\id JHN - Tagakaulo Draft texts \ide UTF-8 \h John \toc2 John \toc1 Ya Madyaw na Ubat-ubat kan Jisus Kristu na pigsulat ni Apostol Juan \mt Ya Madyaw na Ubat-ubat kan Jisu-Kristu \mt na pigsulat ni Juan \ib \c 1 \s Ya Tingeg na nya-imo' utaw na yan si Jisus \p \v 1 Asini muna sa wala' pa na Tyumanem imo-a ya kadakula' na banwa, awun da gayed ya Tingeg. Aw ya Tingeg, dun da sakanan gayed ni Tyumanem. Aw ya Tingeg, Tyumanem saba sakanan. \v 2 Awun saba sakanan gayed ni Tyumanem lekat pa asini muna. \v 3 Magi kanan pig-imo' na Tyumanem ya kadakula'. Kun wala' ya Tingeg, wala' ya nya-imo' pangkay sambuk. \v 4 Yan ya lyekatan sa ginawa. Aw ya ginawa yeiy, kasiling na dakula' na saleng na mag-atag sa kalalamdag adti kadég na manga utaw. \v 5 Ya kalalamdag yeiy, yan ya nyaka-ilaw sa kadég na awun ni mangitngit, aw dili' mabatug na kangitngit degen ya kalalamdag. \p \v 6 Na, awun sambuk na utaw na pigsugu' na Tyumanem. Ya ngalan nan si Juan.\f * 1:6 Ya Juan na pigkasampetan asini, yan si Juan na Magba͡utismuway, aw beke' na Juan na apostol na migsulat sa libru ini.\f* \v 7 Aw yan ya pigpa-una na Tyumanem na un magmatinaw kun singalan ya kalalamdag yeiy, pada magi sa pagmatinaw nan, mangintu-u ya kadég na manga utaw. \v 8 Beke' ni Juan ya kalalamdag manang yan ya magmatinaw kun singalan ya kalalamdag. \p \v 9 Si Jisus, yan ya tengteng kalalamdag na nyadi asini tas na lupa' na un mag-ilaw sa anenganeng na kadég na utaw. \v 10 Aw pangkay nyeya' sakanan asini lupa' aw magi kanan nya-imo' ya kadakula' na banwa, manang wala' sakanan kilala͡a na manga utaw. \v 11 Aw pangkay pigkadiyan nan ya kanan manga kadégan na manga Judiyu, manang madég kanilan ya wala' dawat kanan. \v 12 Manang ya kadég na dumawat aw mangintu-u kanan, imo-un nan silan manga mangayse' na Tyumanem. \v 13 Aw ya pagka-imo' nilan mangayse' nan, dili' kasiling na utaw mag-ise', aw dili' uman asuntu sa pagkaliman na mangkatikadeng. Manang yan baling ya pagbaya' na Tyumanem na ma-imo' silan mangayse' nan. \p \v 14 Aw ya Tingeg yeiy, nya-imo' sakanan utaw aw nyeya' asini eped tadun. Nyatmu' sakanan na kallat, aw alag matinaw ya piglong nan. Aw kyinita' nami ya kadyaw na Tyumanem dun ni kanan Ise' na tamisa. \p \v 15 Aw si Juan na Magba͡utismuway ya migmatinaw kanan adti manga utaw magi sa mabagseg na tingeg, law nan: “Yeiy ya utaw na pig-ubat-ubat ku kamayu na un dumateng na matas pa kanak. Kay dun da sakanan dadan sa wala' pa aku ka͡utaw!” \p \v 16 Asuntu sa kadakula' na kallat ni Jisus, gayed kitadun kya-untungan sa manga kadyawan aw migpadeleg na wala' ya tyamanan. \v 17 Kay asini muna, pig-atag na Tyumanem ya kanan Uldin adti manga Judiyu magi kan Moysis. Manang adun, magi kan Jisu-Kristu pigpakita' nan ya kanan grasya aw katinawan. \v 18 Wala' ya utaw na kyumita' sa Tyumanem. Yan olo' ya kyumita' kanan ya kanan Ise' na tamisa. Aw yan ya migpa-ede' adti kadég tadun sa Ama nan kay gayed silan mig-iyeped. \s Ya pagpa-ede' ni Juan na Magba͡utismuway \p \v 19 Na, ya manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu adti Jérusalim, migsugu' silan sa manga magdadugsu-ay aw manga buwadbuwad ni Libi adti kan Juan, pada usipen nilan kun singalan sakanan.\f * 1:19 Ya manga buwadbuwad ni Libi, silan ya migtabang sa manga magdadugsu-ay adti Témplo dun ni Jérusalim. Sambuk na buwadbuwad ni Libi yan si Zakariyas na ama ni Juan na Magba͡utismuway. Mabasa tadun adti Lukas 1:8-10. Yanagaw kya-ede-an na manga mangkalangkaw kun singalan si Juan. Aw pig-usip nilan kay iman nilan aw wala' ya katundanan nan magba͡utismu.\f* \v 20 Aw wala' nan kanilan tagu-a ya matinaw, law nan, “Beke' ku saba ya Misiyas na kamayu pigtagadan!” \v 21 Nyusip pa silan kanan, “Na, kun beke' mu ya Misiyas, singalan kaw saba? Unu, ikaw si Éliyas?” Aw miglong si Juan, “Beke' aku ni Éliyas!” Tigkas yan, nyusip pa uman silan kanan, “Ikaw kadi' ya Propita na pigtagadan nami?” \f * 1:21 Ya Propita, yan ya utaw na pigsulat ni Moysis na dumateng adti manga kamoliyan na allaw. Mabasa adti Déutéronomiyo 18:15, 18, 19.\f* Manang tyumubag si Juan kanilan, “Beke' ku uman ya Propita!” \v 22 Aw miglong silan, “Ubatan kanami ya tengteng na matinaw kun singalan kaw pada awun ma-ubat-ubat nami adti manga migsugu' kanami! Na, unu ya mapaglong mu sa kanmu pagka-utawun?” \v 23 Aw tyumubag si Juan kanilan, “Aku saba ya magtatawag dun ni kaligbinan na pyalabet ni Propita Isayas asini muna. Aw yeiy ya paglongun ku: ‘Pakadyawa mayu ya dalan na un agiyan na kanaten Tyumanem!’ ” \p \v 24 Na, ya manga migsugu' sa manga utaw na nyusip kan Juan, yan ya manga Parisiyo. \v 25 Aw nyusip pa silan kanan, “Kun beke' mu ya Misiyas, aw beke' mu uman si Éliyas, aw beke' mu uman ya Propita na kanami pigtagadan, na, ananga' kaw magba͡utismu sa manga utaw?” \v 26 Aw tyumubag si Juan kanilan, “Migba͡utismu aku sa manga utaw magi sa tubig, manang awun sambuk na nyindeg adun asini sayid tadun na wala' pa mayu kilala͡a. \v 27 Nyakamoli sakanan kanak aw matas pa sakanan kanaken, aw dili' aku makatumbuk kanan. Pangkay ya pag-ubad sa eket na sandal nan dili' aku umba'.” \p \v 28 Na, nya-imo' ya kadég yeiy adti baranggay na Bétaniya apit adti silatan na tubig na Jordan na pigba͡utismuwan ni Juan sa manga utaw. \f * 1:28 Awun duwa ya baranggay na pigngalanan na Bétaniya: Ya sambuk apit adti silatan na tubig na Jordan, aw ya sambuk apit adti kilid na Buntud na Manga Olibo na malapit adti Jérusalim.\f* \s Si Jisus, ya Nati na Karniro na Tyumanem \p \v 29 Na, pagkasalut na allaw, pigkita' ni Juan si Jisus na migpasinan adti kanan, aw piglongan ni Juan ya manga utaw, “Tandawi mayu! Iyan da ya Nati na Karniro na Tyumanem na un pagdugsu' pada lanasen ya sala' na manga utaw! \v 30 Yan saba ya utaw na piglong ku kamayu na un dumateng. Matas pa sakanan kanak, kay dun da sakanan dadan sa wala' pa aku ka͡utaw. \v 31 Idtu muna, pangkay wala' ku kilala͡a kun singalan sakanan, manang nyadi aku ni tubig na un magba͡utismu sa manga utaw pada kilala͡en sakanan na manga taga Isra-él. \v 32 Makamatinaw aku kay kyinita' ku ya Ispiritu Santo lekat adti tas na langit kasiling na kalupati na lyumugsad aw nyatingen adti kanan. \v 33 Idtu muna pangkay wala' ku sakanan kilala͡a, manang dun ni pagsugu' kanak na Tyumanem magba͡utismu, miglong sakanan dadan kanaken, ‘Kun kita-en mu ya kanak Ispiritu na lumugsad adti sambuk na utaw aw matingen adti kanan, yan ya utaw na un magba͡utismu magi sa Ispiritu Santo.’ \v 34 Kyinita' ku saba alag ya kadég yeiy, yanagaw pigmatinaw ku sakanan na yan ya Ise' na Tyumanem.” \s Ya tagna' na manga umagakan ni Jisus \p \v 35 Pagkasalut na allaw, lyumiku' da uman si Juan adti tubig na Jordan eped nan ya duwa ya kanan umagakan. \v 36 Aw sa pagkita' nan na lyumabay si Jisus kanilan, miglong si Juan, “Inunuwa! Iyan da saba ya Nati na Karniro na Tyumanem!” \v 37 Aw sa pagdengeg na duwa ya umagakan ni Juan sa piglong nan, maksay silan dyumalug kan Jisus. \v 38 Paglingi' ni Jisus, kyinita' nan silan na dyumalug kanan. Yanagaw pig-usip nan silan, “Unu ya pyaninaw mayu?” Aw miglong silan kanan, “Kay Rabbi, ayin ya balay na pigbantukan mu?” Na, ya kakawasan na tingeg ‘Rabbi’: Magpalna-uway. \v 39 Aw piglongan silan ni Jisus, “Agad kamu aw tanawa ya kanak pigbantukan.” Yanagaw nyagad silan kanan. Na, manga alas kuwatru la na ambung ya pagdateng nilan adti pigbantukan nan, yanagaw nyatingen pa silan dun menda' na maselem. \p \v 40 Na, ya sambuk na dyumengeg sa piglong ni Juan aw nyagad kan Jisus adti byantukan nan, yan si Andrés na inulug ni Simon Pédro. \v 41 Pagkamaselem da, pyaninaw ni Andrés si Simon aw piglongan nan, “Kay Lew! Pigkita' da nami ya Misiyas!” Na, ya kakawasan na Misiyas, yan ya Kristu. \v 42 Aw pigpa-agad nan si Simon adti kan Jisus. Pagdateng nilan dun, pigtengtengan ni Jisus si Simon aw law nan, “Ikaw si Simon na ise' ni Juan! Aw lekat adun, ngalanan da kaw na Kipas.” Na, ya Kipas aw ya Pédro, sambuk da ya kakawasan: batu. \s Ya pagtawag ni Jisus kan Pilipi aw kan Natanyél \p \v 43 Pagkasalut na allaw, yan ya pagbaya' ni Jisus na madtu ni probinsya na Galilya. Kyinita' nan si Pilipi aw piglongan nan sakanan, “Agad kaw kanak.” \v 44 Na, taga lunsud na Bétsayda si Pilipi aw yan uman ya lunsud na pig-eya-an ni Andrés aw ni Pédro. \v 45 Aw pyaninaw ni Pilipi si Natanyél aw piglongan nan, “Kay Lew, kyinita' da nami ya utaw na pigsulat ni Moysis adti Uldin, aw pigsulat uman na manga propita asini muna! Yan saba si Jisus na taga Nazarit na ise' ni José!” \v 46 Aw miglong si Natanyél, “Unu, awun ka' madyaw na lyumekat adti Nazarit?” Manang tyumubag si Pilipi kanan, “Agad kaw kanak aw tanawa!” \p \v 47 Sa pagkita' ni Jisus kan Natanyél na migpasinan adti kanan, miglong si Jisus, “Inunuwa! Yan ya tengteng utaw na Isra-él aw dili' sakanan magpan-akal.” \v 48 Aw nyusip si Natanyél kanan, “Pig-unu mu ya pagpaka-ede' sa bet ku?” Aw tyumubag si Jisus kanan, “Sa wala' pa kaw tawaga ni Pilipi, kyinita' da ta kaw dun ni dalem na kawuy na igira.” \v 49 Aw miglong si Natanyél, “Kay Magpalna-uway, ikaw saba ya Ise' na Tyumanem! Ikaw ya Hari' sa manga utaw na Isra-él!” \v 50 Aw miglong si Jisus kanan, “Unu, nyangintu-u la kaw kanak asuntu na miglong aku kanmu na kyinita' da ta kaw dadan adti dalem na kawuy na igira? To-o pa yan dun ya kita-en mu kagaya.” \v 51 Aw miglong si Jisus kanilan, “Matinaw saba ya un ku paglongun kamayu: Dumateng ya allaw na mabeka' ya langit aw kita-en mayu ya manga anghil na Tyumanem na uman manog pasinan adti tampid na Ise' na Utaw aw uman manik adti tas na langit.” \c 2 \s Ya kasal adti Cana \p \v 1 Na, paglabay da na duwangallaw, awun kasal adti baranggay na Cana sakup na probinsya na Galilya. Aw nyadtu ya ina ni Jisus, \v 2 aw si Jisus sambuk uman na pyamilit aw ya kanan manga umagakan. \v 3 Sa pagka͡abus da na bino, miglong kan Jisus ya ina nan, “Nyabus da ya bino nilan.” \v 4 Aw miglong si Jisus kanan, “Kay Ne', ananga' kaw maglong adi kanak na nyabus da ya bino nilan? Wala' pa saba dateng ya allaw na pakita' ku ya kanak katulus adti manga utaw.” \v 5 Manang miglong ya ina nan adti manga sugu-anen dun ni kasal, “Imo-a mayu ya pangkay unu ya paglongun nan kamayu.” \p \v 6 Na, dun ni balay yan, awun enem ya mangkabakla' na betanganan sa tubig na pag-unaw na manga Judiyu sa dili' pa silan kuman kay yan ya kanilan katanem. Ya manga betanganan yeiy alag batu, aw kun magpangkatmu' da, ya seled na tagsambuk kanilan tag kaluwan kun beke' yan katluwan ka galun. \v 7 Aw miglong si Jisus adti manga sugu-anen, “Pan-atmu-a mayu na tubig ya manga betanganan ini.” Aw dayaw nilan pigpan-atmu' ya kadég na manga betanganan. \v 8 Pagkatigkas yan, miglong si Jisus kanilan, “Na! Sagad da kamu aw dala͡a adti pigsaligan sa pista.” Aw syumagad silan aw pigdala nilan adti pigsaligan. \v 9 Aw pigtémtéman nan ya tubig na nya-imo' da bino, manang wala' nan ka-ede-i kun ayin lekat ya bino yeiy. Yan olo' ya nyaka-ede' ya manga sugu-anen na syumagad. Yanagaw pigpatawag na pigsaligan ya eseg na bagu nyangugnan \v 10 aw piglongan nan, “Ya katanem tadun pagpa-inem una ya madyaw na bino, aw kun dakula' da ya ma-inem nilan, bagu la uman pa-inem ya dili' to-o madyaw. Manang ikaw, bagu mu baling adun paluwa-en ya to-o madyaw na bino.” \p \v 11 Yeiy ya nya-imo' adti Cana, probinsya na Galilya aw yan ya tagna' na milagru na pig-imo' ni Jisus adti asdangan na manga utaw. Aw magi sa milagru yeiy, dun kita-a ni kanan ya katulus na pagka Tyumanem nan. Aw nyangintu-u kanan ya manga umagakan nan. \p \v 12 Pagkatigkas yan, tyumubang si Jisus pasinan adti lunsud na Kapirna-um eped nan ya kanan ina aw manga mangkangud nan, aw manga umagakan nan. Aw nyatingen pa silan dun seled na pilangallaw. \s Ya pag-alilin ni Jisus sa manga mamaligya-ay aw maglaliwanay sa kuwalta adti Témplo \p \v 13 Na, ya Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem un da magpalekat. Aw madég ya manga Judiyu na nyadtu ni Jérusalim aw nyadtu uman si Jisus na un tumambung sa pista. \v 14 Pagdateng nan dun, syumeled sakanan adti dakula' na pamanag na Témplo. Aw pigkita' nan na awun manga utaw na migbaligya' sa manga baka aw karniro aw kalupati. Aw kyinita' nan uman ya manga maglaliwanay sa kuwalta dun ni manga lamisa nilan. \v 15 Yanagaw mig-imo' si Jisus sa lalabet na lubid, aw pigpalekat nan ya pag-alilin kanilan. Pig-alaw nan uman ya manga karniro aw manga baka pasinan adti luwa' na pamanag na Témplo. Pigpambélét nan ya kuwalta aw pigpantuwad nan ya manga lamisa. \v 16 Aw piglongan nan ya manga mamaligya-ay sa kalupati, “Kamanga mayu ya kadég yeiy! Ya-i mayu pag-imo-a baligya-anan ya balay na kanaken Ama!” \v 17 Aw kya-anenganengan na manga umagakan nan ya pigpasulat na Tyumanem asini muna: “Asuntu na dakula' ya ginawa ku sa Balay na Tyumanem, yeiy saba ya un dumala kanak adti pagkamatay.”\f * 2:17 Mabasa yeiy adti Salmo 69:9.\f* \p \v 18 Na, sa pagkita' na manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu sa pig-imo' nan, pig-usip nilan si Jisus, “Unu ya un mu kanami pakita' na pangilala na magmatinaw na awun katundanan mu mag-imo' seiy?” \v 19 Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Agba-a mayu ya Témplo ini aw seled na tulungallaw pa-indegen ku salut.” \v 20 Aw tyumubag silan, “Ya Témplo ini, pig-imo' na manga panday seled na kapatan tag enem ya umay, aw seled olo' na tulungallaw pa-indegen mu salut?” \v 21 Manang ya pigpalabet ni Jisus na Témplo, yan ya kanan lawas. \v 22 Yanagaw adti moli na allaw na nyataw sakanan lekat adti pagkamatay, kya-anenganengan na manga umagakan nan ya piglong nan idtu muna, aw pyangintu-uwan nilan ya pigpasulat dadan na Tyumanem asini muna aw ya manga piglong ni Jisus. \s Kya-ede-an ni Jisus ya anenganeng na kadég na manga utaw \p \v 23 Na, sa adtu pa si Jisus ni Jérusalim dun ni manga allaw na Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem, madég ya nyangintu-u kanan kay kyinita' nilan ya manga milagru na pigpan-imo' nan. \v 24 Manang wala' si Jisus salig sa pagpangintu-u nilan kanan, kay kya-ede-an nan ya kadég na awun ni anenganeng nilan. \v 25 Aw wala' uman ya du-an na pa-ede' kanan ya bet na manga utaw kay kya-ede-an da nan dadan silan. \c 3 \s Ya pagbalawbalaw ni Jisus aw si Nikodimo \p \v 1 Na, awun utaw na Parisiyo na pigngalanan na si Nikodimo, aw sambuk uman sakanan na magdadumala͡ay sa manga Judiyu. \v 2 Sambuk na gabi, nyadtu sakanan ni sayid ni Jisus aw piglongan nan, “Kay Magpalna-uway, kya-ede-an nami na sambuk kaw na magpalna-uway na pigpadala na Tyumanem. Kay awun manga milagru na pigpan-imo' mu na dili' mabatug na utaw kun wala' ya Tyumanem dun ni kanan.” \v 3 Tyumubag si Jisus kanan, “Matinaw ya un ku paglongun kanmu: Dili' mabatug na utaw kita-en ya Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem kun dili' una sakanan mabagu.” \v 4 Aw nyusip si Nikodimo kanan, “Unu ya imo-un na utaw pada mabagu ya kanan pagka-utawun? Kun unud da ya ginawa nan, unun nan ya pagliku' aw pagseled adti buntit na ina nan pada ma͡utaw salut?” \v 5 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Matinaw saba ya un ku kanmu paglongun: Wala' ya utaw na makaseled adti Kasakupan na Pighari-an na Tyumanem kun dili' sakanan una mabagu magi sa tubig aw Ispiritu Santo.\f * 3:5 Mabasa yeiy adti Ézékiyél 36:25-27. \f* \v 6 Kay ya pig-ise' na utaw, utaw saba na awun sala', aw ya utaw na pigbagu na Ispiritu, pig-atagan saba sakanan na bagu na pagka-utawun. \v 7 Dili' kaw magkabelengbeleng sa piglong ku kanmu na ka-ilangan ya kadég mayu mabagu. \v 8 Ya samet tumambel pangkay ayin pasinan, aw dengegen tadun ya pagtambel nan manang dili' tadun ka-ede-an kun ayin lekat aw ayin uman pasinan. Kasiling uman na maynan, dili' ka-ede-an kun pig-unu na Ispiritu Santo ya pagbagu sa utaw.” \v 9 Aw nyusip pa uman si Nikodimo, “Unu ya pagkabatug na kadég yeiy?” \v 10 Tyumubag si Jisus kanan, “Sambuk kaw saba na pigkilala na magpalna-uway sa Uldin asini banwa na Isra-él. Ananga' wala' mu ka-ede-i ya kadég yeiy? \v 11 Matinaw saba ya un ku kanmu paglongun: Pig-ubat nami ya kanami kya-ede-an aw pigmatinaw nami ya kanami kyinita', manang wala' mayu dawata. \v 12 Kun wala' kamu pangintu-u sa piglong ku sa asini tas na lupa', unun mayu ya pagpangintu-u kun ubat ku kamayu ya adti tas na langit? \v 13 Wala' ya utaw na nyaka-ede' kun unu ya adti tas na langit kay wala' ya utaw na nyakakadtu. Yan olo' ya nyaka-ede' ya Ise' na Utaw kay lyumekat sakanan adti tas na langit.” \p \v 14 “Ya un ma-imo' kanaken, kasiling na nya-imo' sa inutaw na kamugung na galang na pigbetang ni Moysis adti aligi na pigpa-indeg nan adti kaligbinan, pada kita-en na manga utaw aw mataw silan.\f * 3:14 Mabasa yeiy adti Numiros 21:4-9.\f* Ka-ilangan maynan uman ya ma-imo' sa Ise' na Utaw, un sakanan pakalabu adti krus, \v 15 pada pangkay singalan ya mangintu-u kanan, makatagtun sa ginawa na wala' ya katigkasan.” Yeiy ya piglong ni Jisus adti kan Nikodimo. \p \v 16 Pigginawa͡an to-o na Tyumanem ya kadég na manga utaw, aw yan ya du-an na pig-atag nan ya kanan Ise' na tamisa pada pangkay singalan ya gayed mangintu-u kanan dili' ka-eletan lekat adti Tyumanem aw dili' sakanan pa-emel-emelen, manang makatagtun baling sa ginawa na wala' ya katigkasan. \v 17 Kay ya pagpadala na Tyumanem sa Ise' nan asini tas na lupa', beke' na kaliman nan na ukuman ya manga utaw asuntu sa manga sala' nilan, manang yan ya tud nan na paluwa-en silan magi sa Ise' nan. \v 18 Yanagaw, pangkay singalan ya mangintu-u kanan, dili' saba pa-emel-emelen. Manang pangkay singalan ya dili' mangintu-u kanan, pig-ukuman da sakanan kay wala' nan pangintu-uwi na yan ya Ise' na Tyumanem na tamisa. \v 19 Ini ya du-an na un silan ukuman: Dyumateng ya kalalamdag asini tas na lupa' na un mag-ilaw sa anenganeng na manga utaw. Manang yan baling ya pigginawa͡an nilan ya kangitngitan aw beke' na kalalamdag kay malatay ya manga imo-unun nilan. \v 20 Kay ya kadég na manga utaw na gayed mig-imo' sa malatay, pigkele͡an nilan ya kalalamdag pagaw kabukasan ya imo-unun nilan na malatay. \v 21 Manang ya manga utaw na gayed dyumalug sa tengteng matinaw, kaliman nilan magpalapit adti kalalamdag, pada kita-en ya manga imo-unun nilan na madyaw kay nyabatug nilan yeiy magi sa tabang na Tyumanem. \s Ya pagkasampet ni Juan na Magba͡ustimuway kan Jisus \p \v 22 Pagkatigkas yan, nyadtu si Jisus aw manga umagakan nan ni probinsiya na Judiya. Aw sa talana pa nilan dun, pigba͡utismuwan nilan ya manga utaw. \v 23 Aw si Juan uman migba͡utismu adti Énun malapit adti lunsud na Salim kay madég ya tugbul na tubig aw manga linaw dun ni banwa yan. Aw madég ya nyangkadtu adti kanan na un magpaba͡utismu, \v 24 kay dun ni manga allaw yan, wala' pa kalabusuwa si Juan. \p \v 25 Na, migbalawbalaw ya sambuk na Judiyu aw manga umagakan ni Juan, aw pigbilingbilingan nilan ya katanem na paglinis na manga Judiyu. \v 26 Yanagaw nyadtu silan ni kan Juan aw pig-usip nilan sakanan, “Kay Rabbi, kya-anenganengan mu ya utaw na pigpakilala mu kanami adti dipag na Jordan? Migba͡utismu la uman sakanan! Tanawa! Nyadtu la baling ni kanan ya kadég na manga utaw!” \v 27 Manang tyumubag si Juan kanilan, “Wala' ya un mabatug na utaw pangkay sambuk kun dili' tumbay na Tyumanem. \v 28 Kamu saba ya makamatinaw sa pigpa-ede' ku idtu muna na beke' ku ya Kristu manang pigsugu' aku olo' na Tyumanem na muna kanan pada ubat-ubat ku ya kanan pagdateng. \v 29 Kasiling na awun pigkasal, yan olo' ya tagtun sa pangubayanen ya eseg nan. Manang ya ubaybay na pigpamalli' na pangesegenen na migtagad kanan, to-o magleya sa pagdengeg nan na dyumateng da ya pangesegenen. Yanagaw aku uman, to-o aku migleya asuntu na nyangkadtu la ya manga utaw adti kan Jisus. \v 30 Ka-ilangan na magkatas to-o ya kanan dengeg aw ka-ilangan na dili' da aku sa kanak magkadengganen.” Yeiy ya piglong ni Juan na Magba͡utismuway. \s Ya lyumekat adti tas na langit \p \v 31 Ya utaw asini tas na lupa', yan olo' ya pigkasampetan nan ya asini tas