\id 1CO \h 1 Corinto \toc1 Sat Ummuna’n Sulat Ud Pablo Utdat iCorinto \toc2 1 Corinto \toc3 1 Co \mt2 Sat Ummuna’n Sulat Ud Pablo Utdat \mt1 iCorinto \c 1 \s1 Sat Luglugin Ditu Un Sulat \p \v 1-2 Kan dikayu’n gimung di manuttuwa utnat Corinto: \p Napili kayu un mambalina nadaḻusa tagun Apudyus maipagapu’t din naiyossaanan yu kan Jesu Kristu, padana pay sidadit losana tagu’t din ulay ngadan na un igaw un mandaydayaw kan Jesu Kristu un Apu taku’l losan. \p Sakon si Pablo un pinilin Jesu Kristu un apostoles na gaputa siya’d piniyan Apudyus. Si Sostenes un sunud taku’n manuttuwa tun buḻun ku un mansulat kan dikayu. \v 3 Iluwaḻuk ta si Apudyus un Ama taku kan si Jesu Kristu un Apu taku kaasiyan dikayu kan ipooy da un kapkapiya kayu. \s1 Nanyaman Si Pablo Gapu’t Dit Kaasin Apudyus Sidat iCorinto \p \v 4 Kanayuna manyamanak kan Apudyus maipagapu kan dikayu gapu’t dit nangaasiyana kan dikayu’n dit naidagamung kan Jesu Kristu. \v 5 Ta gapu’t dit naidagamungan yu kan Jesu Kristu, napabaknang kayu utdan losana banaga itdon Apudyus sidan tagu na kama’t din kabooḻana mambagbaga kan manigammu utdan katuttuwaan. \v 6 Ot taḻona tinuttuwa yu pay dan losana naipatigammu maipanggop kan Jesu Kristu. \v 7 Kadon naidon mangkulangan yu utdan nadumaduma’n kabooḻana itdon Apudyus sinat man-uuwayan yu utdit mangulinan Apu Jesu Kristu. \v 8 Siya’d tumuḻung kan dikayu daḻapnu gasissiya’n nataḻgod nat pammati yu daḻapnu maid mapabasuḻan yu nu dumatong dit aḻgawa mangulinana. \v 9 Mataḻgodan si Apudyus un namili kan dikayu un maiyossaan kan Jesu Kristu un Anak na kan Apu taku. \s1 Sat Adin Dat iCorinto Mangkakatunusan \p \v 10 Susunuda manuttuwa, makapangpangngaasiyak kan dikayu gapu’t dit kalintogaka nanligwat kan Apu taku’n Jesu Kristu ta man-iinnampayun kayu kan adi kayu magoggogwa. Masapula man-os-ossaanon yu nat kasomsomkan yu kan panggop yu. \v 11 Ta awad da ud kaboḻoy Cloe un nangipilit kan sakona awad da ud sisinnungbat kan dikayu, susunud. \p \v 12 Satu tun piyaoka ugudon, awad dat mangibagbaga un, “Buyutak kan Pablo” ot “Buyutak kan Apolos” kanan pay dat udum. “Buyutak kan Pedro,” onnu “Buyutak kan Kristu,” kanan pay dat udum. \v 13 Apay nagogwa kad si Kristu? Sakon kad dit natoy sidit kulus si salit yu? Onnu nabunyagan kayu kad daḻapnun maibuyut kayu kan sakon? \p \v 14 Manyamanak kan Apudyus ta bokona sakon namunyag kan dikayu malaksig kan da Crispo kan Gayo. \v 15 Ot maid makaibaga’n nabunyagan daḻapnun maibuyut kan sakon. \v 16 (Ay-o binunyag ku pay da Estefanas un simbaḻyan. Yoong naidon tigammuk si udum ut binunyag ku.) \v 17 Ta bokona imbaunak kan Kristu un umoy mamunyag nu adi imbaunaka umoy mangiwalagawag sit Nabaḻu’n Damag. Ot adik usalon dit nasiliba man-uugud di tagu utdin man-iwalagawagak daḻapnu sadit pannakabalin dit damaga maipanggop sit natoyan Kristu utdit kulus ud maipaila. \s1 Sat Natoyan Kristu Dit Mangil-an Sit Kasilib Kan Pannakabalin Apudyus \p \v 18 Sadit damaga maipanggop sit natoyan Kristu utdit kulus, tinitingang sidan madusa’t inggaingga yoong kan ditaku’n taguwon Apudyus, sadiya damag dit mangil-an taku’t dit pannakabalin na. \v 19 Awad dit naikanglita Ugud Apudyus un kanana’n, \q1 “Yam-anok dit kinasilib dadit nasilib. Ot ipailaka maid selbin dit kinalaing dat nalaing.” \m \v 20 Ot nu kama’t di, ngad nat selbin di masilib nu onnu dadit mimistulun di lintog kan dadit nalainga makadibati uttun lubung? Ta impailanon Apudyus un maid selbin dit kinasilib di tagu uttun lubung. \v 21 Ta gapu’t dit kinasilib Apudyus adina impalubus un matigammuwan dat tagu un kustu si Apudyus gapu’t dit kuwa da un silib. Inun-unnay naot un taguwon dadit manuttuwa’t dit damaga iwalwalagawag mi un kanan dan adi manuttuwa un tinitingang. \v 22 Ta sadan Judio piyaon dan mangila’t am-amug si manuttuwaan da. Ot sadan bokona Judio in-innapon da dit nasiliba mantutudtudu. \v 23 Yoong nu dikami, iwalagawag mi dit maipanggop kan Kristu un nailansa utdit kulus. Satu dit damaga makaungotan dan Judio kan ibilang pay dan bokona Judio un tinitingang. \v 24 Yoong sidan inayagan Apudyus un tagu na, Judio man onnu bokona Judio, sat damaga maipanggop kan Kristu dit mangil-an da utdit pannakabalin kan kinasilib Apudyus un managu’t tagu. \v 25 Sadit kanan dat tagu’n tinitinganga panggop Apudyus, adayu’n nasilsilib nu san kinasilib di tagu. Ot sadit kanan dan kinakapsut na, adayu’n nabakod nu sadit kinabakod di tagu. \p \v 26 Somsomkon yu kad susunud nu singngadan yu utdit nangayagan Apudyus kan dikayu. Piga’l lawa dat ibilang dan tagu’n nasilib kan dikayu. Piga’l lawa dan awad si kababalin onnu anak di nangatu’n tagu. \v 27 Yoong siya’d pinilin Apudyus dadit naid si tigammu’t dit man-iilan di tagu daḻapnu mabainan dadit ibilang di tagu’n nasilib kan pinili na dadit nakapsut sit man-iilan di tagu daḻapnu mabainan dadit ibilang di tagu’n nabilog. \v 28 Taḻona pinili na dadit nadoba’n tagu uttun lubung, maduḻaduḻa kan ulay sadat adin di tagu ikankanamungan daḻapnu ipailan Apudyus un Adina ibilbilang dadit idaydayaw kan ipotpotog di tagu uttun lubung. \v 29 Siyadi dit kingwa na daḻapnu maid tagu’t mamasdayaw sit atubang na. \v 30 Si Apudyus ud nangidagamung kan ditaku kan Jesu Kristu kan impooy na si Kristu un manligwatan di silib taku. Ot gapu kan Kristu imbilang ditaku kan Apudyus un nalintoga tagu, pinambalin ditaku’n nadaḻus un taguna kan pinawayaana ditaku. \v 31 Isunga kanana’t dit naikanglita ugud Apudyus un, “Nu awad mamiya’n mampasdayaw, sad ipasdayaw na dit kingwan Apudyus.” \c 2 \s1 Intudtudun Pablo Dit Maipanggop Kan Kristu \p \v 1 Susunud, utdit dummakngak kan dikayu un ummoy nangiwalagawag sidit nailimoda panggop Apudyus,\f + \fr 2:1 \ft Onnu nalimoda maipanggop kan Apudyus, onnu pammanoknok maipanggop kan Apudyus.\f* adik nan-ugud si nadaḻoma bagbaga onnu nan-ugud un kama’t dadin nasilib. \v 2 Ta utdit inggawak kan dikayu ingkoddong ku un maid udum si itudtuduk nu adi sat maipanggop kan Jesu Kristu un nailansa utdit kulus. \v 3 Utdit ininggawak kan dikayu, nakapsutak kan mamilpilpilak sit ogyat ku un adi makatungpal sit ipakwan Apudyus. \v 4 Utdit nantudtuduwak kan dikayu adiyak nan-usal sidat makaawisa bagbagan dat nasisiliba tagu nu adi naipaila kan dikayu dit pannakabalin Ispiritu Santu. \v 5 Kad nanuttuwa kayu maipagapu’t pannakabalin Apudyus un bokona maipagapu’t kinasilib di tagu. \s1 Sat Kinasilib Apudyus \p \v 6 Sidan nabakod si pammati, itudtudu mi dit kinasilib yoong bokona padan dit silib dat tagu’t tun lubung onnu sadan maapu uttun lubung un mampatingga’t kinatulay. \v 7 Ta sat nalimoda kinasilib Apudyus tun itudtudu mi. Satu un kinasilib naituding sit daan payyan tun lubung makwa un mangtod si nakaskasdaawa maidayawan taku. \v 8 Yoong adin dat tutulay situn lubung naawatan tuwa kinasilib. Ta nu naawatan da okyan, adida inlansa dit nadayawa Apu utdit kulus. \v 9 Ot natungpal dit naikanglita ugud Apudyus un kanana’n, \q1 “Adin payyan dat tagu naila onnu dingngoḻ kan adin di tagu kabooḻana somsomkon dit gattoka insaganan Apudyus sidadit mamippiya kan siya.” \m \v 10 Yoong impatigammun Apudyus datu kan ditaku gapu’t dit Ispiritu na ta sadit Ispiritu na sukisukona dit kakigad ulay sadit nadaḻoma panggop Apudyus. \v 11 Sanat osa’n tagu, maid makatigammu’t dit somsomok na nu adi siya pay lawan. Ot pada na pay un maid makatigammu’t dit somsomok Apudyus nu adi sat Ispiritu na pay lawan. \v 12 Yoong ditaku’n manuttuwa, bokona sadit nailubungana ispiritu dit inawat taku nu adi sadit Ispiritu un imbaun Apudyus kan ditaku daḻapnu maawatan taku dat losana itdon Apudyus kan ditaku. \p \v 13 Ot itudtudu mi dat maipanggop sidatu un itdon Apudyus un usalon mi dat uguda isuḻun dit Ispiritun Apudyus un bokona nanligwat sit kinasilib di tagu. Ilawlawag mi dat naispirituwana banag sidan tagu un inggawan dit Ispiritun Apudyus. \v 14 Yoong sadit tagu’n naid si Ispiritun Apudyus kan siya Adina awaton dat itdon dit Ispiritun Apudyus gaputa naid potog da kan siya. Adina pay maawatana kustu dida ta sat kustu’n kaipooyan kan potog da maawatan ullawa gapu’t dit tuḻung dit Ispiritun Apudyus. \v 15 Yoong sat tagu’n awad dit Ispiritun Apudyus kan siya, kabooḻana’n usigon dan losana banag. Yoong maid tagu’t makausig kan siya. \v 16 Kanana’t din naikanglita ugud Apudyus un, \q1 “Awad kad makatigammu utdit somsomok Apudyus? Awad kad makabalina manudtudu kan siya?” \m Yoong ditaku’n manuttuwa, awad kan ditaku din mansosomsomok Kristu. \c 3 \s1 Sat Katuttuwaan Maipanggop Sit Talibasun Da Pablo Kan Apolos \p \v 1 Susunuda manuttuwa, utdit ininggawak kan dikayu, adik matudtuduwan dikayu un kama’t dan tagu’n idaddaḻan di Ispiritu Santu. Masapula tudtuduwak dikayu un kama’t tagu’n mangu-unnud sidan pipiyaon di long-ag kan kama’t abeng payyan si pammati kan Kristu. \v 2 Isunga kamaak si nampainum si gatas kan dikayu kan adik initdan dikayu utdan naboḻanga makan ta adiyu payyan mabooḻana kanon dan naboḻang. Yoong inggana’t tun satun adi kayu payyan makabooḻ \v 3 gaputa somsomok payyan di tagu uttun lubung nat somsomok yu. Ta nu awad innapaḻ kan susubog kan dikayu, bokon kada siya’d mangipaila un sad uunnudon yu