\id ACT - Odoodee [Hays - 17/03/06] 
\h Diye Di Odoo 
\toc1 Diye Di Odoo 
\toc2 Diye Di Odoo 
\toc3 Diye 
\mt1 Diye Di Odoo  
\is1 Diye di odoo booka goo eyo bei  
\ip Lukaye daga malalo o booka mapoo to tekepo Yesu Kelisowo goo hoguguloso, see Diye di odoo booka hagee hoguguso.  
\ip Odoo Luka yo daga melesenee neli odoo badolone, o odoo Poloye Godeeyo to takomo sileeme, yibolo sileeso.  
\ip Booka hagoso Yesuye toloso see hogabuloso kei mi ma dokodoo polome, hamamee sosee bei mooloogoo goo ee takooso. Diye di odoo booka hageeyo kuloduga taka goo ee dugo 30 egeesi ee ma kulodu sibulone peledoboomo simiso.  
\ip Esiga sapta 1 abaga dino sapta 7 omaga takooso, daga malalo Yelusalem mapoo to tekepo Yu odoowe dibusomo toloso debei goo ee. Esino sapta 8 abaga dino sapta 12 omaga takooso, to tekepo Yu odoo abo Yelusalem peegoo debeli odoo mapoo takomo di goo ee. Osoloso see sapta 10 maga takooso, Yu odoonee oso daga malalo to tekepo duloso tei too goo ee. Osoloso hamamee sapta 13 abaga dino hoo poogoo maga takooso, Poloye mi opusomo opusomo di susuga mapoo Yu odoo sabolo, osoloso Yu odoonee sabolo dimapoo to tekepo takomo di goo ee.  
\ip Lukaye Diye di odoo booka hageeyo kulodu hogugu goo toowa bakadio hagoso. Malalo goo hagoso. To tekepo hagee mi opusomo opusomo di mapoo debeli odoo susuga dibada. Bei, Godeeyo to tekepo tenee hagee hedebe Yu odoo mapoo tenele. Haye, Yu odoonee diba nosee to tekepo dimapoo teneeso.  
\ip Osoloso goo hee hagoso. Diye di odoo booka oso daga malalo Dio Tei oso tei telaga odoo mapoo meledaba goo ee eligiso. Osoloso omaga bei mooloogoloso abaga simino epedee hamapoo Dio Tei oso tei telaga odoo susuga pidilone kitulugu ka tenemoloso.  
\c 1  
\s1 Yesu kei mi ma dokodoo  //  ido pala goo  
\p
\v 1-2 \x - \xo 1:1-2 \xt Maka 16:19; Luka 1:3; 24:49-51\x*Tiyopoles emegei,  
\p Ayo daga namapoo booka hoguguloso tenee omapoo, Yesuye goo tomo sili sabolo yayo eligi goo sabolo hoguguso. Osoloso yo kei mi mapoo ido palai goo sabolo hoguguso. Osoloso yo kei mi mapoo ido pelega badolone, Dio Tei oso kitulugu maga diye di odoo yayo gilimadoo odoo dimapoo kokodo takaso.  
\v 3 \x - \xo 1:3 \xt Luka 24:36-49; Diye 10:41\x*Osoloso Yesu toloso midoo maga hogabuloso biame 40 eyo kulodu yayo tei hogabia goo ee diayo ogoloso tei talame yayo silone, o hamamee dili odoo mapoo peledoboo demeleeso. Osoloso dibolo silone, Godeeye wiligi doloso badeli goo dimapoo takomo siliso.  
\v 4 \x - \xo 1:4 \xt Luka 24:49; Yon 14:16-17; Diye 2:33\x*Osoloso biame hedebeso Yesu o hamamee dili odoo gilimadoloso nei nolone badolone, Yesuye to kitulugu sabolo takaso, “Niba Yelusalem poogoloso na di! Esino mo Maye taka Dio Tei oso sibilei omapoo dulone bolone ka debee, bei mo Maye to hagee nimapoo olo takaso.  
\v 5 \x - \xo 1:5 \xt Mat 3:11\x*Esiga Yoneeye niba howodeeso ogusigaso, esino biame koola mapoo Dio Tei oso sibileso nimapoo kitulugu tenelaiso,” diso.   
\p
\v 6 \x - \xo 1:6 \xt Luka 24:21\x*Eseme diye di odoo Yesubolo Olipi mubi mapoo mooloogoodoloso dobolone, diayo yimapoo woosaso, “Lodee, nayo epedee hamapoo Isalael odoo oso ibada mi gidabalame kitulugu see imapoo tenelaisomo?” diso.   
\p
\v 7 \x - \xo 1:7 \xt Maka 13:32\x*Eseme Yesuye dimapoo nei egeesee takaso, “Hedebe Maye biame hageesi yayo kitulugu sabolo mageliso. Esiga biame egeesi niyo gooleedalai nibada goonee.  
\v 8 \x - \xo 1:8 \xt Mat 28:19; Luka 24:48\x*Esino Dio Tei nimapoo meledobooga, niba kitulugu talaiso. Osoloso niyo mo goo mi toowa mapoo takomo dileiso, Yelusalem abaga bei mooloogoloso abaga dino, Yudiya mi toowa mapoo, osoloso Samaliya abaga dino mi toowa hoopoogoo mapoo takomo dileiso.”   
\p
\v 9 Yesuye to hagee takoloso tobudulone, diayo balaga molome, Godeeyo kitulugu oso kei mi mapoo yo ido palaso. Eseme kei ma dokodooga kolobo oso sibileso Yesu gooloogoo bugume diayo egele poogooso.   
\p
\v 10 Diba Yesuye kei ma dokodoo pala mapoo osee balaga molome, odoo bakadio dugo heliye megiga oso dima koola omapoo saga sibileso, tebisa meleeso.  
\v 11 \x - \xo 1:11 \xt Mat 26:64; Luka 21:27\x*Diayo egeesee takaso, “Gelili odoo, niba bei kasi maga kei ma dokodoo ka balaga malala? Nibada howo woola Godeeye Yesu kei mapoo ido palaso. Esiga Yesu kei ma dokodoo poolome niso egemenee, yayo hamamee kolobo ma dokodooga, see egeesee siboga agalaiso,” diso.   
\s1 Diye di odoo hee, Matiyas hesia goo  
\p
\v 12 \x - \xo 1:12 \xt Luka 24:50-53\x*Diye di odoo oso Yesu kei mi ma dokodoo pala ogoloso, Olipi mubi maga Yelusalem mapoo wedi diyadeeso. Yelusalem ee Olipi mubi abaga hoogoonee.  
\v 13 \x - \xo 1:13 \xt Mat 10:2-4\x*Diba Yelusalem mapoo peledoboloso, diso debeli moso mapoo paladeeso. Odoo abo hagoso moso eyo kulodu debeiso: Pita, Yonee, Yemes, Endulu, Pilipi, Tomas, Batolome, Matiyu, Alpiyeseeyo owolo Yemes, Saimon (daga Loum gamalee maga ha teli odoo), osoloso Yemeseeyo owolo Yudas.  
\v 14 Diye di odoo, sobo abo sabolo, osoloso Yesuwo owee Meli sabolo, osoloso Yesuwo omolo dio sabolo hagee hodobo mooloogoodoloso biame susuga Godee mapoo takeliso.   
\p
\v 15 Biame hedebe mapoo tei telaga odoo susuga 120 oso hodobo mooloogoodoloso doboome, Pitaye toboloso dimapoo egeesee takaso,  
\v 16-20 \x - \xo 1:16-20 \xt Psa 41:9; 69:25; 109:8; Mat 27:3-8\x*“Mo odoo, ayo Yudaseeyo goo nimapoo taka. Yo ibada mooloogoodoo ma kulodu Godeeyo tou hodobo tomo siliso. Esino yayo Yesu ha teli odoo mapoo tiasooso.”  
\p (Eseme tei moso wiligi odoo tebisa oso Yudas yimapoo molee teneme, yayo molee oso mi su neiso tooso. Osoloso yo mi omapoo dileso, miyomoo homodobuloso, beliye tologonuloso, kakobo gwadobuloso taso. Eseme Yelusalem mapoo debeli odoo susuga oso goo hagee duloso, mi egee dibada toso hu egeesee hediso, “Akeledama.” Hu hageeyo bei, “sawo go.”)  
\p Eseme Pitaye see egeesee takaso, “Esiga Godeeyo to booka mapoo hogugu oso tei diso. Bei, Dio Tei oso Deibidi mapoo eligi maga yayo Yudaseeyo goo daga hoogoo Godeeyo to hogugu Sam booka mapoo egeesee hoguguso,  
\q1 ‘O mi mapoo odoo mauwe pagalaiso.  
\q2 Odoo heeso omapoo badalaime.’  
\m Osoloso see egeesee hoguguso,  
\q1 ‘O tou su see odoo heeso talaiso,’ ” diso.   
\p
\v 21-22 \x - \xo 1:21-22 \xt Maka 1:9; 16:19; Yon 15:27\x*Pitaye see egeesee takaso, “Esiga Yudaseeye tou teli ee see odoo heeso talame odoo hee hesiamo. Yayo ibolo silone Yesuye toloso hogabia goo ee takomo silame. Osoloso odoo yayo biame susuga ibolo hodobo silone, Yonee odoo howo ogusiga molome egei sabolo, osoloso abaga simino Yesuye kei ma dokodoo polome egei odoo ee hesileiso,” diso.   
\p
\v 23 Eseme tei telaga odoo susuga oso Yosep dio Matiyas dio hesiaso. Yosep hagee hu bakadio hedebe di (Balasabas osoloso Yustus).  
\v 24-25 Diayo odoo bakadio hagee hesialoso dobolone Yesu mapoo egeesee takaso, “Lodee, no odoo susuga oso goo goolee no gooleedooso. Esiga odoo bakadio hamapoo nayo hesia imapoo eligi, yayo Yudaseeyo debi omapoo badolone, diye di odoo eyo tou su ee talame. Bei, Yudas yo tokenee tooga, eyo nei yo dou mi mapoo diso,” diso.  
\v 26 Diayo Yesu mapoo taka koodobuloso, diye di odoo heeso yo bakadio toloso hee mapoo Matiyaseeyo hu magoo, osoloso hee mapoo Yosepeeyo hu magoo doloso toloso halabume, yo hedebe miyomoo homodobiaso, diayo odoo bakadio hesia ma kulodu Godeeye hesia odoo ee talame. Diayo egeesee moodooloso, odoo hedebe Matiyas tooso. Eseme yo diye di tou ee talame diye di odoo 11 sabolo hedebe diso.   
\c 2  
\s1 Dio Tei oso meledaba  
\p
\v 1 \x - \xo 2:1 \xt Lev 23:15-21; Deut 16:9-11\x*Pentikos biame omapoo, tei telaga odoo susuga moso hedebe mapoo mooloogoodoloso debeiso.  
\v 2 Eseme haga booloogelega kei ma dokodooga iso goowa masi oso diayo mooloogoodoloso debei moso omapoo tooso.  
\v 3 \x - \xo 2:3 \xt Mat 3:11\x*Eseme dou paiya masi oso odoo susuga moso kulodu mooloogoodoloso debei, dimapoo tugusume egeiso.  
\v 4 \x - \xo 2:4 \xt Diye 4:31; 10:44-46; 19:6; Maka 16:17\x*Eseme Dio Tei oso dibada kulodu meledoboloso molome, Dio Tei oso kitulugu maga to opusomo opusomo di kesaso.\fig Dio Tei oso meledaba|alt="Tongues of fire on disciples" src="CN01890B.tif" size="col" loc="2:1-4" ref="2:3-4" \fig*   
\p
\v 5 Biame omapoo Godeeyo goo diya gooleedoo Yu odoo mi susuga maga sibileso, Yelusalem mapoo debeiso.  
\v 6 Esino diba iso goowa masi goowa ee duloso, goo ee agalame sibadeeso. Diba sibileso egeino, tei telaga odoo susuga oso to opusomo opusomo di kesamolome duso. Diayo to opusomo opusomo di kesamelee ma kulodu diayo dibada to kei duloso, diya howoogadooso.  
\v 7 Eseme diba howoogadoloso goo tiadoo sabolo dobolone egeesee takaso, “Odoo to egee kesa, Gelili odoo oso kesa.  
\v 8 Bei kasi maga diayo ibada to kesa iyo ka dusomo?  
\v 9 Bei, iba mi opusomo opusomo di hamaga sibadee odoo: Patiya abaga, osoloso Mediya, Elam, Mesopotamiya, Yudiya, Kapadokiya, Pontus, Asiya,  
\v 10-11 Piligiya, Pampiliya, Isipi, Libiya mi toowa ma kulodu mi pepooko Kulene abaga sibadee. Osoloso odoo abo Loum mi abaga sibadee. Osoloso Yu odoonee abo Loum mi abaga sibadee oso, Yu odoowo Godee mapoo tei too maga, Yu odoowo hu too odoo oso. Osoloso odoo abo Kiliti sabolo Alabiya mi abaga sibadee odoo oso. Iba mi opusomo opusomo di omaga sibadee oso. Esino diayo ibada to keseme duso. Esiga diayo to hagee boowoo Godeeye goo toowa moodoo maga ka boowoo,” diso.  
\v 12 Diba howooga sabolo, goo tiadoo sabolo, dobolone dieso nediliyo egeesee takaso, “Hagee ogoo goowo?” diso.   
\p
\v 13 Esino odoo abo Yelusalem mapoo sibadee oso tei telaga odoo dimapoo manolone dieso nediliyo egeesee takaso, “Odoo hagee yugune naloso ka halabaga,” diso.   
\s1 Pitaye to taka goo  
\p
\v 14 Eseme Pitaye goo hagee duloso, diye di odoo sabolo tebisaloso to neligidi takolone, odoo mooloogoodoo mapoo egeesee takaso, “Yu odoo Yelusalem mapoo debeli sabolo, osoloso odoo soo sibadee, niba mo to hagee medee dui!  
\v 15 Odoo abo niyo imapoo takolone, iba yugune naloso ka halabaga, diso. Esino iba egeesee koo seeso. Bei, gesikolo osoko simi domo taba mapoo, edebeeyo yugune naloso koo halabagali.  
\v 16 Esino to niyo du sabolo, osoloso goo niyo egei sabolo egee, Godee maga to toloso kokodo takomo sili odoo Yoweliye to taka goo sabolo olo teibaso:   
\q1
\v 17 \x - \xo 2:17 \xt Joel 2:28-32\x*‘Godeeye egeesee takaso,  
\q1 “Biame hamameedee omapoo ayo Dio Tei odoo susuga mapoo tenelaiso.  
\q2 Osoloso nibada giso holaiso sabolo, sobo holaiso sabolo, oso to Godeeye taka goo ee takalaiso.  
\q1 Nibada holaiso gie kakauwa oso howo opusomo doloso, Godee maga simi goo ee agalaiso.  
\q2 Osoloso nibada adaga oso Godee maga simi goo ee sapootileiso.”   
\q1
\v 18 Osoloso Godeeye see egeesee takaso,  
\q1 “Biame hamameedee omapoo mo tou teli odoo susuga, giso sabolo, sobo sabolo, dimapoo Dio Tei tenelaiso.  
\q2 Osoloso diayo Godeeye taka to ee duloso odoo mapoo takalaiso.   
\q1
\v 19 Osoloso kei ma dokodoo osoloso mi hamapoo goo mudu opusomo di moodoolaiso.  
\q2 Biame omapoo mi toowa hamapoo niyo ha too sabolo, dou sabolo, osoloso dei i toowa sabolo agalaiso.   
\q1
\v 20 Osoloso kei ma dokodoo osoko neligidi bigileiso.  
\q2 Osoloso a see sawo masi bigileiso.  
\q1 Goo egeesi oso peledobooga, Lodeeyo biame goo toowa oso sibilei koola toobooga ka selai.   
\q1
\v 21 Osoloso edebeeyo Lodeeye pidilame yimapoo woosaga, nei yayo yimapoo gie badeli tenelaiso.” ’   
\p
\v 22 Esiga Isalael odoo, niba to hagee dui! Yesu, Nasalet odoo, Godeeye niba gooleebugulone hesiaso. Osoloso Yesuye nima kulodu goo mudu opusomo opusomo di moodoomo silone, Godeeye yo hesia goo ee woola yilige buguso. Esiga goo oso peledaba niba gooleedooso.  
\v 23 Esino Godee eyo goomoga maga daga hoogoo Yesu toloso nimapoo tenelame to takoloso magooso. Egeesi maga yayo Yesu toloso nimapoo teneme, Yu odoo niyo osoloso Godeeye tei magoo mapoo koo mesili odoo sabolo oso yo homo bulubo magoo ma dokodoo yoguso eniga maga yo wooloomaso.  
\v 24 Esino Godeeye Yesu dala teli goo maga peegoo tamagalame, Godeeye yo ta maga hogabidiso. Bei, teli oso yo talai tebile.  
\v 25 \x - \xo 2:25 \xt Psa 16:8-11\x*Esiga ibada amawe wiligi odoo taba Deibidiye Yesuwo goo Godeeyo to booka mapoo hogugu maga egeesee takooso,  
\q1 ‘A biame susuga Godeeye mo mudugiyopoo tobudo doloso gooleedeliso.  
\q2 Yo koola mapoo tobudoso. Esiga a ebileime.   
\q1
\v 26 Esiga mo sooloo ma kulodu goomoga toowaso molone, goomoga goo hagee ka taka.  
\q2 A tei toso, mo su see gie badalaiso.   
\q1
\v 27 Bei, Godee nayo a toga mo gie badeli ee odoo wedia eyo dio oso debeli mi mapoo a pagalaime.  
\q2 Nayo hesia odoo eyo su midoo ma kulodu hunulame pagalaime.   
\q1
\v 28 Osoloso gie badeli eli nayo amapoo eligiso.  
\q2 Esiga ayo nobolo badolone, diya goomogalaiso,’ diso.   
\p
\v 29 \x - \xo 2:29 \xt 1Ki 2:10\x*Emegei, Deibidiye goo taka hagee, yayo o goo eyo nediliyo takele. Bei, yo teme midoosooso. Osoloso midoo ibolo moloso.  
\v 30 \x - \xo 2:30 \xt 2Sam 7:12; Psa 89:3-4; 132:11\x*Esiga Godee maga to toloso kokodo takomo sili odoo daga malalo badebeiso. Esiga Godeeye to takoloso magoo ee gooleemeleeso. Bei, Godeeye yimapoo to magolone egeesee takaso, ‘Deibidiyo amawe heeso Deibidiye wiligi doloso badeli mi omapoo, see yayo wiligi doloso badalaiso,’ diso.  
\v 31 \x - \xo 2:31 \xt Psa 16:10\x*Esiga Deibidiye malalo hoogoo peledabalai goo ee ogoloso, Godeeye hesia Kelisoye midoo maga hogabilei maga egeesee takaso, ‘Godeeye yo midoo mapoo pagalaime, osoloso o su hunuleime,’ diso.  
\v 32 Esiga Godeeye Yesu ta maga see gie badeli mapoo hogabidiso. Goo ee iyo susuga ogoloso ka takomo siloso.  
\v 33 \x - \xo 2:33 \xt Diye 5:31; 7:55-56\x*Osoloso Godeeye Yesu kei ma dokodoo ido peleso, o dee deedee dokolo badoso, yayo yimapoo hu toowa tenelame. Osoloso yayo to magoo ee dodolone, o Dio Tei Yesu mapoo teneme, see Yesuye imapoo teneeso. Goo hagee niyo epedee hamapoo ogolone dulone ka badoso.  
\v 34 \x - \xo 2:34 \xt Psa 110:1\x*Esiga Deibidi yo kei ma dokodoo pele. Haye! Yayo taka egee Yesuwo goo ee taka,  
\q1 ‘Godeeye mo Lodee mapoo takaso:  
\q2 No abolo wiligi doloso badalame mo dee deedee dokolo bie.   
\q1
\v 35 Esiga nayo badolone namapoo ha teli odoo ee ayo dagadileiso.’   
\p
\v 36 \x - \xo 2:36 \xt Diye 5:30-31\x*Esiga Isalael odoo, niba goo hagee medee goolee! Niyo Yesu homo bulubo magoo ma dokodoo yoguso eniga ee, Godeeye yo Lodee wiligi toowa taba doloso hudi magoo Keliso,” diso.   
\p
\v 37 Eseme odoo mooloogoodoo oso to hagee duloso, dieso nediliyo dibada goo tokenee gooleedoloso, sooloo dala sabolo, ebia sabolo, Pita diye di odoo abo sabolo mapoo egeesee takaso, “Emegei, iyo ogoo goo moodoolaiyo?” diso.   
\p
\v 38 Eseme Pitaye dimapoo nei egeesee takaso, “Niba susuga nibada goo tokenee maga miligi pialoso, Yesu Kelisowo hu maga howo ogusige. Egeeseega nibada goo tokenee hapoloso boobado bigileiso. Egeeseega niba Godeeye Dio Tei wulayo egee tenemolo niyo talaiso.  
\v 39 \x - \xo 2:39 \xt Isa 57:19\x*Bei, Godeeye to magoo ee dodolone, yayo Dio Tei nimapoo, osoloso nowolo dimapoo, osoloso eli sage debeli odoo dimapoo tenelaiso. Osoloso odoo susuga Godeeye gilimadalai goo ee dimapoo tenelaiso.”   
\p
\v 40 Eseme Pitaye to sage takolone kokodo takaso, “Goo tokenee teli odoo epedee hamapoo egee do dala talaiso. Esiga niba dala teyaga, goo tokenee ee pagalame Godeeye pidilame yimapoo takee.”   
\p
\v 41 \x - \xo 2:41 \xt Diye 2:47; 4:4\x*Eseme odoo Pitayo to duloso, tei too odoo diba howo ogusigaso. Esiga biame omapoo 3,000 odoo oso howo ogusigaloso, tei telaga odoo sabolo hedebe doloso mooloogoodooso.  
\v 42 \x - \xo 2:42 \xt Diye 20:7\x*Osoloso diba howo ogusigaloso, biame susuga eyo kulodu diesono mooloogoodoloso, diye di odoo oso eligime, medee duluga meleeso. Osoloso diba Lodee gooleebugu wo nalagamo silesibulone, biame susuga Godee mapoo takeliso.   
\s1 Tei telaga odoo oso  //  mooloogoodoloso debei goo  
\p
\v 43 Diye di odoo diayo Godeeyo kitulugu sabolo goo mudu opusomo opusomo di moodoogamo silesibume, odoo susuga oso ogoloso diya ebia sabolo howoogadooso.  
\v 44 \x - \xo 2:44 \xt Diye 4:32-35\x*Osoloso tei telaga odoo susuga oso biame susuga hodobo mooloogoodoloso, bi nei pidi, nei pidi deliso.  
\v 45 Egeeseemo silesibulone, dibada mi sabolo, bi sabolo, odoo mapoo teneloso, nei molee tooso. Osoloso molee oso tei telaga odoo abo bi mauwe odoo ee pidigamo siliso.  
\v 46-47 \x - \xo 2:46-47 \xt Diye 6:7; 11:21\x*Osoloso biame susuga diayo howo gisilame, Yu odoowo tei moso beelee ma kulodu hodobo mooloogoo deliso. Osoloso diayo Yesu gooleebugu wo nolone, diba moso opusomo opusomo di mapoo nalagaliso. Osoloso diayo silesibulone, dibada sooloo ma kulodu goo goolee hedebe doloso, goomoga goo Godee mapoo poudiliso. Eseme Yelusalem odoo susuga oso dibada goo ogoloso tekepo deliso. Osoloso Lodeeye biame susuga odoo abo mapoo gie badeli teneliso. Egeeseelone tei telaga odoo bei deliso.   
\c 3  
\s1 Pitaye odoo kido todobia  //  tekepo moodoo goo  
\p
\v 1 Biame heeso habe Yu odooso Godee mapoo takeli osoko howo teme, Pita dio Yonee dio Yu odoowo tei moso mapoo palaso.  
\v 2 Diba omapoo peleso egeino, odoo kido todobia osulu mi eyo hu Osulu Medee Tekepo deli omapoo badoboome egeiso. Odoo hagee soomagolone kido todobia sabolo soomagooso. Esiga biame susuga o odoo abo oso yo sa mapoo magoloso imado peleso, osulu mi hamapoo ka ibedi deliso. Osoloso yo omapoo badolone, odoo tei moso mapoo pala ogoga, yayo dimapoo molee howaliso.  
\v 3 Yo omapoo howolone badolone egeino, Pita dio Yonee dio moso kulodu gadime, dimapoo molee howaso.  
\v 4 \x - \xo 3:4 \xt Diye 14:9\x*Eseme Pita dio Yonee dio yimapoo bolone, Pitaye yimapoo egeesee takaso, “Imapoo ege!” diso.  
\v 5 Eseme yayo goolee, yimapoo molee tenelame kasabele dolone dimapoo egeiso.   
\p
\v 6 \x - \xo 3:6 \xt Diye 4:10; 16:18\x*Eseme Pitaye yimapoo egeesee takaso, “Amapoo molee tei mauwe. Esino goo hagee amapoo egee molo wulo namapoo tenelaiso. Esiga ayo Yesu Keliso Nasalet odoowo hu maga namapoo ka taka, no toboloso di,” diso.  
\v 7 Yayo egeesee takoloso, odoo kido todobia o dee deedee mapoo toloso tebidime, o kido see tekepo paso.\fig Pitaye odoo todobia tekepo moodoo|alt="Peter about to take lame man's hand" src="CN01896B.tif" size="col" loc="3:1-10" ref="3:6-7" \fig*  
\v 8 Yo o kido tekepo poloso silone, Pita dibolo tei moso ma kulodu galaga diso. Yo tei moso ma kulodu gadileso pupulodomo silone, Godee mapoo goomoga poudooso.  
\v 9-10 Odoo susuga oso odoo kido todobia yayo Godee mapoo goomoga poudoomo sili ogoloso howoogadooso. Osoloso dieso nediliyo egeesee takaga meleeso, “Odoo hagee kido todobia Osulu Medee Tekepo deli eyo osulu miyopoo badolone molee howali hagoso. Esino yo kasee toboloso silone, goo hageesi ka tomo silosomo?” diso.   
\s1 Pitaye Yu odoowo tei moso mapoo  //  to taka  
\p
\v 11 Odoo daga kido todobia oso Pita dio Yonee dio dee mapoo toloso, Solomonowo hau\f * \fr 3:11 \fk Solomonowo hau \ft - Solomono yo daga hoogoo Yu odoowo wiligi odoo taba Deibidiyo owolo oso. Yelusalem mi mapoo Yu odoowo tei moso tegei mapoo hau meleeso, hau eyo hu Solomonowo hau. \f* mapoo silesibi ogoloso, odoo susuga oso howoogadoloso, diayo debei omapoo hoguga sibadeeso.  
\v 12 Eseme Pitaye odoo susuga ogoloso, dimapoo egeesee takaso, “Isalael odoo, niba bei kasi maga ka howoogowala? Osoloso bei kasi maga niyo imapoo bologolone, goo diya ka tiadowala? Bei, odoo hagee ibada kitulugu sabolo osoloso iyo tekepo doloso debei maga tekepo poloso koo siloso.  
\v 13 \x - \xo 3:13 \xt Exo 3:6, 15; Luka 23:13-25; Diye 2:23\x*Esino Eibalaham, Aisek, Yekob, osoloso ibada amawe dibada Godeeye o tou teli odoo Yesu mapoo kitulugu toowa olo teneloso, o hu dokodoo poudooso. Esino diayo yo wooloomalame, niyo yo Yu odoowo wiligi odoo tebisa mapoo teneeso. Osoloso yo goo midilame Pailet mapoo ido dime, Paileteeye egeesee takaso, ‘Ayo yimapoo goo tokenee koo ogo,’ dee takeme, niyo yo goweso.  
\v 14 Esino Yesu tekepo, tokenee mauwe odoo oso. Esino niyo yo gowoolone, Balabas odoo wooloomali odoo ee Paileteeye neliga moso ma kuloduga peegoo di diso.  
\v 15 Esino niyo Yesu gie badeli teneli wooloomaso. Esino Godeeye yo ta maga see hogadiso. Esiga yo ta maga see hogabuloso silime, iyo egei goo ee ka takomo siloso.  
\v 16 Esiga odoo kido todobia oso Yesu mapoo tei too maga yo tekepo paso. Esiga niba odoo hagee gooleedooso, yo daga kido todobuloso badebeiso. Esino yayo Yesuwo kitulugu mapoo tei too maga odoo susuga oso balaga molome, yo tekepo paso.”   
\p
\v 17 \x - \xo 3:17 \xt Luka 23:34; 1Tim 1:13\x*Osoloso Pitaye odoo mooloogoodoo mapoo see egeesee takaso, “Emegei, a gooleedooso, nibada wiligi odoo tebisa sabolo oso Yesu boobadolone, yimapoo goo moodoo eyo bei niba gooleedele.  
\v 18 Esino daga hoogoo Godeeye o odoo yimaga to toloso kokodo takomo silesibili odoo dimaga Kelisoye dala talai goo ee malalo olo takaso. Esiga goo hagee peledabalame Godeeye moodooso.  
\v 19 \x - \xo 3:19 \xt Diye 2:38\x*Esiga nibada goo su wuduloso, goo tokenee maga miligi pialoso, Godee mapoo bidiga debee. Egeeseega Godeeye nibada tokenee hapoloso boobado bigileiso. Nibada goo su wuduloso, goo tokenee maga miligi pialoso, Godee mapoo bidiga dobooga, Godeeye nimapoo kitulugu dia tenelaiso.  
\v 20 Osoloso owolo Yesu, Godee yayo hesia Keliso nimapoo di dalaiso.  
\v 21 Esiga epedee biame hamapoo Yesu kei ma dokodoo badoso. Yo kei ma dokodoo badolone Godeeye goo susuga dia daga, omapoo sibileiso. Esiga Godeeye o odoo yimaga to toloso kokodo takomo silesibili hesia odoo daga hoogoo debei dimaga goo hagee olo takaso.  
\v 22 \x - \xo 3:22 \xt Deut 18:15, 18-19\x*Esiga Godee maga to toloso kokodo takomo sili odoo hee Moseseeye Godeeyo to booka mapoo egeesee takaso,  
\q1 ‘Godeeye niba gooleebugulone, nima kuloduga o odoo yimaga to toloso kokodo takomo sili odoo hee a egeesi masi hesileiso.  
\q2 Esiga goo susuga yayo taka mapoo medee dui.   
\q1
\v 23 Osoloso edebeeyo o to duloso, tei telega poogooga,  
\q2 odoo ee Godeeyo mooloogoodoo ma kuloduga peegoo peledoboloso, talaiso,’ diso.   
\p
\v 24 Godee maga to toloso kokodo takomo sili odoo hee Semuweleeyo hamamee tebisa sabolo oso epedee biame hamapoo peledabalai goo ee takaso.  
\v 25 \x - \xo 3:25 \xt Gen 22:18\x*Esiga Godeeye nibada amawe sabolo, osoloso o odoo yimaga to toloso kokodo takomo silesibili odoo daga hoogoo debei sabolo, oso to magoo ee nibada. Bei, yayo Eibalaham mapoo egeesee takaso, ‘Namawe hee maga ayo odoo susuga mi toowa mapoo hagee do ee pidileiso,’ diso.  
\v 26 \x - \xo 3:26 \xt Diye 13:46\x*Esiga Godeeye hesia tou teli odoo Yesu ee nimapoo di diso, niyo malalo to tekepo dulame. Esiga yayo niba pidi maga nibada goo goolee mudu opusomo doloso, nibada tokenee maga miligi pilame,” diso.   
\c 4  
\s1 Pita dio Yonee dio  //  goo midilame ido pala  
\p
\v 1-4 \x - \xo 4:1-4 \xt Diye 2:41\x*Pita dio Yonee dio odoo mooloogoodoo mapoo to takolone Yesuye ta maga hogabia eyo goo takaga meleeso. Esiga diayo egeesee takaso, “Yesu ta maga hogabia maga niba ta maga see hogabileiso,” diso. Eseme omapoo Pitaye to taka duloso tei telaga odoo sabolo, osoloso daga tei telaga odoo sabolo, hodobo mooloogoodeme 5,000 tugodooso. Eseme tei moso wiligi odoo tebisa sabolo, tei moso gidebeli odoo dia wiligi odoo taba sabolo, Sedisi odoo sabolo sibileso, Pitaye Godeeyo to takolone, ta maga see hogabilei goo maga taka duloso, diya kamanaso. Osoloso diayo Pita dio Yonee dio tooso. Osoloso olo neligime diba epedee neliga moso tegei ma kulodu toosooso, osoloso see gesikolo Yu odoowo wiligi odoo tebisa mapoo ka ido dilame.   
\p
\v 5 Osoloso gesikolo Yu odoowo tei moso wiligi odoo tebisa sabolo, osoloso Yu odoowo wiligi tebisa adaga susuga sabolo, osoloso Godeeye tei magoo ee eligili odoo susuga sabolo, Yelusalem mapoo mooloogoodooso.  
\v 6 Dibada mooloogoodoo ma kulodu tei moso wiligi odoo taba Anas sabolo, o soosoo Kayapas sabolo, Yonee sabolo, Alesanda sabolo, osoloso o soosoo abo sabolo mooloogoodooso.  
\v 7 Esiga wiligi odoo tebisa susuga oso omapoo mooloogoodoloso dobolone, diayo odoo abo oso Pita dio Yonee dio ido sibe, diso. Eseme Pita dio Yonee dio omapoo doboome, wiligi odoo tebisa oso dimapoo egeesee woosaso, “Niyo odoo kido todobia tekepo kasee moodoowo? Niba agamo kitulugu osoloso agamo hu maga yo tekepo ka payo?” diso.   
\p
\v 8 Pita Dio Tei oso kitulugu toloso badolone Dio Tei maga dimapoo to nei egeesee takaso, “Wiligi odoo tebisa sabolo, Yu odoowo wiligi tebisa adaga sabolo, niba mo to dui.  
\v 9 Niba iyo odoo kido todobia yo pidilone tekepo moodoome niyo ogoloso, ibada goo midilame ka ido diala? Niba yo tekepo pa eyo bei gooleedalai goomogosomo?  
\v 10 \x - \xo 4:10 \xt Diye 3:6, 13-16\x*Esino nibolo Yu odoo susuga sabolo goo hagee gooleedalai tekepo. Bei, Yesu Keliso, Nasalet odoo, niyo woolooma Godeeye ta maga hogadi eyo kitulugu maga, iyo epedee niyo egee ogo odoo hagee olo tekepo paso.  
\v 11 \x - \xo 4:11 \xt Psa 118:22\x*Esiga Yesuwo goo maga Godeeyo to booka mapoo hogugu oso egeesee takooso,  
\q1 ‘Moso tegeli odoo diayo omou gowoolone togobugu oso epedee hamapoo moso omu domo pupodoo ka moloso.’   
\p
\v 12 \x - \xo 4:12 \xt Mat 1:21\x*Esiga Yesu mapoo gie badeli teneli ka moloso. Esiga mi toowa hamapoo odoo hee mauwe edebeeyo badoboso gie badeli talai, hedebe Yesu yimapoo moloso.”   
\p
\v 13 Eseme Yu wiligi odoo tebisa oso Pita dio Yonee dio dimapoo ebilega, diayo dimapoo to nei tekepo taka duloso, diba diya howoogadooso. Pita dio Yonee dio sukulu tele osoloso wulo mosoowe odoo. Eseme wiligi odoo tebisa oso egeesee gooleedooso, odoo bakadio hagee Yesubolo silidoo, diso.  
\v 14 Osoloso diayo Pita dio Yonee dio odoo kido todobia tekepo moodooloso, Pita dibolo tebisa melee ogoloso, wiligi odoo tebisa oso to nei takele poogooso.  
\v 15 Diayo to nei takalai mauwe poogoome, Pita dio Yonee dio moso kuloduga peegoo galaga diye doloso, balaga melee diso. Osoloso wiligi odoo tebisa diesono to mouso.  
\v 16 Eseme diesono to moulone egeesee takaso, “Iyo dimapoo ogoo goo moodoolaisomo? Bei, Yelusalem odoo susuga oso diayo mudu opusomo di goo toowa moodoo egee egeiso. Esiga iyo goo hamapoo gamenee takalai tekeponee.  
\v 17 Esiga goo hageesi oso toowa diyaga, odoo bakadio hagee toloso, see Yesuwo hu maga odoo susuga mapoo na eligimo silesibe, kitulugu sabolo egeesee takalaiso,” diso.   
\p
\v 18 \x - \xo 4:18 \xt Diye 5:28\x*Esiga wiligi odoo tebisa oso Pita dio Yonee dio gilimadoloso dimapoo egeesee takaso, “Niyo silesibulone, Yesuwo hu maga goo abo na eligi,” diso.  
\v 19 \x - \xo 4:19 \xt Diye 5:29\x*Eseme Pita diayo dimapoo to nei egeesee takaso, “Esiga niba niso nediliyo goo hagee medee goolee. Godeeyo howo woola abaga, nibada to mapoo iyo mesilone, nei iyo Godeeyo to mapoo mesilega pagalai tekepodo?  
\v 20 Bei, iyo Yesuye goo tomo silime egei goo sabolo osoloso Yesuye takeme du goo ee takalai pagalaime,” diso.   
\p
\v 21 Eseme wiligi odoo tebisa oso dimapoo to kitulugu sabolo takolone, “Yesuwo hu maga niyo see eligimo silesiboga, iyo nimapoo dala tenelaiso,” dee takoloso, goo midili moso maga peegoo diye diso. Bei, odoo susuga oso odoo kido todobia tekepo pa maga Godee mapoo diya goomogome. Eseme wiligi odoo tebisa oso Pita dimapoo dala tenelai biame egele poogooso.  
\v 22 Esiga odoo kido todobuloso badebei dugo 40 poogooso.   
\s1 Tei telaga odoo oso  //  Godee mapoo takeli goo  
\p
\v 23 Pita dio Yonee dio goo midili moso maga peegoo galaga dileso, tei telaga odoo sabolo mooloogoodoloso tei moso wiligi odoo tebisa sabolo, osoloso Yu odoowo wiligi odoo tebisa diayo taka goo ee dimapoo takaso.  
\v 24 \x - \xo 4:24 \xt Exo 20:11; Neh 9:6; Psa 146:6\x*Eseme tei telaga odoo oso to hagee duloso, diesono mooloogoodoloso Godee mapoo takolone egeesee takaso, “Kitulugu Godee, nayo mi sabolo, kei sabolo, osoloso abei sabolo, osoloso bi susuga ee ma kulodu egee molo moodooso.  
\v 25 \x - \xo 4:25 \xt Psa 2:1-2\x*Esiga nayo Dio Tei maga nee tou teli odoo ibada amawe Deibidiye egeesee takaso,  
\q1 ‘Bei kasi maga Yu odoonee oso diya ka kamanaliyo?  