na lupa'. Manang ya lyumekat adti tas na langit, matas pa kay sa kadég. \v 32 Aw ya manga kyinita' nan aw ya manga dyengeg nan adti tas na langit, pig-ubat nan, manang tabay ya nyangintu-u sa piglong nan. \v 33 Manang pangkay singalan ya mangintu-u sa paglongun nan, yan ya magmatinaw sa kadég na pigpa-ede' kanan na Tyumanem. \v 34 Kay si Jisus ya Pigpadala na Tyumanem na un maglong sa manga tingeg nan, aw pig-atag kanan na Tyumanem ya Ispiritu Santo na wala' ya tyamanan. \v 35 Pigginawa͡an na Ama ya kanan Ise' aw pig-atag adti kanan ya kadég. \v 36 Pangkay singalan ya mangintu-u sa Ise' na Tyumanem, matagtun nan ya ginawa na wala' ya katigkasan. Manang kun singalan ya dili' dumalug sa Ise' nan, dili' nan matagtun ya ginawa na wala' ya katigkasan, aw awun baling gayed ni kanan ya kadaman na Tyumanem. \c 4 \p \v 1 Na, dyengeg na manga Parisiyo na madég da ya utaw na migpaba͡utismu aw dyumalug kan Jisus kay sa kan Juan, \v 2 manang ya tengteng matinaw, beke' ni Jisus ya migba͡utismu manang kanan manga umagakan. \v 3 Pagka-ede' da ni Jisus na dyengeg da na manga Parisiyo, pig-indegan nan ya probinsiya na Judiya aw lyumiku' adti Galilya. \s Ya pagbalawbalaw ni Jisus aw ya ka͡ubayan na Samariyanen \p \v 4 Sa pagpasinan ni Jisus adti Galilya, ka-ilangan sakanan magi adti Samariya. \v 5 Aw sa pagdateng nilan adti Samariya, nyaka-agi silan adti lunsud na Sikar malapit adti lupa' na pig-atag ni Jakub sa ise' nan na si José. \v 6 Na, dun ni banwa yan awun to-o malalem na tegbengan na pigkutkutan ni Jakub asini muna. Aw nyingkud si Jisus dun ni kilid na salukanan kay to-o sakanan migkalug lekat adti panaw nan aw alas dosi la. \v 7-8 Sayda la nan olo' ya dun kay ya manga umagakan nan nyadtu silan ni lunsud na un mayad sa makan. \p Wala' kadugay, dyumateng ya sambuk na ka͡ubayan na Samariyanen na un sumaluk. Aw miglong si Jisus kanan, “Pa-inema aku na tubig.” \v 9 Aw miglong ya ka͡ubayan, “Ananga' kaw magsekat adi kanak sa tubig? Judiyu kaw saba aw aku ka͡ubayan na Samariyanen.” Yan ya piglong na ka͡ubayan kay dili' silan pagkasambukan na manga Judiyu. \p \v 10 Aw miglong si Jisus kanan, “Kun pigka-ede-an pa mu galu kun unu ya ma-atag na Tyumanem aw kun singalan aku na migsekat kanmu sa tubig, ikaw baling ya magsekat kanak aw atagan ta kaw sa to-o pa madyaw na tubig kasiling na selep na dili' magkati, aw yan ya maka-atag sa tengteng ginawa.” \v 11 Aw miglong ya ka͡ubayan kanan, “Kay Sir, wala' ya sasaluk mu aw to-o malalem ya tegbengan ini. Ayin kaw kamang sa tubig na maka-atag sa ginawa? \v 12 Unu, matas pa kaw ka' kay sa bakleg nami asini muna na si Jakub? Nyinem sakanan sa tubig ini aw nyinem uman ya mangayse' nan, aw pigpa-inem nilan asini ya kanilan manga ayep. Aw yeiy ya ayawanan nan kanami na manga buwadbuwad nan.” \v 13 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Ya utaw na minem sa tubig ini, talaynemen pa salut, \v 14 manang pangkay singalan ya minem sa tubig na atag ku, dili' da sakanan salut talaynemen. Kay ya palangad tubig na un ku atag, masiling saba na selep na gayed nyiswak dun ni kanan anenganeng, aw matag kanan sa ginawa na wala' ya katigkasan.” \v 15 Yanagaw miglong ya ka͡ubayan, “Kay Sir, atagi aku na tubig yan pada dili' da aku talaynemen salut, aw dili' da aku magliku-liku' sumaluk!” \v 16 Miglong si Jisus kanan, “Angaya ya eseg mu aw liku' kaw adi.” \v 17 Aw tyumubag ya ka͡ubayan, “Wala' ya eseg ku.” Aw miglong si Jisus, “Matinaw ya tubag mu na wala' ya kanmu eseg, \v 18 kay idtu muna awun lima ya eseg mu aw ya sambuk na pig-iyeped mu adun beke' na kanmu tengteng eseg. Matinaw saba ya piglong mu.” \v 19 Miglong ya ka͡ubayan, “Kay Sir, nya-ede' aku na propita kaw! \v 20 Asini buntud ini, yeiy ya banwa na pagsimba͡an na kanami manga mangkabaklegay.\f * 4:20 Ya buntud yeiy pigngalanan na Gérizim.\f* Manang miglong kamu na manga Judiyu na adtu olo' ni Jérusalim ya umba' pagsimba͡an sa Tyumanem.” \v 21 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Pakanyegi ya un ku kanmu paglongun: Dumateng ya allaw na simba͡en mayu ya Ama pangkay asini buntud ini aw adti Jérusalim. \v 22 Kamu na manga Samariyanen, wala' mayu ka-ede-i kun singalan ya pigsimba mayu. Manang kami na manga Judiyu, kya-ede-an nami kun singalan ya kanami pigsimba, kay ya Magpaluwa-ay sa manga utaw lyumekat saba adti manga utaw na Judiyu. \v 23 Manang dumateng ya udas aw migpalekat da saba na ya manga tengteng mananimba͡ay magkasambuk ya kanilan anenganeng na un simba͡en ya Ama aw matibulluk ya kanilan anenganeng adti katinawan. Maynan ya umba' na mananimba͡ay na pigpaninaw na Tyumanem. \v 24 Ya Tyumanem, Ispiritu saba. Yanagaw pangkay singalan ya magsimba kanan, ka-ilangan simba͡en nilan dun ni kanilan ispiritu, aw matibulluk adti katinawan.” \p \v 25 Miglong ya ka͡ubayan kan Jisus, “Kya-ede-an ku na dumateng ya Misiyas na pigtawag uman na Kristu. Aw sa pagdateng nan, bangalen nan kanaten ya kadég.” \v 26 Aw miglong si Jisus kanan, “Aku saba ya piglong mu na un dumateng.” \p \v 27 Sa kenne' pa ni Jisus miglong, dyumateng ya manga umagakan nan. Aw nyabelengbeleng silan kay migbalawbalaw sakanan sa ka͡ubayan. Manang wala' ya sambuk kanilan na nyusip sa ka͡ubayan kun unu ya tud nan aw wala' silan uman usip kan Jisus aw ananga' sakanan magbalawbalaw sa ka͡ubayan yeiy. \p \v 28 Aw pig-ayawan na ka͡ubayan ya betanganan nan sa tubig aw maksay lyumiku' adti lunsud. Aw pig-ubatan nan ya manga utaw na nyeya' dun, \v 29 law nan, “Panamal kamu! Tanawa mayu ya utaw na mig-ubat kanak sa kadég na nya-imo' ku! Pagaw yeiy da gya ya Kristu?” \v 30 Yanagaw ya manga utaw lyumekat adtu lunsud yan aw nyadtu silan adti kan Jisus. \p \v 31 Sa wala' pa dateng ya manga utaw, miglong kan Jisus ya manga umagakan nan, “Kay Magpalna-uway, kan da kaw!” \v 32 Manang miglong si Jisus kanilan, “Awun pagkanen ku na wala' mayu ka-ede-i.” \v 33 Yanagaw mig-usip-usipay silan, law nilan, “Pagaw awun dyumala kanan sa kakan?” \v 34 Manang miglong si Jisus kanilan, “Yan ya kanak pagkanen, ya pagtuman sa pagkaliman na migpadala kanak aw ya paglingeb sa imo-unun na pya-imo' nan kanaken. \v 35 Enda', miglong kamu na awun pa upatembulan bagu ya pag-ani? Manang paglongun ta kamu, adun ya umba' na pag-ani. Inunuwa mayu ya madég na utaw na nyandateng! Kun sa aniyenen pa yeiy, dayaw da nya-inug aw umba' da aniyen. \v 36 Ya mag-aniyay, un saba dumawat sa tandan, aw ya manga bunga na pig-ani la, yan ya manga utaw na makatagtun sa ginawa na wala' ya katigkasan. Yanagaw, ya manga utaw na migtanem aw ya manga utaw na mig-ani, alag silan magleya. \v 37 Matinaw ya paglongun: ‘Awun migtanem, aw eped ya mig-ani.’ \v 38 Pigsugu' ta kamu na un mag-ani sa wala' mayu kapagudi. Ya eped na manga utaw migtalabahu aw to-o dakula' ya pagud nilan. Aw kamu ya kya-untungan sa kanilan kyapagudan.” \p \v 39 Aw madég ya manga Samariyanen dun ni lunsud yan na nyangintu-u la kan Jisus asuntu sa pig-ubat kanilan na ka͡ubayan. Law nan, “Piglong nan saba kanak ya kadég na pig-imo' ku!” \v 40 Yanagaw sa pagdateng da na manga Samariyanen adti kan Jisus, nyanginayu' silan kanan na matingen pa adti tampid nilan. Aw nyeya' pa sakanan dun seled na duwangallaw. \p \v 41 Aw asuntu sa pagpalna-u ni Jisus kanilan, to-o pa madég ya nyangintu-u kanan. \v 42 Aw miglong silan adti ka͡ubayan, “Nyangintu-u la kami adun kanan beke' olo' na asuntu sa piglong mu kanami manang asuntu na kami la ya tengteng dyumengeg sa piglong nan. Aw kya-ede-an da nami na yan saba ya Magpaluwa-ay sa kadég na manga utaw!” \s Ya pagguli' ni Jisus sa ise' na pagsaligan \p \v 43 Pagkatigkas da na duwangallaw, migpadeleg si Jisus sa panaw nan pasinan adti Galilya. \v 44 Na, idtu muna miglong si Jisus na dili' pagdawaten ya propita dun ni kanan banwa. \v 45 Manang sa pagdateng da ni Jisus adti banwa na Galilya, madég na Galilyanen ya dyumawat kanan. Kay kyinita' da na manga utaw yeiy ya pigpan-imo' ni Jisus dun ni pista adti Jérusalim. \p \v 46 Aw lyumiku' uman si Jisus adti Cana sakup na Galilya na yan ya banwa na pig-imo-an nan sa milagru na ya tubig migbaluy bino. Na, adti Kapirna-um awun sambuk na pagsaligan na gubirnu na nyeya' dun, aw to-o kyatigda-an ya ise' nan na eseg. \v 47 Pagdengeg nan na dyumateng si Jisus adti Galilya lekat adti Judiya, nyadtu sakanan adti Cana aw nyanginayu' na magad kanan si Jisus adti Kapirna-um aw guli-en nan ya ise' na pakamatayenen da. \v 48 Miglong si Jisus kanan, “Kun wala' pa kamu kita' sa manga pangilala aw milagru na pig-imo' ku, dili' kamu mangintu-u kanak.” \v 49 Manang miglong ya pagsaligan, “Kay Sir, mallat kaw beg kanak. Agad kaw kanake' talana wala' pa kamatay ya ise' ku!” \v 50 Miglong si Jisus kanan, “Uli' da kaw, kay kyaguli-an da ya ise' mu!” Aw pigpangintu-uwan na pagsaligan ya piglong ni Jisus, aw nyaksay sakanan nyuli' adti Kapirna-um. \v 51 Aw sa talana pa nan dun ni dalan, pigsungun da sakanan na manga sugu-anen nan aw piglongan nilan na kyaguli-an da ya ise' nan. \v 52 Yanagaw pig-usip nan silan kun unu udasa ya pagpakaguli' kanan. Aw tyumubag silan, “Kagabi ambung na manga ala una ya pag-uwas sa kapasu-an nan.” \v 53 Aw kya-anenganengan na ama na ise' na yan ya udas na miglong si Jisus kanan na “Kyaguli-an da ya ise' mu!” Yanagaw ya pagsaligan aw ya kadég na ka-epedanan nan dun ni balay alag silan nyangintu-u kan Jisus. \p \v 54 Na, yeiy ya kadwa na milagru na pig-imo' ni Jisus adti Galilya pagkatigkas nan adti Judiya. \c 5 \s Ya pagguli' ni Jisus sa utaw adti linaw na Bétésda \p \v 1 Pagkatigkas yan, tyumukud si Jisus adti Jérusalim na un tumambung sa Pista na manga Judiyu. \v 2 Na, adti syudad na Jérusalim, awun linaw na pigngalanan adti tingeg na Hibriyu, Bétésda.\f * 5:2 Ya Bétésda adti eped na pag-ubad Bétsata aw ya eped Bétsayda.\f* Ya linaw yeiy malapit adti suwangan na pag-agiyan na manga karniro, aw kyapalibedan na lima ya silunganan. \v 3 Aw dun ni manga silunganan yeiy, kyumulang ya madég na manga utaw na awun magkedel, kasiling na manga buta, aw manga pulid aw manga kimay. \v 4 [Migtagad silan na mag-inang ya tubig. Kay awun kunu udas na magpanog ya anghil na Tyumanem na un magpa-inang sa tubig. Aw kun singalan ya maka-una magtingelem adti tubig na pigpa-inang na anghil, kaguli-an pangkay unu ya magkedel nan.] \v 5 Na, awun sambuk na eseg dun na awun magkedel nan na seled da na katluwan tag walu ya umay. \v 6 Aw pigkita' ni Jisus na kyumulang sakanan dun, aw kya-ede-an nan uman na to-o la madugay ya magkedel nan. Yanagaw nyusip si Jisus kanan, “Unu, kaliman mu kaguli-an?” \v 7 Tyumubag ya eseg, “Kay Sir, wala' beg ya utaw na malim dumala kanak adti linaw kun mag-inang da ya tubig. Talana pa ku migpasinan adtu, awun da nyaka-una kanak na eped na utaw.” \v 8 Aw miglong si Jisus kanan, “Pagbangun kaw! Dala͡a ya kamen mu aw panaw da kaw!” \v 9 Aw dayaw kyaguli-an ya eseg yan. Aw dyala nan ya kanan kamen aw panaw da. \p Na, nya-imo' yeiy dun ni Allaw na Paglagdeng. \v 10 Yanagaw miglong ya manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu adti eseg na bagu kyaguli-an, law nilan, “Adun ya Allaw na Paglagdeng! Wala' saba tumbayan ya pagdala sa kamen!”\f * 5:10 Ya manga magpalna-uway sa manga Judiyu, pigdugangan nilan na katluwan tag siyam ya pigpigil na dili' imo-un dun ni Allaw na Paglagdeng. Aw ya sambuk na pigpigil nilan, yan ya dili' magdala ya utaw sa pangkay unu dun ni Allaw na Paglagdeng.\f* \v 11 Manang pigtubag nan silan, “Ya utaw na migguli' kanaken, yan ya migsugu' kanak, law nan, ‘Dala͡a ya kamen mu aw panaw da kaw.’ ” \v 12 Aw nyusip silan kanan, “Singalan ya utaw yan na miglong kanmu?” \v 13 Manang wala' na eseg yan kilala͡a kun singalan ya migguli' kanan. Kay nyanaw da si Jisus asuntu na madég to-o ya manga utaw dun. \p \v 14 Pagkatigkas yan, pigkita' ni Jisus ya eseg yan adti pamanag na Témplo aw piglongan nan, “Tanawa! Migkadyaw da kaw. Yanagaw dili' da kaw magpakasala' pagaw to-o pa malatay ya dumateng kanmu.” \v 15 Aw nyadtu ya eseg yan adti manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu aw piglongan nan silan na si Jisus ya migguli' kanan. \v 16 Yanagaw, asuntu sa pagguli' ni Jisus dun ni Allaw na Paglagdeng, dun da pagpalekat ya palpa nilan na pamulayaman si Jisus. \p \v 17 Manang tyumubag si Jisus kanilan, “Migpadeleg ya kanak Ama sa kanan imo-unun. Yanagaw magdeleg aku uman.” \v 18 Aw asuntu sa piglong ni Jisus, to-o pa nilan kaliman na patayen sakanan. Aw beke' olo' na kyalakadan nan ya sugu' sa Allaw na Paglagdeng, manang yan ya to-o nilan kyadaman ya piglong ni Jisus na Ama nan ya Tyumanem, na ya kakawasan: migpa-unawa sakanan sa Tyumanem. \s Ya katundanan ni Jisus na lyumekat adti Ama \p \v 19 Yanagaw miglong si Jisus kanilan, “Matinaw saba ya un ku paglongun kamayu: Wala' ya un mabatug na Ise' kun wala' ya katundanan nan na lekat adti Ama. Yan olo' ya pig-imo' na Ise' ya kyinita' nan na pig-imo' na Ama. Kay kun unu ya pig-imo' na Ama, yan uman ya pig-imo' na Ise'. \v 20 Kay pigginawa͡an na Ama ya kanan Ise', aw pigpakita' nan adti Ise' nan ya kadég na kanan pigpan-imo'. Aw pangkay awun da kyinita' mayu na pig-imo' nan, manang to-o pa dun dakula' ya un nan pakita' magi sa Ise' nan, pada to-o pa kamu ma-enneng-enneng. \v 21 Ya Ama, magpakamataw sa manga nyangkamatay, maynan uman ya Ise' maka-atag sa ginawa adti pangkay singalan ya kaliman nan atagan. \v 22 Aw beke' na Ama ya mag-ukum sa manga utaw, kay pig-atag da nan adti kanan Ise' ya kadakula' na katundanan sa pag-ukum, \v 23 pada basa͡an na kadég na utaw ya Ise' kasiling na pagpamasa nilan sa Ama. Yanagaw pangkay singalan ya wala' pamasa sa Ise', wala' nilan uman basayi ya Ama na migpadala kanan. \p \v 24 “Matinaw ya un ku paglongun kamayu: Pangkay singalan ya migpakanyeg sa ubat-ubat ku aw nyangintu-u sa migpadala kanak, yan ya utaw na nyakatagtun da sa ginawa na wala' ya katigkasan. Aw dili' sakanan ukuman na pa-emel-emelen kay wala' da sakanan ka-eleti adti Tyumanem aw awun da ni kanan ya tengteng ginawa. \v 25 Matinaw saba uman ya un ku paglongun kamayu: Ya manga utaw na kya-eletan pa lekat adti Tyumanem, dyumateng da ya allaw na dumengeg silan sa tingeg na Ise' na Tyumanem. Aw ya kadég na magpakanyeg aw mangintu-u sa ubat-ubat na Ise' nan, silan ya atagan sa bagu na ginawa. \v 26 Kay ya Ama, yan ya lyekatan sa ginawa, aw kanan pagbaya' na ya Ise' nan lekatan uman sa ginawa. \v 27 Aw pig-atagan nan uman sakanan na katundanan sa pag-ukum asuntu na yan ya Ise' na Utaw. \v 28 Dili' kamu magkabelengbeleng sa tingeg ku, kay dumateng saba ya udas na dengegen na kadég na nyangkamatay ya tingeg na Ise' na Utaw \v 29 aw lumuwa' silan lekat adti kanilan manga lebeng. Ya manga utaw na mig-imo' sa madyaw, un silan matawun aw atagan sa ginawa na wala' ya katigkasan. Aw ya manga utaw na mig-imo' sa malatay, matawun silan uman manang ukuman na pa-emel-emelen. \s Ya manga migmatinaw kun singalan si Jisus \p \v 30 “Wala' ya un ku mabatug kun aku olo'. Ya kanaken pag-ukum magi saba sa piglong na Tyumanem, aw matinaw ya pag-ukum ku. Dili' aku makabaya' mag-ukum manang ya migpadala kanak yan olo' ya magbaya'. \v 31 Na, kun aku olo' ya magmatinaw adti manga utaw sa kanaken pagka-utawun, dili' kamu mangintu-u kanak. \v 32 Manang awun pa sambuk na migmatinaw kun singalan aku, aw nya-ede' aku na alag saba matinaw ya piglong nan. \v 33 Idtu muna, migsugu' kamu sa manga utaw adti kan Juan na Magba͡utismuway pada usipen sakanan, aw pigmatinaw aku nan adti kanilan. \v 34 Wala' aku pagsalig sa utaw na mig-ubat-ubat kun singalan aku, manang pigkasampetan ku yeiy olo' pada paluwa-en kamu na Tyumanem. \v 35 Si Juan kasiling na saleng na syumiga, aw migleya kamu dagawdagaw sa ubat-ubat nan. \v 36 Manang awun pa to-o matas na migmatinaw kanak kay kan Juan. Ya manga imo-unun na pigpa-imo' kanak na Ama na un ku lingeben, yeiy saba ya migmatinaw na pigpadala aku nan. \v 37 Aw ya Ama na migpadala kanak, yan ya tengteng na migmatinaw kun singalan aku. Manang kamu, wala' mayu pakanyegi ya piglong nan, aw wala' mayu sakanan kita-a. \v 38 Aw wala' mayu betangan adti kamayu anenganeng ya manga tingeg nan. Kay wala' mayu pangintu-uwi ya kanan pigpadala. \v 39 Pigsadsadan mayu ya pigpasulat na Tyumanem, kay mig-anenganeng kamu na magi dun ni pagsadsad mayu matagtun mayu ya ginawa na wala' ya katigkasan. Manang adti pigpasulat nan, aku saba ya pigmatinaw dun! \v 40 Manang dili' kamu baling malim magpalapit adi kanak pada matagtun mayu galu ya ginawa na wala' ya katigkasan! \p \v 41 “Wala' aku pagtagad na deyen na manga utaw. \v 42 Manang kya-ede-an ku ya awun ni kamayu anenganeng na wala' ya pagginawa mayu sa Tyumanem. \v 43 Nyadi aku dun ni ngalan na kanak Ama, manang wala' aku mayu dawata aw wala' aku mayu pakanyegi. Kun awun eped na dumateng magi olo' dun ni kanan pagka-utawun, maksay mayu baling pigdawat. \v 44 Unun mayu ya pagpangintu-u kanak, kun yan olo' ya pagkaliman mayu ya pagsaya' na eped na utaw, aw wala' mayu kalimi ya pagsaya' na lyumekat olo' adti Tyumanem? \v 45 Manang dili' kamu mag-anenganeng na aku ya maglimanda kamayu adti asdangan na Ama. Si Moysis na gayed mayu pig-iman, yan ya maglimanda kamayu. \v 46 Kay kun tengteng kamu nyangintu-u kan Moysis, mangintu-u kamu galu uman kanak, kay aku saba ya pigpalabet nan dun ni kanan pigsulat. \v 47 Manang kun wala' mayu pangintu-uwi ya pigsulat nan, na, unun mayu ya pagpangintu-u sa piglong ku kamayu?” \c 6 \s Ya pagpakan ni Jisus sa sobla limammalalan \p \v 1 Sa paglabay da na pilangallaw, syumakay si Jisus sa balangay aw tyumalipag sa Danaw na Galilya na pigngalanan uman na Danaw na Tibériyas. \v 2 Aw to-o madég ya manga utaw na dyumalug kan Jisus, kay kyinita' nilan ya manga milagru dun ni pagpangguli' nan sa manga pyangkedelan. \v 3 Aw tyumukud si Jisus aw ya kanan manga umagakan adti kabuludan, aw nyingkud silan dun. \v 4 Na, agpet da ya pista na manga Judiyu na yan ya Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem. \v 5 Aw sa pagkita' ni Jisus sa madég to-o na manga utaw na migpasinan adti kanan, piglongan nan si Pilipi, “Ayin kitadun bayad sa makan pada makakan ya kadég na manga utaw ini?” \v 6 Na, maynan ya usip nan kay kaliman nan tanda-en ya pagpangintu-u ni Pilipi. Manang kya-ede-an ni Jisus kun unu ya un nan imo-un. \v 7 Aw tyumubag si Pilipi kanan, “Pangkay ya walumbulan na utaw talabahuwan, dili' pa maka-umba' pagbayad sa makan na kadég na manga utaw ini, pangkay tagbi' olo' ya atag adti tagsambuksambuk kanilan.” \v 8 Manang miglong ya inulug ni Simon Pédro na si Andrés na sambuk uman na umagakan ni Jisus, \v 9 “Awun ise' asini na eseg na awun limallapid ya pan\f * 6:9a Ya pan yeiy, pig-imo' lekat adti harina na sibada aw yan ya pagkanen na utaw na wala' ya pagkamangan.\f* aw duwambulus ya isda'. Manang unun nan ya pagpaka-umba' sa kadég na manga utaw ini?” \v 10 Miglong si Jisus adti manga umagakan nan, “Pa-ingkuda mayu ya manga utaw.” Na, dun ni banwa yan to-o madég ya sakati aw nyingkud silan dun. Na, ya kadég na manga eseg dun, manga limammalalan silan.\f * 6:10 Asini birsikulu yeiy awun manga ka͡ubayan aw manga mangayse' dun, manang yan olo' ya pig-iyap nilan ya manga eseg.