\id 2TI - Nukna \h 2 Timoti \toc3 2 Ti \toc2 2 Ti \toc1 2 Timoti \mt1 Pol yá Timoti yan papia nukngá ná uying muk \c 1 \p \v 1 Nák ku Pol, Jesu Son Iháhá watán aposel. Ánutu yá málámbán pahán isutang yáup wa tátáya neháng tunggap táuk. No aposel hálengga Ánutu yá ámna náráwa niyá Jesu ya naráng háting mángga átneráng watá átkuku álosim táineráng ingga há miuk wa yánánáya ingga wáina táuk. \v 2 Timoti kák ku nanggena ina, kák ka kikiná hánám naráng kamánggoet. No papia ná uyingga se kákkán da koek. Nan náni Ánutu watyot Táwi náni Jesu Son Iháhá watá urákka narángga pahán kamán pahán láláp hára átnelák. \s1 Yáup rina tátáya Ánutu yá kamuk wa káto hálengga átang táinelák \p \v 3 Uláp pu táwi ilomna yá Ánutu ináng sáknginggiuráng, iná inggálu ku no nanarána kinan káin du kálu kándáng hára rewe isutang átkoet ingga narángga wáinanyon Ánutu ináng sáknginggoet. Rámá rámá káen me yáungán kák ka naráng hátinggoet wahára wu Ánutu heronge me inángga málámbán káin kák ka sáponga táng kamánggoet. \v 4 No átang uláp náti sansan táumát hára rahála uminá hirarátá háuk wata naráng hátingga son kakaháya kikiná hánám wa naránggoet. Son kahinet wahára ku pahánna yá álosim hánám háleinek. \v 5 Uláp pawoka Lois me mamya Yunis yá pahán hurik tángga Jesu yan tombong háliumálák wáinanyon ko pahán hurik tángga Jesu ya pálipuk naráng háting mángga málámbán tombong háliulák wawu pálipuk hánám ingga naránggoet. No naráng hákhátikka káto wata naránggoet, \v 6 wata ku no son pahála táng tárut táet wawu uláp no ketna yá yáila hára usáng hang tiut wahára wu Ánutu yá náut háláng málámbán yáup tátáyan wa kamuk. Ko wata narángga yáupmá tátá watá átkukuka káin káto átkuinek, ámna nangge yá káráp kátu kátu iháng urum tingga hásit lánggop pá rang hálengngátak wáinanyon rang háleinek. \v 7 Ánutu yá Irukngá námuk wawu Iruk watá pahán náni táng piták tátáyan muná, watá ku háláng námángga náháng káto tán átkuku, me nangge nuk ka narátne kikiná háhále, me náni kálu kándáng nálen kangga átkuku náni pinná tángga isusut wata Iruk wa námuk watá ku wáina háláng námángga átkoek. \p \v 8 Wáina wata ku ko Táwi yan me ámna náráwa yánánáya reprepmá ma narindalák, me no kalabus kinan átkoet wata ingga iháng reprep ma táindalák. Kalabus kinan átkoet wawu Táwi yan yáup tánggoet wata. Reprepmá ma narindalák, ináku Ánutu yan háláng wa tángga no uláp Táwi yan me pingnga álosim yánángga kungga márapmá rina sunggiut wáinanyon ko me pingnga álosim wa yánángga átningga márapmá sungga átningguinelák. \v 9 Ánutu yá mantáng námángga son náhuk wawu rongrongngá káungá hánám átnát wata. Nándá náut kámá álosim káman tátne wata ingga wáina ma táuk, ináku málámbá pahán námángga málámbán pahán isutang wáina táuk. Uláp pon alek káwak ma iháng tunggap táená yon átang pahán námángga ku Jesu Son Iháhá yá yáup wáina táinek ingga wu Ánutu yá há naruk. \v 10 Inggálu ku Jesu Son Iháhá watá káwak káin hangga son náhuk wahára kungga ku Ánutu yá pahán námuk watá hiták há háliuk. Jesu yá kátkámut tán háláng wa táng wáik tángga málámbán me pingnga álosim watá átkuku sásáliná muná wa táng áwáng hiták tiuk. \v 11 Ánutu yá nák neháng tunggap táuk wawu no yáup ing tátáya, me pingnga álosim wa ámna náráwa yánánáya, aposel háháleya, hang