\id PHP - Kalam NT [kmh] -Papua New Guinea 1992 (DBL 2014) \h Piyliypay \toc1 Pol Piyliypay Biynimb Kuyip Minj Tikak. \toc2 Piyliypay \toc3 Piy \mt1 PIYLIYPAY \mt2 Pol Piyliypay Biynimb Kuyip Minj Tikak. \imt1 Minim Nind Niŋep \ip Pol minj Piyliypay kuyip tikak biy, nuk nind am miñmon sikoy Piyliypay Masedoniya propens namb ak Gor minim aŋgñek, biynimb kun okok gunap Krays nup diy mindrep giyak. Kisen pen am miñmon bap Gor minim aŋgñek, nup kalambis ayak. Kalambis ayey mindakniŋ, minim bap aŋgyak, “Piyliypay biynimb kuyip minim yesek ar gunap aŋgñey, timey giniŋg gispay aŋgyak.” Kun aŋgey niŋiy, kuyip aŋgen minim yesek kun gok ma diy, mindrep giyaŋ aŋgiy, minj kun biy tikak. \iot Minim Ar Keykey Mindip Rek: \io1 Minim nind aŋgak ak mindip, chapta 1:1-11. \io1 Pol nuk Krays minim tep woŋg ak giyiŋgip rek, minim aŋgak ak mindip, chapta 1:12-26. \io1 Jiysis Krays minim tep ar ak kisen giy, gem amnimuŋ aŋgak minim ak mindip, chapta 1:27–2:18. \io1 Pol, Timotiy yip, Epaprodaytas yip kuyip nimbip ker yokniŋgayn aŋgak minim ak mindip, chapta 2:19-30. \io1 Jiysis chinup aŋgiy kumak ak nup, chiŋgrep giy mindem, biynimb nup miluk niŋbay gok, minim aŋgey ma dinimimb aŋgak minim ak mindip, chapta 3:1–4:9. \io1 Pol biynimb Jiysis Krays ker Piyliypay mindeyak gok, nup maniy yokeyak, kuyip tep aŋgak minim ak mindip, chapta 4:10-20. \io1 Minim aŋg jiwyiŋg, “Nimb mindpim” aŋgak minim day won ak mindip, chapta 4:21-23. \c 1 \p \v 1 Yand Pol. Timotiy chirmiŋay Jiysis nup woŋg gipur rek, nuk ap mindakniŋ, nimbip minj tiksipiyn. Biyomb nimbip Gor minim aŋgñimbay gok sek, biyomb diykon gok sek kuyip nep ma aspiyn; Piyliypay biynimb Krays Jiysis ker mindpim gok maŋgiysek aspiyn. \v 2 Gor apiymiŋay nimbip simb niŋiy, kond minder, mindrep ginimimb. \s1 Pol, Gor Nup Tep Aŋgak \p \v 3-5 Nimb Gor nup dipik ñin ak tikiy, minim nup ak biynimb gok kuyip aŋgñi dand apiy, aŋgñiyiŋg nep mindpim. Kun ak yand gipiyn rek gem, yip tep gek, nimbip sakiy ma gipiyn. Gor nup tep aŋgiy apiyn, “Piyliypay biynimb kuyip kond mindenimin apiyn.” \v 6 Yand niŋbiyn: Gor nimbip dak ak mey, ma kirginiŋgamb; nimbip kond mind dand amiy, Ñinuk Jiysis Krays nup aŋgayak ñin yomb ak winiŋgamb. \p \v 7-8 Gor niŋimb: yand Jiysis Krays binuk ak, nimbip wasemb aypiyn. Nuk chinup jimñiy kond mindip ak, minim tep nup ak aŋgñiraŋgyiŋg akaŋ, kalambis mindyiŋg akaŋ, nimbip ma sakiy gipiyn; gos niŋyiŋg nep mindpiyn. \p \v 9 Gor nup per aŋgniŋiy apiyn, “Piyliypay biynimb nip gosimb niŋbay gok kuyip, kond mindenimin; wasemb ayep ar ak sek, miñ tep nand yerip yerip mindip ak sek niŋrep giniŋgiy apiyn.” \v 10-11 Kun ak ar akay tep, ar akay timey ak, niŋrep giy; Jiysis Krays nimbip kond mindakniŋ, tep ar ak nep gi mindem mey; biynimb gok niŋiy, Gor nup yimb ak dand araniŋgambay. Pen Gor nimbip