\f* \v 11 Pagkatigkas yan, pigkamang ni Jisus ya pan, aw pigpasalamatan nan adti Tyumanem, aw pyan-atped-atped adti kadég na nyan-ingkud dun. Aw maynan uman ya pig-imo' nan sa manga isda'. Aw kyuman ya kadég nilan aw alag silan nyangkabiyag. \v 12 Pagkatigkas nilan kuman, miglong si Jisus adti manga umagakan nan, “Pan-imuna mayu ya nyangkasama' pada dili' masapad.” \v 13 Yanagaw pigpan-imun nilan ya kadég na nyasama', aw sampulu' tag duwa ya be-en na dayaw nyangkatmu'. \p \v 14 Sa pagkita' na manga utaw sa milagru na pig-imo' ni Jisus, miglong silan, “Yeiy saba ya Propita na pigpadala na Tyumanem asini tas na lupa'!” \v 15 Aw kya-ede-an ni Jisus na kaliman nilan kamangen sakanan aw legesen imo-un hari'. Yanagaw migpa-awat si Jisus kanilan aw tyumukud da uman adti kabuludan na olo' nan sayda. \s Ya pagpanaw ni Jisus adti tas na tubig \p \v 16 Na, sa pagkamagsiklep da, tyumubang ya manga umagakan ni Jisus pasinan adti ligad na danaw. \v 17 Manang pagkagabi la, wala' pa dateng si Jisus, yanagaw syumakay silan sa balangay aw tyumalipag pasinan adti Kapirna-um. \v 18 Sa talana pa nilan adti danaw, dyumateng ya to-o mabandes na samet aw migbaled ya tubig. \v 19 Na, ya kawat na pigbegsayan da nilan sobla limangka kilomitro, aw kyinita' nilan si Jisus na nyanaw dun ni tas na tubig na migpasinan adti balangay. Aw to-o silan nyallek, \v 20 manang migtawag si Jisus kanilan, “Dili' kamu magkallek! Aku saba ya ini!” \v 21 Aw migleya silan migpasakay kan Jisus dun ni tampid nilan aw maksay dyumateng ya balangay adti banwa na pigkadtuwan nilan. \s Ya pagkanen na maka-atag sa ginawa na wala' ya katigkasan \p \v 22 Pagkasalut da na allaw, ya manga utaw na migpatagak adti dipag na danaw, kya-ede-an nilan na sambuk da olo' ya balangay adti ligad na danaw. Aw kya-ede-an nilan uman na olo' umagakan ni Jisus ya syumakay aw wala' sakanan paka-agad kanilan. \v 23 Wala' kadugay, awun manga balangay lekat adti Tibériyas na nyakadanggay malapit adti pigpakanan na kanaten Pangulu sa madég na utaw sa pan na pigpasalamatan da nan adti Tyumanem. \v 24 Yanagaw sa pagka-ede' da na manga utaw na wala' da dun si Jisus aw ya manga umagakan nan, ya eped kanilan syumakay sa manga balangay aw syuminan adti Kapirna-um na un paninawun si Jisus. \p \v 25 Sa pagdateng nilan adti dipag, kyinita' nilan si Jisus, aw law nilan, “Kay Magpalna-uway, kanu kaw dateng asini?” \v 26 Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Matinaw saba ya un ku paglongun kamayu: Pyaninaw aku mayu beke' na asuntu sa manga milagru na kyinita' mayu, manang asuntu saba sa pagpakan ku kamayu kagabi aw dayaw kamu nyangkabiyag. \v 27 Dili' mayu olo' pagtibagsegan ya pagkanen na maksay magkalat. Manang yan baling ya tibagsegi mayu ya palangad pagkanen na maka-atag sa ginawa na wala' ya katigkasan. Aw yeiy ya un atag na Ise' na Utaw adti kamayu. Kay pig-atag kanan na Tyumanem na Ama ya katulus mag-imo' sa manga milagru yeiy na un magmatinaw kun singalan sakanan.” \v 28 Yanagaw nyusip silan kanan, “Unu ya madyaw nami imo-un pada mabatug ya manga imo-unun na Tyumanem?” \v 29 Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Ini ya umba' mayu imo-un pada mabatug ya manga imo-unun na Tyumanem: Pangintu-uwan mayu ya Pigpadala nan.” \v 30 Aw law nilan, “Unu ya milagru na un mu kanami pakita' pada pangintu-uwan kaw nami? \v 31 Asini muna, talana na manga tyugbulan tadun miglegeblegeb adti kaligbinan, yan ya pigkan nilan ya pigngalanan na ‘mana’. Yanagaw ini ya pigpasulat na Tyumanem: ‘Pig-atagan nan silan na pagkanen na lekat adti langit.’ ”\f * 6:30-31 Mabasa yeiy adti Éxudo 16:4 aw Salmo 78:24. \f* \v 32 Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Matinaw saba ya un ku paglongun kamayu: Beke' ni Moysis ya nyatag kanilan sa pagkanen na lekat adti tas na langit, manang yan saba ya nyatag kanilan ya Ama ku. Aw yan uman ya nyatag kamayu sa tengteng pagkanen na lekat adti tas na langit. \v 33 Kay ya pagkanen na lekat adti Tyumanem, yan ya nyanog lekat adti tas na langit aw gayed nyatag sa tengteng ginawa adti manga utaw.” \v 34 Aw law nilan, “Kay Pangulu, atagi kami gayed na pagkanen yeiy!” \v 35 Aw miglong si Jisus kanilan, “Aku saba ya pagkanen na nyatag sa tengteng ginawa. Pangkay singalan ya madi kanak, dili' da sakanan magetem. Aw pangkay singalan ya mangintu-u kanak, dili' da sakanan uman talaynemen. \p \v 36 “Manang kasiling na piglong da ku kamayu idtu muna: Pangkay kyinita' da mayu ya manga milagru na pig-imo' ku, manang wala' kamu pakalabet kun singalan aku, aw wala' aku mayu pangintu-uwi. \v 37 Ya kadég na manga utaw na pig-atag kanak na Ama, un silan madi kanak, aw pangkay singalan ya madi kanak dili' ku pabaya-an. \v 38 Kay nyanog aku lekat adti tas na langit na un imo-un ya pagkaliman na migpadala kanak, aw beke' na kanak pagkaliman. \v 39 Aw yan ya kanan pagkaliman na wala' ya pangkay sambuk na malagak na manga pig-atag nan kanak. Manang adti kamoliyan na allaw matawun ku silan lekat adti nyangkamatay. \v 40 Kay ini saba ya pagkaliman na Ama ku: Ya kadég na nyaka-ede' kun singalan ya Ise' nan aw mangintu-u kanan, yan ya manga utaw na makatagtun sa ginawa na wala' ya katigkasan aw matawun ku silan adti kamoliyan na allaw.” \p \v 41 Na, migdiklamu ya manga eped na Judiyu sa piglong nan na “Aku ya pagkanen na nyanog lekat adti tas na langit.” \v 42 Aw miglong silan, “Enda', si Jisus saba olo' yeiy na ise' ni José! Kya-ede-an tadun ya ama nan aw ya ina nan. Ananga' sakanan makapaglong na nyanog kunu sakanan lekat adti tas na langit?” \v 43 Manang miglong si Jisus kanilan, “Dili' kamu magdiklamu sa piglong ku. \v 44 Ya kanak Ama na awun ni tas na langit yan ya migpadala kanak asini. Yanagaw wala' ya utaw na makakadi kanak kun dili' sakanan paduludun na kanak Ama. Aw ya dyumalug kanak, matawun ku sakanan lekat adti nyangkamatay dun ni kamoliyan na allaw. \v 45 Awun pigsulat na propita asini muna: ‘Palna-uwan na Tyumanem ya kadég nilan.’ Yanagaw ya kadég na migpakanyeg sa pigpasulat na Ama ku aw dyumalug sa piglong nan, silan ya dumulud kanak. \v 46 Beke' na kakawasan nan na awun kyumita' sa Ama. Wala' saba ya utaw na kyumita' kanan. Yan olo' ya kyumita' ya Pigpadala na Tyumanem na lyumekat adti tampid nan. \p \v 47 “Matinaw ya un ku paglongun kamayu: Pangkay singalan ya nyangintu-u kanak, nyakatagtun da sa ginawa na wala' ya katigkasan. \v 48 Aku ya pagkanen na nyatag sa tengteng ginawa. \v 49 Ya tyugbulan mayu asini muna, kyuman silan sa mana adti kaligbinan manang alag da silan nyangkamatay. \v 50 Manang pangkay singalan ya kuman sa pagkanen na lyumekat adti tas na langit, dili' da sakanan ka-eletan adti Tyumanem na wala' ya tyamanan. \v 51 Aku saba ya pagkanen na lyumekat adti tas na langit na matag sa tengteng ginawa. Pangkay singalan ya kuman seiy, makatagtun sakanan sa ginawa na wala' ya katigkasan. Aw ya pagkanen na atag ku adti kadég na manga utaw, yan ya kanaken lawas.” \p \v 52 Sa pagdengeg na manga Judiyu sa piglong ni Jisus, migbilingbiling silan kun unu ya kakawasan na piglong nan, aw law nilan, “Unun na utaw yeiy ya pag-atag sa unud na lawas nan kanaten pada kanen tadun?” \v 53 Yanagaw miglong si Jisus kanilan, “Matinaw saba ya un ku paglongun kamayu: Kun dili' kamu kuman sa unud na lawas na Ise' na Utaw aw minem sa dugu' nan, wala' adti kamayu ya tengteng ginawa. \v 54 Pangkay singalan ya kuman sa unud na lawas ku aw minem sa dugu' ku, yan ya utaw na makatagtun sa ginawa na wala' ya katigkasan, aw matawun ku sakanan adti kamoliyan na allaw. \v 55 Kay ya kanaken unud, yan saba ya tengteng pagkanen, aw ya kanaken dugu', yan saba ya tengteng inemenen. \v 56 Aw pangkay singalan ya kuman sa kanaken unud aw minem sa kanaken dugu', nyakasambuk da sakanan kanaken, aw aku awun uman ni kanan. \v 57 Ya Ama na migpadala kanak, yan ya lyekatan sa tengteng ginawa. Aw asuntu kanan, awun ginawa ku. Yanagaw pangkay singalan ya kuman sa unud na lawas ku, matagtun nan uman ya tengteng ginawa magi kanak. \v 58 Ya tyugbulan mayu asini muna kyuman silan sa mana manang alag da silan nyangkamatay. Manang aku saba ya pagkanen na lyumekat adti tas na langit, aw pangkay singalan ya kuman sa pagkanen yeiy makatagtun sa ginawa na wala' ya katigkasan.” \v 59 Na, pigpalna-u ni Jisus ya kadég yeiy talana nan adti seled na sinagoga dun ni lunsud na Kapirna-um. \s Ya tingeg na maka-atag sa ginawa na wala' ya katigkasan \p \v 60 Madég ya manga utaw na gayed dyumalug kan Jisus. Sa pagdengeg nilan sa piglong nan, migpan-usip-usipay ya eped kanilan, law nilan, “To-o malug ya kanan pigpalna-u! Singalan ya utaw na makalabet seiy?” \v 61 Manang kya-ede-an ni Jisus ya piggumudgumud nilan, yanagaw pig-usip nan silan, “Unu, nyakapalumay ya ginawa mayu sa piglong ku? \v 62 Na, kun maynan, unu ya anenganeng mayu kun kita-en da mayu ya Ise' na Utaw na ma-engat adti tas na langit na piglekatan nan? \v 63 Ya Ispiritu Santo, yan ya nyatag sa ginawa na wala' ya katigkasan, aw dili' yeiy mabatug na utaw. Aw ya ubat-ubat ku na dyengeg mayu, yan ya magbagu kamayu magi sa Ispiritu Santo aw matag sa tengteng ginawa na wala' ya katigkasan. \v 64 Manang awun manga eped kamayu na wala' pangintu-u sa piglong ku.” Maynan ya piglong ni Jisus kay kya-ede-an da nan dadan kun singalan ya wala' pangintu-u kanan, aw kya-ede-an nan uman kun singalan ya un maglubid kanan. \v 65 Aw miglong pa uman si Jisus kanilan, “Yeiy ya du-an na miglong aku kamayu na wala' ya utaw na makakadi kanak kun dili' tumbay na kanak Ama.” \s Ya pag-ayaw na manga eped na utaw na dyumalug kan Jisus \p \v 66 Yanagaw lekat dun ni allaw yan, asuntu sa pigpalna-u ni Jisus, madég ya manga utaw na wala' da dalug kanan. \v 67 Aw nyusip si Jisus adti sampulu' tag duwa ya umagakan nan, “Unu, kaliman mayu uman mayaw kanak?” \v 68 Aw tyumubag si Simon Pédro kanan, “Kay Pangulu, kun ayawan kaw nami, ayin da kami pasinan? Ikaw olo' ya mig-ubat-ubat sa tengteng ginawa na wala' ya katigkasan. \v 69 Nyangintu-u la kami kanmu, aw kya-ede-an da nami na ikaw ya wala' ya sala' na Pigpadala na Tyumanem na lekat adti tas na langit.” \v 70 Pagkatigkas yan, miglong si Jisus kanilan, “Enda', kamu na sampulu' tag duwa, aku ya nyamalli' kamayu? Manang awun sambuk kamayu na piggagad ni Satanas!” \v 71 Na, yan ya pigpalabet nan si Judas Iskaryoti na ise' ni Simon na taga Kariyot probinsiya na Judiya. Pangkay sambuk sakanan dun ni sampulu' tag duwa ya umagakan nan, manang sakanan ya un maglubid kan Jisus. \c 7 \s Si Jisus aw ya manga mangkangud nan \p \v 1 Pagkatigkas yan, piglegeb ni Jisus ya banwa na Galilya. Wala' sakanan kalim kadtu ni probinsiya na Judiya kay kya-ede-an nan na ya manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu nyaninaw kanan pada patayen sakanan. \v 2 Na, malapit da magpalekat ya Pista na Manga Layaglayag.\f * 7:2 Ya Pista na Manga Layaglayag, yan ya pag-anenganeng na manga Judiyu sa pag-eya' na manga tyugbulan nilan adti manga layaglayag na magka-alin-alin adti kaligbinan dun ni manga allaw ni Moysis. Mabasa adti Libitiko 23:34-36.\f* \v 3 Aw piglongan si Jisus na mangkangud nan, “Panaw kaw asini aw kadtu kaw ni Judiya, pada kita-en na manga dyumalug kanmu ya manga milagru na pigpan-imo' mu. \v 4 Kay kun kaliman mu magkadengeg, dili' mu pagtagu-un ya kanmu manga imo-unun manang pakita͡an baling adti kadég na utaw!” \v 5 Maynan ya piglong na manga mangkangud nan kay pangkay silan wala' pangintu-u kan Jisus. \v 6 Yanagaw miglong si Jisus kanilan, “Wala' pa dateng ya allaw na umba' aku madtu. Manang panaw da kamu sa kamayu kay wala' ya kamayu salang. \v 7 Ya manga utaw na wala' pangintu-u kanak, pigdumutan aku nilan kay pigmatinaw ku na malatay ya imo-unun nilan. Manang kamu wala' nilan dumuti. \v 8 Kamu la ya kadtu ni pista! Manang dili' aku sa kanak tumambung, kay wala' pa kalingeb ya manga allaw ku asini.” \v 9 Yanagaw, pagkatigkas nan maglong seiy, nyatingen pa sakanan dun ni Galilya. \s Ya pagkadtu ni Jisus adti Jérusalim \p \v 10 Manang sa pagpanaw da na mangkangud ni Jisus na un tumambung sa Pista, nyindeg uman si Jisus aw dyumalug kanilan. Manang wala' sakanan pagpa-ede' sa manga utaw kay dili' malim sakanan kilala͡en. \v 11 Na, dun ni Pista, pigpaninaw sakanan na manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu, aw pigpan-usip nilan ya manga utaw, “Ayin yeiy sakanan?” \v 12 Aw migtumantumanay ya manga utaw. Ya eped miglong, “Madyaw sakanan na utaw.” Manang miglong ya manga eped, “Beke' yan na matinaw! Pigpasuway nan baling ya manga utaw magi sa palna-u nan!” \v 13 Manang olo' silan migtumantumanay aw wala' silan paglong adti madég na utaw kay nyallek silan kadamanan na manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu. \p \v 14 Na, sa pagkatenga-tenga' da na Pista,\f * 7:14 Sangkasimana ya Pista na Manga Layaglayag.\f* nyadtu si Jisus adti pamanag na Témplo aw pigpalekat nan ya pagpalna-u. \v 15 Aw sa pagdengeg na manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu sa palna-u nan, to-o silan nya-enneng-enneng, aw law nilan, “Ayin lekat ya katadeng nan yeiy? Wala' saba sakanan paka-iskwila adti pag-iskwila͡an na manga Judiyu.” \v 16 Aw miglong si Jisus kanilan, “Ya palna-u ku kamayu, wala' lekat adi kanaken. Manang lyumekat saba adti migpadala kanak. \v 17 Pangkay singalan ya malim mag-imo' sa pagkaliman na Tyumanem, maka-ede' kun ayin lekat ya palna-u ku, kun lyumekat adti Tyumanem aw kun lekat olo' adi kanake'. \v 18 Ya utaw na migpalna-u na lekat adti kanan anenganeng, pigpakadengeg nan olo' ya kanan pagka-utawun. Manang ya migpakadengeg sa migpadala kanan, yan ya tengteng pangintu-uwan kay wala' ya galu' dun ni kanan. \v 19 Enda', pig-atagan saba kamu ni Moysis na Uldin? Nyakasulat saba dun na ‘Dili' kamu magpatay.’ Manang wala' ya pangkay sambuk kamayu na nyakatuman sa kadég na manga sugu' dun. Kay kun pigtuman pa mayu, na, ananga' kaliman aku mayu patayen?” \v 20 Manang miglong ya manga utaw, “Pigseledan kaw gya na busaw! Singalan ka' ya un malim magpatay kanmu?” \v 21 Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Migpaguli' aku sa utaw dun ni Allaw na Paglagdeng aw nyabelengbeleng kamu aw wala' kamu katutuki. \v 22 Manang kamu uman, pangkay Allaw na Paglagdeng migtalabahu kamu. Kay pigtuli' mayu ya kamayu mangayse' na eseg kasiling na pigpalna-u ni Moysis na pigsugu' na Tyumanem adti kanaten tyugbulan.\f * 7:22 Adti Uldin na manga Judiyu, pagtuli-en ya ise' na eseg sa walungallaw lekat adti pagka͡utaw nan. Mabasa yeiy adti Libitiko 12:3. Yanagaw kun Birnis ya pagka͡utaw na ise', Sabado ya pagtuli' kanan, aw yan ya Allaw na Paglagdeng nilan. \f* \v 23 Kun pigpatuli' mayu ya kamayu manga mangayse' dun ni Allaw na Paglagdeng pada dili' mayu kalakadan ya sugu' na Uldin, na, ananga' kamu madaman kanak asuntu sa pagpaguli' ku sa sambuk na utaw dun ni Allaw na Paglagdeng? \v 24 Dili' kamu mag-ukum asuntu olo' sa pigkita' mayu! Anenganenga mayu una kun unu ya tengteng matinaw pada madyaw ya kamayu pag-ukum.” \s Ya pagkatenga-tenga' na anenganeng na manga utaw kan Jisus \p \v 25 Ya eped na manga utaw na nyeya' dun ni Jérusalim miglong silan, “Enda', yeiy ya utaw na un galu patayen na manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu? \v 26 Manang ini baling sakanan! Aw mig-ubat-ubat adti asdangan na kadég na utaw, aw wala' ya kanilan nyakapaglong kanan! Unu, pig-anenganeng nilan na yeiy ya Misiyas? \v 27 Nya-ede' kitadun kun ayin lekat ya utaw yeiy. Aw kun Misiyas ya dumateng, wala' ya maka-ede' kun ayin sakanan lekat.” \p \v 28 Yanagaw miglong si Jisus sa mabagseg na tingeg adti manga utaw na pigpalna-uwan nan dun ni pamanag na Témplo, “Mig-anenganeng kamu na kya-ede-an da mayu kun singalan aku aw kun ayin aku lekat. Manang ya tengteng matinaw wala' mayu ka-ede-i kun ayin aku lekat. Aw beke' na kanak pagbaya' na nyadi aku. Ya migpadala kanak yan ya lyekatan sa kadég na matinaw, aw wala' mayu sakanan ka-ede-i. \v 29 Manang kya-ede-an ku sakanan kay nyindeg aku lekat adti kanan, aw yan ya migpadala kanak asini!” \p \v 30 Asuntu sa piglong ni Jisus, kaliman da galu na manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu dakepen sakanan, manang wala' ya utaw na migdakep kanan kay wala' pa dateng ya kanan udas. \v 31 Pangkay maynan ya pig-anenganeng nilan, manang madég pa ya utaw dun na migpakanyeg sa palna-u ni Jisus aw nyangintu-u kanan, aw miglong silan, “Yeiy da saba ya Misiyas, kay wala' ya pangkay singalan na maka-unawa sa kadég na milagru na pigpan-imo' nan.” \s Ya pagsugu' sa manga magtatunggu-ay na dakepen si Jisus \p \v 32 Kyadenggan na manga Parisiyo ya balawbalaw na manga utaw sa manga piglong ni Jisus. Yanagaw migkasambuk ya anenganeng nilan aw ya manga mangkatas na manga magdadugsu-ay, aw pigsugu' nilan ya manga magtatunggu-ay sa Témplo na dakepen nilan si Jisus. \v 33 Yeiy ya du-an na miglong si Jisus sa manga utaw na migkatipun dun, “Tagbi' dakman ya manga allaw ku asini tampid mayu, aw tigkas yan, lumiku' aku adti migpadala kanak. \v 34 Paninawun aku mayu manang dili' da aku mayu kita-en aw dili' kamu makakadtu adti kanaken kadtuwan.” \v 35 Yanagaw, mig-usip-usipay ya manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu, law nilan, “Ayin kadi' sakanan kadtu na dili' da naten sakanan kita-en? Unu ka', madtu sakanan ni banwa na manga Grigo na pig-eya-an na manga eped tadun na Judiyu, aw adtu sakanan pagpalna-u sa manga utaw na Grigo? \v 36 Unu ya kakawasan na piglong nan na ‘Paninawun aku mayu manang dili' da aku mayu kita-en, aw dili' kamu makakadtu adti kanaken kadtuwan’?” \s Ya tubig na nyatag sa tengteng ginawa \p \v 37 Na, dyumateng ya allaw na yan ya katigkasan na Pista na allaw na to-o matas. Aw nyindeg si Jisus aw miglong sa mabagseg na tingeg adti asdangan na madég to-o na manga utaw, “Pangkay singalan kamayu ya pigtalaynem, madi kanak aw minem. \v 38 Kasiling na pigpasulat na Tyumanem asini muna: ‘Pangkay singalan ya nyangintu-u kanak, miswak adti seled nan ya tubig na matag sa tengteng ginawa.’ ”\f * 7:38 Mabasa yeiy adti Ézékiyél 47:1 aw Zakariyas 14:8.\f* \v 39 Na, ya pigpalabet ni Jisus, yan ya Ispiritu Santo na un pa dawaten na manga mangintu-uway. Wala' pa atagan ya Ispiritu kay wala' pa si Jisus ka-engat adti tas na langit na un dumawat sa dengeg na lekat adti Ama nan. \p \v 40 Pagdengeg na manga utaw sa piglong ni Jisus, awun manga eped na miglong, “Ya utaw ini, yeiy saba ya Propita na pigtagadan tadun!” \v 41 Aw miglong uman ya manga eped, “Yeiy saba ya Misiyas!” Manang awun manga eped na miglong, “Beke' yan! Kay ya Misiyas dili' lumekat adti Galilya. \v 42 Kay pigpasulat na Tyumanem na ya Kristu lumekat adti buwadbuwad ni Dabid aw ma͡utaw adti Bétlihém na pig-eya-an uman ni Dabid asini muna.” \v 43 Yanagaw nyatenga-tenga' ya anenganeng na manga utaw kan Jisus. \v 44 Awun manga eped kanilan na kaliman nilan dakepen sakanan manang wala' nilan ka-imo' ya pagdakep kanan. \s Ya manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu na wala' pangintu-u kan Jisus \p \v 45 Sa pagliku' na manga magtatunggu-ay sa Témplo adti manga Parisiyo aw manga mangkatas na magdadugsu-ay, pig-usip silan na manga migsugu' kanilan: “Ananga' na wala' mayu sakanan dakepa aw dala͡a asini?” \v 46 Tyumubag kanilan ya manga magtatunggu-ay, “Wala' pa ya utaw na dyengeg nami na kasiling na maynan!” \v 47 Aw nyusip ya manga Parisiyo kanilan, “Unu ka', pangkay kamu, kyagawayan nan uman? \v 48 Sa kadég na migdumala aw kadég nami na manga Parisiyo, singalan ka' ya nyangintu-u sa piglong nan? \v 49 Ya manga utaw asini katipun na migpakanyeg kanan, wala' silan paka-ede' sa Uldin tadun. Katullunan silan!” \p \v 50 Na, ya sambuk na Parisiyo na si Nikodimo, yan ya nyadtu ni kan Jisus idtu muna na migtenga' da ya gabi. Aw miglong si Nikodimo adti manga eped nan, \v 51 “Wala' tumbayan na Uldin tadun ya pag-ukum sa utaw na wala' pa ka-usayi.” \v 52 Aw tyumubag silan kanan, “Unu ka', taga Galilya kaw uman? Tanawa aw sadsadi ya pigpasulat na Tyumanem aw ka-ede-an mu na wala' ya propita nan na lumekat adti Galilya!” \p \v 53 [Pagkatigkas yan, migsi-uli' ya kadég nilan.] \c 8 \s Ya ka͡ubayan na kyadula͡an na miglakadenen \p \v 1 Aw lyumiku' si Jisus adti Buntud na Manga Olibo. \v 2 Manang sa pagkamaselem da, lyumiku' uman sakanan adti pamanag na Témplo. Madég to-o ya manga utaw na migpalapit kanan. Yanagaw nyingkud sakanan aw pigpalna-uwan nan silan. \v 3 Talana nan migpalna-u, dyumulud kanan ya manga magpalna-uway sa Uldin aw manga Parisiyo na migpa-agad sa sambuk na ka͡ubayan na kyadula͡an na miglakadenen. Aw pigpa-indeg nilan adti tenga-tenga' na kadég na manga utaw. \v 4 Aw miglong silan kan Jisus, “Kay Magpalna-uway, ya ka͡ubayan ini kyadula͡an na miglakadenen. \v 5 Adti Uldin na pig-atag na Tyumanem kan Moysis, kun awun ka͡ubayan na kyadula͡an miglakadenen, umba' sakanan pamintuwun na batu menda' na matay. Na, unu ya kanmu mapaglong sa ka͡ubayan yeiy?” \v 6 Maynan ya usip nilan kay kaliman nilan tanda-en si Jisus pada kalitagan dun ni tubag nan aw awun kalimanda nilan kanan. Manang ya pig-imo' ni Jisus, miglingkotot baling sakanan aw migsulatsulat sa tullu' nan dun ni lupa'. \v 7 Manang asuntu na gayed silan gyumelgel nyusip kanan, nyinindeg si Jisus aw miglong adti kanilan, “Kun singalan kamayu ya wala' ya sala', yan ya muna mintu kanan sa batu.” \v 8 Aw miglingkotot da uman sakanan aw migsulatsulat pa sa tullu' nan dun ni lupa'. \p \v 9 Aw sa pagdengeg nilan sa piglong nan, migbeklag ya tagsambuksambuk kanilan. Nyuna nyanaw ya manga bakleg menda' na nyabus silan nyanaw. Yan olo' ya nyasama' si Jisus aw ya ka͡ubayan na kenne' pa nan nyindeg dun. \v 10 Aw nyinindeg si Jisus aw piglongan nan ya ka͡ubayan, “Kay Dé', ayin da silan? Wala' kaw kadi' nilan ukumi na pa-emel-emelen?” \v 11 Tyumubag ya ka͡ubayan, “Wala' kay Sir.” Aw miglong si Jisus kanan, “Aku uman dili' maka-ukum kanmu na pa-emel-emelen. Uli' da kaw aw dili' da kaw salut magpakasala'.” \s Si Jisus ya kalalamdag sa kadég na utaw \p \v 12 Pagkatigkas yan, miglong pa si Jisus adti manga utaw, “Aku ya kalalamdag na maka-ilaw sa anenganeng na manga utaw. Pangkay singalan ya dumalug kanak, wala' da sakanan dun ni kangitngitan kay ka-ilawan da sakanan na kalalamdag na maka-atag sa tengteng ginawa.” \v 13 Sa pagdengeg na manga Parisiyo sa piglong ni Jisus, miglong silan, “Ikaw olo' ya migmatinaw sa kanmu pagka-utawun, yanagaw beke' na matinaw ya piglong mu!” \v 14 Aw law ni Jisus kanilan, “Pangkay kun yan ya piglong ku ya kanak pagka-utawun, alag saba matinaw ya kanak piglong. Kay kya-ede-an ku kun ayin aku lekat aw ayin aku pasinan. Manang kamu, wala' kamu paka-ede' kun ayin aku lekat aw ayin aku pasinan. \v 15 Ya indeganan na pag-ukum mayu sa utaw lekat olo' adti pigkita' mayu. Manang beke' na maynan ya kanak pag-ukum adti pangkay singalan. \v 16 Kun mag-ukum aku, alag saba matinaw ya pagbaya' ku. Kay beke' ku olo' ya mag-ukum manang ya eped ku ya Ama na migpadala kanak. \v 17 Enda', nyakasulat dun ni Uldin mayu na ‘kun mig-unawa ya piglong na duwa ya utaw dun ni asdangan na mag-usayay, ya piglong nilan alag saba matinaw.’