ámna náráwa yánáng totoliya. \v 12 Ánutu yá yáup wa tátáya neháng tunggap táuk, wata ku no márapmá ná sunggoet, enendu no wata reprepmá ma naránggut, náuta ni naráng háting mánggoet wawu há naret, hang no ing há hánám naret, málámbá yáup wa ketna hára tiuk wa pinná tángga árán kungga Jesu Son Iháhá yan rám táwi watá tunggafeinek. \p \v 13 Ko ku me páliná ka rina kanut wa kándáng hánám naráng hátingga ku me wáina hánám bon du ámna náráwa yánáng tolingguinelák. Rám wáina tángguinelák wahára ku Jesu Son Iháhá naráng háting mángga kámá kápátá kikiná hálengguinek. \v 14 Ánutu yá me pingnga álosim wa ketya hára tiuk wawu kándáng pinná táinelák. Me kusák watá táng yakyawák táiwon da ku káto hálengga átnelák. Iruk Káungá náni ya kinan átak watá háláng kamán du me páliná wa kándáng pinná táinelák. \p \v 15 Ing há narelák wa, ámna náráwa táuppon Esia provins kinan átaráng watá sárum há namángga átaráng, wata kinan ámna yará Fikelus káling Hemokenes watá wáinanyon sárum namángga átamálák. \p \v 16 Iná Onesiforus wawu nukna pánpáliná. Rám máro áwáng nahángga háláng namánggoek, me sen dá neháng kik táená me kalabus kinan átkoet enendu wata iháng reprep ma tángguk, wata ku no Táwi yan káin sáponga táe ámna náráwa itná kinan átaráng wa, me málám iháng álolo táinek. \v 17 Málám Rom káin áwuk wahára wu nák ka yáup háláng hánám suling namángga átninggan nahuk. \v 18 No Táwi yan káin ing sáponga tánggoet, Jesu yan rám táwi tunggafeinek rám wahára wu Ánutu yá Onesiforus urákngá narinek. No Efesus káin áre háláng namámáya yáup máro yon tánggiuk wawu ka há narelák wa. \c 2 \s1 Jesu yan yáup tángga átang márapmá rina áwinek wahára káto hálengga átnelák \p \v 1 Nanggena Timoti, kák ku Jesu Son Iháhá málámbá háláng kamánggoek, wata ku káto hálengga átnelák. \v 2 Ámna náráwa táup táwi ya rahán yáni hára me rina yáne narulák me wanyon táng ámna náráwa niyá Táwi yan me káto tángga átaráng wa ket yáni hára tinelák, wata ku watá wanyon táng kung ámna náráwa nukngá yánáng tolineráng. \v 3 Jesu Son Iháháyan tewe ámna álosim bá ina átnelák. Wáina átang márapmá rina áwinek wahára nándá káto hálengga márapmá suwánggoemán wáinanyon káto hálengga átang márapmá suwinelák. \v 4 Tewe ámna káman dá yáupmá hára átang waháranyon yáup nukngá ma tángngátak. Ináku táwiná pahán álosim imámáya ku náut yáup imená wa rewe tángngátak. \v 5 Wáinanyon ámna káman dá hururung kuku wahára watán káluná rina tingga hururung koená wa táng hátingga kandák kunggim wawu wata yumnakngá ma ihánggim. \v 6 Yáup mara káman dá hái hinek, wata páliná watá áliknginek wawu watá kálak náinek. \v 7 No me tárákngá kanet wata narátá ku Táwi yá háláng kamán wata hulá kámuk narinelák. \p \v 8 Rámá rámá Jesu Son Iháhá wata naráng hátingguinelák. Ánutu yá há kámutuk háranan son táng tárut táuk, iná málám wawu king Dewit tán hun háranan. No me pingnga álosim yánánggoet wawu wa. \v 9 No márapmá sungga átkoet wawu me pingnga wa ámna náráwa yánáng tolingngátat wata. Hulá wata hánám bu sen dá neháng kik tángga kalabus kinan manek ámna ina ting sat átkoet, iná Ánutu yan me wawu sen dá táng kik ma tátáyan. \v 10 Wata ku no káto hálengga átang márapmá hulá hulá suwángga átkoet, wawu no ámna náráwa Ánutu yá nakán ingga iháng