payyan dit pipiyaon di long-ag yu kan ugalin payyan di tagu’t tun lubung nat ugali yu? \v 4 Nu awad mangibaga un, “Si Pablo ud maibuyutak” ot awad pay mangibaga un, “Si Apolos pay kan sakon.” Bokon kad si nailubungana koko-on di? \p \v 5 Apay singngadan kad Apolos? Kan singngadan ku pay? Mampada kami’l lawa un manselselbi kan Apudyus un inusal na un nangawis kan dikayu’n manuttuwa. Tinungpal mi ullawa dit talibasu’n intod Apudyus si kada osa kan dikami. \v 6 Utdit nangkokwaan mi, sakon dit nammuḻa ot si Apolos dit nansiyug yoong si Apudyus dit nampadakoḻ. \v 7 Isunga bokona sat tagu’n mammuḻa onnu mansiyug dit napotog nu adi si Apudyus ta siya’d mampadakoḻ. \v 8 Naid nandumaan dat tagu’n nammuḻa kan nansiyug. Gun-gunaan Apudyus dit kada osa kan dida sigun sit kingwa da. \v 9 Mampada kami un mantaltalibasuwon Apudyus ot dikayu ud pitana un mangkokwaan mi. \p Maiyalig kayu pay si boḻoya paḻpaḻangon Apudyus. \v 10 Ot maipagapu utdit kabooḻaka intod Apudyus kamaak si nalainga mantutuud ot inniggak dit pannan. Sadan udum dat mangitultuluya mamaḻang. Yoong kada osa’t datu masapula man-annad sit mampapaḻang na. \v 11 Ta maid sabali’t pannana mabalina maigga nu adi sat naabusona naigga un siya si Jesu Kristu ullawa. \v 12 Yoong mabalina manduduma dat usalon dat mampaḻanga isaad sit pannan. Man-usal dat udum si buḻawan onnu palata onnu nangina’n batu un mamaḻang. Sadat udum man-usal dat kayu onnu guḻun onnu dagami. \v 13 Ot nu dumtong dit timpu’n maukuman dat losana tagu, maipaila dit kustu’n potog dit tinalibasun di kada osa ta mapadas sin apuy. \v 14 Ot nu adina masgob dit insaad dit osa’n tagu’t dit pannan, maitdan diya tagu si gun-guna na. \v 15 Yoong nu masgob dit insaad dit osa’n tagu, maid gun-guna na. Tuttuwa’n matagu yoong alig na ud nakabutik sit dakoḻana apuy. \p \v 16 Adi yu kad tigammu un dikayu ud timplun Apudyus ot sadit Ispiritun Apudyus gumḻoy kan dikayu? \v 17 Ot nu awad manam-an sit timplun Apudyus, yam-anon pay Apudyus. Ta nasantuwan dit timplun Apudyus ot dikayu dit mangadanana timplu na. \p \v 18 Adi yu allilawon nat long-ag yu. Nu awad kan dikayu’d mangibilang sit long-ag na un nasilib maibasal sit nailubungana kinasilib, masapula awatona un bokona nasilib daḻapnu mambalina tuttuwa’n nasilib. \v 19 Ta sanat maibilanga kinasilib situn lubung naid selbi na utdin man-iilan Apudyus. Ta kanana’t dit naikanglita ugud Apudyus un, “Usalon Apudyus dit kinasilib dat nasiliba tagu un mangabak na kan dida.” \v 20 Kanana payyan un, “Tigammun Apu un sadit somsomok dat nasilib, naid selbi na.” \v 21 Siya’d gapuna un masapula naid mangipasdayaw si singngadan na mana tagu. Ta naitod dan losana maipooy kan dikayu. \v 22 Kama kan dikami kan Apolos kan si Pedro naibaun kami un manselbi kan dikayu. Padana pay sidan losana kakigad: satun lubung, mataguwan kan matoyan, banbanag situn satun kan sin madoḻdoḻa aḻ-aḻgaw, kuwa yu dida’n losan. \v 23 Ot dikayu, kuwa dikayu kan Kristu ot si Kristu, kuwan Apudyus. \c 4 \s1 Sat Talibasun Dat Apostoles \p \v 1 Masapula ibilang yu dikami un babbaunon Kristu un nangitaḻgodana’t dit talibasun mangitudtudu utdat katuttuwaana adi naipatpatigammu’t dit. \v 2 Ot sat tagu’n naitaḻgodan di talibasu, masapula mapanoknokan un mataḻgodan ud apu na. \v 3 Yoong kan sakon, maid kapangnu na nat mangkuisan yu kan sakon onnu sat makuisak sidat uukkuman di tagu. Ta ulay sakon adik kuison tun long-ag ku. \v 4 Ta ulay nu nadaḻus tun somsomok ku bokona siya’d mangipanoknok un taḻona naid nakabasuḻak. Sadit Apu ullawa ud makaukum kan sakon. \p \v 5 Siya’d gapuna’n adiyu kuison dat udum sit daan di timpu. Uwayon yu dit dumakngan Apu un umoy mangukum ot siya’d mangipaila’t dan losana banaga maisusuḻḻuk sin kakoḻopan kan mangikoḻwag sidan losana pangpanggopon di tagu. Kadon itdon Apudyus dit pammadayaw un maibagay si kada osa. \p \v 6 Susunud, dikami kan Apolos din inusal ku un nan-abalig un maipooy si mangkapiyaan yu daḻapnu maadaḻ dit kaipooyan didit naikanglita ugud un, “Adi yu pasawayan dat naikanglit.” Siya’d kingwak daḻapnu maidon mangitakkaḻ ut osa si maidobaan di osa. \v 7 Singngadan nat nangisaad kan dikayu un nangatngatu nu sadan udum? Bokon kada si Apudyus nangitod sit losana awad kan dikayu? Ot in-inona’n manaktakkaḻ kayu un kama nu bokona naitod dan awad kan dikayu? \p \v 8 Naid nin masapul yuwon. Gummaknang kayu ninon. Nambalin kayu gayamon un ali ulay naid tuḻung mi. Ay! Napiya okyan nu tuttuwa daḻapnu makapan-ali kami pay kan dikayu. \v 9 Ta utdin kanak, intod Apudyus kan dikami’n apostoles dit kadobaana saad ot kama kami’t dan nakoddongana mapatoya maipabuya utdan losana tagu’t tun lubung kan sidan aanghel. \v 10 Maibilang kami’n naid si tigammu maipagapu’t manuttuwaan mi kan Kristu yoong nu dikayu, nasilib kayu gapu kan Kristu. Nakapsut kami yoong nabilog kayu. Maduḻaduḻa kami yoong maidaydayaw kayu. \v 11 Inggana’t tun satun mabibittil kami, mauuwaw kan manggagayyot kami. Madanudanug kami kan naid pay monok boḻoy mi. \v 12 Ibados mi un mantalibasu daḻapnu awad ikatagu mi. Nu awad mangiliw kan dikami, iluwaḻu mi ta mabindisyunan. Nu mapalpaligat kami iyattom mi ullawa. \v 13 Nu man-ugudan dikami’t laweng sumungbat kami si napiya’n ugud. Inggana’t tun satun ibilang dikami utdan tagu’t tun lubung un kama’t luut onnu nakuskusa isaw. \p \v 14 Bokona isulat ku datu daḻapnu pabainak dikayu yoong daḻapnu masuḻuwan kayu ta kama kayu si aabeng ku un potpotgok. \v 15 Ta ulay nu adina mabilang danat mangayyuwan kan dikayu’t nat manuttuwaan yu kan Kristu, bokona adu danat ama yu. Ta utnat manuttuwaan yu kan Kristu, nambalinak si ama yu utdit nangidakngak sit Nabaḻu’n Damag kan dikayu. \v 16 Siya’d gapuna’n pangngaasi yu ta unudon yu dat kokkook. \v 17 Imbaun ku si Timoteo daḻapnu tumuḻung kan dikayu. Ta siya’d potpotgok kan mataḻgodana abeng ku gapu’t manuttuwaana kan Apu. Siya’d mangipalagip kan dikayu’t dit mantataguk maipagapu’t pammatik kan Kristu un siya payon dit mantatagun itudtuduk sidat losana gimung di manuttuwa utdan nadumaduma’n igaw. \p \v 18 Tummangsiton dan udum kan dikayu ta kanan da nin nu madikon umoy bilingon dikayu. \v 19 Yoong dandaniyakona umoy nu ipalubus Apu. Ot sakona mismu ud mamnok sidit pannakabalin un awad sidatuwa natangsit onnu mantultulli da’l lawa. \v 20 Ta sadat tagu’n tuttuwan iyapuwan Apudyus mailasinan da gapu’t dit pannakabalin Apudyus sit mataguwan da un bokona gapu’t dat ibagbaga da. \v 21 Ot ngadan nat piyaon yu? Umoyaka manusa kan dikayu onnu umoyaka mangipaila’t dit mampipiyak kan kinaammak? Awad kan dikayu. \c 5 \s1 Sadan Gumabasuḻa Buḻun \p \v 1 Awad naipadamag kan sakona annat mangmangwa’t gabbainan kan dikayu ta annat osa’n laḻaki un inasawa na dit pigwa’n asawan ama na. Ot siya pay uman di din kadadagan un ulay dan adi manuttuwa, adi da koon. \v 2 Yoong apay un manaktakkaḻ kayu imbisa madomdoman kayu okyan? Masapula kaanon yu utnat gimung yu nat un laḻaki. \v 3 Ta ulay maidak kan dikayu, kama nu awadak ta annat nat somsomok ku kan dikayu. Ot ingkoddong kuwon dit dusan dinata laḻaki’n nangwa utnata banag maipagapu’t dit kalintogaka intod Apu taku’n Jesus. \v 4 Isunga nu manggimung kayu, annat nat somsomok ku kan dikayu. Ot maipagapu utdit kalintogak un nanligwat kan Apu taku’n Jesus, \v 5 kaanon yu nata laḻaki ot bay-an yu un paligaton Satanas ta ulay mayam-an dit long-ag na nu matagu dit kadogwa na nu dumatong dit timpu’n mangukuman Apu Jesus. \p \v 6 Nadadag nat mamaspasdayaw kayu. Adiyu kad tigammu dit uuggudon da un sat simpoka un bubud, alisana un aminon dit maikamosana? \v 7 Siya’d gapuna un kaanon yu dit dadaana bubud, un siya dit basuḻ daḻapnu nadaḻus kayu. Kadon maiyalig kayu si bagu’n tinapay un naid si bubud ta doda’n siya’d kamaan yu. Ta naabusona naidatun si Kristu un alig din kannelu’n maidatun nu timpun dit piyesta.\f + \fr 5:7 \ft Sat ugalin di Judio nu Piyestan di Nalausan masapul un idawat da’l losan dat bubud un awad sit boḻoy da kad, asida mampalti si kannelu nu mabigat. Isunga nu napaltiyon dit kannelu masapula maid ud bubud si nabati utdit boloy. Ilan yu utdin Glosario dit kaipooyan di Piyestan di Nalausan.