\f * 8:17 Mabasa yeiy adti Déutéronomiyo 19:15. \f* \v 18 Yanagaw pigmatinaw ku ya kanak pagka-utawun. Aw ya sambuk uman na migmatinaw kanak, yan ya Ama ku na migpadala kanak.” \v 19 Aw nyusip ya manga Parisiyo kanan, “Ayin ka' ya Ama mu?” Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Yeiy ya tengteng matinaw: Wala' kamu paka-ede' kanak aw wala' mayu uman ka-ede-i ya Ama ku. Kun kya-ede-an pa aku mayu, ka-ede-an mayu uman ya kanak Ama.” \p \v 20 Ya kadég yeiy, piglong ni Jisus dun ni pagpalna-u nan adti pamanag na Témplo malapit adti manga uluganan sa kuwalta. Manang wala' ya migdakep kanan kay wala' pa dateng ya allaw na dakepen sakanan. \s Si Jisus dili' taga asini tas na lupa' \p \v 21 Aw miglong pa si Jisus kanilan, “Manaw aku, aw dili' da aku asini sayid mayu. Paninawun aku mayu, aw kamatayan pa mayu ya pagpadeleg mag-imo' sa sala'. Dili' kamu makakadtu adti kanaken kadtuwan.” \v 22 Yanagaw mig-usip-usipay ya manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu, law nilan, “Unu ya kakawasan na piglong nan na dili' kunu kitadun makakadtu adti kanan kadtuwan? Unu, tumuyu' sakanan?” \v 23 Aw miglong si Jisus kanilan, “Asini tas na lupa' ya kamayu pig-eya-an, manang aku lyumekat adti tas na langit. Aw ya anenganeng mayu asini olo' ni tas na lupa'. Manang aku dili' taga asini. \v 24 Yeiy ya du-an na piglong ku na kamatayan mayu ya pagpadeleg mag-imo' sa sala'. Kay kun dili' kamu mangintu-u na matinaw ya piglong ku na aku ya Pigpadala na Tyumanem, kamatayan mayu saba ya pagpadeleg mag-imo' sala'.” \v 25 Miglong silan, “Singalan kaw ka'?” Aw tyumubag si Jisus, “Piglongan da ta kamu saba lekat pa asini muna kun singalan aku. \v 26 Madég pa galu ya un ku diklamu kamayu. Manang yan olo' ya pigpa-ede' ku adti manga utaw ya dyengeg ku adti migpadala kanak. Aw alag matinaw ya piglong nan.” \p \v 27 Manang wala' nilan kalabeti na yan ya pigpalabet nan ya kanan Ama. \v 28 Yanagaw miglong pa uman si Jisus kanilan, “Pagdateng na allaw na pa-indegen mayu ya Ise' na Utaw adti krus, dun da mayu ka-ede-i kun singalan aku. Aw ka-ede-an da mayu na wala' ya pig-imo' ku na wala' lekat adti Ama, manang yan olo' ya piglong ku ya pigpalna-u nan kanak. \v 29 Aw ya migpadala kanak, gayed sakanan nyagad kanaken. Wala' aku nan pabaya-i. Kay kun unu ya makatutuk kanan, yan ya gayed ku pig-imo'.” \v 30 Aw sa pagpakadengeg na manga utaw sa piglong ni Jisus, madég kanilan ya nyangintu-u kanan. \s Ya katinawan na magpaluwa' lekat adti pagka-allang \p \v 31 Yanagaw piglongan ni Jisus ya manga Judiyu na nyangintu-u la kunu kanan, “Kun padelegen mayu ya pagdalug sa palna-u ku, kamu saba ya tengteng na umagakan ku, \v 32 aw ka-ede-an mayu ya tengteng matinaw, aw magi sa pagka-ede' mayu sa katinawan, paluwa-en kamu lekat adti pagka-allang mayu.” \v 33 Aw law nilan, “Buwadbuwad kami ni Abraham! Wala' kami allanga na pangkay singalan. Ananga' kaw maglong na paluwa-en kami?” \v 34 Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Matinaw ya un ku paglongun kamayu: Pangkay singalan ya migpakasala', allang saba na sala'. \v 35 Ya utaw na allang wala' ya un nan matagtun, manang ya ise' na tagtun sa balay, yan ya tumagtun sa bagi' na ama nan na wala' ya tyamanan. \v 36 Yanagaw, kun ya Ise' na Tyumanem ya magpaluwa' kamayu dun ni pagka-allang mayu, makaluwa' kamu saba. \v 37 Kya-ede-an da ku na manga buwadbuwad kamu ni Abraham. Manang ya eped kamayu gayed migpalpa na patayen aku. Kay kyele͡an mayu ya kanak palna-u. \v 38 Yan ya kanak pigpalna-u adti kamayu, ya pigkita' ku adti tampid na Ama ku. Aw ya kamayu pig-imo', yan ya pigdengeg mayu lekat adti kamayu ama.” \p \v 39 Manang miglong silan, “Si Abraham ya kanami ama!” Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Kun matinaw na manga buwadbuwad kamu ni Abraham, pig-imo' mayu galu ya manga pigpan-imo' nan. \v 40 Manang adun, pigbetang da mayu adti kamayu ginawa ya pagpatay kanak asuntu na pig-ubat-ubat ku ya matinaw. Beke' na maynan ya bet ni Abraham! Ya pig-ubat-ubat ku, alag lyumekat adti Tyumanem. \v 41 Manang ya kamayu pig-imo' kasiling uman na pig-imo' na kamayu ama.” Aw law nilan, “Beke' kami na kasiling na manga ise' adti luwa'! Sambuk da ya Ama nami, aw yan ya Tyumanem!” \v 42 Aw miglong si Jisus kanilan, “Kun matinaw pa na tengteng Ama mayu ya Tyumanem, ginawa͡an aku mayu galu kay lekat aku adti sayid nan. Wala' aku kadi asuntu sa kanak pagbaya', manang kanan pagbaya'. \v 43 Ananga' dili' mayu pagkalabetan ya kakawasan na piglong ku? Ya tengteng matinaw, dili' mayu mati-is ya pagpakanyeg sa palna-u ku. \v 44 Si Satanas ya kamayu ama, aw pangkay unu ya kanan pagkaliman, yan ya kamayu pig-imo'. Migpatay sakanan lekat pa asini muna. Pagkele͡an nan ya matinaw kay wala' dun ni kanan ya katinawan. Galu-un sakanan asuntu na yan ya kanan bet aw yan ya lyekatan sa kadég na kagalu-an. \v 45 Yanagaw asuntu na alag matinaw ya piglong ku, yan baling ya du-an na wala' kamu pangintu-u kanak. \v 46 Na, singalan ka' kamayu ya makamatinaw na nyakasala' aku? Wala' saba! Ananga' dili' kamu mangintu-u na alag matinaw ya piglong ku? \v 47 Pangkay singalan ya kana Tyumanem utaw, magpakanyeg aw mangintu-u sa ubat-ubat na lekat adti kanan. Manang kamu, wala' mayu kalabeti asuntu na beke' kamu na utaw na Tyumanem.” \s Si Jisus matas pa kan Abraham \p \v 48 Tyumubag ya manga eped na Judiyu kan Jisus, “Matinaw saba ya piglong nami na utaw kaw na Samariyanen aw syeledan kaw na busaw!” \v 49 Aw piglongan silan ni Jisus, “Wala' aku seledi na busaw. Pigbasa͡an ku ya kanak Ama manang pigmulamula aku mayu baling. \v 50 Beke' na tud ku na magpakadengeg sa kanak pagka-utawun. Manang ya Ama ku, yan ya magpakadengeg kanak, aw yan ya mag-ukumay. \v 51 Matinaw ya un ku paglongun kamayu: Ya utaw na dyumalug sa palna-u ku, dili' da saba matay.” \v 52 Pagkatigkas yan, miglong kanan ya manga Judiyu, “Adun tengteng na kya-ede-an da nami na syeledan kaw na busaw! Pangkay si Abraham nyatay da, aw maynan uman ya manga propita, manang miglong kaw baling na kun singalan ya gayed dyumalug sa palna-u mu dili' da matay. \v 53 Unu ka', mig-anenganeng kaw na matas pa kaw kay sa tyugbulan tadun na si Abraham na nyatay da aw sa manga propita na nyangkamatay da uman? Singalan kaw ka'?” \v 54 Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Kun aku olo' ya migpakadengeg sa kanaken pagka-utawun, wala' ya guna na dengeg ku. Manang ya kanak Ama, yan ya migpakadengeg kanak. Aw piglong mayu na yan ya Tyumanem na kamayu pigpangintu-uwan. \v 55 Wala' mayu ka-ede-i kun singalan sakanan. Manang aku, kya-ede-an ku sakanan. Kun maglong aku na wala' ku ka-ede-i kun singalan sakanan, na, ma-imo' aku baling galu-un kasiling mayu. Manang kya-ede-an ku ya Tyumanem aw dayaw ku pigtuman ya piglong nan. \v 56 Ya kamayu tyugbulan na si Abraham, to-o sakanan migleya kay pig-iman nan na kita-en pa nan ya pagkadi ku. Aw kyinita' da nan saba, aw to-o sakanan migleya.” \v 57 Aw miglong ya manga Judiyu, “Wala' pa kaw saba dateng adti kalima͡an ya umay! Pig-unu mu ka' ya pagkita' kan Abraham?” \v 58 Aw miglong si Jisus kanilan, “Matinaw saba ya un ku paglongun kamayu: Sa wala' pa si Abraham ka͡utaw, awun da aku saba dadan.” \v 59 Aw asuntu sa piglong ni Jisus, nyamulut silan sa manga batu kay un nilan sakanan pamintuwun. Manang nyanaw si Jisus aw migpalagaklagak dun ni kadégan na utaw aw lyumuwa' adti pamanag na Témplo. \c 9 \s Ya pagpaguli' ni Jisus sa utaw na buta \p \v 1 Sa pagpanaw ni Jisus, pigkita' nan ya sambuk na utaw na buta lekat pa na pagka͡utaw nan. \v 2 Yanagaw nyusip ya manga umagakan nan, “Kay Magpalna-uway, ananga' yan mabuta? Kanyan sala' ya pagkabuta nan, kanan aw kana mangkatikadeng nan?” \v 3 Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Ya kanan pagkabuta beke' na asuntu na nyakasala' sakanan aw mangkatikadeng nan. Manang magi dun ni pagkabuta nan, kita-en ya katulus na Tyumanem adti kanan. \v 4 Talana na allaw pa, ka-ilangan imo-un tadun ya imo-unun na Tyumanem na migpadala kanak. Kay dili' madugay, dumateng ya kangitngitan kasiling na gabi aw dili' da makatalabahu ya pangkay singalan. \v 5 Talana ini pa aku ni tas na lupa', aku saba ya kalalamdag na maka-ilaw sa anenganeng na manga utaw.” \v 6 Tigkas ni Jisus maglong, pig-eleban nan ya kutu na lupa' aw pig-imo' nan pasak. Aw pigdamus nan adti manga mata na buta, \v 7 aw piglongan nan, “Kadtu kaw adti linaw na Silo-am aw pagkulamus kaw dun.” Na, ya kakawasan na Silo-am: pigpadala. Yanagaw nyadtu ya utaw yan aw lyumiku' sakanan na dayaw da kyumita'. \p \v 8 Na, sa pagkita' da na manga sumbalay nan aw manga dadan da kyumilala kanan, miglong silan, “Enda', yan agaw ya utaw na gayed nyingkud aw magpangilalat magsekat sa kuwalta?” \v 9 Aw tyumubag ya manga eped, “E-e, yan saba sakanan!” Manang law na manga eped na utaw, “Beke' nan! Unawa olo' ya gya nilan.” Tigkas yan, miglong uman ya utaw na bagu kyumita', “Aku saba ya utaw yan!” \v 10 Yanagaw pig-usip nilan sakanan, “Unu ya du-an na kyumita' da kaw?” \v 11 Aw miglong sakanan, “Ya utaw na pigngalanan na si Jisus mig-imo' sa pasak aw pigdamus nan adi manga mata ku, aw pigsugu' aku nan adti linaw na Silo-am pada magkulamus. Yanagaw nyadtu aku aw sa pagkulamus ku, dayaw aku kyumita'!” \v 12 Aw nyusip silan kanan, “Ayin da sakanan adun?” Tyumubag ya utaw yan, “Enday. Wala' da ku ka-ede-i.” \s Ya pag-usip na manga Parisiyo sa utaw na pigguli' ni Jisus \p \v 13 Pagkatigkas yan, pigpa-agad nilan adti asdangan na manga Parisiyo ya utaw na buta idtu muna. \v 14 Na, ya pag-imo' ni Jisus sa pasak na pigdamus nan adti manga mata na buta, yan ya Allaw na Paglagdeng. \v 15 Yanagaw, pig-usip na manga Parisiyo ya utaw yan, “Ananga' magkita' da kaw?” Aw piglongan nan silan, “Pigdamusan na utaw na pasak ya manga mata ku. Tigkas yan, migkulamus aku, aw dayaw da aku kyumita'.” \v 16 Yanagaw miglong ya manga eped na Parisiyo, “Wala' lekat adti Tyumanem ya utaw na mig-imo' seiy. Kay wala' nan daluga ya sugu' na Tyumanem na dili' magtalabahu dun ni Allaw na Paglagdeng!” Manang miglong ya manga eped kanilan, “Kun makasasala' pa ya utaw yan, dili' nan mabatug ya manga milagru na kasiling na maynan!” Aw nyatenga' ya anenganeng nilan. \p \v 17 Yanagaw pigpadeleg nilan ya pag-usip sa utaw na buta idtu muna, “Na, asuntu na pigpaguli' nan ya manga mata mu, unu ya kanmu anenganeng sa utaw yan?” Aw tyumubag ya utaw na baya' kyumita', “Propita sakanan!” \v 18 Na, wala' pangintu-uwi na manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu ya piglong nan na buta sakanan idtu muna aw adun magkita' da sakanan. Yanagaw pigpatawag nilan ya kanan ama aw ina \v 19 aw pig-usip nilan, “Enda', ise' mayu ya utaw ini? Unu, matinaw na buta sakanan lekat pa na pagka͡utaw nan? Kun matinaw yeiy, ananga' magkita' da sakanan adun?” \v 20 Aw tyumubag kanilan ya kanan mangkatikadeng, “Tengteng saba na ise' nami sakanan aw kya-ede-an nami na buta sakanan lekat pa na pagka͡utaw nan, \v 21 manang wala' nami ka-ede-i ya du-an na kyumita' da sakanan. Aw wala' nami uman ka-ede-i kun singalan ya migpaguli' sa manga mata nan. Usipa mayu baling sakanan! Kay unud da saba ya kanan ginawa aw mabatug da nan ya pagtubag kamayu.” \v 22 Maynan ya piglong na mangkatikadeng nan kay nyallek silan sa manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu. Kay dadan da migsambuk ya anenganeng nilan aw pigpa-ede' da nilan adti manga utaw na dili' da paseleden adti kanilan sinagoga kun singalan ya mag-ubat-ubat na si Jisus ya Misiyas. \v 23 Yan ya du-an na miglong silan, “Unud da saba ya ginawa nan, usipa mayu sakanan!” \p \v 24 Yanagaw pigpatawag pa nilan salut ya utaw na kyumita' da, aw law nilan, “Pagsapa' kaw adti asdangan na Tyumanem na ubat mu ya matinaw. Kya-ede-an da nami na makasasala' ya utaw na migpaguli' kanmu.” \v 25 Aw tyumubag ya utaw yan, “Wala' ku ka-ede-i kun makasasala' sakanan aw dili'. Yan olo' ya kya-ede-an ku, idtu muna buta aku manang adun kyumita' da aku!” \v 26 Aw pig-usip pa nilan, “Unu ya pig-imo' nan kanmu? Pig-unu nan ya pagpaguli' sa kanmu manga mata?” \v 27 Aw tyumubag ya utaw yan, “Pig-ubatan da ta kamu! Manang wala' mayu kadi' pangintu-uwi ya pig-ubat ku. Ananga' kamu gayed gumelgel musip kanak? Unu, kaliman mayu uman na ma-imo' umagakan nan?” \v 28 To-o silan nyadaman kanan aw pigsupla nilan sakanan, law nilan, “Umagakan kaw nan saba! Manang kami, yan ya kanami pigdalug ya palna-u ni Moysis. \v 29 Kay kya-ede-an nami na si Moysis piglongan na Tyumanem asini muna. Manang ya utaw yeiy na migguli' kanmu, wala' nami ka-ede-i kun ayin sakanan lekat!” \v 30 Aw tyumubag ya utaw yan kanilan, “Nyabelengbeleng aku! Pigpaguli' nan ya manga mata ku manang wala' mayu ka-ede-i kun ayin sakanan lekat! \v 31 Nya-ede' kitadun na dili' pakanyegan na Tyumanem ya manga makasasala'. Manang pangkay singalan ya migsimba kanan aw mig-imo' sa pagkaliman nan, pakanyegan nan saba sakanan. \v 32 Lekat pa na pagka-imo' na kadakula' na banwa, wala' pa ya dyengeg tadun na kasiling ku na kyumita' da. \v 33 Kun ya utaw yan wala' lekat adti Tyumanem, na, dili' nan galu mabatug ma-imo' ya kasiling na maynan!” \v 34 Manang tyumubag silan, “Unu ka', nyaka-eles kaw migpalna-u kanami? Makasasala' kaw saba lekat pa na pagka͡utaw mu!” Aw tigkas yan, miglong pa silan kanan, “Dili' da kaw makaseled adti manga sinagoga nami!” \p \v 35 Sa pagdengeg ni Jisus na dili' da paseleden ya utaw yan na manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu adti sinagoga nilan, yanagaw pyaninaw sakanan ni Jisus. Aw sa pagkita' da nan, pig-usip nan, “Unu, pyangintu-uwan da mu ya Ise' na Utaw?” \v 36 Aw tyumubag sakanan, “Ubati aku kay Sir kun singalan sakanan, pada mangintu-u aku kanan.” \v 37 Aw miglong si Jisus, “Kyinita' da mu saba sakanan aw yan ya migbalawbalaw kanmu adun.” \v 38 Aw miglong ya utaw yan, “Kay Pangulu, nyangintu-u la aku kanmu!” Aw lyumuhud sakanan aw pigsimba nan si Jisus. \p \v 39 Aw miglong si Jisus kanan, “Nyadi aku asini tas na lupa' na un mag-ukum sa manga utaw. Kay ya manga utaw na wala' paka-ede' sa Tyumanem, kasiling silan na buta, aw ilawan ku ya anenganeng nilan. Manang ya manga utaw na iman nilan aw nyaka-ede' silan sa Tyumanem, masiling silan baling na buta.” \p \v 40 Na, awun manga Parisiyo na malapit dun na nyakadengeg sa piglong ni Jisus, aw pig-usip nilan sakanan, “Unu ya kakawasan na piglong mu? Unu, kasiling kami uman na buta?” \v 41 Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Kun buta pa kamu, wala' galu ya un pagsala' kamayu. Manang miglong kamu na ‘Dayaw nami kyalabetan ya kadég.’ Yanagaw, kenne' pa na sala' mayu.” \c 10 \s Ya pundingan sa magdadiyaga͡ay sa manga karniro \p \v 1 Migpadeleg si Jisus miglong adti manga Parisiyo, law nan, “Matinaw ya un ku paglongun kamayu: Kun awun utaw na sumeled adti pigtorilan sa manga karniro manang ya pagseled nan wala' sakanan agi adti gisakan manang nyanik baling adti alad, ya utaw yeiy matakaw aw tulisan sakanan. \v 2 Manang ya magi dun ni gisakan, yan ya magdadiyaga͡ay sa manga karniro. \v 3 Asuntu na yan ya magdadiyaga͡ay, uwangan kanan na magtatunggu-ay ya tatakep. Aw sa pagtawag nan sa ngalan na tagsambuksambuk na karniro nan, kilala͡en nilan ya kanan tingeg, aw dayaw nan silan alladan adti luwa' na toril. \v 4 Aw sa pagluwa' da na kadég na karniro nan, magma-una sakanan kanilan. Aw dumalug silan kanan kay kyilala nilan ya tingeg nan. \v 5 Manang dili' silan dumalug sa eped na utaw kay wala' nilan kilala͡a ya tingeg. Mampamalaguy baling silan.” \p \v 6 Yeiy ya pundinganan na piglong ni Jisus kanilan, manang wala' na manga Parisiyo kalabeti ya kakawasan. \s Si Jisus ya Madyaw na Magdadiyaga͡ay \p \v 7 Yanagaw miglong pa si Jisus kanilan, “Matinaw ya un ku paglongun kamayu: Aku ya palangad gisakan dun ni pigtorilan sa manga karniro. \v 8 Madég ya manga magpalna-uway sa galu' na nyuna kanak aw kasiling silan na manga mangkatakaw aw tulisan. Manang ya kanaken manga karniro wala' pagpakanyeg kanilan. \v 9 Aku ya gisakan. Ya taman na sumeled magi kanak, paluwa-en na Tyumanem. Lumuwa' aw sumeled na wala' ya kakallekan nilan kay malinaw ya banwa aw makakan silan dun ni madyaw na panabtabanan. \v 10 Ya matakaw, yan olo' ya tud nan ya tumakaw aw kaliman nan magpatay aw magkalat. Manang yan baling ya kanak pigkadi asini tas na lupa' na atagan ya manga utaw sa ginawa na wala' ya katigkasan aw sa manga kadyawan na wala' ya maka-unawa. \p \v 11 “Aku ya madyaw na magdadiyaga͡ay sa manga karniro. Kay ya madyaw na magdadiyaga͡ay, gayed nan pagpan ya kanan pagka-utawun pada katamengan ya manga karniro nan. \v 12 Ya magtatunggu-ay na pigtandanan, dili' sakanan kasiling na magdadiyaga͡ay na tagtun sa manga karniro. Kay kun kita-en nan ya malyaw na idu' na to-o mabulut na magpasinan adti kanan, maksay sakanan malaguy aw ayawan nan ya manga karniro. Aw belbelen na malyaw na idu' ya manga karniro, aw ya eped magpanbeklag silan aw magpangkabuluy. \v 13 Malaguy ya pigtandanan kay beke' nan ya tagtun aw wala' ya kakaypengan nan sa manga karniro na pigtunggu-an nan. \v 14 Manang aku ya madyaw na magdadiyaga͡ay sa manga karniro. Kya-ede-an ku ya kanak manga karniro aw kya-ede-an aku nilan uman, \v 15 kasiling saba na nya-ede' ya Ama kanak aw aku uman nya-ede' kanan. Aw gayed ku pigpan ya kanaken pagka-utawun pada katamengan ku ya kanak manga karniro. \v 16 Na, awun pa uman manga eped na karniro ku na wala' pa asini toril ini. Ka-ilangan ku gagaden silan uman adti seled. Magpakanyeg silan kanak, aw ya kadég na magpakanyeg kanak, ma-imo' silan sambuk na ugbungan na sambuk olo' ya magdadiyaga͡ay kanilan. \p \v 17 “Aw yan ya du-an na pigginawa͡an aku na Ama, kay pig-atag ku ya kanak pagka-utawun kanilan pada mataw aku lekat adti pagkamatay. \v 18 Wala' ya utaw na makabaya' sa pagkamatay ku. Manang awun katundanan ku lekat adti Ama na atag ku ya kanak pagka-utawun na un dugsu', aw awun uman kanak katundanan sa pagkataw ku lekat adti pagkamatay. Yeiy ya sugu' na kanak Ama na un ku tumanen.” \p \v 19 Yanagaw asuntu sa piglong ni Jisus, nyatenga' da uman ya anenganeng na manga Judiyu. \v 20 Madég kanilan ya miglong, “Ya utaw yan, pigseledan saba na busaw! Migkameneng sakanan. Ananga' gayed pa kamu magpakanyeg kanan?” \v 21 Manang awun manga eped na miglong, “Ya palna-u yeiy beke' na kana utaw na pigseledan na busaw. Unun na busaw ya pagpaguli' sa utaw na buta?” \s Ya Pista na Paglinis sa Témplo \p \v 22 Na, dyumateng da ya Pista na Paglinis sa Témplo adti Jérusalim, aw yan ya timpu na maniki'. \f * 10:22 Asini muna sa wala' pa si Jisus ka͡utaw, pigsulung na manga sundalu na taga Sirya ya Jérusalim. Aw ya hari' nilan na si Antiyokus Epipanés, migpa-indeg adti Témplo sa manga inutaw na manga tyumanem nan, aw migdugsu' sakanan sa taku' adti dugsu-anan aw kyalipa-an nan ya Témplo. Dyumateng ya allaw na nyilab ya manga Judiyu sa pagdumala nilan, yanagaw nyatu silan aw nyabawi' nilan ya Témplo, aw piglinisan nilan. Mig-imo' ya manga Judiyu sa Pista na yan ya magpa-anenganeng kanilan kada umay. \f* \v 23 Aw migpanawpanaw si Jisus adti Portiko ni Solomon dun ni pamanag na Témplo. \v 24 Talana nan dun, nyaluduk adti kanan ya manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu, aw miglong silan, “Kinunu pa kaw paglong kanami kun singalan kaw? Kun ikaw ya Misiyas, bangala la adun adti kanami!” \v 25 Aw tyumubag si Jisus kanilan, “Pig-ubat da ku kamayu manang wala' kamu pangintu-u. Ya manga milagru na pig-imo' ku magi sa ngalan na kanak Ama, yan ya migmatinaw kun singalan aku. \v 26 Manang wala' kamu pangintu-u kanak kay beke' kamu na kanak manga karniro. \v 27 Kay ya kanak manga karniro magpakanyeg silan sa kanak tingeg, aw nya-ede' aku kanilan aw dyumalug silan sa piglong ku. \v 28 Aw pig-atagan ku silan na ginawa na wala' ya katigkasan. Aw dili' silan ka-eletan lekat adti kanak kay wala' ya sambuk na makakamang kanilan lekat adi kanak. \v 29 Pig-atag da silan kanak na Ama ku, aw dakula' pa ya katulus nan kay sa kadég. Wala' ya pangkay singalan na makakamang kanilan lekat adti Ama. \v 30 Kay ya Ama aw aku sambuk da saba.” \p \v 31 Pagpakadengeg na manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu sa piglong ni Jisus, to-o silan nyadaman aw nyampamulut silan sa manga batu na un galu nilan pamintuwun menda' na matay sakanan. \v 32 Manang miglong si Jisus kanilan, “Kyinita' da mayu saba ya madég na pig-imo' ku na to-o madyaw na lyumekat adti Ama. Ayin ya pig-imo' ku na du-an na un aku mayu bintuwun?” \v 33 Aw miglong ya manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu, “Dili' kaw nami bintuwun sa pig-imo' mu na madyaw, manang asuntu na migpa-unawa kaw sa Tyumanem. Utaw kaw saba olo'!” \v 34 Aw miglong si Jisus kanilan, “Enda', nyasulat dun ni Uldin mayu na miglong ya Tyumanem na ‘manga tyumanem kamu.’\f * 10:34 Mabasa yeiy uman adti Salmo 82:6.\f* \v 35 Kya-ede-an tadun saba na ya pigpasulat na Tyumanem alag matinaw. Kun miglong ya Tyumanem seiy adti manga tyugbulan mayu, aw kun silan ya muna nyakadawat sa ubat-ubat nan, na, \v 36 unu ya indeganan na diklamu mayu kanak na migpa-unawa aku sa Tyumanem? Kun piglong na Tyumanem adti manga tyugbulan ya maynan, na, ananga' migdiklamu kamu kanak asuntu na miglong aku na ‘Ise' aku na Tyumanem na pigtani nan aw pigpadala nan asini tas na lupa'’? \v 37 Kun wala' ku imo-a ya manga imo-unun na kanake' Ama, dili' aku mayu umba' pangintu-uwan. \v 38 Manang pig-imo' ku saba ya imo-unun na Ama ku. Yanagaw, pangkay wala' kamu pangintu-u sa piglong ku, anenganengen mayu galu ya manga puliba na manga pigpan-imo' nan pada ka-ede-an aw kalabetan mayu na aku aw ya Ama sambuk da.” \p \v 39 Sa pagdengeg nilan seiy, kaliman nilan uman dakepen sakanan manang wala' nilan sakanan kasalinapi. \v 40 Aw lyumiku' salut si Jisus adti dipag na tubig na Jordan adti banwa na pigba͡utismuwan ni Juan idtu muna. Aw dun pa sakanan katingen. \v 41 Aw nyangkadtu ni kanan ya madég na manga utaw. Aw migbalawbalaw silan na maglong, “Wala' pag-imo' si Juan sa manga milagru manang alag matinaw ya kadég na pig-ubat nan kanaten sa utaw yeiy na si Jisus.” \v 42 Aw dun ni banwa yan, awun madég na manga utaw na nyangintu-u la kan Jisus. \c 11 \s Ya pagkamatay ni Lazaro \p \v 1 Na, awun utaw na pigngalanan si Lazaro. Nyeya' sakanan adti baranggay na Bétaniya, aw matigda' sakanan. Aw dun uman pag-eya' ya manga bubay nan na si Maria aw si Marta. \v 2 Na, ya Maria yeiy, yan ya un mag-asag kagaya sa manimbo' adti manga siki ni Jisus aw galisan nan na kanan lugay. Aw ya kanan inulug na si Lazaro, yan ya to-o kyatigda-an. \v 3 Yanagaw pigpatugun na manga bubay nan si Jisus na maglong, “Kay Magpalna-uway, ya ubaybay mu na kanmu pigginawa͡an to-o kyatigda-an.” \v 4 Aw sa pagdengeg ni Jisus sa ubat-ubat yeiy, miglong sakanan, “Ya tengteng na sampetan na kanan magkedel beke' na matay sakanan manang dun baling kita-a ya katulus na Ama aw magi dun madeyen ya Ise'.” \p \v 5 Na, alag pigginawa͡an ni Jisus si Marta aw si Maria aw si Lazaro. \v 6 Yanagaw, pangkay dyengeg da ni Jisus na kyatigda-an si Lazaro, manang nyatingen pa sakanan adti pig-eya-an nan seled na duwangallaw. \v 7 Pagkatigkas yan, miglong si Jisus adti manga umagakan nan, “Lumiku' kitadun adti Judiya.” \v 8 Manang law nilan, “Kay Magpalna-uway, bagu pa kaw saba pigbantakan na manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu na bintuwun na batu. Aw kenne' pa nilan nyaninaw kanmu. Ananga' kaliman mu lumiku' adti Judiya?” \v 9 Aw miglong si Jisus kanilan, “Enda', sampulu tag duwa ya udas kada allaw? Yanagaw kun ya utaw manaw na allaw, dili' sakanan pagsungkul asuntu na malalamdag pa ya banwa. \v 10 Manang ya utaw na nyanaw na gabi, pagsungkul sakanan kay wala' ya kalalamdag na nyaka-ilaw kanan.” \v 11 Pagkatigkas yan, piglongan pa nan silan, “Nyakatulug da ya ubaybay tadun na si Lazaro. Manang adtu aku kay un ku sakanan pukawun.” \v 12 Aw miglong ya manga umagakan nan, “Kay Magpalna-uway, kun nyakatulug sakanan, kaguli-an da.” \v 13 Na, iman nilan aw nyakatulug olo' si Lazaro manang ya pyalabet ni Jisus na nyatay da sakanan. \v 14 Yanagaw pigbangal ni Jisus kanilan, law nan, “Nyatay da si Lazaro. \v 15 Manang migleya aku asuntu kamayu na wala' aku dun ni pagkamatay nan. Kay kaliman ku na pakasaligen pa ya pagpangintu-u mayu. Na, kadtuwan tadun sakanan!” \p \v 16 Pagkatigkas yan, miglong si Tomas adti manga eped nan na umagakan, “Magad kitadun kanan pangkay patayen kitadun eped nan.” Na, si Tomas pigtawag uman na Pingin. \s Ya pagmataw ni Jisus kan Lazaro lekat adti pagkamatay \p \v 17 Na, pagdateng da ni Jisus adti Bétaniya, dyengeg nan na upatengallaw pa lekat na paglebeng kan Lazaro. \v 18 Ya kawat na baranggay na Bétaniya lekat adti Jérusalim manga tulungka kilomitro, \v 19 aw madég ya nyawun na manga utaw na Judiyu pada maglala kan Marta aw si Maria asuntu sa pagkamatay na inulug nilan. \p \v 20 Aw sa pagdengeg ni Marta na migpasinan da dun si Jisus, pigsungun nan sakanan. Manang si Maria kenne' nan nyingkud dun ni balay nilan. \v 21 Aw sa pagkita' ni Marta kan Jisus, piglongan nan sakanan, “Kay Magpalna-uway, kun nyadi pa kaw beg galu, dili' matay ya inulug ku. \v 22 Manang nya-ede' aku na pangkay adun atag saba na Tyumanem kun unu ya sekaten mu adti kanan.” \v 23 Aw miglong si Jisus kanan, “Mataw pa saba ya inulug mu.” \v 24 Tyumubag si Marta, “Kya-ede-an ku na mataw sakanan adti kamoliyan na allaw sa pagmataw na Tyumanem sa kadég na nyangkamatay.” \v 25 Pagkatigkas yan, miglong si Jisus kanan, “Aku ya magpakamataw sa utaw na nyatay, aw aku uman ya mag-atag sa ginawa na wala' ya katigkasan. Kun singalan ya mangintu-u kanak, pangkay matay pa sakanan manang mataw pa uman salut. \v 26 Aw pangkay singalan ya nyangintu-u aw syumalig kanak, matagtun nan saba ya ginawa na wala' ya katigkasan. Unu, nyangintu-u kaw sa piglong ku yeiy?” \v 27 Aw tyumubag si Marta kanan, “E-e, kay Magpalna-uway! Nyangintu-u aku na ikaw ya Misiyas na Ise' na Tyumanem na pigpakang na un dumateng asini tas na lupa'!” \p \v 28 Pagkatigkas ni Marta maglong seiy, lyumiku' sakanan adti balay aw pigtumantumanan nan ya mangud nan na si Maria, law nan, “Ya Magpalna-uway malapit da dumateng asini. Kaliman nan magbalawbalaw kanmu.” \v 29 Pagdengeg ni Maria, maksay sakanan nyindeg aw nyadtu ni kan Jisus. \v 30 Na, wala' pa si Jisus dateng adti baranggay manang kenne' pa nan adti banwa na pigsungunan kanan ni Marta. \v 31 Manang ya manga Judiyu na miglala kan Maria, sa pagkita' nilan na nyindeg da sakanan aw maksay lyumuwa', pigdalug nilan kay iman nilan aw madtu sakanan ni piglebengan kan Lazaro na un magsugaw. \p \v 32 Pagdateng ni Maria adti kan Jisus, lyumuhud sakanan adti asdangan nan, aw law nan, “Kay Magpalna-uway, kun asini pa kaw beg galu, dili' matay ya inulug ku.” \v 33 Aw sa pagkita' ni Jisus na to-o migsugaw si Maria aw migsugaw uman ya manga Judiyu na dyumalug kanan, nyatangkeg ya anenganeng nan aw migkalat to-o ya ginawa nan. \v 34 Aw nyusip si Jisus kanilan, “Ayin mayu sakanan lebengan?” Aw tyumubag silan kanan, “Kay Magpalna-uway, agad kaw kanami adti piglebengan kanan aw tanawa.” \v 35 Aw migsugaw si Jisus. \v 36 Yanagaw miglong ya manga Judiyu na nyagad dun, “Inunuwa mayu sa kadakula' na pagginawa nan kan Lazaro.” \v 37 Manang miglong ya manga eped kanilan, “Pigguli' nan ya manga mata na utaw na buta, na, ananga' wala' nan katageni ya pagkamatay ni Lazaro?” \p \v 38 Pagdateng ni Jisus adti ilib na piglebengan sa lawas ni Lazaro, to-o pa migkalat ya ginawa nan. Na, awun dakula' na batu na pigtampeng sa gawang na ilib. \v 39 Yanagaw miglong si Jisus adti manga Judiyu dun, “Angginan mayu ya batu!” Manang miglong si Marta, “Kay Magpalna-uway, upatenggabi pa ya lawas nan dun ni seled na ilib! Kun uwangan nilan, malu' da.” \v 40 Aw miglong si Jisus, “Unu, kyalingawan da mu ya piglong ku kanmu kakayna? Kun sumalig kaw kanak, kita-en mu ya katulus na Tyumanem.” \v 41 Yanagaw pig-anggin nilan ya batu na pigtampeng sa gawang. Aw tigkas yan, lyumangad si Jisus adti langit aw nyanawagtawag adti Tyumanem, law nan, “Kay Ma', migpasalamat aku kanmu kay pigpakanyegan aku mu. \v 42 Nya-ede' aku na gayed kaw migpakanyeg kanak. Manang piglong ku yeiy asuntu sa manga utaw na nyakapalibed kanake' pada mangintu-u silan na ikaw ya migpadala kanak asini tas na lupa'.” \v 43 Pagkatigkas yan, pigtawag ni Jisus si Lazaro sa mabagseg na tingeg, “We....Lazaro! Luwa' kaw adi!” \v 44 Aw lyumuwa' ya nyatay lekat adti piglebengan kanan. Aw kenne' pa na bedbed na téla dun ni manga bekten aw siki nan aw ulu nan. Aw miglong si Jisus kanilan, “Kamanga mayu ya pigbedbed kanan aw papanawa mayu!” \s Ya palpa na manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu na patayen si Jisus \p \v 45 Yanagaw, ya manga utaw na Judiyu na dyumalug kan Maria adti lebeng, kyinita' nilan ya pig-imo' ni Jisus. Aw madég kanilan ya nyangintu-u kanan. \v 46 Manang awun eped kanilan na nyadtu adti manga Parisiyo aw pigdandan nilan ya pig-imo' ni Jisus. \v 47 Yanagaw ya mangkatas na manga magdadugsu-ay dun ni Témplo aw manga Parisiyo, pigpatawag nilan ya eped nilan pada magkatipun dun ni usayanan. Aw pigbalawbalawan nilan kun unu ya madyaw imo-un, law nilan, “Unu ya imo-un tadun? Madég to-o ya manga milagru na pig-imo' na utaw yan! \v 48 Kun pabaya-an tadun sakanan, pagaw pangintu-uwan baling sakanan na manga utaw! Aw kun ma-imo' yeiy, sulungun kitadun na to-o madég na sundalu na Romanen aw kalaten nilan ya kanaten Témplo aw ya banwa tadun!” \v 49 Manang miglong ya sambuk kanilan na si Kaypas, “Wala' ya kyataga͡an mayu!” Na, dun ni umay yan, si Kaypas ya pangulu na manga magdadugsu-ay. \v 50 Aw migpadeleg sakanan miglong, “Unu, wala' mayu anenganenga? Madyaw pa na sambuk olo' kanaten ya matay asuntu sa manga Judiyu kay sa apnasen ya kadég na manga utaw asini nasud tadun!” \v 51 Na, ya piglong yeiy ni Kaypas beke' na kanan pagbaya', manang nyakapaglong sakanan sa maynan kay pangulu sakanan na manga magdadugsu-ay dun ni umay yan. Aw yanagaw magi kanan pigpa-ede' na Tyumanem na un matay si Jisus pada paluwa-en ya kanan manga kadégan na Judiyu. \v 52 Aw beke' nilan olo' manang asuntu uman sa manga eped na un pa mangintu-u, pada sambukun ya kadég na ma-imo' utaw na Tyumanem na nyeya' adti madég na manga eped na nasud. \v 53 Yanagaw lekat dun ni allaw yan, pigbantakan si Jisus na manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu na patayen. \v 54 Aw ya syampetan nan, wala' da si Jisus pagpakita' dun ni madég na manga utaw na Judiyu. Pig-indegan nan ya Jérusalim aw nyadtu sakanan ni banwa na malapit adti kaligbinan, dun ni lunsud na Éprayim. Aw nyatingen pa dun eped nan ya kanan manga umagakan. \s Ya pagpalekat na Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem \p \v 55 Na, agpet da ya Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem.\f * 11:55a Mabasa yeiy adti Éxudo 12 ya paglabay na anghil na Tyumanem na nya-imo' pista na manga Judiyu. Kada umay pig-anenganeng nilan ya pagpaluwa' na Tyumanem sa manga tyugbulan nilan asini muna lekat adti nasud na Ihiptu. \f* Yanagaw madég ya manga Judiyu na lekat adti kanilan manga banwa na tyumukud pasinan adti Jérusalim, pada linisan ya kanilan lawas kay yan ya kanilan katanem sa dili' pa dumateng ya gabi sa pagpalekat na Pista.\f * 11:55b Mabasa yeiy adti Éxudo 19:10 aw Numiros 9:6-11.\f* \v 56 Pagdateng nilan, gayed nilan pyaninaw si Jisus dun ni pamanag na Témplo. Aw gayed silan mig-usip-usipay, law nilan, “Unu ya kamayu anenganeng? Enda', dili' gya sakanan madi ni Pista?” \v 57 Na, ya manga mangkatas na magdadugsu-ay dun ni Témplo aw manga Parisiyo, kaliman nilan dakepen si Jisus, yanagaw dadan da silan mig-imo' sa bala-ud na kun singalan ya maka-ede' kun ayin apit si Jisus, ubat nan kanilan. \c 12 \s Ya pag-asag ni Maria sa manimbo' adti siki ni Jisus \p \v 1 Na, dakman enemengallaw magpalekat da ya Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem. Nyadtu si Jisus adti Bétaniya na pig-eya-an ni Lazaro na pigmataw nan lekat adti pagkamatay. \v 2 Aw pigtagilanan nilan si Jisus na pangiyambungay. Si Lazaro ya sambuk na kyuman dun ni sayid ni Jisus aw si Marta ya migsanggila' kanilan. \v 3 Aw kyumamang si Maria sa tenga' ya litro na manimbo' na wala' ya nyakadali' na pigngalanan na nardo, aw dakula' to-o ya alaga'. Aw pig-asagan nan ya siki ni Jisus aw piggalisan nan na kanan lugay. Aw nyalegeb na kanimbo' ya seled na balay. \v 4 Aw dun uman ya sambuk na umagakan ni Jisus na si Judas Iskariyoti, na yan ya un maglubid kanan. Sa pagkita' nan sa pig-imo' ni Maria, miglong sakanan, \v 5 “Ananga' wala' baling galina ya manimbo' iyan aw ya kuwalta atag galu adti manga utaw na wala' ya pagkamangan? Ya alaga' nan maka-umba' saba sa sangka͡umay na utaw talabahuwan!” \v 6 Piglong yeiy ni Judas beke' na asuntu na nyallat sakanan sa manga wala' ya pagkamangan, manang asuntu na matatilu' sakanan. Kay yan ya pigtaliguwan sa kuwalta na manga umagakan ni Jisus manang gayed nan pag-uwa-an. \v 7 Aw tyumubag si Jisus kan Judas, “Pabaya-i la sakanan. Padayawan da kanan ya nyasama' na manimbo' pada pagtagilan dun ni allaw na paglebeng kanak. \v 8 Ya manga utaw na wala' ya pagkamangan gayed mayu pig-iyeped. Manang aku dili' madugay asini sayid mayu.” \s Ya palpa sa pagpatay kan Lazaro \p \v 9 Pagdengeg na madég to-o na manga utaw na Judiyu na nyawun si Jisus adti Bétaniya, nyadtu uman silan. Aw ya kanilan pagkadtu beke' olo' ni Jisus, manang peles nilan uman tanawun si Lazaro na pigmataw ni Jisus lekat adti pagkamatay. \v 10 Yanagaw migkatipun ya manga mangkatas na magdadugsu-ay adti Jérusalim aw pigbalawbalawan nilan na patayen uman si Lazaro, \v 11 kay madég ya manga Judiyu na wala' da dalug kanilan kay nyangintu-u la silan kan Jisus asuntu na pigmataw nan si Lazaro. \s Ya pagpamasa na madég na utaw kan Jisus pasinan adti Jérusalim \p \v 12 Na, madég to-o ya manga utaw na dyumateng adti Jérusalim na un tumambung sa Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem. Pagkasalut na allaw, dyengeg nilan na migpasinan da si Jisus adti Jérusalim. \v 13 Yanagaw nyan-utud silan sa palwa na manga palma aw pigsungun nilan si Jisus. Migpansileya silan aw migpan-iyak-iyak na miglong, “Hosanna! Ini la ya Pigpadala na Tyumanem dun ni kanan ngalan. Yeiy ya Hari' na Isra-él aw umba' sakanan deyen!” \p \v 14 Na, dadan da kyinita' ni Jisus ya sambuk na nati na asnu, aw yan ya pigsakayan nan pasinan adti Jérusalim. Aw nyatuman da ya pigpasulat na Tyumanem asini muna: \q \v 15 “Kamu na manga utaw na taga Jérusalim,\f * 12:15a Ya Ziyon yan ya dadan na ngalan na syudad na Jérusalim. \f* \q dili' kamu magkallek. \q Tanawa! Dyumateng da ya hari' mayu \q na syumakay sa nati na asnu!”\f * 12:15b Mabasa yeiy adti Zakariyas 9:9.\f* \m \v 16 Idtu muna, wala' pa na manga umagakan nan kalabeti ya kakawasan na kadég yeiy na nyangka-imo'. Manang dun ni pagliku' ni Jisus adti tas na langit, dun da nilan ka-anenganengi na ya kadég yeiy pigpasulat dadan na Tyumanem. \p \v 17 Madég ya manga utaw na nyagad kan Jisus lekat adti Bétaniya aw silan ya kyumita' sa pagtawag nan kan Lazaro lekat adti lebeng aw ya pagmataw kanan. Aw silan uman ya gayed mig-ubat-ubat sa manga nya-imo' ni Jisus. \v 18 Aw yeiy ya du-an na syumungun kan Jisus ya madég pa na utaw kay kyadenggan nilan ya ubat-ubat sa pig-imo' nan na milagru. \v 19 Yanagaw migbalawbalaw ya manga Parisiyo, law nilan, “Inunuwa mayu! Dili' da naten mabanggang ya kadég na manga utaw na dyumalug da kanan!” \s Ya pagpaninaw na manga utaw na Grigo kan Jisus \p \v 20 Na, awun uman manga utaw na Grigo na dyumateng dun ni Jérusalim na un tumambung sa pista pada magsimba sa Tyumanem adti Témplo. \v 21 Aw dyumulud silan kan Pilipi na taga Bétsayda, sakup na Galilya. Aw miglong silan kanan, “Kay Sir, kaliman nami galu kilala͡en si Jisus.” \v 22 Piglongan ni Pilipi si Andrés sa tud nilan, aw migdengan silan nyadtu ni kan Jisus aw piglongan nilan sakanan. \v 23 Aw yanagaw miglong si Jisus, “Dyumateng da ya udas na patasen ya dengeg na Ise' na Utaw. \v 24 Matinaw saba ya piglong ku kamayu: Wala' ya un ma-untung adti sambuk na bini' na trigu kun dili' matanem. Manang kun matanem una dun ni lupa' aw malandak, dili' madugay gumiti' aw tumulin menda' na to-o mamunga.\f * 12:23-24 Ya pigpalabet asini ni Jisus na bini', yan ya kanan pagka-utawun. Kun patayen da sakanan adti krus, madég ya manga utaw na makatagtun sa ginawa na wala' ya katigkasan.