\id GAL \h Galacia \toc1 Sat Sulat Ud Pablo Utdat iGalacia \toc2 Galacia \toc3 Gal \mt2 Sat Sulat Ud Pablo Utdat \mt1 iGalacia \c 1 \s1 Sat Lugin Ditu’n Sulat \p \v 1-2 Kan dikayu un losana gimung di manuttuwa utnat Galacia: \p Losan dan susunud taku’t tu un mampakumusta kan dikayu. \p Sakon si Pablo un osa’n apostoles Jesu Kristu. Satu un saad ku bokona nanligwat si tagu onnu maipagapu’t tagu nu adi nanligwat kan Jesu Kristu kan si Apudyus un Ama taku un namaungaḻ kan Jesus. \p \v 3 Iluwaḻuk ta kaasiyan dikayu kan Apudyus un Ama taku kan si Jesu Kristu un Apu taku kan ipooy da un kapkapiya kayu. \v 4 Intod Jesu Kristu dit long-ag na un bayad dan basuḻ taku daḻapnu mailisi taku’t din madusaan gapu’t dan nadadaga koko-on situn madama un timpu. Kingwa na di un mantungpaḻana’t dit piyaon Apudyus un Ama taku. \v 5 Madaydayaw si Apudyus si inggaingga. Amen. \s1 Maid Sabali Un Managu Nu Adi Si Jesu Kristu Ullawa \p \v 6 Susunud, masdaawak kan dikayu ta naḻasu’n inawidan yu si Apudyus un nangayag kan dikayu maipagapu’t dit amoda kaasin ud Apu Jesu Kristu. Ot tuttuwaon yu dan sabali’n tudtudu un kanan dan Nabaḻu’n Damag. \v 7 Kinatuttuwana, maid sabali’t Nabaḻu’n Damag nu adi san intudtudu mi. Kanak di ta awad da ud tagu un manggulgulu utnat somsomok yu kan mamadpadas un mangsukat sidin Nabaḻu’n Damag un maipanggop kan Jesu Kristu. \v 8 Ot maigiyaw da okyan si inggaingga danata tagu kan ulay pay dikami onnu anghel un manligwat langit nu mantudtudu kami’t naisabali utdat intudtudu mi kan dikayu. \v 9 Ot ibagak payyan un nu awad ud manudtudu kan dikayu ut tudtudun naisabali utdin Nabaḻu’n Damaga intudtudu mi un tinuttuwa yu, maigiyaw okyan si inggaingga. \p \v 10 Uttuwa inugud ku, bokona sat mangidayawan di tagu kan sakon din in-inapok, nu adi sadit mangidayawan Apudyus. Bokona panggop ku un pas-omon dan tagu ta nu siyadi din panggop ku bokonak okyanon un manselbi kan Jesu Kristu. \s1 Sat Nambalinan Pablo Un Apostoles \p \v 11 Susunud, ibagak kan dikayu un bokona kingwan di tagu din Nabaḻu’n Damag un itudtuduk. \v 12 Bokona inawat ku ut singngadan na mana tagu kan bokon paya awad nangitudtudu kan sakon nu adi si Jesu Kristu din nangipatigammu kan sakon. \p \v 13 Dingngoḻ yuwon sidit nu innon dit nantataguk. Napasnokak un manuttuwa utdit pammatin dat Judio. Tigammu yu nu in-inon dit amoda nampapaligat ku utdat tagun Apudyus un manuttuwa kan Jesus ot kingwak dit losana kabooḻak daḻapnu mayam-an dit pammati da. \v 14 Tinoday ku ud kaaduwan sidat kaddisanaka kailiyak un Judio un mangunud sidadit ipakwan dit pammatin dat Judio. Ta napaspasnokak nu dida, nu maipuun sit mantututtuwa utdit ugalin dat ginapuwan mi. \p \v 15 Yoong ulay sidit daan ku payyan naiyabeng piniliyakon kan Apudyus maipagapu’t kaasina ot inayaganak un manselbi kan siya. \v 16 Ot dumatong man dit timpu un intuding Apudyus un mangipatigammuwana kan Jesus un Anak na kan sakon daḻapnu itudtuduk sidan bokona Judio din Nabaḻu’n Damag maipanggop kan siya, naid ud ummoyak nakaim-imusana tagu. \v 17 Naid pay ummoyak sin Jerusalem nan-imusan sidadit apostoles un ummuna nu sakon. Ummoyakota dagus ud Arabia asiyak nan-ulin ud Damasco. \v 18 Asiyaka lawa inummoy Jerusalem sidit lumabas tuḻu’n dagun daḻapnu umoy ku katigtigammu si Pedro ot nakaigawak kan siya si kagwampuḻu’t lima un aḻgaw. \v 19 Naid nakabagbagaak si uduma apostoles abusa lawa si Santiago un sunud Apu Jesu Kristu. \p \v 20 Tigammun Apudyus un tuttuwan losan datuwa ingkanglit ku un bokona mantuliyak. \p \v 21 Utdiyon inummoyak sidan boboḻoy ud Siria kan Cilicia. \v 22 Utdadi un timpu maid payyan nakaila kan sakon sidadit manuttuwa kan Kristu un manggigimung sidin Judea. \v 23 Sa’l lawa’d tigammu da un maipanggop kan sakon, sadit magmagngoḻ da un ibagbagan dat udum un, “Sadit tagu’n namalpaligat kan ditaku utdit un namadpadasa manam-an sit pammati taku, osaon sinsatun un mangiwalwalagawag sidit Nabaḻu’n Damaga tuttuwaon taku.” \v 24 Ot indaydayaw da si Apudyus maipagapu kan sakon. \c 2 \s1 Si Pablo Kan Dat Uduma Apostoles \p \v 1 Lumabas man kagwampulu’t opata dagun, nangulinak Jerusalem un buḻun ku si Bernabe kan indallay ku pay si Tito. \v 2 Inummoyak ta impatigammun Apudyus kan sakon un masapula umoyak. Ot tinang-il ku un kinabagbaga dat kankanan dan nangangatu un apostoles ot imbagak kan dida dit itudtuduka Nabaḻu’n Damag sidan bokona Judio, daḻapnu mamnokak nu umampayun da’t din itudtuduk. Ta adik piyaon un mambanaga maid selbin dat kingkingwak kan madama un kokkook. Ot ummampayun da pay. \v 3 Ot si Tito un buḻun ku, ulay nu Griego bokona napapilit un matulgiyan. \v 4 Awad da ussiya ud mangipapilita matulgiyan si Tito. Sadatu un tagu nan-ag-agin da un manuttuwa ot adimi napuppuutan dit nakabungguyan da un mangisiim sit wayawaya mi un maipagapu’t dit naiyossaanan mi kan Jesu Kristu. Ta sad piyaon da, puyungon dikami’n umunud sidat lintog dat Judio. \v 5 Yoong taḻona adimi impalubus dit piyaon da daḻapnu adina madogdogaan si sabali’n tudtudu dit Nabaḻu’n Damag un maitudtudu kan dikayu. \p \v 6 Ot sadan kankanan dan nangangatu’n apostoles, (yoong maid kokwa na kan sakon dit kinangatu da ta mampapada dan tagu utdin man-iilan Apudyus), maid mit ud supyaton da utdatu’n itudtuduk kan maid pay maidoga da. \v 7 Naila da ot un intaḻgod Apudyus kan sakon dit maitudtuduwan dit Nabaḻu’n Damag utdat bokona Judio un kama pay sidit nangitaḻgodan Apudyus kan Pedro utdit maitudtuduwan dit Nabaḻu’n Damag utdan Judio. \v 8 Ta sat pannakabalin Apudyus un tumuḻtuḻung kan Pedro utdit talibasu na un apostoles sidan Judio siya pay ud tumuḻtuḻung kan sakon situn talibasuk un apostoles sidan bokona Judio. \v 9 Ot malasin man da Santiago, Pedro kan Juan un kankanan dan nangangatu’n apostoles un ingkaasin Apudyus tuwa naidumduma’n kewaaḻ kan sakon, inalamanu da dikami kan Bernabe un mangipaila’t dit mambubuḻunan mi. Nan-aampayunan mi kan dida un dikami’d manudtudu utdat bokona Judio ot dida pay manudtudu utdat Judio. \v 10 Sa’l lawa’d kindaw da dit tumuḻungan mi utdat nakapusa manuttuwa utdin Jerusalem un siya payon dit gangaya piyaok koon. \s1 Sada Pablo Kan Pedro Utdin Antiokia \p \v 11 Yoong utdit inummoy si Pedro utdin Antiokia binagaak si sangunsangu gaputa napatak un laweng dit kokkoona. \v 12 Onta makaubunga mangan sidat bokona Judio un manuttuwa utdit daan payyana dumatong dat manuttuwa un Judio un imbaun Santiago un manligwat Jerusalem. Yoong utdit dumatong daon, nambanbannayon si Pedro un adi makikakan sidat bokona Judio kan adi naon makabuḻbuḻbuḻun kan dida gaputa umogyat sidat manuttuwa un Judio.\f + \fr 2:12 \ft Sigun sit lintog Moses maiyapa un makikakan dat Judio utdan bokona Judio ta amangan nu makakan da si kaniyawa makan.