\id 1TH - Kalam NT [kmh] -Papua New Guinea 1992 (DBL 2014) \h 1 Tesalonayka \toc1 Pol Minj Nind Ak Tesalonayka Kuyip Tikak \toc2 1 Tesalonayka \toc3 1 Tes \mt1 1 Tesalonayka \mt2 Pol Minj Nind Ak Tesalonayka Kuyip Tikak \imt1 Minim Nind Niŋep \ip Pol Tesalonayka kuyip minim tep aŋgñak ñin ak, Jiwda gunap, biynimb Jiwda mer gok Pol minim nup ak nep niŋsipay aŋgiy nup miluk niŋeyak, Tesalonayka kirgiy am Biriya biynimb kuyip minim aŋgñak. Kisen am Koriyn mindek Timotiy apiy, Tesalonayka biynimb Krays ker mindpay gok mindrep gipay aŋgak minim ak sek, minim aŋgniŋyak gunap sek aŋgñek niŋiy, kuyip minj kun biy tikak. \iot Minim Ar Keykey Mindip Rek: \io1 Minim nind aŋgak ak mindip, chapta 1:1. \io1 Tesalonayka biynimb mindrep giyak rek, Pol nup tep gak minim ak mindip, chapta 1:2–3:13. \io1 Biynimb suŋ-tep nuk mindenimimb aŋgak minim ak mindip, chapta 4:1-12. \io1 Krays andkind winiŋgamb minim ak mindip, chapta 4:13–5:11. \io1 Minim aŋg jiwniŋg gos rek winjikak minim ak mindip, chapta 5:12-22. \io1 Minim aŋg jiwak day won ak mindip, chapta 5:23-28. \c 1 \p \v 1 Chin Pol, Salas, Timotiy nimbip Tesalonayka biynimb Gor Biyomb chin apiymiŋay ak ker mindpim gok, minj tiksipun. \p Gor apiymiŋay nimbip simb niŋiy direp ger, mindrep ginimimb. \s1 Tesalonayka Biynimb Gor Nup Gosimb Niŋiy Mindrep Giyak \p \v 2 Chin per Gor nup aŋgniŋniŋg nimbip sakiy ma gipun, gos niŋmindiy, nup tep aŋgyiŋg kuyip maŋgiysek kond mindrep ginimin apun. \v 3 Pen nimb Gor nup gosimb niŋiy, aŋgip rek giyiŋg, biynimb gok kuyip wasemb ay direp giyiŋg, Biyomb chin Jiysis Krays andkind winiŋgamb aŋgiy kond mindem amjap ak; Bapiy Gor nup aŋgniŋyiŋg tep apun. \p \v 4 Chin niŋbun: nimb mey, mam ay Gor wasemb ay dak gok mindpim. \v 5 Pen chin Gor ker mindiy mindrep gipun rek, kiyk kunep mindeniŋgiy aŋgiy, minim tep ak dand amiy Kawnan nuk ak chinup gos ñek, nimbip minim yipund giy yimb ak aŋgñon niŋiy dipik. \v 6 Diy mey, Biyomb chin gip miñ ar ak sek, chin key gipun miñ ar ak sek kisen gipim. \v 7 Gipim kun ak, biynimb Krays nup gosimb niŋbay Akaya propens ak sek, Masedoniya propens ak sek niŋiy kunep gipay. \p \v 8 Pen nimb Biyomb ak nup gosimb niŋem, nuk gek mindrep gipim minim ak; miñmon okok kunep amjap. Miñmon gunap amjakon, biynimb kun okok key kesim diy apay, \v 9 “Tesalonayka biynimb kuyip minim tep ak aŋgñenbik, nimbip direp giy, tap yesek aŋgniŋyiŋgipay gok kirgiy, Biyomb permindep ak nup nep aŋgniŋiy, direp giyiŋg, \v 10 Ñinuk kumek Nop gek tikjakak ak andkind asaw aŋgiy, kond mindpay apay.” Jiysis kun ak nep chinup kond mindip rek, yiwur yomb ak ma diniŋgambun. \s1 Pol Tesalonayka Mindiy Woŋg Gak \c 2 \p \v 1 Mam ay sikop. Nimb key niŋbim: nind miñmon nimb ak amiy, Jiysis minim tep ak aŋgñon, niŋiy