\id 1PE - Minimib dialect (Kalam) NT [kmhM] -Papua New Guinea 2008 (web version -2012 bd) \h 1 Pita \toc1 Pita mɨj ned ak ñu kɨl tɨkak \toc2 1 Pita \toc3 1Pi \mt1 1 Pita \mt2 Pita mɨj ned ak ñu kɨl tɨkak \c 1 \p \v 1 Yad Pita, bɨ Jisas Krais mɨnɨm dad ameb bɨ alap. Yad nɨbep bin bɨ God bɨrarɨk ped okok bin bɨ ne ke ag lak okok, mɨj aul ñu kɨl tɨkebin. \fig caption|alt="map" src="1peter-map.tif" size="col" ref="1:1" \fig* \p Nɨbi ognap Podas mɨdebɨm, ognap Galesia mɨdebɨm, ognap Kapadosia mɨdebɨm, ognap Esia mɨdebɨm, ognap Bitinia mɨdebɨm. Nɨbi bin bɨ karɨp lɨm par okok nɨb rek mɨdebɨm. Mɨnɨm nɨb aul ñu kɨl tɨk yoken, karɨp lɨm ke ke mɨdebɨm okok amek nɨŋnɨgabɨm. \p \v 2 Bapi God bɨrarɨk ped okok nɨbep gos nɨŋɨl, bin bɨ yad mɨdenɨgal, agak. Nɨb ak, God Kaun ne ak gek, nɨbi bin bɨ ne mɨdɨl, Jisas Krais ageb rek gɨnɨgabɨm nɨŋɨl lakañ ne tap si tap tɨmel gɨpɨm gac ak lɨg gɨ yoknɨgab. \p Nɨb ak, God apɨl mal nɨbep yɨmɨg nɨŋɨl, dɨ tep gɨl, kod mɨder, nɨbi per nep kapkap sain tɨkɨl mɨdenɨmɨb. \s1 Mɨd tep gep magɨl cɨn ak mɨdeb God karɨp lɨm tep ne seb kab ar alaŋ sɨŋak \p \v 3 Bɨ Kɨb cɨn Jisas Krais God ne nop tep agɨn! Jisas Krais Nap ne nop tep agɨn! Ne nep cɨnop yɨmɨg yɨb nɨŋɨl, Ñɨ ne Jisas Krais nop ag yokek apɨl kɨmɨl, kauyaŋ warɨkak ak me, ñɨ pai ne yɨb mɨdɨl, ne eip per per mɨdenɨgabɨn, agɨl, gos sek mɨdobɨn. \v 4 God ñɨ pai ne mɨdobɨn rek, cɨnop karɨp lɨm tep ne seb kab ar alaŋ sɨŋak dɨ tep gɨnɨgab. Lɨm dai ar wagɨn aul tap okok ajɨl lɨl ki gɨ yonɨgab ak pen God karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak aknɨb ma gɨnɨgab. God tap tep okok nɨbep ag lak nɨŋɨl per per nep mɨd tep yɨb gɨnɨgab. Cɨnop agɨp rek, amɨl ne eip per per nep mɨd tep gɨnɨgabɨn. \p \v 5 God ne kɨlɨs yɨb. Nɨbi God nop nɨŋ dɨl cɨg tep gem, ne nɨbep kod mɨd tep gɨl, mɨd damɨl, ñɨn kɨsen ak, nɨbep dam karɨp lɨm tep ne ak dad amnɨgab. \v 6 Nɨb ak, mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. \p Pen mɨñi won sɨkol eñap nɨbep, bin bɨ Krais pɨs ken mɨdebal, agɨl, gɨ tɨmel gel koslam mɨdenɨmɨb rek lɨp. \v 7 Bin bɨ gol taupal okok dagɨlel yɨnek, magɨlsek gol nep mɨdeb aka tap acɨp acɨp sek mɨdeb, agɨl nɨpal. Gol tap yokop rek ak pen nɨg gɨpal. Pen God nop cɨg gɨpɨm aka ma cɨg gɨpɨm ak tap kɨb yɨb ak me, mɨker apek koslam mɨdenɨgabɨm nɨbak, nop cɨg tep gɨpɨm aka cɨg tep ma gɨpɨm ak nɨŋnɨgab. Pen mɨker apek, nop cɨg tep gɨlɨg gɨ nep mɨdenɨgabɨm ak, Jisas Krais adɨk gɨ onɨgab ñɨn ak, God ne nɨbep, gɨ tep yɨb gɨpɨm, agɨl, yɨb nɨbep gek ar alaŋ amek, nɨbep wasu ag damɨl, karɨp lɨm tep ne dad amnɨgab. \p \v 8-9 Nɨbi ned Jisas Krais nop udɨn ma nɨpek ak pen nop mɨdmagɨl lɨpɨm. Nɨbi mɨñi ak rek nep nop udɨn ma nɨpɨm ak pen nop nɨŋ dɨl, mɨñ mɨñ yɨb gɨpɨm. Jisas Krais nop nɨŋ dem, God ne, kaun nɨbep per nep komɨŋ mɨdenɨmɨb, agɨl, nɨbep kod mɨdeb. Nɨb ak me, nɨbi mɨñ mɨñ yɨb gɨ mɨdebɨm. Cɨn mɨñ mɨñ gep won nɨbak agɨn, agɨl, mɨnɨm ulep gɨnɨgab. \p \v 10-11 Bɨrarɨk nep Krais Kaun ne bɨ God mɨnɨm agep okok kɨrop nab adaŋ mɨdɨl gos ñek, kɨri Krais yur tari tari dɨl, kɨsen tap tep yɨb tari tari gɨnɨgab mɨnɨm ak agɨl ñu kɨl tɨklak. Pen Krais yur dɨl kɨmek, God nɨbep yɨmɨg nɨŋɨl dɨ tep gek, mɨd tep gɨnɨgabɨm mɨnɨm