\q2 Osoloso goo bei mauwe maga to wulo ka moumo siliyo?   
\q1
\v 26 Mi toowa eyo wiligi odoo tebisa oso diesono hodobo mooloogoodoloso kitulugu Godee sabolo, osoloso yayo hesia Keliso sabolo, mapoo ha talame mopoodoo doloso doso,’ diso.   
\p
\v 27 \x - \xo 4:27 \xt Mat 27:1-2; Luka 23:7-11; Diye 3:13\x*Deibidiye tei goo takaso, bei Yu odoowo wiligi odoo taba Helodee sabolo, Loum gamalee odoo Pontiyus-Pailet sabolo, osoloso Isalael odoo sabolo, Yu odoonee sabolo, diesono Yelusalem omapoo mooloogoodoloso Yesu nayo hesia tou teli odoo Keliso wooloomalame to mouso.  
\v 28 \x - \xo 4:28 \xt Diye 2:23\x*Esino diayo goo moodoo hagee, daga hoogoo nayo gooleedoloso, goo hagoso peledabalame, nayo kitulugu sabolo goomoga magooso.  
\v 29 \x - \xo 4:29 \xt Epe 6:19\x*Esiga kitulugu Godee, wiligi odoo tebisa hagoso epedee nee tou teli odoo imapoo ebili to taka ee nayo duso. Esiga imapoo kitulugu tenee, iyo nee to takomo silesibulone, ebia goo mauwe pagalame.  
\v 30 Esiga nayo kitulugu eligilone, odoo paigiga tekepo pe. Osoloso nee tou teli odoo nayo hesia Yesuwo hu maga goo toowa mudu opusomo di moodee,” diso.   
\p
\v 31 Esino diayo Godee mapoo taka koodobuloso, diayo debei moso ee halabume egeiso. Eseme Dio Tei oso dimapoo meledoboloso, diba Dio Tei oso kitulugu toloso dobolone, ebia goo mauwe poogoloso, Godeeyo to takomo silesibilame bei mooloogooso.   
\s1 Tei telaga odoo oso debei goo  
\p
\v 32 \x - \xo 4:32 \xt Diye 2:44\x*Esiga tei telaga odoo mooloogoodoo oso dibada sooloo ma kulodu goo goolee hedebe doloso dobolone, odoo heeso bi koo goodegeli, diba diso biso nei pidi, nei pidi deliso.  
\v 33 Egeeseelone diye di odoo oso kitulugu toowa sabolo silesibulone, Yesuye toloso hogabia eyo goo takomo silesibiliso. Osoloso Godeeye tei telaga odoo susuga dimapoo goo tekepo moodeliso.  
\v 34-35 \x - \xo 4:34-35 \xt Diye 2:45\x*Esiga tei telaga odoo oso dibada mi sabolo moso sabolo odoo mapoo teneloso, nei molee toloso diye di odoo mapoo teneliso. Egeeseega diye di odoo oso molee egee papisaloso, tei telaga odoo abo bi tebile poogoo mapoo teneliso. Osoloso dibada kulodu odoo heeso bi mauwe koo sili.   
\p
\v 36-37 Osoloso tei too odoo hee Yosepeeye o mi odoo abo mapoo teneloso nei molee tooso. Osoloso yayo sibileso, molee ee diye di odoo dimapoo teneeso. (Yosep hagee Saiples mi te omapoo badeli, yo o bala Libai. Esino diye di odoo oso yimapoo hu hee teneeso, Banabas, hu eyo bei emegei pidili odoo.)   
\c 5  
\s1 Ananayas dio osobo Sapila dio  //  dibada goo  
\p
\v 1 Osoloso odoo hee badebeiso, o hu Ananayas, osoloso osobowo hu Sapila, diayo dibada mi su pepooko odoo mapoo teneloso nei molee tooso.  
\v 2 \x - \xo 5:2 \xt Diye 4:34-35\x*Osoloso mosopoo sibileso, obakadio to mouloso, molee abo mada magoloso, Ananayaseeye diye di odoo dimapoo molee abo tosibileso teneeso.   
\p
\v 3 \x - \xo 5:3 \xt Yon 13:2\x*Eseme Pitaye Ananayas mapoo egeesee takaso, “Bei kasi maga nayo Saitenso gamenee taka to mapoo mesilone, Godeeyo Dio Tei mapoo gamenee takolone, mi molee too abo mada ka magoowo?  
\v 4 Mi hagee odoo mapoo tenelega melee omapoo nee mi diso. Esino nayo odoo mapoo mi teneloso, nei molee too egee neeso. Esiga nee molee oso, no goomoga goo ee talai tekepo. Bei kasi maga, nayo molee abo nee mosopoo mada magoo egee imapoo takele, esino nayo gamenee takolone, ayo molee susuga tosimi hagoso, dee ka takayo? Esino nayo hedebe imapoo gamenee takele, esino nayo Godee mapoo gamenee takaso,” diso.   
\p
\v 5-6 Eseme Ananayaseeye to hagee duloso, yo toloso homodobiaso. Eseme odoo gie kakauwa oso dugoso o su tiadoloso midoosooso. Eseme goo hagee takeme duluga, odoo susuga oso diya ebigaso.   
\p
\v 7 Esino Ananayaseeyo osobo goo hagee dule. Esino yo osoko howo bakadio hedebe di poogoloso, hamamee Pita diayo debei mapoo simiso.  
\v 8 Eseme Pitaye yimapoo egeesee takaso, “Amapoo takee, niyo mi su odoo mapoo teneme molee too ee hagosomo?”  
\p Eseme Ananayaseeyo osoboye nei egeesee takaso, “O, molee iyo too olo ogoso.”   
\p
\v 9 Esino Pitaye yimapoo egeesee takaso, “Bei kasi maga nee bakadio Godeeyo Dio Tei mapoo gamenee takalame goomoga ka magoowo? No ege, gie kakauwa odoo oso nomo midoosoo odoo, osulu miyopoo tebisa moloso. Osoloso no toga, diayo no midoosoolaiso,” diso.   
\p
\v 10 Osoloso yo to kemelee biame omapoo Ananayaseeyo osobo toloso, Pitayo homo beiyomoo homodobiaso. Eseme odoo gie kakauwa odoo oso sibileso ogoloso yo ta molome, diayo o su toloso, omowo midoo hodiokooga midoosooso.  
\v 11 Eseme tei telaga odoo susuga sabolo, osoloso goo hagee du odoo susuga sabolo oso diya ebigaso.   
\s1 Diye di odoo oso odoo paigiga susuga  //  tekepo moodoo  
\p
\v 12 \x - \xo 5:12 \xt Diye 2:43; 14:3\x*Diye di odoo oso goo toowa mudu opusomo opusomo di odoo ma kulodu moodoogamo silesibiliso. Osoloso tei telaga odoo susuga oso tei moso tegei Solomonowo hau mapoo diesono mooloogoodeliso.  
\v 13 Eseme tei tele poogoo odoo oso, diye di odoowo goo ee tekepo dee takeliso. Esino diayo dibolo hodobo mooloogoodoloso hedebe dalai diya ebigeliso.  
\v 14 Esino biame susuga ma kulodu, sobo sabolo, giso sabolo, Lodee mapoo tei toloso, tei telaga odoo mooloogoodoo sabolo hedebe deliso.  
\v 15 Diye di odoo oso goo mudu opusomo opusomo di moodoogamo silesimi ogoloso, odoo susuga oso odoo paigiga iyado sibileso, eli domopoo kida palagaloso, kida mapoo tiedigeliso. Bei, Pitaye osoko pa maga dulone, o dio taba oso gooloogooga, diba ka wedilame.  
\v 16 Eseme Yelusalem koola omapoo mosobia pepooko oso odoo paigiga sabolo, odoo bo holo paladee oso dala temelee sabolo, iyado sibadiliso. Egeeseega diye di odoo oso diba tekepo peliso.   
\s1 Diye di odoo oso  //  Yesuwo goo maga dala too  
\p
\v 17 Diye di odoo oso goo mudu opusomo opusomo di hagee moodoogamo silesibume, tei moso wiligi odoo taba sabolo, osoloso o emegei Sedisi odoo sabolo, goo hagee ogoloso, diye di odoo dimapoo diya kooloogaso.  
\v 18 Eseme diayo diye di odoo toloso neliga moso tegei ma kulodu toosooso.  
\v 19 \x - \xo 5:19 \xt Diye 12:7-10\x*Esino gesi mapoo Lodeeyo momaiye oso sibileso neliga moso eyo osulu kisi yamagooso. Eseme diye di odoo neliga moso ma kuloduga peegoo iyado dileso, dimapoo egeesee takaso,  
\v 20 “Niba tei moso tegei mapoo dileso odoo mapoo gie badeli goo dia hagee takee,” diso.   
\p
\v 21 Eseme diye di odoo oso o to mapoo mesiloso, gesikolodee osoko gie sibume, tei moso ma kulodu galaga dileso, Yesuwo goo ee eligilame bei mooloogooso.  
\p Eseme tei moso wiligi odoo taba sabolo, osoloso Sedisi odoo sabolo, oso diye di odoo eyo goo mapoo to meilame, Yu odoowo wiligi odoo tebisa susuga gilimadooso. Osoloso diayo neliga moso gibadeli odoo dimapoo to takaso, diayo diye di odoo susuga iyado sibilame.  
\v 22 Eseme gibadeli odoo oso neliga moso tegei mapoo dileso egeino, diye di odoo me molo egeiso. Eseme diba see wedi dileso, wiligi odoo tebisa mapoo egeesee takaso,  
\v 23 “Iyo dileso neliga moso mapoo egeino, osulu diya kisina, osoloso gibadeli odoo oso pee maga gidoboome egeiso. Eseme iyo osulu yamagoloso, moso kulodu galaga dileso egeino, diye di odoo mauwena,” diso.  
\v 24 Eseme tei moso wiligi odoo tebisa sabolo, osoloso tei moso gidebeli odoo dia wiligi odoo taba oso goo hagee duloso, goo diya gooleeso, ogoo goo oso hamamee ka peledoboomobelee doloso.   
\p
\v 25 Eseme odoo heeso dimapoo sibileso egeesee takaso, “Dui! Niyo odoo neliga moso tegei mapoo toosoo ee, see dileso tei moso mapoo odoo eligi moloso,” diso.  
\v 26 Eseme to ee duloso, tei moso gibadeli dibada wiligi odoo taba oso o odoo sabolo diye di odoo ee see iyadalame, diso. Esino diayo diba iyadoloso wele. Bei, edebeeyo gibadeli odoo mapoo gowoolone, yoso diba piligiyaga.   
\p
\v 27 Esino diayo diye di odoo wiligi odoo tebisa dibada mudugiyopoo iyado simiso. Eseme tei moso wiligi odoo taba oso dimapoo egeesee takaso,  
\v 28 \x - \xo 5:28 \xt Mat 27:25\x*“Iyo to kitulugu sabolo nimapoo egeesee takaso, ‘Niyo Yesuwo goo eligimo na silesibe,’ diso. Esino niyo ibada to mapoo mesile. Esiga niba ege! Niyo eligi goo oso Yelusalem mi toowa ee tooso. Osoloso Yesuye ta goo ee see niyo imapoo gigidilame ka see,” diso.   
\p
\v 29 \x - \xo 5:29 \xt Diye 4:19\x*Esino Pitaye diye di odoo abo sabolo to nei egeesee takaso, “Iba Godee mapoo mesimo silesibiliso. Esino edebeeyo goomoga goo ee talaime.  
\v 30 O, tei takoo, niyo Yesu homo bulubo magoo mapoo yoguso eniga oso wooloomaso. Esino ibada amaweyo Godeeye Yesu niyo woolooma ta maga see hogadiso.  
\v 31 \x - \xo 5:31 \xt Diye 2:33-34; Epe 1:20; Hib 2:10; 12:2\x*Osoloso Godeeye Yesu ta maga hogadiloso o dee deedee dokolo mapoo ibediso, yayo wiligi doloso badolone gie badeli ee pidili odoo dalame. Esiga epedee hamapoo yimapoo kitulugu moloso, Yu odoo susuga oso dibada goo goolee opusomo doloso, dibada goo tokenee mapoo miligi piaga, goo tokenee hapoloso boobado bigileiso.  
\v 32 Esiga goo susuga hagee Yesuye moodoomo sili goo sabolo, osoloso yimapoo peledaba goo sabolo, ee iyo ogoloso, see odoo mapoo takomo silesibiliso. Osoloso Dio Tei ima kulodu egee molo oso goo hamapoo tei takoo, deeso. Bei, Godeeyo to mapoo mesimo silesibili odoo mapoo Dio Tei teneliso,” diso.   
\p
\v 33 Eseme Yu odoowo wiligi odoo tebisa oso goo hagee duloso komonolone, diye di odoo piligilame goomogaso.  
\v 34 Esino dima kulodu Pelisi odoo hee, o hu Gamaliyoye tabaso, odoo hagee Godeeye tei magoo ee eligili odoo. Osoloso odoo susuga oso yo tekepo odoo dolone, yo dokodoo maluguso. Esino yayo tobudulone, diye di ee epedee biame deiyepo peegoo gilimadoo di, diso.  
\v 35 Eseme wiligi odoo tebisa mapoo egeesee takaso, “Isalael odoo, niyo odoo hagee dimapoo goo moodoolame medee gooleemeleso ka moodee.  
\v 36 \x - \xo 5:36 \xt Diye 21:38\x*Bei, niba goolee, daga odoo hee Tudaseeye goo hageesi moodoolone o su toowa diso. Osoloso 400 odoo oso yibolo silesibiliso. Esino edebeeyo yo wooloomome, yibolo silesibili odoo 400 diba kukulo diyadeeso. Egeesi maga goo mauwe poogooso.  
\v 37 Eseme yima hamamee, gamalee odoo oso odoo susugayo hu tomo silesimi biame omapoo odoo hee Yudas Gelili odoo oso peledabaso. Yibolosee o su toowa doloso, odoo gilimado sileeso. Eseme edebeeyo yo wooloomome, yibolo silesibili odoo ee kukulo diyadeeso.  
\v 38 Esiga ayo goo hagee gooleebuguloso, nimapoo ka kokodo taka, odoo hagee dimapoo goo hee na moodee. Bei, diayo goo moodoogamo egee silesibo, odoo maga simi daga, goo hagoso mauwe pagalaiso.  
\v 39 Esino goo egee Godee maga siboga, niyo diba hamaga takooga tebileime. Esino wulo niyo Godee mapoo ha talame ka selai,” diso.   
\p
\v 40 \x - \xo 5:40 \xt Diye 4:18\x*Eseme wiligi odoo tebisa oso Gamaliyowo to mapoo tei takoo diso. Osoloso diayo diye di odoo see iyado sibe diso. Osoloso diye di odoo diba sibileso doboome, edebeeyo diba woolooge, diso. Osoloso diba wooloogaloso, wiligi odoo tebisa oso diba diye dolone to kitulugu sabolo egeesee takaso, “Niba see Yesuwo goo ee takolone eligimo na silesibe!” diso.   
\p
\v 41 \x - \xo 5:41 \xt Mat 5:10-12; 1Pita 4:13\x*Diye di odoo oso wiligi odoo tebisa diba poogoloso dulone, diya goomogaso. Bei, diayo Yesu mapoo tei too maga dala teme, Godeeye diba dokodoo poudooso.  
\v 42 Osoloso diba biame susuga tei moso tegei ma kulodu, osoloso odoo abo dia moso ma kulodu odoo mapoo to hagee eligimo silesibulone, “Yesu Godeeye hudi magoo Keliso oso,” dee taka koodobile.   
\c 6  
\s1 Pidili odoo 7 daga hesia goo  
\p
\v 1 \x - \xo 6:1 \xt Diye 4:35\x*Biame omapoo tei telaga odoo oso bei moodooso. Esino tei telaga odoo susuga ma kulodu, Guliki to kesali odoo oso Hibulu to kesali odoo sabolo toso agadigaso. Bei, diayo mooloogoodoo ma kulodu, Guliki to kesali dibada sobo bau mapoo nei koo teneme.  
\v 2 Eseme diye di odoo oso tei telaga odoo susuga gilimadoloso egeesee takaso, “Iyo Godeeyo to takomo sili poogoloso see sobo bau mapoo nei pilei ee tekeponee.  
\v 3 Esiga emegei, nima kulodu pidili odoo giso 7 hesie. Niyo diba hesiaga, odoo goo goolee medee tekepo, osoloso Godeeyo Dio Tei oso kitulugu toloso debeli giso ee hesie. Egeeseega diba iyo emegei pidili tou dimapoo tenelaiso.  
\v 4 Esino iba wulo Godeeyo to takomo silesibulone, yimapoo takomo silesibileiso,” diso.   
\p
\v 5 Esiga tei telaga odoo susuga oso to hagee duloso tekepo doloso, odoo 7 hagee hesiaso: Sitiben (odoo hagee tei too kibiloso badolone Dio Tei oso kitulugu toloso badeli), osoloso Pilipi, osoloso Polokolus, osoloso Nikanolo, osoloso Timono, osoloso Palemenas, osoloso Antiyoka odoo, Nikolas. Odoo hagee Yu odoonee, esino yayo Yu odoowo Godee mapoo tei too maga Yu odoo dia hu ka too.  
\v 6 Diba odoo 7 hagee hesialoso diye di odoo mapoo iyado sibadeeso. Eseme diye di odoo oso dimapoo deeso sigolone Godee mapoo takaso, bei diba tou hageesee teli odoo dalame.   
\p
\v 7 \x - \xo 6:7 \xt Diye 2:41; 16:5\x*Eseme tei telaga odoo oso odoo susuga mapoo Godeeyo to takomo sileeme, tei telaga odoo oso Yelusalem mi ee ma kulodu bei moodooso. Osoloso tei moso wiligi odoo tebisa bei oso Yesu mapoo tei tooso.   
\s1 Tei moso wiligi odoo tebisa oso  //  Sitiben too  
\p
\v 8 Godeeye Sitiben tei pidilone kitulugu teneeso, yayo odoo ma kulodu goo toowa mudu opusomo opusomo di moodoolame.  
\v 9 Esino Yu odoo abo Libetini howo gisili moso ma debeli odoo oso yimapoo toso agadigaso.\f * \fr 6:9 \fk Libetini howo gisili moso ma debeli odoo \ft - Odoo hagee dibada goo egeesi: Daga hoogoo Loum odoo oso gibamelee biame omapoo, diba iyado dileso neliga moso tegei ma kulodu toosooso. Osoloso odoo abo nei mauwe tou talagamo silesibe, diso. Osoloso hamamee Loum odoo oso dibada mi mapoo wedi diyadee, diso.\f* Odoo hagee Kulene mi mapoo debeli, osoloso odoo abo Alesandiliya mi mapoo debeli, osoloso Kilikiya mi mapoo debeli, osoloso odoo abo Asiya mi mapoo debeli. Diayo sibileso Sitiben mapoo toso agadigaso.  
\v 10 \x - \xo 6:10 \xt Luka 21:15\x*Esino diayo toso agadiga ma kulodu, Sitibeneeye Dio Tei oso kitulugu maga to takeme, odoo susuga oso to takalai eli egele poogooso.   
\p
\v 11 Eseme Sitibenbolo toso agadiga melee odoo oso Sitiben maga gamenee takalame, odoo abo mapoo mada sibileso toso pupume, diayo egeesee takaso, “Sitibeneeye Godeeyo hu sabolo, osoloso Moseseeyo hu mapoo duwa takeme duso,” diso.   
\p
\v 12 Eseme odoo susuga sabolo, osoloso Yu odoowo wiligi odoo tebisa sabolo, osoloso Godeeye tei magoo ee eligili odoo sabolo oso to hagee duloso, diya komonolone Sitiben tooso. Osoloso diayo Sitiben toloso wiligi odoo tebisa oso to kesamelee mapoo ido palaso.  
\v 13 Diba omapoo peleso dobolone, Sitibeneeyo goo maga gamenee takeli odoo oso gamenee egeesee takaso, “Odoo hagoso ibada tei moso maga tokenee goo takeliso, osoloso Moseseeye eligi goo hogugu goo maga tokenee goo takeliso.  
\v 14 Osoloso iba yayo egeesee takeme duso, ‘Yesu Nasalet odoo oso ibada tei moso tegei guobuguloso, see Moseseeye tei magoo hogugu ee abo poogoloso, see tei dia abo magalaiso,’ ” diso.   
\p
\v 15 Eseme wiligi odoo tebisa susuga dobolone Sitiben mapoo bolone egeino, Sitibeneeyo mudu Godeeyo momaiye eyo mudu masi poloso tobudume egeiso.   
\c 7  
\s1 Sitibeneeye to toowa taka goo  
\p
\v 1 Eseme tei moso wiligi odoo taba oso Sitiben mapoo egeesee woosaso, “Odoo susuga oso nee goo maga egee takoo teiyo?” diso.   
\p
\v 2 \x - \xo 7:2 \xt Gen 11:31; 12:1\x*Eseme Sitibeneeye tei moso wiligi odoo tebisa dimapoo to nei takolone egeesee takaso, “Mo ei dio osoloso mo ma dio, niba mo to hagee medee dui. Ibada amawe Eibalaham yo Halan mi mapoo dilega, Mesopotamiya mi mapoo badoboome, ibada Godee kitulugu toowa oso yimapoo peledabaso.  
\v 3 Eseme Godeeye Eibalaham mapoo egeesee takaso, ‘Nee mi sabolo nee odoo sabolo poogoloso ayo namapoo eligilei mi mapoo di,’ diso.   
\p
\v 4 Esiga Eibalaham Mesopotamiya mi poogoloso see Halan mi mapoo badalame diso. Esino Eibalaham yo mi omapoo badoboso, ama teme, Godeeye yo see epedee niyo egee do mi hamapoo sibe, diso.  
\v 5 \x - \xo 7:5 \xt Gen 12:7; 15:18; 17:8\x*Eseme Godeeye mi hamapoo Eibalaham mapoo mi su pepooko tenele. Esino Godeeye Eibalaham bolo osoloso amawe dibolo oso hamamee mi hagee talai maga to takoloso magooso. Biame omapoo Eibalaham yo holo soomagelega badebeiso.  
\v 6 \x - \xo 7:6 \xt Gen 15:13-14; Exo 12:40\x*Osoloso Godeeye yimapoo egeesee takaso, ‘Namawe dio oso mi hee mapoo dileso odoo soo masi dabalaiso. Egeeseega mosobia odoo oso namawe dimapoo tou nei mauwe wulayo talaiso. Osoloso diayo dala ma kulodu dobolone dugo 400 pagalaiso.  
\v 7 \x - \xo 7:7 \xt Exo 3:12\x*Esino namawe dimapoo dala egee tenemolo odoo dimapoo ayo nei dala tenelaiso. Egeeseega namawe diayo mi egee poogoloso see hamapoo sibileso, amapoo goomoga tenelone mo hu dokodoo poudileiso,’ diso.  
\v 8 \x - \xo 7:8 \xt Gen 17:9-14; 21:4\x*Osoloso Godeeye Eibalaham dio to takoloso magolone egeesee takaso, ‘Ayo nobolo osoloso namawe dio eyo Godee doloso badolone, nima koola hamapoo badalaiso. Osoloso niyo amapoo tei too goo ee eligilone nibolo, osoloso nowolo dibolo, osoloso namawe dio susuga hamamee soolooga magalai sabolo, kolo kookoolone dabalaiso,’ diso. Eseme Eibalahameeye giso holo Aisek soomageme, biame 8 poogoloso kolo kooso. Osoloso hamamee Aisekeeye giso holo Yekob soomageme, kolo kooso. Osoloso Yekob sabolo owolo giso holo 12 susuga kolo kookooso. Esiga Yekobowo owolo 12 odoo hagoso ibada bala 12 eyo bei ka moloso.   
\p
\v 9 \x - \xo 7:9 \xt Gen 37:11, 26-28; 39:1-3, 21-23\x*Esino Yekobowo owolo susuga hagoso dibada omolo Yosep mapoo diya kweliso. Egeeseelone dibada omolo Yosep yo Isipi odoo mapoo ido dileso neiso talame teneeso. Yayo mi omapoo dileso, nei mauwe tou toowa wulayo tolone badalame. Esino Godee yibolo badolone,  
\v 10 \x - \xo 7:10 \xt Gen 41:37-44\x*dala goo ma kuloduga yo medee pidiliso. Osoloso Godeeye Yosep mapoo goo goolee tekepo teneeso. Eseme Isipi odoowo wiligi odoo taba oso goo hagee ogoloso, Yosep mapoo diya goomogaso. Eseme Yosep mapoo egeesee takaso, ‘Nayo ama hemi tou tolone badolone, Isipi mi toowa nayo gibadalaiso. Osoloso mo moso sabolo nayo gibadalaiso,’ diso.   
\p
\v 11 \x - \xo 7:11 \xt Gen 41:54; 42:1-2\x*Osoloso hamamee Isipi mi sabolo, ibada amawe diayo debei Keinen mi sabolo, mapoo osoko pa toowa biame oso nei mauwe poogooso. Eseme odoo omapoo debeli oso dala ma kulodu debeiso. Osoloso ibada amawe sabolo nei mauwe debeiso.  
\v 12 Esino Yekobeeye Isipi mi mapoo nei melee goo ee duloso, owolo diayo nei ee neiso talame diye diso. Eseme diayo dileso nei toloso sibadeeso.  
\v 13 \x - \xo 7:13 \xt Gen 45:1-4, 16\x*Nei diayo tosibadee mauwe poogoome, see Isipi mi mapoo nei abo talame diyadeeso. Diba dileso nei talame doboome, Yosep yimapoo pelebada goo ee yayo emei dimapoo woola takaso. Eseme Isipi wiligi odoo taba oso Yosepeeyo soosoo eyo goo gooleedooso.  
\v 14 \x - \xo 7:14 \xt Gen 45:9-11; 46:27\x*Eseme Yosepeeye ama sabolo, o soosoo sabolo, Isipi mi mapoo sibileso dabalame to teneeso. Eseme diba Yosepeeye to egeesee taka duloso, diba susuga 75 odoo oso Isipi mi mapoo sibadeeso.  
\v 15 \x - \xo 7:15 \xt Gen 46:1-7; 49:33\x*Eseme Yekobowo owolo dio Isipi mi mapoo dileso dobolone, yibolo, osoloso owolo dibolo mi omapoo wediaso.  
\v 16 \x - \xo 7:16 \xt Gen 23:2-20; 33:19; Josh 24:32\x*Hamamee diba wedime, dibada su Sekem mi mapoo midoosalame todiyadeeso. Midoo wulu ou hagee daga hoogoo Eibalahameeye Hamolowo owolo mapoo neiso tooso.   
\p
\v 17 \x - \xo 7:17 \xt Exo 1:7-8\x*Dugo bei poogoloso hamamee ibada amawe dio oso Isipi mi mapoo bei moodooso. Eseme biame omapoo Godeeye Keinen mi Eibalaham mapoo, osoloso amawe dimapoo tenelaiso, doloso to takoloso magoo biame oso koola simiso.  
\v 18 Esiga wiligi odoo taba dia, Yosepeeyo goo gooleedele poogoo odoo oso Isipi mi ee gibadebeiso.  
\v 19 \x - \xo 7:19 \xt Exo 1:11-22\x*Wiligi odoo taba hagoso ibada amawe dio diya gowoolone, dimapoo kukulone dala tenelone badebeiso. Osoloso yayo to kitulugu sabolo pupulone, ibada amawe dia holope gie soolooga magoo susuga ee wedilame, peegoo maloso peegee diso.   
\p
\v 20 \x - \xo 7:20 \xt Exo 2:2\x*Egeeseelone debei biame omapoo, Isalael sobo hedebe oso giso holo mudu medee tekepo soomagooso, o hu Moses. Osoloso a bakadio hedebe di ma kulodu ama dio owee dio oso dibada moso kulodu mada gibadebeiso.  
\v 21 \x - \xo 7:21 \xt Exo 2:3-10\x*Osoloso a bakadio hedebe di poogoloso holope peegoo magooso. Eseme Isipi wiligi odoo taba eyo owolo sobo holo oso holope ogoloso, yayo maduloso, owolo doloso mosopoo madio dileso poopooso.  
\v 22 Eseme Moses kauwume, Isipi odoo oso yimapoo sukulu goo goolee tekepo eligiso. Osoloso yayo to taka sabolo, tou too sabolo, kitulugu toowa tomo sileeso.   
\p
\v 23 Osoloso Moses dugo 40 poogoloso badolone, yayo o odoo Isalael odoo ee agalame dilame gooleeso.  
\v 24 \x - \xo 7:24 \xt Exo 2:11-15\x*Yayo dulone egeino Isipi odoo heeso Isalael odoo hee woomelee ogoloso, yayo nei Isipi odoo hee wooloomaso.  
\v 25 Osoloso Moseseeye egeesee gooleeso, ‘Isalael odoo oso goolee, ayo diba dala ma kuloduga peegoo gilimado dilame, Godeeye a dimapoo ka sibeye di doo,’ dee gooleeso. Esino Isalael odoo oso goo ee gooleedele.  
\v 26 Biame hee mapoo Moseseeye Isalael odoo bakadio biliga molome egeiso. Eseme yayo diba biliga melee hamaga takalame hodu dileso, egeesee takaso, ‘Emegei, niba kasi maga ka biliga malala? Niba soosoo hedebe,’ diso.   
\p
\v 27 Eseme odoo hee emegei woomelee oso Moses halaga buguloso egeesee takaso, ‘No ibada wiligi tabayo, osoloso goo midili odoowo?  
\v 28 \x - \xo 7:28 \xt Exo 2:14\x*Nayo eiyo Isipi odoo hee wooloomaso. Esiga nayo a wooloomalame ka sala?’ diso.  
\v 29 \x - \xo 7:29 \xt Exo 2:21-22; 18:3-4\x*Eseme Moseseeye to ee duloso obulone, Isipi mi maga see Midiyan mi mapoo pulo diso. Osoloso Midiyan mi omapoo odoo soo masi badolone sobo huloso, giso holo bakadio soolooga magooso.   
\p
\v 30-31 \x - \xo 7:30-31 \xt Exo 3:1-10; Diye 7:30-34\x*Moses Midiyan mi mapoo dileso dugo 40 poogoloso badolone, see Sainai mubi esia kumoo miwe poogoo mi mapoo silone egeino, homo su deiyepo o du douso nadelega dou omapoo paiya molome ogoloso howoodooso. Esino dou paiya oma kulodu Godeeyo momaiye oso tebidi egeiso. Eseme Moses yo dou paiya mapoo agalame hodu dimeleeno, Godeeye yimapoo egeesee takaso,  
\v 32 ‘A namawe dio Eibalaham, Aisek, osoloso Yekob dibada Godee oso,’ diso. Eseme Moses ebia sabolo kikiligolone see tobu egele poogooso.   
\p
\v 33 Esiga kitulugu Godeeye see yimapoo egeesee takaso, ‘Mi nayo taba egee molo tei mi. Esiga nee homo bi ka egee tiga magee.  
\v 34 Ayo mo odoo susuga oso Isipi mi mapoo dobolone dala egee tomolo, ayo egeiso. Osoloso diayo dala ma kulodu dobolone pupusiga melee ayo duso. Esiga ayo diba Isipi mi maga gilimadoloso peegoo dilame ka simi. Esiga no epedee Isipi mi mapoo see wedi di,’ diso.   
\p
\v 35 \x - \xo 7:35 \xt Exo 2:14\x*Esiga Moses hagee daga Isalael odoo oso gowoolone egeesee takaso, ‘No ibada wiligi tabayo, osoloso goo midili odoowo?’ diso. Esino Godeeye Moses hedebe yo hesiaso, yayo Isalael odoowo wiligi odoo toboloso badolone, diba dala ma kuloduga gilimadoloso peegoo dilame. Esiga homo deiyepo o du douso nadelega paiya molone, Godeeyo momaiye oso goo hagee takaso.  
\v 36 \x - \xo 7:36 \xt Exo 7:3; 14:21; Num 14:33\x*Osoloso Moseseeye o odoo Isipi mi maga gilimadoloso peegoo dilame, yayo goo toowa mudu opusomo opusomo di Isipi mi mapoo, osoloso Abei Bige mapoo moodoogaso. Eseme yayo o odoo Isalael odoo gilimadoloso Isipi mi maga peegoo diso. Osoloso yayo miwe poogoo mi mapoo o odoo gilimadoloso dugo 40 ma kulodu silone goo mudu opusomo opusomo di moodoogamo sileeso.   
\p
\v 37 \x - \xo 7:37 \xt Deut 18:15\x*Osoloso Moses hedebe hagoso o odoo Isalael odoo dimapoo egeesee takaso, ‘Godeeye niba ee gooleebugulone, nima kuloduga o odoo yimaga to toloso kokodo takomo sili odoo a egeesi masi hesileiso,’ diso.  
\v 38 \x - \xo 7:38 \xt Exo 19:3\x*Esiga Moses hedebe hagoso ibada amawe dio Isalael odoo sabolo, miwe poogoo mi mapoo silone, yayo Sainai mubi dokodoo peleso badoboome, Godeeyo momaiye oso yibolo to kolone yimapoo gie badeli to imapoo tenelame teneeso.   
\p
\v 39 Esino ibada amawe dio oso Moseseeyo to mapoo gowoolone, o to mapoo mesile. Eseme diba Isipi mi mapoo wedi dilame goomogaso.  
\v 40 \x - \xo 7:40 \xt Exo 32:1\x*Osoloso Moses Sainai mubi dokodoo osee badoboome, odoo susuga oso Moseseeyo emei Elon mapoo egeesee takaso, ‘Moseseeye iba Isipi mi maga gilimado simiso. Esino Moseseeye di, iba gooleedele. Esiga iba ee gilimado dilei godee masi deeso moodee,’ diso.  
\v 41 \x - \xo 7:41 \xt Exo 32:2-6\x*Eseme biame omapoo Isalael odoo oso gamenee godee bulumakau pe be masi dadabayo moodooso. Osoloso diayo gamenee godee omapoo goomogolone, o hu dokodoo poudalame gala hu wooloogaso.\fig Isalael odoo oso gamenee godee bulumakau be masi dadabayo moodoo o hu dokodoo poudoo|alt="Israel people worship golden calf" src="CN01920B.tif" size="col" ref="7:41" \fig*  
\v 42 \x - \xo 7:42 \xt Amos 5:25-27\x*Esiga Godeeye goo hagee ogoloso dimapoo miligi piaso. Eseme diba kei ma dokodoo bi egee molo, a, osoko, osoloso giwo, omapoo godee masi goomogolone doboome, Godeeye diba hamaga takele. Esiga goo hagee Godeeyo to oso booka mapoo taka Godee maga to toloso kokodo takomo sili odoo heeso booka maga egeesee hoguguso:  
\q1 ‘Isalael odoo, niba dui!  
\q1 Niyo miwe poogoo mi mapoo dugo 40 ma kulodu silesibulone,  
\q2 amapoo emegei di bi sabolo gala hu sabolo wooloso tenelisomo?  
\q1 Haye! Esino niyo gamenee godee mapoo teneliso.   
\q1
\v 43 Esiga niba tei moso dugoso tegei ee imadoloso silesibiliso.  
\q2 Osoloso niyo moso oma kulodu goomoga poudili ee amapoo goomoga koo poudili.  
\q1 Esino niyo deeso moodoo gamenee godee Moloko sabolo Lepan godeeyo giwo sabolo omapoo goomoga poudiliso.  
\q1 Esiga niba ayo nibada midee hamaga see mi eli sage Babilon mi hodiokoo hasiso bigileiso,’ diso.   
\p
\v 44 Esiga tei moso dugoso tegei hagee Godeeye Moses mapoo eligilone egeesee tege diso. Eseme edebeeyo Godeeyo to ee dodolone, moso hagee tegeiso. Osoloso ibada amawe diayo miwe poogoo mi mapoo moso hagee imado silesibulone, ‘Godeeye ibolo badoso,’ deliso.  
\v 45 \x - \xo 7:45 \xt Josh 3:14-17\x*Eseme dugo abo poogoloso hamamee see Yosuwaye ibada amawe dio gilimadoloso mi hagee talame silone, tei moso hagee sabolo imado sibadeeso. Eseme Godeeye ibada amawe dio ee pidilone, mibia odoo susuga ee mi hamaga peegoo hasiso buguso. Osoloso diayo mi hamapoo tei moso dugoso tegei ee toloso dobolone, wiligi odoo taba Deibidiyo biame mapoo peledabaso.  
\v 46 \x - \xo 7:46 \xt 2Sam 7:1-16\x*Eseme Godeeye Deibidi mapoo goomogaso. Eseme Deibidiye tei moso Godee eyo badalame tei moso dia tegelame woosaso.  
\v 47 \x - \xo 7:47 \xt 1Ki 6:1-38\x*Esino tei moso dia egee yayo tegele. Owolo Solomonoye tegei.   
\p
\v 48 Esino ibada Godee kitulugu toowa edebeeyo deeso tegei moso oma kulodu koo badeli. Esiga Godee maga to toloso kokodo takomo sili odoo oso Godeeyo goo maga egeesee takaso,   
\q1
\v 49 \x - \xo 7:49 \xt Isa 66:1-2\x*‘Godeeye egeesee takooso:  
\q1 Kei mi mapoo ayo badolone ka gibadoso.  
\q2 Osoloso mi toowa hagee ayo mo homoso kokusoloso ka tobudoso.  
\q1 Esiga niyo moso togoga, ayo moso omapoo badalai koo tebili.  
\q2 Osoloso niyo ayo badeli moso ee tegelai koo tebili.   
\q1
\v 50 Ayo mi toowa sabolo, kei mi sabolo, osoloso bi susuga sabolo moodooso,’ diso.”   
\p
\v 51 \x - \xo 7:51 \xt Isa 63:10\x*Osoloso Sitibeneeye o to hamameedee see wiligi odoo tebisa mapoo egeesee takaso, “Niba koo mesili odoo. Osoloso nibada sooloo ma kulodu tei too goo mauwe. Esiga niba Godeeyo to mapoo koo duli. Osoloso namawe dio Dio Tei oso eligi goo ee gowoolone poogooso. Esiga niyo see egeeseelone, Dio Tei oso eligi goo ee gowoolone poogooso.  
\v 52 \x - \xo 7:52 \xt Mat 23:31\x*Osoloso namawe diayo Dio Tei oso eligi gowoolone, Godee maga to toloso kokodo takomo silesibili odoo susuga mapoo dala teneeso. Esiga Godee maga to toloso kokodo takomo silesibili odoo aboso egeesee takaso, ‘Odoo tekepo Keliso hamamee sibileiso,’ diso. Eseme namawe dio oso diba piliguso. Egeesi ma kulodu odoo tekepo Keliso simiso. Esino niyo gowoolone yo tiasoloso wooloomaso.  