\f* \v 13 Ot naiyunud payon kan siya dadit susunuda Judio un manuttuwa un nan-ag-agin ot pati si Bernabe naawis payon. \v 14 Gaputa mailakona bokona maiyannatup sit katuttuwaan dit kokkoon da, binagaak si Pedro utdit sanguwanan dan losan. Kinnanak kan siya un, “Sika Pedro, Judio ka yoong kama ka’t bokona Judio utnat mantatagum ta adim uunnudon dat lintog di Judio. Ot inona’n pilitom dan bokona Judio un umunud sidan lintoga adim uunnudon?” \s1 Matagu Dan Judio Kan Bokona Judio Maipagapu’t Pammati \p \v 15 Utdi, intuluy ku un dit nambagbaga un, “Tuttuwan naiyabeng taku’n Judio ot bokon taku’t dan bokona Judio un adi umunud sidan lintog. \v 16 Yoong tigammu taku’n mapalintog nat osa’n tagu kan Apudyus maipagapu’l lawa si pammatina kan Jesu Kristu un bokona maipagapu’t dit manungpaḻana’t dat lintog Moses. Siyadi dit gapuna un nanuttuwa taku kan Jesu Kristu, daḻapnu mapalintog taku utdin man-iilan Apudyus maipagapu’t din manuttuwaan taku kan siya, un bokona maipagapu’t dit manuttuwaan taku’t dat lintog. Ta maid tagu si nalintog sit man-iilan Apudyus maipagapu’t dit manuttuwaana utdat lintog. \v 17 Ot gaputa piyaon taku un mapalintog sidin man-iilan Apudyus maipagapu kan Jesu Kristu, adi takuwon mantaḻgod sit mantungpaḻan taku’t dan lintog. Ot gapu kadon ta adi taku mantungpal sidan lintog ibilang ditakuwon un gumabasuḻa padan dat bokona Judio ot si Jesu Kristu kadon ud nangtod si nakabasuḻan taku? Bokon. \v 18 Yoong nu mampaoliyak un manungpal sidan nan-awidak un lintog Moses, mapanoknokan un adik mabooḻana tungpaḻon dan losana lintog. \v 19 Ot maipagapu’t din adik makatungpalan sidan losana lintog natigammuwak un matoyak kan maisinaak kan Apudyus. Siya’d gapuna un adiyakon mantaḻgod sit manungpaḻak sidan lintog ta sadan piyaon Apudyus ullawaon dan tungpaḻok. \v 20 Naidagamungak kan Kristu un natoy utdit natoyana’t dit kulus. Ot bokonona sakon tun mangitulay situn mataguwak nu adi si Jesu Kristu un iinggaw kan sakon. Ot uttun matattaguwak situn lubung, mataguwak maipagapu’t pammatik kan Jesu Kristu un Anak Apudyus ta pipiyaona’d sakon kan intod na dit long-ag na maipagapu kan sakon. \v 21 Adik maiwalin din kaasin ud Apudyus. Ta nu mapalintog nat osa’n tagu maipagapu’t din manungpaḻana utdat lintog, adina okyanon nasapula umoy natoy si Kristu.” \c 3 \s1 Sat Lintog Onnu Pammati \p \v 1 Ay, nabayyon kayu nin un iGalacia. Apay un impalubus yu un naallilaw kayu? Nalawag dit nangilawlawagak kan dikayu nu apay un nailansa si Jesu Kristu utdit kulus. \v 2 Imusok ud kan dikayu. Inawat yu kad dit Ispiritun Apudyus maipagapu’t dit nanungpaḻan yu utdat lintog Moses onnu maipagapu’t nantaḻgodan yu kan Jesu Kristu utdit nagngoḻan yu dit Nabaḻu’n Damaga maipanggop kan siya? \v 3 Apay nabayyon kayu kad ta inlugi yu un manuttuwa kan Apudyus maipagapu’t tuḻung ud Ispirituna asiyuwon itultuluy sidin bukud yu un kabooḻan? \v 4 Maid kada taḻon ud selselbin dat ligata napadasan yu? Adik tuttuwaona maid selbi da. \v 5 Itdon Apudyus din Ispiritu na kan dikayu kan man-am-amug. Koona kad datu maipagapu’t dit manungpaḻan yu utdat lintog Moses? Bokon kada maipagapu’t dit mantaḻgodan yu utdin Nabaḻu’n Damaga dingngoḻ yu? \p \v 6 Padana dit naugud sit ugud Apudyus un maipanggop kan Abraham un kanana’n, “Tinuttuwan Abraham si Apudyus ot maipagapu’t dit nanuttuwaana, imbilang Apudyus un nalintoga tagu.”\f + \fr 3:6 \ft Genesis 15:6.\f* \v 7 Isunga maawatan yu okyan un sadan mantaḻgod kan Apudyus, dida ud gattoka anak ud Abraham. \v 8 Indaan pay Apudyus imbaga’t dit ugud na un palintogona dadit bokona Judio maipagapu’t din mantaḻgodan da. Ot naipatigammu diya Nabaḻu’n Damag kan Abraham sidit imbagan Apudyus kan siya un, “Maipagapu kan sika bindisyunak dan losana tagu’t tun pita un mantaḻgod kan sakon.”\f + \fr 3:8 \ft Genesis 12:3.