\f* \v 8 Siya’d gapuna’n lagsakan taku dit Piyesta udsi tinapaya naid si bubud, un siya dit nadaḻus kan napudnu un mantatagu bokon sit tinapaya awad si bubud, un siya dit mantatagu’n napnu’t basuḻ kan kinadadag. \p \v 9 Imbagak sit osa’n sulat ku un adi kayu makabuḻbuḻun sidan manogsog-on si bokona asawa da. \v 10 Yoong bokona sadat losana tagu’t tun lubunga mangmangwa’t kama’t di dit piyaoka ugudon onnu sadat naagum, kumupuḻos onnu sadat mandayaw si sinan-apudyus. Ta inona’n makasiwam datu? Taynam yan tun lubung asim makasiwan dida! \v 11 Sat piyaoka ugudon, adi kayu makabuḻbuḻun sit tagu’n ibilang na dit long-ag na un sunuda manuttuwa yoong sog-onona dit bokona asawa na, naagum, mandayaw si sinan-apudyus, mampalpalaweng si uduma tagu, gumubuuk onnu kumupuḻos. Adiyu pay kaubunga mangan din tagu’n kama’t di. \p \v 12-13 Naid biyang ku un mangkuis sidan bokona sunuda manuttuwa. Si Apudyus ud nangamunga mangukum kan dida. Yoong lobbong yu un kuison dan naidagamung sinat gimung yu ta awad naikanglita ugud Apudyus un kanana’n, “Kaanon yu nat nadadaga tagu utnat gimung yu.” \c 6 \s1 Masapula Adida Mandidinnaḻum Dat Manuttuwa \p \v 1 Nu awad osa kan dikayu si mangidaḻum si pada na un manuttuwa, adina mabalin un umoy sit kuis un adi manuttuwa nu adi umoy sidan tagun Apudyus daḻapnu dida’d mangilintog. \v 2 Adiyu kad tigammu un sadat tagun Apudyus ud mangukum situn lubung? Ot nu dikayu ud mangukum situn lubung, adiyu kad mabalinana usigon dit akita lawa’n banag? \v 3 Adiyu kad tigammu un ukumon taku dan aanghel? Ot nu maukum taku dida, sadan akita lawa’n banag kad situn lubung nat adi taku mausig? \v 4 Isunga nu awad kakamma’t dadi un kasu yu, apay un umoy kayu pailintog sit tagu’n bokona mabigbig sidat manuttuwa? \v 5 Mambain kayu pay okyan. Naid kad ulay osa kan dikayu’t manigammu’n mangilintog sidanat kasu yu un manuttuwa? \v 6 Masapul kada idaḻum din osa ud sunud na ot sadat adi manuttuwa ud mangilintog? \p \v 7 Katuttuwaana, sat mandidinnaḻuman yu, ipaila na un inabak dikayu’t kinadadag. Bokon kada napipiya nu dikayu nat mangwaan dat laweng onnu dikayu’d suwitikon da? \v 8 Yoong bokon ta dikayu nat mangwa’t laweng kan mansuwitik. Ot sad kalaweng na, koon yu pay lawan sidan sunud yu un manuttuwa. \v 9 Adi yu kad tigammu un bokona maidagamung sit mangiyapuwan Apudyus dat mangmangwa’t nadadag? Adiyu allilawon nat long-ag yu. Ta sat tagu’n manogsog-on si bokona asawa na, sat laḻaki’n sog-onona dit padana’n laḻaki, sat mandayaw si sinan-apudyus \v 10 padana pay sidat man-aakaw, naagum, gumubuuk, mampalpalaweng si udum kan sadat kumupuḻos bokona maidagamung da utdin mangiyapuwan Apudyus. \v 11 Sat katuttuwaana, kama’t di dit kokkoon dat udum kan dikayu utdit, yoong gapu’t dit pannakabalin ud Apu taku’n Jesu Kristu kan gapu’t dit Ispiritun Apudyus, nadaḻusan kayuwon sidan basuḻ yu. Nambalin kayuwona nadaḻusa tagun Apudyus kan maibilang kayuwona nalintog sit man-iila na. \s1 Usalon Yu Nat Long-g Yu Si Maidayawan Apudyus \p \v 12 Awad da ud mangibagbaga un, “Maipalubusa kook nat piyaoka koon.” Tuttuwa yoong bokona mangkapiyaan taku dan losana makwa. Isunga ulay kanaka, “Mapalubusanaka mangwa’t dan piyaoka koon,” adik pay ipalubusa iyapuwanak si singngadan na mana kook. \p \v 13 Ot awad da pay mangibagbaga un, “Nakwa nat makana manselbi utdit buwang. Ot sadit buwang nakwa un inggawan dit makan.” On tuttuwa di, yoong awad timpu’n mankidongon Apudyus dida’n duwa. Yoong satun long-ag taku bokona nakwa daḻapnu mausala manog-on si bokona asawa nu adi nakwa daḻapnu mausala manselbi kan Apu Jesus. Ot si Apu Jesus ud mangayyuwan situn long-ag taku. \v 14 Pinaungaḻ Apudyus si Apu Jesus kan katoy ot paungaḻona pay ditaku utdit pannakabalin na. \p \v 15 Adi yu kad tigammu un sanat long-ag yu paltin din long-ag Kristu? Ot makwa kad un sat osa’n paltin di long-ag Kristu umoy sumip-un sit long-ag di osa’n magatgatang dit kinababai na? Adina makwa! \v 16 Adiyu kad tigammu un singngadan na mana sumip-un si babai un kama’t di, mambalin dan ossaana long-ag? Ta kanana’t dit naikanglita ugud Apudyus un, “Sadat duwa mambalin da si ossaan.” \v 17 Yoong sat tagu un maiyossaan kan Apu Jesus man-ossaan dit somsomok da.\f + \fr 6:17 \ft onnu ispiritu da.\f* \p \v 18 Masapula adiyu sog-onon nat bokona asawa yu. Ta sanata basuḻ naiduma’t dan uduma basuḻ di tagu. Onta sat manog-on si bokona asawa na sat long-ag na pay lawan dit mambasuḻana. \v 19 Adi yu kad tigammu un sanat long-ag yu siya’d timplun Ispiritu Santu un intod Apudyus un inggaw kan dikayu? Isunga bokonona kuwa yu nat long-ag yu nu adi kuwan Apudyus. \v 20 Ginatang dikayu’t nabanol ot masapula usalon yu nat long-ag yu si maidayawana. \c 7 \s1 Imus Maipanggop si Man-aasawa \p \v 1 Sinsadin, siyatu’d sungbat ku utdit inyimus yu utdit sulat yu. \p Un-unnay nu Adina mangasawa nat osa’n tagu. \v 2 Yoong gaputa adu dan manogsog-on si bokona asawa da, un-unnaya lawa’n kada osa’n laḻaki kan kada osa’n babai awad asawa na. \v 3 Ot sat asawa un laḻaki, masapula tungpaḻona dit loblobbongona’t dit asawa na ot padana pay sit asawa’n babai. \v 4 Ta bokona iyapuwan di babai dit long-ag na pay lawan, nu adi iyapuwan dit laḻaki. Padana pay sit laḻaki ta bokona iyapuwana dit long-ag na pay lawan nu adi iyapuwan dit babai. \v 5 Isunga dikayu’n awad si asawa, adiyu ipaidam nat long-ag yu utdan asawa yu malaksig nu mantulagan yu un adi yan mansog-on si piga’n aḻgaw daḻapnun maipasnok yu un dit manluwaḻu. Yoong ituluy yu umana mansog-on nu magangput dit manluwaḻuwan yu daḻapnu adi dikayu masugsugan kan Satanas gapu’t adiyu maiyattoma gikna yu. \p \v 6 Ibagak datu daḻapnu maawatan yu un ipalubus ku un mangasawa kayu yoong bokona ibilin ku. \v 7 Ta piyaok okyana nu mabalin padaon yu ud sakona maid si asawa. Yoong tigammuk un bokon ussiya’n mampapada taku ta nadumaduma din kabooḻan taku un intod Apudyus. \p \v 8 Sinsadin, kan dikayu’n daan payyana maasaw-an kan dikayu’n napangis kan nabilug, ibagak un un-unnay nu adi kayu mangas-asawa un kama kan sakon. \v 9 Yoong nu adiyu maattoman nat gikna yu, mangasawa kayu ta unnay pay nu sadit idaman yu dit somsomok yu un mangasawa. \p \v 10 Ot sadat naasawaan siyatu’d ibilin ku. Yoong bokona kuwaka somsomok nu adi si Apu Jesus. Sat babai, masapula Adina idangan si asawa na. \v 11 Yoong nu umidang masapula Adina mangas-asawa malaksig nu man-ulina maikapiya kan asawa na. Pada na pay sit laḻaki un Adina mabalina idangan si asawa na. \p \v 12 Ot siyatu’d ibilin ku utdan udum. Sakon pay lawan tun makinbilin ta naid imbagan Apu Jesus maipanggop situ. Nu sanat manuttuwa’n laḻaki ta bokona manuttuwa nat asawa na, Adina idangan nu intuḻon dit babai’n paibaḻyan. \v 13 Padana pay sit babai’n manuttuwa yoong bokona manuttuwa dit asawa na. Adina idangan dit asawa na nu intuḻon na un ibaḻyan. \v 14 Ta sanat adi manuttuwa’n laḻaki, inawat payon Apudyus gapu’t dit naidagamungana kan asawa na un manuttuwa. Ot pada na pay sit babai’n adi manuttuwa, inawat payon Apudyus gapu’t dit naidagamungana kan asawa na un manuttuwa. Ta nu bokona kama’t di, maibilang dat anak da un anak di bokona manuttuwa. Yoong sat katuttuwaana awaton Apudyus dida un anak na. \v 15 Yoong nu sanat bokona manuttuwa un asawa ta piyaona’n idangan nat manuttuwa’n asawa na, nawaya dit manuttuwa’n asawa un mamalubus kan asawa na. Ta somsomkon yu un piyaon Apudyus un kapkapiya din mataguwan dan tagu na. \v 16 Ta sika un babain manuttuwa, tigammum kad nu sika’d makaawis kan asawam un manuttuwa? Sika un laḻakin manuttuwa tigammum kad nu sika’d makaawis kan asawam un manuttuwa? \s1 Mapnok Taku Sit Kasasaada Intod Apudyus Kan Ditaku \p \v 17 Malaksig sidan nangasawa’t bokona manuttuwa, masapula ituluy yu dit mataguwan un intuding Apudyus kan sat kasasaad yu utdit timpu’n nangayagana kan dikayu’n manuttuwa. Siyatu ud lintoga itudtuduk sidan losana gimung di manuttuwa. \v 18 Kaspangaligan ta naabus natuḻgiyan dit laḻaki utdit nangayagan Apudyus kan siya’n manuttuwa, adina masapula kaanon dit mangil-il-an sit natuḻgiyana. Nu adina natuḻgiyan sit naayagana adina masapula patuḻgiyan. \v 19 Ta san matuḻgiyan kan adi matuḻgiyan naid kokwa na ta sad napotog san manungpaḻan taku’t dan bilin Apudyus. \v 20 Isunga Adina masapula obsonon dit kasasaad taku’t dit nangayagan Apudyus kan ditaku’n mambalina tagu na. \p \v 21 Nu puyung\f + \fr 7:21 \ft San puyung kan dida’n Judio, siya’d kadobaan un kasasaad di tagu. Naid wayawaya na un mangwa’t piyaona pay lawan. Mabalin un magatang.\f* kayu’t dit nangayagan Apudyus kan dikayu adi yuwon sosomkon di. Yoong nu awad gundaway yu un mawayaan, adiyu palabason. \v 22 Ta ulay puyung kayu’t dit naayagan yu un maidagamung kan Apu Jesu Kristu, sosomkon yu un winayaan dikayu kan Kristu utdat basuḻ yu. Ot sat nawaya’n tagu un naayagana maidagamung kan Kristu, kama nu nambalina babbaun ta manselbiyon kan Kristu. \v 23 Ginatang dikayu kan Apudyus si nabanol. Isunga adi kayu papuyung si tagu. \v 24 Susunuda manuttuwa, adiyu obsonon dit kasasaad yu utdit nangayagan Apudyus kan dikayu’n mambalina tagu na nu adi itultuluy yu un manuttuwa kan Apudyus sidiya kasasaad. \s1 Sat Maipanggop Sidan Naid Si Asawa Kan Sadan Bilug \p \v 25 Ot san maipanggop sidan adi payyan nangasawa, naid bilin kan sakon si nanligwat kan Apu Jesus. Yoong ibagak tun kasomsomkak ta mataḻgodak maipagapu’t kaasi na. \p \v 26 San makanak, napipiya nu mantultuluy da utdiya kasasaad maipagapu’t datun adu’n ligat situn satun. \v 27 Yoong nu san laḻaki ta naabusona nangasawa, adi naon umidang sin asawa na. Nu naid payyan asawa na adi naon man-inap si asaw-ona. \v 28 Yoong nu mangasawa bokona makabasuḻ. Padana pay sin babai, bokona makabasuḻ nu mangasawa. Yoong sadan mangasawa, lak-amon da dat ligat di naasaw-an un siya dit piyaoka ligligan yu. \p \v 29 Piyaoka ugudon susunud, annat sin-akitana lawaon sinat timpu un nabun-an sit daan Kristu un mangulin. Ot manlapu uttun satun, sadat awad si asawa masapula bokona sadat asawa da ullawa’d ipappapuut da. \v 30 Sadat madomdomdoman kan sadat manlaglagsak masapula bokona siya’d sosomkon da dit domdom onnu lagsak da. Sadat gumatang