\v 53 Osoloso daga hoogoo Godeeyo momaiye oso Godeeyo tei magoo nimapoo olo teneme, niyo omapoo mesilega poogooso,” diso.   
\s1 Sitiben woolooma goo  
\p
\v 54 Eseme wiligi odoo tebisa oso Sitibeneeyo to duloso, diya komonolone, dibada mei diya kumudooso.  
\v 55 \x - \xo 7:55 \xt Psa 110:1\x*Eseme Sitibeneeye Dio Tei oso kitulugu toloso badolone, kei mi ma dokodoo egeino, Godeeyo gadeebugu kitulugu toowa ma kulodu Yesu Godeeyo dee deedee dokolo mapoo tobudume egeiso.  
\v 56 \x - \xo 7:56 \xt Kol 3:1\x*Eseme yayo wiligi odoo tebisa mapoo egeesee takaso, “Ege! A kei mi yamagoloso Odoo Holo Godeeyo dee deedee dokolo mapoo tobudo ogoso,” diso.   
\p
\v 57 Eseme odoo susuga oso Sitibeneeyo to ee dulei gowoolone neligidi agadiga sabolo, dibada dulu toobooga doloso sibileso Sitiben tooso.  
\v 58 Osoloso diayo Sitiben mosobia oma kuloduga peegoo ido dileso badoboome, yoso enigilame bei mooloogooso. Osoloso Sitibeneeyo goo mapoo gamenee takeli odoo abo oso dibada kekeisu dugo tigadoloso, odoo giekauwa, Solowo homo beiyomoo tigamagooso.   
\p
\v 59 Odoo susuga oso yimapoo yoso enigime, Sitibeneeye Godee mapoo takolone egeesee takaso, “Lodee Yesu, mo dio nayo te,” diso.  
\v 60 \x - \xo 7:60 \xt Luka 23:34\x*Diayo yoso enigime, yo mi mapoo ebiso tugusaloso badolone, toso neligidi takolone egeesee takaso, “Lodee, dibada goo tokenee hagee hapoloso boobado bigi!” diso. Sitiben to hagee takoloso taso.   
\c 8  
\p
\v 1-3 \x - \xo 8:1-3 \xt Diye 9:1, 13; 22:4; 26:9-11\x*Solo omapoo tobudulone Sitiben yoso enigaloso wooloomalame odoo dimapoo goomoga goo takeme, yo wooloomaso. Eseme tei telaga odoo abo oso sibileso Sitibeneeyo su midoosoloso diya pupusigaso.  
\s1 Edebeeyo tei telaga  //  odoo dimapoo gowe  
\p Eseme Sitiben woolooma biame omapoo Yelusalem mapoo debeli tei telaga odoo mapoo odoo susuga oso gowoolone, dimapoo dala tenelame bei mooloogooso. Eseme Soloye moso susuga mapoo peleso tei telaga odoo, giso sabolo, sobo sabolo, toloso neliga moso mapoo huyaseliso. Eseme tei telaga odoo susuga oso Yelusalem maga kukulo dulone, mi pepooko abo susuga mapoo Yudiya mi mapoo osoloso Samaliya mi ma kulodu diyadeeso. Esino hedebe diye di odoo susuga Yelusalem mapoo debeiso.   
\s1 Pilipiye Samaliya mi mapoo  //  Godeeyo to taka  
\p
\v 4 Esiga tei telaga odoo susuga oso Yelusalem maga kukulo dileso, mi pepooko opusomo opusomo di mapoo to tekepo takolone, Kelisowo goo takagamo silesibiliso.  
\v 5 Osoloso Pilipiye Samaliya mi toowa ee ma kulodu Sebasete mi mapoo dileso peledoboloso, Kelisowo goo odoo susuga mapoo takaso.  
\v 6 Eseme Pilipiye to tekepo Kelisowo goo takolone, goo opusomo opusomo di moodoogamo silee diayo ogoloso, odoo susuga oso o to medee duso.  
\v 7 Osoloso odoo susuga mooloogoodoo oma kulodu bo holo odoo ma kulodu paladee, Pilipiye peegoo hasiso buguso. Eseme bo holo oso neligidi googa sabolo peegoo galagadiso. Osoloso odoo su kakawa poogoo sabolo, kido tigediba sabolo, tekepo moodoogaso.  
\v 8 Eseme Sebasete mi oma kulodu odoo susuga oso goomoga toowa meleeso.   
\p
\v 9-11 Esino Sebasete mi ma kulodu odoo googoo gooleedoo badebeiso, o hu Saimon. Esiga yayo biame susuga o googoo oso goo toowa opusomo opusomo di moodoogamo siloga, Samaliya mi toowa mapoo debeli odoo susuga oso ogoloso howoogadeliso. Egeeseelone yayo goolee, eyo nediliyo yo tekepo doloso, suwa peliso. Osoloso odoo susuga, hu toowa too odoo sabolo osoloso goo mauwe odoo sabolo oso, yayo goo opusomo opusomo di moodoo ogoloso, o to mapoo medee duloso tei tooso. Osoloso diayo egeesee takaso, “Odoo hagee Godee masi osoloso o hu Kitulugu Toowa,” diso.  
\v 12 Esino Pilipiye to tekepo takolone, Godeeye wiligi doloso badeli eyo goo sabolo, Yesu Kelisowo goo sabolo, taka duloso, to omapoo tei teme, giso sabolo, sobo sabolo, howo ogusigaso.  
\v 13 Osoloso Saimoneeye Pilipiyo to mapoo tei toloso howo oluguloso, Pilipi bolo sileeso. Osoloso yayo yibolo silone, Pilipiye goo toowa opusomo opusomo di moodoogamo silee ogoloso, diya howoodooso.   
\p
\v 14 Eseme Yelusalem mi mapoo diye di odoo oso Samaliya odoo oso Godeeyo to duloso tei too goo ee duloso, Pita dio Yonee dio Samaliya tei telaga odoo dimapoo diye, diso.  
\v 15-17 \x - \xo 8:15-17 \xt Diye 19:6\x*Esino Samaliya mi toowa ee ma kulodu Sebasete mi mapoo debeli tei telaga odoo oso Lodee Yesuwo hu maga howo ogusigaloso, debei odoo omapoo Dio Tei oso dimapoo meledebelega debeiso. Eseme Pita dio Yonee dio Sebasete mi mapoo sibileso, tei telaga odoo mapoo dibada deeso sigolone, Godee mapoo takeme, Dio Tei oso dimapoo meledabaso.   
\p
\v 18 Eseme Saimoneeye goo hagee ogoloso, diye di odoo dimapoo molee ayo tosimi ee tenelame goolone,  
\v 19 egeesee takaso, “A goomogo, mo deeso odoo mapoo sigolone, Godee mapoo takooga, Dio Tei oso dimapoo ka meledoboo dalame. Niyo kitulugu egee tomo silesibo amapoo tenee,” diso.   
\p
\v 20 Esino Pitaye yimapoo egeesee takaso, “No nee molee sabolo Dou mi mapoo dileiso. Bei, Godeeye emegei di bi maga Dio Tei wulayo hagee tenemolo, nayo see moleeso talai diso.  
\v 21 Osoloso no ibolo Godeeyo tou hodobo talai koo tobuo. Bei, Godeeyo howo woola nee goo goolee egee diya tokenee.  
\v 22 Esiga no epedee nayo tokenee goolee omaga mudu opusomo doloso Godee mapoo takee. Egeeseega nayo tokenee egee goolee molo, yayo hapoloso boobado bigilei malaiso,” diso.  
\v 23 Eseme Pitaye Saimon mapoo see egeesee takaso, “Ayo ogoso, nee sooloo ma kulodu emegei heiga toowa molone, goo tokenee mapoo hamamee dodomo siliso,” diso.   
\p
\v 24 Esiga Saimoneeye obulone see Pita dio Yonee dio dimapoo egeesee takaso, “A goomogo, niyo a Godee mapoo takee, bei niyo taka goo oso amapoo peledebelega pagalame,” diso.   
\p
\v 25 Osoloso hamamee Pita dio Yonee dio oso Yesu sabolo silee goo ee odoo susuga mapoo takoloso, see Yelusalem mapoo dulone, Samaliya ma kulodu mibia pepooko abo mapoo to tekepo takomo diso.   
\s1 Itiyopiya odoo Pilipiye  //  howo olugu goo  
\p
\v 26 Biame heeso Godeeyo momaiye oso Pilipi mapoo egeesee takaso, “No toboloso Yelusalem maga Gasa mi mapoo dili eli omapoo di. Eli egee osoko sibili deedee dokolo mapoo miwe poogoo mi mapoo moloso,” diso.  
\v 27-28 Eseme Pilipiye toboloso dulone eli domopoo egeino, Itiyopiya wiligi odoo hee, Itiyopiya mi eyo wiligi taba sobo Kandake\f * \fr 8:27-28 \fk Kandake \ft to eyo bei egeesi moloso. Itiyopiya odoo dia toso wiligi taba sobo dolone ka takeli.\f* eyo molee gibadeli odoo egeiso. Yo Yelusalem mapoo Godeeyo hu dokodoo poudalame di oso see wedi sibulone, talaka masi, esino hosee be omapoo bagagoloso, hosee be oso gisibamo dimolome mapoo buloso, Godee maga to toloso kokodo takomo sili odoo Aisayaye hogugu booka hesigamo sibumeleeso.  
\v 29 Eseme Dio Tei oso Pilipi mapoo egeesee takaso, “No dileso odoo koola omapoo tebee,” diso.   
\p
\v 30 Eseme Pilipiye odoo hee yima koola omapoo hoguo sibileso tobudulone duno, odoo yayo Godee maga to toloso kokodo takomo sili odoo Aisayaye hogugu booka hesigamelee duso. Eseme Pilipiye yimapoo egeesee woosaso, “Nayo egee hesigamolo goo eyo bei no gooleedoosomo?”\fig Pilipi dio Itiyopiya odoo dio|alt="Philip and the Ethiopian" src="LB00331B.tif" size="col" ref="8:26-38" \fig*   
\p
\v 31 Esino odoo yayo yimapoo nei egeesee takaso, “Haye, oposusu eyo bei a gooleedele. Bei, edebeeyo oposusu hagee eyo bei amapoo koo eligili.” Osoloso yayo Pilipi mapoo egeesee takaso, “No talaka masi ma dokodoo peledoboloso ama hodiokooga bilei sibe,” diso. Eseme yo peledoboloso biaso.   
\p
\v 32 \x - \xo 8:32 \xt Isa 53:7-8\x*Esiga odoo yayo badolone Godeeyo to hogugu hesigamelee hagoso:  
\q1 “Yo sipi be hu wooloomalame ido dili egeesi masi ido diso.  
\q1 Yo sipi be hu masi o too edebeeyo kooga, to mauwe tabameli egeesi masi, edebeeyo yimapoo dala teneme, dimapoo hamaga takele.   
\q1
\v 33 Edebeeyo yo manolone yo pepooko dolone, o goo medee hooda midile.  
\q2 Edebeeyo o amawe dio eyo goo oposisileime.  
\q1 Bei, yo amawe dio mauwe.  
\q2 Osoloso edebeeyo yo wooloomaso, esiga yo mi toowa hamapoo holo soomagele,” diso.   
\p
\v 34 Eseme Itiyopiya odoo oso Pilipi mapoo egeesee woosaso, “Amapoo takee, Godee maga to toloso kokodo takomo sili odoo hagoso agamo goo takoolo? Eyo nediliyo o goo takoolo, o odoo heeyo goo takoolo?” diso.  
\v 35 Osoloso Pilipiye, odoo yayo Godeeyo to hesigamelee eyo bei yimapoo takolone bei mooloogoolone, to tekepo Yesuwo goo sabolo takaso.   
\p
\v 36 \x - \xo 8:36 \xt Diye 10:47\x*Osoloso obakadio eli domopooga dulone, howo tolobo mapoo peledabaso. Eseme Itiyopiya odoo oso Pilipi mapoo egeesee takaso, “No ege! Howo tolobo bou hagoso. Nayo a howo olugulei soowayo?” diso.  
\v 37 [Eseme Pilipiye nei egeesee takaso, “Nee sooloo ma kulodu tei too mologa, no howo olugulei soowa,” diso. Osoloso Itiyopiya odoo oso Pilipi mapoo nei egeesee takaso, “Ayo Yesu Keliso ee Godeeyo owolo doloso yimapoo tei toso,” diso.]\f * \fr 8:37 \ft To hagee odoo abo oso taka Lukaye hogugu, dee takeliso. Esino odoo bei oso taka Lukaye hogugule, dee takeliso.\f*  
\v 38 Eseme Itiyopiya odoo oso talaka masi hosee be mapoo bagagoloso ido dili odoo mapoo egeesee takaso, “Talaka masi omapoo kookoodebee,” diso. Eseme obakadio howo tolobo omapoo meileso, Pilipiye Itiyopiya odoo howo oluguso.  
\v 39-40 \x - \xo 8:39-40 \xt Diye 21:8\x*Osoloso diba howo tolobo maga mubi dokodoo peledoboome, Dio Tei oso Pilipi toloso mi eli sage Asotus mapoo holoogooso. Eseme Itiyopiya odoo oso yo see egele poogooso. Eseme yo Godee mapoo tei tooga, yayo dulone goomoga sabolo o mi mapoo diso. Esino Pilipiye Asotus mi mapoo peledoboloso, to tekepo Yesuwo goo takoloso, see Kasaliya mi mapoo dulone, mi pepooko abo mapoo takomo diso.   
\c 9  
\s1 Yesuye Solo mapoo peledaba goo  
\p
\v 1-2 \x - \xo 9:1-2 \xt Diye 8:3\x*Osoloso biame omapoo Soloye Yelusalem mapoo badolone, tei telaga odoo dimapoo komonolone heiga toowa molone, “diba piligileiso”, diso. Egeeseelone yayo Damasko mi mapoo tei telaga odoo, giso sabolo, sobo sabolo, diba dee tiso tegisaloso Yelusalem mapoo iyado sibilame tei moso wiligi odoo taba agalame diso. Eseme tei moso wiligi odoo taba oso peipa mapoo to hogugulone egeesee hoguguso, “To hogugu hagee namapoo kitulugu teneeso, nayo Damasko mi mapoo dileso, Yesu mapoo tei telaga odoo susuga talame. Esiga no Damasko mi mapoo dileso, Yu odoowo howo gisili moso wiligi odoo tebisa dimapoo to hogugu peipa hagee tenee,” diso.  
\v 3 Eseme Soloye odoo abo oso kitulugu toloso Damasko mi mapoo debeli tei telaga odoo susuga talame diso. Eseme diba Damasko mi koola mapoo peledabalame dimeleeno, kei ma dokodooga gadeebugu oso sibileso Solo tooso.  
\v 4 Eseme Solo yo mi mapoo homodobuloso molone, to taka duno, to oso yimapoo egeesee takaso, “Solo, Solo, bei kasi maga nayo amapoo dala ka tenemalala?” diso.   
\p
\v 5 Eseme Soloye woosaso, “Wiligi odoo, no ogumo?” diso.  
\p Eseme to oso Solo mapoo egeesee takaso, “A Yesu, nayo tei telaga odoo dimapoo dala egee tenemolo amapoo tenemoloso.  
\v 6 Esiga no toboloso Damasko mi toowa ma kulodu di. Egeeseega mi omapoo badeli odoo hee oso nayo goo talai namapoo eligileiso,” diso.   
\p
\v 7 Eseme odoo abo Solobolo diyadee oso goo hagee ogoloso, ebiga sabolo tebisamolone to takele poogooso. Bei, to taka diba duso, esino odoo tei egele poogooso.  
\v 8 Solo homodobia maga hogabuloso howo puo egeino, howo bakadio siliwe meleeso. Eseme yibolo diyadee odoo abo oso Damasko mi mapoo dulone, o dee mapoo toloso ido diso.  
\v 9 Solo howo bakadio siliwe molone Damasko mi mapoo dileso badolone, biame bakadio hedebe di eyo kulodu nei sabolo howo sabolo nelega badebeiso.   
\p
\v 10 Eseme Damasko mi toowa ma kulodu tei too odoo hee badebeiso, o hu Ananayas. Biame omapoo Lodeeye Ananayaseeyo howo opusomo doloso yimapoo egeesee takaso, “Ananayas!”  
\p Eseme Ananayaseeye nei egeesee takaso, “Lodee, nayo egee takoo a duso,” diso.   
\p
\v 11 Eseme Lodeeye yimapoo egeesee takaso, “No toboloso eli hee, o hu Hooda omaga Yudaseeyo moso ma kulodu peleso, Talesas odoo, o hu Solo, yo agalame woose, bei yo amapoo takolone badoso.  
\v 12 Bei, ayo o howo opusomo doloso, Ananayas nayo sibileso nee deeso yo sigoga, o howo tekepo palame ka eliga,” diso.   
\p
\v 13 Eseme Ananayaseeye egeesee takaso, “Esino Lodee, odoo susuga oso odoo hagee eyo o goo amapoo oposususo. Osoloso a gooleedooso, yayo Yelusalem mapoo Godeeyo odoo mapoo dala teneli.  
\v 14 Esiga tei moso wiligi odoo tebisa oso yimapoo kitulugu teneme, Damasko mi hamapoo dobolone, Yesu namapoo tei telagali odoo susuga iyadoloso see Yelusalem mapoo iyado diyadeeso,” diso.   
\p
\v 15 \x - \xo 9:15 \xt Diye 26:2, 6; 27:24; Loum 1:5\x*Esino Lodeeye Ananayas mapoo egeesee takaso, “Di, bei ayo Solo yo mo tou talame yo hesiaso. Osoloso Yu odoonee susuga sabolo, osoloso dibada wiligi odoo tebisa sabolo, osoloso Yu odoo susuga mapoo mo goo woola yilige bigileiso.  
\v 16 \x - \xo 9:16 \xt 2Kol 11:23-28\x*Osoloso yayo amapoo tei too maga dala toowa talai goo ee ayo yimapoo eligileiso,” diso.   
\p
\v 17 Eseme Ananayaseeye dileso Yudaseeyo moso kulodu peleso, Solo mapoo o deeso sigolone egeesee takaso, “Mo odoo, Solo, nayo eli domopooga sibulone, Lodee Yesu egei yayo a diye diso. Osoloso yayo nee howo tekepo poloso Dio Tei namapoo meledabalaiso,” diso.  
\v 18 Biame omapoo di bee masi oso Solowo howo maga homodobume, o howo tekepo paso. Eseme Ananayaseeye yo howomoo ido meileso, howo oluguso.  
\v 19 Osoloso Solo nei naloso kitulugu tooso.  
\p Eseme biame abo ma kulodu Soloye tei telaga odoo abo sabolo Damasko mi mapoo debeiso.   
\s1 Soloye Damasko mi mapoo  //  to tekepo Yesuwo goo taka  
\p
\v 20 Biame olo omapoo yayo Yu odoowo howo gisili moso tegei ma kulodu gapeleso, to tekepo Yesuwo goo takolone bei mooloogoolone egeesee takaso, “Yesu Godeeyo owolo oso,” diso.  
\v 21 \x - \xo 9:21 \xt Diye 8:3\x*Esiga odoo susuga to hagee dulugaloso howoodolone egeesee takaso, “Odoo hagoso daga Yelusalem mapoo badolone, odoo susuga oso Yesu mapoo tei telagaga, yayo dimapoo dala teneloso piligiliso. Esiga tei moso wiligi odoo tebisa oso yo diye deme, tei telaga odoo susuga ee yayo iyadoloso Yelusalem mapoo dilame ka simidoo,” diso.  
\v 22 \x - \xo 9:22 \xt Diye 18:28\x*Eseme Soloye Godeeyo to takalame, Godeeye yimapoo kitulugu tenee oso diya toowa diso. Eseme yayo Yesu Godeeye hudi magoo Keliso oso doloso dimapoo eligiga, Yu odoo susuga Damasko mi mapoo debeli oso to nei takalai gooleedele pegeliso.   
\p
\v 23 Osoloso biame bei poogoloso hamamee, Yu odoo oso Solo wooloomalame to mouso.  
\v 24 Osoloso diayo mosobia pee beelee eyo osulu miyopoo tebisamolone, Solo toloso wooloomalame biame susuga sabolo gesi susuga sabolo gidebeiso. Esino edebeeyo yimapoo sibileso goo hagee takeme, yo duso.  
\v 25 \x - \xo 9:25 \xt 2Kol 11:32-33\x*Eseme Solo o odoo abo oso yo pidilame yo pulo dilame, gesi hee mapoo yo wogai toowa ma kulodu husoloso beelee dokodooga peegoo toosooso.\fig Solo wogai mapoo husoloso dokodooga miyomoo toosoo|alt="Letting Paul down in a basket" src="WA03999b.tif" size="col" ref="9:25" \fig*   
\p
\v 26 \x - \xo 9:26 \xt Gal 1:17-19\x*Eseme Solo Yelusalem mapoo pulo sibileso, tei telaga odoo omapoo debei sabolo hedebe dalame seme, diayo yibolo ebiaso. Bei, Soloye Lodee mapoo tei too goo ee duloso, medee tei tele.  
\v 27 \x - \xo 9:27 \xt 1Kol 9:1\x*Esino Banabaseeye yo pidilone diye di odoo mapoo Solo ido dileso egeesee takaso, “Solo Damasko eli domopooga dimolome omapoo Lodeeye peledoboloso yimapoo to keiso. Eseme Soloye yimapoo tei toloso Damasko mi mapoo kitulugu sabolo Godeeyo to Yesu Kelisowo goo takalai ebile,” diso.  
\v 28 Eseme Soloye tei telaga odoo sabolo Yelusalem mapoo badolone, odoobolo ebilega, Lodee Yesuwo goo diya kitulugu sabolo mi ee ma kulodu takomo sileeso.  
\v 29 Egeeseelone, Guliki dia to keli Yu odoo sabolo Yesuwo goo maga Soloye dimapoo toso agadigeliso. Eseega diayo yo wooloomalame gweliso.  
\v 30 Osoloso tei telaga odoo oso goo hagee duloso, Solo ido dileso Kasaliya mi mapoo peledabaso. Osoloso see abaga o midee Talesas mapoo diye diso.   
\p
\v 31 Eseme Yudiya, Gelili, osoloso Samaliya mi bakadio hedebe di hageeyo kulodu mi susuga mapoo tei tele poogoo odoo oso tei telaga odoo mapoo dala teneli goo oso mauwe poogoome, dibada tei too toowa diso. Egeeseelone diba Lodee Yesu mapoo mesilone Dio Tei oso pidi goo sabolo badolone tei too odoo bei moodooso.   
\s1 Pitaye Ainiyas tekepo moodoo goo  
\p
\v 32 Pitaye Yu odoowo mi susuga mapoo silone, Godeeyo odoo mapoo Godeeyo to oso pidimo siliso. Egeeseemo silone, Godeeyo odoo abo Lida mi mapoo debeli odoo mapoo dileso peledabaso.  
\v 33 Osoloso mi omapoo egeino, odoo su kakawa poogoo, o hu Ainiyas, o kida mapoo teleme egeiso. Yo su kakawoloso dugo 8 ma kulodu biame susuga tiameliso.  
\v 34 Esino Pitaye yo ogoloso yimapoo egeesee takaso, “Ainiyas, Yesu Kelisoye no epedee tekepo poso. Esiga no toboloso nee kida booloogee,” diso. Eseme biame omapoo Ainiyas tekepo poloso tabaso.  
\v 35 Osoloso Lida mi mapoo debeli odoo sabolo Salon mi kubo mapoo debeli odoo sabolo oso odoo su kakawa poogoo tekepo poloso silee ogoloso, diayo Lodee Yesu mapoo tei telagaso.   
\s1 Pitaye Tabita tekepo moodoo  
\p
\v 36 Esino Yopa mi mapoo tei too sobo badebeiso, o hu Tabita (o hu hee Guliki toso hedi Dokas). Yayo odoo abo pidimo silone, emegei bi mauwe odoo sabolo diya pidimo siliso.  
\v 37 Esino Pita Lida mi mapoo osee badoboome, Tabita paiye toloso taso. Eseme o odoo oso o su howo sauwudoloso moso egi doko tegei ma kulodu debi pooba goopoogoo mapoo magooso.  
\v 38 Esino Lida mi egee Yopa mi maga haga hoogoonee. Eseme tei telaga odoo Yopa mi mapoo debeli odoo oso Pita Lida mi mapoo badoso doloso odoo bakadio oso Pita takalame diye diso. Eseme diayo Pita sibilame egeesee takaso, “Pita, no ibada mi mapoo saga sibe!” diso.   
\p
\v 39 Eseme Pita dibolo diso. Osoloso yo Yopa mi mapoo peledoboome, diayo Pita yo soboso tamelee debi dokodoo pooba mapoo ido palaso. Moso oma kulodu sobo bau susuga pupusiga melee oso, Pita ogoloso yimapoo Tabitaye telega silone dugo dusa eligiso.   
\p
\v 40 Esino Pitaye sobo bau sabolo, osoloso odoo abo sabolo peegoo di doloso, ebiso miyomoo tugusaloso badolone Godee mapoo takaso. Yayo takoloso, sobo ta mapoo bidibuguloso yimapoo bolone egeesee takaso, “Tabita, no tebee,” diso. Eseme Tabita howo puo ogoloso, Pita ogoloso hogabiaso.  
\v 41 Eseme Pitaye yo pidilone, o dee mapoo toloso tebidiso. Osoloso tei telaga odoo sobo bau sabolo, osoloso odoo abo sabolo gilimadoloso, Tabita tekepo poloso badebei dimapoo eligiso.  
\v 42 Eseme Yopa mi mapoo debeli odoo oso goo hagee duloso, Lodee mapoo tei telagaso.  
\v 43 Eseme Pitaye Yopa mi mapoo biame susuga badolone, gala kolo sabolo tou teli odoo Saimonobolo o mosopoo badebeiso.   
\c 10  
\s1 Godeeye Yu odoonee Koneliyas mapoo  //  to taka goo  
\p
\v 1 Kasaliya mi mapoo Loum ha teli odoo mooloogoodoo meleeso. Mooloogoodoo hagee Itali mi toowa eyo mooloogoodoo oso. Esino Koneliyas mooloogoodoo egee gibadeliso.  
\v 2 Odoo Koneliyas hagee Godeeye goomoga goo tomo silame goomegeliso. Osoloso Koneliyas yibolo osoloso o moso kulodu debeli odoo susuga oso Godee mapoo mesiliso. Osoloso yayo bi mauwe odoo mapoo biso pidilone, biame susuga ma kulodu Godee mapoo takolone badebeiso.  
\v 3 Osoloso biame hee habe mapoo Godeeye Koneliyaseeyo howo opusomo doloso, yayo Godeeyo momaiye tei egeiso. Osoloso momaiye oso sibileso yimapoo egeesee takaso, “Koneliyas!”   
\p
\v 4 Eseme Koneliyaseeye Godeeyo momaiye mapoo ebia sabolo bolone egeesee takaso, “Wiligi odoo, nayo ogoo goomogolo?” diso.  
\p Eseme Godeeyo momaiye oso yimapoo egeesee takaso, “Nayo Godee mapoo takemelee goo ee yayo duso. Osoloso nayo bi mauwe odoo pidimelee Godeeye ogoloso goomogoso.  
\v 5 Esiga nayo epedee odoo abo Yopa mi mapoo diye, dee takee, diayo Saimon-Pita namapoo ido sibilame.  
\v 6 Yo gala kolo sabolo tou teli odoo Saimonobolo o mosopoo badoso. O moso ee abei toowa palaga mapoo tegei moloso,” diso.   
\p
\v 7 Osoloso Godeeyo momaiye oso yibolo to kemeleso dime, o tou teli odoo bakadio sabolo, osoloso ha teli odoo hee Godee mapoo tei teli odoo sabolo gilimadooso. Ha teli odoo hagee Koneliyas pidili.  
\v 8 Osoloso Koneliyaseeye Godeeyo momaiye oso yimapoo taka goo ee dimapoo takoloso see diba Yopa mi mapoo diyadee diso.   
\s1 Pitaye howo opusomo di goo  
\p
\v 9 Eseme diba Yopa mi mapoo dulone eli domopoo tiesaso. Osoloso mi hadobume dulone, osoko oo domo toboome, Yopa mi koola mapoo peledabalame dimeleeso. Osoloso biame omapoo Pitaye Godee mapoo takalame moso omu ma dokodoo palaso.  
\v 10 Eseme yayo Godee mapoo takolone badoboome, hodiaso. Eseme odoo abo oso o nei simolome, Godeeye o howo opusomo diso.  
\v 11 Eseme yayo egeino, kei mi yamagoloso molome egeiso. Eseme kei ma dokodooga dugo masi eyo pee mapoo tiso bagagisaloso o mudugiyopaga mi mapoo kukoosoo molome egeiso.  
\v 12 Dugo ee ma kulodu gala opusomo opusomo di susuga, homo bakadio bakadio di oso dili sabolo, osoloso beliyeso kolo dili sabolo, osoloso só egeiso.  
\v 13 Eseme kei ma dokodooga toso yimapoo egeesee takaso, “Pita, no gala susuga hagee ma kulodu nayo abo wooloso ne,” diso.\fig Pitayo howo opusomo doloso gala egei|alt="Peter's Vision" src="CN01945B.tif" size="col" ref="10:11-12" \fig*   
\p
\v 14 \x - \xo 10:14 \xt Lev 11:1-47; Ezek 4:14\x*Esino Pitaye nei egeesee takaso, “Haye, Lodee, a gala egeesi koo nali. Bei, nayo gala egeesi na ne doloso daga hoogoo tei magooso. Esiga ayo gala abo wooloso nalaime,” diso.   
\p
\v 15 \x - \xo 10:15 \xt Maka 7:15, 19\x*Eseme toso see nei egeesee takaso, “Godee, ayo bi susuga tekepo di, bi egee see nayo tokenee dee na takee,” diso.   
\p
\v 16 Godeeye Pita mapoo gala susuga nalai tekepo doloso taka goo ee bakadio hedebe di takoloso dugo masi ee see kei ma dokodoo topeleso osugoboodooso.   
\p
\v 17 Eseme Pitaye o howo opusomo doloso egei goo eyo bei ee goolone badoboome, Koneliyaseeye diye di odoo oso sibileso, Saimonowo moso beelee osulu miyopoo tobudulone bameleeso.  
\v 18 Osoloso diayo egeesee takaso, “Odoo hee Saimon-Pita yo moso kulodu badolo?” diso.   
\p
\v 19 Esino Pita yayo egei goo ee eyo bei goolone osee badoboome, Dio Tei oso yimapoo egeesee takaso, “Pita, odoo bakadio hedebe di oso no esigamoloso.  
\v 20 Esiga no toboloso miyomoo meileso dibolo di, bei ayo diba no hamapoo esiamo sibe,” diso.   
\p
\v 21 Eseme Pitaye miyomoo meileso dimapoo egeesee takaso, “Niyo odoo egee esigamo silesibo odoo ee aso. Esiga niba hamapoo ogoo talame ka sibadeeyo?” diso.   
\p
\v 22 Eseme diayo Pita mapoo nei egeesee takaso, “Ibada wiligi odoo taba Koneliyas Loum ha teli odoo gibadeli odoo oso iba diye diso. Koneliyas yo Godeeye goomoga goo tomo silame goomegeliso, osoloso yo Godee mapoo mesiliso. Osoloso Yu odoo susuga oso yo tekepo deliso. Esiga Godeeyo momaiye oso sibileso Koneliyas mapoo takolone, Pita nayo Koneliyas mapoo Godeeyo to takee, diso. Esiga iyo no Koneliyas mapoo ido dilame ka simi,” diso.  
\v 23 Osoloso diayo goo hagee taka koodobuloso, Pitaye diba o mosopoo gesi hedebe omapoo tilame ido palaso.  
\p Osoloso diba omapoo tiesaloso, mi biamome Koneliyaseeye diye di odoo sabolo, tei telaga odoo abo Yopa mi mapoo debeli odoo sabolo Pita idoloso Yopa mi maga Kasaliya mi mapoo diyadeeso.   
\s1 Pitaye Koneliyaseeyo moso kulodu Yu odoonee dimapoo Godeeyo to taka  
\p
\v 24 Diayo dileso eli domopoo tiesaloso biame hee oso Kasaliya mi mapoo dileso peledabaso. Koneliyas yo biame omapoo bolone, o soosoo susuga sabolo, o odoo susuga sabolo, gilimadoloso balaga meleeso.  
\v 25 Eseme Pitaye Koneliyaseeyo moso kulodu gasibume, Koneliyaseeye Pitayo homo beiyomoo ebiso miyomoo tugusaloso yimapoo goomogalame balaboo tiaso.  
\v 26 \x - \xo 10:26 \xt Diye 14:13-15; Yili 19:10\x*Esino Pitaye Koneliyaseeyo dee mapoo toloso yo tobudulone egeesee takaso, “No tebee, nayo a toowa doloso amapoo na gauwe. Bei, a mosoowe odoo,” diso.   
\p
\v 27 Osoloso Pita dio Koneliyas dio to komo moso kulodu gadulone egeino, odoo bei mooloogoodoo egeiso.  
\v 28 Eseme Pitaye Yu odoonee oso mooloogoodoloso debei ogoloso dimapoo egeesee takaso, “Niba Yu odoowo tei gooleedooso. Esiga Yu odoo oso Yu odoonee sabolo hedebe doloso goo tomo silei tei. Osoloso Yu odoo oso Yu odoonee dibada moso kulodu palai tei deliso. Esino Godeeye mo howo opusomo doloso amapoo egeesee eligiso, ‘Yu odoo ibolo osoloso Yu odoonee nibolo Godeeyo howo woola hedebe.’ Esiga ayo Yu odoonee maga Godeeyo howo woola odoo hee tokenee dee takalai koo tobuo.  
\v 29 Esiga niyo a ime, ayo nimapoo sibilei gowele. Esiga niyo a hamapoo sibe dee taka goo eyo bei amapoo takee,” diso.   
\p
\v 30 Eseme Koneliyaseeye yimapoo nei egeesee takaso, “A biame bakadio hedebe di poogoloso biame hee habe mapoo moso kulodu Godee mapoo takolone badebeiso. Eseme haga booloogelega, odoo hee dugo heliye hohodi kaloso mo mudugiyopoo sibileso tobudume egeiso.  
\v 31 Eseme yayo amapoo egeesee takaso, ‘Koneliyas nayo Godee mapoo takemelee goo ee yayo duso. Osoloso nayo bi mauwe odoo pidimelee Godeeye ogoloso goomogoso.  
\v 32 Esiga nayo epedee odoo abo Yopa mi mapoo diye, dee takee, diayo Saimon-Pita namapoo ido sibilame. Yo gala kolo sabolo tou teli odoo Saimonowo mosopoo badoso. O moso ee abei toowa palaga mapoo tegei moloso,’ diso.  
\v 33 Eseme biame omapoo ayo odoo abo oso no hamapoo ido sibilame diye diso. Osoloso nayo hamapoo simi ogoloso a goomogo. Esiga iba hamapoo Godeeyo mudugiyopoo sibileso mooloogoodoo hagee, to susuga Godeeye namapoo tenee goo ee imapoo takee dee taka, goo ee dulame ka sibadee,” diso.   
\p
\v 34 \x - \xo 10:34 \xt Deut 10:17; Loum 2:11\x*Eseme Pitaye to taka bei mooloogoolone egeesee takaso, “A epedee gooleedoso, Godeeye egei maga odoo susuga ma kulodu odoo heeso, odoo hee dagadi molo koo ogoso.  
\v 35 Osoloso mi toowa hamapoo mi opusomo opusomo di ma kulodu edebeeyo Godeeye goomoga goo tomo silone, Godee mapoo mesimo silesibili odoo mapoo Godeeye goomegeliso.  
\v 36 Esiga niba Godeeye Isalael odoo dimapoo to tekepo tenee goo ee niba duso. To tekepo ee hagoso, Yesu Kelisoye odoo susuga ma kulodu wiligi odoo toowa taba doloso badoso. Esiga Yesu Keliso maga Godeebolo hedebe doloso mesiloso badeli goo ee imapoo teneeso.  
\v 37 \x - \xo 10:37 \xt Mat 4:12-17\x*Osoloso Yonee odoo howo oluguli oso to takolone, odoo susuga dibada goo tokenee maga miligi pialoso howo ogusige, dee takoloso koodobume, Gelili maga bei mooloogooloso Yudiya mi toowa mapoo peledaba goo ee, niba olo gooleedooso.  
\v 38 \x - \xo 10:38 \xt Mat 3:16; Luka 4:17-21\x*Osoloso Godeeye Yesu Nasalet odoo hesialoso yimapoo Dio Tei sabolo osoloso kitulugu sabolo tenee, niba gooleedooso. Bei, Godeeye biame susuga yo pidilone yibolo badolone, yayo Yu odoowo mi susuga mapoo silone, tekepo goo susuga moodoogamo sileeso. Osoloso Saiten oso gibadeli odoo susuga ee tekepo moodoogamo sileeso.   
\p
\v 39 Esiga diye di odoo, iba Yesuye Yelusalem mapoo osoloso Yu odoowo mi abo mapoo goo susuga hagee tomo silee, iyo egeiso. Osoloso Yelusalem mapoo debeli odoo oso Yesu homo bulubo magoo ma dokodoo yoguso enigaloso woolooma, iyo egeiso.  
\v 40-41 \x - \xo 10:40-41 \xt Diye 1:8; Luka 24:42-43\x*Esino biame bakadio poogoloso see biame hee mapoo Godeeye Yesu ta maga hogadiso. Osoloso Yesu yo ta maga hogabuloso silone odoo susuga mapoo peledoboo dele. Esino hedebe Godeeye daga hoogoo iba hesialoso diye di odoo imapoo Yesuye ta maga hogabuloso peledoboo demeleeso. Eseme yayo hogabuloso silee ogoloso, iyo yibolo silesibulone, wo sabolo howo sabolo nolone silesibiso.  
\v 42 \x - \xo 10:42 \xt Diye 17:31; 1Pita 4:5\x*Esiga Yesuye imapoo to kitulugu sabolo egeesee takaso, ‘Niyo odoo susuga mapoo Godeeyo to tekepo takomo silesibe diso. Osoloso Godeeye Yesu ayo odoo susuga wedia sabolo, osoloso mi toowa hamapoo hagee do sabolo, goo midileiso,’ diso.  
\v 43 \x - \xo 10:43 \xt Isa 53:5-6; Jer 31:34; Diye 2:38\x*Osoloso daga hoogoo Godee maga to toloso kokodo takomo silesibili odoo susuga oso goo hamapoo tei takoo diso. Edebeeyo Yesu mapoo tei toga, Godeeye Yesu maga o goo tokenee hapoloso boobado bigileiso,” diso.   
\s1 Dio Tei oso Yu odoonee dimapoo  //  daga meledaba goo  
\p
\v 44 \x - \xo 10:44 \xt Diye 11:15; 15:8\x*Pita to osee takomolome, Dio Tei oso meileso Pitaye to takomolome dulugamelee odoo mapoo meledabaso.  
