\id HEB - Minimib dialect (Kalam) NT [kmhM] -Papua New Guinea 2008 (web version -2012 bd) \h Hibru \toc1 Hibru bin bɨ Krais kɨd ar mɨdelak okok kɨrop mɨj ñu kɨl tɨkak \toc2 Hibru \toc3 Hib \mt1 Hibru \mt2 Hibru bin bɨ Krais kɨd ar mɨdelak okok kɨrop mɨj ñu kɨl tɨkak \c 1 \s1 God Ñɨ ne cɨnop mɨnɨm tep ñak \p \v 1 Ned God ne apɨs based cɨn Juda bin bɨ okok kɨrop mɨnɨm agnɨg, bɨ mɨnɨm agep ne okok ar ke ke gos ñek, kɨri nɨŋɨl ag ñölɨgɨpal. \v 2 Pen ñɨn kɨsen mɨdobɨn aul, Ñɨ ne ke ag yokek apɨl cɨnop mɨnɨm ag ñɨb. God agek, Ñɨ ne karɨp lɨm tap okok magɨlsek bɨrarɨk ped okok gɨ lak. God agek, Ñɨ ne karɨp lɨm tap okok magɨlsek kod mɨdenɨgab. \v 3 Nap melɨk kɨb sek mɨdeb rek ak, Ñɨ ak rek nep melɨk kɨb sek mɨdeb. Nap bɨ ti gep bɨ rek mɨdeb ak, Ñɨ ne aknɨb rek nep mɨdeb. Ñɨ mɨnɨm kɨlɨs yɨb ne agek, karɨp lɨm tap okok magɨlsek mɨdep nep mɨdeb. Ñɨ ne apɨl, cɨnop bin bɨ magɨlsek nen agɨl kɨmɨl, bin bɨ magɨlsek okok tap si tap tɨmel gɨpal okok magɨlsek lɨg gɨ ke okok yokɨl, kauyaŋ warɨk ap ran Nap kɨlɨs ke sek mɨdeb ak ñɨnmagɨl yɨpɨd pɨs ken ar ne eip bɨsɨg gɨl mɨdebir. \s1 Ejol okok pɨyak rek mɨdebal; God Ñɨ ne Bɨ Kɨb yɨb mɨdeb \p \v 4 God ne gek, Krais ne ejol okok rek mer; ne Bɨ Kɨb mɨdeb. God ne Krais nop Ñɨ yad agak ak, yɨb ne ejol yɨb rek mer; yɨb ne i ar oklaŋ sɨŋak mɨdeb. \v 5 God Mɨnɨm dai alap God mɨnɨm agɨl agak, \q1 “Yad mɨñi nep agebin, nak Ñɨ yad mɨdeban, \q2 yad Nap nak mɨdebin,” agak. \m Pen mɨnɨm nɨbak God ne ejol alap ma agak. \v 6 Pen Ñɨ ne ned ak lɨm dai aul ag yoknɨg gak ñɨn ak, God ne ejol ne kɨrop agak, \q1 “God ejol okok magɨlsek yɨb nop agel ar amnaŋ,” agak. \m \v 7 Pen ejol okok mɨnɨm agɨl God agak, \q1 “God ejol ne okok gek, \q2 ñɨn alap yɨgen rek dɨl opal. \q1 Wög gɨ ñeb bɨ ne okok gek, \q2 ñɨn alap mab mɨlaŋ rek dɨl opal,” agak. \m \v 8 Pen God ne Ñɨ ne nop mɨnɨm agɨl agak, \q1 “Nak God. Nak Kiŋ per nep per nep mɨdɨl, \q2 bin bɨ nak okok per nep kod mɨdenɨgan. \q1 Bin bɨ nak kod mɨdɨl, gɨ tep gɨl, \q2 yɨpɨd gɨl nep gɨl, kod mɨdenɨgan. \q1 \v 9 Bin bɨ gɨ tep gel, \q2 nak mɨñ mɨñ gɨpan, \q1 pen bin bɨ tap si tap tɨmel gel, \q2 nak mɨlɨk kabiam nɨpan. \q1 Nɨb ak, yad, God nak, gen, \q2 nak nep Bɨ Kɨb ke yɨb mɨdeban; \q2 bɨ nɨŋep nak okok mok nak okok mɨdebal,” agak. \m \v 10 God mɨnɨm ognap sek agɨl agak, \q1 “Bɨ Kɨb, nak ke bɨrarɨk ped okok nep mɨdɨl, \q2 lɨm dai wagɨn aul gɨ lɨl, seb kab sɨŋak ñɨnmagɨl nak gɨ lɨnak. \q1 \v 11-12 Tap nɨb okok won alap mɨdɨl, kɨr gɨnɨg geb, \q2 pen nak mɨdep nep mɨdenɨgan. \q1 Tap nɨb okok, walɨj ajɨl lɨ yapek, \q2 tɨg asɨk ke sɨŋak lɨl, kɨsen nɨb tol gɨpal rek, gɨnɨgan. \q1 Pen nak Bɨ Kɨb, ned mɨdelɨgɨpan rek, \q2 mɨñi nɨb aknɨb rek nep mɨdeban; \q1 ke alap ma lɨnɨgan; mɨñi mɨdeban rek \q2 kɨsen nɨb aknɨb rek nep per nep per nep mɨdenɨgan,” agak. \m \v 13 God Mɨnɨm dai alap God mɨnɨm agɨl agak, \q1 “Nak ñɨnmagɨl yɨpɨd pɨs yad sɨŋaul bɨsɨg mɨdek, \q2 tap tari tari nep kaual maual rek mɨdeb okok magɨlsek, \q2 talak mɨgan nak okok lɨnɨgain,” agak. \m Pen mɨnɨm nɨbak God ne ejol alap ma agak. \v 14 Nɨb ak, ejol okok tari rek mɨdebal? God kɨrop ag yokek, nop wög gɨ ñɨlɨg gɨ, bin bɨ Krais dɨ komɨŋ yokek seb kab ar alaŋ sɨŋak God eip per nep komɨŋ mɨdenɨgal bin bɨ okok kɨrop gɨ ñɨbal. \c 2 \s1 God cɨnop dak ak tap kɨb yɨb \p \v 1 Nɨb ak, mɨnɨm ag ñel nɨpɨn ak, nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨl, gos nɨŋlɨg gɨ nep mɨdon. Pen nɨŋ dɨ tep ma gɨnɨgabɨn ak, gos esek ar ognap nɨŋɨl, mɨnɨm esek pɨs kɨd okok amnɨn rek lɨp. \v 2 Ejol okok nep lo mɨnɨm ak damɨl, Mosɨs nop ñɨlak ak pen mɨnɨm nɨbak mɨnɨm nɨŋɨd nep mɨdek nɨŋlɨg gɨ, bin bɨ mɨnɨm nɨbak won alap ageb rek ma gɨlak okok abe, bin bɨ won alap tɨb tɨklak okok abe, yur pen dɨlak. \v 3 Nɨb ak, cɨn God Ñɨ ne mɨnɨm tep dowɨp ak kɨrɨg genɨgabɨn ak, cɨn komɨŋ amjɨn rek ma lɨnɨgab. Bɨ Kɨb ne ke mɨnɨm nɨbak dad apek, bin bɨ mɨnɨm ne nɨbak nɨŋlak okok, mɨnɨm nɨŋɨd yɨb nɨbak nɨŋnɨmɨb, agɨl, cɨnop ag ñɨ tep gɨlak. \v 4 Pen gos kɨri ak nep nɨŋɨl ma aglak; God kɨrop eip mɨdek nɨŋlɨg gɨ, tap nɨŋep ma nɨŋep rek ognap gɨlɨg gɨ, tap ma gep rek ognap gɨlɨg gɨ, cɨnop ag ñɨlak. God gos ne ke nɨŋɨl Kaun Sɨŋ ne ak bin bɨ ognap tap tep ñek, ke yɨb gelak ak, ak rek nep nɨŋnok. Nɨb ak me, Krais mɨnɨm tep ak nɨŋɨd yɨb agebal, agɨl nɨŋnok. \s1 Jisas cɨnop tau adɨk dɨl cɨnop ai mam yad agɨp \p \v 5 Pen God cɨnop dɨ ne eip seb kab ar alaŋ sɨŋak lek per nep mɨdenɨgabɨn mɨnɨm agebin ar ak, ejol okok bɨ kɨb ar oklaŋ rek, cɨn pɨyak rek, ma mɨdonɨgabɨn. \v 6 Mɨnɨm ar nɨbak, God Mɨnɨm ak ñu kɨl tɨkɨl aglak, \q1 “God. Nak bin bɨ okok kɨrop gos nɨŋɨl dɨpan. \q2 Pen kɨri nak ke rek ma mɨdebal; \q1 kɨri bin bɨ yokop rek ak, \q2 nak tari gɨnɨg kɨrop kod mɨd tep gɨpan? \q1 \v 7 Nak genak, won ulep alap ejol okok bɨ kɨb rek mɨdelak, \q2 bin bɨ okok pɨyak sɨŋak rek mɨdelak ak \q1 pen mɨñi bin bɨ okok kɨrop gek, kɨri yɨb mɨdek, \q2 \v 8 tap magɨlsek okok kod mɨdenɨgal,” aglak. \m God gek bin bɨ tap magɨlsek okok kod mɨdenɨgal, aglak ak nɨŋɨl cɨn nɨpɨn tap magɨlsek bin bɨ mok kɨri sɨŋak mɨdenɨgab. Pen mɨñi cɨn nɨpɨn tap magɨlsek bin bɨ mok kɨri sɨŋak ma mɨdeb. \p \v 9 Pen Jisas gak ak nɨpɨn. God Jisas nop ag yokek lɨm dai ar wagɨn aul apɨl mɨdek ñɨn ak, ejol okok bin bɨ kɨb rek mɨdelak; Jisas ne bɨ yokop sɨkol rek mɨdek. Pen God ne bin bɨ yɨmɨg nɨŋɨp rek, Jisas bin bɨ magɨlsek okok dɨ komɨŋ yoknɨm, agɨl, yur kɨb dɨl kɨmek, God gek mɨñi Bɨ Kɨb melɨk sek mɨdeb nɨŋlɨg gɨ, yɨb ne agel ar ameb. \p \v 10 God ne tap okok magɨlsek gɨ lɨl kod mɨdeb ak, bin bɨ koŋai nep dɨ karɨp lɨm tep yɨb ne ak dɨ lɨnɨg, Jisas ag yokek apɨl yur ke yɨb dek, God nop kau tep ke yɨb ne ke ak ñak. Tari gɨnɨg: Jisas ne ke gak mɨnɨm tep ak nɨŋ dɨl, bin bɨ koŋai nep kau tep ke yɨb nɨbak Jisas eip am mɨdenɨgal. \v 11 Pen bin bɨ tap si tap tɨmel acɨr ak lɨg gɨ yokeb Bɨ nɨbak abe, bin bɨ mɨñi acɨr sek ma mɨdebal okok abe, Nap kɨri nokɨm. Nɨb ak, Jisas bin bɨ nɨb okok kɨrop, ai mam yad sɨkop okok, agɨl agek nop nabɨŋ ma gɨp. \v 12 Jisas ne God nop agak, \q1 “Ai mam sɨkop yad okok kɨrop kesɨm nak ak dɨl yɨb nak ak ag ñɨnɨgain; \q2 nep sobok gɨnɨg mogɨm gɨl, kɨmep aglɨg gɨ, \q2 yɨb nep agen ar amnɨgab,” agak. \m \v 13 Pen mɨnɨm alap agak, \q1 “God ne yɨp kod tep gɨnɨgab, agɨl gos ak nɨŋɨl, \q2 gos sek mɨdenɨgain,” agak. \m Pen mɨnɨm alap agak, \q1 “God ñɨ pai yɨp ñak okok eip mɨdebin aul,” agak. \s1 Krais bin bɨ dɨnɨm, agɨl, bɨ rek mɨb goŋ lɨl, owak \p \v 14 “Ñɨ pai yɨp ñak” agak ñɨ pai nɨb okok kɨri bin bɨ yɨb ak me, ne bɨ yɨb alap lɨl apɨl, Seten bin bɨ lɨp gɨ dek kɨmbal bɨ ak nop ñag pak lɨnɨg kɨmak. \v 15 Nɨg gek me, bin bɨ kɨmnɨgabɨn, agɨl, per nep gos par nɨŋɨl bɨ nagɨman rek mɨdebal okok, kɨrop wɨsɨb yokek per per nep komɨŋ mɨdenɨmel rek lɨp. \v 16 Pen Krais nɨg gak ak, ejol okok dɨ tep gɨnɨm, agɨl, ma gak; Ebraham ñɨ pai dɨ tep gɨnɨm, agɨl, nɨg gak. \v 17 Ar nɨbak nep, Krais apɨl cɨn ai mam ne mɨdobɨn rek bɨ yɨb rek lɨl, bɨ God nop tap sobok gep tep yɨb ak mɨdɨl, bin bɨ mɨd tep ma gɨpal okok kɨrop yɨmɨg nɨŋɨl dɨ tep gɨl, per nep God nop wög gɨ ñɨ tep gɨlɨg gɨ mɨdek, God ne bin bɨ tap si tap tɨmel gɨpal okok gac nɨbak nɨŋɨl kɨrɨg gɨnɨgab. \v 18 Pen apɨl lɨm dai ar wagɨn aul mɨdɨl, cɨnop mɨker tari tari gɨp ak, nop ak rek nep gek ne ke nɨŋ tep gɨp rek, cɨnop yɨmɨg nɨŋɨl kod mɨd tep gɨnɨgab. \c 3 \s1 Jisas bɨ kɨb; Mosɨs bɨ sɨkol \p \v 1 Ai mam sɨkop yad. God nɨbep ak rek nep mɨnɨm tep ne agek, cɨn God bin bɨ ne ke mɨdobɨn. Jisas ne bɨ God mɨnɨm tep dam ñeb bɨ ak. Jisas ne bɨ God nop tap sobok gep bɨ kɨb yɨb ak. Cɨn Jisas mɨnɨm tep ak nɨŋ dɨl, God Mɨnɨm ageb rek nep gɨnɨgaun ak, Jisas ne per nep cɨnop gɨ ñɨb. Nɨb ak, nɨbi per nep Jisas nop nep gos nɨŋlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. \p \v 2 Mosɨs God mɨnɨm agak ak nɨŋɨl, God bin bɨ ne dɨl kod mɨd tep golɨgɨp. Nɨg aknɨb rek nep Jisas God mɨnɨm agak ak nɨŋɨl magɨlsek gɨ tep gak. God Jisas nop wög nɨbak ag lak. \v 3 Bɨ alap karɨp gɨ lɨnɨgab ak, bin bɨ okok nɨŋɨl karɨp yɨb agel ar ma amnɨgab; bɨ alap karɨp gɨ lɨnɨgab ak, bin bɨ okok nɨŋɨl bɨ nɨbak nep yɨb ne agel ar amnɨgab. Ar nɨbak rek nep, God Mosɨs nop dɨ tep gɨl gek, bin bɨ Mosɨs bɨ kɨb apal; pen Jisas yɨb kɨb yɨb mɨdeb rek, bin bɨ yɨb ne agel ar i oklaŋ sɨŋak amnaŋ. \v 4 Karɨp kɨneb alap ke mɨseŋ ma lɨp; bɨ gɨ lel mɨdeb. Ar nɨbak rek nep, tap tari tari mɨdeb okok magɨlsek God ne gɨ lek mɨdeb. \p \v 5 Mosɨs God bin bɨ ne nab sɨŋak wög gɨ ñɨ tep gɨlɨg gɨ, God cɨnop kɨsen mɨnɨm tari agnɨgab ak, mɨnɨm tep ognap ag ñak. \v 6 Pen Krais God Ñɨ ne yɨpɨd gɨl mɨdeb ak me, cɨnop God wagɨn ne mɨdobɨn okok, bɨ karɨp nap nɨb rek mɨdɨl kod mɨd tep gɨp. Tap tep kɨsen dɨnɨgabɨn ak nɨŋ dɨl gos sek mɨdenɨgabɨn ak, bin bɨ ne nep mɨdenɨgabɨn. \s1 God mɨnɨm tep ak nɨŋ dɨlɨg gɨ mɨdɨl, ma kɨrɨg gɨnɨmɨb \p \v 7 Nɨb ak, Kaun Sɨŋ agak rek nɨŋɨn. Ne agak, \q1 “Ñɨn aul God mɨnɨm peyɨg nɨŋenɨmɨb ak, \q2 mɨnɨm ne ak nɨŋ dɨnɨmɨb. \q1 \v 8-9 Napɨs nased sɨkop bɨrarɨk nep, \q2 mɨ ñɨn juɨl omal (40) mɨñ mab kab nep mɨdeb nab okok mɨdelak, \q1 kɨrop tap ma gep rek okok gɨlɨg gɨ, kod mɨd tep gɨnek ak pen \q2 God ne cɨnop tari gɨnɨgab, agɨl, mɨnɨm yad ak ma nɨŋɨl, \q1 gos kɨri ke nep nɨŋɨl gel amolɨgɨp. \q2 Napɨs nased sɨkop gɨlak rek ak, nɨbi God mɨnɨm ma ag junɨmɨb. \q1 \v 10 Nɨg gelak, yad napɨs nased sɨkop okok nɨŋen mɨlɨk yapek agnek, \q2 ‘Kɨri per nep yɨp