\f* \v 9 Isunga mabindisyunan dan losana mantaḻgod kan Apudyus un padan dit namindisyunana kan Abraham gaputa nantaḻgod kan siya. \p \v 10 Sadan mantaḻgod sit manungpaḻan da utdat lintog Moses, kinodngan Apudyus dida un madusa ta kanana’t dit naikanglita Ugud na un, “Madusa’t inggaingga dan singngadan na man un adi makatungpala kankanayun sidan losana ipakwan dat lintog.”\f + \fr 3:10 \ft Deuteronomio 27:26.\f* \v 11 Ot nalawag un maid tagu si mapalintog sidin man-iilan Apudyus maipagapu’t din manungpaḻana’t dan lintog. Kanan didit naikanglita Ugud Apudyus un, “Matagu’t inggaingga dan ibilang Apudyus un nalintog maipagapu’t pammati da kan siya.”\f + \fr 3:11 \ft Habakuk 2:4. Ilan yu pay sin Roma 1:17.\f* \v 12 Bokona masapul dit pammati utdin mantungpaḻan sidan lintog nu adi kanan dit naikanglita ugud Apudyus un, “Singngadan na mana makatungpal sidan losana ipakwan di lintog, matagu’t inggaingga maipagapu’t dit mantungpaḻana.”\f + \fr 3:12 \ft Levitico 18:5 Ilan yu pay sin Roma 10:5.\f* \p \v 13 Yoong maid makatungpal sidan losana lintog isunga madusa taku. Yoong winayaan ditaku kan Jesu Kristu utdi un madusaan taku ta siya’d naisalit un nadusa utdit nailansaana’t dit kulus. Kanan dit naikanglita Ugud Apudyus un, “Singngadan na man un mailansa’t kulus, maawatan un nadusa.”\f + \fr 3:13 \ft Sat ugalin dat Judio utdit, nu maabusa mapatoy dit tagu’n nakodngana mapatoy aḻan da dit ladag na asida itayun si kayu onnu tukud un mangipaila un dinusan Apudyus.\f* \v 14 Siya’d kingwan ud Jesu Kristu daḻapnu mailak-am dan bokona Judio utdit insapatan Apudyus kan Abraham un bindisyunana dan tagu na maipagapu’t dit mantaḻgodan da kan Jesu Kristu. Kingwan pay Jesu Kristu di daḻapnu maipagapu’t dit mantaḻgodan taku kan siya awaton taku din Ispiritu Santu un insapatan Apudyus. \s1 San Lintog Kan San Insapatan Apudyus \p \v 15 Susunud, iyalig ku dit insapatan Apudyus udsi inaḻgawa makmakwa. Nu mantulag dadin duwa un tagu ot pilmaan da din nantulagan da, adinaon ud mabalina mawaswas onnu madogaan dit naipagta. \v 16 Sinsadin, awad insapatan Apudyus kan da Abraham kan sadit ganak na. Bokona adu’n ganak Abraham dit ug-ugudon Apudyus nu adi ossaana lawa un siya si Jesu Kristu. \v 17 Siyatu tun piyaoka ugudon: Utdit nakatulag si Apudyus kan Abraham insapatana un tungpaḻona tu un tulag. Ot sadit lintog un naitod kan Moses maabus si opata gasut ya tuḻumpuḻu’n dagun, adina mabalina mawaswas di un tulag kan adina pay mabalina paidon diya sapatan Apudyus. \v 18 Ta nu maibasal sit manungpaḻan sidan lintog dit mangitdan Apudyus sidan intulag na un itdona, bokonon un maibasal sidit sapata na. Yoong bokona kama’t di, ta si Apudyus intod na kan Abraham dit intulag na gaputa insapata na un itdon. \p \v 19 Ot singngadan naon nu dit selbin dit lintog? Intod Apudyus dit lintog daḻapnu matigammuwan dat tagu un gumabasuḻ da. Yoong inggattok na un mangkigadon nu dumatong dit ganak Abraham un si Jesus un siya’d insapatan Apudyus kan Abraham. Sadit lintog intod dat aanghel kan Moses un siya’d mangiboboot. \v 20 Yoong utdit nansapata si Apudyus kan Abraham, maid udum si mangiboboot ta si Apudyus un mismu dit nangibaga. \s1 Sat Panggop Dit Lintog Moses \p \v 21 Ot piyaona kada ugudon un sat lintog suganggangona dit sapatan Apudyus? Bokon, ta nu awad okyan ud naitoda lintog un makaitod si mataguwan di tagu’t inggaingga, mapalintog okyan dan tagu’t din man-iilan Apudyus maipagapu’t din manungpaḻan da’t diya lintog. \v 22 Yoong kanan din naikanglita Ugud Apudyus un nabaḻud