\v 45-46 \x - \xo 10:45-46 \xt Diye 2:4; 19:6\x*Eseme Dio Tei oso kitulugu maga diayo to opusomo opusomo di ee keselone Godeeyo hu dokodoo poudooso. Eseme Yu odoo tei telaga Pitabolo sibadee oso goo hagee ogoloso diya howoogadooso. Bei, Godeeye Dio Tei Yu odoonee sabolo dimapoo teneeso.  
\p Eseme Pitaye dimapoo egeesee takaso,  
\v 47 “Bei, Godeeye Dio Tei imapoo tenee egee egeesi masi dimapoo ka teneeso. Esiga diayo howo olugulei edebeeyo hamaga takalaime,” diso.  
\v 48 \x - \xo 10:48 \xt Diye 19:5\x*Eseme Pitaye see egeesee takaso, “Niyo Yesu Keliso mapoo tei too goo ee eligilame, niba howo ogusige,” diso. Osoloso diba howo ogusigaloso, diayo Pita biame abo mapoo dibolo hodobo badoboso dilame goomogaso. Eseme Pitaye Yopa mapoo tei telaga odoo sabolo omapoo debeiso.   
\c 11  
\s1 Pitaye Yu odoonee dia goo ee  //  Yelusalem mapoo taka  
\p
\v 1 Diye di odoo sabolo, tei telaga odoo Yudiya mapoo debeli sabolo, oso Yu odoonee oso Godeeyo to duloso tei too goo ee duso.  
\v 2 Esiga Pitaye Yu odoonee sabolo badoboso, see Yelusalem mi mapoo wedi sibume, Yu odoo tei telaga odoo oso toso kitulugu sabolo yimapoo diya takolone egeesee takaso,  
\v 3 \x - \xo 11:3 \xt Diye 10:28; Gal 2:12\x*“Bei kasi maga no Yu odoonee dia mosopoo dileso dibolo badolone wo ka nameleeyo? Goo egee tekeponee,” diso.   
\p
\v 4 Eseme Pitaye goo susuga eyo bei medee dimapoo takolone bei mooloogolone egeesee takaso,  
\v 5-6 \x - \xo 11:5-6 \xt Diye 10:9-48\x*“A Yopa mi mapoo badolone Godee mapoo takolone badoboome, Godeeye mo howo opusomo diso. Goo egeesi ma kulodu egeino, dugo masi eyo pee mapoo tiso bagagisaloso kei ma dokodooga holomo sibumolome egeiso. Bi oso holomo sibumolome, ayo koola mapoo tobudulone egeino, dugo masi eyo kulodu gala opusomo opusomo di susuga, homo bakadio bakadio di oso dili sabolo, osoloso beliyeso kolo dili sabolo, gala seebee sabolo, osoloso só egeiso.  
\v 7 Eseme biame omapoo kei ma dokodooga toso amapoo egeesee takaso, ‘Pita nayo gala susuga hagee ma kulodu abo wooloso ne,’ diso.   
\p
\v 8 Eseme ayo yimapoo nei egeesee takaso, ‘Haye, Lodee, a gala egeesi koo nali. Bei, nayo gala egeesi na ne doloso daga hoogoo tei magooso. Esiga ayo gala abo wooloso nalaime,’ diso.   
\p
\v 9 Eseme toso see nei egeesee taka, ‘Godee, ayo bi susuga tekepo di, bi egee see nayo tokenee dee na takee,’ diso.  
\v 10 Goo hagoso peledaba bakadio hedebe doloso see kei ma dokodoo peleso osugoboodooso.   
\p
\v 11 Eseme haga booloogelega odoo bakadio hedebe di oso Kasaliya mi maga a agalame diye di odoo oso ayo tieli moso mapoo sibileso peledabaso.  
\v 12 Egeesi ma kulodu Dio Tei oso a Kasaliya mi mapoo dibolo dilei na ebi, dee takaso. Eseme tei telaga odoo 6 hamapoo buluma hagee molo oso abolo diso. Osoloso iba dileso Koneliyaseeyo moso kulodu hodobo paladeeso.  
\v 13 Eseme Koneliyaseeye Godeeyo momaiye oso moso kulodu peledoboome egei goo ee imapoo oposususo. Godeeyo momaiye oso yimapoo egeesee takabu, ‘Nayo odoo abo Yopa mi mapoo diyadee dee takee. Diayo dileso Yopa mi mapoo Saimon-Pita, a Koneliyas namapoo ido sibenabu.  
\v 14 \x - \xo 11:14 \xt Diye 16:31\x*Pita, ayo namapoo sibileso nobolo, osoloso nee moso kulodu debeli odoo mapoo Godee maga gie badeli teli goo ee takalaiso,’ dee takeme duso.   
\p
\v 15 \x - \xo 11:15 \xt Diye 2:4\x*Eseme ayo dimapoo dileso to tekepo takalame bei mooloogoome, Dio Tei daga Pentikos biame mapoo imapoo meledaba egeesi masi oso dimapoo meledabaso.  
\v 16 \x - \xo 11:16 \xt Diye 1:5\x*Eseme ayo Lodeeye to taka hagee gooleebuguso, yayo egeesee takaso, ‘Yoneeye niba howodeeso oluguso, esino niba hamamee Godeeyo Dio Tei oso sibileso nimapoo kitulugu tenelaiso,’ diso.  
\v 17 Eseme iyo daga Yesu Keliso mapoo tei teme, Godeeye Dio Tei imapoo teneeso. Egeesi masi diayo Yesu Keliso mapoo tei teme, Godeeye dimapoo Dio Tei ka tenee. Esiga ayo Godeeyo goo ee hamaga takalaime,” diso.   
\p
\v 18 \x - \xo 11:18 \xt Diye 13:48; 14:27\x*Esino Yu odoo tei telaga oso Pitaye to taka duloso diayo kamanamelee omapoo poogooso. Eseme diayo Godeeyo hu dokodoo poudoolone egeesee takaso, “Godeeye Yu odoonee mapoo osulu yamagooso, diayo dibada goo tokenee maga miligi pialoso Godee mapoo bidiga toboloso gie badeli talame,” diso.   
\s1 Yu odoonee Antiyoka mi mapoo debeli odoo oso Lodee Yesu mapoo tei too goo  
\p
\v 19 \x - \xo 11:19 \xt Diye 8:1-4\x*Sitiben woolooma biame omapoo tei tele poogoo odoo oso tei telaga odoo mapoo dala teneli goo oso toowa moodoome, tei telaga odoo susuga Yelusalem mi maga mi opusomo opusomo di mapoo kukulo diyadeeso. Diayo kukulo dulone odoo abo oso mi eli sage Ponesiya mi toowa mapoo kukulo diyadeeso. Osoloso odoo abo Saiples mi te mapoo kukulo diyadeeso. Osoloso odoo abo Antiyoka mi mapoo kukulo diyadeeso. Osoloso diba mi omapoo kukulo dileso dobolone, to tekepo Yesu Kelisowo goo hedebe Yu odoo dimapoo takomo silesibiso.  
\v 20 Esino Yelusalem maga kukulo diyadee odoo ee ma kulodu Kulene odoo abo sabolo, Saiples odoo abo sabolo, Antiyoka mi mapoo sibileso, Yu odoonee dimapoo Lodee Yesuwo goo takomo silesibiso.  
\v 21 Godeeyo kitulugu dimapoo molone, Yu odoonee oso dibada to mapoo tei toloso, dibada goo tokenee maga miligi pialoso Lodee Yesu mapoo bidiga dabaso.   
\p
\v 22 \x - \xo 11:22 \xt Diye 4:36\x*Eseme tei telaga odoo Yelusalem mapoo debeli odoo oso Yu odoonee oso tei too goo ee duloso, Antiyoka mi mapoo Banabas diye diso.  
\v 23-24 Esiga Banabas odoo tekepo doloso badebeiso, yo tei too kibiya Dio Tei oso kitulugu toloso badebeiso. Osoloso yo Antiyoka mi mapoo dileso badoboome, odoo susuga Godeeye pidi ogoloso, yo diya goomogaso. Eseme diba Lodee Yesu mapoo hedebe doloso dobolone, tei too kibiloso badalame, yayo dimapoo kokodo takaso. Eseme Banabaseeye to takomo silee diayo duloso to omapoo tei teme, tei too odoo bei moodooso.   
\p
\v 25 \x - \xo 11:25 \xt Diye 9:30\x*Eseme Banabas Talesas mi mapoo Solo esiamo diso.  
\v 26 Yayo Solo ogoloso see Antiyoka mi mapoo ido simiso. Osoloso dugo hedebe ma kulodu obakadio tei telaga odoo sabolo badolone, Godeeyo goo eligimeleeso. Esiga Antiyoka mi mapoo odoo susuga oso daga malalo takolone tei telaga odoo ee Kelisowo odoo deliso.   
\p
\v 27 Eseme Banabas dio Solo dio Antiyoka mi omapoo osee doboome, Godee maga to toloso kokodo takomo silesibili odoo abo oso Yelusalem mi maga mi hamapoo sibadeeso.  
\v 28 \x - \xo 11:28 \xt Diye 21:10\x*Esiga dima kulodu odoo hee, o hu Agabus, yayo dibolo sileeso. Esiga yayo Dio Tei oso kitulugu maga egeesee takaso, “Mi susuga mapoo dala goo oso siboga, nei nali bi mauwe pagalaiso,” diso. (Esiga daga hoogoo goo hagoso Sisa-Kolodiyaseeye Loum mi toowa wiligi doloso badebei biame omapoo hodia goo toowa hageesi oso peledabaso.)  
\v 29 Eseme Antiyoka mi mapoo debeli tei telaga odoo oso emegei Yudiya mi toowa mapoo debeli odoo ee pidilame molee mooloogooso. Egeesi ma kulodu bi bei odoo oso molee toowaso pidiso. Osoloso bi pepooko melee odoo oso molee pepookoso pidiso.  
\v 30 \x - \xo 11:30 \xt Diye 12:25\x*Osoloso diayo molee ee toloso Banabas dio Solo dio dimapoo teneeso. Eseme diayo Yelusalem mi mapoo tei telaga wiligi odoo tebisa mapoo todiso.   
\c 12  
\s1 Helodeeye tei telaga odoo dimapoo  //  dala tenee goo  
\p
\v 1 Biame omapoo Yu odoowo wiligi odoo taba Helodee-Agilipaye tei telaga odoo abo toloso dimapoo dala tenelone badebeiso.  
\v 2 Egeeseelone yayo diye di odoo hee Yoneeyo emei Yemes toloso odoo mapoo tenelone, kaiya sage oso wooloome diso. Eseme diayo Yemes wooloomaso.  
\v 3 Eseme Yu odoo oso goo hagee ogoloso goomogolone tekepo dee takeme, Helodeeye odoo mapoo Pita onosee wooloomalame te doloso takeme, diayo Pita tooso. Goo moodoo hagee Isipi mi maga peegoo di ee gooleebugu wo nali biame mapoo ka moodoo.  
\v 4 Helodeeye goomogaso, Godeeye gababia wo nali biame ee daga dileso, odoo howo woola mapoo goo midiloso ka wooloomalame, Pita yo epedee neliga moso mapoo toosooso. Osoloso o ha teli odoo 16 gilimadoloso diayo Pita medee gibadebee, diso.   
\p
\v 5 Esino Pita yo neliga moso ma kulodu badoboome, tei telaga odoo oso yo Godee mapoo takolone debeiso.   
\p
\v 6 Helodeeye Pita neliga moso tegei ma kuloduga peegoo tamagoloso, odoo susuga eyo howo woola goo midilei biame godigi molome gesi omapoo, ha teli odoo bakadio oso Pita gitilone, Pitayo dee hodio sabolo, ha teli odoo eyo dee hodio sabolo, ki ti oso tialogoo, osoloso ha teli odoo hee eyo dee sabolo, Pitayo dee sabolo, ki ti oso tialogoo doloso tiesaso. Osoloso ha teli odoo abo oso osulu miyopoo gidebeiso.  
\v 7 Eseme epedee omapoo Godeeyo momaiye oso Pita mapoo sibileso peledabaso. Eseme gadeebugu oso neliga moso eyo kulodu gadee magoo meleeso. Osoloso Godeeyo momaiye oso Pita tidilone egeesee takaso, “Pita, no saga tebee,” diso. Eseme ki ti oso o dee sabolo ha teli odoo dibada dee sabolo tiegisamelee eyo mosoowe pidiga poogooso.   
\p
\v 8 Eseme Godeeyo momaiye oso Pita mapoo egeesee takaso, “No toboloso nee dugo kolaiyoga gidili ee boolooma doloso nee homo mapoo kali bi ke,” diso. Eseme Pitaye bi egee kalagaso. Osoloso momaiye oso Pita mapoo see egeesee takaso, “Nee dugo sage kaloso abolo sibe,” diso.  
\v 9 Eseme Pitaye Godeeyo momaiye sabolo neliga moso tegei debi gooboogoo ma kuloduga peegoo dulone, Pitaye goo hagee ogoloso gooleeso, Godeeye o howo opusomo doloso goo hagee ka ogo diso.  
\v 10 \x - \xo 12:10 \xt Diye 5:19\x*Diayo egeeseelone, Godeeyo momaiye sabolo osulu gidebeli odoo bakadio oso gidoboome, diba galagadiso. Esino diayo diba egele. Osoloso diba see ki biso moodoo osulu oso kisi hamameedee omapoo dileso tebisa molome, osulu egee eyo mosoowe yamagooso. Eseme diba neliga moso ma kuloduga peegoo galagadileso dumolome, Godeeyo momaiye omapoo osugoboodooso.   
\p
\v 11 Eseme hamamee Pitaye goo omapoo ogoloso gooleedoloso eyo nediliyo egeesee takaso, “O, goo hagee teidoo. Esiga a epedee gooleedoso, Godeeye o momaiye ee amapoo sibe diso, yayo a Helodeeyo dee maga idoloso peegoo peledabalame. Esiga epedee Helodeeye Yu odoowo mudugiyopoo a wooloomalaime,” diso.   
\p
\v 12 Eseme yayo egeesee goolee sabolo Yonee-Makayo owee Meliyo mosopoo dileso palaso. Moso egee ma kulodu odoo susuga oso mooloogoodoloso dobolone Godee mapoo takemeleeso.  
\v 13 Eseme Pitaye dileso osulu mapoo kalamadime, moso ee ma kulodu tou teli sobo obuo, o hu Loda, yayo osulu mapoo odoo agayo kalamadia beleso agalame diso.  
\v 14 Yayo osulu yilame dulone duno, Pitayo to duloso gooleedoloso diya goomogolone, osulu yilega see moso kulodu gasibileso, odoo susuga mapoo egeesee takaso, “Pita osulu miyopoo tobudo!” diso.   
\p
\v 15 Esino odoo susuga oso to ee duloso nei yimapoo egeesee takaso, “No boobadolone ka takoo,” diso. Esino yayo goo egee taka koodobilega osee takemeleeso. Eseme diayo egeesee takaso, “Egee Pitanee, esino egee Godeeyo momaiye Pita yo bali oso malaiso,” diso.   
\p
\v 16 Pita yo peegoo osee tobudulone osulu mapoo osee kalamadimeleeso. Eseme odoo susuga sibileso, osulu yimagoloso egeino, Pita ogoloso diya howoogadooso.  
\v 17 Eseme Pitaye diba to kesamelee koodobilame deeso wabisaso. Osoloso Godeeye yo neliga moso maga idoloso peegoo di goo ee dimapoo oposususo. Osoloso yayo see egeesee takaso, “Tei telaga odoowo wiligi odoo taba Yemes sabolo, tei telaga odoo abo sabolo mapoo goo hagee takee,” diso. Eseme Pitaye to hagee takoloso see mi hee mapoo diso.   
\p
\v 18 \x - \xo 12:18 \xt Diye 5:22-24\x*Gesikolodee mapoo ha teli odoo Pita gidebei oso Pita mauwe molo ogoloso goo diya tiadolone ebigaso.  
\v 19 Eseme Helodeeye o odoo sabolo Pita diya esiaso. Esino diayo Pita egele poogoome, see wedige dileso, Pita gidebei odoo mapoo woosaso. Eseme yayo odoo abo mapoo takolone Pita gidebei odoo ee piligi diso. Goo oso dileso koodobume, Helodeeye Yudiya mi poogoloso see Kasaliya mi mapoo badalame diso.   
\s1 Helodee-Agilipaye ta  
\p
\v 20 Esino Helodee yayo Kasaliya mi mapoo badolone, Taya mosobia odoo sabolo, osoloso Saidon mosobia odoo sabolo, mapoo diya komonolone badebeiso. Eseme Taya mosobia odoo sabolo, Saidon mosobia odoo sabolo, mesiloso badalame Helodee sabolo to meilame, Helodee mapoo diso. Bei, diba Helodeeyo mi toowa mapoo nei nali ka teli. Bei, Helodeeye dimapoo kamana sabolo osee badoga, diayo nei talai hamaga takeeyaga, Helodeebolo to meilame sibadeeso. Osoloso diayo sibileso Helodeeyo moso gibadeli odoo, o hu Balastus, sabolo emegei diso. Yo dibolo toboloso dibada goo ee Helodee sabolo to tekepo ka moodoolame.   
\p
\v 21 Eseme Helodeeye dibolo to meilame biame magooso. Osoloso biame omapoo Helodeeye dibolo to meilame, yayo wiligi odoo taba oso kali dugo tekepo kaloso, wiligi odoo taba oso badeli debi mapoo biaso. Osoloso yayo badolone odoo susuga mapoo to takaso.  
\v 22 Yayo to taka koodobume, odoo susuga oso goomogolone to neligidi takolone, diso dimapoo egeesee takaso, “Odoo hagee Godeeye to kei masi keliso, yo edebeeyo to kei masi koo keli!” diso.  
\v 23 \x - \xo 12:23 \xt Dan 5:20\x*Esino goo hamaga Helodeeye Godeeyo hu dokodoo poudile. Hedebe o hu ee dokodoo poudooso. Eseme Godeeyo momaiye oso yimapoo paiye saga teneeso. Eseme seeso o su nadoloso taso.   
\p
\v 24 \x - \xo 12:24 \xt Isa 55:11\x*Esino tei telaga odoo oso Godeeyo to mi susuga mapoo takomo dime, odoo susuga oso to ee duloso to mapoo tei teme, tei telaga odoo bei moodooso.   
\p
\v 25 \x - \xo 12:25 \xt Diye 11:29-30; 15:37\x*Eseme Banabas dio Solo dio Antiyoka mi mapoo tei telaga odoo oso molee mooloogoo ee tosibileso, Yelusalem mi mapoo tei telaga wiligi odoo tebisa dimapoo teneloso, see Antiyoka mi mapoo wedi dulone diayo Yonee-Maka ido diso.   
\c 13  
\s1 Banabas dio Solo dio diye di goo  
\p
\v 1 Antiyoka mi mapoo tei telaga odoo oso mooloogoodoloso, debei ma kulodu Godee maga to toloso kokodo takomo silesibili odoo sabolo Godeeyo goo ee eligili odoo ee dibada hu hagoso: Banabas, osoloso Simiyon (o hu hee Nigele), osoloso Kulene odoo Lukiyas, osoloso Manayen (wiligi odoo taba Helodee dio hodobo kauwa), osoloso Solo.  
\v 2 \x - \xo 13:2 \xt Diye 9:15\x*Diba nei teyuloso, Godeeyo hu dokodoo poudoolone doboome, Dio Tei oso dimapoo egeesee takaso, “Banabas dio Solo dio idoloso tou ayo hesia ee talame diba diye dee takee,” diso.  
\v 3 \x - \xo 13:3 \xt Diye 6:6\x*Eseme diayo nei teyuloso dobolone, Godee mapoo takemelee koodobuloso, Banabas dio Solo dio mapoo dibada deeso sigeso. Bei, diayo Godeeye kitulugu toloso o tou talame. Osoloso diba Godeeyo tou talame diye diso.   
\s1 Banabas dio Solo dio Saiples  //  mi te mapoo diye di goo  
\p
\v 4-5 \x - \xo 13:4-5 \xt Diye 12:12; 15:39\x*Banabas dio Solo dio Dio Tei oso diye dee takeme, Selukiya mi omaga du toowa toloso Saiples mi te mapoo dulone, diba pidili odoo Yonee-Maka idoloso diso. Diba sibileso Saiples mi te mapoo mi hee eyo hu Salami mi mapoo du oluguso. Osoloso diayo mi omapoo dobolone, Yu odoowo howo gisili moso mapoo peleso Godeeyo to takoo demeleeso.   
\p
\v 6-8 Osoloso mi te omapoo osee silesibulone, mi hee Papos mapoo dileso peledabaso. Diba mi omapoo egeino, Yu odoo hee googoo sabolo badoboome egeiso. O hu Bale-Yesu (o hu hee Guliki dia toso hedi Elimas). Yayo mi omapoo gamenee goo eligili odoo badebeiso. Mi te eyo wiligi odoo taba Selegiyas-Polus eyo odoo. Mi te eyo wiligi odoo taba yo goo goolee medee tekepo. Esiga yayo Godeeyo to dulame goomogolone, Banabas dio Solo dio ime simiso. Esino googoo gooleedoo odoo Elimas yayo gowoolone, wiligi odoo taba oso Godeeyo to duloso, Yesu mapoo tei talai goomegele. Eseme yayo Banabas dio Solo dio Godeeyo to takeeyaga gowoolone hamaga takaso.  
\v 9 Esino biame omapoo Solo, o hu hee Polo, Dio Tei oso kitulugu toloso badolone, googoo gooleedoo odoo Elimas yimapoo howo hooda tulugu bolone  
\v 10 egeesee takaso, “No Saiteneeyo owolo! Nayo goo tekepo susuga mapoo ha teliso. Nayo biame susuga ma kulodu odoo susuga mapoo wulo kukuliso. Esiga nayo Godeeyo goo maga tei goodee, ee see opusomo dee na see.  
\v 11 \x - \xo 13:11 \xt Diye 9:8\x*Esiga epedee Godeeye no dala tenelaiso. Epedee no howo bakadio siloso molone, biame abo ma kulodu bi susuga agalaime,” diso. Eseme biame omapoo neliga oso o howo mapoo gidiseme, o howo siso. Eseme yo odoo heeso eli eligilame odoo esiamo sileeso.  
\v 12 Eseme wiligi odoo taba oso Elimas mapoo goo moodoo ee ogoloso, yayo Lodee Yesu mapoo tei tooso. Bei, yayo Polo dio Banabas dio Lodee Yesuwo goo kitulugu sabolo eligi ogoloso howoodooso.\fig |alt="Paul’s First Journey" src="GPS_Paul1-BW_variables_ONT.png" size="span" ref="Diye Di Odoo 13:12" \fig*   
\s1 Poloye Pisidiya mi Antiyoka mapoo  //  Godeeyo to taka  
\p
\v 13 \x - \xo 13:13 \xt Diye 15:38\x*Osoloso Polo sabolo, odoo yibolo sibadee sabolo, Papos mi maga du toowa toloso abei toowa daloso see Pampiliya mi toowa mapoo sibileso peledabaso. Mi toowa ma kulodu mi hu Pelega mapoo dibada du oluguso. Eseme biame omapoo Yonee-Maka diba poogoloso see Yelusalem mapoo wedi diso.  
\v 14 Osoloso Polo dio Banabas dio Pelega mi maga see mili Pisidiya mi Antiyoka mapoo dileso peledabaso. Diba omapoo dileso dobolone, Yu odoowo hasali biame omapoo, diba howo gisilame, Yu odoowo howo gisili moso ma kulodu peleso bulumaso.  
\v 15 Eseme howo gisili moso wiligi odoo tebisa oso Moseseeye eligi goo hogugu sabolo, osoloso Godee maga to toloso kokodo takomo silesibili odoo oso hogugu goo sabolo, odoo susuga mapoo hesigaso. Osoloso see Polo dio Banabas dio mapoo egeesee takaso, “Emegei, niyo imapoo pidi to takalai mologa, takee,” diso.   
\p
\v 16 Osoloso Polo toboloso diayo to kesamelee ee koodobilame o deeso wabisulone egeesee takaso, “Emegei, Isalael odoo sabolo, Yu odoonee Godee mapoo mesili odoo sabolo, niba mo to hagee dui!  
\v 17 \x - \xo 13:17 \xt Exo 1:7; 6:6; 12:51\x*Isalael odoo ibada Godeeye ibada amawe dio hesiaso. Osoloso diba Isipi mi mapoo doboome, Godeeye diba medee gibadebeiso. Eseme Isalael odoo oso bei moodooso. Eseme Godeeye kitulugu sabolo Isipi mi maga diba gilimadoloso peegoo diso.  
\v 18 \x - \xo 13:18 \xt Num 14:34; Deut 1:31-32\x*Osoloso diba dugo 40 ma kulodu miwe poogoo mapoo silesibulone, Godee mapoo diayo gowooloso yimaga miligi pialoso silesibiso, esino Godeeye diba pegele.  
\v 19 \x - \xo 13:19 \xt Deut 7:1; Josh 14:1\x*Eseme Godeeye Keinen mi ma kulodu to opusomo opusomo di kesali 7 mosobia odoo susuga peegoo hasiso buguloso, dibada mi peedee buguloso, see o odoo Isalael odoo imapoo teneeso.   
\p
\v 20-21 \x - \xo 13:20-21 \xt Judg 2:16; 1Sam 3:20; 8:5, 19; 10:20-24\x*Eseme ibada amawe dio oso Isipi mi mapoo doboso see mi hagee talame sibadee, dugo 450 poogooso. Osoloso ibada amawe dio oso omapoo osee doboome, Godeeye goo midili odoo hesiaso, diba gibadalame. Esino hamamee Godee maga to toloso kokodo takomo sili odoo Semuweleeye badebei biame omapoo Isalael odoo see goomogaso, diba gibadalai wiligi odoo taba talame. Eseme Godeeye Benyamin eyo bala ma kulodu odoo hee Kiseeyo owolo Solo wiligi odoo tabalame hesiaso. Eseme Soloye dugo 40 ma kulodu Isalael odoowo wiligi odoo toboloso badebeiso.  
\v 22 \x - \xo 13:22 \xt 1Sam 13:14; 16:12; Psa 89:20\x*Eseme Godeeye Solo gowoolone peegoo poogooso. Osoloso see Yesiyo owolo Deibidiye dibada wiligi odoo tabalame hesiaso. Eseme Godeeye Deibidiyo goo maga egeesee takaso, ‘Ayo Yesiyo owolo Deibidi mapoo ogoloso goomogoso. Bei, yayo ayo goomoga goo susuga ee talaiso.’   
\p
\v 23 \x - \xo 13:23 \xt 2Sam 7:12-16\x*Esiga Godeeye daga hoogoo to takoloso magolone egeesee takaso, ‘Deibidiyo amawe dima kuloduga Isalael odoo dibada gie badeli pidili odoo sibileiso.’ Esiga odoo ee olo simiso. Yo Yesu.  
\v 24 \x - \xo 13:24 \xt Mat 3:1-2\x*Esino Yesu sibilega molome, daga Yoneeye sibileso Isalael odoo susuga mapoo Godeeyo to takomo silone egeesee takaso, ‘Niba goo su wuduloso nibada goo tokenee maga miligi pialoso howo ogusige,’ diso.  
\v 25 \x - \xo 13:25 \xt Yon 1:20, 27\x*Osoloso Yoneeye o tou hoo pagalame dulone egeesee takomo sileeso, ‘Niyo a odoo ogu deliyo? Godeeye hesia Keliso asonee. Esino yo ama hamamee sibileiso. Yayo kitulugu toowa ayo kitulugu yayo dagadi. Esiga a tekeponee, o homo bei mapoo gauwuloso o homo bi tigamagalai,’ diso.”   
\p
\v 26 Poloye see egeesee takaso, “Emegei, Eibalaham eyo amawe dio (Yu odoo) nibolo, osoloso Yu odoonee Godee mapoo mesili odoo, niba mo to dui! Gie badeli pidili goo hamaga to ee imapoo teneeso.  
\v 27-28 \x - \xo 13:27-28 \xt Mat 27:22-23\x*Esino Yelusalem mi mapoo debeli Yu odoo sabolo, dia wiligi odoo tebisa sabolo oso Yesu yo kibiya hoodo egele. Esiga diayo Yesu yo wooloomalame goomogaso. Osoloso diayo goo mauwe dileso Pailet mapoo Yesu wooloomeye doloso tiasooso. Diayo goo hagee tomo silee ee Godee maga to toloso kokodo takomo silesibili odoo oso daga hogugu sabolo teibaso. O, esiga goolee, Yu odoowo hasali biame susuga mapoo wiligi odoo tebisa oso, Yu odoowo howo gisili moso kulodu to hogugu ee hesigeliso. Esino diayo goo eyo bei kibiya gooleedele.  
\v 29 \x - \xo 13:29 \xt Mat 27:59-60\x*Esiga Godee maga to toloso kokodo takomo silesibili odoo oso Yesuwo goo mapoo taka goo susuga oso dileso hosudoloso, diayo Yesu yo homo bulubo magoo dokodooga tomeileso wulu ma kulodu magooso.  
\v 30 Esino Godeeye yo ta maga see hogadiso.  
\v 31 \x - \xo 13:31 \xt Diye 1:3, 8\x*Osoloso hamamee biame bei ee ma kulodu Yesu yo telega Gelili mi maga Yelusalem mi mapoo yibolo sibadee odoo dimapoo o su eligimo sileeso. Osoloso odoo egee bia oso diayo Yesu ta maga hogabuloso silee ogoloso goo ee, ibada odoo Yu bia odoo mapoo takomo ka siloso.   
\p
\v 32-33 \x - \xo 13:32-33 \xt Psa 2:7\x*Esiga iyo to tekepo nimapoo tosimiso. Osoloso daga Godeeye ibada amawe dio sabolo to magoo goo oso yayo owolo Yesu ta maga see hogadi eyo goo maga epedee dibada amawe dio imapoo peledabaso. Esiga Sam booka ma kulodu, Sam bakadio mapoo Godeeye Yesuwo goo maga egeesee takooso,  
\q1 ‘No mo holo deeso.  
\q2 Epei ayo no moma deeso.’   
\p
\v 34 \x - \xo 13:34 \xt Isa 55:3\x*Osoloso Godeeye Yesu ta maga hogadiso. Esiga Godeeyo owolo Yesu see talaime. Goo hamaga Godeeye egeesee takaso,  
\p ‘Ayo daga Deibidi mapoo to magoo sabolo tei pidili goo ee nimapoo tenelaiso,’ diso.   
\p
\v 35 \x - \xo 13:35 \xt Psa 16:10\x*Osoloso Godeeye Sam hee mapoo egeesee takaso,  
\q1 ‘Nayo hesia odoo eyo su midoo ma kulodu hunuleime,’ diso.   
\p
\v 36 Esino Godeeyo to hagee Deibidiyo goo takele. Bei, Deibidiye Godeeyo tou susuga tomo siloso hosudoloso taso. Eseme o su ee amawe dio midoosoo pee mapoo midoosooso. Osoloso o su omapoo huneso.  
\v 37 Esino Yesu o su ee midoo ma kulodu molone hunule. Bei, Godeeye yo ta maga hogadiso.   
\p
\v 38-39 \x - \xo 13:38-39 \xt Loum 10:4\x*Esiga emegei, niba iyo to hagee taka medee dui! Bei, Yesuye ta maga nibada goo tokenee hapoloso boobado bigileiso. Esino Moseseeye eligi goo oso nibada goo tokenee susuga hapalaime. Esino edebeeyo Yesu mapoo tei toga, yo o goo tokenee susuga hapoloso, Godeeyo howo woola yo tekepo palaiso.  
\v 40 Esiga niba mo to medee kibiya toloso tei too ma kulodu debee. Niyo mo to medee tele poogooga, Godee maga to toloso kokodo takomo silesibili odoo oso taka goo hagoso nimapoo sibileiso. Bei, diayo Godeeyo booka mapoo hageesee hoguguso,   
\q1
\v 41 \x - \xo 13:41 \xt Hab 1:5\x*Godeeye egeesee takooso,  
\q1 ‘Niyo debei domo omapoo ayo goo toowa moodoolaiso.  
\q2 Esino niyo goo hagee ogoloso tei talaime.  
\q1 Osoloso odoo heeso goo hageeyo bei nimapoo takooga,  
\q2 niyo medee tei talaime.  
\q1 Esiga mo to mapoo manali odoo niba goo hagee ogoloso howoogadalaiso.  
\q2 Esino niba wedileiso,’ diso.”   
\p
\v 42 Osoloso Poloye to takoloso koodobume, Polo dio Banabas dio howo gisili moso maga meiyadaga molome, odoo aboso sibileso dimapoo egeesee takaso, “Niba see hasali biame heeso niyo to taka goo hagee see medee takalame sibadee!” diso.  
\v 43 Gooloogoo oso dileso koodobume, odoo susuga oso dia moso mapoo diyadeeso. Eseme Yu odoo abo sabolo, osoloso Yu odoonee oso, Yu odoowo Godee mapoo tei teli odoo abo sabolo, Polo dio Banabas dio diyadaga molome hamamee diyadeeso. Eseme Polo dio Banabas dio dimapoo egeesee takaso, “Niba Godeeye sooloo dolone pidili ee ma kulodu debee,” diso.   
\p
\v 44 Osoloso hasali biame heeso mosobia odoo susuga oso Godeeyo to Yesuwo goo maga taka ee dulame sibadeeso.  
\v 45 Eseme Yu bia oso odoo gooloogoo toowa ogoloso Polo dio Banabas dio mapoo diya kooso. Osoloso Poloye Godeeyo to takomolome, diayo tebisaloso, Polowo to su maga gamenee goo takoo doloso, diayo Polowo goo maga to tokenee takaso.   
\p
\v 46 \x - \xo 13:46 \xt Diye 3:26; 18:6\x*Esino Polo dio Banabas dio ebilega to nei dimapoo egeesee takaso, “Godeeye to kitulugu sabolo imapoo taka, malalo nimapoo Godeeyo to Yesuwo goo ee takalaiso. Esino niyo gie badeli talai gowooso. Esiga iyo niba poogoloso see Yu odoonee mapoo Godeeyo to takomo silesibileiso.  
\v 47 \x - \xo 13:47 \xt Isa 49:6\x*Bei, Godeeye o odoo yimaga to toloso kokodo takomo sili odoo hee maga Isalael odoo imapoo to kitulugu sabolo hageesee takaso,  
\q1 ‘Ayo niba Yu odoonee dima kulodu gadeebugu masi badalame hesiaso.  
\q2 Esiga niyo gie badeli goo ee mipoo toowa hamapoo debeli odoo susuga mapoo takomo dilame.’ ”   
\p
\v 48 Eseme Yu odoonee oso Poloye to taka duloso goomogolone, Lodeeyo goo taka ee tekepo diso. Osoloso dima kulodu Godeeye gie badalame hesia odoo susuga oso tei tooso.   
\p
\v 49 Eseme mi omapoo odoo susuga oso Godeeyo to ee dulugamo diso.  
\v 50 Esino Yu odoo oso Polo dio Banabas dio dimapoo heiga toowa molone, diayo dileso Godee mapoo mesili Yu sobonee hu toowa too sabolo, osoloso mosobia eyo wiligi odoo tebisa sabolo, oso kamanalame Polo dia goo maga dimapoo gamenee takaso. Eseme diayo Polo dimapoo dala teneloso mi omaga peegoo hasiso buguso.  
\v 51 \x - \xo 13:51 \xt Mat 10:14; Diye 18:6\x*Egeeseeme Polo dio Banabas dio see Ikoniyum mi mapoo dilame dobolone, diayo wudu taka eligilone, Godeeye diba poogolone dimapoo dala tenelaiso dolone, dia homo mapoo basago tidadoo Yu odoowo howo woola mapoo taso.  
\v 52 Esino tei telaga odoo diba Dio Tei oso kitulugu toloso dobolone, diya goomogaso.   
\c 14  
\s1 Polo dio Banabas dio  //  Ikoniyome mi mapoo debei  
\p
\v 1 Ikoniyum mi mapoo Polo dio Banabas dio Yu odoowo howo gisili moso mapoo Godeeyo to takalame palaso. Omapoo diayo to kitulugu sabolo Yesuwo goo taka duloso, Yu odoo susuga sabolo, osoloso Guliki odoo susuga oso, Lodee mapoo tei tooso.  
\v 2 Esino Yu odoo abo oso Poloye Yesuwo goo taka talai gowoolone, Yu odoonee dimapoo Polowo goo ee gamenee takomo silesibiso, Yu odoonee oso tei telaga odoo mapoo kamanalame.  
\v 3 \x - \xo 14:3 \xt Maka 16:20; Hib 2:4\x*Esino ee ma kulodu, Polo dio Banabas dio Ikoniyome mapoo biame kolopo sage debeiso. Diba omapoo dobolone ebilega, Godeeye sooloo dolone pidili eyo goo ee odoo mapoo takolone debeiso. Eseme edebeeyo dibada to mapoo tei talame, Lodeeye Polo dio Banabas dio mapoo goo toowa opusomo opusomo di talame kitulugu teneeso.  
\v 4 Egeeseeme mosobia ma kulodu odoo abo oso domo pee toowa meleeso. Odoo abo oso diye di odoo Polo dibolo tooboo, osoloso odoo abo oso Yu odoo sabolo tooboo diso.  
\v 5 \x - \xo 14:5 \xt Diye 14:19\x*Osoloso ee ma kulodu Yu odoo sabolo tebisa, Yu odoonee sabolo, osoloso Yu odoo sabolo, osoloso dibada wiligi odoo tebisa sabolo, Polo dimapoo yoso enigaloso wooloomalame to tekepo moodooso.  
\v 6-7 Eseme Polo dio Banabas dio to hagee duloso Likaoniya mi toowa mapoo kukulo diso. Osoloso omapoo kukulo dileso dobolone, Listala mi sabolo, osoloso Delebe mi sabolo, osoloso mi pepuso abo sabolo omapoo Yesuwo goo maga to tekepo takomo silesibiso.   
\s1 Polo dio Banabas dio  //  see Listala mapoo dileso debei  
\p
\v 8 Osoloso Listala mi ee ma kulodu odoo hee oweeye soomagolone homo bidiga magoo sabolo soomagooso. Esiga yo koo sili.  
\v 9 Esino yo badolone Poloye Godeeyo to takomolome medee dulone badebeiso. Poloye odoo homo bidiga magoo mapoo bolone gooleeso, yayo tei toso, Godeeye yo tekepo palame, diso.  
\v 10 Osoloso Poloye yimapoo to neligidi egeesee takaso, “No tebee!” diso. Eseme yo toboloso sileeso.   
