\id 1TH - Minimib dialect (Kalam) NT [kmhM] -Papua New Guinea 2008 (web version -2012 bd) \h 1 Tesalonaika \toc1 Pol mɨj ned ak Tesalonaika bin bɨ kɨrop ñu kɨl tɨkak \toc2 1 Tesalonaika \toc3 1Te \mt1 1 Tesalonaika \mt2 Pol mɨj ned ak Tesalonaika bin bɨ kɨrop ñu kɨl tɨkak \c 1 \p \v 1 Cɨn Pol, Sailas, Timoti, nɨbep Bapi God Bɨ Kɨb Jisas Krais apɨl mal bin bɨ kɨri taun kɨb Tesalonaika mɨdebɨm okok, mɨj nɨbaul ñu kɨl tɨkobɨn. \p God nɨbep yɨmɨg nɨŋɨl dɨ tep gek, mɨd tep gɨnɨmɨb. \s1 Tesalonaika bin bɨ Krais nop nɨŋ dɨl cɨg tep gɨlak \p \v 2 Cɨn sobok gɨl, nɨbep magɨlsek per nep God nop tep apɨn. \v 3 Cɨn Bapi God nop sobok gɨl, per nep nɨbep gos nɨŋɨl, nɨbi titi gɨl rek gɨpɨm ak gos nɨŋɨl, God nop tep apɨn. Nɨbi Bɨ Kɨb cɨn Jisas Krais nop nɨŋ dɨl cɨg tep gɨl, nop wög gɨ tep gɨpɨm; nɨbi Bɨ Kɨb cɨn Jisas Krais nop mɨdmagɨl lɨl, kɨlɨs gɨl nop wög gɨlɨg gɨ mɨdebɨm; nɨbi Bɨ Kɨb cɨn Jisas Krais eip karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak amɨl tap tep dɨnɨgabɨn, agɨl, mɨker apek gos par ma nɨpɨm. \p \v 4 Ai mam tep. Cɨn nɨpɨn nɨbi me, God mɨdmagɨl lɨl bin bɨ ne ke dɨp bin bɨ okok mɨdebɨm. \v 5 Cɨn Krais mɨnɨm tep ne ak dam karɨp nɨbi okok amɨl, nɨbep mɨnɨm magɨl nep ma ag ñɨnok. Kaun Sɨŋ ne cɨnop nab adaŋ mɨdɨl, kɨlɨs ne cɨnop ñek nɨŋlɨg gɨ, Krais mɨnɨm tep ak mɨnɨm nɨŋɨd yɨb mɨdeb agɨl, nɨbep mɨnɨm yɨpɨd gɨl yɨb ak ag ñon nɨŋ dɨpek. Nɨbep eip kɨn mɨdolɨgɨpɨn ak, nɨbep nen agɨl nɨg gɨlɨg gɨ mɨdolɨgɨpɨn ak, nɨbi ke bɨr nɨpɨm. \v 6 Bɨ Kɨb golɨgɨp ak nɨŋɨl, cɨn ke golɨgɨpɨn ak nɨŋɨl, nɨbi nɨb aknɨb rek nep gɨ mɨdölɨgɨpɨm. Nɨbi koslam yɨb mɨdölɨgɨpɨm pen Kaun Sɨŋ ne gek, nɨbi Krais mɨnɨm tep ak nɨŋɨl, mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ nɨŋ dɨ mɨdölɨgɨpɨm. \v 7 Nɨg gɨlɨg gɨ tep gölɨgɨpɨm nɨbak, Krais bin bɨ ne Masedonia Propins mɨdelak okok abe, Akaia Propins mɨdelak okok abe nɨŋɨl, nɨb aknɨb rek nep gɨ tep gɨ mɨdelak. \p \v 8 Nɨbi God nop nɨŋ dɨpek ak, mɨnɨm nɨbak amɨl amɨl, Masedonia Propins, Akaia Propins okok nep mer, karɨp lɨm