\id PHP - Kamasau NT [kms] -Papua New Guinea 1998 (DBL 2014) \h Pilipai \toc1 Pilipai \toc2 Pilipai \toc3 Pi \mt1 Pilipai \ip Pol ni munene nar ir no Jisas ningg wute simbe nindiny kin tende puayi ni Pilipai no. Ni wute nde wand bir nawo di wute ninge Yumbui nei rimbig. Pudi wute ninge tende kin ni Pol Sailas temi taq mamb. (Wand ren kin te Aposel 16:12-40 tende qond.) Pol Sailas temi taq yemu kin puayi ni God nyamb mindiri riwo, di God puq nen titwuye naghe di taq yemu kin baj ngim bi. \ip Dobu wute Pilipai kin rutungu Pol ni tiqe aye pe mune taq yenu, di ni wet bidi ruwo pre wuti iri Epaproditus puq mindig kin tiqi mindog wet bidi te nare Pol nde no. Pugri bu Pol ni wet bidi ruwo ye te ningg chumbuai nindiny ningg nyumo raqe wen ur nindiq. Ni nari piyi ni taq yenu pudi ni chumbuai nand, di nari ni mune pugrine mai rire kin puayi ni chumbuai ei rind. Di nari ni Jisas nikin nyamb ni vighe viso kin pugrine ei ni mune nikin nyamb ri vighe viso. \c 1 \p \v 1 Nge Pol di Timoti temu beghi Kraist Jisas ningg yembe ye wute, beghi nyumo raqe wen nungoqi nde peq wundo. \p Di beghi nungoqi Pilipai opu was kin Kraist Jisas ane was ye te ningg nungoqi God te wute yuwon nganye was ye, wute nungoqi Jisas nei wumbig kin yeng muauq kin, di wute nungoqi nde yembe mand ye ane nungoqi nde peq wundo. \p \v 2 Nge God beghi wuyi pengu gidig ei ni di Yumbui Jisas Kraist ni nikin nde nei pene wute yuwon muany kin di umbo yuwon kin nungoqi meuq. \s1 Pol wute Pilipai ris ye ni ningg God chumbuai nindig \p \v 3 Nge pripri nungoqi nei gubuq kin tende puayi nge God nge te chumbuai gidig. \v 4 Di pripri nge nungoqi buagi ane ningg God ane wand ei nungoqi ghav nunduq kin tende puayi nge chumbuai ane God temu wand. \v 5 Nge God chumbuai gidig kin puate te pugri: Nungoqi asi God nei wumbig urupuine pu rindi muq nungoqi nge God ningg wand yuwon ye simbe gad kin te ningg ghav wundigh. \v 6 Di nge nei gab te God ni nungoqi nde yembe yuwon ye ren puq nen, di ni puq neuq yembe ren pugrine nungoqi nde rise rise Jisas Kraist ni mune nandi ye. \p \v 7 Nge pripri nungoqi nei pe kuaqu was. Pugri bu nge nungoqi ningg pugri nei gab ye tuqui, te pugri God ni nikin nde nei pene nge yuwon nuagh di yembe ren negh kin ren ningg nungoqi nge ghav wundigh. Di nungoqi nge ghav wundigh kin te muq nge taq pu yengu kin ven nde puayi di taq yengu segine wute God ningg wand yuwon ye memare viso kin te oyi gidim di otinde simbe gidim ei ni wand te mat vise gre kin tende puayi anene. \v 8 Nge nungoqi nei pe kuaqu was te pugri nge nungoqi gudoqu yawo nganye kuregh di Kraist Jisas nungoqi yawo nirauq righe kin pugrine yawo kirauq righe, di God ni nei namb nge nganyene gad. \p \v 9 Di nge God pengu gidig ei nungoqi wute aye oyi oyi yawo wurany righe kin te quan yumbui ruso ruso, nei oghi ye rise di umbo pe yumbo ur buagi te ningg otinde nei wamb. \v 10 Di te kin ningg nungoqi yumbo ur pughe ye te tuquine kin te ir wawo ye tuqui di God nde rar pe nungoqi wutaqu yuwon kin was di wand ninge