\id ROM - TKrevision \ide UTF-8 \toc2 Roma \toc1 Ya Sulat ni Pablo adti manga utaw adti syudad na Roma \mt1 Ya sulat ni Pablo \mt adti manga mangintu-uway na \mt awun ni syudad na Roma \ib \c 1 \p \v 1 Aku si Pablo ya migsulat adti kamayu. Sugu-anen aku ni Kristu Jisus aw pigpamalli' aku na Tyumanem na ma-imo' apostol, aw pigtani aku nan na un magpa-ede' adti manga utaw sa Madyaw na Ubat-ubat na lekat adti kanan \v 2 na dadan nan pigpakang magi sa kanan manga propita dun ni pigpasulat kanilan asini muna. \v 3 Ya Madyaw na Ubat-ubat yeiy, yan si Jisu-Kristu na Ise' na Tyumanem. Dun ni pagka-utaw nan, buwadbuwad sakanan ni Hari' Dabid. \f * 1:3 Pigpa-ede' da dadan na Tyumanem na dumateng ya Kristu na lumekat adti buwadbuwad ni Hari' Dabid. \f* \v 4 Aw dun ni pagkataw ni Jisus lekat adti pagkamatay magi sa kadakula' na katulus na Ispiritu, pigmatinaw na Ise' sakanan na Tyumanem aw yan ya kanaten Pangulu. \v 5 Yanagaw magi kanan, pigkallatan kami na Tyumanem aw pigtawag kami nan na ma-imo' manga apostolés na un magpa-ede' sa Madyaw na Ubat-ubat kan Kristu adti kadég na manga Héntil pada mangintu-u silan aw dumalug kanan. \p \v 6 Aw kamu uman pigtawag da na Tyumanem na un maka-akup adti kasakupan ni Jisu-Kristu. \v 7 Yanagaw pigsulatan ku ya kadég mayu na nyangintu-u kanan dun ni syudad na Roma. Alag kamu pigginawa͡an na Tyumanem, aw pigtawag da kamu nan na un ma-imo' kanan manga utaw. \p Padatengen galu kamayu ya grasya aw kalinaw na lyumekat adti Tyumanem na Ama tadun aw adti kan Jisu-Kristu na kanaten Pangulu. \s Ya kaliman ni Pablo na mawun adti syudad na Roma \p \v 8 Na, ini ya muna ku paglongun adti kamayu: Pigpasalamatan ku ya Tyumanem magi kan Jisu-Kristu sa kadég mayu, kay pigdengeg da ya pagpangintu-u mayu adti kadakula' na banwa. \p \v 9 Aw ya Tyumanem, yan ya migmatinaw na gayed ta kamu pigpanawagtawagan adti kanan. Nyatibulluk ya kanak anenganeng dun ni manga imo-unun na pigtaligu nan kanak na yan ya pagpa-ede' adti manga utaw sa Madyaw na Ubat-ubat sa Ise' nan. Aw dun ni kanak pagpanawagtawag, \v 10 gayed aku migsekat adti kanan na tumbay nan galu na makakawun aku adti kamayu, \v 11 kay kaliman ku na kumita' kamayu pada ka-atagan kamu sa manga grasya na lekat adti Tyumanem na yan ya makapasalig sa kamayu pagpangintu-u. \v 12 Ya pyalabet ku na ya tagsambuksambuk kanaten magpakabagsegay kitadun sa kanaten ginawa dun ni pagpangintu-u tadun kan Kristu Jisus. \p \v 13 Na, kay manga inulug ku na nyangintu-u kan Kristu, kaliman ku na ka-ede-an mayu na malikit aku migpalpa na mawun adti kamayu manang gayed aku nyasalang taman adun. Kay kaliman ku magpalna-u dun ni kamayu pada kadugangan pa ya manga mangintu-uway kan Kristu adti kamayu, kasiling na pig-imo' ku adti manga eped na banwa na pig-eya-an na manga Héntil. \v 14 Pigtaliguwan aku na Tyumanem na un magpa-ede' sa Madyaw na Ubat-ubat adti kadég na manga utaw, pangkay ayin silan lekat na banwa, aw pangkay adti manga nyaka-iskwila aw adti manga wala' paka-iskwila. \v 15 Yanagaw to-o ku kaliman na makakawun dun ni kamayu, aw adti kadég na nyeya' dun ni syudad na Roma, pada mapa-ede' ku kanilan ya Madyaw na Ubat-ubat kan Kristu Jisus. \s Ya katulus na Madyaw na Ubat-ubat kan Kristu \p \v 16 Dili' aku mamulamula magpa-ede' sa Madyaw na Ubat-ubat kan Kristu. Kay ya ubat-ubat yeiy, yan ya katulus na Tyumanem magpaluwa' sa pangkay singalan ya mangintu-u. Pigdengeg yeiy una na manga Judiyu, aw tigkas yan adtu la uman ni manga Héntil. \f * 1:16 Ya manga utaw na Judiyu, silan ya manga buwadbuwad ni Jakub na pigpamalli' na Tyumanem asini muna. Ya manga Héntil, silan uman ya manga utaw na beke' na Judiyu. \f* \v 17 Kay dun ni Madyaw na Ubat-ubat, pigbukasan na Tyumanem adti manga utaw kun unun nan ya pagdawat kanilan kasiling na wala' da ya sala', magi saba olo' sa kanilan pagpangintu-u kan Kristu. Pigmatinaw yeiy dun ni pigpasulat nan asini muna sa sambuk na propita, law nan, \q1 “Ya utaw na mangintu-u kanak, \q1 yan ya dawaten ku kasiling na wala' da ya sala', \q1 aw matagtun nan ya tengteng ginawa na wala' ya katigkasan.” \f * 1:17 Mabasa adti Habakuk 2:4. \f* \s Ya kadaman na Tyumanen adti manga utaw na wala' pangintu-u \p \v 18 Na, ya Tyumanem na awun ni tas na langit, pigbukasan nan ya kanan kadaman adti manga utaw na kyumele sa palna-u nan aw mig-imo' sa malatay. Aw magi sa imo-unun nilan, gayed nilan pig-ampangan ya katinawan na lekat adti Tyumanem. \v 19 Mabatug saba nilan ya pagka-ede' sa bet na Tyumanem kay pigbangal da nan adti kanilan aw wala' ya pigtagu' nan kanilan. \v 20 Ya Tyumanem dili' sakanan pagkita-en, manang lekat na pag-imo' nan sa kadakula' na banwa, dun kita-a ya katulus nan na wala' ya tyamanan aw ya pagka Tyumanem nan. Yanagaw, wala' ya indeganan nilan maglong, “Wala' nami ka-ede-i kun singalan ya Tyumanem.” \v 21 Pangkay kya-ede-an da nilan na awun Tyumanem, manang wala' nilan baling sakanan basabasayi, aw wala' nilan uman sakanan pasalamati sa kadég na pig-atag nan kanilan. Kyangitngitan ya kanilan anenganeng aw nya-imo' baling na wala' ya guna. \v 22 Aw migpalibantug silan, law nilan, “Dakula' ya kanami katadeng,” manang ya tengteng matinaw wala' ya kya-ede-an nilan. \v 23 Aw pangkay kya-ede-an da nilan ya kadyawan na Tyumanem na dili' magkamatay, manang mig-imo' silan baling sa manga inutaw kasiling na utaw na magkamatay aw kasiling na langgam, aw manga ayep, aw manga ayep na iyalas, aw manga magpananap, aw alag yeiy nilan pigsimba! \p \v 24 Yanagaw pigtumbay da silan na Tyumanem adti pagdalug sa pagkaliman na pagka-utawun nilan dun ni manga imo-unun na malatay. Mig-imo-imo-ay silan sa manga imo-unun na alag makamulamula kanilan. \v 25 Pigsayuwan nilan na galu' ya kadakula' na matinaw sa kana Tyumanem. Pigsimba nilan baling ya manga pig-imo' nan, manang wala' nilan simba͡a ya tengteng Tyumanem na mig-imo' sa kadakula' na banwa na yan saba olo' ya umba' deyen na wala' ya tyamanan. Amén. \p \v 26 Asuntu sa pigpan-imo' nilan na malatay, pigpabaya-an da silan na Tyumanem na dalugun nilan ya pagkaliman na pagka-utawun nilan na makamulamula͡ay. Aw ya syampetan na pig-imo' nilan, pigtalikudan da baling na manga ka͡ubayan ya katanem sa pagkalim sa eseg, aw migkakalimay da ya alag ka͡ubayan. \v 27 Aw maynan uman ya manga eseg. Wala' da baling nilan daluga ya katanem sa pagkalim sa ka͡ubayan, manang migkakalimay da ya alag eseg, aw mig-imo-imo-ay silan sa makamulamula͡ay adti kanilan lawas. Yanagaw pa-emel-emelen silan na Tyumanem umba' sa pig-imo' nilan na malatay. \p \v 28 Aw asuntu na wala' nilan kalimi ya pagka-ede' sa Tyumanem, pigpabaya-an nan silan adti baluk na anenganeng nilan aw ya pagdalug sa kanilan pagkaliman dun ni imo-unun na malatay. \v 29 Nyatmu' ya anenganeng nilan sa madég na punganan na malatay, kasiling na maynini: \p Gayed nilan pig-imo' ya to-o malatay. Kaliman nilan tagtunun ya ka-unan aw pametang na manga eped nilan. Gayed nilan pig-anenganeng kun unu ya ma-imo' na malatay adti manga eped na utaw. Mati-inga-ay silan, aw magpatay, aw mati-ayil aw matigawayay silan. Pigbetang nilan adti kanilan anenganeng ya pagkalat sa eped na utaw. Gayed silan magsugpaten sa manga tingeg. \v 30 Aw pagkaliman nilan ya pagkalat sa dengeg na eped. Pigkalatan nilan na ginawa ya Tyumanem. Wala' ya pagpamasa nilan sa kanilan manga eped. Magpatastas silan. Magpalibantug silan sa kanilan pagpakabetang. Gayed silan mig-imo-imo' sa bagu na imo-unun na malatay. Mati-atu silan sa kanilan mangkatikadeng. \v 31 Pyangkebbelan da ya anenganeng nilan, aw dili' silan kasaligan. Wala' ya pagginawa nilan sa kanilan eped, aw wala' ya pagkallat nilan sa eped na utaw. \v 32 Kya-ede-an da nilan ya piglong na Tyumanem na kun singalan ya mig-imo' sa maynan, umba' saba sakanan pa-emel-emelen na wala' ya tyamanan. Manang kenne' baling nilan mig-imo' sa manga sala'. Aw beke' olo' na maynan, pagleya͡an nilan uman ya manga eped na mag-imo' sa kasiling na kanilan pig-imo' na malatay. \c 2 \s Ya Tyumanem ya mag-ukum sa kadég na manga utaw \p \v 1 Wala' ya du-an na mag-ukum kaw sa kanmu eped asuntu sa pig-imo' nilan na malatay. Dun ni pag-ukum mu kanilan, pig-ukuman mu uman ya kanmu pagka-utawun. Kay mig-imo' kaw uman sa manga malatay kasiling na maynan! \v 2 Kya-ede-an da tadun na matinaw ya pagbaya' na Tyumanem sa pag-ukum nan sa manga utaw na mig-imo' sa malatay. \v 3 Kun mag-ukum kaw sa kanmu eped asuntu sa pig-imo' nilan, manang mig-imo' kaw uman sa kasiling na pig-imo' nilan, dili' kaw saba makapalaguy sa pag-ukum na Tyumanem. \v 4 Pagaw mig-anenganeng kaw na to-o matas ya pasinsiya na Tyumanem aw dili' maksay magkadaman, yanagaw migpadeleg pa kaw dun ni pagpakasala'. Ya tengteng matinaw dakula' saba ya kanan kallat, aw pigtagadan kaw nan na magselsel sa manga sala' mu. \v 5 Manang asuntu na mategel ya kanmu anenganeng, wala' ya kalim mu magselsel. Yanagaw pigdugangan mu baling ya kadaman na Tyumanem adti kanmu. Aw dun ni allaw na pag-ukum, bukasan nan ya kanan pagbaya', aw ka-ede-an na manga utaw na matinaw ya kana Tyumanem pagbaya' adti manga utaw na nyakasala'. \v 6 Kay tandanan nan ya tagsambuksambuk na utaw sa umba' na pigpan-imo' nilan pangkay madyaw aw pangkay malat. \v 7 Awūn manga utaw na un nan tandanan sa ginawa na wala' ya katigkasan. Kay dun ni pag-eya' nilan asini tas na lupa', migpadeleg silan migtibagseg mig-imo' sa pangkay unu ya makatutuk sa Tyumanem pada saya' nan silan, kay kaliman nilan ya tengteng ginawa na wala' ya katigkasan. \v 8 Manang ya manga eped, pag-una͡en nilan ya kanilan pagka-utawun, aw kyumele sa matinaw na pigdengeg nilan sa Tyumanem, aw dyumalug sa mangkalatay, yeiy ya manga utaw na un nilan lemenen ya kadaman aw pa-emel-emel na Tyumanem. \v 9 Aw dakula' to-o ya pagti-is aw kalugan na un nilan ka-agiyan asuntu sa manga pigpan-imo' nilan na malatay. Ya tagna' na pa-emel-emelen yan ya manga Judiyu, aw dala uman ya manga Héntil. \v 10 Manang adti manga utaw na mig-imo' sa madyaw, awūn tandan kanilan na kadyawan aw dengeg aw kalinaw. Ya tagna' na dumawat yan ya manga Judiyu, aw dala uman ya manga Héntil. \v 11 Kay wala' ya pigkibang na Tyumanem. \s Ya pag-ukum sa manga Héntil beke' na magi sa Uldin na manga Judiyu \p \v 12 Na, ya kadég na manga Héntil na nyakasala', pa-emel-emelen saba silan na wala' ya tyamanan, pangkay wala' nilan ka-ede-i ya Uldin na pig-atag na Tyumanem. Aw ya manga Judiyu, pangkay silan olo' ya pig-atagan na Tyumanem sa Uldin na un nilan dalugun, manang wala' nilan kabatug tumana ya kadég na manga sugu' dun, yanagaw ukuman silan magi sa Uldin. \v 13 Kay ya manga utaw na dyumengeg sa Uldin manang wala' nilan daluga, dili' silan dawaten na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala'. Manang ya manga migtuman sa Uldin, silan ya dawaten na Tyumanem. \v 14 Ya manga Héntil, pangkay wala' silan atagi na Uldin na lekat adti Tyumanem, manang kun pig-imo' nilan ya awun ni Uldin, dun kita-a na kya-ede-an nilan ya madyaw aw malat. \v 15 Yanagaw, dun ka-ede-i na nyasulat adti anenganeng nilan ya manga sugu' na awun ni Uldin. Aw pigmatinaw na kanilan anenganeng kun madyaw ya pig-imo' nilan aw kun malatay. \v 16 Aw dumateng saba ya allaw na bukasan na Tyumanem ya kadég na manga pig-anenganeng nilan na tagu-tagu'. Aw magi kan Jisu-Kristu, ukuman nan ya kadég na utaw kasiling na pigpa-ede' da ku dun ni Madyaw na Ubat-ubat. \s Ya manga Judiyu aw ya Uldin \p \v 17 Na, kamu na manga kadégan ku na Judiyu, awun kaliman ku paglongun kamayu. Maglong kamu, “Judiyu kami,” aw pigsaligan mayu ya Uldin pada paluwa-en kamu, aw pigpalibantug mayu na utaw kamu na Tyumanem. \v 18 Aw kya-ede-an da mayu ya pagkaliman nan. Aw tyumande' kamu kun unu ya to-o madyaw kay pigpalna-uwan da kamu sa pigsulat adti Uldin. \v 19 Iman mayu aw umba' da kamu mag-agak sa manga buta aw ma-imo' saleng na maka-ilaw sa anenganeng na manga utaw na kenne' pa dun ni kangitngitan. \v 20 Aw iman mayu uman aw mabatug mayu tuliden ya manga utaw na wala' ya