\id ROM  
\h Roma 
\toc1 Sat Sulat Pablo Utdat iRoma 
\toc2 Roma 
\toc3 Rom 
\mt2 Sat Sulat Pablo Utdat 
\mt1 iRoma 
\c 1  
\s1 Sat Laplapun Ditu’n Sulat 
\p  
\v 1 Sakon si Pablo un osa’n manselselbi kan Jesu Kristu. Piniliyak kan Apudyus un mambalina apostoles kan dinutukana’n umoy mangiwalagawag sit Nabaḻu’n Damaga nanligwat kan siya. 
\p  
\v 2 Insapatan Apudyus sidit aw-awe tu un Nabaḻu’n Damag un paingkanglit na utdat propeta na utdin nasantuwana ugud na.  
\v 3 Satuwa Nabaḻu’n Damag, maipanggop sit Anak na un si Jesu Kristu un Apu taku. Ot si Jesu Kristu nu maipanggop sit katataguna, naiyanaka kaganakan ali David.  
\v 4 Yoong nu maipanggop sit kinaapudyus na, napanoknokan un siya’d mannakabalina Anak Apudyus, ta ummungaḻa natoy maipagapu’t dit pannakabalin dit Ispiritu Santu.  
\v 5 Maipagapu kan Kristu, kinaasiyanak kan Apudyus ot pinambalinak un apostoles un manselbi kan Kristu daḻapnu awisok dat losana tagu un manuttuwa kan mantungpal.  
\v 6 Ot dikayu’n iRoma, maidagamung kayu utdan inayagan Apudyus un mambalina tagun Jesu Kristu. 
\p  
\v 7 Siya’d gapuna’n mansulatak kan dikayu’n iRoma un potpotgon Apudyus kan pinili na un mambalin si tagu na. 
\p Iluwaḻuk ta si Apudyus un Ama taku kan si Jesu Kristu un Apu taku, kaasiyan dikayu kan ipooy da un kapkapiya kayu. 
\s1 Piyaon Pablo Un Umoy Sin Roma 
\p  
\v 8 San umuna’n piyaoka ibaga, manyamanak kan Apudyus ot ipadaḻan ku kan Jesu Kristu tun manyayaman ku gapu kan dikayu’l losan gaputa mandindinamag nat mantututtuwa yu kan Jesu Kristu utdan adayu’n ili.  
\v 9 Si Apudyus un manselselbiyak situn losana kabooḻak un mangiwalagawag sit maipanggop sit Anak na, tigammu na un kanayuna iluwaḻuwak dikayu nu manluwaḻuwak.  
\v 10 Nabayagona ilulluwaḻuk un nu piyaona, ipalubus na ta umoyak gumiling kan dikayu.  
\v 11 Ta taḻona piyaoka ilan dikayu daḻapnu makaibingayak sidan naispirituwana bindisyun kan dikayu un gumilogan nat pammati yu.  
\v 12 San piyaoka ugudon, mampipinnabilog taku’t pammati, mapabilog tun pammatik gapu’t nat pammati yu kan mapabilog pay nat pammati yu gapu’t tun pammatik. 
\p  
\v 13 Susunud ku un manuttuwa, piyaoka ipatigammu kan dikayu’n namimpiga’n piyaoka umoy ilan dikayu, yoong inggana’t tun satun awad manlapḻappod kan sakon. Piyaok awisona manuttuwa dan udum kan dikayu un padan dit kingwak sidat udum un bokona Judio utdan uduma ili.  
\v 14 Ta awad loblobbongok sidan losana tagu: inggaw da man sin dakolana ili onnu utdin kabatbateledan, naadaḻan man onnu naid si adaḻ.  
\v 15 Siya’d gapuna’n adiyak mauwayana umoy manudtudu kan dikayu paya iRoma utdit Nabaḻu’n Damag. 
\p  
\v 16 Bokona ikabain ku un ibaga tun Nabaḻu’n Damag ta siya’d mangipail-an Apudyus sit pannakabalin na un managu utdan losana manuttuwa. Ummuna un naipatigammu utdan Judio asina utdan bokona Judio.  
\v 17 Ta sat Nabaḻu’n Damag ipatigammu na nu inon Apudyus ibilang dan tagu un nalintog. Ot ibagbagana un maipagapu’t pammati ullawa manipud sit lugina inggana’t mangkidongana din mapalintogan taku’t din man-iila na. Padan dit paingkanglit na utdit un kanana’n, “San tagu’n imbilang Apudyus un nalintog, matagu’t inggaingga maipagapu’t pammati na.” \f + \fr 1:17 \ft San osa’n kaipooyana, san tagu’n imbilang Apudyus un nalintog, matagu’n napasnok sidan koona maipagapu’t pammati na.\f* 
\s1 Gumabasuḻ Dan Losana Tagu 
\p  
\v 18 Si Apudyus ud langit impatigammu na un dusaona dat losana tagu un adi mandayaw kan siya kan mangmangwa’t nadadag. Ta sadit kinadadag da lappodana dit maipatigammuwan dit katuttuwaan.  
\v 19 Sadan mabalina matigammuwan di tagu maipanggop kan Apudyus nalawaga maila da, ta si Apudyus pay lawan dit nangipaila kan dida.  
\v 20 Ulay nu adi taku maila si Apudyus, sadan pinaloswa na dan mangipaila’t din mannanayuna pannakabalin na kan kinaapudyus na. Manlapu’t dit namaloswaana’t tun lubung, nalawagona maila datu un kababalin na ot maid lasun dan adi manuttuwa kan siya.  
\v 21 Tigammu da’n awad Apudyus yoong gagaḻ-on dan adi dayawon kan adi da pay manyaman kan siya. Nambalinota naid selbin dit somsomok da kan adi da makaaw-awat ta nakoḻpan dit utok da.  
\v 22 Kanan dan nalaing da yoong sat katuttuwaana, naid tigammu da.  
\v 23 Onta adida dayawon si Apudyus un adi matoy ta sad dayawon da, sadat kingwa da un sinan-apudyus un kapadpadan di tagu un matoy, onnu kapadpadan dat losana tumaud, mangkadammang onnu kumayap. 
\p  
\v 24 Ot siya’d gapuna’n binaybay-an Apudyus didaon un mangkokwa’t dan naaalasa pipiyaon dan koon. Ot koon da dan kababbaina makwa utdan long-ag di osaosa kan dida.  
\v 25 Nan-awidan da dit katuttuwaana maipanggop kan Apudyus ta sat tuli din tuttuwaon da. Ot sadan paloswan Apudyus dan dayawon da kan manselbiyan da un bokon kan Apudyus un namaloswa utdan losan un siya’d lumbonga maidaydayaw si inggaingga. Amen. 
\p  
\v 26 Siya’d gapuna un binaybay-an Apudyus didaona mangwa’t dan kababbaina pipiyaon di long-ag un koon. Sadat babai aduḻon da dan pada da pay lawana babai un bokona siya’d kokwana.  
\v 27 Pada na pay sidat laḻaki, ta bokona sadan babai dat aduḻon da, ta sadat pada da’n laḻaki dit taḻona maawisan dit likna da ot koon da dan gabbainana makwa. Ot siya’d gapuna’n laklak-amon da dit dusa un maibagay kan dida’t dit nadadaga koko-on da. 
\p  
\v 28 Utdi, gaputa adida piyaona awaton dan katuttuwaana maipanggop kan Apudyus, binaybay-ana dida un nambalina bokobokon dit somsomok da kan nambanaga bokobokon dan angwat da.  
\v 29 Awad kan dida dit losana kalasin di kinadadag. Nagamgam da, lumalaweng da, naapaḻ da, kumapatoy da, sumusubog da, kan umaallew da. Sad in-inapon da’l lawa din mayam-anan dan udum kan umoy da dida is-istolyaon.  
\v 30 Lumilikud da, lalawwengon da’t Apudyus kan nalaing da’n manginsultu. Kanan da’n nangatu da’n tagu ot ipaspasdayaw da dat long-ag da. Nalaing da’n manomsomok si mambasuḻana maid payyan nakakwa kan adida pay tuttuwaon dat maḻong-ag da.  
\v 31 Taḻona adida makaaw-awat kan adi da tungpaḻon dat isapata da. Naid piya kan kaasi da’t dan pamilya da.  
\v 32 Tigammu da dit lintog Apudyus un madusa’t inggaingga dat tagu’n mangkokwa’t dan kakamma’t dadi yoong itultuluy da kampaya koon. Bokona lawa’n koon da, nu adi taḻona ayunan da pay dan udum un mangwa’t dit padan didit nadadaga koko-on da. 
\c 2  
\s1 Sat Nalintoga Man-uukum Apudyus 
\p  
\v 1 Utdi, singngadan yu mana mangibaga’n masapula madusa dat tagu’n mangkokwa’t nadadag, adiyu ilaksig nat long-ag yu. Ta sanata mangukuman yu kan dida, ukumon yu pay lawan nat long-ag yu gaputa pada yu pay dida’n kumokokwa’t nadadag.  
\v 2 Tigammu taku’l losan un kustu din man-uukum kan mandudusan Apudyus sidan tagu’n mangkokwa’t dan nadadaga kakamma’t di.  
\v 3 Isunga nu ukumon yu dan mangkokwa’t laweng yoong koon yu pay dan koko-on da, malisiyan yu kad din mangukuman Apudyus?  
\v 4 Adiyu tagtagibassiton si Apudyus un kanan yu un adi dikayu dusaon gaputa taḻona nakaasi kan naanus. Adiyu kad tigammu un nakaasi si Apudyus kan dikayu daḻapnu mandadaoli kayu utdat basuḻ yu?  
\v 5 Yoong gaputa nasukil kayu ot adiyu piyaona mandadaoliyan dat basuḻ yu, paam-amodon yu dit manusaan Apudyus kan dikayu nu dumtong dit aḻ-aḻgawa mangipail-ana’t dit suḻag na kan nalintoga mandudusa na.  
\v 6 Utdi un aḻ-aḻgaw, gun-gunaan Apudyus dit kada osa’n tagu sigun sit kingwa na.  
\v 7 Sadan tagu’n naanusa mangkokwa’t napiya kan gamgaman da dit mangtodan Apudyus kan dida’t kinangatu, dayaw kan mataguwan, itdon Apudyus kan dida dit mataguwana maid kigad na.  
\v 8 Yoong sadat tagu’n sat long-ag da pay lawan dit ipappapuut da kan adi da umunud sit katuttuwaan ta sat nadadag dat unu-unudon da, nasuḻasuḻag si Apudyus un manusa kan dida nu dumatong dit timpuna.  
\v 9 Losan dat tagu’n mangkokokwa’t laweng mapaligat da ot maid ayoayon dat somsomok da utdat ligat da, taḻon sidat Judio kan padana pay sidan bokona Judio.  
\v 10 Yoong sadat mangwa’t napiya, itdan Apudyus dida’t kinangatu, dayaw kan naginoka somsomok, taḻon sidat Judio kan padana pay sidan bokona Judio.  
\v 11 Ta si Apudyus, naid idumdumana nu mangukum. 
\p  
\v 12 Utdi, gaputa adin dat bokona Judio tigammu dit lintog Apudyus, bokona ibatay Apudyus dit manusaana kan dida utdit lintog. Yoong sadat Judio un dida’d nanigammu’t dit lintog, maukum da un maibatay sit lintog.  
\v 13 Ta utdit man-iilan Apudyus, bokona sadat manigammu’t lintog dat ibilang na un nalintog, nu adi sadat manungtungpal sidat ipakwan dit lintog.  
\v 14 Sadat bokona Judio, naid tigammu da’t dit lintoga ingkanglit Moses, yoong nu koon da dit napiya un kama’t dit ipakwan dit lintog, siya’d mangipaila un awad lintog sit somsomok da.  
\v 15 Maibasal sit angwat da ipaila da un doda’n iinggaw dit lintog Apudyus sit somsomok da ot panoknokan dit somsomok da un tuttuwa. Ta nu mangwa da’t napiya, tigammu da’n napiya kan nu mangwa da’t laweng, tigammu da paya laweng ta pabasuḻon pay lawan dit somsomok da dida.  
\v 16 Ot sigun situn Nabaḻu’n Damag un itudtuduk nu dumtong dit aḻ-aḻgawa mampaukuman Apudyus sidat losana tagu kan Jesu Kristu, ukumona’l losan dat awad sit somsomok da kan sadat nalimoda kingkingwa da. 
\s1 Sadat Judio Kan Sat Lintog 
\p  
\v 17 Dikayu’n padaka Judio, kanan yu un Judio kayu ot manaḻgod kayu’t dit umunudan yu utdit lintog. Ipasindayaw yu un tagu dikayu kan Apudyus.  
\v 18 Kanan yu un tigammu yu dit piyaon Apudyus ipakwa kan tigammu yu dit napiya gaputa awad dit lintoga nakaadaḻan yu.  
\v 19 Maid duwaduwa yu un dikayu’d lumbonga mangipuyut sidat nakuḻap kan manilaw sidat iinggaw sit kakoḻpan gaputa naid tigammu da kan Apudyus.  
\v 20 Kanan yu un dikayu’d lumbonga mangisuḻu’t dat adi manigammu’t dan kustu kan manudtudu’t dat kama’t abenga naid si tigammu gaputa awad dit lintog kan dikayu un manigammuwan sit kustu kan sat katuttuwaan.  