nungoqi nde rise segi ruso ruso Kraist mune nandi. \v 11 Di nungoqi yumbo ur tuquine puq wen kin te ningg nungoqi was kin te mir rise. Di yumbo ur tuquine puq wen kin te Jisas Kraist nde gri rindi. Yumbo buagi ren puq ren ei wute buagi riri ni yumbui nganye di God ningg nyamb rindivi viyo. \s1 Pol taq yenu kin te ghav rind di God ningg wand yumbui viso \p \v 12 Muq, nge mand, nungoqi yumbo ren ei nei wumbiny ningg kari, te pugri mai muq nge kare kin ren ni God ningg wand yuwon ye nyinge ruwo vighe segi, pudi ghav rind wute nganye buagi God ningg wand yuwon ye te rutungu. \v 13 Te kin ningg di wute buagi king ningg baj pe yeng mawo kin di wute buagi aye ren nde kin ane ni nei rimb te pugri nge Kraist ningg yembe ye wuti pugri bu nge taq yengu. \v 14 Di nge taq yengu kin te ningg mand Jisas nei rimbig kin nganye buagi Yumbui ghav nindiny ni nei te mune quan nganye gre rind di ni God ningg wand simbe rind kin te ningg wune rimb segi. \p \v 15 Te nganye wute ninge ni wute nge wand rutungu ye te ningg ni nge ningg umbo brequ rise di ker mawo bu ni Kraist ningg wand yuwon ye bir mawo. Pudi ninge ni nei yuwonne rise di wand bir mawo yawo kurem bu puq men. \v 16 Wute nei yuwonne rise wand bir mawo kin ni nge yawo miragh righe bu ni puq men di ni nei mamb God nge naip ko di nge wute God ningg wand yuwon ye memare viso kin te oyi gidim. \v 17 Pudi wute ninge ker mawo ye ni nganyene Kraist ningg wand bir mawo segi. Ni mari ni puq men ei wet bidi materi di nyamb yumbui rise, di mari ni puq men ei nge taq pu yengu kin ven nde puayi nge mai quan megh. \v 18 Te piyi ni nge mai megh pudi nge te nei gibiny segi. Nge chumbuai gad te pugri ni Kraist ningg wand bir mawo. Piyi ni nei yuwon ye rise puq men o segi, pudi wand ni bir mawo kin te Kraist ningg wand pugri bu nge chumbuai gad. \p Di nge priprine chumbuai gad ye, \v 19 te pugri nungoqi pripri nge ningg Yumbui pengu wundig di Jisas Kraist ningg Ququ ni nge ghav nindigh kin te ningg nge nei gab nge taq yengu kin te mune si meri ko ye. \v 20 Te kin pugrine nge nde umbo pe nge nei gab kin te nge yembe te si kare di minyuw kati segi ye, pudi pripri di muqne nge wune gab segi wand gad ei nge ghimbi quanene pe nge Kraist yumbui nyamb geg. Te kin te nge kas o kati te nge ni nyamb yumbui geg ye. \v 21 Te pugri pas kin te puate pughe kin ningg pas? Nge kati segi kas te Kraist ningg nge kas. Di nge kati te nge chumbuai gad te nge ko ni ane pas ye. \v 22 Pudi nge kati segi kas tedi nge yembe aye yuwon kin yembe gidiny ye tuqui. Muq nge pughe ei ken, nge kas o kati. Nge nei gab segi. \v 23 Nei tevi nge qo rimb. Nge nei yumbui te kati ei ko Kraist temu yuwon pu pas kin te quan nganye yuwon. \v 24 Pudi nge nungoqi ei ghav guduq ye, te ningg nge kasne. \v 25 Nge te kin ningg nei gab di muq nge nei gab kin te nge kati segi ye. Nge nungoqi ane pas ei ghav guduq Yumbui nei wumbig kin te yumbui ruso di chumbuai ane puq wen. \v 26 Pugri ei nge mune godo nungoqi ane pas kin te ningg nungoqi nge ningg Kraist Jisas