biynimb suŋ-tep yand aŋgyiŋg mindakniŋ, Jiysis Krays andkind winimuŋ. \s1 Jiysis Minim Tep Ak Yomb Amnak \p \v 12 Pen mam ay sikop niŋim! Krays minim tep ak ma niŋyaŋ aŋgiy, yip kalambis ayak ak pen, kalambis mindpiyn rek, minim kun ak amiy yomb amimb miñmon Rom biy. \v 13 Biyn bi gapman biyomb Siysa nup woŋg giñimbay gok, biynimb yikop gok kuŋaynep, yand Jiysis minim ak nep aŋgñiraŋgen, yip kalambis aypay ak niŋbay. \v 14 Pen kalambis mindiy ma pirikiy, Jiysis minim nup monmon aŋgñimbiyn ak, mam ay gunap niŋiy kunep aŋgñispay. \v 15 Gunap Gor yip kond mindakniŋ, monmon aŋgñimbiyn rek niŋiy, miluk yapek, chin kunep gon yimb yomb mindeŋ aŋgiy, aŋgñirapay. \v 16 Gunap pen, yip wasemb ay, Pol Krays minim tep ak kilis giy aŋgip rek aŋgun aŋgiy aŋgñirapay. \p \v 17 Biynimb yip miluk niŋiy aŋgñirapay gok apay, “Pol kalambis mindip ak mind timey yimb gaŋ aŋgiy,” yimb yomb diniŋg nep aŋgrapay. \v 18 Pen ak minim ma mindip; Krays minim tep ak aŋgñey okok amjap ak niŋen, yip tep yimb gip. \s1 Krays Yip Nep Mindeniŋgayn \p \v 19 Biynimb gunap yip miluk niŋbay ak pen, yand niŋbiyn ak, nimb Gor nup aŋgniŋ mindem, Kawnan nuk ak yip kond mindek, yip yikop wisikyokeniŋgambay amniŋgayn. \v 20 Pen yip tep gip ak, yip pikayniŋgambay akaŋ, yerer giniŋgambay ak; Gor nup miñiy chiŋgrep gipiyn rek chiŋgen mey, yimb nup araniŋgamb. Pen mindrep giy, minim nup aŋgrep gen, biynimb gok yimb nup ak dand araniŋgambay. \v 21 Biy mindiy, Krays binuk mindpiyn ak pen; kumiy amiy, nuk yip perper mindeniŋgayn. Kun ak kumniŋgayn akaŋ, mindeniŋgayn ak ma niŋbiyn. \v 22 Pen biy mindiy, Krays woŋg nup gunap sek ginim rek ayniŋgamb. Kun ak, gos yip omiŋal wip. \v 23 Kumiy am Krays yip minden, yip tep gipkop ak pen; man ar biy mindiy, nimbip kond minden, mindrep ginimimb aŋgiy niŋbiyn. \v 24-25 Kun ak yand key niŋbiyn ak, ma kumniŋgayn; nimbip kond minden, Gor nup gosimb ak niŋrep giy, tep gakniŋ mindeniŋgambim. \v 26 Kun ak nimb mindpim ak tip amjaken, nimbip tep gek, Jiysis Krays yimb nup ak dand araniŋgambim. \s1 Kuyip Ma Piriknimimb \p \v 27 Yip yerer giniŋgamb ak ma niŋbun rek; Jiysis Krays minim tep ak niŋrep giy, mindrep ginimimb. Kun geniŋgambim, yand mindpim ak niniŋgayn akaŋ, akniy minden minim apek, Gor woŋg ak jimñiy giy, mindrep gispay aŋgiy niŋniŋgayn. \v 28 Pen biynimb nimbip girimey gipay gok niŋiy, ma piriknimimb. Jimñiy mindiy ma pirikem, Gor ñin ar ak mindpay rek, kuyip tap bap ginjun rek ma ayip; chin key minim yomb diniŋgambun aŋgiy, nimbip kirginiŋgambay. \v 29-30 Gor nimbip dek, Krays biynimb nuk mindpim ak; biynimb nup ma dipay gok gey kosyam mindpim. Kun ak yand binuk minden niŋiy, timey gipay rek, nimbip gispay. Nimb yip minden yip timey geyak, kosyam mindyiŋgipiyn ak niŋbim. Miñiy kunep, yip timey gipay rek, biynimb gunap nimbip