yo nɨŋɨl, mɨnɨm yad kɨsen ma gɨpal,’ agnek. \q1 \v 11 Nɨg gelak, yad kɨrop nɨŋen mɨlɨk yapek, \q2 ‘Karɨp lɨm tep amɨl, yad eip mɨdɨl, \q1 ake lɨl mɨd tep gɨnɨmel, agnek ak, ma amnɨgal,’ agnek. \q2 Mɨnɨm kɨlɨs agɨl pɨs nep mer agnek!” agak. \p \v 12 Nɨb ak, ai mam sɨkop. Tap si tap tɨmel gɨl, God komɨŋ mɨdeb ak mɨnɨm ne ak kɨrɨg gɨl, gos nɨbi ke nɨŋnɨmɨb rek lɨp ak, nɨŋ tep gɨnɨmɨb. \v 13 God Mɨnɨm dai agesin ak ageb, “Ñɨn aul God mɨnɨm peyɨg nɨŋenɨmɨb ak, mɨnɨm ne ak nɨŋ dɨnɨmɨb,” ageb. Nɨb ak, mɨñi cɨn “Ñɨn aul” mɨdobɨn ak, per per ñɨn nokɨm nokɨm nanai namam sɨkop eip Krais mɨnɨm tep ak ag amɨl apɨl gɨl, pen pen ag ñɨl, gos sek mɨdenɨmɨb. Mer ak, Seten nɨbep tap si tap tɨmel gep mɨnɨm esek ognap agɨl nɨbep lɨp gɨ dad amek, Krais mɨnɨm tep ak kɨrɨg gɨnɨgabɨm. \p \v 14 Ned Krais mɨnɨm tep ne ak nɨŋɨl, mɨnɨm ne nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨl, nop cɨg tep gɨnok ak rek, kɨsen per nep kɨlɨs gɨl nɨb aknɨb rek nep Krais mɨnɨm tep ne ak nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨl, nop cɨg tep gɨl gos sek mɨdenɨgabɨn ak, Krais bin bɨ ne mɨdɨl nop eip jɨm ñɨl wög gɨnɨgabɨn. \p \v 15 God Mɨnɨm dai agesin ak ageb, \q1 “Ñɨn aul God mɨnɨm peyɨg nɨŋenɨmɨb ak, \q2 mɨnɨm ne ak nɨŋ dɨnɨmɨb. \q1 Napɨs nased sɨkop bɨrarɨk nep, \q2 God ne cɨnop tari gɨnɨgab, agɨl, mɨnɨm yad ak ma nɨŋɨl, \q1 gos kɨri ke nep nɨŋɨl gel amolɨgɨp. \q2 Napɨs nased sɨkop gɨlak rek ak, nɨbi God mɨnɨm ma ag junɨmɨb,” agak. \p \v 16 Mosɨs ne Isrel bin bɨ dɨl Ijip nɨb dowak bin bɨ nɨb okok nep magɨlsek God mɨnɨm nɨŋɨl yo nɨŋlak. \v 17 Mɨ ñɨn juɨl omal (40) Isrel bin bɨ tap si tap tɨmel gɨ mɨdel, God kɨrop mɨlɨk yaplɨg gɨ mɨdek nɨŋlɨg gɨ, mɨñ mab kab nep mɨdolɨgɨp nab okok mɨdɨl koŋai nep kɨm saklak. \v 18 Pen Isrel bin bɨ per nep God nop yo nɨŋɨl, mɨnɨm ne agak rek ma gɨlak ak me, God ne mɨnɨm kɨlɨs agɨp, “Yad nɨbep nɨŋen mɨlɨk yowɨp. Karɨp lɨm tep amɨl, yad eip mɨdɨl ake lɨl mɨd tep gɨnɨmɨb agnek ak, ma amnɨgabɨm,” agɨl, pɨs nep mer agak. \v 19 Nɨb ak nɨpɨn, mɨnɨm ne ma nɨŋ dɨlak ak me, am karɨp lɨm tep ake lɨl mɨd tep geblap sɨŋak amnɨmel rek ma lak. \c 4 \p \v 1 “Nɨbi karɨp lɨm tep amɨl, yad eip mɨdɨl ake lɨl mɨd tep gɨnɨgabɨm,” agak mɨnɨm ak Isrel napɨs nased sɨkop ma nɨŋ dɨlak. Pen mɨñi God cɨnop nep mɨnɨm nɨŋɨd nɨbak ageb. Nɨb ak, nɨbi magɨlsek nɨŋ tep gɨnɨmɨb, cɨn magɨlsek karɨp lɨm tep amɨl, God eip mɨdɨl ake lɨl mɨd tep gɨn, agɨl gos nɨŋnɨmɨb. Nɨbi nɨŋ tep gɨnɨmɨb, God nɨbep, “Bin bɨ wagɨn nokɨm alap tap tep ñɨnɨgain agnek ak ma dɨnɨgabɨm,” nɨbep nɨb agnɨmɨŋ rek lɨp. \v 2 God gek Krais mɨnɨm tep ak Isrel bin bɨ kɨrop ag ñel nɨŋlak rek, cɨnop ak rek nep Krais mɨnɨm tep ak ag ñel nɨŋnok. Pen Isrel bin bɨ Krais mɨnɨm tep ak nɨŋɨl, nɨŋɨd ageb, agɨl, ma nɨŋ dɨlak. Nɨb ak, Krais mɨnɨm tep ak kɨrop ma gɨ ñak. \v 3 Pen cɨn bin bɨ Krais mɨnɨm tep ak nɨŋɨl, nɨŋɨd ageb, agɨl nɨŋ dɨpɨn okok, God ne agɨl, “Nɨbi karɨp lɨm tep amɨl, yad eip mɨdɨl ake lɨl mɨd tep gɨnɨgabɨm,” agak ak, mɨnɨm nɨŋɨd nɨbak rek gɨnɨgabɨn. God agak, \q1 “Nɨg gelak, yad kɨrop nɨŋen mɨlɨk yapek, \q2 ‘ “Karɨp lɨm tep amɨl, yad eip mɨdɨl, \q1 ake lɨl mɨd tep gɨnɨgal,” agnek ak, ma amnɨgal,’ agnek. \q2 Mɨnɨm kɨlɨs agɨl pɨs nep mer agnek!” agak. \m God nɨb agak ak pen ne bɨrarɨk ped okok karɨp lɨm aul ma gɨ lak ñɨn ak, tap magɨlsek gɨnɨgab okok magɨlsek bɨr gos nɨŋɨl gɨnɨgain agak. \p \v 4 God Mɨnɨm ak dai alap udɨn lɨ nɨŋɨl, ñɨn ar oŋɨd ak mɨnɨm ognap nɨŋnɨgan. Mɨnɨm nɨbak ñu kɨl tɨkɨl aglak, “God ñɨn aknɨb kagol oŋɨd karɨp lɨm tap okok magɨlsek gɨ lɨ sakɨl, ñɨn ar oŋɨd ak ake lɨnɨm, agɨl, yokop mɨdek,” aglak. \p \v 5 Pen God Mɨnɨm dai mɨdarɨk nep agesin nɨbak, God agak, “Karɨp lɨm tep amɨl, yad eip mɨdɨl, ake lɨl mɨd tep gɨnɨgal agnek ak, ma amnɨgal,” agak. \p \v 6 God gek Krais mɨnɨm tep ak Isrel bin bɨ kɨrop ag ñɨlak pen nɨŋɨl, nɨŋɨd ageb, agɨl, ma nɨŋ dɨlak. Nɨb ak me, karɨp lɨm tep amɨl, God eip mɨdɨl ake lɨl mɨd tep gɨplap ak, ma amnɨlak. Pen bin bɨ ke nɨb ognap amnɨgal. \v 7 Nɨb ak, bin bɨ mɨnɨm ne nɨŋɨl kɨrɨg gɨlak okok kɨmel, mɨ koŋai nep yɨnek, based acɨk Depid God Mɨnɨm ñu kɨl tɨkɨl, mɨnɨm won mɨñi nep agesin ak agɨl agak, \q1 “Ñɨn aul God mɨnɨm peyɨg nɨŋenɨmɨb ak, \q2 mɨnɨm ne ak nɨŋ dɨnɨmɨb. \q1 God mɨnɨm ne nɨŋenɨmɨb ak, \q2 yɨrɨk gɨp agɨl ma yo nɨŋnɨmɨb,” agak. \p Pen God kauyaŋ, “Ñɨn aul” agak ak me, cɨn nɨpɨn, ñɨn ne bin bɨ dɨnɨgab ñɨn ak ma owɨp; mɨdep nep mɨdeb. \p \v 8 Pen nɨbi agnɨgabɨm, “God bɨrarɨk nep, ‘Karɨp lɨm tep amɨl, yad eip mɨdɨl ake lɨl, mɨd tep gɨnɨgabɨm,’ agak ak, bɨ kɨb Josua apɨs based sɨkop kɨrop dam karɨp lɨm Kenan amek, mɨd tep gɨlak ar ak agak,” agnɨgabɨm. Pen ñɨn nɨbak nep ma agak; kɨri amɨl karɨp lɨm Kenan mɨdel nɨŋlɨg gɨ, mɨnɨm nɨbak kauyaŋ agak. \v 9 Nɨb ak, God ne ñɨn ar oŋɨd ak ake lɨl mɨd tep gak rek, bin bɨ ne ak rek nep ake lɨl mɨd tep gɨnɨgal. \v 10 God ñɨn kagol oŋɨd wög gɨl, ñɨn ar oŋɨd ak ake lɨl yokop mɨdek rek, bin bɨ an an God karɨp lɨm tep sɨŋak amnɨgal okok, kɨri nɨb aknɨb rek nep wög gɨpal ak kɨrɨg gɨl, ake lɨl, yokop am ne eip mɨd tep gɨnɨgal. \v 11 Nɨb ak, karɨp lɨm tep nɨbak amɨl, God eip mɨdɨl ake lɨl mɨd tep gɨnɨgabɨn agak mɨnɨm ak, nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨl, kɨlɨs gɨl God Mɨnɨm ageb rek nep gɨlɨg gɨ mɨdon. Nɨg aknɨb rek genɨgabɨn ak, Isrel bin bɨ ned God mɨnɨm agak ak ma nɨŋ dɨl, karɨp lɨm tep ma amɨl, ap yap paklak rek ak, cɨn bin bɨ nokɨm alap aknɨb rek ma gɨnɨmɨŋ. \p \v 12 Tari gɨnɨg: God Mɨnɨm ak komɨŋ nep mɨdeb. God Mɨnɨm ak, tap tari gɨnɨg gɨnɨgab. Tu par kɨd okok magɨlsek arɨk gɨp; God Mɨnɨm ak kɨd yɨb. Nab cɨnop eyaŋ amɨl, gos tɨmɨd mɨdmagɨl ke lɨl kaun ke lɨl gɨnɨgab; nab cɨnop eyaŋ amɨl, tɨŋɨl gol ke lɨl tɨŋɨl sɨlom ke lɨl gɨnɨgab; nab cɨnop eyaŋ amɨl, gos tep nɨpɨn aka gos tɨmel nɨpɨn ak, dɨ mɨseŋ lek nɨŋ tep gɨnɨgabɨn. \v 13 Tari tari genɨgabɨn okok, God nɨŋ mɨdeb nɨŋlɨg gɨ gɨnɨgabɨn; kapkap we gɨl gɨjɨn rek ma lɨp. Pen ne nep cɨnop mɨnɨm kɨb agɨl, tap tari tari gɨpɨn mɨnɨm ak ag nɨŋek nɨŋlɨg gɨ nop ag ñɨnɨgabɨn. \s1 Jisas God nop tap sobok gep Bɨ Kɨb yɨb mɨdeb \p \v 14 Nɨb ak, God Nop Tap Sobok Gep Bɨ Kɨb Yɨb cɨn ak, God Ñɨ ne Jisas ak, amɨl Nap eip mɨdeb rek, Krais mɨnɨm tep nɨŋ dɨpɨn ak, nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨlɨg gɨ mɨdon. \v 15 God Nop Tap Sobok Gep Bɨ Kɨb Yɨb cɨn ak apɨl lɨm dai ar wagɨn aul mɨdolɨgɨp rek, tap si tap tɨmel cɨnop lɨp gɨ dɨ amnɨmɨŋ rek lɨp okok abe, mɨker cɨnop tari tari gɨp okok abe, nop ak rek nep gak ak pen ne gɨ tɨmel ma gak. Nɨb ak, mɨker tari tari cɨnop gɨnɨgab ak, God Nop Tap Sobok Gep Bɨ Kɨb Yɨb cɨn ak nɨŋ tep gɨp rek, cɨnop yɨmɨg yɨb nɨŋɨl, \v 16 bɨ nab nɨb cɨn tep yɨb ak mɨdeb. Nɨb ak, cɨn gac sek mɨdobɨn ak, God nop pɨrɨkɨl, ma kɨrɨg gɨn. God cɨnop yɨmɨg nɨŋɨl, Ñɨ ne nop ag yokek apɨl kɨmak rek, God sea kiŋ bɨsɨg mɨdeb ulep sɨŋak amenɨgabɨn ak, ne cɨnop yɨmɨg nɨŋɨl dɨ tep gɨl kod mɨd tep gek kapkap mɨd tep gɨnɨgabɨn. \c 5 \p \v 1 Bɨ God nop tap sobok gep bɨ kɨb okok magɨlsek, bɨ yokop bin bɨ nab okok nɨb ak pen God kɨrop ag lek, bɨ nab nɨb mɨdɨl wög ne ak gɨpal. Bin bɨ tap si tap tɨmel gɨpal ak nɨŋɨl, kaj meme aka kaj sipsip dap bɨ God nop tap sobok gep bɨ kɨb okok kɨrop ñel, kɨri pen bɨd ar ak pak dagɨl, God nop sobok gɨ ñɨbal. Wög kɨri alap pen, bin bɨ God nop gos nɨŋel tep gek, tap ognap dap bɨ God nop tap sobok gep bɨ kɨb okok kɨrop ñel kɨri tap nɨb okok God nop sobok gɨ ñɨbal. \v 2-3 Pen bɨ God nop tap sobok gep bɨ kɨb nɨb okok, kɨri ke bɨ yɨb mɨdebal ak me, kɨri ke ak rek nep tap si tap tɨmel gɨpal. Nɨb ak, bin bɨ ognap okok tap si tap tɨmel kɨri gɨpal ak abe, kɨri ke tap si tap tɨmel gɨpal ak abe gos nɨŋɨl, God nop tap sobok gɨ ñɨbal. Nɨb ak, bin bɨ nɨŋ tep ma gɨpal okok ap yap paknɨg gɨnɨgal ak, God nop tap sobok gep bɨ kɨb okok kɨrop yɨmɨg nɨŋɨl, mɨnɨm sɨsain apal. \v 4 Kɨri ke, bɨ kɨb mɨdon, agɨl, wög nɨbak ma dɨpal; God Eron nop ag lek wög nɨbak golɨgɨp rek, kɨrop nɨg aknɨb rek nep ag lek gɨpal. \p \v 5 Ar nɨbak nep, Krais ne ke, yad bɨ God nop tap sobok gep bɨ kɨb yɨb mɨdenɨm, agɨl ma agak; God nep nop agak, \q1 “Nak Ñɨ yad; \q2 mɨñi yad Nap nak,” agak. \m \v 6 Pen God Mɨnɨm ak dai alap udɨn lɨ nɨŋɨl, God mɨnɨm alap sek agak ak nɨpɨn. Ñɨ ne nop agak, \q1 “Melkisedek ne yɨp tap sobok gep bɨ mɨdolɨgɨp rek ak, \q2 nak yɨp tap sobok gep bɨ per per nep mɨdenɨgan,” agak. \p \v 7 Pen Jisas lɨm dai ar wagɨn aul mɨdɨl, nop ñagnɨg gelak, Nap nop sɨl aglɨg gɨ, meg mɨgan dap ranɨl sobok gɨlɨg gɨ mɨdek. Nap nop ag nɨŋɨl agak, “Yɨp kod mɨdenɨmɨn. Pen nɨb nɨb gɨnɨmɨn ma agebin; nak ke gos nɨpan rek yɨp gɨnɨmɨn,” agak. Jisas nɨb agek, God mɨnɨm nop nɨŋɨl, ag nɨŋak rek nep gak. \p \v 8 Jisas ne God Ñɨ ne yɨb ak pen ne mɨker dɨl koslam mɨdolɨgɨp ak, yad titi gɨl Bɨñen mɨnɨm agnɨgab rek gɨnɨgain, agɨl gos nɨŋɨl, nɨg aknɨb rek nep gek. \v 9 Pen Nap mɨnɨm tari agak, magɨlsek gak ak me, ne bin bɨ mɨnɨm ne nɨŋ dɨl kɨsen gɨpal okok tɨg asɨk yokek, kɨri karɨp lɨm tep seb kab ar alaŋ sɨŋak amɨl per per nep komɨŋ nep mɨd tep gɨnɨgal. \v 10 Pen ar nɨbak nep, God Jisas nop agak, “Melkisedek ne yɨp tap sobok gep bɨ mɨdolɨgɨp rek ak, nak yɨp tap sobok gep bɨ kɨb yɨb mɨdenɨgan,” agak. \s1 God mɨnɨm yɨbɨm yɨb ak nɨŋ tep gɨl, nɨŋ dɨ wös gɨnɨmɨb \p \v 11 Mɨnɨm ñu kɨl tɨkebin nɨb aul rek koŋai mɨdeb ak pen kasek ma nɨpɨm ak rek, koslam agen nɨŋnɨgabɨm. \v 12 Nɨbep God Mɨnɨm per