\id LUK - Tagakaulo Finished texts \ide UTF-8 \h Luke \toc2 Lukas \toc1 Ya Madyaw na Ubat-ubat kan Jisus Kristu na pigsulat ni Lukas \mt Ya Madyaw na Ubat-ubat kan Jisu-Kristu na \mt pigsulat ni Lukas \c 1 \p \v 1 Kay Tyupilo na to-o pagbasa͡an: \p Madég ya utaw na migtibagseg migsulat sa manga kasampetanen sa manga nyatuman asini kanaten na manga pig-imo' ni Jisus. \v 2 Pigsulat nilan ya pig-ubat-ubat kanilan na manga utaw na tengteng kyumita' sa kadég na nya-imo' lekat pa idtu muna. \v 3 Kay Tyupilo, asuntu na to-o ku pigsadsadan ya kadég na nya-imo' lekat pa na idtu muna, nyakabetang adti anenganeng ku na madyaw aw dayaw ku uman tapiden ya pagkasulat adti kanmu. \v 4 Ya tud ku pada to-o mu ka-ede-an na tengteng matinaw ya pig-ubat-ubat da kanmu. \s Ya pagpa-ede' na un ma͡utaw si Juan na Magba͡utismuway \p \v 5 Dun ni manga allaw na si Hérodés ya mighari' sa banwa na Judiya, awun sambuk na magdadugsu-ay adti Témplo na Tyumanem na pigngalanan na Zakariyas. Nyaka-akup sakanan adti ugbungan na manga magdadugsu-ay na pigdumala͡an ni Abiyas asini muna. \f * 1:5 Asini muna, madég ya manga magdadugsu-ay adti Témplo na Tyumanem, aw pigtapidtapid silan adti kaluwa͡an tag upat ya ugbungan na alag pigsulat adti 1 Kronikas 24:6-18. Aw magsayusayu ya manga ugbungan magtalabahu na tag sangka simana aw makaduwa seled na sangka͡umay.\f* Aw ya ka͡ubayan nan na si Élisabét, buwadbuwad uman ni Aaron. \v 6 Na, si Zakariyas aw si Élisabét, nyatibulluk silan dyumalug sa pagkaliman na Tyumanem. Pigdalug nilan ya kadég na sugu' dun ni Uldin na pig-atag na Tyumanem asini muna. \v 7 Manang wala' ya ise' nilan kay dili' magpaka-ise' si Élisabét aw unud da alag ya ginawa nilan. \p \v 8 Na, dyumateng ya simana na kanan Zakariyas da uman ugbungan ya mag-imo' sa manga imo-unun dun ni Témplo na Tyumanem. \f * 1:8 Mabasa adti 1 Kronikas 23:28-31 kun unu ya manga imo-unun dun ni Témplo.\f* \v 9 Aw migbunutbunut silan kay yan ya katanem na manga magdadugsu-ay, aw si Zakariyas ya kyabunutan nilan na un magsunug sa insénso adti seled na Tambi' na Pigtani adti Tyumanem. \v 10 Aw sa talana nan migsunug sa insénso, awun madég to-o na manga utaw adti luwa' na nyanawagtawag adti Tyumanem. \v 11 Aw migpakita' kan Zakariyas ya sambuk na anghil na Tyumanem na nyindeg apit adti kalintu na sunuganan sa insénso. \v 12 Pagkita' nan sa anghil, migteneb sakanan aw to-o nyallek. \v 13 Manang miglong kanan ya anghil, “Dili' kaw magkallek, kay Zakariyas, kay dyengeg saba na Tyumanem ya panawagtawag mu. Aw ya ka͡ubayan mu na si Élisabét, un mag-ise' sa eseg, aw Juan ya pagngalan mayu kanan. \v 14 To-o dakula' ya pagleya mu kanan, aw madég uman ya magleya sa pagka͡utaw nan. \v 15 Kay to-o matas ya imo-unun na un taligu kanan na Tyumanem. Ka-ilangan dili' sakanan mag-inem sa bino aw sa eped pa na inemenen na to-o magpakalangulangu. Matmu' sakanan na Ispiritu Santo pangkay adtu pa sakanan ni seled na buntit na ina nan. \v 16 Aw madég ya buwadbuwad ni Isra-él na un nan paliku-un adti Tyumanem na kanilan Pangulu. \v 17 Ya ise' mu, yan ya muna sa Kristu,\f * 1:17 Ya Kristu yan ya Misiyas na pigpakang na Tyumanem na un nan padala pada magpaluwa' sa manga utaw, aw yan ya gayed pigtagadan na manga utaw na Judiyu.\f* aw ya katulus na atag kanan na Ispiritu Santo, kasiling saba na kan Éliyas. Aw pa-iyuli-en nan ya manga ama aw kanilan manga mangayse', aw paliku-un nan ya manga utaw na wala' dalug sa pagkaliman na Tyumanem pada makaliku' silan dumalug kanan. Magi sa un nan imo-un, matagilan ya manga utaw sa pagdateng ni Kristu.” \p \v 18 Aw piglongan ni Zakariyas ya anghil, “Unun ku ya pagka-ede' na matinaw ya piglong mu kanak? Bakleg da aku. Aw buyag da uman ya ka͡ubayan ku.” \p \v 19 Tyumubag kanan ya anghil, “Aku si Gabriyél na gayed mag-indeg adti asdangan na Tyumanem. Pigsugu' aku adi sayid mu na un magpa-ede' sa madyaw na ubat-ubat yeiy. \v 20 Manang asuntu na wala' mu pangintu-uwi ya kadég na piglong ku, na, ma-umu kaw menda' na matuman ya kadég na piglong ku kanmu. Aw matuman saba yeiy dun ni allaw na dadan da pigpamalli' na Tyumanem.” \p \v 21 Na, ya manga utaw na tyumagad kan Zakariyas adti luwa', nyabelengbeleng silan kun ananga' madugay sakanan adti seled na Tambi' na Pigtani adti Tyumanem. \v 22 Aw sa pagluwa' da nan, dili' da sakanan magpakapaglong manang gayed migpulingen kanilan pada pa-ede' na awun pigpakita' kanan adti seled. \v 23 Aw sa pagkatigkas da na imo-unun nan dun ni Témplo, nyuli' sakanan adti kanan balay. \v 24 Sa paglabay da na pilangallaw, nyabdes si Élisabét. Aw seled na limambulan wala' sakanan luwa' adti balay nilan, aw miglong adti anenganeng nan, \v 25 “Pigkallatan aku na Tyumanem. Pigkamang nan adi kanak ya kamulamula ku adti manga utaw.” \s Ya pagpakita' na anghil kan Maria \p \v 26 Na, sa enemembulan da na pagkabdes ni Élisabét, pigsugu' na Tyumanem ya anghil na si Gabriyél adti lunsud na Nazarit, sakup na Galilya,\f * 1:26 Mig-iyawat to-o ya banwa na pig-eya-an ni Élisabét aw ya Nazarit na pig-eya-an ni Maria.\f* \v 27 na madtu ni sambuk na ka͡ubayan na wala' pa ka-ilabeti na eseg. Ya ngalan nan si Maria. Ya tawas nan si José na buwadbuwad ni Dabid na hari' asini muna. \v 28 Aw sa pagdateng na anghil adti kan Maria, miglong sakanan, “Pagleya kaw kay ya Tyumanem to-o migpakadyaw kanmu, aw gayed kaw nan pig-agadan.” \v 29 Pagdengeg ni Maria seiy, to-o sakanan nyabelengbeleng kun unu ya kakawasan na piglong na anghil. \v 30 Aw miglong ya anghil kanan, “Dili' kaw magkallek, kay Maria, kay kyatutukan ya Tyumanem kanmu. \v 31 Pakanyegi ya un ku paglongun kanmu: Dili' madugay, mabdes kaw aw mag-ise' sa eseg, aw ngalanan mu sakanan na Jisus. \v 32 Ma-imo' sakanan to-o dengganen, aw pagtawagen sakanan na Ise' na Tyumanem na To-o Matas, aw imo-un sakanan na Tyumanem hari' kasiling na tyugbulan nan na si Dabid. \v 33 Aw maghari' sakanan sa manga buwadbuwad ni Jakub\f * 1:33 Si Jakub umpu ni Abraham asini muna, aw pigngalanan uman sakanan na Isra-él. Sampulu' tag duwa ya ise' nan na eseg na alag migbuwadbuwad na nya-imo' manga utaw na Isra-él.\f* na wala' ya tyamanan. Aw ya kasakupan na un nan hari-an, wala' ya katigkasan.” \p \v 34 Aw nyusip si Maria sa anghil, “Unun ya pagka-imo' na kadég yeiy na wala' pa ya eseg ku?” \v 35 Aw tyumubag ya anghil, “Ya Ispiritu Santo un lumugsad dun ni kanmu aw kalandungan kaw na katulus na Tyumanem na To-o Matas. Yanagaw ya ise' na un ma͡utaw dun ni kanmu, wala' ya sala' dun ni kanan, aw pagtawagen sakanan na Ise' na Tyumanem. \v 36 Na, ya kadégan mu uman na si Élisabét, pangkay madég ya miglong na dili' sakanan magpaka-ise', manang nyabdes da sakanan sa ise' nan na eseg, aw enemembulan da ya kabdesan nan. \v 37 Kay adti Tyumanem, wala' saba ya dili' nan mabatug.” \p \v 38 Aw miglong si Maria, “Sugu-anen aku saba na Tyumanem. Madyaw beg galu aw matuman ya piglong mu adi kanak.” Pagkatigkas yan, pig-indegan sakanan na anghil. \s Ya paglaba' ni Maria adti kan Élisabét \p \v 39 Na, wala' kadugay, nyanigpes si Maria aw nyaksay nyadtu ni lunsud adti kabuntudan dun ni banwa na Judiya. \v 40 Pagdateng nan dun, syumeled sakanan adti balay ni Zakariyas aw nyangumusta kan Élisabét. \v 41 Aw sa pagdengeg ni Élisabét sa pangumusta ni Maria, mig-inang ya ise' adti buntit nan. Aw nyatmu' si Élisabét na Ispiritu Santo \v 42 aw miglong sa mabagseg na tingeg, “Kay Maria, madyaw ya kanmu! Sa kadég na manga ka͡ubayan, ikaw ya to-o pigpakadyaw na Tyumanem, aw maynan uman ya ise' na un ma͡utaw dun ni kanmu. \v 43 Ananga' aku tanawun na ina na kanak Pangulu? \v 44 Kay pagdengeg ku sa pagpangumusta mu, mig-inang ya ise' adi buntit ku kay to-o sakanan migleya. \v 45 Aw madyaw ya kanmu kay pyangintu-uwan mu na tumanen saba na Tyumanem ya kadég na piglong nan kanmu.” \s Ya dalangan ni Maria sa pagdeyen nan sa Tyumanem \p \v 46 Aw miglong si Maria, \q “Pigdeyen ku ya Tyumanem sa kadakula' na kanak ginawa aw kanak anenganeng, \q \v 47 aw dakula' uman ya kanak pagleya asuntu na Magpaluwa-ay sakanan. \q \v 48 Kay pig-anenganeng aku nan pangkay madalem aku na kanan sugu-anen. \q Lekat adun na allaw, madég ya manga utaw na maglong, ‘To-o madyaw ya kan Maria,’ \q \v 49 kay madég ya mangkadyaw na pigpan-imo' kanak na Tyumanem na To-o Matulus. \q Aw wala' ya maka-unawa sa ngalan nan. \q \v 50 Aw kyallatan nan ya kadég na awun pagkallek kanan pangkay sa manga utaw adun aw sa manga buwadbuwad na dumadateng pa. \q \v 51 Pigpakita' na Tyumanem ya kanan katulus magi sa kadyaw na pig-imo' nan. \q Ya manga migpatastas, pig-alilinan nan silan. \q1 \v 52 Pigpapanog nan ya manga hari' adti kanilan trunu. \q Aw pigsuguk nan ya manga utaw na madalem. \q \v 53 Pigpabiyag nan ya manga utaw na nyangkagetem, \q aw pig-alilinan nan ya manga mayaman na wala' ya dyala. \q \v 54 Pigtabangan nan ya kanan manga utaw na yan ya manga buwadbuwad ni Isra-él. \q Wala' nan kalingawi ya kanan pakang na kallatan nan ya manga utaw nan. \q \v 55 Kay asini muna, pigpakangan nan ya kanaten tyugbulan na si Abraham aw ya manga buwadbuwad nan \q na kallatan nan ya kadég tadun na wala' ya katigkasan.” \m \v 56 Aw nyeya' pa si Maria dun ni tampid ni Élisabét seled na tulumbulan, aw pagkatigkas yan, nyuli' da sakanan adti balay nan. \s Ya pagka͡utaw ni Juan na Magba͡utismuway \p \v 57 Na, dyumateng ya allaw na kya͡utawan da si Élisabét, aw mig-ise' sakanan sa ise' na eseg. \v 58 Sa pagpakadengeg na manga sumbalay nan aw kanan kadégan na to-o sakanan kyallatan na Tyumanem, ya kadég nilan nyagad kanan migleya. \p \v 59 Aw sa walungallaw da na ise', nyadtu ya kadégan nilan kay un patuli' ya ise'. Aw kaliman nilan galu ngalanan ya ise' na si Zakariyas kasiling na ngalan na ama nan. \v 60 Manang wala' kalim si Élisabét, aw miglong sakanan, “Si Juan ya pagngalan kanan!” \v 61 Aw miglong silan, “Wala' ya kadégan mayu na maynan ya ngalan!” \v 62 Aw pigpulingenan nilan ya ama na ise' kun unu ya kaliman nan pagngalan sa ise' nan. \v 63 Aw migpulingen uman si Zakariyas na atagan sakanan na sulatanan aw yan ya pigsulat nan: “Juan ya pagngalan kanan.” Aw nyabelengbeleng ya kadég nilan. \v 64 Aw wala' nilan imanmana na nyakapaglong da si Zakariyas aw pigdeyen nan ya Tyumanem. \v 65 Aw yanagaw nyangkallek ya kadég na sumbalay nilan. Aw ya nyangka-imo' yeiy alag nyabekkal adti kadakula' na kabuntudan na Judiya. \v 66 Aw ya kadég na manga utaw na nyakadengeg seiy, nyaka-usip silan adti kanilan anenganeng, law nilan, “Unu ya un datengan na ise' yeiy aw magkadakula' da sakanan?” Kay nyabangal da na awun ni kanan ya Tyumanem. \s Ya pigpa-ede' ni Zakariyas \p \v 67 Aw si Zakariyas na ama ni Juan nyatmu' na Ispiritu Santo, aw ini ya pigpa-ede' nan: \q \v 68 “Deyen tadun ya Pangulu na yan ya Tyumanem na manga utaw na Isra-él! \q Kay nyadi la sakanan aw pigpalekat da nan ya pagpaluwa' sa kanan manga utaw. \q \v 69 Migpadala sakanan sa Magpaluwa-ay na to-o matulus asini kanaten \q na lekat adti manga buwadbuwad ni Dabid na kanan sugu-anen, \q \v 70 kasiling na pigpa-ede' nan asini muna magi sa kanan manga propita. \q \v 71 Aw pigpakang nan na un nan kitadun paluwa-en lekat adti kanaten manga po-on \q aw adti pagdumala na kadég na migkalat kanaten sa ginawa. \q \v 72 Piglong nan uman na pakita' nan ya kanan kallat adti kanaten manga tyugbulan, \q aw dili' nan kalingawan ya pakang nan kanaten \v 73 na pigsapa' nan adti kan Abraham na tyugbulan tadun, \q \v 74 na un nan kitadun paluwa-en lekat adti kanaten manga po-on \q pada mabatug da tadun ya pagsimba kanan na wala' ya kakallekan. \q \v 75 Aw taniyen kitadun adti kanan, \q aw dalugun tadun ya kanan pagkaliman adti asdangan nan \q sa kadég na allaw na pag-eya' tadun asini tas na lupa'.” \m \v 76 Pagkatigkas yan, miglong si Zakariyas adti ise' nan, \q “Ikaw kay To', pagtawagen kaw na propita na Tyumanem na To-o Matas, \q kay ikaw ya un muna sa Pangulu \q pada tagilanen ya un nan agiyan. \q \v 77 Pa-ede-en mu ya kanan manga utaw na mabatug da silan paluwa-en \q kun lanasen da ya manga sala' nilan \q \v 78 magi sa kallat na kanaten Tyumanem. \q Aw ya Magpaluwa-ay na un nan padala, \q kasiling na sega na bagu syumilat adti silatan \q \v 79 na un mag-atag sa kalalamdag adti kadég na nyeya' dun ni kangitngitan \q aw sa manga kyalandungan na alung na kamatayen. \q Aw yan ya magpalna-u kanaten sa dalan na un tadun agiyan pasinan adti kalinaw.” \p \v 80 Aw ya ise' na si Juan tyumulin, aw migkabagseg ya ginawa nan aw migkasalig ya kanan pagpangintu-u. Aw nyeya' sakanan adti kaligbinan menda' sa allaw na migpalekat sakanan migpalna-u sa manga utaw na Isra-él. \c 2 \s Ya pagka͡utaw ni Jisus \p \v 1 Na, idtu na manga allaw yan, si César Agusto ya impirador\f * 2:1 Ya impirador, to-o matas ya katundanan nan kay yan ya magpamalli' sa manga hari' aw manga gubirnador na un magdumala sa manga banwa dun ni kasakupan nan. \f* na migdumala sa kadakula' na kasakupan na Roma. Mig-imo' sakanan sa bala-ud na ka-ilangan magpalista ya kadég na utaw magi sa sinsus. Ya sugu' yeiy pigbekkal adti kadakula' na kasakupan nan. \v 2 Yeiy ya tagna' na pagpasinsus. Aw nya-imo' yeiy dengan na si Kuréniyo ya migdumala sa banwa na Sirya. \v 3 Yanagaw ya kadég na manga utaw migpansi-uli' silan adti kanilan manga lunsud pada magpalista sa ngalan nilan. \p \v 4 Aw si José nyindeg uman lekat dun ni lunsud na Nazarit na sakup na Galilya aw nyadtu ni Bétlihém na sakup na Judiya. Na, ya lunsud na Bétlihém, yan ya pigka͡utawan ni Dabid na hari' asini muna. Yanagaw nyadtu si José kay buwadbuwad sakanan ni Dabid, \v 5 eped nan si Maria na kanan tawas na ka͡utawanan da, pada magpalista uman silan. \v 6 Sa talana nilan adti Bétlihém, dyumateng ya udas na pyetesan da si Maria. \v 7 Aw kya͡utawan sa ise' nan na eseg na panggadan magulang, aw pigputus nan na téla ya ise' nan. Aw pigpakulang nan dun ni kakananan na ayep kay wala' da ya tambi' na un nilan kabantukan. \s Ya pagpakita' na anghil adti manga magdadiyaga͡ay sa manga karniro \p \v 8 Na, yan na gabi, awun manga magdadiyaga͡ay na migtunggu' sa manga karniro nilan dun ni panabtabanan na dili' to-o mawat adti Bétlihém. \v 9 Aw tigkan migpakita' kanilan ya sambuk na anghil na Tyumanem, aw kya-ilawan silan na dakula' na kalalamdag na Tyumanem. Aw to-o silan nyallek. \v 10 Manang miglong ya anghil kanilan, “Dili' kamu magkallek! Pakanyegi mayu ya un ku paglongun: Awun ubat-ubat ku kamayu na to-o madyaw na makapaleya sa kadég na manga utaw.\f * 2:10 Ya manga utaw na piglong asini birsikulu, yan ya manga buwadbuwad ni Isra-él na migtagad na to-o madugay sa pagdateng na Misiyas.\f* \v 11 Kay adun na gabi yeiy, adti lunsud ni Dabid, nya͡utaw da ya Magpaluwa-ay na yan ya Kristu na Pangulu. \v 12 Aw yeiy ya pangilala na matinaw ya pig-ubat-ubat ku kamayu: Kita-en mayu ya tagbi' na ise' na pigputus na téla aw pigpakulang dun ni kakananan na manga ayep.” \p \v 13 Pagkatigkas na anghil maglong, bigla' uman dyumateng ya madég na manga anghil na lekat adti tas na langit. Aw ya kadég nilan migdeyen sa Tyumanem, law nilan, \q \v 14 “Deyen ya Tyumanem na awun ni tas na langit! \q Aw ya manga utaw asini tas na lupa' na nyakatutuk sa Tyumanem awun da kalinaw nilan.” \p \v 15 Sa pagliku' da na manga anghil adti tas na langit, migbalawbalaw ya manga magdadiyaga͡ay sa karniro, law nilan, “Na! Kitadun da madtu ni Bétlihém aw naten tanawun ya nya-imo' adtu na pigpa-ede' kanaten na Tyumanem.” \p \v 16 Yanagaw nyaksay silan nyadtu aw kyinita' nilan si Maria aw si José, aw pigkita' nilan uman ya ise' na pigpakulang adti kakananan na ayep. \v 17 Aw pagkatigkas nilan tanawun ya ise', pig-ubat-ubat nilan adti manga utaw ya piglong kanilan na anghil sa ise' yan. \v 18 Aw nyabelengbeleng ya kadég na nyakadengeg sa pig-ubat-ubat na manga magdadiyagay sa karniro. \v 19 Manang si Maria, pigtagu' nan adti kanan ginawa ya kadég na nyangka-imo' aw gayed nan pig-anenganeng kun unu ya kakawasan. \v 20 Aw lyumiku' ya manga magdadiyaga͡ay na migdeyen silan sa Tyumanem asuntu sa kadég na pigdengeg aw pigkita' nilan, kay alag saba matinaw ya kadég na piglong na anghil kanilan. \s Ya pagngalan sa ise' \p \v 21 Na, sa walungallaw da na ise', pigpatuli' nilan sakanan. Aw Jisus ya pigngalan nilan kanan, kay yan ya ngalan na piglong na anghil kanilan idtu muna sa wala' pa kabdes ya ina nan. \s Ya pagdala kan Jisus adti Témplo \p \v 22 Na, dyumateng da ya allaw na un madtu si José aw si Maria adti Témplo dun ni Jérusalim pada tumanen ya sugu' dun ni Uldin na pig-atag kan Moysis sa paglinis sa ka͡ubayan na bagu kya͡utawan. Aw pigdala nilan uman ya ise' pada taniyen adti Tyumanem, \v 23 kay nyakasulat adti Uldin: “Ya kadég na ise' na eseg na panggadan magulang pagtaniyen adti Tyumanem.” \f * 2:23 Mabasa adti Éxudo 13:2.\f* \v 24 Na, pada kalinisan si Maria, pigdalug nilan uman ya nyakasulat dun ni Uldin: “Dugsu' ya duwa ya tukmu, aw kun wala' yan, duwa baling ya impis na kalupati.” \f * 2:24 Mabasa adti Libitiko 12:2-8.\f* \s Ya pagpa-ede' ni Simyon sa datengan na ise' \p \v 25 Na, awun sambuk na utaw dun ni Jérusalim na pigngalanan na Simyon. Nyatibulluk ya ginawa nan dyumalug sa Uldin aw awun pagkallek nan sa Tyumanem. Madugay da nan pigtagadan na paluwa-en ya manga buwadbuwad ni Isra-él, aw ya Ispiritu Santo awun ni kanan. \v 26 Aw pigpa-ede' da kanan na Ispiritu Santo na dili' pa sakanan matay menda' na kita-en nan ya Kristu na pigpakang na Tyumanem asini muna. \v 27 Aw dun ni allaw yan, piggagad na Ispiritu Santo si Simyon na madtu ni Témplo. Aw dun da nan kita-a ya ise' na si Jisus na pigdala na mangkatikadeng nan adti Témplo na un tumanen ya sugu' dun ni Uldin. \v 28 Sa pagkita' ni Simyon sa ise', pigsipit nan aw pigdeyen nan ya Tyumanem, law nan, \q \v 29 “We... Tyumanem, tumbayan da na kamangen aku mu kay nyatingen da ya anenganeng ku, \q asuntu na nyatuman da ya pigpakang mu kanak. \q \v 30 Kay pigkita' da na kanak mata ya magpaluwa-ay \q \v 31 na pigtagilan mu dadan pada magpaluwa' sa kadég na manga utaw. \q \v 32 Sakanan ya kalalamdag na mag-ilaw sa un agiyan na manga utaw na Héntil pada mangintu-u silan kanmu. \q Aw magi kanan ka-atagan na dengeg ya manga utaw na Isra-él na yan ya kanmu manga utaw.” \p \v 33 Pagdengeg na ama aw ina na ise' sa piglong ni Simyon, nya-enneng-enneng silan sa pigpa-ede' nan sa un datengan na ise'. \v 34 Aw tigkas yan, migsekat si Simyon adti Tyumanem na pakadyawun nan silan, aw piglongan pa nan uman si Maria, “Ya ise' ini, pigpadala na Tyumanem adti kadég na manga utaw na Isra-él aw ma-imo' sakanan pangilala adti kanilan. Manang madég kanilan ya kumele kanan, yanagaw ukuman nan silan. Manang madég uman kanilan ya dumawat kanan, aw paluwa-en nan silan. \v 35 Aw magi kanan kabukasan ya pigtagu' na manga utaw dun ni kanilan anenganeng. Manang ikaw kay Dé', asuntu na madég ya kumele sa ise' mu, magkalat ya kanmu ginawa kasiling na pigdugsang na lipang ya pusu' mu.” \s Ya pagleya ni Ana \p \v 36 Na, awun sambuk na ka͡ubayan na balu aw propita sakanan na Tyumanem. Aw ya ngalan nan si Ana na ise' ni Panu-él na buwadbuwad ni Asir. To-o la sakanan buyag, aw olo' da pitungka͡umay ya pagsambuk nilan ya eseg nan. \v 37 Nyabalu la sakanan, aw adun kawaluwan tag upat ya umay nan. Allaw aw gabi awun sakanan ni Témplo na gayed migsimba sa Tyumanem magi sa pagpuwasa aw pagpanawagtawag. \v 38 Aw sa talana pa ni José aw ni Maria adti Témplo, dyumulud si Ana kanilan. To-o sakanan migleya aw pigpasalamatan nan ya Tyumanem. Aw gayed nan pigkasampetan ya ise' adti kadég na manga utaw na migtagad sa pagpaluwa' na Tyumanem sa manga taga Isra-él. \s Ya pag-uli' adti Nazarit \p \v 39 Sa abus da ni José aw si Maria katuman ya kadég na pigsugu' na umba' nilan imo-un na awun ni Uldin na Tyumanem, nyuli' silan adti Nazarit sakup na Galilya. \v 40 Aw ya ise' tyumulin aw gayed sakanan nyatmu' na katadeng aw grasya na alag lekat adti Tyumanem. \s Ya pagpatagak ni Jisus adti Jérusalim \p \v 41 Na, kada umay magkadtu ya mangkatikadeng ni Jisus adti Jérusalim pada tumambung sa Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem. \v 42 Aw sa pagdateng da ni Jisus adti sampulu' tag duwa ya umay, nyadtu uman silan ni Pista kasiling na katanem nilan. \v 43 Pagkatigkas na manga allaw na Pista, nyan-uli' da silan. Manang migpatagak baling si Jisus adti Jérusalim. Aw wala' yeiy ka-ede-i na mangkatikadeng nan. \v 44 Iman nilan aw nyaka-agad si Jisus sa kanilan ka-epedanan. Pagkatigkas na sangallaw na pagpanaw nilan, pigpaninaw nilan si Jisus dun ni kanilan kadégan aw manga ubaybay \v 45 manang wala' nilan kita-a. Yanagaw lyumiku' silan adti Jérusalim pada paninawun sakanan. \v 46 Sa pagkatlu la na allaw, pigkita' nilan si Jisus adti Témplo na nyingkud dun ni tenga' na manga magpalna-uway sa Uldin. Migpakanyeg si Jisus aw nyusip kanilan. \v 47 Aw ya kadég na dyumengeg kanan, nya-enneng-enneng silan asuntu sa kadakula' na kya-ede-an nan dun ni pagtubag nan sa kanilan manga usip. \v 48 Aw sa pagkita' na mangkatikadeng nan kanan, to-o silan nyabelengbeleng, aw miglong ya ina nan, “Kay To', ananga' mu imo-un kanami yeiy? Tanawa! To-o kami nyaypeng kanmu! Gayed kaw nami ya ama mu pigpaninaw.” \v 49 Tyumubag si Jisus kanilan, “Kay Ne', ananga' kamu maninaw kanaken? Unu, wala' ka' mayu ka-ede-i na ka-ilangan na asini aku pag-eya' ni balay na Ama ku?” \v 50 Manang wala' nilan kalabeti kun unu ya kakawasan na piglong nan. \p \v 51 Aw nyagad si Jisus kanilan nyuli' adti Nazarit. Aw kya͡agadan nan ya kanan mangkatikadeng. Aw ya kadég na nya-imo', alag pigtagu' na ina nan adti kanan ginawa. \v 52 Aw tyumulin si Jisus aw kyadugangan pa to-o ya katadeng nan. Aw ya Tyumanem aw manga utaw alag kyatutukan kanan. \c 3 \s Ya pag-ubat-ubat ni Juan na Magba͡utismuway \p \v 1 Na, pagdateng da na sampulu' tag lima ka umay na pagdumala na impirador na si Tibériyo César sa kadakula' na kasakupan na Roma, dun ni umay yan, si Ponsyo Pilato uman ya gubirnador sa probinsiya na Judiya. Aw si Hérodés Antipas ya migdumala sa banwa na Galilya, aw ya mangud nan na si Pilipi yan ya migdumala sa manga banwa na Ituréya aw Trakonitis. Si Lisaniyas ya migdumala sa banwa na Abiléné. \v 2 Aw si Anas aw si Kaypas, silan duwa ya manga pangulu na manga magdadugsu-ay sa manga utaw na Judiyu. Aw dun ni umay yan, dyumateng ya allaw na miglong ya Tyumanem adti ise' ni Zakariyas na si Juan talana nan nyeya' adti kaligbinan. \v 3 Yanagaw piglegeb nan ya manga banwa na malapit dun ni tubig na Jordan, aw pig-ubat-ubat nan na magpaba͡utismu ya manga utaw aw magselsel silan pada lanasen na Tyumanem ya kanilan manga sala'. \v 4 Dun ni pigpan-imo' ni Juan, nyatuman ya pigsulat na propita na si Isayas asini muna: \q “Awun utaw na magtatawag adti kaligbinan, \q aw yeiy ya un nan paglongun: \q ‘Tagilana mayu ya un agiyan na kanaten Tyumanem! \q Pakadyawa mayu ya dalan na un nan agiyan!\f * 3:4 Yan ya kakawasan na piglong ni Juan, na tagilanen nilan ya kanilan anenganeng sa pagdateng na Misiyas.\f* \q \v 5 Ya kadég na kalikuban un tabunan, \q aw ya kadég na kabuludan alag pakalataganen, \q aw ya manga dalan na kaliku-an pantuliden, \q aw ya manga dalan na batubatuwun pan-angginan. \q \v 6 Aw kita-en na kadég na manga utaw ya Magpaluwa-ay na padala na Tyumanem adti kanilan.”\f * 3:6 Mabasa adti Isayas 40:3-5.\f* \p \v 7 Yanagaw madég ya manga utaw na nyadtu ni kan Juan pada magpaba͡utismu kanan. Aw miglong si Juan kanilan, “Kasiling kamu na kamangayse-anan na kamugung!\f * 3:7 Ya pyalabet ni Juan asini na kamangayse-anan na kamugung yan ya manga Parisiyo aw Sadusiyo kay wala' silan tengteng pagselsel aw migtallalingu silan.\f* Singalan ka' ya miglong kamayu na makapalaguy kamu lekat adti pa-emel-emel na Tyumanem na malapit da dumateng? \v 8 Kun kaliman mayu makaluwa' dun ni pa-emel-emel na Tyumanem, pakita͡an mayu ya bunga na kamayu pagselsel. Unu ka', mig-anenganeng kamu na dili' kamu nan pa-emel-emelen asuntu na buwadbuwad kamu ni Abraham? Paglongun ta kamu: Mabatug saba na Tyumanem ya pag-imo' sa manga batu ini na palangad mangayse' ni Abraham na un pagsayu kamayu! \v 9 Aw pangkay adun pigtagilan da ya palakul na un pagsakap sa manga kawuy na wala' pamunga sa madyaw, aw agbel adti atulun.” \p \v 10 Aw nyangusip ya madég na manga utaw kan Juan, “Kun maynan, unu ya madyaw nami imo-un?” \v 11 Aw tyumubag si Juan kanilan, “Kun singalan kamayu ya awun duwa ya sa-ul, madyaw pa na atag nan ya sambuk adti utaw na wala' ya sa-ul. Aw kun singalan uman kamayu ya awun kakan, atagan nan ya wala' ya pagkanen.” \v 12 Awun uman manga mangangubla͡ay sa buwis na nyadtu ni kan Juan pada magpaba͡utismu. \f * 3:12 Ya anenganeng na manga Judiyu, makasasala' ya manga mangangubla͡ay sa buwis asuntu na malat ya dengeg nilan dun ni manga allaw yan, kay madég kanilan ya maglalimbungay sa manga utaw.