tunggap táuk wa háláng yámámáya. Wáina háláng yáme ku Jesu Son Iháhá wata naráng háting mángga árát tu Jesu yá son ihán rámá rámá yamá táwi wata kinan átneráng. \p \v 11 Me ná meindet náwu pálipuk hánám, \q1 Iná nándá Jesu yot kámutumán hálen wawu málámbot há átkuinemán. \q1 \v 12 Iná nándá káto hálengga átang márapmá sungga átnemán wawu máriya ámna náráwa hulá hálengga watyot kutná kutná pin yáni tátáyan kome wahára átnemán. \q1 Iná nándá Jesu ma naráng mámán ingga meinemán wawu Jesu yá wáinanyon ma naráng sámát ingga meinek. \q1 \v 13 Iná nándá Jesu yan me há isutnemán ingga mengga sangga wáina meinemán wa ma isutnándámán, enendu Jesu yá pahán sáminet ingga miuk wa há isutnek, náuta me wáina táinet ingga mengngátak wawu ma sangngátak. \s1 Ánutu rahálá hára yáup ámna álosim átnelák \p \v 14 Ko Jesu yan ámna náráwa me ná kanet ná sonson yánángguinelák. Ánutu rahálá hára me káto yánángga ing yáninelák, kámá yot me hánámá hánámá wata hulá nanaráya menmen ná ma tángguindaráng. Me wáina watá ámna káman ma háláng imindák, ináku niyá me wa narinek watán naráng hákhátik wa táng yakyawák táinek. \v 15 Ko hánghálángngingga átang yáupya wa tángga átkuinelák wawu Ánutu yá yáupya wa kangga yáup ámna álosim ingga kahángga árán ko málámba rahálá hára átnát ta reprepmá ma narindálák. Wáina átang gu ko me páliná wa kándáng re kámá yánáng tolingguinelák. \v 16 Me hánámá hánámá Ánutu yan nanará káin ma áraráng wa sárum yáminelák. Ámna náráwa niyá me kandák wáina mengngátaráng wawu yolop yolop Táwi sangga mulangán kungga kungga átang kandák yáni watá táwi hánám hálengngátak. \v 17 Me wáina wawu putun dá sippot sippot ámna nangge iháng wáik tátáya tángngátak wáina. Ámna wáinaná waháranan ámna yará ku Himeneus káling Filetus. \v 18 Ámna yará wawu me páliná isusut wa há sáumálák. Ámna náráwa yá há kámutang son tátárut wawu há sálikngiuk ingga mengga ámna náráwa kátu yan naráng hákhátik wa há iháng wáik tánggoemálák. \v 19 Iná Ánutu yan ámna náráwa wawu kumam káto ina ma kongkongngindáráng wata táit yáni hára ku me ing uyingga tiuk, “Táwi yá ámna náráwaná wa kándáng hánám há naráng yámek.” Hang ing hányon uyiuk, “Ámna náráwa niyá nándu Táwi isutnándamán ingga meineráng watá ku mukmuro rina rina wa erek sárum imineráng.” \p \v 20 It maming tátáwi kámá ya kinan káin du rápmám me rápmám ina hulá hulá yá átaráng. Kámá gol yá iháng tolená me kámá silva yá iháng tolená yá átaráng wawu yáup álosim yámámáyan. Iná kámá káráp pá hoseng tolená me kámá káwak ká iháng tolená yá átaráng wawu yáup hánámá hánámá yámámáyan. \v 21 Wáinanyon du ámna náráwa kámá yá ket tárák yáni wáik wa sang hálineráng wawu rápmám wa iháng yáup álosim imámáyan dá ina átneráng. Ámna wáinaná wawu rongrongngá hánám átneráng, wata ku Táwi yáni yá náut yáup álosim yáminek wawu yáup tátáya há tiyawingga átneráng, wata ku yáup wa kándáng hánám há táineráng. \p \v 22 Wáina wata ku nenggimo yan kikiná wáik pahán kinan káin tunggafengngátak wata pitáng máng kung átang gu káto hálengga ing wa ihinán táinelák, kándáng átnát, naráng hákhátik hára átnát, kámá kápátá kikiná háhále me pahán láláp hára átnát wa. Wáina ihinán wawu ámna náráwa niyá Táwi rahálá hára rongrongngá átang sáponga tángga ináng sákngingngátaráng