ag ñɨbɨn ak, nɨbi nɨŋ tep gɨl bin bɨ ognap kɨrop ag ñɨbkep ak pen kasek ma nɨpɨm rek, mɨnɨm ned nɨpkep mɨnɨm ak nɨbep kauyaŋ ag ñɨn. Mɨñi tap kɨlɨs tegɨlpkep ak pen mɨñi ci nep tegɨl mɨdebɨm. \v 13 Ñɨ paiŋaŋ ci tegɨl nep mɨdebal okok, mɨñ ar ak tep, mɨñ ar ak tɨmel, agɨl ma nɨpal. \v 14 Pen bin bɨ gos sek okok gɨ damɨl, ar ak gep, ar ak ma gep, agɨl nɨŋ tep gɨpal. Kɨri tap magɨl yɨb ñɨbal. \c 6 \s1 God mɨnɨm yɨbɨm ak nɨŋ dɨn \p \v 1 Krais mɨnɨm tep nɨbep per ag ñɨbal okok, kauyaŋ agɨl kauyaŋ agɨl ma agnɨgain. Karɨp gɨnɨg, sap pɨŋɨl nɨg kauyaŋ tɨg juɨl, kauyaŋ ak pɨŋɨl nɨg, kauyaŋ ak pɨŋɨl nɨg, ma gɨpal. Nɨb ak, cɨn ke nep kɨl tep gɨl me, God bin bɨ ne mɨdenɨgabɨn, ag gos nɨŋolɨgɨpɨn ak pɨs nep kɨrɨg gɨl, God Ñɨ ne nop ag yokek cɨnop nen agɨl kɨmak mɨnɨm tep ak pɨs nep nɨŋ dɨn. Sap ak tɨg juɨl, tol gɨl, tɨg juɨl, tol gɨl, aknɨb ma gɨn. \v 2 Ñɨg pakpal mɨnɨm ak; God kɨrop dɨ tep gɨnɨm, agɨl, ñɨnmagɨl nabɨc ar lɨpal mɨnɨm ak; bin bɨ kɨmɨl warɨkpal mɨnɨm ak; God bin bɨ magɨlsek mɨnɨm kɨb agɨl kɨrop nonɨm lek ognap yur per dɨnɨgal mɨnɨm ak; mɨnɨm nɨbak kauyaŋ ma agnɨgain. Krais mɨnɨm tep ned nɨpek nɨb okok, gos nɨŋ nep mɨdlɨg gɨ, Krais mɨnɨm tep ognap sek nɨŋnɨgabɨm ak tep. \v 3 Nɨb ak, God cɨnop kod mɨdek nɨŋlɨg gɨ, Krais mɨnɨm tep ognap sek ag ñon nɨŋnɨgabɨm. \p \v 4 Bin bɨ Krais mɨnɨm tep ne nɨŋ dɨl, kɨsen kɨrɨg gɨnɨgal okok, kɨri kauyaŋ tap si tap tɨmel gɨpal ak cɨb nɨŋɨl, Krais mɨnɨm tep ne ak ma nɨŋ dɨnɨgal. Kɨri God melɨk tep ne ak bɨr nɨŋlak; God tap tep seb kab ar alaŋ nɨb ñɨb ak bɨr nɨŋlak; Kaun Sɨŋ ne kɨrop nab adaŋ bɨr owak. \v 5 God Mɨnɨm tep ak yɨdek yɨb gɨp ak bɨr nɨŋlak; God ne bin bɨ karɨp lɨm wagɨn aul kod mɨdenɨgab ak, kɨlɨs ne ak bɨr nɨŋlak. \v 6 Tap nɨb okok magɨlsek bɨr nɨŋlak ak pen Krais mɨnɨm tep ak kɨrɨg gɨlak. Nɨb ak, kɨri kauyaŋ tap si tap tɨmel gɨpal ak cɨb nɨŋɨl, Krais mɨnɨm tep ne ak ma nɨŋ dɨnɨgal. Tari gɨnɨg: God Ñɨ ne ak kauyaŋ mab kros bak alaŋ ñag pak lel bin bɨ okok nop ag junɨgal. \p \v 7 Lɨm sɨŋak yɨŋ yɨmel, mɨñab paklɨg gɨ paklɨg gɨ, yɨŋ tan tep gɨl tap magɨl pɨl tep gek, bin bɨ ñɨ pai wög nɨbak ñɨŋnɨg gɨpal okok ñɨŋnɨgal. Nɨg gek God lɨm nɨbak mɨñ mɨñ gɨl tap tep ñɨnɨgab. \v 8 Pen lɨm sɨŋak yɨŋ yɨmel, mɨñab paklɨg gɨ paklɨg gɨ, kɨpɨl ñu ñu sek okok nep tanek, tap magɨl ma pɨlnɨgab ak, lɨm nɨbak lɨm tɨmel yɨb. God lɨm nɨbak mɨnɨm kɨlɨs agek mab ke eyaŋ yɨnnɨmɨŋ rek lɨp. \p \v 9 Pen bɨ nɨŋeb tep yad okok. Mɨnɨm kɨb rek agobɨn ak pen nɨbi ke Krais mɨnɨm tep ak kɨrɨg gɨpɨm, agɨl ma agobɨn; nɨŋ tep gɨnɨmɨb, agɨl agobɨn. Tari gɨnɨg: Krais bin bɨ ne mɨdɨl, bin bɨ ne okok gɨpal rek gɨpɨm ak nɨpɨn. \v 10 God abramek ma gɨnɨgab; ageb rek nep gɨnɨgab. Nɨbi ned God nop wög gɨl, mɨdmagɨl lɨl, bin bɨ ne kɨrop dɨ tep gɨl gɨ ñɨbek ak abe, mɨñi ak rek nep dɨ tep gɨl gɨ ñɨbɨm ak abe, ne saköl ma gɨnɨgab. \v 11 Pen cɨnop tep gɨnɨgab ak, nɨbi magɨlsek ar nɨbak nep per nep gɨlɨg gɨ mɨd damɨl mɨd damɨl, amɨl God eip per nep mɨd tep gɨn, ag gos nɨpɨm rek, gɨnɨgab. \p \v 12 Nɨbep yɨrɨk marɨk gɨnɨmɨŋ rek lɨp ak, nɨŋ tep gɨnɨmɨb. Krais mɨnɨm tep ne ak nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨl, mɨker apek kɨlɨs gɨl gos sek mɨdebal bin bɨ okok, God tap tep ñɨnɨgain agak ak dɨnɨgal. Nɨbi nɨb aknɨb rek nep gɨlɨg gɨ mɨdem, nɨbep tap tep nɨbak ñɨnɨgab. \p \v 13 God based acɨk Ebraham nop mɨnɨm nɨŋɨd ak agnɨg, bɨ kɨb God rek alap sek ma mɨdek nɨŋɨl, bin bɨ ognap yɨb kɨrop ma agak; yɨb ne ke agɨl agak, \v 14 “Yad mɨdebin rek, nep mɨnɨm nɨŋɨd yɨb agebin, nep kod mɨden nɨŋlɨg gɨ, bin bɨ nak koŋai yɨb mɨdenɨgal,” agak. \v 15 Ebraham mɨnɨm ne nɨbak nɨŋɨl, kapkap kod mɨdek mɨdek, God tap tep agak ak dak. \p \v 16 Cɨn bin bɨ, mɨnɨm kɨlɨs nɨŋɨd yɨb agnɨg, bɨ pobɨŋ alap yɨb ne agɨl, nɨŋɨd yɨb agobɨn, apɨn. Nɨg gon, bin bɨ okok nɨŋɨl ak rek nep, mɨnɨm nɨbak nɨŋɨd yɨb agebal, apal. \v 17 Nɨbak rek, God yɨb ne ke agɨl, “Yad mɨdebin rek, nep mɨnɨm nɨŋɨd yɨb agebin,” agak ak, bin bɨ okok kɨsen ñɨ pai tɨk donɨgal okok, yad gos kɨsen nɨŋɨl ar ke ma gɨnɨgain ak nɨŋ tep gɨnɨmel, agɨl, mɨnɨm nɨbak rek agak. \v 18 Nɨb ak, cɨn bin bɨ tap si tap tɨmel gɨl, pɨrɨk gɨl God nop pɨs ken opɨn bin bɨ okok, nɨŋɨd nep tap tep kɨrop ñɨnɨgain agak ak dɨnɨg gebɨn, agɨl, gos sek mɨdon. God yɨb ne ke agɨl, yad mɨdebin rek, agak; nep mɨnɨm nɨŋɨd yɨb agebin, agak. Mɨnɨm omal agak ak, God mɨnɨm esek agnɨmɨŋ rek ma lɨp. Ke ma gɨnɨgab. \v 19 God Karɨp Magɨl Ñɨlɨk Mɨgan Sɨŋ Ke Yɨb ak walɨj bad karɨk yɨpɨl yokek, nop udɨn ma nɨpɨn ak pen mɨnɨm nɨŋɨd yɨb ak agek, gos nokɨm nɨbak nep nɨŋɨl, gos sek nop kod mɨdobɨn. Mɨnɨm nɨŋɨd yɨb nɨbak, God karɨp magɨl ñɨlɨk mɨgan ne ak amɨb ak me, kab kɨlɨs rek mɨdeb; kɨkaun kɨkaun ma gɨnɨgab. \v 20 Melkisedek ne bɨ God nop tap sobok gep bɨ mɨdolɨgɨp rek ak, Jisas ne God Nop Tap Sobok Gep Bɨ Kɨb Yɨb cɨn ak lɨl, God Karɨp Magɨl Ñɨlɨk Mɨgan Sɨŋ Ke Yɨb ak ned amɨl, cɨnop nen agɨl Nap nop sobok gɨlɨg gɨ mɨdeb. Ne God Nop Tap Sobok Gep Bɨ Kɨb Yɨb per per nep mɨdenɨgab. \c 7 \s1 Kiŋ alap bɨ God nop tap sobok gep bɨ mɨdolɨgɨp \p \v 1 Melkisedek nɨbak ne kiŋ mɨdɨl, bin bɨ karɨp lɨm Salem kod mɨdlɨg gɨ, bɨ God kɨlɨs sek yɨb ak nop tap sobok gep bɨ ak, ak rek nep mɨdolɨgɨp. Pen kiŋ ognap apɨl, based acɨk Ebraham nop gɨ tɨmel gelak, kɨrop yok gɨ yokɨl, tap tep tep kɨri okok dad apek nɨŋlɨg gɨ, Melkisedek apɨl nop kanɨb nab sɨŋak nɨŋɨl, God nop sobok gɨl, Ebraham nop kod mɨdenɨmɨn agak. \v 2 Melkisedek nɨb agak nɨŋɨl Ebraham tap pɨlɨ gɨ dowak okok, magɨlsek nonɨm lɨ Melkisedek nop won nokɨm alap ñɨl, ne ke won aknɨb ajɨp alaŋ dak. Pen Melkisedek yɨb ne ak jɨj omal mɨdeb. Yɨb ne Melkisedek ak tɨg adɨk gɨl, “Kiŋ Tep Yɨb Nep Gɨp” apal. Pen ne karɨp lɨm Salem kiŋ mɨdolɨgɨp ak, yɨb nɨbak tɨg adɨk gɨl, “Kiŋ Kapkap Sain Tɨk Mɨdep Magɨl Ñɨb” apal. \p \v 3 Melkisedek ne bɨ God nop tap sobok gep bɨ ak pen nonɨm jɨj ar ak nɨg gɨl mɨdeb, nap nɨsed jɨj ar ak nɨg gɨl mɨdeb, agɨl agel ma nɨpɨn. Pen nop ñu kɨl tɨklak ñɨn ak, nonɨm tɨk dowak ñɨn ak, agɨl agel ma nɨpɨn; kɨmak ñɨn ak, agɨl ak rek nep agel ma nɨpɨn. Ne per nep bɨ God nop tap sobok gep bɨ mɨdeb rek, ne God Ñɨ ne rek mɨdeb. \p \v 4 God based acɨk Ebraham nop nɨŋek tep gek, bɨ kɨb mɨdenɨgan, agak mɨnɨm ak nɨŋɨl nɨpɨn, ne bɨ kɨb mɨdek. Pen Ebraham Melkisedek nop bɨ kɨb yɨb mɨdek ak nɨŋɨl, tap pɨlɨ gɨ dapek okok, nonɨm lɨ nop won nokɨm alap ñɨl, ne ke won aknɨb ajɨp alaŋ dak. \p \v 5 Ak ned yɨb nɨg gak. Kɨsen Mosɨs nop tɨk dapelak kɨb gɨl, God Mɨnɨm ak dai alap ñu kɨl tɨkɨl agak, “Ebraham tɨkek tɨk damɨl, bin bɨ Lipai wagɨn mɨdebal okok God nop tap sobok gep wög gɨ mɨdel nɨŋlɨg gɨ, nɨbi Isrel bin bɨ okok magɨlsek, mani tap tari tari dɨnɨgabɨm okok, kɨrop nonɨm lɨ won nokɨm nokɨm dap ñɨl, nɨbi ke aknɨb ajɨp alaŋ ak dɨnɨmɨb,” agak. Nɨb ak, cɨn Mosɨs lo ar ak nɨŋɨl nɨpɨn, kɨri magɨlsek Ebraham wagɨn ne mɨdelɨgɨpal ak, pen namam Lipai wagɨn mɨdelɨgɨpal okok kɨrop per won nokɨm alap nonɨm lɨ ñölɨgɨpal. \p \v 6 Pen God based Ebraham nop agak, “Bin bɨ nak okok kɨrop dɨ tep gɨnɨgain,” agak. God mɨnɨm agak ñɨn ak, Ebraham ne bɨ ognap kɨrop tap ma ñolɨgɨp; pen Melkisedek apɨl Ebraham nop nɨŋɨl, God nop sobok gɨl, Ebraham nop kod mɨdenɨmɨn agek, Ebraham tap dowak okok won nokɨm alap nonɨm lɨl Melkisedek nop ñak. Pen Melkisedek Lipai wagɨn bɨ alap ma mɨdolɨgɨp. \v 7 Cɨn nɨpɨn, bɨ alap apɨl bɨ alap God nop sobok gɨl, bɨ nɨbaul nop kod mɨdenɨmɨn agenɨgab ak, bɨ God nop sobok gɨnɨgab ak bɨ kɨb, bɨ alap bɨ sɨkol. Nɨb ak, cɨn nɨpɨn Melkisedek bɨ kɨb, based Ebraham bɨ sɨkol. \v 8 Bɨ Lipai wagɨn Isrel bin bɨ won nokɨm nonɨm lɨ ñölɨgɨpal ak dɨl, mɨd damɨl mɨlep lɨl kɨmlak. Pen Melkisedek ne Ebraham won nokɨm alap nonɨm lɨ ñak dak ak, God Mɨnɨm ak ñu kɨl tɨkɨl, Melkisedek kɨmɨl wög ne kɨrɨg gak, agɨl, ma aglak. \p \v 9-10 Ebraham Melkisedek nop tap nonɨm lɨ ñak nɨbak, ñɨ pai ma tɨk dowak ñɨn ak ñak. Kɨsen me, Aisak nop tɨkek, Aisak pen Jekop nop tɨkek, Jekop Lipai nop tɨkek, tɨk amɨl apɨl gel, Lipai bɨ nɨb okok God nop tap sobok gep bɨ wög gel nɨŋlɨg gɨ, Isrel bin bɨ okok mani tap kɨri okok kɨrop nonɨm lɨ ñölɨgɨpal. Pen Ebraham Melkisedek nop tap nonɨm lɨ ñak ak, kɨrop ma tɨk dolak won ak ñak ak me, Ebraham abe, nɨsed ne Lipai wagɨn abe, Melkisedek nop nonɨm lɨ ñeb rek nep mɨdelak ak nɨpɨn. \s1 Bɨ God nop tap sobok gep kɨsen nɨb ak, bɨ ned nɨb okok kau kɨrop ak dak \p \v 11 Mosɨs God Mɨnɨm ñu kɨl tɨkɨl, nɨb nɨb gɨnɨmɨb agak nɨŋɨl, Juda bin bɨ kaj meme kaj sipsip tap okok damɨl, Lipai wagɨn God nop tap sobok gep bɨ okok kɨrop ñel, kɨri pak dagɨl God nop sobok gɨ ñölɨgɨpal. Kɨri nɨg gɨl God bin bɨ ne mɨdeblap, God Bɨ kɨsen nɨb Melkisedek rek ke alap ma ag yokpkop; Lipai bɨ okok, God nop tap sobok gɨ ñɨlɨg gɨ nep mɨdeblap. Pen God Bɨ kɨsen nɨb Melkisedek rek alap ag yokak. \v 12 Bɨ God nop tap sobok gep kɨsen nɨb nɨbak apɨl, bɨ God nop tap sobok gep ned nɨb okok kau kɨrop denɨgab ak, lo kɨsen nɨb ak rek nep apɨl, lo ned nɨb ak kau ak dɨnɨmɨŋ. \p \v 13 Pen God Mɨnɨm dai agesin aul, bɨ God nop tap sobok gep kɨsen nɨb ak, Bɨ Kɨb cɨn ak nep. Lipai bin bɨ wagɨn ak tɨk damɨl nop ma tɨk dolak; Bɨ Kɨb cɨn wagɨn ne ak, bɨ nokɨm alap God nop tap sobok gep wög ak ma gak. \v 14 Juda bin bɨ wagɨn ak nep tɨk damɨl Bɨ Kɨb cɨn nop tɨk dolak. Pen Mosɨs bɨ Juda wagɨn ognap God nop tap sobok gep wög gɨnɨmel, agɨl, mɨnɨm ognap ma agak. \v 15 Pen Bɨ God nop tap sobok gep kɨsen nɨb