\f* Aw nyusip silan kanan, “Kay Magpalna-uway, unu uman ya imo-un nami?” \v 13 Aw tyumubag si Juan kanilan, “Dili' mayu pagpasobla͡an ya pagpangubla sa buwis.” \v 14 Aw awun uman manga sundalu na nyangusip kanan, law nilan, “Aw kami uman, unu ya kanami imo-un?” Aw tyumubag si Juan kanilan, “Dili' mayu pag-alleken ya manga utaw aw pagtanemtaneman pada makakuwalta kamu. Dili' da kamu mag-alup sa dakula' na tandan.” \p \v 15 Sa pagpakadengeg na manga utaw sa palna-u ni Juan, migpalekat silan mig-anenganeng pagaw si Juan ya Kristu na kanilan pigtagadan. \v 16 Manang miglong si Juan kanilan, “Aku ya migba͡utismu kamayu magi sa tubig. Manang awun sambuk na un pa dumateng na to-o pa matas kanak, aw dili' aku makatumbuk kanan. Pangkay ya eket na sandal nan dili' aku umba' mag-ubad. Aw yan ya magba͡utismu kamayu sa Ispiritu Santo aw atulun. \v 17 Dun ni pag-ukum nan, taniyen nan ya kanan manga utaw, kasiling saba na utaw na migbulus sa trigu. Magi dun ni pagbulus nan, matani ya tipig aw matani uman ya awun seled. Panimunun nan ya awun seled aw dayaw betang adti pul. Manang ya tipig, ubusun nan panimunun aw asag adti atulun na dili' pagkapatayan.” \p \v 18 Madég pa uman ya piglong ni Juan na makapabagseg sa anenganeng na manga utaw magi dun ni pagpa-ede' nan sa Madyaw na Ubat-ubat adti kanilan. \v 19 Manang si Hérodés Antipas na migdumala sa banwa na Galilya, pigpakalabusu nan si Juan. Kay gayed sakanan pigsagda ni Juan asuntu na kyamang nan si Hérodiyas na ka͡ubayan na mangud nan, aw asuntu na madég pa uman ya malatay na pig-imo' nan. \v 20 Aw dun ni pagpakalabusu nan kan Juan, kyadugangan pa baling ya manga sala' nan! \s Ya pagba͡utismu kan Jisus \p \v 21 Na, wala' pa si Juan kalabusuwa, pigpamba͡utismuwan nan ya madég na manga utaw. Aw pigba͡utismuwan nan uman si Jisus. Aw sa talana ni Jisus nyanawagtawag, nyabeka' ya langit \v 22 aw ya Ispiritu Santo lyumugsad adti kanan kasiling na kalupati. Aw awun tingeg na lekat adti tas na langit na miglong, “Ikaw ya Ise' ku na to-o ku pigginawa͡an, aw to-o aku kyatutukan kanmu.” \s Ya manga tyugbulan ni Jisus \p \v 23 Sa pagpalekat ni Jisus migpalna-u, manga katluwan da ya umay nan. Aw adti anenganeng na manga utaw, ise' sakanan ni José. Na, si José, yan ya ise' ni Éli. \v 24 Aw si Éli ya ise' ni Matat, aw si Matat ya ise' ni Libi. Si Libi ya ise' ni Mélki. Si Mélki ya ise' ni Janay, aw si Janay ya ise' ni José. \v 25 Si José ya ise' ni Matatiyas, aw si Matatiyas ya ise' ni Amos. Si Amos ya ise' ni Nahum, aw si Nahum ya ise' ni Ésli. Si Ésli ya ise' ni Nagay, \v 26 aw si Nagay ya ise' ni Ma-at. Si Ma-at ya ise' ni Matatiyas. Si Matatiyas ya ise' ni Sémé-in. Si Sémé-in ya ise' ni Josék. Si Josék ya ise' ni Joda. \v 27 Si Joda ya ise' ni Jo-anan. Si Jo-anan ya ise' ni Résa. Si Résa ya ise' ni Zérubabél. Si Zérubabél ya ise' ni Salati-él, aw Salati-él ya ise' ni Néri. \v 28 Si Néri ya ise' ni Mélki, aw si Mélki ya ise' ni Adi. Si Adi ya ise' Kosam, aw si Kosam ya ise' ni Élmadam. Si Élmadam ya ise' ni Ér, aw \v 29 si Ér ya ise' ni Joswé. Si Joswé ya ise' ni Éliyézér, aw Éliyézér ya ise' ni Jorim. Si Jorim ya ise' ni Matat, aw Matat ya ise' ni Libi. \v 30 Si Libi ya ise' ni Simyon, aw si Simyon ya ise' ni Juda. Si Juda ya ise' ni José. Si José ya ise' ni Jonam. Si Jonam ya ise' ni Éliyakim. \v 31 Si Éliyakim ya ise' ni Mélia, aw si Mélia ya ise' ni Ména. Si Ména ya ise' ni Matata, aw si Matata ya ise' ni Natan. Si Natan ya ise' ni Dabid, \v 32 aw si Dabid ya ise' ni Jési. Si Jési ya ise' ni Obéd, aw si Obéd ya ise' ni Boaz. Si Boaz ya ise' ni Salmon, aw si Salmon ya ise' ni Na-asyon. \v 33 Aw si Na-asyon ya ise' ni Aminadab, aw si Aminadab ya ise' ni Admin. Si Admin ya ise' ni Arni. Si Arni ya ise' ni Hézron, aw si Hézron ya ise' ni Paréz. Aw si Paréz ya ise' ni Juda, \v 34 aw si Juda ya ise' ni Jakub. Si Jakub ya ise' ni Isaak, aw si Isaak ya ise' ni Abraham. Si Abraham ya ise' ni Téra. Si Téra ya ise' ni Nahor. \v 35 Si Nahor ya ise' ni Sérug, aw si Sérug ya ise' ni Réyu. Si Réyu ya ise' ni Pélég, aw si Pélég ya ise' ni Hibir. Si Hibir ya ise' ni Syéla. \v 36 Si Syéla ya ise' ni Ka-inan, aw si Ka-inan ya ise' ni Alpaksad. Si Alpaksad ya ise' ni Syém, aw si Syém ya ise' ni Nuwi. Si Nuwi ya ise' ni Lamék, \v 37 aw si Lamék ya ise' ni Metuséla. Aw si Metuséla ya ise' ni Énok, aw si Énok ya ise' ni Jaréd. Aw si Jaréd ya ise' ni Mahalalél, aw Mahalalél ya ise' ni Kénan. \v 38 Aw si Kénan ya ise' ni Énos, aw si Énos ya ise' ni Sét. Aw si Sét ya ise' ni Adan, aw si Adan yan ya ise' na Tyumanem. \c 4 \s Ya pagtanda' ni Satanas kan Jisus \p \v 1 Na, nyatmu' si Jisus na Ispiritu Santo aw pig-indegan nan ya tubig na Jordan, aw pigpa-agad sakanan na Ispiritu adti kaligbinan. \v 2 Seled na kapatan ya allaw wala' sakanan kan aw gayed pigtanda' ni Satanas. Aw pagkatigkas na pagpuwasa ni Jisus, to-o sakanan nyagetem. \p \v 3 Aw miglong kanan si Satanas, “Kun Ise' kaw na Tyumanem, na, paglonga ya manga batu ini na ma-imo' pan.” \v 4 Manang tyumubag si Jisus kanan, “Yeiy saba ya pigpasulat na Tyumanem: ‘Beke' olo' na kakan ya makamataw sa utaw.’ ” \f * 4:4 Yan ya piglekatan na piglong ni Jisus, ya Déutéronomiyo 8:3. \f* \p \v 5 Pagkatigkas yan, pigpa-agad ni Satanas si Jisus adti matas na buntud aw pigpatandaw kanan dagawdagaw ya kadég na kasakupan asini tas na lupa'. \v 6 Aw piglongan nan si Jisus, “Ikaw ya un ku atagan sa katundanan magdumala sa kadég yeiy aw ya kanenggeya nilan. Kay pigtumbay da kanak ya kadég, aw mabatug ku atag adti pangkay singalan ya kaliman ku atagan. \v 7 Yanagaw, kun magsimba kaw kanak, atag ku kanmu ya kadég yeiy.” \v 8 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Pigpasulat da saba: ‘Ya Tyumanem na kanmu Pangulu, yan olo' ya kanmu simba͡en aw yan ya kanmu ka͡agadan.’ ” \f * 4:8 Mabasa adti Déutéronomiyo 10:20. \f* \p \v 9 Pagkatigkas yan, pigpa-agad nan si Jisus adti syudad na Jérusalim aw pigpa-indeg nan adti katasan na Témplo aw law nan, “Kun ikaw ya Ise' na Tyumanem, kawas kaw adti dalem, \v 10 kay yeiy ya pigpasulat asini muna: ‘Sugu-un na Tyumanem adti kanmu ya kanan manga anghil na un magtameng kanmu,’ \v 11 aw ‘Salu-un kaw nilan aw pangkay ya manga siki mu dili' kapali-an na manga batu.’ ” \f * 4:11 Mabasa adti Salmo 91:11-12. \f* \v 12 Aw tyumubag si Jisus, “Yeiy uman ya pigpasulat na Tyumanem: ‘Dili' mu pagtanda-en ya Tyumanem na kanmu Pangulu.’ ” \f * 4:12 Mabasa adti Déutéronomiyo 6:16. \f* \p \v 13 Pagkatigkas da na kadég na punganan na pagtanda' ni Satanas kan Jisus, pig-indegan pa nan dun aw migtagad na makaselat salut magtanda' kanan. \s Ya pagpalekat ni Jisus migpalna-u \p \v 14 Na, nyuli' si Jisus adti banwa na Galilya. Aw awun ni kanan ya katulus na Ispiritu Santo, aw nyabekkal ya dengeg nan dun ni kadakula' na palibed na banwa yan. \v 15 Aw migpalna-u sakanan adti manga sinagoga nilan aw pigdeyen sakanan na manga utaw.\f * 4:15 Ya manga sinagoga, yan ya katipunanan na manga utaw na Judiyu adti tagsambuksambuk na lunsud nilan. Dun ni seled pigdayaw ya kopiya sa Uldin na pig-atag na Tyumanem kan Moysis asini muna, aw ya manga kopiya sa manga pigsulat na manga propita. Kada Sabado, migkatipun dun ya manga Judiyu na un magsimba. Aw ya sinagoga, usayanan nilan uman.\f* \s Ya pag-uli' ni Jisus adti Nazarit \p \v 16 Aw pagkatigkas yan, nyuli' si Jisus adti lunsud na Nazarit na yan ya pigtulinan nan. Aw dun ni Allaw na Paglagdeng, nyadtu sakanan ni sinagoga, kay yan ya kanan kyanalaman. Aw nyindeg si Jisus na un magbasa sa pigpasulat na Tyumanem, \v 17 aw pigdimil kanan ya pigsulat ni Propita Isayas. Pig-ulad ni Jisus aw kyinita' nan ya un nan basa͡en, aw pigpalekat nan ya pagbasa, law nan: \q \v 18 “Ini kanaken ya Ispiritu Santo, \q kay pigpamalli' aku nan na un magpa-ede' sa Madyaw na Ubat-ubat adti manga utaw na tagitu'. \q Pigpadala aku nan na un mag-ubat-ubat adti manga pig-allang na mabatug da silan paluwa-en. \q Aw ya manga utaw na buta, kumita' da silan. \q Aw ya manga utaw na pyamulayaman, paluwa-en silan. \q \v 19 Aw piglongan aku nan na pa-ede-en ya manga na utaw na dyumateng da ya allaw na paluwa-en silan na Tyumanem.”\f * 4:19 Mabasa yeiy adti 61:1-2.\f* \p \v 20 Pagkatigkas ni Jisus magbasa, piglulun nan ya pigsulatan aw pig-uli' nan adti pagsaligan dun ni sinagoga, aw nyingkud sakanan. Aw ya kadég na utaw dun nyinunu kanan. \v 21 Aw dun da si Jisus paglong kanilan, “Ya pigpasulat ini na Tyumanem asini muna, nyatuman da adun na allaw, aw pigpakanyegan da mayu.” \v 22 Ya kadég na utaw dun migsaya' kanan aw nyabelengbeleng silan sa mangkadyaw na piglong nan. Aw miglong silan, “Enda', olo' saba sakanan ise' ni José?” \v 23 Yanagaw miglong si Jisus kanilan, “Nya-ede' aku na maynini ya pundinganan na un mayu paglongun kanak: ‘Kay Doktor, bulunga una ya kanmu pagka-utawun.’ Aw maglong kamu uman kanak, ‘Kay Magpalna-uway, dyengeg nami ya kadég na pigpan-imo' mu adti lunsud na Kapirna-um. Na, imo-a la uman asini kanaten banwa.’ \v 24 Pagkatigkas yan, miglong pa uman si Jisus kanilan, “Matinaw saba ya un ku paglongun kamayu: Wala' ya propita na pagdawaten dun ni kanan banwa. \v 25 Anenganga mayu ya nya-imo' dun ni manga allaw ni propita Éliyas. Seled na tulungka͡umay aw tenga' na wala' ya ulan, aw awun dakula' na getem asini banwa ini. Aw awun madég na ka͡ubayan na nyabalu dun ni manga allaw yan. \v 26 Manang wala' padala͡an na Tyumanem si Éliyas adti pangkay sambuk kanilan. Adtu baling sakanan sugu-a adti sambuk na ka͡ubayan na nyabalu na nyeya' adti Zarépta, sakup na Sidon. \v 27 Aw awun uman madég na ibungun asini Isra-él dengan na manga allaw ni Propita Élisiyo. Manang wala' ya sambuk kanilan na kyalinisan sa ibung nilan. Si Na-aman olo' na taga Sirya ya kyalinisan.” \p \v 28 Pagpakadengeg na kadég na awun ni seled na sinagoga sa piglong ni Jisus, to-o silan nyangkadaman. \v 29 Aw nyan-indeg silan aw pigdulus nilan si Jisus aw piggakgak adti luwa' na lunsud, adti ligad na pangpang na kyabetangan na lunsud nilan, kay un galu nilan tulud. \v 30 Manang nyagi baling si Jisus dun ni tenga' na kadég na manga utaw aw nyanaw da sakanan. \s Ya pagpaluwa' ni Jisus sa busaw na syumeled adti utaw \p \v 31 Aw tyumubang si Jisus adti lunsud na Kapirna-um, sakup na Galilya. Pagdateng na Allaw na Paglagdeng, syumeled sakanan adti sinagoga aw migpalna-u sa manga utaw dun. \v 32 Aw ya manga utaw na nyakadengeg, nya-enneng-enneng silan kay awun katulus na kanan pagpalna-u. \v 33 Na, dun ni sinagoga awun sambuk na eseg na pigseledan na busaw. Aw to-o sakanan mig-ulangag, \v 34 law nan, “Kay Jisus na taga Nazarit, unu ya tud mu kanami? Unu, nyadi kaw na un apnasen ya kadég nami? Pigkilala ta kaw! Ikaw saba ya Pigpadala na Tyumanem!” \v 35 Manang pigsagda ni Jisus ya busaw, law nan, “Katinep kaw aw luwa' kaw adti kanan!” Aw pigdakdak na busaw ya utaw dun ni asdangan na kadég nilan, aw lyumuwa' ya busaw adti kanan na wala' ka-unu ya utaw yan. \v 36 Ya kadég na manga utaw dun, alag silan nya-enneng-enneng. Aw migpan-usip-usipay silan, law nilan, “Unu ya palabet seiy? Kay awun katulus nan magsugu' sa manga busaw aw lyumuwa' silan!” \v 37 Aw nyabekkal ya dengeg ni Jisus dun ni kadakula' na palibed na banwa yan. \s Ya pagpangguli' ni Jisus sa madég na utaw \p \v 38 Pagkatigkas yan, nyindeg si Jisus lekat adti sinagoga, aw nyadtu sakanan ni balay ni Simon. Na, ya ugangan ni Simon na ka͡ubayan to-o migkapasu'. Yanagaw nyanginayu' silan kan Jisus na guli-en nan. \v 39 Aw nyindeg si Jisus adti tampid nan, aw pigsagda nan ya kapasu', aw dayaw pig-uwasan ya ka͡ubayan sa kapasu-an nan, aw maksay migbangun aw migsanggila' kanilan. \p \v 40 Pagsallep da na sega, pigpandala na manga utaw adti kan Jisus ya kadég na eped nilan na kyedelan. Pangkay unu ya magkedel nilan, pigpandungan ni Jisus na kanan palad ya tagsambuksambuk kanilan aw pyangkaguli-an silan. \v 41 Pig-alilinan nan ya manga busaw lekat adti madég na manga utaw, aw lyumuwa' silan na to-o mig-ulangag na miglong, “Ikaw ya Ise' na Tyumanem!” Manang pigsagda silan ni Jisus aw wala' nan tumbayan na maglong kay kya-ede-an nilan na si Jisus yan ya Kristu. \s Ya pag-ubat-ubat ni Jisus adti Judiya \p \v 42 Sa pagkamaselem da, pig-indegan ni Jisus ya lunsud yan aw nyadtu sakanan ni kaligbinan. Manang pigpaninaw sakanan na madég na manga utaw, aw sa pagkita' nilan kanan, nyanginayu' silan na dili' nan silan indegan. \v 43 Manang miglong si Jisus kanilan, “Ka-ilangan na pa-ede' ku uman adti eped na manga lunsud ya Madyaw na Ubat-ubat sa Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem, kay yan ya du-an na pigpadala aku asini.” \v 44 Aw migpadeleg si Jisus mig-ubat-ubat adti manga sinagoga dun ni Judiya. \c 5 \s Ya pagtawag ni Jisus sa manga mangisda-ay \p \v 1 Na, sambuk na allaw, nyindeg si Jisus adti baklayan na Danaw na Génésarét na migpalna-u sa manga utaw, aw mig-insekay silan migpalapit adti kanan kay kaliman nilan magpakanyeg sa tingeg na Tyumanem. \v 2 Aw kyinita' ni Jisus ya duwa ya balangay adti ligad na danaw, manang ya manga mangisda-ay, nyanug pa silan pada mag-ugas sa kanilan manga pukut. \v 3 Yanagaw nyanik si Jisus adti sambuk na balangay ni Simon, aw piglongan nan na tulud tagbi' ya balangay adti ligad. Aw nyingkud si Jisus dun ni balangay aw pigpalna-uwan nan ya manga utaw. \p \v 4 Pagkatigkas da nan magpalna-u, piglongan nan si Simon, “Pagpalawud kamu aw tontona mayu ya manga pukut pada makakamang kamu sa isda'.” \v 5 Aw tyumubag si Simon, “Kay Magpalna-uway, sanggabi pa nami ya nyamukut aw wala' ya nyakamang nami! Manang asuntu na ikaw ya miglong kanami, tontonun pa ku uman salut ya manga pukut.” \v 6 Sa pagtonton da nilan sa kanilan manga pukut, madég to-o ya manga isda' na nyakamang nilan, aw nyangkakésé' da galu ya kanilan manga pukut. \v 7 Yanagaw pigkapay nilan ya manga eped nilan adti sambuk na balangay pada tumabang kanilan. Aw migpalapit ya manga eped nilan aw pig-atmu' nilan na isda' ya duwa ya balangay aw agpet da galu malened asuntu sa dakula' na nyakamang nilan. \v 8 Pagkita' ni Simon sa nya-imo' yeiy, lyumuhud sakanan dun ni asdangan ni Jisus aw piglongan nan, “Kay Magpalna-uway, pagpa-awat kaw beg kanake' kay makasasala' aku!” \v 9 Piglong yeiy ni Simon kay nya-enneng-enneng sakanan aw ya kanan manga eped asuntu sa kadég na isda' na nyakamang nilan. \v 10 Aw ya manga eped ni Simon na si Santiago aw si Juan na alag mangayse' ni Zibidiyo nya-enneng-enneng uman silan. Aw miglong si Jisus kan Simon, “Dili' kaw magkallek. Lekat adun imo-un da kaw mangisda-ay sa manga utaw.” \v 11 Pagkatigkas yan, pigguyud nilan ya kanilan manga balangay adti ligad na danaw aw pig-ayawan nilan ya kadég aw nyagad silan kan Jisus. \s Ya pagpaguli' ni Jisus sa utaw na ibungun \p \v 12 Talana ni Jisus adti sambuk na lunsud, awun dyumulud kanan na eseg na ibungun. Pagkita' nan kan Jisus, lyumuhud sakanan aw nyanginayu', law nan, “Kay Sir, kun malim kaw beg, guli-a ya ibung ku, pada kalinisan da ya lawas ku.” \v 13 Aw pig-awidan ni Jisus ya eseg aw piglongan nan, “Kaliman ku saba. Na, kalinisan da kaw!” Aw dayaw nyalanas ya ibung nan. \v 14 Aw piglongan ni Jisus ya utaw yan na dili' nan pag-ubat-ubat adti pangkay singalan utawa. Aw piglongan nan uman, “Kadtu kaw ni Témplo, aw patanawan ya lawas mu adti magdadugsu-ay, aw matinawun nan na kyaguli-an da kaw. Aw atag kaw kanan sa umba' mu pagdugsu' na pigsugu' ni Moysis na yan ya magmatinaw adti manga utaw na kyalinisan da kaw.” \v 15 Manang to-o pa baling nyabekkal ya ubat-ubat sa dengeg ni Jisus. Aw migkatipun adti kanan ya to-o madég na manga utaw pada magpakanyeg kanan aw pada pangguli-en ya manga magkedel nilan. \v 16 Manang malikit si Jisus magkadtu ni kaligbinan na sayda nan pada manawagtawag adti Tyumanem. \s Ya pagpaguli' ni Jisus sa utaw na pulid \p \v 17 Na, sambuk na allaw, talana ni Jisus migpalna-u, awun manga Parisiyo aw manga magpalna-uway sa Uldin na manga Judiyu na nyingkud dun na lekat adti madég na lunsud dun ni banwa na Galilya aw Judiya aw syudad na Jérusalim. Aw awun ni kan Jisus ya katulus na Tyumanem sa pagguli' sa manga magkedel. \v 18 Na, awun manga eseg na dyumateng dun na migtingga sa pulid. Pigtibagsegan nilan na makaseled adti balay pada dala͡en ya pulid adti asdangan ni Jisus. \v 19 Manang wala' silan pakaseled asuntu sa kadég na utaw. Yanagaw nyanik silan adti atep na balay aw piggawangan nilan ya atep, pagkatigkas yan pigtonton nilan adti dalem ya pigpakulangan sa pulid dun ni asdangan ni Jisus. \v 20 Sa pagkita' ni Jisus sa kadakula' na pagpangintu-u nilan, miglong sakanan adti pulid, “Kay Lew, ya manga sala' mu adti Tyumanem, piglanas da.” \p \v 21 Aw sa pagpakadengeg na manga Parisiyo aw manga magpalna-uway sa Uldin sa piglong ni Jisus, mig-anenganeng silan, “Ananga' maglong sa maynan ya utaw yeiy? Migpa-unawa sakanan sa Tyumanem! Ya Tyumanem saba olo' ya makalanas sa manga sala'!” \v 22 Manang kya-ede-an ni Jisus ya anenganeng nilan, yanagaw piglongan nan silan, “Ananga' kamu mag-anenganeng sa maynan? \v 23 Ayin ka' ya molas paglongun adti eseg na pulid, ‘Ya manga sala' mu piglanas da,’ aw kun paglongun sakanan, ‘Pagbangun kaw aw panaw da kaw’? \v 24 Manang matinawun ku adti kamayu na ya Ise' na Utaw awun katundanan nan asini tas na lupa' maglanas sa sala' na manga utaw.” Tigkas yan, miglong si Jisus adti eseg na pulid, “Pagbangun kaw! Dala͡a ya pigtingga nilan kanmu aw uli' da kaw adti balay mu!” \f * 5:24 Mabasa adti Danyél 7:13, 14 ya tingeg “Ise' na Utaw.” Aw yeiy ya sambuk na ngalan na Misiyas na pigtagadan na manga utaw na Judiyu lekat pa asini muna. Yanagaw yan ya kakawasan na piglong ni Jisus, na Misiyas saba sakanan na pigpadala na Tyumanem asini tas na lupa'.\f* \v 25 Aw maksay migbangun ya eseg na pulid dun ni asdangan na manga utaw aw dyala nan ya pigtingga kanan aw nyuli' adti balay nan na to-o migdeyen sa Tyumanem. \v 26 Aw ya kadég na manga utaw na kyumita' sa nya-imo', nya-enneng-enneng silan aw nyallek aw migdeyen silan sa Tyumanem. Aw miglong silan, “Wala' pa tadun kita-a ya maynini!” \s Ya pagtawag ni Jisus kan Libi \p \v 27 Pagkatigkas yan, nyanaw si Jisus aw kyinita' nan si Libi na mangangubla͡ay sa buwis na nyingkud adti bayadanan sa buwis. Aw miglong si Jisus kanan, “Agad kaw kanak.” \v 28 Aw nyindeg si Libi aw pig-ayawan nan ya kadég aw nyagad kan Jisus. \p \v 29 Wala' kadugay, migpa-imo' si Libi sa dakula' na kakan adti balay nan pada mamasa kan Jisus. Aw dun uman ya madég na manga mangangubla͡ay sa buwis aw eped na manga utaw na nyagad kanilan kyuman. \v 30 Manang miggumudgumud ya manga Parisiyo aw ya manga eped nilan na magpalna-uway sa Uldin, aw migdiklamu silan adti manga umagakan ni Jisus, law nilan, “Ananga' kamu sumambuk kuman aw minem sa manga mangangubla͡ay sa buwis aw manga makasasala'?” \v 31 Aw tyumubag si Jisus kanilan magi sa pundinganan, “Ya manga utaw na mangkadyaw ya lawas, dili' nilan ka-ilangan ya doktor. Manang ya manga utaw na awun magkedel, silan ya awun ka-ilangan sa doktor. \v 32 Ya pigkadi ku asini tas na lupa' yan ya pagtawag sa manga utaw na nyaka-ede' sa sala' nilan pada magselsel silan sa kanilan manga sala'. Manang ya manga utaw na iman nilan aw wala' ya kanilan sala', beke' nilan ya pigtawag ku.” \s Ya usip sa pagpuwasa \p \v 33 Awun manga utaw dun na miglong kan Jisus, “Ananga' malikit magpuwasa aw magpanawagtawag ya umagakan ni Juan na Magba͡utismuway aw ya umagakan na manga Parisiyo, manang ya kanmu umagakan, kyuman silan baling aw nyinem?” \v 34 Aw tyumubag si Jisus kanilan magi sa pundinganan, “Enda', kun awun kasal, dili' magpuwasa ya manga utaw kun kenne' pa dun ni sayid nilan ya eseg na migpanamung. \v 35 Manang dumateng ya allaw na kamangen sakanan lekat adti kanilan, aw dun ni manga allaw yan, magpuwasa la silan.” \p \v 36 Aw pig-ubatan pa uman silan ni Jisus sa pundinganan, law nan, “Kasiling uman na kadégkadég, wala' ya utaw na magtabas sa bagu aw pagleneb nan adti dadan. Kun imo-un nan yeiy, makisay baling ya bagu na kadégkadég aw dili' uman mag-unawa ya batek na pigleneb adti dadan na kadégkadég. \v 37 Aw maynan uman, wala' ya mag-asag sa bagu na bino adti dadan na betanganan na pig-imo' lekat adti kindal na ayep. Kay kun imo-un nan yeiy, sumubuk ya bagu na bino aw mutu ya betanganan aw masapad baling ya bino aw magkalat uman ya betanganan. \v 38 Manang ya bagu na bino, ka-ilangan asag adti bagu na betanganan. \v 39 Aw ya manga utaw na nyaka-inem da sa dadan na bino dili' malim minem sa bagu, kay maglong silan, ‘Madyaw pa ya dadan.’ ” \c 6 \s Ya piglong ni Jisus sa Allaw na Paglagdeng \p \v 1 Na, sambuk na Allaw na Paglagdeng, nyanaw si Jisus aw ya kanan manga umagakan dun ni dalan na nyaka-agi adti tenga' na pawa' na awun trigu na agpet da aniyen. Aw nyanaplus ya manga umagakan nan sa trigu aw pigtebteb nilan. \v 2 Manang awun manga Parisiyo na nyusip, “Ananga' mayu lakadan ya sugu' dun ni Uldin sa Allaw na Paglagdeng?” \v 3 Tyumubag si Jisus kanilan, “Unu ka', wala' mayu kabasa ya pigpasulat na Tyumanem sa pig-imo' ni Dabid? Pagkagetem nan aw ya kanan manga eped, \v 4 syumeled sakanan adti Balay na Tyumanem, \f * 6:4 Ya Balay na Tyumanem asini muna, yan ya Tabirnakulu. Mabasa ya kasampetanen sa pig-imo' ni Dabid adti 1 Samwél 21:1-6.\f* aw pigkamang nan ya pan na pig-atag da adti Tyumanem aw kana nan, aw pig-atped-atped nan uman ya kanan manga eped, aw dun da nilan baling kalakadi ya Uldin kay yan saba olo' ya makakan ya manga magdadugsu-ay.” \v 5 Aw miglong pa uman kanilan si Jisus, “Pig-atag da adti Ise' na Utaw ya pagbaya' sa unu ya madyaw imo-un sa Allaw na Paglagdeng.” \s Ya pagpaguli' ni Jisus sa utaw na kimay \p \v 6 Na, sambuk uman na Allaw na Paglagdeng, syumeled si Jisus adti sinagoga aw migpalna-u, aw dun ya sambuk na eseg na kimay ya kalintu na bekten nan. \v 7 Aw dun uman ya manga Parisiyo aw manga magpalna-uway sa Uldin na manga Judiyu na migbantay sa un imo-un ni Jisus, kun guli-en nan ya bekten na utaw dun ni Allaw na Paglagdeng. Kay kaliman nilan na awun puliba maglimanda kanan. \v 8 Manang kya-ede-an ni Jisus ya adti anenganeng nilan. Yanagaw pigtawag nan ya eseg na kimay, law nan, “Adi kaw aw indeg kaw asini asdangan na kadég na utaw.” Aw nyindeg ya utaw yan dun ni asdangan nilan. \v 9 Aw miglong si Jisus adti manga Parisiyo aw manga magpalna-uway, “Awun usip ku kamayu: Adti Uldin, unu ya pigtumbay na imo-un dun ni Allaw na Paglagdeng, ya pag-imo' sa madyaw aw ya pag-imo' sa malatay? Aw kun paluwa-en ya utaw lekat adti pagti-is aw kalaten baling sakanan?” \v 10 Pig-inunu ni Jisus ya kadég nilan, aw tigkas yan piglongan nan ya eseg na kimay, “Ulada ya bekten mu.” Aw pig-ulad nan ya kanan bekten, aw dayaw migkadyaw. \v 11 Manang ya manga Parisiyo aw manga magpalna-uway sa Uldin, to-o silan nyadaman aw pigbalawbalawan nilan kun unu ya un nilan imo-un kan Jisus. \s Ya pagpamalli' ni Jisus sa sampulu' tag duwa ya apostolés \p \v 12 Na, dun ni manga allaw yan, tyumukud si Jisus adti buntud na un manawagtawag. Aw sanggabi nan nyanawagtawag adti Tyumanem. \v 13 Aw sa pagkamaselem da, pigtawag ni Jisus adti kanan ya manga umagakan nan. Aw pigpamalli' nan ya sampulu' tag duwa ya eseg aw pigngalanan nan silan na manga apostolés. \v 14 Ini ya manga pigpamalli' nan: Si Simon na pigngalanan ni Jisus na Pédro, aw ya inulug nan na si Andrés, aw si Santiago, si Juan, si Pilipi, si Bartolomi, \v 15 aw si Matiyo, \f * 6:15a Ya sambuk na ngalan ni Matiyo si Libi.\f* si Tomas, si Santiago na ise' ni Alpiyo, si Simon na Zéloti, \f * 6:15b Ya manga Zéloti, yan ya sambuk na partido na manga Judiyu na wala' kalim ka͡agad sa pagdumala na manga taga Roma kay kaliman nilan bawi-en ya banwa nilan na Isra-él. Pigngalanan silan uman na manga Kananiyo.\f* \v 16 si Judas na ise' ni Santiago, aw si Judas Iskariyoti na yan ya un maglubid kan Jisus. \s Ya pagpalna-u ni Jisus aw ya pagpangguli' nan sa madég na utaw \p \v 17 Pagkatigkas yan, tyumubang si Jisus aw ya kanan manga umagakan adti kalatagan, kay tyumagad dun ya madég na dyumalug kanan. Aw dun uman pagkatipun ya madég pa to-o na manga utaw na lekat adti kadakula' na Judiya aw Jérusalim, aw awun uman lekat adti lunsud na Sidon aw Tiro na apit adti ligad na dagat. \v 18 Nyangkadtu silan ni kan Jisus na un magpakanyeg kanan aw pada guli-en ya manga magkedel nilan. Aw nyangkadtu uman ya manga utaw na syeledan na manga busaw, aw pyangkaguli-an silan. \v 19 Aw migtibagseg ya kadég na utaw na maka-awid silan kan Jisus kay kya-ede-an nilan na awun katulus na magluwa' lekat adti kanan, aw alag silan kyaguli-an. \s Ya pag-ubat-ubat ni Jisus sa manga utaw dun ni kalatagan \p \v 20 Aw pig-inunu ni Jisus ya kanan manga umagakan, aw miglong sakanan: \q1 “Madyaw ya kamayu na nyaka-ede' na wala' ya mabatug mayu kun wala' ya Tyumanem. Kay nyaka-akup da kamu adti Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem. \q1 \v 21 Madyaw ya kamayu na nyagetem adun, kay pakabiyagen kamu kagaya. \q1 Madyaw ya kamayu na migsugaw adun, kay pakaganen ya ginawa mayu kagaya. \q1 \v 22 Madyaw ya kamayu kun dumutan kamu na eped asuntu sa pagdalug mayu sa Ise' na Utaw, pangkay kele͡an kamu nilan aw odoy-odoyun aw kalaten ya kamayu dengeg. \q1 \v 23 Pagleya kamu dun ni allaw yan kay dakula' saba ya madawat mayu na pigtagilan da adti tas na langit. Maynan saba ya pig-imo' na manga tyugbulan nilan adti manga propita na Tyumanem asini muna. \q1 \v 24 “Manang kamu na mangkayaman, malatay ya un mayu datengan \q1 kay nyatagtun da mayu adun ya madyaw na pagpakabetang. \q1 \v 25 Kamu na nyangkabiyag adun, malatay ya un mayu datengan \q1 kay dumateng ya allaw na magetem kamu. \q1 Kamu na na nyaka-ikel adun, malatay ya un mayu datengan \q1 kay magkalat saba ya ginawa mayu kagaya aw to-o kamu magsugaw. \q1 \v 26 Kamu na pigsaya' adun na madég na utaw, malatay ya un mayu datengan. Maynan saba uman pigsaya' na manga tyugbulan nilan ya manga sallong kunu propita asini muna. \s Ya pagginawa sa manga po-on \p \v 27 “Manang ini ya kanak paglongun kamayu na manga migpakanyeg: Ginawayi mayu ya kamayu manga po-on. Aw imo-a mayu ya mangkadyaw adti manga utaw na migdumut kamayu. \v 28 Pakadyawa ya manga migtullun kamayu aw panawagtawagi adti Tyumanem ya manga migpakalat kamayu. \v 29 Kun awun magsampal sa gya mu, pasampalan uman kanan ya sangkilid. Aw kun awun magkamang sa sambuk na kadégkadég mu, na, atagan kanan. Kun kamangen pa nan uman ya kanmu kamisita, atagan uman kanan. \v 30 Atagi mayu ya pangkay singalan na migsekat kamayu sa tabang. Aw kun awun utaw na kumamang sa kamayu pametang, dili' da mayu pagbawi-en. \v 31 Kun kaliman mayu pakadyawun na eped na utaw, na, una͡a mayu silan pakadyawa. \p \v 32 Kun yan olo' ya pigginawa͡an mayu ya manga gyuminawa kamayu, ayin da ya kadyaw na pig-imo' mayu? Pangkay ya manga makasasala', pigginawa͡an saba nilan ya manga gyuminawa kanilan. \v 33 Aw kun yan olo' ya pakadyawun mayu ya manga utaw na mig-imo' kamayu sa madyaw, ayin da ya kadyaw na pig-imo' mayu? Pangkay ya makasasala' mig-imo' uman sa maynan. \v 34 Aw kun yan olo' ya pabelesen mayu ya eped na pig-iman mayu na makasayu kamayu, ayin da ya kadyaw na pig-imo' mayu? Pangkay ya manga makasasala' migpabeles saba adti manga eped nilan na makasasala', aw pig-iman nilan na makasayu ya nyeles adti kanilan. \v 35 Manang ginawayi mayu baling ya kamayu manga po-on. Aw imo-a mayu ya madyaw adti kanilan. Pabelesa mayu silan na wala' ya pag-iman na sayuwan kamu nilan. Kay kun imo-un mayu ya kadég yeiy, dakula' saba ya madawat mayu aw ma-imo' kamu mangayse' na Tyumanem na To-o Matas. Kay ya Tyumanem magkallat saba, pangkay sa manga utaw na dili' magpasalamat kanan aw pangkay sa manga utaw na malatay ya bet. \v 36 Yanagaw pagkallatan mayu ya kadég, kasiling na pagkallat na Tyumanem na kamayu Ama. \s Ya pag-ukum sa manga eped \p \v 37 “Dili' kamu mag-ukum sa eped na utaw, pada dili kamu uman ukuman na Tyumanem. Dili' mayu pagpasala-en ya eped, pada dili' kamu uman pasala-en na Tyumanem. Pasinsiyayi mayu ya eped na utaw, aw lanasen saba na Tyumanem ya manga sala' mayu. \v 38 Atagi mayu ya manga eped aw atagan kamu uman na Tyumanem. Kay pangkay sangunu ya kadakula' na pig-atag mayu, maynan uman ya atag kamayu na Tyumanem na dayaw pa nan daseken aw eyengen aw dugangan pa menda' na to-o lumapya.” \p \v 39 Pagkatigkas yan, miglong pa uman si Jisus adti umagakan nan sa pundinganan, law nan “Dili' mabatug na buta ya pagguyud sa eped nan na buta, kay alag silan molug adti gawang. \v 40 Ya pigpalna-uwan dili' matas sa migpalna-u kanan. Umba' da sa pigpalna-uwan ya magkatadeng kasiling na migpalna-u kanan. \p \v 41 Ananga' kaw magtulli' sa puling na awun ni mata na kanmu eped manang pigpabaya-an mu baling ya dakula' na batang na nyakabalabag dun ni kanmu mata? \v 42 Ananga' kaw maglong sa eped mu, ‘Nate' kamangen ya kanmu puling’’ manang wala' mu kita-a ya kanmu puling na kasiling na batang ya kadakula'? Migtallalingu kaw! Una͡a saba kamanga ya puling mu pada mabangal da ya pag-inunu mu aw mabatug da mu ya pagkamang sa puling na kanmu eped. \s Ya kawuy pagka-ede-an adti bunga nan \p \v 43 Aw migpadeleg si Jisus miglong, “Ya madyaw na kawuy dili' mamunga sa malat, aw ya malat na kawuy dili' mamunga sa madyaw. \v 44 Kay ya tagsambuksambuk na kawuy ka-ede-an magi sa bunga nan. Dili' kaw maka-ipu' sa madyaw na bunga na igira adti kawuy na suksukun, aw dili' kaw uman maka-ipu' sa bunga na paras adti sampinit. \v 45 Aw maynan uman ya utaw. Pangkay unu ya awun ni anenganeng nan, yan uman ya kanan paglongun. Kun gayed madyaw ya pig-anenganeng na utaw, madyaw uman ya imo-unun nan. Manang kun malatay ya pig-anenganeng nan, malatay uman ya paglongun nan. \s Ya duwa ya utaw na migtulluk sa balay \p \v 46 “Ananga' aku mayu pagtawagen na ‘Pangulu’ manang wala' mayu daluga ya palna-u ku? \v 47 Pangkay singalan ya dumulud kanak aw magpakanyeg sa palna-u ku aw dalugun nan, kasiling sakanan na utaw asini pundinganan \v 48 na migtulluk sa balay nan. Una sakanan migkutkut menda' na dyumateng adti batu na sumalem aw dun sakanan pagtulluk sa balay. Aw pagbuntul na ba', pigtuluy ya balay yan manang wala' kalukad, kay to-o masalig ya kyatullukan. \v 49 Manang ya utaw na dyumengeg sa palna-u ku aw wala' nan daluga, kasiling uman sakanan na utaw na migtulluk sa balay dun ni tullukanan na dili' masalig. Aw pagbuntul na ba', pigtuluy ya balay yan aw dayaw nyalukad aw to-o migkalat.” \c 7 \s Ya pagguli' ni Jisus sa sugu-anen na kapitan na manga sundalu \p \v 1 Pagkatigkas ni Jisus magpalna-u adti manga utaw, nyadtu sakanan adti lunsud na Kapirna-um. \v 2 Na, dun ni Kapirna-um pag-eya' ya sambuk na kapitan sa manga sundalu aw awun kanan sugu-anen na to-o nan pigginawa͡an, manang kyedelan ya sugu-anen nan aw pakamatayenen da. \v 3 Pagdengeg na kapitan na awun si Jisus ni lunsud, pyakadtu nan ya manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu dun ni lunsud, aw piglongan nan silan na manginayu' kan Jisus na madtu ni balay pada guli-en ya sugu-anen nan. \v 4 Pagdateng nilan adti kan Jisus, nyanginayu' silan to-o kanan, law nilan, “Ya utaw yeiy umba' mu sakanan tabangan, \v 5 kay pigginawa͡an nan ya kadég tadun na manga Judiyu aw migpatulluk sakanan kanaten sa sinagoga!” \p \v 6 Yanagaw nyagad si Jisus kanilan. Sa malapit da silan adti balay, pigsugu' na kapitan ya manga ubaybay nan na sungunun nilan si Jisus aw paglongun sakanan, “Kay Sir, yeiy ya piglong kanmu na kapitan: ‘Dili' da kaw maglos, \f * 7:6 Ya katanem na manga Judiyu, dili' silan magsambuk sa manga utaw na Héntil adti balay nilan. \f* kay dili' aku saba makatumbuk magpapanik kanmu adti kanak balay. \v 7 Yeiy ya du-an na beke' ku ya nyangay kanmu. Manang pangkay olo' da mu paglongun na kaguli-an sakanan, kaguli-an saba ya sugu-anen ku. \v 8 Kay sambuk aku uman na magka͡agad sa matas pa kanak ya katundanan aw awun uman katundanan ku sa manga sundalu na madalem pa kanak. Kun sugu-un ku ya sambuk na “Kadtu kaw!” maksay sakanan madtu. Aw kun paglongun ku uman ya sambuk na “Kadi kaw!” madi sakanan. Aw pangkay unu ya sugu-an ku sa kanak sugu-anen, ka͡agadan nan saba.’ ” \v 9 Sa pagdengeg ni Jisus sa piglong na kapitan, law nan, “Tay sa kadakula' na pangpangintu-u na utaw yeiy!” Aw miglong sakanan adti manga utaw na nyagad kanan, “Paglongun ta kamu: Ya eseg ini pangkay Héntil sakanan, manang wala' pa ku kita-a asini manga utaw na Isra-él ya maynini na pagpangintu-u.” \v 10 Aw sa pagliku' da na manga pigsugu' na kapitan adti balay, kyinita' nilan na kyaguli-an da ya sugu-anen. \s Ya pagmataw ni Jisus sa ise' na balu \p \v 11 Na, wala' kadugay, nyadtu si Jisus ni lunsud na pigngalanan na Na-in. Aw nyagad uman kanan ya manga umagakan nan aw ya madég to-o na manga utaw. \v 12 Sa malapit da silan dumateng adti suwangan na lunsud, awun kyinita' nilan na manga utaw na lyumuwa' dun na migtingga sa lawas na nyatay kay un nilan lebeng. Aw ya nyatay, tamisa na ise' na eseg na sambuk na ka͡ubayan na balu. Aw madég to-o ya nyagad sa balu. \v 13 Aw sa pagkita' ni Jisus sa balu, to-o sakanan nyallat. Aw piglongan nan, “Dili' kaw magsugaw.” \v 14 Aw pigpalapitan nan ya lungun aw pig-awidan nan, aw tyumeneng ya manga migtingga. Aw piglongan ni Jisus ya nyatay, “Kay To', pagbangun kaw!” \v 15 Aw migbangun ya nyatay aw miglong da, aw pigliku' ni Jisus adti ina nan. \v 16 Aw to-o nyallek ya kadég na utaw sa pigkita' nilan. Aw pigdeyen nilan ya Tyumanem, law nilan, “Dyumateng da asini kanaten ya sambuk na propita na to-o matulus!” Aw miglong silan uman, “Pigtanaw da na Tyumanem ya manga utaw nan!” \v 17 Aw ya ubat-ubat sa pig-imo' ni Jisus nyabekkal adti kadakula' na probinsiya na Judiya aw dun ni manga banwa na nyakapalibed. \s Ya usip na umagakan ni Juan na Magba͡utismuway \p \v 18 Na, ya kadég yeiy na pigpan-imo' ni Jisus, pig-ubat-ubat kan Juan na manga umagakan nan. \v 19 Yanagaw pigtawag ni Juan ya duwa ya umagakan nan, aw pigpakadtu nan silan adti kan Jisus \f * 7:19 Wala' si Juan pakakadtu kay pyakalabusu sakanan ni Hérodés Antipas. \f* pada usipen kun sakanan ya pigpakang na Tyumanem asini muna aw kun awun pa tagadan nilan na eped. \p \v 20 Aw sa pagdateng nilan adti kan Jisus, miglong silan, “Pigsugu' kami ni Juan na Magba͡utismuway pada musip kanmu kun ikaw ya pigpakang na Tyumanem asini muna na un madi aw kun awun pa eped na tagadan nami?” \p \v 21 Na, dun ni udas yan, pigpangguli' ni Jisus ya madég na pyangkedelan aw manga utaw na syeledan na busaw aw madég uman na buta. \v 22 Yanagaw pigtubag ni Jisus ya manga pigsugu' ni Juan, law nan, “Liku' kamu adti kan Juan aw ubat-ubati mayu sakanan sa manga dyengeg mayu aw sa manga kyinita' mayu: Ya manga buta, kyumita' da. Ya manga pulid, nyakapanaw da. Ya manga ibungun, pyangkaguli-an aw malinis da. Ya manga bengel, dyumengeg da. Awun manga nyangkamatay na nyataw da. Ya manga tagitu' na utaw, kya-ubatan da sa Madyaw na Ubat-ubat.\f * 7:22 Mabasa uman adti Isayas 29:18 aw 35:5 aw 61:1.\f* \v 23 Aw madyaw ya kana manga utaw na wala' pagduwaduwa na aku ya Pigpadala na Tyumanem.” \s Ya piglong ni Jisus kun singalan si Juan na Magba͡utismuway \p \v 24 Sa pagpanaw da na manga pigsugu' ni Juan, pigpalekat ni Jisus ya pagkasampet kan Juan adti manga utaw na migkatipun, law nan, “Sa pagkadtu mayu adti kan Juan dun ni kaligbinan idtu muna, unu ka' ya kamayu pig-iman na du-an mayu sakanan pyaninaw? Pagaw nyadtu kamu na olo' magtandawtandaw sa utaw na kasiling na tigbaw na pig-eyeng-eyeng na samet. Beke' saba na maynan si Juan! \v 25 Manang ananga' kamu madtu ni kaligbinan? Pagaw iman mayu aw kumita' kamu sa utaw na syumut sa kadégkadég na mayaman. Ya utaw na maynan, adtu sakanan pagkita-en ni palasyo. Manang beke' saba uman na maynan si Juan! \v 26 Yanagaw unu ka' ya pig-iman mayu na un mayu kita-en dun ni kaligbinan? Pig-iman gya mayu na kumita' sa propita. Paglongun ta kamu na si Juan beke' olo' na propita manang matas pa sakanan sa manga muna propita. \v 27 Aw si Juan yeiy, yan ya pigkasampetan dadan dun ni pigpasulat na Tyumanem asini muna: ‘Pa-una͡en ku kanmu ya kanak mag-ubat-ubatay pada tagilanen nan ya un mu agiyan.’ \f * 7:27 Mabasa adti Malakiyas 3:1 aw adti Isayas 40:3. \f* \v 28 Paglongun ta kamu: Ya kadég na utaw na nya͡utaw asini tas na lupa', wala' ya pangkay sambuk na matas pa kan Juan na Magba͡utismuway. Manang ya to-o madalem na utaw na nyaka-akup adti Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem, matas pa sakanan kan Juan.” \p \v 29 Na, pagdengeg da na kadég na manga utaw sa piglong ni Jisus, tyumande' silan na matinaw saba ya pigpa-ede' na Tyumanem magi kan Juan. Kay idtu muna sa pag-ubat-ubat pa ni Juan, migpaba͡utismu silan kanan, dala ya manga mangangubla͡ay sa buwis. \v 30 Manang awun madég na manga Parisiyo aw manga magpalna-uway sa Uldin na wala' nilan daluga ya tud na Tyumanem kanilan kay wala' silan pagpaba͡utismu kan Juan. \p \v 31 Migpadeleg si Jisus miglong, “Unu ya un ku kapa-unawa͡an sa manga utaw adun na gayed kyumele sa palna-u na dyengeg nilan? \v 32 Kasiling silan na mangayse' na nyan-ingkud adti pamanag na palingki. Dili' silan malim magad magdanga pangkay pigtatawag silan na kanilan manga eped na maglong: ‘Naten magdanga! Migpasonata kami sa pangkasal, manang wala' kamu sayaw! Aw migpansi-engge' kami manang wala' kamu pagsugaw.’ \m \v 33 Maynan saba uman kamu. Kay dyumateng si Juan aw migpuwasa sakanan aw wala' inem sa bino. Aw miglong kamu, ‘Syeledan sakanan na busaw!’ \v 34 Tigkas yan, dyumateng ya Ise' na Utaw. Kyinita' mayu sakanan kyuman aw nyinem eped nan ya madég na manga utaw. Manang miglong kamu baling, ‘Tanawa mayu ya utaw yeiy! To-o sakanan kyuman aw to-o nyinem sa bino, aw mig-ubaybay sakanan sa manga mangangubla͡ay sa buwis aw manga makasasala'!’ \v 35 Pangkay maynan ya piglong mayu, manang ya palna-u ku aw palna-u ni Juan, alag saba pigmatinaw dun ni manga pigpan-imo' na kadég na utaw na dyumalug sa palna-u nami.” \s Ya pag-asag na ka͡ubayan sa manimbo' adti siki ni Jisus \p \v 36 Na, awun sambuk na Parisiyo na pigngalanan na si Simon, aw piglongan nan si Jisus na kuman adti tampid nan. Yanagaw nyadtu si Jisus adti balay ni Simon aw kyuman dun ni lamisa.\f * 7:36 Dun ni kanilan banwa, madana' ya lamisa, aw kun awun katipun, yan ya kanilan katanem na magpantakilid silan aw magpangillawid aw madugay silan to-o magkan. \f* \v 37 Na, dun uman ni lunsud yan, awun sambuk na ka͡ubayan na makasasala'. Pagdengeg nan na kyuman si Jisus adti balay na Parisiyo, nyadtu sakanan aw dyumala sa tagbi' na sabuy na pig-imo' lekat adti batu na alabastro aw awun seled na manimbo'. \v 38 Aw dyumulud apit adti bagakwang ni Jisus aw gayed migsugaw. Aw nyangkataktak ya manga luwa' nan dun ni manga siki ni Jisus, yanagaw piggalisan nan na kanan lugay aw pig-alekan nan ya manga siki aw dayaw nan asagi na manimbo'. \p \v 39 Manang ya Parisiyo na migpilit kan Jisus, kyinita' nan ya pig-imo' na ka͡ubayan yan, aw miglong sakanan adti anenganeng nan, “Kun tengteng propita ya utaw ini, ka-ede-an nan galu kun singalan ka͡ubayana ya nyawid kanan, kay ya ka͡ubayan iyan makasasala' saba.” \v 40 Manang kya-ede-an ni Jisus kun unu ya adti anenganeng nan aw yanagaw miglong sakanan, “Kay Simon, awun paglongun ku kanmu.” Aw tyumubag si Simon, “Unu yan, kay Magpalna-uway?” \p \v 41 Aw miglong si Jisus sa pundinganan, law nan, “Awun sambuk na utaw na migpabeles sa kuwalta adti duwa ya utaw. Ya sambuk, nyeles sa limang gatus ka dinariyo \f * 7:41 Ya sangka dinariyo, yan ya tandan sa sambuk na utaw na migtalabahu na sangallaw.\f* aw ya sambuk uman nyeles olo' sa kalima͡an. \v 42 Aw asuntu na dili' nilan mabatug bayadan ya kanilan beles, yanagaw wala' da silan pabayada na migpabeles kanilan. Na, singalan sa duwa ya to-o gyuminawa sa utaw na migpabeles kanilan?” \v 43 Aw tyumubag si Simon, “Idtu na dakula' ya beles.” Aw miglong si Jisus kanan, “Matinaw saba ya tubag mu.” \v 44 Aw piglingi' nan ya ka͡ubayan aw piglongan nan si Simon, “Kyinita' da mu ya pig-imo' na ka͡ubayan ini. Pagseled ku asini balay mu, wala' aku mu atagi na tubig pada pag-ugas sa manga siki ku.\f * 7:44 Ya katanem na manga Judiyu, kun awun utaw na makalaba' adti kanilan, pag-atagan nilan na tubig na un pag-ugas sa siki nilan. \f* Manang ya ka͡ubayan ini, pig-ugasan nan baling ya manga siki ku na luwa' nan, aw piggalisan nan na kanan lugay. \v 45 Aw wala' aku mu aleki kasiling na katanem tadun sa pagpangumusta. Manang ya ka͡ubayan ini, lekat pa na pagdateng nan asini gayed nan pig-alekan ya manga siki ku. \v 46 Aw wala' mu asagi na lana na olibo ya kanak ulu, manang pig-asagan nan baling ya manga siki ku na manimbo'. \v 47 Yangaw paglongun ta kaw: Madég saba ya manga sala' na ka͡ubayan yeiy, manang piglanas da kay dakula' ya ginawa nan kanak. Manang ya utaw na tabay ya manga sala' nan na un ku lanasen, tagbi' ya pagginawa nan kanak.” \v 48 Aw miglong si Jisus adti ka͡ubayan, “Piglanas da ya manga sala' mu.” \p \v 49 Aw ya manga utaw na kyuman eped ni Jisus, miglong silan adti kanilan anenganeng, “Singalan ka' utawa yeiy na makalanas sa manga sala'?” \p \v 50 Manang miglong si Jisus adti ka͡ubayan, “Ya pagpangintu-u mu, yan ya nyakapaluwa' kanmu. Yanagaw uli' da kaw na awun da kalinaw na kanmu anenganeng.” \c 8 \s Ya manga ka͡ubayan na gayed tyumabang kan Jisus \p \v 1 Lyumabay da ya pilangallaw aw nyanaw da uman si Jisus aw nyapit adti madég na manga lunsud aw manga baranggay. Aw pigpa-ede' nan ya Madyaw na Ubat-ubat sa Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem. Aw nyagad kanan ya sampulu' tag duwa ya umagakan nan. \v 2 Aw awun uman nyagad kanilan na manga ka͡ubayan. Ya eped kanilan pigguli' da dadan ni Jisus ya magkedel nilan aw ya eped uman pig-alilinan da nan sa manga busaw. Ya sambuk kanilan yan si Maria na taga lunsud na Magdala na pig-alilinan ni Jisus idtu muna sa pitu ya busaw. \v 3 Aw nyagad uman si Susana aw si Jo-ana aw eped pa na manga ka͡ubayan. Ya manga ka͡ubayan yeiy kyumamang silan lekat adti kanilan pagkamangan aw pigtabang nilan kan Jisus aw kanan manga umagakan. Na, ya eseg ni Jo-ana na si Kusa, yan ya sambuk na pagsaligan ni Hérodés Antipas. \s Ya pundinganan sa utaw na migsabug sa bini' \p \v 4 Aw sa migkatipun da adti tampid ni Jisus ya madég to-o na manga utaw na lyumekat adti madég na lunsud, piglongan nan silan magi sa pundinganan, \v 5 law nan: “Awun sambuk na utaw na nyadtu ni pawa' nan na un magsabug sa manga bini'. Sa pagsabug nan sa manga bini', ya eped nyakasabug adti kilid na dalan aw kyataguna-an, aw pyanubug na manga langgam na tyumugpa' dun. \v 6 Ya eped na manga bini' nyakasabug adti kabatuwan aw maksay gyumiti'. Manang nyalanes ya manga tanem kay magdang to-o ya lupa'. \v 7 Ya eped na manga bini' nyakasabug adti magalet na suksukun. Gyumiti' ya manga bini', manang asuntu na tyumulin uman ya magalet, nyalemes baling ya manga tanem. \v 8 Aw ya eped na manga bini' nyakasabug adti mataba' na lupa', tyumulin aw nyamunga na tag sanggatus.” Aw miglong pa si Jisus kanilan, “Magpakatadeng kamu na dili' mayu pagpalipaslipasan ya pigdengeg mayu.” \s Ya kakawasan na pundinganan \p \v 9 Aw nyusip kan Jisus ya kanan manga umagakan kun unu ya kakawasan na pundinganan yeiy. \v 10 Aw tyumubag sakanan kanilan, “Kamu ya pigtumbayan na Tyumanem na maka-ede' sa pigtagu' asini muna sa Kasakupan na Pighari-an nan. Manang awun manga eped na utaw na pangkay dyengeg da nilan ya manga pundinganan manang wala' tumbayan kanilan ya pagpakalabet sa kakawasan. Yanagaw pangkay gayed nilan inunuwun manang dili' nilan kita-en. Aw pangkay gayed nilan dengegen, manang dili' nilan kalabetan ya kakawasan.\f * 8:10 Lekat adti Isayas 6:9-10 ya piglong ni Jisus sa bet na manga Parisiyo aw manga eped na manga Judiyu na gayed kyumele sa pag-ubat-ubat nan.\f* \p \v 11 “Na, yeiy ya kakawasan na pundinganan: Ya tingeg na Tyumanem yan ya kasiling na manga bini' na pigsabug. \p \v 12 “Ya kilid na dalan na kyasabugan sa manga bini', yan ya manga utaw na dyumengeg da sa tingeg na Tyumanem manang dumateng si Satanas aw dampasen nan adti kanilan ya pigdengeg da nilan pada dili' silan mangintu-u aw dili' silan paluwa-en na Tyumanem. \p \v 13 “Aw ya kabatuwan na kyasabugan sa manga bini', yan ya manga utaw na dyumengeg sa tingeg na Tyumanem aw pigdawat nilan na awun pagleya manang dili' to-o makadalid ya pagpangintu-u nilan. Pagdateng na manga kalugan aw manga pagpamulayam asuntu sa pagpangintu-u nilan, ayawan nilan ya kanilan pagpangintu-u. \p \v 14 “Aw ya magalet na sukusukun na kyasabugan uman sa manga bini', yan ya manga utaw na dyumengeg sa tingeg na Tyumanem aw nyangintu-u silan manang ya kanilan anenganeng nyatmu' na kakaypengan sa pagpakabetang nilan, aw sa pag-anenganeng na ma-imo' mayaman, aw sa manga pagkaliman nilan asini tas na lupa'. Aw ya sampetan yan, dili' makabunga ya kanilan pagpangintu-u. \p \v 15 “Manang ya mataba' na lupa' na kyasabugan sa manga bini', yan ya manga utaw na migpakanyeg sa tingeg na Tyumanem aw gayed nilan pigbetang adti kanilan malinis na anenganeng, aw magi sa pagpadeleg nilan, nyamunga na to-o madég.” \s Ya pundinganan sa saleng \p \v 16 Miglong pa si Jisus kanilan, “Wala' ya utaw na magsulu' sa salengan pada sangkuban nan, aw maynan uman, dili' betang adti dalem na katri. Manang betang nan baling adti bantawanan pada ka-ilawan ya kadég na awun ni seled na balay. \v 17 Maynan uman, wala' ya nyatagu' adun na dili' kabukasan. Aw ya kadég na wala' pa kalabeti idtu muna, dili' madugay alag da saba kalabetan aw mabangal ya kakawasan. \p \v 18 “Yanagaw to-o mayu pakanyegi ya piglong ku kamayu. Kay ya utaw na dyumalug sa pigpalna-u kanan sa kana Tyumanem, dugangan pa ya kyalabetan nan. Manang ya utaw na wala' dalug sa palna-u yan, kamangen baling adti kanan ya pangkay tagbi' na kyalabetan da nan.” \s Ya ina ni Jisus aw manga inulug nan \p \v 19 Na, dyumateng ya ina ni Jisus aw manga inulug nan, manang wala' silan pakapalapit asuntu sa kadég na manga utaw na nyakapalibed kanan. \v 20 Aw awun miglong kan Jisus, “Awun ni luwa' ya ina mu aw manga inulug mu. Kaliman nilan magbalawbalaw kanmu.” \v 21 Tyumubag si Jisus kanilan, “Pangkay singalan ya dyumengeg sa tingeg na Tyumanem aw dyumalug sa dyengeg nilan, silan uman ya pigsiling ku na kanak manga inulug aw manga bubay aw ina ku.” \s Ya pagpatangke' ni Jisus sa samet aw baled \p \v 22 Na, sambuk na allaw, miglong si Jisus adti kanan manga umagakan, “Naten tumalipag sa danaw.”\f * 8:22 Ya kalawig na Danaw na Galilya 23 ka kilomitro, aw ya kalakbang nan 11 ka kilomitro, aw ya kalalem nan 48 ka mitro. \f* Yanagaw syumakay silan adti balangay aw syuminan adti dipag. \v 23 Talana nilan syumakay, nyakatulug si Jisus. Aw bigla' dyumateng ya to-o mabandes na samet, aw syalampawan na manga baled ya balangay nilan aw un da matmu' na tubig. Aw agpet da galu silan malened. \v 24 Yanagaw, maksay dyumulud kan Jisus ya manga umagakan nan aw pigpukaw nilan na miglong, “Kay Magpalna-uway! Un da kitadun mangkamatay!” Aw migbangun si Jisus aw pigsagda nan ya samet aw baled, law nan, ‘‘Tangke' kamu!’’ Aw tyumangke' ya samet aw migkalinaw da ya danaw. \v 25 Miglong si Jisus sa manga umagakan nan, “Ayin da saba ya pagsalig mayu kanak!” To-o silan nyallek aw nya-enneng-enneng aw mig-usip-usipay silan, “Singalan ka' ya utaw yeiy? Pangkay ya samet aw ya manga baled magka͡agad kanan!” \s Ya pag-alilin ni Jisus sa manga busaw na syumeled adti utaw \p \v 26 Aw migpadeleg si Jisus aw manga umagakan nan syumakay sa balangay aw tyumalipag sa danaw, aw dyumateng silan adti banwa na pig-eya-an na manga taga Girasa dun ni dipag na Galilya. \v 27 Sa pagpanog ni Jisus lekat adti balangay, awun eseg na syumungun kanan. Na, ya eseg yeiy nyeya' idtu muna adti lunsud, manang pigseledan sakanan na madég na busaw yanagaw madugay na wala' da sut sa kadégkadég aw wala' uman sakanan pag-eya' adti balay, manang adtu baling pag-eya' ni ilib na paglebengan sa nyangkamatay. \v 28 Sa pagkita' nan kan Jisus, mig-ulangag sakanan aw nyangillupung adti asdangan nan. Aw miglong sa mabagseg na tingeg, “Kay Jisus na ise' na Tyumanem na To-o Matas, pabaya-i la aku! Nyanginayu' aku kanmu na dili' aku mu pagpati-isen!” \v 29 Yan ya piglong nan kay tolobo pa ni Jisus pigsugu' ya busaw na lumuwa' dun ni utaw yan. Ya utaw yeiy madugay da sakanan pigseledan na manga busaw. Aw pangkay pigtunggu-an aw pigsangkali-an ya manga siki aw ya taklayan nan, manang dili' sakanan pagkatagenan. Pagpamugtu-un nan baling ya sangkali' aw pagbalukun nan ya putaw. Aw paggagaden sakanan na busaw adti kaligbinan. \v 30 Tigkas yan, pig-usip sakanan ni Jisus, “Singalan ya ngalan mu?” Aw law nan, “Si Légion.” Kay madég saba ya manga busaw na syumeled kanan. \v 31 Aw nyanginayu' pa silan kan Jisus na dili' nan silan pakawasen adti gawang na wala' ya katantanan. \p \v 32 Na, awun madég to-o na manga taku' na nyampangaliwad adti kakayaban na malapit dun. Yanagaw nyanginayu' kan Jisus ya manga busaw na tumbay galu kanilan na sumeled adti manga taku'. Aw pigtumbay silan ni Jisus. \v 33 Aw ya kadég nilan lyumuwa' lekat adti eseg aw syumeled silan adti manga taku'. Tigkas yan, nyampamalaguy ya kadég na manga taku' dun ni kakayaban aw pyangkawasan nilan ya pangpang adti ligad na danaw aw ya kadég nilan nyabus nyangkalemes. \p \v 34 Na, ya manga magdadiyaga͡ay sa manga taku', sa pagkita' nilan sa nya-imo', nyalaguy silan adti lunsud aw pig-ubat-ubatan nilan ya manga utaw dun ni lunsud aw ya nyakapalibed dun. \v 35 Yanagaw nyangkadtu ya manga utaw na un nilan tanawun ya nya-imo'. Aw sa pagdateng da nilan adti kan Jisus, kyinita' nilan ya eseg na abus da ka-alilini sa madég na manga busaw, aw nyingkud da sakanan adti asdangan ni Jisus na awun da kadégkadég aw migkadyaw da ya kanan anenganeng, aw asuntu seiy, nyangkallek silan. \v 36 Aw ya manga utaw na kyumita' sa kadég na nyangka-imo', pig-ubat-ubatan nilan ya manga utaw kun pig-unu ya pagpaguli' sa utaw na pigseledan na manga busaw. \v 37 Pagkatigkas yan, ya kadég na nyeya' adti palibed na lunsud na Girasa, nyanginayu' silan kan Jisus na indegan nan ya banwa nilan, kay alag silan to-o nyangkallek. Aw sa pagsakay da ni Jisus adti balangay na un da galu mindeg, \v 38 nyanginayu' kanan ya eseg na kya-alilinan da sa manga busaw, law nan, “Magad aku galu kanmu!” Manang pigpapanaw sakanan ni Jisus, aw piglongan nan, \v 39 “Uli' da kaw adti kamayu aw ubati ya manga utaw sa kadakula' na pig-imo' kanmu na Tyumanem.” Aw nyindeg ya eseg aw pig-ubat-ubatan nan ya kadég na awun ni lunsud sa kadakula' na pig-imo' kanan ni Jisus. \s Ya pagmataw sa ise' ni Jairus aw ya pagpaguli' sa ka͡ubayan \p \v 40 Sa pagliku' ni Jisus adti dipag na danaw, migleya to-o ya manga utaw dyumawat kanan kay ya kadég nilan tyumagad kanan. \v 41 Aw ya sambuk kanilan yan si Jairus na pagsaligan adti sinagoga. Dyumulud sakanan adti kan Jisus aw lyumuhud adti asdangan nan, aw nyanginayu' na madtu ni balay nan \v 42 kay kamatayenen da ya ise' nan na tamisa. Ya ise' nan yeiy dalagita la aw sampulu' pa tag duwa ya umay nan. Yanagaw nyagad si Jisus kanan. Sa pagpanaw da nilan, migpan-insek ya madég na manga utaw na nyakapalibed kan Jisus. \v 43 Na, dun ni tenga' na kadég na manga utaw, awun sambuk na ka͡ubayan na gayed pigdugu-dugu' seled da na sampulu' tag duwa ya umay.\f * 8:43 Adti Uldin na manga Judiyu kun maynan ya bati-enen na ka͡ubayan, malipa' sakanan aw dili' sakanan magpakasambuk sa madég na utaw. Mabasa adti Libitiko 15:19-31.\f* Nyabus da ya kuwalta nan migpabulung aw wala' sakanan kaguli-i. \v 44 Yanagaw dyumulud ya ka͡ubayan yan apit adti bagakwang ni Jisus aw pig-awidan nan ya pangaway na pigsut nan, aw dayaw tyumeneng ya kanan dugu'. \v 45 Aw nyusip si Jisus kanilan, “Singalan ya nyawid kanak?” Aw ya kadég na manga utaw alag miglong na wala' silan awid kanan. Aw miglong si Pédro, “Enda', kay Magpalna-uway, kyinita' da mu saba ya kadég na manga utaw na mig-insek kanmu.” \v 46 Manang miglong si Jisus, “Awun nyawid kanak kay pigbati' ku na awun katulus na lyumuwa' lekat adi kanak.” \v 47 Pagka-ede' na ka͡ubayan na dili' da nan matagu', lyumiku' sakanan adti kan Jisus na pigtakigan. Aw nyangillupung adti asdangan ni Jisus aw pig-ubat nan adti kadég na manga utaw kun unu ya du-an na pig-awidan nan ya pigsut ni Jisus aw ya pagpakaguli' kanan. \v 48 Aw miglong si Jisus kanan, “Kay Dé', asuntu sa pagpangintu-u mu kanak, yan ya nyakaguli' kanmu. Uli' kaw na awun da kalinaw na kanmu anenganeng.” \p \v 49 Sa wala' pa si Jisus katigkas paglong adti ka͡ubayan yan, awun utaw na dyumateng lekat adti balay ni Jairus, aw law nan, “Nyapalus da beg ya ginawa na ise' mu, kay Sir! Dili' da mu pagpagudun ya Magpalna-uway.” \v 50 Pagdengeg ni Jisus sa piglong na utaw yan, miglong sakanan kan Jairus, “Dili' kaw magkallek. Pangintu-u kaw olo' aw kaguli-an ya ise' mu.” \v 51 Sa pagdateng da ni Jisus adti balay ni Jairus, wala' sakanan kalim agadi na manga utaw adti seled. Yan olo' ya pigpa-agad nan si Pédro aw si Juan aw si Santiago, aw ya ama aw ina na ise'. \v 52 Aw ya manga utaw adti luwa', alag silan migpansisugaw aw migpansimatay. Manang miglong si Jisus kanilan, “Dili' kamu magsugaw kay wala' saba kamatay ya ise'. Nyakatulug olo' sakanan!” \v 53 Aw nyaka-ikel baling silan sa piglong nan kay kya-ede-an nilan na nyatay da ya ise'. \p \v 54 Manang pig-awidan ni Jisus ya bekten na ise' aw law nan, “Kay Dé', pagbangun kaw!” \v 55 Aw lyumiku' ya ginawa nan aw dayaw sakanan migbangun aw nyindeg. Aw migsugu' si Jisus na atagan nilan na kakan ya ise'. \v 56 To-o nya-enneng-enneng ya manga mangkatikadeng nan sa kyinita' nilan. Manang piglongan silan ni Jisus, “Ya-i mayu pag-ubat-ubatan adti eped na utaw ya nya-imo'.” \c 9 \s Ya pagsugu' ni Jisus sa sampulu' tag duwa ya apostolés \p \v 1 Pagkatigkas yan, pigpatawag ni Jisus dun ni sayid nan ya sampulu' tag duwa ya kanan manga umagakan na dadan da nan pigpamalli', aw pig-atagan nan silan na katulus na un mag-alilin sa kadég na manga busaw aw magguli' sa manga utaw na awun magkedel. \v 2 Aw pigsugu' silan ni Jisus pada mag-ubat-ubat sa Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem, aw mangguli' sa manga utaw na kyedelan. \v 3 Aw piglongan nan silan, “Dili' kamu magdala sa pangkay unu na manga pametang mayu. Dili' kamu magdala sa bangka', aw kabil, aw makan, aw kuwalta, aw manga ilisan. \v 4 Aw kun ayin ya balay na datengan mayu, dun da kamu pag-eya' menda' na indegan mayu ya lunsud yan. \v 5 Aw pangkay ayin na banwa ya kadtuwan mayu, kun dili' kamu dawaten na manga utaw dun, sa pag-indeg mayu dun ni lunsud yan, taptapa ya alikabuk na manga siki mayu. Kay yan ya pangilala na ukuman silan na Tyumanem adti kamoliyan na allaw.” \p \v 6 Aw nyindeg silan, aw pigkadtuwan nilan ya manga baranggay, aw gayed nilan pigpa-ede' ya Madyaw na Ubat-ubat. Aw pangkay ayin silan kadtu, awun pigpangguli' nilan na manga utaw na kyedelan. \s Ya pagkabelengbeleng ni Hérodés \p \v 7 Na, si Hérodés Antipas ya migdumala sa banwa na Galilya. Dyengeg nan ya kadég na pigpan-imo' ni Jisus, aw nyabelengbeleng sakanan kay awun manga utaw na miglong na yan kunu si Juan na Magba͡utismuway na nyataw lekat adti pagkamatay. \v 8 Aw awun uman manga eped na miglong na lyumiku' da si Éliyas. \f * 9:8 Pigbasa na manga Judiyu adti Malakiyas 4:5-6 na un lumiku' ya propita na si Éliyas.\f* Aw miglong pa uman ya eped na nyataw da lekat adti nyangkamatay ya sambuk na propita na Tyumanem asini muna. \v 9 Manang miglong si Hérodés, “Pigpa-utudan da ku saba si Juan sa ulu nan! Singalan utawa yeiy na gayed ku pigdengeg na migpan-imo' sa maynan?” Yanagaw pigtibagsegan ni Hérodés na kita-en nan si Jisus. \s Ya pagpakan ni Jisus sa limammalalan \p \v 10 Na, lyumiku' ya manga apostolés adti tampid ni Jisus aw pigdandan nilan kanan ya manga nyangka-imo' nilan. Aw pigpa-agad nan silan adti lunsud na Bétsayda na olo' silan. \v 11 Manang pagka-ede' da na madég na manga utaw na nyindeg da silan, dyumalug silan kan Jisus. Pagdateng nilan dun, alag nan silan pigdawat aw piglongan sa Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem, aw pigpangguli' nan ya manga awun magkedel. \p \v 12 Na, pagka͡ambung da, dyumulud kan Jisus ya sampulu' tag duwa ya umagakan nan aw miglong kanan, “Ayin ya madyaw kun papanawun da ya manga utaw adti manga baranggay na malapit asini, pada makabayad silan sa un nilan makan aw makapaninaw silan sa balay na kabantukan nilan. Kay kaligbinan ya banwa ini.” \v 13 Manang tyumubag si Jisus kanilan, “Kamu baling ya matag sa un nilan makan.” Aw miglong silan kanan, “Ya asini kanami olo' da limallapid ya pan aw duwambulus ya isda'. Kun malim kaw, manaw pa kami aw mayad sa makan na maka-umba' kanilan.” \v 14 Na, ya kadég na manga eseg dun, manga limammalalan silan. \f * 9:14 Kya-ede-an tadun adti Matiyo 14:21 na madég uman ya manga ka͡ubayan aw manga mangayse' dun. Manang yan olo' ya pig-iyap nilan ya manga eseg.