nyamb wundiri riwo. \p \v 27 Muq yumbo yuwon kin nganye te pugri nungoqi yumbo ur te Kraist ningg wand yuwon ye te kin pugrine ei puq wen. Te ei nge godo nungoqi gudoqu o segi, tedi nge nungoqi yumbo puq wen kin tene kutungu. Te pugri nungoqi buagi ane umbo irene rise gre pu yequ, di nungoqi nei irene rise di anene yembe irene wand ei wute Kraist ningg wand yuwon ye te rutungu di nganyene puq rind. \v 28 Di nungoqi wute nungoqi nyinge muaqu waghe ningg yumbo yembe mindiny kin te wune wumbim wayequ. Nungoqi gre pune yequ ei ni te muqond di nei mamb God nungoqi nitaqu wowi yuwon pu was di ni oyi ir maghe ye. \v 29 Te pugri God nungoqi Kraist ningg yembe wand kin yembe neuq ye te Kraist nei wumbig kinne segi, pudi ni ningg nyamb pe mai anene ware ye. \v 30 Nungoqi nge mai asi kare kin te wuqond di nge muq kare kin te ningg wutungu, te nungoqi mune pugrine ei mai ware ye. \c 2 \s1 Nungoqi Kraist ni nikin nyamb ni vighe viso kin pugri ei was \p \v 1 Muq nungoqi Kraist ane was kin te ningg nungoqi umbo pe gre wateri, Kraist nungoqi yawo nirauq righe kin te ningg nungoqi yivany puaq nunduq, nungoqi Ququ Yuwon Ye ane umbo irene kuse, wute aye yuwon wany di yawo wutony. \v 2 Nge simbe gad kin ren te nganyene nungoqi nde puq ren, tedi nungoqi yumbo ren ei puq wen: Nungoqi wute aye ane oyi oyi nei irene rise, wute oyi oyi yawo wurany righe, buagi ane yumbo ur irene puq wen, di buagi ane umbo irene rise. Nungoqi puq wen tedi nge chumbuai nganye gad. \v 3 Nungoqi nyamb wundiri riwo ningg wari wayequ di nungoqi segi bujeyi wase wayequ. Pudi wute aye nde nungoqi non nyamb wi righe ruso di wari wute aye te yumbui nungoqi yumbui segi. \v 4 Nungoqi yumbo nungoqi ne puq wen yawo kureuq kin tene nei wumbiny wayequ, pudi wute aye puq ren yawo kureny kin te anene ei nei wumbiny. \p \v 5 Nungoqi nei wamb kin te Kraist Jisas ni nei namb kin te kin pugrine ei rise. \v 6 Kraist nikinne ni God kin pugrine nganye, pudi ni nari ni buid nap ei ni God temi tuquine nganye mas kin te si nare segi, ni pugri nei namb segi. \v 7 Pudi ni oyi yumbo buagi ninde si nambu rise kin te si nare nandi wuti yembe ye ningg nas. Ni wutamu kin pugrine nas di wutamu ane tiqne. \v 8 Di ni wutamu kin pugrine nas kin tende puayi ni nikin nyamb te ni vighe viso di God ningg wand irepene nganye nutungu. Ni nei namb ni nati ye, pudi ni God nari kin pugrine puq nen nen di kruse pe nati. \v 9 Pugri bu God ni nindingi newo sunyi wam nganye kin tende nowi nas. Di God ni nyamb ire neng di nyamb te quan nganye yumbui, di nyamb buagi aye te ni nyamb ane tuqui segi. \v 10 Te ei wute buagi nginy tu wam ris kin qi pe ris kin di qi tamu ris kin ni buagi ane Jisas irine ei sungomyu gure ruang, \v 11 di buagi ane riri, “Jisas Kraist ni Yumbui” puq rind ye di God wuyi nyamb yumbui reng. \s1 Nungoqi tomnji ti meyi kin pugri ei was \p \v 12 Pugri bu muq, nge mand nge yawo kirauq righe ye, nungoqi pripri wand irepene wutungu. Nungoqi nge nungoqi ane pas kin puayine wand irepene wutungu segi, pudi muq