tɨgoŋ tɨgoŋ magɨlsek amek nɨŋlɨg gɨ bin bɨ okok magɨlsek bɨr nɨpal. \v 9 Nɨb ak, cɨn karɨp lɨm ognap amjakon, bin bɨ nɨb okok ke kesɨm dɨl apal, “Tesalonaika bin bɨ kɨrop mɨnɨm tep ak ag ñɨbek, nɨbep dɨ tep gɨl, tap esek sobok gölɨgɨpal okok kɨrɨg gɨl, God nɨŋɨd per komɨŋ mɨdeb ak nop nɨŋ dɨl, ne ageb rek nep gɨl, \v 10 Ñɨ ne Jisas kɨmek, God gek warɨkak ak, seb kab ar alaŋ sɨŋak nɨb adɨk gɨ onɨgab, agɨl, kod mɨdebal,” apal. Jisas cɨnop nen agɨl kɨmak ak me, God kal juɨl pen yur kɨb ñɨnɨgab ak ma dɨnɨgabɨn. \c 2 \s1 Pol Tesalonaika mɨdɨl Bɨ Kɨb nop wög gak \p \v 1 Ai mam sɨkop, nɨbi ke nɨpɨm, ned karɨp nɨbep onok ak, yokop ma onok. \v 2 Taun kɨb Pilipai ned amɨl ag ñon, bin bɨ ognap cɨnop mɨnɨm tɨmel agɨl gɨ tɨmel gɨlak ak pen God cɨnop kod mɨdɨl gɨ ñek, gɨlak nɨbak gos par ma nɨŋɨl, Tesalonaika amɨl nɨbep Krais mɨnɨm tep ak ag ñon, cɨnop ak rek nep gɨ tɨmel gɨlak ak pen abramek ag ñɨ mɨdonok. \v 3 Mɨnɨm nɨbep ag ñɨbɨn ak sɨdol gɨl, gos tɨmel nɨŋɨl, tom agɨl, ma ag ñɨbɨn. \p \v 4 Krais mɨnɨm tep dad amnɨmel, agɨl, God ne ke cɨnop ag lek, mɨnɨm tep nɨbak ag ñɨbɨn. Krais mɨnɨm ag ñon, bin bɨ okok nɨŋel, kɨrop tep gaŋ agɨl ma gɨpɨn; God ne nɨŋek, nop tep gaŋ agɨl gɨpɨn. God ne nep gos mɨdmagɨl cɨn nab adaŋ titi rek gɨ mɨdobɨn ak nɨŋɨp. \v 5 Nɨbi ke nɨpɨm, nɨbep tep gɨnɨmɨŋ agɨl mɨnɨm kɨl tep ognap nɨbep ma ag ñɨnok; mani tap okok dɨn agɨl mɨnɨm ma ag ñɨnok. God ne ak rek nep nɨŋɨp. \v 6 Nɨbi Tesalonaika bin bɨ yɨb cɨnop agem ar amnaŋ agɨl mɨnɨm ma ag ñɨnok. Bin bɨ ognap okok yɨb cɨnop agel ar amnaŋ agɨl mɨnɨm ma ag ñɨnok. \p \v 7 Bɨ Krais mɨnɨm dad ameb mɨdobɨn rek, nɨbep mɨnɨm kasek ag ñeb rek, pen cɨn ma agnok. Bin okok ñɨ paiŋaŋ kɨri dɨ tep gɨpal rek ak, nɨbep mɨnɨm sɨsain tep agɨl dɨ tep gɨnok. \v 8 Nɨbep mɨdmagɨl yɨb lɨ mɨdolɨgɨpɨn. God Mɨnɨm tep ne ak nɨbep ag ñon, cɨnop ñag pak lɨnɨg geblap ma kɨrɨg gɨpnop. Nɨbi ai mam mɨdmagɨl cɨn me. \p \v 9 Ai mam sɨkop, nɨbi nɨpɨm, nɨbep eip kɨn mɨdɨl wög kɨlɨs gɨl koslam mɨdolɨgɨpɨn. Nɨbep eip kɨn mɨdɨl, God mɨnɨm