\p
\v 11 \x - \xo 14:11 \xt Diye 28:6\x*Esino odoo mooloogoodoo oso Poloye odoo tekepo moodoo ogoloso to neligidi takolone Likaoniya toso egeesee takemeleeso, “Ibada godeeye odoo masi poloso kei ma dokodooga imapoo ka simidoo,” diso.  
\v 12 Egeeseelone diayo Banabas yo dibada gamenee godee toowa Sus hu hediso. Osoloso Polo yo gamenee godee hee Sus o to tosili odoo Helemes hu hediso. Bei, Poloye biame susuga to takomo sileeso.  
\v 13 Esino mosobia odoo dia godee Sus eyo tei moso ee mosobia beelee peegoo eyo tegei meleeso. Esiga Sus godeeyo tei moso wiligi odoo taba oso bulumakau be hu sabolo, palapalawa sabolo, toloso sibileso beelee osulu mapoo maso. Bei, yibolo osoloso mosobia odoo sabolo goomogaso, Polo dio Banabas dio mapoo goomogolone, be hu woolame. Bei, diayo goolee Polo diba godee bele dolone.   
\p
\v 14 Esino Polo dio Banabas dio goo hagee duloso diayo gowe goo ee odoo mapoo eligilone dibada dugo tologo buguso. Osoloso odoo ma kulodu hoguo silesibulone to neligidi egeesee takomo silesibiso,  
\v 15 \x - \xo 14:15 \xt Diye 10:26; Psa 146:6\x*“Emegei, niyo kasi maga goo hageesi imapoo ka moodala? Bei, iba mi odoo, niba egeesi masiso. Esiga iyo nimapoo to tekepo teneeso, niyo gamenee godee ee poogoloso see gie badeli Godee mapoo tei talame. Bei, yayo kei sabolo, osoloso mipoo sabolo, osoloso abei sabolo, osoloso bi susuga ee ma kulodu egee molo sabolo moodooso.  
\v 16 \x - \xo 14:16 \xt Diye 17:30\x*Osoloso Godeeye daga edebeeyo diso goomoga goo tomo silesibume, ogoloso hamaga takele.  
\v 17 \x - \xo 14:17 \xt Jer 5:24\x*Esino niyo ee ma kulodu doboome, Godeeye yayo sooloo dala goo ee eligilone, kei ma dokodooga howo teneliso, osoloso nei nali bi segei oso tekepo palame pidiliso. Osoloso nimapoo nei nali bi toowa teneloso, see nimapoo goomoga teneliso. Esiga Godeeye eyo nediliyo o goo yilige bugulone goo susuga hagee nimapoo teneliso,” diso.  
\v 18 Polo dio Banabas dio to hagee takeme, mosobia odoo oso bulumakau be hu wooloso goomoga dimapoo tenelame seme, Polo diayo hamaga takeme, diba hegi moodooso. Esino dimapoo tenele.   
\p
\v 19 \x - \xo 14:19 \xt Diye 17:13; 2Kol 11:25\x*Esino Yu bia odoo abo Pisidiya mi Antiyoka maga, osoloso Ikoniyum maga sibadeeso. Diayo sibileso mosobia odoo oso kamanalame, Polowo goo maga gamenee takaso. Eseme odoo aboso kamanaloso, Polo yo yoso enigaloso, mosobia peegoo gisibado dileso magooso. Eseme diayo Polo yo olo woolooma gooleeso.  
\v 20 Esino tei telaga odoo oso Poloye tiamelee mapoo dileso mooloogoo doloso doboome, Polo yo hogabuloso tabaso. Eseme hodobo mosobia ma kulodu wedi sibadeeso. Osoloso biame hee mapoo Polo dio Banabas dio Delebe mi mapoo diyadeeso.   
\s1 Polo dio Banabas dio see Siliya mi  //  Antiyoka mapoo wedi di  
\p
\v 21-22 \x - \xo 14:21-22 \xt Diye 15:32; 1Tes 3:3\x*Polo dio Banabas dio see Delebe mi mapoo to tekepo takomo silesibume, odoo susuga oso tei tooso. Osoloso diba see Delebe mi maga see mi abo Listala sabolo, osoloso Ikoniyum sabolo, osoloso Pisidiya mi Antiyoka mapoo tei telaga odoo see tobu Godeeyo to sabolo pidimo silesibilame diso, diayo tei too ma kulodu dobolone kibiya dabalame. Egeeseelone diayo egeesee takomo silesibiso, “Tei toloso badalai goo ee diya kodia. Esiga tei telaga odoo oso dala ma kuloduga Godeeye wiligi doloso badeli mapoo gasibileiso,” diso.  
\v 23 Osoloso Polo dio Banabas dio oso sosee susuga mapoo wiligi odoo tebisalame hesigamo diyadeeso. Osoloso nei teyuloso dobolone, diba Lodeeyo dee mapoo magalame Godee mapoo takeliso. Bei, diba Lodee mapoo tei tooso.  
\v 24-25 Osoloso diba Pisidiya mi maga see Pampiliya mi Pelega mapoo sibadeeso. Omapoo Godeeyo to takoloso koodobuloso see Ataliya mi mapoo mouso.   
\p
\v 26 \x - \xo 14:26 \xt Diye 13:1-2\x*Osoloso Ataliya mi maga du toloso see Siliya mi Antiyoka mapoo soowaso. Osoloso mi hamapoo daga tei telaga odoo oso Polo dio Banabas dio diba toloso, mi abo mapoo Godeeyo to takomo diye dolone egeesee takaso, “Godeeye niba sooloo dolone pidiye dee,” diso. Eseme diayo Godeeyo to olo toloso mi abo mapoo dileso siloso tou hosudoome, see wedi sibileso dibada mi Antiyoka mapoo peledabaso.  
\v 27 \x - \xo 14:27 \xt Diye 15:4, 12\x*Osoloso Polo dio Banabas dio sibileso Antiyoka mapoo peledoboloso tei telaga odoo susuga gilimadoloso hodobo gooloogoodooso. Osoloso diayo Godeeyo to toloso mi susuga mapoo takomo silone, diayo goo tomo sileeme, Godeeye diba pidi goo ee odoo mapoo oposususo. Osoloso Godeeye Yu odoonee oso tei talai osulu yamagoo goo sabolo oposususo.  
\v 28 Osoloso koodobuloso Polo dio Banabas dio tei telaga odoo sabolo mi omapoo biame kolopo sage debeiso.   
\c 15  
\s1 Yelusalem mapoo Yu odoonee  //  dia goo maga to mou  
\p
\v 1 \x - \xo 15:1 \xt Gal 5:2\x*Osoloso egeesi ma kulodu, odoo abo oso Yudiya mi maga Antiyoka mi mapoo sibileso, Yu odoonee tei telaga odoo mapoo eligilone egeesee takaso, “Niba Moseseeye imapoo kolo koolai goo eligi, ee dedelega poogooga, niba gie badeli talaime,” diso.  
\v 2 \x - \xo 15:2 \xt Gal 2:1\x*Eseme Polo dio Banabas dio eligi hagee duloso gowoolone dibolo toso diya agadigaso. Egeeseeme sosee odoo oso Polo dio Banabas dio, osoloso tei telaga odoo abo sabolo, toloso Yelusalem mapoo diye diso, diayo dileso diye di odoo sabolo, osoloso Yelusalem sosee eyo wiligi odoo tebisa sabolo, goo hamaga to medee meilame.  
\v 3 Diba sosee odoo oso diye deme diyadulone, Ponesiya mi maga osoloso Samaliya mi maga diyadeeso. Omapoo diyadulone, sosee odoo susuga mapoo Yu odoonee oso dibada gamenee godee poogoloso, see Yesu mapoo tei too goo ee oposususo. Eseme tei telaga odoo susuga oso goo hagee duloso diya goomogaso.  
\v 4 \x - \xo 15:4 \xt Diye 14:27\x*Esiga diayo sibileso Yelusalem mapoo peledoboome, soseeyo wiligi odoo tebisa sabolo, osoloso tei telaga odoo susuga oso diba ogoloso diya goomogaso. Eseme Polo dio Banabas dio Godeeye dimaga tou too goo ee oposususo.   
\p
\v 5 Esino tei telaga odoo abo Pelisi odoo gooloogoo ma kuloduga tebisaloso egeesee takaso, “Niyo Yu odoonee tei telaga odoo mapoo to kitulugu sabolo takee, ‘Diba odoo heeso dibada kolo kooloso Moseseeye eligi goo ee deedee,’ dee takee,” diso.   
\p
\v 6 Egeeseeme diye di odoo sabolo, sosee wiligi odoo tebisa sabolo, to hagee eyo bei medee to meilame hodobo mooloogoodooso.  
\v 7 \x - \xo 15:7 \xt Diye 10:1-43\x*Biame sage ma kulodu goo hagee to moumeleso Pitaye toboloso egeesee takaso, “Emegei niba goolee! Daga Godeeye nima kuloduga, ayo Yu odoonee mapoo to tekepo takomo dilame, a hesiaso. Eseme diayo amaga Godeeyo to duloso tei tooso.  
\v 8 \x - \xo 15:8 \xt Diye 10:44; 11:15\x*Eseme Godee, odoo sooloo ma kulodu egeli oso Yu odoonee oso tei too goo hagee ogoloso, tekepo diso. Bei, yayo goo hagee tei dolone, Dio Tei ee imapoo tenee egeesi masi dimapoo teneeso.  
\v 9 Esiga Godeeyo howo woola mapoo iba Yu odoo sabolo, osoloso Yu odoonee sabolo opusomonee. Esiga diayo tei teme, Godeeye dibada goo tokenee hapoloso boobado buguso.  
\v 10 \x - \xo 15:10 \xt Mat 11:30; Gal 3:10\x*Niyo Yu odoonee oso Moseseeye eligi goo ee dadalame pupu maga niyo Godeeye kamanalai goomogolo? Niyo egeeseega, niyo dimapoo hegi bi masi kadalame teneeso. Osoloso ibolo ibada amawe dio sabolo hegi bi masi ee kadalai tebilena.  
\v 11 \x - \xo 15:11 \xt Gal 2:16; Epe 2:5-8\x*Esino iba tei toso, ibada Lodee Yesuye imapoo sooloo dolone pidi maga gie badeli tenee ee. Egeesi maga Yu odoonee sabolo eli hedebe omaga gie badeli ka toso,” diso.   
\p
\v 12 Eseme gooloogoo toowa oso Pitayo to duloso to mauwe bulumaso. Osoloso diayo to mauwe bulumume, Polo dio Banabas dio Yu odoonee ma kulodu silone, Godeeye dimaga goo toowa opusomo opusomo di moodoo goo ee dimapoo oposususo.  
\v 13 \x - \xo 15:13 \xt Gal 2:9\x*Diayo oposusu koodobume, see Yemeseeye toboloso egeesee takaso, “Emegei, mo to dui!  
\v 14 Saimon-Pitaye imapoo olo takaso, Godeeye daga malalo yayo sooloo dala goo Yu odoonee mapoo eligiso. Esiga Godeeye Yu odoonee dima kuloduga odoo abo yayo owolo dalame hesiaso.  
\v 15 Esiga goo hagoso Godee maga to toloso kokodo takomo silesibili odoo oso taka to sabolo tobuoso. Bei, Godeeyo to booka mapoo Godeeye to taka hogugu egeesee moloso,   
\q1
\v 16 \x - \xo 15:16 \xt Amos 9:11-12\x*‘Goo hagee koodobuoga, a see wedi sibileiso.  
\q2 Bei, wiligi odoo Deibidiye gibadebei mi goo ee moso egeesi masi guodobuloso moloso.  
\q1 Esino ayo sibileso moodooloso see tobu tegelaiso.   
\q1
\v 17 Egeeseega odoo susuga sabolo, osoloso Yu odoonee ayo hesia sabolo, oso Godee amapoo sibileiso.   
\q1
\v 18 Esiga odoo abo oso goo hagee gooleedalame Godeeye daga hoogoo takaso.’   
\p
\v 19 Esiga Yu odoonee Godee mapoo gie tei too odoo oso, Moseseeye eligi goo ee dadalame pupu maga iyo hegi goo dimapoo tenelai, a koo goomogoso.  
\v 20 \x - \xo 15:20 \xt Exo 34:15-17; Lev 17:10-16\x*Esino iyo wulo to hogugu ono Yu odoonee dimapoo tenelone egeesee takalaiso, ‘Niba gamenee godee mapoo nali bi tenee toloso na ne. Bei, nali bi egee Godeeyo howo woola olo tokenee paso. Osoloso odoo hee mapoo goo heli na te. Osoloso sawo na ne, osoloso hwei sawo sabolo mologa na ne,’ diso.  
\v 21 Esiga Yu odoonee diba kibiya goo hagee dodolone dabalai tekepo. Bei, daga hoogoo Yu odoo oso mi susuga ma kulodu diayo howo gisili moso mapoo goo egeesi na teye dolone woola olo takaso. Bei, diayo Moseseeye tei hogugu ee hasali biame susuga mapoo odoo mapoo olo hesigaloso eligiliso,” diso.   
\s1 Yu odoonee tei telaga odoo mapoo  //  to hogugu tenee  
\p
\v 22 Osoloso diye di odoo sabolo, osoloso sosee wiligi odoo tebisa sabolo, osoloso tei telaga odoo susuga oso goomoga magoloso odoo abo toloso, Polo dio Banabas dio see Antiyoka mapoo diye diso. Egeeseelone diayo wiligi odoo mooloogoodoo ma kuloduga odoo bakadio Yudas-Balasabas dio osoloso Sailesi dio hagee hesigaso.  
\v 23 Eseme diayo hodobo Antiyoka mapoo diyadulone to hogugu hagee toloso diyadeeso:  
\pi1 Esiga emegei, iba diye di odoo sabolo, osoloso sosee wiligi odoo tebisa sabolo, to hagee ka hoguga. Esiga iyo to hagee Yu odoonee tei telaga odoo susuga Antiyoka mapoo, osoloso Siliya mapoo, osoloso Kilikiya mapoo debeli odoo nimapoo ka hoguga.   
\pi1
\v 24 Esiga ibada mooloogoodoo ma kuloduga odoo abo oso dileso nimapoo to abo takeme, niyo goo tiadoo goo ee iba duso. Esino iyo dimapoo to takeme ka moodele.  
\v 25-27 Esiga iba see Polo dio Banabas dio see nimapoo wedi diye deeso. Bei, odoo hagee bia Lodee Yesu Kelisowo goo mapoo dibada su tenelai koo goweli. Egeesi ma kulodu iyo goomoga maga ibada mooloogoodoo ma kulodu Yudas sabolo, Sailesi sabolo, Polo dio Banabas dio dibolo diye dalame, iyo diba hesiaso. Esiga diayo nimapoo sibileso to hedebe iyo hogugu hagee takalaiso.  
\v 28 \x - \xo 15:28 \xt Mat 23:4\x*Bei, iba Dio Tei sabolo goo goolee olo hedebe doloso magooso. Esiga iyo nimapoo hegi hee tenelaime. Esino niba wulo goo hedebe hagono deedee.  
\v 29 Niba gamenee godee mapoo nali bi tenee toloso na ne. Osoloso sawo na ne, osoloso hwei sawo sabolo mologa na ne. Osoloso odoo hee mapoo goo heli na te.  
\pi1 Niba goo hagee telega doga, niba tekepo dabalaiso. Epe-ee emegei, ibada to oso.   
\p
\v 30 Esiga odoo hagee bia oso to hogugu hagee toloso, Yelusalem maga see Antiyoka mi mapoo diyadeeso. Osoloso diba Antiyoka mapoo dileso peledoboloso, tei telaga odoo susuga gilimadoloso, to hogugu ee dimapoo teneeso.  
\v 31 Eseme Antiyoka tei telaga odoo oso pidi to hogugu hagee hesigaloso diya goomogaso.  
\v 32 Osoloso Godee maga to toloso kokodo takomo silesibili odoo Yudas dio Sailesi dio oso, tei telaga odoo mapoo diayo tei too kibilame pidi to takaso.  
\v 33 Osoloso biame abo Antiyoka mapoo doboso, tei telaga odoo oso Yudas dio Sailesi dio see Yelusalem mapoo medee obeeyamo wedi diyadeeye diso.  
\v 34 [Esino Sailesi yo Yudas bolo Yelusalem mapoo wedi dile, esino yo Antiyoka mapoo badebeiso.]\f * \fr 15:34 \ft To hagee odoo abo oso taka, “Lukaye hogugu,” dee takeliso. Esino odoo abo oso taka, “Lukaye hogugule, odoo heeso hamamee hogugu,” dee takeliso.\f*  
\v 35 Eseme Polo dio Banabas dio Antiyoka mi mapoo osee dobolone odoo abo sabolo, Godeeyo to Yesuwo goo maga takolone debeiso.   
\s1 Polo dio Banabas dio domo pee  
\p
\v 36 Hamamee biame heeso Poloye Banabas mapoo egeesee takaso, “Iba see wedi dileso, iyo daga Lodeeyo to takomo di mi pepuso susuga ee ogogomo dimo. Bei, tei telaga odoo mi omapoo egee do ee ayo diya gooleega, iyo dileso diba agalai, a goomogo,” diso.  
\v 37 \x - \xo 15:37 \xt Diye 12:12, 25\x*Esino Banabaseeye Yonee-Maka dibolo ido dilame goomogaso.  
\v 38 \x - \xo 15:38 \xt Diye 13:13; Kol 4:10\x*Esino Polo yo Yonee-Maka diayo ido dilei tekeponee diso. Bei, diayo daga di ma kulodu Yonee Maka hesiano, yayo o tou dibolo tele poogooso. Bei, Yonee Makaye diba poogoloso Pampiliya mi maga diso.  
\v 39 Eseme Polo dio Banabas dio toso diya agadigameleso, hodobo silesibi maga domo puloso diyadeeso. Eseme Banabaseeye Yonee-Maka idoloso du toowa maga Saiples mi te mapoo soowaso.  
\v 40 Eseme tei telaga odoo oso Poloye Sailesi ido dilame hesime egeesee takaso, “Diye, Lodeeye niba sooloo dolone pidiye dee,” diso.  
\v 41 Eseme diayo dileso Siliya mi sabolo, osoloso Kilikiya mi sabolo, omapoo tei telaga odoo mapoo Godeeyo to takomo silesibume, diayo to ee duloso, diayo tei too kibiyaso.   
\c 16  
\s1 Timotiye Polo dio Sailesi dibolo di goo  
\p
\v 1 \x - \xo 16:1 \xt Diye 14:6; 2Tim 1:5\x*Polo dio Sailesi dio Delebe mi mapoo dileso peledoboloso, see Listala mi mapoo dileso egeino, tei too odoo hee badoboome egeiso, o hu Timoti. Timotiyo owee ee tei too Yu sobo. Esino ama ee Guliki odoo.  
\v 2 \x - \xo 16:2 \xt Pil 2:19-22\x*Osoloso tei telaga odoo oso Listala mi mapoo debeli sabolo, Ikoniyum mi mapoo debeli sabolo, oso takolone Timoti yo odoo medee tekepo dee takeliso.  
\v 3 Egeesi ma kulodu Poloye Timotibolo silame goomogaso. Esino Yu odoo susuga omapoo debei oso, Timotiyo ama ee Guliki odoo doloso gooleedooso. Esiga Poloye Yu odoo goomogalame, Yu odoowo adaga dia goo ee dodolone Timoti idoloso kolo kooso.\f * \fr 16:3 \ft Yu odoowo howo woola mapoo, Timoti yo Yu odoo. Bei, owee Yu sobo. Esiga Yu odoowo adaga dia goo ee dodolone, Timoti o kolo koolai tekepo diso.\f*  
\v 4 \x - \xo 16:4 \xt Diye 15:23-29\x*Eseme Polo diayo diye di odoo sabolo, osoloso sosee wiligi odoo tebisa sabolo, oso Yelusalem mapoo to hogugu ee odoo susuga oso dadalame mi susuga mapoo to hogugu hagee takomo silesibiso.  
\v 5 Eseme biame susuga ee ma kulodu odoo aboso tei teme, tei telaga odoo bei moodoolone, sosee susuga ma kulodu odoo susuga oso tei too kitulugu sabolo debeiso.\fig |alt="Paul’s Second Journey" src="GPS_Paul2-BW_variables_ONT.png" size="span" ref="Diye Di Odoo 16:5" \fig*   
\s1 Godeeye Polo Makedoniya  //  mi mapoo diye di  
\p
\v 6 \x - \xo 16:6 \xt Diye 18:23\x*Poloye o odoo abo sabolo dileso Asiya mi toowa mapoo Godeeyo to takalai, Dio Tei oso hamaga takaso. Esiga diayo dulone Piligiya mi ogo, osoloso Galesia mi ogo doloso domo omaga diyadaga meleeso.  
\v 7 Osoloso diayo Misiya mi koola mapoo sibileso peledoboloso, see Bituniya mi mapoo dilame seme, Yesuwo dio oso hamaga takaso.  
\v 8 Esiga diba Misiya mi dagadileso see Tolowasee mi mapoo mouso.  
\v 9 Diba Tolowasee mi mapoo sibileso, gesi domopoo Polowo howo opusomo doloso, Makedoniya mapoo badeli odoo egeiso. Odoo oso yimapoo howolone egeesee takaso, “No abei daloso Makedoniya mi hamapoo sibileso iba pidi,” diso.  
\v 10 Polowo howo opusomo doloso melee koodobuloso hamamee, iba Makedoniya mi omapoo dilame mopoodoo dooso. Egeesi ma kulodu, Godeeye iba Makedoniya odoo dimapoo to tekepo takomo diye doloso taka goo ee iba gooleedooso.\f * \fr 16:10 \ft Polobolo Makedoniya mi mapoo diyadee odoo hagoso: Sailesi, Timoti, osoloso Luka (Lukaye Diye Di Odoo booka hagee hoguguso).\f*   
\s1 Lidiyaye tei too goo  
\p
\v 11 Iba du toowa toloso Tolowasee mi poogoloso, Samoteleisee mi te mapoo dalo soowaso. Osoloso omapoo tialoso, biame hee mapoo Neyapolisi mi mapoo soowaso.  
\v 12 Osoloso iba see abaga mili Pilipai mi mapoo diso. Mi hagee Makedoniya mi eyo kulodu mi toowa hee hagoso. Loum odoo sabolo mi hamapoo debeliso. Osoloso iba biame abo mi hamapoo debeiso.   
\p
\v 13 Osoloso iba Yu odoowo hasali biame mapoo mosobia beelee peegoo dileso howo palaga omapoo meiyadeeso. Bei, Yu odoo omapoo howo gisilei malaiso doloso, iba gooleedooso. Eseme iba omapoo meileso sobo abo sabolo mooloogoodoloso omapoo dobolone dimapoo to takemeleeso.  
\v 14 Diayo to ee dulone debei ma kulodu Tayatila mi mapoo badeli sobo hedebe badebeiso, o hu Lidiya. Sobo yo o dugo tia bige odoo abo mapoo nei sabolo teliso. Osoloso yayo Yu odoowo Godee mapoo tei toloso mesiliso. Osoloso Poloye to takomolome, Godeeye sobo hagoso Polowo to mapoo medee tei talame pidiso.  
\v 15 Osoloso yibolo o moso kulodu mapoo debeli odoo sabolo howo ogusigaso. Osoloso yayo iba o moso ma kulodu gilimadolone egeesee takaso, “Niyo a Lodee mapoo tei too sobo daga, niba dileso mo moso ma kulodu debee,” diso. Eseme yayo egeesee takeme, iba o moso ma kulodu peleso debeiso.   
\s1 Polo dio Sailesi dio neliga moso mapoo  //  toosoo goo  
\p
\v 16 Biame heeso iba howo gisilame howo palaga maga diyadaga meleeno, odoo heeyo tou teli sobo oso iba eli domo tugodooso. Osoloso sobo hagoso sa holo oso yimapoo polome, goo peledabalai odoo mapoo olo malalo takomo siliso. Yayo egeeseemo silone, o gibadeli odoo tebisa eyo molee toowa teliso.  
\v 17 \x - \xo 16:17 \xt Maka 1:24\x*Osoloso sobo hagoso ima hamamee sibulone, to neligidi egeesee takomo sileeso, “Odoo hagee bia dokodoo badeli Godeeyo tou teli odoo oso, esiga diayo epei gie badeli talame ka takomo siloso,” diso.  
\v 18 Yayo biame susuga ma kulodu osee takomo siliso. Osoloso yayo osee takomo sileeme, Poloye diya gowoolone, bidi ogolone sa holo o kulodu pala omapoo egeesee takaso, “Ayo Yesu Kelisowo hu maga namapoo ka taka, no yimaga peegoo gadi!” diso. Eseme epedee omapoo sa holo oso yimaga peegoo gadiso.   
\p
\v 19-20 \x - \xo 16:19-20 \xt Maka 13:9\x*Eseme sobo ee gibadeli oso diayo molee teli eli pee ogoloso, sibileso, Polo dio Sailesi dio toloso gamalee odoo mapoo iyado diso. Diayo Polo dio Sailesi dio iyado dileso mosobia domo woola mapoo holoogoloso Loum gamalee odoo dimapoo egeesee takaso, “Odoo hagee bia Yu odoo. Esiga diayo ibada mi hamapoo goo tiadili goo eligimo silesibo.  
\v 21 Esiga diayo eligi goo oso Loum odoo ibada adaga dia tei goo sabolo koo tobuo. Esiga Loum odoo iyo diayo eligi goo ee talai tekeponee,” diso.   
\p
\v 22 \x - \xo 16:22 \xt 2Kol 11:25; 1Tes 2:2\x*Egeeseelone mosobia odoo susuga oso Polo dio Sailesi dio diya goweso. Eseme gamalee odoo oso dibada odoo mapoo Polo dio Sailesi dio dia dugo ee tologo buguloso, tigamagoloso homoso weeye, diso.  
\v 23 Osoloso gamaleeyo odoo oso diba neligidi wooloogaloso, neliga moso ma kulodu huyasooso. Osoloso diayo neliga moso gibadeli odoo mapoo egeesee takaso, “Medee gibadebee,” diso.  
\v 24 Eseme yayo egeesee taka duloso, neliga moso gibadeli odoo oso moso kulo hodu osulu kisi ee yamagoloso, Polo dio Sailesi dio moso kulodu iyado dileso, dibada homo homo ou soduga ma kulodu galaga dileso kiso kisiso.\fig Polo dio Sailesi dio neliga moso ma kulodu debei|alt="Paul and Silas in prison in stocks" src="CN01988B.tif" size="col" ref="16:24" \fig*   
\p
\v 25 Eseme gesi domo mapoo Polo dio Sailesi dio oso Godee mapoo takolone dobolone, yimapoo goomogolone kosaiya poulone debeiso. Eseme mesiya neliga moso tegei ma kulodu debeli odoo abo oso duso.  
\v 26 Eseme epedee omapoo mibia toowa saga simi oso neliga moso halabuso. Egeeseeme neliga moso osulu susuga yiliga magooso. Osoloso ki ti oso neliga moso ma kulodu debeli odoo tiegisa ee eyo pidiga poogoloso mouso.  
\v 27 \x - \xo 16:27 \xt Diye 12:18-19\x*Egeesi ma kulodu neliga moso gibadeli odoo oso toboloso egeino, neliga moso osulu susuga yiliga magoloso molome egeiso. Egeesi ogoloso yayo goolee, neliga moso ma kulodu debeli odoo susuga kukulo didoo doloso, kaiya toloso eyo nediliyo wooloomalame siso.  
\v 28 Esino Poloye neligidi takolone egeesee takaso, “No nediliyo na wooloome! Iba susuga hagee doso!” diso.   
\p
\v 29 Eseme neliga moso gibadeli odoo oso o odoo yimapoo keme tosibe, diso. Eseme yayo keme toloso neliga moso kulodu hoguo dileso, obulone kikiliga sabolo Polo dio Sailesi dio dibada homo beiyomoo ebiso miyomoo tugusaloso balaboo tiaso.   
\p
\v 30 \x - \xo 16:30 \xt Diye 2:37\x*Osoloso yayo Polo dio Sailesi dio peegoo iyado dileso dimapoo egeesee takaso, “Wiligi odoo, ayo ogoo goo toga, gie badeli ka talaiyo?” diso.   
\p
\v 31 Eseme Polo dio Sailesi dio yimapoo egeesee takaso, “No Lodee Yesu mapoo tei te! Egeeseega no gie badeli talaiso. Esiga nobolo osoloso nee moso kulodu debeli odoo oso Lodee Yesu mapoo tei toga, niba gie badeli talaiso,” diso.  
\v 32 Eseme yayo Polo dio Sailesi dio o mosopoo ido diso. Eseme diayo yibolo osoloso o moso kulodu debeli odoo sabolo mapoo to tekepo Lodeeyo goo maga takaso.  
\v 33 Eseme gesi omapoo neliga moso gibadeli odoo oso Polo dio edebeeyo wei oso kolo koogoo ee howo hapooso. Osoloso omapoo Polo diayo neliga moso gibadeli odoo sabolo, osoloso o moso kulodu debeli odoo sabolo, howo ogusigaso.  
\v 34 Diba howo ogusime, neliga moso gibadeli odoo oso Polo dio Sailesi dio o mosopoo iyado dileso nei teneeso. Osoloso yibolo, osoloso o moso kulodu debeli odoo sabolo, diayo Godee mapoo tei too goo maga diya goomogaso.   
\p
\v 35 Osoloso gesikolo gamalee odoo oso dibada odoo ee neliga moso gibadeli odoo mapoo diye dolone egeesee takaso, “Polo dio see peegoo tamagee,” diso. Eseme diayo dileso neliga moso gibadeli odoo mapoo Polo dio peegoo tamagalame, gamalee odoo oso taka to ee yimapoo takaso.  
\v 36 Eseme neliga moso gibadeli odoo oso to hagee duloso dileso, Polo mapoo egeesee takaso, “Gamalee odoo oso takolone niba diyena, esiga niba medee diyadee,” diso.   
\p
\v 37 Esino Poloye gamalee odoo oso diye di odoo mapoo dileso egeesee takaso, “Nibada wiligi odoo tebisa oso ibada goo ee medee midile. Egeeseelone diayo nimapoo kitulugu teneme, niyo iba odoo howo woola mapoo wooloogaso. Esiga diba Loum mi toowa mapoo debeli odoo mapoo goo egeesi moodoolai tekeponee. Bei, Sailesi asalo iba Loum mi toowa mapoo debeli odoo. Esino niyo iba wooloogaso. Osoloso nibada wiligi odoo tebisa oso iba neliga moso ma kulodu toosooso. Osoloso see diayo iba neliga moso maga mada peegoo iyado dilame ka sala? Egeesee selai tekeponee. Esiga dieso sibileso iba neliga moso hamaga iyadoloso peegoo dilei tekepo,” diso.   
\p
\v 38 Eseme gamalee odoo oso diye di odoo ee see wedi dileso, Poloye to taka ee gamalee odoo dimapoo takaso. Eseme gamalee odoo oso Polo dio ee tei Loum mi toowa odoo, dee taka duloso, diya dio dulone ebigaso.  
\v 39 Eseme gamalee odoo oso dieso sibileso Polo dimapoo emegei di to takaso. Osoloso diba neliga moso ma kuloduga peegoo iyado dileso howolone egeesee takaso, “Niba epei mi hamaga peegoo diyadee,” diso.  
\v 40 Eseme Polo diba neliga moso ma kuloduga peegoo dileso, Lidiyayo mosopoo diyadeeso. Omapoo dileso tei telaga odoo mapoo pidi to takoloso diyadeeso.   
\c 17  
\s1 Polo dio Sailesi dio  //  Tesalonika mi mapoo di  
\p
\v 1 Polo diba Tesalonika mi mapoo diyadulone, Ampipolis mi sabolo, osoloso Apoloniya mi sabolo, ma kuloduga diyadeeso. Egeesi ma kuloduga Yu odoowo howo gisili moso ee Tesalonika mi mapoo meleeso.  
\v 2 Polo see mi omapoo eyo goo moodeli egeesi moodoolone, Yu odoowo howo gisili moso mapoo palaso. Osoloso Yu odoowo hasali biame bakadio hedebe di ma kulodu, Poloye Godeeyo to booka ma kuloduga, Kelisowo goo ee Yu odoo mapoo medee eligi meleeso.  
\v 3 Yayo odoo mapoo Godeeyo to eligilone goo eyo bei woola egeesee takaso, “Godeeye to takoloso magooso, yayo hesia Kelisoye dala toloso, toloso ta maga see hogabileiso. Esiga ayo nimapoo Yesuwo goo hagee takoo odoo ee Godeeye hudi magoo Keliso oso,” diso.  
\v 4 Eseme Yu odoo abo oso Polo dio Sailesi dio dibada to duloso tei toloso dibada mooloogoodoo sabolo hedebe diso. Osoloso Godee mapoo mesili Guliki odoo susuga sabolo, osoloso sobo hu toowa too abo sabolo, tei toloso dibada mooloogoodoo sabolo hedebe diso.   
\p
\v 5 Esino Yu odoo Polowo to mapoo tei tele poogoo odoo oso Polo dimapoo diya kooso. Egeeseelone diayo tokenee teli odoo mi domo silesibili, diba gilimadoloso mooloogoodoloso diba diya kamanalame toso diya pupuso. Eseme odoo susuga oso diya komonolone, Yasoneeyo mosopoo toso agadigamo hoguga dileso, Polo dio Sailesi dio toloso, odoo howo woola mapoo dibada goo midilame esiamo diso.  
\v 6 Esino diayo Polo dio koo egeme, Yason sabolo tei telaga odoo abo sabolo toloso, mi wiligi odoo tebisa mapoo iyado diso. Eseme kamanalame bei mooloogoo odoo oso wiligi odoo tebisa dimapoo to neligidi takolone, Polo dibada goo maga egeesee takaso, “Odoo hagee bia oso mi susuga mapoo goo tokenee talame pupugamo silesibo. Esiga epedee hamapoo diba ibada mi hamapoo simiso.  
\v 7 \x - \xo 17:7 \xt Luka 23:2; Yon 19:12\x*Eseme Yason hagoso diba toloso o moso mapoo gilimado peleso doso. Esiga odoo hagee bia oso ibada wiligi odoo taba Sisaye tei goo ma ee gabagamo silesibo. Bei, diayo takolone, Sisa ee ibada wiligi odoo toowa taba osonee, esino odoo hee Yesu ono ibada wiligi odoo deliso,” diso.  
\v 8 Eseme mosobia odoo sabolo, wiligi odoo tebisa sabolo, to hagee duloso, kamana sabolo diya to boowoogaso.  
\v 9 Osoloso wiligi odoo tebisa oso molee nei meye deme, Yason diayo wiligi odoo tebisa dimapoo molee maloso peegoo diyadeeso.   
\s1 Polo dio Sailesi dio  //  Beleya mi mapoo di  
\p
\v 10 Osoloso gesi domo omapoo tei telaga odoo oso Polo dio Sailesi dio Beleya mi mapoo diye diso. Eseme diayo Beleya mi mapoo peledoboloso, Yu odoowo howo gisili moso mapoo palaso.  
\v 11 Osoloso egeesi ma kulodu, Poloye Tesalonika mapoo badebei domo omapoo Yu odoo omapoo debeli oso o to dulei goweso. Esino Beleya mi hamapoo Yu odoo oso Poloye Godeeyo to takeme goomoga sabolo o to duloso, to eyo goo bei esieliso. Osoloso diayo Poloye eligi tei beleso, biame susuga Godeeyo to booka mapoo hogugu medee hesigeliso.  
\v 12 Esiga Yu odoo bei sabolo, osoloso Guliki sobo hu toowa too abo sabolo, osoloso giso abo sabolo oso tei tooso.   
\p
\v 13 Esino Tesalonika mapoo debeli Yu odoo oso Polo diayo Beleya mapoo Godeeyo to takomolosogo di duloso, diba see Beleya mapoo sibadeeso. Diba Beleya mapoo sibileso, diayo mosobia odoo oso Polo dibada goo maga kamanalame toso diya pupuso.  
\v 14-15 Eseme Sailesi dio Timoti dio Beleya mi omapoo osee doboome, tei telaga odoo oso Polo ono du dali mapoo saga ido mouso, yayo omaga du toloso Atene mi mapoo dilame. Osoloso diba Atene mi mapoo dileso peledoboome, Polo yo ido di odoo dimapoo egeesee takaso, “Niba wedi dileso Timoti dio Sailesi dio dimapoo takee, diba see ayo bado mapoo saga sibeye,” diso.   
\s1 Poloye Atene mi mapoo  //  Godeeyo to taka  
\p
\v 16 Polo Atene mapoo Sailesi dio Timoti dio bameleeso. Yo omapoo diba bolone badolone egeino, mosobia ma kulodu edebeeyo deeso dadabayo moodoo gamenee godee bei molo egeiso. Egeesi ogoloso yo sooloo ma kulodu hegi toowa molone diya gooleeso.  
\v 17 \x - \xo 17:17 \xt Diye 18:19\x*Osoloso Yu odoowo howo gisili moso mapoo Yu odoo abo sabolo, osoloso Godee mapoo mesili Guliki odoo sabolo to meliso. Osoloso biame susuga ma kulodu mi domopoo gamenee silesibili odoo sabolo to takomo silesibiliso.  
\v 18 Eseme goo goolee toowa odoo, Epikuliya mooloogoodoo mapoo debeli odoo sabolo, osoloso Sitoiki mooloogoodoo mapoo debeli odoo sabolo, oso sibileso Polobolo to moulone toso agadigaso. Osoloso Poloye Yesuwo goo sabolo, osoloso odoo wedia see ta maga hogabilei goo ee takeme, goo goolee toowa odoo abo oso egeesee takemeleeso, “Odoo hagee yayo taka goo eyo bei yo gooleedele. Yo ogoo goo eligilame ka silabele?” diso. Osoloso odoo abo oso egeesee takemeleeso, “Yayo imapoo mi abo dibada godeeyo goo ee eligilame ka sulo,” deliso.  
\v 19 Osoloso diayo Polo yayo eligimo silee goo ee medee takalame, Aleopagi esia dokodoo wiligi odoo tebisa oso to moumelee mapoo ido diso. Omapoo ido dileso diayo Polo mapoo egeesee takaso, “Nayo eligi goo dia egee takomo sulo imapoo medee takee.  
\v 20 Bei, nayo eligimo silee iba gooleedele. Esiga iba nayo eligi goo eyo bei gooleedalai goomogoso,” diso.  
\v 21 (Osoloso goo ee ma kulodu Atene mapoo debeli odoo sabolo, osoloso mi abo maga sibadee odoo sabolo, biame susuga diayo goomoga goo talai biame ee poogoloso, see gamenee eligi goo maga to dia meliso.)   
\p
\v 22 Osoloso Poloye mooloogoodoo ma kuloduga toboloso egeesee takaso,  
\p “Atene bia odoo, niba mo to dui! Niba eli bei maga godee susuga mapoo goomoga tenelai gooleedoona.  