watyot ket tárák wáina wa ihinán táineráng. \v 23 Ámna náráwa yá me páliná muná wata menmen ná tát ko ka táng kung wata kinan ma tindalák, náuta watá kangot kung honhoren tátá kálu wahára tiwon. \v 24 Wáina narinelák, Táwi yan yáup nangge nándu káman yot honhoren ma átnándamán. Iná nándá ku ámna náráwa kámuk hánám iháng álolo tángga ku me páliná yánáng totoli káluná wahára átang kámá yá náháng lem tát nándá ku pahán láláp re yáminemán. \v 25-26 Ámna kámá wawu Satan dá iháng málámbán kumbi kinan tin málámbán yáup kandák hulá hulá wa tángngátaráng. Ámna wáinaná watá nányot kámkáyam táineráng wawu nándá ku yolopon hára yánáng tolitne ku Ánutu yá pahán yáni kinan yáup tán álo hám pahán hurik tángga ku me páliná wawu wáina ingga naráng rákit táineráng. Wáina tángga ku nanará álosim watá ihán Satan dán punggip háranan dá sohingga áwineráng. \c 3 \s1 Rám bá sásáliná kálu ámna náráwa yá mukmuro táwi táineráng \p \v 1 Ing narinelák, rám bá sálikngin ingga tángga átnek wahára wu márapmá wáik hánám watá tunggafeineráng, \v 2 náuta ámna náráwa yá ing táineráng wata, yáni ya rewe narát kikiná háleineráng, sup pa narát kikiná háleineráng, yáni ya tungtung yáni táineráng, yáni ya narát árená háleineráng, me kandák yánángga iháng hang tiktik táineráng, nan mam bán milun ma isutnándáráng, kámá niyá háláng yámineráng wata ma narindáráng, Ánutu yan ket tárák álosim wa sangga káwak kán nanará isutneráng, \v 3 kámá kápát ále hánámá ina háleineráng, kámá ya kátu sang yáyámá ma táindáráng, kámá yá kámá ya wáina táek ingga kusák pileineráng, yánin átkuku wa pinná ma táindáráng, ámna ángárángngá hánám átang kámá yot álo erawángga iháng wáik táineráng, kálu kándáng wata taktak yámineráng, \v 4 nuknuk yáni wa iháng káyam ket yáni hára tineráng, sopmuná ingmen nanará yáni kandák wa isutneráng, sut yáni tángga árárá táineráng, káwak nátán heronge wata narát kikiná háleineráng, iná Ánutu ya ku kikiná ma narindáráng. \v 5 Yáni wu Ánutu ináng sákngená yan tárák wahára átkuineráng, iná Ánutu yan háláng gá átkuku yáni wa táng totoliya wu taktak yáminek. Wáina wata ku ámna wáinaná watyot káman hálengga ma átkuindalák. \p \v 6 Ámna wáinaná watá it kinan kung hanin ingga yángyárungingga kálu ya sulingga kangga kung hangngátaráng. Wakáin kung hangga ku náráwa me háting márák tángga nanaráyan tárák muná watán nanará wa pin yáni tángga wáina wáina tániráng ingga yánángngátaráng. Iná náráwa wawu pahán yáni káin kandák wa táwi hánám tátáya narángga mukmuro táwi hánám wa tát watá iháng usángga átnándak, \v 7 hang rámá rámá nanará mirak wa iháháya kikiná naránggoeráng, iná Jesu yan me páliná wawu kándáng ma naráng rákit tángngátaráng. \v 8 Uláp ámna yará Janes káling Jambres\f + \fr 3:8 \ft Juda yá ing mengngátaráng, Janes káling Jambres wawu Moses yan rám hára Isip káin Fero yan ámna yará sárum yándi pálak átkiumálák wata kut yándi. Son Iháhá 7.22 káling 9.11 wahára káineráng.