tep ne ak nɨbep ag ñɨ ajɨl, koslam tap magɨl cɨnop pag dap ñɨnɨgal, agɨl, pɨb nab kɨslɨm eyaŋ mani wög rek gɨl tap ñɨbolɨgɨpɨn. \v 10 Nɨbi nɨpɨm, cɨn nɨbep bin bɨ Krais nop nɨŋ dɨpɨm okok eip mɨdlɨg gɨ, nɨbep gɨ tep nep gɨl, bɨ asɨŋ ma mɨdeb, bɨ mɨnɨm alap ma mɨdeb rek nep mɨdonok. God ne ke ak rek nep nɨŋɨp. \v 11 Nɨbi nɨpɨm, bɨñen sɨkop ñɨ pai kɨri ke ag ñɨ tep gɨpal rek nɨbep golɨgɨpɨn. \v 12 God nɨbep dek, bin bɨ ne nep melɨk sek mɨdenɨgabɨm. Nɨb ak, nɨbi God gɨp nɨbak nɨŋɨl, gos nɨŋ tep gɨl, nag tep ar ak nep gɨ mɨdenɨmɨb, agɨl, nɨbep mɨnɨm sɨsain ag ñolɨgɨpɨn. Nɨbi gos sek mɨdɨl, nɨbep gɨ tɨmel gɨlak ak gos par ma nɨŋɨl, kɨlɨs gɨl, nag tep ar ak ma kɨrɨg gɨnɨmɨb, agɨl, mɨnɨm nɨbak rek nɨbep ag ñolɨgɨpɨn. \p \v 13 Nɨbep God mɨnɨm tep ne ag ñon nɨŋɨl, mɨnɨm kɨri ke nep ma agebal, God mɨnɨm ne ke agebal, agɨl, nɨŋ dɨpek. Nɨŋɨd me, mɨnɨm ag ñɨbɨn ak, God mɨnɨm komɨŋ gos mɨdmagɨl nɨbep nab adaŋ gek, magɨl pɨlɨp. Nɨb ak, cɨn per nep God nop tep aglɨg gɨ mɨdobɨn. \v 14 Pen ai mam sɨkop. Krais bin bɨ ne karɨp lɨm Judia okok cöc ke ke okok ap mogɨm gɨl God nop sobok gelak, Juda bin bɨ okok kɨrop gɨ tɨmel gɨlak rek nep, bin bɨ nɨbi ke Tesalonaika okok nɨbep ak rek nep gɨlak. \v 15 Juda bin bɨ okok kɨri God mɨnɨm agep bɨ okok kɨrop ñag pak lɨl, Bɨ Kɨb Jisas nop ñag pak lɨl, cɨnop yɨk gɨ yoklak. God kɨrop nɨŋɨl mɨñ mɨñ ma gɨp. Kɨri bin bɨ okok magɨlsek nɨŋel mɨlɨk yowɨp. \v 16 Krais nop nɨŋ del kɨrop komɨŋ kɨsen ñɨnɨgab, agɨl, Krais mɨnɨm tep ne ak Juda bin bɨ mer okok kɨrop ag ñon, Juda bin bɨ okok kal juɨl, cɨnop kanɨb uren gɨpal. Gɨpal nɨbak, kɨri per nep tap si tap tɨmel gölɨgɨpal rek nep gɨ dam dam damlɨg gɨ amek, tap si tap tɨmel kɨri asmen kɨb yɨb rek mɨdeb. Pen mɨñi God kɨrop kal juɨl gek mɨker kɨb yɨb kɨrop owɨp. \s1 Pol, nɨbep kauyaŋ am nɨŋnɨm, agak \p \v 17 Ai mam sɨkop. Nɨbep eip kɨn mɨdon, Juda bin bɨ cɨnop yɨk gɨ yoklak ak, mapɨn gek nɨŋlɨg gɨ mɨdobɨn. Mɨb goŋ cɨn sɨŋaul mɨdobɨn pen gos cɨn nɨbep eip mɨdeb. Nɨb ak, nɨbep kauyaŋ am nɨŋɨn, agɨl, gos