nɨbak, Melkisedek bɨ God nop tap sobok gep mɨdolɨgɨp rek mɨdeb ak me, tap agebin nɨbaul mɨseŋ yɨb mɨdeb. \v 16 Bɨ jɨj titi mɨdeb lo alap agek, Bɨ Kɨb cɨn God nop tap sobok gep bɨ ma mɨdeb. Pen ne Bɨ kɨlɨs ke sek mɨdeb, tap alap nop ñag pak lɨnɨmɨŋ rek ma lɨp ak me, God nop tap sobok gep bɨ mɨdeb. \v 17 Tari gɨnɨg: God Mɨnɨm dai alap ñu kɨl tɨkɨl, God mɨnɨm ognap Krais nop agak ak ñu kɨl tɨkɨl aglak, \q1 “Bɨ yɨp sobok gep Melkisedek rek \q2 per nep mɨdenɨgaban,” agak. \p \v 18 Lo God Mosɨs nop agek Mosɨs bin bɨ kɨrop ag ñak lo nɨbak, tari gɨnɨg gek ak gɨnɨmɨŋ rek ma lak; mɨnɨm yokop rek lak ak me, God ne dɨ ke okok lak. \v 19 Lo God Mosɨs nop agek Mosɨs bin bɨ okok kɨrop ag ñak lo ak, tap tɨmel okok alap dɨ gek, tep rek ma lak. Pen God ne tap tep cɨnop ñɨb; tap ned nɨb ak mer. Nɨb ak, gos sek mɨdobɨn. Tap tep kɨsen nɨb ak nɨŋ dɨl, God ne mɨdeb sɨŋak ulep onɨgabɨn. \p \v 20 Bɨ God nop tap sobok gep ned nɨb okok wög kɨri ned dɨlak ñɨn ak, God mɨnɨm kɨlɨs ognap ma agak. Pen Bɨ Kɨb cɨn God nop tap sobok gep bɨ lak ñɨn ak, God mɨnɨm kɨlɨs ke agɨl agak. \v 21 Bɨ Kɨb cɨn God nop tap sobok gep bɨ lɨnɨg, God mɨnɨm kɨlɨs ke agɨl agak, \q1 “Yad Bɨ Kɨb, yad mɨnɨm nɨŋɨd yɨb agebin; \q2 kɨsen mɨnɨm alap ke ma agnɨgain. \q1 Nak per nep yɨp tap sobok gep bɨ mɨdenɨgan,” agak. \m \v 22 God mɨnɨm kɨlɨs agɨl mɨnɨm nɨŋɨd yɨb agak ak me, cɨn nɨpɨn Jisas kɨmak ak me, God mɨnɨm kɨsen nɨb tep yɨb ak dɨ ke okok ma lɨnɨgab. \p \v 23 Bɨ God nop tap sobok gep ned nɨb okok, koŋai nep rek wög nɨbak dɨlak. Alap kɨmek, bɨ God nop tap sobok gep kɨsen nɨb alap agel, wög nɨbak gɨ mɨdolɨgɨp; ak kɨmek kɨsen nɨb ak mɨdolɨgɨp; ak kɨmek kɨsen nɨb ak mɨdolɨgɨp. Nɨbak me, alap per ma mɨdolɨgɨp. \v 24 Pen Jisas nɨbak rek ma gɨp; ne per komɨŋ mɨdeb ak rek, wög nɨbak ma kɨrɨg gɨnɨgab. God nop tap sobok gep bɨ per nep mɨdenɨgab. \v 25 Jisas per nep komɨŋ mɨdek, mɨñi komɨŋ mɨdeb, kɨsen per nep komɨŋ mɨdenɨgab ak me, bin bɨ God bin bɨ ne mɨdnɨg, Jisas kɨrop nen agɨl kɨmak mɨnɨm tep ak nɨŋ denɨgal ak, ne per nep kɨrop tɨg asɨk yoknɨmɨŋ rek lɨp. \p \v 26 Jisas ne Bɨ sɨŋ yɨb; ne tap si tap tɨmel sɨkol sɨkol ognap ma gɨp; ne asɨŋ ma mɨdeb. Jisas karɨp lɨm ar wagɨn aul bin bɨ tap si tap tɨmel gɨpal okok eip mɨdek ak pen God nop dɨ ke dam karɨp lɨm tep seb kab ar i oklaŋ sɨŋak lak. God Nop Tap Sobok Gep Bɨ Kɨb Yɨb cɨn me ak. Cɨnop gɨ ñɨ tep gɨnɨmɨŋ rek lɨp. \v 27 Bɨ God nop tap sobok gep bɨ kɨb yɨb yokop okok, ñɨn nokɨm nokɨm per nep tap si tap tɨmel kɨri ke gɨpal rek, tap pak God nop sobok gɨ ñɨl, kɨsen bin bɨ ke nɨb okok tap si tap tɨmel gɨpal rek, tap pak sobok gɨ ñɨbal. Pen Jisas cɨnop bin bɨ okok magɨlsek, tap si tap tɨmel gɨpɨn ak nɨŋɨl, mɨnek nokɨm yɨb mab bak alaŋ nop ke God nop sobok gɨ ñak. Me tep! \p \v 28 Lo God Mosɨs nop agek Mosɨs bin bɨ okok kɨrop ag ñak lo ak ageb rek gɨl, bɨ tap si tap tɨmel gɨpal okok kɨrop ag lel, kɨri bɨ God nop tap sobok gep bɨ kɨb yɨb mɨdebal. Pen kɨsen ak, God mɨnɨm ke kɨlɨs agɨl mɨnɨm nɨŋɨd yɨb agak ak, God Ñɨ ne ke ag lak. God tap tari tari Ñɨ ne gɨnɨg geb, agɨl gos nɨŋak ak, Ñɨ ne tap magɨlsek gɨnɨmɨŋ rek lɨp. \c 8 \s1 Jisas ne God Nop Tap Sobok Gep Bɨ Kɨb Yɨb cɨn \p \v 1 Pen mɨnɨm agobɨn wagɨn ak nɨg gɨl mɨdeb: God Nop Tap Sobok Gep Bɨ Kɨb Yɨb cɨn ak amɨl God seb kab ar alaŋ sɨŋak melɨk sek mɨdeb ak ñɨnmagɨl yɨpɨd pɨs ken ar ne bɨsɨg mɨdeb. \v 2 God Nop Tap Sobok Gep Bɨ Kɨb Yɨb cɨn nɨbak, ne God sobok gep karɨp sɨŋak wög gɨp. God sobok gep karɨp sɨŋak wög gɨp ak, bin bɨ ma gɨ lɨlak; God sobok gep karɨp nɨŋɨd ak, God Bɨ Kɨb ne ke gɨ lak. \p \v 3 Bɨ God nop tap sobok gep bɨ kɨb yɨb lɨm ar wagɨn aul okok magɨlsek, bin bɨ tap si tap tɨmel gɨpal okok kaj meme aka kaj sipsip tap okok dap tap sobok gep bɨ kɨb yɨb okok kɨrop ñel, kɨri pen ognap pak God nop tep agɨl sobok gɨ ñɨbal; ognap pen pak tap si tap tɨmel gɨl gac sek mɨdebal ak God nɨŋɨl kɨrɨg gɨnɨmɨŋ, agɨl, bɨd ar ak pak dagɨl God nop sobok gɨ ñɨbal. Nɨb aknɨb rek nep, God Nop Tap Sobok Gep Bɨ Kɨb Yɨb cɨn tap ognap God nop ñɨnɨg gak. \v 4 Jisas karɨp lɨm seb kab ar alaŋ mɨdeb ak me, ne God Nop Tap Sobok Gep Bɨ Kɨb Yɨb mɨdeb. Pen ne karɨp lɨm ar wagɨn aul mɨdobkop, God nop tap sobok gep bɨ alap ma mɨdobkop. Tari gɨnɨg: God agak rek, bɨ Lipai wagɨn tɨk dopal okok nep, God nop tap sobok gep wög gɨlɨg gɨ, Mosɨs lo mɨnɨm ñu kɨl tɨkak rek nɨŋɨl, tap pak God nop sobok gɨ ñɨbal. \v 5 Pen lɨm dai ar wagɨn aul God nop tap sobok gep wög gɨpal ak, kaunan pag nɨŋɨl gɨpal rek nep gɨpal; tap yɨb ak karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak mɨdeb. Ar nɨbak nep, Mosɨs God sobok gep sel karɨp ak gɨnɨg gak ak, God nop agak, “Nak dɨm yɨrɨk okok mɨdɨl yad nep yomen nɨŋnak rek nep, magɨlsek nɨb aknɨb rek nep gɨnɨmɨn,” agak. \p \v 6 God Nop Tap Sobok Gep Bɨ Kɨb Yɨb cɨn Jisas, bɨ God nop tap sobok gep bɨ kɨb yɨb ned nɨb okok gölɨgɨpal rek ma gɨp; ne wög kɨb yɨb gɨp. God Nop Tap Sobok Gep Bɨ Kɨb Yɨb cɨn Jisas gek God bin bɨ ne dɨnɨgab mɨnɨm ak, Mosɨs ñu kɨl tɨkak mɨnɨm ak rek ma mɨdeb. God bin bɨ ne dɨnɨgab mɨnɨm ak agnɨg, ne mɨnɨm kɨlɨs agɨl agak, “Yad nɨbep mɨnɨm nɨŋɨd agebin, bin bɨ yad kɨrop tap tep yɨb ñɨnɨgain,” agak. \p \v 7 Pen God mɨnɨm ned ag lak ak tep gɨpkop, mɨnɨm kɨsen nɨb ak ma dopkop. \v 8 Bin bɨ okok mɨd tep ma gɨlak rek, God kɨrop ag gɨnɨg, bɨ mɨnɨm agep ne alap gos ñek, God Mɨnɨm ñu kɨl tɨkɨl agak, \q1 “Yad Bɨ Kɨb nɨbep agebin, \q2 kɨsen yad Isrel bin bɨ okok abe \q1 Juda bin bɨ okok abe \q2 kɨrop mɨnɨm tep kɨsen nɨb agnɨgain. \q1 \v 9 Napɨs nased acɨk okok kɨrop ñɨnmagɨl ar lɨl \q2 dɨ Ijip nɨb donek ak \q1 pen mɨnɨm ag ar nokɨm lɨl agnek ak ma nɨŋelak ak me, \q2 yad kɨrop kɨrɨg gɨnek. \q1 Nɨb ak, mɨnɨm nɨbak rek, \q2 kɨrop kauyaŋ ma agnɨgain. \q1 \v 10 Yad Bɨ Kɨb nɨbep agebin, \q2 kɨsen yad Isrel bin bɨ okok \q1 kɨrop mɨnɨm kɨsen nɨb agɨl mɨnɨm ag ar nokɨm lɨl, \q2 lo yad ak gos mɨdmagɨl nab kɨrop adaŋ lɨ ñen, \q2 nɨŋ tep gɨl gos nɨŋlɨg gɨ mɨdenɨgal. \q1 Nɨb ak, yad God kɨri mɨdenɨgain; \q2 kɨri bin bɨ yad mɨdenɨgal. \q1 \v 11 Ñɨn nɨbak, bin bɨ yad okok, \q2 nɨmɨd nɨmam bin bɨ ognap kɨrop, \q1 ‘Bɨ Kɨb ne God ak nɨŋ dɨnɨmɨb,’ agɨl, ma ag ñɨnɨgal. \q1 Tari gɨnɨg: bin bɨ sɨkol abe, bin bɨ kɨb abe, \q2 kɨri magɨlsek yɨp nɨŋnɨgal. \q1 \v 12 Tap si tap tɨmel gɨpal okok, \q2 kɨrop yɨmɨg nɨŋɨl kɨrɨg gɨnɨgain. \q1 Tap si tap tɨmel gɨpal okok \q2 gos nɨŋlɨg gɨ mɨdɨl kɨrop mɨnɨm kɨb ma agnɨgain,” agak. \p \v 13 God ne mɨnɨm tep kɨsen nɨb nɨbaul ag lɨl, “mɨnɨm tep kɨsen nɨb” agak ak me, cɨn nɨpɨn, mɨnɨm ned nɨb ak mɨñi karɨp wör gɨp rek wög ma mɨdeb, agak; tap wör gɨp ak ulep pɨs nep kɨrɨg gɨnɨg geb. \c 9 \s1 God nop tap sobok gep bɨ ned nɨb okok, meme sipsip lakañ ak dɨl, God nop sobok gɨ ñɨlak \p \v 1 God mɨnɨm tep ned agak ar ak kɨsen gɨl, God nop sobok gɨnɨg gelak ak, yokop sobok gɨnɨmel rek ma lak; kɨl tep gɨlɨg gɨ nep sobok gölɨgɨpal. God ne agek, sel karɨp alap gɨ lɨl am nop sobok gɨlak. \v 2 Sel karɨp nɨbak, karɨp ñɨlɨk mɨgan omal gelak. Karɨp magɨl ñɨlɨk mɨgan alap gɨ lɨl, Karɨp Ñɨlɨk Mɨgan Sɨŋ ak aglak. Ñɨlɨk mɨgan nɨbak sɨp mɨlaŋ dagɨlep tap alap gɨ lɨl, abañ bad alap gɨ lɨl, God nop sobok gɨ ñeb bred ak per per dam abañ ar nɨbak lölɨgɨpal. \p \v 3 Pen karɨp magɨl ñɨlɨk mɨgan alap, walɨj kɨb yɨb ak pɨlɨŋ gɨlak. Ñɨlɨk mɨgan nɨbak, Karɨp Ñɨlɨk Mɨgan Sɨŋ Ke Yɨb ak aglak. \v 4 Ñɨlɨk mɨgan nɨbak, mab abañ bad alap gɨ lɨl, kab gol dɨ pak gol bad lɨl magɨlsek karɨk ñɨl, tap ki tep owɨp ak ar nɨbak dagɨlölɨgɨpal. Kes kab gol dɨl gɨlak kɨb alap, God Mɨnɨm Tep Kes Magɨl agölɨgɨpal ak, ak rek nep mɨdek. Kes mɨgan nɨb eyaŋ, God lo mɨnɨm ñu kɨl tɨkak kab omal ak abe, Eron yɨr dai dɨ tagep marɨp gak ak abe, tap mana tin kab gol dɨl gɨlak mɨgan ak tɨm lelak mɨdek ak abe lel mɨdolɨgɨp. \p \v 5 God mɨdeb aul, agɨl, Kes Magɨl mɨdek ar ar sɨŋak alaŋ, ejol rek omal auan bad sek pɨs pɨs gɨ lɨlak. Tap si tap tɨmel gɨpɨn gac ak, God nɨŋɨl kɨrɨg gaŋ, agɨl, lakañ sɨkol sɨkol dap sobok gɨ ñölɨgɨpal nab nɨbak. Tap nɨb okok mɨnɨm ak, mɨñi ag parsek lɨl ñu kɨl tɨknɨm rek ma lɨp. \p \v 6 Pen tap nɨb okok magɨlsek gel mɨdek nɨŋlɨg gɨ, bɨ God nop tap sobok gep okok per per, sel karɨp ñɨlɨk mɨgan söŋ ar ak amɨl, God nop wög ak gölɨgɨpal. \v 7 Pen bɨ God nop tap sobok gep yokop nɨb okok, karɨp ñɨlɨk magɨl nab eyaŋ amnɨmel rek ma lak. Mɨ nokɨm nokɨm, God nop tap sobok gep bɨ kɨb yɨb ak nep, sipsip lakañ damɨl nep, ñɨlɨk mɨgan nɨbak amolɨgɨp. Tap si tap tɨmel ne ke gak okok gac ak abe, bin bɨ nɨŋ tep ma gɨl tap si tap tɨmel gɨlak okok gac ak abe, God nɨŋɨl kɨrɨg gɨnɨmɨŋ, agɨl, lakañ ak dam ñɨlɨk mɨgan nɨbak amɨl, God nop sobok gɨ ñolɨgɨp. \v 8 Gak nɨbak, Kaun Sɨŋ ak cɨnop yomek nɨpɨn, sel karɨp nɨbak karɨp ñɨlɨk mɨgan omal sek mɨdolɨgɨp rek, Karɨp Ñɨlɨk Mɨgan Komɨŋ Tep Sɨŋ Ke Yɨb nɨbak amnɨmel rek ma lak. \v 9 Pen gölɨgɨpal nɨbak, God cɨnop bin bɨ mɨñi mɨdobɨn ñɨn aul gos nɨŋnɨmel, agɨl agak. Pen tap ñölɨgɨpal ak abe, kaj meme kaj sipsip tap okok damɨl, pak God nop sobok gölɨgɨpal ak abe, tap si tap tɨmel gel gac mɨdmagɨl nab kɨri adaŋ mɨdek ak lɨg gɨ yokek, God bin bɨ asɨŋ ma mɨdeb ne mɨdenɨmel rek ma lak. \v 10 Nɨg gölɨgɨpal ak, kɨri yokop tap ñɨŋeb, ñɨg ñɨŋeb, ñɨg lɨg gɨ yokep, tap ar ar okok nep nɨŋɨl gölɨgɨpal. Lo mɨnɨm ned nɨb nɨb okok nɨŋɨl tap kɨl tep gölɨgɨpal nɨbak, yokop God mɨnɨm tep kɨsen nɨb agnɨg gak mɨnɨm nɨbak kod mɨdlɨg gɨ, kaunan rek nɨŋɨl gɨpal rek