bet aw mabatug palna-uwan ya manga utaw na tagbi' ya kya-ede-an sa Tyumanem. Aw iman mayu aw matadeng kamu maggagad kanilan adti katinawan asuntu na pig-atagan kamu na Uldin. \v 21 Na, kun mabatug mayu alag yan, ananga' dili' mayu dalugun ya Uldin na pigpalna-u mayu kanilan? Pigpalna-uwan mayu silan na “Dili' kamu magpanakaw,” manang kamu tyumakaw baling! \v 22 Aw piglongan mayu silan na “Dili' kamu maglakadenen,” manang miglakadenen kamu. Aw pigpalna-uwan mayu silan na dumutan nilan ya manga inutaw na pigsimba na manga Héntil, manang pyanakaw mayu baling ya pigdugsu' nilan dun ni kanilan manga témplo! \v 23 Migpalibantug kamu na awun ni kamayu ya Uldin manang wala' mayu baling basabasayi ya dengeg na Tyumanem kay gayed mayu piglakadan ya manga sugu' nan. \v 24 Pigpasulat na Tyumanem asini muna, law nan, “Asuntu kamayu, piglongan baling na manga Héntil ya Tyumanem sa malatay.” \f * 2:24 Mabasa adti Isayas 52:5. \f* \s Ya katanem na pagpatuli' na pagdalugun \p \v 25 Na, kamu na manga Judiyu, awūn ma-untung dun ni pagpatuli' mayu kun dalugun mayu ya manga sugu' dun ni Uldin. Manang kun lakadan mayu ya manga sugu' dun, wala' ya ma-untung na kamayu pagpatuli' aw kasiling kamu baling na manga Héntil na wala' tuli-a. \v 26 Maynan uman ya manga Héntil, pangkay wala' silan tuli-a manang kun dalugun nilan ya manga sugu' dun ni Uldin, dawaten saba silan na Tyumanem. \v 27 Yanagaw ya manga utaw na wala' tuli-a manang dyumalug sa manga sugu' dun ni Uldin, kita-en dun ni kanilan bet na kamu na manga Judiyu umba' saba pa-emel-emelen asuntu na wala' mayu daluga ya manga sugu' dun ni Uldin pangkay pigtuli' da kamu. \v 28 Adti anenganeng na Tyumanem, ya tengteng pagka Judiyu wala' dun ni pagdalug sa katanem aw ya pagtuli' kanilan. \v 29 Manang yan baling ya tengteng Judiyu, ya utaw na pigbagu la na Ispiritu Santo aw beke' na asuntu na pigtuli' sakanan. Aw pangkay wala' sakanan saya-an na manga utaw, manang saya' sakanan na Tyumanem. \c 3 \p \v 1 Pagaw awūn utaw na musip, law nan, “Kun maynan, unu ya ma-untung sa pagka Judiyu ku? Aw unu uman ya ma-untung sa kanak pagpatuli'?” \v 2 Ya tubag ku kanan, “Madég ya ma-untung sa kanaten pagka Judiyu. Ya tagna', pigtaligu na Tyumanem adti manga tyugbulan tadun ya kanan manga tingeg aw ya kadég na pigpakang nan.” \v 3 Pagaw awun pa musip, “Kun awun manga Judiyu na wala' pagtuman seiy, unu, dili' uman na Tyumanem tumanen ya manga pakang nan?” \v 4 Ya tubag ku, “Dili' saba na maynan! Ya Tyumanem pagtumanen nan ya manga pigpakang nan, pangkay ya kadég na utaw alag maggalu'. Kasiling na pigsulat ni Dabid asini muna: \q1 ‘Dun ni kanmu paglong, kay Tyumanem, ka-ede-an na matinaw ya pagbaya' mu sa manga utaw. \q1 Aw degen mu ya manga miglong na beke' na matinaw ya pag-ukum mu.’ ” \f * 3:4 Mabasa adti Salmo 51:4. \f* \p \v 5 Manang pagaw awun maglong: “Kun magi sa kanami imo-unun na malatay mabangal na matinaw ya pag-ukum na Tyumanem, yanagaw dili' umba' na pa-emel-emelen kami na Tyumanem!” Ya piglong yeiy, olo' lyumekat adti anenganeng na utaw. \v 6 Dili' kitadun mag-anenganeng sa maynan! Kay kun dili' matinaw ya pag-ukum na Tyumanem kanaten, na, unun nan ya pag-ukum sa kadég na manga utaw asini tas na lupa'? \p \v 7 Pagaw awun pa utaw na maglong, “Ananga' pa aku pa-emel-emelen sa pig-imo' ku na malatay? Kay dun saba ni kanak paggalu', kita-en na pagtumanen na Tyumanen ya kanan pigpakang aw yan baling ya du-an na madeyen sakanan. \v 8 Yanagaw kun maynan, naten baling imo-un ya malat pada kita-en na manga utaw ya kadyaw na Tyumanem, aw deyen sakanan.” Yeiy ya piglong na manga eped na utaw na yan kunu ya kanami pigpalna-u. Ya manga utaw yeiy, umba' silan pa-emel-emelen na Tyumanem. \s Ya kadég na manga utaw alag pig-allang na sala' \p \v 9 Na, kun awūn manga Judiyu na musip, “Unu, to-o madyaw ya kanaten asuntu na pigpakadyaw kitadun na Tyumanem?” Aw tubagen ku silan, “Beke' saba!” Kay pigpa-ede' da ku kamayu na un pa-emel-emelen na Tyumanem ya kadég na manga utaw pangkay Judiyu silan aw pangkay Héntil, kay alag kitadun pig-allang na sala'. \v 10 Pigpasulat na Tyumanem, law nan: \q1 “Wala' ya pangkay sambuk na utaw na adti anenanganeng na Tyumanem wala' ya sala'. \q1 \v 11 Aw wala' ya sambuk na nyakalabet sa Tyumanem. \q1 Aw wala' ya malim maka-ede' kanan. \q1 \v 12 Ya kadég na manga utaw, alag tyumalikud kanan. \q1 Yanagaw wala' alag ya ma-untung kanilan. \q1 Wala' ya pangkay sambuk na mig-imo' sa madyaw.” \f * 3:10-12 Mabasa adti Salmo 14:1-3 aw Salmo 53:1-3. \f* \q1 \v 13 “Ya tingeg nilan to-o malipa' kasiling na lebeng na pig-uwangan na to-o malu'.” \q1 “Aw ya paglong nilan, alag galu' kasiling na bisa na kamugung.”\f * 3:13 Mabasa adti Salmo 5:9 aw Salmo 140:3.\f* \q1 \v 14 “Yan ya gayed magluwa' adti manga baka' nilan ya pagpanullun sa manga eped. \q1 Aw gayed silan maglong sa malatay adti eped na utaw.\f * 3:14 Mabasa adti Salmo 10:7. \f* \q1 \v 15 Pangkay tagbi' da ya du-an, maksay silan magpatay. \q1 \v 16 Aw pangkay ayin silan kadtu, pigkalat nilan ya madyaw na pagpakabetang na manga eped. \q1 Aw kaliman nilan na gayed magti-is ya kanilan manga eped. \q1 \v 17 Wala' ya kya-ede-an nilan sa pag-isambuk sa ginawa adti manga eped.”\f * 3:15-17 Mabasa adti Isayas 59:7-8.\f* \q1 \v 18 “Aw wala' ya pagkallek nilan sa Tyumanem.”\f * 3:18 Mabasa adti Salmo 36:1.\f* \p \v 19 Na, kya-ede-an da tadun na ya kadakula' na pigpasulat dun ni Uldin, pig-atag adti manga Judiyu na yan ya un nilan dalugun. Yanagaw wala' ya utaw asini tas na lupa' na makapaglong na dili' sakanan ukuman na Tyumanem. \v 20 Kay beke' na pagtuman sa Uldin ya du-an na dawaten kitadun na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala'. Kay magi saba sa Uldin, dun ka-ede-i na ya kadég tadun alag nyakasala'. \s Ya paglanas na Tyumanem sa sala' na utaw magi olo' sa kanan pagpangintu-u \p \v 21 Manang adun, pigpakita' da na Tyumanem ya bagu na pa-agi na dawaten nan ya manga utaw kasiling na wala' da ya sala'. Aw beke' yeiy na pagdalug sa Uldin. Manang pigmatinaw yeiy na Uldin aw ya pigsulat na manga propita. \v 22 Dun ni bagu na pa-agi, mabatug da dawaten na Tyumanem ya pangkay singalan na utaw kasiling na wala' da ya sala' magi sa pagpangintu-u nan kan Jisu-Kristu, pangkay Judiyu silan aw pangkay Héntil. Kay adti Tyumanem, ya kadég alag da mig-unawa. \v 23 Asuntu na nyakasala' ya kadég, dili' na manga utaw ka͡apetan ya kadyawan na Tyumanem. \v 24 Manang asuntu sa kallat nan kanaten na wala' ya bayad, pigdawat nan kitadun kasiling na wala' da ya sala' magi sa pagkamatay ni Kristu Jisus. Aw dun da nan lekata ya kadég tadun lekat adti pag-allang na sala'. \v 25 Kay pigpadala sakanan na Tyumanem na Ama na un ma-imo' kalyu kanaten. Aw magi sa dugu' ni Jisus malanas ya kanaten manga sala' kun mangintu-u kitadun kanan, aw dun pakita͡an na Tyumanem na matinaw ya kanan pagbaya' sa manga utaw na nyakasala'. Asini muna, asuntu na magpakatagen ya Tyumanem sa kadaman nan, pigpalabay pa nan ya sala' na manga utaw. \v 26 Manang adun pigpakita' da nan kanaten na matinaw ya kanan pagbaya', kay wala' nan pabaya-i ya manga sala' tadun. Magi dun ni pagkamatay ni Jisus, piglekat nan kitadun. Aw pangkay singalan ya mangintu-u kan Jisus, dawaten na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala'. \p \v 27 Yanagaw, unu, mabatug nami na manga Judiyu ya magpalibantug asuntu na dyumalug kami sa Uldin? Dili' saba! Aw unu, awūn indeganan na magpalibantug kami? Wala' saba! Kay ya pagdawat na Tyumanem kanaten, magi olo' sa pagpangintu-u tadun kan Kristu aw beke' na imo-unun tadun na madyaw. \v 28 Kay kya-ede-an da naten na pigdawat nan kitadun kasiling na wala' da ya sala' magi sa pagpangintu-u tadun kan Kristu Jisus, aw beke' na asuntu na pagtuman tadun sa kadég na sugu' na awun ni Uldin. \p \v 29 Na, pagaw iman mayu aw yan olo' ya dawaten na Tyumanem ya manga Judiyu. Beke' saba na maynan, kay dawaten nan uman ya manga Héntil kay yan uman ya kanilan Tyumanem. \v 30 Kay sambuk da olo' ya Tyumanem. Aw pangkay Judiyu silan aw pangkay Héntil, kun mangintu-u silan kan Jisus, dawaten silan na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala'. \p \v 31 Aw kun awun musip kanak, “Unu, wala' da ya katukanan sa manga sugu' dun ni Uldin asuntu na awun da pagpangintu-u tadun kan Jisus?” Ya tubag ku kanan, “Beke' na maynan! Dun ni kanaten baling pagpangintu-u, tengteng tadun pigtuman ya Uldin.” \c 4 \s Si Abraham nya-imo' madyaw na pundinganan dun ni pagpangintu-u nan \p \v 1 Na, unu ya mapaglong tadun kan Abraham na tyugbulan tadun na manga Judiyu? Unu ya du-an na dyawat sakanan na Tyumanem kasiling na wala' ya sala'? \v 2 Kun ya madyaw na manga imo-unun ni Abraham yan ya du-an na pigdawat sakanan na Tyumanem, umba' sakanan galu magpalibantug. Manang ya tengteng matinaw, wala' ya un nan mapalibantug adti Tyumanem. \v 3 Kya-ede-an tadun ya pigpasulat na Tyumanem asini muna, law nan, “Nyangintu-u si Abraham sa Tyumanem. Aw magi sa pangpangintu-u nan, pigdawat sakanan na Tyumanem kasiling na wala' ya sala'.” \f * 4:3 Mabasa adti Génésis 15:6.\f* \p \v 4 Na, kun magtalabahu ya utaw, pagtandanan sakanan aw ya tandan yeiy dili' anenganengen na kallat kanan. Pigtandanan sakanan asuntu na pigtalabahuwan nan. \v 5 Manang beke' na maynan ya du-an na dawaten kitadun na Tyumanem na kasiling na wala' da ya sala'. Magi saba sa pagpangintu-u tadun kanan, dawaten kitadun nan aw beke' na asuntu sa manga imo-unun tadun na madyaw. \v 6 Yeiy uman ya pigsulat ni Dabid asini muna. Miglong sakanan na madyaw ya kana utaw na pigdawat na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala', aw beke' na asuntu na pig-imo' nan ya manga madyaw. Migsulat si Dabid: \q1 \v 7 “Madyaw ya kana manga utaw na piglanas da na Tyumanem ya manga sala' nilan aw pigkalingawan da nan ya paglakad nilan sa kanan manga sugu'. \q1 \v 8 Madyaw ya kana utaw na wala' da anenganenga na Tyumanem ya manga sala' nan.” \f * 4:7-8 Mabasa adti Salmo 32:1-2.\f* \p \v 9 Na, ya pigkasampetan ni Dabid asini na pigpakadyaw, beke' olo' na Judiyu na awun pigdalug na katanem sa pagpatuli' manang dala uman ya manga Héntil na wala' ya pigdalug na katanem sa pagpatuli'. Kay kasiling na piglong da nami: “Magi sa pagpangintu-u ni Abraham, pigdawat sakanan na Tyumanem kasiling na wala' ya sala'.” \v 10 Kanu si Abraham dawata na Tyumanem na wala' ya sala'? Sa abus da sakanan tuli-a aw sa wala' pa? Pigdawat saba si Abraham na Tyumanem sa wala' pa sakanan tuli-a. \v 11 Aw pigtuli' si Abraham na yan ya pangilala na pigdawat da sakanan na Tyumanem magi sa pagpangintu-u nan. Yanagaw nya-imo' sakanan tyugbulan na palangad ama na kadég na manga utaw na nyangintu-u sa Tyumanem pangkay wala' silan tuli-a. Kay silan uman pigdawat na Tyumanem kasiling na wala' ya sala', magi sa pagpangintu-u nilan. \v 12 Aw si Abraham uman ya palangad ama na kadég na manga Judiyu, beke' na asuntu na migpatuli' silan, manang asuntu baling sa kanilan pagpangintu-u na kasiling na kan Abraham sa wala' pa sakanan tuli-a. \s Ya pagtuman na Tyumanem sa pakang nan adti utaw na awun pagpangintu-u \p \v 13 Na, migpakang ya Tyumanem kan Abraham na tagtunun na manga buwadbuwad nan ya kadakula' na banwa, beke' na asuntu na pigtuman ni Abraham ya Uldin. Yan baling ya du-an, kay pigtuman na Tyumanem ya kanan pakang asuntu na nyangintu-u si Abraham, aw pigdawat sakanan na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala'. \v 14 Manang kun yan olo' ya atagan sa manga pigpakang na Tyumanem ya manga dyumalug sa Uldin, wala' ya ma-untung na manga eped na nyangintu-u, aw wala' ya guna na manga pakang nan. \v 15 Kay ya Uldin, yan ya du-an na awun pagpa-emel-emel na lekat adti Tyumanem. Manang kun wala' ya Uldin, dili' ka-ede-an na nyakasala' ya utaw. \p \v 16 Yanagaw, magi sa pagpangintu-u, madawat tadun ya manga pigpakang na Tyumanem, pada ma-imo' yeiy kallat na lekat adti kanan. Ya manga pigpakang yeiy, tengteng saba dumateng adti manga utaw na awun pagpangintu kasiling na pagpangintu-u ni Abraham aw beke' olo' na manga dyumalug sa Uldin. Kay si Abraham nya-imo' palangad ama na kadég na utaw na nyangintu-u. \v 17 Kay pigpasulat na Tyumanem asini muna ya pakang nan kan Abraham, law nan, “Pig-imo' ta kaw ama sa madég na manga nasud.” \f * 4:17 Mabasa adti Génésis 17:5.