\id MRK  
\h Marcos 
\toc1 Sat Nabaḻu’n Damaga Ingkanglit San Marcos 
\toc2 Marcos 
\toc3 Mar 
\mt2 Sat Nabaḻu’n Damaga Ingkanglit 
\mt1 San Marcos 
\c 1  
\s1 Sat Nantudtuduwan Juan Un Mambubunyag 
\r (Mateo 3:1-12; Lucas 3:1-18; Juan 1:19-28) 
\p  
\v 1-2 Kama’t tu dit luglugin dit Nabaḻu’n Damag maipanggop kan Apu Jesu Kristu un Anak Apudyus. Paingkanglit Apudyus kan Isaias un propetana un kanana’n, 
\q1 “Ibaun ku dit propetak un umun-una nu sika un umoy mangisagana’t dit daḻan un ayom.  
\v 3 Ipappakuy na utdit igawa maid tagtagguwan un, ‘Isagana yu dit daḻan dit Apu. Manggodngon yu dit daḻan un ayona.’ ” 
\p  
\v 4 Ot natungpal di ta ummoy si Juan un Mambubunyag sidit igawa maid tagtagguwan na ot intudtudu na utdat tagu’n dummatong kan siya’t di un mandadaoli da kan igongda daon dat basuḻ da ot mampabunyag da daḻapnu pakawanon Apudyus dida.  
\v 5 Adu dat tagu’n nanligwat sin losana nilakub Judea kan padana pay sin Jerusalem un ummoy nandongoḻ kan Juan. Impudnu da dat basuḻ da asin Juan binunyagan dida’t din wangwang Jordan. 
\p  
\v 6 Sat badut Juan, naganay un dutdut di kamelyu kan nambakakat si geddang ot dudun kan dilu dit ikatagu na. 
\p  
\v 7 Nantudtudu un kanana’n, “Awad ud maitagtagnob kan sakon un taḻona nangatu nu sakon ot adiyak pay maibilanga man-okoga mangussag sit sandalyas na.  
\v 8 Bunyagok dikayu si danum yoong Ispiritu Santu nat ibunyag na kan dikayu.” 
\s1 Sat Nampabunyagan Jesus 
\r (Mateo 3:13-17; Lucas 3:21-22) 
\p  
\v 9 Utdiya timpu un mamunbunyagan Juan dummatong pay si Jesus un nanligwat Nazaret sin ili na ud Galilea ot nampabunyag kan Juan sin wangwang Jordan.  
\v 10 Tumakdang man si Jesus, dagusa naila na din langit un nambukat ot dummoba kan siya si Ispiritu Santu un kama’t kalupati.  
\v 11 Utdiyon inggaw ginga’n nanligwat langit un kanana’n, “Sika’d pipiyaoka Anak ku un taḻona masmas-omak.” 
\s1 Sat Nanugsugan Satanas Kan Jesus 
\r (Mateo 4:1-11; Lucas 4:1-13) 
\p  
\v 12 Maabus man di dagusa indallay dit Ispiritu Santu si Jesus sidit igawa maid tagtagguwan na.  
\v 13 Opatapuḻu’n aḻ-aḻgaw un iniinggaw sidi ot ummoy Satanas sinugsugsugan. Inggaw pay dat simalona ayam sidiya igaw ot ummoy dadit aanghel tinuḻungan si Jesus. 
\s1 Inayagan Jesus Dat Opata Mantatabukuḻ 
\r (Mateo 4:12-22; Lucas 4:14-15; 5:1-11) 
\p  
\v 14 Utdit naibaḻud si Juan, kaysan si Jesus ud Galilea un umoy mangitudtudu utdit Nabaḻu’n Damag un nanligwat kan Apudyus un kanana’n,  
\v 15 “Natungpaḻon dit naikoddonga timpu. Dandaniyon dit mangiyapuwan Apudyus kan dikayu. Mandadaoli kayu’t dan basbasuḻ yu kan tuttuwaon yu tun Nabaḻu’n Damag.” 
\p  
\v 16 Mangkikkiyang man si Jesus sin igid bananaw sidin Galilea, naila na da Simon kan Andres un mansunuda madama’n mantabtabukuḻ ta doda’n siya’d kewaaḻ da.  
\v 17 Kanan Jesus kan dida un, “Maitung-ud kayu kan sakon ta mambalinok dikayu un mantatabukuḻ si tagu.”\f + \fr 1:17 \ft San piyaona’n ugudon, man-awis da si tagu un manuttuwa kan Jesus.\f* 
\p  
\v 18 Dagusa tinengyan da dadit tabukuḻ da ot naitung-ud da kan siya. 
\p  
\v 19 Makaadayu da man si akit, nailan Jesus da Santiago kan Juan un anak Zebedeo utdit bangka un man-amitong sidit tabukuḻ da.  
\v 20 Dagusa inayagana dida ot tinengyan da dit ama da utdit bangka pati utdat tangtangdanan da un buḻun da ot naitung-ud da kan siya. 
\s1 Inaddag Jesus Dit Nadadag Un Ispiritu 
\r (Lucas 4:31-37) 
\p  
\v 21 Inummoy da Jesus sidin Capernaum ot dumatong man dit aḻ-aḻgawa iillongan nilumnok da utdit sinagoga ot nantudtudu si Jesus.  
\v 22 Nasnasdaaw dadit tagu’n nangngoḻ sit nantutudtudu na, ta maila un awad tulay na bokona kama’t dat mantutudtudun dat mimistulun di lintog. 
\p  
\v 23 Ininggaw laḻaki’n sinakayan di nadadaga ispiritu utdit sinagoga.  
\v 24 Kakḻata nampakuy un kanana’n, “Jesus un iNazaret, ngadan nat umoy ka koon kan dikami? Ummoy ka kad situ daḻapnu yam-anom dikami? Tigammuk sika. Sika’d nasantuwana imbaun Apudyus.” 
\p  
\v 25 Yoong inggimaun Jesus dit nadadaga ispiritu un kanana’n, “Guminok ka ot tengyam nat tagu.” 
\p  
\v 26 Pinanwogowog dit nadadaga ispiritu dit tagu’n pinampakuy asina tinengyan. 
\p  
\v 27 Nasnasdaawa losan dat tagu ot nampaim-imus da pay lawan un, “Ngad kad nin ditu? Bagu kad nin un tudtudu? Ta antu’d kalintogana. Ulay dan nadadaga ispiritu tuttuwaon da dan bilin na.” 
\p  
\v 28 Utdiyon, dagusa nandinadinamag dit maipanggop kan Jesus sidat losana ili un nangkalliput sidin Galilea. 
\s1 Pinabilog Jesus Dat Adu’n Masakit 
\r (Mateo 8:14-17; Lucas 4:38-41) 
\p  
\v 29 Lummaksun da Jesus sit sinagoga ot kaysan sit boḻoy da Simon kan Andres un naitung-ud pay da Santiago kan Juan.  
\v 30 Sadit katugangan Simon un babai, uumboga mampudpudut ot dumatong man da Jesus dagusa imbaga da kan siya.  
\v 31 Ummadani si Jesus sit masakit ot inaggomana dit imana un dit namangun. Dagusa naid dit pudut na ot ummoy nangisagana’t kinan da Jesus. 
\p  
\v 32 Maipsuk man si init, indatong dat tagu kan Jesus dat losana masakit kan sinakayan di dimunyu.  
\v 33 Ot nadatdatong dat losana umili utdit boḻoya ininggawana.  
\v 34 Ot pinabilog Jesus dat adu un masakit si nadumaduma’n sakit kan inaddag na dat adu un dimunyu. Yoong adina impalubusa nambagbaga dat dimunyu onta tigammu da nu singngadan ud Jesus. 
\s1 Nantudtudu Si Jesus Sin Galilea 
\r (Lucas 4:42-44) 
\p  
\v 35 Wiswis-it man, gummanguna lummaksun si Jesus sit boḻoy ot kaysan sit gattotopoga igaw un ummoy nanluwaḻu.  
\v 36 Yoong ummoy da Simon kan dadit buḻun na ininap. 
\p  
\v 37 Utdit maodasan da kanan da kan siya un, “In-innapon dika’t dan losana tagu.”  
\v 38 Ot summungbat si Jesus un, “Umoy taku’t dan uduma ili daḻapnu mantudtuduwak pay sidi ta siya’d inummoyak situ.” 
\p  
\v 39 Utdi dinakdak na din probinsiya’d Galilea un nantudtudu’t dat sinagoga da kan inaddag na dat dimunyu utdat tagu. 
\s1 Pinapiyan Jesus Dit Nakutoḻ 
\r (Mateo 8:1-4; Lucas 5:12-16) 
\p  
\v 40 Inggaw osa’n nakutoḻa ummoy nampakpakaasi kan Jesus ot nampalintumong un kanana’n, “Tigammuka kabooḻama papiyaon sakon nu piyaom.” 
\p  
\v 41 Nadaguwan si Jesus ot inagpadana asina kinnanan un, “On, piyaok. Kumiya ka.”  
\v 42 Dagusa nakaan dit kutoḻ na ot kummiya. 
\p  
\v 43 Binilibilin Jesus dit laḻaki asina pinadaḻana dagus un kanana’n,  
\v 44 “Ilam ta adim ibagbaga’t udum nu adi mandadawwos ka kan padi ta umoy ka ipaila un kummiya kaon asika umoy mandatun kan Apudyus un kama’t dit imbilin Moses sidit, ta manigammuwan di losana tagu un kummiya ka.” 
\p  
\v 45 Yoong inummoyot dit laḻaki imbagabaga utdat tagu dit naipasamak kan siya ot nandinadinamag dit maipanggop kan Jesus. Kadon, adina’t Jesus mabalina mampaila’n lumnok sidat il-ili nu adi iniinggaw sit igawa maid tagtagguwan. Ot nakaddatodatong dat tagu kan siya un nanligwat si nadumaduma’n ili. 
\c 2  
\s1 Pinapiyan Jesus Dit Tagu’n Adin Taḻon Makagidu 
\r (Mateo 9:1-8; Lucas 5:17-26) 
\p  
\v 1 Lumabas man dit piga’n aḻgaw, nangulin si Jesus ud Capernaum ot naipadamag sidat tagu un summaaḻ sit boboḻoy.  
\v 2 Amoda tagu’n nandatdatong ot maid makgawan sit boḻoy ulay sit adani’t dit sawang. Utdit madama’n itudtudun Jesus dit ugud Apudyus kan dida,  
\v 3 inggaw tagu’n adi makagidu un binuligan dat opata tagu’n indatong.  
\v 4 Ot gapu’t dit kinaadun dat tagu, maid inon da un mangilnok sit masakit ot ummoy da winangwangan dit otop sit batug Jesus un siya’d nanguyudan da utdit tagu’n uumbog sit katli na.  
\v 5 Utdit mailan Jesus un taḻona manuttuwa da kan siya, kanana’t dit adi makagidu’n tagu un, “Anak, napakawanon dat basuḻ nu.” 
\p  
\v 6 Ininggaw da ud mimistulun di lintoga mantutupak sidi ot magngoḻ da man dit imbagan Jesus, kanan da utdit somsomok da un,  
\v 7 “Apay kama’t tu tun imbagan dituwa tagu? Maisuganggang kan Apudyus dit imbaga na. Sin dit makabooḻa mamakawan si basuḻ nu adi si Apudyus ullawa?” 
\p  
\v 8 Dagusa tinigammun Jesus dit somsomok da ot kinnanana kan dida un, “Apay nat somsomok yu un kama’t nat?  
\v 9 Ngadan nat naḻasḻasu’n maibaga uttun tagu’n adi makagidu? Sadin, ‘Napakawanon nat basuḻ nu,’ onnu san, ‘Gumangun ka, aḻam nat obok nu ta kumiyang ka?’  
\v 10 Yoong pabilgok tun adi makagidu daḻapnu manigammuwan yu un sakona Inyanak di Tagu awad kalintogaka mamakawan si basuḻ di tagu’t tun lap-at pita.” Utdi, imbagana’t dit tagu’n adi makagidu un,  
\v 11 “Ibagak kan sika, gumangun ka, aḻam nat obok nu ta manaḻan ka.” 
\p  
\v 12 Utdi, gummangun dit tagu ot dagusa inaḻa na dit obok na ot kaysana iillan dat adu’n tagu. 
\p Nasnasdaaw da un losan ot indaydayaw da si Apudyus un kanan dan, “Maid payyan nakail-an mi si kama’t tuwa nakwa.” 
\s1 Inayagan Jesus Si Levi 
\r (Mateo 9:9-13; Lucas 5:27-32) 
\p  
\v 13 Nangulin uman si Jesus sin igid bananaw Galilea ot inammung dat amoamoda tagu ot tinudtuduwana dida.  
\v 14 Maabus man di utdit manaddaddaḻanana, naila na dit man-uuḻup si bugis un si Levi un anak Alfeo. Mantutupak sit pisina na un uuḻḻupan di bugis. Kinnanan Jesus kan siya un, “Maitung-ud ka kan sakon.” Lummigwat si Levi ot naitung-ud kan Jesus. 
\p  
\v 15 Utdit inummoy da Jesus kan dat disipulus na utdit boḻoy Levi nakakan, adu dadit nakaubung kan dida un man-uuḻup si bugis kan uduma gumabasuḻ. Ta adu kan dida dat naitungtung-ud kan Jesus.  
\v 16 Ot utdit mailan dat mimistulun di lintog un bungguy dat Fariseo un man-uubung da un mangan, kinnanan da utdadit disipulus Jesus un, “Apay makakan sidan man-uuḻup si bugis kan da gumabasuḻ?” 
\p  
\v 17 Magngoḻ man Jesus dit imus da, siya’d summungbata kanana’n, “Sadan awad si sakit ud makasapul si man-aagas bokona sadan naid si sakit. Bokona dummatongak daḻapnu umoyak awison dan mangipagalup un nalintoga tagu nu adi sadan gumabasuḻ un masapula mandadaoli da utdat basuḻ da.” 
\s1 Imus Maipanggop Si Manlanganan Un Mangan 
\r (Mateo 9:14-17; Lucas 5:33-39) 
\p  
\v 18 Inggaw sin-aḻgawana manlanganan da un mangan dat disipulus ud Juan un mambubunyag kan sadat Fariseo, ummoy dat tagu kan Jesus un kanan dan, “Apay manlangana mangan dan disipulus Juan kan dan disipulus dan Fariseo, yoong bokona manlangan danat disipulus nu?” 
\p  
\v 19 Summungbat si Jesus un, “Mabalin kad un manlangana mangan dat sangaili’t dit boda nu iinggaw payyan kan dida dit laḻaki’n namboda? Bokon. Kigad si iinggaw dit laḻaki un namboda adida mabalina manlangana mangan.  
\v 20 Yoong nu dumtong nat timpu un maaḻaon dit laḻaki’n namboda, siyadiyon ud timpu’n manlanganan da un mangan un mangipaila’t dit domdom da.” 
\p  
\v 21 Utdi inyabalig uman Jesus un kanana’n, “Maid mangitakup si bagu’n luput sinat dadaana badut ta nu masaksakan, mangkulisonson dit bagu’n luput ot am-amdona’n pissayon dit dadaana badut.  
\v 22 Padana pay un naid mangibilung si bagu’n basi utnat dadaana geddanga bibillungan un adinaon mannatnat. Ta nu sumubuy, buḻtugona dit bibillungan ot kaynga ullawa dit basi pati pay sit bibillungan. Masapula sat bagu’n basi, maibilung si bagu’n bibillungan.” 
\s1 Imus Maipanggop Sit Aḻ-aḻgawa Iillongan 
\r (Mateo 12:1-18; Lucas 6:1-5) 
\p  
\v 23 Osa’n aḻ-aḻgawa iillongan, nangoy da Jesus kan dat disipulus na utdit kapappayawana namuḻ-an si trigo ot nansapḻut dadit disipulus na utdit bungan di trigo si kinutiman da un dinuum. 
\p  
\v 24 Inggaw da ud Fariseo un nangila’t dit kingwa da ot kinnanan da kan Jesus un, “Ilam, apay un koon danat disipulus nu dit iyadin dit lintoga koon nu aḻ-aḻgawa iillongan?” 
\p  
\v 25 Summungbat si Jesus un, “Adiyu kada taḻon nabasa dit kingwan da Ali David sit nabitilan da utdat buḻun na?  
\v 26 Timpun Abiatar un kangattuwana padi utdit nilumnok si Ali David sit boḻoy Apudyus ot kinan na dit tinapaya naidatun kan Apudyus un sadat padi ullawa dat mabalina mangan. Ot initdana pay dat buḻun na si kinan da. 
\p  
\v 27 “Sanat aḻ-aḻgawa iillongan nakwa si mampiyaan di tagu. Bokona nakwa dat tagu un mangwa si kumiyaan dit aḻ-aḻgawa iillongan.  
\v 28 Isunga sakona Inyanak di Tagu dit awad si kalintogana mangibaga’t dit mabalina makwa ulay nu aḻ-aḻgawa iillongan.” 
\c 3  
\s1 Sadit Naek-ekana Nakulekug Si Ima 
\r (Mateo 12:9-14; Lucas 6:6-11) 
\p  
\v 1 Namingsana ummoyan uman Jesus sit sinagoga, inggaw tagu’t di un naek-ekana nakulekug dit osa’n ima na.  
\v 2 Ininggaw da pay man-in-inap si mamabasuḻan da kan Jesus isunga sipusiputan da nu papiyaona diya nakulekug si ima utdiya aḻ-aḻgawa iillongan. 
\p  
\v 3 “Awenu’t tu,” kinnanan Jesus sit naek-ekana nakulekug si ima. 
\p  
\v 4 Utdiyon inimus Jesus sidat tagu un, “Ngadan nat ipalubus dit lintog taku un koon taku nu aḻ-aḻgawa iillongan, mangwa’t nabaḻu onnu mangwa’t laweng? Ipalubus na un kumatoy taku onnu managu taku’t tagu?” Yoong maida taḻon gumguminga kan dida. 
\p  
\v 5 Nasuḻaga ummila si Jesus kan dida’n losan ot nagaga gapu utdit kinaboḻang dit uḻu da. Ot imbagana’t dit tagu un, 
\p “Uknadom nat imam.” 
\p Utdi, inuknad dit tagu dit ima na un naek-ekana nakulekug ot kummiya. 
\p  
\v 6 Ot gapu’t diyon, lummaksun dat Fariseo ot nandadatdatong da un dagus sidadit buyut Ali Herodes ta babagbagaon da nu inon mampapatoy da kan Jesus. 
\s1 Nandatdatong Dat Tagu’t Dit Dupit Dit Bananaw 
\p  
\v 7 Kaysan da Jesus kan dat disipulus na utdin dupit bananaw Galilea ot amoda tagu’n iGalilea dat naitung-ud kan dida. Adu pay dat nanligwat Judea,  
\v 8 Jerusalem, Idumea kan uduma boboḻoy sidin domang didin wangwang Jordan kan sidan boboḻoya lakub Tiro kan Sidon. Inummoy da kan Jesus gaputa nagngoḻan da dat losana kingkingwa na.  
