\id REV - Kamasau NT [kms] -Papua New Guinea 1998 (DBL 2014) \h Revelesen \toc1 Revelesen \toc2 Revelesen \toc3 Rev \mt1 Revelesen \ip Jon Jisas ningg aposel iri ni nyumo raqe wen ur nindiq. Ni ailan iri Patmos puq mindig kin tende taq yenu kin tende puayi nyumo raqe wen ur nindiq. Ni nyumo raqe wen ur nindiq kin tende puayi Rom kin gavman ni wute Jisas nei rimbig kin te ni veri. Te pugri eti ni Jisas Kraist yumbui nyamb rirang di ni Rom mingg king yumbui nyamb rirang segi. Te ningg di ni wute Kraist nei rimbig kin unje map mai isis meny. Jon nyumo raqe wen ur nindiq ei Kraist ningg wute ni gre pune yeru Jisas nei rimbig. Piyi ni mambui riti, pudi gre pu yeru. \ip Di te kin te Jon ni ruqo nyemb kin pugri pe Jisas nandi nitanyi no yumbo buagi bei neng, di ni kopuqu wand pe rise. Ni yumbo otiwo ruwi kin te bei neng. Di ruqo nyemb pe Jisas ni Satan di veri aye te ane nyinge nawo maghe kin nuqond. Di ni bei nand te pugri wute Jisas nei rimbig kin te ni ane God nde tiqe pe ris ris te kin ris ye. \c 1 \p \v 1 Jisas Kraist yumbo suqo pu rise ye raqe nand kin ren te God naip no ei ni ningg yembe ye wute te yumbo pughe ei brequne ruwi ye te ningg simbe nindiny. Jisas ni ren kin raqe nand kin te ni nikin angelo iri tiqi nundog ni te yembe ye wuti iri Jon nde nondo yumbo buagi raqe nand. \v 2 Jon ni yumbo buagi nuqond kin te ningg simbe nand. Ni simbe nand kin te God ningg wand di wand nganyene kin Jisas Kraist raqe nand kin te simbe nand. \v 3 Wuti propet kin wand buk wen ningg rise kin te wute buagi nde rar pe nuqond ye ni chumbuai nand ye, di wute wand ren nde rise kin rutungu di umbo pe ruwo ris ye ni chumbuai rind ye, te pugri ngeri tumo rind. \p \v 4-5 Nge Jon wand ren ur gad. Wand ren te wute Jisas nei rimbig kin ni tiqe 7-pela pu Esia opu yeru kin tende ris ye ni ningg ur gad. \p God ni muq nas, asi nganye nas, di otiwo nasne ye. Ququ 7-pela pu ninde sia king pe rar ngimine yemu. Jisas Kraist, ni yumbo buk wen nde rise kin tuquine di nganyene raqe nand, di wute mati kin nde pu ye nawo nes newo ye, di qi pe kin king buagi ninde si nambu mas ye. Nge God pengu gidig ei ni di Ququ 7-pela pu di Jisas Kraist ni nikin nei pene wute yuwon muany di umbo yuwon kin te nungoqi nde rundo. \p Jisas Kraist ni beghi yawo nirangu righe di ninde yavi pe beghi yumbo ur brequ pe pu puaq nundumu, \v 6 di ni king ningg nas, beghi ninde si nambu prist kin pugri pas ei ni God di kiyi ningg yembe bad. Ni ei nyamb yumbui di gre ane beg beg te kin rise. Te nganye. \p \v 7 Nungoqi wutungu, ni wuye quari pe gri nandi, di wute buagi ni ruqoind ye. Wute ni yir baq mindig kin ni anene muqoind ye. Di wute tit buagi qi pe kin ni ningg quanji rind ye. Yumbo ren kin te nganyene puq ren ye. Te nganye. \p \v 8 Yumbui God Gre Nganye Kin ni nari, “Nge yembe puate ki righe di yembe omo kawo. Nge muq kas, asi nganye kas di otiwo kasne ye.” \s1 Wuti iri wuti God nde pu nandi wuti nganye nas ye ni gib namb \p \v 9 Nge Jon nge nungoqi mand, buagi ane mai pare, God nde si nambu pas, di waghine Jisas nei bibig kin te ningg mai pare. Nge God ningg wand di wand nganyene kin Jisas raqe nand kin te simbe gad kin te ningg nge ailan woju iri Patmos puq mindig kin ven nde taq pu yengu. \v 10 Yumbui mune nes newo kin nginy te ningg Ququ Yuwon Ye gre ane nge puq negh di nge nde dobu gri wuti iri quan kumo nganye wand nand kin gibe ko te kutungu. Ni gibe ko te biugel kin pugri, \v 11 di ni nari, “Nu yumbo guqod kin te buk umo chongo pe kin tende ur ghand di wute Jisas nei rimbig kin tiqe 7-pela pu ren ningg ris ye ninde yi ruso: Te Epesus, Smerna, Pergamum, Taiataira, Sardis, Piladelpia di Laodisia nde yi ruso.” \p \v 12 Nge tindi godo ei wuti nge wand simbe nindigh kin te guqoid ningg. Di nge tindi godo kin tende puayi nge lam mawo ris kin yumbo gol pe yembe mindiny kin te 7-pela pu yeru guqod. \v 13 Di wuti iri wuti God nde pu nandi wuti nganye nas ye ni gib namb kin ni lam mawo ris kin yumbo tende mingi yenu guqoid. Ni chongo dobui iri naghe no nyinge gubuq pe tiq nase kin te neri naghe di yumbo ire gol pe yembe munduw kin te mand pe wureq nimbiq. \v 14 Ni ngawu di yu te sipsip iny kin pugri di mare kin pugri quem rimb, di ni rar te wase nyungu kin pugri ti wuri. \v 15 Ni nyinge te yumbo ire ain gib wumb ye brons puq munduw kin wase mindaq chongo pe nyang mamb ei yumbo te ti riri kin pugri, di ni gibe ko te wuye roru quan kumo mari kin pugri. \v 16 Ninde si tuan pe opu ni tomnji 7-pela pu nat mase pu yenu, di mame dobui opu opune sawo rise kin te ninde mim pe gri neyi ni. Ni quenge te nginy di nginy ti buagi quanne riyi ri kin pugri. \p \v 17 Nge ni guqoid kin tende puayi nge ninde nyinge tingi pombri ko kati pu pugri kase. Muq ni si tuan nge nde ni kuyo di nari, “Wune ghamb wayequ, nge ye kawo kas di nge dobu nganye kas. \v 18 Nge te kas kas te kin kas ye. Nge kati pre pudi nu tungu nge mune kes kewo di kas kas te kin kas ye! Di wute mati kin yumbo ur di mati kin tiqe te kin ki nge kait nase. \v 19 Pugri bu nu yumbo guqod kin te ur ghand, te yumbo muq di otiwo ruwi kin te. \v 20 Nu tomnji 7-pela pu nge nde si tuan pe mase guqod di lam mawo ris kin yumbo gol pe yembe mindiny kin 7-pela pu guqod kin ni puate te pugri: Tomnji 7-pela pu te wute Jisas nei rimbig kin tiqe 7-pela pe ris ye ni te angelo 7-pela pu, di lam mawo ris kin yumbo 7-pela pu te wute Jisas nei rimbig kin tiqe 7-pela pe ris ye te.” \c 2 \s1 Wute Jisas nei rimbig kin Epesus ris ye ni ningg wand \p \v 1 Ni nge simbe nindigh nari, “Angelo wute nge nei rimbigh kin Epesus ris ye te yeng nuany kin ninde wand ren ei ur ghand: Wand ren te nge, wuti tomnji 7-pela pu si tuan pe opu kat mase di lam mawo ris kin yumbo 7-pela pu gol pe yembe mindiny kin tende mingi nyinge kare kin, nge ningg wand. \v 2 Nge nungoqi yumbo ur te nei gab. Te pugri nungoqi yembe kumo wand, di waghine mai ware kin te nei wamb. Nge nei gab nungoqi wute brequ rar wuqond mar mo ye tuqui segi. Nungoqi wute mari ni aposel puq mand pudi segi ye te wap wi mewo di nei wamb ni wandoqi mand. \v 3 Nungoqi waghine nge nde nyamb pe mai ware, di te kin ningg nge nei wumbigh kin te si ware segi. \p \v 4 “Pudi nge yumbo ninge nungoqi unje wap kin te ningg simbe guduq ye. Asi nungoqi nge nei wumbigh urupuine kin tende puayi nungoqi wute yawo wurany righe, muq nungoqi yumbo ur te si ware. \v 5 Nungoqi asi pughe gri was di muq ir waghe pre kin te nei wamb. Nei ware witinde di yumbo ur asi nge nei wumbigh urupuine puq wen kin tene mune puq wen. Nungoqi pugri puq wen segi, tedi nge godo nungoqi lam muaq yequ kin yumbo te puaq gidiq di tende mune yequ segi. Nungoqi nei ware witinde tedi nge puaq gidiq segi. \v 6 Pudi nungoqi yumbo yuwon taq ren yembe wundiny: Nungoqi Nikolas ningg wute ni mingg yumbo ur te yambu wureny, te nge mune yambune kireny. \p \v 7 “Wuti iri ni nutungu kin tuqui tedi ange nuaq ei Ququ wute nge nei rimbigh kin ni ningg wand simbe nand kin ren ei nutungu. Wuti iri ni yumbo ur brequ buagi nyinge nawo righe ye nge ni ngiq gidig di ni nginy tu wam God ningg wuny tende nyumo wute me mas ye tende pu mir nateri.” \s1 Wute Jisas nei rimbig kin Smerna ris ye ni ningg wand \p \v 8 “Angelo wute nge nei rimbigh kin Smerna ris ye te yeng nuany kin ninde wand ren ur ghand: Wand ren te nge, wuti ye kawo kas di dobu nganye kas nge kati di mune kes kewo ye, nge ningg wand. \v 9 Nge nungoqi mai ware kin di nungoqi yumbo segi kin te nei gab, pudi ququ pe gri nungoqi yumbo quan kin pugri was. Wute mari ni Juda kin pudi ni nganyene Juda kin segi, pudi ni Satan ningg wute tit te kin ye ninge ni nungoqi wand brequ munduq kin te nge nei gab. \v 10 Nungoqi mai ware ye di te kin ningg wune wamb wayequ. Nge nungoqi simbe guduq, ququ brequ mingg yumbui ni nungoqi kin ninge taq numbuqu ei nungoqi tuqui nupuqu ye. Di wute nungoqi unje mupuqu ningg mai isis meuq ruso nginy 10-pela pu wawo ye. Nungoqi gre pu ei yequ, piyi nungoqi mumbuequ wati ningg pudi gre pu ei yequ. Nungoqi puq wen tedi nge nungoqi oyi guduq kin te nungoqi was was te kin was. \p \v 11 “Wuti iri ni nutungu kin tuqui tedi ange nuaq ei Ququ wute nge nei rimbigh kin ni ningg wand simbe nand ye ren ei nutungu. Wuti iri ni yumbo ur brequ buagi nyinge nawo righe ye ni otiwo wute mai yumbui riraq riraq te kin ris kin tende puayi ni mai te niraq segi.” \s1 Wute Jisas nei rimbig kin Pergamum ris ye ni ningg wand \p \v 12 “Angelo wute nge nei rimbigh kin Pergamum ris ye te yeng nuany kin ninde wand ren ur ghand: Wand ren te nge, wuti mame dobui yeng kin sawo opu opune rise ye kait nase ye, nge ningg wand. \v 13 Nge nei gab nungoqi was kin tiqe yumbui pe tende te Satan ni nikin sia king pe tende nas. Pudi nungoqi nge nyamb wat rise gre di nge nei wumbigh kin te si ware segi. Te Antipas nas kin tende puayine nge nei wumbigh. Antipas ni nungoqi was kin pe tende nge ningg wand yuwonne nganye simbe nand ye ni Satan ni nas kin pe tende mi nati, pudi nungoqi nge nei wumbigh kin te si ware segi. \p \v 14 “Pudi nge yumbo ninge nungoqi unje wap kin te ningg simbe guduq ye: Nungoqi nde wute ninge ni Balam ningg wand wute bei neny kin te rit rise kin tende ris. Balam ni Balak wute Israel kin puamb nuany yumbo ur brequ rind ningg bei neng. Ni nari god wandoqi kin mir mem kin cham te riq, di nyumbueg quayi ane segi segi rise kin yumbo ur brequ rind. \v 15 Te kin pugrine nungoqi kin ninge ni Nikolas ningg wute ni wand brequ te rit rise. \v 16 Pugri bu muq nei ware witinde! Nungoqi yumbo ur te si ware segi, tedi nge brequne godo di nge mame dobui nge nde mim pe gri neyi ni kin tende pe ni ane bege. \p \v 17 “Wuti iri ni nutungu kin tuqui tedi ange nuaq ei Ququ wute nge nei rimbigh kin ni ningg wand simbe nand ye ren ei nutungu. Wuti iri ni yumbo ur brequ buagi nyinge nawo righe ye te nge mana suqo pu wuse kin te ninge geg ye. Di nge wet quem kin iri nyamb urupui ur pu rise kin te anene geg ye. Wuti wet te neti nowi kin nine di nyamb te nei namb.” \s1 Wute Jisas nei rimbig kin Taiataira ris ye ni ningg wand \p \v 18 “Angelo wute nge nei rimbigh kin Taiataira ris ye te yeng nuany kin ninde wand ren ur ghand: Wand ren te nge, God ningg wo, nge ningg wand. Nge rar te wase nyungu kin pugri ti wuri, di nge nyinge te yumbo ain gib wumb ye ire brons puq munduw kin chongo pe nyang mimbiq pu wuse ti wuri kin pugri ye. \v 19 Nge nungoqi yumbo ur, nungoqi wute yawo wurany righe kin di nge nei wumbigh kin, nungoqi