\v 23 Bei, ayo nibada mi ma kulodu ogogomo silone egeino, niyo goomegeli godee opusomo opusomo di egegeiso. Osoloso ee ma kulodu, godee heeyo goo maga to egeesee hogugu yo mapoo molo egeiso, ‘Mi hamapoo edebeeyo gooleedele poogoo godee o hu dokodoo poudiliso,’ ee egeiso. Esiga niyo gooleedele poogoo godee mapoo goomoga goo teneliso. Esino ayo nimapoo Godeeyo goo hagee takalaiso.\fig Poloye Atene mi mapoo Godeeyo to taka|alt="Paul speaking to the Areopagus" src="CN01993B.tif" size="col" ref="17:16-34" \fig*   
\p
\v 24 \x - \xo 17:24 \xt 1Ki 8:27; Diye 7:48\x*Esiga niba goolee, Godee hagoso mipoo toowa sabolo, kei dokodoo sabolo eyo wiligi doloso badoso. Bei, mipoo toowa sabolo, osoloso kei dokodoo sabolo, osoloso ee ma kulodu bi susuga egee molo sabolo, yayo moodooso. Esiga yo moso edebeeyo tegei mapoo koo badeli.  
\v 25 \x - \xo 17:25 \xt Psa 50:12\x*Esiga Godee hagoso gie badeli sabolo, bi susuga sabolo, odoo mapoo teneliso. Esiga iyo yo pidilei eli mauwe. Bei, yimapoo bi susuga yibolo tobuloso badoso.  
\v 26 Esiga Godeeye daga hoogoo odoo hedebe moodooso. Osoloso odoo hedebe yimaga odoo opusomo opusomo di susuga oso mipoo susuga mapoo diayo dabalame moodooso. Osoloso Godeeye mi diayo dabalai sabolo biame diayo dabalai oso hoo pagalai magooso.  
\v 27 \x - \xo 17:27 \xt Psa 145:18; Jer 23:23\x*Bei, Godeeye odoo howo si masi oso esiameleso yo agalame goomogaso. Esino yo imaga hoogoo koo badoso.  
\v 28 Bei, yayo imapoo gie badeli teneeso. Osoloso iba yayo kitulugu maga silone ka doso. Esiga to hagee nibada odoo oso taka to sabolo teiba. Bei, daga nima kulodu badebei odoo heeso egeesee takaso, ‘Iba nosee Godeeyo owolo dio,’ diso.”   
\p
\v 29 \x - \xo 17:29 \xt Isa 40:18-20; 44:10-17; Diye 19:26\x*“Iba Godeeyo owolo dio doloso dobolone egeesee na goolee, ‘Godee yo edebeeyo dadabayo yoso, osoloso bi abo sabolo oso deeso moodoona,’ dee na goolee.  
\v 30 Godeeye daga hoogoo odoo ee egeesi goo ma kulodu osee doboome dimapoo takele. Bei kasi magayo, diba Godee gooleedelega debeiso. Esino epedee hamapoo Godeeye egeesee takooso, ‘Odoo susuga mi susuga ma kulodu nibada goo tokenee maga miligi pie!’ diso.  
\v 31 \x - \xo 17:31 \xt Psa 96:13\x*Bei, yayo mi odoo susuga dibada goo ee midilei biame olo magooso. Esiga yayo medee midileiso. Egee yayo daga hesia odoo oso ka selai. Esiga Godeeye to hamapoo tei dolone, yayo hesia odoo ee ta maga hogadiso,” diso.   
\p
\v 32 Poloye eligi goo maga odoo oso Yesuye ta maga hogabia duloso odoo abo oso maneso. Esino odoo abo oso Polo mapoo egeesee takaso, “Iba goo hagee biame hee mapoo see tobu dulei goomogo,” diso.  
\v 33 Osoloso Polo to takoloso koodobuloso diba poogoo diso.  
\v 34 Esino ee ma kulodu, odoo abo oso Polowo to duloso Yesu mapoo tei tolone, yibolo hedebe diso. Polowo to mapoo tei telaga odoo eyo kulodu odoo hee Dionisiyas, Aleopagi mooloogoodoo ma kulodu badeli odoo. Osoloso sobo hee Damalis, osoloso odoo abo sabolo tei tooso.   
\c 18  
\s1 Poloye Kolin mi mapoo badebei  
\p
\v 1 Hamamee Polo Atene mi mapoo badoboso see Kolin mi mapoo diso.  
\v 2 \x - \xo 18:2 \xt Loum 16:3\x*Yo mi omapoo dileso Yu odoo hee tugodooso, o hu Akwila, o midee Pontus. Odoo hageeyo osobo Plisila dio, epedee Itali mi toowa ee ma kulodu Loum mi maga Kolin mi mapoo sibadeeso. Bei, Sisa-Kolodiyaseeye Yu odoo susuga ee Loum mi maga peegoo hasiso buguso.  
\v 3 \x - \xo 18:3 \xt Diye 20:34\x*Esino Poloye dileso Akwila dio osobo Plisila dio dibada moso mapoo hodobo debeiso. Bei, diba hodobo dugoso moso tegegeli tou temeliso.  
\v 4 Yu odoowo hasali biame susuga mapoo Poloye Yu odoo sabolo, Guliki odoo sabolo, Yesu mapoo tei talame, Yu odoowo howo gisili moso mapoo Yesuwo goo ee to meliso.   
\p
\v 5 \x - \xo 18:5 \xt Diye 17:14-15\x*Eseme Sailesi dio Timoti dio Makedoniya maga Poloye badebei mapoo sibume, Poloye o tou poogoloso biame susuga mapoo hedebe Godeeyo to takalai bei mooloogoloso sileeso. Egeeseelone yayo Yu odoo dimapoo, Yesuwo goo woola mapoo eligimo silone, Yesu yo Godeeye hudi magoo Kelisoso deliso.  
\v 6 \x - \xo 18:6 \xt Diye 13:46, 51; 20:26\x*Esino diayo Poloye eligi to talai gowoolone, see Polo mapoo duwa takemeleeso. Eseme Poloye Godeeye kamanali goo ee dimapoo eligilone, o dugo megegu pilidibuguloso dimapoo egeesee takaso, “Ayo niba goolone tou toowa tooso. Esino niyo gie badeli tele poogooga, ee nibada goo. Esiga a epedee domo hamaga see Yu odoonee mapoo Godeeyo to takomo dileiso,” diso.   
\p
\v 7 Osoloso Polo Yu odoowo howo gisili moso poogoloso, see koola mapoo Yu odoonee Titiyus-Yustus eyo moso mapoo badalame diso. Odoo hagee Yu odoowo Godee mapoo mesili odooso.  
\v 8 Osoloso howo gisili moso wiligi odoo taba Klispas sabolo, osoloso o moso kulodu debeli odoo sabolo, Lodee Yesu mapoo tei tooso. Osoloso Kolin mi mapoo debeli odoo abo sabolo Polowo to duloso tei teme, diba howo ogusigaso.   
\p
\v 9 Osoloso gesi heeso Lodeeye Polo howo opusomo doloso yimapoo egeesee takaso, “No haga na ebi! Osoloso nayo to takomo sili ee na koodobie!  
\v 10 \x - \xo 18:10 \xt Josh 1:9; Isa 41:10\x*Bei, a nobolo badalaiso. Esiga odoo heeso namapoo dala tenelaime. Bei, Kolin mi toowa hama kulodu ayo hesiga odoo susuga doso,” diso.  
\v 11 Eseme Poloye Kolin mi mapoo Godeeyo to eligilone, dugo hedebe poogoloso, osoloso see dugo hee bei mooloogoloso dulone a 6 badebeiso.   
\s1 Yu odoo oso Polo yo gamalee odoo  //  Galiyo mapoo ido di  
\p
\v 12 Loum odoo Galiyoye Kolin mi mapoo badolone, Akaya mi toowa gibadebeiso. Esino Poloye Kolin mi ee ma kulodu Godeeyo to eligimo silime, Yu odoo susuga oso gowoolone goo goolee hedebe doloso, Polowo goo midilame, yo Galiyo mapoo ido simiso.  
\v 13 Egeeseelone, diayo Polo ido sibileso Galiyo mapoo egeesee takaso, “Odoo hagoso eli hee maga Godee mapoo goomogalai eligimo silone, ibada tei magoo goo sabolo koo tobuo,” diso.   
\p
\v 14 Osoloso Poloye epedee to hee takalame molome, Galiyoye Yu odoo dimapoo egeesee takaso, “Yu odoo, edebeeyo goo tokenee toowa too diepi o, Loum gamaleeyo tei gababia diepi, ayo o goo medee midiliyo.  
\v 15 Esino nibada tei goo maga goo pepooko tosimiga, niso midilei tekepo! Esiga a goo egeesi midilei gowoo,” diso.  
\v 16 Eseme yo to hagee dimapoo takoloso goo midili moso maga diye diso.  
\v 17 Eseme goo midili moso ma kulodu odoo susuga oso howo gisili moso wiligi odoo Sostenes toloso weiso. Esino Galiyoye goo hagee ogoloso yimapoo goonee diso.   
\s1 Poloye Antiyoka mapoo see wedi di  
\p
\v 18 \x - \xo 18:18 \xt Num 6:18; Diye 21:24\x*Polo Kolin mi mapoo tei telaga odoo sabolo biame bei badebeiso. Osoloso yo Siliya mi mapoo wedi dilame badolone, Akwila sabolo Plisila sabolo hodobo Kenekeleya mi mapoo sibadeeso. Omapoo Polo yayo Godee sabolo to magoo dodolone, o wudu waso.\f * \fr 18:18 \ft Yu odoo oso wudu wali eyo goo bei hagoso. Yu odooso Godee sabolo to magolone biame hesieliso, yayo biame hesia ee ma kulodu Godeeyo tou tolone o wudu woolega badalame. Osoloso hamamee o tou oso dileso koodobuoga o wudu waliso.\f*  
\v 19 Osoloso diba du toloso see Epeses mi mapoo soowaso. Epeses mapoo dileso peledoboloso, Plisila dio Akwila dio omapoo holoogooso. Polo Epeses mapoo osee badolone, Yu odoowo howo gisili moso mapoo peleso, Yesuwo goo maga Yu odoo sabolo to moumeleeso.  
\v 20 Eseme tei telaga odoo oso Polo mapoo egeesee takaso, “No biame sage ibolo badalai tekepo,” diso. Esino Polo yo mi omapoo badalai goomegele goo takoloso see egeesee takaso,  
\v 21 “Godeeye goomogoga, a see nimapoo wedi sibileiso,” diso. Osoloso yo du toowa toloso Epeses mi maga Kasaliya mi mapoo diso.  
\v 22 Polo Kasaliya mapoo sibileso du oluguloso see Yelusalem mapoo palaso, tei telaga odoo mapoo emegei di to takalame. Poloye Yelusalem tei telaga odoo dimapoo emegei di to takoloso, see Antiyoka mapoo wedi diso.   
\p
\v 23 Osoloso Antiyoka mapoo biame deiyepo badoboso, see Galesia mi sabolo osoloso Piligiya mi sabolo mapoo silone, tei telaga odoo diayo tei too kibilame pidimo sileeso.   
\s1 Apoloseeye Epeses mi mapoo to taka  
\p
\v 24 Domo omapoo Yu odoo Apolos, Alesandiliya mapoo badeli odoo ee Epeses mapoo simiso. Yo Godeeyo to booka mapoo hogugu diya gooleedoo. Esiga yayo Godeeyo to taka domo mapoo medee tekepo takeli.  
\v 25 Odoo hagee Lodee Yesuwo goo ee odoo heeso eligiso. Esiga yayo Yesuwo goo ee kitulugu sabolo tekepo eligiliso. Esino yo odoo Yesuwo hu maga howo oluguli goo ee gooleedelega badolone, wulo Yoneeye odoo susuga howo ogusiga goo ono gooleedoloso badebeiso.  
\v 26 Osoloso Apoloseeye Yu odoowo howo gisili moso mapoo peleso, ebilega, Godeeyo to ee kitulugu sabolo takemeleeso. Eseme Plisila dio Akwila dio o to dulone dobolone, yo dibada moso mapoo ido dileso, Godeeye odoo mapoo gie badeli teneli eyo goo maga yimapoo medee eligiso.\fig |alt="Paul’s Third Journey" src="GPS_Paul3-BW_variables_ONT.png" size="span" ref="Diye Di Odoo 18:26" \fig*   
\p
\v 27 Osoloso hamamee Apolosee Akaya mapoo dilei goomogaso. Eseme tei telaga odoo oso tekepo dolone, to hogugu ee Akaya tei telaga odoo mapoo teneeso, yo sibileso dibolo badolone diba pidilame siboga, diayo yimapoo goomoga to tenelame. Eseme yayo omapoo dileso tei telaga odoo medee pidimeleeso. Osoloso odoo hagee diayo Yesu mapoo Godeeye mesilone wulayo pidi goo maga olo tei tooso.  
\v 28 \x - \xo 18:28 \xt Diye 9:22\x*Bei, yayo Yu odoo sabolo Yesuwo goo ee odoo howo woola mapoo o toso kitulugulone Yu odoo oso to kookeliso. Egeeseelone yayo Godeeyo to booka maga eligilone, Yesu tei Godeeye hudi magoo Keliso doloso bado goo ee dimapoo woola eligiliso.   
\c 19  
\s1 Poloye Epeses mi mapoo di  
\p
\v 1-2 \x - \xo 19:1-2 \xt Diye 8:16; 1Kol 3:6\x*Apolos Kolin mi mapoo badoboome, Polo mili dileso Epeses mi mapoo peledabaso. Polo omapoo dileso tei telaga odoo abo tugodoloso dimapoo egeesee takaso, “Niba tei teme, Dio Tei oso nimapoo meledabasomo?” diso.  
\p Eseme diayo nei egeesee takaso, “Nayo ogoo goo imapoo ka takala? Iba Dio Tei eyo goo ee gooleedele,” diso.   
\p
\v 3 Eseme Poloye dimapoo egeesee takaso, “Niba odoo agayo eligi maga howo ka ogusigayo?”  
\p Esino odoo abo oso Polo mapoo egeesee takaso, “Iba Yonee odoo howo oluguli oso eligi dodolone howo ogusigaso.”   
\p
\v 4 \x - \xo 19:4 \xt Mat 3:11\x*Eseme Poloye dimapoo egeesee takaso, “Yonee odoo howo oluguli oso eligi goo ee egeesee moloso. Edebeeyo Kelisoye sibilei goo mapoo moodoolone, diayo dibada goo tokenee maga miligi pume, howo ogusigaso. Esino yayo egeeseelone egeesee takeliso, ‘Ama hamamee egee sibo odoo omapoo tei te,’ dee takeliso. Odoo ee Yesu,” diso.  
\v 5 Eseme diayo goo ee duloso Yesuwo hu maga howo ogusigaso.  
\v 6 \x - \xo 19:6 \xt Diye 8:17; 10:44, 46\x*Osoloso Poloye dimapoo o deeso sigolone Godee mapoo takeme, Dio Tei oso dimapoo meledabaso. Eseme diayo to opusomo opusomo di kesameleeso. Osoloso diayo Godeeye taka duloso odoo mapoo takemeleeso.  
\v 7 Esino mooloogoodoo hagee ma kulodu odoo 12 oso goo hagee ka moodoo.   
\p
\v 8 Egeesi ma kulodu Yu odoo oso tei talame, Poloye dibada howo gisili moso mapoo peleso, a bakadio hedebe di ma kulodu ebilega, Godeeye wiligi doloso badeli eyo goo maga takemeleeso.  
\v 9 Esino Yu odoo abo oso tei talai goo mapoo mesilega dobolone, odoo howo woola mapoo Yesuwo goo maga to tokenee takaso. Eseme Poloye diba poogoloso tei telaga odoo gilimadoloso, Tilano sukulu moso mapoo diso.  
\v 10 Osoloso omapoo Poloye dugo bakadio ma kulodu biame susuga Lodeeyo goo ee takeliso. Egeesi ma kulodu Asiya mi toowa mapoo debeli Yu odoo susuga sabolo, osoloso Guliki odoo susuga sabolo, Godeeyo to Yesuwo goo maga taka dulugaso.   
\p
\v 11 \x - \xo 19:11 \xt Diye 14:3\x*Godeeye Polo maga goo toowa opusomo opusomo di moodoogaso.  
\v 12 \x - \xo 19:12 \xt Diye 5:15\x*Eseme edebeeyo Poloye debia tali dugo sabolo, osoloso tou tolone kali dugo abo sabolo, toloso dileso odoo paigiga ma dokodoo mome, odoo paigiga susuga wegigadooso. Egeeseelone bo holo odoo ma kulodu paladee sabolo peegoo hasiso buguso.   
\p
\v 13 Esino Yu odoo abo wulo domo silesibili odoo oso bo holo odoo ma kuloduga peegoo hasiso bigiliso. Diayo Poloye Yesuwo goo taka duloso, see Lodee Yesuwo hu sabolo bo holo peegoo hasiso bugulone silesibilame bei mooloogooso. Egeeseelone diayo bo holo mapoo egeesee takeliso, “Iba Poloye egee eligimo silo Yesuwo hu maga nimapoo ka taka, niba peegoo gasibe!” deliso.  
\v 14 Goo egeesee tomo silee ee Yu odoowo tei moso wiligi odoo taba Sikibayo owolo dio 7 oso egeesee ka moodoomo silesibiso.  
\v 15 Egeesee moodoogamo silesibi ma kulodu, biame hee mapoo diayo bo holo peegoo hasisa molome, bo holo oso nei dimapoo egeesee takaso, “A Yesu gooleedooso, osoloso a Polo gooleedooso. Esino niba odoo ogumo?” diso.  
\v 16 Eseme odoo bo holo pala oso diba toloso neligidi kitulugu sabolo diba wooloogaso. Eseme diayo o moso maga sawo sabolo bododidiwe kukulo diyadeeso.   
\p
\v 17 \x - \xo 19:17 \xt Diye 5:11\x*Eseme Epeses mapoo debeli Guliki odoo sabolo, Yu odoo sabolo goo hagee duloso diya obulone hedebe Lodee Yesuwo hu dokodoo poudooso.  
\v 18 Osoloso tei telaga odoo susuga oso dibada goo tokenee ee woola yilige buguso.  
\v 19 Eseme dima kulodu googoo gooleedoo odoo oso goo moodoomo silee odoo egeesi masi oso dibada googoo hogugu booka ee howo woola mapoo hodobo mooloogoo magoloso dou gigaloogooso. Diayo googoo booka susuga hagee odoo mapoo tenee diepi, eyo nei molee ko toowa 50,000\f * \fr 19:19 \fk molee ko toowa 50,000 \ft - Molee ko toowa hageeyo hu dalakamas. Edebeeyo biame hedebe mapoo tou toga, yo nei molee ko toowa hagee hedebe nei teliso.\f* egeesi teliyo.  
\v 20 Egeesi ma kulodu Godeeyo to Lodeeyo goo maga mi toowa mapoo diayo kitulugu sabolo takomo diyadeeso.   
\p
\v 21 \x - \xo 19:21 \xt Diye 23:11; Loum 1:13\x*Goo hagoso dileso hoo poogoome, Polo yo Makedoniya mi sabolo Akaya mi sabolo mapoo dileso see omaga Yelusalem mapoo dilame goomogaso. Egeeseelone yayo see egeesee takaso, “A Yelusalem mapoo dileso see Loum mapoo dileiso,” diso.  
\v 22 Osoloso Polo yo pidili odoo bakadio Timoti dio Elastus dio Makedoniya mi mapoo diba malalo diye doloso, yo Asiya mi mapoo epedee badebeiso.   
\s1 Epeses mi mapoo odoo susuga oso  //  kamanali goo toowa poudoo  
\p
\v 23 \x - \xo 19:23 \xt 2Kol 1:8\x*Polo Epeses mi mapoo epedee badoboome, odoo susuga oso Yesuwo goo maga kamanali goo toowa poudooso.  
\v 24 Bei, Epeses mi mapoo gamenee godee Atemis mapoo goomegeli moso tegei meleeso. Eseme odoo hee Demetiliyuseeye o odoo gilimadoloso, yoso gamenee godee masi moodoo egeesi masi dia dee oso pepuso moodoogaloso, odoo mapoo tenelone nei diayo molee toowa teliso.  
\v 25 Osoloso Demetiliyuseeye o odoo sabolo, osoloso odoo abo dibolo tou hodobo teli odoo egeesi sabolo, gilimadoloso to mouso. Osoloso Demetiliyuseeye to moulone dimapoo egeesee takaso, “Mo odoo, niba dui! Iyo tou hagee tolone badolone molee toowa teliso.  
\v 26 Esino niba odoo Poloye goo tomo egee silo, niba gooleedooso. Yayo takolone edebeeyo deeso moodoo godee ee tei godeenee, dee takomo silime, odoo susuga Asiya mi mapoo debeli sabolo, osoloso Epeses mapoo debeli sabolo, oso yima hamamee dadagamo silesibiso.  
\v 27 Esiga iba obeeyamo! Odoo susuga oso Poloye eligi goo omapoo hamamee dodolone, iba gowooga, iyo tou too maga molee toowa hagee tomolo pagalai malaiso. Osoloso goo hee hagoso, odoo susuga Asiya mi hamapoo debeli odoo sabolo, osoloso mi abo mapoo debeli odoo sabolo, oso ibada godee hedebe Atemis mapoo tei tolone goomegeliso. Esino odoo susuga oso Poloye eligi mapoo tei toga, see diayo ibada godee Atames ee gamenee godee dalaiso. Osoloso yimapoo goomegeli moso ee gowoolaiso,” diso.   
\p
\v 28 Demetiliyuseeye goo hagee takomolome, o to dulone debei odoo oso kamanaloso toso diya agadilone egeesee takaso, “Epeses odoo ibada godee Atemis hedebe yayo toowa ka badoso!” diso.  
\v 29 \x - \xo 19:29 \xt Diye 20:4; 27:2; Kol 4:10; Pal 1:24\x*Goo hagoso Epeses mi toowa ma kulodu debeli odoo susuga oso diya kamanaso. Egeeseelone odoo susuga oso mi ee ma kulodu to neligidi agadilone, edebeeyo gooloogoo doloso debeli mi omapoo hoguga diyadeeso. Diayo hoguga dulone, Polowo odoo Makedoniya mi mapoo debeli Gaiyus dio Alistakus dio iyadoloso diyadeeso.  
\v 30 Eseme Polo yayo odoo gooloogoodoo mapoo dileso to takalame goomogaso. Esino tei telaga odoo oso yo hamaga takaso.  
\v 31 Osoloso Polowo odoo abo Asiya mi mapoo wiligi odoo tebisa oso yo dilame goomegele. Egeeseelone Poloye mi omapoo dilega pagalame, yo diyaga to teneeso.   
\p
\v 32 Egeeseeme gooloogoodoo ee ma kulodu odoo aboso toso agadilone, goo opusomo takoo, osoloso odoo aboso goo opusomo takoo, diso. Egeeseelone odoo susuga oso diayo gooloogoodoo goo eyo bei kibiya gooleedele.  
\v 33 Esiga Yu odoo oso odoo hee, Alesanda yo malalo mapoo pupumo dileso holoogooso, yayo odoo gooloogoodoo mapoo to takolone, goo hagee Yu odoo dibada goo tokenee nee, dee takalame. Eseme yayo odoo susuga oso to kesamelee omapoo koodobilame, o dee wabisaso.  
\v 34 Esino gooloogoodoo oso Alesanda yo Yu odoo doloso gooleedoloso, gowoolone to agadi sabolo see tobu egeesee takaso, “Epeses odoo ibada godee Atemis hedebe yayo toowa ka badoso!” diso. Diayo toso agadigamelee ososee, osoko howo bakadio poogooso.   
\p
\v 35 Eseme mi omapoo gamaleeyo tou teli odoo heeso keesee tabano, gooloogoodoo toowa oso to kesamelee omapoo koodobiaso. Egeeseeme yayo egeesee takaso, “Epeses odoo, niba dui! Odoo susuga ibada godee toowa Atemis mapoo goomegeli moso ee iyo gibadeli, diba gooleedooso. Osoloso kei ma dokodooga Atemis egeesi masi imapoo homodobia, diba gooleedooso.  
\v 36 Esiga edebeeyo goo hamaga gamenee takalai tebile. Esiga niba kamanaga epedee hamapoo koodobie, osoloso goo tokenee hee na te.  
\v 37 Osoloso niyo odoo hagee bia ee goo mauwe hamapoo iyado sibadeeso. Esino diayo ibada godee mapoo to tokenee takele. Osoloso diayo ibada godee mapoo goomegeli moso ma kulodu bi hee heli tele.  
\v 38 Esiga Demetiliyus nobolo, osoloso nayo gowe odoo sabolo, goo midili moso mapoo dileso nibada goo midilei tekepo. Bei, goo midili odoo osee doso.  
\v 39 Esino nimapoo goo hee maga to kalai mologa, mosobia oso to keli biame omapoo tosibilei tekepo.  
\v 40 Esiga iba susuga obeeyamo. Epei iyo goo moodoo hamapoo Loum odoo oso imapoo tokenee nei teneeyaga. Esiga Loum odoo oso imapoo goo egeesi moodooga, iba iso nediliyo pidilei eli agalaime. Bei, epei iyo kamana goo eyo bei mauwe,” diso.  
\v 41 Osoloso mosobia gamaleeyo tou teli odoo oso to hagee takoloso koodobuloso mosobia odoo diba diyadee diso.   
\c 20  
\s1 Poloye Makedoniya mi sabolo  //  Akaya mi sabolo mapoo di  
\p
\v 1 Epeses mi mapoo kamanali goo toowa poudoo oso koodobume, Poloye tei telaga odoo susuga gilimadooso. Poloye diba gilimadoloso dimapoo pidi to takoloso see Makedoniya mi mapoo dulone emegei di to takaso.  
\v 2-3 Yayo Makedoniya mi toowa ma kulodu silone, mi omapoo tei telaga odoo oso debei mapoo dibada tei too kibilame dimapoo pidi to takaso. Osoloso see Akaya mi mapoo dileso badolone a bakadio hedebe di poogooso. Osoloso Polo a bakadio hedebe di Akaya mi mapoo poogoloso, see Siliya mi mapoo dalo soowoolame badoboome, Yu odoo oso yo wooloomalame to mou duso. Esino yo goo egee duloso Akaya mi maga du toloso dilega, see Makedoniya mi mapoo wedi dileso du toloso Siliya mi mapoo dilei diso.  
\v 4 Esiga odoo hagee bia oso Polobolo diyadeeso, Pilusuwo owolo Sopata, yo Beleya mi mapoo badeli. Osoloso Tesalonika odoo, Alistakus dio Sekundus, osoloso Delebe odoo Gaiyus, osoloso Timoti. Osoloso Asiya mi toowa odoo Tikikus dio Tolopimus dio.  
\v 5 Esiga odoo hagee bia oso malalo dileso Tolowasee mi mapoo iba balaga meleeso.  
\v 6 Eseme iba mili dileso Pilipai mi mapoo dobolone, Isipi mi maga peegoo peledaba biame gooleebugu wo nali omapoo debeiso. Osoloso wo ne biame ee poogoloso, Pilipai mi maga du toowa toloso Tolowasee mi mapoo dalo soowoolone, abei domo mapoo biame dee tiadoo poogooso. Osoloso Tolowasee mi mapoo dileso odoo hagee bia tugodoloso mi omapoo dobolone biame 7 poogooso.   
\s1 Poloye Tolowasee mosobia odoo mapoo  //  Godeeyo to hamameedee taka  
\p
\v 7 Iba Tolowasee mi mapoo dobolone, Sadee toowa biame mapoo Yesu gooleebugu wo nalame tei telaga odoo susuga sabolo hodobo mooloogoodooso. Eseme Poloye mooloogoodoo mapoo Godeeyo to takaso. Esino Polo yo mi beeamoga mi hee mapoo dilame badolone, gesi omapoo Godeeyo to sage taka gesi domo mapoo koodobiaso.  
\v 8 Eseme iba moso egi doko tegei debi pooba gooboogoo ma kulodu keme bei pegiga magoloso dobolone, Polowo to duluga meleeso.  
\v 9 Moso ee ma kulodu giso kadiga hee Yutikus, poo osulu mapoo dokodoo badebeiso. Yo Poloye Godeeyo to sage takeme ee dulone badolone, tilasapoo meleeso. Yo egeesee tilasapoolone moso dokodooga miyomoo homodobiaso. Yo miyomoo homodobume, edebeeyo meileso yo toloso egeino, yo olo tana. Bei, moso egee diya egi doko tegei.  
\v 10 Osoloso Polo yo miyomoo meileso ebiso miyomoo tugusaloso, yo toloso badolone egeesee takaso, “Goo haga na koude. Yo see gie badeli toso,” diso.  
\v 11 Osoloso Polo see moso dokodoo peleso nei naloso,\f * \fr 20:11 \ft Odoo aboso egeesee takeliso, “Biame omapoo Polo diayo Yesu gooleebugu wo neso,” diso.\f* see tobu Godeeyo to takemelee ososee mi biameso. Osoloso see gesikolodee mapoo mi egee poogoloso diso.  
\v 12 Eseme odoo susuga oso giso kadiga Yutikus ee gie badeli teme, goomoga sabolo o mosopoo ido diso.   
\s1 Polo diayo Tolowasee mi maga  //  Miletus mi mapoo di  
\p
\v 13 Osoloso iba Tolowasee mi maga Asos mi mapoo dilame doboome, Poloye egeesee takaso, “Niba malalo du toowa toloso Asos mi mapoo dalo soowee. A mili dileso Asos mi mapoo nibada du mapoo ka dabagalaiya,” diso.  
\v 14 Eseme iba du maga soowooleso Asos mi mapoo yo tugodoloso, yo see du ma kulodu dabagaso. Osoloso see omaga Mitilene mi mapoo dalo soowaso.  
\v 15 Osoloso see mi beeamome, Mitilene mi maga see Kiyos mi te mapoo dalo soowaso. Osoloso omapoo tialoso, see mi beeamome, du toowa toloso Samos mi te mapoo dalo soowaso. Osoloso omapoo tialoso, mi beeamome, see du toloso Miletus mi mapoo dalo soowaso.  
\v 16 Esino Polo yo see Epeses mi mapoo dilei goomegele. Bei, yo Asiya mi ee saga poogoo dileso, Yelusalem mapoo Pentikos wo ne biame mapoo badalame goomogaso.   
\s1 Poloye Epeses sosee wiligi  //  odoo tebisa sabolo to kei  
\p
\v 17 \x - \xo 20:17 \xt Diye 18:21\x*Esiga Polo Miletus mi mapoo badolone, Epeses sosee wiligi odoo tebisa oso yo agalame sibilame to teneeso.  
\v 18 \x - \xo 20:18 \xt Diye 18:19—19:10\x*Osoloso Epeses sosee wiligi odoo tebisa oso yayo badebei mapoo sibademe, yayo dimapoo egeesee takaso, “Niba ayo biame susuga nibolo Asiya mi mapoo badolone goo tomo silee gooleedooso.  
\v 19 A biame susuga ma kulodu Godeeyo tou talai mapoo koo goweli. Egeeseelone mawo nediliyo dokodoo koo poudoomo sili. Osoloso Yu odoo oso a wooloomalame dala teneme, ee ma kulodu didawo sabolo Godeeyo tou tomo sileeso.  
\v 20 Esiga ayo niba pidilame ebilega Godeeyo goo susuga nimapoo woola taka, niba gooleedooso. Egeeseelone ayo goo hee mada koo mageli. Esino odoo susuga gooloogoodoo toowa ma kulodu, osoloso nibada moso ma kulodu, Godeeyo goo susuga ee nimapoo takeliso.  
\v 21 Esiga a Guliki odoo sabolo, Yu odoo sabolo, oso goo goolee su wuduloso Godee mapoo bidiga doboloso ibada Lodee Yesu mapoo tei talame to takaso.   
\p
\v 22 Esiga a Dio Tei eyo to mapoo mesiloso Yelusalem mapoo dileiso. Esino omapoo dileso badoga, amapoo goo peledabalai, a gooleedele.  
\v 23 \x - \xo 20:23 \xt Diye 9:16; 21:11\x*Esino goo hedebe hagono a gooleedooso. Ayo mi susuga mapoo siloga, Dio Tei oso ayo dala talai goo sabolo, neliga moso ma kulodu husalai goo sabolo, amapoo eligiliso.  
\v 24 \x - \xo 20:24 \xt Diye 21:13; 2Tim 4:7\x*Esiga mo gie badeli haga koo gooleeso. Esino a hedebe Lodee Yesuye amapoo tou tenee susuga ee temeleso hosudalai diya gooleeso. Tou hagee to tekepo Godeeye mesilone wulayo pidi goo odoo mapoo takalai oso.   
\p
\v 25 Esiga a nima kulodu Godeeye wiligi doloso badeli goo ee takomo sileeso. Esino nima kulodu odoo heeso a see agalaime.  
\v 26 Esiga epedee ayo nimapoo taka, nima kulodu odoo heeso gie badeli telega, dou mi mapoo duga, mo goo tokenee nee.  
\v 27 Bei, ayo goo susuga Godeeye taka goo ee niyo gooleedalame olo takaso.  
\v 28 \x - \xo 20:28 \xt 1Tim 4:16; 1Pita 5:2-4\x*Esiga niba niso nediliyo medee bamelee. Egeeseelone Dio Tei oso nimapoo tenee sipi be hu masi medee bamelee. Esiga niba sipi be hu bali odoo masi dobolone, Godeeyo sosee ma kulodu debeli odoo medee bamelee. Bei, Godeeyo owolo Yesuye ta maga o sosee ma kulodu debeli odoo ee tooso.  
\v 29 \x - \xo 20:29 \xt Mat 7:15; Yon 10:12\x*A gooleedooso, a di mapoo hamamee, gamenee eligili odoo oso nimapoo sibileso tei telaga odoo mapoo dala tenelaiso. Gamenee eligili odoo hagoso dobu so masi sibileso sipi be hu masi wooloomaloso nalaiso.  
\v 30 Osoloso nima kulodu nibada odoo abo oso tebisaloso tei goo ee see bidigaloso gamenee goo ee takomo silesibileiso. Egeeseelone diayo niba domo puloso tei telaga odoo abo ee peegoo gilimado dileiso.  
\v 31 \x - \xo 20:31 \xt 1Tes 2:11\x*Esiga niba to hagee goolee sabolo dobolone, medee bolone debee. Bei, ayo dugo bakadio hedebe di ma kulodu biame susuga, osoloso gesi susuga mapoo goo hamapoo nimapoo pisa sabolo eligimo sileeso. Esiga ayo eligi goo hagee na boobado bigi!   
\p
\v 32 Esiga epedee ayo niba Godeeyo dee mapoo ibedileiso. Osoloso Godee yayo sooloo dolone pidili to tekepo maga nibada tei too kibilame kitulugu tenelaiso. Osoloso to oso nibolo, osoloso Godeeye hesiga odoo susuga mapoo gie badeli tenelaiso.  
\v 33 \x - \xo 20:33 \xt 1Kol 9:11-12\x*Esiga niba goolee, ayo nibolo silee mapoo, a odoo abo dia bi sabolo, molee sabolo, osoloso dugo tekepo kali bi sabolo ogoloso bi ee talame koo gweli.  
\v 34 \x - \xo 20:34 \xt Diye 18:3; 1Tes 2:9\x*Esino niba olo gooleedooso, ayo goomoga goo sabolo, osoloso abolo silesibi odoo oso goomoga goo sabolo tebilame tou kitulugu sabolo teliso.  
\v 35 Esiga a biame susuga ma kulodu egeesi goo maga niba see eligimo sileeso. Egeesi maga niyo tou tolone dobolone, odoo kitulugu mauwe pidimo silesibilame. Bei, Lodee Yesuye to egeesee takaso, ‘Teneli biame omapoo goomoga toowa oso moloso, esino teli biame omapoo goomoga pepooko oso moloso,’ ” diso.  
\v 36 Poloye to hagee takoloso koodobuloso dibolo ebiso miyomoo tugusaloso dobolone Godee mapoo takaso.  
\v 37-38 Osoloso diba susuga pupisigaso. Bei, Poloye dimapoo taka, “Niba see a agalaime,” deme. Osoloso hamamee Polo bolomaloso adameleso, diba yibolo du dali mapoo mouso.   
\c 21  
\s1 Poloye Yelusalem mapoo di  
\p
\v 1 Iba Miletus mi maga dilame du dali mapoo meileso, du toowa mapoo tebisaloso, dila poogolone, Epeses sosee wiligi odoo dimapoo emegei di to takaso. Osoloso Kos mi te mapoo dalo soowaso. Omapoo tialoso biame hee mapoo see Lodes mi te mapoo dileso peledoboloso, see abaga Patala mi mapoo diso.  
\v 2 Iba Patala mapoo dileso egeino, du toowa Ponesiya mapoo dilame molo egeiso. Eseme iba du omapoo daboogoloso diso.  
\v 3 Osoloso iba Saiples mi te dobusu dokolo poogoloso, see Siliya mi Taya mapoo diso. Bei, du toowa eyo kulodu bi ma mubiyodoo malame.  
\v 4 \x - \xo 21:4 \xt Diye 20:23\x*Iba omapoo dileso tei telaga odoo abo ogoloso, dibolo biame 7 debeiso. Iba dibolo omapoo doboome, Dio Tei oso eligi maga diayo Polo mapoo Yelusalem mapoo na diye, dee takemeleeso.  
\v 5 Esino iba Taya mi mapoo doboso see dilame bei mooloogooso. Eseme tei telaga odoo susuga sobo sabolo, holaiso sabolo, iba du dali mapoo gilimado mouso. Osoloso omapoo iba hodobo ebiso miyomoo tugusaloso dobolone Godee mapoo takaso.  
\v 6 Iba takoloso du ma kulodu tebisaloso dulone emegei di to takeme, diba see dia moso wedi diyadeeso.   
\p
\v 7 Iba Taya mi omaga see Tolemais mi mapoo diso. Mi omapoo tei telaga odoo abo tugodoloso, dibolo biame hedebe badebeiso.  
\v 8 \x - \xo 21:8 \xt Diye 6:5-6; 8:5, 40\x*Osoloso biame hee mapoo iba Tolemais mi poogoloso see Kasaliya mapoo diso. Iba omapoo odoo to tekepo takeli Pilipiyo moso mapoo dabalame diso. Pilipi yo daga odoo pidili dikon odoo 7 hesia eyo kulodu hee yoso.  
\v 9 Egeesi ma kulodu Pilipiyo owolo sobo obuo bakadio bakadio di, diba Godee maga to toloso kokodo takomo silesibili odoo debeiso.   
\p
\v 10 \x - \xo 21:10 \xt Diye 11:28\x*Biame abo omapoo doboome, Godee maga to toloso kokodo takomo sili odoo Agabus Yudiya maga simiso.  