\f* \v 25 Kun singalan ya gyuminawa sa kanan pagka-utawun asini tas na lupa', kalagakan baling sa ginawa nan. Manang kun singalan ya magtibulluk dumalug kanak pangkay pa adti pagkamatay, matagtun nan ya ginawa na wala' ya katigkasan. \v 26 Aw pangkay singalan ya malim ma-imo' kanak sugu-anen, una sakanan dumalug kanak, kun ayin aku, adtu uman sakanan. Aw kun singalan ya magtuman sa manga sugu' ku, pakadyawun uman na kanak Ama. \s Ya pagkasampet ni Jisus sa pagkamatay nan \p \v 27 “Na, madég ya kakaypengan ku. Manang unu, paglongun ku ya kanak Ama na paluwa-en aku nan galu lekat adti kanak pagti-is na un ku ka-agiyan? Dili' saba! Kay yeiy ya du-an na dyumateng aku asini udas ini, na un matuman ya pagkaliman nan.” \v 28 Aw miglong pa si Jisus adti Ama nan, “Kay Ma', pakita͡an beg ya kanmu pagka Tyumanem adti manga utaw.” Aw awun tingeg na lyumekat adti tas na langit na miglong, “Abus da ku pakita͡an ya pagka Tyumanem ku, aw pakita' pa ku uman salut.” \p \v 29 Na, madég ya manga utaw na mig-indeg-indeg na malapit dun, aw dyengeg nilan ya tingeg yan, aw law nilan, “Migdadaneng!” Manang miglong ya manga eped, “Pagaw piglongan sakanan na anghil!” \v 30 Manang miglong si Jisus kanilan, “Beke' ku ya pigpadengeg na Tyumanem sa tingeg nan, kamu saba ya pigpadenggan nan. \v 31 Migpalekat da ya pag-ukum sa manga utaw asini tas na lupa', aw degen da uman ya pagdumala ni Satanas sa kadakula' na banwa. \v 32 Aw sa pagkalabu la kanak adti krus, paduludun ku ya kadég na manga utaw adi kanak aw mangintu-u silan.” \v 33 Aw dun ni paglong ni Jisus, pigpa-ede' nan kun unu ya un nan ka-agiyan na pagti-is sa pagkamatay nan. \v 34 Yanagaw miglong ya madég na manga utaw, “Pigsulat dun ni Uldin tadun na wala' ya tyamanan na pagdumala na Misiyas. Ananga' kaw maglong na ka-ilangan matay ya Ise' na Utaw adti krus? Singalan ka' utawa ya pigpalabet mu na Ise' na Utaw?” \v 35 Aw miglong si Jisus kanilan, “Ini pa ni kamayu ya kalalamdag manang dili' da magkadugay. Talana na asini pa, pangintu-uwi mayu pagaw kasaban kamu na kangitngitan. Kay ya utaw na nyanaw dun ni mangitngit, wala' nan ka-ede-i kun ayin sakanan pasinan. \v 36 Yanagaw talana ini pa aku ni sayid mayu, pangintu-uwi mayu na aku ya kalalamdag pada ma-imo' kamu manga utaw na kalalamdag.” \s Ya manga utaw na Judiyu na wala' pangintu-u kan Jisus \p Pagkatigkas ni Jisus maglong seiy, malakwat da sakanan pagkita-en adti madég na manga utaw. \v 37 Pangkay madég da ya milagru na pigpakita' nan kanilan, manang wala' silan pangintu-u kanan. \v 38 Yanagaw nyatuman da ya pigpasulat na Tyumanem magi sa propita nan na si Isayas, law nan, \q “Kay Tyumanem, singalan ka' ya nyangintu-u sa pag-ubat-ubat nami? \q Aw singalan manga utawa ya pigpakita-an da mu sa kanmu katulus?”\f * 12:38 Mabasa yeiy adti Isayas 53:1.\f* \m \v 39 Yan ya du-an na wala' nilan kabatug ya pagpangintu-u, kasiling na pigpasulat uman kan Isayas, law nan, \q \v 40 “Pigtampeng na Tyumanem ya kanilan mata pada dili' nilan kita-en ya katinawan. \q Aw pigpakategel nan ya kanilan anenganeng pada dili' nilan kalabetan ya ubat-ubat ku, \q kay kun kalabetan nilan pagaw magselsel silan, aw lanasen ku ya manga sala' nilan.”\f * 12:40 Mabasa yeiy adti Isayas 6:10.\f* \m \v 41 Piglong yeiy ni Isayas asini muna kay dadan da pigpakita' kanan ya katulus na pagka Tyumanem ni Jisus na yan ya pigkasampetan nan. \p \v 42 Pangkay maynan ya piglong ni Isayas, manang awun pa uman madég na manga Judiyu na nyangintu-u kan Jisus. Pangkay adti manga migdumala, awun eped na nyangintu-u la kanan, manang asuntu na nyallek silan sa manga eped na Parisiyo, wala' nilan pa-ede-an pagaw alilinan silan lekat adti manga sinagoga. \v 43 Kay to-o nilan pigkaliman na saya' silan na manga utaw kay sa katutukan ya Tyumanem kanilan. \s Ya katigkasan na pag-ubat-ubat ni Jisus adti madég na manga utaw \p \v 44 Na, miglong si Jisus magi sa mabagseg na tingeg adti madég na manga utaw na migkatipun dun, law nan, “Pangkay singalan ya mangintu-u kanak, pangintu-uwan nan uman ya migpadala kanak. \v 45 Aw kun singalan ya kyumita' kanak, kyinita' nan uman ya migpadala kanak. \v 46 Nyadi aku asini tas na lupa' na un mag-ilaw sa anenganeng na manga utaw. Aw ya utaw na mangintu-u kanak, wala' da sakanan adti kangitngitan. \v 47 Kun awun nyakadengeg sa ubat-ubat ku aw pigpalipaslipasan nan, dili' aku ya mag-ukum kanan. Yan saba ya kanak pigkadi ya pagpaliku' sa manga utaw adti Tyumanem. Aw beke' na kanak tud ya pag-ukum. \v 48 Manang ya utaw na gayed kyumele kanak aw dili' dumawat sa palna-u ku, ya manga tingeg na pig-ubat-ubat ku, yan ya mag-ukum kanilan kagaya adti kamoliyan na manga allaw. \v 49 Kay ya pigpalna-u ku, wala' lekat adi kanake', manang lyumekat adti Ama na migpadala kanak. Aw yeiy ya migsugu' kanak kun unu ya un ku palna-u. \v 50 Aw kya-ede-an ku na ya palna-u na pigsugu' nan kanak, yan ya maggagad sa utaw adti ginawa na wala' ya katigkasan. Yanagaw ya kadég na piglong ku kamayu, alag yeiy lekat adti Ama.” \c 13 \s Ya pag-ugas ni Jisus sa manga siki na manga umagakan nan \p \v 1 Sa wala' pa dateng ya Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem, nya-ede' si Jisus na malapit da ya allaw na pag-indeg nan asini tas na lupa' aw ya pagliku' nan adti tampid na Ama. To-o nan pigginawa͡an ya kanan manga umagakan aw pigpakita' nan kanilan ya kanan pagginawa na wala' ya tyamanan. \p \v 2 Pagkagabi yan, nyangiyambung si Jisus aw ya kanan manga umagakan. Na, pigbetang dadan ni Satanas adti anenganeng ni Judas Iskariyoti na ise' ni Simon na lubidan nan Jisus. \v 3 Nya-ede' si Jisus na pig-atag da na Ama kanan ya katundanan sa kadég. Nya-ede' uman na lekat sakanan adti Tyumanem aw un lumiku' adti Tyumanem. \v 4 Yanagaw, talana nilan nyangiyambung, nyindeg si Jisus aw pigluwas nan ya sa-ul nan na malawig aw kyumamang sa dakula' na tuwalya aw pangawakan nan. \v 5 Pagkatigkas yan, kyumamang si Jisus sa palanggana aw pigseledan nan na tubig. Aw pigpalekat nan ya pag-ugas sa manga siki na tagsambuksambuk na umagakan nan aw piggalisan nan uman na tuwalya na pigpangawak nan. \v 6 Aw sa pagdateng nan adti kan Simon Pédro, miglong si Pédro, “Kay Magpalna-uway, unu, ugasan mu uman ya kanak manga siki?” \v 7 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Adun, dili' pa mu yeiy kalabetan ya pig-imo' ku. Manang dili' madugay, kalabetan da mu.” \v 8 Aw miglong ni Pédro, “Kay Magpalna-uway, dili' aku malim na ikaw ya mag-ugas sa siki ku!” Manang miglong si Jisus kanan, “Kun dili' kaw magpa-ugas kanake' sa manga siki mu, beke' kaw na umagakan ku.” \v 9 Aw miglong si Simon Pédro, “Kun maynan, kay Magpalna-uway, beke' olo' na manga siki ku ya ugasan mu manang dala uman ya kanak manga tullu' aw ulu ku!” \v 10 Manang miglong si Jisus kanan, “Ya utaw na migsugbu la, dili' da ka-ilangan mag-ugas, kay malinis da ya kadakula' na lawas nan. Yan olo' ya ugasan ya manga siki nan. Aw dayaw da kamu migkalinis asuntu sa pagpangintu-u mayu kanak, manang beke' na kadég mayu.” \v 11 Maynan ya piglong ni Jisus asuntu na kya-ede-an da nan kun singalan ya un maglubid kanan. \p \v 12 Pagkatigkas da ni Jisus ugasan ya manga siki nilan, pigsut da nan uman ya kanan sa-ul aw lyumiku' sakanan adti lamisa. Aw pig-usip nan silan, “Unu, kyalabetan mayu ya kakawasan na pig-imo' ku kamayu? \v 13 Pigbasa͡an aku mayu dun ni pagtawag mayu kanak na ‘Magpalna-uway’ aw ‘Pangulu’. Aw umba' ya pagtawag mayu kanak. \v 14 Kun aku ya kamayu Pangulu aw Magpalna-uway na mig-ugas sa manga siki mayu, umba' kamu uman mag-ugas-ugasay sa kamayu manga siki. \v 15 Pig-imo' ku yeiy pada imo-un mayu pundinganan. Yanagaw magpadalem kamu kasiling na sugu-anen, kasiling na pig-imo' ku kamayu. \v 16 Matinaw ya un ku paglongun kamayu: Wala' ya sugu-anen na matas pa sa amu nan. Aw wala' ya pigsugu' na matas pa sa migsugu' kanan. \v 17 Na, asuntu na kya-ede-an da mayu yeiy, kun imo-un mayu, madyaw ya kamayu. \p \v 18 “Manang beke' na kadég mayu ya pigpalabet ku. Kya-ede-an ku ya anenganeng na tagsambuksambuk na kanak manga pigpamalli'. Aw matuman ya pigpasulat na Tyumanem asini muna na maglong, ‘Ya ubaybay ku na syumambuk kanak kyuman, yan pa baling ya miglubid kanak.’\f * 13:18 Mabasa adti Salmo 41:9.\f* \v 19 Pig-ubat ku yeiy dadan kamayu talana wala' pa ka-imo', pada kun ma-imo' da yeiy, ka-ede-an mayu na aku ya Misiyas. \v 20 Matinaw ya un ku paglongun kamayu: Pangkay singalan ya dumawat sa utaw na pigsugu' ku, dun da aku nan uman dawata. Aw kun singalan ya dumawat kanak, dun da nan uman dawata ya Ama na migpadala kanak.” \s Ya pagpa-ede' ni Jisus na lubidan sakanan \p \v 21 Pagkatigkas ni Jisus maglong seiy, to-o migkalat ya ginawa nan, aw miglong sakanan, “Matinaw ya un ku paglongun kamayu: Awun sambuk kamayu na un maglubid kanak.” \v 22 Aw migpan-inunuway ya manga umagakan nan kay to-o nyasagunut ya anenganeng nilan kun singalan kanilan ya pigpalabet nan. \v 23 Na, awun sambuk kanilan na pigginawa͡an ni Jisus na tyumangkil kanan.\f * 13:23 Ya tyumangkil kan Jisus yan si Juan na Apostol. Aw dun ni pagsulat nan, pigngalanan ni Juan ya kanan pagka-utawun na “pigginawa͡an ni Jisus.”\f* \v 24 Aw pigpulingenan sakanan ni Simon Pédro na usipen nan si Jisus kun singalan ya pigpalabet nan. \v 25 Yanagaw ya umagakan na tyumangkil kanan, nyangunsalig dun aba ni Jisus aw pig-usip nan sakanan, “Kay Magpalna-uway, singalan ya utaw yan?” \v 26 Tyumubag si Jisus, “Ya utaw na atagan ku sa pan na un ku tugmuk, yan ya maglubid kanak.” Yanagaw kyumamang si Jisus sa pan aw pigtugmuk nan aw pig-atag nan kan Judas Iskariyoti na ise' ni Simon. \v 27 Sa pagpakadawat da nan sa pan, syeledan sakanan ni Satanas. Aw miglong si Jisus kan Judas, “Maksay da imo-a ya awun ni anenganeng mu.” \v 28 Na, wala' ya pangkay sambuk dun ni lamisa na nya-ede' kun unu ya du-an na piglong yeiy ni Jisus kan Judas. \v 29 Iman na eped aw pigsugu' nan si Judas na un mayad sa makan pada sa Pista, aw kun beke' yan, matag adti manga utaw na wala' ya pagkamangan. Kay si Judas yan ya pigtaliguwan sa kuwalta. \v 30 Aw sa pagkatigkas da ni Judas kuman sa pan, nyaksay sakanan nyindeg aw lyumuwa', aw gabi la. \p \v 31 Sa adtu la si Judas ni luwa', miglong si Jisus, “Dyumateng da ya udas na pakita' da ya pagka Tyumanem na Ise' na Utaw, aw magi sa un ma-imo' kanak ka-ede-an na manga utaw ya kadyaw na Tyumanem. \v 32 Aw asuntu na ka-ede-an da nilan ya kadyaw na Tyumanem magi kanak, pakita' uman na Tyumanem ya kadyaw na Ise' nan. Aw un da nan imo-un. \v 33 Kamu na kanak palangad mangayse', dakman tagbi' ya manga udas na pag-iyagad tadun. Paninawun aku mayu. Manang paglongun ku adun salut ya piglong da ku adti magdadumala͡ay sa manga Judiyu: ‘Dili' kamu makakadtu ni kanaken kadtuwan’. \v 34 Awun bagu na sugu' na un ku atag kamayu: Paggaginawa͡ay kamu. Kasiling saba na pagginawa ku kamayu, maynan uman maggaginawa͡ay ya kadég mayu. \v 35 Kay kun maggaginawa͡ay kamu, ka-ede-an na kadég na manga utaw na kamu ya kanaken manga umagakan.” \s Ya pagpa-ede' ni Jisus na balyaw sakanan ni Pédro \p \v 36 Pagkatigkas yan, nyusip si Simon Pédro kan Jisus, “Kay Magpalna-uway, ayin kaw kadtu?” Aw tyumubag si Jisus kanan, “Dili' pa kaw maka-agad kanak adti un ku kadtuwan, manang kagaya adti kamoliyan makadalug da kaw adtu.” \v 37 Aw miglong si Pédro kanan, “Kay Magpalna-uway, ananga' dili' aku maka-agad kanmu adun? Atag ku ya kanak pagka-utawun pangkay adti pagkamatay asuntu kanmu!” \v 38 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Unu, tengteng na atag mu ya kanmu pagka-utawun asuntu kanak? Matinaw ya un ku paglongun kanmu: Sa dili' pa tumaga-uk ya manuk, balyaw aku mu na makatlu.” \c 14 \s Si Jisus ya dalan pasinan adti Ama \p \v 1 Migpadeleg si Jisus miglong kanilan, “Dili' magkakamang ya ginawa mayu. Salig kamu sa Tyumanem, aw salig kamu uman kanak. \v 2 Adti balay na Ama ku, madég ya manga tambi'. Dili' aku maglong kamayu kun beke' pa yeiy na matinaw. Yanagaw muna aku madtu na un magtagilan sa eya-anan mayu. \v 3 Aw pagkatigkas ku tagilanen ya eya-anan mayu, lumiku' aku aw angayen ta kamu, aw dun da kamu gayed pag-eya' ni tampid ku. \v 4 Aw kya-ede-an mayu ya agiyanan pasinan adti banwa na un ku kadtuwan.” \v 5 Miglong si Tomas kan Jisus, “Kay Magpalna-uway, wala' kami paka-ede' kun ayin kaw kadtu, yanagaw unun nami ya pagka-ede' sa agiyanan yan?” \v 6 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Aku ya agiyanan, aku ya katinawan, aw aku ya lyekatan sa ginawa na wala' ya katigkasan. Wala' ya pangkay sambuk na makakadtu ni Ama kun dili' magi kanak. \v 7 Kun tengteng na kya-ede-an aku mayu, ka-ede-an da mayu uman ya kanak Ama. Yanagaw lekat adun, kya-ede-an da mayu sakanan aw kyinita' da mayu uman.” \p \v 8 Pagkatigkas yan, miglong si Pilipi kan Jisus, “Kay Magpalna-uway, pakita͡an kanami ya Ama aw umba' da yan kanami.” \v 9 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Kadugay da naten mig-iyagad, wala' pa mu ka' ka-ede-i kun singalan aku? Ya kyumita' kanake', kyumita' uman sa Ama. Ananga' kaw makapaglong na ‘Pakita͡an kanami ya Ama’? \v 10 Unu, wala' pa kaw pangintu-u na aku awun ni Ama aw ya Ama asini kanak? Ya manga pig-ubat-ubat ku kamayu, wala' lekat adti kanak manang lyumekat adti Ama ku na asini kanak, aw magi kanak pig-imo' nan ya kanan manga imo-unun. \v 11 Yanagaw, pangintu-uwi mayu na aku awun ni Ama, aw ya Ama asini kanak. Manang kun dili' mayu yan pangintu-uwan, pangintu-uwi aku mayu baling asuntu sa manga puliba na pigpan-imo' ku. \v 12 Matinaw ya un ku paglongun kamayu: Asuntu na lumiku' aku adti Ama, ya utaw na nyangintu-u kanak, mabatug nan imo-un ya manga pig-imo' ku aw to-o pa dun dakula' ya mabatug nan imo-un. \v 13 Aw pangkay unu ya sekaten mayu magi sa kanak ngalan, imo-un ku pada madeyen ya Ama magi dun ni kanan Ise'. \v 14 Salutun ku ya paglong: Kun magsekat kamu sa pangkay unu magi sa kanak ngalan, imo-un ku saba. \s Ya Ispiritu Santo na pigpakang ni Jisus \p \v 15 “Kun pigginawa͡an aku mayu, daluga ya kanak manga sugu'. \v 16 Aw sekaten ku adti Ama na padala͡an kamu nan na sambuk na mag-apitay na magpalna-u kamayu kalyu kanak, aw agad-agadan kamu nan na wala' ya tyamanan. \v 17 Ya mag-apitay yeiy, yan ya Ispiritu Santo, aw alag matinaw ya paglongun nan. Ya manga utaw na wala' pangintu-u sa Tyumanem dili' nilan mabatug dawaten ya Ispiritu Santo, kay wala' nilan ka-ede-i sakanan. Manang kamu nya-ede' da kanan kay gayed sakanan awun ni kamayu, aw meya' pa dun ni anenganeng mayu. \p \v 18 “Dili' ta kamu pabaya-an kasiling na manga manélu. Kay lumiku' aku saba asini kamayu. \v 19 Dakman tagbi' ya udas aw dili' da aku na manga utaw kita-en. Manang kamu, kumita' pa kanak.\f * 14:19 Kita-en pa si Jisus na manga umagakan nan pagkatigkas na kanan pagkataw.\f* Aw asuntu na awun ginawa ku na wala' ya katigkasan, kamu uman awun ginawa na wala' ya katigkasan. \v 20 Yanagaw dun ni allaw na kita-en aku mayu salut, ka-ede-an da mayu na aku awun ni Ama. Aw ka-ede-an mayu uman na nyaka-akup kamu kanak, aw aku awun gayed ni kamayu. \v 21 Aw ya utaw na dayaw dyumalug sa manga sugu' ku, yan ya utaw na tengteng gyuminawa kanak. Aw ya utaw na gyuminawa kanak, ginawa͡an uman na kanaken Ama. Aw maynan uman, ginawa͡an ku sakanan aw pa-ede' ku kanan kun singalan aku.” \p \v 22 Pagkatigkas yan, nyusip kan Jisus ya sambuk na umagakan nan na pigngalanan na si Judas, beke' na Judas Iskariyoti. Miglong si Judas, “Kay Magpalna-uway, ananga' olo' kami ya pigpa-ede' mu aw beke' na kadég na manga utaw?” \v 23 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Pangkay singalan ya gyuminawa kanak, dalugun nan ya palna-u ku. Aw ginawa͡an sakanan na kanak Ama, aw meya' kami ya Ama ku adti kanan. \v 24 Manang ya utaw na wala' ya pagginawa kanak, wala' nan uman daluga ya manga palna-u ku. Aw ya pigpalna-u ku na pigdengeg mayu, wala' lekat adti kanak manang lekat adti Ama na migpadala kanak. \p \v 25 “Piglong ku yeiy kamayu talana ini pa aku ni tampid mayu. \v 26 Manang ya mag-apitay na un padala na Ama dun ni kanak ngalan, yan ya Ispiritu Santo na un magpalna-u aw magpa-anenganeng kamayu sa kadég na piglong ku pada dili' mayu kalingawan. \p \v 27 “Dili' magkakamang ya kamayu ginawa aw dili' kamu magkallek, kay ayawan ku kamayu ya kanak kalinaw. Aw ya kalinaw na un ku atag kamayu beke' na kasiling na kalinaw na asini tas na lupa'. \v 28 Pigdengeg da mayu ya piglong ku kamayu na ‘indegan ta kamu manang lumiku' aku asini tampid mayu.’ Kun tengteng na pigginawa͡an aku mayu, magleya kamu galu asuntu na madtu aku ni tampid na Ama na matas pa kanak. \v 29 Pig-ubat da ku yeiy dadan kamayu pada dun ni allaw na ma-imo' da, pangintu-uwan mayu ya piglong ku. \v 30 Dakman tagbi' ya udas na pagbalawbalaw tadun kay awun da ya migdumala asini tas na lupa' na si Satanas. Dili' aku degen na katulus nan, \v 31 manang imo-un ku ya kaliman na kanak Ama pada ka-ede-an na manga utaw na pigginawa͡an ku ya Ama aw pigtuman ku ya kadég na pigsugu' nan kanake'. Na, kitadun da!” \c 15 \s Ya pundinganan sa balagen na paras \p \v 1 Talana ni Jisus aw manga umagakan nan nyanaw, migpadeleg sakanan miglong adti kanilan, “Aku ya tengteng na punu-an na balagen na paras, aw ya Ama ku, yan ya magsanggila-ay. \v 2 Ya kadég na sanga ku na wala' pakabunga, utudun nan. Aw ya manga sanga na nyamunga, panalingsingan nan pada to-o pa mamunga. \v 3 Aw kamu, kyalinisan da magi sa palna-u ku na pigdawat da mayu. \v 4 Katingen kamu asini kanak kasiling uman na awun aku ni kamayu. Dili' makabunga ya sanga kun wala' dun ni punu-an. Maynan uman dili' kamu makabunga kun dili' kamu matingen asini kanak. \p \v 5 “Aku ya punu-an na balagen na paras, aw kamu ya manga sanga. Ya utaw na gayed nyatingen asini kanak aw aku uman awun ni kanan, yan ya utaw na to-o pa mamunga. Kay kun wala' aku, wala' ya mabatug mayu. \v 6 Manang kun awun utaw na wala' katingen adi kanak, kasiling sakanan na sanga na pig-utud aw pig-agbel adti ligad aw magdang da. Aw tigkas yan, panimunun aw agbel adti atulun. \v 7 Manang kun matingen kamu adi kanak, aw kun kenne' pa adti kamayu anenganeng ya pigpalna-u ku, na, pagsekat kamu sa pangkay unu ya kaliman mayu aw imo-un saba kamayu. \v 8 Aw magi sa pagpamunga mayu na to-o madég, madeyen ya Ama. Aw yeiy ya magmatinaw na kamu ya kanak manga umagakan. \v 9 Kasiling na pagginawa kanak na Ama, maynan uman ya pagginawa ku kamayu. Yanagaw katingen kamu dun ni kanak pagginawa. \v 10 Kun dalugun mayu ya kanak manga sugu', tengteng na awun kamu ni kanak pagginawa, kasiling na dayaw ku pigtuman ya manga sugu' na Ama ku, aw gayed aku awun ni kanan pagginawa. \p \v 11 “Piglong ku yeiy adti kamayu pada ya kanak pagleya awun ni kamayu aw ya pagleya mayu dayaw malingeb. \v 12 Ini ya kanak sugu': Paggaginawa͡ay kamu kasiling na pagginawa ku kamayu. \v 13 Kun awun utaw na magtumbay na patayen sakanan asuntu sa manga ubaybay nan, yan ya pagginawa na wala' ya maka-unawa. \v 14 Kun imo-un mayu ya pigsugu' ku, kamu ya tengteng na ubaybay ku. \v 15 Dili' ta kamu tawagen na sugu-anen, kay ya sugu-anen dili' maka-ede' sa imo-unun na amu nan. Manang pigtawag da ta kamu na kanak tengteng manga ubaybay, kay pigpa-ede' ku kamayu ya kadég na piglong na kanak Ama. \v 16 Beke' mayu ya nyamalli' kanak. Aku saba ya nyamalli' kamayu. Aw pigtani ta kamu na un magpa-ede' sa palna-u ku adti manga utaw pada mangintu-u silan, aw yeiy ya palangad bunga mayu na dili' magkalat. Aw yanagaw pangkay unu ya sekaten mayu adti Ama magi sa kanak ngalan, atag nan kamayu. \v 17 Ini ya kanak sugu' kamayu: Gayed kamu paggaginawa͡ay.” \s Ya pamulayam na un dumateng \p \v 18 Miglong pa uman si Jisus, “Kun dumutan kamu na madég na manga utaw asuntu kanak, anenganenga mayu na aku ya muna nilan pigdumutan. \v 19 Kun kenne' pa mayu nyaka-akup sa manga utaw asini tas na lupa', ginawa͡an kamu galu nilan. Manang asuntu na pigpamalli' da ta kamu, wala' da kamu paka-akup dun ni kanilan. Yanagaw yan ya du-an na pigdumutan kamu nilan. \v 20 Anenganenga mayu ya piglong da ku kamayu: Wala' ya sugu-anen na matas pa sa amu nan. Kun pigpamulayaman aku nilan, kamu uman pamulayaman nilan. Kun pigdalug nilan ya palna-u ku, dalugun uman nilan ya palna-u mayu. \v 21 Manang ya du-an na pamulayaman kamu nilan, kay nyangintu-u kamu kanak, aw wala' nilan ka-ede-i ya migpadala kanak. \v 22 Kun wala' aku kadi asini tas na lupa' aw pagpalna-u kanilan, wala' galu ya tubagenen nilan. Manang adun, dili' da silan makapaglong na wala' ya sala' nilan. \v 23 Pangkay singalan ya migdumut kanak, pigdumutan nan uman ya Ama ku. \v 24 Kun wala' ya pigpan-imo' ku dun ni kanilan na milagru na dili' mabatug na eped, dili' galu silan pasala-en. Manang kyinita' da nilan ya manga pig-imo' ku, aw pigdumutan aku baling nilan aw ya kanak Ama. \v 25 Aw adti pig-imo' nilan, nyatuman da ya nyakasulat adti kanilan Uldin: ‘Pigdumutan aku nilan na wala' ya indeganan.’\f * 15:25 Mabasa tadun adti Salmo 35:19 aw Salmo 69:4.