dipik. \v 2 Ñin kun ak miñmon Piyliypay nind amiy aŋgñonuk, biynimb gunap chinup minim timey aŋgiy, timey giyak ak pen; Gor chinup kond mindek, gos kun ak ma niŋiy, miñmon nimbip Tesalonayka am aŋgñonuk kunep giyak ak pen, monmon aŋgñinuk. \v 3 Kun ak niŋim! Minim nimbip apun ak yesek aŋgiy, tap nimbip gok diniŋg akaŋ, timey giniŋg ma aŋgñinuk; minim tep ak niŋyaŋ aŋgiy aŋgñinuk. \p \v 4 Minim chin key ak aŋgon, biynimb gok kuyip tep gaŋ aŋgiy ma aŋgñinuk; Gor yergiy rek mindpay ak key niŋimb rek, chinup woŋg aŋgayek, nimbip aŋgñinuk. \v 5-6 Nimb key niŋbim: minim nep aŋgon kuyip tep ginimuŋ aŋgiy, nimbip ma aŋgñinuk. Maniy tap gok dun aŋgiy akaŋ, yimb yomb dun aŋgiy ma aŋgñinuk ak, Gor kunep niŋimb. \p \v 7 Pen bi Jiysis minim dand amemb mindpun ak, nimbip minim kasek aŋgniŋg apnup ak pen, kun ma ginuk. Biyn gok ñapan kiyk key tikiy, diraŋgrep gipay rek ak ginuk. \v 8 Nimbip wasemb ay aŋgnuk, “Kuyip minim tep ak aŋgñon, biynimb gunap chinup ñaŋgniŋg ñaŋgniŋgiy aŋgiy, nimbip aŋgñinuk.” \p \v 9 Mam ay sikop. Nimb niŋbim: nimb yip mindiy, kosyam tap keñmaŋgiy chinup pipaŋg dap ñiniŋgambay aŋgiy, pumbnamb Gor biynimb diniŋgamb minim tep ak nimbip aŋgñi taŋgyiŋgipun; kisyimken maniy woŋg giy tap ñimbyiŋgipun. \v 10 Chin nimb biynimb Jiysis nup gosimb niŋbim gok yip mindyiŋg, kapkap mindrep giy, tap timey akaŋ, tap minim aŋgniŋgiy rek bap ma ginuk. \v 11 Nop sikop ñapan kiyk key aŋgñirep gipay rek nimbip ginuk. \v 12 Gor chinup diyn aŋgiy dek, biynimb nuk yip perper mindoniŋgambun gok mindpun ak; kapkap mindiy, aŋgip rek ginjun aŋgnuk. \p \v 13 Pen nimbip minim tep aŋgñonuk; minim kiyk key ma aspay, Gor minim tep ak aspay aŋgiy dipik ak mey; Gor nimbip kond mindakniŋ, aŋgip rek gipim. Kun ak Gor nup tep aŋgyiŋg mindpun. \v 14 Pen mam ay sikop. Biynimb chin Jiwdiya akay, chinup biynimb Jiysis nup nind gosimb niŋnuk gok timey giyak rek, miñiy Tesalonayka biynimb gok nimbip gispay. \v 15 Pen Jiwda biynimb gok Gor nup miluk niŋiy, biynimb okok miluk niŋiy gipay. Kiyk bi Gor minim aŋgep gok kuyip ñaŋgiy, Biyomb chin Jiysis nup ñaŋgiy, chinup yukyokyak. \v 16 Biynimb Jiwda mer gok kuyip, Gor nup gosimb niŋniŋgiy aŋgiy aŋgon, Jiwda biynimb kun gok kal jiwiy, timey yimb nep gipay. Gipay kun ak, Gor gek miker yomb yimb ak kuyip dip. \s1 Pol Kuyip Tip Am Niŋiyn Aŋgiy Niŋak \p \v 17 Mam ay sikop. Nimb yip mindon, Jiwda biynimb chinup yuk keykey yokyak ak, simb gakniŋ mindpun. Nimbip am niŋiy owun aŋgiy, gos ak niŋmindpun. \v 18 Yand Pol per gos kun ak niŋbiyn ak pen, Seytan kinjeŋ tikip. \v 19-20 Pen nimbip sakiy ma gipun: tep gakniŋ gos niŋyiŋg mindpun. Biyomb chin winiŋgamb ñin ak, nup tap yerip rek ñoniŋgambun; tep giniŋgamb? Nimbip nep. Nimb biynimb nuk mindeniŋgambim ak niŋek, tep