ak gölɨgɨpal. \s1 God nop tap sobok gep bɨ kɨsen nɨb ak, lakañ ne ak ke dam God nop sobok gɨ ñak \p \v 11 Pen Krais gek tap tep bɨr owɨp okok, ne ke tap tep okok God Nop Tap Sobok Gep Bɨ Kɨb Yɨb mɨdeb. Pen karɨp ne sɨŋak bɨ nab nɨb cɨn mɨdɨl cɨnop gɨ ñeb karɨp nɨbak, bin bɨ gɨ lel sel karɨp ned nɨb mɨdolɨgɨp rek ma mɨdeb; God lɨm dai ar wagɨn aul gɨ lɨl, Krais wög geb karɨp ak ma gɨ lak. Krais wög geb karɨp ak karɨp tep aknɨb ke. \v 12 Krais kaj meme kaj kau ñɨlɨk pakɨl, lakañ dam God nop sobok gölɨgɨpal rek ma gak; lakañ ne ak ke yokak ak nep God nop sobok gɨ ñak. Pen bɨ God nop tap sobok gep ned nɨb okok per per nep lakañ soŋ gɨl sobok gɨ ñölɨgɨpal rek ma gak; cɨnop dɨ God eip jɨm ñɨnɨg, lakañ ne ke mɨnek nokɨm yɨb dam Karɨp Ñɨlɨk Mɨgan Sɨŋ Ke Yɨb alaŋ amnak ak me, cɨn per per nep komɨŋ mɨdojɨn rek lɨp. \p \v 13 Bin bɨ lo ned nɨb nɨŋɨl tap kɨl tep gölɨgɨpal rek ma gɨl asɨŋ mɨdelɨgɨpal bin bɨ okok apel, bɨ God nop tap sobok gep okok, ñɨn ognap kaj meme alap pak lakañ ak dɨl, bin bɨ nɨb okok kɨrop yokel pɨsmas gɨ pakɨl komɨŋ lolɨgɨp; ñɨn ognap kaj kau aŋlam alap pak lakañ ak dɨl, nɨg gölɨgɨpal; ñɨn ognap kaj kau neb ñɨlɨk alap mab dagɨlel pɨs nep yɨn bɨj tɨkak bad ognap dɨl, ñɨg sek ulɨk malɨk gɨl dɨl ak rek nep bin bɨ nɨb okok kɨrop yokel pɨsmas gɨ pakɨl komɨŋ lolɨgɨp. \v 14 Lakañ yokop pɨsmas gɨ yokel komɨŋ lolɨgɨp nɨbak nɨŋɨl nɨpɨn, Krais Bɨ Sɨŋ Ke Yɨb ak Kaun per per nep mɨdeb ak eip mɨdɨl, cɨnop nen agɨl kɨmek, lakañ yokak ak cɨnop gek, tap si tap tɨmel gɨpɨn gac ak mɨdmagɨl nab cɨnop adaŋ mɨdeb ak lɨg gɨ yokek, nag kɨbɨŋ ap yap pakɨl kɨmnɨgal ar ak kɨrɨg gɨl, God per komɨŋ mɨdeb ak nop nep wög gɨ ñɨn. \s1 Krais lakañ ne yokak rek, cɨnop God eip dɨ jɨm ñɨl lak \p \v 15 Krais God mɨnɨm tep kɨsen nɨb dapɨl bɨ nab nɨb mɨdeb ak, God bin bɨ yad dɨnɨgain, agɨl ag lak okok, kɨrop tap tep ñɨnɨgain agak tap okok dɨnɨgal, agɨl geb. Krais kɨmak ak me, bin bɨ Mosɨs lo mɨnɨm ñak ak tɨb juɨl, tap si tap tɨmel gɨpal okok gac nɨbak lɨg gɨ yoknɨmɨŋ rek lɨp. \p \v 16-17 Bin bɨ ognap mɨnɨm kɨlɨs agɨl agnɨgal, “Yad kɨmen, tap yad okok apin rek nonɨm lɨnɨmɨb,” agnɨgal. Mɨnɨm nɨbak yokop nep mɨdek mɨdek, pɨs nep kɨmel nep, agnɨgal rek nonɨm lɨnɨgal. Kɨri komɨŋ mɨdel nɨŋlɨg gɨ, tap kɨri nonɨm ma lɨnɨgal. \v 18 Nɨb ak rek, God mɨnɨm tep ned nɨb Isrel bin bɨ kɨrop agak ak, tap alap dap pakel lakañ yapek kɨmek me, mɨnɨm nɨbak kɨlɨs gak. \p \v 19 God Mosɨs nop agek Mosɨs lo mɨnɨm mɨj ñu kɨl tɨkak. God mɨnɨm nɨbak agek, Mosɨs nɨŋɨl mɨnɨm nɨbak magɨlsek bin bɨ okok magɨlsek kɨrop ag ñɨ dai juɨl, kaj kau ñɨlɨk pak lakañ dɨl, kaj meme pak lakañ dɨl, ñɨg ognap sek soŋ gɨl, tap hisop apal lek kɨd ak dɨl, sipsip kas ak dɨ dai alaŋ nag lɨl, ñɨg lakañ nɨbak tauɨl, lo mɨnɨm mɨj nɨbak abe, bin bɨ apɨl mɨdelak okok magɨlsek abe yokek pɨsmas gɨ pakek agak, \v 20 “Lakañ yoken mɨj nɨbaul abe nɨbep abe pɨsmas gɨ pakeb nɨb aul, God mɨnɨm tep ak mɨnɨm kɨlɨs agɨl agɨp ak, nɨbi nɨb aknɨb rek nep gɨnɨmɨb agɨp ak, bɨr nɨpɨn, agɨl, yokebin,” agak. \v 21 Pen lakañ ognap dɨl, God sobok gep sel karɨp ak yokek pɨsmas gɨ pakɨl, tap tari God nop tap sobok gɨnɨg lɨlak karɨp nɨbak mɨdek okok magɨlsek yokek pɨsmas gɨ pakɨl gak. \v 22 Lo mɨnɨm Mosɨs ñu kɨl tɨkak nɨbak udɨn lɨ nɨŋɨl nɨpɨn, tap tari God nop tap sobok gɨnɨg lɨlak karɨp nɨbak mɨdek okok magɨlsek rek, ke sɨŋ tep ma mɨdek; lakañ dɨ yokel pɨsmas gɨ pakek nep, sɨŋ tep mɨdolɨgɨp. Lo mɨnɨm Mosɨs ñu kɨl tɨkak nɨbak udɨn lɨ nɨŋɨl nɨpɨn, bin bɨ tap si tap tɨmel gel, tap alap dap pakel lakañ yapek me, gac nɨbak lɨg gɨ yokolɨgɨp. \s1 Krais cɨnop nen agɨl kɨmɨl, gac cɨnop lɨg gɨ yokɨp \p \v 23 Tap nɨb okok, tap karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak mɨdeb okok kaunan rek nɨŋɨl gɨpal rek nep mɨdolɨgɨp. Pen tap kaunan rek mɨdolɨgɨp okok, sipsip alap lakañ yapek me, gac nɨbak lɨg gɨ yokak ak me, tap yɨb ak karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak mɨdeb ak, tap yokop nɨbak rek mer, tap tep ke yɨb sobok gɨ ñeb. \v 24 Sel karɨp ned nɨb Isrel bin bɨ gɨ lɨl God nop sobok gɨ ñölɨgɨpal ak, tap karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak mɨdeb okok kaunan rek nɨŋɨl gɨpal rek nep mɨdek. Pen Krais karɨp ñɨlɨk mɨgan nɨbak rek ma amnak. Ne karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak amɨl, mɨñi cɨnop bɨ nab nɨb rek mɨdɨl God mɨdeb sɨŋak eip mɨdeb. \v 25 Isrel God nop tap sobok gep bɨ kɨb yɨb okok, mɨ nokɨm nokɨm, lakañ kɨri ke mer, sipsip tap okok pakɨl lakañ dɨl, God nop sobok gɨ ñɨnɨg, Karɨp Ñɨlɨk Mɨgan Sɨŋ Ke Yɨb ñɨlɨk mɨgan ak amelɨgɨpal. Pen Krais ar nɨbak rek, ñɨn koŋai nep nop ke sobok gɨ ñɨnɨg karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak ma amnak. \v 26 Kɨri gölɨgɨpal rek, Krais abe aknɨb rek gɨpkop ak, God bɨrarɨk ped okok lɨm dai aul gɨ lak ñɨn ak tɨkɨl, mɨd damɨl mɨdobɨn ñɨn aul, Krais per per mɨ nokɨm nokɨm cɨnop nen agɨl, yur kɨb dɨl kɨmbkop. Pen mɨñi ñɨn kɨsen nɨb mɨdobɨn aul, tap si tap tɨmel gac ak, bin bɨ ned mɨdelɨgɨpal okok gɨlak, bin bɨ mɨñi mɨdobɨn okok gɨpɨn, bin bɨ kɨsen mɨdenɨgal okok gɨnɨgal, tap si tap tɨmel gac ak magɨlsek, Krais ne mɨnek nokɨm yɨb bin bɨ magɨlsek nen agɨl karɨp lɨm wagɨn aul apɨl kɨmak. \p \v 27 Bin bɨ okok magɨlsek mɨnek nokɨm yɨb kɨmɨl, kɨsen mɨnɨm kɨb ak nɨŋnɨgal rek, \v 28 Krais ne mɨnek nokɨm nep bin bɨ tap si tap tɨmel gac kɨri magɨlsek lɨg gɨ yoknɨg kɨmak. Ne bɨ nokɨm nep; kɨri bin bɨ koŋai yɨb. Krais kauyaŋ onɨgab. Pen kauyaŋ adɨk gɨ onɨgab ñɨn ak, bin bɨ tap si tap tɨmel gɨpal okok kɨrop kauyaŋ tap sobok gɨ ñɨnɨm, agɨl, ma onɨgab; ne nɨg bɨr pɨs nep gak. Pen bin bɨ nop tep gek nɨŋlɨg gɨ kod mɨdebal okok kɨrop pɨs nep dɨl tap tep ñɨnɨgain agak ak ñɨnɨg onɨgab. \c 10 \s1 Tap sobok gep ned nɨb ak, tap si tap tɨmel gac ak ma lɨg gɨ yoknɨgab \p \v 1 Mosɨs lo mɨnɨm ñu kɨl tɨkak rek nɨŋɨl, sipsip tap okok pak sobok gɨpal ak, yokop kɨsen okok gɨnɨg geb ak kaunan pag nɨŋɨl gɨpal rek gɨpal. Gɨpal nɨbak, mɨ nokɨm nokɨm per gɨpal. Nɨb ak, bin bɨ God nop onɨg gebal okok, tap sobok gep lo okok kɨsen gɨl, God bin bɨ asɨŋ ma mɨdeb ne mɨdenɨmel rek ma lɨp. \v 2 Sipsip tap okok pak God nop sobok gɨ ñel, God tap si tap tɨmel gac kɨri ak pɨs nep lɨg gɨ yokpkop ak, gos par nɨŋɨl, kauyaŋ gɨn kauyaŋ gɨn, agɨl, ma gɨplap; mɨnek nokɨm alap nep gɨl kɨrɨg gɨplap. \v 3-4 Kaj kau aŋlam lakañ ak abe, kaj meme lakañ ak abe, tap si tap tɨmel gɨpal gac ak lɨg gɨ yoknɨmɨŋ rek ma lɨp ak me, mɨ nokɨm nokɨm per nep tap okok pak God nop sobok gɨpal ak, kɨri bin bɨ tap si tap tɨmel gac sek mɨdebal ak saköl gɨnɨmel rek ma lɨp. \p \v 5 Nɨb ak, Krais lɨm dai ar wagɨn aul onɨg gɨl, ne God nop agak, \q1 “Bin bɨ kɨri sipsip tap okok pak nep sobok gɨpal ak nep tep ma gɨp. \q2 Bin bɨ tap nep ñeb alap dam nep ñɨbal ak nep tep ma gɨp. \q2 Pen nak yɨp bɨ mɨb goŋ alap gɨ lɨpan. \q1 \v 6 Pen kaj kau kaj sipsip tap nɨb okok sek dagɨlel \q2 pɨs nep yɨn bɨj tɨkɨp ak abe, \q1 bin bɨ tap si tap tɨmel gɨpal gac ak gos nɨŋɨl \q2 sipsip tap okok pak sobok gɨpal ak abe, \q2 ak rek nep nak nɨŋek tep ma gɨp. \q1 \v 7 Pen mɨnɨm ognap sek agɨl agnek, \q2 ‘God, yad mɨdebin. \q1 Bɨrarɨk nep mɨj ak ñu kɨl tɨkɨl aglak rek ak, \q2 yad opin ak, gos nak nep nɨŋɨl agnɨgan rek gɨnɨgain,’” agak. \m \v 8 Krais mɨnɨm nɨb omal agak. Mɨnɨm alap ak God nop agɨl agak, “Bin bɨ kɨri sipsip tap okok pak nep sobok gɨpal ak nak nɨŋek tep ma gɨp; bin bɨ tap nep ñeb alap dam nep ñɨbal ak abe nak nɨŋek tep ma gɨp; kaj kau kaj sipsip tap nɨb okok sek dagɨlel pɨs nep yɨn sɨbok yowɨp ak abe nak nɨŋek tep ma gɨp; bin bɨ tap si tap tɨmel gɨpal gac ak gos nɨŋɨl sipsip tap okok pak sobok gɨpal ak, ak rek nep nak nɨŋek tep ma gɨp,” agak. Mosɨs lo mɨnɨm ñu kɨl tɨkek mɨdeb rek nep sobok gɨ ñölɨgɨpal ak pen Krais nɨŋɨl, “God nop tep ma gɨp,” agak. \v 9 Pen Krais mɨnɨm alap God nop agɨl agak, “God, yad mɨdebin. Yad opin ak, gos nak nep nɨŋɨl agnɨgan rek gɨnɨgain,” agak. Nɨb ak, bin bɨ tap pak God nop sobok gɨ ñölɨgɨpal mɨnɨm ned nɨb ak, God ne mer agɨl, mɨnɨm tep kɨsen nɨb ak gek kɨlɨs gek amnak. \v 10 Nɨb ak, Jisas Krais ne Nap mɨnɨm ak nɨŋɨl, tap si tap tɨmel gɨpɨn gac ak lɨg gɨ yoknɨg, mɨnek nokɨm yɨb mɨb goŋ ne ke pɨs nep sobok gɨ ñak ak me, cɨn bin bɨ magɨlsek tap si tap tɨmel gac ak lɨg gɨ ke okok yokek bin bɨ sɨŋ ne mɨdobɨn. \p \v 11 Bɨ God nop tap sobok gep okok ñɨn nokɨm nokɨm wög kɨri gɨpal. Ñɨn nokɨm nokɨm kɨri per per tap okok pak God nop sobok gɨpal. Pen nɨg gel, bin bɨ tap si tap tɨmel gɨpal gac ak lɨg gɨ yoknɨmɨŋ rek ma lɨp. \p \v 12 Pen Krais bin bɨ tap si tap tɨmel gac ak lɨg gɨ yoknɨm, agɨl, ne ke mɨnek nokɨm alap nep sobok gɨ ñɨl, wög nɨbak gɨ dɨpin, agɨl, am God ñɨnmagɨl yɨpɨd pɨs ke ar ne sɨŋak bɨsɨgak. \v 13 Krais God ñɨnmagɨl yɨpɨd ar pɨs kɨd bɨsɨg mɨdek nɨŋlɨg gɨ, God ne Krais nop kaual maual mɨdebal okok tob arak ne mok okok lɨnɨgab. \p \v 14 Krais ne mɨnek nokɨm alap nep kɨmak ak me, bin bɨ tap si tap tɨmel gac kɨri lɨg gɨ yokɨp okok, kɨri bin bɨ sɨŋ ne bɨr mɨdebal. Pen kɨri bin bɨ sɨŋ ne per nep mɨdenɨgal. \v 15 Kaun Sɨŋ ak rek nep cɨnop mɨnɨm nɨbak rek ag ñɨb. Ne mɨnɨm agep bɨ ne alap nop gos ñek, God Mɨnɨm ak dai alap ñu kɨl tɨkɨl agak, \q1 \v 16 “Yad Bɨ Kɨb agebin, \q2 kɨsen yad mɨnɨm kɨsen nɨb kɨrop agɨl mɨnɨm ag ar nokɨm lɨl, \q1 lo yad ak gos mɨdmagɨl nab kɨrop adaŋ lɨ ñen, \q2 nɨŋ tep gɨl gos nɨŋlɨg gɨ mɨdenɨgal,” agak. \m \v 17 