\v 9 Gapu’t dit kaadun dat tagu imbagan Jesus sidat disipulus na un mangisagana da si bangka ut sumikadana daḻapnu adina masugpet sidat tagu.  
\v 10 Ta adu dat pinapiyana ot losana awad si sakit mampaduddulun da un umoy manekgel kan siya.  
\v 11 Nu mailan dat tagu’n sinakayan di nadadaga ispiritu si Jesus mantalluku da utdit sanguwana ot mampapappakuy dan dit mangibaga un, “Sika dit Anak Apudyus!”  
\v 12 Yoong binilibilin Jesus dat dimunyu un summakay kan dida un adida ibagbaga dit maipanggop kan siya. 
\s1 Namili’t Jesus Si Kagwampuḻu’t Duwa’n Disipulus Na 
\r (Mateo 10:1-4; Lucas 6:12-16) 
\p  
\v 13 Sin-aḻgawan, nanagada si Jesus sidin bateled. Inayagana dadit piniyana ot naitung-ud da pay kan siya.  
\v 14 Utdi, nanutuk si kagwampuḻu’t duwa kan dida un mambalina apostoles na un maibuḻubuḻun kan siya kan dida ud ibaun na un umoy mantudtudu.  
\v 15 Initdana dida si kalintogan un mangaddag si dimunyu. 
\p  
\v 16 Sadatu dat kagwampuḻu’t duwa’n dinutukana: si Simon un nginadan na kan Pedro,  
\v 17 Santiago kan Juan un mansunuda anak Zebedeo un nginadan Jesus dida un Boanerges un piyaona’n ugudon aanak di kiduḻ.  
\v 18 Andres, Felipe, Bartolome, Mateo, Tomas, Santiago un anak Alfeo, Tadeo, Simon un mangadan si Patriota  
\v 19 kan si Judas Iscariote un siya’d nangituyuk kan Jesus. 
\s1 Da Jesus Kan Beelzebub 
\r (Mateo 12:22-32; Lucas 11:14-23; 12:10) 
\p  
\v 20 Nanlokat da Jesus ot dumatong da man sit boḻoy, aduadu uman dat tagu’n nandadatdatong ot adida masangu dit mangan sidat disipulus na.  
\v 21 Utdit madamag dat kabagiyana, ummoy da ta ida idallay ta ibagbagan dat tagu un natiwtiwongan ussiya. 
\p  
\v 22 Ot sadat mimistulun di lintog un nanligwat Jerusalem ibagbaga da un, “Sinakayan ud Beelzebub un pangat dat dimunyu ot siya’d nangtod kan siya si kalintogana mangaddag sidan dimunyu.” 
\p  
\v 23 Utdi, inayagan Jesus dadiya tagu un umadani da ot inyabalig na kan dida un kanana’n, “Mabalin kada addagon Satanas pay lawan nat long-ag na?  
\v 24 Nu awad ili si mambibinnusuḻ pay lawan dan tagu na, adina mandonoy.  
\v 25 Nu awad simbaḻyan ta mambibinnusuḻ da pay lawan, makaskasway da.  
\v 26 Ot nu mambibinnusuḻ pay lawan da Satanas kan dat dimunyu’n buḻun na, makaskasway da. Ot bokona mandonoy dit mangiyapuwana nu adi mangkigad. 
\p  
\v 27 “Maid makabalina umoy lumnok sinat boḻoy di gumibiloga tagu’n umoy man-akaw nu adina yan pangawona unaon dit gumibiloga tagu asina man-aḻa utdat losana kokokwa na. 
\p  
\v 28 “Somsomkon yu tu! Losana basuḻ kan nadadaga ibagan di tagu un maisuganggang kan Apudyus, mapakawan.  
\v 29 Yoong singngadan na mana tagu’n mangibaga si nadadag un maisuganggang kan Ispiritu Santu, adinaon mapakawan ta nakakokwa si nakabasuḻana si inggaingga.”  
\v 30 Imbagan Jesus tu onta ngadnon dat udum un nadadaga ispiritu dit ininggaw kan siya. 
\s1 Sat Inan Jesus Kan Dat Susunud Na 
\r (Mateo 12:46-50; Lucas 8:19-21) 
\p  
\v 31 Utdiyon, dummatong dit inan Jesus kan dat susunud na. Iniinggaw da utdit lasin dit boḻoy ot nangibaun da si ummoy nangayag kan Jesus.  
\v 32 Adu dat tagu un mantutupak sit sog-on Jesus ot imbaga da kan siya un, “Andi da inam kan da sunud nu utdin lasin un mangimus kan sika.” 
\p  
\v 33 Summungbat si Jesus un, “Singngadan kad dat inak kan da susunud ku?”  
\v 34 Ummila si Jesus sidat tagu un nantupak sit nangkalliput kan siya ot kanana’n, “Sadatu dat inak kan da susunud ku!  
\v 35 Singngadan na mana mangwa’t dan piyaon Apudyus, dida ud susunud ku kan inak.” 
\c 4  
\s1 Abalig Maipanggop Sit Tagu’n Ummoy Nan-iwalis Si Bukoḻ 
\r (Mateo 13:1-9; Lucas 8:4-8) 
\p  
\v 1 Sin-aḻgawan inlugin Jesus uman nantudtudu’t din igid bananaw. Ot gaputa aduadu dat tagu’n nangammung kan siya, ummoy nantupak sit bangka un inggaw sit bananaw ot ininggaw dat tagu’t dit igida mandongoḻ. 
\p  
\v 2 Abalig dit inusal Jesus un nanudtudu utdat adu un intudtudu na kan dida. Ot kanana’n nantudtudu kan dida un,  
\v 3 “Dongḻon yu! Inggaw osa’n tagu’n ummoy nan-iwalis sit bukoḻ un tagimuḻa na.  
\v 4 Ot utdit man-iwalisana, naotdag dat uduma bukoḻ sit daḻan ot ummoy dat sissiwit inamin timpok.  
\v 5 Naotdag dat uduma bukoḻ sit kabatbatuwana akit si pita ot asimpiga da un tummubu ta atapaw dit pita na.  
\v 6 Ot uminit man, naḻpak da ot naḻangu da gaputa adida nakalamut si adaḻom.  
\v 7 Naotdag dat udum sit kasassaitan ot dumakoḻ man dat sait, naseet dat muḻa ot adida nakabunga.  
\v 8 Ot sat udum paya bukoḻ naotdag da utdit naḻasa un pita ot tummubu kan lummaba da ot namunga da. Inggaw da ud namunga si sintututlumpuḻu, sin-oonomapuḻu kan singgagasut.” 
\p  
\v 9 Utdiyon imbagan Jesus kan dida un, “Dikayu’n awad si inga un makagngoḻ, dumngoḻ kayu.” 
\s1 Sadit Panggop Dat Abalig 
\r (Mateo 13:10-17; Lucas 8:9-10) 
\p  
\v 10 Utdit kaysan dat adu’n tagu, natengyan si Jesus pati utdat kagwampuḻu’t duwa’n disipulus na kan dat uduma maitungtung-ud kan dida ot inimus da nu ngad dit kaipooyan didit inyabalig na.  
\v 11 Ot imbagan Jesus kan dida un, “Dikayu’d nangipatigammuwan Apudyus sidat adi naipatigammu’t dit maipanggop sin mangiyapuwana. Yoong sadat uduma adi mamiya’n manuttuwa kan sakon, maiyabalig un losan kan dida daḻapnu  
\v 12 ulay nu iillan da, adida maimatunan ulay nu dodongḻon da, adida maawatan. Ta nu bokona kama’t di, mabalina mambabawi da kad pakawanon Apudyus dida.”\f + \fr 4:12 \ft Isaias 6:9-10\f* 
\s1 Inlawlawag Jesus Dit Abalig Maipanggop Sit Mammumuḻa 
\r (Mateo 13:18-23; Lucas 8:11-15) 
\p  
\v 13 Utdi, inimus Jesus sidat disipulus na un kanana’n, “Apay adiyu kad maawatan din inyabalig ku? In-inona un maawatan yu dan losana abalig nu?” 
\p  
\v 14 Utdi inlawlawag Jesus dit abalig un kanana’n, “Sadit bukoḻa inwalis dit tagu, siya’d alig dit ugud Apudyus.  
\v 15 Sadit daḻana naotdagan dat uduma bukoḻ, siya’d alig dan tagu’n mangngoḻ sit ugud Apudyus yoong dagus un umoy Satanas kaanon kan dida dit uguda dingngoḻ da. 
\p  
\v 16 “Padana paya sadan uduma tagu maiyalig da utdit kabatbatuwana naotdagan dat bukoḻ. Nu magngoḻ da din ugud Apudyus dagusa mataḻok da un mangawat.  
\v 17 Yoong adina makalamut dit ugud kan dida isunga adina mambayag dit manuttuwaan da. Nu awad mapaligatan daon onnu uyungan dat tagu dida maipagapu’t manuttuwaan da utdit ugud, dagusa lumipsut daona manuttuwa.  
\v 18 Sadit kasassaitana naotdagan dat uduma bukoḻ, alig na dan tagu’n mangngoḻ sin ugud Apudyus,  
\v 19 yoong gapu’t dan adu’n mabulungan da maipanggop sin mataguwan da uttun pita, san gumamgaman da un gumaknang kan mangaḻa’t dan udum paya piyaon da un kuwaon, maseet dit dingngoḻ da un ugud ot adina makabunga.  
\v 20 Yoong sadit naḻasa un pita un naotdagan dat uduma bukoḻ, siya’d alig dan tagu’n mangngoḻ kan mangawat sin ugud Apudyus ot mamunga da un kama’t muḻa’n sintututlumpuḻu, sin-oonomapuḻu kan singgagasut dat bunga da.” 
\s1 Abalig Jesus Maipanggop Sit Silaw 
\r (Lucas 8:16-18) 
\p  
\v 21 Intuluy Jesus dit nan-abalig ot kanana’n, “Awad kad manongog si pingki asina tangngoban onnu igga utdit sogwab katli? Bokon kada igga na utdit kustu un iiggaan?  
\v 22 Padana pay un naid maisuḻuk si adi maipaḻtaw onnu mailimod si adi mailawag nu timpu na.  
\v 23 Dikayu’n awad si inga un makagngoḻ, dumngoḻ kayu.” 
\p  
\v 24 Intuluy Jesus un kanana’n, “Ammaan yu un anagon dan dongḻon yu un tudtuduk. Ta nu kamaan dit man-iisomsomok yu utdan tudtuduk siya pay ud kamaan dit maawatan yu kan dogaan pay Apudyus.  
\v 25 Sat tagu’n mangisosomok sidan tudtuduk, umaduadu dit maipatigammu kan siya. Yoong sat tagu’n adina isosomok dat tudtuduk, makaana losan ulay sat akita naawatana!” 
\s1 Sat Maiyaligan Din Mangiyapuwan Apudyus 
\p  
\v 26 Intuluy uman Jesus nantudtudu un kanana’n, “San mangiyapuwan Apudyus maiyalig si osa’n tagu’n ummoy nan-iwalis si nabaḻu’n bukoḻ sit mumuḻ-ana.  
\v 27 Masuyop nu labi, gumangun nu bigbigat ot tummubu kan dummakoḻa lawa dat muḻa na un maid tigammu na utdit nandadakoḻ da.  
\v 28 Ta sat pita, siya’d nampatubu kan nampabunga. Umuna’n tumubu asi lumipi asi naon mamuyag.  
\v 29 Yoong nu maḻ-um daon, aḻan dit nammuḻa dit lakom ta timpu’n aappitanon.” 
\s1 Abalig Maipanggop Sit Bukoḻ Di Mustasa 
\r (Mateo 13:31-35; Lucas 13:18-19) 
\p  
\v 30 Inyimus Jesus un, “Ngadan dit maiyaligan din mangiyapuwan Apudyus onnu ngadan na un abalig nat mabalina mausal?  
\v 31 Maiyalig sit bukoḻ di mustasa un siya’d kaban-ogana bukoḻ situn pita.  
\v 32 Yoong nu maimuḻa, dumakoḻa gumabogabong ot mambalina kadakoḻana muḻa. Nangkaddakkoḻ dat sanga na ot umoy dat sissiwit manlubuwan.” 
\p  
\v 33 Adu’n abaliga kama’t datu dat inusal Jesus un nangitudtudu’t dit ugud Apudyus sigun sit oḻog dat tagu’n maawatan.  
\v 34 Naid intudtudu na si adi naiyabalig. Yoong nu dida ullawa’t dat disipulus na, ipakaawat na un losan kan dida. 
\s1 Pinaginok Jesus Dit Bali 
\r (Mateo 8:23-27; Lucas 8:22-25) 
\p  
\v 35 Masdom man sidiya aḻ-aḻgaw, kinnanan Jesus sidat disipulus na un, “Mandoḻmang taku.”  
\v 36 Tinengyan dat disipulus Jesus dat adu’n tagu ot ummoy da utdit inggawan Jesus un bangka asidaon kaysan. Naitung-ud pay dat uduma bangka kan dida.  
\v 37 Utdiyon kakḻata lawa un gummali’t nabilog ot maḻukuḻukut dit paḻuung un maisaysay-u utdit bangka ot dandaniyon mapnu’t danum.  
\v 38 Yoong si Jesus ininggaw sit pungtun dit bangka un uumping sit pungana nasuyop. Pinukaw dat disipulus na ot kinnanan da kan siya un, 
\p “Mistulu, naid kad kokwa na kan sika nu maḻmos taku?” 
\p  
\v 39 Gummangun si Jesus ot pinaginok na dit bayogbog asina kinnanan sit danum un, “Ustu nan, guminok ka.” 
\p Naida tuttuwa dit bali ot gumminok dit maḻukuḻukuta paḻuung. 
\p  
\v 40 Utdi kinnanan Jesus sidat disipulus na un, “Apay kumimut kayu? Maid kad pammati yu kan sakon?” 
\p  
\v 41 Taḻona nasnasdaaw da kan siya ot nampaim-imkaw da un, “Ngad kad nin dituwa tagu’n ulay dan bayogbog kan danum tuttuwaon da tun ibaga na?” 
\c 5  
\s1 Pinapiyan Jesus Dit Tagu’n Sinakayan Dat Nadadaga Ispiritu 
\r (Mateo 8:28-34; Lucas 8:26-39) 
\p  
\v 1 Utdiyon dummangpot da utdit domang dit bananaw un lakub din ili’d Gerasa.  
\v 2 Utdit makalosa da Jesus sit bangka, inggaw osa’n tagu’n sinakayan di nadadaga ispiritu un nanligwat sit kalobḻobonan un ummoy ummabot.  
\v 3 Siya’d inggawana dit kalobḻobnan ot maidon makapingil kan siya’t dit bilog na ulay itakod da si kinawad.  
\v 4 Kanayun un pingilon da dat ima na kan da iki na si lubid kan kinawad yoong aminona’n pugsaton. Naid makapaginok kan siya ta nabilog.  
\v 5 Labi kan aḻ-aḻgawa manliklikwosa lawa’t dit kalobḻobonan, kanana pay sit bateled un mampappakuy ot dunudunuḻona pay dit long-ag na si batu. 
\p  
\v 6 Maotap na man si Jesus, nanoddaka umoy nampalintumong sit atubang na.  
\v 7 Ot kapakpakuyana un kanana’n, “Jesus un Anak Apudyus un kangattuwan apay lingalingom sakon? Isapatam kan Apudyus un adiyanak dusaon.”  
\v 8 Inugud na di ta imbagan Jesus kan siya un, “Sika’n nadadaga ispiritu, taynam nat tagu.” 
\p  
\v 9 Inimus Jesus un, “Sinnat ngadan nu?” 
\p “Sakon si Sin-amaḻan onta aduadu kami,” kinnanan dit nadadaga ispiritu. 
\p  
\v 10 Ot nampakpakaasi kan Jesus ta adina paatunon dida’t diya ili. 
\p  
\v 11 Inggaw da ud sin-amaḻana boḻok un manubsubsubuk sit bakḻas dit bateleda adani kan dida.  
\v 12 Ot nampakpakaasi dat dimunyu kan Jesus un kanan dan, “Paoyon dikami ullawa’t dan boḻok ta dida’d sakayan mi.” 
\p  
\v 13 Pinalubusan Jesus dida. Ot tinengyan dat nadadaga ispiritu dit tagu ot ummoy da nilumnok sidadit boḻok. Utdiyon, nanggugunod dadit umoya duwa’n libu un boḻok un kaysan sit gassud ot naotdag da utdit bananaw ot naḻmos da un losan. 
\p  
\v 14 Sadat sin-ayyuwan sidat boḻok, nampatodtoddak da un ummoy nangipadamag sit naipasamak sidat tagu’t dit ili kan adani un boboḻoy. Magngoḻ man dat tagu, ummoy da ta ilan da nu ngadan dit napasamak.  
\v 15 Dumatong da man kan Jesus, naila da dit tagu’n sinakayan dat adu’n nadadaga ispiritu un mantutupak kan nabadutan ot nabaḻuwon dit angos na un bokona kama’t dit. Ot gaputa kama’t di ummogyat da. 
\p  
\v 16 Sadat nakaila impadamag da dit naipasamak sit tagu’n sinakayan dat dimunyu kan sadat boḻok.  
\v 17 Ot nampakpakaasi dat tagu kan Jesus ta tengyana dit boboḻoy da. 
\p  
\v 18 Ot utdit umoy si Jesus manlugan sit bangka, nampakpakaasi dit tagu un maibuḻun kan siya. 
\p  
\v 19 Yoong madin Jesus impalubus un kanana’n, “Manaḻan ka utdin boboḻoy yu ta umoy ka ibaga’t dan buḻun nu dat kingkingwan Apudyus kan nangkakaasi na kan sika.” 
\p  
\v 20 Ot kaysan dit tagu utdat losana boboḻoy sidin Decapolis ot impatigammu na dit kingwan Jesus kan siya ot nasnasdaaw dat losana tagu’n nangngoḻ sit imbaga na. 
\s1 Sat Abeng Jairo Kan Sat Babai Un Nanekgel Sit Badut Jesus 
\r (Mateo 9:18-26; Lucas 8:40-56) 
\p  
\v 21 Nambangka uman da Jesus un nandoḻmang sit domang ot dumangpot da man, inammung dat aduadu’n tagu si Jesus sidit dupit dit baybay. 
\p  
\v 22 Utdi, dummatong dit osa’n pangaton da utdit sinagoga un mangngadan kan Jairo. Ot utdit naila na si Jesus ummoy nampalintumong sit atubang na.  
\v 23 Ot nampakpakaasi un kanana’n, “Awad dit anak ku un babai’n matmattoyan. Pangngaasim ta umoy nu agpadan daḻapnu kumiya kad matagu.” 
\p  
\v 24 Naibuḻun si Jesus kan Jairo un kaysan ot madabdabbil dat tagu’n naitung-ud kan siya. 
\p  
\v 25 Inggaw pay osa’n babai’n kagwampuḻu’t duwa’n dagunon un makaddaḻadaḻa.  
\v 26 Aduwon dat ummoyana nampaagasan ot adu pay dat sinagapaḻ na utdit mampappaagasana kan nagastu na payon amin un pilak na yoong naida taḻon kummiyaana nu adi naam-amodota lawa. 
\p  
\v 27 Nadamag na dit maipanggop kan Jesus isunga nakasuppenget sidadit amoda tagu un ummoy sit awid Jesus ot sinekgel na dit badut na.  
\v 28 Ta kanana’t dit somsomok na un, “Ulay nu masekgel ku ullawa din badut na, kumiyaak.” 
\p  
\v 29 Ot dagusa naopdan dit daḻa na ot nagikna na un naidon dit sakit na. 
\p  
\v 30 Dagusa nagiknan Jesus un awad pannakabalin un nauḻus kan siya ot nan-awinga kanana’t dat tagu un, “Singngadan din nanekgel situn badut ku?” 
\p  
\v 31 Kanan dat disipulus na un, “Apu, iillama adu’n tagu, imusom payyan nu ngad nat nanekgel sinat badut nu?” 
\p  
\v 32 Yoong nan-awwiawwing si Jesus ta inapona nu singngadan dit nanekgel. 
\p  
\v 33 Utdi, naawatan dit babai un siya dit in-innapon Jesus gaputa tigammuna un naagasanon. Isunga mamilpilpila ummadani kan Jesus ta kumimut. Nampalintumong ot impudnu na un siya’d nanekgel sit badut na ot naagasanon. 
\p  
\v 34 Utdi, imbagan Jesus kan siya un, “Anak ku, kummiya ka utnat sakit nu gapu’t nat pammatim kan sakon. Manaḻan kaona kapkapiya ta naidon nat sakit nu.” 
\p  
\v 35 Sissiya payyan si Jesus un mambagbagbaga utdit dumatong dat nanligwat sit boḻoy Jairo ot imbaag da kan siya un, “Natoyon dit abeng nu, koom payyana lawa un lingalingon nat mistulu,” kanan da. 
\p  
\v 36 Nagngoḻ Jesus di un imbaga da yoong adina winiliwili ot imbaga na kan Jairo un, “Adika madanagan basta manuttuwa ka ullawa kan sakon.” 
\p  
\v 37 Adin Jesus impalubus un awad maitung-ud kan dida malaksig kan Pedro kan da Santiago kan Juan un mansunud.  
\v 38 Sumaaḻ da man sit boḻoy Jairo, nailan Jesus dadit mampaalipangdasan ot mampaibila manlamat dat tagu. 
\p  
\v 39 Lumnok man kanana kan dida un, “Apay mampaalipangdasan kan mampaibil kayu? Bokona natoy nat abeng, masusuyopa lawa!” 
\p  
\v 40 Inyaamang da si Jesus. Yoong pinaḻaksun na dida asina inayagan dit ama kan inan dit abeng kan dat tuḻu’n disipulus na ot nilumnok da utdit daḻom un ininggawan dit abeng.  
\v 41 Inaggoman Jesus dit iman dit abeng ot kinnanana un, “Talita kumi!” Sat piyaona’n ugudon, “Abeng, ibagak kan sika un gumangun ka.” 
\p  
\v 42 Dagusa gummangun dit abeng ot kummiyang ta kagwampuḻu’t duwa’n tawon naon. Taḻona nasnasdaaw da utdit napasamak. 
\p  
\v 43 Ot imbilibilin Jesus kan dida un masapula naid udum si mangibagbagaan da utdi un kingwa na. Ot imbagana un pakanan da dit abeng. 
\c 6  
\s1 Adin Dat iNazaret Tinuttuwa Si Jesus 
\r (Mateo 13:53-58; Lucas 4:16-30) 
\p  
\v 1 Tinengyan Jesus diya boboḻoy ot nangulin sin boboḻoy na ud Nazaret un naitung-ud pay dat disipulus na.  
\v 2 Aḻ-aḻgaw man un iillongan, ummoy si Jesus nantudtudu’t dit sinagoga ot nasnasdaaw dat aduadu’n tagu’n nandongoḻ sit tudtudu na ot kanan da un, “Nangaḻ-an ditu uttun tigammu na? Ngadan tun nangaḻ-ana uttun silib na kan pannakabalin na un man-am-amug?  
\v 3 Bokon kada sadit kalupantel un anak Maria kan sunud da Santiago, Jose, Judas kan Simon? Inggaw da paya losan situ dat susunud na un babai.” Ot adin dat tagu maawat si Jesus. 
\p  
\v 4 Utdi kinnanan Jesus kan dida un, “Madayaw nat propetan Apudyus sidat losana umoyana malaksig sidat mismu’n kailiyana, kabagiyana kan kaboḻoy na.” 
\p  
\v 5 Siya’d gapuna un adin Jesus nangwa’t nakaskasdaaw sidi malaksig sidat akita lawa’n masakita inagpadana ot kummiya da.  
\v 6 Nasnasdaaw si Jesus sit adin dat kailiyana manuttuwaan kan siya. 
\p Ot dinakdak Jesus dat kailin-ili un ummoy nantudtudu. 
\s1 Imbaun Jesus Dat Kagwampuḻu’t Duwa’n Disipulus Na 
\r (Mateo 10:5-15; Lucas 9:1-6) 
\p  
\v 7 Pinandatdatong Jesus dat kagwampulu’t duwa’n disipulus na ot sinindogwa na dida ta ibaun na dida un umoy manudtudu. Initdana dida si kalintogana mangaddag si nadadaga ispiritu. 
\p  
\v 8 Utdit daan da un manaḻan binilin na dida un maid taḻon idallay da nu adi abusa lawa’n suḻkud. Adida mambaḻun si kanon da, adida mangawit si pasiking onnu mambulsa’t pilak.  
\v 9 Mabalina man-usal da si sandalyas yoong adida mangaḻa’t badut si mansukatan da. 
\p  
\v 10 Imbagana pay kan dida un, “Nu awad mamaḻnok kan dikayu utnat boboḻoya ayan yu, siya’d inggawan yuwon inggana’t taynan yu diya ili.  
\v 11 Nu awad boboḻoy un naid mamaḻnok kan dikayu kan adida dongḻon nat itudtudu yu, tengyan yu diya boboḻoy ot ikagkag yu dat gabu utdat iki yu si bintaga un madusa da ta sinumdiyan da dat itudtudu yu.” 
\p  
\v 12 Utdi kaysan dat disipulus Jesus un ummoy nangitudtudu’t dat tagu un masapula mandadaoliyan da dat basuḻ da ot igongda daona mambasbasuḻ.  
\v 13 Inaddag da dat dimunyu utdat tagu un sinakayan da kan adu pay dat inapḻusan da si lana un masakit ot kummiya da. 
\s1 Sat Natoyan Juan Un Mambubunyag 
\r (Mateo 14:1-12; Lucas 9:7-9) 
\p  
\v 14 Nagngoḻ ali Herodes\f + \fr 6:14 \ft Siya si Herodes Antipas\f* dit maipanggop sit kokkoon Jesus ta nandinadinamag. Kanan dat udum un, “Ummungaḻ si Juan un Mambubunyag! Siya’d gapuna un awad pannakabalin na un mangwa’t nakaskasdaaw.” 
\p  
\v 15 Yoong kanan dat udum pay un, “Si Elias.” 
\p Ot sadat udum payyan kanan da un, “Osa un propetan Apudyus un kama payon sidat propetana utdit aw-awe.” 
\p  
\v 16 Yoong magngoḻ man Ali Herodes dit ibagbagan dat tagu kanana un, “Si Juan un Mambubunyag un pinaputuḻ ku dit bagang na yoong ummungaḻ!”  
\v 17 Kama’t di dit imbagan Herodes ta siya’d nampadopap kan nampaibaḻud kan Juan sidit. Kingwa na di un impagapu na kan Herodias un asawan Felipe un sunud na un inasawa na. 
\p  
\v 18 Ta si Juan, kanayuna ibaga na kan Herodes un, “Iyadin dit lintog taku’n asawaom nat asawan nat sunud nu.”  
\v 19 Siya’d gapuna un laweng dit angos Herodias kan Juan ot piyaona’n papatoy. Yoong maid makwaana  
\v 20 ta umogyat si Herodes kan Juan ta tigammu na un nalintog kan nasantuwana tagu. Isunga tataḻḻakugona. Ot ulay nu makapabulung kan siya dat itudtudun Juan, pipiyaona un dongḻon. 
\p  
\v 21 Yoong dummatong dit gundaway Herodias. Utdit timpu’n aḻgawa naiyanakan Herodes nan-amung da ot inawis da dat oopisyal di gubilnu, oopisyal di suldadu kan dat nangangatu un tagu’t din Galilea.  
\v 22 Utdiya amung ummoy nanadok dit baḻasanga anak da Herodias kan Felipe ot nasnas-om da Herodes kan dat sangaili na. Ot kanan Herodes sidit baḻasang un, “Losana piyaoma kodawon kan sakon, itdok kan sika.”  
\v 23 Insapatana un, “Singngadan na man un kodawom, itdok ulay nu sat kagogwan ditun mantulayak!” 
\p  
\v 24 Utdi, ummoy yan nantukug dit baḻasang sidit ina na ot kanana’n, “Ngadan kadnin nat kodawok kan siya?” Kanan dit ina na un, “Kodawom dit uḻun Juan un Mambubunyag.” 
\p  
\v 25 Utdi, inni-iway na un nan-ulin kan ali Herodes ot imbaga na kan siya un, “Piyaok un itdom kan sakon situn satun dit napalatu un uḻun Juan un Mambubunyag.” 
\p  
\v 26 Taḻona nasigasigab dit angos ali Herodes yoong adina mabalina adi tungpaḻon gapu’t dit sapata na kan dingngoḻ dat sangaili na.  
\v 27 Ot nangibauna dagus si suldadu’t umoy mangaḻa’t dit uḻun ud Juan. Kaysan dit suldadu un umoy namutuḻ sit uḻun Juan sit babaḻḻudan.  
\v 28 Utdiyon indatong na dit napalatu’n uḻun Juan ot intod na utdit baḻasang. Asin payon dit baḻasang intod kan ina na. 
\p  
\v 29 Matigammuwan man dat disipulus ud Juan dit naipasamak ummoy da innaḻa dit ladag Juan un innilbon. 
\s1 Pinakanan Jesus Dat Aduadu’n Tagu 
\r (Mateo 14:13-21; Lucas 9:10-17; Juan 6:1-14) 
\p  
\v 30 Utdit nangulin dat kagwampuḻu’t duwa’n disipulus un imbaun Jesus, imbaga da kan siya dat losana kingkingwa da kan intudtudu da.  
\v 31 Yoong gaputa masukasukata dumatong dat un-unaya tagu un adida pay mawili un mangan, kinnanan Jesus sidat disipulus na un, “Takun, ta umoy taku man-ila’t igawa maid tagtagguwan si man-illongan taku’t akit.”  
\v 32 Utdi nambangka da un kaysan un dida’l lawa utdit igawa maid tagtagguwan. 
\p  
\v 33 Yoong adu dat nakaila utdit kaysanan da ot naimatunan da dida. Kadon, nampatodtoddak dat tagu un nanligwat sit kailin-ili ot inunaan da da Jesus un dummatong. 
\p  
\v 34 Dumangpot man da Jesus naila na dat aduadu’n tagu. Nadaguwan kan dida ta kama dat kannelu un maid man-aayyuwan kan dida. Ot inlugina’n nanudtudu ot adu dat intudtudu na kan dida.  
\v 35 Utdit gumidgidamon, ummoy dadit disipulus na kan siya ot kanan dan, “Masdomon, naid pay tagtagguwan situ.  
\v 36 Padaḻnom dan tagu ta umoy da utdan adani’n boboḻoy gumatang si mabalin da un kanon.” 
\p  
\v 37 Yoong summungbat si Jesus un, “Dikayu’d mangitod si kanon da.” 
\p Kanan dat disipulus na kan siya un, “Umoy kami nin gumatang si tinapaya banol di duwa’n gasuta denario\f + \fr 6:37 \ft Ilan yu utdin glosario dit kaipooyan din denario\f* un ipakan mi kan dida?” 
\p  
\v 38 Inimus Jesus kan dida un, “Piga dit tinapay yu un awad sinat? Umoy yu ud ilan.” 
\p Ummoy da inila asida impatigammu kan Jesus un, “Awad lima’n bukoḻa tinapay kan duwa’n ikan.” 
\p  
\v 39 Kadon imbilin Jesus sidat disipulus na un mantupakon da dat tagu un mauḻ-uḻmung da utdit kabollatan.  
\v 40 Utdi, nanlekus da un nauḻ-uḻmung si singgagasut kan sinlilimampuḻu. 
\p  
\v 41 Inaḻan Jesus dit lima’n bukoḻa tinapay kan duwa’n ikan ot nantangad langit un nanyaman kan Apudyus, asina biniibiik dida’n intod sidat disipulus na ta iwaḻas da utdat tagu. 
\p  
\v 42 Ot losan da un nabsuga nangan. 
\p  
\v 43 Sinupon da man dat nabun-ana tinapay kan ikan, napnu dat kagwampuḻu’t duwa un lakba.  
\v 44 Umoya lima’n libu dat laḻaki’n nangan un adina naibilang dat babai kan abeng. 
\s1 Sat Kummiyangan Jesus Sit Lap-at Dit Danum 
\r (Mateo 14:22-33; Juan 6:15-21) 
\p  
\v 45 Maabus man di, dagusa pinanlugan Jesus dat disipulus na utdit bangka ta umuna da ud Betsaida utdit domang didit bananaw, sidit mampadaḻnana utdat adu’n tagu. 
\p  
\v 46 Mangkadaḻan man dat tagu, nanagada si Jesus sit bateled daḻapnu manluwaḻu. 
\p  
\v 47 Utdit lumabiyon inggawon dit bangkan dat disipulus Jesus sit adani’t dit gawan dit baybay, yoong iinggaw payyan si Jesus sit bateleda ossaan.  
\v 48 Naotap na dat disipulus na un mampaligata managwan sit bangka da, onta dupakon dit bayogboga amod dida. Bungbung-on man, kummiyang si Jesus sit lap-at dit danuma ummadani kan dida ot panggop na un lausan dida.  
\v 49 Yoong mailan man dat disipulus dit mangkikkiyang sit lap-at dit danum, kanan da nu banig ot nakapakuy da  
\v 50 ta amoamod dit kimut da. Yoong dagusa gumminga’t Jesus un kanana’n, “Adi kayu kumimut ta sakon. Adi kayu madanagan!” 
\p  
\v 51 Utdi nakalugan si Jesus kan dida ot kakḻata naid dit bayogbog. Taḻona nasnasdaaw dadit disipulus na,  
\v 52 onta adida naawatan nu singngadan ud Jesus sidit nampaaduwana utdit tinapay gaputa ginumḻang payyan dit uḻu da. 
\s1 Pinapiyan Jesus Dat Nasakit Sin Genesaret 
\r (Mateo 14:34-36) 
\p  
\v 53 Utdit makadoḻmang da, dummangpot da utdin boboḻoy Genesaret. Insilu da dit bangka da utdit dupit.  
\v 54 Lumsa da man sit bangka dagusa naimatunan dat tagu si Jesus,  
\v 55 ot nampatodtoddak da un ummoy nangibaga’t dat losana tagu’t diya nangkalliputa boboḻoy. Ot binuligan da dat masakit kan dida un indatong sit singngadan na man un dingngoḻ da un kawadan Jesus.  
\v 56 Singngadan na man un boboḻoy onnu ili’n ummoyan Jesus, nan-idatong da utdat masakit sidit uummungan di tagu un mabalina ayon Jesus. Nampakpakaasi da kan Jesus ta ipalubus na un sekgelon dat masakit dit badut na ulaya lawa’n sat lagayadana. Ot losan dat nanekgel, kummiya da. 
\c 7  
\s1 Sat Tudtudu Un Tinawid Dat Judio Utdat Dadakkoḻ Da 
\r (Mateo 15:1-9) 
\p  
\v 1 Nandadatdatong da kan Jesus dat Fariseo kan dat mimistulun di lintog un nanligwat Jerusalem.  
\v 2 Ot naila da un sadat uduma disipulus Jesus adida binuḻuwan dat ima da utdit kadawiyana mambubuḻun dat Judio asida mangan.  
\v 3 Ta sadat Judio taḻon sidat Fariseo, adida mangan nu adida yan koon dit kadawiyan da un mambubuḻu un tinawid da utdat dadakkoḻ da.  
\v 4 Padana pay un nu mangulin da un manligwat sit laḻakkuwan adida mangan nu adida yan koon diya kadawiyan da un mambubuḻu kan adu pay dat kadawiyana tinawid da un uunnudon da un padan din mangkikiwas da utdan tasa, banga kan da kandelu da. 
\p  
\v 5 Ot gaputa kama’t di, inimus dat Fariseo kan dat mimistulun di lintog kan Jesus un, “Apay danat disipulus nu un adida unudon dit kadawiyan un mambubuḻu un impatawid dat dadakkoḻ taku? Ta mangan da un adida yan mambuḻu.” 
\p  
\v 6 Summungbat si Jesus un, “Tuttuwa dit paimpadtun Apudyus kan Isaias maipanggop kan dikayu’n man-ag-agin un kanana’n, 
\q1 ‘Sadatuwa tagu, dayawon da ud sakona lawa si bagbaga yoong adayu dit aangson da kan sakon. 
\q1  
\v 7 Maid selselbin dit mandayawan da kan sakon gaputa itudtudu da dat lintoga kingwan di tagu ot ibilang daon un bilin ku.’ 
\p  
\v 8 “Tuttuwa di ta inwalin yu dat bilin Apudyus ot sadat lintoga kingwan dat tagu dat uunnudon yu. 
\p  
\v 9 “Nalaing kayu un mansumdi utdit bilin Apudyus daḻapnu maitultuluya maunud dat kadawiyana naipatawid kan dikayu.  
\v 10 Ta kanana’t dit bilina ingkanglit Moses sidit un, ‘Dayawom da amam kan inam,’ kan kanana pay un, ‘Sanat mangibaga’t laweng sit ama na onnu ina na, masapula mapatoy.’  
\v 11 Yoong sanat itudtudu yu kanan yu un sat tagu’n mangibaga kan ama na onnu ina na un, ‘Korban dit ituḻung ku kan dikayu,’ (piyaona’n ugudon maitod kan Apudyus,)  
\v 12 adinaon masapula tumuḻung kan ama na onnu ina na.  
\v 13 Ot maipagapu utdiya itudtudu yu, inwalin yu dit ugud Apudyus gapu utdat kadawiyana ipatawid yu utdat tagu. Adu dat udum payyana kama’t datu un kokkoon yu,” kinnanan Jesus. 
\s1 Sat Makabasuḻan Di Tagu 
\r (Mateo 15:10-20) 
\p  
\v 14 Utdi, inayagan Jesus uman kan siya dat adu’n tagu ot kinnanana kan dida un, “Dumngoḻ kayu’n losan situn ibagak ot ammaan yu un anagon.  