yembe wand kin di waghine mai ware kin te nge nei gab, di yumbo ren kin te nungoqi muq mune quan nganye puq wen, asi nge nei wumbigh urupuine puq wen kin pugri segi. \p \v 20 “Pudi nge yumbo ninge nungoqi unje wap kin te ningg simbe guduq ye. Nungoqi nyumbueg ire Jesebel ni wuri ni propet ire puq wund nungoqi ni segi puq wunduw segi. Ni wand wute bei weny kin te ningg ni nge yembe ye wute ninge unje wup di ni nyumbueg quayi ane segi segi rise kin yumbo ur brequ rind di god wandoqi kin mir mem kin cham te riq. \v 21 Nge ni ngimne nyumbueg kin yumbo ur brequ te si wure ningg ghimbi kuaw pu kas, pudi ni te kin si wure ye nei rise segi. \v 22 Pugri bu nge ni di wute ni ane yumbo ur brequ rind kin te ane brequne num yumbui keny ye. Ni yumbo ur brequ wund kin te si rire segi, tedi nge muq ni mai yumbui keny ye. \v 23 Nge ni ningg wute buagi te gab riti ye. Te ei wute nge nei rimbigh kin buagi nei rimb te pugri nge wuti wute umbo di nei gudony ye, di nge nungoqi ire ire nungoqi yumbo yembe wundiny kin pugrine ei oyi guduq ye. \v 24-25 Muq nge nungoqi Taiataira kin aye ninge nungoqi Jesebel ningg wand wute bei weny kin te wutungu segi ye di ni ningg wute riri Satan ningg nei suqo pu rise kin puq rind ye te wateri segi ye nungoqi ningg mune simbe gad. Nungoqi nge wand yuwon ye nungoqi wateri pre kin tene ei wat rise pu was ruso nge mune godo. Nge nungoqi yumbo aye mune puq wen ningg kari segi. \p \v 26-27 “Wuti iri ni yumbo ur brequ buagi nyinge nawo righe di nge kari kin pugrine puq nen nen nas nge godo ye te nge gre wuyi nde pu kateri kin te ni geg di tiqe buagi ninde si nambu yeru. Ni botu ain pe yembe mindig kin te nait nase te pugri ni gre quan nganye rise di tiqe buagi ninde nambu yeru, di tiqe buagi te qi os kin pugri nambri bir bir yeru. \rq [Sng 2:9]\rq* \m \v 28 Di nge ni tomnji yamb guay te anene geg ye. \p \v 29 “Wuti iri ni nutungu kin tuqui tedi ange nuaq ei Ququ wute nge nei rimbigh kin ni ningg wand simbe nand kin ren ei nutungu.” \c 3 \s1 Wute Jisas nei rimbig kin Sardis ris ye ni ningg wand \p \v 1 “Angelo wute nge nei rimbigh kin Sardis ris ye te yeng nuany kin ninde wand ren ur ghand: Wand ren te nge, wuti God ningg ququ 7-pela pu nge nde si nambu mase ye di tomnji 7-pela pu kat mase ye, nge ningg wand. Nge nungoqi yumbo ur te nei gab. Nungoqi nge nei wumbigh gre kin nyamb rise, pudi muq si ware pre. \v 2 Munene nge nei wumbigh gre! Yumbo ur oghi kin ir righe ningg tumo pu rise kin te wat rise gre ei ni pre segi. Te pugri nungoqi yumbo ur nge God nde rar pe yuwon kin puq wen ye te omo wawo nge guqod segi. \v 3 Pugri bu nungoqi yumbo wateri di wutungu pre kin te ei nei wumbiny, nungoqi te kin pugrine puq wen di nei ware witinde. Pudi nungoqi yumbo ur yuwon kin te puq wen segi, tedi nge wuti nyungu kin pugri godo di nungoqi nge pughe puayi godo kin te nei wamb segi ye. \p \v 4 “Pudi nungoqi Sardis nungoqi kin wute ninge ni chongo te qi ritany segi. Ni chongo quem kin rire righe di nge ane nyinge pare ye, te pugri ni puq ren kin tuqui. \v 5 Wuti iri ni yumbo ur brequ buagi nyinge nawo righe ye ni wute ren kin pugrine chongo quem kin nare righe ye. Nge ni nyamb wute ris ris te kin ris ye ni nyamb rise kin buk yumbui pe rise ye te puaq gad segi, pudi nge wuyi di nikin angelo ane simbe gidim kari ni nyamb te rise ye. \p \v 6 “Wuti iri ni nutungu kin tuqui tedi ange nuaq ei Ququ wute nge nei rimbigh kin ni ningg wand simbe nand kin ren ei nutungu.” \s1 Wute Jisas nei rimbig kin Piladelpia ris ye ni ningg wand \p \v 7 “Angelo wute nge nei rimbigh kin Piladelpia ris ye te yeng nuany kin ninde wand ren ur ghand: Wand ren te nge, wuti yuwonne nganye di wand nganyene kin nge nde rise ye, nge ningg wand, di nge Devit ningg ki kait nase ye. Yumbo nge bi kawo kin te wuti iri nare righe kin tuqui segi, di yumbo nge kare righe kin te wuti iri bi nawo kin tuqui segi. \v 8 Nge nungoqi yumbo ur te nei gab pre. Nge nungoqi ngim ir kuauq pu wuse, di wuti iri imb nawo tiq segi. Nge nei gab nungoqi nyamb te yumbui segi, pudi nungoqi nge wand te wat rise gre di nge nyamb te suqo wuragh segi. \v 9 Wute ninge Satan ningg wute tit pe kin ni riri ni Juda kin pudi segi, ni wute wandoqi rind kin. Nge ni puq keny rindi nungoqi nde nyinge tingi pombri ruso di ruqond nge Jisas nge nungoqi yawo kirauq righe. \v 10 Nungoqi nge ningg wand irepene wutungu di waghine mai ware. Pugri bu muq nge oyi mune otiwo mai wute buagi qi pe kin tuqui rip ningg ruwi kin tende puayi ghav guduq gre pu yequ mai ware. \p \v 11 “Nge brequne mune gadi ye, pugri bu wand yuwon kin nungoqi wateri pre kin te wat rise gre. Te ei wute aye oyi nge nungoqi oyi guduq kin te mitaquri segi. \v 12 Wuti yumbo ur brequ buagi nyinge nawo righe ye nge ni yuwod kin pugri nge te God ningg baj pe kowi yenu. Ni aye pe no segi nganye. Di nge, nge te God ni nyamb te ninde ur gad, di nge God ni tiqe yumbui ni nyamb te ur gad. Te Jerusalem urupui nge te God nde pu nginy tu si wuraq wuti wi kin te. Di nge te nyamb urupui te anene ninde ur gad. \p \v 13 “Wuti iri ni nutungu kin tuqui tedi ange nuaq ei Ququ wute nge nei rimbigh kin ni ningg wand simbe nand kin ren ei nutungu.” \s1 Wute Jisas nei rimbig kin Laodisia ris ye ni ningg wand \p \v 14 “Angelo wute nge nei rimbigh kin Laodisia ris ye yeng nuany kin ninde wand ren ur ghand: Wand ren te nge, wuti kari God ningg wand buagi te nganyene puq gad ye, wuti God ningg wand te tuquine di nganyene simbe gad ye di nge nde gri God yumbo buagi yembe nindiny ye, nge nde ningg wand. \v 15-16 Nge nungoqi yumbo ur te nei gab, te pugri nungoqi nge quan nganye nei wumbig gre segi di nge quan nganye dob wegh segi. Nge nde nei pe nungoqi nei irene vise ningg kari. Pudi nungoqi mingi mingine was kin te ningg nge nungoqi puaq guduqu wo ningg tumo. \v 17 Nungoqi wari, ‘Nge muq tuqui, nge muq yumbo quan rise, di nge yumbo aye pughe ningg ei kari.’ Pudi nungoqi nei wamb segi nungoqi quan nganye brequ wase, yivany gib wamb, yumbo segi, rar ghave kin, chongo segi, di umbo gawo omone yequ. \v 18 Pugri bu nge kari, nungoqi nge nde ei gol wase mande ir mawo pre kin te wong wand, ei nungoqi yumbo quan rise kin tuqui. Di yumbo ghimbi buag ware kin te chongo quem kin nge nde pu wong wand, ei nungoqi minyuw kin ghimbi omone rise kin te suqo ware. Di rar kin marasin te nge nde pu wong wand rar pe wawo righe ei yuwonne rar wat. \p \v 19 “Wute nge yawo kirany righe kin te nge ni ker kuany di bei keny. Pugri bu nungoqi mingi mingine was kin yumbo ur te si ware di nge quan nganye nei wumbigh gre. \v 20 Te qond. Nge ven yengu. Nge ngimrawu yengu di baq gad. Wuti nge gibe ko nutungu di ngim bi nuaq, te nge kar godo ni ane mir bad di ni nge ane mir bad. \v 21 Wuti yumbo ur brequ buagi nyinge nawo righe ye nge kari ni nge temu nge nde sia king pe pas. Ni nge yumbo buagi nyinge kawo righe di wuyi temu ni nde sia king pe pas kin pugrine ni nge temu pas ye. \p \v 22 “Wuti iri ni nutungu kin tuqui tedi ange nuaq ei Ququ wute nge nei rimbigh kin ni ningg wand simbe nand kin ren ei nutungu.” \c 4 \s1 God ni nikin sia king pe nas \p \v 1 Tende dobu nge rar kat di God nas kin tiqe pe ngim ire bi pu yequ gudoq. Di wuti asi nge wand simbe nindigh di ni gibe ko biugel kin pugri ye te mune nari, “Ren ghowi ghandi nge nu yumbo ren nde dobu aye ei mune ruwi kin te bei kew.” \v 2 Di brequne Ququ gre ane nge puq negh di God nas kin tiqe pe sia king ire yequ di wuti iri sia king pe tende nas kin te guqod. \v 3 Wuti tende nas guqoid kin ni ghimbi te wet jaspa di konilian ni ti riri kin pugri ti riri. Di eirdab ni ti wet emeral ni quan nganye ti riri kin pugrine ti kuri di sia king pe te kuwi godo gudi. \v 4 Sia king pe tende sia king aye 24-pela pu yeru yeru rundo rindi di quayi kiyi 24-pela pu ni tende mas. Ni chongo quem kin mare righe di king hat gol pe yembe mindiny kin te ngawu pe mare righe. \v 5 Sia king pe tende pu pris naghe, riri di kimereg naghe. Sia king rar ngimi te lam 7-pela pu namb namb yeru. Ren te God ningg ququ 7-pela pu. \v 6 Di sia king rar ngimi wute nyinge mare mo mandi kin sunyi te glas kin pugri ti riri di guqod kin gherim gib gub. \p Sia king yeru pe mingi tende nge yumbo urupui ris kin 4-pela pu yeru guqod. Ni sia king ire mingi yequ kin tende yeru yeru rundo rindi. Di ninde ghimbi pe rar nganye buagi rise, ninge rar ngimi di ninge dobu gri. \v 7 Yumbo ire laion gib wumb ye te ye wuwo gudoq. Tende dobu ire kau gib wumb ye gudoq, tende dobu aye ni quenge te wutamu quenge kin pugri ye gudoq, di dobu nganye te wapi wubquru gib wumb kin ni nimbraqe wutari wi ruso pu yequ gudoq. \v 8 Yumbo ren buagi ane ire ire nikin nimbraqe 6-pela pu rise. Di rar ane rise rise rundo rindi di nimbraqe nambu gri te anene rar rise. Burpoq di bogisumb ni yuwo riri, \qc “Yumbui God Gre Nganye Kin, ni yuwon, yuwon, yuwon nganye nas. Ni asi nas, muq nas, di otiwo nasne ye.” \m Di ni riri kin te pre segi. \v 9 Yumbo 4-pela pu te ni wuti sia king pe nas kin, wuti nas nas te kin nas ye, te nyamb yumbui reng, ni nyamb rindivi viyo, di chumbuai rindig kin tende puayi \v 10 quayi kiyi 24-pela pu te ni wuti sia king pe nas kin te ninde rar ngimi pombri mo mase di ni God nas nas te kin nas ye te yumbui nyamb mirang. Ni te king hat te ninde sia king qunambe mawo rise di mari, \v 11 “Beghi Yumbui di God, nu irine wute buagi nu nyamb rindivi viyo, nu nyamb yumbui rew, di nu gre te ningg chumbuai runduw ye tuqui. Te pugri nu yumbo yumbo buagi te yembe gudiny, di nu non nde nei pene ni yembe gudiny di ni ris.” \c 5 \s1 Sipsip Wo buk umo chongo pe kin te nitaqwi \p \v 1 Nge yumbo aye guqod kin te wuti sia king pe nas kin ni buk umo chongo pe yembe munduw kin ire nitiq wuse pu nas. Buk te ninde si tuan pe wuse, ni opu opune ur rise di kandel umbo 7-pela pu ritiq wuse. \v 2 Di nge guqod angelo gre kin iri quan kumone ngam nare nari, “Tughe bu God nari ni kandel umbo puaq nand di buk umo chongo kin wen bure nindiq kin tuqui?” \v 3 Pudi wuti iri God nas kin tiqe pe kin o qi pe o qi tamu kin iri buk umo chongo pe kin wen bure nindiq di nundoq tuqui segi. \v 4 Wuti iri buk te bure nindiq di nundoq tuqui segi bu nge quan kumo quanji gad. \v 5 Muq quayi kiyi iri nge ningg nari, “Quanji ghand wayequ. Wuti ye nawo kin iri wute mari ni Laion Juda mingg wute tit pe gri nandi ye puq mindig kin te qoind. Ni nyamb yumbui kin di ni Devit ningg kimem. Ni veri buagi nyinge nawo righe. Ni kandel umbo puaq nand di buk umo chongo pe kin bure nindiq tuqui.” \p \v 6 Di nge Sipsip Wo iri guqoid, ni mi pre kin pugri di ni sia king pe mingine yenu. Ni kom 7-pela pu di rar 7-pela pu. Ni rar 7-pela pu te God ningg ququ 7-pela pu tiqi nundom tiqe buagi qi pe yeru kin ninde mo ye te. Di yumbo urupui ris kin 4-pela pu quayi kiyi ane ninde yeru yeru rundo rindi. \v 7 Ni no di buk wuti sia king pe nas ye ninde si tuan pe nitiq wuse pu wuse ye te nitaqwi. \v 8 Ni buk nitaqwi pre yumbo urupui ris kin 4-pela te di quayi kiyi 24-pela te ni Sipsip Wo nde pombri ruso. Ni kin kin yumbo gita gib rimb kin hap puq mindiny kin te mat rise di mueq gol pe yembe mindiny kin mat rise. Mueq tende yumbo tuqo yuwon riri kin mawo righe bre pu rise kin te mat rise. Yumbo tuqo yuwon kin ren te God ningg wute ni God pengu rindig kin te. \v 9 Di ni yuwo urupui ire mari, “Nu irine buk te taqwi di kandel umbo puaq ghand ye tuqui, te pugri nu mi kuati pre di nu yavi pe wute wong guad di ni God te. Te wute tit buagi, wand tuan buagi, ghimbi chongo isis, di kantri buagi kin. \v 10 Nu ni puq kueny king irine nde si nambu prist kin pugri ris ei ni beghi God ningg yembe rind di qi pe yumbui ningg ris.” \p \v 11 Muq nge rar kat di angelo nganye buagi mari kin te kutungu. Ni nganye buagi nganye, tausen tausen, di 10 tausen 10 tausen kin pugri. Ni sia king, yumbo urupui ris kin 4-pela, di quayi kiyi 24-pela tende yemu yemu mondo mandi. \v 12 Di ni quan kumone yuwo mand mari, “Sipsip Wo nu irine nyamb yumbui kuateri tuqui ye, nu mi kuati ei wute buagi ni nu yumbui kuas kin gre, di yumbo buagi kuateri kin, di nu nei oghi kin, di gre te ningg nu nyamb rindivi viyo. Nu irine ei nyamb yumbui pew, di nyamb bidivi viyo, di chumbuai buduw.” \p \v 13 Muq yumbo buagi God nas kin tiqe pe kin, qi pe kin, qi tamu kin, gherim wam kin di tamu kin ni yuwo riri kutungu. Ni riri, “Wuti sia king pe nas kin di Sipsip Wo ni ei chumbuai buagi, nyamb yumbui, ti, di gre ane materi. Di pugri rise rise te kin rise.” \v 14 Di yumbo urupui ris kin 4-pela te riri, “Te nganye.” Di quayi kiyi 24-pela pu te pombri mo ni temi yumbui nyamb miram. \c 6 \s1 Sipsip Wo kandel umbo buk ritiq wuse kin te puaq nand \p \v 1 Nge yengu guqod guqod di Sipsip Wo ni kandel umbo 7-pela te kin ire ye wuwo ye te puaq nindiq. Muq yumbo 4-pela te kin ye ire ni quan kumone wuri kutungu, di ni wuri kin te kimereg kin pugri. Ni wuri, “Ghandi!” \v 2 Nge rar kat di hos quem kin iri yenu guqoid. Wuti hos pe nandi kin ni umowor ire nitiq wuse di king hat ire meng. Di ni wute yeng kin yeng pe mo nikin veri nyinge mawo maghe mo kin pugri no. \p \v 3 Sipsip Wo kandel umbo namba tu puaq nindiq kin tende puayi nge yumbo 4-pela te kin ye namba 2 mune wuri kutungu. Ni wuri, “Ghandi!” \v 4 Muq nge hos aye neyi ni guqoid. Ni ambo kin, te wase namb ambo kin pugri. Wuti hos te ningg nandi kin ni qi pe umbo yuwon kuse kin yumbo ur te puaq nand di wute puq neny oyi oyi wute rumb riti kin gre meng. Di ni mame dobui yumbui kin iri meng. \p \v 5 Sipsip Wo ni kandel umbo namba 3 puaq nindiq kin tende puayi nge kutungu yumbo 4-pela te kin ye namba 3 te wuri, “Ghandi!” Nge rar kat di hos quari kin iri yenu guqoid. Di wuti hos tende nandi kin ni skel ire nitiq wuse. \v 6 Di nge gibe ko ire yumbo 4-pela yeru pe mingi tende pu kutungu di ni wuri, “Nu yo, wute puq yeny mir segi pu ris. Ni nginy iri yembe rind kin wet bidi pe ni wit kilogram ire o bali kilogram teri irene wong rind di prene. Pudi oliv wain ane rar qond pugrine rise.” \p \v 7 Sipsip Wo ni kandel umbo namba 4 puaq nindiq kin tende puayi nge yumbo 4-pela te kin ye namba 4 te wuri kutungu. Ni wuri, “Ghandi!” \v 8 Nge rar kat di hos wuge sindiq ur nare kin iri yenu guqoid. Wuti hos tende nandi kin ni nyamb “Wute Mati Kin,” di “Mati Kin Tiqe” ninde dobu wuwi. Ni wute buagi qi pe kin wute 4-pela kin ire te mamb riti kin gre rise. Ni wute mame dobui pe mamb riti, puq meny mir yumbui kureny riti, num yumbui isis meny di riti, di umo yumbui dabo kin pe wute mamb riti. \p \v 9 Kandel umbo namba 5 puaq nindiq kin tende puayi nge wute asi si yavi riti segi God ningg wand simbe rind rind di mamb riti ye ni ququ alta nambu ris guqod. \v 10 Ni quan kumone riri, “Yumbui Gre Nganye Kin, nu yuwon di nganyene guad ye. Nu brequne wute qi pe kin ir ghawo di wute beghi mumbuemu pati kin te oyi ghand.” \v 11 Muq ni ire ire chongo quem kin meny di simbe mindiny ni musoq ghimbi ruwo ruso ni kimand ni ane yembe ye wute ningg ris kin ni mamb kin pugrine mamb di namba God nei namb kin tuqui map pre, tedi ni oyi nand. \p \v 12 Nge yengu guqod guqod di ni kandel umbo namba 6 te puaq nindiq. Muq titwuye yumbui naghe. Nginy quan nganye burpoq nap. Irew quanene yavi kin pugri ambo wuyo, \v 13 tomnji nginy tu pe pu qi pe ir mi maghe. Ni nyumurighi yumbui naghe di nyumo yi ir righe kin pugri ir maghe. \v 14 Nginy tu buk umo chongo pe kin muet mimbiq kin pugri kring viyo viso di rand buagi di ailan buagi ni yemu kin sunyi te si mare aye pe kring mo. \p \v 15 King buagi, quayi kiyi buagi, ami mingg yumbui buagi, wute yumbo quan rise kin, wute nyamb yumbui kin, di wute buagi aye te wute taq pu yeru yembe rind o segi ye ni qi gawo di wet yumbui sange pe suqo pu ris. \v 16 Ni rand di wet ningg riri, “Nungoqi wati wandi ei beghi wuti sia king pe nas kin ni di Sipsip Wo beghi ker muangu kin te ningg suqo wuramu. \v 17 Te pugri ni wute ker muany kin ngeri yumbui te rindi pre di tende puayi wuti iri gre nand nas tuqui segi.” \c 7 \s1 Wute 144 tausen-pela pu God ningg ur ninde rise ye \p \v 1 Nge yumbo ren guqod pre tende dobu angelo 4-pela pu qi cheq 4-pela pe tende opu opu yemu guqod. Ni nyumurighi 4-pela pu qi pe ven nde maghe kin te tuq mamb. Ni puq men ei qi pe, gherim pe, di nyumo pe tende nyumurighi naghe segi. \v 2 Muq nge angelo aye iri nginy nawi opu gri nandi guqoid, ni God nas nas te kin nas ye ni ningg ur nawo kin yumbo ire niraq nandi. Di ni angelo 4-pela pu qi gherim ane brequ mindiny kin gre mem ye ninde quan kumone ngam nare rundo nari, \v 3 “Nungoqi qi, gherim di nyumo te brequ wundiny segine beghi God ningg yembe ye wute ni beghi God ningg ur ninde quenge pe puany pre, muqdi yumbo buagi te brequ wundiny.” \v 4 Muq nge wute pughe gri pu God ningg ur riteri ye ni namba te kutungu, te 144 tausen. Ni Israel mingg wute tit buagi nde pu materi. \li1 \v 5 Juda nde wute tit pe wute 12 tausen pela pu God ningg ur materi. Ruben nde wute tit pe wute 12 tausen pela pu, Gad nde wute tit pe wute 12 tausen pela pu, \v 6 Aser nde wute tit pe wute 12 tausen pela pu, Naptali nde wute tit pe wute 12 tausen pela pu, Manase nde wute tit pe wute 12 tausen pela pu, \v 7 Simeon nde wute tit pe wute 12 tausen pela pu, Livai nde wute tit pe wute 12 tausen pela pu, Isakar nde wute tit pe wute 12 tausen pela pu, \v 8 Sebulun nde wute tit pe wute 12 tausen pela pu, Josep nde wute tit pe wute 12 tausen pela pu, di Benjamin nde wute tit pe wute 12 tausen pela pu. \s1 Wute nganye buagi nganye chongo dobui quem kin rire maghe \p \v 9 Tende dobu nge rar kat di wute nganye buagi nganye yeru guqod, ni manyi bad kin tuqui segi. Ni kantri buagi, wute tit buagi, ghimbi chongo isis, di wand tuan buagi kin. Ni sia king pe di Sipsip Wo nde rar ngimine yeru. Ni chongo dobui quem kin rire maghe di chubair raqe rire pu yeru. \v 10 Di ni quan kumone riri, “Beghi God sia king pe nas ye di Sipsip Wo ni beghi mitamu pi.” \v 11 Angelo buagi ni sia king, quayi kiyi 24-pela te di yumbo urupui ris kin 4-pela tende yemu yemu mondo mandi. Ni sia king pe tende quenge qi pe mi maghe mo di God yumbui nyamb mirang. \v 12 Ni mari, “Nganyene nganye! Beghi, God beghi te ni nyamb ei bidivi viyo di ni nyamb yumbui beg. Ni nei yuwon kin buagi rise di beghi ni chumbuai bidig di nyamb yumbui beg! Ni quan nganye gre rise. Te nganye ni gre quan nganye rise di yumbo buagi aye te mune ni tene, di pugrine rise rise te kin rise ye. Te nganye!” \p \v 13 Muq quayi kiyi iri ni nge pengu nindigh, “Wute chongo quem kin rire maghe ye te wute tughe di ni muai pu rindi?” \p \v 14 Nge oyi gad kari, “Yumbui, nu nei guab, nge segi.” Di ni oyi nand nari, “Wute ren te ni wute mai yumbui rire kin pe te pu rindi ye. Ni chongo te Sipsip Wo ningg yavi pe wuye rip quem mamb. \v 15 Pugri bu ni God ningg sia king pe tende yeru, di ni ningg baj pe bur di bogisumb ni prist kin pugri God ningg yembe rind. Di wuti sia king pe nas ye ni ane ris di yeng nuany ye. \v 16 Ni mune mir kureny tuqui segi di yawo singar riti tuqui segi. Nginy ni munene nande namb tuqui segi o nyumurighi sungue kin ni nande namb tuqui segi. \v 17 Te pugri Sipsip Wo ni sia king mingine yenu kin ni wute ren ni te wuti sipsip yeng nuany kin ningg yenu, di ni yeng nuany ye. Di ni wuye pe pas pas te kin pas kin pe tende nitari no ye. Di God ninde rar pe ngam giji wuye buagi ku nimbiny ye.” \c 8 \s1 Sipsip wo kandel umbo namba 7 puaq nindiq \p \v 1 Sipsip Wo ni kandel umbo namba 7 puaq nindiq kin tende puayi God nas kin tiqe pe wand kuech pu rise ruso aua cham kin pugri. \v 2 Di nge angelo 7-pela pu God nde rar pe yemu kin te ni biugel ire ire mem mat mase pu yemu guqod. \p \v 3 Angelo aye iri wasebo yuwon tuqo wuri kin mindaq ye yumbo gol pe yembe munduw kin niraq ye ni nandi alta pe tiq yenu. Ni yumbo tuqo kin wase nande God neng ye te quan nganye meng. Di ni nare no alta gol pe yembe munduw ye sia king rar ngimi yequ kin tende ni riwo, di God ningg wute yuwon ye buagi ni God ane wand kin wand te ane God neng. \v 4 Yumbo tuqo kin wase nande kin wasebo te di God ningg wute ni God pengu rindig kin wand te ane angelo nde si pe pu God nde riwo ruso. \v 5 Muq angelo ni yumbo tuqo kin wase nindaq ye yumbo te nitaqwi alta pe kin wase te nawo righe di qi pe neq wuti. Di kimereg naghe, riri riri, pris naghe, di titwuye naghe. \s1 Biugel \p \v 6 Muq angelo 7-pela pu ni biugel 7-pela pu mat mase ye te piq muqond ningg sir map. \p \v 7 Angelo namba wan ni biugel te piq nuqoind di ais wuye kin pugri wundi ye te di wase yavi ane ane qi pe memare riti ri. Di qi puch teri ire kin ire te wase nimbiq di nyumo di nyungo buagi tende yeru kin te wase namb. \p \v 8 Angelo namba tu mune ni biugel piq nuqoind, di yumbo ire rand yumbui kin pugri ye te nimbiq nimbiqne gherim pe memiraq wughe. Gherim puch teri ire kin ire te tindaq wuso yavi wuse. \v 9 Umo buagi gherim puch te ningg yeru kin te riti di sip anene brequ rise. \p \v 10 Angelo namba 3 ni te biugel mune piq nuqoind, di tomnji yumbui iri soi kin pugri naimb naimbne nginy tu pe pu bi ir ni, wuye ambri yumbui ni puch teri ire kin ire di wuye qi pe kuyi ye puch teri ire kin ire pe tende naghe no. \v 11 Tomnji te ni nyamb te “Abo.” Wuye puch te kin ni abo kueq di wute nganye buagi wuye abo kueq kin te riq ye ni riti. \p \v 12 Angelo namba 4 ni te biugel te piq nuqoind, di nginy, irew, di tomnji ane nambui di bur poq rip. Bogisumb kin aua 4-pela, burpoq kin aua 4-pela te ti nase segi. \p \v 13 Nge yengu guqod guqod di wapi wubquru ire nginy tu wam nyingraiq wuso di quan kumone wuri kutungu. Ni wuri, “Mai! Mai! Mai wute qi pe ris kin ninde ruwi ye. Te pugri biugel aye mari kin te angelo temi ire pu te ni te.” \c 9 \p \v 1 Angelo namba 5 ni te biugel te piq nuqoind, di nge tomnji iri asi nginy tu pe pu qi pe ir ni kin te guqoid. Tomnji te ni ngamo pre segi ye ni ki te nait nase. \v 2 Ni ngamo te bi nuaq kin tende puayi nge wasebo ain wase mande kin baj pe wasebo quan nganye wuyo kin pugri wuwi wi gudoq. Wasebo te nginy di nginy tu ane but wure burpoq rip. \v 3 Di quanj ni wasebo pe te gri meyi mi di qi pe mati mi. Ni gre te tangegamyi kin pugri. \v 4 Ni qi pe nyumo, nyungo o yumbo aye te unje map segi puq mindim. Pudi ni wute God ningg ur ninde quenge pe rise segi ye tene di unje map. \v 5 Ni wute mamb riti kin gre materi segi, pudi yuqo meny ruso irew 5-pela pu. Ni yuqo meny kin te tangegamyi mutumu yuqo pati kin pugri. \v 6 Tende puayi di wute riti ningg ngim meri rit, pudi ngim ninge ruqond tuqui segi. Ni riti yawo kureny, pudi riti kin tuqui segi. \p \v 7 Quanj ni hos yeng pe mo ningg sir map pu yemu kin pugri gib mamb. Ninde ngawu pe yumbo ninge king hat gol pe yembe mindiny kin gib rimb ye mare righe, di ni rar kime te wute rar kime kin pugri. \v 8 Ni yu te nyumbueg yu kin pugri, di ni sawo te laion sawo kin pugri. \v 9 Ni yir imb mawo kin yumbo mand pe kin te ain pe yembe munduw kin gib wumb ye mand pe wuse. Di ni nimbraqe riri kin te hos buagi yeng pe mo ningg vig mamb di ni nyinge wilkar ane riri kin pugri. \v 10 Ni tumo di ni yeng te tangegamyi ni te kin pugri. Di ninde tumo pe ni wute yuqo meny ruso irew 5-pela kin gre rise. \v 11 Ni king te angelo ngamo pre segi ye yeng nuaw ye te. Ni nyamb Arameik wand pe Abadon puq mindig. Di Grik wand pe Apolion puq mindig. (Nyamb ren ni puate te “wuti yumbo brequ nindiny ye.”) \p \v 12 Mai namba wan te wuso pre, di mai aye teri mune dobu ruwi ye. \p \v 13 Angelo namba 6 ni te biugel piq nuqoind kin tende puayi kom 4-pela pu alta gol pe yembe munduw kin God nde rar pe yequ ye tende yemu kin tende tiq nge wuti iri wand nand kutungu. \v 14 Ni angelo biugel namba 6 nait nase ye ni ningg puq nand nari, “Angelo 4-pela pu Yupretis wuye ambri yumbui taq pu yemu ye te si ghare mo.” \v 15 Di angelo 4-pela te ni aua, nginy, irew di ber te ningg sir map pu mas ye te rar muqond mo wute buagi puch teri ire kin ire te mamb riti. \v 16 Wute hos mare yeng pe mo kin ni buagi ane te 2 handet milion kin pugri. Nge namba ren simbe mindigh kutungu. \v 17 Nge nei ri righe ruso di hos di wute hos mare mo ye nge guqod kin taq pugri: Ni yir imb mawo ye yumbo mand pe kin te ambo, quari di nyes kin. Te wet salpa nyes kin pugri. Hos ni ngawu te laion ngawu kin pugri. Di wase, wase soqi di wet salpa namb kin ninde mim pe gri riyi. \v 18 Di mai teri ire pu ren wase, wase soqi di wet salpa namb kin ninde mim pe gri riyi ri kin te ningg wute puch teri ire kin ire te riti. \v 19 Hos ni gre te ninde mim pe di ninde tumo pe rise, te pugri ni tumo te ghati kin pugri, ngawu rise di tende pe ni wute mat. \p \v 20 Wute cham ninge ni mai ren ningg riti segi risne kin te ni nikin nde si pe yumbo yembe rindiny kin te si rire segine. Ni ququ brequ yumbui nyamb riram kin te si rire segi, di god wandoqi kin gol, silva, brons, wet di nyumo puayi pe yembe mindiny kin te yumbui nyamb riram ye te si rire segi. Te god wandoqi kin ni rar mat, wand mutungu o nyinge mare segi kin. \v 21 Di ni wute mi mati kin yumbo ur, mu mand kin yumbo ur, nyumbueg quayi ane rise kin yumbo ur, di nyungu kin yumbo ur brequ te si mare segi. \c 10 \s1 Angelo di umo chongo kin buk woju \p \v 1 Muq nge angelo gre kin aye iri God nas kin tiqe pe pu nati ni guqoid. Ni wuye quari mingi nandi di eirdab ninde ngawu tiqe kuse kuse gudo gudi. Ni quenge te nginy kin pugri, di ni nyinge pe ti quan nganye wase kin pugri ti riyi. \v 2 Ni buk woju umo chongo pe yembe munduw kin ire nitiq wuse, di buk te bure pu ninde si pe wuse. Ni nyinge nganye gherim pe nawo di nyinge qaqi qi pe nawo. \v 3 Di ni quan kumone nari, di ni nari kin te laion nari kin pugri. Ni nari kin tende puayi kimereg 7-pela ni wony te riri wand simbe rind. \v 4 Ni wand simbe mand kin tende puayi nge ur gad ninggne, pudi mim ire God nas kin tiqe pe pu vindi kutungu, ni viri, “Kimereg 7-pela pu wand simbe mand kin te suqo ghare di ur ghand wayequ.” \p \v 5 Muq angelo gherim pe di qi pe yenu guqoid kin ni si tuan God nas kin tiqe pe tiq neq wuyo. \v 6 Di ni wuti nas nas te kin nas ye, wuti nginy tu di yumbo buagi nginy tu pe kin yembe nindiny ye, qi di yumbo buagi qi pe kin yembe nindiny ye, gherim di yumbo buagi gherim pe kin yembe nindiny ye ninde nyamb pe wand taq namb di ni nari, “Muq munene ghimbi pawo segi ye. \v 7 Pudi angelo namba 7 ni te biugel piq nuqoind ningg tumo kin tende puayi God ningg wand yuwon ye suqo pu rise kin te raqe ruso ye. Te ni nikin yembe ye wute propet simbe nindim kin pugrine puq ren.” \p \v 8 Muq mim God nas kin tiqe pe pu kutungu kin te mune simbe vindigh, “Yo, buk woju puaq pu angelo gherim di qi pe yenu kin ninde si pe wuse kin te taqwi.” \v 9 Muq nge angelo te ninde ko di pengu gidig ei nge buk woju te negh. Ni nge simbe nindigh nari, “Taqwi di yaq. Ni nu umbo puq weny brequ kuse, pudi mim pe te ni quan nganye nyong rimb, gimeti nyoq kin pugri.” \v 10 Nge buk woju te angelo nde si pe pu kitaqwi di kaq. Mim pe ni gimeti nyoq kin pugri nyong wumb, pudi kaq wughe pre nge nde umbo pe kin grine rise. \v 11 Muq nge simbe nindigh, “Muq nu mune wute ghimbi chongo isis, kantri, wand tuan di king nganye buagi nde yumbo otiwo ruwi kin te ningg simbe ghand.” \c 11 \s1 God te wute temi wand simbe mand ye \p \v 1 Muq nge nyumo kamo iri yumbo tuqui pap kin gib namb ye te megh di simbe mindigh, “Yo, God ningg baj di alta te ane tuqui ghap. Di wute tende rikur God yumbui nyamb rirang kin te manyi ghand. \v 2 Pudi imb dabo kin te si raq, te pugri imb dabo kin te wute Juda segi kin ni te. Ni irew 42-pela pu tiqe yumbui God te nyinge muaq wughe ninde si nambu yequ. \v 3 Di nge wute nge te temi wand mare mo simbe mand ye te gre kem di ni propet kin wand mare mo simbe mand ruso nginy 1,260-pela pu mawo. Di ni yivany kin chongo mare righe.” \p \v 4 Wute temi men ni Yumbui qi ninde si nambu wuse kin ninde rar pe yemu. Te kin te nyumo oliv temi te di lam mawo ris kin yumbo teri. \v 5 Wute ninge wute temi men unje map ningg, tedi wase ninde mim pe gri kuyi di ni veri te namb. Wute ni unje map ningg, tedi ni oyi pugri ei mati ye. \v 6 Wute men ni nginy tu imb mawo kin gre rise. Ni puq men ei ni propet kin wand simbe mand kin puayi wuye wundi segi. Di ni wuye mitinde kuso yavi kuse di qi pe mai isis nikin nde nei pe mi riyi kin gre rise. \p \v 7 Ni God nde pu wand matevi kin te simbe mand ye te pre kin tende puayi umo yumbui dabo kin ngamo pre segi ye pe tende gri wuwi wi kin te wundo, ni gre te nyinge wam righe di wi mati ye. \v 8 Ni mati di tiqe yumbui ire Sodom di Isip kin pugri puq munduw ye te tiqe asi nikin Yumbui kruse pe mi nati kin pe tende ngimne mase. \v 9 Nginy temi ire pu di aye cham ane pu ni pugrine mase. Ni mase wute ghimbi chongo isis, wute tit buagi, wand tuan buagi, di kantri buagi kin mandi muqond, di mare mo mawo yemu segi puq mand. \v 10 Wute qi pe kin ni wute temi men mati kin te ningg chumbuai rind. Ni mir rind, yuwo riri di oyi oyi kimand chumbuai rindiny ningg yumbo reny. Te pugri propet temi ni wute qi pe ris kin te yuqo quan kumo meny. \p \v 11 Pudi nginy temi ire di aye cham te mo pre, wute mas kin quipi te God nde pu nandi ninde nar no di ni mune mes mewo teti pu yemu. Di wute ni te ruqond kin ni quan nganye wune rimb. \v 12 Muq wuti iri God nas kin tiqe pe pu quan kumone nari rutungu, di ni nari, “Ren wowi wi.” Di ni veri yeru ruqond ruqondne ni temi wuye quari pe mar mo God nas kin tiqe pe mewo mo. \v 13 Tende puayine titwuye yumbui naghe di tiqe yumbui ni baj puch 10-pela kin ire te bir ir righe. Wute 7 tausen kin pugri ni titwuye te ningg riti. Di wute ris kin ni wune rimb di God wam nas kin nyamb yumbui reng. \p \v 14 Mai namba tu te pre, di mai namba 3 mune brequne wundi ye. \s1 Biugel namba 7 \p \v 15 Angelo namba 7 ni te biugel mune piq nuqoind di nge wute quan mari kin pugri God nas kin tiqe pe pu rindi kutungu di mari, “Qi wen ni muq beghi Yumbui di Kraist wuti ni naip no kin ninde si nambu wuse. Di ni ei king ningg nas nas te kin nas ye.” \v 16 Di quayi kiyi 24-pela pu God nde rar pe nikin sia king pe mas ye ni quenge qi pe mi maghe mo di God yumbui nyamb mirang. \v 17 Ni mari, “Yumbui God Gre Nganye Kin nu muq kuas di asi nganye kuas. Nu non gre yumbui nganye bei guad di yumbo buagi nunde si nambu rise, pugri bu beghi nu chumbuai buduw. \v 18 Wute nu yumbui nyamb miraw segi ye ni umbo ker mawo, pudi nu wute ker kuany kin te rindi. Nu wute mati kin te ir kuawo ye di nunon yembe ye wute, te propet, ni oyi gudim kin ngeri te rindi pre. Nu ningg wute yuwon ye, te wute nu nyamb wune mimbiny ye, te wute nyamb yumbui kin di nyamb segi kin, oyi gudiny kin ngeri, di wute qi unje mipiq kin unje kuap kin ngeri te muq wundi pre.” \p \v 19 Muq God ningg baj ni nas kin tiqe pe kin te bi, di God ningg baj mingi tende God Moses ane wand taq mamb kin wand rise ye bokis tende wus gudoq. Di tende pu pris naghe quan kumone riri, kimereg naghe, titwuye naghe, di ais wuye kin pugri quan ir wi. \c 12 \s1 Nyumbueg di umo yumbui ane \p \v 1 Yumbo yumbui nganye di yuwon nganye yumbo wute nei mamb segi kin te bei wund ye te nginy tu pe ruwi. Nyumbueg ire, ni nginy chongo kin pugri wuri naghe di irew ninde nyinge pe wuse. Di tomnji 12-pela pu king hat kin pugri ninde ngawu tiqe mase. \v 2 Ni wo ane wus, wo wure ningg tumo di yuqo wuti wuri wuri. \v 3 Muq yumbo ur aye wute muqond nei materi kin te mune nginy