\f* Aw piglongan ni Jisus ya kanan manga umagakan, “Pa-ingkuda mayu ya manga utaw na tag kaliman.” \v 15 Aw pigtuman nilan ya piglong ni Jisus aw pigpa-ingkud nilan ya manga utaw. \v 16 Pagkatigkas yan, pigkamang ni Jisus ya limallapid ya pan aw duwambulus ya isda', aw lyumangad sakanan adti langit aw pigpasalamatan nan adti Tyumanem. Aw tigkas yan, pigtenga-tenga' ni Jisus aw pig-atag nan adti kanan manga umagakan aw pig-atped-atped uman nilan adti kadég na manga utaw. \v 17 Kyuman ya kadég nilan aw alag silan nyangkabiyag. Aw pigpan-imun na manga umagakan nan ya nyangkasama', aw nyatmu' ya sampulu' tag duwa ya be-en. \s Ya tubag ni Pédro na si Jisus ya Kristu \p \v 18 Sambuk na allaw, nyanawagtawag si Jisus na olo' nan sayda, aw malapit dun ni tampid nan ya kanan manga umagakan. Aw pig-usip nan silan, “Dun ni pagbalawbalaw na manga utaw, singalan kunu aku?” \v 19 Aw tyumubag silan, “Ya eped miglong na ikaw kunu si Juan na Magba͡utismuway. Aw awun eped na miglong na ikaw kunu si Éliyas, aw awun pa uman eped na miglong na ikaw ya sambuk na propita asini muna na nyataw da.” \v 20 Aw pig-usip pa silan ni Jisus, “Manang adti kamayu, singalan aku?” Aw tyumubag si Pédro, “Ikaw saba ya Kristu na Pigpadala na Tyumanem.” \p \v 21 Aw piglongan silan ni Jisus na dili' nilan yeiy pagpa-ede' adti pangkay singalan utawa. \v 22 Aw miglong pa si Jisus kanilan, “Aku na Ise' na Utaw ka-ilangan magti-is aw kele͡an na manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu aw manga mangkatas na magdadugsu-ay aw manga magpalna-uway sa Uldin. Aw papatay nilan, manang pagkatlu na allaw mataw aku.” \s Ya madawat na utaw na dumalug sa palna-u ni Jisus \p \v 23 Aw miglong si Jisus adti kadég nilan, “Pangkay singalan ya malim ma-imo' kanak umagakan, ka-ilangan ayawan nan ya kanan pagkaliman aw pisanen nan ya kanan krus kada allaw aw dumalug kanak. \v 24 Pangkay singalan ya gyuminawa sa pagka-utawun nan asini tas na lupa', kalagakan baling sa ginawa nan. Manang kun singalan ya magtibulluk dumalug kanak pangkay pa adti pagkamatay, yan ya un makatagtun sa ginawa na wala' ya katigkasan. \v 25 Unu ka' ya un ma-untung na utaw kun matagtun nan ya kadakula' na banwa manang kalagakan baling sa ginawa nan? \v 26 Pangkay singalan ya mamulamula asuntu kanak na Ise' na Utaw aw sa palna-u ku, kamulamula ku uman ya utaw yan dun ni allaw na pagliku' ku asini tas na lupa'. Aw dun ni pagliku' ku, kita-en ya kanak kalalamdag aw ya kalalamdag uman na kanak Ama aw manga anghil na lekat adti tas na langit. \v 27 Matinaw saba ya un ku paglongun kamayu: Awun eped asini kamayu na dili' nilan apeten ya pagkamatay menda' na kita-en nilan ya paghari' na Tyumanem.” \s Ya pagka-uman na gya ni Jisus \p \v 28 Na, paglabay da na walungallaw lekat na paglong ni Jisus sa kadég yeiy, tyumukud sakanan adti sambuk na buntud na un manawagtawag adti Tyumanem. Aw pigpa-agad nan si Pédro aw si Juan aw si Santiago. \v 29 Talana ni Jisus nyanawagtawag, nya-uman ya gya nan, aw ya kadégkadég nan to-o maputi' aw masilang. \v 30 Aw tigkan migpakita' ya duwa ya utaw na si Moysis aw si Éliyas, aw migbalawbalaw silan si Jisus. \v 31 Aw kya-ilawan uman silan na kalalamdag. Aw yan ya pigbalawbalawan nilan ya pagkamatay ni Jisus na agpet da matuman adti Jérusalim. \v 32 Na, si Pédro aw manga eped nan to-o silan nyakatulug. Manang sa pagmata nilan, kyinita' nilan ya dakula' na kalalamdag na pagka Tyumanem ni Jisus, aw kyinita' nilan uman ya duwa ya eped nan na nyindeg dun ni sayid nan. \v 33 Aw sa un da manaw ya duwa ya utaw yeiy, miglong si Pédro kan Jisus, “Kay Magpalna-uway, madyaw kay ini kami. Magtulluk kami sa tulu ya layag, sambuk ya kanmu, sambuk ya kan Moysis aw sambuk uman ya kan Éliyas.” Manang wala' ni Pédro ka-ede-i kun unu ya piglong nan. \v 34 Sa talana pa nan miglong, awun labun na tyumakleb kanilan, aw to-o silan nyallek. \v 35 Aw awun tingeg na lekat adti labun na miglong, “Yeiy ya kanak Ise' na pigpadala ku. Pakanyegi mayu sakanan!” \v 36 Aw sa pagteneng da na tingeg, pigkita' nilan na dakman olo' si Jisus ya nyasama'. Aw ya kadég na pigkita' nilan dun ni allaw yan, wala' nilan ubatan adti pangkay singalan. \s Ya pag-alilin ni Jisus sa busaw na syumeled adti ise' \p \v 37 Na, salut na allaw, sa pagtubang nilan lekat adti buntud, madég ya manga utaw na syumungun kan Jisus. \v 38 Aw dun ni kadég nilan, awun sambuk na eseg na miglong sa mabagseg na tingeg, law nan, “Kay Magpalna-uway, tanawa beg ya ise' ku na eseg, kay yeiy ya ise' ku na tamisa. \v 39 Malikit sakanan pagseledan na busaw aw tigkan sakanan mag-ulangag aw pagtakigan menda' na magsula' ya baka' nan. Gayed sakanan pagpati-isen na busaw na syumeled kanan aw dili' da malim lumuwa' ya busaw lekat adti kanan. \v 40 Nyanginayu' da aku sa manga umagakan mu na alilinan nilan ya busaw adti kanan, manang wala' nilan kabatug.” \v 41 Aw miglong si Jisus, “Tay sa manga utaw adun na manga allaw yeiy na baluk ya anenganeng aw wala' ya pagpangintu-u! Sangunu ka' ya kadugay na mati-is ku ya pag-iyagad kamayu?” Aw piglongan ni Jisus ya ama na ise', “Pa-agadan adi sayid ku ya ise' mu.” \v 42 Aw sa pagpa-agad da sa ise' adti kanan, piglagpes na busaw ya ise' dun ni lupa' aw to-o pigtakigan. Manang pigsagda ni Jisus ya busaw aw dayaw kyaguli-an ya ise', aw pigliku' ni Jisus adti ama nan. \v 43 Aw ya kadég na kyumita' sa nya-imo', nya-enneng-enneng silan sa kadakula' na katulus na Tyumanem. \s Ya kadwa na pagpa-ede' ni Jisus sa pagkamatay nan \p Aw sa talana pa nya-enneng-enneng ya manga utaw sa kadég na nya-imo' ni Jisus, miglong sakanan adti manga umagakan nan, \v 44 “Pakanyegi mayu to-o ya un ku paglongun kamayu: Aku na Ise' na Utaw agpet da tumbay adti manga utaw na un magpatay kanak.” \v 45 Manang wala' nilan kalabeti ya kakawasan na piglong ni Jisus kay pigtagu' pa adti kanilan pada dili' nilan ka-ede-an. Aw nyallek silan nyusip sa piglong nan. \s Ya utaw na to-o matas dun ni kasakupan na Tyumanem \p \v 46 Aw migpan-ayil ya manga umagakan ni Jisus kun singalan kanilan ya to-o matas. \v 47 Manang kya-ede-an ni Jisus ya kanilan anenganeng. Yanagaw kyumamang sakanan sa tagbi' na ise' aw pigpa-indeg nan dun ni tampid nan. \v 48 Aw miglong si Jisus kanilan, “Pangkay singalan kamayu ya dumawat sa utaw na madalem kasiling na ise' ini asuntu sa pagdalug mayu kanak, dun da aku nan uman dawata. Aw pangkay singalan ya dumawat kanak, dun da nan uman dawata ya Ama na migpadala kanak. Kay kun singalan ya magpadalem, yan baling ya to-o matas.” \p \v 49 Aw miglong si Juan kan Jisus, “Kay Magpalna-uway, kyinita' nami ya sambuk na utaw na mig-alilin sa manga busaw dun ni kanmu ngalan, aw miglong kami kanan na botonan nan ya pigpan-imo' nan kay beke' saba sakanan na eped tadun!” \v 50 Manang miglong si Jisus kanilan, “Ya-i mayu sakanan pagtageni! Kay kun singalan ya wala' pagbalabag kamayu, yan ya syumambuk kamayu.” \s Ya pagkele kan Jisus adti sambuk na baranggay na sakup na Samariya \p \v 51 Na, sa malapit da dumateng ya manga allaw na ma-engat si Jisus adti tas na langit, pigbetang nan adti kanan ginawa ya pagkadtu adti Jérusalim. \v 52 Aw awun manga utaw na pigpa-una nan adtu ni sambuk na baranggay sakup na Samariya pada tagilanen nilan ya kanan kabantukan. \v 53 Manang ya manga utaw na nyeya' dun ni baranggay yan, dili' silan malim dumawat kan Jisus kay kya-ede-an nilan na un sakanan madtu ni Jérusalim.\f * 9:53 Ya manga Samariyanen aw ya manga Judiyu matalapo-on silan. Asini muna ya manga Samariyanen dili' silan malim na adti Jérusalim tullukan ya Témplo na Tyumanem.\f* \v 54 Aw sa pagkita' na manga umagakan nan na wala' sakanan dawata, miglong si Santiago aw si Juan kan Jisus, “Kay Magpalna-uway, unu, kaliman mu magsekat kami adti Tyumanem na pa-ulanan nan ya kadég nilan na atulun pada mabus silan masangab?” \v 55 Manang piglingi' silan ni Jisus aw pigsagda nan silan. \v 56 Aw migpadeleg silan nyanaw pasinan adti eped na baranggay. \s Ya manga utaw na malim galu magad kan Jisus \p \v 57 Talana nilan nyanaw, awun sambuk na utaw na miglong kan Jisus, “Kay Magpalna-uway, magad aku kanmu pangkay ayin kaw pasinan.” \v 58 Aw miglong si Jisus kanan, “Ya manga mile' awun pugala' na kanilan pagka-eya-an, aw ya manga langgam awun kanilan pugad. Manang ya Ise' na Utaw, wala' ya balay na un nan kabantukan.” \p \v 59 Aw miglong pa uman si Jisus adti eped na utaw, “Agad kaw kanak!” Manang tyumubag kanan ya utaw, “Kay Magpalna-uway, tumbayan pa una kanak na muli' aku adti kanami pada maglebeng sa ama ku.” \v 60 Manang tyumubag si Jisus kanan, “Pabaya-an da sa manga utaw na wala' pangintu-u ya paglebeng sa nyatay. Manang ikaw, panaw da kaw aw ubat-ubatan ya Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem.” \p \v 61 Aw awun pa uman eped na utaw na miglong kan Jisus, “Kay Magpalna-uway, dumalug aku kanmu, manang tumbayan pa una kanak na muli' aku adti kanami kay un pa ku sabiyen ya kanak pamilya.” \v 62 Manang tyumubag si Jisus kanan, “Ya utaw na migdaru na gayed maglingi-lingi', makasuway ya agi na daru nan. Maynan uman ya utaw na wala' katibulluk ya kanan anenganeng adti pagdalug kanak. Dili' sakanan umba' maka-akup adti Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem. \c 10 \s Ya pagpapanaw ni Jisus sa kapituwan tag duwa ya pigsugu' nan \p \v 1 Pagkatigkas na kadég yeiy, nyamalli' pa uman si Jisus sa kapituwan tag duwa ya utaw. Aw pigsugu' nan silan na tag duwaduwa pada muna kanan adti manga lunsud aw kadég na manga banwa na un nan kadtuwan. \v 2 Aw sa wala' pa silan indeg, miglong sakanan kanilan, “Dakula' to-o ya aniyenen, manang tabay ya mag-aniyay. Yanagaw panawagtawag kamu adti Tyumanem na yan ya tagtun sa palangad aniyenen na magpadala sakanan sa manga mag-aniyay.” \v 3 Na, panaw kamu. Manang pakanyegi ya un ku kamayu paglongun: Padala ta kamu adti manga utaw na mangkalatay ya bet. Kasiling kamu saba na manga nati na karniro na nyadtu ni manga malyaw na idu' na to-o mangkabulut. \v 4 Dili' kamu magdala sa pu-ut, aw kabil, aw sandal. Dili' kamu magteneng dun ni dalan na un mangumusta sa utaw, pada dili' kamu masalang. \v 5 Pangkay kanyan balay ya datengan mayu, maynini ya una mayu paglongun kanilan: ‘Atagan na Tyumanem na kalinaw ya kadég na asini balay ini.’ \v 6 Aw kun kaliman nilan dumawat sa kalinaw na piglong mayu, atagan saba silan na Tyumanem na kalinaw. Manang kun dili' silan dumawat, dili' uman silan atagan. \v 7 Aw kun mamasa silan kamayu, dun da kamu pag-eya' aw dili' kamu mag-alin-alin. Sumambuk kamu kanilan kuman aw minem. Aw pangkay unu ya pakan aw pa-inem nilan kamayu, dawata mayu kay ya utaw na migtalabahu umba' saba sakanan tandanan. \v 8 Kun dumateng kamu adti sambuk na lunsud aw dawaten kamu nilan, pangkay unu ya pakan nilan kamayu, kana mayu. \v 9 Pangguli-a mayu ya magkedel na manga utaw dun ni lunsud aw paglonga mayu silan, ‘Malapit da adti kamayu ya Paghari' na Tyumanem sa Kasakupan nan.’ \v 10 Manang pangkay kinunu kamu dateng adti sambuk na lunsud aw dili' kamu nilan dawaten, na, kadtu kamu baling ni manga dalan adti lunsud yan aw paglonga mayu silan, \v 11 ‘Pangkay ya alikabuk na lunsud mayu na dyumeket asini siki nami, un nami taptapen na yan ya pangilala na ukuman kamu na Tyumanem. Manang anenganenga mayu ya ini: Malapit da ya Paghari' na Tyumanem sa Kasakupan nan.’ ” \v 12 Aw miglong pa uman si Jisus kanilan, “Paglongun ta kamu, dun ni allaw na pag-ukum na Tyumanem kagaya, to-o pa mabegat ya pa-emel-emel nan sa manga lunsud na dili' dumawat kamayu kay sa pagpa-emel-emel nan sa manga utaw adti Sodoma!” \s Ya manga utaw na dili' malim magselsel \p \v 13 Aw miglong pa uman si Jisus, “Kadég mayu na taga lunsud na Korazin aw Bétsayda, malatay ya un mayu datengan! Kay kyinita' da mayu ya manga milagru na pig-imo' ku, manang tabay kamayu ya migselsel. Kun pig-imo' pa ku yeiy adti manga lunsud na Tiro aw Sidon, madugay da galu silan magselsel aw mangawak sa kalapeng aw magsabug sa abu adti ulu nilan na yan ya pangilala sa kanilan pagselsel. \v 14 Dun ni allaw na pag-ukum, to-o pa mabegat ya pa-emel-emel na Tyumanem adti manga lunsud na Korazin aw Bétsayda kay sa Tiro aw Sidon. \v 15 “Aw kamu na nyeya' dun ni Kapirna-um, unu, iman mayu aw ya pagkadengganen mayu dyumateng adti tas na langit? Manang dala͡en kamu baling adti banwa na Kaludukan.”\f * 10:15 Ya banwa na Kaludukan, yan ya banwa na manga nyangkamatay, aw pigngalanan adti tingeg ni Grigo na Hades.\f* \p \v 16 Pagkatigkas yan, miglong si Jisus adti manga umagakan nan, “Ya magpakanyeg kamayu, kasiling na aku ya pigpakanyegan nilan. Aw ya kumele kamayu, kasiling na aku ya pigkele͡an nilan. Aw ya kyumele kanak, kyumele uman sa migpadala kanak.” \s Ya pagliku' na kapituwan tag duwa na pigsugu' ni Jisus \p \v 17 Na, lyumiku' da ya kapituwan tag duwa ya pigsugu' ni Jisus, aw to-o silan migleya. Aw miglong silan, “Kay Magpalna-uway, pangkay ya manga busaw pigka͡agadan kami nilan dun ni pag-alilin nami magi sa kanmu ngalan!” \v 18 Aw miglong si Jisus kanilan, “Kyinita' ku saba si Satanas na bigla' nyolug lekat adti langit kasiling na kilat. \v 19 Na, pakanyegi ya un ku kamayu paglongun: Pig-atagan ku kamu sa katundanan pada degen ya katulus ni Satanas, aw pangkay kun makagina' kamu sa manga ulud aw manga sangalan, dili' kamu ma-unu. \v 20 Manang dili' mayu pagleya͡an na pigka͡agadan kamu na manga busaw, yan baling ya pagleya͡an mayu na nyasulat da ya kamayu manga ngalan adti tas na langit.” \s Ya pagleya ni Jisus \p \v 21 Na, idtu na udas yan, to-o migleya si Jisus sa manga pigpan-imo' na Ispiritu Santo, aw nyanawagtawag sakanan, law nan, “Kay Ma', ikaw ya tagtun sa kadég na awun ni tas na langit aw asini kadakula' na banwa. Pigpasalamatan ta kaw kay pigtagu' mu ya kanmu palpa lekat adti manga utaw na matas kunu ya katadeng manang pigbukasan mu baling adti manga utaw na tagbi' ya katadeng kasiling na tagbi' na ise'. Yeiy saba kay Ma' ya kanmu pagkaliman.” \p \v 22 Pagkatigkas yan, miglong si Jisus adti manga umagakan nan, “Pigtumbay da na Ama adi kanak ya kadég. Aw ya kanaken Ama, yan olo' ya nyaka-ede' kanak. Aw aku olo' ya nyaka-ede' kanan, aw pangkay singalan uman na tumbay ku na maka-ede' sa Ama.” \p \v 23 Aw nyatubang si Jisus adti manga umagakan nan, aw miglong kanilan, “Madyaw ya kamayu kay kyinita' da mayu ya pigpan-imo' ku! \v 24 Paglongun ta kamu na awun madég na manga propita na Tyumanem aw manga hari' asini muna na kaliman nilan galu kita-en ya kyinita' da mayu, aw kaliman nilan galu dengegen ya dyengeg da mayu, manang wala' nilan kita-a aw wala' nilan dengega.” \s Ya pundinganan sa madyaw na utaw na Samariyanen \p \v 25 Na, ya sambuk na magpalna-uway sa Uldin, kaliman nan tanda-en si Jisus magi sa usip. Yanagaw nyindeg sakanan aw miglong, “Kay Magpalna-uway, unu ya ka-ilangan ku imo-un pada matagtun ku ya ginawa na wala' ya katigkasan?” \v 26 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Unu ya awun ni Uldin na pigpasulat na Tyumanem? Unu ya kyalabetan mu lekat adti pigbasa mu?” \v 27 Aw tyumubag ya magpalna-uway, “Yan ya nyakasulat dun ni Uldin na ‘Ginawa͡an mu ya kanmu Tyumanem sa kadakula' na pagka-utawun mu, aw sa kadakula' na ginawa mu, aw sa kadakula' na kabagseg mu, aw sa kadakula' na anenganeng mu’, \f * 10:27a Mabasa adti Déutéronomiyo 6:4-5.\f* aw ‘Ginawayi ya eped mu na utaw kasiling na pagginawa mu sa kanmu pagka-utawun.’ ” \f * 10:27b Mabasa uman adti Libitiko 19:18\f* \v 28 Aw miglong si Jisus kanan, “Matinaw saba ya tubag mu. Kun imo-un mu yeiy, matagtun mu ya ginawa na wala' ya katigkasan.” \p \v 29 Manang dili' malim ya magpalna-uway na mamulamula sakanan, yanagaw pig-usip pa nan uman si Jisus, “Singalan ya eped ku na un ku ginawa͡an?” \v 30 Aw tyumubag si Jisus magi sa pundinganan, “Awun sambuk na utaw na Judiyu na tyumubang lekat adti Jérusalim na migpasinan adti Jériko. Talana nan nyanaw, byanganan sakanan na manga mangkatakaw. Pigpalluwasan nilan sa kadégkadég aw pyangamang nilan ya manga pametang nan. Aw tigkas yan, pigbadasan nilan pyamunalan aw pig-ayawan nilan na dakman tag sambuk ya ginawa. \v 31 Yan uman na udas, nyaka-agi dun ya sambuk na magdadugsu-ay na lekat adti Témplo na Tyumanem. Sa pagkita' nan sa utaw na nyakakulang adti ligad na dalan, pig-aliwes nan baling aw nyagi adti sangkilid na dalan. \v 32 Maynan uman ya sambuk na buwadbuwad ni Libi na magtabang sa imo-unun adti Témplo. Sa pagkita' nan sa utaw na nyakakulang dun ni ligad na dalan, pig-aliwes nan uman. \v 33 Manang awun uman sambuk na utaw na Samariyanen\f * 10:33 Ya manga Samariyanen, beke' silan na tengteng utaw na Judiyu, kay asini muna migpan-ikamangay ya manga Héntil aw ya manga Judiyu, aw ya buwadbuwad nilan nya-imo' manga Samariyanen. Yanagaw ya manga Judiyu dili' silan magkalim pagsambukan na manga Samariyanen.\f* na nyaka-agi dun ni dalan. Aw sa pagkita' nan sa utaw na nyakakulang, to-o sakanan nyallat. \v 34 Yanagaw, pigdulud nan ya utaw aw pigbulung nan. Pig-asagan nan na bino aw lana ya manga pali' aw dayaw nan bedbedi. Tigkas yan, syagupu nan aw pigpasakay adti kanan asnu aw pigdala nan adti balay na bantukanan aw to-o nan pigdiyaga͡an. \v 35 Pagkasalut da na allaw, pig-atagan nan ya tagtun sa balay na duwangka dinariyo ya kuwalta aw law nan, ‘Dayaw kanak diyagayi ya utaw ini. Aw kun dili' pa maka-umba' ya pigbayad ku kanmu, sa pagliku' ku asini dugangan da ku.’ ” \p \v 36 Pagkatigkas ni Jisus maglong sa pundinganan, pig-usip nan ya magpalna-uway sa Uldin, “Na, dun ni kanmu anenganeng, sa tulu silan, ayin kanilan ya tengteng gyuminawa sa utaw na byanganan dun ni dalan?” \v 37 Aw tyumubag ya magpalna-uway, “Ya idtu na nyallat kanan.” Aw miglong si Jisus, “Yanagaw, imo-a uman ya maynan.” \s Ya paglaba' ni Jisus adti kan Marta aw kan Maria \p \v 38 Migpadeleg si Jisus nyanaw aw ya kanan manga umagakan aw dyumateng silan adti sambuk na baranggay. Awun sambuk na ka͡ubayan na nyamasa kan Jisus adti balay nan, aw ya ngalan nan si Marta. \v 39 Na, si Marta awun kaylug nan na si Maria. Aw si Maria, nyingkud sakanan malapit adti sayid ni Jisus aw to-o migpakanyeg sa palna-u nan. \v 40 Manang si Marta, nyasagunut to-o ya kanan anenganeng asuntu sa kadég na imo-unun nan sa pagsanggila' kanilan. Yanagaw dyumulud si Marta adti kan Jisus aw miglong, “Kay Magpalna-uway, unu, pabaya-an da mu gayed si Maria na dili' aku nan tabangan sa manga imo-unun ku?” \v 41 Manang tyumubag si Jisus kanan, “Kay Marta, tay sa kadég na pig-anenganeng mu! \v 42 Sambuk da saba olo' ya awun tengteng ma-untung aw yan ya pigpamalli' ni Maria. Aw dili' saba makamang lekat adti kanan.” \c 11 \s Ya palna-u ni Jisus sa pagpanawagtawag adti Tyumanem \p \v 1 Na, sambuk na allaw yan, pagkatigkas da ni Jisus manawagtawag, miglong kanan ya sambuk na umagakan nan, “Kay Magpalna-uway, si Juan na Magba͡utismuway pigpalna-uwan nan ya manga umagakan nan sa pagpanawagtawag. Palna-uwi kami uman sa pagpanawagtawag adti Tyumanem.” \v 2 Yanagaw miglong si Jisus kanilan, “Sa kamayu pagpanawagtawag, maynini ya paglongun mayu: \q ‘Kay Ama, pagbasa͡an na kadég na utaw ya kanmu ngalan. \q Migsekat kami na dumateng adi kanami ya Kasakupan na Pighari-an mu. \q \v 3 Sambata beg ya kanami pagkan adun na allaw yeiy. \q \v 4 Aw lanasa ya manga sala' nami, kay pigpasinsiya͡an nami uman ya kadég na nyakasala' kanami, \q aw dili' mu kami pagpabaya-an adti pagtanda' na dili' nami mabatug degen.’ ” \p \v 5 Aw miglong pa uman si Jisus adti kanilan, “Alimbawa' kun awun sambuk kamayu na madtu ni balay na ubaybay nan na magtenga' da ya gabi aw magtatawag na maglong, ‘We.... Lew, pabelesa aku beg na tulullapid ya mabakla' na pan, \v 6 kay awun ubaybay ku na bagu dyumateng lekat adti mawat aw wala' ya un ku pakan kanan!’ \v 7 Aw tumubag sakanan lekat adti seled na balay, ‘Ya-i la aku paglinggala. Pigbalagsangan da ku ya tatakep aw kyumulang da ya kanak mangayse' asini tampid ku, yanagaw dili' da aku maka-atag kanmu sa pangkay unu.’ \v 8 “Paglongun ta kamu: Pangkay dili' sakanan malim magbangun aw matag adti ubaybay nan, manang asuntu na wala' kamulamula gyumelgel migsekat ya utaw yan, magbangun da sakanan aw matag sa pigsekat nan. \v 9 “Yanagaw paglongun ta kamu: Pagsekat kamu adti Tyumanem, aw atagan kamu nan. Tibagsegi mayu ya pagpaninaw, aw pakita' nan kamayu. Pagtatawag kamu adti kanan, aw uwangan kamu nan. \v 10 Kay ya kadég na magsekat adti kanan, un nan saba atagan. Aw ya kadég na maninaw, awun saba kita-en nilan. Aw ya kadég na magtatawag adti kanan, un nan saba silan uwangan. \v 11 Alimbawa', kamu na manga ama, kun magsekat ya ise' mayu sa isda', unu, atagan mayu baling na ulud? Dili' saba! \v 12 Aw kun magsekat silan sa ise' na manuk, atagan ka' mayu baling na sangalan? Dili' saba! \v 13 Yanagaw, pangkay makasasala' kamu, manang kya-ede-an mayu kun unu ya madyaw atag adti kamayu mangayse'. Na, to-o pa dun ya Ama mayu na adti tas na langit. Atag nan saba ya kanan Ispiritu adti kadég na magsekat kanan.” \s Si Jisus aw si Bilsibul \p \v 14 Na, sambuk na allaw, mig-alilin si Jisus sa busaw na syumeled adti utaw na nyakapa-umu kanan. Sa abus da ni Jisus alilini ya busaw, nyakapaglong da ya utaw yan. Aw to-o nya-enneng-enneng ya kadég na utaw. \v 15 Manang awun eped kanilan na miglong, “Ya kanan pag-alilin sa manga busaw, magi saba sa katulus ni Bilsibul na pangulu na manga busaw.” \p \v 16 Aw awun uman eped kanilan na kaliman nilan tanda-en si Jisus. Yanagaw migsekat silan kanan sa pangilala na magmatinaw kun yan ya Pigpadala na Tyumanem. \v 17 Manang kya-ede-an ni Jisus ya adti anenganeng nilan aw yanagaw piglongan nan silan, “Ya kasakupan na nyatenga-tenga', dili' yan magpadeleg na madugay. Aw maynan uman ya ka-epedanan dun ni balay na awun pagkatenga-tenga'. \v 18 Aw kun si Satanas ya mig-alilin sa manga sakup nan, na, kasiling na pigtanam nan ya kanan pagka-utawun, aw dun da baling sakanan dega. Miglong kamu na pig-alilinan ku ya manga busaw magi sa katulus ni Bilsibul na pangulu nilan. Manang kun maynan, kasiling na pigtanam nan ya kanan pagka-utawun. \v 19 Aw kun kan Bilsibul katulus ya kanak pag-alilin sa manga busaw, na, usipen ta kamu: Ya kamayu uman manga sakup na mag-alilin sa manga busaw, ayin ka' lekat ya katulus na pig-atag kanilan? Silan saba ya magmatinaw na galu' ya piglong mayu! \v 20 Manang kun magi sa katulus na Tyumanem ya pag-alilin ku sa manga busaw, na, dun da mayu ka-ede-i na asini la ni kamayu ya Pigpadala na Tyumanem na un mag-imo' sa kasakupan nan.” \p \v 21 Yanagaw miglong pa uman si Jisus sa pundinganan, “Kun ya utaw na mabagseg awun madég na kinis nan na migtunggu' sa palasyo nan, matingen ya kanan anenganeng kay dili' ma-agaw ya manga nyatagtun nan. \v 22 Manang kun sulungun ya kanan palasyo na utaw na to-o pa mabagseg kanan, degen saba ya tagtun, aw ma-agaw ya manga kinis na pigsaligan nan, aw tenga-tenga-en uman ya ka-unan na nya-agaw lekat adti kanan.”\f * 11:21-22 Asini pundinganan, ya mabagseg na utaw yan si Satanas, aw ya to-o pa mabagseg na utaw, yan si Jisus.\f* \p \v 23 Aw migpadeleg si Jisus miglong, “Ya utaw na wala' pagpasakup kanak, yan baling ya gayed migbalabag sa kanak manga imo-unun. Aw kun awun dili' tumabang maggagad sa manga utaw adi kanak, yan baling ya mig-ampang kanilan adti kanak kasakupan. \s Ya pagliku' na busaw adti utaw na pigseledan nan idtu muna \p \v 24 Na, kun awun busaw na lumuwa' adti utaw, maglegeblegeb yan adti kaligbinan na wala' ya tubig aw maninaw sa un nan ka-eya-an manang wala' ya kita-en nan dun. Yanagaw maglong adti anenganeng nan, ‘Lumiku' aku baling adti muna pig-eya-an ku.’ \v 25 Aw sa pagliku' nan, kita-en nan na malinis da ya kanan pig-indegan idtu muna, kasiling na balay na dayaw da kyapamunasan aw nyatigpes. \v 26 Pagkatigkas yan mangay sakanan sa pitu ya eped nan na to-o pa baling malatay kanan. Aw sumeled silan adti utaw yan, aw dun da silan pag-eya'. Aw to-o pa malatay ya kabetangan na utaw yan kay sa idtu muna.” \p \v 27 Sa kenne' pa ni Jisus miglong, awun ka͡ubayan dun ni katipun na miglong kanan sa mabagseg na tingeg, law nan, “Madyaw saba ya kana ka͡ubayan na migpaka͡utaw kanmu aw migpasusu kanmu.” \v 28 Manang tyumubag si Jisus kanan, “To-o pa baling madyaw ya kana manga utaw na migpakanyeg sa tingeg na Tyumanem aw migtuman sa pigdengeg nilan.” \s Ya pagsekat na manga utaw sa pangilala \p \v 29 Sa to-o pa migkadég ya manga utaw na migkatipun, migpadeleg si Jisus miglong, “Tay sa kalatay na manga utaw adun na manga allaw yeiy. Migsekat silan sa pangilala, manang ya pangilala na un ku atag kanilan, yan olo' ya kasiling na nya-imo' kan Jonas. \v 30 Kay si Jonas asini muna nya-imo' sakanan pangilala adti manga utaw dun ni syudad na Ninibé, maynan uman ya Ise' na Utaw, ma-imo' uman sakanan pangilala adti manga utaw adun na manga allaw yeiy. \f * 11:30 Si Jonas mig-ubat-ubat adti manga utaw na magselsel silan, aw maynan uman ya pigpalna-u ni Jisus. Tulungallaw ni Jonas adti seled na buntit na isda', aw tulungallaw uman ni Jisus adti lebeng. Mabasa adti Matiyo 12:40.\f* \v 31 Aw dun ni allaw na pag-ukum, ya réyna na migdumala asini muna sa banwa na Syiba, selselen nan uman ya kadég mayu. Kay nyanaw sakanan lekat adti mawat na banwa pada magpakanyeg sa katadeng na hari' na si Solomon. Manang paglongun ta kamu na asini la ni tampid mayu ya to-o pa matas kan Solomon, manang wala' mayu baling sakanan pakanyegi. \v 32 Pagdateng na allaw na pag-ukum, ya manga utaw dun ni syudad na Ninibé selselen nilan ya kadég mayu. Kay sa pagpakanyeg nilan sa pag-ubat-ubat ni Jonas, migselsel silan sa kanilan manga sala'. Manang kamu, pangkay ini tampid mayu ya to-o pa matas kan Jonas, manang wala' mayu baling sakanan pangintu-uwi. \s Ya kalalamdag na asini kanaten \p \v 33 Aw miglong pa uman si Jisus kanilan, “Wala' ya utaw na magsulu' sa salengan pada sangkuban nan. Manang betang nan baling adti bantawanan pada ya kadég na sumeled adti balay ka-ilawan silan na kalalamdag. \v 34 Ya kanmu mata, yan ya kalalamdag na lawas mu. Yanagaw, kun madyaw ya pag-inunu mu, awun kalalamdag na maka-ilaw sa kanmu anenganeng. Manang kun masakiten ya kanmu mata, na, to-o dakula' ya kangitngit na awun ni kanmu. \v 35 Yanagaw magpakatadeng kaw pagaw iman mu aw kya-ilawan da ya anenganeng mu manang kenne' kadi' na kangitngit. \v 36 Kun ya anenganeng mu nyatmu' na kalalamdag aw wala' ya kangitngit dun, ka-ilawan saba ya kadakula' na pagka-utawun mu, kasiling na kya-ilawan kaw na saleng.” \s Ya pagsala' ni Jisus sa manga Parisiyo aw sa manga mangkalangkaw na manga Judiyu \p \v 37 Pagkatigkas ni Jisus maglong, awun sambuk na Parisiyo na migpilit kanan na kuman adti balay nan. Yanagaw nyagad si Jisus kanan aw kyuman adti tampid nan. \v 38 Sa pagkan da nilan, nyabelengbeleng ya Parisiyo sa pagkita' nan kan Jisus kyuman na wala' una pag-unaw.\f * 11:38 Ya katanem na manga Judiyu sa dili' pa silan kuman, una silan mag-unaw.\f* \v 39 Yanagaw miglong si Jisus kanan, “Kamu na manga Parisiyo, pag-ugasan mayu ya luwa' na lawas na tabu' aw ya salad na palatu manang kenne' pa baling na kalipa' na adti seled! Migtallalingu kamu, kay yan ya gayed adti anenganeng mayu ya pagkamang sa pangkay unu na pagkaliman mayu aw nyatmu' ya anenganeng mayu na malatay. \v 40 Ayin pakabetang ya anenganeng mayu? Enda', Tyumanem saba ya mig-imo' sa lawas mayu, aw yan uman ya mig-imo' sa adti seled na kamayu anenganeng? \v 41 Yanagaw una͡a mayu linisi ya kamayu anenganeng pada kallatan mayu ya manga utaw na wala' ya pagkamangan. Aw kun yeiy ya imo-un mayu, na, dayaw kamu magkalinis. \p \v 42 “Kamu na manga Parisiyo, malatay ya un mayu datengan! Dayaw mayu pigdalug ya sugu' dun ni Uldin na atag adti Tyumanem ya kasampulu', pangkay ya mangkayantek na anagay na pigtanem mayu alag mayu pigkamangan. Manang pigpalipaslipasan mayu baling ya pag-usay na matulid aw ya pagginawa sa Tyumanem. Ka-ilangan saba mayu yeiy alag imo-un dala ya pag-atag sa kasampulu' adti Tyumanem. \p \v 43 “Kamu na manga Parisiyo, malatay ya un mayu datengan! Dun ni sinagoga kaliman mayu na mingkud adti ingkudanan na utaw na dengganen, aw pangkay adti manga palingki kaliman mayu uman basa͡an na manga utaw. \v 44 “Malatay ya un mayu datengan, kay kasiling kamu na manga lebeng na wala' pangilalayi. Pigpanggina-an na manga utaw na wala' nilan ka-ede-i na awun kadi' lebeng.\f * 11:44 Adti Uldin na pig-atag na Tyumanem kan Moysis, malipa' ya manga lebeng aw malipa' uman ya mag-awid sa lebeng. Mabasa adti Numiros 19:18.\f* Aw maynan uman, iman na manga utaw aw matulid kamu manang wala' nilan ka-ede-i na malatay ya anenganeng mayu.” \p \v 45 Na, awun sambuk na magpalna-uway sa Uldin na manga Judiyu na miglong kan Jisus, “Kay Magpalna-uway, dun ni manga piglong mu, pigsupla mu kami!” \v 46 Aw tyumubag si Jisus, “Kamu uman na manga magpalna-uway sa Uldin, malatay ya un mayu datengan! Kay gayed mayu pigdugangan ya manga sugu' na Tyumanem, aw piggelgel mayu ya manga utaw na dalugun nilan. Aw ya syampetan yan, to-o silan kyabegatan. Manang pigpabaya-an baling mayu silan aw pangkay tagbi' wala' kamu tabang pada matuman nilan ya pigsugu' mayu. \v 47 Malatay ya un mayu datengan! Kay migpa-indeg kamu sa manenggeya na batu adti tas na manga lebeng na manga propita na pigpatay na tyugbulan mayu asini muna. \v 48 Aw magi dun ni pigpan-imo' mayu, kasiling na tyumande' kamu sa pagpatay na kamayu tyugbulan sa manga propita, aw kamu ya pigpa-imo' sa manga lebeng nilan. \v 49 Yanagaw yeiy ya du-an na dadan miglong ya Tyumanem magi sa katadeng nan, law nan, ‘Padala͡an ku silan na manga propita aw manga apostolés. Manang ya manga eped pamatayen nilan aw ya manga eped pamulayaman.’ \v 50 Yanagaw kamu na manga utaw adun na allaw yeiy, pa-emel-melen uman na Tyumanem asuntu sa pagpatay na kamayu tyugbulan sa manga propita nan, lekat pa asini muna na pag-imo' nan sa kadakula' na banwa taman adun, \v 51 lekat pa kan Abel aw menda' adti pagpatay kan Zakariyas na ise' ni Barakiyas. Kay ya manga tyugbulan mayu, silan ya migpatay kan Zakariyas adti Témplo, dun ni tenga' na Balay na Tyumanem aw dugsu-anan.\f * 11:51 Si Zakariyas asini birsikulu yeiy, beke' na ama ni Juan manang propita sakanan na Tyumanem asini muna.\f* Paglongun ta kamu: Kamu na manga utaw adun na allaw ini, kamu saba ya pasala-en sa kadég na pig-imo' nilan idtu muna. \p \v 52 “Malatay ya un mayu datengan, kamu na manga magpalna-uway sa Uldin! Kay gayed mayu pigbalabagan ya agiyanan adti tengteng na pagka-ede' sa Tyumanem. Pangkay kamu dili' kamu malim sumeled. Aw pigbalabagan mayu uman ya manga eped na malim galu sumeled.” \p \v 53 Sa pag-indeg da ni Jisus adti balay na Parisiyo, dun da pagpalekat ya malatay na ginawa kanan na manga magpalna-uway sa Uldin na manga Judiyu aw manga Parisiyo. Aw gayed silan gyumelgel kanan magi sa madég na mangkalug na usip, \v 54 kay yan ya tud nilan na kalitagan si Jisus magi dun ni paglong nan. \c 12 \s Ya pagtallalingu na manga Parisiyo \p \v 1 Dun ni manga allaw yan, matag pilammalalan ya manga utaw na migpangkatipun na un magpakanyeg kan Jisus, aw gayed da silan mig-insek. Aw piglongan nan una ya kanan manga umagakan, law nan, “Magpakatadeng kamu sa patulinay na manga Parisiyo na yan ya kanilan pagtallalingu pagaw katapunan kamu nilan. \v 2 Kay wala' ya nyatagu' adun na dili' kagaya kabukasan, aw wala' ya pigtagu na utaw adti anenganeng nan na dili' ka-ede-an. \v 3 Yanagaw, pangkay unu ya piglong mayu dun ni mangitngit, dengegen da kagaya kun magkalalamdag da. Aw pangkay unu ya pigtumantuman mayu adti seled na tambi' na pigtakepan, ubat-ubat kagaya adti kadég na manga utaw.” \s Ya umba' kallekan \p \v 4 “Kamu na kanak manga ubaybay, paglongun ta kamu: Dili' kamu magkallek sa manga utaw na makamatay sa lawas mayu, kay olo' lawas ya mabatug nilan patayen, aw tigkas yan wala' da ya mabatug nilan na malatay dun ni kamayu. \v 5 Manang ubat ku kamayu kun singalan ya umba' mayu kallekan: Kalleki mayu ya Tyumanem kay mabatug nan saba patayen ya lawas na utaw aw awun uman katulus nan mag-agbel sa utaw adti atulun na dili' pagkapatayan. Yan saba ya paglongun ku kamayu na Tyumanem olo' ya umba' mayu kallekan. \p \v 6 “Anenganenga mayu ya mangkayantek na langgam na maya. Kun bayadan na utaw ya lima ya maya, tagbi' to-o ya alaga' nilan, manang wala' ya pangkay sambuk kanilan na pigkalingawan na Tyumanem. \v 7 Aw to-o pa kamu dun, pangkay ya manga lugay mayu kya-ede-an saba na Tyumanem kun pila ya kadég. Yanagaw dili' kamu magkallek kay to-o pa dakula' ya alaga' mayu kay sa madég na maya.” \s Ya pag-ubat-ubat kan Kristu adti manga eped \p \v 8 “Aw paglongun ta kamu: Pangkay singalan ya maglong adti asdangan na manga utaw na umagakan ku sakanan, aku na Ise' na utaw maglong uman adti asdangan na manga anghil na Tyumanem na umagakan ku ya utaw yan. \v 9 Manang pangkay singalan ya magbalyaw kanak adti asdangan na manga utaw, balyaw ku uman sakanan adti asdangan na manga anghil na Tyumanem. \v 10 Aw pangkay singalan ya maglong sa malatay adti Ise' na Utaw, mabatug lanasen na Tyumanem ya sala' nan. Manang ya utaw na maglong sa malatay adti Ispiritu Santo, dili' saba lanasen ya sala' na utaw yan. \p \v 11 “Asuntu sa pagpangintu-u mayu kanak, awun manga utaw na maglimanda kamayu aw pa-agad kamu nilan adti mag-usayay dun ni sinagoga, aw adti asdangan na manga gubirnador aw manga migdumala. Manang dili' magkakamang ya ginawa mayu kun unu ya un mayu tubag kanilan, \v 12 kay dun ni udas yan, ya Ispiritu Santo, yan ya magpalna-u kamayu kun unu ya madyaw mayu paglongun.” \s Ya pundinganan sa utaw na syumalig sa manga ka-unan nan \p \v 13 Na, dun ni madég na manga utaw awun sambuk na miglong kan Jisus, “Kay Magpalna-uway, paglonga kanak ya magulang ku na eseg na bagi-an aku nan sa ayawanan na ama nami.” \v 14 Manang tyumubag si Jisus kanan, “Kay Lew, singalan ka' ya nyatag kanake' sa katundanan sa pag-usay kamayu aw sa pagtenga' sa ayawanan yan?” \v 15 Tigkas yan, miglong pa si Jisus adti madég na utaw, “Magpakatanaw kamu pagaw wala' ya katantanan mayu maninaw sa kuwalta aw ka-unan. Kay ya kadyaw na pag-eya' na utaw dili' saba lumekat adti kadég na nyatagtun nan.” \p \v 16 Aw miglong si Jisus adti kanilan sa pundinganan: “Awun sambuk na makabatug na to-o dakula' ya aniyenen adti pawa' nan. \v 17 Yanagaw miglong sakanan adti anenganeng nan, ‘Unu ya un ku imo-un adun? Wala' da ya pul na kabetangan sa aniyenen ku! \v 18 Madyaw pa baling na agba-en ku ya kanak manga dadan na pul aw mag-imo' aku sa to-o pa dakula'. Aw dun ku luduka ya kadakula' na kanak ani aw ya kadég na manga pametang ku. \v 19 Aw tigkas yan, maglong aku, “To-o la madég ya pigtagilan ku sa dumadateng na manga umay. Maglagdeng aku, aw to-o kuman aw minem, aw imo-un ku ya pangkay unu na kaliman ku imo-un!” ’ \v 20 Manang miglong ya Tyumanem kanan, ‘Ayin pakabetang ya anenganeng mu? Adun na gabi kamangen ku ya ginawa mu. Yanagaw singalan pa ya makatagtun sa kuwalta aw ka-unan na pigluduk mu?’ ” \p \v 21 Aw miglong pa si Jisus, “Maynan saba ya ma-imo' sa utaw na migluduk sa manga ka-unan aw kuwalta pada ka-untungan olo' ya kanan pagka-utawun manang pigpalipaslipasan nan baling ya pagkaliman na Tyumanem.” \s Ya palna-u na dili' magkaypeng sa pangkay unu \p \v 22 Pagkatigkas yan, miglong si Jisus adti manga umagakan nan, “Yanagaw paglongun ta kamu: Dili' magkakamang ya ginawa mayu sa kadég na kamayu kapelekan asini tas na lupa', kun unu ya un mayu makan aw unu ya un mayu sutun. \v 23 Kay ya pag-eya' na utaw asini tas na lupa', beke' olo' na makan aw beke' olo' na kadégkadég. \v 24 Inunuwa mayu ya manga langgam. Wala' silan pagtanem, aw wala' silan uman pag-ani. Wala' ya pul na un nilan pagludukan sa kanilan makan, manang pigpakan silan saba na Tyumanem. Aw asuntu na to-o pa dakula' ya alaga' mayu kay kanilan, yanagaw atagan kamu nan sa kadég na kamayu kapelekan! \v 25 Singalan ka' kamayu ya makasugpat sa ginawa mayu asini tas na lupa' magi sa pagkaypeng mayu? Wala' saba. \v 26 Na, kun dili' mayu mabatug ya maynan, ananga' magkakamang ya ginawa mayu sa manga kapelekan? \v 27 Inunuwa mayu ya pagtulin na manga sagbet na magpamulak adti magalet. Wala' silan pagtalabahu aw wala' uman silan pagté'. Manang paglongun ta kamu: Si Solomon, to-o dengganen ya pagkahari' nan asini muna aw syumut sakanan sa kadégkadég na to-o manenggeya, manang to-o pa dun manenggeya ya manga bulak yeiy. \v 28 Ya manga sagbet adti magalet mamulak adun aw pagkakunallaw malanes aw tigkas yan sangaben. Aw pangkay tagbi' ya alaga' nilan, manang pigpakanenggeya to-o silan na Tyumanem. Aw to-o pa kamu dun kay atagan kamu nan saba sa un mayu sutun. Tay, sa katagbi' na pagpangintu-u mayu! \v 29 Yanagaw dili' gayed magkakamang ya ginawa mayu kun unu ya un mayu kanen aw inemen. \v 30 Ya kadég yeiy, gayed pigtibagsegan na matagtun na manga utaw na wala' pangintu-u sa Tyumanem. Manang kamu, wala' ya du-an na makamang ya ginawa mayu, kay kya-ede-an da saba na Ama mayu na awun ni tas na langit kun unu ya kamayu kapelekan. \v 31 Tibulluka mayu baling ya kamayu anenganeng adti kadég na awun ni Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem. Kun maynan ya imo-un mayu, sambaten nan ya kadég na kamayu kapelekan. \s Ya ka-unan na adti tas na langit \p \v 32 “Ya kadég mayu na kanaken manga umagakan, pangkay tabay kamu manang dili' kamu magkallek, kay yan ya pagkaliman na Ama mayu na awun ni tas na langit na atag kamayu ya kadég na awun ni kanan kasakupan. \v 33 Yanagaw galina mayu ya kamayu nyatagtun, tigkas yan, atagi mayu ya manga utaw na wala' ya pagkamangan. Kun imo-un mayu yeiy, dun da kamu pagluduk sa palangad ka-unan adti tas na langit, kasiling na mig-imo' kamu sa pu-ut na dili' mabuslut. Ya pigluduk mayu adti tas na langit dili' saba magkalat aw wala' ya makatakaw, aw wala' ya mannanap na makakan. \v 34 Kay kun ayin ya kanmu ka-unan, adtu uman ya kanmu anenganeng. \s Ya sugu-anen na gayed nyakatagilan \p \v 35 “Magpakatadeng kamu aw gayed mayu pasiga͡en ya kamayu manga salengan pada dili' kamu kabigla-an. \v 36 Pagsiling kamu sa manga sugu-anen na gayed migtagad sa pag-uli' na amu nilan lekat adti kasal, pada sa pagdateng nan aw sa pagtawag nan, maksay nilan ka-uwangan ya tatakep. \v 37 Madyaw ya kana manga sugu-anen na nyakatagad sa pagliku' na amu nilan kay wala' silan pakatulug aw gayed silan mig-inap. Paglongun ta kamu na pa-ingkudun saba na amu ya kanan manga sugu-anen aw dayaw nan silan sanggila-en. \v 38 To-o madyaw ya kanilan kun datengan silan na kanilan amu na mig-inap pangkay kun magtenga' da ya gabi aw kun paka͡allawunun da. \p \v 39 “Anenganenga mayu yeiy: Kun kya-ede-an pa na tagtun sa balay ya udas na pagseled na matakaw, pakatanawan nan saba ya kanan balay pada dili' makaseled ya matakaw. \v 40 Yanagaw pagtagilan kamu kay pangkay unu udasa lumiku' ya Ise' na Utaw na dili' mayu pag-imanmanen.” \s Ya sugu-anen na kasaligan aw ya dili' kasaligan \p \v 41 Aw nyusip si Pédro, “Kay Magpalna-uway, singalan ya pig-ubat-ubatan mu sa pundinganan yeiy, kami olo' aw ya kadég na manga utaw?” \v 42 Tyumubag si Jisus kanan, “Ya sugu-anen na kasaligan aw to-o matadeng, yan ya taliguwan na amu nan sa manga eped nan na sugu-anen dun ni balay. Aw yan ya matag kanilan sa kakan na umba' sa allaw yan. \v 43 Madyaw ya kana sugu-anen yan kun sa pag-uli' na amu nan, kita-en na pigpakadyaw nan ya talabahu na pigtaligu kanan. \v 44 Matinaw ya un ku paglongun kamayu: Ya sugu-anen yeiy un saba taliguwan na amu nan sa kadakula' na kanan nyatagtun. \v 45 Manang ya sugu-anen na dili' kasaligan, sa pagpanaw da na amu nan, mag-anenganeng sakanan, ‘Madugay pa muli' ya amu ku.’ Yanagaw palekaten nan ya pagpanlabet sa manga eped nan na sugu-anen na eseg aw manga bubay, aw gayed sakanan kuman aw minem menda' na malangulangu sakanan. \v 46 Manang dumateng ya kanan amu dun ni udas na wala' nan pag-imanmana, aw to-o saba sakanan pa-emel-emelen na amu nan. Aw pasambuk sakanan adti banwa na pagludukan sa manga utaw na dili' kasaligan. \p \v 47 “Na, ya sugu-anen yan, pangkay kya-ede-an nan ya pagkaliman na tagtun kanan manang wala' nan tumana aw wala' pagtagilan sa pagliku' nan, yanagaw to-o saba sakanan labeten. \v 48 Manang ya sugu-anen na wala' paka-ede' sa pagkaliman na amu nan aw wala' uman paka-ede' sa sala' na nya-imo' nan, pa-emel-emelen uman manang dili' to-o labeten. Na, ya utaw na pig-atagan sa madég, madég uman ya imanen adti kanan. Aw ya utaw na pigtaliguwan sa madég na imo-unun, madég uman ya imanen adti kanan.” \s Ya pagkatenga-tenga' na manga utaw asuntu kan Jisus \p \v 49 Aw miglong pa uman si Jisus kanilan, “Nyadi aku asini tas na lupa' na un dumala sa atulun, aw kaliman ku na maksay da yeiy lumaga. \v 50 Manang sa dili' pa yeiy ma-imo', madég pa ya manga pagti-is na un ku ka-agiyan. Aw dili' matingen ya kanak anenganeng menda' na matuman ya kadég yeiy. \v 51 Dili' kamu mag-anenganeng na nyadi aku pada dumala sa kalinaw asini tas na lupa'. Ya pagkadi ku, yan baling ya du-an na matenga-tenga' ya manga utaw. \v 52 Lekat adun, kun awun lima ya mig-eya' adti sambuk na balay, dili' da magkasambuk ya anenganeng nilan. Ya tulu, mag-italis sa duwa, aw maynan uman ya duwa adti tulu. \v 53 Ya ama mag-italis silan ya kanan ise' na eseg asuntu kanak. Aw ya ina mag-italis silan uman ya kanan ise' na ka͡ubayan. Aw ya ugangan nan na bubay mag-italis silan ya makeye' nan na ka͡ubayan.” \s Ya pag-ubad sa manga pangilala \p \v 54 Aw miglong pa uman si Jisus adti madég na manga utaw, “Sa pagkita' mayu sa lugaytem adti sallepan, maglong kamu, ‘Mulan adun,’ aw mulan saba. \v 55 Aw kun tumambel ya samet lekat adti balabagan, maglong kamu uman, ‘Mapasu' adun,’ aw mapasu' saba. \v 56 Migtallalingu kamu! Matadeng kamu mag-ubad sa timpo manang ananga' wala' mayu kabatug ya pag-ubad sa kakawasan na manga nyangka-imo' adun na manga allaw yeiy? \p \v 57 “Aw ananga' malug adti kamayu ya pagbaya' kun unu ya madyaw imo-un? \v 58 Kun awun maglimanda kanmu, tibagsegi na maksay kamu magkakadyaway talana mayu dun ni dalan pasinan adti usayanan, pagaw padakep kaw baling na mag-usayay aw dala͡en kaw nan adti mag-ukumay, aw ya mag-ukumay yan ya magbaya' na pakalabusu kaw nan. \v 59 Paglongun ta kamu: Dili' kaw paluwa-en lekat adti kalabusuwanan menda' na dili' mu kabayadan ya kadakula' na beles mu.” \c 13 \s Ya pagselsel sa manga sala' \p \v 1 Na, talana ni Jisus migpalna-u sa madég na utaw, awun manga dyumateng dun aw pig-ubatan nilan si Jisus sa nya-imo' sa manga taga Galilya na pigpapatay ni Pilato talana nilan migdugsu' sa manga ayep adti Tyumanem. \v 2 Aw nyusip si Jisus kanilan, “Unu, mig-anenganeng kamu na yan ya du-an na malatay ya kyagamakan nilan kay to-o pa silan makasasala' kay sa manga eped na taga Galilya? \v 3 Beke' saba! Manang paglongun ta kamu: Kun dili' mayu selselan ya kamayu manga sala', mabus kamu uman mangkamatay. \v 4 Na, unu ya anenganeng mayu sa sampulu' tag walu ya utaw na nyangkamatay asuntu na kyagettanan silan na torré na Siloam? Pagaw mig-anenganeng kamu uman na to-o pa dakula' ya kanilan manga sala' kay sa kadég na manga eped na nyeya' dun ni seled na Jérusalim? \v 5 Dili' saba! Manang paglongun ta kamu: Maynan uman ya datengan mayu kun dili' kamu magselsel sa kamayu manga sala'.” \s Ya pundinganan sa kawuy na igira na wala' pamunga \p \v 6 Tigkas yan, miglong si Jisus kanilan sa pundinganan, “Awun sambuk na utaw na nyakatanem da sa kawuy na igira dun ni kanan parasan. Pagdateng da na bulan na mamunga la, pigkadtuwan nan ya kawuy na igira na un nan tanawun. Manang wala' ya kyinita' nan na bunga. \v 7 Yanagaw piglongan nan ya utaw na pigtaliguwan nan migtalabahu dun ni kanan parasan, ‘Seled da na tulungka͡umay ya pagliku-liku' ku asini migtanaw kun nyamunga la igira ini, manang wala' ya kyinita' ku na bunga. Madyaw pa baling utudun da yeiy kay migsapadsapad olo' sa taba' na lupa'.’ \v 8 Manang tyumubag ya utaw na pigtaluguwan nan, ‘Kay Sir, pabaya-i pa adun na umay ini. Un pa ku palibedan na kutkut ya punu-an nan aw dayaw abunuwi. \v 9 Aw kun munga salut na umay, madyaw yan, manang kun dili', na, pa-utudan da.’ ” \s Ya pagpaguli' ni Jisus sa ka͡ubayan na nyasakung \p \v 10 Sambuk na Allaw na Paglagdeng, migpalna-u si Jisus adti sinagoga. \v 11 Aw awun ka͡ubayan dun na nyasakung asuntu na pigpamulayaman na busaw seled da sampulu' tag walu ya umay aw dili' nan mabatug tuliden ya lawas nan. \v 12 Sa pagkita' ni Jisus kanan, pigtawag nan ya ka͡ubayan aw piglongan nan, “Kaguli-an da kaw.” \v 13 Aw pigpandungan ni Jisus na kanan palad ya ulu na ka͡ubayan, aw dayaw nyatulid ya lawas nan aw to-o nan pigdeyen ya Tyumanem. \v 14 Manang nyadaman ya pagsaligan sa sinagoga, asuntu na migguli' si Jisus sa utaw dun ni Allaw na Paglagdeng. Yanagaw miglong ya pagsaligan adti manga utaw, “Seled na sangka simana, awun enemengallaw na pagtalabahu tadun. Aw yan galu ya manga allaw na pagkadi mayu kun malim kamu kaguli-an, manang dili' galu Allaw na Paglagdeng!” \v 15 Manang tyumubag si Jisus kanan, “Migtallalingu kamu! Enda', ya kamayu baka aw asnu, pigtumbay mayu saba na alinen aw pigguyud adti pa-inemanan pangkay Allaw na Paglagdeng. \v 16 Kun maynan ya pig-imo' mayu sa kamayu manga ayep, na, ananga' wala' mayu tumbayan na paluwa-en ya ka͡ubayan ini sa pagti-is nan pangkay Allaw na Paglagdeng? Buwadbuwad saba sakanan ni Abraham, manang kasiling na pig-eketan sakanan ni Satanas seled na sampulu' tag walu ya umay.” \v 17 Sa paglong ni Jisus seiy, nyamulamula ya manga mig-ampang kanan kay kyatinawan silan. Aw migleya ya kadég na manga utaw sa manga pigpan-imo' nan na to-o madyaw. \s Ya pundinganan sa bini' na mustardo \p \v 18 Yanagaw miglong si Jisus, “Unu ya un tadun kapa-unawa͡an sa Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem? Aw unu ya madyaw na pundinganan seiy? \v 19 Ya kasakupan na Tyumanem kasiling na sambuk na bini' na mustardo\f * 13:19 Tagbi' ya bini' na mustardo manang kun tanemen tumulin sa tulung ka mitro ya katas.\f* na pigtanem na utaw dun ni tanemanan nan. Tyumulin aw migkatas kasiling na kawuy, aw pigpugadan na manga langgam ya manga sanga nan.” \s Ya pundinganan sa patulinay sa pan \p \v 20 Aw miglong pa si Jisus, “Unu pa uman ya un tadun kapa-unawa͡an sa Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem? \v 21 Ya kasakupan nan kasiling na tagbi' na patulinay na pigdali' na ka͡ubayan adti dakula' na harina, aw pigtagadan nan na tumulin ya kadakula' na harina na pigmasa nan.” \s Ya mapeyet na gisakan \p \v 22 Aw sa migpasinan si Jisus adti Jérusalim, migpalna-u sakanan adti manga lunsud aw manga baranggay na kya-agiyan nan. \v 23 Aw nyusip kan Jisus ya sambuk na utaw, “Kay Magpalna-uway, unu, tabay ka' olo' ya manga utaw na paluwa-en na Tyumanem?” Aw miglong si Jisus kanilan, \v 24 “Tibagsegi mayu ya pagseled magi sa suwangan na mapeyet na yan ya pasinan adti ginawa na wala' ya katigkasan talana awun pa selat. Madég galu ya malim sumeled manang dili' da makaseled. \v 25 Kay paglongun ta kamu: Kun takepen da na tagtun ya tatakep, madég kamayu ya mindeg adti luwa' aw magtatawag na maglong, ‘Kay Sir! Uwangi beg kami!’ Manang tumubag sakanan kamayu, ‘Wala' ta kamu kilala͡a.’ \v 26 Pagkatigkas yan, magpalekat kamu maglong, ‘Kay Sir, kami saba ya kyuman aw nyinem dun ni tampid mu. Aw migpalna-u kaw adti banwa nami.’ \v 27 Manang tumubag sakanan, ‘Wala' ta kamu saba kilala͡a. Aw wala' ku uman ka-ede-i kun ayin kamu lekat. Pagpakawat kamu kanak, kadég mayu na gayed mig-imo' sa malatay!’ \v 28 Aw kita-en mayu si Abraham aw si Isaak aw si Jakub, aw ya kadég na manga propita dun ni seled na Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem. Aw to-o kamu magpansisugaw, aw magsipanguliteb ya untu mayu asuntu na wala' kamu paseleda. \v 29 Aw awun madég na manga Héntil na lekat adti silatan aw adti sallepan aw adti balabagan, aw mingkud silan adti dakula' na katipun dun ni Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem. \v 30 Pakanyegi mayu: Awun manga utaw na nyakamoli adun manang maka-una silan kagaya. Aw awun uman manga nyaka-una adun manang makamoli silan kagaya.” \f * 13:30 Adti anenganeng na manga Judiyu, silan ya nyaka-una adti kasakupan na Tyumanem kay buwadbuwad silan ni Abraham. Manang tabay kanilan ya nyangintu-u kan Jisus. Aw ya manga Héntil silan ya nyakamoli pigpa-ede' sa Madyaw na Ubat-ubat kan Jisus aw madég kanilan ya nyangintu-u. \f* \s Ya pagkalat na ginawa ni Jisus sa syudad na Jérusalim \p \v 31 Na, dun ni udas yan, awun manga Parisiyo na dyumulud kan Jisus aw miglong kanan, “Kaksay kaw palaguy kay kaliman ni Hérodés Antipas na patayen kaw.” \v 32 Manang tyumubag si Jisus kanilan, “Kadtuwi mayu ya utaw yan na gayed maggaway aw magpakalat sa manga utaw. Paglonga mayu sakanan na padelegen ku ya pag-alilin sa manga busaw aw ya pagpangguli' sa manga kyedelan adun na allaw yeiy taman kunallaw. Aw sa katlu na allaw, matigkas ku ya kanak imo-unun. \v 33 Manang ka-ilangan ku padelegen ya kanak panaw adun aw kunallaw, aw sangkallaw. Kay dili' umba' patayen ya propita na Tyumanem adti eped na banwa, manang dun olo' ni Jérusalim.” \p \v 34 Aw migkalat ya ginawa ni Jisus asuntu sa manga nya-imo' dun ni Jérusalim. Yanagaw miglong sakanan, “Kamu na taga Jérusalim, pigpatay mayu ya manga propita na Tyumanem, aw pigpamintu mayu na batu ya manga pigsugu' nan adti kamayu. Malikit da aku galu magtameng kamayu kasiling na minsa' na migtatawag sa manga unsuy nan na un nan tipunun adti dalem na manga panid nan, manang wala' kamu kalim! \v 35 Na, un da kamu na Tyumanem pabaya-an. Aw paglongun ta kamu: Dili' da aku mayu kita-en menda' na dumateng ya allaw na maglong kamu, ‘Ini la ya Pigpadala na Tyumanem dun ni kanan ngalan, aw umba' sakanan deyen!’ ” \c 14 \s Ya pagpaguli' ni Jisus sa utaw na nyabaga' ya lawas \p \v 1 Na, sambuk na Allaw na Paglagdeng, pigpilit si Jisus na kuman adti balay na sambuk na magdumala͡ay sa manga Parisiyo. Aw sa talana nilan kyuman, to-o nilan pyakatanawan si Jisus kun unu ya un nan imo-un. \v 2 Aw dun ni kanilan ya sambuk na utaw na nyangkabaga' ya kadakula' na lawas nan. \v 3 Aw nyusip si Jisus sa manga Parisiyo aw manga magpalna-uway sa Uldin na manga Judiyu, “Unu, pigtumbay na Uldin tadun ya pagguli' sa utaw dun ni Allaw na Paglagdeng?” \v 4 Manang wala' silan tubag. Yanagaw pig-awidan ni Jisus ya utaw aw dayaw nan guli-a, aw pigpapanaw nan. \v 5 Aw miglong si Jisus kanilan, “Kun awun ise' mayu aw pangkay baka na nyolug adti malalem na gawang na pagludukan sa tubig, unu ya imo-un mayu? Maksay mayu saba kamangen pangkay Allaw na Paglagdeng.” \v 6 Manang wala' silan pakatubag sa usip nan. \s Ya palna-u ni Jisus na magpadalem \p \v 7 Na, kyinita' ni Jisus ya manga pyampamilit dun ni balay na Parisiyo na nyamalli' silan sa ingkudanan na dengganen na un nilan ingkudan. Yanagaw pigpalna-uwan nan silan, law nan, \v 8 “Kun piliten kaw dun ni pista na kasal, dili' kaw maksay mag-ingkud adti pagpa-ingkudan sa manga dengganen pagaw awun utaw na dumateng na pigpilit uman na matas pa ya dengeg nan kanmu. \v 9 Aw ya utaw na nyamilit kamayu maglong baling kanmu, ‘Dili' pa kaw dun. Kay ya ingkudanan yeiy pigtagilan da sa utaw ini.’ Yanagaw mamulamula kaw baling aw adtu la kaw sa kanmu ingkud ni ligad. \v 10 Manang kun piliten kaw, pamalli-a ya pag-ingkudan na manga utaw na dili' dengganen. Yanagaw kun dumateng ya nyamilit aw maglong kanmu, ‘Na, kay Lew, adi kaw ingkud ni pagpa-ingkudan sa manga dengganen,’ magi dun saya' kaw adti asdangan na kadég na pigpamilit. \v 11 Kay pangkay singalan ya magpatastas, un saba sakanan padalemen. Aw ya utaw na magpadalem, un sakanan patasen. \v 12 Pagkatigkas yan, miglong si Jisus adti utaw na nyamilit kanan, “Kun mag-imo' kaw sa dakula' na kakan, dili' mu pagpamiliten ya manga ubaybay mu aw manga kaylug mu aw manga kadégan mu aw manga sumbalay mu na mayaman. Kay kun piliten mu silan, kasoli-an kaw nilan uman kagaya. \v 13 Manang kun mag-imo' kaw sa dakula' na kakan, yan baling ya madyaw mu pamiliten ya manga utaw na wala' ya pagkamangan, aw ya manga kimay, aw ya manga kapig, aw manga buta. \v 14 Aw madyaw ya kanmu, kay dili' silan makasoli' kanmu. Ya Tyumanem, yan saba ya magsoli' kanmu dun ni allaw na panmatawun nan ya manga utaw na dyumalug sa pagkaliman nan.” \s Ya pundinganan sa pista na kasal \p \v 15 Aw ya sambuk na utaw na kyuman dun ni sayid ni Jisus nyakadengeg sa piglong nan, aw miglong adti kanan, “Madyaw ya kana utaw na kuman dun ni Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem.” \p \v 16 Pagkatigkas yan, miglong si Jisus adti kanan sa pundinganan: “Awun utaw na mig-imo' sa dakula' na pista, aw madég to-o ya pyamilit nan. \v 17 Aw pagdateng da na allaw na pista, pigsugu' nan ya kanan sugu-anen na tawagen da ya manga pigpamilit nan, ‘Kadi la kamu, kay nyatagilan da ya kadég!’ \v 18 Manang ya tagsambuksambuk kanilan miglong na dili' silan makakadtu. Ya sambuk miglong, ‘Bagu aku nyakabayad sa lupa' aw ka-ilangan na tanawun ku. Yanagaw pasinsiyayi aku.’ \v 19 Aw miglong uman ya sambuk, ‘Bagu aku nyakabayad sa sampulu' ya baka aw tanawun ku silan kun madyaw silan magdaru. Yanagaw pasinsiyayi aku.’ \v 20 Aw miglong pa uman ya sambuk, ‘Bagu pa aku nyangugnan aw yanagaw dili' aku makakadtu.’ \v 21 “Yanagaw nyuli' ya sugu-anen adti kanan amu aw pigdandan nan ya kadég. Pagpakadengeg na amu nan, to-o sakanan nyadaman, aw miglong adti sugu-anen nan, ‘Kaksay kaw kadtu ni manga dalan aw manga agiyanan na syudad. Aw pa-agadan adi ya manga tagitu' na utaw aw ya manga kimay, aw ya manga buta, aw ya manga kapig.’ \v 22 “Wala' kadugay, nyuli' ya sugu-anen aw miglong, ‘Kay Sir, nyatuman da ya kadég na pigsugu' mu kanak, manang wala' pa katmu' ya katipunanan.’ \v 23 Yanagaw miglong pa uman ya amu adti kanan, ‘Kadtuwi ya manga balay na adti luwa' na syudad aw manga dalan na pasinan adti buntud, aw paglonga ya taman na kita-en mu na madi silan pada matmu' nilan ya kanak balay. \v 24 Paglongun ta kamu: Wala' ya pangkay sambuk na utaw na muna ku pigpamilit na makakan sa pigtagilan ku.’ ” \s Ya pag-ayaw sa kadég pada dumalug kan Jisus \p \v 25 Talana ni Jisus migpadeleg nyanaw pasinan adti Jérusalim, madég to-o ya utaw na nyagad kanan. Aw nyatubang sakanan aw miglong kanilan, \v 26 “Kun awun sambuk kamayu na malim dumalug kanak, manang to-o pa nan pigginawa͡an ya kanan ama aw ina, aw ka͡ubayan aw manga mangayse' nan, aw kanan manga inulug aw bubay, aw pangkay ya kanan pagka-utawun, aw kun tagbi' ya pagginawa nan kanak, dili' sakanan umba' ma-imo' kanak umagakan. \v 27 Pangkay singalan ya dili' magpisan sa kanan krus aw dumalug kanak, dili' sakanan umba' ma-imo' kanak umagakan. \v 28 Kun awun adti kamayu na malim magtulluk sa dakula' na balay, sa dili' pa nan tulluk ya balay, una nan anenganengen kun sangunu ya magastu aw kun maka-umba' ya kuwalta nan sa pagpa-imo' menda' na matigkas. \v 29 Kay kun dili' nan yeiy una anenganengen, pagaw mapatal olo' aw mabus ya kuwalta nan aw dili' matigkas. Yanagaw ikelan baling sakanan na manga utaw na kumita', \v 30 aw maglong silan, ‘Ya utaw yeiy kalama-lama' da migpa-imo' sa balay manang dili' nan mabatug tigkasen.’ \v 31 “Aw kasiling uman sakanan na hari' na awun sampulu' ka malalan ya sundalu na un tumanam adti sambuk na hari'. Patawag nan una ya kanan manga hénéral aw magsekat sa palna-u kun mabatug degen na sampulu' ka malalan na kanan sundalu ya hari na awun kaluwa͡an ka malalan ya sundalu. \v 32 Kun adti kanan anenganeng dili' nan mabatug degen ya manga po-on nan, madyaw pa baling na sumugu' sakanan sa manga pigsaligan nan adti kanan po-on pada magpakang silan na dili' da magtanam. \v 33 Maynan uman, kun singalan kamayu ya dumalug kanak, una͡en nan anenganengen kun mabatug nan ayawan ya kadakula' na pigginawa͡an nan asini tas na lupa'. Kay kun dili' nan mabatug, dili' sakanan umba' ma-imo' kanak umagakan.” \s Ya asin na kyalagakan sa ka͡asin nan \p \v 34 Aw miglong pa uman si Jisus sa pundinganan, law nan, “Madyaw ya asin, manang kun kalagakan sa nanam, dili' da makaliku' ya ka͡asin nan. \v 35 Wala' da ya ma-untung, pangkay sagel pa adti malalipa' na ayep pada imo-un abunu. Yeiy ya du-an na salabel da. Magpakatadeng kamu na dili' mayu pagpalipaslipasan ya pigdengeg mayu.” \c 15 \s Ya pundinganan sa karniro na nyalagak \p \v 1 Na, ya manga mangangubla͡ay sa buwis aw ya manga makasasala' alag silan migpalapit kan Jisus kay kaliman nilan pakanyegan ya palna-u nan. \v 2 Aw migpanggumudgumud ya manga Parisiyo aw manga magpalna-uway sa Uldin na manga Judiyu, law nilan, “Ya utaw ini, dyumawat sa manga makasasala' aw syumalu kanilan kyuman.” \p \v 3 Yanagaw pig-ubatan silan ni Jisus sa pundinganan: \v 4 “Kun awun utaw dun ni kamayu na tyumagtun sa sanggatus ya karniro, aw nyalagak ya sambuk kanilan, unu ya un nan imo-un? Enda', ayawan pa nan saba ya kasiyaman tag siyam dun ni panabtabanan aw paninawun nan ya sambuk na nyalagak menda' na kita-en nan. \v 5 Aw sa pagkita' da nan, to-o sakanan magleya aw pisanen nan ya karniro. \v 6 Aw sa pagdateng nan adti balay, tawagen nan ya kanan manga ubaybay aw manga sumbalay, aw maglong kanilan, ‘Magleya kitadun kay pigkita' da ku ya kanak karniro na nyalagak.’ \v 7 Aw maynan uman, dakula' pa saba ya pagleya na adti tas na langit asuntu sa sambuk na makasasala' na magselsel, kay sa kasiyaman tag siyam ya utaw na iman nilan aw matulid ya kanilan anenganeng aw dili' nilan ka-ilangan magselsel.” \s Ya pundinganan sa kuwalta na nyalagak \p \v 8 “Aw kun ya sambuk uman na ka͡ubayan awun sampulu' ya drakma na kuwalta nan,\f * 15:8 Ya sangka drakma yan ya pagtandan sa utaw na sangallaw magtalabahu.\f* aw kyalagakan sa sambuk, na, unu ya imo-un nan? Sulu-an nan saba ya kanan salengan aw pamunasan nan ya kanan balay. Aw to-o nan paninawun menda' na kita-en nan. \v 9 Aw sa pagkita' da nan, tawagen nan ya kanan manga ubaybay aw manga sumbalay, aw maglong sakanan kanilan, ‘Magleya kitadun kay kyinita' da ku ya kanak kuwalta na nyalagak.’ \v 10 Maynan uman, dakula' saba ya pagleya na manga anghil na Tyumanem na awun ni tas na langit asuntu sa sambuk na makasasala' na migselsel.” \s Ya pundinganan sa ise' na eseg na nyalagak \p \v 11 Aw awun pa uman pundinganan na pig-ubat kanilan ni Jisus, law nan, “Awun sambuk na utaw na duwa ya ise' nan na eseg. \v 12 Sambuk na allaw yan miglong ya mangud adti ama nan, ‘Kay Ma', atagan da kanak ya bagi' ku.’ Yanagaw pigtenga' na ama nilan ya kanan ka-unan adti duwa ya ise' nan. \v 13 “Na, paglabay da na pilangallaw, piggalin na mangud ya kadég na pigbagi' kanan, aw tigkas yan, nyanaw sakanan adti mawat na banwa. Aw to-o nan pigdagwas ya kanan kuwalta adti pangkay unu na pagkaliman nan. \v 14 Pagka͡abus da na kanan kuwalta, dyumateng uman ya dakula' na getem adti banwa yan. Aw dun da pagpalekat na to-o migkapelek sakanan. \v 15 Yanagaw nyaninaw sakanan sa talabahu, aw yan ya kyaseledan nan ya magpakan sa manga taku' adti pawa' na sambuk na utaw dun ni banwa yan. \v 16 Aw to-o sakanan nyagetem, yanagaw kaliman da nan galu kuman sa kakan na manga taku', kay wala' ya pangkay sambuk na nyatag kanan sa makan. \v 17 “Aw pigpalekat nan ya pag-anenganeng sa kyabetangan nan. Aw miglong adti kanan anenganeng, ‘Ya kadég na magtalabahuway ni Ma', dakula' ya kanilan makan. Manang ya kanak ini, un da aku matay na ballus!’ \v 18 Yanagaw miglong sakanan, ‘Madyaw pa baling na muli' aku adti kan Ma' aw paglongun ku sakanan, “Kay Ma', nyakasala' aku adti Tyumanem aw adti kanmu. \v 19 Aw adun, dili' da aku umba' pagtawagen na ise' mu. Imo-a la aku baling sambuk na kanmu magtalabahuway!” ’ \v 20 “Yanagaw pig-indegan nan ya banwa yan aw nyuli' adti tampid na ama nan. Aw sa mawat pa sakanan, pigkita' da na kanan ama aw to-o nan pigkallatan. Aw dyumalagan pasinan adti ise' nan, aw pigkepkep nan aw aleki. \v 21 Aw miglong kanan ya ise', ‘Kay Ma', nyakasala' aku adti Tyumanem aw adti kanmu. Dili' da aku umba' pagtawagen na ise' mu.’ \f * 15:21 Dun ni manga eped na kopiya sa birsikulu yeiy, awun pigdugang na manga tingeg ini: “Imo-a la aku baling na sambuk na kanmu magtalabahuway.”\f* \v 22 “Manang miglong ya kanan ama adti manga sugu-anen nan, ‘Maksay mayu dala adi ya to-o manenggeya na kadégkadég aw pasutan kanan. Paningsingi mayu ya tullu' nan aw dayaw mayu sandali ya siki nan. \v 23 Aw angaya mayu uman ya nati na baka na pigpataba', aw tumba͡a mayu. Naten magpista, \v 24 kay ya ise' ku ini kasiling na nyatay da, manang utaw pa sakanan! Nyalagak idtu muna manang nyuli' da adun.’ Aw migpalekat silan migpista. \p \v 25 “Na, wala' kadugay nyuli' ya ise' nan na magulang lekat adti pawa'. Aw sa malapit da sakanan adti balay, dyengeg nan ya sunata aw pagsayaw. \v 26 Yanagaw pigtawag nan ya sambuk na sugu-anen aw nyusip kanan, ‘Unu ya pigleya͡an nilan awun ni balay?’ \v 27 “Aw miglong kanan ya sugu-anen, ‘Nyuli' da ya mangud mu! Pigtumba͡an na ama mayu na nati na baka na pigpataba' kay nyuli' kunu ya ise' nan na madyaw ya lawas aw wala' ya kyagamakan nan!’ \v 28 “Manang pagdengeg nan seiy, nyadaman to-o sakanan, aw dili' malim sumeled adti balay. Yanagaw lyumuwa' ya ama nan aw nyanginayu' kanan na sumambuk kanilan. \v 29 Manang tyumubag ya magulang sa ama nan, ‘Kay Ma', anenganenga pagaw, gayed aku migtalabahu kanmu seled da na pilangka͡umay. Aw wala' aku pagsuwayenen sa sugu' mu. Manang wala' ya pig-atag mu kanak pangkay da ise' na kambing na un ku pagpista eped na kanak manga ubaybay. \v 30 Manang sa pag-uli' da na ise' mu na migdagwas sa kanmu ka-unan adti manga ka͡ubayan na miggalin sa pagka-utawun nilan, dayaw mu baling pigtumba͡an sa nati na baka na pigpataba'!’ \v 31 “Aw miglong kanan ya ama nan, ‘Kay To', ini kaw gayed ni sayid ku. Aw ya kadég na nyatagtun ku alag saba kanmu. \v 32 Umba' saba kitadun magleya kay ya mangud mu ini la! Kasiling sakanan na nyatay da, manang utaw pa sakanan! Nyalagak idtu muna manang adun kyinita' da.’ ” \c 16 \s Ya pundinganan sa pagsaligan na dili' kasaligan \p \v 1 Aw mig-ubat pa uman si Jisus sa pundinganan adti manga umagakan nan, law nan, “Awun sambuk na utaw na mayaman, aw pigtaligu nan adti kanan pagsaligan ya kanan manga ka-unan aw kuwalta. Manang awun manga utaw na migdiklamu adti mayaman na pigdagwas kunu na pagsaligan ya kuwalta nan. \v 2 Yanagaw pigpatawag nan ya kanan pagsaligan, aw piglongan nan, ‘Unu ya dyengeg ku yeiy na diklamu kanmu? Atagan da kanak adun ya listahan sa kadég na manga pigbayadan mu aw ya manga pigpabeles mu na kuwalta ku, kay lekat adun dili' da kaw magpadeleg sa talabahu mu.’ \v 3 Yanagaw miglong ya pagsaligan adti anenganeng nan, ‘Unu la ya un ku imo-un na beke' da ku ya pagsaligan na amu ku? Dili' ku mabatug ya mabegat na talabahu kasiling na pagkutkut sa lupa', aw to-o aku magkamulamula magsekatenen adti manga eped.’ \v 4 Aw pagkatigkas nan anenganengen ya puluglima nan, miglong adti anenganeng nan, ‘Ah... yeiy baling ya madyaw ku imo-un pada madég ya ubaybay ku na dumawat kanak adti balay nilan dun ni allaw na wala' da ya talabahu ku.’ \v 5 Yanagaw pigpatawag na pagsaligan ya tagsambuksambuk na nyakabeles sa amu nan. Pig-usip nan ya sambuk, ‘Pila ya beles mu adti amu ku?’ \v 6 Aw tyumubag ya utaw yan, ‘Sanggatus ka sibulan ya mantika' na olibo.’ \f * 16:6 Ya sanggatus ka sibulan ya mantika' na olibo, yan ya 3310 ka litro na pigkamang adti sanggatus aw kalima͡an ya kawuy na olibo. Kun baligya', to-o dakula' ya alaga'.\f* “Aw miglong kanan ya pagsaligan, ‘Ini la ya listahan sa beles mu. Ingkud kaw aw sulata na kalima͡an da olo' ya kyabelesan mu.’ \v 7 Aw tigkas yan, miglong da uman adti kadwa na nyakabeles, ‘Pila uman ya kanmu beles adti amu ku?’ Aw tyumubag ya utaw yan, ‘Sanggatus ka anes ya trigu.’ \f * 16:7 Ya anes yan ya to-o dakula' na be-en na dili' mabatug dala͡en. Kun tanemen ya sanggatus ka anes ya trigu, yan ya maka-umba' sa kapatan aw tenga' ya éktariya.\f* Aw miglong ya pagsaligan, ‘Ini la ya listahan sa beles mu. Na, sulata na olo' da kawaluwan ka anes.’ \v 8 Aw pigsaya' baling na amu nan ya kanan pagsaligan asuntu sa katadeng nan. Kay ya manga utaw asini tas na lupa' to-o pa baling madég ya kapandayan nilan sa pagbalikwat kay sa manga utaw na syumalig sa Tyumanem. \p \v 9 “Aw paglongun ta kamu: Dumateng ya allaw na wala' da ya pagkamangan mayu. Yanagaw pagkanimbet kamu adun pada ma-imo' ya pagkaliman na Tyumanem asini tas na lupa' magi sa kuwalta mayu. Aw ya manga utaw na pigtabangan mayu na nyakaseled adti Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem, to-o silan magleya sa pagkita' nilan kamayu kagaya adti tas na langit. \s Ya umba' imo-un sa kuwalta \p \v 10 Ya utaw na kasaligan sa tagbi', kasaligan uman sa dakula'. Aw ya utaw na dili' kasaligan sa tagbi', dili' uman kasaligan sa dakula'. \v 11 Yanagaw kun dili' kamu kasaligan sa kuwalta aw ka-unan asini tas na lupa', singalan ka' ya un magtaligu kamayu sa tengteng ka-unan adti tas na langit? \v 12 Aw kun dili' kamu kasaligan sa pigtaligu kamayu na eped na utaw, na, singalan pa ka' ya un matag kamayu sa ka-unan na nyakatagilan da pada kamayu? \p \v 13 “Wala' ya allang na makadalug sa duwa ya tagtun, kay pakalaten nan ya sambuk aw ginawa͡an nan ya sambuk. Maynan uman, dalugun nan ya sambuk aw palipaslipasan nan baling ya sambuk. Dili' saba mabatug na utaw pagdenganen ya pagginawa sa kuwalta aw ya pagdalug sa Tyumanem.” \s Ya eped pa na palna-u ni Jisus \p \v 14 Sa pagdengeg na manga Parisiyo sa palna-u ni Jisus, pig-odoy-odoy nilan sakanan kay to-o nilan pigginawa͡an ya kuwalta. \v 15 Manang miglong si Jisus adti kanilan, “Migpakita-kita' kamu adti asdangan na manga utaw na sallong kunu na wala' ya sala' mayu, manang nya-ede' saba ya Tyumanem sa anenganeng mayu. Ya pigginawa͡an to-o na manga utaw asini tas na lupa, adti Tyumanem wala' ya ma-untung. \p \v 16 “Ya Uldin na pig-atag na Tyumanem kan Moysis aw ya manga pigsulat na manga propita, pigpa-ede' da menda' sa manga allaw ni Juan na Magba͡utismuway. Lekat dun ni allaw na pagdateng ni Juan, pigpa-ede' da adti manga utaw ya Madyaw na Ubat-ubat sa Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem. Aw madég ya migtibagseg na maka-akup dun. \v 17 Manang kenne' pa na awun ma-untung sa Uldin na pig-atag na Tyumanem. Molas pa malanas ya langit aw lupa' kay sa ma-uman ya pangkay tagbi' na kulis na pigpasulat dun ni Uldin. \p \v 18 “Kasiling uman na piglong dun ni Uldin sa mangugnanay: Kun awun eseg na ayawan nan ya kanan ka͡ubayan, aw kun mangugnan sa eped na ka͡ubayan, piglakadan da nan ya muna ka͡ubayan nan. Aw ya eseg na mangugnan sa ka͡ubayan na pig-ayawan da na eseg nan, miglakadenen uman sakanan.” \s Ya pundinganan sa utaw na mayaman aw si Lazaro \p \v 19 Aw miglong pa uman si Jisus sa sambuk na pundinganan, law nan, “Awun utaw na mayaman na migkadégkadég sa téla na linum aw téla na tapel ya batek na alag dakula' ya alaga'.\f * 16:19 Asini muna, ya tapel na batek, yan ya pigkadégkadég na manga hari' aw manga eped na utaw na mangkalangkaw.\f* Aw migpa-eyang sakanan kyuman sa mangkadyaw na kakan kada allaw. \v 20 “Aw dun ni luwa' na suwangan na pamanag na balay nan pigpakulang dun ya sambuk na utaw na makalalat na pigngalanan na si Lazaro.\f * 16:20 Ya kakawasan na ngalan nan adti tingeg na Hibriyu: pigtabangan na Tyumanem.\f* Ya lawas nan nyatmu' na pegsa \v 21 aw kaliman nan galu kuman sa mumu' na nyangkataktak lekat adti lamisa na mayaman. Aw gayed dyumulud adti kanan ya manga idu' aw pyan-ilasan nilan ya manga pegsa nan. \v 22 Na, sambuk na allaw nyatay si Lazaro, aw pya-agad sakanan na manga anghil adti tampid ni Abraham. Ya utaw na mayaman nyatay uman aw piglebeng. \v 23 Aw dun ni banwa na Kaludukan to-o sakanan migti-is, aw sa paglangad nan kyinita' nan ya kanan tyugbulan na si Abraham adti mawat aw dun ni tampid nan si Lazaro. \v 24 Yanagaw migtatawag ya mayaman, ‘We....kay Ma' na Abraham! Mallat kaw kanak. Sugu-a beg si Lazaro na tullak nan ya kanan tullu' adti tubig pada patagdu-an nan ya dila' ku. Kay to-o aku migti-is idi asuntu sa kapasu' na atulun!’ \v 25 Manang tyumubag si Abraham kanan, ‘Kay To', anenganenga pagaw, sa adtu pa kaw ni tas na lupa', madyaw ya kanmu pagpakabetang, aw si Lazaro, malatay ya kanan pagpakabetang. Manang adun, migleya sakanan idi, aw migti-is kaw sa kanmu. \v 26 Aw dili' mabatug ya pigsekat mu, kay awun iyan ni tenga' tadun na gawang na to-o malalem na nyaka-elet kanaten. Aw pangkay singalan ya malim na madtu na lekat adi kanami, dili' nan mabatug ya pagkadtu, aw wala' uman ya lekat dun ni kamayu na makakadi.’ \v 27 Aw miglong pa uman ya mayaman, ‘Nyanginayu' aku kanmu, kay Ma' na Abraham. Pakadtuwa si Lazaro adti balay na ama ku, \v 28 kay awun pa lima ya inulug ku aw pa-ede-en nan silan pada dili' silan makadalug kanak adi banwa idi na alag pagti-is.’ \v 29 Manang tyumubag si Abraham, ‘Adtu la ni kanilan ya pigpansulat ni Moysis aw manga propita na Tyumanem. Ka-ilangan pakanyegan nilan aw dalugun nilan.’ \v 30 Aw miglong pa ya mayaman, ‘Manang kay Ma' na Abraham, dili' silan mangintu-u, kantaw kun awun madtu na lekat adti nyangkamatay, yan ya magselsel silan.’ \v 31 Manang miglong si Abraham kanan, ‘Kun dili' silan mangintu-u sa pigpalna-u ni Moysis aw manga propita na Tyumanem, dili' silan uman mangintu-u pangkay kun awun pa sambuk na mataw lekat adti nyangkamatay na magpalna-u kanilan.’ ” \c 17 \s Ya piglong ni Jisus sa pagpakasala' \p \v 1 Aw miglong si Jisus adti kanan manga umagakan, “Awun saba manga makapasungkul adti pag-imo' sa sala'. Manang to-o malatay ya datengan na utaw na maggagad sa eped nan adti pag-imo' sa sala'. \v 2 Kun awun utaw na migpadalem na nyangintu-u kanak aw kun buyuwun sakanan adti pagpakasala', ya utaw na magbuyu madyaw pa baling kun tati-an ya liyeg nan na dakula' na gilingan na batu aw ulugun sakanan adti dagat. \v 3 Yanagaw magpakatadeng kamu! Kun awun inulug mu dun ni pagpangintu-u na makasala' kanmu, pagsagda͡an sakanan. Aw kun magselsel, pasinsiyayi sakanan. \v 4 Aw kun makasala' adti kanmu pangkay sangallaw makapitu, aw makapitu uman liku' adti kanmu aw maglong sakanan, ‘Migselsel da aku,’ na, ka-ilangan pasinsiya͡an mu sakanan.” \s Ya dakula' na pagpangintu-u \p \v 5 Pagkatigkas yan, miglong kanan ya manga apostolés, “Kay Pangulu, dugangi beg ya kanami pagpangintu-u!” \v 6 Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Kun awun tengteng na pagpangintu-u mayu pangkay tagbi' kasiling na bini' na mustardo, mabatug mayu paglongun ya dakula' na kawuy yeiy, ‘Na! Ka-akat kaw, aw ka-alin kaw adti dagat.’ Aw ka͡agadan saba na kawuy ya sugu' mu.” \s Ya imo-unun na sugu-anen \p \v 7 Aw miglong pa uman si Jisus adti kanilan, “Kun sambuk kamayu awun sugu-anen na migdaru aw kun beke' yan migtunggu' sa manga karniro, aw sa pag-uli' nan adti balay, enda', dili' kaw saba makapaglong kanan, ‘Ingkud kaw aw kan kaw asini tampid ku?’ \v 8 Dili' saba. Yan baling ya paglongun mu kanan, ‘Maksay kaw kanak pag-imo' sa kakan. Pagkatigkas mu magsanggila' kanak, na, kan da kaw uman sa kanmu.’ ” \v 9 Aw dili' uman pasalamatan na amu ya sugu-anen nan kay ya sugu-anen olo' nan pigtuman ya pigsugu' kanan. \v 10 Aw maynan uman kamu. Pagkatigkas da mayu tumanen ya kadég na pigsugu' kamayu, maglong kamu, ‘Olo' kami sugu-anen aw dili' umba' pasalamatan kay pig-imo' nami olo' ya kanami imo-unun.’ ” \s Ya pagpaguli' ni Jisus sa sampulu' ya ibungun \p \v 11 Talana ni Jisus migpasinan adti Jérusalim, nyagi sakanan dun ni eletanan na banwa na Samariya aw Galilya. \v 12 Aw sa pagseled da nan adti sambuk na baranggay, syumungun kanan ya sampulu' ya ibungun, aw tyumeneng silan adti mawatawat \v 13 aw migtatawag silan, “Kay Jisus na Magpalna-uway! Kallati beg kami.” \v 14 Sa pagkita' ni Jisus kanilan, piglongan nan silan, “Kadtu kamu ni Témplo aw patanawan ya kamayu lawas adti manga magdadugsu-ay.” Aw sa talana pa nilan migpasinan adti Jérusalim, pyangkalinisan da ya kanilan lawas. \v 15 Aw ya sambuk kanilan, sa pagkita' nan na kyaguli-an da sa ibung nan, lyumiku' sakanan adti kan Jisus na migdeyen sa Tyumanem sa mabagseg na tingeg. \v 16 Aw lyumuhud sakanan aw dyumukduk adti siki ni Jisus, aw to-o migpasalamat kanan. Na, ya utaw yeiy, Samariyanen sakanan. \v 17 Pagkatigkas yan, miglong si Jisus, “Enda', sampulu' kamu ya kyalinisan? Ayin da saba ya siyam? \v 18 Ananga' wala' liku' ya manga eped na un magdeyen sa Tyumanem, olo' baling utaw ini na beke' na tengteng Judiyu?” \v 19 Aw miglong si Jisus kanan, “Indeg kaw aw panaw da kaw. Ya kanmu pagpangintu-u, yan ya du-an na kyaguli-an kaw.” \s Ya Paghari' na Tyumanem sa Kasakupan nan \p \v 20 Na, sambuk na allaw awun manga Parisiyo na nyusip kan Jisus, “Kinunu pagpalekat ya Paghari' na Tyumanem sa Kasakupan nan asini tas na lupa'?” Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Sa pagpalekat na paghari' na Tyumanem wala' ya kita-en mayu na pangilala. \v 21 Yanagaw wala' ya makapaglong, ‘Tanawa! Ini la!’ Aw dili' uman makapaglong, ‘Awun da!’ Kay ya paghari' na Tyumanem awun da saba ni kamayu.” \p \v 22 Pagkatigkas yan, miglong si Jisus adti kanan manga umagakan, “Un saba dumateng ya manga allaw na kaliman mayu galu kumita' kanak na Ise' na Utaw pangkay kun olo' sangallaw, manang dili' da aku mayu kita-en. \v 23 Aw dengegen mayu ya ubat-ubat na manga utaw na maglong, ‘Tanawa! Ini la!’ Aw maglong ya sambuk, ‘Awun da sakanan!’ Manang dili' kamu magka-agad-agad kanilan aw dili' da aku mayu pagpaninawun. \v 24 Kay aku na Ise' na Utaw, dun ni kanak pagliku' kita-en saba na kadég, kasiling na kilat na magpaka-ilaw sa kadakula' na langit. \v 25 Manang ka-ilangan ku una ka-agiyan ya madég na manga pagti-is aw kele͡an aku na manga utaw adun na manga allaw yeiy. \p \v 26 “Aw kasiling na nya-imo' dun ni manga allaw ni Nuwi, maynan uman ya un ma-imo' dun ni allaw na pagliku' na Ise' na Utaw. \v 27 Sa wala' pa dateng ya dakula' na lenep, migpadeleg ya manga utaw kyuman aw nyan-inem, aw nyampangugnan, menda' sa allaw na syumeled si Nuwi adti arka. Aw dyumateng ya dakula' na lenep aw nyabus silan nyangkalemes. \p \v 28 “Maynan uman ya nya-imo' dun ni manga allaw ni Lot. Ya manga utaw, gayed silan kyuman aw nyan-inem aw nyampamalit aw nyampamaligya', aw gayed silan nyampananem aw migpantulluk sa manga balay. \v 29 Manang dun ni allaw na pagpakaluwa' ni Lot adti syudad na Sodoma, aw pigpa-ulanan na Tyumanem ya syudad na atulun aw asupri. Aw nyabus silan nyangkamatay. \v 30 Aw maynan uman ya ma-imo' sa lumiku' ya Ise' na Utaw. \p \v 31 “Dun ni allaw yan, ya utaw na adti luwa' na balay, dili' da sakanan magliku' adti seled na un pa kumamang sa pangkay unu. Aw kun awun utaw na magtalabahu adti pawa' nan, dili' da sakanan mag-uli'. \v 32 Anenganenga mayu ya kyagamakan na ka͡ubayan ni Lot. \v 33 Pangkay singalan ya gyuminawa sa pagka-utawun nan asini tas na lupa', kalagakan baling sa ginawa nan. Manang kun singalan ya magtibulluk dumalug kanak pangkay pa adti pagkamatay, yan ya un makatagtun sa ginawa na wala' ya katigkasan. \v 34 Paglongun ta kamu: Sa pagliku' ku, kun awun duwa ya utaw na nyakatulug adti tambi', ya sambuk kamangen aw ya sambuk ka-ayawan. \v 35 Aw maynan uman kun awun duwa ya ka͡ubayan na miggiling, ya sambuk kamangen aw ya sambuk ka-ayawan. \v 36 [Aw kun awun duwa ya eseg na migtalabahu adti pawa', ya sambuk kamangen aw ya sambuk ka-ayawan.]” \v 37 Aw nyusip kanan ya manga umagakan nan, law nilan, “Kay Magpalna-uway, ayin yeiy apit ka-imo'?” Aw tyumubag si Jisus kanilan magi sa pundinganan, “Kya-ede-an mayu na kun ayin ya lawas na nyatay da, adtu uman pagkatipunuk ya manga uwak.” \c 18 \s Ya pundinganan sa balu aw mag-ukumay \p \v 1 Pagkatigkas yan, piglongan ni Jisus ya kanan manga umagakan sa pundinganan pada palna-uwan silan na gayed manawagtawag adti Tyumanem aw dili' magkalumay ya ginawa nilan. \v 2 Yanagaw miglong si Jisus kanilan, “Adti sambuk na syudad awun mag-ukumay na wala' ya pagkallek sa Tyumanem aw wala' uman ya pagpamasa nan sa manga utaw. \v 3 Dun uman ni syudad yan awun sambuk na ka͡ubayan na balu na gayed migliku-liku' adti asdangan na mag-ukumay aw nyanginayu' kanan, law nan, ‘Tabangi aku beg adti sambuk na migdiklamu kanak aw pakadyawa ya pag-usay kanami.’ \v 4 “Na, madugay pigpalipaslipasan na mag-ukumay ya pigsekat nan, manang sa kadugayan nyilab sakanan sa pagpanginayu' na balu, aw miglong adti anenganeng nan, ‘Pangkay wala' ya pagkallek ku sa Tyumanem aw wala' ya pagpamasa ku sa manga utaw, \v 5 manang asuntu na gayed gyumelgel kanak ya balu ini, yanagaw pakadyawun da ku ya pag-usay kanilan, kay kun dili' ku imo-un yeiy, gayed pa aku nan liku-liku-an aw mabus baling ya kanak pasinsiya.’ ” \v 6 Aw miglong pa uman si Jisus adti kanilan, “Anenganenga mayu ya piglong na mag-ukumay yeiy. Pangkay wala' sakanan dalug sa pagkaliman na Tyumanem manang matulid ya kanan pag-ukum. \v 7 Aw dakula' pa saba dun ya tabang na Tyumanem adti manga utaw na pigtani la nan na nyanginayu' kanan allaw aw gabi. Aw dili' nan palipaslipasan ya manga pigsekat nilan. \v 8 Paglongun ta kamu, maksay nan saba silan tabangan. Manang aku na Ise' na Utaw sa pagliku' ku kagaya asini tas na lupa', unu, awun pa ka' kita-en ku na manga utaw na awun pagpangintu-u?” \s Ya pundinganan sa Parisiyo aw mangangubla͡ay sa buwis \p \v 9 Na, awun manga utaw na migpatastas kay adti kanilan anenganeng, wala' ya sala' nilan, manang pigna-na' nilan ya kanilan manga eped. Yanagaw pig-ubat-ubatan silan ni Jisus sa pundinganan, \v 10 law nan, “Awun duwa ya utaw na nyadtu ni Témplo na un manawagtawag adti Tyumanem. Ya sambuk Parisiyo aw ya sambuk mangungubla͡ay sa buwis. \v 11 Nyindeg ya Parisiyo na sayda nan, aw maynini ya kanan pagpanawagtawag: ‘Kay Tyumanem, to-o aku migpasalamat kanmu na dili' aku kasiling na manga utaw na matilimbungay aw malatay ya bet aw maglakadenen, aw dili' aku kasiling na utaw iyan na mangangubla͡ay sa buwis. \v 12 Kada simana makadwa aku magpuwasa. Aw nyatag aku kanmu sa kasampulu' na kadakula' na pagkamangan ku.’ \p \v 13 “Manang ya mangangubla͡ay sa buwis, nyindeg adti mawatawat, aw wala' sakanan langad adti langit. Pigbug nan baling ya aba nan kay to-o sakanan migselsel aw nyanawagtawag, law nan, ‘We.... Tyumanem, kallati beg aku kay makasasala' aku.’ \p \v 14 “Paglongun ta kamu: Sa pag-uli' da na mangangubla͡ay sa buwis, pigdawat sakanan na Tyumanem kasiling na wala' da ya sala', aw wala' nan dawata ya Parisiyo. Kay pangkay singalan ya magpatastas, padalemen saba, aw ya utaw na magpadalem, pakatasen sakanan.” \s Si Jisus aw ya manga mangayse' \p \v 15 Na, sambuk na allaw, awun manga utaw na nyandala adti kan Jisus sa mangkayantek na mangayse' nilan na un nan silan pan-awidan pada atagan silan na manga kadyawan. Manang sa pagkita' na manga umagakan nan, pigsagda nilan baling ya manga utaw na nyandala sa manga mangayse' nilan. \v 16 Manang pigtawag ni Jisus ya manga mangayse', aw piglongan nan ya kanan manga umagakan, “Pakadiya kanak ya manga mangayse' aw ya-i mayu silan pagtageni! Kay ya manga utaw na dyumawat kanak kasiling na manga mangayse' ini, silan saba ya maka-akup adti Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem. \v 17 Matinaw saba ya un ku paglongun kamayu: Pangkay singalan ya dili' malim dumawat kanak kasiling na pagdawat kanak na manga mangayse' ini, dili' saba silan makaseled adti Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem.” \s Ya utaw na mayaman \p \v 18 Na, nyusip kan Jisus ya sambuk na malangkaw na manga Judiyu, “Kay Magpalna-uway na to-o madyaw, unu ya ka-ilangan ku imo-un pada matagtun ku ya ginawa na wala' ya katigkasan?” \v 19 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Ananga' aku mu ngalanan na madyaw? Wala' saba ya utaw na madyaw. Sambuk da olo' ya tengteng madyaw, aw yan ya Tyumanem. \v 20 Na, kya-ede-an mu ya manga sugu' dun ni Uldin: Dili' kaw maglakadenen, aw dili' kaw magpatay sa eped na utaw, aw dili' kaw magpanakaw, aw dili' mu pagmatinawun ya galu' adti asdangan na mag-usayay, aw pagbasa͡an mu ya kanmu ama aw ina.” \v 21 Aw tyumubag ya eseg, law nan, “Alag da ku yeiy pigdalug lekat pa na pagkatagbi' ku.” \v 22 Aw sa pagdengeg ni Jisus sa tubag nan, miglong sakanan, “Dakman sambuk ya imo-un mu: Galina ya kadég na nyatagtun mu. Tigkas yan, atagan ya kuwalta adti manga utaw na wala' ya pagkamangan. Kun imo-un mu yeiy, dun da kaw pagluduk sa ka-unan adti tas na langit. Aw pagkatigkas yan, liku' kaw adi aw dalug kaw kanak.” \v 23 Manang sa pagdengeg nan sa piglong ni Jisus, migkalat ya ginawa nan kay to-o sakanan mayaman. \p \v 24 Aw sa pagkita' ni Jisus na migkalat ya ginawa nan, miglong sakanan, “Malug saba sa utaw na mayaman ya pagpaka-akup adti Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem. \v 25 Molas pa ya pag-agi na ayep na kamilyo adti gawang na dagem kay sa pagpaka-akup na utaw na mayaman dun ni Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem.” \v 26 Aw ya manga utaw na nyakadengeg sa piglong ni Jisus, nyusip silan kanan, “Na, kun maynan, singalan ka' ya paluwa-en na Tyumanem?” \v 27 Aw tyumubag si Jisus, “Ya dili' mabatug na utaw mabatug saba na Tyumanem.” \p \v 28 Aw miglong si Pédro kanan, “Inunuwa ya kanami ini! Nyabus da nami pig-ayawan ya kadég na nyatagtun nami pada magad kanmu.” \v 29 Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Matinaw ya un ku paglongun kamayu: Pangkay singalan ya mag-ayaw sa balay nan, aw sa ka͡ubayan nan, aw kaylug nan aw mangkatikadeng nan aw mangayse' nan, asuntu sa Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem, \v 30 na, makadawat ya utaw yan asini tas na lupa' sa to-o pa madég kay sa idtu na pig-ayawan nan. Aw adti kamoliyan kagaya na allaw matagtun nan uman ya ginawa na wala' ya katigksan.” \s Ya katlu na pagpa-ede' ni Jisus sa pagkamatay nan aw pagkataw nan \p \v 31 Pagkatigkas yan, pigtani ni Jisus ya sampulu' tag duwa ya umagakan nan, aw law nan kanilan, “Pada ka-ede-an mayu, migpasinan da kitadun adti Jérusalim aw adtu la katuman ya kadakula' na pigsulat na manga propita sa ma-imo' kanak na Ise' na Utaw. \v 32 Kay tumbay aku adti manga Héntil, aw odoy-odoyun aku nilan aw eleb-eleban, \v 33 aw badasan labeten, aw tigkas yan, patayen aku nilan. Manang pagdateng da na katlu na allaw, mataw aku lekat adti pagkamatay.” \v 34 Manang wala' na manga umagakan nan kalabeti ya kakawasan na piglong nan. Kay pigtagu' pa adti kanilan ya kakawasan. \s Ya pagpaguli' ni Jisus sa utaw na buta \p \v 35 Na, sa malapit da si Jisus adti syudad na Jériko, awun eseg na buta na nyingkud dun ni kilid na dalan aw gayed migsekat sa kuwalta. \v 36 Aw sa pagdengeg nan sa madég na manga utaw na lyumabay dun, nyusip sakanan, “Unu yangadi?” \v 37 Aw miglong ya manga utaw kanan, “Lyumabay si Jisus na taga Nazarit!” \v 38 Yanagaw to-o sakanan migtatawag, “We... Jisus na buwadbuwad ni Dabid, kallati beg aku!”