aglak nɨbak, kɨri ke nɨŋ tep ma gɨl, cɨnop mɨñi mɨdobɨn ageb aka bin bɨ kɨsen okok ke ageb, agɨl, kɨlɨs gɨl pɨyo nɨŋlɨg gɨ mɨdelɨgɨpal. \p \v 12 Pen Krais Kaun ne gos ñek God mɨnɨm agep bɨ okok nɨŋɨl mɨnɨm agelak nɨbak, God kɨrop nen agɨl ma agak; nɨbi mɨñi mɨdebɨm ñɨn aul nep agɨl agak. Mɨnɨm tep agelak nɨbak me, God ne Kaun Sɨŋ seb kab ar alaŋ nɨb ag yokek apɨl bin bɨ ognap kɨrop gos ñek, kɨri pen nɨbep Jisas Krais mɨnɨm tep ak agel nɨpɨm. God gek nɨbi mɨñi tap tep tep tari tari nɨpɨm ak, ejol okok, cɨn abe nɨŋɨn, agɨl, ma nɨpal. \s1 God cɨnop, “Bin bɨ sɨŋ mɨdenɨmɨb,” ageb \p \v 13 Nɨb ak, gos yokop ar ognap ma nɨŋnɨmɨb; gos won nɨbi ke mɨb goŋ nɨbi ke gos gɨp rek nep ma gɨnɨmɨb; Jisas Krais adɨk gɨ apɨl nɨbep dɨl tap tep ñɨnɨgab, gos ak nep nɨŋɨl, tep gek nɨŋlɨg gɨ, gos sek mɨdenɨmɨb. \p \v 14 Nɨbi ned Jisas Krais mɨnɨm tep ak ma nɨŋɨl, gos tɨmel nɨbi ke nɨŋɨl gölɨgɨpɨm rek ma gɨnɨmɨb; nɨbi God ñɨ pai ne mɨdebɨm ak me, mɨnɨm ne ageb rek ak nep gɨnɨmɨb. \v 15 Tari tari gɨnɨgabɨm ak, God nɨbep sɨk agɨp ak ne sɨŋ mɨdeb rek, nɨbi ak rek nep sɨŋ nep mɨdenɨmɨb. \v 16 God agak rek God Mɨnɨm eyaŋ ñu kɨl tɨkɨl aglak, “Yad tap si tap tɨmel gep magɨl ak ke ke sɨŋak nɨb mɨdɨl sɨŋ mɨdebin rek, nɨbi ak rek nep tap si tap tɨmel gep magɨl ak ke ke sɨŋak nɨb mɨdɨl sɨŋ mɨdenɨmɨb,” aglak. \s1 God tap tep yɨb yokɨl, cɨnop tau adɨk dak \p \v 17 God ne bin bɨ okok kɨrop nonɨm lɨl, abramek ma gɨp; gɨpal gɨpal rek nep nɨŋɨl nonɨm lɨp. God nɨg gɨp nɨbak, Bapi cɨn apɨm ak, karɨp ne seb kab ar alaŋ ma ambɨm ñɨn aul, ne Bɨ kɨb aknɨb ke, agɨl, ageb ageb rek nep gɨnɨmɨb. \v 18-19 Nɨbi napɨs nased sɨkop gölɨgɨpal ar ak gɨ damɨl komɨŋ amnɨgabɨn, agɨl, gɨ mer nɨŋem, God nɨbep dak ak, gol silpa kɨbap kɨlnok tap ki gɨp tap yokop okok rek tauɨl ma dak. Pen sipsip ñɨlɨk kadlai ma mɨdeb gac ma gɨp damɨl pak God nop sobok gɨ ñölɨgɨpal rek ak, Krais damɨl ñag pak lel lakañ ne gol silpa kɨbap kɨlnok ma tauep ak yapek kɨmak ak me, God nɨbep tau adɨk dak. \v 20 God lɨm dai wagɨn aul ma gɨ lak ñɨn ak, Krais ne ar nɨbak gɨnɨgab, agɨl, ag lak ak pen mɨñi ñɨn kɨsen aul nep, nɨbep gɨ tep gɨnɨg mɨseŋ owak. \v 21 God gek, Krais warɨkek, God Krais nop dɨ ar i alaŋ yɨb dak. Nɨb ak, God nop nɨŋ dɨl, cɨg tep gɨl, cɨnop ma kɨrɨg gɨnɨgab, agɨl, gos sek mɨdebɨm. \s1 Ai mam okok kɨrop mɨdmagɨl lɨnɨmɨb \p \v 22 Nɨbi God Mɨnɨm nɨŋɨd yɨb ak nɨŋɨl, ageb rek gem, nɨbep tap si tap tɨmel gac ak ma mɨdeb. Nɨg gɨl, nɨbi ai mam God pɨs ken mɨdebal okok kɨrop mɨdmagɨl yɨb lɨpɨm. Nɨb ak, nɨbi kɨlɨs gɨl pen pen mɨdmagɨl yɨb lɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. \v 23 God Mɨnɨm nep gek, nɨbi kauyaŋ ñɨ paiŋaŋ kɨsen lakañ sek rek lɨpɨm. Pen komɨŋ kɨsen nɨb dɨpɨm ak, nonɨm nap okok ma ñɨbal; nonɨm nap ñɨ pai tɨk dapel kɨmbal. Pen God Mɨnɨm ak, mɨnɨm per per nep mɨdenɨgab mɨnɨm komɨŋ nɨbak nep gek, God ñɨ pai ne mɨdɨl per per mɨdenɨgabɨm. \v 24 God Mɨnɨm ak ñu kɨl tɨkɨl aglak, \q1 “Bin bɨ okok magɨlsek tap kas kas rek nep mɨdebal; \q2 yɨb kɨb dɨpal ak mab sɨm sɨm rek nep mɨdeb. \q1 Tap nɨb okok kasek mɨlep gɨl yowɨp. \q2 \v 25 Pen God Mɨnɨm ak per per nep mɨdenɨgab,” aglak. \m God Mɨnɨm nɨbak, mɨnɨm tep nɨbep ag ñel nɨpɨm ak nep. \c 2 \s1 