nge nungoqi ane pas segi kin puayi anene ei quan kumo puq wen. God nungoqi nitaqu wowi pre, pugri bu nungoqi puq wen wen ne ei yembe te omo wawo. Te nungoqi wune wamb di buyaq ane ei puq wen. \v 13 Te pugri God ni pripri nungoqi puq neuq bu yumbo ni nari kin te puq wen yawo kureuq, di puq neuq yumbo ni nari kin te puq wen. \p \v 14 Yumbo buagi puq wen kin te oyi oyi minyang wand o ker wawo segine ei puq wen, \v 15 te ei wute mari nungoqi unje wap puq mand kin ngim segi, nungoqi yuwonne nganye was, di God ningg wo puqum segi kin was. Te pugri muqne nungoqi wute brequ kin pripri yumbo ur brequ rind kin ane was. Pugri bu wute buagi nde rar pe nungoqi tomnji nginy tu pe ti meyi kin pugri ei was. \v 16 Nungoqi beghi pas kin wand yuwon ye te simbe wundiny. Nungoqi puq wen tedi nge Kraist nandi kin tende puayi nungoqi ningg nge quan nganye chumbuai gad kin puate rise, te pugri nungoqi puq wen kin te bei rind te pugri nge yembe buid kap kin te segi yembe gad segi. \v 17 Nungoqi God nei wumbig kin te ningg nungoqi non ghimbi yumbo God weng kin pugri God nde wondo di ni ningg yembe te wand. Di nge yavi te prist ni yumbo God meng kin puayi ni wain guroq maind ei yumbo God meng ningg sir map kin yembe omo mawo ye te kin pugri nungoqi nde keq wundo. Ren kin te nganyene tedi nge chumbuai gad di nungoqi nge anene chumbuai bad. \v 18 Te kin pugrine nungoqi mune nge ane ei chumbuai bad. \s1 Pol ni Timoti Epaproditus temi ningg simbe nand \p \v 19 Yumbui Jisas ni ngiq nand tedi nge nei yumbui nganye te nge Timoti ei tiqi gudog brequne nungoqi nde nondo ye. Ni nondo ei nungoqi pughe gri was kin te ningg wand nare nandi simbe nand ei te kin ningg nge anene chumbuai gad. \v 20 Wuti iri ni kin pugri ye nge temu pas segi. Te pugri ni nungoqi quan nganye ghav nunduq yawo gureg. \v 21 Te pugri wute buagi ni nikin yumbone nei mimbiny, ni Jisas Kraist ningg yembe te nei mimbiny segi. \v 22 Pudi nungoqi nonne Timoti wuqoind di nei wumbig pre, ni wuti oghi te pugri ni nge God ningg wand yuwon kin simbe gad kin te ningg ghav nindigh kin te wo kiyi ghav nindig kin pugri. \v 23 Nge nde nei pe te nge muq pughe gri kas kin te nei gab pre, tedi nge brequne ni tiqi gudog nondo. \v 24 Di nge nei gab pre Yumbui ni nge ghav nindigh di nge brequne mune nungoqi nde godo ye. \p \v 25 Epaproditus ni nge mand nge temu yembe bad ye, ni nge temu Kraist ningg ami ningg yembe bad. Ni wuti nungoqi nde pu wand nare nandi ye, di nge yumbo segi ye te ningg ghav nindigh ningg tiqi wundog nandi pu nas. Muq nge nei gab kin te nge ni mune nungoqi nde ei tiqi gudog nondo. \v 26 Te pugri ni nungoqi buagi ane nundoqu yawo gureg. Nungoqi ni num gureg kin wand te wutungu, pugri bu ni yivany nare. \v 27 Te nganye ni num gureg di nati ningg tumo. Pudi God ni yawo nitong num oghi. Di ni yawo nitong kin te ningg God ni nge anene yawo nitogh ei yivany quan nganye nge nde umbo pe rise segi. \v 28 Pugri bu nge muq ni tiqi gudog nondo ningg nganye kari. Te ei nungoqi ni mune wuqoind kin tende puayi