\v 21 Ot nu tudtuduwan yu danat udum, apay adiyu tudtuduwan nat long-ag yu? Itudtudu yu un masapula maid man-akaw yoong apay man-akaw kayu?  
\v 22 Itudtudu yu un masapula maid manog-on si bokona asawa na, yoong sog-onon yu mit danat bokona asawa yu. Lawengon yu dat sinan-apudyus yoong akawan yu mit dat timplun inggawan da.  
\v 23 Ipasindayaw yu un tigammu yu dit lintog Apudyus yoong ibabbain yu si Apudyus sidit mansalungasingan yu utdit lintog na.  
\v 24 Ot tuttuwa dit naikanglita ugud Apudyus un, “Mambagbaga dat bokona Judio si lawenga maisuganggang kan Apudyus gapu kan dikayu’n Judio.” 
\p  
\v 25 Awad selbin dinat nampatuḻgiyan yu nu tungpaḻon yu nat lintog Apudyus, yoong nu salungasingon yu dit lintog, maid mit laing selbi na ta kama kayu payon sidan bokona Judio un bokona tagun Apudyus.  
\v 26 Padana pay nu manungpal sidit lintog dit bokona Judio’n adi natuḻgiyan, kama payon nu natuḻgiyan sit man-iilan Apudyus.  
\v 27 Isunga sadat bokona Judio un manuttuwa’t dit lintog Apudyus ulay nu adi da nampatuḻgi, panoknokan da un lobbong na un madusa kayu’n Judio. Ta tuttuwa’n natuḻgiyan kayu yoong salsalungasingon yu mit dit lintog Apudyus.  
\v 28 San kinaJudio, bokona maimatunan sit umunudan si ugali onnu mampatuḻgiyan di osa’n tagu.  
\v 29 Sa’d gattoka Judio un tagun Apudyus, sadit naobos si aangson. Bokona sat matuḻgiyan dit long-ag na, nu adi sat maobosan dit nadadaga aangsona. Yoong bokona sadit naikanglita lintog dit mangobos kan siya nu adi si Ispiritu Santu. Bokona tagu dit mangidayaw kan siya nu adi si Apudyus. 
\c 3  
\s1 San Mangatiwan Dan Judio 
\p  
\v 1 “Ot nu kama’t di, ngadan din mangatiwan dan Judio utdan bokona Judio nu? Ngadan din selbin din matuḻgiyan nu?”  
\v 2 Taḻona adu dan mangatiw taku’n Judio utdan bokona Judio. Umuna, ditaku dit nangitaḻgodan Apudyus sit naikanglita ugud na.  
\v 3 Yoong inona nu adin dat udum kan ditaku tungpaḻon dat ibaga da, piyaona kada ugudon un adin pay Apudyus tungpaḻonon dan sapata na?  
\v 4 Tungpaḻona kampay! Bokona mantuli si Apudyus ulay nu losana mantuli dan tagu. Kanan dit naikanglita ugud maipanggop kan siya un, 
\q1 “Daḻapnu nalawaga maila din kinalintog nu utdan ugud nu kan mangabak ka nu maidaḻum ka.” 
\p  
\v 5 Yoong nu sat mangwaan taku’t nadadag ilatak na dit kinalintog Apudyus, mabalin kad un kanan taku un bokona nalintog si Apudyus nu dusaona ditaku gapu’t kinadadag taku? (Bokona kuwaka kasomsomkan tu nu adi doda’n siya’d somsomok di tagu.)  
\v 6 Bokon, ta nu adin Apudyus dusaon dat makabasuḻ bokonona nalintog din koona. Ot nu bokona nalintog din koona, Adina mabalina siya’d mangukum sidan losana tagu. 
\p  
\v 7 Mabalin un kanan di tagu un: “Yoong nu mailatak dit kinatuttuwan Apudyus maipagapu’t dit mantuliyak, bokon kada maidayawan Apudyus di? Apay un ibilangaka gumabasuḻ?”  
\v 8 Yoong nu siya’d kanan yu di, apay adi taku’l lawa kanan un, “Koon taku dan nadadag daḻapnu mailatak din napiya?” Ta tuttuwa’n awad da ud mangin-insultu kan sakon ot ipabasuḻ dan siya’d itudtuduk di, yoong man-ibabaḻang da paya lawa. Ot siya’d gapuna’n maibagaya madusa da. 
\s1 Naid Tagu’t Nalintog 
\p  
\v 9 Utdi, napipiya kad din kasasaad dan Judio nu sadan bokona Judio? Bokon! Ta impatigammukona mampapada dan losana tagu un iyapuwan di basuḻ, Judio man onnu bokona Judio.  
\v 10 Kanana’t din naikanglita ugud Apudyus un: 
\q1 “Naid ulay osa’t nalintog si tagu.  
\v 11 Naid osa’t makaawat sit katuttuwaan, naid osa’t gumamgama makatigammu kan Apudyus.  
\v 12 Losana tagu, nan-awidan da’t Apudyus ot nambalin da un naid si selbi un tagu. Naid osa’t mangwa’t napiya, ulay osa.  
\v 13 Kama’t lobona mantatakang dat sangi da gapu’t dat nangkadadaga ugud da. Paspasiga tuli dat ibosway da. Makayam-an dat ugud da un kama’t gitan di uḻog.  
\v 14 Napnu dat sangi da’t nangkapapaita iliw.  
\v 15 Nalasu’n sumugat da kan kumatoy da.  
\v 16 Losana ayon da, awad yam-anon da kan paligaton da ut tagu.  
\v 17 Taḻona naid sit somsomok da dit makatimpuyug si pada dan tagu.  
\v 18 Adi da’n taḻon umogyat kan Apudyus.” 
\p  
\v 19 Siyadi dit ugud Apudyus ot titiggammu taku un sadat tagu’n idaddaḻan dit lintog dit mampooyan datu. Isunga taḻona maid mailasun di tagu nu mangukum si Apudyus ta losana tagu’t tun lubung nakabasuḻ.  
\v 20 Ta naid tagu’t nalintog sin man-iilan Apudyus gapu’t manungpaḻana’t dit lintog, ta sat selbin dit lintog ipatigammu na un nakabasuḻ dat tagu. 
\s1 Sat Mampapalintog Apudyus Si Tagu 
\p  
\v 21 Yoong sin satun, impatigammunon Apudyus nu inona’n ibilang nat osa’n tagu un nalintog. Ulay da Moses kan dat uduma propetan Apudyus, imbaga daon dit maipanggop situ utdat iblu’n ingkanglit da. Bokona maipagapu’t umunudan di tagu utdan lintog dit gapun dit mangibilangan Apudyus un nalintog nat osa’n tagu,  
\v 22 nu adi maipagapu’t pammati kan Jesu Kristu. Losana tagu’n mantaḻgod kan manuttuwa kan Jesu Kristu, maibilanga nalintog gaputa maid tagu’t idumduman Apudyus.  
\v 23 Ta losana tagu nakabasuḻ da ot adayu dit kasasaad da utdin kinangatun Apudyus.  
\v 24 Yoong gapu utdit kaasi na naibilang taku’n nalintog maipagapu’t dit kingwan Jesus un nangwaya kan ditaku. Ligalun Apudyus tu un napalintogan taku. 
\p  
\v 25 Ta induya na si Jesus un mapatoy daḻapnu maipagapu utdit daḻa na, mabayadan dat basuḻ dat losana tagu’n mantaḻgod kan siya. Kingwan Apudyus di un mangipail-ana’t dit kinalintog na, ulay nu adina dinagusa dinusa dat basuḻ dat tagu’t dit gapu utdit kinaanus na.  
\v 26 Kingwa na di, daḻapnu uttun satun ipaila na dit kinalintog na kan ipaila na un ibilang na un nalintog dat tagu’n mantaḻgod kan Jesus. 
\p  
\v 27 Ot sin satunon, ngadan dit mabalina ipasdayaw taku’n Judio? Naida pulus! Ta apay? Onta, bokona sat mantungpaḻan taku’t dan linlintog din gapun din mapalintogan taku nu adi maipagapu ullawa’t mantaḻgodan kan manuttuwaan kan Jesus.  
\v 28 Ta tuttuwaon taku un ibilang ditaku kan Apudyus un nalintog maipagapu’t dit pammati taku kan Jesu Kristu un abus, bokona gapu’t dit manungpaḻan taku’t din lintog. 
\p  
\v 29 Kadon, sadan Judio kad ullawa dan makin Apudyus kan Apudyus? Bokon. Siya’d Apudyus pay dan bokona Judio.  
\v 30 Ta os-ossaan si Apudyus ot mampapad-ona’n ibilang dan Judio kan bokona Judio un nalintog sit man-iila na maipagapu’t dit pammati da kan Jesu Kristu.  
\v 31 Kad, sin sadinon piyaona kad ugudon un man-awidan takuwon dit lintog Apudyus, nu manuttuwa taku kan Jesu Kristu? Bokon, ta nu manuttuwa taku kan Jesu Kristu amodoton un tuttuwaon taku dit lintog Apudyus. 
\c 4  
\s1 Sat Mantuladan Un Impailan Abraham 
\p  
\v 1 Somsomkon taku dit Abraham un inapu taku’n Judio. Maibasal sit padas na, ngadan dit tigammu taku maipanggop sit mapalintogan di tagu?  
\v 2 Nu maipagapu’t dat nabaḻu’n kingkingwana dit nangibilangan Apudyus kan siya un nalintog, awad maipasdayaw na utdat tagu, yoong Adina mabalina maipasdayaw kan Apudyus.  
\v 3 Onta kanana’t dit naikanglita ugud Apudyus un, “Tinuttuwan Abraham dit insapatan Apudyus ot gapu utdit pammati na, imbilang Apudyus un nalintoga tagu.” 
\p  
\v 4 Padan nat tagu, mangkokwa daḻapnu matangdanan. Bokona maibilanga kodaw na dit tangdan na gaputa siya’d sungbat didit nabannugana.  
\v 5 Yoong sat tagu’n bokona mantaḻgod sidan nabaḻu un koona nu adi mantaḻgod kan Apudyus un siya’d mangibilanga nalintog dan gumabasuḻ, ibilang Apudyus un nalintog gapu utdit pammati na.  
\v 6 Siyatu dit piyaon dit David ugudon sit imbaga na un, nagasat dat ibilang Apudyus un nalintog un bokona maipagapu’t kingwa da.  
\v 7 Kinnanana un: 
\q1 “Nagasat nat tagu’n pinakawan kan niliuwan Apudyus dat basuḻ na!  
\v 8 Nagasat nat tagu’n adinon Apudyus sosomkon dat basuḻ na.” 
\p  
\v 9 Ot ditaku kada lawa’n Judio un natuḻgiyan tun ug-ugudona un nagasat? Bokon! Nagasat pay dan bokona Judio un adi natuḻgiyan gaputa manuttuwa da. Tigammu taku un imbilang Apudyus si ama taku’n Abraham un nalintog gapu’t dit pammati na.  
\v 10 Kapiga dit napalintogana? Sidit daan na un natuḻgiyan onnu utdit naabus? Utdit daan na payyana natuḻgiyan, imbilangon Apudyus un nalintog si Abraham.  
\v 11 Ot sadit natuḻgiyana dit mangil-an un imbilangon Apudyus un nalintog gapu’t pammati na. Kama’t di dit nakwaana daḻapnun siya’d mambalina pannakaaman dadit losana adi natuḻgiyan un manuttuwa kan Apudyus un sat manuttuwaan da ud gapun dit mangibilangan Apudyus kan dida un nalintog.  
\v 12 Padana pay un si Abraham dit pannakaaman dadit Judio un natuḻgiyan, yoong bokona sat natuḻgiyan da ullawa dit gapuna, nu adi sat manuttuwaan da kan Apudyus un padan dit nantututtuwan Abraham sit daan na payyan natuḻgiyan. 
\s1 Awaton Taku Dit Insapatan Apudyus Maipagapu’t Pammati 
\p  
\v 13 Utdit aw-awe, insapatan Apudyus kan Abraham kan sidat kaganakana un mangkuwa da tun lubung, yoong bokona sat nanungpaḻan Abraham sidat lintog Apudyus dit gapuna, nu adi gaputa naid duwaduwa na utdit imbagan Apudyus kan siya. Ot gaputa nanuttuwa, imbilang Apudyus un nalintog.  
\v 14 Ta nu tungpaḻon Apudyus dit insapatana maibasal sit manungpaḻan taku’t dat linlintog na, naid selbin dit pammati taku kan maid pay selbin dit insapata na ta maid makagun-ud gaputa adi taku makatungpal sidat losana ipakwan dat lintog na.  
\v 15 Sat katuttuwaana, sadat lintog dat mangtod si gapun di sumuḻagan Apudyus kan mandusaana kan ditaku gaputa adi taku makatungpal. Nu naid lintog, naid pay salungasingon taku. 
\p  
\v 16 Siya’d gapuna un pammati dit gapun dit mangtodan Apudyus sit insapatana daḻapnu maila un ingkaasi na. Ot maid duwaduwa na un awaton dat losana kaganakan Abraham, bokona lawan sadat umun-unud sidan lintog nu adi losana manuttuwa kan Apudyus un padan dit nantututtuwan Abraham un siya’d pannakaama taku’l losana manuttuwa.  