Pen mɨnɨm alap agak, \q1 “Tap si tap tɨmel gɨpal ak nɨŋɨl kɨrɨg gɨl, \q2 kɨsen gos nɨŋlɨg gɨ ma mɨdenɨgain,” agak. \m \v 18 Nɨb ak cɨn nɨpɨn, God ne bin bɨ magɨlsek tap si tap tɨmel gɨpal gac ak nɨŋɨl bɨr kɨrɨg gɨp rek, God nop tap sobok gep bɨ okok wög alap ma mɨdeb yɨb. \s1 God mɨdeb maŋ sɨŋak amnɨn \p \v 19-20 Ai mam sɨkop. Jisas mɨb goŋ ne ke lakañ ne ke nep sobok gɨ ñɨl yur dɨl kɨmak ak me, walɨj kɨb Karɨp Ñɨlɨk Mɨgan Sɨŋ Ke Yɨb pɨlɨŋ gɨlak ak pɨg gɨ rɨk gek, kɨjoŋ kɨsen nɨb kɨjoŋ komɨŋ ameb alap cɨnop pɨs nep yɨkak. \p \v 21 Krais ne cɨn God wagɨn ne mɨdobɨn okok, bɨ karɨp nap nɨb rek mɨdɨl, God Nop Tap Sobok Gep Bɨ Kɨb Yɨb cɨn ak mɨdeb. \v 22 Nɨb ak me, Krais tap si tap tɨmel gɨpɨn gac ak bɨr lɨg gɨ yokek, gos magɨl cɨn mɨd tep gɨp nɨŋɨl, cɨn ñɨg pak tep gɨl, sɨŋ nep mɨdɨl, God mɨnɨm tep ak nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨl, gos nokɨm nep nɨŋɨl, God mɨdeb maŋ sɨŋak amnɨn. \v 23 God per nep agɨp rek nep gɨnɨgab ak me, God cɨnop dam karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak dad amnɨgab agɨp mɨnɨm nɨŋɨd nɨbak nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨl gos sek kod mɨdon. God kɨsen nɨg gɨnɨgab mɨnɨm ak bin bɨ okok ag ñɨbɨn rek, cɨn ke gos nokɨm nɨbak nep nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨlɨg gɨ mɨdon. \v 24 Pen ai mam sɨkop ognap kɨrop mɨdmagɨl lɨl gɨ tep gon, kɨri pen bin bɨ ognap kɨrop mɨdmagɨl lɨl gɨ tep gel, ai mam okok pen pen dɨ tep gɨl, gɨ ñɨl, pen pen mɨdmagɨl lɨl, gɨ tep gɨn. Gos ak nep nɨŋlɨg gɨ mɨdon. \v 25 Bin bɨ ognap God Mɨnɨm nɨŋɨn, agɨl, apɨl mogɨm gɨpal ak pen kɨsen kɨrɨg gɨpal rek, ma gɨn. Bɨ Kɨb adɨk gɨ apɨl mɨnɨm kɨb agnɨgab ñɨn ak ulep mɨdeb, agɨl, ap mogɨm gɨl, mɨnɨm tep nɨpɨn ak, pen pen ag ñɨlɨg gɨ, jɨm ñɨl mɨdon. \s1 Krais nop kɨrɨg genɨgabɨn ak, pɨs nep ap yap pakjɨn rek lɨp \p \v 26 Krais mɨnɨm tep mɨnɨm yɨpɨl ak agel nɨŋ tep gɨl, pen adɨk gɨl tap si tap tɨmel ar ak kauyaŋ gɨlɨg gɨ mɨdonɨgabɨn ak, tap alap God nop sobok gɨ ñon gac cɨnop ak lɨg gɨ yoknɨmɨŋ rek ma lɨp. \v 27 Ar nɨbak, kanɨb cɨn alap ma mɨdenɨgab. God nop pɨrɨkɨl, mɨnɨm kɨb ak abe, mab mɨlaŋ kɨb God kaual maual ne okok kɨrop yɨn sɨbok yonɨgab ak abe kod mɨdenɨgabɨn. \v 28 Mosɨs lo mɨnɨm ñu kɨl tɨkak ak, bin bɨ nɨŋel, tap yokop rek lek, tɨb juelak ak, bin bɨ omal aka omal nokɨm udɨn nɨŋel, mɨnɨm kɨb agölɨgɨpal ñɨn ak, kɨrop yɨmɨg nɨŋnɨmɨŋ rek ma lek, bɨ mɨnɨm tɨg bɨlokep okok mɨnɨm nɨbak nɨŋ tep gɨl agel pɨs nep ñag pak lölɨgɨpal. \v 29 Nɨb ak, bin bɨ God Ñɨ ne ak nep aleb aleb ñenɨgal ak, God bin bɨ mɨnɨm kɨb agnɨgab ñɨn ak kɨrop mɨnɨm kɨb agɨl, kɨrop pen yur tɨmel ñɨnɨgab. God Ñɨ ne nop aleb aleb ñenɨgal nɨbak, Krais lakañ ne ke cɨnop God eip dɨ jɨm ñɨl lɨnɨm agɨl yokak ak, kɨrop tap yokop rek lek, nɨg gɨnɨgal. Pen God Kaun kɨrop yɨmɨg nɨŋɨp ak, nop ak rek nep aleb aleb ñɨnɨgal. \v 30 Cɨn nɨpɨn God Bɨ Kɨb ne agak, “Bin bɨ tap si tap tɨmel gɨpal okok, yad nokɨm kɨrop pen gɨ tɨmel gɨnɨgain,” agak. Pen mɨnɨm alap agak, “Bɨ Kɨb ne ke bin bɨ ne okok kɨrop mɨnɨm kɨb agnɨgab,” agak. \v 31 Pen God Bɨ Kɨb per per mɨdeb ak, bin bɨ okok kɨrop mɨnɨm kɨb agnɨgab ak nɨŋel jel gek pɨrɨknɨgal. \s1 God Mɨnɨm ageb rek nep gon amnaŋ \p \v 32 Pen ned gölɨgɨpɨm ak saköl ma gɨnɨmɨb. Krais melɨk tep nɨbep pak ñek mɨnɨm tep ne ak nɨŋ dem, bin bɨ ognap nɨbep mɨker kɨb ñɨlak ak pen nop ma kɨrɨg gɨpek. \v 33 Ñɨn ognap nɨbep mɨnɨm tɨmel agɨl, gɨ tɨmel gölɨgɨpal ak pen gos nɨbak ma nɨŋɨl, Krais bin bɨ mɨgan ognap kɨrop gɨ tɨmel gelak nɨb okok ken amelɨgɨpɨm. \v 34 Bin bɨ Krais mɨnɨm tep ak nɨŋ del, mɨñ lɨlak bin bɨ okok, kɨrop yɨmɨg nɨŋölɨgɨpɨm. Bɨ kɨb karɨp lɨm nɨbi kod mɨdebal okok apɨl tap nɨbep magɨlsek dɨ okok nɨb okok nɨb pɨlɨ gɨ dad amel, nɨbi pen gos par ma nɨŋɨl, tep gek nɨŋlɨg gɨ, tap pɨlɨ gɨ ma dad ameb, tap tep yɨb per per nep mɨdenɨgab tap nɨbak nep gos nɨŋlɨg gɨ nep mɨdelɨgɨpɨm. \v 35 Nɨb ak, nɨbi sɨsain ma gɨnɨmɨb; kɨlɨs gɨl gos sek mɨdenɨgabɨm ak, God nɨbep pen tap tep yɨb ñɨnɨgab. \v 36 Krais mɨnɨm tep nɨŋ dɨpɨm ak ma kɨrɨg gɨnɨmɨb. God Mɨnɨm ageb rek nep gem amek me, God Mɨnɨm ageb rek nep nɨbep tap tep nɨbak ñɨnɨgab. \v 37 God Mɨnɨm ak nɨŋɨl nɨpɨn, mɨnɨm alap ñu kɨl tɨkɨl aglak, \q1 “Won ulep nep alap mɨdeb \q2 Bɨ onɨg geb ak onɨgab. \q1 \v 38 Pen bin bɨ komɨŋ tep yad okok, \q2 yɨp nɨŋ dɨl komɨŋ mɨdenɨgal. \q1 Pen bin bɨ ognap yɨp kɨrɨg genɨgal ak, \q2 yɨp tep ma gɨnɨgab,” aglak. \p \v 39 Pen cɨn bin bɨ God nop kɨrɨg gɨl ap yap paknɨgal ognap ma mɨdobɨn; bin bɨ nop nɨŋ dɨl, per per nep komɨŋ mɨdenɨgal okok mɨdobɨn. \c 11 \s1 Nɨŋ dep won ak \p \v 1 Bin bɨ God Mɨnɨm ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd ageb, agɨl, God nop nɨŋ dɨpal okok, God Mɨnɨm kɨsen nɨbep gɨ tep gɨnɨgain ageb ak, nɨbi gos omal mer, God Mɨnɨm ageb rek nep nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨpal. Bin bɨ God Mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, God nop nɨŋ dɨpal bin bɨ okok, God Mɨnɨm tap nɨb okok nɨg gɨl nɨg gɨl mɨdeb ageb ak, kɨri tap nɨb okok udɨn ma nɨpal ak pen kɨri gos omal mer, God Mɨnɨm ageb rek nep nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨpal. \v 2 Bin bɨ ognap bɨrarɨk nep okok, mɨñi nep ñu kɨl tɨkebin rek gɨlak rek, God nop tep gak. \p \v 3 Cɨn God nop nɨŋ dɨl, God Mɨnɨm ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd ageb apɨn ak me, tap seb kab ar alaŋ abe, tap lɨm dai ar wagɨn aul abe, God tap alap dɨl ma gɨ lak, God mɨnɨm ak nep agek mɨseŋ lak ak, nɨpɨn. \s1 Ebol, Inok, Noa God nop nɨŋ dɨlak \p \v 4 Bɨrarɨk nep bɨ nak Ebol God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb agak ak me, tap dapɨl God nop pak sobok gɨ ñek, God nɨŋek tep gak. Pen nɨmam Ken tap dapɨl sobok gɨ ñak ak, God nɨŋek tep ma gak. \p Ebol ne God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb agak ak me, God nop pen, bɨ komɨŋ tep yad, agɨl, tap sobok gɨ ñak ak nɨŋɨl, yɨp tep gɨp agak. Ebol kɨmɨl amek, mɨñi eip ma mɨdobɨn ak pen, ne God nop nɨŋ dek kesɨm nɨbak, cɨnop bin bɨ ognap gos ñɨlɨg gɨ nep mɨdeb. \p \v 5 Pen Inok ne ak rek nep God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, God nop nɨŋ dɨ mɨd damɨl ma kɨmak. Ne God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb agak ak me, God nop pen, bɨ komɨŋ tep yad, agɨl, komɨŋ nep dad amnak. Bin bɨ nop pɨyo pɨyo nɨŋ mer nɨŋlak; God ne ke nop dad karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak ugai dad amnak. \v 6 Bin bɨ God nop nɨŋ dɨl, God Mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb agnɨgal okok nep, God nɨŋek tep gɨnɨgab. Tari gɨnɨg: ne komɨŋ mɨdeb rek, nop sobok gon, cɨnop mɨnɨm ageb rek gɨnɨgab apal bin bɨ okok nep dɨ tep gɨnɨgab. \p \v 7 Pen Noa ne ak rek nep God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, God agɨp rek nep gɨnɨgab, agɨl, agak rek nep gak. God Noa nop mɨñab kɨb paknɨgab agek, Noa udɨn ma nɨŋak ak pen God nop nɨŋ dak rek, mɨnɨm nɨŋɨd agɨp, agɨl, ñɨg magöb kɨb ak gɨ lak. Ñɨg magöb kɨb nɨbak gɨ lɨl, bin ne ñɨ pai ne okok magɨlsek eip ñɨlɨk mɨgan nɨbak amel, mɨñab kɨb yɨb ak pakak pen komɨŋ mɨdelak. Pen God mɨñab kɨb paknɨgab agek, udɨn ma nɨŋak ñɨn ak, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, gek amek ñɨg magöb gɨ lak ak me, God nop bɨ komɨŋ tep yad agak. Ne komɨŋ amek nɨŋlɨg gɨ, bin bɨ mɨnɨm nop tɨb julak okok bin bɨ tap si tap tɨmel nep gɨlɨg gɨ mɨdelak ak mɨseŋ mɨdeb. \p \v 8 Based acɨk Ebraham ak rek nep God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, agak rek nep gak. Nap karɨp lɨm ak mɨdek nɨŋlɨg gɨ God agak, “Ñɨ pai nak tɨk donɨgan tɨk dapel amnɨgab okok, nɨbep karɨp lɨm kɨb alap pɨs nep agnɨgain ak me, amɨl nɨb okok mɨdenɨmɨn,” agak. God nɨb agek, Ebraham God agak karɨp lɨm nɨbak mɨdeb okok, agɨl, ma nɨŋak; God yɨp kod mɨdenɨgab, agɨl, abramek amnak. \v 9 Pen God karɨp lɨm nop ag lak am mɨdek karɨp lɨm nɨbak karɨp lɨm ne mer, bin bɨ ognap karɨp lɨm kɨri. Ne bɨ par okok nɨb rek mɨdek. Ne nɨg gɨl mɨdɨl, sel karɨp nep gɨl kɨn ajɨl, ñɨ ne Aisak nop tɨk dowak. Tɨk dapek kɨb gɨl, nap gak rek nep sel karɨp nep kɨn ajek. Aisak ñɨ ne Jekop nop tɨk dapek kɨb gɨl, ak rek nep sel karɨp nep kɨn ajek. Pen God karɨp lɨm nop ag lɨl Ebraham nop agak ak, ñɨ ne Aisak Jekop kɨrop ak rek nep ag lak. \v 10 Pen Ebraham, God karɨp lɨm kɨlɨs tep per mɨdenɨgab, agɨl, gɨ lak ak, am mɨdenɨgain, agɨl, gos nɨŋlɨg gɨ mɨdek. \p \v 11 Ebraham bɨ mɨlep lɨl, bine Sara bin waske mɨlep yɨb lɨl, mɨderek. Pen Ebraham God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, agɨp rek nep cɨrop gɨnɨgab, agɨl, ñɨ Aisak nop tɨk dorek. \v 12 Ebraham bɨ bɨr kɨmeb rek mɨdek ak pen ñɨ ne nɨbak tɨkek, tɨk dam dapɨl gel, cɨn bin bɨ koŋai yɨb nep, gap seb kab alaŋ sɨŋak koŋai yɨb nep mɨdeb rek, kab kɨlɨp airan ñɨg gol sɨŋak koŋai yɨb nep mɨdeb rek, wök pag ma nɨpal rek ak, mɨdobɨn. \p \v 13 Bɨ bɨrarɨk nep agebin nɨb okok, God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, agɨp rek nep cɨnop gɨnɨgab, agɨl, kɨmlak. God kɨrop tari tari agek, agɨp rek nep cɨnop gɨnɨgab, agɨl, nop nɨŋ dɨ mɨdelak ak pen God agak nɨbak gek nɨŋɨl ma kɨmlak. God kɨrop tari tari agak ak, udɨn ma nɨŋɨl, par okok nɨb rek gos kɨri nep nɨŋɨl, kɨsen God tap tep cɨnop ñɨnɨgab agak ak cɨnop ñɨnɨgab, agɨl, tep gek nɨŋlɨg gɨ mɨd damɨl kɨmlak. Lɨm dai ar wagɨn aul mɨdɨl agölɨgɨpal, “Cɨn bin bɨ ke okok nɨb yokop apɨl lɨm dai