\v 11 \x - \xo 21:11 \xt Diye 20:23; 21:33\x*Yayo sibileso Polowo gudu tamagoloso see eyo nediliyo o dee sabolo o homo sabolo tialogoloso egeesee takaso, “Dio Tei oso egeesee takooso, ‘Yelusalem mapoo debeli Yu odoo oso gudu sodu ti oso ama hageesi tialogoloso magoloso Yu odoonee mapoo tenelaiso,’ diso.”   
\p
\v 12 Ibolo osoloso omapoo debeli odoo abo sabolo goo hagee duloso, Polo mapoo howolone egeesee takaso, “No Yelusalem mapoo na diye,” dee takemeleeso.  
\v 13 \x - \xo 21:13 \xt Diye 20:24\x*Esino Poloye imapoo egeesee takaso, “Bei kasi maga niyo pupusiga sabolo amapoo goohele ka tonowala? A Yelusalem mapoo tiso tialogoloso magalai goo hedebe mapoo mopoodoo dele. Esino Yesuwo goo maga talai sabolo mopoodoo dooso,” diso.  
\v 14 Osoloso ee ma kulodu iba yayo Yelusalem mapoo dilei hamaga taka eli egele. Esiga haga na goolee doloso egeesee takaso, “Hagee Lodeeye goomoga goo daga, goo hagoso peledabalai tekepo,” diso.   
\p
\v 15 Iba goo hagee koodobuloso, ibada bi toloso Yelusalem mapoo diso.  
\v 16 Iba Yelusalem mapoo sibileso peledoboome, tei telaga odoo abo oso ibolo iba Kasaliya maga sibadee odoo oso iba Nasoneeyo mosopoo iyado diso. Yo Saiples mi te mapoo badeli. Osoloso yo daga hoogoo tei toloso badebeiso.   
\p
\v 17 Iba Yelusalem mapoo dileso peledoboome, tei telaga odoo oso iba ogoloso diya goomogaso.  
\v 18 Osoloso omapoo tialoso biame hee mapoo Polobolo hodobo Yemes agalame diso. Eseme iba omapoo dileso egeino, sosee wiligi odoo susuga oso yibolo badoboome egeiso.  
\v 19 \x - \xo 21:19 \xt Diye 15:12\x*Osoloso Poloye diba ogoloso, dimapoo emegei di to takoloso, Godeeye yimaga Yu odoonee mapoo goo toowa moodoo susuga ee medee oposususo.   
\p
\v 20 \x - \xo 21:20 \xt Diye 15:1, 5\x*Osoloso diayo goo hagee duloso Godee mapoo diya goomogaso. Eseme diayo Polo mapoo egeesee takaso, “Emegei, nayo mi hagee ege. Yu odoo susuga oso olo tei telagaso. Esino diba see Moseseeye eligi goo ee dadalai ono goo toowa deliso.  
\v 21 Osoloso odoo aboso dimapoo nee goo maga gamenee takolone egeesee takaso, ‘Poloye Yu odoo mi abo mapoo debeli dimapoo takolone: Moseseeye eligi goo sabolo, osoloso holaiso kolo koolai goo sabolo, osoloso Yu odoo ibada adaga dia goo abo sabolo na deedee, dee takomo silo,’ diso.  
\v 22 Esiga goo diayo du hagee tei goonee daga, iyo kasee moodoolaisomo? Bei, diayo no hamapoo peledaba duga, namapoo kamanalaiso.  
\v 23 \x - \xo 21:23 \xt Num 6:1-20; Diye 18:18\x*Esiga no iyo goo takooga, no goo hagee medee te. Goo ee ma kulodu sosee eyo kulodu odoo bakadio bakadio di oso tou hee talame Godee mapoo to magooso.  
\v 24 Esino diayo Godeeyo tou tomo silee biame oso koodobilei koola toobooso. Esiga no diayo tei moso mapoo wudu walame mopoodoo dalame duga, no dibolo diye. Osoloso diayo mopoodoo doo oso koodobuoga, niba susuga Moseseeye eligi goo ee dodolone, Godee mapoo emegei di bi tenee. Esino nayo diayo emegei di bi tenee ee eyo nei molee tenee. Osoloso goo susuga hagee koodobuoga, diayo wudu walai tekepo. Esiga nayo goo hagee medee deedeega, Yu odoo susuga oso ogoloso, diayo no Moseseeye eligi goo ee dodomo silo dee gooleedalaiso. Osoloso diayo nee goo maga taka du ee tei goonee dee gooleedalaiso.  
\v 25 \x - \xo 21:25 \xt Diye 15:29\x*Esino goo hagee Yu odoonee tei too odoo dibada goonee. Bei, iyo dimapoo to hogugu olo teneeso. Osoloso iyo to hogugu ee ma kulodu egeesee hoguguso, ‘Niba gamenee godee mapoo nali bi tenee toloso na ne. Osoloso sawo na ne, osoloso hwei sawo sabolo mologa na ne, osoloso odoo hee mapoo goo heli na te,’ diso.”   
\p
\v 26 \x - \xo 21:26 \xt 1Kol 9:20\x*Osoloso biame hee mapoo Poloye odoo bakadio bakadio di gilimadoloso wudu walame mopoodoo dalai biame bei mooloogooso. Eseme Poloye tei moso mapoo peleso wiligi odoo taba mapoo egeesee takaso, “Iba biame 7 ee ma kulodu mopoodoo koodobuloso, hamamee Godee mapoo emegei di bi tenelaiso,” diso.   
\s1 Polo neliga moso mapoo  //  todilame too  
\p
\v 27 Osoloso biame 7 hagee koodobilei koola tooboome, Yu odoo abo Asiya mi maga sibadee odoo oso Polo tei moso kulodu badoboome egeiso. Osoloso diayo mosobia ee ma kulodu kamanali goo toowa poudoloso Polo tooso.  
\v 28 Osoloso diayo toso agadigilone egeesee takaso, “Isalael odoo, niyo iba pidi! Odoo hagoso mi susuga mapoo silone, Moseseeye eligi goo sabolo, Isalael odoowo goo sabolo, osoloso ibada tei moso sabolo maga gamenee takeliso. Osoloso epei Guliki odoo ee ibada tei moso mapoo ido pala oso ibada tei moso Godeeyo howo woola tokenee paso,” diso.  
\v 29 \x - \xo 21:29 \xt Diye 20:4\x*(Yu odoo hagee bia oso Yu odoonee Epeses mapoo badeli, Tolopimus, Polo dio Yelusalem mapoo silee ogoloso, diayo goolee, Poloye yo dibada tei moso mapoo ido palabele dolone egeesee taka.)   
\p
\v 30 Osoloso Yelusalem odoo susuga oso diya komonolone, hodobo hoguo sibileso Polo tei moso maga peegoo pupumo dileso, tei moso osulu saga kisiso.  
\v 31-32 Osoloso diayo Polo wooloomalame debeiso. Esino Loum ha teli wiligi odoo taba Yelusalem mapoo kamana goo ee duloso, ha teli odoo sabolo, osoloso dia gibadeli odoo sabolo gilimadoloso, odoo mooloogoodoo mapoo saga hoguga sibadeeso. Eseme odoo Polo woomelee ha teli odoo oso sibadee ogoloso, omapoo koodobiaso.   
\p
\v 33 Osoloso ha teli wiligi odoo taba oso Polo toloso, o odoo oso ki ti bakadio oso tialeegee doloso, yayo Yu odoo mapoo egeesee takaso, “Odoo hagee ogumo? Osoloso yo goo tokenee kasee toga ka woolaiyo?” diso.  
\v 34 Osoloso odoo susuga oso goo opusomo opusomo di takolone to neligidi takaso. Egeeseelone ha teli wiligi odoo taba oso dia to medee tele. Esiga o odoo mapoo Polo toloso, Polo yo ha teli odoowo mosopoo ido di, diso.  
\v 35-36 \x - \xo 21:35-36 \xt Luka 23:18\x*Ha teli odoo oso Polo dia moso mapoo todime, odoo abo oso hamamee sibulone, to neligidi egeesee takomo sibadeeso, “Yo wooloome! Yo wooloome!” diso. Osoloso Polo yo bo maga palame tobudume, ha teli odoo oso yo imado palaso. Bei, edebeeyo Polo wooloomalame diya alabume.   
\p
\v 37-38 \x - \xo 21:37-38 \xt Diye 5:36-37\x*Esino ha teli odoo oso Polo dia moso kulodu ido dilame doboome, Poloye ha teli wiligi odoo taba mapoo egeesee takaso, “Ayo namapoo to takalai tekepowo?” diso.  
\p Ha teli wiligi odoo taba oso Poloye yimapoo Guliki toso taka duloso egeesee takaso, “No Guliki to kasee gooleedoowo? Ayo goolee, no Isipi odoo biame hee hamamee hagoo ibada gamalee odoo sabolo ha tomo silone odoo wooloomali odoo 4,000 gilimadoloso miwe poogoo mapoo gilimadodi odoo oso beledee.”   
\p
\v 39 Esino Poloye egeesee takaso, “Odoo egee anee. A Yu odoo Kilikiya mi toowa ee ma kulodu Talesas mi mapoo badeli. Mo mi hu toowa moloso. Esiga ayo odoo susuga hagee bia mapoo to takalai tekepowo?”  
\v 40 Eseme ha teli wiligi odoo taba oso Poloye to takalai soowa, dee takeme, yo toboloso bo mapoo tobudulone, odoo to koodobilame odoo mapoo dee wabisaso. Osoloso odoo susuga oso to koodobuloso doboome, yayo Hibulu toso dimapoo to takalai bei mooloogooso.   
\c 22  
\s1 Poloye Yu odoo mapoo o goo taka  
\p
\v 1 Poloye to takalai bei mooloogolone egeesee takaso, “Ma dio, ei dio, osoloso molo dio, niba ayo mawo pidi to takooga, medee dui!” diso.  
\v 2 Osoloso Yu odoo Poloye dia Hibulu toso taka duloso, to koodobuloso medee dobolone dumeleeso.  
\v 3-4 \x - \xo 22:3-4 \xt Diye 5:34; 8:3\x*Poloye egeesee takaso, “A Yu odoo Kilikiya mi toowa ee ma kulodu Talesas mi mapoo soomagoo. Esino Yelusalem mi hamapoo badolone kauwudooso. Osoloso Gamaliyoye a eligime, ayo ibada amawe diayo tei magoo medee gooleedooso. Esino epei niyo goolee Godeeyo tou bele dolone, komonolone a wooloomalame ka seeso. Osoloso daga a see goo ee Godeeyo tou bele dolone, ayo kitulugu toowa magolone, Yesu mapoo tei telaga odoo wooloomalame dimapoo dala toowa teneliso. Osoloso ayo giso sabolo, sobo sabolo, toloso neliga moso ma kulodu huyaseliso.  
\v 5 Osoloso tei moso wiligi odoo taba sabolo, Yu odoowo wiligi odoo tebisa sabolo, oso mo goo hagee diba gooleedooso. Bei, diayo tei telaga odoo Damasko mapoo debeli toloso neliga moso mapoo toosoolame, amapoo to hogugu tenelone egeesee takaso, ‘Niba dileso Damasko wiligi odoo tebisa mapoo to hogugu tenelone, tei telaga odoo toloso Yelusalem mapoo iyado sibadee, diba dala toowa talame,’ diso.   
\p
\v 6 Ayo egeeseemo silone, biame heeso Damasko mi mapoo tei telaga odoo talame diso. Domo mapoo osoko oo domo mapoo Damasko mi koola mapoo dimeleeno, kei ma dokodooga gadeebugu sibileso a tooso.  
\v 7 Eseme a mi mapoo homodobuloso tiamolome, toso egeesee takeme duso, ‘Solo, Solo, nayo kasi maga amapoo dala ka tonowala?’ diso.   
\p
\v 8 Eseme ayo nei yimapoo egeesee takaso, ‘Wiligi odoo, no ogumo?’ Yayo nei egeesee takaso, ‘A Nasalet odoo, Yesu. Nayo tei telaga odoo dimapoo dala egee tenemolo ee nayo amapoo tenemoloso,’ diso.  
\v 9 Ee ma kulodu odoo abolo diyadee diba gadeebugu egeiso, esino to yayo taka medee dule.   
\p
\v 10 Eseme ayo egeesee takaso, ‘Lodee, ayo ogoo goo talaisomo?’ diso.  
\p Eseme Lodeeye amapoo nei egeesee taka, ‘No toboloso Damasko mi mapoo di. Mi omapoo ayo goomoga goo nayo talai ee takalaiso,’ diso.  
\v 11 Esino gadeebugu oso mo howo sime, odoo abolo diyadee oso Damasko mi mapoo dulone, mo dee mapoo toloso ido diso.   
\p
\v 12 A Damasko mapoo dileso peledoboome, odoo hee Ananayaseeye a agala simiso. Yo Moseseeye eligi goo ee medee dodomo sili odoo. Osoloso Yu odoo Damasko mi omapoo debeli oso yo tekepo odoo, dee takeliso.  
\v 13 Osoloso yayo sibileso ama koola hapoosee tobudulone egeesee takaso, ‘Solo, emegei, no see tobu ege!’ diso. Eseme epedee omapoo mo howo see tekepo poome, ayo yo egeiso.  
\v 14 Eseme yayo amapoo egeesee takaso, ‘Ibada amawe dia Godeeye goomoga goo ee gooleedalame, yayo no olo hesiaso. Osoloso nayo odoo tekepo Keliso ogoloso o to medee dulame.  
\v 15 Esiga nayo o goo ee odoo susuga mapoo nayo du sabolo, osoloso nayo egei sabolo, yiligamo sileiso.  
\v 16 Esiga no ogoo bamalala? No saga toboloso howo olugi. Osoloso Yesu mapoo takee, yayo nee tokenee hapoloso boobado bigilame,’ diso.   
\p
\v 17 Hamamee a Yelusalem mapoo wedi dileso tei moso mapoo Godee mapoo takomolome, Lodeeye mo howo opusomo diso.  
\v 18 \x - \xo 22:18 \xt Diye 9:29-30\x*Mo howo opusomo deme, Lodeeye amapoo to takomolome egeiso. Egeeseelone yayo amapoo egeesee takaso, ‘No saga toboloso Yelusalem poogoo di! Bei, odoo hamapoo egee do oso, nayo mo goo takemelee duloso, tei talai megona,’ diso.   
\p
\v 19 \x - \xo 22:19 \xt Diye 8:3; 26:9-11\x*Esino ayo Lodee mapoo nei egeesee takaso, ‘Odoo susuga, diba gooleedooso, ayo howo gisili moso susuga mapoo silone, tei telaga odoo toloso neliga moso kulodu tooseli, osoloso diba wooloogali goo ee.  
\v 20 \x - \xo 22:20 \xt Diye 8:1\x*Osoloso diba gooleedooso, nee tou teli odoo, Sitiben, woolooma biame mapoo a badebeiso. A dibolo goo goolee hedebe diso. Osoloso dibada kekeisu dugo tigadoo ayo bameleeso.’   
\p
\v 21 \x - \xo 22:21 \xt Diye 9:15\x*Esino Lodeeye amapoo egeesee taka, ‘No epedee di. Bei, no ayo mi hamaga eli sage Yu odoonee oso debeli mi mapoo diye dalaiso,’ diso.”   
\p
\v 22 Osoloso Polo daga o to bei mooloogoloso takomo silee domo mapoo odoo mooloogoodoo oso o to medee dulone debeiso. Esino see yayo Yu odoonee eyo goo takomolome, diayo duloso komonolone to neligidi egeesee takaso, “Wooloome! Wooloome! Yo mipoo hamapoo badalai tekeponee!”  
\v 23 Egeeseelone diayo to neligidi takolone, kamana goo eligilone, dia kekeisu dugo tigadoloso mogoukee deeso keesee doloso dokodoo togobuguso.  
\v 24 Eseme ha teli wiligi odoo taba oso Polo dibada mosopoo ido dileso woosolone, yo ka woolame o odoo mapoo takaso. Bei, odoo mooloogoodoo oso Polo mapoo komonolone, to neligidi taka goo eyo bei Poloye yimapoo takalame yo goomogaso.  
\v 25 \x - \xo 22:25 \xt Diye 16:37\x*Osoloso ha teli odoo oso Polo woolame, ki tiso o dee homo mapoo tialogo molome, Poloye ha teli odoo ee gibadeli hee koola mapoo tobudume, yimapoo egeesee takaso, “Esiga nibada tei magoo oso takolone, niyo tei Loum odoo goo mauwe mosoowe weeye, dee taka molosomo? Haye! Mauwe. Bei, niyo mo goo medee midile,” diso.   
\p
\v 26 Eseme ha teli odoo ee gibadeli oso to hagee duloso, dileso o wiligi odoo mapoo egeesee takaso, “Nayo goo tomo silee gooleedoso? Bei, odoo hagee tei Loum mi mapoo badeli. Esiga ibada teiso egeesee takooso, ‘Loum mi mapoo badeli odoo ee mosoowe goo mauwe woolai tei,’ deliso, diso.”   
\p
\v 27 Eseme dibada wiligi odoo taba yo dio dulone, yayo Polo mapoo dileso egeesee takaso, “Nayo amapoo takee, no tei Loum odoowo?”  
\p Poloye nei egeesee takaso, “O, a tei Loum odoo,” diso.   
\p
\v 28 Egeeseeme ha teli wiligi odoo taba oso nei yimapoo egeesee takaso, “A tei Loum odoo dalame, nei molee toowa magooso.”  
\p Esino Poloye yimapoo egeesee takaso, “A tei Loum odoo dalame nei molee toowa ka magele. Bei, a soomagoo biame mapoo a tei Loum odoo paso,” diso.   
\p
\v 29 \x - \xo 22:29 \xt Diye 16:38\x*Eseme ha teli odoo oso Polo woolame dobolone, to hagee duloso peegoo diyadeeso. Osoloso dibada wiligi odoo sabolo diya ebigaso. Bei, diayo tei Loum odoo ki tiso tialogoloso woolame seme.   
\s1 Polo o goo midilame Yu odoo oso  //  to mou mapoo ido pala  
\p
\v 30 Osoloso biame hee mapoo ha teli wiligi odoo taba oso Polowo goo medee gooleedalame, tei moso wiligi odoo tebisa sabolo, osoloso Yu odoowo wiligi odoo tebisa sabolo, to meilame gilimaso. Osoloso diayo Polo ki tiso tialogoo puobuguloso, odoo mooloogoodoo dia mudugiyopoo tebidiso.   
\c 23  
\p
\v 1 Osoloso Poloye wiligi odoo tebisa oso mooloogoodoo mapoo bolone egeesee takaso, “Emegei, ayo badebei biame susuga mapoo, a Godeeyo howo woola silone, mo sooloo ma kuloduga goo goolee oso goolee ayo tomo sili goo ee tekepo gooleeso,” diso.  
\v 2 \x - \xo 23:2 \xt Yon 18:22-23\x*Eseme tei moso wiligi odoo taba Ananayaseeye to hagee duloso, odoo abo Polo koola ogolone debei dimapoo egeesee takaso, “Polo maga mapoo wee!” diso. Eseme odoo heeso Polo maga mapoo weiso.  
\v 3 \x - \xo 23:3 \xt Mat 23:27\x*Esino Poloye Ananayas mapoo egeesee takaso, “Nayo a wei eyo nei Godeeye no woolaiso. Esiga no goo goolee bakadio gweli odoo. Bei, nayo Moseseeye tei magoo sabolo mo goo midiliso. Esino epedee nayo a wei oso no tei magoo gababiaso,” diso.   
\p
\v 4 Eseme Poloye tei moso wiligi odoo taba mapoo egeesee takeme, odoo Polo koola ogolone tebisa melee oso nei egeesee takaso, “Nayo Godeeyo tei moso wiligi odoo taba mapoo to egeesee na takee!” diso.   
\p
\v 5 \x - \xo 23:5 \xt Exo 22:28\x*Poloye nei egeesee takaso, “Emegei, odoo hagee tei moso wiligi odoo tobagodi, a gooleedele. Godeeyo to booka mapoo hogugu hagoso, ‘Nibada odoowo wiligi odoo taba mapoo to tokenee na takee,’ diso.”   
\p
\v 6 \x - \xo 23:6 \xt Diye 26:5\x*Osoloso mooloogoodoo ee ma kulodu Poloye Sedisi odoo abo sabolo, osoloso Pelisi odoo abo sabolo egeiso. Eseme yayo to neligidi egeesee takaso, “Emegei, a Pelisi odoo, osoloso mo ma nosee Pelisi odoo. Esino ayo odoo wedia maga hogogabilei goo mapoo tei teme, goo midili mapoo todileso hagee badoso,” diso.  
\v 7 Eseme Poloye egeesee takeme, mooloogoodoo abo puloso toso agadigaso.  
\v 8 \x - \xo 23:8 \xt Mat 22:23\x*Bei, Sedisi odoo diba toloso hogabilei goo mapoo tei koo teli. Osoloso diayo tei tolone, Godeeyo momaiye sabolo dio sabolo mauwe, dee takeliso. Esino Pelisi odoo susuga goo hamapoo tei teliso.   
\p
\v 9 Eseme ee ma kulodu wiligi odoo oso mooloogoodoo abo puloso toso diya agadigaso. Osoloso Godeeye tei magoo ee eligili odoo abo Pelisi odoo dia mooloogoodoo ee ma kulodu badeli oso toboloso kitulugu sabolo egeesee takaso, “Iba odoo hamapoo goo tokenee koo ogo. Iba gooleedele, dioso o, Godeeyo momaiye oso yimapoo to taka molodoo,” diso.  
\v 10 Eseme toso agadiga toowa deme, Pelisi odoo sabolo Sedisi odoo sabolo abo puloso, biliga toowa bei mooloogooso. Osoloso ha teli wiligi odoo taba oso o odoo mapoo Polo wooloomeyaga, dibada mosopoo ido diye diso.   
\p
\v 11 \x - \xo 23:11 \xt Diye 27:24; 28:16, 23\x*Osoloso gesi mapoo Lodee sibileso, Polo koola ogolone tobudulone egeesee takaso, “No haga na ebi! Nayo Yelusalem mapoo mo goo taka egeesi masi Loum mapoo mo goo takalaiso,” diso.   
\s1 Yu odooso Polo wooloomalame  //  to magoo  
\p
\v 12 Osoloso gesikolo Yu odoo aboso Polo wooloomalame to kitulugu magolone egeesee takaso, “Iyo Polo wooloomelega doga, nei sabolo howo sabolo nalaime. Esino iyo yo wooloomaloso, nei sabolo howo sabolo ka nalai,” diso.  
\v 13 Mooloogoodoo ee ma kulodu, Yu odoo 40 egeesi masi oso to egee ka magoo.  
\v 14 Osoloso diayo dileso tei moso wiligi odoo tebisa sabolo, Yu odoowo wiligi odoo tebisa sabolo, dimapoo egeesee takaso, “Iyo Polo wooloomalame to kitulugu olo magooso. Esiga iba nei sabolo howo sabolo nelega doso. Osoloso Polo wooloomaloso hamamee nei sabolo howo sabolo ka nalai.  
\v 15 \x - \xo 23:15 \xt Diye 25:3\x*Esiga niyo ha teli wiligi odoo taba mapoo to hagee todilei, iba goomogoso. Niyo yimapoo egeesee takee, ‘Nayo Polo toloso hamapoo ido sibe, iyo yimapoo woosalaiya,’ diso. Esino iba eli domopoo bameleso Polo siboga, yo wooloomalaiso,” diso.   
\p
\v 16 Esino Polo o besiga oso to hagee duloso, ha teli odoowo moso mapoo dileso, Polo ogoloso yo wooloomalame to magoo yimapoo takaso.  
\v 17 Osoloso Poloye ha teli odoo gibadeli gilimadoloso yimapoo egeesee takaso, “Mo besiga hagoso nibada wiligi odoo taba mapoo to toodagalame simina, esiga yimapoo ido di,” diso.   
\p
\v 18 Eseme ha teli gibadeli odoo oso Polowo besiga ido dileso, o wiligi odoo mapoo egeesee takaso, “Neliga moso ma kulodu badeli Poloye a idoloso o besiga hagee namapoo ido sibena. Bei, yayo namapoo to toodagala simigona,” diso.   
\p
\v 19 Osoloso wiligi odoo taba oso Polowo besiga dee mapoo toloso, obusomo peegoo ido dileso dobolone, yimapoo egeesee takaso, “Nayo amapoo ogoo goo takalame ka simiyo?” diso.   
\p
\v 20 Eseme Polo besigaye nei egeesee takaso, “Yu odoo abo diba goomogogona, godigi dibada wiligi odoo tebisa oso to mou mapoo nayo Polo ido dilame. Osoloso omapoo diayo Polo mapoo see woosalai doloso gamenee takalaiso.  
\v 21 Esino no dia to mapoo tei dee na see! Egeeseelone, no Polo omapoo na ido di. Bei, odoo bei, 40 egeesi eli domopoo yo wooloomalame dabalaiso. Esiga odoo hagee bia to kitulugu magoloso Polo wooloomalame nei sabolo howo sabolo nalai teyuloso doso. Esiga diba olo mopoodoo doloso nayo to nei taka dulame doso,” diso.   
\p
\v 22 Osoloso wiligi odoo taba oso Polowo besiga diye dolone, yimapoo egeesee takaso, “Nayo dileso odoo mapoo takolone, nayo amapoo taka goo ee ayo takago, dee na takee,” diso.   
\s1 Polo Kasaliya mapoo todi  
\p
\v 23-24 Osoloso ha teli wiligi odoo taba oso ha teli odoo gibadeli bakadio gilimadoloso dimapoo egeesee takaso, “Niba epedee Polo Kasaliya mapoo ido di. Omapoo dulone, odoo 200 kaiya talaga sabolo, osoloso odoo 200 tio talaga sabolo, osoloso odoo 70 be hosee maga dilei toloso, Kasaliya mapoo dilame mopoodee. Niba egeesee mopoodoo doloso, epei gesi odoo susuga tiesaga, Kasaliya mapoo ka dilei. Niyo egeeseelone, Polo mapoo be hosee hee yimapoo tenee, yo gamalee odoo Peliks mapoo medee ido dileso peledabalame,” diso.   
\p
\v 25 Egeeseelone yayo gamalee odoo Peliks mapoo to hageesee hoguguso:   
\pi1
\v 26 Emegei, gamalee odoo Peliks hu toowa too, a Kolodiyas-Lusiyas,   
\pi1
\v 27 \x - \xo 23:27 \xt Diye 21:30-33; 22:25-27\x*Yu odoo oso odoo hagee toloso wooloomalame seeso. Esino yo tei Loum odoogo di duloso, ayo mo odoo sabolo yo toloso mada peegoo ido diso.  
\v 28 \x - \xo 23:28 \xt Diye 22:30\x*Osoloso ayo o goo dulame, Yu odoowo wiligi odoo tebisa diayo to mou mapoo ido diso.  
\v 29 Yu odoo oso taka Poloye dibada tei magoo gababiaso, diso. Esino yayo Loum odoowo tei toowa magoo gababile. Esiga yo wooloomalai o, neliga moso ma kulodu husilei yimapoo goo hee mauwe.   
\pi1
\v 30 \x - \xo 23:30 \xt Diye 23:16-23; 24:1-9\x*Esino Yu odoo abo oso Polo wooloomalame mopoodoo doo duloso, yo namapoo ido diye, diso. Osoloso ayo Yu odoo abo sabolo namapoo diye diso, diayo yo gowe goo ee takalame. Mo to oso.   
\p
\v 31 Osoloso gesi ha teli odoo oso dia wiligi odoowo to duloso, Polo Kasaliya mi mapoo ido dulone, eli domopoo Antipatilis mi mapoo sibileso peledabaso.  
\v 32 Biame hee mapoo be hosee maga dili odoo oso Polo Kasaliya mi mapoo ido dumolome, ha teli odoo abo Yelusalem mapoo wedi diyadeeso.  
\v 33 Odoo be hosee maga dili oso Kasaliya mapoo sibileso peledoboloso, gamalee odoo Peliks mapoo dia wiligi odoo taba oso to hogugu teneeso. Osoloso Polo yimapoo teneeso.  
\v 34-35 Eseme gamalee odoo oso to hogugu hagee hesigaloso, Polo mapoo egeesee takaso, “No mi kamapoo badeliyo?” Esino Poloye yimapoo egeesee takaso, “A Kilikiya mi toowa mapoo badeli,” dee takeme, yayo nei egeesee takaso, “Odoo namapoo kamanali hamapoo peledobooga, ayo nee goo midileiso,” diso. Eseme yayo o odoo mapoo Polo Helodeeye moso toowa tegei mapoo ido dileso, medee bamelee, diso.   
\c 24  
\s1 Yu odooso Polowo goo ee  //  Peliksiyo howo woola taka  
\p
\v 1 Biame dee tiadoo poogoloso hamamee, tei moso wiligi odoo taba Ananayas sabolo, osoloso Yu odoowo wiligi odoo tebisa abo sabolo, Kasaliya mapoo gamalee odoo Peliksiyo howo woola Polowo goo midilame sibadeeso. Diayo sibulone, goo midilei mapoo Polowo goo takalame, odoo hee Loumowo tei magoo gooleedoo odoo Teletulus ido simiso.  
\v 2 Osoloso diayo goo midili moso mapoo polomologa, Peliksiye Polo hamapoo sibeye, diso. Eseme Poloye goo midili moso mapoo sibileso badoboome, Teletuluseeye Polowo goo takalame bei mooloogolone egeesee takaso, “Peliks, no ibada wiligi odoo hu toowa too. Bei, nayo ibada mi toowa bamologa, mesie ka doso. Osoloso goo tokenee susuga ee nayo pidi maga medee tekepo moodeliso.  
\v 3 Esiga iyo goo susuga ogoloso, namapoo emegei di sabolo goomoga to sabolo ka takooso.  
\v 4 Esiga iyo namapoo hegi goo teneeyaga biame sage nobolo to kalai koo goomogo. Esino ayo namapoo howolone ka taka, no wulo biame deiyepo mapoo to hagee dui,” diso.   
\p
\v 5 \x - \xo 24:5 \xt Diye 17:6\x*Osoloso Teletuluseeye egeesee takaso, “Odoo hagee tokenee goo eligimo sili. Bei, yayo mi toowa susuga mapoo goo eligimo sili maga Yu odoo oso kamanaliso. Osoloso yinosee Nasalet odoo Yesu dedeli dia wiligi odoo taba.  
\v 6 \x - \xo 24:6 \xt Diye 21:28-30\x*Osoloso yayo goo hee moodooso. Esino yayo ibada tei moso Godeeyo howo woola tokenee palame seme, iyo yo tooso. [Osoloso iyo ibada teiso o goo midilame goomogaso.  
\v 7 Esino ha teli wiligi odoo taba, Lusiyaseeye kitulugu sabolo sibileso Polo imaga ido diso.  
\v 8 Osoloso Lusiyaseeye Peliks namapoo sibileso Polowo goo midiye doloso imapoo egeesee takaso.]\f * \fr 24:8 \ft To hagee odoo aboso taka, Lukaye hogugu, deliso. Esino odoo aboso taka, Lukaye hogugule, odoo heeso hamamee hoguguna, dee takeli.\f* Esiga no nosee Polo mapoo woosalo ogoga, to nei yayo taka duloso, nayo tei goo iyo Polowo goo taka duloso gooleedalaiso,” diso.  
\v 9 Osoloso Yu odoo abo Teletulusbolo sibadee oso Peliks mapoo takolone egeesee takaso, “O, Teletuluseeye egee takoo tei takoo,” diso.   
\s1 Goo midi mapoo Poloye o goo  //  eyo nediliyo taka  
\p
\v 10 Osoloso gamalee odoo oso Polo no to takee neme, nei Poloye egeesee takaso, “Peliks, a gooleedooso, no dugo susuga ee ma kulodu ibada mi hamapoo badolone goo midiliso. Esiga ayo to nei namapoo takalai, a goomogo.  
\v 11 Nayo medee dui. Nayo goo hagee odoo abo mapoo takooga, diayo namapoo goo hedebe hagonosee takalaiso. Goo ee ayo Godeeyo hu poudalame, Yelusalem mapoo di biame 12 poogoloso ka badoso.  
\v 12 Esiga a Yelusalem mapoo badolone, Yu odoowo tei moso mapoo odoo hee sabolo koo agadigeli. Osoloso howo gisili moso ma kulodu, osoloso Yelusalem mi mapoo silone, odoo kamanalame koo moodeli.  
\v 13 Esiga Yu odoo hamapoo egee do oso mo goo namapoo to opusomo opusomo di taka goo susuga ee tei goonee.  
\v 14 Esino diayo taka eyo kulodu, goo heeno tei goo. Ee, ibada amawe dia Godeeyo hu poudalame, ayo Yesu mapoo tei teliso. Esino Yu odooso takeliso, Yesuwo goo eligi sabolo diayo eligi sabolo hedebenee. Esino a Moseseeye eligi goo sabolo, osoloso Godee maga to toloso kokodo takomo silesibili odoo oso to hogugu mapoo tei teliso.  
\v 15 \x - \xo 24:15 \xt Yon 5:28-29\x*Esiga Godeeye tekepo odoo sabolo tokenee odoo sabolo ta maga see hogabidilei goo mapoo Yu odooso tei toloso egee do, goo hedebe mapoo anosee tei teliso.  
\v 16 Esiga goo hageesi maga, a Godeeyo howo woola osoloso odoo howo woola goo tekepo talai goomegeliso.   
\p
\v 17 A Yelusalem poogoo dileso mi abo mapoo silone dugo abo poogooso. Omapoo siloso, see Yelusalem mapoo wedi simiso, bi mauwe odoo mapoo emegei di bi molee tenelame, osoloso Godee mapoo emegei di bi tenelame.  
\v 18-19 \x - \xo 24:18-19 \xt Diye 21:17-28\x*Esino a tei moso mapoo badolone, Godee mapoo emegei di bi tenelai ee mopoodoo dolone badebeiso. Omapoo badolone, odoo susuga badele, osoloso kemenele. Osoloso ee ma kulodu Yu odoo oso sibileso a egeiso. Esino dima kulodu, Asiya mi maga sibadee Yu odoo oso mo goo maga diya kamanaso. Esiga bei kasi maga odoo hagee bia hamapoo mauwe ka dosomo? Odoo hagee bia oso sibileso mo goo namapoo takalai tekepo.  
\v 20 Esino odoo egee bia hamapoo mauwe. Esiga Peliks, nayo Yu odoo hagee do mapoo woosalai tekepo, diayo a Yelusalem mapoo dibada wiligi odoo tebisa oso to mou mapoo ido peleso doga, mo goo tokenee edebeeyo egei ee takalai tekepo.  
\v 21 \x - \xo 24:21 \xt Diye 23:6\x*Esino ayo goo hedebe hagee diayo to mou ma kulodu to kitulugu sabolo egeesee taka, ‘Esino niyo wedia maga see hogogabilei mapoo tei teme goo ka midiso,’ diso.”   
\p
\v 22 \x - \xo 24:22 \xt Diye 23:26\x*Esino Peliks yo Lodeeyo goo ee olo duloso badebeiso. Osoloso odoo mooloogoodoo mapoo egeesee takaso, “Iba Polowo goo midilei epedee hamapoo koodobileiso. Esiga see ha teli wiligi odoo taba Lusiyas siboga, Polowo goo see midileiso,” diso.  
\v 23 Osoloso Peliksiye ha teli gibadeli odoo hee mapoo egeesee takaso, “Niba Polo medee bolone, yimapoo hegi goo hee na tenee. Osoloso emegei odoo heeso yo pidilei na hamaga takee,” diso.   
\p
\v 24 Osoloso biame abo poogoloso, Peliksiye osobo Dulusila dio Polo agalame sibadeeso. Peliksiyo osobo Dulusila ee Yu sobo. Osoloso diayo sibileso egeesee takaso, “Polo yo hamapoo ido sibe,” diso. Eseme Poloye sibileso Yesu Keliso mapoo tei talai goo ee takomolome, Peliksiye medee dumeleeso.  
\v 25 Yayo dulone badolone, Poloye yimapoo tekepo badalai goo sabolo, osoloso tokenee goo teyaga su kookoodalai goo sabolo, osoloso Godeeye biame hamameedee mapoo goo midilei goo sabolo takaso. Eseme Peliksiye to hagee duloso obulone, yimapoo egeesee takaso, “Oso, omapoo koodobie! Amapoo biame hee mologa, no see sibe dalaiso,” diso.  
\v 26 Egeesi ma kulodu Peliksiye mada egeesee gweliso, “Poloye amapoo molee teneega, molee oso ayo nei Polo ee neliga moso ma kuloduga peegoo ido dileiso,” diso. Yayo egeesee goolone badolone, biame abo mapoo Polo sabolo to kalame yo iliso.   
\p
\v 27 Esino dugo bakadio poogoloso hamamee Peliksiye o gamalee tou teli maga peegoo dime, see odoo heeso badebeiso, o hu Posiyus-Pestus. Esino Yu odoo oso goomogalame, Peliks o tou teli maga peegoo dilega badolone, yayo Polo neliga moso mapoo osee badebee, diso.   
\c 25  
\s1 Polo o goo Sisaye midilame taka  
\p
\v 1 Pestuseeye gamalee hu toloso biame bakadio hedebe di poogoloso, see Kasaliya mi maga Yelusalem mapoo simiso.  
\v 2-3 \x - \xo 25:2-3 \xt Diye 23:15; 24:1\x*Yayo omapoo simi biame mapoo, tei moso wiligi odoo tebisa sabolo, osoloso Yu odoowo wiligi odoo tebisa abo sibileso yimapoo Polowo goo egeesee takaso, “Polo yo goo tokenee tooso. Esiga no iyo goomoga goo ee moodee. Egeeseelone Polo see Yelusalem mapoo ido sibeye, dee takee,” diso. Bei, diba Polo Yelusalem mapoo sibumologa, mada eli domopoo wooloomalame goomogaso.  
\v 4 Esino Pestuseeye egeesee takaso, “Haye, Polo yo Kasaliya omapoo osee badalaiso. Yelusalem mapoo ido sibileime. Esino a biame abo poogoloso hamamee see Kasaliya mapoo wedi dileiso.  
\v 5 Esiga nibada wiligi odoo tebisa see abolo dilei tekepo, diayo tei Poloye goo tokenee too egei omapoo takalame,” diso.   
\p
\v 6 Pestus biame 10 egeesi Yelusalem mapoo poogoloso, see Kasaliya mapoo wedi diso. Yo Kasaliya mapoo dileso, tialoso biame hee mapoo goo midili moso mapoo peleso, yayo badeli debi mapoo badolone, Polo yo sibeye doloso odoo abo mapoo to teneeso.  