Bɨ Kɨb ne Kab Komɨŋ rek per mɨdenɨgab \p \v 1 Nɨb ak, gɨ tɨmel gɨpɨm ar ak magɨlsek pɨs nep kɨrɨg gɨl, mɨnɨm esek apɨm ar ak pɨs nep kɨrɨg gɨl, mɨnɨm nep apɨm ak pɨs nep kɨrɨg gɨl, tap tep kɨri okok cɨn dɨpnop agɨl gos nɨpɨm ak pɨs nep kɨrɨg gɨl, bin bɨ ognap ag jupɨm ak pɨs nep kɨrɨg gɨl, gɨnɨmɨb. \p \v 2-3 Ñɨ paiŋaŋ kɨsen tɨk dopal okok ci ñɨŋɨn, agɨl, gos ar nokɨm ak nep nɨpal. Nɨb ak rek, nɨbi Bɨ Kɨb bɨ tep yɨb nɨbep dɨ tep gɨp ak bɨr nɨpɨm rek, mɨnɨm tep ne ci rek ñɨŋɨn, agɨl, gos ar nokɨm ak nep nɨŋnɨmɨb. Ci nɨbak ñɨŋnɨgabɨm ak, nɨbi kɨb gɨl, komɨŋ mɨdep won nɨbak wagɨn ak nɨŋ tep gɨnɨgabɨm. \p \v 4 Jisas Krais ne kab alap rek. Ne kab yokop alap mer; ne Kab komɨŋ. Kab komɨŋ nɨbak bin bɨ ognap yo nɨŋɨl kɨrɨg gɨpal ak pen God ne dɨl, kab nɨbak kab tep aknɨb ke agak. Nɨbi Kab komɨŋ nɨbak apɨl, \v 5 nɨbi ke kab komɨŋ rek lem, God ne kab nɨb okok dɨl karɨp ne gɨnɨgab. Karɨp nɨbak, Jisas Krais ne karɨp nabɨc mɨdenɨgab nɨŋɨl nɨbi God nop sobok gep bin bɨ sɨŋ mɨdɨl, tap tari tari God nop tep gɨp ak, tap sobok gep rek God nop ñɨnɨgabɨm. Tap sobok gɨ ñeb nɨbak sipsip tap okok mer; tap kaun sobok gɨ ñeb nep ñɨnɨgabɨm. \p \v 6 God Mɨnɨm ak ñu kɨl tɨkɨl aglak, \q1 “Nɨŋɨm! Yad kab alap taun kɨb Saion len, \q2 kab nɨbak Saion karɨp nab sap rek pɨŋɨl ñɨl mɨdenɨgab. \q1 Kab nɨbak yad ke ag len, \q2 kab nɨbak kab tep aknɨb ke mɨdenɨgab. \q1 Bin bɨ an an nop nɨŋ dɨl cɨg gɨnɨgal okok, \q2 kɨsen kɨri, cɨn tari gɨnɨg nop nɨŋ dɨpɨn, agɨl, ma agnɨgal yɨb,” aglak. \p \v 7 God nɨb agek, bin bɨ nop nɨŋ dɨpɨm okok, kab nɨbak kab tep aknɨb ke rek lɨnɨgab; pen bin bɨ nop ma nɨŋ dɨpal okok, God Mɨnɨm ak ñu kɨl tɨkɨl aglak, \q1 “Kab yo nɨŋɨl kɨrɨg gɨlak kab ak nep \q2 mɨñi karɨp nab sap kɨlɨs yɨb nab alaŋ dɨm mɨdeb,” aglak. \m \v 8 Pen mɨnɨm alap aglak, \q1 “Kab nɨbak nep, bin bɨ amɨl tob pɨŋɨl gɨnɨgal; \q2 kab nɨbak nep, bin bɨ apɨl, yap paknɨgal,” aglak. \m Krais mɨnɨm tep ak ma nɨŋ dɨpal ak me, ap yap pakpal. Pen kɨri ap yap pakpal ak, God gɨnɨgab agak rek nep gɨp. \p \v 9 Pen God ne ke nɨbep dɨl, yakam ne ke ag lɨp. Nɨbi Kiŋ tap sobok gep bin bɨ ne mɨdebɨm. Nɨbi bin bɨ sɨŋ ne mɨdebɨm. Nɨbi God yakam ne ke mɨdebɨm. Nɨg gɨp ak, nɨbi bin bɨ okok nɨb okok nɨb, God ne tap tep aknɨb ke gɨp ak ag mɨseŋ agɨl, ned kɨslɨm nab okok mɨdɨl, koslam gɨ ajölɨgɨpɨm ak pen God ne gek, mɨñi melɨk tep ne nɨŋɨl tag tep gɨpɨm, mɨnɨm nɨbak mɨseŋ agnɨgabɨm. Nɨb agɨl, yɨb ne agem ar amnɨgab. \p \v 10 Ned God bin bɨ ne ma mɨdelɨgɨpɨm, pen mɨñi bin bɨ ne ke mɨdebɨm. Ned God nɨbep yɨmɨg nɨŋɨl ma dɨp, pen mɨñi nɨbep yɨmɨg nɨŋɨl dɨp. \s1 God bin bɨ ne mɨdebɨm rek, mɨd tep gɨnɨmɨb \p \v 11 Nɨb ak, bin bɨ nɨŋep tep yad okok. Lɨm dai wagɨn aul karɨp lɨm nɨbi yɨpɨd gɨl mer, yokop apɨl melɨk kɨn mɨdebɨm. Nɨb ak, tap si tap tɨmel lɨm dai ar wagɨn aul mɨb goŋ gos gɨp tap okok, mɨdmagɨl lɨl gem ma amnɨmɨŋ. Tap nɨb okok gos nɨŋɨl gem amek, kaun nɨbi eip pen pen gek, ap yap paknɨmɨb rek lɨp. \p \v 12 Bin bɨ God bin bɨ ne ma mɨdebal okok eip mɨdebɨm ak, gɨ tep yɨb gɨ mɨdenɨmɨb. Nɨg gem, ñɨn ognap, nɨbep, gɨ tɨmel gɨpɨm, agɨl, ag junɨgal ak pen kɨri gɨ tep gɨpɨm ak nɨŋɨl, kɨsen Jisas Krais onɨgab ñɨn ak, gɨ tep gɨpɨm rek ag yɨkenɨgal, God yɨb ne ak