\f * 18:38 Maynan ya piglong na utaw na buta, kay pyangintu-uwan nan na si Jisus ya Misiyas na pigpadala na Tyumanem na nya͡utaw lekat adti buwadbuwad ni Dabid. \f* \v 39 Aw pigsagda sakanan na manga utaw na nyaka-una kan Jisus, law nilan, “Katinep kaw!” Manang to-o pa nan baling pigpakadakula' ya kanan tingeg, “We... Buwadbuwad ni Dabid, kallati beg aku!” \v 40 Yanagaw tyumeneng si Jisus, aw syumugu' na pa-agad ya eseg na buta adti kanan. Aw sa malapit da sakanan, nyusip kanan si Jisus, \v 41 “Unu ya kaliman mu na imo-un ku kanmu?” Aw tyumubag ya eseg yan, “Kay Sir, kaliman ku beg na kumita salut.” \v 42 Aw miglong pa si Jisus kanan, “Kumita' da kaw. Asuntu sa pagpangintu-u mu kanak, kyaguli-an da kaw.” \v 43 Aw dayaw sakanan kyumita' aw dyumalug kan Jisus na to-o migdeyen sa Tyumanem. Aw sa pagkita' na manga utaw sa nya-imo' yeiy, pigdeyen nilan uman ya Tyumanem. \c 19 \s Si Jisus aw si Sakiyo \p \v 1 Na, syumeled da si Jisus adti syudad na Jériko. \v 2 Dun ni banwa yan awun sambuk na eseg na pigngalanan na si Zakiyo. Sambuk sakanan na mangkatas na manga mangungubla͡ay sa buwis, aw mayaman sakanan. \v 3 Aw kaliman ni Zakiyo na kumita' kan Jisus. Manang dili' nan mabatug kay magkagpa' sakanan aw madég ya manga utaw na nyaka-una kanan. \v 4 Yanagaw dyumalagan si Sakiyo adti ma-una aw nyanik adti kawuy na sikamoro pada kita-en nan si Jisus kay dun sakanan agi. \v 5 Aw sa pag-agi la ni Jisus dun, lyumangad sakanan aw miglong, “Kay Zakiyo, kaksay kaw panog! Kay adun na allaw yeiy ka-ilangan na madtu aku ni balay mu.” \v 6 Yanagaw maksay nyanog si Zakiyo aw migleya sakanan dyumawat kan Jisus adti balay nan. \v 7 Aw ya kadég na kyumita' kanan migpanggumudgumud silan na miglong, “Ananga' si Jisus lumaba' adti balay na utaw na makasasala'?” \v 8 Manang nyindeg si Zakiyo aw miglong, “Kay Magpalna-uway, atag ku adun adti manga utaw na makalalat ya katenga' na nyatagtun ku. Aw kun awun kyalimbungan ku na pangkay singalan, uli' ku kanan na upat ka pilu'.” \v 9 Sa pagdengeg ni Jisus seiy, miglong sakanan, “Adun na allaw yeiy, ikaw aw ya ka-epedanan mu asini balay pigpaluwa' da kamu lekat adti pa-emel-emel na Tyumanem. Kay nyangintu-u la kaw, kasiling ni Abraham na kanaten tyugbulan. \v 10 Aw yan saba ya pigkadi na Ise' na Utaw asini tas na lupa' pada paliku-un ya manga nyakasuway.” \s Ya pundinganan sa tulu ya sugu-anen \p \v 11 Aw sa kenne' pa na manga utaw migpakanyeg sa piglong ni Jisus, mig-ubat-ubat sakanan sa sambuk na pundinganan, kay malapit da sakanan adti Jérusalim aw iman na manga utaw aw agpet da magpalekat ya Paghari' na Tyumanem sa Kasakupan nan. \v 12 Yanagaw miglong si Jisus adti kanilan, “Na, awun dengganen na utaw adti sambuk na banwa. Aw nyanaw sakanan adti mawat na banwa pada dumawat sa katundanan sa pagkahari' dun ni kanan kasakupan, aw tigkas yan, muli' uman sakanan. \v 13 Manang sa wala' pa sakanan indeg, pigpatawag nan ya sampulu' ya sugu-anen nan, aw pigtaliguwan nan ya tagsambuksambuk kanilan sa kuwalta. Aw piglongan nan silan, ‘Balikwata mayu ya kuwalta ku ini taman na pag-uli' ku.’ \p \v 14 “Manang pigkalatan sakanan baling na ginawa na manga utaw dun ni kanilan banwa. Yanagaw, sa pagpanaw da nan, awun manga utaw na pigsugu' nilan adti un nan kadtuwan na maglong, ‘Dili' kami malim na maghari ya utaw yeiy kanami.’ \v 15 Pangkay maynan ya piglong nilan manang kenne' sakanan ya pig-imo' hari'. Aw sa pag-uli' nan da nan, pigpatawag nan ya tagsambuksambuk na sugu-anen na pigtaliguwan nan sa kuwalta pada ka-ede-an nan kun pila ya nyabalikwat nilan. \v 16 Ya nyaka-una dyumateng, miglong sakanan, ‘Kay Sir, ya kuwalta na pigtaligu mu kanak, nyakaginansya aku sa sampulu'.’ \v 17 Aw miglong kanan ya hari', ‘Madyaw to-o ya pig-imo' mu! Madyaw kaw saba na sugu-anen. Na, asuntu na kasaligan kaw sa tagbi', atagan ta kaw sa pagdumala sa sampulu' ya syudad.’ \v 18 Pagkatigkas yan, dyumateng uman ya kadwa na sugu-anen aw miglong, ‘Kay Sir, ya kuwalta na pigtaligu mu kanak, nyakaginansya aku uman sa lima.’ \v 19 Aw miglong kanan ya hari', ‘Madyaw yan! Atag ku kanmu ya pagdumala sa lima ya syudad.’ \v 20 Pagkatigkas yan, dyumateng uman ya sambuk na sugu-anen aw miglong, ‘Kay Sir, ini la ya kuwalta mu. Dayaw ku pigputus na panyu' aw pigtagu' ku pada dili' malagak, \v 21 kay nyallek aku kanmu asuntu na maksay kaw magkadaman. Magpangamang kaw sa wala' mu talabahuwi aw pag-aniyen mu ya kana eped na beke' mu ya migtanem.’ \v 22 Aw tyumubag ya hari', ‘Wala' ya katukanan na pagkasugu-anen mu! Ya kanmu tingeg, yan uman ya gamiten ku sa pag-ukum kanmu. Kya-ede-an mu na maksay aku magkadaman aw magpangamang sa wala' ku talabahuwi aw pag-aniyen ku ya kana eped na beke' ku ya migtanem. \v 23 Ananga' wala mu baling betangan adti bangku ya kanak kuwalta pada awun ginansya?” \v 24 Pagkatigkas yan, miglong ya hari' adti manga eped na sugu-anen nan, ‘Kamanga mayu ya kuwalta adti kanan aw atagan adti sugu-anen na nyakaginansya sa sampulu'.’ \v 25 Manang miglong silan, ‘Kay Sir, awun da saba ginansiya nan na sampulu'.’ \v 26 Tyumubag kanilan ya hari', ‘Paglongun ta kamu: Ya utaw na migpakadyaw sa pigtaligu kanan, taliguwan pa uman sakanan sa madég. Manang ya utaw na wala' nan pakadyawa ya pigtaligu kanan, pangkay ya tagbi' na pigtaligu kanan, kamangen pa lekat adti kanan. \v 27 Aw adti manga po-on ku asini kanak kasakupan na dili' malim na maghari' aku kanilan, pa-agadan mayu silan adi aw pamataya asini asdangan ku.’ ” \s Ya pagdateng ni Jisus adti Jérusalim \p \v 28 Pagkatigkas ni Jisus maglong sa pundinganan yeiy, nyindeg sakanan aw migpadeleg sa panaw nan pasinan adti Jérusalim. \v 29 Na, sa malapit da silan adti manga baranggay na Bétpagi aw Bétaniya dun ni kilid na Buntud na Manga Olibo, pigsugu' nan ya duwa ya umagakan na muna silan, \v 30 law nan, “Kadtu kamu dun ni baranggay adti dipag. Aw sa pagseled mayu dun, kita-en mayu ya sambuk na nati na asnu na wala' pa kasakayi na utaw. Ubada mayu ya eket nan aw guyuda mayu adi. \v 31 Pagaw awun musip kamayu, ‘Ananga' mayu ubadan ya nati yeiy?’ Paglonga mayu sakanan, ‘Ya Magpalna-uway ka-ilangan nan ya nati ini.’ ” \v 32 Yanagaw nyanaw ya duwa aw kyinita' nilan ya nati na asnu kasiling na piglong ni Jisus. \v 33 Sa talana nilan pig-ubad ya eket, nyusip kanilan ya manga tagtun sa asnu, “Ananga' mayu yan ubadan?” \v 34 Aw tyumubag silan, “Awun katukanan na Magpalna-uway nami.” \v 35 Aw pigguyud nilan ya nati adti kan Jisus aw pig-apidan nilan aw pigpasakay nilan si Jisus. \v 36 Sa pagpasinan da nan adti Jérusalim, migpansiladlad ya manga utaw dun ni dalan sa kadégkadég na yan ya palangad pagpamasa nilan kan Jisus \v 37 Aw sa pagtubang ni Jisus dun ni Buntud na Manga Olibo na malapit da adti Jérusalim, to-o madég ya manga utaw na dyumalug kanan, aw migpansideyen silan sa Tyumanem sa dakula' na tingeg asuntu sa manga milagru na pigpan-imo' nan na kyinita' nilan. \v 38 Miglong silan, “Ini la ya Hari' na Pigpadala na Tyumanem dun ni kanan ngalan aw umba' sakanan deyen! Awun kalinaw adti tas na langit, aw deyen ya Tyumanem!” \p \v 39 Na, dun ni kadég na manga utaw, awun manga Parisiyo na miglong kan Jisus, “Kay Magpalna-uway, patinepa ya kanmu manga umagakan.” \p \v 40 Manang tyumubag si Jisus kanilan, “Paglongun ta kamu: Kun matinep ya manga utaw, batu baling ya magdeyen kanak.” \s Ya pagsugaw ni Jisus asuntu sa manga utaw dun ni Jérusalim \p \v 41 Sa malapit da si Jisus adti Jérusalim aw sa pagkita' da nan sa syudad, migsugaw sakanan asuntu sa manga utaw na nyeya' dun, \v 42 aw law nan, “Kaliman ku galu na ka-ede-an mayu adun na allaw yeiy ya un maka-atag kamayu sa kalinaw. Manang adun, nyatagu' yeiy baling adti kamayu. \v 43 Un saba dumateng ya manga allaw na palibedan na manga po-on mayu ya syudad aw mag-imo' silan sa inalad pada dili' kamu maka-agi aw dili' kamu uman makapalaguy. \v 44 Agba-en nilan ya kadakula' na syudad menda' na wala' da ya manga batu na pig-ilantulantu pangkay sambuk. Ka-ampugan kamu aw pangkatabunan dala ya mangayse' mayu. Alag yeiy ma-imo' asuntu na pigpalipaslipasan mayu ya pagkadi na Tyumanem na un magpaluwa' kamayu.” \s Ya pag-alilin ni Jisus sa manga mamaligya-ay adti Témplo \p \v 45 Pagdateng da ni Jisus adti Jérusalim, syumeled sakanan adti pamanag na Témplo aw pigpalekat nan ya pag-alilin sa manga utaw na nyampamaligya' dun. \v 46 Aw piglongan nan silan, “Yeiy ya pigpasulat na Tyumanem asini muna, ‘Ya kanak balay pagtawagen na panawagtawaganan.’ \f * 19:46a Mabasa adti Isayas 56:7.\f* Manang pig-imo' mayu baling tagu-anan na manga mangkatakaw.”\f * 19:46b Lekat adti Jérémiyas 7:11 ya piglong ni Jisus.\f* \p \v 47 Aw kada allaw migpalna-u si Jisus adti Témplo. Manang ya manga mangkatas na magdadugsu-ay, aw manga magpalna-uway sa Uldin, aw ya manga mangkalangkaw na manga Judiyu, byantakan nilan si Jisus na patayen. \v 48 Manang wala' silan pakaselat pagpatay kanan kay madég to-o ya manga utaw na migpakanyeg sa palna-u nan. \c 20 \s Ya usip kun ayin lekat ya katundanan ni Jisus \p \v 1 Na, sambuk na allaw, migpalna-u si Jisus adti manga utaw dun ni pamanag na Témplo aw migpa-ede' sa Madyaw na Ubat-ubat. Aw dyumulud kanan ya manga mangkatas na magdadugsu-ay, aw ya manga magpalna-uway sa Uldin, aw manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu. \v 2 Aw nyusip silan kanan, “Ubatan kanami: Unu ya katundanan mu na du-an pig-alilinan mu ya manga utaw asini Témplo? Aw singalan ka' ya nyatag kanmu sa katundanan na imo-un mu ya maynan?” \v 3 Aw miglong si Jisus kanilan, “Usipen ta kamu uman. Ubatan mayu kanak kun \v 4 ayin lekat ya katundanan ni Juan sa pagba͡utismu nan sa manga utaw? Unu, lekat adti Tyumanem aw olo' lekat adti utaw?” \v 5 Aw mig-usip-usipay silan, “Unu ya un tadun tubag kanan? Kun tubagen tadun na ‘lekat adti Tyumanem,’ maglong sakanan kanaten, ‘Ananga' wala' kamu pangintu-u kanan?’ \v 6 Manang kun tubagen tadun uman ‘lekat adti utaw,’ na, pamintuwun kitadun baling na manga utaw na batu, kay pyangintu-uwan nilan na si Juan propita sakanan na Tyumanem.” \v 7 Yanagaw tyumubag silan kan Jisus, “Enday, Wala' nami ka-ede-i.” \v 8 Aw miglong si Jisus kanilan, “Dili' ta kamu uman ubatan kun singalan ya nyatag kanak sa katundanan na ma-imo' ku ya maynan.” \s Ya pundinganan sa malat na manga sa-up sa parasan \p \v 9 Aw migpalekat si Jisus mig-ubat-ubat sa pundinganan adti manga utaw, “Awun sambuk na eseg na migpatanem sa madég na balagen na paras adti lupa' nan, aw pigpasa-up nan ya parasan aw nyadtu sakanan adti sambuk na banwa aw nyeya' pa dun na madugay. \v 10 Pagdateng na allaw na migpa-ipu' da sa bunga na paras, pigsugu' na tagtun ya sambuk na kanan sugu-anen adti manga pigpasa-up nan sa parasan kay kaliman nan kamangen ya kanan bagi'. Manang pagdateng na sugu-anen nan dun, byadasan nilan pyanumbag, aw pigpa-uli' nilan na wala' ya dyala. \v 11 Aw migsugu' da uman ya tagtun sa sambuk na sugu-anen nan. Manang byadasan nilan pyanumbag aw pigmulamula. Aw pigpa-uli' nilan na wala' ya dyala. \v 12 Tigkas yan, pigsugu' nan uman ya katlu na sugu-anen nan, manang pigpali-an nilan baling aw pig-alilinan. \v 13 Pagkatigkas yan, miglong ya tagtun sa parasan, ‘Unu la ya un ku imo-un? Na, sugu-un ku baling ya kanak ise' na eseg na to-o ku pigginawa͡an pagaw yeiy ya basa͡an nilan.’ \v 14 Manang sa pagkita' na manga sa-up kanan, migbalawbalaw silan na maglong, ‘Ini la ya ise' na tagtun! Na! Naten sakanan patayen pada matagtun da tadun ya parasan na un ayawan kanan.’ \v 15 Aw pigdala nilan sakanan adti luwa' na parasan aw pigpatay nilan. Aw nyusip si Jisus sa manga utaw, “Na, unu ya imo-un na tagtun sa parasan sa manga utaw na pigpasa-up nan? \v 16 Kadtuwan nan saba silan aw alag nan pamatayen! Aw pasa-up nan ya parasan adti eped na manga utaw.” Pagkatigkas ni Jisus maglong sa pundinganan yeiy, miglong ya manga utaw na migpakanyeg, “Dili' yan tumbay na Tyumanem!” \p \v 17 Manang nyinunu si Jisus kanilan aw nyusip, “Kun maynan, unu saba ya kakawasan na pigpasulat na Tyumanem: ‘Ya dakula' na batu na iman na manga panday aw wala' ya guna, yan baling ya batu na sumalem na nya-imo' tullukanan sa balay.’\f * 20:17 Mabasa uman adti Salmo 118:22-23. Asini pundinganan, si Jisus ya dakula' na batu na pigkele͡an na manga mangkatas na Judiyu, kay dili' silan malim mangintu-u na si Jisus yan ya Kristu.\f* \v 18 Ya utaw na pagsungkul adti batu yan aw pakadakdak, madugdug sakanan. Aw ya pangkay singalan na kolugan na batu yan, madupuk saba.” \s Ya pagbayad sa buwis adti kan César \p \v 19 Pagdengeg na manga magpalna-uway sa Uldin aw manga mangkatas na magdadugsu-ay sa pundinganan ni Jisus, kaliman nilan galu dakepen si Jisus, kay kya-ede-an nilan na silan ya pigpalabet dun ni pundinganan nan. Manang nyallek silan sa manga utaw dun. \v 20 Yanagaw gayed nilan pigbantayan si Jisus aw migsugu' silan sa manga utaw na un manilib na sallong kunu madyaw ya tud nilan. Manang yan ya tengteng tud nilan na kalitagan si Jisus dun ni tubag nan, pada awun kalimanda nilan kanan aw tumbay adti gubirnador. \v 21 Aw nyusip ya manga nyanilib kan Jisus, “Kay Magpalna-uway, kya-ede-an nami na ya kadég na piglong aw pigpalna-u mu alag matinaw aw wala' ya pigkibang mu. Aw gayed mu pigpalna-u ya tengteng pagkaliman na Tyumanem. \v 22 Yanagaw ubatan kanami kun pigtumbay adti Uldin tadun na manga Judiyu ya pagbayad sa buwis adti kan César aw ya dili'?” \v 23 Manang kya-ede-an ni Jisus ya kapandayan nilan, aw piglongan nan silan, \v 24 “Pakita͡an kanak ya kuwalta. Kan yeiy gya ya ini? Aw kan yeiy uman ngalan ya nyakasulat asini?” Tyumubag silan, “Kan César.”\f * 20:24 Ya kaliman na manga Parisiyo na awun puliba nilan sa pagpatay kan Jisus. Yanagaw, kun tumubag si Jisus na dili' matag adti kan César, maglimanda silan adti gubirnu na taga Roma. Manang kun tumubag si Jisus na atag kan César ya umba' kan César, uman da silan maglong na pigpalna-u ni Jisus na simba͡en si César. Kay pigsulat dun ni kuwalta na si César ya sambuk na tyumanem na manga taga Roma.\f* \v 25 Aw miglong si Jisus kanilan, “Na, atagan mayu adti kan César ya umba' kan César aw atagan adti Tyumanem ya umba' sa Tyumanem.” \v 26 Yanagaw wala' nilan kabatug kalitagi si Jisus dun ni tubag nan. Manang nya-enneng-enneng silan baling sa tubag nan aw nyatinep da silan. \s Ya usip na manga Sadusiyo sa pagkataw na manga utaw \p \v 27 Na, awun dyumulud kan Jisus na manga Sadusiyo. Ya manga utaw yeiy wala' silan pangintu-u na awun pagkataw na manga utaw lekat adti pagkamatay. \v 28 Yanagaw nyusip silan kanan, “Kay Magpalna-uway, pigsulat kanaten ni Moysis ya sugu' yeiy adti Uldin tadun: ‘Kun awun eseg na nyatay, aw kun wala' silan ya ka͡ubayan nan paka-ise', ka-ilangan pangugnanen na inulug na eseg ya nyabalu pada ya mangayse' nilan ma-imo' da buwadbuwad na inulug nan na nyatay da.’\f * 20:28 Mabasa ya sugu' yeiy adti Déutéronomiyo 25:5. \f* \v 29 Na, awun pitu ya mangkaylug na eseg. Ya magulang sa kadég nilan nyangugnan sa ka͡ubayan, manang nyatay ya eseg yan na wala' silan paka-ise'. \v 30 Yanagaw ya balu pigpangugnan na mangud nilan, aw nyatay da uman ya eseg yan na wala' silan paka-ise'. \v 31 Aw maynan uman ya nya-imo' adti katlu taman adti kapitu, alag silan nyatay na wala' paka-ise'. \v 32 Pagkatigkas yan, nyatay da uman ya ka͡ubayan. \v 33 Na, kun dumateng ya allaw na panmatawun ya manga utaw lekat adti nyangkamatay, singalan ya tengteng eseg na ka͡ubayan yan? Kay awun pitu ya eseg na nyangugnan kanan.” \p \v 34 Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Adun na manga allaw yeiy, nyampangugnan ya manga utaw asini tas na lupa'. \v 35 Manang kagaya moli na allaw, dun ni kasakupan na Tyumanem, ya manga utaw na panmatawun lekat adti nyangkamatay, dili' da silan mangugnan. \v 36 Aw dili' da silan matay, kasiling na manga anghil. Silan saba ya mangayse' na Tyumanem na pigmataw da. \v 37 Pangkay ya pigsulat ni Moysis sa pagtawag kanan na Tyumanem lekat adti tagbi' na kawuy na lyumaga, dun nan bangala na mataw uman salut ya manga utaw. Miglong ya Tyumanem kan Moysis, ‘Aku ya Tyumanem ni Abraham aw ya Tyumanem ni Isa-ak aw ya Tyumanem ni Jakub.’ \v 38 Yan ya kakawasan nan, pangkay nyatay da silan manang adti asdangan na Tyumanem kenne' na utaw pa silan aw gayed nilan pigsimba ya Tyumanem.” \p \v 39 Aw awun manga magpalna-uway sa Uldin na miglong, “Kay Magpalna-uway, madyaw saba ya tubag mu.” \v 40 Aw wala' da silan paka-eles pag-usip kanan. \s Ya usip kun singalan ya Kristu \p \v 41 Pagkatigkas yan, miglong si Jisus kanilan, “Ananga' silan gayed maglong na ya Kristu, yan ya buwadbuwad ni Dabid? \v 42 Si Dabid saba ya migsulat asini muna dun ni libru na Manga Salmo, law nan: \q ‘Miglong ya Tyumanem adti kanaken Pangulu: \q “Ingkud kaw apit adi kalintu ku \q \v 43 menda' na mabus ku degen ya manga po-on mu \q aw alag ku silan betang adti salad na manga siki mu.” ’\f * 20:43 Mabasa adti Salmo 110:1.\f* \m \v 44 Na, dun da si Dabid paglong na ya Kristu yan ya kanan Pangulu. Yanagaw kun pigtawag ni Dabid ya Misiyas na ‘Pangulu’, pig-unu na Misiyas ya pagka-imo' buwadbuwad ni Dabid?” \s Ya pagpakatanaw sa bet na manga magpalna-uway sa Uldin \p \v 45 Aw sa talana pa migpakanyeg kanan ya madég na utaw, miglong si Jisus adti kanan manga umagakan, \v 46 “Magpakatadeng kamu sa manga magpalna-uway sa Uldin. Magkalim silan magsut sa malawig na sa-ul. Aw magleya silan kun pagbasa͡an silan adti palingki. Aw dun uman ni manga sinagoga aw manga dakula' na pista, pagkaliman nilan ya mag-ingkud adti pag-ingkudan na manga utaw na dengganen. \v 47 Madugay silan magpanawagtawag pada kita-en na manga utaw, manang pig-agaw baling nilan ya ka-unan na manga balu. Ya manga utaw yeiy, to-o mabegat ya pa-emel-emel na Tyumanem kanilan.” \c 21 \s Ya pag-atag na balu adti Tyumanem \p \v 1 Na, dun ni Témplo, talana ni Jisus migtandaw, kyinita' nan ya manga mayaman na mig-ulug sa kuwalta nilan adti uluganan. \v 2 Aw kyinita' nan uman ya sambuk na ka͡ubayan na balu na wala' ya pagkamangan na mig-ulug sa duwa ya sinsilyo. \v 3 Aw miglong si Jisus, “Matinaw saba ya un ku paglongun kamayu: Ya balu iyan pangkay wala' ya pagkamngan nan, manang dakula' pa ya kanan pig-atag kay sa kadég na utaw na nyatag sa kuwalta nilan. \v 4 Kay ya pig-atag nilan, sobla la olo' na kuwalta nilan, manang ya ka͡ubayan yeiy, pig-ubus nan pig-atag ya kadakula' na nyatagtun nan.” \s Ya pagpa-ede' ni Jisus na un kalaten ya Témplo \p \v 5 Na, awun manga utaw na migbalawbalaw sa kanenggeya na Témplo kay pigpakanenggeya͡an na manga batu aw eped pa na pig-atag na manga utaw adti Témplo. Yanagaw miglong si Jisus, \v 6 “Ya kadég yeiy na kyinita' mayu adun, dumateng ya allaw na mabus magkalat. Pangkay ya manga mangkabakla' na batu na pig-ilantulantu, ya kadég yeiy alag saba mangkagettan.” \s Ya manga pangilala aw kalugan na un dumateng \p \v 7 Aw pig-usip nilan si Jisus, “Kay Magpalna-uway, kinunu katuman ya kadég na piglong mu kakayna? Unu ya pangilala na agpet da ma-imo' ya kadég yan?” \p \v 8 Aw miglong si Jisus, “Magpakatadeng kamu pagaw pasuwayen kamu, kay awun madég na un dumateng na dumala sa kanak ngalan aw maglong silan, ‘Aku saba ya Kristu,’ aw maglong silan uman, ‘Dyumateng da ya allaw!’ Manang dili' kamu magka-agad-agad kanilan. \v 9 Aw kun makadengeg kamu na awun manga dakula' na tanam aw pag-atu na manga utaw sa gubirnu, dili' kamu magkallek. Kay ya kadég yeiy ka-ilangan una ma-imo', manang beke' pa nan ya katigkasan.” \p \v 10 Aw tigkas yan, miglong pa si Jisus kanilan, “Ya sambuk na nasud manubbuk sa eped na nasud, aw ya sambuk na kasakupan tumanam sa eped na kasakupan. \v 11 Awun dakula' to-o na manga linug aw getem adti madég na banwa, aw awun uman manga magkedel na magkalintapun na makamatay. Aw lekat adti langit, awun kita-en na manga kallekanan aw manga eped pa uman na pangilala. \p \v 12 “Manang sa dili' pa dumateng ya kadakula' yeiy, dakepen kamu aw pamulayaman, aw pa-agad adti sinagoga pada limanda kamu nilan aw kalabusuwun. Aw pa-agad kamu nilan uman adti asdangan na manga hari' aw manga gubirnador. Ya kadég yeiy imo-un nilan kamayu asuntu sa pagpangintu-u mayu kanak. \v 13 Aw dun da kamu pakaselat pagpa-ede' kanilan sa Madyaw na Ubat-ubat kanak. \v 14 Sa dili' pa yeiy ma-imo', dili' magkakamang ya kamayu ginawa sa un mayu tubag kanilan, \v 15 kay aku saba ya mag-atag kamayu sa katadeng sa un mayu paglongun. Pangkay ya manga po-on mayu dili' nilan mabatug tubagen. \v 16 Aw dun uman ni allaw yan, pangkay ya manga mangkatikadeng mayu, aw manga kaylug aw kadégan mayu aw ubaybay mayu, lubidan kamu nilan adti kamayu manga po-on. Aw patayen nilan ya eped kamayu. \v 17 Asuntu sa pagdalug mayu kanak, dumutan kamu na madég na manga utaw. \v 18 Manang dili' kamu magkallek kay tamengan kamu na Tyumanem aw pangkay ya sambuk na lugay mayu dili' malagak. \v 19 Kun magpadeleg kamu sa pagpangintu-u kanak, matagtun mayu ya ginawa na wala' ya katigkasan. \s Ya pagpa-ede' ni Jisus na kalaten ya Jérusalim \p \v 20 “Manang kun kita-en mayu ya syudad na Jérusalim na pyalibedan da na to-o madég na manga sundalu, na, ka-ede-an mayu na malapit da kalaten ya syudad. \v 21 Yanagaw, kamu na awun ni Judiya, maksay kamu palaguy adti manga buntud, aw kamu na asini ni syudad, maksay kamu luwa', aw ya kadég mayu adti manga pawa', dili' da kamu magseled adti Jérusalim. \v 22 Kay yeiy ya manga allaw na pa-emel-emelen na Tyumanem ya Jérusalim pada matuman ya pigpasulat nan asini muna. \v 23 Makalalat ya manga ka͡ubayan na mabdes aw ya manga kalmukan dun ni manga allaw yan. Kay dumateng ya madég na kalugan asini tas na lupa', aw to-o malatay ya kagamakan na manga utaw yeiy asuntu sa kadaman na Tyumanem. \v 24 Aw madég ya pamatayen magi sa kampilan, aw ya manga eped allangen adti madég na manga nasud. Aw ya syudad na Jérusalim, agawun na manga Héntil aw eya-an nilan taman na malingeb da ya piglong na Tyumanem.” \s Ya pagliku' ni Jisus \p \v 25 “Aw awun manga pangilala na kita-en dun ni sega aw bulan aw manga bitun. Aw ya manga utaw asini tas na lupa' to-o magkakamang ya ginawa nilan, aw mallek silan sa mangkabakla' na manga baled adti dagat. \v 26 Magpanteneb ya manga utaw sa kakallekan nilan sa un dumateng adti kadakula' na banwa. Kay ya manga bitun aw kadég na pagkita-en na adti langit alag magkatangkeg aw dili' da silan magi dun ni dadan na agiyanan nilan. \v 27 Aw dun da nilan kita-a ni labun ya Ise' na Utaw na lumiku' na ka-agadan na dakula' na kalalamdag aw katulus na pagka Tyumanem nan. \v 28 Na, kun magpalekat da ya kadég yeiy, pakabagsega ya kamayu ginawa aw langad kamu adti langit kay malapit da ya pagpaluwa' kamayu.” \s Ya pundinganan sa kawuy na igira \p \v 29 Aw miglong si Jisus kanilan sa pundinganan: “Tanawa mayu ya kawuy na igira aw ya kadég uman na manga kawuy. \v 30 Kun kita-en mayu na manalingsing aw dumawun da, ka-ede-an mayu na agpet da ya manga bulan na to-o mapasu'. \v 31 Aw maynan uman, kun kita-en mayu ya kadég na piglong ku kamayu, ka-ede-an mayu na malapit da ya Paghari' na Tyumanem sa Kasakupan nan. \v 32 Matinaw ya un ku paglongun kamayu: Ya manga utaw asini tas na lupa' adun na allaw yeiy, dili' pa silan mabus mangkamatay menda' na magpalekat da ya kadég na piglong ku. \v 33 Pangkay kun ma-uman ya langit aw ya kadakula' na banwa manang ya manga tingeg na piglong ku dili' saba ma-uman. \s Ya pagtagilan sa un dumateng \p \v 34 Migpadeleg si Jisus miglong, “Magpakatadeng kamu na dili' mayu ka͡agadan ya pagka-utawun mayu adti pagpa-eyang dun ni pagpamista aw pag-inem menda' na mangkalangulangu kamu aw sa pagkaypeng sa kamayu pag-eya'. Kay pagaw kabigla-an kamu \v 35 kasiling na iyalas na kyalitagan. Kay ya kadég na utaw na mig-eya' asini tas na lupa' kabigla-an saba silan dun ni manga allaw yan. \v 36 Yanagaw gayed kamu pagtagilan sa kamayu pagka-utawun aw gayed kamu uman panawagtawag adti Tyumanem pada dili' kamu kaliputan na manga kalugan yeiy na un dumateng, aw mabatug mayu ya mindeg adti asdangan na Ise' na Utaw na wala' ya kamulamula.” \p \v 37 Kada allaw migpalna-u si Jisus adti pamanag na Témplo, manang pagkagabi, magluwa' sakanan aw adtu maglagdeng ni Buntud na Manga Olibo. \v 38 Aw sa to-o pa maselem, madég ya utaw na migkatipun adti Témplo na un magpakanyeg sa palna-u nan. \c 22 \s Ya palpa sa pagpatay kan Jisus \p \v 1 Na, agpet da ya allaw na Pista na Pan na Wala' Patulina na pigtawag uman na Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem. \v 2 Aw ya manga mangkatas na magdadugsu-ay aw manga magpalna-uway sa Uldin na manga Judiyu, gayed silan nyaninaw sa pa-agi kun unun nilan ya pagpapatay kan Jisus, kay nyallek silan sa manga utaw. \s Ya pagpakang ni Judas na lubidan si Jisus \p \v 3 Sa talana pa nilan migpalpa seiy, syumeled si Satanas adti kan Judas Iskariyoti na yan ya sambuk dun ni sampulu' tag duwa ya umagakan ni Jisus. \v 4 Aw nyadtu si Judas adti manga mangkatas na magdadugsu-ay aw manga kapitan na manga magtatunggu-ay dun ni Témplo. Aw pigbalawbalawan nilan kun unun nan ya pagtumbay kan Jisus adti kanilan. \v 5 Aw to-o silan migleya, aw pigka-unawa͡an nilan na atagan si Judas na kuwalta. \v 6 Yanagaw tyumande' si Judas aw tyumagad sa selat pada lubidan nan si Jisus adti kanilan na dili' ka-ede-an na madég na manga utaw. \s Ya pagtagilan sa pangiyambungay na Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem \p \v 7 Na, dyumateng da ya tagna' na allaw na Pista na Pan na Wala' Patulina. Yeiy ya allaw na magsi-iyaw ya manga Judiyu sa nati na karniro, kay yan ya un nilan kanen dun ni pangiyambungay sa Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem. \v 8 Yanagaw pigsugu' ni Jisus si Pédro aw si Juan, law nan, “Kadtu kamu aw tagilana mayu kanaten ya pangiyambungay sa Pista na paglabay na Anghil na Tyumanem.”\f * 22:8 Kada umay dun ni Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem, pig-anenganeng na manga Judiyu ya pagpaluwa' na Tyumanem sa manga tyugbulan nilan asini muna lekat adti nasud na Ihiptu.