masapula bokona sadat ginatang da dat isosomok da. \v 31 Singngadan na mana banag onnu makmakwa uttun lubung masapula bokona dida’d ipappapuut yu. Ta losan datu un awad situn lubung, dandaniyona mangkigad. \p \v 32 Piyaok un bokona adu dan somsomkon yu. San laḻaki’n naid payyan si asawa, iyossaan na un somsomkon dat ipakwan Apu Jesus kan nu inona’n pas-omon. \v 33 Yoong sat laḻaki’n naasaw-an, sosomkona pay dat banag situn lubung un mampasoom kan asawa na \v 34 kad mangkagwa dit somsomok na. Sat babai’n naid si asawa onnu sat baḻasang, iyossaan na un somsomkon dat ipakwan Apu Jesus ta piyaona’n idatun dit long-ag kan somsomok na un manselbi kan siya. Yoong sat naasawaana babai, sosomkona pay dat banag situn lubung un mampasoom kan asawa na. \p \v 35 Ibagak datu gaputa mangkapiyaan yu un bokona gaputa iyapak nat mangasaw-an yu. Ta piyaoka matigammuwan yu dit kustu’n mantatagu kan naiyossaana manseselbi kan Apu Jesus un maid ud mataktaktakana. \p \v 36 Nu awad laḻaki’n naitulaga mangasawa ta pagalupona un makabasuḻ nu ituluy na un asaw-on dit naitulagana yoong Adina maattoman dit gikna na kan taḻona sosomkonan mangasawa, un-unnay nu mangasawa’l lawaon. Bokona basuḻ. \v 37 Yoong sat laḻaki’n mangikoddonga Adina asaw-on dit naitulagana ta gattoka siya’d piyaona un bokona napapilit, nu maattomana dit gikna na kan taḻona siya’d somsomok na, kustu dit koona. \v 38 Isunga sat laḻaki’n mangasawa’t dit naitulagana, napiya dit koona. Yoong sat laḻaki’n adina ituluya mangasawa amo napippiya dit koona. \p \v 39 Ot nu maipanggop sit babai’n naasaw-an, bokona nawaya’n mangasawa’t udum nu matattaguwan dit asawa na payyan. Yoong nu matoy dit asawa na, nawayaona mangasawa utdit laḻaki’n piyaona yoong masapula manuttuwa kan Apu Jesus dit asaw-ona. \v 40 Yoong amo nalaglagsak diya babai nu adi naon mangas-asawa utdin kanak. Ot tigammuk un idaddaḻanak pay sidit Ispiritun Apudyus situwa kasomsomkak. \c 8 \s1 Sat Makana Naidatun Si Sinan-apudyus \p \v 1 Sinsadin, nu maipanggop sit makana naidatun si sinan-apudyus, tuttuwa nat kanan yu un tigammu taku’l losan din katuttuwaan maipanggop sidadi. Yoong san tigammu, siya’d mampatangsit si tagu, san mampipiya, siya’d makapabilog. \v 2 San mangipagalup un losana tigammu naon, Adina payyan tigammu dit kustu un masapula tigammu na. \v 3 Yoong sat tagu’n mamippiya kan Apudyus, tigammun Apudyus un sadiya tagu dit manigammu’t dit kustu. \p \v 4 Sinsadin, nu maipanggop sit manganan si makan un naidatun si sinan-apudyus, tigammu taku un naid katuttuwaan dat sinan-apudyus ta naid udum si apudyus nu adi si Apudyus ullawa. \v 5 Ulay awad da ud mauguda apudyus sin langit onnu uttun pita, ta tuttuwa’n adu dan maapudyus kan maapu, \v 6 yoong kan ditaku’n manuttuwa tigammu taku’n os-ossaan ullawa si Apudyus. Siya’d Ama taku un nangwa utdan losan ot matagu taku’n manselbi kan mandayaw kan siya. Awad os-ossaan ullawa’n Apu un si Jesu Kristu un siya’d pinampaloswan Apudyus sidan losana banag ot gapu kan siya awad bagu’n mataguwan taku. \p \v 7 Yoong bokona losana manuttuwa makaawat situwa katuttuwaan. Ta awad da ud buḻuna manuttuwa un, sidit daan da un manuttuwa umminam da utdit pammati un tuttuwa dat sinan-apudyus. Siya’d gapuna un nu mangan da si makana naidatun, kanan da un tuttuwa’n naidatun si sinan-apudyus kad mabulung dit somsomok da gaputa adi da payyan amo maawatan. \v 8 Yoong bokona sat makan dit mangiyadani kan ditaku kan Apudyus. Bokona dumadag onnu kumiya dit maidagamungan taku kan siya nu mangan taku onnu adi taku mangan si makana naidatun. \p \v 9 Yoong ilan yu ta sanat kinawaya yu bokona siya’d gapun di makabasuḻan dat tagu’n nakapsut si pammati. \v 10 Ta nu sika un kustu’n nakaawat ta makakan ka utdin timplun di sinan-apudyus ot maila dika’t dit osa’n mangkulang payyan si man-aawat, adi pay an mapabilog dit somsomok na un mangan ulay nu kanana’n basuḻ? \v 11 Kadon, sadit kustu’n naawatam siya’d gapun dit nayam-anan dit pammatin dit sunud un nasubbut sit natoyan Kristu. \v 12 Ot nu kama’t di un mambasbasuḻ taku’t dan buḻun taku kan am-amdon taku un pakapsuton din somsomok da, mambasbasuḻ taku pay kan Kristu. \v 13 Isunga nu sat manganak sidat naidatun dit maigapuwan di makabasuḻan di osa’n sunud ku un manuttuwa, madikona taḻon kanon daḻapnu bokona sakon ud gapun dit makabasuḻana. \c 9 \s1 Sat Kalintogan Kan Bibiyangon Dat Apostoles \p \v 1 Wayawayaak un mangwa’t dan piyaok. Tuttuwa’n apostolesak kan tuttuwa’n nailak si Apu taku’n Jesus. Ot dikayu ud bungan dit talibasuk maipagapu kan Apu taku. \v 2 Ulay nu adsanak bigbigona apostolessidan udum maid duwaduwaka bigbigon yu ud sakona apostol. Ta sanat manuttuwaan yu kan Apu dit mangipanoknok sidit kinaapostolesku. \p \v 3 Ot satu’d sungbat ku utdan manuḻaduḻa kan sakon. \v 4 Apay naid kad kalintogan mi un maitdan si ikatagu mi utdan tudtuduwan mi? \v 5 Naid kad kalintogan mi un mangidallay si asawa mi un padan dit koon da Pedro, sadat susunud Apu Jesus kan uduma apostol? \v 6 Dikami kada lawa kan Bernabe ud masapula mantalibasu’t ikatagu mi? \v 7 Awad kad suldadu un bayadana pay lawan nat gastus na utdit inggawana’t kinasuldadu? Singngadan na un mammumuḻa’t ubas nat adi mabalina mangan sit bungan dit muḻa na? Singngadan na un mantataḻkon si kannelu nat adi mabalina manginum sit gatas dat taḻkon na? Naid! \p \v 8 Bokona lawa’n maibasal sit kasomsomkan di tagu datu’n ibagbagak nu adi awad sin ugud Apudyus. \v 9 Ta kanana’t dit lintoga ingkanglit Moses un, “Adim bunguton nat sangin di baka nu man-ilikom daḻapnu mangan nu piyaona.” Ot sadat baka kad dit sosomkon Apudyus sidit paingkanglit na tuwa lintog? \v 10 Bokon! Ditaku’n tagu dit ug-ugudona’t di. Onta mamboka dat tagu kan man-ani da ta nanam-on dan maibingayan da utdit maani. \v 11 Ot dikami’n dit nanudtudu’t dit ugud Apudyus kan dikayu alig mi ud nammuḻa’t naispirituwana bukoḻ ot laweng kad nu gumingay kami kan dikayu’t ikatagu mi? \v 12 Ta nu awad kalintogan dat uduma mampatuḻung kan dikayu, bokon kada amo dakdakoḻ dit kalintogan mi? \p Yoong ulay nu awad kalintogan mi, adimi inusal di un kalintogan nu adi inanusan mi dan losana ligat ta piyaon mi’l lawa’n adina malappodan dit maitudtuduwan din Nabaḻu’n Damaga maipanggop kan Kristu. \v 13 Titiggammu yu un sat tagu’n manselselbi utdit timplu, aḻana dat kanona’t dat maiyoy sit timplu un maitod kan Apudyus. Ot sat manselselbi utdin dadattunan, maibingayan sidit datun. \v 14 Padana paya imbilin Apu Jesus un sadat man-iwalagawag sit Nabaḻu’n Damag siya’d mangaḻ-an da si ikatagu da dit man-iwalagawagan da. \p \v 15 Yoong adik inusal ulay ngadan nat datu un kalintogan kan bokona isulat ku tu daḻapnu koon yu kan sakon. Un-unnaya lawa’n matoyak si bitil nu sat makaan dit gapun dit mampasdayawak. \v 16 Maid kalobbongaka mampasdayaw maipanggop sit mangitudtuduwak sit Nabaḻu’n Damag ta naidutuk kan sakon tuwa talibasu. Ot kaasiyak pay nu adik itudtudu dit Nabaḻu’n Damag. \p \v 17 Nu kasomsomkaka osa tun mantudtuduwak, nanam-ok un matangdananak. Yoong bokona kasomsomkaka osa nu adi si Apudyus ud nangitaḻgod kan sakon situwa talibasu. \v 18 Ot ngadan dit tangdan ku? Naid udum nu adi sat gundaway ku un mangitudtudu’t din Nabaḻu’n Damag un naid si bayad un bokona siya’d gun-gundawayak dit kalintogak maipagapu utdit manudtuduwak. \p \v 19 Wayawayaak un bokonak si babbaun di ulay ngadan na un tagu. Yoong ulay nu kama’t di, pabaunak sidan losana tagu daḻapnu ad-adu dan maawis ku un manuttuwa kan Jesu Kristu. \v 20 Nu inggawak sidan Judio, mataguwak un kama’t Judio daḻapnu maawis ku dida’n manuttuwa. Isunga ulay tigammuka bokona masapula tungpaḻok dat lintoga ingkanglit Moises, tungpaḻok payon nu inggawak sidan manungtungpal sit lintog daḻapnu maawis ku dida. \v 21 Padana pay nu inggawak sidan bokona Judio ta kamaak payon si bokona Judio un adi umunud sidat lintog Moses, daḻapnu maawis ku dida. Yoong bokona piyaoka ugudon un adikon tuttuwaon dit lintog Apudyus, sat katuttuwaana tungtungpaḻok dit lintog Kristu. \v 22 Nu inggawak sidan nakapuy payyan si pammati, bagayak pay dida daḻapnu maawis da kad mapabilog dit pammati da. Ot ulay ngadan na un kalasin di tagu bagayak amin dit mantatagu da kan kook dat losana pamuspusan daḻapnu awad manuttuwa kan dida. \p \v 23 Kook un losan datu daḻapnu umadu dan manuttuwa kan daḻapnu mailak-amak pay sit bindisyuna itdon Apudyus gapu’t dit Nabaḻu’n Damag. \v 24 Tigammu taku un sadan makalumba ipakat dan manoddak yoong sat mangabaka lawa dit magun-gunaan. Ot siya’d padana kan ditaku’n manuttuwa, ipakat taku tun pammati\f + \fr 9:24 \ft Sat kanana’t din Griego, manoddak taku.\f* taku daḻapnu maaḻa taku dit gun-guna taku. \v 25 Singngadan na mana mansagsagana’n makakuntis, masapula annadana un disiplinaan dit long-ag na. Siya’d koona daḻapnu magun-ud na dit gun-gunana yoong sadiya gun-guna bokona mannanayun. Yoong kan ditaku, sadit mannanayuna gun-guna dit gun-gun-udon taku. \v 26 Siya’d gapuna un iyos-ossaan ku tun somsomok ku un manatong sin pungtu. Kamaak si dumadanuga maid danug ku si adi kumna. \v 27 Tudtuduwak tun long-ag ku un man-attom inggana’t taḻona maitulayak daḻapnu gangputok kada tudtuduwan dan udum, adiyak maiwalin sidan magun-gunaan. \c 10 \s1 Bintaga Maipanggop Sidan Sinan-apudyus \p \v 1 Susunuda manuttuwa, adiyu liuwan dit nakwa’t dadit dadakkoḻ taku utdit nangipuyutan Moses kan dida. Tinuḻungan Apudyus dida ot losan dan iniiddungan dit bunot sit manaddaḻanan da kan losan dan kummiyanga nandoḻmang sit Naduḻawa Baybay.