dat losana tagu’t pannakabalin di basuḻ. Isunga adin Apudyus ibilang un nalintog dan mantaḻgod sit manungpaḻan dat lintog daḻapnu sadit insapata na un itdon maitod sidan mantaḻgod kan Jesu Kristu ullawa. \p \v 23 Sit daan taku un mantaḻgod kan Jesu Kristu, kama taku’t binaḻud di lintog daḻapnu adi taku mangwa’t dan nadadag inggana’t maipatigammu kan ditaku dit maipanggop kan Jesu Kristu. \v 24 Isunga kamanu sat lintog dit nangaayyuwan kan ditaku inggana’t dummatong si Jesu Kristu, daḻapnu maipagapu’t dit mantaḻgodan taku kan siya ibilang ditaku kan Apudyus un nalintog. \v 25 Ot sinsatunon ta dummatong si Jesu Kristu bokonona sadat lintog din mangayyuwan kan ditaku. \p \v 26 Aanak dikayuwona losan kan Apudyus maipagapu’t dit mantaḻgodan yu kan Jesu Kristu. \v 27 Ot losan dat nabunyagan un mangipaila’t dit naiyossaanan da kan Jesu Kristu, kama nu naibadut dat kababalin Jesu Kristu kan dida. \v 28 Kadon, maidon mandudum-an dan Judio utdat bokona Judio, puyung kan bokona puyung, laḻaki man onnu babai. Os-ossaan taku maipagapu’t dit naiyosaanan taku kan Jesu Kristu. \v 29 Isunga nu tagu dikayu kan Jesu Kristu, maibilang kayu un ganak Abraham ot awaton yu dat insapatan Apudyus sidan kaganakan Abraham. \c 4 \p \v 1 Kama’t tu tun piyaoka ugudon: Nu abeng payyan dit manawid sit sanikuwan dit ama na, maid maidumaana utdit puyung ulay nu siya’d gattoka singkuwa utdadin losana tawid. \v 2 Ta awad da ud tagu un mangandog kan siya kan sadat sanikuwa inggana’t dumatong dit timpu un ingkoddong amana un siyaon mangiyapu utdat tawid na. \v 3 Siya payon nakwaan taku utdit daan taku’n matigammuwan dit katuttuwaan. Kama taku’t puyung un ummunuunud sidat bilbilin kan sadat dinadakkoḻa koko-on situn lubung.\f + \fr 4:3 \ft San osa’n kaipooyan ditu un bersikulu: Kama taku’t puyung un ummunuunud sidan ispiritun mangiyapu uttun lubung.\f* \v 4 Yoong utdit dummatongon dit naikoddonga timpu, imbaun Apudyus dit mismu un Anak na uttun lubung ot inyabeng di tagu kan natagu’n inyapuwan dat lintog di Judio. \v 5 Imbaun Apudyus daḻapnu wayawayaana dan painyapuwan sit lintog kad maibilang taku’n losan si anak Apudyus. \p \v 6 Ot gaputa aanak ditaku kan Apudyus, imbaun na dit Ispiritu na un inggaw kan ditaku un mampataḻgod kan ditaku’n mangawag kan Apudyus si Ama. \v 7 Isunga bokon kayuwon si puyung nu adi aanak dikayuwon kan Apudyus. Ot gaputa anak dikayu kan Apudyus maitdan kayu payon sidan itdona. \s1 Madanagan Si Pablo Utdadit iGalacia \p \v 8 Utdit maid tigammu yu payyan kan Apudyus, pinapuyung kayu utdadit bokona tuttuwa’n apudyus. \v 9 Yoong sinsatunon ta natigammuwan yu si Apudyus onnu kanak okyan un sinsatun un bigbigon dikayuwon kan Apudyus un anak na, apay un mampaoli kayu uman un manuttuwa sidan ispiritu un adi makabooḻa managu kan dikayu? Apay un piyaon yu umanon din papuyung kan dida?\f + \fr 4:9 \ft Colosas 2:8.\f* \v 10 Apay un maipanngilin kayuwon sidan aḻgaw, buḻan, dagun, kan uduma timpu un ngilinon dan Judio? \v 11 Madanaganak ta tuwan nu maid selbin dit nambannugak kan dikayu. \p \v 12 Susunud ku, ipakpakaasik kan dikayu un padaon yu ud sakon, ta kamaak payon kan dikayu un nawayaan sidan lintog Moses. Maid nadadag si kingwa yu kan sakon sidit. \v 13 Tigammu yu un gapu’t dit nasakitak nakaigawak kan dikayu ot siyadi dit damu un nanudtuduwak kan dikayu’t dit Nabaḻu’n Damag. \v 14 Ot ulay nu napadpadas kayu un manuḻa onnu mangawid okyan kan sakon maipagapu’t dit kasasaad ku, adiyu kingwa nu adi kamaak si osa un anghel Apudyus sidit