\v 7 \x - \xo 25:7 \xt Diye 24:5-6\x*Eseme edebeeyo Polo yo goo midili moso mapoo ido polome, Yelusalem maga sibadee Yu odoowo wiligi odoo tebisa oso Polo tobudume, pee maga tebisaloso silodoboloso, Polowo goo mapoo to opusomo opusomo di takolone, Polo yo diya tokenee odoo dee takaga meleeso. Esino diayo to opusomo opusomo di taka ma kulodu, Pestuseeye tei goo egele.   
\p
\v 8 Eseme Poloye eyo nediliyo pidilei to takolone egeesee takaso, “A Yu odoowo tei hee gababile. Osoloso ayo ibada tei moso eyo hu mapoo tokenee goo takele. Osoloso Loum mi toowa wiligi odoo taba Sisayo goo mapoo tokenee goo takele,” diso.   
\p
\v 9 Esino Yu odoo oso goomogalame, Pestuseeye Polo mapoo egeesee takaso, “Iba susuga oso Yelusalem mapoo dileso nee goo omapoo midilei tekepowo?” diso.   
\p
\v 10 Eseme Poloye nei egeesee takaso, “A Yelusalem mapoo dileime. Bei, a Loum odoowo goo midili moso mapoo olo badoso. Esiga hamapoo mo goo midilei tekepo. Esino Pestus, no olo gooleedooso, ayo Yu odoo mapoo tokenee goo hee moodele.  
\v 11 Egeesi ma kulodu ayo goo tokenee too diepi, tei ee dodolone, a talai tekepo. Esino Yu odoo oso mo goo wulo gamenee taka maga, odoo heeso a Yu odoowo dee mapoo tenelai tekeponee. Esiga a Loum mi wiligi odoo taba Sisaye mo goo midilei goomogo!” diso.   
\p
\v 12 Eseme Pestuseeye yimapoo kokodo takeli odoo sabolo goo hamapoo to mouloso, Polo mapoo egeesee takaso, “No Sisaye nee goo midilei goomoga magooga, no Sisa mapoo ido dileiso,” diso.   
\s1 Pestuseeye Agilipa mapoo  //  Polowo goo taka  
\p
\v 13 Biame abo poogoloso hamamee Yu odoowo wiligi odoo taba Agilipaye omolo sobo holo, Benis sabolo Pestus mapoo emegei di to takalame Kasaliya mapoo sibadeeso.  
\v 14 \x - \xo 25:14 \xt Diye 24:27\x*Osoloso biame bei diba Pestus sabolo omapoo debeiso. Osoloso omapoo osee doboome, Pestuseeye Polowo goo ee Agilipa mapoo oposususo. Yayo oposusulone egeesee takaso, “Odoo hee, Polo ee Peliksiye neliga moso mapoo toosoo osee badoso.  
\v 15 Esino a Yelusalem mapoo dileso peledoboome, Yu odoowo tei moso wiligi odoo tebisa sabolo, osoloso wiligi odoo tebisa abo sabolo, sibileso amapoo Polowo goo egeesee taka, ‘Polo ee tokenee odoo, esiga yo wooloome,’ diso.   
\p
\v 16 Esino ayo dimapoo egeesee takaso, ‘Loum odoo iyo odoo hee goo mauwe koo wooloomali. Esino iba Loum odoo oso goo midili ee egeesi. Odoo hee ee goo midi mapoo yimapoo goweli odoo oso o goo takoloso koodobuoga, nei odoo o goo eyo nediliyo takeliso. Osoloso hamamee goo midili odoo oso yimapoo goo tokenee melee ogoga, yo wooloome, dee takeliso,’ diso.  
\v 17 Esiga Yelusalem wiligi odoo tebisa abo abolo hodobo hamapoo ka simi. Biame omapoo mo goo midilei booloogele. Esino a sibileso, tialoso biame hee mapoo goo midili moso mapoo peleso badolone, Polo yo hamapoo ido sibeye, diso.  
\v 18-19 Ee ma kulodu ayo goolee, Polo yo tokenee goo toowa toobelee, diso. Esino Yu odoo oso gamenee dibada howo gisili tei goo sabolo, osoloso odoo hee Yesu, diayo olo taso deli, see Poloye odoo ee see gie badoso, dee taka goo omapoo toso agadigaloso o goo midilame ido pala egeiso.  
\v 20 Esino a goo hagee medee gooleedelega badolone, Polo mapoo egeesee woosaso, ‘No Yelusalem mapoo dileso nee goo midilei soowayo?’ diso.  
\v 21 Esino yo Yelusalem mapoo dilei goomegele. Eseme yo Sisaye o goo midilame goomogaso. Esiga yo wulo epedee hamapoo badalaiso. Osoloso ayo biame tekepo ogoga, yo Sisa mapoo o goo midilame ido diye dalaiso,” diso.   
\p
\v 22 Eseme Agilipaye Pestus mapoo egeesee takaso, “A odoo hagoso taka goo mawo duleiyasa,” diso.  
\p Eseme Pestuseeye yimapoo egeesee takaso, “No godigi yayo takooga duleiso,” diso.   
\s1 Polo yo Agilipa dio Benis dio mapoo  //  ido simi  
\p
\v 23 Osoloso biame hee mapoo Agilipa dio, Benis dio, hu toowa too odoo masi, dugo medee tekepo kalagaloso, goo midili moso mapoo paladeeso. Diba goo midili moso mapoo galaga dulone, ha teli odoowo wiligi odoo tebisa sabolo, osoloso Kasaliya mi wiligi odoo tebisa sabolo galaga diso. Osoloso diba susuga goo midili moso mapoo mooloogoodoloso doboome, Pestuseeye Polo ido sibe, diso.  
\v 24 Eseme Poloye goo midili moso mapoo sibileso tobudume, Pestuseeye egeesee takaso, “Wiligi odoo taba Agilipa nobolo, osoloso odoo susuga sabolo, odoo hagee ege! Yu odoo hamapoo egee do sabolo, osoloso Yu odoo Yelusalem mapoo debeli sabolo, oso odoo hamapoo diya gowoolone, amapoo to neligidi takolone, yo wooloomalai tekepo, dee takeliso.  
\v 25 Esino ayo yo teli mapoo magalai o goo tokenee hee mauwena. Esino yo eyo goomoga oso Sisaye o goo midi diga, ayo yo Sisa mapoo ido di, diso.  
\v 26 Esino goo hamapoo ayo ibada wiligi odoo taba Sisa mapoo Polowo goo maga to hoguguloso tenelai to mauwe. Esiga ayo yo nibada howo woola mapoo ka ido simi. Esiga Agilipa nayo yimapoo woose. Egeeseega to yayo nei taka ee ayo hoguguloso Sisa mapoo ka tenelaiya.  
\v 27 Bei, neliga ma kulodu badeli odoo oso moodoo goo ee hogugule mosoowe sabolo Loum wiligi odoo taba Sisa mapoo diye dalai tekeponee,” diso.   
\c 26  
\s1 Poloye wiligi odoo taba Agilipayo  //  howo woola mapoo o goo taka  
\p
\v 1 Agilipaye Polo mapoo egeesee takaso, “Ayo epedee no nediliyo pidi to takalame namapoo biame teneeso.”  
\p Eseme Poloye dee dokodoo poudoloso, to takalai bei mooloogoolone egeesee takaso,  
\v 2 “Wiligi taba Agilipa, a epei Yu odooso mo goo mapoo goo opusomo opusomo di taka mapoo nei ayo mawo a pidi to namapoo takalai goomogo.  
\v 3 Bei, no Yu odoo ibada adaga dia goo susuga sabolo, osoloso ima kulodu to agadigeli goo sabolo no gooleedooso. Esiga ayo namapoo howaso, mo to hagee takoo medee dui.   
\p
\v 4 Egeesi ma kulodu, Yu odoo susuga oso ayo daga Yu odoo sabolo Yelusalem mapoo badebei goo ee, diba olo gooleedooso.  
\v 5 \x - \xo 26:5 \xt Pil 3:5-6\x*Esiga Yelusalem odoo susuga oso mo goo diba gooleedooso. Esiga diayo namapoo mo goo takalai dee takooga, diayo ayo Pelisi odoo toboloso badebei goo ee takalaiso. Egeesee mapoo Yu odoo ma kulodu Pelisi odoo oso Moseseeye eligi goo hogugu medee dedeliso.  
\v 6 \x - \xo 26:6 \xt Diye 23:6; 28:20\x*Esino Godeeye mawe dimapoo to takoloso magoo mapoo ayo tei teme, a epedee goo midi mapoo ka badoso.  
\v 7 Osoloso ibada Yu odoo bala 12 susuga oso biame susuga Godeeyo hu poudoolone dobolone, diba to magoo hedebe ee bamoloso. Esiga mo wiligi odoo taba Agilipa, abolo epedee to magoo hedebe omapoo tei teme, Yu odoo oso a wooloomalame goomogoso.  
\v 8 Egeesi ma kulodu, Yu odoo niba bei kasi maga Godeeye wedia odoo ee see hogogabileiso dee taka goo mapoo tei telega ka pegeliyo?   
\p
\v 9 \x - \xo 26:9 \xt Diye 8:3\x*Esiga a niyo egee gooloomolo egeesi masi goolone, ayo Yesu Nasalet odoo mapoo tei telaga odoo mapoo heiga toowa molone, ayo dimapoo dala tenelame goomogo meleeso.  
\v 10 Egeeseelone tei moso wiligi odoo tebisa oso amapoo kitulugu teneme, ayo Godee o odoo esialoso toloso neliga moso ma kulodu tooseliso. Osoloso tei telaga odoo abo ee olo piligume, ayo goo omapoo tekepo doloso, goomegeliso.  
\v 11 Osoloso a Yu odoowo howo gisili moso susuga mapoo silone, tei telaga odoo mapoo dala tenelone, ayo dimapoo toso pupulone, to tokenee takoloso Yesuwo goo mapoo miligi pie, dee takeliso. Osoloso ayo dimapoo diya komonolone, mi abo mapoo dileso, tei telaga odoo toloso dala teneliso.   
\p
\v 12 Ayo egeeseemo silone, biame heeso tei moso wiligi odoo tebisa oso amapoo kitulugu teneme, Damasko mi mapoo tei telaga odoo talame diso.  
\v 13 Esino osoko oo domo taba mapoo a eli domopoo dimeleeno, kei ma dokodooga gadeebugu oso pouneme egeiso. Gadeebugu ee diya toowa, osokoso gadeebugu egeesinee. Esiga odoo abolo hodobo di gadeebugu oso tooso.  
\v 14 Osoloso iba susuga miyomoo misigedubuloso tiesamolome, kei ma dokodooga ibada Hibulu toso amapoo egeesee takeme duso, ‘Solo, Solo, nayo bei kasi maga amapoo dala ka tenemalala? Esiga no medee goolee. Nayo egeeseemo siloga, no Godee sabolo ha taso. Esiga eyo nei no dala talaiso,’ diso.   
\p
\v 15 Eseme ayo egeesee takaso, ‘Wiligi odoo, no ogumo?’ diso.  
\p Eseme Lodeeye amapoo nei egeesee taka, ‘A Yesuso. Nayo tei telaga odoo mapoo dala egee tenemolo, amapoo tenemoloso.  
\v 16 Esiga no tebee! Ayo namapoo sibileso peledobooso. Bei, ayo no olo hesiaso, nayo mo tou teli odoo doloso badolone, ayo namapoo eligi sabolo, osoloso eligilei goo sabolo, odoo mapoo eligilame.  
\v 17-18 \x - \xo 26:17-18 \xt Isa 42:16; Epe 2:2; Kol 1:13\x*Esiga nayo Yu odoo sabolo, osoloso Yu odoonee sabolo ma kulodu mo to takomo siloga, ayo no medee balaiso. Egeesi ma kulodu diayo no dala teneega, ayo no pidileiso. Esiga diayo tei goo ee gooleedoga, diayo neliga maga miligi pialoso, gadeebugu mapoo bidiga dabalame, osoloso Saiten oso gibadolone debei poogoloso, see Godee mapoo bidiga dabalame, ayo no dimapoo diye deeso. Egeeseega ayo dibada goo tokenee hapoloso boobado bigileiso. Egeeseega diayo amapoo tei too goo maga, Godeeye hesia odoo oso egee do sabolo hodobo dabalaiso,’ diso.   
\p
\v 19 Eseme wiligi odoo taba Agilipa, mo howo opusomo doloso, kei ma dokodooga to taka duloso, to omapoo mesieso.  
\v 20 Osoloso ayo Damasko mapoo, osoloso Yelusalem mapoo, osoloso Yudiya mi toowa ma kulodu, osoloso Yu odoonee dia mi susuga mapoo, Godeeyo to egeesee takomo sileeso, ‘Nibada goo goolee su wuduloso, nibada goo tokenee maga miligi pialoso Godee mapoo sibadee! Osoloso niyo Godee mapoo sibadee goo ee eligilone, odoo susuga eyo howo woola tekepo goo ee tomo silesibe,’ dee takeliso.  
\v 21 Esiga ayo goo hagee tomo silime, Yu odoo oso ayo dibada tei moso ma kulodu badoboome, diayo a wooloomalame keliso.  
\v 22 Esino Godeeye pidi toowa maga, a see epedee nibada howo woola mapoo tobudulone, wiligi odoo tebisa nimapoo, osoloso odoo abo susuga nimapoo, Godeeyo to takolone ka badoso. Esino ayo taka to susuga ee Moses sabolo Godee maga to toloso takomo silesibili odoo sabolo oso Godeeye hudi magoo Keliso mapoo peledabalai goo taka sabolo hedebe.  
\v 23 \x - \xo 26:23 \xt Luka 24:44-47; 1Kol 15:20\x*Esiga to hagee eyo bei hagoso, Keliso dala toloso talaiso. Osoloso yayo daga malalo ta maga hogabuloso, gadeebugu ee Yu odoo sabolo, osoloso Yu odoonee sabolo mapoo tosibileiso,” diso.   
\p
\v 24 Esino Polo to osee takomolome, Pestuseeye to neligidi yimapoo egeesee takaso, “Polo, no boobadolone wulo halaboo! Nayo diya goolee oso no ka boobadoo,” diso.   
\p
\v 25 Eseme Poloye to nei Pestus mapoo egeesee takaso, “Wiligi odoo taba Pestus, a wulo koo halabooso. Bei, ayo to taka susuga hagee tei goo. Esiga goo eyo bei moloso.  
\v 26 Esiga wiligi odoo taba Agilipaye goo susuga hagee yo gooleedooso. Ayo goo susuga hagee yimapoo takooga, ayo to takalai koo obuso. Bei, goo susuga hagee mada moodele. Haye! Odoo susuga eyo howo woola ka moodoo,” diso.  
\v 27 Eseme Poloye wiligi odoo taba Agilipa mapoo egeesee takaso, “Agilipa, no Godee maga to toloso kokodo takomo silesibili odoo susuga oso to hogugu mapoo tei telisomo? O. A gooleedoso, no tei teliso,” diso.   
\p
\v 28 Esino wiligi odoo taba Agilipaye egeesee takaso, “No biame deiyepo hamapoo ayo Keliso mapoo tei talame amapoo to egeesi masi ka takamalala?” diso.   
\p
\v 29 Poloye to nei egeesee takaso, “A nayo tei talai biame deiyepo o, biame sage koo magooso. Esiga ayo nobolo osoloso epedee hamapoo mo to dulone hagee do odoo susuga oso Godeeyo to mapoo tei toloso ayo hagee bado egeesi masi badalame dokodoo ka takooso. Esino nibada dee mapoo ki ti oso tialagalaime,” diso.   
\p
\v 30 Eseme wiligi odoo taba Agilipa sabolo, osoloso Pestus sabolo, osoloso Benis sabolo, osoloso odoo susuga Polowo to dulone debei ee tebisaloso diyadeeso.  
\v 31 Diayo diyadulone dieso dimapoo egeesee takaso, “Odoo hagee goo tokenee hee tele. Esiga iyo yo neliga moso mapoo toosooloso wooloomalai tekeponee,” diso.   
\p
\v 32 Eseme Agilipaye Pestus mapoo egeesee takaso, “Iyo odoo hagee goo midili maga diye dalai tekepo. Esino yo Sisaye o goo midilei goomogaga, yo Sisa mapoo ido diye, dee takee,” diso.   
\c 27  
\s1 Poloye du maga Itali mi mapoo  //  dilame bei mooloogoo  
\p
\v 1 Pestuseeye Polo Sisaye badebei mapoo ido dilame goomoga magoloso, yayo Loum ha teli gibadeli odoo hee Yuliyes iso. Osoloso yimapoo egeesee takaso, “Polo sabolo, osoloso neliga moso ma kulodu debeli odoo abo sabolo, du maga Itali mi mapoo Sisaye badebei mapoo iyado di,” diso. Yuliyes hagee ha teli odoo mooloogoodoo hee, o hu Sisayo mooloogoodoo dee takeli eyo kulodu badeli.  
\v 2 \x - \xo 27:2 \xt Diye 19:29\x*Eseme iba Adalamatiya odoo dia du toowa ee Kasaliya mi maga see Asiya mi ma kulodu mi opusomo opusomo di mapoo dilame molome egeiso. Eseme Yuliyeseeye iba du omapoo dalaga peegeena. Osoloso Makedoniya mi ma kulodu Tesalonika mapoo badeli odoo hee, Alistakus du omapoo ibolo hodobo bulumaloso, see Saidon mi mapoo dulone domopoo tiesaso.\fig |alt="PAUL’S JOURNEY TO ROME" src="GPS_Paul4-BW_variables_ONT.png" size="span" ref="Diye Di Odoo 27:2" \fig*   
\p
\v 3 Osoloso biame hee mapoo Saidon mi mapoo sibileso peledabaso. Esino iba Saidon mi mapoo sibileso peledoboome, Yuliyeseeye Polo yo diya goolone yimapoo egeesee takaso, “Nee odoo oso biso pidilame, no peegoo di,” diso.  
\v 4-5 Osoloso iba see Mila mi mapoo dalo soowoolone, Saiples mi te koola mapoo poo toowa meneme abaga daso. Bei, abei toowa woola mapoo poo toowa oso sibulone, howo ki toowa siba. Eseme iba osee Saiples mi te maga gulugumo sibileso, Kilikiya sabolo Pampiliya sabolo daga dileso, Lisiya mi Mila mapoo sibileso peledabaso.  
\v 6 Iba omapoo dileso doboome, ha teli gibadeli odoo Yuliyeseeye Alesandiliya odoo dia du toowa Itali mapoo dilame molome egeiso. Eseme yayo iba du omapoo dalaga peegeena.  
\v 7-8 Eseme iba du omapoo dalaga poogoloso, Nidus mi mapoo obeeyamo dulone, biame bei abei domopoo poogooso. Iba Nidus mi ee daga dime, poo toowa simi oso, howo ki toowa sibume, see Kiliti mi te mapoo dalo soowaso. Bei, omapoo poo toowa meneme. Osoloso iba Kiliti mi te su Salomone koola abaga obeeyamo gulugumo dulone, Lasiya mi koola mapoo du dali omapoo oluguso. Du dali eyo hu Du Oluguli Medee Tekepo deli.   
\p
\v 9 Iba du oluguli omapoo dobolone, egeesee goolone debeiso, “Iba biame toowa olo hosudooso. Osoloso Yu odoo oso nei teyuloso badeli biame olo dagadileso badoso. Esino dugo biame olo bei mooloogooso. Egeesi ma kulodu iyo dugo biame mapoo abei toowa maga dilei tekeponee. Bei, howo ki toowa oso sibulone, iba tokenee peya,” diso. Eseme Poloye odoo susuga mapoo egeesee taka,  
\v 10 “Emegei, dugo biame mapoo abei toowa maga duga, ibolo osoloso ibada bi sabolo, osoloso ibada du sabolo tokenee palai, a gooleedooso. Esiga iba hamapoo osee dabalai tekepo,” diso.  
\v 11 Esino du wiligi taba sabolo osoloso duwo ama sabolo diba egeesee selai goomegele. Eseme ha teli gibadeli odoo oso Polowo to mapoo tei telega poogoloso, odoo bakadio hageeyo to mapoo deedeeso.  
\v 12 Eseme odoo susuga oso egeesee takaso, “Iba dugo biame mapoo hamapoo dobolone du oluguloso dabalai du oluguli tokenee,” diso. Egeeseelone diba saga Poiniks mi mapoo dileso doga, dugo biame ee koodobilame goomogaso. Kiliti mi te mapoo Poiniks hagee du oluguli tekepo hee oso. Bei, du oluguli omapoo poo toowa haga koo sibili.   
\s1 Poo toowa sabolo howo ki toowa  //  sabolo ma kulodu di  
\p
\v 13 Osoloso biame heeso poo toowa koodobume, see poo pepooko oso abei toowa domo abaga pee maga sibilame bei mooloogooso. Eseme du toowa tosilesibili odoo oso egee ogoloso tekepo dolone, hegi biso du gidoloso howo kulomoo melee giligadoloso du ma kulodu maso. Osoloso iba Kiliti mi te mapoo soowooleso widi pee maga gulugumo diso.  
\v 14 Iba mi te widi pee maga obeeyamo gulugumo dumolome, haga booloogelega mi te abaga poo toowa simi oso ibada du ee see abei toowa domopoo todiso.  
\v 15 Egeeseeme iba du balamelega, ibada du pooso todime, wulo balaga meleeso.  
\v 16-17 Esino pooso ibada du ee Kauda mi te mapoo poo toowa meneme hodiokooga todi molome, du tosilesibili odoo oso du toowa tokenee poga pidili du pepooko, du toowa eyo osio mapoo bagagoloso melee ee diya kitulugu sabolo toloso du toowa ma kulodu magooso. Osoloso howo ki oso sibileso ibada du mapoo woolone du toowa gadilega pagalame, diayo du ee tiso tialogooso. Osoloso du tosilesibili odoo ee Libiya mi hodio abaga dulone, howo soo mapoo du doguyaga diya ebigaso. Egeeseelone, diba pooso sibileso weli dugo du ma dokohodoo bagagoo ee du medee dilame miyomoo bagagooso. Eseme pooso ibada du ee abei domopoo wulo todimeleeso.  
\v 18 Osoloso biame hee mapoo poo toowa oso see diya sibume, du tosilesibili odoo oso du poopeeya dalame, bi abo du toowa ma kulodu melee toloso howomoo sooso.  
\v 19 Osoloso see biame hee mapoo, bi abo egeesi masi du ma kulodu melee howomoo sooso. Pooso sibileso weli dugo sabolo, osoloso homo tialogoo sabolo, osoloso dugo bagagili ti sabolo, osoloso bi abo egeesi masi sabolo howomoo sooso.  
\v 20 Iba poo toowa oso simi ma kulodu, osoloso howo ki toowa simi ee ma kulodu biame bei poogoomo dulone, osoko sabolo giwo sabolo egele. Egeesi ma kulodu dulone, iba dabalai goole. Esino wulo wedilei gooleeso.\fig Duso poo toowa sabolo howo ki toowa sabolo ma kulodu di|alt="Ship with torn sail and water aboard" src="CN02044B.tif" size="col" ref="27:13-38" \fig*   
\p
\v 21 Esino iba biame bei ma kulodu nei nelega sibulone, Poloye toboloso imapoo egeesee takaso, “Emegei, niba kasi maga mo to dulega Kiliti mi te poogoloso ka simiyo? Iba omapoo debei diepi, goo hageesee imapoo sibile pegeliyo.  
\v 22 Esino niba goo hamapoo haga na ebi. Bei, odoo susuga nima kulodu odoo hee talaime. Esino hedebe ibada du ee tokenee palaiso.  
\v 23 Bei, mo Godee ayo o hu dokodoo poudili o momaiye oso amapoo sibeye dee takeme, eiyo gesi amapoo sibileso egeesee taka,  
\v 24 \x - \xo 27:24 \xt Diye 23:11\x*‘Polo, no haga na ebi, bei no wulo gamenee dile, wiligi odoo taba Sisayo mudugiyopoo nee goo midilame duso. Esiga Godeeye nimapoo mesie maga nobolo hodobo egee du odoo sabolo, abei domo hamapoo wedileime,’ diso.  
\v 25 Esiga odoo susuga, niba to hagee duloso na ebi. Bei, Godeeye o momaiye oso goo taka goo ee tei moodoolai doloso, a tei toso.  
\v 26 \x - \xo 27:26 \xt Diye 28:1\x*Esino iba omapoo dulone, mi te hee koola mapoo dileso, yo mapoo godee bigileiso,” diso.   
\p
\v 27 Iba Adiliyati abei domopoo silesibulone, biame 14 poogoloso see gesi hee mapoo gesi domopoo du tosilesibili odoo oso goolee widi pee koolabelee, diso.  
\v 28 Egeeseelone diayo howo kasee boubeleso howo bou tebili ti toloso teibaso. Osoloso egeino, howo bou ee teiba ibada bagi sabolo teiba 40 egeesi masi mala. Osoloso hoogoo pepooko dileso, see tobu teibaso. Osoloso egeino, howo bou ee teiba ibada bagi sabolo teiba 30 egeesi masi mala. Eseme diayo goolee widi pee olo koola tooboo, diso.  
\v 29 Eseme diba gesi dulone, du howo soo maga duga, yo mapoo godee bigiyaga diya ebigaso. Egeeseelone du dilega omapoo malame, diayo hegi bi bakadio bakadio di du osio mapoo bagagoloso howomoo toosooso. Osoloso gesi omapoo dobolone, du tosilesibili odoo oso saga mi beeama beleso ee bolone debeiso.  
\v 30 Egeeseelone dobolone, diayo du toowa maga mada kukolo dilame, du toowa tokenee poga pidili du pepooko ee howomoo ti sabolo gisibasoloso olugu molone imapoo egeesee taka, “Iba du wiligi maga hegi bi abo howomoo toosoowagona,” diso.  
\v 31 Esino Poloye ha teli gibadeli odoo sabolo, o odoo sabolo mapoo egeesee takaso, “Du tosilesibili odoo oso kukulo duga, iba susuga wedileiso,” diso.  
\v 32 Eseme ha teli odoo oso du toowa tokenee poga pidili du pepooko ee ti koo poogoome, pooso todiso.   
\p
\v 33 Osoloso olo mi beeamalai koola tooboome, Poloye diba nei nalame howolone odoo susuga mapoo egeesee takaso, “Niba biame 14 ma kulodu ebia sabolo sibulone nei medee nele.  
\v 34 Esiga niba wedilega pagalame, epedee hamapoo nei medee ne. Osoloso niba goolee, nima kulodu odoo hee dala talaime,” diso.  
\v 35 Osoloso Poloye to hagee takoloso, wo toloso goomoga to Godee mapoo takoloso, odoo susuga eyo howo woola mapoo wo po doloso neso.  
\v 36 Eseme Poloye nei namelee ogoloso, odoo susuga oso yibolo nei nalame goomogaso.  
\v 37-38 Diba nei ne koodobuloso, du poopeeya dalame, nei abo susuga howomoo togobisaso. Esiga iba 276 odoo oso du ee ma kulodu debeiso.   
\s1 Duso dileso yo mapoo  //  godee buguloso gagabugu goo  
\p
\v 39 Osoloso gesi mi beeamome egeino, du tosilesibili odoo oso widi pee egeiso. Osoloso diayo widi pee ee medee ogoloso gooleedele. Esino omapoo dileso du olugumo, diso. Bei, diayo widi pee ee du olugulei tekepo goolee.  
\v 40 Egeeseelone, diba widi pee mapoo dilame hegi bi du ma bagagisaloso melee, ee howomoo kookoo sooso. Osoloso du osio mali suda masi howomoo wusuloso, pooso du todilame, du wiligi mapoo dugo bagagoloso meli hee poudoloso bagagooso. Osoloso iyo widi pee egei mapoo diso.  
\v 41 Esino iba widi pee mapoo dulone, du wiligi oso dileso howo soo mapoo dougaso. Eseme howo ki oso sibileso, du osio mapoo woome, du gagabuguso.   
\p
\v 42 Egeesi ma kulodu ha teli odoo oso neliga ma kulodu debeli odoo ee howo tabuloso kukulo diyaga, diya gooleeso. Egeeseeyaga neliga ma kulodu debeli odoo ee diayo du ma kulodu wooloomalame goomogaso.  
\v 43 Esino ha teli gibadeli odoo Yuliyes yo Polo wooloomalai goomegele. Esiga yayo ha teli odoo dimapoo egeesee takaso, “Niyo neliga ma kulodu debeli odoo ee na wooloome,” diso. Eseme yayo egeesee takaso, “Niba howo tabili gooleedoo daga, niba widi pee mapoo howo tigebie!  
\v 44 Osoloso odoo howo koo tabili daga, niba du gagabugu mapoo toloso deeso widi pee mapoo sumo di,” diso. Egeesee see maga odoo susuga medee tigebuloso widi pee mapoo daboogoloso gie badeli tooso.   
\c 28  
\s1 Poloye Malata mi te mapoo  //  sibileso peledaba  
\p
\v 1 Osoloso iba howo tigamo dileso, mi te mapoo dalaga poogoloso dobolone duno, mi te eyo hu Malatagona.  
\v 2 \x - \xo 28:2 \xt 2Kol 11:27\x*Iba omapoo sibileso peledoboome, mi te mapoo debeli odoo oso iba medee pida. Esiga biame omapoo howo toowa simi oso kekebie meleega, mi te mapoo debeli odoo oso iyo dou halame, dou toowa tooloso ka daba.  
\v 3 Osoloso Polo nosee dou kaka tosibileso, dou toomeleeno, hebise sa masi dou ma mapoo kulodu tiamelee ee diya dei moodoome, dou kaka ma ma kuloduga gasibileso Polo dee mapoo paso.\fig Hebiseso Polo dee mapoo pa|alt="Snake on Paul's hand" src="CN02050B.tif" size="col" ref="28:3" \fig*  
\v 4 Eseme mi te mapoo debeli odoo oso Polo hebiseso dee mapoo poloso sooloogoosoo melee ogoloso diba diesono egeesee takaso, “Odoo hagee odoo wooloomali odoo osobele. Bei, yo abei domopooga simi oso yo tele. Esiga epedee nei dala teneli godee oso Polowo goo tokenee maga nei ka teneeso. Esiga hebiseso yo dee mapoo ka pana”, diso.  
\v 5 \x - \xo 28:5 \xt Maka 16:18\x*Esino Polo hebiseso o dee mapoo pome, o dee keesee heyadige buguno hebise dou mapoo toodooso. Ee ma kulodu goo hee yimapoo peledebele.  
\v 6 \x - \xo 28:6 \xt Diye 14:11\x*Esino mi te mapoo debeli odoo oso egeesee goolone debeiso, “Polowo dee papoloso, miyomoo homodobuloso talaiso,” dee gooleeso. Esino biame sage ma kulodu goo heeso Polo mapoo peledebele. Eseme mi te mapoo debeli odoo oso goo hagee ogoloso, Polo yo godee hee molodoo, dee takaso.   
\p
\v 7 Osoloso ee ma kulodu iyo dou halaga melee mi maga Malata mi te mapoo debeli odoowo wiligi odoo taba, Pubiliyeseeyo mi haga hoogoonee. Esiga yayo iba ogoloso, o moso mapoo ido dileso, biame bakadio hedebe di omapoo doboome, yayo iba medee pidiso.  
\v 8 Moso ee ma kulodu Pubiliyeseeyo ama kolo dei sabolo osoloso su paiye sabolo tiameleeso. Eseme Poloye yayo tiamelee mapoo gadileso, Godee mapoo takoloso, o deeso yimapoo sigime, paiye weidooso.  
\v 9 Hamamee odoo paigiga mi te mapoo debeli odoo oso goo hagee duloso sibademe, Poloye diba tekepo moodoo demeleeso.  
\v 10-11 Egeesi ma kulodu iyo mi omapoo doboome, mi te mapoo debeli odoo oso imapoo hu toowa tenelone emegei di bi tenemeleeso. Osoloso a bakadio hedebe di omapoo doboso, see dilame doboome, mi te mapoo debeli odoo oso iyo eli domo dulone nalai, nei sabolo osoloso bi abo sabolo imapoo tosibadeeso.  
\s1 Poloye Loum mi mapoo  //  dileso peledaba  
\p Osoloso iba Alesandiliya odoo dia du toowa dugo biame mapoo Malata mi te mapoo melee mapoo dabagaso. Du ee tosilesibili odoo oso dadabayo gamenee godee masi bakadio moodooloso du wiligi mapoo tugusa molome egeiso.  
\v 12 Iba du omaga dileso Silakusa mi mapoo du oluguloso, biame bakadio hedebe di omapoo debeiso.  
\v 13 Osoloso see abaga Legiyum mi mapoo dalo soowaso. Omapoo tialoso biame hee mapoo poo iyo simi hamamee abaga sibilame bei mooloogooso. Eseme pooso ibada du saga todilame pupu buguso. Osoloso biame heeso Putiyoli mi mapoo dileso peledabaso.  
\v 14 Iba dileso Putiyoli mapoo du oluguloso, tei telaga odoo abo egeiso. Eseme diayo iba biame 7 dibolo debeeyena. Osoloso omapoo doboso see mili Loum mapoo diso.  
\v 15 Osoloso tei telaga odoo Loum mapoo debeli oso iba sibogo di duloso, eli domopoo iba tugodalame simina. Ee ma kulodu odoo abo sibileso, iba Apiyus Polum mi mapoo tugodooso. Osoloso aboso mi hee, o hu Odoo Soowo Moso Bakadio Hedebe deli mapoo sibileso tugodooso. Eseme Poloye diba ogoloso diya goomogolone, Godee mapoo goomoga toowa poudooso.  
\v 16 Eseme iba Loum mi mapoo sibileso peledoboome, ha teli gibadeli odoo oso Polo mapoo egeesee takaso, “No neliga moso mapoo dileime. Esino no wulo moso hee mapoo badoga, ha teli odoo hedebe oso no ka gibadalaigona,” diso.   
\p
\v 17 Osoloso biame bakadio hedebe di poogoloso hamamee, Poloye Yu odoowo wiligi odoo tebisa Loum mi ee ma kulodu debeli susuga yimapoo sibilame to teneeso. Diba olo sibileso doboome, Poloye dimapoo egeesee takaso, “Emegei, ayo goo tokenee hee Yu odoo mapoo moodele. Osoloso ibada adaga dia tei hee gababile. Esino Yelusalem mapoo Yu odooso a goo mauwe toloso Loum odoo mapoo teneeso.  
\v 18 \x - \xo 28:18 \xt Diye 26:31\x*Osoloso nei diayo amapoo woosali to bei woosano, amapoo goo tokenee hee egele. Esiga diayo a teli mapoo magalai goomegele. Esino diayo a neliga moso maga peegoo tamagalame goomogaso.  
\v 19 \x - \xo 28:19 \xt Diye 25:11\x*Esino Yu odoo oso a neliga moso maga peegoo tamagalai tekeponee, dee takeme, ayo mo goo Sisaye midilei a goomogo, dee takaso. Esino ayo mo odoo, Yu odoo mapoo gigidilei goo mauwe.  
\v 20 \x - \xo 28:20 \xt Diye 26:6-7\x*Esiga ayo goo hagee nibolo medee to meilame ka gilimadoo. Osoloso a epedee ki tiso tialogoloso moloso. Bei, ayo Isalael odoo oso dulone egee bamolo, odoo yimapoo tei too goo maga,” diso.   
\p
\v 21 Eseme wiligi odoo tebisa oso Polo mapoo nei egeesee takaso, “Iyo Yudiya maga nee goo maga to hogugu teneme tele. Osoloso Yu odoo abo omaga sibadee oso nee goo maga tokenee goo taka, iba dule.  
\v 22 \x - \xo 28:22 \xt Diye 24:14\x*Esino goo nayo egee eligimo silo imapoo takalai goomogo. Bei, mi susuga eyo kulodu, edebeeyo Yesuwo goo eligili goweli,” diso.   
\p
\v 23 Osoloso Polo sabolo Yu odoo sabolo biame hedebe magooso, diayo see tobu Polobolo Yesuwo goo maga to kalame. Osoloso diayo biame hedebe magoo mapoo Yu odoo susuga Yesuwo goo maga to kalame Polo mapoo sibadeeso. Eseme Poloye gesikolo bei mooloogoloso abaga dino habe mapoo Godeeye wiligi doloso badeli eyo goo ee eligilone, Moseseeye eligi goo sabolo, osoloso Godee maga to toloso kokodo takomo silesibili odoo oso to hogugu maga Yesuwo goo eligiso, diayo Yesu mapoo tei talame.  
\v 24 Eseme odoo abo oso Polowo to duloso tei tooso. Esino odoo abo tei tele.  
\v 25 Egeesi ma kulodu diesono abo puloso toso agadigaso. Osoloso diba dilame doboome, Poloye tei tele poogoo odoo mapoo to hedebe hagee takaso, “Dio Tei oso tei goo Godee maga to toloso kokodo takomo sili odoo Aisaya maga nibada amawe dio mapoo egeesee takaso,   
\q1
\v 26 \x - \xo 28:26 \xt Isa 6:9-10; Diye 25:13; 26:2, 6; 27:24; Loum 1:5\x*‘Nayo dileso odoo hagee bia dimapoo egeesee takee,  
\q2 “Niyo medee hodu dileso to taka duleiso.  
\q1 Esino goo eyo bei niyo medee gooleedalaime.  
\q2 Osoloso niyo medee hodu dileso agalaiso, esino goo eyo bei niyo ogoloso gooleedalaime.”   
\q1
\v 27 Bei, diba goo eyo bei gooleedalai koo goomogo.  
\q2 Osoloso diba dulu tabagado, osoloso howo gisiga diga.  
\q1 Esino diayo ogoloso, osoloso duloso goo goolee tekepo toloso, amapoo wedi simi diepi,  
\q2 ayo dibada tokenee hapoloso boobado bigiliyo,’ diso.   
\p
\v 28 Esiga niba medee goolee, Godeeye gie badeli hedebe Yu odoo mapoo tenele. Haye, yayo Yu odoonee sabolo mapoo teneeso. Esiga diayo goomoga sabolo Godeeyo to medee duleiso,” diso.  
\v 29 [Osoloso Yu odooso Polowo to duloso, dibada mooloogoodoo ma kulodu diesono toso diya agadigamo diso.]\f * \fr 28:29 \ft To hagee odoo aboso taka, Lukaye hogugu, deliso. Esino odoo aboso taka, Lukaye hogugule, odoo heeso hamamee hoguguna, dee takeli.\f*  
\v 30 Osoloso Polo dugo bakadio ee ma kulodu moso nei molee magoloso tieli mapoo badoboome, odoo abo yo agalame simi, yayo o mosopoo goomoga sabolo ido palaso.  
\v 31 Osoloso yayo dimapoo Godeeye wiligi doloso badeli goo ee eligilone, Lodee Yesu Kelisowo goo takalai ebile. Osoloso ee ma kulodu odoo heeso yimapoo hamaga takele.