aŋgñey niŋbim. \c 2 \s1 Mam Ay Gok Kuyip Simb Niŋjun \p \v 1 Krays nimbip simb niŋiy dek mey, gos kuŋay ma niŋiy, mindrep gipim. Kawnan nuk ak yip mindiy, mam ay gok kuyip wasemb aypim. \v 2 Kun ak gi tep gipim ak pen, gos ar nokom niŋiy, jimñiy mindem mey, yip tep yimb giniŋgamb. \v 3-4 Chin nep biynimb yomb mindiy, mindrep ginjun aŋgiy gos ak ma niŋnimimb; biynimb gunap kunep mindrep giyaŋ aŋgiy gos ak niŋnimimb. Nimb pen, biynimb tam okok rek mindiy, biynimb gunap kuyip yimb ak dand aranimimb. \s1 Krays Yimb Nuk Key Ma Dand Aranak \p \v 5 Kun ak biynimb yomb mindon aŋgiy ma aŋgnimimb; Krays gos niŋiy gak rek ak ginimimb. \v 6 Jiysis Krays Gor mindip rek mindip ak pen, nuk Nop nup nembnemb giy, andip andip mindor aŋgiy ma gak. \v 7 Nuk bi yikop woŋg giñemb rek minden aŋgiy mey, aŋgek; Gor Kawnan ak gek, biyn Mariya nup tikak. Tikek yomb giy, gos yand key niŋiy giyn aŋgiy ma gak; \v 8 Nop aŋgak rek nep gi dand amnakniŋ, nup bi timey tap yikop bap rek, mon kiros bak biyoŋ ñaŋgrimbik ayeyak kumak. \v 9 Gak kun ak, Nop nup dand miñmon nuk biyoŋ amiy, yimb nup ak dand yiy ar biyoŋ aranak ak mey; \v 10 kisen biynimb maŋgiysek: semb biyoŋ, man biy; kumyak gok, mindeniŋgambay gok; enjol, kichekiy, tap gok koŋgim yimiy, \v 11 Nop nup yimb ak dand aranyiŋg, Ñinuk nup Biyomb mindip aŋgiy miseŋ aŋgniŋgambay. \s1 Sup Melik Rek Mindonjun \p \v 12-13 Kun ak Piyliypay biynimb Krays ker mindpim gok. Nimb yip mindiy, minim aŋgen niŋiy giyiŋgipim rek, miñiy akniy mindpiyn ak, kunep ginimimb. Nuk nep nimbip kond mindakniŋ, nup tep giniŋgamb ar ak gun aŋgiy gipim ak mey; niŋrep yimb giy, Biyomb nimbip dip anup ma kirginimimb. \v 14 Miluk ma niŋiy, penpen ma aŋgnimimb; kapkap jimñiy mindem mey; \v 15-16 biynimb yikop mindrep ma gipay gok kuyip, minim tep ak aŋgem, niŋind yimb apay aŋgniŋgambay. Kun ak Krays andkind winiŋgamb ñin ak, Gor minim tep nimbip per aŋgñimbiyn ak, aŋgen pikiy pikek ma amimb, niŋiy ar kun ak gipay aŋgiy, miñmiñ yimb giniŋgayn. \p \v 17 Nimb Gor nup gosimb niŋbim ak, nup tap simboŋg ñey tep gip rek ak gip. Pen nimbip per aŋgñimbiyn ak niŋiy, yip pikayey likañ yowniŋgamb ak, minim ma mindip. Ak yikop chin Jiwda biynimb ñiŋg wayn ak diy, tap pik nup simboŋgipun ar ak soŋgon amek, Gor nup sesek simboŋg ñon, nup tep gip rek giniŋgamb ak niŋiy, miñmiñ giniŋgayn. \v 18 Kun ak yip pikayeniŋgiy, nimb kunep, miñmiñ giyiŋg tep gakniŋ mindenimimb. \s1 Timotiy Mindpim Ak Niniŋgamb Aŋgak \p \v 19 Nimb mindrep gipim akaŋ, yergiy rek mindpim ak ma niŋbiyn. Biyomb Jiysis yaw aŋgek, Timotiy nup yoken am nimbip niŋiy apiy, minim kun ak aŋgek, yip tep ginimuŋ. \v 20 Timotiy bi tep, yand nimbip simb niŋbiyn rek niŋimb. \v 21 Bi gunap kun ma gipay; gos kiyk keynep niŋiy, Jiysis Krays nup gosimb ak ma niŋbay. \v 22 Pen nimb niŋbim: Timotiy