giniŋgamb. \c 3 \p \v 1-2 Pen nimbip am niŋun aŋgiy, kasek amemb rek ma ayek, nimbip simb niŋiy, chirmiŋay miñmon Atens mindiy, mam Timotiy bi Gor woŋg giy, Krays minim aŋgñirep gip anup, aŋgyokor nak. Pen nup aŋgruk, “Jiysis gosimb ak niŋiy aŋgip rek gipay ak, kuyip timey gispay. Nand am kiy yip mindiy, aŋgñirep gey, mindrep giniŋgiy. \v 3 Yikop ak, Gor nup kirginiŋgambay rek ayip aŋgruk.” Pen nimb niŋbim: biynimb Jiysis minim ma dipay gok, chinup timey gipay kun ak, giniŋgambay aŋgak rek nep gipay. \v 4 Pen nimb yip mindiy, kisen chinup timey giniŋgambay aŋgnuk ak, nimb key niŋbim. \v 5 Kun gipay kun ak niŋiy, bi timey Seytan gek, minim kosyam aŋgñen niŋbik ak kirginimimb rek ayek niŋiy, Timotiy nup aŋgen am nimbip aŋgñirep giy awak. \s1 Timotiy Andkind Apiy Mindrep Gipay Aŋgak \p \v 6 Pen nimbip am niŋiy apiy aŋgip, “Gor nup gosimb niŋiy, biynimb gok kuyip wasemb ay, niripmiŋay miñmiñ yimb gipay. Nirmiŋay par akniy mindiy, kuyip simb niŋbiyr rek, kiy pen miñmon kiyk okok mindiy, niripmiŋay simb niŋbay aŋgip.” \v 7 Pen biynimb Jiysis nup gosimb ma niŋbay gok, chinup timey giniŋg gey mindrep ma ginuk ñin ak, Timotiy apiy, nimb Gor yip jimñiy mindpim minim ak aŋgek, chinup mindmaŋgiy lim gip. \v 8 Gor nup per kun ak rek chiŋgiy mindeniŋgambim, tep yimb gakniŋ nep mindoniŋgambun. \p \v 9 Mindrep gipim kun ak Gor nup tep aŋgyiŋg, miñmiñ yimb gipun. \v 10 Tip am nimbip niŋiy aŋgrep gon, mindrep yimb ginimimb aŋgiy, Gor nup pumbnamb kisyimken aŋgniŋ mindpun. \p \v 11 Kun ak Gor apiymiŋay chinup kinjeŋ yomer, mindpim ak ninjun. \v 12 Biyomb chin ak nimbip gos tep yimb ñek, nimbip wasemb yimb aypun rek, nimb key penpen wasemb ay, biynimb okok kuyip wasemb ay ginimimb. \v 13 Nimbip kond mindiy, kond mind dand amiy, enjol suŋ-tep nuk gok diy andkind winiŋgamb ñin ak niŋek, biynimb suŋ-tep, minim ma mindip gok nep mindenimimb. \c 4 \s1 Gor Biynimb Suŋrep Nuk Mindenimimb \p \v 1-2 Mam ay sikop. Nimb yip mindonuk ñin ak, Biyomb chin Jiysis chinup gos ñek, nimbip Gor yip yergiy mindrep gipay minim ak, aŋgñon niŋbik. Niŋiy, nuk yip mindrep giyiŋgipim rek, miñiy ar kun ak nep gem amnimuŋ. \p \v 3 Gor biynimb nuk mindpim ak, aŋgip rek suŋ-tep mindonjun aŋgiy, biyn siy bi siy ma nep ginimimb. \v 4 Kun ak mindrep giyiŋg, bi gok biyn nimb nokom nokom keykey diy, mindrep ginimimb. \v 5 Biynimb Gor nup gosimb ma niŋbay gok, biyn siy bi siy dinjun aŋgiy, gi tapay rek ma ginimimb. \v 6 Bi biyn sek gok, biyn kiyk akaŋ, biyn bi sek gok, bi kiyk ak siy ma dinimimb. Biynimb gunap kun ak rek geniŋgambay, Gor kuyip yiwur ñiniŋgamb ak, nimbip nind aŋgrep ginuk. \v 7 Tap siy tap timey giyaŋ aŋgiy chinup ma dak; biynimb yand yimb mindiy, mindrep giniŋgiy aŋgiy dak. \v 8 Biynimb minim aspun kun