agel ap rannɨgab. \p \v 13-14 Bɨ Kɨb bin bɨ ne mɨdebɨm rek, bɨ kɨb nɨbep lɨm dai ar wagɨn aul kod mɨdebal okok agnɨmel rek gɨnɨmɨb. Kiŋ nɨbi bɨ kɨb yɨb mɨdeb ak me, mɨnɨm ne ak nɨŋɨl, bɨ ne ag yokek apɨl nɨbep kod mɨdebal okok mɨnɨm kɨri magɨlsek nɨŋɨl gɨnɨmɨb. Bɨ kɨb nɨb okok, bin bɨ gɨ tep gɨnɨgal okok kɨrop dɨ tep gɨnɨgal; pen bin bɨ gɨ tɨmel gɨnɨgal okok kɨrop mɨnɨm kɨb agɨl, yur pen ñɨnɨgal. Tari gɨnɨg: God bɨ nɨb okok wög nɨbak gɨnɨmel, agɨl, ag lak. \v 15 Pen God nop tep gɨnɨgab ak, nɨbi gɨ tep gɨlɨg gɨ nep mɨdem, bin bɨ gos ma mɨdeb okok nɨbep mɨnɨm tom agɨl ag junɨmel rek ma lɨnɨgab. \v 16 Bin bɨ ognap, ke nɨpɨm rek gɨnɨmɨb, apal. Nɨbak tep pen gos nɨbak nɨŋɨl, tap si tap tɨmel alap ma gɨnɨmɨb. God bin bɨ wög gep ne mɨdebɨm rek, tari tari gɨnɨg gɨnɨgabɨm ak, ne ageb ageb rek nep gɨn, agɨl, gɨnɨmɨb. \p \v 17 Bin bɨ gep okok abe bin bɨ yokop okok abe mɨnɨm kɨrop nɨŋnɨmɨb. Ai mam Krais pɨs ken mɨdebal okok kɨrop mɨdmagɨl lɨnɨmɨb. God ne Bɨ kɨlɨs aknɨb ke, agɨl, sɨskol dɨl nɨŋnɨmɨb. Kiŋ ne bɨ kɨb, agɨl, mɨnɨm ne ak nɨŋnɨmɨb. \s1 Cɨn Krais nop kɨsen gɨl, mɨker ap onɨmɨŋ, ma pɨrɨknɨgabɨn \p \v 18 Nɨbi Krais bin bɨ ne mɨdɨl, bɨ ognap kɨrop mɨñ wög rek gɨpɨm ak, bɨ kɨb nɨbi okok dɨ tep gɨl, agnɨmel rek nep gɨnɨmɨb. Nɨbep gɨ tep gɨl kapkap mɨd tep gɨpal bɨ okok nep mer, kɨlɨs yɨb gɨpal bɨ okok ak rek nep, dɨ tep gɨl, agnɨmel rek nep gɨnɨmɨb. \v 19 Pen nɨbep gɨ tɨmel genɨgal ak, God nop gos nɨpɨm rek, kɨrop gos tɨmel ma nɨŋenɨgabɨm ak, God nɨbep dɨ tep gɨnɨgab. \v 20 Pen nɨbi gɨ tɨmel gem, nɨbep pakenɨgal ak, kɨrop gos tɨmel ma nɨŋnɨgabɨm ak ma agebin; nɨg genɨgabɨm ak, God nɨbep dɨ tep ma gɨnɨgab. Pen nɨbi mɨd tep gem, nɨbep gɨ tɨmel genɨgal ak, kɨrop gos tɨmel ma nɨŋnɨgabɨm ak agebin; nɨg genɨgabɨm ak me, God nɨbep dɨ tep gɨnɨgab. \v 21 Nɨbep mɨker ñel kapkap nep mɨdenɨmɨb, agɨl, God nɨbep dak. Nɨb ak, Krais cɨnop nen agɨl, yur dak gos ak nep nɨŋnɨmɨb. Nɨbep mɨker ñel, gos par ma nɨŋnɨmɨb. Krais ne gak rek gɨl gem amnɨmɨŋ. \q1 \v 22 “Ne tap si tap tɨmel alap ma gak; \q2 mɨnɨm tom alap ma agak.” \m \v 23 Krais nop ag juelak, ne pen kɨrop ma ag juak. Nop gɨ tɨmel gelak, ne yur dɨl kɨrop mɨnɨm pen pen ma agak. Nap ne mɨnɨm kɨb yɨpɨd gɨl nep ageb ak, yɨp kod mɨdenɨgab, agɨl, gos ar ak nep nɨŋ mɨdek. \v 24 Krais nop mab bak alaŋ ñag pak lel, ne tap si tap tɨmel gɨpɨn okok magɨlsek, mɨb goŋ ne ke dɨl kɨmak. “Yad tap si tap tɨmel kɨrop dɨl kɨmen, tap si tap tɨmel gep gos won kɨri ak kɨmɨl, kɨri komɨŋ amɨl, gɨ tep gɨlɨg gɨ mɨdenɨmel,” agɨl, tap si tap tɨmel cɨn okok, mɨb goŋ ne ke dɨl kɨmak. Krais ne yur kɨb dak ak me, nɨbep mɨñak gak ak komɨŋ lɨp. \v 25 Nɨbi kaj sipsip okok ke ke pɨŋɨl amɨl apɨl gɨl ambal rek mɨdelɨgɨpɨm ak pen nɨbi mɨñi Bɨ Kaj Sipsip Mɨkep, Bɨ kaun nɨbep kod mɨd tep gɨp ak, nop bɨr adɨk gɨ opɨm. \c 3 \s1 Bɨ ber gon \p \v 1-2 Pen nɨbi bɨ sek bin mɨdebɨm okok, nɨbep ak rek nep mɨnɨm agnɨg gebin. Nagɨmɨl sɨkop agnɨmel rek nɨŋɨl, gɨ tep gɨnɨmɨb. Nagɨmɨl sɨkop Jisas Krais mɨnɨm tep ak ma denɨgal ak, tari gɨnɨg mɨnɨm tep ak ma dɨpan, agɨl, ma agnɨmɨb. Pen nɨbi ke gɨ tep gɨl kɨrop dɨ tep gem me, bin yad ak Jisas Krais nop cɨg gɨl gɨ tep yɨb gɨp, agɨl, nop nɨŋ dɨnɨgal. \v 3 Pen bin