bi tep yimb. Nuk yip kondek, bi apiymiŋay rek Jiysis minim tep ak aŋgñirapur. \v 23 Maŋ mindip kalambis mindpiyn ak; minim aŋgey niŋiy, yip yerer giniŋgambay minim ak nup aŋgen, am nimbip aŋgñiniŋgamb. \v 24 Pen yand niŋbiyn ak maŋ mindip, Biyomb ak yip kond mindakniŋ, yand kunep mindpim ak niniŋgayn. \s1 Epaprodaytas Mindpim Ak Niniŋgamb Aŋgak \p \v 25 Pen nimb mam chin Epaprodaytas nup aŋgyokem apiy, yip kond mindakniŋ, Gor woŋg ak jimñiy gipur. Pen miñiy tapin mindpur aŋgiy, nup aŋgyoken tip ak andkind jap. \v 26 Nuk nimbip am niŋiyn aŋgiy, simb niŋimb ak pen; nup simb gip ak mey; nup tap gip aŋgey niŋbik ak. \v 27 Nup tap yomb gek, mer kumak kun ak, Gor nup simb niŋiy, gek jak amnak. Pen nup nep mer; yip kunep simb niŋak ak mey, gek jakamnak. Mam bap kumbikop ak, yip simb yimb gakniŋ mindembinip. \v 28 Kun ak, Epaprodaytas nup kasek yoken amjakek, nimbip tep gakniŋ mey, gos kuŋay niŋbiyn rek ma niŋnim. \p \v 29-30 Nimb nind paryomb okok mindem, bi yip kondep bap ma mindek, bi nimb kun ak aŋgenbik, Krays woŋg ak giyn aŋgiy, ap yip kond mindiy, mer kumak. Kun ak amjakek, Gor nup woŋg gip mam ak asaw aŋgiy, nup miñmiñ yimb ginimimb. \c 3 \s1 Jiysis Nup Chiŋgiy Nep, Gor Biynimb Suŋ-tep Nuk Mindeniŋgambay \p \v 1 Mam ay sikop. Nimbip minim bap sek aŋgniŋg gispiyn. Gor ker mindpim rek miñmiñ ginimimb. Minim nimbip nind aŋgnik ak, tip ak aŋgiyn aŋgen yip miker ma gip. Tip ak aŋgen mindrep geniŋgambim mey, chinup maŋgiysek tep giniŋgamb. \p \v 2 Bi nimbip kumbak tikiy nep, Gor biynimb nuk mindeniŋgambim aŋgiy, per yesek apay gok; nimbip gey apyap piknimimb rek ayip. Minim kiyk apay kun ak ma niŋnimimb. \v 3 Chin mey, Gor biynimb nuk yipund giy mindpun. Yenen: Kawnan nuk ak yip mindiy, Ñinuk Jiysis nup chiŋgiy tep gakniŋ mindpun ak, Gor biynimb nuk mindpun aŋgiy, niŋrep gipun. \p \v 4-5 Pen yand kumbak tikpay minim ak aŋgniŋg, kunep apnip. Yand bi Jiwda yipund giy. Yip tikiy ñin onep jiy ak mindiy, kumbak ak tikyak. Basind yes chin Yisrel, ñinuk kisen Benjamen kiñiŋ ak mey, yand mindpiyn. Pen Jiwda low minim apay ak; yand bi Peresiy mindenik rek, minim kun ak niŋrep giy mindyiŋgipiyn. \v 6 Jiwda minim chin kun ak, niŋdand amiy kalrimey jiwiy, biynimb Jiysis ker gok kuyip niŋiy, girimey yimb giyiŋgipiyn. Chin Jiwda biynimb low minim siskoy keykey apun gok niŋyiŋgipiyn rek, biyomb gok yip pen aŋgniŋgiy rek ma ayak. \v 7 Pen kisen gos niŋiy, giyiŋgipiyn ar kun ak niŋrep giy ma giyiŋgipiyn ak niŋiy, Krays nup chiŋgiyn aŋgiy, tap chin Jiwda kilrimey giyiŋgipun kun gok kirginik. \v 8 Pen tap yerer gipun, gos yerip yerip biynimb niŋbay gok niŋen, tap day day rek ayek; Gor nep yip Jiysis Krays bi nup bap aŋgnimuŋ aŋgiy, tap yikop gok kirgiy, nup chiŋgipiyn. \v 9 Jiwda low minim apay ar ak gen amnimuŋ ak pen, yergiy keynep giy, Gor bi