\v 15 Bokona siya’d mampadadag si tagu utdit man-iilan Apudyus dit ipaḻnok na utdit sangi na, nu adi sat manligwat sit aangsona.  
\v 16 [Nu awad inga yu un makagngoḻ, dumngoḻ kayu.]”\f + \fr 7:16 \ft Maid tun bersikulu 16 utdan uduma manuskrito utdin bagbagan di Griego.\f* 
\p  
\v 17 Tinengyan Jesus dat aduadu’n tagu ot kaysan sit boḻoy. Ummoy dat disipulus na inimus nu ngadan dit kaipooyan dit inyabalig na.  
\v 18 Ot kanan Jesus kan dida un, “Apay pati kan dikayu adi kayu makaawat? Adiyu kad tigammu un bokona sat kanon di tagu ud makabasuḻana  
\v 19 ta bokona manaḻan sit somsomok na nu adi manaḻan sit buwang na asi uman lumaksun?” (Sadiya imbagan Jesus, impatigammu na un losana makan, mabalina kanon di tagu.) 
\p  
\v 20 Ot intuluy Jesus un, “Sat manligwat sit aangson di tagu siya’d mampadadag kan siya.  
\v 21 Ta sat aangson siya’d manligwatan dit losana nadadaga somsomok di tagu un mangidulun kan siya’n mangwa utdan koko-on di man-asawa utdit daan na payyan maasaw-an, man-akaw, kumatoy, makadagdagas,  
\v 22 man-agum kan manomsomoka mangwa’t nadadag sidan udum, mangallilaw, manlabḻabos un gangganas, umaapaḻ, man-ugud si lawenga maisuganggang sidan udum, manaktakkaḻ kan uduma bokobokona koko-on. 
\p  
\v 23 “Sadatu un losana nadadaga koko-on, manligwat da utdit aangson di tagu ot dida’d mampadadag kan siya utdin man-iilan Apudyus.” 
\s1 Sat Pammatin Dit Osa’n Babai 
\r (Mateo 15:21-28) 
\p  
\v 24 Utdi tinengyan Jesus diya boboḻoy ot kaysan sin adani’d Tiro kan Sidon. Dumatong man, nakaigaw sit osa’n boḻoy. Adina piyaon nu tigammuwon dat tagu dit inggawana’t di. Yoong natigammuwan da kampay. 
\p  
\v 25 Ta inggaw babai un sinakayan di nadadaga ispiritu dit anak na un babai ot magngoḻana man un dummatong si Jesus, dagusa inummoy kan siya ot nantalluku utdit sanguwana’n nampakaasi.  
\v 26 Satuwa babai bokona Judio ta kaganakan di iFenicia un osa’n ili’d Siria ot Griego dit bagbaga na. Impakaasi na un addagon Jesus dit dimunyu’t dit anak na. 
\p  
\v 27 Inyabalig Jesus un nangibaga kan siya un, “Unaon taku yan pakanan dat abeng ta bokona kalobbongana’n ikob-aḻ ta utdanat asu dit kanon di abeng.” 
\p  
\v 28 “Tuttuwa nat Apu,” insungbat dit babai. “Yoong ulay danat asu utnat sogwab di lamesaan kanon da danat bugtan di abeng.” 
\p  
\v 29 Ot kinnanan Jesus kan siya un, “Gapu utnata imbagam, mabalina manaḻan kaon ta tinengyanon dit dimunyu dit abeng nu.” 
\p  
\v 30 Utdi nangulin dit babai utdit boḻoy da ot dinakngana dit abeng un uumboga kapkapiya ta tinengyanon dit dimunyu. 
\s1 Pinapiyan Jesus Dit Tagu’n Naumoḻ Kan Nabongngog 
\p  
\v 31 Utdiyon tinengyan Jesus ud Tiro ot nangulin sin igid din bananaw sidin Galilea un inoy na ud Sidon kan sadat boboḻoya mangngadan Decapolis.  
\v 32 Inggaw da ud tagu’n nangidatong si laḻaki un nabongngog kan naumoḻ pay ot nampakpakaasi da kan Jesus ta iyagpad na dit ima na kan siya.  
\v 33 Inyadayun Jesus dit laḻaki utdat tagu ot makaadayu da man, insuḻong Jesus dat pagayyamot na utdat ingan dit laḻaki asina nanlugpa ot inapḻusana dit dilan dit laḻaki.  
\v 34 Nantangad si Jesus ud langit ot nakasinta’n kanana’n, “Epfata.” Satun piyaona un ugudon tu, “Mambukat ka.”  
\v 35 Dagusa nambukat dat inga na ot makagngoḻon dit laḻaki kan lummum-oy dit dila na ot nanggodongon dit mambabagbaga na. 
\p  
\v 36 Utdi binilin Jesus dat tagu un adida ibagbaga tuwa kingwa na. Yoong bilibilinona kad dida amodota inwalwalagawag da dit naila da un kingwana. 
\p  
\v 37 Taḻona nasnasdaaw da un losan ot kanan da un, “Laulaus un losan dan kokkoona. Padongḻona pay danat nabongngog kan mambagbagaona danat naumoḻ.” 
\c 8  
\s1 Pinakanan Jesus Dat Opata Libu’n Tagu 
\r (Mateo 15:32-39) 
\p  
\v 1 Utdiya timpu un ininggawan Jesus sidi, nandatdatong uman dat aduadu’n tagu. Ot utdit maidon kanon da, inayagan Jesus dadit disipulus na ot kinnanana kan dida un,  
\v 2 “Madaguwanak sidatu’n tagu ta tuḻu’n aḻgaw daon un iniinggaw kan ditaku’t tu ot naidon kanon da.  
\v 3 Nu padaḻnok dida’t dan boḻoy da un mabibittil, matalimudaw da utdin daḻan ta adayu tun nanligwatan datun udum.” 
\p  
\v 4 Summungbat dat disipulus Jesus un, “Mangaḻ-an si ipakan sidatu’n aduadu’n tagu uttun igawa maid tagtaguwan?” 
\p  
\v 5 “Piga dit tinapay yu un awad sinat?” kanan Jesus kan dida. Ot kanan da un, “Pitu’n bukoḻ.” 
\p  
\v 6 Pinantupak Jesus dat tagu’t dit pita. Utdi, innaḻa na dat pitu’n bukoḻa tinapay ot nanyaman kan Apudyus. Maabus man un manyaman biniibiik na dit tinapay asina intod sidat disipulus na ot inwaḻas da utdat adu’n tagu. 
\p  
\v 7 Inggaw da pay akita ikana banan-og ot nanyaman uman kan Apudyus asina intod sidat disipulus ta iwaḻas da utdat tagu. 
\p  
\v 8 Losan da un nabsuga nangan. Ot sinupon man dat disipulus na dat buna, napnu dat pitu’n lakba. 
\p  
\v 9 Umoya opata libu’n tagu dat nangan. 
\p  
\v 10 Utdiyon pinadaḻan Jesus dat adu’n tagu asida un dagus nambangka utdat disipulus na un kaysan Dalmanuta. 
\s1 Kindaw Dat Fariseo Un Man-am-amug Si Jesus 
\r (Mateo 16:1-4) 
\p  
\v 11 Inggaw da ud dummatonga Fariseo un ummoy nakasinsinnungbat kan Jesus ta panggop da un ok-okabon. Ot kindaw da un mangipaila’t am-amug si mangilasinan nu imbaun Apudyus. 
\p  
\v 12 Ot ummangos si nadaḻom asina kinnanan kan dida un, “Apay datun tagu’t tuwa lonap un man-inap da ut am-amug si mangilasinan nu imbaunak kan Apudyus? Tuttuwa tun ibagak un adik mangipaila’t am-amug si mangilasinan yu.” 
\p  
\v 13 Ot tinengyan Jesus dida ot nanlugan da utdit bangka’n kaysan sit domang. 
\s1 Maiyalig Si Bubud Dat Tudtudun Dat Fariseo 
\r (Mateo 16:5-12) 
\p  
\v 14 Naliuwan dat disipulus Jesus un nambaḻun si tinapay ot simbukoḻa lawa dit inggaw kan dida’t dit bangka da.  
\v 15 Binagaana dida ot kanana’n, “Mansiput kayu ot alimbanan yu dit bubud dan Fariseo padana pay kan Herodes.” 
\p  
\v 16 Yoong gaputa adida naawatan dit kaipooyan dit imbaga na, kanan da un, “Siya’d imbaga na di ta maid tinapay taku ussiya.” 
\p  
\v 17 Titiggammun Jesus dit babagbagaon da ot kanana kan dida un, “Apay un sanat kamaid di tinapay yu nat babagbagaon yu? Adiyu kad payyan maawatan un awad pannakabalin ku? Ginumḻang kad nat uḻu yu?  
\v 18 Adi kayu kad makaila ya annat ata yu? Adi kayu kad makagngoḻ ya annat inga yu? Naliuwan yu kadon dit  
\v 19 namiikak sit lima’n bukoḻa tinapaya impakan sidat lima’n libu un tagu, piga’n lakba dit nabun-an un sininup yu?” 
\p Kanan da un, “Simpuḻu’t duwa un lakba.” 
\p  
\v 20 “Ot utdit biniibiik ku dat pitu’n bukoḻa tinapaya impakan sidat opata libu un tagu, piga’n lakba dat nabun-ana sininup yu?” kinnanan Jesus. 
\p Kanan da un, “Pitu’n lakba.” 
\p  
\v 21 Utdi kinnanan Jesus kan dida un, “Adiyu kad payyan maawatan?” 
\s1 Pinapiyan Jesus Dit Nakuḻap Sidin Betsaida 
\p  
\v 22 Utdi kaysan da Jesus ud Betsaida. Dumatong da man, inggaw da ud nangisaaḻ si tagu’n nakuḻap ot nampakpakaasi da kan Jesus un agpadana. 
\p  
\v 23 Utdi kiniwid Jesus dit nakuḻap ot indaḻan na utdit lasin dit boboḻoy. Nilugpaana dat ata na asina inagpadan ot inimus na un, “Awad mailam?” 
\p  
\v 24 Mandiyat man dit laḻaki kanana un, “Makailaak si tagu yoong kama da si kayu un mangkikkiyang.” 
\p  
\v 25 Inagpadan payyan Jesus dat atan dit laḻaki. Utdit tumukkoḻ dit laḻaki kummiyaon dat ata na. Napaddaon dit man-iila na. 
\p  
\v 26 Utdi, pinadaḻan Jesus dit laḻaki un kanana’n, “Mandadawwos ka utdin boḻoy yu ot adim ayonon nat boboḻoy.” 
\s1 Imbutaktak Pedro Nu Singngadan Jesus 
\r (Mateo 16:13-20; Lucas 9:18-21) 
\p  
\v 27 Utdiyon inummoy da Jesus kan dat disipulus na utdat boboḻoya lakub Cesarea Filipos. Utdit manaddaḻanan da utdi, inimus Jesus sidat disipulus na un, “Singngadan ku utdit makanan dat tagu?” 
\p  
\v 28 Summungbat da un, “Sika kanu si Juan un Mambubunyag. Kanan pay dat udum un sika kanu dit Elias yoong sadat udum payyan kanan da un osa ka utdat propetan Apudyus sidit aw-awe.” 
\p  
\v 29 “Dikayu nu, singngadan ku utnat makanan yu?” inyimus Jesus. Summungbat si Pedro un, “Sika dit Kristu.” 
\p  
\v 30 Ot binilin Jesus dida un adida ibagbaga si udum dit maipanggop kan siya. 
\s1 Impatigammun Jesus Dit Mapatoyana Kan Umungaḻana 
\r (Mateo 16:21-28; Lucas 9:22-27) 
\p  
\v 31 Utdiyon inlugin Jesus un ipatigammu utdat disipulus na un siya un Inyanak di Tagu, masapula sagapaḻona’d adu’n ligat. Sumdiyan dat lalallakay di Judio, aap-apun di padi kan mimistulun di lintog ot mapatoy yoong umungaḻ nu lumabas tuḻu’n aḻgaw.  
\v 32 Nalawag dit nan-iibaga na uttu kan dida. Utdi indallay Pedro si Jesus sit ad-adayu ot inggimau na.  
\v 33 Yoong summangu si Jesus ot ummila utdat disipulus na asina inggimau si Pedro un, “Adayuwanak Satanas! Ta bokona sat piyaon Apudyus nat sosomkom nu adi sat piyaon di tagu.” 
\p  
\v 34 Inayagan Jesus dat tagu kan siya pati utdat disipulus na ot kinnanana un, “Nu sinnat mamiya un maidagamung kan sakon, masapula igongda naona somsomkon dit mataguwana uttun pita, bukudona nat kulus \f + \fr 8:34 \ft Ilan yu utdin Mateo 6:24\f* na asi umunud kan sakon.  
\v 35 Ta sanat tagu’n gumamgam sit mataguwana’t tun pita, adina maitdan si mataguwana’t inggaingga. Yoong sat tagu’n mataḻak na dit mataguwana maipagapu’t manuttuwaana kan sakon kan mangitudtuduwana’t din Nabaḻu’n Damag maipanggop kan sakon, maitdan si mataguwana’t inggaingga.  
\v 36 Ta ngadan nat maganab nat osa’n tagu nu mangkuwa na dan losana binaknang situn lubung yoong mataḻak na dit mataguwana’t inggaingga? Naid.  
\v 37 Ta maid mabalina maitod di tagu si kasukat din mataguwana.  
\v 38 Nan-awidan dan tagu’t tuwa lonap si Apudyus ot sadan sinan-apudyus ud dayawon da kan taḻona gumabasuḻ da. Ot singngadan na man kan dida dit mangibain kan sakon padana pay sidan tudtuduk, sakona Inyanak di Tagu ibain ku pay nu mangulinak situn pita. Ta mangulinaka awad kan sakon dit nakaskasdaawa kinangatun Amak ot buḻun ku dat nasantuwana aanghel.” 
\c 9  
\p  
\v 1 Utdi, kanana un, “Tuttuwa tun ibagak un awad kan dikayu un antu uttun satun ud adi yan matoy inggana’t maila da dit dumakngan dit mangiyapuwan Apudyus kan sat pannakabalin na.” 
\s1 Sat Naobsan Dit Ilan Jesus 
\r (Mateo 17:1-13; Lucas 9:28-36) 
\p  
\v 2 Lumabas man onoma aḻgaw, indallay Jesus da Pedro, Santiago kan Juan un nanagada’t dit nangatu’n bateled un dida ullawa. Inggaw da man sidi, naobos dit ilan Jesus.  
\v 3 Sadit badut na manilisiling dit kapoḻkas na un naidon makapapoḻkas situn lap-at pita. 
\p  
\v 4 Ot kakḻata nailan dat tuḻu’n disipulus da Elias kan Moses un makabagbagbaga kan Jesus. 
\p  
\v 5 Kinnanan Pedro kan Jesus un, “Apu, napiya ta antu taku’t tu. Mangwa kami si tuḻu’n sigay ta mangkuwam nat osa, mangkuwan Moses nat osa kan mangkuwan pay Elias nat osa.” 
\p  
\v 6 Kanana ullawa di ta naid tigammu na si ibaga na utdit amoda kimut da. 
\p  
\v 7 Utdi, kakḻata inggaw bunota nangayyung kan dida ot inggaw ginga’n nanligwat sit bunot un kanana’n, “Siyatu’d pipiyaoka Anak ku, dumngoḻ kayu kan siya.” 
\p  
\v 8 Dagusa ummila da utdit nangkalliput yoong naid sabali’t naila da nu adi abus si Jesus ullawa. 
\p  
\v 9 Utdit madama’n gumusad da utdit bateled, binilibilin Jesus dida un adida ibagbaga’t udum dit naila da inggana’t sadit Inyanak di Tagu, umungaḻ kan katoy. 
\p  
\v 10 Tinungpal da dit bilin Jesus yoong mampaim-imus da nu ngadan dit piyaona’n ugudon dit imbaga na un umungaḻ kan katoy. 
\p  
\v 11 Ot inimus da kan Jesus un, “Apay kanan danat mimistulun di lintog un masapula umun-una si Elias un dumatong nu sadit Kristu nu?” 
\p  
\v 12 Summungbat si Jesus un, “Tuttuwa’n masapula mauna si Elias un dumatonga umoy mangisagana’t dat losan. Ot ngadan nat makanan yu utdit naikanglit sit ugud Apudyus un sakona Inyanak di Tagu sagapaḻok dat adu’n ligat kan sumdiyanak sidat tagu?  
\v 13 Yoong ibagak kan dikayu un naabusona dummatong si Elias ot kingwan dat tagu dat singngadan na mana lawenga piniya da un kingwa kan siya un kama’t dit naikanglit sit ugud Apudyus un makwa kan siya.” 
\s1 Pinapiyan Jesus Dit Abenga Sinakayan Di Dimunyu 
\r (Mateo 17:14-21; Lucas 9:37-43) 
\p  
\v 14 Utdit dakngon da Jesus dat disipulus un natengyan, naila da dat aduadu’n tagu’n nangammung kan dida kan dat mimistulun di lintoga makasungsungbat kan dida.  
\v 15 Mailan man dat tagu’n dumoḻdoḻdoḻ si Jesus, nasnasdaaw da ot nampatodtoddak da un umoy nangabat. 
\p  
\v 16 Inimus Jesus un, “Ngadan nat mansisinnungbatan yu kan dida?” 
\p  
\v 17 Osa’t dat kaaduwan dit summungbat un, “Mistulu, indallay ku tun anak ku kan sika ta sinakayan di nadadaga ispiritu ot adina makabagbaga.  
\v 18 Nu sakayanon dit ispiritu matukas kan manlaḻabḻab tun sangi na, manggitil datun ngipon na kan kumtug tun long-ag na. Imbagak sidanat disipulus nu un addagon da yoong adida kabooḻan.” 
\p  
\v 19 Summungbat si Jesus un, “Ay, naid pammati yu un tagu. Kamaan nat kabayag ku un iinggaw kan dikayu inggana’t manuttuwa kayu? Kan kamaan nat kaandun nat mangiyan-anusak kan dikayu? Idatong yu kan sakon nat abeng.” 
\p  
\v 20 Indatong da kan Jesus dit abeng. Ot mailan man dit nadadaga ispiritu si Jesus, dagusa pinanwogowog na dit abeng ot natukasa nanduḻaduḻag un manlaḻabḻab dit sangi na. 
\p  
\v 21 Inimus Jesus sit ama na nu kamaan dit kabayag dit gummiknaana. 
\p Ot kanan dit ama na un, “Manipud sit kaban-og na.  
\v 22 Kanayuna isubban dit ispiritu utdit apuy kan ilmos na utdit danum si mamatoyana kan siya. Ot nu kabooḻam, mangaasi ka ta tuḻungam dikami.” 
\p  
\v 23 “Nu kabooḻak, kanam?” kinnanan Jesus. “Maid adi makwa nu manuttuwa nat osa’n tagu kan Apudyus.” 