\f + \fr 10:1 \ft Exodo 13:21-22; 14:21-29.\f* \v 2 Ot sadit nangidungan dit bunot kan sadit nanoḻmangan da utdit baybay kama dat nampabunyag un maidagamung kan Moses ta siya’d inun-unud da. \v 3 Losan da un nangan sit makan un intod Apudyus.\f + \fr 10:3 \ft Exodo 16:35.\f* \v 4 Losan da un umminum sit danuma nilumtaw sit batu maipagapu’t dit pannakabalin Apudyus.\f + \fr 10:4 \ft Exodo 17:6; Bilbilang 20:11.\f* Sadiya batu dit kaiyaligan Kristu un siya’d tuttuwa’n naibuḻun kan dida un nangnangtod sidat kasapulan da. \v 5 Yoong ulay tinuḻungan Apudyus dida adu kan dida dat Adina nas-oman ot siya’d gapuna un nawaḻawaḻang dat ladag da utdit disyerto.\f + \fr 10:5 \ft Bilbilang 14:29-30.\f* \p \v 6 Bintaga’n losan datu kan ditaku un siya’d man-adaḻan taku un adi mangwa utdan nadadag un padan dat kingwa da.\f + \fr 10:6 \ft Bilbilang 11:4.\f* \v 7 Adi taku mandayaw sidan sinan-apudyus un padan dit kingwan dat udum kan dida. Ta naikanglit sit ugud Apudyus dit kingwa da un kanana’n, “Nantupak dat tagu’n nangan kan umminum asida lummigwata nantatadok.”\f + \fr 10:7 \ft Exodo 32:6.\f* \v 8 Adi taku padaon dit kingwan dat udum kan dida un sinog-on da dat bokona asawa da ot duwampuḻu’t tuḻu’n libu dat natoy kan dida’t dit sin-aḻgawana lawa. \v 9 Adi taku padpadason si Apudyus un kama’t dit kingwan dat udum ot natoy da ta simpit uḻog dida.\f + \fr 10:9 \ft Bilbilbang 21:4-6.\f* \v 10 Adi taku manlililili un kama’t dit kingwan dat udum kan dida ot pinatoy dit anghel un kumapatoy dida. \p \v 11 Napasamak datu un bintaga kan ditaku ot naikanglit da daḻapnu man-adaḻan taku ta dandaniyon nat timpu’n mangkigadan ditu’n lubung. \p \v 12 Nu ngadan nat mangipagalup un taḻona nabilog nat pammati na man-annad ta oni kada lawa, makabasuḻ. \v 13 Naid sugsuga dumatong kan dikayu si bokona napadasan di losana tagu. Yoong mataḻgodan si Apudyus un manungpal sit sapata na un tumuḻung. Adina ipalubus un mapadpadas kayu utdan adiyu kabooḻana labanon nu adi itdan dikayuwot kan siya’t kabooḻana mangiyattom nu timpu’n mapadpadas kayu daḻapnu makalisi kayu. \p \v 14 Siya’d gapuna’n potgoka susunud, adi kayu mandayaw sidan sinan-apudyus. \v 15 Nanakman kayu’n tagu ot dikayu’d mangusig nu kustu onnu bokon dan ug-ugudok. \v 16 Nu uminum taku utdit natasa nu timpun di kumulgar nu maabusa manyaman taku kan Apudyus, bokon kada mailak-am taku utdit bindisyun un maipooy maipagapu’t dit daḻan Kristu un nan-ayus sit natoyana? Ot nu kanon taku dit mambibinniikan taku un tinapay bokon kada mailak-am taku utdit bindisyun un maipooy maipagapu’t dit long-ag Kristu un nailansa’t dit kulus? \v 17 Ot gaputa os-ossaana tinapay dit nabibbiikan taku padana pay un os-ossaan taku un long-ag ulay nu adu taku. \p \v 18 Somsomkon yu dit ugalin dat Judio. Sadat makakan sit naidatun, naidagamung daon un nandatun kan Apudyus. \v 19 Ot ngadan din piyaoka ugudon? Bokona piyaoka ibaga un sadan sinan-apudyus onnu sadan maidatun un makan kan dida awad potog da. \v 20 Satu tun piyaoka ugudon. Sat idatun dan bokona makatigammu kan Apudyus, maidatun sidan dimunyu un bokona si Apudyus. Ot adik piyaon un maibuḻubuḻun kayu utdan dimunyu. \v 21 Adina mabalin un makainum kan makakan kayu utdin mangisomsomkan kan Apu Jesus asi kayu payyan makainum kan makakan sit maidatun si dimunyu. \v 22 Piyaon yu kada paaposon si Apudyus sidit mangwaan yu utdi? Apay nabilbilog kayu kad nu si Apudyus? \p \v 23 Awad uuggudon da un, “Maipalubusa koon taku dan piyaon taku’n koon.” On, yoong bokona losana banaga makwa, mangkapiyaan. “Maipalubusa koon taku dan piyaon taku’n koon.” On, yoong bokona losana banaga makwa makatuḻung sit pammatin dat udum. \v 24 Masapul un osaosa’n tagu inapona dit mangkapiyaan dat udum un bokona lawa’n sat bukbukud na un mangkapiyaan. \p \v 25 Isunga isida yu nat kalni un mailaku utdin malkit un adiyuwon imuimuson nu naidatun si sinan-apudyus onnu bokon daḻapnu adika masosomkan. \v 26 Ta kanan nat ugud Apudyus un, “Satun pita kan losana awad, kuwan Apudyus.” \p \v 27 Nu awison dikayu si osa’n bokona manuttuwa un umoy makakan kan siya ot piyaon yu un umoy, kanon yu nat maisunad kan dikayu un adiyuwon imuimuson nu naidatun si sinan-apudyus onnu bokon daḻapnu adika masosomkan. \v 28 Yoong nu awad mangibaga kan dikayu un kanana’n, “Naidatun si sinan-apudyus tu,” adiyu kanon un ipagapu yu utdit nangibaga kan daḻapnu maid masosomkan. \v 29 Piyaoka ugudon, adiyu kanon gaputa laweng sidit kasomsomkan dit nangibaga, bokona gaputa laweng kan dikayu. Ta nu sakon, apay un makoddongan nat wayawayak gapu’t dit kasomsomkan di sabali’n tagu? \v 30 Nu manyamanak kan Apudyus gapu utdit kanok, apay laweng dit kaugudak nu kanok? \p \v 31 Yoong sat ibagak kan dikayu, ulay nu wayawaya kayu’n mangwa utdan singngadan na mana piyaon yu, mangan kayu man onnu uminum kayu, masapula koon yu un maipooy si maidayawan Apudyus. \v 32 Adi kayu mangkokwa si gapun di makabasuḻan di uduma tagu, Judio man onnu bokona Judio onnu sidan tagun Apudyus. \v 33 Padaon yu ud sakona danggayak dan kokkoon dan losana tagu. Bokona sat mangkapiyaak dan sosomkok nu adi sat mangkapiyaan dan losan daḻapnu matagu da. \c 11 \p \v 1 Isunga padaon yu ud sakon un kama’t din mamadaak kan Kristu. \s1 Sat Kustu’n Koon Dat Babai’t Din Simbaan \p \v 2 Dayawok dikayu gaputa kanayun un somsomkonak kan uunnudon yu dadit intudtuduk kan dikayu. \v 3 Ot piyaoka maawatan yu un si Kristu ud mangiyapu utdan laḻaki ot sadan laḻaki ud mangiyapu utdan asawa da ot si Apudyus ud mangiyapu kan Kristu. \v 4 Siya’d gapuna un nu man-abbung si uḻu dit laḻaki nu manluwaḻu onnu man-ibaga’t dan paibagan Apudyus, ibabbain na si Kristu un mangiyapu kan siya. \v 5 Ot sat babai un adina abbungan dit uḻu na nu manluwaḻu onnu man-ibaga’t dan paibagan Apudyus kan siya, ibabbain na dit asawa na un mangiyapu kan siya kan naid duma na utdit babai un napulugan. \v 6 Isunga nu adin dit babai abbungan dit uḻu na, napipiya’l lawa nu mampapulug. Ot nu ikabain din babai din mapulugan masapula man-abbung. \v 7 Masapula adin dit laḻaki abbungan dit uḻu na nu manluwaḻu ta sat laḻaki dit mail-an dit awaawat kan kinangatun Apudyus. Yoong masapula abbungan dit babai dit uḻu na ta siya’d mangil-an sit kinangatun dit laḻaki. \v 8 Ta sadit damu’n laḻaki bokona nanligwat sidit babai nu adi sat babai dit nanligwat sit laḻaki. \v 9 Padana pay un bokona napaloswa dit laḻaki un mampooy sit babai nu adi sadit babai mampooy sit laḻaki. \v 10 Maipagapu utdan aanghel un umiila, masapula abbungan dat babai dat uḻu da un mangipaila un paiyapu da utdan laḻaki. \v 11 Yoong situn maidagamungan taku kan Kristu, masapul dat laḻaki dat babai kan masapul pay dat babai dat laḻaki. \v 12 Ta ulay nu nanligwat dit damu’n babai utdit laḻaki, babai dan mangiyabeng si laḻaki uttun satun. Ot si Apudyus ud nanligwatan da’l losan. \p \v 13 Ot dikayu pay lawan manomsomok nu napiya onnu laweng nat man-iila yu utdan babai’n adi man-abbung si uḻu nu manluwaḻu da kan Apudyus. \v 14 Bokon kada siya’d gagangaya ugali taku un kababbain nu andu nat buuk dan lalaki? \v 15 Yoong dayaw dan babai nu andu din buuk da ta siya’d naitod kan dida un kama’t abbung di uḻu da. \v 16 Yoong nu awad sumuganggang situ’n imbagak, satu tun sungbat ku: naid sabali’t kadawiyana itudtudu mi nu bokona satu ot siya payon kadawiyana uunnudon dan losana manggigimunga tagun Apudyus. \s1 Sat Maipanggop Si Kumulgar \r (Mateo 26:26-29; Marcos 14:22-25; Lucas 22:14-20) \p \v 17 Nu maipanggop situ’n sumalunu un bilin ku kan dikayu, adik mabalina idayaw dikayu ta nu manggimung kayu bokona mantungpal si napiya nu adi nadadag. \v 18 San umuna, dingngoḻ ku un nu manggigimung kayu makaskasway kayu un maid timpuyug yu. Ot tuttuwaok nu mamingsan. \v 19 Ta gagangaya kama’t nat daḻapnu maila nu singngadan nat kustu’t pammati kan dikayu. \v 20 Ta nu manggigimung kayu un mangisomsomok sit natoyan Kristu, bokona si Apu Jesu Kristu dit awad sit somsomok yu. \v 21 Ta nu mangan kayu, osaosa nan-ikakan sit baḻun na pay lawan un bokona man-iinnuway kayu. Isunga mabitil dat udum ot mabuuk dat udum. \v 22 Innon yu pay, naid kad boḻoy yu si manganan yu kan uminuman yu? Onnu naid kad lispitu yu utdan mandatdatonga mandaydayaw kan Apudyus kan ibabbain yu dan naid si mabalin? Ngadan nat nanam-on yu un ibagak maipanggop sinata kokkoon yu? Idayaw ku dikayu? Adina mabalin. \p \v 23 Ta intudtudun Jesus kan sakon dat intudtuduk kan dikayu un: utdit manganan da utdat apostoles na utdit labi un naituyukana, nangaḻa’t tinapay \v 24 ot nanyaman kan Apudyus. Maabus mana manyaman biniibiik na asina kanana’n un, “Siyatu’d long-ag ku un maidatuna mampooy kan dikayu. Siyatu’d koon yu un mangigasmokan yu kan sakon.” \p \v 25 Padana pay un innaḻa na dit tasa utdit naabus da un