suŋrep nuk mindeniŋgayn? Nop chinup gos tep ñek, Ñinuk nup gosimb niŋon mey, chinup dip. Biynimb gunap low minim ar ak gon amek, chinup diniŋgamb aŋgniŋgambay ak pen, maŋgiysek kindik giniŋgiy rek ma ayip ak, Gor kuyip yergiy niŋek, tep giniŋgamb. Biynimb Ñinuk nup dipay gok nep, biynimb suŋ-tep nuk mindeniŋgambay. \v 10-11 Kun ak kumiy tip ak tikjaknim gos ak yomb ginimuŋ aŋgiy, Krays chinup direp gip rek, niŋrep giyn aŋgiy niŋbiyn. Nuk kumiy kilis mindek, tikjakak ak niŋrep giy, tip miker yomb diyiŋg mindrep gak ak niŋrep giy; nuk kumak ñin ak, yand yip kumnik rek ayip ak, niŋrep ginim aŋgiy niŋbiyn. \s1 Pol Mindrep Giyn Aŋgiy Nep Gos Niŋyiŋgip \p \v 12-13 Mam ay sikop. Krays Jiysis chinup biynimb nuk gok dak ak pen, gos yand niŋbiyn ak; Gor mindrep yimb ginimimb aŋgip rek, ma mindpiyn. Pen aŋgip rek mindenim aŋgiy niŋbiyn ak mey; giyiŋgipiyn ak sakiy giy, am Gor yip mindenim aŋgiy gen amjap. \v 14 Biynimb puŋgrikind yimb aŋgiy am tap wiyn giy dinjun apay gok, gos nokom kun ak niŋiy, kilis giy nep amiy mey, wiyn giy tap dipay. Kun ak rek, am Gor yip per mindenim aŋgiy, Krays nup gosimb nokom niŋiy, kilis giy gen amjap. \v 15 Chin biynimb Gor nup chiŋgrep gipun gok maŋgiysek, gos kun ak rek nep niŋjun. Pen minim ar gunap gos key niŋeniŋgambim, Gor nimbip gos yipund giy niŋep ak yomniŋgamb. \v 16 Pen minim tep niŋiy dipun gok pisnep diy, niŋrep giyiŋg gon amnimuŋ. \p \v 17 Mam ay sikop. Yand gipiyn rek gi dand amiy, biynimb kun ak rek gey amimb gok niŋiy, kuyip dinimimb. \v 18-19 Pen biynimb chin gipun rek ma gipay gok, kuŋay mindpay. Nimbip minim kun ak nind aŋgnik ak pen, miñiy kunep mindrep ma gipay rek niŋen, yip simb yimb gip. Gos kiyk key amimb rek gun aŋgiy, Gor nup kirpay. Kiyk nambiŋ ma diy, yimb kiyk keynep dand araniy, tap man ar biy nep gos niŋiy, Jiysis chinup aŋgiy kumak ak nup, miluk niŋbay rek, miñmon timey mon key yinjap ak amniŋgambay. \v 20 Pen miñmon chin ak, Gor miñmon biyoŋ. Biyomb chin Jiysis Krays biynimb simb niŋiy dip ak apiy, chinup dand miñmon kun biyoŋ amniŋgamb aŋgiy, kond mindpun. \v 21 Nuk Bi kalrimey yimb yerip yerip giniŋg, giniŋgamb. Chinup gek, mumbwak nindnimb kuyiŋg yowip ak kirgiy, mumbwak kisenimb tep nuk rek ak diy mindoniŋgambun. \c 4 \s1 Mindrep Ginimimb \p \v 1 Biynimb tep yand gok. Paryomb akniy mindiy, nimbip gos niŋen yip simb gip. Gor nup minim tep aŋgñinik rek niŋbim ak, yip tep gip. Minim tep kun ak ma kirginimimb. \p \v 2 Yiwodiya yip Sintikiy yip. Yand nirip aspiyn: nir Biyomb chin anup gosimb niŋbiyr rek; penpen ma aŋgiy, jimñiy mindenimiyr. \p \v 3 Pen bi yand yip jimñiy woŋg gipur ak nip aspiyn: “Biyn omiŋal kun ak kuyip kond mindenimin, mindrep ginimiyr.” Nind biyn omiŋal kun ak, yand ak, Kilemend ak, biynimb gunap sek Gor yimb kuyip buk permindep biyaŋ tikayak