\f* yá Moses táng káyam táumálák wáinanyon du ámna watá me páliná wa táng káyam tánggoeráng. Nanará yáni watá wáik hánám árán Ánutu ya naráng háting mámáyan káluná watá kándáng ma hálen du Ánutu yá sárum yámánggoek. \v 9 Wáina táineráng enendu ámna náráwa yángyárungingi watá táwi ma hálengga kuindák, ináku ámna náráwa yá watán ket tárák wawu hohoná yan ket tárák ingga hiták káineráng, uláp Janes káling Jambres yan ket tárák wawu kandák ingga káuráng wáinanyon. \s1 Ánutu yan me wa káto tángga átnelák \p \v 10 Iná kawu no ket tárák rina tángngátat wa kándáng hánám há naráng namelák wáina, wawu ámna náráwa rina yánáng tolingngátat, átnátna rina átnándat, Ánutu ya naráng háting mámá hára káto átnándat, pahán láláp hára átang yáup tángngátat, kámá ya nare kikiná hálengngátak, hang káto hálengga átang márapmá suwángngátat. Iná kák ku há narelák, hulá náuta ku no wáina tángngátat. \v 11 Ámna yá ket tárák wáik rina táng namuráng me márapmá rina Antiok káin, Aikoniam káin me Listra káin suwut wawu ka há narelák. Enendu Táwi yá háláng namán du márapmá rina rina nák hára tunggafiuk wawu álo rewe átut. \v 12 Pálipuk hánám, káman niyá Jesu Son Iháhá watyot tántápin átang Ánutu yan ket tárák wa isurin ingga táinek wawu ámna kámá yá ku táng lemlem táineráng. \v 13 Iná ámna wáik táená yot ámna kusákngá watán mukmuro watá ku táwi hánám hálengga kuinek. Watá kámá yángyárungingngárát tu ámna nukngá yá yáni yángyárungineráng. \v 14-15 Iná kawu me wa kanáng toliumán wawu há naráng námelák, hang kawu nangge isikimo átulák waháranyon átang hulátingga papia káin Ánutu yan me uyená wa há narángga áwángga átkoelák, wata ku kák ku me rina kanená wa pálipuk hánám ingga há narulák wa káto tángga átkuinelák. Papia watá ku ámna náráwa nanará álosim yámán du Jesu Son Iháhá wata naráng háting mát Ánutu yá son ihánggoek. \v 16 Ánutu yan me wawu Ánutu málámbáyon ámna yan nanará káin tin du wa uyiuráng, wata ku álo kámá háláng yámámáyan. Me watá ku me páliná wa yánáng tolinggoek, ámna kandák táená wa me táng yámánggoek, iháng tolingga iháng kándáng tinggoek, hang Ánutu yá tirik tárák álosim rina ta narek wa tátáya yánáng toktolik tánggoek. \v 17 Wáina wata ku Ánutu yan me watá málámbán ámna náráwa wa háláng yámán tiyawingga átang gu yáup álosim hulá hulá wa táineráng. \c 4 \s1 Timoti yá káto hálengga átang Táwi yan me wa yánángga átningguinek \p \v 1 Jesu Son Iháhá yá son áwángga ku árená me kámurená wa me yáni narángga iháng horeinek. Rám wahára wu ámna náráwa kámuk hánám watán ámna hulá táwi hánám wáina hálengga átnek. Wáina wata ku Ánutu rahálá hára me Jesu rahálá hára no me káto hánám ing kanin, \v 2 ko Táwi yan me wa há yánángguinelák, rám ámna náráwa yá kákkán me nanaráya heronge táineráng wahára, me táng taktak táineráng wahára me yánáná wata tiyawingga átnelák. Ámna náráwa yánángga iháng tolingga me táng yámángga iháng káto tángguinelák. Yolop hánám átang Táwi yan me káluná kándáng wahára re yánáng tolingguinelák. \v 3 Me páliná wawu inggálu yon yánángguinelák, máriya kálu wawu ámna náráwa yá me páliná wa nanaráya taktak yámán yánin pahán kandák wa isutneráng. Yáni wu ámna máro yánát áwáng yáni me kusák rina nanaráya kikiná narángngátaráng wa yánáng tolit wa nanaráya heronge táineráng. \v 4 Me páliná wa sárum imángga ku me pingnga kusák wa nanaráya heronge táineráng. \v 5 Iná kawu rámá rámá nanaráka yá kándáng re árán átkukuka kándáng pinná tángga átkuinelák, márapmá yá áwinek wawu káto hálengga átkuinelák, ámna náráwa Táwi yan me pingnga álosim wa yánángguinelák, me Ánutu yá yáup rina rina tátáya kamuk wa kándáng hánám tángga átkuinelák. \p \v 6 Wáina wu há táinelák, náuta nák ku kátkámut na rámá yá há hátewin átat. Sipna yá wáin kulit Táwi yan taha ya hangngátak wáina kulingga háinek. \v 7 Erawáwá álosim wahára há erawáng háliut. Hururung kuku wahára hururung há kung háliut. Naráng hákhátik káluná wa kándáng hánám há pinná táut. \v 8 Kulá nák ku hururung kut wawu kung sásáliná káin há kung hiut wata watán yumnakngá wawu tiyawing namáng san átak. Yumnakngá wawu Táwi yá nák ku kut ámna kándáng wa naminek. Yumnakngá wa naminek wawu Táwi yá ámna náráwa iháng káluná kándáng hára horeinek rám wahára. Wawu nák rewe muná, ináku kámá niyá málámbá hiták hálen kakaya pahán yot hánám átang háleng mángga átaráng wa hányon yáminek. \s1 Pol yá ing miuk, Timoti ko nákkán káin sopmuná áwinelák \p \v 9 Kálu kámá há hánám kang tunggap tángga ku nákkán káin sopmuná áwinelák. \v 10 No wáina kanet wawu náuta Demas wawu káwak kán kutná kutná wata narán kikiná hálengngátak, wata ku nák nepmangga it yáilá Tesalonaika káin há kuk, iná Kresens yá ku Galesia provins káin kun, Taitus yá ku Dalmesia provins káin kuk wata ingga ku wáina kanet. \v 11 Nákáin du Luk ká rewe ku nákkot átamát. Ko ku Mak kangga káman sándi áwinemálák, náuta wawu no miti yáup tánggoet wahára háláng nanamáyan ámna álo kámá. \v 12 Iná Tikikus wawu suring me Efesus káin kuk. \v 13 Ko áwinelák wahára ku nákkán kolsiot hásák it táwi Troas káin Karpus yan it kinan uláp tingga sangga áwut wa tángga áwinelák. Hang papia na watyot ihángga áwinelák. Papia songgo kepmá yá iháng tolená wa hánám bu há ihángga áwinelák. \p \v 14 Aleksenda wawu ain dá kutná kutná iháng tolingngátak ámna watá nák neháng wáik hánám táuk, wata ku máriya Táwi yá topmá wáinanyon táng lem táinek. \v 15 Ámna watá Táwi yan me wa táng hang titiya táup hánám yáilá káto hálenggiuk, wata ku ko ámna wa hányon kándáng kangkang átkuinelák. \p \v 16 No me hára kung áwáng táut wata hulátitiná káin káman dá áwáng nákkot átang háláng namángga me kámá ma metáuk, ináku erek ingmen nepmangga kuráng. Wata no sáponga tángga watán kátu sasaya Ánutu inánggoet. \v 17 Iná no me hára átut wahára ku Táwi málámbá nákkot átang háláng namuk hálendu me pingnga álosim wa kámuk hánám yánáng hále ámna náráwa ále kámá káinnan watá naruráng. Iná rám wa átut wahára wu Ánutu yá háláng namuk hálendu kámutnek ingga ma miuráng. \v 18 Káyam bá ket tárák wáik rina wa nák sutna hára tánirot ingga Táwi yá nák há háláng namánggoek, wata ku nák ku álo átkuinet, hang neháng kung átkuku álosim alek káin átak wakáin tinek. Rámá rámá kutná meng tárut tángga átkuinemán. Wa pálipuk. \p \v 19 Ko nákkán káe álo táng kung Prisila yot tu náulá Akuila yáninelák, hang Onesiforus yot málámbán it kinan átaráng wa nákkán káe álo hányon yáninelák. \v 20 Erastus wawu it yáilá Korin káin há átak, nákkot ma áwuk, iná Trofimus wu it táwi Miletus káin ilalák tángga árán sangga áwut. \v 21 Kálu kámá há hánám kang tunggap tángga ku sopmuná áwinelák, wakáin átnárá kotkotná yot iruk táwi wata rámá yá áwiwon. Yubulus, Pudens, Linus, Klodia hang Táwi yan ámna náráwa nahára átaráng watá káe álo yáni sat kákkán da koek. \p \v 22 Táwi yá pahán kamángga kákkán iruk kot átnek.