\p  
\v 24 Dagusa impakuy dit aman dit abeng un, “On, manuttuwaak! Ot tuḻunganak situn kinakulang tun pammatik.” 
\p  
\v 25 Utdit mailan Jesus dat adu’n tagu’n manodtoddaka umadani inggimau na dit nadadaga ispiritu un kanana’n, “Sika un ispiritu un nangumoḻ kan namongngog situ un abeng, bilinok sika un tengyam ot adi kaon manguliulin.” 
\p  
\v 26 Nampakuy dit ispiritu ot inwogowog na dit abeng asina tinengyan. Nagngat dit abeng un kama’t ladag dit ila na ot kanan dat kaaduwan un, “Natoy.” 
\p  
\v 27 Yoong inaggoman Jesus dit iman dit abeng un namangun ot summikad dit abeng. 
\p  
\v 28 Utdit nilumnokon da Jesus pati utdat disipulus na utdit boḻoy, inimus da kan siya un dida’l lawa un, “Apay adimi maaddag diya nadadaga ispiritu?” 
\p  
\v 29 Summungbat si Jesus un, “Maid makaaddag sinata ispiritu nu adi luwaḻu ullawa.” 
\s1 Imbagan Jesus Uman Dit Maipanggop Sit Mapatoyana 
\r (Mateo 17:22-23; Lucas 9:43-45) 
\p  
\v 30 Utdi tinengyan da diya igaw ot nangoy da ud Galilea. Adin Jesus piyaon nu tigammuwon dat tagu dit inggawana,  
\v 31 ta isuḻsuḻu na dat disipulus na. Kanana kan dida un, “Sakona Inyanak di Tagu, dandaniyona maiyawatak sidat tagu. Patoyon da ud sakon yoong nu lumabas tuḻu’n aḻgaw, umungaḻak.” 
\p  
\v 32 Adida naawatan dit kaipooyan dit imbaga na yoong ummogyat da un nangimus kan siya. 
\s1 Sat Kangattuwan Sin Mangiyapuwan Apudyus 
\r (Mateo 18:1-5; Lucas 9:46-48) 
\p  
\v 33 Dummatong da ud Capernaum ot utdit inggaw da utdit daḻom boḻoy, inimus na utdat disipulus na un, “Ngadan dit mansisinnungbatan yu utdin daḻan?” 
\p  
\v 34 Yoong adida ginumgumminga onta babagbagaon da nu singngadan dit kangattuwan kan dida. 
\p  
\v 35 Nantupak si Jesus ot inamung na dat kagwampuḻu’t duwa’n disipulus na asina kinnanan kan dida un, “Singngadan na mana mamiya un siya’d kangattuwan, masapula ipadoba na nat long-ag na inggana’t siya’d kadobaan kan masapula manselbi utdan losan.” 
\p  
\v 36 Utdi, nangaḻa’t abeng si Jesus ot pinasikad na utdit gawa da. Binakwaḻ na dit abeng asina kinnanan kan dida un,  
\v 37 “Singngadan na man un mangawat si napakumbaba un padan ditu un abeng un ipagapu na kan sakon, sakon ud inawat na ot singngadan na man un mangawat kan sakon, bokona lawa’n sakon ud inawat na nu adi inawat na pay dit nangibaun kan sakon.” 
\s1 Sanat Adi Gumusuḻ Buḻun Taku 
\r (Lucas 9:49-50) 
\p  
\v 38 Kanan Juan kan Jesus un, “Mistulu, nakaila kami si tagu un man-addag si dimunyu un usalona nat ngadan nu. Yoong inyapa mi dit koona gaputa bokona buḻun taku.” 
\p  
\v 39 Yoong kinnanan Jesus un, “Adiyu iyapa ta maid mangkokwa si am-amug un usalona tun ngadan ku asi mambagbaga’t nadadaga maisuganggang kan sakon nu maabus.  
\v 40 Ta singngadan na man un adi gumusuḻ kan ditaku, buḻun taku.  
\v 41 Tuttuwa tun ibagak kan dikayu un singngadan na man un mangtod si sintasa un danuma inumon yu gaputa tagu dikayu kan Kristu, maawat na un maawat dit gun-guna na un itdon Apudyus.” 
\s1 Sat Maigapuwan Di Makabasuḻan 
\r (Mateo 18:6-9; Lucas 17:1-2) 
\p  
\v 42 “Singngadan na man un maigapuwan di makabasuḻan di osa’t dat aabenga mamati\f + \fr 9:42 \ft Ilan yu utdin Mateo 18:6; Luc. 17:2\f* kan sakon, un-unnaya lawa’n matakodan si dakoḻana gigillingana batu dit bagang na asi maidawat sin baybay.  
\v 43-44 Ot nu sanat imam dit maigapuwan di makabasuḻam, putdom! Un-unnaya lawa un osossaan nat imam un lumnok sin mataguwan si inggaingga nu sanat duwa nat imam un manaḻan sin impiyelnu un maid maksopan din apuy si inggaingga.\f + \fr 9:43-44 \ft Sadat bersikulu 44 kan 46 maid sidan kaaduwana manuskrito ot san ibagbaga da nampada utdin bersikulu 48.\f* 
\v 45-46 Ot nu sanat ikim nat maigapuwan di makabasuḻam, putdom! Un-unnaya lawa’n ossaan nat ikim un lumnok sin mataguwan si inggaingga, nu sanat duwa nat ikim un umoy sin impiyelnu.  
\v 47 Ot nu sanat atam nat maigapuwan nat makabasuḻam, tuwilom! Un-unnaya lawa’n ossaan nat atam un lumnok sin mangiyapuwan Apudyus nu sanat duwa nat atama maidawat sin impiyelnu.  
\v 48 Ta utdin impiyelnu, adida matoy dan ogos un mangan kan dida kan adina maksop din apuy.\f + \fr 9:48 \ft Ilan yu utdin Isa. 66:24.\f* 
\p  
\v 49 “Losan dan umunud kan sakon mansagapaḻ da si adu un ligata mamadas kan dida.\f + \fr 9:49 \ft Sat kustu un naikanglit sin Griego, “Sadan losan maasinan si apuy,” un sat kaipooyan di apuy, ligat.\f* 
\v 50 Naselbi nat asin nu mannanayun dit apgad na yoong nu mangkubay, naidon selbi na ta adinaon mabalina maiyulin dit apgad na. Padana un mannanayun okyan kan dikayu nat kababalin di osa’n umunud kan sakon daḻapnu naselbi kayu, kad mantutunus kayu.” 
\c 10  
\s1 Sat Tudtudun Jesus Maipanggop Si Idang 
\r (Mateo 19:1-12; Lucas 16:18) 
\p  
\v 1 Tinengyan da Jesus diya boboḻoy ot ummoy da utdin lakub Judea utdin kapon domang din wangwang Jordan. Aduadu uman dat tagu’n nandatdatong kan siya ot tinudtuduwana dida un siya payon dit doda’n koko-ona. 
\p  
\v 2 Inggaw da ud Fariseo un ummoy kan siya nan-imus daḻapnu padpadason da ot kanan dan, “Ipalubus kad dit lintog taku’n idangan dit laḻaki si asawa na?” 
\p  
\v 3 Summungbat si Jesus un, “Singngad dit imbilin Moses kadot kan dikayu?” 
\p  
\v 4 Summungbat da un, “Impalubus Moses un mangwa dit laḻaki si kasulatan dit man-idangan da, asina padaḻnon dit babai.” 
\p  
\v 5 Summungbat si Jesus un, “Siya’d imbilin Moses kan dikayu di gaputa adi kayu matudtuduwan.  
\v 6 Yoong sidit luglugi’n namaloswaan Apudyus si tagu, kingwana dit laḻaki kan babai.  
\v 7 Ot kinnanan Apudyus un, ‘Siya’d gapuna un tengyan dit laḻaki da ama na kan ina na ta umoy sumip-un sit asawa na,  
\v 8 ot mambalin da si osa.’\f + \fr 10:8 \ft Ilan yu utdin Genesis 2:24.\f* Utdi, bokonona duwa nu adi kama da’t ossaana long-ag.  
\v 9 Isunga singngadan na mana pinansip-un Apudyus un man-asawa, maid tagu’t mabalina mangidang kan dida.” 
\p  
\v 10 Utdit inggaw daon sit boḻoy, pinuut uman dat disipulus Jesus kan siya dit maipanggop sidiya banag.  
\v 11 Ot kanan Jesus kan dida un, “Sanat laḻaki’n umidang sinat asawa na ta mangasawa’t sabali, makabasuḻ sit poga’n asawa na si dagdagas.  
\v 12 Padana pay un sat babai’n umidang sit asawa na ta mangasawa’t sabali, makabasuḻ pay sit asawa na si dagdagas.” 
\s1 Binindisyunan Jesus Dat Aabeng 
\r (Mateo 19:13-15; Lucas 18:15-17) 
\p  
\v 13 Utdi, nan-idatong dat tagu utdat aabeng da kan Jesus daḻapnu agpadana dida’n bindisyunan yoong inggimaun dat disipulus Jesus dat tagu.  
\v 14 Yoong mailan man Jesus dit koon dat disipulus na nasuḻag ot kinnanana kan dida un, “Bay-an yu un umoy danat aabeng kan sakon, adiyu iyapa dida ta sadan kama kan dida dan manawid sin mangiyapuwan Apudyus.  
\v 15 Tuttuwa tun ibagak kan dikayu un, nu adiyu awaton din mangiyapuwan Apudyus un padan din koon di abenga mangawat adi kayu maidagamung sidi.” 
\p  
\v 16 Utdi, sinin-ossan Jesus binakwaḻ dat aabeng ot inyagpad na dit osa’n ima na un namindisyun kan dida. 
\s1 Sat Nabaknanga Tagu 
\r (Mateo 19:16-30; Lucas 18:18-30) 
\p  
\v 17 Utdit manlaklakkat si Jesus un manaḻan, inggaw tagu’n nanoddaka ummoy nanalluku utdit sinagung na ot kanana’n, “Napiya’n Mistulu, ngadan nat masapula kook daḻapnu matawid ku dit mataguwana maid kigad na?” 
\p  
\v 18 Kanan Jesus un, “Apay kanama napiyaak? Maid udum si napiya nu adi si Apudyus ullawa.  
\v 19 Tigammum dat bilin un, ‘Adika kumatoy. Adika managdagas. Adika man-akaw. Adika mangkustigu si tuli. Adika mangkuluk. Dayawom da amam kan inam.’ ” 
\p  
\v 20 Ot kanan dit laḻaki kan Jesus un, “Apu Mistulu, tungtungpaḻoka losan danaton manipud sit kaban-og ku.” 
\p  
\v 21 Naanggom dit angos Jesus un nangitukkoḻ sit laḻaki ot kanana’n, “Annat osa’n mangkulangama masapula koom. Umoy ka ilaku dat losana kukuwam ta asim itdon dit bayad na utdat nakapus kad awad binaknang nu ud langit, asikaon umunud kan sakon.” 
\p  
\v 22 Magngoḻ man dit laḻaki dit imbagan Jesus, nanduduuy ot kaysana madomdomdoman ta amod dit kinabaknang na. 
\p  
\v 23 Ummila’t Jesus sit nangkalliput asina kinnanan sidat disipulus na un, “Taḻona nasigaba makaḻnok danat baknang sin mangiyapuwan Apudyus.” 
\p  
\v 24 Nasnasdaaw dadit disipulus Jesus sidit ugud na yoong imbagan uman Jesus kan dida un, “Ay aanak, taḻona nasigab nat lumnok sin mangiyapuwan Apudyus.  
\v 25 Naḻasḻasu un mangoy nat kamelyu’n dakoḻa ayam sinat abut di tanud nu sanat baknanga tagu’n lumnok sin mangiyapuwan Apudyus.” 
\p  
\v 26 Utdi, taḻona nasnasdaaw dat disipulus na ot kanan da kan siya un, “Singngadan dat mabalina taguwon Apudyus nu?” 
\p  
\v 27 Tummukkoḻ si Jesus kan dida’n dit summungbat un, “Adina makwa di nu tagu’d mangwa yoong si Apudyus kabooḻana’n mangwa’t dan losana banag.” 
\p  
\v 28 Gumminga si Pedro un, “Dikami nu, un tinengyan mi dat losana kukuwa mi daḻapnu sika’d uunnudon mi?” 
\p  
\v 29 Kanan Jesus un, “Tuttuwa tun ibagak kan dikayu un singngadan na man un maneyan sit boḻoy na onnu susunud na onnu ina na onnu ama na onnu aabeng na onnu pita na maipagapu kan sakon kan sat Nabaḻu’n Damag,  
\v 30 adayu’n ad-adu dan maawat na uttun matattaguwana. Maitdan si nasulsuluk pay nu ginasuta boḻoy, susunud, maḻong-ag, anak kan pita. Maidapdapes yoong anungus kad di aḻgaw awatona pay dit mataguwan un maid kigad na.  
\v 31 Yoong adu dat tagu’n maun-una uttun satun un maudi kan adu dat maudi uttun satun un maun-una nu timpu na.” 
\s1 Pitlun Jesus Nangibaga’t Dit Maipanggop Sit Matoyana 
\r (Mateo 20:17-19; Lucas 18:31-34) 
\p  
\v 32 Inggaw man da Jesus sidit tagad-an un umoy Jerusalem, ummuna’t akit si Jesus nu sadat masmasdaawana disipulus na. Ot sadat tagu’n naitung-ud kan dida kumimkimut da pay. Utdi, tinang-il Jesus uman dat kagwampuḻu’t duwa’n disipulus na ot imbaga na dit maipasamak kan siya. 
\p  
\v 33 Kanana un, “Dumngoḻ kayu! Tumagada taku’d Jerusalem ot sakona Inyanak di Tagu, maiyawatak sidat aappun di padi kan mimistulun di lintog ot ikoddong da un mapatoyak asida iyawat sakon sidan bokona Judio  
\v 34 ot manliwliw-anak, luglugpaanak, sabisabidanak asiyanak patoyon yoong nu lumabas tuḻu’n aḻgaw umungaḻak.” 
\s1 Sat Kindaw Da Juan Kan Santiago 
\r (Mateo 20:20-28) 
\p  
\v 35 Utdi, ummoy da Santiago kan Juan un anak Zebedeo kan Jesus. Kanan da un, “Mistulu, awad kodawon mi kan sika ot sapay okyan ta ipalubus nu.” 
\p  
\v 36 “Ngadan nat piyaon yu un kook?” kanan Jesus kan dida. 
\p  
\v 37 Summungbat da un kanan dan, “Ipalubus nu okyana mantupak nat osa kan dikami’t nat kapon diwanan nu kan osa’t nat kapon kawigim sinat madaydayaw un mangiyapuwam.” 
\p  
\v 38 Yoong summungbat si Jesus un, “Naid tigammu yu utnat kodkodawon yu. Mabooḻan yu kad nat ligata sagapaḻok? Mabooḻan yu kad un mapaligat onnu mapatoy un padan dit mapatoyak?”\f + \fr 10:38 \ft Sat naikanglit sit Griego kanana un, mabooḻan yu kad un uminum sit tasa un uminumak onnu mabunyagan sit bunyaga maibunyag kan sakon?\f* 
\p  
\v 39 “On, mabooḻan mi,” kanan da. 
\p Imbagan Jesus kan dida un, “Tuttuwa un mapaligat kayu’n padan din mapaligatak kan mapatoy kayu un padan nat mapatoyak,  
\v 40 yoong bokona sakon nat mamili utdit mantupak situn kapon diwanan ku kan kawigik ta insaganan Apudyus un mantupakan dat pinili na.” 
\p  
\v 41 Dongḻon man dat simpuḻu’n buḻun da Santiago kan Juan dit kingwa da, summuḻag da kan dida.  
\v 42 Gapu’t di, inayagan Jesus inamin dida ot kinnanana kan dida un, “Titiggammu yu un sadan maapu utdan bokona Judio, puyungon da dan iyapuwan da. Ipailan dadit awad si tulay dit pannakabalin da utdan tagu da.  
\v 43 Yoong bokona kama’t di dit makwa kan dikayu. Ta singngadan na mana mamiya un nangatu kan dikayu, masapula manselbi kan dikayu’n losan.  
\v 44 Ot singngadan na mana mamiya un siya’d kangattuwan, masapula manselbi utdan losan un kama’t babbaun.  
\v 45 Ta sakona Inyayak di Tagu, bokon paya dummatongak daḻapnu paselbiyak si tagu nu adi dummatongak daḻapnu manselbiyak kan dida. Dummatongak daḻapnu itdok tun angos ku un mansubbut ku utdan adu’n tagu.” 
\s1 Pinapiyan Jesus Si Bartimeo Un Nakuḻap 
\r (Mateo 20:29-34; Lucas 18:35-43) 
\p  
\v 46 Dintong da Jesus kan dat disipulus na ud Jerico ot aduadu’n tagu’n naitung-ud kan dida. Utdit malausan daon diya boboḻoy, inggaw nakuḻapa mangngadan kan Bartimeo un anak Timeo un mantutupak sit igid dit kaḻsa un tumaptappaya.  
\v 47 Utdit magngoḻ na un si Jesus un iNazaret dit lumaus, nampakuy un kanana’n, “Jesus un kaganakan ali David, kaasiyanak!” 
\p  
\v 48 Adu dat nangigimau kan siya ot binagaan da un walling. Yoong amo indangsoḻ na ota kinnanan un, “Kaganakan ali David, kaasiyanak!” 
\p  
\v 49 Nan-illong si Jesus ot kanana’n, “Padakngon yu ud situ.” 
\p Utdi, inayagan da dit nakuḻap ot kanan da kan siya un, “Pabilgom nat angos nu, lumigwat ka ta andi un padakngon dika.” 
\p  
\v 50 Dagusa ingkaḻ-is na dit kagoy na ot summikada ummoy ummadani kan Jesus. 
\p  
\v 51 “Ngadan nat piyaoma kook kan sika?” inimus Jesus kan siya. 
\p “Apu, piyaok umila,” kanan dit nakuḻap. 
\p  
\v 52 “On, mabalin kaona manaḻan. Kummiya ka gapu’t nat pammatim,” kinnanan Jesus kan siya. 
\p Dagusa makailaon dit nakuḻap ot naitung-ud kan da Jesus. 
\c 11  
\s1 Dinaydayaw Dat Tagu Si Jesus Sit Dummakngana’d Jerusalem 
\r (Mateo 21:1-11; Lucas 19:28-40; Juan 12:12-19) 
\p  
\v 1 Adaniyon da Jesus Jerusalem ot dummatong daon sin nambootan Betfage kan Betania utdin bateled Olivo. Utdi nambaun si Jesus si duwa utdat disipulus na. 
\p  
\v 2 Kanana kan dida un, “Umoy kayu utnat madoḻdoḻa boboḻoy ot nu makadatong kayu, dagusa awad odasan yu si naisilu’n ubbun di dangki un adi payyan nakabayuwan. Ussagan yu ta idatong yu uttu.  