ar wagɨn aul mɨdobɨn,” agölɨgɨpal. \v 14 Bin bɨ mɨnɨm nɨbak rek apal okok, karɨp lɨm cɨn yɨpɨd gɨl alap mɨdeb ak, ag gos ak nɨŋɨl, nɨb apal. \v 15 Karɨp lɨm kɨri kɨrɨg gɨl olak ak gos amek, adɨk gɨ amblap pen adɨk gɨ ma amnɨlak. \v 16 Pen gos kɨb kɨri amnak God karɨp lɨm tep seb kab ar alaŋ sɨŋak. God ne pen kɨrop karɨp lɨm alap gɨ lɨ tep gɨp ak me, cɨn nɨpɨn God kɨrop bin bɨ yad agek nabɨŋ ma gɨp. \p \v 17-19 Pen God, Ebraham agnɨgain rek gɨnɨgab aka, agɨl, nop agak, “Ñɨ nak Aisak, ‘Tɨkek tɨkel tɨk dam dapɨl gel koŋai mɨdenɨgal,’ agnek ñɨ ak nep, nop dam ñag pak lɨl, yɨp sobok gɨ ñɨnɨmɨn,” agak. Agek, Ebraham God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, yɨp agɨp rek nep gɨnɨgab, agɨl agak, “Ñɨ yad nɨbak tɨkek tɨkel tɨk dam dapɨl gel koŋai mɨdenɨgal agak mɨnɨm ak, God ne ma kɨrɨg gɨnɨgab; ñɨ yad nokɨm yɨb ak ñag pak len, ne gek kauyaŋ warɨknɨgab,” agɨl, ñɨ ne Aisak nop dam bɨd ar ak nag ñon gɨ lɨl, tu dɨl pɨŋɨl lɨnɨg gek, God agak, nɨg ma gɨnɨmɨn agak. Nɨb ak, ñɨ ne Aisak nop bɨr pɨs nep kɨmak rek lak ak pen nop komɨŋ dɨl dad adɨk gɨ amnak. \p \v 20 Aisak pen kɨb gɨl ñɨ omal tɨk dowak. Ñɨ alap yɨb ne ak Jekop; ñɨ alap yɨb ne ak Iso. Pen nap Aisak ak rek nep God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, bɨ mɨlep yɨb lɨl, God agɨp rek nep gɨnɨgab, agɨl, ñɨ ne omal kɨrop tap tep kɨsen gɨnɨgab mɨnɨm ak ognap ned ag ñak. Kɨmek, kɨsen agak rek nep gak. \p \v 21 Pen ñɨ ne Jekop ak rek nep God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, agɨp rek nep gɨnɨgab, agɨl, bɨ mɨlep yɨb lɨl maŋ kɨmnɨg gek ñɨn ak, yɨr dai dɨ tagep ne ak dɨl, God yɨb nop agek ar amek nɨŋlɨg gɨ, ñɨ ne Josep ñɨ tɨkak omal ak kɨrop agɨl, God kɨrop mal dɨ tep gɨl kod mɨd tep gɨnɨmɨŋ, agak. \p \v 22 Pen ñɨ ne Josep ak rek nep God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, agɨp rek nep gɨnɨgab, agɨl, bɨ mɨlep yɨb lɨl maŋ kɨmnɨg gek ñɨn ak, Isrel bin bɨ ne okok kɨrop agak, “Kɨsen karɨp lɨm Ijip aul kɨrɨg gɨl, adɨk gɨ karɨp lɨm Kenan amnɨgabɨm. Ñɨn nɨbak, tɨŋɨl yɨp okok sek damɨl nɨb nɨb gɨnɨmɨb,” agak. Agɨl kɨmek, kɨsen kɨri agak rek nep gɨlak. \s1 Mosɨs nop tɨk dapɨl we gɨrek \p \v 23 Mosɨs nonɨm nap ber mal ak rek nep God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, agɨp rek nep gɨnɨgab, agɨl, ñɨ Mosɨs nop tɨk dapɨl, kɨl tep mɨdek ak nɨŋɨl, takɨn omal nokɨm we gɨ ñer mɨdek. Ijip Kiŋ Pero nop ma pɨrɨkrek. \v 24 Mosɨs kɨb gɨl, ne ak rek nep God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, agɨp rek nep gɨnɨgab, agɨl agak, “Yɨp Pero pai ne ñɨ ne ma agnɨmel. \v 25-26 Lɨm dai ar wagɨn aul tap si tap tɨmel gɨlɨg gɨ mɨden, yɨp tep ma gɨnɨgab; per per mɨdenɨm, agɨl, Mesaia nop nɨŋ den, yɨp ag junɨgal ak tep; pen Ijip bin bɨ ameb owep tap tep tep kɨri okok yɨp tep ma gɨp agak. Yad bin bɨ God pɨs ken mɨdel, kɨrop gɨ tɨmel gɨpal okok eip mogɨm gɨl mɨdenɨm,” agak. \p \v 27 Pen Mosɨs ne God udɨn ma nɨŋep ak nop nɨŋ dɨl, mɨseŋ nɨŋɨp rek lek, kiŋ Pero nop mɨlɨk kal nɨŋak ak, ma pɨrɨkak. God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, agɨp rek nep yɨp kod mɨdenɨgab, agɨl, God agak rek nep gɨl, Isrel bin bɨ kɨrop poŋ dɨl karɨp lɨm Ijip kɨrɨg gɨl owak. \v 28 Pen Mosɨs ne God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, agɨp rek nep cɨnop gɨnɨgab, agɨl agek, Isrel bin bɨ Pasopa sipsip ñɨlɨk okok pakɨl, lakañ dɨl kɨjoŋ wagɨn pɨs pɨs yokel pɨsmas gɨ pakek, dai ar alaŋ abe yokel pɨsmas gɨ pakek, ejol apɨl Ijip bin bɨ ñɨ ned tɨk dolak okok magɨlsek ñag pak lɨlɨg gɨ, Isrel bin bɨ karɨp kɨri ak amɨl ñɨ ned kɨri okok ñag pak ma lak. \p \v 29 Isrel bin bɨ God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, agɨp rek nep cɨnop gɨnɨgab, agel, Ijip kai kɨrop yɨk gel, kɨri pen amɨl ñɨg solwara Sapai ak junɨg gel nɨŋlɨg gɨ, God gek ñɨg nɨbak lɨlɨg gɨ pɨs pɨs amek, lɨm mɨlep ar ak rek amɨl, pɨs kɨdadaŋ amnɨlak. Pen Ijip kai kɨrop yɨk gɨ dam nab nɨbak apelak, ñɨg apɨl kɨrop karɨk yɨpɨl yokek magɨlsek ñɨg ñɨbɨl kɨm saklak. \p \v 30 Pen kɨsen Isrel bin bɨ God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, agɨp rek nep gɨnɨgab, agɨl, amɨl taun kɨb Jeriko kab wari kɨlɨs ak ñɨn aknɨb ar oŋɨd ak kɨs kɨs gel gel, kab wari ak pɨs nep yap pakak. \p \v 31 Bɨ si dep bin Rehap ak, God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, bin bɨ ne God mɨnɨm ne kɨrɨg gɨlak okok eip ma kɨmak. Tari gɨnɨg: Isrel bɨ omal taun kɨb Jeriko amer, kɨrop mal ñag pak lɨnɨg gelak, pen God Rehap nop agek, karɨp lɨm cɨn nɨŋ lɨnɨg opir, agɨl, dɨ kasɨn gek, komɨŋ mɨdɨl adɨk gɨ amnɨrek. \p \v 32 Pen bin bɨ God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb agelak, God ne kɨrop ke yɨb gak kesɨm okok titi gɨl agen parsek amnɨgab? Bɨ nak Gidion, Barak, Samson, Jepta, Depid, Samyuel bɨ okok abe, bɨ God mɨnɨm agep okok abe gɨlak gɨlak rek agen, mɨnɨm par kɨb amnɨgab. \v 33 Bin bɨ nɨb okok God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, ognap bin bɨ karɨp lɨm ke tɨgoŋ ognap kɨrop yɨk gɨ yoklak. Kɨri gɨ tep gɨlak rek, God gɨnɨgain agak rek nep kɨrop gak. Ognap kɨrop kain sapeb layon mɨdelak nab sɨŋak dɨ yoklak ak pen God kɨrop kod mɨdek ma sulak. \v 34 Pen ognap mab kɨb yɨnek nab sɨŋak dɨ yoklak ak pen kɨrop ma yɨnak. Ognap tu par kɨd dɨl kɨrop pɨŋɨl lɨn aglak ak pen pɨrɨk gɨ komɨŋ amnɨlak. Bin bɨ ognap bin bɨ sain ak pen God kɨrop kod mɨdek kal kɨlɨs yɨb mɨdelak. Kɨri pen pen gɨlɨg gɨ, amɨl ami bɨ karɨp lɨm ke nɨb okok kɨrop yɨk gɨ yoklak. \v 35 Bin ognap nɨgmɨl sɨkop ñɨ pai kɨri okok kɨmelak, God nop nɨŋ dɨl sobok gel, ne gek kauyaŋ warɨklak. \p Bin bɨ ognap God nop nɨŋ delak rek, kɨrop yur ñɨlak. God nop kɨrɨg gɨplap, kɨrop wɨsɨb yokel komɨŋ amblap ak pen, cɨn kɨmon God cɨnop gek warɨkɨl karɨp lɨm tep ne sɨŋak per per mɨd tep gɨn, agɨl, God nop cɨg gɨlɨg gɨ nep mɨdɨl nop ma kɨrɨg gel, kɨrop tapɨn gɨ tɨmel gɨl yur mab ñel ñel kɨmlak. \v 36 Ognap kɨrop ag juɨl, yɨr dɨ tapɨn paklak. Ognap sen ñon gɨl dam mɨñ yoklak. \v 37 Ognap kab ju pak lel kɨmlak. Ognap kɨrop so dɨl nab sɨŋak tɨb gɨ rɨk gɨ dai dai lɨlak. Ognap tu par kɨd dɨl, kɨrop pɨs nep pɨŋɨl lɨlak. Ognap kɨrop per nep gɨ tɨmel gɨl, yɨk gel gel koslam yɨb mɨdɨl, bin bɨ yɨm gep rek mɨdɨl, kaj meme sipsip wak dɨl walɨj rek yɨmɨl gɨ ajölɨgɨpal. \v 38 Pen bin bɨ okok bin bɨ tep yɨb; bin bɨ tɨmel okok nab kɨrop sɨŋak ma mɨdeblap. Cɨn eip mɨdep rek ma lɨp, agɨl, kɨrop gɨ tɨmel gel gel, pɨrɨk gɨ amɨl mɨñ mab kab nep mɨdeb nab okok mɨdɨl, kab mɨgan lɨm mɨgan okok kɨn tagölɨgɨpal. \p \v 39 Bin bɨ agebin nɨb okok, God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, agɨp rek nep gɨnɨgab, agel, God kɨrop magɨlsek, gɨ tep yɨb gɨl bin bɨ komɨŋ tep yad mɨdebɨm, agak. Pen God kɨrop tap tep ñɨnɨgain agak ak, tap tep ak ñɨn nɨbak ma dɨlak. \v 40 Tari gɨnɨg: God cɨnop tap tep yɨb ñɨnɨgain, agɨl, gos nɨŋak rek, ñɨn kɨsen nokɨm nɨbak nep, kɨri bin bɨ okok abe, cɨnop bin bɨ abe cɨnop magɨlsek dɨl gek, kabsek am jɨm ñɨl bin bɨ sɨŋ ne mɨdenɨgabɨn. \c 12 \p \v 1 Pen bin bɨ koŋai nep agesin nɨb okok cɨnop pɨŋɨl kɨs kɨs gɨlɨg gɨ mɨdebal rek, tap gos kɨb nɨpɨn okok kɨrɨg gɨl, tap si tap tɨmel cɨnop kasek cɨg gɨnɨmɨŋ rek lɨp ak kɨrɨg gɨl, kɨlɨs gɨl God kanɨb cɨnop ag lɨp ak pɨg gɨ rɨkɨd ag amɨl amnɨn. \v 2 Jisas agak rek, cɨn God nop nɨŋ dɨl, God mɨnɨm tari ageb ak mɨnɨm nɨŋɨd nep ageb, agɨl, kɨsen God mɨnɨm ageb ak magɨlsek mɨseŋ nep nɨŋ tep gɨnɨgabɨn. Jisas nop mab kros bak alaŋ ñag pak lɨnɨg gel, yɨp bɨ tɨmel rek ñag pak lel nabɨŋ dɨnɨgain, agɨl ma agak. Kɨsen karɨp lɨm seb kab ar i oklaŋ sɨŋak mɨñ mɨñ yɨb gɨnɨgain, agɨl, cɨnop bin bɨ nen agɨl kɨmɨl, warɨk am God ñɨnmagɨl yɨpɨd pɨs ken ar ne sɨŋak bɨsɨgak. Nɨb ak, per per nep Jisas nop nep gos nɨŋlɨg gɨ mɨdon. \p \v 3 Bin bɨ koŋai nep Jisas nop mɨlɨk kal nɨŋɨl gɨ tɨmel gɨl gel amek, ne ma pɨrɨkak ak me gos nɨŋnɨmɨb. Nɨbi Jisas gak ar nɨbak gos nɨŋɨl, nɨg aknɨb rek nep gɨl, gos sek mɨdɨl, God ageb rek nep gɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. \v 4 Jisas ne Seten eip pen pen gak ak, bɨ okok nop mab bak alaŋ ñag pak lel kɨmak. Nɨbi pen, Seten nɨbep tap si tap tɨmel gɨnɨg lɨp gek, nɨg ma gɨn, agɨl, nop eip pen pen gɨpɨm ak, nɨbep ma ñag pak lɨpal. \v 5 God nɨbep ñɨ pai yad, agɨl, mɨnɨm tep agek God Mɨnɨm ak ñu kɨl tɨklak ak saköl gɨpɨm aka? Ne agak, \q1 “Ñɨ pai yad sɨŋ aul! \q2 Bɨ Kɨb ak nɨbep tɨmɨd uknɨg mɨker ñɨnɨgab ak, \q2 gos kɨb ma nɨŋnɨmɨb. \q1 Bɨ Kɨb nɨbep ag gɨnɨgab ak, \q2 cɨnop pɨs nep kɨrɨg gɨp, agɨl, \q2 gos par ma nɨŋnɨmɨb. \q1 \v 6 Bɨ Kɨb bin bɨ mɨdmagɨl lɨp okok kɨrop tɨmɨd uknɨgab. \q2 Ñɨ pai ne okok me, kɨrop magɨlsek mɨker ñɨnɨgab,” agak. \p \v 7 Nɨb ak, koslam mɨdenɨgabɨm ak, gos par ma nɨŋnɨmɨb; God cɨnop tɨmɨd ukeb, agɨl, gos sek mɨdenɨmɨb. Nɨbi nɨpɨm, nap sɨkop okok ñɨ pai kɨri okok magɨlsek tɨmɨd ukpal. \v 8 God ne ñɨ pai ne magɨlsek tɨmɨd ukɨp. God nɨbep tɨmɨd ma uknɨgab ak, nɨbi ñɨ pai ne mer, ñɨ pai nap sek ma mɨdebɨm ak me, nɨbep tɨmɨd ma uknɨgab. \v 9 Bapi cɨn lɨm dai ar wagɨn aul mɨdebal okok cɨnop tɨmɨd ukel, tep ukpal ak, agɨl nɨpɨn. Nɨb ak rek, Bapi cɨn seb kab ar alaŋ mɨdeb ak cɨnop tɨmɨd ukek, tep yɨb nɨg gɨp, ag nɨŋɨl, komɨŋ mɨdon. \p \v 10 Bapi cɨn lɨm dai ar wagɨn aul tɨmɨd ukpal okok, ñɨ pai sɨkol mɨdobɨn won sɨkol ak nep, gos kɨri ke nɨŋɨl cɨnop tɨmɨd ukpal. Pen God cɨnop nen agɨl, sɨŋ mɨdebin rek nep mɨdelaŋ, agɨl, cɨnop tɨmɨd ukɨp. \v 11 