nangan ot kinnanana un, “Satuwa tasa dit bagu’n tulag Apudyus un papiddoton tun daḻak. Kada uminum kayu uttuwa tasa koon yu un mangigasgasmokan yu kan sakon.” \v 26 Isunga kada mangan kayu’t dit tinapay kan uminum kayu utdit tasa nu mangkumulgar kayu ipatpatigammu yu dit natoyan Kristu ot siya’d koon yu inggana’t mangulin uman situn pita. \p \v 27 Isunga nu singngadan nat man-ibabaḻanga lawa’n mangan sit tinapay onnu uminum sit tasa un naigagaḻan mangigasgasmokan kan Apu, makabasuḻ ta Adina linispitu dit long-ag kan daḻan Kristu. \v 28 Siya’d gapuna un masapula usigon taku yana unaon datu’n kasomsomkan taku nu kustu asi taku makakan sit tinapay kan makainum sit tasa. \v 29 Ta singngadan na mana mangan sidit tinapay kan uminum sit tasa un Adina somsomkona kustu dit kinapotog dit long-ag dit Apu, mangwa pay lawan si maukuman dit long-ag na. \v 30 Siya’d gapuna un adu danat masakit kan nakapsut kan dikayu kan awad da ud uduma natoyon. \v 31 Yoong nu usigon taku yana unaon dan long-ag taku adi ditaku dusaon kan Apudyus. \v 32 Yoong nu dusaon ditaku kan Apudyus situn satun, piyaona’l lawa’n suḻuwan ditaku daḻapnu adi taku mailak-ama madusa utdat adi manuttuwa. \p \v 33 Isunga susunud, nu mandatdatong kayu un mangan un mangigasmok sit natoyan Kristu, masapul un man-iinnuway kayu. \v 34 Nu awad nabitil, mangan yan sit boḻoy na daḻapnu maammung kayu kad un mangigasmok sit natoyan Apu Jesus, bokona mambanag si madusaan yu. \p Ot nu maipanggop sit uduma piyaoka ibaga kan dikayu, asik nu dumatongak sinat. \c 12 \s1 Sadat Nadumaduma’n Kabooḻana Itdon Ispiritu Santu \p \v 1 Sinsadin susunud, piyaoka maawatan yu un kustu din maipanggop sidan kabooḻana itdon Ispiritu Santu kan ditaku. \v 2 Tigammu yu un utdit daan yu payyan nanuttuwa kan Apudyus, namin-adu’n naallilaw kayu un nandaydayaw si nadumaduma’n sinan-apudyus un naid si angos. \v 3 Yoong sinsatunon ta si Apudyus ud daydayawon yu, awad kan dikayu si Ispiritu Santu. Siya’d gapuna’n piyaoka tigammuwon yu un sat tagu’n idaddaḻan dit Ispiritu Santu adina mabalina iliwan si Jesus. Kan osa pay adin nat tagu mabalina ibaga un si Jesus din Apu na malaksig nu idaḻan Ispiritu Santu. \p \v 4 Adu’n kalasin di kabooḻana maitod kan ditaku yoong os-ossaan si Ispiritu Santu un mangitod. \v 5 Adu’n kalasin di manseselbi yoong os-ossaan si Apu Jesus un manselbiyan taku. \v 6 Nadumaduma dat mambanagan dit talibasun di kada osa yoong si Apudyus dit mangtod sit kabooḻan dit kada osa’n tagu. \v 7 Naitdan nat kada osa kan ditaku si kabooḻan un siya’d mangipanoknok sit kinaawad dit Ispiritun Apudyus kan ditaku. Ot sadiya kabooḻan naitod daḻapnun mausala mampiyaan dan losana manuttuwa. \v 8 Awad initdan dit Ispiritu si kaboolana mangipatigammu’t dit silib Apudyus kan awad initdana’t kabooḻana mangawat kan mangitudtudu utdan maipanggop kan Apudyus. \v 9 Awad pay initdan Ispiritu si nabakoda pammati. Ot sadan udum naitdan da’t kabooḻana mampapiya utdan masakit. \v 10 Awad da ud naitdan si kabooḻana mangwa’t am-amug. Awad da ud naitdan si kabooḻana mangibaga utdan piyaon Apudyus paibaga. Awad da ud naitdan si kabooḻana mangilasin sidat kabooḻan nu nanligwat kan Ispiritun Apudyus onnu bokon. Awad da ud naitdan si kabooḻana man-ugud si sabali’n uguda adina inadaḻ. Ot sadat udum, sat kabooḻana mangipakaawat sidit naibaga’n sabali’n ugud. \v 11 Nansasabali’n kabooḻan yoong ossaana Ispiritu dit manligwatan da’l losan ot itdana’t kabooḻan dit kada osa’n tagu sigun sit piyaona. \s1 Ossaana Long-ag Yoong Adu ud Palti Na \p \v 12 Satun long-ag taku adu tun palti na yoong siya payona os-ossaana long-ag. Padana pay kan Kristu un maiyalig si ossaana long-ag. Adu kan nadumaduma dan manuttuwa yoong man-os-ossaan dan mamukoḻ kan siya. \v 13 Ta awad da ud Judio kan bokona Judio, babbaun kan wayawaya yoong nabunyagan taku un maidagamung sit ossaana long-ag maipagapu kan Ispiritu Santu un siya payona Ispiritu dit intod Apudyus un inggaw kan ditaku. \p \v 14 Tuttuwa un bokona lawa’n os-ossaan nu adi adu dan paltin din long-ag taku. \v 15 Ulay nu kanan dit iki un, “Bokonak si paltin di long-ag ta bokonak si ima.” Bokona piyaona’n ugudon un bokonona paltin didit long-ag. \v 16 Ulay nu kanan dit inga un, “Bokonak si paltin di long-ag ta bokonak si ata.” Bokona piyaona’n ugudon un bokonona paltin didit long-ag. \v 17 Ta nu atan losan tun mamukoḻ sit losana long-ag, in-inona’n makagngoḻ? In-inona’n makasungsung nu inga’l lawa? \v 18 Yoong bokona siya’d kokwa na di nu adi nadumaduma dan paltin ditu’n long-ag kan inniggan Apudyus dida’t dit kustu’n igaw da sigun sit piniya na. \v 19 Ta nu os-ossaana lawa dit palti na, makanan kada long-ag? \v 20 Bokon a, ta sat katuttuwaana adu un palti yoong ossaana long-ag. \p \v 21 Isunga adin dit ata makanan sit ima un, “Adik sika masapul,” onnu sat uḻu utdit iki un, “Adik sika masapul.” \v 22 Ta sat paltin di long-aga kanan taku’n nakapkapsut siyaot din amo kasapulan. \v 23 Ot sat paltin ditu’n long-aga ibilang taku’n bokona amo nabaḻu dit ila na, amo am-ammaan taku. Ot sat paltin bokona maipaila, am-ammaan taku’n badutan. \v 24 Yoong sadan paltin nabaḻbaḻu’d ilana bokona masapula maammaana kama’t dan uduma palti. Kama’t di dit nanangwan Apudyus situn long-ag taku daḻapnu sadan paltin maibilanga bokona napotog, dida dat amo maam-ammaan \v 25 kad mandidinnanggay dan losana paltin ditu’n long-ag kan mantitinnuḻung da. \v 26 Ot nu mampasigab dit osa’n palti, makapansigab pay dat udum. Nu madayaw dit osa, malagsakan da’l losan. \p \v 27 San piyaona’n ugudon tu, ditaku un manuttuwa ditaku’d pannakalong-ag Jesu Kristu ot kada osa kan ditaku palti na. \v 28 Ot nanduduma nat talibasu un indutuk Apudyus si kada osa kan ditaku’n manuttuwa. Sat ummuna, dinutukana dat apostoles; maikagwa, sadat propeta na; maikatlu, sadat mangitudtudu utdit ugud na. Kadon, dinutukana pay dat awad si pannakabalina mangwa’t am-amug; sadat awad si kabooḻana man-agas; sadat awad si kabooḻana tumuḻung si udum, sadat awad si kabooḻana mangipanguḻu kan dat man-ugud si sabali’n bagbagan adi naadaḻ. \v 29 Bokona apostoles da’l losan onnu propeta na’l losan onnu manudtudu da’l losan. Bokona naitdan da’l losan si pannakabalina mangwa si am-amug \v 30 onnu mangagas si sakit onnu man-ugud si sabali’n bagbaga’n adi naadaḻ onnu mangilawag si maugud. \v 31 Isunga napipiya nu sat napotpotoga kaboolan ud gutagutan yu un maitod kan dikayu. \p Yoong ibagak nu sin dit kapiyaana makwa. \c 13 \s1 Sat Mampipiya \p \v 1 Ulay nu kabooḻaka man-ugud si nadumaduma’n bagbagan di tagu kan ulay san bagbagan dan aanghel nu maid mampipiyak, maid selbi na ot padak din gangsa onnu lata’n kumelakelaba lawa. \v 2 Ulay nu awad pannakabalin ku un mangiyugud sidan paibagan Apudyus, ulay maawatak dan nalimoda panggop Apudyus kan ulay tigammuk da’l losana mabalina matigammu, ulay nabakod tun pammatik daḻapnu maiyalis ku dan bateled, yoong nu maid mampipiyak naid selbik. \v 3 Ulay itdok dan losana awad kan sakon kan ulay ipalubus ku un sobgon da tun long-ag ku nu bokona maipagapu’t mampipiyak maid magun-gunak. \p \v 4 Sat tagu’n mamippiya, naanus kan nakaasi. Bokona naapaḻ onnu naabubu. Bokona natangsit onnu napasdayaw. \v 5 Bokona naalas dit kababalin na kan Adina ipapilit din piyaona. Bokona naḻasu’n makaungot. Adina somsomkon ud lawenga nakwa kan siya. \v 6 Bokona sadat bokobokona kokkoon dit malagsakana nu adi sadat kustu. \v 7 Sat tagu’n mamippiya bokona madisdismaya. Adina lumipsuta manuttuwa kan mannamnama. Anusana’d losana ligat. \p \v 8 Mangkigad din kabooḻana mangibaga’t dan paibagan Apudyus padana pay sit kabooḻana man-ugud si sabali’n bagbaga un adi naadaḻ. Mangkigad pay din kabooḻana manigammu’t dan maipanggop kan Apudyus yoong maid mangkigadan din mampipiya. \v 9 Ta sat kabooḻan taku un manigammu kan kabooḻana mangibaga’t dan paibagan Apudyus mangkulang payyan. \v 10 Yoong nu dumatong dit maid mangkulangana, mangkigad da’l losana awad mangkulangana. \p \v 11 Kama’t dit kaban-og ku, nu mambagbagaak, bagbagan di abeng. Somsomok di abeng dit mansosomsomok ku. Inaabeng dit manlaḻasun ku. Yoong utdit dummakoḻak, kinaan kuwon dit inaabeng. \v 12 Sinsatun bokona nalawag dit mantitigammu taku kan Apudyus un kama nu umiila taku si nakoḻopa uspeku. Yoong dandaniyon nat man-iinnilaan taku kan siya. Annat mangkulangan payyan dinat tigammuk situn satun. Yoong awad timpu’n tigammuwok ud losana maipanggop kan siya, kama’t dit nantitigammu na kan sakon. \p \v 13 Siya datu’n tuḻu ud mannanayun: Pammati, namnama kan mampipiya. Yoong sat taḻona kapotogan sidatu’n tuḻu, sat mampipiya. \c 14 \s1 Sat Kabooḻana Mambagbaga Si Uduma Bagbaga Un Bokona Naadaḻ \p \v 1 Sad gutagutan yu un maitod kan dikayu sat mampipiya. Padana paya gutagutan yu dit maitdan si kabooḻan un itdon Ispiritu Santu taḻon sit kabooḻan un mangibaga utdan paibagan Apudyus. \v 2 Sadit man-ugud si sabali’n bagbaga un adina inadaḻ, bokona sadat tagu dit kabagbaga na nu adi si Apudyus. Ta utdit pannakabalin ud Ispiritu Santu, mambagbaga si nalimoda katuttuwaana naid makaawat. \v 3 Yoong sat mangibaga utdan paibagan Apudyus, sadat tagu dit kabagbagbaga