\f* Aw kya-ede-an nan na dili' sakanan bullugan na Tyumanem sa manga pigpakang kanan. Kay to-o nan kya-ede-an na mabatug na Tyumanem matawun ya utaw lekat adti pagkamatay aw mabatug nan imo-un ya wala' pa ka-imo'. \v 18 Yanagaw, pangkay wala' da ya pag-iman ni Abraham na ma-imo' ama na madég na utaw asuntu na bakleg da sakanan, manang pyangintu-uwan nan ya pigpakang kanan na Tyumanem: \q1 “Kasiling na manga bitun na dili' ma-iyap, \q1 maynan uman ya kadég na manga buwadbuwad na un ku atag kanmu.” \f * 4:18 Mabasa adti Génésis 15:5.\f* \m \v 19 Yanagaw wala' pagkalumay ya ginawa ni Abraham na maka-ise' pa pangkay sanggatus da ya umay nan aw pangkay ya ka͡ubayan nan na si Sara dili' magpaka-ise'. Manang kenne' na kasalig na pagpangintu-u ni Abraham. \v 20 Wala' sakanan pagduwaduwa sa pigpakang na Tyumanem kanan. Migkasalig baling ya kanan pagpangintu-u aw pigdeyen nan ya Tyumanem. \v 21 Kay tengteng kya-ede-an ni Abraham na pangkay unu ya pigpakang na Tyumanem, mabatug nan saba imo-un. \v 22 Yanagaw magi sa pagpangintu-u ni Abraham, pigdawat na Tyumanem sakanan kasiling na wala' ya sala'. \p \v 23 Na, beke' olo' na sayda ni Abraham ya pigka-untungan sa piglong na Tyumanem, \v 24 manang dun ni piglong nan, kya-ede-an da tadun uman na dawaten kitadun nan kasiling na wala' da ya sala' kun mangintu-u kitadun sa Tyumanem na migmataw sa kanaten Pangulu na si Jisus lekat adti pagkamatay. \v 25 Pigtumbay si Jisus na patayen adti krus asuntu sa manga sala' tadun. Manang pigmataw sakanan lekat adti pagkamatay. Aw magi sa pig-imo' nan yeiy, mabatug da kitadun dawaten na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala'. \c 5 \s Magi kan Jisus nyakaliku' kitadun adti Tyumanem \p \v 1 Yanagaw, asuntu na pigdawat da kitadun na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala' magi sa pagpangintu-u tadun, nyakaliku' da kitadun adti kanan asuntu sa pig-imo' ni Jisu-Kristu na kanaten Pangulu. \v 2 Aw magi sa pig-imo' ni Kristu aw sa pagpangintu-u tadun kanan, nyadawat tadun ya grasya na Tyumanem. Yanagaw, migleya kitadun dun ni kanaten pag-iman na makasambuk kitadun kagaya adti kadyawan na Tyumanem. \v 3 Aw beke' olo' yeiy, migleya kitadun uman pangkay madég ya pagti-is aw manga ka͡alugan. Kay kya-ede-an tadun na magi sa pagti-is tadun pigpakabagseg kitadun na Tyumanem pada mabatug tadun ya pagtanda' kanaten. \v 4 Aw kun mabatug tadun ya pagpadeleg pangkay awun pagtanda', magleya kanaten ya Tyumanem. Aw kun magleya kanaten ya Tyumanem, awun imanen tadun. \v 5 Aw dun ni kanaten pag-iman, dili' saba kitadun kabullugan. Kay pigpa-ede' da nan kanaten na to-o kitadun nan pigginawa͡an. Pig-atag nan kanaten ya kanan Ispiritu pada matmu' kitadun na kanan pagginawa. \p \v 6 To-o dakula' ya pagginawa kanaten na Tyumanem. Sa kenne' na wala' pa ya mabatug tadun sa pagpaluwa' sa pagka-utawun tadun, dun ni allaw na dadan da na Tyumanem pigpamalli', nyatay si Kristu aw nya-imo' sakanan kalyu kanaten na manga makasasala'. \p \v 7 Wala' ya malim patayen pada sa utaw na nyatibulluk dyumalug sa Uldin, manang pagaw awun utaw na magtumbay sa pagka-utawun nan na patayen sa madyaw na utaw na awun pagkallat sa kanan eped. \v 8 Manang ya Tyumanem, pangkay makasasala' kitadun, pigpakita' nan ya kadakula' na pagginawa nan magi dun ni pagkamatay ni Kristu adti krus kalyu kanaten. \p \v 9 Magi sa dugu' ni Kristu, pigdawat da kitadun na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala'. Yanagaw, to-o naten kya-ede-an na pigpaluwa' da kitadun nan. \v 10 Idtu muna, po-on kitadun na Tyumanem, manang adun, nyakaliku' da kitadun adti kanan magi sa pagkamatay na kanan Ise'. Aw nyabangal da na paluwa-en kitadun asuntu sa pagkataw ni Jisus lekat adti pagkamatay. \v 11 Aw beke' olo' na maynan, manang magleya uman kitadun asuntu sa pig-imo' na Tyumanem kanaten magi kan Jisu-Kristu na kanaten Pangulu, kay nyakaliku' da kitadun adti kanan. \s Ya pagpa-unawa kan Adan aw kan Jisus \p \v 12 Yanagaw, asuntu sa sala' na dyumateng asini tas na lupa' magi sa sambuk na utaw na si Adan, dyumateng uman ya kamatayen. Yanagaw dyatengan na kamatayen ya kadég na manga utaw kay nyakasala' ya kadég. \v 13 Asini muna, sa wala' pa atagan na Tyumanem ya kanan Uldin adti manga utaw, dadan da silan nyakasala'. Manang asuntu na wala' pa ya manga sugu' na un kalakadan, wala' nan uman iyapa ya manga sala' nilan. \v 14 Manang lekat adti manga allaw ni Adan taman adti manga allaw ni Moysis, migdumala la ya kamatayen sa manga utaw pangkay wala' pag-unawa ya sala' na manga utaw sa sala' ni Adan. Aw si Adan nya-imo' palangad alung sa sambuk na un dumateng na yan si Kristu. \v 15 Manang ya sala' na manga utaw dili' maka-unawa sa kallat na Tyumanem. Asuntu na lyumakad ya sambuk na utaw sa sugu' na Tyumanem, dyumateng adti kadég na utaw ya kamatayen. Manang to-o pa dakula' ya kallat na Tyumanem na pig-atag nan adti kadég na utaw magi kan Jisu-Kristu. \v 16 Aw wala' pag-unawa ya kallat na Tyumanem aw ya syampetan na sala' ni Adan. Ya sala' nan, yan ya du-an na awun pagpa-emel-emel na Tyumanem. Manang ya kallat na Tyumanem adti kanaten na nyaka-imo' sa madég na sala', yan ya du-an na pigdawat nan kitadun kasiling na wala' da ya sala'. \v 17 Asuntu sa sala' ni Adan, migdumala la ya kamatayen sa kadég na manga utaw. Manang to-o pa dun dakula' ya nya-imo' ni Jisus. Aw pangkay singalan ya dumawat sa kallat nan, magi kan Kristu dawaten sakanan na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala' aw matagtun nan ya ginawa na wala' ya katigkasan aw magdumala eped ni Kristu. \p \v 18 Yanagaw, asuntu sa sala' ni Adan, pig-ukuman da ya kadég na utaw na awun da kamatayen. Manang asuntu sa pig-imo' ni Jisus na wala' ya sala', mabatug da lanasen ya manga sala' na kadég na utaw, aw dun da silan dawata na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala'. Aw matagtun nilan ya ginawa na wala' ya katigkasan. \v 19 Kay asuntu sa sambuk na utaw na si Adan na wala' dalug sa sugu' na Tyumanem, nya-imo' makasasala' ya kadég na utaw. Manang magi uman sa sambuk na utaw na si Jisus na dyumalug sa sugu’ na Tyumanem, yanagaw dawaten na Tyumanem ya kadég na nyangintu-u kan Jisus kasiling na wala' da ya sala'. \p \v 20 Na, pig-atag na Tyumanem kan Moysis ya Uldin pada ka-ede-an na manga utaw na piglakadan nilan ya manga sugu' nan. Aw pangkay migkadég ya pigpan-imo' nilan na manga sala', manang to-o pa dun baling migkadakula' ya kallat na Tyumanem kanilan. \v 21 Yanagaw, kasiling na pagdumala na sala' sa kadég na manga utaw aw dyatengan silan na kamatayen, maynan uman, magi sa pig-imo' ni Jisus migdumala la ya kanan kallat adti manga utaw, aw dawaten da silan na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala' aw matagtun nilan ya ginawa na wala' ya katigkasan magi kan Jisu-Kristu na kanaten Pangulu. \c 6 \s Ya bagu na pagka-utawun dun ni kan Kristu \p \v 1 Na, pagaw awūn utaw na baluk ya anenganeng na maglong, “Unu, magpadeleg kitadun magpakasala' pada magkadakula' pa ya kallat na Tyumanem kanaten?” \v 2 Ya tubag ku kanan, “Dili' saba! Kay kasiling kitadun na nyatay da dun ni pag-imo' sa sala', aw wala' da ya katulus na sala' adti kanaten. Yanagaw, unun pa tadun ya pag-imo' sa sala'?” \v 3 Wala' mayu ka' ka-ede-i na ya pagba͡utismu kanaten, ya kakawasan yeiy, nyakasambuk da kitadun kan Kristu Jisus dun ni pagkamatay nan? \v 4 Yanagaw dun ni pagba͡utismu kanaten, nyaka-agad da kitadun dun ni paglebeng kan Kristu pada maka-agad uman kitadun adti pagkataw nan magi sa katulus na Ama, aw mabagu uman ya kanaten anenganeng. \p \v 5 Aw kun nyakasambuk da kitadun kan Kristu dun ni pagkamatay nan, makasambuk saba uman kitadun dun ni pagkataw nan. \v 6 Kya-ede-an tadun na ya dadan na pagka-utawun tadun nyaka-agad da dun ni pagkamatay ni Jisus adti krus pada matay ya dadan na pagka-utawun tadun aw ya sala' dili' da mag-allang kanaten. \v 7 Kay kun singalan ya nyatay da dun ni dadan na pagka-utawun nan, pigpaluwa' da sakanan lekat adti sala'. \v 8 Na, kun nyaka-agad da kitadun dun ni pagkamatay ni Kristu, pyangintu-uwan tadun uman na matawun kitadun aw maka-iyeped kitadun kanan. \v 9 Asuntu na nyataw si Kristu lekat adti pagkamatay, kya-ede-an da tadun na dili' da sakanan matay salut kay wala' da ya katulus na kamatayen magdumala kanan. \v 10 Kay minsan da ya pagkamatay nan pada sa sala' na kadég na manga utaw. Aw nyataw sakanan pada basa͡an ya Tyumanem. \v 11 Aw maynan uman, silinga la mayu na nyatay da ya pagkalim mayu mag-imo' sa sala'. Aw dun ni kamayu pag-eya', daluga mayu ya pagkaliman na Tyumanem, kay nyakasambuk da kamu kan Kristu Jisus. \p \v 12 Yanagaw, dili' da mayu pagtumbay na magdumala pa ya sala' dun ni lawas mayu, pada dili' da mayu ka͡agadan ya pagkaliman na pagka-utawun mayu adti imo-unun na malatay. \v 13 Aw dili' mayu uman pagtumbay ya manga punganan na lawas mayu na mag-imo' sa malatay, manang atagan mayu baling ya pagka-utawun mayu adti Tyumanem na un mag-imo' sa madyaw. Kay nyatay da ya dadan na pagka-utawun mayu aw adun pigbagu la kamu. Yanagaw atagan ya manga punganan na lawas mayu adti pag-imo' sa pagkaliman na Tyumanem. \v 14 Kay wala' da kamu dumalayi na sala', asuntu na beke' da na Uldin ya miggagad kamayu, manang ya migdumala kamayu adun yan da ya kallat na Tyumanem. \s Ya pagpaluwa' kanaten lekat adti pag-allang na sala' \p \v 15 Na, pagaw awūn utaw na maglong, “Unu, magpadeleg kitadun magpakasala' asuntu na wala' da ya pagdumala na Uldin kanaten aw pigsayuwan da na kallat na Tyumanem?” Ya tubag ku kanan, “Dili' saba!” \v 16 Unu, wala' mayu ka-ede-i na pig-allang kitadun na pangkay unu na pigka͡agadan tadun, aw yeiy ya nya-imo' tadun amu? Kun mag-imo' kitadun sa sala', yan ya mig-allang kanaten, aw ya sampetan yan pa-emel-emelen kitadun na Tyumanem na wala' ya tyamanan. Manang kun dalugun tadun sakanan, ya sampetan yan, katutukan ya Tyumanem kanaten. \v 17 Idtu muna pig-allang kamu na pagkaliman mayu mag-imo' sa sala', manang adun, migpasalamat aku sa Tyumanem, kay pigbetang da mayu adti kamayu anenganeng ya matinaw na palna-u na Tyumanem na pigpa-ede' da kamayu. \v 18 Aw adun, pigpaluwa' da kamu lekat adti manga sala', aw nya-imo' da kamu allang dun ni pagdalug sa pagkaliman na Tyumanem. \p \v 19 Na, pigpundinganan ku ya pagpakabetang na allang pada maksay mayu kalabetan. Idtu muna, migpa-allang kamu sa kamayu lawas dun ni pag-imo' sa makamulamula͡ay aw sa pangkay unu na malatay. Aw wala' ya katantanan na manga sala' mayu. Manang adun, atagan da adti Tyumanem ya manga punganan na lawas mayu pada dumalug sa pagkaliman nan, yanagaw kalinisan ya kamayu anenganeng. \v 20 Idtu muna sa allang pa kamu na sala', wala' mayu pagbetangan sa ginawa ya pagdalug sa pagkaliman na Tyumanem. \v 21 Na, unu ka' ya nya-untung mayu sa pag-imo' mayu sa malatay idtu muna na pigkamulamula͡an da mayu adun? Ya un datengan na mig-imo' sa maynan, pa-emel-emelen na wala' ya tyamanan. \v 22 Manang adun, pigpaluwa' da kamu lekat adti kamayu manga sala', aw nya-imo' da kamu adun allang dun ni pagdalug sa Tyumanem. Aw dakula' saba ya ma-untung mayu kay kalinisan ya kamayu anenganeng. Aw ya sampetan yeiy, matagtun mayu ya ginawa na wala' ya katigkasan. \v 23 Kay ya tandan sa sala', yan ya pa-emel-emelen na Tyumanem na wala' ya tyamanan. Manang ya pig-atag na Tyumanem na wala' ya bayad, yan ya ginawa na wala' ya katigkasan asuntu na nyakasambuk da kitadun kan Kristu Jisus na kanaten Pangulu. \c 7 \s Ya pagpaluwa' kanaten lekat adti pagdumala na Uldin \p \v 1 Kay manga inulug, kya-ede-an da mayu na awun bala-ud na magdumala sa utaw, aw kyalabetan mayu uman na kun matay da ya