nampapadatong yu kan sakon. On, kamaak kan Jesu Kristu utdit nampapadatong yu. \v 15 Amoamod dit lagsak yu utdit. Mapanoknokak un nu makwa okyan, ulay inokaḻ yu dat ata yu un intod kan sakon. Yoong apay singngadan nat napaspasamak yuwon? \v 16 Nambalinak kadona dadagon yu gaputa imbagak nat kinatuttuwa? \p \v 17 Sadat uduma tagu ipappailla da ullawa un ipotpotog dikayu yoong bokon din panggop da. Piyaon da ullawa un man-awidan yu dikami kad dida dan potgon yu. \v 18 Napiya din mangipotog sidan udum nu napiya din panggop ta un padan tun kook kan dikayu, inggawak man kan dikayu onnu maidak. \v 19 Napotoga aanak ku. Kama’t din mampapasigab di manlogaw tun mampasigabak umanon maipagapu kan dikayu inggana’t maipakadawiyan kan dikayu dit kadawiyan Jesu Kristu. \v 20 Piyaok nu awadak okyan kan dikayu daḻapnu bokona nadagson tun man-uugud ku ta taḻona madaganak kan dikayu. \s1 Sat Maiyaligan Da Agar Kan Sara \p \v 21 Imusok ud kan dikayu un mamiya’n iyapuwan di lintog. Apay adiyu kad tigammu dit ibagbagan dit lintog? \v 22 Kanana’t dit naikanglita Ugud Apudyus un awad dad duwa’n laḻaki un abeng ud Abraham. Sat osa, anak na kan Agar un puyung na kan sat osa anak na kan Sara un asawa na un bokona puyung. \v 23 Sadit anak Agar un puyung naibugi ta gagangaya makaanak si Agar. Yoong sat anak Sara un bokona puyung, naibugi gaputa insapatan Apudyus kan Abraham un man-anak si Sara ulay nu bakbakoton. \v 24 Sinsadin, awad kaiyaligan datu’n duwa un babai. Maiyalig da utdat duwa un tulag. Sat osa’n tulag, siyadit lintog un intod Apudyus kan Moses sidin Bateled Sinai. Kaiyaligana si Agar un osa’n puyung un mangiganak si pada na un puyung. \v 25 Isunga si Agar dit kaiyaligan dit Bateled Sinai utdin Arabia. Kaiyaligana pay dit madama un ili’d Jerusalem. Ta sadat tagu’t di kama da’t puyung gapu utdit umunudan da’t dan lintog Moses. \v 26 Yoong sadin bagu un Jerusalem sidin langit kaiyaligana si Sara un bokona puyung. Si Sara dit kama’t ina taku’n mamati. \v 27 Ta kanan dit naikanglita ugud Apudyus un, \q1 “Manlagsak ka, babai’n lupot. Ipakuy nu nat lagsak nu, sika un adi nakapadas sit sigab di manlogaw. Ta sika un impatungad di asawa na, ad-adu’n tu dadin abeng nu, nu san babai un iinggaw dit asawa na.”\f + \fr 4:27 \ft Isaias 54:1.\f* \p \v 28 Ot sinsadinon susunud, aabeng ditaku kan Apudyus maipagapu’t dit insapatana. Pada taku si Isaac un naibugi maipagapu’t dit sapatan Apudyus. \v 29 Yoong utdit aw-awe, sadit Ismael un naibugi gaputa gangaya makaanak dit inana, pinalpaligat na si Isaac un naibugi maipagapu’t dit tuḻung ud Ispiritun Apudyus. Ot padana payon sinsatun un palpaligaton ditaku’t dat puyung di lintog. \v 30 Yoong ngadan dit kanan dit naikanglita Ugud Apudyus? Kanana un, “Laksigon yu dit puyunga babai kan sat anak na. Ta sat anak dit puyung bokona maitdan sidat kukuwan dit ama na ta maitod sit abeng na utdit bokona puyung.”\f + \fr 4:30 \ft Genesis 21:10.\f* \v 31 Isunga susunud, maitdan taku pay ta bokona ganak ditaku’t dit puyunga babai nu adi sadit nawaya. \c 5 \s1 Itultuluy Yu Nat Wayawayayu \p \v 1 Nawayaan takuwon. Winayaan ditaku kan Jesu Kristu utdit lintog Moses. Isunga taḻona adiyuwon ipalubus un puyungon dikayu uman sidit lintog Moses. \v 2 Sakon si Pablo un sunud yu ot tandaanan yu tun ibagak un nu ipalubus yu un matuḻgiyan kayu, maid selbina kan dikayu dit kingwan Jesu Kristu un mataguwan yu. \v 3 Ibagak payyan un san tagu’n manungpal sit lintoga maipanggop si tuḻgi masapula tuttuwaona pay dan losana