na, siya’d gapuna’n mabalin na un tuḻungan dida daḻapnu gumilog dit pammati da, mapabos-oḻ kan maliwliwa da. \v 4 Sat man-ugud si sabali’n bagbaga un Adina inadaḻ pabilgona pay lawan dit pammati na. Yoong sadit mangibaga’t dan paibagan Apudyus pabilgona dit pammatin dat buḻun na un manggigimung. \p \v 5 Piyaok nu losan kayu’n makaugud si sabali’n bagbaga un adi naadaḻ yoong amo piyaok nu maitdan kayu si kabooḻana mangibaga utdan paibagan Apudyus. Ta dakdakoḻ dit maituḻung na nu san man-ugud si sabali’n bagbaga un adi naadaḻ malaksig nu awad mangipalawag sit ibagbaga na daḻapnu mapabilog din pammatin dat losana manggigimung. \v 6 Sinsadin, nu umoyak kan dikayu susunud, sin dit maitod ku un mampiyaan yu nu manudtuduwak si sabali’n bagbaga’n adiyu maawatan? Maid! Malaksig nu itudtuduk dadit impatigammun Apudyus kan sakon onnu impakaawat na onnu paibaga na onnu uduma tudtudu kad matuḻungak dikayu. \p \v 7 Ilan yu nat baḻdong onnu gitala nu babaḻangon ta ullawa’n pagingaon maid makailasin nu sin dit tukalona’n ayug. \v 8 Padana pay din tangguyub dan suldadu un nu babaḻangon da’l lawa’n man-isap-uya maid monok din itangguyub da, sin dit maḻyada mansagana un makagubat? \p \v 9 Padana kan dikayu ta nu mambagbaga kayu’t sabali’n bagbaga ta maid makaawat, maitaud da’l lawa dan ibaga yu. \v 10 Tuttuwan adu un nadumaduman bagbaga uttun lubung yoong losana awad kaipooyana. \v 11 Yoong nu awad makabagbaga kan sakon ta adik maawatan din bagbaga na, ibilang dit mambagbaga un kakkailiyak kan ibilang ku paya kakkaili. \v 12 Isunga dikayu’n taḻona mamiya’n maitdan si kabooḻana manligwat kan Ispiritu Santu, sat kabooḻan un makatuḻunga mampabakod sit pammatin dat buḻun yu un manuttuwa dan gutagutan yu. \p \v 13 Isunga sat tagu’n man-ugud sit sabali’n bagbaga un Adina inadaḻ, manluwaḻu kan Apudyus daḻapnu maitdan si kabooḻana mangilawag sidat ibagbaga na. \v 14 Ta nu manluwaḻuwak si sabali’n bagbaga sat ispirituk din manluwaḻu yoong adik maawatan. \v 15 Ot ngadan dit masapula kook? Masapula manluwaḻuwak sit ugud un ipabosway Ispiritu Santu kan manluwaḻuwak pay sit uguda maawatak. Mangkantaak sit uguda ipabosway Ispiritu yoong mangkantaak pay sit uguda maawatak. \v 16 Ta nu kaspagaligan ta manluwaḻu kayu’n manyaman kan Apudyus sit sabali’n bagbaga un ipabosway Ispiritu Santu, inon dat buḻun yu un maibaga dit Amen un umampayun sit manyamanan yu nu adi da maaw-awatan nat ibagbaga yu? \v 17 Ulay napiya dit manyamanan yu kan Apudyus, maid ituḻung na utdan udum ta adi da maaw-awatan. \p \v 18 Manyamanak kan Apudyus ta ad-adu dit mambagbagaak si sabali’n bagbaga’n adik inadaḻ nu dikayu. \v 19 Yoong nu san simbaan, un-unnaya lawa’n lima’n kabosway din ibagak nu maawatan daḻapnu masuḻuwan dat udum. Unnay pay nu sat mambagbagaak si nilibulibu’n bosway si sabali’n bagbaga’n adi maawatan. \p \v 20 Masapula bokona inaabeng dit somsomok taku, susunud. Nu maipanggop sidan nadadag, maipangkama taku si abeng un naid tigammu na un mangwa. Yoong nu maipanggop kan Apudyus masapula inaangsan dit mansosomsomok taku. \v 21 Ta awad dit naikanglita ugud Apudyus un kanana’n, \q1 “Sadat tagu’n sabali’t bagbaga dan mangibagaok sidat tagu utdat piyaoka ibaga kan dida yoong ulay nu dongḻon da dit sabali’n bagbaga, sissiya kampaya adi da ud sakon dongḻon, kanan ud Apu.” \m \v 22 Nu siyadi, kaawatan un sat kabooḻan un mambagbaga si sabali’n bagbaga’n adi naadaḻ, mampooy un mangilasinan dan bokona manuttuwa. Ot sadin kabooḻana mangibaga’t dan paibagan Apudyus, mampooya mangilasinan dan manuttuwa. \p \v 23 Isunga nu manggimung kayu ta osaosa mambagbaga si sabali’n bagbaga un adi maaw-awatan ta awad adi manuttuwa’n ummoy nakagimung kan dikayu, adi pay an kanana un nangkatingang kayu? \v 24 Yoong nu sat paibagan Apudyus dit babagbagaon yu un losan nu manggimung kayu ta awad adi manuttuwa’n umoy mandongoḻ, maawatana un gumabasuḻ ot masomsomok na dat losana kingkingwa na gapu’t dan losana maibaga. \v 25 Maukaḻ dat losana maisusuḻḻuk sit somsomok na kad adina masulit mandadaoli ot dayawona’t Apudyus ot kanana’n, “Tuttuwa’n annat si Apudyus kan dikayu.” \s1 Masapuḻa Nauḻnus Din Gimung \p \v 26 Sat piyaoka ugudon susunud, nu manggimung kayu kama’t tu nat koon yu. Awad mangkanta, awad mantudtudu’t ugud Apudyus, awad mangibaga si ngadan na mana paibagan Apudyus kan siya, awad man-ugud si bagbaga’n adi naadaḻ kan awad pay mangilawlawag sidadin imbaga na. Losana koon yu, masapula mambanag si gumilogan di pammatin dat losana manuttuwa. \v 27 Nu awad da ud mambagbaga’t sabali’n bagbaga’n adi da inadaḻ umanayon nat duwa onnu tuḻu un masongsongwat. Ot masapula awad osa’t mangilawlawag sidan ibaga da. \v 28 Yoong nu naid mabalina mangilawlawag, guminok dit mambagbaga’t sabali’n bagbaga ta dida pay lawan kan Apudyus ud mambagbaga. \v 29 Nu maipanggop sidan mangibaga’t dat paibagan Apudyus, duwa onnu tuḻu dan masongsongwat. Ot sadat udum, dongḻon da ot usigon da dat ibagbaga da. \v 30 Yoong nu awad paibagan Apudyus sit osa’t dat kaaduwan, masapula man-illong dit mambagbagbaga ta maisongwat dit osa un mangibaga’t dat paibagan Apudyus. \v 31 Losan dat awad si ibaga masongsongwat da un mambagbaga daḻapnu matigammuwan dan losan dan paibagan Apudyus kan daḻapnu mapabos-oḻ nat somsomok yu un losan. \v 32 Ta sat tagun naitdan si kabooḻana mangibaga utdan paibagan Apudyus, kalobbongana un iyillong dit mampalawagana nu awad osa’t maisongwata mamalawag. \v 33 Ta si Apudyus piyaona nu nauḻnus taku un bokona nagulu. \p Kama’t dat makmakwa utdat losana gimung dat tagun Apudyus, \v 34 masapula giginnok dan babai nu manggimung kayu. Adida mapalubusan un man-ugud nu adi paiyapuwan da utdan lalaki ta siya’d kanan dit lintog Apudyus. \v 35 Nu awad piyaon da un imuson, asida okyan imuson sidat asawa da nu inggaw da utdit boḻoy da. Ta naalas nu mambagbaga dat babai utdit timpu’n manggimungan yu. \p \v 36 Dongḻon yu tu ta bokona dikayu’d nanligwatan dit ugud Apudyus. Bokona dikayu’l lawa pay dit naipatigammuwana. \v 37 Nu awad mangipagalup sit long-ag na un osa’n propetan Apudyus onnu awad intod Ispiritu Santu un kabooḻana, masapula bigbigona un bilin Apu Jesus datu un insulat ku. \v 38 Yoong nu adina bigbigon, adiyu pay bigbigon diya tagu. \p \v 39 Isunga susunud, sad gutagutan yu din mangibaga’t dan paibagan Apudyus yoong adiyu palitan dan man-ugud si sabali’n bagbaga’n adi naadaḻ. \v 40 Yoong masapula kustu kan nauḻnus dan mamangwa yu. \c 15 \s1 Sat Ummungaḻan Kristu Kan Katoy \p \v 1 Susunuda manuttuwa, piyaok pasomsomok kan dikayu dit nabaḻu’n damaga intudtuduk kan dikayu’t dit. Tinuttuwa yu diya damag ot siya’d naisaadan dinat pammati yu. \v 2 Siyadi ud nabaḻu’n damaga mataguwan yu nu adiyu lipsutana tuttuwaon, malaksig nu bokona tuttuwa dit nanuttuwaan yu utdit. \p \v 3 Intudtuduk kan dikayu dit naitudtudu pay kan sakon un siya’d kapotgana matigammuwan yu. Sadiya tudtudu: natoy si Kristu daḻapnu mapakawan dat basuḻ taku un siya’d kanan dit naikanglita ugud Apudyus. \v 4 Nailbon ot ummungaḻ sidit maikatlu un aḻgaw un siya’d kanan payyan dit naikanglita ugud Apudyus. \v 5 Ot nampaila kan Pedro asina utdat kagwampuḻu’t duwa’n apostoles na. \v 6 Asina payyan nampaila’t dat nasuluka limanggasuta buyut na. Natoyon dat udum yoong matattagu payyan dat kaaduwan kan dida. \v 7 Nampaila pay kan Santiago asina nampaila utdat losana apostoles na. \p \v 8 Ot sakon ud anungusa nampail-ana ot nanuttuwaak kan siya yoong alig ku ud abenga naiyanak sit timpu’n bokona manamnama’n maiyanak. \v 9 Ta sakon kadobaan sidat apostoles na. Bokona lobbong ku un mangadan si apostolesta utdit daan ku payyan manuttuwa, pinalpaligat ku dat tagun Apudyus. \v 10 Yoong gapu’t dit kaasin Apudyus kan sakon, nambalinak si apostoles. Ot bokona kaynga dit ingkaasin Apudyus kan sakon ta amo impapatik dit nantalibasu nu sadat udum. Yoong bokona bukud ku un kabooḻan nu adi gapu’t dit tuḻung kan kaasin Apudyus. \v 11 Isunga nu maipanggop sit nabaḻu’n damag, sakon man onnu sadat uduma apostoles dit nangitudtudu nampapada dit itudtudu mi ot siya’d tinuttuwa yu. \s1 Sat Mapaungaḻan Taku \p \v 12 Naitudtudu kan dikayu un napaungaḻ si Kristu yoong apay un kanan dan udum kan dikayu un bokona mapaungaḻ dat natoy nu? \v 13 Nu bokona mapaungaḻ dadit natoy, adi pay bokona napaungaḻ si Kristu? \v 14 Ot nu bokona napaungaḻ si Kristu, adi pay naid selbi naon dat intudtudu mi? Padana pay un naid selbin nat pammati yu. \v 15 Nu tuttuwa di, adi pay tuli dat ibagbaga mi maipanggop kan Apudyus ta ibagbaga mi un pinaungaḻ na ut Kristu? \v 16 Ta nu bokona mapaungaḻ dat natoy, bokona napaungaḻ si Kristu. \v 17 Nu bokona napaungaḻ si Kristu naid selbin dinat pammati yu ot bokona napakawan dat basuḻ yu payyan. \v 18 Padana pay un bokonona umungaḻ dat natoyona manuttuwa kan Kristu. \v 19 Ot nu sat nanam-on taku’n mangkapiyaan taku’n manuttuwa kan Kristu mangkigad da ullawa uttun katattagu taku un naidon nanam-on nu matoy taku, ditaku’n manuttuwa nat taḻona kakkaasi utdan losana tagu. \p \v 20 Yoong satu’d katuttuwaana: Napaungaḻ si Kristu kan katoy. Siya’d damu’n napaungaḻ un mangipanoknok un umungaḻ dat losana