\id PHP - Minimib dialect (Kalam) NT [kmhM] -Papua New Guinea 2008 (web version -2012 bd) \h Pilipai \toc1 Pol Pilipai bin bɨ kɨrop mɨj ñu kɨl tɨkak \toc2 Pilipai \toc3 Pil \mt1 Pilipai \mt2 Pol Pilipai bin bɨ kɨrop mɨj ñu kɨl tɨkak \c 1 \p \v 1 \fig caption|alt="town of Philippi" src="HK00363B.TIF" size="col" ref="Pilipai 1:1" \fig*Yad Pol. Timoti cɨr mal Krais Jisas nop wög gɨpɨr rek, ne apɨl mɨdek nɨŋlɨg gɨ, nɨbep mɨj aul ñu kɨl tɨkebin. Krais Jisas nop cɨg gɨl bin bɨ ne taun kɨb Pilipai sɨŋak mɨdebɨm nɨbep magɨlsek mɨj aul ñu kɨl tɨkebin. Nɨbep magɨlsek, Krais bin bɨ ne mɨdebɨm okok; Krais bin bɨ ne kod mɨdebɨm bɨ kɨb okok; bɨ kod mɨdep okok kɨrop wög gɨ ñɨbɨm bin bɨ okok; nɨbep magɨlsek mɨnɨm nɨbaul agebin. \v 2 God Bapi cɨn abe, Bɨ Kɨb Jisas Krais abe, nɨbep yɨmɨg nɨŋɨl dɨ tep ger, kapkap mɨd tep gɨnɨmɨb. \s1 Pol Krais bin bɨ Pilipai okok sobok gɨl, God nop tep agak \p \v 3 Yad nɨbep gos nɨŋɨl God yad nop tep agebin. \v 4-5 God nop nɨŋ dɨpek ñɨn ak tɨkek, yad Krais mɨnɨm tep ak bin bɨ okok kɨrop ag ñölɨgɨpin ak, nɨbi per yɨp gɨ ñölɨgɨpɨm. Nɨb ak, nɨbep magɨlsek God nop sobok gɨl, yad per nep mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ sobok gɨpin. \v 6 Yad nɨpin, God nɨbep ned bin bɨ ne dak ak, nɨbep ma kɨrɨg gɨnɨgab me; ne wög tep nɨbak gɨ dam dam nɨbep kod mɨd dam dam, Krais Jisas adɨk gɨ onɨgab. \p \v 7 Yad ned okok okok amɨl, Krais mɨnɨm tep ak ag ñenek, bin bɨ ognap mɨnɨm pen pen agel nɨŋlɨg gɨ, yad kɨrop eip mɨnɨm ag amɨl apɨl gɨl, Krais mɨnɨm tep ak mɨnɨm nɨŋɨd yɨb mɨdeb ak ag ñɨ ajpin ak abe, mɨñi sɨŋaul mɨñ mɨdebin ak abe, God yɨp ag lek wög nop gɨpin ak abe, nɨbi magɨlsek per nep yɨp gɨ ñɨbɨm. Nɨb ak nep me, yad nɨbep mɨdmagɨl lɨl, gos nɨŋlɨg gɨ mɨdebin. \v 8 God nɨŋɨp, Krais Jisas nɨbep mɨdmagɨl lɨp rek ak, yad nɨbep nɨb aknɨb rek nep mɨdmagɨl lɨpin. \p \v 9 Yad God nop sobok gɨl agebin, nɨbi pen pen mɨdmagɨl lɨ mɨdem, mɨdmagɨl lep magɨl ak am kɨb gek nɨŋlɨg gɨ, nɨbi mɨnɨm nɨŋɨd ak gos nɨŋ tep gɨl, mɨnɨm tɨg asɨk tep yɨb gɨnɨgabɨm. \v 10 Nɨb ak, kanɨb akal kanɨb tep yɨb ak nɨŋ tep gɨl, kanɨb tep yɨb ar nɨbak nep amɨl, nag tep yɨb gɨp ar ak nep gɨ mɨdem me, nɨbep mɨnɨm alap ma mɨdenɨgab nɨŋlɨg gɨ Krais adɨk gɨ onɨgab. \v 11 Nɨb ak, Jisas Krais bin bɨ ne kɨrop gɨ ñek, kɨri gɨ tep gɨpal rek ak, ne nɨbep ak rek nep gek, nɨbi gɨ tep gɨlɨg gɨ nep mɨdem, bin bɨ okok nɨŋɨl God yɨb ne agel ar alaŋ amnaŋ. \s1 Pol mɨñ lɨlak sɨŋak mɨdek pen Jisas