kɨl tep mɨdon, agɨl, tap tɨb kadɨg kasek nep tɨmel gɨnɨgab okok lɨn, agɨl, ma nɨŋnɨmɨb. Kɨmkas malɨkɨl, walɨj tep tep yɨmɨl, tap tep tep kab gol dɨl gɨpal okok dɨ mɨb goŋ tɨb kadɨŋ gɨl, ma gɨnɨmɨb. \v 4 Bin sain mɨdɨl, gos nɨŋ tep gɨl, kal ma juɨl, bin bɨ okok eip kapkap mɨd tep gɨnɨmɨb. Nɨg gɨ tep genɨgabɨm ak, tap tep nɨb okok mɨdmagɨl nab nɨbi adaŋ mɨdeb rek, bin bɨ udɨn ma nɨŋnɨgal pen God udɨn ne ak, tap kɨl tep aknɨb ke rek lɨnɨgab. Tap kɨl tep tep nɨb okok ki ma gɨnɨgab; per per nep mɨdenɨgab. \v 5 Tap kɨl tep nɨb okok mɨdmagɨl nab adaŋ kab gol rek mɨdeb ak, apɨs cɨn God nop nɨŋ dölɨgɨpal okok dɨl kɨri ke tɨb kadɨŋ gölɨgɨpal; kɨri nɨgmɨl sɨkop kɨrop mɨnɨm ak nɨŋölɨgɨpal. \v 6 Bin Sara nɨgmɨl Ebraham nop, bɨ kɨb yad, agɨl, mɨnɨm agolɨgɨp rek nep dɨl golɨgɨp. Nɨbi ma pɨrɨkɨl, Sara golɨgɨp ak rek gɨ tep genɨgabɨm ak, Sara pai ne yɨb rek mɨdenɨgabɨm. \p \v 7 Pen nɨbi bin sek bɨ mɨdebɨm okok, nɨbep ak rek nep mɨnɨm agnɨg gebin. Bin okok bɨ rek kɨlɨs ma mɨdebal rek, bin nɨbi okok dɨ tep gɨnɨmɨb. God nɨbep bɨ okok nep dɨl, bin okok kɨrop ma kɨrɨg gɨp; nɨbep bɨ okok yɨmɨg nɨŋɨl dɨp rek, bin okok kɨrop ak rek nep yɨmɨg nɨŋɨl dɨp. Bin nɨbi okok kɨrop kod mɨd tep genɨgabɨm ak me, God nop sobok gem, mɨnɨm nɨbep ak nɨŋnɨgab. \s1 Jɨm ñɨl mɨdenɨmɨb \p \v 8 Mɨnɨm ag junɨg gebin. Nɨbi ai mam Krais pɨs ken mɨdebɨm okok magɨlsek gos ar nokɨm nep nɨŋnɨmɨb; ai mam ognap yur denɨmel, kɨrop yɨmɨg nɨŋnɨmɨb; ai mam ognap mɨñ mɨñ genɨmel, nɨbi ak rek nep mɨñ mɨñ gɨnɨmɨb; ai mam pen pen mɨdmagɨl lɨl, pen pen yɨmɨg nɨŋɨl dɨ tep gɨnɨmɨb; yad bin kɨb, yad bɨ kɨb, agɨl, gos ak ma nɨŋnɨmɨb. \v 9 Bin bɨ ognap nɨbep gɨ tɨmel genɨmel, kɨrop pen gɨ tɨmel ma gɨnɨmɨb. Nɨbep ag juenɨmel, kɨrop pen ma ag junɨmɨb. Nɨbep tari tari genɨmel, God nop sobok gɨl agnɨmɨb, kɨrop gɨ tep gɨl kod mɨdenɨmɨn, agnɨmɨb. Tari gɨnɨg: God nɨbep dɨp ak, nɨbi bin bɨ okok kɨrop gɨ tep gɨnɨmɨb, agɨl, dɨp. Nɨg genɨgabɨm ak, God nɨbep ak rek nep gɨ tep gɨnɨgab. \v 10 God Mɨnɨm ak ñu kɨl tɨkɨl aglak, \q1 “Bin bɨ mɨd tep gɨl, mɨlep yɨb lɨl kɨmɨn, agɨl nɨpal okok, \q2 mɨnɨm tom, mɨnɨm tɨmel ma agnɨmel. \q1 \v 11 Pen tap si tap tɨmel gɨpal ar ak kɨrɨg gɨl, gɨ tep nep gɨl, \q2 gos kɨlɨs nɨŋɨl, jɨm ñɨl mɨdon, agɨl, kapkap sain tɨkɨl nep mɨdenɨmel. \q1 \v 12 Tari gɨnɨg: bin bɨ God Mɨnɨm ageb rek nep gɨpal okok, \q2 Bɨ Kɨb kɨrop kod mɨd tep gɨl, \q1 nop sobok genɨgal mɨnɨm kɨrop ak nɨŋnɨgab; \q2 pen bin bɨ gɨ tɨmel gɨpal okok nɨŋek, mɨlɨk yonɨgab,” aglak. \s1 Mɨd tep gem, nɨbep gɨ tɨmel genɨmel, ma pɨrɨknɨmɨb \p \v 13 Gɨ tep gɨn, agɨl, kɨlɨs gem amek, bin bɨ ognap nɨbep yur ma ñɨnɨgal. \v 14 Pen nɨbi gɨ tep gem nɨbep gɨ tɨmel genɨmel ak, mɨñ mɨñ gɨnɨmɨb. Bin bɨ nɨbep gɨ tɨmel gɨpal okok kɨrop ma pɨrɨkɨl, gos par ma nɨŋnɨmɨb. \v 15 Pen mɨdmagɨl nab nɨbi adaŋ ak, Krais ne nep Bɨ Kɨb, agɨl, yɨb ne agem ar amnaŋ. Pen nɨbi per nep gos nɨŋlɨg gɨ mɨdenɨmɨb, bin bɨ ognap, tari gɨnɨg gos sek mɨdebɨm, agɨl ag nɨŋel, kɨrop dɨ tep gɨl, mɨnɨm sɨsain agɨl, Krais mɨnɨm tep ak kɨrop ag ñɨ tep gɨnɨmɨb. \v 16 Pen ag ñɨnɨgabɨm ak, cɨn mɨnɨm tari agon God nop tep gɨnɨmɨŋ, agɨl, ag ñɨnɨmɨb. Krais nop cɨg gɨl, gɨ tep genɨgabɨm ak, bɨ okok nɨbep ag junɨg gebal okok, kɨrop