tu pe ruwi. Ghati yumbui ambo kin mune guqoid. Ni ngawu 7-pela pu, kom 10-pela pu, di king hat 7-pela pu ninde ngawu wam ris. \v 4 Ninde tumo pe ni tomnji puch teri ire kin ire te nambui nginy tu pe pu qi pe ir mi maghe. Ghati yumbui te ni wute wo wure ningg tumo pu wus kin ninde tumone yenu ei ni wo wure di ni wo te nat ne. \v 5 Ni wo te quayi wo wuri wundi, di ni ei botu ain pe yembe mindig kin te nait nase, te pugri ni gre quan nganye rise di tiqe buagi ninde si nambu yeru ye. Pudi ni wo te meti nowi God di ninde sia king pe newo no. \v 6 Nyumbueg te wu wuse qi nyumo segi ye pe sunyi God nupuw ruso kin tende wuso wus. Ni tende sabi munduw yuwon pu wus ruso nginy 1,260-pela pu wuwo. \p \v 7 Di nginy tu pe yeng ire wes wuyo. Maikel di nikin angelo ane ni ghati yumbui nde yeng mare mondo. Di ghati yumbui oyi mune nikin angelo ane yeng mare mandi. \v 8 Pudi ni gre segi di God nas kin tiqe pe ni sunyi rise segi. \v 9 Ghati yumbui te qi pe memeri nati ni. Ghati yumbui nen te ghati asi nganye nas di ni ququ brequ mingg yumbui o Satan puq mindig kin te. Ni wute buagi qi pe kin puamb nuany yumbo ur brequ rind. Ni di nikin ququ brequ ane God nas kin tiqe pe pu qi pe memare mati mi. \p \v 10 Muq nge mune mim ire quan kumone God nas kin tiqe pe pu vindi kutungu di viri, “Muq beghi God ni beghi mune nitamu pi pre. Ni gre te raqene bei nand di ni king ningg nas. Di Kraist, wuti ni naip no kin, ni nyamb yumbui nganye nateri. Te pugri wuti beghi mand unje rip ye te bur di bogisumb beghi God nde rar pene simbe nand ye ni mi naghe no pre. \v 11 Beghi mand te Sipsip Wo nde yavi pe gre riteri di ni ningg wand simbe rind kin yumbo ur tende pe ni nyinge ruwi naghe. Ni qi pe yuwon pu ris kin te ningg quan nganye nei rimb segi, ni veri rar ruqond ni mamb riti. \v 12 Pugri bu God nas kin tiqe di nungoqi tende pe was kin nungoqi chumbuai wand! Pudi qi di gherim pe nungoqi mai wuqond ye. Te pugri ququ brequ mingg yumbui ni nungoqi nde naghe nondo. Ni umbo ker quan nganye bre pu rise, te pugri ni nei namb ni wute wandoqi nindiny kin ngeri te dobui segi.” \p \v 13 Ghati yumbui ni nei namb ni qi pe mi nati ni pre, pugri bu ni nyumbueg quayi wo wuri wundi kin te bub niraq. \v 14 Nyumbueg te ni nimbraqe wapi wubquru nimbraqe kin pugri ye te teri mew ei ni tende pe nyingraiq wuso. Ni wuso sunyi God nupuw ruso kin qi nyumo segi ye pe tende wuso wus. Ni tende yuwonne wus ruso ber teri ire pu di ire cham, di ghati ni brequ nunduw tuqui segi. \v 15 Muq ghati te ni wuye minyar nand wuye ambri kin pugri nime kuse kuso ei nyumbueg te niraq no. \v 16 Pudi qi nyumbueg te ghav wunduw. Qi ni bir wus di ghati yumbui wuye minyar nand ambri kin pugri gudo kin te qi pe kughe kuso. \v 17-18 Muq ghati yumbui ni nyumbueg te umbo ker nuaw di yeng nare ni wo aye tende no, te wute God ningg wand irepene rutungu di Jisas ningg wand te rit vise ye. \c 13 \p \v 1 Di ghati yumbui ni gherim pe jiji dabo yenu. \s1 Umo yumbui dabo kin gherim pe nowi ni \p Di nge umo yumbui dabo kin iri gherim pe nowi ni guqoid. Umo yumbui dabo kin te ni kom 10-pela pu di ngawu 7-pela pu. King hat 10-pela pu kom pe tende rise, di ninde ngawu pe tende God wand brequ nindig kin nyamb ur pu rise. \v 2 Umo yumbui nge guqoid kin te ni pusi yumbui ire lepat puq munduw kin te gib namb. Pudi ni si di nyinge suramb te bea te kin pugri suq dobui, di ni mim te laion mim kin pugri. Ghati yumbui ni umo yumbui te nikin gre neng, sia king ni te te neng, di ni mune king ningg nas. \v 3 Umo yumbui ni ngawu iri te pend pu nase gib namb, pudi pend kin te mune quari rimb pre. Wute buagi qi pe kin ni nei kumo rimb di umo yumbui tende dobu ruru. \v 4 Wute ghati yumbui te yumbui nyamb mirang te pugri ghati yumbui ni umo yumbui te gre neng. Di ni umo yumbui te anene yumbui nyamb mirang di mari, “Wuti iri umo yumbui kin pugri segi. Wuti iri ni ane yeng mand tuqui segi.” \p \v 5 God ni umo yumbui te rar nuqoind bijeyi nase kin wand isis nand, God wand brequ nindig di ni nyamb yumbui vise ruso irew 42-pela pu nawo. \v 6 Ni wand isis nand di God wand brequ nindig. God nyamb di ni nas kin sunyi nyamb te unje niping di wute tende ris kin ni nyamb unje nipiny. \v 7 Ni God te wute ane yeng rind di ni nyinge nawo righe kin gre rise. Di God ni rar nuqoind wute tit buagi, wute ghimbi chongo isis kin buagi, wand tuan buagi, di kantri buagi ninde nambu yeru kin gre nateri. \v 8 Wute buagi qi pe kin ni umo yumbui te yumbui nyamb rirang ye. Te wute ni nyamb Sipsip Wo nati kin ni ningg buk yumbui wute ris ris te kin ris ye ni nyamb rise kin buk pe rise segi ye. Te asi nganye qi di yumbo buagi rise segine kin tende puayine ni nyamb tende rise segi. \p \v 9 Wute rutungu kin tuqui te ni ange ruaq ei wand ren rutungu. \v 10 Wuti iri ni no taq yenu, te ni no taq yenu ye. Wuti iri ni mame dobui pe mi nati, te mame dobui pe ei mi nati ye. Ren kin ruwi te God ningg wute ni waghine ei mai te rire di God nei rimbig kin te rit rise gre. \s1 Umo yumbui qi pe nowi ni \p \v 11 Muq nge umo yumbui aye pugri kinne mune qi pe gri nowi ni guqoid. Ni kom teri rise, sipsip wo te kin pugri, pudi ni ghati yumbui kin pugri wand nand. \v 12 Ni umo yumbui dabo kin asi ye nawo nandi kin ni ningg gre nateri di ninde nyamb pe ni gre tende pe yembe nand. Ni buid nap ei qi di wute qi pe ris kin ni umo yumbui ye nawo nandi kin ni mame pe pend mowi kin mune quari rimb pre ye te yumbui nyamb rirang. \v 13 Di ni yumbo ur quan nganye gre kin bei nand. Ni wute nde rar pene nari wase nginy tu pe pu qi pe kuti kui. \v 14 Umo yumbui ye nawo nandi ye ni gre neng di ni nde nyamb pe yumbo ur gre ye ren yembe nindiny, pugri bu ni wute qi pe kin wandoqi nindiny. Ni wute simbe nindim ei umo yumbui ye nawo nandi ye ni mame bidi pe mi pudi nas ye ni te ququ ire yembe nunduw ei ni nyamb yumbui nateri. \v 15 Ni umo yumbui ye nawo nandi kin ni ningg ququ te quipi new ei ni wand wund di wute ni yumbui nyamb rirang yambu riri kin te puq neny riti kin gre rise. \v 16 Ni wute buagi, wute nyamb kin, wute nyamb segi kin, wute yumbo quan rise kin, wute yumbo quan rise segi kin, wute taq yemu di segi kin te buid nipiny ei ninde si tuan pe o quenge pe ni ur ire wuse. Ni yumbo ren kin anene puq nen. \v 17 Ni puq nen ei wuti iri ni ur te wuse segi tedi ni yumbo wong nand o yumbo wute nem wong mand tuqui segi. Ur wen te umo yumbui te nikin nyamb o ni nyamb nikin namba. \p \v 18 Ren te wuti nei yuwon kin rise tedi nei namb tuqui. Wuti iri ni nei quan kumo rise te ni umo yumbui dabo kin ni namba nikin puate te nei namb ye tuqui. Te pugri namba ren te wuti iri ni kin nyamb kin namba. Namba ren te 666. \c 14 \s1 Sipsip Wo di wute 144 tausen pela \p \v 1 Muq nge rar kat di nge nde rar ngimine Sipsip Wo Saion rand pe newo yenu guqoid. Di ni yenu ye tende wute 144 tausen-pela pu ni Sipsip Wo di nikin kiyi nyamb ninde quenge pe ur pu rise kin ni anene yemu. \v 2 Di nge gibe ire God nas kin tiqe pe pu kutungu. Ni wuye roru quan kumo mari kin pugri di kimereg nari kin pugri. Gibe nge kutungu kin te wute hap griny mand kin pugri. \v 3 Di ni sia king nde rar pe yumbo urupui ris kin 4-pela te di quayi kiyi 24-pela nde rar pe yuwo urupui ire mari. Wuti iri ni yuwo te nei namb ye tuqui segi, pudi wute 144 tausen-pela God qi pe pu wong nand kin nine nei mamb. \v 4 Men te wute nyumbueg ane rise segi ye, te pugri ni yumbo ur brequ te puaq mand pu mas. Ni Sipsip Wo muainde no te ni dobu maru ye. Ni wute nde pu God wong nand di mir ye ruwo kin God meng kin pugri God di Sipsip Wo nde si pe mondo. \v 5 Ni wute wandoqi mand segi ye, ni unje map kin wand ninde rise segi. \s1 Angelo temi ire pu \p \v 6 Muq nge angelo aye iri wam nyingraiq nandi no guqoid. Di ni God ningg wand yuwon ye vise vise te kin vise ye te wute qi pe ris kin ninde simbe nand. Ni kantri buagi, wute tit buagi, wand tuan buagi di wute ghimbi chongo isis kin buagi nde simbe nand. \v 7 Ni quan kumone nari, “God wune wumbig di ni nyamb yumbui weng, te pugri ni wute ir nawo kin ngeri te wundi pre. Nungoqi wuti nginy tu, qi, gherim di wuye qi pe kuyi kin yembe nindiny ye ni ei yumbui nyamb wurang.” \p \v 8 Angelo namba tu dobu nawi di nari, “Babilon tiqe yumbui ni brequ wuse pre! Ninde gri qi pe kin wute buagi ni ngimne yeru kin yumbo ur brequ rind kin te wain riq ngawu ghabe rind kin pugri di God ni ane yembe neny.” \p \v 9 Angelo namba 3 ninde dobu nawi di quan kumone nari, “Wuti umo yumbui di nikin ququ ane yumbui nyamb nirany di ni ningg ur ninde quenge pe o si pe rise ye, \v 10 te ni anene God wute umbo ker nuany kin te wain kin pugri ne. Wain nen te wuye ane puq neng segi di ni gre quan nganye. Wute buagi puq ren ye ni God puq neny ei ni ningg angelo di Sipsip Wo nde rar pene wase salpa ane pe tende rir ruso di namb. \v 11 Di ni namb wase soqi wuyo wuso kin te pugri wuse wuse te kin wuse ye. Wute umo yumbui di nikin ququ te ane yumbui nyamb mirany ye o wute ni nyamb te kin ur riteri ye ni bogisumb o burpoq musoq ris yawotuan segi ye.” \v 12 Yumbo ur pugri kin rise ye, pugri bu God ningg wute ni ningg lo irepene rutungu di Jisas nei rimbig rimbigne ris kin ni waghine ei mai rire. \p \v 13 Muq nge mim ire God nas kin tiqe pe pu kutungu, “Wand ren ur ghand: Muq pu di ruso kin ven nde puayi wuti nati kin ni Yumbui nde nyamb pe nati ye ni chumbuai nand ye.” \p Ququ ni nari, “Te nganye. Ni chumbuai ane mo waghine mas ye, te pugri ni yembe yuwon kin mand ye te ni bei rind.” \s1 God wute ir nawo \p \v 14 Nge rar kat di wuye minar quem kin ire gudoq, di wuye minar wam tende wuti iri nas, ni wuti God nde pu nandi wuti nganye nas kin ni gib namb. Ni king hat gol pe yembe munduw kin niraq wughe di wit pend mawo kin mame yeng nand kin iri nait nase. \v 15 Muq angelo aye mune God ningg baj pe pu neyi ni nandi di wuti wuye minar wam nas kin ni ningg quan kumone nari, “Nu mame te gheti nowi di mir pend ghawo, te pugri qi pe kin mir nguan pre di mir bi pawo kin ngeri te muq wundi pre.” \v 16 Di wuti wuye minar wam nas kin ni mame naimb ni di qi mir nguan pend mawo kin pugri pend nuaq. \p \v 17 Angelo aye mune God ningg baj nikin tiqe pe yequ kin tende pu neyi ni di ni mune pugrine wit pend mawo kin mame yeng nand kin iri nait nase. \v 18 Angelo aye nganye mune wase yeng nuany ye ni alta te si niraq neyi ni di angelo wit pend mawo kin mame yeng nand kin nait nase kin ni ningg quan kumone nari, “Nu mame yeng kin te gheti nowi di qi pe kin