mɨnɨm tep ak kɨb amnak \p \v 12 Pen ai mam sɨkop nɨŋɨm! Krais mɨnɨm tep ak ma nɨŋlaŋ, agɨl, yɨp mɨñ lɨlak ak pen mɨñ mɨdebin rek, Krais mɨnɨm tep ak amɨl kɨb amɨb. \v 13 Bin bɨ gapman bɨ kɨb Sisa nop wög gɨ ñɨbal okok magɨlsek abe, bin bɨ yokop okok koŋai nep abe, yad Krais mɨnɨm ak nep ag ñen, yɨp mɨñ lɨpal ak nɨpal. \v 14 Pen yad mɨñ mɨdebin ak me, ai mam koŋai yɨb nep Bɨ Kɨb nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨl, ma pɨrɨkɨl, kɨlɨs gɨl God Mɨnɨm ak mɨseŋ ag ñɨbal. \v 15 Nɨŋɨd nep, ognap yɨp mɨlɨk yapek, cɨn ak rek nep gon cɨn yɨb kɨb mɨdeŋ, agɨl, Krais mɨnɨm ag ñɨbal. Pen ognap, yɨp gos nɨŋ tep gɨl, Krais mɨnɨm ag ñɨbal. \v 16 God yɨp ag lek, Krais mɨnɨm tep ak mɨnɨm nɨŋɨd yɨb mɨdeb ak ag ñɨbin ak nɨŋɨl, yɨp mɨdmagɨl lɨl, kɨri ak rek nep Krais mɨnɨm tep ak ag ñɨbal. \p \v 17 Pen bin bɨ yɨp mɨlɨk yapek Krais mɨnɨm ag ñɨbal okok, gos omal mɨdek, nɨg gon Pol koslam mɨdenɨgab, cɨn pen yɨb kɨb dɨnɨgabɨn, agɨl, nɨg gɨpal. \v 18 Pen ak mɨnɨm ma mɨdeb! Kɨri yɨp gos tep nɨŋɨl Krais mɨnɨm tep ak ag ñɨbal aka yɨp gos tɨmel nɨŋɨl Krais mɨnɨm tep ak ag ñɨbal ak, tap kɨb ak kɨri Krais mɨnɨm tep ak ag ñɨbal. Nɨb ak, yad mɨñ mɨñ gɨpin. \s1 Pol, Krais yɨp kod mɨdenɨgab, agak \p Yad mɨñ mɨñ gɨpin ak, kɨsen ak rek nep mɨñ mɨñ gɨnɨgain. \v 19 Yad nɨpin, nɨbi God nop sobok gɨlɨg gɨ mɨdem, Jisas Krais Kaun ne yɨp kod mɨdek, yad mɨñ mɨdebin aul söŋ amnɨgain. \v 20 Pen yɨp tep gɨnɨgab ak, yad tap tari tari gɨnɨgain, komɨŋ mɨdenɨgain aka kɨmnɨgain, yad gos sek mɨdɨl mɨb goŋ yad kɨlɨs gɨl Krais mɨnɨm tep ne ak ag ñɨl, yɨb ne ak agen ar alaŋ amek nɨŋlɨg gɨ yad nabɨŋ ma gɨnɨmɨŋ. Ned nɨg gak ak, kɨsen nɨb aknɨb rek nep gɨnɨmɨŋ ak tep. \v 21 Komɨŋ yad ak Krais me; kɨmnɨgain ak, mɨñi mɨdebin rek mer, mɨd tep yɨb gɨnɨgain. \v 22 Mɨb goŋ nɨbaul komɨŋ mɨdenɨgain ak, wög gen tap magɨl ognap pɨlnɨgab. Nɨb ak, yad kɨmnɨgain aka komɨŋ mɨdenɨgain ak ma nɨpin. \v 23 Nɨb ak, yad gos omal mɨdeb, pen kɨmɨl am Krais eip mɨdenɨm agɨl gos nɨpin. Nɨg gɨpkop, yɨp tep yɨb gɨpkop. \v 24 Pen gos yad alap mɨdeb ak, mɨb goŋ nɨbaul mɨdɨl, nɨbep gɨ ñek, mɨd tep gɨnɨmɨb ak tap kɨb. \v 25 Nɨb ak, yad ke gos kɨlɨs nɨpin ak, ma kɨmnɨgain; nɨbep gɨ ñen, Krais mɨnɨm tep ne ak nɨŋ dɨ tep gɨlɨg gɨ, nop cɨg dɨ kɨlɨs gɨlɨg gɨ, gɨ damɨl, mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ mɨdenɨgabɨm. \v 26 Nɨb ak, nɨbi mɨdebɨm sɨŋak kauyaŋ amjakɨl eip kɨn mɨdenɨgabɨn ak, nɨbep tep gek, Jisas Krais nop mɨñ mɨñ yɨb gɨlɨg gɨ mɨdenɨgabɨm. \s1 Nɨbi ma pɨrɨknɨmɨb \p \v 27 Pen tap kɨb ak, Krais mɨnɨm tep ak ageb rek nep nɨŋɨl gɨ tep gɨnɨmɨb. Nɨg genɨgabɨm ak, yad mɨdebɨm sɨŋak nɨnɨgain aka sɨŋ aul mɨden mɨnɨm apek, nɨbi gos nokɨm nep nɨŋɨl, wög jɨm ñɨl kɨlɨs yɨb gɨl, Krais mɨnɨm tep ak nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨl, bin bɨ okok ag ñɨnɨgabɨm, yad mɨnɨm nɨbak nɨŋɨl mɨñ mɨñ gɨnɨgain. \v 28 Pen bin bɨ nɨbep gɨ tɨmel gɨpal okok nɨŋɨl, ma pɨrɨknɨmɨb. Jɨm ñɨl mɨdɨl ma pɨrɨkem, kɨri nɨŋnɨgal, God kɨrop ñag pak lɨl, nɨbep pen dɨ komɨŋ yoknɨgab. \v 29 God tap tep alap nɨbep ñɨb ak, nɨbi Krais nop nɨŋ dɨpɨm. Pen God tap tep alap nɨbep ñɨb ak, nɨbi Krais bin bɨ ne mɨdɨl, bin bɨ ognap nɨbep mɨlɨk yapek nɨbi yur dɨpɨm. \v 30 Yad bɨ ne mɨden yɨp gɨ tɨmel gɨpal rek, mɨñi nɨbep ak rek nep gɨpal. Nɨbep eip mɨden yɨp gɨ tɨmel gelak koslam mɨdölɨgɨpin ak udɨn nɨbi ke nɨpek. Mɨñi ak rek nep, yɨp gɨ tɨmel gebal ak, bin bɨ ognap nɨbep mɨnɨm ag ñel, nɨpɨm. \c 2 \s1 Ai mam sɨkop kɨrop mɨdmagɨl lɨn \p \v 1 Krais nɨbep yɨmɨg nɨŋɨl dɨp ak me, nɨbi kɨlɨs dɨl gos par ma nɨpɨm. Krais nɨbep mɨdmagɨl lɨp ak me, nɨbi gos sek mɨdebɨm. Kaun ne nɨbep nab adaŋ mɨdeb ak me, nɨbi nop jɨm ñɨl mɨdɨl, ai mam okok pen pen yɨmɨg nɨŋɨl dɨ rep gɨpɨm. \v 2 Nɨb ak, gos ar nokɨm nɨŋɨl, pen pen mɨdmagɨl lɨl, gos nɨbi jɨm ñɨl mɨdenɨmɨb. Nɨg gem me, yɨp tep yɨb gɨnɨgab. \v 3 Cɨn bin bɨ kɨb mɨdon, bin bɨ ognap cɨnop nɨŋɨl yɨb cɨn agel ar alaŋ amnaŋ, agɨl gos ak ma nɨŋnɨmɨb. Cɨn nep bin bɨ kɨb, bin bɨ ognap okok bin bɨ sɨkol agɨl gos ak ma nɨŋnɨmɨb. Bin bɨ okok kɨri magɨlsek dɨ tep gep bin bɨ mɨdebal, agɨl gos ar ak nɨŋnɨmɨb. \v 4 Cɨn nep mɨd tep gɨn, agɨl gos ak ma nɨŋnɨmɨb; bin bɨ ognap ak rek nep mɨd tep gɨlaŋ, agɨl gos ak nɨŋnɨmɨb. \s1 Krais Jisas ne gos nɨŋɨl gak rek gɨnɨmɨb \p \v 5 Krais Jisas ne gos nɨŋɨl gak rek gɨnɨmɨb: \q1 \v 6 Krais Jisas bɨrarɨk ped okok \q2 per nep God mɨdeb rek nep mɨdek ak pen \q1 God kɨlɨs mɨdeb rek ak, \q2 adɨp adɨp mɨdor, agɨl gos nɨbak rek ma nɨŋak. \q1 \v 7 Gos ne ke nɨŋɨl, \q2 tap ne magɨlsek okok kɨrɨg gɨl, \q1 bɨ nag wög gep rek mɨdenɨm agek, \q2 nonɨm nop tɨk dapek ñɨŋaŋ alap nep lɨl, \q2 bin bɨ mɨdebal rek nep mɨdek. \q1 \v 8 Pen gos yad ke nɨŋɨl gɨnɨm agɨl ma gak; \q2 God agak rek nep gɨ dad amek nɨŋlɨg gɨ, \q1 bɨ tɨmel yɨb kɨrop pen yur ñɨbal rek ak, \q2 nop mab kros bak alaŋ ñag pak lel kɨmak. \q1 \v 9 Krais gak nɨbak, God nop dam \q2 karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak lɨl, \q1 nop yɨb ke yɨb, yɨb ar alaŋ mɨdeb alap ñek, \q2 yɨb magɨlsek yɨb ne mok okpi mɨdebal. \q1 \v 10 Nɨg gak ak, Jisas yɨb ne dap rannɨg, \q2 kɨri magɨlsek, \q1 seb kab ar alaŋ sɨŋak mɨdebal okok abe, \q2 lɨm dai ar wagɨn aul mɨdebal okok abe; \q1 lɨm dai mok okpi mɨdebal okok abe; \q2 kogɨm yɨmɨl, \q1 \v 11 kɨri magɨlsek mɨseŋ agɨl, \q2 Jisas Krais ne Bɨ Kɨb mɨdeb, agnɨgal. \q1 Mɨnɨm nɨbak agenɨgal ak, \q2 Bapi God melɨk tep ne ak nɨŋnɨgal. \s1 Sɨp melɨk pakɨp ak rek, melɨk gɨlɨg gɨ mɨdon \p \v 12 Nɨb ak, bin bɨ mɨdmagɨl yad okok. Nɨbep eip kɨn mɨdenek ñɨn ak, mɨnɨm agen nɨŋɨl gölɨgɨpɨm. Pen mɨñi sɨŋ aul mɨdebin ak, mɨnɨm nɨbep agebin nɨbaul, nɨb aknɨb rek nep nɨŋɨl gɨnɨmɨb. God bin bɨ ne karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak dɨ amnɨgab agak mɨnɨm tep ak mɨnɨm cɨn agɨl, per nep God nop gos tep nɨŋɨl, ne ageb rek nep nɨŋɨl, kɨlɨs yɨb gɨ mɨdenɨmɨb. \v 13 God ne nep kɨlɨs gɨl mɨdmagɨl nɨbep nab adaŋ gos ñek, nop tep gɨnɨgab ar ak gɨn, agɨl, nɨg gɨpɨm. \v 14 Mɨlɨk yapek, pen pen ma agnɨmɨb. \v 15-16 Nɨbi nɨg gɨl, karɨp lɨm ar wagɨn aul mɨdɨl, bin bɨ tɨmel yɨb tap si tap tɨmel gɨpal okok eip mɨdebɨm ak pen nɨbi God ñɨ pai ne tep yɨb asɨŋ ma mɨdeb mɨdenɨgabɨm. Komɨŋ ñeb mɨnɨm ak dɨ bin bɨ tap si tap tɨmel gɨpal okok kɨrop ag ñɨl, gap magɨl seb kab alaŋ ñɨlɨlɨg lɨp rek ak, nɨbi melɨk ñɨlnɨmɨb. Nɨb ak, Krais adɨk gɨ onɨgab ñɨn ak, Krais mɨnɨm tep nɨbep per ag ñɨbin ak, agen ma yap pak lɨ amɨb, kɨri nɨŋɨl ar nɨbak nep gɨpal, agɨl, mɨñ mɨñ yɨb gɨnɨgain. \p \v 17 Nɨbi God nop nɨŋ dɨpɨm ak, nop tap pak sobok gɨ ñel nop tep gɨp rek ak gɨp. Pen Krais mɨnɨm tep ak per ag ñen yɨp ñag pak lel lakañ yad soŋ gɨ yonɨgab ak, mɨnɨm ma mɨdeb. Ak yokop ñɨg wain dɨ tap pak sobok gɨpal ar ak soŋ gɨpal rek ak mɨdeb. Nɨbi God nop nɨŋ dɨpɨm ak tap pak sobok gep; lakañ yad soŋ gɨ yonɨgab ak ñɨg wain ar ak soŋ gep. Nɨg gek, cɨn sek God nop tap sobok gɨ ñon, nop tep gɨnɨgab ak nɨŋɨl, nɨbep eip mɨñ mɨñ gɨnɨgain. \v 18 Nɨb ak, nɨbi ak rek nep mɨñ mɨñ gɨl tep gek nɨŋlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. \s1 Timoti nɨnɨgab \p \v 19 Nɨbi mɨd tep gɨpɨm aka titi gɨ rek mɨdebɨm ak ma nɨpin. Bɨ Kɨb Jisas yau agek, ulep mɨdeb Timoti nop ag yoken am nɨbep nɨŋɨl apɨl mɨnɨm nɨbak agek, yɨp tep gɨnɨmɨŋ. \v 20 Timoti bɨ tep, yad nɨbep yɨmɨg nɨŋɨl mɨdmagɨl lɨpin rek, ne nɨbep ak rek nep yɨmɨg nɨŋɨl mɨdmagɨl lɨp. Timoti rek bɨ alap yad eip sɨŋaul ma mɨdeb. \v 21 Bɨ ognap nɨg ma gɨpal; kɨrop ke tep gɨnɨmɨŋ rek gos nɨŋɨl gɨpal; Jisas Krais nop tep gɨnɨmɨŋ rek gos nɨŋɨl ma gɨpal. \v 22 Timoti ne bɨ tep yɨb mɨdeb ak udɨn nɨbi ke bɨr nɨpɨm. Ne ñɨ yad ke rek mɨdek, cɨr bɨ apɨl mal rek Jisas mɨnɨm tep ak ag ñɨ ajpɨr. \v 23 Yad gos nɨpin ak, ulep mɨdeb mɨñ mɨdebin ak mɨnɨm agel nɨŋɨl, yɨp tap tari gɨnɨgal mɨnɨm ak Timoti nop agen, ne amɨl nɨbep ag ñɨnɨgab. \v 24 Gos yad nɨpin ak, Bɨ Kɨb yau agek, ulep mɨdeb yad ke ak rek nep mɨdebɨm sɨŋak nɨnɨgain. \s1 Epaprodaitas nɨnɨgab \p \v 25 Pen nɨbi mam cɨn Epaprodaitas nop ag yokem apɨl, yɨp kod mɨdek nɨŋlɨg gɨ, cɨr ami bɨ gɨpal rek kɨlɨs gɨl God wög ne ak jɨm ñɨl gɨpɨr. Pen mɨñi nop ag yoken kauyaŋ mɨdebɨm sɨŋak adɨk gɨ nɨnɨgab. \v 26 Ne nɨbep mɨdmagɨl lɨl am nɨŋnɨm ag gos nɨŋɨp. Nɨbi nop tap gak aglak ak nɨŋɨl yɨmɨg nɨpek ak ne nɨŋɨl gos par nɨŋeb. \v 27 Epaprodaitas nop tap kɨb gek, mer kɨmak ak, God nop yɨmɨg nɨŋɨl gek, warɨk amnak. Pen nop nep mer; God yɨp ak rek nep yɨmɨg nɨŋak. Mam nɨbak kɨmbkop, yɨp yɨmɨg yɨb gɨpkop. \v 28 Nɨb ak, Epaprodaitas nop kasek ag yoken amjakek, nɨbep tep gek nɨŋlɨg gɨ, yad gos par nɨpin rek ma nɨŋnɨm. \v 29-30 Nɨbi ned par kɨb okok mɨdem, bɨ yɨp kodep alap ma mɨdek, bɨ nɨbi nɨbak agem, Krais wög ar ak gɨnɨm agɨl apɨl yɨp kod mɨdɨl, mer kɨmak. Bɨ ognap aknɨb rek gɨpal okok kɨrop dɨ tep gɨnɨmɨb. Nɨb ak, ne amjakek, Bɨ Kɨb nop wög gɨp mam cɨn ak apeb, agɨl, nop ag wasu dɨl mɨñ mɨñ yɨb gɨnɨmɨb. \c 3 \s1 Krais nop nɨŋ dɨpin ak me, God yɨp nɨŋɨl bɨ komɨŋ tep yad ageb \p \v 1 Ai mam sɨkop. Yad mɨnɨm ulep ag dai junɨg gɨl, nɨbep mɨnɨm alap sek agnɨg gebin. Bɨ Kɨb bin bɨ ne mɨdebɨm rek, mɨñ mɨñ gɨnɨmɨb. Mɨnɨm nɨbep ned agnek ak, kauyaŋ ñu kɨl tɨknɨm agen, yɨp mɨker ma gɨp. Kauyaŋ ñu kɨl tɨkɨl agen mɨd tep genɨgabɨm ak tep. \p \v 2 Kain saköl okok nɨŋ tep gɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. Kɨri tap tɨmel yɨb gɨpal. Kɨri mɨb goŋ tɨb gɨ rɨk gɨpal. \v 3 Cɨn me God bin bɨ ne yɨpɨd gɨl mɨdobɨn. Tari gɨnɨg: God Kaun ne ak cɨnop eip mɨdek, God nop sobok gɨpɨn. Krais Jisas nop cɨg gɨl tep gek nɨŋlɨg gɨ mɨdobɨn ak me, God bin bɨ ne yɨpɨd gɨl mɨdobɨn. Cɨn mɨb goŋ tap okok gɨpal gos nɨŋɨl God bin bɨ ne ma mɨdonɨgabɨn, agɨl gos nɨpɨn ak me, God bin bɨ ne yɨpɨd gɨl mɨdobɨn. \p \v 4 Pen mɨb goŋ tap okok gɨpal mɨnɨm ak agɨl, cɨn bɨ kɨb mɨdobɨn agnɨgal ak, yad agnɨgain, kɨri mɨb goŋ tap nɨb okok bɨ kɨb mer, yad ke nep bɨ kɨb mɨdebin. \v 5 Yɨp tɨk dapɨl ñɨn aknɨb jɨl ak mɨdɨl, waŋ wak yad ak tɨb gɨ rɨk gɨlak. Based acɨk cɨn Isrel, ñɨ ne kɨsen Benjamin wagɨn ak me, yad bɨ Hibru yɨpɨd gɨl mɨdebin. Pen Juda lo mɨnɨm apal ak, yad bɨ Perisi mɨdenek rek, mɨnɨm nɨbak ageb rek magɨlsek nɨŋ tep gɨlɨg gɨ mɨdölɨgɨpin. \v 6 Juda mɨnɨm nɨbak nɨŋ damɨl kɨlɨs yɨb gɨl, Krais bin bɨ kɨrop nɨŋɨl, gɨ tɨmel yɨb gölɨgɨpin. Cɨn Juda bin bɨ lo mɨnɨm sɨkol sɨkol ke ke okok gölɨgɨpin rek, bɨ kɨb okok yɨp mɨnɨm alap agnɨmel rek ma lak. \v 7 Pen kɨsen yad gos nɨŋ tep gɨl, ned gölɨgɨpin ar ak gɨ tep ma gölɨgɨpin ak nɨŋɨl, Krais yɨp gɨp ak nep tap tep agɨl gos ar nokɨm nɨbak nep nɨŋlɨg gɨ, ned gölɨgɨpin tap okok magɨlsek tap yokop rek pɨs nep kɨrɨg gɨnek. \v 8 Pen ned gölɨgɨpin tap okok nep mer. Gos yad nɨpin ak, Krais Jisas Bɨ Kɨb yad nop bɨr nɨpin ak tap kɨb yɨb. Tap ognap okok magɨlsek tap yokop yɨb. Krais Jisas nop wög gɨnɨm, agɨl, tap okok magɨlsek kɨrɨg gɨnek. Yad Krais bɨ ne mɨdɨl, nop nɨŋ tep gɨnɨm, agɨl, tap yokop okok magɨlsek tap acɨp acɨp rek nɨpin. \v 9 Yad Krais eip jɨm ñɨl nep mɨdenɨm. Yad Juda lo mɨnɨm ar ak genɨgabin ak, God yɨp nɨŋɨl bɨ komɨŋ tep yad ma agnɨgab. Pen Krais nop nɨŋ dɨpin ak me, God yɨp nɨŋɨl bɨ komɨŋ tep yad agnɨgab. \v 10 Nɨb ak, Krais nop nɨŋ tep gɨl, ne warɨkak ak kɨlɨs nɨbak nɨŋɨl, ne mɨker kɨb dak ak rek mɨker dɨl, ne kɨmak ak rek kɨmɨl, \v 11 ne warɨkak ak rek God gek yad ak rek nep warɨknɨgain. \s1 Pol kɨlɨs gɨl gak \p \v 12 Yad tap agesin nɨbaul magɨlsek dɨl bɨ asɨŋ ma mɨdeb mɨdebin ak ma agebin. Pen Krais Jisas yɨp dek bɨ titi bɨ rek mɨdenɨgain agɨl gak ak rek dɨnɨm, agɨl, kɨlɨs gɨl kasek amebin. \v 13 Ai mam sɨkop. Tap tep nɨbak bɨr dɨpin agɨl ma agebin. Pen yad gos nokɨm alap mɨdeb. Ned gölɨgɨpin ak saköl gɨl, kɨlɨs gɨl tap tep kanɨb sɨŋak nɨŋɨl kasek amebin. \v 14 God tap tep yɨp ñɨnɨgab ak dɨnɨm agɨl gos abab gek nɨŋlɨg gɨ, kanɨb sɨŋak yɨpɨd gɨl nep kasek amɨl, resɨs dai junɨgab nag nɨbak kasek amebin. God yɨp sɨk agɨl tap tep ñɨnɨgab ak, Krais Jisas yɨp gek karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak per mɨdenɨgain. \v 15 Cɨn bin bɨ God nop cɨg tep gɨ mɨdobɨn okok magɨlsek gos ar nɨbak rek nep nɨŋɨn. Pen mɨnɨm ar ognap gos ke nɨŋenɨgabɨm ak, God nɨbep gos yɨpɨd gɨl nɨŋeb magɨl ak yomnɨgab. \v 16 Pen Krais mɨnɨm tep nɨŋ dɨpɨn ak ma kɨrɨg gɨn; mɨnɨm nɨbak nɨŋ tep gɨlɨg gɨ gon amnɨmɨŋ. \p \v 17 Ai mam sɨkop. Nɨbi yad gɨpin rek gɨ damɨl, bin bɨ ar nɨbak