God cɨnop tɨmɨd ukeb won ak tep ma gɨp ak pen tɨmɨd ukek, nag tep ar nɨbak nɨŋɨl, kapkap mɨdɨl gɨ tep gɨlɨg gɨ nep mɨdonɨgabɨn. \s1 God tap ne okok nep gos nɨŋlɨg gɨ mɨdenɨmɨb \p \v 12 Nɨb ak me, ñɨn tob kalau gek owɨp ak, yokop gɨp, agɨl, warɨk amɨl apɨl gem kɨlɨs gɨnɨmɨŋ. \v 13 Kanɨb yɨpɨd gɨl tep tep ar ak amem, tap ognap tob gol nɨbep okok pɨg juonɨmɨŋ, kɨlɨs gɨl amem amem yɨm ñek komɨŋ lɨnɨgab. \p \v 14 Bin bɨ okok eip magɨlsek kapkap jɨm ñɨl mɨdon, agɨl mɨdenɨmɨb ak pen God bin bɨ sɨŋ ne mɨdenɨmɨb. God bin bɨ sɨŋ ne okok nep Bɨ Kɨb nop nɨŋnɨgal. \p \v 15 Nɨbi nɨŋ tep gɨl, God cɨnop yɨmɨg nɨŋɨl dɨ tep gɨp ak ma kɨrɨg gɨnɨmɨb. Nɨŋ tep gɨnɨmɨb, nab nɨbi okok bin alap bɨ alap gos tɨmel nɨŋɨl, bin bɨ ognap gos tɨmel nɨbak agenɨgab ak, kɨri pen ak rek nep gel gel, bin bɨ koŋai nep kɨrop asɨŋ nɨbak ulɨknɨmɨŋ rek lɨp. \v 16 Nɨŋ tep gɨl, nab nɨbi okok bin alap bɨ alap bin si bɨ si ma gɨnɨmɨŋ. Nɨbi magɨlsek God tap ne okok nep gos nɨŋlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. Iso bɨrarɨk nep gak rek ma gɨnɨmɨb. Iso ne God tap ne okok gos ma nɨŋɨl, yuan gek, tap ñɨŋin, agɨl, God nap Aisak tap tep ñak ak, Aisak ñɨ ne ned ak Iso nop ñɨnɨg gak ak, Iso ñɨ ned mɨdɨl dɨpkop ak, pen tap tep nɨbak tap yokop rek lek ne kɨrɨg gɨl, tap magɨl ak nep dak. \v 17 Pen nɨbi nɨpɨm, nap Aisak tap tep ñɨ ned Iso nop ñɨnɨg gek tap tep nɨbak, Iso ma dak ak me, kɨsen mapɨn gek sɨl aglɨg gɨ, kauyaŋ dɨnɨm, agɨl, kanɨb dɨnɨmɨŋ alap ma mɨdek, mapɨn yɨb gek sɨl aglɨg gɨ mɨdek. \s1 God per komɨŋ mɨdeb ak karɨp lɨm ne ak opɨm \p \v 18 Isrel bin bɨ karɨp lɨm Sainai Dɨm mɨdeb ak amɨl dɨm nɨbak wagɨn sɨŋak apel, mab kɨb yɨb yɨnɨl, kɨslɨm yɨb apɨl, yɨgen kɨb dɨl gek, udɨn kɨri ke nɨŋlak. Pen nɨbi karɨp lɨm nɨbak rek ma opɨm. \v 19 Akɨl magɨl mɨnɨm kɨb ak agɨl, mɨnɨm seb kab ar alaŋ nɨb alap agek, bin bɨ okok pɨrɨkɨl Mosɨs nop aglak, “Ake! Mɨnɨm ageb nɨbak rek, mɨnɨm ognap agek ma nɨŋɨn,” aglak. \v 20 Tari gɨnɨg: God mɨnɨm ned ag lak ak Isrel bin bɨ okok ag ñɨnɨg gɨ Mosɨs nop agak, “Bin bɨ, kaj meme, kaj sipsip tap okok dɨm nɨbaul apenɨmel, kab ju pɨs nep pak lɨnɨmɨb,” agak. Mɨnɨm nɨbak nɨŋel mɨdmagɨl kɨrop pɨs nep kɨr gak. \v 21 Tap gak nɨbak nɨŋɨl pɨrɨklak ak, Mosɨs ak rek nep nɨŋɨl agak, “Yad jep jep dɨl pɨrɨkebin,” agak. \p \v 22 Nɨbi pen Sainai Dɨm nɨbak ma opɨm; nɨbi Saion Dɨm opɨm. Saion Dɨm opɨm ak, God per komɨŋ mɨdeb ak karɨp lɨm ne ak opɨm, karɨp lɨm Jerusalem seb kab ar alaŋ, ejol koŋai yɨb nep mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ mɨdebal sɨŋak, karɨp lɨm nɨbak opɨm. \p \v 23 Bin bɨ Krais mɨnɨm tep ak nɨŋ del, God kɨrop ñɨ ned rek dɨl, ñɨ pai yad, agɨl, yɨb kɨrop karɨp lɨm ne seb kab ar alaŋ sɨŋak ñu kɨl tɨkɨp; kɨri mogɨm gɨl mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ mɨdebal sɨŋak, nɨbi karɨp lɨm nɨbak amɨl, Krais nop nɨŋ dɨpal okok eip jɨm ñɨl mɨdebɨm. Krais nop nɨŋ dɨpɨm ak me, God bin bɨ okok magɨlsek mɨnɨm kɨb agnɨgab God ak eip jɨm ñɨl mɨdebɨm. Bin bɨ karɨp lɨm ar wagɨn aul mɨdɨl, God nop nɨŋ dɨl, God Mɨnɨm ageb rek gɨl, bin bɨ komɨŋ tep ne mɨdɨl kɨmɨl, kaun kɨri amɨl, God eip bin bɨ sɨŋ ne mɨdebal bin bɨ okok eip jɨm ñɨl mɨdebɨm. \v 24 Jisas ne God mɨnɨm tep kɨsen nɨb dapɨl bɨ nab nɨb mɨdeb ak nop nep opɨm. Ken nɨmam Ebol nop ñag pak lek lakañ yowak ak, mɨnɨm kɨb yɨb dak; pen Jisas cɨnop nen agɨl kɨmek lakañ ne yowak rek, God eip jɨm ñɨl mɨdojɨn rek lɨp. \s1 Nɨŋ tep gɨnɨmɨb \p \v 25 Nɨb ak, nɨŋ tep gɨnɨmɨb. Bin bɨ Sainai Dɨm wagɨn sɨŋak mɨdɨl, God mɨnɨm agak ak ma dɨlak okok, komɨŋ amnɨmel rek ma lak rek ak, God karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak nɨb mɨnɨm tep kɨsen nɨb ak agak ak kɨrɨg genɨgabɨn ak, cɨn ak rek nep komɨŋ amjɨn rek ma lɨnɨgab. \p \v 26 Ñɨn ned nɨbak God kɨrop mɨnɨm agek nɨŋlɨg gɨ, monmon rek dak. Pen cɨnop agak, “Kɨsen aknɨb rek kauyaŋ gen, lɨm dai wagɨn aul abe, seb kab ar alaŋ abe magɨlsek kɨkaun gɨnɨgab,” agak. \v 27 God mɨnɨm magɨl “Kauyaŋ” agak nɨbak nɨŋɨl nɨpɨn, tap per ma mɨdenɨgab agɨl gɨ lak okok magɨlsek kɨr gɨnɨgab; tap per per mɨdenɨgab agak tap okok nep mɨdenɨgab. \v 28 Nɨb ak, cɨn karɨp lɨm kɨkaun ma gep, karɨp lɨm per per nep kɨlɨs mɨdep, karɨp lɨm tep yɨb amnɨgabɨn rek, tep aglɨg gɨ mɨdɨl, God nop nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨl, Bɨ kɨlɨs ke sek mɨdeb ak gos nɨŋlɨg gɨ, yɨb ne agon ar amnaŋ. \v 29 God cɨn mab ke yɨneb rek mɨdeb. \c 13 \s1 Ai mam ognap kɨrop mɨdmagɨl yɨb lɨn \p \v 1 Krais bin bɨ okok eip ai mam rek pen pen mɨdmagɨl lɨlɨg gɨ nep mɨdenɨmɨb. \v 2 Krais bin bɨ okok nɨb nɨbep pɨs ken apenɨmel, kɨrop dɨ tep gɨnɨmɨb. Bin bɨ ognap, bin bɨ okok nɨb apel, bin bɨ yokop okok nɨb apebal, agɨl, ag wasu dɨl, bin bɨ mer, ejol ognap kɨrop ag wasu dɨpal. \v 3 Krais bin bɨ ognap mɨñ mɨdenɨmel, cɨn eip mɨñ mɨdobɨn ag gos nɨŋɨl kɨrop gɨ tep gɨnɨmɨb. Krais bin bɨ ognap koslam mɨdenɨmel, cɨn eip koslam mɨdobɨn ag gos nɨŋɨl kɨrop gɨ tep gɨnɨmɨb. \p \v 4 Ber mal dɨl, gɨ tep gɨpir. Kɨrop ber mal gɨ tɨmel ma gɨnɨmel. Pen ber mal dɨl, kɨsen bin si bɨ si gɨnɨgair okok abe, bɨ praj bin praj bin si bɨ si gɨnɨgal okok abe, God kɨrop mɨnɨm kɨb yɨb agnɨgab. \p \v 5 Tap cɨn dɨpɨn okok sɨkol gɨp, agɨl, agon kɨlnok kɨbap gol mani tap okok gos kɨb ak ma nɨŋnɨmɨb. Tap sɨkol cɨn mɨdeb ak tep mɨdeb, agɨl gos nɨbak nep nɨŋnɨmɨb. God agak, \q1 “Nɨbep ma kɨrɨg gɨnɨgain; \q2 nɨbep eip per per nep mɨdenɨgain,” agak. \m \v 6 Nɨb ak, gos sek mɨdɨl agɨn, \q1 “Bɨ Kɨb yɨp kod mɨdeb rek, ma pɨrɨknɨgain. \q2 Bin bɨ ognap yɨp gɨ tɨmel gɨnɨmel rek ma lɨp,” agɨn. \p \v 7 Bɨ kɨb kɨri nɨbep God Mɨnɨm tep agel nɨpek ak gos nɨŋlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. Kɨri God nop nɨŋ dɨl, mɨnɨm ne ageb rek gel amek kɨmlak ak gos nɨŋlɨg gɨ mɨdɨl, nɨg aknɨb rek nep gɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. \v 8 Jisas Krais ned mɨdolɨgɨp rek, mɨñi nɨb aknɨb rek nep mɨdeb; pen mɨñi mɨdeb rek, kɨsen per per nep nɨb aknɨb rek nep mɨdenɨgab. \v 9 Bin bɨ ognap nɨbep mɨnɨm esek ke ke agenɨmel ak nɨŋɨl ma dɨnɨmɨb. God nɨbep yɨmɨg nɨŋɨl, dɨ tep gɨl, kod mɨd tep gɨp ak nep gos nɨŋɨl, mɨdmagɨl nab nɨbi adaŋ kɨlɨs dɨl, gos sek mɨdenɨmɨb. Pen tap ñɨŋeb lo okok gos alap ma nɨŋnɨmɨb. Bin bɨ tap ñɨŋeb lo okok kɨsen gɨl mɨd tep ma gɨnɨgal. \v 10 God nop tap sobok gep bɨ okok, God sobok gep karɨp ak mɨdɨl tap pak bɨd ar sɨŋak God nop sobok gɨpal bɨ okok, tap bɨd cɨn ar mɨdeb ak ñɨŋnɨmel rek ma lɨp. \v 11 God nop tap sobok gep bɨ okok kaj kau kaj meme pakɨl lakañ ak dam God nop tap sobok gep bɨ kɨb yɨb ak nop ñel, ne pen bin bɨ tap si tap tɨmel gɨpal, agɨl, God nop sobok gɨnɨg, dam Karɨp Ñɨlɨk Mɨgan Sɨŋ Ke Yɨb ak soŋ gɨp. Nonɨm ak pen dam, mɨdebal söŋ ar sɨŋak dagɨlel pɨs nep yɨn sɨbok ñɨb amɨb. \p \v 12 Nɨb ak rek, Jisas bin bɨ tap si tap tɨmel gɨpal gac nɨbak lakañ yad ke lɨg gɨ yoknɨm, agɨl, taun kɨb Jerusalem kɨjoŋ söŋ ar sɨŋak amɨl, yur kɨb dɨl, lakañ yapek kɨmak. \v 13 Nɨb ak, cɨn Jisas nop kɨsen gɨl, bin bɨ yokop okok gel amɨb nag ar ak kɨrɨg gɨl, söŋ ar ak amon, nop ag julak rek cɨnop ak rek nep ag junɨmel. \v 14 Tari gɨnɨg: lɨm dai ar wagɨn aul per per mɨdojɨn kau alap ma mɨdeb ak pen kɨsen karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak amɨl per per mɨdojɨn, agɨl, kod mɨdobɨn. \p \v 15 Nɨb ak, cɨn per per nep, Jisas Bɨ Kɨb cɨn, agɨl, yɨb ne agon ar amnaŋ. Nɨg gon, God udɨn yɨrɨk ne tap sobok gep tep rek lɨnɨgab. \v 16 Bin bɨ ognap okok kɨrop dɨ tep gɨl, gɨ tep gɨl, tap cɨn ognap kɨrop nonɨm lɨ ñɨn. Nɨg gon, God nɨŋɨl tap sobok gep tep rek lek, mɨñ mɨñ gɨnɨgab. \p \v 17 Bɨ kɨb nɨbep kod mɨdebal okok, mɨnɨm kɨrop dɨl, agnɨmel rek gɨnɨmɨb. God wög gɨpɨn ak God nɨŋek tep gɨnɨmɨŋ, agɨl gos ak nɨŋlɨg gɨ nɨbep per nep nɨŋ tep gɨl kod mɨd tep gɨpal. Nɨb ak, kɨri tap tari gɨnɨmɨb agnɨgal ak, ak rek nep gɨnɨmɨb. Nɨg genɨgabɨm ak, tep gek nɨŋlɨg gɨ wög kɨri gɨnɨgal. Pen agnɨgal rek ma gɨnɨgabɨm ak, wög gɨnɨg gɨnɨgal ak gɨnɨgal ak pen tep gek nɨŋlɨg gɨ ma gɨnɨgal. Nɨg gel, nɨbep kod mɨd tep gɨnɨmel rek ma lɨnɨgab. \s1 Nɨbi God nop sobok gem, ne cɨnop kod mɨdonɨmɨŋ \p \v 18 Pen nɨbi God nop sobok gem ne cɨnop kod mɨdonɨmɨŋ. Cɨn gos omal mer, gos nokɨm nep nɨŋɨl, tap tari gɨnɨgabɨn, God Mɨnɨm ageb rek nep gɨlɨg gɨ mɨdon, agɨl gos ar ak nep nɨpɨn. \v 19 Yad tap kɨb alap kɨlɨs gɨl nɨbep ag nɨŋebin: God nop sobok gem, ne gek, nɨbi mɨdebɨm sɨŋak kasek nɨnɨm. \p \v 20-21 God mɨnɨm tep per per mɨdep ak, Bɨ Kɨb cɨn Jisas lakañ ne yapɨl kɨmak mɨnɨm tep nɨbak mɨdep nep mɨdeb. Lakañ ne yapɨl kɨmek God gek ne warɨkɨl Sipsip Mɨkep Bɨ Kɨb Yɨb mɨdeb. God bin bɨ dɨ tep gek kapkap mɨd tep gɨnɨgal ak, nɨbep ak rek nep tap tep ñek, tap tari tari God gɨnɨmɨb agnɨgab ak, gɨnɨgabɨm. Pen Jisas Krais mɨdmagɨl nab cɨnop adaŋ mɨdɨl, God ne cɨnop bin bɨ tigep bin bɨ rek mɨdenɨgabɨn agnɨgab ak, Jisas Krais cɨnop gek nɨb aknɨb rek nep mɨdenɨgabɨn. Nɨb ak, Jisas Krais yɨb nop per per nep agon ar amnaŋ. Nɨb aknɨb rek tep. \s1 Mɨnɨm dai ognap \p \v 22 Pen ai mam sɨkop. Mɨj ulep ñu kɨl tɨkesin nɨbaul, mɨnɨm agebin ak nɨŋ tep gɨl dɨnɨmɨb. \p \v 23 Mam cɨn Timoti nop mɨñ lɨlak ak, mɨñi mɨs owɨp. Ulep apenɨgab ak, eip nɨnɨgabɨr. \p \v 24 Bɨ kɨb nɨbi okok abe, God bin bɨ ne okok abe, nɨbep magɨlsek “Mɨdebɨm?” agebin. Krais bin bɨ ne karɨp lɨm Itali nɨb okok nɨbep “Mɨdebɨm?” agebal. \p \v 25 God nɨbep magɨlsek yɨmɨg nɨŋɨl dɨ tep gɨl kod mɨdeŋ.