\v 17 Kanana’t dit naikanglita ugud Apudyus un, “Pinambalin ku’d sika’n pannakaaman dat tagu’t dan aduadu’n ili.” Si Abraham dit pannakaama taku’l losana manuttuwa utdin man-iilan Apudyus. Ot si Apudyus un tinuttuwana, siya’d makabooḻa mampaungaḻ sidan matoy kan mampaloswa utdan maid.  
\v 18 Nanuttuwa’t Abraham kan nannamnama un matungpal dit insapatan Apudyus kan siya un mambalina aman di adu’n tagu ulay nu adi naon mabalina makwa. Ta insapatan Apudyus kan siya un kanana’n, “Gumanak ka si adu’n kama’t din kaadun dan bituwon.” 
\p  
\v 19 Utdiya timpu, dandaniyona singgasut dit tawon na kan Adina payon makaabeng si Sara un asawa na yoong adina’n taḻon kummapsut dit pammati na utdit somsomkona dit long-ag na un alig na ud natoy ta lakayon.  
\v 20 Gasissiya dit pammati na ot bokona nanduwaduwa’t dit insapatan Apudyus. Gummilogot dit pammati na ot indaydayaw na si Apudyus.  
\v 21 Taḻona tinuttuwa na un kabooḻan Apudyus un tungpaḻon dit insapata na.  
\v 22 Ot gapu’t dit pammati na, “imbilang Apudyus un nalintog.” 
\p  
\v 23 Yoong sadiya naikanglita ugud un kanana’n, “imbilang Apudyus un nalintog,” bokona lawa’n si Abraham dit maipooyana,  
\v 24 nu adi maidagamung taku pay. Ta ibilang ditaku pay kan Apudyus un nalintog gapu’t manuttuwaan taku kan siya’n nampaungaḻ kan Jesus un Apu taku. 
\p  
\v 25 Impalubus Apudyus un mapatoy si Jesus daḻapnu mabayadan dat basuḻ taku kan pinaungaḻ na daḻapnu maibilang taku’n nalintog, nu mantaḻgod taku kan siya. 
\c 5  
\s1 Sat Nambanagan dit Napalintogan Taku 
\p  
\v 1 Ot sinsadinon ta imbilang ditakuwon kan Apudyus un nalintog gapu’t pammati taku, naikapiya taku kan Apudyus gapu’t dit kingwan Apu taku’n Jesu Kristu.  
\v 2 Maipagapu kan siya, naidagamung taku pay un manlak-am sin kaasin Apudyus ot mapadpadasan takuwon sin satun. Mataḻok taku gaputa namnamaon taku’n maidagamung sit nakaskasdaawa kinangatu na.  
\v 3 Yoong bokona sadi ullawa dit mataḻokan taku, nu adi mataḻok taku pay sidan manligatan taku ta tigammu taku’n sadan ligat, siya’d makasuḻuwan taku’n umanus.  
\v 4 Ot nu naanus taku, mambanaga anamungan Apudyus ditaku ot nu anamungan Apudyus ditaku, awad namnama taku.  
\v 5 Ot bokona madismaya taku utdan namnamaon taku gaputa naabusa impailan Apudyus dit gattoka mampipiya na. Intod Apudyus si Ispiritu Santu kan ditaku un mangipaila utdit mampipiyana. 
\p  
\v 6 Ta utdit ustu’n timpu un naid kabooḻan taku’n mangwa’t ustu, natoy si Kristu un maipooy kan ditaku’n gumabasuḻ. 
\p  
\v 7 Nasigaba makwa un sanat osa’n tagu itdona nat long-ag na un managu nat osa’n tagu’n nalintog. Mabalin un awad mangitod si long-ag na maipagapu’t managuwana’t buḻun na un nabaḻu’n tagu.  
\v 8 Yoong impailan Apudyus dit gattoka mampipiya na kan ditaku ta utdit taḻona gumabasuḻ taku payyan, natoy si Kristu un siya’d naisalit kan ditaku.  
\v 9 Ot sinsadinon ta maibilang takuwon un nalintog maipagapu utdit daḻana, amo ilisi ditaku kan siya utdit mandusaan Apudyus nu dumatong dit timpu na.  
\v 10 Ta utdit kabusuḻ taku payyan si Apudyus, naikapiya taku kan siya maipagapu utdit natoyan Kristu un Anak na. Ot sinsatun ta naikapiya taku kan siya, amodotona taguwon ditaku, ta matatagu.  
\v 11 Yoong bokona lawa’n siyadatu dan mataḻokan taku nu adi mantattaḻok taku pay gapu kan Apudyus ta ingkapiya na ditaku kan siya maipagapu kan Jesu Kristu un Apu. 
\s1 Sat Nandumaan Dit Kingwan Da Adan Kan Kristu 
\p  
\v 12 Maipagapu utdit osa’n tagu, nailugi dit basuḻ situn lubung. Ot gapu utdit basuḻ na nambanaga awad katoy. Kadon nansaknap dit katoy sidan losana tagu gaputa losana tagu nakabasuḻ.  
\v 13 Doda’n nambasuḻon dat tagu’t tun lubung utdit daan payyan Apudyus itdon dat lintog na kan Moses, yoong gaputa naid payyan lintog, bokona naibilanga nansalungasing da.  
\v 14 Yoong manipud sit timpun Adan inggana’t dit timpun Moses, nantulay dit katoy\f + \fr 5:14 \ft Sat piyaona’n ugudon, natoy dat tagu gaputa sat bayad di basuḻ, katoy.\f* sidat losana tagu, ulay nu bokona sinalungasing da dit bilin Apudyus un padan dit kingwan Adan. 
\p Si Adan awad maipadaana kan Kristu un naisapata’t dit un dumatong.  
\v 15 Yoong bokona nampada dit nambanagan dit kingwa da. Amod dit naidumaan dit ligalun Apudyus sidit basuḻ Adan. Tuttuwa’n nambanaga matoy dan losana tagu gaputa nambasuḻ dit ossaana tagu. Yoong am-amod dit kaasin Apudyus kan sadit ligalu na utdan aduadu’n tagu maipagapu’t dit kaasin Jesu Kristu. 
\p  
\v 16 Siyatu payyan osa un nandumaan dit ligalun Apudyus sidit basuḻ Adan. Gapu utdit ossaana basuḻ Adan, nakoddongana masapula madusa dat losana tagu. Yoong naiduma dit ligalun Apudyus ta ulay nu amoamod dit basuḻ dat tagu, mabalina mapakawan kan mabalina maibilang da un nalintog. 
\p  
\v 17 Nu nambanaga matoy dan losana tagu gapu utdit basuḻ dit ossaana tagu, am-amodot din nambanagan dit kingwan didit osa’n tagu un siya si Jesu Kristu. Ta gapu’t dit kingwa na, losana mangawat sit kaasin Apudyus kan sadit ligalu na un kinalintog, ganason da dit mataguwan dat inggaingga kan maidagamung da kan Kristu un mangiyapu. 
\p  
\v 18 Kad sidi, nu inon dit basuḻ dit ossaana tagu nambanag si madusaan dat losana tagu, padana pay un sadit nalintoga kingwan Kristu, nambanag si mapawayaan kan mataguwan dan losana tagu.  
\v 19 Ta nu nambalina gumabasuḻ dat losana tagu maipagapu’t dit adin Adan nanungpaḻan sidit bilin Apudyus, padana pay un mambalina nalintog dan losana tagu’n manuttuwa maipagapu’t dit nanungpaḻan Kristu utdit imbilin Apudyus kan siya. 
\p  
\v 20 Intod Apudyus dat lintog na daḻapnu amo mailan dan tagu din umad-aduwan dan basuḻ da, yoong utdin umaduaduwan dan basuḻ di tagu, umam-amod pay din kaasin Apudyus.  
\v 21 Kadon, utdin mangitulayan di basuḻ sidan tagu un mampooy si matoyan kan maisinaan da kan Apudyus, mantulay payon din kaasin Apudyus sidin mangibilangana kan dida un nalintog un mampooy si mataguwan dat inggaingga maipagapu utdit kingwan Jesu Kristu un Apu taku. 
\c 6  
\s1 Matatagu Taku Gapu Kan Kristu 
\p  
\v 1 Utdi, mabalin kad un itultuluy taku’n makabbasubasuḻ daḻapnu amo makaasiyan si Apudyus kan ditaku?  
\v 2 Adina mabalin. Ta nu maipanggop si basuḻ natoyon dit likna taku’n mambasuḻ. Inonan makabasubasuḻ taku payyan nu?  
\v 3 Sakad nu adiyu tigammu un sidit nabunyagan taku un mangipaila’t dit naidagamungan taku kan Kristu, naidagamung taku payon sit natoyana.  
\v 4 Isunga utdit nabunyagan taku, alig na un naidagamung taku’t dit natoyan kan nailbonana. Yoong gaputa ummungaḻ maipagapu’t nakaskasdaawa pannakabalin Ama na, alig na un napaungaḻ taku payon ot masapula matagu taku un maisayun situn bagu’n mataguwan taku. 
\p  
\v 5 Ta nu naidagamung taku kan Kristu utdit natoyana, maid duwaduwana un naidagamung taku pay kan siya utdit napaungaḻana.  
\v 6 Tigammu taku un sadit doda’n gumabasuḻa kinatatagu taku, nailansa un naidagamung kan Kristu utdit nailansaana’t dit kulus daḻapnu makaan dit kababalin dit kinatatagu taku’n gumabasuḻ kad, adi takuwon papuyung si basuḻ.  
\v 7 Ta nu matoy nat osa’n tagu, mawayaanon sit pannakabalin di basuḻ.  
\v 8 Ot nu tuttuwaon taku’n naidagamung taku’t dit natoyan Kristu, tuttuwaon taku payon un matagu taku’n maidagamung kan siya.  
\v 9 Ta tigammu taku un si Kristu un ummungaḻa natoy, adina’n taḻon matoyon ta maidon mabalinan katoy kan siya.  
\v 10 Ot gaputa natoy si Kristu, naida taḻon pannakabalin di basuḻ kan siya. Ot matataguwon un maipooy sit maidayawan Apudyus.  
\v 11 Ot pada na pay kan dikayu, masapula ibilang yu un natoy kayuwon nu maipanggop si basuḻ yoong matatagu kayu nu maipanggop si manselbiyan yu kan Apudyus gapu utdit naiyossaanan yu kan Kristu. 
\p  
\v 12 Isunga masapula adi yuwon ipalubus nat long-ag yu un iyapuwan di basuḻ, un adi yuwon koon dat lawenga pipiyaon di long-ag.  
\v 13 Adi yu ipalubus nat ulay osa’n paltin di long-ag yu un iyapuwan di basuḻ ot mausala mangwa’t nadadag. Idatun yuwot nat long-ag yu kan Apudyus un mangiyapu, ot ipalubus yu nat losana paltin dinat long-ag yu un mausala mangwa’t nalintoga maibagay sidat tagu’n naibilanga natoy yoong pinaungaḻ Apudyus.  
\v 14 Adi naon mabalina iyapuwan dikayu kan basuḻ ta bokona matatagu kayu un manguunnud sit lintog nu adi maipagapu’t dit kaasin Apudyus. 
\s1 Masapula Koon Taku Dat Nalintog 
\p  
\v 15 Utdi, gaputa matatagu taku gapu’t dit kaasin Apudyus un bokona gapu’t mantungpaḻan taku’t lintog, mabalin kada makabasubasuḻ takuwon? Adina mabalin nat!  
\v 16 Titiggammu yu un nu singngadan dit mampaiyapuwan yu un tuttuwaon yu, puyung dikayu kan siya. Nu paiyapu kayu’t basuḻ, mambanaga matoy kayu un maisina kan Apudyus. Yoong nu paiyapu kayu kan Apudyus, ibilang dikayu kan siya un nalintog.  
\v 17 Inyapuwan dikayu’t basuḻ sidit, yoong yaman kan Apudyus ta inyaangos yu un tinuttuwa dit katuttuwaana naitudtudu kan dikayu.  
\v 18 Kadon, nawayaan kayuwon sit pannakabalin di basuḻ yu ot nambalin kayu’t puyung un mangwa’t nalintog.  
\v 19 Iyalig ku’t gagangaya makmakwa daḻapnu naḻasu un maawatan yu. Utdit damu, impalubus yu dat nadumaduma’n paltin di long-ag yu un iyapuwan dat gabbain kan nangkaisawa makwa ot ummamoamod dit kinadadag yu. Yoong sin satunon, masapula ipalubus yu payon nat losana long-ag yu un iyapuwan di kinalintog daḻapnu nasantuwan kayu. 
\p  
\v 20 Utdit puyung dikayu payyan di kinadadag, adina nasapul un koon yu dat nalintoga makwa.  
\v 21 Yoong ngadan dit nagungguna yu utdadit kingkingwa yu un nadadaga siya’d gapun dit mabainan yu uttun satun? Naid! Katoy dit mambanagana.  
\v 22 Yoong sinsatunon winayaan dikayuwon kan Apudyus sidan basuḻa namuyung kan dikayu. Nambalin kayuwona puyung na. Ot sat magun-guna yu, sat mataguwan un nadaḻus un mambanag si mataguwan yu si inggaingga.  
\v 23 Ta sat dusan di basuḻ, katoy\f + \fr 6:23 \ft Sat piyaona’n ugudon tun katoy, sat maisinaan kan Apudyus kan madusaan sin impiyelnu’t inggaingga.\f* yoong sadit itdon Apudyus un ligalu na kan ditaku, sadit mataguwana maid si kigad maipagapu’t dit naidagamungan taku kan Jesu Kristu un Apu taku. 