lintog. \v 4 Dikayu’n mamiya un maibilanga nalintog sin sanguwan Apudyus udsi manuttuwaan yu utdit lintog, naisina kayuwona namingpingsan kan Jesu Kristu. Nalassig kayuwon sidan kaasiyan Apudyus. \v 5 Yoong ditaku un mantaḻgod kan Jesu Kristu, utdit tuḻung ud Ispiritun Apudyus sinanama taku’n manguuway sit maibilangan taku un nalintog sin atubang Apudyus. \v 6 Ta nu mantaḻgod taku kan Jesu Kristu maid selbin din matuḻgiyan. Ta sad napotog, san pammati un maipaila utdin mampipiya. \p \v 7 Laus dit nanuttuwaan yu kan Jesu Kristu utdit, yoong ngadan nat nangallilaw kan dikayu ta adiyuwon tuttuwaon dit katuttuwaan? \v 8 Sanata naawisan yu bokona si Apudyus ud nanligwatana ta si Apudyus ud nangayag kan dikayu un nanuttuwa’t dan katuttuwaan. \v 9 Ot man-alimban kayu ta awad uuggudon da un kanana’n, “Akit ullawa’n bubud yoong pabotaḻona dit losana maikamosana.” \v 10 Yoong nataḻgod tun angos ku maipagapu’t dit naiyossaanan taku kan Apu Jesu Kristu un adiyu tuttuwaon dan tudtudu un naisabali’t dit intudtuduk kan dikayu. Ot singngadan na man nata tagu’n mangal-allilaw kan dikayu, dusaon Apudyus. \p \v 11 Kan sakona osa susunuda manuttuwa, nu tuttuwa’n itultuluy ku un mangitudtudu un masapula matuḻgiyan nat osa’n tagu daḻapnu taguwon Apudyus, apay un palpaligatonak sidan buḻun ku un Judio nu? Nu tuttuwa’n itudtuduk dit maipanggop situ, adinak okyanon palpaligaton sidan buḻun ku un Judio gapu’t man-itudtuduwak si maipanggop sit natoyan Jesus sit kulus. \v 12 Ot sadan tagu’n mangal-allilaw kan dikayu, ilaylayun da okyanon un mampakapun. \p \v 13 Dikayu un susunud ku, inayagan dikayu kan Apudyus daḻapnu mawayawayaan kayu utdan lintog. Yoong adiyu gundawayan tuwa wayawaya yu un mangwa utdan lawenga pipiyaon di long-ag yu. Manselbi kayuwot sidan buḻun yu un mangipail-an yu si mampipiya yu. \v 14 Ta san losana lintog nabukoḻ si os-ossaana bilin un, “Piyaom nat padama tagu un padan nat mampipiyam sinat long-ag nu.” \v 15 Yoong nu kama kayu’t simaḻona ayam un mangkikinnotob kan mangkikinnakan, man-ila yu ta mambanag kada lawa si man-iinnaminan yu. \s1 Manduma Dit Piyaon Ud Ispiritu Santu Kan San Piyaon Tun Long-ag Taku \p \v 16 Satu tun piyaoka koon yu. Paidaḻan kayu kan Ispiritu Santu utnat mataguwan yu. Bokona san pipiyaon dinat gumabasuḻa kinatatagu yu nat pagustuwan yu. \v 17 Ta sadan pipiyaon ditu’n long-ag taku maisuganggang sin piyaon din Ispiritu Santu ot padana pay un san maisuganggang sin piyaon Ispiritu dan piyaon ditu’n long-ag. Mangkabusuḻ datu’n duwa isunga adi taku makwa dan piyaon taku nu mamingsan ta mansillasil da. \v 18 Yoong nu idaddaḻan dikayu kan Ispiritu Santu, bokonona paiyapuwan kayu’t din lintog. \p \v 19 Malalassinan din tagu un mangmangwa’t dan pipiyaon di long-ag. Siya datu dan koko-ona. Dumadagdagas, mangwa’t dan naisaw kan gabbainan un koko-on. \v 20 Mandayaw sidan sinan-apudyus, manuttuwa’t dan mangam-amug un bokona nanligwat kan Apudyus dit pannakabalin da, manlaweng, makasinnubog, mangabubu, napudud, sat long-ag na ullawa’d ipappapuut na, goggogwaona dan tagu kad mambibinnusuḻ da. \v 21 Naapaḻ, gumubuuk kan manlablabsona dit manggan-ganas. Sadatu kan udum pay un kakamma’t tu dan koona. Ipigwak uman ibaga kan dikayu un sadan mangwa utdatuwa koko-on adida maidagamung sit mangiyapuwan Apudyus. \p \v 22 Yoong san ugalin paobngaḻon dit Ispiritun Apudyus sadin mampipiya, kinaanggom, kinaginok di somsomk, kinaanus, kinakaasi, kinapiya, kinamataḻgod, \v 23 kinaamma kan kinaattom. Maid lintog si sumuganggang