\v 3 Ot nu awad mangigimau kan dikayu un kanana’n, ‘Koon yu un ussagan nat?’ Ibaga yu kan siya un, ‘Masapul dit Apu ot ipaoli na payona dagus.’ ” 
\p  
\v 4 Utdi kaysan da ot naila da dit ubbun di dangki un naisilu’t dit sooban dit boḻoya adani’t dit kaḻsa.  
\v 5 Utdit ussagan da kanan dadit gasikadana tagu kan dida un, “Koon yu un ussagan nat ubbu?” 
\p  
\v 6 Imbagan dat duwa dit imbilin Jesus un ibaga da ot impalubus da un aḻan da.  
\v 7 Indatong da kan Jesus dit ubbun di dangki ot inyap-ap da dat kagoy da utdit dangki asin Jesus nangabayuwan.  
\v 8 Adu dat tagu’n nan-iyap-ap sidat kagoy da utdit daḻan. Ot sadat udum, nanggap-id da utdat nagabong un sangan di kayu’t dit daḻan ot siya’d inyap-ap da. 
\p  
\v 9 Ot sadat ummuna kan sadat maitungtung-ud kan Jesus, gapappakuyan da un kanan dan, “Madaydayaw si Apudyus! Bindisyunan Apudyus tun imbaun na un pannakalong-ag na.  
\v 10 Bindisyunana tun dummatonga maisukat kan ali David. Madaydayaw si Apudyus sin langit!” 
\p  
\v 11 Utdit dumatong daon Jerusalem, nilumnok si Jesus sit timplu. Utdit naila na un losanon dit nangkalliput sit daḻom, lummaksun ta nasdomon ot ummoy da utdat kagwampuḻu’t duwa’n disipulus na ud Betania. 
\s1 Iniliwan Jesus Dit Kayu Un Igus 
\r (Mateo 21:18-19) 
\p  
\v 12 Mabigat man sidit mangulin da ud Jerusalem un nanligwat Betania, nabitil si Jesus.  
\v 13 Maotap na man dit kayu’n nagabonga ngadnon da si igus, ummoy na dintong ta ilana nu awad bunga na. Yoong dumatong man sit puun na maid bunga na ta tubu ullawa onta bokona timpu un bubungngaana payyan. 
\p  
\v 14 Utdi iniliwan Jesus dit kayu un kanana’n, “Manipud sinsatunon, maidon mamungaam.” Ot dingngoḻ dat disipulus na dit inugud na. 
\s1 Inummoy Si Jesus Sit Timplu 
\r (Mateo 21:12-17; Lucas 19:45-48; Juan 2:13-22) 
\p  
\v 15 Dumatong da man Jerusalem nilumnok si Jesus sit timplu ot pinaḻaksun na un losan dat manlaḻaku kan gumatgatanga ininggaw. Inamin na paya sinuwakkit dat lamesaan dadit mansusukat si pilak kan sadat tutuppakan dat manlaḻaku si kalupati.  
\v 16 Inyapa na pay dat awad si awit un mangoy sit paway dit timplu.  
\v 17 Tinudtuduwana dat tagu ot kanana’n, “Bokon kada naikanglit sit ugud Apudyus un, ‘Satun boḻoy ku mangadanan si boḻoya luluwaḻuwan di losana tagu?’ Yoong dikayu pinambalin yu un igaw di makuluk.” 
\p  
\v 18 Utdit nagngoḻan dat aappun di padi kan mimistulun di lintog dit kingwan Jesus, inainapon da nu innon mampapatoy da kan siya. Umogyat da kan siya onta masmasdaawan dat losana tagu’t dat tudtudu na. 
\p  
\v 19 Gumidgidam man, tinengyan Jesus ud Jerusalem pati utdat disipulus na. 
\s1 Sat Maadaḻ Sit Kayu Un Naḻangu 
\r (Mateo 21:20-22) 
\p  
\v 20 Manlaus da man si mabigat naila da dit igus un naḻangu inggana’t dit lamut na.  
\v 21 Nagasmok Pedro dit kingwan Jesus ot kinnanana’n, “Apu, ilamot naḻangu dit iniliwam un igus sit kaḻabyan.” 
\p  
\v 22 Summungbat si Jesus un, “Manuttuwa kayu kan Apudyus.  
\v 23 Tuttuwa tun ibagak kan dikayu un, singngadan na mana mangibaga’t tu un bateled un, ‘Umalis ka utdin baybay,’ un maida taḻon manduwaduwaana ot tuttuwaona un matungpal dit imbagana, makwa.  
\v 24 Ibagak kan dikayu un singngadan na mana kodawon yu kan Apudyus sidanat luwaḻu yu, tuttuwaon yu un maitod ot maitod kan dikayu.  
\v 25-26 Ot nu manluwaḻu kayu ta awad sigab nat angos yu si osa’n tagu, pakawanon yu yan daḻapnu pakawanon Ama yu ud langit dat basbasuḻ yu.”\f + \fr 11:25-26 \ft Sadat uduma manuskrito awad ud bersikulu 26 un kanana’n, Ta nu adiyu pakawanon dat pada yu un tagu, adin Ama yu ud langit pakawanon dat basbasuḻ yu.\f* 
\s1 Imus Maipanggop Sit Nanligwatan Dit Kalintogan Jesus 
\r (Mateo 21:23-27; Lucas 20:1-8) 
\p  
\v 27 Nangulin da uman Jerusalem ot utdit mangkikkiyang si Jesus sit daḻom dit timplu, inummoy kan siya dat aappun di padi, mimistulun di lintog kan sadadit lalallakay di Judio. 
\p  
\v 28 Kanan da kan siya un, “Ngadan nat kalintogam un mangwa’t danat kokkoom? Onnu ngadan nat nangitod kan sika utnat kalintogam un mangwa’t datu?” 
\p  
\v 29 Summungbat si Jesus un, “Annat imusok kan dikayu ot nu sungbatan yu, ibagak pay tun nanligwatan tun kalintogak un mangwa’t datuwa kook.  
\v 30 Ibaga yu ud nu sin nanligwatan dit kalintogan Juan un mambunyag, nanligwat kan Apudyus onnu nanligwat si tagu?” 
\p  
\v 31 Utdi nampipinnuut da pay lawan un, “Nu ibaga taku’n nanligwat kan Apudyus, kanana’t oni un, ‘Apay adiyu tinuttuwa nu?’  
\v 32 Yoong nu ibaga taku un nanligwat si tagu gakkimut.” Umogyat da utdat tagu onta tuttuwaon da un si Juan tuttuwa’n propetan Apudyus. 
\p  
\v 33 Isunga sat insungbat da kan Jesus kanan da un, “Maid tigammu mi.” 
\p Ot kanan Jesus un, “Ot madik pay ibaga kan dikayu nu nanligwatan tun kalintogak un mangwa’t datuwa kook.” 
\c 12  
\s1 Abalig Maipanggop Sidat Lawenga Mantotobaw 
\r (Mateo 21:33-46; Lucas 20:9-19) 
\p  
\v 1 Utdi, inlugin Jesus dit nan-abalig un kanana’n, “Inggaw tagu’n minuḻ-ana’t ubas dit pita na. Tinalangkaana un nilikmut ot nangabut si batu un maposposan dit bungan dit ubas. Nanuud pay si nataknanga alligang di man-andog. Utdi, impatobaw na dit kaubasana ot nangaḻyug si sabali’n ili. 
\p  
\v 2 “Dumatong man dit bubuḻḻasan di ubas, nangibaun si baba-unona un umoy mangaḻa’t dit gogwa na utdit naapit.  
\v 3 Yoong dumatong man dit imbaun na, dinokmaan dat mantotobaw ot pinang-opang-ok da asida pinangulin un imaima ullawa. 
\p  
\v 4 “Utdi nangibaun uman si osa’n baba-unon yoong dumatong man, sinugat da dit uḻu na kan binabbainan da pay. 
\p  
\v 5 “Nangibaun payyan si osa ot pinatoy da. Padana pay sidat uduma naibaun un pinang-ok da dat udum ot pinatoy da pay dat udum kan dida.  
\v 6 Inggaw payyan osa’n nabun-an un baunona un siya dit potpotgona un anak na. Kadon siya’d imbaun naon ta kanana’t dit somsomok na un, ‘Ikabain da tu ta anak ku.’  
\v 7 Yoong mailan man dat mantotobaw dit anak dit singkuwa’t dit pita kanan da un, ‘Siyatu dit manawid situn pita, aweyu ta patoyon taku daḻapnu mangkuwa taku tun pita.’ 
\p  
\v 8 “Utdi dinokmaan da dit anak, pinatoy da asida impagkaḻ sit lasin dit kaubasan. 
\p  
\v 9 “Kadon, ngadan dit koonon dit singkuwa’t dit pita? Dumatonga umoy mamatoy sidat pinantobaw na kad asina ipatobaw dit kaubasan sidat udum. 
\p  
\v 10 “Adiyu kad nabasa dit naikanglita ugud Apudyus? Kanana un, 
\q1 ‘Sadit batu’n inidsan dat mankokokwa si boḻoy, siya’d nambalina pannan dit sikun dit boḻoy.  
\v 11 Siya’d kingwan Apudyus ot taḻona nakaskasdaawa maila.’ ” 
\p  
\v 12 Naawatan dat pangaton dat Judio un imbagan Jesus diya abalig un maibusuḻ kan dida ot pinadas da un dokmaan yoong gaputa umogyat da utdat adu’n tagu binaybay-an da si Jesus ot tinengyan da. 
\s1 Imus Maipanggop Sit Mambayadan Si Bugis 
\r (Mateo 22:15-22; Lucas 20:20-26) 
\p  
\v 13 Utdiyon nangibaun da utdat uduma Fariseo kan uduma buyut Ali Herodes si umoy man-im-imus kan Jesus daḻapnu man-illadu kad sidat isungbat na, awad mangidaḻuman da. 
\p  
\v 14 Dumatong da man kan siya kanan da un, “Mistulu, tigammu mi un adika mantulituli kan adim mandudumaon dan tagu ta adim ibilbilang dit saad da. Itudtudum nat katuttuwaana maipanggop sidan piyaon Apudyus ipakwa. Ot ibagam ud nu nainkalintogana mambayad taku’n Judio si bugis kan Caesar un emperador ud Roma? Mambayad taku onnu bokon?” 
\p  
\v 15 Yoong titiggammun Jesus un man-ag-agin da ullawa ot kanana kan dida un, “Apay padpadasonak? Itdanak ud si denario\f + \fr 12:15 \ft Ilan yu utdin glosario dit kaipooyan di denario.\f* ta ilak.” 
\p  
\v 16 Innitdan da si denario ot inimus na kan dida un, “Sinmuging kan singngadan situn naimalka?” 
\p “Si Emperador Caesar,” insungbat da. 
\p  
\v 17 Utdi kanan Jesus kan dida un, “Itdon yu kan Caesar nat kuwan Caesar ot itdon yu pay kan Apudyus nat kuwan Apudyus.” 
\p Nasnasdaawan da utdiya imbagan Jesus. 
\s1 Imus Maipanggop Sit Umungaḻan Dat Matoy 
\r (Mateo 22:23-33; Lucas 20:27-40) 
\p  
\v 18 Utdi inggaw da pay Saduceo un inummoy kan Jesus. Sadatu dat Judio un manguguda maid umungaḻ si natoy. 
\p  
\v 19 Inimusan da un, “Mistulu, kanan dit lintog taku’n ingkanglit Moses un, ‘Nu mangasawa nat osa’n laḻaki ta matoy un maid anak na, masapula asaw-on dit sunud na dit bilug daḻapnu man-anak da si kama’t anak didit natoy. 
\p  
\v 20 “Inggaw da ud pitu’n mansusunuda laḻaki utdit. Nangasawa dit pangu yoong natoya naid anak na.  
\v 21 Utdi, inasawan dit maikagwa’n sunud na dit bilug yoong natoy uman un maid anak na. Ot padana payon dit naipasamak sit maikatlu,  
\v 22 inggana’t dit maikapitu un losan da un natoya naid ingganak da utdit bilug. Utdit losan daona natoy dat mansusunud, natoy pay dit bilug. 
\p  
\v 23 “Ot nu timpu un umungaḻ dat natoy, singngadan dit sin-asawa’t di un bilug? Ta losan dat pitu’n mansusunuda nangasawa kan siya?” 
\p  
\v 24 Summungbat si Jesus un, “Bokon nat kuwa yu un somsomok, gaputa adiyu maawatan dit naikanglita ugud Apudyus kan naid tigammu yu utdit pannakabalin na.  
\v 25 Ta nu umungaḻ dat natoy maid man-aassawa kan dida ta kama da utdan aanghel sin langit.  
\v 26 Ot nu maipanggop sit umungaḻan dat natoy, adiyu kad nabasa dit ingkanglit Moses maipanggop sit umapuapuya kayu? Naikanglit sidi dit imbagan Apudyus kan Moses un, ‘Sakon ud Apudyus un mandaydayawan da Abraham, Isaac kan Jacob.’  
\v 27 Piyaona’n ugudon un si Apudyus bokona Apudyus dat natoy nu adi sadan matatagu. Gattoka bokon nat kuwa yu un somsomok.” 
\s1 Sat Kapotgana Bilin 
\r (Mateo 22:34-40; Lucas 10:25-28) 
\p  
\v 28 Inggaw mistulun di lintoga dummatong un nangngoḻ sit mandidiskutilan da Jesus sidat Saduceo. Gaputa maila na un ustuustu dit mansusungbat Jesus, ummadani ot inimus na kan siya un, “Ngadan dit kapopotgan sidat losana bilin?” 
\p  
\v 29 Summungbat si Jesus un, “Siyatu’d kapopotgana bilin, ‘Dongḻon yu, dikayu’n losana kaganakan Israel: Si Apudyus, siya ullawa ud ossaana Apu.  
\v 30 Ot masapula iyossaan nu nat losana aangsom kan losana somsomok nu un mamippiya kan Apudyus un Apum.’  
\v 31 Ot siyatu tun maikagwa un bilin, ‘Masapula piyaom dan padam un tagu un kama’t nat mampipiyam sinat long-ag nu. Maidon napotpotog si udum nu adi siya datun duwa’n bilin.’ ” 
\p  
\v 32 “On, ustu nat,” kanan dit mistulu kan Jesus. “Tuttuwa nat kanam un naid udum si Apudyus taku nu adi si Apudyus ullawa.  
\v 33 Ot masapula iyossaan taku tun losana aangson, somsomok kan kabooḻan taku’n mamippiya kan siya kan masapul paya pipiyaon taku dan pada taku’n tagu kama’t din mampipiya taku’t tun long-ag taku. Napotpotog nat manungpaḻan sidatuwa bilin nu san mangidatunan sidan ayam kan uduma maidatun kan Apudyus.” 
\p  
\v 34 Nadlaw Jesus un nalaing dit nansusungbat didit mistulu ot kanana kan siya un, “Bokona adayu ka utdin mangiyapuwan Apudyus.” 
\p Maabus manon di naidon makatuḻoda man-imus kan Jesus. 
\s1 Imus Jesus Maipanggop Sit Kristu 
\r (Mateo 22:41-46; Lucas 20:41-44) 
\p  
\v 35 Utdit mantudtuduwan Jesus sit timplu, inimus na un, “Apay sadanat mimistulun di lintog itudtudu da un si Kristu kaganakan David?  
\v 36 Ta mismu un si David imbaga na dit impasomsomok Ispiritu Santu kan siya un, 
\q1 ‘Imbagan Apudyus kan Apuk un: Mantupak ka uttun kapon diwanan ku inggana’t abakok un losan dat kabusuḻ nu.’\f + \fr 12:36 \ft Maila utdin Salmo 110:1\f* 
\m  
\v 37 Ot nu, ‘Apu,’ kanan David kan Kristu, inona un kaganakana nu?” 
\s1 Sat Imbagan Jesus Maipanggop Sidat Mimistulun Di Lintog 
\r (Mateo 23:1-36; Lucas 20:45-47) 
\p Pipiyaon dadit aduadu’n tagu’n dodongḻon dadit tudtudun Jesus.  
\v 38 Ot utdi un mantudtuduwana kanana un, “Alimbanan yu danat mimistulun di lintog ta pipiyaon da un mangay-ayaw un annandu dit badut da. Pipiyaon da pay nu dayawon dat tagu dida nu umoy da utdan aabtan di tagu.  
\v 39 Pipiyaon da dit mantupak sit sangu utdin sinagoga kan inggaw sit inggawan dat nangangatu’n tagu nu amung.  
\v 40 Gundawayan da dat bilug ot aḻan da un losan dat kokokwa da asida andu-anduwon dit luwaḻu da si man-iilingod da utdit kokkoon da. Nadagdagson dit dusa da un itdon Apudyus nu dumtong dit timpu.” 
\s1 Sat Indatun Dit Nakapusa Bilug 
\r (Lucas 21:1-4) 
\p  
\v 41 Utdi nantupak si Jesus sit adani’t dit pipissukan dat tagu si pilaka mangiila utdit man-ipisukan dat tagu utdat datun da kan Apudyus. Sin-addu dit ipisuk dat babaknang.  
\v 42 Ummoy pay dit nakapusa bilug ot nangipisuk si duwa un siping. 
\p  
\v 43 Inayagan Jesus dat disipulus na asina kinnanan kan dida un, “Tuttuwa tun ibagak kan dikayu un, san impisuk din bilug nabanbanol nu sadan impisuk dan udum un datun da.  
\v 44 Ta san intod dan udum nansawaḻan da utdit binaknang da yoong san bilug ulay nu kapus intod na un losan dit awad kan siya un siya ullawa’d ikatagu na.” 
\c 13  
\s1 Imbagan Jesus Un Maḻba Dit Timplu 
\r (Mateo 24:1-2; Lucas 21:5-6) 
\p  
\v 1 Utdit lummaksun da Jesus sit timplu, kanan dit osa’t dat disipulus na un, “Apu mistulu, ilam kad! Nabaḻbaḻu tun timplu kan sadatu’n uduma natuud situn lakub na. Nangkaddakkoḻ datun batu un panikokwa da.” 
\p  
\v 2 Summungbat si Jesus un, “Maila yu datun nabaḻbaḻu un natuud sinsatun yoong dumtong nat timpu un maid osa’t batu si natuuga adi maidugpu.” 
\s1 Sadat Ligat Kan Maidapdapesan 
\r (Mateo 24:3-14; Lucas 21:7-19) 
\p  
\v 3 Ummoy si Jesus sin bateled Olivo un domang didit timplu. Mantutupak man ummoy da Pedro, Santiago, Juan kan Andres dintong. 
\p  
\v 4 Inimus da kan siya un, “Apu, ibagam ud nu kapiga dit maipasamakan dit imbagam kanad kan ngadan nat mangilasinan mi nu dumatongon dit timpu un matungpaḻan datu un losan.” 
\p  
\v 5 Utdi, kanan Jesus kan dida un, “Man-alimban kayu ta adi kayu maal-allilaw.  