biy kirginiŋgambay gok; minim chinup ak ma kirginiŋgambay; Gor Biyomb Kawnan suŋ-tep nuk nimbip yokip anup minim ak kirginiŋgambay. \p \v 9 Biynimb Jiysis ker mindpay gok kuyip wasemb ay, dinimimb aŋgiy minj tikjun ak pen; Gor gos tep ñek, key niŋiy penpen wasemb aypim. \v 10 Biynimb nup Masedoniya propens mindpay gok kunep niŋiy dipim. Ar kun ak nep gem amnimuŋ. \p \v 11-12 Pen nimbip aŋgnuk rek, biynimb gok yip kapkap mindrep ginjun aŋgiy gem amnimuŋ. Woŋg wariy nimb gok key giy tap ñiŋnimimb. Kun ak tap keñmaŋgiy, maniy nimb gok key mindakniŋ, tap nen asimb ma aŋgraŋgem mey; biynimb Jiysis nup ma niŋbay gok, nimbip niŋey tep giniŋgamb. \s1 Biyomb Andkind Winiŋgamb \p \v 13 Pen mam ay sikop. Nimbip minim bap aŋgñirep ginim. Biynimb nimb gunap kumeniŋgiy, pisnep kumbay aŋgiy, biynimb gunap simb gek siy apay rek ma aŋgnimimb. \v 14 Jiysis kumiy pisnep ma kumak. Nop gek tikjakiy kim mindip aŋgiy niŋbim rek, biynimb nup gosimb niŋiy kumbay gok, kunep kim mindpay aŋgiy niŋbun. Kun ak Jiysis andkind winiŋgamb ñin ak, Nop gek biynimb nuk kun gok dand sesek winiŋgamb aŋgiy, niŋrep gipun. \p \v 15 Pen Biyomb chin ak minim aŋgñiyiŋgip rek niŋbun: chin biynimb kim mindnukniŋ winiŋgamb gok, biynimb nind kumyak gok kuyip ma kiriŋg amniŋgambun; jimñiy aranjak amniŋgambun. \v 16 Minim bap kun biyoŋ nimb “Miñiy” aŋgiy mey, enjol yomb ak kumb gawil gakniŋ, Gor biykul ak aŋgakniŋ winiŋgamb. Biynimb Krays ker mindiy kumyak gok, tikjakiy semb biyoŋ aranjak amniyakniŋ, \v 17 chin biynimb nuk kim mindoniŋgambun gok kiy yip wilikiy, aranjak am Biyomb chin ak yip perper mindoniŋgambun. \p \v 18 Kun ak nen: minim aspun kun biy penpen aŋg amiy apiy giy, biynimb chin Krays ker mindiy kumbay gok, yerginiŋgamb aŋgiy gos yomb ak ma niŋnimimb; gos sek mindenimimb. \c 5 \s1 Biyomb Chin Andkind Winiŋgamb Ak Mindrep Giyiŋg Kond Mindonjun \p \v 1 Pen mam ay sikop, ñin akay winiŋgamb, biynimb yerer giyakniŋ winiŋgamb ak, nimbip ma aŋgniŋgayn; \v 2 nimb key niŋbim: winiŋgamb kun ak, nup kond mindeniŋgambay ñin ak ma winiŋgamb. Bi tap siy dep gok, biynimb kin ambay won ak opay rek ak winiŋgamb. \v 3 Chinup miñiy tap bap ma giniŋgamb aŋgniŋgambay ñin ak apek, gos yomb yimb niŋniŋgambay. Kasek yiŋgen rek diy winiŋgamb kun ak, biyn ñapan tikniŋg gey yiwur gip rek ak giniŋgamb; pirik amniŋgiy rek ma ayniŋgamb. \p \v 4 Pen mam ay sikop. Nimb kisyim wip kind ak ma mindpim; miñmon yowip kind ak mindpim. Kun ak ñin yomb kun ak apek, biynimb gunap pirikiy gos yomb niŋniŋgambay rek, chin kunep ma niŋjun. \v 5 Chin Seytan ñapan nuk gok windin koy mindpay rek ma mindpun: chin Gor ñapan nuk windin sek mindpun. \v 6 Biynimb gunap kinamiy mindpay rek ma mindonjun; niŋrep giy mindonjun. \v 7 Biynimb wisin kinbay