\f* \v 9 Aw pig-usip nilan si Jisus, “Ayin apit ya kaliman mu na magtagilan kami?” \v 10 Aw tyumubag si Jisus, “Sa pagseled da mayu adti Jérusalim, sungunun kamu na sambuk na eseg na dyumala sa sibulan na nyatmu' na tubig. Agad kamu kanan adti balay na un nan kadtuwan. \v 11 Aw paglonga mayu ya tagtun sa balay, ‘Nyamene' ya Magpalna-uway: Ayin kunu ya tambi' na un nan pagkanan sa pangiyambungay sa Pista eped nan ya kanan manga umagakan?’ \v 12 Aw yanagaw pakita' nan kamayu ya dakula' na gibalayan adti kadwa na kansad na balay na dadan da pigtagilan. Aw dun da mayu tagilana ya pangiyambungay tadun.” \v 13 Yanagaw nyanaw ya duwa na pigsugu' nan. Aw sa pagdateng nilan dun, kyinita' da nilan ya kadég na piglong ni Jisus, aw pigtagilan nilan ya pangiyambungay sa Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem. \s Ya pagkan ni Jisus aw kanan umagakan sa pangiyambungay na Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem \p \v 14 Na, sa pagdateng da na udas na kuman da silan, nyingkud si Jisus eped na kanan umagakan dun ni lamisa pada kuman. \v 15 Aw piglongan nan silan, “To-o ku kaliman sumambuk kamayu kuman sa pangiyambung ini sa Pista sa dili' pa aku magti-is. \v 16 Aw paglongun ta kamu na dili' da aku kuman salut seiy menda' na malingeb ya kakawasan nan adti Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem.” \v 17 Aw migkamang si Jisus sa tabu' na pigseledan sa bino na paras aw pigpasalamatan nan adti Tyumanem, aw tigkas yan miglong sakanan, “Dawata mayu ya tabu' aw pagsayusayu kamu inem. \v 18 Paglongun ta kamu: Dili' da aku salut minem sa bino na paras menda' na dumateng ya Paghari' na Tyumanem sa Kasakupan nan.” \v 19 Aw migkamang si Jisus sa pan aw pigpasalamatan nan adti Tyumanem. Pagkatigkas yan pigtenga-tenga' nan ya pan aw pigpan-atag nan adti kanan manga umagakan, aw law nan, “Yeiy ya kanak lawas na pig-atag kamayu. Kana la mayu, pada gayed aku mayu ka-anenganengan.” \v 20 Aw maynan uman, pagkatigkas nilan mangiyambung, pigkamang nan ya tabu' na syeledan sa bino, aw law nan, “Yeiy ya kanak dugu' na pa-iligen pada kamayu. Magi sa dugu' ku, yan ya magpa-iganget sa bagu na pakang na Tyumanem. \p \v 21 “Manang pakanyegi mayu ya un ku paglongun: Awun eped tadun na kyuman asini lamisa na un maglubid kanak. \v 22 Aku na Ise' na Utaw un saba patayen kay yan ya dadan pigpalpa na Tyumanem. Manang malatay ya un datengan na utaw na maglubid kanak.” \v 23 Aw migpan-usip-usipay silan kun singalan kanilan ya maglubid kan Jisus. \s Ya palna-u ni Jisus sa pagpadalem \p \v 24 Na, nya-imo' ya ayil na manga umagakan ni Jisus. Mig-ayil silan kun singalan ya to-o matas kanilan. \v 25 Yanagaw miglong si Jisus adti kanilan, “Kya-ede-an da mayu ya bet na manga hari' na wala' pagpangintu-u sa Tyumanem. Silan da ya gayed migbaya' sa manga sakup nilan. Aw ya kaliman na manga mangkalangkaw nilan na magkadengganen silan kay silan gayed ya magtabang sa manga utaw. \v 26 Manang dili' mayu silan pagsilingan. Ya to-o dakula' adti kamayu ka-ilangan masiling baling na to-o mangud. Aw ya magdumala, ka-ilangan masiling sakanan na sugu-anen. \v 27 Singalan ka' ya matas, ya pigbasa͡an sa kakan aw kun ya nyamasa kanan? Enda', yan saba ya matas ya pigbasa͡an? Manang ini aku saba na nyamasa kamayu.” \p \v 28 Aw miglong pa uman si Jisus kanilan, “Kamu ya gayed mig-agad-agad kanak dun ni manga kalugan na kya-agiyan ku. \v 29 Yanagaw, asuntu na pigtaliguwan aku na kanak Ama sa pagdumala sa kasakupan nan, taliguwan ta kamu uman kagaya sa kasakupan nan, \v 30 pada magdengan kitadun kuman aw minem adti kanak lamisa dun ni kanak kasakupan. Aw mingkud kamu adti manga trunu aw magdumala kamu aw mag-ukum sa manga buwadbuwad na sampulu' tag duwa ya ise' ni Isra-él na eseg.” \s Ya pagpa-ede' ni Jisus na balyaw sakanan ni Pédro \p \v 31 Tigkas yan, miglong si Jisus kan Pédro, “Kay Simon, pakanyegi ya un ku kanmu paglongun: Pigsekat ni Satanas na tanda-en ya kamayu pagpangintu-u. Ya pagtanda' nan kamayu kasiling na pagbulus sa umay pada matani ya tipig aw ya awun seled. \v 32 Manang nyanawagtawag aku na dili' mu ayawan ya pagpangintu-u mu. Aw sa pagpakaliku' da mu adi kanak, mabatug mu pakabagsegen ya pagpangintu-u na manga eped mu.” \v 33 Aw miglong si Pédro kanan, “Kay Magpalna-uway, magad aku kanmu pangkay adti kalabusuwanan aw adti pagkamatay!” \v 34 Manang tyumubag si Jisus kanan, “Paglongun ta kaw, kay Pédro: Sa dili' pa tumaga-uk ya manuk kagaya na gabi, balyaw aku mu na makatlu.” \s Ya pagtagilan sa manga allaw na malug \p \v 35 Pagkatigkas yan, miglong si Jisus kanilan, “Idtu na muna, sa pagsugu' ku kamayu, piglongan ta kamu na dili' kamu magdala sa pu-ut aw kabil aw manga sandal. Na, unu ka', migkapelek kamu?” Aw tyumubag silan, “Wala' saba.” \v 36 Aw miglong pa si Jisus, “Manang adun, pangkay singalan kamayu ya awun pu-ut aw kabil, dala͡a la mayu. Aw pangkay singalan ya wala' ya kampilan, galinen nan ya kanan inabelan aw pagbayad nan sa kampilan. \v 37 Kay ka-ilangan magi kanak matuman ya pigpasulat na Tyumanem asini muna: ‘Adti anenganeng na manga utaw, ribildi sakanan.’ Aw un da saba yeiy matuman.”\f * 22:37 Mabasa yeiy adti Isayas 53:12.\f* \p \v 38 Aw miglong ya manga umagakan nan, “Kay Magpalna-uway, tanawa! Awun duwa ya kampilan ini.” Aw tyumubag si Jisus, “Umba' da yan.” \s Ya pagpanawagtawag ni Jisus adti Buntud na Manga Olibo \p \v 39 Aw lyumuwa' si Jisus adti balay aw nyanaw pasinan adti Buntud na Manga Olibo kay yeiy ya kanan kyanalaman. Aw nyagad uman ya manga umagakan nan. \v 40 Aw sa pagdateng da nilan, miglong si Jisus, “Panawagtawag kamu pada dili' kamu degen na pagtanda'.” \v 41 Aw migpa-awat si Jisus kanilan, aw lyumuhud sakanan aw nyanawagtawag, law nan, \v 42 “Kay Ma', kun kaliman mu, kamanga beg kanak ya pagti-is na un ku ka-agiyan. Manang beke' na kanak pagkaliman ya matuman, kanmu saba pagkaliman ya matuman.” \v 43 [Na, migpakita' kan Jisus ya sambuk na anghil lekat adti tas na langit aw migpakabagseg kanan. \v 44 Aw asuntu na to-o migkalat ya ginawa nan, nyatibulluk pa sakanan nyanawagtawag. Aw nyantagdu' adti lupa' ya init nan kasiling na dugu'.] \p \v 45 Pagkatigkas nan manawagtawag, nyindeg sakanan aw lyumiku' adti manga umagakan nan aw kyinita' nan na nyampakatulug silan kay to-o migkalat ya ginawa nilan. \v 46 Aw miglong si Jisus kanilan, “Ananga' kamu makatulug? Pagbangun kamu aw panawagtawag pada dili' kamu degen na pagtanda'.” \s Ya pagdakep kan Jisus \p \v 47 Sa talana pa ni Jisus miglong, dyumateng ya madég na manga utaw. Aw ya nyuna kanilan si Judas Iskaryoti na sambuk dun ni sampulu' tag duwa ya umagakan ni Jisus. Dyumulud si Judas adti kan Jisus aw aleki nan,\f * 22:47 Ya katanem adti banwa na Isra-él, ya kanilan pagpangumusta, pag-alekan nilan ya kanilan ubaybay.\f* \v 48 manang miglong si Jisus kanan, “Kay Judas, ananga' mu lubidan ya Ise' na Utaw magi sa alek?” \p \v 49 Aw sa pagkita' na manga umagakan ni Jisus sa un ma-imo' kanan, miglong silan, “Kay Magpalna-uway, unu, pantibasen nami silan na kampilan?” \v 50 Aw pigtibas na sambuk kanilan ya sugu-anen na pangulu na manga magdadugsu-ay, aw dayaw nya-ilap ya kalintu na talinga nan. \v 51 Manang pigsagda sakanan ni Jisus, “Umba' da yan!” Aw pig-uli' nan ya talinga na sugu-anen aw dayaw nyaka-uli'. \p \v 52 Na, ya manga nyagad kan Judas na un magdakep kan Jisus, yan ya manga mangkatas na magdadugsu-ay, aw manga magtatunggu-ay sa Témplo, aw manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu. Aw miglong si Jisus kanilan, “Ananga' kamu dumala sa manga kampilan aw manga babunal? Kasiling kamu na migdakep sa ribildi! \v 53 Kada allaw awun aku ni Témplo, aw wala' aku mayu dakepa. Manang yeiy da saba ya kamayu selat, aw yeiy da uman ya pagdumala na kangitngit.” \s Ya pagbalyaw ni Pédro kan Jisus \p \v 54 Pagkatigkas yan, pigdulus nilan si Jisus aw pigpa-agad adti balay na pangulu na manga magdadugsu-ay. Aw dyumalug uman si Pédro kanilan, manang migpa-awatawat sakanan. \v 55 Adti pamanag na balay, migduluk ya manga utaw aw nyan-ingkud silan dun pada manalang. Aw migpalapit uman si Pédro aw nyingkud adti tampid nilan. \v 56 Aw awun sambuk na sugu-anen na bubay na kyumita' kanan na nyingkud dun, aw pigtengtengan nan si Pédro aw miglong, “Ya utaw ini sambuk uman na eped nan!” \v 57 Manang migbalyaw si Pédro, law nan, “Kay Dé', wala' ku kilala͡a ya utaw yan!” \v 58 Wala' kadugay, awun da uman eseg na kyumita' kanan, aw law nan, “Ikaw uman ya sambuk na eped nilan.” Manang tyumubag si Pédro, “Beke' ku, kay Lew!” \v 59 Lyumabay da ya sangka-udas aw miglong pa uman ya sambuk na utaw, “Ya eseg ini, eped nilan saba kay taga Galilya sakanan!” \v 60 Manang miglong si Pédro, “Kay Lew, wala' ku ka-ede-i ya piglong mu!” Sa talana pa nan miglong, tigkan tyumaga-uk ya manuk. \v 61 Lyumingi' si Jisus aw pigtengtengan nan si Pédro. Aw dun da ni Pédro ka-anenganengi ya piglong kanan ni Jisus, “Sa dili' pa tumaga-uk ya manuk kagaya gabi, balyaw aku mu na makatlu.” \v 62 To-o migkalat ya ginawa ni Pédro, yanagaw lyumuwa' sakanan aw to-o migsugaw. \s Ya pag-odoy-odoy kan Jisus \p \v 63 Na, ya manga migtunggu' kan Jisus, pig-odoy-odoy nilan sakanan aw pigpanumbag nilan. \v 64 Aw pigtampeng nilan ya mata nan aw piglongan nilan, “Ubatan kanami kun singalan ya migsumbag kanmu!” \v 65 Aw madég pa uman ya tingeg na piglong nilan na pagmulamula kanan. \p \v 66 Na, pagkamaselem da, migkatipun ya manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu, dala ya manga magdadugsu-ay, aw ya manga magpalna-uway sa Uldin. Aw tigkas yan, pigpa-agad nilan si Jisus adti pag-usayan nilan. \v 67 Aw miglong silan kan Jisus, “Ubati kami kun ikaw ya Misiyas.” Manang tyumubag si Jisus kanilan, “Pangkay kun ubatan pa ta kamu, dili' aku mayu pangintu-uwan, \v 68 aw kun usipen ta kamu, dili' kamu uman tumubag. \v 69 Manang agpet da ya allaw na mingkud ya Ise' na Utaw apit adti kalintu na Tyumanem na To-o Matulus.” \v 70 Aw miglong ya kadég nilan, “Unu ka', ikaw kadi' ya Ise' na Tyumanem?” Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Piglong da mayu saba.” \v 71 Aw miglong silan, “Ananga' pa kitadun maninaw sa eped na un magmatinaw? Dyengeg da tadun saba ya kanan piglong.” \c 23 \s Ya pagtumbay kan Jisus adti gubirnador na si Pilato \p \v 1 Pagkatigkas yan, nyindeg ya kadég nilan aw pigpa-agad nilan si Jisus adti kan Pilato. \v 2 Aw pigpalekat nilan ya paglimanda kanan, law nilan, “Ya utaw yeiy, kyinita' nami sakanan na migpasuway sa manga eped nami na Judiyu. Aw pigpalna-uwan nan silan na dili' matag sa buwis adti kan César. Aw miglong uman sakanan na yan kunu ya Kristu aw hari'.” \p \v 3 Yangaw nyusip si Pilato kan Jisus, “Unu, ikaw ya hari' sa manga Judiyu?” Aw tyumubag si Jisus, “Piglong da mu.” \v 4 Aw miglong si Pilato adti manga mangkatas na magdadugsu-ay aw kadég na manga utaw na miglimanda, “Wala' ya kyinita' ku na indeganan na limanda mayu ya utaw yeiy.” \v 5 Manang to-o silan gyumelgel, law nilan, “Gayed nyagubut ya manga utaw asini kadakula' na Judiya asuntu sa palna-u nan. Migpalekat sakanan adti Galilya, aw dyumateng da uman asini Jérusalim.” \s Ya pagsadsad ni Hérodés Antipas kan Jisus \p \v 6 Pagdengeg ni Pilato sa piglong nilan, nyusip sakanan kun taga Galilya si Jisus. \v 7 Aw sa pagpaka-ede' nan na si Jisus taga Galilya sakup na pigdumala͡an ni Hérodés Antipas, pigpa-ated nan si Jisus adti kan Hérodés kay dun ni manga allaw yan awun sakanan ni Jérusalim. \p \v 8 Sa pagkita' ni Hérodés kan Jisus, migleya sakanan kay madég ya pigdengeg ni Hérodés kanan aw kaliman nan kumita' sa milagru na imo-un ni Jisus. \v 9 Yanagaw madég ya manga usip nan kan Jisus manang wala' nan tubaga. \v 10 Ya manga mangkatas na magdadugsu-ay aw manga magpalna-uway sa Uldin na manga Judiyu dun uman silan, aw pangkay unu la ya manga piglimanda nilan kan Jisus. \v 11 Aw migpalekat si Hérodés aw manga sundalu nan mig-odoy-odoy kan Jisus, aw pigpasut nan na malawig na sa-ul na to-o manenggeya kasiling na kana hari'. Aw pigpaliku' nan adti kan Pilato. \v 12 Na, dun ni manga allaw yan migka-ubaybay da si Hérodés aw si Pilato, pangkay matalapo-on silan idtu muna. \s Ya pag-ukum kan Jisus na patayen \p \v 13 Na, pigpatawag ni Pilato ya manga mangkatas na magdadugsu-ay, aw manga magdadumala͡ay, aw ya eped pa na manga Judiyu. \v 14 Aw miglong si Pilato kanilan, “Pigdala la mayu kanak ya utaw yeiy na pigdiklamu na migpasuway kunu sakanan sa manga utaw. Aw sa pagsadsad ku kanan dun ni asdangan mayu, wala' saba ya kyinita' ku na sala' nan na pigdiklamu mayu sakanan. \v 15 Pangkay si Hérodés wala' uman ya kyinita' nan na sala' na utaw yeiy, yan ya du-an na pigpaliku' nan adi kanak. Yanagaw wala' ya nya-imo' nan na malatay na umba' sakanan patayen! \v 16 Yanagaw palabet da ku olo' sakanan, tigkas yan paluwa-en.” \v 17 [Na, awun katanem na gubirnador na kada umay dun ni Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem, ka-ilangan magpaluwa' sakanan sa sambuk na nyakalabusu.] \v 18 Manang nyamansag ya kadég na manga utaw, law nilan, “Pataya ya utaw yeiy! Aw paluwa-a kanami si Barabas!” \v 19 Na, si Barabas pigkalabusu asuntu sa paggagad nan sa manga Judiyu na nyatu sa gubirnu na taga Roma dun ni Jérusalim, aw awun uman utaw na pigpatay nan. \v 20 Kaliman ni Pilato paluwa-en si Jisus, yanagaw pig-usip pa nan uman ya manga utaw. \v 21 Manang gayed silan nyamansag na miglong, “Pakalabuwan sakanan! Pakalabuwan sakanan adti krus!” \v 22 Aw sa katlu la silan ni Pilato piglongan, law nan, “Ananga' ka'? Unu ya nya-imo' nan na malatay? Wala' saba ya kyinita' ku na pig-imo' nan na umba' patayen! Yanagaw palabet ku, aw tigkas yan paluwa-en ku sakanan.” \v 23 Manang to-o la baling silan nyamansag na pakalabu si Jisus adti krus. Aw pig-atag kanilan ya pigsekat nilan. \v 24 Tyumande' da si Pilato kanilan na pakalabu si Jisus adti krus. \v 25 Pigpaluwa' nan ya utaw na pigkalabusu asuntu sa pag-atu nan sa gubirnu aw pagpatay nan sa utaw. Manang si Jisus pigtumbay nan adti kanilan pada ma-imo' ya kaliman nilan imo-un adti kanan. \s Ya pagkalabu kan Jisus adti krus \p \v 26 Sa pagdala na manga sundalu kan Jisus adti luwa' na syudad na Jérusalim, pig-isungun nilan ya sambuk na eseg na si Simon na taga syudad na Ciréné, aw pigleges nilan pigpapisan kanan ya krus aw gyumuyud sakanan kan Jisus. \p \v 27 Na, awun madég to-o na manga utaw na dyumalug, aw awun uman manga ka͡ubayan dun na migpansisugaw kay migkalat ya ginawa nilan kan Jisus. \v 28 Manang piglingi' silan ni Jisus aw piglongan nan silan, “Kamu na manga ka͡ubayan na asini Jérusalim, dili' aku mayu pagsugawan, manang yan baling ya sugawi ya kamayu pagka-utawun aw ya manga mangayse' mayu. \v 29 Kay dumateng ya manga allaw na maglong ya manga utaw, ‘Madyaw ya kana manga ka͡ubayan na wala' paka-ise' aw wala' ka͡utawi aw wala' ya pigpasusu nilan na ise'.’ \v 30 Dun ni manga allaw yan, paglongun na manga utaw ya manga buntud, ‘Gettani kami!’ Aw maglong silan uman adti manga kabuludan, ‘Tabuni kami!’ \v 31 Kay kun pig-imo' nilan yeiy kanak na wala' ya sala', to-o pa dun ya imo-un nilan adti manga utaw na awun sala'.”\f * 23:31 Adti eped na pag-ubad: Kun pig-imo' nilan yeiy adti kawuy na malunaw pa, to-o pa dun ya imo-un nilan adti kawuy na magdang da.\f* \p \v 32 Awun uman duwa ya utaw na ribildi na pigpa-agad nilan na un patayen eped ni Jisus. \v 33 Aw sa pagdateng nilan adti Banwa na Pesa' na Ulu, dun da nilan si Jisus kalabuwi adti krus aw duwa ya ribildi adti manga krus nilan, ya sambuk apit adti kalintu nan aw ya sambuk uman apit adti kawala. \v 34 Aw miglong si Jisus, “Kay Ma', pasinsiyayi silan kay wala' nilan ka-ede-i kun unu ya pig-imo' nilan.” Aw migbunutbunut ya manga sundalu kun singalan kanilan ya makatagtun sa tagsambuksambuk na kadégkadég ni Jisus. \v 35 Aw mig-indeg-indeg ya manga utaw migbantay sa kadég na nyangka-imo'. Manang ya manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu, pig-odoy-odoy nilan sakanan, law nilan, “Mabatug nan tabangan ya manga eped. Na, tabangan nan galu uman ya kanan pagka-utawun kun yeiy ya Misiyas na pigpadala na Tyumanem!” \p \v 36 Aw pig-odoy-odoy uman na manga sundalu talana nilan dyumulud kan Jisus na un pa-inemen na bino na malagsing, \v 37 aw miglong silan, “Kun ikaw ya Hari' na manga Judiyu, na, tabangi ya kanmu pagka-utawun!” \v 38 Na, apit adti tas na ulu nan awun tabla na pigsulatan sa ini: “Yeiy ya Hari' na manga Judiyu.” \p \v 39 Aw mig-odoy-odoy uman kan Jisus ya sambuk na ribildi na pigkalabuwan dun, law nan, “Enda', ikaw saba ya Kristu? Na! Tabangi ya kanmu pagka-utawun aw tabangi kami uman!” \v 40 Manang pigsagda sakanan na eped nan na ribildi na maglong, “Unu, wala' kaw kallek sa Tyumanem? Alag saba kitadun pig-ukuman na patayen. \v 41 Kita duwa ya umba' ukuman kay yeiy ya tandan sa imo-unun nate' na malatay. Manang ya utaw ini wala' ya pig-imo' nan na malatay.” \v 42 Aw miglong pa sakanan, “Kay Jisus, anenganenga aku dun ni allaw na maghari' da kaw.” \v 43 Aw miglong si Jisus kanan, “Matinaw saba ya un ku paglongun kanmu, adun na allaw magad kaw kanak adti Para-iso.” \s Ya pagkamatay ni Jisus \p \v 44 Pagka-alas dosi la, migkangitngit ya banwa seled na tulungka udas, \v 45 aw wala' silat ya sega. Aw nyakisay ya to-o madakmel na téla na pigsaliben na awun ni seled na Témplo, aw dayaw nyatenga' na duwa. \v 46 Aw mig-ulangag si Jisus, “Kay Ma', tumbay ku kanmu ya kanak ispiritu!” Aw tigkas yan nyabugtu' ya ginawa nan. \p \v 47 Na, pagkita' na kapitan na manga sundalu na migtunggu' kanan, pigdeyen nan ya Tyumanem, law nan, “Matinaw saba na wala' ya sala' na utaw yeiy!” \p \v 48 Aw ya madég to-o na utaw na migkatipun migbantay, sa pagkita' nilan sa nyangka-imo', nyan-uli' silan na migpansibug sa kanilan aba kay migkalat ya ginawa nilan. \v 49 Aw ya kadég na manga kyumilala kan Jisus dala ya manga ka͡ubayan na nyagad kanan lekat adti Galilya, kyinita' nilan uman adti mawatawat ya kadég na nya-imo'. \s Ya paglebeng sa lawas ni Jisus \p \v 50 Na, awun sambuk na utaw na si José na taga lunsud na Arimatiya sakup na Judiya. Sambuk sakanan na nyaka-akup adti matas na pag-usayan. Wala' ya pagsala' sa bet nan aw pagbasa͡an sakanan na manga utaw. \v 51 To-o nan pigtagadan ya Paghari' na Tyumanem sa Kasakupan nan, aw wala' sakanan tande' sa pagbaya' na manga eped nan aw sa manga pigpan-imo' nilan kan Jisus. \v 52 Ya utaw yeiy nyadtu ni kan Pilato aw pigsekat nan ya lawas ni Jisus. \v 53 Pagkatigkas yan, pigkamang nan ya lawas lekat adti krus aw pigbedbedan nan na téla na linum. Aw pigbetang nan dun ni ilib na pigkutkutan dadan adti kilid na pangpang na wala' pa kabetangi na lawas na utaw. \v 54 Na, yan na allaw, yan da ya paggtagilan na manga utaw sa Allaw na Paglagdeng.\f * 23:54 Adti kana manga Judiyu, ya Sabado yan ya Allaw na Paglagdeng, aw ya Linggo yan ya tagna' na allaw na simana.\f* \p \v 55 Aw ya manga ka͡ubayan na nyagad kan Jisus lekat adti Galilya, dyumalug silan kan José aw pigtandawan nilan ya pagbetang sa lawas ni Jisus adti ilib na piglebengan. \v 56 Pagkatigkas yan, nyuli' silan aw migtagilan sa manga manimbo' aw lana na un pagdamus sa lawas ni Jisus. Manang sa pagdateng na Allaw na Paglagdeng, miglagdeng silan kay yan ya sugu' dun ni Uldin na pig-atag na Tyumanem kan Moysis. \c 24 \s Ya pagkataw ni Jisus lekat adti pagkamatay \p \v 1 Pagkamaselem da na Linggo, pigkadtuwan na manga ka͡ubayan ya ilib na piglebengan kan Jisus. Aw pyandala nilan ya manga manimbo' na dadan da nilan pigtagilan. \v 2 Aw sa pagdateng nilan dun, kyinita' nilan na nyaka-anggin da adti kilid ya dakula' na batu na pigtampeng sa baka' na ilib, \v 3 manang sa pagseled da nilan, wala' ya kyinita' nilan dun na lawas. \v 4 Aw sa talana pa nilan nyabelengbeleng sa nya-imo', bigla' nyaka-indeg adti sayid nilan ya duwa ya eseg, aw to-o masilang ya kadégkadég nilan. \v 5 Aw to-o nyallek ya manga ka͡ubayan, yanagaw dyumukduk silan. Manang miglong ya duwa ya eseg, “Ananga' mayu paninawun ya nyataw asini piglebengan sa nyangkamatay? \v 6 Wala' da sakanan asini! Nyataw da saba! Unu, kyalingawan da mayu kadi' ya piglong nan kamayu idtu muna sa kenne' pa nan adti Galilya? \v 7 Miglong sakanan na ka-ilangan na tumbay ya Ise' na Utaw adti manga utaw na makasasala', aw papatay nilan adti krus, manang pagkatlu na allaw matawun sakanan lekat adti nyangkamatay.” \v 8 Aw kya-anenganengan na manga ka͡ubayan ya piglong ni Jisus idtu muna. \v 9 Aw sa pagliku' da nilan lekat adti lebeng, pigdandan nilan ya kadég na kyinita' nilan adti sampulu' taggesya' ya umagakan nan aw adti manga eped pa. \v 10 Na, ya manga ka͡ubayan na migdandan seiy adti manga apostolés, yan si Maria na taga Magdala, aw si Jo-ana, aw si Maria na ina ni Santiago, aw eped pa na manga ka͡ubayan. \v 11 Sa pagdengeg na manga apostolés sa pigdandan nilan, wala' nilan pangintu-uwi. Iman nilan aw kasampetanen na pig-imo-imo' olo' na manga ka͡ubayan. \v 12 Manang si Pédro nyindeg aw dyumalagan pasinan adti ilib, aw gyumukung syumilib aw yan olo' ya kyinita' nan ya manga téla na linum na pigbedbed sa lawas ni Jisus. Yanagaw nyuli' sakanan na nyabelengbeleng sa nya-imo'. \s Ya pagpakita' ni Jisus adti duwa ya umagakan nan \p \v 13 Dun ni allaw yan, awun duwa ya umagakan ni Jisus na nyanaw pasinan adti sambuk na baranggay na pigngalanan na Émaus, aw ya kawat nan lekat adti Jérusalim, sampulu' taggesya' ka kilomitro. \v 14 Aw pigbalawbalawan nilan ya kadég na nyangka-imo'. \v 15 Aw sa talana nilan migbalawbalaw, migpalapit si Jisus aw nyagad kanilan. \v 16 Manang wala' nilan sakanan kilala͡a kay wala' pa kanilan tumbayan ya pagkilala kanan. \v 17 Aw miglong si Jisus kanilan, “Unu ya kamayu pigbalawbalawan talana mayu nyanaw?” Aw tyumeneng pa silan dagawdagaw aw to-o migkabegat ya gya nilan. \v 18 Aw miglong ya sambuk kanilan na si Kliyopas, “Ikaw gya olo' ya lyumaba' adti Jérusalim na wala' paka-ede' sa nyangka-imo' adun na manga allaw yeiy!” \v 19 Aw pig-usip silan ni Jisus, “Unu ka' ya nyangka-imo'?” \p Aw tyumubag silan kanan, “Ya nya-imo' saba adti kan Jisus na taga Nazarit! Propita sakanan na migpakita' sa katulus na Tyumanem adti manga utaw magi sa manga pigpan-imo' nan aw sa manga pigpalna-u nan. \v 20 Manang ya manga mangkatas na magdadugsu-ay dun ni Témplo, aw manga magdadumala͡ay, piglimanda nilan baling sakanan aw pigtumbay adti taga Roma pada ukuman aw pakalabu adti krus! \v 21 Pig-iman nami na si Jisus ya magpaluwa' sa nasud na Isra-él. Manang katlu la baling na allaw adun lekat na pagkamatay nan. \v 22 Aw awun pa uman nyakapabelengbeleng kanami. Kakayna na to-o pa maselem, ya manga ka͡ubayan na gayed nyagad kanami, pigkadtuwan nilan ya ilib na piglebengan sa lawas ni Jisus, \v 23 manang wala' nilan kita-a ya lawas nan dun! Aw maksay silan lyumiku' adti kanami, aw mig-ubat-ubat na awun kunu migpakita' kanilan na manga anghil na miglong na nyataw da si Jisus! \v 24 Pagkatigkas yan, awun pa uman manga eped nami na nyadtu ni ilib. Aw kyinita' nilan na matinaw ya piglong na manga ka͡ubayan. Wala' saba nilan kita-a ya lawas ni Jisus.” \p \v 25 Pagkatigkas nilan magdandan yan, miglong si Jisus kanilan, “Tay sa kadugay na wala' pa mayu kalabeti. Ananga' malug adti kamayu ya pagpangintu-u sa pigsulat na manga propita? \v 26 Unu ka', wala' pa mayu ka-ede-i na ka-ilangan una pati-isen ya Kristu sa dili' pa liku' ya dengeg nan?” \v 27 Aw pigpalabet ni Jisus kanilan ya kadég na pigpasulat sa pagka-utawun nan, lekat adti pigsulat ni Moysis aw ya manga propita. \p \v 28 Na, sa malapit da silan adti baranggay na un nilan kadtuwan, iman nilan aw magpadeleg pa si Jisus adti panaw nan. \v 29 Manang to-o silan nyanginayu' kanan, law nilan, “Asini la kaw ni tampid nami kay ambung da to-o aw agpet da magabi.” Aw nyagad si Jisus syumeled adti balay. \v 30 Aw sa un da silan kuman, kyumamang si Jisus sa pan aw pigpasalamatan nan adti Tyumanem. Aw tigkas yan, pigtenga-tenga' nan ya pan aw pig-atag nan kanilan. \v 31 Aw kyabukasan ya anenganeng nilan aw pigkilala la nilan si Jisus, manang bigla' sakanan nyalanas dun ni pag-inunu nilan. \v 32 Aw miglong silan, “Tamanta migkaga͡an ya ginawa tadun kakayna adti dalan dun ni pagpa-ede' nan kanaten sa pigpasulat na Tyumanem.” \p \v 33 Aw dun ni udas yan, maksay silan lyumiku' adti Jérusalim. Aw dun da nilan kita-a ya sampulu' taggesya' ya umagakan ni Jisus aw ya manga eped nilan na migkatipun. \v 34 Aw miglong ya kadég nilan adti duwa, “Nyataw da saba ya kanaten Magpalna-uway! Migpakita' sakanan adti kan Simon!” \v 35 Aw tigkas yan, pig-ubat-ubat uman na duwa adti manga eped nilan ya nya-imo' dun ni dalan pasinan adti Émaus, aw ya pagpakilala kanilan ni Jisus dun ni pagtenga' nan sa pan. \s Ya pagpakita' ni Jisus adti kanan manga umagakan \p \v 36 Aw sa talana pa nilan migbalawbalaw sa kadég na nya-imo', bigla' migpakita' si Jisus dun ni tenga' nilan aw miglong, “Ya kalinaw gayed magad kamayu!” \v 37 Manang migteneb silan aw to-o nyallek kay iman nilan aw kalaluwa ya kyinita' nilan. \v 38 Aw miglong si Jisus kanilan, “Ananga' kamu mallek? Ananga' magduwaduwa ya kamayu anenganeng? \v 39 Inunuwa mayu ya manga palad ku aw kanak manga siki! Awidi aku mayu aw ka-ede-an mayu na beke' aku saba na kalaluwa, kay ya kalaluwa wala' ya pesa' aw wala' ya unud.” \v 40 [Aw pigpakita' nan kanilan ya manga palad nan aw siki nan.] \v 41 Pangkay to-o silan migleya aw nya-enneng-enneng, manang kenne' na malug kanilan ya pagpangintu-u sa kyinita' nilan. Yanagaw pig-usip silan ni Jisus, “Unu, awun pa kakan mayu asini?” \v 42 Aw pig-atagan nilan sakanan na isda' na abus da pasagi, \v 43 aw pigdawat nan aw pigkan nan dun ni asdangan nilan. \p \v 44 Pagkatigkas yan, miglong si Jisus kanilan, “Idtu na migka-iyeped pa kitadun, yeiy ya piglong ku kamayu: Ka-ilangan matuman ya kadég na pigsulat sa pagkadi ku, dala ya pigsulat dun ni Uldin na pig-atag na Tyumanem kan Moysis, aw ya pigsulat na manga propita aw dun ni Manga Salmo.” \p \v 45 Aw pigbukasan ni Jisus ya kanilan anenganeng pada kalabetan nilan ya pigpasulat na Tyumanem, \v 46 aw miglong sakanan kanilan, “Ini saba ya pigpasulat asini muna: ‘Ka-ilangan magti-is ya Kristu aw dun ni katlu na allaw mataw sakanan lekat adti pagkamatay.’ \v 47 Aw dun ni kanak ngalan ka-ilangan ubat-ubat adti kadég na manga nasud na kun magselsel ya manga utaw sa kanilan manga sala', lanasen saba na Tyumanem ya kadég na sala' nilan. Aw ya pag-ubat-ubat yeiy, magpalekat asini Jérusalim. \v 48 Aw kamu ya magmatinaw adti kadég na manga utaw sa manga nyangka-imo'. \v 49 Pakanyegi mayu ya un ku paglongun: Un ku padala kamayu ya pigpakang na kanak Ama, manang katingen pa kamu asini Jérusalim menda' na madawat mayu ya katulus na lekat adti tas na langit.” \s Ya pagka-engat ni Jisus adti tas na langit \p \v 50 Pagkatigkas yan, pigpa-agad silan ni Jisus adti Bétaniya. Pagdateng nilan dun, pigpatas nan ya kanan manga tullu' aw migsekat adti Tyumanem na atagan silan na manga kadyawan. \v 51 Talana pa nan nyanawagtawag, maya-maya' sakanan nya-engat lekat dun ni tampid nilan pasinan adti tas na langit. \v 52 Aw pigsimba nilan sakanan aw lyumiku' silan adti Jérusalim na to-o migleya. \v 53 Aw kada allaw adti Témplo, gayed nilan pigdeyen ya Tyumanem.