\c 7  
\s1 Sat Maipadaan Tun Naidagamungan Taku Kan Kristu 
\p  
\v 1 Susunuda manuttuwa, tigammuka maawatan yu tun ibagak gaputa tigammu yu dit maipanggop sit lintog un, nu matattagu nat osa’n tagu masapula umunud sidan lintog.  
\v 2 Padan di osa’n babai’n awad si asawa, adin dit lintog ipalubusa mangasawa’t udum nu matattagu payyan dit asawa na. Yoong nu matoy dit asawa na, mawayaanon sidit lintog ot mabalina umbos mangasawa.  
\v 3 Siya’d gapuna’n nu sumip-un si sabali’n laḻaki nu matattaguwan payyan dit asawa na, mapabasuḻ si dagdagas sigun sit lintog. Yoong nu natoyon dit asawa na, mawayaan sit lintog ot bokonona mapabasuḻ si dagdagas nu mangasawa’n obos. 
\p  
\v 4 Ot pada na pay kan ditaku’n susunuda manuttuwa. Nawayaan takuwon sidat lintog gaputa naipangkatoy taku kan Kristu utdit natoyana. Kadon, waya takuwona maidagamung kan Jesu Kristu un ummungaḻ kan katoy daḻapnu mamunga tun manselbiyan taku kan Apudyus.  
\v 5 Ta utdit nangun-unudan taku’t dat pipiyaon di long-ag taku’n koon, amo pinabilog dit lintog dit gumabasuḻa kinatatagu taku, ot kingwa taku dat lawenga mambanag si matoyan taku un maisinaan kan Apudyus.  
\v 6 Yoong sinsatun, gapu utdit naidagamungan taku kan Kristu utdit natoyana nawayaan takuwon sidat lintoga namuyung kan ditaku. Kad, manselbi takuwon kan Apudyus un idaddaḻan Ispiritu Santu, bokonona sadat lintog dat uunnudon taku. 
\s1 Sadit Lintog Kan Basuḻ 
\p  
\v 7 Ot sinsadinon, ngadan nat makanan taku? Makwa kad un ibaga taku’n laweng dat lintog? Bokon! Ta nu naid dat lintog adik natigammuwan nu ngadan dit basuḻ. Kama’t din agum, adik okyan natigammuwan un laweng din man-agum nu adi siya’d kinnanan dit lintoga, “Adi ka man-agum.”  
\v 8 Yoong utdit natigammuwak tu un bilin, gummilog dit gumabasuḻa kinatataguk un nampakwa kan sakon sidan losana ilan di kinaagum. Ta nu naid lintog, naid pay kabooḻan di basuḻ.  
\v 9 Matattaguwak utdit naid payyan tigammuk sit lintog. Yoong utdit natigammuwak dit lintog, napukaw dit gumabasuḻa kinatataguk ot natoyak.\f + \fr 7:9 \ft Sat piyaona’n ugudon tu, naispirituwan un mataguwan kan matoyan bokona satun long-ag. Sat kaipooyan tun ug-ugudona un matoyan situ, sat maisinaan kan Apudyus si inggaingga gapu’t basuḻ.\f* 
\v 10 Sinsadinon, sadit lintoga maigapuwan dit mataguwak si inggaingga, siya oton dit maigapuwan dit maisinaak kan Apudyus si inggaingga.  
\v 11 Maipagapu utdit lintog, ginundawayan tun gumabasuḻa kinatataguka inallilaw sakon ot nambanag si maisinaak kan Apudyus. 
\p  
\v 12 Isunga maid mapabaḻawan dit lintog gaputa nasantuwan, padana pay sidan bilbilin, nasantuwan, ustu kan nabaḻu da.  
\v 13 Utdi, piyaona kada ugudon un sadit nabaḻu’n lintog dit maigapuwan dit maisinaak kan Apudyus? Bokon! Sadit gumabasuḻa kinatataguk dit gapuna. Nausal dit nabaḻu’n lintog daḻapnu maipaila un nambasuḻak ot mambanag si matoyaka maisinaak kan Apudyus kad, maipaila dit taḻona kinadadag di basuḻ. 
\s1 Sadat Duwa Un Mansinnuganggang Sit Somsomok Di Tagu 
\p  
\v 14 Tigammu taku un sat lintog nanligwat kan Apudyus. Yoong sakon taguwaka lawa un puyung di basuḻ.  
\v 15 Adik maawatan datun kokkook. Ta adik koon datun napiya un piyaok koon, nu adi sat lawekok koon siya’d kook.  
\v 16 Ot nu kook dan lawekok koon, piyaona’n ugudon un ampayunaka napiya din lintog.  
\v 17 Ot bokona sakonon mangwa’t dit lawenga adik piyaon, nu adi sadit gumabasuḻa kinatataguk dit mampakwa. 
\p  
\v 18 Tigammuka sadit doda’n kinatataguk naid napiya si koona. Ot ulay nu piyaok mangwa’t napiya, adik makwa.  
\v 19 Adik koon dadit napiya’n piyaok, nu adi sadat nadadaga adik piyaon, siyaot dat kook.  
\v 20 Utdi, nu kook dit adik piyaona koon, piyaona’n ugudon un bokona sakonon dit mangwa nu adi sadit gumabasuḻa kinatataguk. 
\p  
\v 21 Kadon, naawatak dit kokwa na. Nu piyaok un mangwa’t napiya, lappodanak sit kinadadaga inggaw kan sakon.  
\v 22 Taḻona piyaon tun aangsok unudon dit lintog Apudyus.  
\v 23 Yoong awad sabali un mangitulay situn long-ag ku un siya dit gumabasuḻa kinatataguk ot suganggangona dit lintoga piyaon tun angos ku un unudon. Pinambalinaka baḻud di basuḻ tun gumabasuḻa kinatataguk.  
\v 24 Isunga kaasiyak pay! Sin kad nin managu kan sakon daḻapnu adik koon dan pipiyaon tun long-ag ku un mambanag sit matoyaka maisinan kan Apudyus?  
\v 25 Yaman kan Apudyus ta awad si Apu taku’n Jesu Kristu un managu kan sakon! 
\p Ot sinsadinon, siyatu’d kasasaad ku: Piyaon tun angos ku un unudon dat lintog Apudyus yoong satun gumabasuḻa kinatataguk, unudona dit gabbasuḻa piyaona. 
\c 8  
\s1 Sat Mataguwan Un Itulayan Ispiritu Santu 
\p  
\v 1 Sinsatunon, ditaku’n naidagamung kan Jesu Kristu, adi ditakuwon koddongan kan Apudyus un madusa.  
\v 2 Ta maipagapu utdit pannakabalin Ispiritu Santu un nampabagu uttun mataguwan taku gapu’t dit naidagamungan taku kan Kristu, nawayaan taku utdit pannakabalin di basuḻ kan katoy un siya dit mannanayun un dusa.  
\v 3 Adin dit lintog mabooḻana wayaan dat tagu sit pannakabalin di basuḻ gaputa adin dat tagu matungpal dat losana lintog. Yoong sadit adin dit lintog makwa, nakwan Apudyus. Ta imbaun na dit Abeng na uttun lubunga mambalin si tagu’n pada taku, daḻapnu siya’d naidatun un naipooy sidan basuḻ taku. Ot gapu’t dit natoyana, kinaan Apudyus dit kabooḻan didit basuḻa mantulay kan ditaku.  
\v 4 Kingwan Apudyus di daḻapnu ditaku un matatagu un maisayun sit Ispiritu Santu un bokon sidit gumabasuḻa kinatatagu taku, matungpal taku dan ustu un ipakwan dan lintog.  
\v 5 Ta sadat mangunud sit gumabasuḻa kinatatagu da, sat pipiyaona lawan dit long-ag dit sosomkon da. Yoong sadat mangunud sit Ispiritu Santu, sat ipakwa na pay dit somsomkon da.  
\v 6 Nu sat piyaon didit gumabasuḻa kinatatagu taku dan isosomok taku, mambanaga matoy taku’n maisina kan Apudyus. Yoong nu sadit ipakwan Ispiritu Santu dit isosomok taku, awad mataguwan taku’t inggaingga kan galgalin-ok taku. 
\p  
\v 7 Ta sat tagu’n sa’d isosomok na dat pipiyaon dit gumabasuḻa kinatatagu na, busuḻona si Apudyus ta Adina tungpaḻon dat lintog na. Sat katuttuwaana, Adina kabooḻana matungpal dat lintog.  
\v 8 Isunga sadat mantungpal sit gumabasuḻa kinatatagu da, adi da’n taḻon makwa dit mampasoom kan Apudyus. 
\p  
\v 9 Yoong kan dikayu, iinggaw dit Ispiritun Apudyus un insapatan Kristu ot siyaon dit mangitulay un bokonona sat gumabasuḻa kinatatagu yu. Ot singngadan na mana tagu nat naid kan siya diya Ispiritu, Adina payyan naidagamung kan Kristu.  
\v 10 Yoong nu inggaw si Kristu kan dikayu, ulay nu matoy nat long-ag yu gapu’t basuḻ, matatagu din kadogwa yu si inggaingga gaputa imbilang dikayu kan Apudyus un nalintog.  
\v 11 Nu iinggaw kan dikayu dit Ispiritun Apudyus un namaungaḻ kan Kristu, itdana pay si mannanayuna mataguwan danat long-ag yu un maḻpos maipagapu’t dit pannakabalin didiya Ispirituna un inggaw kan dikayu. 
\p  
\v 12 Siya’d gapuna susunud un lobbong taku’n matagu’n maisayun sit piyaon Apudyus un bokona maisayun sidat nadadaga pipiyaon ditu’n gumabasuḻa kinatatagu taku.  
\v 13 Ta nu tungpaḻon taku dat nadadaga pipiyaon ditu’n gumabasuḻa kinatatagu taku, mambanaga maisina taku kan Apudyus si inggaingga. Yoong nu lipsutan taku dat nadadaga pipiyaon ditu’n gumabasuḻa kinatatagu taku gapu’t dit saḻak Ispiritu Santu, matagu taku’t inggaingga. 
\p  
\v 14 Sadan manungpal sit ipakwan Ispiritu Santu, anak Apudyus dida.  
\v 15 Ta san Ispiritu Santu un intod Apudyus kan ditaku, bokona mambalinon ditaku un kama’t puyung un kumimut kan apu na nu adi mambalinon ditaku’t anak Apudyus. Siya’d gapuna un mabalina ayagan taku si Apudyus si “Ama” nu manluwaḻu taku kan siya!  
\v 16 Ot anamungan Ispiritu Santu tun somsomok taku’n tuttuwa’n anak ditaku kan Apudyus.  
\v 17 Adi kad, gaputa anak ditaku kan siya awaton taku dadit bindisyun un itdona’t dat tagu na. Padana pay un mailak-am taku’n maitdan sidan itdon Apudyus kan Kristu. Ot gaputa mapadpadasan taku dat nampaligatan Kristu, mailak-am taku pay sidit nakaskasdaawa kinangatu na. 
\s1 Namnamaon Taku Dit Maidayawan Taku 
\p  
\v 18 Naid duwaduwak un sadatu’n mapaligatan taku’t tun satun naid kapangnu na nu somsomkok dit kinabaḻbaḻun dit makwa kan ditaku nu udidin di aḻ-aḻgaw.  
\v 19 Ta taḻona makauway dan losana paloswan Apudyus sidit timpun mangilatakan Apudyus sidan aabeng na.  
\v 20 Ta sadatu’n uduma paloswa bokona naituluy dit siguda panggop Apudyus kan dida. Yoong bokona gaputa siya’d piniya dan makwaan da nu adi gaputa siya’d piniyan Apudyus un makwa.\f + \fr 8:20 \ft Ta naidagamung dan losan situn pita un inggiyaw Apudyus sidit nambasuḻ si Adan Gen. 3:14-19.\f* Yoong ulay nu kama’t di, awad namnama da  
\v 21 ta nu dumatong dit timpu, panggop Apudyus un mapawayaan dat losana paloswa na daḻapnu adi daon maḻbog onnu matoy, kad mailak-am daon sin nakaskasdaawa wayawayan dat aanak na.  
\v 22 Ta tigammu taku’n inggana’t tun satun kama’t mampos-ona man-anak sit ligat dadit losana pinaloswan Apudyus.  
\v 23 Yoong bokona dida’l lawa, nu adi ulay ditaku un naitdan si Ispiritu Santu un ummuna’n intod Apudyus kan ditaku un manuttuwa. Man-ayuwong tun gubu taku’t dan ligat uttun man-uuwayan taku’t dit aḻ-aḻgawa mangipatigammuwan Apudyus un ditaku dan aanak na, sat gattoka mapawayaan taku. 
\p  
\v 24 Siyadi dit namnamaon taku manipud sit nanaguwan Apudyus kan ditaku. Adina payyan maipaila ta nu iillan taku nat namnamaon taku, bokonona tuttuwa’n namnama ta singngadan kad nat mannamnama utnat iillana?  
\v 25 Yoong nu adi taku payyan naila dit nanam-on taku, anusan taku’n uuwayon. 
\p  
\v 26 Ot bokona lawa’n sat namnama taku nat manuḻung kan ditaku’n man-uuway. Tuḻungan ditaku pay kan Ispiritu Santu utdan mangkapuyan taku. Kama’t din manluwaḻuwan taku, maid tigammu taku’t dit ustu’n iluwaḻu taku yoong si Ispiritu Santu dit mangiluwaḻu kan ditaku udsi wagasa adin di tagu kabooḻana ipalawag.  