nungoqi chumbuai wand kin tuqui. Di nge mune nei kumo gab segi. \v 29 Pugri bu nungoqi chumbuai yumbui ane ni Yumbui nde nyamb pe weti nowi. Wute Epaproditus kin pugri ye te ni nyamb yumbui rem ye tuqui. \v 30 Te pugri ni Kraist ningg yembe nand kin te ningg ni nati ningg tumo. Ni nge ghav nindigh ningg quan nganye yembe nand di ni nikin ghimbi te nei nimbiny segi. Ni nge ghav nindigh kin yembe te nungoqi puq wen tuqui segi. \c 3 \s1 Kraist nei bibig kin te ningg God nde rar pe tuquine pas \p \v 1 Muq, nge mand, nge wand omo kawo ningg, nungoqi chumbuai wand te pugri nungoqi Yumbui ane was. Nge wand asi ur gad kin te mune ur gad kin te ningg si yavi kati segi, di nge puq ken tedi nungoqi ir waghe segi. \p \v 2 Nungoqi wute yumbo ur brequ isis mand kin ni ningg ei yeng wawo yuwon. Ni wute brequ, ni nyombui, di ni sem quanene pend mawo kin pugri. \v 3 Yumbo nganye te beghi bu ghimbi dugu chongo pend pawo kin nganye, ni segi. Te pugri beghi God ningg Ququ nde gri God yumbui nyamb birag di Kraist Jisas ningg chumbuai nganye bad. Beghi pari beghi yumbo beghi bon gre pe puq pen kin te ghav rind puq bad segi. \v 4 Yumbo beghi bon gre pe puq pen kin ni ghav rind tuqui ye, tedi nge muq tuquine nganye kas. Te pugri nge yumbo buagi te puq ken pre. \p Di wuti iri nari yumbo pugri ye ni ghav rindig kin tuqui, te nge pugri nei gab ye puate rise. \v 5 Te pugri nge moyu wuri wundi nginy 8-pela pu mo pre nge ghimbi dugu chongo pend muagh. Di nge wuti Israel kin iri, Benjamin ningg wute tit pe kin, di nge Hibru nganye kin. Di nge Parisi iri pugri bu nge lo buagi te kat rise yuwon. \v 6 Di nge nei gab kin te yumbo God nge puq ken ningg nari kin te puq ken yawo kuregh, pugri bu nge asi wute Jisas nei rimbig kin buagi te unje kap mai isis keny. Wuti iri lo wuri kin yumbo buagi te puq nen muq te kin ningg ni God nde rar pe tuquine nas kin tuqui, tedi wute mari nge unje kap puq mand kin ngim segi. \p \v 7 Pudi yumbo ur nge asi kari ni nge ghav rindigh puq gad kin te muq kari te ghav rind segi, te ei nge Kraist te wuti ningg kas. \v 8 Tene segi, nge kari yumbo buagi asi puq ken kin te muq Kraist Jisas nge Yumbui nei gibig kin ren ane tiq segi. Nge Kraist nei gibig kin te yumbui nganye. Te pugri nge Kraist nei gibig kin te ningg nge yumbo buagi si kare, kari ni ghav rind segi. Te ei nge Kraist te wuti ningg kas, \v 9 di nge ninde kas. Nge ninde kas kin te nge ngeningne lo nde gri God nde rar pe tuquine kas kin te segi, pudi Kraist nei gibig kin te ningg. God nde rar pe tuquine pas kin te God nde pu rindi di te kin te beghi Kraist nei bibig kin te ningg. \v 10 Yumbo nge puq ken yawo kuregh kin te Kraist di ni nati pre mune nes newo kin gre te nei gab ningg. Te kin te Kraist nge ningg yuqo nare kin tende nge ni ane yuqo pare kin pugri, di ni nei namb namb nati kin pugrine nei gab ningg kari. \v 11 Nge yumbo ren rise tedi nge nei gab kin nge kati pre mune kes kewo ye. \s1 Beghi yumbo pateri ningg yembe bad kin te ei nei bibiny \p \v 12 Nge wand gad kin