matoy. \v 21 Ta gapu’t dit nambasuḻan Adan, nambanaga matoy dan losana tagu. Ot padana pay un gapu’t dit napaungaḻan Kristu mapaungaḻ pay dan losana matoy. \v 22 Isunga matoy dat losana tagu gaputa kaganakan Adan dida. Padana paya umungaḻ dat natoy gaputa naidagamung da kan Kristu. \v 23 Yoong awad timpun naikoddonga mapaungaḻ dat natoy. Ot si Kristu ud ummuna’n napaungaḻ. Asida maitung-ud dat losana tagu na un mapaungaḻ nu dumatong dit aḻ-aḻgawa dumakngana’n obos. \v 24 Magangput kad di, mangkigadon tun lubung. Kad man-apu si Kristu ot abakona dan losana kabusuḻ na un awad si kalintogan onnu pannakabalin un mangiyapu. Asinaon ipulang kan Apudyus un Ama na dit kalintogana mangiyapu. \v 25 Ta siya’d somsomok Apudyus un masapula man-apu si Kristu inggana’t abakona’n losan dat kabusuḻ na. \v 26 Sat maudi’n kabusuḻ na un yam-anona, katoy. \v 27 Ta kanan dit naikanglita ugud Apudyus un, “Paiyapun Apudyus kan Kristu dan losana banag.” Ot gaputa si Apudyus dit nangibaga kan Kristu un mangiyapu kaawatan un bokona maidagamung si Apudyus sidat losana iyapuwan Kristu. \v 28 Ot nu magangputa paiyapun Apudyus kan Kristu un Anak na da’l losana banag, paiyapu payon si Kristu kan Apudyus daḻapnu si Apudyus un nangigga kan Kristu un mangiyapu, siya’d gattoka kangattuwana mangiyapu utdan losan. \p \v 29 Sinsadin, ulinok dit maipanggop sit mapaungaḻan dat natoy. Apay un paibunyagan yu dan natoy sidan natagu? Nu tuttuwa’n bokona mapaungaḻ dat natoy, koon yu dida’n paibunyagan payyan nu? \v 30 Nu tuttuwa’n bokona mapaungaḻ dat natoy, sin dit koon mi’l lawan umoy ibados tun angos mi un umoy manudtudu? \v 31 Susunud, inaḻgaw un sasangnguwok tun katoy ku. Ibagak tu ta tuttuwa’n itaktakkaḻ ku dit manuttuwaan yu kan Jesu Kristu un Apu taku. \v 32 Yoong nu bokona mapaungaḻ dat natoy, ngadan nat maganab ku utdit napalpaligatak sin Efeso un kamaak si dinalup di sumalona ayam sit ligat ku? Adi un-unnaya lawaon din kanan da un, “Mangamangan taku kan man-iinum taku, ta matoy taku kada lawa nu bigat.” \p \v 33 Yoong adi kayu paallilaw ta tuttuwa din uuggudon da un, “Nu makabuḻbuḻun ta utdan nadadaga buḻbuḻun maalisan ta utdan nadadaga ugali.” \v 34 Manggodngon yu danat somsomok yu ot adi kayuwon mambasubasuḻ. Ibagak tu daḻapnu mambain kayu okyan ta annat da kan dikayu’d adi manigammu kan Apudyus. \s1 San Long-ag Un Mapaungaḻ kan Katoy \r (2 Corinto 5:1-5) \p \v 35 Mabalina awad da ud mangimus un, “Inona’n mapaungaḻ dat natoy? Kamaan dit long-ag da?” \v 36 Tinitingang nata imus. Adiyu kad tigammu un sat bukoḻa maimuḻa maḻbog yan asina tumubu? \v 37 Ot sadiya bukoḻa maimuḻa bokona siya dit kustu un ilan dit muḻa un tumubu ta bukoḻa lawa, mabalina pagoy onnu uduma bukoḻ. \v 38 Ot si Apudyus ud mampatubu daḻapnu mambalin sit kalasin di muḻa un intuding na ta kada kalasin di bukoḻ tumubu utdit muḻan kalasi na. \p \v 39 Padana pay un bokona nampapada dat long-ag dat losana umangoangos. Sat long-ag di tagu, ayam, sissiwit kan dat lamos nansasabali da. \p \v 40 Naisabali dan inggaw langit sidan inggaw situn pita isunga nansasabali pay din kinabaḻbaḻu da. \v 41 Sabali din doḻang din init sidin soḻag din buḻan. Sabali pay din pilit dan bituwon ot ulay dan bituwon nansasabali din pilit da. \p \v 42 Padana pay un sat long-aga matoy sabali’t din long-aga mapaungaḻ. Ta sat long-aga mailbon maḻbog yoong sat mapaungaḻa long-ag adinaon maḻbog. \v 43 Sat long-aga mailbon laweng dit ila na kan naid bilog na. Yoong sat long-aga paungaḻon Apudyus nabaḻbaḻu kan nabilog. \v 44 Sat long-aga mailbon, maiyannatup situn pita. Ot sat mapaungaḻa long-ag maiyannatup sin langit. Ot nu awad long-ag un maiyannatup situn pita, awad pay long-ag un maiyannatup sin langit. \v 45 Ta kanan dit ugud Apudyus un, “Sat ummuna’n tagu un si Adan, napaloswa un naitdan si angos daḻapnu matagu uttun pita.” Yoong si Kristu un mauguda maudi’n Adan, siya’d mangtod si mataguwan taku si inggaingga daḻapnu matagu taku’t din langit. \v 46 Bokona sadit mataguwana maiyannatup sin langit dit ummuna’n naitod nu adi sat mataguwana maiyannatup situn pita. Asina maisukat dit mataguwana maiyannatup sin langit. \v 47 Sat ummuna’n Adan, nakwa dit long-ag na ut gabun di pita. Ot sat maikagwa’n Adan un si Kristu, nanligwat langit. \v 48 Gaputa kaganakan ditaku kan Adan, maipada tun long-ag taku kan siya’n maiyannatup situn pita. Padana pay un losana maiyossaan kan Kristu, maitdan pay si long-aga maiyannatup sin langit. \v 49 Satun long-ag taku’t tun satun kapadan dit long-ag Adan un nanligwat si pita. Ot nu dumtong dit timpu na maipada pay tun long-ag taku kan Kristu un nanligwat langit. \p \v 50 San piyaoka ibaga susunud, sat long-aga awad si daḻa matoy ot adina mabalin un maidagamung sin man-apuwan Apudyus. Ta sat long-aga matoy adina mabalin un maidagamung sit long-aga adi matoy si inggaingga. \p \v 51 Dongḻon yu ta ibagak kan dikayu tun nailimod sidit. Bokona matoy taku’n losan yoong losan taku’n maobos \v 52 si singkispayana lawa. Ta nu guminga dit maudi’n tangguyub kakḻakakḻata mapaungaḻ dat natoy un naitdan daon si long-aga adi matoy. Ot sadan matattaguwan, kakḻakakḻat pay un mabaliwan dit long-ag da si long-aga adi matoy. \v 53 Ta satun long-ag taku matoy ya maḻbog siya’d gapuna un masapula masukatan si long-aga adi matoy kan adi maḻbog. \v 54 Ot nu masukatanon tu un long-ag taku’n matoy ya maḻbog si long-aga adiyon matoy ya adiyon maḻbog, matungpal payon dit ugud Apudyus un kanana’n, “Naabakon si katoy si inggaingga.” \q1 \v 55 Isunga mabalina kanan dat tagu un, “Katoy kawad dit mangabak nu? Sin kawad dit pannakabalin nu un mampaligat?” \m \v 56 Ta sat kumimutan di tagu’n matoy, gapu’t basuḻ da. Ot sat mangtod si pannakabalin di basuḻ, sat lintog. \v 57 Yoong manyaman taku kan Apudyus ta naidon pannakabalin katoy kan ditaku gapu’t dit kingwan Apu Jesu Kristu. \p \v 58 Isunga potgoka susunuda manuttuwa, itultuluy yu un manuttuwa kan adi kayu paal-allilaw sidan bokobokona tudtudu. Ipangog yu un mangkokwa utdit piyaon Apudyus ipakwa kan dikayu ta tigammu yu un bokona masayang nat manselbiyan yu kan siya. \c 16 \s1 Sat Maipanggop Sit Mauḻupa Maituḻung Sidan iJerusalem \p \v 1 Nu maipanggop sit uḻup yu un ituḻung sidat tagun Apudyus ud Jerusalem, padaon yu dit imbagaka koon dadit manuttuwa’t din Galacia. \v 2 Kada Duminggu osaosa kan dikayu mangiwalin si pilak si iyuḻup na sigun sit kabooḻana’n maitod daḻapnu adi kayuwon umuḻuuḻup nu dumatongak. \v 3 Mamili kayu’t dan mataḻgod yu ta nu dumatongak ibaun ku dida’d Jerusalem un umoy mangiyoy sidat uḻup yu. Mangipaw-itak si sulata mangitigtigammu kan dida. \v 4 Ot nu kasapulana umoyak, mambubuḻun kamiyon. \s1 Sat Panggop Pablo \p \v 5 Panggop ku un mangoy sidin probinsiya’d Macedonia ta ilak yan dat manuttuwa’t di asiyak umoy sinat. \v 6 Ot mabalina masulitak kan dikayu, tuwanot nu inggana’t masungputan di kukummogan daḻapnu masaḻakan yu ud sakon sin manlakkataka umoy si singngadan na mana umoyak. \v 7 Siya’d gapuna un adiyak yan umoy kan dikayu ta adik piyaona manlausaka lawa. Piyaoka masulitaka inggaw kan dikayu nu ipalubus Apu. \p \v 8 Inggawak yan situn Efeso inggana’t magangput dit Piyestan di Pentecostes. \v 9 Ta ulay adu’n manlaweng kan sakon situ, adu ud gundaway ku un mantudtudu. \p \v 10 Nu dumatong si Timoteo utnat, ilan yu ta maid umgonana ta siya’d osa’n manselselbi kan Apu taku un padak. \v 11 Adiyu mandingwanan nu adi saḻakan yuwot daḻapnu kapkapiya dit somsomok na un mangulin situ ta uuwayok dida utdat susunud. \p \v 12 Nu maipanggop kan sunuda Apolos, kingwak dit kabooḻaka mangawis kan siya’n maibuḻun sidan uduma susunuda umoy gumiling kan dikayu yoong ummadina ta asina umoy nu awad timpu na. \s1 Sat Anungus Di Sulat \p \v 13 Mansiput kayu! Masapula napasnok kan nabilog nat pammati yu. Masapula natuḻod kayu. \v 14 Ipaila yu nat mampipiya yu utdan losana koon yu. \p \v 15 Tigammu yu un sada Estefanas un simbaḻyan dida ud ummuna’n nanuttuwa utnat probinsiya’d Acaya ot manipud sit nanuttuwaan da impapangog daona nanselbi’t dan tagun Apudyus. Ot pangngaasiyu susunud, \v 16 ta paiyapu kayu’t dan kama’t datu un tagu kan losana tagu’n manselbi kan tumuḻung sit talibasun Apudyus. \p \v 17 Naanggomak ta dummatong da Estefanas, Fortunato kan da Acaico. Ta gapu kan dida nakaanan dit domdom ku kan dikayu. \v 18 Pinapiya da dit angos ku un kama’t dit nampapapiya da’t dit angos yu utdit dummatong da kan dikayu. Lobbong na un mabigbig dan tagu’n kakamma kan dida. \p \v 19 Mampakumusta da’l losana manuttuwa uttun Asia. Ulay da Akila kan Priscila un man-asawa kan sadat losana manuttuwa un manggimgimung sin boḻoy da, mampakumusta da kan dikayu’n losana susunuda naidagamung kan Kristu. \v 20 Mampakumusta pay da’l losana susunud situn Efeso. Ot nu man-aabat kayu ipaila yu dit man-iinnanggoman yu. \p \v 21 Sakonon ud mismu’n mangikanglit situ’n pakumustak. \p \v 22 Mailiwan nat singngadan na mana adi mamippiya kan Apu Jesu Kristu. Dumatong kaon Apu. \p \v 23 Iluwaḻuk ta kaasiyan dikayu kan Apu Jesus. \p \v 24 Iluwaḻuk ta magikna yu tun mampipiyak kan dikayu gapu’t naidagamungan taku kan Apu Jesu Kristu. Amen.