\v 27 Ot si Apudyus un makatigammu’t dit somsomok di tagu, tigammuna pay dit piyaon Ispiritu Santu’n ugudon nu manluwaḻu. Ta nu iluwaḻuwana dan tagun Apudyus, ibasal na utdit piyaon Apudyus. 
\p  
\v 28 Tigammu taku un si Apudyus ud mampaos-ossaan sidan losana pasamak daḻapnu mampooy da si mangkapiyaan taku’n mamippiya kan siya un inayagana na un tagu na maisayun sit panggop na.  
\v 29 Ta siguda tigammunon Apudyus sidit laplapu na dat mambalina tagu na ot intuding na un mambalin da un kama kan Anak na daḻapnu si Jesus ud mambalin un pangun dan adu un mansusunud. 
\p  
\v 30 Ot losan dan tinudingana’n mambalin si kama kan Anak na, dida dat pinili na un tagu na. Ot sadat pinili na, imbilang na dida un nalintog ot dida’d mailak-am sit kinadayawna. 
\s1 Sat Amoda Mampipiyan Apudyus Kan Ditaku 
\p  
\v 31 Ot gaputa kama’t di, mabalin un kanan taku un, nu si Apudyus din awad kan ditaku, ngadan nat makaabak kan ditaku?  
\v 32 Ta si Apudyus adina impaidam kan ditaku dit os-ossaana Anak na, nu adi inyawat na un mapatoy un maisalit kan ditaku. Ot nu nakwa na di, bokon kada nasasaggana un mangtod sidan losana masapul taku? 
\p  
\v 33 Awad kad makabalina mamabasuḻ kan ditaku’n pinilin Apudyus? Naid! Ta si Apudyus un mismu, ibilang ditaku’n naid si basuḻ.  
\v 34 Ot singngadan nat makabalina mangibagan masapula madusa taku? Maid! Ta si Jesu Kristu dit natoy daḻapnu mapakawan dat basuḻ taku kan napaungaḻ ot awadona mantutupak sit madiwanan Apudyus un mangilulluwaḻu kan ditaku.  
\v 35 Isunga maid mabalina mangisina kan ditaku’t din mampipiyan Kristu: ligat man onnu danag, paligaton ditaku man sidan udum, maid man kanon taku onnu badut taku, gaoogyat mana pasamak onnu mapatoy taku.  
\v 36 Ta kanan dit ugud Apudyus un, 
\q1 “Gapu kan sika, Apu, mampaspasdoma uuwayon mi dit mapatoyan mi. Naibilang kami’n kama’t kannelu’n dandani’n mapalti.” 
\m  
\v 37 Yoong ulay nu mapadasan taku datun losana ligat, adayu’n maabak taku gapu’t din saḻak Kristu un mamippiya kan ditaku!  
\v 38 Ta naid duwaduwak un naid makaisina kan ditaku’t dit mampipiya na. Matagu taku man onnu matoy taku, pipiyaona kampay ditaku. Ulay sadat anghel kan uduma mangiyapu’n adi maila onnu losana pasamak situn satun onnu satun dumoḻdoḻ, naid pay mabalinan da.  
\v 39 Naid, ulay singngadan na man un awad ngatu onnu awad situn daḻom pita, onnu singngadan na mana paloswan Apudyus maida taḻon makaisina kan ditaku’t dit mampipiyana maipagapu’t dit naidagamungan taku kan Jesu Kristu un Apu taku. 
\c 9  
\s1 Si Apudyus Kan Sadat Tagun Pinili Na 
\p  
\v 1 Ibagak kan dikayu nat tuttuwa. Adik mantuli ta osaak sidan naidagamung kan Kristu. Ot satun somsomok ku’n idaddaḻan Ispiritu Santu, panoknokana paya bokona tuli tun kanak un,  
\v 2 amod tun domdom ku kan adina maid tun sigab tun angos ku gapu’t mangisomsomkak sidan kailiyak, un dida ud kabagiyak kan kadaḻaaka Judio.  
\v 3 Nu mabalin kad okyan, ulay sakona lawa’d maigiyaw kan maisina kan Kristu nu siya’d makatuḻung kan dida.  
\v 4 Ta dida dat kaganakan Israel ot dida’d pinilin Apudyus un mambalina aanak na kan nangipail-ana’t kinaapudyus na. Nakatulag kan dida ot intod na pay kan dida dat lintog na. Intudtudu na pay kan dida dit ustu’n koon da un mandayaw kan siya kan adu dat insapatan Apudyus kan dida.  
\v 5 Sadat nangkakadayaw paya inapu’t dit aw-awe dat ginapuwan da. Ot si Kristu, Judio pay dit puli na, nu maipanggop sit nambalinana si tagu. Apudyus si Kristu un mangiyapu utdan losan ot masapula madaydayaw si inggaingga. Amen. 
\p  
\v 6 Bokona kanaka adin Apudyus tungpaḻon dit insapatana kan dida. Ta sat katuttuwaana, bokona losan dat kaganakan Israel un napili’n mambalina tagun Apudyus.  
\v 7 Padana pay un bokona losan dat kaganakan Abraham dat tuttuwa’n kaganakan na un mangitdan Apudyus sidat insapata na. Ta utdit nansapata si Apudyus kan Abraham kanana un, “Sadat kaganakan Isaac dat maibilanga kaganakam.”  
\v 8 Ot kaawatan un bokona losana kaganakan Abraham, ibilang Apudyus un kaganakana nu adi sadat manligwata lawa kan anak na un Isaac un insapatan Apudyus un maiyabeng.  
\v 9 Ta nansapata si Apudyus kan Abraham un kanana’n, “Kama’t tu un timpu’d mangulinak situn osa’n tawon ot utdiya timpu man-abeng si Sara si laḻaki.” 
\p  
\v 10 Yoong bokona nangkigad sidi. Ta ulay nu ossaan dit aman dat pingi’n anak Rebeca, un siya si Isaac un inapu taku,  
\v 11 impailan Apudyus un sat nampipili na naibasal sit sigud un pinanggop na un piliyon, bokona naibasal sit kingwan di tagu. Siya’d gapuna un utdit daan da payyana maiyabeng, utdit naid payyan kingwa da’t nadadag onnu napiya,  
\v 12 imbagan Apudyus kan Rebeca un “Manselbiyan dit pangu dit udidi.” 
\p  
\v 13 Kanan pay dit naikanglita ugud Apudyus un, “Piniyak si Jacob yoong nilaweng ku’t Esau.” 
\p  
\v 14 Ot nu kama’t di dit kingwa na, mabalin kada ibaga taku’n bokona nalintog si Apudyus? Adina mabalin.  
\v 15 Ta kanana kan Moses un, “Kaasiyak dit piyaoka kaasiyan. Kadaguwak dit piyaoka kadaguwan.”\f + \fr 9:15 \ft Exodo 33:19.\f* 
\p  
\v 16 Utdi, kaawatan un bokona gapu’t dit piyaon taku onnu koon taku dit mangaasiyan Apudyus kan ditaku nu adi gapu’t kaasina’l lawa.  
\v 17 Naikanglit pay sit ugud Apudyus dit kanana kan Faraon un ali’t din Egipto un, “Pinambalin ku’d sika un ali, daḻapnu ipailak dit pannakabalin ku utdat kook kan sika kan daḻapnu maipatigammu tun ngadan ku utdat losana tagu’t tun lubung.” 
\p  
\v 18 Ot kaawatan un kaasiyan Apudyus dat piyaona’n kaasiyan kan pabḻangona dit uḻun dat piyaona’n pabḻangon. 
\s1 Sat Suḻag Kan Kaasin Apudyus 
\p  
\v 19 Mabalina awad osa kan dikayu’d mangibaga’t kama’t tu: “Apay pay lainga mampabasuḻ nu, nu kama’t di un maid makaiyapa’t dit piyaona?”  
\v 20 Yoong singngadan nu kad un sumungbat kan Apudyus? Tagu ka’l lawa. Bokona kanan didit banga’t dit manduwin un, “Apay kingwaaka kama’t tu?”  
\v 21 Ta sadit manduduwin awad kalintogana’n mangwa’t duwa un banga utdit sin-gamayana pita, osa’n banga’n mausal si dakoḻa amung kan osa’n mausal si inaḻgaw. 
\p  
\v 22 Pada na pay kan Apudyus, piyaona’n ipaila dit suḻag na kan pannakabalin na un mandusa’t dat bagay na un madusa si inggaingga. Yoong inan-anusana dida  
\v 23 kan daḻapnu ipaila na dit nakaskasdaawa kinangatu kan kinadayaw na utdan tagu’n kaasiyana un siguda insagana na un maidagamung sit kinangatu kan kinadayaw na.  
\v 24 Ditaku dat inayagana un tagu na, bokona lawa un dikami’n Judio nu adi pati pay kan dikayu’n bokona Judio.  
\v 25 Imbagan Apudyus dit maipanggop situ utdit iblu’n paingkanglit na kan Oseas un kanana’n, 
\q1 “Sadat bokona taguk sidit, ngadanok didaon si taguk kan sadat adik piniya’t dit, potpotgok didaon.  
\v 26 Utdit igawa nangibagaak kan dida un bokona taguk dida, siyadi oton ud igawa mangadanan da si abeng Apudyus un matattaguwan.” 
\p  
\v 27 Awad pay paingkanglit na kan propeta Isaias un, “Ulay nu kama’t kaadun din lagan sin baybay nat kaadun dat kaganakan Israel, akita lawa dat taguwon Apudyus kan dida,  
\v 28 ta nu timpun ukumona dat tagu’t tun pita, asimpiga na un gangputon.” 
\p  
\v 29 Kama’t dit impadtun Isaias payyan sidit un kanana’n, “Nu adin Apudyus un mannakabalin nangibanat sidat inapu taku, maipada taku okyan sidat iSodoma kan iGomora un natoy da’l losan.” 
\s1 Adin Dat Uduma Judio Nanuttuwa Kan Jesu Kristu 
\p  
\v 30 Kadon, satu ud puntus dit imbagak. Ulay nu adin dat bokona Judio ginamgamana nalintog dat dit man-iilan Apudyus, napalintog da payon gapu’t dit pammati da kan Jesu Kristu.  
\v 31 Yoong sadat Judio un sa’d ginamgaman da dit mapalintogan da gapu’t nangun-unudan da’t lintog, bokona napalintog da.  
\v 32 Tapay? Onta imbis un mantaḻgod da’t pammati kan Jesus, kanan da’n mapalintog da gapu’t dat napiya’n kokkoon da. Ot naisubuk dat Judio gaputa naidangtuḻ da kan Jesus un maiyalig si batu un sumalipaddu.  
\v 33 Ta kanan Apudyus sit naikanglita ugud na un, 
\q1 “Ilan yu ta isaad ku’t din Sion din batu un maidangtuḻan kan maisubukan di tagu. Yoong singngadan na mana mantaḻgod sidiya batu, Adina mapaay.” 
\c 10  
\p  
\v 1 Susunuda manuttuwa, taḻona piyaok kan iluwaḻuk kan Apudyus ta taguwona dan buḻun ku un Judio.  
\v 2 Tigammuk un taḻona gamgaman da’n unudon si Apudyus yoong bokona ustu dit nan-aawat da.  
\v 3 Ta imbis un bigbigon da dit impatigammun Apudyus un mapalintogan di tagu, pinadas da dit kabukbukudan da un manungpal sidat lintog. Binay-an da dit wagas Apudyus un mapalintogan da.  
\v 4 Ta si Jesu Kristu ullawa’d nakatungpal sidat losana ipakwan dit lintog. Ot gapu’t dit kinalintog na, losana mantaḻgod kan siya maibilanga nalintog. 
\s1 Maid Adi Taguwon Apudyus 
\p  
\v 5 Awad ingkanglit Moses sidit maipanggop sidat mantaḻgod sidat lintog un gapun dit mapalintogan da. Kanana un, “Sat tagu un makatungpal sidat losana ipakwan dit lintog, matagu’t inggaingga.” 
\p  
\v 6 Yoong kama’t tu dit naikanglita ugud Apudyus maipanggop sidan imbilang Apudyus un nalintog maipagapu’t pammati, “Adiyu masapula somsomkon nu ngadan dit umoy langit un sat piyaona’n ugudon sat umoy mangidoba kan Kristu uttun pita.  
\v 7 Adi yu pay masapula somsomkon nu ngadan dit umoy sin inggawan dat natoy un sat piyaona’n ugudon, sat umoy un mampaungaḻ kan Kristu utdat natoy.”  
\v 8 Ta kanan dit naikanglita ugud un, “Adani kan dikayu dit ugud Apudyus, iinggaw sinat somsomok yu kan mabalin yu un ibaga’t dan udum.” Satu un ugud Apudyus, siya payon din itudtudu mi maipanggop si pammati.  
\v 9 Ta nu ibaga yu utdan udum un si Jesus ud Apu kan nu tuttuwaon yu utnat angos yu un pinaungaḻ Apudyus, taguwon dikayu kan siya.  
\v 10 Ta gapu’t naimpusuwana mantututtuwan di osa’n tagu, maibilanga nalintog. Ot gapu’t mangibagaana’t dit maipanggop sit pammati na, taguwon Apudyus.  
\v 11 Kanana’t dit naikanglita ugud Apudyus un, “Adina mapaay nat singngadan na mana manuttuwa kan siya.”  
