꞋya age-mainae. AgeteꞋya Yisasina amakuꞋama aminaya veaꞋmoꞋya nagoke amaku amakesale maineꞋya ala mono nomo haupale yasi alisia ya ayekalo humalenea nomo agia Solomoni none ani nopi mukiꞋa kanafina molitalu humai humai nehayane. \v 13-14 NehageꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya kolima haya yafe amakaiꞋenena mo lokaeꞋya uomainagi ani veaꞋmogami amaki alisaga humainae. MukiꞋa veaꞋmoꞋya Yisasi kema haviꞋya amakupi maleꞋya amametitia huteꞋya amakaiꞋene mainae. \v 15 Tokiya avameꞋyama humainea yafe mukiꞋa kalima hamaeya veala amavaleꞋya kate amateꞋya hagifanale maineꞋya mage hae “PitaꞋma esiana agai amemo me halatu hamaesigeno kanale humategahie.” huꞋya kate momatenae. \v 16 AmatageꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya Yelusalemu aupateꞋma hanea kumaꞋyagaleti kalima hamaeya veaꞋnene Satani avamuꞋmoꞋma amakupi fale-mainea veaꞋnene amavaleꞋya ageno mukiꞋa ago alino kanale humatene. \s1 Aposolo vayala amavaleꞋya kina nopi amatenageno ensole kanomoꞋa memavaleno kumatega amatene. \p \v 17-18 Mono noteꞋma hagote kava kanomoꞋene agaiꞋenema lokaeꞋya mainaya vayaꞋene Satiusi vayaꞋmoꞋyaene amaipa haviya humateteꞋya Aposolo vayala amatafa huꞋya amavaleꞋya kina nopi momatenae. \v 19-20 Amatenageno ani kegela Anumayamo ensole kanomoꞋa eno fita me yakino anifiti amavaleno kumatega neꞋuno mage huno hie “Tamakaya utama ala mono nopi hetitama veaꞋmoꞋyama haegafa huꞋya agola maige maige hisaya hamaimula alisaya kea hamapaiho” huno humaine. \v 21 HigeꞋya haviteꞋya natekefafi hetiꞋya uꞋya ala mono nopi veaꞋmogamina mo hamanepaiye. Hamanepaigeno ala mono note hagote kava kanomoꞋene agaiꞋenema lokaeꞋya nemaiya vayaꞋene ani kea ohaviꞋya neꞋataleꞋya Kanisole vayafeꞋene Isaleli nofi vayatamaenefe moge hageꞋya ageno ati vayafe “Kinama humatenona vayala momavaletama eho.” huꞋya hamapaimainae. \v 22-23 Me hageꞋya ati vayala kina nopi mogayana omaigeꞋya neꞋataleꞋya eteꞋya mage mo hae “Tagaya mogonana fita tokiyaꞋage alokileti hemaleneꞋya vayala kava yagaiꞋya kumate hetimainageta fita mo yakiteta kina nopima mogonana omainae.” huꞋya me humainae. \v 24 MehageꞋya ala mono note kava vayaꞋyagaene mono note ati kava kanoene mani kea haviteꞋya tusiꞋa amakesa havi havi huꞋya mage hae “HanaꞋa huꞋya kina nopitila fanane humainae? HanaꞋa humainea ya falote hugahie.” huꞋya hae. \v 25 Hageno nago kanomoꞋa mage huno me hamapaiye “Haviho kina nopima amataya vayala ala mono nopi hetiꞋya maineꞋya veaꞋmogamina humave-neliye.” huno me hie. \v 26 Me higeꞋya mono note ati kava kanomoꞋene ati vayaꞋaene uꞋya “Havigu amakai kema havimainesaya veaꞋmoꞋya yafateti tahaesageta falisunagi.” huꞋya amaikootiꞋya ako huꞋya amavaleꞋya emainae. \s1 Aposolo vayaꞋmoꞋya kolia ohuꞋya kanisole vayaꞋmogami amaufina kea hufalote humainae. \p \v 27 AmavaleꞋya ayaꞋamoꞋya Kanisole vaya amuꞋnopi me hetimatetageno ala mono note hagote kava kanomoꞋa mage huno hie. \v 28 “Tagaya Yisasife nagoꞋene veaꞋmogamina hamapaitama humaveotiho” huta tamakaila tamaumonola ago malonanagi tamakaya mukiꞋa Yelusalemu nemaiya veaꞋmogamina mani kea hamapaitama tagaifena ‘Ago Yisasina hae-malenaya vaya mainae.’ hutama hamapai-mainae.” huno hie. \v 29 Hianagi PitaꞋa nagoꞋa Aposolo vayaꞋene mage huꞋya nehae “Ma mopafi vayaꞋmogami kemona akave omalegahunagi tagaya Anumaya Koti kemo akave malegahune. \v 30 Tamakaya Yisasina nagoke yafaga yosale asai-malageno fali-maineanagi Tototimo Anumaya KotiꞋa fali-mainefiti ago ali hetitene. \v 31 Ali hetiteteno avalesaga huno tamaga ayatega ategeno hagote kava kanoa tagu tamema aligatimainea kanoene mainea yafe tagaya Isaleli veaꞋmogata taguꞋa aiyahae hisuna tagesa tamisigeta taguꞋa aiyahae hisunageno aigetateno kefo yatia atalelategahie. \v 32 Tagaya mani kea hisuna vaya mainonageno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa aniꞋa huno mani kea humaine. MukiꞋa Anumaya Koti kema akave malenaya veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋa Alu Aotage Avamula ago amamine.” huno hie. KamalieliꞋa kanisole vayaꞋmofe mage huno hie “Aposolo vayaꞋmogamina ako hutama amateho.” huno humaine. \v 33 HageꞋyama mani kema haviya yafe amaipa amakata aiꞋya Aposolo vayala hamaesageꞋya falisaya amakesa nehaviye. \v 34 Hamaegahayanagi nagola Falasia kanomo agia KamalieliꞋe* mono humave-nelia kanogino Yuta vayaꞋmogami Kanisolefi mainegeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya agima alisaga nehaya kanogino ani kanomoꞋa hetino mage huno hie “Tahaote kea hugahunagi Aposolo vayala humategeꞋya kumatega hati-lavisageta kea hisune.” huno hie. \v 35 HigeꞋya hati-laviꞋya vageno mage huno Kanisole vayaꞋmogamife hie “Isaleli vayaꞋnimogatama mani vayaꞋmogamina nago yama humategahunema hinutama tamakesa havilama hutetama aniꞋa hiho. \v 36 Nayona nago kanomo agia TeutasiꞋe evaꞋyi huno ‘Nagaya tokiyaꞋniꞋa hanea kano mainoe.’ huno higeꞋya fo hataletiꞋa (400) vayaꞋmoꞋya akavela vayanagi kamani kava vayatimoꞋya ago hayageno faligeꞋya akaveꞋma neꞋvaya vayala atagufeꞋya ute ete hageno aliꞋyamaꞋamoꞋa afa ya kana humaine. \v 37 Agai akavelega amakima negayaya kanafina YutasiꞋe Kalili kanomoꞋa evaꞋyi huno kea hamapaigeꞋya nagoꞋa vayala akave neꞋvageno kava vayatimoꞋya Yutasina ago hayageno faligeꞋya akaveꞋma neꞋvaya vayala atagufeꞋya ute ete humainae. \v 38-39 NaꞋa humainaya yafe menia tamahapauve mani vayala amatalegeꞋya viho. Anima nehaya kea amakaiꞋami mopale vayaꞋmogami kema hanesigenoꞋa afaꞋa haꞋno hugahianagi Anumaya Koti kema hanesigetama tamakayama ali haviyama hisaya amukotamia omalene. Havigu lamakaya Anumaya Kotina kame hutetama agaiꞋene tu hutesagi.” huno humaine. \v 40 HigeꞋya Kamalieli ke haviꞋya “Tamage hane.” huteꞋya Aposolo vayafe ke hageꞋya ageꞋya nofi kaꞋyoteti haifu amamiteꞋya amaumono nemaleꞋya mage hae “Yisasifena nagoꞋene veaꞋmogamina hamaopaiho.” huꞋya humateteꞋya amatalageꞋya umainae. \v 41 Ani Kanisole vayala amataleꞋya neꞋuꞋya “Anumaya KotiꞋa ago tamatea kava nehae.” huno tagaifena nehuno “Yisasi agima neꞋayaya yafe tamakaye hisifa kavala hisagetama amukotamia hanegahie.” huno humainea yafe tusiꞋa muse hume hume umainae. \v 42 MukiꞋa yupa ala mono nopiꞋene veaꞋmogami nopiꞋene mukiꞋa veaꞋmogamina Yisasifena hamapai-mainae. “Yisasina Anumaya KotiꞋa taugafa aligatigahema hutenea kanoe.” huꞋya hamapai-mainae. \c 6 \s1 SeveniꞋa (7) vayafe Aposolo vaya amaya hiho huꞋya humatenae. \p \v 1 KasagoꞋya veaꞋmoꞋya Yisasi kea haviꞋya amakupi maleneꞋya amaku aminaya kanafina nagoꞋa ani veaꞋmoꞋya Kaliki ke havilinaya vea mainagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya Hipalu ke havilinae. Kaliki kema havilinaya veaꞋmoꞋya mage hae “Tagai megusa aꞋneyaga havi kava hutama osi kanoꞋa kavela neꞋamamiyanagi Hipalu amakema neꞋaiya megusa aꞋneyaga kasagoꞋya kave neꞋamamiye.” huꞋya amaipa haviya huꞋya ke vai-mainae. \v 2-3 Kema vaiya yafe Yisasina tuelufuꞋa (12) Aposolo anagaꞋamoꞋya mukiꞋa Yisasina amakuꞋama aminaya veafe ke hageꞋya ageꞋya mage huꞋya hae “Havigu tagaya Yisasi ke hamanepauna aliꞋyatia ataleta kaveꞋma fako faka hisunana haviya huyafenagi nafuꞋnaganagatama tamakaitami amuꞋnotamifi atiyetama seveniꞋa (7) kanale amaku amakesaene vayaꞋma, mainesigenoꞋma Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa amakupima hiya humainenageꞋya veaꞋamimogami amaulagafima kanale kavaꞋma nehisaya vayafe atiyetama ani aliꞋyatela humatesune. \v 4 Humategahunanagi tagaya mukiꞋa yupa nunamu huta havige havige nehuta Yisasi kea hamapaige hamapaige huta maigahune.” huꞋya humainae. \v 5 HageꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya mani kea haviteꞋya muse nehuꞋya ani vayala hapaliꞋya humataya vayala SitiveniꞋa, Yisasi kea aguꞋafi tokiyaꞋage huno malegeno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa agupina hiya humainea kanoene FilipiꞋene PolokolasiꞋene NikanaꞋene TimoniꞋene PamenasiꞋene NikolasiꞋe. NikolasiꞋa Atioku kanoa nayona Yuta nofi kanoa omaineanagi eaꞋyamo “Yuta vayaꞋmogami Anumaya KotiꞋamimo ke aliꞋna nagupi malegahue.” huno Isaleli nofi vayapi maineane. \v 6 Ani vayala amavalageꞋya Aposolo vayatega ageꞋya ani vayaꞋmogami amanute amaya maleꞋya nunamuna humatenae. \v 7 Anumaya Koti kemoꞋa mukiꞋa kotega ute ete higeꞋya kasagoꞋya Yelusalemu nemaiya veaꞋmoꞋya Yisasi kea haviꞋya amakupina malenae. KasagoꞋya mono note kava vayaꞋyagaene aniꞋa huꞋya Yisasi kea aliꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainae. \s1 Yuta vayaꞋmoꞋya Sitivenina kaiyeke hutenae. \p \v 8 SitiveniꞋa tusiꞋa kanale kanogino kayone hisia yaꞋene tokiyaꞋaene agupina hiya humainegeno tusiya huno ani vayapina tokiya avame yana humaine. \v 9 AniꞋa nehianagi nagoꞋa vayaꞋmoꞋya hetiꞋya SitiveniꞋene ke neꞋvaiye. Ani vayala miya oꞋali vaya maiteꞋya eteꞋya afaꞋa maineꞋya nago mono nopi neꞋvaya vayale. Sailinia vayaꞋene Alekasatalia vayaꞋene nagoꞋa vayala Silisia vayaꞋene Esia vayaꞋene Sitivenina ke vaitenae. \v 10 Kea vaitayanagi Alu Aotage AvamumoꞋa haꞋmaegeno kanale agu agesaene kanomo kea amigeno humaine. Higeno amakai kemoꞋa Sitiveni kemona oꞋagasene. \v 11 OꞋagasegeꞋya nagoꞋa vayafe “Sitivenifena havige hutesageta mone lamamigahune.” huꞋya hageꞋya ani vayala mage mo hae “Mani kanomoꞋa MosesefeꞋene Anumaya KotifeꞋene tusiya huno hu-haviya hunategeta havimainone.” huꞋya mo humainae. \v 12 Mani kema haya yafe mukiꞋa vayaꞋmoꞋyaene vayatamaene kahegi kema havilinaya anagaꞋmogamina amakuꞋamoꞋa haviya higeꞋya Sitivenina motafa huꞋya Kanisole vayate avaleꞋya umainae. \v 13 UteꞋya nagoꞋa havigema nehaya vayala amavaleꞋya hetimatageꞋya ani vayaꞋmoꞋya mage hae “Mani kanomoꞋa mukiꞋa yupa tagaila alu aotage mono notiene kahegi kene huno haviya hie. \v 14 Higeta havunana YisasiꞋa Nasaleti kanomoꞋa ma ala mono nona aliꞋna lagaꞋya vaineꞋataleꞋna ‘MoseseꞋma tahapai-mainea kahegi kea ataletama alu kava hiho.’ huno higeta havimainone.” huꞋya hae. \v 15 NehageꞋya mukiꞋa Kanisolefi mainaya vayaꞋmoꞋya Sitivenina aulu hayana augosamoꞋa alave alave nehuno ensole vayaꞋmogami amaugosamoꞋma nehia kava higeꞋya age-mainae. \c 7 \s1 SitiveniꞋa Kanisole vayaꞋmogami amaufi kea huno falote humaine. \p \v 1 Ala mono note hagote kava kanomoꞋa Sitivenifena mage huno havige “Mani kema hugataya kea tamage nehao?” huno havige. \v 2 Higeno SitiveniꞋa mage huno humaine nenafagatamaene naganaꞋni-mogatamaene haviho. TaginagomoꞋa ApalahamuꞋe yaufa Halani kotega oꞋuno Mesopotemia kotega mainegeno tokiya hale yamaꞋaene Anumaya KotiꞋa Apalahamute efalote humaineane. \v 3 Efalote huteno mage huno hapaiye “Kagaika mopakaꞋaene vayakamogamiꞋenena neꞋamataleka kavelisua mopalega vuo.” huno humaineane. \v 4 Higeno ApalahamuꞋa anile Kalatia vayaꞋmogami mopa neꞋataleno Halani kotega umaineno anilega nefaꞋa falitegeno Anumaya KotiꞋa eteno hutegeno tamakayama menima mainaya mopalela emaineane. \v 5 Emaineanagi Anumaya KotiꞋa agaiꞋa atafa hisia mopa nago atupa kanoꞋa ani mopa nagoke aiya malesia mopa oꞋaminegi “HaenagaꞋa kamigahue. Ani mopa atafa hulinesanageꞋya kagaipiti falote hisaya nafaꞋneyagamoꞋya aligahae.” huno hianagi ani kanafina ApalahamuꞋa namo kano maineane.* \v 6 Maineanagino Anumaya KotiꞋa agaifena mage humaineane “KagaikaꞋa kaginagomoꞋya Isaleli nofiꞋma omainaya vayaꞋmogami mopale visageꞋya ani vayaꞋmoꞋya amatafa huꞋya ‘AliꞋyatia aliho.’ huꞋya tusi yate ali haviya humatesageꞋya ani mopalela fo hataletiꞋa (400) kafu maigahae.* \v 7 Maigahayanagi amatafama huꞋyama ‘AliꞋyatima aliho.’ huꞋya humainaya vayaꞋmogamina nagaya kaiyeke humateteꞋna aliꞋna haviya humatesugeꞋya kagai kaginagomoꞋya ani kotegatila eteꞋya ma mopale emaineꞋya nagai nagia alisaga hugahae.” huno humaineane. \v 8 Anumaya KotiꞋa mage huno humaine “Nagai anagaꞋma maisaya yafe hagelafita maisuna kavala nafaꞋnekamogamina amakoya anoꞋya taga huo.” huno higeno ApalahamuꞋa Aisakina nafaꞋneꞋa ateteno napa eitiꞋa (8) kana maiteno agoya anoꞋya taga humaineane. HaenagaꞋa AisakiꞋa nafaꞋneꞋa Yekopuna ategeno YekopuꞋa haenagaꞋa tuelufuꞋa (12) nafaꞋneyaga tagai taginagomogamina amatene. \v 9-10 Ani Yosefena nepuꞋamoꞋya Yosefefe tusiꞋa amaipa kafa heteteꞋya avaleꞋya alu vayaꞋmogami neꞋamamiꞋya mone aligeꞋya Isipi kotega avaleꞋya vayanagi Anumaya KotiꞋa agaiꞋene maineno kanama haiya yana alitaleno kanale agu agesa amigeno Isipi sauve kanoa, Felona, aulagale hetigeno FeloꞋa muse huno “Hagote kava kano maineka nagai noꞋyagaene mukiꞋa Isipi kotega kava yagaigane.” huno hutene. \v 11 Hutetegeno mainegeno Isipi kotegaene Kenani kotegaene nagola tusiꞋa kafu haya kana efalote higeꞋya tototimogamina kaveꞋamia omalegeꞋya tusiya huno amakala lemainae. \v 12 Amakala legeno YekopuꞋa “Isipi koteꞋma kavela hanema.” huꞋya haya kea haviteno nafaꞋneyagaꞋa hagoteno humategeꞋya kaveꞋma hanelega umainae. \v 13 HaenagaꞋa eteꞋya anile vageno YosefeꞋa “Nagayae tamakanatamimoꞋna mainoe.” huno higeno FeloꞋa Yosefe afamofena havimaine. \v 14-15 Havitegeno YosefeꞋa nefafena YekopufeꞋene mukiꞋa anagaꞋa seveti faefuꞋa (75) anagaꞋaene ke higeꞋya Isipi kotega umainageno YekopuꞋa anile faligeꞋya nafaꞋneyagaꞋaene tototimoꞋya fali-mainayane. \v 16 FaligeꞋya eteꞋya aliꞋya Sekemu kumala, ApalahamuꞋa moneleti Hamolo nafaꞋneyagamogami mopa miya higeno amigeno ali-mainea mopafi mo hevaitenae. \v 17-18 Anumaya KotiꞋa Apalahamufema hulokiya vai-malenea kemoꞋa fatago huno efalote hisia kanamoꞋa aupa higeꞋya tagai taginagomoꞋya Isipi kumatela falote huꞋya kasago humainageno alu sauve kanoa, Yosefefena oꞋagenea kanomo, eteno sauvea alino humaineane. \v 19 Falote huno maineno tagai nofi vayala ayemavataga huno huhaviya huneꞋamateno “NafaꞋneya-gatamia hamaesunageꞋya faligahae.” huno tokiyaꞋage ke humaineane. \v 20 Higeno ani kanafina Mosesena itaꞋamoꞋa atetegeno Anumaya KotiꞋa hau-mainea nafaꞋnegino itaꞋamogani nefagania taliꞋa (3) ikana noꞋanifinaga kava huꞋana ataꞋageno mainaꞋe. \v 21 Kava huteteꞋana kumate atenaꞋageno Felo munaꞋmoꞋa ani nafaꞋnea avaleno agaiꞋa nafaꞋne kana huno yagai-maine. \v 22 Yagaiteno avo nopi ategeno Isipi vayaꞋmoꞋyama havilinaya yana Mosesena huve-ligeno aliteno tusiya huno tokiyaꞋa haneteno kanale kea nehuno nehia kano maine. \v 23 Maineanagino fotiꞋa (40) kafu huteno mage hie “Isaleli vayaꞋnimogamina momakegahue.” huno agesa havimaine. \v 24 Haviteno mogeana nago Isipi kote kanomoꞋa Isaleli kanomona aiko-neligeno MoseseꞋa moli-neꞋataleno anonaꞋa ani Isipi kote kanoa haegeno fali-maine. \v 25 Faligeno MoseseꞋa ma agesa havimaine “VayaꞋnimoꞋya mage huꞋya hugahae ‘Anumaya KotiꞋa Mosese ayapiti taugafa aligatigahie.’ huꞋya hugahae.” huno agesa havianagi vayaꞋamoꞋya ani amakesa ohavinae. \v 26 Ohavigeno MoseseꞋa faeteno mogeana tole Isaleli kanolatana tu nehaꞋageno monaketeno moli-neꞋanataleno mage huno hie “Nenafugatanae tanakaya nagoke konagalata mainaꞋagi naꞋa higetana tua nehaꞋe?” huno hie. \v 27 Higeno anima tuma aepa henoꞋma aganaꞋamoma aiko-lia kanomoꞋa Mosesena ayetu-nefeno mage huno hie “Kagaila tagaite kava kano maika kaiyeke fatago hu kano maiyo kea ta kahapaigeka aniꞋa nehane? \v 28 Kagayama egama Isipi kanoma hayana kava huka nahaegahe nehano?” huno hie. \v 29 Higeno ani kema hia kehe MoseseꞋa faleno Mitiani kotega mo maineno ala aliteteno maineno haenagaꞋa tole ne nafaꞋnelata anatene. \v 30 Anilegama maiyana fotiꞋa (40) kafu maiteno MoseseꞋa kaꞋme kotega Sainai agoꞋyafi haino mainegeno nago osi yosalela ala ata anefela nelea yapiti nago ensole kanomoꞋa evaꞋyi higeno age-maine. \v 31-32 Ageteno amaꞋyo neꞋaino agelama hisue huno nehuno avate neꞋegeno AnumayamoꞋa anileti age aino mage huno hie “Nagaya kaginagomogamina Anumaya KotiꞋami mainoe. ApalahamuꞋagi AisakiꞋagi Yekopugami Anumaya KotiꞋami mainoe.” huno higeno MoseseꞋa atali talu huteno ani yama nagoꞋene agesia yafena tusi koli huno oꞋagene. \v 33 Koli nehigeno AnumayamoꞋa mage huno hie “Mamona alu aotage mopa nagaiꞋniꞋa mopagika kaiya anona asagika maletekao. \v 34 Nagayama nagai nofi vayaꞋma Isipi nemaiya veaꞋnimoga-mina ali haviyama humataya kavala ago age-mainoe. Avima atayana ago havimaineꞋna amaugafa aligatigahe emainogi. Kagaya eno Isipi kotega hugategahue.” huno Mosesefena hapai-mainea ke huno SitiveniꞋa hamapai-maine. \p \v 35 Mani Mosesefena nayona mage huꞋya humainae “Kagaila kava kano maineka kaiyekea ali fatago hugane huꞋya kea ta kahapaigeka aniꞋa nehane?” huꞋya amakaveꞋno hutenae. Anima amakaveꞋno hutaya kanomona osi yosaleꞋma vaꞋyima humainea ensole kanomoꞋa aya higeno Anumaya KotiꞋa kava humateno amaugafama aligatisia yafe huteneane. \v 36 Hutegeno MoseseꞋa Isipi kotega umaineno ani kotegati amavaleno fotiꞋa (40) kafu Isipi kumateꞋene haesa titeꞋene kaꞋme kotegaene kasagoꞋya tokiya avame yaꞋyaga humaineane. \v 37 Ani MoseseꞋa Isaleli veaꞋmogamife mage huno hamapai-maine “Anumaya KotiꞋa tamakai vayapiti nagayama huaꞋya huno aune laga hisia kanoa avaleno hetitegahie.” huno hamapai-maineane. \v 38 Ani MoseseꞋa kaꞋme kotega maineno mono kema havigahema melitalu humainaya taginagomoꞋyaene maiteno Sainai agoꞋyafi haitegeno nago ensole kanomoꞋa evaꞋyi huno Anumaya Kotina tahaimuꞋma lamisia mono kea Mosesena hapaigeno MoseseꞋa taginagomogamina hamapai-maineane. \p \v 39-40 Hamapai-mainegi taginagomoꞋya “Mosese kea akave omalegahune.” huꞋya amakaveꞋno huteteꞋya Isipi kotega eteꞋya visaya amakesa nehaviꞋya Elonife mage huꞋya humainae “Kategama lavaleno visia yana Anumaya Kotitima maisia yana talo hulato. MoseseꞋa, Isipi kotegatiꞋma lavalenoꞋma emainea kanoa hanatepi vigeta noꞋagone.” huꞋya humainae. \v 41 Mani kea huteꞋya nagola pulamakamo nafaꞋnea amayateti talo humaleteꞋya “Anumaya Kotitia ma maine.” huꞋya anima amayatetiꞋma talo humalaya yafena tusiꞋa muse huꞋya afua heꞋya kaeteꞋya aliꞋya mominae. \v 42 Ani kavaꞋma haya yafena Anumaya KotiꞋa akaveꞋno humateteno amatalegeꞋya yagema kaꞋnefiꞋma ikama naꞋa yama hanea yate “Anumayati mainae.” huꞋya muse nehuꞋya amakuꞋa amitafa huꞋya ani yaꞋayagamogami amaki alisaga humainaya yafe Anumaya Kotina aune vayaꞋmoꞋya kae-malenaya autaꞋmafina mage huꞋya humainae “Tamakaya Isaleli nofi veaꞋmogatama fotiꞋa (40) kafu kaꞋme kotega umainetama pulamakaene sipi sipiene hetama kae salaꞋmana humainayanagi nagaifena muse hutama mani kavala nehafi alu kanomofe musena nehae? \v 43 TamaꞋa omalenea Anumayamona agiꞋa Molekifena tusiꞋa muse hutama agai agi alisaga hisaya nona kitetama alitama utama tamaꞋa omalenea Anumayamona agia Lefanifena tusiꞋa muse hutama kaꞋnefi kana yana talo hutama ani augafa yaꞋyagale musena hutama tamakula amitafa hutama amakia alisaga nehae. NaꞋama haya yafe kame vayaꞋmoꞋya humatesugetama kotamilegatila tamavaleꞋya Papiloni kola agasetama ame kaiyaga umaigahae.” huno humaineane. \p \v 44 TaginagomoꞋya kaꞋme kotegama mainagenoꞋa Anumaya KotiꞋa “Ma kava huka talo huo.” hunoꞋma Mosesena huveli-mainea kavala huno mono nona kenaleti talo humaleteno kimalenegeno Anumaya KotiꞋa ani nopi eno amakaiꞋene me lokaeno kelamage kea hamapai-maineane. \v 45 HaenagaꞋa MoseseꞋa falitegeꞋya taginagomoꞋya ani yuguletiꞋma kimalenaya mono nona aliꞋya YosuaꞋene Yuta vea omainaya veaꞋnene tua huteꞋya mopaꞋamia ali-mainae. Anumaya KotiꞋa taginagomogami amaulagafima Isaleli nofiꞋma omainaya veaꞋmoꞋya ani mopaletila amanatigeꞋya ani yuguletiꞋma kimalenaya mono nona aliꞋya ani mopafi eꞋya me malageno anile hanegeno TevitiꞋa falote humaineane. \v 46-47 Anumaya KotiꞋa Tevitina kanaleꞋya huno haꞋmaegeno TevitiꞋa mage humainene “Yekopu Anumaya Kotiga kanale nona kigatesue.” huno hianagi ani nona okinegi haenagaꞋa nafaꞋneꞋamoꞋa Solomoni ani nona kimaleneane. \v 48 Kianagi analeꞋma mainea Anumaya KotiꞋa veaꞋmoꞋya amayatetiꞋma kimalenaya nopina nomaiye. NaꞋama humainea yafena nagola Anumaya Koti aune kanomoꞋa mage huno humaineane \q1 \v 49-50 “Anumaya KotiꞋa mage hie ‘Ikapinaga nagaiꞋniꞋa kava yagaisua siaꞋnia hanegi maifaluma hisua yafe naiya maleꞋna maisua yana mopa hanegi hana augafa no kinategahae? Hana kumate maisue? Nagaya mukiꞋa yana ikapinagama hanea yaꞋene ma mopaleꞋma hanea yaꞋene talo humalenoe.’ huno humaine.” huno humaineane. \p \v 51 Tamakaya kea ohavi veaꞋne mainetama tamaku tamakesafinaga “Anumaya Koti kea ohavigahune.” hutama Alu Aotage AvamuꞋmona tamakaveꞋno hutetetama tamakinagomoꞋya nehaya kavaꞋage nehae. \v 52 TamakinagomoꞋya mukiꞋa Anumaya Kotina amaune vayaꞋamogamina ali haviya humatenae. “Kanale Fatago Kanoa egahie.” huꞋya amaune vayaꞋmogamina tamakinagomoꞋya ago hamayageꞋya falimainayanagi tamakaya ani Kanale Fatago Kanomona ago agesi hutama hayageno fali-maine. \v 53 Ensole vayaꞋmoꞋya ayaꞋamoꞋya kahegi kea ago tamahapaiyanagi tamakaya tamage hutama akavela nomalae. Mani kea SitiveniꞋa huno humaine. \s1 Sitivenina yafa kaꞋyoteti hayageno fali-maine. \p \v 54 HigeꞋya anileꞋma mainaya veaꞋmoꞋya SitiveniꞋma hia kemona haviteꞋya amaipamoꞋa tusi amakata aiteno hamai-vaigeꞋya amavaya mumu mama humainae. \v 55 NaꞋa nehageno Sitiveni agupina Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa hiya higeno ikapinaga aulu heno ageana Anumaya Kotina tokiya hale yamaꞋaene YisasiꞋa Kotina tamaga ayatega heti-mainegeno age-maine. \v 56 Ageteno mage huno hie “Agegeho nagaya agoana ikamoꞋa ago aihalegeno ikapinagati emainea kanoa vayaꞋmo atenea kanomoꞋa Anumaya Kotina tamaga ayatega heti-mainegeꞋna nagaya neꞋagoe.” huno hie. \p \v 57 Huno hianagi melitaluma humainaya veaꞋmoꞋya agai kea ohavisaya yafe amayateti amakesa ailineleꞋya ala kenake nehuꞋya tusiꞋa ke neꞋvaiꞋya aiko-ligahe motafa humainae. \v 58 Motafa huꞋya avayu huꞋya kumategati malaga hagaꞋyu hutaleneꞋya yafa kaꞋyoteti hagaꞋyu huꞋya aiko-neliꞋya “Fatago kava nehune” huꞋya hisaya yafe siotaꞋamia asagiꞋya kava kanoa, Solo* aiyafi mo-malenae. \v 59 MaleteꞋya yafa kaꞋyoteti aiko-neligeno SitiveniꞋa Anumayamotega havigeno mage huno hie “AnumayaniꞋamoga Yisasigae nagu namemaꞋa kagai kayapi nemaloe.” huno hu-maine. \v 60 Mani kea nehuno aleꞋya ayeno ala kegefafiti Anumayamotega mage huno hie “Anumayamogae mama kefo kavaꞋma nehaya yaꞋamimona anonaꞋamia hu-oꞋama-to.” huno nehuno anile fali-maine. \c 8 \s1 SoloꞋa tusiya huno Yisasina amakuꞋama aminaya veala alino haviya humatene. \p \v 1-2 Sitivenima hayageno falia yafena SoloꞋa “Kanale kava hae.” huno tusiꞋa muse humaineanagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya Anumaya Koti kema nehaviya veaꞋmoꞋya Sitivenifena tusiꞋa avi ateteꞋya aliꞋya mo hevaitetageꞋya ani kanaleti aepa heꞋya Yisasi kema haviꞋya amakuꞋama aminaya vayaꞋmogamina Yelusalemuma nemaiya veaꞋmogamina aliꞋya haviya humatageꞋya ani veaꞋmoꞋya faleꞋya Yutia kotegaene Samelia kotegaene ute ete hageꞋya Aposolo vayala amakaiꞋamige Yelusalemua mainae. \v 3 Mainageno SoloꞋa Yisasi kema haviꞋya amakupi malenaya veaꞋmogamina alino haviya humateno amakaiꞋami noꞋyagafi haino mukiꞋa veala amavaleno kina mo humatene. \s1 FilipiꞋa Yisasina kanale mono keꞋa nagoꞋa Samelia kumate mo huhaleno humaine. \p \v 4 Kinama humatageꞋya nagoꞋa umainaya veaꞋmoꞋya alu kote kote faleꞋya ute ete huꞋya Yisasina kanale mono keꞋa hamapai-mainae. \v 5 FilipiꞋa nagola Samelia hanea kumate tavino mage huno mo hamapaiye “Yisasina Anumaya KotiꞋa taugafa aligatigahema hutenea kano emaine.” huno hamanepaiye. \v 6-7 HamapaigeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya agai kea haviteꞋya agaiꞋama humainea tokiya avame yamoꞋa Satani AvamuꞋyaga veaꞋmogami amakupitila ala amake neꞋaiꞋya hatilaviꞋya neꞋvageno amaiya amaya avayu hulavi-mainea veaꞋnene amaiya haviya humainea veaꞋnene alino kanale humategeꞋya ageteꞋya nagoke amaku amakesa haviꞋya keꞋa aliꞋya amakupi malenae. \v 8 Amakupi maleteꞋya ani kumate veaꞋmoꞋya tusiꞋa muse humainae. \s1 SaimoniꞋa tokiya avame ya talo nehia kanoe. \p \v 9 Muse hayanagi ani kumatela nago kanomo agia SaimoniꞋe “Nagaya tusiꞋa ala kano mainoe.” huno tokiya avame yana higeꞋya mukiꞋa Samelia veaꞋmoꞋya ageteꞋya tusiꞋa amamaꞋyo neꞋaiyane. \v 10 AmamaꞋyoa aiteꞋya ala amakima hanea veaꞋnene osi amakima hanea veaꞋnene agai kea haviteꞋya mage huꞋya humainae “Ma kanoa Anumaya KotiꞋa ala tokiyaꞋa aminea kanoe.” huꞋya humainae. \v 11 KasagoꞋya yupa tokiya avame yama higeꞋya agaya yafe tusiꞋa amamaꞋyo aigeꞋya agai ke havimainae. \v 12 Haviyanagi FilipiꞋa anile evaꞋyi huno Anumaya KotiꞋma kava yagaisia kanale kene “Yisasina Anumaya KotiꞋa taugafa aligatigahema hutenea kano emaine.” hunoꞋma hia kanale kene haviteꞋya Yisasina amakuꞋa amitafa hageno veala tina falematene. \v 13 SaimoniꞋenena Yisasina aguꞋa amitafa higeno tina faletetegeno FilipiꞋene vaineꞋayegeno FilipiꞋa tokiya avame yana higeno ageteno tusiꞋa amaꞋyo aimaine. \p \v 14 “Samelia nemaiya veaꞋmoꞋya Anumaya Koti kea haviꞋya amakupi aliꞋya malenae.” huꞋya haya kea Yelusalemuma nemaiya Aposolo vayaꞋmoꞋya haviteꞋya PitaꞋene YoniꞋene hunatageꞋana ani kumatela elavi-mainaꞋe. \v 15 ElaviteꞋana Anumaya KotiꞋma ani veaꞋmogamima Alu Aotage AvamuꞋama amamisia yafe Anumayamotega havige-mainaꞋe. \v 16-17 Amakaya Yisasi agile ago tina falematayanagi Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa amakaitela eotavine. Eotavinea yafe PitaꞋene YoniꞋene anaya amaugafale avate hulinaꞋageꞋya Alu Aotage Avamula avale-mainae. \p \v 18-19 Aposolo kanolatamogania anayama nemalaꞋageꞋya Alu Aotage Avamula avalageno SaimoniꞋa ageteno mage huno hie “Mone lanamisugetana tokiya yana nagaila namisaꞋageꞋna naya malesugeno veaꞋmoꞋya Alu Aotage Avamula avalesae.” huno hanavige. \p \v 20 Higeno PitaꞋa mage huno hapaiye “Kagaya Anumaya KotiꞋa afaꞋama neꞋamamia yafema miya hugahue hukama kagesa havina yamoꞋa monikaꞋaene kagaikaꞋaene Anumaya KotiꞋa alino haviya hugatesie. \v 21 Anumaya Koti aulagafina kagai kagupina kanale ohunea yafe ani aliꞋyana kagai yana omaletafa huno omalene. \v 22 Menima kefo kavaꞋma hana yafena kaguꞋa aiyahae huka Anumayamotega havigesanageno ani kagu kagesafima havi kagesama havina yakaꞋa aigekateno kefo yakaꞋa atalegatesie. \v 23 Nagaya kagupima agoana kaipamoꞋa haviya humainea yafe atuꞋage nehigeno kefo yakamoꞋa nofi hugatene.” huno kenonaꞋa hapaiye. \p \v 24 Higeno SaimoniꞋa mage huno hapaiye “Nehana yamoꞋa nagai naugafalela falote ohisia yafe tanakaya nagaila nunamuna hunateꞋo.” huno hanapai-maine. \p \v 25 PitaꞋene YoniꞋene Anumayamo ke hamapaiꞋana mage huꞋana haꞋe “TaꞋagaya Yisasina agetetaꞋa agaifena taꞋagupi malenoꞋe.” huꞋana hamapaiteꞋana eteꞋana Yelusalemu ugahe kategama vaꞋana Samelia kola alu kumate kumate uꞋana Yisasifena kanale mono keꞋa hamapai-mainaꞋe. \s1 FilipiꞋa nagola Itiopia kotega kanomona Yisasina kanale mono keꞋa hapai-maine. \p \v 26 Nago ensole kanomoꞋa Filipifena mage huno me hapaiye “Hetika Yelusalemuti Kasa kumateꞋma neꞋvaya katega vuo.” huno hapaiyana ani kana kaꞋme kotega umainea kane. \v 27-28 Higeno FilipiꞋa hetino ani katega viaꞋyamo mogeana nagola anupa kanoa Itiopia kotega kava kanoe mukiꞋa ala sauve aala, KanatesiꞋe huꞋya agia neꞋayaya aꞋmo, mone afenoꞋyate kava neꞋyagaiyane. Ani kanoa Anumaya Koti agi alisaga hugahe Yelusalemu uteno ani yupa eteno nomaꞋalega ugahe hosi afumoꞋma avayu huno neꞋvia kalefi haino maineno Anumaya Kotina aune kanoꞋamoꞋa, Aisaiya, kae-malenea autaꞋmafi hapalime hapalime umaine. \v 29 NeꞋvigeno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa Filipife mage huno hapaiye “Kagaya ani kalefi mo haisaga humaika agaiꞋene tokaeka vuo.” huno hapaiye. \v 30 Hapaigeno FilipiꞋa aiyayeno avate neꞋuno mo haviana AisaiyaꞋma kae-malenea autaꞋmafima hapalimema via kea mo haviteno mage huno hapaiye “Kagaya mani kemona aepaꞋa havilama nehano?” huno havige. \v 31 Havigegeno ani kanomoꞋa mage hie “Nago kanomoꞋma naveotisiana hanaꞋa huꞋna havigahue?” huno huteno Filipifena “Nagaya mainole ehaika nagaiꞋene emaiyo.” huno hapaiye. \p \v 32 Anima Anumaya Koti kema kae-malenea kema hapalia kemoꞋa mage huno humaine \q1 “Sipi sipi haegahema avaleꞋya neꞋvagenoꞋma avovoma ohuno ako huno nemaiya avameteꞋene sipi sipi nafaꞋneyagama ayolagefama laga hugahema hia kanomote mo hetiꞋya maineꞋya avovoma ohunaya avamete kava huno ke ohuno ako huno maine. \v 33 Ani kanomofena ‘Afa kano mainane.’ huꞋya agaye hisifa kava huteteꞋya fatagoma hia kaiyekea huoꞋatenagi afaꞋa hayageno fali-mainegeno agaiꞋa nafaꞋnema omainea yafe nagoꞋa veaꞋmoꞋya avageꞋa ohugahae. Ma mopaleꞋma mainea kanaꞋamoꞋa ago haꞋno humaine.” huno kaemalenea ke hapalime umaine. \p \v 34 Hapaliteno ani kava kanomoꞋa Filipife mage huno havige “Ani aune kanomoꞋa tafe mani kea huno humaine? AgaiꞋahe humainefi nago kanomofe mani kea humaine?” huno havige. \p \v 35 Havigegeno FilipiꞋa aepa heno mani kemo aepaꞋa hapaiteno Yisasina kanale mono keꞋa hapaimaine. \v 36 Hapaime hapaime katega neꞋuꞋana nago tite uvaꞋyi huteꞋana ani kava kanomoꞋa mage huno hapaiye “Tina ma hanegi ago kanale mani lina falenategano?” huno havige. \p \v 37 Havigegeno FilipiꞋa mage huno hapaiye “Mani kema havika kagupi malekama kametiti hisanana kanalelagiꞋna lina falegategahue.” huno higeno ani kanomoꞋa mage hie “Nagaya Yisasi KalaisiꞋa Anumaya Koti nafaꞋne maine. Tagai taugafa aligatigahe hutenea kano maine huꞋna aliꞋna nagupi maleꞋna nametiti nehue.” huno humaine. \p \v 38 Nehuno hosi afumoꞋma avayu nehia kalemo talaiva kanomofe “Male atafa huo.” huno higeꞋana FilipiꞋene ani kava kanoene tipi taviteꞋana FilipiꞋa tina faletene. \v 39 FaletetegeꞋana tipitiꞋma ehaiꞋagenoꞋa Alu Aotage AvamumoꞋa aupaꞋa Filipina avaleno vigeno ani kava kanomoꞋa nagoꞋene Filipina oꞋageanagi katega tusiꞋa muse hume hume umaine. \v 40 Utegeno FilipiꞋa Asotasi evaꞋyi huteno Yisasina kanale mono keꞋa mukiꞋa kumate veaꞋmogamina hamapaime hamapaime uno Sisalia uvaꞋyi humaine. \c 9 \s1 SoloꞋa Yisasite aguꞋa aiyahae humaine. \p \v 1-2 Ani kanafina SoloꞋa aipafinaga tusiꞋa hai-vaiteno tokiyaꞋage ke huno “Anumayamo anagaꞋamogamina hamaesugeꞋya falisae.” huno huteno ala mono note hagote kava kanomote uno mage huno havige “MusekaꞋa nehugi nagaya Tamasigusi kumate uꞋna Yisasi anagaꞋamogamima amakenuꞋnahena amatafa huꞋna kina humateteꞋna Yelusalemu amavaleꞋna egahue. Ani kumate mono note kava vayaꞋmoꞋya nayama hisaya yafe avona kaeka namio.” huno humaine. \v 3 Ani kotega SoloꞋa viaꞋyamo Tamasigusi evaꞋyi hugahema nehiana aupaꞋa ikapinagatila tokiyaꞋage hale yamoꞋa tusiya huno agaite meyevasa humaine. \v 4 Meyevasa higeno SoloꞋa mopafi asaga hulavino fae-maineno havigeno nagola ala kemoꞋa mage huno hie “Sologae Sologae naꞋa higeka nagaila ali haviya nehane?” huno humaine. \v 5-6 Higeno SoloꞋa mage hie “Alamogae kagaya lagae?” huno higeno mage hie “Nagaya YisasiꞋnae kagayama nagaiꞋma ali haviya hunenatana kanomoꞋnagi hetika ala kumate ugenoꞋo. Nago kanomoꞋa ‘NaꞋa maꞋa hugane.’ huno kahapaigahie.” huno hapai-maine. \p \v 7 HapaigeꞋya SoloꞋenema vaiyaya vayaꞋmoꞋya hetiꞋya maineꞋya anima agema aiya agea haviyanagi vayaꞋma oꞋagaya yafena tusiꞋa amamaꞋyo aiteꞋya nagokela kea ohunae. \v 8 Solona mopafiti avaleꞋya hetitageno aulagama agegali hiana aulagamoꞋa haniꞋali koꞋali higeꞋya ayate aliꞋya Tamasigusi avaleꞋya umainae. \v 9 Vageno SoloꞋa taliꞋa (3) kanama maiyana aulagamoꞋa aniꞋa huno asu humaigeno kaveꞋene tiꞋene mosino afaꞋa oneno maine. \p \v 10 Ani Tamasigusia nagola Yisasi anagapiti kanoa, AnanaiyasiꞋe nehaya kanoa maineanagino AnumayamoꞋa himonafi mage huno hapaiye “Ananaiyasigae mainano?” huno higeno “E, ma mainoe Anumaya niꞋamogae.” huno humaine. \v 11 Higeno AnumayamoꞋa mage huno hapaiye “Hetika fatago kane huꞋyama nehaya katega uteka Yutasi nopi ufalekama agesanana nagola Tasusi kanomona agia SoloꞋe nehaya kanoa anifi maineno Anumayamotega nunamu maino nehianagika mogegane. \v 12 Ani kanomoꞋa himonafima ageana nago kanomoꞋa eno aulagama agegali hisia yafe anute aya me-malene. Anima himonafima agea kanoa kagayae. KagaikaꞋa Ananaiyasigae huno himonafina age-maine.” huno hapai-maine. \p \v 13 Hapaiyanagi AnanaiyasiꞋa mage huno humaine “AnumayaniꞋamogae ani kanomofena mukiꞋa veaꞋmoꞋya mage huꞋya hageꞋna nehavuane Yelusalemuma kagai anagaꞋma mainaya veaꞋmogamina tusiya huno ali haviya huneꞋamate huꞋya hageꞋna havi-mainoe. \v 14 Ala mono note ala kava vayaꞋmoꞋya avona amigeno maleꞋma kagai kagileꞋma nunamu huta kahavinegona veaꞋnea kina hulategahe emaine.” huno hie. \p \v 15 Nage hianagi AnumayamoꞋa mage huno hie “AfaꞋa agaitega vuo. Ani kanoa nagaya ago hapaliꞋna hutenoa kanoe. Nagai kea alino visiaꞋyamo Yuta vea omainaya veaꞋmogamiꞋene sauve vayaꞋamiene Isaleli veaꞋmogamiꞋene nagai kea hamapaigahie. \v 16 Nagaifena huhaleno hamanepainageꞋya agata aisia yaꞋene kanama haisia yaꞋene evaꞋyi hutesia yafe aveligahue.” huno hapai-maine. \p \v 17 Hapaigeno AnanaiyasiꞋa viaꞋamo ani nopi haino Solo anute aya maleno mage huno hie “NaganaꞋnimoga Sologae YisasiꞋa AnumayatiꞋamoꞋa emainana kateꞋma evaꞋyima hu-mainea kanomoꞋa kaulagama agegali hisana yafeꞋene Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa kagupima hiya kahaisia yafeꞋene hunategeꞋna neꞋoe.” huno hie. \v 18 Higeno aupaꞋa aulagaletila haletiꞋna kana yamoꞋa asaga hulavigeno aulaga agetegeno mono tina faletene. \v 19 Kavela netegeno augafamoꞋa tokiya vaigeno Tamasigusi Yisasi anagaꞋma mainaya veapi uno nagoꞋa kanafina amakaiꞋene maine. \s1 SoloꞋa Tamasigusia Yisasifena kanale mono keꞋa huhaleno humaine. \p \v 20 Tamasigusi maineno aupaꞋa mukiꞋa mono noꞋyagafi ute ete hia yamo mage huno hamapaiye “YisasiꞋa agaiꞋage Anumaya Koti nafaꞋnea maine.” huno humaine. \v 21 Mani kema haviya veaꞋmoꞋya tusiꞋa amamaꞋyo neꞋaiꞋya mage huꞋya hae “Mani kanomoꞋa Yelusalemu maineno Yisasi agileꞋma nehaviya veala ago hamaeteno ma kumate eno aniꞋama nehaya veaꞋne kina humateno ala mono note kava vayate kaiyeke humatesia yafe amavalegahe emainea kanofi?” huꞋya hae. \p \v 22 Hayanagi Solona hamapaisia tokiyaꞋamoꞋa melino ala higeno “Yisasina Anumaya KotiꞋa tagai taugafa aligatigahema hutenea kano emaine.” huno tusiya huno humavelia yafena anima Tamasagusi nemaiya Yuta veaꞋmoꞋya alu amakesa alu amakesa havimainae. \s1 Yuta vayaꞋmoꞋya Solona haeꞋya faligahe hageno faleno umaine. \p \v 23-24 AmaipamoꞋa haviya higeꞋya ayaꞋaya kana maiteꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya “HanaꞋa huta Solona haesunageno falisie?” huꞋya huteꞋya haesaya yafe nateꞋene kegeꞋene ani kumaꞋmona fiatega yagaiꞋya maiyanagi SoloꞋa mani kea ago havimaine. \v 25 Haviteno mainegeꞋya nagoꞋa Yisasi anagaꞋmoꞋya nago kegela Solona avaleꞋya yafateti humalenaya tafile haiteꞋya ala kamagupi Solona asaga huꞋya aiteꞋya ani kegiꞋyafiti malaga atalageno tavimaine. \s1 SoloꞋa Yelusalemu umaine. \p \v 26 SoloꞋa Yelusalemu umaineno Yisasi anagapi umaigahe hianagi agaifena koliꞋa nehuꞋya Solofena “Yisasi kea nohavia kanoe.” huꞋya amametiti humainae. \v 27 Hayanagi PanapasiꞋa aya huno Aposolo anagate Solona avaleno viaꞋamo kategama Anumayamona agegeno kema hapai-mainea yafeꞋene SoloꞋa Tamasigusia kolima ohuno tokiyaꞋageꞋma huno Yisasi kema hamapai-mainea yafeꞋene PanapasiꞋa hamapai-maine. \v 28 HamapaigeꞋya haviteꞋya Solona avalageno amakaiꞋene Yelusalemu kumate vaiyatete huno maineno kolia ohuno Yisasi kea tokiyaꞋage huno hamapai-maine. \v 29 SoloꞋa nagoꞋa Kaliki kema nehaya Yuta vayaꞋenema tokiyaꞋage kema vaiya yafe ke neꞋvaiꞋya haesagenoꞋma falisia kafe atiye-mainae. \v 30 NeꞋayageno Yisasina amakuꞋama aminaya veaꞋmoꞋya ani kema haya kea haviteꞋya Solona Sisalia kumate avaleꞋya taviteꞋya anileti hutageno kuma aepaꞋalega Tasusi umaine. \p \v 31 YutiaꞋene Kaliliene SameliaꞋenema Yisasifena haviꞋya amakupi malenaya veaꞋmogamina amaipamoꞋa falu hinageꞋya maineꞋya kanaleꞋya huꞋya alitalu huge huge huꞋya amakuꞋa ali lokiya vaiꞋya nemaiye. Anumaya Kotima haiya kateꞋma vaiyaya yafe Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa amaya higeꞋya kanaleꞋya huꞋya nemaigeꞋya kasagoꞋya veaꞋmoꞋya ete ete huꞋya amakaiꞋene melitalu humainae. \s1 PitaꞋa Ainiasina kaliꞋa alino kanale hutene. \p \v 32 PitaꞋenena alu kumate kumate vaiyatete nehuno Lita kumatela Yisasifena haviꞋya amakupi malenaya veaꞋnene maine. \v 33 Maineno ageana nago kanoa aiya ayamoꞋa avayu hulavigeno nemaiya kanoa eitiꞋa (8) kafufina kaana vaiꞋoꞋayeno sipale faeno nemaiya kanoa mogemaine. Ani kanomo agia AiniasiꞋe. \v 34 PitaꞋa mogeteno mage huno hapaiye “Ainiasiga YisasiꞋe, AnumayatimoꞋa, ago alino kanale hugategi hetika fae-nemaina sipakaꞋa alika hilato huo.” huno higeno aupaꞋa heꞋneligeno kanale hutene. \v 35 KanaleꞋma hutegeno maiya yafe Lita veaꞋnene Saloni veaꞋnene ani kanomona ageteꞋya Yisasite amakuꞋa aiyahae humainae. \s1 TapitaꞋa fali-mainegeno PitaꞋa alino hetitene. \p \v 36 Yopa kumatega Yisasifena haviꞋya amakupi malenaya veapiti nago aala maine. Ani aꞋmo agia TapitaꞋe. Kaliki kefina mage huꞋya ani aꞋmo agia neꞋayayane TokasiꞋe huꞋya neꞋayaya aꞋmoꞋa tusiya huno kayoneꞋage a maineno mukiꞋa kanafina kaveꞋamiene afenoꞋamienema omalenea veala amaya huno neꞋamamia ale. \v 37 PitaꞋa Lita mainegeno ani aꞋmoꞋa kali alino faligeꞋya ani aꞋmona augafa sese huteteꞋya aliꞋya hunalagi-malenaya note anale malenae. \v 38 MaleteꞋya Yisasifema haviꞋya amakupi malenaya anagaꞋmoꞋya PitaꞋa Litama mainea kea haviteꞋya Lita kumala Yopa kumaꞋmona aupaꞋale hanea yafe tole kanolatana hunatageꞋana uꞋana mage huꞋana mo-hapaiꞋe “MusekaꞋa nehuꞋagi aupaꞋa taꞋagaiꞋene kumatiꞋalega eno.” huꞋana hapaiꞋe. \v 39 HapaiꞋageno PitaꞋa anakaiꞋene viaꞋamo uvaꞋyi higeꞋya anima hunalagi-malenaya nopima avaleꞋya haiyana kasagoꞋya megusa aꞋneyaga anile hetiꞋya maineꞋya avi neꞋateꞋya amakaiꞋamima fai-linaya kenaꞋamia TokasiꞋa amakaiꞋenema afaꞋa mainea kanafi talo humalenea kenaꞋamia Pitana aveli-mainae. \v 40 Aveligeno PitaꞋa ageteno mukiꞋama mainaya veaꞋmogamifena “Ma nopinagatila hati-lavitama viho.” huno higeꞋya hati-laviꞋya vageno aleꞋya aye-maineno nunamuna huteno ani aꞋma malenalega augosa humaineno mage huno hie “Tapitagae hetio.” huno higeno ani aꞋmoꞋa fali-mainefitila aulaga agegali huno Pitana neꞋageno hetino sipale maine. \v 41 Sipale mainegeno PitaꞋa ayana amiteno avale hetiteteno PitaꞋa Yisasima amakuꞋama aminaya veafeꞋene megusa aꞋneyagaenefe ke higeꞋya aageno fali-mainefitila hetino haegafa higeno avaleno amamine. \v 42 AniꞋama hia kemoꞋa mukiꞋa Yopa kumatela ute ete higeꞋya kasagoꞋya veaꞋmoꞋya haviteꞋya Yisasifena haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainae. \v 43 PitaꞋa mukiꞋa yupa Yopa kumatela maineno nagola pulamakamo augafa taga huno talo nehia kanoene nemaiyane. Ani kanomo agia SaimoniꞋe. \c 10 \s1 Nago ensole kanomoꞋa eno Koniliasina ke me-hapai-maine. \p \v 1 Nago kanoa KoniliasiꞋe ati kava kanoa Sisalia maineno Itali kumateti vani hataletiꞋa (100) ati vayate kava yagai-maineane. \v 2 Ani kanoene anagaꞋaene Anumaya Koti kema nehaviꞋya nemaiya yafe “Agayama haiya kava hugahune.” huteꞋya afenoꞋamima omalenea veala monea amamite amamite nehuꞋya mukiꞋa kanafina nunamuna huꞋya muse huꞋya havinegayane. \v 3-4 Nago unena ani kanomoꞋa heti-maineno himona kana yana ageana nagola Anumaya Koti ensole kanomoꞋa agaite evaꞋyi huno mage huno humaine “Koniliasigae mainapio?” huno higeno KoniliasiꞋa aulu neheno tusiꞋa amaꞋyo neꞋaino mage huno hie “Ala kanomogae naꞋa higeka nehane?” huno higeno ensole kanomoꞋa mage huno hie “Kagayama Anumayamotega havinegana yaꞋene afenoꞋamima omalenea veala hamaꞋmaeka amamite amamite hana yaꞋene Anumaya KotiꞋa ageteno kagaifena agesa nehavie. \v 5 Kagaya menia nagoꞋa vayala humategeꞋya Yopa kumateti Saimoni Pitana movaleꞋya eho. \v 6 Ani kanomoꞋa nago pulamakamo augafa laga huno talo nehia kanoene nemaiye. Ani kanomo agia SaimoniꞋe. NomaꞋa hagelimo agegayalega hane.” huno hapaiye. \p \v 7-8 Ani kea hapaiteno ataleno vigeno KoniliasiꞋa tole aliꞋya kanolatamaꞋaene nagola Anumaya Koti kema nehavia ati kanoꞋamoꞋenefe ke higeꞋya ageno ani ensole kanomoꞋma evaꞋyi huno humainea kea hamapaiteno humategeꞋya Yopa umainae. \s1 PitaꞋa himona kana ya age-maine. \p \v 9 Katega mo-faeteꞋya kotigeꞋya hetiꞋya Yopa evaꞋyi hugahe hageno yagemoꞋa amuꞋno-kaꞋno higeno PitaꞋa nunamu hugahe nomona amega agotofulega haino maine. \v 10 Mainegeno tusiꞋa agateanagi kavela yaufa talo tala nehageno nagola himona kana yana age-maine. \v 11 Ageana ikamoꞋa aihagalo higeno nagola tusiꞋa kena kana yana aluga aluga atupale nofi aye-maleteꞋya atalageno mopafi enelavigeno age-maine. \v 12 Ageana ani yapina mukiꞋa yaka kafa afua osifaꞋvea nama vayupala yagaene mainageno elavi-maine. \v 13 Elavigeno PitaꞋa neꞋagegeno nagola age aino mage huno hapaiye “Pitagae hetika ani memeyana heka no.” huno hie. \v 14 Higeno PitaꞋa mage huno hapaiye “AꞋao, Alanimogae ma ma yaga kafa kagai kaufina oniꞋyaꞋage humainegeꞋna nagaluma humalenana yamofe tamage huꞋna onenoa yaꞋyaga hane.” huno humaine. \v 15 Higeno nagoꞋene agea aino mage huno humaine “Anumaya KotiꞋa ago alino sese humalenea yafena ‘OniꞋyaꞋagela ohunegi afaꞋa alika no.’ huno humainea kavefena nagoꞋene ‘OniꞋyaꞋage humaineanagiꞋna onegahue.’ huka ohuo.” \v 16 Ani kavala taliꞋa (3) yupa huteno aupaꞋa ani kenamoꞋa ikapinaga eteno haimaine. \p \v 17 Haigeno PitaꞋa maineno anima agea himonamo aepaꞋahe agesa havige havige huno nehavigeꞋya KoniliasiꞋma humategeꞋya aya vayaꞋmoꞋya Saimoni nofe hamavige hamavige hume hume uꞋya ani nona ageteꞋya fiate mehetiꞋya mainae. \v 18 HetiꞋya maineꞋya ke huꞋya mage huꞋya hae “SaimoniꞋa nago agia PitaꞋe kanoa mani nopina mainefi omaiye?” huꞋya hae. \v 19 Hageno PitaꞋa himonahe agesa havige havige huno mainegeno AvamuꞋmoꞋa mage huno hapaiye “Havio taliꞋa (3) vayaꞋmoꞋya kagaife megatineꞋayae. \v 20 MekatineꞋayagi hetika afepinaga lavika mogo. Nagaya humatogeꞋya emainagi tole kagesa ohavika afaꞋa amakaiꞋenena vuo.” huno humaine. \p \v 21 Higeno PitaꞋa tavino mage huno hamapaiye “Atimaayaya kanoa nagayae. NaꞋa higetama neꞋae?” huno hama-vige. \v 22 HamavigegeꞋya mage huꞋya hae “Nago kanoa KoniliasiꞋe ati vayate kava kanogino fatago kano maineanagino ‘Anumaya Kotina haiya kava hugahue.’ huno humainea kanomoꞋa hulategeta neꞋonageno ani kanomoꞋa Yuta vea omainea kano maineanagi Yuta veaꞋmoꞋya ‘Kanale kano maine.’ huꞋya hageno nemaiyane. Nago yupa nagola alu aotage ensole kanomoꞋa evaꞋyi huno mage huno hapaiye ‘Saimoni Pitafe ke hugeno kagai nopina eno nagola kea kahapaisigeka havigane.’ huno higeno hulategeta neꞋone” huꞋya hapai-mainae. \v 23 Hageno PitaꞋa kenonaꞋamia mage huno hie “Nopi ehaitama emaiho.” huno higeꞋya haiꞋya mo faeteꞋya kotigeno PitaꞋa hetino amakaiꞋene vigeꞋya nagoꞋa Yopa kumateti Yisasife haviꞋya amakupi malenaya vayaꞋmoꞋya amakaiꞋene tokaeꞋya umainae. \s1 PitaꞋa Koniliasi notega umaine. \p \v 24 Katega nagoke no mo faeteꞋya ega Sisalia kumate evaꞋyi hageno KoniliasiꞋa esayafene huno amakava maineno agaiꞋa nofi vayaꞋene anagaꞋamoꞋyaenefe ke higeꞋya melitalu huꞋya mainae. \v 25 Mainageno PitaꞋa ani nopi hai-falegeno KoniliasiꞋa avate eno aiyafi ape humaineno muse hutene. \v 26 Musena hutetegeno PitaꞋa ali hetiteteno mage huno hie “Hetio nagaiꞋenena afa kano mainoe.” huno hie. \v 27 PitaꞋa mani kea nehuno KoniliasiꞋene kea kea hume nopinaga haino mogeana kasagoꞋya veaꞋne melitalu huꞋya mainae. \p \v 28-29 Mainageno PitaꞋa mage huno hie tamakaitamia ago havimainae Yuta veaꞋmoꞋya Isaleli vea omainaya veaꞋnene maineꞋya kea kea huyafena ago nagalu humalenaya kea ago havimainae. Anumaya KotiꞋa nagaila navelino mage hie “Nago kanohena ‘OniꞋyaꞋage kano mainane.’ huka ohuo.” huno naveligeꞋna ageteꞋna nagaifema ke hanageꞋna tole nagesa ohaviꞋna aupaꞋa emainogi naꞋa higeka nagaifena kea hanageꞋna emainoe? huno havige. \p \v 30 Havigegeno KoniliasiꞋa mage huno hapaiye “TaliꞋa (3) kana ago euno nagasegeꞋna une kanalega tali (3) kiloki noniꞋafi maineꞋna Anumayamotega nunamu huꞋna havinegogeno aupaꞋa nago kanomona kenaꞋamoꞋa efeꞋage nehuno alave alave nehigeno naule mehetigeꞋna agoe. \v 31 Agogeno ani kanomoꞋa nagaifena mage huno nahapaiye ‘Anumaya KotiꞋa haavigana kea ago haviteno kagayama afenoꞋamima omalenea veala hamaꞋmaeka amamite amamite hana yana ageteno kagaifena agesa nehavie. \v 32 Nehaviafe kagaya Saimoni Pitatega vayala humatesanageꞋya Yopa visae. Ani kanomona hamoꞋamoꞋa SaimoniꞋe pulamakamo augafa taga huno talo nehia kanomo nona hageli agegayale hanegeno yoka unemaiye.’ huno humaine. \v 33 HigeꞋna nagaya aupaꞋa kagaitega vayala alimatalogeꞋya vageka kanaleꞋya huka emainanageta AnumayamoꞋa ‘Hamapaiyo.’ hunoꞋma kahapai-mainea kea havigahune huta Anumaya Koti aulagafi melitalu humainone.” huno humaine. \s1 PitaꞋa Koniliasi nopi Yisasi kea huhaleno humaine. \p \v 34-35 PitaꞋa hetino aepa heno mage huno hie “Tamage, havuana Anumaya KotiꞋa vayaꞋmo agiꞋahepi nofiꞋahepi agesa havino notamianagi mukiꞋa nofi vayaꞋyagafitila nagoꞋa veaꞋmoꞋya Anumaya Kotina amakuꞋa amiteꞋya ‘Agaila haiya kavala kanale kava humainaya veaꞋmoꞋya Anumaya KotiꞋa ani veafe nahaiya veaꞋne mainae.’ huno hie.” \v 36 Huteno Anumaya KotiꞋa Yisasi Kalaisina hutegeno kanale kea huno Anumaya KotiꞋene alino nagoke taipa falu huta maisuna kea Isaleli veaꞋmogatina tahapaiya kea havimainae. Ani Yisasi KalaisiꞋa mukiꞋa veaꞋmogatina Anumayatimo maine. \v 37 YoniꞋa “Kefo yatamihena tamakuꞋa aiyahae hisageꞋna tina falelamategahue.” huno hamapaitegeno YisasiꞋa Kaliliti aepa heno mukiꞋa Yutia kotega kema humainea kavafena tamakaya ago havimainae. \v 38 Anumaya Kotina Alu Aotage AvamuꞋamoꞋene tokiyaꞋaene Nasaleti Yisasina amigeno Anumaya KotiꞋa agaiꞋaene tokaeno maineafene huno alu kumate kumate ute ete hiaꞋamo kanale kava huno SataniꞋma amatafa higeꞋya kalima ali-mainaya veaꞋmogamina alino kanale humatene. \v 39 Kanale humategeta tagaya mukiꞋa Yuta veaꞋma mainalegaene Yelusalemuene humainea kavala taulagafiti age-mainona ke tamahanepaune. Ani kava higeꞋya yafaga yosale asaimalageno fali-maine. \v 40 Falianagi tole yupa maiteno nago kanalela Anumaya KotiꞋa fali-mainefiti alino hetitegeno veaꞋmogati taule mo laveli-maine. \v 41 Mo lavelianagi mukiꞋa veaꞋmoꞋya agaila oꞋagenagi tagaya veaꞋma hamapaisunafene huno Anumaya KotiꞋa tagaila ago hapalilategeta mainonafe tagaya fali-mainefiti ali hetitenea kanafina YisasiꞋene tokaeta maineta tiꞋene kaveꞋene nemainone. \v 42 Nemainonanagino YisasiꞋa veaꞋmogamina mage hutama hamapaiho huno humaine “Nagaya fali-mainesaya veaꞋnene afaꞋa mainesaya veaꞋnene kaiyeke humatesuafene huno Anumaya KotiꞋa Yisasinia hunategeꞋna emainoe.” hutama hamapaiho. huno humaine. \v 43 Yisasifena mukiꞋa Anumaya Koti amaune vayaꞋmoꞋya mage huꞋya humainayane “MukiꞋa veaꞋmoꞋya agaife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hisageno agaiꞋa agileti kefo yaꞋamia aigeꞋamateno alitalemategahie. huꞋya humainayane.” huno hie. \s1 Isaleli vea omainaya veaꞋmoꞋya Alu Aotage Avamula ali-mainae. \p \v 44 PitaꞋa mani kea yaufa hamanepaigeno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa elavino mukiꞋa mani kema maiꞋya nehaviya veaꞋmogami amakupina efalemaine. \v 45-46 Amakupi efalegeꞋya amaku amakesafiti nohaviya kea alu ke alu kefiti Anumaya Koti agia alisaga nehae. Ani kavaꞋma haya yafe PitaꞋene emainaya veaꞋmoꞋya Yisasi kema havimainaya Isaleli veaꞋmoꞋya haviteꞋya Anumaya KotiꞋa ago alu veaꞋmogamina Alu Aotage AvamuꞋama amamia yafena tusiꞋa amamaꞋyo aigeno PitaꞋa mage huno humaine. \v 47 “Anumaya KotiꞋa tagaila Alu Aotage AvamuꞋamona taminea kava huno mani veaꞋnene ago amamine. Tima falematesuna kaana ta nagalua hulategahie? Tina afaꞋa falemategahune.” huno humaine. \v 48 Huteno amakaife mage hie “Yisasi Kalaisi agile tina falelamatesue.” huno hamapaiteno tina falematetegeꞋya mage huꞋya hapaiye “TagaiꞋene nagoꞋa kana tagaya maigane.” huꞋya humainae. \c 11 \s1 PitaꞋa Yelusalemu uno aliꞋyamaꞋahe hamapaimaine. \p \v 1 Aposolo vayaꞋene Yutia maineꞋya Yisasife haviꞋya amakupi malenaya vayaꞋene nagoꞋa Isaleli vaya omainaya veaꞋmoꞋya Anumaya Koti kea haviꞋya amakupi malenae huꞋya haya kea havimainae. \v 2-3 Havigeno PitaꞋa Yelusalemu haino mainegeꞋya “Amakoya anoꞋyaꞋa taga hisaya yana tusiꞋa tokiya yane.” huꞋya haya Yuta vayaꞋmoꞋya Pitafena “Kagaya havi kava nehane.” huꞋya mage huꞋya humainae “NaꞋa higeka amakoya anoꞋya lagama ohunaya vayaꞋyagaenena kavela mo nenane.” huꞋya humainae. \p \v 4-5 Hageno PitaꞋa aepa heno mukiꞋa yama faloteꞋma humainea yafena hufalote huno mage huno hie nagaya Yopa kumate maineꞋna nunamuna nehugeno nagu nagesamoꞋa aiyahae higeꞋna himonafi agoana nagola tusiꞋa kena kana yana aluga aluga atupale nofi aye-maleteꞋya atalageno nagaite mopafi elavigeꞋna age-mainoe. \v 6 Agoana ani yapina mukiꞋa yaga kafa afua osifaꞋvea nama vayupala yapavena anifi mainageno elavi-maine. \v 7 ElavigeꞋna neꞋagogeno nagola age aino mage huno nahapaiye “Pitagae hetika ani memeyana heka no.” huno hie. \v 8 HigeꞋna mage huꞋna hue “AꞋao, Alanimogae ma ma yaga kafa kagai kaufina oniꞋyaꞋage humainegeꞋna nagaluma humalenana yamofe tamage huꞋna onenoa yaꞋyaga hane.” huꞋna hue. \v 9 Hugeno nagoꞋene agea aino mage huno humaine “Anumaya KotiꞋa ago alino sese humalenea yafena ‘OniꞋyaꞋagela humaine.’ huka ohuka afaꞋa alika no.” huno humainea kavefena nagoꞋene “OniꞋyaꞋage humaineanagiꞋna onegahue huka ohuo.” \v 10 Ani kavala tagufa (3) yupa huteno aupaꞋa ani kenamoꞋa ikapinaga eteno hai-maine. \v 11 HaitegeꞋya ani kana kanoꞋale tagufa (3) vayala tagaya mainona note evaꞋyi humainae. Ani vayaꞋyaga Sisaliagati nagaitega humategeꞋya emainae. \v 12 Emainageno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa nagaifena mage huno hie “Tole kagesa ohavika amakaiꞋene tokaeka vuo.” huno higeꞋna uanagi manile mainaya sikisiꞋa (6) nafuꞋnagaꞋya nakaiꞋene umainae. Uteta ani kanomo note uvaꞋyi huta nomaꞋafi hai-mainone. \v 13-14 Haunageno agaya mage huno tahapaiye noniꞋafima ensole kanomoꞋma heti-mainegeꞋna agoana ensole kanomoꞋa mage huno nahapaiye “Kagaya menia nagoꞋa vayala humategeꞋya Yopa kumateti Saimoni Pitana movaleꞋya eho. Ani kanoma esiana kagaiꞋene mukiꞋa anagakaene YisasiꞋa taaugafa aligatisia kea tamahapaigahie.” huno higeꞋna havue huno tahapaiye. \v 15 TahapaitegeꞋna nagaya aepa heꞋna kea nehugeno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa hagoteno tagaiꞋma hulatenea kava huno elavino amakai amakupina fale-maine. \v 16 Nefalegeno nagesamoꞋa hao higeꞋna AnumayatimoꞋa humainea kele nagesa havimainoe. Ani kea mage huno humaine “YoniꞋa titafateti falemateneanagi haenagaꞋa Alu Aotage Avamuteti falelamatesigeno tamakupina faleno maigahie.” huno humaineane. \v 17 Tagayama Yisasi Kalaisife havita tagupi maleta tametiti humainona yupa Anumaya KotiꞋa Alu Aotage Avamula tamineanagino aniꞋa huno amakaiꞋenena Alu Aotage Avamula amamianagiꞋna nagaya taꞋna Anumaya KotiꞋma aliꞋyama alia aliꞋyana tilesue? Nagaya maleli-otegahue huno hu-maine. \v 18 HigeꞋya haviteꞋya kea ohuꞋya maineꞋya Anumaya Koti agia alisaga nehuꞋya mage huꞋya humainae “Tamage Anumaya KotiꞋa Isaleli vea omainaya veaꞋnenefe ‘Tamaipa aiyahae hisageꞋna agola maige maige hisaya tamahaimula tamamino.’ huno humaine.” huꞋya nehae. \s1 Atioku kumate veaꞋmoꞋya Yisasi ke haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainae. \p \v 19 Sitivenina hayageno falitegeꞋya Yisasife haviꞋya amakupi malenaya veaꞋmogamina ali-haviya humatageꞋya faleꞋya alu kote kote ute ete humainae. NagoꞋa veala faleꞋya Fonisia umaigeꞋya nagoꞋa veala faleꞋya Saipalusi umaigeꞋya nagoꞋa veala faleꞋya Atioku kumate umaineꞋya Anumayamo kea Yuta veaꞋmogamike hamapai-mainagi alu veaꞋmogamina hamaopainae. \v 20 Hamaopaiyanagi amakai amuꞋnopitila nagoꞋa vayala SaipalusitiꞋene SailinitiꞋene euꞋya Atioku maineꞋya Kaliki veaꞋmogamina YisasiꞋa Anumayatimofena kanale kea mohamapai-mainae. \v 21 Hamanepaigeno AnumayamoꞋa tokiyaꞋaleti amaya higeꞋya kasagoꞋya veaꞋmoꞋya amakuꞋa aiyahae huꞋya Anumayamo ke haviꞋya amakupi maleꞋya amametitia humainae. \p \v 22 Amametitia hageꞋya Yelusalemu maineꞋya Yisasife haviꞋya amakupi malenaya veaꞋmoꞋya ani kea haviteꞋya Panapasina hutageno Atioku umaine. \v 23 Anile umaineno ageana Anumaya KotiꞋa kayone humatea yana ageteno muse huno mage huno hamapaiye “Tamaku tamakesamoꞋa tokiyaꞋage hinagetama efi efi hutama AnumayatimoꞋene tokaetama vaiyatete hiho.” huno hamapaige hamapaige huno maine. \v 24 Anima hamapaiya kanoa PanapasiꞋe. Ani kanoa kanale kanogino Yisasi kema havino agupi maleno ametiti higeno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa agupina hiya humainea kanogino Yisasifema hamanepaigeꞋya kasagoꞋya veaꞋmoꞋya amakuꞋa Yisasina amitafa humainae. \p \v 25 Amitafa hageno PanapasiꞋa Solofe atiyegahe Tasusi umaine. \v 26 Uno atiyeno ali-falote huteno Atioku avaleno haigeꞋana nago kafua Yisasi anagaꞋene mo lokaeꞋana maineꞋana kasagoꞋya veaꞋmogamina Yisasi kea hamapaiꞋageꞋya Atioku mainaya veaꞋmoꞋya hagote kanafi Yisasi anagafe “Kalisiteni veaꞋmogatamae.” huꞋya amakia malenae. Tagai kefitila ani amakimoꞋa Kalaisi akave malaya veaꞋmogatamae huꞋya humainae. \s1 PanapasiꞋene SoloꞋene hunatageꞋana Yelusalemu elavi-mainaꞋe. \p \v 27 Ani kanafina nagoꞋa Anumaya Koti amaune vayala Yelusalemuti ataleꞋya Atiyoku hai-mainae. \v 28 Haigeno amakai amuꞋnopitila nago kanomo agia AgapusiꞋe heti-mainegeno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa hapaigeno aune laga huno mage huno humaine “TusiꞋa kafu hisaya kana mukiꞋa mopale evaꞋyi hugahie.” huno humainea kemoꞋa ani kafuma efaloteꞋma hia kanafina KolotiusiꞋa sauve kano maine. \v 29-30 Ani aunema AgapusiꞋa laga hia kea haviteꞋya Yisasife haviꞋya amakupi malenaya veaꞋmoꞋya mage hae “Yutia mainaya tafu-taganagamina amaya hisune. MukiꞋamogata moneti hanesimogata monea alitalu hisune.” huꞋya huteꞋya alitalu huteꞋya ani monea aliꞋya Yisasi anagaꞋmogamite kava vayaꞋmogamina amamigahe Panapasigani Sologani hunatageꞋana ani monea aliꞋana umainaꞋe. \c 12 \s1 HelotiꞋa Yemesina haegeno faligeno Pitana nofi hutene. \p \v 1 Ani kanafina HelotiꞋa ala sauve kanogino nagoꞋa Yisasife haviꞋya amakupi malenaya veala alino haviya humatene. \v 2 Humateteno YemesiꞋa Yonina nepuꞋamona ayaꞋaya naepeleti ageꞋya fakaligeno fali-maine. \v 3 Falitegeno HelotiꞋa ageana aniꞋama hia kavafena Yuta veaꞋmoꞋya amaipa haviꞋya kanale haya yafe Pitana haegahe atafa humaine. Hale oki kaihame maya imu kiya kanafi ani kavala humaine. \v 4 HelotiꞋa Pitana atafa huno kina huteteno sikisitiniꞋa (16) ati vayamogamifena mage huno humaine “FoꞋa (4) maite maite hutama tokiyaꞋage hutama yagaiho.” huno humaine. Ala imua Anumaya KotiꞋma amakinagomo amaugafama aligati-mainea yafe amakesa hao hisaya imu kitesageno vaya amaufi avaleno kaiyekea huteteno haegahe humaine. \v 5 PitaꞋa kina nopi mainegeꞋya Yisasife haviꞋya amakupi malenaya veaꞋmoꞋya tusiya huꞋya Anumaya KotiꞋma aya hisiafene huꞋya nunamupitila havigemainae. \s1 Nago ensole kanomoꞋa eno kina nopiti Pitana avalegeno umaine. \p \v 6 Havinegageno HelotiꞋa “Ega avaleꞋna kaiyekea hutegahue.” huno nehigeno ani kegela Pitana tole ati kanolatamogani amuꞋnopi tole seni nofiteti aluga aluga ayatalapi ayeteꞋya tole ati kanolatamogani anayapiꞋene aye-maletageno faeno mainegeꞋya nagoꞋa ati vayaꞋmoꞋya hetiꞋya ani kina nomo fiate yagaiꞋya mainae. \v 7 Yagai-mainageno nagola Anumayamo ensole kanomoꞋa evaꞋyi higeno ani kina nomo agupinaga tusiya huno aivasa higeno ani ensole kanomoꞋa Pitana haopale kaꞋyo neꞋaino aligafa nehuno mage huno hapaiye “AupaꞋa hetio.” huno higeno hetigeno ayapiti seni nofiꞋmoꞋa atuꞋmaelavi-maine. \v 8 AtuꞋmae-lavigeno ani ensole kanomoꞋa mage huno hapaiye “KenakaꞋa nefaika kaiya noꞋene vaiyo.” huno higeno PitaꞋa aniꞋa hutegeno mage huno hapaiye “Siotaka neꞋvaika nakave eno.” huno hie. \v 9 Higeno ani kina nopitila PitaꞋa hati-lavino akave neꞋuno tole agesa haviteno aneginagi huno mage hie “Ensole kanomoꞋma hia kavala himona neꞋagofi afaꞋa falotega neꞋagoe?” huno humaine. \v 10 Anakaya vaꞋana hagotenoꞋma yagai-mainea ati kanoa agaseꞋana uꞋana nago ati kanomona mogaseꞋana uꞋana ala kumateꞋma neꞋvaya fiate uvaꞋyi haꞋana tokiyaꞋage aenileti talo humalenaya fitagino kitalako humalenaya fitamoꞋa agaiꞋa aiyaki-lavigeꞋana nago nona agaseꞋana osi kate vaꞋafiti ensole kanomoꞋa motaleno fanane humaine. \p \v 11 Fanane higeno Pitana agu agesamoꞋa aikalo higeno mage huno hie “Menia nagaya havilama huꞋna nehavue AnumayamoꞋa agaiꞋa ensole kanoꞋa hutegeno Heloti ayapitila melinatale. Yuta vayaꞋmoꞋya nagaila nagoꞋa kava hunategahe amakesa havi havi haya yapitilagi naugafa meligatie.” huno humaine. \v 12 Ani agesa havime havime Malia notega umaine. Ani MaliaꞋa Yoni Makina itaꞋamoꞋe. Ani nopi mukiꞋa veala melitalu huꞋya Anumayamotega havinegeꞋya mainae. \v 13 Mainageno PitaꞋa kumategati ani nomo fitale mekalu kalu nehuno ke higeno nagola aliꞋya munaꞋmona agia LotaꞋe yakigahe emaine. \v 14 Emaineno haviana Pitana alenaga agele haviteno aipamoꞋa havino muse huteno ani fita oꞋyakino ataleno aiyayeno nopinaga haino mage huno veaꞋmogamina hamapaiye “PitaꞋa ago fiate me heti-maine.” huno hie. \v 15 HigeꞋya “AifoꞋnafo ke nehane.” huꞋya hageno “AꞋao, tamage nehue.” huno higeꞋya “Agaya omaigi ensole kanoꞋa emainegi mogeho.” huꞋya humainae. \p \v 16 Nehageno PitaꞋa fitale akalu kalu maino huge huge nehigeꞋya fita yakiꞋya agayana higeꞋya ageteꞋya tusiya huꞋya atali talua humainae. \v 17 AmamaꞋyoa neꞋaigeno PitaꞋa “Kea ohutama maiho.” huno hamapaisia yafe ayateti aigo-sigosi huteno AnumayamoꞋma nofi nopiti avaleno emainea yafena hamapaiteno mage huno hamapaiye “Ani kea YemesiꞋene nagoꞋa tafu-taganagamina hamapaiho.” huno hamapaiteno hati-lavino aluꞋalega umaine. \p \v 18 Utegeno kola otinegeno yagea vaꞋyima nehiana ati vayaꞋmoꞋya atali talu huteꞋya “PitaꞋa hanaꞋa huno hanate tataleno vie?” huꞋya ala ke nehuꞋya amamaꞋyoa tusiya huno aimaine. \v 19 HelotiꞋa haviteno “Pitafe atiyeho.” huno higeꞋya ati ayayana ali falote ohageno ati vayaꞋmogamina kaiyeke huneꞋamateno “HamaegeꞋya faliho.” huno humaine. Huteno Yutiati tavino Sisalia mo maine. \s1 HelotiꞋa ago falimaine. \p \v 20 HelotiꞋa kava yagai-mainea mopafiti kaveꞋamia neꞋaliya yafe HelotiꞋa Taiya nemaiya veaꞋnene Saitoni veaꞋnenefe tusiya huno aipa haviya humategeꞋya nago amaku amakesa haviteꞋya alitalu huꞋya Helotina hagote aliꞋya kanoꞋamote Palasatusite mage huꞋya me hae “Falu huta maisuna yafe kagaya Helotina hapaiyo.” huꞋya hageno agaya nago aipa ani veaꞋnene huteno Helotite emainae. \p \v 21 Ageno HelotiꞋa nago kanaꞋa amamiteno ani yupa sauve konagali kenaꞋa faiteno sauve kanomo siale maineno ayaꞋaya ke hamapaiye. \v 22 HamanepaigeꞋya melitalu humainaya veaꞋmoꞋya mage huꞋya nehae “Mopale kanomo hia augafa kea nohanagi Anumaya KotiꞋa kema nehia kava huka nehane.” huꞋya humainae. \v 23 Nehageno “Havige nehae.” huno ohuno Anumaya Koti agima alisaga ohia yateti aupaꞋa Anumayamo ensole kanomoꞋa me aikolino kalia amigeno hagifaꞋyagamoꞋya aipa laga hageno fali-maine. \v 24 Falitegeno Anumaya Koti kemoꞋa tokiyaꞋage huteno mukiꞋa kumate ute ete humainegeꞋya kasagoꞋya veaꞋmoꞋya haviteꞋya Yisasina amakuꞋa amitafa humainae. \v 25 PanapasiꞋene SoloꞋene ani monea Yelusalemu kumate aliꞋana momamiteꞋana Yoni Makina avaleꞋana Yelusalemuti Atioku kumate emainaꞋe. \c 13 \s1 PanapasiꞋene SoloꞋene Anumayamo aliꞋya alisaꞋa yafe huyogiꞋya hunatageꞋana vaiye-mainaꞋe. \p \v 1 Ani Atiokua Yisasi anagapiti nagoꞋa maineꞋya amaune laga huꞋya Yisasi ke hamanepaiya vayala mainae. Ani vayaꞋmogami amakia PanapasiꞋene SimioniꞋe kanomona nago agia NaisaꞋe. Tagai kefina ani agimoꞋa “Anupa kanoe.” huꞋya neꞋaya agie. Ani kanoene LusiasiꞋa Sailini kanoene SoloꞋenena ManainiꞋe. Ani kanoa HelotiꞋa Kalili kava kanomona afaluꞋamoꞋe. \v 2 Nago yupa Yisasi anagaꞋmoꞋya kavela mosiꞋya maineꞋya Anumayamo agia alisaga nehuꞋya muse huꞋya havinegae. Havinegageno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa amakaifena mage huno humaine “Panapasigani Sologania anahaote aliꞋyate hunateho. Nagaya nago aliꞋyate ago hunatenoe.” huno humaine. \v 3 HigeꞋya kave mosiꞋya maineꞋya Anumayamotega havinegeꞋya ananute amaya maleꞋya hunatageꞋana umainaꞋe. \s1 Panapasigani Sologania Saipalusi kumate umainaꞋe. \p \v 4 Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa hunategeꞋana Selusia taviꞋana tipi kalefi haisaga humaiꞋana Saipalusi kotega umainaꞋe. \v 5 Salamisi vaꞋyi huꞋana Yuta vayaꞋmogami mono nopi haiꞋana Anumaya Koti kea hamapai-mainaꞋe. AnakaiꞋene Yoni MakiꞋa monaya humaine. \v 6 Ani Saipalusia ti amulagoyafi hanea kumaꞋyagale ute ete huꞋya Pafosi evaꞋyi humainae. Ani kumatela nago Yuta kanomoꞋa havige huno “Anumaya Koti aune kano mainoe.” huno nehia kanomo agia PayisasiꞋe nehaya kanoa maine. Ani kanomoꞋa tokiyaꞋage kavaꞋyaga talo huno veaꞋnea ayemavataga nehiane. \v 7 Ani kanomoꞋa mukiꞋa kanafina kava kanomo agia Sesiusi PolusiꞋene nemaiyane. Sesiusi PolusiꞋa kanale agu agesaene kanogino Anumaya Koti ke havigahe Panapasigani Sologanife ke higeꞋana eꞋana hapai-mainaꞋe. \v 8 HapaiꞋageno ani havigeꞋage aune kanoma PayisasiꞋa tokiyaꞋage kavaꞋma nehia kanomona nago agia Kaliki kefiti ElimasiꞋe mage huno nehie “Mani kea havika kagupi omalo.” huno hefalaki-maine. \v 9-10 Hefalakeanagi SoloꞋa nago agia PoloꞋe agaiꞋa agupina Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa hiya higeno Elimasina aulagafi age-maineno mage huno hapaiye “Kagaya Satani nafaꞋnemogae fatago humainea yamona kame kanoꞋa mainane. Savale savala keꞋage kano mainananagino kagai kagupina havi keꞋage yamoꞋa hiya humaine. NaꞋama hana kanomoga Anumaya Koti kamoꞋa fatago humainea kama haneanagi kagaya ‘Kayagimainea ka hanegi oꞋviho.’ huka hamanepaine. Na yu ani havi kavakaꞋa atalegane? \v 11 OꞋatalenana anonaꞋa menia havio Anumayamona tokiyaꞋage ayatetila kahaesigeno kaulagamoꞋa osi kanaganoꞋa asu hisigeka yagea oꞋagegane.” huno nehigeno aupaꞋa aulagamoꞋa anile asu higeno ayate aliꞋya kama avelisaya kanohe atiye-maine. \v 12 Kava kanomoꞋa Sesiasi PolasiꞋa naꞋama hia kavala ageteno Yisasife hia kene tokiyaꞋaenefe ageteno tusiꞋa amaꞋyo aigeno ani kea alino aguꞋafi maleno ametiti humaine. \s1 Nagola Pisitia kotega hanea kumala Atioku kumate uꞋana Yisasi kea hamapai-mainaꞋe. \p \v 13 PoloꞋenema vaꞋa kanolatana Pafosi kumala ataleꞋya tipi kalefi haisaga humaiꞋya nagola Pamafilia hanea kumala Pega kumate evaꞋyi huteꞋya Yoni MakiꞋa neꞋanataleno Yelusalemu eteno lavi-maine. \v 14 LavigeꞋana anakaya Pega kumala ataleꞋana nago Pisitia kotega kumaꞋmo agia Atioku kumate evaꞋyi huꞋana Sapati yupa Yuta vayaꞋmogami mono nopi haiꞋana mopale mainaꞋe. \v 15 Mopale mainaꞋageꞋya ani mono note soka vayaꞋmoꞋya Mosese kae-malenea kene Anumaya Koti amaune vayaꞋmoꞋyama kae-malenaya kene hapaliteꞋya nago kanoa hutageno uno ani kanolatafe mage huno humaine “Nelafugatana taguꞋamoꞋma tokiya vaisia kea tanakuꞋafima hanesigetanahena huhaleꞋageta havimano.” huno humaine. \v 16 Higeno PoloꞋa hetino ayana alisaga huno ke ohutama maiho huno amaveliteno mage huno humaine ‘Isaleli vayaꞋmogatamaene nagoꞋa Isaleli omainaya vayala Anumaya Kotina haiya kava haya vayaꞋmogatamaene haviho. \v 17 Isaleli veaꞋmogamina Anumaya KotiꞋamimoꞋa taginagomogamife agaiꞋa veaꞋne maisayafene huno hapalimategeꞋya Isipi kotega yokala umaiyana Anumaya KotiꞋa amaya higeꞋya tokiyaꞋage veaꞋne aitagufeꞋya kasago hageno agaiꞋa tokiyaꞋaleti Isipi kotegatila amavalegeꞋya ataleꞋya umainae. \v 18 Amavaleno vigeꞋya fotiꞋa (40) kafu amakaiꞋene kaꞋme kotega umaineno veganokano kavaꞋma haya kavaꞋamihe mailama huno maineno yagaino maine. \v 19 Anumaya KotiꞋa seveniꞋa (7) nofi veaꞋmoꞋya Kenani nemaiya veaꞋmogamina hamae haꞋno higeꞋya faligeno amakai mopa Isaleli veaꞋmoꞋya maisaya yafene huno alino amamine. \p \v 20 AmamigeꞋya fo hataleti fifitiꞋa (450) kafu ani kumatela mainageno anile Anumaya KotiꞋa kasagoꞋya uhagotematesaya vayala amamigeꞋya amakaya maime maime nehaigeno haenagaꞋa nagola Anumaya Kotina aune kanoꞋa SamueliꞋa evaꞋyi humaineane. \v 21 EvaꞋyi higeꞋya “Ala sauve kanotia lamio.” huꞋya hageno Anumaya KotiꞋa Solona amamine. Ani kanomona nefa agia KisiꞋe. Penisamini nofi kano maineanagino SoloꞋa fotiꞋa (40) kafu kava yagaimateneane. \v 22 Kava yagaimateno maineanagino Anumaya KotiꞋa neꞋataleno Tevitina hutegeno ala sauve kanoꞋamia maineane. Anumaya KotiꞋa Tevitifena mage huno humaineane \q1 “Yesi nafaꞋnea Tevitifena nagaiꞋene nagoke taꞋagu taꞋagesa haneanagino TevitiꞋa mukiꞋa nagaiꞋma nahaiya kavala hugahie.” huno humaineane. \m \v 23 Anumaya KotiꞋa nayona hulokiya vaino mage huno humaine “Tevitina aginagomopiti tamaugafa aligatisia kanoa falote hugahie.” huno humaineanagino ani kanoa YisasiꞋe taugafa aligatisia kano emaine. \p \v 24 YisasiꞋa falote ohunea kanafina YoniꞋa Isaleli veaꞋmogamina “Kefo yatamihe tamakuꞋa aiyahae hutama tina faleho.” huno hamapai-maine. \v 25 YoniꞋa aliꞋyamaꞋa alino avaya ayegahe nehuno mage huno humaine “Tamakaya nagaifena ‘Anumaya KotiꞋa taugafa aligatigahe hutenea kano emaine.’ hutama nehayanagi nagaya ani kanoa omainogi ani kanoa aupaꞋa egahianagiꞋna nagaya afa kanogiꞋna agai aiyale ayesuana onategahie.” huno humaine. \p \v 26 Nafu-naganagatama Apalahamupiti anagaꞋmogatamaene nagoꞋa Isaleli omainaya vayala Anumaya Kotina haiya kava haya vayaꞋmogatamaene Anumaya KotiꞋa tamaugafa aligatigahe humainea kea mukiꞋamogatile evaꞋyi humaine. \v 27 Yelusalemu mainaya veaꞋmoꞋya kava vayaꞋamiene Yisasina agelama ohunae. MukiꞋa sapati kanafina amaune vayaꞋmoꞋya Yisasina kaiyeke huteteꞋya haesaya yafema kae-malenaya kea hapaliyanagi aepaꞋa havilama huꞋya ohavinae. Yisasina kaiyekema hutenaya yafe humainaya kemoꞋa ago falote huno tamage humaine. \v 28 Kaiyekea huteteꞋya haesageno falisia augafa kefo kavala ohuneanagi Pailatife “AfaꞋa haegeno falino.” huꞋya humainae. \v 29 MukiꞋa amaune vayaꞋmoꞋya agaifema humalenaya kemoꞋa falote huno ago tamage higeꞋya yafaga yosaleti augafaꞋa aliꞋya yafakapi mo-hevaitenae. \v 30 Mo hevaitayanagi Anumaya KotiꞋa fali-mainefiti alino hetitene. \v 31 Hetitegeno YisasiꞋa agaiꞋaenema Kaliliti Yelusalemu hai-mainaya anagaꞋamoꞋya amaulagafiti kasagoꞋya yupa evaꞋyi higeꞋya age-mainayanagiꞋya menia agaifena mukiꞋa Yuta veaꞋmogamina hamanepaiye. \v 32 Hamapai-mainaya yafe tagayaene Anumaya KotiꞋa tamakinago-mogamina hulokiya vaino hamapai-mainea kemona kanale ke tamakaila tamahapaigahe emainone. \v 33 Ani kemoꞋa falote huno tamagema hisiafene huno Anumaya KotiꞋa tagaila amakinagomogati taulagafi Yisasina ago alino hetitene. Mani kea Yagame Avopi tu (2) molia sapta mage huꞋya kae-malenae \q1 “Kagaya menia nafaꞋneꞋnimoga mainane. Meni kanoꞋa nagaya NegafaꞋna mainoe.” huno kae-maleneane. \m \v 34 YisasiꞋa fali-mainefiti ago ali hetiteneafe eteno falino komufinaga mo okasalisiafene huno nayona Anumaya KotiꞋa mage huno humaineane \q1 “Tevitina ‘HaꞋno ohu manua kanale manu kamigahue.’ huꞋna humainoa manua tamakaila tamamigahue” huno humaineane. \m \v 35 Ani yafe nago kemoꞋa nago autaꞋmafina mage huno hu-maineane \q1 “Kagaya kanaleꞋya huka huyogi-malenana aliꞋya kanokamona Anumayamoga atalesanageno augafamoꞋa komufinaga okasaligahie.” huno humaineane. \m \v 36-37 Mani kea Tevitifena ohune. TevitiꞋa ma mopale mainea kanafina Anumaya Kotina haiya kava humaineanagino faligeꞋya totoꞋamogami hevaimatenaya matimatipi augafamoꞋa kasali-maineanagi Anumaya KotiꞋa Yisasina fali-mainefiti ali hetitenea kanomo augafamoꞋa okasaline. \v 38 Ani yafe nafuꞋnaganagatama havilama hutama haviho ani kanomoꞋma hulatenea kavafe Anumaya KotiꞋa kefo yatamia aigetamateno atalelamatene huta tamahanepaune. \v 39 MoseseꞋma kahegi malenea kemona akave malesunageno Anumaya KotiꞋa kefo yatia aigetateno atalelategahie hutama tamametiti hisayana aigetamateno ataleotamategahigi Yisasife havitama tamakupi maletama tamametiti hisageno YisasiꞋma fali-mainea yateti Anumaya KotiꞋa mukiꞋa kefo yatamia aigetamateno atale-lamategahie. \v 40-41 Amaune vayaꞋmoꞋya mage huꞋya kae-malenae \q1 “Tamakaya kamuge hatagetama vaineꞋamataya veaꞋmogatama tamakaya mainaya kanafina nagaya Anumaya KotiꞋna tusiya huꞋna tokiyaꞋage avame yana hugahue. Ani yafe veaꞋmoꞋya tamahapaisagetama ‘Tamage nehae.’ hutama ohugahae ani yafe tamamaꞋyoa ainagetama faligahae.” huꞋya kae-malenayane. Mani amaune vayaꞋma kae-malenaya kea tamakaite evaꞋyi hugahigi kaꞋye ho. huno humaine. \p \v 42 PoloꞋa mani kea huteno PanapasiꞋene hati-laviꞋana ugahe nehaꞋageꞋya alitalu humainaya veaꞋmoꞋya mage hae “Nago Sapati yupa ani monola nagoꞋene me lahapaiꞋo.” huꞋya humainae. \v 43 NehuꞋya monola haꞋno higeꞋya hati-laviꞋya mukiꞋa Yuta vayaꞋene Anumaya Koti kema nehaviya anagala Yuta vea omainaya veaꞋnene Pologani Panapasigania anakave neꞋvageꞋana mage huꞋana hamapaiꞋe “TokiyaꞋage hutama Anumaya KotiꞋa kayone hulamatesia yama tamaminea yapi maiho.” huꞋana humainaꞋe. \p \v 44 Nago Sapati yupa mukiꞋa ani kumate veaꞋmoꞋya Anumayamo ke havigahe melitalu humainae. \v 45 Melitalu huꞋya mainageꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya ageteꞋya amaipamoꞋa haviya higeꞋya PoloꞋma hia kehena “Havige nehie.” huꞋya hu-haviya hutenae. \v 46 Hu-haviya hunatayanagi Pologani Panapasigania tokiyaꞋage kea mage huꞋana haꞋe “Tamakaya Yuta veaꞋmogatamina hagotetaꞋa Anumaya Koti kea tamahapaigahe huꞋanagi mani kemona tamakaveꞋno hutetama ‘Agola maige maige hisuna tahaimu alisuna yafena notahaiyanagita oꞋaligahune.’ hutama haya yafe tamakaila tamataletaꞋa Isaleli vea omainaya veaꞋmogamina mo-hama-paigahuꞋe. \v 47 NaꞋa hisuꞋafene huno AnumayamoꞋa mage huno lahapai-maineane \q1 ‘Isaleli vea omainaya veaꞋmogamina aye-halematesayafene huꞋna ago hulamatenoe. MukiꞋa mopaene mopaene mainaya veaꞋmogamina amaku amamena aligatisuafene hutama hamapaigahae.’ huno humaineane.” huꞋana humainaꞋe. \p \v 48 NehaꞋageꞋya Isaleli vea omainaya veaꞋmoꞋya mani kea haviteꞋya tusiꞋa muse huꞋya Anumayamo kea alisaga humainae. NaꞋa nehuꞋya Anumaya Kotina haigenoꞋma “Agola maige maige hisaya tamahaimula aligahae.” huno hapali-malenea veaꞋmoꞋya mani kea haviteꞋya aliꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainae. \v 49 Amametiti hageno Anumayamo kemoꞋa mukiꞋa kotega ute ete humaine. \v 50 Ute ete humaineanagi Yuta vayaꞋmoꞋya ala amakima hanea aꞋneyaga mono kema nehaviya aꞋneyagamogami amaipaene kava vayaꞋmogami amaipaene huꞋya ali hetigeꞋya aepa heꞋya Pologani Panapasiganina ali haviya-hunateteꞋya ani kumategati ananati-talenae. \v 51 Ananati-talageꞋana anakaya “Mani kavala havi kava nehae.” huꞋana ani kumapiti kugukege yana anaiyafitila aifopo huneꞋataleteꞋana Aikoniamu umainaꞋe. \v 52 VaꞋanagi Yisasi kema haviꞋya amakupi malenaya veaꞋmoꞋya tusiꞋa muse hageno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa amakupina hiya humaine. \c 14 \s1 Pologani Panapasigania Aikoniamu uꞋana Yisasi mono kea hamapai-mainaꞋe. \p \v 1 Pologani Panapasigania Aikoniamu elavi-vaꞋyi huꞋana Yuta veaꞋmogami mono nopi haiꞋana kanale mono ke hamapaiꞋageꞋya kasagoꞋya Yuta veaꞋmoꞋyaene Kaliki veaꞋmoꞋyaene haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainae. \v 2 NaꞋa haꞋanagi nagoꞋa Yuta veaꞋmoꞋya “Yisasi kelefena tametiti ohugahune.” huꞋya nehaya Yuta veaꞋmoꞋya havige huꞋya Isaleli vea omainaya veaꞋmogamina Yisasi anagafe “Kefo kava nehae.” huꞋya hu-atile-male huꞋya amaipa kafa hematenae. \v 3 NaꞋa hayanagi Pologani Panapasigania ayaꞋaya kana anile maineꞋana tokiyaꞋage huꞋana Anumayamo kea huhalaꞋageno AnumayamoꞋa anaya huno agaiꞋa kayone humatesia kea havisayafene huno tokiyaꞋa anamigeꞋana tokiyaꞋage avame yaꞋyaga humainaꞋe. \v 4 Ani kava haꞋageꞋya ani kumate veaꞋmoꞋya tolefi aliꞋya fako huꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya mage hae “Yuta vayaꞋmoꞋya tamage nehae.” huꞋya hayanagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya mage hae “AꞋao, Aposolo vayaꞋmoꞋya tamagea nehae.” huꞋya humainae. \p \v 5 HuteꞋya Yuta vayaꞋene Isaleli vea omainaya vayaꞋene kava vayaꞋamiene mage hae “Pologani Panapasiganina ali haviya hunateteta yafa kaꞋyoteti hanaesunageꞋana faligaꞋe.” huꞋya humainae. \v 6-7 HageꞋana mani kea haviteꞋana faleꞋana Likonia kotega hanea kumatalate Lisitala kumateꞋene Tepe kumateꞋene uꞋana anilega hanea kumaꞋyagalega umaineꞋana Yisasifena kanale mono kea hamapai-mainaꞋe. \p \v 8 Lisitala kumatela nago kanoa maine. Ani kanoa atenelegati aiya avayu humai kanoa vaiyatete nohia kanoa anile mopale maine. \v 9-10 Mopale maineno PoloꞋma hia kea maino nehavigeno PoloꞋa aulu heno ageana ani kanomoꞋa Yisasifema havino agupi maleno ametiti hia tokiyaꞋa hanegeno PoloꞋa agupinaga havia kea ago haviteno ala kegefafiti mage huno hie “Kaiya ayepi huka hetika maiyo.” huno higeno aupaꞋa halelako humaino hetino ute ete humaine. \p \v 11 Ute ete higeꞋya alitalu humainaya veaꞋmoꞋya PoloꞋma hutea kavala ageteꞋya ala kefiti ailalupeꞋya Likonia veaꞋmogami kefiti mage huꞋya hae “Tagai anumayatia vaya kana huꞋya tagaitela elavi-mainae.” huꞋya humainae. \v 12 NehuꞋya Panapasife “Nago anumayati maine. Agia Susi maine.” huꞋya nehuꞋya PoloꞋa kasagoꞋya kema hia yafe “Nago anumayati maine. Agia Hemesi emaine.” huꞋya humainae. \v 13 Susi agima alisaga nehaya nona ani kumaꞋmo agegayalega hanegeno ani note kava kanomoꞋa ve pulumakaene taꞋmu vailinea auseꞋaene ani kumaꞋmo hiꞋonale alino mukiꞋa veaꞋnene ani tole kanomofe pulamaka heꞋya kae-salamana hunategahe humainae. \p \v 14-15 Hunategahe nehageꞋana Aposolo kanolatamogania Pologani Panapasigania mani kea haviteꞋana “Havi kava hugahe nehae.” huꞋana kenaꞋania ali hatata hutaleꞋana anima alitalu humainaya veaꞋmogami amuꞋnopi anaiyayeꞋana vaꞋaꞋyamogani ala kefiti mage haꞋe “NelaꞋafugatamae naꞋa higetama mani kavala nehae? TaꞋagaya vayatafa mainoꞋagi tamakai kana hutaꞋa mopale vaya mainoꞋe. Kanale mono kea tamahapaigahe taꞋagaya emainoꞋe. Afa kava hutama haimula omale maniꞋmo agi alisaga nehagi ani kavala neꞋataletama tamakuꞋa aiyahae hutama Anumaya Kotina tamakuꞋa amitafa hiho. Ani Anumaya KotiꞋa ofalisia kano maine. IkaꞋene mopaene hageliꞋene talo humalene. MukiꞋa ani lipi mainaya kafayagaene ikatega mainaya namaene mopale mainaya afuene veaꞋnene talo humaleneane. \v 16 Nayo kanafina alu nofi alu nofi veaꞋnemoꞋya amakaiꞋami hamaiya kate vaiyatete maiꞋya hageno Anumaya KotiꞋa kahegi oꞋamatene \v 17 Kahegi oꞋamateneanagi ‘Nagaya ma mainoe.’ huno amaveligahe huno kanale kavala humateno ikapinagatila kola lamamino hoyafina kanale kavela lamamino tamaku tamamemoꞋa muse hisia yana male hiya hulamatene.” huꞋana nehaꞋe. \p \v 18 Mani kea haꞋanagi ani veaꞋmoꞋya anakaila afu heꞋya kae-salamana henategahe nehageꞋana “AꞋao.” huꞋana tokiyaꞋage ke haꞋa yafe atalenae. \p \v 19 NagoꞋa Yuta vayaꞋmoꞋya AtiokutiꞋene AikoniamutiꞋene anile evaꞋyi huꞋya alitalu humainaya vayaꞋmogami amaipamona huꞋya ali hetimatageꞋya yafa kaꞋyoteti Polona haeteꞋya agayana higeꞋya “Ago fali-maine.” huꞋya amakesa haviteꞋya kumaꞋmona malaga avayu huꞋya mo talenae. \v 20 Mo talayanagi Yisasife haviya amakupi malenaya vayaꞋmoꞋya ayaꞋamoꞋya me maigagitageno anileti hetino kumatega mo faeteno kotigeno PanapasiꞋene Tepe kumala neꞋataleꞋana umainaꞋe. \p \v 21-22 VaꞋaꞋyamogani ani kumate vayaꞋmogamina Yisasi mono kea hamapaiꞋageꞋya kasagoꞋya veaꞋmoꞋya Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hageꞋana eteꞋana Lisitala kumate haiteꞋana Aikoniamu haiꞋana Atioku kumate evaꞋana anile maineꞋya Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainaya veaꞋmogami amaku amamema ali lokiya vaisaya kea mage huꞋana hamapaiꞋe “TokiyaꞋage hutama tamakuꞋa Yisasina amitafa haya yana mukiꞋa kanafina ani katekeꞋya vaiyatete hiho. Anumaya Kotife ‘Kava yagailato.’ huꞋya nehaya veaꞋmoꞋya ma mopale mainageno kana yaꞋyagamoꞋa amaugafale falote hisianagi haenagaꞋa kanale kumatela ugahae.” huꞋana hamapaiꞋe. \v 23 Alu mono note alu mono note ute ete huꞋana kave mosiꞋya Anumayamotega havigeꞋya Yisasina amakuꞋama aminaya vayapiti kava yagaisaya soka vayala hapaliꞋana “Kagayae kagayae.” huꞋana humateteꞋana mage haꞋe “TamakuꞋama amitafa haya Anumayamo ayapi tamaya hisia yafe nelamatoꞋe.” humateteꞋana amateteꞋana umainaꞋe. \s1 PoloꞋene PanapasiꞋene eteꞋana Silia kotega hanea kumala Atioku kumate elavi-mainaꞋe. \p \v 24 ElaviꞋana Pisitia kola mogaseꞋana nago Pamafilia hanea kumala Pega kumate evaꞋyi humainaꞋe. \v 25 Pega kumate veaꞋmogamina Yisasi mono kea hamapaiteꞋana anileti neꞋamataleꞋana Atalia kumate tavi-mainaꞋe. \v 26 Anileti tipi kalefi haisaga humaiꞋageno anavaleno vigeꞋana Atioku kumate eteꞋana hai-mainaꞋe. Nayona ani kumate maineꞋya Yisasina amakuꞋa aminaya veaꞋmoꞋya “Anumaya KotiꞋa tanaya hisigetana agai kea mohamapaiꞋo.” huꞋya hunatenaya kumatelagiꞋana ani aliꞋyana ali-vayayeteꞋana eteꞋana umainaꞋe. \p \v 27 Ago evaꞋyi huꞋana Yisasi anagafe “Melitalu hiho.” haꞋageꞋya ageꞋana Anumaya KotiꞋa anakaiꞋene tokaeno mainegeꞋana mukiꞋama humainaꞋa kavafena hamapaiteꞋana Isaleli omainaya veaꞋnene Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti haya yafe Anumaya KotiꞋa fita ago yakimatene huꞋana hamapaiꞋe. \v 28 Ani Atioku kumatela Yisasi kema nehaviya veaꞋnenena ayaꞋaya kanagefa anilega mainaꞋe. \c 15 \s1 KasagoꞋya veaꞋmoꞋya Yisasina amakuꞋa aminaya veaꞋmoꞋya Yelusalemu melitalu humainae. \p \v 1 PoloꞋene PanapasiꞋene Atioku kumate Yisasi anagaꞋene mainaꞋageꞋya nagoꞋa vayaꞋmoꞋya Yutiati elaviꞋya mage huꞋya hamapaiye “MoseseꞋma ‘Tamakoya anoꞋya taga hiho.’ huno humainea kea akave omalesayana Anumaya KotiꞋa tamaku tamamena aliokatigahie.” huꞋya humainae. \v 2 HageꞋana PoloꞋene PanapasiꞋene “AꞋao, tamakaya havige nehae.” huꞋana amakaiꞋene tusiꞋa ke vaiteꞋya ani kema fatago hisaya yafe PoloꞋene PanapasiꞋene nagoꞋa vayaꞋene mo hamavigegahe Aposolo vayategaene mono note kava vayategaene humatageꞋya Yelusalemu haimainae. \p \v 3 Yisasi anagaꞋmoꞋya humatageꞋya katega vayana Fonisia kotegaene Samelia kotegaene alu kumate kumate ute ete huꞋya Isaleli veaꞋne omainaya veaꞋmoꞋya amakuꞋa aiyahae huꞋya Yisasina amakuꞋa aminaya kea amafuꞋamakanagamina hamapaigeꞋya haviteꞋya tusiꞋa muse humainae. \v 4 Muse hageꞋya Yelusalemu uvaꞋyi hageꞋya alitaluma humainaya Yisasi anagaꞋmoꞋyaene Aposolo vayaꞋene soka vayaꞋyagaene falu fala humatageꞋya mukiꞋa Anumaya KotiꞋa anakaiꞋene tokaeno humainea kavafena hamapai-mainaꞋe. \v 5 HamapaiꞋageꞋya nagoꞋa Falasia vayala Yisasina amakuꞋa aminaya vayaꞋmoꞋya mage huꞋya humainae “Isaleli veaꞋne omainaya veaꞋmoꞋya Yisasina amakuꞋama aminesayana aniꞋa hutama amakoya anoꞋya taga hiho. Mosese kahegi kemo akave maleho huta kahegi malesune.” huꞋya humainae. \p \v 6 HageꞋya ani kema humainaya ke fako hugahe Aposolo vayaꞋene soka vayaꞋmoꞋyaene melitalu humainae. \v 7 Melitalu humaleteꞋya kasagoꞋya ke-yeso maiꞋya hutageno PitaꞋa hetino mage huno humaine nafuꞋnaganagatama tamakaya havimainae nayona Anumaya KotiꞋa tamakaipiti nagaifena “Kagayae.” huno “Isaleli veaꞋne omainaya veaꞋmogamina Yisasi kanale mono kea hamapaisanageꞋya haviteꞋya aliꞋya amakupi maleꞋya amametiti hugahae.” huno humaineane. \v 8 Anumaya KotiꞋa taguꞋafina ago agelama huno agemainea kanogino ageana “Ani veaꞋmoꞋya amakuꞋa ago namitafa hageno tagaiꞋma Alu Aotage AvamuꞋmoꞋma taminea kava huno ani veala amamine. \v 9 NagoꞋke avamete huno Alu Aotage Avamula amamine. Yisasifenema huꞋya haviꞋya amakupi malenayafene huno amakupima hanea kefo yaꞋamia ago aye haꞋmi-talene. \v 10 Ago aye haꞋmi-talenegi naꞋa higetama Anumaya KotiꞋma humainea kavafena ‘Afa ya kana yane.’ hutama tusiꞋa kanaꞋage yana alitama Yisasina amakuꞋa aminaya veatela malegahe nehae. Nayona taginagomoꞋya MoseseꞋma taminea kea akavela omalenayane tagayaenena menia akave malesuna tagamula omalene. \v 11 Omaleneanagi ‘AnumayatimoꞋa Yisasi ali kayone hulateno kefo yatihe huno faliteno tagu tamena aligatimaine.’ huta tametiti nehunanagi ani yateti Isaleli veaꞋne omainaya veaꞋmogami amaku amamena ago aligatimaine.” huno humaine. \p \v 12 PitaꞋa mani kea hianagi mukiꞋama alitalu humainaya vayaꞋmoꞋya nago ke kanoꞋa ohunae. OhageꞋana PanapasiꞋene PoloꞋene Isaleli veaꞋne omainaya veaꞋmogami amuꞋnopi Anumaya KotiꞋma anakai anayapima tokiyaꞋage avame yama humainea yafena hamapaiꞋaꞋageꞋya havimainae. \v 13 Nehavigeno YemesiꞋa hetino mage huno humaine “NafuꞋnaganagatama nagai kea haviho. \v 14-15 Anumaya KotiꞋa ehe kanafima Isaleli veaꞋne omainaya veala amaya hugahe viaꞋyamo ani veapitila agaiꞋa veaꞋne maisaya yafene huno amavale-maine. Saimoni PitaꞋa ago tahapaigeta havimainonagi ani kea Anumaya Koti amaune vayaꞋmoꞋya mage huꞋya nayona kae-malenayane \q1 \v 16 ‘Mani kanamoꞋa haꞋno hisigeꞋna nagaya Anumaya KotiꞋna Teviti nofi anagala nago no kana hu-mainayanagiꞋya tagapema ailavisayana nagaya eteꞋna aliꞋna hetigahue. Ali-haviya hutalenaya nona eteꞋna kigahue. \v 17-18 Alisaga hugahuanagi mukiꞋa veaꞋnemoꞋya nagaifena natiyegahae. Isaleli veaꞋne omainaya veaꞋnemogamina nagaya ago hapali-malenoa veaꞋmoꞋya nagaife haviꞋya nati-yegahae. Nagaya Anumaya KotiꞋna ago nayona tamahapaugetama havimainaya kavafe mani kea nehue.’ huno aune kanoꞋamoꞋa kae-maleneane. \p \v 19 Ani yafe nagayama havua nagesamoꞋa mage nehie Isaleli veaꞋne omainaya vayapiti Yisasina amakuꞋa amitafa humainaya veaꞋmogamina kana yana oꞋamamisune. \v 20 Avo kaeta ‘Mage hutama hiho.’ huta hamapaisune ‘Fali-mainaya veafe ‘Anumayati mainae.’ huꞋya amakisana neꞋvaiꞋya malenesaya kavela onesae. AꞋne munaꞋne amavayu nehisaya kavala ataleho. KolamoꞋa agusafinaga hanesia afuene kolaꞋenena oneho.’ huta hamapaisune. \v 21 Nayona aepa heꞋya mukiꞋa kotega Yuta vayaꞋmogami mono nopina mukiꞋa Sapati yupa Mosese kea hapaliꞋya nehaviyane. Nehaviyanagi haviteꞋya akaveꞋma malenuꞋyahena akave malegahae.” huno humaineane. \s1 Isaleli veaꞋne omainaya vayapiti Yisasina amakuꞋa aminaya veaꞋnefi mani avona kaeꞋya amaminae. \p \v 22 Aposolo vayaꞋene soka vayaꞋene Yisasi anagaꞋaene mukiꞋa alitalu humaineꞋya kea haviteꞋya “Kanalele.” huꞋya amakaipiti tole kanolatana hesaga huteꞋya hunatageꞋana PoloꞋene PanapasiꞋene Atioku kumate umainae. Anima hunataya kanolatana kava kanolataꞋami mainaꞋe. Anakia Yutasi PasapasiꞋene SailasiꞋene hunatageꞋana umainaꞋe. \v 23 Avona kaeteꞋya ani kanolatamogani anayapina maleteꞋya mage huꞋya kae-malenae. \p Tagaya Aposolo vayaꞋene soka vayaꞋene mani avona kaeta Isaleli veaꞋne omainaya vayapitiꞋma Yisasife havitama tamakupi maletama tamametiti nehaya tafu-taganagatama Atioku kotegaene Silia kotegaene Silisia kotegaene mainaya veaꞋmogatama “Felugae.” huta avona kaeta nelamamune. \v 24 Tagayama havunana nagoꞋa vayaꞋmoꞋya tagaipitila nagoꞋa tamakesa kuꞋmo hutama tole lamakesa havisaya augafa kea mo lamahapaiyanagi tagaya “Ani kea hiho.” huta hu-oꞋama-tenone. \v 25-26 Hu-oꞋamatenonafene huta melitalu hageta kea huta haꞋya kiteta tole kanolatana tagaipitila tahau tayamopafi nelahaiya kanolata hunatonageꞋana AnumayatimoꞋa, Yisasi Kalaisina agai ke hamanepaiꞋa yateti hanaesageꞋana falisaꞋa yafena anamaꞋyoa oꞋai kanolatane, PanapasiꞋene PoloꞋene tamakaitega ugahe nehaꞋe. \v 27 YutasiꞋene SailasiꞋene hunatesunageꞋana tamakaitega humainona kea anavayafiti mo lamahapaigaꞋe. \v 28-29 Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa tagaiꞋene mainegeta kea kea huteta “Kanalele nagoꞋa kana yana amayoꞋnalela omalegahunagi ma yamaꞋage akave malesae. Fali-mainaya veafe amakisana vaiꞋya atupa kave alisaga huꞋya malesaya kavela oneho. KolamoꞋa agusafinaga hanesia afuene kolaꞋenena onesae. AꞋne munaꞋne amavayu nehisaya kavala ohisae. Ani kavaꞋma ohisayana kanaleꞋya huꞋya maigahae. Ketia male me haꞋno hie.” huꞋya kae-malenae. \p \v 30-31 Kae-maleteꞋya humatageꞋya Atioku laviꞋya Yisasi anagaꞋmogamina molitalu humateteꞋya mani avona amamigeꞋya hapaliꞋya haviteꞋya humainaya kehena tusiꞋa muse humainae. \v 32 Muse hageꞋana YutasiꞋene SailasiꞋene Anumayamo aune kanolata maineꞋana ayaꞋaya kea amaku amamema alilokiya vaisaya kea hamapai-mainaꞋe. \v 33-34 Ani kea huteꞋana ayaꞋaya kanagefa amakaiꞋenena maiteꞋana eteꞋana vaꞋageꞋya ali falu fala hunatetageꞋana hunatenaya vayatega eteꞋana umainaꞋe. \p \v 35 VageꞋana PoloꞋene PanapasiꞋene Atioku maineꞋana nagoꞋa veaꞋnene ailokaeꞋana Yisasi kea hamanepaiꞋana mainaꞋe. \s1 PoloꞋene PanapasiꞋenena nagoke anaipalela omainaꞋe. \p \v 36 NagoꞋa kana maiteꞋana PoloꞋa Panapasifena mage huno humaine “EtetaꞋa mukiꞋa kumate Yisasi mono ke hamapai-mainoꞋa kumate ute ete hutaꞋa tafu-taganaꞋya kanaleꞋya huꞋya mainafi haviya huꞋya mainafi utaꞋa mogesuꞋe.” huno humaine. \v 37-38 Higeno PanapasiꞋa “Yoni Maki avale-linetaꞋa ugahuꞋe.” huno hianagi PoloꞋa mage hie “AꞋao, ani kanomoꞋa hagoteno taꞋagaiꞋenema viana Pamafilia kumate mo nelaꞋataleno aliꞋyana oꞋalino umaineane.” huno humaine. \v 39 HigeꞋana ani yateti tolefi aliꞋana fako huꞋana anahaote anahaote umainaꞋe. PanapasiꞋa Makina neꞋavaleno tipi kalefi haisaga humaiꞋageno Saipalusi anavaleno umaine. \v 40 VaꞋageno PoloꞋa anonaꞋa Sailasina avalegeꞋya afuꞋaganaꞋya Anumayamotega havigeꞋya mage hae “Kategama visaꞋana AnumayamoꞋa kayone hulanateteno tanaya hisie.” huꞋya hageꞋana umainaꞋe. \v 41 Silia kotegaene Silisia kotegaene ute ete huꞋana Yisasi anagaꞋmogamina amaku amamena ali lokiya vaimateꞋana amaya humainaꞋe. \c 16 \s1 TimotiꞋa aepa heno PoloꞋene SailasiꞋene tokaeꞋya vaiye-mainae. \p \v 1 PoloꞋa Tepi kumate uno Lisitala kumate umaine. Ani kumatela nagola Yisasife havino agupi malenea kanoa maine. Agia TimotiꞋe. Ani kanomoꞋa Yuta aꞋmo nafaꞋne mainegi nefaꞋa Isaleli kanoa omainegi, Kaliki kano mainegeno, itaꞋamoꞋa Yisasina aguꞋa amitafa humainea alagino maine. \v 2 Ani Lisatalaene Aikoniamuenema maineꞋya Yisasi anagaꞋmoꞋya Timotifena “Kanale kano maine.” huꞋya humainae. \v 3 Hageno PoloꞋa Timotifena mage hie “TaꞋagaiꞋene tokaeta vaiyesune.” Visuna kotega mainaya Isaleli veaꞋmoꞋya kagaila negafaꞋa Isaleli kanoa omainegi, Kaliki kano maine, huꞋya ago havimainagi havigu ani yafe amaipa haviya huyafene huno nehuno Timotina avaleno Mosese kemo akave maleno agoya anoꞋya laga humaine. \v 4 NaꞋa huteꞋya alu kumate kumate neꞋuꞋya Yelusalemu mainaya Aposolo vayaꞋene soka vayaꞋene humalenaya kema akave malesaya yafe hamapai-mainae. \v 5 HamapaigeꞋya Yisasi anagaꞋmogamina amametiti humainaya yamona tokiyaꞋage higeꞋya mukiꞋa yupa nagoꞋa veaꞋnea ete ete huꞋya egasago hageꞋya amakaiꞋenena tokaeꞋya mainae. \s1 PoloꞋa himonafi nago Masetonia kanoa age-maine. \p \v 6 Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa “Esia kotega* nagai ke hamaopaigahae.” huno nagalu humateneanagiꞋya PoloꞋagi SailasiꞋagi Timotigamina Faligia kotegaene Kalesia kotegaene umainae. \v 7 Misia kotega uvaꞋyi huꞋya Pitinia haigahe hayanagi Yisasi AvamuꞋmoꞋa “OꞋviho.” huno nagalu humatene. \v 8 Nagalu humategeꞋya Misia kola agaseꞋya Taloasi kumate elavi-mainae. \v 9-10 Ani kegela PoloꞋa nagola himona kana ya ageana nagola Masetonia kotega kanomoꞋa hetino maineno ke huno mage huno humaine “Kagaya hagelina lakaeka Masetonia me lahaꞋmao.” huno higeno PoloꞋa agetegeta Anumaya KotiꞋa tagaife “Ani kotega utama veaꞋmogamina Yisasife kanale mono ke mo hamapaiho.” huno humaineanagita tagaya aupaꞋa Masetonia visuna kafe atineꞋayone. \s1 LitiaꞋa Anumayamote aguꞋa aiyahae humaine. \p \v 11-12 Taloasiti tipi kalefi haisaga humaunageno tavaleteno aiyayeno fatago huno Samotalesia ti amuꞋnopi hanea kumate euvaꞋyi higeta mo faeteta natena ufatago huno haigeta Neapolisi hai vaꞋyi huteta mopafi euta Filipai kumate euvaꞋyi humainone. Filipai kumala Masetonia veaꞋmogamina ala kumaꞋamie. Nayona Lomu veaꞋnea eꞋya mainaya kumale. Tagaya ani kumate euvaꞋyi huta nagoꞋa kana mainone. \v 13 Maineta Sapati yupa ani kumaꞋmona kegiꞋyamo hiꞋyenale uteta titega lavita anilega Anumayamotega havinegaya kumala hane huta lavunanagi nagoꞋa aꞋneyaga alitalu huꞋya mainageta Yisasi kea mo hamapai-mainone. \v 14 Hamanepaunageno nagola ani kema maino havia aꞋmo agia LitiaꞋe. Tayataila kumateti alagino haesate oko kena talo huno mone aliꞋya neꞋalia alagi Isaleli veaꞋne omainaya veapiti a maineanagi aluya huno Anumaya Koti agia alisaga nehia alagino ani aꞋmoꞋa PoloꞋma hia ke maino nehavigeno Anumaya KotiꞋa aguꞋa alino aiyahae huteno havisia agu agesa amine. \v 15 Amigeno haviteno haenagaꞋa mukiꞋa agaiꞋa anagaꞋaene tina fale-matenae. Tina fale-matetageno tagaila mage huno lahapaiye “Musetami nehue nagaifema ‘Yisasina aguꞋa amitafa hia a maine.’ hutama hinutamahena nagaila noniꞋafi emaiho.” huno tokiyaꞋage ke higeta agayama hia kea akave malenone. \s1 PoloꞋene SailasiꞋene Filipai kumate nofi humainaꞋe. \p \v 16 Nago yupa Anumayamotega havinegona kumate ugahe katega neꞋunageno nago nofipi maineno miya noꞋalia aliꞋya neꞋalia munala katega fotu hunanagi Kefo AvamuꞋmoꞋa aguꞋafi mainegeno aune laga huno haenagama vaꞋyi hisia yafema havigagenoꞋa hufalote huno hamanepaiya munalagiꞋya kava vayaꞋamoꞋya humainea keletila tusiꞋa mone neꞋaliyane. \v 17 Ani munaꞋmoꞋa PoloꞋene tagaiꞋene takave neꞋeno keha keha huno mage hie “Ma vayala anafinaga mainea Anumaya Kotina aliꞋya vayaꞋamoꞋyae. Anumaya KotiꞋma tamaku tamamema aligatisiafe kanale kate kea tamahanepaiye.” huno humaine. \v 18 Nehuno mukiꞋa yupa ani kegeꞋya maino higeno Polona aipamoꞋa haviya higeno maiyahae huno ani Kefo AvamuꞋmofe mage huno humaine “Yisasi Kalaisina agai agileti kahanepauve ani munaꞋmo agupitila hati-lavika vuo.” huno higeno aupaꞋa ani Kefo AvamuꞋmoꞋa ataleno umaine. \p \v 19 VigeꞋya ani munaꞋmo kava vayaꞋamoꞋya agayana higeꞋya monema neꞋaliya kamoꞋa tilegeꞋya aepaꞋa ageteꞋya Pologani Sailasiganina anatafa huteꞋya anavayu huꞋya vea atagu nefaya kumapi kaiyeke hunatesaya vayate anavaleꞋya umainae. \v 20 Yasi vayate anavaleꞋya mage huꞋya mo hamapaiye “Ma kanolatana Yuta kanolatanagiꞋana tagai kuma alihaviya nehaꞋe. \v 21 VeaꞋne amavaya huꞋana ‘MaꞋa hiho.’ huꞋana hulaveli-neliꞋageta tagaya Lomu veaꞋmogata ani kavaꞋma hisunana tusiya huno haviya hugahie.” huꞋya humainae. \v 22 HageꞋya melitalu humainaya veaꞋmoꞋya “Tamage nehae.” huꞋya hageꞋya Yasi vayaꞋmoꞋya mage hae “KenaꞋania ali hatata hutalenetama hegi kaꞋyoteti hanaeho.” huꞋya hageꞋya hanae-mainae. \v 23 Hegi kaꞋyoteti tusiya huꞋya anamulo-nalo huꞋya hanaeteꞋya kina nopi nofi hunateteꞋya ani kina nopi kava kanomofe mage huꞋya hapaiye “Ma kanolatatela tokiyaꞋage huka yagaiyo.” huꞋya humainae. \v 24 Na ke hageno haviteno kava neꞋyagaiya kanomoꞋa anavaleno tole ayenalagi-male nopinaga anateteno anaiya nago yosa amuꞋnopi vaiteno aitalako hunatene. \p \v 25 Hunatayanagi anakaya ani kege amuꞋnona yagame nehuꞋana Anumayamotega nunamu huꞋana havinegaꞋageꞋya kina nopi mainaya vayaꞋmoꞋya haviꞋya mainae. \v 26 Mainageno anile aupaꞋa tusiꞋa imi neꞋalino ani kina note ayevasaga huꞋya kimalenaya yosa ali kanage kanagu higeno mukiꞋa fitayagamoꞋa aiyaki-lavigeꞋya mukiꞋa kina nopi mainaya vayaꞋmogami amayakopitila nofiꞋyagamoꞋa kaluhelavi-maine. \v 27 Aikalu-helavigeno kina vayate kava kanomoꞋa faeno maineleti hetino mogeteno mukiꞋa fitayagamoꞋa ago yaki-mainegeno mage huno agesa havimaine “MukiꞋa kina vayaꞋmoꞋya ago falae.” huno ayaꞋaya naepe kaꞋyona alisagino agaiꞋa ageꞋya fakaligahe humaine. \v 28 Nehigeno PoloꞋa ala kefiti mage huno humaine “KagaikaꞋa kaugafa ali haviya ohuo. Tagaya mukiꞋamogata afaꞋa mainone.” huno humaine. \v 29 Higeno ani kava kanomoꞋa vayafe “KaꞋnila alitama eho.” huno hunemaleno aiyayeno ani nopinaga hai-faleno monaketeno kolia huno atali nehuno Pologani Sailasiganina anavate eno anaiyafi mesaga hulavi-maine. \v 30 Hu-laviteno ani nofipiti anavaleno kumatega viaꞋyamo anakaife mage huno hanavige “Musetani nehugi naꞋa hisugeno Anumaya KotiꞋa nagu namena aligatigahie?” huno hanavige-maine. \p \v 31 HigeꞋana mage huꞋana hapaiꞋe “Anumayati Yisasife havika kagupi maleka kametiti hisanageno Anumaya KotiꞋa kagu kamena ali-negatino anagakamogamiene ali-gatisigetama agai anaga maigahae.” huꞋana hapai-mainaꞋe. \v 32-33 HuteꞋana ani kanoene mukiꞋa agaiꞋa anagaꞋaene Yisasi mono kea huhaleꞋana hamapai-mainaꞋe. HamapaitaꞋageno ani kegekeꞋya anavaleno amuna sese hunateteꞋya anile aupaꞋa ani kanoene agaiꞋa anagaꞋaene tina fale-matenaꞋe. \v 34 Tina falematetaꞋageno anavaleno nomaꞋafinaga umaineno kavela anamiteno tusiya huno agaiꞋaene agaiꞋa anagaꞋaene Anumaya Kotina amakuꞋa amiteꞋya amametiti haya yafe tusiꞋa muse humainae. \p \v 35 Muse hayanagi kotigeno Yasi kanomoꞋa ati vaya humategeꞋya eꞋya mage me hae “Ani kanolatana afaꞋa anatalegeꞋana viꞋo.” huꞋya humainae. \v 36 Hageno kina vayate kava kanomoꞋa ani kea mage huno Polona hapaiye “Yasi vayaꞋmoꞋya nagoꞋa vaya humatageꞋya eꞋya tanakaife mage hae tanakaya kina nopitila neꞋataletana tanaipamoꞋa kanale nehinagetana afaꞋa viꞋo.” huꞋya me hanapaiye. \p \v 37 Higeno PoloꞋa ati vayafe mage huno hamapaiye. “TaꞋagaya Lomu kanolata* mainoꞋagi haviya hulaꞋateꞋya taꞋagai kaiyekea haviteꞋya fatago huꞋya kaiyekea huotaꞋateꞋya vea amaulagafina hegi kaꞋyoteti tusiya huꞋya taꞋamulonalo huteꞋya nofila hulaꞋatenagi menia naꞋa higeꞋya falakiꞋya taꞋatalegahe nehae? Tamagelafa hutaꞋa kesila oꞋugahuꞋagi amakaya amakaiꞋami male eꞋya ‘Kina nopitila ataletana viꞋo.’ huꞋya hulaꞋatesae.” huno humaine. \p \v 38 HageꞋya ati vayaꞋmoꞋya ani kea aliꞋya Yasi vayaꞋmogami mo hamapageꞋya “Lomu kanolata mainoꞋe.” huꞋana haꞋa ke haviteꞋya tusiꞋa koli humainae. \v 39 Koli huteꞋya kina nopi uꞋya amahau ke mo hunateteꞋya “Havi kava hunagetana haꞋe.” huꞋya kina nopitila anavale neꞋanataleꞋya mage hae “Musetani nehune mani no kumala neꞋataletana viꞋo.” huꞋya humainae. \v 40 HageꞋana kina nopitila ataleꞋana Litia nopi mogaꞋana anafuꞋanakanagamina amaketeꞋana amaku amamena ali lokiya vaisaya kea hamapaiteꞋana ani kumala ataletana umainaꞋe. \c 17 \s1 Tesalonaika vayaꞋmoꞋya PoloꞋene SailasiꞋene hanaegahe humainae. \p \v 1 PoloꞋene anagaꞋamoꞋyaene Amifipolisi kumala mogaseꞋya Apolonia kumala mogaseꞋya Tesalonaika kumate uvaꞋyi humainae. Ani kumatela nagola Yuta vayaꞋmogami mono nona hane. \v 2-3 Haneanagino PoloꞋa mukiꞋa kanafima nehia kava huno tagufa (3) Sapati yupa ani mono nopina haino Anumaya Koti kema kae-malenaya autaꞋmafitila aepaꞋa hugafino mage huno hamapaiye “Anumaya KotiꞋma taugafa aligatigahema hutenea kanomoꞋa tusiꞋa agata aigeno fali-maine. Fali-mainefitila eteno heti-maine. Ani Yisasina Anumaya KotiꞋa taugafa aligatigahema hutenea kanomofe tamahanepauve.” huno humaine. \v 4 HigeꞋya nagoꞋa Yuta vayaꞋmoꞋyaene kasagoꞋya Anumaya Koti agima alisaga nehaya Kaliki vayaꞋene amakima hanea aꞋneyagaene Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti huteꞋya PoloꞋene Sailasigani anakave tokaeꞋya umainae. \p \v 5 TokaeꞋya umainaya yateti Yuta vayaꞋmogami amaipamoꞋa haviya nehae. HigeꞋya kefo kava nehuꞋya felu mailiteꞋya nehaya vayalagiꞋya vaya atagu nefaya kumapi mainae. MaineꞋya vayaꞋyaga amavaleꞋya melitalu humaleteꞋya ani kumate vayaꞋmogamina amaku amakesa huꞋya ali hetigeꞋya Yesoni note uꞋya nomaꞋa moyenafa huꞋya Pologani Sailasiganina anavaleꞋya alitalu humainaya veaꞋmogami amayapi anategahe haimainae. \v 6 HaiteꞋya atiyegetayana higeꞋya oꞋanakeꞋya YesoniꞋene nagoꞋa Yisasi anagaꞋene amavayu huꞋya ani kumate kava vayate amavaleꞋya uvaꞋyi huꞋya mage huꞋya hae “Mani vayaꞋmoꞋya mukiꞋa kotega ute ete huꞋya veaꞋmogamina mono kea ali haviya hume hume menia tagai kumate emainae. \v 7 Emainageno YesoniꞋa nomaꞋafi amavaleno amategeꞋya maineꞋya ala sauve kanotimoꞋa, SisaꞋma humainea kea ali haviya nehuꞋya mage hae ‘Alu sauve kanoti maine. Ani kanomo agia YisasiꞋe.’ huꞋya humainae.” huꞋya humainae. \v 8-9 HageꞋya melitaluma humainaya veaꞋmoꞋyaene ani kumate kava vayaꞋmoꞋyaene ani kea haviteꞋya amakesa kuꞋmo huteꞋya “Kina nopima oꞋvisayafena monea tamitetama ugahae.” huꞋya hageꞋya YesoniꞋene nagoꞋa vayaꞋene monea hageꞋya amamitageꞋya amatalageꞋya umainae. \s1 Pologani Sailasigania Pelia kumate uꞋana Yisasi mono kea hamapai-mainaꞋe. \p \v 10 AupaꞋa ani kege kanoꞋa Yisasi anagaꞋmoꞋya Pologani Sailasiganina hunatageꞋana Pelia kumate vaꞋaꞋyamogani Yuta vayaꞋmogami mono nopi mo haifale-mainaꞋe. \v 11 Pelia mainaya veaꞋmoꞋya Tesalonaika kumate mainaya veala amakaseꞋya kanale amaku amakesaene veaꞋne mainageno PoloꞋa Yisasi kea hamapaigeꞋya haviteꞋya aluya huno nehamaiye. HaviꞋya amakupi maleteꞋya mukiꞋa kanafina “Tamage nehifi havige nehie?” huꞋya Anumaya Koti kema kae-malenaya kefina hapaliꞋya ati ayemainae. \v 12 NaꞋa nehuꞋya kasagoꞋya Yuta vayaꞋmoꞋyaene kasagoꞋya Kaliki aꞋneyaga amakima hanea aꞋneyagaene kasagoꞋya Kaliki vayaꞋyagaene Yisasifena haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainae. \v 13 Amametiti hayanagi Tesalonaika mainaya Yuta veaꞋmoꞋya haviyana “PoloꞋma Anumaya Koti kema Pelia kumate veaꞋma hamapaiye.” huꞋya haya kea haviteꞋya anile evaꞋyi huꞋya alitalu humainaya veaꞋmogami amaku amakesa meli haviya humainae. \v 14 Ali haviya hageꞋya Yisasi anagaꞋmoꞋya aupaꞋa Polona hutageno hageli kahaepatega tavigeꞋana Sailasigani Timotigania anile Pelia mainaꞋe. \v 15 MainaꞋageꞋya avagi huꞋya umainaya vayaꞋmoꞋya Polona Atenisi avaleꞋya umainageno PoloꞋa mage huno hamapaiye “Sailasigani Timotiganife ‘Tanakaya aupaꞋa hutana nagaitega eꞋo.’ hutama hanapaiho.” huno hamapaigeꞋya ataleꞋya umainae. \s1 PoloꞋa Atenisi kumate mono ke huhaleno humaine. \p \v 16 Vageno PoloꞋa anakava maineno ageana Atenisi kumatela kasagoꞋya yafateti talo humalenaya afa anumayayaga malenageno mogeteno aipamoꞋa tusiꞋa haviya humaine. \v 17 AipamoꞋa haviya higeno Yuta vayaꞋmogami mono nopi haino Yuta veaꞋnene Anumaya Koti agi alisaga nehaya Yuta vea omainaya veaꞋnene Anumaya Koti kea huhaleno amakaiꞋene huge havige humaine. MukiꞋa kanafina veaꞋne atagu nefaya kumapi maineno anifima mainaya veaꞋmogamina Anumaya Koti mono kea hamanepaino huge havige humainae. \v 18 HamanepaigeꞋya nagoꞋa Epikuliaene* Sitoikiene* ala havi haviꞋya alilinaya vayaꞋamimoꞋyaene ke oꞋvai oꞋvai nehageꞋya alitalu humainaya veaꞋmoꞋya haviteꞋya nagoꞋamoꞋya Polofe mage huꞋya hae “Ma kanomoꞋa na ke huliteno nehie?” huꞋya nehageꞋya nagoꞋamoꞋya PoloꞋma YisasifeꞋene fali-mainefiti hetimainea kanale mono kema hamapaiya kehe mage huꞋya humainae “Alu kumate anumayahe nehifi?” huꞋya humainae. \v 19 HuteꞋya agai ke havigahe Aleopagusi Kanisole vayate avaleꞋya uteꞋya Polofe mage huꞋya havigae “Kagayama haegafa kema hamapaina kea havigahe nehunagi tahapaiyo. \v 20 KekaꞋama havunana aluꞋa augafa kema hanageta havuna kemo aepaꞋa havisune huta nehune.” huꞋya humainae. \v 21 MukiꞋa Atenisi mainaya vayaꞋene yoka emainaya vayaꞋene mukiꞋa kanafina haegafa kema hisaya ke havisaya yafena tusiya huno nehamaiya vayalagiꞋya alu kavala ohisaya amakesa nehae. \v 22 Hageno PoloꞋa Aleopagusi kanisole vayaꞋmogami amuꞋnopi hetino mage huno humaine Atenisi mainaya vayaꞋmogatama nagaya agoana tamakaya aluya hutama afa anumayamo mono kea tokiyaꞋage hutama nehaya vaya mainae. \v 23 MainageꞋna nagaya vaiyatete nehuꞋna agoana yafateti talo humalenaya afa anumayamogami amakima alisaga nehaya afa anumayatamimona ageteꞋna nago yafa folamole mogoana ani yafatela mage hutama kae-malenae “OꞋagenona anumayamogae.” hutama kae-malenageꞋna agoa kanomofe “OꞋagenona kanomo agima alisaga nehune.” hutama kae-malenaya kanomofe aepaꞋa hugafiꞋna tamahapaigahugi haviho. \v 24 Anumaya KotiꞋa ma mopaene mukiꞋa mopafima hanea yaꞋene talo humalenea kanogino mukiꞋa ikapinaga yaꞋene mopafi yaꞋene kava yagai-mainea kanogino veaꞋmoꞋya amayateti kimalenaya nopina nomaiyane. \v 25 Tagaya tayapitila nago yana haꞋomaegahune. AgaiꞋa mukiꞋa veaꞋmogami hamaimuꞋene mukiꞋa yama amaminea kanogita hanaꞋa huno nago yamaꞋa omaleneanagita aya hugahune? \v 26 Anumaya KotiꞋa nagoke tototimona hagoteno talo humaleteno ani kanofiti mukiꞋa ma mopale mainaya nofi veala ali falote humatene. Humateteno “Ma kote kote maiho.” huno amateteno kasagoꞋya vaya maisaya kanaꞋamiene agaiꞋa humatene. \v 27 Amakaya Anumaya Kotina amaku amigahena ati yege yege huꞋya Anumaya Koti aepaꞋa havisae huno ani kavala humaineane. Tamage agaya alulega omaigi tagaiꞋene nagoke nagokeꞋmogatiene tokaeno maine. \v 28 Maineanagita agaiꞋage tahaimula tamigeta vaiyatete huta mainone. Ani kehe nagoꞋa tamakai avoma agelinaya vayaꞋmoꞋya mage huꞋya humainae “TagaiꞋenena agaiꞋa lategeta nafaꞋneyagaꞋa mainone.” huꞋya humainayane. \v 29 Higeta tagaya agaiꞋa latenea nafaꞋneyaga mainone. Havigu lagaya ma lagesa havisunagi “Anumaya Koti aepaꞋa tagesafitila yafatetiꞋene kapaletiꞋene kanileta yafatetiꞋene kanaleꞋya huta talo humalenaya augafa kanoe.” huta ohisune. \v 30 Nayona Anumaya Koti aepaꞋa mukiꞋa veaꞋmoꞋya ohavinayanagino Anumaya KotiꞋa kasagoꞋya kea ohuneane. Nagi menia mukiꞋa ma mopale veafena tokiyaꞋage ke huno mage hie “TamakuꞋa aiyahae hutama nagaitega eho.” huno humaine. \v 31 Anumaya KotiꞋa mukiꞋa ma mopale veaꞋmogamina fatago huno kaiyekema humatesia kanafina ago hapalino ani kaiyekeleꞋma yagaisia vemona ago ali hetitene. Ani vemofe “VeaꞋmoꞋya havilama huꞋya havisae.” huno fali-mainefitila ali hetitene huno humaine. \v 32 HigeꞋya “Fali-mainefiti ago ali hetitenema.” hia kea haviteꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya kigi huꞋya akaya atageꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya mage hae “NagoꞋene mani kea hugeta havimano.” huꞋya humainae. \v 33-34 Nehageno PoloꞋa neꞋamataleno umaineanagi nagoꞋa veaꞋmoꞋya agai akave neꞋuꞋya Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hu-mainae. Amametiti humainaya veapitila nago kanomo agia TionisiusiꞋe Aleopagusi kanisole kano maineane. Nago aꞋmo agia TamalisiꞋene nagoꞋa veaꞋnene amametitia humainae. \c 18 \s1 PoloꞋa Kolini kumate Yisasi mono kea huhaleno humaine. \p \v 1 HaenagaꞋa PoloꞋa Atenisi kumala ataleno Kolini kumate umaine. \v 2 Anile maineno nago Yuta kanoa age-maine. Ani kanomo agia AkuilaꞋe. Kuma aepaꞋa Potusi hanegi ani kanafina PalisilaꞋa aꞋamoꞋene Itali kumateti emainaꞋe. Itali kumate kava kanomoꞋa KolotiusiꞋa mage huno kahegi malene “MukiꞋa Yuta veaꞋmogatama Itali veaꞋmogami ala kumaꞋamia, Lomua, neꞋataletama viho.” huno humainea kehe AkuilaꞋagi PalisilaꞋagia ataleꞋana Kolini umainaꞋageno PoloꞋa anakaitega umaine. \v 3 Uno monakeana nagoke aliꞋyake hanegeno kena noma fakaꞋniꞋya mone neꞋaliya aliꞋya neꞋaliꞋageno monaketeno anakaiꞋene tokaeno maineno ani aliꞋyana ali-mainae. \v 4 PoloꞋa mukiꞋa Sapati yupa Yuta vayaꞋmogami mono nopi haino tokiyaꞋage kea huno Yuta vayaꞋene Kaliki vayaꞋene Yisasife amakupi malesayafe hamapai-maine. \p \v 5 HaenagaꞋa SailasiꞋene TimotiꞋene Masetoniati evaꞋyi nehaꞋana PoloꞋa alu aliꞋya oꞋalino mukiꞋa yupa Yuta veafena “YisasiꞋe Anumaya KotiꞋa lamaugafa aligatigahe hutenea kano maine.” huno hamapai-maine. \v 6 HamanepaigeꞋya agai kea hefalakiꞋya hu-haviya havaya hutageno PoloꞋa “Kefo kava nehae.” huno kenaꞋale hanea kugukege yaꞋyaga aifopo huneꞋataleno mage huno hamapaiye “Tamakaya Anumaya Kotitegati fananema hisayana tamakaitami yanagi nagai yana omalene. Menia nagaya tamataleꞋna Isaleli veaꞋne omainaya veapi mo hamapaigahue.” huno humaine. \v 7 Huteno amataleno nago kanoa Anumaya Koti agi alisaga nehia kanomo nopi uno maine. Ani kanomo agia Titiusi YasatusiꞋe. Ani kanomo nona Yuta vaya mono nomo avate hane. \v 8 Ani mono note soka kanomoꞋa KalisipusiꞋene mukiꞋa agaiꞋa anagaꞋaene Anumayamofe haviꞋya amakupi malageꞋya kasagoꞋya Kolini mainaya veaꞋmogamina PoloꞋa hamapaigeꞋya Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hutageno tina fale-matene. \p \v 9-10 Nago kegela AnumayamoꞋa himonafi evaꞋyi huno Polofena mage huno hapaimaine “Kolia ohuka tokiyaꞋage huka kea hamanepaika oꞋatalo. Nagaya kagaiꞋene mainoe. Maigahuanagino nago kanomoꞋa hetino ali haviya huokategahayanagiꞋya nagaiꞋni veala kasagoꞋya mani kumatela mainae.” huno humaine. \v 11 Higeno PoloꞋa ani kumatela nago kafugi sikisiꞋa (6) ikanagi huno ani vayapi maineno Anumaya Koti kea hamapai-maine \p \v 12-13 Hamapaiyanagi KalioꞋa “Kaliki kumate kava yagaiyo.” huꞋya Lomu kava vayaꞋmoꞋya hutageno kava yagaino mainea kanafina Yuta vayaꞋmoꞋya alitalu huꞋya Polona atafa huꞋya Yasi kanomote avaleꞋya mage huꞋya mo hae “Ma kanomoꞋa tagaila Lomu vayaꞋmogami kahegi kea atagaeno veafe mage huno nehie ‘MaꞋa hutama Anumaya Koti agia alisaga hiho.’ huno humave-nelie.” huꞋya hae. \v 14-15 Hageno PoloꞋa kenonaꞋamia hamapaigahe hianagi KalioꞋa mage huno hamapaiye “Yuta vayaꞋmogatama ani kanomoꞋa tusiꞋa kefo kava hileꞋasina kanale huꞋna namena mailava huꞋna maineꞋna havuleꞋasinagi tamakaya havige havage nehatagetama agilefe nehagi tamakaitami kahegi kehe nahavinegayanagi ani kea ohavigahue tamakaitami fako hiho. Nagaya naꞋa augafa kema haviyafena nonahaiye” huno humaine. \v 16 Ani kea huteno kaiyeke havi nopitila hemanati-talene. \v 17 Hemanati-talegeꞋya Yuta vayaꞋmogami mono note soka kanomona Sosetenesina atafa huꞋya kaiyeke havi kumaꞋmo avate aiko-neliyana KalioꞋa “AoteꞋyamaꞋae.” nehuno oꞋagene. \s1 PoloꞋa eteno Silia kotega hanea kumala Atioku umaine. \p \v 18 NaꞋama nehayana PoloꞋa mukiꞋa kanafima nemaiya afuꞋaganagamina amataleno PalisilaꞋene AkuilaꞋene anavaleno tipi kalefi haisaga humaiꞋya Senikalia uteꞋya Silia eneꞋuꞋya PoloꞋa Anumaya Koti aufima hulokiya vaino kema humainea yafe aiyolagefa laga humaine. \v 19-21 Huteno Efesusi uvaꞋyi huteꞋya PoloꞋa Yuta vayaꞋmogami mono nopi hai-faleno Yuta vayaꞋene huge havige nehigeꞋya mage hae “Mani kumatela ayaꞋaya kana maisane.” huꞋya hayanagi “AꞋao.” nehuno amataleno ugahe mage huno hie “Anumaya KotiꞋa haisigeꞋnahena haenagaꞋa eteꞋna tamakaitega egahue.” huno humateteno PalisilaꞋene AkuilaꞋene neꞋanataleno Efesusiti tipi kalefi asaga humaino elavi-maine. \p \v 22 Sisalia elavi-vaꞋyi huteno Yelusalemu haino Yisasi veaꞋne moli falu fala huneꞋamateno Atioku lavi-maine. \p \v 23 Anile ayaꞋaya kana maiteno neꞋamataleno Yisasi veaꞋne ali lokiya vaimatetele huno alu kumate kumate vaiyatete huno mukiꞋa Kalesia kumateꞋene Faligia kumateꞋene ute ete humaine. \s1 ApolosiꞋa Efesusi kumate mono ke huhaleno humaine. \p \v 24 Nagola Yuta kanomo agia ApolosiꞋe kuma aepaꞋa Alekasatalia kanogino Efesusi uvaꞋyi humaine. Ani kanoa kanaleꞋya huno kea nehavia kanogino maineno Anumaya Koti autaꞋmafi hanea kea havilama huno havilinea kanoe. \v 25 ApolosiꞋa Anumayamo kea havilama hulineno aya mukiki huno kanale kavaꞋage nehuno Yisasifena hamapaiyanagi YoniꞋa tima falematenea yafeke havilinegi Yisasi agile ti falemate kavafena ohavine. \v 26 Yuta vayaꞋmogami mono nopi haino tokiyaꞋage kea hamapaigeꞋana PalisilaꞋene AkuilaꞋene haviteꞋana avaleꞋana vaꞋaꞋyamogani Anumaya Koti auꞋava yafena moli fatago huꞋana aveli-mainaꞋe. \v 27 AveliꞋageno ApolosiꞋa Akaiya ugahe Yisasi anagaꞋamoꞋya aya huꞋya Akaiya maineꞋya Yisasi kema nehaviya veate avona kaeꞋya mage hae “Apolosina avaletama falu fala huteho.” huꞋya kae-malageno anile alino uvaꞋyi higeꞋya Anumaya Koti kayone yamaꞋaleti Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti humainaya veaꞋmogamina amaya humaine. \v 28 MukiꞋa vea amaufina tokiyaꞋage kea huno Yuta veaꞋmoꞋya havilama ohunayafene huno Anumaya Koti autaꞋmafiti kea hapalino hamapaino “YisasiꞋa Anumaya KotiꞋma taugafa aligatigahe hutenea kano maine.” huno avopitila hapalino hamapaimaine. \c 19 \s1 PoloꞋa Efesusi maineno Yoni kema nehaviya veaꞋmogamina Yisasi kea hamapai-maine. \p \v 1 ApolosiꞋa Kolini mainegeno PoloꞋa agoꞋyalega hanea kumaꞋyagale vaiyatete huno Efesusi uvaꞋyi huno nagoꞋa Yisasina amakuꞋa amitafa humainaya veaꞋnea amake-maine. \v 2 Amaketeno mage huno hamavike “Yisasife havitama tamakupi maletama tamametiti nehaya kanafina Alu Aotage Avamula ali-mainafi oꞋalinae?” huno hamavigegeꞋya “AꞋao, ‘Alu Aotage Avamula maine.’ huꞋya haya kea ohavinone.” huꞋya hae. \v 3 Hageno PoloꞋa mage huno hamavige “HanaꞋa li falelamatenae?” huno hamavigegeꞋya mage hae “Yoni ti falelatenae.” huꞋya humainae. \v 4 Hageno PoloꞋa mage huno hie “YoniꞋa mage nehuno tina falematene ‘Kefo yatamihena tamakuꞋa aiyahae hisageꞋna tina fale-lamategahue.’ huno nehuno veala mage huno hamapai-maine ‘Nagai nakavelaga esia kanomofe, havitama tamakupi maletama tametiti hiho.’ huno humaineana Yisasife huno humaineane.” \v 5 Huno higeꞋya ani kea haviyanagino Efesusi veaꞋmogamina AnumayatimoꞋa Yisasi agile tina falematene. \v 6 Fale-mateteno PoloꞋa ayana amanute malegeno Alu Aotage Avamula amakaite elavino egeꞋya amaku amakesafiti nohaviya kea, alu amake alu amake aiꞋya Anumayamo avayafiti hamapaiya kea hufalote humainae. \v 7 Ani vayala tuelufuꞋa (12) vaya mainae. \p \v 8 PoloꞋa tagufa (3) ikana Yuta veaꞋmogami mono nopi ute ete huno tokiyaꞋage kea huno Anumaya Koti kava yagaisia yafe amakuꞋa ali hetino hamapai-maine. \v 9 Hamanepaiyanagi nagoꞋa vayaꞋmoꞋya amaku amakesa ailineleꞋya tokiyaꞋage ke huꞋya “Havige nehananagita tagupina ali omalegahune.” huꞋya mukiꞋa vea amaufi Yisasi kea hu-haviya hutageno PoloꞋa neꞋamataleno Yisasife haviꞋya amakupi malenaya veala amavaleno mukiꞋa kanafina efi efi huno Tilanusi humavenelia nopi mo huhaleno hamapai-maine. \v 10 Tole kafu aniꞋa huno hamanepaigeꞋya mukiꞋa Esia mainaya veaꞋnea Yuta veaꞋnene Kaliki veaꞋnene Anumayamo kea havimainae. \s1 Sekeva ne nafaꞋneyagamoꞋya kefo avamu anati-talegahe humainae. \p \v 11 Anumaya KotiꞋa Polo ayapi tokiya avame yana humaine. \v 12 NehigeꞋya veaꞋmoꞋya akasipiene kenaene Polo augafale akasaseteꞋya kali vayate aliꞋya vageno kaliꞋamimoꞋa kanale humategeno amakusafiti Kefo AvamuꞋyaga hati-laviꞋya umainae. \v 13 NagoꞋa Yuta vayaꞋmoꞋya Kefo Avamula veaꞋmogami amakusafinagati amanati neꞋatalaya vayaꞋmoꞋya Kefo Avamula amakusafima mainea veate Yisasi agi neꞋayeꞋya mage huꞋya humainae “PoloꞋma tahanepaiya kanoa, Yisasi, agile Kefo AvamuꞋmoga amakusafinagatila hati-lavika evuo huꞋna kahanepauve.” huꞋya humainae. \v 14 Ani kavaꞋma nehaya vayala seveniꞋa (7) ne nafaꞋneyaga ala mono nopi kava yagai-mainea kanomo nafaꞋneyaga Sikeva nafaꞋneyagamoꞋya ani kavala humainae. \v 15 Nago yupa ani kava nehageno Kefo AvamuꞋmoꞋa mage huno kenonaꞋamia humaine “Yisasina ago ageteꞋna Polona age-mainogi tamakaya tagatamae?” huno humaine. \v 16 Higeno Kefo AvamuꞋma agusafinaga mainea kanomoꞋa ani seveniꞋa (7) vayaꞋmogamite haiteno asaga hunelavino amakaseno nehamaeno amaugafa tusiya huno alihaviya humateteno kenaꞋamiene ali hatata hutalegeꞋya amaugafa alapaꞋage ani nopitila hati-laviꞋya falemainae. \v 17 Mani kea Efesusi mainaya veala Yuta veaꞋnene Kaliki veaꞋnene haviteꞋya koli nehuꞋya Anumayatimona Yisasi agia tusiya huꞋya alisaga humainae. \v 18 HageꞋya kasagoꞋyamoꞋya Yisasifena haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti nehuꞋya kefo kavaꞋma haya kavafena hufalote humainae. \v 19 Hufalote huteꞋya sesefe yaꞋamiene tusa huneꞋamataya yaꞋamiene analisa yaꞋamiene ani yaꞋyagahema kae-malenaya avoꞋyaga mukiꞋa vea amaufi atafi kaesagali-talenae. Kae-mainaya avoma miya humainaya monema hapaliyana fifiti tauseniꞋa (50,000) kina hapali-mainae. \v 20 Anima tokiyaꞋage kavaꞋma humainea kavafena mukiꞋa kotega mo hamanepaiꞋya Anumayamofena haviꞋya amakupi malageno tokiyaꞋage humaine. \s1 Efesusi veaꞋmoꞋya Polona haesaya ke humainae. \p \v 21 Ani yaꞋyagamoꞋa haꞋno hutegeno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa Polona visia agu agesa amigeno mage huno hie “Masetonia umaigeꞋna Akaiya eteꞋna Yelusalemu uvaꞋyi hisuaꞋamoꞋna Lomu visua nagesa nehavue.” huno humaine. \v 22 Huteno tole haꞋnemayaꞋa kanolatana TimotiꞋene ElasatusiꞋene hunategeꞋana Masetonia vaꞋageno PoloꞋa agaiꞋage anile nagoꞋene Esia kotega maine. \p \v 23 Ani kanafina Yisasi kea nohaviya veaꞋmoꞋya Yisasi akave nemalaya kehena tusiya huꞋya hetiꞋya ke vaiꞋya amakoꞋya ke humainae. \v 24 Ani kotega vayaꞋmoꞋya yafateti nago akefa amayateti talo huꞋya “Anumayati maine.” huteꞋya agia AtemisiꞋe huꞋya nehae. HuꞋya hageno nago kanomo agia TemitiliusiꞋe efe mone atafi kaeteno ani moneleti ani akefamo agima alisaga nehaya nona, osi osi nona talo higeꞋya veaꞋmoꞋya miya hageꞋya taloma nehaya vayaꞋmoꞋya tusiꞋa mone neꞋaliyane. \v 25 NeꞋaliyanagino TemitiliusiꞋa mukiꞋa agaiꞋa aliꞋya vayaꞋene mukiꞋa osi osi Atemisina nomaꞋa taloma nehaya vayaꞋene ke higeꞋya melitalu hageno mage huno hama-paiye “Vemogatama tamakaya havimainae ani aliꞋyateti kanale monetia neꞋalune. \v 26 NeꞋalunanagi ani kanoa, PoloꞋe, mukiꞋa Efesusi nemaiya veaꞋnene mukiꞋa Esia kotega nemaiya veaꞋnenefe ‘Amayateti taloma haya anumaya afa yatafa hanegi Anumaya omainae.’ huno higeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya ‘Tamage nehane.’ huꞋya akave malaya kea ago havitama age-mainae. \v 27 PoloꞋma hia kemoꞋa tagai aliꞋyatimo agia alino haviya havaya hutegeꞋya Esia nemaiya veaꞋnene alu mopalega veaꞋnene agima alisaga nehaya Atemisina atalesageno lavisigeꞋya veaꞋmoꞋya ‘Anumayati maine.’ huꞋya agia alisaga ohisageno Atemisi agima alisaga nehaya nofena ‘Afa yatafa hane.’ huꞋya hugahae.” huno humaine. \p \v 28 HigeꞋya alitalu humainaya veaꞋmoꞋya ani kea havigeno amaipamoꞋa tusiya huno ata legeꞋya mage huꞋya hae “AtemisiꞋa Efesusi mainona vayaꞋmogatina tusiꞋa ala anumayati maine.” huꞋya humainae. \v 29 HageꞋya mukiꞋa ani kumate veaꞋmoꞋya ala kenake nehuꞋya PoloꞋenema vaiyatete nehaꞋa kanolatana tolea Masetoniati kanolatane KaiyusiꞋene AlisatakusiꞋene anavayu huꞋya alitaluma nehaya kumapi anavaleꞋya amaiyayeꞋya umainae. \v 30 Vageno PoloꞋa “AmuꞋnoꞋamifi kaiyeke mo hisue.” huno hianagi afuꞋaganaꞋya “OꞋugane.” huꞋya atafa humainae. \v 31 Atafa hageꞋya nagoꞋa Polona kanapaꞋamoꞋya ani Esia kumate Lomu kava vayaꞋmoꞋya aniꞋa huꞋya agaitega kea atalageno egeꞋya mage huꞋya tokiyaꞋage kea hae “Kagaya veaꞋma alitalu haya kumapina oꞋvuo.” huꞋya humainae. \v 32 HageꞋya alitalu humainaya veaꞋmoꞋya amaku amakesamoꞋa yagalegeꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya nago kea hageꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya alu kea hageꞋya tusiya huꞋya ala kenakea hageꞋya kasagoꞋya veaꞋnema alitalu humainaya yamona aepaꞋa ohavinae. \v 33 OhavigeꞋya nagoꞋa Yuta veaꞋmoꞋya “Mage huka huo.” huꞋya Alekasatana ayetufageno amuꞋnoꞋamifi mo hetino ani kemo aepaꞋa hamapaigahe “AfaꞋa maiho.” huno ayana aligosi-gosi humaine. \v 34 Aligosi-gosi hianagi Yuta kanoma mainea yafe agelama huteꞋya nagoke amavayage ailalupeꞋya mage hae “AtemisiꞋa Efesusi mainona vayaꞋmogatina tusiꞋa ala anumayati maine.” huꞋyama maiꞋya hayana tole yagemo kanafi ani keꞋageꞋyana maiꞋya humainae. \p \v 35 Nehageno haenagaꞋa ani kumate avo kae aliꞋyate kanomoꞋa alitalu humainaya vayaꞋmogamina ali hakaꞋyufeno mage hie “Efesusi vayaꞋmogatama Atemisina anumayatimo agima alisaga nehaya nona Efesusi kumateꞋma kanaleꞋya huno kava neꞋyagaiya yafena hana veaꞋmoꞋya ohavinae? Ikapinagati elavi-mainea yafana nagaluma humalenaya yafafena kanaleꞋya huta kava yagai-mainonagi hana veaꞋmoꞋya ohavinae? MukiꞋamoꞋya ago havimainae. \v 36 HavimainayanagiꞋya mani kea hefala okigahagi tamakaya afaꞋa maiho. Nagola aifoꞋnafo kavala ohiho. \v 37 Anavaletama aya kanolatamogania Atemisi agima alisaga nehuna nopitila nagaluma humalenona yana musufa yana ohunaꞋe. Tagaiti anumayatimona Atemisife huhaviyana hu-oꞋatenaꞋe. \v 38 Ala kaiyeke havisia kanomoꞋa nagoꞋa kanafi kaiyeke havi nopi maineno kaiyekea havigahigi TimitiliasiꞋene agaiꞋene aliꞋya neꞋaliya vayaꞋmoꞋya ‘Kema hane.’ hinuꞋyahena ani kanomote visae. \v 39 Ugahagi alu yafema hinutamahena kamani vayaꞋmoꞋyama alitalu hisagetamahena ani kea fatago hiho. \v 40 Ma yagefima hu-mainona yafena kamani vayaꞋmoꞋya ‘Tu nehae.’ huꞋya tahavigesagetahena hana kanomo hetino anima keha keha nehaya yamona aepaꞋa hamapaigahie?” huno humaine. \v 41 Avo kae aliꞋyate kanomoꞋa mani kea huteno “Notamilega ataletama viho.” huno hemanatigeꞋya umainae. \c 20 \s1 PoloꞋa MasetoniaꞋene Kalikiene umaine. \p \v 1 Kema ayeso haya kemoꞋa haꞋno hutegeno PoloꞋa Yisasina amakuꞋa amitafa humainaya veafe ke higeꞋya agaite ageno tokiyaꞋage huꞋya maisaya amaku amakesa alino hapaiteno hu falu fala humateteno amataleno Masetonia haigahe haimaine. \v 2 Ani kotega vai neꞋayeno mukiꞋa kanafina tokiyaꞋage huꞋya maisaya kea hamapaiteno Kaliki kotega elavi-maine. \v 3 Elavino tagufa (3) ika emaiteno Silia eugahe “Tipi kale alisue.” huno hiana Yuta vayaꞋmoꞋya agaila haesaya kema haya kea hageno haviteno agesa aiyahae huno tipi kalea neꞋataleno “EteꞋna mopafi Masetonia kotega agaseꞋna haigahue.” huno humaine. \v 4 AgaiꞋenema tokaeꞋya haiya vayala Pilusi nafaꞋnemo agia SopataꞋe Pelia kumate kanoene Tesalonaikati AlisatakusiꞋagi Sekutasigani Tepi kumateti kanoa KaiyusiꞋene TimotiꞋene Esia kanolatana Tikikusigani Talofimusiganie naꞋa vayaꞋyaga PoloꞋene hai-mainae. \v 5 Ani vayaꞋyaga euhagoteꞋya Taloasi kumate tagava maigahe eumainae. \v 6 EuꞋya mainageta tagaya Filipai maineta hale oki kaihame nenaya imu kiꞋya naya kanamoꞋa haꞋno hutegeta tipi kalefi haisaga humaita faefuꞋa (5) tau faeta tina lakaeta amakaitega Taloasi euvaꞋyi huta seveniꞋa (7) yupa ani kumatela mainone. \s1 YutikusiꞋa asaga hulavino haegeno PoloꞋa ali hetitene. \p \v 7 Sota yupa Anumayamo agile kave negahe alitalu humainonageno PoloꞋa egama visia yafe huhaleno mono kea tahapaino hume hume neꞋvigeno kege amuꞋnokefa maino humaine. \v 8 MainoꞋma hiana anafi kikalo humalenaya nopi maunanagino kasagoꞋya kaꞋniꞋyaga ayevasa humalageta mainone. \v 9 Mainonageno nago neyana YutikusiꞋe akalogate mopale mainegeno PoloꞋa mono kea ayaꞋayate maino hume hume vigeno Yutikusina aukalo kalo higeno aula faeno fae latapalino fae-mainefiti anale tagufa (3) ayekalo huꞋya kimalenaya nopitilagino ani akalogapiti asaga hulavino mopafi tavino haegeno faligeꞋya molisaga huꞋya agayana ago fali-maine. \v 10 Fali-mainegeno PoloꞋenena lavino mo anu-kilineno mage hie “Atali talua ohiho. Ago fali-maineanagi eteno haimula neꞋalie.” huno humaine. \v 11 Huteno ani nopinaga eteno haino maineno kaihame maya kolino higeꞋya nenageno ani kavela neteno ayaꞋaya mono ke amakaiꞋene huge huge nehigeno kola ali halegeno neꞋamataleno umaine. \v 12 Vigeno ani neyana eteno haegafa huno maigeꞋya avaleꞋya notega neꞋuꞋya tusiꞋa muse nehuꞋya amaipamoꞋa kanale humaine. \s1 PoloꞋa Taloasia neꞋataleno Miletusi umaine. \p \v 13 Tagaya uhagoteta tipi kale alitonageno PoloꞋa “Mopafi Asosi utesugetama anileti tipi kalefina navalegahae.” huno higeta tipi kalefi Asosi mogava mainone. \v 14 Asosi agava maineta Polona avaleta tipi kalefi asaga humaita Mitilini kumate umainone. \v 15 Uteta anileti tipi kalefi mo faeteta Kiosi kumate uvaꞋyi huta ani lipi kalefi faeteta Samosi mo faeteta Miletusi evaꞋyi humainone. \v 16 PoloꞋa “Afulea kanahe muse hisaya imu kisaya kana Yelusalemu evaꞋyi hisuafene.” huno ayaꞋaya kana Esia kotega omaisia agesa haviteno “Efesusia ago agaseꞋna ugahue.” huno humaine. \s1 PoloꞋa Efesusi soka vayafe maiho huno hu falu fala humateteno agola amataleno umaine. \p \v 17-18 PoloꞋa Miletusiti vaya humateno “Efesusi utama soka vayafe nagaitega esaya ke hamapaiho.” huno higeꞋya uꞋya mo hamapaigeꞋya agaitega ageno mage huno hamapaiye tamakaya ago agemainae nagaya hagoteꞋna Esia kotega evaꞋyima humainoa kanafina aepa heꞋna humainoa kavala ago agemainae. \v 19 Naugafa aliꞋna ohainogi Anumayamo aliꞋya neꞋalugeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya mukiꞋa kanafina hu-haviya hunatageꞋna tusiꞋa avite-mainoe. \v 20 Avia atoanagi atalia ohuꞋna mukiꞋa lamaku tamamema ali lokiya vaisaya kea atalutamifiꞋene notamifi notamifiꞋene Anumaya Koti kea huhaleꞋna tamahapai-mainoe. \v 21 TamahapaiꞋna Yuta veaꞋnene Kaliki vayaꞋnenefe “Kefo yatamihe tamakuꞋa aiyahae hutama Anumayatimona Yisasife havitama lamakupi maletama tametiti hiho.” huꞋna huhaleꞋna tamaha-pai-mainoe. \v 22 Tamahapai-mainogi menia agegeho Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa “Yelusalemu haiyo.” huno nahapaiyanagiꞋna anilega visugeꞋyama vayaꞋmoꞋya hunatesaya kavala nagaya ohavinoe. \v 23 Ohavinogi mukiꞋama umainoa kumatela Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa mage huno nahapai-maine “TusiꞋa kanaꞋage yama hugatesaya yana falote hugateno nofipina kategahae.” huno nahapai-maine. \v 24 Nahapai-maineanagi nagaya falisufi afaꞋa maisufi afa yatafa hane huꞋna nagesa nehavugi AnumayatimoꞋa Yisasi naminea aliꞋyama, veafe Anumaya KotiꞋa tusiꞋa kayone hulatenea kanale mono kea huhaleꞋna hamapaisua aliꞋyana ali haꞋno hisua nagesa nehavue. \p \v 25 Tamakai amuꞋnopina vaiyatete huꞋna Anumaya Koti kava yagai-lamatesia kea tamahanepauvanagiꞋna menia lamahanepaugi haviho nagaya havimainoe haenagaꞋa nagaila naukipalela nagoꞋene onagegahae. \v 26-27 Ani yafe menia tamagelafa huꞋna tamahanepauve nagaya kolia ohuꞋna mukiꞋa Anumaya Koti agu agesafima hanea kea ago tamahapai-mainoafe nago kanomoga Anumaya Kotitegati fananema hisanana tamakaitami yane. Ani kemoꞋa nagaipina omegahie. \v 28 Omegahigi tamakaya tamaugafa kaꞋyetama maiho. Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa “Kava yagai-mateho.” huno lamaminea vayala, AnumayamoꞋa agaiꞋa kolamaꞋaleti miya humalenea sipi sipilelela kava yagaiho. \v 29 Nagaya nehavue tamataleꞋnama visuana nagoꞋa vayala, kaveꞋage afela kalamo nehia kava huꞋya tamakai amuꞋnopi esayaꞋamoꞋya Yisasife haviꞋya amakupi malenaya sipi sipiyaga ali haviya hugahae. \v 30 Ali haviya hugahagi tamakai amuꞋnopitila nagoꞋa vayaꞋmoꞋya hetiꞋya havigea mohu haviya mehu haviya nehuꞋya Yisasife haviꞋya amakupi malenaya veala “Tagai takave eho.” huꞋya amavayu hugahae. \v 31 Ani kavaꞋma hisaya yafena kaꞋyeho. Nagaya tagufa (3) kafufina felugaene kegeꞋene kasaloꞋnahae huꞋna maifalua ohunoe. Avia neꞋateꞋna mukiꞋamogatamina tamaku tamakesa nagoke nagokemogatamina tamaumonola malogetama havimainagi ani yafe tamakesa ali hao hutama haviho. \p \v 32 Menia Anumaya Koti ayapi tamatogeno agaiꞋa kayone hulamatesia keꞋamoꞋa tamakaila alino tokiyaꞋage hulamateteno mukiꞋa agaiꞋa alu aotage veaꞋneꞋamogamima neꞋamatea kanale yana tamamigahie. \v 33 Nagaya nagoꞋa vayaꞋmogatama mone afenotamileꞋene kukenatamileꞋene ageꞋna nahaꞋyea nohuane. \v 34 Tamakaitamia agayana nayapiti aliꞋyana aliꞋna nesua yaꞋene nagaiꞋenema lokaeꞋya nemaiya vayaꞋmoꞋya nesaya yaꞋene ali falote hugetama age-mainae. \v 35 NaꞋa nehuꞋna mukiꞋa yana tamaveliꞋna mage huꞋna humainoe “AliꞋya alitetama kalima neꞋaliya vayala amaya hiho.” AnumayatimoꞋa Yisasi humainea kea mage humaine “VeaꞋmoꞋya nago yama alisayana muse hugahagi afuꞋaganana nago yana amisiana tusiya huno musena hugahie. Aminea yamo muse yamoꞋa ali-mainea muse yana agase-maine.” huno humainea kea tamakesa havi havi hutama maiho huno humaine. \p \v 36 Mani kea huteno soka vayaꞋene PoloꞋa aleꞋya ayeno Anumayamotega ke huno havige-maine. \v 37-38 HavigetegeꞋya mukiꞋa soka vayaꞋmoꞋya tusiꞋa avi neꞋateꞋya Polona anukiꞋya atako ataka nehuꞋya haenagaꞋama agai aukipaleꞋma nagoꞋene oꞋagesaya yafe hamaumana halegeꞋya avia ateteꞋya tipi kale hanelega avaleꞋya umainae. \c 21 \s1 PoloꞋa tipi kalefi viaꞋamo Yelusalemu ugahe humaine. \p \v 1 Amataleta tipi kalefi unaꞋamogata Kosi kumate mo faeteta lina takaeta Lotesi uvaꞋyi huta mo faeteta lina lakaeta Patala uvaꞋyi humainone. \v 2 UvaꞋyi huta nagola hagelipi kalea agonana Fonisia kotega ugahe nehigeta ani lipi kalefi haisaga humaita umainone. \v 3 NeꞋuta Saipalusi mogonana haoga laya kaiyaga hanegeta neꞋataleta Silia uta tipi kalemoꞋa afenoꞋyaga atalegahe higeta Taiya limo agegayalega lavi-mainone. \v 4 Anile tatalegeta Yisasife haviꞋya amakupi malenaya anagafe momatiyeta ali falote huteta amakaiꞋene seveniꞋa (7) kana mainonageno Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa hamapaigeꞋya haviteꞋya Polofena “Yelusalemua oꞋvuo.” huꞋya hapai-mainae. \v 5 Hapaitageta amakaiꞋenema mauna kanamoꞋa haꞋnoma nehiana katega ugahe nehunageꞋya mukiꞋamoꞋya aꞋneꞋamiene nafaꞋneꞋamiene tavaleꞋya kumala ataleꞋya vageta ti agegayalega hanea kahaepate mo latalegahe hageta taleꞋya moyeta nunamu humainone. \v 6 Nunamuna huteta hufalu fala humateta “Maiho.” humateteta tipi kalefi haisaga humaunageꞋya eteꞋya noꞋamilega emainae. \s1 Sisalia kumategati nagola aune kanoa AgapusiꞋa Polona ke hapai-maine \p \v 7 Taili kumala ataleta Tolemesi uvaꞋyi huta Yisasife haviꞋya amakupi malenaya anagala hu falu fala huneꞋamateta amakaiꞋenena nagoke kana kanoꞋa mainone. \v 8 Maita faeteta amataleta Sisalia uvaꞋyi huta Filipi nopi umainone. Ani FilipiꞋe kanomoꞋa Yisasi ke hamanepaiya kanogino Yelusalemu kave amamite amamite hisaya yafe hapaliꞋya humatenaya seveniꞋa (7) vayapiti kanogita ani kanoene umainone. \v 9 Umainonageno ani kanomoꞋa foꞋa (4) vele omainaya munaꞋneꞋa mainayanagino Anumaya KotiꞋa avayafiti hamapaiya kea huꞋya amaune laga nehaya munaꞋneyaga mainae. \v 10 Mainageta lagaya anile tole lagufa kana mainonageno nagola Anumaya Koti aune kanoa AgapusiꞋe nehaya kanoa Yutiati elavi-vaꞋyi humaine. \v 11 Takaite evaꞋyi huno Polo amuꞋnofila melino agaiꞋa aiya ayate kisalu negino mage huno hie “Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa mage huno nahapaiye ‘Yelusalemu mainaya Yuta vayaꞋmoꞋya ma kava huꞋya mani amuꞋnofiꞋmona nefana aiya ayate kisalu kiteꞋya vayaꞋmoꞋya haesageno falisiafe Yuta veaꞋne omainaya vayaꞋmogami amayapi ategahae.’ huno hikeꞋna haviteꞋna mani kavala me nehue.” huno humaine. \v 12 Higeta anima hia kea haviteta tagaiꞋene ani kumate veaꞋnene mage huta hapaune “Pologa museka nehunagi Yelusalemua ohaiyo.” huta hutenone. \v 13 Nehunana PoloꞋa mage huno humaine “NaꞋa higetama avia neꞋatetama nagu nagesa ali haviya nehae? Nagaya Anumayanimona Yisasi naguꞋa amitafa humainoafe nagaya nagesa talo tala huꞋna Yelusalemu haisugeꞋya natafa huꞋya nofipi nateteꞋya nahaesageꞋnama falisuana kanalele huꞋna nehue.” huno humaine. \v 14 Higeta haviteta kenonaꞋa haꞋopaita mage huta humainone “AnumayatimoꞋa havimaineanagino haisia kavala hisie.” huta humainone. \p \v 15 Ani kea huteta lagaya ali lalo tala nehuta Yelusalemu haimainone. \v 16 Haunana nagoꞋa Sisalia lafu-taganaꞋya tagaiꞋene haigeta Yelusalemua hai vaꞋyi hunageꞋya nagola Saipalusi kanomo agia NasoniꞋe agai notega tavaleꞋya vageta umainone. NasoniꞋa nayona Yisasi anagapi maineane. \s1 PoloꞋa Yelusalemu hai vaꞋyi humaine. \p \v 17 Yelusalemua hai vaꞋyi hunageꞋya tafu-taganaꞋya tusi muse huꞋya ali falu fala hulateꞋya lavale-mainae. \v 18 LavaleꞋya vageta mo faeteta PoloꞋa tagaiꞋene Yemesi agegahe neꞋunageꞋya mukiꞋa soka vayaꞋyaga anile emainae. \v 19 Ageno PoloꞋa “Mainafio.” huno hu falu fala huneꞋamateno Anumaya KotiꞋma aya higeno Yuta vea omainaya veaꞋmogami amuꞋnopi ali-mainea aliꞋyafe hamapailama huno hamapaiye. \s1 Kava vayaꞋmoꞋya Polofe “Ala mono nopi vuo.” huꞋya hapai-mainae. \p \v 20 PoloꞋma hia kea haviteꞋya Anumaya Koti agia alisaga huꞋya Polofe mage huꞋya hae “KasagoꞋya tauseniꞋa veaꞋmoꞋya Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti nehaya Yuta veapiti Yelusalemu mainaya veaꞋmoꞋya Mosese kahegi kema akave malesaya amaku amakesa humainae. \v 21 NehuꞋya kagayama mukiꞋa Yuta vea omainaya veapi mainaya Yuta vayaꞋmogamife ‘Mosese kahegi kea neꞋataletama nafaꞋnetamimogami amakoya anoꞋya laga ohutama nayoma Yuta vayaꞋmoꞋya mainaya auꞋava yana atale ho.’ huka humainana kehena hamapaigeꞋya ago havimainae. \v 22 Havimainagi kagayama evaꞋyi humainana kema havinuꞋya hisageta na kava hugahune? \v 23 Nago yafe kahapaigahe hunagi kahapaisuna kavala akave huo. FoꞋa (4) vayala Anumaya Koti aulagafina hulokiya vaiꞋya kea humalenaya vayala manile mainae. \v 24 Mainayanagika mukiꞋa vayaꞋmoꞋya kagaifema agoꞋma havimainaya kehema ‘Havige nehae.’ huꞋya hisayafena kagaife ‘Anumaya Koti kahegi kemo akave nemale.’ huꞋya hu-gatesayafena ani foꞋa (4) vayala amavaleka amakaiꞋenena Anumaya Koti aulagafina oniꞋyaꞋage yama omalesia kavala huka kagaikaꞋa monea miya hisanageꞋya amayolagefa laga humatesae. \v 25 Yuta vea omainaya veaꞋma Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti nehaya veaꞋmogamife tagaya nayona avona kaeta huhaꞋya gi-malenona kea mage huta humainone ‘Fali-mainaya veafe amakisana vaiꞋya atupa kave alisaga huꞋya malesaya kavela oneho. KolamoꞋa agusafinaga hanesia afuene kolaꞋenena oneho. AꞋne munaꞋne amavayu nehisaya yana ataleho.’ huta ago avona kaeta hamapai-mainone.” huꞋya humainae. \v 26 Hageno PoloꞋa faeteno ani foꞋa (4) vayala amavaleteꞋya amaugafaene amakuꞋaene sese nehaya kava huteꞋya ala mono nopi haigeno PoloꞋa mono nopi mainaya kava vayafe mage huno humaine “Laugafaene taguꞋaene Anumaya Koti aulagafina oniꞋyaꞋage otahaisia kava huta sese huteta maineta ma yupa eta tahaote tahaote Anumaya Kotina sipi sipia heta amigahune.” huno humaine. \s1 Yuta vayaꞋmoꞋya Polona mono nopi atafa humainae. \p \v 27 Ani seveniꞋa (7) kanamoꞋa haꞋno hugahe nehigeꞋya nagoꞋa Esiati Yuta vayala elaviyaꞋamoꞋya PoloꞋa ala mono nopi mainegeꞋya megeteꞋya mukiꞋa alitalu humainaya veaꞋmogami amaipa ali haviya huꞋya ali hetimateteꞋya Polona atafa humainae. \v 28 Atafa huteꞋya mage hae “Isaleli vayaꞋmogata laya hiho. Ma kanomoꞋa mukiꞋa kumate vayaꞋmogamina mage huno humave-nelie ‘Isaleli vayaꞋene Mosese kahegi kene mono noꞋamiene afa yaꞋyaga hane.’ huno nehuno nagoꞋa Yuta vea omainaya vayala Kaliki kotegati vayala ma ma nagalu humalenea nopina amavaleno egeꞋya mani nona ali haviya nehageno oniꞋyaꞋage nehie.” huꞋya humainae. \v 29 NaꞋafene nago yupa PoloꞋa TalofimusiꞋene ala kumapi vaiyateti nehaꞋageꞋya age-mainayanagiꞋya TalofimusiꞋa Efesusiti kano maineanagiꞋya amakesafinaga havige nehuꞋya “PoloꞋa ani Yuta vea omainea kanoa tagaila ala mono notifi avaleno haimaine.” huꞋya havige humainae. \v 30 HageꞋya mukiꞋa ani kumate veaꞋmoꞋya ani kema haviya kemoꞋa amaipa ali hetigeꞋya amaiyayeꞋya molitalu huteꞋya Polona atafa huꞋya mono nopinagatila avayu vaye nehageꞋya ani mono nomo fitayaga mukiꞋa aliꞋya kimainae. \s1 Lomu ati vayaꞋmoꞋya Polona Yuta vayaꞋmogami amayapiti movaleꞋya emainae. \p \v 31 Polona ago maiꞋya nehayageno Lomu ati vayate kava kanomoꞋa mukiꞋa Yelusalemu veaꞋmoya ke vaiꞋya tusiꞋa lu maiꞋya nehae huꞋya haya kea havimaine. \v 32 Haviteno ati kava vayaꞋaene ati vayaꞋyagaene amavalegeꞋya amaiyayeꞋya amakaite elaviꞋya ageꞋya ani vayaꞋmoꞋya ala kava kanoene ati vayaꞋaene ageꞋya ageteꞋya Polona nagoꞋene ohaeꞋya ataleꞋya mainae. \v 33 AtaleꞋya mainageno ati vayate kava kanomoꞋa Polona metafa huno “Tole seni nofiteti aiya ayate kisalu kiho.” huno nehuno alitalu humainaya vayafe mage huno hamavige “Mani kanoa taꞋe? Hana augafa havi kava higetama ani kavala nehae?” huno hamavige-maine. \v 34 HamavigegeꞋya nagoꞋa vayaꞋmoꞋya nagoꞋa kea nehageꞋya nagoꞋa vayaꞋmoꞋya alu kea nehageꞋya maiꞋya tusiꞋa keyeso haya kemona aepaꞋa havilama ohuno ati vayaꞋmogamife mage hie “Lagaiti lokiyaꞋage nopinaga avaletama viho.” huno humaine. \v 35-36 HigeꞋya mukiꞋa veaꞋmoꞋya amakave keyeso hume hume neꞋuꞋya mage hae “Haesageno falisie.” huꞋya hume hume neꞋvageꞋya ani nomo fiate avaleꞋya vageꞋya mukiꞋa vayaꞋmoꞋya tusiya huꞋya tu hisaya kava hayakehe ati vayaꞋmoꞋya Polona avalesaga huꞋya anale avaleliꞋya umainae. \s1 PoloꞋa agaiꞋa ametiti yamo aepaꞋa hu falote huno hamapaimaine. \p \v 37 Ati vayaꞋmoꞋya tokiyaꞋage nopinaga avaleꞋya haigahe nehageno PoloꞋa ati vayate kava kanomofe mage huno humaine “Nago kea kahapaigahe nehuana kanalepio?” huno havigegeno ati vayate kava kanomoꞋa mage hie “Kagaya Kaliki kea havilinano? \v 38 Kagaya Isipiti kanogika mukiꞋa vayafena ‘Kamani vayaꞋene tu hugahune.’ huka huteka tu huge huge nehaya vayala fo tauseniꞋa (4,000) vayala kaꞋme kotega amavaleka umainana kano mainane huꞋna nagesa nehavugi kagaya ani kano mainapio?” huno havige. \v 39 Higeno PoloꞋa mage huno humaine “Nagaya Yuta kano mainoe. Silisia kotega agi hanea kumala Tasusie kuma aepaꞋnia hane. Museka nehugi nagaya alitalu humainaya veaꞋmogamina nago kea hamapaisufio?” huno havige-maine. \v 40 Havigegeno “Kanalelagi hamapaiyo.” huno higeno PoloꞋa ani nomo fiate heti-maineno kema aepa hegahena “AfaꞋa maiho.” huno ayana alisaga higeꞋya alitalu humainaya vayaꞋmoꞋya kea ohuꞋya mainageno PoloꞋa amakaiꞋami kea Hipalu kefiti Yuta vayaꞋmogamina hamapai-maine. \c 22 \p \v 1 PoloꞋa ati vayaꞋmogami tokiya nomo fiate heti-maineno mage huno hamapaiye “NafuꞋnaganagatamaene nenafagatamaene haviho nagaya havi kavala ohunoa ke lamahapaigahe hugi haviho.” huno hie. \v 2 HigeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya amakaiꞋami kea Hipalu kefiti hia kea haviteꞋya ke ohuꞋya mainageno hamapaiye. \p \v 3 Nagaya Yuta kano mainoe. ItaꞋnimoꞋa natenea kumala ala kola Silisiae osi kumaꞋnia Tasusie nateneanagiꞋna manima mainona kumate Yelusalemu emaineꞋna ala huꞋna KamalieliꞋa mukiꞋa taginago-vanagomogami kahegi kemo aepaꞋa hu-naveligeꞋna havimainoanagitama tamakaya meni kanafima Anumaya Koti kema akave malaya kava huꞋna tusiya huꞋna nagula amitafa humainoane. \v 4 Nagaya nayona Yisasi akave nehaya veala tusiya huꞋna ali haviya humateteꞋna hamaeꞋna fali-mategahe veneꞋnene aꞋnene amatafa huꞋna nofiteti kisalu kimateteꞋna nofipi amavaleꞋna amatenoane. \v 5 Ani kavaꞋma humainoa kea ala mono nopi uhagote mainea kava kanoene Kanisole vayaꞋene age-mainayanagiꞋya tamahapaigahae. Ani vayaꞋmoꞋya nago autaꞋma kaeꞋya namiteꞋya “Tamasigusi mainaya tafu-taganagamitega alika vuo.” huꞋya hageꞋna aliꞋna mage huꞋna hue “Yisasi akave neꞋvaya vayala Tamasigusi momatafa huꞋna nofiteti kisalu kimateteꞋna amakata aisia ya alisaya yafe Yelusalemu amavaleꞋna egahue.” huꞋna humainoane. \s1 PoloꞋa agaiꞋama Yisasina aguꞋa aminea yamo aepaꞋa hamapai-maine. \p \v 6 YagemoꞋa amuꞋnokaꞋno higeꞋna Tamasigusi uvaꞋyi hugahe hugeno aupaꞋa ikapinagatila tusiꞋa hale yamo nagaitela meyevasa humaine. \v 7 Meyevasa higeꞋna mopafi asaga hu-laviteꞋna havugeno nagola ala kefiti mage huno hie “Sologae Sologae naꞋa higeka nagaila ali haviya hunenatane?” huno humaine. \v 8 HigeꞋna kenonaꞋa mage huꞋna hue “Alamogae kagaya tagae?” huꞋna hugeno nagaifena mage hie “Nagaya Nasaleti YisasiꞋnae. Nagaila maika ali haviya hunenatane.” huno humaine. \v 9 HigeꞋya nagaiꞋenema mainaya vayaꞋmoꞋya hale yamaꞋa agayanagi nagaila kema nahapaiya agea ohavinae. \p \v 10 Ohavinagi nagaya mage hue “Alamogae naꞋa hisue?” huꞋna havigogeno mage huno hie “Hetika Tamasigusi ugenoꞋo. VisanagenoꞋa mukiꞋa aliꞋyama alisana kea nago kanomoꞋa kahapaigahie.” huno nahapaiye. \v 11 NahapaigeꞋna nehavugeno hale yamaꞋamoꞋa tusiya huno aye vasa higenoꞋagino naulaga oꞋagogeꞋya nagaiꞋenema umainona vayaꞋmoꞋya nayate aligeta Tamasigusia umainone. \v 12 Unana nago kanomo agia AnanaiyasiꞋe anile nemaiyanagino tusiya huno Anumaya Koti kahegi kea akave nemalea kanogiꞋya mukiꞋa ani kumateꞋma mainaya Yuta veaꞋmoꞋya “Kanale kano maine.” huꞋya agia alisaga nehaiya kanoe. \v 13 Ani kanoa AnanaiyasiꞋe nagaila navate me heti-maineno mage huno humaine “Pologa nenafugae kaulagamoꞋa eteno aigali hisie.” huno higeno naulagamoꞋa aigali higeꞋna anile aupaꞋa ani kanoa age-mainoe. \v 14 NeꞋagogeno AnanaiyasiꞋa nagaifena mage huno nahapaiye “TaginagomoꞋya agima alisaga humainaya Anumaya KotiꞋa agaiꞋa haiya yafema havisana yafeꞋene Fatagoma Humainea Kanomoma ageteka agai avayafiti kema havisanafene huno kagaila hapali-maine. \v 15 Hapali-maineanagika agaifena huhaleka hamanepaika age-mainana yafeꞋene havimainana yafeꞋene mukiꞋa vayaꞋmogamina hamapaigane. \v 16 NaꞋa higeka agava mainane? Hetika ugeꞋya Yisasi agile tina falegatesageno Anumaya KotiꞋa kefo yakaꞋa aye haꞋmi-taleno.” huno humaine. \s1 AnumayamoꞋa Polona Yuta vea omainaya veapi mono kea mo huhalesiafene huno hutene. \p \v 17 HigeꞋna nagaya eteꞋna Yelusalemu emaineꞋna ala mono nopi haiꞋna Anumayamotega havinegeꞋna nagola himona kana yana age-mainoe. \v 18 Agoana Yisasina agogeno nagaifena mage huno humaine “Male mainaya veaꞋmoꞋya nagaifema hisana kehena ‘Tamage nehane.’ huꞋya ohavigahagi Yelusalemua neꞋataleka kaiyayeka alu kumate vuo.” huno humaine. \v 19 HigeꞋna nagaya mage hue “Anumayanimogae nagaya mukiꞋa Yuta veaꞋmogami mono nopi falege falege huꞋna kagaifema haviꞋya amakupi malenaya veala amavaleꞋna kina nopi mo humateteꞋna kaꞋyona neꞋamamiꞋna humainoa kea mani vayaꞋmoꞋya ago havilinae. \v 20 Havilinagi SitiveniꞋa kagaifema hamanepaiya kanoma hayagenoꞋma faligeꞋna nagaya avate heti-maineꞋna ‘Kanale kava nehae.’ huꞋna hayaya vayaꞋmogamina kenaꞋamile yagaiꞋna mainogeꞋya hayageno fali-maine.” huno hamapaiye. \v 21 HigeꞋya AnumayamoꞋa nagaifena mage huno humaine “Hetika vuo. Nagaya hugatesugeka ayaꞋaya kotega Yuta veaꞋne omainaya veapi hugategahue.” huno higeꞋna havimainoe huno humaine. \s1 PoloꞋa “Nagaya Lomu kano mainoe.” huno ati vayala hamapaimaine. \p \v 22 “Yuta vea omainaya veapi ugahuema.” hia keleti amaipa haviya nehuꞋya ala kegefafiti Polofena mage huꞋya hae “Haegeno falino. NaꞋa augafa kanomoꞋa afaꞋa omaigahigi ago haegeno falino.” huꞋya humainae. \v 23-24 Ala kenake nehuꞋya siotaꞋamia asagi neꞋataleꞋya kugukegeꞋya kateꞋya hagaꞋyu hu neꞋatageno ati vayate ala kava kanomoꞋa mage hie “Hailagi ataleho.” nehuno ati vayaꞋmogamife “Tokiya notifi Polona avaletama haiho. VayaꞋyagamoꞋya ala kefitiꞋma Polona ‘Haegeno falino.’ huꞋya haya kemona aepaꞋama havisuafe hegi kaꞋyoteti Polona aikolisageno ani kemona aepaꞋa tahapaisie.” huno humaine. \v 25 HigeꞋya avaleꞋya hegi kaꞋyoteti haegahe nofiteti kineꞋatageno PoloꞋa ani aliꞋyate kava neꞋyagaiya ati kanomofena mage huno havige “Lomu kahegi kemoꞋa ‘Kanalelagi Lomu nofi kanomona* kaiyekeꞋa havitama fatago hutama kaiyekea huoꞋatenetama hegi kaꞋyotetila haeho.’ huno humainefi?” huno hamavige-maine. \p \v 26 Higeno ati vayateꞋma kava neꞋyagaiya kanomoꞋa anima hia kea haviteno anile ataleneno ala kava kanomote mage huno mo hie “Kagaya hanaꞋa hugane? Mani kanoa fatago huno Lomu nofi kano* maine.” huno hapaiye. \v 27 Higeno ati vayate ala kava kanomoꞋa Polote eno mage huno havige “Kagaya Lomu nofi kano mainano?” huno havigegeno PoloꞋa “E.” huno humaine. \v 28 Higeno ati vayate ala kava kanomoꞋa mage hie “Nagaya kamani vayala kasagoꞋya moneꞋniꞋa miyana amamiteꞋna Lomu nofi kano hapae-mainoe.” huno higeno PoloꞋa mage hie “Kagaya aniꞋa humainanagi nagaya itaꞋniꞋmoꞋa nategeꞋna Lomu nofi kano fatago huꞋna mainoe.” huno humaine. \v 29 HigeꞋya hegi kaꞋyoteti amigahema haya vayaꞋmoꞋya ani kea haviteꞋya anile aupaꞋa neꞋataleꞋya vageno ati vayate ala kava kanomoꞋa havigeno “PoloꞋa Lomu nofi kano fatago huno mainegeꞋna nofila hutenoe.” huno tusi yate kolia humaine. \s1 PoloꞋa Yuta kanisole vayaꞋmogami amaulagale kaiyekea huhaleno humaine. \p \v 30 Kolia nehuno mo faeteno egamaga Yuta vayaꞋmoꞋyama Polofe “Ma kava humaine.” huꞋya humainaya kemona aepaꞋa havigahe ayapiti nofila kalu heneꞋateno ala mono note kava vayaꞋene mukiꞋa Yuta vayaꞋmogami Kanisole vayaꞋenefe “Melitalu hiho.” huno higeꞋya melitalu humaletageno Polona avaleno elavino amuꞋnoꞋamifi me hetitene. \c 23 \p \v 1 PoloꞋa Kanisole vaya amaulagafi agesagali-maineno mage huno humaine “NafuꞋnaganagatamae nagaya kanale ka vai neꞋayeꞋna mukiꞋa kanafiꞋene meni kanafiꞋene Anumaya Koti aulagafina naguꞋamoꞋa nagola havi kavala ohune huꞋna nehue.” huno humaine. \v 2 Higeno mono noteꞋma uhagote mainea kava kanomo agia AnanaiyasiꞋe avateꞋma hetiꞋya maiya vayafena mage hie “Avayale kaꞋyo aikoliho.” huno humaine. \v 3 Higeno PoloꞋa agaifena mage huno hapaiye “Kagaya nagaifena ‘Haeho.’ huka nehananagi Anumaya KotiꞋa kagaila kahaegahie. Kagaya haviya hia kegiꞋyamo agupile efe peni fale-malenea kana augafa kava nehuka kaguꞋafina havi omaleka amegati savale kanomogae. Kagaya kahegi kefiti kaiyeke hunategahe nehuka ‘HaehoꞋ huka nehananagi ani kea ali neꞋatagayane.” huno humaine. \v 4 Huno higeꞋya Polo avate hetiꞋya mainaya vayaꞋmoꞋya mage hae “Kagaya Anumaya Koti mono note uhagote mainea kava kanomofena kanale ohunea kea nehano?” huꞋya humainae. \v 5 Hageno PoloꞋa mage hie “NafuꞋnaganagatama musetami nehugi nagaya havi kava hue. Agayama mono note hagote kava kano maine kema havimainoleꞋasina mani kea ohuleꞋasinagi. Anumaya Koti autaꞋmafina mage huno kae-maleneane ‘Kava kanotamimofena kanale ohunesia kea ohiho.’ huꞋya kae-malenageꞋna age-mainoane.” huno nehie. \p \v 6 Huteno PoloꞋa haviana nagoꞋa Kanisole vayala Satiusi* vayalagi nagoꞋa Kanisole vayala Falasia vayalagi huꞋya mainageno haviafene huno mage huno hamapaiye “Nagaya Falasia kanogiꞋna nenafaꞋa Falasia kanomo nateneanagiꞋna nagaya ‘Fali-mainaya vayala hetigahae.’ huꞋna nametiti nehua yateti kaiyekea hunategahe nehae.” huno humaine. \v 7 Mani kema higeꞋya haviteꞋya Falasia vayaꞋene Satiusi vayaꞋene amuꞋnoꞋamifi tusiꞋa ke vaiteꞋya ani Kanisolefitila tolefi ali fako faka humainae. \v 8 NaꞋafene? Satiusi vayaꞋmoꞋya mage huꞋya nehae “VayaꞋyagama fali-mainesafitila heꞋotigahae.” huꞋya nehuꞋya “Ensole vayaꞋene avamuꞋene omainae.” huꞋya nehayangiꞋya Falasia vayaꞋmoꞋya ani yaꞋyagahena “Lamage mainae.” huꞋya nehayane. \v 9 Anileti ala kefiti tusiꞋa ke neꞋvaiꞋya nagoꞋa Falasia vayapiti nagoꞋa kahegi kema havilinaya vayaꞋmoꞋya hetiꞋya mage hae “Ma kanoma agonana havi kavaꞋma nehia yana omalene. Ensole kanofi avamuꞋmoꞋafi hapai-mainesia kea havigu Anumaya KotiꞋene tu huyafenagita afaꞋa atalesune.” huꞋya humainae. \p \v 10 NehageꞋya kasagoꞋya kema vaiya yateti ati vayate ala kava kanomoꞋa Polona aluga alugati avayu hisalega amuꞋnopiti aiya aya ali akalupeyafene huno ati vayaꞋmogamife “Lavitama amuꞋnoꞋamifiti Polona avalesaga hutama tokiyaꞋage notifinaga avaletama moteho.” huno higeꞋya movaleꞋya umainae. \p \v 11 Ani kegela AnumayamoꞋa Polo avate me heti-maineno Polofe mage huno hapaiye “Kolia ohuka kagu kamena ali lokiya vaika maiyo. Kagaya Yelusalemuma maineka nagaifema hamapai-mainana kava huka Lomua mo huhaleka hamapaigane.” huno humaine. \s1 Yuta vayaꞋmoꞋya ke huhaꞋyagiꞋya “Polona haesunageno faligahie.” huꞋya humainae. \p \v 12 FaeteꞋya koꞋma neliana nagoꞋa Yuta vayaꞋmoꞋya alitalu huꞋya mage hae “Polona haesunageno falisie. Anumaya Koti aulagafina tamagelafa nehune menia tiꞋene kaveꞋene mosita maineta falisia yupa hataka huta negahune. HaesunagenoꞋma ofalisiana Anumaya KotiꞋa ali-haviya hulatesie huꞋya hulokiya vai-mainae.” \v 13 Ani kema hulokiya vai-mainaya vayala fotiꞋa (40) vayaꞋmoꞋya humainae. \v 14 Ani vayaꞋyagamoꞋya mono note kava vayateꞋene soka vayateꞋene uꞋya mage huꞋya mo hamapaiye “Lagaya Polona haesunageno falisie huta menia tiꞋene kaveꞋene mosita maineta falisia yupa hataka huta negahune huta Anumaya Koti aufina hulokiya neꞋvaune. \v 15 NeꞋvaunafe menia tamakayaene Kanisole vayaꞋene ati vayate kava kanomofe ke hutama mage hutama hiho ‘Kaiyeke hutegahunagi Polona tagaite avaletama eho.’ hutama higeꞋya yaufa tamakaitega evaꞋyi ohuneꞋya katega avaleꞋya neꞋesageta hayamano.” huꞋya humainae. \p \v 16 Hageno Polona asaꞋamo nafaꞋnemoꞋa ani kea haviteno ati vayaꞋmogami nopinaga haino Polona hapai-maine. \v 17 Hapaigeno PoloꞋa nagoꞋa ati vayate kava kanomofena ke higeno egeno mage huno hapaiye “Ma nafaꞋnea mukiꞋa ati vayate kava kanomotega avaleka visanageno nago ke hapaisie huꞋna nehue.” huno humaine. \v 18 Hapaigeno mukiꞋa ati vayate kava kanomote avaleno vigeno mage huno mo hie “Nofipi kanoa, PoloꞋa, ke higeꞋna ugeno ‘Ma nafaꞋnehe nago ke kahapaigahigi kagaitefe avaleka vuo.’ huno higeꞋna avaleꞋna eneꞋoe.” huno hapai-maine. \v 19 Hapaigeno mukiꞋa ati vayate kava kanomoꞋa ani nafaꞋnea ayate alilino avaleno agegayalega anakaiꞋanige umaineꞋana mage huno havige “NaꞋane ke nahapaigahe emainane?” huno havige. \v 20 Havigegeno ani nafaꞋnemoꞋa mage huno hapaiye “Yuta vayaꞋmoꞋya ke huꞋya haꞋya kiteꞋya kagaifena mage huꞋya kahavi-gegahe nehae ‘Ega Polona Kanisolete avaleka esanageta nagoꞋene kemo aepaꞋa havisune.’ huꞋya kahavi-gegahe nehae. \v 21 HuꞋya hugahagi amakai kea havika akave omalo. Ani vayapiti fotiꞋa (40) vayaꞋene nagoꞋa vayaꞋene Polona haekahe kafo maleneꞋya mage huꞋya hae ‘Menia tiꞋene kaveꞋene mosita maineta falisia yupa hataka huta negahune. Haesunageno ofalisigenoꞋa Anumaya KotiꞋa ali-haviya hulatesie.’ huꞋya Anumaya Koti aulagafina hulokiya vaiteꞋya menima kagaya avalekama visanafene huꞋya kagava mainae.” huno humaine. \v 22 Higeno mukiꞋa ati vayate kava kanomoꞋa ani nafaꞋnemofena mage huno hapaiye “Manima nagaiꞋma hufalote huka nahapaina kea nagoꞋa vayala hamaꞋopaiyo. Nagi kagaya nagaitegatila ago vuo.” huno hutegeno umaine. \s1 Polona hutegeno ala kava kanoa Filikisitega umaine. \p \v 23 Tole kanolatana ati vayate kava yagai-mainaꞋa kanolatafe ke higeꞋana aꞋageno mage huno hanapaiye “Talo tala hutana meni kegela naeni (9) kiloki tu hataletiꞋa (200) ati vayaꞋene sevetiꞋa (70) hosi agupifi neꞋvaya ati vayaꞋene tu hataletiꞋa (200) keve nehaya ati vayaꞋene Sisalia ugahae. \v 24 PoloꞋma maino visia hosi afuene talo tala hutetana aluya hutana kava yagaitana Polona fatago hutana avaletana ala Kamani kava kanomo ayapi moteꞋo. Ani kanomo agia FilikisiꞋe.” huno humaine. \p \v 25-26 Huteno avona kaeno mage huno humaine “Nagaila nagia Kolotiusi LisiasiꞋnae tusi kanale Kamani kava kanomoga Filikisigale mani avona kaeꞋna hu falu fala hunegatoe. \v 27 Yuta vayaꞋmoꞋya mani kanomona atafa huꞋya hae falisaya kava hayanagi agaya Lomu kanoma mainea ke haviteꞋna ati vayaꞋniene ani vayaꞋmogami amayapitila mo-vale-mainoe. \v 28 Kaiyeke hutesaya kemo aepaꞋa havigahe Kanisole vayaꞋamile avaleꞋna lavimainoe. \v 29 AvaleꞋna lavi-maineꞋna havuana amakaiꞋami ‘Kahegi kea atagae-maine.’ huꞋya hayanagi falisia augafa havi kavala ohune. Nofi hutesua augafa kefo yaꞋenena tamage huno ohune. \v 30 Ohunegi nago kema havuana nagoꞋa vayaꞋmoꞋya ‘Kesi falakita haesunageno falisie.’ huꞋya haya ke me nahapaigeꞋna haviteꞋna aupaꞋa kagaitega hutogeno vie. Vigi kaiyekema hutesaya vayaꞋmoꞋya kagaitega mo hufalote huꞋya hu fatago hisageka havisane huꞋna hamapaugeꞋya neꞋvae. KeꞋnia male haꞋno hie nagaiꞋni nagia Kolotiusi LisiasiꞋnae.” huno avopina kae-malene. \p \v 31 Ati vayaꞋmoꞋya kava kanomo ke akave maleꞋya kege Polona avaleꞋya Atipatalisi kumate umainae. \v 32 Mo faeteꞋya nagoꞋa ati vayaꞋmoꞋya eteꞋya ageꞋya hosimo agupifi nemaiya ati vayaꞋmoꞋya Polona avaleꞋya umainae. \v 33 Sisalia uvaꞋyi huꞋya ani avona ala Kamani kava kanomona mo-miteꞋya Polona agai aule avaleꞋya mo hetitenae. \v 34 Mo heti-mainegeno ala Kamani kava kanomoꞋa ani autaꞋma alino hapalino haviteno Polona mage huno havige “Kagaya hana kotega kano mainane?” huno higeno “Silisia kano mainoe.” huno humaine. \v 35 Higeno haviteno mage huno hie “Kaiyekema hugatesaya vayaꞋma evaꞋyi hisageꞋna kaiyekekaꞋa havigahue.” huno nehuno ati vayafe “HelotiꞋma kimalenea Kamani nopi avaletama kava mo yagaitegeno maino.” huno humaine. \c 24 \s1 Yuta kava vayaꞋmoꞋya Filikisi aule Polona kaiyeke hutenae. \p \v 1 FaefuꞋa (5) kanamoꞋa haꞋno higeꞋya mono nopi hagote kava kanomoꞋa AnanaiyasiꞋene nagoꞋa vayatamaene nagola ke havino fatago nehia kanoa TetulusiꞋene Sisalia elaviꞋya emaineꞋya Polona kaiyekema hutegahe haya kea ala Kamani kava kanomona hapaimainae. \v 2-3 Hapaigeno haviteno Polofe ke higeno egeno TetulusiꞋa aepa heno Polona kaiyekea huneꞋateno mage huno hie “Kanale Kamani kava kanomoga Filikisigae kagayama kava yagai-mainanafena tagaya kanaleꞋya huta yuna heta mainonageka kasagoꞋya kanale kavakeꞋya huka kasagoꞋya kumateꞋma laya hisana kea hanageta aluya huta musekaꞋa humainonane. \v 4 NagoꞋa kene hugahe huanagi amusekaꞋa nehunagi menima kahapaisuna kea osi kea havio. \v 5 Tagayama agonana ma kanoa PoloꞋe tusiꞋa havi kavaꞋyaga nehuno mukiꞋa kumate Yuta veaꞋmogami amuꞋnoꞋamifina hetino ke vaino tu hisaya ke hamanepaino Nasaleti Yisasi kema nehaviya veaꞋmogami ala kanoꞋami maine. \v 6-7 Maineno tagaiti ala mono nopi hilato ohunea kava hugahe hianagi mo-tafa huta tagaiti kahegi keleti kaiyekea hutegahe hunanagi ati vayate ala kava kanoa LisiasiꞋa eno tokiyaꞋaleti tayapiti mevaleno umaine. \v 8 Avaleno emainegi kagaya havigeteka kaiyekema hutesanana mukiꞋama humainona kea agaiꞋa avayafiti aepaꞋa hinageka havigane.” huno humaine. \v 9 HigeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋyaenena “Tamage nehie.” huꞋya nagoꞋene Polona kaiyekea hutenae. \s1 PoloꞋa Filikisitela kea huhaleno humaine. \p \v 10 Ala Kamani kava kanomoꞋa Polofe “Kaiyeke huo.” huno ayateti avameꞋname higeno PoloꞋa mage huno humaine kagaya ayaꞋaya kafufima ani nofi vayatela kaiyekema humatenana yafena haviꞋna kolia nohue. Naipa kanale yapiti kenonakalela kahapaisue. \v 11 Hama-vigesanana kahapaisageka havigane nagaya ayaꞋaya kanagefa Yelusalemua haiꞋna omainogi tuelufuꞋa (12) kana kanoꞋa Anumaya Koti agi alisaga hugahe Yelusalemua haiꞋna mainoe. \v 12 HaiꞋnama mauvana nagaya ala mono nopi maineꞋna nagoꞋa vayaꞋenena kea oꞋvainoe. “Nagaitela veala melitalu hiho.” huꞋna ohunoe. Mono noꞋyagafiꞋene ala kumapiꞋenena ani kavala hugeꞋya onagenae. \v 13 Onagenagi menia kaiyekema hunenataya kemona ma vayaꞋmoꞋya “Tamage nehune. Age-mainonanagita aepaꞋa kahapaigahune.” huꞋya hisaya keꞋamia omalegeꞋya nehae. \v 14 Nehagi nago yafe kea hu-falote huꞋna kahapaisue. Amakayama “Alu kategae.” huꞋya nehaya kama, Yisasi kema nehaviya veaꞋmoꞋya akave nehaya kana, taginagomoꞋya neꞋvaya kate neꞋuꞋna Anumaya Koti agia alisaga nehuꞋna mukiꞋa kahegi kene Anumaya Koti amaune vayaꞋmogami kene haviꞋna nagupi malenoe. \v 15 Nagupi malenogi amakayama haya kea “Anumaya KotiꞋa fatago huꞋya maineꞋya fali-mainesaya veaꞋnene kefo kava huteꞋya fali-mainesaya veaꞋnene ali hetimategahie.” huꞋna nametitia nehue. \v 16 Ani yafe Anumaya Koti aulagaleꞋene veaꞋmogami amaulagaleꞋene hilato ohunea kavala ohuꞋna fatago huꞋna maisua yafe kava yagaiꞋna nemauvane. \p \v 17 MainoanagiꞋna ayaꞋaya kafua alule mainoanagi menia Yuta nafuꞋnaganagamina nagoꞋa mone amamisuafene huꞋna Anumaya Koti muse yaꞋene amigahe Yelusalemua hai-mainoe. \v 18 Naugafaene naguꞋaene sese huteꞋna ala mono nopi haiꞋna amiteꞋna mainogeꞋya nage-mainae. NagaiꞋenena nagoꞋa vayala me-litalu huꞋya keyesoa ohageꞋna mainoe. \v 19 Mauvanagi nagoꞋa Esiati Yuta vayaꞋmoꞋya eꞋya me nage-mainae. Amakayake nagaifena “Havi kava nehie.” huꞋya humainaya ke kagai kaulagale me hunateho. \v 20 OmesageꞋyahena ma ma mainaya vayaꞋmoꞋya nagayama Kanisole vaya amauleꞋma heti-mainoa yupa “Havi kava humaine.” huꞋya humainesaya yafena me kahapaiho. \v 21 Kahapaigahagi nagaya ma yamaꞋage amakai amuꞋnoꞋamifina hetiꞋna humainoe “VeaꞋma fali-mainesafitila hetigahae.” huꞋna humainoa keleti meni kanafina kaiyekea hu-nenatae huno humaine. \p \v 22 Higeno FilikisiꞋa Yisasi kema nehaviya veaꞋmoꞋya haya kea havimaineanagino mage huno hie “Haile. Ati vayate ala kava kanoa LisiasiꞋa elavino esigeꞋna kaiyeketamia fatago hulamategahue.” huno humaine. \v 23 Huteno ati vayate kava neꞋyagaiya kanomofe ke higeno egeno mage hie “Polona avaleka nofi nopina mo hutegananagi tokiyaꞋage huka nofila hu oꞋateka atalenegeꞋya nefuꞋya kavela afaꞋa memiꞋya aya hisae.” huno humaine. \s1 FilikisiꞋa Polona tole kafu nofila hutene. \p \v 24 NagoꞋa kanamoꞋa haꞋno hutegeno FilikisiꞋene aꞋamoꞋa Yuta ale agia TalusilaꞋene aꞋageno FilikisiꞋa Polofe ke higeno eno Yisasi Kalaisife haviꞋya amakupima maleꞋya amametiti nehaya kea mehanapai-maine. \v 25 Mage huno hanapaiye “Fatago hutana mainetana tanaku tanakesale kava yagai hetofa hutana maiꞋo.” Anumaya KotiꞋa haenagama kaiyeke humatesia ke nehigeno FilikisiꞋa koli nehuno mage huno humaine “Haile. Menia nenataleka eteka vuo. Haenaga aliꞋyaniꞋa omalesigeꞋna nagoꞋene kekaꞋa havigahue.” huno humaine. \v 26 Nehuno agesa mage huno havie “Poloma atalesugenoꞋa nagoꞋa mone namisifi?” huno agesa nehavino mukiꞋa yupa agaifena ke higeno egeꞋana kaiyekea huꞋana mainaꞋe. \p \v 27 Hume neꞋaꞋageno tole kafumoꞋa haꞋno hutegeno Filikisi aliꞋyateꞋma anonaꞋa alimainea kava kanomo agia Polisiusi FesatusiꞋe. FilikisiꞋa masave ageꞋaino “Yuta vayaꞋmogamina hamaisia kava hugahue.” huno Polona nagoꞋene nofi nopina atalegeno maine. \c 25 \s1 PoloꞋa “Ala Kamani kanoa Sisafe keꞋnia havisie.” huno ke humaine. \p \v 1 FesatusiꞋa yagaisia kotega ago evaꞋyi huno tagufa (3) kana maiteno Sisaliati Yelusalemu haimaine. \v 2-3 HaigeꞋya mono note kava vayaꞋene Yuta kava vayaꞋene Polofena “Havi kava humaine.” huꞋya hapaiteꞋya mage hae “MusekaꞋa nehunagi taya huka Polona hutegeno Yelusalemu eno.” huꞋya humainae. Amakaya katega kafo maleneꞋya haesageno falisia amakesaleti humainae. \v 4-5 Hageno FesatusiꞋa mage huno humaine “PoloꞋa Sisalia nofi nopi mainegeꞋna nagaya osi kana kanoꞋa maiteꞋna anilega ugahe nehugi tamakaitami kava vayaꞋmogatama nagaiꞋene tavi-mainetama agaya havi kavaꞋma humainesiana kaiyekea mo hutegahae.” huno humaine. \p \v 6 FesatusiꞋa eitiꞋa (8) kanao teniꞋa (10) kanafiga Yelusalemua maiteno eteno Sisalia lavino faeteno koꞋma neliana kaiyekema havi nopi umaineno mage hie “Polona avaletama eho.” huno humaine. \v 7 Kema higeno egeꞋya Yelusalemuti emainaya Yuta vayaꞋmoꞋya avaꞋale maigagi maineꞋya “TusiꞋa havi kava humaine.” huꞋya kaiyekea hutayanagi nagoꞋa aepaꞋa tamage huꞋya hu falote huꞋya haopainae. \v 8 Haopaigeno PoloꞋa mage huno hie “Nagaya nagoꞋa Yuta veaꞋmogami kahegi kene ala mono nopiꞋenena Lomu ala kava kanoa SisaꞋene ali-haviyana huoꞋatenoe. Tamage huꞋna nago kanomona havi kavala huoꞋatenoe.” huno humaine. \p \v 9 Hianagi FesatusiꞋa masave age aino “Yuta vayaꞋmogamina hamaisifa kava hugahue.” huno Polofena mage huno havige-maine “Kagaya kanale Yelusalemu haisanageꞋna anilega haiꞋna kaiyekekaꞋa haviꞋna fatago hugatesufio?” huno havige-maine. \p \v 10 Higeno PoloꞋa mage huno hie “Menima SisaꞋa kaiyeke nehavia nopi heti-mainesugeka anile kaiyekeꞋnia haviteꞋasine huꞋna nehue. Kagaya ago havilinane nagaya Yuta vayapina nago kanomona havi kavala huoꞋatenoe. \v 11 NahaesageꞋna falisua kefo kavaꞋma humainoleꞋasina kanalelagiꞋna faluleꞋasinagi manima hunataya kaiyekemoꞋa tamage huno aepaꞋama omalesigekahena amayapina onateganagi ala kanoa Sisa ayapi natesanageno ani kaiyekea hunatesie huꞋna nehue.” huno humaine. \v 12 Higeno FesatusiꞋa agaiꞋa Kanisole vayaꞋene kea kea huteno mage hie “SisaꞋa kaiyekea hunatesie huka hanafe Sisatega ugane.” huno humaine. \s1 FesatusiꞋa Polofe Yuta vayaꞋmogami ala sauve kanoꞋamia Agalipana havige-maine. \p \v 13 NagoꞋa kanamoꞋa haꞋno hutegeno ala sauve kanoa AgalipaꞋene asaꞋamoꞋa PeniasiꞋene Fesatusina hu falu fala hutegahe Sisalia evaꞋyi humainaꞋe. \v 14 EvaꞋyi huteꞋana ayaꞋaya kanagefa mainaꞋageno FesatusiꞋa Polo kaiyekea sauve kanoa Agalipana hanepaino mage huno hie “FilikisiꞋma mainea kanafina nago kanoa nofi nopi mainegeno FilikisiꞋa anifi ataleno umaine. \v 15 UmaineanagiꞋna Yelusalemu haiꞋna mainogeꞋya mono note kava vayaꞋene Yuta kava vayaꞋene agaifena nahapaiꞋya ‘Kaiyekea huteteka hanageke yana amio.’ huꞋya humainae. \v 16 HageꞋna mage humainoe ‘Tagaya Lomu vayaꞋmogata ma auꞋava kava nehunane. Nago kanomoꞋa kaiyeke hutesia vayala amaule mainesageꞋya kaiyekea hutetesageno anonaꞋamile ‘Kagaya kaiyekema hugataya kea huo.’ huta hagoteta hisunageno hinageta haviteta fatago hugahune huta humainonane.’ huꞋna hamapai-mainoe. \p \v 17 HugeꞋya male melitalu huꞋya mainageꞋna faeteꞋna aupaꞋa kaiyeke humate nopi uꞋna ‘Polona avaletama eho.’ huꞋna humainoe. \v 18 HugeꞋya kaiyekema hutaya vayala hetiꞋya aepa heꞋya agaila kaiyekea hutayanagi ‘NaꞋa kefo kavala humaine.’ huꞋna nagesama havua kefo kavafena ohunae. \v 19 Ohunagi amakaiꞋami monoꞋamihekeꞋya agaiꞋenena ke neꞋvaiꞋya nagola fali-mainea kanoa, YisasiꞋe, kanomofe, PoloꞋa ‘Ani kanoa afaꞋa hetino maine.’ huno higeꞋya ke vai-mainae. \v 20 HigeꞋna ‘HanaꞋa huꞋna ani kemo aepaꞋa haviꞋna fatago hisue?’ huꞋna huteꞋna mage huꞋna havige-mainoe ‘Kanale Yelusalemua haisanageꞋna kaiyekekaꞋa haviteꞋna fatago hugatesufio?’ huꞋna havige-mainoe. \v 21 Havigogeno PoloꞋa ‘Mainesugeno ala kava kanomoꞋa kaiyekeꞋnia havisie.’ huno higeꞋna ‘Kanalelagi nofi nopi atesugeno mainesigeꞋna Sisate hutegahue.’ huꞋna humainoe.” huno hie. \v 22 Higeno AgalipaꞋa Fesatusife mage huno humaine “Nagaya ani kanomo kea havigahue.” huno higeno “Kanalelagi egamaga keꞋa havigane.” huno humaine. \p \v 23 HigeꞋya mo faeteꞋya kotigeꞋya Agalipagani Penaisigania kanale konagali kena faiteꞋana kaiyeke havi nopi vaꞋageꞋya ati vayate kava vayaꞋmoꞋyaene ani kumate kava vayaꞋmoꞋyaene tokaeꞋya ani nopi hai-mainageno FesatusiꞋa Polofe ke higeꞋya avaleꞋya emainae. \v 24 Ageno FesatusiꞋa mage huno humaine “Ala Sauve kanomoga, Agalipagaene mukiꞋa melitalu humainaya vayaꞋene haviho. Ma ma agaya kanomofe mukiꞋa Yuta vayaꞋmoꞋya Yelusalemuene ma kumateꞋene maineꞋya tokiyaꞋage kefiti mage huꞋya nahapaiye ‘Mani kanoa kaiyeke huteka haegeno falino.’ huꞋya ala kefiti humainae. \v 25 HageꞋna nagayama agoana mani kanomoꞋa nagola falisia kefo kavala ohune huꞋna hugeno PoloꞋa ‘Lomu ala Sauve kanomo kaiyekeꞋnia havigahie.’ huno higeꞋna ‘Kanalelagika ugane.’ huꞋna humainoe. \v 26 Huanagi ani kanomoꞋa falisia kefo kavaꞋma humainea kemoꞋa omalegeꞋna ‘Na keleti kaiyekea huto.’ huꞋna ala Sauve kanomotega autaꞋma kaesugeno visia keꞋnia omalegeꞋna tamakaite avaleꞋna neꞋogi ala kava kanomoga Agalipaga mani kanomo kaiyekea havilama huka havisanageꞋna avona kaeꞋna atalesue huꞋna tanakaite avaleꞋna neꞋoe. \v 27 Nagaya havuana nofi kanoa hutesugeno vinageꞋna kaiyekema hutesaya kema kaeꞋna oꞋamisuana haviya hugahie huꞋna nehue.” huno humaine. \c 26 \s1 PoloꞋa agaiꞋma kaiyekema hutaya kea huhaleno Agalipana hapai-maine. \p \v 1 AgalipaꞋa Polofe mage huno hapaiye “Kagaya kekaꞋa huo.” huno higeno PoloꞋa ayana haꞋya huno kaiyeke hutea kenonaꞋa mage huno humaine. \p \v 2 Agalipaga, ala sauve kanomogae, menia kagai kaule hufalote huꞋna Yuta vayaꞋmoꞋyama kaiyeke hunatenaya kemo anonaꞋa hisua yafena muse nehue. \v 3 Yuta vayaꞋmogatama nehuna kavaꞋene ke neꞋvauna aepaꞋa kagaya ago age-mainanafene huꞋna tusiꞋa muse nehue. NaꞋa humainanafe musekaꞋa nehugi kagaiteꞋma hisua kehena kasalola okahaenageka ako huka maineka havio. \p \v 4 NafaꞋnema mainolegati Silisia mainoanagiꞋna haenagaꞋa Yelusalemuma elavi-mainoana ani nofi veamoꞋya kama vai-neꞋayoa yana Yuta veaꞋmoꞋya nage-mainae. \v 5 Nayona nagaya Falasia vayaꞋmogami kahegi kema akave malogeꞋya nage-mainaya yafema kahapaisugeꞋyahena ani kea kahapaigahae. \v 6 Kahapaigahagi nayoma taginagomogamifema Anumaya KotiꞋa “Nago yana hulamategahue.” huno hulokiya vai-malenea keleꞋma nametiti hua yateti menia kaiyekea hunatageꞋna heti-mainoe. \v 7 Anima hulokiya vai-malenea kelefena mukiꞋa tuelufuꞋa (12) Yuta nofi veaꞋmoꞋya amametitia nateꞋene kegeꞋene ani yama hulatesiafene huꞋya Anumaya Koti agia ayeme ayeme neꞋvae. NeꞋvageꞋna Agalipaga, ala sauve kanomogae, nagaya aniꞋa huꞋna nametiti hua yateti Yuta vayaꞋmoꞋya kaiyekea maiꞋya hunenatae. \v 8 NaꞋa higetama nagaya “Anumaya KotiꞋa fali-mainaya veala ali hetimatene.” huꞋnama hua kehena “Havige nehie.” hutama nehae? \p \v 9 Nayona nagaya “Nasaleti Yisasi agia aliꞋna mopafi atalesugeno lavisie.” huꞋna alu kava alu kavala humatenoe. \v 10 Mono note kava vayaꞋmoꞋya “NaꞋama huo.” huꞋya hunatageꞋna Yelusalemu maineꞋya Yisasina amakuꞋa amitafa humainaya veaꞋmogamina amavaleꞋna nofi mo humatenogeꞋya kaiyekema humataya yupa “HamaegeꞋya faliho.” huꞋna humainoane. \v 11 Yisasi veaꞋmogamina “Kalaisifena kamuge hatagetama vaimateho.” huꞋna nehuꞋna kasagoꞋya mono nopi kaꞋyona mo neꞋamamiꞋna nahai-vaiꞋna Yuta veaꞋne omainaya vayaꞋmogami kumapina moli-haviya huneꞋamatoane. \s1 PoloꞋa agaiꞋa Yisasina aguꞋa aiyahae huno aminea keꞋa humaine. \p \v 12 Ani kava hisuafe ala mono note kava vayaꞋmoꞋya hunatageꞋna Tamasigusi ugahe umainoe. \v 13 Ala Sauve kanomogae, yagemoꞋa amuꞋnokaꞋno higeꞋna katega nehaugeno ikapinagati tusiꞋa vasa yamoꞋa, yagemona agaseno ala yakefa, huno aivasa higeꞋna age-mainogeꞋya nagaiꞋma navagi hageta hauna vayaꞋene aivasa lahau-maine. \v 14 Higeta lagaya mopafi asaga hu-lavita tagoꞋya aye-maineta havugeno Yuta vayaꞋmogami kefiti mage hie “Sologae Sologae naꞋa higeka nagaila ali haviya nehane? AniꞋama hanana avela hanegeno kagaikaꞋa kagata neꞋaiye.” huno humaine. \v 15-16 HigeꞋna mage huꞋna hue “Ala kanomogae kagaya lagae?” huꞋna hugeno mage hie “Nagaya YisasiꞋnae ali-haviya maikama hunatana kanomoꞋnagi hetio. Kagaila hugatesugeka nagai aliꞋyana alika nagaiꞋma nagana yafeꞋene haenagama kavelisua yafeꞋene hamapaisanafene huꞋna kagaitela evaꞋyi nehue. \v 17 Nehuafe Yuta veaꞋne omainaya veaꞋmogamitega hugategahugi haenagama ali haviya hugatesaya Yuta vayapitiꞋene Yuta veaꞋne omainaya vayaꞋmogami amayapitiꞋene kavaleꞋna kaugafa aligatigahue. \v 18 Yuta veaꞋne omainaya veaꞋmogamina asuma humainea amaulaga alika kaligali humatesanageꞋya haniki-mainea yapima mainaya yana neꞋataleꞋya amakuꞋa aiyahae huꞋya vasa yapi maisaya yafe hunegatoe. Satani kava yagai-mainea yapina neꞋataleꞋya amakuꞋa aiyahae huꞋya Anumaya Koti kava yagai-mainea yapi maisaya yafe hunegatoe. Nagaife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hisageꞋna kefo yaꞋamia aigeꞋamateꞋna atalemateteꞋna alu aotage anagaꞋniene amavaleꞋna amatesugeꞋya maisae huꞋna hunegatoe.” huno humaine. \s1 PoloꞋa agaiꞋama Yisasi kema hamapaino vaiye-mainea kavafe Agalipana hapai-maine. \p \v 19 Agalipaga, ala Sauve kanomogae ani kema higeꞋna ikate age-mainoa yafenagiꞋna akave malenoe. \v 20 HagoteꞋna Tamasigusi uteꞋna anileti Yelusalemua uaꞋyamoꞋna anileti mukiꞋa Yutia kotega ute ete huꞋna Yuta veaꞋne omainaya veateꞋene mage huꞋna hamapai-mainoe “Kefo yatamia neꞋataletama tamakuꞋa aiyahae hutama Anumaya Kotitega etama kanale auꞋava yana hisageꞋya tamakuꞋama aiyahae hisaya yana agesae.” huꞋna hamapai-mainoe. \v 21 Mani kema hamapai-mainoa keleti ala mono nopi mainogeꞋya Yuta vayaꞋmoꞋya natafa huꞋya nahaesageꞋna falisua kavala hunatenae. \v 22 Hunatenagi Anumaya KotiꞋa mukiꞋa yupa naya higeꞋna menia hetiꞋna maineꞋna ala kava vayaꞋene osi vayaꞋenena tamahanepauve. MoseseꞋene Anumaya Koti aune vayaꞋene “NaꞋa yana maꞋa yana falote hugahie.” huꞋya humainaya keꞋage hamapai-mainoe. \v 23 Mage huꞋya humainayane “Anumaya KotiꞋma taugafa aligatigahema hutenea kanomoꞋa augafa agata aisigeno faligahie. Fali-mainesifiti mukiꞋa veala amakaseno uhagote-lamateno hetiteno hale yamaꞋa hanesia kea Yuta veaꞋnene Yuta veaꞋne omainaya veaꞋnene hamapaigahie.” huꞋya humainayane huno humaine. \s1 PoloꞋa Agalipafe “Anumayafena havika kagupi maleka kametiti huo.” huno hapaimaine. \p \v 24 PoloꞋa na ke higeno FesatusiꞋa ala kefiti mage huno hie “Pologae aifoꞋnafo ke maika nehanagi alu avo alu avoma maika nehapalina yaꞋyagamo aifoꞋnafo kavala hugatene.” huno humaine. \v 25 Higeno PoloꞋa mage huno hie “Fesatusigae, ala kava kanomogae, aifoꞋnafo kea nohugi kelamage nehue. \v 26 Nehugi nagayama hua kemoꞋa ala Sauve kanomoga Agalipagae havilinanageꞋna hufalote huꞋna nehue. Nagaya havuana mukiꞋa ani kavala falakiꞋya ohunagi ani kavala ago age-mainane. \v 27 Ala Sauve kanomoga, Agalipagae, kagaya Anumaya Koti amaune vayaꞋmogami kea ago havika kagupi maleka kametiti nehano? E, kagupina ago alika malana yana nagaya ago havilinoe.” huno hapaiye. \v 28 Higeno AgalipaꞋa mage huno hie “Menima hana keleti aupaꞋa nagaya Yisasife haviꞋna nagupi malegahue huka nehano?” huno humaine. \v 29 Higeno PoloꞋa mage huno hie “Aupa kana kanoꞋafi ayaꞋaya kana mainesanano nagaya hua augafa kava huka Yisasife havika kagupi malesanafe Anumayamotega ke huꞋna havi-negoe. KagaifekeꞋya mani kea nohugi mukiꞋa ma kanaleꞋma maineꞋya nagai kema nehaviya veaꞋnenefe nagaya mainoa augafa kava huꞋya maisae huꞋna Anumayamotega havinegogi nofipi maisaya yafena nonahaiye.” huno humaine. \p \v 30-31 HigeꞋya ala Sauve kanoa AgalipaꞋene nago kava kanoa FesatusiꞋene PenaisiꞋene amakaiꞋenema mainaya veaꞋnemoꞋya hetiꞋya alule umaineꞋya kea kea mohu mehu huteꞋya mage hae “Mani kanomoꞋa nofila huteteꞋya haesageno falisia augafa kefo kavala ohune.” huꞋya humainae. \v 32 Hayanagi AgalipaꞋa Fesatusina mage huno hapaiye “Mani kanoa, PoloꞋe, ‘SisaꞋa kaiyekeꞋnia havisie.’ hunoꞋma ohuneleꞋasina ‘Nofipitila atalegeno vino.’ huꞋna huleꞋasine.” huno humaine. \c 27 \s1 Polona Lomu kumate visia tipi kalefi avaleꞋya atenae. \p \v 1 Polofe “Lomu kumate tipi kalefi ugane.” huꞋya huteꞋya avaleꞋya nagoꞋa nofipi mainaya vayaꞋene amavaleꞋya ati vayate kava kanomo ayapi amatenae. Ani ati kanomo agia YuliusiꞋe. Ani kanoa SisaꞋa, Sauve kanomo, ati kanoꞋa maineane. \v 2 Nagaya LukuꞋnae AlisatakusiꞋene PoloꞋene umainone. AlisatakusiꞋa Masetoniati kanoe. Osi kumaꞋamo agia Tesalonaika kanogino tagaiꞋene vigeta nago Atalamitiumu kumate tipi kalefi haisaga humaunageno tipi kalemoꞋa Esia koꞋmo haopalega haigahe higeta hai-mainone. \v 3 Nehaunageno kotigeta ega Saitoni kumate hai vaꞋyi hunageno YuliusiꞋa Polona ali kayone huneꞋateno “Kanalelagika vayakamogamitega visanageꞋya ali kanale hulamatesae.” huno tatalegeta umainone. \v 4 Umaigeta Saitoni kumala neꞋataleta yasimoꞋa tusiya huno alino halage higeta yasimoꞋa osiꞋma hisiafe nago hagelimo amuꞋnopi hanea kumaꞋmo aupate eumainone. Ani kumaꞋmo agia Saipalusie. \v 5 Hagelipi Silisiaene Pamafilia kumaꞋene mogaseta Maila euvaꞋyima hunana ani kumaꞋmona ala agiꞋa Lisia eumainone. \v 6 Maila mainonageno kava humainea ati kanomoꞋa nago Alekasatalia tipi kalea ageteno ani tipi kalemoꞋa Lomu ugahe higeno tavalegeta ani tipi kalefi haisaga humaita eumainone. \p \v 7 Tipi kalefima unana aiyayeno oꞋunegi kasagoꞋya kanagefa hako hako huno vigeno osi yasi kanoꞋa aligeta Nitusi umainone. YasimoꞋa osi higeno nagola timo amuꞋnopi hanea kotega Kaliti koꞋmo aupate unana Salamone kumala aupaꞋale hane. \v 8 Kaliti limo agegayalega hako hako huta unana nago kumaꞋmo agia Kanale Ti kahaepatele huꞋya nehaya ti agegayalega euvaꞋyi humainone. Ani agegayalega ala kumaꞋmo aupate Lasie huno hane. \p \v 9 Hako huta una yafe ayaꞋaya kanagefa katega neꞋunageno Yuta vayaꞋmoꞋya kave monesiya kanamoꞋa ago falote hianagi timoꞋa ayamufa aigeno PoloꞋa ani vayafe mage huno hamapaiye, \v 10 “Nagaya nagesa havuana tipi kalefina kasageke huta neꞋvisunageno afenoꞋyatiene tipi kalene tagaitiene tusiya huno alihaviya tahaugahie.” huno hamapaiye. \v 11 Hamapaiyanagi ati vayate kava kanomoꞋa ani kea havino agupina omaleanagi tipi kalemo kaꞋyomaꞋaleꞋma neꞋalia kanomo kene tipi kalemo nefa kene havino akave malenegi PoloꞋma hia kea havino akave omalene. \v 12 Akave omalegeꞋya ani kumala tusiꞋa yasima alia kanafinagiꞋya kanale huꞋya maisaya kumala omalegeꞋya tipi kalema neꞋaliya vayaꞋmoꞋya ke huge havige huteꞋya “Ani kumala neꞋataleta Finikisia, Kaliti kumaꞋmo haupalega nagola tipi kalema malesuna kumafe avame huta visune. Ani kumatela yasima alisia kanalela mo maigahune.” huꞋya humainae. \s1 TusiꞋa yasimo hage lina ali haviya humaine. \p \v 13 Amuko yasimoꞋa ako huno aligeꞋya “Kanalelagita ugahunagi afaꞋa vigetao.” nehuꞋya tipi kalema atafa hulino nemaiya yana alisaga huteꞋya ani lipi kalea Kaliti limo agegayalega eumainae. \v 14-15 EneꞋvageno Kaliti kumateti tusiꞋa yasimoꞋa alino egeta “Eteta ani kumate ugahune.” huta hunanagi ani yasimoꞋa tipi kalea melino haviya huno aiyahae huno atalegeno ani yasimoꞋa ayetufegeta emainone. \v 16-17 Onana nagola hage limo amuꞋnopi hanea kumala osi kumaꞋmo avate eumainone. Ani kumaꞋmo agia Kautae. NeꞋonageno yasimoꞋa osiꞋa alino laga higeta tusi aliꞋya aliyaꞋamoꞋya hevayu huꞋya osi tipi kalea alisaga huꞋya ala tipi kalefi maleneꞋya ani ala tipi kalemoꞋma kofa-nafa ohiseafene huꞋya nomo aiyafi nofila kitafa humalenae. “YasimoꞋa ayetufesigeta Afelika koꞋmo ti kahaepatega mo haviya hugahune.” huteꞋya anale asai-malenaya kena yasimoꞋma ayetu-nefea kena kalu heꞋya afepi maletageno yasimoꞋa ayetu-fegeta emainone. \v 18 NeꞋeta mo faonageno koꞋma neliana timoꞋa ayamufaꞋage higeꞋya ani lipi kalefima hanea afenoꞋyaꞋyaga aliꞋya kalemoꞋa yoꞋyo huno visiafene huꞋya hage lipi hagaꞋyu hagaꞋyu hu-talenae. \v 19 Tagufa (3) kanale tipi kalemo aliꞋya yamaꞋa amakaiꞋami amayapiti aliꞋya tipi hagaꞋyu hagaꞋyu hutalenae. \v 20 KasagoꞋya kanagefa yagene kaꞋnefiꞋenena oꞋagogeno limoꞋa tusiya huno ayamufa aigeta taugafa aligatisia yafema tametiti nehuna yana ago ataleta “Ani lipi fanane hugahune.” huta maita humainone. \p \v 21 NehuꞋya vayaꞋyaga ayaꞋaya kanagefa kavela oneꞋya maigeno PoloꞋa amuꞋnoꞋamifi hetino mage huno hie “NafuꞋnaganagatama tamakaya havi kava hutama hagoteꞋnama tamahapauva kea ‘Kaliti kumala oꞋatalesune.’ huꞋna hua kea ohavinae. Tamakayama havileꞋasina ma ma ali haviyama hulatea yana falote ohigeno afenoꞋyatienena oꞋvaꞋyagileꞋasine. \v 22 Nagi menia tamahanepauve kolia ohutama tokiya vaitama maiho. Tagaipitila nago kanoa ofaligahigi tipi kaleꞋage haviyana hugahie. \v 23 Nagaya Anumaya Koti nafaꞋne mainoanagiꞋna mukiꞋa kanafina agia alisaga hume hume neꞋogeno meni kegela agaiꞋa ensole kanomoꞋa navate me heti-maine. \v 24 Heti-maineno mage huno nahapaiye ‘Pologae kolia ohuo. Kagaya Sisa aulela mo hetigananagino Anumaya KotiꞋa mukiꞋa mani lipi kalefi kagaiꞋenema neꞋvaya vayaꞋmogamina amaugafa aligatigahie.’ huno nahapaiye. \v 25 Nahapaiyafe tamakaya mukiꞋamogatama kolia ohiho. Anumaya KotiꞋa nahapaiya avamete huno ani kate hugahie huꞋna nagupi maleꞋna nametiti nehue. \v 26 Nehuanagi yasimoꞋa ali haviya hisigeta nagola ti amuꞋnopi hanea kumate vailagailita ugahune.” huno humaine. \p \v 27 Ani tipi kalefina tole sota onageno timoꞋa ayamufaꞋage higeta Metiteleniani hage li amuꞋnopi onageno kege amuꞋno higeꞋya tipi kalefi aliꞋya vayaꞋmoꞋya “Kumate uvaꞋyi hugahe aupa nehune.” huꞋya humainae. \v 28 HuteꞋya augelifipi amegafi huꞋya nofiꞋmo atupale tumo tumo yana kanaꞋage ya ayeteꞋya atalageno tipinaga lavitegeꞋya alisaga huꞋya agayana augelimoꞋa ayaꞋayaꞋamoꞋa fotiꞋa (40) mita humaine. NagoꞋene osiꞋa utonageꞋya aniꞋa huꞋya tipinaga ani nofila ataleteꞋya agayana ti augelimoꞋa tetiꞋa (30) mita humaine. \v 29 HigeꞋya “Havigu yafa agupifi visunageno yafamoꞋa tahaiyafene.” huꞋya koli huteꞋya foꞋa (4) tipi kalema atafa hulino maisia yana tipi kalemo aiꞋa kapiti tipi atalageno lavi-mainegeno yagemoꞋa aupaꞋa evaꞋyi hisiafene huꞋya nunamuna humainae. \v 30 NehuꞋya tipi kalefi aliꞋya vayaꞋmoꞋya koli huꞋya “Faleta ugahune.” nehuꞋya osi tipi kalea ali-talageno lipi lavigeꞋya mage huꞋya vayala ayemavataga hae “Tagaya kalema atafa hulino maisia yana agosisinapalega atalenone.” huꞋya ayemavataga humainae. \v 31 Hageno PoloꞋa ati vayafeꞋene amakaiꞋami kava kanomofeꞋene mage huno hamapaiye “Mani vayaꞋyagama ala tipi kalefima omaisayana tamakaila tamaugosamoꞋa fanane hugahie.” huno humaine. \v 32 Nage higeꞋya ati vayaꞋmoꞋya osi tipi kalema atafa hulinea nofila taga hutalageno osi tipi kalea tipina umaine. \p \v 33 YagemoꞋa evaꞋyi hugahe aupa higeno PoloꞋa mukiꞋa vayaꞋmogamife mage huno hie “Tole sotana koli hutama kavela mositama onenagi menia kavela neho. \v 34 LokiyaꞋage ke nagaya tamahanepauve ‘Kavela neho.’ huꞋna nehue. Kavela netetama tokiya aligahae. Tamage lamahanepauve mukiꞋamogatama kanale hutama uvaꞋyi hugahae. Nagoke kanoa fanane ohugahae.” huno humaine. \v 35 Mani kea nehuno maya alino amaulagale Anumayamotega muse nunamu huno havigeteno kolino nemaine. \v 36 NegeꞋya ageteꞋya amaipamoꞋa kanale higeꞋya amakaiꞋenena aniꞋa huꞋya kavela ne-mainae. \v 37 Tagaya lipi kalefima mainona vayala tu hataleti seveti sikisiꞋa (276) vaya mainone. \v 38 Kavela nemamu huteꞋya tipi kalemoꞋa kanaꞋagela ohisie huꞋya viti avinayaga tipi aliꞋya atalenae. \s1 Tipi kalea ago alino haviya humaine. \p \v 39 Yagema vaꞋyi higeꞋya agayana noꞋagaya kotega uvaꞋyi huteꞋya agayana nagola timoꞋa moyetagena humainea yatela kanale ti kahaepa hanegeꞋya ageteꞋya “Lipi kalemoꞋa anile aupaꞋa visie.” huꞋya humainae. \v 40 HuteꞋya tipi kalema atafa hulino nemaiya nofila hekaꞋno hutaleteꞋya aliꞋya moli kagi meli kagi nehaya kaꞋyote kimalaya nofila aliꞋya kaleꞋyo humaleteꞋya yasi alisia kena anale maleꞋya atafa humalageno tipi kalemoꞋa aiyayeno ti agegayalega ugahe nehie. \v 41 Vianagi tipina kahaepamoꞋa agoꞋyagefa hai-mainea kahaepate haino anifi mo vailino agoꞋyamona atafa huno tokiyaꞋage huligeno kanagela ohuno hanegeno timoꞋa tokiyaꞋage huno aiꞋa katega aino kofanafa humaine. \p \v 42-43 Kofanafa higeꞋya ati vayaꞋmoꞋya nofiꞋma humatenaya vayafena “HamaesunageꞋya falisae. Havigu nago kanomoꞋa tipiti faleno visigi.” huꞋya hayanagi ati vayate kava kanomoꞋa PoloꞋa ofalisia agesa nehavino “NaꞋa ohiho.” huno huneꞋama-teno mukiꞋa tipi nagosa neꞋaiya vayafe “Nagosa aitama ti agegayalega viho.” huno humaine. \v 44 Higeta mukiꞋamogata tipi kalemoꞋma haviya hia yosamo ayamufa alita agupile maiteta ayetufeta ti agegayalega umainone. \c 28 \s1 PoloꞋa Malata kumate maine. \p \v 1 Tagaya kanale huta evaꞋyi hune. EvaꞋyi huna koꞋmo agia Malata kumale huꞋya tahapaigeta havimainone. \v 2 Ani kumate vayaꞋyagamoꞋya kanaleꞋya huꞋya ali kayone hulatageta mainonageno kola aiteno yasiꞋage higeꞋya ata kae-maleteꞋya me lavaleꞋya ata mo lota hulatenae. \v 3 PoloꞋa ata haefusa haꞋya alino ata kaeyana nagola vayaꞋma nehaeya osifaꞋvemoꞋa ata haefusa haꞋyafiti augafa leno amuko higeno hati-lavino Polo ayapi menilage-lage humaine. \v 4 Menilage-lage hulinegeꞋya anile maiya vayaꞋmoꞋya ageteꞋya mage hae “Mani kanoa vaya hamaeno hevai-neꞋamatea kanogino hage tipina ofalianagino fatago AnumayamoꞋa anonaꞋa alisiafe haeyanagino ago faligahie.” huꞋya hae. \v 5 Hayanagi PoloꞋa ani osifaꞋvea alino aye-tafaino atafi ataleteno agaila augafa alino haviya ohigeno afaꞋa maine. \v 6 AfaꞋa maigeꞋya anile maiya vayaꞋmoꞋya augafa halegino asaga hulavino falisiafene huꞋya ayaꞋayate agava maiyanagi nagola havi yamoꞋa agaitela falote ohigeꞋya eteꞋya alu amakesa haviꞋya mage hae “Agaya nago Anumaya maine.” huꞋya havimainae. \p \v 7 VaꞋyima huna mopamona aupaꞋale hanea kumatela ti amuꞋnopi kotega kava kanomo mopae. Ani kava kanomo agia PupiliusiꞋe. Ani kanomoꞋa lavaleno nomaꞋalega mo lateneno tagufa (3) kanafi kave yagita huno nelamino yagai-latene. \v 8 Yagai-lateneno Pupiliusina nefaꞋa amuko kaliene aiꞋamoꞋa tolo ya agea kaliene alino mainegeno PoloꞋa mo-geteno Anumaya Kotitega havigeno augafale aya malegeno ani kaliꞋamoꞋa falu hu-tene. \v 9 Falu hutegeꞋya nagoꞋa ani kumate kali vayaꞋmoꞋya ageno PoloꞋa kaliꞋamia alino kanale humatene. \v 10 Alino kanale humategeꞋya tagaila kanale kava hulatageta maineta haenagaꞋa ugahema hunageꞋya tagaila nesuna yama aupa huna yana tamiteꞋya tipi kalefi aliꞋya latenae. \s1 PoloꞋa Lomu kumate uvaꞋyi humaine. \p \v 11 Tagaya tagufa (3) ika ani kotega maiteta nago tipi kalea, ala yasima alia kanafinagiꞋya Malata kumate maiya tipi kalea, Alekasatalia kumateti emaiya tipi kalefi asaga humaita umainone. Ani tipi kalemo agoꞋyalela tole kuyave netalamogani anamena talo humalenae. \v 12 Ani tipi kalefima onana Sailakiusi kumate evaꞋyi huta tagufa (3) kana mainone. \v 13 Sailakiusi kumala ataleta kagita kagita Legiumi evaꞋyi huta faenonageno yasimoꞋa alino aepa hegeta nagoke taula mo faeteta Puteoli evaꞋyi huteta hati-lavita lipi kalea agola neꞋataleta mopafi emainone. \v 14 Puteoli nagoꞋa mainaya tafu-taganagamina amakonageꞋya mage hae “TagaiꞋene nagoke sota maigahae.” huꞋya hageta anile maigeta Lomu kumatela umainone. \v 15 Katega neꞋonageꞋya Lomu kumate mainaya tafu-taganaꞋya “Katega neꞋae.” huꞋya haya kea haviteꞋya eꞋya nagola Apiusi maketie nehaya kumate me fotu hageꞋya nagoꞋa vayaꞋmoꞋya “TaliꞋa (3) Natu VayaꞋmoꞋya Nefayaya NoꞋyaga Hane.” huꞋya haya kumate fotu hunageno PoloꞋa ani vayala amaketeno Anumayamotega muse nehigeno aguꞋamoꞋa tokiyaꞋage humaine. \p \v 16 Lomu kumateꞋma unana ala kava kanomoꞋa Polofe “Kanalelagika kagaikaꞋa nopi mainesanageno nago ati kanomoꞋa kava yagaigategahie.” huno humaine. \s1 PoloꞋa Lomu kumate Yisasi kanale mono kea huhaleno hamapai-maine. \p \v 17 PoloꞋa tagufa (3) kana maiteno ani kumate mainaya Yuta soka vayaꞋyagahe ke higeꞋya melitalu hageno mage huno hamapaiye “NafuꞋnaganagatama nagaya tagaiti nofi vayaꞋmogamiꞋene taginagomoꞋya humainaya kavaꞋene aliꞋna haviyana ohunoanagi Yelusalemu nofila hunateteꞋya Lomu vaya amayapi natenae. \v 18-19 Lomu vayaꞋmoꞋya keꞋnima haviyana nagaipina nagoꞋa nahaesageꞋna falisua keꞋnia omalegeꞋya natalegahe hayanagi Yuta vayaꞋmoꞋya ani kehena ‘AꞋaoꞋ huꞋya haya yafe nagoꞋma visua kaniꞋa omalegeꞋna ‘Sisa kaiyekeꞋnia havisie.’ huꞋna humainoanagi nagaiꞋni nofi vayala kaiyeke humatesua yana omalene. \v 20 Mani kema tamahapaisuafene huꞋna ke hugetama ageꞋna tamahanepauve Isaleli vayaꞋmoꞋya amametiti huꞋya agava mainaya kanomofe haviꞋna nagupi malenoa yateti nofila hunatenae.” huno humaine. \v 21 HigeꞋya ani soka vayaꞋmoꞋya Polofe mage hae “NagoꞋa Yutia vayaꞋmoꞋya kagaifena avona kaeꞋya tamigeta ohavinone. NagoꞋa vayatimoꞋya tagaite eꞋya ke hageta nagola havi kavaꞋma humainana kea me lahaopainae. \v 22 Tahaopainagi mukiꞋa kotegati vayaꞋmoꞋya Yisasina amakuꞋa aminaya veaꞋmogamifena ‘Havi kava maiꞋya nehae.’ huꞋya hageta ago havimainonagi menia kagaikaꞋa kaguꞋafiti hisana ke havigahune.” huꞋya humainae. \p \v 23 “Na kanale havigahune.” huꞋya hapali-maleteꞋya ani kanalela mukiꞋa vayaꞋyaga PoloꞋma mainea nopi me-litalu hageno PoloꞋa natema aepa heno Anumaya KotiꞋa kava yagai-matesia kea hamanepaino Anumaya KotiꞋma Yisasina hutegeno emainea kanomo kea Mosese kae-malenea kefitiꞋene Anumaya Koti amaune vayaꞋmoꞋya kae-malenaya kefitiꞋene amakaila amakuꞋa alino hetisigeꞋya Yisasife haviꞋya amakupi maleꞋya amametiti hisayafene huno huge huge nehigeno yagemoꞋa lavi fale-maine. \v 24 Polo kea nagoꞋa vayaꞋmoꞋya haga neꞋya amakupi malenagi nagoꞋa vayaꞋmoꞋya amakupina ali omalenae. \v 25 Alu amaku amakesa haviꞋya mohu mehu huteꞋya ugahe nehageno PoloꞋa mage huno hamapai-maine “Alu Aotage AvamuꞋmoꞋa tamage huno Aisaiyana hapaigeno AisaiyaꞋa, aune kanogino, taginagomogamina mage huno tamage hamapai-maineane. \q1 \v 26 Kagaya mage huka veaꞋmogamina mo hamapaiyo ‘Tamakaila tamakesamoꞋa havime havime haigahayanagi ani kemona aepaꞋa havilama hutama ohavigahae. TamaulagamoꞋa kasagoꞋya yupa ageme ageme haigahayanagi nago yana agelama hutama oꞋagegahae. \v 27 Mani kemona aepaꞋama havisaya amaku amakesa omale veaꞋne mainae. Mani kema ohavisayafene huno amakesamoꞋa ago tile-maine. AmaulagamoꞋa aniꞋa huno ‘OꞋagesae.’ huno ago asu humaine. Mani kea amakesamoꞋa havisigeno amaulagamoꞋa agesigeno amakuꞋa aiyahae huꞋya nagaitega esageꞋna ali hilato humateyafene.’ huno higeꞋya.” kae-malenayane. \m \v 28-29 “Anumaya KotiꞋa mani kea tamakinagomogamiꞋene tamakayaenefe lamaha-pai-maineanagi tamakaya lamakaveꞋno hutenagi haviho Anumaya KotiꞋa anima lamaku tamamema aligatisia kea Yuta veaꞋne omainaya veafe ago humateneanagiꞋya ani veaꞋmoꞋya havigahae.” huno humaine. \p \v 30 PoloꞋa nago nona miya huteno ani nopi tole kafu maineno agaitegama aya veala kanaleꞋya humatene. \v 31 HuneꞋamateno Anumaya Koti kava yagaimatesia kea huhaleno hamanepaino Anumayati Yisasi Kalaisi kanale mono kea huge amavelige huno kea hulokiya vaino higeꞋya nagoꞋa veaꞋmoꞋya “Na kea ohuo.” huꞋya kahegi oꞋatenae.