utaw, dili' da magdumala ya bala-ud kanan. \v 2 Alimbawa', ya ka͡ubayan na awun da eseg, dili' sakanan makaluwa' dun ni kapangugnanay nilan kun utaw pa ya kanan eseg. Manang kun matay da ya eseg nan, makaluwa' da sakanan dun ni bala-ud na migpa-iganget sa kapangugnanay nilan. \v 3 Yanagaw kun utaw pa ya kanan eseg aw magpa-agaw sakanan sa eped na eseg, na, tawagen sakanan na ka͡ubayan na miglakadenen. Manang kun matay da ya eseg nan, nyakaluwa' da sakanan lekat adti bala-ud na mangugnanay, aw kun mangugnan sakanan sa eped na eseg, wala' sakanan paglakadenen. \p \v 4 Kay manga inulug ku, maynan uman ya pagpakabetang mayu. Nyakaluwa' da kamu lekat adti pagdumala na Uldin na manga Judiyu, kay nyaka-agad da kamu kan Kristu dun ni pagkamatay nan, aw nyakasambuk da kamu kanan dun ni pagkataw nan lekat adti pagkamatay. Yanagaw mabatug da tadun imo-un ya manga madyaw pada madeyen ya Tyumanem. \v 5 Idtu muna, sa wala' pa kitadun pangintu-u kan Kristu, gayed tadun pigdalug ya pagkaliman na pagka-utawun tadun adti manga imo-unun na malatay. Aw to-o pa baling migkadakula' ya pagkalim tadun mag-imo' sa malatay asuntu na pigka-ede-an tadun ya Uldin. Aw asuntu na pig-imo' tadun yeiy, yan ya un tadun datengan na pa-emel-emelen na Tyumanem na wala' ya tyamanan. \v 6 Manang adun, nyakaluwa' da kitadun adti pagdumala na Uldin kay nyaka-agad da kitadun kan Kristu adti pagkamatay nan. Yanagaw dili' da ka-ilangan na gelgelen pa kitadun dumalug sa Uldin na pigsulat asini muna. Kay pigbagu la kitadun na Ispiritu Santo pada mabatug tadun tumanen ya pagkaliman nan. \s Ya Uldin aw ya sala' \p \v 7 Na, pagaw awun utaw na maglong, “Malatay ya Uldin.” Manang ya tubag ku kanan, “Dili' saba!” Kun wala' ya Uldin, dili' ku ka-ede-an ya sala'. Alimbawa', kun wala' pa sulata dun ni Uldin na “Dili' kamu magkaybeg,”\f * 7:7 Mabasa adti Exudo 20:17.\f* dili' ku ka-ede-an na sala' kadi' ya pagkaybeg. \v 8 Manang sa pagka-ede' ku na sala' kadi' adti Uldin ya pagkaybeg, nyakaselat baling dun ya sala' aw to-o pa migkadakula' ya pagkaybeg ku. Ya kakawasan na piglong ku na kun wala' ya manga sugu' dun ni Uldin, dili' kapukawan ya pagkalim ku mag-imo' sa sala'. \v 9 Idtu muna, wala' ya kyatagan ku sa Uldin. Manang sa pagka-ede' da ku sa manga sugu', dun da ku ka-ede-i na nyakasala' kadi' aku aw nyapukaw baling ya pagkalim ku mag-imo' sa sala'. \v 10 Aw ya Uldin na mag-atag galu sa agiyanan pasinan adti ginawa na wala' ya katigkasan, yeiy baling kadi' ya du-an na pa-emel-emelen aku na Tyumanem na wala' ya tyamanan. \v 11 Kay nyakaselat ya pagkalim ku mag-imo' sa sala'. Aw magi sa sugu' na piglakadan ku, kyagawayan baling aku aw yeiy ya migpatay kanak. \v 12 Yanagaw, kyalabetan tadun na ya Uldin lekat saba adti Tyumanem aw ya manga sugu' dun alag matulid aw matinaw aw to-o madyaw. \p \v 13 Na, pagaw awūn utaw na musip, law nan, “Kun madyaw ya Uldin, unu, yan baling ya du-an na kya-eletan aku adti Tyumanem?” Aw ya kanak tubag kanan, “Dili saba!” Pigbukasan baling na Uldin ya manga sala' ku. Madyaw ya Uldin aw umba' aku pa-emel-emelen na Tyumanem. Yanagaw magi sa Uldin kya-ede-an da tadun na to-o malatay ya sala'. \s Ya pagtanam na malatay aw madyaw dun ni anenganeng tadun \p \v 14 Na, kya-ede-an da tadun na ya Uldin lyumekat adti Tyumanem. Manang aku utaw saba olo' na nya-allang na sala'. \v 15 Wala' ku kalabeti kun unu ya pig-imo' ku. Aw pangkay kya-ede-an ku kun unu ya madyaw imo-un manang dili' ku baling ma-imo'. Yan baling ya kanak pig-imo', ya manga imo-unun na wala' ku kalimi. \v 16 Manang kun pig-imo' ku ya malatay na dili' ku kaliman imo-un, na, tyumande' aku na madyaw ya Uldin. \v 17 Yanagaw beke' da ku ya mig-imo' sa malatay manang yan saba ya mig-imo' ya sala' na nyeya' a͡asini kanaken. \v 18 Kay kya-ede-an ku na wala' ya madyaw adi kanaken. Pangkay kaliman ku imo-un ya madyaw manang dili' ku mabatug ya pag-imo'. \v 19 Ya madyaw na kaliman ku imo-un, wala' ku baling ka-imo'. Yan baling ya pig-imo' ku ya malatay na wala' ku kalimi. \p \v 20 Na, kun imo-un ku ya dili' ku kaliman imo-un, beke' da ku ya mig-imo', manang yan baling ya mig-imo' ya sala' na nyeya' a͡asini kanak. \v 21 Yanagaw dun ku ka-ede-i na kun kaliman ku imo-un ya madyaw, magpalapit baling kanak ya malatay. \v 22 Adi kanak anenganeng to-o ku pigleya͡an ya Uldin na Tyumanem, \v 23 manang awūn sangkamulu' na gayed tyumanam adi kanak anenganeng. Aw pigdeg baling ya madyaw, aw nya-imo' aku allang na sala'. \v 24 Aw to-o migkabegat ya ginawa ku asuntu sa kanak pagpakabetang. Kun yan ya kanak datengan ya pa-emel-emelen na Tyumanem na wala' ya tyamanan, singalan ka' ya magpaluwa' kanak lekat adti pagdumala na sala' na a͡asini kanak? \v 25 Manang pigpasalamatan ku ya Tyumanem kay magi sa pig-imo' ni Jisu-Kristu na kanaten Pangulu, pigpaluwa' da aku nan lekat adti kanak dadan na pagpakabetang. \p Yanagaw ya kaliman na kanak anenganeng, yan ya pagdalug sa Uldin na Tyumanem, manang asuntu na pig-allang aku na sala', kya͡agadan ku baling ya pagkaliman na pagka-utawun ku na mag-imo' sa sala'. \c 8 \s Ya utaw na awun ni kanan ya Ispiritu Santo \p \v 1 Na, ya kadég tadun na nyakasambuk da kan Kristu Jisus, dili' da pa-emel-emelen na Tyumanem. \v 2 Kay dun ni pagpakasambuk tadun kan Kristu Jisus, pigbagu la kitadun magi sa katulus na Ispiritu Santo, aw pigpaluwa' da kitadun nan lekat adti pag-allang na sala' aw adti pagdumala na kamatayen. \v 3 Ya Uldin dili' nan mabatug ya pagpaluwa' kanaten lekat adti pagdumala na sala', kay dili' tadun mabatug tumanen ya kadakula' na Uldin asuntu na olo' kitadun utaw. Manang mabatug saba na Tyumanem ya pagpaluwa' kanaten. Pigpadala nan asini tas na lupa' ya kanan Ise' pada yan ya magti-is sa kadaman na Tyumanem sa sala' tadun, magi sa lawas nan na pigkalabu adti krus. \v 4 Yanagaw magi sa pig-imo' nan, nyatuman ya kadakula' na Uldin na Tyumanem adti kanaten na wala' da dalug sa pagkaliman na pagka-utawun tadun adti imo-unun na malatay, kay dyumalug da kitadun sa Ispiritu Santo. \p \v 5 Na, ya manga utaw na piggagad na pagkaliman na kanilan pagka-utawun mag-imo' sa malatay, yan da olo' ya gayed nilan pig-anenganeng ya maynan. Manang ya manga utaw na nyagagad na Ispiritu Santo, nyatibulluk baling ya kanilan anenganeng adti pagdalug sa Ispiritu. \v 6 Kun ya anenganeng na utaw pigdumala͡an na pagkaliman na pagka-utawun nan adti pag-imo' sa malatay, yan ya datengan nan ya pa-emel-emelen sakanan na Tyumanem na wala' ya tyamanan. Manang kun ya Ispiritu Santo ya magdumala sa anenganeng na utaw, matagtun nan ya ginawa na wala' ya katigkasan aw ya kalinaw. \v 7 Kay ya utaw na gayed piggagad na kanan anenganeng adti pagkaliman na pagka-utawun nan, po-on sakanan na Tyumanem kay wala' nan daluga ya manga sugu' dun ni Uldin na Tyumanem, aw ya tengteng matinaw dili' nan mabatug dalugun. \v 8 Yanagaw ya kadég na utaw na kenne' pa nyagagad na pagkaliman na pagka-utawun nilan, dili' silan makatutuk sa Tyumanem. \p \v 9 Manang kamu, wala' da dumalayi na pagkaliman na pagka-utawun mayu kay ya Ispiritu Santo yan da ya miggagad kamayu, kun tengteng nyeya' ya Ispiritu dun ni pagka-utawun mayu. Pangkay singalan utawa ya wala' dun ni kanan ya Ispiritu ni Kristu, wala' sakanan paka-akup kan Kristu. \v 10 Manang kun awun si Kristu ni kamayu, pangkay matay ya lawas mayu asuntu na sala', manang magi sa Ispiritu na nyeya' dun ni tagsambuksambuk kamayu, matagtun mayu ya ginawa na wala' ya katigkasan asuntu na pigdawat da kamu na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala'. \v 11 Aw ya Tyumanem na migmataw kan Kristu lekat adti pagkamatay magi sa katulus na Ispiritu nan na nyeya' dun ni kamayu, yan uman ya magmataw sa kamayu lawas magi sa Ispiritu nan na awun ni kamayu. \p \v 12 Yanagaw, kay manga inulug na nyangintu-u, ka-ilangan tadun dalugun ya pagkaliman na Tyumanem aw dili' da tadun pagdalugun ya pagkaliman na pagka-utawun tadun adti pag-imo' sa manga sala'. \v 13 Kay kun kenne' pa tadun dalugun ya pagkaliman na kanaten pagka-utawun, yan saba ya datengan tadun ya pa-emel-emel na Tyumanem na wala' ya tyamanan. Manang kun tengteng tadun ayawan ya kanaten manga sala' aw manga imo-unun na malatay magi sa tabang na Ispiritu Santo, matagtun tadun ya ginawa na wala' ya katigkasan. \v 14 Kay ya kadég na piggagad na Ispiritu Santo, silan ya manga mangayse' na Tyumanem. \v 15 Idtu muna, kasiling kamu na allang na gayed nyallek sa pagpa-emel-emel na tagtun kamayu. Manang adun, pigbagu la kamu na Ispiritu aw nya-imo' da kamu mangayse' na Tyumanem. Yanagaw wala' da kakallekan tadun magpalapit kanan, aw magi sa Ispiritu nan mabatug da tadun ya pagpanawagtawag adti kanan na maglong “Kay Ama.” \v 16 Aw ya Ispiritu nan, yan ya migmatinaw adti kanaten na kitadun ya tengteng manga mangayse' na Tyumanem. \v 17 Aw asuntu na mangayse' da kitadun nan, yanagaw madawat tadun ya manga pigpakang nan kanaten. Aw kun nyaka-agad da kitadun sa pagti-is ni Kristu, maka-agad kitadun uman makatagtun sa kadyawan na awun ni tas na langit eped nan. \s Ya kadyawan na un pa dumateng sa manga mangayse' na Tyumanem \p \v 18 Na, mig-anenganeng aku na ya pagti-is tadun adun tagbi' yeiy, kay to-o pa dakula' kagaya ya kadyawan na un bukasan kanaten na Tyumanem. \v 19 Kay beke' olo' na utaw manang dala uman ya kadég na inimo-an nan, alag silan nyiman na maksay da bukasan na Tyumanem kun singalan ya tengteng mangayse' nan. \v 20 Kay ya kadég na inimo-an nan, wala' nilan ka͡apeti ya tud nan. Aw yan saba ya pagbaya' na Tyumanem aw beke' na kanilan pagbaya'. Manang ya kadég nilan \v 21 nyiman na dumateng ya allaw na mabagu silan aw makaluwa' lekat adti kanilan pagpakabetang na magkalat. Aw makasambuk silan dun ni kadyawan na pagpakaluwa' na mangayse' na Tyumanem. \v 22 Kya-ede-an tadun na taman adun ya kadakula' na inimo-an na Tyumanem migpan-agele silan kasiling na ka͡ubayan na migti-is na un da ka͡utawan. \v 23 Aw beke' olo' na inimo-an nan ya migti-is manang kadég tadun uman na nyakadawat sa Ispiritu na yan ya muna pig-atag na Tyumanem. Mig-agele kitadun talana tyumagad sa allaw na bukasan na kitadun ya tengteng mangayse' nan aw atagan na bagu na lawas na dili' da magkamatay. \v 24 Kay dun ni pag-iman yeiy, nyakaluwa' da kitadun. Na, ya pag-iman na kyinita' da, beke' yan na pag-iman. Kay singalan utawa ya mig-iman sa kyinita' da nan? Wala' saba! \v 25 Manang kun pig-iman tadun ya wala' pa tadun kita-a, padelegen tadun ya pagtagad sa un dumateng. \p \v 26 Maynan uman, ya Ispiritu Santo gayed kanaten tyumabang dun ni kalumay na ginawa tadun. Kay wala' tadun ka-ede-i kun unu ya umba' sekaten adti Tyumanem, manang ya Ispiritu, yan ya magpatenga' kanaten adti kanan dun ni pagpanawagtawag tadun, aw nyanginayu' pada kanaten dun ni tingeg na beke' na kana utaw. \v 27 Ya Tyumanem, kya-ede-an da nan ya kadég na awūn ni anenganeng na manga utaw. Aw kya-ede-an nan uman ya anenganeng na Ispiritu, kay yan ya magpanginayu' adti kanan pada kanaten na manga mangintu-uway umba' sa pagbaya' nan. \p \v 28 Kya-ede-an da tadun na ya kadég na kanaten kya-agiyan un sumampet adti madyaw na tud na Tyumanem kay awun da dadan pigpalpa nan sa tagsambuksambuk kanaten, asuntu na pigtawag da kitadun nan aw pigginawa͡an tadun sakanan. \v 29 Kay lekat pa asini muna pigpamalli' da dadan na Tyumanem ya manga mangintu-u kanan. Aw yanagaw pigtani la nan silan na ma-imo' kanan mangayse' aw masiling ya bet nilan sa bet ni Jisus, pada ma-imo' sakanan kamagulangan sa kadég tadun na nyangintu-u. \v 30 Aw kun singalan ya pigtani la nan na ma-imo' kanan mangayse', silan ya pigtawag da nan. Aw kun singalan ya pigtawag da nan, silan uman ya pigdawat nan kasiling na wala' da ya sala'. Aw kun singalan ya pigdawat da nan na wala' ya sala', patasen nan silan. \s Ya dakula' na pagginawa na Tyumanem kanaten \p \v 31 Yanagaw, anenganengen tadun ya kadég yeiy. Kun pig-apitan kitadun na Tyumanem, wala' saba ya pangkay sambuk na dumeg kanaten! \v 32 Wala' nan demetan ya kanan Ise' manang pigtumbay nan baling na patayen adti krus pada sa kadég tadun. Kun pig-atag nan ya kanan Ise', wala' saba ya dili' nan atag kanaten. \v 33 Singalan ka' ya makapaglong na makasasala' ya manga utaw na pigtani la na Tyumanem? Wala' saba! Kay pigdawat da kitadun na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala'. \v 34 Aw singalan uman ya makapaglong kanaten na pa-emel-emelen kitadun na Tyumanem? Wala' saba! Kay si Kristu pigpatay da adti krus kalyu kanaten, aw pigmataw uman sakanan lekat adti pagkamatay. Aw adun, nyingkud da apit adti kalintu na Tyumanem aw nyanginayu' sakanan pada kanaten. \p \v 35 Wala' ya maka-elet kanaten lekat adti pagginawa ni Kristu, pangkay pa apeten tadun ya pagti-is aw manga kalugan aw manga pagpamulayam aw getem, aw wala' ya un tadun pagkadégkadég, aw ya manga kallekanan na un ma-imo', aw pangkay kun patayen pa kitadun. \v 36 Awun pigsulat asini muna na maglong: \q1 “Kay Tyumanem, asuntu sa pagpangintu-u nami kanmu, gayed nyakabetang ya pagka-utawun nami adti kalatayan. \q1 Kasiling kami na manga karniro na un da tumba͡en.”