te nge yumbo te kateri pre o nge yumbo buagi te tuquine puq ken pre te segi. Pudi nge muq yumbo te kateri ningg buid kap kapne. Di Kraist Jisas ni te ningg qa nge neti ki nikin te wuti ningg kas pre. \v 13 Nge mand nge ngeningne kari nge yumbo kateri ningg yembe gad kin te kateri pre ye puq gad tuqui segine. Pudi nge yumbo ren puq ken: Yumbo asi yembe gidiny kin te nge si kare di yumbo otiwo kateri kin te ningg quan nganye buid kap. \v 14 Nge puq ken kin te ningg nge yumbo otiwo kateri kin te ningg buid kap ei yumbo te kateri. Te kin te God ni Kraist Jisas nde gri ni nge ngam niragh kewo ko ei ni nas kin tiqe pe kas kas te kin kas. \p \v 15 Beghi wutamu ququ pe gri gre pu yembu pre kin beghi buagi ane nei pugri kin ei rise. Pudi nungoqi ninge nei pugri kin rise segi ye, te God nungoqi ghav nunduq di nei wamb ye. \v 16 Pudi muq beghi wand pughe gri putungu pre ye te kin pugrine ei puq pen. \p \v 17 Mand, nungoqi wute aye te ane nge yumbo ur puq ken kin te ei sonyi wand, di wute beghi yumbo ur bei peuq kin pugrine puq ren ye te wuqond warene ris. \v 18 Te pugri wute nganye buagi ni Kraist kruse pe nati kin wand te dob meny ye. Ren kin te asi pripri simbe guduq di muq mune pugrine quanji quanji simbe guduq. \v 19 Wute men kin ni otiwo wase pe mo ye. Ni god te nikin ghimbi pe yumbo puq men yawo kurem kin, di yumbo beghi te ningg minyuw pati kin te ni oyi te kin puq men yawo kurem. Ni nei te yumbo qi pe kin quan nei mimbiny. \v 20 Pudi beghi beghi bon tiqe pas kin nganye te God nas kin tiqene. Di beghi wuti beghi nitamu pi kin ni tiqe tende pu nandi kin te ningg ghimbi buag pu pas. Te Yumbui Jisas Kraist. \v 21 Ni yumbo buagi ninde si nambu rise kin gre te ningg di ni beghi ghimbi oghi segi kin ren nare nitinde ni te ghimbi yuwon nganye rise kin pugri rise ye. \c 4 \s1 Pol ni wute Pilipai kin pughe ei ren kin te ningg yeri nindiny \p \v 1 Muq nge mand, nge nungoqi quan nganye yawo kirauq righe di gudoqu ningg kari. Nungoqi yumbo buagi nge kari kin puq wen ye te ningg nge chumbuai ane kas, di te kin ningg nungoqi ningg nge chumbuai gad. Mand nge nungoqi simbe guduq pre, nungoqi Yumbui nari kin pugrine ei puq wen wen di gre pu yequ. \p \v 2 Yuodia Sintike tequ nge kari nungoqi Yumbui nde nyamb pe mune wawo gudo. \v 3 Di nu nge mand nge ane yembe irene bad ye nu nyumbueg ren ghav ndiny ei ni teri umbo ire rise. Te pugri ni nge ane God ningg wand yuwon ye bir pawo wute buagi rutungu ningg yembe kumo rind. Ni di Klemen di wute aye nge ane yembe bad kin ninge ane ni nyamb te wute ris ris te kin ris ye ni nyamb rise kin buk pe tende rise pre. \p \v 4 Nungoqi priprine Yumbui chumbuai wundig. Nge mune puq gad: Chumbuai wand! \v 5 Nungoqi wute aye nde waghi gri yumbo buagi yembe wundiny ei wute buagi te ruqond. Te pugri Yumbui mune nandi ningg tumo rind. \v 6 Nungoqi yumbo isis te ningg nei kumo wamb wayequ, pudi nungoqi God ane wand kin wand buagi di chumbuai wundig kin tende gri nungoqi yumbo buagi te ningg pengu wundig. \v 7 Nungoqi puq wen