\v 12 Ot losana tagu mailak-am sidiyon, gaputa naid naidumaan dan Judio utdan bokona Judio. Ossaan si Kristu un Apun di losan ot itdona dat wadawada mangkapiyaan sidan losana mampakaasi kan siya.  
\v 13 Ta kanana’t dit naikanglita ugud Apudyus un, “Singngadan na mana mampakaasi kan Apu, taguwona.” 
\s1 Adin Dat Judio Malasunan Si Apudyus 
\p  
\v 14 Yoong inon dan tagu’n mampakpakaasi kan Jesus nu adi da payyan tinuttuwa? Ot inon da’n manuttuwa nu adi da payyan nagngoḻ dit maipanggop kan siya? Ot innon dit mandodongoḻ da nu maid umoy mangipalawag kan dida?  
\v 15 Ot inon dan tagu’n umoy mangipalawag nu adi da maibaun? Yoong awad da ud naibaun ta kanana’t dit naikanglita ugud Apudyus un, “Gattataḻoka taḻon dit dumakngan dat umoy mangipalawag sit Nabaḻu’n Damag!”\f + \fr 10:15 \ft Sat ustu un naikanglit sin Griego, “Nabaḻbaḻu din ikin dan umoy mangipalawag sit Nabaḻu’n Damag.”\f* 
\v 16 Yoong, bokona losana tagu’n nanuttuwa’t dit Nabaḻu’n Damag. Ta si Isaias ingkanglit na un, “Apu, maga-anu ullawa dat nanuttuwa’t dat dingngoḻ da kan dikami!”\f + \fr 10:16 \ft Isaias 53:1.\f* 
\v 17 Isunga, kaawatan un manuttuwa dat tagu, maipagapu’t dit dongḻon da un maipanggop kan Kristu. 
\p  
\v 18 Yoong imusok ud kan dikayu, mabalin kad un adin dat Judio nagngoḻ dit Nabaḻu’n Damag maipanggop kan Kristu? Dingngoḻ da! Ta kanana’t dit naikanglita ugud Apudyus un, 
\q1 “Nagngoḻ dat losana tagu uttun lubung dit maipanggop kan siya. On, dintong na tun kigad ditu’n lubung.” 
\m  
\v 19 Ot san osa’n imus ku payyan, mabalin kada adin dat Judio naawatan dit dingngoḻ da? Naawatan da! Ot si Moses payon dit umuna’n sumungbat ta siya’d nangikanglit sit imbagan Apudyus un kanana’n, 
\q1 “Paaposok dikayu’t dan tagu’n adiyu ibilbilang. On, pasuḻagok dikayu gapu’t dan tagu’n ibilang yu un naid si tigammu.” 
\m  
\v 20 Natuḻod pay si Isaias un nangibaga’t dit imbagan Apudyus un kanana’n, 
\q1 “Indasanak sidat bokona nanginap kan sakon. Nampatigammuwak sidadit bokona nangim-imus sit maipanggop kan sakon.” 
\m  
\v 21 Yoong nu maipanggop sidat Judio un kaganakan Israel, kinnanan Apudyus un, 
\q1 “Inaḻgawa iduduwawak tun imak kan dida ta piyaoka umoy da kan sakon yoong taḻona adi da tumuttuwa kan nangkasukil da.” 
\c 11  
\s1 Sat Kaasin Apudyus Sidat Judio 
\p  
\v 1 San osa payyana imusok: Nan-awidan kadon Apudyus dat Judio un tagu na? Bokon! Ta ulay pay sakon, mismu’n Israelitaak. Kaganakanak kan Abraham ta nanligwatak sit pulin Benjamin.  
\v 2 Tuttuwa’n bokona nan-awidan Apudyus dadit tagu na un siguda pinili na utdit damu. Apay naliuwan yu dit kanana’t dit ugud Apudyus maipanggop sit Elias? Nanlili kan Apudyus maipanggop sit kinadadag dat buḻun na un Israelita un  
\v 3 kanana’n, “Apu, pinatoy da dadit propetam ot niyam-an da dadit iiggaan di datun kan sika. Os-ossaanakon un nabun-an sidat propetam ot piyaonak payyan patoyon.”  
\v 4 Ot singngadan dit insungbat Apudyus kan siya? Kanana un, “Annat da payyan pitu’n libu un buḻun nu un taguka nabun-an un adi nandayaw sit sinan-apudyus un mangngadan si Baal.”  
\v 5 Ot pada na pay situn satun. Gapu utdit kinakaasin Apudyus, awad da payyan akita nabun-ana Judio un pinilina un tagu na.  
\v 6 Ot gaputa maipagapu’t kaasi dit namiliyan Apudyus kan dida, adi taku mabalina kanan un naibatay sit napiya un kingwa da. Ta nu naibatay sit kingwa da, bokonon un mauguda maipagapu’t kaasin Apudyus. 
\p  
\v 7 Ot ngadan nat maawatan taku uttu? Adin dat Judio indasan dit in-inapon da. Sadat pinilina ullawa dat nakaodas, ta naboḻang dat uḻun dat udum.  
\v 8 Kanana’t dit ugud Apudyus un, “Pinambalin Apudyus dit somsomok da un adi makaawat. Ot inggana’t tun satun awad ata da yoong adida makaimatun, awad inga da yoong adida dumngoḻ.”  
\v 9 Padana pay un awad ingkanglit David si maipanggop kan dida un kanana’n, 
\q1 “Sapay okyan ta sadan gangganason da un koon mambanaga kama’t baḻaisa mangna kan dida onnu kama’t batu un maisubukan da ta siya’d dusa da.  
\v 10 Makuḻabuwan okyan dan ata da daḻapnu adi da makaila kan mambukut da okyan sit ligat da si inggaingga.” 
\p  
\v 11 Utdi, san imus ku payyan, utdit naidangtuḻ dat Judio, namingpingsan kadona naotdag da? Bokon, nu adi gapu utdit nambasuḻan da, naitdan dat bokona Judio si gundaway un mailak-ama taguwon Apudyus, daḻapnu apaḻan dat Judio dida.  
\v 12 Utdi, nu sadit nambasuḻan dat Judio kan sat adi da nangdasan sit ustu’n panggop da dit gapun dit nangitdan Apudyus si amoda mangkapiyaan sidat bokona Judio uttun lubung, adi pay am-amoda mangkapiyaan din itdona nu madtong dit kustun bilang dat Judio un manuttuwa kan siya! 
\s1 Taguwon Pay Apudyus Dan Bokona Judio 
\p  
\v 13 Sinsatun, dikayu’n bokona Judio tun kabagbagak. Dinutukanak kan Apudyus un apostoles na un mantudtudu kan dikayu. Maipasdayaw ku tuwa talibasuk ot masapula maipatungpal  
\v 14 daḻapnu umapaḻ kad dan padaka Judio kan dikayu, manuttuwa da kan Jesu Kristu ot matagu da’t inggaingga.  
\v 15 Ta nu nambanag sit naikapiyaan yu un bokona Judio kan Apudyus dit nanumdiyan Apudyus kan dida, in-inonaon nu nu awatona dida’n obos, nu adi alig da’t ummungaḻ kan katoy? 
\p  
\v 16 Nu maidatun din damu’n tinapay kan Apudyus, mailak-am payona maidatun dan losana natamay un nakaaḻaana.\f + \fr 11:16 \ft Ugalin dan Judio un idatun kan Apudyus din umuna’n tinapay sidan tamayon da. Ilan yu utdin Bilbilang 15:19-20.\f* Padana pay un, nu maidatun kan Apudyus dit lamut dit kayu naidatun pay dat sanga na.  
\v 17 Yoong nu masop-ak dat uduma sanga na asi kayu maisugsup un sangan di sumalona kayu daḻapnu mailak-am kayu utdat mangkapiyaana manligwat sit lamut na,  
\v 18 adi kayu manaktakkaḻ sidan nasop-aka sanga. Somsomkon yu un bokona dikayu’n sanga dit mampabilog sit lamut nu adi sat lamut dit mampabilog kan dikayu’n sanga. 
\p  
\v 19 Mabalina kanan yu un, “On, yoong nasop-ak dat sanga daḻapnu maisugsupak.”  
\v 20 Tuttuwa di. Sinop-ak Apudyus dida gapu ta adi da nanuttuwa ot dikayu’d insukat na kan dida, yoong iinggaw kayu’t nat igaw yu gapu’l lawa ta manuttuwa kayu. Isunga adi yu itakkaḻ nat naisugsupan yu, nu adi am-ammaan yuwot.  
\v 21 Ta nu adin Apudyus kinayngaan dadit Judio un dida’d gattoka tagu na, kayngaana an dikayu’n bokona tagu na utdit?  
\v 22 Siya’d gapuna un sosomkon yu dit kinakaasi kan kinaistiliktun Apudyus. Dusaona dat nan-awid kan siya, yoong kaasiyana dikayu nu itultuluy yu un manuttuwa kan siya. Yoong nu madi yu, maisop-ak kayu pay.  
\v 23 Ot sadat Judio, nu manuttuwa da mangulin da’t dit siguda igaw da, ta kabooḻan Apudyus un isugsup dida’n obos.  
\v 24 Ta nu nabalinan Apudyus un insugsup dikayu’n sangan di sumalona kayu’t dit kayu un tinaḻkon na, adi naḻasḻasu’n isugsup na dit naisop-aka sanga utdit kayu’n nasop-akana. 
\s1 Kaasiyan Apudyus Dat Losana Tagu 
\p  
\v 25 Susunud, antu’d ipatigammuk kan dikayu’n adi naipatigammu’t dit daḻapnu adiyu itakkaḻa nalaing kayu. Bokona mannanayun dit kinasukil dat uduma Judio, ta nu magtong dit kustu’n bilang dat bokona Judio’n manuttuwa, manuttuwa da payon.  
\v 26 Isunga taguwon Apudyus dat losana Judio. Ta kanana’t dit naikanglita ugud Apudyus un, 
\q1 “Sadit managu’t dat tagu, manligwat sin ili’d Sion ot kaanona’n aminon dit kinadadag dat kaganakan Jacob.  
\v 27 Siyadi din tungpal dit insapatak kan dida’n kaanok dat basuḻ da.” 
\m  
\v 28 Gaputa adin dat Judio tinuttuwa dit Nabaḻu’n Damag, nambalin da’n kabusuḻ Apudyus un nambanag pay si nangkapiyaan yu. Yoong dida dat siguda pinili na un tagu na ot potpotgona dida gapu’t dit insapata na utdat ginapuwan da.  
\v 29 Ta adin Apudyus obsonon dit somsomok na maipanggop sidat inayagana kan sadat bindisyun un itdona. 
\p  
\v 30 Dikayu’n bokona Judio, adiyu pay tinuttuwa’t Apudyus sit kaykaysana aḻgaw, yoong kinaasiyan dikayu kan siya gaputa adin dat Judio nanuttuwa.  
\v 31 Ot pada na pay sin satuna adin dat Judio manuttuwa daḻapnu kaasiyan pay Apudyus dida un padan dit nangkakaasi na kan dikayu.  
\v 32 Ta impalubus Apudyus un mambalin dat tagu si kama’t baḻud di kinasukil daḻapnu maipaila na dit mangkakaasi na kan dida. 
\s1 Lobbong Na Un Madayaw Si Apudyus 
\p  
\v 33 Amoda taḻon dit mangkakaasin Apudyus kan ditaku! Amod pay dit kalaing na ta losana tigammu na! Naid kustu’t makaawat sin kasomsomkana kan naid pay makaawat sin mamangwa na.  
\v 34 Ta kanana’t dit naikanglita ugud un, 
\q1 “Singngadan nat makatigammu’t dit somsomok Apudyus? Sin nat makabagbaga kan siya?  
\v 35 Maida taḻon masapul Apudyus daḻapnu itdan di tagu kad, makautang.” 
\m  
\v 36 Ta siya’d nanligwatan dit losan ot iinggaw dat losan gapu kan siya. Manselbi dan losan sit maidayawana. Madaydayaw si Apudyus si inggaingga. Amen. 
\c 12  
\s1 Sat Katatagun Di Manuttuwa Kan Kristu 
\p  
\v 1 Sinsadin susunuda manuttuwa, gapu utdit amoda kaasin Apudyus kan ditaku, masapula idatun yu nat long-ag yu un manselbi kan Apudyus un kama’t datun un matattaguwan un maid si basubasuḻ kan gassosoom kan siya. Ta siyadi’d ustu’n mandadayaw kan siya.  
\v 2 Adi yu ipada nat ugali yu utdat adi manuttuwa, nu adi, ipalubus yu un maobos nat somsomok yu daḻapnu mapabagu nat aangson yu kad, matigammuwan yu dit napiya, mampasoom kan ustuustu’n makwa un siya’d piyaon Apudyus. 
\p  
\v 3 Maipagapu’t dit kalobbongaka ingkaasin Apudyus, ibagak kan dikayu’l losana adiyu somsomkona nangatu kayu, nu adi, nanakman okyan nat kasomsomkan yu utnat long-ag yu. Masapula usigon di kada osa nat long-ag na maibasal sit pammati na un intod Apudyus kan siya.  
\v 4 Kama’t tun long-ag taku, adu datun paltina ot nadumaduma tun kausalan da.  
\v 5 Pada na pay kan ditaku’n manuttuwa ta ulay adu taku, kama taku’t nansusuupa paltin di ossaana long-ag gapu’t din naiyossaanan taku kan Kristu.  