\f * 8:36 Mabasa adti Salmo 44:22. \f* \p \v 37 Pangkay maynan ya pagpakabetang tadun, manang mabatug tadun saba degen ya kadég yeiy magi sa tabang ni Kristu na to-o gyuminawa kanaten. \v 38 Kay kya-ede-an da ku na wala' ya maka-elet kanaten lekat adti pagginawa na Tyumanem. Pangkay pa ya pagkamatay aw ya pag-eya' tadun, aw manga anghil aw manga busaw. Aw beke' na kakaypengan tadun adun aw kakaypengan sa unu ya un pa dumateng. Aw beke' na katulus na dili' tadun pagkita-en, \v 39 dala ya awun ni balintenga-an, aw ya awun ni dalem na lupa', aw pangkay unu na pig-imo' na Tyumanem. Dili' yeiy maka-elet kanaten lekat adti dakula' na pagginawa na pigpakita' nan kanaten magi kan Kristu Jisus na kanaten Pangulu. \c 9 \s Ya Tyumanem aw ya manga Judiyu \p \v 1 Na, awun paglongun ku kamayu aw tengteng yeiy matinaw kay nyakasambuk da aku kan Kristu aw beke' yeiy na galu'. Aw ya Ispiritu Santo, yan ya migmatinaw sa kanak anenganeng. \v 2 Migkalat to-o ya kanak ginawa kay gayed ku pig-anenganeng ya manga kadégan ku na manga Judiyu na wala' pangintu-u. \v 3 Kun mabatug pa galu na aku ya pa-emel-emelen na Tyumanem kalyu kanilan aw ka-eletan adti kan Kristu, yan saba ya imo-un ku pada makaluwa' silan. \v 4 Silan saba ya manga buwadbuwad ni Isra-él na pigpamalli' na Tyumanem na ma-imo' kanan mangayse'. Aw adti kanilan pigpakita' nan ya kanan kadyawan. Aw pig-imo' nan kanilan ya manga pakang na dayaw mig-iganget. Aw silan ya pig-atagan nan sa Uldin. Aw silan ya pigpalna-uwan nan kun unun nilan ya pagsimba kanan. Aw silan ya pigpakangan na Tyumanem sa madég na grasya. \v 5 Silan ya manga buwadbuwad ni Abraham, aw ni Isaak, aw ni Jakub na pigpamalli' na Tyumanem asini muna. Aw dun ni kanilan buwadbuwad ka͡utaw si Kristu na yan ya Tyumanem na migdumala sa kadég. Aw yan saba ya umba' deyen na wala' ya tyamanan. Amén. \p \v 6 Na, pangkay wala' pangintu-uwi na eped na manga Judiyu si Kristu, manang pigtuman saba na Tyumanem ya manga pigpakang nan adti manga buwadbuwad ni Isra-él. Kay dili' ya kadég na manga buwadbuwad ni Isra-él tengteng utaw na Tyumanem. \v 7 Aw maynan uman, pangkay awūn manga utaw na buwadbuwad ni Abraham, manang beke' na kadég nilan tengteng buwadbuwad nan. Kay pigpasulat na Tyumanem asini muna, law nan, “Magi kan Isa-ak ma-imo' kaw tyugbulan sa manga buwadbuwad na pigpakang da ku kanmu.” \f * 9:7 Mabasa adti Génésis 21:12. \f* \v 8 Aw ini ya kakawasan: Dili' ya kadég na ise' ni Abraham tengteng ise' na Tyumanem, manang idtu olo' na pigpakang na Tyumanem kanan. \v 9 Kay yan ya pigpakang na Tyumanem kanan, “Lumiku' aku adi tampid mayu salut na umay kasiling na maynini na bulan. Aw sa dili' pa aku lumiku' adi, ka͡utawan da si Sara sa ise' nan na eseg.” \f * 9:9 Mabasa adti Génésis 18:10.\f* \v 10 Aw beke' na yan da olo', manang nya-imo' yeiy uman adti duwa ya ise ni Ribéka aw ni Isa-ak na kanaten tyugbulan. \v 11-12 Sa wala' pa ka͡utawi si Ribéka sa ise' nan na pingin, miglong ya Tyumanem kanan, “Ya ise' mu na magulang, dumala͡an na mangud nan.” \f * 9:11-12 Mabasa adti Génésis 25:23. \f* Aw dun da na Tyumanem pa-ede-an ya palpa nan pangkay wala' pa silan ka͡utaw. Yanagaw, pigpamalli' nan ya sambuk, beke' na asuntu sa pag-imo' nilan sa madyaw aw malatay, manang asuntu na yan ya pagbaya' na Tyumanem. \v 13 Aw pigpasulat na Tyumanem asini muna, law nan, “Si Jakub, yan ya pigginawa͡an ku, manang si Isaw, pigkele͡an ku.”\f * 9:13 Mabasa adti Malakiyas 1:2-3. \f* \p \v 14 Na, kun maynan, makapaglong ka' kita na dili' matinaw ya pagbaya' na Tyumanem? Dili' saba! \m \v 15 Kay miglong ya Tyumanem kan Moysis, \q1 “Kallatan ku ya pangkay singalan ya kaliman ku kallatan. \q1 Aw pakadyawun ku ya pangkay singalan ya kaliman ku pakadyawun.” \f * 9:15 Mabasa adti Éxudo 33:19.\f* \m \v 16 Yanagaw ya pagkallat na Tyumanem, beke' na asuntu sa pag-imo' nilan sa madyaw aw beke' uman na asuntu sa kanilan pagkaliman. Manang yan olo' ya du-an, kay kyallatan nan silan. \v 17 Kay awun pigpasulat na Tyumanem asini muna na piglong nan sa para-un na hari' sa nasud na Ihiptu, “Ini ya du-an na pig-atag ku kanmu ya katundanan asini banwa na Ihiptu, pada magi dun ni kanmu kita-en ya kanak katulus aw ma-imo' dengganen ya ngalan ku adti kadég na banwa asini tas na lupa'.” \f * 9:17 Mabasa adti Éxudo 9:16.\f* \v 18 Yanagaw, ya kallat na Tyumanem pigpakita' nan adti pangkay singalan ya kaliman nan kallatan, aw pigpakategel nan ya pangkay singalan ya kaliman nan pakategelen. \p \v 19 Na, pagaw musip kamu kanak, “Ananga' pa nan pasala-en ya manga utaw? Singalan ka' ya makatagen sa pagbaya' na Tyumanem?” \v 20 Manang singalan kaw na magpa-ayil sa maynan adti Tyumanem? Utaw kaw saba olo' na pig-imo' nan! Kasiling kitadun na kulun. Aw dili' makapaglong ya kulun adti mag-imo-ay kanan, “Ananga' aku mu imo-un na maynini?” \v 21 Ya mag-imo-ay sa kulun, yan ya magbaya' kun unu ya imo-un nan adti libukuk na lupa'. Kun kaliman nan imo-un duwa, ya sambuk imo-un nan madyaw na seledanan aw ya sambuk dili' to-o madyaw na seledanan, mabatug nan saba kay yan ya magbaya'. \v 22 Aw yeiy saba ya pig-imo' na Tyumanem. Kun kaliman nan pa-emel-emelen ya kadég na nyakasala' aw pa-ede' ya kanan katulus, yeiy ya kanan pagbaya'. Manang pigtagenan pa nan ya kanan kadaman adti manga utaw na umba' pa-emel-emelen \v 23 pada kita-en ya kadakula' na kadyawan na pig-atag nan adti manga utaw na pigkallatan nan aw silan ya pigtagilanan sa matas na dengeg dun ni allaw na dumadateng pa. \v 24 Aw maynan ya kadég tadun na pigtawag nan na ma-imo' kanan manga utaw, beke' olo' na lekat adti manga Judiyu, manang lekat uman adti manga Héntil. \v 25 Kay pigpasulat na Tyumanem magi sa kanan propita na si Osiyas asini muna, law nan: \q1 “Ya beke' na kanak manga utaw, \q1 tawagen da ku silan adun na ‘Kanak manga utaw’. \q1 Aw ya wala' ku ginawayi asini muna, \q1 ginawa͡an da ku silan adun. \f * 9:25 Mabasa adti Osiyas 2:23.\f* \q1 \v 26 “Aw adti manga banwa na piglongan ku ya manga utaw na ‘Kamu beke' na kanak manga utaw’, \q1 tawagen da silan adun na ‘Mangayse' na Tyumanem na lyekatan sa ginawa.’ ” \f * 9:26 Mabasa adti Osiyas 1:10.\f* \m \v 27 Aw pigpasulat nan uman magi sa propita na si Isayas asini muna, law nan, “Pangkay ya kadég na buwadbuwad ni Isra-él kasiling na pantad dun ni baklayan na dagat, manang tabay olo' kanilan ya paluwa-en na Tyumanem. \v 28 Kay awun allaw na pigtagilan nan na pa-emel-emelen ya manga utaw, aw maksay nan saba yeiy imo-un.” \f * 9:28 Mabasa adti Isayas 10:23.\f* \m \v 29 Aw awun pa uman pigsulat ni Isayas, law nan: \q1 “Ya Tyumanem na migdumala sa kadég, \q1 kun wala' pa kitadun nan atagi na buwadbuwad, wala' da galu ya nyasama' kanaten. \q1 Masiling kitadun galu na manga utaw dun ni manga syudad na Sodoma aw Gomora na pig-apnas nan.” \f * 9:29 Mabasa adti Isayas 1:9.\f* \s Ya pagpalipaslipas na manga utaw na Isra-él kan Kristu \p \v 30 Yanagaw, naten anenganengen ya manga utaw na Héntil. Wala' silan pagtibagseg na lanasen ya kanilan manga sala'. Manang silan baling ya pigdawat na Tyumanem kasiling na wala' ya sala' asuntu sa kanilan pagpangintu-u kan Kristu. \v 31 Manang ya manga utaw na Isra-él na migtibagseg dyumalug sa Uldin pada dawaten galu silan na Tyumanem, wala' nilan kabatug tumana ya kadég na sugu' na awun ni Uldin. \v 32 Aw ananga' wala' nilan kabatug tumana? Kay ya kanilan pigsaligan, yan ya imo-unun nilan na madyaw aw beke' na pagpangintu-u kan Jisus. Pigsungkul silan dun ni batu na pagkasungkulan. \f * 9:32 Si Jisus, yan ya palangad batu na magpakasungkul sa manga utaw. \f* \v 33 Aw kasiling na pigpasulat na Tyumanem, law nan: \q1 “Pakanyegi mayu! Awūn batu na pigbetang ku dun ni Ziyon. \f * 9:33a Ya Ziyon, yan ya ngalan na kampo adti seled na syudad na Jérusalim na palaguyanan na manga utaw asini muna, aw yan ya dadan na ngalan na syudad na Jérusalim.\f* \q1 Aw ya batu yeiy, magpakasungkul sa manga utaw aw magpakatuwad kanilan. \q1 Manang ya kadég na nyangintu-u kanan, dili' silan kabullugan.”\f * 9:33b Mabasa adti Isayas 8:14 aw 28:16. \f* \c 10 \p \v 1 Kay manga inulug ku na nyangintu-u la, ya tengteng na kaliman ku aw ya gayed ku pyanawagtawagan adti Tyumanem na paluwa-en galu ya manga kadégan ku na Isra-él adti manga sala' nilan. \v 2 Makamatinaw aku na nyatibulluk silan dyumalug sa Tyumanem, manang wala' nilan kalabeti ya imo-unun na tengteng makatutuk sa Tyumanem. \v 3 Asuntu na migtibagseg silan mig-imo' sa pa-agi na dawaten silan galu na Tyumanem, yanagaw wala' nilan daluga ya pa-agi na Tyumanem kun unun nan ya pagdawat kanilan kasiling na wala' da ya sala'. \v 4 Manang si Kristu yan ya miglingeb sa kadakula' na tud dun ni Uldin kay magi kanan dawaten na Tyumanem ya pangkay singalan na mangintu-u kanan. \s Ya kadég na utaw mabatug da paluwa-en \p \v 5 Na, kya-ede-an da tadun ya piglong ni Moysis asini muna kun unu ya pa-agi na dawaten na Tyumanem ya utaw. Aw yeiy ya pagtuman sa kadakula' na Uldin. Pigsulat ni Moysis: \q1 “Ya utaw na makatuman sa kadég na manga sugu' dun ni Uldin, \q1 yan ya utaw na makatagtun sa ginawa na wala' ya katigkasan.” \f * 10:5 Mabasa adti Libitiko 18:5.\f* \m \v 6 Manang ya manga utaw na pigdawat na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala' magi sa pagpangintu-u nilan, dili' silan maka-usip sa maynini: “Singalan ya un manik adti tas na langit?” (Ya kakawasan: un mangay kan Kristu aw papanugun asini tas na lupa'.) \m \v 7 Aw “Singalan uman ya un manog adti banwa na Kaludukan?” (Ya kakawasan: un angayen si Kristu lekat adti manga nyangkamatay.) \v 8 Manang awun pigpasulat asini muna: \q1 “Ya tingeg na Tyumanem malapit dun ni kanmu, \q1 aw awun da ni anenganeng mu aw molas da mu paglongun.” \f * 10:8 Mabasa adti Déutéronomiyo 30:14.\f* \m Aw ya tingeg na Tyumanem yeiy, gayed nami pigpa-ede' adti madég na utaw pada mangintu-u silan kan Kristu. \v 9 Kay kun ubat-ubat mu adti eped na utaw na si Jisus ya Pangulu aw kun mangintu-u kaw na pigmataw sakanan na Tyumanem lekat adti pagkamatay, na, makaluwa' kaw saba. \v 10 Kay dawaten saba na Tyumanem ya utaw kasiling na wala' da ya sala' kun mangintu-u sakanan dun ni kadakula' na anenganeng nan. Aw kun ubat-ubat nan ya kanan pagpangintu-u, paluwa-en sakanan na Tyumanem. \v 11 Kay pigpasulat na Tyumanem asini muna: “Ya kadég na nyangintu-u kanan, dili' silan kabullugan.” \f * 10:11 Mabasa adti Isayas 28:16.