rek gel amonɨmɨŋ bin bɨ okok kɨrop nɨŋɨl dɨnɨmɨb. \v 18 Tari gɨnɨg: nɨbep per agölɨgɨpin rek sɨl agɨl kauyaŋ agebin, bin bɨ koŋai nep okok tap si tap tɨmel gɨl, Krais mab kros bak alaŋ kɨmak ak kaual maual rek mɨdebal. \v 19 Kɨri karɨp lɨm tɨmel eyaŋ ak amnɨgal. Mɨb goŋ kɨri gos gɨp ar ak nep gos nɨpal. Tap si tap tɨmel gel nabɨŋ gɨpkop pen kɨri bɨ okok kɨrop mɨseŋ apal. Tap lɨm dai ar wagɨn aul mɨdeb okok nep gos nɨpal. \v 20 Pen karɨp lɨm cɨn ak karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak mɨdeb. Seb kab ar alaŋ sɨŋak nɨb, Bɨ bin bɨ kɨrop dɨ komɨŋ yoknɨgab ak, Bɨ Kɨb Jisas Krais, kod mɨdobɨn. \v 21 Ne Bɨ kɨlɨs yɨb agek, tap okok magɨlsek mɨnɨm ne nɨŋɨl kɨsen gɨnɨgab. Bɨ Kɨb Jisas Krais kɨlɨs nɨbak gek, mɨb goŋ ñak cɨn ki gɨ yowɨp okok gek, mɨb goŋ tep yɨb, mɨb goŋ ne ke rek lek mɨdenɨgabɨn. \c 4 \s1 Mɨd tep gɨnɨmɨb \p \v 1 Nɨb ak, bin bɨ tep yad okok. Par kɨb sɨŋ aul mɨdɨl, nɨbep mɨdmagɨl lɨl, am nɨŋnɨm, agɨl gos ak nɨŋlɨg gɨ mɨdebin. Nɨbep gos nɨŋɨl, mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ gos sek mɨdebin. Mɨnɨm ñu kɨl tɨkesin nɨbaul nɨŋɨl, nɨb aknɨb rek gɨl, Bɨ Kɨb nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. \p \v 2 Yuodia eip Sintiki eip, yad nɨrep bin omal agebin, nɨri Bɨ Kɨb ak nop gos nɨpir rek, pen pen ma agnɨmir, jɨm ñɨl mɨdenɨmir. \p \v 3 Pen bɨ yad eip jɨm ñɨl wög gɨpɨr, nep agebin, bin nɨb omal kɨrop gɨ ñek, mɨd tep gɨnɨmir. Ned bin nɨb omal, yad ak, Klemen ak, bin bɨ ognap okok eip jɨm ñɨl, Krais mɨnɨm tep ne ak bin bɨ okok ag ñolɨgɨpɨn. God yɨb kɨri buk per mɨdep eyaŋ tɨkek mɨdeb. \p \v 4 Bɨ Kɨb nop cɨg gɨl, mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. Kauyaŋ ak nɨbep agebin, mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb! \v 5 Bin bɨ sain tep yɨb mɨdem, bin bɨ okok magɨlsek nɨŋnɨgal. Bɨ Kɨb ulep onɨgab. \v 6 Gos kɨb ma nɨŋnɨmɨb. God nop ag nɨŋlɨg gɨ, tep aglɨg gɨ, tap magɨlsek nop sobok gɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. \v 7 Nɨbi Krais Jisas nop cɨg tep gɨ mɨdebɨm ak me, God cɨbur sain sain gos mɨdmagɨl nɨbep nab adaŋ lek, nɨbi pɨrɨkɨl gos par ma nɨŋnɨgabɨm. Bin bɨ nep mɨdobɨn rek, God titi gɨl nɨg gɨp ak ma nɨpɨn. \p \v 8 Ai mam sɨkop. Yad mɨnɨm ulep ag dai junɨg gɨl, nɨbep mɨnɨm alap sek agnɨg gebin. \q1 Tap tari ak nɨŋɨd; \q2 tap tari ak yɨpɨd gɨl; \q1 tap tari ak kab rek; \q2 tap tari ak asɨŋ ma mɨdeb; \q1 tap tari ak mɨdmagɨl lep; \q2 tap tari ak bin bɨ nɨŋɨl