\v 6 Ot nadumaduma dat lainga ligalun Apudyus si kada osa kan ditaku, siya’d gapuna’n kada osa masapula usalona dit laing na un naitod kan siya. Nu sat lainga mangibaga’t dan ibagan Apudyus dit intod na utnat osa, siya’d koona sigun sit intod Apudyus un pammati na.  
\v 7 Nu manselbi dit lainga naitod, masapula manselbi. Nu mantudtudu dit lainga naitod sit osa, masapula mantudtudu.  
\v 8 Nu mamagbaga nat lainga naitod, masapula mamagbaga. Nu sat mangibingay si singngadan na mana awad kan siya dit naitoda laing na, masapula mangibingay un maid sigab angos na. Sadit naitdan si lainga mangipangat, ipapati na un mangipangat. Sadit naitdan si lainga mangaasi, koona’n siaanggom. 
\p  
\v 9 Masapula sat mampipiya yu taḻona manligwat sit aangson yu. Lawengon yu dan nadadaga makwa ot potgon yu dan napiya.  
\v 10 Mampipinniya kayu un kama’t mansusunud kan amo dayawon yu dat udum nu sat mandadayaw da kan dikayu.  
\v 11 Adi kayu mansadusaduta manselbi kan Apu Jesus nu adi nagagot kan napasnok kayu.  
\v 12 Mataḻok kayu gapu’t dit namnamaon yu un awaton kan Apudyus. Anusan yu dan ligat yu ot adi kayu lumipsuta manluwaḻu.  
\v 13 Tuḻungan yu dat buḻun taku’n tagun Apudyus un makasapul si tuḻung kan sangailiyon yu dat kakkaili. 
\p  
\v 14 Adi yu iliwan dat mamaligat kan dikayu, nu adi iluwaḻu yuwot ta bindisyunan Apudyus dida.  
\v 15 Makapantaḻok kayu’t dan mantattaḻok kan makadomdom kayu pay sidan madomdoman.  
\v 16 Mantitimpuyug kayu. Adi kayu mamaspasdayaw, nu adi mampakumbaba kayuwot un makabuḻbuḻun sidan nadoba’n tagu. Adiyu kanan sinat long-ag yu un dikayu’d kalaingan. 
\p  
\v 17 Adi yu subadan si laweng dit lawenga koon da kan dikayu nu adi sat napiya’t dit man-iilan di tagu ud koon yu.  
\v 18 Padason yu ud kabooḻan yu un makatimpuyug sidan losana tagu nu mabalin.  
\v 19 Susunuda manuttuwa, adi kayu’n taḻon gumaḻos sin nadadaga koon di uduma tagu kan dikayu. Bay-an yu ta si Apudyus mangibaḻos ta kanana’t dit paingkanglit na un ugud na’n, “Sakon mangibaḻos, sakon manubad,” kanana.  
\v 20 Unudon yuwot dit kanana’t dit naikanglita ugud na un, “Nu mabitil dit kabusuḻ nu, pakanam. Nu mauwaw, painumam. Ta nu koom din kama’t di, matigammu na dit mabain gapu’t dit lawenga kingwa na.”  
\v 21 Adi kayu paabak si laweng, nu adi abakon yuwot dit laweng sit mangwaan yu si napiya. 
\c 13  
\s1 Paiyapu Taku’t Dan Aappun Di Gubilnu 
\p  
\v 1 Masapula umapu dat losana tagu utdan mangitulay si gubilnu ta maid tulay si adi manligwat kan Apudyus din kalobbongana’n mangitulay. Insaad Apudyus dadit madama’n tulay.  
\v 2 Siya’d gapuna’n singngadan na mana sumuganggang sidan madama’n tulay, suganggangona dit dinutukan Apudyus. Ot losana sumusuganggang madusa da.  
\v 3 Sadat tutulay bokona masapula iyogyat dat napiya’t kokkoon nu adi sadat mangwa’t laweng. Ot daḻapnu naid iyogyat yu, sat napiya’d koon yu kad, dayawon dikayu.  
\v 4 Ta babbaun Apudyus dida un mangkokwa’t dan mangkapiyaan yu. Yoong nu mangwa kayu’t laweng umogyat kayu kan dida ta bokona ḻamḻamang ullawa dit kalintogan dan mandusa. Ta sadat tutulay babbaun Apudyus dida un manusa’t dat mangwa’t laweng.  
\v 5 Siya’d gapuna’n manuttuwa kayu kan dida. Bokona lawa’n gapu’t dit mandusaan Apudyus nu adi, gapu ta siya’d tigammu yu paya napiya. 
\p  
\v 6 Ot siya’d gapuna’n mambayad kayu pay si bugis ta sadan tutulay situn gubilnu taku, babbaun Apudyus dida’n manungtungpal sidan kewaaḻ da.  
\v 7 Isunga bayadan yu dat losana baybayadan yu kan dida. Nu awad utang yu si bugis kan uduma mabayadan masapula bayadan yu. Dayawon yu pay dat losana kalobbongana’n madayaw. 
\s1 Sat Lumbonga Koon Di Manuttuwa Utdan Padana’n Tagu 
\p  
\v 8 Naid okyan utang yu laksig sit mamippiyaan yu utdan pada yun tagu. Ta sat mamippiya utdit pada na un tagu, tinuttuwa naon dit bilin Apudyus.  
\v 9 Ta sadit bilina kanana’n, “Adika managdagas, adika kumatoy, adika man-akaw, adika man-agum,” losan datu kan dat udum paya bilin nasip-un din piyaon da’n ugudon sit bilina, “Piyaom dat padama tagu’n padan dit mampipiyam sit long-ag nu.”\f + \fr 13:9 \ft Ex. 20:13-15, 17; Lev. 19:18; Deut. 5:17, 19, 21; Mt. 19:19; 22:37-40.\f* 
\v 10 Ta nu pipiyaom nat padama tagu, maid koom si laweng kan siya. Isunga sat mamippiya, siya’d makatungpal sidan losana ipakwan dat bilin Apudyus. 
\p  
\v 11 Masapula koon yu tu ta tigammu yuwon tun timpu, masapula adi kayu masusuyop ta sat timpun mataguwan taku’t inggaingga ad-adaniyon sinsatun nu sadit damu’n nanuttuwaan taku.  
\v 12 Masungputon tun labi ot dandaniyon mawakas. Siya’d gapuna’n lipsutan takuwon dan kokkoon dat inggaw sit kakoḻpan ot mangkaḻasag taku dit kaḻasag dat inggaw sit padda.  
\v 13 Masapula matagu taku un maibagay sidan inggaw sin napadda. Naid dat nalabosa laglagsak onnu in-inum. Naid manog-on si bokona asawa na kan mangwa’t dan naalas si puuta koko-on. Naid mansusubog kan da man-iinnapaḻ.  
\v 14 Man-aliyon takuwot si Apu taku’n Jesu Kristu uttun mataguwan taku ot adi takuwon ipalubus un sat pipiyaon ditu’n gumabasuḻa kinatatagu taku dan matungpal. 
\c 14  
\s1 Adiyu Kuison Dat Padayu’n Manuttuwa Kan Jesu Kristu 
\p  
\v 1 Awaton yu dan nakapsut si pammati un umoy maidagamung kan dikayu, yoong adiyu kasungsungbat dida maipanggop sit kasomsomkan da un naiduma’t dit kasomsomkan yu.  
\v 2 Ta awad da ud manuttuwa’n mangan si singngadan na un makan. Yoong awad pay dat nakapsut si mantututtuwan mangkaniyaw ot latlatonga lawa dat isida da.  
\v 3 Sadat mansida si kumpolmi, adi da duḻaon dat adi mansida si kumpolmi’n masida. Ot sadat mansida utdan latlatonga lawa, adi da kuison dan mansida si ulay singngadan na, ta inawat Apudyus dida un tagu na.  
\v 4 Ta singngadan nu kada mangkuis sit babbaun di sabali? Adi sadit Apu na pay lawan dit mangibaga nu kustu onnu bokon dit koona. Yoong maid duwaduwana un kustu dit koona gaputa kabooḻan dit Apu na un tuḻungan un mangwa’t kustu. 
\p  
\v 5 Awad da pay mangibaga’n awad aḻ-aḻgawa napotpotog nu sadadit uduma aḻ-aḻgaw. Yoong awad pay mangibaga’n mampapada’l losan. Masapula adiyu manduwaduwaan dit kasomsomkan yu maipanggop sidatu un banag.  
\v 6 Sadit mangngilin si osa’n aḻ-aḻgaw, koonan pammadayaw na kan Apudyus. Ot sadit mansida si kumpolmi’n masida koona pay un pammadayaw na kan Apudyus ta manyaman yan kan Apudyus asina kanon. Pada na pay sidit adi mansida si kumpolmi’n masida ta koona pay un pammadayaw na pay kan Apudyus kan manyaman pay kan Apudyus asinamangan.  
\v 7 Ditaku un manuttuwa, bokona kabukbukudan taku tun angos taku, matattaguwan taku man onnu natoy taku.  
\v 8 Nu matagu taku, matagu un maipooy kan Kristu ot nu matoy taku, matoy taku un maipooy kan Apu Jesu Kristu. Ot siya’d gapuna un matattaguwan taku man onnu natoy taku, kuwa ditaku kan Apu taku’n Jesu Kristu.  
\v 9 Ta natoy kan ummungaḻ si Kristu daḻapnu siya’d Apun dat matattaguwan kan sadat natoy.  
\v 10 Isunga dikayu, apay un kuison yu dan buḻun yu un manuttuwa? Ot dikayu’n udum, apay duḻaon yu dat buḻun yu? Adiyu koon di ta nu anungus di aḻ-aḻgaw losan taku’n sumikad sit atubang Apudyus ot ukumona ditaku’l losan.  
\v 11 Kanana’t dit paingkanglit Apudyus un, 
\q1 “Gaputa matattaguwanak, tuttuwa pay tun kanak, kanan dit Apu, nu dumatong dit timpu na, mampalintumong dan losana tagu uttun atubang ku kan bigbigon da un sakon Apudyus.” 
\m  
\v 12 Utdi, kaawatan un losan taku’n dumatag kan Apudyus un manungbat sidat kingkingwa taku. 
\s1 Adi Taku Mangwa’t Makabasuḻan Din Pada Taku’n Manuttuwa 
\p  
\v 13 Ot siya’d gapuna’n adi takuwon man-iinnukum nu adi, ikoddong taku’n adi takuwon mangwa’t maigapuwan di makabasuḻan di pada taku’n manuttuwa onnu makalappod sit pammati na.  
\v 14 Nu kan sakona osa’n naidagamung kan Kristu un Apu taku, naid duwaduwak un naid kaniyaw si makan. Yoong nu kanan di osa’n tagu’n kaniyaw dit osa’n makan, tuttuwan kaniyaw kan siya.  
\v 15 Ot nu mambanaga makabasuḻan di padama manuttuwa dit manganam sit makana kaniyawona, adim impaila dit mampipiyam kan siya. Adim ipalubus un sat manganam si makan dit mayam-anan dit manuttuwaan nat padama manuttuwa ta natoy si Kristu un maipooy kan siya.  
\v 16 Isunga ammaan yu daḻapnu bokona laweng dit kaugudan dat napiya kan dikayu’n makwa.  
\v 17 Ta sat napotog sin mangitulayan Apudyus, bokona sadit makan kan mainum, nu adi, sadit kinalintog, kinauḻnus kan kinataḻoka itdon Ispiritu Santu.  
\v 18 Ot nu kama’t tu tun manseselbi taku kan Kristu, mas-om si Apudyus kan anamungan pay dat uduma tagu. 
\p  
\v 19 Siya’d gapuna’n koon taku dadit mangitod si kinauḻnus kan mampabilog si manuttuwaan di osaosa.  
\v 20 Adi taku yam-anon dit kingwan Apudyus maipagapu’l lawa’t makan. Mabalina kanon taku dat losana makan ta naid kaniyaw sit man-iilan Apudyus. Yoong nu mangitod si makabasuḻan di osa dit manganan taku, siyadi dit laweng.  
\v 21 Isunga unnay pay nu adi taku mansida’t kalni onnu uminum si aḻak onnu mangwa si singngadan na un makabasuḻan di pada taku’n manuttuwa.  
\v 22 Singngadan na man dit tuttuwaom maipanggop situ, dikayu’l lawa kan Apudyus ud makatigammu. Nagasat dit tagu’n adi mamabasuḻ sit long-ag na gapu’t dit mangwaana’t dit tuttuwaona un napiya.  
\v 23 Yoong sat tagu’n manduwaduwa’t dit kanona, asina kanon payon, makabasuḻana ta kinan na un bokona maibasal sit kustu’n tuttuwaona. Ta basuḻ taku dit singngadan na un koon taku’n adi maibasal sit tuttuwaon taku’n napiya. 
\c 15  
\s1 Umun-una’n Somsomkon Taku Dat Mampiyaan Dat Udum Nu Sat Mampiyaan Taku 
\p  
\v 1 Ditaku’n nabilog si pammati, masapula anusan taku dan mangkapsutan dan nakapsut payyan si pammati. Bokona sat piyaon taku’l lawa’d sosomkon taku  
\v 2 nu adi somsomkon taku pay dat mas-oman da un maipooy si mampiyaan da kan gumilogan dit pammati da.  