ak nep nɨŋ mɨdobɨn. \v 18 Nɨbep am nɨŋɨn ag gos nɨŋɨl, yad Pol, ñɨn omal aka omal nokɨm onɨgain agnek, pen Seten cɨnop kanɨb komɨb. \v 19 Nɨbi gɨpɨm rek nɨŋɨl cɨn gos sek mɨdobɨn; nɨbi gɨpɨm rek nɨŋɨl mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ mɨdobɨn; nɨbi gɨpɨm rek nɨŋɨl, Bɨ Kɨb cɨn Jisas onɨgab ñɨn ak, mɨnɨm tep nak ag ñon magɨl pɨlɨp me aul, agnɨgabɨn. \v 20 Nɨbep nep gos nɨŋɨl, mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ, tep aglɨg gɨ nep mɨdobɨn. \c 3 \p \v 1 Pen nɨbep mapɨn nɨŋɨl am nɨŋɨn agɨl, kasek am nɨŋep rek ma lek, yad Pol, Sailas, cɨr mal taun kɨb Atens mɨdɨl, \v 2-3 mam cɨn Timoti, cɨr eip God nop wög gɨl, Krais mɨnɨm tep ne ak ag ñɨ tagɨp ak, nop ag yokor nak. Nɨbep gɨ tɨmel gel, bin bɨ ognap Krais nop kɨrɨg gɨnɨmel rek lɨp, Timoti amɨl, nɨbep eip kɨn mɨdɨl Krais mɨnɨm tep ak ag ñɨ tep gek, nɨbi Krais nop nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨl, gos sek mɨdenɨmɨb, agɨl, nop ag yokor nak. Pen nɨbi nɨpɨm, Krais bin bɨ ne mɨdobɨn rek, cɨnop gɨ tɨmel gel mɨker dɨnɨgabɨn. \v 4 Cɨn nɨbep eip kɨn mɨdɨl, cɨnop gɨ tɨmel gɨnɨgal agnok ak, kɨri nɨb aknɨb rek nep gɨpal ak bɨr nɨpɨm. \v 5 Nɨg gelak, yad nɨbep yɨmɨg yɨb nɨŋɨl, gos par nɨŋɨl, titi gɨl mɨdebɨm ak nɨŋnɨmɨŋ agɨl, Timoti nop ag yoknek. Gos yad nɨŋnek ak, Seten ne nɨbep lɨp gek mɨnɨm koslam ag ñon nɨpɨm ak kɨrɨg gɨnɨmɨb rek lɨp, ag gos nɨŋnek. \s1 Timoti adɨk gɨ apɨl, mɨd tep gɨpɨm, agak \p \v 6 Pen Timoti nɨbep am nɨŋɨl adɨk apɨl agɨp, nɨbi Krais nop nɨŋ dɨl cɨg tep gɨl, bin bɨ okok kɨrop mɨdmagɨl lɨl, cɨrop mal gos nɨŋlɨg gɨ mɨñ mɨñ gɨpɨm. Cɨr mal par sɨŋ aul mɨdɨl, nɨbep yɨmɨg nɨpɨr rek, nɨbi pen ak rek nep karɨp lɨm nɨbi ke okok mɨdɨl, cɨrop mal yɨmɨg nɨpɨm, agɨp. \v 7 Pen cɨnop gɨ tɨmel gel mɨd tep ma gɨnok ñɨn ak, Timoti apɨl, nɨbi Krais nop nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨpɨm mɨnɨm ak agek, cɨnop mɨdmagɨl pɨlɨs gɨ ar ar gɨp. \v 8 Nɨbi Bɨ Kɨb cɨg tep gɨl nop eip jɨm ñɨl mɨdebɨm ak nɨŋɨl, cɨn komɨŋ yɨb nep mɨdobɨn. \p \v 9 