gok; Gor woŋg ak jimñiy giyiŋgipun. \p \v 4 Gor nup gosimb niŋiy, miñmiñ giyiŋg mindenimimb. Tip ak nimbip aspiyn: miñmiñ giyiŋg mindenimimb! \v 5 Biyomb ak maŋ asaw. Mindrep giy, biynimb sayn tep kun gok key yimb mindenimimb. \v 6 Nimbip yerer gek, gos yomb ma niŋnimimb; Gor nup aŋgniŋyiŋg, tep aŋgyiŋg mindem mey, \v 7 nuk gek Ñinuk Krays nup chiŋgrep giy mindiy, gos kuŋay ma niŋiy, kapkap mindrep yimb giniŋgambim. \p \v 8 Mam ay sikop. Minim bap sek aŋgniŋg gispiyn. Gos gunap ma niŋnimimb. Pen: \q1 tap yerip ak niŋind yimb; \q1 tap yerip ak biyomb tep gok gipay; \q1 tap yerip ak tep; \q1 tap yerip ak gep; \q1 tap yerip ak suŋ-tep; \q1 tap yerip ak biynimb niŋey tep gip; \q1 tap yerip geniŋgambim, biynimb niŋey tep giniŋgamb, tap kun gok nep gos niŋyiŋg mindenimimb. \p \v 9 Tap yerip nimb yip mindiy gen niŋbik ak, minim yerip aŋgen niŋbik ak; niŋbik rek nep ginimimb. Kun geniŋgambim, Gor yip nep mindiy mey; nuk gek gos kuŋay ma niŋniŋgambim. \s1 Piyliypay Biynimb Pol Nup Tap Ñeyak, Miñmiñ Gak \p \v 10 Yand aŋgnik-eŋ, yip sakiy gipim aŋgniŋnik ak pen, kinjeŋ ma mindek, yip maniy tap gok ma yokpik. Pen miñiy yokpim rek, yip gos niŋyiŋg mindpim ak niŋiy, Biyomb chin ak nup miñmiñ yimb gispiyn. \v 11 Ñin gunap yikop mindpiyn gos ak niŋiy ma aspiyn; yip yerer giniŋgamb ak, minim ma mindip. \v 12 Ñin gunap tap kuŋay mindip, ñin gunap ma mindip. Mindip ñin gok ñimbiyn; ma mindip ñin gok yikop mindpiyn. Gip kun ak tap kuŋay mindek akaŋ, ma mindek gos yomb ma niŋbiyn. \v 13 Pen Biyomb ak yip kond mindiy kilis ñimb ak mey, yip yerer ginimin aŋgniŋgamb ak giniŋgayn. \p \v 14 Pen yip tap ñimbim kun ak, tep yimb ñimbim. \v 15 Nimb niŋbim: Masedoniya propens kirgiy, Gor minim aŋgñi taŋgyiŋgipiyn ñin ak, Gor biynimb nuk mindeyak okok, gunap yip tap ma yokyiŋgipay. Nimb Piyliypay biynimb nep yip yokyiŋgipim. \v 16 Pen am Tesalonayka mindenik ñin ak, yip nind ak tap yokiy, kisen ak yokiy gipik. \p \v 17 Pen tap nen ma aspiyn; gos nimbik key niŋiy, tap monmon ñem, Gor nimbip miñmiñ yimb ginimuŋ aŋgiy aspiyn. \p \v 18 Pen bi nimb Epaprodaytas nup tap ñem, dap yip ñek mey, mindrep gipiyn. Tap ñiŋemb chech tap yand gok, miñiy kuŋay yimb mindip. Yip yokpim kun ak, Gor nup tap daŋgiy ñey, kuyrep apek nup tep giyiŋgip rek ak gipim. \v 19 Nimb Biyomb Jiysis Krays ker mindiy, yip tap yokpim ak, Nop bi gin yimb ak nimbip kond mindiy, tap yerip tikdinimuŋ gok ñinimuŋ. \p \v 20 Kun ak Bapiy yomb ak nup nep, yimb dand aranjun. Tep. \s1 Minim Day Won Gunap \p \v 21-22 Biynimb Krays Jiysis ker biyomb Siysa yip mindpay gok, yip apay, “Kuyip mindpay akaŋ aŋgiy, aŋgniŋnimin apay.” Kun ak mey, Gor biynimb nuk mindpun gok maŋgiysek, nimbip Krays ker mindpim gok, “Nimb mindpim?” aspun. \p \v 23 Minim aŋgjiwpiyn. Biyomb chin Jiysis Krays nimbip kond mindonimuŋ.