\f* \p \v 26 “Manang padala ku kamayu ya mag-apitay na yan ya Ispiritu Santo na lekat adti Ama. Aw yan ya magpalna-u kamayu sa tengteng matinaw. Lekat sakanan adti Ama, aw yan ya magmatinaw kun singalan aku. \v 27 Aw kamu uman ya magmatinaw kun singalan aku, kay nyaka-iyeped kamu saba kanak lekat pa adti pagpalekat ku migpalna-u. \c 16 \p \v 1 “Piglong da ku dadan ya kadég yeiy kamayu pada dili' kamu makasuway sa pagpangintu-u mayu kanak. \v 2 Alilinan kamu na manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu dun ni manga sinagoga. Aw dumateng pa ya manga allaw na kun singalan ya magpatay kamayu iman nilan aw kyatutukan ya Tyumanem sa pig-imo' nilan. \v 3 Maynini ya imo-un nilan kamayu kay wala' nilan ka-ede-i kun singalan ya Ama aw kun singalan uman aku. \v 4 Manang piglong ku yeiy dadan pada kun ma-imo' ya maynan, ka-anenganengan mayu ya pigpa-ede' ku kamayu. \s Ya imo-unun na Ispiritu Santo \p “Idtu muna, wala' ku kamayu ubat-ubatan kay ini pa aku ni tampid mayu. \v 5 Manang adun, agpet da aku lumiku' adti Ama na migpadala kanak, aw wala' ya pangkay sambuk kamayu na nyusip kun ayin aku kadtu. \v 6 Aw sa pag-ubat ku yeiy adti kamayu, migkalat da baling ya ginawa mayu. \v 7 Manang matinaw ya paglongun ku kamayu: To-o madyaw kamayu na indegan ta kamu. Kay kun dili' aku mindeg asini, dili' dumateng ya mag-apitay na yan ya Ispiritu Santo na magpalna-u kamayu. Manang kun mindeg aku, un ku padala sakanan adti kamayu. \v 8 Aw sa pagdateng da nan asini, pa-ede' nan sa manga utaw kun unu ya manga sala' nilan, aw pa-ede' nan uman kanilan na wala' ya sala' asini kanak, aw ya Tyumanem yan ya mag-ukum kanilan. \v 9 Bangalen nan adti kanilan na nyakasala' silan kay wala' aku nilan pangintu-uwi. \v 10 Aw bangalen nan uman adti kanilan na wala' ya sala' dun ni kanak, yanagaw lumiku' aku adti tampid na Ama aw dili' da kamu kumita' kanak. \v 11 Aw bangalen nan uman kanilan na ya Tyumanem yan ya mag-ukum sa manga utaw kay pig-ukuman da nan ya migdumala asini tas na lupa' na si Satanas. \p \v 12 “Madég pa galu ya un ku paglongun kamayu manang malug pa mayu adun kalabetan. \v 13 Manang pagdateng da na Ispiritu Santo, gagaden nan ya anenganeng mayu adti pagka-ede' sa kadég na matinaw. Aw ya palna-u nan kamayu dili' lekat adti kanan manang yan olo' ya pa-ede' nan ya kanan pigdengeg. Pa-ede' nan uman kamayu kun unu ya un dumateng. \v 14 Aw ya Ispiritu, patasen nan ya kanak dengeg. Kay ubat nan ya pangkay unu na dengegen nan lekat adti kanak, aw pa-ede' nan adti kamayu. \v 15 Ya kadég na adti anenganeng na Ama, yan uman ya kanak. Yanagaw pangkay unu ya dengegen na Ispiritu lekat adti kanak, yan uman ya pa-ede' nan adti kamayu. \s Ya kalalatan na ginawa kasayuwan na pagleya \p \v 16 “Na, dakman tagbi' ya pagsambuk tadun aw dili' da aku mayu kita-en, manang dili' madugay uman da aku mayu kita-en.” \p \v 17 Asuntu sa piglong ni Jisus kanilan, mig-usip-usipay ya manga umagakan nan, “Unu ya kakawasan na piglong nan na ‘Dakman tagbi' ya pagsambuk tadun aw dili' da aku mayu kita-en, manang dili' madugay uman da aku mayu kita-en’? Aw miglong pa uman sakanan, ‘Lumiku' aku adti tampid na Ama.’ ” \v 18 Aw gayed silan mig-usip-usipay na maglong, “Unu ya pyalabet nan na ‘dili' madugay’? Wala' tadun ka-ede-i kun unu ya pyalabet nan.” \p \v 19 Na, kya-ede-an ni Jisus na kaliman nilan galu musip kanan, yanagaw piglongan nan silan, “Enda', mig-usip-usipay kamu kun unu ya kakawasan na piglong ku kakayna na ‘Dakman tagbi' ya pagsambuk tadun aw dili' da aku mayu kita-en, manang dili' madugay uman da aku mayu kita-en’? \v 20 Matinaw ya un ku paglongun kamayu: Magsugaw kamu asuntu sa kakalatan na ginawa mayu, manang ya manga utaw na wala' pangintu-u kanak, magleya silan. Aw pangkay magkalat ya ginawa mayu, manang ya kakalatan yan kasayuwan saba na pagleya. \v 21 Kasiling na ka͡ubayan na migti-is pyetesan. Manang sa pagka͡utaw da na ise' nan, kalingawan da nan ya pagti-is asuntu na magleya sakanan kay nya͡utaw da ya kanan ise'. \v 22 Maynan uman kamu. Migkalat ya ginawa mayu adun asuntu sa piglong ku kamayu, manang dili' madugay magkakita͡ay kitadun salut aw to-o kamu magleya. Aw wala' ya pangkay singalan na makakamang sa pagleya na awun ni kamayu. \p \v 23 “Dun ni allaw yan, beke' da ku ya sekatan mayu. Matinaw ya un ku paglongun kamayu: Pangkay unu ya sekaten mayu adti Ama magi sa kanak ngalan, un nan saba imo-un kamayu. \v 24 Taman adun, wala' kamu pagsekat sa pangkay unu adti kanan magi sa kanak ngalan. Manang adun, pagsekat da kamu, aw atag nan saba pada malingeb ya kamayu pagleya. \s Pigdeg da ni Jisus ya katulus na malatay \p \v 25 “Miglong aku kamayu adun magi sa manga pundinganan, manang dumateng ya allaw na dili' da aku maglong kamayu magi sa manga pundinganan manang bangalen da ku adti kamayu ya kana Ama ku. \v 26 Dun ni allaw yan, kamu la ya magsekat adti kanan dun ni pagpanawagtawag mayu magi sa kanak ngalan. Dili' da ka-ilangan na aku ya magsekat adti Ama pada kamayu. \v 27 Pigginawa͡an kamu na Ama asuntu na gyuminawa kamu kanak aw nyangintu-u kamu na aku lekat adti Ama. \v 28 Lyumekat aku adti Ama, aw nyadi aku asini tas na lupa'. Manang adun, indegan da ku ya banwa ini aw lumiku' da aku adti Ama.” \p \v 29 Aw miglong ya manga umagakan nan, “Kyalabetan da nami adun ya piglong mu kay beke' da pundinganan ya piggamit mu! \v 30 Nya-ede' da kami na kya-ede-an mu ya kadég. Pangkay wala' pa kami usip kanmu, dadan da mu kya-ede-an ya kanami pig-anenganeng. Yanagaw nyangintu-u la kami na lekat kaw adti Tyumanem.” \v 31 Aw nyusip si Jisus kanilan, “Unu, tengteng kamu nyangintu-u kanak? \v 32 Manang dumateng ya udas aw adun dyumateng da saba na magpansibeklag kamu mampamalaguy pasinan adti kamayu manga balay. Aw pabaya-an aku mayu na olo' ku sayda. Manang beke' na sayda ku olo' kay gayed aku pig-agad-agadan na kanak Ama. \v 33 Ya kadég yeiy, piglong da ku kamayu pada awun kalinaw mayu asuntu na nyangintu-u kamu kanak. Asini tas na lupa', magti-is kamu sa madég na kalugan. Manang dili' magkalumay ya ginawa mayu, kay pigdeg da ku si Satanas na migdumala sa kadakula' na banwa.” \c 17 \s Ya pagpanawagtawag ni Jisus pada sa manga umagakan nan \p \v 1 Pagkatigkas ni Jisus maglong adti manga umagakan nan, lyumangad sakanan adti langit aw nyanawagtawag adti Tyumanem, law nan, “Kay Ma', 1 dyumateng da ya udas na pakita' mu ya katulus na pagka Tyumanem na kanmu Ise'. \v 2 Kay pig-atag da mu kanak ya katundanan magdumala sa kadég na manga utaw, pada atag ku ya ginawa na wala' ya katigkasan adti manga utaw na pigtaligu mu kanak. \v 3 Aw maynini ya pa-agi na matagtun nilan ya ginawa na wala' ya katigkasan: Maka-ede' silan na ikaw olo' ya tengteng Tyumanem aw ka-ede-an nilan uman na aku si Jisu-Kristu na pigpadala mu. \v 4 Pigpatas ku ya kanmu dengeg asini tas na lupa' magi sa pagtuman ku sa kadég na imo-unun na pigtaligu mu kanak. \v 5 Yanagaw adun, kay Ma', uli-an ya dengeg ku kasiling na idtu muna sa dun pa aku ni tampid mu lekat pa asini muna sa wala' pa ka-imo' ya kadakula' na banwa. \p \v 6 “Pigpa-ede' ta kaw adti manga utaw na pigtaligu mu kanak na asini tas na lupa'. Idtu muna, kanmu silan, aw adun pig-atag mu silan kanak. Aw pigdalug nilan ya kanmu piglong. \v 7 Aw pigka-ede-an da nilan na ya kadég na pig-atag mu kanak alag lyumekat adti kanmu. \v 8 Kay ya piglong mu kanak, yan ya pigpalna-u ku kanilan, aw dayaw nilan pigdawat. Kya-ede-an da nilan na aku lekat saba adti kanmu, aw nyangintu-u silan na ikaw ya migpadala kanak. \p \v 9 “Nyanawagtawag aku kanmu pada kanilan, manang beke' na manga utaw na wala' pangintu-u kanak. Yan saba ya pigpanawagtawagan ku adti kanmu ya manga utaw na pigtaligu mu kanak, kay kanmu saba silan manga utaw. \v 10 Aw ya kadég na kanak, kanmu saba. Aw ya kadég na awun ni kanmu, kanak uman. Aw pigpatas ya dengeg ku magi kanilan. \v 11 Dili' madugay lumiku' aku adti kanmu kay Ma', aw dili' da aku meya' asini sayid na manga utaw. Manang silan, kenne' pa nilan asini. Kay Ma' na wala' ya sala', gayed silan tamengi magi sa katulus na kanmu ngalan na pig-atag mu kanak. Pakatanawi silan pada magkasambuk ya ginawa aw anenganeng nilan kasiling na kita sambuk da. \v 12 Talana ini pa aku ni sayid nilan, pigpakatanawan ku silan aw pigtamengan ku magi sa katulus na kanmu ngalan na pig-atag mu kanak. Aw wala' ya nyalagak kanilan, sambuk da olo' aw yan ya pigpalpa mu dadan na malagak, manang magi dun ni pig-imo' nan, matuman ya pigpasulat mu asini muna. \v 13 Aw adun, lumiku' da aku adti kanmu. Aw dadan ku piglong ya kadég yeiy kanilan talana ini pa aku ni tampid nilan, pada malingeb da adti kanilan ya pagleya ku. \v 14 Pigpalna-u la ku kanilan ya kanmu piglong. Aw pigdumutan silan na manga utaw na wala' ya pagpangintu-u kanmu, kasiling ku uman pigdumutan nilan kay wala' aku agad sa pa-agi nilan. \v 15 Dili' aku magsekat adti kanmu na kamangen mu silan lekat asini tas na lupa', manang yan olo' ya sekaten ku adti kanmu na tamengan mu silan aw degen nilan ya manga kapandayan ni Satanas. \v 16 Beke' na asini tas na lupa' ya kanilan tengteng eya-anan, kasiling ku uman na dili' taga asini tas na lupa'. \v 17 Taniya silan magi sa palna-u mu na alag matinaw. \v 18 Aw kasiling na pigpadala aku mu asini tas na lupa', maynan uman pigsugu' ku silan adti kadég na manga utaw adti kadakula' na banwa. \v 19 Asuntu kanilan, tumbay ku ya kanak pagka-utawun na ma-imo' dugsu' adti kanmu pada mabatug da silan taniyen aw ma-imo' kanmu manga utaw magi dun ni pagdalug nilan sa kanmu matinaw na palna-u. \p \v 20 “Na, beke' olo' nilan ya pyanawagtawagan ku adti kanmu, manang kadég uman na manga utaw na un pa mangintu-u kanak adti kamoliyan magi sa pag-ubat-ubat na manga utaw na nyangintu-u kanak. \v 21 Kay Ma', nyanawagtawag aku kanmu na magkasambuk galu ya kadég nilan kasiling na ikaw asini kanak aw aku awun ni kanmu. Nyanawagtawag aku uman na maka-akup silan kanate' pada mangintu-u ya manga utaw na asini tas na ikaw ya migpadala kanak. \v 22 Ya dengeg na pig-atag mu kanak asini muna, pig-atag da ku uman adti kanilan, pada magkasambuk ya kanilan ginawa kasiling na kita sambuk da. \v 23 Ikaw asini kanak, aw aku awun ni kanilan, pada dayaw malingeb ya pagkasambuk na ginawa nilan. Kun maynan, ka-ede-an na manga utaw na ikaw ya migpadala kanak. Aw ka-ede-an nilan uman na pigginawa͡an mu silan kasiling na pagginawa mu kanak. \p \v 24 “Kay Ma', ya manga utaw na pig-atag mu kanak, kaliman ku mag-iyeped kami adti tampid mu. Aw kita-en nilan ya pig-atag mu kanak na katulus aw kalalamdag na pagka Tyumanem asuntu na pigginawa͡an aku mu lekat pa na pagka-imo' na kadakula' na banwa. \v 25 Kay Ma' na wala' ya sala', ya manga utaw, wala' silan paka-ede' kun singalan kaw. Manang aku nyaka-ede' kanmu. Aw ya manga eped ku ini, kya-ede-an nilan na ikaw ya migpadala kanak. \v 26 Pigpa-ede' da ta kaw adti kanilan, aw padelegen pa ku ya pagpa-ede', pada ya pagginawa mu kanak awun ni kanilan, aw aku uman awun ni kanilan.” \c 18 \s Ya pagdakep kan Jisus \p \v 1 Pagkatigkas ni Jisus manawagtawag, nyanaw sakanan eped nan ya kanan manga umagakan. Tyumalipag silan sa ganga' na Kidron aw tyumukud silan aw syumeled dun ni kakawuyan na manga olibo. \v 2 Na, si Judas Iskariyoti na miglubid kan Jisus, kya-ede-an nan uman ya banwa yeiy kay malikit si Jisus magkadtu aw ya kanan manga umagakan. \v 3 Aw dyumateng si Judas aw manga sundalu na Romanen aw manga magtatunggu-ay sa Témplo, kay pigsugu' silan na manga mangkatas na magdadugsu-ay aw manga Parisiyo. Aw nyandala silan sa manga saleng aw manga kinis. \p \v 4 Na, kya-ede-an da ni Jisus dadan ya kadég na un ma-imo' kanan. Yanagaw pigsungun nan silan aw nyusip sakanan, “Singalan ya pigpaninaw mayu?” \v 5 Aw tyumubag silan, “Si Jisus na taga Nazarit.” Miglong si Jisus kanilan, “Aku saba ya pyaninaw mayu.” Na, dun ni sayid nilan si Judas na yan ya miglubid kanan. \v 6 Sa paglong ni Jisus kun singalan sakanan, nyaka-udul silan aw nyangkalukad dun ni lupa'. \f * 18:6 Ya piglong ni Jisus lekat adti tingeg na Hibriyu, aw ka-ede-an tadun adti Éxudo 3:14, kay pigpa-ede' nan na sakanan si Yahwéh ya Tyumanem.\f* \v 7 Pigsalut nan pig-usip silan, “Singalan ya pyaninaw mayu?” Aw law nilan, “Si Jisus saba na taga Nazarit.” \v 8 Aw miglong si Jisus kanilan, “Piglongan da ta kamu na aku saba si Jisus. Yanagaw kun aku olo' ya pigpaninaw mayu, pabaya-i la ya manga eped ku ini na manaw silan.” \v 9 Na, dun ni tubag nan, nyatuman ya piglong nan idtu muna na wala' ya malagak pangkay sambuk na pigtaligu kanan na Ama. \v 10 Aw pigtagnus ni Simon Pédro ya kampilan nan aw pigtibas nan ya sugu-anen na pangulu na manga magdadugsu-ay. Aw dayaw nya-ilap ya kalintu na talinga nan. Ya ngalan na sugu-anen yeiy, si Malku. \v 11 Aw piglong si Jisus kan Pédro, “Uli-an adti luma' ya kampilan mu! Pagaw mig-anenganeng kaw na dili' ku mabatug ti-isen ya un pa-agiyan kanak na Ama.” \s Ya pagpa-agad kan Jisus adti kan Anas \p \v 12 Aw pagkatigkas yan, pigdakep si Jisus na manga sundalu na Romanen aw kapitan nilan, aw manga Judiyu na migtunggu' sa Témplo. Aw piggapus nilan si Jisus. \v 13 Pigpa-agad nilan una sakanan adti asdangan ni Anas na ugangan ni Kaypas. Na, si Kaypas ya pangulu na manga magdadugsu-ay adti Témplo dun ni umay yan. \v 14 Si Kaypas uman ya miglong idtu muna adti manga eped nan na magdadumala͡ay sa manga Judiyu, law nan, “Madyaw pa na sambuk olo' kanaten ya matay asuntu sa manga Judiyu kay sa apnasen ya kadég na manga utaw asini nasud tadun.” \s Ya pagbalyaw ni Pédro kan Jisus \p \v 15 Na, dyumalug si Simon Pédro kanilan adti mawatawat. Aw dyumalug uman ya sambuk na umagakan ni Jisus \f * 18:15 Ya sambuk na umagakan ni Jisus asini, yan si Juan na migsulat sa libru yeiy.\f* na pigkilala la na pangulu na manga magdadugsu-ay, aw pyaseled nan adti kanan balay eped ni Jisus. \v 16 Manang si Pédro kenne' nan mig-indeg-indeg adti luwa', malapit dun ni suwangan na pamanag. Yanagaw lyumuwa' ya sambuk na umagakan na pigkilala na pangulu na manga magdadugsu-ay, aw migbalawbalaw silan ya sugu-anen na bubay na migtunggu' sa suwangan, aw pigpaseled nan si Pédro. \v 17 Aw miglong ya sugu-anen kan Pédro, “Enda', ikaw agaw ya sambuk na umagakan na utaw yan?” Aw tyumubag si Pédro, “Beke' ku.” \p \v 18 Na, to-o maniki' ya gabi yan. Yanagaw migsipanalang ya manga sugu-anen aw ya manga magtatunggu-ay dun ni duluk nilan. Aw si Pédro, nyanalang uman adti sayid nilan. \s Ya pag-usip na pangulu na manga magdadugsu-ay kan Jisus \p \v 19 Adti seled, pig-usip ni Anas si Jisus. Kaliman nan ka-ede-an kun singalan ya manga umagakan nan aw unu ya kanan pigpalna-u. \v 20 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Wala' ku tagu-a ya kanak pagpalna-u adti manga utaw. Kay dun aku pagpalna-u adti manga sinagoga aw adti manga pamanag na Témplo na alag pagkatipunan na kadég na manga Judiyu. Aw wala' ya pigpalna-u ku kanilan na tagu-tagu'. \v 21 Ananga' aku mayu usipen? Usipa mayu baling ya manga utaw ini na nyakadengeg kanak kay nyaka-ede' silan kun unu ya pigpalna-u ku kanilan.” \v 22 Sa paglong nan seiy, pigsampal sakanan na sambuk na magtatunggu-ay na nyinindeg malapit dun ni kanan, law nan, “Maynan ka' ya pagtubag sa pangulu na manga magdadugsu-ay?” \v 23 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Kun dili' matinaw ya piglong ku, matinawa la na dili' umba' ya piglong ku. Manang kun matinaw ya piglong ku, ananga' aku mu sampalen?” \p \v 24 Pagkatigkas yan, pigpa-ated ni Anas si Jisus na kenne' piggapus adti kan Kaypas na yan ya pangulu na manga magdadugsu-ay. \s Pigbalyaw da uman ni Pédro si Jisus \p \v 25 Na, sa kenne' pa ni Pédro nyanalang, pig-usip sakanan na manga utaw dun, law nilan, “Enda', ikaw ya sambuk na umagakan na utaw yan?” Aw pigbalyaw da uman ni Pédro, law nan, “Beke' ku!” \v 26 Awun uman sambuk na sugu-anen na pangulu na magdadugsu-ay dun. Ya sugu-anen yeiy kadégan na utaw na nya-ilap ni Pédro ya talinga nan. Aw piglongan nan si Pédro “Enda', ikaw ya utaw na pigkita' ku eped nan dun ni kakawuyan na manga olibo?” \v 27 Manang uman da si Pédro migbalyaw. Aw tigkan tyumaga-uk ya manuk. \s Ya pagpa-agad kan Jisus adti kan Pilato \p \v 28 Na, to-o pa maselem, lekat adti balay ni Kaypas pigpa-agad si Jisus pasinan adti palasyo na gubirnador na si Pilato na taga Roma. Aw pigpaseled nilan si Jisus, manang wala' seled ya manga Judiyu na migpa-agad kanan, kay kun sumeled silan kalakadan nilan ya kanilan katanem na dili' sumambuk sa manga Héntil, yanagaw dili' da kanilan tumbay na sumambuk kuman dun ni Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem. \v 29 Yanagaw lyumuwa' si Pilato aw nyusip kanilan, “Unu ya limanda mayu sa utaw ini?” \v 30 Aw tyumubag silan kanan, “Kun wala' pa ya pig-imo' nan na malatay, dili' galu nami dala͡en asini kanmu!” \v 31 Aw miglong si Pilato kanilan, “Dala͡a mayu adti kamayu usayanan aw kamu ya mag-ukum kanan magi sa kamayu Uldin.” Tyumubag ya manga Judiyu, “Dun ni kamayu bala-ud na Roma, wala' saba ya katundanan nami magpapatay sa utaw.” \v 32 Aw dun ni piglong nilan kan Pilato, nyatuman ya piglong ni Jisus idtu muna kun unu ya kamatayen na un nan ka-agiyan. \v 33 Yanagaw lyumiku' si Pilato adti seled, aw pigpatawag nan si Jisus aw pig-usip nan, “Unu, ikaw ya hari' sa manga Judiyu?” \v 34 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Unu, tengteng yeiy kanmu usip aw kun olo' kaw piglongan na manga utaw kun singalan aku?” \v 35 Aw miglong si Pilato kanan, “Unu ka' ya pagtandaw mu kanak, Judiyu? Ya manga eped mu na Judiyu aw ya kamayu manga mangkatas na magdadugsu-ay, silan ya dyumala kanmu asini kanake'. Na, unu ya tengteng na nya-imo' mu?” \v 36 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Ya kanak pagkahari' wala' lekat asini tas na lupa'. Kun asini pa ni tas na lupa' ya pagkahari' ku, tyumanam da galu ya manga sakup ku na un magtameng kanak pada dili' aku tumbay adti manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu. Manang ya kanak pagkahari' wala' lekat asini tas na lupa'.” \v 37 Aw miglong si Pilato kanan, “Kun maynan, hari' kaw kadi'!” Aw miglong si Jisus kanan, “Matinaw saba ya piglong mu na hari' aku. Aw ya du-an na nya͡utaw aku asini tas na lupa' pada ubat-ubat ku ya tengteng matinaw. Aw ya kadég na malim maka-ede' sa matinaw, silan ya gayed magpakanyeg kanak.” \v 38 Aw nyusip si Pilato kanan, “Unu ka' ya tengteng na matinaw?” \s Pig-ukuman si Jisus na patayen \p Pagkatigkas ni Pilato maglong seiy, uman da sakanan lyumuwa' aw piglongan nan salut ya manga Judiyu, “Wala' ya kyinita' ku na un pagsala' kanan. \v 39 Manang awun katanem mayu na kada umay dun ni Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem, magsekat kamu sa sambuk na utaw na nyakalabusu na paluwa-en ku adti kamayu. Yanagaw unu ya kaliman mayu? Paluwa-en ku kamayu ya hari' na manga Judiyu?” \v 40 Manang nyamansag ya manga utaw dun, miglong silan, “Beke' nan! Si Barabas da!” Na, si Barabas sambuk na ribildi. \c 19 \p \v 1 Pagkatigkas yan, pigpa-angay ni Pilato si Jisus aw palabetan nan.