Mɨd tep gɨpɨm ak nɨŋɨl, God nop tep agobɨn. God ne gek, nɨbep gos nɨŋɨl, mɨñ mɨñ yɨb gɨpɨn. Nɨb ak, nop tep aglɨg gɨ mɨdobɨn. \v 10 Kauyaŋ am nɨbep nɨŋɨl, Krais mɨnɨm tep ak ag ñon Krais nop nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨnɨmɨb, agɨl, kɨlɨs gɨl God nop pɨb nab kɨslɨm eyaŋ sobok gɨlɨg gɨ mɨdobɨn. \p \v 11 Nɨb ak, Bapi God ne ke abe, Bɨ Kɨb cɨn Jisas abe cɨnop kanɨb yɨker, mɨdebɨm sɨŋak nɨnɨgabɨn. \v 12 Cɨn nɨbep mɨdmagɨl yɨb lɨpɨn rek, Bɨ Kɨb nɨbep gɨ ñek, nɨbi ke ak rek nep pen pen mɨdmagɨl lɨl, bin bɨ okok kɨrop magɨlsek mɨdmagɨl lɨl gɨnɨmɨb. \v 13 Bɨ Kɨb Jisas nɨbep kɨlɨs ne ñɨl kod mɨd damɨl, bin bɨ sɨŋ ne okok magɨlsek dɨl adɨk gɨ onɨgab ñɨn ak, ne apɨl nɨbep dek, nɨbi God Bapi cɨn udɨn yɨrɨk ar ne sɨŋak, mɨnɨm alap ma mɨdek bin bɨ sɨŋ ne mɨdenɨgabɨm. \c 4 \s1 God nop tep gɨnɨmɨŋ ar ak nep gɨnɨmɨb \p \v 1 Ai mam sɨkop. Nɨbep eip kɨn mɨdonok ñɨn ak, nɨbi titi gɨl God nop tep gɨnɨgab nag ar ak nep gɨnɨgabɨm ak nɨbep ag ñɨnok. Mɨnɨm ag ñɨnok ak nɨbi dɨl nɨb aknɨb rek nep gɨlɨg gɨ mɨdebɨm. Pen mɨñi cɨn Bɨ Kɨb Jisas bin bɨ ne mɨdobɨn rek, yad nɨbep agebin, nɨbi gɨ tep gɨpɨm ak, mɨñi ar nɨbak nep kɨlɨs gɨl tapɨn nep gem amnɨmɨŋ. \v 2 Bɨ Kɨb Jisas cɨnop agek nɨbep mɨnɨm tari tari ag ñɨnok ak nɨbi bɨr nɨpɨm. \p \v 3 God nop tep gɨnɨgab ak, nɨbi bin bɨ ke komɨŋ tep mɨdɨl, bin si bɨ si ma gɨnɨgabɨm. \v 4 Nɨbi magɨlsek, God nop tep gɨnɨgab nag ar ak nep mɨb goŋ nɨbi kod mɨd tep gem, bin bɨ okok nɨŋel nɨbep mɨnɨm alap ma mɨdenɨgab. \v 5 Bin bɨ God nop ma nɨpal okok, gos tɨmel nɨŋɨl bin si bɨ si dɨn agɨl gɨ tapal rek ma gɨnɨmɨb. \v 6 Pen nɨbi Krais bin bɨ ai mam okok tap kɨrop pɨlɨ gɨ ma dɨnɨmɨb. Bin bɨ ognap nɨg genɨgal ak, Bɨ Kɨb magɨlsek nɨŋɨl kɨrop pen yur ñɨnɨgab. Mɨnɨm nɨbak nɨbep ned ag ñɨ tep gɨpɨn. \v 7 Tap si tap tɨmel gɨm, agɨl, God cɨnop mɨnɨm tep ne agɨl ma dak; gɨ tep gɨlɨg gɨ nep mɨdɨl, bin bɨ sɨŋ mɨdem, agɨl, cɨnop dak. \v 8 Nɨb ak, bin bɨ mɨnɨm agobɨn nɨb aul yo nɨŋnɨgal okok, cɨnop ma yo nɨŋnɨgal; God nop yo nɨŋnɨgal. Pen