\v 6 Ta adu’n tagu’n dumatonga mangusal situn ngadan ku un kanan dan, ‘Sakon dit Kristu,’ ot adu dat maallilaw.  
\v 7 Ot nu magngoḻ yu dat kankannibung di gubat sinat adani kan damag di gubat sin adayu adi kayu madanagan ta masapula mapasamak da. Yoong bokon payyana anungus ditun lubung.  
\v 8 Ta manggugubat dan kailin-ili’t tun lubung kan mambibinnusuḻ dan tutulay. Awad da ud lunig sidanat nadumaduma un ili kan awad pay uḻat. Luglugina ullawa datu un paligat un padan dit manlogawan di man-abeng. 
\p  
\v 9 “Siya’d gapuna un masapula man-alimban kayu ta dopapon kan idallay dikayu utdan ukum. Sabisabidan dikayu utdat daḻom di sinagoga. Maipadaḻan kayu utdat gugubinnadul ya aali maipagapu’t manuttuwaan yu kan sakon daḻapnu panoknokan yu dit Nabaḻu’n Damag maipanggop kan sakon.  
\v 10 Ta masapula satuwa Nabaḻu’n Damag maitudtudu yan sidan losana tagu utdit daan dit anungus ditun lubung.  
\v 11 Ot nu dopapon dikayu ta idallay dikayu’n maimusan sidan ukum, adi kayu madanagan nu ngadan nat ibaga yu. Basta ibaga yu dit maipatigammu kan dikayu utdiya timpu. Ta sadit ibaga yu bokona manligwat sit kasomsomkan yu nu adi manligwat kan Ispiritu Santu.  
\v 12 Sadi un timpu ituyuk dat tagu dat mismu un sunud da un papatoy. Padana pay un ituyuk dat maḻong-ag un papatoy dat abeng da ot busuḻon pay dat aanak dat maḻong-ag da ot papatoy da dida.  
\v 13 Lawengon dikayu’t dan losana tagu gapu’t nat manuttuwaan yu kan sakon yoong singngadan na man un adi lumipsuta manuttuwa kan sakon inggana’t anungus na, taguwon Apudyus.” 
\s1 Sat Gakkimuta Yumam-an 
\r (Mateo 24:15-28; Lucas 21:20-24) 
\p  
\v 14 “Nu maila yuwon dit gaoogyata yumam-an un awad sin timplu un bokona siya’d lumbonga maisaadana, dikayu’n iJudea gumtik kayuwon sidan batbateled. (Maawatan okyan dat losana mamasa’t tu tun kaipooyana.)  
\v 15 Ot sat tagu’n inggaw sit otop\f + \fr 13:15 \ft Utdin Judea nalenad dit otop dat boḻoy da ot mabalin un man-illongan kan man-iistolyaan da.\f* dit boḻoy na, adinaon lumsa onnu lumnok sit boḻoy un umoy mangaḻa’t ibtik na.  
\v 16 Sat tagu’n inggaw sit payaw na, masapula adinaon mangulina umoy mangaḻa’t kagoy na.  
\v 17 Taḻona kawas diya timpu utdat nabugi kan sadat mantagtagibi.  
\v 18 Ot iluwaḻu yu kan Apudyus daḻapnu adina maiyaspuḻa mapasamak datu nu timpun di ageled.  
\v 19 Ta utdiya timpu amoamod dit ligat un maid maipadaana’t dat ligata lummabas manipud sit namaloswaan Apudyus situn lubung inggana’t tun satun. Maida taḻon maipadaana’t inggaingga.  
\v 20 Ot nu adin Apudyus inyaboba dit bilang di aḻ-aḻgaw didiya ligat, maid matagu’t tagu uttun lubung yoong maipagapu’t dan pinili na un tagu na, inyaboba na. 
\p  
\v 21 “Utdiya timpu, nu awad mangibaga kan dikayu un, ‘Antu’t tu dit Kristu,’ onnu ‘Ilan yu, andi’t di,’ adiyu tuttuwaon.  
\v 22 Ta adun tu dat mangabaw un dida dit Kristu kan man-ag-agin da un propetan Apudyus. Ot mangipaila da si nakaskasdaaw daḻapnu nu mabalbalin allilawon da dat pinilin Apudyus un tagu na.  
\v 23 Siya’d gapuna un man-alimban kayu. Indaddaan kuwona imbaga datu kan dikayu.” 
\s1 Sat Mangulinan Dit Inyanak Di Tagu 
\r (Mateo 24:29-31; Lucas 21:25-28) 
\p  
\v 24 “Yoong nu maabus dadiyona manligatan sidiya timpu, kumḻop din init ot san buḻan adinaon sumḻag.  
\v 25 Maotdag dan bituwon ot losana awad sin langit maligaligad da.  
\v 26 Kadon, ilan da ud sakona Inyanak di Tagu un dumoba’n mangillabaw sit bunot un napnu’t pannakabalin ku kan nakaskasdaawa kinangatuk.  
\v 27 Ot ibaun ku dadit aanghel ku uttun kasulisulin ditun lubung daḻapnu umoy da dagupon dadit losana pinilin Apudyus un tagu na.” 
\s1 Sat Maadaḻ Taku’t Din Kayu Un Igus 
\r (Mateo 24:32-35; Lucas 21:29-33) 
\p  
\v 28 “Ilan yu din kayu un igus ta man-adaḻan yu,” kinnanan Jesus. “Ta nu manlugi’n sumungbud dan tubu na, tigammu yuwon un dandani nat iinnitan.  
\v 29 Padana pay un nu maila yu dadiya imbagaka mapasamak, tigammu yuwona dandani’n mangulinak.  
\v 30 Tuttuwa tun ibagaka mapasamak un losan datu daan payyan un matoy dan losana tagu uttuwa lonap.  
\v 31 Mangkigad dan losana maila’d langit kan satun pita yoong mannanayun tun ugud ku.” 
\s1 Maid Makatigammu Utdit Man-ulinan Jesus 
\r (Mateo 24:36-44) 
\p  
\v 32 “Maid taḻon makatigammu’t dit aḻ-aḻgaw onnu olas un mapasamakan datun imbagak. Ulay dan aanghel sin langit onnu sakona Anak Apudyus, ta si Ama ullawa’d manigammu.  
\v 33 Man-alimban kayu kan mansasaggana kayu ta adiyu tigammu nat maipasamakan datu. 
\p  
\v 34 “Ta maiyalig si tagu’n umoy man-ay-ayaw si adayu’n ili. Itaḻgod na dit boḻoy na utdat baba-unona ot itdana’t talibasu dit kada osa kan dida kan bilinona dit man-aandog sit sooban un adina masuyop. 
\p  
\v 35 “Isunga mansasaggana kayu ta adiyu tigammu nu gidgidam, gawan labi, tullauk manuk onnu bigbigat nat dumakngaka Apu yu.  
\v 36 On, mansasaggana kayu daḻapnu adik dikayu dakngana masusuyop. 
\p  
\v 37 “Satuwa ibagak kan dikayu, ibagak pay sidanat losana tagu: Mansasaggana kayu!” 
\c 14  
\s1 Nambabagbagaan Da Dit Koon Da Un Mamatoy Kan Jesus 
\r (Mateo 26:1-5; Lucas 22:1-2; Juan 11:45-53) 
\p  
\v 1 Inggaw ullawa’d duwa’n aḻgaw daan dit piyestan di Judio un ngadnon dat Piyestan di Nalausan kan Piyestan di Tinapay un maid si bubud.\f + \fr 14:1 \ft Ilan yu dit istolya na utdin Exodus 12:1-30\f* Ot sadat aappun di padi kan mimistulun di lintog, inainapon da dit nalimoda mandodokma kan mampapatoy da kan Jesus. 
\p  
\v 2 Kanan da un, “Adi taku itimpu utdin piyesta, ta asi kada lawa manggulu dan tagu ya.” 
\s1 Inisigan Dit Babai Si Nabanola Bangbangu Dit Uḻun Jesus 
\r (Mateo 26:6-13; Juan 12:1-8) 
\p  
\v 3 Utdit ininggaw si Jesus ud Betania ummoy sit boḻoy Simon un pinapiyana’t dit si kutoḻ. Utdit madama da un mangan dummatong tun osa’n babai un nakaaggom si butilya’n nakwa si alabastro un nakuan si nangina’n bangbangu un nardu. Pintod na dit bagang didit butilya asina inyisig sit uḻun Jesus. 
\p  
\v 4 Yoong nasuḻag dat uduma tagu’n ininggaw sidi ot kanan dan, “Ay, amaaman! Apay yamyam-anona’l lawa din bangbangu?  
\v 5 Mabalina mailaku si nasuluka tuḻu’n gasuta denario\f + \fr 14:5 \ft Ilan yu utdin glosario dit kaipooyan di denario.\f* kad maitod sidat nakapus!” 
\p Ot amod dit nandidillaw da utdit babai.  
\v 6 Yoong kanan Jesus un, “Baybay-an yu! Apay dillawon yu? Nabaḻu’n taḻon tun kingwa na kan sakon.  
\v 7 Kanayuna inggaw dan nakapus kan dikayu ot mabalin yu un tuḻungan dida si singngadan na un timpu’n piyaon yu. Yoong bokona kanayuna iinggawak kan dikayu.  
\v 8 Satuwa babai kingwa na tun kabooḻana. Dinaan naon nilanaan tun long-ag ku si mangisaganaana’t dit mailbonak.  
\v 9 Tuttuwa tun ibagak kan dikayu! Singngadan na man un igaw situn lubunga maiwalagawagan tun Nabaḻu’n Damag, mauguugud tun kingwan dituwa babai un mangisomsomkan kan siya.” 
\s1 Sat Nakatulagan Judas Un Mangituyuk Kan Jesus 
\r (Mateo 26:14-16; Lucas 22:3-6) 
\p  
\v 10 Utdi, inummoy si Judas Iscariote un osa’t dat kawampuḻu’t duwa’n disipulus sidat aappun di padi daḻapnu makatulaga ituyuk na si Jesus kan dida.  
\v 11 Nataḻok da un nangngoḻ sit imbagan Judas ot insapata da un itdan da si pilak. Kadon ininainapon Judas dit gundaway na un mangituyuk kan Jesus. 
\s1 Nakaubung Si Jesus Sidat Disipulus Na Utdit Kakan di Piyesta 
\r (Mateo 26:17-25; Lucas 22:7-13) 
\p  
\v 12 Dinumtong dit umuna un aḻ-aḻgaw didit Piyestan di Tinapaya maid si bubud, un siya’d mapaltiyan dit ubbun di kannelu un mausal nu Piyestan di Nalausan. Inimus dat disipulus kan Jesus un, “Kawad dit piyaoma umoyan mi mangisaganaan sit kakan di piyesta?” 
\p  
\v 13 Imbaun na dat duwa utdat disipulus na un kanana’n, “Umoy kayu ud Jerusalem ot maabat yu ud osa’n tagu un nan-awit si naamussu un danum.  
\v 14 Unudon yu utdit lumnokana un boḻoy ot ibaga yu utdit simboḻoy un, ‘Paimus dit mistulu un, kawad kanun dit kuwaltu un manganana utdit kakan di piyesta pati utdat disipulus na?’  
\v 15 Kad ipaila na kan dikayu ud dakoḻana kuwaltu’n nanginngatu un kawadan dat nadaana masapul taku.” 
\p  
\v 16 Utdi kaysan dadit disipulus un binaun Jesus sin Jerusalem ot naituttuwa dat losana imbagana kan dida. Utdi insagana da dit kakan di piyesta. 
\p  
\v 17 Masdom man, dummatong da Jesus pati utdat disipulus na.  
\v 18 Utdit madama da un mangan kanan Jesus un, “Tuttuwa tun ibagak kan dikayu un osa kan dikayu’n kaubung ku ud mangituyuk kan sakon.” 
\p  
\v 19 Utdi, nasigab dit angos dat disipulus na ot sin-ossa da un nan-imus kan Jesus un, “Apu, sakon kad?” kanan da. 
\p  
\v 20 Summungbat si Jesus un, “Osa kan dikayu’n kagwampuḻu’t duwa’n disipulus ku. Sat makasawsaw kan sakon si tinapay situn maḻukung nat mangituyuk kan sakon.  
\v 21 Ta sakona Inyanak di Tagu, matoyak un kama’t dit naikanglit sit ugud Apudyus sidit yoong kakkaasi nat tagu’n mangituyuk kan sakona Inyanak di Tagu. Napipiya okyana adina naiyanak.” 
\s1 Sat Anungusa Nanganan Da Jesus Sidadit Disipulus Na 
\r (Mateo 26:26-30; Lucas 22:14-20; 1 Corinto 11:23-25) 
\p  
\v 22 Madama da payyana mangan, nangaḻa’t Jesus si tinapay ot nanyaman kan Apudyus asina biniibiika intod sidat disipulus na un kanana’n, “Aḻan yu tu ta kanon yu, ta siyatu’d long-ag ku.” 
\p  
\v 23 Asina payyan innaḻa dit natasa un inumon da. Maabus man un manyaman kan Apudyus intod na kan dida ot losan da un umminum.  
\v 24 Kanana kan dida un, “Siyatu ud daḻak un mangipapiddot sidit intulag Apudyus sidat tagu, siya’d daḻaka man-ayus daḻapnu mapakawan dat adu’n tagu.  
\v 25 Tuttuwa tun ibagak kan dikayu un adiyakon uminum situwa danum di ubas inggana’t dit aḻ-aḻgawa manginuman taku’t dit bagu’n danum di ubas sidin mangiyapuwan Apudyus.” 
\p  
\v 26 Nangkanta da un nandaydayaw kan Apudyus ot maabus man kaysan da utdin bateled Olivo. 
\s1 Imbagan Jesus Dit Mangisuliban Pedro Kan Siya 
\r (Mateo 26:31-35; Lucas 22:31-34; Juan 13:36-38) 
\p  
\v 27 Utdi, imbagan Jesus kan dida un, “Mangkabutik kayu un losan ot tengyan yu ud sakon ta naikanglit sit ugud Apudyus, ‘Patoyok dit man-aayyuwan si kannelu ot man-asiwaḻak dat kannelu na.’  
\v 28 Yoong nu maabusa mapaungaḻak, umun-unaak Galilea nu dikayu.” 
\p  
\v 29 Summungbat si Pedro un, “Ulay mangkabutik da un losan, adik sika taynan.” 
\p  
\v 30 Kinnanan Jesus kan siya un, “Tuttuwa tun ibagak kan sika, uttuwa labi daan payyana pigwa’n tullauk manuk, pitluwonak isulib.” 
\p  
\v 31 Yoong impinpinsod Pedro un imbaga’n, “Ulay nu maipangkatoyak kan sika, adik sika isulib.” 
\p Ot siya pay kanan dat uduma disipulus. 
\s1 Sat Nanluwaḻuwan Jesus Sidin Getsemani 
\r (Mateo 26:36-46; Lucas 22:39-46) 
\p  
\v 32 Utdiyon dummatong da Jesus kan dat disipulus na si osa’n igaw un mangngadan Getsemani. Kanan Jesus sidat disipulus na un, “Mantupak kayu yan situ ta umoyak manluwaḻu.”  
\v 33 Ot indallay na da Pedro, Santiago kan Juan. 
\p Utdi, amoamod dit domdom na kan mabulubulung.  
\v 34 Ot kanana’t dat tuḻu’n buḻun na un, “Amod tun domdom ku ot kama nu ikatoy kuwon. Inggaw kayu’t tu ot mansiput kayu.” 
\p  
\v 35 Utdi, ummadayu’t akit si Jesus ot nanlakkoba nanluwaḻu un, nu mabalin okyan maligligana diya olasa mansagapaḻana.  
\v 36 Ot kanana’t dit luwaḻu na un, “Ama, naid adi makwa nu sika’d mangwa. Nu mabalin ilisiyak situwa ligata sagapaḻok. Yoong bokona satun piyaok tun matungpal nu adi sanat piyaom.” 
\p  
\v 37 Utdi nangulin si Jesus sidat tuḻu’n disipulus na ot dintong na dida’n masusuyop. Ot kinnanana kan Pedro un, “Simon, masusuyop ka kad? Adim kad maiyattom nat suyop nu ulay sin-olasa lawa?”  
\v 38 Ot kanana kan dida un, “Mansiput kan manluwaḻu kayu daḻapnu adi kayu mambasuḻ nu masugsugan kayu. Ta nadaddaan nat angos yu un manungpal yoong nakapsut nat long-ag yu.” 
\p  
\v 39 Utdi nangulin uman si Jesus un ummoy nanluwaḻu ot inyobos na uman dit luwaḻu na.  
\v 40 Mangulin man uman sit inggawan dat tuḻu’n disipulus na, dinakngana uman dida’n masusuyop ta adida madiyat dat ata da. Ot maid tigammu da utdit isungbat da kan siya. 
\p  
\v 41 Pitlu na man un dumatong un dit nanligwata ummoy nanluwaḻu, kanana kan dida un, “Apay masusuyop kan gaillongan kayu kad payyan? Ustu naon! Olas naona maiyawataka Inyanak di Tagu utdadit gumabasuḻ.  
\v 42 Gumangun kayu ta intakunon ta antuwon tun tagu’n mangituyuk kan sakon.” 
\s1 Sat Nanokmaan Da Kan Jesus 
\r (Mateo 26:47-56; Lucas 22:47-53; Juan 18:3-12) 
\p  
\v 43 Mambagbagbaga payyan si Jesus sidit dummatong da Judas un osa utdat kagwampuḻu’t duwa’n disipulus na. Buḻun na dat tagu’n gaispadaan kan gapang-uḻan un imbaun dat aap-apun di padi, mimistulun di lintog kan da lalallakay di Judio.  
\v 44 Utdit nanlakkatan da imbagan Judas dit mantitigammu da kan Jesus un kanana’n, “Sanat tagu’n umoyak ogkan, siya’d dokmaan yu si idallay yu ot adiyu liklikisan.” 
\p  
\v 45 Dumatong da man, nandadawwos si Judas un ummoy kan Jesus un, “Apu,” kanana un dit nangogok. 
\p  
\v 46 Utdi dinokmaan da si Jesus ot adida linikisan. 
\p  
\v 47 Yoong osa’t dat gasikadan sidi dit nangukmut sit ispada na ot binakag na dit osa’t dat baba-unon dit kangattuwana padi ot nasokdap dit inga na. 
\p  
\v 48 Utdi kinnanan Jesus sidat nanokma kan siya un, “Apay tulisanak kad ta ummoy kayu’t tu un gaispadaan kan gapang-uḻan un umoy manokma kan sakon?  
\v 49 Inaḻgawa iniinggawak kan dikayu’n mantudtudu’t din timplu, apay adiyanak dinokmaan sidi. Yoong masapula matungpal dit naikanglita ugud Apudyus.” 
\p  
\v 50 Utdi, nangkabutik un losan dat disipulus na ot binaybay-an da si Jesus. 
\p  
\v 51 Ininggaw babbagu’n naitungtung-ud kan Jesus un nangkagoya lawa’t napoḻkasa luput. Dinokmaan da  
\v 52 yoong nakalipsutan da ot nambutika nantittiway ta tinengyana dit intawid da un kagoy na. 