sidatu. \v 24 Ot sadat tagun Apu Jesu Kristu kama nu pinatoy daon dit dadaana kinatatagu da padana pay dan losana nadadaga gikna kan somsomok un taḻona pipiyaon di long-ag. \v 25 Ot sinsadin ta initdan ditaku kan Ispiritu Santu si bagu’n mataguwan, masapula siya pay ud mangidaḻan situ’n mataguwan taku. \v 26 Adi taku manangtangsit, onnu mangkikinnalit onnu man-iinnapaḻ. \c 6 \s1 Mansisinnaḻak Kayu \p \v 1 Susunuda manuttuwa, nu awad osa kan dikayu ud maduktalana nakabasuḻ, dikayu’n idaddaḻan ud Ispiritu Santu masapula bagbagaan yu daḻapnu lipsutana dit mambasbasuḻ, yoong am-ammaan yu un bagbagaan. Ot man-amma kayu ta tuwan nu masugsugan kayu kad pay. \v 2 Mansisinnaḻak kayu’t dadin pakadagsonan di kada osa kan dikayu kad matungpal yu din bilin Jesu Kristu.\f + \fr 6:2 \ft Satu un imbilin Jesu Kristu maila’t din Juan 13:34; 15:12\f* \v 3 Ta nu ipagalup nat osa’n tagu un nangatu yoong sat katuttuwaana bokon mit, sangawona pay lawan nat long-ag na.\f + \fr 6:3 \ft Ilan yu pay sin Roma 12:3 kan 1 Corinto 3:18\f* \v 4 Usigon okyan di kada osa’n tagu nat angwat na. Ot mabalina ipasdayaw na nat long-ag na maibasal sit nakwaana un bokona maibasal sit mangipadaana’t din long-ag na utdan udum. \v 5 Ta osaosa masapula koona dit loblobbongona’n koon. \p \v 6 San tagu’n matudtuduwan sin maipanggop kan Apudyus kalobbongana un ibingayan din manudtudu utdan losana mangkapiyaan un awad kan siya.\f + \fr 6:6 \ft Ilan yu pay sin Lucas 10:7; Roma 15:27; 1 Corinto 9:11, 14; 1 Timoteo 5:17-18\f* \p \v 7 Adi yu allilawon dan long-ag yu ta bokona salsalew si Apudyus. Nu ngadan nat imuḻan di osa’n tagu siya’d apitona. \v 8 San tagu’n mangipatuta mangwa’t dan pipiyaon di long-ag na, dusa un maid kigad na din apitona. Yoong nu koona din ipakwan din Ispiritun Apudyus, apitona din mataguwana si inggaingga un itdon Ispiritun Apudyus kan siya. \v 9 Siya mampay un adi taku okyan mappog un mangwa utdan napiya, ta napiya pay din apiton taku nu dumatong din timpu na, nu adi taku lumipsut. \v 10 Isunga nu awad gundaway taku, koon taku dadin nabaḻu utdan losana tagu taḻon sidadin buḻun taku’n manuttuwa. \s1 Maudi Un Bagbaga \p \v 11 Sakonon tun mangikangkanglit situ ot ilan yu tun kadadakkoḻ tun kanglit ku. \p \v 12 Sadan tagu’n mamappaila ullawa daḻapnu nabaḻu din maugudan da, dida dan tagu un mamadpadasa mangipapilit un mampatuḻgi kayu. Siyadi dit koon da daḻapnu adi da mapaligat. Ta nu itudtudu dal lawa dit maipanggop sit natoyan Kristu sidit kulus mapaligat da. \v 13 Yoong ulay dida un mangipappapilita matuḻgiyan kayu adida pay tungtungpalon dan lintog Moses nu adi piyaon dal lawa un mampatilgi kayu daḻapnu maipasdayaw da un ummunud kayu’t tuwa kadawiyan. \v 14 Yoong nu kan sakona osa, maid sabali ut ipasdayaw ku nu adi sadit natoyan Apu Jesu Kristu utdit kulus. Maipagapu utdit kingwa na, naidon potog na kan sakon dan potpotgon dat tagu’t tun lubung ot padana pay un naid potog ku utdan tagu’t tun lubung. \v 15 Maid mandumaan din matuḻgiyan kan adi matuḻgiyan ta sad napotog sat mambalinan taku un bagu’n paloswa. \v 16 Ot nu maipanggop sidan losana umunud sidiya lintog di mataguwan iluwaḻuk ta kapkapiya da kan kaasiyan Apudyus dida padana pay sidan tagun Apudyus. \p \v 17 Ot manipud sinsatun, maid okyanon ud mamaligat kan sakon maipagapu’t tun mantudtuduwak maipanggop kan Jesus. Ta sadatu’n pilat situn long-ag ku ipaila da un tuttuwa’n manselbiyak kan Jesus. \p \v 18 Susunuda manuttuwa, iluwaḻuk ta kaasiyan dikayu kan Jesu Kristu un Apu taku. Amen.