God ne Kaun Sɨŋ ne nɨbep ñeb. \p \v 9 Krais bin bɨ ai mam okok kɨrop mɨdmagɨl lɨm, agɨl, mɨnɨm ak ñu kɨl ma tɨkjɨn. God nɨbep gos tep ñek, nɨbi ke nɨŋɨl bɨr pen pen mɨdmagɨl lɨpɨm. \v 10 Krais bin bɨ ne Masedonia Propins mɨdebal okok magɨlsek ak rek nep bɨr mɨdmagɨl lɨpɨm. Pen nɨbep mɨnɨm kɨlɨs agɨl agobɨn, kɨlɨs gɨl per nep nag ar nɨbak nep gem amek kɨb amnɨmɨŋ. \p \v 11-12 Pen nɨbep ned agnok rek, bin bɨ okok eip kapkap mɨd tep gɨn, agɨl gem amnɨmɨŋ. Wög wari nɨbi okok ke gɨl tap ñɨŋnɨmɨb. Nɨb ak, tap magɨl, mani tap nɨbi okok ke mɨdek nɨŋlɨg gɨ, tap asɨb ma ag nɨŋenɨgabɨm me, bin bɨ Krais nop ma nɨpal okok, nɨbep nɨŋel tep gɨnɨgab. \s1 Bɨ Kɨb adɨk gɨ onɨgab \p \v 13 Pen ai mam sɨkop. Nɨbep mɨnɨm alap ag ñɨ tep gɨnɨgaun. Bin bɨ nɨbi ognap kɨmel, pɨs nep kɨmbal agɨl, bin bɨ ognap yɨmɨg gek sɨl apal rek ma gɨnɨmɨb. \v 14 Jisas kɨmak ak, God gek warɨkɨl komɨŋ mɨdeb, agɨl nɨpɨn rek, bin bɨ Jisas nop nɨŋ dɨl kɨmbal okok, Jisas adɨk gɨ onɨgab ñɨn ak, God ne gek, Jisas bin bɨ ne kɨmbal nɨb okok kausek onɨgab, agɨl nɨpɨn. \p \v 15 Pen Bɨ Kɨb ne ke mɨnɨm ag ñolɨgɨp rek nɨpɨn, ñɨn kɨsen nɨbak cɨn bin bɨ komɨŋ mɨdon nɨŋlɨg gɨ Bɨ Kɨb adɨk gɨ onɨgab okok, bin bɨ ned kɨmlak okok kɨrop ma yem gɨ amnɨgabɨn. \v 16 Mɨnɨm kɨb alap seb kab ar alaŋ nɨb agek, ejol magɨlsek okok kod mɨdeb ejol kɨb ak sɨk gaul gek nɨŋlɨg gɨ, God akɨl magɨl ak agek nɨŋlɨg gɨ, Bɨ Kɨb ne ke seb kab ar alaŋ sɨŋak nɨb onɨgab. Bɨ Kɨb apek, bin bɨ Krais nop nɨŋ dɨl kɨmbal okok ned warɨknɨgal. \v 17 Kɨri warɨknɨgal nɨŋɨl God ne cɨnop bin bɨ ne komɨŋ mɨdenɨgabɨn okok kɨrop eip ulɨk nab sak gek, seb kab alaŋ ap ran jak amɨl Bɨ Kɨb eip mogɨm gɨnɨgabɨn. Nɨb ak, cɨn Bɨ Kɨb eip per nep per nep mɨdonɨgabɨn. \p \v 18 Nɨb ak, mɨnɨm agobɨn nɨb aul pen pen ag amɨl apɨl gɨl, gos sek mɨdenɨmɨb. \c 5 \s1 Bɨ Kɨb cɨn adɨk gɨ onɨgab ak nɨŋɨl mɨd tep gɨl kod mɨdojɨn \p \v 1 Pen ai mam sɨkop. Bɨ Kɨb ne ñɨn akal onɨgab, bin bɨ tap tari gel nɨŋlɨg gɨ onɨgab ak, nɨbep ma agjɨn. \v 2 Nɨbi ke nɨpɨm, Bɨ Kɨb onɨgab ak, nop kod