wain yi te pend ghawo di irepe yi mar, te pugri wain yi uri mand pre.” \v 19 Muq angelo te mame qi pe naimb ni wain yi pend nawo nimar di wain yembe mindig kin sunyi pe tende menare maghe. Wain yembe mindig kin sunyi te God wute umbo ker nuany di yembe neny kin te. \v 20 Di ni wain yembe mindig kin sunyi tiqe dabo sange wuse kin tende wain yi nyinge nawo. Di wute brequ kin yavi wain yembe mindig kin sunyi pe tende pu wuyi wi wuso. Yavi ni wuso kin wonji te 300 kilomita kin pugri di bre wuyo wuso kin te hos ni ain mim pe nase kin pugri pe tiq wuse. \c 15 \s1 Angelo 7-pela mai 7-pela ane \p \v 1 Nge yumbo aye yumbo wute nei mamb segi kin te bei wund kin ire God nas kin tiqe pe gudoq, te angelo 7-pela pu di mai 7-pela pu. Mai ren ne ruso pre di prene, te pugri mai ren ruso pre di God ni umbo ker nawo wute yembe neny kin te prene. Yumbo ren ni yumbui nganye di yuwon nganye. \v 2 Di nge yumbo ninge guqod ni gherim glas kin pugri ti wuri ye te gib rimb. Ni wase ane irepene rise, di wute umo yumbui dabo kin di nikin ququ te ane nyinge ruwo maghe, di ni kin nyamb kin namba riteri segi ye ni gherim tende qunambe yeru. God ni hap neny rit rise, \v 3 di Moses God ningg yembe ye wuti ni ningg yuwo te riri, di Sipsip Wo ningg yuwo riri: \q1 “Yumbui God Gre Nganye Kin, nu yumbo yembe gudiny kin te quan nganye yumbui di yuwon nganye. Nu yumbo ur yembe gudiny kin te nganyene di tuquine yembe gudiny, nu king kuas kuas te kin kuas ye. \v 4 Yumbui, wute buagi nu wune rumbuw di nu nyamb yumbui rew. Te pugri nu irine nu yuwon nganye. Tiqe buagi rindi nunde rar pene nu yumbui nyamb riraw ye. Te pugri nu yumbo ur tuquine kin yembe gudiny ye te raqe ruso pre.” \p \v 5 Wute yuwo riri kin te guqod pre, rar kat di God nas kin tiqe pe God ningg baj sel pe kin ni rum ire quan nganye uny kin te bi wuso. \v 6 Di angelo 7-pela pu ni mai 7-pela pu rise ye te God ningg baj pe pu mare meyi mi. Ni chongo ti meri kin mare maghe di mand pe kin yumbo gol pe yembe mindiny kin mand pe mawo righe. \v 7 Muq yumbo 4-pela God nde rar pe ris kin ire ni angelo 7-pela mueq 7-pela gol pe yembe mindiny kin te wem. Mueq pe tende God nas nas te kin nas ye ni wute umbo ker nuany di mai neny ye te mueq pe bre pu rise. \v 8 Di God ningg baj pe tende wase soqi bre, di wase soqi wen te God ningg ti di gre tende pu wundi. Di wute God ningg baj pe tende mar mo tuqui segi. Te tene ruso ruso angelo 7-pela ni mai 7-pela mare mandi kin te prene, di ni mar mo kin tuqui. \c 16 \s1 Wute mai reny kin yumbo 7-pela pu dobu nganye ruwi kin \p \v 1 Muq nge wuti iri God ningg baj pe pu nari kutungu. Ni angelo 7-pela pu te ningg nari, “Wo, God wute mai neny kin mueq 7-pela pu te qi pe groq wand.” \p \v 2 Angelo namba wan te no ni mueq te qi pe groq naind. Di waserar yumbui yuqo quan kumo pati kin te wute umo yumbui ni ur ninde rise ye di ni ququ yumbui nyamb riraw ye ni waserar te rire. \p \v 3 Angelo namba tu ni te mueq te gherim pe groq naind. Di gherim tindaq wuso yavi wuse. Yavi wute mati kin ni yavi kin pugri, di yumbo buagi gherim pe kin riti. \p \v 4 Angelo namba tri ni te mueq te wuye ambri di wuye gid pe groq naind, di wuye buagi tinde ruso yavi rise. \v 5 Muq angelo wuye yeng nuany kin ni nari kutungu. Ni nari, “God, nu yumbo ren ir kuawo kin te nu tuquine puq kuen, nu muq kuas di asi nganye kuas. Nu God yuwon nganye kin, te pugri nu yumbo ren pugri ir kuawo. \v 6 Te pugri ni nu ningg wute di propet te mi yavi ir wughe bu ni oyi yavi kuem me. Ni yumbo nikin puq men kin tene mune materi.” \p \v 7 Muq nge alta oyi wund kutungu, di ni wuri, “Te nganye, Yumbui God Gre Nganye Kin, nu wute ir kuawo kin te nganyene di tuqui tuquine puq kuen.” \p \v 8 Angelo namba 4 ni te mueq te nginy pe groq naind, di nginy ni wase kin pugri wute nande namb kin gre rise. \v 9 Nginy ni quan nganye wute nande namb, di ni God wute mai ren neny kin ni nyamb wand brequ rindig. Pudi ni yumbo ur brequ si rire yambu riri, di God nyamb rindiri riwo yambu riri. \p \v 10 Angelo namba 5 ni te mueq te umo yumbui nde sia king pe groq naind, di yumbo buagi ninde si nambu yeru kin te burpoq pe rise. Di wute yuqo quan nganye riraq sawo rit ki. \v 11 Di ni yuqo riraq di waserar rire kin te ningg God wam nas kin ni wand brequ rindig, pudi ni yumbo ur brequ rind kin te si rire yambu riri. \p \v 12 Angelo namba 6 ni te mueq Yupretis wuye ambri yumbui pe groq naind, di wuye tende kuse kin te ir gud omo kuso. Te ei king nginy nowi opu kin mandi kin ngim rise. \v 13 Muq nge ququ brequ temi ire pu oru gib mamb kin te guqod. Ni ghati yumbui nde mim pe, umo yumbui nde mim pe, di propet wandoqi nand kin ni nde mim pe gri meyi mi. \v 14 Ni Satan ningg ququ, ni yumbo ur gre kin isis bei mand. Di ni tiqe buagi te mo king buagi irepe mimar ei God Gre Nganye Kin ni ningg ngeri yumbui tende puayi yeng mand ningg. \p \v 15-16 Ni king buagi irepe mimar. Ni qi puch ire Arameik wand pe Armagedon puq munduw kin tende mimar. Di Yumbui nari, “Nei wamb yuwon, nge wuti nyungu kin pugri ei godo ye! Wuti nes pu nas di chongo buagi nare righe pu nas ye ni chumbuai nand. Te ei ni chongo omone no raqene yenu minyuw nati segi.” \p \v 17 Angelo namba 7 ni te mueq nginy tu pe tende groq naind. Di God ningg baj pe wuti iri sia king pe pu quan kumone nari, “Muq prene.” \v 18 Muq pris naghe, kimereg mari bir mas ruso di titwuye yumbui nganye naghe. Titwuye pugri kin qi pe ven nde naghe segine, ni quan nganye yumbui. \v 19 Tiqe yumbui nyamb kin ni mingine bir wus bid teri ire, di tiqe buagi aye bir ir righe. God ni Babilon nyamb yumbui kin te nei numbuw di kap ire new. Te wain God ni wute umbo ker nuany di yembe neny kin te new wuq. \v 20 Ailan buagi kring mo di rand ni yemu kin sunyi pe mune yemu segi. \v 21 Nginy tu pe ais 50 kilogram kin pugri ye wuye kin pugri wute nde ir ri. Mai wen te quan nganye yumbui di wute God wand brequ rindig. \c 17 \s1 Nyumbueg umo yumbui pe wus \p \v 1 Angelo mai rise kin mueq 7-pela pu mat rise ye te kin iri nandi nge ningg nari, “Ghandi ei nge nu ngimne nyumbueg ngimne yequ kin yumbo ur quan nganye puq wen ye wuye buagi pe wus kin ni te mai bei kew. \v 2 Qi pe kin king nganye buagi ni ane segi segi rise kin yumbo ur brequ rind. Di qi pe kin wute nganye buagi ni ane yumbo ur brequ rind kin te ni wain me ngawu ghabe rind kin pugri.” \p \v 3 Muq Ququ gre ane nge puq negh di angelo nge neti ki di temu qi nyumo segi ye pe tende po. Tende nge nyumbueg ire ni umo yumbui ambo kin pe wus gudoq. Umo yumbui te ni God wand brequ nindig kin nyamb isis ninde ghimbi pe bre. Ni ngawu 7-pela pu di kom 10-pela pu. \v 4 Nyumbueg te ni chongo ambo tengi pe ur mand kin wure righe. Ni gol, wet yuwon kin di juwanji wo yuwon kin nganye ninde ghimbi pe bre. Ni kap ire gol pe yembe munduw kin wuraq pu wus, di kap pe tende ni quayi ane segi segi rise kin yumbo ur di yumbo ur God nde rar pe brequ nganye kin ni yembe wundiny kin te bre pu rise. \v 5 Ninde quenge pe nyamb ur pu rise, nyamb ren kin puate wute nei mamb segi: \q1 Babilon nyamb yumbui kin; Wute buagi ngimne yeru kin ni puate; di Qi pe kin yumbo ur brequ aye ni kin puate. \m \v 6 Nge guqod kin nyumbueg te ni God ningg wute di wute Jisas ningg wand simbe mand ye ni yavi te wuq di ngawu ghabe rind. \p Nge ni gudoq kin tende puayi nge quan nganye puye gad. \v 7 Muq angelo ni nge ningg nari, “Nu pughe kin ningg puye guad? Nge nyumbueg di umo yumbui ngawu 7-pela di kom 10-pela kin tende wundi kin puate kitari riti ye. \v 8 Umo yumbui nu guqoid kin te ni asi nas pudi muq segi. Di ni ngamo pre segi ye pe tende gri ei nowi ni di no mai niraq ye. Wute qi pe kin ni asi qi di yumbo buagi qi pe kin rise kin tende puayine ni nyamb wute ris ris te kin ris ye ni nyamb rise kin buk yumbui pe rise segi ye ni umo yumbui te ruqoind di puyene rind ye. Te pugri ni asi nas, muq nas segi, pudi otiwo munene nandi ye. \p \v 9 “Wand ren te wute yuwonne nei mamb tedi nei mimbiny kin tuqui. Ngawu 7-pela te rand 7-pela nyumbueg ni tende wus kin. \v 10 Ni mune king 7-pela te ningg anene yemu. King te kin 5-pela ni ir maghe pre, iri muq nas, di aye te nawi segine. Pudi ni nandi kin tende puayi ni musoqne nas ye. \v 11 Umo yumbui asi nas pudi muq nas segi ye ni king namba 8. Ni king 7-pela te ye iri mune nandi di ni no mai niraq ye. \p \v 12 “Kom 10-pela pu guqod kin te king 10-pela pu ni king ningg mas segine, pudi puayi ire ningg di ni umo yumbui te ane king ningg mas ye. \v 13 Ni puate irene ningg yembe mand te ni nikin gre di nyamb yumbui te umo yumbui meng ye. \v 14 Ni Sipsip Wo ane yeng mand ye, pudi Sipsip Wo ni nyinge nawo maghe ye. Te pugri Sipsip Wo ni yumbui buagi mingg yumbui di king buagi mingg king. Di wute ni ngam niram, nap mo di ni ningg yembe si mare segi yuwonne yembe mand ye te ni ane yemu.” \p \v 15 Muq angelo ni nge ningg nari, “Nu wuye guqod kin te ngimne nyumbueg ni tende wus, te wute ghimbi chongo isis, kantri, di wand tuan buagi kin. \v 16 Umo yumbui di kom 10-pela pu guqod pre ye te ni ngimne nyumbueg wen yambu mirew ye. Ni nyumbueg wen unje mipiq di umbo gawo omone si miraq wus. Ni ghimbi som te me di ninge wase pe mande. \v 17 Ren kin te God ni nei nem di puq men ei ni nari kin tuquine puq men. Te ningg bu ni rar nuqond ni wand taq mamb di ni king ningg mas kin gre te umo yumbui meng. Ni puq men ruso God ningg wand te tuquine righe. \v 18 Nyumbueg nu gudoq kin te tiqe yumbui king buagi qi pe kin ninde nambu mas kin te.” \c 18 \s1 God Babilon tiqe yumbui unje nipiq \p \v 1 Ren nde dobu nge angelo aye iri God nas kin tiqe pe pu nati ni guqoid. Ni gre quan nganye rise di ni ningg ti te ningg qi ti wuri. \v 2 Ni gre ane ngam nare nari, “Babilon tiqe yumbui nyamb kin ni ir wughe pre! Di muq ni ququ brequ ni tiqe kin pugri yequ di ququ brequ isis ni suqo mo kin sunyi, di wapi brequ kin pe segi ye ni suqo mo kin sunyi kin pugri yequ. \v 3 Te pugri tiqe buagi aye te ni ningg wain te riq pre, te nyumbueg quayi ane segi segi rise kin wain gre kin. King buagi qi pe kin ni ane rise, di wute yumbo wong mand di yumbo mare mo wute meny wong rind ye ni yumbo ur brequ isis wund kin tende pe wet bidi quan materi.” \p \v 4 Muq nge mim aye mune God nas kin tiqe pe gri vindi kutungu di ni viri, “Nge wute, nungoqi ninde pu weyi wi. Te ei ni te yumbo ur brequ te nungoqi mune ware segi, di ni ningg mai te nungoqi mune ware segi. \v 5 Te pugri ni yumbo ur brequ te irepe riwo riwo ruso nginy tu pe ritari righe di God ni yumbo unje wup kin te nei nimbiny nimbinyne. \v 6 Ni yumbo pughe gri wute weny kin pugrine mune wew. Di ni pughe gri wute unje wup te mune oyi wand teri wand. Ni wute pughe gri wain groq wundiny riq kin te oyi mune quan nganye groq wunduw. \v 7 Ni nyamb yumbui di yumbo yuwon kin quan nganye wuteri kin pugrine ni mune mai di yivany quan nganye wure. Ninde umbo pe ni nyamb wundiri riwo di wuri, ‘Nge kwin ningg kas, nge nyarimo nyumbueg segi, di nge quanji gad segi ye.’ \v 8 Pugri bu nginy iri ningg ni mai te rindi ye, te wute mati, yivany, di mir segi. Ni wase pe wuso di wase nimbiq ye. Te pugri Yumbui God ni yumbo ur brequ wund kin te yuwonne ir nawo ye te ni gre quan nganye rise. \p \v 9 “King buagi qi pe kin ni ane rise di ni ningg yumbo yuwon kin materi ye ni wase nimbiq kin wase soqi mundoq kin tende puayi ni ningg quanji mand di yivany mare. \v 10 Ni mai wuraq kin te ningg wune mamb, ni wonjine mo yemu di quanji mand mari, ‘Ware ju kuare! O tiqe yumbui nyamb kin, O Babilon, nu mai kuraq. Tiqe yumbui nginy iri ningg ni nyamb rise. Nginy aye ningg ni mai te wundi pre.’ \p \v 11 “Wute yumbo wong mand di yumbo wute meny wong rind ye ni ni ningg quanji mand ye, te pugri ni muq yumbo aye mune wong mand segi. \v 12 Yumbo yabene materi kin te gol, silva, wet yuwon kin, di juwanji wo yuwon nganye kin; chongo quem kin yuwon nganye kin, chongo ambo kin, chongo ti riri kin, di chongo aye quan nganye ambo kin; nyumo tuqo yuwon kin sitron puq munduw ye, yumbo buagi elepan sawo pe yembe mindiny kin, yumbo aye ninge brons, ain, di wet ire mabel puq munduw kin pe yembe mindiny kin te mune materi segi. \v 13 Mir nyong kin yumbo isis, yumbo tuqo yuwon kin isis, wain di wel, plaua di wit, kau di sipsip, hos di wilkar, yembe ye wute di wute taq yeru kin te anene mune wong mand segi. \p \v 14 “Di ni puq mand ye, ‘Mir nu te ningg kuari kin te nunde pu mare mo pre. Nu te yumbo buagi nu nyamb rew kin te muq mune rise segi, ni prene di mune ghateri segi ye.’ \v 15 Wute yumbo quan kin ni tiqe tende yembe mand di yumbo quan materi ye ni wonjine yemu di mai wure kin te ningg wune mamb ye. Ni quanji mand yivany mare, \v 16 di mari, ‘Ware ju kuare! O tiqe yumbui nyamb kin nu mai kuraq. Ni chongo quem kin yuwon nganye kin wure righe, ambo di quan nganye ambo kin, di gol, wet yuwon kin nganye, di juwanji wo yuwon nganye pe yenji wup. \v 17 Ni yumbo buagi te ris nganye segi, brequne brequ rise!’ \p “Kapten buagi gherim pe kin, wute sip pe ruso kin, wute sip mare mo ye, di wute gherim pe yembe mand wet bidi materi kin, ni wonjine yeru ye. \v 18 Ni tiqe yumbui te nimbiq wase soqi wuyo rundoq kin tende puayi di ni riri, ‘Tiqe ire tiqe yumbui wen kin pugri ye yequ segi.’ \v 19 Di ni qusuqu ngawu pe merire riwo, quanji rind di yivany wand rind riri, ‘Ware ju kuare! O tiqe yumbui nyamb kin nu mai kuraq! Wute buagi ni sip gherim pe yeru kin ni yumbo buagi nunde pu materi. Ni wus nganye segi, brequne brequ wuse pre. \v 20 God nas kin tiqe pe was kin nungoqi ni mai wuraq kin te ningg chumbuai wand. Nungoqi God ningg wute yuwon ye, aposel di propet nungoqi chumbuai wand. God ni nungoqi pughe gri puq weuq kin te ningg oyi mai new’.” \p \v 21 Muq angelo gre quan rise kin ni wet yumbui iri wit dang mindiq kin wet gib namb ye neti nowi gherim pe meneri naghe di nari, “Te kin pugrine God ni Babilon tiqe yumbui brequne mai new ye. Di tiqe yumbui te mune yequ segi ye. \v 22 Wute hap griny mand kin, wute yuwo mari kin, pereru di biugel piq muqond kin nunde mas ye ni mune griny mand segi ye. Wute yembe isis mand kin nunde mas ye ni mune buqod segi. Wute nunde mune wit yi dang mand plaua yembe munduw segi ye. \v 23 Lam mune nunde namb ti riri buqod segi ye. Wuti ngam no kin ni ngam ane ni gibe ko mune nunde putungu segi ye. Wute nunde wet bidi yembe mand kin ni tiqe buagi aye nde ni nyamb yumbui nganye rise. Nu mu guad kin te ningg wute buagi ir maghe. \v 24 Ni God ningg wute yuwon ye di propet mi mati kin di wute buagi aye qi pe mi mati kin te ningg nu mai kuraq.” \c 19 \s1 Wute quan Babilon ni pre kin te ningg ni chumbuai rind \p \v 1 Tende dobu nge kutungu God nas kin tiqe pe wute nganye buagi nganye riri. Ni pugri riri, “Beghi God nyamb bidiri ruwo ye. Beghi God ni wute nateri, ni ti yumbui di gre yumbui rise. \v 2 Te pugri ni wute ir nawo kin te ni nganyene di tuqui tuquine puq nen. Ni ngimne nyumbueg ngimne yequ kin yumbo ur quan nganye puq wen ye ni yumbo ur te ningg wute qi pe kin nganye buagi unje wup kin te brequ nunduw. Ni nikin yembe ye wute ni yavi ir wi kin te ninde oyi nindiq pre.” \p \v 3 Di ni munene riri, “Beghi God nyamb bidiri riwo ye. Ni wase nimbiq di wase soqi wuyo wuso kin te yequ yequ te kin yequ.” \p \v 4 Quayi kiyi 24-pela pu te di yumbo urupui ris kin 4-pela pu te ni pombri ruso di God sia king pe nas ye te yumbui nyamb rirang. Di ni riri, “Te nganye, God nyamb bidiri riwo!” \p \v 5 Muq wuti iri sia king pe tende wand nand di nari, “Nungoqi ni ningg yembe ye wute buagi te wute nyamb kin di segi kin anene, nungoqi beghi God wune wumbig ye nungoqi ni nyamb wundivi viyo!” \p \v 6 Muq nge kutungu wute nganye buagi riri kin pugri, di ni riri kin te wuye roru mari kin pugri, di kimereg nari kin pugri, ni riri, “Beghi God nyamb bidiri riwo ye. Te pugri beghi Yumbui God Gre Nganye Kin ni king ningg nas. \v 7 Beghi chumbuai bad, nei tuan bab, di ni nyamb yumbui beg. Te pugri Sipsip Wo ni ngam no kin ngeri te muq wundi pre, di nyumbueg ni nitaqi kin te sir wup pre. \v 8 God ni chongo bidi yuwon nganye quan ti neri di puqum segi kin te new wuri naghe kin te new pre.” Chongo bidi quem kin yuwon nganye kin te God te wute yumbo ur tuquine puq men kin te. \p \v 9 Muq angelo ni nge ningg nari, “Wand ren ur ghand, ‘Wute Sipsip Wo ni ngam no kin mir te ningg ngam nirany rindi ye ni chumbuai rind rind ris ye’.” Di wand aye mune nari, “Wand ren te God ningg wand nganyene kin.” \p \v 10 Nge wand ren kutungu kin te ningg nge pombri ko ei angelo te yumbui nyamb girag ningg. Pudi ni nge ningg nari, “Nu puq yen wayequ! Nge nu temu ane yembe ye wutene, beghi nu nimand Jisas ningg wand simbe mand ye ni kin pugrine. God ei yumbui nyamb rang! Te pugri Jisas ni wand te Ququ propet kin wand wute simbe nindim ye ninde pu vindi.” \s1 Wuti hos quem kin pe nas \p \v 11 Nge God nas kin tiqe ngim bi pu yequ gudoq di hos quem kin iri yenu guqoid. Wuti hos tende nandi ye ni nyamb te, “Wuti yembe yuwonne nand kin,” di “Yumbo nganyene puq nen ye.” Ni tuquine wute ir nawo di yeng nand ye. \v 12 Ni rar te wase nyungu kin pugri ti wuri di king hat nganye buagi ninde ngawu pe nare righe. Ni nyamb ire ninde ur pu vise di wuti iri nyamb te kin puate nei namb segi, nikinne ni nyamb te kin puate nei namb. \v 13 Ni chongo iri yavi pe mi naghe pre meti nowi kin neri naghe di ni nyamb te God Ningg Wand. \v 14 Ami God nas ye tiqe pe kin ni hos quem kin pe ninde dobu maru di chongo bidi yuwon nganye quem kin yuwon ye puqum segi kin mare maghe. \v 15 Di wuti hos quem kin pe nas ye ninde mim pe gri mame dobui yeng nand kin neyi ni, di mame tende pe tiqe buagi unje nap. Ni king botu ain pe yembe mindig kin nait nase te pugri ni gre quan nganye rise di tiqe buagi ninde si nambu yeru ye. Ni God Gre Nganye Kin ni wute umbo ker nuany di yembe neny kin te wain kin pugri wain yembe mindig kin sunyi pe nyinge nawo. \rq [Sng 2:9]\rq* \m \v 16 Ninde chongo dobui pe di ninde muqodub pe wand ren ur pu rise, \qc “King buagi mingg king, di yumbui buagi mingg yumbui.” \p \v 17 Di nge guqod angelo iri nginy pe nar yenu di ni wapi buagi wam nyingraiq nyingraiq yeru kin te ningg quan kumone nari, “Wandi, God ni mir yumbui yembe nunduq kin pe ven nde wandi irepe wikur. \v 18 Te ei nungoqi king mingg som, ami mingg yumbui ni som, wute nyamb kin ni som, hos di wute hos pe mo ye ni som, di wute aye te wute nyamb kin di segi kin wute taq yemu di segi kin ni som te we.” \p \v 19 Muq nge umo yumbui dabo kin di qi pe kin king di nikin ami ane guqod. Ni irepene mikur di wuti hos quem kin pe nas ye di ni ami ane mege ningg. \v 20 Pudi umo yumbui di propet wandoqi nand kin ninde nyamb pe yumbo ur gre kin isis yembe nindiny ye te mat mase. Ni asi yumbo ur gre kin yembe nindiny ye te ningg ni wute umo yumbui ningg ur riteri kin te ningg puamb nuany di ni ningg ququ te yumbui nyamb miraw. Ni temi urupuine memare wase salpa ane pe tende memare maghe. \v 21 Di nikin ami te mame dobui wuti hos quem kin pe nandi ye ninde mim pe gri neyi ni kin tende pe ni mati, di wapi buagi rindi ni som te riq riq mir rimb. \c 20 \s1 Satan taq pu yenu ber 1,000-pela pu nawo \p \v 1 Di nge angelo iri God nas kin tiqe pe pu nati ni guqoid. Ni ngamo pre segi kin ki te ninde nase di ni sen yumbui iri nait nase pu nase. \v 2-3 Ni ghati yumbui te asi nganye ghati puq mindig, ni ququ brequ mingg yumbui, te Satan, taq naimb di ngamo pre segi ye pe tende meneri naghe no. Ni tende taq pu nas ber 1,000-pela pu nawo. Angelo ni ngamo pe kin ngim te niraq wughe di ngimrawu pe wute ngim te bi muaq segi puq nand kin ur te nawo. Ni puq nen ei Satan ni nowi ni wute wandoqi nindiny yumbo ur brequ rind segine ruso ber 1,000-pela ruso. Tende dobu ei ni Satan rar nuqoind nowi ni musoqne yenu. \p \v 4 Nge sia king ninge guqod di sia pe tende wute ni wute ir ruwo kin te ningg ngiq nindiny ye ni ris. Di nge wute Jisas di God mingg wand simbe rind ye te ningg gibe pend muany ye ni ququ te guqod. Ni umo yumbui te yumbui nyamb rirang o ni ququ te yumbui nyamb riraw segi. Di ni umo yumbui ningg ur ninde quenge pe o si pe riteri segi ye. Ni mune res riwo di Kraist ane king ningg ris ruso ber 1,000-pela. \v 5 Wute riti kin aye te res riwo segine ruso ber 1,000-pela te prene. Ren te wute riti kin res riwo ye namba wan. \v 6 Wuti wute riti kin res riwo ye namba wan tende puayi nes newo ye ni chumbuai nand di yuwon pu nas ye. Wute ren ne ni otiwo wute mai yumbui riraq riraq te kin rise kin tende puayi ni mai te riraq segi. Pudi ni oyi God di Kraist te prist ningg ris di ni ane king ningg ris ruso ber 1,000-pela pu te prene. \s1 Satan wase naimb \p \v 7 Ber 1,000-pela pu te prene kin tende puayi Satan ni mune ngim bi muang neyi ni. \v 8 Di ni no tiqe buagi qi pe kin tende wute buagi puamb nuany ye. Tiqe te Gog di Magog puq mindiny kin tende no ei wute buagi irepene nimar ei yeng mand ningg. Wute men quan buagine te gherim