gok, kisyimken nep kinbay. Biynimb ñiŋg kilis ñimbiy sakiy aypay gok, kisyimken nep ñimbay. \v 8 Pen chin biynimb pumbnamb tapun gok, gosimb niŋyiŋg mindenjun. Biyomb anup gosimb niŋiy wasemb ay gon mey, chinup boŋg rek giniŋgamb. Chinup di nop yip jimñiy ayniŋgamb aŋgiy niŋmindiy mey, kim amniŋgambun. \v 9 Gor chinup yiwur yomb diyaŋ aŋgiy ma aŋgak; Ñiyand Jiysis Krays kuyip tuŋgasik dinimuŋ aŋgiy aŋgak. \v 10 Pen chinup aŋgiy kumak ak, kim mindon winiŋgamb akaŋ, kumon winiŋgamb ak minim ma mindip; am nuk yip mindiy mindnep mindoniŋgambun. \v 11 Pen nimb Gor biynimb nuk gunap kuyip niŋem simb gonimuŋ, minim tiksipiyn biy per gipim rek penpen aŋgñirep giy, Jiysis nup chiŋgrep giy, mindrep ginimimb. \s1 Minim Aŋg Day Jiwyiŋg, Nimb Mindpim Aŋgak \p \v 12-13 Mam ay sikop. Biyomb nimbip kosyam minim tuŋgasikyiŋg, minim aŋgñiyiŋg mindpay gok, kuyip ma kirginimimb. Gor key aŋgek woŋg kun gipay ak; kuyip wasemb ay direp ginimimb. Pen nimb maŋgiysek kapkap jimñiy mindenimimb. \p \v 14 Biynimb woŋg ma giy mindrep ma gipay gok kuyip, minim kilis aŋgnimimb. Biynimb simb gek gospar ay mindpay gok kuyip, kapkap aŋgñirep ginimimb. Biynimb kisen Gor nup gosimb niŋsipay gok kuyip, kunep aŋgñirep ginimimb. Minek minek aŋgñiyiŋg yiruk ma niŋnimimb. \v 15 Biynimb gunap nimbip timey geniŋgiy, pen timey ma ginimimb. Biynimb nimb key gok yip mindrep gipim rek, biynimb yikop gok yip kunep mindrep ginimimb. \v 16-18 Jiysis Krays biynimb nuk mindpim ak, Gor mindip aŋgiy miñmiñ giyiŋg, nup aŋgniŋyiŋg mindem, nimbip yerer gek nup tep aŋgnimimb. Kun gem mey, nup tep yimb giniŋgamb. \v 19 Gor Kawnan chinup gos ñinimuŋ aŋgiy niŋyiŋg mindenimimb. \v 20 Biynimb Gor minim aŋgep gok minim aŋgeniŋgiy ma kirginimimb. \v 21-22 Pen biynimb gunap yesek aŋgniŋgiy rek ayip ak, niŋrep yimb ginimimb. Gor minim yipund giy ak aŋgeniŋgiy niŋiy dinimimb; yesek aŋgeniŋgiy ma dinimimb. Timey ar gunap ma nep ginimimb. \p \v 23-24 Gor Biyomb biynimb direp gip ak nup aŋgniŋiy apun, “Tesalonayka biynimb nip gosimb niŋbay gok kuyip, kond mindenimin ñin ar nip ak mindey, kuyip kond mindrep yimb ginimin. Biyomb chin Jiysis Krays andkind winiŋgamb ñin ak, minim bap ma mindek; gos kuŋay ma niŋniŋgiy apun.” Chin niŋbun: gos nuk key niŋiy nimbip dak ak, apun apun rek nimbip giniŋgamb. Pen nuk aŋgip rek nep gip ak, nimbip kond mindeniŋgamb ak mey, gos sek mindenimimb. \p \v 25 Mam ay sikop. Chinup gos niŋiy, Gor nup aŋgniŋnimimb. \v 26 Mam ay gunap kuyip niŋiy aŋgnimimb, “Pol bi gok minj tikiy apay, ‘Nimb mindpim?’ apay aŋgnimimb.” \v 27 Biyomb chin ak niŋmindip rek nimbip aspiyn, minj tiksipiyn kun biy, mam ay gok kuyip maŋgiysek riytiym gem niŋniŋgiy. \p \v 28 Biyomb chin Jiysis Krays nimbip simb niŋiy, direp giyiŋg mindonimuŋ.