\s1 Naidatag Si Jesus Sit Sanhedrin 
\r (Mateo 26:57-68; Lucas 22:54-55, 63-71; Juan 18:13-14, 19-24) 
\p  
\v 53 Indallay da si Jesus sidit boḻoy dit kangattuwana padi ot nandadatdatong pay dat uduma aap-apun di padi, lalallakay di Judio kan mimistulun di lintog.  
\v 54 Ot si Pedro inadayuwana un tinung-ud inggana’t dit paway dit kangattuwana padi ot ummoy nakaanidu utdat man-aandogon dit padi. 
\p  
\v 55 Ot sadat aappun di padi kan dat losana pappangat di Judio man-in-inap da si mamabasuḻan da kan Jesus daḻapnu papatoy da yoong maid maodasan da.  
\v 56 Adu dat nangibaga’t tuli si mamabasuḻan da kan siya yoong adina nangkakatunusan dat imbaga da. 
\p  
\v 57 Utdi inggaw da ud nantuli’n namabasuḻ kan Jesus un kanan dan,  
\v 58 “Dingngoḻ mi dit imbaga na un, ‘Yam-anok tun timplu’n kingwan di tagu ot nu lumabas tuḻu’n aḻgaw mangwaak si sabali un timplu un bokona kingwan di tagu.’ ”  
\v 59 Yoong ulay sadatu’n imbagan datu, adida mangkakatunusan. 
\p  
\v 60 Ot sadit kangattuwana padi summikad sit atubang dat tagu’n naammung ot inimus na kan Jesus un, “Maid kad maisungbat nu uttun ipabpabasuḻ da kan sika?” 
\p  
\v 61 Yoong maid gumguminga kan Jesus ot adina summungbat. 
\p Utdi inimus uman dit padi un, “Sika kad dit Kristu un Anak ud madaydayawa Apudyus?” 
\p  
\v 62 Summungbat si Jesus un, “On sakon, ot maila yu ud sakona Inyanak di Tagu un mantutupak sin kapon madiwanan Apudyus un mannakabalin. Maila yu pay sakona mangulina manligwat langita mangillabaw sit bunot.” 
\p  
\v 63 Pinissay dit kangattuwana padi dit badut na utdit mangipail-ana’t dit suḻag na un kanana’n, “Apay un masapul payyan nat uduma kustigu?  
\v 64 Dingngoḻ yuwon dit lawenga imbaga na un maisuganggang kan Apudyus. Sinnat makanan yu?” 
\p Losan da un nangoddong un masapula mapatoy. 
\p  
\v 65 Utdiyon niluglugpaan dat udum, binaḻaw da asida dinanudanug. Ot “Pugtuwam ud nu sin dit nananug kan sika,” asida kanan. 
\p Utdiyon, inaḻan dat suldadu un man-aandog kan siya ot tinipatipak da. 
\s1 Insulib Pedro Si Jesus 
\r (Mateo 26:69-75; Lucas 22:56-62; Juan 18:15-18, 25-27) 
\p  
\v 66 Iinggaw payyan si Pedro utdit paway sidit dumatong dit babai’n baba-unon dit kangattuwana padi.  
\v 67 Maila na man si Pedro un man-aannidu ummoy kummatam ot intutukkoḻ na un kanana’n, “Sika pay osa’t dat buḻun Jesus un iNazaret.” 
\p  
\v 68 Yoong insulib Pedro un, “Maid tigammuk sinat ibagbagam kan adik pay maawatan nat piyaoma ugudon.” Utdi kaysan sit luwangan. Ot ustu pay un nanullauk dit kawitan.\f + \fr 14:68 \ft Awad da ud uduma manuskrito un adi manginamung situ: Ot ustu pay un nanullauk dit kawitan.\f* 
\p  
\v 69 Intukkoḻ uman dit babai ot imbagana’t dat uduma tagu un, “Satuwa tagu, siya pay osa’t dat kabbuḻunan Jesus.” 
\p  
\v 70 Yoong insulib uman Pedro. 
\p Masulsulit man si akit, kanan payyan dat tagu’n ininggaw sidi kan siya un, “Gattoka sika’d osa utdat kabbuḻunan Jesus ta iGalilea ka pay.” 
\p  
\v 71 Yoong imbagan Pedro un ulay nu madusa nu bokona tuttuwa dit ibagbaga na ot insapata na un, “Adik tigtigammu nat un tagu’n bagbagbagaon yu.” 
\p  
\v 72 Dagusa nanullauk dit kawitan si kapamigwa’n tullauk manuk. Ot nagasmok Pedro dit imbagan Jesus kan siya un, “Daan payyana pigwa’n tullauk manuk, pitluwonak isulib.” Utdiyon, nan-i-ibil. 
\c 15  
\s1 Naidallay Si Jesus Kan Pilato 
\r (Mateo 27:1-2, 11-14; Lucas 23:1-5; Juan 18:28-38) 
\p  
\v 1 Mawakas man nambabagbagaan dat aap-apun di padi, lalallakay di Judio, mimistulun di lintog kan losana kamang di Sanhedrin nu inon dit koon da un mangipapatoy kan Jesus. 
\p Maabus man di, piningil da si Jesus asida indallay sit boḻoy Pilato. 
\p  
\v 2 Ot inimusan Pilato si Jesus un, “Sika kad dit Alin dat Judio?” 
\p “On, naibagamon,” insungbat Jesus. 
\p  
\v 3 Adu dat impabasuḻ dat aappun di padi kan Jesus. 
\p  
\v 4 Ot inimusan uman Pilato si Jesus un, “Maid kad maisungbat nu? Dodongḻoma adu datun ipabasuḻ da kan sika?” 
\p  
\v 5 Yoong maidon insungsungbat Jesus ot nasnasdaaw si Pilato. 
\s1 Naikoddonga Mapatoy Si Jesus 
\r (Mateo 27:15-26; Lucas 23:13-25; Juan 18:39–19:16) 
\p  
\v 6 Kada Piyestan di Nalausan, gagangay Pilato un mangiwaya si osa’n baḻud un kodawon dat tagu’n mawayaan.  
\v 7 Utdiya timpu inggaw da ud laḻaki un mababaḻud gapu’t lumablabanan da utdit gubilnu da ot inggaw osa kan dida’d mangngadan si Barrabas\f + \fr 15:7 \ft Kanan dat udum un Jesus Barrabas dit ngadan na.\f* un nakapatoy sit nakalabanan da. 
\p  
\v 8 Utdit nadatdatong dat adu’n tagu kan Pilato, kindaw da un mangipawaya’t osa’n baḻud un gagangaya koko-ona kada Piyestan di Nalausan.  
\v 9 Ot inimus Pilato kan dida un, “Piyaon yu un pawayaak tun Ali yu un Judio?”  
\v 10 Siya’d imus na di onta tigammu na un apaḻ dit gapun dit nangiyawatan dat aap-apun di padi kan Jesus kan siya. 
\p  
\v 11 Yoong sinugsugan dat aap-apun di padi dat tagu un sad kodawon da kan Pilato un pawayaana si Barrabas, un bokona si Jesus.  
\v 12 Ot kinnanan uman Pilato utdat tagu un, “Ot ngadan nat kook kan Jesus un ngadnon yu un Alin di Judio nu?” 
\p  
\v 13 Impappakuy da un, “Pailansam si kulus!” 
\p  
\v 14 Kanan Pilato kan dida un, “Tapay? Ngadan nat nadadaga kingwa na?” 
\p Amo indangsodangsoḻ daot dit pakuy da un, “Pailansam si kulus.” 
\p  
\v 15 Gaputa piyaon Pilato un pagustuwan dadit tagu, winayaana si Barrabas. Magangput man pinasabid na si Jesus asina inyawat sidat suldadu daḻapnu ilansa da si kulus. 
\s1 Nanliwliw-an Dat Suldadu Si Jesus 
\r (Mateo 27:27-31; Juan 19:2-3) 
\p  
\v 16 Utdi indallay dat suldadu’n innilnok si Jesus sidit boḻoy gubinnadul ot pinandatdatong da dat losana buḻun da un suldadu.  
\v 17 Kinagoyan da si Jesus si naduḻawa luput ot namalikawog da si nasaisait si imbaḻangat da kan siya.  
\v 18 Nagindadayaw da kan siya un kanan dan, “Matattagu tun Alin di Judio.” 
\p  
\v 19 Ot pinangpang-ok da dit uḻu na si bassaw, niluglugpaan da kan nanalluku da un nagindadayaw kan siya.  
\v 20 Utdit abuson da un man-am-amoḻan, niluksub da dit naduḻawa ingkagoy da ot insukat da dit gagangaya badut na. Ot inlaksun daon un umoy ilansa’t dit kulus. 
\s1 Sat Nailansaan Jesus Sit Kulus 
\r (Mateo 27:32-44; Lucas 23:26-43; Juan 19:17-27) 
\p  
\v 21 Inggaw da man sit daḻan naabat da si Simon un iCirene un aman da Alejandro kan Rufo. Nanligwat sit pappayaw un manaḻan sit boḻoy na yoong impapilit da un pinabukud kan siya dit kulus Jesus. 
\p  
\v 22 Indallay da si Jesus sin igawa ngadnon da si Golgota un sat piyaona’n ugudon, “Igaw di Battukag.”  
\v 23 Inggaw da man sidi, initdan da ut Jesus si basi un nakamsan si mira yoong adina ininum. 
\p  
\v 24 Inlansa da si Jesus sit kulus. Maabus man nambubunutan dat suldadu un nambibingayan dat badut na.  
\v 25 Mangmanganan si ban-oga banga utdit inlansa da.  
\v 26 Ot naikanglit sit kulus dit gapun dit namabasuḻan da kan siya un, “Siyatu dit Alin dat Judio.” 
\p  
\v 27 Naidisan pay un nailansa dat duwa’n tulisana nan-asisupang kan siya, osa’t dit kapon diwanan na ot sat osa pay sit kapon kawigi na.  
\v 28 Kadon natungpal dit naikanglita ugud Apudyus un impapadtu na utdit un kanana’n, “Maibilang sidat nangkadadaga tagu.”\f + \fr 15:28 \ft Maid sit original un manuskrito tun bersikulu 28.\f* 
\p  
\v 29 Nanwitiwit dat nanlausa nanginsultu kan Jesus un kanan dan, “Ay, sika un mangibagbaga’n yam-anom dit timplu asim ibangun obos si unog di tuḻu’n aḻgaw,  
\v 30 taguwom nat long-ag nu ot lumsa ka utnat kulus!” 
\p  
\v 31 Padana pay un naipan-am-amoḻ dat aap-apun di padi kan mimistulun di lintog un kanan dan, “Tinagu na dat udum, adina matagu nat long-ag na!  
\v 32 Ilan taku ud un lumsa’t nat kulus nata Kristu un Alin di iyIsrael daḻapnu tuttuwaon taku.” 
\p Ot sadat nailansa’t dit nan-asisupang kan siya inin-insultu da pay si Jesus. 
\s1 Sat Natoyan Jesus 
\r (Mateo 27:45-56; Lucas 23:44-49; Juan 19:28-30) 
\p  
\v 33 Mamalintuud man si init, kinumḻop tun lubung inggana’t nandangwilis.  
\v 34 Mandangwilis man si init, nampakuy si Jesus si nadangsoḻ un kanana’n, “Eloi, Eloi, lama sabaktani?” Sat piyaona’n ugudon tu, “Apudyus ku, apay pinatungadak?” 
\p  
\v 35 Sadat uduma iinggaw sidi un nangngoḻ sit imbagana kanan da un, “Dongḻon yu, ay-ayyagana’t Elias.” 
\p  
\v 36 Ot nanoddak dit osa un umoy nangaḻa si kama’t kaposa umoy na insawsaw si kilom ot innigga na utdit pungtun dit bassaw asina indukmit kan Jesus daḻapnu supsupana un kanana’n, “Daḻam yan ta ilan taku nu umoy Elias idoba’t tun kulus na.” 
\p  
\v 37 Utdi nampakuy si Jesus ot napungdiwon dit angos na. 
\p  
\v 38 Dagusa nangkagwa un napissay dit koltinan dit timplu manipud sit ngatu inggana’t dit lagayadana. 
\p  
\v 39 Ot utdit mailan dit kapitan dat suldadu un summisikad sit sanguwan dit kulus dit napungdiwan dit angos Jesus kanana un, “Tuttuwa gayama Anak Apudyus.” 
\p  
\v 40 Utdit adayu’t akit, inggaw da pay babai’n mangoottap sit mapaspasamak un sada Maria Magdalena, Salome, Maria un inan da Jose kan Santiago un aliyona.  
\v 41 Sadatu dat naitungtung-ud kan Jesus un tummuḻung kan siya utdit ininggawana’d Galilea. Ininggaw pay dat uduma babai’n naitungtung-ud kan siya utdin Jerusalem. 
\s1 Sat Nailbonan Jesus 
\r (Mateo 27:57-61; Lucas 23:50-56; Juan 19:38-42) 
\p  
\v 42 Masdom man sidiya aḻ-aḻgaw un siya’d mansaganaan dat Judio utdit aḻ-aḻgawa iillongan,  
\v 43 dummatong si Jose un iyArimatea. Siya’d osa’n nadayawa pangat un manguuway pay sit mangiyapuwan Apudyus. Tinuḻodana un umoy inimus dit ladag Jesus kan Pilato. 
\p  
\v 44 Nasdaaw si Pilato utdit nangimusan Jose ta kanana nu adina payyan natoy si Jesus. Inayagana dit kapitan di suldadu ot inimus na nu tuttuwa’n natoyon si Jesus.  
\v 45 Utdit matigammuwana un natoyon, impalubus na un aḻan Jose dit ladag. 
\p  
\v 46 Ummoy gummatang si Jose ut luput ot utdit maidoba na si Jesus sidit kulus, nilukutana’t dit luput asina umoy innilbon sit kakokwa na un lobona inabutana’n dakoḻana batu. Maabus man namallin si dakoḻa batu si intubot na utdit sagangaban dit lobon. 
\p  
\v 47 Ot sada Maria Magdalena kan Maria un inan Jose innila da dit nailbonan Jesus. 
\c 16  
\s1 Sat Ummungaḻan Jesus 
\r (Mateo 28:1-8; Lucas 24:1-12; Juan 20:1-10) 
\p  
\v 1 Maikabas man dit aḻ-aḻgawa iillongan, gummatang da si bangbangu da Maria Magdalena, Maria un inan Santiago kan Salome ta umoy da labuwon dit ladag Jesus.  
\v 2 Biggabiggat man si Duminggu utdit suminaḻ si init, ummoy da utdit nailbonan Jesus.  
\v 3 Ot utdit daḻan nambabagbaga da un kanan da si osaosa kan dida un, “Ngadan kad nin nat mamallinon taku’t dit batu’n naitubot sit lobon?” 
\p  
\v 4 Yoong ilan da man sit dumatong da, naballinon dit naitubot un dakodakoḻana batu!  
\v 5 Utdit lumnok da utdit lobon, nasdaaw da ta nangila da si babbagu un mantutupak sit kapon diwanan un nakabadut si napoḻkas. 
\p  
\v 6 Ot kanana kan dida un, “Adi kayu masdaaw, tigammuka inapon yu si Jesus un iNazaret un nailansa’t dit kulus. Naid situ ta ummungaḻon. Umoy kayu ilan tun nangibanatan da kan siya.  
\v 7 Isunga ikayu ta kayu ibaga’t dat disipulus na pati kan Pedro un umun-una’d Galilea nu dikayu ot siyadi ud mangil-an yu kan siya un kama’t dit imbagana kan dikayu.” 
\p  
\v 8 Lummaksun da utdit lobon ot nangkabutik da un mampapilpil kan masmasdaaw. Ot naid taḻon nangibagbagaan da utdit napasamak gapu’t dit amoda kimut da. 
\s1 Nampaila Si Jesus Kan Maria Magdalena 
\r (Mateo 28:9-10; Juan 20:11-18) 
\p  
\v 9 Utdit bigbigat di Duminggu un ummungaḻan Jesus, nampaila’n ummuna kan Maria Magdalena un siya dit babai un nangaddagana utdat pitu’n dimunyu utdit.  
\v 10 Ot si Maria kaysana ummoy nangibaga’t dat mandomdomdom kan mampa-i-ibil un naibuḻubuḻun kan Jesus sidit un naila na si Jesus.  
\v 11 Yoong ulay nu dingngoḻ da un matattaguwan si Jesus kan nampaila kan Maria Magdalena, adida kampay tinuttuwa. 
\s1 Nampaila’t Jesus Sidat Duwa’n Disipulus Na 
\r (Lucas 24:13-35) 
\p  
\v 12 Magangput man di, nampaila uman si Jesus sidat duwa’t dat buyut na si sabali un ila utdit mankikkiyangan da un umoy si osa’n boboḻoy.  
\v 13 Nangulin datu un duwa un ummoy nangibaga’t dat udum un naila da si Jesus yoong adida tinuttuwa dida. 
\s1 Nampaila Si Jesus Sidat Kagwampuḻu’t Osa Un Disipulus Na 
\r (Mateo 28:16-20; Lucas 24:36-49; Juan 20:19-23; Kingkingwan 1:6-8) 
\p  
\v 14 Mansidiyon, nampaila’t Jesus sidat kagwampuḻu’t osa un disipulus naon sidit madama da un mangan. Sinuḻagana dida utdit kinamaid di pammati da kan kinasungoḻ da ta adida tinuttuwa dat nakaila kan siya un ummungaḻon.  
\v 15 Ot kinnanana kan dida un, “Ikayu uttun saknap tun lubung ta iwalagawag yu tun Nabaḻu’n Damag maipanggop kan sakon.  
\v 16 Singngadan na mana manuttuwa’t nat itudtudu yu kan mampabunyag, matagu’t inggaingga yoong singngadan na mana adi manuttuwa, makoddongan un madusa.  
\v 17 Ot sadatu ud mangimatunan sidan manuttuwa. Usalon da tun mannakabalina ngadan ku un mangaddag si dimunyu, kabooḻan da un mambagbaga si sabali’n bagbaga un bokona inadaḻ da.  
\v 18 Ot ulay nu aggoman da dan uḻog onnu makainum da si lugam adida maan-anu. Agpadan da kad dat masakit, kumiya da.” 
\s1 Kaysan Si Jesus Ud Langit 
\r (Lucas 24:50-53; Kingkingwan 1:9-11) 
\p  
\v 19 Utdit naabusa makabagbaga’t Jesus kan dida, naipangatu’d langit ot nantupak sit kapon diwanan Apudyus.  
\v 20 Utdiyon kaysan pay dat disipulus Jesus sidat kaili-ilin di ili un ummoy nangiwalagawag sit Nabaḻu’n Damag maipanggop kan siya. Tinuḻungan Apu Jesus dida ot pinanoknokana dit kinatuttuwaan dit itudtudu da utdat nakaskasdaaw un am-amuga impakwa na kan dida.