\f* \m \v 12 Yanagaw, adti anenganeng na Tyumanem mig-unawa la ya manga Judiyu aw ya manga Héntil. Kay ya Tyumanem yan ya Pangulu sa kadég, aw yan ya matag sa grasya adti kadég na mangintu-u kanan. \v 13 Kay pigpasulat na Tyumanem asini muna: “Pangkay singalan ya magtawag adti Tyumanem, paluwa-en nan saba.” \f * 10:13 Mabasa adti Joél 2:32. \f* \p \v 14 Manang unun nilan ya pagtawag kanan kun wala' pa silan pangintu-u? Aw unun nilan uman ya pagpangintu-u kanan kun wala' pa nilan dengega ya Madyaw na Ubat-ubat kan Kristu? Aw unun nilan ya pagpakadengeg sa Madyaw na Ubat-ubat kun wala' ya mag-ubat-ubatay dun ni kanilan? \v 15 Aw unun nilan ya pagpanaw na un mag-ubat-ubat kun wala' ya migpadala kanilan? Kasiling na pigpasulat na Tyumanem: “To-o madyaw kun awun utaw na dumateng na un magpa-ede' sa madyaw na ubat-ubat.” \f * 10:15 Mabasa adti Isayas 52:7. \f* \m \v 16 Manang tabay olo' ya dyumalug sa Madyaw na Ubat-ubat. Kasiling na piglong ni Isayas asini muna, law nan, “Kay Tyumanem, singalan ya nyangintu-u sa pig-ubat-ubat nami?”\f * 10:16 Mabasa adti Isayas 53:1.\f* \m \v 17 Pangkay maynan ya nya-imo', manang adun, makapaglong kita na mabatug da saba na manga utaw ya pagpangintu-u kun dengegen nilan ya Madyaw na Ubat-ubat kan Kristu. Aw dengegen nilan yeiy kun awun utaw na magpa-ede' kanilan. \p \v 18 Pagaw awūn utaw na musip, law nan, “Unu ka', wala' pa dengega na manga utaw na Isra-él ya Madyaw na Ubat-ubat kan Kristu?” \m Ya tubag ku kanan, “Dyengeg da saba nilan! Kasiling na pigpasulat na Tyumanem kan Dabid: \q1 “Ya piglong nilan, nyabekkal da saba adti kadakula' na banwa \q1 aw dyengeg da na kadég na utaw asini tas na lupa'.\f * 10:18 Mabasa adti Salmo 19:4.\f* \p \v 19 Pagaw awūn pa uman utaw na maglong, “Basi wala' na manga utaw na Isra-él kalabeti ya kakawasan na Madyaw na Ubat-ubat kan Kristu.” \m Ya tubag ku kanan, “Kyalabetan da saba nilan. Pangkay dun ni manga allaw ni Moysis, miglong ya Tyumanem kanilan: \q1 ‘Pakadawayen ku kamu sa eped na manga utaw na wala' pa pakasambuk kanak. \q1 Aw pakadamanen ku kamu asuntu na pakadyawun ku ya manga utaw na wala' pa paka-ede' kanak.’ ” \f * 10:19 Mabasa adti Déutéronomiyo 32:21.\f* \m \v 20 Aw wala' ni Isayas tagu-tagu-a ya piglong na Tyumanem adti manga utaw: \q1 “Kyinita' aku na manga utaw na Héntil, \q1 pangkay wala' silan paninaw kanaken. \q1 Aw migpakilala aku kanilan, \q1 pangkay wala' silan usip kun singalan aku.” \f * 10:20 Mabasa adti Isayas 65:1.\f* \m \v 21 Manang maynini ya pagkasampet na Tyumanem sa manga utaw na Isra-él: \q1 “Gayed aku tyumagad kanilan na lumiku' adi kanaken, \q1 manang wala' ya kalim nilan dumalug sa manga sugu' ku, \q1 aw kenne' na pangkategelan na anenganeng nilan.”\f * 10:21 Mabasa adti Isayas 65:2. \f* \c 11 \s Ya kallat na Tyumanem adti manga utaw na Isra-él \p \v 1 Unu, kyele͡an na Tyumanem ya kanan manga utaw na yan ya Isra-él? Wala' saba! Dili' mayu pagkalingawan na aku utaw uman na Isra-él. Si Abraham uman ya kanak tyugbulan aw sambuk aku na lyumekat adti buwadbuwad ni Bénjamin. \v 2 Wala' saba kele ya Tyumanem sa kanan manga utaw na dadan da nan pyamalli' lekat pa asini muna. Anenganenga mayu ya pigpasulat na Tyumanem sa pagpakabetang ni Éliyas. Migdiklamu sakanan adti Tyumanem sa manga utaw na Isra-él, law nan, \v 3 “Kay Tyumanem, pigpamatay da nilan ya manga propita mu. Aw pigkalat da nilan ya manga dugsu-anan adti kanmu. Aw dakman aku olo' ya nyasama' na nyangintu-u kanmu. Aw un aku nilan galu uman patayen!” \f * 11:3 Mabasa adti 1 Hari' 19:10 aw 14.\f* \v 4 Manang ini saba ya tubag na Tyumanem kan Éliyas: “Awūn pa pitummalalan ya nyasama' na nyangintu-u kanak na wala' pagsimba sa inutaw ni Ba-al.” \f * 11:4 Mabasa adti 1 Hari' 19:18.\f* \m \v 5 Aw maynan uman adun, awūn pa nyasama' na manga utaw na Isra-él na pigpamalli' na Tyumanem magi sa kanan kallat. \p \v 6 Ya pagdawat nan kanilan, beke' na asuntu sa manga imo-unun nilan, manang magi saba sa kallat na Tyumanem. Kay kun pigpaluwa' nan ya manga utaw asuntu olo' sa pigpan-imo' nilan, ya kallat nan beke' yan na tengteng kallat. \v 7 Na, unu ya mapaglong tadun adun? Ya manga buwadbuwad ni Isra-él pangkay nyaninaw silan sa agiyanan na un silan dawaten na Tyumanem manang wala' nilan kita-a. Kay awūn eped kanilan na pigpangkebbelan da ya anenganeng. Manang awūn uman manga eped kanilan na pigpamalli' na Tyumanem kay nyangintu-u la silan kan Kristu. \v 8 Pigpasulat na Tyumanem asini muna: \q1 “Pig-imo-an silan na Tyumanem na anenganeng na kasiling na utaw na to-o nyakatulug. \q1 Awun mata nilan manang dili' silan kumita' aw awun talinga nilan manang dili' silan dumengeg \q1 taman adun na manga allaw yeiy.” \f * 11:8 Mabasa adti Déutéronomiyo 29:4 aw Isayas 29:10.\f* \m \v 9 Aw miglong si Dabid adti Tyumanem: \q1 “Dun ni pagtambung nilan sa kanilan pista, kalitagan galu silan dun, \q1 aw yan ya du-an na pagsungkul silan aw pa-emel-emelen asuntu sa pig-imo' nilan. \q1 \v 10 Tumbayan na magkangitngit ya pag-inunu nilan pada dili' silan kumita'. \q1 Aw gayed silan pakabegati na manga kalugan.” \f * 11:9-10 Mabasa adti Salmo 69:22-23. \f* \m \v 11 Aw musip aku: Sa pagpakasungkul na manga Judiyu, unu, dili' da silan makaliku' adti Tyumanem? Mabatug pa saba! Manang asuntu na piglakadan nilan ya manga sugu' na Tyumanem, nyakaselat baling ya manga Héntil migpakanyeg, yanagaw ya eped kanilan nyakaluwa' da lekat adti pa-emel-emel na Tyumanem. Aw ya un sampetan yeiy, magkadaway ya manga Judiyu. \v 12 Manang kun magi dun ni paglakad nilan ka-untungan ya kadég na utaw asini tas na lupa', aw kun magi dun ni pagkele nilan sa pagpaluwa' na Tyumanem ka-untungan ya manga Héntil, na, to-o pa dun madyaw kun malingeb da ya kadég na Judiyu na mangintu-u. \s Ya pagpaluwa' sa manga Héntil \p \v 13 Na, ini ya un ku paglongun kamayu na manga Héntil: Pigsugu' aku na Tyumanem na ma-imo' apostol adti kamayu pada pa-ede' ya kanan tingeg, aw to-o ku pigbetang sa ginawa ya imo-unun na pigtaligu nan kanak. \v 14 Pig-imo' ku yeiy pada magkadaway ya manga kadégan ku na manga Judiyu, aw magi dun ni pagkadaway nilan makaluwa' baling ya eped kanilan. \v 15 Asuntu na pigpabaya-an silan na Tyumanem, ya eped na manga utaw nyakaselat baling migpalapit adti kanan. Yanagaw to-o pa madyaw kun dawaten salut na Tyumanem ya manga Judiyu, kay ya sampetan nan masiling silan na utaw na nyataw lekat adti pagkamatay. \p \v 16 Ya manga Judiyu pigpa-unawa sa harina na pigmasa. Kun taniyen adti Tyumanem ya sallapid na muna piglutu', ya kadakula' na nyasama' alag da kana Tyumanem. Aw kasiling silan uman na kawuy, kun ya manga dalid pigtani la adti Tyumanem, ya manga sanga pigtani la uman adti Tyumanem. \f * 11:16 Ya pyalabet ni Pablo asini birsikulu yeiy: Kun si Abraham aw si Isa-ak aw si Jakub pigpamalli' da na Tyumanem, ya manga buwadbuwad nilan pigpamalli' da uman na Tyumanem.\f* \p \v 17 Na, ya manga Judiyu pigpa-unawa uman sa kawuy na olibo na pig-utudan sa manga sanga. Aw kamu na manga Héntil kasiling kamu na manga sanga na olibo adti magalet na pigsugpat adti kawuy na pig-utudan. Yanagaw makasambuk da kamu adti manga Judiyu sa manga grasya na pig-atag na Tyumanem adti kanilan. \v 18 Manang kamu na manga Héntil, dili' mayu pag-anenganengen na to-o pa kamu madyaw sa manga Judiyu. Anenganenga ya manga sanga, dili' mataw kun wala' ya dalid. Ya manga dalid yan baling ya du-an na nyataw ya manga sanga. Yanagaw ya manga utaw ni Isra-él, silan ya palangad manga dalid na yan ya agiyanan adti Tyumanem, aw beke' mayu na manga Héntil. \p \v 19 Pagaw awūn dun ni kamayu na maglong, “Awun eped na manga sanga na pig-utud pada sugpat kami na manga Héntil.” \m \v 20 Aw ya tubag ku kanan, “Matinaw saba ya piglong mu. Manang yan ya du-an na pig-utud silan kay wala' nilan pangintu-uwi si Jisus. Aw dun ni pagpangintu-u mayu kanan, kasiling kamu na manga sanga na kawuy na pigsugpat. Yanagaw dili' kamu magpalibantug manang kalleki mayu baling ya Tyumanem. \v 21 Kay kun wala' kallati na Tyumanem ya manga utaw na Isra-él na palangad manga sanga, dili' kamu nan uman kallatan na palangad manga sanga na pigsugpat dun ni punu-an. \v 22 Anenganenga mayu ya kallat na Tyumanem aw ya pa-emel-emel nan. Adti manga utaw na wala' pangintu-u kan Kristu, pa-emel-emelen nan silan, manang adti manga nyangintu-u kanan, pigpakita' nan ya kanan kallat kun magpadeleg silan dun ni kanilan pagpangintu-u. Manang kun kamu na manga Héntil dili' magpadeleg dun ni pagpangintu-u mayu kanan, utudun kamu nan uman. \v 23 Aw ya manga utaw na Isra-él kun mangintu-u la silan kan Kristu, un silan uman liku' sugpat na Tyumanem adti kawuy na pig-utudan da sa manga sanga nan idtu muna. Kay mabatug saba na Tyumanem ya pag-uli' kanilan. \v 24 Yanagaw idtu muna, kamu na manga Héntil, kasiling kamu na manga sanga na pig-utud lekat adti kawuy na olibo na adti magalet. Manang asuntu na nyangintu-u la kamu kan Kristu, kasiling na pigsugpat da kamu dun ni punu-an na kawuy na olibo na pigtanem. Aw to-o pa dun mabatug ya pagpaliku' sa manga utaw na Isra-él kasiling na manga sanga na un liku' sugpat adti kawuy na pig-utudan. \s Ya kallat na Tyumanem sa kadég na manga utaw \p \v 25 Kay manga inulug ku na nyangintu-u la, kaliman ku na to-o mayu kalabetan ya tengteng palpa na Tyumanem na pigtagu' idtu muna pada dili' kamu magpalibantug sa kamayu pagka-utawun. Ya kategelan na manga utaw na Isra-él taman olo' na malingeb da ya kadég na manga Héntil na mangintu-u kan Kristu. \v 26 Aw tigkas yan, paliku-un nan adti kanan ya kadég na manga utaw na Isra-él. Kay pigpasulat na Tyumanem asini muna: \q1 “Awun Magpaluwa-ay na dumateng lekat adti Ziyon. \q1 Aw un nan patenengen adti buwadbuwad ni Jakub ya kadakula' na malatay. \q1 \v 27 Kay yan ya kanak pakang adti kanilan \q1 na lanasen ku ya manga sala' nilan.”\f * 11:26-27 Mabasa adti Isayas 59:20-21.\f* \m \v 28 Asuntu na pigkele͡an na manga utaw na Isra-él ya Madyaw na Ubat-ubat kan Kristu, nya-imo' silan baling po-on na Tyumanem, aw kamu na manga Héntil ya kya-untungan. Manang asuntu na pigpamalli' na Tyumanem ya manga utaw na Isra-él, kenne' nan pigginawa͡an silan kay pigpakangan nan ya manga tyugbulan nilan. \v 29 Kay dili' saba ma-uman ya anenganeng na Tyumanem sa manga utaw na pigtawag nan aw pig-atagan nan sa grasya. \v 30 Idtu muna, kamu na manga Héntil, wala' kamu dalug sa Tyumanem. Manang kyallatan da kamu nan asuntu na wala' dalug ya manga utaw na Isra-él. \v 31 Maynan uman, pigtumbay na Tyumanem na dili' silan adun dumalug sa manga sugu' nan pada dumateng ya allaw na pakita' nan ya kanan kallat kanilan kasiling na pagkallat nan kamayu. \v 32 Awun saba tud na Tyumanem dun ni pagtumbay nan sa kadég na utaw na ma-allang silan na sala', pada pakita' nan kanilan ya kanan kallat. \s Ya Tyumanem yan olo' ya umba' deyen \p \v 33 To-o dakula' ya kadyaw na Tyumanem! Dili' ka͡apetan ya kanan katadeng aw ya kya-ede-an nan. Dili' tadun kalabetan ya kanan manga pagbaya', aw dili' tadun uman kalabetan ya kanan pa-agi, aw ya kanan manga pigpan-imo'. \v 34 Kay pigpasulat nan asini muna: \q1 “Singalan ya nyaka-ede' sa anenganeng na Tyumanem? \q1 Aw singalan uman ya makapalna-u kanan kun unu ya un nan imo-un?” \f * 11:34 Mabasa adti Isayas 40:13.\f* \q1 \v 35 “Singalan ya nyuna nyatag kanan \q1 na un nan uli' adti mig-atag?”\f * 11:35 Mabasa adti Job 41:11.\f* \m \v 36 Kay ya Tyumanem, yan ya lyekatan sa kadakula'. Yan ya migdumala sa kadég, aw pig-imo' nan silan na un magdeyen kanan. Aw yan olo' ya deyen na wala' ya tyamanan. Amén. \c 12 \s Ya manga imo-unun na utaw na nyangintu-u la \p \v 1 Yanagaw, kay manga inulug, asuntu sa kadakula' na kallat na Tyumanem, manginayu' aku na imo-un mayu ya kamayu pagka-utawun kasiling na dugsu' na yan ya tengteng pagsimba sa Tyumanem. Wala' aku paglong na patayen mayu ya kamayu pagka-utawun, manang tumbayan mayu baling adti kanan ya kadakula' na kamayu pagka-utawun pada taniyen na un makatutuk kanan. \v 2 Dili' mayu pagsilingan ya bet na manga utaw na wala' pangintu-u sa Tyumanem. Manang pabaguwan baling sa Tyumanem ya kamayu anenganeng pada ka-ede-an mayu ya tengteng pagkaliman nan, aw kalabetan mayu kun unu ya madyaw aw ya makatutuk kanan, aw kun unu ya umba' imo-un. \p \v 3 Na, asuntu sa katundanan na pig-atag kanak na Tyumanem, paglongun ku ya kadég mayu: Dili' kamu mag-anenganeng na to-o pa kaw madyaw kay sa eped mayu. Manang anenganengen mayu baling na ya tagsambuksambuk kamayu awun katadeng na pig-atag na Tyumanem na umba' sa kanan pagpangintu-u. \v 4 Kay kasiling na lawas na utaw, awūn madég na punganan aw wala' pag-unawa ya manga imo-unun nilan. \v 5 Maynan uman kitadun na manga mangintu-uway, pangkay madég kitadun, manang sambuk da kitadun na lawas dun ni pagpakasambuk tadun kan Kristu. \v 6 Aw asuntu sa kallat na Tyumanem, pig-atagan da nan ya tagsambuksambuk kanaten sa punganan na katadeng na wala' pag-unawa. Yanagaw gamiten tadun ya pig-atag nan. Kun pig-atagan kaw nan sa paglong sa un nan pa-ede' kanmu, imo-a yan magi sa kanmu pagpangintu-u. \v 7 Aw kun pig-atagan kaw nan sa pagtabang sa manga eped na utaw, pakadyawa ya pagtabang kanilan. Aw kun pig-atagan kaw nan sa katadeng magpalna-u sa tingeg nan, pakadyawa ya pagpalna-u sa manga utaw. \v 8 Kun pig-atagan kaw nan sa katadeng magpakabagseg sa ginawa na manga eped, pakadyawa ya pagpakabagseg kanilan. Aw kun pig-atagan kaw nan sa bet na mag-atag adti manga utaw na tagitu', pagkanimbet kaw kanilan na wala' ya eped na tud. Aw kun pig-atagan kaw nan sa paggagad sa eped na manga mangintu-uway, kasebi ya pigtaligu kanmu na Tyumanem. Kun pig-atagan kaw nan sa pagkallat sa manga utaw na makalalat, imo-a yeiy na awun pagleya. \p \v 9 Dili' kamu magtallalingu dun ni kamayu paggaginawa͡ay. Kele͡an mayu ya malatay. Aw gayed tibulluka ya pag-imo' sa madyaw. \v 10 Maggaginawa͡ay ya kadég mayu kay mangkaylug kamu saba dun ni kan Kristu. Dili' mayu pag-olo-un ya kamayu pagka-utawun, manang pagbabasa͡ay kamu baling. \v 11 Dili' kamu magkataka. Pagkaseb kamu aw tibulluka ya kamayu anenganeng dun ni imo-unun na Tyumanem. \v 12 Pagleya kamu talana mayu tyumagad sa kadég na pigpalpa na Tyumanem kamayu. Ti-isa mayu ya manga kalugan na dumateng kamayu. Aw panawagtawag kamu gayed adti Tyumanem. \v 13 Kun awūn kapelek na manga mangintu-uway, kamu ya magtabang kanilan. Aw kun awūn maka-ibwang adti kamayu, sanggila-a mayu silan. \p \v 14 Panawagtawag kamu sa Tyumanem na pakadyawun nan ya manga utaw na nyamulayam kamayu, aw dili' mayu pagpanawagtawagan na tullunun nan silan. \v 15 Kun awūn eped mayu na migleya, agad kamu sa pagleya nilan. Kun awūn eped mayu na migkalat ya ginawa, agad kamu uman dun ni pagkalat na ginawa nilan. \v 16 Pagsambuka ya anenganeng mayu. Dili' kamu magpatastas sa kamayu pagka-utawun manang pagpa-iyeped kamu baling sa manga utaw na madalem ya pagpakabetang. Dili' kamu mag-anenganeng na matas pa ya kamayu katadeng kay sa kamayu eped. \v 17 Kun awūn utaw na mag-imo' sa malatay adti kamayu, dili' kamu magbalus kanilan. Aw pangkay unu ya madyaw na imo-unun na dili' pagsala-en, yan ya imo-a mayu. \v 18 Taman na mabatug mayu, tibagsegi na awun kalinaw mayu adti kadég na manga utaw. \p \v 19 Kay manga inulug ku na kanak pigginawa͡an, dili' kamu magmalit sa utaw na migpakalat kamayu. Manang tumbayan mayu baling silan adti kadaman na Tyumanem. Kay awun pigpasulat na Tyumanem asini muna, law nan: \q1 “Aku ya magmalit. \q1 Aku ya magpa-emel-emel sa manga utaw na migpakalat kamayu.” \f * 12:19 Mabasa adti Déutéronomiyo 32:35.\f* \m \v 20 Manang ini baling ya madyaw mayu imo-un: \q1 “Kun magetem ya po-on mu, pakana sakanan. \q1 Kun talaynemen, pa-inema sakanan. \q1 Aw magi sa pig-imo' mu, \q1 kamulamula͡an nan ya pig-imo' nan na malatay kanmu.” \f * 12:20 Mabasa adti Probirbiyo 25:21-22. \f* \m \v 21 Dili' mayu paggagaden ya ginawa mayu adti pagmalit na yan ya dumeg kamayu, manang pakadyawa mayu baling ya utaw na migpakalat kamayu pada degen mayu ya malatay. \c 13 \s Ya pagka͡agad sa manga migdumala \p \v 1 Ya kadég mayu na nyangintu-u kan Kristu, pagka͡agadan mayu ya manga utaw na migdumala kamayu. Kay ya katundanan sa pagdumala, lekat saba olo' adti Tyumanem. Aw pigtaligu nan yeiy adti manga utaw na migdumala kamayu. \v 2 Yanagaw, pangkay singalan ya nyatu sa manga migdumala kanan, pig-atuwan nan uman ya Tyumanem. Aw ya manga utaw na nyatu', un saba dumawat sa pa-emel-emel. \v 3 Wala' ya indeganan na utaw mallek sa manga migdumala kun madyaw ya kanan pig-imo'. Ya utaw na mig-imo' sa malatay, yan ya umba' mallek. Kun kaliman mu na dili' kaw mallek kanilan, pag-imo' kaw sa madyaw aw saya' kaw saba nilan. \v 4 Ya manga migdumala kamayu, pigtaliguwan silan na Tyumanem pada madyaw ya kamayu pag-eya'. Manang kun awūn utaw adti kamayu na mig-imo' sa malatay, awūn indeganan nan mallek kanilan kay awūn saba katundanan nilan magpa-emel-emel sa utaw yan. Kay pig-atagan silan na Tyumanem sa katundanan. \v 5 Yanagaw, ka-ilangan mayu ka͡agadan ya manga migdumala kamayu, beke' olo' na asuntu na nyallek kamu sa pa-emel-emel na Tyumanem manang asuntu na kya-ede-an mayu ya madyaw na umba' imo-un. \v 6 Yeiy uman ya du-an na magbayad kamu sa manga buwis. Kay ya manga awun katundanan, silan ya pigtaliguwan na Tyumanem sa manga imo-unun yeiy. \v 7 Pangkay unu na buwis na umba' bayadan, bayadi mayu silan. Pagbasa͡an mayu ya umba' basa͡an. \s Ya pagginawa tadun sa kanaten eped \p \v 8 Kun awun utang aw beles tadun, maksay naten bayadan. Manang ya sambuk na utang na dili' kabayadan, yan ya paggaginawa͡ay na tagsambuksambuk kanaten. Kay ya gyuminawa sa eped nan nyakatuman sa kadég na sugu' na awun ni Uldin. \v 9 Kay ini ya manga sugu' na Tyumanem dun ni Uldin: “Dili' kamu maglakadenen. Dili' kamu magpatay sa eped na utaw. Dili' kamu magtakaw. Dili' kamu magkaybeg sa pametang na eped.” Ya kadég na sugu' yeiy aw ya eped pa, nyaluduk da dun ni sambuk na sugu': “Ginawayi ya eped mu kasiling na pagginawa mu sa kanmu pagka-utawun.” \v 10 Kay kun pigginawa͡an tadun ya kanaten eped, dili' tadun imo-an sa malatay. Yanagaw, kun singalan ya gyuminawa sa eped nan, yan ya utaw na nyakatuman da sa kadég na sugu' dun ni Uldin. \p \v 11 Imo-a mayu ya kadég na piglong ku kamayu, kay kya-ede-an mayu na yeiy ya allaw na umba' da kamu magmata lekat adti kamayu pagpakatulug. Kay malapit da ya pagkalingeb na kanaten pagpakaluwa' kay sa dun na bagu pa kitadun nyangintu-u. \v 12 Malapit da matigkas ya pag-eya' tadun asini tas na lupa' kay malapit da ya pagdateng ni Kristu. Kasiling na gabi na un da dumateng ya paka͡allawunun. Yanagaw, botonan tadun ya manga imo-unun na malatay kasiling na pag-imo-un na manga utaw na awun ni kangitngitan. Aw naten sutun ya pagkana' na kalalamdag kasiling na pagkana' na sundalu pada mabatug tadun degen ya paggaway ni Satanas. \v 13 Yanagaw talana pa tadun nyeya' asini tas na lupa', naten imo-un ya manga madyaw na imo-unun na umba' sa manga utaw na awun da ni kalalamdag. Dili' tadun silingan ya pag-imo-un na utaw na pala-inem aw utaw na mig-imo' sa pangkay unu na to-o malatay. Dili' kitadun magkasala-enen aw mag-imo' sa makamulamula͡ay. Dili' kitadun magpanubbuk sa ayil, aw dili' kitadun mag-inga' sa eped. \v 14 Manang pagagadan mayu baling ya kamayu pagka-utawun kan Jisu-Kristu na kanaten Pangulu, aw dili' da mayu pagbetang adti kamayu anenganeng ya pagdalug sa pagkaliman na pagka-utawun mayu adti pag-imo' sa malatay. \c 14 \s Ya pag-ukum sa manga eped na utaw \p \v 1 Dawata mayu ya manga utaw na wala' pa to-o pakadalid ya kanilan pagpangintu-u, manang dili' mayu silan pag-ayilen asuntu sa anenganeng nilan na wala' pag-unawa sa kamayu. \v 2 Awun eped na utaw na nyakadalid da ya pagpangintu-u na pigtumbay kunu kanilan ya pagkan sa pangkay unu. Aw awun uman eped na wala' pa to-o pakadalid ya kanilan pagpangintu-u na awun kunu pigpigil kanilan na Tyumanem na dili' pagkanen, yanagaw olo' gulayenen ya kanilan pigkan. \v 3 Ya utaw na kyuman sa pangkay unu, dili' magsala' sa utaw na kyuman olo' sa gulayenen. Aw maynan uman ya utaw na adti anenganeng nan na olo' kuman sa gulayenen, dili' nan pag-ukuman ya utaw na kyuman sa pangkay unu, kay alag da ya kadég tadun pigdawat na Tyumanem. \v 4 Singalan kaw na un mag-ukum sa sugu-anen na eped? Kay ya Tyumanem na tyumagtun kanan, yan saba olo' ya awun katundanan mag-ukum kun umba' ya pig-imo' nan aw kun malatay. Aw dawaten saba sakanan kay tabangan na Tyumanem. \p \v 5 Na, awun manga utaw dun ni kamayu na mig-anenganeng na awun manga allaw na to-o madyaw na umba' magpista pada anenganengen ya Tyumanem. Manang awun eped kamayu na wala' pamalli' sa allaw na magpista kay adti anenganeng nilan alag madyaw ya manga allaw. Yanagaw ya tagsambuksambuk kamayu ya magbaya' sa unu ya umba' nan imo-un. \v 6 Ya utaw na nyamalli' sa allaw, pig-imo' nan yan pada basa͡an ya kanaten Pangulu. Aw ya utaw na kyuman sa pangkay unu na punganan na makan, pigpakita' nan na pigbasa͡an nan uman ya Pangulu. Kay pigpasalamatan da nan ya Tyumanem sa kadég na kanan pigkan. Aw maynan uman ya utaw na dili' malim kuman sa eped na pagkanen, pigbasa͡an nan uman ya Pangulu tadun aw pigpasalamatan da nan uman ya Tyumanem. \v 7 Ya kadég tadun na mangintu-uway, ya pag-eya' tadun asini tas na lupa' aw ya kanaten pagkamatay, beke' na tud nilan ya katutukan ya kanaten pagka-utawun. \v 8 Kay sa talana pa tadun nyeya' asini tas na lupa', ya kanaten Pangulu, yan olo' ya tagtun kanaten. Yanagaw, pangkay utaw pa kitadun aw pangkay matay, si Kristu na kanaten Pangulu yan olo' ya tagtun kanaten. \v 9 Kay yeiy ya du-an na nyatay si Kristu aw nyataw lekat adti pagkamatay pada ma-imo' sakanan Pangulu sa kadég, pangkay utaw pa silan aw pangkay nyatay da silan. \p \v 10 Yanagaw, dili' da kamu mag-ukum aw magna-na' sa manga inulug mayu na nyangintu-u. Kay ya kadég tadun un saba mindeg adti asdangan na Tyumanem dun ni allaw na pag-ukum. \v 11 Kay awun pigpasulat asini muna: \q1 “Miglong ya Tyumanem, ‘Asuntu na aku ya Tyumanem na gayed awun, matinaw saba ya piglong ku ini. \q1 Lumuhud ya kadég na manga utaw adti asdangan ku, \q1 aw ya kadég nilan magdeyen kanak.’ ” \f * 14:11 Mabasa adti Isayas 45:23. \f* \m \v 12 Yeiy ya du-an na ya tagsambuksambuk kanaten, un tadun tubagen adti asdangan na Tyumanem ya kadég na kanaten pigpan-imo'. \p \v 13 Yanagaw, dili' da kitadun mag-ukum sa kanaten eped. Manang yan baling ya betang mayu adti kamayu anenganeng na dili kamu mag-imo' sa makapasungkul sa pagpangintu-u na kamayu manga inulug. \p \v 14 Na, asuntu na nyakasambuk da aku sa kanaten Pangulu na si Jisus, kya-ede-an ku saba na wala' ya pagkanen na makapalipa' sa utaw. Manang kun awūn utaw dun ni kamayu na malipa' adti kanan anenganeng ya eped na pagkanen, na, kalipa-an sakanan kun kanen nan yan. \v 15 Aw kun ya pagkan mu yan ya du-an na melled ya ginawa na kanmu inulug, na, dun kita-a na wala' mu sakanan ginawayi. Ya-i pagtumbayan na magkalat ya pagpangintu-u na inulug mu asuntu olo' sa kanmu pagkan, kay sambuk sakanan uman na pigpakamatayan ni Kristu. \v 16 Aw kun awun adti kanmu anenganeng na madyaw mu imo-un, manang adti anenganeng na inulug mu malatay yan, na, madyaw pa na dili' da mu yan pag-imo-un pada wala' ya paglongun nilan na malatay adti kanmu. \v 17 Kay ya pag-eya' tadun dun ni pagdumala na Tyumanem, dili' da tadun pagbetang sa ginawa kun unu ya pigkan aw ya pig-inem tadun. Manang yan baling ya tibagsegan tadun ya pagdalug sa pagkaliman nan, aw ya pagkasambuk na ginawa adti manga eped, aw ya pagleya na lekat adti Ispiritu Santo. \v 18 Aw pangkay singalan ya dumalug sa pagkaliman ni Kristu, katutukan ya Tyumanem kanan, aw saya' sakanan na manga utaw. \p \v 19 Yanagaw naten tibagsegan ya manga imo-unun na makapa-isambuk sa anenganeng tadun, aw ya manga imo-unun na makapasalig sa pagpangintu-u na tagsambuksambuk kanaten. \v 20 Aw dili' mayu pagkalaten ya imo-unun na Tyumanem asuntu olo' sa pagkan. Pangkay ya kadég na kakan alag pigtumbay na Tyumanem, manang dili' madyaw ya pagkan na makapasuway sa pagpangintu-u na kanmu eped. \v 21 Madyaw pa baling na dili' kamu magkan sa unud na ayep aw mag-inem sa bino aw mag-imo' sa imo-unun na makapasungkul sa pagpangintu-u na kamayu inulug. \p \v 22 Ya pyangintu-uwan mu na umba' adti kanmu anenganeng, kamu la olo' ya Tyumanem ya maka-ede' san. Madyaw ya kana utaw na wala' pagduwaduwa sa pig-imo' nan. \v 23 Manang ya utaw na awun pagduwaduwa sa pigkan nan, kya-ede-an nan saba na dili' madyaw ya pig-imo' nan. Kay pangkay unu ya pig-imo' na wala' lekat adti pagpangintu-u, sala' yan adti Tyumanem. \c 15 \s Ya pagdawat aw ya pagtabang sa kanaten eped \p \v 1 Kitadun na masalig da ya pagpangintu-u, tabangan tadun ya manga utaw na wala' pa pakadalid ya pagpangintu-u, aw dili' tadun olo' pag-anenganengen ya makapaleya sa kanaten pagka-utawun. \v 2 Manang anenganengen tadun uman ya makakadyaw kanilan, pada magkabagseg ya kanilan pagpangintu-u. \v 3 Kay si Kristu wala' nan anenganenga ya makatutuk sa pagka-utawun nan, manang kasiling na pigpasulat asini muna, “Kay Tyumanem, ya manga pagsupla kanmu, alag kanak nyakapisan.” \f * 15:3 Mabasa adti Salmo 69:9.