mɨdenɨgal ñɨn ak ma onɨgab. Bɨ tap si dep okok bin bɨ kɨn ambal won ak opal rek ak onɨgab. \v 3 Mɨñi kapkap mɨd tep gɨpɨn, cɨnop mɨñi tap alap ma gɨnɨgab, agnɨgal ñɨn ak nep kasek apek, gos par yɨb nɨŋnɨgal. Bin ñɨ paiŋaŋ tɨk donɨg gek yur gɨp rek ak gɨnɨgab; kasek nep yur tɨmel dɨl pɨrɨk gɨ amnɨmel rek ma lɨnɨgab. \p \v 4 Pen ai mam sɨkop. Bɨ tap si dep okok apɨl karɨp nap bɨ del, mɨdmagɨl kɨri pɨlɨs gɨnɨgab. Pen nɨbi kɨslɨm pɨs sɨŋak ma mɨdebɨm rek, ñɨn kɨb nɨbak apek, mɨdmagɨl nɨbep pɨlɨs ma gɨnɨmɨŋ. \v 5 Nɨbi magɨlsek melɨk ñɨ pai mɨdebɨm; nɨbi magɨlsek pɨb nab ñɨ pai mɨdebɨm. Cɨn kɨslɨm ñɨ pai mer; cɨn kɨlɨp ñɨ pai mer. \v 6 Bin bɨ ognap wɨsɨn kɨnbal rek ma mɨdojɨn; gos nɨŋ tep gɨl, gos tɨmɨd sek mɨdojɨn. \v 7 Bin bɨ wɨsɨn kɨnbal okok, kɨslɨm eyaŋ nep kɨnbal. Bin bɨ ñɨg kɨlɨs ñɨbɨl saköl ñapal okok, kɨslɨm eyaŋ nep gɨpal. \v 8 Pen cɨn bin bɨ pɨb nab tapɨn okok, gos nɨŋlɨg gɨ mɨdon. God Mɨnɨm nɨŋ dɨlɨg gɨ, God nop mɨdmagɨl lɨlɨg gɨ mɨdon; nɨg gon, sior kɨlɨs ami bɨ tol gɨ lɨpal rek, pabɨl bak cɨn sɨŋak mɨdenɨgab. Bɨ Kɨb cɨn Jisas Krais eip karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak amɨl tap tep dɨnɨgabɨn nɨpɨn ak, gos nɨŋlɨg gɨ mɨdon; nɨg gon, usajɨl kɨlɨs bad ami bɨ tol gɨ lɨpal rek, nabɨc cög ar cɨn mɨdenɨgab. \v 9 Tari gɨnɨg: God cɨnop gak ak, yur kɨb dɨnɨmel, agɨl ma gak; Bɨ Kɨb cɨn Jisas Krais gek, karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak amɨl per nep nop eip komɨŋ mɨdenɨmel, agɨl gak. \v 10 Krais cɨnop nen agɨl kɨmak ak, komɨŋ mɨdon onɨgab aka kɨmɨl mɨdon onɨgab ak mɨnɨm ma mɨdeb; cɨn amɨl per per nep ne eip komɨŋ mɨdenɨgabɨn. \v 11 Nɨb ak, nɨbi Krais bin bɨ ne pen pen Krais mɨnɨm tep ak ag ñɨl, nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨl, gos sek mɨdenɨmɨb. Pen agesin aul nɨbi ke nɨb aknɨb rek nep bɨr gɨpɨm. \p \v 12 Ai mam sɨkop. Bɨ kɨb nɨbep koslam wög gɨ ñɨlɨg gɨ, mɨnɨm tɨg bɨloklɨg gɨ, mɨnɨm ag ñɨlɨg gɨ mɨdebal okok, kɨrop dɨ rep gɨnɨmɨb. \v 13 God ke agek wög nɨg gɨpal ak, kɨrop mɨdmagɨl lɨl dɨ rep gɨnɨmɨb. Pen nɨbi magɨlsek kapkap jɨm ñɨl mɨdenɨmɨb. \p \v 14 Ai mam sɨkop nɨŋɨm. Bin bɨ wög ma gɨl mɨd tep ma gɨpal okok kɨrop mɨnɨm kɨlɨs agnɨmɨb. Bin bɨ mapɨn gek gos par lɨ mɨdebal okok kɨrop mɨnɨm sɨsain agɨl ag ñɨ tep gɨnɨmɨb. Bin bɨ sain okok kɨrop gɨ ñɨnɨmɨb. Bin bɨ okok magɨlsek kɨrop per nep mɨnɨm sɨsain agɨl kapkap mɨdenɨmɨb. \v 15 Bin bɨ ognap nɨbep gɨ tɨmel genɨmel, pen gɨ tɨmel ma gɨnɨmɨb. Pen pen dɨ tep gɨl, pen pen gɨ tep gɨnɨmɨb. Pen bɨgi sɨkop okok abe, kɨrop magɨlsek nɨb aknɨb rek nep gɨ tep gɨnɨmɨb. \v 16 Per nep mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb; \v 17 per nep God nop sobok gɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb; \v 18 tap tari tari nɨbep gɨnɨmɨŋ ak, ñɨn per per nep God nop tep aglɨg gɨ mɨdenɨmɨb. Krais Jisas bin bɨ ne mɨdɨl nɨg gɨlɨg gɨ mɨdem me, God nop tep gɨnɨgab. \v 19 God Kaun cɨnop gos ñɨnɨmɨŋ agɨl nɨŋlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. \v 20 Bin bɨ God mɨnɨm agep okok mɨnɨm agenɨmel ma kɨrɨg gɨnɨmɨb. \v 21 Pen bin bɨ ognap tom agnɨmel rek lɨp ak, nɨŋ tep yɨb gɨnɨmɨb. God Mɨnɨm yɨpɨd gɨl ak agenɨmel nɨŋɨl dɨnɨmɨb; esek agenɨmel nɨŋɨl ma dɨnɨmɨb. \v 22 Nag tɨmel ar ognap ma gɨnɨmɨb. \p \v 23 God cɨnop bin bɨ dɨ tep gek kapkap mɨd tep gɨpɨn ak, ne ke nɨbep kod mɨdlɨg gɨ gek, nɨbi bin bɨ ke komɨŋ tep ne mɨdenɨgabɨm. God ne ke gek, Bɨ Kɨb cɨn Jisas Krais onɨgab ñɨn ak, kaun nɨbi okok, gos tɨmɨd mɨdmagɨl nɨbi okok, mɨb goŋ nɨbi okok magɨlsek, asɨŋ sɨkol acɨb eñap ma mɨdonɨmɨŋ. \v 24 God nɨbep mɨnɨm tep ne agɨp ak, mɨnɨm ne ageb ar aknɨb rek nep gɨp. Nɨb ak nɨpɨn, sɨŋaul agesin rek nɨbep gɨnɨgab. \p \v 25 Ai mam sɨkop. Cɨnop gos nɨŋɨl, God nop sobok gɨnɨmɨb. \v 26 Nɨbi Bɨ Kɨb nop nɨŋ dɨpɨm rek, Krais bin bɨ ai mam magɨlsek pen pen ag wasu dɨlɨg gɨ, mɨkem bom sɨloknɨmɨb. \v 27 Bɨ Kɨb cɨn ak nɨŋ mɨdeb rek nɨbep agebin, mɨnɨm ñu kɨl tɨkesin nɨbaul, ai mam okok kɨrop magɨlsek udɨn lɨ agem nɨŋnɨmel. \p \v 28 Bɨ Kɨb cɨn Jisas Krais nɨbep mapɨn nɨŋɨl, dɨ tep gɨlɨg gɨ mɨdonɨmɨŋ.