tedi God ni umbo yuwon kin wute nei mamb segi kin te nungoqi neuq di nungoqi Kraist Jisas ane was di nei umbo ane yuwonne rise. \p \v 8 Di muq, nge mand, nungoqi yumbo nganyene kin, yumbo oghi kin wute te ningg chumbuai rind kin, yumbo tuquine kin, yumbo yuwon nganye kin, yumbo wute ruqond riri ni yuwon kin, yumbo wute te ningg nungoqi nyamb rindivi viyo kin, yumbo te yuwon nganye di nyamb yumbui kin tene ei nei pe wawo ris. \v 9 Nungoqi yumbo nge nde pu wateri di wutungu kin te nge mim pe simbe gad o yumbo ur puq ken kin te nge puq ken wuqond kin te ei sonyi wand. Di God beghi umbo yuwon kin nengu kin ni nungoqi ane was ye. \s1 Pol ni wute ni ghav rindig kin te chumbuai nindiny \p \v 10 Nge Yumbui nde quan nganye chumbuai gad, te pugri asine nganye pu rindi muq nungoqi nge nei wumbigh wumbighne. Nungoqi munene yumbo wi rindi kin te bei wand te nungoqi nge nei wumbigh. Nge nei gab nungoqi priprine nge nei wumbigh pudi te bei wand kin ngim segi. \v 11 Nge ren puq gad kin te nungoqi nge mune ghav wundigh ningg kari segi, te pugri nge nei katevi pre bu nge mai kare kin puayi o segi kin puayi nge chumbuai ane kas ye. \v 12 Nge yumbo rise segi kin nei gab di yumbo quan rise kin te nge nei gab. Nge ren kin nei gab pu ei pughe puayi di muainde ko, nge mir kuregh o mir quan ke mir gab, nge yumbo ninge rise segi o yumbo quan rise te nge chumbuai ane kas ye. \v 13 Kraist wuti nge gre negh kin ninde gri nge yumbo buagi te puq ken ye tuqui. \p \v 14 Pudi nungoqi nge mai ren ningg ghav wundigh kin te quan nganye oghi. \v 15 Tene segi nungoqi Pilipai kin nungoqi yumbo aye ren nei wamb pre. Te pugri nge God ningg wand yuwon ye nungoqi nde bir kawo urupuine kin tende puayi nge Masedonia si kiraq ningg di nungoqi ne nge wet bidi pe ghav wundigh, wute buagi aye Jisas nei rimbig kin te segi. \v 16 Te kin te nge Tesalonaika kas kin tende puayi nge yumbo segi, te nungoqi nge priprine ghav wundigh. \v 17 Ren kin te nge yumbo aye kateri ningg nei gab segi, pudi nge puq gad ei nungoqi yumbo ur yuwon ye aye mune puq wen, di nungoqi nyamb yuwon pu vise. \v 18 Muq nge yumbo asi segi kin te rise pre, di quan nganye mune. Epaproditus yumbo nungoqi nge wegh kin te nare nandi di muq yumbo buagi nge asi segi kin te rise pre. Nungoqi yumbo nge wegh kin te yumbo tuqo yuwon kin nganye God meng ye te kin pugri di God ni yumbo te ningg chumbuai nand. \v 19 Di nge God nari ei ni Kraist Jisas nde gri ni yumbo yuwon kin nganye ninde rise kin tende pu yumbo nungoqi segi kin te mune tuqui nupuq. \v 20 God beghi wuyi ei nyamb bidivi viyo viyo te kin rise. Te nganye. \p \v 21 God te wute yuwon kin buagi Kraist Jisas nde ris ye te chumbuai kin wand weny. Beghi mand ninge nge ane pas kin ni chumbuai kin wand nungoqi nde mi vindo. \v 22 God te wute buagi ni chumbuai kin wand nungoqi nde ri vindo. Di wute Sisar nde baj pe ris ye ni anene chumbuai kin wand ri vindo. \p \v 23 Yumbui Jisas Kraist ni nikin nde nei pene wute yuwon nuany kin te nungoqi nde ququ pe rise. Te nganye.