mɨñ mɨñ gɨpal; \q1 tap tari ak tep yɨb; \q2 tap tari ak bin bɨ nɨŋel tep gɨp; \q2 tap nɨb okok nep gos nɨŋlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. \p \v 9 Nɨbep eip mɨdɨl, tap tari gen nɨpek ak, mɨnɨm tari agen nɨpek ak, nɨpek rek nep gɨnɨmɨb. Nɨg genɨgabɨm, God nɨbep eip mɨdɨl, gos mɨdmagɨl nɨbep kod mɨdek, gos par ma nɨŋnɨgabɨm. \s1 Pilipai bin bɨ Pol nop tap ñelak, mɨñ mɨñ gak \p \v 10 Yad agnek e, yɨp saköl gɨpɨm ag nɨŋnek ak pen mer; yɨp gos nɨŋlɨg gɨ mɨdebek pen kanɨb ma mɨdek nɨŋɨl nɨbi yɨp tap alap ma yokpek. Pen mɨñi yokpɨm rek, yɨp gos nɨŋlɨg gɨ mɨdebɨm ak nɨŋɨl, Bɨ Kɨb cɨn ak nop mɨñ mɨñ yɨb gɨpin. \v 11 Ñɨn ognap yokop mɨdebin gos ak nɨŋɨl ma agebin; Bɨ Kɨb yɨp gos ñek mɨñi nɨpin, yɨp tari tari gɨnɨgab ak, mɨnɨm ma mɨdeb. \v 12 Ñɨn ognap tap koŋai mɨdeb; ñɨn ognap ma mɨdeb. Mɨdeb ñɨn okok ñɨbin; ma mɨdeb ñɨn okok yokop mɨdebin. Nɨbak, tap koŋai mɨdek aka ma mɨdek, gos kɨb ma nɨpin. \v 13 Bɨ Kɨb yɨp kod mɨdɨl kɨlɨs ñɨb ak me, yɨp tari tari gɨnɨmɨn agnɨgab ak gɨnɨgain. \p \v 14 Pen yɨp mɨker gek, nɨbi yɨp gos nɨŋɨl tap ñɨbɨm ak, gɨ tep yɨb gɨpɨm. \v 15 Nɨbi Pilipai bin bɨ nɨpɨm, nɨbi Jisas mɨnɨm tep ne ak ned yɨb nɨpek ñɨn ak, yad Masedonia Propins kɨrɨg gɨl, God Mɨnɨm ag ñɨ ajölɨgɨpin, God bin bɨ ne mɨdelak okok ognap yɨp tap ma ñɨlak. Nɨbi Pilipai bin bɨ nep yɨp mani tap okok ñölɨgɨpɨm. \v 16 Pen amɨl taun kɨb Tesalonaika mɨdenek ñɨn ak, yad tap alap ma mɨdek pen nɨbi yɨp mani tap okok per ñölɨgɨpɨm. \p \v 17 Pen mani tap okok nen agɨl ma agebin; gos nɨbi ke nɨŋɨl tap abramek ñem, God nɨbep mɨñ mɨñ yɨb gɨl, nɨbi gɨpɨm ak saköl ma gɨnɨgab, agɨl agebin. \p \v 18 Tap yokpek magɨlsek dɨpin. Bɨ nɨbi Epaprodaitas nop mani tap okok ñem, dapɨl yɨp ñek, mɨñi tap koŋai yɨb mɨdek mɨd tep gɨpin. Yɨp tap yokpek nɨbak, God nop tap dagɨl ñel, ki tep apek nop tep gɨp rek ak gɨpɨm. \v 19 Nɨbi Krais Jisas bin bɨ ne mɨdebɨm ak nɨŋɨl God yad bɨ gep yɨb ak nɨbep kod mɨdɨl, tap tari ma mɨdonɨmɨŋ okok magɨlsek nɨbep ñɨnɨgab. \p \v 20 Nɨb ak, God Bapi cɨn yɨb ne per nep per nep agon ar alaŋ amnaŋ. Nɨb aknɨb rek tep. \s1 Mɨnɨm dai magɨl ognap \p \v 21-22 Krais Jisas bin bɨ ne bɨ kɨb Sisa eip mɨdebal okok, nɨbep Krais Jisas bin bɨ ne mɨdebɨm okok, “Nɨbi mɨdebɨm?” agebal. Nɨb ak me, God bin bɨ ne sɨŋaul mɨdobɨn magɨlsek, nɨbep Krais Jisas bin bɨ ne mɨdebɨm okok magɨlsek, “Nɨbi mɨdebɨm?” agobɨn. \p \v 23 Bɨ Kɨb Jisas Krais nɨbep magɨlsek yɨmɨg nɨŋɨl kod mɨdonɨmɨŋ.