nabɨŋ gek kɨrɨg gɨnɨgal. \v 17 Nɨbi gɨ tep gem nɨŋlɨg gɨ, God kɨrop nɨŋebir kɨrɨg gek, nɨbep gɨ tɨmel genɨgal ak, mɨnɨm ma mɨdeb. Pen nɨbi gɨ tɨmel gem, nɨbep gɨ tɨmel genɨgal ak, God nop tep ma gɨnɨgab. \s1 Krais kɨmɨl gac cɨnop lɨg gɨ yokak \p \v 18 Nɨbi gɨ tep gem, nɨbep gɨ tɨmel genɨmel ak, mɨnɨm ma mɨdeb, agesin ak, Krais ne Bɨ tep pen nop gɨ tɨmel gel kɨmak. Ne gɨ tep nep golɨgɨp ak pen nɨbi bin bɨ tap si tap tɨmel gɨpɨm okok, God eip tɨg jɨm ñɨnɨgain, agɨl, kɨmak. Mɨnek nokɨm yɨb kɨmak; kɨsen kauyaŋ ma kɨmnɨgab. Krais mɨb goŋ ñag pak lel kɨmak ak pen Kaun ne ma kɨmak. Kaun ne komɨŋ mɨdɨl, ne kauyaŋ warɨkak. \v 19 Kaun ne nɨg gek ne amɨl, bin bɨ ned kɨmɨl am mɨñ mɨdelak okok kɨrop mɨnɨm tep ne ak ag ñak. \v 20 Bin bɨ mɨñ mɨdelak okok, Noa mɨdek ñɨn ak, God mɨnɨm ak ma nɨŋ dɨlak ak pen God kɨrop mɨnɨm kɨb ma agak; mɨnɨm yɨp nɨŋnɨgal aka agɨl, kod mɨdek. God kod mɨdek nɨŋlɨg gɨ, Noa nop ñɨg magöb gɨnɨmɨn, agak wög nɨbak gɨ damɨl, bin bɨ koŋai mer, Noa apɨlgon aknɨb jɨl oŋɨd ak nep ñɨg magöb karɨp mɨgan adaŋ amɨl, ñɨg nab adaŋ am mɨdɨl mɨd damɨl, God gek komɨŋ amnɨlak. \v 21 Pen ñɨg magöb karɨp mɨgan am mɨdel, ñɨg ak kɨrop dap ranek, komɨŋ amnɨlak nɨbak rek, mɨñi cɨn Jisas Krais kɨmɨl warɨkak mɨnɨm ak nɨŋ dɨl, ñɨg pakɨl, ak rek nep komɨŋ amnɨgabɨn. Pen ñɨg pakpɨn ak, mɨb goŋ acɨr lɨg gɨ yokɨn, agɨl, ma pakpɨn. Krais cɨnop nen agɨl, kɨmɨl kauyaŋ warɨkak rek, God gos mɨdmagɨl cɨnop nab adaŋ nɨŋɨl acɨr alap ma mɨdeb. Gos nɨbak nep nɨŋɨl, ñɨg pakpɨn. God ne mɨnɨm kɨlɨs nɨŋɨd nɨb ag lak me ak. \v 22 Krais ne pen kɨmɨl warɨkɨl, am karɨp lɨm seb kab ar alaŋ sɨŋak amɨl, God ñɨnmagɨl yɨpɨd pɨs kɨd ar mɨdeb nɨŋɨl ejol okok abe, kɨjeki tap kɨlɨs mɨdeb okok abe, magɨlsek mok ne okok mɨdebal. \c 4 \s1 Mɨker dɨlɨg gɨ, nag tɨmel ned nɨb ar ak kɨrɨg gɨn \p \v 1 Krais mɨb goŋ ne yur kɨb dak rek, cɨn ak rek nep yur dɨnɨgabɨn, agɨl, gos nɨbak nep nɨŋlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. Tari gɨnɨg: bin bɨ mɨb goŋ kɨri yur kɨb dɨpal okok, tap si tap tɨmel gɨn, agɨl, gos ak ma nɨpal. \v 2 Ñɨn nɨbak tɨkɨl, ñɨn titi lɨm dai wagɨn aul mɨb goŋ mɨdenɨgabɨn ak, God nop tep gɨnɨmɨŋ ar ak nep gɨn, agɨl, mɨdmagɨl kɨri ke warɨknɨgab ar ak ma gɨnɨgal. \v 3 Nɨbi ned bin bɨ God Mɨnɨm ma nɨŋ dɨpal okok rek gɨ mɨdelɨgɨpɨm. Gos tɨmel nɨŋɨl, bin si bɨ si gɨl, ñɨg kɨlɨs ñɨb saköl lɨl, tap koŋai yɨb ñɨbɨl, abramek gɨl, tap tom God ma sobok gɨnɨmɨb ageb tap okok sobok gɨlɨg gɨ mɨdelɨgɨpɨm. \v 4 Mɨñi pen, bin bɨ God Mɨnɨm ma nɨŋ dɨpal okok, nɨbi mɨd tep gɨpɨm ak nɨŋɨl, tari gɨnɨg cɨn eip mogɨm gɨl abramek ma gɨpɨm, agɨl, nɨbep ag jupal. \v 5 Pen ulep mɨdeb, Bɨ Kɨb bin bɨ komɨŋ mɨdebal okok abe, bin bɨ bɨr kɨmbal okok abe, tari tari gɨpal okok, tari gɨnɨg nɨg gɨpɨm, agɨl, mɨnɨm kɨb agek, kɨri tari tari gɨpal okok magɨlsek nop ag mɨseŋ lɨnɨgal. \v 6 Bin bɨ magɨlsek kɨmbal rek kɨmɨl, mɨb goŋ kɨri pɨs nep ki gɨ yowɨp ak pen kaun amɨl, God komɨŋ mɨdeb rek ak komɨŋ mɨdenɨgab, agɨl, Krais mɨnɨm tep ne ak bin bɨ bɨr kɨmlak okok kɨrop ag ñak. \s1 God wög cɨnop ar ke ke agɨp rek, gɨ tep gɨn \p \v 7 Ulep mɨdeb, tap tari mɨdeb okok magɨlsek kɨr gɨnɨg geb. Nɨb ak, gos nɨŋ tep gɨl, kapkap mɨd tep gɨl, God nop sobok