dabo jiji kin pugri. \v 9 Ni tiqe buagi pe nyinge mare mo di God ningg wute ris kin tiqe te mo miraq meq wughe. Te tiqe yumbui God ni yawo niraw righe kin. Pudi wase nginy tu pe pu kuti kui di ni namb. \v 10 Di Satan, ni wute te puamb nuany ye, te meti nowi wase yumbui salpa pe mawo kughe namb namb yengu ye pe tende memeri naghe. Wase te ninggne umo yumbui di propet wandoqi kin ane memare maghe pre. Ni bur di bogisumb yuqo miraq ye, di pugri rise rise te kin rise ye. \s1 God wute mati kin ir nawo \p \v 11 Muq nge sia king yumbui quem kin di wuti sia king pe tende nas kin te guqod. Di qi nginy tu ane kring ruso di ninde rar pe mune yeru segi, prene. \v 12 Di nge wute riti kin, te wute nyamb kin di nyamb segi kin anene sia king pe tumone yeru guqod, di buk ninge puaq nand. Yumbui ni buk te nuqond di wute ni yumbo ur puq ren kin pugrine ir nawo. Di buk aye puaq pu wuse kin te buk wute ris ris te kin ris ye ni nyamb rise kin buk. \v 13 Gherim ni wute gherim pe riti kin te wi riyi ri, di wute riti kin yumbo ur di riti kin tiqe te wute riti kin si wure rindi. Di wute ire ire ni yumbo ur yembe rindiny kin pugrine ir nawo. \v 14 Muq ni wute mati kin yumbo ur di mati kin tiqe te memare wase yumbui pe righe ruso. Wase yumbui wen te otiwo wute mai yumbui riraq riraq te kin rise ye te. \v 15 Wute ni nyamb wute ris ris te kin ris ye ni nyamb rise kin buk yumbui pe tende rise segi ye ni wase yumbui pe tende memare righe ye. \c 21 \s1 Jerusalem urupui \p \v 1 Muq nge nginy tu urupui di qi urupui guqod. Te pugri nginy tu di qi asi kin te prene di gherim mune wuse segi. \v 2 Nge tiqe yuwon nganye, te Jerusalem urupui, God nde pu nginy tu pe gri wuti wi gudoq. Ni nyumbueg ngaim nde mitaqi mo ningg yenji mupuw kin pugri pu wuti wi. \v 3 Di wand ire quan kumone sia king pe gri vindi kutungu, “Muq God ni nas kin sunyi te wute nde rise, di ni wute ane ris ye. Ni God te wute ningg ris, di God nikinne ni ane ris di ni ni te God ningg nas. \v 4 Di ni ngam giji wuye buagi ninde rar pe kin te ku nimbiny ye. Di wute mune riti segi, yivany rire o quanji rind o yuqo riraq segi ye. Te pugri yumbo asi rise kin pugri te pre.” \p \v 5 Wuti sia king pe nas kin te nari, “Nge yumbo puq keny urupui rise.” Di ni nari, “Wand ren ur ghand, te pugri wand ren wute materi ye tuqui di wand ren te nganyene.” \p \v 6 Ni nge simbe nindigh nari, “Muq prene. Nge yembe puate ki righe di yembe omo kawo. Nge kari yumbo buagi rise; nge kari yumbo buagi prene. Wuti yawo singar nati te nge ni wuye wong nand segi kin geg. Wuye kuen te wuye kuyi kin wute me di mas ye tende pu kate kuwi geg. \v 7 Wuti iri ni yumbo ur brequ buagi nyinge nawo righe kin ni yumbo buagi ren nateri, di nge ni God ningg kas, di ni nge wo ningg nas. \v 8 Pudi wute wune rimb di Kraist nei rimbig kin te si rire ye, yumbo ur brequ nganye yembe rindiny ye, wute wute aye mamb riti ye, wute nyumbueg ane segi segi rise kin, wute mu isis mand ye, wute god wandoqi kin yumbui nyamb miram ye, di wute wandoqi mand ye buagi ni tiqe te wase yumbui nganye salpa ane namb nyungu nyungu yengu ye te. Ren te otiwo wute mai yumbui riraq riraq te kin rise ye te.” \p \v 9 Angelo mueq 7-pela God ni wute mai neny kin rise ye mare pu yemu ye te kin ye iri nandi nge ningg nari, “Ghandi, di nge nu nyumbueg ngam wuso ningg wus kin te bei kew, te Sipsip Wo ni ngam.” \v 10 Di Ququ gre ane nge puq negh di angelo te nge neti kowi rand yumbui di dobui kin pe nitanyi no. Di tiqe yuwon nganye Jerusalem bei negh. Ni God nde pu nginy tu pe gri wuti wi. \v 11 Ni God ningg ti tende pe ti wuri, di ni ti te wet yuwon nganye ni ti wuri kin pugri. Ni wet jaspa kin pugri di ni glas kin pugri ti wuri. \v 12 Ni imb te yumbui di wam nganye kin, di ngimrawu 12-pela pu yeru. Di angelo 12-pela pu ngimrawu pe tende yemu. Ngimrawu pe tende Israel mingg wute tit 12-pela ni nyamb tende ur pu rise. \v 13 Ngimrawu teri ire pu nginy nawi opu yeru, teri ire pu nginy naghe no opu yeru, di aye teri ire teri ire ni opu opu yeru. \v 14 Tiqe yumbui ni imb yembe munduw kin te wet yumbui 12-pela tende wam yembe munduw di tende pe Sipsip Wo ni aposel 12-pela pu ni nyamb tende ur pu rise. \p \v 15 Angelo nge wand simbe nindigh kin te ni tuqui iri gol pe yembe mindig kin te nait nase ei tiqe yumbui te tuqui nipiq. Ni tiqe yumbui nikin imb di ngimrawu te anene tuqui nap ningg. \v 16 Tiqe yumbui te ni tuqui tuquine wuse, ni dobui kin di direb wumb kin te ane tuquine. Ni tuqui tende pe tuqui nipiq di nuqond ni yumbui di dobui kin te 2,200 kilomita. Di ni direb wumb kin di wam kin te ni dobui kin pugrine. \v 17 Ni wute yumbo tuqui map kin tuqui angelo nait nase ye tende pe tiqe yumbui ni imb bub wund kin te tuqui nipiq kin te ni 65 mita. \v 18 Imb te ni wet jaspa pe yembe munduw, di tiqe nganye te gol pe yembe munduw. Gol wen te gol yuwon nganye di ni glas kin pugri ti wuri. \v 19 Tiqe yumbui ni imb yembe munduw kin wet yumbui te ni wet isis yuwon kin nganye pe yenji map. Wet yumbui ye nawo kin te wet jaspa pe yenji maip, namba 2 wet sapaia, namba 3 wet aget, namba 4 wet emeral, \v 20 namba 5 wet sadonikis, namba 6 wet konilian, namba 7 wet krisolait, namba 8 wet beril, namba 9 wet topas, namba 10 wet krisopres, namba 11 wet haiasin, di namba 12 wet ametis. \v 21 Ngimrawu 12-pela te wet yuwon nganye pel puq munduw, juwanji wo gib wumb kin, tende yembe mindiny. Ngimrawu ire te pel irene pe yembe munduw. Ngim yumbui wute nyinge mare mo mandi kin te gol yuwon nganye glas kin pugri rar pat opu burad ruso kin tende pe yembe munduw. \p \v 22 Nge God ningg baj tiqe yumbui tende yequ gudoq segi, te pugri Yumbui God Gre Nganye Kin di Sipsip Wo nikinne ni tiqe yumbui te kin ye God ningg baj. \v 23 Tiqe yumbui tende irew o nginy tende ti nase segi, te pugri God ningg ti ni tende ti nase, di Sipsip Wo ni tiqe yumbui te kin lam kin pugri nas. \v 24 Tiqe buagi ni tiqe yumbui te kin ti pe nyinge rire, di king buagi ni yumbo yuwon kin ni nyamb yumbui rem kin te ti pe tende mare mandi ye. \v 25 Tiqe yumbui te ni ngimrawu te mare righe segi ye, te pugri tende burpoq rip segi ye. \v 26 Tiqe buagi ni nyamb yumbui di yumbo yuwon kin tende mare mar mo ye. \v 27 Wute brequ di puqum kin ni tende rir ruso segi ye. Di wute wandoqi rind ye di minyuw kin yumbo ur yembe rindiny ye ni tiqe tende rir ruso segi ye. Pudi wute ni nyamb Sipsip Wo ningg buk yumbui wute otiwo ris ris te kin ris ye ni nyamb rise kin buk pe rise ye nine ei tiqe yumbui tende rir ruso. \c 22 \s1 Wuye wute riq di ris ris te kin ris kin wuye ambri \p \v 1 Muq angelo ni nge wuye ambri iri bei negh. Wuye nen te wuye wute me di mas mas te kin mas kin wuye ambri. Wuye te quan nganye pend kuti glas kin pugri, di ni God di Sipsip Wo nde sia king pe gri gudi, \v 2 tiqe yumbui ngim mingine kuso. Wuye tende sange pe nyumo wute ni yi te me di mas kin te yemu, ni wuye opu opu yemu. Nyumo te ni yi isis 12-pela kin nyumo te ningg rise, di ber manyi ni yi mamb 12-pela pu mand. Wute buagi qi pe kin ni nyumo te kin raqe pe num sabi rind. \v 3 Yumbo buagi God yambu nireny kin ni mune tiqe tende yeru segi ye. God di Sipsip Wo ningg sia king ni tende yequ, di ni kin yembe ye wute ni yumbui nyamb rirang ye. \v 4 Ni quenge rundog di ni ningg nyamb oyi ninde quenge pe ur pu rise ye. \v 5 Bur mune tende yengu segi ye. Ni lam o nginy ni ti mune riteri ningg riri segi ye, te pugri Yumbui God ni ti neny ye. Di ni king ningg ris ris te kin ris ye. \p \v 6 Angelo ni nge ningg nari, “Wand ren wute materi ye tuqui, di wand ren te nganyene. Yumbui God, te propet wand simbe nindim mo simbe mand ye, ni te angelo tiqi nundog nandi ei ni ningg yembe ye wute buagi yumbo brequne ruwi ye te bei neny.” \s1 Jisas mune nandi ye \p \v 7 Jisas nari, “Nungoqi wutungu, nge brequne mune godo ye! Wute propet kin wand buk wen ningg rise kin rit rise gre ye ni chumbuai rind ye.” \p \v 8 Nge Jon nge yumbo ren kutungu di guqod. Nge kutungu kin tende puayi nge angelo yumbo ren bei negh kin ninde nyinge tingi pombri ko ei ni yumbui nyamb girag ningg. \v 9 Pudi ni nge ningg nari, “Nu puq yen wayequ! Nge nu kin pugri, di nimand propet, di wute buagi wand buk wen nde rise ye rit rise ye ni nikin pugrine, nge yembe ye wutine. Nu God ei yumbui nyamb rang!” \p \v 10 Muq ni nge simbe nindigh nari, “Nu propet kin wand buk wen nde rise ye te suqo ghare wayequ. Te pugri ngeri muq tumo rind. \v 11 Muq ven nde puayi wuti unje nap te piyi puq nen. Wuti yumbo ur brequ isis nand te piyi puq nen. Wuti yumbo ur tuquine puq nen te kin it puq nen nen ne, di wuti yumbo ur yuwon kin puq nen te kin it puq nen.” \p \v 12 Jisas nari, “Nungoqi wutungu, nge brequne mune godo ye! Nge wute oyi gidiny kin yumbo te karene godo. Di nge wute buagi ni yumbo puq ren kin pugrine oyi gidiny. \v 13 Nge yembe puate ki righe, di yembe omo kawo. Nge ye kawo kas di dobu nganye kas. Nge kari yumbo buagi rise; nge kari yumbo buagi prene. \p \v 14 “Wute ni chongo dobui wuye rip ei ni tiqe yumbui imb ngimrawu pe rir ruso di nyumo ni yi wute me di mas kin nyumo yi te riq tuqui ye ni chumbuai rind. \v 15 Tiqe yumbui dabo gri tende nyombui ni yeru. Te wute mu isis mand kin, wute nyumbueg di quayi ane segi segi rise kin, wute mamb riti kin, god wandoqi kin yumbui nyamb miram kin di wute wandoqi mand yawo kurem kin. \p \v 16 “Nge Jisas, nge angelo tiqi gudog nondo wute nge nei rimbigh kin nge ningg wand ren nungoqi simbe nunduq. Nge Devit ningg kuqo, di nge tomnji yamb guay quan ti neri kin te.” \p \v 17 God ningg Ququ di Sipsip Wo ni ngam ni Jisas ningg riri, “Ghandi!” Di wute buagi wand ren rutungu kin ni mune puq ei rind, “Ghandi!” Wuti yawo singar nati te kin it nge nde nandi, di wuti wuye ne yawo gureg te kin it nandi wuye wute me di mas ye te wong nand segine nate kuwi, ne. \p \v 18 Muq nge wute propet kin wand buk wen nde rise kin wutungu ye nungoqi simbe guduq: Wuti wand aye mune wand ren nde jiju nand ye te God oyi mune ni mai buk wen simbe wund kin te ni neng. \v 19 Di wuti propet kin wand buk wen nde rise kin puaq nand, te God oyi mune ni te yumbo tiqe yuwon nganye pe di nyumo yi wute me di mas ye tende pu puaq nand. Te yumbo yuwon kin buk wen simbe wund kin te. \p \v 20 Wuti yumbo ren kin ningg simbe nand ye ni nari, “Te nganye, nge brequne mune godo ye!” \p Te nganye, Yumbui Jisas nu ghandi. \p \v 21 Yumbui Jisas ni kin nei pene wute yuwon nuany kin te God ningg wute buagi nde rise. Te nganye.