\f * 19:1 Ya lalabet na manga sundalu na taga Roma, awun tingga' adti tuktuk, aw madég ya pesa' na mangkatalem dun ni tenga'. Aw kun labet sa utaw, pagkapali-an ya kindal nan. \f* \v 2 Aw mig-imo' silan sa korona na suksukun aw pigsangkub nilan adti ulu ni Jisus. Aw pigpasut nilan sakanan sa malawig na sa-ul na tapel ya batek kasiling na pagsutun na hari'. \v 3 Aw migsayusayu silan dyumulud kanan na maglong, “Kay Hari' na manga Judiyu, magkadugay pa galu ya pag-eya' mu asini tas na lupa'!” Aw syumampal uman silan kanan. \v 4 Lyumuwa' da uman si Pilato aw piglongan nan ya manga Judiyu, “Tandawi mayu, pakita' ku sakanan kamayu salut pada pa-ede' na wala' ya pigkita' ku na un pagsala' kanan.” \v 5 Yanagaw lyumuwa' si Jisus na awun da korona na suksukun adti ulu nan aw malawig na sa-ul na tapel ya batek. Aw miglong si Pilato kanilan, “Inunuwa mayu, ini la sakanan!” \v 6 Sa pagkita' da na manga mangkatas na magdadugsu-ay aw manga magtatunggu-ay sa Témplo kan Jisus, nyamansag da uman silan na maglong, “Pakalabuwan sakanan! Pakalabuwan sakanan adti krus!” Aw miglong si Pilato kanilan, “Kamu la ya magbaya' kanan! Kamanga mayu aw kamu la ya pagpakalabu kanan adti krus. Kay wala' saba ya kyinita' ku na du-an na umba' sakanan patayen!” \v 7 Manang miglong kanan ya manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu, “Awun kanami Uldin, aw pigsulat dun na umba' sakanan patayen asuntu sa piglong nan na Ise' kunu sakanan na Tyumanem.” \p \v 8 Sa pagpakadengeg ni Pilato sa piglong nilan, to-o pa sakanan nyallek. \v 9 Yanagaw syumeled pa sakanan adti palasyo aw pigpa-agad nan si Jisus. Aw pig-usip sakanan ni Pilato, “Taga ayin kaw?” Manang wala' si Jisus tubag kanan. \v 10 Yanagaw miglong pa si Pilato kanan, “Ananga' dili' aku mu pagtubagen? Unu, wala' mu ka' ka-ede-i na awun katundanan ku magpaluwa' kanmu? Aw awun uman katundanan ku magpakalabu kanmu adti krus.” \v 11 Tyumubag si Jisus kanan, “Wala' ya katundanan mu kanak kun wala' kanmu atagan ya katundanan lekat adti tas na langit. Yanagaw ya utaw na miglimanda kanak, dakula' pa ya kanan sala' kay sa kanmu.”\f * 19:11 Si Kaypas ya pigpalabet ni Jisus asini na dakula' ya sala'.\f* \v 12 Sa pagpakadengeg ni Pilato sa piglong ni Jisus, mig-anenganeng sakanan kun unun nan ya pagpaluwa' kan Jisus. Manang miglong pa uman ya manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu, “Kun paluwa-en mu sakanan, beke' kaw na ubaybay ni César! Pangkay singalan ya magpakahari', liwan na nyatu sakanan adti kanaten impirador na si César.” \v 13 Sa pagpakadengeg ni Pilato sa piglong nilan, pigpa-agad nan si Jisus adti luwa'. Aw nyingkud si Pilato adti ingkudanan na pag-ukum dun ni pag-usayan na pigtawag na Gabbata. Na, ya kakawasan na Gabata adti tingeg na Hibriyu: Balkun na Batu. \p \v 14 Na, ya allaw yeiy yan ya pagtagilan na manga utaw sa Pista na Paglabay na Anghil na Tyumanem, aw manga alas dosi la. Aw miglong si Pilato adti manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu, “Ini la ya kamayu hari'!” \v 15 Aw to-o baling silan nyamansag na maglong, “Pakalabuwan sakanan! Pakalabuwan adti krus!” Yanagaw pig-usip silan ni Pilato, “Unu, pakalabu ku ya hari' mayu?” Aw tyumubag ya manga mangkatas na magdadugsu-ay, “Wala' ya eped na hari' nami, si Impirador César olo'!” \v 16 Yanagaw pigtumbay ni Pilato si Jisus adti kanilan na un pakalabu adti krus. \s Ya pagkamatay ni Jisus adti krus \p Tigkas yan, pigdala si Jisus \v 17 na manga sundalu na Romanen aw pigpapisan nilan sakanan sa krus. Aw lyumuwa' silan lekat dun ni syudad aw syuminan adti banwa na pigngalanan adti tingeg na Hibriyu na Golgota, na, ya kakawasan: Banwa na Pesa' na Ulu. \v 18 Pagdateng nilan dun, pigkalabuwan nilan si Jisus adti krus. Aw dun ni tampid nan awun duwa ya utaw na pigkalabuwan uman adti manga krus nilan, ya sambuk apit adti kalintu aw ya sambuk apit adti kawala.\f * 19:18 Dun ni kasakupan na Roma, ya utaw na magribildi pagkalabuwan adti krus, aw kun dili' yan paglagket adti krus.\f* \v 19 Aw migpasulat si Pilato adti tabla aw pigtapli' nilan adti krus ni Jisus. Aw ini ya pigpasulat nan: “Si Jisus na taga Nazarit, ya Hari' na manga Judiyu.” \v 20 Aw madég ya nyakabasa seiy asuntu na malapit adti Jérusalim ya banwa na pigpakalabuwan kan Jisus, aw pigsulat yeiy adti tingeg na Hibriyu, aw adti tingeg na Latin, aw adti tingeg na Grigo. \v 21 Miglong ya manga mangkatas na magdadugsu-ay adti kan Pilato, “Beke' galu na ‘Hari' sa manga Judiyu’ ya pigpasulat mu! Yan galu ya pigpasulat mu ‘Ya utaw yeiy miglong na Hari' kunu sakanan na manga Judiyu.’ ” \v 22 Manang miglong si Pilato kanilan, “Ya pigpasulat ku dili' da pag-umanen!” \p \v 23 Pagkatigkas na manga sundalu kalabuwan si Jisus adti krus, pigkamang nilan ya manga kadégkadég nan aw pigtenga' nilan aw alag silan pyangkatpedan. Manang ya piglapid nan adti seled, pigtani nilan kay tumalag inabelan lekat adti tas taman adti dalem aw wala' ya pigté-an, aw dakula' ya alaga'. \v 24 Yanagaw migbalawbalaw silan kun unu ya madyaw imo-un sa piglapid nan, aw pigtande-an nilan, aw miglong silan, “Dili' tadun késé-en. Madyaw pa na magbunutbunut kitadun kun singalan ya makatagtun sa ini.” Na, maynini ya nya-imo' pada matuman ya pigpasulat na Tyumanem asini muna, “Pigtenga' nilan ya kanaken manga kadégkadég, aw pigbunutbunutan nilan ya kanaken piglapid.”\f * 19:24 Mabasa yeiy adti Salmo 22:18.\f* Yanagaw yeiy ya pig-imo' na manga sundalu. \p \v 25 Na, nyinindeg malapit adti krus ni Jisus ya ina nan, aw ya kaylug na ina nan, aw si Maria na ka͡ubayan ni Kliyopas, aw dun uman si Maria na taga lunsud na Magdala. \v 26 Aw sa pagkita' ni Jisus sa ina nan aw sa umagakan nan na pigginawa͡an na nyinindeg uman dun, piglongan ni Jisus ya ina nan, “Silinga la sakanan na ise' mu.” \v 27 Pagkatigkas yan, piglongan ni Jisus ya umagakan yan, “Silinga la sakanan na ina mu!” Aw lekat dun ni udas yan, pigpa-agad da na umagakan yeiy ya ina ni Jisus aw adtu la nan pa-eya-a ni kanan balay. \s Ya pagkamatay ni Jisus \p \v 28 Nya-ede' si Jisus na nyalingeb da ya kadég. Aw miglong sakanan, “Pigtalaynem aku.” Aw dun ni paglong nan, nyatuman ya pigpasulat na Tyumanem asini muna.\f * 19:28 Mabasa yeiy adti Salmo 69:21 aw 22:15.\f* \v 29 Na, malapit adti krus awun seledanan na nyatmu' na bino na to-o malagsing. Yanagaw mig-elem ya manga sundalu sa ispongha dun aw pigbetang nilan adti tuktuk na layi' aw pigsungit nilan kan Jisus na un pasepsep kanan. \v 30 Aw sa abus da nan kasepsep, miglong si Jisus, “Nyalingeb da ya kadég.” Aw nyatungayngay ya ulu nan kay nyabugtu' da ya kanan ginawa. \s Ya pagdugsang na sundalu sa kilid ni Jisus \p \v 31 Na, agpet da sumallep ya sega dun ni allaw na migsitagilan ya manga Judiyu sa Allaw na Paglagdeng kay ya allaw yan nyakadengan sa Pista. Aw dili' malim ya manga magdadumala͡ay nilan na kenne' pa na manga lawas dun ni krus. Yanagaw migsekat silan kan Pilato na panlepeden ya manga siki na tulu ya utaw na kenne' pa dun ni manga krus, pada maksay silan matay aw kamangen ya manga lawas nilan na un lebeng sa dili' pa sumallep ya sega. \v 32 Aw nyadtu ya manga sundalu aw pigleped nilan ya manga bitis na manga utaw na pigkalabuwan eped ni Jisus. \v 33 Manang pagdateng nilan adti kan Jisus, pigkita' nilan na nyatay da sakanan. Yanagaw wala' da nilan lepeda ya manga bitis nan. \v 34 Manang ya pig-imo' na sambuk na sundalu, pigdugsang nan na dilek ya kilid ni Jisus. Aw maksay nyilig ya dugu' aw tubig adti pali' nan. \v 35 Na, ya kadég yeiy na nya-imo', kyinita' saba na utaw na migsulat seiy. Aw alag matinaw ya pigsulat asini pada dayaw kamu mangintu-u kan Jisus. \v 36 Aw nya-imo' ya kadég yeiy pada matuman ya pigpasulat na Tyumanem asini muna, “Dili' sakanan kalepedan sa pesa' pangkay sambuk.” \f * 19:36 Mabasa yeiy adti Éxudo 12:46 aw Numiros 9:11-12 aw adti Salmo 34:20.\f* \v 37 Aw awun pa uman pigpasulat asini muna, “Inunuwun nilan ya utaw na pigdugsang da nilan.”\f * 19:37 Mabasa yeiy adti Zakariyas 12:10.\f* \s Ya paglebeng kan Jisus \p \v 38 Pagkatigkas yan, si José na taga lunsud na Arimatiya, nyadtu ni kan Pilato na un manabi pada tumbay kanan ya pagkamang sa lawas ni Jisus aw tyumande' si Pilato. Yanagaw pigkamang ni José ya lawas ni Jisus. Na, si José, nyangintu-u sakanan kan Jisus na tagu-tagu' kay nyallek sakanan sa manga eped nan na manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu. \v 39 Aw nyagad uman kanan si Nikodimo na yan ya migbalawbalaw kan Jisus sambuk na gabi idtu na muna. Aw awun pigdala nan na manimbo' na pigdali-an na mirra aw alobira na ya kabegat na kadég yeiy katluwan tag lima ka kilo. \v 40 Aw pigkamang nilan ya lawas ni Jisus aw pig-asagan na manimbo' aw pigbedbedan nilan na manga téla na linum kay yeiy ya katanem na manga Judiyu kun maglebeng silan sa nyatay. \v 41 Na, awun tanemanan na malapit dun ni banwa na pigkalabuwan kan Jisus, aw dun ni tanemanan awun sambuk na ilib na bagu pigkutkutan dun ni kilid na pangpang. Aw wala' pa ya piglebeng dun. \v 42 Asuntu na dispiras da na manga Pista na manga Judiyu, aw asuntu na malapit dun ya ilib, yanagaw dun da nilan lebengan ya lawas ni Jisus. \c 20 \s Ya pagkataw ni Jisus lekat adti pagkamatay \p \v 1 Na, sa to-o pa maselem na Linggo na kenne' pa na gabi, nyadtu si Maria na taga Magdala adti piglebengan kan Jisus. Aw pagdateng nan dun, kyinita' nan na nyaka-anggin da ya dakula' na batu lekat adti baka' na ilib. \v 2 Yanagaw maksay sakanan dyumalagan aw kyadtuwan nan si Simon Pédro aw ya sambuk uman na umagakan na pigginawa͡an ni Jisus. Aw miglong si Maria kanilan, “Pigkamang da nilan ya lawas na Pangulu tadun lekat adti ilib aw wala' nami ka-ede-i kun ayin da nilan betangan!” \v 3 Sa pagdengeg nilan sa ubat-ubat ni Maria, maksay si Pédro aw ya sambuk na umagakan nyadtu ni ilib. \v 4 Alag silan nyalaguy, manang ya sambuk na to-o masaling kay kan Pédro, nyaka-una sakanan dyumateng adti lebeng. \v 5 Pagdateng nan dun, gyumukung sakanan olo' aw syumilib adti seled, aw pigkita' nan ya manga téla na linum manang wala' da sakanan seled. \v 6 Pagkatigkas yan, dyumateng da uman si Simon Pédro aw syumeled adti ilib. Aw pigkita' nan ya manga téla na linum \v 7 aw ya panyu' na pigbedbed sa ulu ni Jisus. Manang ya panyu' dayaw da nyapiku' aw nyatani lekat adti eped na téla. \v 8 Pagkatigkas yan, ya umagakan na nyaka-una dyumateng adti ilib, syumeled da uman. Aw sa pagkita' nan na wala' da ya lawas dun, nyangintu-u sakanan na nyataw da si Jisus, \v 9 pangkay wala' pa nilan kalabeti ya kakawasan na pigpasulat na Tyumanem asini muna na ka-ilangan mataw si Jisus lekat adti nyangkamatay. \v 10 Pagkatigkas yan, lyumiku' silan duwa adti pigbantukan nilan. \s Ya pagpakita' ni Jisus kan Maria na taga Magdala \p \v 11 Manang si Maria, kenne' nan nyinindeg adti luwa' na ilib na gayed migsugaw. Talana nan migsugaw, gyumukung sakanan aw syumilib adti piglebengan. \v 12 Aw kyinita' nan na awun duwa ya anghil na syumut sa maputi'. Aw dun silan ingkud ni kyabetangan sa lawas ni Jisus, sambuk apit adti ulunan aw ya sambuk apit adti tuwadan. \v 13 Aw nyusip silan kan Maria, law nilan, “Ananga' kaw magsugaw?” Aw tyumubag si Maria, “Pigkamang du-an nilan ya lawas na kanaken Pangulu, aw wala' ku ka-ede-i kun ayin nilan betangan.” \v 14 Pagkatigkas ni Maria maglong, lyumingi' sakanan aw pigkita' nan si Jisus na nyinindeg adti luwa' manang wala' nan kilala͡a na si Jisus kadi' ya pigkita' nan. \v 15 Aw nyusip si Jisus kanan, “Ananga' kaw magsugaw? Singalan ya pigpaninaw mu?” Na, iman ni Maria aw yeiy ya utaw na mig-atiman sa tanemanan, yanagaw miglong sakanan, “Kay Sir, kun ikaw ya migkamang sa lawas nan, ubatan beg kanak kun ayin mu betangan kay kamangen ku ya lawas nan.” \v 16 Aw miglong si Jisus kanan, “Kay Maria.” Aw nyatubang si Maria kan Jisus aw law nan, “Rabboni!” Na, ya kakawasan na Rabboni adti tingeg na Hibriyu: Magpalna-uway. \v 17 Aw miglong si Jisus kanan, “Dili' aku mu pag-awidan, kay wala' pa aku ka-engat adti tampid na Ama. Manang kadtuwi baling ya manga inulug ku aw ubat-ubati silan na ma-engat aku adti kanaken Ama na kamayu uman Ama. Yan ya kanaken Tyumanem aw ya kamayu uman Tyumanem.” \v 18 Yanagaw nyadtu si Maria na taga Magdala adti manga umagakan ni Jisus, aw piglongan nan silan, “Pigkita' ku ya Pangulu tadun!” Aw pig-ubat nan uman kanilan ya piglong ni Jisus kanan. \s Ya pagpakita' ni Jisus adti kanan manga umagakan \p \v 19 Na, sa pagkamagsiklep da na allaw na Linggo, kenne' na manga umagakan ni Jisus adti seled na pigbantukan nilan. Kay nyallek silan sa manga magdadumala͡ay sa manga Judiyu, aw pyambalagsangan nilan ya manga tatakep. Aw wala' nilan pag-imanmana nyaka-indeg si Jisus dun ni tenga' nilan, aw miglong sakanan, “Ya kalinaw gayed magad kamayu!” \v 20 Pagkatigkas da nan maglong, pigpakita' nan kanilan ya manga pali' dun ni kanan manga palad aw dun ni kilid nan. Aw to-o migleya ya manga umagakan nan asuntu na kyinita' nilan ya kanilan Pangulu. \v 21 Aw miglong pa uman si Jisus adti kanilan, “Ya kalinaw gayed magad kamayu! Aw kasiling na pigpadala aku na Ama adti manga utaw asini lupa', kamu uman un ku padala adti manga utaw.” \v 22 Aw pagkatigkas ni Jisus maglong seiy, pig-eyepan nan na kanan ginawa ya kadég nilan, aw miglong sakanan, “Dawata mayu ya Ispiritu Santo. \v 23 Aw adun, kun maglong kamu adti pangkay singalan na nyalanas da ya manga sala' nilan, piglanas da saba na Tyumanem. Manang kun dili' kamu maglong na malanas da ya manga sala' nilan, na kenne' pa na manga sala' nilan.” \s Ya piglong ni Tomas \p \v 24 Na, si Tomas sambuk na umagakan ni Jisus na nyaka-akup dun ni sampulu' tag duwa. Aw pagtawagen sakanan na Pingin. Manang sa pagpakita' ni Jisus kanilan, wala' dun si Tomas. \v 25 Yanagaw pig-ubatan nilan sakanan, law nilan, “Pigkita' nami ya kanaten Pangulu!” Manang miglong si Tomas kanilan, “Kun dili' ku una kita-en aw madamdam ya manga pali' na kya-agiyan na kalabu, aw kun dili' ku malungug ya tullu' ku adti kilid nan na pigdugsang na sundalu, dili' aku mangintu-u sa piglong mayu.” \p \v 26 Aw sa paglabay da na walungallaw, migkatipun da uman ya manga umagakan ni Jisus dala uman si Tomas adti pigbantukan nilan. Pangkay pigbalagsangan nilan ya manga tatakep, manang bigla' da uman migpakita' si Jisus dun ni tenga' nilan aw miglong sakanan, “Ya kalinaw gayed magad kamayu!” \v 27 Pagkatigkas yan, piglongan ni Jisus si Tomas, “Kay Tomas, adi kaw. Damdama ya palad ku na kya-agiyan na kalabu, aw lungugan ya tullu' mu adi kilid ku na pigdugsang na sundalu. Dili' da kaw magduwa-duwa, manang pangintu-uwi baling ya pigkita' mu.” \v 28 Aw miglong si Tomas, “Kay Magpalna-uway! Ikaw saba ya kanak Pangulu aw ya kanak Tyumanem!” \v 29 Aw nyusip si Jisus kanan, “Unu, nyangintu-u la kaw na nyataw da aku lekat adti nyangkamatay asuntu na pigkita' aku mu? Madyaw ya kana manga utaw na nyangintu-u kanak pangkay wala' aku nilan kita-a.” \s Ya tud ni Juan sa pagsulat sa liblu ini \p \v 30 Na, madég pa uman ya manga milagru na pig-imo' ni Jisus dun ni tampid na manga umagakan nan na wala' ka͡abus pakasulat asini libru ini. \v 31 Manang ya nyakasulat asini, pigsulat pada mangintu-u kamu na si Jisus yan ya Kristu, ya Ise' na Tyumanem. Aw magi sa pagpangintu-u mayu kanan, matagtun mayu ya ginawa na wala' ya katigkasan. \c 21 \s Ya pagpakita' salut ni Jisus kan Pédro aw manga eped nan \p \v 1 Paglabay da na pilangallaw, migpakita' da uman si Jisus adti kanan manga umagakan dun ni ligad na Danaw na Tibériyas.\f * 21:1 Ya Danaw na Tibériyas pigngalanan uman na Danaw na Galilya aw Danaw na Génésarit.\f* Maynini ya nya-imo': \v 2 Migkatipun si Simon Pédro, aw si Tomas na pagtawagen uman na Pingin, aw si Natanyél na taga Cana sakup na Galilya, aw ya duwa ya ise' ni Zibidiyo na eseg, aw ya duwa pa uman na umagakan ni Jisus. \v 3 Aw miglong si Simon Pédro adti manga eped nan, “Un pa aku mamiyala.” Aw law nilan, “Magad kami kanmu!” Aw syumakay silan sa balangay aw syuminan adti ltenga-tenga' na danaw. Aw sanggabi nilan ya nyamiyala manang wala' ya nyakamang nilan. \p \v 4 Na, sa to-o pa maselem, kyinita' nilan si Jisus nyinindeg adti baklayan dun ni ligad na danaw, manang wala' nilan kilala͡a kun singalan sakanan. \v 5 Aw migtatawag si Jisus kanilan, “We...Lew! Awun nyakamang mayu?” Aw tyumubag silan kanan, “Wala' kay Lew, pangkay sambuk.” \v 6 Aw migtatawag pa uman si Jisus kanilan, “Agbelan ya biyala mayu apit adti kalintu aw awun makamang mayu.” Yanagaw pig-agbel nilan ya kanilan biyala apit adti kalintu, aw to-o madég ya isda' na nyakamang nilan menda' na wala' da galu nilan kabatug engata. \v 7 Aw miglong kan Pédro ya sambuk kanilan na pigginawa͡an ni Jisus, “Wettay, ya migtatawag kadi' kanaten, yan ya Pangulu tadun!” Aw sa pagdengeg ni Simon Pédro na si Jisus ya adti baklayan, maksay nan pigsut ya sa-ul nan, aw tyumellek sakanan aw kyumapay pasinan adti kan Jisus. \v 8 Manang ya manga eped na umagakan, kenne' pa nilan adti balangay aw pigguyud nilan ya biyala na nyatmu' na isda'. Kay ya kawat lekat adti ligad na danaw, manga kalima͡an ka depa. \v 9 Sa pagpakataklang da nilan adti baklayan, awun kyinita' nilan na manga baga na uling aw isda' na pigpasagan, aw awun uman pan. \v 10 Aw miglong si Jisus kanilan, “Dala kamu kanate' adi sa isda' na nyakamang mayu!” \v 11 Yanagaw nyanik si Simon Pédro sa balangay aw pigbeklas nan ya biyala na kenne' pa nyatmu' na manga mangkabakla' na isda'. Sanggatus aw kalima͡an tag tulu ya kadég na isda' adti seled manang wala' kakésé' ya biyala. \v 12 Pagkatigkas yan, miglong si Jisus kanilan, “Kan da kamu adi!” Aw wala' ya pangkay sambuk na manga umagakan nan na nyangusip kun singalan sakanan kay kya-ede-an da nilan na yan ya Pangulu. \v 13 Aw pigkamang ni Jisus ya pan aw isda' na abus da nan pasagi aw pigtenga-tenga' nan adti kanilan. \v 14 Na, yeiy ya katlu na pagpakita' ni Jisus adti kanan manga umagakan pagkatigkas na pagkataw nan lekat adti pagkamatay. \s Ya piglong ni Jisus kan Pédro \p \v 15 Pagkatigkas nilan kuman, miglong si Jisus kan Simon Pédro, “Kay Simon na ise' ni Juan, unu, dakula' ya pagginawa mu kanak kay sa pagginawa na manga eped mu ini kanak?” Aw tyumubag si Pédro, “E-e, kay Pangulu. Kya-ede-an mu na to-o ta kaw pigginawa͡an.” Aw miglong si Jisus kanan, “Pakana ya kanak manga karniro.” \v 16 Miglong pa uman si Jisus, “Kay Simon na ise' ni Juan, unu, tengteng aku mu pigginawa͡an?” Aw law ni Pédro, “E-e, kay Pangulu, kya-ede-an da mu saba na to-o ta kaw pigginawa͡an.” Aw miglong pa uman si Jisus, “Diyagayi ya kanak manga karniro.” \v 17 Dun ni katlu na usip ni Jisus, miglong sakanan, “Kay Simon na ise' ni Juan, unu, tengteng aku mu pigginawa͡an?” Migkalat ya ginawa ni Pédro asuntu na pig-usip sakanan ni Jisus na makatlu, “Unu, pigginawa͡an aku mu?” Yanagaw miglong si Pédro, “Kay Pangulu, nya-ede' kaw sa kadég. Kya-ede-an da mu saba na to-o ta kaw pigginawa͡an!” Aw miglong si Jisus, “Diyagayi ya kanak manga karniro.” \p \v 18 Pagkatigkas yan, miglong pa uman si Jisus adti kan Pédro, “Matinaw ya un ku paglongun kanmu: Idtu na bagu pa ya ginawa mu, ikaw ya magbaya' sa kanmu pagka-utawun, kun unu ya un mu sutun aw kun ayin kaw pasinan. Manang pagkabakleg da mu, eped da na utaw ya mag-ulad sa kanmu manga bekten, aw eped na utaw ya magpasut kanmu, aw silan ya magbaya' kanmu. Aw pa-agad kaw nilan adti banwa na dili' mu kaliman kadtuwan.” \v 19 Na, maynan ya piglong ni Jisus pada pa-ede' kanan kun unu ya ka-agiyan na pagkamatay ni Pédro, aw magi dun, un nan basa͡an ya Tyumanem.\f * 21:19 Pigpatay si Pédro na pigtingulu dun ni krus adti syudad na Roma.\f* Pagkatigkas yan, miglong si Jisus kan Pédro, “Dalug kaw kanak!” \p \v 20 Aw sa paglingi' ni Pédro, kyinita' nan na gyumuyud kanilan ya sambuk na umagakan na pigginawa͡an ni Jisus. Yeiy ya umagakan na nyangunsalig dun ni aba ni Jisus adti pagpangiyambung idtu muna aw nyusip kan Jisus kun singalan ya un maglubid kanan. \v 21 Sa pagkita' ni Pédro kanan, nyusip sakanan kan Jisus, “Kay Pangulu, unu ya datengan na utaw yeiy?” \v 22 Aw tyumubag si Jisus kanan, “Kun kaliman ku na meya' pa sakanan asini tas na lupa' menda' sa pagliku' ku, unu ya kanmu labet? Gayed kaw sa kanmu dalug kanak!” \p \v 23 Asuntu sa piglong nan yeiy, nyabekkal baling adti manga mangintu-uway ya kasampetanen na dili' kunu matay ya sambuk na umagakan na pigginawa͡an ni Jisus. Manang wala' si Jisus paglong na dili' sakanan matay. Yan olo' ya piglong nan, “Kun kaliman ku na meya' pa sakanan asini tas na lupa' menda' sa pagliku' ku, unu ya kanmu labet?” \v 24 Aw yeiy ya umagakan ni Jisus na migmatinaw sa kadég na pigsulat nan asini, kay alag nan kyinita'. Aw kya-ede-an tadun na alag matinaw ya piglong nan asini. \v 25 Madég pa ya manga pig-imo' ni Jisus, aw kun mabus sulaten adti libru, ya kadég na manga libru dili' masa asini kadakula' na banwa.