\v 3 Ta ulay si Kristu utdit, bokona sat piniya na dit sinomsomok na, ta awad naikanglita ugud Apudyus un kanana’n, “Sakon nandakdakngan dat insultu’n imbagabaga da kan sika Apudyus,” kanan dit ugud.  
\v 4 Ot somsomkon yu un losan dadit naikanglita ugud Apudyus, naikanglit da daḻapnu suḻuwan ditaku un man-anus kan pabilgona datun somsomok taku un manguuway sidit namnamaon taku. Ta mapabilog tun somsomok taku kan maitdan taku’t namnama nu basaon taku dat itudtudu na.  
\v 5 Ot Iluwaḻuk kan Apudyus un manligwatan di anus kan bilog di somsomok, ta mantitimpuyugon dikayu utdit mangunudan yu kan Jesu Kristu.  
\v 6 Siya’d koon yu daḻapnu man-os-ossaan nat somsomok yu un mangidaydayaw kan Apudyus un siya’d Aman Jesu Kristu un Apu taku. 
\s1 Maipooy Pay Din Nabaḻun Damag Sidan Bokona Judio 
\p  
\v 7 Isunga awaton yu nat kada-osa padan dit nangawatan Kristu kan dikayu daḻapnu maidayaw si Apudyus.  
\v 8 Ta ibagak kan dikayu un nanselbi si Kristu utdat Judio daḻapnu ipaila na un mataḻgodan si Apudyus ta tinungpal na dit insapatana utdadit ginapuwan da.  
\v 9 Dummatong pay daḻapnu idayaw dat bokona Judio si Apudyus gapu’t dit kaasi na. Ta siya’d kanana’t dit naikanglita Ugud na un, 
\q1 “Isunga idaydayaw ku’d sika’t din inggawak sidan bokona Judio. Ikankantaka idaydayaw sika.” 
\m  
\v 10 Kanan payyan dit naikanglit un, 
\q1 “Dikayu’n bokona Judio, maipanlagsak kayu’t dan tagu’n pinilin Apudyus un tagu na.” 
\m  
\v 11 Kanana payyana, 
\q1 “Dikayu’n losana bokona Judio, idaydayaw yu si Apudyus. Dikayu’n losana tagu, idaydayaw yu.” 
\m  
\v 12 Awad pay ingkanglit Isaias un propetan Apudyus sidit un kanana’n, 
\q1 “Awad maiyanak sidadit kaganakan Jesse un mambalina mangiyapu utdadit bokona Judio, ot siya’d mannamnamaan da.” 
\p  
\v 13 Iluwaḻuk ta si Apudyus un manligwatan di namnama taku, itdan dikayu si amoda taḻok kan kappiya gapu’t dit manuttuwaan yu kan siya daḻapnu dumakodakoḻ dit namnama yu maipagapu’t dit pannakabalin Ispiritu Santu. 
\s1 Sat Kewaaḻ Un Intaḻgod Apudyus Kan Pablo 
\p  
\v 14 Susunuda manuttuwa, nu kan sakon adik manduwaduwaan un napiya dat losana kokkoon yu, adu dan tigammu yu kan kabooḻan yu un mansisinnuḻu.  
\v 15 Yoong ulay pay nu kama’t di, natuḻodak un nangibaga uttun sulat ku dat uduma ipalagip ku kan dikayu, gapu’t tun ingkaasin Apudyus un kewaaḻ ku.  
\v 16 Ta piniliyaka manselbi kan Jesu Kristu un mantudtudu’t dan bokona Judio. Manselbiyaka kama’t padi utdit mangiwalagawagak sit Nabaḻu’n Damag un manligwat kan Apudyus daḻapnu utdit pannakabalin ud Ispiritu Santu mambalin dadit bokona Judio un nasantuwana datun un mas-oman Apudyus.  
\v 17 Ot gapu’t dit naidagamungak kan Jesu Kristu, mabalin ku’n maipasdayaw tun talibasuka maipooy kan Apudyus.  
\v 18 Maid udum si ugudok nu adi sat kingwan Kristu ta inusal na’d sakona nangawis sidat bokona Judio un manuttuwa maipagapu’t dat imbagbagak kan kingkingwak un  
\v 19 nakaskadaawa mangilasinan kan am-amug kan maipagapu’t dit pannakabalin Ispiritu Santu. Ot manlapu’d Jerusalem inggana’t din Ilirico, naid igaw si adik nan-iwalagawagan sidit Nabaḻu’n Damag un maipanggop kan Kristu.  
\v 20 Ta siya kampay panggop ku dit man-iwalagawag sit Nabaḻu’n Damag sidadit adi payyan nangngoḻ sit maipanggop kan Jesu Kristu daḻapnu adik ullawa dogdog-an dit kingwan di sabali’n tagu.  
\v 21 Ta kanan dit naikanglita ugud Apudyus un, 
\q1 “Sadat adi payyan natudtuduwan sit maipanggop kan siya matigammuwan da payon ot sadat adi payyan nakagngoḻ, maawatan da payon dit maipanggop kan siya.” 
\s1 Panggop Pablo Un Umoy Gumisita Utdat iRoma 
\p  
\v 22 Gapu’t datuwa talibasuk, namin-adu’n nataktakak sit panggop ku’n umoy kan dikayu.  
\v 23-24 Yoong sinsatunon ginangput kuwon datun talibasuk situ un igaw. Ot gaputa nabayagona tawon un piyaoka umoy ilan dikayu, panggop ku’n dumagasa mangila kan dikayu nu umoyak Espania. Ot maabus kad din makabuḻbuḻunak kan dikayu’t sin-akitan, saḻakanak okyan daḻapnu makadatongaka dagus sidi.  
\v 25-26 Sinsadin, umoyak yan Jerusalem ta iyoy ku tun pilaka inuḻup dadit tagun Apudyus sidin Macedonia kan Acaya un maitoda maituḻung sidadit nakapusa tagun Apudyus sin Jerusalem.  
\v 27 Dida pay lawan ud sin nakoma tumuḻung ot bagay na un tumuḻung da ta mansubad da’t dan Judio. Ta gapu’t dadit Judio’n manuttuwa’t din Jerusalem, nailak-am dan bokona Judio utdan mangkapiyaan si inggaingga un manligwat kan Apudyus. Isunga lobbong na un tumuḻung da pay sin ikatagun dan Judio.  
\v 28 Ot nu magangput ku’n iyawat kan dida tun nauḻupa pilak, manlakkatakona umoy Espania ot dumagasak kan dikayu utnat.  
\v 29 Ot tigammuk un, nu dumatongak sinat, lak-amon taku dan losana amoamoda mangkapiyaana itdon Kristu. 
\p  
\v 30 Sinsadinon susunud, gapu kan Jesu Kristu un Apu taku kan gapu’t dit mampipiya taku un itdon Ispiritu Santu, ipangngaasi yu ta danggayanak un mangipapasnoka mangiluwaḻu kan Apudyus daḻapnu  
\v 31 iligligak sidan lawenga panggop dat adi manuttuwa’d Judea. Dawaton yu paya naanggom dadit tagun Apudyus sin Jerusalem un mangawat sit iyoy ku un tuḻung kan dida.  
\v 32 Iluwaḻu yu datu daḻapnu makaoyak kan dikayu nu siya’d piyaon Apudyus kad, mataḻokaka umoy kan mapabilog tun somsomok ku utnat iyak gumilingan kan dikayu.  
\v 33 Iluwaḻuk ta si Apudyus un manligwatan di kappiya inggaw kan dikayu’l losan. Amen. 
\c 16  
\s1 Pakumusta Sidat Nadumaduman Tagu 
\p  
\v 1 Piyaoka ipatigammu kan dikayu un si Febe un sunud taku’n manuttuwa, manselselbi’t dit simbaan da’t din Cencrea.  
\v 2 Sangailiyon yu maipagapu kan Apu Jesu Kristu ta siya’d bagay na un koon di tagun Apudyus. Tuḻungan yu pay si singngadan na mana kasapulana ta adu’n tinuḻtuḻungana ot sakon osa kan dida. 
\p  
\v 3 Pakumustaon yu da Priscila kan Akila un man-asawa’n buḻun ku un nanselselbi kan Jesu Kristu.  
\v 4 Impasoy da dit angos da gapu kan sakon ot dakoḻa utang ku kan dida. Bokona lawa’n sakon tun manyaman kan dida, nu adi pada na pay sidan losana manuttuwa’t dan ilin di bokona Judio.  
\v 5 Pakumustaon yu pay dadit manuttuwa’n manggigimung sidat boḻoy da. 
\p Pakumustaon yu pay si Epeneto un potpotgoka gayyom. Siya’d ummuna’n nanuttuwa kan Kristu utdin probinsiya’d Asia.  
\v 6 Pakumustaon yu pay si Maria un nangikasigaba nan-italibasu kan dikayu.  
\v 7 Kama pay kan da Adronico kan Junia un kadaḻaaka Judio kan buḻun ku’n naibaḻud sidit. Mandindinamaga apostoles danat kan ummun-una da’n nanuttuwa kan Kristu nu sakon. 
\p  
\v 8 Pakumustaon yu si Ampliato un potpotgoka gayyom gapu kan Apu Jesus.  
\v 9 Kama pay kan Urbano un buḻun taku’n manselselbi kan Kristu, kan si Estakis paya potpotgoka gayyom.  
\v 10 Pakumustaon yu pay si Apeles un napanoknokana tuttuwa’n manuttuwa kan Kristu kan pada na paya pakumustaok dat kaboḻoy ud Aristobulo.  
\v 11 Pakumustaon yu pay si Herodion un kadaḻaaka Judio kan padana pay sidat manuttuwa kan Apu Jesu Kristu utdat pamilyan Narciso. 
\p  
\v 12 Pakumustaon yu da Trifena kan Trifosa un naḻagpota manselselbi kan Apu Jesu Kristu, pada na pay kan potpotgoka gayyom un si Persida. Siya pay osa’n babai’n naḻagpoḻagpota mangkokwa’t maipagapu kan Apu taku.  
\v 13 Kama pay kan Rufo un mabigbigbiga manselselbi kan Apu Jesu Kristu, pada na pay kan ina na un imbilang ku paya inak.  
\v 14 Pakumustaon yu pay da Asincrito, Flegonte, Hermes, Patrobas, Hermas kan sadat uduma susunud taku’n manuttuwa’n buḻun da.  
\v 15 Kama pay kan da Filologo, Julia, Nereo kan sat sunud na un babai, kan Olimpas kan losana tagun Apudyus un buḻun da. 
\p  
\v 16 Mampipinnakumusta kayu’n mangipaila’t dit mampipinniyaan yu. Pakumustaon dikayu’t dat losana manuttuwa kan Kristu utdan uduma simbaan. 
\s1 Maudi’n Panudtudu 
\p  
\v 17 Pangngaasi yu susunuda manuttuwa ta man-ila yu danat mangitod si mansisinaan yu kan gapun di mataḻakan nat pammati yu gapu’t dat itudtudu dan maisuganggang sit tudtudun inawat yu. Adayuwan yu dida.  
\v 18 Ta sadanata mangkokwa si kakamma’t nat bokona manselbi da kan Kristu, nu adi sadit pipiyaon dit long-ag da pay lawan dit sosomkon da. Allilawon da dadit nalasu’n maallilaw gapu’t dit bagbaga da’n napiya si dongoḻ kan makaay-ayu.  
\v 19 Mandindinamag nat manuttuwaan yu kan Kristu ot siya’d gapuna un mataḻotaḻokak gapu kan dikayu. Yoong piyaoka mansilib kayu nu maipanggop sit napiya kan maid tigammu yu nu maipanggop si nadadag.  
\v 20 Adina mabayag, si Apudyus un manligwatan di kappiya paabak na kan dikayu si Satanas. Iluwaḻuk ta kaasiyan dikayu kan Apu Jesu Kristu. 
\p  
\v 21 Pakumustaon dikayu kan Timoteo un buḻun ku’n mangkokwa’t din pakwan Kristu. Mampakumusta pay da Lucio, Jason kan Sosipatro un kadaḻaaka Judio. 
\p  
\v 22 Sakon si Tercio un nangikanglit situn sulat Pablo. Mampakumustaak pay kan dikayu ta osaak paya buḻun yu un manuttuwa kan Apu Jesu Kristu. 
\p  
\v 23-24 Pakumustaon dikayu kan Gayo un mansasangaili kan sakon kan siya’d simboḻoy sit gigimmungan dat manuttuwa. Pakumustaon dikayu pay kan Erasto un siya’d man-aaggom sit pilak di umili, pada na paya mampakumusta si sunud taku’n Cuarto. 
\s1 Maudi Un Luwalu 
\p  
\v 25 Madaydayaw si Apudyus un siya’d makabooḻa mampabilog sinat manuttuwaan yu sigun sit Nabaḻu’n Damag maipanggop kan Jesu Kristu un impalawag ku kan dikayu. Siyatuwa Nabaḻu’n Damag nabayaga adi naipatigammu  
\v 26 yoong sin satun, naipatigammuwon. Ot si Apudyus un naid kidong na dit nangibilin sidat propeta un maipatigammu utdat losana tagu’t dan losana ili daḻapnu manuttuwa da kan mantungpal dan losan kan siya. 
\p  
\v 27 Siya’l lawa’d Apudyus un manigammu’t dan losan. Maidaydayaw si inggaingga gapu’t dit kingwan Jesu Kristu. Amen.