\f* \m \v 4 Kay ya kadég na pigpasulat na Tyumanem asini muna, yeiy ya mig-atag kanaten sa kabagseg na ginawa na magpadeleg pada awun imanen tadun. \p \v 5 Na, ya Tyumanem yan ya tyumabang kanaten na mati-is tadun ya manga kalugan aw pigpakabagseg nan ya kanaten ginawa. Aw atagan kamu nan galu sa pag-isambuk na anenganeng magi dun ni pagdalug mayu kan Kristu Jisus, \v 6 pada magkasambuk kamu magdeyen sa Tyumanem na Ama na kanaten Pangulu na si Jisu-Kristu. \s Ya pagkasambuk na manga Héntil aw manga Judiyu sa pagdeyen sa Tyumanem \p \v 7 Asuntu na pigdawat da kamu ni Kristu, yanagaw dawata uman ya manga eped mayu pada madeyen ya Tyumanem. \v 8 Kay paglongun ta kamu kun unu ya du-an na nya-imo' si Kristu sugu-anen adti manga utaw na Isra-él: Magi kanan, pigpakita' na Tyumanem na kasaligan sakanan dun ni pagtuman nan sa kanan pigpakang asini muna adti manga tyugbulan nilan. \v 9 Aw magi uman kan Kristu, pigkallatan na Tyumanem ya manga Héntil pada deyen nilan sakanan. Kay awun pigpasulat asini muna: \q1 “Magdeyen aku kanmu eped na manga Héntil, \q1 aw magdalangan aku sa pagdeyen sa kanmu ngalan.” \f * 15:9 Mabasa adti Salmo 18:49. \f* \m \v 10 Aw awun pa uman pigpasulat: \q1 “Pagleya kamu na manga Héntil, \q1 eped na kanan manga utaw na yan ya manga Judiyu.” \f * 15:10 Mabasa adti Déutéronomiyo 32:43.\f* \m \v 11 Aw awun uman pigpasulat: \q1 “Kadég mayu na manga Héntil, \q1 deyenan mayu ya Tyumanem. \q1 Aw kadég mayu uman na manga utaw, \q1 deyenan mayu sakanan.” \f * 15:11 Mabasa adti Salmo 117:1. \f* \m \v 12 Na, ini uman ya pigsulat ni Isayas: \q1 “Mawun adti kamayu ya sambuk na lumekat adti buwadbuwad ni Jési. \q1 Aw magdumala sakanan sa manga Héntil, \q1 aw dun ni kanan, awun imanen nilan.” \f * 15:12 Mabasa adti Isayas 11:10. Si Jési yan ya ama ni Hari' Dabid. Aw si Maria na ina ni Jisus lekat saba adti buwadbuwad ni Dabid.\f* \p \v 13 Na, ya Tyumanem na lyekatan sa pag-iman, atmu-un kamu nan galu na pagleya aw kalinaw asuntu sa kamayu pagpangintu-u. Aw magi sa katulus na Ispiritu, to-o pa magkadakula' ya kamayu pag-iman. \s Ya du-an na migsulat si Pablo \p \v 14 Kay manga inulug ku na nyangintu-u kan Kristu, nya-ede' aku na madyaw ya bet mayu. Aw nya-ede' aku uman na madég da ya kya-ede-an mayu sa manga palna-u na lekat adti Tyumanem aw mabatug da mayu palna-uwan ya eped. \v 15 Manang asini sulat ku ini, wala' ku tageni ya pagpalna-u ku na yan ya pagpa-anenganeng kamayu. Magi sa kallat na Tyumanem kanak \v 16 nya-imo' aku sugu-anen ni Kristu Jisus adti manga utaw na Héntil. Kasiling aku na magdadugsu-ay dun ni pagpa-ede' ku kanilan sa Madyaw na Ubat-ubat na lekat adti Tyumanem, pada dawaten nan silan kasiling na dugsu' na pigtani la na un makatutuk kanan magi sa Ispiritu Santo. \p \v 17 Yanagaw, asuntu na nyakasambuk da aku kan Kristu Jisus, dili' aku mamulamula magpalibantug kamayu sa kadég na imo-unun na pigtaligu kanak na Tyumanem. \v 18 Kay wala' ya eped na un ku palibantug, yan olo' ya umba' ku palibantug ya manga imo-unun na pig-imo' ni Kristu magi kanak. Aw dun ni kanak pag-ubat-ubat, madég ya manga Héntil na dyumalug da kanan magi dun ni kanak paglong aw manga imo-unun ku, \v 19 aw magi uman sa manga pangilala aw milagru na nya-imo' na katulus na Ispiritu Santo. Aw nyabatug ku ya pagpa-ede' adti manga utaw sa Madyaw na Ubat-ubat kan Kristu, lekat dun ni Jérusalim taman adti probinsiya na Ilirikum. \v 20 Aw ya tengteng kaliman ku, yan ya pag-ubat-ubat adti manga banwa na wala' pa pakadengeg sa Madyaw na Ubat-ubat kan Kristu. Kay dili' aku malim magpadeleg sa imo-unun na pigpalekat da na eped na utaw. \v 21 Kasiling na pigpasulat na Tyumanem asini muna: \q1 “Ya manga wala' pa ka-ubat-ubati, \q1 ka-ede-an nilan sakanan. \q1 Aw ya manga wala' pa pakadengeg kanan, \q1 un nilan kalabetan ya ubat-ubat kanan.” \f * 15:21 Mabasa adti Isayas 52:15. \f* \s Ya palpa ni Pablo na madtu ni syudad na Roma \p \v 22 Na, ya du-an na wala' pa aku pakakawun adti kamayu kay nyasalang aku migpa-ede' sa Madyaw na Ubat-ubat adti eped na banwa. \v 23 Manang adun, asuntu na kya-ubat-ubatan da ku ya manga banwa yeiy, yanagaw wala' da ya un makatagen kanak sa pagkawun ku dun ni kamayu. Matag pilangka͡umay pa na kaliman ku na madtu ni sayid mayu. \v 24 Aw migpalpa aku na mapit adti syudad na Roma kun magpasinan da aku adti probinsiya na Éspanya. Pagkatigkas tadun magkakita͡ay dagawdagaw, magpatabang aku galu kamayu sa kanak panaw pasinan adti Éspanya. \v 25 Manang adun sa dili' pa aku madtu ni kamayu, una aku madtu ni Jérusalim pada mag-ated sa tabang sa manga mangintu-uway dun. \v 26 Kay ya manga mangintu-uway na taga Macédonya aw Akaya migsagipun silan sa kuwalta na un tabang sa manga mangintu-uway na awun ni Jérusalim na migkapelek. \v 27 Aw to-o silan migleya na tumabang, kay umba' saba nilan tabangan. Kay kun beke' pa na manga mangintu-uway na Judiyu dun ni Jérusalim, dili' mangintu-u ya manga Héntil na taga Macédonya aw Akaya. \v 28 Yanagaw, kun matigkas da ku ya pag-ated sa kuwalta, mapit aku adti Roma sa pagpasinan ku adti probinsiya na Éspanya. \v 29 Aw kya-ede-an ku na sa pagkawun ku dun ni kamayu, awun grasya na atag ni Kristu adti tagsambuksambuk kanaten. \p \v 30 Kay manga inulug ku na nyangintu-u la, asuntu kan Jisu-Kristu na kanaten Pangulu, aw asuntu uman sa Ispiritu Santo na lyekatan sa pagginawa, sekaten ku adti kamayu na matibulluk kamu manawagtawag eped ku adti Tyumanem \v 31 na tamengan aku nan lekat adti manga utaw na wala' pangintu-u na awun ni Judiya. Aw panawagtawagi mayu uman na magleya ya manga mangintu-uway na awun ni Jérunsalim sa un ku imo-un. \v 32 Aw pagkatigkas na imo-unun ku, kun tumbay na Tyumanem, mawun aku adti kamayu na awun pagleya aw magkabagseg ya ginawa ku asuntu na magkakita͡ay kitadun. \p \v 33 Na, ya Tyumanem na lyekatan sa kalinaw, gayed awun galu ni kadég mayu. Amén. \c 16 \s Ya pagpangumusta ni Pablo sa manga mangintu-uway na awun ni Roma \p \v 1 Na, kaliman ku pakilala kamayu si Pibi na bubay tadun dun ni kan Kristu. Sambuk sakanan na dyakunu na manga mangintu-uway na awun ni syudad na Cénkriya.\f * 16:1 Si Pibi, yan gya ya dyumala sa sulat ni Pablo adti manga mangintu-uway dun ni syudad na Roma.\f* \v 2 Manginayu' aku kamayu na dawaten mayu sakanan asuntu na nyangintu-u uman sakanan sa kanaten Pangulu. Kay yan saba ya umba' imo-un na mangintu-uway. Aw kun awūn kapelekan nan, tabangi mayu sakanan kay madég ya pigtabangan nan dala aku. \p \v 3 Aw pangumusta͡an aku mayu kan Priscila aw sa eseg nan na si Akila. Eped ku silan dun ni manga imo-unun na pigpa-imo' kanak ni Kristu Jisus, \v 4 aw pigpan nilan ya kanilan pagka-utawun asuntu kanak. Aw beke' ku olo' ya migpasalamat kanilan manang migpasalamat uman ya kadég na manga mangintu-uway na Héntil na migkatipun nyanimba adti madég na banwa. \v 5 Pangumusta͡an aku mayu uman sa kadég na mangintu-uway na migkatipun dun ni kanilan balay. \p Aw pangumusta͡an aku mayu uman kan Épénéto na kanak ubaybay na pigginawa͡an na yan ya tagna' na nyangintu-u kan Kristu dun ni probinsiya na Asia. \v 6 Pangumusta͡an aku mayu uman kan Maria na to-o nyapagud kamayu. \v 7 Pangumusta͡an aku mayu uman sa kadégan ku na Judiyu na si Androniko aw si Juniya. Eped ku silan na nyakalabusu idtu muna. Pigkilala silan to-o na manga apostolés, aw nyaka-una silan kanak nyangintu-u kan Kristu. \p \v 8 Pangumusta͡an aku mayu uman sa kanak ubaybay na pigginawa͡an na yan si Ampliyato na nyangintu-u uman sa Pangulu tadun. \v 9 Pangumusta͡an aku mayu uman kan Urbano na yan ya eped ku dun ni manga imo-unun na pigpa-imo' kanak ni Kristu, aw kan Éstakis na kanak ubaybay na pigginawa͡an. \v 10 Pangumusta͡an aku mayu kan Apélés. Sambuk sakanan na kyapulba͡an na to-o la masalig ya kanan pagpangintu-u kan Kristu. Pangumusta͡an aku mayu uman sa kadég na ka-epedanan ni Aristobulo dun ni balay. \v 11 Pangumusta͡an aku mayu uman kan Hérodyon na kadégan ku na Judiyu, aw sa kadég na ka-epedanan ni Narsiso dun ni balay na nyangintu-u sa Pangulu tadun. \p \v 12 Pangumusta͡an aku mayu uman sa duwa ya ka͡ubayan na si Tripéna aw si Triposa na alag maseb dun ni imo-unun na Pangulu tadun. Pangumusta͡an aku mayu uman sa sambuk na ka͡ubayan na pigginawa͡an tadun na si Pérsida. Dakula' to-o ya pagud nan dun ni imo-unun na Pangulu tadun. \v 13 Pangumusta͡an aku mayu uman kan Rupo na sambuk na pigkilala na nyatibulluk dyumalug sa kanaten Pangulu. Aw pangumusta͡an aku mayu uman sa ina nan, kay pigsiling aku nan na tengteng kanan ise'. \v 14 Pangumusta͡an aku mayu uman kan Asinkritos, aw kan Plégonté, aw kan Hérmés, aw kan Patrobas, aw kan Hérmas, aw sa kadég na mangintu-uway na eped nilan. \v 15 Pangumusta͡an aku mayu uman kan Pilologos, aw kan Julia, aw kan Néréyo aw sa bubay nan, aw kan Olimpas, aw sa kadég na mangintu-uway na eped nilan. \v 16 Sa pagkatipun mayu manimba, pagpangumusta͡ay kamu na manga mangkaylug dun ni kan Kristu. Aw ya kadég na manga mangintu-uway na migkatipun nyanimba dun ni kanilan manga banwa, nyangumusta uman silan kamayu. \p \v 17 Na, kay manga inulug ku dun ni kan Kristu, manginayu' aku kamayu na magpakatanaw kamu sa manga utaw na paglekatan sa ayil aw magtenga-tenga' sa manga mangintu-uway magi sa palna-u nilan na wala' pag-unawa sa pigpalna-u la kamayu. Pagpakawat kamu kanilan! \v 18 Kay ya manga utaw na mig-imo' sa maynan, wala' silan dalug sa pagkaliman ni Kristu na kanaten Pangulu, manang yan olo' ya kanilan pigdalug ya pagkaliman na pagka-utawun nilan. Aw magi sa kanilan katadeng magbulakbulak sa manga tingeg, pigpasuway nilan ya manga utaw na maksay magka-agad-agad. \v 19 Migleya aku na lyumuttu' adti manga utaw ya pagdalug mayu sa pigpalna-u la kamayu. Manang ya kaliman ku na magkadakula' ya kya-ede-an mayu sa unu ya madyaw aw magpakawat kamu dun ni pag-imo' sa malatay. \v 20 Aw ya Tyumanem na lyekatan sa kalinaw, dili' madugay tabangan kamu nan na degen si Satanas. Ayin pa aku galu na ya grasya ni Jisu-Kristu na kanaten Pangulu awun gayed ni kamayu. \p \v 21 Na, si Timotiyo na eped ku dun ni kanak imo-unun, nyangumusta kamayu dala uman ya manga kadégan ku na Judiyu na si Lusiyo, aw si Jason, aw si Sosipatro. \p \v 22 Aw aku si Térsio na magsulatay sa manga tingeg ni Pablo asini sulat ini, nyangumusta uman kamayu kay nyakasambuk aku kan Kristu na kanaten Pangulu. \p \v 23 Si Gayo nyangumusta uman kamayu. Sakanan ya tagtun sa balay na pigbantukan ku, aw dun ni kanan balay pagkatipun ya kadég na manga mangintu-uway. Aw ya trisuriro na syudad na si Érastos nyangumusta uman kamayu, aw ya inulug tadun na nyangintu-u la na si Kuwartos. \p \v 24 [Ayin pa aku galu na ya grasya ni Jisu-Kristu na kanaten Pangulu awun gayed ni kamayu. Amén.] \s Ya pagdeyen sa Tyumanem \p \v 25 Na, mabatug na Tyumanem pakabagsegen ya kamayu pagpangintu-u magi sa Madyaw na Ubat-ubat kan Jisu-Kristu na pigpa-ede' ku. Ya ubat-ubat yeiy, madugay na wala' bukasi, \v 26 manang adun ya Tyumanem na wala' ya katigkasan, pigbukasan da nan adti kadég na manga utaw magi sa pigpasulat nan adti manga propita, pada ya kadég alag mangintu-u kan Kristu aw dumalug silan sa palna-u nan. \p \v 27 Magi kan Jisu-Kristu, deyen galu na wala' ya tyamanan ya Tyumanem kay yan olo' ya awun katadeng sa kadég. Amén.