gɨnɨmɨb. \v 8 Pen mɨnɨm kɨb yɨb ak, nɨbi Krais bin bɨ per nep pen pen mɨdmagɨl yɨb lɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. Nɨbi pen pen mɨdmagɨl lɨlɨg gɨ mɨdenɨgabɨm ak, Krais bin bɨ ognap tap si tap tɨmel gɨl nɨbep ñɨn koŋai nep gɨ tɨmel genɨmel ak, nɨbi kasek nɨŋɨl yem gɨnɨgabɨm. \v 9 Krais nɨŋ dɨpal bin bɨ ognap karɨp nɨbep apenɨmel, nɨbi akal nɨb mɨdɨl karɨp yad apebɨm, agɨl, ma agnɨmɨb; kɨrop ag wasu dɨnɨmɨb. \v 10 God bin bɨ yɨmɨg nɨŋɨl dɨ tep gɨl, kɨrop gos tep ke ke ñɨb. God gos tep nɨbep ñɨb nɨbak, nɨbep nep mer, ai mam Krais bin bɨ ne mɨdebal okok kɨrop magɨlsek ak rek nep gos nɨŋɨl ñɨb. Nɨb ak, God nɨbep gos tep ñɨb nɨbak nɨŋɨl, ai mam okok kɨrop gɨ tep gɨnɨmɨb. \v 11 God nɨbep gos tep ñek, nɨbi bin bɨ okok kɨrop ag ñɨnɨgabɨm ak, gos nɨŋ tep gɨl, God Mɨnɨm tep ak yɨpɨd gɨl nep ag ñɨnɨmɨb. God nɨbep gos tep ñek, nɨbi bin bɨ ognap wög gɨ ñɨnɨgabɨm ak, God nɨbep kɨlɨs ne ñɨb ak dɨl, bin bɨ okok kɨrop wög gɨ ñɨnɨmɨb. Nɨg genɨgabɨm ak, Jisas Krais bin bɨ ne mɨdebɨm ak nɨŋɨl, kɨri God yɨb nop ak agel ar amnɨgab. Jisas Krais, Bɨ kɨlɨs yɨb ak nep, nop tep aglɨg gɨ, yɨb ne per per agon ar amnaŋ. Nɨb aknɨb rek tep. \s1 Krais bin bɨ ne mɨdebɨm rek, nɨbep mɨker ñɨnɨgal \p \v 12 Ñɨbemmam tep yad okok. Krais nop cɨg wös gɨnɨgal aka kɨrɨg gɨnɨgal, agɨl, bin bɨ ognap cɨnop yur kɨb mab mɨlaŋ rek ñɨbal ak, cɨnop tari gɨnɨg nɨg geb, agɨl, gos ak ma nɨŋnɨmɨb. \v 13 Krais bin bɨ ne mɨdobɨn ak me, nop gɨlak rek cɨnop gebal, agɨl, mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ mɨdem me, ne melɨk tep yɨb ne sek onɨgab ñɨn ak, nɨbi mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ mɨdenɨgabɨm. \v 14 Nɨbi Krais bin bɨ ne, agɨl, nɨbep ag juenɨmel, mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. God Kaun melɨk tep yɨb sek ak cɨnop eip mɨdeb ak nɨŋɨl me, nɨg gebal, agɨl, mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. \v 15 Nɨbi cɨp ma ñagnɨmɨb; tap si ma dɨnɨmɨb; bin bɨ ognap kɨrop gɨ tɨmel ma gɨnɨmɨb; tap nɨbi rek agɨl ma agnɨmɨb. Nɨbi nɨg gɨl yur dɨnɨgabɨm ak, nabɨŋ gɨnɨgab. Pen gɨ tep gɨl yur dɨnɨgabɨm ak, nabɨŋ ma gɨnɨgab. \v 16 Pen nɨbi Krais nop nɨŋ dɨl ne ageb rek gɨpɨm rek, nɨbep mɨker ñenɨmel, nabɨŋ ma gɨnɨgab. Krais bin bɨ ne mɨdobɨn rek, cɨnop nɨg gebal, agɨl, tep gek nɨŋlɨg gɨ, God yɨb ne agem ar amnaŋ. \v 17 Ulep mɨdeb, God bin bɨ mɨnɨm kɨb agnɨgab. Ne wagɨn gɨl bin bɨ ne ke mɨnɨm kɨb agnɨgab. Pen cɨn bin bɨ ne ke koslam mɨdenɨgabɨn ak, bin bɨ mɨnɨm tep ne ma nɨŋ dɨpal okok kɨri titi gɨl mɨdenɨgal? \v 18 God Mɨnɨm ak ñu kɨl tɨkɨl aglak, \q1 “Bin bɨ God ageb rek gɨpal okok \q2 koslam yɨb komɨŋ amnɨgal; \q1 nɨb ak, bin bɨ God Mɨnɨm ma nɨŋ dɨl, \q2 tap si tap tɨmel gɨpal okok, kɨri titi gɨl komɨŋ amnɨgal?” aglak. \p \v 19 Nɨb ak, God mɨker cɨnop ag lak rek nep dɨn, agɨl gos par ma nɨpɨn. Bɨ Kɨb cɨnop gɨ lak ak, abramek ma gɨnɨgab pen ne ned agak rek nep cɨnop dɨ tep gɨnɨgab, agɨl, gos ar ak nɨŋɨl, gɨ tep nep gɨlɨg gɨ gon amnɨmɨŋ. \c 5 \s1 Bin bɨ Krais nɨŋ dɨpal okok bɨ kodep mɨdɨl, kɨrop kod mɨd tep gɨnɨmɨb \p \v 1 Bin bɨ Krais nɨŋ dɨpal okok kɨrop bɨ kod mɨdep mɨdebɨm okok, nɨbep mɨnɨm agnɨg gebin. Wög nɨbi gɨpɨm nɨbak rek, yad ak rek nep bin bɨ Krais nɨŋ dɨpal okok kɨrop kod mɨdebin. Krais yur kɨb dek ak, yad nɨŋ mɨdenek. God ne Krais melɨk tep yɨb ne bin bɨ okok magɨlsek kɨrop yomenɨgab ñɨn ak, yad amɨl nɨŋ mɨdenɨgain. Nɨb ak, yad nɨbep mɨnɨm nɨbaul agnɨg gebin. \v 2 Bɨ kaj sipsip mɨkep okok kaj sipsip kɨri mɨk tep gɨpal rek, God bin bɨ ne ke ñɨnmagɨl ar nɨbep lɨp okok, kɨrop kod mɨd tep gɨnɨmɨb. Bin bɨ ognap nɨbep neb neb gɨl agel, God wög ak ma gɨnɨmɨb. Mani tap okok dɨn, agɨl, God wög ak ma gɨnɨmɨb. Mɨñ mɨñ gɨlɨg gɨ, tep gɨlɨg gɨ nep God wög ak gɨnɨmɨb. Nɨg genɨgabɨm ak, God nop tep gɨnɨgab. \v 3 Cɨn bɨ kɨb mɨdobɨn, agɨl, God sipsip ne okok kɨrop ma ag gɨnɨmɨb. Nɨbi ke gɨ tep gem, nɨbep nɨŋɨl ak rek nep gɨnɨgal. \v 4 Ar nɨbak gem, Bɨ Sipsip Mɨkep Nap yɨpɨd gɨl ak apɨl, usajɨl bad kɨlɨs per per nep mɨmelɨk gɨ mɨdenɨgab ak nɨbep ñɨnɨgab. \s1 Yɨb cɨn ke ma dap ranɨn; gos yɨpɨd gɨl nep nɨŋɨn \p \v 5 Pen nɨbi bɨ praj okok, bɨ pobɨŋ nɨbep kod mɨdebal okok agnɨmel rek nɨŋnɨmɨb. Nɨbi magɨlsek, Krais bin bɨ ai mam okok nɨŋɨl, kɨri bin bɨ sɨkol, cɨn bin bɨ kɨb, agɨl, gos ak ma nɨŋnɨmɨb. God Mɨnɨm ak ñu kɨl tɨkɨl aglak, \q1 “God bin bɨ cɨn bin bɨ kɨb mɨdobɨn apal okok kɨrop yo nɨŋɨl, \q2 bin bɨ cɨn bin bɨ sɨkol mɨdobɨn apal okok, kɨrop yɨmɨg nɨŋɨl, dɨ tep yɨb gɨp,” aglak. \m \v 6 Nɨb ak, God Bɨ kɨlɨs aknɨb ke ak nop nɨŋɨl kaunan dɨl, ageb rek gɨnɨmɨb. Nɨg genɨgabɨm ak, ñɨn kɨsen ag lak ak, ne gek, nɨbi bɨ kɨb rek mɨdenɨgabɨm. \v 7 God ne ke nɨbep kod mɨd tep gɨp rek, mɨker mɨdonɨmɨŋ, magɨlsek dɨ ñɨnmagɨl ar ne ak lɨnɨmɨb. \p \v 8 Pen per per gɨ jɨn gɨlɨg gɨ mɨdɨl, nɨŋ tep gɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. Kaual maual bɨ nɨbi ak kɨjeki, kain kɨb layon mɨnɨm kɨb agɨp rek tɨgoŋ tɨgoŋ amɨl, bin bɨ alap su ñɨŋin, agɨl, pɨyo nɨŋlɨg gɨ ap ran ap yap gɨ ajeb. \v 9 Kɨjeki nɨg gɨp ak, cɨnop nep ma gɨp; Krais bin bɨ ai mam cɨn karɨp lɨm tɨgoŋ tɨgoŋ magɨlsek kɨrop ak rek nep gɨp, agɨl, kɨjeki nop mer agɨl, Krais mɨnɨm tep ak nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb. \v 10 God bin bɨ yɨmɨg nɨŋɨl, dɨ tep yɨb gɨp rek, nɨbi per per Krais bin bɨ ne mɨdem, agɨl, karɨp lɨm tep yɨb nɨbep ag lak ak me, won aul nɨbep gɨ tɨmel gel yur dɨpɨm ak pen won sɨkol eñap God ne ke apɨl kɨlɨs ne nɨbep ñek, nɨbi Krais nop nɨŋ dɨ kɨlɨs gɨl, nop cɨg tep yɨb gɨl, bin bɨ kɨlɨs ne mɨdɨl, mɨd tep yɨb gɨnɨgabɨm. \v 11 God per nep per nep Bɨ kɨlɨs aknɨb ke yɨb mɨdeb! Nɨb aknɨb rek tep. \s1 Mɨnɨm dai won ognap \p \v 12 Mam tep yad Sailas cɨr mal sɨŋaul mɨdobɨr. Mɨnɨm nɨbep agebin aul ne ñu kɨl tɨkeb nɨŋɨl yad mɨj ulep aul nɨbep yoknɨgain. Mam nɨbak, gos cɨn nɨpɨn rek nɨŋɨp. Nɨbep mɨnɨm kɨlɨs agɨl, mɨnɨm sɨkol ñu kɨl tɨkesin nɨb aul, God bin bɨ mapɨn nɨŋep magɨl yɨpɨl yɨb ak nep tɨkesin. Mɨnɨm nɨbaul, mɨnɨm nɨŋɨd yɨb, agɨl, nɨŋlɨg gɨ nep mɨdenɨmɨb. \p \v 13 Pen Krais bin bɨ ne mɨdebal taun kɨb Babilon sɨŋaul nɨbep, “Mɨdebɨm?” agebal. God nɨbep ag lak rek, bin bɨ nɨb okok ak rek nep ag lak. Ñɨ yad Mak nɨbep ak rek nep, “Mɨdebɨm?” ageb. \v 14 Krais bin bɨ nanai namam nɨbi okok, mɨdmagɨl lɨl pen pen ag wasu dɨl, mɨkem bom sɨloknɨmɨb. Krais bin bɨ ne mɨdebɨm okok, Krais nɨbep magɨlsek dɨ tep gek, nɨbi kapkap sain tɨk mɨd tep gɨlɨg gɨ mɨdenɨmɨb.